Об утверждении типовых внешних актов антимонопольного комплаенса для субъектов рынка

Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 13 февраля 2017 года № 65. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 10 марта 2017 года № 14882.

В соответствии с подпунктом 36) статьи 90-6 Предпринимательского кодекса Республики Казахстан от 29 октября 2015 года ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить:

1) типовой внешний акт антимонопольного комплаенса для субъектов рынка, осуществляющих деятельность на товарных рынках Республики Казахстан согласно приложению 1 к настоящему приказу;

2) типовой внешний акт антимонопольного комплаенса для субъектов рынка, осуществляющих деятельность на трансграничных товарных рынках согласно приложению 2 к настоящему приказу.

2. Комитету по регулированию естественных монополий и защите конкуренции Министерства национальной экономики Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление копии настоящего приказа в печатном и электронном виде на официальное опубликование в периодические печатные издания в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан, а также в Республиканский центр правовой информации для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства национальной экономики Республики Казахстан;

4) в течении десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства национальной экономики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра национальной экономики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр национальной экономики Республики Казахстан

Т. Сулейменов

Приложение 1 к приказу Министра национальной экономики Республики Казахстан от 13 февраля 2017 года № 65

Типовой внешний акт антимонопольного комплаенса для субъектов рынка, осуществляющих деятельность на товарных рынках Республики Казахстан

Глава 1. Вводные положения

1. Внешний акт антимонопольного комплаенса определяет политику и правила добросовестной конкуренции субъекта (субъектов) рынка на соответствующем товарном рынке Республики Казахстан, с учетом его специфики, структуры и особенностей.

2. Субъект (субъекты) рынка подтверждает (-ют) стремление к добросовестной конкуренции на соответствующем товарном рынке Республики Казахстан и принятию мер по предупреждению нарушений законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции путем разработки и внедрения внешнего акта антимонопольного комплаенса.

3. Наличие внешнего акта антимонопольного комплаенса не влечет каких-либо материальных и иных преимуществ для субъекта (субъектов) рынка, а также не освобождает от ответственности и необходимости соблюдения законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции, однако минимизирует риски его нарушения.

4. Рассмотренный антимонопольным органом внешний акт антимонопольного комплаенса субъекта рынка (субъектов рынка) является актом разъяснения законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции в отношении субъекта рынка (субъектов рынка) или применительно к конкретной ситуации.

5. Внешний акт антимонопольного комплаенса может быть дополнен разъяснениями конкретных ситуаций.

6. В настоящем внешнем акте антимонопольного комплаенса используются понятия, предусмотренные действующим законодательством Республики Казахстан в области защиты конкуренции.

Глава 2. Общие принципы добросовестной конкуренции

7. Субъект (субъекты) рынка, подписавший (-ие) настоящий внешний акт антимонопольного комплаенса, подтверждают свое намерение и стремление придерживаться следующих принципов добросовестной конкуренции:

1) соблюдение принципов рыночной экономики и добросовестной конкуренции;

2) принятие эффективных превентивных мер по предупреждению действий (бездействия), наносящих урон деловой репутации субъекта рынка и конкуренции;

3) создание и обеспечение справедливых и равных условий для всех участников рынка, в том числе прозрачных и недискриминационных условий реализации товара (оказания услуги, выполнения работ).

Глава 3. Перечень добросовестных практик субъекта (субъектов) рынка

8. Субъект (субъекты) рынка, принявший (-ие) либо присоединившийся (-иеся) к внешнему акту антимонопольного комплаенса, основываясь на положениях законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции:

1) не допускают участия:

в горизонтальных соглашениях (картелях), если такие соглашения приводят или могут привести к:

установлению или поддержанию цен (тарифов), скидок, надбавок (доплат) и (или) наценок;

повышению, снижению или поддержанию цен на торгах, искажению итогов торгов, аукционов и конкурсов, в том числе путем раздела по лотам;

разделу товарного рынка по территориальному принципу, объему продажи или покупки товаров, ассортименту реализуемых товаров либо составу продавцов или покупателей (заказчиков);

сокращению или прекращению производства товаров;

отказу от заключения договоров с определенными продавцами либо покупателями (заказчиками);

в вертикальных соглашениях, если:

такие соглашения приводят или могут привести к установлению цены перепродажи товара, за исключением случая, когда продавец устанавливает для покупателя (заказчика) максимальную цену перепродажи товара;

таким соглашением предусмотрено обязательство покупателя (заказчика) не продавать товар субъекта рынка, который является конкурентом продавца;

таким соглашением предусмотрено обязательство продавца не продавать товар субъекту рынка, который является конкурентом покупателя (заказчика);

в соглашениях, заключенных в любой форме, которые приводят или могут привести к ограничению конкуренции, в том числе касающиеся:

