Об утверждении Правил организации и проведения конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства

Приказ Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 20 декабря 2018 года № 518. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 27 декабря 2018 года № 18048.

      В соответствии с подпунктом 2-6) пункта 1 статьи 14 Земельного кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:

      Сноска. Преамбула – в редакции приказа и.о. Министра сельского хозяйства РК от 18.08.2021 № 244 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Утвердить прилагаемые Правила организации и проведения конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства.

      2. Комитету по управлению земельными ресурсами Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания;

      4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан после его официального опубликования;

      5) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2), 3) и 4) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра сельского хозяйства Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Заместитель Премьер – Министра
Республики Казахстан –
Министр сельского хозяйства
Республики Казахстан
У. Шукеев

      "СОГЛАСОВАН"
      Министерство информации и коммуникаций
      Республики Казахстан

  Утверждены
приказом Заместителя Премьер-
Министра Республики Казахстан –
Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 20 декабря 2018 года № 518

Правила организации и проведения конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила организации и проведения конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 2-6) пункта 1 статьи 14 Земельного кодекса Республики Казахстан (далее – Земельный кодекс) и определяют порядок организации и проведения конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства.

      Сноска. Пункт 1 – в редакции приказа и.о. Министра сельского хозяйства РК от 18.08.2021 № 244 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Предоставление земельных участков для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства на праве землепользования (аренды) иностранцам, лицам без гражданства, иностранным юридическим лицам, юридическим лицам Республики Казахстан с иностранным участием, международным организациям, научным центрам с международным участием, а также кандасам не допускается.

      Сноска. Пункт 2 – в редакции приказа и.о. Министра сельского хозяйства РК от 18.08.2021 № 244 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      3. Исключен приказом и.о. Министра сельского хозяйства РК от 18.08.2021 № 244 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Организация и проведение конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства осуществляются местными исполнительными органами районов, городов областного значения.

      5. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

      1) земельная комиссия – коллегиальный орган при местном исполнительном органе, создаваемый в соответствии со статьей 43 Земельного кодекса для рассмотрения заявлений (заявок) и подготовки заключений о предоставлении прав на земельные участки (об определении победителя конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства), об изменении целевого назначения земельных участков и о переводе земель водного фонда в земли других категорий;

      2) конкурс – форма предоставления земельного участка на праве временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства гражданам Республики Казахстан и негосударственным юридическим лицам Республики Казахстан без иностранного участия, предложившим наиболее выгодные условия по его использованию;

      3) участник – гражданин Республики Казахстан или негосударственное юридическое лицо Республики Казахстан без иностранного участия, зарегистрированный в установленном порядке для участия в конкурсе по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства;

      4) проект внутрихозяйственного землеустройства – документ, определяющий и обосновывающий организацию и устройство территории сельскохозяйственных земель на ближайшую перспективу, содержащий комплекс мероприятий, обеспечивающих наиболее оптимальное использование каждого земельного участка с учетом его индивидуальных характеристик (плодородия, технологических свойств, местоположения, рельефа, климата, природно-исторических, экологических и других особенностей);

      5) уполномоченный орган – уполномоченный орган по земельным отношениям районов и городов областного значения, в пределах их компетенции, установленных статьей 14-1 Земельного кодекса.

      Сноска. Пункт 5 – в редакции приказа и.о. Министра сельского хозяйства РК от 18.08.2021 № 244 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Порядок организации и проведения конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства

      6. Предоставление земельных участков, находящихся в государственной собственности и не предоставленных в землепользование на праве временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства осуществляется на основе конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства (далее – конкурс) в порядке и на условиях, установленных статьей 43-1 Земельного кодекса и настоящих Правил.

      7. Местными исполнительными органами районов, городов областного значения организация и проведение конкурса осуществляются в следующем порядке:

      1) ежегодно в срок до 20 января соответствующего года осуществляют формирование, согласование и утверждение перечня земельных участков (в случае наличия свободных земельных участков), выставляемых на конкурс.

