О внесении изменений и дополнений в приказ Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 183 "Об утверждении Правил проведения экспертизы временной нетрудоспособности, выдачи листа и справки о временной нетрудоспособности"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 6 апреля 2020 года № ҚР ДСМ-30/2020. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 апреля 2020 года № 20332. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 18 ноября 2020 года № ҚР ДСМ-198/2020.

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 18.11.2020 № ҚР ДСМ-198/2020 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 2 статьи 59 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" и пунктом 1 статьи 10 Закона Республики Казахстан от 15 апреля 2013 года "О государственных услугах" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 183 "Об утверждении Правил проведения экспертизы временной нетрудоспособности, выдачи листа и справки о временной нетрудоспособности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10964, опубликован 29 мая 2015 года в информационно-правовой системе "Әділет") следующие изменения и дополнения:

в Правилах проведения экспертизы временной нетрудоспособности, выдачи листа и справки о временной нетрудоспособности, утвержденных указанным приказом:

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) врачебно-консультативная комиссия (далее - ВКК) – комиссия, которая создается в медицинской организации, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности;

2) временная нетрудоспособность – состояние организма человека, обусловленное заболеванием или травмой, при котором нарушение функций сопровождается невозможностью выполнения профессионального труда в течение времени, необходимого для восстановления трудоспособности или установления инвалидности;

3) лист о временной нетрудоспособности – документ, удостоверяющий временную нетрудоспособность лиц и подтверждающий право на временное освобождение от работы и получение пособия по временной нетрудоспособности;

4) справка о временной нетрудоспособности – документ, удостоверяющий факт нетрудоспособности, являющийся основанием для освобождения от работы (учебы) без получения пособия;

5) невостребованный бланк листа о временной нетрудоспособности – лист о временной нетрудоспособности, который был оформлен в соответствии с Правилами, но лицо, которому был выдан лист о временной нетрудоспособности не явилось для его продления или закрытия в течение трех рабочих дней после окончания срока продления листа о временной нетрудоспособности;

6) экспертиза временной нетрудоспособности – вид экспертизы в области здравоохранения, целью которой является официальное признание нетрудоспособности физического лица и его временного освобождения от выполнения трудовых обязанностей на период заболевания;

7) услугополучатель – физические и юридические лица, за исключением центральных государственных органов, загранучреждений Республики Казахстан, местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы, районов, городов областного значения, акимов районов в городе, городов районного значения, поселков, сел, сельских округов;

8) услугодатель – центральные государственные органы, загранучреждения Республики Казахстан, местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы, районов, городов областного значения, акимы районов в городе, городов районного значения, поселков, сел, сельских округов, а также физические и юридические лица, оказывающие государственные услуги в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

9) государственная услуга – одна из форм реализации отдельных государственных функций, осуществляемых в индивидуальном порядке по обращению или без обращения услугополучателей и направленных на реализацию их прав, свобод и законных интересов, предоставление им соответствующих материальных или нематериальных благ;

10) медико-социальная экспертиза (далее - МСЭ) – определение потребностей освидетельствуемого лица в мерах социальной защиты, включая реабилитацию, на основе оценки ограничений жизнедеятельности, вызванных стойким расстройством функций организма;

11) централизованная врачебно-консультативная комиссия (далее - ЦВКК) комиссия, создаваемая в противотуберкулезной организации.";

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Лист о временной нетрудоспособности выдается при:

1) острых или обострении хронических заболеваний;

2) травмах и отравлениях, связанных с временной потерей трудоспособности;

3) искусственном прерывании беременности;

4) уходе за больным ребенком;

5) беременности и родах;

6) усыновлении (удочерении) новорожденного ребенка (детей);

7) долечивании в санаторно-курортных организациях;

8) карантине;

9) ортопедическом протезировании.

Перечень основных требований к оказанию государственной услуги "Выдача листа о временной нетрудоспособности", включающий характеристики процесса, форму, содержание и результат оказания, а также иные сведения с учетом особенностей предоставления государственной услуги приведен в стандарте государственной услуги согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

Результатом государственной услуги является лист о временной нетрудоспособности по форме, cогласно приложению 2 к настоящим Правилам либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги.

Основанием для отказа в оказании государственной услуги являются:

1) установление недостоверности документа, представленного услугополучателем для получения государственной услуги, и (или) данных (сведений), содержащихся в них;

2) несоответствие услугополучателя и (или) представленных материалов, объектов, данных и сведений, необходимых для оказания государственной услуги, требованиям, установленным настоящими Правилами.

