Об утверждении Правил разработки, утверждения, регистрации в реестре государственной системы обеспечения единства измерений и применения методик поверки средств измерений

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 декабря 2018 года № 923. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 27 декабря 2018 года № 18059.

Примечание РЦПИ!
Настоящий приказ вводится в действие с 11 апреля 2019 года.

В соответствии с подпунктом 15) статьи 6-2 Закона Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений" ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра торговли и интеграции РК от 19.12.2023 № 441-НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила разработки, утверждения, регистрации в реестре государственной системы обеспечения единства измерений и применения методик поверки средств измерений.

2. Комитету технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 11 апреля 2019 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр по инвестициям и развитию Республики Казахстан

Ж. Қасымбек

Утверждены приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 декабря 2018 года № 923

Правила разработки, утверждения и регистрации в реестре государственной системы обеспечения единства измерений и применения методик поверки средств измерений

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработки, утверждения и регистрации в реестре государственной системы обеспечения единства измерений и применения методик поверки средств измерений (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 15) статьи 6-2 Закона Республики Казахстан от 7 июня 2000 года "Об обеспечении единства измерений" (далее - Закон) и устанавливают основные требования к разработке, порядку утверждения и регистрации в реестре государственной системы обеспечения единства измерений, а также применению методик поверки, применяемых при проведении работ по обеспечению единства измерений в Республике Казахстан.

2. В Правилах применяются следующие основные термины и определения:

1) апробация методики поверки средств измерений – экспериментальное подтверждение пригодности методики поверки для определения и подтверждения соответствия средства измерений установленным техническим и метрологическим требованиям;

2) методика поверки средств измерений – описание совокупности операций, выполнение которых позволяет определить и подтвердить соответствие средств измерений установленным требованиям к метрологическим характеристикам;

3) реестр государственной системы обеспечения единства измерений (далее – реестр ГСИ РК) – электронная база данных объектов, участников работ и документов в области обеспечения единства измерений.

Сноска. Пункт 2 - в редакции приказа Министра торговли и интеграции РК от 19.12.2023 № 441-НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Методики поверки средств измерений разрабатываются в соответствии со статьей 8 Закона и используются для подтверждения соответствия средств измерений установленным техническим и метрологическим требованиям.

4. Методики поверки средств измерений, применяемые при измерениях, к которым установлены метрологические требования в перечнях измерений, относящихся к государственному регулированию, и нормативных правовых актах, подлежат регистрации и размещению в реестре ГСИ РК.

Сноска. Пункт 4 - в редакции приказа Министра торговли и интеграции РК от 19.12.2023 № 441-НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Порядок разработки, утверждения и регистрации в реестре государственной системы обеспечения единства измерений и применения методик поверки средств измерений

6. Методики поверки разрабатываются:

1) предприятиями-разработчиками (изготовителями) средств измерений, при подготовке средств измерений к производству и выпуску в обращение в Республике Казахстан;

2) пользователями средств измерений при их эксплуатации;

3) физическими и юридическими лицами по заявке пользователя или изготовителя.

7. Методики поверки разрабатываются в виде:

1) межгосударственного, национального стандарта Республики Казахстан, стандарта организации;

2) документов (например, инструкций по поверке) в составе эксплуатационной документации или разделов эксплуатационных документов.

8. Методики поверки средств измерений, разрабатываемые в виде национальных и (или) межгосударственных стандартов, утверждаются и регистрируются в соответствии с СТ РК 1.2 "Государственная система технического регулирования Республики Казахстан. Порядок разработки национальных и предварительных национальных стандартов".

9. Порядок разработки методик поверки осуществляется в соответствии с требованиями, установленными СТ РК 2.63 "Государственная система обеспечения единства измерений Республики Казахстан. Методики поверки средств измерений. Порядок разработки, утверждения и применения".

