Об утверждении Правил организации и осуществления учебного процесса, учебно-методической и научно-методической деятельности в военных учебных заведениях, подведомственных Министерству обороны Республики Казахстан

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 22 января 2016 года № 31. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 февраля 2016 года № 13342.

В соответствии с подпунктом 4) статьи 5-1 Закона Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила организации и осуществления учебного процесса, учебно-методической и научно-методической деятельности в военных учебных заведениях, подведомственных Министерству обороны Республики Казахстан.

2. Начальнику Департамента образования и науки Министерства обороны Республики Казахстан:

1) в установленном законодательством порядке направить настоящий приказ в Министерство юстиции Республики Казахстан для государственной регистрации;

2) в течении десяти календарных дней после государственной регистрации копию настоящего приказа направить в периодические печатные издания и в информационно-правовую систему "Әділет" для официального опубликования;

3) после официального опубликования приказ разместить на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Министра обороны Республики Казахстан курирующего вопросы военного образования.

Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны
Республики Казахстан	И. Тасмагамбетов

"СОГЛАСОВАН"

Министр образования и науки

Республики Казахстан

___________ А. Саринжипов

29 января 2016 года

Утверждены приказом Министра обороны Республики Казахстан от 22 января 2016 года № 31

Правила
организации и осуществления учебного процесса,
учебно-методической и научно-методической деятельности в
военных учебных заведениях, подведомственных Министерству
обороны Республики Казахстан
1. Общие положения

1. Настоящие Правила организации и осуществления учебного процесса, учебно-методической и научно-методической деятельности в военных учебных заведениях, подведомственных Министерству обороны Республики Казахстан (далее – Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" (далее – Закон "Об образовании") и определяют порядок организации и осуществления учебного процесса, учебно-методической и научно-методической деятельности в военных учебных заведениях, подведомственных Министерству обороны Республики Казахстан.

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) академический период – период обучения, устанавливаемый военным учебным заведением (далее – ВУЗ) в одной из трех форм: семестр, триместр, квартал;

2) академический календарь – календарь проведения учебных и контрольных мероприятий, практик и стажировок в течение учебного года с указанием дней отдыха (каникул и праздников);

3) академический час – время контактной работы профессорско-преподавательского состава (далее – преподавателей) с обучающимися, по расписанию на всех видах учебных занятий (аудиторная работа) или по отдельно утвержденному графику;

4) контроль учебных достижений, обучающихся – проверка уровня знаний, обучающихся различными формами контроля (текущий, рубежный и итоговый) и аттестации, определяемыми ВУЗами;

5) учебные достижения обучающихся – знания, умения, навыки и компетенции обучающихся, приобретаемые ими в процессе обучения и отражающие достигнутый уровень развития личности;

6) квалификационные характеристики – знания, умения и навыки, необходимые для эффективного осуществления профессиональной деятельности в сфере обороны Республики Казахстан и соответствующие определенной должности;

7) научно-методическая деятельность – это деятельность, направленная на перспективное развитие учебного процесса, совершенствование его содержания и методики, внедрение инноваций в учебный процесс;

8) вступительный экзамен – проверка и оценка знаний, умений и навыков кандидатов, поступающих в ВУЗы;

9) рабочий учебный план (далее – РУПл) – учебный документ, разрабатываемый ВУЗом самостоятельно на основе образовательной программы или типового учебного плана;

10) рабочая учебная программа по дисциплине (силлабус) определяет содержание и методическое построение учебной дисциплины, содержание и объем изучаемого материала и соответствует бюджету времени, отводимому на изучение учебной дисциплины;

11) кредит – унифицированная единица измерения объема учебной работы обучающегося и преподавателя;

12) кредитная технология обучения – образовательная технология, направленная на повышение уровня самообразования и творческого освоения знаний на основе учета объема освоенного учебного материала в виде кредитов;

13) рабочая учебная программа по специальности определяет научное содержание, объем изучаемого материала и методическое построение учебных дисциплин, содержание и объем изучаемого материала и соответствует бюджету времени, отводимому на изучение учебных дисциплин. Рабочие учебные программы по специальности разрабатываются на основании рабочего учебного плана на учебный год или на весь период обучения, ежегодно рассматриваются на учебно-методическом совете ВУЗа, при внесениях изменений и дополнений переиздаются;

14) самостоятельная работа обучающегося под руководством преподавателя (далее – СРОП) – работа обучающегося под руководством преподавателя, проводимая согласно расписания занятий ВУЗа;

15) учебно-методическая деятельность – это деятельность, направленная на совершенствование методики преподавания дисциплин, организации и методического обеспечения учебного процесса, повышение педагогической квалификации и мастерства профессорско-преподавательского состава;

16) балльно-рейтинговая система оценки учебных достижений – система оценки уровня знаний в баллах, соответствующих принятой в международной практике буквенной системе и позволяющая установить рейтинг кадета, курсанта, магистранта и докторанта (далее – обучающиеся);

17) учебный процесс – это система планомерной учебной работы, учебно-методической и научно-методической деятельности командного состава, преподавательского состава, командиров подразделений обучающихся, обучающихся;

18) заказчик – структурное подразделение Министерства обороны (далее – МО РК), Генерального штаба и Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – ВС РК), в интересах которого осуществляется подготовка специалиста;

19) транскрипт – документ, содержащий перечень пройденных дисциплин за соответствующий период обучения с указанием кредитов и оценок по балльно-рейтинговой буквенной системе оценки знаний;

20) типовой учебный план - учебный план, разрабатываемый на основе перечня специальностей и квалификаций по образовательным программам, реализуемым в высших военных, специальных учебных заведениях и государственного общеобязательного стандарта, в котором определяется перечень учебных дисциплин обязательного компонента, минимальный объем вузовского компонента и их трудоемкость;

21) типовая учебная программа – учебная программа дисциплины типового учебного плана специальности (за исключением послевузовского образования), которая определяет содержание, объем изучаемого материала и рекомендуемую литературу.

Сноска. Пункт 2 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Контроль учебного процесса организуется по указанию начальника ВУЗа и осуществляется руководящим составом ВУЗа, офицерами учебного отдела (учебно-методического управления), комиссиями по плану контроля качества учебного процесса и по плану комплексных проверок.

Контроль учебных занятий, практик, стажировок и самостоятельной работы обучающихся является плановым и внезапным.

Каждый преподаватель и командир подразделения обучающихся проверяется не менее одного раза за академический период.

Подробный анализ проверенных учебных занятий и их оценка отражаются в журнале контроля учебных занятий, и доводится до преподавателей, командиров подразделений обучающихся в день проверки.

Результаты контроля учебного процесса рассматриваются на заседаниях учебно-методического совета.

4. В целях изучения хода учебного процесса в батальоне (дивизионе) обучающихся, на кафедре (цикле), факультете, учебном центре (полигоне), проводится комплексная проверка. На учебном центре (полигоне), кафедре (цикле) комплексная проверка проводится не реже одного раза в год. На факультете, в батальоне (дивизионе) обучающихся комплексная проверка проводится не реже одного раза в 3 года. Комплексная проверка проводится комиссией, назначенной приказом начальника ВУЗа.

Результаты комплексных проверок обсуждаются на ученом совете ВУЗа и объявляются в приказе начальника ВУЗа. Анализ комплексных проверок предоставляется в структурное подразделение, курирующее вопросы военного образования в течение месяца, после ее проведения.

Сноска. Пункт 4 с изменением, внесенным приказом Министра обороны РК от 18.03.2019 № 172 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Порядок организации и осуществления учебного процесса

5. Учебный процесс является основным видом деятельности ВУЗов и включает планирование, организацию и проведение всех видов учебных занятий, текущего контроля успеваемости, промежуточной и итоговой аттестации обучающихся.

6. Организация учебного процесса в ВУЗе обеспечивает полное и эффективное проведение всех его элементов и качественное выполнение задач по подготовке высококвалифицированных специалистов определенной специальности и соответствующей квалификации в установленные сроки.

7. Планирование учебного процесса в ВУЗе представляет собой комплекс мероприятий, выполняемых должностными лицами по разработке документов, регламентирующих согласованную деятельность всех подразделений по обучению обучаемых.

8. Планирование учебного процесса осуществляется учебным отделом (учебно-методическим управлением) совместно со штабом ВУЗа, факультетами (батальонами, дивизионами), кафедрами (циклами) на основе плана-календаря основных мероприятий ВУЗа на учебный год, исходя из задач, определенных руководящими документами, с учетом емкости учебно-материальной базы, особенностей дислокации ВУЗа и других условий, оказывающих влияние на его организацию.

Планирование учебного процесса заканчивается не позже, чем за две недели до начала учебного года.

9. Организатором и руководителем учебного процесса является заместитель начальника ВУЗа курирующий вопросы учебного процесса.

10. Типовой учебный план разрабатывается и утверждается в соответствии с подпунктом 6) статьи 5-1 Закона "Об образовании".

11. Типовая учебная программа разрабатывается и утверждается в соответствии с подпунктом 7) статьи 5-1 Закона "Об образовании".

12. Ежегодно до 1 марта структурное подразделение, курирующее вопросы военного образования, представляет в ВУЗы план набора на специальности и соответствующие квалификации, утвержденный Министром обороны.

Сноска. Пункт 12 в редакции приказа Министра обороны РК от 18.03.2019 № 172 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Заказчики на каждую специальность и соответствующую квалификацию разрабатывают, утверждают и направляют в ВУЗы квалификационные характеристики.

Характеристики разрабатываются с учетом сохранения всех прав и свобод человека.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Рабочий учебный план разрабатывается ВУЗом на каждую специальность и соответствующую квалификацию на весь период обучения и до 15 июня утверждается начальником ВУЗа.

Сноска. Пункт 14 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. Объем каждой дисциплины составляет целое число кредитов.

Каждая учебная дисциплина носит одно неповторяющееся название, за исключением физической культуры, языков.

Объем одного модуля определяется ВУЗом самостоятельно и включает две и более учебные дисциплины или в сочетании одной и более дисциплин с другими видами учебной работы.

Сноска. Пункт 15 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Расчет объема учебной нагрузки преподавателей ВУЗа по кафедрам (циклам) на учебный год производится учебным отделом (учебно-методическим управлением) и осуществляется в академических часах с учетом соотношения количества академических часов на один кредит по видам учебной работы, и/или в кредитах.

При расчете объема учебной нагрузки преподавателей исходят из того, что один кредит равен 30 академическим часам.

Сноска. Пункт 16 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Ежегодно, расчет объема учебной работы ВУЗа рассматривается на заседании учебно-методического (педагогического) совета и на основании его решения утверждается начальником ВУЗа до 15 июня.

Годовая учебная нагрузка определяется для каждой должности преподавателя отдельно, в зависимости от специфики ВУЗа, объема функциональных обязанностей, общественной нагрузки и выполнения дополнительных работ.

На основе утвержденного годового бюджета учебного времени, учебный отдел (учебно-методическое управление) определяет необходимое количество преподавателей для ее выполнения.

Сноска. Пункт 17 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. В соответствии с годовой учебной нагрузкой преподавателей и численного состава кафедры (цикла) начальник (заведующий) кафедры (цикла) составляет расчет распределения учебной нагрузки между преподавателями кафедры (цикла) и план закрепления преподавателей кафедры (цикла) по факультетам, академическим потокам (курсам), взводам, учебным группам и подгруппам на учебный год которые утверждаются начальником факультета (начальником учебного отдела).

Начальник ВУЗа перераспределяет на срок не более одного учебного года должности преподавателей по кафедрам (циклам) в зависимости от объема их учебной нагрузки, без увеличения штатной численности и фонда штатно-должностных окладов.

19. Рабочие учебные программы (силлабусы) разрабатываются самостоятельно кафедрой (циклом) по всем дисциплинам образовательной программы на учебный год и до 30 июня утверждается заместителем начальника ВУЗа, курирующим вопросы учебного процесса.

Форма, структура, порядок разработки и утверждения рабочих учебных программ (силлабусов) определяются ВУЗом самостоятельно.

Сноска. Пункт 19 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20. Учебно-методический комплекс дисциплин разрабатывается преподавателем (коллективом преподавателей) кафедры (цикла), ведущим занятия по данной дисциплине, за исключением организаций среднего образования, рассматривается на заседании кафедры (цикла, факультета) и до 30 июня утверждается протокольным решением заместителя начальника ВУЗа, курирующим вопросы учебного процесса. Находится на кафедре (цикле, факультете) на электронных носителях.

Сноска. Пункт 20 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Академический календарь учебного процесса ВУЗа содержит расчет календарного времени по факультетам (батальонам, дивизионам), по специальностям и соответствующим квалификациям, академическим потокам (курсам), академическим периодам и месяцам, а также по всем основным мероприятиям учебного процесса на учебный год и разрабатывается на основе рабочего учебного плана.

Академический календарь разрабатывается учебным отделом (учебно-методическим управлением) и до 15 августа утверждается заместителем начальника ВУЗа, курирующим вопросы учебного процесса.

