Об утверждении перечня измерений, относящихся к государственному регулированию

Приказ и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 29 марта 2019 года № 170. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 марта 2019 года № 18444. Утратил силу совместным приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 497 и и.о. Министра торговли и интеграции Республики Казахстан от 18 июля 2023 года № 285-НҚ.

Сноска. Утратил силу совместным приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 11.07.2023 № 497 и и.о. Министра торговли и интеграции РК от 18.07.2023 № 285-НҚ (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ!
Настоящий приказ вводится в действие с 11 апреля 2019 года.

В соответствии с подпунктом 2) статьи 6-3 Закона Республики Казахстан от 7 июня 2000 года "Об обеспечении единства измерений" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый перечень измерений, относящихся к государственному регулированию.

2. Комитету технического регулирования и метрологии Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 11 апреля 2019 года и подлежит официальному опубликованию.

Исполняющий обязанности Министра

К. Ускенбаев

Утвержден приказом Исполняющего обязанности Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 29 марта 2019 года № 170

Перечень измерений, относящихся к государственному регулированию

№	Наименование измерений с указанием объекта и области применения	Метрологические требования		Примечание
		Диапазон измерений	Предельно допустимая погрешность или класс точности
1	2	3	4	5
В области технического регулирования и метрологии
1.	Измерение геометрических размеров Государственного флага	от 0 до 500 мм от 0 до 2000 мм	± 0,1 мм класс точности 2	СТ РК 988 ГОСТ 7502
2.	Измерение геометрических размеров Государственного Герба	от 0 до 1000 мм	± 0,1 мм	СТ РК 989
3.	Измерение цвета образцов Государственного Герба и Государственного флага и материальных объектов с изображением Государственного Герба и Государственного Флага или элементов его символики	Без ограничений	Абсолютная погрешность измерений координат цвета ± 2; координат цветности ± 0,02	СТ РК 989 СТ РК 988
4.	Измерения, осуществляемые при проведении государственного метрологического контроля:			СТ РК 2.156
	измерение массы	от 0,5 до 6200 г	± 0,02 %
	измерение температуры	от минус 25 ºС до 120 ºС	± 0,5 ºС
	измерение объема	номинальный объем 100,0 мл при 20 ºС	± 0,1 %
		100,0 мл	± 0,02 %
	измерение влажности	(20 – 90) %	± 7,0 %
В области гражданской авиации
5.	Измерение метеорологической оптической дальности видимости	10 м – 100 км	± 50 м до 600 м ± 10 % от 600 м до 1500 м ± 20 % свыше 1500 м	Погрешность относительная
6.	Измерение высоты нижней границы облаков	0 м – 30 км	± 10 м (33 фута) до 100 м (330 футов) ± 10 % свыше 100 м (330 футов)	Погрешность относительная
7.	Измерение направлений смещения воздушного потока	от 0 до 360°	± 10 °
8.	Измерение скорости смещения воздушного потока	от 0 до 75 м/с	от 0,5 м/с (1 узел) до 5 м/с (10 узлов) ± 10 % свыше 5 м/с (10 узлов)	Погрешность относительная
9.	Измерение атмосферного давления	От 5002 до 1080 гПа	± 0,5 гПа	2 С учетом климатических особенностей аэродрома в состав метеорологического оборудования могут включаться приборы с меньшими диапазонами
10.	Измерение температуры окружающего воздуха	от минус 80 до плюс 60 °С	± 1 °С
11.	Измерение относительной влажности воздуха	от 0 до 100 %	± 5 % при температуре выше 0 °С, ± 10 % при температуре ниже 0 °С	Погрешность относительная
В области автомобильных дорог
12.	Измерение длины при определении протяженности участков (автомобильных дорог)	Менее 1000 м Более 1000 м	± 0,1 м ± 1,0 м	ГОСТ 33475
13.	Измерение ровности покрытия (автомобильных дорог)	(0 - 200) мм	± 0,1 мм	СТ РК 1219 ПР РК 218-03
		(0 - 200) см/км	Приведенная погрешность ± 10 %	ГОСТ 33101 СТ РК 1219 ПР РК 218-03
		По международному индексу ровности (IRI) (0 - 10) м/км	Приведенная погрешность ± 2 %	ГОСТ 33101 СТ РК 1219 ПР РК 218-03
14.	Измерение крутизны при определении уклона участков (автомобильных дорог)	± 120 промилле	± 3 промилле	ГОСТ 33475 СП РК 3.03-101 СП РК 3.04-101
15.	Измерение величины угла поворота (автомобильных дорог)	± 180○	Приведенная погрешность ± 1○	ГОСТ 33475 СП РК 3.03-101
16.	Измерение величины радиуса поворота (автомобильных дорог)	(10 - 3000) м	Приведенная погрешность ± 10 %	ГОСТ 33475 СП РК 3.03-101
17.	Измерение высоты элементов микропрофиля поверхности покрытия (автомобильных дорог)	(0,001 - 0,150) м	Относительная погрешность ± 10 %	ГОСТ 33101
18.	Измерение глубины колеи покрытия (автомобильных дорог)	(0,003 - 0,150) м	± 0,002 м	ГОСТ 32825
19.	Измерение величины упругого прогиба покрытия (автомобильных дорог)	(0,2 - 1,5) мм	Приведенная погрешность ± 5 %	ГОСТ 32729 СТ РК 1377
20.	Измерение толщины покрытия (автомобильных дорог)	(0,05 - 0,50) м	± 0,02 м	СП РК 3.03-101
21.	Измерение коэффициента сцепления шины транспортного средства с дорожным покрытием	(0,1 - 0,7)	Приведенная погрешность ± 0,05 %	ГОСТ 33078 СТ РК 1279
22.	Измерение дальности видимости дорожных знаков	(0,3 - 150) м	Приведенная погрешность ± 1 %	ГОСТ 32945 ГОСТ 32946 СТ РК 1125
23.	Измерение яркости при определении уровня яркости дорожного покрытия (автомобильных дорог)	(10 - 2·105) кд/м2	Относительная погрешность ± 10 %	ГОСТ 33176 ГОСТ 33175 СТ РК ГОСТ Р 54305
24.	Измерение уровня освещенности дорожного покрытия (автомобильных дорог)	(10 - 2·105) лк	Относительная погрешность ± 8 %	ГОСТ 33176 ГОСТ 33175 СТ РК ГОСТ Р 54305
25.	Измерение коэффициента яркости дорожных знаков	(0 - 100) %	Относительная погрешность ± 2 %	ГОСТ 32945 ГОСТ 32946 СТ РК 1125
26.	Измерение коэффициента яркости дорожных разметок	(0 - 100) %	Относительная погрешность ± 2 %	ГОСТ 32953 ГОСТ 32952 СТ РК 1124
В области железнодорожного транспорта
Измерение параметров рельсовой колеи
27.	Ширина колеи	(1510-1550) мм	± 1,0 мм	Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 544 "Об утверждении Правил технической эксплуатации железнодорожного транспорта" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11897)
28.	Взаимное положение обеих рельсовых нитей по высоте (уровень)	150 мм	± 1,0 мм
29.	Стрела изгиба рельсовой нити в горизонтальной (рихтовка)	± 225 мм	± 1,0 мм
30.	Стрела изгиба рельсовой нити в вертикальной плоскости (просадка)	± 50 мм	± 1,0 мм
31.	Измерение многоканальной вибродиагностики конструкций, фундаментов, оснований, мостовых сооружений	(0,5 – 100) Гц (5 – 1000) Гц диапазон измерений виброскорости, (0,1 – 500) мм/с	± 5,0 %
Измерение параметров контактной сети
32.	Измерение высоты контактного провода от уровня головки рельса	(5675 – 6800) мм	± 3 мм	Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 544 "Об утверждении Правил технической эксплуатации железнодорожного транспорта" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11897)
Измерение профиля рельса
33.	Вертикальный износ головки рельсов	(0-13) мм	± 0,01 м
34.	Боковой износ головки рельсов	(0-20) мм	± (1-2) мм
35.	Измерение твердости металла головки рельса	МТР (HRC) 25 ± 5 45 ± 5 65 ± 5 НВ 100 ± 25 200 ± 50 400 ± 50 HV 450 ± 50 800 ± 75 HSD 30 ± 7 60 ± 7 95 ± 7	±1,5 HRC ±10 HB ±12 HV ±2 HSD
Выявление (измерение) глубины залегания дефектов рельсов (дефектоскопия)
36.	Глубина залегания дефекта рельса и его местонахождение	(3 – 580) мм	± 2 %
Измерение параметров подвижного состава
Параметры движения
37.	Измерение скорости	от 0 до140 км/ч (пассажирский); от 0 до 90 км/ч (грузовой)	± 1 км/ч (пассажирский); ± 2 км/ч (грузовой)
38.	Измерение (преобразование) давления	(0 – 1) МПа	± 0,02 МПа
39.	Измерение угла поворота	Угол поворота оси модулятора датчика, 0 - 8,57...359,94	± 1,3
Параметры конструкции подвижного состава
40.	Измерения параметров колесных пар вагонов	(94,5 - 95,1) мм (2,9 - 3,1) мм (5,9 - 6,1) мм (45,3 - 45,7) мм (98,8 - 99,2) мм (123,7-124,3) мм (154,7-155,3) мм (97,5-98,2) мм (5,9-6,1) мм (45,4-45,6) мм (7,32-7,68) мм (154,8-155,2) мм (97,8-98,2) мм (96,8-97,2) мм (950 – 1200) мм (33,9-34,1) мм (17,9-18,1) мм (27,9-28,1) мм (17,9 - 18,1) мм (12,82 – 13) мм (70,0 - 70,1) мм (829,9-830,1) мм (1439,5 - 1440,5) мм (0-16) мм (0-90) мм (18-33) мм (0 – 20) мм (25 – 40) мм	D = ± 0,1 мм D = ± 0,1 мм D = ± 0,1 мм D = ± 0,2 мм D = ± 0,2 мм D = ± 0,3 мм D = ± 0,3 мм D = ± 0,5 мм D = ± 0,18 мм
41.	Контроль высоты оси автосцепки подвижного состава над уровнем верха головок рельсов, определение разницы между высотами автосцепок	- проката, ползуна, навара (0 – 10) мм, - толщины гребня (18- 33) мм	± 0,1 ± 0,3 мм
42.	Измерения температуры буксового угла	от минус 20 °С до 600°С	± 1 °С
43.	Измерение исправности работы не сцепленной автосцепки вагонов	(97,5 - 98,2) мм (5,9 - 6,1) мм (45,4- 45,6) мм (7,32-7,68) мм (154,8 - 155,2) мм (97,8-98,2) мм (96,8 - 97,2) мм	D = ± 0,2 мм D = ± 0,1 мм D = ± 0,1 мм D = ± 0,18 мм D = ± 0,2 мм D = ± 0,2 мм D = ± 0,2 мм
44.	Измерение замеров между скользунами вагона	(1439,5 - 1440,5) мм	D = ± 0,1 мм
45.	Определения положения клина относительно надрессорной балки в эксплуатации вагона	(829,9-830,1) мм	D = ± 0,1 мм
Измерения параметров устройств сигнализации, централизации и блокировки (СЦБ)
46.	Измерение напряжения, переменного и постоянного тока, величины постоянного и переменного тока, сопротивления постоянному току	от 0 до 30 А постоянного тока от 0 до 300 А переменного тока от 0 до 1000 В от 0 до 10 МОм	Класс точности: 1,0 ÷ 4,0
47.	Измерение напряжения, переменного и постоянного тока, величины постоянного и переменного тока, сопротивления постоянному току	от 0 до 30 А постоянного тока от 0 до 300 А переменного тока от 0 до 1000 В от 0 до 10 МОм	Класс точности: 1,0 ÷ 4,0
48.	Измерение напряжения, переменного и постоянного тока, величины постоянного и переменного тока (в том числе в кодовых рельсовых цепях и в рельсовых цепях тональной частоты, в широкополосном и селективном режимах), сопротивления постоянному току	от 0 до 20 А от 0 до 1000 В от 0 до 200 МОм от 5 Гц до 100 кГц	± (0,5 ÷ 2) %
49.	Измерение временных параметров кодовых сигналов АЛСН	60 мc – 1999 с	± 10 мc
50.	Измерение величины сопротивления изоляции в рельсовых цепях	(0,1 – 10) Ом/км	± 5 %
51.	Измерение разности фаз в фазочувствительных рельсовых цепях	(0,1 – 250) В	± 1 %
52.	Измерение сопротивления изоляции монтажа и жил кабеля	(0 – 10000) МОм	± 15 %
53.	Измерение сопротивления заземления	(0,1 – 1000) Ом	± 5,0 %
54.	Измерение разности потенциалов "кабель-земля", тока дренажа	от 50 мкА до 50 А от 75 мВ до 600 В	1,0 – 4,0 1,0 – 4,0
55.	Измерение усилия перевода стрелок	(0 – 10) кН	± 10 %
56.	Измерение замедления сигнальных реле и времени переключения фидеров	(1 – 10) с	d = ± 0,03 с
57.	Измерение временных параметров автоматики на переездах	0,2 с и 60-минутный счетчик с ценой деления 1 мин	± 0,6 мc ± 1,8 мc
58.	Измерение временных параметров реле	от 1 до 105 мc	± 0,005 %
59.	Измерение постоянного напряжения и силы тока, переменных напряжений и силы тока, электрического сопротивления по постоянному току	от 0 до 40 А постоянного тока от 0 до 20 А переменного тока По напряжению: от 0 до 1000 В по сопротивлению: от 0 до 200 МОм по частоте: от 0 до 100 кГц	± 0,05 %
60.	Измерение переменного напряжения	по напряжению: от 0 до 300 В по частоте: от 0 до 5 МГц	± 4 %
61.	Измерение электрических колебаний звуковых и ультразвуковых частот, измерение уровня синусоидального сигнала	по частоте: от 0,3 до 620 кГц по уровню: от минус 50 дБ до 10 дБ по частоте: 0,2 кГц до 1620 кГц По уровню: от минус 70 дБ до 10 дБ	± 0,5 кГц ± 0,2 дБ ± 0,5 % ± 0,2 дБ
62.	Измерение на испытательных стендах фазочувствительных реле СЦБ их электрических и временных параметров	25, 50 Гц от 50 до 220 В от 10 до 10 мА от 0,25 до 1,0 Ом от 0,03 до 0,3 с	-
63.	Измерение временных параметров реле СЦБ	от 1 мc до 100 c	± 0,005 %
64.	Измерение формы сигналов и измерения их параметров	от 0 до 100 МГц от 0,005 мкс до 50 мс	± 2 %
65.	Измерение электрических колебаний звуковых и ультразвуковых частот (генераторы низких частот)	от 20 Гц до 200 кГц	Коэффициент гармоник К.г. – от 0,05 % Установка частоты от 0,01 Гц
66.	Измерение электрических колебаний радиочастот (генераторы высоких частот)	от 100 кГц до 1 ГГц	Установка частоты от 1×10-7
67.	Измерение частоты электрических колебаний, периода электрических колебаний, интервалов времени, длительности импульсов, счет числа электрических импульсов (частотомеры)	Частота: от 0,01 Гц до 1ГГц Период: от 10 -6 С до 10 С	± 2,5 × 10-7
68.	Измерение электрической емкости, индуктивности, полного сопротивления	0,15 %	± 0,02 %
69.	Измерение магнитного потока к магнитной индукции	25-0-25 мкВб, 50-0-50 мкВб, 100-0-100 мкВб, 250-0-250 мкВб	± 1 %
70.	Измерение толщины провода	от 0 до 25 мм	± 2,0 мкм
Измерения параметров устройств электросвязи на магистральной железнодорожной сети
71.	Измерение сопротивлений, уровня, усиления, затуханий симметрии или отражения, специальные измерения, лабораторные измерения большой точности оборудования техники связи несущей частоты	от 0,2 кГц до 1620 кГц	± 1 Гц
72.	Измерение амплитудных и временных параметров электрического сигнала, подаваемого на его вход	(0 – 100) МГц (0,05 – 200) мкс	± 2 %
73.	Измерение частоты и период синусоидальных сигналов	от 0,1 Гц до 10 МГц от 0,1 мкс до 100 с	± 1 %
74.	Измерение параметров кабельных линий и определения мест повреждений	от 0,1 Ом до 1 ГОм от 100 нФ до 10 мкФ	± 2,5 %
75.	Измерение параметров и неоднородностей кабельных жил в режиме моста постоянного/переменного тока и рефлектометра на расстоянии до 20 км	(0 – 100) В, от 10 кОм до 20 ГОм от 50 м до 20 км	± 2,5 %
