О внесении изменений в приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 2 декабря 2016 года № 295 "Об утверждении Методики по ведению и актуализации Сельскохозяйственного статистического регистра"

Приказ Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 4 августа 2021 года № 12. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 августа 2021 года № 23965

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 2 декабря 2016 года № 295 "Об утверждении Методики по ведению и актуализации Сельскохозяйственного статистического регистра" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 14581) следующие изменения:

преамбулу приказа изложить в следующей редакции:

"В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 и пунктами 2 и 6 статьи 23 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике", а также подпунктом 4) пункта 17 Положения об Агентстве по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 октября 2020 года № 427, ПРИКАЗЫВАЮ:";

методику по ведению и актуализации Сельскохозяйственного статистического регистра, утвержденную указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту статистических регистров и классификации совместно с Юридическим департаментом Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан.

3. Департаменту статистических регистров и классификации Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных и территориальных подразделений Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан для руководства в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Руководитель

Н. Айдапкелов

	Приложение к приказу руководителя от 4 августа 2021 года № 12
	Утверждена приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 2 декабря 2016 года № 295

Методика по ведению и актуализации Сельскохозяйственного статистического регистра

Глава 1. Общие положения

1. Методика по ведению и актуализации Сельскохозяйственного статистического регистра (далее – Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с международными стандартами и утверждаемой в соответствии с подпунктом 5) статьи 12 и пунктами 2 и 6 статьи 23 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике", а также подпунктом 4) пункта 17 Положения об Агентстве по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 октября 2020 года № 427.

2. Целью настоящей Методики является обеспечение ведения и своевременной актуализации Информационной системы "Сельскохозяйственный статистический регистр" (далее – СХР), формирования и использования списков обследуемых единиц из СХР при проведении общегосударственных статистических наблюдений производителей сельскохозяйственной продукции.

3. Настоящая Методика применяется ведомством уполномоченного органа в области государственной статистики и его территориальными подразделениями при сборе, обработке первичных статистических данных, административных данных и данных сельскохозяйственной переписи.

4. Настоящая Методика охватывает описание структуры и содержания СХР, а также описание основных процессов его ведения и актуализации регистрационных сведений единиц учета, актуализации атрибутов единиц, производства каталогов.

5. В настоящей Методике используются понятия в значениях определенных в Законе, а также следующие определения:

1) сельскохозяйственное предприятие – юридическое лицо или его структурное подразделение, занимающееся производством, хранением и переработкой сельскохозяйственной продукции, оказанием услуг в области сельского хозяйства;

2) статистическая единица – абстрактная единица, созданная на основе правовой единицы для использования в статистических целях;

3) статистическая единица "предприятие" – наименьшая комбинация правовых единиц, осуществляющих свою деятельность в одном или нескольких местах на коммерческой или некоммерческой основе;

4) структурная единица – часть юридического лица или индивидуального предпринимателя или крестьянского или фермерского хозяйства, не зарегистрированная в органах юстиции и в налоговых органах и представляющая интерес для статистики, земля, посевные площади, поголовье сельскохозяйственных животных;

5) основной вид деятельности – это вид деятельности, добавленная стоимость которого превышает добавленную стоимость любого другого вида деятельности, осуществляемого предприятием;

6) вторичный вид деятельности – это вид деятельности, помимо основного, который осуществляется с целью производства продуктов для третьих лиц;

7) программное обеспечение для ведения электронного похозяйственного учета (далее – ПО ЭПХУ) – прикладное программное обеспечение, позволяющее акиму поселка, села, сельского округа осуществлять ввод, корректировку и хранение данных похозяйственного учета, а также формировать агрегированные данные на основе введенной информации.

Глава 2. Общие сведения о СХР

6. СХР содержит организованный и систематизированный перечень субъектов, таких как:

1) сельскохозяйственные предприятия;

2) субъекты индивидуального предпринимательства, включая крестьянские или фермерские хозяйства, занимающиеся производством, хранением и переработкой сельскохозяйственной продукции, оказанием услуг в области сельского хозяйства (далее – субъекты индивидуального предпринимательства);

3) домашние хозяйства;

4) садоводческие и дачные кооперативы, осуществляющие производство продукции сельского хозяйства.