В академическом календаре указываются по факультетам (батальонам, дивизионам), академическим потокам (курсам), а при необходимости и по взводам, группам, подгруппам дни учебных занятий, каникулярные отпуска, выходы на учебный центр (полигон), учения, стрельбы, вождение машин, курсовое проектирование, выполнение контрольных занятий, промежуточная и итоговая аттестации, войсковая стажировка и практики, наряды.

Сноска. Пункт 21 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22. Доклад начальника ВУЗа о готовности к новому учебному году производится начальнику структурного подразделения, курирующего вопросы военного образования за две недели до начала нового учебного года в соответствии с Академическим календарем ВУЗа на учебный год.

Сноска. Пункт 22 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Решение начальника ВУЗа на организацию учебного процесса оформляется графически в виде плана-календаря основных мероприятий ВУЗа на учебный год.

План-календарь основных мероприятий ВУЗа на учебный год разрабатывается штабом ВУЗа совместно с факультетами, кафедрами (циклами), отделами, службами и другими подразделениями, согласовывается с начальником структурного подразделения, курирующего вопросы военного образования и за две недели до начала учебного года утверждается начальником ВУЗа.

Сноска. Пункт 23 с изменением, внесенным приказом Министра обороны РК от 18.03.2019 № 172 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

24. План-календарь основных мероприятий ВУЗа на месяц составляется исходя из плана-календаря основных мероприятий ВУЗа на учебный год, другими мероприятиями и увязывается с расписанием учебных занятий.

План-календарь основных мероприятий ВУЗа на следующий месяц утверждается начальником ВУЗа не позднее, чем за 5 рабочих дней до начала месяца, доводится до начальников факультетов, кафедр (циклов), отделов, служб и командиров учебных подразделений для планирования их работы. Один экземпляр план-календаря основных мероприятий ВУЗа на месяц представляется в структурное подразделение, курирующее вопросы военного образования.

Сноска. Пункт 24 с изменением, внесенным приказом Министра обороны РК от 18.03.2019 № 172 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. Индивидуальный план работы преподавателя (командира учебного подразделения) на учебный год утверждается за две недели до начала учебного года:

1) начальника (заведующего) кафедры – заместителем начальника ВУЗа, курирующим вопросы учебного процесса (начальником факультета);

2) начальника цикла – начальником учебного отдела;

3) заместителя начальника кафедры, профессора, доцента, старшего преподавателя и преподавателя – начальником (заведующим) кафедры (цикла).

Учет выполнения всех видов запланированных работ ведется на основе фактически проведенных занятий, указанных в расписании занятий и отмеченных в журналах учета учебных занятий, а также выполненных учебно-методической, научно-методической деятельности и других видов работ. Заключение по выполнению индивидуальных планов преподавателей делается утвердившими их начальниками и скрепляется их подписью в разделе "Заключение".

Сноска. Пункт 25 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. Формирование подразделений курсантов (кадетов) проводится перед началом обучения на первом курсе. Распределение обучающихся по специальности и соответствующей квалификации проводится по завершении работы приемной комиссии. Состав курсов, рот (батарей), взводов, учебных групп и подгрупп устанавливается приказом начальника ВУЗ.

Сноска. Пункт 26 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Журнал учета учебных занятий ведется на каждый взвод, учебную группу, подгруппу обучающихся. В нем учитываются все учебные занятия, проводимые под руководством преподавателя (командиров подразделений) в соответствии с расписанием занятий, самостоятельная работа обучающихся и их посещаемость, выставляются все оценки, полученные обучающимися.

В отдельной графе журнала делается отметка и указания должностных лиц, проверяющих ведение журнала.

Записи в журнале о проведенных занятиях производят преподавателями (командирами учебных подразделений), проводившие занятия.

Во время занятий журналы находятся во взводах, учебных группах, подгруппах, в остальное время - на факультетах (в батальоне, дивизионе). Их получают перед занятиями и сдают после занятий специально назначенные для этой цели обучающиеся. Журналы хранятся весь срок обучения обучающегося.

28. Расписание учебных занятий составляется учебным отделом (учебно-методическим управлением) совместно с факультетами (батальонами, дивизионами, циклами) на академический период, утверждается заместителем начальника ВУЗа, курирующим вопросы учебного процесса и доводится до факультетов (батальонов, дивизионов, циклов) не позднее 10 рабочих дней до начала занятий. По решению заместителя начальника ВУЗа курирующего вопросы учебного процесса, допускается внесение изменений в расписание учебных занятий в течение академического периода. В ВУЗе, где подготовка обучающихся включает учения, вождение боевых машин и стрельбы, полеты, совершение прыжков, допускается составление расписания на месяц.

В расписании указываются: академические потоки (курсы), взвода, учебные группы, подгруппы, дисциплины, время и место их проведения, фамилии преподавателей, проводящих занятия.

Исходными документами для составления расписания занятий являются рабочие учебные планы, структурно-логические схемы (сетевые графики) специальностей и соответствующих квалификаций, план-календарь основных мероприятий ВУЗа на учебный год и на месяц, академический календарь учебного процесса ВУЗа и план закрепления преподавателей кафедры (цикла) по факультетам, академическим потокам (курсам), взводам, учебным группам и подгруппам.

29. Расписание экзаменов составляется учебным отделом (учебно-методическим управлением) совместно с факультетами (батальонами, дивизионами, циклами), утверждается начальником ВУЗа и доводится до преподавателей, обучающихся не позднее чем, за две недели до промежуточной аттестации.

Расписание заседаний государственных экзаменационных комиссий и расписание работы государственной аттестационной комиссии составляется учебным отделом (учебно-методическим управлением), утверждается начальником ВУЗа и доводится до преподавателей и обучающихся не позднее, чем за две недели до начала государственных экзаменов и работы государственной аттестационной комиссии.

Расписание занятий и экзаменов вывешивается в учебном корпусе в специально отведенных местах.

Выписки из расписания занятий и экзаменов выдаются на факультеты (батальоны, дивизионы, циклы).

30. На каждого зачисленного в ВУЗ обучающегося в учебном отделе оформляется транскрипт. Наименование военных дисциплин, не подлежащих опубликованию в открытой печати, в транскрипте заменяются условными обозначениями.

Обучающемуся при переводе в другой ВУЗ, а также при отчислении из ВУЗа, выписывается транскрипт или академическая справка, подписанная начальником ВУЗа и скрепленная печатью.

При переводе обучающегося из другого ВУЗа или восстановлении, ему оформляется транскрипт.

В транскрипт обязательно записываются все учебные дисциплины и (или) модули, которые изучал обучающийся, а также все полученные оценки обучающимся в период промежуточной и итоговой аттестаций, при защите курсовой, дипломной работы (проекта, задачи), диссертации (проекта), практик и стажировок.

Сноска. Пункт 30 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

31. Для обеспечения учебного процесса военной техникой отделами и службами ВУЗа совместно с учебным отделом (учебно-методическим управлением) составляется расчет потребности в военной технике и моторесурсах в пределах лимита на год (по месяцам). Расчет производится исходя из необходимого обеспечения учебных занятий, предусмотренных учебными программами.

Обеспечение военной техникой учебных занятий осуществляется технической частью ВУЗа по расчетам-заявкам, которые ежемесячно составляются совместно с учебным отделом (учебно-методическим управлением) и уточняются на каждый день накануне занятия. Вооружение, военная техника и личный состав, обеспечивающий занятия поступают в распоряжение руководителя занятия в установленное расчетом-заявкой время и выходят из его подчинения после окончания занятия.

Личный состав, обеспечивающий занятия и военная техника прибывают к месту занятия и возвращаются в парк под командой старшего, который отвечает за своевременное прибытие машин к месту назначения и соблюдение при этом мер безопасности.

Обеспечение учебных занятий средствами связи, боеприпасами, взрывчатыми веществами, средствами имитации осуществляется соответствующими отделами и службами ВУЗа по заявкам кафедр (циклов), предоставляемым через учебный отдел (учебно-методическое управление), а оружием и боеприпасами, находящимися в подразделениях - командирами подразделений.

32. По итогам промежуточной и итоговой аттестаций отдел оценки качества образования (мониторинга) (учебно-методическое управление) проводит анализ учебного процесса, который отражается в отчетах. Отчеты предоставляются в структурное подразделение, курирующее вопросы военного образования.

Сноска. Пункт 32 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33. В учебном отделе (учебно-методическом управлении) разрабатываются и ведутся следующие документы по планированию и учету учебного процесса:

1) рабочие учебные планы;

2) расчет объема учебной работы ВУЗа по кафедрам (циклам, факультетам) на учебный год;

3) академический календарь учебного процесса ВУЗа;

4) расписание учебных занятий;

5) журнал учета окончивших ВУЗ и регистрации выдачи дипломов;

6) методические рекомендации о форме, структуре, порядке разработки и утверждения рабочей учебной программы;

7) журнал регистрации выдаваемых справок установленного образца.

Сноска. Пункт 33 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33-1. В отделе оценки качества образования (мониторинга) (учебно-методическом управлении) разрабатываются и ведутся следующие документы по планированию и учету учебного процесса:

1) расписание экзаменов;

2) методические рекомендации о балльно-рейтинговой системе оценки учебных достижений обучающихся;

3) сборники рабочих учебных программ по специальностям;

4) план комплексных проверок на учебный год;

5) план контроля качества учебного процесса на месяц;

6) ведомости текущей успеваемости и оценок по дисциплинам, транскрипты;

7) индивидуальный рейтинг обучающегося по итогам семестра (учебного года), сводные ведомости;

8) журнал контроля учебных занятий, проводимых командованием, начальниками кафедр, командирами батальонов ВУЗа;

9) анализ результатов промежуточной и итоговой аттестаций обучающихся;

10) материалы по работе государственной аттестационной комиссии (далее – ГАК) и отчеты о работе ГАК;

11) отчеты о результатах комплексных проверок;

12) расписание ГАК.

Сноска. Правила дополнены пунктом 33-1 в соответствии с приказом Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33-2. В методическом отделе (учебно-методическом управлении) разрабатываются и ведутся следующие документы по планированию и учету учебного процесса:

1) методические рекомендации об организации деятельности учебно-методического кабинета;

2) план учебно-методической деятельности ВУЗа на учебный год и отчетные материалы;

3) план заседаний учебно-методического (педагогического) совета ВУЗа на учебный год и протоколы.

Учебно-методическим управлением так же могут разрабатываться иные необходимые документы для планирования и организации учебно-воспитательного процесса.

Сноска. Правила дополнены пунктом 33-2 в соответствии с приказом Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

34. На факультете разрабатываются и ведутся следующие документы по планированию и учету учебного процесса факультета:

1) рабочие учебные планы и рабочие учебные программы по специальностям и соответствующим квалификациям факультета;

2) план работы факультета на месяц и на учебный год;

3) план заседаний учебно-методической комиссии факультета на учебный год и протоколы;

4) программы практик, стажировок и отчеты;

5) план научной работы факультета на учебный год;

6) журнал контроля учебных занятий;

7) структурно-логические схемы подготовки по специальностям и соответствующим квалификациям факультета, при необходимости.

Сноска. Пункт 34 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

35. На кафедре (цикле) разрабатываются и ведутся следующие документы по планированию и учету учебного процесса:

1) рабочие учебные программы по дисциплинам кафедры (цикла);

2) расчет распределения учебной нагрузки между преподавателями кафедры на учебный год;

3) план закрепления преподавателей кафедры за академическими потоками (курсами), взводами, учебными группами и подгруппами на учебный год;

4) структурно-логические схемы подготовки специалиста и соответствующим квалификациям (на выпускающих кафедрах);

5) план работы кафедры на месяц и учебный год;

6) индивидуальные планы работы преподавателей на учебный год и отчетные материалы по ним;

7) учебно-методические комплексы дисциплин кафедры на электронных носителях;

8) планы заседания кафедры (предметно-цикловых комиссий) и протоколы;

9) график загрузки тренажеров (при их наличии);

10) журнал контроля учебных занятий кафедры;

11) программы практик, стажировок и отчеты (на кафедрах где планируются практики);

12) журнал взаимопосещения учебных занятий на кафедре;

13) журнал взаимозаменяемости учебных занятий на кафедре.

Сноска. Пункт 35 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

36. Штабом ВУЗа необходимые документы по планированию и учету учебного процесса ВУЗа.

37. Подразделение, отвечающее за материально-техническое обеспечение ВУЗа, разрабатывается и ведется перспективный (трехлетний, параллельно с бюджетным планированием) и годовой (на календарный год) планы развития и совершенствования учебно-материальной базы и отчет.

Сноска. Пункт 37 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. Основными видами учебных занятий являются: лекции, семинары, групповые упражнения и занятия, лабораторные и практические занятия, самостоятельная работа обучающихся под руководством преподавателя, тактико-строевые занятия, тактические занятия, тактические (тактико-специальные) учения, командно-штабные военные игры, военные (военно-специальные) игры, стажировки и практики, выполнение курсовых и дипломных работ (проектов, задач), докторских и магистерских диссертаций (проектов), контрольные работы, консультации.

Сноска. Пункт 38 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

39. Лекция проводятся в виде развернутого теоретического сообщения, изложения ряда связанных между собой вопросов по определенной теме с их научным анализом, обобщением, доказательствами, заключением и выводами.