Услугодатель обеспечивает внесение данных о стадии оказания государственной услуги в информационную систему мониторинга оказания государственных услуг в порядке, установленном уполномоченным органом в сфере информатизации.";

пункт 4 изложить в следующей редакции:

"4. Справка о временной нетрудоспособности по форме, утвержденной приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 23 ноября 2010 года № 907 "Об утверждении форм первичной медицинской документации организаций здравоохранения" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6697) (далее – Приказ № 907), выдается при:

1) острых или обострении хронических заболеваний, травмах и отравлениях лицам, обучающимся в организациях образования;

2) травмах, полученных в состоянии алкогольного или наркотического опьянения, а также при острой алкогольной или наркотической интоксикации;

3) лечении хронического алкоголизма, наркомании, не осложненных иными расстройствами и заболеваниями;

4) уходе за больным ребенком;

5) прохождении обследования в консультативно-диагностических организациях на период проведения инвазивных методов обследовании;

6) искусственном прерывании беременности;

7) беременности и родах лицам, обучающимся в организациях образования;

8) усыновлении (удочерении) новорожденного ребенка (детей);

9) долечивании в санаторно-курортных организациях;

10) карантине;

11) ортопедическом протезировании;

12) при наличии признаков нетрудоспособности до конца смены (выдается медицинскими работниками медицинских пунктов предприятий и организаций).

Перечень основных требований к оказанию государственной услуги "Выдача справки о временной нетрудоспособности" включающий характеристики процесса, форму, содержание и результат оказания, а также иные сведения с учетом особенностей предоставления государственной услуги приведен в стандарте государственной услуги согласно приложению 3 к настоящим Правилам.

Результатом государственной услуги является справка о временной нетрудоспособности либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги.

Основанием для отказа в оказании государственной услуги являются:

1) установление недостоверности документа, представленного услугополучателем для получения государственной услуги, и (или) данных (сведений), содержащихся в них;

2) несоответствие услугополучателя и (или) представленных материалов, объектов, данных и сведений, необходимых для оказания государственной услуги, требованиям, установленным настоящими Правилами.

Услугодатель обеспечивает внесение данных о стадии оказания государственной услуги в информационную систему мониторинга оказания государственных услуг в порядке, установленном уполномоченным органом в сфере информатизации.";

пункт 9 изложить в следующей редакции:

"9. Лист и справка о временной нетрудоспособности выдаются при предъявлении документа, удостоверяющего личность. Срок оказания государственной услуги - с момента сдачи документа не более 30 (тридцати) минут.";

дополнить главой 8 следующего содержания:

"Глава 8. Порядок обжалования решений, действий (бездействия) услугодателя и (или) его должностных лиц по вопросам оказания государственных услуг.

77. Жалоба на решение, действий (бездействия) услугодателя по вопросам оказания государственных услуг может быть подана на имя руководителя услугодателя и (или) в уполномоченный орган по оценке и контролю за качеством оказания государственных услуг в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Жалоба услугополучателя, поступившая в адрес услугодателя в соответствии с пунктом 2 статьи 25 Закона Республики Казахстан "О государственных услугах" подлежит рассмотрению в течение пяти рабочих дней со дня ее регистрации.

Жалоба услугополучателя, поступившая в адрес уполномоченного органа по оценке и контролю за качеством оказания государственных услуг, подлежит рассмотрению в течение пятнадцати рабочих дней со дня ее регистрации.

78. В случаях несогласия с результатами решения услугодателя услугополучатель может обжаловать результаты в судебном порядке.";

дополнить приложением 1 согласно приложению 1 к настоящему приказу;

дополнить приложением 2 согласно приложению 2 к настоящему приказу;

дополнить приложением 3 согласно приложению 3 к настоящему приказу.

2. Департаменту организации медицинской помощи Министерства здравоохранения Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Актаеву Л. М.

4. Настоящий приказ вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Министр здравоохранения Республики Казахстан

Е. Биртанов

	Приложение 1 к приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан от 6 апреля 2020 года № ҚР ДСМ-30/2020
	Приложение 1 к Правилам проведения экспертизы временной нетрудоспособности, выдачи листа и справки о временной нетрудоспособности

Стандарт государственной услуги "Выдача листа о временной нетрудоспособности"
1	Наименование услугодателя	Субъекты здравоохранения.
2	Способы предоставления государственной услуги	Прием заявлений и выдача результата оказания государственной услуги осуществляется через услугодателя (при непосредственных обращениях).
3	Срок оказания государственной услуги	1) с момента сдачи услугополучателем документов услугодателю – не более 30 (тридцати) минут; 2) максимально допустимое время ожидания для сдачи документов – 30 (тридцать) минут.
4	Форма оказания государственной услуги	Бумажная.
5	Результат оказания государственной услуги	Лист о временной нетрудоспособности либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги по основаниям, указанным в пункте 9 настоящего стандарта.
6	Размер оплаты, взимаемой с услугополучателя при оказании государственной услуги, и способы ее взимания в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан	Государственная услуга оказывается бесплатно.
7	График работы	С понедельника по субботу (понедельник – пятница с 8.00 до 20.00 часов без перерыва, в субботу с 9.00 до 14.00 часов), с обеспечением работы дежурных врачей в выходные (воскресенье) и праздничные дни. Обращения на получение государственной услуги принимаются до 18.00 часов в рабочие дни.
8	Перечень документов, необходимых для оказания государственной услуги	Документ, удостоверяющий личность, для идентификации личности.
9	Основания для отказа в оказании государственной услуги, установленные законодательством Республики Казахстан	1) установление недостоверности документа, представленного услугополучателем для получения государственной услуги, и (или) данных (сведений), содержащихся в них; 2) несоответствие услугополучателя и (или) представленных материалов, объектов, данных и сведений, необходимых для оказания государственной услуги, требованиям, установленным настоящими Правилами.
10	Иные требования с учетом особенностей оказания государственной услуги	Услугодатель имеет возможность получения информации по телефону Единого контактного-центра по вопросам оказания государственных услуг: 8-800-080-7777, 1414.

