Об утверждении Правил разработки, введения, замены и пересмотра профессиональных стандартов

Приказ Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 1035. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2015 года № 12739. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 7 сентября 2023 года № 377.

Сноска. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 07.09.2023 № 377 (вводится в действие с 04.09.2023).
Примечание РЦПИ!
Вводится в действие с 01.01.2016 г.

В соответствии с пунктом 2 статьи 117 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила разработки, введения, замены и пересмотра профессиональных стандартов.

2. Департаменту труда и социального партнерства Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление его на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан Нурымбетова Б.Б.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 1 января 2016 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр здравоохранения
и социального развития
Республики Казахстан	Т. Дуйсенова

Утверждены приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 1035

Правила
разработки, введения, замены и пересмотра
профессиональных стандартов

Сноска. Правила в редакции приказа Министра здравоохранения и социального развития РК от 28.06.2016 № 570 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Правила разработки, введения, замены и пересмотра профессиональных стандартов (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 2 статьи 117 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года и устанавливают порядок разработки, введения, замены и пересмотра профессиональных стандартов (далее – профстандарт).

2. В настоящих Правилах применяются следующие термины и определения:

1) разработчик – объединение (ассоциаций, союзов) работодателей или государственные органы соответствующих сфер деятельности;

2) знание – результат усвоения информации посредством обучения и личного опыта, совокупность фактов, принципов, теории и практики, относящихся к сфере обучения или работы; компонент квалификации, который обязательно должен подвергаться оценке;

3) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

4) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

5) организации образования – учебные заведения, реализующие образовательные программы технического и профессионального, послесреднего, высшего и послевузовского образования, а также организации образования отраслевых объединений (ассоциаций, союзов) работодателей;

6) навыки – качество, развиваемое через обучение или проведение определенных исследований, работ и характеризует способность к выполнению определенных интеллектуальных или физических действий, как на рабочем месте, так и в обыденной жизни;

7) уполномоченный государственный орган по труду – Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан;

8) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

9) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

10) профессиональная подгруппа – совокупность профессий, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

11) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда;

12) профессиональная группа – совокупность профессиональных подгрупп, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

13) компетенция – способность работника применять знания, умения и опыт в профессиональной и трудовой деятельности;

14) умения – способность применять знания и проявить компетентность с целью осуществления деятельности и решения задач (применение логического, интуитивного, творческого и практического мышления);

15) пользователь – государственные органы, организации (предприятия), физические лица;

16) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

17) отраслевой совет – совет по формированию квалификационной системы государственного органа соответствующей сферы деятельности является консультативно-совещательным органом, координирующим работу по разработке отраслевой рамки квалификаций и профессиональных стандартов при государственном органе;

18) апробация – проверка на практике, в реальных условиях соответствия проектируемого состава (видов) работ, уровня образования и специальной подготовки фактически выполняемому составу работ и уровню квалификации;

19) опыт – сознательная деятельность, знания и навыки, которые могут быть приобретены и эффективно использованы в течение определенного промежутка времени;

20) уполномоченная организация – Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными приказами Министра труда и социальной защиты населения РК от 11.12.2019 № 663 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.08.2020 № 345 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Профстандарт предназначен для:

выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности работника, для обновления требований к его квалификации, отвечающих современным потребностям рынка труда;

решения широкого круга задач в области управления персоналом (разработки систем мотивации и стимулирования персонала, должностных инструкций, отбора, подбора и аттестации персонала, планирования карьеры);

формирования образовательных программ всех уровней профессионального образования, обучения персонала в организациях (на предприятиях), а также разработки учебно-методических материалов к этим программам;

проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

4. Профстандарты применяются:

выпускниками организаций образования, работниками;

руководителями организаций, руководителями и специалистами подразделений управления персоналом организаций;

специалистами, разрабатывающими государственные образовательные программы;

специалистами в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

5. Записи во всех документах о работе (в трудовой книжке, штатном расписании, трудовом договоре, приказе, выписке по пенсионным отчислениям) производятся в полном соответствии с наименованиями профессий, принятыми в профстандарте.

