Об утверждении статистических форм общегосударственного статистического наблюдения по статистике кластерного обследования по некоторым показателям в Республике Казахстан и инструкцию по их заполнению

Приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 17 июня 2015 года № 93. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 августа 2015 года № 11842. Утратил силу приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 22 сентября 2016 года № 216

Сноска. Утратил силу приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК от 22.09.2016 № 216.

В соответствии с подпунктами 3) и 8) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 19 марта 2010 года «О государственной статистике», а также с подпунктом 9) пункта 13 Положения о Комитете по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан, утвержденного приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 30 сентября 2014 года № 33, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить:
1) статистическую форму общегосударственного статистического наблюдения «Вопросник домохозяйства мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6812105, индекс МИКО-5ДХ, периодичность единовременная), согласно приложению 1 к настоящему приказу;
2) статистическую форму общегосударственного статистического наблюдения «Индивидуальный вопросник для женщин мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6822105, индекс МИКО-5Ж, периодичность единовременная), согласно приложению 2 к настоящему приказу;
3) статистическую форму общегосударственного статистического наблюдения «Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6832105, индекс МИКО-5Д, периодичность единовременная), согласно приложению 3 к настоящему приказу;
4) Инструкция для интервьюеров по заполнению статистических форм общегосударственного статистического наблюдения «Вопросник домохозяйства мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6812105, индекс МИКО-5 ДХ, периодичность единовременная), «Индивидуальный вопросник для женщин мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6822105, индекс МИКО-5 Ж, периодичность единовременная) и «Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6832105, индекс МИКО-5 Д, периодичность единовременная), согласно приложению 4 к настоящему приказу;
2. Управлению планирования статистической деятельности совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан в установленном законодательством порядке:
1) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) направить настоящий приказ в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации на официальное опубликование в периодические печатные издания и информационно-правовую систему «Әділет»;
3) обеспечить обязательную публикацию настоящего приказа на
интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.
3. Управлению планирования статистической деятельности Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных подразделений и территориальных органов Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан для руководства в работе.
4. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.
5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Комитета по статистике
Министерства национальной
экономики Республики Казахстан А. Смаилов

«СОГЛАСОВАН»
Министр образования и науки
Республики Казахстан
Саринжипов А.Б._________
1 июля 2015 года

«СОГЛАСОВАН»
Министр здравоохранения и
социального развития
Республики Казахстан
Дуйсенова Т.Б.__________
7 июля 2015 года

Приложение 4
к приказу Председателя Комитета
по статистике Министерства
национальной экономики
Республики Казахстан
от 17 июня 2015 года № 93

Инструкция для интервьюеров по заполнению статистических форм
общегосударственного статистического наблюдения «Вопросник
домохозяйства мульти-индикаторного кластерного обследования»
(код 6812105, индекс МИКО-5 ДХ, периодичность единовременная),
«Индивидуальный вопросник для женщин мульти-индикаторного
кластерного обследования» (код 6822105, индекс МИКО-5 Ж,
периодичность единовременная) и «Вопросник о детях в возрасте
до 5-ти лет мульти-индикаторного кластерного обследования» (код
6832105, индекс МИКО-5 Д, периодичность единовременная)

1. Общие положения

Настоящая инструкция по заполнению статистических форм общегосударственного статистического наблюдения «Вопросник домохозяйства мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6812105, индекс МИКО-5 ДХ, периодичность единовременная), «Индивидуальный вопросник для женщин мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6822105, индекс МИКО-5 Ж, периодичность единовременная) и «Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет мульти-индикаторного кластерного обследования» (код 6832105, индекс МИКО-5 Д, периодичность единовременная) (далее – Статистический вопросник) разработана в соответствии с подпунктом 8) статьи 12 Закона Республики Казахстан «О государственной статистике» и детализирует заполнение настоящего Статистического вопросника.

2. Введение

В каждом отобранном домохозяйстве интервью следует начинать с опроса владеющего соответствующими сведениями взрослого члена домохозяйства, чтобы заполнить Вопросник домохозяйства. Этому лицу, которое именуется респондентом, ответившим на Вопросник домохозяйства, должны задаваться вопросы всех модулей Вопросника домохозяйства, включая модули, в которых собирается информация о других членах домохозяйства. Модуль «Образование» является одним из таких примеров.
Для заполнения Вопросника домохозяйства «взрослый» определяется как человек в возрасте 15 лет и старше. Однако младшие члены домохозяйства (в возрасте до 18 лет), возможно, не являются подходящими респондентами. Поэтому в тех случаях, когда есть возможность опросить другого, более старшего члена домохозяйства (например, родителя 15-летнего подростка), следует отдать предпочтение интервьюированию этого лица, которое, вероятно, в большей степени владеет соответствующими сведениями о данном домохозяйстве. По возможности вы должны отдавать предпочтение интервью с членом домохозяйства, который, вероятно, в большей степени владеет соответствующими сведениями.
С другой стороны, необязательно опрашивать именно главу домохозяйства, поэтому от вас не требуется обращаться с просьбой о проведении опроса к главе домохозяйства.
Следует также учитывать, что по практическим причинам может быть полезно начать опрос по Вопроснику домохозяйства с матери или лица, осуществляющего основной уход (за ребенком младше пяти лет), поскольку многие вопросы/модули касаются детей, а матери этих детей/лица, осуществляющие за ними основной уход, отвечают на такие вопросы лучше и точнее, чем кто-либо другой. Хотя прилагать специальные усилия для этого не следует, во многих случаях вы действительно будете начинать опрос именно с таких лиц, поскольку, как правило, вероятность застать их дома выше, чем вероятность застать, скажем, мужчину – главу домохозяйства.
По Вопроснику домохозяйства должен быть опрошен только один респондент, опрашивать по отдельным частям вопросника других членов домохозяйства не следует. Опрос нескольких респондентов, без сомнения, будет неуправляемым и низкокачественным и может привести к ошибкам при записи ответов. В идеале предполагается, что респондент из домохозяйства не будет консультироваться ни с кем из других членов домохозяйства, находящихся дома. Однако вы можете разрешить респонденту задавать вопросы другим членам домохозяйства, чтобы получить более верные сведения, особенно такую информацию, как возраст, которая может повлиять на решение вопроса о том, отвечают ли те или иные члены домохозяйства критериям отдельных вопросников или модулей, например, модулей «Образование» или «Дисциплинирование детей», где проверка возраста имеет большое значение.
Отвечающие критериям отбора респонденты, ответившие на Индивидуальные вопросники.
Заполнив Вопросник домохозяйства, вы должны будете определить женщин (в возрасте 15–49 лет) и матерей детей до пяти лет или лиц, осуществляющих за этими детьми уход, которых вам необходимо будет опросить по индивидуальным вопросникам.
Следует опросить в индивидуальном порядке всех проживающих в данном домохозяйстве женщин в возрасте от 15 до 49 лет с тем, чтобы заполнить на каждую из них Индивидуальный вопросник для женщин.
Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет следует заполнять с помощью матерей детей в возрасте до пяти лет, которые проживают в данном домохозяйстве. Если мать не указана в Описи домохозяйства (не является членом данного домохозяйства), опрашиваться по Вопроснику о детях в возрасте до 5-ти лет должно лицо, которое респондент, ответивший на Вопросник домохозяйства, признал лицом, осуществляющим основной уход за ребенком (в пункте HL15 Вопросника домохозяйства).
Всех этих лиц вы сможете выявить, когда заполните Опись домохозяйства, являющуюся частью Вопросника домохозяйства.
Если вы посещаете домохозяйство, в котором нет членов, отвечающих критериям опроса по индивидуальным вопросникам, вы все же должны задать вопросы об этом домохозяйстве обладающему соответствующими сведениями взрослому члену домохозяйства и заполнить Вопросник домохозяйства.
Поиск и повторное посещение домохозяйств.
Ваш супервайзер даст вам список домохозяйств или расскажет, как отыскать те домохозяйства, которые необходимо посетить. Вы должны посетить все эти домохозяйства, не допуская при этом замены никакого из них на другое домохозяйство, которое не попало в выборку для проведения опроса.
Если во время посещения домохозяйства никого не оказалось дома, спросите у соседей, проживает ли кто-нибудь в этом месте. Если в нем проживают люди, узнайте у соседей, когда вернутся члены домохозяйства. Договоритесь с супервайзером о повторном посещении этого места, когда там будут находиться люди, например, в конце дня. Укажите, что вы запланировали сделать, в своем контрольном планшете по кластеру и запишите на первой странице вопросника (в Панели информации о домохозяйстве) время, когда вы собираетесь вернуться.
Если дома не оказалось взрослого члена домохозяйства, договоритесь, что зайдете еще раз. Не опрашивайте члена домохозяйства, чей возраст составляет менее 15 лет, лицо, которое временно осуществляет уход за детьми, например, дневную приходящую няню, и людей, которые не проживают в данном домохозяйстве постоянно. Правило о проведении опроса с взрослым членом домохозяйства, обладающим соответствующими сведениями, не может быть ослаблено или нарушено ни при каких обстоятельствах.
Для того чтобы сделать отметку «Отсутствие членов домохозяйства или лиц, могущих принять участие в опросе, во время посещения», каждое домохозяйство в выборке необходимо посетить не менее трех раз, если только супервайзер не дал других указаний. Возможны ситуации, когда вам становится известно, что члены домохозяйства будут отсутствовать продолжительное время и точно не вернутся до окончания периода работы на местах, в этом случае будет сделана отметка «Отсутствие всех членов домохозяйства в течение длительного периода». В таких случаях можно не посещать домохозяйство три раза. Однако и тогда окончательное решение принимает супервайзер.
Если отвечающей критериям обследования женщины или матери или основного лица, осуществляющего уход, не оказалось дома или она/он не может принять участие в индивидуальном опросе, спросите у члена домохозяйства или соседа, когда она/он вернется. Сделайте об этом отметку в Панели информации о женщине или ребенке младше 5 лет, следуйте указаниям супервайзера и зайдите еще раз, чтобы опросить ее/его в указанное время. Не заполняйте эти вопросники со слов кого-либо, кроме самого отвечающего критериям лица.
Для заполнения Вопросника о детях в возрасте до пяти лет следует опросить мать ребенка. Опрос иного лица следует проводить только в том случае, если мать ребенка до 5-ти лет живет в другом месте или ее нет в живых и поэтому она не включена в Опись домохозяйства в Вопроснике домохозяйства. В этих случаях следует опросить лицо, которого респондент, ответивший на Вопросник домохозяйства, признал лицом, осуществляющим основной уход за ребенком в этом домохозяйстве. Если матери ребенка/лица, осуществляющего за ним основной уход, нет дома или она/он не может принять участия в опросе, постарайтесь выяснить, когда она/он вернется, и вернитесь в домохозяйство позднее. Если очевидно, что ее/его весь день не будет дома или что в течение того же дня она/он уже не вернется к тому времени, когда ее/его можно будет опросить, следуйте указаниям вашего супервайзера относительно того, сколько попыток вам следует предпринять для проведения опроса.
Если ребенок в возрасте до пяти лет отсутствует, но присутствует его мать или лицо, осуществляющее за ним основной уход, вы можете заполнить на этого ребенка Вопросник о детях в возрасте до пяти лет, за исключением модуля «Антропометрия», поскольку для проведения измерений нужен сам ребенок. В таком случае заполните вопросник со слов матери/лица, осуществляющего основной уход за ребенком, но оставьте модуль «Антропометрия» пустым – он будет заполнен во время следующего посещения. Сделайте отметку об этом и обсудите со своим супервайзером. Если ребенок отсутствует и при последующих посещениях, то на вопрос AN2 следует дать ответ «Ребенок отсутствует». Последующие посещения должны, если возможно, планироваться супервайзером с целью измерения роста и веса детей, когда дети отсутствуют на момент первого посещения домохозяйства.
Если вы не знаете, что делать, когда не можете найти домохозяйство или провести опрос, проконсультируйтесь с вашим супервайзером. В контрольном планшете по кластеру обязательно отмечайте домохозяйства, которые вы посетили, но в которых никого не застали. Если невозможно провести опрос отвечающей критериям женщины, сделайте об этом отметку в Панели информации о женщине соответствующих вопросников. Если невозможно опросить мать ребенка или лицо, осуществляющее за ним основной уход, отметьте это в Панели информации о ребенке в Вопроснике о детях в возрасте до 5-ти лет.

Параграф 1. Общие характеристики вопросников МИКО-2015

Формат символов.
В вопросниках используется стандартная система кодирования и форматирования. Эти условные обозначения можно кратко сформулировать следующим образом, как указывается в вашем курсе подготовки:
Капитель - используется для вопросов, которые вы будете задавать респондентам;
Курсив - инструкции для интервьюера;
Строчные буквы - коды ответов;
(Курсив в круглых скобках) - слова, которые в зависимости от ситуации будут заменены интервьюером.
Команды пропуска.
Содержащиеся в вопросниках команды пропуска предназначены для того, чтобы не задавать респонденту не относящиеся к нему вопросы. Например, в вопросе WS9 (модуль «Водоснабжение и санитария», Вопросник домохозяйства) спрашивается, используется ли туалет совместно с членами других домохозяйств. В случае ответа «Нет» необходимо перейти к следующему модулю, не задавая респонденту вопросы WS10 и WS11; эти вопросы задаются только в отношении совместно используемых туалетов, с целью сбора информации о том, используются ли такие туалеты на совместной основе с членами других домохозяйств, и о том, сколько домохозяйств пользуются этим же туалетом или является ли он общественным).
Очень важно точно понимать, что именно необходимо пропустить, поскольку в противном случае (a) респонденту может быть задан неуместный вопрос, (b) может быть ошибочно пропущен целый раздел, который на самом деле должен быть применен.
Типы вопросов.
Вопросник содержит несколько вопросов-фильтров. Эти вопросы не задаются респондентам, а используются интервьюером для определения того, нужно ли пропустить определенные вопросы. Пример: вопрос BD1 в модуле «Грудное вскармливание и пищевой рацион» Вопросника о детях в возрасте до 5-ти лет.
Вопросы-фильтры, которые интервьюеры должны не озвучивать, а кодировать исходя из предыдущих ответов или наблюдений, выделены светло-серым цветом. Пример: вопрос HC3 в модуле «Характеристики домохозяйства» Вопросника домохозяйства.
Для обозначения категорий ответов на вопросы, которые допускают несколько закодированных ответов, используются буквы. Пример: вопрос MN17 в модуле «Здоровье матери и новорожденного» в вопроснике для женщин.
Для обозначения категорий ответов на вопросы, по которым может быть закодирован только один ответ, используются цифры. Такие вопросы составляют большинство во всех вопросниках.
«НЗ» используется везде как сокращение ответа «Не знаю».
Цифровые коды '8', '98', '998' и '9998' используются для ответов «НЗ»; коды '6', '96', '996' и '9996' используются для ответов «Другое».
В вопросах, где для обозначения категорий ответов применяются буквы, X используется для ответа «Другое», Y – для ответа «Нет/Никто/Ни разу», а Z – для ответа «НЗ».
Некоторые модули включают в себя реестры – перечни с однотипной информацией о многих лицах или предметах. Например, модуль «Образование» в Вопроснике домохозяйства имеет вид реестра, куда вносятся сведения об уровне образования и образовательной подготовке в отношении всех членов домохозяйства старше 5 лет.
Команды пропуска приводятся справа от категорий ответов (за исключением реестров), обычно в отдельной графе, и содержат номер вопроса, к которому должен перейти интервьюер. Например, в вопросе WS1 модуля «Водоснабжение и санитария» Вопросника домохозяйства: 11рWS6 указано в колонке с пропусками, что говорит о том, что если ответ был «Вода, подведенная к жилищу», и вы обвели «11», далее следует задать вопрос WS6.
Просьба уточнить что-либо у респондента означает, что ему следует задать дополнительные вопросы, и выражается словами «Уточните/задайте уточняющий вопрос» или в виде вопроса «Что-нибудь еще?»
Наводящие вопросы/подсказки используются для того, чтобы прямо указать респонденту, какой ответ ожидается от него по данной теме. Например, в отношении предметов имущества домохозяйства респондента просят не просто перечислить все имеющееся имущество, а подтвердить или не подтвердить наличие видов имущества, перечисленных в вопроснике в виде отдельных вопросов, например «Электричество?»
В некоторых случаях то или иное слово выделено жирным шрифтом или подчеркнуто. Это делается для того, чтобы выделить тот или иной пункт или еще раз напомнить интервьюеру, какие именно сведения предполагается получить при ответе на данный вопрос. Например, в вопросе WS1 (модуль «Водоснабжение и санитария» в Вопроснике домохозяйства) слово «основным » подчеркнуто («основным» ) , чтобы акцентировать необходимость обвести только один источник питьевой воды.
После кода ответа «Другое» почти всегда следует просьба «указать». Это означает, что если обведен ответ «Другое», вы должны указать точный ответ в отведенном для этого пространстве.

Параграф 2. Как проводить опрос?

Интервьюер и респондент не знакомы друг с другом; поэтому одной из основных задач интервьюера является установление контакта с респондентом. Первое впечатление респондента о вас окажет влияние на его или ее желание участвовать в обследовании. При первой встрече вы должны выглядеть опрятно и вести себя дружелюбно.
Первое, что вы должны сделать, встретившись с респондентом, это представиться, назвав свое имя, организацию, в которой вы работаете, рассказав о целях обследования и о том, что ожидается от респондента. Рекомендуется избегать продолжительного обсуждения вопросов, которые не имеют отношения к обследованию и могут отнять у вас много времени.
Установив с респондентом контакт, задавайте вопросы медленно и четко, чтобы респондент мог понять, о чем его или ее спрашивают. Задав вопрос, сделайте паузу и дайте респонденту время подумать. Если респондент почувствует, что его подгоняют или не дают возможности составить свое мнение, он или она может ответить «Не знаю» или дать неточный ответ.
Ниже приводится ряд конкретных рекомендаций, которые подскажут вам, как проводить опрос.
Убедитесь, что вы четко понимаете цель обследования и смысл каждого вопроса. Это поможет вам определить, получаете ли вы достаточные или относящиеся к делу ответы на задаваемые вопросы.
Не забывайте о графике проведения обследования и помните, что вы работаете в команде. Не задерживайтесь слишком долго, но и не проводите опрос слишком быстро.
Задавайте вопросы именно так, как они записаны. Даже незначительные отклонения от приведенной формулировки могут изменить смысл вопроса.
Задавайте вопросы именно в том порядке, в котором они приводятся в вопроснике. Не меняйте последовательность вопросов.
Задавайте все вопросы, даже если респондент отвечает на два вопроса сразу. Вы можете объяснить, что должны задать каждый вопрос в отдельности, или сказать «Я правильно понял(а)…?» или «Напомните мне…», а затем задать вопрос.
Помогайте респондентам расслабиться, но не подсказывайте ответы на свои вопросы. Например, не «помогайте» женщине вспомнить различные методы контрацепции. Случаи, когда от вас ожидается «помощь» респонденту, например, уточняющие вопросы или использование информации, чтобы напомнить респонденту о датах, возрасте и длительности, четко указаны в вопросниках и являются темами, освещаемыми во время вашего обучения.
Оставляйте вопрос без ответа, только если указано, что его нужно пропустить. Вопросы, оставленные без ответа, впоследствии сложно обрабатывать. Когда вопросники поступают в центральный офис для редактирования и ввода данных, может создаться впечатление, что вы забыли задать вопрос. При получении нулевого ответа всегда проставляйте '0'. По некоторым вопросам уже предусмотрен код «НЗ», и если вы убедились, что респондент не может дать ответ, обведите этот код. В случае вопросов, для которых в вопроснике не предусмотрено ответа «НЗ», от респондента необходимо получить какой-нибудь ответ. В тех исключительных случаях, когда это невозможно, сделайте в вопроснике соответствующую пометку.
Записывайте ответ сразу же после того, как он дан респондентом. Никогда не записывайте ответы в блокнот с тем, чтобы позже перенести их в вопросник.
Прежде чем покинуть домохозяйство, пройдитесь по всему вопроснику с тем, чтобы убедиться, что он заполнен правильно.
Поблагодарите респондента за сотрудничество и за то, что он или она уделил(а) вам время. Оставьте открытой возможность для проведения будущих опросов (повторных посещений). Не оставайтесь слишком долго в доме респондента, даже если он или она настроен(а) очень дружелюбно и доброжелательно.
Произведите благоприятное первое впечатление.
По вашей внешности респондент составит о вас первое впечатление. То, как вы одеты, может повлиять на успех опроса. Одевайтесь опрятно и просто.
При первой встрече с респондентом сделайте все возможное, чтобы он или она чувствовал(а) себя непринужденно. С помощью нескольких тщательно подобранных слов вы можете правильно настроить респондента на участие в опросе. Улыбнитесь и поприветствуйте респондента, а затем представьтесь, как указано в вашем вопроснике.
При необходимости скажите респонденту, что обследование поможет правительству разработать программы в интересах детей и женщин и что вы будете ему/ей весьма признательны за сотрудничество.
Установите контакт с респондентом.
Постарайтесь сделать так, чтобы ваш приход в выбранное домохозяйство не пришелся на неудобное время, например, на время еды, на слишком раннее или слишком позднее. Желательно прийти тогда, когда респонденты располагают временем для ответа на вопросы.
Назовитесь и покажите удостоверение личности и бейдж. Расскажите о целях обследования и разъясните, придерживаясь именно той формулировки, которая приводится в приветственной части вопросника, зачем вам нужно опросить проживающих в домохозяйстве.
Будьте готовы объяснить, что понимается под конфиденциальностью, и убедить респондентов принять участие в обследовании, если они проявляют нежелание отвечать на вопросы.
Удостоверьтесь, что респонденты не путают вас с другими лицами, посещающими домохозяйства по другим причинам, например, для продажи товаров.
Если респондент отказывается принять участие в опросе, по возможности укажите причины этого в вопроснике.
Во всех обстоятельствах оставайтесь спокойными и вежливыми.
В любой ситуации используйте конструктивный подход.
Никогда не говорите извиняющимся тоном и никогда не задавайте вопросы типа «Вы не очень заняты?» Они могут спровоцировать отказ еще до того, как вы объясните цель своего посещения. Лучше скажите респонденту: «Я бы хотел(а) задать Вам несколько вопросов».
Подчеркните, что собранная информация останется конфиденциальной.
Обязательно подчеркните, что в отношении полученных от респондента сведений будет соблюдаться полная конфиденциальность. Разъясните респонденту, что собранная вами информация останется строго конфиденциальной, что никакие отдельные имена не будут использованы ни в каких целях и что при составлении отчета вся информация будет объединена и никакие имена указываться не будут. Используйте язык, понятный респонденту, чтобы довести до него это разъяснение. Никогда не упоминайте другие опросы и не зачитывайте вопросник другим интервьюерам, редактору или супервайзеру в присутствии респондента или какого-либо иного лица. Это автоматически подорвет доверие респондента к вам.
Чтобы получить надлежащие ответы, задавайте уточняющие вопросы.
Вы должны формулировать вопрос именно в том виде, в котором он приведен в вопроснике. Если вы понимаете, что ответ противоречит другим ответам, вы должны уточнить его, задавая косвенные или некоторые дополнительные вопросы, чтобы получить полный ответ на первоначальный вопрос. Этот процесс называется уточнением. В процессе уточнения вопросы должны формулироваться так, чтобы они звучали нейтрально и не подталкивали респондента к определенному ответу. Убедитесь, что смысл первоначального вопроса не изменился.
Сделайте паузу и подождите, если респондент пытается что-то вспомнить при ответе на сложный вопрос.
При необходимости попросите респондента разъяснить ответ. Возможно, вы его или ее неверно поняли.
Проверяйте, не противоречат ли друг другу ответы, которые дает -респондент. Воспринимайте вопросники как инструменты, которые вы используете для беседы с респондентом. Старайтесь понять и запомнить полученные ответы, а если они противоречат друг другу, задавайте соответствующие вопросы повторно. Однако никогда не указывайте респондентам на обнаруженные вами несоответствия, это может быть понято, как ваша проверка респондента на честность или единообразие ответов.
Ответы на вопросы респондентов.
Прежде чем согласиться отвечать на ваши вопросы, респондент может задать вам несколько вопросов об обследовании, а также спросить, на основании чего выбрали его/ее для проведения опроса или как обследование поможет ему/ей. Отвечайте прямо и доброжелательно. Респондент может также спросить, сколько времени займет опрос. Честно скажите ему/ей, сколько времени может занять заполнение вопросника.
Работа с респондентом наедине.
Присутствие посторонних лиц во время опроса может помешать вам получить от респондента честные и откровенные ответы. Поэтому очень важно, чтобы опрос проводился с респондентом только наедине и чтобы на все вопросы отвечал только сам респондент. Это особенно важно при заполнении Вопросника для женщин, включающих несколько тем, которые могут показаться респондентам слишком личными или частными. В случае присутствия других лиц скажите респонденту, что некоторые из вопросов являются личными и требуют беседы наедине.
Работа с сомневающимися респондентами.
Возможны ситуации, когда респондент просто говорит «Не знаю», дает не относящийся к делу ответ, ведет себя незаинтересованно или дает ответы, противоречащие тому, что говорил ранее. Во всех этих случаях постарайтесь заинтересовать респондента вопросом. Может оказаться полезным поговорить несколько минут на темы, не связанные с опросом (например, о его или ее родном городе или ауле(селе), погоде, повседневных делах и т. п.).
Займите безоценочную позицию.
Потенциальная проблема при проведении опросов – так называемое искажение ответов в сторону их социальной желательности; этот термин относится к склонности респондентов создавать благоприятное впечатление интервьюеров о себе. Деликатный характер вопросов может побуждать респондентов корректировать ответы так, чтобы те выглядели политически корректными или социально приемлемыми. Пункты вопросника, связанные с жесткими социальными нормами (например, с соответствием религиозным или культурным ожиданиям) или с занятием позиции/выполнением деятельности/обращением с вещами, которые обычно считаются желательными или нежелательными, способны привести к получению "социально приемлемых", а неверных и честных ответов. Чтобы минимизировать искажение ответов в сторону их социальной желательности, очень важно занять безоценочную позицию и не выражать своего отношения, например, к культурным или религиозным ценностям, политическим предпочтениям и т. п.

Параграф 3. Роль интервьюеров

Интервьюеры играют основную роль в сборе данных, и конечный результат этого мероприятия зависит от того, как они проводят опросы. Следовательно, общий успех зависит от качества работы интервьюеров. Поэтому очень важно, чтобы вы опрашивали респондентов последовательным образом. Если ответ непонятен, вы должны уточнить его.
В целом обязанности интервьюеров заключаются в следующем:
Определение структуры и местонахождения закрепленных за ними домохозяйств в выборке и соблюдение правил применения вопросников;
Выявление всех отвечающих критериям респондентов;
Опрос всех отвечающих критериям респондентов в закрепленных за ними домохозяйствах;
Проверка заполненных вопросников с тем, чтобы удостовериться, что были заданы все вопросы;
Повторные посещения с целью опроса респондентов, которых по тем или иным причинам не удалось опросить во время первого или второго посещения;
Обеспечение правильности предоставляемых сведений, достигаемое за счет умения удерживать внимание респондента в течение всего опроса;
Подготовка пояснительных заметок в специальном журнале для полевого редактора и супервайзера о проблемах, возникающих в ходе работы.

3. Вопросник домохозяйства

Параграф 4. Панель информации о домохозяйстве

Цель вопросника домохозяйства – получение информации об общих характеристиках обследуемого населения, домохозяйств и о том, где проживают домохозяйства. Вы будете использовать его для сбора важной информации по ряду тем и для выявления женщин, отвечающих (соответствующих) критериям опроса по Индивидуальному вопроснику для женщин, а также матерей (или опекунов) детей в возрасте до пяти лет или лиц, осуществляющих за этими детьми основной уход, которые будут опрашиваться по Вопроснику о детях в возрасте до 5-ти лет.
Панель информации о домохозяйстве состоит из верхней (HH1–HH7) и нижней (HH9–HH17) панелей. Как правило, верхняя панель заполняется до посещения домохозяйства. Ваш супервайзер предоставит вам для этого всю необходимую информацию после того, как за вами будет закреплено конкретное домохозяйство.
HH1. Номер кластера.
Укажите номер кластера в соответствии с указаниями супервайзера.
HH2. Номер домохозяйства.
Укажите номер домохозяйства в соответствии с указаниями супервайзера.
HH3. Имя и номер интервьюера.
Укажите свою фамилию и идентификационный номер, присвоенный вам во время подготовки.
HH4. Имя и номер супервайзера.
Оставьте эту графу незаполненной. Супервайзер позже укажет здесь свои имя и номер.
HH5. День/месяц /год проведения опроса.
Укажите дату проведения опроса в формате «день, месяц, год». Если вам не удалось завершить опрос во время первого посещения и вы посещаете домохозяйство повторно, замените дату проведения опроса на фактическую дату его проведения. Иными словами, следует указать либо дату, когда вы целиком заполнили Вопросник домохозяйства, либо дату, когда опрос не был проведен и стало известно, что дальнейшие попытки опросить это домохозяйство предприниматься не будут.
HH6. Местность.
Обведите код местности проживания в соответствии с указаниями супервайзера. Эта информация будет известна заранее, и вам не придется определять, в городской или сельской местности расположено домохозяйство.
HH7. Регион.
Обведите код региона в соответствии с указаниями супервайзера.
После заполнения пунктов HH1–HH7 начните опрос респондента со следующих слов:
«Мы представляем Комитет по статистике Министерства национальной экономики РК. Мы проводим обследование положения детей, семей и домохозяйств. Я хочу поговорить с Вами на эти темы. Наш опрос займет около 25 минут. Вся информация, которую мы получим, останется строго конфиденциальной и анонимной. Могу ли я начать?»
В зависимости от ситуации вы можете изменять формулировку вводных фраз. Но представляясь, обязательно упомяните следующее:
название учреждения-исполнителя;
предмет обследования;
ориентировочную продолжительность опроса;
его конфиденциальность;
с кем бы вы хотели побеседовать.
Получив разрешение, начинайте опрос. Если респондент отказывается от участия в опросе, поблагодарите его/ее и переходите к следующему домохозяйству. Впоследствии обсудите отказ со своим супервайзером; вы или другой член команды можете попытаться во второй раз провести опрос в этом домохозяйстве. Это будет зависеть от того, как вы опишете отказ. Однако помните, что участие домохозяйства в обследовании должно быть добровольным и что принуждение потенциальных респондентов к участию в нем недопустимо.
Вопрос HH9 («Результат опроса домохозяйства») заполняется по заполнении Вопросника домохозяйства или по совершении всех попыток проведения опроса домохозяйства.
HH9. Результат опроса домохозяйства.
Проведен. Если Вопросник домохозяйства заполнен, обведите '01'.
Отсутствие членов домохозяйства или лиц, могущих принять участие в опросе, во время посещения. Если жилище заселено, но ни одного из его обитателей нет дома, или если дома находится только ребенок или взрослый член домохозяйства, который является больным, глухим или умственно неполноценным, и вам не удалось поговорить с более компетентным членом домохозяйства после повторных посещений, обведите '02'.
Отсутствие всех членов домохозяйства в течение длительного периода. Если никого нет дома и соседи говорят, что жильцы не вернутся в течение нескольких дней или недель, обведите '03'.
Отказ от участия в опросе. Если домохозяйство отказывается участвовать в опросе, обведите '04'.
Пустующее жилище/нежилое помещение. Если закрепленное за вами жилище пустует, т. е. оно пусто и в нем нет мебели и жильцов, то такое жилище называется пустующим, и вы должны обвести '05'. В других случаях может оказаться, что жилище не является жилой единицей. Это может быть магазин, церковь, школа или объект другого вида, который не используется в качестве жилого помещения. Убедившись, что никаких жилых единиц ни позади этого жилища, ни над этим жилищем не имеется, обведите код '05' результата посещения.
Жилище разрушено. Если жилище сгорело или было разрушено каким-либо иным образом, обведите '06'.
Жилище не обнаружено. Если вам не удалось найти жилище даже после того, как вы выяснили у людей в округе, знаком ли им данный адрес или имя главы домохозяйства, указанные в описях, обведите '07'. Помните, что вы ищете не главу домохозяйства, чье имя вам, возможно, предоставлено. Такие имена предоставляются как информация, которую вы можете использовать, чтобы определить местонахождение жилой единицы, где, по имеющейся информации, проживают члены домохозяйства на момент выбора домохозяйства для проведения обследования. Ваша цель – найти жилище или место, где проживают члены домохозяйства.
Другое. Если вам не удалось заполнить Вопросник домохозяйства по какой-либо другой причине, обведите '96' и укажите причину в отведенной для этого графе. Примерами кодов результата «Другое» могут быть недееспособность проживающего в домохозяйстве респондента (и непроживание в домохозяйстве никакого другого знающего взрослого члена домохозяйства); частичное заполнение вопросника. Последнее означает, что вы начали опрос, но после того, как до некоторой степени продвинулись в нем, опрос был прерван. Вопросник домохозяйства, заполненный от начала до конца, но в котором несколько вопросов или модулей остались без ответа, не следует считать «частично заполненным».
Вопросы HH10, HH11, HH12 и HH14 заполняются по заполнении Вопросника домохозяйства.
HH10. Респондент, ответивший на Вопросник домохозяйства.
Укажите имя и номер строки (из Описи домохозяйства, столбцы HL1 и HL2) респондента, ответившего на Вопросник домохозяйства.
HH11. Общее число членов домохозяйства.
Сосчитайте, сколько членов домохозяйства указано в столбце HL1 Описи домохозяйства, и укажите здесь итоговое количество. Как правило, это номер строки последнего члена домохозяйства, указанного в Описи домохозяйства.
HH12. Число женщин в возрасте 15–49 лет.
Укажите общее число женщин в возрасте 15 – 49 лет; это женщины, отвечающие критериям опроса по Индивидуальному вопроснику для женщин. Их число определяется по общему числу обведенных номеров строк в столбце HL7.
HH14. Число детей в возрасте до 5 лет.
Укажите общее число детей в возрасте до пяти лет, отвечающих критериям опроса по Вопроснику о детях в возрасте до 5-ти лет. Оно рассчитывается как общее количество детей в обведенных номерах строки в столбце HL7B. Матери этих детей или лица, осуществляющие за ними основной уход, будут опрашиваться вами по Вопроснику о детях в возрасте до 5-ти лет.
Вопросы HH13 и HH15 заполняются после заполнения всех вопросников данного домохозяйства.
HH13. Число заполненных вопросников для женщин.
После заполнения всех индивидуальных вопросников, предназначенных для опроса проживающих в домохозяйстве женщин, укажите здесь число заполненных вопросников.
HH15. Число заполненных вопросников о детях в возрасте до 5 лет.
После заполнения всех вопросников на проживающих в данном домохозяйстве детей в возрасте до пяти лет укажите здесь число заполненных вопросников.
Если все опросы в домохозяйстве успешно проведены (результаты опросов в WM7 и UF9 – «проведен»), то цифры в HH13 и HH15 должны совпадать с общим числом отвечающих критериям женщин (HH12) и детей в возрасте до пяти лет (HH14) соответственно. Поскольку максимальное число женщин, опрошенных по Индивидуальному вопроснику для женщин, не может превышать число отвечающих критериям опроса женщин, проживающих в домохозяйстве, то цифра в HH13 не должна превышать цифру в HH12. То же самое относится также к HH15 и HH14.
HH16. Имя и номер редактора, работающего на месте.
Оставьте эту графу незаполненной. Полевой редактор позже укажет здесь свои имя и номер при проверке заполненных вопросников.
HH17. Имя и номер главного оператора по вводу данных.
Оставьте эту графу незаполненной. Главный оператор по вводу данных позже укажет здесь свои имя и номер.
HH18. Запишите время.
Запишите в 24-часовом формате время дня, когда вы начали опрос домохозяйства. Например, если на часах 16.10, запишите 16 для «Часов» и «10» для «Минут».
Если число, обозначающее часы или минуты, меньше 10, поставьте перед ним ноль. Не округляйте число минут – записывайте точное число минут, которое показывают ваши часы.

Параграф 5. Опись домохозяйства

Домашнее хозяйство - экономический субъект, состоящий из одного или более физических лиц, проживающих совместно, объединяющих полностью или частично свои доходы и имущество и совместно потребляющих товары и услуги¹.
Домохозяйство определяется как лицо или группа лиц, которые:
связаны отношениями родства или не являются родственниками;
совместно проживают в одной жилищной единице;
признают одного взрослого мужчину или одну взрослую женщину главой домохозяйства;
проживают в одних и тех же условиях;
считаются единым целым.
__________________________
¹ Закон Республики Казахстан "О государственной статистике" от 19 марта 2010 года № 257-IV
В некоторых случаях в одной жилищной единице совместно проживает группа лиц, но каждое лицо при этом организует проживание отдельно; этих лиц следует считать отдельными домохозяйствами, состоящими из одного лица. Домашняя прислуга, родственники и другие работники, проживающие и питающиеся в составе домохозяйства, должны включаться в число членов домохозяйства (даже если они проводят выходные дни в другом месте, а в течение остальных дней недели находятся в домохозяйстве). Три не связанных родственными отношениями лица, проживающие и питающиеся совместно, считаются составляющими одно домохозяйство.
Учреждения коллективного проживания (также именуемые институциональным населением), такие, как общежития, военные лагеря, школы-интернаты или тюрьмы, домохозяйствами не считаются.
Для проведения опроса за вами будут закреплены конкретные домохозяйства. Домохозяйства, которые вы должны будете посетить, определяются заранее группами по составлению списков.
Необходимо проводить различие между понятиями «семья» и «домохозяйство». Первое означает объединение людей, основанное на кровном родстве и браке. Второе используется в настоящем обследовании в качестве определения экономической/социальной единицы. Вы должны это учитывать и использовать вышеуказанные признаки домохозяйства, чтобы определить, какие лица входят в состав отдельного домохозяйства.
Обратите внимание, что в Описи домохозяйства имеется пункт HL1 «Номер строки». Этот номер используется для обозначения каждого вносимого в список лица. Вы должны получить полный перечень всех лиц, которые обычно проживают в данном домохозяйстве, но вам не нужно заполнять данную графу или что-то туда вписывать, поскольку номера уже известны. Это очень важный номер; после заполнения Описи домохозяйства членам домохозяйства присваиваются эти номера строк, данные лица обозначаются этими номерами во всех вопросниках, заполняемых в данном домохозяйстве.
Вы должны начать со следующей фразы:
«Для начала назовите, пожалуйста, имена всех лиц, которые обычно здесь проживают, начиная с главы домохозяйства».
Впишите имя главы домохозяйства в строку 01. Укажите имена всех членов домохозяйства (HL2), степень их родства с главой домохозяйства (HL3) и их пол (HL4). Затем спросите:
«Проживают ли здесь еще какие-нибудь лица, даже если их сейчас нет дома?»
Если да, внесите сведения о них в HL2–HL4. Затем задавайте вопросы, начиная с HL5, по каждому лицу отдельно.
Главой домохозяйства является постоянно проживающий в нем член домохозяйства, которого другие члены этого домохозяйства признали его главой. Это лицо может признаваться главой на основании возраста (самый старший), пола (как правило, но не обязательно, мужчина), экономического положения (основной кормилец) или по каким-либо иным причинам. Определять, кто является главой домохозяйства, должны сами респонденты. От вас не требуется устанавливать, кто является главой домохозяйства, или обладает ли лицо, указываемое как глава домохозяйства, качествами, которые необходимы для того, чтобы играть эту роль.
Также помните, что если в домохозяйстве более 15 членов, для их записи вам понадобится дополнительный бланк вопросника. Не забудьте изменить в нем номера строк членов домохозяйства (16, 17, 18 и т. д.), а также сделать пометку «Продолжение» на титульной странице дополнительного бланка вопросника. Вверху титульного листа основного бланка вопросника следует сделать пометку «См. Продолжение». На титульной странице дополнительного бланка вопросника необходимо указать все приведенные в нем идентификационные данные (HH1–HH7. После внесения сведений об остальных членах домохозяйства в дополнительный бланк вопросника вы должны продолжить опрос по основному вопроснику. Заполнив Вопросник домохозяйства, вложите дополнительный бланк внутрь основного, чтобы они хранились вместе.
Опись домохозяйства заполняется в два этапа: Сначала указываются имена (HL2), коды степеней родства (HL3) и пол (HL4) всех членов домохозяйства, пока в перечне не будут указаны все члены домохозяйства. Когда респонденту предлагается назвать имена проживающих в домохозяйстве лиц, при составлении их списка обычно указываются степень их родства с главой домохозяйства и пол. Таким образом, на первом этапе составления списка заполняются столбцы HL2, HL3 и HL4 по вертикали. Затем, прежде, чем перейти к следующему члену домохозяйства, по каждому члену домохозяйства задаются вопросы HL5–HL15.
HL2. Имя.
Укажите имя каждого члена домохозяйства, начиная с главы домохозяйства (лица, которого респондент из домохозяйства считает главой домохозяйства). Глава домохозяйства всегда указывается в первой строке списка. Подвергать сомнению ответ респондента не следует ни при каких обстоятельствах.
Также помните, что имена членов домохозяйства не используются при анализе данных. Вместе с тем необходимо записать имена всех членов домохозяйства, поскольку вы будете называть их, задавая вопросы.
HL3. Степень родства (имя) с главой домохозяйства.
Укажите код, соответствующий степени родства данного лица с главой домохозяйства. Используйте коды, приведенные в конце Описи домохозяйства. Будьте особенно внимательны, если респондент не является главой домохозяйства. Убедитесь, что вы указываете степень родства каждого лица именно с главой домохозяйства, а не с респондентом. Например, если респондентка является женой главы домохозяйства и говорит, что Арман – ее брат, то Армана следует обозначить кодом '09' («Брат/сестра мужа/жены»), а не '08' («Брат/сестра»), потому что Арман – брат жены главы домохозяйства. Будьте очень внимательны при сборе этих сведений, поскольку, как правило, респонденты указывают степень родства с самими собой, а не с главой домохозяйства.
Если глава домохозяйства состоит в браке с женщиной, у которой есть ребенок от предыдущего брака, отношение этого ребенка к главе домохозяйства следует указывать как '13' («Усыновленный ребенок/приемный ребенок/пасынок/падчерица»). Если указанный член домохозяйства не состоит в родственной связи с главой домохозяйства, но является прислугой, проживающей в домохозяйстве, следует указать «14». Если какой-либо член домохозяйства, например, друг, проживающий в домохозяйстве, не состоит в родственной связи с главой домохозяйства, укажите код '96' («Прочее - не родственник(ца)»). Укажите код '98', если респондент не знает, в каких родственных связях с главой домохозяйства состоит тот или иной член домохозяйства.
HL4. (Имя) мужского или женского пола?
Обведите '1', если это лицо мужского пола, и '2', если женского. Не пытайтесь установить пол члена домохозяйства по сообщаемому вам имени. Это может привести к ошибке. При перечислении членов домохозяйства респондент может одновременно указать и пол лица, сказав, например: «Моя сестра Айман». В этом случае не нужно снова спрашивать о половой принадлежности данного члена домохозяйства, так как благодаря упоминанию степени родства («сестра)» респондента с Айман уже ясно, что это лицо женского пола. Вместе с тем, когда упоминается имя, которое может относиться к лицу как мужского, так и женского пола, не принимайте решение самостоятельно. Даже если вы думаете, что это имя, скорее всего, мужское (женское), уточните у респондента пол этого лица. Эту графу нельзя оставлять незаполненной.
Составив полный список имен, кодов родственных связей и пола, заполняйте эту страницу, задавая вопросы и записывая ответы отдельно по каждому лицу начиная с HL5. Начните с главы домохозяйства в строке 01. Закончив задавать все вопросы c HL5 по HL15 по лицу в строке 01, переходите к лицу в строке 02, пока вы не заполните ответы на вопросы c HL5 по HL15 для всех членов домохозяйства.
Жирная линия, которой обведены вопросы HL1, HL2, HL3 и HL4, означает, что сначала следует заполнить эти пункты по вертикали, а затем переходить к заполнению граф по горизонтали, отдельно по каждому лицу, с HL5 по HL15.
HL5. Дата рождения (имя).
Если респондент знает дату рождения данного члена домохозяйства, запишите ответ, указав месяц и год. Месяц нужно указать цифрами: январь – '01', февраль – '02', март – '03' и т.д. Если респондент не знает месяц рождения, укажите код '98', означающий «Не знаю месяц», и спросите о годе рождения. Постарайтесь узнать хотя бы год рождения. Если и год рождения неизвестен, укажите '9998'.
HL6. Сколько лет (имя)?
Запишите возраст каждого лица в виде количества полных лет, то есть укажите, сколько лет ему/ей исполнилось в последний день рождения. Количество полных лет также определяется как количество полных лет с момента рождения. Согласно этому определению, поскольку шестимесячный ребенок не прожил полный год, его возраст определяется как '00'. Помните, что более точные сведения о возрасте детей вы будете собирать позднее.
Этот столбец нельзя оставлять незаполненным.
Если возраст престарелых членов домохозяйства узнать сложно даже после того, как вы задали респонденту уточняющие вопросы, чтобы получить необходимую информацию, то вы можете указать код '98', означающий «Не знает». В действительности это означает, что этот человек старше 50 лет, поскольку по членам домохозяйства моложе 50 лет следует указывать количество полных лет. В то же время следует указать, сделав соответствующую отметку, к какому возрастному диапазону может относиться данное лицо, чтобы ваш редактор или супервайзер имели представление о том, отвечает ли данное лицо критериям опроса по индивидуальным вопросникам.
Если возраст члена домохозяйства составляет 95 лет или более, проставьте '95' и в том и в другом случае.
Вопросы HL7 и HL7B касаются соответствия таким критериям.
HL7. Обведите номер строки, если женщина находится в возрасте 15–49 лет.
Обведите номер строки, уже напечатанный в этом столбце, если данный член домохозяйства – женщина в возрасте 15–49 лет (включая женщин в возрасте 15 лет и 49 лет). По этому пункту вопросы респонденту не задаются.
HL7B. Обведите номер строки, если ребенок находится в возрасте 0–4 лет.
Обведите номер строки, уже напечатанный в данном столбце, если членом домохозяйства является ребенок в возрасте 0–4 лет (сюда включаются дети в возрасте 4 лет). По этому пункту вопросы респонденту не задаются.
В отношении детей в возрасте 0–17 лет задайте вопросы HL11–HL14.
В отношении всех детей в возрасте до 18 лет нам необходимо выяснить, указаны ли их собственные (родные) родители в Описи домохозяйства, живы ли они и проживают ли они в данном домохозяйстве. Эти сведения можно использовать для измерения доли детей-сирот и приемных детей в общей численности населения. В отношении всех лиц в возрасте 18 лет и старше пункты HL11–HL14 остаются незаполненными.
HL11. Родная мать (имя) жива?
Под родной мы имеем в виду биологическую мать. Во многих культурах люди считают детей других людей, которых они воспитывают, своими, в особенности приемных детей мужа или детей своих сестер и т. п. Следует убедиться, что респондент понимает, что вас интересует женщина, родившая этого ребенка.
Отметьте, жива ли родная мать ребенка, обведя код, соответствующий полученному ответу. Если родной матери ребенка нет в живых или респондент не знает, жива ли она, переходите к вопросу HL13. В противном случае задавайте вопрос из следующего столбца.
HL12. Родная мать (имя) проживает в этом домохозяйстве?
Если родная мать ребенка жива, необходимо выяснить, проживает ли она в этом домохозяйстве. Если мать проживает в этом домохозяйстве, спросите, кто она (она должна быть указана в Описи домохозяйства), укажите ее номер строки в отведенной для этого графе. Если мать не является членом домохозяйства (не указана в Описи домохозяйства), проставьте '00'.
HL13. Родной отец (имя) жив?
Под «родным» подразумевается биологический отец. Во многих культурах люди считают детей других людей, которых они воспитывают, своими, в особенности приемных детей мужа или детей своих сестер и т. п. Следует убедиться, что респондент понимает, что вас интересует мужчина – биологический отец этого ребенка.
Отметьте, жив ли родной отец ребенка, обведя код, соответствующий полученному ответу. Если родного отца ребенка нет в живых или респондент не знает, жив ли он, переходите к вопросу HL15. В противном случае задавайте вопрос из следующего столбца.
HL14. Родной отец (имя) проживает в этом домохозяйстве?
Отметьте ответы на этот вопрос точно так же, как на вопрос HL12. Переходите к вопросу HL15, если номер строки отца указан в ответе на вопрос HL14.
HL15. Для детей в возрасте 0–14 лет. Кто основное лицо, осуществляющее уход за (имя)?
Если членом домохозяйства является ребенок в возрасте 0–14 лет (сюда включаются дети в возрасте 14 лет), запишите номер строки его матери или лица, осуществляющего основной уход, в данной колонке.
Если ребенок проживает в одном домохозяйстве со своей матерью, скопируйте номер строки из вопроса HL12, и не задавайте этот вопрос. Если вопрос HL12 не заполнен или в нем указано «00», задавайте этот вопрос, чтобы определить, кто осуществляет основной уход за ребенком. Это лицо должно быть членом домохозяйства.
Если членом домохозяйства является ребенок в возрасте до пяти лет, то позднее вы будете опрашивать лицо, номер строки которого вы здесь записали, о ребенке, информацию о котором собираете.
На Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет отвечают матери детей в возрасте до 5 лет, проживающие в данном домохозяйстве. Если мать не внесена в Опись домохозяйства (поскольку проживает в другом месте или ее нет в живых), то респондентом Вопросника о детях в возрасте до 5-ти лет будет человек, определенный вами с помощью этого вопроса как лицо, осуществляющее основной уход за ребенком.
После того, как вы составили список всех членов домохозяйства и заполнили все графы Описи домохозяйства, еще раз уточните, нет ли других членов домохозяйства, не включенных в ваш список. Если такие лица есть, укажите их имена и заполните соответствующие графы в описи.
Заполнив Опись домохозяйства по всем членам домохозяйства, подготовьте бланки индивидуальных вопросников для этого домохозяйства:
По каждой женщине в возрасте 15–49 лет (номера строки которой обведены в HL7) укажите ее имя и номер строки в специально отведенных для этого графах (WM3 и WM4) вверху бланка Индивидуального вопросника для женщин;
По каждому ребенку в возрасте до пяти лет (номера строки которого обведены в HL7В) укажите его имя и номер строки (UF3–UF4), а также имя и номер строки его матери или лица, осуществляющего за ним уход (чей номер строки записан в HL15 и соответствует номеру строки данного ребенка), в специально отведенных для этого графах (UF5–UF6) вверху титульной страницы Вопросника о детях в возрасте до пяти лет.
Теперь у вас должны быть отдельные бланки вопросников для всех проживающих в этом домохозяйстве и отвечающих критериям опроса женщин и детей в возрасте до пяти лет, готовые для последующего заполнения.

Параграф 6. Модуль «Образование»

Структура данного модуля аналогична структуре Описи домохозяйства. В этом модуле сведения вносятся по горизонтали. Чтобы подготовить модуль для заполнения, начните с копирования в вопрос ED2 имен и возрастов всех членов домохозяйства старше 5 лет из Описи домохозяйства. Помните, что строки, относящиеся к членам домохозяйства в возрасте до пяти лет, должны оставаться пустыми.
Затем, прежде чем перейти к следующему лицу, внесите ответы на все вопросы об образовании по каждому лицу, которое вы записали в этом модуле.
ED1. Номер строки.
Это номер, присвоенный каждому лицу в Описи домохозяйства. Вам не нужно заполнять эту графу или что-то туда вписывать, поскольку номера уже указаны.
ED2. Имя и возраст.
Перепишите имена и возраст всех лиц в возрасте пяти лет и старше из Описи домохозяйства (HL2 и HL6) в строки с соответствующими номерами.
В отношении членов домохозяйства, возраст которых – 5 лет и старше.
В отношении каждого члена домохозяйства в возрасте 5 лет и старше задайте вопросы ED3, ED4A и ED4B. Эти вопросы относятся к образовательной подготовке всех членов домохозяйства в возрасте 5 лет и старше. Помните, что если дети в возрасте до пяти лет посещают школу или дошкольное учреждение, эта информация должна быть внесена в Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет.
ED3. Посещал(а) ли (имя) когда-либо учебное заведение или дошкольное учреждение?
В случае ответа «Да» обведите '1' и переходите к вопросу ED4A. Если ответ – «Нет», обведите '2' и переходите к члену домохозяйства в следующей строке. Остальные вопросы к этому лицу неприменимы.
Понятие «учебное заведение» относится к начальному, среднему и высшему образованию, а также всем промежуточным уровням в системе формального образования. Под это определение также подпадает техническая или профессиональная подготовка после завершения основного среднего образования, например, долгосрочные курсы по подготовке механиков или секретарей, ели эти учебные заведения являются частью системы формального образования.
Учебные заведения с нестандартными учебными программами (неформальное образование) сюда не относятся. Нестандартные учебные программы существуют и в религиозных школах, в том числе в учебных заведениях, где изучается Коран, но обучение по полной стандартной учебной программе при этом не проводится. Если в учебном заведении изучаются религиозные предметы и при этом проводится обучение по стандартной учебной программе, как во многих католических учебных заведениях, то оно кодируется как обычное учебное заведение (относящееся к формальному образованию).
К детям, посещающим дошкольное учреждение, относятся дети, которые не учатся в первом классе начальной школы, но посещают ту или иную форму организованного обучения или программу обучения детей в раннем возрасте, независимо от того, считается ли она частью школьной системы. Определение организованной программы обучения детей в раннем возрасте не включает в себя программы, предусматривающие только уход/присмотр за младенцами и детьми.
ED4A. Какой уровень образования (имя) получает в настоящее время или получил(а)/получал(а) последним?
Если данное лицо когда-либо посещало учебное заведение, укажите уровень образования, который оно получает в настоящее время или получило/получало последним. Возможно, вам потребуется уточнить тип учебного заведения. В случае ответа «Не знаю» обведите '8'. Если образовательное учреждение, которое ребенок посещает в настоящее время или посещал последним, является дошкольным (ED4A = 0), переходите к ED5.
В отношении тех, кто уже не посещает учебное заведение, указывается уровень образования, который данное лицо получило/получало до выхода из системы образования, даже если получение образования происходило в течение нескольких недель. В отношении тех, кто еще продолжает обучение, указывается уровень образования, который данное лицо получает в настоящее время (или получало последним, если опрос проводится в течение длительных школьных каникул).
ED4B. Какой класс/курс окончил(а) (имя) на этом уровне?
Укажите самый высокий из оконченных классов/курсов или '98' в случае ответа «НЗ» («Не знаю»). Если ребенок еще не окончил первый класс/курс, проставьте '00'. Например, если то или иное лицо ходило в начальную школу, но не окончило первый класс, обводится уровень '1' в ED4A, а класс указывается как '00' в ED4B.
Аналогичным образом в отношении ребенка, который на момент опроса учится в 5-м классе средней школы, уровень кодируется как '1', а класс – как '4', поскольку это лицо еще не окончило 5-й класс.
Учтите, что если уровень образования указывается в ED4A как дошкольный, указывать класс не нужно.
Необходимо обратить внимание, что отвечая на вопрос об оконченном курсе, респондент не подразумевает длительность обучения. Например, если у респондента в ED4A отмечено, что он получил высшее образование, но при этом он(а) сообщает, что окончил(а) на этом уровне 3 курса, необходимо уточнить, получал(а) ли он(а) ранее какое-либо образование, например, высшее, техническое и профессиональное. Последний курс завершенного высшего образования не может быть ниже четвертого курса.
Это касается лиц, получивших второе (третье) высшее образование или поступивших в ВУЗ на базе технического и профессионального образования.
В отношении членов домохозяйства в возрасте 5–24 лет:
В отношении каждого члена домохозяйства в возрасте 5–24 лет (в том числе в возрасте 5 и 24 лет) задайте вопросы ED5–ED8, которые относятся к посещению учебного заведения.
Вопросы ED5–ED8 относятся к посещению учебного заведения в недавнем прошлом или в настоящее время. Вам следует быть аккуратным, задавая эти вопросы, в зависимости от времени проведения опроса – работают ли учебные заведения или на каникулах. Эти вопросы направлены на выяснение ситуации с посещением учебного заведения членами домохозяйства на протяжении двух последовательных учебных лет. Ниже приводится информация относительно того, как этого можно добиться.
ED5. В течение 2015–2016 учебного года посещал(a) ли (имя) в течение какого-то времени учебное заведение или дошкольное учреждение?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Да» переходите к следующему вопросу. Если ответ – «Нет», то переходите к ED7.
Если опрос проводится во время учебного года, то этот вопрос будет относиться к текущему учебному году. Например, если опрос проводится в октябре 2015 года (во время нового учебного года), этот вопрос будет относиться к 2015–2016 учебному году.
ED6. В течение текущего учебного года какой уровень образования получал(а) и какой класс/курс посещал(а) (имя)?
Обведите код уровня образования и отметьте класс/курс, который посещает данный член домохозяйства. В случае ответа «НЗ» («Не знаю») обведите '8'. Укажите последний из посещенных классов/курсов, используя коды '01', '02' и т. д. Если ребенок посещает/посещал дошкольное учреждение или детский сад, где нет классов, не указывайте класс и переходите к вопросу ED7.
Если опрос проводится во время учебного года (сентябре-ноябре 2015 года), вопрос должен относиться к текущему 2015/2016 учебному году. Помните, что эти вопросы должны охватывать детей, которые, возможно, посещали учебное заведение в начале учебного года, но вскоре оставили учебу. При необходимости можно употреблять прошедшее время, чтобы обязательно получить информацию об уровне образования и классе, посещаемом детьми, которые, возможно, перестали посещать учебное заведение во время учебного года.
Вопросы ED5 и ED6 нацелены на сбор информации о посещении учебного заведения членами домохозяйства в возрасте 5–24 лет в текущем учебном году. Вопросы ED7 и ED8 нацелены на сбор информации о посещении учебного заведения членами домохозяйства в возрасте 5–24 лет в учебном году, предшествующем учебному году в вопросах ED5 и ED6, далее именуемом «предыдущий учебный год».
ED7. Посещал(а) ли (имя) в течение какого-то времени в предыдущем 2014–2015 учебном году) учебное заведение или дошкольное учреждение?
Если ребенок посещал учебное заведение какое-то время в течение предыдущего учебного года, обведите '1'. При ответе «Нет» или «нЗ» обведите соответствующий код и переходите к члену домохозяйства, указанному в следующей строке.
ED8. В течение предыдущего учебного года какой уровень образования получал(а) и какой класс/курс посещал(а) (имя)?
Обведите код уровня образования, который получал ребенок, и укажите класс/курс, который он посещал, или же обведите '8', если респондент не знает уровень, и/или '98', если респондент не знает класс. Если член домохозяйства посещал дошкольное учреждение или детский сад, где нет классов: не указывайте класс и переходите к следующему лицу.

Параграф 7. Выбор одного ребенка для целей заполнения модуля
«Дисциплинирование детей»

Данный модуль используется для перечисления всех детей в возрасте 1–14 лет, отвечающих критериям опроса по модулю «Дисциплинирование детей». Просмотрите Опись домохозяйства и запишите каждого ребенка в возрасте 1–14 лет (включая детей в возрасте 1 года и в возрасте 14 лет) в SL2A в порядке, соответствующем их номеру строки (HL1). Не следует включать сюда других членов домохозяйства, чей возраст не входит в диапазон 1–14 лет. Затем, используя таблицу в SL8, выполните случайный выбор одного ребенка.
Данный модуль имеет необычные структуру и принцип построения. Вы заполняете весь модуль самостоятельно, не задавая вопросов. Он помогает осуществить случайный выбор одного ребенка в возрасте 1–14 лет и собрать информацию об этом ребенке в модуле в зависимости от возраста выбранного ребенка.
Крайне важно, чтобы вы следовали всем инструкциям и выполняли случайный выбор на высоком уровне. Случайный выбор означает, что он непредвзятый. Если дети будут выбраны случайным образом всеми интервьюерами в рамках всего исследования, выбранные дети будут представлять детей, которых не выбрали.
SL1. Проверьте HL6 в Описи домохозяйства и впишите общее число детей в возрасте 1–14 лет.
Сосчитайте число детей в возрасте 1–14 лет в поле HL6 Описи домохозяйства и запишите здесь общее число.
SL 2. Проверьте число детей в возрасте 1–14 лет в SL1.
Если в домохозяйстве нет детей в возрасте 1–14 лет, проверьте соответствующую графу и перейдите к модулю «Характеристики домохозяйства». Если ребенок только один, перейдите к SL9, запишите порядковый номер как '1' проставьте номер строки из HL1, имя из HL2 и возраст ребенка из HL6, и переходите к следующему модулю. Это означает, что поскольку в домохозяйстве только один ребенок в возрасте 1-14 лет, нет необходимости в случайной выборке.
Если детей двое или больше, переходите к SL2A, чтобы выполнить случайную выборку.
SL2A. Перечислите всех детей в возрасте 1–14 лет в том же порядке, в каком они перечислены в Описи домохозяйства. Не перечисляйте других членов домохозяйства, возраст которых не составляет 1–14 лет. Проставьте номер строки, имя, пол и возраст каждого ребенка.
SL3. Порядковый номер.
Это номер, используемый для идентификации одного ребенка, выбранного случайный образом для заполнения данного модуля. Вы используете этот номер далее, чтобы сделать выбор. Вам не нужно заполнять этот столбец или что-то туда вписывать, потому что номера уже указаны.
SL4. Номер строки из HL1.
Это номер, используемый для идентификации каждого ребенка из Описи домохозяйства, отвечающего критериям опроса по данному модулю. Перейдите к Описи домохозяйства и ниже запишите каждого из детей в возрасте 1–14 лет (в том числе в возрасте 1 года и в возрасте 14 лет) в том же порядке, что и их номера строки (HL1). Не включайте сюда других членов домохозяйства, чей возраст выходит за рамки диапазона 1–14 лет.
Обратите внимание, что когда вы вписали сюда имя члена домохозяйства, вы автоматически присваиваете этому лицу порядковый номер (SL3).
Очень важно, чтобы все отвечающие критериям дети были перечислены в порядке, соответствующем их номеру строки. Иначе может быть нарушена процедура случайного отбора ребенка, что может привести к смещению в выборке.
SL5. Имя из HL2.
Внесите имя каждого отвечающего критериям ребенка в данный столбец рядом с его номером строки, скопировав его из столбца HL2 Описи домохозяйства.
SL6. Пол из HL4.
Запишите пол отвечающего критериям ребенка из HL4.
SL6. Возраст из HL6.
Запишите возраст отвечающего критериям ребенка из HL6.
SL8. Обратитесь к титульной странице настоящего вопросника и найдите последнюю цифру в номере домохозяйства (HH2). Это номер строки, к которому Вы должны перейти в нижеследующей таблице.
Проверьте общее число отвечающих критериям детей в возрасте 1–14 лет в SL1 выше. Найдите столбец с такой цифрой в нижеследующей таблице.
Найдите ячейку, в которой эта строка пересекается с этим столбцом, и обведите номер, занесенный в эту ячейку. Это и является порядковым номером выбранного ребенка (SL3).
Инструкции, данные в этом вопросе, не должны требовать разъяснений. Надлежащее использование таблицы приводит к непредвзятому выбору одного ребенка из всех, указанных в пункте SL2A. Обратите внимание, что если в домохозяйстве больше 8 детей в возрасте 1-14 лет, вам следует использовать столбец «8+» в данной таблице и проводить выбор соответствующим образом.
SL9. Запишите порядковый номер (SL3), номер строки (SL4), имя (SL5) и возраст (SL7) выбранного ребенка.

Параграф 8. Модуль «Дисциплинирование детей»

Целью настоящего модуля является получение информации о применении взрослыми методов физического и вербального воздействия при воспитании детей в возрасте 1–14 лет. Задача модуля – выявить дисциплинарное воздействие на детей и наказание детей в диапазоне от ненасильственных мер воспитания до психологической агрессии и применения умеренного и жестокого физического наказания.
Включенные вопросы предназначены для измерения различных типичных видов дисциплинарного воздействия родителей на детей. Целью этих вопросов не является охват ВСЕХ способов дисциплинирования детей родителями, однако эти вопросы охватывают некоторые из наиболее распространенных способов. Важно, чтобы вы задавали каждый вопрос нейтральным тоном – следите за тем, чтобы ваш голос не выдавал положительного или отрицательного отношения к упоминаемым респондентом способам дисциплинирования.
CD3. Взрослые прибегают к различным способам, чтобы научить детей правильно себя вести или чтобы исправлять плохое поведение. Я зачитаю Вам эти различные способы и попрошу Вас сказать мне, использовались ли они Вами или кем-либо еще в Вашем домохозяйстве по отношению к (имя) в течение последнего месяца.
Начните с вводного предложения, а затем задавайте вопросы [A]–[K]. Важно дать понять, что нас интересует только то, что произошло за последний месяц – 30 дней до начала обследования и только в отношении этого ребенка.
Задавая вопросы, время от времени напоминайте респонденту, что вас интересуют последние 30 дней или последний месяц и использовал ли респондент или кто-либо еще данный способ по отношению к этому ребенку. Обведите '1' в случае ответа «Да» и '2' в случае ответа «Нет» по всем вопросам.
Если отобранный ребенок не был в домохозяйстве/вместе с членами домохозяйства в течение последнего месяца, вам нужно будет обвести код '2', означающий «Нет», по всем вопросам от [А] до [К]
[A] Лишали привилегий (удовольствий), запрещали (имя) то, что ему/ей нравится, или не разрешали ему/ей выходить из дома?
Под привилегиями понимаются права или блага, не являющиеся общедоступными. По мере того как дети растут, взрослые часто предоставляют им привилегии, которыми не пользуются младшие дети. Если вам нужно объяснить, что имеется в виду в данном вопросе, попробуйте сначала задать по очереди несколько вопросов-подсказок, а если вам нужно привести примеры, постарайтесь сформулировать вопросы в соответствии с возрастом ребенка: «Случалось ли вам (или кому-либо еще в домохозяйстве) на некоторое время запрещать (имя) выходить из дома или на улицу?», «запрещали ли вы (или кто-либо еще в домохозяйстве) (имя) делать что-то, что он/она обычно делает, например, играть с друзьями или смотреть телевизор?»; в отношении ребенка младшего возраста можно привести такие примеры, как лишение его/ее сладостей и т. п.
[B] Разъясняли (имя), почему его/ее поведение неправильно?
Если ребенок делает то, что нельзя делать, некоторые родители/лица, осуществляющие уход, пробуют внушить ребенку, что так больше поступать нельзя, объясняя при этом, почему они считают такое поведение недопустимым. Например, если маленький ребенок играет со спичками, ему можно запретить делать это, потому что это может привести к пожару.
[C] Трясли его/ее?
Некоторые родители/лица, осуществляющие уход, встряхивают ребенка, т.е. берут его или хватают за плечи или другие части тела и начинают трясти взад-вперед. Некоторые родители применяют этот метод, чтобы наказать ребенка за плохое поведение. Они могут применять к ребенку только этот метод или сочетать этот способ наказания с другими действиями или методами воспитания.
[D] Кричали или орали на него/нее?
Родители/лица, осуществляющие уход за ребенком, могут накричать на него, если ребенок делает что-то, что они считают неправильным.
[E] Предлагали ему/ей заняться чем-нибудь другим?
Данный вопрос имеет целью получить сведения о применении еще одного ненасильственного метода дисциплинирования – отвлечения внимания ребенка от неправильного поведения. Родитель/лицо, осуществляющее уход за ребенком, может попытаться отвлечь его от неприемлемого поведения, предложив ему/ей заняться чем-то другим. Если респондент не понимает, о чем идет речь, можно уточнить: «Это значит отвлечь внимание ребенка или привлечь его внимание к чему-то другому».
[F] Шлепали, били или ударяли его/ее по попе голой рукой?
Шлепанье ребенка по попе голой рукой – это вид телесного наказания, который используют некоторые родители/лица, осуществляющие уход за детьми.
[G] Били его/ее по попе или другим частям тела ремнем, расческой, палкой или другим твердым предметом?
Удар по телу ребенка твердым предметом (в том числе ремнем) – это более суровая форма телесного наказания, которую используют некоторые родители/лица, осуществляющие уход за детьми. Она считается более суровой, чем шлепок, потому что твердым предметом можно нанести удар большей силы, чем голой рукой. Некоторые родители/лица, осуществляющие уход за детьми, применяют этот способ наказания, чтобы отучить ребенка от неправильного поведения. Помните, что вас интересует, применялся ли к ребенку этот метод наказания в последние 30 дней.
[H] Называли его/ее тупицей, лентяем(йкой) или другими подобными словами?
Некоторые родители/лица, осуществляющие уход за детьми, используют оскорбительные выражения, чтобы отучить ребенка от неправильного поведения.
[I] Били или шлепали его/ее по лицу, голове или ушам?
С помощью этого вопроса выясняется, шлепал ли ребенка родитель/лицо, осуществляющее за ним уход (или кто-либо еще в домохозяйстве), по голове, лицу, по одному уху или обоим ушам. И опять же, шлепки или удары означают действия, производимые голой рукой. (Во всех вопросах, где применяются эти выражения, речь идет только о руке, если прямо не упоминается иной предмет). Медленно повторите этот вопрос и обязательно дождитесь ответа, прежде чем переходить к следующему.
[J] Били или шлепали его/ее по рукам, плечам или ногам?
Этот вопрос отличается от предыдущего (I), потому что его целью является установить, шлепали ли или ударяли ребенка голой рукой по конечностям – рукам или ногам.
[K] Избивали его/ее, то есть били со всей силой много раз подряд?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
CD4. Считаете ли Вы, что для того чтобы правильно вырастить и воспитать ребенка, его необходимо физически наказывать?
Цель этого вопроса – выявить отношение к методам дисциплинарного воздействия, поэтому его следует задавать в последнюю очередь, после того, как вы расспросили респондента о мерах дисциплинарного воздействия, применяемых взрослым. В этом вопросе респонденту предлагается высказать свое мнение о необходимости применения телесных наказаний для того, чтобы привить ребенку навыки надлежащего поведения. Не удивляйтесь, если респондент, заявлявший в ответах на предыдущие вопросы, что он/она применял(а) различные формы телесного наказания, на данный вопрос ответит, что не считает такие наказания необходимыми.
Если респондент заявляет, что не имеет мнения по данному вопросу или не знает, обведите '8'.

Параграф 9. Модуль «Характеристики домохозяйства»

HC1B. Какой язык является для главы этого домохозяйства родным?
HC1C. К какой национальности принадлежит глава этого домохозяйства?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Обязательно выясните национальность или родной язык главы домохозяйства.
HC2. Сколько комнат в этом домохозяйстве используется для сна?
Эта информация позволяет выяснить, является ли данное домохозяйство перенаселенным, и отражает социально-экономическое положение домохозяйства. В данном случае под комнатой понимается отгороженное постоянной перегородкой специальное помещение, которое используется для сна. Речь может идти не о числе комнат в домохозяйстве, которые называются спальнями, а о том, сколько комнат регулярно используется для сна членами домохозяйства. Исключите комнаты, в которых размещаются приехавшие гости, но учитывайте комнаты, которые, строго говоря, не являются спальнями, но регулярно используются одним или несколькими членами домохозяйства для сна.
Укажите число комнат в данном домохозяйстве, которые используются для сна.
HC3. Основной материал пола жилища.
Обведите соответствующий код материала пола жилища исходя из своих наблюдений. В большинстве случаев вы сможете дать правильный ответ благодаря собственному наблюдению, но если сомневаетесь, задайте вопрос. Если пол в разных помещениях выполнен из различных материалов, укажите основной из них (тот, которым покрыта бьльшая часть площади пола).
HC4. Основной материал крыши.
Обведите код материала крыши жилища исходя из своих наблюдений. В большинстве случаев вы сможете дать правильный ответ благодаря собственному наблюдению, но если сомневаетесь, задайте вопрос. Если кровля выполнена из нескольких материалов, укажите основной из них (тот, которым покрыта бьльшая часть поверхности крыши).
Если респондент отвечает рубероид/битум, то следует отметить ответ «Цемент/бетон».
HC5. Основной материал наружных стен.
Обведите код материала стен жилища исходя из своих наблюдений. В большинстве случаев вы сможете дать правильный ответ благодаря собственному наблюдению, но если сомневаетесь, задайте вопрос. Если стены в разных помещениях домохозяйства выполнены из различных материалов, укажите основной из них (тот, которым покрыта бьльшая часть поверхности стен).
HC6. Какой источник энергии в основном используется в этом домохозяйстве для приготовления пищи?
Информация об источнике энергии, используемом для приготовления пищи, является еще одним показателем социально-экономического положения домохозяйства. Кроме того, применение некоторых видов топлива для приготовления пищи может иметь отрицательные последствия для здоровья.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Помните, что этот вопрос касается источника энергии для приготовления пищи, а не отопления или освещения. Если в домохозяйстве для приготовления пищи применяется несколько источников энергии, узнайте, какой из них используется чаще всего. Если это электричество, сжиженный газ (в баллонах), природный газ транспортируемый по распределительным сетям (к нему относится и газ в газгольдерах), биогаз или керосин или солярка, обведите '01', '02', '03', '04' или '05' соответственно и переходите к вопросу HC8. Возможны случаи, когда в домохозяйстве не готовится пища. В этом случае обведите '95' и снова переходите к вопросу HC8. Если в качестве источника энергии, в основном используемого для приготовления пищи, применяется источник, не включенный в список закодированных ответов, обведите '96' и укажите его вид в отведенной для этого строке.
Определения некоторых видов топлива: биогаз о– это газ, который образуется в результате ферментации навоза в закрытой яме; бурый уголь – это вид угля, дающий при сжигании больше дыма, но выделяющий меньше тепла, чем уголь.
HC7. Приготовление пищи обычно происходит в доме, в отдельной постройке или на улице?
Если «В доме», уточните: Это происходит в отдельном помещении, используемом в качестве кухни?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Обведите '1', если приготовление пищи происходит в отдельном помещении, используемом в качестве кухни. Обведите '2', если приготовление пищи происходит в помещении,используемом для проживания, отдыха и сна, а не в отдельной кухне или в отдельной постройке. Обведите '3', если приготовление пищи происходит в другой постройке, и '4', если это обычно происходит вне помещения.
Если ответ отличается от предварительно закодированных, обведите '6' и укажите место, где происходит приготовление пищи, в отведенной для этого строке.
Ответы на следующие два вопроса о наличии в собственности определенных предметов имущества будут использоваться для получения примерного представления о социально-экономическом положении домохозяйства. Задавая эти вопросы, вы должны оставаться нейтральным и не показывать свою реакцию на данные ответы.
HC8. Имеется ли в Вашем домохозяйстве…?
Зачитайте каждый пункт и обведите код, соответствующий ответу относительно каждого предмета. Если респондент сообщает, что какой-то предмет обихода, например, радио, сломан, постарайтесь узнать, давно ли он вышел из строя и будет ли он отремонтирован. Если какой-то предмет, по всей видимости, не использовался только какое-то время, обведите '1' («Да»). В противном случае обведите '2' («Нет»). Обязательно обведите '1' или '2' по каждому предмету. Все пункты должны быть обязательно заполнены.
Задайте вышеуказанный вопрос в отношении следующих предметов: электричество, радио, телевизор, стационарный телефон, холодильник, микроволновая печь, стол, диван, кровать, шкаф/шифоньер, посудомоечная машина, стиральная машина, кондиционер, пылесос.
HC9. Владеет ли кто-либо из членов Вашего домохозяйства следующими предметами?
Целью данного вопроса является сбор сведений о том, владеет ли кто-либо из членов домохозяйства различными предметами. Зачитайте каждый пункт и обведите код, соответствующий ответу относительно каждого предмета. Если респондент сообщает, что какой-то предмет, например, мотоцикл, сломан, постарайтесь узнать, давно ли он вышел из строя и будет ли он отремонтирован. Если какой-то предмет, по всей видимости, не использовался только какое-то время, обведите '1' («Да»). В противном случае обведите '2' («Нет»). Проследите за тем, чтобы по каждому предмету были обведены '1' или '2'. Все пункты должны быть обязательно заполнены. Детские велосипеды (используемые в качестве игрушки) указывать не нужно.
Задайте вышеуказанный вопрос относительно следующих предметов: мобильный телефон или смартфон, велосипед, мотоцикл или мотороллер, гужевая повозка, автомашина или грузовик, трактор, моторная лодка, компьютер или ноутбук, планшет.
HC10. Являетесь ли Вы или кто-либо из проживающих в этом домохозяйстве владельцем этого жилища?
Помните, что этот вопрос относится к ситуации на момент проведения опроса. Если респондент или кто-либо из проживающих в этом домохозяйстве является владельцем жилища, обведите '1' и переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» спросите: «Арендуете ли Вы это жилище у кого-либо, кто не проживает в этом домохозяйстве?» Если жилище арендуется, обведите '2'. Если члены домохозяйства проживают в жилище, не уплачивая арендную плату, если они поселились в этом жилище самовольно (незаконно) или если они проживают на других условиях, обведите '6'; уточните, не принадлежит ли жилище члену домохозяйства и не арендуется ли оно членом домохозяйства.
HC11. Владеет ли кто-либо из членов этого домохозяйства землей, которая может быть использована в сельскохозяйственных целях?
К сельскохозяйственной относится земля, используемая для выращивания зерновых культур (сюда относятся зерновые культуры, являющиеся продуктами питания, служащие кормом для животных, и другие непищевые зерновые культуры), разведения и выпаса животных. Общинная земля, используемая для выпаса животных, но не находящаяся в собственности домохозяйства, при ответе на этот вопрос в расчет не принимается. Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Нет» переходите к вопросу HC13.
Помните, что земля, о которой идет речь, может находиться далеко, даже в другой стране. Такие ответы фиксируйте как «Да».
HC12. Сколькими гектарами или сотками сельскохозяйственной земли владеют члены этого домохозяйства?
Если ответ 1 гектар и более, округлите '1', и впишите количество гектаров земли, принадлежащей всем членам домохозяйства, которая может использоваться для ведения сельского хозяйства. Если им принадлежит 95 или более гектаров, проставьте '95'; если менее чем 1 гектар, округлите ‘2’ и впишите количество соток. Если им принадлежит меньше 1 сотки, округлите ‘2’ и проставьте ‘00'. Если неизвестно, проставьте '998'.
HC13. Владеет ли данное домохозяйство домашним скотом, стадами, другими сельскохозяйственными животными или птицей?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Нет», переходите к вопросу HC15.
HC14. Какое количество нижеперечисленных домашних животных или птиц имеется в этом домохозяйстве?
Зачитайте каждый пункт и запишите номер, соответствующий полученному ответу. Сложите число коров и число быков (включая молодняк), даже если респондент называет по ним отдельные цифры. Аналогичным образом посчитайте лошадей, ослов и мулов вместе взятых с учетом молодняка, птицу складывайте с цыплятами. В случае ответа «Нет» проставьте '00' напротив этого животного/группы животных. Если в домохозяйстве имеется 95 или более голов каких-либо видов животных/групп животных, птиц проставьте '95'. Если в домохозяйстве имеется определенный вид животных/групп животных, но респондент не знает, сколько, проставьте '98'. Все пункты должны быть обязательно заполнены.
Задайте вышеуказанный вопрос относительно следующих животных: коровы, быки; лошади, ослы, мулы; козы; овцы, бараны; куры; свиньи; верблюды; гуси, утки; кролики.
HC15. Имеет ли кто-либо из членов этого домохозяйства счет в банке?
Спросите, имеет ли кто-либо из членов домохозяйства счет в банке, кредитной ассоциации или другой подобной организации, где можно класть на хранение или снимать отданные на хранение денежные средства. Обведите код, соответствующий полученному ответу.