76.	Измерение методом локализации повреждений постоянным и переменным током, измерение по Мюррею; измерение по Кюпфмюллеру, анализ напряжения помех при помощи дополнительной автоматической фильтрации, измерение сопротивления изоляции, измерение сопротивления шлейфа, измерение разности сопротивления, измерение Ұмкости (двухпроводная и четырҰхпроводная), измерение Ұмкости относительно земли, измерение размыканий и скрещиваний проводов, локализация повреждений на участках со смешанными кабелями	1 Ом до 10 кОм	± 0,2 % индикации ± 0,005 Ом
77.	Измерение функции уровня помех (шума) при прохождении трасс кабелей связи и металлических коммуникаций на пересечениях с кабелями	от 0,2м до 4,6 м в режиме Зонд 10 % от 4,6 м до 6 м, 50 Гц, 100 Гц, 450 Гц или 60 Гц, 120 Гц, 540 Гц, от 15 кГц до 60 кГц	± 5 %
78.	Оптико - физические измерения освещенности переездов, перронов, маневровых парков и т.д.	от 5 лк до 100 лк	± 10 %
79.	Измерение температуры нагрева на поверхности объекта (контактное соединения проводов, разъединителей контактной сети, оборудования и т.д.	от минус 20 °C до 650 °C от минус 20 до 120 °C 0 до 650 °C 300 до 1500 °C	± 2 %
80.	Измерения массы грузов	Наибольший предел взвешивания НПВi, где НПВi= НПВ; наименьший предел взвешивания НмПВi, где НмПВi = НПВ(i-1) и НмПВi= НмПВ,	Класс I-до 50 000 е вкл.; от 50 000 е до 200 000 е включ.; Св. 200 000 е Класс II-от 0 до 5 000е включ; от 5 000 е до 20 000 е включ.; Св. 20 000 е Класс III - от 0 до 500 е включ; от 500 е до 2 000 е включ.; Св. 2 000 е Класс IV - от 0 до 50 е включ.; от 50 е до 200 е включ. ± 0,5 е; ± 1,0 е; Св. 200 е; ± 1,5 е	СТ РК 2.102 СТ РК 2.247
81.	Измерения статических растягивающих усилий на тепловозах	Наименьший предел измерения 0,005, 0,01, 0,025, 0,05, 0,1, 0,25, 1, 2 кН Наибольший предел измерения 0,1, 0,2, 0,5, 1,0, 2,0, 5,0, 10, 20 кН	± 2 %
В области автомобильного транспорта
82.	Измерение осевых нагрузок грузовых автотранспортных средств	На ось: от 0,2 т до 30 т	± 10 % от измеряемой массы осевой нагрузки	Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан № 342 от 26 марта 2015 года "Об утверждении допустимых параметров автотранспортных средств, предназначенных для передвижения по автомобильным дорогам Республики Казахстан" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11009); Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 13 августа 2010 года № 362 "Об утверждении правил организации работы постов транспортного контроля на территории Республики Казахстан" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6472)
83.	Измерение осевых нагрузок и общей массы грузовых автотранспортных средств	На общую массу: от 1 т до 200 т	± 3 % от измеряемой массы осевой нагрузки либо группа осей
84.	Измерение осевых нагрузок и полной массы грузовых автотранспортных средств на весовом оборудовании	По общей массе: от 3,5 т до 200 т по осям: от 1 т до 50 т	-по общей массе ± 5 % - по осям ± 8 % - группу осей ± 10 % - на ось в группе осей ± 10 % - межосевого расстояния, геометрические параметры ± 2 %
85.	Измерение осевых нагрузок, полной массы и габаритных параметров грузовых автотранспортных средств на весовом оборудовании	- По общей массе: от 0,1 т до 150 т -по осям: от 0,5 т до 20 т	- По общей массе: ± 4 % - по осям: ± 10 %, - на группу осей ± 10 % - на ось в группе осей ± 14 % - по длине ± 50 мм - по высоте и ширине ± 35 мм - межосевого расстояния ± 50 мм
86.	Измерение габаритных параметров автотранспортных средств	от 0,05 м до 50 м	± (1,5 мм + 0,05L) м L - габаритные параметры
87.	Измерение применяемые при регистрации режима труда и отдыха водителей	От 0 до 220 км/ч	± 6 км/ч	Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 31 декабря 2015 года № 1288 "Об утверждении Правил организации труда и отдыха водителей, а также применения тахографов" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14095); УКАЗ Президента Республики Казахстан от 12 мая 1995 г. № 2272 "О присоединении Республики Казахстан к Европейскому Соглашению, касающемуся работы экипажей транспортных средств, производящих международные автомобильные перевозки"
В области водного транспорта
88.	Измерение относительной влажности	(0 – 100) % по объему	± 1,5 %	ГОСТ 12.1.014-84
89.	Измерение температуры, воздуха рабочей зоны	От минус 20 до 70 ºС	± 1,5 ºС	ГОСТ 12.1.014-84
90.	Измерение освещенности рабочих мест,	(1 - 20000) лк	± 5 лк	Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 28 февраля 2015 года № 169 "Об утверждении Гигиенических нормативов к физическим факторам, оказывающим воздействия на человека" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11147)
91.	Измерение шума на рабочих местах	(25 – 140) дБ	± 1 дБ
92.	Измерение скорости ветра	(10 – 40) м/с	± 1,5 м/с	Приложение 379 Приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 09 марта 2011 года № 127 "Об утверждении Правил постройки судов внутреннего плавания" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6871)
93.	Измерение сопротивления изоляции электрических цепей	от 100 кОм до 50 МОм	± 0,05 кОм	Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 216 "Об утверждении Правил освидетельствования судов в эксплуатации" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6991)
94.	Измерение температуры окружающего воздуха	от минус 30 до 50 ºС	± 1,5 ºС	Приложение 379 Приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 09 марта 2011 года № 127 "Об утверждении Правил постройки судов внутреннего плавания" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6871)
95.	Измерение веса материалов, извлекаемых из воды	(100 - 15000) кг	± 50 кг	Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 27 сентября 2013 года № 761 "Об утверждении Правил планирования и проведения путевых работ по обеспечению безопасности судоходства на внутренних водных путях" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8861)
96.	Измерение превышения точек отсчета, расстояний	(0 - 1000) м	± 0,01 м
97.	Измерение горизонтальных углов при нивелировании на местности	(0 - 360) º	± 1 º
98.	Измерение глубин водоемов внутренних водных путей	(1 – 50) м	± 0,2 м	Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 24 февраля 2015 года № 161 "Об утверждении Правил эксплуатации внутренних водных путей" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10870)
99.	Измерение давления в гидравлических системах	(80-106) МПа	± 0,2 МПа	Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 216 "Правила освидетельствования судов в эксплуатации" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6991)
100.	Измерение давления в пневматических системах	(600-800) МПа	± 0,5 МПа
101.	Измерение давления масла в системе смазки двигателей внутреннего сгорания	(1-25) МПа	± 0,5 МПа
102.	Измерение давления газа кислород, в сосудах под давлением	(1- 25) МПа	± 0,5 МПа	Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 358 "Об утверждении Правил обеспечение промышленной безопасности при эксплуатации оборудования работающего под давлением" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10303)
103.	Измерение давления газа пропан, в сосудах под давлением	(1- 4) МПа	± 0,2 МПа
104.	Измерение температуры воды и масла двигателей	(0 – 120) °С	± 2 °С	Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 216 "Об утверждении Правил освидетельствования судов в эксплуатации" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6991)
105.	Измерение расстояний между контрольными точками на местности	(0 - 250) м	± 0,5 м	Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 27 сентября 2013 года № 761 "Об утверждении Правил планирования и проведения путевых работ по обеспечению безопасности судоходства на внутренних водных путях" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8861)
106.	Измерение метрических величин заготовок и изделий, используемых при ремонте судов	(0 – 200) мм	± 0,2 мм	Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 07 апреля 2011 года № 201 "Об утверждении Правил ремонта судов" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6938)
107.	Измерение напряжения электрического тока	(4 – 600) В	± 0,1 В	Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 216 "Об утверждении Правил освидетельствования судов в эксплуатации" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6991)
108.	Измерение силы тока	(0 – 100) А	± 0,5 А
109.	Измерение частоты тока электрической сети	(0 – 60) Гц	± 0,5 Гц	Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 09 марта 2011 года № 127 "Об утверждении Правил постройки судов внутреннего плавания" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6871)
110.	Измерение частоты вращения коленчатого вала двигателей внутреннего сгорания	(0 – 1500) об/мин	± 1 об/мин	Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 216 "Об утверждении Правил освидетельствования судов в эксплуатации" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6991)
111.	Измерение атмосферного давления	(600 – 800) мм рт.ст.	± 1,5 мм рт.ст.	Приложение 379 Приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 09 марта 2011 года № 127 "Об утверждении Правил постройки судов внутреннего плавания" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6871)
112.	Измерение толщин изделий, выполненных из различных материалов при выполнение работ по антикоррозионной защите металла ворот и затворов шлюзов гидротехнических сооружений	(1,0 - 199,9) мм	± 1 мм	Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 550 "Правила технической эксплуатации, обследования и ремонта судоходных гидротехнических сооружений (шлюзов)" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11915)
113.	Измерение координат залегания дефектов; эквивалентных размеров дефектов на бетонных сооружениях	(1,0 – 6000,0) мм	± 5 мм
114.	Измерение толщины изделий при одностороннем доступе к бетонным сооружениям	(0,5 – 6000,0) мм	± 0,1 мм
115.	Измерение расстояний (горизонталбных и вертикадьных) перемещений земляных и бетонных сооружений и их оснований	(0 - 5000) мм	± 3 мм/км
116.	Измерение крена судна	(0 - 40)º	± 1º	Приложение 384 Приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 09 марта 2011 года № 127 "Об утверждении Правил постройки судов внутреннего плавания" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6871)
117.	Измерение толщин корпусных конструкций судов внутренних водных путей	(0,8 – 100) мм	± 0,1 мм	Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 21 апреля 2011 года № 216 "Об утверждении Правил освидетельствования судов в эксплуатации" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6991)
118.	Измерение наружных и внутренних размеров деталей цилиндро-поршневой группы двигателей внутреннего сгорания	(0 – 250) мм	± 0,01 мм
119.	Измерение корпуса, рабочих поверхностей деталейвинто-рулевого комплекса судов	(3 – 500) мм	± 0,1 мм
В области энергосбережения и повышения энергоэффективности
120.	Измерение температуры на поверхности материалов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	от минус 40 до 280 °C	± 5,0 %	ГОСТ 26629; ГОСТ 11828 ГОСТ 25380 СП-РК-4.0203; РД-153-34.0-20363; РД-13-04;
121.	Измерение расхода и учета жидкости и теплоносителя в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	от 0,7 до 1500000 м³/с	± 3,0 % при скоростях потока от 0,1-до 1 м³/с; ± 1,5 % при скоростях потока от 1,0 до 20 м³/с;	ГОСТ 8.611; ГОСТ 28702; ГОСТ 15528
122.	Измерение толщины в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	от 0,2 до 1000 мм	± 0,3 мм	ГОСТ 28702
123.	Измерение температуры окружающей среды и материалов в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	от 0 до 550 °C	± 10 °C	ГОСТ 26629; СП-РК-4.0203; РД-153-34.0-20363; РД-13-04;
124.	Измерение плотности теплового потока в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	(10 – 999) Вт/м²	± 6 %	ГОСТ 25380;
125.	Измерение температуры плотности теплового потока в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	от минус 30 до 80 °C	± 0,2 °С	ГОСТ 8.558; ГОСТ 26629; (применяется при проведении энергоаудита промышленных предприятий)
126.	Измерение сопротивления переменного тока в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	(2 – 200) МОм	± 1,5 %	ГОСТ 13109
127.	Измерение силы переменного тока в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	(2 – 400) А	± 2 %	ГОСТ 13109
128.	Измерение напряжения переменного тока в области энергосбережения и повышения энергоэффективности	(2 – 600) В	± 2 %	ГОСТ 13109
129.	Измерение скорости движения газов и воздуха	(0,80 -30,00) м/с	± 2 %	ГОСТ 12.1.005
130.	Измерение влажности воздуха	(0-90) %	± 3 %	ГОСТ 12.1.005
131.	Измерение освещенности	(1-200 000) лк	± 10 %
132.	Измерение расстояний	(0,05-100) м	± 1,5 %	ГОСТ 21830; ГОСТ 8.051;
133.	Измерение показателей качества электроэнергии	(2 -200) МОм	± 10 %	ГОСТ 13109
134.	Измерение давление жидкости и газа	(0-200) мм вод. ст.	± (0,08-0,98) мм вод. ст.
135.	Измерение качества и количества состава смесей газов	(О) от 0 до 25 % (СО) от 4 до 4000 % (NO) от 0 до 3000 %.	(O-кислород) ± 3,3 %; (CO-углерод) ± 6,6 %; (NO-азот) ± 6,6 %;	ГОСТ 8.207; РД 34.01.101; РД 34.25.514; РД 34 РК 1-26.303
В области промышленной безопасности
Измерение температуры рабочей среды сосудов, работающих под давлением (барабан котла, резервуар, емкость)
136.	- воздуха	(0 – 100) °С	класс точности 2,5
137.	- воды	(0 – 115) °С
138.	- пара	(115 – 650) °С
139.	- газа	(минус 200 – 0) °С
Измерение температуры рабочей среды сосудов, работающих под давлением (трубопровод)
140.	-воды	(0 – 115) °С	класс точности 2,5
141.	- пара	(115 – 650) °С