Глава 2. Порядок разработки и утверждения профессионального
стандарта

6. Разработка профстандарта осуществляется в соответствии со структурой профстандарта согласно приложению к настоящим Правилам.

7. Профстандарт разрабатывается на профессиональную группу и подгруппу, определяемую разработчиком по итогам анализа отрасли, областей профессиональной деятельности и видов трудовой деятельности.

8. Проект профстандарта с приложением пояснительной записки разработчиком направляется в организации (предприятия) соответствующих сфер деятельности (аналогичных видов работ) для представления соответствующего заключения. Пояснительная записка содержит описания технических заданий на разработку профстандартов, результатов анализа отрасли, областей профессиональной деятельности, видов трудовой деятельности, карты профессиональной квалификации по представленным областям профессиональной деятельности, видам трудовой деятельности, обоснования исключения устаревших и включения новых профессий, персонального резюме каждого разработчика и информации привлекаемых экспертов.

Организации (предприятия) в течение тридцати календарных дней со дня поступления проекта профстандарта проводят его проверку на соответствие области профессиональной деятельности и виду трудовой деятельности (профессиональной группе и подгруппе), составу работ, уровню образования, специальной подготовке и направляет разработчику соответствующее заключение (далее – заключение).

9. После принятия разработчиком проекта профстандарта, в течение пяти рабочих дней проект профстандарта направляется на рассмотрение и утверждение в уполномоченную организацию и/или на рассмотрение и согласование в уполномоченный орган по труду с приложением обосновывающих материалов (пояснительная записка, сведения об организации – разработчике, заключение организаций (предприятий), протокол отраслевого совета) на бумажном и электронном носителях.

10. Проект профстандарта, представляемый на утверждение в уполномоченную организацию или на согласование в уполномоченный орган по труду оформляется на государственном и русском языках, каждый лист нумеруется и парафируется руководителем объединения (ассоциаций, союзов) работодателей (организации) или государственного органа соответствующей сферы деятельности, либо курирующим заместителем руководителя организации или государственного органа.

Сноска. Пункт 10 - в редакции приказа Министра труда и социальной защиты населения РК от 28.08.2020 № 345 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Уполномоченная организация:

рассматривает представленный на утверждение проект профстандарта в течение шестидесяти календарных дней со дня его поступления;

при наличии замечаний и (или) предложений направляет разработчику мотивированное заключение о необходимости доработки проекта профстандарта;

при отсутствии замечаний и (или) предложений утверждает профстандарт.

12. Уполномоченный орган по труду:

представленный на согласование проект профстандарта рассматривает в течение тридцати календарных дней со дня его поступления;

при наличии замечаний и (или) предложений направляет соответствующему уполномоченному государственному органу мотивированное заключение о необходимости доработки проекта профстандарта;

при отсутствии замечаний и (или) предложений направляет его в уполномоченный государственный орган на утверждение.

Уполномоченный государственный орган после получения проекта профстандарта на утверждение представляет в течение десяти календарных дней в уполномоченный орган по труду на согласование приказ об утверждении профстандарта и профстандарт на государственном и русском языках.

После утверждения профстандарта уполномоченный государственный орган в течение пяти рабочих дней представляет в уполномоченный орган по труду копию приказа об утверждении профстандарта.

13. Разработчик после утверждения профстандарта в течение пяти рабочих дней направляет в организации образования один экземпляр профстандарта на государственном и русском языках на бумажном и электронном носителях.

Глава 3. Порядок замены и пересмотра профессиональных
стандартов разработчиком

14. Пересмотр профстандарта обеспечивается разработчиком и уполномоченной организацией не реже одного раза в три года.

15. Основанием для обязательного пересмотра и замены профстандарта является изменение организации производства и труда, специфики и структуры производства, внедрение новой техники, технологии и организационно-технических мероприятий, повлекших изменение содержания трудовых функций, компетенций и квалификации работников.