Лекции являются одним из важнейших видов учебных занятий и составляют основу теоретической подготовки обучающихся.

Лекции читаются старшими преподавателями, доцентами, профессорами, начальниками (заведующими) кафедр (циклов) и их заместителями, командованием ВУЗ (факультета). К чтению лекций приказом начальника ВУЗ при необходимости допускаются преподаватели. Лекции читаются руководителями структурных подразделений МО РК, Генерального штаба ВС РК, главнокомандующими видами ВС РК, командующими войсками региональных командований и родами войск. Для чтения отдельных лекций приглашаются ученые и профессора из других учебных заведений, ведущие специалисты из войск, организаций и учреждений.

40. Семинар проводится в виде занятия по наиболее сложным вопросам (темам, разделам) учебной программы, чтобы углубленным образом изучить учебную дисциплину, привить обучающимся навыки самостоятельного поиска и анализа учебной информации, сформировать и развить у них научное мышление, умение активно участвовать в творческой дискуссии, делать правильные выводы, аргументированно излагать и отстаивать свое мнение.

Для качественной подготовки обучающихся к семинарам на кафедре (цикле) разрабатываются задания, которые выдаются им до проведения первых занятий по теме семинара.

41. Групповое упражнение как вид учебного занятия, проводится с целью накопления обучающимися практического опыта в планировании, организации боевых действий, обеспечения их управления войсками (силами).

На групповом упражнении обучающиеся действуют в одной и той же роли, выполняя функции определенного должностного лица. Групповые упражнения проводятся на местности, на картах, на макете местности, в классах управления боем, с применением средств моделирования боя.

42. Групповое занятие как вид учебного занятия, проводится с целью изучения вооружения и военной техники (объектов), специального оборудования или их элементов, организации их применения, эксплуатации и ремонта.

Групповые занятия проводятся на вооружении и военной технике (объектах), в оборудованных классах. Групповое занятие проводится методами рассказа с показом, объяснением, упражнениями, тренировками.

Сноска. Пункт 42 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

43. Лабораторное занятие как один из видов самостоятельной работы обучающихся, проводится под руководством преподавателя в специально оборудованных лабораториях, на лабораторных установках и образцах материальной части вооружения и боевой техники.

Лабораторные занятия обычно посвящены исследованию какого-либо физического явления, устройства, системы. Лабораторные занятия имеют целью углубить и закрепить полученные теоретические знания обучающимися методам экспериментальных и научных исследований, привить навыки научного анализа и обобщения полученных результатов, навыки работы с лабораторным оборудованием, аппаратурой, контрольно-измерительными приборами и вычислительной техникой. После выполнения лабораторной работы обучающиеся представляют отчет и защищают его.

При проведении лабораторных работ допускается разделение учебных групп на подгруппы по 12-15 обучающихся, а для работ с вредными и опасными веществами - на подгруппы по 8-10 обучающихся.

44. Практические занятия проводятся в виде работ обучающихся, нацеленных на выработку практических умений и приобретение навыков в решении задач, выполнении чертежей, производстве расчетов, ведении рабочих карт, разработке и оформлении боевых и служебных документов, практическое овладение иностранными языками, отработку упражнений, приемов и нормативов, определенных уставами, наставлениями и руководствами, освоение вооружения и военной техники (объектов), овладение методами их применения, эксплуатации и ремонта. Главное их содержание составляет практическая работа каждого обучающегося.

В целях качественного и полного выполнения каждым обучающимся установленного объема работ при проведении практических занятий учебные группы делятся на подгруппы по 12-15 обучающихся.

45. Самостоятельная работа обучающихся подразделяется на самостоятельную работу обучающихся под руководством преподавателя и на самостоятельную работу обучающегося.

Самостоятельная работа обучающихся под руководством преподавателя проводится в целях активного приобретения обучающимися новых знаний, закрепления, расширения и углубления полученных знаний, а также для выполнения учебных заданий.

Самостоятельная работа обучающегося организуется факультетом, обеспечивается и контролируется кафедрами (циклами) и проводится в целях подготовки к предстоящим учебным занятиям и обучению методам самостоятельной работы с учебным материалом.

46. Тактико-строевое занятие является первой и необходимой ступенью слаживания подразделений. Сущность его состоит в том, что с личным составом и подразделениями отрабатываются тактические и строевые приемы, способы действий в различных видах боя: сначала по элементам в медленном темпе, затем в целом в пределах установленного нормативами времени. При неудовлетворительной отработке того или иного приема (способа действия) проводятся повторные тренировки до получения положительного результата. Здесь совершенно противопоказаны шаблон, механическое применение освоенных приемов при действиях в новой обстановке и на новой местности.

Основной метод обучения на тактико-строевых занятиях – упражнение (тренировка).

47. Тактическое занятие как основная форма слаживания отделения (расчета), взвода. Сущность его заключается в том, что все учебные вопросы отрабатываются в полном объеме, в комплексе и строгой последовательности, соответствующей развитию боя, в единой тактической обстановке. При необходимости в целях устранения ошибок, допущенных в ходе тактических занятий, отдельные приемы и действия отрабатыватся так же, как и на тактико-строевых занятиях, делаются короткие перерывы (выключения из обстановки).

В ходе тактических занятий командиры получают практические навыки в управлении подразделениями и углубляют знания по организации боя.

Основной метод обучения на тактических занятиях – практическая работа. Для проведения тактического занятия подразделения выводятся с положенным вооружением и техникой.

48. Тактическое (тактико-специальное) учение является высшей и наиболее эффективной формой тактической подготовки частей и подразделений, важнейшим средством повышения их боевой готовности, подготовки к боевым действиям в современном бою. Их основная цель – совершенствование боевого слаживания и полевой выучки войск для умелых и решительных действий при выполнении задач по поражению противника в различных видах боя, проверки боевой готовности.

Обучающиеся исполняют на учениях обязанности командиров подразделений, частей, офицеров штабов и других должностных лиц в соответствии с замыслом учения.

Тактические (тактико-специальные) учения в ВУЗе проводятся по темам, охватывающим несколько видов боя на незнакомой местности в отрыве от расположения ВУЗ.

Руководителями ротных (батарейных) тактических (тактико-специальных) учений с курсантами назначаются начальники факультетов, кафедр, организующих учения, командиры батальонов (дивизионов) курсантов. Руководителем ротных (батарейных) тактических (тактико-специальных) учений с боевой стрельбой является начальник ВУЗа, а заместителями руководителя назначаются заместители начальника ВУЗа, начальники кафедр, организующих учения.

На тактические учения при необходимости привлекатся по решению начальника ВУЗа преподаватели других кафедр и офицеры отделов, служб ВУЗа. С целью обучения курсантов способам и технике выполнения обязанностей командиров и солдат в бою, а также с целью боевого слаживания подразделений проводятся тактико-строевые занятия, которые проводятся на оборудованной в инженерном отношении местности методом тренировок в составе подразделений, как с материальной частью, так и без нее.

49. Командно-штабные военные игры и военные (военно-специальные) игры проводятся как вид учебных занятий.

Организация, периодичность и формы проведения командно-штабных военных игр определяется рабочим учебным планом по согласованию со структурным подразделением, курирующим вопросы военного образования.

Сноска. Пункт 49 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

50. По планам, утвержденным Министром обороны, первым заместителем Министра обороны - начальником Генерального штаба ВС РК, обучающиеся привлекаются на показные учения подразделений, частей и соединений ВС РК, показы вооружения и военной техники, учебные стрельбы и другие мероприятия в соответствии с программами обучения.

51. Профессиональная практика и стажировка обучающихся в ВУЗах осуществляется в порядке, утвержденном в соответствии с подпунктом 11 статьи 5-1 Закона "Об образовании".

В Республиканских школах "Жас Улан" осуществляется профильная практика.

52. Курсовая работа (проект, задача) имеет целью научить обучающихся самостоятельно применять полученные знания для решения конкретных практических задач, привить навыки самостоятельного проектирования, производства расчетов, проведения научных исследований и обоснования принимаемых решений. Курсовая работа (проект, задача) выполняется в часы, отведенные на изучение дисциплины.

Для каждой курсовой работы (проекта, задачи) кафедра разрабатывает задание, в котором определяются наименование темы, основные исходные данные, необходимые для выполнения задания, перечень рекомендуемой литературы и вопросы, подлежащие разработке. Из числа преподавателей назначается руководитель курсовой работы (проекта, задачи). Курсовая работа (проект, задача) содержит пояснительную записку и необходимое количество схем, чертежей, карт, выполненных от руки в одном экземпляре.

Защита курсовой работы (проекта, задачи) обучающимися производится перед специальной комиссией кафедры при непосредственном участии руководителя работы. По результатам зашиты выставляется оценка. При получении неудовлетворительной оценки обучающийся выполняют работу по новой теме или перерабатывают прежнюю в сроки, устанавливаемые начальником ВУЗа (факультета).

53. Дипломная задача предусматривает разработку организационно-методических документов на подготовку и ведение операций (боевых действий), на проведение командно-штабных и тактических (тактико-специальных) учений, штабных тренировок, групповых упражнений. Дипломная задача выполняется магистрантами по темам оперативного искусства, тактики, боевого и видам обеспечения, войсковой мобилизации, а также методики боевой, оперативной и мобилизационной подготовки войск (сил). Оформляется в виде графической части, представляемой на картах (схемах), и пояснительной записки.

54. Для проведения учебного занятия преподавателем разрабатывается план проведения учебного занятия, который при необходимости рассматриватся на заседании кафедры (предметно-цикловой комиссии) и утверждается начальником (заведующим) кафедры (цикла).

55. Для повышения качества подготовки военных специалистов, обеспечения преемственности всех уровней образования и обеспечения мобильности обучающихся, в ВУЗах реализуется единая кредитная технология обучения.

56. Академический период в зависимости от его формы определяется ВУЗом, исходя из общей продолжительности учебного года, который составляет не менее тридцати шести недель.

Академический период определяется академическим календарем и РУП. ВУЗ самостоятельно определяет форму академического периода, включая и комбинированную форму его организации с учетом требований государственного общеобязательного стандарта высшего образования, утвержденного приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 31 октября 2018 года № 604 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17669).

В период промежуточной аттестации проводится экзамен по всем изученным дисциплинам.

Каникулярный отпуск (зимний, летний) предоставляется обучающимся после каждого академического периода. Общая продолжительность каникул в учебном году составлять не менее шести недель, за исключением выпускного курса.

Количество и продолжительность практик (стажировок) устанавливается ВУЗом самостоятельно в соответствии с РУПом.

Сноска. Пункт 56 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

57. Для обеспечения академической мобильности обучающиеся при необходимости изучают отдельные дисциплины в других организациях образования, в том числе и за рубежом, на основании двустороннего договора между ВУЗами, заключенного в установленном законодательством порядке.

58. В ВУЗах используется балльно - рейтинговая система оценки учебных достижений обучающихся по каждому виду учебных занятий.

59. Исключен приказом Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

60. Ежедневное соотношение времени между учебными занятиями под руководством преподавателя и самостоятельной работы обучающихся определяется ВУЗом самостоятельно.

Один академический час применительно ко всем видам учебных занятий, всех видов практик и итоговой аттестации составляет не менее 40 минут.

Сноска. Пункт 60 - в редакции приказа Министра обороны РК от 30.04.2021 № 271 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

61. Привлечение преподавателей, а также обучающихся в период проведения учебных занятий на какие-либо мероприятия не допускается.

3. Порядок организации и проведения
учебно-методической деятельности

62. Центром учебно-методической деятельности ВУЗа является кафедра (цикл).

63. Основными формами и видами учебно-методической деятельности в ВУЗ являются:

учебно-методические (методические) сборы;

заседания учебно-методического (педагогического) совета;

заседания учебно-методической комиссии;

заседания предметно-цикловой комиссии;

заседания кафедры;

учебно-методические занятия: инструкторско-методические занятия, показные занятия, открытые занятия, пробные занятия;

разработка и совершенствование учебно-методических материалов;

изучение и реализация в учебном процессе требований руководящих документов, передового педагогического опыта и опыта боевой подготовки войск.

64. Учебно-методические (методические) сборы являются составной частью профессиональной подготовки офицерского состава ВУЗа и проводятся перед началом или в начале учебного года (академического периода). На сборах вырабатываются единые взгляды по вопросам учебного процесса и учебно-методической деятельности, в том числе на методику проведения наиболее сложных занятий, проводятся инструкторско-методические, показные и другие занятия, даются указания о порядке реализации в учебном процессе новых требований руководящих документов и опыта войск.

65. В ВУЗе создается учебно-методический (педагогический) совет, на факультете учебно-методическая комиссия, а на цикле предметно-цикловая комиссия, которые являются консультативно-совещательными органами по вопросам учебно-методической деятельности.

66. В состав учебно-методического (педагогического) совета входят:

начальник учебного отдела (учебно-методического управления);

начальники факультетов;

начальники (заведующие) кафедр (циклов);

командиры батальонов (дивизионов).