7. На основе СХР осуществляется:

1) подготовка и проведение общегосударственных статистических наблюдений по производителям сельскохозяйственной продукции, расчет потребностей в бланках, дизайн выборки, определение генеральной совокупности, координация для исключения повторного учета данных, оценка результатов обследования, учет нагрузки, оптимизация схемы отбора для обследования;

2) демографический анализ совокупности единиц, который включает в себя информацию о создании и ликвидации (снятие с учета) сельскохозяйственных предприятий и субъектов индивидуального предпринимательства и доступные показатели, характеризующие краткосрочные колебания в отрасли сельского хозяйства;

3) сбор административных данных из административных источников, что является основой для общегосударственных статистических наблюдений, а также для формирования статистических показателей в сельском хозяйстве;

4) распространение данных, которое позволяет формировать большое количество показателей, характеризующих состояние и динамику развития субъектов, производителей сельскохозяйственной продукции;

5) формирование большого количества индивидуальных запросов.

Параграф 1. Организация ведения СХР

8. В территориальных подразделениях статистики ведение СХР осуществляет структурное подразделение по ведению статистических регистров, в части ввода, контроля, анализа экономических показателей по растениеводству, животноводству и сельскохозяйственным постройкам и сооружениям – управление статистики аграрного сектора.

Сопровождение СХР осуществляет Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Информационно-вычислительный центр Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан" (далее – РГП ИВЦ).

9. Специалисты территориальных подразделений статистики осуществляют:

1) сбор данных для актуализации СХР (срезы из ПО ЭПХУ, агрегированные данные домашних хозяйств городов из административных источников по поголовью сельскохозяйственных животных, постройкам и сооружениям, посевным площадям, сельскохозяйственным угодьям, а также агрегированные данные по садоводческим дачным товариществам (кооперативам));

2) два раза в год актуализацию СХР на основе похозяйственного учета;

3) мониторинг данных, полученных на основе похозяйственного учета;

4) актуализацию СХР на основе других доступных источников, заполненные респондентами статистические формы, сведения из административных источников, данных сельскохозяйственной переписи и заявления респондентов по изменению экономических показателей.

10. Ответственным структурным подразделением по обеспечению качества ведения СХР является структурное подразделение по ведению статистических регистров ведомства уполномоченного органа, которое:

1) проводит мониторинг ведения СХР;

2) организует взаимодействие с административными источниками и интеграцию административных данных в СХР;

3) производит актуализацию СХР на республиканском уровне;

4) формирует генеральную совокупность для формирования дизайна выборки по выборочным статистическим наблюдениям;

5) формирует заявки, постановки задач по совершенствованию, доработке СХР для РГП ИВЦ;

6) формирует ежемесячные срезы;

7) формирует каталоги для обследований.

11. Схема работ по ведению СХР, выполняемых на центральном и региональном уровнях, приведена в приложении 1 к настоящей Методике.

Параграф 2. Единицы учета СХР

12. СХР содержит административную (регистрационные и классификационные сведения) и экономическую (данные растениеводства, животноводства, сельскохозяйственных построек и сооружений, сельскохозяйственной техники) информацию по сельскохозяйственным предприятиям, субъектам индивидуального предпринимательства, домашним хозяйствам и агрегированные данные по садоводческим дачным кооперативам (сельскохозяйственные угодья), находящимся в сельской местности, производящих сельскохозяйственную продукцию в Республике Казахстан.

13. СХР содержит административную и экономическую информацию по домашним хозяйствам, субъектам индивидуального предпринимательства и агрегированные данные по садоводческим дачным кооперативам (сельскохозяйственные угодья), находящимся в городской местности, при наличии соответствующих данных из административных источников, данных текущей статистики и сельскохозяйственных переписей.

14. В статистических целях в СХР используются статистические единицы "предприятие", "местная единица" и "домашнее хозяйство".

Статистические единицы "предприятие" и "местная единица" формируются в Статистическом бизнес-регистре (далее - СБР) на основе правовых единиц по сельскохозяйственным предприятиям и субъектам индивидуального предпринимательства. Статистическая единица "местная единица" – соответствует предприятию или части предприятия (цех, завод, магазин, бюро, шахта), расположенном вне места нахождения предприятия.