      При этом дальнейшее формирование, согласование и утверждение перечня земельных участков, выставляемых на конкурс проводится не реже 2 раз в год (в случае наличия свободных земельных участков);

      2) проведение землеустроительных работ в отношении земельных участков, включенных в перечень для выставления на конкурс;

      3) публикация извещения о проведении конкурса в периодических печатных изданиях, распространяемых на территории соответствующей административно-территориальной единицы, а также на своем интернет-ресурсе и направление его другим местным исполнительным органам районов, городов областного значения в пределах соответствующей области, а также в центральный уполномоченный орган по управлению земельными ресурсами для размещения на его интернет-ресурсе, размещение в специальных информационных стендах";

      4) прием и регистрация заявок на участие в конкурсе;

      5) подведение итогов конкурса.

      Сноска. Пункт 7 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 01.08.2019 № 281 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8. Для участия в конкурсе подаются следующие документы:

      1) заявка на участие в конкурсе;

      2) конкурсное предложение.

      Сноска. Пункт 8 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 01.08.2019 № 281 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      9. Местные исполнительные органы районов, городов областного значения по истечении тридцати календарных дней со дня первой публикации извещения о проведении конкурса начинает прием заявок на участие в конкурсе, а в случае проведения повторного конкурса – по истечении пятнадцати календарных дней.

      Прием и регистрация заявок на участие в конкурсе осуществляются в течение пятнадцати рабочих дней со дня начала приема заявок, а в случае проведения повторного конкурса – в течение десяти рабочих дней.

      10. Заявка на участие в конкурсе подается на бумажном носителе нарочно либо по почте или посредством веб-портала "электронного правительства" в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об информатизации" до окончания срока представления заявок.

      Заявка на участие в конкурсе, поданная посредством веб-портала "электронного правительства", поступает местным исполнительным органам районов, городов областного значения посредством системы электронного документооборота. Конкурсное предложение для участия в конкурсе вносится местным исполнительным органам районов, городов областного значения нарочно в течение пятнадцати рабочих дней со дня начала приема заявок до окончания указанного срока, после чего заявка регистрируется в системе электронного документооборота.

      Сноска. Пункт 10 – в редакции приказа и.о. Министра сельского хозяйства РК от 18.08.2021 № 244 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      11. Заявка на участие в конкурсе должна содержать сведения, указанные в пункте 9 статьи 43-1 Земельного кодекса.

      12. Конкурсное предложение должно содержать:

      1) бизнес-план (прогнозный объем инвестиций, площади возделывания сельскохозяйственных культур, поголовье сельскохозяйственных животных, применяемые агротехнологии, наличие сельскохозяйственной техники и технологического оборудования, квалифицированных специалистов в области сельского хозяйства, количество создаваемых рабочих мест);

      2) обязательства по составлению и освоению проекта внутрихозяйственного землеустройства, выполнению мероприятий по развитию сельскохозяйственной инфраструктуры;

      3) обязательства по исполнению требований земельного законодательства Республики Казахстан, включая Правил рационального использования земель сельскохозяйственного назначения, утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2020 года № 7 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 19893), и Правил рационального использования пастбищ, утвержденных Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан – Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 апреля 2017 года № 173 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 15090), выполнению индикативных показателей по диверсификации структуры посевных площадей сельскохозяйственных культур в соответствии со специализацией региона, соблюдению научно-обоснованных агротехнологий, фитосанитарных и карантинных требований.

      Обязательства и бизнес-план, предложенные заявителем в конкурсном предложении, являются неотъемлемой частью договора временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка сельскохозяйственного назначения для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства.

      Сноска. Пункт 12 - в редакции приказа и.о. Министра сельского хозяйства РК от 15.05.2024 № 161 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      13. Конкурсное предложение представляется участником конкурса в закрытом конверте, отпечатанное или написанное несмываемыми чернилами в прошитом виде с пронумерованными страницами, где последняя страница заверяется: подписью участника – для физических лиц (или доверенного лица) и подписью первого руководителя (или доверенного лица) и печатью (при ее наличии) – для юридических лиц, за исключением случаев его подачи посредством веб-портала "электронного правительства".

      14. В заявке и на конкурсном предложении не должно быть никаких вставок между строчками, подтирок или приписок, за исключением тех случаев, когда участнику необходимо исправить грамматические или арифметические ошибки.