Параграф 10. Модуль «Водоснабжение и санитария»

Цель первых двух вопросов этого модуля состоит в том, чтобы определить, какая вода используется в домохозяйстве для питья, а также для других целей – приготовления пищи и мытья рук.
Если необходимо, пользуйтесь иллюстрациями, изображающими различные источники водоснабжения и санитарно-гигиенические сооружения, предоставленные вам во время обучения команд по проведению полевых работ, Эти иллюстрации могут помочь вам определить, какие категории ответов обвести. Однако респондентам эти иллюстрации показывать не следует.
Ниже приводятся определения различных источников водоснабжения (коды соответствуют тем, что применяются в пунктах WS1 и WS2):
'11' – Водопроводный кран в жилище (т. н. домовый ввод), т. е. имеется трубопровод, соединяющий водопровод общего пользования с внутренним домовым водопроводом, снабженным одним или более кранами, например на кухне и/или в ванной;
'12' – Водопровод на участке или во дворе (т.н. дворовый ввод), т.е. имеется труба водопровода, подсоединенная к крану во дворе или на земельном участке вне дома;
'13' – Водопровод у соседей, т.е. домохозяйство может брать воду в доме соседей или из их дворового ввода;
'14' – Общественный кран/колонка– это пункт водоснабжения, из которого люди могут брать воду. Колонку можно также назвать общественным источником или общественным краном. На колонке может быть один кран или несколько кранов, и она обычно сооружается из кирпича, каменной кладки или цемента;
'21' – Артезианский колодец или скважина – это глубокая выемка, вырытая, пробуренная или просверленная на глубину залегания подземных вод. Скважины обустраиваются обсадными трубами или просто трубами, которые не позволяют отверстию небольшого размера закупориться и обеспечивают защиту источника от проникновения сточных вод. Вода поступает из скважины с помощью насоса, который может приводиться в действие человеком, тягловой силой, ветром, электроэнергией, дизельным топливом или солнечной энергией;
'31' – Защищенный колодец – это вырытый колодец, который защищен от сточных вод креплениями или обсадными трубами, возвышающимися над уровнем земли, а также платформой, не позволяющей пролитой воде попасть в колодец. Кроме того, защищенный вырытый колодец имеет покрытие, благодаря которому в ствол колодца не могут попасть птичьи экскременты или упасть животные;
'32' – Незащищенный колодец – это вырытый колодец, характеризующийся одним или обоими из следующих признаков: (1) колодец не имеет защиты от сточных вод; (2) колодец не защищен от попадания птичьих экскрементов или животных. При наличии хотя бы одного из этих признаков колодец считается незащищенным;
'41' – Защищенный родник – это источник, защищенный от попадания сточных вод, птичьих экскрементов и животных. Как правило, источник защищен коробом, который сооружается из кирпича, каменной кладки или бетона и располагается над источником таким образом, что вода поступает из короба непосредственно в трубу, не подвергаясь внешнему загрязнению;
'42' – Незащищенный родник – это источник, куда могут попасть сточные воды, птичьи экскременты или животные. Как правило, незащищенные родники не снабжены коробом, описанным выше;
'51' – Сбор дождевой воды – это сбор в емкость дождевой воды, поступающей с различных поверхностей по расположенному на крыше или на земле желобу, которая до применения хранится в контейнерах, бочках или цистернах;
'61' – Автоцистерна/водовоз – вода развозится в автоцистерне и с нее продается;
'71' – Повозка с малым баком используется поставщиком воды, который привозит воду в населенный пункт и продает ее. В качестве транспортного средства может использоваться повозка, запряженная ослом, моторное средство передвижения или другие средства;
'81' – Поверхностная вода – вода, которая находится на уровне земли. Сюда относятся реки, водохранилища, дамбы, озера, пруды, ручьи, каналы и ирригационные каналы, из которых непосредственно производится забор воды;
'91' – Бутилированная вода – покупная вода в бутылках. Помните, что здесь речь идет только о воде в бутылках, имеющейся в продаже. Иногда члены домохозяйства хранят в бутылках воду из других источников – ее не следует обозначать как бутилированную.
WS1. Какой источник питьевой воды является основным для членов этого домохозяйства?
Обведите код, соответствующий наиболее часто используемому источнику питьевой воды. Если упоминаются несколько источников, уточните с помощью дополнительных вопросов, какой из них является основным. Помните, что вы можете обвести только один код ответа. Если источник меняется в зависимости от времени года, укажите источник, используемый в то время года, когда проводится опрос. Если получены ответы «Водопроводный кран в жилище», «Водопровод на участке или во дворе» или «Водопровод у соседей», обведите '11', '12' или '13' соответственно и переходите к вопросу WS6. Если получен ответ «Бутилированная вода», обведите '91' и переходите к следующему вопросу. Помните, что следующий вопрос задается, только если ответ на данный вопрос – «Бутилированная вода». В случае других ответов переходите к вопросу WS3.
WS2. Каков основной источник воды, используемой в этом домохозяйстве для других целей, таких, как приготовление пищи и мытье рук?
Этот вопрос следует задавать только в домохозяйствах, где для питья используется бутилированная вода. Обведите код, соответствующий наиболее часто используемому источнику. Если источник меняется в зависимости от времени года, укажите источник, используемый в то время года, когда проводится опрос. Если наиболее часто используемый источник непитьевой воды – водопроводный кран в жилище, водопровод на участке или во дворе, или водопровод у соседей, обведите '11', '12' или '13' соответственно и переходите к вопросу WS6. В противном случае обведите соответствующий код и переходите к следующему вопросу.
Помните, что нельзя заменять «приготовление пищи и мытье рук» другими видами использования непитьевой воды.
WS3. Где находится этот источник воды?
Этот вопрос следует задавать только в домохозяйствах, где основным источником воды не является водопроводная система. Обведите код местонахождения источника воды. Если он находится в собственном жилище или в собственном дворе/на собственном участке, обведите '1' или '2' и переходите к вопросу WS6. В противном случае обведите '3' и переходите к следующему вопросу.
WS4. Сколько времени уходит на то, чтобы дойти до источника, набрать воды и вернуться обратно?
Этот вопрос задается только в тех домохозяйствах, которые пользуются источником воды, находящимся вне жилища, чтобы узнать, насколько удобно расположен этот источник питьевой воды. Запишите время, которое требуется для того, чтобы сходить/съездить/ за водой и вернуться обычным для данного члена домохозяйства способом, будь то пешком или на велосипеде/автомобиле.
Укажите приблизительное время (в минутах, по мере необходимости пересчитывая в них часы), которое требуется для того, чтобы обычным транспортом или пешком добраться до источника воды, дождаться своей очереди, набрать воды и вернуться обратно в жилище. Если на это уходит менее 100 минут, ставьте ноль (нули) перед количеством минут (например, '060' или '005'). Затем переходите к следующему вопросу.
Если респондент говорит, что вода в его жилище доставляется (что возможно в ситуации, когда вода берется из автоводоцистерны или из бочки водовоза), запишите '000'.
Если респондент не знает, сколько на это уходит времени, обведите '998' и переходите к следующему вопросу.
WS5. Кто обычно ходит к этому источнику за водой для этого домохозяйства?
Цель этого вопроса – выяснить возраст и пол лица, которое обычно осуществляет забор воды. Это поможет выяснить, поручается ли приносить воду лицам, принадлежащим к определенному полу или возрастной группе.
Уточните: «это лицо моложе 15 лет? какого оно пола?» Обведите код, соответствующий полученному ответу, или '8', если респондент не знает. Взрослыми считаются все лица в возрасте 15 лет или старше, независимо от того, являются ли они членами домохозяйства. Детьми считаются все лица моложе 15 лет, независимо от того, являются ли они членами домохозяйства.
Цель следующих двух вопросов (WS6 и WS7) состоит в том, чтобы определить, очищается ли в домохозяйстве питьевая вода, и если да, то каким образом. Этот вопрос рассчитан на получение информации об очистке воды на уровне домохозяйства, а не на уровне муниципалитета или продавца.
WS6. Принимаете ли Вы какие-либо меры для того, чтобы сделать воду более безопасной для питья?
Обведите '1' в случае ответа «Да» и переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» («Не знаю») обведите '2' или '8' соответственно и переходите к вопросу WS8.
WS7. Какие меры Вы обычно принимаете для того, чтобы сделать воду более безопасной для питья?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В домохозяйстве может применяться метод, который, как вам известно, не делает воду более безопасной для питья. Не выносите свое суждение, а просто зафиксируйте ответ. Отметьте все указанные способы (например, в домохозяйстве могут одновременно использоваться фильтрование и добавление хлора).
Уточните: «Что-нибудь еще?» Обведите 'X'(если ответ «Другое») и укажите в отведенной для этого строке, что делается в домохозяйстве для того, чтобы вода была безопаснее для питья. Обведите 'Z', если респондент не знает. Если обведен код 'Z', другие коды обводить не нужно.
Ниже приводятся определения различных методов очистки воды:
'A' – Кипячение означает кипячение или нагревание воды на огне;
'B' – Добавление отбеливателя/хлора относится к применению жидкого хлорсодержащего отбеливателя или отбеливающего порошка для обработки питьевой воды;
'C' – Процеживание через ткань или вату означает процеживание воды через ткань/вату, которая служит фильтром и задерживает твердые частицы, содержащиеся в воде;
'D' – Использование фильтра для воды предполагает пропускание воды через фильтр из керамики, песка или композитных материалов для удаления из воды частиц и хотя бы части микробов;
'E' – Солнечная дезинфекция представляет собой подвергание воды, находящейся в ведрах, контейнерах или прозрачных сосудах, действию солнечных лучей;
'F' – Под отстаиванием и осаждением понимается хранение воды в состоянии покоя и без перемешивания достаточно долго для того, чтобы частицы под действием силы тяжести осели на дно. Отстоявшаяся вода аккуратно сливается путем сцеживания, вычерпывания или другими неинтрузивными методами, чтобы не всплыли осевшие частицы.
Вопросы WS8, WS9, WS10 и WS11 относятся к туалету, которым пользуются члены домохозяйства.
WS8. Каким типом туалета обычно пользуются члены этого домохозяйства?
Цель данного вопроса заключается в получении представления о степени чистоты туалета, которым пользуются члены домохозяйства.
Возможно, интервьюеру потребуется самому увидеть это устройство. В этом случае спросите на это разрешение. Переходите к следующему модулю.
В случае ответов, относящихся к сливу или смыву (11–15), уточните: «Куда производится слив?» Обведите код, соответствующий полученному ответу.
Ниже приводятся определения различных видов туалетов.
В туалете со сливом применяется бачок или накопительная емкость, в котором имеется гидрозатвор, представляющий собой U-образную трубу под сиденьем или местом для приседания, которая препятствует проникновению мух и запахов. В смывном туалете гидрозатвор имеется, но в отличие от туалета со сливом в нем для смыва используется вода, наливаемая вручную (бачок отсутствует).
'11' – Туалет со смывом, соединенный с центральной канализацией, представляет собой систему сточных труб, называемую также канализацией, рассчитанную на сбор человеческих экскрементов (кала и мочи) и сточных вод и удаление их из окрестностей домохозяйства. В центральную канализацию входят средства для сбора, откачки, обработки и удаления человеческих экскрементов и сточных вод.
'12' – Туалет со смывом в отстойник/септик – это устройство для сбора испражнений, представляющее собой водонепроницаемый резервуар, обычно расположенный под землей на некотором расстоянии от дома или туалета.
'13' – Туалет со смывом в выгребную яму – это система с гидрозатвором, в которой экскременты смываются в вырытую в земле яму.
'14' – Туалет со смывом куда-либо еще, подразумевает, что экскременты удаляются в место, расположенное вблизи или на некотором расстоянии от домохозяйства (возможно, гидрозатвор имеется, но экскременты удаляются не в яму и не в отстойник или канализацию); экскременты могут смываться на улицу, во двор/на земельный участок, в сточную канаву или в другое место.
'15' – Туалет со смывом в неизвестное место/не уверен(а)/не знаю куда – этот код следует применять, когда респондент знает, что туалет со сливом, но не знает, куда производится слив.
'21' –Благоустроенный туалет с вентиляцией выгребной ямы – это вид отхожего места с выгребной ямой, в котором вентиляция осуществляется с помощью трубы, проведенной над крышей отхожего места. Открытый конец трубы закрыт марлей или сеткой от мух, а внутри постройки темно.
'22' – Туалет с настилом – это вырытая в земле яма для сбора экскрементов, обустроенная настилом, на котором можно устроиться на корточках, платформой или сиденьем (из бетона, стали или дерева, с возможностью свободно стоять), которые прочно укреплены со всех сторон, легко чистятся и подняты над уровнем земли, чтобы не позволить грунтовым водам затопить яму.
'23' – Туалет без настила/открытая яма – это вырытая в земле яма для сбора экскрементов, которая не обустроена ни настилом, ни платформой, ни сиденьем. Открытая выгребная яма – это просто вырытая в земле яма, в которой скапливаются экскременты.
'95' - Нет туалета/кусты/поле - переходите к следующему модулю.
Цель следующих двух вопросов состоит в том, чтобы определить, пользуются ли члены данного домохозяйства туалетом совместно с членами других домохозяйств. Совместное использование туалета является важным фактором, потому что совместно используемые туалеты могут быть менее гигиеничными, чем те, которые использует одно домохозяйство. Отсутствие гигиены (фекалии на полу, на сиденье или на стенах, как и наличие мух) может отвратить от пользования туалетом.
WS9. Пользуетесь ли Вы этим туалетом совместно с другими лицами - не членами этого домохозяйства?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Нет» переходите к следующему модулю.
WS10. Этим туалетом пользуетесь только Вы и члены известных Вам домохозяйств или он предназначен для общественного пользования?
Цель этого вопроса – выяснить, используется ли общий туалет совместно только с членами других домохозяйств (например, соседнего домохозяйства) или он предназначен для использования в качестве общественного туалета. Если это общественный туалет, обведите '2' и переходите к следующему модулю. Если обведен код '1', переходите к WS11.
WS11. Сколько всего домохозяйств пользуется этим туалетом, включая данное домохозяйство?
В общее число домохозяйств, пользующихся этим туалетом, следует включить то домохозяйство, в котором проводится опрос. Если этот туалет используют менее десяти домохозяйств, укажите число домохозяйств в отведенной для этого строке. Обведите '10', если этим туалетом пользуются десять или более домохозяйств. Помните, что код '01' указывать нельзя (так как он означает, что этим туалетом пользуется только то домохозяйство, в котором проводится опрос; если это действительно так, то следует вернуться к WS9 и исправить указанный там ответ). При ответе «НЗ» («Не знаю») обведите '98'.

Параграф 11. Модуль «Мытье рук»

Мытье рук водой с мылом – самый экономичный способ укрепления здоровья путем сокращения заболеваемости диареей и пневмонией у детей в возрасте до пяти лет. Цель данного модуля заключается в сборе информации о местах для мытья рук и наличии в этих местах моющих средств. Поскольку некоторые вопросы требуют проведения осмотра, заполнение этого модуля может занять какое-то время.
Известно, что наличие в домохозяйстве места или приспособления, отведенного для мытья рук, а также наличие мыла и воды в этом месте являются хорошими предварительными показателями поведения, связанного с мытьем рук. Наличие мыла и воды в месте или устройстве, предназначенном для мытья рук, указывает на то, что, как минимум, средства, необходимые для мытья рук, находятся в том же месте. Более того, имеются некоторые основания для предположения о том, что наличие мыла/воды в месте, отведенном для мытья рук, связано со снижением риска заболеваемости.
Место, отведенное для мытья рук, – это место, которое респондент показывает интервьюеру как место, где члены домохозяйства чаще всего моют руки. Исследования показывают, что вероятность того, что люди моют руки в критически важные моменты, наиболее высока в тех домохозяйствах, где в месте, отведенном для мытья рук, имеются вода и мыло.
Наличие воды и мыла в месте, отведенном для мытья рук. Для правильного мытья рук в отведенном для этого месте необходимо, чтобы в нем имелись в наличии вода (стоячая или проточная) и мыло какого-либо вида (кусок твердого мыла, жидкое или порошковое мыло).
Наличие мыла где-либо в домохозяйстве. Наличие где-либо в домохозяйстве мыла какого-либо вида (твердого куска мыла, жидкого или порошкового мыла) указывает на то, что члены данного домохозяйства имеют доступ к месту, где это мыло продается, и на то, что они, предположительно, знают о преимуществах использования мыла.
HW1. Мы хотели бы узнать о местах, где члены этого домохозяйства моют руки. Покажите, пожалуйста, где чаще всего члены этого домохозяйства моют руки.
Начать следует с вопроса «Можно ли осмотреть место, где члены домохозяйства чаще всего моют руки?» Если согласие респондента получено и вы осмотрели место, в котором члены домохозяйства моют руки, обведите '1'. Если в жилище, на земельном участке или во дворе нет специального места для мытья рук, обведите '2' и переходите к вопросу HW4. Если такое место есть, но вам не разрешили его осмотреть, обведите '3' и переходите к вопросу HW4. Если место для мытья рук не осмотрено по какой-либо иной причине, обведите '6', запишите причину и переходите к вопросу HW4.
В некоторых местностях место, отведенное для мытья рук, может отсутствовать. В этом случае для мытья и ополаскивания рук люди могут использовать портативный предмет, например ведро, таз, контейнер или чайник. В таких случаях обведите код '6' и укажите причину в соответствующей графе.
HW2. Посмотрите, есть ли вода в месте, отведенном для мытья рук. Удостоверьтесь в наличии воды, проверив действие крана/насоса или присутствие таза, ведра, емкости для воды или иных подобных предметов.
HW3A. Имеется ли в месте, отведенном для мытья рук, мыло, моющее средство?
Если мыло или моющее средство не имеется обведите '2' и переходите к вопросу HW4.
HW3B. Запишите результаты наблюдения.
HW2, HW3A и HW3B – вопросы, требующие проведения осмотра. При заполнении пункта HW2 вам нужно будет проверить, имеется ли в месте, отведенном для мытья рук, вода. Если в месте, отведенном для мытья рук, имеется кран или насос, откройте кран или запустите насос, чтобы удостовериться в наличии воды. Если в этом месте имеется ведро, таз или иная емкость для воды, убедитесь, что в этой емкости есть вода. Если вы установили, что в месте, отведенном для мытья рук, вода временно отсутствует, проставьте код, означающий, что вода отсутствует ('2'), но сделайте соответствующую пометку в конце вопросника.
В пункте HW3A должно быть зафиксировано, имеется ли в месте, отведенном для мытья рук, мыло или моющее средство. Если в месте для мытья рук нет моющего средства, обведите '2' и переходите к HW4. В пункте HW3B фиксируется вид осмотренного(ых) моющего(их) средства (средств). В HW3B обведите все, что имеется в наличии в месте для мытья рук. Антибактериальный гель для рук не считается моющим средством, пригодным для мытья рук. Если в месте, отведенном для мытья рук, нет ни мыла, ни моющих средств, переходите к следующему вопросу, в противном случае переходите к вопросу HH19.
HW4. Имеется ли в этом домохозяйстве мыло, или какое-либо другое средство для мытья рук?
Если мыло или моющее средство не имеется обведите '2' и переходите к вопросу HH19.
HW5A. Могли бы Вы показать его мне?
Если респондент не может/не хочет показать мыло или моющее средство обведите '2' и переходите к вопросу HH19.
HW5B. Запишите результаты наблюдения.
Если в домохозяйстве нет места, отведенного для мытья рук, или вам не разрешили осмотреть это место, вам нужно будет задать вопросы HW4 и HW5A. В HW4 спрашивается, есть ли в домохозяйстве мыло, моющее средство, и если это так, то используется HW5, чтобы спросить респондента, может ли он или она показать это мыло или моющее средство. Запишите свои наблюдения в HW5B, если респондент показал вам мыло, моющее средство или иное очищающее средство. Обведите коды всех соответствующих ответов. Антибактериальный гель для рук не считается очищающим средством, пригодным для мытья рук.
HH19. Запишите время.
Запишите в 24-часовом формате время дня, когда вы завершили опрос в домохозяйстве. Если число, обозначающее часы или минуты, меньше 10, поставьте перед ним ноль.
Если вам не удалось завершить опрос во время первого посещения, и вы посещаете домохозяйство повторно, чтобы продолжить опрос, количество времени между вопросом HH18 и HH19 будет неверным с точки зрения понимания того, сколько времени занял опрос, когда информация будет анализироваться. Вы должны сделать пометку об этом в конце вопросника домохозяйства.

Параграф 12. Модуль «Йодирование соли»

Йодирование соли – основная стратегия для достижения цели ликвидации йододефицита. Этот модуль используется для того, чтобы проверить содержание йода в соли, используемой в домохозяйствах для приготовления пищи. Йод является важным микроэлементом, недостаток которого может привести к увеличению щитовидной железы, которое принято называть зобом, или другим заболеваниям щитовидной железы.
Заполнив все модули Вопросника домохозяйства, переходите к модулю «Йодирование соли». Помните, что в этом модуле вам, скорее всего, придется проверить образец соли, представленный респондентом.
SI1. Мы хотели бы проверить, является ли соль, употребляемая в этом домохозяйстве, йодированной. Могу ли я получить образец соли, используемой для приготовления пищи в этом домохозяйстве?
Этот пункт используется для того, чтобы зафиксировать вид соли, используемой для приготовления пищи в пределах домохозяйства, а также результаты анализа на определение содержания йода в соли.
Попросите дать вам образец соли, обычно используемой для приготовления пищи в домохозяйстве, и протестируйте его. Получив образец соли, проведите его анализ, как указано ниже, и обведите код, соответствующий результату анализа. Обведите '1', если результат отрицательный (0 частей на миллион/бесцветная – нейодированная). Обведите '2', если результат составляет более 0, но менее 15 частей йода на миллион (окрашенность слабая). Обведите '3', если результат анализа положительный (15 частей на миллион и более, сильно окрашенная). Обведите '4', если соль в доме отсутствует. Обведите '6', если соль в доме имелась, но по какой-либо причине не была протестирована.
Набор для анализа соли содержит маленькие 10-милилитровые бутылочки со стабилизированным раствором на основе крахмала. Каждый набор рассчитан на анализ не менее 100 образцов соли. Если нанести одну или две капли раствора на небольшое количество соли, содержащей йод, цвет соли меняется на синий/фиолетовый. Изменение цвета свидетельствует о наличии йода. Ниже приводится краткое описание основных этапов анализа на содержание в соли йодата, самого распространенного обогатителя. Те же основные принципы применяются и при анализе соли на содержание йодида; основное отличие состоит в том, что при анализе этого вида соли не потребуется раствор для повторного анализа.
1. Насыпьте небольшое количество соли (примерно одну чайную ложку или меньше) на лист белой бумаги. Сделайте из нее небольшую кучку и разровняйте сверху.
2. Добавьте 1–2 капли раствора для анализа и сразу же проверьте результат на свету с помощью таблицы цветов, которая прилагается к набору для анализа.
3. Если изменения цвета не произошло (предположительно из-за щелочности образца соли), возьмите свежий образец соли, добавьте максимум 5 капель раствора для повторного анализа, входящего в состав набора для анализа, затем добавьте 2 капли раствора для анализа в то же место и проверьте результат по таблице цветов.
4. Сравнив результат с таблицей цветов, обведите в вопроснике код, соответствующий результату анализа.

Параграф 13. Завершение вопросника

Вопросник домохозяйства завершается вопросом, который поможет выяснить, есть ли в данном домохозяйстве другие лица, которых нужно опросить.
Прежде чем завершить опрос, быстро просмотрите весь вопросник, чтобы проверить, не отсутствует ли какая-либо информация, все ли четко записано и нет ли в записанных сведениях расхождений. При необходимости задайте те или иные вопросы респонденту еще раз. Убедившись, что ваш вопросник заполнен полностью, переходите к HH20.
HH20. Поблагодарите респондента за сотрудничество и просмотрите раздел «Опись домохозяйства».
Просмотрите столбец HL7 Описи домохозяйства на предмет наличия в нем всех женщин, отвечающих критериям опроса. У вас должны быть вопросники с заполненным разделом «Панель информации о женщине» для всех этих женщин.
Просмотрите столбец HL7B Описи домохозяйства на предмет наличия в нем всех детей в возрасте до 5 лет, отвечающих критериям опроса. У вас должен быть вопросник с заполненным разделом «Панель информации» на каждого отвечающего критериям ребенка.
Обратитесь к титульной странице и убедитесь, что все результаты опроса домохозяйства (HH9), имя и номер строки респондента, опрошенного по Вопроснику домохозяйства (HH10), число отвечающих критериям женщин (HH12) и детей в возрасте до 5 лет (HH14) внесены.
Договоритесь о проведении опроса члена(ов) этого домашнего хозяйства, который(е) остался(ись) неопрошенным(и).
Последняя страница Вопросника домохозяйства отведена для замечаний или наблюдений интервьюеров, супервайзеров или редакторов относительно опроса данного домохозяйства.

4. Индивидуальный вопросник для женщин

Параграф 14. Панель информации о женщине

Целью Индивидуального вопросника для женщин является сбор информации по широкому кругу тем. Вы должны будете выявить женщин, отвечающих критериям опроса по этому вопроснику, заполнив раздел «Опись домохозяйства» в Вопроснике домохозяйства, и у вас должны быть подготовлены вопросники для всех подходящих женщин. Критериям опроса по настоящему вопроснику отвечают включенные в Опись домохозяйства женщины в возрасте от 15 до 49 лет (см. столбец HL7 Описи домохозяйства).
Вы должны использовать ответы самого респондента для заполнения этого вопросника – другие члены домохозяйства не должны присутствовать на каком-либо этапе опроса.
Графы WM1–WM6 должны быть заполнены до начала опроса.
WM1. Номер кластера.
Перепишите номер кластера из вопросника домохозяйства (пункт HH1).
WM2. Номер домохозяйства.
Перепишите номер домохозяйства из вопросника домохозяйства (пункт HH2).
WM3. Имя женщины.
Перепишите имя женщины из вопросника домохозяйства (столбец HL2 Описи домохозяйства).
WM4. Номер строки женщины.
Перепишите номер строки женщины из вопросника домохозяйства (столбец HL1 Описи домохозяйства).
WM5. Имя и номер интервьюера.
Укажите свои имя и идентификационный номер. Этот номер должен быть присвоен вам в ходе подготовки.
WM6. День/месяц/год проведения опроса.
Укажите дату проведения опроса (день, месяц и год). Если опрос не был завершен во время вашего первого посещения и вы еще раз посещаете домохозяйство, чтобы продолжить опрос женщины, внесите изменения в эту графу и укажите фактическую дату завершения опроса. Иными словами, здесь следует указать дату, когда вы либо целиком заполнили вопросник на эту женщину, либо когда опрос не был проведен, но при этом было решено не предпринимать дальнейших попыток опросить данную отвечающую критериям опроса женщину.
Сделайте все возможное, чтобы провести опрос женщины наедине с ней. Вежливо попросите всех других членов домохозяйства или посторонних лиц (в том числе мужчин – членов проводящей обследование команды) выйти.
Если респондентка определена как мать ребенка в возрасте до пяти лет (в столбце HL7B) в Вопроснике домохозяйства или лицо, осуществляющее уход за этим ребенком (в столбце HL15), до начала опроса попросите ее принести все имеющиеся у нее Свидетельства о рождении, медицинские картыи Паспорта или Карты профилактических прививок ее детей/детей, находящихся на ее попечении. Они вам понадобятся во время опроса этой респондентки по Вопроснику о детях в возрасте до 5-ти лет.
Повторите приветствие, если только вы уже не зачитывали его этой женщине: «Мы представляем Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Мы проводим обследование положения детей, семей и домохозяйств. Я хочу поговорить с вами на эти темы. Опрос займет около 25 минут. Вся информация, которую мы получим, останется строго конфиденциальной и анонимной».
Если вы приступаете к опросу того же лица, с которым вы проводили опрос по Вопроснику домохозяйства, зачитайте вариант, приведенный ниже, поскольку Индивидуальный вопросник для женщин будет заполняться в другое время, нежели Вопросник домохозяйства, и на проведение этого опроса, скорее всего, потребуется отдельное согласие.
«Теперь мне хотелось бы подробнее поговорить с Вами о Вашем здоровье и других вопросах. Этот опрос займет примерно 25 минут. Еще раз повторяю, что вся информация, которую мы получим, останется строго конфиденциальной, и никто, кроме сотрудников нашего проекта, не узнает о ваших ответах. Могу ли я начать?»
Как и в случае с аналогичными вводными фразами в начале вопросника домохозяйства, вы можете изменять формулировку этих фраз в зависимости от ситуации. Но представляясь, обязательно упомяните следующее: название учреждения-исполнителя, предмет обследования, ориентировочную продолжительность опроса, его конфиденциальность и с кем бы вы хотели побеседовать.
Получив разрешение, начинайте опрос. Если респондентка отказывается продолжать беседу, заполните пункт WM7, обведя '03', поблагодарите ее и переходите к опросу следующего закрепленного за вами респондента. Впоследствии обсудите этот отказ с вашим супервайзером; вы или другой член команды можете предпринять еще одну попытку проведения опроса этой женщины. Это будет зависеть от того, как вы опишете отказ. При этом помните, что участие женщины в обследовании должно быть добровольным и что принуждение потенциальных респондентов к участию в нем недопустимо.
WM7. Результат опроса женщины.
Заполните эту графу после завершения опроса женщины. Обведите код, соответствующий результату опроса. Если вопросник заполнен, обведите '01' («Проведен»). Если вы не смогли побеседовать с женщиной, несмотря на неоднократные посещения, обведите '02' («Не оказалось дома»). Если женщина отказалась участвовать в опросе, обведите '03' («Отказ от участия в опросе»). Если вам удалось лишь частично заполнить вопросник, обведите '04' («Проведен частично»). Если женщина имеет ограниченные возможности здоровья (физического или психического), обведите '05'. Если вы не смогли провести опрос в полном объеме по другой причине, обведите '96' («Другое») и укажите причину в отведенной для этого графе.
WM8. Имя и номер редактора, работающего на месте.
Оставьте эту графу незаполненной. Полевой редактор позже укажет здесь свои имя и номер при проверке заполненных вопросников.
WM9. Имя и номер главного оператора по вводу данных.
Оставьте эту графу незаполненной. Оператор по вводу данных позже укажет здесь свои имя и номер.
WM10. Запишите время.
Запишите в 24-часовом формате время дня, когда вы начали опрос. Если число, обозначающее часы или минуты, меньше 10, поставьте перед ним ноль.

Параграф 15. Модуль «Сведения о женщине»

Возраст и дата рождения. Возраст (WB1 и WB2) – это одна из наиболее важных характеристик, поскольку анализ данных практически целиком основывается на возрасте респондента. Этот вопрос следует задавать независимо от информации, содержащейся в Вопроснике домохозяйства. Даже если вы уже узнавали возраст респондентки, заполняя Вопросник домохозяйства, вы должны снова задать женщине вопрос относительно даты рождения и возраста при опросе по Индивидуальному вопроснику для женщин.
WB1. В каком месяце и году Вы родились?
Если респондентка знает дату своего рождения, укажите ее в соответствующих графах «Месяц» и «Год». Месяц нужно указать цифрами, т. е. январь – '01', февраль – '02', март – '03' и т. д. Если месяц или день обозначаются одной цифрой, поставьте перед ней ноль. Например, март кодируется как '03'. Если респондентка не знает месяц своего рождения, обведите '98' («НЗ месяц») и спросите о годе рождения. Если год ей известен, укажите его в графе «Год». Сделайте все возможное, чтобы узнать хотя бы год рождения. Если респондентка не может сообщить эту информацию, спросите, есть ли у нее какие-либо документы, такие как удостоверение личности, гороскоп, свидетельство о рождении или крещении, где может быть указана дата ее рождения. При наличии таких документов спросите женщину, соответствуют ли действительности сведения, приведенные в документе (документах). Только если год рождения невозможно узнать даже приблизительно, обведите '9998' («НЗ год»).
WВ2. Сколько Вам лет?
Укажите возраст респондентки в виде количества полных лет, то есть запишите, сколько лет исполнилось женщине в ее последний день рождения. Если она знает свой возраст, впишите его в соответствующую графу.
Уточните: Сколько Вам исполнилось лет в Ваш последний день рождения?
Если респондентка не знает ответа на какой-либо из этих двух вопросов, попытайтесь узнать факты, которые могут служить подсказкой для определения ее возраста. Спросите, сколько ей было лет, когда она впервые вышла замуж или родила первого ребенка. Постарайтесь узнать, как давно она вышла замуж или родила первого ребенка. Возможно, вам удастся узнать возраст ее старшего ребенка, если он жив. Возможно, вам удастся соотнести ее возраст с возрастом какого-либо другого члена домохозяйства, чей возраст известен. Вы можете попытаться установить ее возраст исходя из того, сколько ей было лет, когда произошло то или иное важное событие и сколько лет прошло с тех пор. Вы должны внести эти сведения. Не оставляйте эту графу незаполненной. Сравните и исправьте WB1 и WB2, если имеется расхождение.
Наконец, прежде чем перейти к следующему вопросу, проверьте, действительно ли респондентка отвечает критериям опроса. Если женщина моложе 15 лет или старше 49 лет, прекратите опрос. Сделайте это в тактичной форме: задайте еще два-три вопроса, затем поблагодарите респондентку за сотрудничество; напишите на титульной странице вопросника «Не отвечает критериям» и исправьте данные о возрасте и соответствии критериям этой женщины на титульном листе и в столбцах HL6 и HL7 Вопросника домохозяйства. Кроме того, вам придется исправить общее число отвечающих критериям женщин, указанное на титульной странице Вопросника домохозяйства. И наконец, вам необходимо исправить ваше Задание интервьюеру.
Обратите внимание, что информацию о возрасте женщины в Вопроснике домохозяйства вам следует исправить, только когда она влияет на ее соответствие критериям. Во всех остальных случаях несоответствия Вопросника домохозяйства и Индивидуального вопросника для женщин не меняйте возраст респондентки, указанный в вопроснике домохозяйства.
Вопросы WB3–WB7 относятся к уровню грамотности и образования женщины. Помните, что часть этой информации по данной женщине вы получили, заполняя модуль «Образование» в Вопроснике домохозяйства, от какого-либо иного члена домохозяйства или от самой этой женщины. Эти вопросы все равно следует задать, поскольку они рассчитаны на получение информации несколько другого рода.
WВ3. Посещали ли Вы когда-либо учебное заведение или дошкольное учреждение?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Нет», переходите к вопросу WB7, в противном случае задавайте следующий вопрос.
Понятие «учебное заведение» относится к начальному, среднему и высшему образованию, а также всем промежуточным уровням в системе формального образования. Под это определение также подпадает техническая или профессиональная подготовка после завершения основного среднего образования, например долгосрочные курсы по подготовке механиков или секретарей.
Под это определение не подпадают учебные заведения с нестандартными учебными программами (неформальное образование). Нестандартные учебные программы существуют в религиозных школах, в том числе в школах, где изучается Коран, но обучение по полной стандартной учебной программе при этом не проводится. Если в учебном заведении изучаются религиозные предметы и при этом проводится обучение по стандартной учебной программе, как во многих католических школах, то оно кодируется как обычное учебное заведение (относящееся к системе формального образования).
WВ4. Какой уровень образования Вы получа(ли)ете последним?
Обведите код, соответствующий самому высокому уровню, независимо от того, был ли завершен учебный год. Например, если респондентка только две недели посещала первый класс начальной школы, отмечаем «Начальное», а если пятый класс средней школы, то укажите «Основное среднее».
WВ5. Какой класс/курс Вы окончили на этом уровне?
В этом пункте запишите самый высокий класс, успешно оконченный респонденткой на уровне, указанном в WB4. Например, если женщина посещала 6-й класс средней школы и оставила школу, не окончив его, укажите '05'. Хотя самым высоким классом, который она посещала, был 6-й, она окончила 5 классов средней школы. Если 1 класс начальной школы не окончен, укажите '00'. Например, если она проучилась в 1-м классе начальной школы только 2 недели, укажите '00'.
Необходимо обратить внимание, что отвечая на вопрос об оконченном курсе, респондент не подразумевает длительность обучения. Например, если у респондента в ED4A отмечено, что он получил высшее образование, но при этом он(а) сообщает, что окончил(а) на этом уровне 3 курса, необходимо уточнить, получал(а) ли он(а) ранее какое-либо образование, например, высшее, техническое и профессиональное. Последний курс завершенного высшего образования не может быть ниже четвертого курса.
Это касается лиц, получивших второе (третье) высшее образование или поступивших в ВУЗ на базе технического и профессионального образования.
WВ6. Сверьтесь с WВ4.
Если респондентка посещала среднюю школу или учебное заведение более высокого уровня, поставьте галочку в соответствующей графе и переходите к следующему модулю. Если заведением самого высокого уровня, который посещала респондентка, была начальная школа, поставьте галочку в соответствующей ячейке и переходите к WB7.
WВ7. Теперь я бы хотела, чтобы Вы прочитали мне это предложение.
Чтобы определить, являются ли женщины грамотными, вы будете показывать опрашиваемым женщинам карточки с напечатанными на них предложениями и просить их прочитать эти предложения. Помните, что этот вопрос задается только женщинам, которые вообще не посещали школу или посещали только начальную школу. Считается, что женщины, посещавшие среднюю школу или высшее учебное заведение, грамотны. Вместе с тем известно, что некоторые женщины, посещавшие или даже окончившие начальную школу, могут быть функционально неграмотными. Поэтому таким женщинам этот вопрос задать необходимо.
Исходя из того, что вам известно о респондентке, выберите карточку на языке, на котором, как вы думаете, респондентка умеет читать, если она грамотна. Покажите респондентке первое предложение на карточке. Дайте женщине достаточно времени, чтобы прочесть предложение; не торопите ее. Если респондентка не может прочесть предложение целиком, спросите: «Вы могли бы прочитать мне часть этого предложения?»
Укажите один из следующих вариантов: респондентка не может читать совсем, может прочитать только отдельные части или слова предложения, может прочитать все предложение. Если респондентка просит дать ей предложения на другом языке и вам дали карточку с предложениями на этом языке, покажите респондентке соответствующую карточку. Если карточка с предложениями на требуемом языке отсутствует, обведите '4' и укажите язык. Если респондентка слепая/слабовидящая - обведите '5'.
Важно, чтобы другие члены домохозяйства не могли подслушать, как опрашиваемая женщина читает предъявленное ей предложение. Другие женщины из этого домохозяйства, которые будут опрашиваться позже, могут повторить это предложение, даже если они не умеют читать. Если в домохозяйстве есть еще одна отвечающая критериям женщина, покажите ей второе предложение на карточке. Третьей женщине покажите третье предложение на карточке, а четвертой – четвертое предложение. Если респонденток больше пяти, начните снова с первого предложения на карточке.

Параграф 16. Модуль «Доступ к СМИ и пользование
информационно-коммуникационными технологиями»

Целью данного модуля является сбор информации о воздействии на респондентку средств массовой информации, а также пользовании компьютером и Интернетом. Модуль включает 3 вопроса о СМИ (MT2–MT4) и 6 вопросов об информационных/коммуникационных технологиях (MT6–MT11). Вопросы являются прямыми и призваны помочь прояснить следующее:
читают ли респондентки газеты/журналы, слушают ли радио и смотрят ли телевизор;
пользовались ли респондентки когда-либо/в последнее время или пользуются ли они в настоящее время Компьютером;
пользовались ли респондентки когда-либо/в последнее время или пользуются ли они в настоящее время Интернетом.
MT1. Сверьтесь с WB7.
Прежде чем начать задавать вопросы этого модуля, сверьтесь с WB7. Пункт МТ1 используется для того, чтобы отсечь респонденток, которые не умеют читать и которым не задается вопрос МТ2 (о чтении газет).
Если графа WB7 осталась незаполненной (т.е. респондентка имеет основное или общее среднее или профессиональное и техническое или высшее образование), переходите к МТ2. Если в WB7 указано '2', '3' или '4', переходите к МТ2. Если в WB7 указано '1' или '5', это означает, что респондентка либо не может читать совсем, либо слепа, поэтому переходите к МТ3.
В трех следующих вопросах (в отношении чтения газет/журналов, прослушивания радио и просмотра телевизора) используются одни те же коды ответов: «Почти каждый день», «Как минимум один раз в неделю», «Реже одного раза в неделю» или «Вообще не делает этого». Вариант «Почти каждый день» относится к случаям, когда контакт с указанным видом СМИ происходит, как правило, каждый день; вариант «Как минимум один раз в неделю» применим, когда, как правило, это происходит не каждый день и не почти каждый день, но по крайней мере один раз в неделю. К примеру, чтение газет через день будет классифицироваться как «как минимум раз в неделю». При кодировании правильного ответа важно восприятие респонденткой частоты контактов со СМИ.
MT2. Как часто Вы читаете газету или журнал: почти каждый день, как минимум один раз в неделю, реже одного раза в неделю или вообще не читаете?
Задавая этот вопрос, мы хотим выяснить, подвержена ли респондентка влиянию из-за пределов местности благодаря чтению газет или журналов. При этом не имеет значения, какого рода статьи она читает, на каком языке и кто покупает газеты или журналы, которые она читает. Речь идет просто о том, как часто она их читает. Убедитесь, что Вы прочитали весь вопрос целиком. Важно, чтобы респондентка выслушала все четыре варианта, предусмотренные в вопросе.
Если респондентка говорит, что читает газеты в Интернете, это также должно классифицироваться как воздействие газет. Задача заключается в том, чтобы собрать информацию о том, имеют ли респондентки доступ к газетам, и если да, то насколько часто.
Обведите '1', если респондентка читает газету или журнал почти каждый день, '2', если она читает их по крайней мере раз в неделю, '3', если реже, чем раз в неделю и '4', если она вообще не читает.
MT3. Вы слушаете радио почти каждый день, как минимум один раз в неделю, реже одного раза в неделю или вообще не слушаете?
Радио – это устройство, способное принимать транслируемые радиосигналы на таких популярных частотах, как FM, AM, LW и SW. Сюда также относится доступ к радио через Интернет, с помощью услуг кабельной сети или других средств. Нам необходимо установить, слушает ли респондентка радиопередачи, независимо от средств передачи.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если Вы сомневаетесь в том, слушает ли респондентка радио почти каждый день, задайте уточняющие вопросы. Например, если в ответ на уточняющий вопрос она говорит: «Я слушаю радио почти каждый день, но во время посевного сезона меня не бывает дома и радио я вообще не слушаю», укажите «Почти каждый день», так как она обычно слушает радио почти каждый день. Не имеет значения, кто является владельцем радио или какую(ие) программу(ы) она слушает. Также неважно, является ли радио транзистором, частью музыкального центра или домашнего кинотеатра. Нам необходимо установить, слушает/не слушает ли респондентка радиопередачи. И опять же, зачитайте респондентке вопрос полностью.
MT4. Как часто Вы смотрите телевизор? Можно ли сказать, что Вы смотрите телевизор почти каждый день, как минимум один раз в неделю, реже одного раза в неделю или вообще не смотрите?
Телевизор представляет собой автономное устройство, способное принимать сигналы телевизионного вещания при помощи таких распространенных средств, как эфирное вещание, вещание по кабельному телевидению и спутниковое вещание. Вместе с тем респондентки, которые смотрят телепередачи через Интернет или с помощью других средств, также должны считаться телезрительницами, как и другие респондентки, которые смотрят обычный телевизор, пока они имеют доступ к телевещанию.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Как и в случае с МТ2 и MT3, данный вопрос должен дать представление о степени внешнего влияния, которому подвергается респондентка из-за пределов места проживания. Не важно, кто является владельцем телевизора или какие программы она смотрит. Зачитайте весь вопрос целиком. Если, например, респондентка смотрит телевизор на компьютере, это будет засчитываться как просмотр телевизора, так как целью является зафиксировать воздействие телепередач.
Остальные вопросы модуля о пользовании информационными/коммуникационными технологиями предназначены только для респонденток в возрасте 15–24 лет. Таким образом, мы начинаем с вопроса-фильтра МТ5, чтобы отсечь респонденток старше 24 лет. С помощью этих вопросов мы намерены определить степень воздействия на респондентку и частоту использования ею компьютера и Интернета. Компьютеры и Интернет открывают возможности для внешних влияний из-за пределов местности или даже страны, существенно отличающихся от воздействия газет, радио или телевидения. Пользование компьютером и Интернетом рассматривается в качестве необходимого в современном мире навыка, так как через Интернет передается и распространяется все больше информации, совершаются различные сделки и т. п.
MT5. Сверьтесь с WB2: возраст респондентки.
Сверьтесь с WB2. Если возраст респондентки составляет от 15 до 24 лет, переходите к вопросу МТ6; если возраст составляет 25–49 лет, переходите к следующему модулю.
MT6. Вы когда-нибудь пользовались компьютером?
Термин «компьютер» относится к настольному компьютеру или ноутбуку. Он не включает в себя устройства со встроенными вычислительными возможностями, такие, как мобильные телефоны, смартфоны, карманные персональные компьютеры (КПК) или телевизоры.
Обведите '1' при ответе «Да» и переходите к следующему вопросу. При ответе «Нет» обведите '2' и переходите к МТ9. Не имеет значения, кто является владельцем компьютера и находится ли компьютер, которым пользуется респондентка, в домохозяйстве или в другом месте.
MT7. Пользовались ли Вы компьютером где-либо в течение последних 12 месяцев?
Обведите '1' при ответе «Да» и переходите к следующему вопросу. При ответе «Нет» обведите '2' и переходите к МТ9. И опять же, неважно, кто является владельцем компьютера и находится ли компьютер в домохозяйстве или где-либо еще.
MT8. Как часто Вы пользовались компьютером в течение прошлого месяца: почти каждый день, как минимум один раз в неделю, реже одного раза в неделю или вообще не пользовались?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. См. выше пояснения по категориям ответов.
Помните, что респондентка, пользовавшаяся компьютером в течение последних 12 месяцев (MT7 = 1), может ответить на этот вопрос «Вообще не пользовалась», если пользование компьютером происходило ранее предыдущего месяца, но в течение последних 12 месяцев.
MT9. Вы когда-нибудь пользовались Интернетом?
Интернет – это всемирная компьютерная сеть общего пользования. Он обеспечивает доступ к некоторым услугам связи, включая «Всемирную паутину», и передает сообщения электронной почты, новости, развлечения и информацию вне зависимости от типа используемого устройства (не только через компьютер – это может быть мобильный телефон, КПК, игровая приставка, цифровое телевидение и т. п.). Доступ может осуществляться через стационарную или мобильную сеть.
Обведите '1' при ответе «Да» и переходите к следующему вопросу. При ответе «Нет» обведите '2' и переходите к следующему модулю. Неважно, пользуются ли Интернетом в домохозяйстве, где проживает респондентка, или где-либо еще.
Помните, что тем респонденткам, которые ответили, что никогда не пользовались компьютером или не пользовались компьютером в последнее время, мы все же задаем вопросы о пользовании Интернетом, так как респондентка может пользоваться Интернетом со своего мобильного телефона, КПК, игровой приставки, цифрового телевидения или при помощи подобных средств.
MT10. Пользовались ли Вы Интернетом в течение последних 12 месяцев?
Обведите '1' при ответе «Да» и переходите к следующему вопросу. При ответе «Нет» обведите '2' и переходите к следующему модулю. При необходимости задайте уточняющий вопрос о пользовании из любого места при помощи любого устройства.
MT11. Как часто Вы пользовались Интернетом в течение прошлого месяца: почти каждый день, как минимум один раз в неделю, реже одного раза в неделю или вообще не пользовались?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
Помните, что респондентка, пользовавшаяся Интернетом в течение последних 12 месяцев (MT10 = 1), может ответить на этот вопрос «Вообще не пользовалась», если последний случай пользования Интернетом был ранее прошлого месяца, но в течение последних 12 месяцев.

Параграф 17. Модуль «Фертильность»

По этому модулю следует опрашивать всех отвечающих критериям женщин в возрасте 15–49 лет. Вопросы СМ1 - СМ12 касаются только живорождений. Целью этих вопросов является сбор сведений обо всех живорождениях, которые когда-либо были у этой женщины (включая роды в предыдущих браках).
Важно, чтобы респондентка понимала, какие события она должна включить в свои ответы. Нам необходимо знать обо всех живорождениях, имевших место у женщины, даже если ребенок больше с ней не живет и даже если ребенка уже нет в живых. Нам необходимо получить сведения о детях, которые родились живыми, то есть дышали, кричали или подавали другие признаки жизни, даже если они прожили всего несколько минут или часов.
Не фиксируйте усыновленных детей женщины и детей ее теперешнего мужа от другой женщины (которых респондентка сама не рожала).
CM1. А сейчас я хочу поговорить обо всех родах, которые у Вас были в течение Вашей жизни. Вы когда-нибудь рожали?
Первый вопрос модуля рассчитан на то, чтобы определить, следует ли опрашивать данную женщину по этому и нескольким следующим модулям. В случае ответа «Да» обведите '1'. Если женщина говорит, что никогда не рожала, обведите '2' и переходите к CM8.
CM2. Когда Вы рожали в первый раз? Я имею в виду самый первый раз, когда Вы родили ребенка, даже если он потом умер или если его отец не является Вашим нынешним партнером.
Вам нужно узнать год первых родов, то есть год, когда женщина впервые родила ребенка, даже если этого ребенка уже нет в живых или его отцом был другой мужчина, а не ее партнер сейчас. Как и в случае со всеми вопросами о датах и возрасте, вам, возможно, придется задавать уточняющие вопросы, чтобы получить как можно более точные сведения.
Спросите о дате рождения ребенка. Если женщина знает точную дату рождения, впишите день, месяц и год в отведенные для этого строки и переходите к CM3. Согласно инструкции вы должны указать месяц цифрами. Если месяц или день обозначаются одной цифрой, поставьте перед ней ноль. Например, март кодируется как '03'.
Если женщина не знает точной даты рождения, спросите ее о дне, месяце и годе по отдельности. Заносите информацию по мере поступления. Если она не знает день, обведите '98'.
Если женщина может сообщить месяц рождения, укажите месяц цифрами в отведенной для этого строке. Если она не может сообщить месяц, задавайте дополнительные вопросы, пытаясь определить месяц. Если вы не можете установить месяц рождения ребенка на основании полученных сведений, попробуйте узнать, в какое время года он родился. Если определить месяц рождения ребенка все-таки не удается, обведите '98' в графе, отведенной для месяца рождения.
Если респондентка может сообщить год рождения, укажите его в соответствующей графе и переходите к вопросу CM4. Если женщина не может сообщить год рождения, обведите '9998' и переходите к вопросу CM3.
CM3. Сколько лет назад состоялись Ваши первые роды?
Этот вопрос задается только женщинам, которые не могут сообщить год своих первых родов при ответе на вопрос CM2. Ответ «Не знаю» здесь недопустим. Уточните, сколько лет назад женщина рожала в первый раз. Запишите ответ в отведенной для него графе.
Возможно, получить такую информацию будет проще, в особенности, если первый ребенок жив; в этом случае ответом будет возраст первого ребенка (в виде количества полных лет) на данный момент. Укажите ответ в отведенной для него графе.
CM4. Есть ли у Вас родные сыновья или дочери, которые сейчас проживают с Вами?
Зачитайте вопрос в размеренном темпе. В расчет принимаются только сыновья и дочери, которые проживают вместе с респонденткой в ее домохозяйстве (эти дети должны быть внесены в Опись домохозяйства). Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Нет», переходите к CM6.
CM5. Сколько родных сыновей проживают с Вами? Сколько родных дочерей проживают с Вами?
Укажите в отведенной для этого графе число совместно проживающих с данной женщиной родных сыновей и дочерей. Если у нее нет сыновей, совместно проживающих с ней, или вообще нет сыновей, проставьте «00» в графе, отведенной для сыновей. Аналогичным образом при отсутствии совместно проживающих с ней родных дочерей (или если у нее нет дочерей), проставьте «00» в графе, отведенной для дочерей. Не оставляйте эти графы незаполненными. Поскольку вопрос задается только женщинам, чьи дети проживают совместно с ними в том же домохозяйстве (CM4=Да), то как минимум в одной из граф числовой показатель должен быть выше «00».
Помните, что нас интересуют только Собственные дети респондентки, а не приемные дети, дети ее мужа от другой женщины, дети другого родственника или дети, за которыми она осуществляет уход.
CM6. Есть ли у вас сыновья или дочери, которые живы, но не проживают с Вами?
Здесь имеются в виду сыновья и дочери, которые живы, но не проживают с опрашиваемой женщиной. Например, один или несколько ее детей могут проживать с каким-либо родственником или в интернате, быть отданы на усыновление, или же это могут быть взрослые дети, покинувшие дом.
Убедитесь, что в ответе на этот вопрос респондентка не указывает детей, которые умерли. Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Нет» переходите к CM8.
CM7. Сколько сыновей живы, но не проживают с Вами? Сколько дочерей живы, но не проживают с Вами?
В случае ответа «Да» на вопрос CM6 укажите в отведенной для этого графе число сыновей и дочерей, которые живы, но совместно с респонденткой не проживают. В случае ответа «Нет» в отношении сыновей (или если у нее нет оставшихся в живых сыновей) проставьте «00» в графе, отведенной для сыновей. В случае ответа «Нет» в отношении дочерей (или если у нее нет оставшихся в живых дочерей) укажите «00» в графе, отведенной для дочерей.
Поскольку этот вопрос задается только женщинам, у которых есть не проживающие совместно с ними дети, то как минимум в одной из отведенных для этого граф числовой показатель должен быть выше «00». Графы, отведенные для женщин, которым задается этот вопрос, оставлять пустыми не следует.
CM8. Рожали ли Вы когда-нибудь мальчика или девочку, которые родились живыми, но потом умерли?
Возможно, некоторые респондентки не захотят отвечать положительно и говорить на эту тему. Сами вопросы могут также вызвать у них грустные воспоминания или огорчить их, особенно если смерть наступила недавно. В таких ситуациях проявляйте сочувствие и такт. Скажите, что вы понимаете, насколько ей трудно об этом говорить, но что эти сведения очень важны.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Некоторые респондентки могут не упомянуть детей, умерших в младенчестве, поэтому если женщина отвечает «Нет», необходимо уточнить: «Я имею в виду ребенка, который дышал, кричал или подавал другие признаки жизни, даже если он или она прожили всего лишь несколько минут или часов». Если ответ – по-прежнему «Нет», переходите к вопросу CM10.
CM9. Сколько мальчиков умерло? Сколько девочек умерло?
Если ответ на CM8 – «Да», укажите число сыновей и дочерей, которые родились живыми, но потом умерли, в отведенных для этого графах. Не оставляйте ни одну из этих граф пустой. В отношении женщин, которым задавался этот вопрос, числовое значение как минимум в одной из этих граф должно быть выше «00».
В случае ответа «Нет» в отношении мальчиков, проставьте «00» в строке, отведенной для мальчиков. В случае ответа «Нет» в отношении девочек, укажите «00» в графе, отведенной для девочек.
CM10. Суммируйте ответы на вопросы CM5, CM7 и CM9.
Сложите числа рождений, указанных в CM5, CM7 и CM9, впишите полученную сумму в соответствующую графу и переходите к CM11.
CM11. Только чтобы убедиться, что все записано правильно: в течение всей Вашей жизни у Вас родилось живыми всего (общее число в CM10) детей. Это правильно?
Если респондентка подтверждает это, отметьте галочкой ячейку «Да» и уточните, рожала ли эта женщина когда-либо. Если у нее не было живорождений, переходите к вопросу СМ12В. Если у нее имело место хотя бы одно живорождение и более, переходите к CM12.
Если женщина говорит «Нет», сначала сверьтесь с ответами на вопросы CM1–CM10, а затем пройдитесь по списку вместе с респонденткой, чтобы выяснить, правильно ли вы внесли информацию. Например, начиная с вопроса CM5 вы можете спросить: «С Вами проживают два сына и одна дочь, верно?» Проделайте то же самое в отношении CM7 и CM9. Исправьте ответы и сумму, указанную в CM10, и переходите к следующему вопросу. Не забудьте зачеркнуть «Нет» в CM11 и отметить ячейку «Да» после внесения исправлений.
CM12. Из этих (общее число СМ10) родов, когда у Вас были последние (даже если ребенок умер)?
Этот вопрос задается, чтобы узнать, соответствует ли женщина критериям опроса по двум следующим модулям.
Укажите в отведенной для этого графе дату последних родов женщины, даже если ребенок умер. Если ребенок умер, будьте особенно внимательны при упоминании имени этого ребенка в последующих модулях.
Помните, что вы должны получить точные сведения о месяце и годе последних родов. В отношении месяца и года ответ «НЗ» недопустим.
Следующие несколько вопросов нацелены на выяснение преднамеренных прерываний беременности – т.е. продуцированных/исскуственных абортов, которые могут быть вызваны различными причинами.
CM12B. Иногда беременность не завершается рождением ребенка. Какая-либо Ваша беременность когда-либо заканчивалась абортом? Под абортом я имею в виду преднамеренное прерывание беременности в ее первые 5 месяцев.
Обведите '1' в случае ответа «Да» и переходите к следующему вопросу. Если женщина говорит, что у нее никогда не завершалась беременность абортом, обведите ‘2’ и переходите к вопросу CM13.
CM12E. Сколько абортов было у Вас в течение жизни?
Запишите количество абортов, которые были у респондентки, в отведенном для этого месте и переходите к следующему вопросу. Если ответ «Не было», обведите '00' и переходите к следующему вопросу. Важно, чтобы Вы прочли пояснение о том, что подразумевается под термином «аборт».
CM12F. Когда имел место Ваш (последний) аборт?
Укажите месяц и год.
CM12G. Проверьте CM12F: последний аборт имел место в последние 2 года, то есть с (месяца проведения опроса) 2013 года (если месяц проведения опроса и месяц, в котором имел место аборт, один и тот же, а год аборта –2013-й, то считайте, что аборт имел место в последние 2 года).
Если у респондентки последние 2 года не было абортов, то переходите к CM13.
Если у респондентки последний аборт имел место в последние 2 года, то есть с (месяца проведения опроса) 2013 года, то переходите к CM12H.
CM12H. Сколько месяцев (недель) Вы были беременны на момент аборта?
Запишите срок беременности на момент аборта.
Если респондентка отвечает в неделях, запишите в соответствующей строке число недель; иначе запишите только число месяцев.
CM12I. Проверьте CM12E.
Если у респондентки был один аборт (CM12E = 1), то переходите к CM13. Если у респондентки было 2 аборта и более (CM12E = 2 и более), то переходите к CM12J и задайвате вопросы CM12J–ҒCM12L для каждого аборта.
CM12J. В каком месяце и году имел место аборт, который предшествовал последнему упомянутому Вами?
Укажите месяц и год всех предыдущих абортов по датам.
CM12K. Проверьте CM12J. Аборт имел место в последние 2 года, то есть с (месяца проведения опроса) 2013 года.
Если «Нет», то переходите к CM13.
CM12L. Сколько месяцев (недель) Вы были беременны на момент аборта?
Если респондентка отвечает в неделях, запишите в соответствующей строке число недель; иначе запишите только число месяцев.
CM12M. Вернитесь к СМ12J для следующего аборта. Если «Нет», переходите к CM13.
CM13. Сверьтесь с CM12: последние роды состоялись в последние 2 года, то есть с (месяц проведения опроса) 2013 года? (Если месяц проведения опроса и месяц родов совпадают, а год родов – 2013-й, то считайте их родами, имевшими место в последние 2 года).
Если последние роды респондентки произошли в течение последних двух лет, отметьте галочкой соответствующую ячейку и укажите имя ребенка в соответствующей строке. Затем переходите к следующему модулю. Если в течение последних двух лет живорождений не было, отметьте галочкой ячейку «Нет» и переходите к модулю «Симптомы заболеваний».
Пример для опроса женщины, проводимой в октябре 2015 года.
У женщины, опрашиваемой в октябре 2015 года, было четыре живорождения. Двое из ее детей: один мальчик и одна девочка – проживают вместе с ней. Один мальчик, появившийся на свет в результате ее первых родов в марте 2004 года, живет в другом месте, а одна девочка, родившаяся в ноябре 2014 года, умерла Кроме того у нее в апреле 2015 года был один аборт на 2-м месяце беременности (предыдущий аборт у нее был в июне 2010г. на 3-ей неделе беременности).
Если считать, что женщина дала верные сведения (после проверки ответа на вопрос CM11 делать исправления не требуется), ответы кодируются следующим образом:
CM1 Обводится «1».
CM2 Месяц – указывается «03», год – указывается «2004».
CM3 Пропускается (остается незаполненным).
CM4 Обводится «1».
CM5 Указывается «01» в отношении проживающих дома сыновей и «01» в отношении проживающих дома дочерей.
CM6 Обводится «1».
CM7 Проставляется «01» в отношении проживающих в другом месте сыновей и «00» в отношении проживающих в другом месте дочерей.
CM8 Обводится «1».
CM9 Проставляется «00» в отношении умерших мальчиков и «01» в отношении умерших девочек.
CM10 Указывается «04».
CM11 Отмечаются галочкой «Да» и «Одно живорождение или более».
CM12 Указывается «11/2014».
CМ12В Обводится «1».
СМ12Е Обводится «2».
CM12F Указывается месяц 04, год – 2015.
CM12G Отмечается галочкой «Последний аборт имел место в последние 2 года, то есть с (октября) 2013 года».
CM12H Обводится «2» и указывается «2».
CM12I Отмечается галочкой «2 аборта и более (CM12E = 2 и более)».
CM12J В первой графе отмечается месяц «06», год «2010».
CM12K В первой графе отмечается «Да» и обводится «1».
CM12L В первой графе указывается «3» и обводится «1».
CM13 Отмечается галочкой «Одно живорождение или более», задается вопрос об имени последнего рожденного ребенка, и это имя записывается.

Параграф 18. Модуль «Желанность последнего рожденного ребенка»

По данному модулю должны быть опрошены все женщины, которые родили живого ребенка в последние 2 года до даты проведения опроса. Сверьтесь с CM13 в модуле «Фертильность» и впишите имя последнего рожденного ребенка в отведенную для этого графу в верхней части модуля. Задавая следующие вопросы, используйте имя этого ребенка, где указано.
DB1. Когда Вы забеременели (имя), была ли эта беременность желанной?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Да» (хотела забеременеть) обведите '1' и переходите к следующему модулю.
DB2. Вы хотели иметь ребенка позднее или вообще не хотели (больше) детей?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если респондентка говорит, что не хотела больше иметь детей, обведите '2' и переходите к следующему модулю.
DB3. Как долго вы хотели бы еще подождать?
Если ответ дается в месяцах, обведите '1' и укажите число месяцев. Если ответ дается в годах, обведите '2' и укажите число лет.

Параграф 19. Модуль «Здоровье матери и новорожденного»

По данному модулю опрашиваются все женщины, которые родили живого ребенка в течение 2 лет, предшествующих дате проведения опроса. Сверьтесь с CM13 в модуле «Фертильность» и впишите в отведенную для этого графу имя последнего из родившихся детей. Задавая следующие вопросы, используйте имя этого ребенка, где указано.
Если у женщины не было живорождений в течение последних 2 лет, предшествующих дате проведения опроса, не заполняйте этот модуль и переходите к следующему модулю.
Цель этого модуля – получить информацию о состоянии здоровья матери и новорожденного ребенка. Модуль содержит вопросы о состоянии здоровья и медицинской помощи, оказанной во время беременности и родов. Нас также интересуют вес ребенка и грудное вскармливание непосредственно после рождения.
MN1. Обращались ли Вы к кому-нибудь за дородовым наблюдением во время беременности (имя)?
Регулярное посещение врача в дородовой период способствует выявлению проблем, связанных с беременностью и родами. Всем беременным женщинам следует регулярно наблюдаться у врача. Данные вопросы касаются наблюдения беременных женщин в дородовой период, т. е. наблюдения именно в связи с беременностью, а не какими-либо другими причинами.
В MN1 спросите, наблюдалась ли респондентка где-нибудь в период этой беременности. Если женщина ни у кого не наблюдалась, обведите '2' и переходите к MN17. Если на вопрос MN1 женщина отвечает «Да», спросите, у кого она наблюдалась.
MN2. К кому вы обращались?
Обведите код лица, к которому женщина обращалась за дородовым наблюдением. Спросите: «К кому-нибудь еще?» и обведите коды всех других лиц, к которым обращалась респондентка за дородовым наблюдением во время беременности этим ребенком.
Врачи, медицинские сестры, акушеры/ки, фельдшеры являются квалифицированным медицинским персоналом, обладающим акушерскими навыками для принятия неосложненных родов и диагностирования осложнений при родах или направления к специалистам. Повитухи могут обладать или не обладать соответствующей квалификацией.
Уточните, наблюдалась ли респондентка более чем у одного лица, и укажите всех лиц, к которым она обращалась. Также уточните, к каким именно лицам она обращалась, и обведите все соответствующие коды. Если вы не уверены, как кодировать называемое лицо, приведите его описание в отведенной для этого графе «Другое» и обведите 'X'.
Если женщина называет то или иное медицинское учреждение, спросите ее, у кого она там наблюдалась.
MN2A. Сколько недель или месяцев Вы были беременны, когда впервые получили дородовое наблюдение в отношении этой беременности?
Обведите код единицы времени, которую упомянула респондентка (либо недели, либо месяцы), затем внесите число справа от обведенного вами кода.
MN3. Сколько раз Вы получали дородовое наблюдение во время этой беременности?
Спросите респондентку, сколько раз она проходила дородовое наблюдение во время ее последней беременности (т. e. когда она была беременна своим последним ребенком). Речь идет о наблюдении по поводу беременности, а не об обращении к врачу или медицинской сестре по другим причинам.
MN4. За время дородового наблюдения по поводу этой беременности, что из нижеперечисленного было сделано хотя бы один раз?
Задайте вопрос относительно каждой процедуры и запишите ответ, прежде чем переходить к следующей. По каждому пункту обведите '1' (Да) или '2' (Нет). Возможно, придется разъяснить суть некоторых процедур. Нас интересует, проводилась ли каждая из перечисленных процедур в ходе дородового наблюдения во время последней беременности. Не имеет значения, однократно или неоднократно они проводились, во время одного посещения или в ходе нескольких. Вопрос относится к следующим процедурам:
A. Измерялось ли кровяное давление?
Давление измеряется медицинским прибором. На плечо пациента надевается резиновая манжета, в которую накачивается воздух. Медленно стравливая воздух из манжеты, лицо, измеряющее артериальное давление, с помощью стетоскопа следит за пульсированием сосудов кровеносной системы, чтобы определить давление.
B. Сдавали ли Вы мочу на анализ?
C. Сдавали ли Вы кровь на анализ?
Кровь на анализ может браться из пальца или вены женщины (как правило, в локтевом сгибе или на запястье). Взятая для анализа кровь используется для обнаружения различных заболеваний, таких как анемия, наличие паразитов или инфекционные заболевания.
Переходите к вопросу MN17.
MN17. Кто принимал роды (имя ребенка)?
Обведите код лица, принимавшего роды. Уточните: «Кто-нибудь еще?» и обведите коды всех других лиц, принимавших роды этого ребенка.
Задавая этот вопрос, обязательно называйте по имени ребенка, о котором идет речь, чтобы не допустить путаницы.
Уточните, кто именно принимал роды. Если женщина не уверена, кем является лицо, принимавшее роды, например, если она не знает, была ли это акушерка или повитуха, продолжайте задавать уточняющие вопросы. Обведите коды, соответствующе всем лицам, принимавшим роды. Если вы не уверены, к какой категории отнести указанное респонденткой лицо, укажите его в графе «Другое» и обведите 'X'. Если никто не принимал роды, обведите 'Y'.
MN18. Где вы рожали (имя ребенка)?
Цель этого вопроса – выявить роды, которые проходили в медицинском учреждении. Если женщина рожала в больнице, родильном доме или перинатальном центре, медицинском центре или клинике, спросите, относится ли это учреждение к государственному или частному сектору. Если оно относится к государственному сектору, но не относится ни к одному из кодов, дайте его описание в графе «Другое государственное учреждение» и обведите '26'. Аналогичным образом, если учреждение относится к частному сектору здравоохранения, но не относится ни к одному из кодов, дайте его описание в графе «Другое частное медицинское учреждение» и обведите '36'. Если вы не можете определить, относится ли это учреждение к государственному или частному сектору, укажите название этого места в отведенной для этого графе «Название учреждения» и сообщите об этом своему супервайзеру. Он выяснит у других местных жителей, к государственному или частному сектору относится это место, и обведет код, соответствующий полученному ответу.
Если респондентка отвечает, что она рожала в месте, не включенном в список, дайте его описание в графе «Другое» и обведите '96'. Места, которые не являются медицинскими учреждениями, за исключением собственного дома, должны также кодироваться как «Другое» и описываться.
Если женщина рожала у себя дома, в другом/чужом доме или было обведено '96', переходите к MN20.
MN19. (Имя ребенка) родился(ась) при помощи кесарева сечения? То есть, разрезали ли Вам живот, чтобы извлечь ребенка?
Кесарево сечение – это проведение родов с помощью полостной операции, при которой новорожденный извлекается через разрез передней брюшной стенки и матки женщины, а не проходит через родовые пути. Такие роды необходимы некоторым женщинам вследствие осложнений в период беременности. Выясните, родился ли ребенок в результате операции, а не через естественные родовые пути.
Если женщина ответила «Нет», переходите к MN20.
MN19A. Когда было принято решение о кесаревом сечении? До или после начала схваток?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
MN20. Когда (имя ребенка) родился(ась), какого размера он/она был(а): очень крупного, больше среднего, среднего, меньше среднего или очень маленького?
Дети, имевшие при рождении низкий вес, подвергаются большему риску тяжелых заболеваний и смерти, чем другие дети. Интервьюеры просят матерей сообщить вес ребенка при рождении, но поскольку не всех детей взвешивают сразу после рождения, особую важность представляет субъективная оценка матерью размера ребенка на момент рождения. В ходе анализа информации, полученной от отвечающих на эти вопросы женщин, мы можем составить представление о том, чть женщины понимают под этими субъективными категориями. Эти данные помогут оценить средний вес при рождении.
Зачитайте вопрос целиком с использованием именно этой формулировки, прежде чем принять ответ. Здесь важна оценка самой женщиной размера ее ребенка. Даже если она знает вес ребенка при рождении, скажите ей, что хотели бы узнать ее собственное мнение относительно того, был ли ребенок очень крупного, больше среднего, среднего, меньше среднего или очень маленького размера. Если респондентка не может ответить, не пытайтесь угадать ответ на основании веса при рождении или внешнего вида ребенка; обведите '8' («НЗ»). Если женщина знает вес ребенка при рождении и сообщает вам точную цифру, не стремитесь на основании здравого смысла повлиять на ее ответ на вопрос MN20. Иными словами, даже если женщина говорит, что размер ребенка был меньше среднего, притом что названный ею вес при рождении был, на ваш взгляд, довольно значительным, не задавайте уточняющих вопросов, чтобы «скорректировать» представление женщины о размере ребенка.
MN21. Взвешивали ли (имя ребенка) при рождении?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если при рождении ребенка взвесили, обведите '1' и переходите к MN21A, если же ребенка не взвешивали или если мать не знает, переходите к MN23.
MN21A. Через какое время (имя ребенка) взвесили после рождения?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ребенка взвесили сразу после рождения (до 2-х часов), обведите '1' , если через 2 часа или больше после рождения, обведите '2'. Если не знает/не помнит – округлите 8.
MN22. Сколько весил(а) (имя ребенка)?
Если у женщины (или ребенка) имеется медицинская карта, попросите ее показать вам эту карту. Укажите вес ребенка при рождении в килограммах. Если вес указывается согласно медицинской карте или на основании другого письменного медицинского документа (карты дородового наблюдения или медицинского свидетельства о рождении), обведите '1' и укажите вес в соответствующем поле. Если вес при рождении сообщен матерью, а карты или документа в наличии нет, обведите '2' («По памяти») и укажите вес в соответствующей графе. Указывайте вес только один раз. При необходимости используйте для обозначения чисел нули. Например, если женщина говорит вам, что ребенок при рождении весил 3,5 килограмма, запишите этот вес как 3500. По возможности всегда переписывайте вес из медицинской карты.
Если карта отсутствует, а мать не может вспомнить точный вес, запишите величину, которую она считает наиболее вероятной. Обведите '99998' («НЗ»), только если она не в состоянии вспомнить даже приблизительный вес.
MN23. Восстановился ли у Вас менструальный цикл после рождения (имя ребенка)?
В течение какого-то периода после родов у женщины может отсутствовать менструальный цикл. С помощью этого вопроса выясняется, восстановился ли ее менструальный цикл спустя какое-то время после последних родов. Обведите код, соответствующий полученному ответу.
MN24. Вы когда-нибудь кормили (имя ребенка) грудью?
Грудное вскармливание имеет большое значение для здоровья ребенка и предохраняет мать от беременности. В этом вопросе неважно, как долго респондентка кормила ребенка грудью; важно только, прикладывала ли она когда-либо ребенка к груди, даже если он умер в младенчестве.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. При ответе «Нет» (никогда не кормила ребенка грудью) переходите к следующему модулю.
MN25. Спустя какое время после родов Вы первый раз приложили (имя ребенка) к груди?
Если мать сообщает, что приложила ребенка к груди сразу же после рождения, обведите '000'. В противном случае укажите полное количество часов или дней.
Если это время составляет менее одного часа, обведите '1' (графа «Часы») и проставьте '00' в отведенной для этого графе. Например, если женщина говорит, что начала кормить грудью через 10 минут после родов, обведите '1' и укажите '00' часов.
Если мать начала кормить грудью в течение суток после родов, обведите '1' и укажите, сколько часов прошло до того момента, когда ребенок получил грудь.
Если она начала кормить грудью через сутки после родов или позже, обведите '2' и укажите число дней. Укажите полное количество дней. Например, если ребенок впервые получил грудь через 30 часов после рождения, обведите '2' и укажите '01' дней.
Если женщина не знает или не помнит, через какое время после рождения она приложила ребенка к груди, обведите '998'.
MN26. В первые три дня после рождения давали ли (имя ребенка) что-нибудь пить, кроме грудного молока?
Если ребенку давали пить что-либо, кроме грудного молока, обведите код '1' («Да»), в противном случае – '2' («Нет»); после этого переходите к следующему модулю.
MN27. Что давали пить (имя ребенка)?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Уточните вопрос, спросив «Что-нибудь еще?», чтобы выяснить, давали ли ребенку пить что-либо еще. Если респондентка отвечает, что ребенку давали пить что-то, не указанное в данном перечне, опишите это в графе «Другое» и обведите 'X'.

Параграф 20. Модуль «Послеродовое наблюдение»

Послеродовой период определяется как период длительностью шесть недель, который начинается сразу после родов. Послеродовое наблюдение имеет важное значение с точки зрения сохранения жизни и здоровья как матери, так и ребенка, особенно в течение первых двух дней после родов.
Данный модуль предназначен для измерения частоты обращений за медицинской помощью спустя определенное время после завершения родового процесса; при этом врачебные осмотры в течение первого часа после родов к послеродовому наблюдению не относятся. Содержание оказываемой помощи в данном модуле также не рассматривается.
Каждой респондентке, родившей ребенка в последние два года (CM13 = одно или два живорождения в последние два года), задается ряд вопросов, входящих в данный модуль. Вопросы о послеродовом наблюдении задаются отдельно в отношении ребенка и в отношении матери.
В отношении родов, проведенных в медицинском учреждении, вопросы задаются с целью установления того, проводилось ли наблюдение за состоянием ребенка и матери до того, как они покинули данное учреждение. Также задаются вопросы о проведении какого-либо наблюдения в период после выписки из медицинского учреждения. Если наблюдение проводилось после выписки из учреждения, следует спросить, когда, кем и где оно проводилось.
В отношении родов, проведенных вне медицинского учреждения, у респондентки спрашивают, проводилось ли какое-нибудь наблюдение акушеркой до ее (акушерки) ухода. Затем респондентку спрашивают, проводилось ли наблюдение после ухода акушерки, и если да, то когда, кем и где такое наблюдение проводилось.
В отношении родов, произошедших вне медицинского учреждения и без акушерки, у респондентки спрашивают, проводилось ли какое-нибудь наблюдение за состоянием ее ребенка спустя какое-то время после родов, и если да, то когда, кем и где такое наблюдение проводилось. В той же последовательности задаются аналогичные вопросы о наблюдении за состоянием матери.
Модуль «Послеродовое наблюдение» (PN) выглядит довольно громоздким вследствие необходимости задавать разные типы вопросов женщинам, которые рожали в медицинском учреждении, и женщинам, которые рожали вне медицинского учреждения. В связи с этим очень важно внимательно просматривать каждый вопрос-фильтр и следовать соответствующим командам пропуска.
PN1. Сверьтесь с MN18: был ли ребенок рожден в медицинском учреждении?
Сверьтесь с MN18. Если MN18 = 21–26 или 31–36 (т. е. респондентка родила ребенка в медицинском учреждении), переходите к PN2. Если MN18 = 11, 12 или 96 (т. е. респондентка родила ребенка дома или в другом месте вне медицинского учреждения), переходите к PN6.
PN2. А сейчас мне хотелось бы задать вам несколько вопросов о том, что происходило спустя несколько часов или дней после рождения (имя ребенка). Вы сказали, что Вы рожали в (название и вид учреждения, указанного в MN18). Как долго вы оставались там после родов?
Имейте в виду, что PN2 состоит из двух частей – введения и вопроса. Прежде чем задавать вопрос, обязательно прочтите введение. Обведите код названной респонденткой единицы времени (часы, дни, недели) и впишите соответствующее число в графе справа от обведенного вами кода. Следуйте инструкциям по записи времени: если оно составляет менее одного дня, зафиксируйте число часов, а если менее одной недели – число дней. Если женщина сомневается, попытайтесь получить максимально точный ответ на вопрос о том, сколько времени она провела в медицинском учреждении. Имейте в виду, что в ходе опроса вам необходимо будет называть имя ребенка и вид учреждения.
PN3. Мне хотелось бы поговорить с Вами о наблюдении за состоянием (имя ребенка) после родов, например о том, проводил ли кто-нибудь осмотр (имя ребенка) и проверку пуповины или убедился ли кто-нибудь в том, что с (имя ребенка) все в порядке.
Прежде чем Вы покинули (название и вид учреждения, указанного в MN18), проводил ли кто-нибудь наблюдение за состоянием (имя ребенка)?
Этот вопрос относится к наблюдению, которое имело место спустя некоторое время после завершения родов, но до того, как ребенок покинул медицинское учреждение. Врачебная помощь, оказываемая сразу же после родов, сюда не относится.
PN3 состоит из двух частей – введения и вопроса. Обратите внимание на то, что введение содержит ряд примеров, иллюстрирующих, что именно подразумевается под наблюдением за состоянием ребенка; это всего лишь примеры, поэтому нет ничего страшного в том, что наблюдение за состоянием ребенка не включало какой-то конкретный пример из перечисленных. Прежде чем задавать вопрос, обязательно зачитайте введение, чтобы респондентка поняла смысл вопроса. Обведите '1' при ответе «Да» или '2' при ответе «Нет» и переходите к следующему вопросу.
PN4. А сейчас расскажите, пожалуйста, о наблюдении за Вашим состоянием, то есть вспомните, оценил ли кто-нибудь Ваше состояние, например, расспросив Вас о нем или осмотрев Вас.
До того, как Вы покинули (название и вид учреждения, указанного в MN18), проводил ли кто-нибудь наблюдение за Вашим состоянием?
Пункт PN4 аналогичен PN3, однако сюда входят вопросы о наблюдении за состоянием матери, а не новорожденного. Важно, чтобы респондентка понимала, что речь идет о врачебном наблюдении до того, как она покинула медицинское учреждение.
PN4 состоит из двух частей – введения и вопроса. Обратите внимание на то, что введение содержит ряд примеров, иллюстрирующих, что именно подразумевается под наблюдением за состоянием матери; это всего лишь примеры, поэтому нет ничего страшного в том, что это наблюдение не включало какой-то конкретный пример из перечисленных. Прежде чем задавать вопрос, обязательно зачитайте введение, чтобы респондентка поняла смысл вопроса. Учтите, что сюда не относится врачебное наблюдение, проведенное непосредственно после родов; если респондентка упоминает наблюдение, проведенное спустя полчаса после родов, расспросите ее, например, о том, осматривал ли ее кто-нибудь после этого. Обведите '1' (при ответе «Да») или '2' (при ответе «Нет») и переходите к следующему вопросу.
PN5. А сейчас мне хотелось бы поговорить с Вами о том, что происходило после того, как Вы покинули (название и вид учреждения, указанного в MN18).
После того, как Вы покинули (название и вид учреждения, указанного в MN18), проводил ли кто-нибудь наблюдение за состоянием (имя ребенка)?
В отношении женщины, которая рожала в медицинском учреждении, все оставшиеся вопросы в этом модуле направлены на выяснение того, что происходило с ней и ее ребенком после выписки из медицинского учреждения. Прежде чем зачитывать этот вопрос, необходимо прочитать вводную часть вопроса, чтобы обеспечить ясное понимание этого и последующих вопросов. Обведите '1' (при ответе «Да») или '2' (при ответе «Нет») и следуйте соответствующим командам перехода.
PN6. Сверьтесь с MN17: роды принимал профессиональный медицинский работник или повитуха?
Этот вопрос-фильтр применяется в отношении женщин, которые рожали вне медицинского учреждения. Сверьтесь с MN17. Если какой-либо из кодов от A до F в MN17 обведен кружком (т. е. респондентка рожала в присутствии профессионального медицинского работника или повитухи), переходите к PN7. Если ни один из кодов от A до F не обведен кружком, переходите к PN10.
PN7. Как Вы уже сказали, роды принимал(а/и) (лицо(а), указанное(ые) в MN17). Мне хотелось бы поговорить с вами о наблюдении за состоянием (имя ребенка) после родов, например, о том, проводил ли кто-нибудь осмотр (имя ребенка)и проверку его/ее пуповины или убедился ли кто-нибудь в том, что с (имя ребенка) все в порядке.
После родов и до того как (лицо(а), указанное(ые) в MN17) покинул(а/и) Вас, проводил(а/и) ли (лицо(а), указанное(ые) в MN17) наблюдение за состоянием (имя ребенка)?
Этот вопрос относится именно к тем наблюдениям, которые проводились лицом, принимавшим роды, после завершения родов, но до его ухода от матери и новорожденного. Врачебная помощь, оказанная непосредственно после родов, сюда не относится.
PN7 состоит из двух частей – введения и вопроса. Обратите внимание на то, что введение содержит ряд примеров, иллюстрирующих, что именно подразумевается под наблюдением за состоянием ребенка; это всего лишь примеры, поэтому нет ничего страшного в том, что это наблюдение не включало какой-то конкретный из перечисленных. Прежде чем задавать вопрос, обязательно зачитайте введение, чтобы респондентка поняла смысл вопроса. Обведите '1' при ответе «Да» или '2' при ответе «Нет» и переходите к следующему вопросу.
PN8. А прежде чем уйти, проводило(а/и) (лицо(а), указанное(ые) в MN17) наблюдение за Вашим состоянием?
Под наблюдением за Вашим состоянием я имею в виду, оценил ли кто-нибудь состояние Вашего здоровья, например, расспросив Вас о Вашем здоровье или осмотрев Вас.
Пункт PN8 аналогичен PN7, однако сюда входят вопросы о наблюдении за состоянием матери, а не новорожденного. Важно, чтобы респондентка понимала, что речь идет о наблюдении, проведенном акушеркой до того, как она покинула помещение, где произошли роды, после их завершения.
PN8 состоит из двух частей – введения и вопроса. Обратите внимание на то, что введение содержит ряд примеров, иллюстрирующих, что именно подразумевается под наблюдением за состоянием матери; это всего лишь примеры, поэтому нет ничего страшного в том, что проведенное наблюдение не включало какой-то конкретный пример из перечисленных. Прежде чем задавать вопрос, обязательно зачитайте введение, чтобы респондентка поняла смысл вопроса. Учтите, что сюда не относится врачебное наблюдение, проведенное сразу же после родов; если респондентка упоминает наблюдение, проведенное спустя полчаса после родов, расспросите ее, например, о том, осматривала ли ее акушерка после этого, но до того, как она ушла от респондентки. Обведите '1' при ответе «Да» или '2' при ответе «Нет» и переходите к следующему вопросу.
PN9. После того как (лицо(а), указанное(ые) в MN17) покинуло(и) вас, проводил ли кто-нибудь наблюдение за состоянием (имя ребенка)?
В отношении женщин, которые рожали дома в присутствии акушерки, все оставшиеся вопросы в этом модуле направлены на выяснение того, что происходило после ухода акушерки. Убедитесь, что респондентка понимает, что этот вопрос относится к наблюдению, которое проводилось после ухода акушерки, независимо от того, кто оказывал врачебную помощь. Обведите '1' при ответе «Да» или '2' при ответе «Нет» и следуйте соответствующим командам перехода.
PN10. Мне хотелось бы поговорить с вами о наблюдении за состоянием (имя ребенка) после родов, например, о том, проводил ли кто-нибудь осмотр (имя ребенка) и проверку пуповины или убедился ли кто-нибудь в том, что с (имя ребенка) все в порядке.
После рождения (имя ребенка) проводил ли кто-нибудь наблюдение за его/ее состоянием?
Этот вопрос задается респонденткам, которые рожали вне медицинского учреждения и без акушерки.
Пункт PN10 состоит из двух частей – введения и вопроса. Обратите внимание на то, что введение содержит ряд примеров, иллюстрирующих, что именно подразумевается под наблюдением за состоянием ребенка; это всего лишь примеры, поэтому нет ничего страшного в том, что это наблюдение не включало какой-то конкретный из перечисленных. Прежде чем задавать вопрос, обязательно зачитайте введение, чтобы респондентка поняла смысл вопроса. Если ответ – «Да», обведите '1' и переходите к следующему вопросу. Если ответ – «Нет», обведите '2' и переходите к PN19.
PN11. Такое наблюдение проводилось только один или несколько раз?
Этот вопрос задается всем респонденткам, чьи новорожденные дети находились под тем или иным наблюдением либо после выписки из медицинского учреждения, либо после того, как акушерка ушла из дома, где прошли роды. Респонденткам, которые рожали без акушерки, этот вопрос задается в том случае, если они говорят, что ребенок находился под тем или иным наблюдением спустя какое-то время после родов. Обведите '1' при ответе «Один раз» или '2' при ответе «Несколько раз» и следуйте соответствующей команде перехода.
PN12A. Спустя какое время после родов проводилось это наблюдение?
PN12B. Спустя какое время после родов проводилось первое из этих наблюдений?
Учтите, что PN12A и PN12B – это один и тот же вопрос, который по-разному формулируется в зависимости от того, проводилось ли наблюдение за состоянием новорожденного один раз или более одного раза (согласно ответу в PN11). Обведите код названной респонденткой единицы времени (часы, дни, недели) и запишите количество в графе справа от обведенного Вами кода. Следуйте инструкциям по записи времени: если оно составляет менее одного дня, зафиксируйте число часов, а если меньше одной недели, зафиксируйте число дней. Если женщина сомневается, попытайтесь получить от нее ответ, максимально приближенный к точному.
PN13. Кто в тот раз проводил наблюдение за состоянием (имя ребенка)?
Попытайтесь выяснить, что за лицо проводило это наблюдение. Если женщина не уверена в статусе данного лица, например не знает, была ли это акушерка или повитуха, продолжайте расспрашивать. Обведите коды, соответствующие всем лицам, которые участвовали в проведении этого (первого) наблюдения. Если вы не уверены, к какой категории относится упомянутое лицо, впишите его в графу «Другое» и обведите X.
PN14. Где проводилось это наблюдение?
Этот вопрос направлен на выяснение того, где проводилось наблюдение. Если Вы затрудняетесь с определением того, относится ли данное место к государственному (находится в ведении государства) или частному сектору, впишите его название в отведенную для этого графу «Название учреждения». Если это место относится к государственному сектору, но не относится ни к одной из кодируемых категорий, впишите его наименование в графу «Другое государственное учреждение» и обведите 26. Аналогичным образом, если это место относится к частному медицинскому сектору, но не относится ни к одной из кодируемых категорий, впишите его название в графу «Другое частное медицинское учреждение» и обведите 36. Если вы не можете определить, относится ли это учреждение к государственному или частному сектору, укажите название этого места в отведенной для этого графе «Название учреждения» и сообщите об этом своему супервайзеру. Он выяснит у других местных жителей, к государственному или частному сектору относится это место, и обведет код, соответствующий полученному ответу.
Если респондентка называет место, не указанное в списке, впишите его название в графу «Другое» и обведите 96. Все места помимо дома, которые не являются медицинскими учреждениями, также следует кодировать как «Другое» с указанием их названия.
PN15. Ребенок был рожден в медицинском учреждении?
Сверьтесь с MN18. Если MN18 = 21–26 или 31–36 (т. е. респондентка рожала в медицинском учреждении), переходите к PN16. Если MN18 = 11, 12 или 96 (т. е. респондентка рожала дома или в каком-либо другом месте, не являющемся медицинским учреждением), переходите к PN17.
PN16. После того, как Вы покинули (название и вид учреждения, указанного в MN18), проводил ли кто-нибудь наблюдение за Вашим состоянием?
Этот вопрос задается только тем женщинам, которые рожали в медицинском учреждении, и относится к наблюдению, которое проводилось после выписки из этого учреждения. Обведите '1' при ответе «Да» или '2' при ответе «Нет» и следуйте соответствующей команде перехода. Важно, чтобы респондентка понимала, что речь идет о наблюдении за ее состоянием, а не состоянием ее ребенка.
PN17. Сверьтесь с MN17: принимал ли роды профессиональный медицинский работник или повитуха?
Этот вопрос-фильтр применяется в отношении женщин, которые рожали вне медицинского учреждения. Сверьтесь с MN17. Если обведен какой-либо из кодов от A до F в MN17 (т. е. респондентка рожала в присутствии профессионального медицинского работника или повитухи), переходите к PN18. Если ни один из кодов от A до F не обведен, переходите к PN19.
PN18. После того как прошли роды и (лицо(а), указанное(ые) в MN17) ушел(ла/ли) от Вас, проводил ли кто-нибудь наблюдение за Вашим состоянием?
Этот вопрос адресован женщинам, которые рожали дома в присутствии акушерки, и относится именно к тем наблюдениям за ее состоянием, которые проводились после того, как прошли роды и акушерка ушла. Обведите '1' при ответе «Да» или '2' при ответе «Нет» и следуйте соответствующей команде перехода.
PN19. После рождения (имя ребенка) проводил ли кто-нибудь наблюдение за Вашим состоянием?
Я имею в виду, оценил ли кто-нибудь состояние Вашего здоровья, например, расспросив Вас о Вашем состоянии или осмотрев Вас?
Этот вопрос задается респонденткам, которые рожали вне медицинского учреждения и без акушерки. PN19 состоит из двух частей – введения и вопроса. Обратите внимание на то, что введение содержит ряд примеров, иллюстрирующих, что именно подразумевается под наблюдением за состоянием здоровья; это всего лишь примеры, поэтому нет ничего страшного в том, что это наблюдение не включало какой-то конкретный из перечисленных компонентов. Прежде чем задавать этот вопрос, обязательно прочтите введение, чтобы респондентка поняла смысл вопроса. При ответе «Да» обведите '1' и переходите к следующему вопросу. При ответе «Нет» обведите '2' и переходите к следующему модулю.
PN20. Такое наблюдение проводилось только один раз или несколько раз?
Этот вопрос задается всем респонденткам, которые сообщили, что находились под тем или иным наблюдением либо после выписки из медицинского учреждения, либо после того, как акушерка ушла из дома, где прошли роды. Респонденткам, которые рожали без акушерки, этот вопрос задается в том случае, если они говорят, что находились под тем или иным наблюдением спустя какое-то время после родов. Обведите '1' при ответе «Один раз» или '2' при ответе «Более одного раза» и следуйте соответствующей команде перехода.
PN21A. Спустя какое время после родов проводилось это наблюдение?
PN21B. Спустя какое время после родов проводилось первое из этих наблюдений?
Учтите, что PN21A и PN21B – это один и тот же вопрос, который по-разному формулируется в зависимости от того, проводилось ли наблюдение за состоянием респондентки один раз или более одного раза. Обведите код названной респонденткой единицы времени (часы, дни, недели) и впишите соответствующее число в графе справа от обведенного Вами кода. Следуйте инструкциям по записи времени: если оно составляет менее одного дня, зафиксируйте число часов, а если менее одной недели – число дней. Если женщина сомневается, попытайтесь получить от нее ответ, максимально приближенный к точному.
PN22. Кто в тот раз проводил наблюдение за Вашим состоянием?
Попытайтесь выяснить, что за лицо проводило это наблюдение. Если женщина не уверена в статусе данного лица, например не знает, была ли это акушерка или повитуха, продолжайте расспрашивать. Обведите коды, соответствующие всем лицам, которые участвовали в проведении этого (первого) наблюдения. Если вы не уверены, к какой категории относится упомянутое лицо, впишите его в графу «Другое» и обведите X.
PN23. Где проводилось это наблюдение?
Этот вопрос направлен на выяснение того, где проводилось наблюдение.
Если Вы затрудняетесь с определением того, относится ли данное место к государственному (находится в ведении государства) или частному сектору, впишите его название в отведенную для этого графу «Название учреждения». Если это место относится к государственному сектору, но не относится ни к одной из кодируемых категорий, впишите его название в графу «Другое государственное учреждение» и обведите '26'. Аналогичным образом, если это место относится к частному медицинскому сектору, но не относится ни к одной из кодируемых категорий, впишите его название в графу «Другое частное медицинское учреждение» и обведите '36'. Если вы не можете определить, относится ли это учреждение к государственному или частному сектору, укажите название этого места в отведенной для этого графе «Название учреждения» и сообщите об этом своему супервайзеру. Он выяснит у других местных жителей, к государственному или частному сектору относится это место, и обведет код, соответствующий полученному ответу. Если респондентка называет место, не указанное в списке, впишите его название в графу «Другое» и обведите '96'. Затем впишите наименование этого места в графу «Название учреждения» и скажите об этом своему супервайзеру. Все места помимо дома, которые не являются медицинскими учреждениями, также следует кодировать как «Другие» с указанием их названия.