Измерение давления рабочей среды сосудов, работающих под давлением (барабан котла, резервуар, емкость)
142.	- воздуха	0 МПа (кгс/см2) – 2,5 МПа (25 кгс/см2)	класс точности не ниже 2,5
143.	- воды	более 2,5 до 14 МПа (более 25 до 140 кгс/см2)	класс точности не ниже 1,5
144.	- пара	более 14 МПа (140 кгс/см2)	класс точности не ниже 1,0
145.	- газа	(0 – 120) МПа	класс точности не ниже: 1) 2,5-при рабочем давлений сосуда до 2,5 МПа (25 кгс/см2); 2) 1,5-при рабочем давлении сосуда свыше 2,5 МПа (25 кгс/см2)
146.	Измерение давления рабочей среды (вода, пар) трубопровода	0 МПа (кгс/см2) – 2,5МПа (25 кгс/см2)	класс точности не ниже 2,5
		более 2,5 до 14 МПа (более 25 до 140 кгс/см2)	класс точности не ниже 1,5
		более 14 МПа (140 кгс/см2)	класс точности не ниже 1,0
147.	Измерение температуры при расплаве черных, цветных, драгоценных металлов и сплавов на основе этих металлов	(0 – 2500) °С	± 2 °С
В области строительства
148.	Измерения, применяемые при определении прочности бетона на растяжение, на сжатие в строительстве	от 0 до 1500 кН	± 2 %	ГОСТ 10180
149.	Измерения, применяемые при определении прочности сцепления каменной кладки в строительстве	от 0 до 160 МПа	Предел прочности при осевом растяжении вычисляют с погрешностью до 0,01 МПа	ГОСТ 24992
150.	Измерения, применяемые при определении прогиба конструкций в строительстве	Без ограничений	± 2 %	ГОСТ 8829
151.	Измерения, применяемые при определении защитного слоя бетона и расположение арматуры в ж/б конструкциях в строительстве	от 5 до 130 мм	±(0,05tpr + 0,5) мм tpr – диапазон толщины защитного слоя бетона	ГОСТ 22904
152.	Измерение геометрических размеров в строительстве	от 0 до 5000 мм от 0,05 до 100 м	± 0,06 мм ± 2,0 мм	ГОСТ 26433.0 ГОСТ 26433.1 ГОСТ 13015 ГОСТ 21520 ГОСТ 25485 ГОСТ 25820 ГОСТ 31359 ГОСТ 31360 ГОСТ 379 ГОСТ 530 ГОСТ 9480 ГОСТ 10922 ГОСТ 8478 ГОСТ 14098 ГОСТ 23279 ГОСТ 5781
153.	Измерение температуры и влажности в строительстве	от минус 0 до 100 %	± 5 %	СП РК EN 1991-1-5:2003/2017 НТП РК 01-01-5.1-2013 ГОСТ ISO 3745
		от минус 10 °С до 60 °С	± 0,5°С
154.	Измерение акустически контрольных систем в строительстве	Диапазон измеряемой толщины от 0,5 до 6000 мм Диапазон измерений глубины залегания дефекта от 2 до до 6000 мм	± (0,1+0,02ˑН) мм ± (0,3+0,03ˑХ) мм
155.	Измерение массы в строительстве	Без ограничений	± 2 %	-
156.	Измерение давления в строительстве	от 0,6 до 1600 кгс/см2	± 2,5 %	-
157.	Измерения, применяемые при определении прочностных характеристик материалов в строительстве	Наибольшая предельная нагрузка не менее 2000 Н, постоянная скорость перемещения подвижного зажима (100 ± 10) мм/мин	± 2 %	ГОСТ 31899-1
158.	Измерение горизонтальных и вертикальных углов при геодезических работах в строительстве	Наименьшее расстояние визирования - 1,2 м	± 3 мм	-
159.	Измерения, применяемые при полевых испытаний грунтов в строительстве	(0 – 80) мм	± 0,1 %	ГОСТ 5686
160.	Измерение несущей способности свай при строительстве	(0,3 – 1200) тс	± 5 %	ГОСТ 5686
161.	Измерения, применяемые при штамповых испытаниях грунта в строительстве	(0 – 200) мм	± 0,1 %	ГОСТ 20276
162.	Измерения, применяемые при определении геометрических размеров изделий в строительстве	Без ограничений	± 2 мм	ГОСТ 530
163.	Измерение нормативных и расчетных сопротивлений растяжению, сжатию, изгибу, смятию, срезу - конструкций при строительстве	(0 – 50) тс	± 1∙ 10-2 тс	ГОСТ 10180 СНиП ІІ-23-881
164.	Измерение напряжения растяжению, сжатию, изгибу, смятию, срезу в строительстве	(0 – 50) тс	± 1∙ 10-2 тс	ГОСТ 10180
165.	Измерение коэффициента постели упругого основания при строительстве	(0,1 – 5) т/м3	± 5 %	ГОСТ 10922 СТ РК 10922
166.	Измерение площади поперечного сечения при строительстве	(0,1 – 6000) мм	± 1 %	ГОСТ 10180
167.	Измерение предела текучести, упругости, арматурных изделий при строительстве	(0 – 350) мм	± 2 %	ГОСТ 12004
168.	Измерение прочности на изгиб цементных балочек в строительстве	(0-10) кН	± 1 %	ГОСТ 310.4
169.	Измерение прочности на изгиб стеновых материалов в строительстве	(20-1000) кН	± 1 %	ГОСТ 8462
170.	Измерение прочности на сжатие изделий в строительстве	(0 – 250) мм	± 1 мм	ГОСТ 8462; ГОСТ 24332
171.	Измерение прочности сцепления изделий в строительстве	Без ограничений	Относительная погрешность ± 2 %	ГОСТ 24992
172.	Измерение подвижности бетонной смеси в строительстве	(0 – 1000) мм	± 2 %	ГОСТ 7473
173.	Измерение жесткости бетонной смеси в строительстве	(0 – 10000) мПа·с	± 1 %	ГОСТ 28013
174.	Измерение расслаиваемости бетонной смеси в строительстве	Без ограничений	± 2 %	ГОСТ 28013
175.	Измерение насыпной плотности бетонной смеси в строительстве	Без ограничений	± 2 %	ГОСТ 28013; ГОСТ 17623; ГОСТ 27005
176.	Измерения, применяемые при определении плотности бетона в строительстве	Без ограничений	± 1 %	ГОСТ 12730.1
177.	Измерения истинной плотности в строительстве	Без ограничений	до ± 1000 г/см3	ГОСТ 12730.1
178.	Измерения, применяемые при определении пористости, водонепроницаемости, воздухопроницаемости, влажности и водопоглощения бетонов при строительстве	Без ограничений	Относительная погрешность ± 0,1 %	ГОСТ 12730.0 ГОСТ 12730.2 ГОСТ 12730.3 ГОСТ 12730.4 ГОСТ 12730.5
179.	Измерение, применяемые при определении морозостойкости бетонов в строительстве	Без ограничений	± 1 %	ГОСТ 10060-2 ГОСТ 10060-3
180.	Измерения водонепроницаемости в строительстве	(0 - 2,0) МПа	± 1 %	ГОСТ 12730.0 ГОСТ 12730.5
181.	Измерения воздухопроницаемости в строительстве	(0 – 1) кПа	± 1 %	ГОСТ 12730.0 ГОСТ 12730.2
182.	Измерения, применяемые при определении удельного тепловыделения цемента в бетоне при строительстве	Без ограничений	не более ± 0,1 ккал/кг	ГОСТ 24316
183.	Измерение теплопроводности в строительстве	(0 – 100) °С	± 0,25 %	ГОСТ 24316
184.	Измерения водопоглощение в строительстве	(0 – 100) %	± 0,1 %	ГОСТ 12730.3
185.	Измерение коэффициента паропроницаемости бетона в строительстве	Без ограничений	± 1 %	ГОСТ 12852.5
186.	Измерения, применяемые при определении уровней звуковой мощности источников шума в строительстве	Без ограничений	± 1 %	ГОСТ EN 29053; ГОСТ ISO 3745
187.	Измерения удельного акустического сопротивление в строительстве	(100 – 10000) Гц	± 5 %	ГОСТ EN 29053 ГОСТ ISO 3745
188.	Измерения механического сопротивления в строительстве	(10 – 1000) Гц	± 5 % для амплитуды и ± 10° для фазы
189.	Измерения, применяемые при определении параметров свободных колебаний, в строительстве	Без ограничений	± 1 %	СП РК 2.03-30
В области жилищно-коммунального хозяйства
190.	Измерение расхода воды D от 15 до 50 мм (крыльчатые) D от 65 до 150 мм (турбинные)	D 15 мм от 0,01 до 3,5 м3/ч D 20 мм от 0,015 до 5,0 м3/ч D 25 мм от 0,02 до 7,9 м3/ч D 32 мм от 0,03 до 13,0 м3/ч D 40 мм от 0,04 до 20,0 м3/ч D 50 мм от 0,05 до 31,5 м3/ч D 65 мм от 0,1 до 120,0 м3/ч D 80 мм от 0,1 до 200,0 м3/ч D 100 мм от 0,2 до 300,0 м3/ч D 125 мм от 0,2 до 350,0 м3/ч D 150 мм от 0,2 до 600,0 м3/ч	Для холодной воды: от Q1 до Q2 d = ± 5% от Q2 до Q4 d = ± 2% Для горячей воды: от Q1 до Q2 d = ± 5% от Q2 до Q4 d = ± 3%	Для коммерческого учета (в зависимости от монтажа, V - вертикально или H- горизонтально) для учета воды до 30 ˚С по ГОСТ Р 50193.1 класс точности не ниже C, согласно СТ РК СТБ ИСО 4064-1 соотношение Q3/Q1 не ниже 100, для учета воды от 30 до 90 ˚С по ГОСТ Р 50193.1 класс точности не ниже B, по СТ РК СТБ ИСО 4064-1 соотношение Q3/Q1 не ниже 50 ∆Qmin - минимальная разность температур теплоносителя прямого и обратного потоков системы теплоснабжения ∆Q - разность температур теплоносителя прямого и обратного потоков системы теплоснабжения Q1 – минимальный расход; Q2 – номинальный расход; Q4 – максимальный расход; ∆ - абсолютная погрешность; d – относительная погрешность.
191.	Измерение расхода воды (ультразвуковые)	D 10 мм от 0,028 до 1,4 м3/ч D 15 мм от 0,1 до3,5 м3/ч D 20 мм от 0,02 до 8,1 м3/ч D 25 мм от 0,06 до 12,2 м3/ч D 32мм от 0,07 до 40,0 м3/ч D 40 мм от 0,1 до 45,0 м3/ч D 50 мм от 0,1 до 70,0 м3/ч D 65 мм от 0,65 до 120 м3/ч D 80 мм от 0,4 до 180 м3/ч D 100 мм от 0,63 до 280м3/ч D 150 мм от 1,5 до 750м3/ч D 200 мм от 2 до 1100м3/ч D 250 мм от 5 до 2000 м3/ч D 300 мм от 6 до 2500 м3/ч D 350 мм от 7 до 3500 м3/ч D 400 мм от 8 до 4500 м3/ч D 500 мм от 10 до 7000 м3/ч D 600 мм от 12 до 10000 м3/ч D 700 мм от 14 до 14000 м3/ч D 800 мм от 16 до 18000 м3/ч D 900 мм от 18 до 23000 м3/ч D 1000 мм от 20 до 28000 м3/ч	Для холодной воды: от Q1 до Q2 d = ± 5% от Q2 до Q4 d = ± 2% Для горячей воды: от Q1 до Q2 d = ± 5% от Q2 до Q4 d = ± 3%
192.	Измерение расхода воды (электромагнитные)	D 15 мм от 0,002 до 9,0 м3/ч D 20 мм от 0,025 до 12,0 м3/ч D 25 мм от 0,04 до 16,0 м3/ч D32 мм от 0,09 до 20 м3/ч D 40 мм от 0,1 до 27,0 м3/ч D 50 мм от 0,3 до 40,0 м3/ч D 65 мм от 0,4 до 60,0 м3/ч D 80 мм от 0,8 до 80 м3/ч D 100 мм от 0,16 до 160 м3/ч D 150 мм от 1,25 до 450,0 м3/ч D 200 мм от 2,5 до 650 м3/ч D 250мм от 3,2 до 1100 м3/ч D 300 мм от 1,0 до 1800 м3/ч D 350 мм от 3,8 до 2600 м3/ч D 400 мм от 4,9 до 3400 м3/ч D 450 мм от 6,2 до 4200 м3/ч D 500 мм от 7,7 до 5000 м3/ч D 600мм от 11,2 до 5800 м3/ч D 1000 мм от 32,7 до 8200 м3/ч	Для холодной воды: от Q1 до Q2 d = ± 5% от Q2 до Q4 d = ± 2% Для горячей воды: от Q1 до Q2 d = ± 5% от Q2 до Q4 d = ± 3%
193.	Измерение количества теплоты (тепловой энергии)	Без ограничений	d = ±(0,5 + ∆Qmin ⁄∆Q) %
194.	Измерение расхода жидкости при измерении количества теплоты (тепловой энергии) (электромагнитные расходомеры)	D 15 мм от 0,002 до 9,0 м3/ч D 20 мм от 0,025 до 12,0 м3/ч D 25 мм от 0,04 до 16,0 м3/ч D32 мм от 0,09 до 20 м3/ч D 40 мм от 0,1 до 27,0 м3/ч D 50 мм от 0,3 до 40,0 м3/ч D 65 мм от 0,4 до 60,0 м3/ч D 80 мм от 0,8 до 80 м3/ч D 100 мм от 0,16 до 160 м3/ч D 150 мм от 1,25 до 450,0 м3/ч D 200 мм от 2,5 до 650 м3/ч D 250мм от 3,2 до 1100 м3/ч D 300 мм от 1,0 до 1800 м3/ч D 350 мм от 3,8 до 2600 м3/ч D 400 мм от 4,9 до 3400 м3/ч D 450 мм от 6,2 до 4200 м3/ч D 500 мм от 7,7 до 5000 м3/ч D 600мм от 11,2 до 5800 м3/ч D 1000 мм от 32,7 до 8200 м3/ч	d = ±5 %
195.	Измерение расхода жидкости при измерении количества теплоты (тепловой энергии) (ультразвуковые расходомеры)	D 10 мм от 0,028 до 1,4 м3/ч D 15 мм от 0,1 до3,5 м3/ч D 20 мм от 0,02 до 8,1 м3/ч D 25 мм от 0,06 до 12,2 м3/ч D 32мм от 0,07 до 40,0 м3/ч D 40 мм от 0,1 до 45,0 м3/ч D 50 мм от 0,1 до 70,0 м3/ч D 65 мм от 0,65 до 120 м3/ч D 80 мм от 0,4 до 180 м3/ч D 100 мм от 0,63 до 280м3/ч D 150 мм от 1,5 до 750м3/ч D 200 мм от 2 до 1100м3/ч D 250 мм от 5 до 2000 м3/ч D 300 мм от 6 до 2500 м3/ч D 350 мм от 7 до 3500 м3/ч D 400 мм от 8 до 4500 м3/ч D 500 мм от 10 до 7000 м3/ч D 600 мм от 12 до 10000 м3/ч D 700 мм от 14 до 14000 м3/ч D 800 мм от 16 до 18000 м3/ч D 900 мм от 18 до 23000 м3/ч D 1000 мм от 20 до 28000 м3/ч	d = ±5 %
196.	Измерение температуры жидкости при измерении количества теплоты (тепловой энергии)	от 0,1 до 150 ºС	∆ = ± 2,1 º С
197.	Измерение давления жидкости (преобразователь давления) при измерении количества теплоты (тепловой энергии)	от 0 до 2500 кПа	d = ± 0,5%
198.	Измерение температуры жидкостей	от минус 50 до 300 0С	± 0,05 %
199.	Измерение массы воды	от 0 до 6000 кг	± 1,0 %
200.	Измерение атмосферное давление	от 80 до 106 кПа	± 0,5 %
201.	Измерение времени	от 0 до 60 с, от 0 до 60 мин	± 2,0 %
202.	Измерение давления манометры	от 0 до 1,0 кгс/см2 от 0 до 4,0 кгс/см2 от 0 до 6,0 кгс/см2 от 0 до 10,0 кгс/см2 от 0 до 16,0 кгс/см2 от 0 до 25,0 кгс/см2 от 0 до 40,0 кгс/см2 от 0 до 400,0 кгс/см2	0,015 % 0,06 % 0,09 % 0,15 % 0,24 % 0,375 % 0,6 % 6,0 %
203.	Измерение избыточного давления (преобразователи давления)	от 0 до 2500 кПа	предел допускаемой основной погрешности ± 0,5 %
204.	Измерение массы	от 0,02 до 260 г от 0,5 до 1500 г от 0 до 220 г от 0 до 2100 г	± 0,1 %
205.	Измерение оптической плотности	от 250 до 900 Нм от 315 до 990 Нм от 325 до 1000 Нм от 190 до 1100 Нм	± 0,5 %
206.	Измерение водородного показателя рН	от 0 до 14 ед. рН от 0 до 14 ед. рН от 0 до 14 ед. рН	± 0,05 ед. рН
207.	Измерение удельной электрической проводимостью	от 10-4 до 10 см/м	± 1 %
208.	Измерение влажности	от 0 до 110 % от 0 до 210 %	± 0,02 %
209.	Измерение температуры Влажности воздуха	от 16 до 40 0С от 20 до 90 %	± 0,2 %
210.	Измерение растворенного кислорода	от 0,1 до 20,0 мг	-
211.	Измерение гранулометрического состава	от 0,25 до 1 мм	-
212.	Измерение галогенорганических и неорганических примесей в воде	Переделы детектирования 4·10-14 г/с по Линдану	± 2,8 %
213.	Измерение массовых концентрации тяжелых металлов в воде	от 185 до 900 нм от 190 до 600 нм	± 3,0 % ± 6,0 %
214.	Измерение массовой концентрации анионов и катионов в воде	от 0 до 15000 мкСм/см от 190 до 380 нм	± 0,5 % ± 5 %
В области геологии и недропользования
215.	Измерение скорости прохождения упругих волн	от 2 до 100 Гц	Относительная погрешность ± 10 %
216.	Измерение ускорения свободного падения на участке геологоразведочных работ	От 0 до 50 м/с2	Относительная погрешность ± 7 %
217.	Измерение характеристик магнитного поля на участке геологоразведочных работ	1-100 мТл	Относительная погрешность ± 5 %
218.	Измерение электромагнитного поля на участке геологоразведочных работ	от 1 до 1000	Относительная погрешность ± 5 %
219.	Измерение естественной радиоактивности горных пород по стволу скважины	от 0 до 250 мкР/ч	Относительная погрешность ± 7 %
220.	Измерение угла отклонения скважины от вертикали, азимута	1) от зенитного угла (0-180)° 2) от азимута (0-360)°	± 7 %
221.	Измерение изменения диаметра буровой скважины на глубину	(100 – 600) мм	± 0,5
222.	Измерение притока или поглощения жидкости в скважине	(10 – 150) м/с2	± 1 %
223.	Измерение температуры воды в стволе скважины	(0 – 150) °С	от 0,1 до 0,5 °С