Пересмотр и замена профстандарта при ошибочно установленных требованиях к условиям труда проводится по мере их выявления.

В целях проверки на практике, в реальных условиях соответствия проектируемого состава (видов) работ, уровня образования и специальной подготовки специалиста фактически выполняемому составу работ и уровню квалификации, разработанный профстандарт в течении первого года после введения работодателем апробируется в производственных условиях.

16. К выполнению работы по пересмотру и замене профстандарта разработчиком привлекаются руководители структурных подразделений, представители отделов экономического и кадрового обеспечения.

17. По окончании работ по пересмотру и замене профстандарта разработчиком представляется заявка (в произвольной форме) в уполномоченную организацию на его утверждение или в уполномоченный орган по труду на его согласование.

Приложение к Правилам разработки, введения, замены и пересмотра профессиональных стандартов

Структура
профессионального стандарта

1. Общие положения

2. Паспорт профессионального стандарта

3. Карточки профессий

Примечание:

Глава 1. "Общие положения" описывает область применения профессионального стандарта, а также термины, определения и используемые сокращения.

Глава 2. "Паспорт профессионального стандарта" определяет:

1) общую вводную информацию о профессиональном стандарте (наименование);

2) цель разработки профессионального стандарта;

3) краткое описание профессионального стандарта, содержащее общую характеристику профессиональных групп (подгрупп), работ, выполняемых в рамках профессионального стандарта.

Глава 3. "Карточки профессий" содержит по каждой профессии в рамках профессиональной подгруппы последовательное описание характеристики карточек профессий с указанием:

1) кода согласно Классификатору занятий;

2) наименования профессии в соответствии с Классификатором занятий;

3) уровня квалификации по национальной (отраслевой) рамке квалификаций;

4) уровня квалификации для профессии согласно единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессий рабочих, квалификационному справочнику должностей руководителей, специалистов и других служащих, типовых квалификационных характеристик должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций, утверждаемые в порядке предусмотренном подпунктами 16-1) и 17) статьи 16 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года;

5) уровня профессионального образования;

6) трудовых функций;

7) умений и навыков;

8) знаний;

9) требований к личностным компетенциям;

10) списков технических регламентов и национальных стандартов, где устанавливаются требования к компетенциям и квалификациям специалистов по эксплуатации и применению объектов технического регулирования (продукции, зданий, строений, сооружений, процессов производства, транспортировки хранения, эксплуатации и утилизации);

11) связи с другими профессиями в рамках отраслевой рамки квалификаций, содержащей профессии, которые получают работники в своем профессиональном развитии согласно карте профессиональной квалификации. Карта профессиональной квалификации содержит: наименование профессии; ранжирование уровней квалификации согласно национальной и отраслевой рамке квалификаций (связи между профессиями, отражающие профессиональное развитие по видам профессиональной и трудовой деятельности и уровням квалификации).

4. Профстандарт дополняется другими главами и (или) приложениями, когда такое дополнение уместно для раскрытия особенностей требований к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности.

В случае дополнения профстандартов главами и (или) приложениями, каждая дополнительно представляемая глава и (или) приложение обозначаются словами "глава", "приложение" с указанием наименования глав и приложений.

Кәсіптік стандарттарды әзірлеу, енгізу, ауыстыру және қайта қарау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1035 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 31 желтоқсанда № 12739 болып тіркелді. Күші жойылды - азақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 7 қыркүйектегі № 377 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 07.09.2023 № 377 (04.09.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
Бұйрық 01.01.2016 ж. бастап қолданысқа енгізіледі

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы Еңбек кодексінің 117-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Кәсіптік стандарттарды әзірлеу, енгізу, ауыстыру және қайта қарау қағидалары бекiтiлсiн.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оны мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму вице-министрі Б.Б. Нұрымбетовке жүктелсін.