Параграф 21. Модуль «Симптомы заболеваний»

IS1. Обратитесь к столбцам HL7B и HL15 в Описи домохозяйства.
Обратитесь к столбцу HL15 Описи домохозяйства в Вопроснике домохозяйства. Если респондентка является матерью какого-либо ребенка в возрасте до 5 лет или лицом, которое осуществляет за ним уход, переходите к вопросу IS2. В противном случае переходите к следующему модулю.
IS2. Иногда у детей возникают серьезные заболевания и их необходимо незамедлительно доставить в медицинское учреждение. Какие симптомы заставят Вас немедленно отвезти своего ребенка в возрасте до 5 лет в медицинское учреждение?
В этом вопросе речь идет о симптомах, которые заставят респондентку немедленно обратиться со своим ребенком за помощью в медицинское учреждение. Уточните ответ, спросив «Еще какие-нибудь симптомы?», и продолжайте расспрашивать о других признаках или симптомах заболеваний, пока не убедитесь, что мать/лицо, осуществляющее уход за ребенком, не в состоянии вспомнить о каких-либо других симптомах.
Обведите все упомянутые симптомы, но не делайте никаких подсказок. Если вы не уверены, относится ли определенный признак, указанный респонденткой, к одной из вышеуказанных категорий, запишите его полностью и позже проконсультируйтесь со своим супервайзером.
Если респондентка упоминает симптом, не перечисленный в вопроснике, опишите его в графе «Другое» и обведите 'X', 'Y' и 'Z' для других не указанных в вопроснике дополнительных симптомов).

Параграф 22. Модуль «Контрацепция»

Цель данного модуля состоит в том, чтобы получить информацию о всесторонних знаниях женщинами различных методов контрацепции, которая поможет руководителям программ и политикам более эффективно разрабатывать программы в области планирования семьи/охраны репродуктивного здоровья.
По этому модулю следует опросить всех женщин в возрасте 15–49 лет (включая женщин в возрасте 15 лет и 49 лет). Содержащиеся в нем вопросы касаются образа жизни и позиций отдельной личности. Цель этих вопросов – получение базовой информации, необходимой для оценки уровня знаний различных методов контрацепции, распространения контрацепции и применяемых методов контрацепции.
Всех других лиц, присутствующих в помещении, где проводится опрос, следует попросить его покинуть, чтобы обеспечить конфиденциальность. Даже когда женщин опрашивают наедине, они могут неохотно отвечать на эти вопросы, особенно если поймут, что вы член команды, где работают и мужчины, и что ее ответы могут стать известны работающим в команде мужчинам.
Имейте в виду, что различные методы контрацепции действуют на протяжении разных периодов времени. Например, противозачаточные таблетки следует принимать ежедневно. Такие методы, как применение презервативов, вагинальные методы и прерванный половой акт применяются при каждом сексуальном контакте, другие методы обеспечивают постоянную защиту без необходимости совершения женщиной ежедневных или регулярных действий. Противозачаточные инъекции, сделанные от 2 до 6 месяцев назад, могут по-прежнему обеспечивать защиту. Имплантанты обеспечивают защиту на срок до 5 лет или до их удаления. Внутриматочная спираль предохраняет от беременности до ее удаления или отторжения.
Ниже приведены различные методы контрацепции, и даются краткие уточнения/описания каждого из них.
Нам необходимо знать, владеет ли респондентка знаниями о методах контрацепции, особенно о современных ее видах.
CP0. Мне хотелось бы поговорить с вами на другую тему – на тему планирования семьи. Пары используют различные способы или методы, чтобы отсрочить беременность или избежать ее.
Слышали ли Вы о:
[А] женской стерилизации? Уточнение: Женщинам может быть сделана операция, чтобы у них больше не было детей.
[B] мужской стерилизации? Уточнение: Мужчинам может быть сделана операция, чтобы у них больше не было детей.
[C] внутриматочных контрацептивах (ВМК)? Уточнение: Женщины могут использовать петлю или спираль, которая устанавливается внутрь врачом или медсестрой.
[D] противозачаточных инъекциях? Уточнение: Поставщик медицинских услуг может делать женщинам инъекции, которые не дают им беременеть в течение одного или нескольких месяцев.
[E] противозачаточных имплантантах? Уточнение: Женщины могут использовать одну или несколько маленьких трубочек, которые вживляются врачом или медсестрой в верхнюю часть руки и могут предотвращать беременность в течение одного или нескольких лет.
[F] противозачаточных таблетках? Уточнение: Женщины могут каждый день принимать специальную таблетку, чтобы избежать беременности.
[G] мужском презервативе? Уточнение: Мужчины могут надевать резиновый чехол на половой член до полового акта.
[H] женском презервативе? Уточнение: Женщины могут вставлять защитный чехол во влагалище до полового акта.
[I] диафрагме? Уточнение: Женщины могут вставлять мягкий резиновый колпачок во влагалище для предотвращения попадания спермы в матку или фаллопиевы трубы.
[J] пене/геле? Уточнение: Женщины могут использовать спермицидные средства (например, пену, гель, крем), которые способны убивать сперматозоиды или предотвращать их передвижение и достижение ими яйцеклетки.
[K] методе лактационной аменореи (МЛА)? Уточнение: Метод лактационной аменореи (МЛА) называется использование грудного вскармливания в качестве метода предохранения от беременности. Этот метод будет эффективен лишь при соблюдении ряда условий: (i) Женщина кормит малыша только грудью без докорма; (ii) Ребенок берет грудь минимум каждые 3 часа днем и 1 раз ночью, причем промежуток между ночными кормлениями не должен превышать 6 часов. (iii) Менструации еще не появились; (iv) После родов прошло не более 6 месяцев.
[L] методе периодического воздержания/циклическом методе. Уточнение: Во избежание беременности женщины не вступают в половые отношения в дни месяца, в которые, как они думают, они могут забеременеть.
[M] прерывании полового акта? Уточнение: Мужчины могут проявлять осмотрительность – прекращать половой акт перед эякуляцией/семяизвержением.
[N] экстренной/посткоитальной контрацепции? Уточнение: В качестве крайней меры женщины в течение трех дней после незащищенного полового акта могут принимать специальные таблетки для предотвращения беременности.
[О] трансдермальном пластыре? Уточнение: Женщины могут наклеивать этот пластырь, выделяющий гормоны, которые проникают через кожу в кровь и блокируют овуляцию.
[X] Слышали ли вы о каких-либо других способах или методах, которые женщины или мужчины могут использовать во избежание беременности? – укажите другие методы, не перечисленные выше.
Обведите все упомянутые методы контрацепции, но не делайте никаких подсказок. Если вы не уверены, относится ли метод указанный респонденткой, к одной из вышеуказанных категорий, запишите его полностью и позже проконсультируйтесь со своим супервайзером. Если респондент никогда не слышал ни об одном из перечисленных методов, переходите к следующему модулю.
CP1. Вы сейчас беременны?
Этот вопрос имеет большое значение, так как последующие вопросы этого модуля беременным женщинам задавать не нужно. Беременной женщине контрацепция не требуется!
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если респондентка беременна, обведите '1' и переходите к CP2A. Если женщина не уверена или точно не знает, беременна ли она, обведите '8' (при ответе «Не уверена» или «НЗ»).
CP2. Вы сейчас делаете что-нибудь или пользуетесь каким-либо методом, чтобы отложить беременность или избежать ее? Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ДА - '1' переходите к вопросу СР3.
CP2A. Вы когда-нибудь делали что-либо или пользовались каким-либо методом, чтобы отложить беременность или избежать ее?
Обведите код, соответствующий полученному ответу, и переходите в случае ДА - '1' к вопросу СР3, в случае Нет – '2' к следующему модулю.
CP3. Что вы делаете для того, чтобы отложить беременность или избежать ее?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Не задавайте женщине наводящих вопросов. Если она называет несколько методов, обведите код, соответствующий каждому применяемому в настоящий момент методу. Если она называет неизвестный вам метод, опишите его в графе «Другое» и обведите 'X'.
Поскольку различные методы действуют на протяжении разных периодов времени, вы можете столкнуться с трудностями при определении того, использует ли опрашиваемая женщина в настоящее время тот или иной метод. Противозачаточные таблетки следует принимать ежедневно. Такие методы, как применение презервативов, вагинальные методы и прерванный половой акт применяются при каждом сексуальном контакте, поэтому чтобы считаться использующимися в настоящее время, они должны относиться только к тем методам, которые были использованы при последних по времени сексуальных контактах.
Другие методы обеспечивают постоянную защиту без необходимости совершения женщиной ежедневных или регулярных действий. Противозачаточные инъекции, сделанные от 2 до 6 месяцев назад, могут по-прежнему обеспечивать защиту. Имплантанты обеспечивают защиту на срок до 5 лет или до их удаления. Внутриматочная спираль предохраняет от беременности до ее удаления или отторжения.
При необходимости считайте, что «сейчас» относится к последнему месяцу.
Если женщина была стерилизована, обведите 'A' («Женская стерилизация») в качестве применяемого в настоящее время метода. Если стерилизации подвергся нынешний партнер женщины, обведите 'В' («Мужская стерилизация») в качестве применяемого в настоящее время метода. Вместе с тем, если респондентка больше не замужем за бывшим мужем/партнером, перенесшим вазэктомию (или не живет с ним), это не следует указывать как применяемый в настоящее время метод.
Метод лактационной аменореи (МЛА) требует от женщины частых кормлений ребенка грудью (помимо этого он может получать только воду) и знания того, что этот метод может использоваться в течение до шести месяцев после родов и до возврата менструаций. Данный метод также учит, что: если возвращаются менструации, ребенку исполняется шесть месяцев или мать начинает давать ребенку что-либо помимо грудного молока и простой воды, женщине следует перейти к другому способу предохранения, если она хочет избежать беременности.

Параграф 23. Модуль «Неудовлетворенная потребность в контрацепции»

Вопросы этого модуля задаются всем женщинам в возрасте 15–49 лет (включая женщин в возрасте 15 лет и 49 лет).
Женщины с неудовлетворенной потребностью в контрацепции – это фертильные и сексуально активные женщины, не использующие никакие методы контрацепции и заявляющие, что не хотят больше иметь детей или хотят отсрочить рождение следующего ребенка. Понятие неудовлетворенной потребности указывает на разрыв между репродуктивными намерениями женщин и их контрацептивным поведением. Вопросы этого модуля, а также ряда других модулей используются для того, чтобы определить, есть ли у женщин неудовлетворенная потребность в планировании семьи.
UN1. Сверьтесь с CP1: в настоящее время беременна?
Это вопрос-фильтр, который используется для выявления женщин, являющихся беременными на момент проведения опроса, которым будут задаваться вопросы UN2–UN4. Сверьтесь с ответом респондентки на CP1: если женщина в настоящее время беременна, отметьте соответствующую ячейку и переходите к вопросу UN2. Если она в настоящее время не беременна, не уверена или не знает, переходите к UN5.
UN2. Теперь мне хотелось бы поговорить с Вами о вашей нынешней беременности. Когда Вы забеременели, была ли эта беременность желанной?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Переходите к UN4 в случае ответа «Да». В противном случае переходите к следующему вопросу.
UN3. Вы хотели иметь ребенка позже или вообще не хотели (больше) детей?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
UN4. Сейчас я хочу задать Вам несколько вопросов о будущем. После рождения ребенка, которым вы беременны, хотели бы Вы родить еще одного ребенка или предпочли бы больше не иметь детей?
Помните: мы должны убедиться, в том, что беременные женщины не думают, что мы спрашиваем их, хотят ли они ребенка, которым беременны сейчас. Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если женщина хочет родить еще одного ребенка, обведите '1' и задавайте вопрос UN7. Если она больше не хочет иметь детей или вообще не хочет иметь детей, обведите '2' и переходите к вопросу UN13. Если она еще не решила или точно не знает, обведите '8' и переходите к вопросу UN13.
UN5. Сверьтесь с CP3: использует ли респондентка в настоящее время метод женской стерилизации?
Если женщина в настоящее время пользуется таким методом, как женская стерилизация, отметьте соответствующую ячейку и переходите к UN13. Если она в настоящее время не пользуется этим методом, переходите к UN6.
UN6. Сейчас я хочу задать Вам несколько вопросов о будущем. Хотели бы Вы родить (еще одного) ребенка или предпочли бы (больше) не иметь детей?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если женщина хочет иметь (еще одного) ребенка, обведите '1'. Если она не хочет больше детей или вообще не хочет их иметь, обведите '2' и переходите к вопросу UN9. Если она говорит, что не может забеременеть, обведите '3' и переходите к вопросу UN11. Если она не решила или не знает, обведите '8' и переходите к вопросу UN9.
UN7. Как долго Вы хотели бы подождать до рождения (еще одного) ребенка?
Здесь вам также потребуется выбрать соответствующую формулировку вопроса, исходя из того, что вы уже знаете о респондентке. Этот вопрос следует задавать всем женщинам (беременным или нет), которые, по их словам, хотели бы иметь еще одного ребенка.
Учтите, что ответ может даваться в месяцах или годах. Если ответ дается в месяцах, обведите '1', если в годах – '2'; впишите ответ в соответствующие графы. Если женщина говорит, что она не хочет ждать и хотела бы родить ребенка сразу, обведите '993' («Скоро/сейчас»). Если женщина говорит, что не может забеременеть, обведите '994'. Если женщина говорит вам, что хотела бы родить ребенка после того, как выйдет замуж, обведите '995' («После вступления в брак»). Если она дает другой ответ, обведите '996' («Другое»). Если она говорит, что не знает, обведите '998'. В случае женщин, которые, по их словам, не могут забеременеть, переходите к UN11.
UN8. Сверьтесь с CP1: в настоящее время беременна?
Сверьтесь с CP1. Если женщина в настоящее время беременна, отметьте галочкой соответствующую ячейку и переходите к UN13. Если она в настоящее время не беременна или не уверена в этом, переходите к UN9.
UN9. Сверьтесь с CP2: в настоящее время применяет какой-либо метод контрацепции?
Сверьтесь с CP2. Если женщина в настоящее время применяет какой-либо метод, отметьте галочкой соответствующую ячейку и переходите к UN13. Если она в настоящее время не применяет никаких методов, переходите к UN10.
UN10. Как Вы думаете, в настоящее время Вы физически в состоянии забеременеть?
Женщину, которая думает, что она не способна забеременеть, не следует считать имеющей неудовлетворенную потребность в контрацепции. Этот вопрос направлен на то, чтобы выяснить, считает ли женщина себя способной зачать ребенка. Обведите код, соответствующий полученному ответу.
Убедитесь, что женщина не связывает свою физическую способность забеременеть в настоящее время со своим нынешним семейным положением. В случае необходимости важно дать женщине понять, что мы интересуемся ее нынешним физическим состоянием – она может быть физически способна забеременеть, но считать, что это невозможно, так как в настоящее время она не имеет партнера. В этих случаях ответ такой женщины следует, конечно же, кодировать как «Да». Если женщина думает , что в настоящее время физически в состоянии забеременеть или отмечено «НЗ» переходите к UN13.
UN11. Почему Вы думаете, что Вы физически не в состоянии забеременеть?
Если женщина считает, что она физически не в состоянии забеременеть, мы задаем вопрос «Почему?» Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если приводится несколько причин, обведите коды этих ответов.
UN12. Сверьтесь с UN11: упомянуто ли «Никогда не было менструаций»?
Сверьтесь с UN11. Если обведен код 'C' («Никогда не было менструаций»), отметьте галочкой соответствующую ячейку и переходите к следующему модулю. Если код 'C' не обведен, переходите к UN13.
UN13. Когда начался Ваш последний менструальный цикл?
Ответ на этот вопрос поможет определить, находится ли респондентка в периоде менопаузы или является бесплодной, поскольку у нее не было менструального цикла в течение длительного периода. Запишите ответ в тех единицах времени, которые указывает респондентка. Учтите, что ответ на этот вопрос может быть дан в месяцах или годах. Обведите '1', если ответ дан в днях, '2' – если в неделях, '3' – если в месяцах, '4' – если в годах, и укажите ответ в отведенной для этого графе.
В некоторых случаях респондентка может указать дату начала ее последнего менструального цикла. Тогда укажите в вопроснике эту дату, рассчитайте время, прошедшее с этой даты, и запишите его в соответствующих единицах. Имейте в виду, что конкретную дату узнавать не обязательно.
Если женщина говорит, что у нее менопауза или она подверглась гистерэктомии, отметьте '994'. Считается, что женщина, которая в силу своего возраста не способна менструировать или забеременеть, находится в периоде менопаузы. Гистерэктомия – это операция по удалению матки. Если женщина говорит вам, что последний менструальный цикл у нее был до последних родов, отметьте '995'. Если она говорит, что у нее никогда не было менструаций, обведите '996'.

Параграф 24. Модуль «Отношение к домашнему насилию»

Вопрос этого модуля задается всем женщинам в возрасте 15–49 лет (включая женщин в возрасте 15 лет и 49 лет).
Этот модуль содержит только один вопрос, с помощью которого мы хотим выявить отношение женщины к домашнему насилию. Помните, что нас не интересует, подвергалась ли женщина домашнему насилию, хотя результаты исследований показывают, что в целом доля женщин, по мнению которых муж в некоторых ситуациях вправе ударить или побить свою жену, соответствует фактическому уровню домашнего насилия. Однако это соотношение, скорее всего, прослеживается на уровне всего общества, а не на индивидуальном уровне.
DV1. Иногда муж бывает раздражен или рассержен поступками своей жены. По Вашему мнению, вправе ли муж ударить или побить свою жену в следующих ситуациях:
[A] если она выходит из дома, не сказав ему об этом?
[B] если она не заботится о детях?
[C] если она возражает ему?
[D] если она отказывает ему в половой близости?
[E] если у нее пригорает еда?
[F] если она не занимается домашним хозяйством?
Зачитайте вслух каждый вопрос. По каждой ситуации обведите код, соответствующий полученному ответу: '1' в случае ответа «Да» (по ее мнению, муж вправе ударить или побить свою жену в указанной ситуации), '2' в случае ответа «Нет» и '8', если респондентка не знает точного ответа или не имеет на этот счет своего мнения.

Параграф 25. Модуль «Брак/союз»

Вопросы этого модуля задаются всем женщинам в возрасте 15–49 лет (включая женщин в возрасте 15 лет и 49 лет).
В вопроснике и в настоящей Инструкции под браком всегда понимается как официальный, так и неофициальный союз, такой как сожительство/незарегистрированный брак. В неофициальном союзе мужчина и женщина живут вместе некоторое время, намереваясь иметь длительные отношения, но не устраивают официальную гражданскую церемонию.
Например, если женщина переехала к своему другу и живет с ним и его семьей на протяжении нескольких лет, они считаются сожителями независимо от того, есть ли у них дети. С другой стороны, если женщина имеет друга, но никогда не жила вместе с ним, не считается, что они сожительствуют. Случайные сексуальные связи здесь не учитываются.
MA1. Вы сейчас замужем или живете с мужчиной в неофициальном/незарегистрированном браке?
Варианты ответа: сейчас замужем, сейчас живет с мужчиной, нет (не замужем и не живет с мужчиной). Обведите код, соответствующий статусу респондентки на момент проведения опроса. Если женщина в настоящее время не замужем и не проживает с мужчиной, переходите к вопросу MA5.
MA2. Сколько лет Вашему мужу/партнеру? Спросите: Сколько лет исполнилось Вашему мужу/партнеру в его последний день рождения?
Если респондентка знает, сколько лет исполнилось ее нынешнему партнеру в его последний день рождения, укажите его возраст в отведенной для этого графе. Если она не знает его возраст, обведите '98'. При любом ответе переходите к MA7.
MA5. Были ли Вы когда-нибудь замужем или жили с мужчиной в неофициальном/незарегистрированном браке?
Задайте женщинам, которые в настоящее время не замужем и не живут с мужчиной, вопрос о том, были ли они когда-либо замужем и жили ли с мужчиной. Помните, что «замужем» означает как официальный, так и неофициальный союз.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Обратите внимание, что в ответе «Да» есть два варианта: «Да, была замужем» и «Да, прежде жила с мужчиной». Не смешивайте эти две категории. Если респондентка отвечает только «Да», уточните: «Вы были раньше замужем или жили с мужчиной?» Если она раньше была замужем и сообщает, что также жила с мужчиной, обведите код, соответствующий варианту «Да, была замужем».
Если она никогда не была замужем и никогда не жила с мужчиной, обведите '3' («Нет») и переходите к следующему модулю. В противном случае переходите к MA6.
MA6. Каково ваше семейное положение на данный момент: вы вдова, в разводе или живете отдельно?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если женщина в настоящее время не замужем и не живет ни с кем, но раньше состояла в союзе, укажите ее семейное положение на момент проведения опроса. Поскольку когда-то она состояла в союзе, но не состоит в нем сейчас, когда вы ее опрашиваете, то она вдова, в разводе или живет отдельно.
Термин «вдова» следует использовать (а) применительно к женщине, которая была замужем и муж которой умер, и (б) применительно к женщине, которая состояла в неофициальном браке и партнер которой умер. «В разводе» следует относить к женщине, состоявшей в официальном браке, который официально расторгнут. «Живет отдельно» следует относить (а) к женщине, которая была замужем, но в настоящее время семейные отношения с мужем не поддерживает, и (б) к женщине, которая состояла в неофициальном браке, но в настоящее время таких отношений со своим партнером не поддерживает.
MA7. Были ли Вы замужем или жили с мужчиной в неофициальном/незарегистрированном браке только один раз или несколько раз?
Как и в вопросе MA1, нас интересуют как официальные браки, так и неофициальные формы совместной жизни. Если женщина была замужем или жила с мужчиной, затем овдовела, развелась или стала проживать отдельно от мужа или партнера и в настоящее время замужем или живет с кем-то другим, укажите «Несколько раз». Если женщина в настоящее время не замужем и не состоит в неофициальном союзе, но ранее была замужем или жила с кем-то два или более раз, укажите «Несколько раз», обведя кружком '2', и переходите к MA8B. Если она была замужем или жила с кем-то только один раз, обведите '1' и переходите к MA8A.
Помните, что данный вопрос касается периодов состояния в браке или неофициальном союзе, а не числа мужей или партнеров. Если женщина состояла в браке с мужчиной и развелась с ним, а затем вновь вышла за него замуж, ее следует считать бывшей замужем несколько раз. Это относится и к неофициальным союзам с одним и тем же лицом.
MA8A. В каком месяце и году Вы вышли замуж или стали жить с мужчиной в неофициально/незарегистрированном браке?
MA8B. В каком месяце и году Вы впервые вышли замуж или стали жить с мужчиной в неофициальном/незарегистированном браке?
Если респондентка знает дату, когда она впервые вышла замуж или стала жить с мужчиной как с мужем, укажите эту дату в отведенных для этого графах «Месяц» и «Год». Месяц нужно указать цифрами, как разъяснялось ранее: январь – '01', февраль – '02', март – '03' и т.д.
Если она не помнит, когда впервые вышла замуж или стала жить с мужчиной как с мужем, спросите, есть ли у нее какие-либо документы, где эта дата может быть указана. Если она не знает или не располагает документами, где указывался бы месяц, обведите '98' («НЗ месяц») и спросите ее, в каком году она впервые вышла замуж или стала жить с мужчиной как с мужем. Укажите год в отведенной для этого графе и переходите к следующему модулю. Если она не знает или не располагает документами, где указывался бы год, обведите '9998' («НЗ год»).
MA9. Сколько Вам было лет, когда Вы стали жить со своим первым мужем/партнером?
Как и в случае других относящихся к возрасту вопросов, если респондентка не знает ответа, задавайте уточняющие вопросы. Например, спросите, сколько ей было лет, когда родился ее первый ребенок, а затем спросите, сколько времени до или после рождения ребенка прошло с момента, когда она начала жить со своим первым мужем или партнером. Не оставляйте эту графу незаполненной.

Параграф 26. Модуль «Сексуальное поведение»

Цель данного модуля состоит в том, чтобы получить информацию, которая поможет руководителям программ и политикам более эффективно разрабатывать программы в области планирования семьи/охраны репродуктивного здоровья. Вопросы задаются всем женщинам в возрасте 15-49 лет (включая 15 и 49 лет). Прежде чем продолжить опрос, убедитесь, что в помещении, где проводится опрос, не присутствует никто, кроме вас и респондентки, что призвано обеспечить строгую конфиденциальность ответов. Если гарантировать конфиденциальность сообщаемых респонденткой сведений не представляется возможным, прекратите опрос и не задавайте вопросы, содержащиеся в этом модуле, пока такая конфиденциальность не будет снова обеспечена.
Эти вопросы могут вызывать чувство смущения у некоторых респонденток, поэтому задавайте их нейтральным тоном и не смущайте респондентку собственным поведением. Смущаясь, люди часто хихикают или смеются. Если вы в ответ рассмеетесь или покажете, что сами смутились, респондентка посчитает вопросы несерьезными. Постарайтесь сохранять серьезность.
SB1. Сейчас мне хотелось бы задать Вам несколько вопросов о сексуальной активности, чтобы лучше понять некоторые важные жизненные аспекты. Информация, полученная от вас, останется строго конфиденциальной. Сколько Вам было лет, когда Вы в самый первый раз вступили в сексуальный (половой) контакт?
Очень важно, чтобы вы зачитали первое предложение и дали понять респондентке, что ее ответы останутся строго конфиденциальными. В случае необходимости еще раз объясните ей, что информация, которой она с вами поделится, будет использована исключительно в статистических целях, что ее имя не будет разглашаться и что ее ответы не станут известны другим членам населенного пункта или где-либо еще.
Нас интересует, в каком возрасте респондентка впервые вступила в сексуальный контакт. Не имеет значения, продолжала ли респондентка отношения с этим лицом. Мы интересуемся не тем, когда респондентка вступила в сексуальные отношения со своим теперешним партнером, а тем, когда она впервые в жизни имела половой контакт.
Если дан ответ «Никогда не вступала», обведите '00' и переходите к следующему модулю. В противном случае укажите возраст в годах в отведенной для этого строке. Если респондентке было менее 10 лет, поставьте ноль перед цифрой, соответствующей ее возрасту.
Если респондентка говорит, что у нее был первый половой контакт, когда она стала жить со своим первым мужем, зафиксируйте ее ответ, обведя '95'. В этом случае информацию о возрасте вы получите из модуля «Брак/союз». Если респондентка говорит, что в первый раз у нее был половой контакт с ее первым мужем, но до того, как они стали жить вместе, постарайтесь выяснить возраст респондентки на тот момент.
Если респондентка говорит, что не знает, сколько ей было лет, когда она впервые вступила в половой контакт, задайте дополнительные вопросы, чтобы соотнести этот момент с возрастом вступления в первый брак или рождения первого ребенка. Однако, задавая эти уточняющие вопросы, не предполагайте заранее, что первый сексуальный контакт респондентки произошел, когда она впервые вышла замуж. Если она никогда не была замужем и/или никогда не имела детей, вы можете попытаться узнать интересующий вас возраст, увязав время первого полового контакта с периодом посещения школы или местами, в которых она могла проживать. Респондентка должна иметь время подумать над ответом, чтобы верно вспомнить.
SB2. Использовался ли презерватив во время Вашего первого сексуального контакта?
При правильном использовании презервативы могут снизить риск передачи ВИЧ и других заболеваний, передаваемых половым путем. Мы не говорим об этом факте респондентке, поскольку не хотим повлиять на ее ответ. Задавая этот вопрос, мы имеем в виду лишь первый половой контакт респондентки.
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
SB3. Когда у Вас был последний сексуальный контакт?
Спрашивая «Когда у Вас был последний сексуальный контакт», мы имеем в виду самый последний по времени сексуальный контакт респондентки.
В большинстве случаев вы укажете ответ респондентки, используя те же единицы времени, что и она в своем ответе. Например, если она ответит «три недели назад», обведите '2' и впишите '03' в строку «Недель назад». Если она ответит «четыре дня назад», обведите '1' и укажите '04' в строке «Дней назад». Если респондентка ответит «прошлой ночью», обведите '1' и проставьте '00' в строке «Дней назад». Если в ответе респондентки будет фигурировать месяц, например, если она ответит «в декабре», сосчитайте количество месяцев и запишите его. В вопроснике целесообразно указать название месяца. Все ответы, относящиеся к периоду менее 12 месяцев, должны указываться в месяцах, неделях или днях.
Если ответ – «12 месяцев назад или более», обведите '4' и укажите ответ в годах. Строку «Лет назад» следует использовать только в том случае, если последний половой контакт состоялся один или более одного года назад. Ответ '00' в строке «Лет назад» недопустим. В случае ответа «12 месяцев или более» переходите к SB15.
Хотя этот вопрос и является весьма простым, респондентки, которые в последнее время не имели половых контактов, скорее всего, дадут приблизительный ответ, и вам предстоит выяснить, менее или более одного года назад они имели последний по времени сексуальный контакт. Например, женщина, не состоящая в постоянных сексуальных отношениях, может вступать в сексуальные сношения нерегулярно. Возможно, в последний раз у нее был половой контакт во время поездки 10 месяцев назад, и она, скорее всего, ответит «примерно год назад», а не укажет точное число месяцев. Поэтому вам следует уточнять все ответы «около года назад» с помощью вопроса «Не помните ли вы, в каком месяце это было?» Таким образом мы сможем определить, в течение предыдущего года или более года назад респондентка имела половой контакт. Респондентки, которые в последний раз имели половой контакт 10, 11, 12, 13, 14 или 15 месяцев назад, вполне могут ответить «около года назад», и вам придется уточнить, когда именно это произошло. Вопрос «Это произошло более или менее года назад?» не вполне пригоден в качестве уточняющего; лучше задать вопрос «Не помните ли Вы, в каком месяце это было?»
Если женщина еще не возобновляла сексуальные отношения после рождения последнего ребенка, проверьте в CM12 месяц и год рождения последнего из рожденных ею детей и спросите, за какой срок до рождения этого ребенка она в последний раз имела сексуальный контакт.
SB4. Использовался ли презерватив во время Вашего последнего сексуального контакта?
На этот раз, задавая этот вопрос, мы имеем в виду лишь последний по времени сексуальный контакт респондентки.
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
SB5. В каких отношениях Вы состояли с лицом, с которым у Вас был последний сексуальный контакт?
Задавая этот вопрос, мы хотим выяснить, в каких отношениях состояла респондентка с лицом, с которым она имела последний по времени сексуальный контакт. Если этим лицом является друг, спросите: «Вы жили вместе в неофициальном/незарегистрированном браке?» Если «Да», обведите '2' («Сожитель»). Если «Нет», обведите '3' («Друг/парень») и переходите к SB7.
Помните, что нас интересуют отношения респондентки с этим лицом на тот момент, когда они имели последний по времени сексуальный контакт. Например, если последним партнером женщины был ее друг, с которым она тогда сожительствовала, вы должны указать в качестве ответа «Сожитель», даже если они больше вместе не живут. они сожительствовали на момент полового контакта. Укажите статус взаимоотношений, существовавший на момент, когда эти двое в последний раз имели половой контакт. важно определить, являлось ли сексуальным партнером лицо, с которым респондентка сожительствовала на момент последнего по времени полового контакта.
SB6. Сверьтесь с MA1.
Сверьтесь с MA1 в модуле «Брак/союз». Если респондентка в настоящее время замужем или живет с мужчиной в неофициальном/незарегистрированном браке, отметьте соответствующую ячейку и переходите к SB8. Если женщина не замужем и не состоит в неофициальном браке, отметьте соответствующую ячейку и задайте следующий вопрос.
SB7. Сколько лет этому лицу?
Иногда сексуальные партнеры молодых женщин намного старше их самих; это может подвергнуть женщин повышенному риску ВИЧ-инфицирования. В этом вопросе мы просим молодых женщин сообщить возраст своих сексуальных партнеров.
Укажите возраст в отведенной для этого графе. Если респондентка не знает возраст своего партнера, спросите: «Сколько примерно лет этому лицу?» Если респондентка и в этом случае говорит, что не знает, обведите '98' и переходите к следующему вопросу.
SB8. Был ли у вас сексуальный контакт с каким-либо другим лицом в последние 12 месяцев?
Мы хотим выяснить, были ли у респондентки половые контакты с кем-либо еще в течение последних 12 месяцев. Желательно, чтобы респондентка не спешила с ответом, поскольку нас интересует достаточно большой промежуток времени – весь год, предшествующий дате проведения опроса. В случае ответа «Да» переходите к следующему вопросу. Если ответ – «Нет», переходите к SB15.
SB9. Использовался ли презерватив во время Вашего последнего сексуального контакта с этим другим лицом?
Этот вопрос касается использования презерватива при половом контакте «с этим другим лицом». Это партнер, с которым респондентка имела половой контакт в последние 12 месяцев, но не то лицо, с которым она в последний раз имела сексуальный контакт.
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
SB10. В каких отношениях вы состояли с этим лицом?
С помощью этого вопроса мы выясняем, в каких отношениях состояла респондентка с этим другим партнером. Здесь речь идет об отношениях, в которых респондентка состояла с этим лицом на момент сексуального контакта.
Задавать, уточнять и указывать ответы на вопросы следует так же, как и в вопросе SB5. Если это лицо – «друг», спросите: «Вы жили вместе в неофициальном/незарегистрированном браке?» Если «Да», обведите '2' («Сожитель»). Если «Нет», обведите '3' («Друг/парень») и переходите к SB12.
SB11. Сверьтесь с MA1 и MA7.
Сверьтесь с MA1 и MA7 в модуле «Брак/союз». Если респондентка в настоящее время замужем или живет с мужчиной и если она была замужем или жила с мужчиной только один раз, отметьте галочкой соответствующую ячейку и переходите к SB13. Во всех прочих случаях отметьте галочкой соответствующую ячейку и задайте следующий вопрос.
SB12. Сколько лет этому лицу?
Здесь мы опять-таки хотим выяснить возраст мужчины, с которым респондентка имела половой контакт, на момент сексуальных отношений.
Укажите возраст в отведенной для этого графе. Если респондентка не знает возраст своего партнера, предложите ей приблизительно определить его возраст. Если респондентка не может даже приблизительно определить возраст своего партнера, спросите: «Сколько примерно лет этому лицу?» Если она и в этом случае говорит, что не знает, обведите '98' и переходите к следующему вопросу.
SB13. Кроме этих двух человек, был ли у Вас сексуальный контакт с каким-либо другим лицом в последние 12 месяцев?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Да», переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» переходите к SB15.
SB14. В общей сложности со сколькими разными лицами Вы вступали в сексуальный контакт в последние 12 месяцев?
Это общее число различных партнеров, с которыми респондентка имела половые контакты в течение последних 12 месяцев, включая ранее упомянутых лиц.
Укажите общее число в отведенной для этого графе. Если ответ – «менее 10 человек», добавьте начальный ноль перед соответствующей цифрой. Поскольку данный вопрос задается только в том случае, если респондентка за последние 12 месяцев имела половые контакты по меньшей мере с тремя партнерами, кодами ответа не могут быть '00', '01' или '02'.
SB15. В общей сложности со сколькими разными лицами вы вступали в сексуальный контакт в течение всей жизни?
Это общее число разных партнеров, с которыми респондентка имела половые контакты в течение всей своей жизни.
Укажите общее число в отведенной для этого графе. Если ответ – «менее 10 человек», добавьте начальный ноль перед соответствующей цифрой. Если ответ дается не в числовом виде, попросите назвать примерное число. Если число партнеров – 95 или больше, проставьте '95'.

Параграф 27. Модуль «ВИЧ/СПИД»

Цель данного модуля – получить информацию, которая поможет руководителям программ и политикам более эффективно разрабатывать программы профилактики передачи ВИЧ/СПИД. Вопросы этого модуля предназначены для оценки знаний, установок и поведения, касающихся передачи, профилактики и тестирования на наличие вируса ВИЧ/СПИДа.
Сначала задаются вопросы для оценки базовых знаний респондентки о передаче ВИЧ/СПИД.
HA1. А сейчас я хочу поговорить с Вами на другую тему. Слышали ли вы когда-нибудь о болезни, которая называется ВИЧ/СПИД?
Данный вопрос является вводным и позволяет выяснить, слышала ли респондентка о ВИЧ/СПИДе.
Если респондентка никогда не слышала о ВИЧ/СПИДе, переходите к следующему модулю.
Следующие вопросы HA2–HA8 касаются знаний респондентки о конкретных способах, позволяющих избежать ВИЧ-инфицирования. Основное внимание в них уделяется способам профилактики, наиболее важным с точки зрения разработки программ (ограничение числа партнеров и использование презервативов). Эти вопросы также позволяют выявить заблуждения относительно передачи ВИЧ/СПИД – например, через поцелуи или рукопожатия, комариные укусы или совместный прием пищи.
В вопросах HA2–HA7 обведите код, соответствующий полученному ответу. Если респондентка не может ответить «Да» или «Нет», обведите '8' («НЗ»). Не подсказывайте респондентке и не указывайте ей никаким способом «правильный» ответ.
HA2. Могут ли люди снизить риск заражения ВИЧ/СПИДом, имея только одного неинфицированного полового партнера, у которого нет других половых партнеров?
HA3. Могут ли люди заразиться ВИЧ/СПИДом через колдовство или другим сверхъестественным путем?
HA3А. Могут ли люди заразиться ВИЧ/СПИДом через обьятия или рукопожатия с человеком, который заражен ВИЧ/СПИДом?
HA3В. Могут ли люди заразиться ВИЧ/СПИДом через поцелуй с человеком, который заражен ВИЧ/СПИДом?
HA4. Могут ли люди снизить риск заражения ВИЧ/СПИДа, используя презерватив при каждом сексуальном контакте?
HA5. Могут ли люди заразиться ВИЧ/СПИДом через комариные укусы?
HA6. Могут ли люди заразиться ВИЧ/СПИДом при совместном приеме пищи с человеком, который заражен ВИЧ/СПИДом?
HA7. Может ли человек, который выглядит здоровым, быть инфицирован ВИЧ/СПИДом?
HA8. Может ли вирус, вызывающий ВИЧ/СПИД, передаваться от матери ее ребенку?
С помощью этого вопроса определяется наличие более глубоких знаний, относящихся к ВИЧ/СПИДу, с тем, чтобы выяснить, знает ли женщина, что больная ВИЧ/СПИДом мать может передать это заболевание своему ребенку.
Зачитывайте каждый пункт поочередно и обводите код, соответствующий полученному ответу. Эти пункты рассчитаны на выяснение того, считает ли респондентка, что больная ВИЧ/СПИДом мать может передать это заболевание ребенку «Во время беременности», «Во время родов» или «При грудном вскармливании». Обведите '1' («Да») или '2'(«Нет») по каждому пункту. Если женщина не знает ответа или не уверена, обведите '8'.
Следующие вопросы рассчитаны на то, чтобы выяснить личное мнение респондентки и степень ее толерантности в отношении людей, живущих с ВИЧ/СПИДом. Мы описываем респондентке ситуацию и просим ее представить себе тот или иной вариант того, что может произойти в данной ситуации. Затем мы просим ее сообщить нам, как она отреагирует на эту ситуацию.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Снова напоминаем: не подсказывайте респондентке и не указывайте ей никаким способом «правильный» ответ. Если респондентка говорит, что она не знает, не уверена или что это зависит от различных обстоятельств, обведите '8' («НЗ/Не уверена/Смотря по обстоятельствам»).
HA9. По вашему мнению, если учительница заражена ВИЧ/СПИДом, но не больна, можно ли ей позволить продолжать преподавать в школе?
Если в школе становится известно, что учительница заражена вирусом ВИЧ/СПИДа, но она не больна, как школе следует отнестись к этому известию? Разрешить учительнице продолжать преподавать в школе или же снять ее с должности преподавателя? Нас интересует не то, сняли ли в действительности учительницу с должности, а мнение респондентки относительно того, как следует поступить в таком случае; можно ли позволить учительнице продолжать преподавать?
HA10. Стали бы Вы покупать свежие овощи у продавца, если бы знали, что он заражен ВИЧ/СПИДом?
HA11. Если бы член Вашей семьи заразился ВИЧ/СПИДом, Вы бы пожелали сохранить это в тайне?
HA12. Если бы член Вашей семьи заболел ВИЧ/СПИДом, стали бы Вы ухаживать за ним или за ней у себя дома?
HA12А. По вашему мнению, можно ли разрешить ребенку, инфицированному ВИЧ/СПИДом, посещение школы вместе с детьми, не зараженными ВИЧ/СПИДом?
Цель остальных вопросов в этом модуле – получить информацию о масштабах неудовлетворенной потребности в ВИЧ-тестировании. Они задаются женщинам, которые родили живого ребенка в последние 2 года и которым оказывались услуги по дородовому наблюдению. Сначала задаются вопросы о консультировании по вопросам ВИЧ/СПИДа и прохождении тестирования (анализ крови) на вирус ВИЧ/СПИДа. В настоящее время поощряются добровольное тестирование и консультирование, исходя из предположения, что человек, который знает о своем ВИЧ-статусе, с большей вероятностью будет вести себя таким образом, чтобы предотвратить заражение или (в случае наличия инфекции) передачу вируса. Многие из прошедших тестирование не приходят за результатом, однако доля тех, кто возвращается, должна возрастать по мере повышения качества проводимых накануне тестирования консультаций. Важно получить представление о доле женщин, которые прошли тестирование и получили результат; это необходимо для того, чтобы контролировать этот косвенный показатель качества предлагаемых консультационных услуг и уровень спроса на такие услуги.
HA13. Сверьтесь с CM13: были ли живорождения в последние 2 года?
Проверьте в CM13 в модуле «Фертильность», были ли у данной женщины живорождения в последние 2 года. Если у респондентки не было живорождений в последние 2 года, отметьте галочкой ячейку с отрицательным ответом и переходите к HA24. Если у нее были живорождения в последние 2 года, отметьте галочкой соответствующую ячейку и переходите к HA14.
HA14. Сверьтесь с MN1: проводилось ли дородовое наблюдение?
Сверьтесь с ответом респондентки в MN1 в модуле «Здоровье матери и новорожденного» относительно того, получала ли она дородовое наблюдение. Если респондентка получала дородовое наблюдение, отметьте ячейку «Да» и переходите к HA15. Если она не получала дородового наблюдения в последние 2 года, отметьте соответствующую ячейку и переходите к HA24.
HA15. За время дородового наблюдения по поводу вашей беременности (имя ребенка) была ли Вам предоставлена какая-либо информация:
[A] о заражении младенцев ВИЧ/СПИДом от своих матерей?
[B] о мерах, которые Вы можете принять для профилактики заражения ВИЧ/СПИДом?
[C] о том, как пройти тестирование на ВИЧ/СПИД?
Было ли Вам:
[D] предложено пройти тестирование на ВИЧ/СПИД?
Нас интересует, говорил ли кто-нибудь с респонденткой о ВИЧ/СПИДе или вирусе ВИЧ/СПИДа во время посещения врача в период этой беременности. Сюда входят такие темы, как заражение младенцев вирусом ВИЧ/СПИДа, меры, которые можно предпринять для профилактики заражения вирусом ВИЧ/СПИДа, или тестирование на ВИЧ/СПИД. Не имеет значения, обсуждались ли эти темы лишь один раз или неоднократно, в ходе одного посещения или нескольких посещений.
HA16. Меня не интересует результат, но я хотела бы знать, проходили ли Вы тестирование на ВИЧ/СПИД в период дородового наблюдения?
Поясните респондентке, что вас интересует не результат тестирования, а лишь сам факт тестирования. Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к HA19.
HA17. Меня не интересует сам результат, но я хотела бы знать, получили ли Вы результат этого тестирования?
Иногда людям, которые проходят тестирование на вирус ВИЧ/СПИДа, не сообщают, обнаружен ли у них этот вирус, или же они не приходят за результатом.
Поясните респондентке, что вас интересуют не результат тестирования, а сам факт, знает ли она его результат. Обведите код, соответствующий ее ответу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к HA22.
HA18. Независимо от результата все женщины, прошедшие тестирование, должны получить консультацию после получения результата. Получили ли Вы консультацию после тестирования?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
Независимо от полученных ответов следует перейти к HA22.
HA19. Сверьтесь с MN17: принимал ли роды профессиональный медицинский работник (A, B или D)?
Сверьтесь с ответом респондентки в MN17 в модуле «Здоровье матери и новорожденного» относительно того, принимал ли роды профессиональный медицинский работник (врач, медицинская сестра/акушерка или фельдшер). Если роды принимал профессиональный медицинский работник, отметьте ячейку «Да» и переходите к HA20. Если роды не принимались профессиональным медицинским работником, отметьте галочкой соответствующую ячейку и переходите к HA24.
HA20. Меня не интересует результат, но я хотела бы знать, проходили ли Вы тестирование на ВИЧ/СПИД в период между временем, когда вы поступили в медицинское учреждение для родоразрешения, и рождением ребенка?
Поясните респондентке, что вас интересует не результат тестирования, а лишь сам факт, проходила ли она тестирование. Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Нет», переходите к HA24.
HA21. Меня не интересует сам результат, но я хотела бы знать, получили ли Вы результат этого теста?
Иногда людям, которые прошли тестирование на вирус ВИЧ/СПИДа, не сообщают, обнаружен ли у них этот вирус, или же они не приходят за результатом.
Поясните респондентке, что вас интересует не результат тестирования, а лишь сам факт, знает ли она результат тестирования. Обведите код, соответствующий ее ответу.
HA22. Проходили ли вы тестирование на ВИЧ/СПИД после того, как были протестированы во время беременности?
Поясните респондентке, что вас интересует не результат тестирования, а лишь сам факт, проходила ли она тестирование. Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Да», переходите к HA25. Если ответ – «Нет», переходите к HA23.
HA23. Когда Вы в последний раз проходили тестирование на ВИЧ/СПИД?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
Независимо от полученных ответов следует перейти к следующему модулю.
HA24. Меня не интересует результат, но я хотела бы знать, проходили ли Вы когда-нибудь тестирование на ВИЧ/СПИД?
Спросите респондентку, проходила ли она когда-нибудь тестирование на ВИЧ/СПИД. Поясните ей, что вас не интересует результат тестирования. Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если респондентка дала ответ «Нет», переходите к HA27.
HA25. Когда вы проходили тестирование в самый последний раз?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
HA26. Меня не интересует сам результат, но мне хотелось бы знать, получили ли Вы результат этого тестирования?
Иногда людям, которые прошли тестирование на вирус ВИЧ/СПИДа, не сообщают, обнаружен ли у них этот вирус, или же они не приходят за результатом.
Важно, чтобы вы не пытались выяснить ВИЧ-статус какой-либо респондентки, которая прошла тестирование, и даже не показывали, что вас хоть в какой-то мере интересует ее ВИЧ-статус. Задавайте этот вопрос, убедившись, что респондентка понимает, что вас не интересует результат тестирования, которое она могла пройти. Обведите код, соответствующий ее ответу.
Независимо от ответов следует перейти к следующему модулю.
HA27. Известно ли Вам, где можно пройти тестирование на ВИЧ/СПИД? Обведите код, соответствующий полученному ответу.

Параграф 28. Модуль «Употребление табака и алкоголя»

Цель данного модуля – получение информации об употреблении табака и алкоголя. Модуль включает 5 вопросов о курении сигарет (TA1–TA5), 4 вопроса об употреблении курительных табачных изделий (TA6–TA9), 4 вопроса об употреблении некурительных табачных изделий (TA10–TA13) и 4 вопроса об употреблении алкоголя. По этому модулю опрашиваются все женщины в возрасте 15–49 лет.
Указанные вопросы помогут получить следующую информацию:
употребление когда-либо и в настоящее время сигарет, а также возраст начала курения сигарет;
употребление когда-либо и в настоящее время курительных и некурительных табачных изделий;
интенсивность потребления сигарет, а также курительных и некурительных табачных изделий;
употребление когда-либо и в настоящее время алкоголя и интенсивность его потребления.
TA1. Вы когда-нибудь пробовали курить сигареты, даже если это была одна или две затяжки?
Обведите '1', если ответ – «Да», и переходите к следующему вопросу. Если ответ – «Нет», обведите '2' и переходите к TA6. Помните, что для ответа «Да» на этот вопрос достаточно, чтобы респондентка сделала одну или две затяжки в любое время в прошлом. Помните, что этот вопрос касается только сигарет и не включает другие курительные или некурительные табачные изделия. Если респондентка употребляла только другие табачные изделия, отличные от сигарет, обведите '2'.
Этот вопрос задается с упоминанием об одной или двух затяжках в качестве вводного вопроса, чтобы не забыть учесть бывших курильщиков.
TA2. Сколько Вам было лет, когда Вы первый раз выкурили целую сигарету?
Впишите возраст, в котором респондентка впервые выкурила целую сигарету. Если респондентка говорит, что никогда в жизни не выкуривала целую сигарету, обведите '00' и переходите к TA6.
Помните, что в этом вопросе речь идет уже не об одной-двух затяжках, а о выкуривании целой сигареты.
Возможно, что респондентка, которая попробовала курить сигареты, затянувшись один-два раза (TA1 = '1'), в ответ на этот вопрос скажет, что «Никогда не выкуривала целую сигарету».
TA3. Курите ли Вы сигареты в настоящее время?
Теперь вы спрашиваете респондентку, курит ли она сигареты в настоящее время. Задача здесь заключается в выявлении тех, кто курит ежедневно, а также тех, кто курит время от времени, и тех, кто курит изредка. Ответ на этот вопрос будет определяться тем, считает ли респондентка себя курящей в настоящее время или нет. Не говорите респондентке, что вы задаете этот вопрос, чтобы выяснить, курит ли она регулярно или время от времени, так как эта информация будет получена при ответе на следующие два вопроса.
Обведите '1' в случае ответа «Да» и переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» обведите '2' и переходите к TA6.
TA4. Сколько сигарет Вы выкурили за последние 24 часа?
Запишите общее число сигарет, выкуренных респонденткой за последние 24 часа. В случае необходимости объясните респондентке, что нас интересует, выкурила ли она хотя бы одну целую сигарету.
Если респондентка не выкурила ни одной сигареты за последние 24 часа, проставьте '00'.
TA5. В течение скольких дней за последний месяц вы курили сигареты?
Укажите общее число дней за последний месяц, в течение которых респондентка курила сигареты. И опять же, в данном случае курение сигарет относится к выкуриванию целой сигареты, а не к нескольким затяжкам. Если указанный период составляет менее 10 дней, укажите число дней в отведенной для этого графе. Если респондентка говорит, что курила «каждый день» или «почти каждый день», обведите '30'. Если получен ответ «10 и более дней, но менее месяца», обведите '10'.
TA6. Вы когда-нибудь пробовали курить что-либо помимо сигарет, например, сигары, кальян, сигариллы или курительную трубку?
Обведите '1' в случае ответа «Да» и переходите к следующему вопросу. Если ответ – «Нет», обведите '2' и переходите к TA10. Помните, что в данном вопросе речь идет о пробовании любых из указанных курительных табачных изделий/курительных устройств и не говорится о частоте или времени их употребления/использования. Эта информация будет получена в ответах на несколько следующих вопросов.
TA7. Употребляли/использовали ли Вы какие-либо курительные табачные изделия/устройства в последний месяц?
Обведите '1', если ответ – «Да», и переходите к следующему вопросу. Если – «Нет», обведите '2' и переходите к TA10. «Употребление/использование» будет зависеть от личного восприятия респонденткой этого действия.
TA8. Какие виды курительных табачных изделий/устройств вы употребляли/использовали в последний месяц?
Обведите коды курительных табачных изделий/устройств, употребленных/использованных респонденткой за последний месяц. Дайте респондентке возможность рассказать вам обо всех видах курительных табачных изделий/устройств, которые она могла употребить/ использовать. Не торопитесь переходить к следующему вопросу. Подождите и дайте респондентке возможность назвать все изделия/устройства, которые она могла употребить/ использовать.
TA9. В течение скольких дней за последний месяц Вы употребляли/использовали курительные табачные изделия/ устройства?
Укажите общее число дней за последний месяц, в течение которых респондентка употребляла/использовала курительные табачные изделия/устройства. Если указанный период составляет менее 10 дней, укажите число дней. Если респондентка говорит, что употребляла/использовала курительные табачные изделия/устройства «каждый день» или «почти каждый день», обведите '30'. Если получен ответ «10 или более дней, но менее месяца», обведите '10'.
TA10. Вы когда-нибудь пробовали какие-либо виды некурительных табачных изделий, такие, как жевательный, нюхательный, порционный табак или насвай?
В данном случае нас интересуют все случаи употребления некурительных табачных изделий. Обведите '1', если ответ – «Да», и переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» обведите '2' и переходите к TA14.
Помните, что в данном вопросе речь идет о пробовании любых из указанных некурительных табачных изделий и не говорится о частоте или времени употребления изделия. Эта информация будет получена в ответах на несколько следующих вопросов.
TA11. Употребляли ли Вы какие-либо некурительные табачные изделия за последний месяц?
Обведите '1', если ответ – «Да», и переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» обведите '2' и переходите к TA14. «Употребление» будет зависеть от личного восприятия респонденткой этого действия.
TA12. Какой вид некурительных табачных изделий Вы употребляли за последний месяц?
Обведите коды некурительных табачных изделий, которые употребляла респондентка в течение последнего месяца. Дайте респондентке возможность рассказать вам обо всех видах некурительных табачных изделий, которые она могла употреблять. Не торопитесь переходить к следующему вопросу. Подождите и дайте респондентке возможность назвать все изделия, которые она могла употреблять.
TA13. В течение скольких дней за последний месяц Вы употребляли некурительные табачные изделия?
Укажите общее число дней за последний месяц, в течение которых респондентка употребляла некурительные табачные изделия. Если указанный период составляет менее 10 дней, укажите число дней. Если респондентка говорит, что употребляла некурительные табачные изделия «каждый день» или «почти каждый день», обведите '30'. Если получен ответ «10 или более дней, но менее месяца», обведите '10'.
Последние четыре вопроса в этом модуле касаются употребления алкоголя.
TA14. А теперь мне хотелось бы задать вам несколько вопросов об употреблении алкоголя. Вы когда-нибудь употребляли алкоголь?
Обведите '1', если ответ – «Да», и переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» обведите '2' и переходите к следующему модулю.
TA15. Мы считаем одной порцией алкоголя одну банку или бутылку пива, один бокал вина или одну рюмку коньяка, водки, виски или рома.
Сколько Вам было лет, когда Вы впервые выпили порцию алкоголя, превышающую несколько маленьких глотков?
Убедитесь, что респондентка понимает, что мы имеем в виду под одной порцией алкоголя. В противном случае мы можем включить случаи, когда респондентка выпила лишь несколько маленьких глотков в очень раннем возрасте, что не входит в наши планы. Нас интересует употребление как минимум одной порции согласно описанию, содержащемуся в вопросе.
Впишите возраст респондентки на тот момент, когда она впервые употребила алкоголь. Если респондентка говорит, что никогда не употребляла алкоголь, обведите '00' и переходите к следующему модулю.
Помните, что респондентка, которая выпила несколько маленьких глотков, но никогда не выпивала полной порции, в ответ на вопрос TA14 может сказать либо «Да», либо «Никогда не употребляла алкоголь». Такая ситуация возможна.
TA16. В течение скольких дней за последний месяц вы употребляли хотя бы по одной порции алкоголя?
Укажите общее число дней за последний месяц, когда респондентка употребляла хотя бы одну порцию алкоголя. Если указанный период составляет менее 10 дней, укажите число дней. Если респондентка говорит, что употребляла алкоголь «каждый день» или «почти каждый день», обведите '30'. Если получен ответ «10 или более дней, но менее месяца», обведите '10'. Если респондентка говорит, что не употребляла алкоголь в течение последнего месяца, обведите '00' и переходите к следующему модулю.
TA17. В те дни в последний месяц, когда вы употребляли алкоголь, сколько порций в день вы обычно выпивали?
Помните, что задавая данный вопрос, мы собираем информацию о количестве порций, которые респондентка могла выпить в те дни, когда она употребляла любые алкогольные напитки. Иными словами, если респондентка употребляла алкоголь в течение трех дней за последний месяц (ответ на вопрос TA16), то ответом на данный вопрос должно быть среднее количество (объем, который респондентка «обычно» выпивала) порций, которые она выпила за эти три дня. Помните, что ответ на данный вопрос не может быть менее 1 порции, так как в данном и предыдущем вопросах речь идет как минимум об одной порции согласно определению, содержащемуся в TA15.

Параграф 29. Модуль «Удовлетворенность жизнью»

Хорошо известно, что субъективное восприятие собственного дохода, образования и условий проживания играет существенную роль в жизни человека независимо от объективного состояния его физического благополучия и здоровья. Удовлетворенность жизнью как мера восприятия индивидом уровня собственного благополучия может служить эмоциональным фоном, который будет влиять на его благополучие независимо от фактического уровня доходов и обладания материальными благами. Следовательно, важно понять, насколько молодые люди удовлетворены различными аспектами своей жизни, и выявить факторы, которые способствуют или препятствуют их развитию, чтобы получить более полную картину жизни молодежи.
Другое близкое по смыслу понятие – счастье – выражает мимолетное и неустойчивое состояние, подверженное влиянию многочисленных факторов, начиная с хорошей погоды и заканчивая недавней смертью члена семьи. В этом смысле человек может быть удовлетворен своей работой, доходом, семейной жизнью, друзьями, но при этом чувствовать себя несчастливым. Однако с помощью перекрестного обследования мы можем зафиксировать уровень счастья, типичный для данного населения.
По данному модулю опрашиваются только респонденты в возрасте 15–24 лет. Модуль включает в себя 14 вопросов. При ответе на вопросы респондентке предлагается воспользоваться двусторонней карточкой с вариантами ответа.
На вопрос LS2 имеется 5 возможных вариантов ответа относительно счастья, каждый из которых сопровождается изображением улыбающегося (неулыбающегося) лица на карточке с вариантами ответа.
Вопросы с LS3 по LS13 посвящены удовлетворенности жизнью, и на каждый из них имеются одни и те же варианты ответа в виде 5-пунктной шкалы от «Полностью удовлетворена» до «Совершенно не удовлетворена». На 2-й стороне карточки с вариантами ответа также изображены 5 улыбающихся и неулыбающихся лиц, соответствующих этим вариантам.
Ниже даются инструкции по поводу того, когда и как использовать карточку с вариантами ответа.
LS1. Сверьтесь с WB2: возраст респондентки – от 15 до 24 лет?
Прежде чем задавать вопросы этого модуля, сверьтесь с WB2. Если возраст респондентки – от 25 до 49 лет, переходите сразу к вопросу WM11, который находится после этого модуля. Если респондентке от 15 до 24 лет включительно, переходите к LS2.
В первом вопросе этого модуля (LS2) речь идет о счастье. При ответе на него предъявляется 1-я сторона карточки с вариантами ответа.
LS2. Сначала представьте этот модуль с помощью следующей вводной фразы:
«Мне хотелось бы задать вам несколько простых вопросов о счастье и удовлетворенности жизнью?».
Теперь задайте следующий вопрос.
«Прежде всего, говоря в целом, можете ли Вы сказать, что очень счастлива, относительно счастлива, ни то, ни другое, относительно несчастлива или очень несчастлива?»
Сразу же покажите 1-ю сторону карточки с вариантами ответа и скажите:
«Вы также можете посмотреть на эти картинки, которые помогут Вам дать правильный ответ».
Вам нужно будет объяснить респондентке, что означает каждый символ, и попросить ее указать на символ, который больше всего соответствует ее уровню счастья.
С помощью этого вопроса мы сначала пытаемся выяснить, счастлива ли респондентка на момент проведения опроса, прежде чем переходить к разговору об уровнях удовлетворенности различными аспектами жизни.
Вопросы LS3–LS13 посвящены удовлетворенности различными сферами жизни и удовлетворенности в целом. Считается, что удовлетворенность длится дольше, чем счастье, которое обычно воспринимается респондентами как более краткосрочное душевное состояние. Прежде чем напомнить респондентке о различных аспектах жизни, мы задаем вопрос о счастье, чтобы определить общий уровень счастья.
Человек, который может быть удовлетворен таким же доходом, образованием и т. д., может чувствовать себя при этом несчастливым из-за результатов последних выборов или недавней смерти члена своей семьи.
Вопрос LS3 предваряется пространным введением, которое поможет Вам понять, как правильно пользоваться 2-й стороной карточки с вариантами ответа при работе с вопросами LS3–LS13. Важно, чтобы Вы не торопились и предварили эти вопросы вводными фразами.
Начните серию вопросов об удовлетворенности со следующих слов:
«LS3. А сейчас я задам Вам вопросы о том, насколько Вы удовлетворены различными сферами Вашей жизни».
После этого дайте следующие разъяснения:
«В каждом случае возможны пять вариантов ответа. При ответе на каждый вопрос выберите, пожалуйста, один из следующих вариантов: полностью удовлетворена, частично удовлетворена, ни то ни другое, частично не удовлетворена или совершенно не удовлетворена».
Если респондентка не понимает суть вопроса, повторите его. Если необходимо, опишите этот модуль как «… вопросы о том, насколько вы удовлетворены учебой, работой, отношениями с вашими друзьями и вашей семейной жизнью».
Затем покажите 2-ю сторону карточки с вариантами ответа.
«Вы также можете посмотреть на эти картинки, которые помогут вам дать правильный ответ».
Объясните респондентке, что она может использовать эту карточку с вариантами ответа при ответе на несколько вопросов.
Покажите 2-ю сторону карточки с вариантами ответа и объясните, что означает каждый символ. Обведите код ответа, указанного респонденткой при ответе на вопросы с LS3 по LS13.
Поясните респондентке, что очень радостное улыбающееся лицо слева означает «полностью удовлетворена», а лицо справа, которое выглядит очень неудовлетворенным или несчастливым, означает «совершенно не удовлетворена». Скажите респондентке, что вы хотите, чтобы при ответе на следующие вопросы она указывала на изображение того лица, которое наилучшим образом отражает ее уровень удовлетворенности той или иной сферой жизни.
Имейте в виду, что карточка с вариантами ответа должна использоваться при работе с каждой респонденткой независимо от ее уровня образования. Однако очевидно, что если респондентка не имеет достаточного образования либо не имеет его вообще и/или ей трудно представить себе шкалу из нескольких пунктов, использование такой карточки крайне полезно и необходимо.
И, наконец, задайте вопрос о семейной жизни:
«Насколько вы удовлетворены своей семейной жизнью?»
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
Мы должны позволить респондентке самой определить, что понимать под выражением «семейная жизнь». Имейте в виду, что этот вопрос не о семье, а о семейной жизни. Иными словами, мы не просим респондентку мысленно представить себе каждого члена семьи отдельно. Некоторые респондентки, услышав этот вопрос, сразу же представляют себе родительскую семью или членов семьи, с которыми они в настоящий момент проживают. Другие респондентки, в силу определенных условий проживания и характера взаимоотношений между членами родительской и расширенной семьи, сразу же представляют себе расширенную семью. Не пытайтесь разъяснить понятие «семья», если респондентка об этом не просит. Если этот вопрос возникнет, скажите респондентке, что нас интересует ее семейная жизнь, т. е. жизнь либо в родительской, либо в расширенной семье, в зависимости от того, с какой из них она проводит больше времени.
LS4. Насколько вы удовлетворены своими дружескими отношениями?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
LS5. В текущем учебном году посещали ли Вы какое-то время учебное заведение?
С помощью этого вопроса мы хотели бы установить, посещала ли респондентка школу какое-то время в течение текущего учебного года. Если ответ – «Нет», обведите «2» и переходите к LS7.
LS6. Насколько Вы удовлетворены учебным заведением?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
LS7. Насколько Вы удовлетворены Вашей нынешней работой?
Имейте в виду, что респондентка должна самостоятельно определиться с понятием «работа». При ответе на этот вопрос она может иметь в виду работу в течение полного рабочего дня, непостоянную или сезонную работу, семейное предприятие, оплачиваемую или неоплачиваемую работу и т. д. Важно, чтобы вы задали этот вопрос в том виде, в котором сформулирован, и попросили респондентку на него ответить. Вам не нужно давать определение понятия «работа».
Если респондентка говорит, что не работает, обведите '0' и переходите к следующему вопросу. Не спрашивайте, что она чувствует в связи с тем, что не работает, если она сама Вам об этом не скажет. Например, если она говорит, что не работает и что она абсолютно не удовлетворена, обведите '5' и переходите к следующему вопросу.
LS8. Насколько Вы удовлетворены состоянием Вашего здоровья?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению лица.
LS9. Насколько Вы удовлетворены местом, в котором живете?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
Выражение «место, где вы живете» разные респондентки могут понимать по-разному. Основная цель здесь – выяснить, насколько респондентка удовлетворена районом, в котором она живет, своими соседями и качеством своего жилья (нравится ли оно ей или не хотела ли бы она переехать в новый дом и т. д.). Нас не интересует уровень удовлетворенности респондентки городом или страной, в которой она живет.
LS10. Насколько Вы удовлетворены тем, как к Вам в целом относятся окружающие Вас люди?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
LS11. Насколько вы удовлетворены тем, как Вы выглядите?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
LS12. Насколько Вы удовлетворены вашей жизнью в целом?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
Этот вопрос нацелен на получение оценки уровня позитивности восприятия респонденткой своей жизни в целом, безотносительно к конкретной сфере. Это общий уровень удовлетворенности респондентки с учетом всех сфер ее жизни.
LS13. Насколько Вы удовлетворены Вашим нынешним доходом?
Обведите код, соответствующий данному респонденткой ответу или указанному ею изображению улыбающегося лица.
Этот вопрос намеренно задается после вопроса об общей удовлетворенности жизнью (LS12) с тем, чтобы не вынуждать респондентку подстраивать свои ответы на вопросы об уровне удовлетворенности сферами жизни, не связанными с доходом.
Если респондентка говорит, что у нее нет никаких доходов, обведите '0' и переходите к следующему вопросу. Не спрашивайте, что она чувствует в связи с отсутствием дохода, если она не скажет вам об этом сама. Например, если она говорит, что у нее нет никаких доходов и что она совершенно не удовлетворена, обведите '5' и переходите к следующему вопросу.
С помощью следующих двух вопросов мы намереваемся выяснить, каковы представления респондентки о лучшей жизни: считает ли она, что за последний год ее жизнь стала лучше или хуже, и каковы ее ожидания от следующего года. Имейте в виду, что при работе с этими вопросами карточка с вариантами ответа не используется.
LS14. Можете ли Вы сказать, что Ваша жизнь в целом стала лучше, практически не изменилась или стала хуже по сравнению с этим же периодом в прошлом году?
Убедитесь, что респондентка понимает, что имеется в виду последний год ее жизни и что речь идет об улучшении или ухудшении в целом.
LS15. А ожидаете ли Вы, что ровно через год Ваша жизнь в целом станет лучше, практически не изменится или станет хуже?
Имейте в виду, что в этом вопросе речь идет об ожиданиях респондентки относительно своей жизни в течение следующего одного года и что данная формулировка является продолжением предыдущего вопроса, начинаясь со слов «А ожидаете ли Вы». Здесь также речь идет об улучшении или ухудшении в целом.

Параграф 30. Завершение вопросника

WM11. Укажите/запишите время.
Запишите в 24-часовом формате время дня, когда вы закончили опрос женщины. Если число, обозначающее часы или минуты, менее 10, добавьте перед ним ноль. Если вам не удалось завершить опрос во время первого посещения и вы посещаете домохозяйство повторно, чтобы продолжить опрос, уточните время начала (WM10) и окончания (WM11) опроса, чтобы отразить фактическое время, затраченное на его проведение во время обоих/всех посещений. Также сделайте пометку об этом в конце вопросника домохозяйства.
WM12. Сверьтесь со столбцами HL7B и HL15 Описи домохозяйства. Является ли респондентка матерью проживающего в этом домохозяйстве ребенка в возрасте 0–4 года или лицом, осуществляющим за ним уход?
Если респондентка является матерью какого-либо проживающего в данном домохозяйстве ребенка в возрасте 0–4 лет или лицом, осуществляющим уход за этим ребенком, переходите к Вопроснику о детях в возрасте до пяти лет, который должен быть заполнен в отношении этого ребенка, и приступайте к опросу этой респондентки. В противном случае завершите опрос этой респондентки, поблагодарив ее за сотрудничество. Выясните, присутствуют ли в этом домохозяйстве другие отвечающие критериям женщины или дети в возрасте до 5 лет.
Последняя страница Индивидуального вопросника для женщин отведена для замечаний или наблюдений интервьюеров, супервайзеров или редакторов относительно данного индивидуального опроса.

5. Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет

Параграф 31. Панель информации о ребенке в возрасте до 5-ти лет

Цель Вопросника о детях в возрасте до 5-ти лет состоит в том, чтобы собрать информацию по широкому спектру тем, таких как развитие, кормление грудью, питание, отношение и обращение за лечением при болезнях, и иммунизация, в течение первых пяти лет жизни ребенка. Все отвечающие критериям опроса дети в возрасте до пяти лет будут выявлены Вами после заполнения Описи домохозяйства в Вопроснике домохозяйства.
Для того чтобы собрать информацию о детях в возрасте до пяти лет с помощью этого вопросника, нам необходимо определить респондента, который может подробно ответить на вопросы, касающиеся здоровья и благополучия этих детей. Если мать проживает в том же домохозяйстве, что и ребенок, отвечающий критериям опроса (иными словами, если она указана в Описи домохозяйства вместе с ребенком), то она и есть то лицо, которое должно быть опрошено по вопроснику об этом ребенке. Если мать отвечающего критериям опроса ребенка не указана в Описи домохозяйства (возможно, она умерла или проживает в другом месте), вам нужно будет установить, кто из перечисленных в Описи домохозяйства лиц несет основную ответственность за уход за ребенком. Таким лицом может быть как женщина, так и мужчина.
Опрос по данному вопроснику следует проводить со всеми матерями или лицами, осуществляющими основной уход за ребенком (см. столбец HL15 Описи домохозяйства), который проживает вместе с ними и еще не достиг 5-летнего возраста (см. столбец HL6 Описи домохозяйства).
По каждому отвечающему критериям отбора ребенку, внесенному в Вопросник домохозяйства (см. столбец HL7B Описи домохозяйства), следует заполнить отдельный бланк вопросника.
Прежде чем приступить к опросу, следует заполнить графы UF1–UF8.
UF1. Номер кластера.
Перепишите сюда номер кластера из вопросника домохозяйства (пункт HH1).
UF2. Номер домохозяйства.
Перепишите сюда номер домохозяйства из вопросника домохозяйства (пункт HH2).
UF3. Имя ребенка.
Перепишите сюда имя ребенка из Вопросника домохозяйства (столбец HL2 Описи домохозяйства). Имя ребенка должно использоваться на протяжении всего опроса. Оно указывается здесь, чтобы избежать путаницы во время опроса.
UF4. Номер строки ребенка.
Перепишите сюда номер строки ребенка из Вопросника домохозяйства (столбец HL1 Описи домохозяйства).
UF5. Имя матери ребенка/имя лица, осуществляющего за ним основной уход
Перепишите сюда имя матери ребенка/лица, осуществляющего за ним основной уход, из Вопросника домохозяйства (столбец HL2 Описи домохозяйства).
UF6. Номер строки матери ребенка/номер строки лица, осуществляющего за ним уход.
Перепишите сюда номер строки матери ребенка/лица, осуществляющего за ним основной уход, из Вопросника домохозяйства (столбец HL1 Описи домохозяйства).
UF7. Имя и номер интервьюера.
Укажите здесь свое имя и идентификационный номер. Этот идентификационный номер должен быть вам присвоен во время подготовки.
UF8. День/месяц/год проведения опроса.
Укажите дату проведения опроса: день/месяц/год. Если опрос не завершен при первом посещении и вы еще раз приходите в это домохозяйство для продолжения опроса матери ребенка/лица, осуществляющего за ним уход, измените дату и укажите фактическую дату окончания опроса. Иными словами, следует указать либо дату, когда вы целиком заполнили Вопросник для детей в возрасте до пяти лет, либо дату, когда опрос не проводился, но при этом было решено, что дополнительные попытки опросить мать ребенка в возрасте до пяти лет или лицо, осуществляющее за ним основной уход, предприниматься не будут.
Повторите для этой матери/лица, осуществляющего основной уход за ребенком, приветствие, если вы уже не зачитывали его: «Мы представляем Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Мы проводим обследование положения детей, семей и домохозяйств. Я хочу поговорить с Вами на тему здоровья и благополучия (имя ребенка из UF3). Наш опрос займет около 25 минут. Вся информация, которую мы получим, останется строго конфиденциальной и анонимной».
Если вы приступаете к опросу того же лица, с которым вы заполняли Вопросник домохозяйства или Индивидуальный вопросник для женщин, зачитайте пересмотренный вариант приветствия (см. ниже), поскольку Вопросник о детях в возрасте до пяти лет будет заполняться в другое время, нежели Вопросник домохозяйства или Индивидуальный вопросник для женщин, и на проведение этого опроса, скорее всего, потребуется отдельное согласие.
«А сейчас мне хотелось бы подробнее поговорить с Вами о здоровье (имя ребенка из UF3) и других темах. Этот опрос займет примерно 25 минут. Еще раз повторяю, что вся информация, которую мы получим, останется строго конфиденциальной и анонимной. Могу ли я начать?»
Как и в случае с аналогичными вводными фразами в начале Вопросника домохозяйства и Индивидуального вопросника для женщин, вы можете изменять формулировку этих фраз в зависимости от ситуации. Но представляясь, обязательно упомяните следующее: название учреждения-исполнителя, предмет обследования, ориентировочную продолжительность опроса, его конфиденциальность и с кем бы вы хотели побеседовать.
Получив разрешение, запишите время в UF12 и начинайте опрос. Если респондент отказывается от его продолжения, сделайте соответствующую отметку в UF9, поблагодарите ее/его и переходите к следующему опросу. Впоследствии обсудите отказ со своим супервайзером; вы или другой член команды можете попытаться еще раз опросить этого респондента. Это будет зависеть от того, как вы опишете отказ. Однако помните, что участие респондента в обследовании должно быть добровольным и что принуждение к участию в нем потенциальных респондентов недопустимо.
UF9. Результат опроса о детях в возрасте до 5 лет.
Заполните эту графу после завершения опроса. Помните, что код обозначает мать ребенка в возрасте до пяти лет или лицо, осуществляющее за ним основной уход. Обведите код, соответствующий результату опроса. Если вопросник заполнен целиком, обведите '01'(«Проведен»). Если вам не удалось связаться с матерью ребенка/лицом, осуществляющим за ним основной уход, после неоднократных посещений, обведите '02' («Не оказалось дома»). Если мать ребенка или лицо, осуществляющее за ним основной уход, отказывается участвовать в опросе, обведите '03' («Отказ от участия в опросе»). Если вам удалось заполнить вопросник лишь частично, обведите '04' («Проведен частично»). В случае недееспособности матери ребенка/лица, осуществляющего за ним основной уход, обведите '05'. Если вы не смогли заполнить данный вопросник по какой-либо иной причине, обведите '06' («Другое») и укажите причину в отведенной для этого графе.
UF10. Имя и номер редактора, работающего на месте.
Оставьте эту графу незаполненной. Полевой редактор позже укажет здесь свои имя и номер при проверке заполненных вопросников.
UF11. Имя и номер главного оператора по вводу данных.
Оставьте эту графу незаполненной. Оператор по вводу данных позже укажет здесь свое имя и свой номер.
UF12. Запишите время.
Запишите в 24-часовом формате время дня, когда вы начали опрос о ребенке в возрасте до пяти лет. Если число, обозначающее часы или минуты, меньше 10, поставьте перед ним ноль.
Прежде чем приступать к опросу, попросите мать ребенка или лицо, осуществляющее за ним основной уход, принести свидетельство о рождении и Прививочный паспорт или карту профилактических прививок ребенка. Они вам понадобятся в ходе опроса.

Параграф 32. Модуль «Возраст»

Вам следует начать опрос с вопросов о дате рождения и возрасте ребенка. Это два самых важных вопроса в опросе, поскольку анализ данных практически целиком зависит от наличия сведений о точном возрасте ребенка. Кроме того, если при опросе женщин достаточно знать количество полных лет, то в случае ребенка нам необходимо получить точные данные о его возрасте в месяцах. Это обусловлено тем, что некоторые виды анализа собранных вами данных будет возможно провести только на основе информации о возрасте в месяцах. Вы получите эту информацию, узнав дату рождения ребенка. Затем можно будет сопоставить дату опроса с датой рождения ребенка и, после того как данные будут получены, подсчитать возраст ребенка в месяцах, сопоставив эти две даты.
Вопросы о возрасте и дате рождения должны задаваться независимо от наличия аналогичных вопросов в Вопроснике домохозяйства и Индивидуальном вопроснике для женщин. Лицом, которое вы опрашиваете для заполнения настоящего вопросника, может оказаться женщина, которую вы опрашивали по Индивидуальному вопроснику для женщин. Кроме того, вы могли узнать возраст ребенка из Вопросника домохозяйства. Даже в этих случаях вы должны вновь задать эти вопросы.
AG1. А сейчас я хочу задать Вам несколько вопросов о развитии и здоровье (имя ребенка). В каком году и месяце родился(ась) (имя)?
Узнайте у матери ребенка или лица, осуществляющего за ним основной уход, дату рождения ребенка. Задайте уточняющий вопрос: «Когда у него/нее день рождения?» Важно точно записать месяц и год рождения ребенка.
Если мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, знает точную дату рождения, включая день, запишите и день. В противном случае обведите '98' («НЗ день»). Задавать дополнительные вопросы относительно дня рождения не нужно.
Укажите месяц цифрами так же, как вы это уже делали ранее. Если порядковый номер месяца или число состоят только из одной цифры, добавьте начальный ноль. Например, месяц март кодируется как '03'. Учтите, что вы не можете указать ответ «НЗ» в отношении месяца или года рождения. Сведения о месяце и годе рождения ребенка должны быть получены в обязательном порядке.
Если мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, не может сообщить дату рождения ребенка, спросите, нет ли у нее/него каких-либо документов, таких, как удостоверение личности, медицинская карта, гороскоп или свидетельство о рождении/крещении, где может быть указана дата рождения ребенка. При этом респондент должен подтвердить, что дата рождения, указанная в таких документах, действительно является правильной.
Если обследование проводится в 2015 году, год рождения ребенка может приходиться не ранее чем на 2010 год.
Прежде чем переходить к следующему вопросу, удостоверьтесь, что респондент действительно отвечает критериям. Если ребенок старше 4 лет, опрос придется завершить. Сделайте это в тактичной форме: задайте еще два-три вопроса, затем поблагодарите респондента за сотрудничество; напишите на титульном листе вопросника «Не отвечает критериям» и исправьте данные о возрасте и соответствии критериям этого ребенка критериям на титульной странице и в столбцах HL6 и HL7 Вопросника домохозяйства. Кроме того, Вам придется исправить общее число соответствующих критериям детей, указанное на титульной странице Вопросника домохозяйства. И наконец, Вам необходимо исправить Ваше Задание интервьюеру.
AG2. Сколько лет (имя)?
После того, как вы узнали дату рождения ребенка, спросите, сколько полных лет ему исполнилось, и запишите ответ в отведенной для этого графе. Помните, что возраст измеряется числом лет, исполнившихся в последний день рождения. При необходимости задайте уточняющий вопрос: «Сколько лет исполнилось (имя) в его/ее последний день рождения?»
Если мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, не знает, сколько лет ребенку в настоящее время, попробуйте задать следующий вопрос: «Сколько лет назад родился (родилась) (имя)?» Вы можете помочь респонденту, соотнеся возраст ребенка с возрастом других детей, важным событием или временем года, когда родился ребенок.
Запишите возраст в виде количества полных лет. Укажите '0', если ребенку меньше одного года.
Вопросы AG1 и AG2 задавайте независимо друг от друга. Затем проверьте дату рождения и возраст в полных годах на предмет их соответствия друг другу.
Следует тщательно проверить соответствие между датой рождения и возрастом. Причем сделать это нужно достаточно оперативно. Опытный интервьюер производит такую проверку без перерыва в беседе.
Проверка соответствия между датой рождения (AG1) и возрастом в полных годах (AG2). После того как вы узнаете и дату рождения и возраст, выясните, нет ли между ними расхождения. Возраст ребенка и год его рождения в сумме должны равняться году, в котором ребенок отмечал свой последний день рождения.
Если вам удалось выяснить месяц и год рождения, вам следует проверить их на предмет соответствия друг другу следующим образом:
1. Если месяц рождения предшествует месяцу проведения опроса (день рождения ребенка уже отмечался в этом году), то ее/его возраст и год ее/его рождения в сумме должны равняться году проведения опроса. Пример: возраст ребенка, родившегося в октябре 2013 года, если обследование проводится в ноябре 2015 года, должен быть равен 2 годам (2013 + 2 = 2015).
2. Если месяц рождения приходится на один из месяцев после проведения опроса (день рождения ребенка в этом году еще не отмечался), то ее/его возраст и год ее/его рождения в сумме должны равняться предыдущему году. Пример: возраст ребенка, родившегося в декабре 2013 года, если обследование проводится в октябре 2015 года, должен быть равен 1 году (2013 + 1 = 2014).
3. Если месяц рождения совпадает с месяцем проведения опроса, а дата рождения не известна, то правильной будет сумма, равная либо нынешнему, либо прошлому году. Пример: возраст ребенка, родившегося в ноябре 2012 года, если обследование проводится в ноябре 2015 года, может равняться либо 3, либо 2 годам. Задавайте уточняющие вопросы, чтобы выяснить, является ли дата рождения правильной, и 2 или 3 полных года исполнилось ребенку.
4. Если месяц рождения совпадает с месяцем проведения опроса и дата рождения известна, то, если дата рождения предшествует дате опроса, сумма возраста и года рождения должна равняться году проведения опроса, а если дата рождения позже даты опроса, сумма возраста и года рождения должна равняться предыдущему году. Пример: возраст ребенка, родившегося 8 октября 2011 года, если опрос проводится 15 октября 2015 года, должен равняться 4 годам. Возраст ребенка, родившегося 28 октября 2011 года, если опрос проводится 15 октября 2015 года, должен равняться 3 годам, поскольку 4 полных года ребенку исполнится только 28 октября 2015 года.
Если вы обнаружите расхождение между датой рождения и возрастом, то либо дата рождения, либо возраст, либо оба этих показателя являются неверными и требуют исправления. Уточните данные исходя из имеющихся документов, дат, хорошо известных событий и возраста других детей, возраста самого респондента/ки, а также другой информации, уже собранной в этом домохозяйстве.
Если, задав вопросы AG1 и AG2, вы установили, что ребенку уже 5 или более лет, прекратите опрос, так как он уже не отвечает его критериям. Поблагодарите мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, за сотрудничество, если у нее/него нет других детей в возрасте до 5 лет. Напишите «Не соответствует» на обложке вопросника и исправьте возраст ребенка и информацию о соответствии критериям по данному ребенку на обложке и в столбцах HL9 и HL7В Описи домохозяйства. Кроме того, вы должны исправить общее число подходящих детей, указанное на обложке Описи домохозяйства. И наконец, вам следует исправить Задание Интервьюера.

Параграф 33. Модуль «Регистрация рождения»

BR1. Есть ли у (имя) свидетельство о рождении?
Цель данного вопроса – оценить уровень регистрации рождений в вашей стране. Респондентов необходимо заверить в том, что информация об отдельных семьях никогда не будет передана властям и что по этой информации идентифицировать конкретную семью будет невозможно.
Если ответ – «Да», спросите: «Могу ли я его увидеть?» и обведите соответствующий код ответа, указав, видели ли вы свидетельство о рождении. Если у ребенка имеется свидетельство о рождении и вы его видели, обведите '1' и переходите к следующему модулю. Если у ребенка есть свидетельство о рождении, но мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, не может его вам показать, обведите '2' и переходите к следующему модулю. Если у ребенка нет свидетельства о рождении ('3') или респондент не знает ('8'), задайте следующий вопрос.
BR2. Было ли рождение (имя) официально зарегистрировано в органах ЗАГС?
Органы ЗАГС – органы, осуществляющие записи актов гражданского состояния.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Да», переходите к следующему модулю. Если акт рождения ребенка не был официально зарегистрирован в органах ЗАГС или респондент не знает, задайте следующий вопрос.
BR3. Знаете ли Вы, как зарегистрировать рождение (имя)?
Цель данного вопроса состоит в том, чтобы выяснить, насколько важное место может занимать незнание (о процессе регистрации или, если это относится к данному случаю, месте регистрации) среди причин, по которым рождение ребенка не было зарегистрировано. Эта информация может помочь повысить качество информационно-пропагандистской деятельности и просветительских кампаний для населения.
Обведите код, соответствующий полученному ответу.