установления или поддержания дискриминационных условий к равнозначным договорам с другими субъектами рынка, в том числе установления согласованных условий приобретения и (или) реализации товаров;

экономически, технологически и иным образом необоснованного установления субъектами рынка различных цен (тарифов) на один и тот же товар;

необоснованного ограничения или прекращения реализации товаров;

заключения договоров при условии принятия контрагентами дополнительных обязательств, которые по своему содержанию или согласно обычаям делового оборота не касаются предмета этих договоров (необоснованных требований передачи финансовых средств и иного имущества, имущественных или неимущественных прав);

ограничения доступа на товарный рынок или устранения с него других субъектов рынка в качестве продавцов (поставщиков) определенных товаров или их покупателей;

в согласованных действиях субъектов рынка, направленных на ограничение конкуренции, в том числе касающихся:

установления и (или) поддержания цен либо других условий приобретения или реализации товаров;

необоснованного ограничения производства либо реализации товаров;

необоснованного отказа от заключения договоров с определенными продавцами (поставщиками) либо покупателями;

применения дискриминационных условий к равнозначным договорам с другими субъектами;

2) не совершают действий (бездействия), приводящих либо приведших к ограничению доступа на соответствующий товарный рынок, недопущению, ограничению и устранению конкуренции и (или) ущемляющих законные права субъекта рынка или неопределенного круга потребителей (в случае занятия субъектом рынка доминирующего или монопольного положения на соответствующем товарном рынке), в том числе:

установление, поддержание монопольно высоких (низких) или монопсонически низких цен;

применение разных цен либо разных условий к равнозначным соглашениям с субъектами рынка или потребителями без объективно оправданных на то причин, в том числе, когда это обусловлено разными затратами на производство, реализацию и доставку товара, недискриминационным применением системы скидок, учитывающей объемы продаж, условия оплаты, сроки действия договора;

установление ограничений на перепродажу купленных у него товаров по территориальному признаку, кругу покупателей, условиям покупки, а также количеству, цене;

обусловливание либо навязывание заключения соглашения путем принятия субъектом рынка или потребителем дополнительных обязательств, которые по своему содержанию или согласно обычаям делового оборота не касаются предмета этих соглашений;

необоснованный отказ от заключения договора или от реализации товара с отдельными покупателями при наличии на момент обращения возможности производства или реализации соответствующего товара либо уклонение, выразившееся в непредставлении ответа на предложение о заключении такого договора в срок, превышающий тридцать календарных дней;

обусловливание поставки товаров принятием ограничений при покупке товаров, произведенных либо реализуемых конкурентами;

необоснованное сокращение объемов производства и (или) поставки или прекращение производства и (или) поставки товаров, на которые имеются спрос или заказы потребителей, субъектов рынка при наличии возможности производства или поставки;

изъятие товара из обращения, если результатом такого изъятия явилось повышение цены товара;

навязывание контрагенту экономически или технологически необоснованных условий договора, не относящихся к предмету договора;

создание препятствий доступу на товарный рынок или выходу из товарного рынка другим субъектам рынка;

экономически, технологически или иным образом необоснованное установление различных цен (тарифов) на один и тот же товар, создание дискриминационных условий;

3) не совершают действий, приводящих к недобросовестной конкуренции, в их числе:

неправомерное использование средств индивидуализации товаров, работ, услуг, а также объектов авторского права;

неправомерное использование товара другого производителя;

копирование внешнего вида изделия;

дискредитация субъекта рынка;

заведомо ложная, недобросовестная и недостоверная реклама;

реализация (приобретение) товара с принудительным ассортиментом;

призыв к бойкоту продавца (поставщика) конкурента;

призыв к дискриминации покупателя (поставщика);

призыв субъекта рынка к разрыву договора с конкурентом;

подкуп работника продавца (поставщика);

подкуп работника покупателя;

неправомерное использование информации, составляющей коммерческую тайну;

реализация товара с предоставлением потребителю недостоверной информации в отношении характера, способа и места производства, потребительских свойств, качества и количества товара и (или) его производителей;

некорректное сравнение субъектом рынка производимых и (или) реализуемых им товаров с товарами, производимыми и (или) реализуемыми другими субъектами рынка;

4) осуществляют деятельность в соответствии с требованиями Предпринимательского кодекса Республики Казахстан (далее – Кодекс), предусматривающими основания участия государства в предпринимательской деятельности, в случае отнесения субъекта (субъектов) рынка, принявшего (-их) внешний акт антимонопольного комплаенса, к юридическим лицам, более пятидесяти процентов акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат государству, и аффилиированным с ними лицами;

5) не совершают экономической концентрации без согласия (уведомления) антимонопольного органа в случаях, установленных законодательством Республики Казахстан в области защиты конкуренции.

9. Субъект (субъекты) рынка принимает (-ют) во внимание исключения и допустимость отдельных видов соглашений, согласованных действий и иных видов монополистической деятельности, предусмотренные законодательством Республики Казахстан в области защиты конкуренции.