4. Осы бұйрық 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрі	Т. Дүйсенова

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1035 бұйрығымен бекітілген

Кәсіптік стандарттарды әзірлеу, енгізу, ауыстыру және қайта қарау қағидалары

Ескерту. Қағида жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 28.06.2016 № 570 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Кәсіптік стандарттарды әзірлеу, енгізу, ауыстыру және қайта қарау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы Еңбек кодексінің 117-бабының 2-тармағына сәйкес әзірленді және кәсіптік стандарттарды әзірлеу, ауыстыру және қайта қарау және бекіту тәртібін белгілейді.

2. Осы Қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылған:

1) әзірлеуші – жұмыс берушілердің бірлестігі (қауымдастықтары, одақтары) немесе тиісті қызмет саласындағы мемлекеттік органдар;

2) білім – оқыту және жеке тәжірибе арқылы ақпаратты меңгеру нәтижесі, оқыту немесе жұмыс саласына қатысты фактілер, қағидаттар, теория және практиканың жиынтығы; біліктіліктің міндетті түрде бағалануға тиіс бөлігі;

3) біліктілік – нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға жұмыскер дайындығының, оның білімі, машықтары және дағдыларының дәрежесі;

4) біліктілік деңгейі – еңбек іс-қимылдарының күрделілігі, стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі өлшемдеріне қарай сараланатын жұмыскердің даярлық деңгейіне және құзыреттілігіне қойылатын талаптардың жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейіне және мазмұнына сәйкес келеді;

5) білім беру ұйымдары – техникалық және кәсіптік, орта бiлiмнен кейiнгi, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің білім беретін бағдарламаларын іске асыратын оқу орындары, сонымен қатар жұмыс берушілердің салалық қауымдастықтарының білім беру ұйымдары (салалық бірлестіктерінің (қауымдастықтарының, одақтарының);

6) дағдылар – оқыту немесе белгілі бір зерттеулер, жұмыстар жүргізу арқылы дамитын сапа және жұмыс орнында да, күнделікті өмірде де белгілі бір ақыл-ой немесе дене әрекеттерін жасау қабілетін сипаттайды;

7) еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі;

8) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндетін шешуге бағытталған өзара байланысқан іс-қимылдар жиынтығы;

9) кәсіп – арнайы даярлық нәтижесінде игерілген және білім туралы тиісті құжаттармен расталатын белгілі бір білімді, машықтарды және практикалық дағдыларды талап ететін адамның еңбек қызметі кәсіптерінің негізгі түрі;

10) кәсіби кіші топ – еңбек функцияларының тұтас жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттіліктерден қалыптасқан кәсіптер жиынтығы;

11) кәсіптік стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

12) кәсіби топ – ортақ интеграциялық негізі (ұқсас немесе бір-біріне жақын міндет, объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және еңбек функциялары мен оларды орындау үшін құзыреттіліктердің ұқсас жиынтығын көздейтін кәсіби кіші топтардың жиынтығы;

13) құзыреттілік – жұмыскердің кәсіби және еңбек қызметінде білімін, машықтарын және тәжірибесін қолдану қабілеті;

14) машықтар – қызметті жүзеге асыру және міндеттерді шешу мақсатында білімді қолдану және құзыреттілікті таныту қабілеті (қисындық, түйсіктік, шығармашылық және практикалық ойлау қабілеттерін қолдану);

15) пайдаланушы – мемлекеттік органдар, ұйымдар (кәсіпорындар), жеке тұлғалар;

16) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;

17) салалық кеңес – тиісті қызмет саласындағы мемлекеттік органның біліктілік жүйесін қалыптастыру жөніндегі кеңес, мемлекеттік орган жанындағы салалық біліктілік шеңбері мен кәсіптік стандарттарды әзірлеу жөніндегі жұмыстарды үйлестіруші консультациялық-кеңесші орган болып табылады;

18) сынақтан өткізу – жобаланатын жұмыс құрамының (түрлерінің), білім және арнайы даярлық деңгейінің нақты орындалатын жұмыс құрамына және біліктілік деңгейіне сәйкестігін практикада, нақты жағдайларда тексеру;