Примечание:

мм – миллиметр;

см – сантиметр;

км – километр;

м – метр;

г – грамм;

мг – миллиграмм;

мл – миллилитр;

с – секунда;

м/с2 – метр квадратный на секунду;

мс – миллисекунда;

мкс – микросекунда;

мин – минута;

ч - час;

гПа – гектопаскаль;

МПа – мегапаскаль;

кд/м2 – кандела на квадратный метр;

лк – люкс;

Гц – герц;

кГц – килогерц;

МГц – мегагерц;

ГГц – гигогерц;

дБ – децибел;

МТР – мера твердости;

HRC - число твердости по Роквеллу;

НВ – число твердости по Бринеллю;

HV – число твердости по Виккерсу;

HSD - число твердости по Шору шкала D;

А – ампер;

мА – микромпер;

В – вольт;

мВ – милливольт;

МОм – мегаом;

ГОм – гигоом;

кОм – килоом;

АЛСН – автоматическая локомотивная сигнализация;

СЦБ - (сигнализация, централизация, блокировка);

Н – ньютон;

Н м – ньютон – метр;

кН – килоньютон;

мкВб – микровебер;

нФ – нанофарад;

мкФ – микрофарад;

НПВi (НПВ) - наибольший предел взвешивания;

НмПВi - наименьший предел взвешивания;

е – цена поверочного деления;

кг – килограмм;

т – тонна;

тс – тонна сила;

т/м3 – тонна на кубический метр;

об/мин – оборот в минуту;

мм рт.ст. – миллиметр ртутного столба;

мм вод.ст. – миллиметр водного столба;

Вт – ватт;

Вт/м² - ватт на квадратный метр;

кгс/см2 - килограмм-сила на квадратный сантиметр;

мПа·с – миллипаскаль на секунду;

ккал/кг – килокалорий на килограмм;

ед. рН – единица водородного показателя;

мТл – миллитесла;

мкР/ч – микрорентген в час;

мкСм – микросименс;

°С – градус.

Мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшем тізбелерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 2019 жылғы 29 наурыздағы № 170 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 29 наурызда № 18444 болып тіркелді. Күші жойылды - Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 2023 жылғы 11 шілдедегі № 497 және Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрінің м.а. 2023 жылғы 18 шілдедегі № 285-НҚ бірлескен бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды - Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 11.07.2023 № 497 және ҚР Сауда және интеграция министрінің м.а. 18.07.2023 № 285-НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
Осы бұйрық 11.04.2019 бастап қолданысқа енгізіледі

"Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" 2000 жылғы 7 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-3-бабының 2) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшем тізбелері бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық 2019 жылғы 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға жатады.

Министрдің міндетін атқарушы

Қ. Өскенбаев

Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің міндетін атқарушының 2019 жылғы 29 наурыздағы № 170 бұйрығымен бекітілген

Мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшем тізбелері

№	Объектісі мен қолдану саласы көрсетілген өлшем атауы	Метрологиялық талаптар		Ескертпе
		Өлшемдер ауқымы	Шекті рұқсат етілген қателігі немесе дәлдік тобы
1	2	3	4	5
Техникалық реттеу және метрология саласында
1.	Мемлекеттік Тудың геометриялық өлшемдерін өлшеу	0-ден 500-ге дейін мм 0-ден 2000-ге дейін мм	± 0,1 мм Дәлдік тобы 2	ҚР СТ 988 ГОСТ 7502
2.	Мемлекеттік Елтаңбасының геометриялық өлшемдерін өлшеу	0-ден 1000-ге дейін мм	± 0,1 мм	ҚР СТ 989
3.	Мемлекеттік Елтаңба мен Мемлекеттік Ту үлгілерінің және Мемлекеттік Елтаңба мен Мемлекеттік Ту бейнеленген материалдық объектілердің немесе оның рәміздері элементтерінің түстілігін өлшеу	Шектеусіз	Түс координаттарын өлшеудің абсолюттік қателігі ± 2 %, түстілік координаттарының абсолюттік қателігі ± 0,02	ҚР СТ 989 ҚР СТ 988
4.	Мемлекеттік метрологиялық бақылауды жүргізуде жүзеге асыралатын өлшемдер:			ҚР СТ 2.156
	массаны өлшеу	0,5-тен 6200-ге дейін г	± 0,02 %
	температураны өлшеу	минус 25-тен 120-ға дейін 0С	± 0,5 ºС
	көлемді өлшеу	20 0С - тағы номиналды көлем 100,0 мл	± 0,1 %
		100,0 мл	± 0,02 %
	ылғалдылықты өлшеу	(20 – 90) %	± 7,0 %
Азаматтық авиация саласында
5.	Метеорологиялық оптикалық көріну қашықтығын өлшеу	10 м – 100 км	± 50 м 600 м - ге дейін ± 10% 600 м ден 1500 м дейін ± 20 % 1500 м жоғары	Салыстырмалы қателік
6.	Бұлттардың төменгі шекарасының биіктігін өлшеу	0 м – 30 км	100 м – ге (330 фут) дейін ± 10 м (33 фут) 100 м-ден (330 фут) жоғары ± 10 %	Салыстырмалы қателік
7.	Ауа ағыны қозғалысының бағытын өлшеу	0-ден 3600-га дейін	± 10 0
8.	Ауа ағыны қозғалысының жылдамдығын өлшеу	от 0 ден 75 м/с- қа дейін	0,5 м/с- тан (1 түйін) 5 м/с - қа (10 түйін) дейін 5 м/с-тан (10 түйін) жоғары ± 10 %	Салыстырмалы қателік
9.	Атмосфералық қысымды өлшеу	5002 -ден 1080 гПа дейін	± 0,5 гПа	2 Әуеайлақтың климаттық ерекшеліктері есепке алынып, метеорологиялық жабдықтар құрамына өлшеудің азырақ ауқымдары бар аспаптар кіре алады.
10.	Қоршаған ауа температурасын өлшеу	минус 80-нен 60-қа дейін	± 1 0С
11.	Салыстырмалы ауа ылғалдылығын өлшеу	0 ден 100 %-ға дейін	0 0С температурадан жоғары болғанда ± 5 %, 0 0С температурадан төмен болғанда ± 10 %	Салыстырмалы қателік
Автомобильді жолдар саласында
12.	Телімдердің ұзындығын анықтау кезінде ұзындықты өлшеу (автомобиль жолдарының)	1000 м-ден аз 1000 м-ден көп	± 0,1 м ± 1,0 м	ГОСТ 33475
13.	Жамылғының тегістігін өлшеу (автомобиль жолдарының)	(0 - 200) мм	± 0,1 мм	ҚР СТ 1219 ПР РК 218-03
		(0 - 200) см/км	Келтірілген қателік ± 10 %	ГОСТ 33101 СТ РК 1219 ПР РК 218-03
		(IRI) Халықаралық тегістік индексі бойынша (0 - 10) м/км	Келтірілген қателік ± 2 %	ГОСТ 33101 ҚР СТ 1219 ПР РК 218-03
14.	Телімдердің еңістерін анықтау кезінде құламалықты өлшеу (автомобиль жолдарының)	± 120 промилле	± 3 промилле	ГОСТ 33475 СП РК 3.03-101 СП РК 3.04-101
15.	Бұрылыс бұрышының шамасын өлшеу (автомобиль жолдарының)	± 1800	Келтірілген қателік ± 10	ГОСТ 33475 СП РК 3.03-101
16.	Бұрылыс радиусының шамасын өлшеу (автомобиль жолдарының)	(10 - 3000) м	Келтірілген қателік ± 10 %	ГОСТ 33475 СП РК 3.03-101
17.	Жамылғы бетінің микропішінінің элементтерінің биіктігін өлшеу(автомобиль жолдарының)	(0,001 - 0,150) м	Салыстырмалы қателік ± 10 %	ГОСТ 33101
18.	Жамылғы сорабының тереңдігін өлшеу (автомобиль жолдарының)	(0,003 - 0,150) м	± 0,002 м	ГОСТ 32825
19.	Жамылғының серпімді иілісінің шамасын өлшеу (автомобиль жолдарының)	(0,2 - 1,5) мм	Келтірілген қателік ± 5 %	ГОСТ 32729 ҚР СТ 1377
20.	Жамылғының қалыңдығын өлшеу (автомобиль жолдарының)	(0,05 - 0,50) м	± 0,02 м	СП РК 3.03-101
21.	Көлік құралы шинасының жол жамылғысымен ілінісу коэффициентін өлшеу	(0,1 - 0,7)	Келтірілген қателік ± 0,05 %	ГОСТ 33078 ҚР СТ 1279
22.	Жол белгілерінің көріну қашықтығын өлшеу	(0,3 - 150) м	Келтірілген қателік ±1 %	ГОСТ 32945 ГОСТ 32946 ҚР СТ 1125
23.	Жол белгілерінің көріну қашықтығын өлшеу	(10 - 2·105) кд/м2	Салыстырмалы қателік ± 10 %	ГОСТ 33176 ГОСТ 33175 ҚР СТ ГОСТ Р 54305
24.	Жол жамылғысының жарықтылық деңгейін анықтау кезінде жарықтылықты өлшеу (автомобиль жолдарының)	(10 - 2·105) лк	Салыстырмалы қателік ± 8 %	ГОСТ 33176 ГОСТ 33175 ҚР СТ ГОСТ Р 54305
25.	Жол жамылғысының жарықтылық дәрежесін өлшеу (автомобиль жолдарының)	(0 - 100) %	Салыстырмалы қателік ± 2 %	ГОСТ 32945 ГОСТ 32946 ҚР СТ 1125
26.	Жол таңбаларының жарықтылық коэффициентін өлшеу	(0 - 100) %	Салыстырмалы қателік ± 2 %	ГОСТ 32953 ГОСТ 32952 ҚР СТ 1124
Теміржол көлік саласында
Теміржолдың өлшем параметрлерін өлшеу
27.	Жолдың ені	(1510-1550) мм	± 1,0 мм	"Теміржол көлігін техникалық пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 544 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11897 болып тіркелген)
28.	Биіктікте екі рельс жіптерінің өзара позициясы (деңгей)	150 мм	± 1,0 мм
29.	Горизонтальды темір жолдың жебесі	± 225 мм	± 1,0 мм
30.	Тік жазықтықтағы рельстік жіптің иілісі (шөгу)	± 50 мм	± 1,0 мм
31.	Құрылыстардың, іргетастардың, көпір құрылыстарының көпқабатты діріл диагностикасын өлшеу	(0,5 – 100) Гц (5 – 1000) Гц діріл жылдамдығын өлшеу ауқымы, (0,1 – 500) мм/с	± 5,0 %
Байланыс желісінің параметрлерін өлшеу
32.	Темір жол басының деңгейінен байланыс сымының биіктігін өлшеу	(5675 – 6800) мм	± 3 мм	"Теміржол көлігін техникалық пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 544 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11897 болып тіркелген)
Рельстің профилін өлшеу
33.	Темір жол басының тік тозуы	(0-13) мм	± 0,01 м
34.	Темір жол басқышының бүйірінен тозуы	(0-20) мм	± (1-2) мм
35.	Темір жолдың рельс басының қаттылығын өлшеу	МТР (HRC) 25 ± 5 45 ± 5 65 ± 5 НВ 100 ± 25 200 ± 50 400 ± 50 HV 450 ± 50 800 ± 75 HSD 30 ± 7 60 ± 7 95 ± 7	±1,5 HRC ±10 HB ±12 HV ±2 HSD
Теміржол рельстердін ақауларының тереңдігін анықтау (өлшеу)
36.	Ақаудың тереңдігі және оның орналасуы	(3 – 580) мм	± 2 %
Жылжымалы құрамның параметрлерін өлшеу
Қозғалыс параметрлері
37.	Жылдамдықты өлшеу	0-ден 140 км/сағ (жолаушы); 0-ден 90 км/сағ дейін (жүк)	± 1 км/сағ (жолаушы); ± 2 км/сағ (жүк)
38.	Қысымды өлшеу (конверсия)	(0 – 1) МПа	± 0,02 МПа
39.	Айналу бұрышын өлшеу	Сенсор модуляторының ось айналу бұрышы, 0 - 8.57 ... 359.94	± 1,3
Жылжымалы құрамды жобалау параметрлері
40.	Вагондардың доңғалақ жұптарының параметрлерін өлшеу	(94,5 - 95,1) мм (2,9 - 3,1) мм (5,9 - 6,1) мм (45,3 - 45,7) мм (98,8 - 99,2) мм (123,7-124,3) мм (154,7-155,3) мм (97,5-98,2) мм (5,9-6,1) мм (45,4-45,6) мм (7,32-7,68) мм (154,8-155,2) мм (97,8-98,2) мм (96,8-97,2) мм (950 – 1200) мм (33,9-34,1) мм (17,9-18,1) мм (27,9-28,1) мм (17,9 - 18,1) мм (12,82 – 13) мм (70,0 - 70,1) мм (829,9-830,1) мм (1439,5 - 1440,5) мм (0-16) мм (0-90) мм (18-33) мм (0 – 20) мм (25 – 40) мм	= ± 0,1 мм = ± 0,1 мм = ± 0,1 мм = ± 0,2 мм = ± 0,2 мм = ± 0,3 мм = ± 0,3 мм = ± 0,5 мм = ± 0,18 мм
41.	Жылжымалы құрамның автотіркегіш осінің биіктігін рельстер бастарының жоғарғы деңгейінен бақылау, автотіркегіш биіктіктері арасындағы айырмашылықты анықтау	- прокат, жылжыма, шыр (0 – 10) мм, - қабырғасының қалыңдығы (18- 33) мм	± 0,1 ± 0,3 мм
42.	Букса түйіннің температурасын өлшеу	минус 20 0 C-тан 600 0 C дейін	± 1 0С
43.	Вагондардың ағытылмаған автотіркегіш жұмысының дұрыстығын өлшеу	(97,5 - 98,2) мм (5,9 - 6,1) мм (45,4- 45,6) мм (7,32-7,68) мм (154,8 - 155,2) мм (97,8-98,2) мм (96,8 - 97,2) мм	= ± 0,2 мм = ± 0,1 мм = ± 0,1 мм = ± 0,18 мм = ± 0,2 мм = ± 0,2 мм = ± 0,2 мм
44.	Вагонның сырғанақ арасындағы өлшеулерді өлшеу	(1439,5 - 1440,5) мм	= ± 0,1 мм
45.	Вагонды пайдаланудағы престеу арқалығына қатысты сынаның жағдайын анықтау	(829,9-830,1) мм	= ± 0,1 мм
Сигнал беру, орталықтандыру және бұғаттау құрылғыларының параметрлерін өлшеу (СОБ)
46.	Кернеуді, айнымалы және тұрақты токты, тұрақты және айнымалы токтың шамасын, тұрақты токтың кедергісін өлшеу	0-ден 30 А дейін тұрақты ток 0-ден 300 А-ға дейін айнымалы ток 0-ден 1000 В-ға дейін 0-ден 10 МОм-ге дейін	Дәлдік класы: 1,0 ÷ 4,0
47.	Кернеуді, айнымалы және тұрақты токты, тұрақты және айнымалы токтың шамасын, тұрақты токтың кедергісін өлшеу	0-ден 30 А дейін тұрақты ток 0-ден 300 А-ға дейін айнымалы ток 0-ден 1000 В-ға дейін 0-ден 10 МОм-ге дейін	Дәлдік класы: 1,0 ÷ 4,0
48.	Кернеуді, айнымалы және тұрақты токты, тұрақты және ауыспалы токтың шамасын (оның ішінде кодтық рельстік тізбектерде және тонналық жиіліктегі рельстік тізбектерде, кең жолақты және селективті режимдерде), тұрақты ток кедергісін	0-ден 20 А-ға дейін 0-ден 1000 В-ға дейін 0-ден 200 МОм-ге дейін 5 Гц-тен 100 кГц-ке дейін	± (0,5 ÷ 2) %
49.	АЛСН кодтық сигналдарының уақыт параметрлерін өлшеу	60 мс – 1999 с	± 10 мс
50.	Рельс тізбектеріндегі оқшаулау кедергісінің шамасын өлшеу	(0,1 – 10) Ом/км	± 5 %
51.	Фаза сезгіш рельс тізбектеріндегі фазалардың әртүрлілігін өлшеу	(0,1 – 250) В	±10
52.	Монтаждау және кабель желілерінің оқшаулау кедергісін өлшеу	(0 – 10000) МОм	± 15 %
53.	Жерге қосу кедергісін өлшеу	(0,1 – 1000) Ом	± 5,0 %
54.	"Кабель-жер" потенциалдарының, дренаж тогының әртүрлілігін өлшеу	50 мкА-ден 50 А-ге дейін 75 мВ-тен 600 В-ке дейін	1,0 – 4,0 1,0 – 4,0
55.	Көрсеткілерді аудару күшін өлшеу	(0 – 10) кН	± 10 %
56.	Сигналдық реленің баяулауын және фидерлерді ауыстырып қосу уақытын өлшеу	(1 – 10) с	= ± 0,03 с
57.	Өтпелердегі автоматиканың уақытша параметрлерін өлшеу	0,2 с және 60-минуттық санауыш бөлу бағасы 1 мин	± 0,6 мc ± 1,8 мc
58.	Реленің уақыт параметрлерін өлшеу	1 мc бастап 105 мc дейін	± 0,005 %
59.	Тұрақты кернеу мен ток күшін, айнымалы кернеу мен ток күшін, тұрақты ток бойынша электрлік кедергіні өлшеу	0-ден 40 А дейін тұрақты ток 0-ден 20 А-ға дейін айнымалы ток Кернеу бойынша: 0-ден 1000 В-ға дейін кедергі бойынша: 0-ден 200 МОм-ге дейін жиілігі бойынша: 0-ден 100 кГц-ке дейін	± 0,05 %
60.	Айнымалы кернеуді өлшеу	кернеу бойынша: 0-ден 300 В дейін жиілігі бойынша: 0-ден 5 МГц-ке дейін	± 4 %
61.	Дыбыстық және ультрадыбыстық жиіліктердің электрлік тербелістерін өлшеу, синусоидалды сигнал деңгейін өлшеу	жиілігі бойынша: 0,3-тен 620 кГц дейін деңгейі бойынша: минус 50 дБ-дан 10 дБ-ға дейін жиілігі бойынша: 0,2 кГц 1620 кГц дейін, деңгейі бойынша: минус 70 дБ-дан 10 дБ-ға дейін	± 0,5 кГц ± 0,2 дБ ± 0,5 % ± 0,2 дБ
62.	СОБ-ның фазаға сезімтал релесінің сынақ стенділерінде олардың электрлік және уақытша параметрлерін өлшеу	25, 50 Гц 50-ден 220 В-ға дейін 10-нан 10 мА-ға дейін 0,25-тен 1,0 Ом дейін 0,03-тен 0,3 с дейін	-
63.	СОБ релесінің уақыт параметрлерін өлшеу	1 мc бастап 100 c дейін	± 0,005 %
64.	Сигналдардың пішінін өлшеу және олардың параметрлерін өлшеу	0-ден 100 МГц-ге дейін 0,005 мкс-дан 50 мс-ге дейін	± 2 %
65.	Дыбыстық және ультрадыбыстық жиіліктердің электрлік тербелістерін өлшеу (төмен жиіліктегі генераторлар)	20 Гц бастап 200 кГц дейін	Гармоник коэффициенті К. г. - 0,05 бастап % Жиілікті орнату 0,01 Гц бастап
66.	Радиожиіліктердің электрлік тербелістерін өлшеу (жоғары жиіліктегі генераторлар)	100 кГц-тен 1 ГГц-ке дейін	Жиілікті орнату 1× 10 -7 бастап
67.	Электр тербелісінің жиілігін, электр тербелісінің кезеңін, уақыт аралығын, импульстің ұзақтығын өлшеу, электр импульстерінің санын есептеу (жиілік өлшегіштер))	Жиілігі: 0,01 Гц бастап 1ГГц дейін Кезең: 10 -6 С бастап 10 С дейін	± 2,5 × 10 -7
68.	Электр сыйымдылығын, индуктивтілігін, толық кедергісін өлшеу	0,15 %	± 0,02 %
69.	Магнит ағынын магниттік индукцияға өлшеу	25-0-25 мкВб, 50-0-50 мкВб, 100-0-100 мкВб, 250-0-250 мкВб	± 1 %
70.	Сым қалыңдығын өлшеу	0-ден 25 мм-ге дейін	± 2,0 мкм
Магистральдық темір жол желісіндегі электр байланысы құрылғыларының параметрлерін өлшеу
71.	Симметрия немесе шағылысудың кедергілерін, деңгейін, күшеюін, өшуін өлшеу, арнайы өлшеу, көтергіш жиіліктегі байланыс техникасы жабдықтарының үлкен дәлдігін зертханалық өлшеу	0.2 кГц бастап 1620 кГц дейін	± 1 Гц
72.	Электр сигналының және оның кіруіне берілетін амплитудалық және уақытша параметрлерін өлшеу	(0 – 100) МГц (0,05 – 200) мкс	± 2 %
73.	Синусоидалы сигналдардың жиілігін және кезеңін өлшеу	0,1 Гц-тен 10 МГц-ге дейін 0,1 мкс-тен 100 с-қа дейін	± 1 %
74.	Кабель желілерінің параметрлерін өлшеу және бүлінген жерлерді анықтау	0,1 Ом-нан 1 Гом-ға дейін 100 нФ-ден 10 мкФ-ға дейін	± 2,5 %
75.	Тұрақты/айнымалы ток көпірі және рефлектометр режимінде кабель желілерінің параметрлері мен біртекті еместігін 20 км дейінгі қашықтықта өлшеу	(0 – 100) В, 10 кОм –нан 20 Гом-ға дейін 50 м-ден 20 км-ға дейін	± 2,5 %
76.	Тұрақты және айнымалы токпен зақымдануды оқшаулау әдісімен өлшеу, Мюррей бойынша өлшеу; Кюпфмюллер бойынша өлшеу, қосымша автоматты сүзу арқылы кедергілердің кернеуін талдау, оқшаулау кедергісін өлшеу, шлейф қарсыласуын өлшеу, кедергінің айырымын өлшеу, сыйымдылықты өлшеу (екі сымды және төрт сымды), жерге қатысты сыйымдылықты өлшеу, сымдардың ажыратылуы мен айқасуын өлшеу, аралас кабельдері бар учаскелердегі зақымдануларды оқшаулау	1 Ом-нан 10 кОм-ға дейін	± 0,2 % индикации ± 0,005 Ом
77.	Кабельдермен қиылысқан байланыс кабельдері мен металл коммуникациялардың трассаларынан өту кезінде кедергі (шу) деңгейінің функциясын өлшеу	0,2 м-ден 4,6 м-ге дейін Зонд режимінде 4,6 м-ден 6 м-ге дейін 10 % , 50 Гц, 100 Гц, 450 Гц немесе 60 Гц, 120 Гц, 540 Гц, 15 кГц-тен 60 кГц-ке дейін	± 5 %
78.	Жол өтпелері, перрондар, маневрлік парктер және т. б. жарықтандырудың оптика-физикалық өлшемдері	5 лк-ден 100 лк-ге дейін	± 10 %