Председателем учебно-методического (педагогического) совета является заместитель начальника ВУЗа курирующий вопросы учебного процесса.

По решению учебно-методического (педагогического) совета в его состав включаются профессора и доценты ВУЗа.

Секретарь учебно-методического (педагогического) совета назначается начальником учебного отдела (учебно-методического управления) из состава учебного отдела (учебно-методического управления).

Решение учебно-методического (педагогического) совета правомочно, если на заседании присутствовало не менее 2/3 его списочного состава, а за принятое решение проголосовало более 50 % присутствующих.

Секретарь учебно-методического (педагогического) совета ведет протоколы заседаний, подшивает их и контролирует исполнение решений.

Заседания учебно-методического (педагогического) совета проводятся не реже одного раза в два месяца.

67. В состав учебно-методической комиссии входят:

заместители начальника факультета;

начальники (заведующие) кафедр факультета;

заместители начальников кафедр;

профессора и доценты факультета;

командиры батальонов (дивизионов) факультета.

Председателем учебно-методической комиссии является начальник факультета.

Секретарь учебно-методической комиссии назначается начальником факультета из состава факультета.

Решение учебно-методической комиссии правомочно, если на заседании присутствовало не менее 2/3 его списочного состава, а за принятое решение проголосовало более 50 % присутствующих.

Секретарь учебно-методической комиссии ведет протоколы заседаний, подшивает их и контролирует исполнение решений.

Заседания учебно-методической комиссии проводятся не реже одного раза в месяц.

68. В состав предметно-цикловой комиссии входят преподаватели цикла.

Председателем предметно-цикловой комиссии является начальник цикла.

Секретарь предметно-цикловой комиссии назначается начальником цикла из состава цикла.

Решение предметно-цикловой комиссии правомочно, если на заседании присутствовало не менее 2/3 его списочного состава, а за принятое решение проголосовало более 50 % присутствующих.

Секретарь предметно-цикловой комиссии ведет протоколы заседаний, подшивает их и контролирует исполнение решений.

Заседания предметно-цикловой комиссии проводятся не реже одного раза в месяц.

69. На заседаниях кафедры обсуждаются все вопросы деятельности кафедры.

Секретарь заседаний кафедры назначается начальником (заведующим) кафедры из состава кафедры.

Решения на заседаниях кафедры принимаются простым большинством голосов.

Протоколы заседаний кафедры с принятыми решениями подписываются начальником кафедры.

Секретарь ведет протоколы заседаний, подшивает их и контролирует исполнение решений.

70. Учебно-методические занятия, за исключением пробных занятий, отражаются в плане учебно-методической и научно-методической деятельности ВУЗа на учебный год.

Инструкторско-методические занятия проводятся по наиболее важным и сложным темам рабочей учебной программы, особенно по занятиям, проводимым двумя и более преподавателями или с привлечением к их проведению командиров подразделений обучающихся, а также инструкторского состава. Инструкторско-методические занятия проводятся в целях отработки методики организации и проведения занятий, освоения наиболее эффективных методических приемов, установления единства в понимании и методике отработки учебных вопросов. Инструкторско-методические занятия проводятся начальником ВУЗа и его заместителями, начальниками факультетов, начальниками (заведующими) кафедр (циклов), старшими преподавателями, командирами батальонов (дивизионов) и рот.

Показные занятия проводятся методистами учебного отдела (учебно-методического управления) и лучшими методистами из состава преподавателей с целью показать образцовую организацию и методику проведения занятий, эффективные методы использования на занятиях лабораторного оборудования, вооружения и военной техники, других элементов учебно-материальной базы. Показные занятия организуются в соответствии с расписанием учебных занятий и на них привлекаются методисты учебного отдела (учебно-методического управления), преподаватели и командиры подразделений обучающихся.

Открытые занятия проводятся в соответствии с расписанием учебных занятий в целях обмена опытом, оказания помощи преподавателям и командирам подразделений обучающихся в организации занятий и методике их проведения, а также в целях контроля учебных занятий.

Пробные занятия проводятся по решению начальника кафедры (цикла) в целях определения подготовленности преподавателя и допуска его к самостоятельному проведению занятий с обучающимися, а также рассмотрения организации и методики проведения занятий по новым темам и вопросам. Пробные занятия проводятся без обучающихся, только перед преподавателями.

71. Показные, открытые и пробные занятия обсуждаются на заседаниях учебно-методического совета, учебно-методической комиссии, предметно-цикловой комиссии или кафедры.

Анализ проведенных учебно-методических занятий и их оценка заносятся в журнал контроля учебных занятий.

72. Для обобщения и распространения передового опыта обучения, повышения педагогического мастерства преподавателей в ВУЗе и на кафедрах (циклах) создаются учебно-методические кабинеты.

4. Порядок организации и осуществления
научно-методической деятельности

73. Научно-методическая деятельность в ВУЗе включает:

проведение научно-методических конференций и семинаров;

разработка и выпуск учебных изданий, учебно-методических комплексов дисциплин;

мониторинг учебных изданий;

привлечение ведущих специалистов в области образования для внедрения инноваций в учебный процесс.

74. Научно-методические конференции и семинары проводятся в ВУЗе, на факультетах и кафедрах (циклах). На них рассматриваются результаты научно-методических исследований по проблемам военного образования, пути дальнейшего совершенствования подготовки военных специалистов, вопросы научной организации труда преподавателей, внедрения инноваций в учебный процесс.

Проводится межвузовские научно-методические конференции и семинары.

Научно-методические конференции вырабатывают рекомендации в целях их внедрения в учебный процесс.

Научно-методические конференции в рамках ВУЗа организуются и проводятся учебным отделом (учебно-методическим управлением) один раз в год, в конце учебного года.

75. Организация работ по подготовке, экспертизе, апробации, изданию и проведению мониторинга учебных изданий и учебно-методических комплексов в ВУЗах осуществляется в порядке, утвержденном в соответствии с подпунктом 8) статьи 5-1 Закона "Об образовании".

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында оқу процесін, оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 31 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 29 ақпанда № 13342 болып тіркелді.

"Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 5-1-бабының 4) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында оқу процесін, оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Білім және ғылым департаментінің бастығы:

1) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркеу үшін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне жолдасын;

2) осы бұйрықтың көшірмесін мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде ресми жариялау үшін мерзімді баспасөз басылымдарына және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесіне жолдасын;

3) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің ресми интернет-ресурсына орналастырсын.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің әскери білім мәселелеріне жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Қорғаныс министрі	И. Тасмағамбетов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Білім және ғылым министрі

____________ А.Б. Сәрінжіпов

2016 жылғы 29 қаңтар

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 31 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында оқу процесін, оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында оқу процесін,

оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – "Білім туралы" Заң) сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында оқу процесін, оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) академиялық кезең – әскери оқу орны (бұдан әрі – ӘОО) белгілейтін үш нысанның біреуіндегі оқыту кезеңі: семестр, триместр, тоқсан;

2) академиялық күнтізбе – оқу жылы бойына демалыс күндерін (каникул мен мерекелерді) көрсете отырып, оқу және бақылау іс-шараларын, практикалар мен тағылымдамаларды өткізу күнтізбесі;

3) академиялық сағат – кесте бойынша оқу сабақтарының барлық түрлерінде (аудиториялық жұмыс) немесе жеке бекітілген график бойынша профессорлық-оқытушылар құрамының (бұдан әрі – оқытушылар) білім алушылармен байланыс жұмысының уақыты;

4) білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бақылау – ӘОО-лар айқындайтын бақылаудың (ағымдағы, межелік және қорытынды) және аттестаттаудың әртүрлі нысандарымен білім алушылардың білім деңгейін тексеру;

5) білім алушылардың оқудағы жетістіктері – білім алушылардың оқу процесінде алатын және жеке тұлғаның қол жеткізген деңгейін көрсететін білімі, дағдылары, машықтары мен құзыреті;

6) біліктілік сипаттамасы – Қазақстан Республикасының қорғаныс саласында және белгілі бір лауазымға сәйкес келетін кәсіптік қызметті тиімді жүзеге асыру үшін қажет білім, дағды мен машықтар;

7) оқу-әдістемелік қызмет – бұл оқу процесін перспективалы дамытуға, оның мазмұнын және әдістемесін жетілдіруге, оқу процесіне инновацияларды енгізуге бағытталған қызмет;

8) түсу емтиханы – ӘОО-ға оқуға түсетін кандидаттардың білімін, машығы мен дағдыларын тексеру және бағалау;

9) жұмыс оқу жоспары (бұдан әрі – ЖОЖ) – білім беру бағдарламасы немесе үлгілік оқу жоспары негізінде ӘОО дербес әзірлейтін оқу құжаты;

10) пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы (силлабус) оқу пәнінің мазмұны мен әдістемелік құрылымын, зерделенетін материалдың мазмұны мен көлемін айқындайды және оқу пәнін зерделеуге бөлінген уақыт бюджетіне сәйкес келеді;

11) кредит – білім алушының және оқытушының оқу жұмысының көлемін өлшеудің сәйкестендірілген бірлігі;

12) кредиттік оқыту технологиясы – меңгерілген оқу материалының көлемін кредиттер түрінде есепке алу негізінде өздігінен білім алу және білімді шығармашылық тұрғыдан меңгеру деңгейін арттыруға бағытталған білім беру технологиясы;

13) мамандық бойынша жұмыс оқу бағдарламасы зерделенетін материалдың ғылыми мазмұнын, көлемін және оқу пәнінің әдістемелік құрылымын, зерделенетін материалдың мазмұны мен көлемін айқындайды және оқу пәндерін зерделеуге бөлінетін уақыт бюджетіне сәйкес келеді. Мамандық бойынша жұмыс оқу бағдарламалары жұмыс оқу жоспары негізінде оқу жылына немесе барлық оқу кезеңіне әзірленеді, жыл сайын ЖОО-ның оқу-әдістемелік кеңесінде қаралады, өзгерістер мен толықтырулар енгізілген кезде қайта басылып шығарылады;

14) оқытушының жетекшілігімен білім алушының өздік жұмысы (бұдан әрі – ОБӨЖ) – ӘОО-ның сабақ кестесіне сәйкес өткізілетін оқытушының жетекшілігімен білім алушының өздік жұмысы;

15) ғылыми-әдістемелік қызмет – бұл пәндерді оқыту әдістемесін, оқу процесін ұйымдастыру мен әдістемелік қамтамасыз етуді, профессорлық-оқытушылар құрамының педагогикалық біліктілігі мен шеберлігін жетілдіруге бағытталған қызмет;

16) оқудағы жетістіктерді бағалаудың балдық-рейтингілік жүйесі – халықаралық практикада қабылданған әріптік жүйеге сәйкес келетін және ұланның, кадеттің, курсанттың, магистрант пен докторанттың (бұдан әрі – білім алушы) рейтингісін белгілеуге мүмкіндік беретін білім деңгейін балмен бағалау жүйесі;

17) оқу процесі – бұл командалық құрамның, оқытушылар құрамының, білім алушылар бөлімшелері командирлерінің, білім алушылардың жоспарлы оқу жұмысының, оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қызметінің жүйесі;

18) тапсырыс беруші – оның мүддесінде маманды даярлау жүзеге асырылатын Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің (бұдан әрі – ҚР ҚМ), Бас штабының және Қарулы Күштерінің (бұдан әрі – ҚР ҚК) құрылымдық бөлімшесі;

19) транскрипт – білімді бағалаудың балдық-рейтингілік әріптік жүйесі бойынша кредиттерді және бағаларды көрсете отырып, оқытудың тиісті кезеңінде өткен пәндердің тізбесін қамтитын құжат;

20) үлгілік оқу жоспары – жоғары әскери, арнайы оқу орындарында іске асырылатын білім беру бағдарламалары бойынша мамандықтар мен біліктіліктер тізбесі және міндетті құрамдас оқу пәндерінің тізбесі, жоғары оқу орны құрамдасының ең аз көлемі және олардың еңбек қажеттілігі айқындалатын тиісті деңгейдегі мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде әзірленетін оқу жоспары;

21) үлгілік оқу бағдарламасы – зерделенетін материалдың мазмұнын, көлемін және ұсынылатын әдебиетті айқындайтын мамандықтың үлгілік оқу жоспары (жоғары оқу орнынан кейінгі білімді қоспағанда) пәнінің оқу бағдарламасы.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Оқу процесін бақылау ӘОО бастығының нұсқауы бойынша ұйымдастырылады және оқу процесінің сапасын бақылау жоспары бойынша және кешенді тексерулер жоспары бойынша ӘОО басшылық құрамы, оқу бөлімінің (оқу-әдістемелік басқарманың) офицерлері, комиссиялар жүзеге асырады.

Білім алушылардың оқу сабақтарын, практикаларын, тағылымдамаларын және өзіндік жұмысын бақылау жоспарлы және кенеттен болып табылады.

Білім алушылар бөлімшесінің әрбір оқытушысы және командирі академиялық кезеңде кемінде бір рет тексерілді.