	Приложение 2 к приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан от 6 апреля 2020 года № ҚР ДСМ-30/2020
	Приложение 2 к Правилам проведения экспертизы временной нетрудоспособности, выдачи листа и справки о временной нетрудоспособности

Форма

Нысан

Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы/ Лист о временной нетрудоспособности серия № 0000000

Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы Лист о временной нетрудоспособности Алғашқы - жалғасы / Первичный - продолжение (тиістісінің астын сызу / соответствующее подчеркнуть)
Дәрігер толтырады да емдеу ұйымында қалдырады/ Заполняется врачом и остается в медицинской организации	__________________________________________ (еңбекке уақытша жарамсыз адамның тегі аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) / фамилия, имя и отчество временно нетрудоспособного) (при его наличии) __________________________________________ (мекен жайы / домашний адрес) (қызмет орны - заңды тұлғаның атауы / место работы - наименование юридического лица) Берілді _________________________________ 20__ ж. Выдан (күні, айы, жылы / число, месяц, год) ------------------------------------------------------------------------		___________ (дәрігердің тегі/ фамилия врача) Сырқатнаманың №_____ № истории болезни_________ алушының қолы/ распискаполучателя)___________
Емдеу ұйымында дәрігері толтырады/ Заполняется врачом медицинской организации	Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы Лист о временной нетрудоспособности Алғашқы - парақтың жалғасы / Первичный - продолжение листка № __________ (тиістісінің астын сызу - соответствующее подчеркнуть) Серия № 0000000 ________________________________________________ (емдеу ұйымының атауы және мекен жайы / наименование и адрес медицинской организации) Берілді _______________ 20___ ж. _____________ Выдан күні, айы / число, месяц 20_______ г. ХАЖ-10 коды Жасы ______________________ Возраст (толық жасы / полных лет) _________________________________________ Еңбекке уақытша жарамсыз адамның тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда)/ Фамилия, имя, отчество временно нетрудоспособного (при его наличии) _________________________________________ (қызмет орны, заңды тұлғаның атауы, лауазымы/место работы, наименование юридического лица, должность ХАЖ-10 коды/Код МКБ-10 Қорытынды ХАЖ-10 коды/Заключительный код МКБ-10 _________________________________________ (қазақ немесе орыс тілінде/на казахском или русском языке)		Емдеу мекемесінің мөрі / Печать медицинской организации Ер-Муж./ Әйел-Жен. Тиістісінің астын сызу/ Соответствующее подчеркнуть
		Еңбекке уақытша жарамсыздықтың тұpi көрсетілсін (жіті немесе созылмалы аурулардың асқынуы, жарақаттанған және уланған, жүктілікті жасанды үзген, науқас балаға күтім жасау, жукті болу және босану, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алу, санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделу, карантин, ортопедиялық протездеу)/ Указать вид временной нетрудоспособности (острое или обострение хронического заболевания, травмы и отравления, искусственное прерывание беременности, уход за больным ребенком, беременность и роды, усыновление/удочерение новорожденного ребенка (детей), долечивание в санаторно-курортных организациях, карантин, ортопедическое протезирование) _________________________________________________________________ Балаға күтім жасау бойынша кезінде АХЖ-10 бойынша науқастың жасы, диагнозы көрсетілсін, карантин кезінде АХЖ-10 бойынша карантинді туындатқан аурудың атауы көрсетілсін По уходу за больным ребенком указать возраст больного и диагноз по МКБ-10, при карантине указать название заболевания по МКБ-10, вызвавшего карантин___________________________________________________________________ Санаторийлік-курорттық емделу кезінде жолдама мерзімінің басталатын және бітетін уақыты көрсетілсін/ При санаторно-курортном лечении указать дату начала и окончания срока путевки
		Режим: Режимді бұзушылық туралы белгі/Отметки о нарушении режима Дәрігердің қолы / Подпись врача _______________
		Стационарда болды/Находился в стационаре 20__ ж.____ 20___ ж. ____ дейін с ____ 20___ г. по ____ 20___ г. Уақытша басқа жұмысқа ауыстырылсын/ Перевести временно на другую работу с 20___ ж. __ ден 20__ ж. ___ дейн 20___ г. по _____ 20_____ г. Бас дәрігердің қолы /Подпись главного врача _____________________	МӘС-ке жіберілді/Направлен на МСЭ 20____ ж. _____ 20____ г. Дәрігердің қолы/Подпись врача _____________________________ Куәландырылды/Освидетельствован 20___ ж. ____ 20____ г. Сараптама қорытындысы/Экспертное заключение _____________________ МӘС бөлімі бастығының қолы Подпись начальника отдела МСЭ ____________________ МӘС-тің мөрі / Печать