10. Субъект (субъекты) рынка предпринимают меры по своевременному предоставлению антимонопольному органу запрашиваемой информации, необходимой для осуществления полномочий, предусмотренных Кодексом, в том числе сведения, составляющие коммерческую и иную охраняемую законом тайну, за исключением банковской тайны, тайны страхования и коммерческой тайны на рынке ценных бумаг.

Глава 4. Заключительные положения

11. Внешний акт антимонопольного комплаенса подписывается заинтересованным субъектом либо субъектами рынка.

12. В случае изменения действующего законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции, положения внешнего акта антимонопольного комплаенса, противоречащие ему, не применяются и утрачивают силу.

Приложение 2 к приказу Министра национальной экономики Республики Казахстан от 13 февраля 2017 года № 65

Типовой внешний акт антимонопольного комплаенса для субъектов рынка, осуществляющих деятельность на трансграничных товарных рынках

Глава 1. Общие положения

1. Внешний акт антимонопольного комплаенса определяет политику и правила добросовестной конкуренции субъекта (субъектов) рынка, осуществляющих деятельность на территории двух и более государств-членов Евразийского экономического союза (далее – Союз), на соответствующем трансграничном товарном рынке, с учетом его специфики, структуры и особенностей.

2. Внешний акт антимонопольного комплаенса может быть дополнен разъяснениями конкретных ситуаций.

3. Субъект (субъекты) рынка подтверждает (-ют) стремление к добросовестной конкуренции на соответствующем трансграничном товарном рынке и принятию мер по предупреждению нарушений общих правил конкуренции, установленных Договором о Евразийском экономическом союзе от 29 мая 2014 года (далее – Договор о Союзе), путем разработки и внедрения внешнего акта антимонопольного комплаенса.

4. Наличие внешнего акта антимонопольного комплаенса не влечет каких-либо материальных и иных преимуществ для субъекта (субъектов) рынка, а также не освобождает от ответственности и необходимости соблюдения положений Договора о Союзе, а также норм законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции, однако минимизирует риски нарушения.

5. В настоящем внешнем акте антимонопольного комплаенса используются понятия, предусмотренные Договором о Союзе и иными документами, составляющими нормативную правовую базу Союза.

Глава 2. Принципы и правила добросовестной конкуренции на трансграничном товарном рынке

6. Субъект (субъекты) рынка, осуществляющий (-ие) деятельность на территории двух и более государств-членов Союза,

подписавший (-ие) настоящий внешний акт антимонопольного комплаенса,

выражая свою приверженность принципам рыночной экономики и честной конкуренции,

учитывая функционирование Союза, членом которого выступает Республика Казахстан, и формирование единого рынка товаров и услуг в рамках Союза,

принимая во внимание, что пресечение нарушений субъектами рынка общих правил конкуренции, в случае если такие нарушения оказывают или могут оказать негативное влияние на конкуренцию на трансграничных рынках на территориях двух и более государств-членов Союза, за исключение финансовых рынков, осуществляется Евразийской экономической комиссией (далее – Комиссия),

основываясь на положениях Договора о Союзе,

подтверждают свое намерение придерживаться следующих правил добросовестной конкуренции:

1) субъекты рынка, занимающие доминирующее или монопольное положение на соответствующем трансграничном товарном рынке Союза, не совершают действий, результатом которых являются или могут являться недопущение, ограничение, устранение конкуренции и (или) ущемление интересов других лиц, в том числе следующие действия (бездействие):

установление, поддержание монопольно высокой или монопольно низкой цены товара;

изъятие товара из обращения, если результатом такого изъятия явилось повышение цены товара;

навязывание контрагенту экономически или технологически не обоснованных условий договора, невыгодных для него или не относящихся к предмету договора;

экономически или технологически не обоснованные сокращение или прекращение производства товара, если на этот товар имеется спрос или размещены заказы на его поставки при наличии возможности его рентабельного производства, а также если такое сокращение или такое прекращение производства товара прямо не предусмотрено Договором о Союзе и (или) другими международными договорами государств-членов Союза;

экономически или технологически не обоснованные отказ либо уклонение от заключения договора с отдельными покупателями (заказчиками) в случае наличия возможности производства или поставок соответствующего товара с учетом особенностей, предусмотренных Договором о Союзе и (или) другими международными договорами государств-членов;

экономически, технологически или иным образом не обоснованное установление различных цен (тарифов) на один и тот же товар, создание дискриминационных условий с учетом особенностей, предусмотренных Договором о Союзе и (или) другими международными договорами государств-членов;

создание препятствий доступу на товарный рынок или выходу из товарного рынка другим субъектам рынка.