79.	Объектінің беткі қабатындағы қыздыру температурасын өлшеу (сымдардың түйіспелі қосылыстары, түйіспелі желі ажыратқыштары, жабдықтар және т. б.)..	минус 20 -дан 650 0C -қа дейін минус 20-дан 120 0C-қа дейін 0-ден 650 0C-қа дейін 300-ден 1500 0C-қа дейін	± 2 %
80.	Жүк массасын өлшеу	Өлшеудің ең үлкен шегі НПВi, мұнда НПВi = НПВ; НмПВ өлшеудің ең аз шегі, мұнда Нмпв = НмПВ (i-1) және НмПВі= НмПВ,	I топ-50 000 е дейін қосулы.; 50 000 е -нан бастап 200 000 е қоса; 200 000 е -ден жоғары II топ-0-ден 5 000е дейін 20 000 е қоса; 20 000 е -нан жоғары III топ -0-ден 500 е -ге дейін; 500-ден 500-ге дейін 2 000 е қоса; 2 000- е нана жоғары IV топ -0-ден 50 е -ге дейін қоса; 50-ден 50 е -ге дейін 200 е қоса. 200 е; ± 1,5	ҚР СТ 2.102 ҚР СТ 2.247
81.	Тепловоздарда статикалық созылатын күштерді өлшеу	Ең кіші өлшем шегі 0,005, 0,01, 0,025, 0,05, 0,1, 0,25, 1, 2 кН ең үлкен өлшем шегі 0,1, 0,2, 0,5, 1,0, 2,0, 5,0, 10, 20 кН	± 2 %
Автомобиль көлік саласында
82.	Жүк автокөлік құралдарының біліктік жүктемелерін өлшеу	оське: 0,2 т-дан 30 т-ға дейін	Осьтік жүктің өлшенетін массасынан ± 10 %	"Қазақстан Республикасының автомобиль жолдарымен жүруге арналған автокөлік құралдарының жол берілетін параметрлерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 26 наурыздағы № 342 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11009 болып тіркелген); "Қазақстан Республикасының аумағындағы көліктік бақылау бекеттерінің жұмысын ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2010 жылғы 13 тамыздағы № 362 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6472 болып тіркелген)
83.	Жүк автокөлік құралдарынының осьтік жүктерін және жалпы массасын өлшеу	Жалпы массаға: 1 т-дан 200 т-ға дейін	Осьтік жүктің немесе осьтік топтың өлшенетін массасынан ± 3 %
84.	Таразы жабдықта жүк автокөліктік құралдарының осьтік жүктерін және толық массасын өлшеу	Жалпы масса боынша: 3,5 т-дан 200 т-ға дейін Ось бойынша: 1 т-дан 50 т-ға дейін	- жалпы масса бойынша ± 5 % - осьтер бойынша ± 8 % - осьтер тобына ± 10 % - осьтер тобындағы ось бойынша ± 10 % - ось арасындағы аралық, геометриялық параметрлер ± 2 %
85.	Таразы жабдықта жүк автокөлік құралдарынымен жалпы массасын, осьтер жүктемелерін және габариттік параметрлерді өлшеу	- жалпы масса бойынша: 0,1 тоннадан 150 тоннаға дейін – осьтер бойынша: 0,5 т-дан 20 т-ға дейін	- жалпы масса бойынша: ± 4 % - осьтер бойынша: ± 10 %, - осьтер тобына ± 10 % - осьтер тобындағы ось бойынша ± 14 % - ұзындығы бойынша ± 50 мм - биіктігі және ені бойынша ± 35 мм - осьтер арасындағы аралық ± 50 мм
86.	Автокөліктік құралдардың габариттік параметерлерін өлшеу	0,05 м-ден 50 м-ге дейін	± (1,5 мм + 0,05L) м L – габариттік параметрлер
87.	Жүргізушілердің еңбек және демалу режимдерін тіркеудегі қолданылатын өлшемдер	0 – ден 220-ға дейін км/сағ	± 6 км/сағ	"Жүргізушілердің еңбегі мен тынығуын ұйымдастыру, сондай-ақ тахографтарды қолдану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1288 бұйрығы; "Қазақстан Республикасының 1970 жылғы Халықаралық автомобиль тасымалын жүзеге асыратын көлiк құралдары экипаждарының жұмысына қатысты Европа Келiсiмiне қатысуы туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1995 жылғы 12 мамырдағы № 22 Жарлығы
Су көлігі саласында
88.	Ықтимал ылғалдылық өлшемі	(0 – 100) % көлемі бойынша	± 1,5 %	ГОСТ 12.1.014
89.	Жұмыс аймағындағы ауа температурасының өлшемі	минус 20-дан 70 0С-қа дейін	± 1,5 0С	ГОСТ 12.1.014
90.	Жұмыс орны жарықтығы деңгейінің өлшемі	(1 - 20000) лк	± 5 лк	"Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 28 ақпандағы № 169 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11147 болып тіркелген)
91.	Жұмыс орнындағы шу деңгейінің өлшемі	(25 – 140) дБ	± 1 дБ
92.	Жел жылдамдығын өлшеу	(10 – 40) м/с	± 1,5 м/с	"Ішкі суда жүзетін кемелерді жасау қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 09 наурыздағы № 127 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6871 болып тіркелген)
93.	Электр тізбегін оқшаулаудағы кедергі өлшемі	100 кОм-нан 50 Мом-ға дейін	± 0,05 кОм	"Пайдаланылатын кемелерді куәландыру қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 216 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6991 болып тіркелген)
94.	Ауа температурасының өлшемі	минус 30-дан 50 0С-қа дейін	± 1,5 0С	"Ішкі суда жүзетін кемелерді жасау қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 09 наурыздағы № 127 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6871 болып тіркелген)
95.	Судың бетіне шығарылған материалдар салмағының өлшемі	(100 - 15000) кг	± 50 кг	"Ішкі су жолдарында кеме қатынасы қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жол жұмыстарын жоспарлау және жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 27 қыркүйектегі № 761 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8861 болып тіркелген)
96.	Аймақтағы нүктелер, арақашықтықтар өлшемі	(0 - 1000) м	± 0,01 м
97.	Көлденең бұрыштардың артуын нивелирмен өлшеу	(0 - 360) 0	± 1 0
98.	Ішкі су жолдары суқоймалардың тереңдігін өлшеу	(1 – 50) м	± 0,2 м	"Ішкі су жолдарын пайдалану қағидаларын текіру туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 24 ақпандағы № 161 бұйрығы
99.	Гидравликалық жүйелерде қысымды өлшеу	(80-106) МПа	± 0,2 МПа	"Пайдаланылатын кемелерді куәландыру қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 216 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10870 болып тіркелген)
100.	Пневматикалық жүйелерде қысымды өлшеу	(600-800) МПа	± 0,5 МПа
101.	Іштен жану қозғалтқыштарынмамайлау жүйесіндегі май қысымын өлшеу	(1-25) МПа	± 0,5 МПа
102.	Қысымды ыдыстағы оттегі газы қысымын өлшеу	(1- 25) МПа	± 0,5 МПа	"Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 358 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10303 болып тіркелген)
103.	Қысымды ыдыстағы пропан газы қысымын өлшеу	(1- 4) МПа	± 0,2 МПа
104.	Су температурасын және қозғалтқыш майын өлшеу	(0 – 120) 0С	± 2 0С	"Пайдаланылатын кемелерді куәландыру қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 216 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6991 болып тіркелген)
105.	Аймақтағы бақылау нүктелерінің арақашықтығын өлшеу	(0 - 250) м	± 0,5 м.	"Ішкі су жолдарында кеме қатынасы қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жол жұмыстарын жоспарлау және жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 27 қыркүйектегі № 761 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8861 болып тіркелген)
106.	Кемелерді жөндеу кезінде пайдаланылатын өнімдердің метрикалық шамасын өлшеу	(0 – 200) мм	± 0,2 мм	"Кемелерді жөндеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 7 сәуірдегі № 201 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6938 болып тіркелген)
107.	Электр тогы кернеуін өлшеу	(4 – 600) В	± 0,1 В	"Пайдаланылатын кемелерді куәландыру қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 216 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6991 болып тіркелген)
108.	Ток күшін өлшеу	(0 – 100) А	± 0,5 А
109.	Электр желісіндегі ток жиілігін өлшеу	(0 – 60) Гц	± 0,5 Гц	"Ішкі суда жүзетін кемелерді жасау қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 09 наурыздағы № 127 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6871 болып тіркелген)
110.	Ішкі жану двигателінің иінді білігінің айналу жиілігін өлшеу	(0 – 1500) айн/мин	± 1 айн/мин	"Пайдаланылатын кемелерді куәландыру қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 216 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6991 болып тіркелген)
111.	Атмосфералық қысымды өлшеу	(600 – 800) мм сын.бағ.	± 1,5 мм сын.бағ.	"Ішкі суда жүзетін кемелерді жасау қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 09 наурыздағы № 127 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6871 болып тіркелген)
112.	Гидротехникалық құрылыстар шлюздерінің қақпалары мен ысырмаларының металын тот басудан сақтау жұмыстарын орындауда пайдаланылатын материалдары әртүрлі өнімдердің қалыңдығын өлшеу	(1,0 - 199,9) мм	± 1 мм	"Кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) техникалық пайдалану, зерттеп-қарау және жөндеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 550 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11915 болып тіркелген)
113.	Ақаулардың орналасу координаттарын өлшеу; Бетонды құрылыстардағы ақаулықтардың эквивалентті көлемі	(1,0 – 6000,0) мм	± 5 мм
114.	Бетонды құрылыстардың бір қырынан қарағандағы өнімнің қалыңдығы	(0,5 – 6000,0) мм	± 0,1 мм
115.	Топырақ және бетон құрылыстардағы және олардың іргетасындағы жылжу бұрышы мен арақашықтығын (тігінен және көлденең) өлшеу	(0 - 5000) мм	± 3 мм/км
116.	Кеменің қисаюын өлшеу	(0 - 40)0	± 10	"Ішкі суда жүзетін кемелерді жасау қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 09 наурыздағы № 127 бұйрығына 384-қосымша (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6871 болып тіркелген)
117.	Ішкі су жолдары кемелерінің корпустық құрылымының қалыңдығын өлшеу	(0,8 – 100) мм	± 0,1 мм	"Пайдаланылатын кемелерді куәландыру қағидасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2011 жылғы 21 сәуірдегі № 216 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6991 болып тіркелген)
118.	Ішкі жану двигателінің тобындағы цилиндрлі-поршеньді бөлшектерінің ішкі және сыртқы көлемін өлшеу	(0 – 250) мм	± 0,01 мм
119.	Кемелердің бұрандалы-меңгерікті кешені бөлшектерінің беткі қабаттарын, корпусын өлшеу	(3 – 500) мм	± 0,1 мм
Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында
120.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында материал бетіндегі температураны өлшеу	минус 400C-тан 2800C-қа дейін	± 5,0 %	ГОСТ 26629; ГОСТ 11828 ГОСТ 25380 СП-РК-4.0203; РД-153-34.0-20363; РД-13-04;
121.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында жылу тасығыш пен сұйықтықтың шығыны мен есебін өлшеу	0,7-ден 1500000 м3/с дейін	3,0 % Ағыс жылдамдығы кезінде 0,1-ден 1 м/с дейін; 1,5 % Ағыс жылдамдығы кезінде 1,0-ден 20 м/с дейін	ГОСТ 8.611; ГОСТ 28702; ГОСТ 15528
122.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында қалыңдықты өлшеу	0,2-ден до 1000-ға мм	± 0,3 мм	ГОСТ 28702
123.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында қоршаған орта мен материалдардың температусын өлшеу	0 0C-тан 550 0C-қа дейін	± 10 0C	ГОСТ 26629; СП-РК-4.0203; РД-153-34.0-20363; РД-13-04;
124.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында жылу бағытының тығыздығын өлшеу	(10 – 999) Вт/м2	± 6 %	ГОСТ 25380;
125.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында жылу бағытының температурасын өлшеу	минус 30-дан 80 0C-қа дейін	± 0,2 0C	ГОСТ 8.558; ГОСТ 26629; (өндіріс мекемелерінің энергоаудитін өткізу кезінде қолданылады)
126.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында ауыспалы токтың кедергісін өлшеу	(2 – 200) МОм	± 1,5 %	ГОСТ 13109;
127.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында ауыспалы токтың күшін өлшеу	(2 – 400) А	± 2 %	ГОСТ 13109
128.	Энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласында ауыспалы токтың кернеуін өлшеу	(2 – 600) В	± 2 %	ГОСТ 13109
129.	Газ және ауаның қозғалыс жылдамдығын өлшеу	(0,80 - 30,00) м/с	± 2 %	ГОСТ 12.1.005
130.	Ауаның ылғалдылығын өлшеу	(0 - 90) %	± 3 %	ГОСТ 12.1.005
131.	Жарықтықты өлшеу	(1 - 200 000) лк	± 10 %
132.	Ара қашықтықты өлшеу	(0,05 - 100) м	± 1,5 %	ГОСТ 21830; ГОСТ 8.051;
133.	Электроэнергия сапасының көрсеткіштерін өлшеу	(2 - 200) МОм	± 10 %	ГОСТ 13109
134.	Сұйықтық пен газдың қысымын өлшеу	(0-200) мм су.бағ.	± (0,08-0,98) мм су бағ.
135.	Араласқан газдардың саны мен сапасын өлшеу	(О) 0 - 25 % (СО) 4 - 4000 % (NO) 0 - 3000 %	(O-оттегі) ± 3,3 %; (CO-көміртегі) ± 6,6 %; (NO-азот) ± 6,6 %;	ГОСТ 8.207; РД 34.01.101-93; РД 34.25.514-96; РД 34 РК 1-26.303
Өндірістік қауіпсіздік саласында
Қысымда жұмыс істейтін, ыдыстардың жұмыс аумағының температурасын өлшеу (қазан барабаны, резервуар, сыйымдылық)
136.	-ауаның	(0 – 100) 0С	Дәлдік тобы 2,5
137.	-судың	(0 – 115) 0С
138.	-будың	(115 – 650) 0С
139.	-газдың	(минус 200 – 0) 0С
Қысымда жұмыс істейтін, ыдыстардың жұмыс аумағының температурасын өлшеу (құбыр)
140.	-судың	(0 – 115) 0С	Дәлдік тобы 2,5
141.	-будың	(115 – 650) 0С
Қысымда жұмыс істейтін, ыдыстардың жұмыс аумағының қысымын өлшеу (қазан барабаны, резервуар, сыйымдылық)
142.	-ауаның	0 МПа (кгс/см2) – 2,5МПа (25 кгс/см2)	Дәлдік тобы 2,5 төмен емес
143.	-судың	2,5-нана жоғары 14 МПа дейін (25 жоғары 140 кгс/см2)	Дәлдік тобы 1,5 төмен емес
144.	-будың	более 14 МПа (140 кгс/см2)	Дәлдік тобы 1,0 төмен емес
145.	-газдың	0 - 120 МПа	Дәлдік тобы төмен емес 1) 2,5- ыдыстың жұмыс қысымда 2,5 МПа дейін (25 кгс/см2); 2) 1,5- ыдыстың жұмыс қысымда 2,5 МПа дейін(25 кгс/см2)
146.	Құбырдың жұмыс ортаның қысымын өлшеу (су,бу)	0 Мпа (кгс/см2) – 2,5Мпа (25 кгс/см2)	Дәлдік тобы 2,5 төмен емес
		2,5-нан жоғары 14 Мпа дейін (25-тен жоғары 140 кгс/см2 дейін)	Дәлдік тобы 1,5 төмен емес
		14 МПа жоғары (140 кгс/см2)	Дәлдік тобы 1,0 төмен емес
147.	Қара, түсті, бағалы металдарды және осы металдар негізіндегі қорытпаларды балқыту кезіндегі температураны өлшеу	(0 – 2500) 0С	± 2 0С
Құрылыс саласында
148.	Құрылыстағы созуға, қысуға бетонның беріктігін анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	0-ден 1500-ға дейін кН	± 2 %	ГОСТ 10180
149.	Құрылыстағы тас қалаудың ілінісу беріктігін анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	от 0 до 160 МПа	Осьтік созылу кезіндегі беріктік шегі 0,01 Мпа-ға дейінгі қателікпен есептеледі	ГОСТ 24992