Тексерілген оқу сабақтарының толық талдауы және олардың бағалары оқу сабақтарын бақылау журналында көрсетіледі және білім алушылардың оқытушыларына, бөлімшелерінің командирлеріне тексеру күні жеткізіледі.

Оқу процесін бақылау нәтижелері оқу-әдістемелік кеңестің отырыстарында қаралады.

4. Білім алушылардың батальондағы (дивизиондағы) оқу үдерісі барысын зерделеу мақсатында кафедрада (циклде), факультетте, оқу орталығында (полигонда) кешенді тексеру жүргізіледі. Оқу орталығында (полигонда), кафедрада (циклде) кешенді тексеру жылына бір реттен сиретпей жүргізіледі. Факультетте, батальонда (дивизионда) білім алушыларды кешенді тексеру 3 жылда бір реттен сиретпей жүргізіледі. Кешенді тексеруді ӘОО бастығының бұйрығымен тағайындалған комиссия жүргізеді.

Кешенді тексерулер нәтижелері ӘОО әкімшілік кеңесінде талқыланады және ӘОО бастығының бұйрығында жарияланады. Кешенді тексерулер талдауы оны өткізгеннен кейін бір ай ішінде әскери білім мәселелеріне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшеге ұсынылады.

Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қорғаныс министрінің 18.03.2019 № 172 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Оқу процесін ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібі

5. Оқу процесі ӘОО-лар қызметінің негізгі түрі болып табылады және оқу сабақтарының барлық түрлерін, білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылауды, аралық және қорытынды аттестаттауды жоспарлауды, ұйымдастыруды және өткізуді қамтиды.

6. ӘОО-дағы оқу процесін ұйымдастыру оның барлық элементтерін толық және тиімді жүргізуді және белгіленген мерзімдерде белгілі бір мамандықтың және тиісті біліктіліктің жоғары білікті мамандарын даярлау жөніндегі міндеттерді сапалы орындауды қамтамасыз етеді.

7. ӘОО-да оқу процесін жоспарлау лауазымды адамдар орындайтын білім алушыларды оқыту бойынша барлық бөлімшелердің келісілген қызметін регламенттейтін құжаттарды әзірлеу жөніндегі іс-шаралар кешенін қамтиды.

8. Оқу процесін жоспарлауды ӘОО штабымен, факультеттермен (батальондармен, дивизиондармен), кафедралармен (циклдермен) бірлесіп, оқу жылына арналған ӘОО негізгі іс-шараларының күнтізбелік жоспары негізінде басшылық құжаттармен айқындалған міндеттерге сүйене отырып, оқу-материалдық базаның көлемін, ӘОО-ның орналасу ерекшеліктерін және оны ұйымдастыруға ықпал ететін басқа да жағдайларды ескере отырып, оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) жүзеге асырады.

Оқу процесін жоспарлау оқу жылы басталғанға дейін екі аптадан кешіктірмей аяқталуға тиіс.

9. Оқу процесінің ұйымдастырушысы мен жетекшісі оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін ӘОО бастығының орынбасары болып табылады.

10. Үлгілік оқу жоспары "Білім туралы" Заңның 5-1-бабының

6) тармақшасына сәйкес бекітілген тәртіпте әзірленеді.

11. Үлгілік оқу бағдарламасы "Білім туралы" Заңның 5-1-бабының 7) тармақшасына сәйкес бекітілген тәртіпте әзірленеді.

12. әскери білім мәселелеріне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімше жыл сайын 1 наурызға дейін ӘОО-ларға Қорғаныс министрі бекіткен мамандықтарға және тиісті біліктіліктерге қабылдау жоспарын ұсынады.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 18.03.2019 № 172 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Тапсырыс берушілер әрбір мамандыққа және тиісті біліктілікке біліктілік сипаттамаларын әзірлейді, бекітеді және ӘОО-ға жолдайды.

Сипаттамалар адамның барлық құқықтары мен бостандығының сақталуын ескере отырып әзірленеді.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Жұмыс оқу жоспарын ӘОО әрбір мамандыққа және тиісті біліктілікке барлық оқу кезеңіне әзірлейді және ӘОО-ның бастығы 15 маусымға дейін бекітеді.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Әрбір пәннің көлемі бүтін кредиттер санын құрайды.

Әрбір оқу пәні, дене тәрбиесін, тілдерді қоспағанда, бір қайталанбайтын атаудан тұрады.

Бір модульдің көлемін ӘОО дербес айқындайды және екі және одан да көп оқу пәндерін қамтиды немесе бір және одан да көп пәндер басқа да оқу жұмысының түрлерімен үйлесімділікте болады.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Кафедралар (циклдер) бойынша ӘОО оқытушыларының оқу жылына арналған оқу жүктемесінің көлемін есептеуді оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) жүргізеді және ол оқу жұмысының түрлері бойынша бір кредитке және/немесе кредиттерде академиялық сағат санының арақатынасын ескере отырып, академиялық сағатпен жүзеге асырылады.

Оқытушылардың оқу жүктемесінің көлемін есептеген кезде бір кредит 30 академиялық сағатқа тең болатынына сүйенеді.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17. Жыл сайын ӘОО оқу жұмысының көлемі оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің отырысында қаралады және оның шешімі негізінде ӘОО бастығы 15 маусымға дейін бекітеді.

Жылдық оқу жүктемесі ӘОО-ның ерекшелігіне, функционалдық міндеттерінің көлеміне, қоғамдық жүктемеге және қосымша жұмыстарды орындауға байланысты оқытушының әрбір лауазымы үшін жеке айқындалады.

Оқу уақытының бекітілген жылдық бюджеті негізінде оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) оны орындау үшін оқытушылардың қажетті санын айқындайды.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18. Оқытушылардың жылдық оқу жүктемесіне және кафедраның (циклдің) сандық құрамына сәйкес кафедра (цикл) бастығы (меңгерушісі) кафедраның (циклдің) оқытушылары арасында оқу жүктемесін бөлу есебін және оқу жылына арналған кафедра (цикл) оқытушыларын факультеттер, академиялық ағымдар (курстар), взводтар, оқу топтары мен шағын топтар бойынша бекіту жоспарын жасайды, оларды факультет бастығы (оқу бөлімінің бастығы) бекітеді.

ӘОО бастығы бір оқу жылынан аспайтын мерзімге олардың оқу жүктемесінің көлеміне байланысты штат санын және штаттық-лауазымдық жалақылар қорын арттырмай, оқытушылардың лауазымдарын кафедралар (циклдер) бойынша қайта бөледі.

19. Жұмыс оқу бағдарламасын (силлабус) білім беру бағдарламаларының барлық пәндері бойынша оқу жылына кафедра (цикл) әзірлейді және 30 маусымға дейін ӘОО бастығының оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін орынбасары бекітеді.

Жұмыс оқу бағдарламаларының (силлабустардың) әзірлеу және бекіту нысанын, құрылымын, тәртібін ӘОО дербес айқындайды.

Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

20. Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін орта білім беру ұйымдарын қоспағанда, осы пән бойынша сабақтарды өткізетін кафедраның (циклдің) оқытушысы (оқытушылар ұжымы) әзірлейді, кафедраның (циклдің, факультеттің) отырысында қаралады және ӘОО бастығының оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін орынбасары хаттамалық шешіммен 30 маусымға дейін бекітеді. Кафедрада (циклде, факультетте) электрондық жеткізгіштерде болады.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. ӘОО оқу процесінің академиялық күнтізбесі факультеттер (батальондар, дивизиондар бойынша), мамандықтар мен тиісті біліктіліктер, академиялық ағымдар (курстар), академиялық кезеңдер мен айлар бойынша, сондай-ақ оқу жылына арналған оқу процесінің барлық негізгі іс-шаралары бойынша күнтізбелік уақыт есебін қамтиды және жұмыстық оқу жоспары негізінде әзірленеді.

Академиялық күнтізбені оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) әзірлейді және ӘОО бастығының оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін орынбасары 15 тамызға дейін бекітеді.

Академиялық күнтізбеде факультеттер (батальондар, дивизиондар), академиялық ағымдар (курстар) бойынша, ал қажет болған кезде взводтар, топтар, шағын топтар бойынша оқу сабақтарының күндері, каникулдық демалыстар, оқу-жаттығу орталығына (полигонға) шығулар, оқу-жаттығулар, оқ атулар, машиналарды жүргізу, курстық жобалау, бақылау сабақтарын орындау, аралық және қорытынды аттестаттау, әскери тағылымдама мен практикалар, нарядтар көрсетіледі.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

22. ӘОО бастығының жаңа оқу жылына әзірлігі туралы әскери білім мәселелеріне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшенің бастығына баяндауы ӘОО-ның оқу жылына арналған Академиялық күнтізбесіне сәйкес жаңа оқу жылының басталуынан екі апта бұрын жүргізіледі.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23. ӘОО бастығының оқу процесін ұйымдастыруға шешімі ӘОО негізгі іс-шараларының оқу жылына арналған жоспар-күнтізбесі түрінде графикалық түрде ресімделеді.

ӘОО негізгі іс-шараларының оқу жылына арналған күнтізбелік жоспарын ӘОО штабы факультеттермен, кафедралармен (циклдермен), бөлімдермен, қызметтермен және басқа да бөлімшелермен бірлесіп әзірлейді, әскери білім мәселелеріне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшенің бастығымен келісіледі және оқу жылы басталғанға дейін екі апта бұрын ӘОО бастығы бекітеді.

Ескерту. 23-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қорғаныс министрінің 18.03.2019 № 172 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

24. ӘОО негізгі іс-шараларының бір айға арналған күнтізбелік жоспары ӘОО негізгі іс-шараларының оқу жылына арналған күнтізбелік, жоспарына басқа да іс-шараларға сүйене отырып жасалады және оқу сабақтарының кестесімен байланыстырылады.

ӘОО негізгі іс-шараларының келесі айға арналған күнтізбелік жоспарын ай басталғанға дейін, 5 жұмыс күннен кешіктірмей ӘОО бастығы бекітеді, факультеттер, кафедралар (циклдер), бөлімдер, қызметтер бастықтарына және оқу бөлімшелерінің командирлеріне олардың жұмысын жоспарлау үшін жеткізіледі. ӘОО негізгі іс-шараларының бір айға арналған күнтізбелік жоспарының бір данасы әскери білім мәселелеріне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшеге ұсынылады.

Ескерту. 24-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қорғаныс министрінің 18.03.2019 № 172 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

25. Оқу жылына арналған оқытушының (оқу бөлімшесі командирінің) жеке жұмыс жоспары оқу жылы басталғанға дейін екі апта бұрын бекітіледі:

1) кафедра бастығының (меңгерушісінің) – ӘОО оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін орынбасары (факультет бастығы);

2) цикл бастығының – оқу бөлімінің бастығы;

3) кафедра бастығы орынбасарының, профессордың, доценттің, аға оқытушы мен оқытушының – кафедра (цикл) бастығы (меңгерушісі).

Жоспарланған жұмыстардың барлық түрлерін орындауды есепке алу сабақ кестесінде көрсетілген және оқу сабақтарын есепке алу журналдарында белгіленген нақты өткізілген сабақтар, сондай-ақ орындалған оқу-әдістемелік, ғылыми-әдістемелік қызмет пен басқа да жұмыс түрлері негізінде жүргізіледі. Оқытушылардың жеке жоспарларын орындау бойынша қорытындыны оларды бекіткен бастықтар жасайды және "Қорытынды" деген бөлімде олардың қол қоюымен бекітіледі.

Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

26. Курсанттардың (кадеттердің) бөлімшелерін құру бірінші курста оқу басталар алдында жүргізіледі. Білім алушыларды мамандық пен тиісті біліктілік бойынша бөлуді қабылдау комиссиясының жұмысы аяқталғаннан кейін жүргізіледі. Курстардың, роталардың (батареялардың), взводтардың, оқу топтары мен шағын топтардың құрамы ӘОО бастығының бұйрығымен белгіленеді.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Оқу сабақтарын есепке алу журналы білім алушылардың әрбір взводына, оқу тобына, кіші тобына жүргізіледі. Онда сабақтар кестесіне сәйкес оқытушының (бөлімшелер командирлерінің) жетекшілігімен өткізілетін барлық оқу сабақтары, білім алушылардың өзіндік жұмысы мен олардың қатысуы есепке алынады, білім алушылардың алған барлық бағалары қойылады.

Журналдың бөлек бағанында журналдың жүргізілуін тексеретін лауазымды адамдардың белгісі мен нұсқаулары жазылады.

Журналға өткізілген сабақтар туралы жазбаларды сабақтарды өткізген оқытушылар (оқу бөлімшелерінің командирлері) жасайды.

Сабақ уақытында журналдар взводтарда, оқу топтарында, кіші топтарда, қалған уақытта – факультеттерде (батальонда, дивизионда) болады. Оларды осы мақсат үшін арнайы тағайындалған білім алушылар сабақ алдында алады және сабақтан кейін тапсырады. Журналдар білім алушының барлық оқу мерзіміне сақталады.