Параграф 34. Модуль «Развитие в раннем детстве»

Вопросы в этом модуле используются для получения сведений о том, в какой мере в домохозяйствах обеспечивается создание среды, способствующей и содействующей обучению. Модуль также включает ряд вопросов, позволяющих получить сведения о развитии в различных планах (физическом, социально-эмоциональном, языковом, познавательном).
EС1. Сколько у вас в доме имеется детских книжек или книжек с картинками для (имя)?
В данном вопросе спрашивается именно о детских книжках или книжках с картинками. Сюда не входят учебники (по которым занимаются старшие дети или которые принадлежат старшим детям), а также другие книги для взрослых, проживающих в домохозяйстве.
Впишите число имеющихся книг в отведенную для этого графу. Вам не нужно самим пересчитывать книги. Положитесь на ответ респондента и не просите, чтобы вам показали книги или позволили сосчитать их, поскольку на это может потребоваться дополнительное время. Если респондент не уверен, сколько имеется детских книжек или книжек с картинками, и не может дать ответ, когда вы впервые задаете ему этот вопрос, спросите его/ее, имеется ли в доме более 10 таких книг. В случае ответа «Да» обведите '10'. Если она/он говорит, что книг меньше 10, постарайтесь с помощью уточняющих вопросов выяснить точное количество. Если в доме таких книг нет, проставьте '00'.
EC2. Меня интересует, с какими предметами (имя) играет дома. Играет ли он/она с:
[A] самодельными игрушками (например, куклами, машинками или другими игрушками, сделанными дома)?
[B] игрушками из магазина или игрушками фабричного производства?
[C] предметами домашнего обихода (например, с мисками или посудой) или предметами, найденными на улице (например, с палками, камешками, ракушками или листьями)?
Данный вопрос задается для того, чтобы узнать, что использует ребенок для игр. Мы хотим выяснить, имеются ли у ребенка какие-либо предметы, с которыми он играет, и каковы эти предметы, даже если к их числу не относятся игрушки, купленные в магазине. Нас интересует, какие еще предметы (например, обычные предметы обихода и природные материалы) ребенок использует для игр.
Необходимо задавать этот вопрос и записывать ответы на него с особой тщательностью. Опыт показывает, что респондентам проще дать один и тот же ответ относительно списка различных предметов, используемых для игр. Часто они отвечают «Да» в отношении всех предметов, независимо от того, так ли это на самом деле, возможно, потому что считают такой ответ «правильным» или что он понравится интервьюеру.
Зачитав первую часть вопроса, не делайте паузы, продолжайте: «Играет ли он/она с» и начинайте спрашивать, играет ли ребенок с предметами, относящимися к каждой из перечисленных категорий. Например, спросите «Играет ли он/она с самодельными игрушками (например, куклами, машинками или другими игрушками, сделанными дома)?» и т. д.
Если респондент отвечает «Да» в отношении всех вышеуказанных категорий, постарайтесь уточнить, с чем конкретно играет ребенок, для того, чтобы удостовериться в точности ответа. Например, задайте уточняющий вопрос «С чем конкретно он/она играет?» или «Не могли бы вы привести пример?» Если вы удостоверитесь в том, что ребенок действительно играет с предметами, относящимися к каждой из перечисленных категорий, обведите '1'. Если ребенок не играет с предметами, относящимися к указанной категории, или респондент не знает, обведите '2' или '8' в отношении этой конкретной категории. Зачитайте каждую категорию вслух и обведите код, соответствующий полученному ответу, прежде чем перейти к следующей категории.
EC3. Иногда взрослым, которые ухаживают за детьми, приходится выходить из дома, чтобы сходить за покупками, постирать одежду, или по другим причинам и оставлять маленьких детей. В течение скольких дней за последнюю неделю (имя):
[A] оставался(ась) один/одна более чем на час?
[B] оставался(acь) под присмотром другого ребенка в возрасте до 10 лет более чем на час?
Этот вопрос задается для того, чтобы выяснить, подвергаются ли дети повышенной опасности из-за того, что остаются одни либо под присмотром другого ребенка.
Как показывает опыт, эти ситуации сопряжены с повышенной опасностью для детей.
Этот вопрос касается гипотетической ситуации, при которой мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, покидают дом на какое-то время, и при которой ребенок может оставаться один в течение часа или дольше. В вопросе уточняется, что мы спрашиваем о ситуациях, в которых респондент действительно покидает дом, а не просто выходит из поля зрения ребенка, например, в другую часть дома или в другую комнат
Запишите ответ в отведенной для этого графе. Если в течение этого периода ребенок не оставался под присмотром другого ребенка, укажите '0' («Ни разу»). Помните, что под другим ребенком имеется в виду ребенок младше 10 лет.
EC4. Сверьтесь с AG2: возраст ребенка
Если ребенок находится в возрасте 3 или 4 лет, отметьте соответствующую ячейку и переходите к следующему вопросу – EC5. В противном случае (если ребенок находится в возрасте 0, 1 или 2 года) отметьте соответствующую ячейку и переходите к следующему модулю.
EC5. Посещает ли (имя) какую-либо организованную программу раннего обучения или образования, в частном или государственном учреждении, например,в детском саду или другом детском дошкольном учреждении?
Обведите соответствующий код. Цель данного вопроса – выяснить, участвует ли ребенок в программах раннего обучения. Присмотр и уход за детьми, даже если они осуществляются в специализированном месте, таком, как детский сад, не считаются такими программами, если при этом не организуются мероприятия по обучению. Вам необходимо убедиться, что мать ребенка или лицо, осуществляющее за ним основной уход, понимает, что имеется в виду под программой образования в раннем детстве, предварительно разъяснив им смысл этого термина в соответствии с имеющимися инструкциями.
EC7. В последние 3 дня занимались ли вы или любой член Вашего домохозяйства старше 15 лет чем-либо из нижеперечисленного с (имя)?
[A] Читал/а книжки или рассматривал/а с (имя) книжки с картинками?
[B] Рассказывали сказки (имя)?
[C] Пели песни (имя) или вместе с (имя), в том числе колыбельные?
[D] Гуляли с (имя) за пределами дома, жилого комплекса, двора или участка?
[E] Играли с (имя)?
[F] Называли, считали или рисовали предметы для (имя) или вместе с (имя)?
Поочередно зачитайте вслух вышеприведенные пункты. В случае ответа «Нет» обведите 'Y' и переходите к следующему пункту списка. В случае ответа «Да» спросите: «Кто занимался этим с (имя)»?
По каждому виду деятельности обведите коды всех лиц, которые занимались этим с ребенком, прежде чем переходить к следующему пункту. Если с ребенком занимались не мать или отец, а другое лицо, обведите 'X'. Если респондент является лицом, осуществляющим основной уход за ребенком, и он(а) занимался(ась) каким-либо из данных видов деятельности, следует обвести код 'X'.
Имейте в виду, что если в домохозяйстве, помимо матери и отца ребенка, нет других взрослых, 'X' обводить не нужно. В этом случае нет необходимости кодировать взрослых, которые не являются членами домохозяйства, но могли заниматься с ребенком указанными видами деятельности.
EC8. Я хочу задать Вам несколько вопросов о здоровье и развитии (имя). Темпы обучения и развития разных детей неодинаковы. Например, одни начинают ходить раньше других. Данные вопросы касаются некоторых сторон развития (имя).
Может ли (имя) узнать или назвать десять или более букв алфавита?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что ребенок может назвать десять и более букв алфавита, ответ «Нет» означает, что ребенок не может назвать даже десяти букв или не может назвать ни одной буквы.
EC9. Может ли (имя) прочитать хотя бы четыре простых, наиболее употребительных слова?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что ребенок может прочитать как минимум четыре простых, наиболее употребительных слова; ответ «Нет» означает, что ребенок может прочитать только одно или два слова либо не может прочесть ни одного слова.
EC10. Может ли (имя) назвать все цифры от 1 дo 10 и узнает ли он/она их обозначения?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если вы видите, что родители сомневаются, уточните: «Ребенок знает цифру 1?», «Ребенок знает цифру 2?» и т. п. Ответ «Да» означает, что ребенок способен узнать обозначения всех цифр от 1 до 10; ответ «Нет» означает, что ребенок может узнать менее десяти цифр или не может узнать ни одной цифры.
EC11. Может ли (имя) взять двумя пальцами мелкий предмет, например, поднять с земли палочку или камешек?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. При необходимости используйте свою ручку, чтобы показать, как можно взять предмет. Вспомните мелкие предметы, упоминавшиеся выше, когда вы спрашивали о предметах, с которыми играют дети (палочки, камешки, ракушки или листья). Ответ «Да» означает, что ребенок может без труда взять мелкие предметы, а ответ «Нет» означает, что ребенку трудно брать мелкие предметы.
EC12. Чувствует ли себя (имя) иногда слишком больным(ой), чтобы играть?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что ребенок часто болеет и не может долго проявлять физическую активность, а ответ «Нет» указывается в тех случаях, когда ребенок постоянно готов проявлять активность и играть и устает только в соответствующие моменты (например, вечером или когда наступает время дневного сна).
EC13. Может ли (имя) выполнять простые указания о том, как правильно сделать что-либо?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что ребенок легко и правильно делает то, что его попросили сделать, а ответ «Нет» означает, что ребенок, как правило, не справляется с порученными ему простыми заданиями. Вас не должно интересовать, почему это происходит.
EC14. Когда ему/ей предлагают что-либо сделать, способен(на) ли (имя) сделать это самостоятельно?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что ребенок может самостоятельно чем-то заниматься в течение соответствующего периода времени, не обращаясь постоянно за помощью и быстро не бросая данное занятие (например, раскрашивание, игра в кубики и т. п.), а ответ «Нет» означает, что ребенок не способен заниматься чем-то самостоятельно, обращается за помощью или быстро бросает занятие/ игру, если ему не оказали помощь.
EC15. Хорошо ли (имя) ладит с другими детьми?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что ребенок умеет играть и ладить с другими детьми, а ответ «Нет» означает, что он чувствует себя неловко в присутствии других детей, предпочитает играть один или вступает в конфликты.
EC16. (Имя) пинает, кусает или бьет других детей или взрослых?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что, со слов родителей, ребенок может причинить физическую боль (пнуть, укусить или ударить) другим детям; ответ «Нет» означает, что ребенок этого не делает. Вас не должны интересовать возможные причины такого поведения (например, если родитель пытается объяснить причины или оправдать ребенка).
EC17. Легко ли (имя) отвлекается от того, чем занимается в данный момент?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Ответ «Да» означает, что ребенку трудно сосредоточиться/продолжать заниматься чем-либо в течение определенного периода времени, он легко отвлекается на что-то происходящее рядом или начинает заниматься чем-то еще, не закончив предыдущее занятие; ответ «Нет» означает, что ребенок не склонен легко отвлекаться.

Параграф 35. Модуль «Грудное вскармливание и пищевой рацион»

BD1. Сверьтесь с AG2: Возраст ребенка:
Если ребенку 0, 1 или 2 года, сделайте отметку в соответствующей графе и переходите к BD2. Если нет (если ребенку 3 или 4 года), сделайте отметку в соответствующей графе и переходите к UF13.
BD2. Кормили ли (имя) когда-либо грудью?
Цель данного вопроса – выяснить, получал ли ребенок когда-либо грудное молоко из любого источника (не обязательно от матери ребенка/лица, осуществляющего за ним основной уход).
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ребенка когда-либо кормили грудью ('1'), переходите к следующему вопросу. Если ребенка никогда не кормили грудью, обведите «Нет» и переходите к BD4. В случае ответа «НЗ» также переходите к BD4.
BD3. (Имя) до сих пор вскармливается грудью?
Грудное вскармливание определяется как прикладывание ребенка к груди как минимум один раз в день.
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
В вопросах BD3–BD11 спрашивается, чем кормили ребенка в предшествующие 24 часа. Цель этих вопросов – определить, какие жидкости или пищу получал ребенок. Убедитесь, что респондент понимает вопрос, особенно то, что подразумевается под словами «в течение вчерашнего дня или минувшей ночи».
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, не знает ответа, повторите вопрос, используя другие местные обозначения жидкости или пищи. Если ответ по-прежнему не получен, обведите '8' («НЗ»).
Помните, что в отношении молока, детских смесей, йогурта и твердой/полутвердой или мягкой пищи нужно также спросить, сколько раз ребенку давали такую еду.
BD4. Пил(а) ли (имя) в течение вчерашнего дня или минувшей ночи что-нибудь из бутылки с соской?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
BD5. Пил(а) ли (имя) в течение вчерашнего дня или минувшей ночи РПР (раствор для пероральной регидратации)?
Раствор для пероральной регидратации – это простой и недорогой раствор, который можно приготовить дома, состоящий из сахара, соли и воды, который может сокращать потерю жидкости ребенком, страдающим от диареи.
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
BD6. Принимал(а) ли (имя) витаминные или минеральные добавки или какие-либо лекарства в течение вчерашнего дня или минувшей ночи?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
BD7. Сейчас мне хотелось бы спросить Вас о (других) жидкостях, которые (имя) пил(а) в течение вчерашнего дня или минувшей ночи. Я хотел(а) бы узнать, пила(а) ли их (имя), пусть и в сочетании с другой едой.
Укажите также жидкости, выпитые за пределами дома.
Пил(а) ли (имя) в течение вчерашнего дня или минувшей ночи:
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
[A] Простую воду?
[B] Сок или сокосодержащие напитки?
[C] Прозрачный суп или бульон?
[D] Консервированное, порошковое или свежее молоко животных? Если да: Сколько раз (имя) пил(а) молоко?
[E] Детскую молочную смесь такую как Малютка, Nan, Нестле, Нутрилон, Симилак, Малыш, Humana?
Если ДА: Сколько раз (имя) пил(а) детскую молочную смесь?
[F] Какие-либо другие жидкости?
BD8. Теперь мне хотелось бы спросить о (других) продуктах, которые (имя) ел(а) в течение вчерашнего дня или минувшей ночи. Я, как и прежде, хотел(а) бы узнать, ел(а) ли (имя) соответствующий продукт, пусть и в сочетании с другой пищей. Укажите также съеденное за пределами Вашего дома. Ел(а) ли (имя) в течение вчерашнего дня или минувшей ночи:
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
[A] Йогурт, кефир, айран или катык?
Если ДА: Сколько раз (имя) пил(а) или ел(а) йогурт, кефир, айран или катык?
[B] Детское питание, такое как Gerber, Фрутоняня, Heinz, Агуша, Hipp, Нестле или другое питание, содержащее зерновые и обогащенное витаминами или минералами?
Если да, уточните: Было ли что-либо еще не содержащее зерновые?
Если да: Какие именно компоненты? Обведите соответствующие коды всех подходящих компонентов.
[C] Хлеб, рис, гречку, ячмень, лапшу, кашу или иные продукты, изготовленные из зерновых?
[D] Тыкву или морковь?
[E] Какие-либо продукты, приготовленные из картофеля или из каких-либо других корнеплодов?
[F] Какие-либо темно-зеленые листовые овощи, такие как щавель или шпинат?
[G] Свежие или сушеные абрикосы или спелые плоды хурмы?
[H] Какие-либо другие фрукты или овощи, такие как свежие или сушеные яблоки, груши, бананы, персики, свежие или соленые/ маринованные помидоры, огурцы, капуста, свекла, лук?
[I] Печень, почки, сердце или другие субпродукты?
[J] Мясо, такое как говядина, конина, свинина, баранина, козлятина, мясо домашней птицы или переработанные и консервированные продукты, такие как колбасные изделия или тушеное мясо?
[K] Яйца?
[L] Свежую или вяленую рыбу?
[M] Какие-либо продукты, приготовленные из фасоли, гороха, маш, чечевицы или орехов?
[N] Сыр, творог или другие молочные продукты?
[P] Какие-либо продукты с высоким содержанием сахара, такие как шоколад, сладости, конфеты, печенье, пирожные или бисквиты?
[Q] Какие-либо жаренные, соленые закуски, такие как картофельные чипсы?
[O] Какую-либо другую твердую, полутвердую или мягкую пищу, которую я не упомянул(а)?
Цель категорий [A]–[N] и [О] – охват всего перечня пищевых групп. Категория [O] – это окончательное уточнение с целью удостовериться, что мы не пропустили никакой вид пищи, который давали ребенку. Если респондент(ка) упоминает здесь тот или иной вид пищи, убедитесь, что данный пункт нельзя поместить ни в какую из вышеуказанных категорий. Только если данный пункт нельзя поместить ни в какую из вышеуказанных категорий или если вы не можете решить, вы можете обвести «Да» и указать этот пункт. Типичные примеры – шоколад или сладости.
BD9. Сверьтесь с BD8 (категории A–O). Если есть как минимум один ответ «Да», или все ответы – «НЗ», отметьте графу «Да» и переходите к BD11. Во всех других случаях отметьте соответствующую графу и переходите к BD10.
BD10. Уточните, ел ли ребенок какую-либо твердую, полутвердую или мягкую пищу в течение вчерашнего дня или минувшей ночи.
Если ребенок не ел какую -либо пищу или респондент не знает, переходите к следующему модулю. Если ребенок ел как минимум один твердый, полутвердый или мягкий продукт, упомянутый респондентом, возвращайтесь к BD8 и запишите продукты, съеденные вчера (A–O). По завершении переходите к BD11.
BD11. Сколько раз (имя) ел(а) какую-либо твердую, полутвердую или мягкую пищу в течение вчерашнего дня или минувшей ночи?
Запишите количество раз, которое ребенок ел твердую, полутвердую или жидкую пищу. Если семь или более раз, впишите '7'.

Параграф 36. Модуль «Иммунизация»

Данный модуль используется для получения информации о детях в возрасте от 0 до двух (0-2 года) лет, которым были сделаны прививки БЦЖ, (А)бКДС, ИПВ/ОПВ, ККП, другие прививки.
IM1. Есть ли у Вас дома паспорт или карта, в котором отмечены прививки, сделанные (имя)? (Если да:) Могу ли я его увидеть?
Если респондент сообщает, что у ребенка есть Прививочный паспорт или Карта профилактических прививок, попросите его/ее показать вам этот/эту паспорт или карту. Вы должны были получить Прививочный паспорт/карту в начале опроса. Если вы еще не получили паспорт или карту по данному ребенку, снова попросите показать его/ее вам.
Возможно, в некоторых случаях респондент не захочет тратить время на поиск Прививочного паспорта или Карты, думая, что вы спешите. Предложите респонденту найти Прививочный паспорт или карту прививок ребенка. Крайне важно получить письменный документ о прививках, сделанных ребенку. Поэтому проявите терпение, если респонденту потребуется время для того, чтобы найти этот паспорт или карту.
Если у респондента нет Прививочного паспорта, но дозы вакцин зафиксированы в другом документе (например, в карте профилактических прививок, где фиксируются посещения врача в поликлинике), попросите показать этот документ. Если вы видели Прививочный паспорт или иной документ, обведите '1' и переходите к IM3. Если у ребенка есть Прививочный паспорт или иной документ, но респондент не может показать его вам, обведите '2' и переходите к IM6, где вы должны будете попросить респондента вспомнить, какие прививки делались ребенку. Если у респондента нет ни Прививочного паспорта, ни иного документа, в котором зафиксированы дозы вакцин, обведите '3' и переходите к следующему вопросу.
IM2. Был(а) ли у Вас когда-нибудь Прививочный паспорт или карта профилактических прививок на имя (имя)?
Обведите код, соответствующий полученному ответу, и переходите к IM6.
IM3. Запишите ответы на вопросы в IM3 после того, как респондент(ка) покажет вам прививочную карту ребенка:
Впишите даты в графы, отведенные в IM3 для всех видов прививок, указанных в паспорте или ином документе;
Если в паспорте/карте приведена только часть даты, обведите '98' («НЗ») в графе, по которой информация отсутствует. Например, если указана дата «июль 2012 года», вы должны указать '98' в графе «День», '07' в графе «Месяц» и '2012' в графе «Год»;
Если в паспорте/карте отмечено, что вакцинация была проведена, но дата не указана, проставьте '44' в графе «День» и оставьте незаполненными графы «Месяц» и «Год»;
В случае если дата прививки (АбКДС) указана, а по вакцине от полиомиелита есть лишь отметка о том, что она сделана, укажите дату прививки АбКДС в строке «Полиомиелит», поскольку это, по всей вероятности, говорит о том, что прививки были сделаны в один день;
Если относительно какой-либо из перечисленных в этом модуле прививок в Прививочном паспорте или Карте прививок отсутствует информация о том, что эта прививка была сделана, оставьте строку для этой прививки незаполненной.
Помните, что прививки могут перечисляться в карте в ином порядке, нежели в вопроснике. Тщательно проверьте Прививочный паспорт или Карту прививок, поскольку иногда первое число может обозначать месяц, а иногда – день. Будьте внимательны при указании дат.
Помимо указания в Прививочном паспорте или Карте прививок дат, некоторые медицинские учреждения могут также отмечать в ней даты (назначенные даты приема), когда ребенка следует привести на следующие прививки. Следите за тем, чтобы не указать назначенную дату приема как дату прививки. Возможно, что дата приема была назначена, но прививка ребенку не была сделана. Записывайте только те даты, когда прививки были фактически сделаны, а не назначенные даты приема. Проявите терпение и внимательно прочитайте паспорт/карту. Крайне важно, чтобы вы правильно переписали сведения о сделанных прививках из паспорта или карты в вопросник.
После того как вы перенесли информацию из паспорта в вопросник, переходите к вопросу IM4.
IM4. Сверьтесь с IM3: все ли прививки (от БЦЖ до прививки от пневмоккоковой инфекции) отмечены?
Если все прививки отмечены, отметьте галочкой ячейку «Да» и переходите к IM20. Если «Нет», отметьте галочкой соответствующую ячейку и переходите к IM5.
IM5. Помимо прививок, отмеченных в паспорте, делали ли (имя) какие-нибудь другие прививки, в том числе во время кампаний или национальных дней иммунизации или детского здоровья?
Возможно, что некоторые прививки, сделанные ребенку, не были отмечены. Например, респондент мог забыть принести паспорт или карту в медицинское учреждение или же респондент мог привести ребенка на прививку во время проведения Национального дня иммунизации.
В случае ответа «Да» отметьте соответствующую ячейку только в том случае, если респондент называет вакцины, перечисленные в вопроснике. Вы можете свериться с информацией, уже полученной из Прививочного паспорта, с тем, чтобы удостовериться, что мать ребенка/лицо, осуществляющее за ним основной уход, говорит только об этих вакцинах. Проставьте '66' в соответствующей графе «День» в IM3 и оставьте графы «Месяц» и «Год» незаполненными. Например, если в паспорте/карте зарегистрированы две дозы вакцины АбКДС, а еще одна доза была получена, но не отмечена, в графе «День» должно стоять '66'.
Не просите респондента сообщать даты по памяти. Указывайте дату только в том случае, если имеется паспорт или иной документ, в котором указана точная дата получения дозы.
После того как вы выяснили ситуацию со всеми другими прививками, переходите к IM20.
Вопросы с IM6 по IM16В задаются только матерям детей/лицам, осуществляющим уход за детьми, у которых нет Прививочных паспортов/Карт или Прививочные паспорта/Карты которые не были показаны интервьюеру.
IM6. Делали ли (имя) какие-нибудь прививки с целью профилактики заболеваний, в т.ч. во время кампаний или национальных дней иммунизации или детского здоровья?
Подробно расскажите лицу, осуществляющему уход за ребенком, о различных способах вакцинации и при необходимости дайте дополнительные разъяснения. При упоминании прививок или конкретных заболеваний, пользуйтесь, если это необходимо, местными названиями. Нас интересуют не инъекции во время лечения какой-либо болезни (антибиотики, и т. п.), а только прививки вакцинами.
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Да» переходите к следующему вопросу и начинайте задавать вопросы по каждой из прививок. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к IM20.
IM7. Делали ли (имя) когда-нибудь прививку БЦЖ от туберкулеза, то есть инъекцию в предплечье или плечо, от которой обычно остается шрам?
Обведите код, соответствующий полученному ответу.
IM8. Давали ли (имя) когда-либо вакцину в виде капель в рот для защиты от полиомиелита?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Да» переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к IM11.
IM10. Сколько раз давалась вакцина от полиомиелита?
Запишите число в отведенной для этого графе.
IM11. Делали ли (имя) когда-нибудь прививку АбКДС, то есть инъекцию в бедро, с целью профилактики столбняка, коклюша и дифтерии?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Да» переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к IM13.
Поясните, что вакцинация АбКДС проводится одновременно с вакцинацией от гемофильной инфекции - ХИБ, гепатита В и полиомиелита (в качестве шестивалентной вакцины) или в сочетании с вакциной от гемофильной инфекции - ХИБ и полиомиелита (как пятивалентная вакцина).
IM12. Сколько раз делалась прививка АбКДС?
Запишите число раз в отведенной для этого графе.
IM13. Делали ли (имя) когда-нибудь прививку от гепатита В, то есть инъекцию в бедро для профилактики гепатита В?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. В случае ответа «Да» переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к вопросу IM15A.
Поясните, что иногда вакцинация от гепатита B проводится одновременно с вакцинацией от полиомиелита, АбКДС и гемофильной инфекции - ХИБ (как шестивалентная вакцина).
IM14. Была ли Первая прививка от гепатита В сделана в течение 24 часов после рождения?
Спросите, была ли первая прививка от гепатита B сделана в течение 24 часов после рождения. Обведите код, соответствующий полученному ответу.
IM15. Сколько раз делалась прививка от гепатита В?
Запишите число в отведенной для этого графе.
IM15A. Делали ли (имя) когда-нибудь прививку ХИБ, т.е. укол в бедро для профилактики гемофильной инфекции типа B?
Обведите код полученного ответа. Если ответ – «Да», переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к IM16.
Уточните, что вакцина от гемофильной инфекции - ХИБ вводится одновременно с вакцинами от АбКДС, полиомиелита и гепатита В (как шестивалентная вакцина) или в сочетании с АбКДС и от полиомиелита (как пятивалентная вакцина).
IM15B. Сколько раз вводилась вакцина ХИБ?
Запишите число в отведенной для этого графе.
IM16. Делалась ли (имя) когда-нибудь инъекция вакцины от кори (или кори, паротита и краснухи; или кори и краснухи), то есть укол в руку в возрасте 12 месяцев или старше для профилактики кори?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если лицо, осуществляющее уход за ребенком, упоминает именно вакцину от кори, но при этом говорит об инъекции в бедро, примите данный ответ как верный и обведите '1' («Да»).
IM16A. Делалась ли (имя) когда-нибудь инъекция вакцины от пневмококковой инфекции, то есть укол в бедро или предплечье, с целью профилактики воспаления легких или пневмонии?
Обведите код, соответствующий полученному ответу. Если ответ – «Да», переходите к следующему вопросу. В случае ответа «Нет» или «НЗ» переходите к IM20.
IM16B. Сколько раз вводилась вакцина от пневмококковой инфекции?
Запишите число в отведенной для этого графе.
IM20. Оформите для данного ребенка Приложение для сбора в медицинских учреждениях данных об иммунизации. Заполните Панель информации этого Вопросника и переходите к следующему модулю.
Заполните Панель информации этого вопросника и переходите к UF13.

Параграф 37. Завершение вопросника

На данном этапе опрос завершается, за исключением записи времени (UF13) и проверки того, нет ли необходимости в других опросах в домохозяйстве (UF14). Однако помните, что вам необходимо еще заполнить модуль «Антропометрия» в рамках данного вопросника (см. ниже).
UF13. Запишите время
Запишите в 24-часовом формате время дня, когда вы закончили опрос о детях в возрасте до пяти лет. Если число, обозначающее часы или минуты, меньше 10, поставьте перед ним ноль. Если вам не удалось завершить опрос во время первого посещения и вы посещаете домохозяйство повторно, чтобы продолжить заполнение вопросника о детях в возрасте до пяти лет, уточните время начала (UF12) и окончания (UF13) опроса, чтобы отразить фактическое время, затраченное на его проведение во время обоих/всех посещений. Также сделайте отметку об этом в конце вопросника.
UF14. Сверьтесь со столбцами HL7B и HL15 Описи домохозяйства. Является ли респондент(ка) матерью другого ребенка в возрасте 0 – 4 лет, проживающего в этом домохозяйстве или лицом, осуществляющим за ним уход?
Если респондент(ка) является матерью другого проживающего в данном домохозяйстве ребенка в возрасте 0 – 4 лет или лицом, осуществляющим за ним уход, отметьте ячейку «Да» и сообщите респонденту(ке), что позже вам потребуется измерить вес и рост ребенка. Переходите к заполнению следующего Вопросника о детях в возрасте до пяти лет, по которому должен быть опрошен тот (та) же респондент(ка).
Если респондент(ка) не является матерью другого проживающего в данном домохозяйстве ребенка в возрасте 0 – 4 лет или лицом, осуществляющим за ним уход, отметьте соответствующую ячейку и завершите опрос этого(й) респондента(ки), поблагодарив его/ее за сотрудничество, и скажите ему/ей, что вам нужно измерить вес и рост ребенка, прежде чем вы покинете домохозяйство.
Выясните, не нужно ли заполнить в этом домохозяйстве другие вопросники для женщин или о детях до 5 лет.

Параграф 38. Модуль «Антропометрия»²

Измерение веса и роста всех проживающих в данном домохозяйстве детей, отвечающих критериям опроса, будет производиться после заполнения всех Вопросников о проживающих в этом домохозяйстве детях в возрасте до 5 лет. Однако если каким-либо респондентам или детям потребуется уйти из дома до того, как будут заполнены все вопросники по данному домохозяйству, или если необходимо посетить это домохозяйство повторно для опроса другого респондента, целесообразно произвести измерение всех присутствующих детей. Самое главное – не пропустить в ходе измерений кого-либо из отвечающих критериям опроса детей.

__________________________
²Более подробную информацию антропометрических измерениях см. в главе "Антропометрия" руководства по проведению Мульти-индикаторного кластерного обследования.

Ответственность за измерение роста и веса лежит на измерителях. У каждой работающей на местах команды имеется один комплект ростомеров и весов. Поэтому после того, как вы заполнили вопросники и готовы начать антропометрические измерения, вы должны проинформировать своего супервайзера и пригласить измерителей присоединиться к вам в данном домохозяйстве, захватив с собой необходимое оборудование.
Несмотря на то, что основную ответственность за антропометрические измерения несет измеритель, другие работающие на местах сотрудники также пройдут курс обучения измерению веса и роста детей, чтобы работать в качестве помощников измерителей. В ряде случаев измерители не смогут зайти в домохозяйство; в таких случаях, если измеритель не сможет произвести измерение за пределами домохозяйства, интервьюеры могут сделать в домохозяйстве.
После того, как рост и вес каждого ребенка будут измерены, результаты будут внесены в соответствующий вопросник. Проследите за тем, чтобы вес каждого ребенка был указан в относящемся к нему вопроснике. Порядок измерения веса и роста подробно описывается в главе «Антропометрия» Руководства по проведению мульти-индикаторного кластерного обследования. В данном разделе лишь объясняется, каким образом следует кодировать полученные результаты.
AN1. Имя и номер измерителя.
Впишите имя и двузначный идентификационный номер лица, производившего измерения, в отведенную для этого графу. Это будет только измеритель.
AN2. Результаты измерения роста/длины и веса.
Обведите код, соответствующий результату измерения. Если в качестве результата указывается «Другое», дайте описание в отведенной для этого строке и обведите '6'.
AN3. Вес ребенка.
Ребенка следует взвешивать в соответствии с инструкциями, полученными в процессе подготовки. Укажите результат именно так, как говорит измеритель. Повторите результаты измерения измерителю, чтобы убедиться, что вы услышали правильно. Если измеритель подтверждает результат, укажите вес в килограммах с точностью до десятой доли килограмма. Впишите число килограммов слева от запятой, а число граммов – справа от запятой. Если число килограммов выражено одной цифрой, добавьте перед ней ноль. Если вес не измерен, обведите '99.9'.
AN3A. Был ли ребенок максимально раздет?
Обведите соответствующий код. Максимально означает, что вся одежда снята, кроме легкой одежды, такой как нижнее белье. Если ребенок не был максимально раздет, укажите это, а затем обсудите с супервайзером.
AN3B. Проверьте возраст ребенка по AG2.
Если возраст ребенка – до 2 лет, сделайте отметку в соответствующей графе и затем измерьте длину (в положении лежа). Если возраст ребенка – 2 года или более, измерьте рост (в положении стоя).
AN4. Длина тела или рост ребенка.
Запишите длину или рост именно так, как говорит измеритель. Если число сантиметров выражено двузначным числом, поставьте перед ним ноль. Повторите результаты измерения измерителю, чтобы убедиться, что вы услышали правильно, или покажите ему то, что вы записали в вопроснике, чтобы измеритель подтвердил данные.
Если длина тела/рост не измерен, то обведите 999.9 и переходите к вопросу AN6.
AN4A. Как фактически измеряли ребенка? Лежа или стоя?
Обведите соответствующий код.
AN6. Есть ли в домохозяйстве другой ребенок, который подлежит измерению?
Если в домохозяйстве есть другой ребенок, который отвечает критериям опроса и подлежит измерению, отметьте галочкой ячейку «Да» и запишите результаты измерения следующего ребенка в соответствующем вопроснике. В случае ответа «Нет» выясните, есть ли другие индивидуальные вопросники, которые необходимо заполнить в этом домохозяйстве.
После того, как вы завершите проведение всех антропометрических измерений в данном домохозяйстве, вы должны записать результаты всех опросов в графе UF9 панели информации о ребенке в возрасте до 5 лет в вопроснике на каждого ребенка.
Соберите все вопросники по данному домохозяйству и убедитесь, что все идентификационные номера проставлены на каждой странице. Проставьте в Панели информации о домохозяйстве общее число проведенных опросов.
Прежде чем вы покинете жилище, удостоверьтесь, что весь вопросник (включая все модули) заполнен и в нем не осталось пустых граф. Убедитесь, что проводится различие между действительно «нулевыми» ответами и пропусками данных или ответами «НЗ». Убедитесь, что в панель информации в каждом вопроснике вписаны все идентификационные номера. Передайте вопросники вашему супервайзеру.
Последняя страница вопросника о детях в возрасте до 5 лет отведена для замечаний или наблюдений интервьюеров, супервайзеров, редакторов или измерителей относительно данного опроса о детях в возрасте до 5 лет.

СОДЕРЖАНИЕ

1. Общие положения
2. Введение
Параграф 1. Общие характеристики вопросников МИКО-2015
Параграф 2. Как проводить опрос?
Параграф 3. Роль интервьюеров
3. Вопросник домохозяйства
Параграф 4. Панель информации о домохозяйстве
Параграф 5. Опись домохозяйства
Параграф 6. Модуль «Образование»
Параграф 7. Выбор одного ребенка для целей заполнения модуля «Дисциплинирование детей»
Параграф 8. Модуль «Дисциплинирование детей»
Параграф 9. Модуль «Характеристики домохозяйства»
Параграф 10. Модуль «Водоснабжение и санитария»
Параграф 11. Модуль «Мытье рук»
Параграф 12. Модуль «Йодирование соли»
Параграф 13. Завершение вопросника
4. Индивидуальный вопросник для женщин
Параграф 14. Панель информации о женщине
Параграф 15. Модуль «Сведения о женщине»
Параграф 16. Модуль «Доступ к сми и пользование информационно-коммуникационными технологиями»
Параграф 17. Модуль «Фертильность»
Параграф 18. Модуль «Желанность последнего рожденного ребенка»
Параграф 19. Модуль «Здоровье матери и новорожденного»
Параграф 20. Модуль «Послеродовое наблюдение»
Параграф 21. Модуль «Симптомы заболеваний»
Параграф 22. Модуль «Контрацепция»
Параграф 23. Модуль «Неудовлетворенная потребность в контрацепции»
Параграф 24. Модуль «Отношение к домашнему насилию»
Параграф 25. Модуль «Брак/союз»
Параграф 26. Модуль «Сексуальное поведение»
Параграф 27. Модуль «ВИЧ/СПИД»
Параграф 28. Модуль «Употребление табака и алкоголя»
Параграф 29. Модуль «Удовлетворенность жизнью»
Параграф 30. Завершение вопросника
5. Вопросник о детях в возрасте до 5-ти лет
Параграф 31. Панель информации о ребенке в возрасте до 5-ти лет
Параграф 32. Модуль «Возраст»
Параграф 33. Модуль «Регистрация рождения»
Параграф 34. Модуль «Развитие в раннем детстве»
Параграф 35. Модуль «Грудное вскармливание и пищевой рацион»
Параграф 36. Модуль «Иммунизация»
Параграф 37. Завершение вопросника
Параграф 38. Модуль «Антропометрия»

Қазақстан Республикасындағы кейбір көрсеткіштер бойынша кластерлік зерттеу статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2015 жылғы 17 маусымдағы № 93 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 5 тамызда № 11842 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 22 қыркүйектегі № 216 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 22.09.2016 № 216 бұйрығымен.

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 3) және 8) тармақшаларына, сонымен қатар Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 30 қыркүйектегі № 33 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті туралы ереженің 13-тармағы 9) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:
1. Мыналар:
1) «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің үй шаруашылығы сұрақнамасы» жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (коды 6812105, индексі МИКО-5ДХ, кезеңділігі біржолғы), осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес;
2) «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің әйелдерге арналған жеке сұрақнамасы» жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (коды 6822105, индексі МИКО-5Ж, кезеңділігі біржолғы), осы бұйрықтың 2-қосымшасына сәйкес;
3) «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің бес жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамасы» жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (коды 6832105, индексі МИКО-5Д, кезеңділігі біржолғы), осы бұйрықтың 3-қосымшасына сәйкес;
4) «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің үй шаруашылығы сұрақнамасы» (коды 6812105, индексі МИКО-5 ДХ, кезеңділігі біржолғы), «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің әйелдерге арналған жеке сұрақнамасы» (коды 6822105, индексі МИКО-5 Ж, кезеңділігі біржолғы) және «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің бес жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамасы» (коды 6832105, индексі МИКО-5 Д, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысандарын толтыру жөніндегі интервьюерлерге арналған нұсқаулық, осы бұйрықтың 4-қосымшасына сәйкес бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жоспарлау басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;
2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркелгеннен кейін он күнтізбелік күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберсін;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жоспарлау басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу үшін жеткізсін.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.
5. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрлігі
Статистика комитетінің
төрағасы Ә. Смайылов

«Келісілген»
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министр
А.Б.Сәрінжіпов _________
2015 жылғы 1 шілде

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрі
Т.Б. Дүйсенова _________
2015 жылғы 7 шілде

Іріктеме зерттеуге қатысатын барлық үй шаруашылықтарынан пікіртерім алынады.

Құрметті респондент!

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті зерттеуге қатысқаныңыз үшін Сізге алдын ала алғысын білдіреді және осы сұрақнаманың сұрақтарына жауап беруіңізді сұрайды.
Сізден алынған деректер Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жария етілмейді және тек статистикалық көрсеткіштерді есептеу үшін пайдаланылады.

Интервьюердің бақылаулары

Жергілікті жерде жұмыс істейтін редактордың бақылаулары

Супервайзердің бақылаулары

Іріктеме зерттеуге қатысатын 15 пен 49 жас аралығындағы әйелдерден пікіртерім алынады.

Құрметті респондент!

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті зерттеуге қатысқаныңыз үшін Сізге алдын ала алғысын білдіреді және осы сұрақнаманың сұрақтарына жауап беруіңізді сұрайды.
Сізден алынған деректер Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жария етілмейді және тек статистикалық көрсеткіштерді есептеу үшін пайдаланылады.

Интервьюердің бақылаулары

Жергілікті жерде жұмыс істейтін редактордың бақылаулары

Супервайзердің бақылаулары

Жауап нұсқалары бар карточка

1-беті

Іріктеме зерттеуінде қатысушы бес жасқа дейінгі балалардың аналарынан пікіртерім алынады.

Құрметті респондент!

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті зерттеуге қатысқаныңыз үшін Сізге алдын ала алғысын білдіреді және осы сұрақнаманың сұрақтарына жауап беруіңізді сұрайды.
Сізден алынған деректер Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жария етілмейді және тек статистикалық көрсеткіштерді есептеу үшін пайдаланылады.

Интервьюердің бақылаулары

Жергілікті жерде жұмыс істейтін редактордың бақылаулары

Супервайзердің бақылаулары

Өлшеушінің бақылаулары

Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрлігінің
Статистика комитеті төрағасының
2015 жылғы 17 маусымдағы
№ 93 бұйрығына 4-қосымша

«Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің үй шаруашылығы
сұрақнамасы» (коды 6812105, индексі МИКО-5 ДХ, кезеңділігі
біржолғы), «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің әйелдерге
арналған жеке сұрақнамасы» (коды 6822105, индексі МИКО-5 Ж,
кезеңділігі біржолғы) және «Мульти-индикаторлық кластерлік
зерттеудің 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамасы» (коды
6832105, индексі МИКО-5 Д, кезеңділігі біржолғы)
жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық
нысандарын толтыру жөніндегі интервьюерлерге арналған нұсқаулық

1. Жалпы ережелер

Осы «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің үй шаруашылығы сұрақнамасы» (коды 6812105, индексі МИКО-5 ДХ, кезеңділігі біржолғы), «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің әйелдерге арналған жеке сұрақнамасы» (коды 6822105, индексі МИКО-5 Ж, кезеңділігі біржолғы) және «Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеудің 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамасы» (коды 6832105, индексі МИКО-5 Д, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысандарын (бұдан әрі – Статистикалық сұрақнама) толтыру жөніндегі нұсқаулық «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 8) тармақшасына сәйкес әзірленді және осы Статистикалық сұрақнаманы толтыруды нақтылайды.

2. Кіріспе

Сіз Үй шаруашылығы сұрақнамасын толтыру үшін әрбір іріктелген үй шаруашылығына сұхбат алуды барлық тиісті мәліметтерді білетін үй шаруашылығының ересек мүшесінен бастау керек. Үй шаруашылығы сұрақнамасына жауап берген респондент деп аталатын осы адамға үй шаруашылығының басқа мүшелері туралы ақпарат жиналатын модульдерді қоса алғанда, Үй шаруашылығы сұрақнамасының барлық модульдерінің сұрақтары қойылуы тиіс. «Білім беру» модулі осындай мысалдардың бірі болып табылады.
Үй шаруашылығы сұрақнамасын толтыру үшін «ересек» деп
15 жастағы және одан жасы үлкен адам айтылады. Алайда үй шаруашылығының жасы кіші мүшелері (18 жасқа дейінгі) ең қажетті респонденттер бола алмауы мүмкін. Сондықтан үй шаруашылығының жасы үлкендеу мүшесінен (мысалы, 15 жасар жасөспірімнің ата-анасынан) сұхбат алу мүмкіндігі болған жағдайда осы үй шаруашылығы туралы тиісті мәліметтерді көбірек білуі мүмкін сол адамнан сұхбат алуға тырысу керек. Сізге мүмкіндігінше үй шаруашылығының тиісті мәліметтерді көбірек білуі мүмкін мүшесінен сұхбат алуға тырысу керек.
Екінші жағынан, үй шаруашылығының иесінен сұрау міндетті емес, сондықтан сізден үй шаруашылығының иесінен пікіртерім алу талап етілмейді.
Практикалық себептер бойынша Үй шаруашылығы сұрақнамасы бойынша пікіртерімді баланың (бес жасқа дейінгі) анасынан немесе оған негізгі күтім жасайтын адамнан бастаған тиімді екенін ескерген дұрыс, себебі көптеген сұрақтар/модульдер балаларға қатысты, ал ол балалардың анасы/негізгі күтім жасайтын адам мұндай сұрақтарға басқаларға қарағанда дәл әрі нақты жауап береді. Десе де оған ерекше күш жұмсаудың да қажеті жоқ, көптеген жағдайда сіз пікіртерімді дәл осы тұлғалардан бастайтын боласыз, себебі, олар үй шаруашылығының иесі – ер адамға қарағанда көбінесе үйінде отырады.
Үй шаруашылығы сұрақнамасы бойынша бір ғана респонденттен пікіртерім алынуы тиіс; сұрақнаманың жекелеген бөліктері бойынша үй шаруашылығының басқа мүшелерінен пікіртерім алудың қажеті жоқ. Бірнеше респонденттен пікіртерім алу сапасы төмен және басқарылмайтын болады және жауаптарды жазып алғанда қате жіберілуі мүмкін. Дұрысында үй шаруашылығының респонденті жауап бергенде үйдегі үй шаруашылығы мүшелерінің ешқайсысымен кеңеспегені дұрыс. Алайда сіз нақтырақ мәлімет алу үшін, мысалы, үй шаруашылығының мүшелері жекелеген сұрақнамалардың немесе модульдердің критерийлеріне, мысалы, балалардың жасын тексеру маңызды болатын «Білімі» немесе «Балалардың тәртібі» модульдерінің критерийлеріне сай келе ме деген мәселені шешуге әсер ете алатын адамдардың жасы туралы ақпарат алу үшін респонденттің үй шаруашылығының басқа мүшелеріне сұрақ қоюына рұқсат бере аласыз.
Жеке сұрақнамаларға жауап берген, іріктеу критерийлеріне сай келетін респонденттер.
Үй шаруашылығы сұрақнамасын толтырған соң, сіз бес жасқа дейінгі баласы бар әйелдер (15-49 жас аралығындағы) мен аналарды немесе осы балаларға күтім жасайтын адамдарды анықтауыңыз керек, олардан жеке-жеке сұхбат алу керек.
Әйелдердің әрқайсысына Әйелдерге арналған жеке сұрақнаманы толтыру үшін осы үй шаруашылығында тұратын барлық 15-49 жас аралығындағы әйелдерден жеке пікіртерім алу керек.
5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманы осы үй шаруашылығында тұратын бес жасқа дейінгі баласы бар аналардың көмегімен толтырған дұрыс. Егер баланың анасы Үй шаруашылығының тізімдемесінде көрсетілмеген болса (осы үй шаруашылығының мүшесі болып табылмаса), 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнама бойынша Үй шаруашылығы сұрақнамасына жауап берген респондент (Үй шаруашылығы сұрақнамасының HL15 тармағында) балаға негізгі күтім жасайтын адам деп танылған адамнан пікіртерім алынуы тиіс.
Сіз бұл тұлғаларды Үй шаруашылығы сұрақнамасының бір бөлігі болып табылатын Үй шаруашылығының тізімдемесін толтырғанда анықтай аласыз.
Егер сіз жеке сұрақнамалар бойынша пікіртерім жүргізілетін мүшелері жоқ үй шаруашылығына барсаңыз, сізге бәрібір тиісті мәліметтерді білетін үй шаруашылығының ересек мүшесіне осы үй шаруашылығы туралы сұрақтарды қою қажет және Үй шаруашылығы сұрақнамасын толтыру керек.
Үй шаруашылықтарын іздестіру және қайта бару.
Сіздің супервайзеріңіз сізге үй шаруашылықтарының тізімін береді немесе баратын үй шаруашылықтарын қайдан іздеу керектігін түсіндіреді. Сізге осы үй шаруашылықтарының бәріне бару керек, бірақ бұл үй шаруашылықтарын пікіртерім жүргізу үшін іріктемеге кірмей қалған басқа үй шаруашылығмен ешқашан ауыстыруға болмайды.
Егер сіз үй шаруашылығына барған кезде үйде ешкім болмаса, ол үйде адамдардың тұратын/тұрмайтыны туралы көршілерден сұраңыз. Егер ол үйде адамдар тұратын болса, көршілерден үй шаруашылығы мүшелерінің қашан келетінін сұраңыз. Супевайзеріңізбен осы үй шаруашылығына адамдар үйде болатын уақытта, мысалы, кешке қайта бару туралы келісім жасаңыз. Өзіңіздің жоспарлаған ісіңіз туралы кластер бойынша бақылау планшетінде (Үй шаруашылығы туралы ақпарат панелінде) көрсетіңіз және ол үй шаруашылығына қайта баратын уақытты сұрақнаманың бірінші бетіне жазыңыз.
Егер үйде үй шаруашылығының ересек мүшесі болмай қалса, тағы да келетініңіз туралы келісіңіз. Үй шаруашылығының балаларға уақытша күтім жасайтын 15 жастан кіші мүшесінен, мысалы, күндізгі бала күтушісінен және осы үй шаруашылығында тұрақты тұрмайтын адамнан пікіртерім алмаңыз. Үй шаруашылығының тиісті мәліметтерді білетін ересек мүшесінен пікіртерім алу туралы ереже қандай жағдайда да бұзылмауы тиіс.
Егер супервайзер басқа нұсқау бермесе, «Үй шаруашылығының мүшелері немесе пікіртерімге қатыса алатын адамдар үйде болмады» деген белгі соғу үшін іріктемедегі әрбір үй шаруашылығына ең кемінде үш рет бару керек. Үй шаруашылығының мүшелері ұзақ уақыт үйінде болмайтыны және жергілікті жердегі жұмыстар маусымы аяқталғанша келмейтіні белгілі болатын жағдайлар болуы мүмкін, мұндай жағдайда «Ұзақ уақыт бойы үй шаруашылығының мүшелері үйінде болмады» деген белгі жазылуы тиіс. Ондайда үй шаруашылығына үш рет барудың қажеті жоқ. Алайда, қорытынды шешімді супервайзер қабылдайды.
Зерттеу критерийлеріне сай келетін әйелдер немесе аналар не балаға негізгі күтім жасайтын адам үйінде болмаса немесе ол жеке пікіртерімге қатыса алмаса, оның қашан келетіні туралы үй шаруашылығының мүшесінен әлде көршісінен сұраңыз. Бұл жөнінде әйел немесе 5 жасқа дейінгі бала туралы ақпарат панеліне белгілеңіз, супервайзердің нұсқауымен жұмыс істеңіз, аталған уақытта пікіртерім алу үшін үйіне тағы да бір рет барыңыз. Бұл сұрақнамаларды критерийлерге сай келетін адамнан басқа біреулердің айтуынша толтырмаңыз.
Бес жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманы толтыру үшін баланың анасынан пікіртерім алу керек. Егер баланың анасы басқа жерде тұратын немесе қайтыс болған болса және сондықтан Үй шаруашылығы сұрақнамасындағы Үй шаруашылығының тізімдемесіне кіргізілмеген болса ғана 5 жасқа дейінгі баланың анасынан басқа адамнан пікіртерім алған дұрыс. Мұндай жағдайда Үй шаруашылығы сұрақнамасына жауап берген респондент балаға негізгі күтім жасайтын адам деп көрсеткен адамнан пікіртерім алынады. Егер баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам үйде болмаса немесе ол пікіртерімге қатыса алмаса, оның қашан келетіні туралы кейінірек анықтауға тырысыңыз және кешірек үй шаруашылығына қайта келіңіз. Егер ол күні бойы үйінде болмаса немесе одан пікіртерім алатын уақытқа дейін келмесе, одан пікіртерім алу үшін неше рет бару керектігі туралы супервайзеріңіздің нұсқауын орындаңыз.
Егер үйде бес жасқа дейінгі бала болмаса, бірақ оның анасы немесе негізгі күтім жасайтын адам үйде болса, сіз «Антропометрия» модулін есепке алмағанда, осы балаға Бес жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманы толтыра аласыз, өйткені бұл модульді толтыру үшін баланың өлшемдерін алу үшін оның өзі керек болады. Мұндай жағдайда сұрақнаманы баланың анасының/негізгі күтім жасайтын адамның айтуы бойынша толтырыңыз, бірақ «Антропометрия» модулін бос қалдырыңыз – ол келесі келген кезде толтырылады. Бұл туралы белгі қойып, супервайзеріңізбен талқылаңыз. Егер бала келесі келген кезде үйде болмаса, AN2 сұрағына «Бала үйінде болған жоқ» деген жауап жазу керек. Үй шаруашылығына бірінші рет барғанда балалар үйінде болмаған жағдайда, супервайзер балалардың бойы мен салмағын өлшеу үшін келесі жолы келуді жоспарлауы тиіс.
Сіз үй шаруашылығын іздеп таппаған немесе пікіртерім жүргізер кезде не істеу керектігін білмесеңіз, супервайзеріңізбен кеңесіңіз. Кластер бойынша бақылау планшетіне өзіңіз барып келген, бірақ үйінде ешкім болмаған үй шаруашылығын міндетті түрде белгілеңіз. Егер критерийлерге сай келетін әйелдерден пікіртерім алу мүмкін болмаса, бұл туралы тиісті сұрақнаманың әйел туралы ақпарат панелінде белгілеңіз. Егер баланың анасынан/негізгі күтім жасайтын адамнан пікіртерім алу мүмкін болмаса, бұл туралы 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманың бала туралы ақпарат панелінде белгілеңіз.

1-параграф. МИКЗ-2015 сұрақнамасының жалпы сипаттамасы

Символдар форматы.
Сұрақнамаларда стандартты кодтау және форматтау жүйесі пайдаланылады. Бұл шартты белгілерді сіздердің даярлық курсыңызда көрсетілгендей төмендегідей түрде қысқаша тұжырымдауға болады:
Капитель - сіздің респонденттерге қоятын сұрақтарыңыз үшін пайдаланылады;
Курсив - интервьюерге арналған нұсқаулық;
Кіші әріптер - жауаптар коды;
(Дөңгелек жақшадағы курсив) - жағдайға байланысты интервьюердің ауыстыратын сөздері.
Өткізіп жіберу командасы.
Сұрақнамалардағы өткізіп жіберу командасы респондентке қатысы жоқ сұрақтарды қоймау үшін берілген. Мысалы, WS9 сұрақта (Үй шаруашылығы сұрақнамасы, “Сумен жабдықтау және санитария” модулі) дәретхана үй шаруашылығының басқа мүшелерімен бірге қолданыла ма деген сұрақ қойылады. «Жоқ» деген жауап берілгенде WS10 және WS11 сұрақтарын қоймай, келесі модульге көшу керек; (бұл сұрақтар мұндай дәретханалар үй шаруашылығының басқа мүшелерімен бірге қолданылатыны туралы және қанша үй шаруашылығы бірлескен дәретхана қолданатыны немесе ол қоғамдық дәретхана екені туралы ақпарат жинау мақсатында бірлесіп қолданылатын дәретханаларға қатысты ғана қойылады).
Нақты қай сұрақты қалдырып кету керектігін түсіну аса маңызды, себебі керісінше жағдайда (а) респондентке орынсыз сұрақ қойылуы мүмкін, (b) іс жүзінде қолданылуы тиіс тұтас бір бөлім қателесіп өткізіліп жіберілуі мүмкін.
Сұрақ түрлері.
Сұрақнамада бірнеше сүзгі-сұрақтар бар. Бұл сұрақтар респонденттерге қойылмайды, оны интервьюерлер белгілі бір сұрақтарды қалдырып кету керек пе, соны анықтау үшін пайдаланады. Мысал: 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамасының «Емшек ему және Тамақ рационы» модуліндегі BD1 сұрағы.
Интервьюерлер дауыстап оқымайтын, алдыңғы жауаптарға немесе бақылауларға сүйене отырып кодтайтын сүзгі-сұрақтар ашық сұр түспен бөліп көрсетілген. Мысал: Үй шаруашылығы сұрақнамасының «Үй шаруашылығы сипаттамасы» модуліндегі HC3 сұрағы.
Бірнеше кодталған жауаптарға рұқсат ететін сұрақтардың жауап санаттарын белгілеу үшін әріптер пайдаланылады. Мысал: Әйелдерге арналған сұрақнаманың «Ана мен нәрестенің денсаулығы» модуліндегі MN17 сұрағы.
Бір ғана жауап кодталған сұрақтардың жауап категорияларын белгілеу үшін цифрлар пайдаланылады. Мұндай сұрақтар барлық сұрақнамаларда көптеп кездеседі.
«БМ» - «Білмеймін» деген жауаптың қысқарған түрі ретінде пайдаланылады.
'8', '98', '998' және '9998' цифрлық кодтар «БМ» жауабы үшін пайдаланылады; '6', '96', '996' және '9996' кодтары «Басқасы» деген жауаптар үшін пайдаланылады.
Жауап санаттарын белгілеу үшін әріптер пайдаланылатын сұрақтарда X - «Басқасы» деген жауап үшін, Y – «Жоқ/Ешкім/Ешқашан» деген жауап үшін, ал Z – «БМ» деген жауап үшін пайдаланылады.
Кейбір модульдер тізілімдерді - көптеген адамдар немесе заттар туралы бір типті ақпараттар тізілімін қамтиды. Мысалы, үй шаруашылығының 5 жастан асқан барлық мүшелеріне қатысты білімі және даярлық деңгейі туралы мәліметтер енгізілетін Үй шаруашылығы сұрақнамасының «Білім беру» модуліндегі тізілім түрі.
Өткізіп жіберу командасы (тізілімдерді қоспағанда) жауаптар санатының оң жағына, әдетте жеке бағанға қойылады және интервьюердің ауысатын келесі сұрағының нөмірімен беріледі. Мысалы, Үй шаруашылығы сұрақнамасының «Сумен жабдықтау және санитария» модулінің WS1 сұрағында: 11рWS6 қажетсіз сұрақ бағанында көрсетілген, мұнда «Тұрғын үйге кіргізілген су» деген жауап берілсе және сіз «11»-ді белгілесеңіз, әрі қарай WS6 сұрақты қою керек.
Респонденттен бір деректі нақтылау қосымша сұрақ қою қажеттігін білдіреді және «Нақтылаңыз/нақтылаушы сұрақ қойыңыз» деген сөздермен немесе «Тағы не айтасыз?» деген сұрақ түрінде беріледі.
Жетелеуші сұрақтар/еске түсіру респондентке осы тақырып бойынша қандай жауап күтілетінін тікелей нұсқау үшін пайдаланылады. Мысалы, үй шаруашылығы мүліктеріне қатысты респонденттің барлық қолда бар мүлкін тізбелеп беруін ғана емес, сұрақнамада жеке сұрақ түрлерінде, мысалы «Электр жарығы?» деген сұрақ түрінде тізімделген мүлік түрлерін растауын немесе растамауын сұрайды.
Кейбір жағдайларда кейбір сөздер қарамен жазылады немесе асты сызылып беріледі. Ол қандай да бір тармақты бөліп көрсету үшін немесе осы сұраққа жауап алғанда нақты қай мәліметтерді алу керектігін интервьюердің есіне салу үшін жасалады. Мысалы, WS1 сұрақта (Үй шаруашылығы сұрақнамасының «Сумен жабдықтау және санитария» модулі) бір ғана ауыз су көзін белгілеу қажеттілігіне назар аударту үшін «негізгі» деген сөздің асты сызылған («негізгі»).
«Басқасы» деген жауаптың кодынан кейін әрдайым «көрсетіңіз» деген нұсқау тұрады. Бұл егер «Басқасы» деген жауап белгіленсе, сізге арнайы бөлінген жерде нақты жауабын көрсету қажет екенін білдіреді.

2-параграф. Пікіртерімді қалай жүргізу керек?

Интервьюер мен респондент бір-бірімен таныс емес; сондықтан интервьюердің басты мақсаттарының бірі - респондентпен байланыс орната білу. Респонденттің сіз туралы алған алғашқы әсері оның зерттеуге қатысқысы келетін ниетінің тууына әсер етеді. Бірінші кездесуге келгенде сіздің ұқыпты киініп келуіңіз және жылы шырай танытуыңыз керек.
Респондентпен кездескен кезде Сізге ең алдымен атыңызды, өзіңіз жұмыс істейтін ұйымды атап, зерттеу мақсаттары мен респонденттен не күтілетіні туралы әңгімелеп, өзіңізді таныстыру қажет. Уақытыңызды алатын зерттеуге қатысы жоқ сұрақтарды ұзақ уақыт бойы талқылаудың қажеті жоқ.
Респондентпен қарым-қатынас орнатқан соң, респондент өзінен не туралы сұрап жатқанын түсінуі үшін баяу және анық сөйлеп, сұрақтарыңызды қойыңыз. Сұрақ қойған соң кідіріс жасап, респонденттің ойлануына уақыт беріңіз. Егер респондент өзін асықтырып отырғанын немесе өз пікірін айтуға мүмкіндік бермей отырғанын байқаса, «Білмеймін» деп жауап беруі немесе дәл жауап бермеуі мүмкін.
Төменде Сізге пікіртерімді қалай жүргізу керектігі туралы бірқатар нақты ұсыныстар берілген.
Сіз зерттеу мақсатын және әр сұрақтың мағынасын толық түсінетініңізге көз жеткізіңіз. Ол сіздің қойылған сұрақтарға жеткілікті әрі нақты жауап ала алатыныңызды түсінуіңізге көмектеседі.
Зерттеу жүргізу кестесі туралы ұмытпаңыз және өзіңіздің командада жұмыс істейтініңізді әрдайым есте ұстаңыз. Пікіртерімге тым көп уақыт жұмсамаңыз және өте жылдам жүргізбеңіз.
Сұрақтарды қалай жазылып тұрса, дәл солай оқыңыз. Сұрақты болмашы өзгертіп айтудың өзі оның мағынасын өзгертуі мүмкін.
Сұрақтарды дәл сұрақнамада берілген ретпен оқыңыз. Сұрақтардың жүйесін бұзбаңыз.
Респондент екі сұраққа бірден жауап берсе де, барлық сұрақтарды оқып шығыңыз. Сізге әр сұрақты жеке-жеке қою қажет екенін түсіндіріңіз немесе «....Мен дұрыс түсіндім бе?» деп сұраңыз немесе «Қайталап жіберіңізші…» деп айтыңыз, сосын сұрақ қойыңыз.
Респонденттің өзін еркін ұстауына мүмкіндік туғызыңыз, бірақ өз сұрақтардың жауабын ойына салмаңыз. Мысалы, әйелдердің әртүрлі контрацепция әдістерін есіне түсіруіне «көмектеспеңіз». Респондентке «көмек» беретін жағдайлар мыналар: мысалы, нақтылайтын сұрақтар немесе ақпаратты пайдалану жағдайлары респонденттің есіне қандай да бір күнді, жасын және ұзақтығын түсіру үшін сұрақнамада нақты көрсетілген және сізді пікіртерім жүргізуге оқытқан кезде қарастырылған тақырыптар болып табылады.
Егер сұраққа жауап беру қажет емес деп көрсетілген болса ғана сұрақты жауапсыз қалдырыңыз. Жауапсыз қалдырылған сұрақты кейіннен өңдеу қиын. Сұрақнамалар редакциялау және деректерді енгізу үшін орталық офиске келіп түскенде, сіз ол сұрақты қоюды ұмытып кеткендей пікір қалыптасуы мүмкін. Нөлдік жауап берілгенде, әрдайым '0' деп белгілеңіз. Кейбір сұрақтар бойынша әуелден «БМ» коды қарастырылған және сіз респонденттің жауап бере алмағанына көз жеткізсеңіз, осы кодты белгілеңіз. Сұрақнамада әуелден «БМ» қарастырылмаған сұрақтарда респонденттен қандай да болмасын бір жауап алу керек. Ол мүмкін болмаған жағдайда сұрақнамаға тиісті белгі соғыңыз.
Респонденттің жауабын дереу жазып алыңыз. Жауаптарды кейіннен сұрақнамаға көшіріп жазу үшін ешқашан қойын дәптерге жазбаңыз.
Үй шаруашылығынан кетпей тұрып, сұрақнаманың дұрыс толтырылғанына көз жеткізу үшін оны толық тексеріп шығыңыз.
Респондентке бірлесіп жұмыс жасағаны және сізге уақыт бөлгені үшін алғыс айтыңыз. Болашақта осындай пікіртерім жүргізуге (қайта келуге) мүмкіндіктер жасаңыз. Респондент жылы шырай және қонақжайлылық танытса да, оның үйінде ұзақ уақыт кідірмеңіз.
Алғашқы әсердің жағымды болуына жағдай жасаңыз.
Сыртқы түріңізге қарап, респонденттің ойында сіз туралы алғашқы әсер қалыптасады. Сіздің киіну стиліңіз пікіртерімнің ойдағыдай жүргізілуіне әсер етуі мүмкін. Қарапайым әрі мұнтаздай таза киініңіз.
Алғашқы кездесуде респондент өзін қысылып-қымтырылмай ұстауы үшін қолыңыздан келгенді жасаңыз. Ойланып, мұқият таңдап алынған бір-екі ауыз сөзіңізбен сіз респонденттің пікіртерімге қатысуына қолайлы жағдай жасай аласыз. Респондентті күлімсіреп қарсы алыңыз, содан соң өзіңізді сұрақнамада көрсетілгендей таныстырыңыз.
Қажет болған жағдайда респондентке зерттеу жұмыстары үкіметтің әйелдер мен балалардың мүддесін қорғауға қажетті бағдарлама әзірлеуіне көмектесетінін және респонденттің өз тарапынан осы іске үлес қосқанына зор алғыс білдіретініңізді айтыңыз.
Респондентпен қарым-қатынас орнатыңыз.
Сіз үй шаруашылығына қолайсыз уақытта, мысалы, ас ішетін уақытта, тым ерте немесе кеш бармау жағын қарастырыңыз. Мүмкіндігінше, респонденттердің пікіртерімге жауап беруіне қолайлы уақытты таңдап алыңыз.
Өзіңізді таныстырыңыз, жеке куәлігіңіз бен бейджді көрсетіңіз. Зерттеу мақсаты туралы айтып беріңіз және сізге үй шаруашылығында тұратындардан пікіртерім алу не үшін қажет болғанын сұрақнаманың сәлемдесу бөлігінде қалай жазылып тұрса, нақ сол жерде тұжырымдалғандай түсіндіріңіз.
Құпиялылық деген ұғымның нені білдіретінін түсіндіруге және егер респонденттер сұрақтарға жауап беруге құлықсыз болса, оларды зерттеуге қатысуға көндіруге даяр болыңыз.
Сізді респонденттердің басқа себептермен, мысалы, үй шаруашылығына сауда жасау үшін келетін басқа тұлғалармен шатастырып тұрмағанына көз жеткізіңіз.
Егер респондент пікіртерімге қатысудан бас тартса, мүмкіндігінше сұрақнамада оның себебін көрсетіңіз.
Кез келген жағдайда өзіңізді сабырлы әрі сыпайы ұстаңыз.
Кез келген жағдайда сындарлы әдісті қолданыңыз.
Ешқашан кешірім сұрағандай қалыпта сөйлемеңіз және ешқашан «Сіздің қолыңыз бос емес пе?» деген нысанда сұрақ қоймаңыз. Ондай сұрақ сіз өз мақсатыңыз туралы түсіндіргенге дейін респондентті бас тартуға итермелеуі мүмкін. Оның орнына респондентке былай деңіз: «Мен сізге бірнеше сұрақ қояйын деп едім».
Алынған ақпарат құпия сақталатынын баса айтыңыз.
Респонденттен алынған мәліметтер толық құпия сақталатынын міндетті түрде баса айтыңыз. Респондентке сіз жинаған мәліметтер толық құпия сақталатынын, кез келген жеке есімдер қандай да бір мақсаттарға пайдаланылмайтынын және есеп құру кезінде барлық ақпараттың біріктірілетінін және ешқандай есім көрсетілмейтінін түсіндіріңіз. Респондентке дұрыс жеткізу үшін оған түсінікті тілде сөйлеңіз. Еш уақытта басқа пікіртерімдер туралы мысал келтірмеңіз және басқа пікіртерімді басқа интервьюерге, редакторға немесе супервайзерге немесе қандай да бір өзге адамға респонденттің көзінше оқып бермеңіз. Бұл респонденттің сізге деген сенімін жоғалтады.
Тиісті жауап алу үшін нақтылаушы сұрақтар қойыңыз.
Сізге сұрақтарды сұрақнамада нақты қалай қойылса, сол нысанда қою керек. Егер сізге респонденттің бір жауабы екіншісіне қайшы келетін болып көрінсе, жанама немесе кейбір қосымша сұрақтарды қоя отырып, алғашқы сұраққа толық жауап алу үшін нақтылауыңыз керек. Бұл процесс нақтылау деп аталады. Нақтылау процесінде сұрақтар бейтарап формада және респондентті белгілі бір жауапқа итермелемейтіндей етіп құрылуы тиіс. Алғашқы қойылған сұрақтың мағынасы өзгеріп кетпегеніне көз жеткізіңіз.
Егер респондент күрделі сұраққа жауап іздеп ойланып отырса, кідіріс жасап, күте тұрыңыз.
Қажет болғанда респонденттің жауабын түсіндіруін сұраңыз. Бәлкім сіз оны қате түсінген боларсыз.
Респондент берген жауаптардың бір-біріне қайшы келмеуін тексеріңіз. Сұрақнаманы респондентпен әңімелесу құралы ретінде пайдаланыңыз. Берілген жауаптарды түсінуге және есте сақтауға тырысыңыз, олар бір-біріне қайшы келетін болса, тиісті сұрақтарды қайталап қойыңыз. Алайда респонденттерге еш уақытта сіз респонденттің адалдығын немесе жауаптарының бірізділігін тексеріп отырғандай болып көрінетін ескертулер жасамаңыз.
Респонденттердің сұрақтарына жауап беру.
Сіздің сұрақтарыңызға жауап беруге келісім бермес бұрын респондент сізге зерттеу туралы бірнеше сұрақ қоюы, сонымен қатар өзін пікіртерім жүргізу үшін қандай негізде таңдап алғаныңыз және пікіртерімнің өзіне қандай көмегі болатыны туралы сұрауы мүмкін. Ашық әрі жылы шыраймен жауап беріңіз. Респондент пікіртерім қанша уақыт алады деп сұрауы мүмкін. Сұрақнаманы толтыруға қанша уақыт кететінін дәл айтыңыз.
Респондентпен оңаша жұмыс істеу.
Пікіртерімді алу барысында бөгде адамдардың болуы респонденттің шынайы әрі ашық жауап беруіне кедергі келтіруі мүмкін. Сондықтан респондентпен пікіртерімді тек оңаша жүргізу және барлық сұрақтарға респонденттің өзі ғана жауап беруі маңызды. Бұл респонденттерге тым жеке және құпия болып көрінуі мүмкін бірнеше тақырыпты қамтитын Әйелдерге арналған сұрақнаманы толтыру кезінде аса маңызды. Бөтен адамдар қатысқан жағдайда респондентке кейбір сұрақтардың тым жеке басқа қатысты болып табылатынын, оңаша әңгімелесуді талап ететінін түсіндіріңіз.
Күдіктенетін респонденттермен жұмыс істеу.
Респондент «Білмеймін» деп қана жауап беретін, іске қатысы жоқ жауаптарды айтатын, қызығушылық танытпайтын немесе алдында айтқан жауабына қайшы жауап беретін жағдайлар да кездесуі мүмкін. Барлық жағдайда респонденттің сұрақтарға қызығушылығын туғызуға тырысыңыз. Пікіртерімге қатысы жоқ тақырыпта (мысалы, респонденттің туған қаласы немесе ауылы, ауа райы, күнделікті істері және т.б. туралы) бірнеше минут әңгімелесіп алуға болады.
Бейтарап ұстанымда болыңыз.
Пікіртерім жүргізу кезіндегі басты қиындық – жауаптарды әлеуметтік қалаулылық жағына қарай бұрмалау; бұл термин респонденттердің интервьюерлерге өздері туралы жағымды әсер қалдыруға тырысуын білдіреді. Сұрақтардың шетін сипаты респонденттерді өз жауаптарын саяси тұрғыдан әдепті немесе әлеуметтік тұрғыдан қабылдауға болатындай етіп құруға итермелеуі мүмкін. Сұрақнаманың қатаң әлеуметтік нормаларға (мысалы, діни немесе мәдени санаға сәйкестік) немесе әдетте жағымды не жағымсыз болып саналатын ұстанымды ұстануға/қызметтерді орындауға/заттарды тұтынуға байланысты тармақтарына дұрыс әрі шынайы жауаптар емес, «әлеуметтік тұрғыдан қабылдауға болатын» жауаптар берілуі мүмкін. Жауаптардың әлеуметтік қалаулылық жағына қарай бұрмалануын азайту үшін бейтарап ұстаным ұстану және мысалы, мәдени және діни құндылықтарға, саяси көзқарастарға және т.б. өз көзқарасыңызды білдірмеу маңызды.

3-параграф. Интервьюерлердің рөлі

Деректер жинауда интервьюерлер маңызды рөл атқарады және осы іс-шараның түпкілікті нәтижесі олардың пікіртерімді қалай алуына байланысты болады. Сәйкесінше, жалпы жетістік интервьюерлердің жұмысының сапасына байланысты. Сондықтан сіздің пікіртерімді респонденттермен жүйелі түрде жүргізуіңіз маңызды.Егер жауап түсініксіз болса, сізге оны нақтылау қажет.
Жалпы интервьюерлердің міндеттері мыналардан тұрады:
Іріктеме бойынша өзіне бекітілген үй шаруашылықтарының құрылымы мен орналасқан орнын анықтау және сұрақнамаларды қолдану қағидаларын сақтау;
Критерийлерге сай келетін барлық респонденттерді анықтау;
Өзіне бекітілген үй шаруашылығындағы критерийлерге сай келетін барлық респонденттерден пікіртерім алу;
Барлық сұрақтардың қойылғанына көз жеткізу мақсатында толтырылған сұрақнамаларды тексеру;
Бірінші рет немесе екінші рет қатынағанда әртүрлі себептермен пікіртерім алынбаған респонденттерге пікіртерім жүргізу үшін қайтадан бару;
Респонденттің пікіртерім алу барысында бар зейінімен жауап беруіне мүмкіндік жасай отырып, берілетін мәліметтердің дұрыстығын қамтамасыз ету;
Жұмыс барысында туындаған қиындықтар туралы жергілікті жерде жұмыс істейтін редакторға және супервайзерге арнап арнайы журналда түсіндірме жазбалар дайындау.

3. Үй шаруашылығы сұрақнамасы

4-параграф. Үй шаруашылығы туралы ақпарат панелі

Үй шаруашылығы сұрақнамасының мақсаты – зерттелетін халықтың, үй шаруашылықтарының жалпы сипаттамалары және үй шаруашылықтарының орналасқан жерлері туралы ақпарат алу. Сіз оны Әйелдерге арналған жеке сұрақнама бойынша пікіртерім критерийлеріне сай келетін әйелдер мен 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнама бойынша пікіртерім алынатын бес жасқа дейінгі балалардың аналарын/қамқоршыларын не осы балаларға күтім жасайтын адамдарды анықтау және маңызды ақпарат жинау үшін пайдаланасыз.
Үй шаруашылығы туралы ақпарат панелі жоғарғы (HH1–HH7) және төменгі (HH9–HH17) панельдерден тұрады. Әдетте, жоғарғы панель үй шаруашылығына барғанға дейін толтырылады. Супервайзеріңіз ол үшін қажетті барлық ақпаратты сізге нақты үй шаруашылығы бекітілген соң береді.
HH1. Кластер нөмірі.
Кластер нөмірін супервайзердің нұсқауларына сәйкес көрсетіңіз.
HH2. Үй шаруашылығының нөмірі.
Үй шаруашылығының нөмірін супервайзердің нұсқауларына сәйкес көрсетіңіз.
HH3. Интервьюердің аты-жөні мен нөмірі.
Тегіңізді және сізге дайындық кезінде берілген сәйкестендіру нөмірін көрсетіңіз.
HH4. Супервайзердің аты-жөні мен нөмірі.
Бұл бағанды толтырмаңыз. Супервайзер кейіннен өзінің аты-жөні мен нөмірін жазады.
HH5. Пікіртерім жүргізілген күн/ай/жыл.
«Күні, айы, жылы» форматында пікіртерім жүргізілген күнді көрсетіңіз. Егер сіз үй шаруашылығына бірінші рет барған кезде пікіртерімді аяқтай алмай, екінші рет барғанда аяқтасаңыз, пікіртерім алған күн ретінде нақты пікіртерім жүргізілген күнді белгілеңіз. Басқаша айтқанда, Үй шаруашылығы сұрақнамасын толық толтырған күнді немесе пікіртерім жүргізілмеген және бұл үй шаруашылығынан пікіртерім алуға әрі қарай әрекеттер жасалмайтыны белгілі болған күнді көрсеткен дұрыс.
HH6. Өткен жері.
Супервайзердің нұсқауларына сәйкес тұрғылықты жердің кодын белгілеңіз. Бұл ақпарат алдын ала белгілі болады және сізге үй шаруашылығының қалалық немесе ауылдық жерде орналасқанын анықтаудың қажеті болмайды.
HH7. Өңір.
Супервайзердің нұсқауларына сәйкес өңірдің кодын белгілеңіз.
HH1–HH7 тармақтарын толтырған соң, респондентпен жүргізілетін пікіртерімді мына сөздермен бастаңыз:
«Біз Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитетіненбіз. Біз балалардың, отбасылардың және үй шаруашылықтарының жағдайына зерттеу жүргізіп жатырмыз. Мен сізбен осы тақырыпта сөйлессем деп едім. Пікіртерім шамамен 25 минут уақытыңызды алады. Сізден алынған мәліметтердің барлығы қатаң құпия сақталады және иесі көрсетілмейді. Пікіртерімді бастасам бола ма?»
Жағдайға байланысты кіріспе сөзді өзгертіп айтуыңызға болады. Бірақ өзіңізді таныстырған кезде міндетті түрде мыналарды айтыңыз:
орындаушы ұйымның атауы;
зерттеу тақырыбы;
пікіртерімнің болжамды ұзақтығы;
оның құпиялылығы және кіммен әңгімелескіңіз келетіні туралы.
Рұқсат алған соң, пікіртерімді бастаңыз. Егер респондент пікіртерімге қатысудан бас тартса, оған алғыс білдіріңіз және өзіңізге бекітілген келесі респонденттен пікіртерім алыңыз. Кейіннен осы бас тарту себебін супервайзеріңізбен талқылаңыз; сіз немесе команданың басқа мүшесі осы үй шаруашылығынан пікіртерім алуға тағы да тырысып көрсін. Бұл сіздің бас тартуды қалай сипаттауыңызға байланысты болады. Алайда үй шаруашылықтарының зерттеуге қатысуы ерікті болып табылатынын және әлеуетті респонденттерді пікіртерімге қатысуға мәжбүрлеуге жол берілмейтінін естен шығармаңыз.
HH9 сұрағы («Үй шаруашылығына жүргізілген пікіртерім нәтижесі») Үй шаруашылығы сұрақнамасын толтырған соң немесе үй шаруашылығынан пікіртерім алуға барлық әрекеттер жасалғаннан кейін толтырылады.
HH9. Үй шаруашылығына арналған пікіртерім нәтижесі.
Жүргізілді. Үй шаруашылығы сұрақнамасы толтырылса, '01'-ді қоршаңыз.
Үй шаруашылығы мүшелерінің немесе пікіртерімге қатыса алатын адамдардың интервьюер барған кезде үйде болмауы. Егер тұрғын үйде адамдар тұрып жатса, бірақ ол үйдің адамдарының ешқайсысы үйінде болмаса немесе үйде үй шаруашылығындағы жас бала ғана болса не үй шаруашылығының ересек мүшесі сырқат, керең немесе ақыл-есі кем болса және сіз үй шаруашылығына бірнеше рет барып, онда үй шаруашылығының қандай да бір құзыретті мүшесімен әңгімелесе алмаған болсаңыз, '02'-ні белгілеңіз.
Үй шаруашылығының барлық мүшелерінің ұзақ уақыт бойында үйде болмауы. Егер үйде ешкім болмаса, ал көршілері бірнеше күнге немесе аптаға дейін үйде ешкім болмайтынын айтса, '03'-ті белгілеңіз.
Пікіртерімге қатысудан бас тарту. Егер үй шаруашылығы пікіртерімге қатысудан бас тартса, '04'-ті белгілеңіз.
Бос тұрған үй/адам тұрмайтын орын-жай. Егер сізге бекітілген үй-жай бос тұрса, яғни оның іші бос және ішінде не жиһаз, не тұрғындар болмаса, ондай үй-жай бос тұрған үй-жай деп аталады, ондай жағдайда сізге '05'-ті белгілеу керек. Басқа жағдайларда үй-жай тұрғын үй бірлігі болып табылмауы мүмкін. Бұл дүкен, шіркеу, мектеп немесе үй-жай дәрежесінде пайдаланылмайтын басқа нысан болуы мүмкін. Бұл үй-жайдың не артында, не үстінде ешқандай тұрғын үй бірлігі жоқ екеніне көз жеткізген соң, '05'-ті белгілеңіз.
Үй-жай бұзылған. Егер тұрғын үй өртеніп кетсе немесе қандай да бір себептермен бұзылған болса, '06'-ны белгілеңіз.
Үй-жай табылмады. Егер сіз айналадағы адамдардан тізімдемеде көрсетілген тұрғын үй туралы немесе үй шаруашылығының иесі туралы сұрастырсаңыз да, тұрғын үйді таба алмасаңыз, '07'-ні белгілеңіз. Сіз өзіңізге берілген үй шаруашылығының иесін іздемейтініңізді есте сақтаңыз. Мұндай есімдер зерттеу жүргізу үшін үй шаруашылығын іріктеген кезде сол үй шаруашылығының мүшелері тұрып жатқан тұрғынжай бірлігінің мекенжайын анықтау үшін ақпарат ретінде ұсынылады. Сіздің мақсатыңыз – үй шаруашылығының мүшелері тұрып жатқан тұрғын үйді немесе орынды табу.
Басқа. Егер сіз Үй шаруашылығы сұрақнамасын қандай да бір себеппен толтыра алмасаңыз, '96'-ны белгілеңіз және себебін арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. «Басқа» деген нәтиже кодының, мысалы үй шаруашылығында тұрып жатқан респонденттің әрекетке қабілетсіздігі (және үй шаруашылығының ешқандай ересек мүшесінің болмауы); сұрақнаманың жартылай толтырылуы болуы мүмкін. Соңғысы сіздің пікіртерімді бастағаныңызды, бірақ оны біршама толтырғаннан кейін тоқтап қалғаныңызды білдіреді. Басынан аяғына дейін толтырылған, бірақ бірнеше сұрағы немесе модулі жауапсыз қалған үй шаруашылығы сұрақнамасын «жартылай толтырылған» деп санамау керек.
HH10, HH11, HH12 және HH14 сұрақтары Үй шаруашылығы сұрақнамасы толтырылған соң толтырылады.
HH10. Үй шаруашылығы сұрақнамасына жауап берген респондент.
Үй шаруашылығы сұрақнамасына жауап берген респонденттің аты-жөні мен жол нөмірін жазыңыз (Үй шаруашылығы тізімдемесі, HL1 және HL2 бағандары).
HH11. Үй шаруашылығы мүшелерінің жалпы саны.
Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL1 бағанында үй шаруашылығының қанша мүшесі көрсетілгенін санаңыз және қорытынды санды жазыңыз. Әдетте, бұл Үй шаруашылығының тізімдемесінде көрсетілген үй шаруашылығының соңғы мүшесінің жол нөмірі болады.
HH12. 15–49 жас аралығындағы әйелдердің саны.
15 – 49 жас аралығындағы әйелдердің жалпы санын көрсетіңіз; бұл - Әйелдерге арналған жеке сұрақнама бойынша пікіртерім критерийлеріне сай келетін әйелдер. Олардың саны HL7 бағанында белгіленген нөмірдің жалпы саны бойынша анықталады.
HH14. 5 жасқа дейінгі балалардың саны.
5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнама бойынша критерийлерге сай келетін бес жасқа дейінгі балалардың жалпы санын көрсетіңіз. HL7B бағанындағы белгіленген жол нөмірі - жалпы бала саны ретінде есептеледі. Осы балалардың анасына немесе оларға негізгі күтім жасайтын адамдарға 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнама бойынша пікіртерім жүргізіледі.
HH13 және HH15 сұрақтары осы үй шаруашылығының барлық сұрақнамалары толтырылғаннан кейін толтырылады.
HH13. Әйелдерге арналған толтырылған сұрақнамалар саны.
Үй шаруашылығында тұрып жатқан әйелдерден пікіртерім алуға арналған барлық жеке сұрақнамаларды толтырған соң, бұл жерге толтырылған сұрақнамалардың санын көрсетіңіз.
HH15. 5 жасқа дейінгі балалар туралы толтырылған сұрақнамалар саны.
Осы Үй шаруашылығында тұрып жатқан бес жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамаларды толтырған соң, толтырылған сұрақнамалардың санын көрсетіңіз.
Егер үй шаруашылығындағы барлық пікіртерімдер табысты жүргізілсе (WM7, және UF9-дағы пікіртерім нәтижелері – «жүргізілді»), онда HH13 және HH15-тегі сандар критерийлерге сай келетін әйелдердің (HH12) және бес жасқа дейінгі балалардың (HH14) жалпы санына сәйкес келуі тиіс. Әйелдерге арналған жеке сұрақнама бойынша сұралған әйелдердің саны үй шаруашылығында тұратын, пікіртерім критерийлеріне сай келетін әйелдер санынан мейлінше артпауы тиіс болғандықтан, HH13-тегі сан HH12-дегі саннан артпауы тиіс. сонымен қатар HH15 және HH14-те де дәл осылай болуы тиіс.
HH16. Жергілікті жерде жұмыс істейтін редактордың аты мен нөмірі.
Бұл бағанды толтырмаңыз. Кейінірек жергілікті жерде жұмыс істейтін редактор толтырылған сұрақнамаларды тексергенде өзінің аты-жөні мен нөмірін жазады.
HH17. Деректерді енгізу жөніндегі бас оператордың аты мен нөмірі.
Бұл бағанды толтырмай қалдырыңыз. Кейінірек деректерді енгізу жөніндегі бас оператор өзінің аты-жөні мен нөмірін көрсетеді.
HH18. Уақытты жазыңыз.
Үй шаруашылығына пікіртерім жүргізуді бастаған уақытты 24-сағаттық форматта жазыңыз. Мысалы, егер сағат 16.10 болса, «Сағат» деп 16-ны, «Минут» деп 10-ды көрсетіңіз.
Егер сағатты немесе минутты белгілейтін сан 10-нан аз болса, оның алдына нөл қойыңыз. Минут санын дөңгелектемеңіз – өзіңіздің сағатыңыз көрсетіп тұрған дәл минут санын жазыңыз.