Жұмыстан босатылу/Освобождение от работы

Қай күннен бастап/ С какого числа (күні, айы/число, месяц)

Қай күнді қоса алғанда қай күнге дейін/ По какое число включительно (күні мен айы жазумен/число и месяц прописью)

Дәрігердің қызметі мен тегі/ Должность и фамилия врача

Дәрігердің қолы/ Подпись врача

Жұмысқа кірісу/Приступить к работе
_______________________________________________
(күні мен айы жазумен/число и месяц прописью)
Жаңа парақ берілді (жалғасы)/Выдан новый лист (продолжение) №________
__________________________________________________________________
Дәрігердің қызметі, тегі, қолы/Должность, фамилия и подпись врача
Емдеу мекемесінің мөрі/ Печать лечебного учреждения
Сыртқы беті
(заңды тұлға атауы/наименование юридического лица)
Бөлім/отдел ______ Қызметі/Должность _________ Таб/Таб № _____
Тұрақты, уақытша, маусымды жұмыс (тиістісінің асты сызылсын).
Жұмыс істемеді 20__ж.__ дан 20___ж. ______ дейін
Работа постоянная, временная, сезонная (нужное подчеркнуть).
Не работал с ___20__г. по___20____г.
Еңбекке жарамсыз уақытындағы демалыс күндері ______ Жұмысқа
кірісті 20____ж.______дейін
Выходные дни за период нетрудоспособности (күні/дата)
Бөлім бастығының
қолы ___________ Табельшінің қолы ______ Күні
Подпись начальника отдела _____ Подпись табельщика ____ Дата ___
Мөр/Печать

	Приложение 3 к приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан от 6 апреля 2020 года № ҚР ДСМ-30/2020
	Приложение 3 к Правилам проведения экспертизы временной нетрудоспособности, выдачи листа и справки о временной нетрудоспособности

Стандарт государственной услуги "Выдача справки о временной нетрудоспособности"
1	Наименование услугодателя	Субъекты здравоохранения.
2	Способы предоставления государственной услуги	Прием заявлений и выдача результата оказания государственной услуги осуществляется через услугодателя (при непосредственных обращениях).
3	Срок оказания государственной услуги	1) с момента сдачи услугополучателем документов услугодателю – не более 30 (тридцати) минут; 2) максимально допустимое время ожидания для сдачи документов – 30 (тридцать) минут.
4	Форма оказания государственной услуги	Бумажная.
5	Результат оказания государственной услуги	Справка о временной нетрудоспособности либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги по основаниям, указанным в пункте 9 настоящего стандарта.
6	Размер оплаты, взимаемой с услугополучателя при оказании государственной услуги, и способы ее взимания в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан	Государственная услуга оказывается бесплатно.
7	График работы	С понедельника по субботу (понедельник – пятница с 8.00 до 20.00 часов без перерыва, в субботу с 9.00 до 14.00 часов), с обеспечением работы дежурных врачей в выходные (воскресенье) и праздничные дни. Обращения на получение государственной услуги принимаются до 18.00 часов в рабочие дни.
8	Перечень документов, необходимых для оказания государственной услуги	Документ, удостоверяющий личность, для идентификации личности.
9	Основания для отказа в оказании государственной услуги, установленные законодательством Республики Казахстан	1) установление недостоверности документа, представленного услугополучателем для получения государственной услуги, и (или) данных (сведений), содержащихся в них; 2) несоответствие услугополучателя и (или) представленных материалов, объектов, данных и сведений, необходимых для оказания государственной услуги, требованиям, установленным настоящими Правилами.
10	Иные требования с учетом особенностей оказания государственной услуги	Услугодатель имеет возможность получения информации по телефону Единого контактного-центра по вопросам оказания государственных услуг: 8-800-080-7777, 1414.

"Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 183 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № ҚР ДСМ-30/2020 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 7 сәуірде № 20332 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 18 қарашадағы № ҚР ДСМ-198/2020 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 18.11.2020 № ҚР ДСМ-198/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексі 59-бабының 2-тармағына және "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" 2013 жылғы 15 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңы 10-бабының 1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1."Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 183 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10964 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 29 мамырда жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларында:

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) дәрігерлік-консультациялық комиссия (бұдан әрі - ДКК) – меншік нысанына және ведомстволық тиістілігіне қарамастан медициналық ұйымда құрылатын комиссия;

2) еңбекке уақытша жарамсыздық – адам организмінің сырқаттанумен немесе жарақаттанумен негізделетін жай-күйі, мұндай кезде функциялардың бұзылуы еңбекке жарамдылығын қалпына келтіру немесе мүгедектікті белгілеу үшін қажетті уақыт бойы кәсіптік еңбекті орындаудың мүмкін болмауымен ілесе жүреді;

3) еңбекке уақытша жарамсыздық парағы – осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша адамдардың еңбекке уақытша жарамсыздығын куәландыратын, жұмыстан уақытша босатуға және еңбекке уақытша жарамсыздығы бойынша жәрдемақы алуға құқығын растайтын құжат;

4) еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасы – жәрдемақы алмай жұмыстан (оқудан) босату үшін негіз болып табылатын, денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысандар бойынша еңбекке жарамсыздық фактісін куәландыратын құжат;

5) еңбекке уақытша жарамсыздық парағының талап етілмейтін бланкісі – Қағидаларға сәйкес ресімделген, бірақ еңбекке уақытша жарамсыздық парағы берілген адам еңбекке уақытша жарамсыздық парағын ұзарту мерзімі аяқталғаннан кейін үш жұмыс күні ішінде оны ұзарту немесе жаптыру үшін келмеген еңбекке уақытша жарамсыздық парағы;

6) еңбекке уақытша жарамсыздық сараптамасы – мақсаты жеке адамның еңбекке жарамсыздығын және оның сырқаттану кезеңінде еңбек міндеттерін орындаудан уақытша босатылуын ресми тану болып табылатын денсаулық саласындағы сараптаманың түрі;

7) көрсетілетін қызметті алушы – орталық мемлекеттік органдарды, Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелерін, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарын, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдерін қоспағанда, жеке және заңды тұлғалар;

8) көрсетілетін қызметті беруші – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсететін орталық мемлекеттік органдар, Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдері, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалар;

9) мемлекеттік көрсетілетін қызмет – көрсетілетін қызметті алушылардың өтініш жасауы бойынша немесе өтініш жасауынсыз жеке тәртіппен жүзеге асырылатын және олардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін іске асыруға, оларға тиісті материалдық немесе материалдық емес игіліктер беруге бағытталған жекелеген мемлекеттік функцияларды іске асыру нысандарының бірі;

10) медициналық-әлеуметтік сараптама (бұдан әрі - МӘС) – оңалтуды қоса алғанда, организм функциясының тұрақты бұзылуынан туындаған тіршілік-тынысының шектелуін бағалау негізінде куәландырылатын адамның әлеуметтік қорғау шараларына қажеттіліктерін айқындау;

11) орталықтандырылған дәрігерлік – консультациялық комиссия (бұдан әрі - ОДКК) - туберкулезге қарсы ұйымда құрылатын комиссия.";

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы:

1) жіті немесе созылмалы аурулар асқынған;

2) еңбекке жарамдылығын уақытша жоғалтуға байланысты жарақаттанған және уланған;

3) жүктілікті жасанды үзген;

4) науқас балаға күтім жасаған;

5) жүкті болған және босанған;

6) жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған;

7) санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделген;

8) карантин;

9) ортопедиялық протездеу кезінде беріледі.

Мемлекеттік қызмет көрсету процесінің сипаттамасын, нысанын, мазмұны мен нәтижесін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету ерекшеліктерін ескере отырып өзге де мәліметтерді қамтитын "Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын беру" мемлекеттік қызмет көрсетуге қойылатын негізгі талаптардың тізбесі осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес мемлекеттік қызмет стандартында келтірілген.

Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық туралы парақ не мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беру болып табылады.

Мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту үшін негіздер:

1) көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың және (немесе) олардағы деректердің (мәліметтердің) анық еместігін анықтау;

2) көрсетілетін қызметті алушының және (немесе) мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті ұсынылған материалдардың, объектілердің, деректердің және мәліметтердің осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес келмеуі болып табылады.

Көрсетілетін қызметті берушілер ақпараттандыру саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен мемлекеттік қызмет көрсету сатысы туралы мемлекеттік қызметтер көрсету мониторингінің ақпараттық жүйесіне деректерді енгізуді қамтамасыз етеді.";

4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"4. "Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы медициналық құжаттама нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6697 болып тіркелген) (бұдан әрі - № 907 бұйрық) бекітілген нысан бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасы:

1) білім беру ұйымдарында оқитын адамдардың жіті немесе созылмалы аурулары асқынған, жарақаттану және улану;

2) алкогольдік немесе есірткілік мас болу жағдайында алынған жарақаттар, сондай-ақ алкогольдік немесе есірткелік жіті уыттанған;

3) өзге бұзылулармен және аурулармен асқынбаған созылмалы алкоголизмді, нашақорлықты емдеген;

4) науқас балаға күтім жасаған;

5) инвазивтік зерттеп-қарау әдістерін жүргізу кезеңінде консультациялық-диагностикалық ұйымдарда зерттеп-қараудан өткен;

6) жүктілікті жасанды үзген;

7) жүкті болған және босанған;

8) жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған;

9) санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделген;

10) карантин;

11) ортопедиялық протездеу;

12) ауысымның соңына дейін еңбекке жарамсыздық белгілері болған кезде (кәсіпорындардың және ұйымдардың медициналық пунктерінің медицина қызметкерлері береді) беріледі.