      15. В закрытом конверте конкурсного предложения указывается надпись "Конкурс по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства" и "Не вскрывать до: "___" _______ года" (указывается точная дата).

      16. Заявка на участие в конкурсе, не соответствующая требованиям пункта 9 статьи 43-1 Земельного кодекса, подлежит отклонению.

      17. Участник может изменить или отозвать свою заявку до истечения окончательного срока представления заявок. Изменение подготавливается, запечатывается и представляется так же, как и сама заявка. Такое изменение или уведомление об отзыве является действительным, если оно получено местными исполнительными органами районов, городов областного значения до истечения окончательного срока представления заявок.

      18. На следующий день после окончания срока подачи заявок внесение изменений в нее не допускается.

      19. На следующий день, после окончания срока подачи заявок на участие в конкурсе, подводятся итоги конкурса земельной комиссией путем вскрытия поступивших закрытых конвертов (без участия участников конкурса).

      Заседание земельной комиссии в соответствии с пунктом 2 статьи 43 Земельного кодекса обязательно фиксируется с помощью средств аудио-, видеозаписи. Фиксирование заседания земельной комиссии средствами аудио-, видеозаписи осуществляют местные исполнительные органы районов, городов областного значения.

      20. Секретарем земельной комиссии объявляется наименование каждого участника, содержание его заявки и конкурсного предложения.

      21. По процедуре вскрытия конвертов с заявками секретарем земельной комиссии составляется протокол вскрытия, который подписывается председателем земельной комиссии, ее членами и секретарем.

      22. Земельная комиссия изучает все заявки на предмет их соответствия, полноты, наличия ошибок в расчетах, всех подписей на документах, а также проверяет правильность оформления в целом, оценивает, сопоставляет заявки путем присвоения баллов по бизнес-плану, в том числе, по прогнозному объему инвестиций, указанного в конкурсном предложении.

      23. Баллы присваиваются по следующим критериям обязательств:

      о прогнозном объеме вкладываемых инвестиций на 1 гектар, тысяч тенге:

      1) на неорошаемую пашню:
до 50 – 1 балл;
от 50 до 70 – 5 баллов;
от 70 до 90 – 10 баллов;
от 90 до 110 – 15 баллов;
свыше 110 – 20 баллов;

      2) на орошаемую пашню (поливные земли):
до 200 – 1 балл;
от 200 до 300 – 5 баллов;
от 300 до 400 – 10 баллов;
от 400 до 500 – 15 баллов;
свыше 500 – 20 баллов;

      3) на пастбищные и сенокосные угодья:
до 5 – 1 балл;
от 5 до 10 – 5 баллов;
от 10 до 20 – 10 баллов;
от 20 до 30 – 15 баллов;
свыше 30 – 20 баллов.

      Лицам, проживающим в данном районе, городе, селе, поселке не менее 5 лет, предоставляется преимущество в виде присвоения дополнительных 10 баллов к их конкурсным предложениям.

      Сельскохозяйственным кооперативам предоставляется преимущество в виде присвоения дополнительных 5 баллов к их конкурсным предложениям.

      Сноска. Пункт 23 - в редакции приказа и.о. Министра сельского хозяйства РК от 15.05.2024 № 161 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      24. Участник, набравший наиболее высокий балл, признается победителем.

      При равенстве баллов двух или более конкурсных предложений по предлагаемому объему привлекаемых инвестиций победитель конкурса определяется путем открытого голосования членами комиссии.

      В данном случае признается победителем участник, набравший наиболее высокий балл и большинство голосов членов комиссии.

      Сноска. Пункт 24 в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 01.08.2019 № 281 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      25. Принятые победителем обязательства, указанные в конкурсном предложении проверяются в ходе мониторинга использования земель сельскохозяйственного назначения, проводимого в соответствии с пунктом 20 статьи 43-1 Земельного кодекса.

      26. Решение земельной комиссии оформляется протоколом.

      Протокольное решение земельной комиссии подписывается председателем и всеми членами земельной комиссии, принявшими участие в заседании, а также секретарем земельной комиссии в день подведения итогов.

      Подписанное членами земельной комиссии протокольное решение об итогах конкурса в течение одного рабочего дня размещается на интернет-ресурсе уполномоченного органа района, города областного значения и не позднее трех рабочих дней направляется всем заявителям и центральному уполномоченному органу по управлению земельными ресурсами для размещения на его интернет-ресурсе.