150.	Құрылыстағы конструкциялардың иілуін анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	шектеусіз	± 2 %	ГОСТ 8829
151.	Бетонның қорғаныш қабатын анықтау кезінде қолданылатын өлшеу және арматураның құрылыста т/б конструкцияларында орналасуы	5-тен 130-ға дейін мм	±(0,05tpr + 0,5) мм tpr – бетонның қорғаныш қабаты қалыңдығының ауқымы	ГОСТ 22904
152.	Құрылыстағы геометриялық өлшемдерді өлшеу	0-ден 5000 дейін мм 0,05-тен 100-ге дейін м	± 0,06 мм ± 2,0 мм	ГОСТ 26433.0 ГОСТ 26433.1 ГОСТ 13015 ГОСТ 21520 ГОСТ 25485 ГОСТ 25820 ГОСТ 31359 ГОСТ 31360 ГОСТ 379 ГОСТ 530 ГОСТ 9480 ГОСТ 10922 ГОСТ 8478 ГОСТ 14098 ГОСТ 23279 ГОСТ 5781
153.	Құрылыстағы температура мен ылғалдылықты өлшеу	минус 0-ден 100-ға дейін %	± 5 %	СП РК EN 1991-1-5:2003/2017 НТП РК 01-01-5.1-2013 ГОСТ ISO 3745
		минус 10-нан 60 –ға дйін 0С	± 0,50С
154.	Құрылыстағы акустикалық бақылау жүйелерін өлшеу	Өлшенетін қалыңдық ауқымы 0,5-тен 6000 мм-ге дейін 2-ден 6000 мм-ге дейін ақаудың жату тереңдігін өлшеу диапазоны	± (0,1+0,02ˑН) мм ± (0,3+0,03ˑХ) мм
155.	Құрылыстағы массаны өлшеу	шектеусіз	± 2 %	-
156.	Құрылыстағы қысымды өлшеу	0,6-дан 1600-ға дейін кгс/см2	± 2,5 %	-
157.	Құрылыстағы материалдардың беріктік сипаттамаларын анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	Ең үлкен шекті жүктеме 2000 Н кем емес, жылжымалы қысқышты жылжытудың тұрақты жылдамдығы (100 ± 10) мм/мин	± 2 %	ГОСТ 31899-1
158.	Құрылыстағы геодезиялық жұмыстар кезінде көлденең және тік бұрыштарды өлшеу	Ең аз визалау қашықтығы - 1,2 м	± 3 мм	-
159.	Құрылыстағы топырақты далалық сынау кезінде қолданылатын өлшеу	(0 – 80) мм	± 0,1 %	ГОСТ 5686
160.	Құрылыс кезінде қадалардың салмақ көтеру қабілетін өлшеу	(0,3 – 1200) тс	± 5 %	ГОСТ 5686
161.	Құрылыстағы топырақты штампылау сынағында қолданылатын өлшеу	(0 – 200) мм	± 0,1 %	ГОСТ 20276
162.	Құрылыстағы бұйымдардың геометриялық өлшемдерін анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	шектеусіз	± 2 мм	ГОСТ 530
163.	Құрылыс кезінде созылу, сығылу, майысу, жаншылу, кесу, қию, конструкциялардың нормативтік және есептік кедергілерін өлшеу	(0 – 50) тс	± 1∙ 10-2 тс	ГОСТ 10180 СНиП ІІ-23-881
164.	Құрылыстағы созылу, қысу, иілу, майысу, жаншылу, кесу кернеуін өлшеу	(0 – 50) тс	± 1∙ 10-2 тс	ГОСТ 10180
165.	Құрылыс кезінде серпімді негіз төсегінің коэффициентін өлшеу	(0,1 – 5) т/м3	± 5 %	ГОСТ 10922 ҚР СТ 10922
166.	Құрылыс кезінде көлденең қима ауданын өлшеу	(0,1 – 6000) мм	± 1 %	ГОСТ 10180
167.	Құрылыс кезінде ағымдылық, серпімділік шегін, арматуралық бұйымдарды өлшеу	(0 – 350) мм	± 2 %	ГОСТ 12004
168.	Құрылыстағы цемент арқалықтарының иілу беріктігін өлшеу	(0-10) кН	± 1 %	ГОСТ 310.4
169.	Құрылыстағы қабырға материалдарының майысуының беріктігін өлшеу	(20-1000) кН	± 1 %	ГОСТ 8462
170.	Құрылыстағы бұйымдарды қысуға беріктігін өлшеу	(0 – 250) мм	± 1 мм	ГОСТ 8462; ГОСТ 24332
171.	Құрылыстағы бұйымдардың ілінісу беріктігін өлшеу	шектеусіз	Салыстырмалы қателік ± 2 %	ГОСТ 24992
172.	Құрылыстағы бетон қоспасының қозғалысын өлшеу	(0 – 1000) мм	± 2 %	ГОСТ 7473
173.	Құрылыстағы бетон қоспасының қаттылығын өлшеу	(0 – 10000) мПа·с	± 1 %	ГОСТ 28013
174.	Құрылыстағы бетон қоспасының ерігіштігін өлшеу	шектеусіз	± 2 %	ГОСТ 28013
175.	Құрылыстағы бетон қоспасының үйінді тығыздығын өлшеу	шектеусіз	± 2 %	ГОСТ 28013; ГОСТ 17623; ГОСТ 27005
176.	Құрылыстағы бетонның тығыздығын анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	шектеусіз	± 1 %	ГОСТ 12730.1
177.	Құрылыстағы шынайы тығыздықты өлшеу	шектеусіз	± 1000 г/см3 дейін	ГОСТ 12730.1
178.	Құрылыс кезінде бетондардың кеуектілігін, су өткізбеушілігін, ауа өткізбеушілігін, ылғалдылығын және су сіңуін анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	шектеусіз	Салыстырмалы қателік ± 0,1 %	ГОСТ 12730.0 ГОСТ 12730.2 ГОСТ 12730.3 ГОСТ 12730.4 ГОСТ 12730.5
179.	Құрылыстағы бетондардың аязға төзімділігін анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	шектеусіз	± 1 %	ГОСТ 10060-2 ГОСТ 10060-3
180.	Құрылыста су өткізбейтін өлшеу	(0 - 2,0) МПа	± 1 %	ГОСТ 12730.0 ГОСТ 12730.5
181.	Құрылыстағы ауа өткізгіштікті өлшеу	(0 – 1) кПа	± 1 %	ГОСТ 12730.0 ГОСТ 12730.2
182.	Құрылыс кезінде бетонда цементтің үлестік жылу бөлінуін анықтау кезінде қолданылатын өлшеу	шектеусіз	± 0,1 ккал/кг артық емес	ГОСТ 24316
183.	Құрылыстағы жылу өткізгіштігін өлшеу	(0 – 100) 0С	± 0,25 %	ГОСТ 24316
184.	Құрылыстағы су сіңіруді өлшеу	(0 – 100) %	± 0,1 %	ГОСТ 12730.3
185.	Коэффициентті өлшеу құрылыстағы бетонның бу өткізгіштігі	шектеусіз	± 1 %	ГОСТ 12852.5
186.	Құрылыстағы шу көздерінің дыбыстық қуаттылығын анықтауда қолданылатын өлшеулер	шектеусіз	± 1 %	ГОСТ EN 29053; ГОСТ ISO 3745
187.	Құрылыстағы меншікті акустикалық кедергіні өлшеу	(100 – 10000) Гц	± 5 %	ГОСТ EN 29053 ГОСТ ISO 3745
188.	Құрылыстағы механикалық кедергінің өлшеу	(10 – 1000) Гц	Амплитуда үшін ± 5 % Фазаға үшін ± 100
189.	Құрылыстағы ерікті тербелістердің параметрлерін анықтауда қолданылатын өлшеулер	шектеусіз	± 1 %	СП РК 2.03-30
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласында
190.	Су шығынын өлшеу, м3/сағ D 15-тен 50 мм (қалақты) D 65 мм бастап 150 мм дейін (турбиналық)	D 15 мм ден 0,01 дейін 3,5 м3/сағ D 20 мм ден 0,015 дейін 5,0 м3/сағ D 25 мм ден 0,02 дейін 7,9 м3/сағ D 32 мм ден 0,03 дейін 13,0 м3/сағ D 40 мм ден 0,04 дейін 20,0 м3/сағ D 50 мм ден 0,05 дейін 31,5 м3/сағ D 65 мм ден 0,1 дейін 120,0 м3/сағ D 80 мм ден 0,1 дейін 200,0 м3/сағ D 100 мм ден 0,2 дейін 300,0 м3/сағ D 125 мм ден 0,2 дейін 350,0 м3/сағ D 150 мм ден 0,2 дейін 600,0 м3/сағ	Салқын су үшін: Q1 ден Q2 дейін = ± 5% Q2 ден Q4 дейін d = ± 2% Ыстық су үшін: Q1 ден Q2 дейін d = ± 5% Q2 ден Q4 дейін d = ± 3%	Коммерциялық есепке алу үшін (монтажға байланысты, V - тік немесе H - көлденең) 30 С дейін суды есепке алу үшін ГОСТ Р 50193.1-92 бойынша дәлдік класы төмен емес C сәйкес, ҚР СТ СТБ ИСО 4064-1-2009 қатынасы Q3/Q1 төмен емес 100, есепке алу үшін судың 30-дан 90 ГОСТ Р 50193.1-92 дәлдік класы төмен емес B, ҚР СТ СТБ ИСО 4064-1-2009 қатынасы Q3/Q1 50-ден төмен емес Жылу тасығыштың шығыны мен көлемін өлшеу кезінде (импульстік және сандық шығыс бойынша және индикация бойынша) рұқсат етілген салыстырмалы қателіктің шегі, % ): : Qt1 дейін Qmax ± 1%, Qt2 дейін Qt1 ± 2%, Qmin дейін Qt2 ± 5% аралығында Жылу тасығыштың шығыны мен көлемін өлшеу кезінде (импульстік және сандық шығыс бойынша және индикация бойынша) рұқсат етілген салыстырмалы қателіктің шегі, % ): Qt1 дейін Qmax ± 1%, Qt2 дейін Qt1 ± 2%, Qmin дейін Qt2 ± 5% Аралығында. Qmin - жылумен қамту жүйесінің тікелей және кері ағынының жылу өткізгіштің ең аз айырмашылығы; Q - жылумен қамту жүйесінің тікелей және кері ағынының жылу өткізгіштің температуралар айырмашылығы; Q1 – ең аз шығын; Q2 – номиналды шығын; Q4 – ең көп шығын; - абсолюттік қателік; – салыстырмалы қателік
191.	Су шығынын өлшеу (ультрадыбыстық)	D 10 мм 0,028 ден 1,4 дейін м3/сағ D 15 мм 0,1 ден 3,5 дейін м3/сағ D 20 мм 0,02 ден 8,1 дейін м3/сағ D 25 мм 0,06 ден 12,2 дейін м3/сағ D 32мм 0,07 ден 40,0 дейін м3/сағ D 40 мм 0,1 ден 45,0 дейін м3/сағ D 50 мм 0,1 ден 70,0 дейін м3/сағ D 65 мм 0,65 ден 120 дейін м3/сағ D 80 мм 0,4 ден 180 дейін м3/сағ D 100 мм 0,63 ден 280 дейін м3/сағ D 150 мм 1,5 ден 750 дейін м3/сағ D 200 мм 2 ден 1100 дейін м3/сағ D 250 мм 5 ден 2000 дейін м3/ч D 300 мм 6 ден 2500 дейін м3/сағ D 350 мм 7 ден 3500 дейін м3/ч D 400 мм 8 ден 4500 дейін м3/сағ D 500 мм 10 ден 7000 дейін м3/сағ D 600 мм 12 ден 10000 дейін м3/сағ D 700 мм 14 ден 14000 дейін м3/сағ D 800 мм 16 ден 18000 дейін м3/сағ D 900 мм 18 ден 23000 дейін м3/сағ D 1000 мм 20 ден 28000 дейін м3/сағ	Салқын су үшін: Q1 ден Q2 дейін = ± 5% Q2 ден Q4 дейін = ± 2% Ыстық су үшін: Q1 ден Q2 дейін = ± 5% Q2 ден Q4 дейін = ± 3%
192.	Су шығынын өлшеу (электромагниттік)	D 15 мм 0,002 ден 9,0 дейін м3/сағ D 20 мм 0,025 ден 12,0 дейін м3/сағ D 25 мм 0,04 ден 16,0 дейін м3/сағ D 32 мм 0,09 ден 20 дейін м3/сағ D 40 мм 0,1 ден 27,0 дейін м3/сағ D 50 мм 0,3 ден 40,0 дейін м3/сағ D 65 мм 0,4 ден 60,0 дейін м3/сағ D 80 мм 0,8 ден 80 дейін м3/сағ D 100 мм 0,16 ден 160 дейін м3/сағ D 150 мм 1,25 ден 450,0 дейін м3/сағ D 200 мм 2,5 ден 650 дейін м3/сағ D 250мм 3,2 ден 1100 дейін м3/сағ D 300 мм 1,0 ден 1800 дейін м3/сағ D 350 мм 3,8 ден 2600 дейін м3/сағ D 400 мм 4,9 ден 3400 дейін м3/сағ D 450 мм 6,2 ден 4200 дейін м3/сағ D 500 мм 7,7 ден 5000 дейін м3/сағ D 600мм 11,2 ден 5800 дейін м3/сағ D 1000 мм 32,7 ден 8200 дейін м3/сағ	Салқын су үшін: Q1 ден Q2 дейін = ± 5% Q2 ден Q4 дейін = ± 2% Ыстық су үшін: Q1 ден Q2 дейін = ± 5% Q2 ден Q4 дейін = ± 3%
193.	Жылу (жылу энергиясы) мөлшерін өлшеу	шектеусіз	= ±(0,5 + Qmin ⁄ Q) %
194.	Жылу (жылу энергиясы) мөлшерін өлшеуде сұйықтықтың шығынын өлшеу (электроманиттік шығын өлшеуіштер)	D 15 мм 0,002 ден 9,0 дейін м3/сағ D 20 мм 0,025 ден 12,0 дейін м3/сағ D 25 мм 0,04 ден 16,0 дейін м3/сағ D 32 мм 0,09 ден 20 дейін м3/сағ D 40 мм 0,1 ден 27,0 дейін м3/сағ D 50 мм 0,3 ден 40,0 дейін м3/сағ D 65 мм 0,4 ден 60,0 дейін м3/сағ D 80 мм 0,8 ден 80 дейін м3/сағ D 100 мм 0,16 ден 160 дейін м3/сағ D 150 мм 1,25 ден 450,0 дейін м3/сағ D 200 мм 2,5 ден 650 дейін м3/сағ D 250мм 3,2 ден 1100 дейін м3/сағ D 300 мм 1,0 ден 1800 дейін м3/сағ D 350 мм 3,8 ден 2600 дейін м3/сағ D 400 мм 4,9 ден 3400 дейін м3/сағ D 450 мм 6,2 ден 4200 дейін м3/ч D 500 мм 7,7 ден 5000 дейін м3/сағ D 600мм 11,2 ден 5800 дейін м3/сағ D 1000 мм 32,7 ден 8200 дейін м3/сағ	= ±5 %
195.	Жылу (жылу энергиясы) мөлшерін өлшеуде сұйықтықтың шығынын өлшеу (ультрадыбыстық шығын өлшеуіштер)	D 10 мм 0,028 ден 1,4 дейін м3/сағ D 15 мм 0,1 ден 3,5 дейін м3/сағ D 20 мм 0,02 ден 8,1 дейін м3/сағ D 25 мм 0,06 ден 12,2 дейін м3/сағ D 32мм 0,07 ден 40,0 дейін м3/сағ D 40 мм 0,1 ден 45,0 дейін м3/сағ D 50 мм 0,1 ден 70,0 дейін м3/сағ D 65 мм 0,65 ден 120 дейін м3/сағ D 80 мм 0,4 ден 180 дейін м3/сағ D 100 мм 0,63 ден 280 дейін м3/сағ D 150 мм 1,5 ден 750 дейін м3/сағ D 200 мм 2 ден 1100 дейін м3/сағ D 250 мм 5 ден 2000 дейін м3/сағ D 300 мм 6 ден 2500 дейін м3/сағ D 350 мм 7 ден 3500 дейін м3/сағ D 400 мм 8 ден 4500 дейін м3/сағ D 500 мм 10 ден 7000 дейін м3/сағ D 600 мм 12 ден 10000 дейін м3/сағ D 700 мм 14 ден 14000 дейін м3/сағ D 800 мм 16 ден 18000 дейін м3/сағ D 900 мм 18 ден 23000 дейін м3/сағ D 1000 мм 20 ден 28000 дейін м3/сағ	= ±5 %
196.	Жылу (жылу энергиясы) мөлшерін өлшеуде сұйықтықтың температурасын өлшеу	0,1-ден 150-ге дейін 0С	= ± 2,1 0 С
197.	Жылу (жылу энергиясы) мөлшерін өлшеуде сұйықтықтың қысымын (қысым түрлендіргіш) өлшеу	0 –ден 2500-ға дейін кПа	= ± 0,5%
198.	Сұйықтықтардың температурасын өлшеу	минус 50 ден 300 0С дейін	± 0,05%
199.	Судың массасын өлшеу	0 ден 6000 кг дейін	± 1,0 %
200.	Атмосфералық қысымды өлшеу	80 ден 106 кПа дейін	± 0,5 %
201.	Уақытты өлшеу	0 ден 60 с дейін, 0 ден 60 мин дейін	± 2,0 %
202.	Қысымды өлшеу	0 ден 1,0 дейін кгс/см2 0 ден 4,0 дейін кгс/см2 0 ден 6,0 дейін кгс/см2 0 ден 10,0 дейін кгс/см2 0 ден 16,0 дейін кгс/см2 0 ден 25,0 дейін кгс/см2 0 ден 40,0 дейін кгс/см2 0 ден 400,0 дейін кгс/см2	0,015 % 0,06 % 0,09 % 0,15 % 0,24 % 0,375 % 0,6 % 6,0 %
203.	Артық қысымды өлшеу	0 ден 2500 дейін	жіберілетін негізгі қателіктің шегі ± 0,5 %
204.	Массаны өлшеу	0,02 ден 260 г дейін 0,5 ден 1500 г дейін 0 ден 220 г дейін 0 ден 2100 г дейін	± 0,1 %
205.	Оптикалық тығыздығын өлшеу	250 ден 900 Нм дейін 315 ден 990 Нм дейін 325 ден 1000 Нм дейін 190 ден 1100 Нм дейін	± 0,5 %
206.	Сутектік көрсеткішін өлшеу	0 ден 14 ед. рН дейін 0 ден 14 ед. рН дейін 0 ден 14 ед. рН дейін	± 0,05 ед. рН
207.	Меншікті электр өткізгішті өлшеу	10-4 ден 10 дейін см/м	± 1 %
208.	Ылғалдылықты өлшеу	0 ден 110 % дейін 0 ден 210 % дейін	± 0,02 %
209.	Температураны өлшеу Ауаның ылғалдығы	16 ден 40 0С дейін 20 ден 90 % дейін	± 0,2 %
210.	Ерітілген оттегіні өлшеу, мг/л	0,1 ден 20,0 дейін мг О2/дм3	-
211.	Гранулометриялық құрамын өлшеу, мм	0,25 ден 1 мм дейін	-
212.	Судағы галогенорганикалық және бейорганикалық қоспаларды өлшеу, мг/дм3	Линдан бойынша 4х10-14 г/с детекторлау шектері	± 2,8 %
213.	Судағы ауыр металдардың жаппай концентрациясын өлшеу, мг/дм3	185 ден 900 нм дейін 190 ден 600 нм дейін	± 3,0 % ± 6,0 %
214.	Судағы аниондардың және катиондардың бұқаралық концентрациясын өлшеу, мг/дм3	0 ден 15000 мкСм/см дейін 190 ден 380 нм дейін	± 0,5 % ± 5 %
Геология және жер қойнауын пайдалану саласы
215.	Серпімді толқындардың берілу жылдамдығын өлшеу	2-ден 100-ке Гц дейін	Салыстырмалы қателік ± 10 %
216.	Геологиялық барлау учаскесінде гравитация жылдамдығын өлшеу	0-ден 50 м/с2-ке дейін	Салыстырмалы қателік ± 7 %
217.	Геологиялық барлау саласындағы магнит өрісінің сипаттамаларын өлшеу	1-100 мТл	Салыстырмалы қателік ± 5 %
218.	Геологиялық барлау саласындағы электромагниттік өрісті өлшеу	1-ден 1000-ға дейін	Салыстырмалы қателік ± 5 %
219.	Ұңғыма бойындағы тау жыныстарының табиғи радиоактивтілігін өлшеу	0-ден 250 мкР/сағ дейін	Салыстырмалы қателік ± 7 %
220.	Ұңғыманың ауытқу бұрышын тігінен, азимуттан өлшеу	1) Зенитті бұрыштан (0-180)0 2) азимуттан (0-360)0	± 7 %
221.	Бұрғылау ұңғыманың диаметрінің тереңдікке өзгерісін өлшеу	(100 – 600) мм	± 0,5
222.	Ұңғымадағы сұйықтықтың ағынын немесе жұтылуын өлшеу	(10 – 150) м/с2	± 1 %
223.	Ұңғымадағы судың температурасын өлшеу	(0 – 150) 0С	0,1-ден 0,5 0С-қа дейін