5-параграф. Үй шаруашылығының тізімдемесі

Үй шаруашылығы - бірге тұратын, өз табыстары мен мүлкін толықтай немесе ішінара біріктіретін және тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді бірлесіп тұтынатын бір немесе одан да көп жеке тұлғалардан құралған экономикалық субъект¹.
¹«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы № 257-IV Заңы
Үй шаруашылығы мынадай:
туыстық қатынастармен байланысатын немесе туыс болып табылмайтын;
бір тұрғын үй бірлігінде бірге тұрып жатқан;
бір ер адамды немесе бір ересек әйелді үй шаруашылығының иесі деп танитын;
бірдей жағдайда тұрып жатқан және бір бүтін болып саналатын адамдар немесе адамдар тобы ретінде анықталады.
Кейбір жағдайларда бір тұрғын үй бірлігінде бір топ адам бірге тұрады, бірақ мұнда әр адам тұратын орындарын бөлек ұйымдастырады; бұл адамдарды бір адамнан тұратын жеке үй шаруашылықтары деп санаған дұрыс. Үй шаруашылығының құрамында бірге тұратын және бірге тамақтанатын үй қызметшілері, туыстар және басқа да жұмысшылар (тіпті олар демалыс күндерін басқа жерде өткізіп, ал аптаның қалған күндерін үй шаруашылығында өткізетін болса да) үй шаруашылығының мүшелер санына кіргізілуі тиіс. Бірге тұрып, бірге тамақтанатын, бірақ туыстық қатынасы жоқ үш адам бір үй шаруашылығы болып саналады.
Жатақхана, әскери лагерь, мектеп-интернат немесе түрме сияқты (сондай-ақ, институционалдық халық деп аталатын) ұжымдасып тұру мекемелері үй шаруашылықтары болып саналмайды.
Пікіртерім жүргізу үшін сізге нақты үй шаруашылықтары бекітіледі. Сіз баратын үй шаруашылықтары тізім құрған кезде алдын ала топтарға бөлінеді.
«Отбасы» және «үй шаруашылығы» ұғымдары арасында айырмашылық бар. Біріншісі-адамдардың қан тектестігіне және некеге негізделген бірлестігі. Екіншісі біздің зерттеуде экономикалық/әлеуметтік бірлікті анықтау дәрежесінде пайдаланылады. Жеке үй шаруашылығының құрамына қандай адамдар кіретінін анықтап алу үшін жоғарыда аталған үй шаруашылығы белгілерін ескеруге және қолдануға тиіссіз.
Үй шаруашылығының тізімдемесінде HL1 «Жол нөмірі» деген тармаққа назар аударыңыз. Бұл нөмір тізімге енгізілетін әрбір адамды белгілеу үшін пайдаланылады. Сізге осы үй шаруашылығында тұратын барлық адамдардың толық тізімін алу керек, бірақ бұл бағанды толтырудың немесе онда бірдеңелер жазудың қажеті жоқ, себебі нөмірлері белгілі. Бұл - аса маңызды нөмір; Үй шаруашылығының тізімдемесін толтырған соң, үй шаруашылығы мүшелеріне осы жол нөмірлері беріледі, осы адамдар осы үй шаруашылығында толтырылатын барлық сұрақнамаларда осы нөмірмен белгіленеді.
Сіздің пікіртерімді мынадай сөздермен бастауыңыз керек:
«Ең алдымен маған үй шаруашылығының басшысынан бастап, әдетте осында тұрып жатқан барлық адамдардың аты-жөндерін айтып шығыңызшы».
Үй шаруашылығы басшысының аты-жөнін 01-жолға жазыңыз. Үй шаруашылығының барлық мүшелерінің аты-жөндерін (HL2), үй шаруашылығының басшысымен туыстық деңгейін (HL3) және жынысын (HL4) жазыңыз. Осыдан кейін мынадай сұрақ қойыңыз:
«Қазір үйде жоқ болса да, мұнда тағы да басқа адамдар тұра ма?»
Егер тұратын болса, олар туралы мәліметтердіHL2–HL4-ке жазыңыз. Сосын HL5-тен бастап әр адам бойынша жеке-жеке сұрақтарды қоя беріңіз.
Үй шаруашылығының басқа мүшелері басшы деп таныған үй шаруашылығында тұратын оның бір мүшесі үй шаруашылығының басшысы болып табылады. Бұл адам жасына (ең үлкені), жынысына (негізінен ер адам, бірақ міндетті түрде емес), экономикалық жағдайына (негізгі асыраушысы) немесе қандай да бір басқа себептермен оның басшысы деп танылуы мүмкін. Үй шаруашылығының басшысы кім екенін респонденттердің өздері айтуы тиіс. Сізге үй шаруашылығының басшысы кім екенін немесе үй шаруашылығының басшысы деп аталған адамның ол рөлді атқаруға қажетті қасиеттері бар-жоқтығын анықтаудың қажеті жоқ.
Сонымен қатар, үй шаруашылығында 15-тен астам адам тұратын болса, оларды жазып алу үшін қосымша сұрақнама бланкісі қажет болатынын естен шығармаңыз. Ондағы үй шаруашылығы мүшелерінің жол нөмірлерін өзгертуді ұмытпаңыз (16, 17, 18 және т.б.), сондай-ақ қосымша сұрақнама бланкісінің титул бетіне «Жалғасы» деп жазу қажет. Сұрақнаманың негізгі бланкісінің жоғарғы жағына «Жалғасын қараңыз» деп жазу керек. Сұрақнаманың қосымша бланкісінің титул бетіне онда берілген барлық сәйкестендіру нөмірлерін көрсету керек (HH1–HH7). Үй шаруашылығының қалған басқа мүшелері туралы мәліметтерді сұрақнаманың қосымша бланкісіне жазған соң, сізге негізгі сұрақнама бойынша пікіртерімді жалғастыру керек. Үй шаруашылығы сұрақнамасын толтырған соң, екеуі бірге сақталуы үшін қосымша бланкіні негізгі бланкінің ішіне салыңыз.
Үй шаруашылығының тізімдемесі екі кезеңмен толтырылады: ең алдымен тізімдемеде үй шаруашылығының барлық мүшелері көрсетіліп болғанға дейін, үй шаруашылығының барлық мүшелерінің аты-жөндері (HL2), туыстық деңгейлерінің кодтары (HL3) және жынысы (HL4) көрсетіледі. Респондентке үй шаруашылығында тұратын адамдарды атау ұсынылғанда, олардың тізімін құрғанда әдетте олардың үй шаруашылығының иесімен туыстық деңгейі және жынысы көрсетіледі. Осылайша, тізімді жасаған кезде бірінші кезекте көлденеңінен HL2, HL3 және HL4 бағандары толтырылады. Сосын, үй шаруашылығының келесі мүшесіне көшпес бұрын, үй шаруашылығының әрбір мүшесі бойынша HL5–HL15 сұрақтары қойылады.
HL2. Аты.
Үй шаруашылығының басшысынан бастап (үй шаруашылығының респонденті үй шаруашылығының басшысы деп санайтын) үй шаруашылығының әр мүшесінің аты-жөнін жазып алыңыз. Үй шаруашылығының басшысы әрқашан тізімде бірінші жазылады. Респондент жауабына еш уақытта күмәндануға болмайды.
Сондай-ақ үй шаруашылығы мүшелерінің аты-жөндері деректерді талдау кезінде пайдаланылатынын есте ұстаңыз. Сонымен бірге үй шаруашылығының барлық мүшелерінің аты-жөндерін жазып алу қажет, себебі әңгімелесу барысында есімдерін білу қажет болады.
HL3. (Аты-жөні) үй шаруашылығының басшысымен туыстық деңгейі.
Осы адамның үй шаруашылығының иесімен туыстық деңгейіне сәйкес келетіні кодты көрсетіңіз. Үй шаруашылығы тізімдемесінің соңында берілген кодты пайдаланыңыз. Егер респондент үй шаруашылығының иесі болмаса, аса мұқият болыңыз. Әр адамның респондентпен емес, нақты үй шаруашылығының басшысымен туыстық деңгейін көрсеткеніңізге көз жеткізіңіз. Мысалы, егер респондент үй шаруашылығы басшысының әйелі болса және Арман оның інісі екенін айтса, онда Арманды '08' кодымен емес («Ағасы/апасы»), '09' кодымен белгілеу керек («күйеуінің/әйелінің ағасы/апасы»), себебі Арман – үй шаруашылығы басшысының әйелінің ағасы. Мұндай мәліметтерді жинағанда аса мұқият болыңыз, себебі респонденттер үй шаруашылығы басшысының емес, өздерінің туыстық деңгейін айтады.
Егер үй шаруашылығының басшысы алдыңғы некеден баласы бар әйелмен некеде болса, бұл баланың үй шаруашылығының басшысымен туыстық қатынасын '13' деп белгілеу керек («Асырап алған бала/өгей ұл/өгей қыз»). Егер аталған үй шаруашылығының мүшесі үй шаруашылығының басшысымен туыстық қатынаста болмаса, бірақ үй шаруашылығында тұратын үй қызметшісі болса, «14»-ті көрсету керек. Егер үй шаруашылығының қандай да бір мүшесі, мысалы, үй шаруашылығында тұратын досы үй шаруашылығының басшысымен туыстық қатынаста болмаса, '96'-ны көрсетіңіз («Басқа – туыс емес»). Егер респондент үй шаруашылығының қандай да бір мүшесінің үй шаруашылығының басшысымен қандай туыстық қатынаста екенін білмейтін болса, '98'-ді белгілеңіз.
HL4. (Аты-жөні) жынысы кім, ер адам ба немесе әйел ме?
Егер бұл адам ер адам болса '1'-ді белгілеңіз және әйел адам болса '2'-ні белгілеңіз. Есіміне қарап үй шаруашылығы мүшесінің жынысын анықтауға тырыспаңыз. Бұл қателікке ұрындыруы мүмкін. Үй шаруашылығы мүшелерін атаған кезде респондент оның жынысын да айтуы мүмкін, мысалы: «Менің әпкем Айман» деп. Мұндай жағдайда осы үй шаруашылығы мүшесінің жынысын сұраудың қажеті жоқ, себебі респонденттің Айманмен туыстық қатынасын атауының өзі оның әйел адам екенін анықтап отыр. Сондай-ақ, ер адамға да, әйел адамға да тән есімді атағанда, өз бетіңізше шешім жасамаңыз. Тіпті ол есімнің ер (әйел) адамдікі деп ойлап отырсаңыз да, респонденттен осы адамның жынысын нақтылап сұраңыз. Бұл бағанды бос қалдыруға болмайды.
Аты-жөндерінің толық тізімін, туыстық қатынастары мен жыныстарының кодын жазып алған соң, осы бетті HL5-тен бастап әр адам бойынша сұрақ қоя отырып және жауаптарын жаза отырып толтырыңыз. 01 жолдағы үй шаруашылығының иесінен бастаңыз. Үй шаруашылығының барлық мүшелеріне арналған HL5-тен HL15–ке дейінгі барлық сұрақтардың жауаптарын толтырғанша, 01 жолдағы әр адам бойынша HL5-тен HL15 –ке дейінгі барлық сұрақтарды аяқтаған соң, жолдағы 02 адамға ауысыңыз.
HL1, HL2, HL3 және HL4 сұрақтары белгіленген қою сызық, алдымен әр адам бойынша HL5-тен HL15–ке дейінгі осы тармақтарды тігінен толтыру қажеттігін, сосын көлденеңі бойынша бағандарға көшу керектігін білдіреді.
HL5. (Аты-жөні) туған күні.
Егер респондент үй шаруашылығының осы мүшесінің туған күнін білетін болса, айын және жылын көрсетіп жауабын жазып алыңыз. Айды санмен көрсету керек: қаңтар – '01', ақпан – '02', наурыз – '03' және т.б. Егер респондент туған айын білмесе, «Туған айын білмейді» дегенді білдіретін '98' кодын белгілеңіз және туған жылын сұраңыз. Тым болмаса туған жылын анықтауға тырысыңыз. Егер туған жылы да белгісіз болса, '9998'-ді көрсетіңіз.
HL6. (Аты-жөні) неше жаста?
Әр адамның жасын толық жасы түрінде жазыңыз, яғни оның соңғы туған күнінде неше жасқа толғанын жазыңыз. Толық жыл саны туғаннан бастап толық жыл санымен анықталады. Бұл анықтамаға сай алты айлық бала толық бір жасқа толмағандықтан '00' деп белгіленеді. Балалардың

жасы туралы толығырақ мәліметтерді сіз кейінірек жинайтын боласыз.
Бұл бағанды бос қалдыруға болмайды.
Егер үй шаруашылығының егде тартқан мүшелерінің жасын респондентке нақтылаушы сұрақтар қойғаннан кейін де анықтау қиын болса, онда сіз «Білмейді» дегенді білдіретін '98' кодын белгілей аласыз. Шындығында, бұл ол адамның 50 жастан асқанын білдіреді, себебі үй шаруашылығының 50-ге толмаған мүшелерінің жасын көрсеткенде, толық жыл санын көрсету керек. Сонымен қатар редакторыңыз немесе супервайзеріңіз осы адамның жеке сұрақнама бойынша пікіртерім критерийлеріне сай келетін-келмейтіні туралы түсінігі болуы үшін тиісті белгі соғып, осы адамның қай жас диапазонына жататынын көрсетуі керек.
Егер үй шаруашылығы мүшесінің жасы 95-те немесе одан асқан болса, екі жағдайда да '95' деп белгілеңіз.
HL7 және HL7В сұрақтары сәйкесінше осындай критерийлерге қатысты.
HL7. Егер әйелдің жасы 15–49 жас аралығында болса, жол нөмірін белгілеңіз.
Егер осы үй шаруашылығының басшысы - әйел адамның жасы 15–49 жас аралығында болса (15 және 49 жастағы әйелдерді қоса алғанда), осы бағанға басылған жол нөмірін белгілеңіз. Бұл тармақ бойынша респондентке сұрақтар қойылмайды.
HL7B. Егер баланың жасы 0–4 жас аралығында болса, жол нөмірін белгілеңіз.
Егер осы үй шаруашылығының мүшесі болып табылатын баланың жасы 0-4 жас аралығында болса (0 және 4 жастағы балаларды қоса алғанда), осы бағанға басылған жол нөмірін белгілеңіз. Бұл тармақ бойынша респондентке сұрақтар қойылмайды.
0–17 жас аралығындағы балаларға қатысты HL11–HL14 сұрақтарын қойыңыз.
18 жасқа дейінгі барлық балаларға қатысты олардың (туған) ата-аналары Үй шаруашылығының тізімдемесінде көрсетілгенін, олардың тірі екенін және осы үй шаруашылығында тұратынын-тұрмайтынын анықтау қажет. Бұл мәліметтер жалпы халық арасындағы жетім балалардың үлесін есептеу үшін қажет. 18 жасқа дейінгі және одан ересек барлық адамдарға қатысты HL11–HL14 тармақтары толтырылмайды.
HL11. (Аты-жөні) туған анасы тірі ме?
Туған анасы деп биологиялық анасын айтып отырмыз. Көптеген халықтарда адамдар өздері тәрбиелеп отырған басқа адамдардың балаларын, әсіресе күйеуінің асырап алған балаларын немесе апаларының балаларын және т.б. өз балам деп санайды. Респондент сіздің осы баланы туған әйел туралы анықтағыңыз келіп отырғанын түсінгеніне көзіңізді жеткізіңіз.
Баланың туған анасы тірі болса, берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер баланың туған анасы қайтыс болған болса немесе респондент оның өлі-тірі екені туралы бейхабар болса, HL13 сұраққа көшіңіз. Керісінше жағдайда келесі бағандағы сұрақты қойыңыз.
HL12. (Аты-жөні) туған анасы осы үй шаруашылығында тұра ма?
Егер баланың туған анасы тірі болса, оның осы үй шаруашылығында тұратын-тұрмайтынын анықтау керек. Егер баланың туған анасы осы үй шаруашылығында тұратын болса, оның кім екенін анықтаңыз (ол Үй шаруашылығының тізімдемесінде көрсетілуі тиіс), оның жол нөмірін арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер баланың анасы үй шаруашылығының мүшесі болмаса (ол Үй шаруашылығының тізімдемесінде көрсетілмесе), '00'-ді белгілеңіз.
HL13. (Аты-жөні) туған әкесі тірі ме?
Туған әкесі деп биологиялық әкесін айтып отырмыз. Көптеген халықтарда адамдар өздері тәрбиелеп отырған басқа адамдардың балаларын, әсіресе күйеуінің асырап алған балаларын немесе апаларының балаларын және т.б. өз балам деп санайды. Респондент сіздің осы баланың туған әкесі туралы анықтағыңыз келіп отырғанын түсінгеніне көзіңізді жеткізіңіз.
Баланың туған әкесі тірі болса, берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер баланың туған әкесі қайтыс болған болса немесе респондент оның өлі-тірі екені туралы бейхабар болса, HL15 сұрақа көшіңіз. Керісінше жағдайда келесі бағандағы сұрақты қойыңыз
HL14. (Аты-жөні) туған әкесі осы үй шаруашылығында тұра ма?
Бұл сұрақтардың жауаптарын дәл HL12 сұрағының жауабы сияқты белгілеңіз. Егер әкесінің жол нөмірі HL14-сұрақтың жауабында көрсетілсе, HL15-сұраққа көшіңіз.
HL15. 0–14 жастағы балалар үшін. (Аты-жөні) күтім жасайтын негізгі адам кім?
Егер үй шаруашылығының мүшесі 0-14 жастағы бала болса (бұған 14 жастағы балалар да жатады), оның осы бағандағы анасының немесе оған негізгі күтім жасайтын адамның жолының нөмірін жазыңыз.
Егер бала анасымен бірге осы үй шаруашылығында тұратын болса, HL12-сұрақтағы сұрақ нөмірін көшіріп алыңыз және бұл сұрақты қоймаңыз. Егер HL12- сұрағы толтырылмаса немесе онда «00» көрсетілсе, балаға негізгі күтімді кім жасайтынын анықтау үшін осы сұрақты қойыңыз. Бұл адам үй шаруашылығының мүшесі бола алады.
Егер үй шаруашылығының мүшесі бес жасқа дейінгі бала болса, бұл адамнан кейінірек жол нөмірін жазып қойған, өзіңіз ақпарат жинап отырған бала туралы сұрайтын боласыз.
5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамаға осы үй шаруашылығында тұратын 5 жасқа дейінгі балалардың аналары жауап береді. Егер анасы Үй шаруашылығының тізімдемесіне енгізілмесе, (басқа жерде тұруына немесе қайтыс болуына байланысты) онда 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманың көмегімен балаға негізгі күтім жасайтын адам ретінде анықталған респондент болады.
Үй шаруашылығының барлық мүшелерінің тізімін жасап, Үй шаруашылығы тізімдемесінің барлық бағандарын толтырған соң, тізіміңізге кірмей қалған адамның бар-жоғын тағы бір нақтылаңыз. Егер ондай адамдар бар болса, олардың аттарын жазып алыңыз және тізімдемедегі тиісті бағандарды толтырыңыз.
Үй шаруашылығының барлық мүшелері бойынша Үй шаруашылығының тізімдемесін толтырып болып, осы үй шаруашылығының жеке сұрақнамаларының бланкілерін дайындаңыз:
15–49 жастағы әрбір әйел бойынша (жол нөмірлері HL7–де белгіленген) оның аты-жөнін және жол нөмірін Әйелдерге арналған жеке сұрақнама бланкісінің жоғарғы жағында арнайы бөлінген бағанға жазыңыз (WM3 және WM4).
Бес жасқа дейінгі әрбір бала бойынша (жол нөмірлері HL7В белгіленген) оның аты-жөнін және жол нөмірін (UF3–UF4), сонымен қатар оның анасы немесе оған күтім жасайтын адамның аты-жөні мен жол нөмірін (жол нөмірі HL15 - те жазылған және осы баланың жол нөміріне сәйкес) 5 жасқа дейінгі балаларға арналған сұрақнаманың титул бетінің жоғарғы жағында арнайы бөлінген бағанға (UF5–UF6) жазыңыз.
Енді сізде осы үй шаруашылығында тұратындардың және әйелдер мен 5 жасқа дейінгі балаларға арналған пікіртерімнің критерийлеріне сәйкес келетіндердің барлығына арналған кейін толтыруға дайын жеке сұрақнама бланкілері болуға тиіс.

6-параграф. «Білім беру» модулі

Үй шаруашылығы тізімдемесінің құрылымы осы модульдің құрылымына ұқсас. Осы модульде мәліметтер көлденеңінен енгізіледі. Модульді толтыруға даярлау үшін Үй шаруашылығының тізімдемесіндегі үй шаруашылығының 5 жастан асқан барлық мүшелерінің аты-жөндері мен жастарын ED2 сұраққа көшіріп жазудан бастаңыз. Үй шаруашылығының бес жасқа дейінгі мүшесіне қатысты жолдар бос қалдырылуы тиіс екенін есте ұстаңыз.
Бұдан кейін, осы модульдегі өзіңіз жазып алған келесі тұлғаға көшер алдында әр тұлға бойынша білім туралы барлық сұрақтардың жауаптарын толтырыңыз.
ED1. Жол нөмірі.
Бұл - Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі әр балаға берілген нөмір. Сізге бұл бағанды толтырудың немесе оған бірдеңе жазудың қажеті жоқ, себебі нөмірлер көрсетілген.
ED2. Аты-жөні мен жасы.
Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі (HL2 және HL6) бес жастағы және одан ересек барлық балалардың аты-жөндері мен жасын тиісті нөмірлері бар жолдарға көшіріп жазыңыз.
Үй шаруашылығының 5 жастағы және одан асқан мүшелеріне қатысты.
Үй шаруашылығының 5 жастағы және одан асқан әрбір мүшесіне қатысты ED3, ED4A және ED4B сұрақтарын қойыңыз. Бұл сұрақтар үй шаруашылығының 5 жастағы және одан асқан әрбір мүшесінің сауатына қатысты. Егер бес жасқа дейінгі балалар мектепке немесе мектепке дейінгі мекемеге барып жүрсе, онда бұл ақпарат 5 жасқа дейінгі балалар туралы Сұрақнамаға енгізілуі керектігін ұмытпаңыз.
ED3. (Аты-жөні) қашан болса да бір оқу орнына немесе мектепке дейінгі мекемеге барды ма?
«Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз және ED4A сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз және келесі жолдағы үй шаруашылығының мүшесіне көшіңіз. Бұл тұлғаға басқа сұрақтар қойылмайды.
«Оқу орны» деген ұғымға бастауыш, орта және жоғары білім, сонымен қатар формальды білім беру жүйесінің барлық аралық деңгейлері жатады. Бұл анықтамаға негізгі орта білімнен кейінгі техникалық және кәсіби даярлық та, мысалы, егер мұндай оқу орындары формальды білім беру жүйесінің бір бөлігі болса, механиктер мен хатшыларды даярлайтын ұзақ мерзімді курстар да жатады.
Бұл ұғымға стандартты емес (формальды емес білім беру) оқу бағдарламалары бар білім беру мекемелері жатпайды. Стандартты емес оқу бағдарламалары Құран оқытылатын, бірақ толық стандартты оқу бағдарламасы бойынша оқу оқытылмайтын діни мектептерде қолданылады. Білім беру мекемесінде көптеген католиктік мектептердегідей стандартты оқу бағдарламасы бойынша оқу оқытылатын және оған қоса діни пәндер оқытылатын болса, онда ол әдеттегі білім мекемесі (формальды білім беру мекемесіне қарайтын) ретінде кодталады.
Мектепке дейінгі мекемеге баратын балаларға бастауыш мектептің бірінші сыныбында оқымайтын, бірақ мектеп жүйесінің бөлігі болу-болмауына тәуелсіз, қандай да бір ерте жастан балаларды оқыту бағдарламасының ұйымдастырылған түрлеріне баратын балалар жатады. Ерте жастан баларды оқыту үшін ұйымдастырылған бағдарламасының анықтамасына сәбилер мен балаларға тек қарап күтім жасап отыруды көздейтін бағдарламалар жатпайды.
ED4A. (Аты-жөні) қазіргі уақытта немесе соңғы рет қандай білім деңгейін алды?
Егер осы тұлға қандай да бір оқу мекемесіне барған болса, қазіргі уақытта немесе соңғы рет алған/алып жатқан білім деңгейін көрсетіңіз. Сізге оқу мекемесінің түрін көрсету керек болады. «Білмеймін» деп жауап берсе, '8'-ді белгілеңіз. Егер тұлғаның қазіргі уақытта немесе соңғы кезде барған білім беру мекемесі мектепке дейінгі мекеме болса (ED4A = 0), ED5-ке көшіңіз.
Оқу мекемесіне бармайтын балаларға қатысты, егер ол бірнеше апта болса да, білім беру жүйесінен шыққанға дейін алған білім деңгейі көрсетіледі. Оқуын жалғастырып жүрген балаларға қатысты осы баланың қазіргі уақытта (немесе егер пікіртерім ұзақ уақыт болатын каникул кезінде жүргізілсе, соңғы уақытта алса) алып отырған білім деңгейі көрсетіледі.
ED4B. (Аты-жөні) осы деңгейде қай сыныпты/курсты бітірді?
Осы тұлғаның бітірген ең жоғарғы сыныбын/курсын көрсетіңіз немесе «БМ» («Білмеймін») деп жауап берсе, '98'-ді белгілеңіз. Егер бала бірінші сыныпты/курсты бітірмеген болса, '00'-ді белгілеңіз. Мысалы, кез келген тұлға бастауыш мектепке барса, бірақ бірінші сыныпты аяқтамаса, ED4A-те '1' деңгейі белгіленеді, ал сыныбы ED4B–да '00' түрінде көрсетіледі.
Пікіртерім жүргізілген кезде орта мектептің 5-сыныбында оқитын балаға қатысты осылайша білім деңгейі '1' деп, ал сыныбы '4' деп белгіленеді, себебі бұл бала 5-ші сыныпты аяқтаған жоқ.
Егер білім деңгейі ED4A-да мектепке дейінгі деп көрсетілсе, сыныбын көрсетудің қажеті жоқ екенін ескеріңіз.
Респондент аяқтаған курсы туралы сұраққа жауап берген кезде, респондент оқытудың ұзақтығын білдірмейтіндігіне назар аудару қажет. Мысалы, егер респонденттің ED4A-да жоғары білім алғаны туралы белгіленсе, сонымен бірге осы деңгейде 3 курсты аяқтағаны туралы хабарласа, одан бұрын мысалы, жоғары кәсіптік-техникалық сияқты қандай да бір білім алғанын нақтылау қажет. Аяқталған жоғарғы білімнің соңғы курсы төртінші курстан төмен болмайды.
Бұл екінші (үшінші) жоғары немесе кәсіптік-техникалық базада ЖОО түскен тұлғаларға қатысты.
Үй шаруашылығының 5–24 жастағы мүшелеріне қатысты:
Үй шаруашылығының 5–24 жастағы (соның ішінде 5 жастағы және 24 жастағы) мүшелеріне білім беру мекемесіне баруына қатысты ED5–ED8 сұрақтарды қойыңыз.
ED5–ED8 сұрақтары оқу мекемесіне таяуда /бұрын немесе қазіргі уақытта баруына қатысты. Пікіртерім жүргізу уақытына байланысты бұл сұрақтарды қойғанда оқу мекемесінің жұмыс істеп тұрған немесе демалыстағы кезеңіне қарай мұқият болу керек. Бұл сұрақтар үй шаруашылығы мүшелерінің екі оқу жылында оқу мекемесіне үздіксіз барғанын анықтауға бағытталған. Төменде мұны қалай анықтауға қатысты ақпарат берілген.
ED5. (Аты-жөні) 2015-2016 оқу жылында қандай да бір уақытқа оқу мекемесіне немесе мектепке дейінгі мекемеге барды ма?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. «Иә» деп жауап берсе, келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, ED7-ге көшіңіз.
Егер пікіртерім оқу жылы кезінде жүргізілсе, онда бұл сұрақ ағымдағы оқу жылына қатысты болады. Мысалы, егер пікіртерім 2015 жылғы қазанда жүргізілсе (жаңа оқу жылы барысында), бұл сұрақ 2015–2016 оқу жылына қатысты болады.
ED6. (Аты-жөні) ағымдағы/аяқталған оқу жылында қандай білім деңгейін алды және қай сыныпта/курста оқыды?
Білім деңгейі кодын белгілеңіз және үй шаруашылығының осы мүшесі оқыған сыныпты/курсты белгілеңіз. «БМ» деп жауап берсе, '8'-ді белгілеңіз. '01', '02' және т.б. кодтарын пайдаланып, соңғы оқыған сыныпты/курсты көрсетіңіз. Егер бала сыныбы жоқ мектепке дейінгі мекемеге немесе балабақшаға барса, сыныпты көрсетпеңіз және ED7 сұраққа көшіңіз.
Егер пікіртерім оқу жылы кезінде жүргізілсе (2015 жылдың қыркүйек-қазан айларында), сұрақ ағымдағы 2015/2016 оқу жылына қатысты болуы тиіс. Бұл сұрақтар оқу жылының басында оқу мекемесіне барған, бірақ кейіннен оқуын тастап кеткен балаларды да қамтуы тиіс. Қажет болған жағдайда оқу жылы кезінде оқуды тастап кеткен балалар барған сынып және олардың білім деңгейі туралы ақпарат алу үшін өткен шақты пайдалануға болады.
ED5 және ED6 сұрақтары ағымдағы оқу жылында 5-24 жас аралығындағы үй шаруашылығы мүшелерінің оқу мекемесінде оқуы туралы ақпарат жинауға бағытталған. ED7 және ED8 сұрақтары 5-24 жас аралығындағы үй шаруашылығы мүшелерінің ED5 және ED6 сұрақтарындағы, бұдан әрі «алдыңғы оқу жылы» деп аталатын оқу жылының алдындағы оқу жылында оқу мекемесінде оқуы туралы ақпарат жинауға бағытталған.
ED7. (Аты-жөні) алдыңғы, яғни 2014–2015 оқу жылында қандай да бір уақытта оқу мекемесіне немесе мектепке дейінгі мекемеге барды ма?
Егер бала алдыңғы оқу жылында қандай да бір оқу мекемесіне барса, '1'-ді белгілеңіз. «Жоқ» немесе «БМ» деп жауап берсе, тиісті кодты белгілеңіз және келесі жолда көрсетілген үй шаруашылығы мүшесіне ауысыңыз.
ED8. Алдыңғы оқу жылы ішінде (аты-жөні) қандай білім деңгейін алды және қай сыныпта/курста оқыды?
Баланың алған білім деңгейінің кодын белгілеңіз және ол барған сыныпты/курсты көрсетіңіз немесе егер респондент білім деңгейін білмесе '8'-ді белгілеңіз, егер респондент білім деңгейін және/немесе сыныбын білмесе, '98'-ді белгілеңіз. Егер үй шаруашылығының мүшесі сыныбы жоқ мектепке дейінгі мекемеге немесе балабақшаға барса: сыныбын көрсетпеңіз және келесі балаға көшіңіз.

7-параграф. «Балаларды тәртіпке үйрету» модулін толтыру мақсатында бір баланы таңдап алу

Бұл модуль «Балаларды тәртіпке үйрету» модулі бойынша пікіртерім критерийлеріне сай келетін 1–14 жастағы барлық балаларды тізімдеу үшін пайдаланылады. Үй шаруашылығының тізімдемесін қараңыз және SL2A-ға олардың (HL1) жол нөміріне сәйкес ретпен 1-14 жастағы әрбір баланы (1 жастағы және 14 жастағы балаларды қоса алғанда) жазып алыңыз. Мұнда үй шаруашылығының 1-14 жастағы диапазонға кірмейтін басқа мүшелерін енгізудің қажеті жоқ. Осыдан кейін SL8-дегі кестені пайдаланып, бір баланы кездейсоқ тәсілмен таңдап алыңыз.
Осы модульдің құрылымы мен құрылу қағидаты ерекше. Сіз тұтас модульді сұрақ қоймай, өз бетіңізше толтырасыз. Ол 1–14 жастағы бір баланы кездейсоқ тәсілмен таңдауға және таңдап алынған баланың жасына қарамастан модульде осы бала туралы ақпарат жинауға көмектеседі.
Сіздің барлық нұсқаулықтарды орындауыңыз және кездейсоқ таңдауды жоғары деңгейде орындауыңыз маңызды. Кездейсоқ таңдау әдейі таңдау еместігін білдіреді. Егер бүкіл зерттеу аясында интервьюерлер балаларды кездейсоқ тәсілмен таңдап алатын болса, онда таңдап алынған балалар таңдап алынбаған балалардың да атынан жауап беретін болады.
SL1. Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі HL6 сұрақты тексеріңіз және 1–14 жастағы балалардың жалпы санын жазыңыз.
Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі HL6 жолында 1-14 жастағы балалар санын санаңыз және осында жалпы санды жазыңыз.
SL 2. SL1-дегі 1–14 жастағы балалар санын тексеріңіз.
Егер үй шаруашылығында 1-14 жастағы балалар болмаса, тиісті бағанды тексеріңіз және «Үй шаруашылығының сипаттамасы» модуліне көшіңіз. Егер бала біреу ғана болса, SL9-ға көшіңіз, реттік нөмірін '1'деп белгілеңіз, баланың жолының нөмірін HL1-ден, атын HL2-ден, жасын HL6-дан қойыңыз, және келесі модульге көшіңіз. Бұл - үй шаруашылығында 1-14 жастағы бір ғана бала болғандықтан, кездейсоқ таңдаудың қажеті жоқтығын білдіреді.
Егер балалар екі немесе одан көп болса, кездейсоқ таңдау жасау үшін SL2A-ға көшіңіз.
SL2A. Үй шаруашылығының тізімдемесінде тізімделген тәртіппен 1-14 жастағы барлық балаларды тізімдеңіз. Үй шаруашылығының 1-14 жаста емес басқа мүшелерін тізімдемеңіз. Әр баланың жол нөмірін, аты-жөнін, жынысын және жасын жазыңыз.
SL3. Реттік нөмірі.
Бұл осы модульді толтыру үшін кездейсоқ тәсілмен таңдап алынған бір баланы сәйкестендіру үшін пайдаланылатын нөмір. Сіз таңдау жасау үшін бұл нөмірді одан әрі пайдаланасыз. Сізге осы бағанды толтырудың немесе онда бірдеңе жазудың қажеті жоқ, себебі нөмір көрсетілген.
SL4. HL1- ден алынған жол нөмірі.
Бұл - осы модуль бойынша пікіртерім критерийлеріне сай келетін Үй шаруашылығының тізімдемесіндегі әрбір баланы сәйкестендіру үшін пайдаланылатын нөмір. Үй шаруашылығының тізімдемесіне көшіңіз және төменде (1 жастағы және 14 жастағы балаларды қоса алғанда) HL1- дегі жол нөміріне сәйкес ретпен 1-14 жастағы әрбір баланы жазып алыңыз. Мұнда үй шаруашылығының 1-14 жастағы диапазонға кірмейтін басқа мүшелерін енгізудің қажеті жоқ.
Мұнда үй шаруашылығы мүшесінің атын жазған кезде сіз осы тұлғаға автоматты түрде (SL3) реттік нөмір беретініңізге назар аударыңыз.
Критерийлерге сай келетін барлық балалар олардың жол нөміріне сәйкес тәртіппен тізімделуі аса маңызды. Керісінше жағдайда баланы кездейсоқ таңдау рәсімі бұзылуы мүмкін, ол іріктеудің жылжып /бұзылып кетуіне әкелуі мүмкін.
SL5. HL2- ден алынған баланың аты.
Критерийлерге сай келетін әр баланың атын Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL2 бағанынан көшіріп алып, оның жол нөмірімен қатар тұрған бағанға жазыңыз.
SL6. HL4- тен алынған баланың жынысы.
HL4–тегі критерийлерге сай келетін баланың жынысын жазыңыз.
SL7. HL6- дан алынған баланың жасы.
HL6-дағы критерийлерге сай келетін баланың жасын жазыңыз.
SL8. Осы сұрақнаманың титулды бетін қараңыз және үй шаруашылығы нөмірінің (HH2) соңғы санын тауып алыңыз. Бұл Сіздің төменгі кестеге өтуге тиіс жолыңыздың нөмірі.
Жоғарыдағы SL1-дегі критерийлерге сай келетін 1–14 жастағы балалардың жалпы санын тексеріңіз. Осындай саны бар бағанды төмендегі кестеден іздеп табыңыз.
Бұл жол осы бағанмен қиылысатын ұяшықты тауып алыңыз және осы ұяшыққа енгізілген нөмірді дөңгелектеңіз. Бұл - таңдап алынған баланың реттік нөмірі (SL3) болып табылады.
Бұл сұрақта берілген нұсқаулар түсіндіруді талап етпеуге тиіс. Кестені дұрыс пайдалану SL2A тармақта көрсетілгендердің ішінен әдейілеп басқаша таңдау жасауға мүмкіндік бермейді.
Егер үй шаруашылығында 1-17 жастағы балалар 8 баладан көп болса, сізге осы кестедегі «8+» бағанын пайдаланған дұрыс және сәйкесінше таңдау жүргізу қажет.
SL9. Таңдап алынған баланың реттік нөмірін (SL3), жолының нөмірін (SL4), атын (SL5) және жасын (SL7) көрсетіңіз.

8-параграф. «Балаларды тәртіпке үйрету» модулі

Бұл модульдің мақсаты 1-14 жастағы балаларды тәрбиелеуде ересектердің күш жұмсау және вербалдық әсер ету әдістерін қолдануы туралы ақпарат алу болып табылады. Модульдің міндеті – балаларға күш қолданбай тәрбиелеу шараларынан бастап психологиялық агрессияға дейінгі диапазонда тәртіптік әсер ету мен оларды жазалау, орташа және қатаң дене жазасын қолдану жағдайларын анықтау.
Мұнда қамтылған мәселелер ата-аналардың балаларға тәртіптік тұрғыдан әсер етуінің қалыпты түрлерін өлшеуге арналған. Бұл мәселелердің мақсаты ата-аналардың балаларды тәртіпке үйретудің БАРЛЫҚ тәсілдерін қамту емес, алайда бұл мәселелер неғұрлым көп таралған тәсілдердің кейбіреулерін қамтиды. Әр сұрақты байыппен қоюдың маңызы зор, сіздің дауысыңыздан респондент айтып өткен тәртіпке үйрету тәсілдеріне оң немесе теріс көзқарасыңыз байқалып қалмауын қадағалаңыз.
CD3. Балалардың өздерін дұрыс ұстауы немесе жаман мінез-құлқын түзетуі үшін ересектер түрлі тәсілдерге жүгінеді. Мен сіздерге түрлі тәсілдерді оқып шығамын, үй шаруашылығыңызда осы тәсілдерді соңғы бір ай ішінде өзіңіздің немесе басқа бір адамдардың (балаға) қатысты қолданған/қолданбағаныңызды айтуыңызды сұраймын.
Кіріспе сөйлемнен бастаңыз, сосын [A]–[K] сұрақтарын қойыңыз. Бізді соңғы айда – зерттеу басталғанға дейінгі 30 күн ішінде және тек осы балаға қатысты не болғаны ғана қызықтыратынын түсіндіру маңызды.
Сұрақтарды қоя отырып, Сізді соңғы 30 күн ішінде немесе соңғы бір ай ішінде респондент немесе басқа біреу бұл тәсілдерді тек осы балаға қатысты қолданған-қолданбағаны қызықтыратынын ара-арасында респонденттің есіне салыңыз. Барлық сұрақтарға «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз және «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз.
Егер таңдап алынған бала соңғы ай ішінде үй шаруашылығында/үй шаруашылығының мүшелерімен бірге болмаса, сізге [А]-дан [К] –ға дейінгі барлық сұрақтар бойынша «Жоқ» дегенді білдіретін '2' кодын белгілеу керек.
[A] (Аты) өзіне ұнайтын артықшылықтардан (көңіл көтеруден) айырды ма немесе оның үйден шығуына рұқсат бермеді ме?
Артықшылықтар деп барлығының бірдей қолы жете бермейтін құқықтар немесе игіліктер түсініледі. Балалар өскен сайын ересектер оларға жас балалар пайдаланбайтын артықшылықтар бере бастайды. Егер сізге осы сұрақтың мағынасын түсіндіру қажет болса, алдымен кезекпен бірнеше сұрақ қойып көріңіз, ал егер сізге мысал келтіру қажет болса, сұрақтарыңызды баланың жасына ыңғайлап қойып көріңіз: «Сіз (немесе үй шаруашылығындағы біреу) (баланың аты) біраз уақытқа үйден шығуға немесе көшеге шығуға тыйым салдыңыз ба?», «Сіз (немесе үй шаруашылығындағы біреу) (баланың аты) әдеттегі бір істі істеуге, мысалы, достарымен ойнауға немесе теледидар қарауға тыйым салдыңыз ба?»; жас балаға қатысты тәтті бермеу және т.б. сияқты осындай мысалдар келтіруге болады.
[B] (Аты) мінез-құлқының жөнсіз екенін түсіндірді ме?
Егер бала істеуге болмайтын әрекеттер жасаса, кейбір ата-аналар/күтім жасаушы адамдар балаға өздерінің бұл әрекеті неге қате деп санайтынын түсіндіре отырып олай істеуге болмайтынын ұқтыруға тырысады. Мысалы, егер кішкентай бала сіріңкемен/шырпымен ойнап отырса, оған тыйым салуға болады, себебі бұдан өрт шығып кетуі мүмкін.
[C] Оны жұлқылады ма?
Кейбір ата-аналар/күтім жасаушы адамдар баланы жұлқылап жатады, яғни, оны иығынан немесе қолынан ұстап алып әрі-бері сілкілейді. Кейбір ата-аналар бұл әдісті баланы жазалау үшін қолданады. Олар балаға осы әдісті ғана қолдануы немесе бұл әдісті басқа да қимылдармен не тәрбиелеу әдістерімен қоса қолдануы мүмкін.
[D] Оған айқайлады ма немесе бақырды ма?
Егер бала олардың ойынша қате әрекеттер жасаса, ата-аналар/күтім жасайтын адамдар балаға айқайлауы мүмкін.
[E] Оған басқа бір нәрсемен айналысуды ұсынды ма?
Осы сұрақтың мақсаты тәрбиелеудің күш қолданбайтын тағы бір тәсілін қолдану – баланың назарын қате әрекеттен басқа әрекетке бұру туралы мәлімет алу. Ата-ана/күтім жасайтын адам балаға басқа іспен шұғылдануды ұсынып, баланың назарын қате әрекеттен басқаға аударып жіберуі мүмкін. Егер респондент сұрақты түсінбесе, «Ол баланың назарын бір нәрседен басқа нәрсеге аударуды білдіреді» деп нақтылау қажет.
[F] Оны құйрығынан шапалақпен тартып жіберді ме немесе ұрып, соқты ма?
Баланың құйрығынан шапалақпен тартып жіберу – бұл кейбір ата-аналар/күтім жасайтын адамдар қолданатын дене жазасының бір түрі.
[G] Оны құйрығынан немесе денесінің басқа жерлерінен белбеумен, тарақпен, таяқпен немесе басқа қатты затпен ұрды ма?
Баланың денесінен қандай да бір қатты затпен ұру (белбеумен) – бұл кейбір ата-аналар/күтім жасайтын адамдар қолданатын дене жазасының неғұрлым қатал түрі. Бұл шапалаққа қарағанда қатаң жазалау болып саналады, себебі жалаңаш қолмен ұрғаннан гөрі қатты затпен батырып соққы беруге болады. Кейбір ата-аналар/күтім жасайтын адамдар бұл тәсілді баланы қате әрекет жасамауға үйрету үшін пайдаланады. Сізге бұл жазалау тәсілінің соңғы 30 күн ішінде қолданылған-қолданылмағанын білу қажет екенін есте ұстаңыз.
[H] Оған топас, жалқау және осы секілді басқа да сөздер айтты ма? Кейбір ата-аналар/күтім жасайтын адамдар баланы қате әрекет жасамауға үйрету үшін балағаттайды.
[I] Оны бетінен, басынан немесе құлағынан ұрды ма немесе тартып жіберді ме?
Осы сұрақтың көмегімен ата-ана/күтім жасайтын адам (немесе үй шаруашылығындағы басқа біреу) баланы бетінен, басынан ұрғаны, бір құлағынан немесе екі құлағынан бірдей тартып, бұрағаны анықталады. Бұл жерде де ұру, тартып жіберу деп жалаңаш қолмен салып қалу туралы айтылып отыр. (Осы сөз қолданылатын барлық сұрақта басқа зат емес, тек қолмен ұру туралы айтылады). Бұл сұрақты асықпай оқыңыз және келесі сұраққа көшкенге дейін міндетті түрде жауабын күтіңіз.
[J] Оны қолынан, иығынан немесе аяғынан ұрды ма немесе тартып жіберді ме?
Бұл сұрақтың алдыңғы сұрақтан айырмашылығы бар, себебі баланы қолынан немесе аяғынан ұрған-ұрмағаны анықталады.
[K] Оны соққыға жықты ма, яғни бар күшімен бірнеше рет қатарынан ұрды ма?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
CD4. Сіз баланы дұрыс өсіріп, тәрбиелеу үшін оны ұрып-соғып жазалау қажет деп санайсыз ба?
Бұл сұрақтың мақсаты – тәртіптік тұрғыдан әсер етуге көзқарасын анықтау, сондықтан ол сұрақты респонденттен ересектер қолданатын тәртіптік әсер ету шаралар туралы сұрағаннан кейін ең соңында қою керек. Бұл сұрақта респондентке дұрыс мінез-құлық қалыптастыру үшін балаға дене жазасын қолдану қажеттілігі туралы өз пікірін айту ұсынылады. Егер алдыңғы сұрақтарда дене жазасының түрлерін қолданғаны туралы айтқан респондент осы сұраққа жауап бергенде мұндай жазалау қажет деп санамайтыны туралы айтса таң қалмаңыз.
Егер респонденттің осы сұрақ бойынша пікірі жоқ болса немесе білмейтін болса, '8'-ді белгілеңіз.

9-параграф. «Үй шаруашылығының сипаттамалары» модулі

HC1B. Осы үй шаруашылығының басшысының ана тілі қай тіл?
HC1C. Осы үй шаруашылығының басшысы қандай ұлтқа жатады?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Үй шаруашылығы басшысының ұлтын және ана тілін міндетті түрде сұраңыз.
HC2. Осы үй шаруашылығында ұйықтауға арналған бөлме нешеу?
Бұл ақпарат осы үй шаруашылығының адамдардың шамадан тыс көп тұратынын анықтауға мүмкіндік береді және үй шаруашылығының әлеуметтік-экономикалық жағдайын көрсетеді. Бұл жағдайда бөлме деп ұйықтау үшін пайдаланылатын тұрақты аралық қоршаумен бөлінген арнайы орын түсініледі. Әңгіме үй шаруашылығындағы ұйықтауға арналған бөлмелердің саны емес, үй шаруашылығы мүшелерінің ұйықтауға қанша бөлмені тұрақты пайдаланатыны туралы айтылып отыр. Келген қонақтарды орналастырған, ұйықтайтын бөлмеге жатпайтын бөлмелерді есептемеңіз, үй шаруашылығының бір немесе бірнеше мүшесі ұйықтау үшін тұрақты пайдаланатын бөлмені есептеңіз.
Осы үй шаруашылығындағы ұйықтау үшін пайдаланылатын бөлмелер санын көрсетіңіз.
HC3. Тұрғын үйдің еденінің негізгі материалы.
Өз бақылауыңызға сүйене отырып тұрғын үй едені материалының тиісті кодын белгілеңіз. Көп жағдайларда сіз өз бақылауыңызға сүйене отырып дұрыс жауап бере аласыз, бірақ сенімсіз болсаңыз, сұрақ қойыңыз. Егер әртүрлі тұрғын үйлердегі едендер әртүрлі материалдардан жасалған болса, олардың негізгісін (еденнің көп бөлігі төселген материалды) көрсетіңіз.
HC4. Шатырдың негізгі материалы.
Өз бақылауыңызға сүйене отырып тұрғын үй шатыры материалының тиісті кодын белгілеңіз. Көп жағдайларда сіз өз бақылауыңызға сүйене отырып дұрыс жауап бере аласыз, бірақ сенімсіз болсаңыз, сұрақ қойыңыз. Егер әртүрлі тұрғын үйлердегі төбе жабындары әртүрлі материалдан жасалған болса, олардың негізгісін (шатырдың көп бөлігі жабылған материалды) көрсетіңіз.
Егер респондент рубероид/битум деп жауап берсе, «Цемент/бетон» жауабын белгілеу қажет.
HC5. Үйдің сыртқы қабырғасының негізгі материалы.
Өз бақылауыңызға сүйене отырып тұрғын үй қабырғасы материалының тиісті кодын белгілеңіз. Көп жағдайларда сіз өз бақылауыңызға сүйене отырып дұрыс жауап бере аласыз, бірақ сенімсіз болсаңыз, сұрақ қойыңыз. Егер әртүрлі тұрғын үйлердегі қабырғалар әртүрлі материалдан жасалған болса, олардың негізгісін (қабырғаның көп бөлігі жабылған материалды) көрсетіңіз.
HC6. Осы үй шаруашылығында тамақ/ас әзірлеу үшін негізінен қандай энергия көзі пайдаланылады?
Тамақ/ас әзірлеу үшін энергия көзін пайдалану туралы ақпарат үй шаруашылығының әлеуметтік-экономикалық жағдайының тағы бір көрсеткіші болып табылады. Бұған қоса, тамақ/ас әзірлеу үшін кейбір отын түрін пайдалану денсаулыққа кері әсерін тигізуі мүмкін.
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Бұл сұрақтың жылу беруге немесе жарық беруге емес, тамақ/ас әзірлеуге арналған энергия көзіне қатысты екенін есте ұстаңыз. Егер үй шаруашылығында тамақ/ас әзірлеу үшін бірнеше энергия көзі пайдаланылатын болса, олардың қайсысы жиі пайдаланылатынын анықтаңыз. Егер ол электр, сұйытылған газ (баллонмен), тарату желілері арқылы тасымалданатын табиғи газ (оларға газгольдердегі газ да жатады), биогаз немесе керосин немесе солярка болса, сәйкесінше '01', '02', '03', '04' немесе '05'-ті белгілеңіз және HC8 сұраққа көшіңіз. Үй шаруашылығында ас әзірленбейтін жағдайлар болуы мүмкін. Бұл жағдайда '95'-ті белгілеңіз және қайтадан HC8 сұрағына көшіңіз. Егер негізінен тамақ/ас әзірлеуге пайдаланылатын энергия көзі ретінде кодталған жауаптар тізіміне енгізілмеген энергия көзі қолданылса, '96'-ны белгілеңіз және оны арнайы бөлінген жолға жазыңыз.
Кейбір отын түрлерінің анықтамасы: биогаз – жабық шұңқырда тезектің ферменттенуі нәтижесінде бөлінетін газ; қоңыр көмір – көмірге қарағанда жылуды аз бөлетін, жаққан кезде түтінді көп шығаратын көмірдің түрі.
HC7. Тамақ/ ас үйде, жеке құрылыста немесе далада әзірлене ме?
Егер «Үйде» болса, анықтаңыз: Бұл ас үй ретінде пайдаланылатын жеке орын-жайда ма?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер тамақ ас үй ретінде пайдаланылатын жеке құрылыста әзірленетін болса '1'-ді белгілеңіз. Егер тамақ жеке ас үйде немесе жеке құрылыста емес, тұруға, демалуға және ұйықтауға арналған орын-жайда әзірленетін болса, '2'-ні белгілеңіз. Егер тамақ басқа /құрылыста әзірленетін болса '3'-ті, егер тамақ үй-жайдан тыс әзірленетін болса '4'-ті белгілеңіз.
Егер жауап алдын ала кодталған жауаптардан басқа болса, '6'-ны белгілеңіз және тамақ әзірленетін жерді арнайы белгіленген жолға жазыңыз.
Жеке меншікте белгілі бір мүлік заттарының болуы туралы келесі екі сұрақтың жауабы үй шаруашылығының әлеуметтік-экономикалық жағдайы туралы мәлімет алу үшін пайдаланылады. Бұл сұрақтарды қоя отырып, сіз осы жауаптарға өз көзқарасыңызды білдірмей, бейтарап қалуыңыз тиіс.
HC8. Сіздің үй шаруашылығыңызда … бар ма?
Әрбір тармақты оқыңыз және әрбір затқа сәйкес тиісті жауаптың кодын белгілеңіз. Егер респондент қандай да бір керек-жарақ заттың, мысалы, радио сынып қалғаны туралы айтса, оның қашан сынғаны және қашан жөнделетіні туралы анықтаңыз. Егер қандай да бір зат біршама уақыт бойы пайдаланылмаған босла, '1'-ді («Иә») белгілеңіз. Керісінше жағдайда '2'-ні («Жоқ») белгілеңіз. Әрбір зат бойынша міндетті түрде '1'-ді немесе '2'-ні белгілеңіз. Барлық тармақтар міндетті түрде толтырылуы тиіс.
Жоғарыдағы сұрақты төмендегі заттарға қатысты қойыңыз: электр жарығы, радио, теледидар, орнықты/стационарлы телефон, тоңазытқыш, қысқа толқынды пеш, үстел, төсек/керует, сөре/шкаф/шифоньер, ыдыс-аяқ жуатын машина, кір жуатын машина, салқындатқыш/ кондиционер, шаңсорғыш.
HC9. Сіздің үй шаруашылығыңыздың қандай да бір мүшесінде төмендегі заттар бар ма?
Осы сұрақтың мақсаты - үй шаруашылығының қандай да бір мүшесінің түрлі заттарының бар-жоқтығы туралы мәліметтер жинау. Әрбір тармақты оқыңыз және әрбір затқа сәйкес тиісті жауаптың кодын белгілеңіз. Егер респондент қандай да бір керек-жарақ зат, мысалы, мотоциклдың сынып қалғаны туралы айтса, оның қашан сынғаны және қашан жөнделетін і туралы анықтаңыз. Егер қандай да бір зат біршама уақыт бойы пайдаланылмаған босла, '1'-ді («Иә») белгілеңіз. Керісінше жағдайда '2'-ні («Жоқ») белгілеңіз. Әрбір зат бойынша міндетті түрде '1'-ді немесе '2'-ні белгілеңіз. Барлық тармақтар міндетті түрде толтырылуы тиіс. Балалар велосипедін (ойыншық түрінде қолданылатын) көрсетудің қажеті жоқ.
Жоғарыдағы сұрақты төмендегі заттарға қатысты қойыңыз: ұялы телефон немесе смартфон, велосипед, мотоцикл немесе мотороллер, қайыс арба, автомашина немесе жүк тиейтін машина, трактор, моторлы қайық, компьютер немесе ноутбук, планшет.
HC10. Сіз немесе осы үй шаруашылығында тұратын біреу осы тұрғын үйдің иесі болып табыла ма?
Бұл сұрақ пікіртерім жүргізілетін мерзімге/уақытқа қатысты екенін есте ұстаңыз. Егер респондент немесе осы үй шаруашылығында тұратын қандай да бір тұлға тұрғын үйдің иесі болса, '1'-ді белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз. «Жоқ» деп жауап берген жағдайда: «Сіз бұл тұрғын үйді осы үй шаруашылығында тұрмайтын біреуден жалға алдыңыз ба?» деп сұраңыз. Егер тұрғын үй жалға алынса, '2'-ні белгілеңіз. Егер үй шаруашылығының мүшелері жалдау ақысын төлемей, тұрғын үйде тұрып жатса, егер ол мұнда өз бетінше (заңсыз) қоныстанып алса немесе егер олар басқа жағдайда тұрып жатса, '6'-ны белгілеңіз; тұрғын үй үй шаруашылығы мүшесінің иелігінде екенін немесе оны үй шаруашылығының мүшесі жалға алатынын нақтылаңыз.
HC11. Осы үй шаруашылығы мүшелерінің біреуінің ауылшаруашылық мақсаттарында пайдаланылуы мүмкін жерлері бар ма?
Ауыл шаруашылығы жеріне дәнді дақыл (бұған азық-түлік өнімі, мал азығы болып табылатын дәнді дақылдар және басқа да азықтық емес дәнді дақылдар жатады) егу, мал жаю және мал бағу үшін пайдаланылатын жер жатады. Мал бағуға арналған қауымдық жер, бірақ үй шаруашылығының иелігіне жатпайтын жер бұл сұрақта есепке алынбайды. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. «Жоқ» деген жауап берілсе, HC13 сұраққа көшіңіз.
Сөз болып отырған жер алыста, тіпті басқа елде болуы мүмкін екенін ұмытпаңыз. Мұндай жауаптарды «Иә» деп белгілеңіз.
HC12. Осы үй шаруашылығы мүшелерінің қанша гектар немесе сотық ауыл шаруашылық жері бар?
Егер жауап 1 гектар немесе одан көп болса, '1'-ді қоршап қойыңыз және үй шаруашылығының барлық мүшелеріне тиесілі, ауыл шаруашылығын жүргізу үшін пайдаланыла алатын жердің гектар санын көрсетіңіз. Егер оларға 95 немесе одан көп гектар тиесілі болса, '95'-ті, егер 1 гектардан аз болса, '2'-ні қоршаңыз және сотық санын жазыңыз. Егер олар 1 сотықтан аз жерге ие болса '00'-ді қойыңыз. Егер белгісіз болса, '998'-ді белгілеңіз.
HC13. Осы үй шаруашылығында мал, басқа ауылшаруашылық жануарлары немесе құстар бар ма?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер «Жоқ» десе, HC15 сұраққа көшіңіз.
HC14. Осы үй шаруашылығында төменде көрсетілген жануарлардың немесе құстардың саны қанша?
Әрбір тармақты оқыңыз және берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер респондент сауын сиырлар мен бұқалардың (төлдерін қоса) санына қатысты жекелеген сандарды атаса да, олардың санын қосып жазыңыз. Осылайша жылқы, есек және қашырдың төлдерін қоса, құстарды балапандарымен қосып санаңыз. «Жоқ» десе, сол малдың/жануарлар тобының тұсына '00' деп белгілеңіз. Егер үй шаруашылығында 95 немесе одан да көп қандай да бір мал басы/жануарлар тобы, құстар болса, '95'-ті қойыңыз. Егер үй шаруашылығында белгілі бір мал/жануарлар түрі болса, бірақ респондент олардың санын білмесе '98'-ді қойыңыз. Барлық тармақтар міндетті түрде толтырылуы тиіс.
Жоғарыда көрсетілген сұрақты төмендегі малдарға қатысты қойыңыз: сиырлар, өгіздер; жылқылар, есектер, қашырлар; ешкілер; қойлар, қошқарлар; тауықтар; шошқалар; түйелер; қаздар; үйректер; үй қояндары.
HС15. Осы үй шаруашылығы мүшелерінің біреуінің банкте шоты бар ма?
Үй шаруашылығының қандай да бір мүшесінің банкте, кредиттік қауымдастықта немесе ақша қаражатын сақтауға болатын немесе оларды шешіп алуға болатын басқа да осындай ұйымда есепшоты бар ма деп сұраңыз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.

10-параграф. «Сумен жабдықтау және санитария» модулі

Осы модульдегі алғашқы екі сұрақтың мақсаты - үй шаруашылығында ішуге, сондай-ақ ас әзірлеу мен қол жуу мақсатында қандай су пайдаланылатынын анықтау.
Егер қажет болса, дала жұмыстарын өткізетін командаларды оқыту барысында ұсынылған әртүрлі сумен жабдықтау көздерін және санитарлық-гигиеналық құрылыстарды бейнелейтін суреттерді пайдаланыңыз. Бұл суреттер сізге қай жауап санатын белгілеу керек екенін анықтауға көмектеседі. Алайда респонденттерге бұл суреттерді көрсету қажет емес.
Төменде алуан түрлі сумен жабдықтау көздерінің анықтамасы беріледі (кодтар WS1 және WS2 тармақта қолданылатындарға сәйкес болады):
'11' – үйдегі су құбыры краны (үй ішіне кіргізілген), яғни мысалы, ас үйдегі және/немесе ваннадағы бір немесе одан көп кран орнатылған үйдегі ішкі су құбырын жалпы пайдаланылатын су құбырымен жалғайтын құбыры бар;
'12' – аулаға немесе жер теліміне кіргізілген су құбыры (аулаға кіргізілген), яғни аула немесе үйден тыс жер теліміндегі кранға жалғанған су құбыры бар;
'13' – көршілердегі су құбыры, яғни үй шаруашылығы көршінің үйінен немесе оның ауласынан су ала алады;
'14' – қоғамдық пайдалануға арналған су тарататын кран/колонка– бұл адамдар су ала алатын сумен жабдықтау пункті. Колонканы сонымен қатар қоғамдық су тартатын көз немесе қоғамдық кран деп атауға болады. Колонкада бір кран немесе бірнеше кран болуы мүмкін және ол кірпіштен өріліп, тастан қаланып немесе цемент құю арқылы жасалады;
'21' – Артезиан құдығы немесе ұңғыма – бұл жерасты суларына дейін бұрғыланған немесе қазылған терең шұңқыр. Ұңғымаларға шағын саңылаудың бітеліп қалуын болдырмайтын және сарқынды сулардың құйылып кетуінен қорғайтын қондырма құбырлар немесе жай құбырлар салынады. Су ұңғымадан адам іске қосатын, желмен, электр энергиясымен, дизельдік отынмен немесе күн энергиясымен іске қосылатын сорғы арқылы шығарылады;
'31' – Қоршалған құдық – бұл сарқынды сулардан жерден шығып тұрған бекітпелермен немесе қондырма құбырлармен, сонымен қатар төгілген судың құдыққа құйылуынан қорғайтын платформамен қорғалған қазылған құдық. Бұған қоса, қоршалған қазылған құдықтың беті жабылады, осыған байланысты құдыққа құс нәжісі түспейді немесе жануарлар түсіп кетпейді;
'32' – Қоршалмаған құдық – бұл төмендегі бір немесе екі белгімен сипатталатын қазылған құдық: (1) құдық сарқынды сулардан қорғалмаған; (2) құдық құс нәжісінен немесе жануарлардың түсіп кетуінен қорғалмаған. Осы белгілердің біреуі ғана болса құдық қоршалмаған деп саналады;
'41' – Қоршалған бұлақ – бұл сарқынды сулардан, құс нәжісінен немесе жануарлардың түсіп кетуінен қорғалған су көзі. Әдетте су көзі кірпіштен, қаланған тастан немесе бетоннан жасалған қораппен қорғалған және су көзінің үстіне су сыртқы ластандырғыш заттармен ластанбай, қоршаудан тікелей құбырға құйылатын етіп жасалады;
'42' – Қоршалмаған бұлақ – бұл сарқынды сулардан, құс нәжісінен немесе жануарлардың түсіп кетуінен қорғалмаған су көзі. Әдетте, қоршалмаған бұлақ жоғарыда сипатталған қоршаумен қоршалмайды;
'51' – Жауын суын жинау – бұл шатырдағы немесе жер бетіндегі әртүрлі беткейлерден жиналған, пайдаланғанға дейін контейнерде, бөшкеде немесе цистернада сақталатын жауын суын ыдысқа құйып алу;
'61' – Автоводоцистерна/су тасығыш машина – су автоцистернамен тасылады және содан сатылады;
'71' – Бөшкесі/суға арналған ыдысы бар су тасығыш машинаны елді мекенге су әкелетін және оны сататын су жеткізуші пайдаланады. Көлік құралы ретінде есек жегілген арба, моторлы көлік немесе басқа құралдар пайдаланылуы мүмкін;
'81' – Беттік сулар – жер беті деңгейіндегі сулар. Мұнда тікелей су алынатын өзендер, бөгеттер, көлдер, жылғалар, тоғандар, арналар және ирригациялық арналар жатады;
'91' – Бөтелкеге құйылған су – бөтелкемен сатылатын су. Мұнда саудада қолданылатын бөтелкедегі су ғана айтылып тұрмағанын есте ұстаңыз. Кейде үй шаруашылығының мүшелері бөтелкеде басқа көзден алынған суды сақтайды – оны бөтелкедегі су деп белгілеудің қажеті жоқ.
WS1. Сіздің үй шаруашылығыңыздың мүшелері үшін қандай ауыз су көзі негізгі болып табылады?
Анағұрлым көп пайдаланылатын ауыз су көзіне сәйкес кодты белгілеңіз. Егер бірнеше су көзі туралы айтылса, қосымша сұрақтармен оның қайсысы негізгі болып табылатынын анықтаңыз. Сіз тек бір жауап кодын ғана белгілей алатыныңызды есте ұстаңыз. Егер су көзі жыл мерзіміне қарай ауысатын болса, пікіртерім жүргізіліп отырған жыл мерзіміндегі пайдаланылатын су көзін көрсетіңіз. Егер «Тұрғын үйге кіргізілген су», «Тұрғын үй кешеніне, аулаға немесе жер теліміне кіргізілген су» немесе «Көршілерге кіргізілген су» деген жауаптар берілсе, сәйкесінше '11', '12' немесе '13' –ті белгілеңіз және WS6 сұраққа көшіңіз. Егер «Бөтелкеге құйылған су» деген жауап берілсе, '91'-і белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз. Келесі сұрақ «Бөтелкеге құйылған су» деген жауап берілгенде ғана қойылатынын есте сақтаңыз. Басқаша жауап берілген жағдайда WS3 сұрағына көшіңіз.
WS2. Осы үй шаруашылығында ас әзірлеу және қол жуу сияқты мақсаттарда негізінен қандай су көзі пайдаланылады?
Бұл сұрақты ауыз су үшін тек бөтелкедегі суды пайдаланатын үй шаруашылықтарына ғана қойған дұрыс. Анағұрлым көп пайдаланылатын су көзіне сәйкес кодты белгілеңіз. Егер су көзі жыл мерзіміне қарай ауысатын болса, пікіртерім жүргізіліп отырған жыл мерзіміндегі пайдаланылатын су көзін көрсетіңіз. Егер анағұрлым көп пайдаланылатын ішпейтін су көзі ретінде «Тұрғын үйге кіргізілген су», «Тұрғын үй кешеніне, аулаға немесе жер теліміне кіргізілген су» немесе «Көршілерге кіргізілген су» деген жауаптар берілсе, '11', '12' немесе '13'–ті сәйкесінше белгілеңіз және WS6 сұрағына көшіңіз. Керісінше жағдайда тиісті кодты белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз.
«Ас әзірлеу және қол жуу» деген түрлерін ішуге жарамсыз суды пайдаланудың басқа түрлерімен ауыстыруға болмайтынын есте ұстаңыз.
WS3. Бұл су көзі қайда орналасқан?
Бұл сұрақты негізгі су көзі су құбыры жүйесін қолданбайтын үй шаруашылығына қойған дұрыс. Су көзі орналасқан кодты белгілеңіз. Егер ол жеке меншік тұрғын үйде немесе жеке үйде/ жеке участкеде болса, '1'-ді немесе '2'-ні белгілеңіз және WS6 сұрағына көшіңіз. Керісінше жағдайда '3'-ті белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз.
WS4. Су көзіне барғанша, су алғанша және кері қайтқанша қанша уақыт кетеді?
Бұл сұрақ ауыз су көзі қаншалықты қолайлы орналасқанын анықтау үшін тұрғын үйден тыс орналасқан су көзін пайдаланатын үй шаруашылықтарына ғана қойылады. Үй шаруашылығының осы мүшесіне тән әдеттегі тәсілмен: мейлі жаяу немесе велосипедпен/автомобильмен суға барып және қайтуы үшін қанша уақыт кететінін жазып алыңыз.
Жаяу немесе көлікпен су көзіне жетіп, өзінің кезегін күтіп, су алғанша және кері үйге қайтқанша кететін болжамды уақытты (минутпен, қажет болғанда сағат санын) көрсетіңіз. Егер оған кемінде 100 минут кетсе, минут санының алдына нөл (нөлдер) қойыңыз (мысалы, '060' немесе '005'). Осыдан кейін келесі сұраққа көшіңіз.
Егер респондент су тұрғын үйге әкелінетінін айтса (су автосуцистернадан немесе су тасығыш машинаның бөшкесінен алынатын жағдайлар кездесуі мүмкін), '000' деп жазыңыз.
Егер респондент су әкелуге қанша уақыт кететінін білмесе, '998'-ді белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз.
WS5. Осы үй шаруашылық үшін суға әдетте кім барады?
Бұл сұрақтың мақсаты – әдетте су әкелетін адамның жасын және жынысын анықтау. Бұл белгілі бір жынысқа немесе жас тобына жататын адамға су әкелу тапсырылатынын анықтауға көмектеседі.
Нақтылаңыз: «бұл адам 15 жасқа толмаған ба? Жынысы қандай?» Берілген жауапқа сай кодты немесе егер респондент білмеймін десе '8'-ді белгілеңіз. Үй шаруашылығының мүшесі болу-болмауына қарамастан, 15 жастағы немесе одан ересек барлық адамдар ересек деп саналады. Үй шаруашылығының мүшесі болу-болмауына қарамастан, 15 жасқа толмаған адамдардың барлығы балалар деп саналады.
Келесі екі сұрақтың мақсаты (WS6 және WS7) үй шаруашылығындағы ауыз су тазартыла ма және тазартылатын болса қалай тазартылады, осыны анықтау. Бұл сұрақ муниципалитет немесе сатушы деңгейінде емес, үй шаруашылығы деңгейінде су тазарту туралы ақпарат алуға есептелген.
WS6. Сіз ішуге арналған суды қауіпсіз ету үшін қандай да бір шаралар қолданасыз ба?
«Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз. «Жоқ» немесе «БМ (Білмеймін) деп жауап берсе, сәйкесінше '2' - ні немесе '8' -ді белгілеңіз және WS8 сұрағына көшіңіз.
WS7. Сіз ішуге арналған суды қауіпсіз ету үшін әдетте қандай шаралар қолданасыз?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Үй шаруашылығында өзіңізге белгілі болғанындай, суды зарарсыз етпейтін әдіс қолданылуы мүмкін. Өз пікіріңізді айтпаңыз, жай ғана жауапты жазып алыңыз. Барлық көрсетілген тәсілдерді белгілеңіз (мысалы, үй шаруашылығында сүзгіден өткізу және хлор қосу қатар пайдаланылуы мүмкін).
Нақтылаңыз: «Тағы не қолданасыз?» 'X'-ты ( «Басқа» деп жауап берсе) белгілеңіз және үй шаруашылығында суды қауіпсіз ету үшін не істелетініне арнайы бөлінген жолға жазыңыз. Егер респондент білмесе, 'Z'-ті белгілеңіз. Егер 'Z' коды белгіленсе, басқа кодтарды белгілеудің қажеті жоқ.
Төменде суды тазартудың әртүрлі әдістері берілген:
'A' – суды қайнату немесе отқа қыздыру;
'B' – ағартқыш/хлор қосу ауыз суды өңдеу үшін ағартатын ұнтақты немесе сұйық хлор құрамдас ағартқышты қолдануға жатады;
'C' – мата немесе мақтамен сүзгілеу судағы қатты заттарды ұстап қалатын сүзгі ретіндегі мата немесе мақта арқылы суды сүзуді білдіреді;
'D' – суға сүзгіні пайдалану судағы ұсақ заттарды және микробтарды алып тастау үшін қыштан, құмнан немесе композиттік материалдан жасалған сүзгіні пайдаланып суды сүзгілеуді білдіреді;
'E' – күн көзіне қойып зарасыздандыру шелекте, контейнерде немесе мөлдір ыдыстағы суды тікелей күн көзіне қойып қыздыруды білдіреді;
'F' – тұндыру деп ауырлық күшімен судағы заттар түбіне шөгуі үшін суды шайқалтпай біршама ұзақ уақыт сақтауды айтады. Тұнған су тұнған шөгінділері қалқып шықпауы үшін сүзу арқылы, ожаумен немесе басқа да әдістермен мұқият құйып алынады.
WS8, WS9, WS10 және WS11 сұрақтары үй шаруашылығы пайдалантын дәретханаға қатысты.
WS8. Осы үй шаруашылығының мүшелері әдетте қандай дәретхананы пайдаланады?
Бұл сұрақтың мақсаты үй шаруашылығы мүшелері пайдаланатын дәретхананың тазалық деңгейін анықтау болып табылады.
Бұл құрылғыны интервьюердің өзінің көргені дұрыс болуы мүмкін. Ондай жағдайда оған рұқсат сұраңыз. Келесі модульге көшіңіз.
Сумен шаюға қатысты жауапты нақтылаңыз (11–15): «Нәжісті шайған су қайда төгіледі?» Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
Төменде дәретхана түрлерінің анықтамасы берілген.
Сумен шайылатын дәретханада шыбын және иіс кірмейтін отыратын жерде немесе отырғыштың астында U - тәрізді құбырды білдіретін гидрожабыны бар бак немесе су толатын ыдыс қолданылады. Сумен шайылатын дәретханада гидрожабын болады, бірақ мұнда басқа дәретханаға қарағанда қолмен құйылатын су пайдаланылады (бак жоқ).
'11' – орталық кәрізге жалғанған сумен шайылатын дәретхана адам нәжістері (нәжіс пен несеп) мен ағынды суды жинауға және үй шаруашылығы маңайынан шығаруға есептелген кәріз деп аталатын сарқынды құбыр жүйесін білдіреді. Орталық кәріз жүйесіне адам нәжісін және сарқынды суларды жинауға, айдауға, өңдеуге және төгуге арналған құралдар кіреді.
'12' – Тұндырғышқа/септикке жалғанған дәретхана, – бұл су өткізбейтін резервуардан тұратын нәжіс жинауға арналған құрылғы, әдетте үйден немесе дәретханадан алшақтау жерге және әдетте жер астында орналастырылады.
'13' – қоқыс шұңқырына жалғанған сумен шайылатын дәретхана, – бұл нәжіс жерге қазылған шұңқырға жиналатын гидрожабыны бар жүйе.
'14' – қандай да бір басқа затқа жалғанған сумен шайылатын дәретхана нәжістің үй шаруашылығынан алшақтау жерге орналасқан жерге төгілетінін білдіреді (гидрожабын болуы мүмкін, бірақ нәжіс шұңқырға немесе қоқыс шұңқырына немесе кәрізге төгілмейді); нәжіс көшеге, аулаға/жер теліміне, ағынды арыққа немесе басқа жерге төгіледі.
'15' – белгісіз жерге жалғанған/қайда жалғанғанына сенімсізбін/білмеймін, сумен шайылатын дәретхана – бұл код респондент дәретхананың сумен шайылатынын білетін, бірақ оның қайда төгілетінін білмейтін жағдайда пайдаланылады.
'21' – Қоқыс шұңқырының желдеткіші бар жабдықталған дәретхана – бұл осы жердің шатырынан құбыр арқылы желдетілетін қоқыс шұңқыры бар бөлек орын. Құбырдың ашық ұшы дәкемен немесе шіркейден қорғайтын матамен жабылған, құрылыстың іші қараңғы.
'22' – Төсеніші бар дәретхана – бұл нәжіс жинауға арналған, жан-жағынан бекітілген, жеңіл тазаланатын және жауын суы құйылмауы үшін жердің бетіне көтеріліп орнатылған, тізе бүгіп отыруға болатын төсеніш, платформа немесе отырғыш (еркін шығып тұруға болатын бетон, ағаш немесе болаттан жасалған) төселген жерден қазылған шұңқыр.
'23' – Төсеніші жоқ/ашық шұңқыр дәретхана - бұл не төсеніш, не платформа, не отырғыш қойылмаған нәжіс жинауға арналған жерден қазылған шұңқыр. Ашық қоқыс шұңқыры – бұл нәжіс жиналатын, жерден қазылған жай шұңқыр.
'95'- Дәретхана жоқ/түптер/дала – келесі модульге көшіңіз.
Келесі екі сұрақтың мақсаты – осы үй шаруашылығы мүшелері басқа үй шаруашылығының мүшелерімен дәретхананы бірге пайдаланатынын анықтау. Дәретхананы бірге пайдалану маңызды фактор болып табылады, себебі бір үй шаруашылығы пайдаланатын дәретханаға қарағанда бірлесіп пайдаланылатын дәретханалардың гигиенасы төмен болуы мүмкін. Гигиена жоқтығы (едендегі, отырғыштағы және қабырғадағы нәжіс, шыбын-шіркейдің қаптауы) дәретханамен пайдалануды тоқтатуға соқтыруы мүмкін.
WS9. Сіз бұл дәретхананы үй шаруашылығының мүшесі болып табылмайтын басқа тұлғалармен бірге пайдаланасыз ба?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. «Жоқ» деп жауап берсе, келесі модульге көшіңіз.
WS10. Бұл дәретхананы тек Сіз және Сізге белгілі үй шаруашылықтарының мүшелері қолдана ма немесе ол қоғамдық пайдалануға арналған ба?
Бұл сұрақтың мақсаты – жалпы дәретхана тек басқа үй шаруашылығының мүшелерімен бірге пайдаланылатынын (мысалы, көрші үй шаруашылығы) немесе ол қоғамдық дәретхана ретінде қолданылатынын анықтау. Егер қоғамдық дәретхана болса, '2'-ні белгілеңіз және келесі модульге көшіңіз. Егер '1' коды белгіленсе, WS11-ге көшіңіз.
WS11. Сіздің үй шаруашылығыңызды қоса алғанда, осы дәретхананы қанша үй шаруашылығы пайдаланады?
Осы дәретхананы пайдаланатын үй шаруашылықтарының жалпы санына пікіртерім жүргізіліп отырған үй шаруашылығын да қосу керек. Егер осы дәретхананы кемінде он үй шаруашылығы пайдаланатын болса, үй шаруашылығының санын арнайы бөлінген жолға жазыңыз. Егер бұл дәретхананы он немесе одан көп үй шаруашылығы пайдаланса, '10'-ды белгілеңіз. '01' кодын жазуға болмайтынын есте ұстаңыз (себебі ол бұл дәретхананы тек пікіртерім жүргізіліп отырған үй шаруашылығы ғана қолданады дегенді білдіреді; егер ол шынында солай болса, WS9 сұраққа қайта оралып, онда көрсетілген жауапты түзетіңіз). «БМ» деп жауап берсе, '98'-ді белгілеңіз.

11-параграф. «Қол жуу» модулі

Қолды сабындап жуу – бес жасқа дейінгі балалардың диареямен және пневмониеямен ауыруын азайту арқылы денсаулықты нығайтудың ең үнемді тәсілі. Бұл модульдің мақсаты - қол жуатын жер және жуынатын құралдардың болуы туралы ақпарат жинау. Кейбір сұрақтар қарап тексеруді талап ететіндіктен, осы модульді толтыру уақыт алуы мүмкін.
Үй шаруашылығында қол жууға арналған орын немесе құралдардың болуы, сонымен қатар сабын мен судың болуы қол жууға қатысты әрекеттердің алдын ала жақсы көрсеткіштері болып табылатыны белгілі. Қол жууға арналған орында немесе құрылғыда сабын мен судың болуы қол жуу үшін қажетті заттардың сол орында бар екенін көрсетеді. Бұған қоса, қол жууға арналған орында сабынның/судың болуы аурушаңдық қаупінің алдын алатынына негіз болып табылады.
Қол жууға арналған орын – бұл респонденттің интервьюерге үй шаруашылығы мүшелерінің жиі қол жуатын орны деп көрсеткен орын. Зерттеулер адамдардың қолдарын маңызды сәттерде қол жуу мүмкіндігі қол жууға арналған орыннан сабын мен су табылатын үй шаруашылықтарында жоғары екенін көрсетеді.
Қол жууға арналған орында су мен сабынның болуы. Арнайы бөлінген орында қолды дұрыс жуу үшін онда су (ақпайтын немесе ағын су) мен сабын (қатты сабын кесегі, сұйық немесе ұнтақ сабын) болуы қажет.
Үй шаруашылығында сабынның болуы. Үй шаруашылығында қандай да бір сабынның (қатты сабын кесегі, сұйық немесе ұнтақ сабын) болуы үй шаруашылығы мүшелерінің сабын сатылатын жерге бара алатынын және олардың сабынды пайдаланудың басымдықтарын түсінетінін білдіреді.
HW1. Біз осы үй шаруашылығы мүшелерінің қол жуатын жерлері туралы білсек деп едік. Осы үй шаруашылығының мүшелері жиі қол жуатын орынды көрсетіңізші.
«Үй шаруашылығының мүшелері жиі қол жуатын жерді көрсек бола ма?» деген сұрақтан бастаған дұрыс. Егер респондент келісім берсе және сіз үй шаруашылығының мүшелері қол жуатын жерді көрсеңіз, '1'-ді белгілеңіз. Егер тұрғын үйде, жер телімінде немесе аулада арнайы қол жуатын орын жоқ болса, '2'-ні белгілеңіз және HW4 сұраққа көшіңіз. Егер ондай орын бар болса, бірақ сізге оны көрсетпесе, '3'-ті белгілеңіз және HW4 сұраққа көшіңіз. Егер қол жуатын орын қандай да бір себеппен қарап, тексерілмеген болса, '6'-ны белгілеңіз, себебін жазып алыңыз және HW4 сұраққа көшіңіз.
Кейбір жерлерде қол жуатын орын болмауы мүмкін. Бұл жағдайда адамдар портативтік заттар пайдалануы мүмкін, мысалы, шелек, шылапшын, контейнер немесе шәйнек. Бұл жағдайда '6' кодын белгілеңіз және себебін тиісті бағанаға жазыңыз.
HW2. Қол жуатын орында судың бар-жоқтығын қараңыз. Кранды/сорғыны ашып көріп судың болуын немесе шылапшын, шелек, суға арналған ыдыстың немесе өзге заттардың болуын тексеріңіз.
HW3A. Қол жуатын орында сабын, жуатын құралдар болуын тексеріңіз?
Егер сабын немесе жуғыш зат болмаса, '2'-ні белгілеңіз және HW4 сұрағына көшіңіз.
HW3B. Бақылау нәтижелерін жазып алыңыз.
HW2, HW3A және HW3B – тексеруді талап ететін сұрақтар. HW2 сұрағын толтырғанда қол жууға арналған орында судың бар-жоқтығын тексеру керек. Егер қол жууға арналған орында кран немесе сорғы болса, судың бар екенін тексеру үшін кранды ашып көріңіз немесе сорғыны қосып көріңіз. Егер бұл жерде шелек, шара немесе суға арналған басқа ыдыс болса, ол ыдыста судың бар-жоқтығына көз жеткізіңіз. Егер сіз қол жууға арналған орында уақытша су жоқ екенін анықтасаңыз, су жоқ дегенді білдіретін кодты қойыңыз ('2'), бірақ ол туралы сұрақнамаға тиісті белгі соғыңыз.
HW3A-тармақта қол жууға арналған орында сабын немесе жуғыш зат бар-жоқтығы тіркелуі тиіс. Егер қол жуатын орында сабын жоқ болса, '2'-ні белгілеңіз және HW4-ке көшіңіз. HW3B тармақта тексерілген жуғыш құрал түрі жазылады. HW3B-да қол жуатын орында болатын барлық затты белгілеңіз. Қолға арналған бактерияға қарсы гель қол жууға арналған жуғыш құрал болып саналмайды. Егер қол жууға арналған орында не сабын, не жуатын зат болмаса, келесі сұраққа көшіңіз, керісінше жағдайда HH19 сұраққа көшіңіз.
HW4. Осы үй шаруашылығында сабын немесе қол жууға арналған қандай да бір басқа зат бар ма?
Егер сабын немесе жуғыш зат болмаса, '2'-ні белгілеңіз және HH19 сұрағына көшіңіз.
HW5A. Сіз оны маған көрсетесіз бе?
Егер респондент сабын немесе жуғыш затты көрсете алмаса/көрсеткісі келмесе '2'-ні белгілеңіз және HH19 сұрағына көшіңіз.
HW5B. Байқау нәтижелерін жазып алыңыз.
Егер үй шаруашылығында қол жууға арналған орын жоқ болса немесе сізге ол орынды көруге рұқсат етпесе, сізге HW4 және HW5A сұрақтарын қою керек. HW4-те үй шаруашылығында сабын, жуатын зат немесе бар-жоқтығы туралы сұрақ қойылады немесе ол солай болса, онда респонденттен сабын немесе жуғыш затты көрсетуін сұрау үшін HW5 қолданылады. Егер респондент сізге сабын, жуғыш зат немесе өзге тазартқыш құралды көрсетсе, өз бақылауларыңызды HW5B-ға жазыңыз. Барлық тиісті жауаптардың кодтарын белгілеңіз. Қолға арналған бактерияға қарсы гель қол жууға арналған жуғыш құрал болып саналмайды.
HH19. Уақытын жазып алыңыз.
Үй шаруашылығында пікіртерім жүргізу аяқталған уақытты 24-сағаттық форматта жазып алыңыз. Егер сағатты немесе минутты белгілейтін сан 10-нан кем болса, оның алдына нөл қойыңыз.
Егер сіз пікіртерімді бірінші рет барғанда аяқтай алмасаңыз және сіз үй шаруашылығына пікіртерімді жалғастыру үішн қайтадан барсаңыз, HH18 және HH19 сұрақтары арасындағы уақыт саны ақпарат талданатын уақытта пікіртерімге қанша уақыт жұмсалғанын белгілеу үшін қате көрсеткіш болады. Сіздің бұл туралы белгіні үй шаруашылығы сұрақнамасының соңында белгілеуіңіз керек.