Мемлекеттік қызмет көрсету процесінің сипаттамасын, нысанын, мазмұны мен нәтижесін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету ерекшеліктерін ескере отырып өзге де мәліметтерді қамтитын "Еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасын беру" мемлекеттік қызмет көрсетуге қойылатын негізгі талаптардың тізбесі осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес мемлекеттік қызмет стандартында келтірілген.

Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі еңбекке уақытша жарамсыздық туралы анықтама не мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беру болып табылады.

Мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту үшін негіздер:

1) көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың және (немесе) олардағы деректердің (мәліметтердің) анық еместігін анықтау;

2) көрсетілетін қызметті алушының және (немесе) мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті ұсынылған материалдардың, объектілердің, деректердің және мәліметтердің осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес келмеуі болып табылады.

Көрсетілетін қызметті берушілер ақпараттандыру саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен мемлекеттік қызмет көрсету сатысы туралы мемлекеттік қызметтер көрсету мониторингінің ақпараттық жүйесіне деректерді енгізуді қамтамасыз етеді.";

9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"9. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы жеке басын куәландыратын құжатты ұсынған кезде беріледі. Мемлекеттік қызметті көрсету мерзімі - құжатты тапсырған сәттен бастап 30 (отыз) минуттан аспайды.";

мынадай мазмұндағы 8-тараумен толықтырылсын:

"8-тарау. Көрсетілетін қызметті берушінің және (немесе) оның лауазымды адамдарының мемлекеттік қызметтерді көрсету мәселелері бойынша шешімдеріне, әрекетіне (әрекетсіздігіне) шағымдану тәртібі.

77. Көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері қызметкерлерінің шешіміне, әрекетіне (әрекетсіздігіне) шағым көрсетілетін қызметті беруші басшысының атына және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау және бақылау жөніндегі уәкілетті органға берілуі мүмкін.

"Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 25-бабының 2-тармағына сәйкес көрсетілетін қызметті берушінің атына келіп түскен көрсетілетін қызметті алушының шағымы тіркелген күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде қарауға жатады.

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау және бақылау жөніндегі уәкілетті органның атына келіп түскен көрсетілетін қызметті алушының шағымы оның тіркелген күнінен бастап он бес жұмыс күні ішінде қаралуға жатады.

78. Көрсетілетін қызметті беруші шешімінің нәтижелерімен келіспеген жағдайда көрсетілетін қызметті алушы нәтижелерге сот тәртібімен шағымдана алады.";

осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес 1-қосымшамен толықтырылсын;

осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес 2-қосымшамен толықтырылсын;

осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес 3-қосымшамен толықтырылсын.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Л.М. Ақтаеваға жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі

Е. Биртанов

	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № ҚР ДСМ-30/2020 бұйрығына 1-қосымша
	Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларына 1-қосымша

"Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын беру" мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты
1	Қызмет берушінің атауы	Денсаулық сақтау субъектілері.
2	Мемлекеттік қызметті ұсыну түрлері	Мемлекеттік қызметті көрсетуге өтініштерді қабылдау және олардың нәтижелерін беру көрсетілетін қызметті беруші арқылы жүзеге асырылады (тікелей жүгінген кезде).
3	Мемлекеттік қызметті көрсету мерзімі	1) көрсетілетін қызметті алушы көрсетілетін қызметті берушіге құжаттарды тапсырған сәттен бастап - 30 (отыз) минуттан аспайды; 2) құжаттарды тапсыру үшін күтудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 30 (отыз) минут.
4	Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны	Қағаз түрінде.
5	Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі	Еңбекке уақытша жарамсыздық туралы парақ не осы стандарттың 9-тармағында көрсетілген негіздер бойынша мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беру болып табылады.
6	Мемлекеттік қызмет көрсету кезінде қызметті алушыдан алынатын төлем мөлшері және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда оны алу тәсілдері	Мемлекеттік көрсетілетін қызмет тегін көрсетіледі.
7	Көрсетілетін қызметті берушінің жұмыс кестесі	Дүйсенбіден жұмаға дейін (дүйсенбі – жұма үзіліссіз сағат 8.00-ден бастап 20.00-ге дейін, сенбі күні сағат 9.00-ден 14.00-ге дейін), демалыс (жексенбі) және мереке күндеріне кезекші дәрігерлерінің жұмысын қамтамасыз ету арқылы. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті алуға өтініш жұмыс күндері сағат 18.00-ге дейін берілуі қажет.
8	Мемлекеттік қызметтер көрсету үшін қажетті құжаттар тізімі	Көрсетілетін қызметті берушіге жеке басын сәйкестендіру үшін жеке басын куәландыратын құжат.
9	Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту үшін негіздер	1) көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың және (немесе) олардағы деректердің (мәліметтердің) анық еместігін анықтау; 2) көрсетілетін қызметті алушының және (немесе) мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті ұсынылған материалдардың, объектілердің, деректердің және мәліметтердің осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес келмеуі.
10	Мемлекеттік қызмет көрсетудің ерекшеліктерін ескере отырып қойылатын өзге де талаптар	Көрсетілетін қызметті берушінің мемлекеттік қызметтер көрсету мәселелері жөніндегі Бірыңғай байланыс орталығының 8-800-080-7777, 1414 телефоны арқылы ақпарат алуға мүмкіндігі бар.