2) не допускают недобросовестной конкуренции, в том числе:

распространение ложных, неточных или искаженных сведений, которые могут причинить убытки субъекту рынка либо нанести ущерб его деловой репутации;

введение в заблуждение в отношении характера, способа и места производства, потребительских свойств, качества и количества товара или в отношении его производителей;

некорректное сравнение субъектом рынка производимых или реализуемых им товаров с товарами, производимыми или реализуемыми другими субъектами рынка;

3) не участвуют:

в соглашениях между субъектами рынка государств-членов Союза, являющимися конкурентами, действующими на одном товарном рынке, которые приводят или могут привести к:

установлению или поддержанию цен (тарифов), скидок, надбавок (доплат), наценок;

повышению, снижению или поддержанию цен на торгах;

разделу товарного рынка по территориальному принципу, объему продажи или покупки товаров, ассортименту реализуемых товаров либо составу продавцов или покупателей (заказчиков);

сокращению или прекращению производства товаров;

отказу от заключения договоров с определенными продавцами либо покупателями (заказчиками);

в "вертикальных" соглашениях между субъектами рынка государств-членов Союза, за исключением "вертикальных" соглашений, которые признаются допустимыми в соответствии с критериями допустимости, установленными приложением № 19 к Договору о Союзе, в случае если:

такие соглашения приводят или могут привести к установлению цены перепродажи товара, за исключением случая, когда продавец устанавливает для покупателя максимальную цену перепродажи товара;

такими соглашениями предусмотрено обязательство покупателя не продавать товар субъекта рынка, который является конкурентом продавца;

в иных соглашениях между субъектами рынка государств-членов Союза, в случае если установлено, что такие соглашения приводят или могут привести к ограничению конкуренции.

7. Субъекты рынка учитывают, что координация их экономической деятельности физическими лицами, коммерческими организациями и некоммерческими организациями, если такая координация приводит или может привести к последствиям, указанным в статье 76 Договора о Союзе, и которые не могут быть признаны допустимыми в соответствии с критериями допустимости, установленными приложением № 19 к Договору о Союзе, запрещается.

8. Субъект (субъекты) рынка принимает (-ют) во внимание допустимость соглашений и изъятия, предусмотренные Приложением № 19 к Договору о Союзе.

9. Субъекты рынка предпринимают меры по своевременному предоставлению Комиссии запрашиваемой информации, в том числе конфиденциальной, необходимой для осуществления полномочий по контролю за соблюдением общих правил конкуренции на трансграничных рынках, при условии соответствия запроса положениям Договора о Союзе и Регламенту работы Комиссии.

Глава 3. Заключительные положения

10. Внешний акт антимонопольного комплаенса подписывается заинтересованным субъектом либо субъектами рынка.

11. В случае изменения положений Договора о Союзе и иных документов, составляющих нормативную правовую базу Союза, положения внешнего акта антимонопольного комплаенса, противоречащие ему, не применяются и утрачивают силу.

Нарық субъектілері үшін монополияға қарсы комплаенстің үлгілік сыртқы актілерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2017 жылғы 13 ақпандағы № 65 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 10 наурызда № 14882 болып тіркелді.

2015 жылғы 29 қазандағы Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 90-6-бабының 36) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Мыналар:

1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында қызметін жүзеге асыратын нарық субъектілері үшін монополияға қарсы комплаенстің үлгілік сыртқы актісі;

2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес трансшекаралық тауар нарықтарында қызметін жүзеге асыратын нарық субъектілері үшін монополияға қарсы комплаенстің үлгілік сыртқы актісі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін баспа және электрондық түрде ресми жариялауға мерзімді баспасөз басылымдарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы нормативтіқ құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Республикалық құқықтық ақпарат орталығына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі

Т. Сүлейменов

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2017 жылғы 13 ақпандағы № 65 бұйрығына 1-қосымша

Қазақстан Республикасы тауар нарықтарында қызметін жүзеге асыратын нарық субъектілері үшін монополияға қарсы комплаенстің үлгілік сыртқы актісі

1-тарау. Кіріспе ережелер

1. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісі Қазақстан Республикасының тиісті тауар нарығының ерекшелігін, құрылымын және өзгешеліктерін ескере отырып, ондағы нарық субъектісінің (субъектілерінің) адал бәсекелестік саясаты мен қағидаларын айқындайды.

2. Нарық субъектісі (субъектілері) монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісін әзірлеу және енгізу арқылы Қазақстан Республикасының тиісті тауар нарығында адал бәсекелестікке және Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу бойынша шаралар қабылдауға ұмтылысын растайды.

3. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісінің болуы нарық субъектісі (субъектілері) үшін қандай да бір материалдық және өзге де артықшылықтарға әкеп соқпайды, сондай-ақ жауапкершіліктен және Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын сақтау қажеттілігінен босатпайды, алайда оны бұзу тәуекелдерін азайтады.