12-параграф. «Тұзды йодтау» модулі

Тұзды йодтау – йод тапшылығын жою мақсатына қол жеткізу үшін негізгі стратегия. Бұл модуль үй шаруашылығында ас әзірлеу үшін пайдаланылатын тұздағы йод құрамын тексеру үшін пайдаланылады. Йод маңызды микроэлемент болып табылады, оның жетіспеушілігі зоб деп аталатын қалқанша бездің ұлғаюына немесе қалқанша бездің басқа ауруына әкелуі мүмкін.
Үй шаруашылығы сұрақнамасының барлық модульдерін толтырып, «Тұзды йодтау» модуліне көшіңіз. Бұл модульде сізге респондент ұсынған тұздың үлгісін тексеру керектігін есіңізде сақтаңыз.
SI1. Біз осы үй шаруашылығында пайдаланылатын тұздың йодталу деңгейін тексерейік деп едік. Үй шаруашылығыңыздағы ас әзірлеу үшін пайдаланылатын тұз үлгісін бере аласыз ба?
Бұл тармақ үй шаруашылығы шегінде ас әзірлеуге арналған тұздың түрін, сонымен қатар тұздағы йод құрамына талдау жасау нәтижелерін тіркеу үшін пайдаланылады.
Үй шаруашылығында әдетте ас әзірлеу үшін пайдаланылатын тұз үлгісін әкеліп беруін сұраңыз және оған тестілеу жүргізіңіз. Тұз үлгісін алған соң төменде көрсетілгендей талдау жасаңыз және талдау нәтижесіне сәйкесетін кодты белгілеңіз. Егер нәтижесі теріс болса '1'-ді белгілеңіз (бір миллионға 0 бөлік/түссіз – йодталмаған). Егер нәтижесі 0-ден артық болса, бірақ бір миллионға 15 бөлік йодтан кем болса, '2'-ні белгілеңіз (боялуы әлсіз). Егер талдау нәтижесі оң болса '3'-ті белгілеңіз. (бір миллионға 15 бөлік және одан көп, қатты боялған). Егер үйде тұз жоқ болса, '4'-ті белгілеңіз. Егер үйде тұз болып, бірақ қандай да бір себептермен тестіленбесе, '6'-ны белгілеңіз.
Тұзды талдауға арналған жиынтық крахмал негізіндегі тұрақтандырылған ерітіндісі бар шағын 10-милилитрлік бөтелкеден тұрады. Әрбір жиынтық ең көбі 100 тұз үлгісін талдауға есептелген. Егер бір шымшым тұзға бір-екі тамшы ерітінді құйса, құрамында йоды бар тұздың түсі көк/күлгін түске өзгереді. Түсінің өзгеруі құрамында йоды бар екендігін көрсетеді. Төменде тұз құрамындағы ең көп таралған байытқыш йодатты талдаудың негізгі кезеңдерінің қысқаша сипаттамасы берілген. Дәл сондай негізгі қағидаттар тұз құрамындағы йодидті талдау кезінде қолданылады; тұздың осы түрін талдағанда қайта талдауға арналған ерітінді талап етілмейтіні негізгі ерекшелігі болып табылады.
1. Бір шымшым тұзды ақ қағазға салыңыз (шамамен бір шай қасық немесе одан азырақ). Тұзды үйіңіз және оның бетін тегістеңіз.
2. Талдауға арналған ерітіндінің 1-2 тамшысын тамызыңыз және талдау жиынтығына қоса берілетін түстер кестесінің көмегімен нәтижесін бірден тексеріңіз.
3. Егер тұздың түсі өзгермесе (тұз үлгісінің сілтілігінен болуы мүмкін), тұздың басқа таза нұсқасын алыңыз, қайта талдау жасау үшін талдау жиынтығының құрамына кіретін ерітіндінің 5 тамшысын тамызыңыз, содан соң талдауға арналған ерітіндінің 2 тамшысын дәл сол жерге тамызыңыз және нәтижесін түстер кестесімен тексеріңіз.
4. Түстер кестесінің нәтижесін салыстырып, сұрақнамада талдау нәтижесіне сәйкес кодты белгілеңіз.

13-параграф. Сұрақнаманы аяқтау

Үй шаруашылығы сұрақнамасы осы үй шаруашылығында пікіртерім алуға болатын басқа адамның бар-жоқтығын анықтайтын сұрақпен аяқталады.
Пікіртерімді аяқтамай тұрып, қандай да бір ақпараттың қалып қоймауын, барлық мәліметтердің нақты жазылғанын және жазылып алынған мәліметтерде алшақтықтың болмауын тексеру үшін сұрақнаманы жылдам қарап шығыңыз. Қажет болған жағдайда респондентке қажетті сұрақты қайта қойыңыз. Сұрақнаманың толық толтырылғанына көз жеткізе отырып, HH20-ға көшіңіз.
HH20. Респондентке көмек көрсеткені үшін алғыс айтыңыз және «Үй шаруашылығының тізімдемесі» бөлімін қараңыз.
Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL7 бағанынан пікіртерім критерийлеріне сай келетін барлық әйелдердің болуын тексеріңіз. Сіздің қолыңызда барлық осы әйелдерге арналған «Әйел туралы ақпарат панелі» бөлімі толтырылған сұрақнамалар болуы тиіс.
Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL7B бағанасынан пікіртерім критерийлеріне сай келетін 5 жасқа дейінгі барлық балалардың болуын тексеріңіз. Сіздің қолыңызда критерийлерге сай келетін әрбір балаға толтырылған «Ақпарат панелі» бөлімі бар сұрақнамалар болуы тиіс.
Титулды бетін қараңыз және үй шаруашылығы пікіртерімінің барлық қорытындылары (HH9), Үй шаруашылығы сұрақнамасы бойынша сауалданған респонденттің аты және жолының нөмірі (HH10) мен критерийлеріне сай келетін әйелдер (HH12) және 5 жасқа дейінгі балалардың (HH14) саны енгізілгеніне көз жеткізіңіз.
Осы үй шаруашылығының пікіртерім алынбаған мүшелеріне пікіртерім жүргізу туралы келісіңіз.
Үй шаруашылығы сұрақнамасының соңғы беті осы нақты үй шаруашылығы пікіртеріміне қатысты интервьюерлердің, супервайзерлердің, редакторлардың ескертпелеріне немесе бақылауларына арналған.

4. Әйелдерге арналған жеке сұрақнама

14-параграф. Әйел туралы ақпарат панелі

Әйелдерге арналған жеке сұрақнаманың мақсаты - кең ауқымдағы тақырыптар бойынша ақпарат жинау. Сіз «Үй шаруашылығының тізімдемесі» бөлімін толтырып, осы пікіртерім бойынша критерийлерге жауап беретін әйелдерді анықтауға тиіссіз және пікіртерімге сай келетін барлық әйелдерге ұсынатын пікіртеріміңіз дайын болуы керек. Үй шаруашылығының тізімдемесіне енгізілген үй шаруашылығындағы 15 және 49 жас аралығындағы әйелдер осы пікіртерімнің критерийлеріне сай келеді (HL7 Үй шаруашылығы тізімдемесінің бағанын қараңыз).
Сіз осы пікіртерімді толтыру үшін респонденттің өзінің жауаптарын пайдалануға тиіссіз – үй шаруашылығының басқа мүшелері пікіртерімнің қандай да бір кезеңіне қатыспауы тиіс.
WM1–WM6 бағандары пікіртерім басталғанға дейін толтырылуы тиіс.
WM1. Кластер нөмірі.
Үй шаруашылығы сұрақнамасының кластер нөмірін қайта жазыңыз (HH1 тармақ).
WM2. Үй шаруашылығының нөмірі.
Үй шаруашылығы сұрақнамасының үй шаруашылығы нөмірін қайта жазыңыз (HH2 тармақ).
WM3. Әйелдің аты.
Үй шаруашылығы сұрақнамасындағы әйел атын қайта жазыңыз (Үй шаруашылығын тізімдеудің HL2 бағаны).
WM4. Әйелдің тармақтық нөмірі.
Үй шаруашылығы сұрақнамасындағы әйелдің тармақ нөмірін қайта жазыңыз (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL1 бағаны).
WM5. Интервьюердің аты мен нөмірі.
Өзіңіздің атыңызды және сәйкестендіру нөміріңізді жазыңыз. Бұл нөмір сізге даярлық барысында берілуі тиіс.
WM6. Пікіртерімнің өткізілген күні/айы/жылы.
Пікіртерім жүргізілген уақытты көрсетіңіз (күні, айы және жылы). Егер пікіртерім сіз бірінші рет барғанда аяқталмаған болса және сіз үй шаруашылығына пікіртерімді жалғастыру үшін қайта баратын болсаңыз, сол бағанға өзгеріс енгізіңіз және пікіртерімнің нақты аяқталған күнін көрсетіңіз. Басқаша айтқанда, осы әйелмен жүргізілген пікіртерім толық аяқталғанын білдіретін күнді немесе пікіртерім аяқталмаған, бірақ критерийлерге сай келетін осы әйелден одан әрі пікіртерім алуға шешім қабылданбағанын білдіретін күнді көрсету керек.
Пікіртерімді әйелден жеке отырып алуға барынша жағдай жасау керек. Үй шаруашылығының басқа мүшелерінің немесе бөгде адамдардың (соның ішінде зерттеу жүргізетін команданың мүшелерінің - ер адамдардың) сіздерді жеке қалдыруын сыпайы түрде өтініп сұраңыз.
Егер респондент Үй шаруашылығы сұрақнамасында бес жасқа дейінгі баласы бар ана (HL7B бағанасында) немесе осы балаға күтім жасайтын адам (HL15 бағанында) ретінде белгіленген болса, пікіртерім басталғанға дейін оның өз қарамағындағы баланың/балалардың барлық қолда бар Туу туралы куәліктерін, медициналық карталарын және Егу паспорттарын немесе карталарын әкелуін сұраңыз. Бұл құжаттар сізге 5 жасқа дейінгі балалар туралы пікіртерім бойынша осы респондентке сұрақ қою барысында қажет болады.
Егер бұл әйелге осыған дейін оқып бермеген болсаңыз, онды мына сәлемдесуді оқыңыз: «Біз Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитетіненбіз. Біз балалардың, отбасылардың және үй шаруашылықтарының жағдайларына жерттеу жүргіземіз. мен сізбен осы тақырыптар бойынша әңгімелескім келеді. Пікіртерім шамамен 25 минут уақытыңызды алады. Сіз берген барлық ақпарат өте құпия болып қалады және иесі көрсетілмейді".
Егер сіз Үй шаруашылығы сұрақнамасы бойынша осыған дейін пікіртерім алынған адамнан қайтадан пікіртерім алайын деп отырсаңыз, онда төменде берілген нұсқаны оқыңыз, себебі Әйелдерге арналған жеке сұрақнама Үй шаруашылығы сұрақнамасына қарағанда басқа уақытта толтырылады және ол пікіртерімді алуға жеке келісімін алу қажет.
«Мен енді Сізбен денсаулығыңыз және басқа да мәселелер туралы толығырақ әңгімелескім келіп отыр. Бұл пікіртерім шамамен 25 минут уақытыңызды алады. Сіз берген ақпарат өте құпия сақталатынын және иесі көрсетілмейтінін тағы да қайталап айтамын. Сіздің жауаптарыңызды біздің жобамыздың қызметкерлерінен басқа ешкім білмейтін болады. Бастай беруіме бола ма?»
Алдыңғы кіріспе сөздер сияқты осы кіріспе сөзді де жағдайға байланысты біршама өзгертіп айтуыңызға болады. Бірақ өзіңізді таныстыру кезінде мыналарды міндетті түрде хабарлаңыз: зерттеуді орындаушы мекеменің атауы, зерттеу мәні, пікіртерімнің болжамды уақытының ұзақтығы, оның құпиялылығы және өзіңіздің кіммен әңгімелесетініңізді.
Рұқсат алған соң, пікіртерімді бастаңыз. Егер респондент әңгімені жалғастырудан бас тартса, '03'-ті белгілеп, WM7 тармағын толтырыңыз, респондентке алғыс білдіріңіз және өзіңізге бекітілген келесі респонденттен пікіртерім алыңыз. Кейіннен осы бас тарту жөнінде супервайзеріңізбен ақылдасыңыз; сіз немесе команданың басқа мүшесі сол әйелден пікіртерім алуға тағы да талаптанып көрсін. Бұл сіздің бас тартуды қалай сипаттауыңызға байланысты. Осы орайда әйелдердің зерттеуге қатысуы ерікті болып табылатынын және әлеуетті респонденттерді пікіртерімге қатысуға мәжбүрлеуге жол берілмейтінін естен шығармаңыз.
WM7. Әйелмен жүргізілген пікіртерім нәтижесі.
Әйелден пікіртерім алу аяқталған соң, осы бағанды толтырыңыз. Пікіртерім нәтижесіне сай келетін кодты белгілеңіз. Егер пікіртерім толтырылған болса, '01'-ді белгілеңіз («Жүргізілді»). Егер сіз бірнеше рет талаптансаңыз да әйелмен әңгімелесе алмасаңыз, '02'-ні белгілеңіз («Үйінде болған жоқ»). Егер әйел пікіртерімге қатысудан бас тартса, '03'-ті белгілеңіз («Пікіртерімге қатысудан бас тартты»). Егер сіз пікіртерімді тек ішінара толтырған болсаңыз, '04'-ті белгілеңіз («Ішінара жүргізілді»). Егер әйелдің денсаулығының мүмкіндігі шектеулі болса (физикалық немесе психикалық), '05'-ті белгілеңіз. Егер сіз басқа себептермен толық пікіртерім жүргізе алмасаңыз, '96'-ны белгілеңіз («Басқасы») және арнайы бөлінген бағанда себебін көрсетіңіз.
WM8. Жергілікті жерде жұмыс істейтін редактордың аты мен нөмірі.
Бұл бағанды бос қалдырыңыз. Жергілікті жерде жұмыс істейтін редактор толтырылған пікіртерімді тексерген кезде кейіннен өзінің аты мен нөмірін жазады.
WM9. Деректер енгізу жөніндегі бас оператордың аты мен нөмірі.
Бұл бағанды бос қалдырыңыз. Деректер енгізу жөніндегі оператор өзінің аты мен нөмірін кейіннен жазады.
WM10. Уақытты көрсетіңіз.
Пікіртерімді бастаған уақытты 24-сағатық уақыт форматында көрсетіңіз. Егер сағатты немесе минутты көрсететін сан 10-нан кем болса, алдына нөл қойыңыз.

15-параграф. «Әйел туралы мәліметтер» модулі

Әйелдің жасы мен туған күні. Әйелдің жасы (WB1 және WB2) – аса маңызды сипаттамалардың бірі, себебі деректердің талдауы толығымен респонденттің жасына негізделеді. Бұл сұрақты Үй шаруашылығы пікіртеріміндегі ақпараттан тыс қою керек. Егер сіз осыған дейін Үй шаруашылығы пікіртерімін толтыру барысында респонденттің жасын сұраған болсаңыз да, Әйелдерге арналған жеке сұрақнама бойынша пікіртерім жүргізу кезінде әйелдің туған күні мен жасын қайта нақтылауыңыз керек.
WB1. Сіз қай айда және қай жылы тудыңыз?
Егер респондент өзінің туған күнін білетін болса, ол деректерді «Туған айы» және «Туған жылы» деген тиісті бағандарға толтырыңыз. Айды санмен көрсету керек, яғни, қаңтар – '01', ақпан – '02', наурыз – '03' және т.б. егер туған айы немесе күні дара санмен белгіленетін болса, онда оның алдына нөлді жазыңыз. Мысалы, наурыз '03' деп кодталады. Егер респондент өзінің туған айын білмейтін болса, '98' –ді белгілеңіз («Туған айын білмейді») және оның туған жылын сұраңыз. Егер ол өзінің туған жылын білетін болса, оны «Туған жылы» деген бағанға жазыңыз. Тым болмаса туған жылын анықтауға тырысыңыз. Егер респондент бұл жөнінде ештеңе айта алмаса, оның туған жылы көрсетілуі мүмкін жеке куәлік, туу туралы немесе шоқыну туралы куәлігі, жұлдызнама сияқты қандай да бір құжатының бар-жоқтығын сұраңыз. Мұндай құжаттары бар болып шықса, әйелден құжатта (құжаттарда) келтірілген мәліметтер шындыққа сай келетін-келмейтінін сұраңыз. Туған жылын шамалап та анықтау мүмкін болмаған жағдайда, '9998'-ді белгілеңіз («Туған жылын білмейді»).
WВ2. Cіздің жасыңыз нешеде?
Респонденттің жасын толық жыл мөлшерінде көрсетіңіз, яғни әйелдің соңғы туған күнінде неше жасқа келгенін жазыңыз. Егер ол өз жасын білетін болса, оны тиісті бағанаға толтырыңыз.
Нақтылаңыз: Сіз соңғы туған күніңізде нешеге келдіңіз?
Егер респондент осы сұрақтардың біріне жауап бере алмаса, оның жасын анықтауға көмек бере алатын деректерді анықтауға тырысыңыз. Әйелдің алғаш тұрмысқа шыққанда немесе бірінші баласын туғанда нешеде болғанын сұраңыз. Әйелдің қашан тұрмысқа шыққанын немесе бірінші баласын қашан туғанын анықтауға тырысыңыз. Әйелдің, егер ол тірі болса, бірінші баласының жасын анықтауыңыз мүмкін. Әйелдің жасын үй шаруашылығындағы жасы белгілі бір мүшесінің жасымен салыстырып көріңіз. Әйелдің қандай да бір маңызды оқиға болғанда қанша жаста болғанын немесе одан бері қанша жыл өткенін сұрастыра отырып оның жасын шамалауыңызға болады. Сіз бұл мәліметтерді жазып алуға тиіссіз. Бұл бағанды бос қалдырмаңыз. Егер айырмашылықтары болса, WB1 және WB2-ні салыстырып, түзетіңіз.
Қорытындысында, келесі сұраққа көшпей тұрып, респонденттің пікіртерімнің барлық критерийлеріне қаншалықты сай келетінін тексеріңіз. Егер әйелдің жасы 15-тен кіші немесе 49-дан асқан болса, пікіртерімді тоқтатыңыз. Сыпайы түрде екі-үш сұрақ қойыңыз, респондентке бірлесіп жұмыс істегені үшін алғыс айтыңыз; пікіртерімнің бірінші бетіне «Критерийлерге сай келмейді» деп жазыңыз да, әйелдің Үй шаруашылығы сұрақнамасының HL6 және HL7 бағандарындағы және бірінші беттегі жасы және сәйкестігі туралы деректерді түзетіңіз. Бұған қоса, Үй шаруашылығы сұрақнамасының бірінші бетінде көрсетілген критерийлерге сәйкес келетін әйелдердің жалпы санын да түзету керек. Соңында сізге интервьюердің тапсырмасын түзету қажет.
Үй шаруашылығы сұрақнамасындағы әйелдің жасы туралы ақпаратты әйелдің критерийлерге сәйкестігіне әсері болғанда ғана түзету керектігіне назар аударыңыз. Үй шаруашылығы сұрақнамасының және Әйелдерге арналған жеке сұрақнамада ғы барлық басқа сәйкессіздік жағдайларында үй шаруашылығы сұрақнамасында көрсетілген респонденттің жасын түзетпеңіз.
WB3–WB7 сұрақтары әйелдің сауаттылық және білім деңгейіне қойылатын сұрақтарға жатады. Сіз осы әйел бойынша ақпараттың бір бөлігін Үй шаруашылығы сұрақнамасының «Білімі» модулін толтыру кезінде осы әйелдің өзінен немесе үй шаруашылығының бір мүшесінен алғаныңызды есте сақтаңыз. Бұл сұрақты бәрібір қоюға тура келеді, себебі олар біршама басқаша ақпаратты алуға есептелген.
WВ3. Сіз қандай да бір білім беру мекемесінде немесе мектепке дейінгі мекемеде оқыдыңыз ба?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер «жоқ» деп жауап берсе, WB7 сұрағына көшіңіз, керісінше жағдайда келесі сұрақты қойыңыз.
«Білім беру мекемесі» деген ұғымға бастауыш, орта және жоғары білім, сонымен қатар формальды білім беру жүйесіндегі барлық аралық деңгейлер жатады. Бұл ұғымға негізгі орта білім алғаннан кейінгі техникалық немесе кәсіби даярлық, мысалы, механиктерді немесе хатшыларды даярлайтын ұзақ мерзімді курстар жатады.
Бұл ұғымға стандартты емес оқу бағдарламасы (формальды емес білім беру) бар білім беру мекемелері жатпайды. Стандартты емес оқу бағдарламалары Құран оқытылатын, бірақ толық стандартты оқу бағдарламасы бойынша оқу оқытылмайтын діни мектептерде қолданылады. Білім беру мекемесінде көптеген католиктік мектептердегідей стандартты оқу бағдарламасы бойынша оқу оқытылатын және оған қоса діни пәндер оқытылатын болса, онда ол әдеттегі білім мекемесі (формальды білім беру мекемесі) ретінде кодталады.
WВ4. Сіздің соңғы алатын/алған біліміңіздің деңгейі қандай?
Оқу жылы аяқталғаны-аяқталмағанына қарамастан, ең жоғарғы деңгейге сәйкес кодты белгілеңіз. Мысалы, егер респондент мектептің бірінші сыныбында екі-үш апта ғана оқыса да «Бастауыш» деп, ал егер орта мектептің бесінші cыныбында десе - онда «Негізгі орта» деп белгілеңіз.
WВ5. Осы деңгейде сіз қандай сыныпты/курсты аяқтадыңыз?
Осы тармаққа респонденттің WB4-те көрсетілген деңгейде ойдағыдай аяқтаған ең жоғарғы сыныбын көрсетіңіз. Мысалы, егер ол әйел орта мектептің 6-шы сыныбын оқып, мектепті аяқтамай тастап кеткен болса, '05'-ті белгілеңіз. Оның оқыған ең жоғарғы сыныбы 6-шы сынып болғанымен, ол орта мектептің 5-ші сыныбын аяқтаған. Егер бастауыш мектептің 1-ші сыныбы аяқталмаған болса, '00'-ді белгілеңіз. Мысалы, егер ол әйел бастауыш мектептің 1-ші сыныбында тек 2 апта ғана оқыған болса, '00'-ді белгілеңіз.
Респондент аяқтаған курсы туралы сұраққа жауап берген кезде, респондент оқытудың ұзақтығын білдірмейтіндігіне назар аудару қажет. Мысалы, егер респонденттің ED4A-да жоғары білім алғаны туралы белгіленсе, сонымен бірге осы деңгейде 3 курсты аяқтағаны туралы хабарласа, одан бұрын мысалы, жоғары кәсіптік-техникалық сияқты қандай да бір білім алғанын нақтылау қажет. Аяқталған жоғарғы білімнің соңғы курсы төртінші курстан төмен болмайды.
Бұл екінші (үшінші) жоғары немесе кәсіптік-техникалық базада ЖОО түскен тұлғаларға қатысты.
WВ6. WВ4-пен салыстырыңыз.
Егер респондент жоғарылау деңгейдегі орта мектепте немесе білім беру мекемесінде оқыған болса, тиісті бағанаға қанатша белгі соғыңыз және келесі модульге көшіңіз. Егер респондент оқыған ең жоғарғы мекеме бастауыш мектеп болса, тиісті ұяшыққа қанатша белгі соғыңыз және WB7-ге көшіңіз.
WВ7. Енді Сіз маған мына сөйлемді оқып беріңізші.
Әйелдің сауаттылығын тексеру үшін оған сөйлемдер жазылған карточкаларды көрсететсіз және оны оқып беруін өтінесіз. Бұл сұрақтың мектепке мүлдем бармаған немесе бастауыш мектепте ғана оқыған әйелдерге ғана қойылатынын есте сақтаңыз. Орта мектепте немесе жоғары оқу орнында оқыған әйелдер сауатты деп саналады. Сонымен бірге, бастауыш мектепте оқыған немесе оны аяқтаған кей әйелдер сауатсыз болуы мүмкін. Сондықтан ондай әйелдерге бұл сұрақты қою қажет.
Өзіңізге әңгімелесу барысында белгілі болған мәліметтерге сүйене отырып респондентке, егер ол сауатты болса, тиісті тілдегі карточканы көрсетіңіз. Респондентке карточкадағы бірінші сөйлемді көрсетіңіз. Әйелге сөйлемді оқуға қажетті уақыт беріңіз; асықтырмаңыз. Егер респондент сөйлемді толық оқи алмаса, «Сіз маған осы сөйлемдегі сөз тіркесін оқып бере аласыз ба?» деп сұраңыз.
Төмендегі нұсқалардың бірін көрсетіңіз: респондент сөйлемді мүлдем оқи алмады, жеке сөз тіркестерін немесе сөздерді ғана оқи алды, сөйлемді тұтас оқып шықты. Егер респондент басқа тілде жазылған сөйлемді көрсетуді сұраса, респондентке тиісті карточканы көрсетіңіз. Егер респондент сұраған тілдегі карточка болмаса, '4'-ті белгілеңіз және ол сұраған тілді жазыңыз. Егер респондент соқыр/көзі нашар көретін болса, '5'-ті белгілеңіз.
Үй шаруашылығының басқа мүшелерінің пікіртерім алып жатқан әйелдің сөйлемді қалай оқығанын естімегені маңызды. Кейіннен пікіртерім алынатын осы үй шаруашылығының басқа әйелдері оқи білмесе де ол сөйлемді қайталап беруі мүмкін. Егер үй шаруашылығында критерийлерге жауап беретін тағы бір әйел болса, оған карточкадағы екінші сөйлемді көрсетіңіз. Үшінші әйелге карточкадағы үшінші сөйлемді, ал төртінші әйелге - төртінші сөйлемді көрсетіңіз. Егер респонденттер бесеуден көп болса, карточкадағы бастапқы сөйлемнен қайта бастаңыз.

16-параграф. «БАҚ-қа қолжетімділік және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану» модулі

Осы модульдің мақсаты респондентке бұқаралық ақпараттық құралдардың әсер етуі туралы, сонымен қатар оның компьютер мен Интернетті/ғаламторды пайдалануы туралы ақпарат жинау болып табылады. Модуль БАҚ туралы 3 сұрақты (MT2–MT4) және ақпараттық/коммуникациялық технологиялар туралы (MT6–MT11) 6 сұрақты қамтиды. Сұрақтар төмендегілерді тікелей анықтауға мүмкіндік беруге арналған:
респонденттер газет/журнал оқи ма, радио тыңдай ма және теледидар қарай ма;
респонденттер қай бір кезде/соңғы уақытта немесе қазіргі уақытта компьютер қолданды ма немесе қолдана ма;
респонденттер қай бір кезде/соңғы уақытта немесе қазіргі уақытта интернетті қолданды ма немесе қолдана ма.
MT1. WB7-мен салыстырыңыз.
Осы модульдің сұрақтарын қояр алдында WB7-мен салыстырып тексеріңіз. МТ1 тармағы әріп танымайтын және МТ2 (газет оқу туралы) сұрағы қойылмайтын респонденттерді іріктеу үшін пайдаланылады.
Егер WB7 бағанасы толтырылмаған болса (яғни, респонденттің негізгі немесе жалпы орта немесе кәсіби техникалық немесе жоғары білімі болса), МТ2-ге көшіңіз. Егер WB7-де '2', '3' немесе '4' деп белгіленген болса, МТ2-ге көшіңіз. Егер WB7-де '1' немесе '5' деп белгіленген болса, ол респонденттің мүлдем оқи алмайтынын немесе соқыр екенін білдіреді, сондықтан МТ3-ке көшіңіз.
Келесі үш сұрақта да (газет/журнал оқуға, радио тыңдау және теледидар қарауға байланысты) бірдей жауап кодтары пайдаланылады: «Күн сайын», «Кемінде аптасына бір рет», «Аптасына бір реттен аз» немесе «Мүлдем қарамайды/тыңдамайды/оқымайды». «Күн сайын» нұсқасына БАҚ-тың көрсетілген түрін әдетте, күнделікті қарайтын жағдайлар жатады; «Кемінде аптасына бір рет» нұсқасы күнделікті емес, бірақ аптасына бір рет қарайтын жағдайлар жатады. Мысалы, газетті күнара оқуды «кемінде аптасына бір рет» деп топтастыуға болады. Дұрыс жауапты кодтау кезінде респонденттің БАҚ туралы түсінігі маңызды.
MT2. Сіз газет немесе журналды жиі оқисыз ба: күн сайын, кемінде аптасына бір рет, аптасына бір реттен аз немесе мүлдем оқымайсыз ба?
Осы сұрақты қоя отырып біз респондентке газет немесе журнал оқу арқылы жергілікті шектен тыс қандай сыртқы әсерлер бар екенін анықтаймыз.
Осы орайда оның қандай мақалаларды, қай тілде оқитыны және оған өзі оқитын газетті немесе журналды кім сатып әперетіні маңызды емес. Әңгіме оның қаншалықты жиі оқитыны туралы ғана. Өзіңіздің барлық төрт сұрақты толық оқып шыққаныңызға көз жеткізіңіз, респонденттің сұрақта көзделген барлық төрт нұсқаны да мұқият тыңдауы маңызды.
Егер респондент газеттерді интернеттен оқитыны туралы айтса, ол да газеттің әсері ретінде топтастырылуы тиіс. Мұндағы міндет: респонденттің газетке қолы жетімді ме және егер қолы жетімді болса қаншалықты деңгейде екенін анықтау.
Егер респондент газет немесе журналды күнделікті оқитын болса '1'-ді, егер ол кемінде аптасына бір рет оқитын болса '2'-ні, егер ол аптасына бір реттен аз оқитын болса '3'-ті және мүлдем оқымайтын болса '4'-ті белгілеңіз.
MT3. Сіз радионы күн сайын, кемінде аптасына бір рет, аптасына бір реттен аз тыңдайсыз ба немесе мүлдем тыңдамайсыз ба?
Радио дегеніміз – FM, AM, LW және SW сияқты белгілі жиіліктерде трансляцияланатын радиосигналдарды қабылдайтын құрылғы. Мұнда интернет арқылы, кабельдік желі немесе басқа құралдар арқылы радио тыңдау жатады. Бізге респонденттің қандай да бір радио тарату құралымен радио тыңдайтынын/тыңдамайтынын анықтау қажет.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер сіз респонденттің радионы күнделікті тыңдайтынына күмәндансаңыз, нақтылайтын сұрақтар қойыңыз. Мысалы, егер ол нақтылаушы сұраққа: «Мен радионы күнде тыңдаймын, бірақ егін егетін кезеңде мен үйде болмаймын және радионы күнде тыңдай алмаймын» деп жауап берсе, «Күн сайын» деп белгілеңіз, себебі ол радионы, әдетте, күнделікті тыңдайды. Радионың иесі кім екені немесе қандай бағдарлама тыңдайтыны маңызды емес. Сондай-ақ радио транзистор ма, музыкалық орталықтың немесе үй кинотеатрының бір бөлігі ме бәрібір, ол жағы маңызды емес. Бізге респонденттің радио тыңдайтынын/тыңдамайтынын анықтау керек. Және де респондентке сұрақты толық оқыңыз.
MT4. Сіз теледидарды қаншалықты жиі көресіз? Сізді теледидарды күн сайын дерлік, кем дегенде аптасына бір рет, аптасына бір реттен аз көреді деп айтуға бола ма немесе мүлдем көрмейсіз бе?
Теледидар дегеніміз - эфирлік хабар, кабельдік теледидар бойынша хабар тарату және спутниктік хабар тарату сияқты көпшілікке таралатын құрылғының көмегімен телевизиялық хабарлар сигналдарын қабылдай алатын автономды құрылғы. Сонымен бірге, ғаламтор немесе басқа құралдардың көмегімен телехабарлар көретін респонденттер қарапайым теледидар қарайтын телехабарларға қолдары жетімді басқа да респонденттер сияқты телекөрермен болып саналуы тиіс.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. МТ2 және MT3-тегідей осы сұрақ респондентке берілетін тұрғылықты жерден тыс сыртқы әсерлердің деңгейі туралы түсінік беруі тиіс. Теледидардың иесі кім екені немесе қандай бағдарлама тыңдайтыны маңызды емес. Сұрақты толық оқып шығыңыз. Егер респондент теледидарды Компьютерден қарайтын болса, бұл да теледидар көру деп саналады, себебі мақсат телехабарлардың әсерін анықтау болып табылады.
Ақпараттық/коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы модульдің қалған сұрақтары 15–24 жас аралығындағы респонденттерге ғана арналады. Осылайша, біз 24 жастан асқан респонденттерді іріктеуге арналған МТ5 сүзгі-сұрақтан бастаймыз.
Осы сұрақтардың көмегімен біз респондентке берілетін сыртқы әсерлердің деңгейін және оның компьютерді және ғаламторды пайдалану жиілігін анықтай аламыз. Газет, радио немесе теледидарға қарағанда компьютер мен Интернет/ғаламтор тұрғылықты жерден, тіпті елден тыс берілетін әсерлерге мүмкіндік ашады. Компьютер мен ғаламторды пайдалану қазіргі замандағы қажетті дағдылар ретінде қарастырылады, себебі ғаламтор арқылы ақпарат жылдам әрі көп таралады, әртүрлі мәмілелер жасалады және т.б.
MT5. WB2-мен салыстырыңыз: респонденттің жасы.
WB2-мен салыстырыңыз. Егер респонденттің жасы 15-24 жас аралығында болса, МТ6 сұраққа көшіңіз; егер респонденттің жасы25–49 жас аралығында болса, келесі модульге көшіңіз.
MT6. Сіз компьютерді қолданып көрдіңіз бе?
«Компьютер» термині дербес компьютерді немесе ноутбукті білдіреді. Ұялы телефондар, смартфондар, дербес қалта компьютері (ДҚК) немесе теледидар сияқты қоса орнатылған есептеу мүмкіндіктері бар құрылғыны білдірмейді.
«Иә» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз және МТ9-ға көшіңіз. Респондент пайдаланып жүрген компьютердің иесі кім екені және үй шаруашылығында немесе басқа жерде орналасқандығы маңызды емес.
MT7. Сіз соңғы 12 айда қай жерде болмасын компьютерді пайдаландыңыз ба?
«Иә» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз және МТ9-ға көшіңіз. Және тағы да, жүрген компьютердің иесі кім екені және үй шаруашылығында немесе басқа жерде орналасқандығы маңызды емес
MT8. Сіз соңғы айда компьютерді қаншалықты жиі пайдаландыңыз: күн сайын, кемінде аптасына бір рет, аптасына бір реттен аз немесе мүлдем пайдаланған жоқсыз ба?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Жауап санаттары бойынша жоғарыдағы түсіндірмелерді қараңыз.
Компьютерді соңғы 12 ай ішінде пайдаланған респондент, егер компьютерді алдыңғы айда, бірақ 12 ай ішінде пайдаланған болса, «Мүлдем пайдаланған жоқпын» деп жауап беруі мүмкін екенін есте сақтаңыз.
MT9. Сіз Интернетті/ғаламторды пайдаланып көрдіңіз бе?
Интернет/ғаламтор дегеніміз – көпшілік пайдаланатын дүниежүзілік компьютерлік желі. Ол «Дүниежүзілік торды» қоса алғанда кейбір байланыс қызметтеріне кіру рұқсатымен қамтамасыз етеді және қолданылатын құрылғы түріне қарамастан (Компьютер арқылы ғана емес, сондай-ақ ұялы телефон, КПК, ойын қосымшасы, сандық теледидар және т.б. арқылы) электронды пошта хабарламаларын, жаңалықтарды, ойын-сауық ақпараттарын және басқа да түрлі ақпаратты таратады. Оған стационарлық немесе ұялы желі арқылы кіруге болады.
«Иә» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз және келесі модульге көшіңіз. Респонденттің Интернетті/ғаламторды өзі тұрып жатқан үй шаруашылығында немесе басқа жерде қолдануы маңызды емес.
Компьютерді ешқашан немесе соңғы уақытта пайдаланған жоқпын деп жауап берген респонденттерге біз бәрібір ғаламторды пайдалану туралы сұрақ қоямыз, себебі респондент Интернетті/ғаламторды ұялы телефоны, КПК, ойын қосымшасы, сандық теледидар немесе осыған ұқсас құралдар арқылы пайдалануы мүмкін.
MT10. Сіз Интернетті/ғаламторды соңғы 12 айда пайдаландыңыз ба?
«Иә» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз және келесі модульге көшіңіз. Қажет болғанда кез келген жерден кез келген қандай құрылғының көмегімен пайдаланғаны туралы нақтылаушы сұрақ қойыңыз.
MT11. Сіз соңғы айда Интернетті/ғаламторды қаншалықты жиі пайдаландыңыз: күн сайын, кемінде аптасына бір рет, аптасына бір реттен аз немесе мүлдем пайдаланған жоқсыз ба?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз.
Интернетті/ғаламторды соңғы 12 ай ішінде пайдаланған респондент, егер Интернетті/ғаламторды алдыңғы айда (MT10 = 1), бірақ 12 ай ішінде пайдаланған болса, «Мүлдем пайдаланған жоқпын» деп жауап беруі мүмкін екенін есте сақтаңыз.

17-параграф. «Бала көтергіштік» модулі

Бұл модуль бойынша критерийлерге сай келетін 15–49 жас аралығындағы барлық әйелдерге сұрақ қою керек. CM1 - CM12 сұрақтары тек тірі туғандарға қатысты. Бұл сұрақтардың мақсаты бұрын соңды осы әйелде болған (бұрынғы некедегі балаларды қоса алғанда) барлық тірі туғандар бойынша мәліметтерді жинақтау болып табылады.
Қандай жағдайларда респондет өзінің жауабына қосу керектігін түсінгені маңызды. Бізге әйелде болған, егер ол бала онымен бірге тұрмаса да, ол бала тірілер қатарында болмаса да, барлық тірі туғандарды білу қажет. Бізге бірнеше минут немесе сағат қана өмір сүрсе де демалған, даусын шығарған немесе басқа өмір сүру белгілері болған барлық тірі туған балалар туралы мәліметтерді алу қажет. Асырап алыған немесе қазіргі күйеуінің басқа әйелден (респондент өзі таппаған) балаларын белгілемеңіздер.
CM1. Қазір мен өз өміріңіздегі дүниеге бала әкелген сәттеріңіз туралы сұхбаттасқым келеді. Сіз қай уақытта болмасын бала тудыңыз ба?
Модульдің бірінші сұрағы осы әйелге осы және келесі бірнеше модуль бойынша пікіртерім алу қажеттігін анықтауға арналған. Иә» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз. Егер әйел ешқашан бала туған жоқпын деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де CM8 -ге көшіңіз.
CM2. Алғашқы босануыңыз қашан болды? Тіпті сәби қайтыс болса да немесе оның әкесі Сіздің қазіргі серіктесіңіз болмаса да, Сіздің алғашқы рет босануыңыз туралы айтып тұрмын.
Бізге бірінші рет бала туған жылды, яғни ол бала кейін қайтыс болса да немесе ол баланың әкесі басқа ер адам, яғни оның қазір тұрып жатқан серігі болмаса да, әйелдің бірінші рет бала туған жылын анықтау керек. Әйелдің туған жылы және жасы туралы осыған дейінгі жағдайлардағыдай сізге барынша толық мәлімет алу үшін нақтылаушы сұрақтар қоюға тура келеді.
Баланың туылған жылы туралы сұраңыз. Егер әйел баланың туылған күнін, айын және жылын білетін болса, оларды арнайы белгіленген бағанадарға жазыңыз және СМ3-ке көшіңіз. Нұсқаулыққа сай сізге айды санмен жазу қажет. Егер туған айы немесе күні бір таңбалы санмен берілетін болса, алдына нөл жазыңыз. Мысалы, наурыз '03' деп кодталады.
Егер әйел баланың нақты туылған күнін білмейтін болса, одан баланың туылған күні, айы, жылы туралы бөлек-бөлек сұраңыз. Ақпаратты әйелдің айтуына қарай жазыңыз. Егер ол туылған күнін білмейтін болса, '98'-ді белгілеңіз.
Егер әйел баланың туылған айын айта алса, айды санмен арнайы бөлінген жолға жазыңыз. Егер ол туылған айды айта алмаса, баланың туылған айын анықтайтын сұрақтар қойыңыз. Егер сіз берілген мәліметтер негізінде баланың туылған айын анықтай алмасаңыз, оның жылдың қай мезгілінде туғанын анықтауға тырысыңыз. Егер баланың туылған айын анықтау мүмкін болмаса туылған айы жазылатын бағанаға '98' деп белгілеңіз.
Егер респондент баланың туған жылын айта алса, оны тиісті бағанаға жазыңыз және CM4-ке көшіңіз. Егер әйел баланың туған жылын айта алмаса, '9998' деп белгілеңіз және CM3 сұраққа көшіңіз.
CM3. Сіздің алғашқы босануыңыз қанша жыл бұрын болды?
Бұл сұрақ CM2 сұрағына жауап беру кезінде өздерінің баланы бірінші рет туған уақытын айта алмаған әйелдерге қойылады. «Білмеймін» деген жауапқа жол берілмейді. Баланы қанша жыл бұрын бірінші рет туғанын анықтаңыз. Жауапты арнайы бөлінген бағанға жазыңыз.
Бұл ақпаратты анықтауға болады, әсіресе, егер бірінші баласы тірі болса; бұл жағдайда баланың қазіргі уақыттағы (толық жыл мөлшеріндегі) жасы сұрақтың жауабы болып табылады. Жауапты арнайы бөлінген бағанға жазыңыз.
CM4. Сіздің қазір өзіңізбен тұрып жатқан туған ұлдарыңыз немесе қыздарыңыз бар ма?
Сұрақты баяу оқыңыз. Респондентпен үй шаруашылығында бірге тұрып жатқан ұлдары мен қыздары ғана есепке алынады (бұл балалар Үй шаруашылығының тізімдемесіне енгізілуі тиіс). Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер «жоқ» деп жауап берсе, CM6-ға көшіңіз.
CM5. Сізбен бірге тұратын туған ұлыңыз нешеу? Туған қызыңыздың нешеуі сізбен бірге тұрады?
Осы әйелмен бірге тұратын туған ұлдары мен қыздарының санын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер ол әйелдің өзімен бірге тұратын ұлдары болмаса немесе мүлдем ұлдары болмаса ұлдарға бөлінген бағанаға '00' деп белгілеңіз. Дәл осы сияқты өзімен бірге тұратын қыздары жоқ болса (мүлдем қыздары жоқ болса), қыздарға бөлінген бағанға '00' деп белгілеңіз. Бұл бағандарды бос қалдырмаңыз. Бұл сұрақ үй шаруашылығында (CM4 = Иә) балалары бірге тұратын әйелдерге қойылатындықтан, бағандардың біреуіндегі сандық көрсеткіш 00-ден жоғары болуы тиіс.
Бізді респонденттің асырап алған, оның күйеуінің басқа әйелінен туған, басқа туыстарының немесе өзі күтім жасайтын балалары емес, туған балалары ғана қызықтыратынын есте сақтаңыз.
CM6. Сіздің өзіңізбен бірге тұрмайтын ұлдарыңыз немесе қыздарыңыз бар ма?
Мұнда сауалдама алынып отырған әйелдің тірі, бірақ онымен бірге тұрмайтын ұлдары және қыздары туралы сөз болып отыр. Мысалы, оның бір немесе бірнеше баласы қандай да бір туыстарының қолында немесе интернатта тұруы, асырап алуға берілуі немесе өсіп кеткен ересек балалары болуы мүмкін.
Респонденттің қайтыс болған балалары туралы айтып отырмағанына көз жеткізіңіз. Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер «жоқ» деп жауап берсе, CM8-ге көшіңіз.
CM7. Сіздің тірі, бірақ сізбен бірге тұрмайтын қанша ұлдарыңыз бар? Сіздің тірі, бірақ сізбен бірге тұрмайтын қанша қыздарыңыз бар?
Респондент CM6 сұраққа «Иә» деп жауап берген жағдайда оның тірі, бірақ онымен бірге тұрмайтын ұлдары мен қыздарын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Ұлдары туралы «Жоқ» (немесе оның ұлдары қайтыс болып кеткен жағдайда) деп жауап берген жағдайда ұлдарға арналған бағанға '00' деп белгілеңіз. Қыздары туралы «Жоқ» (немесе оның қыздары қайтыс болып кеткен жағдайда) деп жауап берген жағдайда қыздарға арналған бағанға '00' деп белгілеңіз.
Бұл сұрақ өзімен бірге тұрмайтын балалары бар әйелдерге ғана қойылатындықтан, ол үшін арнайы бөлінген бағандардың ең кемі біреуінде сандық көрсеткіш 00-ден жоғары болуы тиіс. Осы сұрақ қойылатын әйелдерге арналған бағандарды бос қалдырмау керек.
CM8. Сіз қашан болмасын тірі туып, кейін қайтыс болған ұл немесе қыз тудыңыз ба?
Көптеген респонденттердің бұл тақырыпқа сөйлескісі келмеуі, ал сұрақтар олардың көңіл-күйін түсіруі немесе қайғылы жағдайларды есіне түсіруі мүмкін. Мұндай жағдайда жанашырлық және әдептілік танытыңыз. Сізге де бұл туралы айтудың қиын екенін, бірақ деректердің маңызды екенін түсіндіріңіз.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Кейбір респонденттер сәби кезінде шетінеп кеткен балаларды есіне алмауы мүмкін, сондықтан егер әйел «Жоқ» деп жауап берсе, «Мен бала бірнеше минут немесе сағат өмір сүрсе де туылғанда тыныс алған, жылап туған немесе қандай да бір басқа тіршілік белгілерін білдіріп туған балалар туралы сұрап отырмын» деп нақтылау қажет. Егер ол бұрынғысынша «Жоқ» деп жауап берсе, CM10 сұраққа көшіңіз.
CM9. Қанша ұл қайтыс болды? Қанша қыз қайтыс болды?
Егер CM8–ге «Иә» деген жауап берілсе, кейіннен қайтыс болған, бірақ тірі туылған ұлдары мен қыздарының санын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Бұл бағандардың бір де біреуін толтырмай бос қалдырмаңыз. Осы сұрақ қойылған әйелдерге қатысты бағандардың біреуіндегі сандық мән 00-ден жоғары болуы тиіс.
Егер жауап «Жоқ» болған жағдайда, ұлдарға қатысты ұлдарға арналған жолға «00» қойыңыз. Қыздарға қатысты жауап «Жоқ» болған жағдайда, қыздарға арналған жолға «00» қойыңыз.
CM10. CM5, CM7 және CM9 сұрақтарының жауаптарын жиынтықтап қосыңыз.
CM5, CM7 және CM9-да көрсетілген бала туу санын қосыңыз, алынған соманы тиісті бағанға жазыңыз және CM11-ге көшіңіз.
CM11. Бәрі дұрыс жазылғанына көз жеткізу үшін айтыңызшы: Сіздің өміріңізде барлық тірі туылған балалар саны (жалпы саны CM10-да). Осы дұрыс па?
Егер респондент мұны растаса, «Иә» деген ұяшықты қанатша белгімен бегілеңіз және бұл әйелдің өмірінде босанған-босанбағанын нақтылаңыз. Егер ол ешқашан тірі бала тумаған болса, CM12В-ге көшіңіз. Егер онда кемінде бір немесе одан да көп тірі туулар орын алған болса, CM12-ге көшіңіз.
Егер әйел «Жоқ» деп жауап берсе, жауаптарды CM1–CM10 сұрақтарымен салыстырыңыз, содан кейін ақпараттың дұрыс жазылғанын анықтау үшін респондентпен бірге тізім бойынша тексеріп шығыңыздар. Мысалы, CM5 сұрағынан бастап: «Сізбен бірге екі ұлыңыз және бір қызыңыз тұрады ғой, солай ма?» деп сұрай аласыз. CM7 және CM9-ға қатысты да осылай жалғастырыңыз. CM10-да көрсетілген жауапты және соманы түзетіңіз және келесі сұраққа көшіңіз. CM11-ге «Жоқ» деп белгілеңіз және түзету енгізілгеннен кейін «Иә» деген ұяшықты белгілеңіз.
СМ12. Осы босанулардың ішінде (СМ10 жалпы саны) соңғы рет босануыңыз қашан болды (бала тіпті қайтыс болып кеткен болса да)?
Бұл сұрақ әйелдің төмендегі екі модуль бойынша критерийлерге сәйкестігін анықтау үшін қойылады.
Арнайы бөлінген бағанға кейіннен бала қайтыс болып кеткен болса да, әйелдің соңғы босанған күнін жазыңыз. Егер бала қайтыс болып кетсе, осы баланың келесі модульде атын атағанда ерекше мұқият болыңыз.
Егер әйелдің есінде босанған күні сақталмаған болса, «Босанған күні» деген бағанаға '98' деп белгілеңіз. Сіздің әйелдің босанған айы және жылы туралы дәл мәлімет алуыңыз ҚАЖЕТ екенін есіңізде ұстаңыз. Туылған айы және жылына қатысты 'БМ' деген жауапқа жол берілмейді.
Келесі бірнеше сұрақ босанулардың жайсыз аяқталуына, атап айтқанда әртүрлі себептермен байланысты болатын жүктілікті әдейілеп үзу үшін жасалған жасанды түсіктерді/абортттарды анықтауға бағытталған.
CM12B. Кейбір жағдайларда жүктілік бала туумен аяқталмайды. Сіздің қандай да бір жүктілігіңіз жасанды түсікпен аяқталды ма? Жасанды түсік деп жүктіліктің алғашқы 5 айында жүктілікті әдейілеп үзу туралы айтып отырмын.
Егер «Иә» деген жағдайда '1' дөңгелектеңіз және келесі сұраққа ауысыңыз. Егер әйел жүктілігі еш уақытта жасанды түсікпен аяқталған жоқ десе, ‘2’ дөңгелектеңіз және CM13 сұрағына ауысыңыз.
CM12Е. Бүкіл өміріңізде Сізде қанша жасанды түсік болды? Респондентте болған барлық жасанды түсіктер санын көрсетілген жерге жазыңыз және келесі сұраққа көшіңіз. Егер жауап «Болған жоқ» болса, '00' дөңгелектеңіз және келесі сұраққа көшіңіз. «Жасанды түсік» термині қандай ұғымды білдіретіні туралы оқып бергеніңіз аса маңызды.
CM12F. Сіздің соңғы жасанды түсігіңіз қашан орын алды? Айы мен жылын көрсетіңіз.
CM12G. CM12F-ті тексеріңіз: соңғы жасанды түсік соңғы 2 жылда, яғни 2013 жылдан бері (пікіртерімнің жүргізілген айынан) болды (егер пікіртерім жүргізілген ай мен жасанды түсік орын алған ай сәйкес келсе, ал жасанды түсік 2013 жылы болған болса, онда жасанды түсік соңғы 2 жыл ішінде болды деп есептеңіз).
Егер респондентте соңғы 2 жыл ішінде жасанды түсік болмаған болса, СМ13-ке көшіңіз.
Егер респондентте жасанды түсік соңғы 2 жыл ішінде, яғни 2013 жылдан бері (пікіртерім жүргізілген айынан) орын алған болса, СМ12H сұрағына ауысыңыз.
CM12H. Жасанды түсік болған мезгілде Сіз қанша ай (апта) жүкті едіңіз?
Жасанды түсік болған мезгілдегі жүктіліктің мерзімін жазыңыз.
Егер респондент апта деп жауап берсе, тиесілі жолға апталар санын; басқа жағдайда тек қана айлар санын жазыңыз.
CM12I. CM12Е-ні тексеріңіз.
Егер респондентте бір ғана жасанды түсік болса (CM12E = 1) CM13-ке ауысыңыз. Егер респондентте 2 немесе одан да көп жасанды түсік (CM12E = 2 және одан көп) болған болса, онда CM12J-ге өтіңіз және әрбір жасанды түсікке қатысты CM12J–CM12L сұрақтарын қойыңыз.
CM12J. Cіз атап өткен соңғы жасанды түсіктің алдыңғысы қай айда және қай жылы болды?
Алдындағы жасанды түсіктердің айы мен жылын даталары бойынша көрсетіңіз.
CM12К. CM12J -ді тексеріңіз. Жасанды түсік, атап айтқанда 2013жылдан бері (пікіртерім жүргізілген айынан) соңғы 2 жыл ішінде болды.
Егер «Жоқ» болса, онда СМ13-ке өтіңіз.
CM12L. Жасанды түсік болған мезгілде Сіз қанша ай (апта) жүкті едіңіз?
Егер респондент аптамен жауап берсе, тиесілі жолға апталар санын; басқа жағдайда тек қана айлар санын жазыңыз.
CM12M. Келесі жасанды түсік үшін СМ12J-ге қайта оралыңыз. Егер «Жоқ» болса, CM13-ке көшіңіз.
CM13. CM12-мен салыстырыңыз: соңғы 2 жыл ішінде босанды ма, яғни 2013 жылдан (пікіртерім жүргізілген ай)? (Егер пікіртерім жүргізілген ай мен әйелдің босанған айы тура келсе, ал бала босанған жылы – 2013 болса, онда соңғы 2 жыл ішінде орын алған босанудеп есептеңіз.)
Егер респонденттің соңғы босанған уақыты соңғы екі жыл ішінде болса, тиісті ұяшықты белгілеңіз және тиісті бағанаға баланың атын жазыңыз. Сосын келесі модульге көшіңіз. Егер соңғы екі жылда тірі туулар болмаса, «Жоқ» деген ұяшықты қанатша белгімен белгілеңіз және «Сырқат белгілері» деген модульге көшіңіз.
2015 жылы қазанда пікіртерім алынатын әйел үшін мысал.
2015 жылы қазанда пікіртерім алынған әйелдің тірі туылған төрт баласы бар. Балаларының екеуі: бірі - ұл, екіншісі - қыз өзімен бірге тұрады. Оның 2004 жылдың наурыз айында туған тұңғыш ұлы басқа жерде тұрады, ал 2014 жылы қарашада туған қызы қайтыс болған (өзінің қалауымен туылған). Сонымен қатар 2015 жылдың сәуір айында онда 2 айлық жүктілігінде бір жасанды түсік (оның алдындағы жасанды түсігі 2010 жылдың маусымында 3 апталық жүктілігінде) болды.
Егер әйел нақты мәліметтер берді деп санасақ (CM11 сұрағының жауаптары тексерілген соң түзету енгізу талап етілмейді), жауаптар мынадай түрде кодталады:
CM1 '1' деп белгіленеді.
CM2 туған айы –'03' деп белгіленеді, туған жылы – '2004' деп көрсетіледі.
CM3 бос қалдырылады.
CM4 '1' деп белгіленеді.
CM5 үйінде тұратын ұлдарына қатысты '01' деп және үйінде тұратын қыздарына қатысты '01' деп көрсетіледі.
CM6 '1' деп белгіленеді.
CM7 басқа жерде тұратын ұлдарына қатысты '01' деп және басқа жерде тұратын қыздарына қатысты '00' деп белгі соғылады.
CM8 '1' деп белгіленеді.
CM9 қайтыс болған ұлдарына қатысты '00' деп және қайтыс болған қыздарына қатысты '01' деп белгіленеді.
CM10 '04' деп көрсетіледі.
CM11 «Иә» және «Бір немесе одан көп тірі туылған бала» қанатша белгімен белгіленеді.
CM12 11/2014' деп көрсетіледі.
CM12В '1' деп белгіленеді.
CM12Е '2' деп белгіленеді.
CM12F туған айы –'04' деп белгіленеді, туған жылы –'2015' деп көрсетіледі.
CM12G Соңғы жасанды түсігі соңғы 2 жылда, яғни «2013 қараша айында орын алған» қанатша белгімен белгіленеді.
CM12H '2' белгіленеді және 2 көрсетіледі.
CM12I 2 жасанды түсік және одан көп (CM12E = 2 және одан көп)» қанатша белгімен белгіленеді.
CM12J Бірінші бағанда айы «06» жылы «2010» көрсетіледі.
CM12K Бірінші бағанда «Иә» белгіленеді және «1» қоршалады.
CM12L Бірінші бағанда«3» белгіленеді және «1» қоршалады.
CM13 «Бір тірі туған немесе одан көп» қанатша белгімен белгіленеді, соңғы туған баланың аты туралы сұрақ қойылады, және ол ат жазылады.

18-параграф. «Соңғы туылған баланың қалаулы болуы» модулі

Осы модуль бойынша пікіртерім жүргізілгенге дейінгі соңғы 2 жыл ішінде тірі бала туған барлық әйелдерден пікіртерім алынуы тиіс. «Туушылық» модулінде CM13-пен салыстырыңыз және соңғы туылған баланың атын модульдің жоғарғы бөлігіндегі арнайы бағанға жазыңыз. Келесі сұрақтарды қоя отырып, көрсетілген жерде баланың атын пайдаланыңыз.
DB1. (Аты) жүкті болған кезіңізде өз қалауыңызбен жүкті болдыңыз ба?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деген жауап берілген жағдайда (жүкті болғысы келді) '1' –ді белгілеңіз және келесі модульге өтіңіз.
DB2. Сіз балалы болуды кейінге қалдырғыңыз келді ме әлде бұдан кейін (мүлдем) балалы болғыңыз келмеді ме?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер респондент басқа бала туғысы келмейтінін айтса, '2'-ні белгілеңіз және келесі модульге көшіңіз.
DB3. Сіз әлі де қаншалықты ұзақ күткен болар едіңіз?
Егер жауап айлармен берілсе, '1'-ді белгілеңіз және ай санын көрсетіңіз. Егер жауап жылдармен берілсе, '2'-ні белгілеңіз және жылдар санын көрсетіңіз.

19-параграф. «Ана мен нәрестенің денсаулығы» модулі

Осы модуль бойынша пікіртерім жүргізілгенге дейінгі соңғы 2 жыл ішінде тірі бала туған барлық әйелдерден пікіртерім алынуы тиіс. «Туушылық» модулінде CM13-пен салыстырыңыз және соңғы туылған баланың атын модульдің жоғарғы бөлігіндегі арнайы бағанға жазыңыз. Келесі сұрақтарды қоя отырып, көрсетілген жерде баланың атын пайдаланыңыз.
Пікіртерім жүргізілген уақытқа дейінгі соңғы 2 жыл ішінде әйел тірі бала босанбаған болса, бұл модульді толтырмаңыз және келесі модульге көшіңіз.
Бұл модульдің мақсаты – ана мен нәрестенің денсаулық жағдайы туралы ақпарат алу. Модуль жүктілік және бала туу кезінде көрсетілген медициналық көмек пен денсаулық жағдайы туралы сұрақтарды қамтиды. Бізге сонымен қатар баланың тікелей туылған кездегі салмағы және емізілуі туралы мәлімет қажет.
MN1. (Баланың аты) жүкті болған кезіңізде Сіз босанғанға дейін тексерілу мақсатында біреуге қаралдыңыз ба?
Баланы босанғанға дейін дәрігерге тұрақты қаралу жүктілік пен бала тууға байланысты сырқаттарды анықтауға мүмкіндік береді. Барлық жүкті әйелдер дәрігерге қаралуы тиіс. Бұл сұрақтар жүкті әйелдерді қадағалауға, яғни қандай да бір басқа себептермен емес, нақты жүктілікке байланысты қадағалауға қатысты.
MN1-де респонденттің осы жүктілік кезінде қайда қаралғанын сұраңыз. Егер әйел еш жерге қаралмаған болса, '2' –ні белгілеңіз де MN17–ге көшіңіз. Егер MN1 сұраққа әйел «Иә» деп жауап берсе, кімге қаралғанын сұраңыз.
MN2. Кімге қаралдыңыз?
Әйелдің жүктілікті бақылау үшін қаралған адамының кодын белгілеңіз. «Тағы да кімге қаралдыңыз?» деп сұрақ қойыңыз және респонденттің осы балаға жүкті болған кезде жүктілікті бақылау үшін қаралған басқа да адамдардың кодтарын белгілеңіз.
Дәрігерлер, медбикелер, акушерлер, акушердің көмекшілері асқынбаған қалыпты жағдайда бала босандыра білетін, акушерлік дағдылары бар және бала туудың асқынған күрделі жағдайларына диагностика жасай білетін, сондай-ақ мамандарға бағыттай білетін білікті медицина мамандары болып табылады. Жергілікті жерлердегі кіндік шешелердің тиісті біліктігі болуы да, болмауы да мүмкін.
Респонденттің қанша дәрігерге қаралғанын анықтаңыз және ол қаралған тұлғалардың бәрін жазып алыңыз. Нақты кімге қаралғанын да анықтаңыз және тиісті кодтарды белгілеңіз. Әйел атаған тұлғаны қалай кодтауды білмесеңіз «Басқа» деген бағанда оны сипаттаңыз және 'X'-ті белгілеңіз.
Егер әйел қандай да бір медициналық мекемені атаса, оның ол мекемеде кімге қаралғанын сұраңыз.
MN2A. Осы жүктілігіңізге қатысты алғаш рет жүктілік бойынша қаралғанда сіздің жүктілік мерзіміңіз қанша апта немесе ай болып еді?
Респондент атаған уақыт бірлігінің (не апта, не ай) кодын белгілеңіз, сосын санды өзіңіз белгілеген кодтың оң жағына жазыңыз.
MN3. Осы жүктілік кезінде Сіз босанғанға дейінгі байқауда неше рет болдыңыз?
Респонденттен осы жүктілік кезінде жүктілікті бақылау үшін неше рет дәрігерге қаралғанын сұраңыз (яғни, ол өзінің соңғы баласына жүкті болған кезде). Бұл жерде басқа себептермен дәрігерге немесе медбикеге қаралу емес, тек жүктілікке қатысты бақылау туралы сөз болып отыр.
MN4. Осы жүктілік бойынша босанғанға дейін қаралған кезде Сіз төменде көрсетілгендердің қайсысын ең болмағанда бір рет алдыңыз?
Әр процедураға қатысты сұрақ қойыңыз және келесі сұраққа көшпей тұрып жауабын жазып алыңыз. Әр тармақ бойынша '1' (Иә) немесе '2' (Жоқ) деп белгілеңіз. Кейбір процедуралардың мағынасын түсіндіруге тура келуі мүмкін. Бізге қажеті: соңғы жүктілік бойынша жүктілікті бақылау кезінде төменде тізімделген процедуралардың қайсысының жүргізілгенін білу. Ол процедураның қанша рет немесе дәрігерге бір немесе бірнеше рет барғанда жүргізілгені қажет емес. Бұл сұрақ төмендегі процедураларға қатысты:
A. Қан қысымы өлшенді ме?
Қан қысымы медициналық аспаппен өлшенеді. Пациенттің білегіне ауа үрленетін резеңке манжет кигізіледі. Артериялық қысымды өлшейтін медицина қызметкері стетоскоптың көмегімен қан қысымын анықтау үшін манжеттегі ауаны біртіндеп жібере отырып, қан жүйесінің пульсін бақылайды.
B. Сіз талдауға несеп тапсырдыңыз ба?
C. Сіз талдауға қан тапсырдыңыз ба?
Талдау жасалатын қан әйелдің саусағынан немесе қан тамырынан алынады (қағида бойынша, білектен немесе білезіктен). Талдау жасау үшін алынған қан анемия, паразиттер немесе инфекциялық аурулар сияқты әртүрлі ауруларды анықтау үшін пайдаланылады.
MN17 сұрағына көшіңіз.
MN17. (баланың аты) босанғанда Сізді кім босандырды?
Әйелді босандырған адамның кодын белгілеңіз. «Тағы кім қатысты?» деп нақтылаңыз және осы баланы туған кезде әйелді босандырған барлық басқа адамдардың кодтарын белгілеңіз.
Осы сұрақты қойған кезде басқа баламен шатастырмау үшін баланың атын міндетті түрде атаңыз.
Әйелді дәл кімнің босандырғанын нақтылаңыз. Егер әйел өзін кім босандырғанын айта алмаса, мысалы, ол акушер екенін немесе кіндік шеше екенін білмесе, қосымша нақтылаушы сұрақтар қойыңыз. Әйелді босандырған барлық тұлғаларға сәйкес кодтарды белгілеңіз. Егер сіз респондент атаған тұлғаның қай санатқа жатынына сенімсіз болсаңыз, оны «Басқа» деген бағанға жазыңыз және 'X'-ті белгілеңіз. Егер әйелді ешкім босандырмаған болса, 'Y'-ті белгілеңіз.
MN18. Сіз (баланың аты) қайда босандыңыз?
Бұл сұрақтың мақсаты – медициналық мекемеде босануды анықтау. Егер әйел ауруханада, медициналық орталықта немесе клиникада босанған болса, одан ол мекеменің мемлекеттік немесе жеке сектордың қайсысына жататынын сұраңыз. Егер ол мемлекеттік секторға жатса, бірақ кодтардың ешқайсысына сәйкес болмаса, оны «Басқа мемлекеттік мекеме» деген бағанада сипаттап жазыңыз және '26'-ны белгілеңіз. Осыған ұқсас егер мекеме жеке денсаулық сақтау секторына жататын болса, бірақ кодтардың ешқайсысына сай келмесе, оны «Басқа жеке медициналық мекеме» деген бағанада сипаттап жазыңыз және '36'-ны белгілеңіз. Егер сіз ол мекеменің мемлекеттік немесе жеке сектордың қайсысына жататынын анықтай алмасаңыз, ол мекемені арнайы бөлінген «Мекеменің атауы» деген бағанаға жазыңыз және бұл жөнінде өзіңіздің жетекшіңізге хабарлаңыз. Ол бұл мекеменің мемлекеттік немесе жеке сектордың қайсысына жататынын жергілікті тұрғындардан сұрап біледі де, берілген жауапқа сәйкес кодты белгілейді.
Егер респондент өзінің тізімге енгізілмеген жерде босанғанын айтса, ол жерді «Басқа» деген бағанда сипаттап жазыңыз және '96'-ны белгілеңіз. Өз үйін есепке алмағанда, медициналық мекеме болып табылмайтын орындар «Басқа» деп кодталуы және оған сипаттама берілуі тиіс.
Егер әйел өзінің үйінде, басқа/біреудің үйінде немесе '96' қоршалған болса, MN20-ға көшіңіз.
MN19. (Баланың аты) кесар тілігінің көмегімен туылды ма? Яғни баланы туғызу/алу үшін ішіңізді кесті ме?
Кесар тілігі – құрсаққа жасалатын отаның көмегімен әйелдің қарнының бергі қабырғасы және жатырының кесілген тілігінен нәрестені шығарып алу арқылы бала туғызу, нәресте туу жолдары арқылы өтпейді. Осылай бала туғызу жүктілік кезіндегі асқынуларға байланысты жасалады. Баланың ота арқылы немесе табиғи туу жолдары арқылы туылғаны туралы анықтаңыз.
Егер әйел «Жоқ» деп жауап берсе, MN20-ға көшіңіз.
MN19A. Кесар тілігі арқылы босандыру туралы шешім қашан қабылданды? Толғақ басталғанға дейін бе, әлде толғақ басталғаннан кейін бе?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
MN20. (Баланың аты) туылғанда қандай болды: өте ірі, ортадан үлкендеу, орташа, ортадан кішілеу немесе өте кішкентай?
Туғанда салмағы өте аз балалар басқа балаларға қарағанда ауыр сырқатқа және өлім қаупіне көбірек ұшырайды. Интервьюерлер анасынан баланың туғандағы салмағын сұрайды, бірақ барлық баланы туыла сала өлшемегендіктен, анасының бала туылғандағы салмағы туралы субъективтік бағасы аса маңызды болып табылады. Осы сұрақтарға жауап берген әйелдердің жауаптарына талдау жүргізгенде, әйелдердің осы субъективтік бағалауды қалай түсінетіні туралы түсінік бере аламыз. Бұл деректер баланың туылған кездегі салмағын бағалауға көмек береді.
Әйел жауап бермей тұрып, осы сұрақты қойыңыз. Мұнда баланың салмағы туралы әйелдің өз бағасы маңызды. Тіпті ол баланың салмағын білсе де, баланың қандай болғаны, ірі, ортадан үлкендеу, орташа, ортадан кішілеу немесе өте кішкентай болғаны туралы өз пікірін сұраңыз. Егер респондент бұл сұраққа жауап бере алмаса, баланың туылған кездегі салмағы немесе сыртқы түрі негізінде жауап беруге тырыспаңыз; '8'-ді белгілеңіз («Білмеймін»). Егер әйел баланың туылған кездегі салмағын білетін болса және сізге нақты санды атаса, оның MN20 сұраққа беретін жауабына ықпал етуге тырыспаңыз. Басқаша айтқанда, тіпті әйел баланың көлемі ортадан кішілеу болғанын, бірақ оның атап көрсеткен баланың салмағы сіздің ойыңызша ол көлемнен үлкен болып көрінсе, әйелдің баланың салмағы туралы түсінігін түзету үшін нақтылаушы сұрақтар қоймаңыз.
MN21. (Баланың аты) туа салысымен өлшеді ме?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер баланы туа сала өлшесе '1' кодын қоршаңыз және MN21A көшіңіз; егерде баланы өлшемесе немесе анасы білмесе, MN23-ке көшіңіз.
MN21A. Туғаннан соң қанша уақыттан кейін (баланың аты) салмағын өлшеді?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер баланы тұғаннан кейін бірден өлшесе (2 сағаттан дейін) '1' қоршаңыз, егер туғаннан 2 немесе одан да көп сағаттан кейін '2' қоршаңыз. Егер білмесе/есінде жоқ – '8' қоршаңыз.
MN22. (Баланың аты) салмағы қанша болды?
Егер әйелдің (немесе баланың) медициналық картасы бар болса, оны сізге көрсетуін сұраңыз. Баланың туылған кездегі салмағын килограммен жазыңыз. Егер баланың салмағы медициналық картаға сай немесе басқа жазбаша медициналық құжат негізінде көрсетілген болса жүктілік кезіндегі қадағалау картасы немесе туу туралы медициналық куәлік), '1' –ді белгілеңіз және баланың салмағын арнайы жолға жазыңыз. Егер баланың салмағын анасы айтса, ал карта немесе құжат жоқ болса, '2' –ні белгілеңіз («Жады бойынша») және тиісті бағанға баланың салмағын жазыңыз. Баланың салмағын бір-ақ рет жазыңыз. Қажет болғанда баланың салмағын белгілеу үшін нөлді қолданыңыз. Мысалы, егер әйел баланың туылғандағы салмағы 3,5 килограмм болды десе, бұл салмақты 3500 деп жазыңыз. Мүмкіндігінше баланың салмағын медициналық картадан алыңыз.
Егер карта болмаса, ал анасы баланың салмағын есіне түсіре алмаса, оның болжамдап айтқан салмағын жазып алыңыз. Тек қана әйел баланың болжамды салмағын да айта алмаса '99998'-ді («БМ») белгілеңіз.
MN23. (Баланың аты) босанғаннан кейін сіздің етеккір циклыңыз қалпына келді ме?
Әйелде босанғаннан кейін біршама уақытқа дейін етеккір циклы болмауы мүмкін. Осы сұрақтың көмегімен әйелдің босанғаннан кейін біршама уақыттан кейін етеккір циклының қалпына келгені анықталады. Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз.
MN24. Сіз (баланың аты) қай кезде болмасын еміздіңіз бе?
Балаға емшек беру бала денсаулығы үшін аса маңызды және анасын жүктіліктен қорғайды. Бұл сұрақта респонденттің баланы қанша уақыт емізгені маңызды емес; мұнда егер бала жастай шетінеп кеткен болса, әйелдің оны емізген-емізбегені маңызды.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Жоқ» (баланы ешқашан емізген жоқпын) деп жауап берген жағдайда, келесі модульге көшіңіз.
MN25. Босанғаннан кейін (баланың аты) бірінші рет қанша уақыт өткен соң еміздіңіз?
Егер анасы баланы туа сала емізгенін айтса, '000'-ді белгілеңіз. Керісінше жағдайда толық сағаты немесе күн санын көрсетіңіз.
Егер ол уақыт бір сағаттан аз болса, '1' –ді белгілеңіз («Сағат» бағаны) және арнайы бөлінген бағанға '00' деп жазыңыз. Мысалы, егер әйел бала туылған соң 10 минуттан кейін емізгенін айтса, '1'-ді белгілеңіз және '00' сағат деп көрсетіңіз.
Егер анасы баланы туғаннан кейін бір тәулік ішінде емізе бастаған болса '1'-ді белгілеңіз және бала емшек емгенге дейін қанша уақыт өткенін көрсетіңіз.
Егер әйел босанғаннан кейін бір тәуліктен соң немесе одан кейін емізген болса, '2'-ні белгілеңіз және күндер санын көрсетіңіз. Күндердің толық санын көрсетіңіз. Мысалы, егер бала туылған соң 30 сағаттан кейін емшек емген болса, '2' –ні белгілеңіз және '01' күн деп көрсетіңіз.
Егер әйел баланы туылған соң қанша уақыттан кейін емізгенін есіне түсіре алмаса немесе айта алмаса, '998'-ді белгілеңіз.
MN26. (Баланың аты) туылған соң алғашқы үш күнде балаға емшек сүтінен басқа бірдеңе ішкізілді ме?
Егер балаға емшек сүтінен басқа бірдеңе ішкізілген болса, '1'-ді белгілеңіз («Иә»), керісінше жағдайда – '2'-ні белгілеңіз («Жоқ»); осыдан кейін келесі модульге өтіңіз.
MN27. (Баланың аты) ішуге не берілді?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Балаға тағы да не берілгенін анықтау үшін «Тағы не берілді?» деп сұрақ қойыңыз. Егер респондент балаға осы тізімде көрсетілмеген басқа бірдеңе берілгенін айтса, оны «Басқа» деген бағанда сипаттап жазыңыз және 'X'-ті белгілеңіз.

20-параграф. «Босанғаннан кейінгі бақылау» модулі

Босанғаннан кейінгі кезең босана сала басталатын алты аптадан тұратын кезеңді білдіреді. Анасының, сол сияқты баланың денсаулығын, әсіресе босанғаннан кейінгі алғашқы екі күн ішінде сақтау мақсатында босанғаннан кейінгі бақылау аса маңызды болып табылады.
Осы модуль бала туу процесі аяқталғаннан кейін белгілі бір уақыт өткенге дейін медициналық көмек көрсету жиілігін тексеруге арналған; бұл ретте босанғаннан кейінгі бір сағат ішіндегі дәрігерлік бақылаулар босанғаннан кейінгі бақылауға жатпайды. Көрсетілетін көмектің мазмұны да осы модульде қаралмайды.
Соңғы екі жыл ішінде босанған әр респондентке (CM13 = соңғы екі жыл ішінде бір немесе екі тірі бала туу) осы модульге кіретін бірқатар сұрақтар қойылады. Босанғаннан кейінгі бақылау туралы сұрақтар балаға қатысты және анасына қатысты бөлек-бөлек қойылады.
Медициналық мекемеде орындалған бала босандыруға қатысты сұрақтар бала мен ананың денсаулық жағдайына олар осы мекемеден кеткенге дейін бақылау жасалғанын анықтау мақсатында қойылады. Сонымен қатар мекемеден шығарғаннан кейінгі кезеңде қандай бақылаулар жүргізілгені туралы сұрақтар қойылады. Егер мекемеден шығарылғаннан кейін бақылау жасалған болса, кім және қашан және қайда бақылау жасалғанын сұрау керек.
Медициналық мекемеден тыс орындалған бала босандыруларға қатысты респондентке қандай да бір акушерлік бақылаудың оның (акушердің) кеткенге дейін жасалғаны туралы сұрақ қойылады. Осыдан кейін респондентке акушерлік күтімге дейін қандай бақылау жасалғаны туралы сұрақ қойылады, егер ондай бақылау жасалған болса, кіммен, қашан және қайда жасалғаны анықталады.
Медициналық мекемеден тыс және акушерсіз орындалған бала босандыруға қатысты респондентке босанғаннан кейін біршама уақыт өткен соң баланың денсаулығына бақылау жасалғанын, егер жасалған болса, кім, қашан және қайда жасағаны туралы сұрақ қойылады. Дәл осы жүйемен ананың денсаулығына бақылау жасау туралы сұрақтар қойылады.
«Босанғаннан кейінгі бақылау» (PN) модулі медициналық мекемеде босанған әйелдерге және медициналық мекемеден тыс босанған әйелдерге әртүрлі сұрақтар қою қажеттілігіне байланысты біршама қомақты болып көрінеді. Осыған байланысты әр сүзгі-сұрақты зейін сала қарастыру және тиісті командаларға сай жүріп отыру маңызды.
PN1. MN18-бен салыстырыңыз: бала медициналық мекемеде туылды ма?
MN18-бен салыстырыңыз. Егер MN18 = 21–26 немесе 31–36 болса (яғни респондент баласын медициналық мекемеде туған болса), PN2-ге көшіңіз. Егер MN18 = 11, 12 немесе 96 болса (яғни респондент баласын үйінде туса немесе медициналық мекемеден тыс басқа жерде туса), PN6-ға көшіңіз.
PN2. Мен енді сізге (баланың аты) туылғаннан кейін бірнеше сағаттан кейін немесе бірнеше күннен кейін қандай жағдайлар болғаны туралы сұрақ қойғым келіп отыр. Сіз (MN18-де көрсетілген мекеменің атауы мен түрі) босанғаныңыз туралы айттыңыз. Ол мекемеде босанғаннан кейін қанша уақыт болдыңыз?
PN2 екі бөліктен – кіріспеден және сұрақтан тұратынына назар аударыңыз. Сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқыңыз. Респондент атаған уақыт бірлігінің (сағат, күн, апта) кодын белгілеңіз және тиісті санды өзіңіз белгілеген кодтың оң жағындағы бағанға жазыңыз. Уақытты жазу нұсқаулығын орындаңыз: егер ол бір күннен аз болса, сағат санын жазыңыз, егер бір аптадан аз болса – күн санын жазыңыз. Егер әйел күмәнданса, оның медициналық мекемеде қанша уақыт болғаны туралы сұраққа барынша дәл жауап алуға тырысыңыз. Пікіртерім алу барысында баланың аты мен мекеме түрін атау қажеттігін есіңізде ұстаңыз.
PN3. Менің Сізбен (баланың аты) туылғаннан кейінгі жағдайын бақылау туралы, мысалы (баланың аты) кімнің қарағаны және кіндігін тексергені немесе (баланың аты) денсаулығының дұрыстығына тексеру жүргізілгені туралы сөйлескім келіп отыр.
Сіз (MN18-де көрсетілген мекеменің атауы және түрі) шыққанға дейін (баланың аты) денсаулығына кім бақылау жасады?
Бұл сұрақ бала туылғаннан кейін біршама уақыт өткеннен кейінгі, бірақ бала медициналық мекемеден шығарылғанға дейінгі бақылауға жатады. Бала туылғаннан кейін дереу көрсетілетін дәрігерлік көмек бұған жатпайды.
PN3 екі бөліктен – кіріспеден және сұрақтан тұрады. Кіріспеде баланың денсаулығын бақылау нені білдіретінін бейнелейтін бірқатар мысалдар бар екеніне назар аударыңыз; бұл небары мысалдар, сондықтан баланың денсаулығының бақылауы тізімделгендердің нақты мысалын қамтымауы маңызды емес. Респондент сұрақтың мағынасын түсінуі үшін сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқып шығыңыз. «Иә» деп жауап берсе '1'-ді немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де, келесі сұраққа көшіңіз.
PN4. Ал енді Өзіңіздің денсаулығыңызды бақылау туралы айтып беріңізші, яғни сіздің денсаулығыңызға кім бақылау жасағанын есіңізге түсіріңіз, мысалы Сіздің денсаулығыңыз туралы сұрады ма немесе сізді қарады ма?
Сіз (MN18-де көрсетілген мекеменің атауы және түрі) шығарылғанға дейін біреу Сіздің жағдайыңызды тексерді ме?
PN4 тармағы PN3-ке ұқсайды, алайда мұнда нәрестенің емес, анасының денсаулық жағдайын бақылау туралы сұрақтар кіреді. Респонденттің медициналық мекемеден шығарылғанға дейінгі дәрігерлік бақылау туралы сөз болып отырғанын түсінуі маңызды.
PN4 екі бөліктен – кіріспеден және сұрақтан тұрады. Кіріспеде баланың анасының денсаулығын бақылау нені білдіретінін бейнелейтін бірқатар мысалдар бар екеніне назар аударыңыз; бұл - тек мысалдар, сондықтан бала анасының денсаулығының бақылауы тізімделгендердің нақты біреуін қамтымауы маңызды емес. Респондент сұрақтың мағынасын түсінуі үшін сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқып шығыңыз. Бала туылғаннан кейін дереу көрсетілетін дәрігерлік көмек мұнда жатпайтынын ескеріңіз; егер респондент босанғаннан кейін жарты сағаттан кейін жүргізілген бақылау туралы айтса, одан, мысалы содан кейін кім қарағанын сұраңыз. («Иә» деп жауап берсе) '1'-ді немесе («Жоқ» деп жауап берсе) '2'-ні белгілеңіз де, келесі сұраққа көшіңіз.
PN5. Менің Сізбен (MN18-де көрсетілген мекеменің атауы және түрі) шығарылғаннан кейін қандай әрекеттер болғаны туралы әңгімелескім келіп отыр.
Сіз (MN18-де көрсетілген мекеменің атауы және түрі) шығарылғаннан кейін (баланың аты) денсаулық жағдайына бақылау жасалды ма?
Медициналық мекемеде босанған әйелге қатысты осы модульдегі барлық сұрақтар медициналық мекемеден шығарылғаннан кейін оның және баланың қандай жағдайларда болғанын анықтауға бағытталған. Респондент сұрақтың мағынасын түсінуі үшін сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқып шығыңыз. («Иә» деп жауап берсе) '1'-ді немесе («Жоқ» деп жауап берсе) '2'-ні белгілеңіз де, сәйкесінше тиісті өту командаларын орындаңыз.
PN6. MN17-мен салыстырыңыз: әйелді кәсіби медициналық қызметкер немесе кіндік шеше босандырған ба?
Бұл сүзгі-сұрақ медициналық мекемеден тыс жерде босанған әйелдерге қатысты қолданылады. MN17-мен салыстырыңыз. Егер MN17-де A-дан F-қа дейінгі кодтардың бірі дөңгелекпен қоршалып тұрса (яғни респондент кәсіби медициналық қызметкердің немесе кіндік шешенің қатысуымен босанса), PN7-ге көшіңіз. Егер A-дан F-қа дейінгі кодтардың ешқайсысы дөңгелекпен қоршалмаса, PN10-ға көшіңіз.
PN7. Өзіңіздің айтуыңызша, Сізді (MN17-де көрсетілген тұлға(лар) босандырды. Менің сізбен (баланың аты) туылғаннан кейінгі жағдайын бақылау туралы, мысалы, (баланың аты) кім қарағаны және оның кіндігін тексергені немесе (баланың аты) жағдайының дұрыстығына бақылау жүргізілгені туралы сөйлескім келіп отыр.
Сіз босанғаннан кейін және (MN17-де көрсетілген тұлға) Сізді шығарып салғанға дейін (баланың аты) жағдайына (MN17-де көрсетілген тұлға) бақылау жасады ма?
Бұл сұрақ босану аяқталған соң баланы қабылдаған тұлғаның ана мен нәрестенің қасынан кеткенге дейін жүргізген бақылауына жатады. Бала туылғаннан кейін дереу көрсетілген дәрігерлік көмек мұнда жатпайды.
PN7 екі бөліктен – кіріспеден және сұрақтан тұрады. Кіріспеде баланың денсаулығын бақылау нені білдіретінін бейнелейтін бірқатар мысалдар бар екеніне назар аударыңыз; бұл - тек мысалдар, сондықтан бала денсаулығының бақылауы тізімделгендердің нақты біреуін қамтымауы маңызды емес. Респондент сұрақтың мағынасын түсінуі үшін сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқып шығыңыз. «Иә» деп жауап берсе '1'-ді немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де, келесі сұраққа көшіңіз.
PN8. Ал (MN17-де көрсетілген тұлға) кетпес бұрын Сіздің жағдайыңызға бақылау жасады ма?
Сіздің жағдайыңызға бақылау жасалды ма дегенде біреу сіздің денсаулығыңызды бағалады ма, мысалы, сізді қарады ма немесе денсаулығыңыз туралы сұрады ма, сол туралы сұрап отырмын.
PN8 тармағы PN7-ге ұқсайды, алайда мұнда нәрестенің емес, анасының денсаулық жағдайын бақылау туралы сұрақтар кіреді. Респонденттің босануы аяқталған соң өзі босанған бөлмеден шығарылғанға дейін сол жердегі акушердің қарағаны туралы сөз болып отырғанын түсінуі маңызды.
PN8 екі бөліктен – кіріспеден және сұрақтан тұрады. Кіріспеде анасының денсаулығын бақылау нені білдіретінін бейнелейтін бірқатар мысалдар бар екеніне назар аударыңыз; бұл - тек мысалдар, сондықтан баланың анасының денсаулығының бақылауы тізімделгендердің нақты мысалын қамтымауы маңызды емес. Респондент сұрақтың мағынасын түсінуі үшін сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқып шығыңыз. Бала туылғаннан кейін дереу көрсетілетін дәрігерлік көмек мұнда жатпайтынын ескеріңіз; егер респондент босанғаннан кейін жарты сағаттан соңғы бақылауды айтса, одан содан кейін акушер респонденттің қасынан кеткенге дейін ананы қарады ма деп сұраңыз. «Иә» деп жауап берсе '1'-ді немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де, келесі сұраққа көшіңіз.
PN9. (MN17-де көрсетілген тұлға) сізге барып кеткен соң, басқа біреу баланың (баланың аты) денсаулығына бақылау жасады ма?
Акушердің қатысуымен үйінде босанған әйелдерге қатысты осы модульдегі қалған барлық сұрақтар акушер кеткен соң қандай әрекеттер орындалғанын анықтауға бағытталады. Бұл сұрақ дәрігерлік көмекті кім көрсеткеніне қарамастан, акушер кеткен соң жүргізілген бақылауға қатысты екенін респонденттің түсінетініне көз жеткізіңіз. «Иә» деп жауап берсе '1'-ді немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де, келесі сұраққа көшіңіз.
PN10. Менің сізбен (баланың аты) туылғаннан кейінгі денсаулығын бақылау туралы, мысалы, (баланың аты) кімнің қарағаны және кіндігін тексергені немесе денсаулығының дұрыстығына тексеру жүргізілгені туралы сөйлескім келіп отыр.
Бала туылғаннан кейін (баланың аты) оның денсаулығына кім бақылау жасады?
Бұл сұрақ медициналық мекемеден тыс жерде және акушерсіз босанған әйелдерге қойылады.
PN10 тармақ екі бөліктен – кіріспеден және сұрақтан тұрады. Кіріспеде баланың денсаулығын бақылау нені білдіретінін бейнелейтін бірқатар мысалдар бар екеніне назар аударыңыз; бұл – тек мысалдар, сондықтан баланың денсаулығының бақылауы тізімделгендердің нақты біреуін қамтымауында тұрған ештеңе жоқ. Респондент сұрақтың мағынасын түсінуі үшін сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқып шығыңыз. «Иә» деп жауап берсе '1'-ді немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де, PN19-ға көшіңіз.
PN11. Мұндай бақылау бір рет немесе бірнеше рет жүргізілді ме?
Бұл сұрақ медициналық мекемеден шығарылғаннан кейін немесе үйде босанғаннан кейін акушер кеткен соң медициналық қызметкер жаңа туған сәбилеріне бақылау жасаған респонденттерге қойылады. Үйінде акушерсіз босанған респонденттерге бұл сұрақ егер олар сәбиі туылғаннан кейін қандай да бір бақылауда болғанын айтқан жағдайда ғана қойылады. «Бір рет» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз немесе «Бірнеше рет» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз және тиісті өту командасына көшіңіз.
PN12A. Нәресте туылған соң қанша уақыттан кейін оған дәрігерлік бақылау жасалды?
PN12B. Осы дәрігерлік бақылаудың алғашқысы босанғаннан кейін қанша уақыт ішінде жүргізілді ме?
PN12A мен PN12B нәрестенің жағдайына бір рет немесе одан көп (PN11-дің жауабына сай) бақылау жасалуына байланысты әртүрлі болып тұжырымдалатын бір ғана сұрақ екенін ескеріңіз. Респондент атап көрсеткен уақыт бірлігінің (сағат, күн, апта) кодын белгілеңіз және оның мөлшерін өзіңіз белгілеген кодтың оң жағындағы бағанға жазыңыз. Уақытты жазып алу нұсқаулығын орындаңыз: егер уақыт бір күннен аз уақыт болса, сағат санын жазыңыз, ал ол уақыт бір аптадан аз уақыт болса, күн санын жазыңыз. Егер әйел өз жауабына сенімсіз болса, барынша дәлірек жауап алуға тырысыңыз.
PN13. (Баланың аты) жағдайына осы жолы кім бақылау жасады?
Баланың денсаулығына кімнің бақылау жасағынын сұрап біліңіз. Егер әйел ол адамның мәртебесін айтып бере алмаса, мысалы, ол адамның акушер немесе кіндік шеше екенін білмейтін болса, одан әрі қарай сұрастырыңыз. Осы (бірінші) бақылауды жүргізуге қатысқан тиісті барлық адамдардың кодтарын белгілеңіз. Аталған адамның қай санатқа жататынына сенімсіз болсаңыз, оны «Басқа» деген бағанға жазыңыз да Х-ті қоршаныз.
PN14. Бұл бақылау қайда өткізілді?
Бұл сұрақ балаға бақылау қай жерде жүргізілгенін анықтауға бағытталған. Ол орынның мемлекеттік (мемлекет иелігіндегі) немесе жекеше сектордың қайсысына жататынын анықтау күрделі болса, оның атауын арнайы бөлінген «Мекеме атауы» деген бағанға жазыңыз. Егер ол орын мемлекеттік секторға жатса, бірақ кодталатын санаттың ешқайсысына жатпаса, оның атауын «Басқа мемлекеттік мекеме» деген бағанға жазыңыз және 26-ны белгілеңіз. Дәл осылай, егер ол орын жеке медициналық секторға жатса, бірақ кодталатын санаттың ешқайсысына жатпаса, «Басқа жеке медициналық мекеме» деген бағанға жазыңыз және 36-ны белгілеңіз. Егер сіз ол орынның мемлекеттік немесе жекеше сектордың қайсысына жататынын анықтай алмасаңыз, ол орынның атауын арнайы бөлінген «Мекеме атауы» деген бағанға жазыңыз және бұл жөнінде өз супервайзеріңізге хабарлаңыз. Ол бұл орынның мемлекеттік немесе жекеше сектордың қайсысына жататынын анықтайды да, берілген жауапқа сәйкес кодты белгілейді.
Егер респондент тізімде көрсетілмеген атауды атаса, оның атауын «Басқа» деген бағанға жазыңыз да 96-ны белгілеңіз. Үйден басқа медициналық мекемеге жатпайтын барлық орындарды да атауларын көрсете отырып «Басқа» деп кодтау керек.
PN15. Бала медициналық мекемеде туылды ма?
MN18-бен салыстырыңыз. Егер MN18 = 21–26 немесе 31–36 (яғни респондент медициналық мекемеде босанса) болса, PN16-ға көшіңіз. Егер MN18 = 11, 12 немесе 96 (яғни, респондент үйінде немесе медициналық мекемеге жатпайтын қандай да бір басқа орында босанса) болса, PN17-ге көшіңіз.
PN16. Сіз (MN18-де көрсетілген мекеменің атауы мен түрі) шығарылған соң, Сіздің жағдайыңызға біреу бақылау жасады ма?
Бұл сұрақ медициналық мекемеде босанған және осы мекемеден шығарылған соң жүргізілетін бақылаумен қаралатын әйелдерге ғана қойылады. «Иә» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз және одан тиісті өту командасына көшіңіз. Респонденттің баланың денсаулығы емес, өз денсаулығы туралы сұралып отырғанын түсінуі маңызды.
PN17. MN17-мен салыстырыңыз: әйелді кәсіби медициналық қызметкер немесе кіндік шеше босандырған ба?
Бұл сүзгі-сұрақ медициналық мекемеден тыс жерде босанған әйелдерге қойылады. MN17-мен салыстырыңыз. Егер MN17-де A-дан F-қа дейінгі кодтардың біреуі белгіленсе (яғни респондент кәсіби медициналық қызметкердің немесе кіндік шешенің қатысуымен босанса), PN18-ге көшіңіз. Егер А-дан F-қа дейінгі кодтардың ешқайсысы белгіленбесе, PN19-ға көшіңіз.
PN18. Сіз босанған соң және (MN17-де көрсетілген тұлға) кеткен соң Сіздің жағдайыңызға кім бақылау жасады?
Бұл сұрақ үйінде акушердің қатысуымен босанған әйелдерге қойылады және ол босанған соң және акушер кеткен соң оның денсаулығына кімнің бақылау жасағанын анықтауға қатысты болады. Иә» деп жауап берсе '1' –ді белгілеңіз немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз және одан әрі тізім бойынша жалғастырыңыз.
PN19. (Баланың аты) туылған соң Сіздің жағдайыңызға біреу бақылау жасады ма?
Менің нақтылайын дегенім, біреу сіздің жағдайыңыз туралы сізден сұрап немесе сізді қарап Сіздің денсаулық жағдайыңызды бағалады ма?
Бұл сұрақ медициналық мекемеден тыс жерде және акушерсіз босанған әйелдерге қойылады. PN19 екі бөліктен – кіріспеден және сұрақтан тұрады. Кіріспеде денсаулықты бақылау нақты нені білдіретінін бейнелейтін бірқатар мысалдар бар екеніне назар аударыңыз; бұл – болғаны тек мысалдар, сондықтан әйел денсаулығының осы бақылауы аталған компоненттерінің нақты біреуін қамтымауында тұрған ештеңе жоқ. Респондент сұрақтың мағынасын түсінуі үшін сұрақ қоймастан бұрын міндетті түрде кіріспені оқып шығыңыз. «Иә» деп жауап берсе '1'-ді немесе «Жоқ» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де, келесі модульге көшіңіз.
PN20. Мұндай бақылау тек бір рет қана жүргізілді ме әлде бірнеше рет пе?
Бұл сұрақ медициналық мекемеден шығарылған соң немесе үйде босанған соң акушер кеткеннен кейін бақылау жасалғанын хабарлаған барлық респонденттерге қойылады. Акушерсіз босанған респондентке бұл сұрақ, егер ол босанған соң біраз уақыттан кейін өзіне бақылау жасалғаны туралы айтқан жағдайда қойылады. «Бір рет» деп жауап берсе '1'-ді немесе «Бірнеше рет» деп жауап берсе '2'-ні белгілеңіз де, тиісті өту командасына көшіңіз.
PN21A. Бұл бақылау босанғаннан кейін қанша уақыт өткен соң жасалды?
PN21B. Осы бақылаулардың алғашқысы босанғаннан кейін қанша уақыт өткен соң жасалды?
PN21A мен PN21B респонденттің жағдайына бір рет немесе одан көп бақылау жасалуына байланысты әр түрлі болып тұжырымдалатын бір ғана сұрақ екенін ескеріңіз. Респондент атап көрсеткен уақыт бірлігінің (сағат, күн, апта) кодын белгілеңіз және оның мөлшерін өзіңіз белгілеген кодтың оң жағындағы бағанға жазыңыз. Уақытты жазып алу нұсқаулығын орындаңыз: егер уақыт бір күннен аз уақыт болса, сағат санын жазыңыз, ал ол уақыт бір аптадан аз уақыт болса, күн санын жазыңыз. Егер әйел өз жауабына сенімсіз болса, барынша дәлірек жауап алуға тырысыңыз.
PN22. Сіздің денсаулығыңызға осы жолы кім бақылау жасады?
Бақылау жасаған осы бақылауды кім жасағанын сұрап білуге тырысыңыз. Егер әйел ол тұлғаның мәртебесін айтып бере алмаса, мысалы, ол тұлғаның акушер немесе кіндік шеше екенін білмейтін болса, одан әрі қарай сұрастыруды жалғастырыңыз. Осы (бірінші) бақылауды жүргізуге қатысқан тиісті барлық тұлғалардың кодтарын белгілеңіз. Аталған адамның қай санатқа жататынына сенімсіз болсаңыз, оны «Басқа» деген бағанға жазыңыз да Х-ті белгілеңіз
PN23. Бұл бақылау қайда өткізілді?
Бұл сұрақ бақылау қай жерде жүргізілгенін анықтауға бағытталған. Ол орынның мемлекеттің (мемлекет иелігіндегі) немесе жеке сектордың қайсысына жататынын анықтау күрделі болса, оның атауын арнайы бөлінген «Мекеме атауы» деген бағанға жазыңыз. Егер ол орын мемлекеттік секторға жатса, бірақ кодталатын санаттың ешқайсысына жатпаса, оның атауын «Басқа мемлекеттік мекеме» деген бағанға жазыңыз және 26-ны белгілеңіз. Дәл осылай, егер ол орын жеке медициналық секторға жатса, бірақ кодталатын санаттың ешқайсысына жатпаса, «Басқа жеке медициналық мекеме» деген бағанға жазыңыз және 36-ны белгілеңіз. Егер сіз ол орынның мемлекеттік немесе жеке сектордың қайсысына жататынын анықтай алмасаңыз, ол орынның атауын арнайы бөлінген «Мекеме атауы» деген бағанға жазыңыз және бұл жөнінде өз супервайзеріңізге хабарлаңыз. Ол бұл орынның мемлекеттік немесе жеке сектордың қайсысына жататынын анықтайды да, берілген жауапқа сәйкес кодты белгілейді. Егер респондент тізімде көрсетілмеген атауды атаса, оның атауын «Басқа» деген бағанға жазыңыз да 96-ны белгілеңіз. Сосын ол орынның атауын арнайы бөлінген «Мекеме атауы» деген бағанға жазыңыз және бұл жөнінде өз супервайзеріңізге хабарлаңыз. Үйден басқа, медициналық мекемеге жатпайтын барлық орындарды да атауларын көрсете отырып «Басқа» деп кодтау керек.