19) тәжірибе – белгілі бір уақыт аралығы ішінде игеріле және тиімді пайдаланыла алатын саналы қызмет, білім және дағдылар;

20) уәкілетті ұйым – Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 11.12.2019 № 663 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.08.2020 № 345 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

3. Кәсіптік стандарт:

жұмыскердің кәсіби қызметінің мазмұнына қойылатын бірыңғай талаптарды әзірлеу, еңбек нарығының қазіргі заманғы сұраныстарына жауап беретін оның біліктілігіне қойылатын талаптарды жаңарту;

персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешу (персоналды уәждендіру және ынталандыру жүйесін, лауазымдық нұсқаулықтарды, персоналды іріктеу, таңдау және аттестаттау, мансапты жоспарлау жүйесін әзірлеу);

барлық кәсіптік білім беру деңгейлерінің, ұйымдарда (кәсіпорындарда) персоналды оқытудың білім беру бағдарламаларын қалыптастыру, сондай-ақ осы бағдарламаларға оқу-әдістемелік материалдар әзірлеу;

кәсіптік даярлықты бағалауды және мамандардың біліктілігіне сәйкестігін растауды жүргізу үшін арналады.

4. Кәсіптік стандарттарды:

білім беру ұйымдарының бітірушілері, жұмыскерлер;

ұйымдардың басшылары, ұйымдардың персоналды басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;

мемлекеттік білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

кәсіптік даярлықты бағалау және мамандардың біліктілігіне сәйкестігін растау саласының мамандары қолданады.

5. Жұмыс туралы жазбалар барлық құжаттарда (еңбек кітапшасында, штаттық кестеде, еңбек шартында, бұйрықта, зейнетақы аударымдары бойынша үзінді көшірмеде) кәсіптік стандартта қабылданған кәсіптердің атауларымен толық сәйкестікте жүргізіледі.

2-тарау. Кәсіптік стандартты әзірлеу және бекіту тәртібі

6. Кәсіптік стандартты әзірлеу кәсіптік стандарттың құрылымына сай осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

7. Кәсіптік стандарт саланы, кәсіби қызмет салаларын және еңбек қызметі түрлерін талдау қорытындылары бойынша әзірлеуші айқындайтын кәсіби топ және кіші топқа әзірленеді.

8. Әзірлеуші кәсіптік стандарт жобасын оған түсіндірме жазбаны қоса бере отырып тиісті қызмет (ұқсас жұмыс түрлері) саласындағы ұйымдарға (кәсіпорындарға) тиісті қорытындыны ұсыну үшін жолдайды. Түсіндірме жазба кәсіптік стандарттарды әзірлеуге техникалық тапсырмалардың, саланы, кәсіби қызмет салаларын, еңбек қызметінің түрлерін талдау нәтижелерінің, ұсынылған кәсіби қызмет салалары, еңбек қызметінің түрлері бойынша кәсіби біліктілік картасының, ескірген мамандықтарды алып тастау және жаңаларын енгізу негіздемесінің, әр әзірлеушінің дербес түйіндемесінің және тартылатын сарапшылар туралы ақпараттың сипаттамаларын қамтиды.

Ұйымдар (кәсіпорындар) кәсіптік стандарт жобасы келіп түскен күннен бастап күнтізбелік отыз күннің ішінде оның кәсіби қызмет саласына және еңбек қызметінің түріне (кәсіби топ және кіші топқа), жұмыстар құрамына, білім деңгейіне, арнайы даярлығына сәйкестігін тексеруді жүргізеді және әзірлеушіге тиісті қорытындыны (бұдан әрі – қорытынды) жолдайды.

9. Кәсіптік стандарт жобасын әзірлеуші қабылдағаннан кейін бес жұмыс күні ішінде кәсіптік стандарт жобасы негіздеуші материалдар (түсіндірме жазба, әзірлеуші – ұйым туралы мәліметтер, ұйымдардың (кәсіпорындардың) қорытындысы, салалық кеңестің хаттамасы) қоса беріле отырып, қағаз және электрондық жеткізгіштерде уәкілетті ұйымға қарауға және бекітуге және/немесе еңбек жөніндегі уәкілетті органға қарауға және келісуге жолданады.