      27. Протокольное решение земельной комиссии об итогах конкурса содержит следующую информацию о:

      1) заявителе (заявителях), заявка на участие в конкурсе которого была отклонена, с мотивированным ответом причин ее отклонения;

      2) заявителе (заявителях), заявка на участие, в конкурсе которого была одобрена, с указанием доводов, послуживших основанием для определения его победителем.

      28. Протокольное решение земельной комиссии об итогах конкурса в течение двух рабочих дней направляется местному исполнительному органу района, города областного значения для принятия решения о предоставлении права временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка сельскохозяйственного назначения для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства.

      29. Местный исполнительный орган района, города областного значения принимает решение о предоставлении права временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка сельскохозяйственного назначения для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства не позднее трех рабочих дней со дня поступления протокольного решения земельной комиссии об итогах конкурса.

      30. На основании решения местного исполнительного органа района, города областного значения о предоставлении права временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка сельскохозяйственного назначения для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства в течение трех рабочих дней со дня принятия указанного решения подготавливается проект договора временного возмездного землепользования (аренды) и уведомляется победитель конкурса.

      31. Договор временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства подписывается победителем конкурса в течение трех рабочих дней со дня получения уведомления.

      32. В случае отказа от подписания договора временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства победитель конкурса в письменной форме уведомляет уполномоченный орган района, города областного значения.

      В случае не явки победителя конкурса или не поступления от него письма об отказе от подписания договора временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства в течение трех рабочих дней со дня получения им уведомления местные исполнительные органы районов, городов областного значения по истечении трех рабочих дней со дня получения победителем конкурса уведомления принимает решение о повторном проведении конкурса и направляет его в земельную комиссию.

      33. Если победитель конкурса не подписывает договор временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства, то местные исполнительные органы районов, городов областного значения в течение трех рабочих дней со дня поступления отказа принимает решение о повторном проведении конкурса и направляет его в земельную комиссию.

      Победитель конкурса, отказавшийся от подписания договора временного возмездного землепользования (аренды) земельного участка для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства, в соответствии с пунктом 19 статьи 43-1 Земельного кодекса не имеет права участвовать в последующих конкурсах в течение одного года.

      34. Конкурс признается несостоявшимся в случаях:

      1) поступления менее двух заявок на участие в конкурсе по каждому земельному участку, выставленному на конкурс;

      2) если к участию в конкурсе по каждому земельному участку, выставленному на конкурс, допущено менее двух участников.

      Признание конкурса несостоявшимся оформляется протокольным решением земельной комиссии, которое в течение трех рабочих дней размещается на интернет-ресурсе местного исполнительного органа района, города областного значения и уполномоченного органа.

      35. В случае признания конкурса несостоявшимся местные исполнительные органы районов, городов областного значения проводят повторный конкурс в порядке и сроки, предусмотренные статьей 43-1 Земельного кодекса.

      36. Затраты по организации и проведению конкурса возмещаются за счет средств соответствующего местного бюджета.

Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсты ұйымдастыру мен өткізу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2018 жылғы 20 желтоқсандағы № 518 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 27 желтоқсанда № 18048 болып тіркелді.

      Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 14-бабы 1-тармағының 2-6) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 18.08.2021 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсты ұйымдастыру мен өткізу қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Жер ресурстарын басқару комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

      3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесінің мерзімді баспа басылымдарына ресми жариялауға жіберілуін;

      4) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

      5) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары –
Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрі
Ө. Шөкеев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ақпарат және коммуникациялар

      министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Премьер – Министрінің
орынбасары – Қазақстан
Республикасы Ауыл
шаруашылығы министрінің
2018 жылғы 20 желтоқсандағы
№ 518 бұйрығымен бекітілген

Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсты ұйымдастыру мен өткізу қағидалары 1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсты ұйымдастыру мен өткізу қағидалары (бұдан әрі –Қағидалар) Қазақстан Республикасы Жер кодексінің (бұдан әрі – Жер кодексі) 14-бабы 1-тармағының 2-6) тармақшасына сәйкес әзірленді және шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсты ұйымдастыру мен өткізу тәртібін айқындайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 18.08.2021 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2. Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін жер учаскелерін жер пайдалану (жалға алу) құқығымен шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдарға, шетелдік заңды тұлғаларға, Қазақстан Республикасының шетелдік қатысуы бар заңды тұлғаларына, халықаралық ұйымдарға, халықаралық қатысуы бар ғылыми орталықтарға, сондай-ақ қандастарға беруге жол берілмейді.

      Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 18.08.2021 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      3. Алып тасталды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 18.08.2021 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      4. Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсты ұйымдастыру мен өткізуді аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары жүзеге асырады.

      5. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) жер комиссиясы – жер учаскелеріне құқықтар беру туралы (шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурс жеңімпазын айқындау туралы), жер учаскелерінің нысаналы мақсатын өзгерту туралы және су қорының жерлерін басқа санаттардағы жерлерге ауыстыру туралы өтініштерді (өтінімдерді) қарау және қорытындыларды дайындау үшін Жер кодексінің 43-бабына сәйкес құрылатын жергілікті атқарушы орган жанындағы алқалы орган;

      2) конкурс – жер учаскесін пайдаланудың неғұрлым қолайлы шарттарын ұсынған Қазақстан Республикасының азаматтарына және Қазақстан Республикасының шетелдік қатысуы жоқ мемлекеттік емес заңды тұлғаларына оларды уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығымен шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін оны беру нысаны;

      3) қатысушы – шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсқа қатысу үшін белгіленген тәртіппен тіркелген Қазақстан Республикасының азаматы және Қазақстан Республикасының шетелдік қатысуы жоқ мемлекеттік емес заңды тұлғасы;

      4) шаруашылықішілік жерге орналастыру жобасы – әрбір жер учаскесінің жеке сипаттамаларын (құнарлылығын, технологиялық қасиеттерін, орналасқан жерін, рельефін, климатын, табиғи-тарихи, экологиялық және басқа ерекшеліктерін) есепке ала отырып, оның неғұрлым ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ететін іс-шаралар кешенін қамтитын, ауыл шаруашылығы жері аумағының жақын перспективада ұйымдастырылуы мен орналастырылуын айқындайтын және негіздейтін құжат;

      5) уәкілетті орган – Жер кодексінің 14-1-бабында белгіленген құзыреті шегінде аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жер қатынастары жөніндегі уәкілетті органы.

      Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 18.08.2021 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурсты ұйымдастыру мен өткізу тәртібі

      6. Мемлекеттік меншіктегі және жер пайдалануға берілмеген жер учаскелерін шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығымен беру Жер кодексінің 43-1-бабында және осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен және шарттарда шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурс (бұдан әрі – конкурс) негізінде жүзеге асырылады.

      7. Аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдардың конкурсты ұйымдастыруы мен өткізуі мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:

      1) жыл сайын тиісті жылдың 20 қаңтарына дейінгі мерзімде конкурсқа шығарылатын жер учаскелерінің (бос жер учаскелері болған жағдайда) тізбесін қалыптастыруды, келісуді және бекітуді жүзеге асырады.

      Бұл ретте, конкурсқа шығарылатын жер учаскелерінің тізбесін одан әрі қалыптастыру, келісу және бекіту жылына кемінде 2 рет жүргізіледі (бос жер учаскелері болған жағдайда);

      2) конкурсқа шығару үшін тізбеге енгізілген жер учаскелеріне қатысты жерге орналастыру жұмыстарын жүргізу;

      3) конкурсты өткізу туралы хабарламаны тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында таралатын мерзімді баспа басылымдарында, сондай-ақ өз интернет-ресурсында жариялау және оны тиісті облыс шегіндегі аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың басқа жергілікті атқарушы органдарына, сондай-ақ жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті органға оның интернет-ресурсында орналастыру үшін жіберу, арнайы ақпараттық стендтерде орналастыру;

      4) конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді қабылдау және тіркеу;

      5) конкурстың қорытындысын шығару.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 01.08.2019 № 281 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      8. Конкурсқа қатысу үшін мынадай құжаттар беріледі:

      1) конкурсқа қатысуға арналған өтінім;

      2) конкурстық ұсыныс.

      Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 01.08.2019 № 281 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      9. Аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары конкурсты өткізу туралы хабарлама алғаш рет жарияланған күннен бастап күнтізбелік отыз күн өткен соң, ал конкурс қайта өткізілген жағдайда – күнтізбелік он бес күн өткен соң конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді қабылдауды бастайды.

      Конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді қабылдау және тіркеу өтінімдерді қабылдау басталған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде, ал конкурс қайта өткізілген жағдайда - он жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

      10. Конкурсқа қатысуға арналған өтінім қағаз тасығышта қолма-қол не почта арқылы немесе "Ақпараттандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес "электрондық үкіметтің" веб-порталы арқылы өтінімдерді беру мерзімі аяқталғанға дейін беріледі.

      "Электрондық үкіметтің" веб-порталы арқылы берілген конкурсқа қатысуға арналған өтінім аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарына электрондық құжат айналымы арқылы түседі. Конкурсқа қатысуға арналған конкурстық ұсыныс аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарына өтінімдерді қабылдау басталған күннен бастап көрсетілген мерзім аяқталғанға дейін он бес жұмыс күні ішінде қолма-қол енгізіледі, одан кейін өтінім электрондық құжат айналымы жүйесінде тіркеледі.

      Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 18.08.2021 № 244 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      11. Конкурсқа қатысуға арналған өтінімде Жер кодексінің 43-1-бабының 9-тармағында көрсетілген мәліметтер қамтылуы тиіс.

      12. Конкурстық ұсыныста:

      1) бизнес-жоспар (инвестициялардың болжамды көлемі, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру алаңдары, ауыл шаруашылығы жануарларының мал басы, қолданылатын агротехнологиялар, ауыл шаруашылығы техникасы мен технологиялық жабдықтың, ауыл шаруашылығы саласындағы білікті мамандардың болуы, ашылатын жұмыс орындарының саны);

      2) шаруашылықішілік жерге орналастыру жобасын жасау және игеру, ауыл шаруашылығы инфрақұрылымын дамыту іс-шараларын орындау жөніндегі міндеттемелер;

      3) Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 17 қаңтардағы № 7 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19893 болып тіркелген) бекітілген Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану қағидаларын және Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі № 173 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15090 болып тіркелген) бекітілген Жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын қоса алғанда, Қазақстан Республикасы жер заңнамасының талаптарын орындау, өңірдің мамандануына сәйкес ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс алаңдары құрылымын әртараптандыру бойынша индикативтік көрсеткіштерді орындау, ғылыми негізделген агротехнологияларды, фитосанитариялық және карантиндік талаптарды сақтау жөніндегі міндеттемелер қамтылуға тиіс.

      Конкурстық ұсыныста өтінім беруші ұсынған міндеттемелер мен бизнес-жоспар шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) шартының ажырамас бөлігі болып табылады.

      Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 15.05.2024 № 161 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      13. Конкурстық ұсынысты, "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы беру жағдайларын қоспағанда, конкурсқа қатысушы беттері нөмірленіп, тігілген түрде мөрленген немесе өшірілмейтін сиямен жазылған жабық конвертте ұсынады, конкурстық ұсыныстың соңғы беті жеке тұлғалар (немесе сенімді өкіл) үшін - қатысушының қолымен және заңды тұлғалар үшін - бірінші басшының (немесе сенімді өкіл) қолымен және мөрімен (бар болса) куәландырылады.

      14. Өтінімде және конкурстық ұсыныста қатысушыға грамматикалық және арифметикалық қателерді түзету қажет болған жағдайларды қоспағанда, жолдар арасында ешқандай кірістірмелер, өшірулер немесе қосып жазулар болмауы тиіс.

      15. Конкурстық ұсыныстың жабық конвертінде "шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру жөніндегі конкурс" және " жылғы __________"_____ " дейін ашуға болмайды" (ашудың нақты күні көрсетіледі) деген сөздер жазылады.

      16. Жер кодексінің 43-1-бабы 9-тармағының талаптарына сәйкес келмейтін конкурсқа қатысуға арналған өтінімнен бас тартылады.