21-параграф. «Сырқат белгілері» модулі

IS1. Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі HL7B және HL15 бағандарын қараңыз.
Үй шаруашылығы сұрақнамасының Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі HL15 бағанын қараңыз. Егер респондент әйелдің 5 жасқа дейінгі баласы болса немесе оған күтім жасайтын адам болса, IS2 сұраққа көшіңіз. Керісінше жағдайда келесі модульге көшіңіз.
IS2. Кейде балалар ауыр сырқатқа ұшырайды және оларды мұндай жағдайда дереу медициналық мекемеге жеткізу керек. Сіз өзіңіздің 5 жасқа дейінгі баланы медициналық мекемеге қандай сырқат белгілері бойынша апарар едіңіз?
Бұл сұрақта респондент өз баласын медициналық мекемеге қандай сырқат белгілері бойынша дереу апаратыны туралы сөз болып отыр. «Тағы да қандай белгілері болады?» деп сұрақ қоя отырып жауабын нақтылаңыз және баланың анасы/оған күтім жасайтын адам қандай да бір басқа сырқат белгілерін есіне түсіргеніне көз жеткізгенше басқа да белгілері мен ерекшеліктері туралы сұрақ қойыңыз.
Барлық аталған сырқат белгілерін белгілеңіз, бірақ оған есіне түсіруге көмектеспеңіз. Егер сіз респондент атаған белгілі бір белгілер жоғарыда аталған санаттардың біріне жатынына сенімсіз болсаңыз, оны толық жазып алыңыз және бұл жөнінде кейінірек супервайзеріңізбен кеңесіңіз.
Егер респондент сұрақнамада тізімделмеген белгіні атаса, оны «Басқасы» деген бағанға жазыңыз және сұрақнамада қосымша симптомдарға бөлінген 'X', 'Y' және 'Z'-ті белгілеңіз.

22-параграф. «Контрацепция» модулі

Бұл модульдің негізгі мақсаты бағдарламалар басшылары мен саясаткерлерге отбасын жоспарлау/репродуктивті денсаулықты қорғау саласындағы тиімді бағдарламаларды әзірлеу үшін әйелдердің контрацепцияның әртүрлі әдістерін жан-жақты біліктілігі туралы ақпарат алу.
Бұл модуль бойынша 15–49 жас аралығындағы (15 жастағы және 49 жастағы әйелдерді қоса алғанда) барлық әйелдерден пікіртерім алу керек. Ондағы сұрақтар жеке тұлғаның өмір салтына және ұстанымына қатысты. Бұл сұрақтардың мақсаты – контрацепцияның әртүрлі әдістері туралы жан-жақты біліктілік пен контрацепцияның таралуы және қолданылатын әдістердің деңгейін бағалау үшін қажетті базалық ақпарат алу.
Пікіртерімнің құпиялылығын қамтамасыз ету үшін ол жүргізілетін бөлмедегі басқа адамдардың одан шығып кетуін сұрау керек. Респондент сіздің ерлер жұмыс істейтін команданың мүшесі екеніңізді және өзінің жауабы командадағы ер адамдарға белгілі болатынын түсінсе, оңаша қалса да бұл сұрақтарға жауап беруге қысылуы мүмкін.
Әртүрлі әдістер әртүрлі уақыт кезеңінде әсер ететіндіктен, сіз пікіртерім алынып отырған әйелдің қазіргі уақытта қандай әдіс қолданатынын анықтауда қиындықтарға ұшырауыңыз мүмкін. Бала бітірмейтін таблеткаларды күнделікті ішу керек. Мұшеқап/презерватив қолдану, қынап әдісі және жыныстық қатынасты тоқтату әрбір жыныстық қатынаста қолданылады, басқа әдістер әйел күнделікті немесе тұрақты іс-қимылдар жасамаса да тұрақты қорғаныс жасайды. 2 және 6 ай бұрын жасалған бала бітірмейтін инъекциялар бұрынғыдай қорғайды. Имплантанттар 5 жылға дейін немесе оны алып тастағанға дейін қорғайды. Жатыр ішілік спираль оны алып тастағанға дейін жүктіліктен қорғайды.
Төменде контрацепцияның түрлі әдістері мен оладың әрқайсысына қысқаша түсініктемелер/анықтамалар берілген.
Бізге респонденттің контрацепция әдістері туралы, әсіресе олардың заманауи түрлері туралы біліктілігін анықтау керек.
CP0. Менің Сізбен басқа тақырыпқа - отбасын жоспарлау туралы сұбхаттасқым келеді. Жұптар жүктілікті кейінге шегеру немесе оны болдырмау үшін әр түрлі тәсілдермен немесе әдістерді пайдаланады.
Сіз мыналар туралы естідіңіз бе:
[А] әйелдерді стерилизациялау туралы? Түсіндіру: енді олар еш уақытта балалы болмау үшін әйелдерге ота жасауға болады.
[B] ерлерді стерилизациялау туралы? Түсіндіру: енді олар еш уақытта балалы болмау үшін ер адамдарға ота жасауға болады.
[C] жатырішілік контрацептивтер? Түсіндіру: Әйелдер дәрігері немесе медбике жатыр ішіне орналастыратын ілмек немесе спиральді пайдалана алады.
[D] жүктілікке қарсы иньекциялар/егулер туралы? Түсіндіру: медициналық қызметті ұсынушылар әйелдерге бір немесе бірнеше ай ішінде жүкті болуға мүмкіндік бермейді, инъекция істей алады.
[E] жүктілікке қарсы имплантанттар туралы? Түсіндіру: Әйелдер бір немесе бірнеше жыл бойы жүктіліктің алдын алу үшін қолының жоғарғы жағына дәрігер немесе медбике орналастыратын бір немесе бірнеше шағын түтік пайдалана алады.
[F] жүктілікке қарсы таблеткалар туралы? Түсіндіру: Әйелдер жүктілікті болдырмау үшін күнделікті арнайы таблетка қабылдауына болады.
[G] ерлер мүшеқаптары/презервативтер туралы? Түсіндіру: Ер адамдар жыныстық қатынасқа дейін жыныс мүшесіне резеңке қап кие алады.
[H] әйелдер мүшеқаптары туралы? Түсіндіру: Әйелдер жыныстық қатынасқа дейін қынабына қорғаныш қап салуына болады.
[I] диафрагма туралы? Түсіндіру: Әйелдер жатырға немесе фаллопий түтігіне шәует түспеуі үшін қынабына жұмсақ резеңке қап киюіне болады
[J] көбік/гель туралы? Түсіндіру: Әйелдер сперматозоидтарды өлтіретін немесе олардың қозғалысын тоқтатып, аналық бездің сыртқы қабатынан өту қабілетін бұзатын спермициттік затттар (мысалы көбік, гель, крем) пайдалана алады.
[K] лактациялық аменорея әдісі (ЛАӘ) туралы? Түсіндіру: Лактациялық аменорея әдісі (ЛАӘ) деп жүктіліктен сақтанудың әдісі ретінде емшекпен емізуді қолдануды атайды. Бұл әдіс келесі бірнеше шарттарды орындаған жағдайда ғана тиімді: (i) Баланы анасы қосымша тамақтандырусыз тек емшекпен емізеді; (ii) Бала емшекті күндіз кем дегенде әр 3 сағат сайын және түнде 1 рет емеді, сонымен бірге әр түнгі емізу уақыты аралығы 6 сағаттан аспауы тиіс; (iii) Етеккір әлі қайтадан басталған жоқ; (iv) Босанғанына 6 ай толған жоқ.
[L] оқтын-оқтын жыныстық қатынасқа түспеу/циклдік әдіс туралы? Түсіндіру: Әйелдер жүктілікті болдырмау үшін өздерінің ойынша айдың жүкті болмайтын күндерінде жыныстық қатынасқа түсуден бас тартуы.
[M] жыныстық актіні үзу туралы? Түсіндіру: Ер адамдар қырағылық танытып, эякуляцияның/шәует жіберудың/ұрық шашудың алдында жыныстық қатынасын тоқтатуы/үзуі мүмкін.
[N] жедел/жыныс қатынасынан кейінгі контрацепция туралы? Түсіндіру: жүктілікті болдырмау үшін ең соңғы шара ретінде әйелдер қорғансыз болған жыныстық қатынастан кейін үш күн ішінде арнайы таблеткалар қабылдауы мүмкін.
[О] трансдермальды пластырь? Түсіндіру: Әйелдер гормондар бөлетін, тері арқылы қанға енетін және аналық жасушаның жетілуін тежейтін бұл пластырьды жапсыра алады.
[X] Жүктілікті болдырмау үшін әйелдер мен ер адамдардың қолданатын қандай да бір әрекеттер немесе басқа әдістер туралы естідіңіз бе? - жоғарыда аталмаған басқа әдістерді көрсетіңіз.
Барлық аталған контрацепция әдістерін дөңгелектеңіз, бірақ ешқандай кеңестер бермеңіз. Егер де Сіз респонденттің атаған әдісі жоғарыдағы аталған әдістердің біреуіне жататынына күдіктенсеңіз, оны толығымен жазып алыңыз да, кейін өзіңіздің супервайзеріңізбен кеңесіңіз. Егер респондент еш уақытта аталған әдістер туралы естімеген болса, келесі модульге өтіңіз.
CP1. Сіз қазір жүктісіз бе?
Бұл сұрақ аса маңызды, себебі осы модульдің келесі сұрақтарын жүкті әйелге қоюдың қажеті жоқ. Жүкті әйелге контрацепция қажет емес!
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер респондент жүкті болса, '1' –ді белгілеңіз де CP2A-ға көшіңіз. Егер әйел өзінің жүктілігіне сенімсіз болса немесе анық білмесе, '8'-ді белгілеңіз («Сенімсізбін» немесе «БМ» деп жауап берсе).
CP2. Сіз қазіргі уақытта жүктілікті болдырмау немесе кейінге қалдыру үшін бірдеңе жасайсыз ба әлде қандай да бір әдіс қолданасыз ба?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. «Иә» - '1' жағдайында СР3 сұрағына көшіңіз.
CP2A. Сіз жүктілікті болдырмау немесе кейінге қалдыру үшін бірдеңе істейсіз бе әлде қандай да бір әдіс-тәсілдерді қолдандыңыз ба?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз және «Иә» - '1' жағдайында СР3 сұрағына, ал «Жоқ» -'2' жағдайында келесі модульге көшіңіз.
CP3. Сіз жүктілікті болдырмау немесе кейінге қалдыру үшін не істейсіз?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Әйелге жетелеуші сұрақ қоймаңыз. Егер ол бірнеше әдісті атаса, қазіргі уақытта қолданылатын әдіске сәйкес кодты белгілеңіз. Егер ол сізге белгісіз әдісті атаса, оны «Басқа» деген бағанға жазыңыз да 'X'-ті белгілеңіз.
Әртүрлі әдістер әртүрлі уақыт кезеңінде әсер ететіндіктен, сіз пікіртерім алынып отырған әйелдің қазіргі уақытта қандай әдіс қолданатынын анықтауда қиындықтарға ұшырауыңыз мүмкін. Бала бітірмейтін таблеткаларды күнделікті ішу керек. Мүшеқап/презерватив қолдану, қынап әдісі және жыныстық қатынасты тоқтату әрбір жыныстық қатынаста қолданылады, сондықтан қазіргі уақытта қолданылатын әдіс деп қарау үшін уақыты бойынша соңғы жыныстық қатынаста пайдаланылған әдістерге ғана жатуы тиіс.
Басқа әдістер әйел күнделікті немесе тұрақты іс-қимылдар жасамаса да тұрақты қорғаныс жасайды. 2 және 6 ай бұрын жасалған бала бітірмейтін инъекциялар бұрынғыдай қорғайды. Имплантанттар 5 жылға дейін немесе оны алып тастағанға дейін қорғайды. Жатырішілік спираль оны алып тастағанға дейін жүктіліктен қорғайды.
Қажеттілігіне қарай «қазір» дегеніміз соңғы айға жататынын анықтаңыз.
Егер әйелге стерилизациялау жасалған болса, қазіргі уақытта қолданылатын әдіс дәрежесінде 'A' –ны белгілеңіз («Әйелдерді стерилизациялау»). Егер әйелдің қазіргі серіктесіне стерильдеу жасалған болса, қазіргі уақытта қолданылатын әдіс дәрежесінде 'В' –ны белгілеңіз («Ерлерді стерилизациялау»). Сонымен қатар, егер респондент вазэктомия жасатқан бұрынғы күйеуімен/серіктесімен тұрмайтын болса, оны қазіргі уақытта қолданылатын әдіс дәрежесінде көрсетпеген дұрыс.
Лактациялық аменорея әдісі (ЛАӘ) әйелден баланы жиі емшекпен емізуді (одан басқа тек қана су ішуіне болады) және біл әдісті босанудан кейін алты айға дейін ғана қолдануға және еттекірі оралғанға дейін пайдалануға болатыны туралы білуді талап етеді. Бұл әдіс мынаны үйретеді: егер еттекір оралса, балаға алты ай толса немесе анасы балаға емшек сүті мен судан басқа бірдеңе (тамақ) берсе, онда әйел жүктілікті болдырмау үшін басқа бір қорғану әдісіне ауысуы керек.

23-параграф. «Контрацепцияға қанағаттандырылмаған мұқтаждық» модулі

Бұл модульдің сұрақтары 15–49 жастағы (15 және 49 жастағы әйелдерді қоса) барлық әйелдерге қатысты қойылады.
Контрацепцияға қанағаттандырылмаған мұқтаждығы бар әйелдер – ешқандай контрацепция әдістерін қолданбайтын және енді бала көтергісі келмейтін немесе келесі баланы тууды кейінге қалдыратынын мәлімдейтін тууға қабілетті және сексуалды белсенді әйелдер. Қанағаттанбаған мұқтаждық ұғымы әйелдің репродуктивтік ниеті мен контрацептивтік әрекеті арасындағы екіге бөлінуді білдіреді. Бұл модульдің, сонымен қатар бірқатар модульдің сұрақтары әйелдің отбасын жоспарлауда қанағаттанбаған мұқтаждығы бар-жоқтығын анықтау үшін пайдаланылады.
UN1. CP1-мен салыстырыңыз: қазір жүкті ме?
Бұл сүзгі-сұрақ пікіртерім жүргізіліп отырған уақыттағы UN2–UN4 сұрақтарына жауап беретін жүкті әйелдерді анықтау үшін қойылады. CP1-дегі респонденттің жауабымен салыстырыңыз: егер әйел қазіргі уақытта жүкті болса, тиісті ұяшықты белгілеңіз де UN2 сұраққа көшіңіз. Егер ол қазіргі уақытта жүкті болмаса, жүкті еместігіне сенімсіз болса немесе ол жөнінде білмесе, UN5-ке көшіңіз.
UN2. Енді менің Сізбен қазіргі жүктілігіңіз туралы сөйлескім келеді. Сіз қашан жүкті болдыңыз, осы жүктілікті қаладыңыз ба?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деп жауап берген жағдайда UN4-ке көшіңіз. Керісінше жағдайда келесі сұраққа көшіңіз.
UN3. Сіздің кейінірек балалы болғыңыз келе ме, әлде мүлдем балалы болғыңыз келмеді ме?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
UN4. Менің қазір сізге болашақ туралы бірнеше сұрақ қойғым келіп отыр. Өзіңіз жүкті болған сәби туылған соң тағы бір бала туғыңыз келе ме немесе бұдан былай балалы болғыңыз келмегенін қалар ма едіңіз?
Есіңізде сақтаңыз: Біз жүкті әйелдің қазір көтерген баласын қалайтынын не қаламайтынын сұрап отырмағанымызды түсінгеніне көз жеткізуіміз қажет. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер әйел тағы бір бала туғысы келетінін айтса, '1'-ді белгілеңіз және UN7 сұрақты қойыңыз. Егер оның балалы болғысы келмесе немесе бұдан былай балалы болғысы келмесе '2' –ні белгілеңіз және UN13 сұраққа көшіңіз. Егер ол балалы болатыны туралы шешім қабылдамаған болса немесе ол туралы білмесе '8'-ді белгілеңіз және UN13 сұраққа көшіңіз.
UN5. CP3-пен салыстырыңыз: қазіргі уақытта респондент әйелдерді стерильдеу әдісін қолдана ма ма?
Егер әйел қазіргі уақытта әйелдерді стерилизациялау сияқты әдісті пайдаланса, тиісті ұяшықты белгілеңіз де UN13-ке көшіңіз. Егер ол қазіргі уақытта осы әдісті пайдаланбаса, UN6-ға көшіңіз.
UN6. Менің қазір сізге болашақ туралы бірнеше сұрақ қойғым келіп отыр. Сіз (тағы бір) бала туғыңыз келе ме немесе (бұдан былай) балалы болғыңыз келмей ме?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер әйелдің (тағы бір рет) балалы болғысы келсе, '1'-ді белгілеңіз. Егер оның балалы болғысы келмесе немесе бұдан былай балалы болғысы келмесе '2' –ні белгілеңіз және UN9 сұраққа көшіңіз. Егер ол жүкті бола алмай жүргенін айтса, 3'-ті белгілеңіз және UN11 сұраққа көшіңіз. Егер ол балалы болатыны туралы шешім қабылдамаған болса немесе ол туралы білмесе '8'-ді белгілеңіз және UN9 сұраққа көшіңіз.
UN7. Сіз баланың туылуын (тағы біреуінің) қаншама ұзақ уақыт күтер едіңіз?
Бұл жерде де сіз респондент туралы алынған мәліметтерге сүйене отырып сұрақты тиісті түрде құрап қоюыңыз қажет. Бұл сұрақты өздерінің сөзіне қарағанда тағы бір бала туғысы келетін барлық әйелдерге (жүкті және жүкті емес) қою керек.
Жауап аймен немесе жылмен берілетінін ескеріңіз. Егер жауап аймен берілсе '1'-ді белгілеңіз, егер жылмен берілсе – '2'-ні белгілеңіз; жауапты тиісті бағаналарға жазыңыз. Егер әйел күткісі келмейтінін, бірден бала туғысы келетінін айтса, '993'-ті белгілеңіз («Қазір»). Егер әйел жүкті бола алмай жүргенін айтса '994'-ті белгілеңіз. Егер әйел сізге тұрмыс құрған соң бала туғысы келетіні туралы айтса, '995'-ті белгілеңіз («Неке құрған соң»). Егер ол басқаша жауап берсе, '996'-ны белгілеңіз («Басқасы»). Егер ол әлі ол туралы білмейтінін айтса, '998'-ді белгілеңіз. Айтқандарына қарағанда жүкті бола алмай жүрген әйелдердің жағдайында UN11-ге көшіңіз.
UN8. CP1-мен салыстырыңыз: қазіргі уақытта жүкті ме?
CP1-мен салыстырыңыз. Егер әйел қазіргі уақытта жүкті болса, тиісті ұяшықты қанатша белгімен белгілеңіз де, UN13-ке көшіңіз. Егер ол қазіргі уақытта жүкті болмаса немесе жүкті екеніне сенімсіз болса, UN9-ға көшіңіз.
UN9. CP2-мен салыстырыңыз: қазіргі уақытта қандай да бір контрацепция әдісін пайдалана ма?
CP2-мен салыстырыңыз. Егер әйел қазіргі уақытта қандай да бір әдіс пайдаланатын болса, тиісті ұяшықты қанатша белгімен белгілеңіз де, UN13-ке көшіңіз. Егер ол қазіргі уақытта ешқандай әдісті пайдаланбайтын болса, UN10-ға көшіңіз.
UN10. Сіз қалай ойлайсыз, қазіргі уақытта сіздің физикалық тұрғыдан жүкті болуға жағдайыңыз жарамды ма?
Өзін жүкті болуға қабілетсіз деп санайтын әйелді контрацепцияға қанағаттанбаған мұқтаждығы бар деп санамау керек. Бұл сұрақ әйелдің өзін бала көтеруге қабілетті деп санайтынын анықтауға бағытталған. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
Әйелдің өзінің қазіргі уақыттағы денсаулық жағдайын қазіргі отбасылық жағдайымен байланыстырып отырмағанына көз жеткізіңіз. Қажет болғанда оның қазіргі уақытта серіктестері жоқ болғандықтан жүкті бола алмайтыны емес, оның денсаулық жағдайын сұрап отырғаныңызды түсіндіріңіз. Мұндай жағдайда мұндай әйелдің жауабын «Иә» деп кодтау керек. Егер әйел қазіргі уақытта физикалық жағдайы жүкті болуға жарамды деп ойласа немесе «БМ» белгіленген болса UN13-ке көшіңіз.
UN11. Сіз неге жүкті болуға физикалық тұрғыдан жағдайыңыз жарамайды деп ойлайсыз?
Егер әйел жүкті болуға жағдайым жарамайды десе, біз «Неге?» деген сұрақ қоямыз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер бірнеше себеп келтірілсе, осы жауаптардың кодтарын белгілеңіз.
UN12. UN11-мен салыстырыңыз: «Ешқашан етеккір болған жоқ» деген жоқ па?
UN11-мен салыстырыңыз. 'C' коды белгіленген болса («Ешқашан етеккір болған жоқ»), тиісті ұяшықты қанатша белгімен белгілеңіз де, келесі модульге көшіңіз. Егер 'C' коды белгіленбеген болса, UN13-ке көшіңіз.
UN13. Сіздің соңғы етеккір циклыңыз қашан басталды?
Бұл сұрақтың жауабы респонденттің ұзақ уақыттан бері етеккір циклы келмеуіне байланысты менопауза кезеңінде немесе бедеу екенін анықтауға мүмкіндік береді. Респонденттің жауабын өзі көрсеткен уақыт бірлігімен жазып алыңыз. Жауап аймен немесе жылмен берілетінін ескеріңіз. Егер жауап күнмен берілсе '1'-ді белгілеңіз, егер аптамен берілсе – '2'-ні белгілеңіз, егер аймен берілсе '3'-ті белгілеңіз, егер жылмен берілсе – '4'-ті белгілеңіз және жауаптарды арнайы бөлінген бағанға жазыңыз.
Кей жағдайларда респондент өзінің соңғы етеккір циклының басталу күнін көрсетуі мүмкін. Онда сұрақнамада осы күнді көрсетіңіз, осы күннен кейін өткен уақытты есептеңіз және оны тиісті бірлікпен жазыңыз. Нақты күнін анықтау қажет емес екенін ескеріңіз.
Егер әйел менопаузада екенін немесе гистерэктомия жасалғанын айтса, '994'-ті белгілеңіз. Егер әйелдің жасына байланысты етеккірі келмесе немесе жүкті бола алмаса менопауза кезеңінде деп саналады. Гистерэктомия – жатырды алып тастайтын операция. Егер әйел өзінің соңғы етеккір циклы соңғы бала босанғанына дейін болғанын айтса, '995'-ті белгілеңіз. Егер ол ешқашан етеккірінің болмағанын айтса, '996'-ны белгілеңіз.

24-параграф. «Үйдегі зорлық-зомбылыққа қатысты көзқарасы» модулі

Бұл модульдің сұрағы 15–49 жастағы (15 және 49 жастағы әйелдерді қоса) барлық әйелдерге қатысты қойылады.
Бұл модуль бір ғана сұрақтан тұрады, оның көмегімен біз әйелдің үйдегі зорлық-зомбылыққа көзқарасын анықтаймыз. Бізді әйелге зорлық-зомбылық жасалғаны қызықтырмайтынын есте сақтаңыз, дегенмен зерттеу нәтижелері кейбір жағдайларда күйеуінің қол жұмсауы орынды деп санайтын әйелдердің үлесі нақты үйде зорлық-зомбылық жасау деректеріне сәйкесетінін көрсетіп отыр. Алайда бұл қатынас жеке деңгейде емес, жалпы қоғам деңгейінде қадағаланады.
DV1. Кейде күйеуі әйелінің кейбір қылығына ашуланады немесе ыза болады. Сіздің ойыңызша,оның мынадай жағдайларда әйеліне қол жұмсауына немесе ұруына бола ма:
[A] Егер әйелі күйеуіне айтпай үйден шығып кетсе?
[B] Егер ол балаларына күтім жасамаса?
[C] Егер әйелі күйеуіне қарсы келсе?
[D] Егер әйелі жыныстық қатынастан бас тартса?
[E] Егер оның дайындаған тамағы күйіп кетсе?
[G] Егер ол үй шаруашылығымен айналыспаса?
Әрбір сұрақты дауыстап оқып беріңіз. Әрбір жағдай бойынша берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз: «Иә» деп жауап берсе '1' -ді (оның пікірінше, күйеуі әйелін осы жағдайда ұрып-соғуға құқылы), «Жоқ» деп жауап берсе, '2' –ні және егер респондент дәл жауабын білмесе немесе бұл туралы пікір айтпаса '8'-ді белгілеңіз.

25-параграф. «Неке/одақ» модулі

Осы модульдің сұрақтары 15–49 жас аралығындағы барлық әйелдерге қойылады (15 жастағы және 49 жастағы әйелдерді қоса алғанда).
Сұрақнамада және осы Нұсқаушылықта неке деген ұғым ресми, сондай-ақ бірге тұру сияқты бейресми/тіркелмеген некені/ одақты білдіреді. Бейресми некеде ер адам мен әйел ұзақ қарым-қатынас жасауға ниеттеніп біршама уақыт бірге тұрады, бірақ ресми азаматтық рәсімдер жасамайды.
Мысалы, егер әйел өзінің досының үйіне көшіп барса және онымен және оның отбасымен бірнеше жыл бойы бірге тұрса, олар балалары болу- болмауына қарамастан бірге тұратындар болып саналады. Екінші жағынан, егер әйелдің досы болса, бірақ олар ешқашан бірге тұрмаса, олар бірге тұратындар болып саналмайды. Кездейсоқ жыныстық қарым-қатынастар мұнда ескерілмейді.
MA1. Сіз қазір некедесіз бе немеесе ер адаммен бейресми/тіркелмеген некеде тұрасыз ба?
Жауап нұсқалары: қазір тұрмыста/некеде, қазір ер адаммен тұрып жатыр, жоқ (некеде/тұрмыста емес және ер адаммен тұрмайды). Респонденттің пікіртерім алынған сәттегі тиісті мәртебесінің кодын белгілеңіз. Егер әйел қазіргі уақытта некеде/тұрмыста болмаса және ер адаммен тұрып жатпаса, MA5 сұраққа көшіңіз.
MA2. Сіздің күйеуіңіз/серіктесіңіз неше жаста? Былай деп сұраңыз: сіздің күйеуіңіз/серіктесіңіз соңғы туған күнінде неше жасқа толды?
Егер респондент өзінің қазіргі серіктесі соңғы туған күнінде нешеге толғанын білсе, оның жасын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер ол жасын білмесе, '98'-ді белгілеңіз.
Кез келген жауапта MA7-ге көшіңіз.
MA5. Сіз өз өміріңізде тұрмыста болдыңыз ба немесе ер адаммен бейресми/тіркелмеген некеде тұрдыңыз ба?
Қазіргі уақытта тұрмыста емес және ер адаммен тұрмайтын әйелдерге тұрмыста болғаны және ер адаммен тұрғаны туралы сұрақ қойыңыз. «Тұрмыста» деген сөз ресми, сол сияқты бейресми одақты білдіретінін есте сақтаңыз.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деген жауапта екі нұсқа болатынына назар аударыңыз: «Иә, тұрмыста болдым» және «Иә, бұрын ер адаммен бірге тұрдым». Бұл екі категорияны шатастырмаңыз. Егер респондент тек «Иә» деп жауап берсе, «Сіз бұрын тұрмыста болдыңыз ба әлде ер адамен бірге тұрдыңыз ба?» деп нақтылаңыз. Егер ол бұрын тұрмыста болса және сонымен бірге ер адамен бірге тұрғанын айтса, «Иә, тұрмыста болдым» деген нұсқаға тиісті кодты белгілеңіз.
Егер ол ешқашан тұрмыста болмаса және ешқашан ер адамен бірге тұрмаса, '3'-ті белгілеңіз («Жоқ») және келесі модульге көшіңіз. Керісінше жағдайда MA6-ға көшіңіз.
MA6. Сіздің қазіргі уақытта отбасылық жағдайыңыз қандай: жесірсіз бе, ажырасқансыз ба немесе бөлек тұрасыз ба?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер әйел бұрын отбасылық одақ құрған болса, бірақ қазіргі уақытта тұрмыста емес және ешкіммен бірге тұрмайтын болса, оның пікіртерім жүргізілген уақыттағы отбасылық жағдайын көрсетіңіз. Әйел бұрын отбасылық одақ құрған, бірақ қазір тұрмыста емес болғандықтан, оның жесір әйел, ажырасқан немесе күйеуінен бөлек тұратын әйел екенін анықтаңыз.
«Жесір» терминін (а) бұрын тұрмыста болған, бірақ күйеуі қайтыс болған әйелге және бейресми некеде болған (б) және серіктесі қайтыс болған әйелге қатысты қолданылады. «Ажырасқан» терминін ресми некеде тұрған, ресми некесі бұзылған әйелге қатысты қолданған дұрыс. «Бөлек тұрады» терминін тұрмыста болған, бірақ қазіргі уақытта күйеуімен отбасылық қатынаста емес (а) әйелге және бейресми некеде тұрған, бірақ қазіргі уақытта серіктесімен мұндай қатынаста емес әйелге (б) қатысты айтылады.
MA7. Сіз тұрмыста немесе ер адамен бірге бейресми/тіркелмеген некеде бір рет немесе бірнеше рет тұрдыңыз ба?
MA1 сұрақтағыдай, бізді ресми некемен қатар бірге тұрудың бейресми формалары да қызықтырады. Егер әйел тұрмыста болып немесе ер адаммен бірге тұрып, кейіннен жесір қалса, ажырасып кетсе немесе күйеуінен немесе серіктесінен бөлек тұрса және қазіргі уақытта тұрмыста болса немесе басқа ер адаммен бірге тұрып жатса, «Бірнеше рет» деп көрсетіңіз. Егер әйел қазіргі уақытта тұрмыста емес болса және бейресми некеде тұрып жатса, бірақ бұрын екі немесе одан көп рет тұрмыста болған болса, '2'-ні белгілеп «Бірнеше рет» деп көрсетіңіз және MA8B-ға көшіңіз. Егер ол тұрмыста болған болса немесе бір ер адаммен тұрған болса, '1'-ді белгілеңіз және MA8A-ға көшіңіз.
Осы сұрақ неше рет күйеуге шыққаны немесе қанша серіктесі болғанына қатысты емес, некеде немесе бейресми некеде болған кезеңдеріне қатысты екенін ескеріңіз. Егер әйел бір рет тұрмыста болып, кейін ажырасып кеткен болса, сосын тағы да бір рет тұрмысқа шыққан болса, оны бірнеше рет тұрмыста болған деп санау керек. Бұл бір адаммен бірнеше рет болған бейресми одақтарға да қатысты.
MA8A. Сіз қай жылы және қай айда тұрмысқа шықтыңыз немесе ер адаммен бейресми/тіркелмеген некеге тұрдыңыз?
MA8B. Сіз алғаш рет қай жылы және қай айда тұрмысқа шықтыңыз немесе ер адаммен бейресми/тіркелмеген некеге тұрдыңыз?
Егер респондент өзінің қай жылы тұрмысқа шыққанын немесе қай уақытта ер адаммен бірге тұра бастаған уақытын білсе, ол күнді арнайы бөлінген «Айы» және «Жылы» деген бағандарға жазыңыз. Айды алдында түсіндірілгендей, санмен көрсету керек: қаңтар – '01', ақпан – '02', наурыз – '03' және т.б.
Егер респондент өзінің қай жылы тұрмысқа шыққанын немесе қай уақытта ер адаммен бірге тұра бастаған уақытын білмесе, оның күні көрсетілген қандай да бір құжаты туралы сұраңыз. Егер әйелдің уақыты көрсетілген ондай құжаты болмаса немесе өзі ол күнді білмесе, '98'-ді белгілеңіз («Айын білмеймін») және оның қай жылы тұрмысқа шыққанын немесе қай уақытта ер адаммен бірге тұра бастағанын сұраңыз. Тұрмысқа шыққан жылын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз да, келесі модульге көшіңіз. Егер әйелдің уақыты көрсетілген ондай құжаты болмаса немесе өзі ол күнді білмесе, '9998'-ді белгілеңіз («Жылын білмеймін»).
MA9. Алғашқы күйеуіңізбен/серіктесіңізбен тұра бастағанда сіз неше жаста болдыңыз?
Осыған дейінгі жағдайлардағыдай, егер респондент жасына қатысты сұрақтарға жауап бере алмаса, оған нақтылаушы сұрақтар қойыңыз. Мысалы, оның алғашқы баласы туғанда қанша жаста болғанын, сосын ол алғашқы күйеуімен немесе серіктесімен бірге тұра бастағаннан бері немесе бірінші баласын туғаннан кейін қанша уақыт өткенін сұраңыз. Бұл бағанды бос қалдырмаңыз.

26-параграф. «Сексуалдық мінез-құлық» модулі

Бұл модульдің мақсаты - бағдарлама жетекшілеріне және саясатшыларына отбасын жоспарлау/репродуктивтік денсаулықты қорғау саласындағы бағдарламаларды анағұрлым тиімді әзірлеуге көмектесу үшін ақпарат жинау. пікіртерім алмас бұрын оның құпиялығын қамтамасыз ету үшін пікіртерім жүргізілетін бөлмеде өзіңіз бен респонденттен басқа адамдардың болмауын қадағалаңыз. Респондент берген мәліметтерді құпия сақтау мүмкін болмаса, пікіртерімді тоқтатыңыз және пікіртерімді оңаша жүргізуге мүмкіндік берілмейінше бұл модульдің сұрақтарын қоймаңыз.
Бұл сұрақтарға жауап беруге кейбір респонденттер қысылуы мүмкін, сондықтан пікіртерімді баппен, сыпайы түрде жүргізіңіз, өз қылығыңызбен оны ұялтпаңыз. Қысылған адамдар көбінесе күле бастайды. Егер сіз жауап ретінде күлсеңіз, өзіңіздің де қысылып отырғаныңызды білдіресіз немесе респондент сіздің сұрақтарыңызға жеңіл-желпі қарайтын болады. Байсалдылық сақтауға тырысыңыз.
SB1. Менің қазір сізден кейбір өмірлік аспектілер туралы жан-жақты түсінік алу үшін сіздің жыныстық белсенділігіңіз туралы сұрағым келіп отыр. Сіз айтқан мәліметтер қатаң құпия сақталады. Сіз алғаш рет жыныстық (сексуалдық) қатынасқа неше жаста түсіңіз?
Бірінші сөйлемді байыппен оқып, респонденттің жауабының құпия сақталатынын оған түсіндіру аса маңызды. Қажет болғанда респондентке оның сізбен бөліскен мәліметтері тек қана статистикалық мақсаттарда пайдаланылатынын, ал оны есімі және оның жауаптары тұрғылықты елді мекеннің мүшелеріне немесе тағы да басқаларға жарияланбайтынын немесе белгілі болмайтынын қайталап түсіндіріңіз.
Бізге қажеті - респонденттің сексуалдық қатынасқа алғаш рет қашан түскенін анықтау. Респонденттің ол адаммен қарым-қатынасын жалғастырғаны, не жалғастырмағаны бізге қажеті жоқ. Бізге қажеті - респонденттің қазіргі серігімен сексуалдық қатынасқа қашан түскені емес, өмірінде жыныстық қатынасқа қашан түскенін білу.
«Ешқашан жыныстық қатынасқа түскен жоқпын» деген жауап берілсе, '00'-ді белгілеңіз де келесі модульге көшіңіз. Керісінше жағдайда жасын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер респонденттің жасы 10 жастан кіші болған болса, оның жасына тиісті санның алдына нөлді қойыңыз.
Егер респондент бірінші жыныстық қатынасы тұрмысқа шыққанда бірінші күйеуімен болғанын айтса, '95'-ті белгілеп, оның жауабын жазып алыңыз. Бұл жағдайда оның жасы туралы ақпаратты «Неке/одақ» деген модульден аласыз. Егер респондент бірінші жыныстық қатынасы бірінші күйеуімен, бірақ ол бірге тұра бастағанға дейін болғанын айтса, респонденттің сол кездегі жасын анықтауға тырысыңыз.
Егер респондент бірінші рет жыныстық қатынасқа түскенде қанша жаста болғанын білмейтінін айтса, бірінші некеге тұрған немесе бірінші баласын туған жасымен салыстыру үшін қосымша сұрақтар қойыңыз. Алайда осындай нақтылаушы сұрақтарды қоя отырып, респонденттің алғашқы жыныстық қатынасы ол бірінші рет тұрмысқа шыққанда болды деп болжамдамаңыз. Егер ол ешқашан тұрмысқа шықпаған болса және/немесе оның балалары жоқ болса, сіз бірінші жыныстық қатынасты мектепке барған немесе респондент тұрған жерлерге байланыстыра отырып өзіңізге қажетті респонденттің жасын анықтауға тырысыңыз. Респондентке есіне түсіруі үшін және дұрыс жауап беруі үшін ойлануға уақыт беріңіз.
SB2. Сіз бірінші жыныстық қатынас кезінде мүшеқап/презерватив қолдандыңыз ба?
Мүшеқап/презерватив оны дұрыс пайдаланған жағдайда АҚТҚ және жыныстық қатынас арқылы жұғатын басқа да ауруларды жұқтыру қаупін азайтады. Біз респонденттің жауабына әсері болмауы үшін бұл дерек туралы респондентке айтпаймыз. Бұл сұрақты қоя отырып біз респонденттің тек бірінші жыныстық қатынасы туралы туралы деректі анықтаймыз.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз.
SB3. Сіз соңғы рет қашан жыныстық қатынасқа түстіңіз?
«Сіз соңғы рет қашан жыныстық қатынасқа түстіңіз?» деген сұрақты қойғанда біз респонденттің уақыт бойынша соңғы жыныстық қатынас туралы мәлімет алғымыз келеді.
Көптеген жағдайда сіз респонденттің жауабын бірдей уақыт бірліктерін пайдалана отырып көрсетесіз. Мысалы, егер ол «үш апта бұрын» десе '2'-ні белгілеңіз және «Бір апта бұрын» деген жолға '03' деп жазыңыз. Егер ол «төрт күн бұрын» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз және «.. күн бұрын» деген жолға '04' деп жазыңыз. Егер респондент «өткен түнде» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз және «.. күн бұрын» деген жолға '00' деп жазыңыз. Егер респондент өз жауабында айлар туралы айтса, мысалы, «желтоқсанда» десе, айлар санын есептеңіз де сол мәліметті жазыңыз. Сұрақнамада айдың атауын жазған орынды. 12 айдан аз уақытқа қатысты барлық жауаптар аймен, аптамен немесе күнмен берілуі тиіс.
Егер респондент «12 айдан немесе одан көп уақыт бұрын» деп жауап берсе, '4'–ті белгілеңіз және жауабын жылмен көрсетіңіз. «..жыл бұрын» жолын, егер респондент жыныстық қатынас бір немесе одан көп жыл бұрын болғаны туралы айтса ғана пайдалану қажет. «..жыл бұрын» жолына '00' деген жауап жазуға болмайды. «12 айдан немесе одан көп уақыт бұрын» деп жауап берілген жағдайда, SB15-ке көшіңіз.
Бұл сұрақ қарапайым болғанымен соңғы уақытта жыныстық қатынаста болмаған респонденттер болжалдап жауап беруі мүмкін және сізге уақыт бойынша соңғы жыныстық қатынастың бір жыл бұрын немесе одан көп уақыт бұрын болған уақытын анықтау қажет. Мысалы, тұрақты жыныстық қатынастарға түспейтін әйелдің жыныстық қатынастары жүйесіз болуы мүмкін. Оның соңғы жыныстық қатынасы 10 ай бұрын сапарда болған кезде болуы мүмкін және ол сізге нақты болған айды айтпай, «шамамен бір жыл бұрын» деп жауап береді. Сондықтан сізге «шамамен бір жыл бұрын» деп жауап берген жағдайда «қай айда болғанын есіңізге түсіріңізші» деп сұрақ қоя отырып барлық жауаптарды нақтылау қажет. Осылайша, біз респонденттің алдыңғы жыл ішінде немесе бір жыл бұрын жыныстық қатынасқа түскен уақытын анықтай аламыз. 10, 11, 12, 13, 14 немесе 15 ай бұрын жыныстық қатынасқа түскен респонденттер «шамамен бір жыл бұрын» деп жауап беруі мүмкін және сізге оның қашан болған уақытын анықтау қажет. «бұл бір жыл бұрын әлде оған дейін болды ма?» деген сұрақ мәселені нақтылау үшін жарамсыз болады; «қай айда болғанын есіңізге түсіріңізші?» деп сұраған дұрыс.
Егер әйел соңғы баласын туған соң жыныстық қатынастарын қайта жалғастырмаса, CM12-ден оның туған балаларының ішінен соңғы баласының туылған айын және жылын анықтаңыз және осы бала туылғанға дейін қанша уақыт бұрын жыныстық қатынасқа түскенін сұраңыз.
SB4. Сіз соңғы жыныстық қатынас кезінде мүшеқап/презерватив қолдандыңыз ба?
Бұл сұрақты қойғанда біз респонденттің уақыт бойынша тек соңғы жыныстық қатынасы туралы білгіміз келеді.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз.
SB5. Соңғы жыныстық қатынасқа түскен адаммен қарым-қатынасыңыз қандай?
Бұл сұрақты қойғанда біз респонденттің уақыт бойынша соңғы жыныстық қатынасқа түскен адаммен қарым-қатынасын анықтағымыз келеді. Егер ол досы болса, «Сіздер бейресми/тіркелмеген некеде тұрдыңыздар ма?» деп сұраңыз. Егер «Иә» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз («Бірге тұратын адамы»). Егер «Жоқ» десе, '3' –ті белгілеңіз («Досы/жігіті») және SB7-ге көшіңіз.
Бізге керегі - респонденттің уақыт бойынша соңғы жыныстық қатынасқа түскен адамымен қарым-қатынасы қандай болғанын анықтау. Мысалы, егер әйелдің соңғы жыныстық серіктесі өзімен бірге тұрған досы болса, тіпті егер олар бірге тұрмайтын болса да, сізге «Бірге тұратын адамы» деген жауап ретінде көрсету керек. Олар жыныстық қатынасқа түскен кезде бірге тұрған болатын. Ол екеуінің жыныстық қатынасқа түскен кездегі қарым-қатынас мәртебесін көрсетіңіз. Респондент уақыт бойынша соңғы жыныстық қатынасқа түскен кезде жыныстық серіктесімен бірге тұрғанын анықтау маңызды.
SB6. MA1-мен салыстырыңыз.
«Неке/одақ» модуліндегі MA1–мен салыстырыңыз. Егер респондент қазіргі уақытта тұрмыста болса немесе ер адаммен бейресми/тіркелмеген некеде бірге тұрып жатса, тиісті ұяшықты белгілеңіз де SB8-ге көшіңіз. Егер респондент тұрмыста болмаса немесе ер адаммен бейресми некеде бірге тұрып жатпаса, тиісті ұяшықты белгілеңіз және келесі сұрақты қойыңыз.
SB7. Бұл тұлғаның жасы нешеде?
Кейде жас әйелдердің жыныстық серіктестерінің жасы олардың өздерінен тым үлкен болады; ол әйелге АҚТҚ-жұқпасын жұқтыру қаупін арттырады. Бұл сұрақта біз жас әйелдерден жыныстық серіктестерінің жасын сұраймыз.
Оның жасын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер респондент өзінің серіктесінің жасын білмесе, «ол адамның жасы шамамен нешеде?» деп сұраңыз Егер респондент бұл сұраққа да «білмеймін» деп жауап берсе, '98'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз.
SB8. Сіз соңғы 12 ай ішінде қандай да басқа тұлғамен жыныстық қатынасқа түсіңіз бе?
Біз респондентте соңғы 12 ай ішінде тағы басқа біреулермен жыныстық қатынасы болған-болмағанын анықтағымыз келеді. Респонденттің жауапты асықпай ойланып бергені дұрыс, себебі бізді пікіртерім жүргізіліп отырған уақытқа дейін ұзақ уақыт көлемі – бір жыл қызықтырып отыр. «Иә» деп жауап бергенде келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» десе, SB15-ке көшіңіз.
SB9. Сіз басқа тұлғамен соңғы жыныстық қатынасқа түскенде мүшеқап/презерватив қолдандыңыз ба?
Бұл сұрақ «басқа тұлғамен» жыныстық қатынасқа түскен кезде мүшеқап/презерватив пайдалануға қатысты. Бұл респонденттің соңғы жыныстық қатынасқа түскен адамы емес, соңғы 12 ай ішінде жыныстық қатынасқа түскен серіктесі.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз.
SB10. Сіз бұл тұлғамен қандай қарым-қатынаста болдыңыз?
Біз осы сұрақтың көмегімен респонденттің басқа серіктесімен қандай қарым-қатынаста болғанын анықтаймыз. Мұнда респонденттің жыныстық қатынас кезінде осы адаммен қандай қарым-қатынаста болғаны туралы сұралады.
Сұрақты қою, нақтылау және сұрақтардың жауаптарын көрсету SB5 сұрақтағыдай орындалады. Егер ол адам «досы» болса, «сіз онымен бірге бейресми/тіркелмеген некеде тұрдыңыз ба?» деп сұраңыз. Егер «Иә» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз («Бірге тұратын адамы»). Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '3'-ті белгілеңіз де («Досы/жігіті») SB12-ге көшіңіз.
SB11. MA1 және MA7-мен салыстырыңыз.
«Неке/одақ» модуліндегі MA1 және MA7-мен салыстырыңыз. Егер респондент қазіргі уақытта тұрмыста болса немесе ер адаммен бірге тұрып жатса немесе тұрмыста бір рет болса немесе бір ер адаммен тұрған болса тиісті ұяшықты белгілеңіз де, SB13-ке көшіңіз. Барлық басқа жағдайларда тиісті ұяшықты белгілеңіз де, келесі сұрақты қойыңыз.
SB12. Ол тұлғаның жасы нешеде?
Біз мұнда да респонденттің жыныстық қарым-қатынастар кезінде жыныстық қатынасқа түскен ер адамының жасын анықтағымыз келіп отыр.
Оның жасын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер респондент өзінің серіктесінің жасын білмесе, «Ол адамның жасы шамамен нешеде?» деп сұраңыз. Егер респондент бұл сұраққа да «білмеймін» деп жауап берсе, '98'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз
SB13. Сіз бұл екі адамнан басқа қандай да бір тұлғамен соңғы 12 ай ішінде жыныстық қатынас жасадыңыз ба?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер «Иә» деп жауап берсе, келесі сұраққа көшіңіз. «Жоқ» деп жауап берсе, SB15-ке көшіңіз.
SB14. Жалпы алғанда соңғы 12 ай ішінде сіз қанша әртүрлі тұлғалармен жыныстық қатынасқа түстіңіз?
Бұл респонденттің соңғы 12 ай ішінде, жыныстық қатынасқа түскен адамдарының алдыңғы адамдарды қоса алғандағы жалпы саны.
Жалпы санын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер «10 адамнан аз» деп жауап берсе, тиісті санның алдына нөлді қойыңыз. Осы сұрақ респондент соңғы 12 ай ішінде ең кемі үш жыныстық серіктесімен жыныстық қатынасқа түскен жағдайда қойылатындықтан, жауаптардың коды '00', '01' немесе '02' бола алмайды.
SB15. Сіз өз өміріңізде жалпы алғанда қанша әртүрлі тұлғалармен жыныстық қатынасқа түстіңіз?
Бұл респонденттің өмір бойы жыныстық қатынасқа түскен серіктестерінің жалпы саны.
Жалпы санын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер «10 адамнан аз» деп жауап берсе, тиісті санның алдына нөлді қойыңыз. Егер болжалдап жауап берсе, шамамен бір санды атауын сұраңыз. Егер серіктестерінің саны – 95 немесе одан көп болса, '95' деп белгілеңіз.

27-параграф. «АИТВ/ЖҚТБ» модулі

Бұл модульдің мақсаты – бағдарламалар жетекшілері мен саясаткерлерге АИТВ/ЖҚТБ таралуының алдын алу бағдарламасын тиімді әзірлеу үшін ақпарат жинау. Бұл модульдің сұрақтары АИТВ/ЖҚТБ вирусының таралуы, алдын алу және тестілеуге қатысты ұстанымын, мінез-құлқын және білімін бағалауға арналған.
Алдымен АИТВ/ЖҚТБ таралуы туралы респонденттің базалық білімін бағалауға арналған сұрақтар қойылады.
HA1. Мен енді сізбен басқа тақырыпта сөйлесейін деп отырмын. Сіз АИТВ/ЖҚТБ деп аталатын ауру туралы естідіңіз бе?
Бұл сұрақ кіріспе сұрақ болып табылады және респонденттің АИТВ/ЖҚТБ туралы естіген, естімегенін анықтауға көмектеседі.
Егер респондент АИТВ/ЖҚТБ туралы ешқашан естімеген болса, келесі модульге көшіңіз.
Келесі HA2–HA8 сұрақтары респонденттің АИТВ-жұқпасын жұқтырудың алдын алатын нақты тәсілдері туралы біліміне қатысты. Бағдарламаларды әзірлеу тұрғысынан аса маңызды профилактикалық тәсілдерге ерекше көңіл бөлінеді (жыныстық серіктестер санын шектеу және мүшеқап/презерватив пайдалану). Бұл сұрақтар сонымен қатар мысалы, сүйісу арқылы немесе қол алысу, маса шағу немесе бірге отырып ас ішу сияқты АИТВ/ЖҚТБ–ның таралуына қатысты жалған сенімдерді анықтауға көмектеседі.
HA2–HA7 сұрақтарында берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер респондент «Иә» немесе «Жоқ» деп жауап бере алмаса, '8'-ді белгілеңіз («Білмеймін»). Респондентті сұрақпен жетелемеңіз және «дұрыс» жауап беруге ешқандай тәсілмен итермелемеңіз.
HA2. Адамдар басқа жыныстық серіктестері жоқ инфекция жұқтырмаған бір ғана жыныстық серіктесімен тұрақты жыныстық қатынас жасағанда АИТВ /ЖҚТБ жұқтыру қаупін азайта ма?
HA3. Адамдар дуалау немесе басқа бір жаратылыстан тыс жолдар арқылы АИТВ /ЖҚТБ жұқтыруы мүмкін бе?
HA3А. Адамдар АИТВ/ЖҚТБ-мен жұқтыратын адамнан құшақтасу немесе қол алысу арқылы жұқтыруы мүмкін бе?
HA3В. Адамдар АИТВ/ЖҚТБ-мен жұқтыратын адаммен сүйісу арқылы жұқтыруы мүмкін бе?
HA4. Адамдар әрбір жыныстық қатынас кезінде мүшеқап/презерватив пайдаланса, АИТВ/ЖҚТБ жұқтыру қаупін азайта ма?
HA5. Адамдар маса шағу арқылы АИТВ/ЖҚТБ жұқтыра ма?
HA6. Адамдар АИТВ/ЖҚТБ вирусын жұқтырған адаммен бірге тамақтанса АИТВ/ЖҚТБ жұқтыра ма?
HA7. АИТВ/ЖҚТБ жұқтырған адамның сыртқы түрі дені сау адам сияқты болуы мүмкін бе?
HA8. АИТВ/ЖҚТБ анасынан баласына берілуі мүмкін бе?
Әйелдің АИТВ/ЖҚТБ -мен ауыратын ана өз баласына осы ауруды жұқтыра алатынын білетінін анықтау үшін осы сұрақтардың көмегімен АИТВ/ЖҚТБ-ке қатысты терең білімі бар-жоқтығы анықталады.
Әрбір тармақты асықпай оқып беріңіз және берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Бұл тармақтар респонденттің АИТВ/ЖҚТБ -ге шалдыққан ана өз баласына «Жүктілік кезінде», «Босану кезінде» немесе «Емшек емізу кезінде» ауру жұқтырады деп санайтынын анықтауға бағытталған. Әр тармақ бойынша '1' –ді («Иә») немесе '2'-ні («Жоқ») белгілеңіз. Егер әйел жауап бере алмаса немесе сенімсіз болса, '8'-ді белгілеңіз.
Келесі сұрақтар АИТВ/ЖҚТБ-пен өмір сүретін адамдарға қатысты респонденттің жеке пікірін және төзімділік деңгейін білуге есептелген. Біз респондентке жағдайды сипаттап береміз және оған осы жағдайда болуы мүмкін әртүрлі нұсқаларды елестетуін сұраймыз. Сосын біз одан осы жағдайға қандай әрекет жасайтыны туралы әңгімелеп беруін сұраймыз.
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Біз сіздің есіңізге саламыз: респондентті сұрақпен жетелемеңіз және «дұрыс» жауап беруге ешқандай тәсілмен итермелемеңіз. Егер респондент жауап бере алмаса, сенімсіз болса немесе әртүрлі жағдайға байланысты деп жауап берсе, '8'-ді белгілеңіз («Білмеймін/Сенімсізбін/Жағдайға байланысты»).
HA9. Сіздің ойыңызша, егер мұғалім АИТВ/ЖҚТБ жұқтырған, бірақ ауру болмаған жағдайда, оның мектепте сабақ беруді жалғастыра беруіне бола ма?
Егер мектепте мұғалімнің АИТВ/ЖҚТБ жұқтырғаны, бірақ сырқат емес екені белгілі болса, мектепте бұл мәліметке қандай әрекет жасалуы тиіс? Мұғалімге мектепте жұмыс істей беруге рұқсат ету қажет пе немесе оны жұмыстан шығару керек пе? Бізге керегі мұғалімді мектептен шын мәнінде шығарғаны емес, респонденттің осы жағдайда қандай әрекет етуіне қатысты; мұғалімнің мектепте жұмыс істей беруіне болатынына қатысты пікірін анықтау.
HA10. Сіз сатушының АИТВ/ЖҚТБ жұқтырғанын білсеңіз, одан көкөніс сатып алар ма едіңіз?
HA11. Егер сіздің отбасыңыздың бір мүшесі АИТВ/ЖҚТБ жұқтырса, сіз мұны құпия сақтар ма едіңіз?
HA12. Егер сіздің отбасыңыздың бір мүшесі АИТВ/ЖҚТБ-мен ауырса, сіз оған өз үйіңізде күтім жасар ма едіңіз?
HA12А. Сіздің ойыңызша, АИТВ/ЖҚТБ жұқтырған балаға, АИТВ/ЖҚТБ жұқтырмаған басқа балалармен мектептке баруына рұқсат беруге болады ма?
Бұл модульдегі қалған сұрақтардың мақсаты – АИТВ-тестілеудегі қанағаттанбаған мұқтаждық ауқымы туралы ақпарат жинау. Ол сұрақтар соңғы 2 жыл ішінде тірі бала туған және оларға босанғанға дейінгі бақылау жасалған әйелдерге қойылады. Ең алдымен АИТВ/ЖҚТБ мәселесі туралы кеңес беру туралы және АИТВ/ЖҚТБ вирусына тестілеуден (қан сараптамасы) өту туралы сұрақтар қойылады. Қазіргі уақытта өзінің АИТВ-мәртебесі туралы білетін адам вирусты жұқтырмау және (инфекция жұқтырған жағдайда) таратпау үшін неғұрлым үлкен ықтималдықпен өзін дұрыс ұстап, әрекет ете алады деген жобамен ерікті тестілеуге және кеңес беруге қолдау көрсетілуде. Көптеген тестілеуден өтушілер оның нәтижесін алуға келмейді, алайда қайтып келген адамдардың үлесі тестілеу қарсаңында жүргізілген кеңестердің сапасының жоғарылауы арқасында өсе түсуі тиіс. Тестілеуден өткен және нәтижесін алған әйелдер үлесі туралы түсінік алу маңызды; бұл ұсынылатын кеңес беру қызметтері мен мұндай қызметтерге деген сұраныс деңгейінің жанама сапалық көрсеткішін бақылау үшін қажет.
HA13. CM13-пен салыстырыңыз: соңғы 2 жылда тірі бала тудыңыз ба?
Әйел соңғы 2 жыл ішінде тірі бала туғанын анықтау үшін «Туушылық» модуліндегі CM13-пен салыстырыңыз. Егер респондент соңғы 2 жыл ішінде тірі бала тумаған болса, теріс жауап жазылған ұяшықты қанатшамен бегілеңіз және HA24-ке көшіңіз. Егер әйел соңғы 2 жыл ішінде тірі бала тумаған болса, тиісті ұяшықты қанатшамен бегілеңіз де, HA14-ке көшіңіз.
HA14. MN1-мен салыстырыңыз: босанғанға дейін бақылау жасалды ма?
Респондентке босанғанға дейін бақылау жасалғанына қатысты «Ана мен жаңа туған сәбидің денсаулығы» модуліндегі MN1 жауабын қараңыз. Егер респондентке босанғанға дейінгі бақылау жасалса, «Иә» деген ұяшықты белгілеңіз де, HA15-ке көшіңіз. Егер оған соңғы 2 жыл ішінде босанғанға дейінгі бақылау жасалмаған болса, тиісті ұяшықты белгілеңіз де, HA24-ке көшіңіз.
HA15. Сіздің (баланың аты) жүктілігіңіз бойынша босанғанға дейінгі бақылау кезінде сізге қандай да бір ақпарат берілді ме:
[A] Сәбидің өз анасынан АИТВ/ЖҚТБ вирусын жұқтыруы туралы?
[B] АИТВ/ЖҚТБ жұқтырмау профилактикасы үшін Сіз атқара алатын шаралар туралы?
[C] АИТВ/ЖҚТБ -ке тестілеуден қалай өту туралы?
Сізге мыналар туралы айтылды ма:
[D] Сізге АИТВ/ЖҚТБ -ке тестілеуден өту ұсынылды ма?
Бізге керегі респондентпен жүктілік кезеңінде дәрігерге қаралуға барғанда АИТВ/ЖҚТБ туралы немесе АИТВ/ЖҚТБ туралы біреулер сөйлескенін анықтау. Мұнда сәбилердің АИТВ/ЖҚТБ вирусын жұқтыруы сияқты тақырыптар, АИТВ/ЖҚТБ жұқтырудың алдын алу профилактикасын немесе АИТВ/ЖҚТБ -ке тестілеу жүргізетін шаралар кіреді. Бұл тақырыптар бір ақ рет немесе бірнеше рет талқыланғаны, бір қатысу немесе бірнеше қатысу барысында болғаны маңызды емес.
HA16. Мені нәтижесі қызықтырмайды, бірақ босанғанға дейінгі бақылау кезінде АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өткеніңіз туралы білгім келеді.
Респондентке тестілеу нәтижесі емес, тестілеу дерегінің өзі қызықтыратыны туралы түсіндіріңіз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. «Жоқ» немесе «Білмеймін» деп жауап берген жағдайда HA19-ға көшіңіз.
HA17. Мені нәтиженің өзі қызықтырмайды, бірақ мен осы тесттің нәтижесін алғаныңыз туралы білгім келеді
Кейде АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өткен адамдарға осы вирустың анықталғанын хабарламайды немесе олар нәтижесін алуға келмейді.
Респондентке тестілеу нәтижесі емес, тестілеу дерегінің өзі қызықтыратыны туралы түсіндіріңіз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. «Жоқ» немесе «Білмеймін» деп жауап берген жағдайда HA22-ге көшіңіз.
HA18. Тестілеуден өткен барлық әйелдерге нәтижесіне қарамастан тестілеу нәтижесін алған соң кеңес берілуі тиіс. Тестілеуден кейін сізге кеңес берілді ме?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
Қандай жауап берілсе де HA22-ге көшіңіз.
HA19. MN17-мен салыстырыңыз: сізді кәсіби медициналық қызметкер босандырды ма (A, B немесе D)?
Кәсіби медициналық қызметкердің (дәрігер, медбике/акушер немесе фельдшер) босандыруына қатысты «Ана мен нәрестенің денсаулығы» модуліндегі респонденттің MN17 жауабымен салыстырыңыз. Егер кәсіби медициналық қызметкер босандырса, «Иә» деген ұяшықты белгілеңіз де, HA20-ға көшіңіз. Егер кәсіби медициналық қызметкер босандырмаған болса, тиісті ұяшықты қанатшамен белгілеңіз де, HA24-ке көшіңіз.
HA20. Мені нәтиженің өзі қызықтырмайды, босану үшін медициналық мекемеге келіп түскен және бала туылғаннан кейінгі уақыт аралығында сіздің АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өткеніңіз туралы білгім келеді?
Респондентке тестілеу нәтижесі емес, тестілеу дерегінің өзі қызықтыратыны туралы түсіндіріңіз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Жоқ» немесе «Білмеймін» деп жауап берген жағдайда HA24-ке көшіңіз.
HA21. Мені нәтиженің өзі қызықтырмайды, бірақ мен осы тест нәтижесін алғаныңыз туралы білгім келеді?
Кейде АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өткен адамдарға осы вирустың анықталғанын хабарламайды немесе олар нәтижесін алуға келмейді.
Респондентке тестілеу нәтижесі емес, тестілеу дерегінің өзі қызықтыратыны туралы түсіндіріңіз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
HA22. Сіз жүктілік кезінде тестіленгеннен кейін АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өттіңіз бе?
Респондентке тестілеу нәтижесі емес, тестілеу дерегінің өзі қызықтыратыны туралы түсіндіріңіз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер «Иә» деп жауап берсе, HA25-ке көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, HA23-ке көшіңіз.
HA23. Сіз АИТВ/ЖҚТБ соңғы рет қашан тестілеуден өттіңіз?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
Қандай жауап берілсе де келесі модульге көшіңіз.
HA24. Мені нәтиженің өзі қызықтырмайды, бірақ мен сіздің өміріңізде АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өткеніңіз туралы білгім келеді?
Респонденттен АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өмірінде өткен-өтпегенін сұраңыз. Респондентке тестілеу нәтижесі қызықтырмайтыны туралы түсіндіріңіз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер респондент «Жоқ» деп жауап берсе, HA27-ге көшіңіз.
HA25. Сіз ең соңғы рет тестілеуден қашан өттіңіз?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
HA26. Мені нәтиженің өзі қызықтырмайды, бірақ мен осы тестілеудің нәтижесін алғаныңыз туралы білгім келеді?
Кейде АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден өткен адамдарға осы вирустың анықталғанын хабарламайды немесе олар нәтижесін алуға келмейді.
Сіздің тестілеуден өткен қандай да бір респонденттің АИТВ-мәртебесін анықтауға тырыспауыңыз және тіпті оның АИТВ-мәртебесі сізді еш қызықтырмайтынын көрсетуіңіз маңызды. Респонденттің өзі өткен тестілеудің нәтижесі сізді қызықтырмайтынын түсінгеніне көз жеткізген соң осы сұрақты қойыңыз. Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.
Қандай жауап берілсе де келесі модульге көшіңіз.
HA27. Сіз АИТВ/ЖҚТБ тестілеуден қай жерден өтуге болатынын білесіз бе?
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.

28-параграф. «Темекі мен ішімдікті пайдалану» модулі

Бұл модульдің мақсаты – темекі мен ішімдікті пайдалану туралы ақпарат алу. Модуль темекі/шылымды тарту туралы 5 сұрақты (TA1–TA5), шегетін темекі бұйымдарын пайдалану туралы 4 сұрақты (TA6–TA9), шекпейтін темекі бұйымдарын пайдалану туралы 4 сұрақты (TA10–TA13) және ішімдікті қолдану туралы 4 сұрақты қамтиды. Осы модуль бойынша 15–49 жас аралығындағы барлық әйелдерден пікіртерім алынады.
Аталған сұрақтар мынадай ақпарат алуға көмектеседі:
қашаннан бері және қазіргі уақытта темекі/шылым тартуы, сонымен қатар темекі /шылым тарта бастаған жасы;
қашаннан бері және қазіргі уақытта шегетін және шекпейтін темекі бұйымдарын қолданатыны;
темекіні, сонымен қатар шегетін және шекпейтін темекі бұйымдарын қолдану белсенділігі;
қашаннан бері және қазіргі уақытта ішімдікті қолдану белсенділігі.
TA1. Тіпті ол темекіні/шылымды бір-екі рет сорып көру болса да, сіз өміріңізде шылым шегіп көрдіңіз бе?
Егер «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз де, келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз де, TA6-ға көшіңіз. Респондент бұрын темекіні бір-екі рет сорып көрсе де осы сұраққа «Иә» деген жауап жеткілікті. Бұл сұрақ тек темекіге қатысты екенін және басқа шегетін және шекпейтін темекі бұйымдарын қамтымайтынын ескеріңіз. Егер респондент темекіден басқа табак бұйымдарын ғана қолданса, '2'-ні белгілеңіз.
Бұл сұрақ кіріспе сұрақ дәрежесінде тұрақты темекі шегетіндер туралы ұмытпау үшін, темекіні бір немесе екі рет сорып көру туралы қойылады.
TA2. Сіз алғаш рет тұтас темекіні /шылымды шеккен кезде неше жаста болдыңыз?
Респонденттің алғаш рет тұтас темекі шеккен жасын жазып алыңыз. Егер респондент ешқашан тұтас темекі шекпегені туралы айтса, '00'-ді белгілеңіз және TA6-ға көшіңіз.
Бұл сұрақта темекіні бір-екі рет сорып көру туралы емес, тұтас темекіні шегу туралы сөз болып отырғанын есте сақтаңыз.
Темекіні бір-екі рет сорып көріп темекінің дәмін көрген (TA1 = '1') респондент бұл сұраққа «Тұтас темекіні ешқашан шегіп көрген жоқпын» деп жауап беруі мүмкін.
TA3. Сіз қазір темекі/шылым шегесіз бе?
Енді сіз респонденттен қазіргі уақытта темекі шегетіні туралы сұрайсыз. Мұндағы міндет күнделікті, анда-санда және өте сирек темекі шегетіндердің әрқайсысын анықтау. Респонденттің өзін қазіргі уақытта темекі шегуші деп санауы-санамауы осы сұрақтың жауабы болады. Респондентке бұл сұрақты оның темекіні тұрақты немесе анда-санда шегетіні туралы анықтау үшін қойып жатқаныңыз туралы айтпаңыз, себебі бұл ақпарат келесі екі сұрақтың жауабынан алынады.
Егер «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз де TA6-ға көшіңіз.
TA4. Сіз соңғы 24 сағатта қанша темекі/шылым шектіңіз?
Респонденттің соңғы 24 сағат ішінде шеккен темекісінің санын жазып алыңыз. Қажет болғанда респондентке бізді оның тұтас бір тал темекіні шеккені қызықтырмайтынын түсіндіріңіз.
Егер респондент соңғы 24 сағат ішінде бір де бір темекі шекпесе, '00'-ді белгілеңіз.
TA5. Сіз соңғы айда қанша күн темекі/шылым шектіңіз?
Соңғы айдың ішіндегі респондент темекі шеккен күндерінің жалпы санын көрсетіңіз. Мұнда да темекі шегу бір-екі рет сору емес, тұтас темекіні шегуге қатысты. Егер аталған кезең 10 күннен аз болса, күн санын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Егер респондент «күнде» немесе «нақты күнде» темекі шеккенін айтса, '30'-ды белгілеңіз. Егер «10 және одан көп күн, бірақ бір айдан аз» деп жауап берсе, '10'-ды белгілеңіз.
TA6. Сіз темекіден/шылымнан басқа бірдеңе, мысалы сигара, кальян, сигарилла немесе шегетін трубка шегіп көрдіңіз бе?
Егер «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз де TA10-ға көшіңіз. Бұл сұрақта шегетін темекі бұйымдарының/шегетін құрылғылардың кез келгенін шегіп көру туралы сөз болып отырғанын және оларды пайдалану/тұтыну жиілігі немесе уақыты туралы айтылып отырмағанын есте сақтаңыз. Бұл ақпарат бірнеше төмендегі сұрақтарға жауап берілгенде мәлім болады.
TA7. Сіз соңғы айда шегетін темекі бұйымдарын/шегетін құрылғыларды тұтындыңыз ба/пайдаландыңыз ба?
Егер «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз де TA10-ға көшіңіз. Респонденттің «тұтынуы/пайдалануы» бұл әрекет туралы жеке түсінігіне байланысты.
TA8. Сіз соңғы айда шегетін темекі бұйымдарының/шегетін құрылғылардың қандай түрлерін тұтындыңыз/пайдаландыңыз?
Респонденттің соңғы айда тұтынған/пайдаланған шегетін темекі бұйымдарының/шегетін құрылғыларының кодын белгілеңіз. Респондентке ол тұтынған/пайдаланған шегетін темекі бұйымдарының/шегетін құрылғыларының барлық түрлері туралы айтып беруге мүмкіндік беріңіз. Келесі сұраққа көшуге асықпаңыз. Респондентке соңғы айда тұтынған/пайдаланған шегетін темекі бұйымдарының/шегетін құрылғыларының барлығын атауына мүмкіндік беріңіз.
TA9. Сіз соңғы айда қанша күн бойы шегетін темекі бұйымдарын/шегетін құрылғыларды тұтындыңыз/пайдаландыңыз?
Респонденттің соңғы айда шегетін темекі бұйымдарын/шегетін құрылғыларды тұтынған/пайдаланған күндерінің жалпы санын көрсетіңіз. Егер аталған кезең 10 күннен аз болса, күн санын көрсетіңіз. Егер респондент шегетін темекі бұйымдарын/шегетін құрылғыларды «күнде» немесе «нақты күнде» темекі шеккенін айтса, '30'-ды белгілеңіз. Егер «10 және одан көп күн, бірақ бір айдан аз» деп жауап берсе, '10'-ды белгілеңіз.
TA10. Сіз шайнайтын, иіскейтін немесе порциялық темекі/насыбай секілді темекі емес өнімдердің басқа түрлерін тартып көрдіңіз бе?
Бұл жағдайда бізді шекпейтін темекі бұйымдарын қолданудың барлық жағдайлары қызықтырады. Егер «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз де TA14-ке көшіңіз.
Бұл сұрақта шекпейтін темекі бұйымдарының кез келгенін шегіп көру туралы сөз болып отырғанын және оларды тұтыну жиілігі немесе уақыты туралы айтылып отырмағанын есте сақтаңыз. Бұл ақпарат бірнеше төмендегі сұрақтарға жауап берілгенде мәлім болады.
TA11. Сіз соңғы айда қандай да бір шекпейтін темекі бұйымдарын қолдандыңыз ба?
Егер «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз де TA14-ке көшіңіз. Респонденттің «тұтынуы/пайдалануы» бұл әрекет туралы жеке түсінігіне байланысты.
TA12. Сіз соңғы айда шекпейтін темекі бұйымдарының қай түрін тұтындыңыз?
Респонденттің соңғы айда тұтынған шекпейтін темекі бұйымдарының кодын белгілеңіз. Респондентке ол тұтынған шекпейтін темекі бұйымдарының барлық түрлері туралы айтып беруге мүмкіндік беріңіз. Келесі сұраққа көшуге асықпаңыз. Респондентке соңғы айда тұтынған шекпейтін темекі бұйымдарының барлығын атауына мүмкіндік беріңіз.
TA13. Сіз соңғы айда қанша күн бойы шекпейтін темекі бұйымдарын қолдандыңыз?
Респонденттің соңғы айда шекпейтін темекі бұйымдарын тұтынған күндерінің жалпы санын көрсетіңіз. Егер аталған кезең 10 күннен аз болса, күн санын көрсетіңіз. Егер респондент шекпейтін табак бұйымдарын «күнде» немесе «нақты күнде» темекі шеккенін айтса, '30'-ды белгілеңіз. Егер «10 және одан көп күн, бірақ бір айдан аз» деп жауап берсе, '10'-ды белгілеңіз.
Осы модульдегі соңғы төрт сұрақ ішімдікті пайдалануға қатысты.
TA14. Енді мен сізге ішімдік ішу туралы бірнеше сұрақ қояйын деп отырмын. Сіз өміріңізде ішімдік ішіп көрдіңіз бе?
Егер «Иә» деп жауап берсе, '1'-ді белгілеңіз де келесі сұраққа көшіңіз. Егер «Жоқ» деп жауап берсе, '2'-ні белгілеңіз де келесі модульге көшіңіз.
TA15. Біз бір банка немесе бір бөтелке сыра, бір бокал шарап немесе бір рюмка коньяк, арақ, виски немесе ромды алкогольдің бір үлесі/порциясы деп санаймыз.
Сіз алғаш рет неше жасыңызда бір жұтымнан асатын ішімдік үлесін/порциясын ішіп көрдіңіз?
Біздің ішімдіктің бір үлесі/порциясы деп қай мөлшерді отырғанымызды респонденттің түсінуі маңызды. Керісінше жағдайда біз жоспарымызға кірмейтін респонденттің ерте жаста азғантай ішімдік ішкен жағдайларын жазып алуымыз мүмкін. Бізге керегі кемінде сұрақта айтылған бір порция мөлшерінде ішімдік ішу мөлшері.
Респонденттің алғаш рет ішімдік ішкен кездегі жасын жазыңыз. Егер респондент ешқашан ішімдік ішпегенін айтса, '00'-ді белгілеңіз де, келесі модульге көшіңіз.
Бір жұтым ішімдік ішкен, бірақ бір үлесін/порцияны толық ішпеген респондент сұраққа «Иә» немесе «Ешқашан ішімдік ішкен жоқпын» деп жауап беруі мүмкін. Мұндай жағдай да болуы ықтимал.
TA16. Сіз соңғы айда қанша күн бойы ең кемі бір порция ішімдік іштіңіз?
Респонденттің соңғы айда ең кемі бір үлес/порция ішімдік ішкен күндерінің жалпы санын көрсетіңіз. Егер аталған кезең 10 күннен аз болса, күн санын көрсетіңіз. Егер респондент ішімдікті «күнде» немесе «нақты бір күнді» ішкенін айтса, '30'-ды белгілеңіз. Егер «10 және одан көп күн, бірақ бір айдан аз» деп жауап берсе, '10'-ды белгілеңіз. Егер респондент соңғы ай ішінде ішімдік ішпегенін айтса, келесі модульге көшіңіз.
TA17. Сіз өткен айда ішімдік ішкен күндері әдетте қанша порция іштіңіз?
Осы сұрақты қоя отырып біз респондент кез келген ішімдіктер ішкен күндері ішуі мүмкін ішімдік порциясының мөлшері туралы ақпарат жинайтынымызды есте сақтаңыз. Басқаша айтқанда, егер респондент ішімдікті соңғы айдағы үш күн бойы ішсе (TA16 сұрақтың жауабы), онда бұл сұрақтың жауабы осы үш күнде ішілген порция мөлшері болуы тиіс (респондент «әдетте» ішетін ішімдік мөлшері). Бұл сұрақтың жауабы 1 порциядан кем емес болуы тиіс екенін ұмытпаңыз, себебі осы және алдыңғы сұрақтарда TA15-те мазмұндалған анықтамаға сай ең кемі бір порция туралы сөз болып отыр.