4. Монополияға қарсы орган қараған нарық субъектісінің (нарық субъектілерінің) монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісі нақты нарық субъектісіне (нарық субъектілеріне) қатысты немесе нақты жағдайға қолданылатын Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын түсіндіру актісі болып табылады.

5. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісі нақты жағдайды түсіндірулермен толықтырылуы мүмкін.

6. Осы монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісінде қолданыстағы Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасында көзделген ұғымдар пайдаланылады.

2-тарау. Адал бәсекелестіктің жалпы қағидаттары

7. Осы монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісіне қол қойған нарық субъектісі (субъектілері) адал бәсекелестіктің мынадай қағидаттарын ұстануға өзінің ниеті мен ұмтылысын растайды:

1) нарықтық экономика және адал бәсекелестік қағидаттарын сақтау;

2) нарық субъектісі іскерлік беделіне және бәсекелестікке нұқсан келтiретін әрекетті (әрекетсіздікті) болдырмаудың тиімді алдын алу шараларын қабылдау;

3) нарықтың барлық қатысушылары үшін әділ және тең, оның ішінде тауарды өткізудің (қызметтер көрсетудің, жұмыстарды орындаудың) айқын және кемсітпеушілік жағдайларын жасау және оларды қамтамасыз ету.

3-тарау. Нарық субъектісінің (субъектілерінің) адал практикаларының тізбесі

8. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісін қабылдаған немесе оған қосылған нарық субъектісі (субъектілері) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасына сүйене отырып:

1) мыналарға қатысуға жол бермейді:

деңгейлес келісімдерге (картельдерге), егер мұндай келісімдер:

бағаларды (тарифтердi), жеңiлдетулерді, үстеме ақыларды (қосымша ақыларды) және (немесе) үстеме бағаларды белгiлеуге немесе ұстап тұруға;

сауда-саттықта бағаларды өсіруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға, сауда-саттықтың, аукциондар мен конкурстардың қорытындыларын, оның ішінде лоттар бойынша бөлу жолымен бұрмалауға;

тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарларды сату немесе сатып алу көлемi, өткiзiлетiн тауарлар ассортиментi не сатушылардың немесе сатып алушылардың (тапсырыс берушiлердiң) құрамы бойынша бөлуге;

тауар өндiрiсiн қысқартуға немесе тоқтатуға;

белгiлi бiр сатушылармен не сатып алушылармен (тапсырыс берушiлермен) шарт жасасудан бас тартуға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болса;

сатылас келісімдерге, егер:

сатып алушы (тапсырыс беруші) үшiн сатушы тауарды қайта сатудың ең жоғары бағасын белгiлейтiн жағдайды қоспағанда, мұндай келiсiмдер тауарды қайта сату бағасын белгiлеуге әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болса;

мұндай келiсiмде сатушының бәсекелесi болып табылатын нарық субъектiсiнiң тауарын сатып алушының (тапсырыс берушінің) сатпау мiндеттемесi көзделсе;

мұндай келісімде сатып алушының (тапсырыс берушінің) бәсекелесі болып табылатын нарық субъектісіне сатушының тауар сатпау міндеттемесі көзделсе;

бәсекелестікті шектеуге әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкін кез келген нысанда жасалған келісімдерге, оның ішінде мыналарға қатысты:

нарықтың басқа субъектiлерiмен мәні бiрдей шарттарға кемсітушілік шарттар белгiлеуге немесе қолдауға, оның iшiнде тауарларды сатып алудың және (немесе) өткiзудiң келiсiлген шарттарын белгiлеуге;

нарық субъектілерінің сол бір тауарға түрлі бағаларды (тарифтерді) экономикалық, технологиялық және өзге де түрде негізсіз белгілеуіне;

тауарларды өткiзудi негiзсiз шектеуге немесе тоқтатуға;

контрагенттердiң өзiнiң мазмұны бойынша немесе iскерлiк айналым дәстүрлерiне сәйкес осы шарттардың нысанасына қатысы жоқ қосымша мiндеттемелер (қаржылай қаражатты және өзге де мүлiктi, мүлiктiк немесе мүлiктiк емес құқықтарды берудi негiзсiз талап ету) қабылдауы кезінде шарттар жасасуға;

нарықтың басқа субъектiлерiнiң белгiлi бiр тауарларды сатушылар (берушiлер) немесе оларды сатып алушылар ретiнде тауар нарығына кiруiн шектеуге немесе одан ығыстырып шығаруға;

нарық субъектілерінің бәсекелестікті шектеуге бағытталған келісілген әрекеттерінде, оның ішінде мыналарға қатысты:

тауарларды сатып алу немесе өткізу бағаларын не басқа да жағдайларын белгілеуге және (немесе) ұстап тұруға;

тауарларды өндіруді не өткізуді негізсіз шектеуге;