      17. Қатысушы өтінімдерді ұсынудың соңғы мерзімі аяқталғанға дейін өзінің өтінімін өзгерте немесе кері қайтара алады. Өзгеріс өтінім сияқты дайындалады, мөрленеді және ұсынылады. Мұндай өзгеріс немесе кері қайтару туралы хабарлама, егер оны аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары өтінімдерді ұсынудың соңғы мерзімі аяқталғанға дейін алған болса, жарамды болып табылады.

      18. Өтінімдерді беру мерзімі аяқталғаннан кейін келесі күні оған өзгерістер енгізуге жол берілмейді.

      19. Конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді беру мерзімі аяқталғаннан кейін келесі күні жер комиссиясы түскен жабық конверттерді ашу жолымен (конкурсқа қатысушылардың қатысуынсыз) конкурстың қорытындысын шығарады.

      Жер комиссиясының отырысы Жер кодексінің 43-бабының 2-тармағына сәйкес аудио-, бейнежазба құралдарының көмегімен міндетті түрде тіркеледі. Жер комиссиясының отырысын аудио-, бейнежазба құралдарымен тіркеуді аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары жүзеге асырады.

      20. Жер комиссиясының хатшысы жер комиссиясының мүшелеріне әрбір қатысушының атауын, оның өтінімінің және конкурстық ұсынысының мазмұнын жариялайды.

      21. Өтінімдері бар конверттерді ашу рәсімі бойынша жер комиссиясының хатшысы ашу хаттамасын жасайды, оған жер комиссиясының төрағасы, оның мүшелері және хатшысы қол қояды.

      22. Жер комиссиясы барлық өтінімдерді олардың сәйкестігі, толықтығы, есептемелердегі қателіктердің, құжаттардағы барлық қолтаңбалардың бары тұрғысынан зерделейді, сондай-ақ, жалпы рәсімдеудің дұрыстығын тексереді, конкурстық ұсыныста көсетілген бизнес-жоспар, оның ішінде, инвестициялардың болжамды көлемі бойынша балл беру жолымен өтінімдерді бағалайды, салыстырады.

      23. Балдар міндеттемелердің мынадай өлшемшарттары бойынша беріледі:

      1 гектарға салынатын инвестициялардың болжамды көлемі туралы, мың теңге:

      1) суарылмайтын егістікке:

      50-ге дейін – 1 балл;

      50-ден 70-ке дейін – 5 балл;

      70-тен 90-ға дейін – 10 балл;

      90-нан 110-ға дейін – 15 балл;

      110-нан жоғары – 20 балл;

      2) суарылатын егістікке (суарылатын жерлер):

      200-ге дейін – 1 балл;

      200-ден 300-ге дейін – 5 балл;

      300-ден 400-ге дейін – 10 балл;

      400-ден 500-ге дейін – 15 балл;

      500-ден жоғары – 20 балл;

      3) жайылымдық және шабындық алқаптарға:

      5-ке дейін – 1 балл;

      5-тен 10-ға дейін – 5 балл;

      10-нан 20-ға дейін – 10 балл;

      20-дан 30-ға дейін – 15 балл;

      30-дан жоғары – 20 балл.

      Осы ауданда, қалада, ауылда, кентте кемінде 5 жыл тұратын адамдарға олардың конкурстық ұсыныстарына қосымша 10 балл беру түрінде артықшылық беріледі.

      Ауыл шаруашылығы кооперативтеріне олардың конкурстық ұсыныстарына қосымша 5 балл беру түрінде артықшылық беріледі.

      Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 15.05.2024 № 161 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      24. Ең жоғары балл алған қатысушы жеңімпаз болып танылады.

      Екі және одан да көп конкурстық ұсыныстардың тартылатын инвестицияның ұсынылған көлемі бойынша балдары тең болған жағдайда конкурстың жеңімпазы комиссия мүшелерінің ашық дауыс беруі арқылы анықталады.

      Бұл жағдайда ең жоғары балл алған және комиссия мүшелерінің ең көп дауысын алған қатысушы жеңімпаз болып танылады.

      Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 01.08.2019 № 281 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      25. Жеңімпаз қабылдаған конкурстық ұсыныста көрсетілген міндеттемелер ауыл шаруашылығы жерлерінің пайдаланылуына Жер кодексінің 43-1-бабының 20-бабына сәйкес жүргізілетін мониторинг барысында тексеріледі.