10. Методики поверки средств измерений, разрабатываемые в виде стандарта организации или в составе эксплуатационной документации, утверждаются разработчиками методики поверки средств измерений и направляется для апробации в Государственный научно-метрологический центр (далее – ГНМЦ). Апробация методик поверки осуществляется ГНМЦ при проведении испытаний для целей утверждения типа средств измерений или метрологической аттестации.

11. В случае получения отрицательных результатов при проведении апробации, ГНМЦ направляет методику поверки средств измерений на доработку с соответствующим заключением.

12. Методики поверки средств измерений, утвержденные в соответствии с пунктом 10 Правил, прошедшие апробацию подлежат регистрации в реестре ГСИ РК в порядке, установленном Правилами ведения реестра государственной системы обеспечения единства измерений, утверждаемыми в соответствии с подпунктом 17) статьи 6-2 Закона.

13. На территории Республики Казахстан допускаются к применению методики поверки средств измерений:

1) разработанные в рамках Межгосударственного совета по стандартизации (в виде межгосударственных стандартов, правил по межгосударственной стандартизации, рекомендаций по межгосударственной стандартизации) без прохождения регистрации в реестре ГСИ РК;

2) разработанные в странах СНГ, зарегистрированные в реестре ГСИ РК без проведения апробации, при проведении признания результатов испытаний и утверждения типа в соответствии с Соглашением о взаимном признании результатов испытаний с целью утверждения типа, метрологической аттестации, поверки и калибровки средств измерений, утвержденным Постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 мая 2015 года № 1116;

3) разработанные, утвержденные и зарегистрированные в виде национальных стандартов Республики Казахстан;

4) разработанные, утвержденные и зарегистрированные в реестре ГСИ РК по результатам апробации, в соответствии с пунктами 9-12 Правил.

Өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін әзірлеу, бекіту, өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде тіркеу және қолдану қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 26 желтоқсандағы № 923 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 27 желтоқсанда № 18059 болып тіркелді.

РҚАО-ның ескертпесі!
Осы бұйрық 11.04.2019 бастап қолданысқа енгізіледі

"Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-2-бабының 15) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Сауда және интеграция министрінің 19.12.2023 № 441-НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін әзірлеу, бекіту, өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде тіркеу және қолдану қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық 2019 жылғы 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялауға жатады.

Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрі

Ж. Қасымбек

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 26 желтоқсандағы № 923 бұйрығымен бекітілген

Өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін әзірлеу, бекіту, өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде тіркеу және қолдану қағидалары 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қағидалар "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) 6-2-бабының 15) тармақшасының талаптарына сәйкес әзірленген және өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде әзірлеу, бекіту және тіркеу тәртібіне, сондай-ақ Қазақстан Республикасында өлшем бірлігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде қолданылатын салыстырып тексеру әдістемелерін қолдануға қойылатын негізгі талаптарды белгілейді.

2. Қағидаларда мынадай негізгі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін байқаудан өткізу – өлшем құралының белгіленген техникалық және метрологиялық талаптарға сәйкестігін айқындау және растау үшін салыстырып тексеру әдістемесінің жарамдылығын эксперименталдық растау;

2) өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелері – өлшем құралдарының белгіленген метрологиялық сипаттамаларға қойылатын талаптарға сәйкестігін айқындауға және растауға мүмкіндік беретін операциялар жиынтығының сипаты;

3) өлшем бiрлiгiн қамтамасыз етудiң мемлекеттiк жүйесiнiң тiзiлiмi (бұдан әрі – ҚР МӨЖ тізілімі) – өлшем бiрлiгiн қамтамасыз ету саласындағы объектiлердiң, жұмыстарға қатысушылар мен құжаттардың электрондық дерекқоры.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Сауда және интеграция министрінің 19.12.2023 № 441-НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелері Заңның 8-бабына сәйкес әзірленеді және өлшем құралдарының белгіленген метрологиялық сипаттамаларға қойылатын талаптарға сәйкестігін растау үшін қолданылады.