	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № ҚР ДСМ-30/2020 бұйрығына 2-қосымша
	Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларына 2-қосымша

Форма

Нысан

Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы/Лист о временной нетрудоспособности серия № 0000000

Еңбекке уақытша жарамсыздық, парағы Лист о временной нетрудоспособности Алғашқы - жалғасы/Первичный - продолжение (тиістісінің астын сызу/соответствующее подчеркнуть)
Дәрігер толтырады да емдеу ұйымында қалдырады/ Заполняется врачом и остается в медицинско й организаци и	________________________________ (еңбекке уақытша жарамсыз адамның тегі аты және әкесінің аты (ол болған жағдайда) / фамилия, имя и отчество временно нетрудоспособного (при его наличии)) ________________________________ (мекен жайы / домашний адрес) (қызмет орны — заңды тұлғаның атауы/место работы - наименование юридического лица) Берілді ________________________ 20___ ж. Выдан (күні, айы, жылы / число, месяц, год) ________________________________	__________ (дәрігердің тегі/ фамилия врача) Сырқатнаманың №____ № истории болезни__ алушының қолы/расписка получателя) __________
Емдеу ұйымында дәрігері толтырады/Заполняется врачом медицинской организации	Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы Лист о временной нетрудоспособности Алғашқы - парақтың жалғасы / Первичный - продолжение листка №______________ (тиістісінің астын сызу - соответствующее подчеркнуть) Серия № 0000000 _____________________________________ (емдеу ұйымының атауы және мекен жайы / наименование и адрес медицинской организации) Берілді _____________________ 20__ ж. Выдан күні, айы/число, месяц 20_____ г. ХАЖ-10 коды Жасы ______________________________ Возраст (толық жасы/полных лет) _____________________________________ (еңбекке уақытша жарамсыз адамның тегі аты және әкесінің аты (ол болған жағдайда)/фамилия, имя и отчество временно нетрудоспособного (при его наличии)) _____________________________________ қызмет орны, заңды тұлғаның атауы, лауазымы/место работы, наименование юридического лица, должность ХАЖ-10 коды/Код МКБ-10 Қорытынды ХАЖ-10 коды/Заключительный код МКБ-10 _____________________________________ (қазақ немесе орыс тілінде/на казахском или русcком языке)	Емдеу мекемесінің мөрі/Печать медицинской организации Ер-Муж./ Әйел-Жен, Тиістісінің астын сызу/ Соответствующее подчеркнуть
	Еңбекке уақытша жарамсыздықтың түрі көрсетілсін (жіті немесе созылмалы аурулардың асқынуы, жарақаттанған және уланған, жүктілікті жасанды үзген, науқас балаға күтім жасау, жүкті болу және босану, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алу, санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделу, карантин, ортопедиялық протездеу)/Указать вид временной нетрудоспособности (острое или обострение хронического заболевания, травмы и отравления, искусственное прерывание беременности, уход за больным ребенком, беременность и роды, усыновление/удочерение новорожденного ребенка (детей), долечивание в санаторно-курортных организациях, карантин, ортопедическое протезирование)
	Сырқат балаға күтім жасау бойынша АХЖ-10 бойынша науқастың жасы, диагнозы көрсетілсін, карантин кезінде АХЖ-10 бойынша карантинді туындатқан аурудың атауы көрсетілсін По уходу за больным ребенком указать возраст больного и диагноз по МКБ-10, при карантине указать название заболевания по МКБ-10, вызвавшего карантин
	Санаторийлік-курорттық емделу кезінде жолдама мерзімінің басталатын және бітетін уақыты көрсетілсін/При санаторно-курортном лечении указать дату начала и окончания срока путевки
	Режим: Режимді бұзушылық туралы белгі/Отметки о нарушении режима Дәрігердің қолы/Подпись врача
	Стационарда болды/Находился в стационаре 20_____ ж. ______ 20_______ ж. ________ дейін с_______ 20___ г. по _______ 20 ____ г. Уақытша басқа жұмысқа ауыстырылсын/Перевести временно на другую работу с 20____ ж.___ ден 20__ ж. _____ дейн 20_________г. по _______ 20______ г. Бас дәрігердің қолы/Подпись главного врача ______________	МӘС-ке жіберілді/Направлен на МСЭ 20____ ж.______ 20____ г. Дәрігердің қолы/Подпись врача ________________________ Куәландырылды/Освидетельствован 20_____ж.________20_____г. Сараптама қорытындысы/Экспертное заключение ___________________ МӘС бөлімі бастығының қолы Подпись начальника отдела МСЭ _________________________ МӘС-тің мөрі/Печать