белгілі бір сатушылармен (өнім берушілермен) не сатып алушылармен шарттар жасасудан негізсіз бас тартуға;

басқа субъектілермен мәні бірдей шарттарға кемсітушілік шарттар қолдануға;

2) тиiстi тауар нарығына кiрудi шектеуге, бәсекелестiкке жол бермеуге, оны шектеуге және жоюға алып келген немесе алып келетін және (немесе) нарық субъектісінің немесе белгіленбеген тұтынушылар тобының заңды құқықтарына қысым жасайтын (субъект тиiстi тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие кезінде), оның ішінде:

монополиялық жоғары (төмен) немесе монопсониялық төмен бағаларды белгiлеу, ұстап тұру;

нарық субъектiлерiмен немесе тұтынушылармен жасалған мәні бiрдей келiсiмдерге объективті түрде ақтамайтын себептермен әртүрлi бағаларды не әртүрлi шарттарды қолдану, оның ішінде бұл тауарды өндіруге, өткізуге және жеткізуге жұмсалатын түрлі шығындарға, сату көлемін, төлеу шарттарын, шарттың қолданылу мерзімдерін ескеретін жеңілдіктер жүйесінің кемсітпеушілік қолданылуына байланысты болса;

өзiнен сатып алынған тауарларды қайта сатуға аумақтық белгiсi, сатып алушылар тобы, сатып алу шарттары бойынша, сондай-ақ саны, бағасы бойынша шектеулер белгiлеу;

нарық субъектiсiне немесе тұтынушыға өз мазмұны бойынша немесе iскерлiк айналым дәстүрiне сәйкес осы келiсiмдердiң нысанасына қатысы жоқ қосымша мiндеттемелер қабылдату арқылы келiсiм жасасуға шарт қою не оны күштеп таңу;

өтініш жасалған кезде тиiстi тауарды өндiру немесе өткiзу мүмкiндiгi болған кезде жекелеген сатып алушылармен шарт жасасудан немесе тауарды өткізуден негiзсiз бас тарту не осындай шарт жасасу туралы ұсынысқа күнтізбелік отыз күннен асатын мерзiмде жауап ұсынбаудан көрінетін жалтару;

бәсекелестер өндiрген не өткiзетiн тауарларды сатып алу кезiнде шектеулер қабылдау арқылы тауарларды беруге шарт қою;

өндiру немесе беру мүмкiндiгi болған кезде тұтынушылардың, нарық субъектілерінің сұранысы немесе тапсырыстары бар тауарларды өндiру және (немесе) беру көлемдерiн негiзсiз қысқарту немесе өндiруді және (немесе) беруді тоқтату;

егер тауардың бағасын көтеру тауарды алып қоюдың нәтижесi болып табылса, тауарды айналыстан алып қою;

контрагентке шарт нысанасына жатпайтын, экономикалық немесе технологиялық тұрғыдан негiзсіз шарт талаптарын күштеп таңу;

нарықтың басқа субъектiлерiне тауар нарығына кiруге немесе тауар нарығынан шығуға кедергiлер жасау;

сол бір тауарға әртүрлі бағаларды (тарифтерді) экономикалық, технологиялық тұрғыдан немесе өзге де түрде негізсіз белгілеу, кемсітушілік шарттар жасау сияқты әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасамайды;

3) жосықсыз бәсекелестікке әкеп соғатын, оның ішінде:

тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ авторлық құқық объектілерін дараландыру құралдарын құқыққа сыйымсыз пайдалану;

басқа өндірушінің тауарын құқыққа сыйымсыз пайдалану;

бұйымның сыртқы түрін көшіріп алу;

нарық субъектісінің беделін түсіру;

көрінеу жалған, жосықсыз және анық емес жарнама;

мәжбүрлі ассортиментпен тауар өткізу (сатып алу);

бәсекелестің сатушысына (өнім берушісіне) бойкот жасауға шақыру;

сатып алушыны (өнім берушіні) кемсітуге шақыру;

нарық субъектісін бәсекелеспен шартты бұзуға шақыру;

сатушының (өнім берушінің) қызметкерін сатып алушылық;

сатып алушының қызметкерін сатып алушылық;

коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты құқыққа сыйымсыз пайдалану;

тұтынушыға тауардың сипатына, өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық қасиеттеріне, сапасы мен санына және (немесе) оны өндірушілерге қатысты анық емес ақпарат ұсына отырып, тауарды өткізу;

нарық субъектiсiнiң өзi өндiретiн және (немесе) өткiзетiн тауарларын нарықтың басқа субъектiлерi өндiретiн және (немесе) өткiзетiн тауарлармен орынсыз салыстыруы сияқты әрекеттерді жасамайды;

4) монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісін қабылдаған нарық субъектісі (субъектілері) акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға және олармен үлестес тұлғаларға жатқызылған жағдайда, мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуы негіздерін көздейтін Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) талаптарына сәйкес қызметін жүзеге асырады;

5) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасында белгіленген жағдайда, монополияға қарсы органның келiсiмiнсiз (хабарлаусыз) экономикалық шоғырлану жасамайды.