29-параграф. «Өмірге қанағаттанушылық» модулі

Адамның өзінің табысына, біліміне және тұрмыс жағдайына деген субъективтік көзқарасы оның денсаулығы мен әл-ауқатының объективтік жағдайына қарағанда маңызды рөл атқаратыны белгілі. Жеке адамның өзінің әл-ауқат деңгейін қабылдау мөлшері ретінде өз өміріне қанағаттануы нақты табыс деңгейіне және материалдық игілігіне қарамастан эмоционалдық фон бола алады.
Осыған сәйкес, жастардың өмірінің толық суреттемесін алу үшін жастардың өз өмірінің әртүрлі аспектілерінің қаншалықты қанағаттандыратынын түсіну және олардың дамуына кедергі келтіретін немесе мүмкіндік туғызатын факторларды айқындау маңызды.
Мағынасы жағынан осыған жуық екінші ұғым - бақыт - жақсы ауа райынан бастап отбасы мүшесінің жақында қаза болуына дейінгі көптеген факторларға байланысты бір сәттік және тұрақсыз күйді білдіреді. Бұл мағынада адамды өз жұмысы, табысы, отбасылық өмірі, достары қанағаттандыруы мүмкін, бірақ ол бәрібір өзін бақытсыз сезінуі мүмкін. Алайда тоғыспалы зерттеу жүргізу көмегімен біз осы тұрғылықты халыққа тән бақыт деңгейін анықтай аламыз.
Осы модуль бойынша 15-24 жас аралығындағы респонденттерден ғана пікіртерім алынады. Модуль 14 сұрақты қамтиды. Сұраққа жауап бергенде респондентке жауап нұсқалары бар екі жақты карточканы пайдалану ұсынылады.
LS2 сұрағының бақытқа қатысты 5 жауап нұсқасы бар, олардың әрқайсысы жауап нұсқасы бар күлімдеген (қалыпты) бейненің суреті салынған карточкада ұсынылады.
LS3-тен LS13-ке дейінгі сұрақтар өз өміріне қанағаттанушылыққа арналған және оның әрқайсысына «Толық қанағаттанамын» бастап «Мүлдем қанағаттанбаймын» дейінгі 5-тармақтық шкала түріндегі бірдей жауаптар берілген. Карточканың жауап нұсқалары берілген 2-ші жағында да осы нұсқаларға тиісті 5 күлімдеген бейне және қалыпты бейнелер салынған.
Төменде жауап нұсқалары бар карточкаларды қалай пайдалану туралы нұсқаулық беріледі.
LS1. WB2-мен салыстырыңыз: респонденттің жасы – 15 пен 24 жас аралығында ма?
Осы модульдің сұрақтарын қояр алдында WB2-мен салыстырыңыз. Егер респонденттің жасы – 25 пен 49 жас аралығында болса, бірден осы модульден кейінгі WM11 сұраққа көшіңіз. Егер респонденттің жасы 15 пен 24 жас аралығында болса, LS2-ге көшіңіз.
Осы модульдің бірінші сұрағында бақыт туралы сөз болады (LS2). Оған жауап бергенде жауаптары берілген карточканың 1-ші жағы ұсынылады.
LS2. Алдымен бұл модульді төмендегі кіріспе фразалармен ұсыныңыз:
«Менің Сізге бақыт және өмірге қанағаттанушылық туралы бірнеше сұрақ қойғым келіп отыр».
Осыдан кейін келесі сұрақты қойыңыз.
«Бәрінен бұрын, жалпы алғанда, Сіз өте бақыттымын, біршама бақыттымын, екеуі де емес, біршама бақытсызбын немесе өте бақытсызбын деп айта аласыз ба?»
Бірден жауаптары берілген карточканың 1-ші жағын көрсетіңіз де, былай деңіз:
«Сізге дұрыс жауап беруге көмектесетін мына суреттерді көруіңізге болады».
Сізге респондентке әр символ нені білдіретінін түсіндіру керек және оның бақыт деңгейіне символдардың қайсысы көбірек сәйкесетінін көрсетуін сұраңыз.
Осы сұрақтың көмегімен біз өмірдің әртүрлі аспектілеріне қанағаттанушылық деңгейі туралы әңгімеге көшпей тұрып, респонденттің пікіртерім жүргізілген уақыттағы бақыттылық күйін анықтауға тырысамыз.
LS3–LS13 сұрақтары адамның өмірдің әртүрлі салаларына қанағаттанушылығына және жалпы қанағаттанушылығына арналған. Респонденттер әдетте бір сәттік көңіл-күйді білдіретін сезім ретінде қарайтын бақыт сезіміне қарағанда қанағаттанушылық сезімі ұзағырақ сақталады деп саналады. Респонденттен өмірдің әртүрлі аспектілері туралы сұрамастан бұрын біз оған жалпы бақыттылық деңгейін анықтау үшін бақыт туралы сұрақ қоямыз.
Өзінің табысына, біліміне және т.б. қанағаттанушылық сезіммен қарайтын адам жақында отбасының бір мүшесі қайтыс болуына немесе соңғы сайлау нәтижелеріне байланысты өзін бақытсыз сезінуі мүмкін.
LS3 сұрағында LS3–LS13 сұрақтарымен жұмыс істегенде жауап нұсқалары бар карточканың 2-ші жағын қалай дұрыс пайдалану қажеттігін түсінуге көмектесетін ауқымды кірісіпе беріледі. Сіздің асықпауыңыз және осы сұрақтардың алдында кіріспе сұрақтарды қоюыңыз маңызды.
Қанағаттанушылық туралы сұрақтар сериясын төмендегі сөздермен бастаңыз:
«LS3. Енді мен Сізге өмірдің әртүрлі салаларына қаншалықты қанағаттанатыныңыз туралы сұрақ қоямын».
Осыдан кейін мынадай түсініктемелер беріңіз:
«Әр сұрақтың жауаптарының бес нұсқасы бар. әр сұраққа жауап берген кезде төмендегі нұсқалардың бірін таңдап алуыңызды өтінемін: өте бақыттымын, біршама бақыттымын, екеуі де емес, біршама бақытсызбын немесе өте бақытсызбын».
Егер респондент сұрақты түсінбесе, оны қайталаңыз. Егер қажет болса, осы модульді сипаттап беріңіз: «… бұл сұрақтар сіздің оқуыңызға, жұмысыңызға, өз достарыңызбен қарым-қатынасыңызға және отбасылық өміріңізге деген қанағаттанушылығыңыз туралы».
Осыдан кейін жауаптары берілген карточканың 2-ші жағын көрсетіңіз.
«Сізге дұрыс жауап беруге көмектесетін мына суреттерді көруіңізге болады».
Респондентке осы карточканы бірнеше сұраққа жауап берген кезде пайдалануға болатынын түсіндіріңіз.
Жауаптары берілген карточканың 2-ші жағын көрсетіңіз және әр символ нені білдіретінін түсіндіріңіз. LS3 бастап LS13 дейінгі сұрақтарға жауап берген кезде респондент көрсеткен жауап кодын белгілеңіз.
Респондентке қатты күлімдеген бейне «толық қанағаттанамын» дегенді білдіретінін, ал оң жақтағы онша қанағаттанбаған және көңілсіздеу бейне «мүлдем қанағаттанбаймын» дегенді білдіретінін түсіндіріңіз. Респондентке сұрақтарға жауап берген кезде өзінің өмірдің әртүрлі салаларына қанағаттанушылық деңгейін дәлірек бейнелейтін бейненің суретін көрсетуін түсіндіріңіз.
Жауаптары берілген карточкаларды жұмыс істеу барысында білім деңгейіне қарамастан кез келген респондентке пайдалану қажет екенін ескеріңіз. Алайда білімі жеткіліксіз немесе мүлдем білімі жоқ респондентке бірнеше тармақтан тұратын шкаланы түсіну қиын екені, онымен жұмыс істегенде осындай карточканы пайдалану тиімді әрі қажетті екені анық.
Енді отбасылық өмір туралы сұрақ қойыңыз:
«Сізді өзіңіздің отбасылық өміріңіз қаншалықты қанағаттандырады?»
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
Біздің респондентке «отбасылық өмір» деген кезде нені түсінетінін өзі анықтауына мүмкіндік беруіміз қажет. Бұл сұрақ отбасы емес, отбасылық өмір туралы екенін ескеріңіз. Басқаша айтқанда, біз респонденттен отбасының әр мүшесін жеке-жеке ойына алуын сұрамаймыз. Кейбір респонденттер осы сұрақты ести сала ойша ата-анасын немесе қазіргі уақытта бірге тұрып жатқан отбасы мүшелерін елестетеді. Екінші бір респонденттер ата-анасы мен үлкен отбасы арасындағы қарым-қатынастар сипатына және тұрмыстарының белгілі бір жағдайларына байланысты бірден өніп-өскен отбасын елестетеді. Егер респондент бұл жөнінде сұрамаса «отбасы» ұғымын түсіндіруге тырыспаңыз. Егер ондай сұрақ қойылса, респондентке бізді оның отбасылық өмірі, яғни оның қай жерде көбірек уақыт өткізуіне қарай ата-анасының немесе өскен отбасындағы өмірі қызықтыратыны туралы айтыңыз.
LS4. Сізді достық қарым-қатынастарыңыз қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
LS5. Ағымдағы оқу жылында сіз қандай да бір оқу мекемесіне бардыңыз ба?
Осы сұрақтың көмегімен біз респонденттің ағымдағы оқу жылында мектепке қанша уақыт барғанын анықтауымыз керек. Егер жауап «Жоқ» болса, «2»-ні белгілеңіз және LS7 көшіңіз.
LS6. Сізді оқу мекемесі қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
LS7. Сізді қазіргі жұмысыңыз қаншалықты қанағаттандырады?
Респонденттің «жұмыс» ұғымын өзінше түсінуі керектігін ескеріңіз. Бұл сұраққа жауап бергенде ол толық жұмыс күнімен орындалатын, тұрақсыз немесе маусымдық жұмыс, отбасылық кәсіпорын, ақы төленетін немесе ақы төленбейтін және т.б. жұмыс туралы айтуы мүмкін. Бұл сұрақты дайын күйінде қою және респонденттің жауап беруін өтіну маңызды. Сіздің «жұмыс» ұғымына анықтама беруіңіз қажет емес.
Егер респондент жұмыс істемейтінін айтса, '0'-ді белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз. Егер ол сізге өзі айтпаса, өзінің жұмыс істемейтініне байланысты не сезінетіні туралы сұрамаңыз. Мысалы, егер ол жұмыс істемейтіні және мүлдем қанағаттанбайтыны туралы айтса, '5'-ті белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз.
LS8. Сізді денсаулығыңыз қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
LS9. Сізді тұратын жеріңіз қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
«Тұратын жеріңіз» деген ұғымды түрлі респонденттер әртүрлі түсінуі мүмкін. Мұндағы негізгі мақсат –респондентті өзі тұратын аудан, көршілері және тұрғынжай сапасы қаншалықты қанағаттандыратынын анықтау (ол жер оған ұнай ма немесе ол жаңа үйге және т.б. көшкісі келе ме). Бізді респонденттің өзі тұратын қалаға немесе елге қанағаттанушылық деңгейі қызықтырады.
LS10. Сізді жалпы айналаңыздағы адамдардың қарым-қатынасы қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
LS11. Сізді өзіңіздің сыртқы түріңіз қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
LS12. Сізді өзіңіздің жалпы өміріңіз қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
Бұл сұрақ респонденттің нақты салаға қатыссыз, жалпы өз өмірін қабылдауының позитивтілік деңгейін бағалауға бағытталған. Бұл - респонденттің өмірінің барлық салаларын ескергендегі жалпы қанағаттанушылық деңгейі.
LS13. Сізді қазіргі табысыңыз қаншалықты қанағаттандырады?
Респондент берген жауапқа немесе карточкадағы ол көрсеткен күлімдеген бейнеге сай кодты белгілеңіз.
Бұл сұрақ респонденттің өз жауаптарын табысқа байланысты емес өмір салаларына қанағаттанушылық деңгейі туралы сұрақтарға бейімдемеуі үшін әдейі жалпы өміріне қанағаттанушылық туралы сұрақтан кейін қойылады (LS12).
Егер респондент ешқандай табысы жоқ екенін айтса, '0'-ді белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз. Егер ол өзі бұл туралы айтпаса, оның табысы жоқтығына байланысты қандай сезім сезінетінін сұрамаңыз. Мысалы, егер ол ешқандай табысы жоқ екенін айтса және өзінің мүлдем қанағаттанбайтыны туралы айтса, '5'-ті белгілеңіз және келесі сұраққа көшіңіз.
Келесі екі сұрақтың көмегімен біз респонденттің жақсы өмір туралы түсінігі қандай екенін: ол өз өмірінің кейінгі жылдарын қалай бағалайтынын: жақсарды немесе нашарлады деп есептейтінін және келесі жылдан не күтетінін анықтауға тырысамыз. Бұл сұрақтармен жұмыс істегенде жауаптары бар карточкалар қолданылмайтынын ескеріңіз.
LS14. Сіз өткен жылғы осындай кезеңмен салыстырғанда өз өміріңіздің жалпы жақсарғаны, мүлдем өзгермегені немесе нашарлағаны туралы айта аласыз ба?
Өмірінің кейінгі жылдары дегенде не туралы айтылып отырғанын және жалпы жақсару немесе нашарлау туралы сөз болып отырғанын респонденттің түсінгеніне көз жеткізіңіз.
LS15. Сіз тура бір жылдан кейін өз өміріңіз жалпы жақсарады, мүлдем өзгермейді немесе нашарлайды деп ойлайсыз ба?
Мұнда респонденттің келесі жылдағы өз өміріне қатысты болжамы туралы сөз болып отырғанын және «Сіз тура бір жылдан кейін...» деп басталатын осы сұрақ алдыңғы сұрақтың жалғасы болып табылатынын ескеріңіз. Мұнда да жалпы жақсару немесе нашарлау туралы сөз болып отыр.

30-параграф. Сұрақнаманы аяқтау

WM11. Уақытын жазыңыз/ белгілеңіз.
Әйелден пікіртерім алуды аяқтаған кездегі уақытты 24-сағаттық форматта жазыңыз. Егер сағатты немесе минутты белгілейтін сан 10-нан кем болса, оның алдына нөл қойыңыз. Егер Сіз пікіртерімді үй шаруашылығына бірінші рет барғанда аяқтай алмасаңыз және онда пікіртерімді жалғастыру үшін екінші рет барған болсаңыз, екі рет барып келуге жұмсалған нақты уақытты бейнелеу үшін пікіртерімнің басталған (WM10) және аяқталған уақытын (WM11) нақты көрсетіңіз. Сонымен қатар бұл туралы үй шаруашылығы сұрақнамасының соңында белгілеңіз.
WM12. Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі HL7B және HL15 бағандарымен салыстырыңыз. Респондент осы үй шаруашылығында тұрып жатқан 0-4 жастағы баланың анасы немесе оған күтім жасайтын тұлға болып табыла ма?
Егер респондент осы үй шаруашылығында тұрып жатқан қандай да бір 0-4 жастағы баланың анасы немесе оған күтім жасайтын адам болып табылса, осы балаға қатысты толтырылуы тиіс 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнамаға көшіңіз және осы респонденттен пікіртерім алыңыз. Керісінше жағдайда осы респондентпен жүргізілген пікіртерімді аяқтаңыз және оған бірлесіп жұмыс істегені үшін алғыс айтыңыз. Осы үй шаруашылығында критерийлерге сай келетін басқа әйелдер немесе 5 жасқа дейінгі балалар бар-жоқтығын анықтаңыз.
Әйелдерге арналған жеке сұрақнаманың соңғы беті осы жеке пікіртерімге қатысты интервьюерлердің, супервайзерлердің немесе редакторлардың ескертпелеріне немесе байқауларына арналған.

5. 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнама

31-параграф. 5 жасқа дейінгі балалар туралы ақпарат панелі

5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманың мақсаты - баланың алғашқы бес жыл өміріндегі дамуы, емшек емуі, тамақтануы, ауруларға қатынасы, ауырған кезде қолданған емі және иммундау сияқты кең спектр бойынша ақпарат жинау. Пікіртерім критерийлеріне сай келетін барлық бес жасқа дейінгі балалар Үй шаруашылығы сұрақнамасындағы Үй шаруашылығының тізімдемесін толтырған соң анықталады.
5 жасқа дейінгі балалар туралы ақпарат жинау үшін аталған сұрақнаманың көмегімен бізге осы балалардың денсаулығы мен әл-ауқатына қатысты осы сұрақнамаға толық жауап беретін респондентті анықтау қажет. Егер пікіртерім критерийлеріне сай келетін баланың анасы баласымен бірге осы үй шаруашылығында тұратын болса (басқаша айтқанда, егер ол Үй шаруашылығының тізімдемесінде баласымен бірге көрсетілген болса), онда ол осы бала туралы сұрақнама бойынша пікіртерім алынатын адамның нақ өзі болады. Егер пікіртерім критерийлеріне сай келетін баланың анасы Үй шаруашылығының тізімдемесінде көрсетілмеген болса (оның қайтыс болуы немесе басқа жерде тұруы мүмкін), онда сіз осы балаға күтім жасау бойынша негізгі жауапкершілік Үй шаруашылығының тізімдемесінде тізімделген қай адамға жүктелгенін анықтауыңыз қажет. Ол әйел адам да, ер адам да болуы мүмкін.
Осы сұрақнама бойынша пікіртерімді 5 жасқа толмаған бала (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL6 бағанын қараңыз) бірге тұратын барлық аналардан немесе оған күтім жасайтын (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL15-бағанын қараңыз), адамдардан алу керек.
Үй шаруашылығы сұрақнамасына енгізілген пікіртерім критерийлеріне сай келетін әр бала бойынша (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL7B бағанасын қараңыз) жеке сұрақнама бланкісін толтыру керек.
Пікіртерімді бастамай тұрып, UF1–UF8 бағандарын толтыру керек.
UF1. Кластер нөмірі.
Мұнда Үй шаруашылығы сұрақнамасынан алынған кластер нөмірін көшіріп жазыңыз (HH1 тармақ).
UF2. Үй шаруашылығының нөмірі.
Мұнда Үй шаруашылығы сұрақнамасынан алынған нөмірді көшіріп жазыңыз (HH2 тармақ).
UF3. Баланың аты.
Мұнда Үй шаруашылығы сұрақнамасынан алынған баланың атын жазыңыз (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL2 бағаны). Баланың аты тұтас пікіртерім бойынша пайдаланылуы тиіс. Ол пікіртерім кезінде шатастырмау үшін осында жазылады.
UF4. Баланың жол нөмірі.
Мұнда Үй шаруашылығы сұрақнамасынан алынған баланың жол нөмірін жазыңыз (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL1 бағаны).
UF5. Баланың анасының/балаға негізгі күтім жасайтын тұлғаның аты.
Мұнда Үй шаруашылығы сұрақнамасынан алынған баланың анасының/балаға негізгі күтім жасайтын адамның атын жазыңыз (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL2 бағаны).
UF6. Баланың анасының/балаға негізгі күтім жасайтын тұлғаның жол нөмірі
Мұнда Үй шаруашылығы сұрақнамасынан алынған баланың анасының/балаға негізгі күтім жасайтын тұлғаның жол нөмірін жазыңыз (Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL1 бағаны).
UF7. Интервьюердің аты мен нөмірі.
Өзіңіздің есіміңізді және сәйкестендіру нөміріңізді жазыңыз. Бұл сәйкестендіру нөмірі сізге даярлық кезінде берілуі тиіс.
UF8. Пікіртерім жүргізілген күн/ай/жыл.
«Күні, айы, жылы» форматында пікіртерім жүргізілген күнді көрсетіңіз. Егер сіз үй шаруашылығына бірінші рет барғанда пікіртерімді аяқтамай, екінші рет барғанда аяқтасаңыз, пікіртерім алған күн ретінде нақты пікіртерім жүргізілген күнді белгілеңіз. Басқаша айтқанда, 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманы толық толтырған күнді немесе 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнама жүргізілмеген және бұл бес жасқа дейінгі баланың анасынан немесе негізгі күтім жасайтын адамнан пікіртерім алуға әрі қарай әрекеттер жасалмайтыны белгілі болған күнді көрсеткен дұрыс.
Баланың анасына/балаға негізгі күтім жасайтын адаммен амандасып, мына сөздерді оқып беріңіз: «Біз Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитетінің атынан өкілдік етеміз. Балалардың, отбасылар мен үй шаруашылықтары жағдайы туралы зерттеу жүргіземіз. Мен Сізбен (UF3-дан баланың аты) деңсаулығы және амандығы туралы тақырыпта әңгімелескім келеді. Пікіртерімге шамамен 25 минут кетеді. Сіз берген барлық мәлімет өте құпия сақталады және оның иесі көрсетілмейді».
Егер сіз Үй шаруашылығы сұрақнамасын немесе Әйелдерге арналған жеке сұрақнаманы толтырған адамнан қайтадан пікіртерім алайын деп отырсаңыз, қайта қаралған сәлемдесу нұсқасын оқыңыз (төменнен қараңыз), себебі 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнама Үй шаруашылығы сұрақнамасы немесе Әйелдерге арналған жеке сұрақнама толтырылатын уақыттан басқа уақытта толтырылады және ол пікіртерімді жүргізу үшін сізге рұқсат алу керек.
«Енді менің Сізбен (UF3-тен баланың аты) денсаулығы туралы және басқа да тақырыптарға толығырақ әңгімелескім келіп отыр. Бұл пікіртерімге шамамен 25 минут кетеді. Сіз берген барлық мәлімет өте құпия әрі жасырын сақталатынын және иесі көрсетілмейтінін тағы да қайталап айтамын. Бастай беруіме бола ма?»
Үй шаруашылығы сұрақнамасының және Әйелдерге арналған жеке сұрақнаманың басында кездесетін осыған ұқсас кіріспе сөздердегі сияқты Сіз жағдайға қарай осы сөздерді ыңғайыңызға қарай өзгертіп айта аласыз. Бірақ өзіңізді таныстырғанда міндетті түрде орындаушы ұйымның атауын, зерттеу тақырыбын, пікіртерімнің шамамен қанша уақытқа созылатынын, оның құпиялылығын және кіммен әңгімелескіңіз келетіні туралы ескертіңіз.
Рұқсат алған соң, UF12-ге уақытын жазып алып, пікіртерімді бастаңыз. Егер респондент пікіртерімді жалғастырудан бас тартса, UF9-ға тиісті белгі соғыңыз да, оған алғыс білдіріп, келесі пікіртерімге көшіңіз. Кейіннен оның бас тарту себебін супервайзеріңізбен талқылаңыз; Сіз немесе команданың басқа мүшесі респонденттен пікіртерім алуға тағы да бір рет талпынып көруі тиіс. Бұл сіздің бас тарту фактісін қалай сипаттауыңызға байланысты. Алайда респонденттің зерттеуге қатысуы ерікті болуы тиіс екенін және оған әлеуетті респонденттерді қатысуға мәжбүрлеуге жол берілмейтінін есте сақтаңыз.
UF9. Бес жасқа дейінгі балалар туралы пікіртерім нәтижесі.
Бұл бағанды пікіртерім аяқталған соң толтырыңыз. Код бес жасқа дейінгі баланың анасын/балаға негізгі күтім жасайтын адамды белгілейтінін есте ұстаңыз. Пікіртерім нәтижесіне сәйкес келетін кодты белгілеңіз. Егер сұрақнама толық толтырылса, '01'-ді белгілеңіз («Жүргізілді»). Егер сіз бірнеше рет барсаңыз да баланың анасымен/балаға негізгі күтім жасайтын адаммен кездесе алмасаңыз, '02'-ні белгілеңіз («Үйінде болған жоқ»). Егер баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам пікіртерімге қатысудан бас тартса, '03'-ті белгілеңіз («Пікіртерімге қатысудан бас тартты»). Егер сіз сұрақнаманы ішінара толтырсаңыз, '04' –ті белгілеңіз («Ішінара жүргізілді»). Баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам іс-әрекетке қабілетсіз босла, '05'-ті белгілеңіз. Егер сіз осы сұрақнаманы қандай да бір себептермен толтыра алмасаңыз, '06' –ны белгілеңіз («Басқа») және себебін арнайы бөлінген бағанға жазыңыз.
UF10. Жергілікті жерде жұмыс жасайтын редактордың аты-жөні және жол нөмірі.
Бұл бөлімді толтырмаңыз. Жергілікті жерде жұмыс жасайтын редактор кейіннен сұрақнаманы тексергенде мұнда өзінің аты мен жол нөмірін жазады.
UF11. Деректерді енгізу жөніндегі бас оператордың аты және жол нөмірі.
Бұл бөлімді толтырмаңыз. Деректерді енгізу жөніндегі бас оператор кейіннен мұнда өзінің аты мен жол нөмірін жазады.
UF12. Уақытын жазыңыз.
Үй шаруашылығында пікіртерім жүргізу аяқталған уақытты 24-сағаттық форматта жазып алыңыз. Егер сағатты немесе минутты белгілейтін сан 10-нан кем болса, оның алдына нөл қойыңыз.
Пікіртерімді бастар алдында баланың анасынан немесе балаға негізгі күтім жасайтын тұлғадан баланың тууы туралы куәлігін және Егу паспортын немесе профилактикалық егулердің картасын әкеліп көрсетуін сұраңыз. Ол құжаттар сізге пікіртерім барысында керек болады.

32-параграф. «Жасы» модулі

Сізге пікіртерімді баланың туған күні мен жасы туралы сұрақтардан бастау керек. Бұл екі сұрақ пікіртерімдегі ең маңызды сұрақ болып табылады, өйткені деректерді талдау іс жүзінде баланың нақты жасы туралы мәліметтердің болуына тұтас тәуелді. Бұған қоса, егер әйелдерден пікіртерім алған кезде олардың толық жасын білу жеткілікті болса, балаға қатысты алғанда оның айына дейін дәл жасы туралы мәліметтер алу керек болады. Ол сіз жинаған кейбір деректерге баланың аймен көрсетілген жасы туралы ақпарат негізінде ғана талдау жасауға болатынына байланысты. Сіз бұл ақпаратты баланың туған күні туралы ақпарат арқылы ала аласыз. Осыдан кейін пікіртерім күнін баланың туған күнімен салыстыруға болады және деректер алынып болғаннан кейін осы екі күнді салыстыра отырып, баланың ай бойынша жасын есептеуге болады.
Баланың жасы мен туған күні туралы сұрақтар Үй шаруашылығы сұрақнамасы немесе Әйелдерге арналған жеке сұрақнамадағы ұқсас сұрақтардың болуына қарамастан сұралуы тиіс. Осы сұрақнаманы толтыру үшін пікіртерім алып отырған тұлға Әйелдерге арналған жеке сұрақнама бойынша пікіртерім алынған әйел болуы мүмкін. Оның үстіне, сіз Үй шаруашылығы сұрақнамасынан баланың жасын біле аласыз. Тіпті бұл жағдайларда сіз осы сұрақтарды қайта қоя аласыз.
AG1. Енді мен сізге (баланың аты) дамуы және денсаулығы туралы бірнеше сұрақ қояйын деп отырмын. (Баланың аты) қай жылы және қай айда туған?
Баланың анасынан/балаға негізгі күтім жасайтын адамнан баланың туған күні туралы сұраңыз. Нақтылаушы сұрақ қойыңыз: «Баланың туған күні қашан?» Баланың туған күні мен айын нақты жазу маңызды.
Егер баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам баланың нақты туған күнін білсе, нақты туған күнін жазып алыңыз. Керісінше жағдайда '98'-ді белгілеңіз («туған күнін БМ»). Туған күніне қатысты қосымша сұрақ қоюдың қажеті жоқ.
Туған айын осыған дейінгідей санмен жазыңыз. Егер айдың реттік нөмірі немесе күні бір саннан тұрса, алдына нөл қойыңыз. Мысалы, наурыз айы '03' деп кодталады. Баланың туған айына немесе жылына қатысты «БМ» деген жауапты көрсете алмайтыныңыз есіңізде болсын. Баланың туған айы мен туған жылы туралы мәліметтер міндетті түрде жазылып алынуы тиіс.
Егер баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам баланың туған күнін айта алмаса, баланың туған күні көрсетілетін жеке куәлік, медициналық карта, жұлдызнама немесе туу/шоқындыру туралы куәлік сияқты қандай да бір құжаттары бар ма деп сұраңыз. Осы орайда респондент мұндай құжаттарда көрсетілген баланың туған күні шынында дұрыс екенін растауы тиіс.
Егер зерттеу 2015 жылы жүргізілсе, баланың туған жылы 2010 жылдан кем болмауы тиіс.
Келесі сұраққа көшпей тұрып, респонденттің критерийлерге шынымен сай келетініне көз жеткізіңіз. Егер баланың жасы 4 жастан асқан болса, пікіртерімді аяқтау керек. Оны әдеппен аяқтаңыз: тағы да екі-үш сұрақ қойыңыз, сосын респондентке бірлесіп жұмыс жасағаны үшін алғыс білдіріңіз; сұрақнаманың титул бетіне «Критерийлерге сай емес» деп жазыңыз және жасы мен Үй шаруашылығы сұрақнамасының титул бетіндегі және HL6 және HL7 бағандарындағы критерийлерге осы баланың сәйкестігі туралы деректерді түзетіңіз. Бұған қоса сізге Үй шаруашылығы сұрақнамасының титулды бетіндегі критерийлерге сай келетін жалпы санды да түзету керек. Соңында, сіздің интервьюердің тапсырмасын түзету керек.
AG2. (Баланың аты) неше жаста?
Баланың туған күнін жазып алған соң, оның толық жасын сұраңыз және жауабын арнайы бөлінген бағанға жазыңыз. Баланың жасы соңғы туған күнінде толған жасымен есептелетінін есте сақтаңыз. Қажет болғанда нақтылаушы сұрақ қойыңыз: (Баланың аты) «Соңғы туған күнінде (баланың аты) неше жасқа толды?»
Егер баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам, баланың қазіргі уақыттағы жасын білмесе, мынадай сұрақ қойып көріңіз: «(баланың аты)) қанша жыл бұрын туды?» Сіз респондентке осы баласының жасын басқа балаларының жасымен, бала туған жылы болған маңызды оқиғамен немесе жыл мезгілімен салыстыра отырып анықтауға көмектесе аласыз.
Баланың жасын толық жыл санымен жазыңыз. Егер бала бір жасқа толмаған болса, '0'*ді белгілеңіз.
AG1 және AG2 сұрақтарын бір-біріне байланыстырмай, өз алдына бөлек қойыңыз. Сосын туған күнін және жылмен есептегендегі толық жасын олардың бір-біріне сәйкестігі бойынша тексеріңіз.
Баланың туған күні мен жасының арасындағы сәйкестікті мұқият тексеру керек. Оның үстіне мұны жылдам орындау керек. Тәжірибелі интервьюер мұндай тексеруді әңгімені үзбей істейді.
Баланың туған күні (AG1) мен толық жылмен берілген жасының (AG2) сәйкестігін тексеру. Баланың туған күні мен жасын анықтаған соң, олардың арасында айырмашылық бар-жоқтығына көз жеткізіңіз. Баланың жасы мен туған күнін қосқанда оның соңғы туған күнін атап өткен жылға тең болуы тиіс.
Баланың туған күні мен жасын анықтаған соң, сізге олардың бір-біріне сәйкестігін төмендегіше тексерген дұрыс:
1. Егер баланың туған айы пікіртерім жүргізілетін айдан бұрын болса (баланың туған күні осы жылы атап өтілді), онда оның жасы мен туған жылын қосқанда пікіртерім жүргізілген жылға тең болуы тиіс. Мысал: 2013 жылы қазанда туған баланың жасы, егер зерттеу 2015 жылы қарашада жүргізілсе, 2 жылға тең болуы тиіс (2013 + 2 = 2015).
2. Егер баланың туған айы пікіртерім жүргізілген айдан кейінгі айлардың біріне тура келсе (баланың туған күні осы жылы атап өтілген жоқ), онда оның жасы мен жылын қосқанда алдыңғы жылға тең болуы тиіс.Мысал: 2013 жылы желтоқсанда туған баланың жасы, егер зерттеу 2015 жылы қазанда жүргізілсе, 1 жылға тең болуы тиіс (2013 + 1 = 2014).
3. Егер баланың туған айы пікіртерім жүргізілген айға тура келсе, ал туған күні белгісіз болса, онда алдыңғы жылға немесе өткен жылға тең сома дұрыс болады. Мысал: 2012 жылы қарашада туған баланың жасы, егер зерттеу 2015 жылы қарашада жүргізілсе, 2 не 3 жылға тең болуы тиіс. Баланың туған күнінің дұрыстығына және 2 немесе 3 толық жыл толғанына көз жеткізу үшін нақтылаушы сұрақтар қойыңыз.
4. Егер туған айы пікіртерім жүргізілген айға тура келсе және туған күні белгілі болса, онда егер туған күні пікіртерім жүргізген күннен бұрын болса, жасы мен туған жылын қосқанда пікіртерім жүргізілген жылға тең болуы тиіс, ал егер баланың туған күні пікіртерім жүргізілген күннен кейін болса, жасы мен туған жылының қосындысы алдыңғы жылға тең болуы тиіс. Мысал: 2011 жылы 8 қазанда туған баланың жасы, егер пікіртерім 2015 жылы 15 қазанда жүргізілсе, 4 жасқа тең болуы тиіс. 2011 жылы 28 қазанда туған баланың жасы егер пікіртерім 2015 жылы 15 қазанда жүргізілсе, 3 жасқа тең болуы тиіс, себебі бала толық 4 жасқа тек 2015 жылғы 28 қазанда ғана толады.
Егер сіз баланың туған күні мен жасының арасындағы айырмашылықты көрсеңіз, онда оның не туған күні, не жасы, не бұл екі көрсеткіштің екеуі де қате болып табылады және түзетуді талап етеді. Бұл күндерді қолда бар құжаттарға, белгілі оқиғаларға, күндерге, басқа балалардың жасына, респонденттің өзінің жасына, сонымен қатар осы үй шаруашылығынан жиналған басқа ақпаратқа сүйене отырып нақтылаңыз.
Егер сіз AG1 және AG2 сұрақтарын қоя отырып, баланың жасы 5-те немесе одан асқанын анықтасаңыз, пікіртерімді тоқтатыңыз, себебі ол бес жас критерийлеріне сай келмейді. Егер оның 5 жасқа дейінгі басқа баласы жоқ болса, баланың анасына/балаға негізгі күтім жасайтын адамға бірге жұмыс істегені үшін алғыс білдіріңіз. Сұрақнаманың сыртына «Сай келмейді» деп жазыңыз, баланың жасы мен Үй шаруашылығы тізімдемесінің HL9 және HL7В бағандарындағы осы бала бойынша сәйкестік критерийі туралы ақпаратты түзетіңіз. Бұған қоса, сіз Үй шаруашылығының Тізімдемесінде көрсетілген жарамды балаларды жалпы санын түзетуіңіз керек. Соңында интервьюер тапсырмасын түзету керек.

33-параграф. «Тууды тіркеу» модулі

BR1. (Баланың аты) туу туралы куәлігі бар ма?
Бұл сұрақтың мақсаты – еліміздегі туудың тіркелу деңгейін бағалау. Респонденттерді жекелеген отбасылар туралы ақпарат ешқашан билікке жіберілмейтінін және бұл ақпарат бойынша нақты отбасын сәйкестендіру мүмкін еместігіне сендіру қажет.
Егер «Иә» деп жауап берсе, «Көруіме бола ма?» деп сұраңыз және куәлікті көрген-көрмегеніңізге қатысты тиісті жауап кодын белгілеңіз. Егер баланың туу туралы куәлігі бар болса және сіз оны көрсеңіз, '1'-ді белгілеңіз және келесі модульге көшіңіз. Егер баланың туу туралы куәлігі бар болса, бірақ анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам оны сізге көрсете алмаса, '2'-ні белгілеңіз және келесі модульге көшіңіз. Егер баланың туу туралы куәлігі жоқ болса, ('3') немесе респондент ол туралы білмейтін болса ('8'), келесі сұрақты қойыңыз.
BR2. (Баланың аты) тууы АХАЖ органдарында ресми тіркеуге алынды ма?
АХАЖ органдары – азаматтық хал актілерінің жазбаларын іске асыратын органдар.
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз. Егер «Иә» деп жауап берсе, келесі модульге көшіңіз. Егер баланың туылғаны ресми АХАЖ органдарда тіркелмеген болса немесе респондент ол туралы білмейтін болса, келесі сұрақты қойыңыз.
BR3. (Баланың аты) туылғанын қалай тіркеуге болатынын білесіз бе?
Бұл сұрақтың мақсаты - баланың туылуы тіркелмеген себептердің ішінде тіркеу туралы білмеудің қаншалықты маңызды орын алатынын анықтау (тіркеу үдерісі туралы немесе егер ол тіркелген орнына қатысты болса). Бұл ақпарат халыққа арналған ақпараттық-насихат қызметтерінің және насихаттаушы науқандардың сапасын арттыруға көмектеседі.
Берілген жауапқа сай кодты белгілеңіз.

34-параграф. «Балаларды ерте жастан дамыту» модулі

Бұл модульдегі сұрақтар үй шаруашылықтарына қаншалықты деңгейде оқытуға жағдай жасалғаны туралы мәлімет алу үшін пайдаланылады. Модуль сонымен қатар мүмкіндік беретін әртүрлі жоспарда (дене тәрбиесі, әлеуметтік-эмоционалдық, тілдік, танымдық) дамыту туралы бірқатар сұрақтарды қамтиды.
EС1. Сізде (баланың аты) арналған қанша балалар кітабы немесе суретті кітапша бар?
Осы сұрақта нақты балалар кітабы немесе суретті кітапшалар туралы айтылады. Мұнда оқулықтар (ересек балалар оқитын немесе ересек балаларға тиесілі), сонымен қатар үй шаруашылығында тұратын ересектерге арналған басқа кітаптар жатпайды.
Респондентте бар кітаптардың санын арнайы бөлінген бағанаға жазыңыз. Сізге кітаптарды санаудың қажеті жоқ. Респонденттің ауызша жауабын жазыңыз және оның кітаптарды көрсетуін немесе санауға беруін сұрамаңыз, себебі ол үшін қосымша уақыт қажет болады. Егер респондент балалар кітабы немесе суретті кітапшалар санын білмесе және сіз сұрақ қойғанда жауап бере алмаса, сіз одан үйде осындай 10-нан асатын кітап бар ма деп сұраңыз. «Иә» деп жауап берсе, '10'-ды белгілеңіз. Егер кітаптардың саны 10-нан аз десе, нақтылаушы сұрақтармен кітап санын анықтауға тырысыңыз. Егер үйде ондай кітаптар болмаса, '00'-ді белгілеңіз.
EC2. Мені (баланың аты) үйде қандай заттармен ойнайтыны қызықтырып отыр:
[A] қолдан жасалған ойыншықтармен (мысалы, қуыршақ, машина немесе басқа да үйде жасалған ойыншықтар)?
[В] дүкеннен алынған немесе фабрикада жасалған ойыншықтар?
[С] үй тұрмысындағы заттар (мысалы, табақтармен немесе ыдыстармен) немесе көшеден тауып алған заттар (мысалы, таяқпен, таспен, бақалшықтармен немесе жапырақтармен)?
Осы сұрақ баланың немен ойнайтынын анықтау үшін қойылады. Біз бала ойнайтын заттар туралы және олардың, тіпті егер олар дүкеннен сатып алынған ойыншықтарға жатса да қандай заттар екенін анықтағымыз келеді. Бізді баланың ойнауға тағы қандай заттарды қолданатыны қызықтырады (мысалы, қарапайым тұрмыстық заттар және табиғи материалдар).
Бұл сұрақты ерекше мұқияттылықпен қою және жазып алу керек. Респондентке бала ойыны үшін пайдаланылатын әртүрлі заттар тізіміне қатысты бірдей жауап бере салу оңай екенін тәжірибе көрсетіп отыр. Көбінесе олар солай болса да, болмаса да осы жауапты «дұрыс» деп немесе интервьюерге ұнайды деп ойлағандықтан барлық заттарға қатысты «Иә» деп жауап береді.
Сұрақтың бірінші бөлігін оқып, үзіліс жасамаңыз: «ол...ойнай ма» деп жалғастырыңыз және бала тізімделген категорияның әрқайсысына жататын затпен ойнай ма деп сұраңыз. Мысалы, «Ол қолдан жасалған ойыншықтармен (мысалы, қуыршақтармен, машинамен немесе үйде жасалған басқа ойыншықтармен) ойнай ма?» және т.б. деп сұраңыз.
Егер респондент жоғарыда аталған барлық категорияларға қатысты «Иә» деп жауап берсе, жауаптың нақтылығына көз жеткізу үшін баланың нақты немен ойнайтынын анықтауға тырысыңыз. Мысалы, «ол нақты немен ойнайды?» немесе «сіз мысал келтіріп айта аласыз ба?» деп нақтылаушы сұрақ қойыңыз. Егер сіз баланың тізімделген санаттардың әрқайсысына жататын заттармен шынында да ойнайтынын анықтасаңыз, '1'-ді белгілеңіз. Егер бала аталған санатқа жататын затпен ойнамайтын болса немесе респондент ол туралы білмейтін болса, осы нақты санатқа қатысты '2'-ні немесе '8' –ді белгілеңіз. Әрбір санатты дауыстап оқыңыз және келесі сұраққа көшпей тұрып, берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз.
EC3. Кейде балаларға күтім жасайтын ересектерге дүкенге барып келу, кір жуу үшін немесе басқа себептермен үйден шығып кетуге және кішкентай балаларды қалдырып кетуге тура келеді. (баланың аты) соңғы аптада қанша күн бойы:
[А] бір сағаттан артық уақытқа жалғыз қалды?
[В] бір сағаттан артық уақытқа 10 жасқа дейінгі басқа баланың қарауында қалды?
Бұл сұрақ балалардың жалғыз немесе басқа баланың қарауында қалдырылуына байланысты қатерлі жағдайларға ұшырайтынын анықтау. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, бұл жағдайлар балалар үшін аса қауіпті.
Бұл сұрақ баланың анасы/негізгі күтім жасайтын адам белгілі бір уақытқа үйден шығып кететін және бала бір сағатқа немесе одан ұзағыраққа жалғыз қалатын гипотетикалық жағдайға қатысты. Біздің респонденттің баланың көзі көретін аумағынан шығып кетуі емес, мысалы, басқа бөлмеге немесе үйдің басқа бір бөлігіне шығып кетуі емес, расында үйден шығып кететін жағдайы туралы сұрап отырғанымыз нақтыланады.
Берілген жауапты арнайы бөлінген бағанаға жазыңыз. Егер осы уақыт ішінде бала басқа баланың қарауында қалдырылмаған болса, '0'-ді көрсетіңіз («Еш уақытта»). Басқа бала деп 10 жастан кіші бала туралы айтылып отыр.
EC4. AG2-мен салыстырыңыз: баланың жасы
Егер бала 3 немесе 4 жаста болса, тиісті ұяшықты белгілеңіз және келесі – EC5 сұраққа көшіңіз. Керісінше жағдайда (егер бала 0, 1 немесе 2 жаста болса), тиісті ұяшықты белгілеңіз және келесі модульге көшіңіз.
EC5. (Баланың аты) жеке немесе мемлекеттік мекемелердегі қандай да бір ұйымдастырылған ерте жастан оқыту немесе білім беру бағдарламаларына, мысалы, балабақшалар немесе басқа мектепке дейінгі мекемелерге бара ма?
Тиісті кодты белгілеңіз. Бұл сұрақтың мақсаты – баланың ерте жастан білім беру бағдарламасына қатысатынын анықтау. Балаларды қарау және күтім жасау, егер ондай жерде оқыту бойынша шаралар ұйымдастырылмаған болса, тіпті бала балабақша сияқты мамандандырылған жерге баратын болса да білім беру бағдарламасы болып саналмайды. Сізге баланың анасы/негізгі күтім жасайтын тұлға ерте жастан білім беру бағдарламасы деген нені білдіретінін түсінетініне көз жеткізу керек, оған алдын ала бұл терминнің мағынасын қолда бар нұсқаулықтарға сәйкес түсіндіру керек.
EC7. Соңғы 3 күнде Сіз немесе үй шаруашылығының 15 жастан ересек мүшесі (баланың аты) бірге төменде көрсетілгендердің біреуін орындады ма?
[A] Кітап оқыды ма немесе суретті кітапшаны (баланың аты) бірге қарады ма?
[B] (Баланың аты) ертегі айтып берді ме?
[C] (Баланың аты) ән айтып берді ме немесе (баланың аты) бірге бесік жырын айтты ма?
[D] (Баланың аты) бірге үйден, тұрғынжай кешенінен, ауладан немесе жер телімінен тыс жерде қыдырды ма?
[E] (Баланың аты) бірге ойнады ма?
[F] (Баланың аты) бірге заттардың атын атады ма, суретін салды ма немесе сандарды үйретті ме?
Жоғарыда берілген тармақтарды кезекпен дауыстап оқыңыз. «Жоқ» деп жауап берсе, 'Y'-ті белгілеңіз және тізімнің келесі тармағына көшіңіз. «Иә» деп жауап берсе, «(баланың аты) кім сабақ үйретті?» деп сұраңыз.
Келесі тармаққа көшпей тұрып, осы балаға сабақ үйреткен барлық адамдардың кодтарын белгілеңіз. Егер балаға анасы немесе әкесінен басқа тұлға сабақ үйретсе, 'X'-ті белгілеңіз. Егер респондент балаға негізгі күтім жасайтын адам болса және ол өзі осы сабақтардың біреуін балаға үйреткен болса, 'X' кодын белгілеңіз.
Егер үй шаруашылығында баланың әкесі мен анасынан басқа ересек тұлға жоқ болса, 'X'-ті белгілеудің қажеті жоқ екенін ескеріңіз. Бұл жағдайда үй шаруашылығының мүшесі болып табылмайтын, бірақ балаға аталған сабақтарды үйрете алатын ересек тұлғаларды кодтаудың қажеттілігі жоқ.
EC8. Менің сізге (баланың аты) денсаулығы және дамуы туралы бірнеше сұрақ қойғым келіп отыр. Әртүрлі балалардың білім алу және даму қарқыны әртүрлі. Мысалы, кейбір балалар өзгелерге қарағанда ертерек жүріп кетеді. Бұл сұрақтар (баланың аты) дамуының кейбір қырларына қатысты.
(Баланың аты) әліппедегі он немесе одан көп әріпті тани немесе атай алады ма?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деген жауап баланың он және одан көп әріпті атай алатынын, «Жоқ» деген жауап баланың он әріпті немесе бір де бір әріпті атай алмайтынын білдіреді.
EC9. (Баланың аты) ең болмағанда оңай және неғұрлым көп қолданылатын төрт сөзді оқи ала ма?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деген жауап баланың қарапайым және ең қолданымды ең кемі төрт сөзді оқи алатынын; «Жоқ» деген жауап баланың тек бір немесе екі сөзді немесе бір де бір сөзді оқи алмайтынын білдіреді.
EC10. (Баланың аты) 1-ден 10-ға дейінгі барлық сандардың атын біле ме немесе олардың белгілерін тани алады ма?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Егер сіз баланың ата-анасының сенімсіз болып отырғанын көрсеңіз, «Балаңыз 1 деген санды біле ме?», «Балаңыз 2 деген санды біле ме?» және т.б. деп нақтылаңыз. «Иә» деген жауап баланың 1-ден 10-ға дейінгі барлық сандарды тани алатынын білдіреді; «Жоқ» деген жауап баланың он саннан аз санды танитынын немесе бір де бір санды танымайтынын білдіреді.
EC11. (Баланың аты) ұсақ затты екі саусағымен ала ала ма, мысалы, жерден таяқ немесе тас көтеріп ала ала ма?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. Қажет болғанда, затты қалай алу керектігін көрсету үшін өз қаламыңызды қолданыңыз. Балалар ойнайтын заттар туралы сұрағанда өзіңіз атаған ұсақ заттарды есіңізге түсіріңіз (таяқшалар, тастар, бақалшықтар немесе жапырақтар). «Иә» деген жауап баланың ұсақ затты қиындықсыз ала алатынын, ал «Жоқ» деген жауап балаға ұсақ заттарды алу қиын екенін білдіреді.
EC12. (Баланың аты) ойнау үшін кейде өзін тым сырқат сезіне ме?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деген жауап баланың жиі ауыратынын және ұзақ уақыт физикалық белсенділік таныта алмайтынын, ал «Жоқ» деген жауап баланың әрдайым ойын ойнауға даяр тұратынын, белсенділігін және тек тиісті сәттерде ғана (мысалы, кешке немесе күндізгі ұйқы уақыты келгенде) шаршайтынын білдіреді.
EC13. (Баланың аты) бір нәрсені дұрыс істеу туралы қарапайым нұсқауларды орындай ала ма?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деген жауап баланың өзіне тапсырылған нәрсені жеңіл әрі дұрыс істейтінін, ал «Жоқ» деген жауап баланың өзіне берілген қарапайым тапсырмаларды орындай алмайтынын білдіреді. Сізге ол неге байланысты екенін білудің қажеті жоқ.
EC14. Бір нәрсені істеу туралы тапсырма берген кезде (баланың аты) өз бетімен істей ала ма?
Берілген жауапқа сәйкес кодты белгілеңіз. «Иә» деген жауап баланың тиісті уақыт ішінде бір нәрсемен біреудің көмегінсіз және ісін жылдам тастап кетпей өз бетінше айналыса алатынын (мысалы, суреттерді бояу, кубикпен ойнау және т.б.), ал «Жоқ» деген жауап баланың бір нәрсемен өз бетінше айналыса алмайтынын, басқалардан көмек сұрайтынын және егер оған көмек көрсетпесе, ол ісін жылдам тастап кететінін білдіреді.
EC15. (Баланың аты) басқа балалармен тіл табыса ала ма?
Алынған жуапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. «Иә» жауабы бала басқа балалармен ойнай алады және тату дегенді білдіреді, ал «Жоқ» жауабы баланың басқа балалармен бірге өзін жайсыз сезінетіндігі, жалғыз өзі ойнағанды ұнататыны немесе балалармен келіспейтіндігін білдіреді.
EC16. (Баланың аты) басқа балаларды немесе ересектерді теуіп, тістеп немесе ұра ма?
Алынған жуапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. «Иә» жауабы ата-анасының айтуы бойынша, бала басқа балаларды ауыртып ұруы (тебуі, тістеуі немесе соғуы) мүмкін дегенді; «Жоқ» жауабы бала олай жасамайтынын білдіреді. Осындай мінез-құлықтың мүмкін болатын себептері Сізді қызықтырмауға тиіс (мысалы, егер ата-ана себептерін түсіндіруге немесе баланы ақтауға тырысатын болса).
EC17. (Баланың аты) айналысып отырған ісінен тез ауытқып кете ме?
Алынған жуапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. «Иә» жауабы белгілі бір уақыт ішінде баланың бір нәрсеге көңіл тоқтатып, ол іспен айналысуы қиын, қасында болып жатқан басқа бірдеңеге көңілі ауып кетеді немесе алдыңғы ісін тастап, басқа нәрсемен айналысып кетеді дегенді білдіреді; «Жоқ» жауабы баланың тез алдануға бейім емес екендігін білдіреді.

35-параграф. «Емізу және тамақ рационы» модулі

BD1. AG2-мен салыстырып тексеріңіз: Баланың жасы:
Егер баланың жасы 0, 1 немесе 2-де болса, тиісті бағанға белгі қойып, BD2-ге көшіңіз. Егер жоқ болса (бала 3 немесе 4 жаста болса), тиісті бағанға белгі қойып, UF13- ке ауысыңыз.
BD2. (Баланың аты) бұрын-соңды еміздіңіз бе?
Бұл сұрақтың мақсаты – баланың кез келген көзден (анасынан/оған негізгі күтім жасаған адамнан болса да) ана сүтін емгенін не ембегенін анықтау.
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. Егер бала емізген болсаңыз ('1'), келесі сұраққа көшіңіз. Егер бала емізбеген болсаңыз, «Жоқ» сөзін белгілеп, BD4-ке ауысыңыз. Жауап «БН» болған жағдайда да BD4-ке ауысыңыз.
BD3. (Баланың аты) осы уақытқа дейін емізіле ме?
Емшекпен емізу дегеніміз күніне кемінде бір рет баланы емізу дегенді білдіреді.
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
BD3–BD11 сұрақтарында алдыңғы 24 сағат ішінде балаға қандай тамақ бергендігі жөнінде сұрақ қойылады. Бұл сұрақтардың мақсаты – баланың қандай сұйықтық немесе тағам ішкендігін анықтау. Респонденттің сұрақты, әсіресе «кешегі күні бойы немесе өткен түні» сөздерін қалай түсінетіндігіне көз жеткізіңіз.
Алынған жуапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. Егер баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам жауапты білмейтін болса, басқа жергілікті сұйықтық немесе тағам белгілерін пайдалана отырып, сұрақты қайталаңыз. Егер жауап әлі алынбаған болса, '8' («БН») қоршаңыз.
Сүт, балаларға арналған қоспаларға, йогуртқа және қатты/жартылай қатты немесе жұмсақ тамаққа қатысты балаға осындай тамақты қанша рет бергендігін де сұрау керек екендігін ұмытпаңыз.
BD4. (Баланың аты) кешегі күні бойы немесе өткен түні емізік кигізілген бөтелкеден бірдеңе ішті ме?
Алынған жуапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
BD5. (Баланың аты) кеше күні бойы немесе өткен түні АРЕ (ауыз арқылы қабылдайтын регидратациялық ерітінді) ішті ме?
Регидратацияға арналған ерітінді – бұл үйде дайындауға болатын, қанттан, тұздан және судан тұратын, диареямен сырқаттанған баланың сұйықтықтан айырылуын қысқартатын жай және қымбат емес ерітінді.
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
BD6. (Баланың аты) кешегі күні бойы немесе өткен түні қандай да бір витаминдік немесе минералдық қоспалар немесе дәрі-дәрмектер қабылдады ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
BD7. Мен қазір (баланың аты) кеше күні бойы немесе өткен түні ішкен (басқа) сұйықтықтар туралы сұрағым келеді. (Баланың аты) басқа тамақпен бірге ішсе де, сұйықтықтарды ішті ме, соны білгім келеді.
Үйден тыс жерде ішілген сұйықтықтарды да көрсетіңіз.
(Баланың аты) кеше күні бойы немесе өткен түні мынадай сұйықтықтарды ішті ме:
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
[А] Қарапайым суды?
[В] Шырын немесе құрамында шырыны бар сусынын?
[С] Мөлдір сорпа?
[D] Консервіленген, құрғақ немесе малдың жаңа сауылған сүтін?
Егер иә болса: (баланың аты) неше рет сүт ішті?
[E] Балаларға арналған Малютка, Nan, Нестле, Нутрилон, Симилак, Малыш, Humana сияқты сүт қоспасын?
Егер «ИӘ:» болса: (аты) балаларға арналған сүт қоспасын неше рет ішті?
[F] қандай да бір басқа сұйықтықтар ішті ме?
[A]–[E] санаттарының мақсаты – балаға берілетін әр түрлі сұйықтықтардың қамтылуы. Соңғы санат – балаға берілген сұйықтықтардың ешқайсысын жіберіп алмағандығымызды нақтылау мақсатындағы соңғы анықтау. Егер респондент қандай да бір басқа сұйықтықтарды атаса, бұл пунктты жоғарыда көрсетілген бірде–бір санаттарға жатқызуға болмайтынына көз жеткізіңіз. Тек қана осы сұйықтықты аталған санаттарға жатқызуға болмаса немесе Сіз шешімге келмесеңіз, сонда ғана «Иә» деген жауапты дөңгелектеп осы пунктты көрсетуіңізге болады.
Таралған мысалдардың әр түрлі елдерде айырмашылықтары бар, алайда «басқа сұйықтық" аса сақтықпен көрсетілуі маңызды. Егер балаға негізгі күтім жасайтын тұлға кеше балаға шай берілді десе, бұл шай сүтпен немесе қоспаларсыз, тек қана су негізінде болды ма, соны анықтау керек. Мұндай егжей–тегжейлі анықтамаларды (мысалы, бұл шай сүтсіз немесе сүтпен) жазып алу керек.
Егер бұл басқа сұйықтық сүтпен болса, онда оның құрамында қанша сүт мөлшері болғанын сұрау керек. Егер шай немесе басқа сұйықтықта сүттің үлесі көп болса (жартысынан көп), Сізге оны BD7 [D] –ға енгізу қажет және кеше бала сүтті шайды немесе сұйықтықты қанша рет ішкенін сұрау керек.
BD8. Енді (баланың аты) кеше күні бойы немесе өткен түні жеген (басқа) тамақтары туралы сұрағым келеді. мен (баланың аты) осы тамақты басқа тамақпен бірге болса да жегені туралы білгім келеді. Сондай-ақ, үйден тыс жерде жеген тамақтарын да көрсетіңіз. (Баланың аты) кеше күні бойы немесе өткен түні мыналарды жеді ме:
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
[А] Йогурт, айран, немесе қатық?
Егер ИӘ болса: (Аты) неше рет йогурт, айран немесе қатық ішті
[В] Gerber, Фрутоняня, Heinz, Агуша, Hipp, Нестле сияқты құрамында дәнді-дақылдар және дәрумендермен байытылған немесе минералдары бар балаларға арналған тағамдар?
Егер иә, нақтылаңыз: Тағы басқа құрамында дәнді-дақылдары жоқ бірдеңе болды ма?
Егер иә: Атап айтқанда қандай компоненттер? Барлық сәйкес келетін компоненттердің кодтарын қоршаңыз.
[С] Нан, күріш, қарақұмық, арпа, лапша, ботқа немесе дәнді дақылдардан дайындалған басқа тамақтар?
[D] Асқабақ немесе сәбіз?
[E] Картоптан немесе басқа жеміс тамырларынан дайындалған тағамдарды?
[F] Қандай да бір мысалы қымыздық, саумалдық сияқты қою жасыл жапырақты көкөністер?
[G] Жаңа піскен немесе кептірілген өрік немесе жаңа піскен құрма жемістері?
[H] Қандай да бір басқа жемістер мен көкөністер піскен немесе кептірілген алма, алмұрт, банан, шабдалы, піскен немесе тұздалған/ маринадталған қызанақ, қияр, қырыққабат, қызылша, пияз сияқты?
[I] Бауыр, бүйрек, жүрек немесе осындай басқа өнімдер?
[J] Ет, сиыр еті, жылқы еті, шошқа еті, қой еті, ешкі еті, үй құстарының еті сияқты немесе шұжық өнімдері немесе бұқтырылған ет сияқты қандай да бір қайта өңделген және консервіленген ет өнімдерін?
[K] Жұмыртқа?
[L] Жаңа ауланған немесе сүрленген балық?
[M] Үрме бұршақ, бұршақ, қарақұмық немесе жаңғақтан дайындалған қандай да бір тамақтар?
[N] Ірімшік немесе басқа сүт өнімдері?
[P] Шоколад, тәттілер, кәмпиттер, печенье, тәтті тоқаштар немесе бисквиттер сияқты құрамында қанты жоғары қандай да бір өнімдер?
[Q] Қандай да бір картоп чипсылары сияқты қуырылған, тұздалған дәмтатымдар?
[O] Айтылмаған қандай да бір басқа қатты, жартылай қатты немесе жұмсақ тамақтар?
[A]–[N] и [O] санаттарының мақсаты– барлық тағам топтарының тізімдемесінің қамтылуы. [O] санаты – балаға берілетін тағамдардың түрлерінің бірде–біреуін жіберіп алмауымызды нақтылау мақсатындағы соңғы анықтау. Егер респондент қандай да бір басқа тағамдарды атаса, бұл пунктты жоғарыда көрсетілген бірде–бір санаттарға жатқызуға болмайтынына көз жеткізіңіз. Тек қана осы тағамды аталған санаттарға жатқызуға болмаса немесе Сіз шешімге келмесеңіз, сонда ғана «Иә» деген жты дөңгелектеп осы пунктты көрсетуіңізге болады. Таралған мысалдар – шоколад немесе тәттілер.
BD9. BD8-мен салыстырып тексеріңіз (A––O санаттары). Бір ғана «Иә» деген жауап болса, немесе барлық жауаптар - «БН» болса, «Иә» бағанды белгілеп, BD11-ге ауысыңыз. Барлық басқа жағдайларда тиісті бағанды белгілеп, BD10-ға ауысыңыз.
BD10. Кеше күні бойы немесе өткен түні қандай да бір қатты, жартылай қатты немесе жеңіл тағамды жеген не жемегенін анықтаңыз.
Егер қандай да бір тамақ жемеген болса немесе респондент білмесе, келесі модульге ауысыңыз. Егер бала респондент атаған кемінде бір қатты, жартылай қатты немесе жұмсақ өнімді жеген болса, BD8-ге қайта оралып, кеше желінген өнімдерді жазыңыз (A–O). Аяқталғаннан кейін BD11-ге ауысыңыз.
BD11. Кешегі күні бойы немесе өткен түні (баланың аты) қандай да бір қатты, жартылай қатты немесе сұйық тағамды неше рет жеді?
Бала қатты, жартылай қатты немесе сұйық тағамды неше рет жегенін жазыңыз. Егер жеті немесе одан көп болса, '7' жазыңыз.

36-параграф. «Иммундау» модулі

Бұл модуль БЦЖ, (А)бКДС, ИПВ/ОПВ егулері, ККП, басқа да егулер жасалған 0 мен 2 жас (0-2 жас) арасындағы балалар туралы ақпаратты алу үшін қолданылады.
IM1. Сіздің үйде (баланың аты) жасалған егулер туралы белгі бар паспорт немесе карта бар ма? (егер иә болса:) Оны көрсем бола ма?
Егер респондент баланың Егу паспорты немесе Профилактикалық егулердің картасы бар екендігін хабарласа, одан паспортты немесе картасын көрсетуін сұраңыз. Сіз пікіртерімнің басында Егу паспортын/картасын алуыңыз керек болатын. Егер бұл бала бойынша паспорт/карта алмаған болсаңыз, оны көрсетуді тағы да сұраңыз.
Кейбір жағдайларда респондент сіз асығып отыр екен деп Егу паспортын немесе Картасын іздеуге уақыт жұмсағысы келмеуі мүмкін. Респондентке баланың Егу паспортын немесе егу картасын табуды ұсыныңыз. Балаға жасалған егулер туралы жазбаша құжатты алу аса маңызды. Сондықтан респондентке паспортты немесе картасын табу үшін уақыт керек болса, шыдамдылық танытыңыз.
Егер респонденттің Егу паспорты жоқ болып, бірақ вакциналар дозасы басқа құжатта белгіленген болса (мысалы, емханадағы дәрігердің қабылдауында болғаны туралы жазылатын профилактикалық егулер картасында) көрсетілген болса, сол құжатты көрсетуді сұраңыз. Егер Егу паспортын немесе басқа құжатты көрген болсаңыз, '1' белгісін қоршап, IM3 ауысыңыз. Егер баланың Егу паспорты немесе басқа құжаты бар болып, респондент оны көрсете алмаса, '2' белгісін қоршап, IM6-ке көшіңіз, онда сіз респоненденттен балаға қандай егулердің жасалғаны туралы еске түсіруін сұрауыңыз керек. Егер респонденттің вакциналардың мөлшері көрсетілген не Егу паспорты, не басқа құжаты жоқ болса, '3' белгісін қоршап, келесі сұраққа көшіңіз.
IM2. Сізде бір кезде (баланың аты) атына Егу паспорты немесе Профилактикалық егулер картасы болды ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз да, IM6 ауысыңыз.
IM3. Респондент сізге баланың егу паспортын немесе Егулер картасын көрсеткеннен кейін IM3 сұрақтарына жауаптарды жазыңыз:
Картада немесе басқа құжатта көрсетілген барлық егу түрлері үшін IM3-да бөлінген графаларға күндерді жазыңыз.
Егер паспортта/картада күннің бір бөлігі ғана келтірілген болса, ақпараты жоқ графада '98' («НЗ») белгісін қоршаңыз. Мысалы, егер «2012 жылғы шілде» күні көрсетілген болса, сіз «Күн» графасында '98' белгісін, «Ай» графасында '07' және «Жыл» графасында '2012' көрсетуіңіз керек.
Егер паспортта/картада егу жасалғаны туралы белгі болып, күні көрсетілмеген болса, «Күн» графасында '44' белгісін қойып, «Ай» және «Жыл» графаларын толтырмай қалдырыңыз.
Егер (А)бКДС) егуін жасау күні көрсетіліп, полиомиелиттен жасалған егуге қатысты тек оның жасалуы туралы ғана белгі бар болса, «Полиомиелит» жолында (А)бКДС) егуінің күнін көрсетіңіз, себебі бұл егулер бір күнде жасалуы әбден мүмкін.
Егер осы модульде санамаланған қандай да бір егулерге қатысты ол егудің жасалғандығы туралы ақпарат Егу паспортында немесе Егулер картасында жоқ болса, ол егуге арналған жолды толтырмай қалдыра беріңіз.
Картада егулердің сұрақнамаға қарағанда басқа тәртіппен тізіліп көрсетілгендігін есіңізде сақтаңыз. Егу паспортын немесе Егулер картасын мұқият тексеріңіз, себебі кейде бірінші саны айды, кейде күнді білдіруі мүмкін. Күндерді көрсеткен кезде мұқият болыңыз.
Егу паспортында немесе Егулер картасында күндерді көрсетумен қатар кейбір медициналық мекемелер баланы келесі егулерге әкелуге тиіс күндерді (белгіленген қабылдау күндерін) көрсетуі мүмкін белгіленген қабылдау күнін егу күні ретінде көрсетілмеуін қадағалаңыз. Қабылдау күні белгіленген, бірақ егу балаға жасалмаған болуы мүмкін. Белгіленген қабылдау күндерін емес, егулер іс жүзінде жасалған күндерді көрсетіңіз. Асықпай, паспортты/картаны мұқият оқып шығыңыз. Паспорттағы немесе картадағы жасалған егулер туралы жазбаларды сұрақнамаға дұрыс көшіріп жазғаныңыз өте маңызды.
Ақпаратты паспорттан сұрақнамаға көшіріп жазғанға дейін IM4 сұрағына ауысыңыз.
IM4. IM3-мен салыстырып тексеріңіз: барлық егулер (БЦЖ-дан бастап пневмококк инфекциясына дейін) белгіленді ме?
Егер барлық егулер туралы белгі бар болса, «Иә» ұяшығын қанат белгісімен белгілеп, IM20-ға ауысыңыз. Егер «Жоқ» болса, тиісті ұяшықты қанат белгісімен белгілеп, IM5-ке көшіңіз.
IM5. Осы паспортта немесе картада белгіленген егулерден басқа, оның ішінде иммундау немесе бала денсаулығы науқандары немесе ұлттық күндері кезінде басқа қандай болса да егулер (баланың аты) жасалды ма?
Балаға жасалған кейбір егулер белгіленбеген болуы мүмкін. Мысалы, респондент медициналық мекемеге паспортын немесе картасын әкелуді ұмытып кетуі немесе респондент баланы егуге Ұлттық иммундау күнін өткізу кезінде әкелуі мүмкін.
«Иә» жауабы болған жағдайда, респондент сұрақнамада көрсетілген вакциналарды атаған болса ғана тиісті ұяшықты белгілеңіз. Баланың анасы/балаға негізгі күтім жасайтын адам тек сол вакциналар туралы айтып тұрғанына көз жеткізу үшін, Егу паспортынан алынған ақпаратпен салыстырып тексеруіңізге болады. IM3 тиісті «Күн» бағанына '66' белгісін қойыңыз және «Ай» мен «Жыл» бағандарын бос қалдырыңыз. Мысалы, егер паспортта/картада (А)бКДС вакцинасының екі дозасы тіркелген, ал бір дозасы алынған, бірақ белгіленбеген болса, «Күн» бағанында '66' тұруы керек.
Респонденттен даталарды ойынан айтуды сұрамаңыз. Күнін тек дозаны алған дата нақты көрсетілген паспорт немесе басқа құжат бар болған жағдайда ғана көрсетіңіз.
Барлық басқа егулермен байланысты жағдай нақтыланғаннан кейін, IM20 ауысыңыз.
IM6-дан бастап IM16В -ға дейінгі сұрақтар Егу паспорттары/Егулер карталары жоқ немесе Егу паспорттары/Егулер карталары интервьюерге көрсетілмеген аналарға/балаға негізгі күтім жасайтын адамдарға ғана қойылады.
IM6. Аурудың алдын алу, оның ішінде иммундау немесе бала денсаулығы науқандары немесе ұлттық күндері кезінде (баланың аты) қандай болса да егулер жасалды ма?
Балаға күтім жасайтын тұлғаға вакцинацияның түрлі тәсілдері туралы толық айтып беріңіз және қажет болса, қосымша түсініктемелер беріңіз. Егулер немесе нақты аурулар туралы ескерткен кезде, егер қажет болса, жергілікті атауларды пайдаланыңыз. Бізді қандай да бір ауруды емдеу кезіндегі инъекциялар (антибиотиктер және т.с.с.) емес, тек вакциналармен егулер ғана қызықтырады.
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. «Иә» жауабы болған жағдайда, келесі сұраққа көшіп, егулердің әрқайсысы бойынша сұрақтарды қойып бастаңыз. «Жоқ» немесе «БН» деген жауап болса, IM19-ға ауысыңыз.
IM7. (Баланың аты) туберкулезден қорғайтын БЦЖ егуін, яғни әдетте орнында тыртық қалатын иығына немесе иық тұсына инъекция жасалды ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
IM8. (Баланың аты) қашан болса да полиомиелиттен қорғау үшін ауызға тамызатын тамшы түрінде вакцина алды ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. Жауап «Иә» болса, келесі сұраққа көшіңіз. Жауап «Жоқ» немесе «БН» болса, IM11-ге ауысыңыз.
IM10. Полиомиелитке қарсы вакцина неше рет берілді?
Осы үшін белгіленген бағанға санды жазыңыз.
IM11. (Баланың аты) қашан болмасын АбКДС егуін жасады ма, яғни сіреспе, көкжөтел және дифтерияға қарсы жамбасына немесе санына екпе жасалды ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. Жауап «Иә» болса, келесі сұраққа ауысыңыз. Жауап «Жоқ» немесе «БН» болса, IM13-ке ауысыңыз.
АбКДС егуі гемофильды инфекцияға қарсы - ХИБ, в гепатитіне қарсы және полиомиелиттен егулері (алты валентті вакцина ретінде) немесе гемофильды инфекциядан вакцина - ХИБ және полиомиелиттен (бес валентті вакцина ретінде бірге) бір мезгілде жүргізілетінін айқындаңыз.
IM12. АбКДС егуі неше рет жасалды?
Осы үшін белгіленген бағанға неше рет болғанын жазыңыз.
IM13. (Баланың аты) қашан да болмасын гепатиттен егу, яғни В гепатитінің алдын алу үшін санына егу жасалды ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. Жауап «Иә» болса, келесі сұраққа ауысыңыз. Жауап «Жоқ» немесе «БН» болса, IM15A сұрағына ауысыңыз.
В гепатиті егуі кейде (алтывалентті вакцина ретінде) полиомиелитке, АбКДС-ке және полиомиелитке және гемофильды инфекциядан -ХИБ-ке қарсы егулермен бір мезгілде жүргізілетінін айқындаңыз).
IM14. В гепатитіне қарсы алғашқы екпе туғаннан кейін 24 сағат ішінде жасалды ма?
В гепатитінен алғашқы егу бала дүниеге келгеннен кейінгі 24 сағаттың ішінде жасалды ма деп сұраңыз. Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз.
IM15. В гепатитінен егу неше рет жасалды?
Осы үшін белгіленген бағанға неше рет болғанын жазыңыз.
IM15A. (Аты) қашан болмасын ХИБ егуі, яғни, В типті гемофильді инфекцияның алдын алу үшін санына егу жасалды ма?
Алынған жауаптың кодын қоршаңыз. Егер жауап – «Иә» болса, келесі сұраққа ауысыңыз. Жауап «Жоқ» немесе «БН» болса, IM16 сұрағына ауысыңыз.
Гемофильды инфекциядан - ХИБ вакцинасы АбКДС-ке қарсы, полиомелитке және В гепатитіне қарсы (алты валентті вакцина ретінде) немесе АбКДС-пен немесе полиомиелиттен егулермен (бес валентті вакцина ретінде) бір уақытта салынатынын, анықтаңыз.
IM15B. ХИБ егуі неше рет салынды?
Осы үшін белгіленген бағанға неше рет болғанын жазыңыз.
IM16. (Баланың аты) бір кезде қызылшадан (немесе қызылшадан, паротиттен және қызамықтан; немесе қызылшадан және қызамықтан) вакцина инъекциясы, яғни 9 ай немесе одан үлкенірек кезде қызылшадан қорғау үшін қолына екпе/иньекция салынды ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. Егер балаға негізгі күтім жасайтын адам қызылшадан жасалған вакцина туралы ескертіп, бірақ санына салынған егу туралы айтып тұрса, бұл жауапты дұрыс деп қабылдаңыз және '1' («Иә») деп қоршаңыз.
IM16A. (Баланың аты) Қашан болмасын өкпе қабынуын немесе пневмонияның алдын алу мақсатында санына немесе иық тұсына пневмококк инфекциясына қарсы вакцина егуі салынды ма?
Алынған жауапқа сәйкес келетін кодты қоршаңыз. Егер жауап «Иә» болса келесі сұраққа көшіңіз. Жауап «Жоқ» немесе «БМ» болған жағдайда IM20-ға көшіңіз.
IM16В. Өкпе қабынуына қарсы қанша рет вакцина егуі салынды?
IM20. Осы балаға арналған Медициналық мекемелерде иммундау туралы деректерді жинауға арналған қосымшаны рәсімдеңіз. Осы Сұрақнаманың ақпарат панелін толтырып, келесі модульге көшіңіз.
Осы Сұрақнаманың ақпарат панелін толтырыңыз және UF13-ке көшіңіз.

37-параграф. Сұрақнаманы аяқтау

Уақытын жазуды (UF13) және үй шаруашылығындағы басқа пікіртерімдердің қажеттігінің жоқ болуын тексеруді (UF14) қоспағанда, бұл кезеңде сұрақнама аяқталады. Бірақ сіздің осы сұрақнама шеңберінде «Антропометрия» модулін толтыру қажет екендігін есіңізде сақтаңыз (төм. қараңыз).
UF13. Уақытын жазыңыз
Бес жасқа толмаған балалар туралы сұрақнама аяқталған күннің уақытын 24 сағаттық форматта жазыңыз. Егер сағат немесе минуттарды белгілейтін сан 10-нан төмен болса, оның алдына нөл қойыңыз. Егер сіз сұрақнаманы үй шаруашылығына алғашқы рет келген кезде аяқтай алмай қалған болсаңыз және үй шаруашылығына екінші рет келіп отырсаңыз, бес жасқа толмаған балалар туралы сұрақнаманы толтыруды жалғастыра беріңіз, екі ретінде де келген кезде оны өткізуге жұмсаған нақты уақытты көрсету үшін, сұрақнама басталған (UF12) және аяқталған (UF13) уақытты нақтылаңыз. Сондай-ақ, ол туралы сұрақнаманың соңына белгі қойыңыз.
UF14. Үй шаруашылығы тізімдемесіндегі HL7B және HL15 жолдарымен салыстырып тексеріңіз. Респондент осы үй шаруашылығында тұратын басқа 0-4 жас аралығындағы баланың анасы ма әлде оған күтім жасайтын тұлға ма?
Егер респондент осы үй шаруашылығында тұратын 0-4 жас аралығындағы басқа баланың анасы немесе оған күтім жасайтын тұлға болса, «Иә» ұяшығын белгілеп, респондентке кейіннен баланың салмағы мен бойын өлшеуіңіз керек екенін айтыңыз. Осы респондентке қойылуға тиісті келесі 5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманы толтыруға көшіңіз.
Егер респондент осы үй шаруашылығында тұратын 0-4 жас аралығындағы басқа баланың анасы немесе оған күтім жасайтын тұлға болып табылмаса, тиісті ұяшықты белгілеп, осы респонедентке бірлесіп жұмыс жасағаны үшін алғыс білдіріп, үй шаруашылығынан кеткенге дейін баланың салмағы мен бойын өлшеуіңіз керек екенін айтып, пікіртерімді аяқтаңыз.
Осы үй шаруашылығында тұратын әйелдер немесе 5 жасқа дейінгі балалар үшін басқа сұрақнамаларды толтыру қажет пе екенін анықтаңыз.

38-параграф. «Антропометрия» модулі²

Осы үй шаруашылығында тұратын 5 жасқа дейінгі балалар туралы барлық сұрақнамалар толтырылғаннан кейін осы үй шаруашылығында тұратын, пікіртерім критерийлеріне сәйкес келетін барлық балалардың салмағы мен бойы өлшенеді. Алайда егер осы үй шаруашылығы бойынша барлық сұрақнамалар толтырылғанға дейін қандай да бір респонденттің немесе баланың осы үйден кетуіне тура келетін болса, немесе егер басқа респонденттен пікіртерім алу үшін осы үй шаруашылығына екінші қайтара бару қажет болса, сол жердегі қатысқан барлық балаларды түгел өлшеп алу орынды. Ең бастысы – өлшеу барысында балалар пікіртерімінің критерийлеріне сәйкес келетін баланы өткізіп алмау.
Бой мен салмақты өлшеуге өлшеушілер жауапты. Жергілікті жерде жұмыс жасайтын әрбір команданың бой және салмақ өлшеуге арналған бір дана жиынтығы болады. Сондықтан сұрақнаманы толтырып болып, антропометриялық өлшеуді бастауға дайын болсаңыз, өзіңіздің супервайзеріңізді хабардар етіп, өлшеушілерді өздерімен бірге қажетті құралдарын ала келіп, осы үй шаруашылығына қосылуға шақыруға тиіссіз.
Антропометриялық өлшеуге негізінен өлшеуші жауапты болатынына қарамастан, жергілікті жерде жұмыс жасайтын басқа қызметкерлер де өлшеушілерге көмекші болып жұмыс істеу үшін балалардың салмағы мен бойын өлшеу бойынша курстан өтеді. Бірқатар жағдайларда өлшеушілер үй шаруашылықтарына кіре алмауы мүмкін; мұндай жағдайларда, егер өлшеуші үй шаруашылығының сыртында балаларды өлшей алмаса, интервьюерлер оны үй шаруашылығында жасай алады.
Әрбір баланың бойы мен салмағы өлшенгеннен кейін олардың нәтижелері тиісті сұрақнамаға жазылады. Әр баланың салмағы оған қатысты сұрақнамаға толтырылуын қадағалаңыз. Салмақ пен бойдың өзгеру тәртібі Мульти-индикатрлық кластерлік зерттеуді өткізі туралы Басшылықтың «Антропометрия» тарауында толық сипатталады. Бұл бөлімде тек алынған нәтижелерді қалай кодтауға болатыны ғана түсіндіріледі.
AN1. Өлшеушінің аты мен нөмірі
Өлшеген адамның атын, екі таңбалы сәйкестендіру нөмірін сол үшін бөлінген бағанға жазыңыз. Бұл тек өлшеуші болуы керек
AN2. Бойды/ұзындықты және салмақты өлшеу нәтижелері
Өлшеу нәтижесіне сәйкес келетін кодты дөңгелектеп қоршаңыз. Егер нәтиже ретінде «Басқа» деп көрсетілсе, оған бөлінген жолға сипаттамасын жазып, '6'-ны қоршаңыз.
AN3. Баланың салмағы

²Антропометриялық өлшемдер туралы неғұрлым толық ақпаратты Көптеген көрсеткіштер бойынша Мульти-индикаторлық кластерлік зерттеу жүргізу бойынша «Антропометрия» таруынан қараңыз

Баланы дайындау үдерісінде алынған нұсқаулықтарға сәйкес өлшеу қажет. Нәтижені дәл өлшеуші айтқанын сәйкес етіп көрсетіңіз. Дұрыс естігеніңізге көз жеткізу үшін өлшеушінің өлшеу нәтижесін қайталаңыз. Егер өлшеуші нәтижені растаса, салмақты килограмның ондық үлесіне дейінгі дәлдікпен килограммен көрсетіңіз. Килограмм санын үтірдің сал жағына, ал грамм санын үтірдің оң жағына жазыңыз. Егер килограмм саны бір таңбалы санды көрсетсе, оның алдына нөл қойыңыз. Егер салмақ өлшенбесе, '99.9'-ды қоршаңыз.
AN3A. Бала барынша шешінді ме?
Тиісті кодты қоршаңыз. Барынша деген сөз – іш киім секілді жеңіл киімнен басқа киімнің барлығы шешілді дегенді білдіреді. Егер бала барынша шешінбесе, оны көрсетіңіз, содан соң бұл туралы супервайзеріңізбен талқылаңыз.
AN3B. AG2 бойынша баланың жасын тексеріңіз.
Егер бала – 2 жасқа толмаған болса, тиісті бағанға белгі қойып, ұзындығын (жатқан күйінде) өлшеңіз. Егер бала – 2 жаста және одан асқан болса, бойын (тұрған күйінде)өлшеңіз.
AN4. Баланың денесінің ұзындығы немесе бойы
Бойын немесе ұзындығын дәл өлшеуіш көрсеткендей етіп жазыңыз. Егер сантимерт саны екі таңбалы санды көрсетсе, оның алдына нөл қойыңыз. Дұрыс естігеніңізге көз жеткізу үшін өлшеуіштің өлшеу нәтижесін қайталаңыз немесе өлшеуіш деректерін растау үшін сұрақнамаға жазған нәтижеңізді көрсетіңіз.
Егер дененің ұзындығы/бойы өлшенбеген болса, онда 999.9 қоршаңыз және AN6 сұрағына көшіңіз.
AN4A. Баланы нақты қалай өлшедіңіз? Жатқызып па, тұрғызып па?
Тиісті кодты қоршаңыз.
AN6. Үй шаруашылығында өлшеуге жататын басқа бала бар ма?
Егер үй шаруашылығында пікіртерім критерийлеріне сәйкес келетін басқа балалар болса және өлшеуге жататын болса, «Иә» ұяшығын қанат белгімен белгілеп, келесі баланың өлшеу нәтижелерін тиісті сұрақнамаға жазып қойыңыз. Жауап «Жоқ» болған жағдайда, осы үй шаруашылығында толтыруға қажет басқа жеке сұрақнамалар бар ма, соны анықтаңыз.
Осы үй шаруашылығындағы барлық антропометриялық өлшеуді аяқтаған соң, сіз барлық пікіртерімдердің нәтижелерін әр балаға толтырылатын 5 жасқа дейінгі бала туралы сұрақнаманың UF9-бағанындағы ақпарат панеліне жазуға тиіссіз.
Осы үй шаруашылығы бойынша барлық сұрақнамаларды жинаңыз және барлық сәйкестендіру нөмірлері әр бетке қойылғанына көз жеткізіңіз. Үй шаруашылығы туралы ақпарат панеліне жүргізілген пікіртерімдердің жалпы санын жазыңыз.
Тұрғын үйден кетпес бұрын бүкіл сұрақнаманың (модульдерді қоса алғанда) толтырылғанына және онда бос баған қалмағанына көз жеткізіңіз. Шынымен «нөл» қойылған жауаптар мен деректерді өткізіп жіберу немесе «Білмейді» жауаптарының арасында айырмашылық бар екеніне көз жеткізіңіз. Әрбір сұрақнаманың ақпарат панеліне барлық сәйкестендіру нөмірлерінің жазылғанына көз жеткізіңіз. Сұрақнамаларды супервайзеріңізге тапсырыңыз.
5 жасқа дейінгі балалар туралы сұрақнаманың соңғы беті 5 жасқа дейінгі балалар туралы осы сұрақнамаға қатысты интервьюерлердің, супервайзердің, редакторлардың немесе өлшеушілердің ескертулеріне немесе байқауларына арналған.

МАЗМҰНЫ

1. Жалпы ережелер............................................	72
2. Кіріспе.....................................................	72
1-параграф. МИКЗ-2015 сұрақнамаларының жалпы сипаттамасы ......	75
2-параграф. Пікіртерімді қалай жүргізу керек? .................	77
3-параграф. Интервьюерлердің рөлі .............................	81
3. Үй шаруашылығының сұрақнамасы ..............................	82
4-параграф. Үй шаруашылығы туралы ақпарат панелі ..............	82
5-параграф. Үй шаруашылығының тізімдемесі .....................	86
6-параграф. «Білім беру» модулі................................	92
7-параграф. «Балаларды тәртіпке үйрету» модулін толтыру мақсатында бір баланы таңдап алу ..............................	95
8-параграф. «Балаларды тәртіпке үйрету» модулі ................	97
9-параграф. «Үй шаруашылығының сипаттамалары» модулі ..........	100
10-параграф. «Сумен жабдықтау және санитария» модулі ..........	104
11-параграф. «Қол жуу» модулі .................................	109
12-параграф. «Тұзды йодтау» модулі ............................	112
13-параграф. Сұрақнаманы аяқтау ...............................	113
4. Әйелдерге арналған жеке сұрақнама ..........................	114
14-параграф. Әйел туралы ақпарат панелі .......................	114
15-параграф. «Әйел туралы мәліметтер» модулі ..................	116
16-параграф. «БАҚ-қа қолжетімділік және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану» модулі ..	119
17-параграф. «Бала көтергіштік» модулі ........................	123
18-параграф. «Соңғы туылған баланың қалаулы болуы» модулі .....	129
19-параграф. «Ана мен нәрестенің денсаулығы» модулі ...........	129
20-параграф. «Босанғаннан кейінгі бақылау» модулі .............	134
21-параграф. «Сырқат белгілері» модулі ........................	141
22-параграф. «Контрацепция» модулі ............................	142
23-параграф. «Контрацепцияға қанағаттандырылмаған мұқтаждық» модулі ........................................................	145
24-параграф. «Үйдегі зорлық-зомбылыққа қатысты көзқарас» модулі	148
25-параграф. «Неке (одақ)» модулі .............................	149
26-параграф.«Сексуалдық мінез-құлық» модулі ...................	151
27-параграф. «АҚТҚ (ЖҚТБ)» модулі .............................	156
28-параграф «Темекі мен ішімдікті пайдалану» модулі ...........	160
29-параграф. «Өмірге қанағаттанушылық» модулі .................	164
30-параграф. Сұрақнаманы аяқтау ...............................	169
5. 5 жасқа дейінгі балаларға арналған сұрақнама ...............	169
31-параграф. 5 жасқа дейінгі бала туралы ақпарат панелі .......	170
32-параграф. «Жасы» модулі.....................................	172
33-параграф. «Баланың тууын тіркеу» модулі ....................	175
34-параграф. «Балаларды ерте жастан дамыту» модулі ............	176
35-параграф. «Емізу және тамақ рационы» модулі ................	180
36-параграф. «Иммундау» модулі ................................	184
37-параграф. Сұрақнаманы аяқтау ...............................	188
38-параграф «Антропометрия» модулі ............................	189