      26. Жер комиссиясының шешімі хаттамалық шешіммен ресімделеді.

      Жер комиссиясының хаттамалық шешіміне жер комиссиясының төрағасы және отырысқа қатысқан барлық мүшелері, сондай-ақ жер комиссиясының хатшысы қорытынды шығарылған күні қол қояды.

      Конкурстың қорытындысы туралы жер комиссиясының мүшелері қол қойған хаттамалық шешім бір жұмыс күні ішінде ауданның, облыстық маңызы бар қаланың уәкілетті органының интернет-ресурсында орналастырылады және үш жұмыс күнінен кешіктірілмей, барлық өтінім берушілерге және жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті органға оның интернет-ресурсына орналастыру үшін жіберіледі.

      27. Конкурстың қорытындысы туралы жер комиссиясының хаттамалық шешімінде мынадай:

      1) бас тарту себептері туралы уәжді жауап беріле отырып, конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерінен бас тартылған өтінім беруші (өтінім берушілер) туралы;

      2) өтінім берушіні жеңімпаз деп айқындау үшін негіз болған дәлелдер көрсетіле отырып, конкурсқа қатысуға арналған өтінімі мақұлданған өтінім беруші (өтінім берушілер) туралы ақпарат қамтылады.

      28. Конкурстың қорытындысы туралы жер комиссиясының хаттамалық шешімі екі жұмыс күні ішінде шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесіне уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру туралы шешім қабылдау үшін ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органына жіберіледі.

      29. Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органы конкурстың қорытындысы туралы жер комиссиясының хаттамалық шешімі келіп түскен күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесіне уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру туралы шешім қабылдайды.

      30. Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесіне уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беру туралы шешімі негізінде көрсетілген шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) шартының жобасы дайындалады және конкурстың жеңімпазы хабардар етіледі.

      31. Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін жер учаскесін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) шартына конкурстың жеңімпазы хабарламаны алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қол қояды.

      32. Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) шартына қол қоюдан бас тартқан жағдайда, конкурстың жеңімпазы ауданның, облыстық маңызы бар қаланың уәкілетті органын жазбаша нысанда хабардар етеді.

      Конкурс жеңімпазы хабарлама алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде келмеген немесе одан шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін жер учаскесін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) шартына қол қоюдан бас тарту туралы хат келіп түспеген жағдайда аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары конкурс жеңімпазы хабарлама алған күннен бастап үш жұмыс күні өткен соң конкурсты қайта өткізу туралы шешім қабылдайды және оны жер комиссиясына жібереді.

      33. Егер конкурстың жеңімпазы шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін жер учаскесін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) шартына қол қоймаса, онда аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары бас тарту келіп түскен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде конкурсты қайта өткізу туралы шешім қабылдайды және оны жер комиссиясына жібереді.

      Шаруа немесе фермер қожалығын, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін жер учаскесін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) шартына қол қоюдан бас тартқан конкурс жеңімпазының Жер кодексінің 43-1-бабының 19-тармағына сәйкес бір жыл бойы келесі конкурстарға қатысуға құқығы болмайды.

      34. Конкурс:

      1) конкурсқа шығарылған әрбір жер учаскесі бойынша конкурсқа қатысуға екіден аз өтінім келіп түскен;

      2) егер конкурсқа шығарылған әрбір жер учаскесі бойынша конкурсқа қатысуға екіден аз қатысушы жіберілген жағдайларда өткізілмеді деп танылады.

      Конкурсты өткізілмеді деп тану жер комиссиясының хаттамалық шешімімен ресімделеді, ол үш жұмыс күні ішінде ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының және ауданның, облыстық маңызы бар қаланың уәкілетті органының интернет-ресурсында орналастырылады.

      35. Конкурс өткізілмеді деп танылған жағдайда, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары Жер кодексінің 43-1-бабында көзделген тәртіппен және мерзімдерде қайта конкурс өткізеді.

      36. Конкурсты ұйымдастыру және өткізу бойынша шығындар тиісті жергілікті бюджет қаражаты есебінен өтеледі.