28. Оқу сабақтарының кестесін оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) факультеттермен (батальондармен, дивизиондармен, циклдермен) бірлесіп академиялық кезеңге жасайды, оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін ӘОО бастығының орынбасары бекітеді және факультеттерге (батальондарға, дивизиондарға, циклдерге) сабақтар басталғанға дейін 10 күн бұрын кешіктірмей жеткізіледі. Оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін ӘОО бастығы орынбасарының шешімі бойынша академиялық кезең ішіндегі оқу сабақтарының кестесіне өзгерістер енгізуге рұқсат беріледі. ӘОО-да білім алушыларды даярлау оқу-жаттығуларды, жауынгерлік машиналарды жүргізу мен оқ атуларды, ұшуларды, секірулер жасауды қамтитын бір айға арналған кестені жасауға рұқсат етіледі.

Кестеде академиялық ағымдар (курстар), взводтар, оқу топтары, кіші топтар, пәндер, оларды өткізу уақыты мен орны, сабақтарды өткізетін оқытушылардың тектері көрсетіледі.

Сабақтар кестесін жасау үшін бастапқы құжаттар жұмыстық оқу жоспарлары, мамандықтардың және тиісті біліктіліктердің құрылымдық-логикалық схемалары (желілік графиктері), оқу жылына және бір айға арналған ӘОО негізгі іс-шараларының күнтізбелік жоспары, ӘОО оқу процесінің академиялық күнтізбесі және кафедраның (циклдің) оқытушыларын факультеттер, академиялық ағымдар (курстар), взводтар, оқу топтары мен кіші топтар бойынша бекіту жоспары болып табылады.

29. Емтихандар кестесін оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) факультеттермен (батальондармен, дивизиондармен, циклдермен) бірлесіп жасайды, ӘОО бастығы бекітеді және ол оқытушыларға, білім алушыларға аралық аттестаттауға дейін екі апта бұрын кешіктірмей жеткізіледі.

Мемлекеттік емтихан комиссиялары отырыстарының кестесін және мемлекеттік аттестаттау комиссиясы жұмысының кестесін оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) жасайды, ӘОО бастығы бекітеді және ол оқытушылар мен білім алушыларға мемлекеттік емтихандар және мемлекеттік аттестаттау комиссиясының жұмысы басталғанға дейін екі апта бұрын кешіктірмей жеткізіледі.

Сабақтар және емтихандар кестесі оқу корпусында арнайы бөлінген орындарға ілінеді.

Сабақтар және емтихандар кестесінен үзінді көшірмелер факультеттерге (батальондарға, дивизиондарға, циклдерге) беріледі.

30. ӘОО-ға қабылданған әрбір білім алушыға транскрипт ресімделеді. Ашық баспасөзде жариялауға жатпайтын әскери пәндердің атаулары транскриптте шартты белгілермен ауыстырылады.

Білім алушыны басқа ӘОО-ға ауыстыру кезінде, сондай-ақ ӘОО-дан оқудан шығарған кезде ӘОО-ның бастығы қол қойған және мөр басылған транскрипт немесе академиялық анықтама беріледі.

Білім алушыны басқа ӘОО-ға ауыстыру кезінде немесе оқуда қайта қалпына келтірген кезде транскрипт ресімделеді.

Транскриптке міндетті түрде білім алушы зерделеген барлық оқу пәндері және (немесе) модульдер, сондай-ақ білім алушының аралық және қорытынды аттестациялау кезеңінде, курстық, дипломдық жұмысты (жобаны, тапсырманы), диссертацияны (жобаны), практиканы және тағылымдаманы қорғаған кездегі барлық алған бағалары жазылады.

Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

31. Оқу процесін әскери техникамен қамтамасыз ету үшін ӘОО бөлімдері мен қызметтері оқу бөлімімен (оқу-әдістемелік басқармамен) бірлесіп, бір жылға арналған (айлар бойынша) лимит шегінде әскери техника мен моторесурстарға қажеттіліктің есебін жасайды. Есеп оқу бағдарламаларында көзделген оқу сабақтарын қажетті қамтамасыз етуге сүйене отырып жүргізіледі.

Оқу сабақтарын әскери техникамен қамтамасыз етуді есеп-өтінімдер бойынша ӘОО техникалық бөлімі жүзеге асырады, олар ай сайын оқу бөлімімен (оқу-әдістемелік басқармамен) бірлесіп жасалады және сабақ қарсаңында әр күнге нақтыланады. Қару-жарақ, әскери техника және сабақтарды қамтамасыз ететін жеке құрам есеп-өтінімде белгіленген уақытта сабақ жетекшісінің қарамағына кіреді және сабақ аяқталғаннан кейін оның бағынысынан шығады.

Сабақтарды қамтамасыз ететін жеке құрам мен әскери техника машиналардың белгіленген жерге уақтылы келуіне және бұл ретте қауіпсіздік шараларының сақталуына жауап беретін жетекшісінің командасы бойынша сабақ орнына келеді және паркке қайтады.

Оқу сабақтарын байланыс құралдарымен, оқ-дәрілермен, жарылғыш заттармен, елестету құралдарымен қамтамасыз етуді оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) арқылы берілетін кафедралардың (циклдердің) өтінімдері бойынша ӘОО тиісті бөлімдері мен қызметтері, ал бөлімшелердегі қарумен және оқ-дәрілермен – бөлімше командирлері жүзеге асырады.

32. Білім беру сапасын бағалау бөлімі (мониторингтеу) (оқу-әдістемелік басқарма) аралық және қорытынды аттестаттаулардың қорытындылары бойынша оқу процесіне талдау жасайды, ол есеп берулерде көрсетіледі. Есеп берулер әскери білім мәселелеріне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшеге ұсынылады.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

33. Оқу бөлімінде (оқу-әдістемелік басқармасында) оқу процесін жоспарлау және есепке алу бойынша мынадай құжаттар әзірленеді және жүргізіледі:

1) жұмыс оқу жоспарлары;

2) кафедралар (циклдер, факультеттер) бойынша оқу жылына ӘОО оқу жұмысы көлемінің есебі;

3) ӘОО оқу процесінің академиялық күнтізбесі;

4) оқу сабақтарының кестесі;

5) ӘОО бітіргендерді есепке алу және дипломдар беруді тіркеу журналы;

6) жұмыс оқу бағдарламасын әзірлеу және бекіту нысаны, құрылымы, тәртібі туралы әдістемелік ұсынымдар;

7) белгіленген үлгідегі берілетін анықтамаларды тіркеу журналы.

Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

33-1. Білім беру сапасын бағалау бөлімінде (мониторингтеу) (оқу-әдістемелік басқармада) оқу процесін жоспарлау және есепке алу бойынша мынадай құжаттар әзірленеді және жүргізіледі:

1) емтихандар кестесі;

2) білім алушылардың оқу жетістіктері бағаларының балдық-рейтингілік жүйесі туралы әдістемелік ұсынымдар;

3) мамандықтар бойынша жұмыс оқу бағдарламаларының жинағы;

4) оқу жылына кешенді тексерістер жоспары;

5) бір айға оқу процесінің сапасын бақылау жоспары;

6) пәндер бойынша ағымдағы үлгерімдер мен бағалар ведомостары, транскрипті;

7) семестр (оқу жылы) қорытындысы бойынша білім алушылардың жеке рейтингтері, жиынтық ведомостары;

8) ӘОО қолбасшылығы, кафедра бастықтары, батальон командирлері өткізетін оқу сабақтарын бақылау журналы;

9) білім алушылардың аралық және қорытынды аттестаттау нәтижелерінің талдауы;

10) мемлекеттік аттестаттау комиссиясы (бұдан әрі – МАК) жұмысы бойынша материалдар және МАК жұмысы туралы есеп берулер;

11) кешенді тексерістер нәтижелері туралы есеп берулер;

12) МАК кестесі.

Ескерту. Қағида 33-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

33-2. Әдістемелік бөлімде (оқу-әдістемелік басқармада) оқу процесін жоспарлау және есепке алу бойынша мынадай құжаттар әзірленеді және жүргізіледі:

1) оқу-әдістемелік кабинеттегі қызметті ұйымдастыру туралы әдістемелік ұсынымдар;

2) оқу жылына ӘОО оқу-әдістемелік қызметінің жоспары және есептік материалдар;

3) оқу жылына ӘОО оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңесі отырыстарының жоспары және хаттамалары;

Оқу-әдістемелік басқарма сонымен қатар оқу-тәрбие процесін жоспарлау және ұйымдастыру үшін өзге де қажетті құжаттарды әзірлейді.

Ескерту. Қағида 33-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

34. Факультетте факультеттің оқу процесін жоспарлау және есепке алу бойынша мынадай құжаттар әзірленеді және жүргізіледі:

1) факультеттің мамандықтары және тиісті біліктіліктері бойынша жұмыс оқу жоспарлары мен жұмыс оқу бағдарламалары;

2) бір айға және оқу жылына арналған факультет жұмысының жоспары;

3) оқу жылына арналған факультеттің оқу-әдістемелік комиссиясы отырыстарының жоспары және хаттамалары;

4) практикалар, тағылымдамалар бағдарламалары мен есеп берулер;

5) оқу жылына арналған факультеттің ғылыми жұмысының жоспары;

6) оқу сабақтарын бақылау журналы;

7) қажет болған кезде факультеттің мамандықтары және тиісті біліктіліктері бойынша даярлаудың құрылымдық-логикалық схемалары.

Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

35. Кафедрада (циклде) оқу процесін жоспарлау және есепке алу бойынша мынадай құжаттар әзірленеді және жүргізіледі:

1) кафедраның (циклдің) пәндері бойынша жұмыс оқу бағдарламалары;

2) оқу жылына кафедра оқытушыларының арасында оқу жүктемесін бөлу есебі;

3) оқу жылына арналған кафедра оқытушыларын академиялық ағымдарға (курстарға), взводтарға, оқу топтары мен шағын топтарға бекіту жоспары;

4) мамандықтары және тиісті біліктіліктері бойынша даярлаудың құрылымдық-логикалық схемалары (шығаратын кафедраларда);

5) бір айға және оқу жылына арналған кафедраның жұмыс жоспары;

6) оқу жылына арналған оқытушылардың жеке жұмыс жоспарлары және олар бойынша есептік материалдар;

7) кафедра пәндерінің оқу-әдістемелік кешендері электрондық жеткізгіштерде;

8) кафедра (пәндік-циклдік комиссиялар) отырысының жоспарлары және хаттамалары;

9) тренажерларды (олар бар болған кезде) жүктеу графигі;

10) кафедраның оқу пәндерін бақылау журналы;

11) практикалар, тағылымдамалар бағдарламалары мен есеп берулер (практика жоспарланатын кафедраларда);

12) кафедрадағы оқу сабақтарына өзара қатысу журналы;

13) кафедрадағы оқу сабақтарын өзара алмастыру журналы.

Ескерту. 35-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

36. ӘОО штабы ӘОО-ның оқу процесін жоспарлау және есепке алу жөніндегі қажетті құжаттарды әзірлейді және жүргізеді.

37. ӘОО-ны материалдық-техникалық қамтамасыз етуге жауапты бөлімше оқу-материалдық базаны дамыту мен жетілдірудің перспективалық (бюджеттік жоспарлаумен қатар үшжылдық) және жылдық (күнтізбелік жылға арналған) жоспарларын және есеп берулерді әзірлейді және жүргізеді.

Ескерту. 37-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

38. Оқу сабақтарының негізгі түрлері: дәрістер, семинарлар, топтық жаттығулар мен сабақтар, зертханалық және практикалық сабақтар, оқытушының жетекшілігімен білім алушылардың өздік жұмысы, тактикалық-саптық сабақтар, тактикалық сабақтар, тактикалық (тактикалық-арнайы) оқу-жаттығулар, командалық-штабтық әскери ойындар, әскери (әскери-арнайы) ойындар, тағылымдамалар мен практикалар, курстық және дипломдық жұмыстарды (жобаларды, тапсырмаларды), докторлық және магистрлік диссертацияларды (жобаларды) орындау, бақылау жұмыстары, консультациялар болып табылады.

Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

39. Дәріс кеңейтілген теориялық хабарлама, оларды ғылыми талдаумен, жинақтаумен, дәлелдеумен, қорытындылаумен және қорытындысымен белгілі бір тақырып бойынша өзара байланысты бірқатар мәселелерді мазмұндау түрінде өткізіледі.

Дәрістер оқу сабақтарының маңызды түрлерінің бірі болып табылады және білім алушыларды теориялық дайындаудың негізін құрайды.

Дәрістерді аға оқытушылар, доценттер, профессорлар, кафедра (цикл) бастықтары (меңгерушілері) және олардың орынбасарлары, ӘОО (факультет) қолбасшылығы оқиды. Дәрістерді оқуға оқытушылар қажет болған кезде ӘОО бастығының бұйрығымен жіберіледі. Дәрістерді ҚР ҚМ, ҚР ҚК Бас штабы құрылымдық бөлімшелерінің басшылары, ҚР ҚК түрлерінің бас қолбасшылары, өңірлік қолбасшылықтар әскерлері мен әскер тектерінің қолбасшылары оқиды. Жекелеген дәрістерді оқу үшін басқа оқу орындарынан ғалымдар мен профессорлар, әскерлерден, ұйымдар мен мекемелерден жетекші мамандар шақырылады.