10. Уәкілетті ұйымға бекітуге немесе еңбек жөніндегі уәкілетті органға келісуге ұсынылатын кәсіптік стандарт жобасы мемлекеттік және орыс тілдерінде ресімделеді, әрбір парағы нөмірленеді және оған жұмыс берушілер бірлестігінің (ұйымның) немесе тиісті қызмет саласындағы мемлекеттік органның басшысы не ұйым (қауымдастықтар, одақтар) немесе мемлекеттік орган басшының жетекші орынбасары қол қояды.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 28.08.2020 № 345 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Уәкілетті ұйым:

бекітуге ұсынылған кәсіптік стандарт жобасын ол келіп түскен күннен бастап күнтізбелік алпыс күннің ішінде қарайды;

ескертулер және (немесе) ұсыныстар болған кезде әзірлеушіге кәсіптік стандарт жобасын пысықтау қажеттігі туралы дәлелді қорытынды жолдайды;

ескертулер және (немесе) ұсыныстар болмаған кезде кәсіптік стандартты бекітеді.

12. Еңбек жөніндегі уәкілетті орган:

келісуге ұсынылған кәсіптік стандарт жобасын ол келіп түскен күннен бастап күнтізбелік отыз күннің ішінде қарайды;

ескертулер және (немесе) ұсыныстар болған кезде тиісті уәкілетті мемлекеттік органға кәсіптік стандарт жобасын пысықтау қажеттігі туралы дәлелді қорытынды жолдайды;

ескертулер және (немесе) ұсыныстар болмаған кезде оны уәкілетті мемлекеттік органға бекітуге жолдайды.

Уәкілетті мемлекеттік орган кәсіптік стандарт жобасын бекітуге алғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде еңбек жөніндегі уәкілетті органға кәсіптік стандартты бекіту туралы бұйрықты және мемлекеттік және орыс тілдеріндегі кәсіптік стандартты келісуге ұсынады.

Уәкілетті мемлекеттік орган кәсіптік стандартты бекіткеннен кейін бес жұмыс күні ішінде еңбек жөніндегі уәкілетті органға кәсіптік стандартты бекіту туралы бұйрықтың көшірмесін ұсынады.

13. Әзірлеуші кәсіптік стандарт бекітілгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде білім беру ұйымдарына қағаз және электрондық жеткізгіштерде кәсіптік стандарттың мемлекеттік және орыс тілдеріндегі бір данасын жолдайды.

3-тарау. Әзірлеушінің кәсіптік стандарттарды ауыстыруының және
қайта қарауының тәртібі

14. Кәсіптік стандартты қайта қарауды әзірлеуші және уәкілетті ұйым кемінде үш жылда бір реттен сиретпей қамтамасыз етеді.

15. Еңбек пен өндірісті ұйымдастырудың, өндіріс ерекшелігі мен құрылымының өзгеруі, жұмыскерлердің еңбек функциялары мазмұнының, құзыреттіліктерінің, біліктілігінің өзгеруіне әкеп соққан жаңа техника, технологияларды және ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды енгізу кәсіптік стандартты міндетті қайта қарау және ауыстыру үшін негіз болып табылады.

Кәсіптік стандартты қайта қарау және ауыстыру еңбек жағдайларына қате талаптар белгіленген кезде олардың анықталуына қарай жүргізіледі.

Жобаланатын жұмыс құрамының (түрлерінің), маманның білім деңгейі мен арнайы даярлығының іс жүзінде орындалатын жұмыс құрамы мен біліктілік деңгейіне сәйкес келуін практикада, нақты жағдайларда тексеру мақсатында әзірленген кәсіптік стандарт жұмыс беруші енгізгеннен кейін бірінші жылдың ішінде өндіріс жағдайларында сынақтан өткізіледі.