Ескертпе:

мм – миллиметр;

см – сантиметр;

км – километр;

м – метр;

г – грамм;

мг – миллиграмм;

мл – миллилитр;

с – секунда;

м/с² – метр квадратный на секунду;

мс – миллисекунд;

мкс – микросекунд;

мин – минут;

сағ - сағат;

гПа – гектопаскаль;

МПа – мегапаскаль;

кд/м² – квадрат метрге кандела;

лк – люкс;

Гц – герц;

кГц – килогерц;

МГц – мегагерц;

ГГц – гигогерц;

дБ – децибел;

МТР – қаттылық шамасы;

HRC - Роквелл бойынша қаттылық саны;

НВ –Бринелль бойынша қаттылық саны;

HV – Виккерс бойынша қаттылық саны;

HSD - Шора шкала D бойынша қаттылық саны;

А – ампер;

мА – микромпер;

В – вольт;

мВ – милливольт;

МОм – мегаом;

ГОм – гигоом;

кОм – килоом;

АЛСН – автоматты локомотивті сигнализация;

СОБ - (сигнализация, орталықтандыру, блоктау);

Н – ньютон;

Н м – ньютон – метр;

кН – килоньютон;

мкВб – микровебер;

нФ – нанофарад;

мкФ – микрофарад;

НПВi (НПВ) – ең үлкен өлшеу шегі;

НмПВi - ең кіші өлшеу шегі;

е – салыстырып тексеру бөлудің бағасы;

кг – килограмм;

т – тонна;

тс – тонна күш;

т/м³ – кубтық метрге тонна;

айн/мин – минутына айналым;

мм рт.ст. – миллиметр сынап бағанасы;

мм вод.ст. – миллиметр су бағанасы;

Вт – ватт;

Вт/м² - квадрат метрге ватт;

кгс/см² - квадрат сантиметрге килограмм-күш;

мПа·с – секундына миллипаскаль;

ккал/кг – килограммға килокалорий;

ед. рН – сутектік көрсеткіштің бірлігі;

мТл – миллитесла;

мкР/сағ – сағатына микрорентген;

мкСм – микросименс;

⁰С – градус.