40. Семинар оқу пәнін тереңдетілген түрде зерделеу, білім алушыларға өз бетімен іздену және оқу ақпаратын талдау дағдыларын дарыту, оларда ғылыми ойлау қабілетін, шығармашылық пікірталасқа белсенді қатыса білуді, дұрыс қорытынды жасай білуді, өз пікірін негізді мазмұндай және қорғай білуді қалыптастыру және дамыту үшін оқу бағдарламасының анағұрлым күрделі мәселелері (тақырыптары, бөлімдері) бойынша сабақ түрінде өткізіледі.

Білім алушылардың семинарларға сапалы дайындалуы үшін кафедрада (циклде) семинардың тақырыбы бойынша бірінші сабақтар өткізілгенге дейін оларға берілетін тапсырмалар әзірленеді.

41. Топтық жаттығу оқу сабағының түрі ретінде білім алушылардың жауынгерлік іс-қимылдарды жоспарлаудағы, ұйымдастырудағы, әскерлерді (күштерді) басқаруды қамтамасыз етудегі практикалық тәжірибені жинақтауы мақсатында өткізіледі.

Топтық жаттығуда білім алушылар белгілі бір лауазымды адамның функцияларын атқара отырып, сол бір рөлде іс-қимыл етеді. Топтық жаттығулар жергілікті жерде, карталарда, жергілікті жердің макетінде, ұрысты модельдеу құралдарын қолдана отырып, ұрысты басқару сыныптарында өткізіледі.

42. Топтық сабақ оқу сабағының түрі ретінде қару-жарақ пен әскери техниканы (объектілерді), арнайы жабдықты немесе олардың элементтерін зерделеу, оларды қолдануды, пайдалану мен жөндеуді ұйымдастыру мақсатында өткізіледі.

Топтық сабақтар қару-жарақ пен әскери техникада (объектілерде), жабдықталған сыныптарда өткізіледі. Топтық сабақ көрсетумен, түсіндірумен, жаттығулармен, жаттықтырулармен әңгімелесу әдістерімен өткізіледі.

Ескерту. 42-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

43. Зертханалық сабақ білім алушылардың өзіндік жұмысы түрлерінің бірі ретінде оқытушының жетекшілігімен арнайы жабдықталған зертханаларда, зертханалық қондырғыларда және қару-жарақ пен жауынгерлік техниканың материалдық бөлігінің үлгілерінде өткізіледі.

Зертханалық сабақтар, әдетте, қандай да бір физикалық құбылысты, құрылымды, жүйені зерттеуге арналады. Зертханалық сабақтардың білім алушылардың эксперименттік және ғылыми зерттеулер әдістерінде алған теориялық білімдерін тереңдету және бекіту, алған нәтижелерді ғылыми талдау және жинақтау дағдыларын, зертханалық жабдықпен, аппаратурамен, бақылау-өлшеу аспаптарымен және есептеу техникасымен жұмыс істеу дағдыларын дарыту мақсаты бар. Зертханалық жұмысты орындағаннан кейін білім алушылар есеп беруді ұсынады және оны қорғайды.

Зертханалық жұмыстарды жүргізу кезінде оқу топтарын 12-15 білім алушыдан тұратын кіші топтарға, ал зиянды және қауіпті заттармен жұмыс істеу үшін – 8-10 білім алушыдан тұратын кіші топтарға бөлуге жол беріледі.

44. Практикалық сабақтар практикалық дағдыларды пысықтауға және міндеттерді шешуде, сызбаларды орындауда, есептерді жүргізуде, жұмыс карталарын жүргізуде, жауынгерлік және қызметтік құжаттарды әзірлеуде және ресімдеуде машықтарды иемденуге, шетел тілдерін іс жүзінде меңгеруге, жарғылармен, тәлімдемелермен және басшылықтармен айқындалған жаттығуларды, тәсілдер мен нормативтерді пысықтауға, қару-жарақ пен әскери техниканы (объектілерді) меңгеруге, оларды қолдану, пайдалану және жөндеу әдістерін меңгеруге бағытталған білім алушылардың жұмыстары түрінде өткізіледі. Олардың негізгі мазмұны әрбір білім алушының практикалық жұмысын қамтиды.

Практикалық сабақтарды өткізу кезінде әрбір білім алушының жұмыстардың белгіленген көлемін сапалы және толық орындауы мақсатында оқу топтары 12-15 білім алушыдан тұратын кіші топтарға бөлінеді.

45. Білім алушылардың өзіндік жұмысы оқытушының жетекшілігімен жүргізілетін білім алушылардың өзіндік жұмысы және білім алушының өзіндік жұмысы болып бөлінеді.

Оқытушының жетекшілігімен жүргізілетін білім алушылардың өзіндік жұмысы білім алушылардың жаңа білімдерін белсенді түрде алуы, алған білімдерін бекіту, кеңейту және тереңдету мақсатында, сондай-ақ оқу тапсырмаларын орындау үшін жүргізіледі.

Білім алушының өзіндік жұмысын факультет ұйымдастырады, кафедралар (циклдер) қамтамасыз етеді және бақылайды және алда болатын оқу сабақтарына және оқу материалымен өзіндік жұмысты жүргізу әдістеріне оқытып-үйретуге дайындалу мақсатында жүргізіледі.

46. Тактикалық-саптық сабақ бөлімшелерді үйлестірудің бірінші және қажетті кезеңі болып табылады. Оның мәнісі жеке құрамның және бөлімшелердің ұрыстың әралуан түрлерінде іс-қимылдар тәсілдерін: бастапқыда элементтер бойынша баяу қарқынмен, содан кейін жалпы нормативтермен белгіленген уақыт шегінде тактикалық және саптық тәсілдерді пысықтау болып табылады. Сол немесе өзге де тәсілді (іс-қимыл тәсілін) қанағаттанарлықсыз пысықтау кезінде оң нәтиже алғанға дейін жаттықтырулар қайта өткізіледі. Мұнда жаңа жағдайда және жаңа жергілікті жерде іс-қимыл жасау кезінде бір сарындылыққа, меңгерілген тәсілдерді біржақты қолдануға жол берілмейді.

Тактикалық-саптық сабақтардағы негізгі оқыту әдісі – жаттығу (жаттықтыру).

47. Тактикалық сабақ – бөлімшені (есептопты), взводты шоғырландырудың негізгі нысаны ретінде. Оның мәнісі барлық оқу мәселелерін толық көлемде, кешенде және ұрыстың дамуына сәйкес келетін қатаң реттілікпен, бірыңғай тактикалық жағдайда пысықтау болып табылады. Қажет болған кезде тактикалық сабақтар барысында жол берілген қателерді жою мақсатында жекелеген тәсілдер мен іс-қимылдар тактикалық-саптық сабақтардағыдай пысықталады, қысқа үзілістер (жағдайдан шығу) жасалады.

Тактикалық сабақтар барысында командирлер бөлімшелерді басқаруда практикалық машықтарды иемденеді және ұрысты ұйымдастыру жөніндегі білімдерін тереңдетеді.

Тактикалық сабақтардағы негізгі оқыту әдісі – практикалық жұмыс. Тактикалық сабақты өткізу үшін бөлімшелер тиесілі қару-жарақпен және техникамен шығарылады.

48. Тактикалық (арнайы-тактикалық) оқу-жаттығу бөлімдер мен бөлімшелерді тактикалық даярлаудың жоғарғы және анағұрлым тиімді нысаны, олардың жауынгерлік әзірлігін арттырудың, қазіргі заманғы ұрыстағы жауынгерлік іс-қимылдарға даярлаудың маңызды құралы болып табылады. Олардың негізгі мақсаты – ұрыстың әр алуан түрлерінде қарсыласқа тойтарыс беру жөніндегі міндеттерді орындау, жауынгерлік әзірлікті тексеру кезінде шебер және батыл әрекет ету үшін әскерлерді жауынгерлік шоғырландыру және олардың далалық машығын жетілдіру.

Білім алушылар оқу-жаттығуларда оқу-жаттығудың ниетіне сәйкес бөлімшелер, бөлімдер командирлерінің, штабтар офицерлерінің және басқа да лауазымды адамдардың міндеттерін атқарады.

ӘОО-да тактикалық (арнайы-тактикалық) оқу-жаттығулар ұрыстың бірнеше түрін қамтитын тақырыптар бойынша таныс емес жергілікті жерде ӘОО орналасқан жерден шалғайда өткізіледі.

Курсанттармен роталық (батареялық) тактикалық (арнайы-тактикалық) оқу-жаттығулардың жетекшілері болып оқу-жаттығуларды ұйымдастыратын факультеттердің, кафедралардың бастықтары, курсанттар батальондарының (дивизиондарының) командирлері тағайындалады. Жауынгерлік оқ атумен роталық (батареялық) тактикалық (арнайы-тактикалық) оқу-жаттығулардың жетекшісі болып ӘОО бастығы табылады, ал жетекшінің орынбасарлары болып ӘОО бастығының орынбасарлары, оқу-жаттығуларды ұйымдастыратын кафедралардың бастықтары тағайындалады.

Қажет болған кезде тактикалық оқу-жаттығуларға ӘОО бастығының шешімі бойынша ӘОО-ның басқа да кафедраларының оқытушылары және бөлімдерінің, қызметтерінің офицерлері тартылады. Курсанттарды ұрыстағы командирлер мен сарбаздардың міндеттерін орындау тәсілдері мен техникасына оқытып-үйрету мақсатында, сондай-ақ бөлімшелерді жауынгерлік шоғырландыру мақсатында тактикалық-саптық сабақтар өткізіледі, олар инженерлік тұрғыдан жабдықталған жергілікті жерде бөлімшелер құрамында материалдық бөліммен де, онсыз да жаттықтыру әдісімен өткізіледі.

49. Командалық-штабтық әскери ойындар және әскери (әскери-арнайы) ойындар оқу сабақтарының түрі ретінде өткізіледі.

Командалық-штабтық әскери ойындарды ұйымдастыру, кезеңділігі және нысаны жұмыс оқу жоспарымен әскери білім беру мәселелеріне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшемен келісу бойынша айқындалады.

Ескерту. 49-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

50. Қорғаныс министрі, Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – ҚР ҚК Бас штабының бастығы бекіткен жоспарлар бойынша білім алушылар ҚР ҚК бөлімшелерінің, бөлімдері мен құрамаларының көрсету оқу-жаттығуларына, қару-жарақ пен әскери техниканы көрсетулерге, оқу-жаттығу оқ атуларына және оқыту бағдарламаларына сәйкес басқа да іс-шараларға тартылады.

51. ӘОО-ларда білім алушылардың кәсіптік практикасы мен тағылымдамасы "Білім туралы" Заңның 5-1-бабының 11-тармақшасына сәйкес бекітілген тәртіппен жүзеге асырылады.

"Жас ұлан" республикалық мектептерінде бейіндік практика жүзеге асырылады.

52. Курстық жұмыстың (жобаның, тапсырманың) мақсаты – білім алушыларды іс жүзіндегі нақты міндеттерді шешу үшін алған білімін дербес қолдануға оқытып-үйрету, дербес жобалау, есептерді жүргізу, ғылыми зерттеулерді жүргізу және қабылданатын шешімдерді негіздеу машықтарын дарыту. Курстық жұмыс (жоба, тапсырма) пәнді оқуға арналып бөлінген сағаттарда орындалады. Семестрдегі курстық жұмыстар саны екіден артық болмауға тиіс.

Әрбір курстық жұмыс (жоба, тапсырма) үшін кафедра тапсырма әзірлейді, онда тақырыптың атауы, тапсырманы орындау үшін қажетті негізгі бастапқы деректер, ұсынылатын әдебиет тізбесі мен әзірленуге тиіс мәселелер айқындалады. Оқытушылар қатарынан курстық жұмыс (жоба, тапсырма) жетекшісі тағайындалады. Курстық жұмыс (жоба, тапсырма) түсіндірме жазбаны және қолмен орындалған бір данадан тұратын схемалардың, сызбалардың, карталардың қажетті санын қамтиды.

Білім алушылардың курстық жұмысты (жобаны, тапсырманы) қорғауы тікелей жұмыс жетекшісінің қатысуымен кафедраның арнайы комиссиясы алдында жүргізіледі. Қорғау нәтижелері бойынша баға қойылады. Білім алушы қанағаттанарлықсыз баға алған кезде ӘОО (факультет) бастығы белгілейтін мерзімдерде жаңа тақырып бойынша жұмысты орындайды немесе бұрынғысын қайта әзірлейді.

53. Дипломдық тапсырма операцияларды (жауынгерлік іс-қимылдарды) дайындауға және жүргізуге, командалық-штабтық және тактикалық (арнайы-тактикалық) оқу-жаттығуларды, штабтық жаттықтыруларды, топтық жаттығуларды өткізуге ұйымдастыру-әдістемелік құжаттарды әзірлеуді көздейді. Магистранттар жедел өнер, тактика, жауынгерлік және басқа да қамтамасыз ету түрлері, әскери жұмылдыру, сондай-ақ әскерлерді (күштерді) жауынгерлік, жедел және жұмылдыра даярлау әдістемесі тақырыптары бойынша дипломдық тапсырманы орындайды. Карталарда (схемаларда) ұсынылатын графикалық бөлім және түсіндірме жазба түрінде ресімделеді.