16. Кәсіптік стандартты қайта қарау және ауыстыру бойынша жұмысты орындауға әзірлеуші құрылымдық бөлімшелердің басшыларын, экономикалық және кадрмен қамтамасыз ету бөлімдерінің өкілдерін, сондай-ақ басқа да мамандарды тартады.

17. Кәсіптік стандартты қайта қарау және ауыстыру бойынша жұмыстар аяқталғанда әзірлеуші уәкілетті ұйымға оны бекітуге немесе еңбек жөніндегі уәкілетті органға оны келісуге өтінімді (еркін нысанда) ұсынады.

Кәсіптік стандарттарды әзірлеу, енгізу, ауыстыру және қайта қарау қағидаларына қосымша

Кәсіптік стандарттың құрылымы

1. Жалпы ережелер

2. Кәсіптік стандарттың паспорты

3. Кәсіптер карточкалары

Ескертпе:

1-тарау. "Жалпы ережелер" кәсіптік стандарттың қолданылу аясын, сондай-ақ терминдерді, анықтамаларды және қолданылатын қысқартуларды сипаттайды.

2-тарау. "Кәсіптік стандарттың паспорты":

1) кәсіптік стандарт туралы жалпы кіріспе ақпаратты (атауын);

2) кәсіптік стандартты әзірлеудің мақсатын;

3) кәсіби топтың (кіші топтың), кәсіптік стандарт шеңберінде орындалатын жұмыстардың жалпы сипаттамасын қамтитын кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасын айқындайды.

3-тарау. "Кәсіптер карточкалары" әрбір кәсіп бойынша кәсіби кіші топтың шеңберінде кәсіптер карточкаларының жүйелі түрдегі сипаттамасын қамтиды, онда:

1) Кәсіптер сыныптауышына сәйкес коды;

2) Кәсіптер сыныптауышына сәйкес кәсіптің атауы;

3) ұлттық (салалық) біліктілік шеңбері бойынша біліктілік деңгейі;

4) 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16-бабының 16-1) және 17) тармақшаларында көзделген тәртіппен бекітілетін Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы, Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, ұйымдар басшылары, мамандары және басқа да қызметшілері лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларына сәйкес кәсіп үшін біліктілік деңгейі;

5) кәсіптік білім деңгейі;

6) еңбек функциялары;

7) машықтары мен дағдылары;

8) білімі;

9) тұлғалық құзыреттіліктерге қойылатын талаптар;

10) техникалық реттеу объектілерін пайдалану және қолдану (өнімді, ғимараттарды, құрылыстарды, өндіріс процестерін, тасымалдау, сақтау, пайдалану және кәдеге жарату) жөніндегі мамандардың құзыреттіліктеріне және біліктіліктеріне қойылатын талаптар белгіленген техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімдері;

11) жұмыскерлер өздерінің кәсіби дамуында кәсіби біліктілік картасына сәйкес игеретін кәсіптерді қамтитын салалық біліктілік шеңберінің шегінде басқа кәсіптермен байланысы көрсетіледі. Кәсіби біліктілік картасы кәсіп атауын, ұлттық және салалық біліктілік шеңберіне сәйкес біліктілік деңгейлерінің басымдықтар бойынша қойылуын (кәсіби және еңбек қызметі түрлері мен біліктілік дейгейлері бойынша кәсіби дамуды көрсететін кәсіптер арасындағы байланыстар) қамтиды.

4. Кәсіптік стандарт кәсіби қызметтің нақты саласындағы біліктілік және құзыреттілік деңгейіне, еңбек мазмұны, сапасы мен жағдайларына қойылатын талаптардың ерекшеліктерін ашу үшін орынды болғанда басқа да тараулармен және (немесе) қосымшалармен толықтырылуы мүмкін.

Кәсіптік стандарт тараулармен және (немесе) қосымшалармен толықтырылған жағдайда әрбір қосымша ұсынылатын тарау және (немесе) қосымша тараулар мен қосымшалардың атаулары көрсетіле отырып, "тарау", "қосымша" сөздерімен белгіленеді.