Жұмыстан босатылу/Освобождение от работы

Қай күннен бастап/ С какого числа күні, айы/число, месяц)

Қай күнді қоса алғанда қай күнге дейін/ По какое число включительно (күні мен айы жазумен/число и месяц прописью)

Дәрігердің қызметі мен тегі/Должность и фамилия врача

Дәрігердің қолы/ Подпись врача

Жұмысқа кірісу/Приступить к работе

____________________________________________

(күні мен айы жазумен/число и месяц прописью)

Жаңа парақ берілді (жалғасы)/Выдан новый лист (продолжение) №_____

__________________________________________

Дәрігердің қызметі, тегі, қолы/

Должность, фамилия и подпись врача

Емдеу мекемесінің мөрі/ Печать лечебного учреждения

Сыртқы беті

(заңды тұлға атауы/наименование юридического лица)

Бөлім/отдел ___________ Қызметі/Должность __________Таб/Таб №______

Тұрақты, уақытша, маусымды жұмыс (тиістісінің асты сызылсын).

Жұмыс істемеді 20___ ж. ___ дан 20___ж.______ дейін

Работа постоянная, временная, сезонная (нужное подчеркнуть).

Не работал с___20___г. по____20____г.

Еңбекке жарамсыз уақытындағы демалыс күндері ______ Жұмысқа

кірісті 20____ж.______ дейін

Выходные дни за период нетрудоспособности (күні/дата)

Бөлім бастығының қолы ___________ Табельшінің қолы ______ Күні

Подпись начальника отдела _______Подпись табельщика_______Дата _____

Мөр/Печать

	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № ҚР ДСМ-30/2020 бұйрығына 3-қосымша
	Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларына 3-қосымша

"Уақытша еңбекке жарамсыздық туралы анықтама беру" мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты
1	Қызмет берушінің атауы	Денсаулық сақтау субъектілері.
2	Мемлекеттік қызметті ұсыну тәсілдері	Мемлекеттік қызметті көрсетуге өтініштерді қабылдау және олардың нәтижелерін беру көрсетілетін қызметті беруші арқылы жүзеге асырылады (тікелей жүгінген кезде).
3	Мемлекеттік қызметті көрсету мерзімі	1) көрсетілетін қызметті алушы көрсетілетін қызметті берушіге құжаттарды тапсырған сәттен бастап - 30 (отыз) минуттан аспайды; 2) құжаттарды тапсыру үшін күтудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 30 (отыз) минут.
4	Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны	Қағаз түрінде.
5	Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі	Еңбекке уақытша жарамсыздық туралы анықтама не осы стандарттың 9-тармағында көрсетілген негіздер бойынша мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беру болып табылады.
6	Мемлекеттік қызмет көрсету кезінде қызметті алушыдан алынатын төлем мөлшері және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда оны алу тәсілдері	Мемлекеттік көрсетілетін қызмет тегін көрсетіледі.
7	Көрсетілетін қызметті берушінің жұмыс кестесі	Дүйсенбіден жұмаға дейін (дүйсенбі – жұма үзіліссіз сағат 8.00-ден бастап 20.00-ге дейін, сенбі күні сағат 9.00-ден 14.00-ге дейін), демалыс (жексенбі) және мереке күндеріне кезекші дәрігерлерінің жұмысын қамтамасыз ету арқылы. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті алуға өтініш жұмыс күндері сағат 18.00-ге дейін берілуі қажет.
8	Мемлекеттік қызметтер көрсету үшін қажетті құжаттар тізімі	Көрсетілетін қызметті берушіге: жеке басын сәйкестендіру үшін жеке басын куәландыратын құжат.
9	Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту үшін негіздер	1) көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың және (немесе) олардағы деректердің (мәліметтердің) анық еместігін анықтау; 2) көрсетілетін қызметті алушының және (немесе) мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті ұсынылған материалдардың, объектілердің, деректердің және мәліметтердің осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес келмеуі.
10	Мемлекеттік қызмет көрсетудің ерекшеліктерін ескере отырып қойылатын өзге де талаптар	Көрсетілетін қызметті берушінің мемлекеттік қызметтер көрсету мәселелері жөніндегі Бірыңғай байланыс орталығының 8-800-080-7777, 1414 телефоны арқылы ақпарат алуға мүмкіндігі бар.