54. Оқу сабағын өткізу үшін оқытушы оқу сабағын өткізу жоспарын әзірлейді, ол қажет болған кезде кафедраның (пәндік-циклдік комиссияның) отырысында қаралады және кафедра (цикл) бастығы (меңгерушісі) бекітеді.

55. Әскери мамандарды даярлау сапасын арттыру, білім алушылардың барлық білім деңгейлерінің сабақтастығын қамтамасыз ету және ұтқырлығын қамтамасыз ету үшін ӘОО-ларда бірыңғай кредиттік оқыту технологиясы іске асырылады.

56. Академиялық кезеңді оның нысанына байланысты кемінде отыз алты аптаны құрайтын оқу жылының жалпы ұзақтығына сүйене отырып, ӘОО айқындайды.

Академиялық кезең академиялық күнтізбемен және ЖОЖ-бен айқындалады. ӘОО Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен бекітілген Жоғары білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартының талаптарын ескере отырып (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген), оны ұйымдастырудың аралас нысанын қоса алғанда, академиялық кезеңнің нысанын дербес айқындайды.

Аралық аттестаттау кезеңінде барлық зерделенген пәндер бойынша емтихан өткізіледі.

Каникулдық демалыс (қысқы, жазғы) білім алушыларға әрбір академиялық кезеңнен кейін беріледі. Оқу жылында каникулдың жалпы ұзақтығы бітіру курсын қоспағанда, кемінде алты аптаны құрауға тиіс.

Практикалардың (тағылымдамалардың) саны мен ұзақтығын ЖОЖ-ға сәйкес ӘОО дербес бекітеді.

Ескерту. 56-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

57. Білім алушылар қажет болған кезде академиялық ұтқырлықты қамтамасыз ету үшін заңнамада белгіленген тәртіппен жасасылған ӘОО-лар арасындағы екіжақты шарт негізінде басқа білім беру ұйымдарында, соның ішінде шетелде де жекелеген пәндерді оқиды.

58. ӘОО-ларда оқу сабақтарының әрбір түрі бойынша білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың балдық-рейтингілік жүйесі пайдаланылады.

59. Алып тасталды - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

60. Оқытушының жетекшілігімен оқу сабақтарының және білім алушылардың өздік жұмысы арасындағы күнделікті уақытқа қатынасын ӘОО дербес айқындайды.

Оқу сабақтарының барлық түрлеріне, практиканың және қорытынды аттестаттаудың барлық түрлеріне қатысты бір академиялық сағат кемінде 40 минутты құрайды.

Ескерту. 60-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 30.04.2021 № 271 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

61. Оқытушыларды, сондай-ақ оқу сабақтарын өткізу кезеңінде білім алушыларды қандай да бір іс-шараларға тартуға жол берілмейді.

3. Оқу-әдістемелік қызметті ұйымдастыру және жүргізу тәртібі

62. ӘОО оқу-әдістемелік қызметінің орталығы кафедра (цикл) болып табылады.

63. ӘОО-дағы оқу-әдістемелік қызметтің негізгі нысандары мен түрлері:

оқу-әдістемелік (әдістемелік) жиындар;

оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің отырыстары;

оқу-әдістемелік комиссияның отырыстары;

пәндік-циклдік комиссияның отырыстары;

кафедра отырыстары;

оқу-әдістемелік сабақтар: нұсқау беру-әдістемелік сабақтар, көрсету сабақтары, ашық сабақтар, сынама сабақтар;

оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеу және жетілдіру;

оқу процесінде басшылық құжаттардың талаптарын, озық педагогикалық тәжірибені және әскерлерді жауынгерлік даярлау тәжірибесін зерделеу және іске асыру болып табылады.

64. Оқу-әдістемелік (әдістемелік) жиындар ӘОО офицерлер құрамының кәсіби даярлығының құрамдас бөлігі болып табылады және оқу жылы (академиялық кезең) басталар алдында немесе басталғанда өткізіледі. Жиындарда оқу процесі және оқу-әдістемелік қызмет мәселелері бойынша, соның ішінде анағұрлым күрделі сабақтарды өткізу әдістемесіне бірыңғай ұстанымдар дайындалады, нұсқау беру-әдістемелік, көрсету және басқа да сабақтар өткізіледі, оқу процесінде басшылық құжаттардың жаңа талаптарын және әскерлер тәжірибесін іске асыру тәртібі туралы нұсқаулар беріледі.

65. ӘОО-да оқу-әдістемелік қызмет мәселелері бойынша консультативтік-кеңесші органдар болып табылатын оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңес, факультетте оқу-әдістемелік комиссия, ал циклде пәндік-циклдік комиссия құрылады.

66. Оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің құрамына:

оқу бөлімінің (оқу-әдістемелік басқарманың) бастығы;

факультеттер бастықтары;

кафедралар (циклдер) бастықтары (меңгерушілері);

батальондар (дивизиондар) командирлері кіреді.

Оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің төрағасы ӘОО бастығының оқу процесі мәселелеріне жетекшілік ететін орынбасары болып табылады.

Оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің шешімі бойынша оның құрамына ӘОО профессорлары мен доценттері қосылады.

Оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің хатшысын оқу бөлімінің (оқу-әдістемелік басқарманың) бастығы оқу бөлімінің (оқу-әдістемелік басқарманың) құрамынан тағайындайды.

Оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің шешімі, егер отырысқа тізімдік құрамның кемінде 2/3-і қатысса, ал қабылданған шешім үшін қатысқандардың 50 %-дан артығы дауыс берсе, заңды болады.

Оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңестің хатшысы отырыстардың хаттамаларын жүргізеді, оларды тігеді және шешімдердің орындалуын бақылайды.

Оқу-әдістемелік (педагогикалық) кеңес отырыстары екі айда бір реттен сиретпей өткізіледі.

67. Оқу-әдістемелік комиссияның құрамына:

факультет бастығының орынбасарлары;

факультет кафедраларының бастықтары (меңгерушілері);

кафедра бастықтарының орынбасарлары;

факультет профессорлары мен доценттері;

факультет батальондарының (дивизиондарының) командирлері кіреді.

Оқу-әдістемелік комиссияның төрағасы болып факультет бастығы табылады.

Оқу-әдістемелік комиссияның хатшысын факультет құрамынан факультет бастығы тағайындайды.

Оқу-әдістемелік комиссияның шешімі, егер отырысқа тізімдік құрамның кемінде 2/3-і қатысса, ал қабылданған шешім үшін қатысқандардың 50 %-дан артығы дауыс берсе, заңды болады.

Оқу-әдістемелік комиссияның хатшысы отырыстар хаттамаларын жүргізеді, оларды тігеді және шешімдердің орындалуын бақылайды.

Оқу-әдістемелік комиссияның отырыстары бір айда бір реттен сиретпей өткізіледі.

68. Пәндік-циклдік комиссияның құрамына цикл оқытушылары кіреді.

Пәндік-циклдік комиссияның төрағасы болып цикл бастығы табылады.

Пәндік-циклдік комиссияның хатшысын цикл құрамынан цикл бастығы тағайындайды.

Пәндік-циклдік комиссияның шешімі, егер отырысқа тізімдік құрамның кемінде 2/3-і қатысса, ал қабылданған шешім үшін қатысқандардың 50 %-дан артығы дауыс берсе, заңды болады.

Пәндік-циклдік комиссияның хатшысы отырыстар хаттамаларын жүргізеді, оларды тігеді және шешімдердің орындалуын бақылайды.

Пәндік-циклдік комиссияның отырыстары бір айда бір реттен сиретпей өткізіледі.

69. Кафедра отырыстарында кафедра қызметінің барлық мәселелері талқыланады.

Кафедра отырыстарының хатшысын кафедра құрамынан кафедра бастығы (меңгерушісі) тағайындайды.

Кафедра отырыстарында шешімдер қарапайым көпшілік дауыспен қабылданады.

Қабылданған шешімдермен кафедра отырыстарының хаттамаларына кафедра бастығы қол қояды.

Хатшы отырыстардың хаттамаларын жүргізеді, оларды тігеді және шешімдердің орындалуын бақылайды.

70. Сынама сабақтарды қоспағанда, оқу-әдістемелік сабақтар оқу жылына арналған ӘОО оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қызметінің жоспарында көрсетіледі.

Нұсқау беру-әдістемелік сабақтар жұмыстық оқу бағдарламасының анағұрлым маңызды және күрделі тақырыптары бойынша, әсіресе екі және одан көп оқытушы өткізетін сабақтар бойынша немесе оларды өткізуге білім алушылар бөлімшелерінің командирлерін, сондай-ақ нұсқаушылар құрамын тарта отырып өткізіледі. Нұсқау беру-әдістемелік сабақтар сабақтарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесін пысықтау, анағұрлым тиімді әдістемелік тәсілдерді меңгеру, оқу мәселелерін түсінудегі және пысықтау әдістемесіндегі бірлікті орнату мақсатында өткізіледі. Нұсқау беру-әдістемелік сабақтарды ӘОО бастығы және оның орынбасарлары, факультеттер бастықтары, кафедралар (циклдер) бастықтары (меңгерушілері), аға оқытушылар, батальондар (дивизиондар) және роталар командирлері өткізеді.

Көрсету сабақтарын оқу бөлімінің (оқу-әдістемелік басқарманың) әдіскерлері мен оқытушылар құрамынан үздік әдіскерлер сабақтарды үлгілі ұйымдастыру және өткізу әдістемесін, сабақтарда зертханалық жабдықты, қару-жарақ пен әскери техниканы, оқу-материалдық базаның басқа да элементтерін пайдаланудың тиімді әдістерін көрсету мақсатында өткізеді. Көрсету сабақтары оқу сабақтарының кестесіне сәйкес ұйымдастырылады және оған оқу бөлімінің (оқу-әдістемелік басқарманың) әдіскерлері, білім алушылар бөлімшелерінің оқытушылары мен командирлері тартылады.

Ашық сабақтар оқу сабақтарының кестесіне сәйкес тәжірибе алмасу, білім алушылар бөлімшелерінің оқытушылары мен командирлеріне сабақтарды ұйымдастыруда және оларды өткізу әдістемесінде көмек көрсету мақсатында, сондай-ақ оқу сабақтарын бақылау мақсатында өткізіледі.

Сынама сабақтар кафедра (цикл) бастығының шешімі бойынша оқытушының даярлығын айқындау және оны білім алушылармен дербес сабақ өткізуге жіберу, сондай-ақ жаңа тақырыптар мен мәселелер бойынша сабақтарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесін қарау мақсатында өткізіледі. Сынама сабақтар білім алушыларсыз, тек оқытушылар алдында өткізіледі.

71. Көрсету, ашық және сынама сабақтар оқу-әдістемелік кеңестің, оқу-әдістемелік комиссияның, пәндік-циклдік комиссияның немесе кафедраның отырыстарында талқыланады.

Өткізілген оқу-әдістемелік сабақтарды талдау және оларды бағалау оқу сабақтарын бақылау журналына енгізіледі.

72. Оқытудың озық тәжірибесін жинақтау және тарату, оқытушылардың педагогикалық шеберлігін арттыру үшін ӘОО-да және кафедраларда (циклдерде) оқу-әдістемелік кабинеттер құрылады.

4. Ғылыми-әдістемелік қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібі

73. ӘОО-дағы ғылыми-әдістемелік қызмет:

ғылыми-әдістемелік конференциялар мен семинарлар өткізуді;

оқулық басылымдарын, пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуді және басып шығаруды;

оқулық басылымдарының мониторингін;

оқу процесіне оқытудың озық инновацияларын енгізуге жетекші мамандарды тартуды қамтиды.

74. Ғылыми-әдістемелік конференциялар мен семинарлар ӘОО-да, факультеттер мен кафедраларда (циклдерде) өткізіледі. Онда әскери білім беру проблемалары бойынша ғылыми-әдістемелік зерттеулердің нәтижелері, әскери мамандарды даярлауды одан әрі жетілдіру жолдары, оқытушылардың ғылыми еңбегін ұйымдастыру, оқу процесіне инновацияларды енгізу мәселелері қаралады.

ӘОО аралық ғылыми-әдістемелік конференциялар мен семинарлар өткізіледі.

Ғылыми-әдістемелік конференциялар оларды оқу процесіне енгізу үшін ұсынымдар дайындайды.

ӘОО шеңберінде ғылыми-әдістемелік конференцияларды жылына бір рет, оқу жылының соңында оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) ұйымдастырады және өткізеді.

75. ӘОО-ларда оқулық басылымдары мен оқу-әдістемелік кешендер дайындау, сараптау, сынамақтан өткізу, басып шығару және мониторинг жүргізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру "Білім беру туралы" Заңының 5-1-бабының 8-тармақшасына сәйкес жүзеге асырылады.