4. Мемлекеттік реттеуге жататын өлшемдер тізбелерінде және нормативтік құқықтық актілерде метрологиялық талаптар белгіленген өлшемдер кезінде қолданылатын өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелері ҚР МӨЖ тізілімінде тіркеуге және орналастыруға жатады.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Сауда және интеграция министрінің 19.12.2023 № 441-НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін әзірлеу, бекіту, өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде тіркеу және қолдану тәртібі

6. Салыстырып тексеру әдістемелерін:

1) өлшем құралдарын Қазақстан Республикасында өндіруге және айналымға шығаруға дайындау кезінде өлшем құралдарын әзірлеуші-кәсіпорындар (дайындаушылар);

2) оларды пайдалану кезінде өлшем құралдарын пайдаланушылар;

3) пайдаланушылардың немесе дайындаушылардың өтінімі бойынша жеке және заңды тұлғалар.

7. Салыстырып тексеру әдістемелері:

1) мемлекетаралық өңірлік Қазақстан Республикасының немесе ұлттық стандарты, ұйым стандарты;

2) пайдалану құжаттамасының немесе пайдалану құжаттары бөлімдерінің құрамындағы құжаттар (мысалы, салыстырып тексеру туралы нұсқаулар) түрінде әзірленеді.

8. Ұлттық және мемлекетаралық стандарттар түрінде әзірленетін өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелері ҚР СТ 1.2 "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі. Ұлттық және алдын ала ұлттық стандарттарды әзірлеу тәртібі" Қазақстан Республикасының ұлттық стандартына сәйкес бекітіледі және тіркеледі.

9. Салыстырып тексеру әдістемесін әзірлеу тәртібі белгіленген ҚР СТ 2.63 "Қазақстан Республикасының мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесі. Өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелері. Дайындау, бекіту және қолдану тәртібі" талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

10. Ұйым стандарты түрінде немесе пайдалану құжаттамасының құрамында әзірленетін өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемесінің әзірлеушілері бекітеді және Мемлекеттік ғылыми-метрологиялық орталыққа (бұдан әрі – МҒМО) байқау үшін жіберіледі.

11. Байқауды жүргізген кезде теріс нəтижелер алынған жағдайда МҒМО өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемесін тиісті қорытындысымен бірге пысықтауға жібереді.

12. Осы Қағидалардың 10-тармағына сәйкес бекітілген, байқаудан өткен өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелері Заңның 6-2-бабының 17) тармақшасына сәйкес бекітілетін өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімін жүргізу қағидаларында белгілеген тәртіппен ҚР МӨЖ тізілімінде тіркеуге жатады. Аттестаттаудан (қайта аттестаттаудан) өткен салыстырып тексеруші белгіленген.

13. Қазақстан Республикасының аумағында:

1) ҚР МӨЖ тізілімінде тіркеуден өтусіз Стандарттау жөніндегі мемлекетаралық кеңес шеңберінде әзірленген (мемлекетаралық стандарттар, мемлекетаралық стандарттау жөніндегі қағидалар, мемлекетаралық стандарттау бойынша ұсыныстар түрінде);

2) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 29 мамырдағы № 1116 қаулысымен бекітілген, Өлшем құралдарының типін бекіту, метрологиялық аттестаттау, салыстырып тексеру және калибрлеу мақсатында сынау нәтижелерін өзара тану туралы келісімге сәйкес сынақ нәтижелері мен типін бекітуді тануды жүргізу кезінде байқауды жүргізусіз, ҚР МӨЖ тізілімінде тіркелгеннен кейін ТМД елдерінде әзірленген;

3) Қазақстан Республикасының ұлттық стандарттары түрінде әзірленген, бекітілген және тіркелген;

4) осы Қағидалардың 9-12-тармағына сәйкес байқаудан өту нәтижелері бойынша ҚР МӨЖ тізілімінде әзірленген, бекітілген және тіркелген өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін қолдануға рұқсат беріледі.