9. Нарық субъектісі (субъектілері) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасында көзделген келісімдердің, келісілген іс-әрекеттердің жекелеген түрлерінің және монополистік қызметтің өзге түрлерінің алып тасталатынын және оларға жол берілетінін назарға алады.

10. Нарық субъектісі (субъектілері) монополияға қарсы органға Кодексте көзделген өкілеттіктерді жүзеге асыру үшін қажетті сұратылған ақпаратты, оның ішінде банктік құпияны, сақтандыру құпиясын және бағалы қағаздар нарығындағы коммерциялық құпияны қоспағанда, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлеметтерді уақтылы ұсыну шараларын қабылдайды.

4-тарау. Қорытынды ережелер

11. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісіне мүдделі нарық субъектісі немесе субъектілері қол қояды.

12. Қолданыстағы Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасы өзгерген жағдайда, оған қайшы келетін монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісінің ережелері қолданылмайды және олардың күші жойылады.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2017 жылғы 13 ақпандағы № 65 бұйрығына 2-қосымша

Трансшекаралық тауар нарықтарында қызметін жүзеге асыратын нарық субъектілері үшін монополияға қарсы комплаенстің үлгілік сыртқы актісі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісі тиісті трансшекаралық тауар нарығының ерекшелігін, құрылымы мен өзгешеліктерін ескере отырып, онда Еуразиялық экономикалық одаққа (бұдан әрі – Одақ) мүше екі немесе одан көп мемлекеттің аумағында қызметін жүзеге асыратын нарық субъектісінің (субъектілерінің) адал бәсекелестік саясаты мен қағидаларын айқындайды.

2. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісі нақты жағдайды түсіндірулермен толықтырылуы мүмкін.

3. Нарық субъектісі (субъектілері) монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісін әзірлеу және енгізу арқылы тиісті трансшекаралық тауар нарығында адал бәсекелестікке және 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта (бұдан әрі – Одақ туралы шарт) белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың алдын алу бойынша шаралар қабылдауға ұмтылысын растайды.

4. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісінің болуы нарық субъектісі (субъектілері) үшін қандай да бір материалдық және өзге де артықшылықтарға әкеп соқпайды, сондай-ақ жауапкершіліктен және Одақ туралы шарттың ережелерін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының нормаларын сақтау қажеттілігінен босатпайды, алайда оны бұзушылық тәуекелдерін азайтады.

5. Осы монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісінде Одақ туралы шартта және Одақтың нормативтік құқықтық базасын құрайтын өзге де құжаттарда көзделген ұғымдар пайдаланылады.

2-тарау. Трансшекаралық тауар нарығындағы адал бәсекелестіктің қағидаттары мен қағидалары

6. Осы монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісіне қол қойған, Одаққа мүше екі немесе одан көп мемлекеттің аумағында қызметін жүзеге асыратын нарық субъектісі (субъектілері),

нарықтық экономика және адал бәсекелестік қағидаттарын ұстанатындығын білдіре отырып,

Қазақстан Республикасы мүшесі болып табылатын Одақтың жұмыс істеуін және Одақ шеңберінде тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің біртұтас нарығын қалыптастыруды ескере отырып,

нарық субъектілерінің бәсекелестіктіктің жалпы қағидаларын бұзуының жолын кесуді, егер мұндай бұзушылықтар, қаржы нарықтарын қоспағанда, Одаққа мүше екі және одан да көп мемлекет аумағындағы трансшекаралық нарықтағы бәсекелестікке теріс әсер ететін болса немесе әсер етуі мүмкін болса Еуразиялық экономикалық комиссия (бұдан әрі - Комиссия) жүзеге асыратынын назарға ала отырып,

Одақ туралы шарттың ережелерін негізге ала отырып,

адал бәсекелестіктің мынадай кағидаларын ұстануға өзінің ниетін растайды:

1) Одақтың тиісті трансшекаралық тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілері бәсекелестікті болдырмау, шектеу, жою және (немесе) басқа да адамдардың мүдделеріне қысым жасау әрекеттері нәтижесі болып табылатын немесе болуы мүмкін іс-әрекеттерді, оның ішінде мынадай:

тауардың монополиялық жоғары немесе монополиялық төмен бағасын белгiлеу, ұстап тұру;

егер алып қою нәтижесi тауар бағасын көтеру болып табылса, тауарды айналыстан алып қою;

контрагентке ол үшін тиімсіз немесе шарттың нысанасына жатпайтын экономикалық немесе технологиялық негізсіз шарт талаптарын күштеп таңу;

егер осы тауарға сұраныс болса немесе оның рентабельді өндірісіне мүмкіндік болған кезде оны жеткізуге тапсырыстар орналастырылса, сондай-ақ егер тауар өндірісінің мұндай қысқартылуы немесе мұндай тоқтатылуы Одақ туралы шартта және (немесе) Одаққа мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында тікелей көзделмесе, тауар өндірісін экономикалық немесе технологиялық негізсіз қысқарту немесе тоқтату;

Одақ туралы шартта және (немесе) Одаққа мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, тиісті тауарды өндіру немесе жеткізу мүмкіндігі болған жағдайда жекелеген сатып алушылармен (тапсырыс берушілермен) шарт жасасудан экономикалық немесе техникалық негізсіз бас тарту не жалтару;

бір сол тауарға әртүрлі бағаларды (тарифтерді) экономикалық, технологиялық немесе өзге де түрде негізсіз белгілеу, Одақ туралы шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, кемсітушілік жағдайлар жасау;

басқа нарық субъектілеріне тауар нарығына кіруге немесе тауар нарығынан шығуға кедергілер жасау сияқты әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасамайды.

2) жосықсыз бәсекелестікке, оның ішінде:

нарық субъектісіне залал келтіруі не оның іскерлік беделіне нұқсан келтіруі мүмкін жалған, нақты емес немесе бұрмаланған мәліметтер таратуға;

тауардың сипатына, өндіру тәсілі мен орнына, тұтынушылық қасиеттеріне, сапасы мен санына қатысты немесе оны өндірушілерге қатысты жаңылыстыруға;

нарық субъектiсiнiң өздері өндіретін немесе өткізетін тауарларын басқа нарық субъектілері өндіретін немесе өткізетін тауарлармен орынсыз салыстыруға жол бермейді.

3) Одаққа мүше мемлекеттердің бір тауар нарығында жұмыс істейтін, бәсекелес болып табылатын нарық субъектілері арасындағы мыналарға:

бағаларды (тарифтерді), жеңілдетулерді, үстеме ақыларды (қосымша ақыларды), үстеме бағаларды белгілеуге немесе ұстап тұруға;

сауда-саттықтарда бағаларды көтеруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға;

тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарларды сату немесе сатып алу көлемі, өткізілетін тауарлар ассортименті не сатушылардың немесе сатып алушылардың (тапсырыс берушілердің) құрамы бойынша бөлуге;

тауарлар өндірісін қысқартуға немесе тоқтатуға;

белгілі бір сатушылармен не сатып алушылармен (тапсырыс берушілермен) шарттар жасасудан бас тартуға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкін келісімдерге;

Одақ туралы шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру өлшемшарттарына сәйкес жол берілетін деп танылатын "сатылас" келісімдерді қоспағанда, егер:

сатушы сатып алушы үшін тауарды қайта сатудың мейлінше жоғары бағасын белгілейтін жағдайды қоспағанда, мұндай келісімдер тауарды қайта сату бағасын белгілеуге әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса;

мұндай келісімдерде сатып алушының сатушыға бәсекелес болып табылатын нарық субъектісінің тауарын сатпау міндеті көзделсе Одаққа мүше мемлекеттердің нарық субъектілері арасындағы "сатылас" келісімдерге;

Одаққа мүше мемлекеттердің арасындағы нарық субъектілері бәсекелестiктi шектеуге әкеп соққаны немесе әкеп соғуы мүмкiн болғаны анықталған жағдайда өзге де келісімдерге қатыспайды.

7. Нарық субъектілері жеке тұлғалардың, коммерциялық ұйымдардың және коммерциялық емес ұйымдардың олардың экономикалық қызметін үйлестіруіне, егер мұндай үйлестіру Одақ туралы шарттың 76-бабында көрсетілген Одақ туралы шартқа № 19 қосымшаға сәйкес белгіленген жол беру өлшемшарттарына сәйкес жол берілетін деп таныла алмайтын салдарға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болса, тыйым салынатынын ескереді.

8. Нарық субъектісі (субъектілері) Одақ туралы шартқа № 19 қосымшада көзделген келісімдер мен алып қоюларға жол берілетінін назарға алады.

9. Нарық субъектілері сұратылған, оның ішінде құпия, трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты, сұрау салу Одақ туралы шарттың және Комиссияның Жұмыс регламентінің ережелеріне сәйкес келген жағдайда, Комиссияға уақтылы беру бойынша шаралар қабылдайды.

3-тарау. Қорытынды ережелер

10. Монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісіне мүдделі нарық субъектісі немесе субъектілері қол қояды.

11. Одақ туралы шарттың және Одақтың нормативтік құқықтық базасын құрайтын өзге де құжаттардың ережелері өзгерген жағдайда, монополияға қарсы комплаенстің сыртқы актісінің оған қайшы келетін ережелері қолданылмайды және олардың күші жойылады.