15. Статистическая единица "домашнее хозяйство", создается в информационной системе СХР на основе регистрационного кода адреса (далее – РКА) для использования в статистических целях.

Статистический код статистической единицы "домашнее хозяйство" представляет собой уникальную комбинацию из 17 символов, формируется автоматически по каждому домашнему хозяйству и состоит из двух частей:

1) первая часть – состоит из 1 буквы "D";

2) вторая часть - состоит из 16 цифр РКА.

Статистическая единица "домашнее хозяйство" создается один раз и существует на протяжении существования домашнего хозяйства. При смене главы домашнего хозяйства статистический код статистической единицы "домашнее хозяйство" не изменяется, при этом фиксируется дата внесенного изменения главы домашнего хозяйства и сохраняется.

Параграф 3. Содержание и структура СХР

16. СХР состоит из четырех блоков, в которых содержится информация по типам учетных единиц или производителей сельскохозяйственной продукции:

1) сельскохозяйственные предприятия;

2) субъекты индивидуального предпринимательства;

3) домашние хозяйства;

4) садоводческие и дачные кооперативы.

17. Структура каждого блока делится на следующие три раздела:

1) административный (идентификационный код, наименование предприятия, субъекта индивидуального предпринимательства, садоводческого и дачного кооператива, фамилия, имя, отчество (при его наличии) главы домашнего хозяйства, адрес);

2) классификационный (коды статистических классификаций);

3) экономический (показатели, характеризующие основные средства единиц учета – наличие земель, посевных площадей, скота по видам, сельскохозяйственной техники, построек и сооружений для хранения сельскохозяйственной продукции и содержания скота).

18. Административные и классификационные атрибуты СХР являются не редактируемыми и соответствуют атрибутам, содержащимся в СБР.

19. Классификационный раздел включает коды:

КАТО – Классификатор административно-территориальных объектов;

ОКЭД – Общий классификатор видов экономической деятельности;

КОПФ – Классификатор организационно-правовых форм хозяйствования;

КРП – Классификатор размерности юридических лиц, филиалов и представительств, а также субъектов индивидуального предпринимательства по численности работников;

КФС – Классификатор форм и видов собственности;

ССК – Справочник ситуационных кодов;

КСЭ – Классификатор секторов экономики;

СТПСЕ – Справочник типов правовых и статистических единиц.

20. Экономические показатели в СХР соответствуют кодам следующих справочников:

СКПСХ – Справочник продукции (услуг) сельского, лесного и рыбного хозяйства;

СПЖСХ – Справочник продукции животноводства, не входящей в справочник продукции (услуг) сельского, лесного и рыбного хозяйства;

ССП – Справочник статистических показателей;

СГВП – Справочник группировок видов продукции;

КОФ – Справочник основных фондов.

21. Для формирования выходных данных на основе СХР формируются ежемесячные срезы. К ежемесячному срезу относится усеченная копия базы данных СХР, с определенным количеством классификационных атрибутов и экономических показателей по правовым единицам, по состоянию на конец отчетного месяца (используется для формирования сводных таблиц на основе СХР), которая формируется в последний календарный день отчетного месяца.

Глава 3. Актуализация данных СХР

22. Актуализация СХР осуществляется на основе следующих источников:

1) административные данные;

2) официальная статистическая информация;

3) сельскохозяйственная перепись;

4) на основе других статистических регистров (СБР, Статистический регистр жилищного фонда, Статистический регистр населения).

Параграф 1. Актуализация данных СХР на основе формирования текущих статистических данных

23. Актуализация данных в СХР включает внесение изменений и дополнений по перечню учетных единиц, их классификационным и экономическим атрибутам.

24. На основе СБР в автоматическом режиме производятся следующие виды актуализации учетных единиц:

1) вносятся вновь созданные сельскохозяйственные предприятия, субъекты индивидуального предпринимательства;

2) вносятся изменения по смене местонахождения (изменения кода КАТО);

3) вносятся изменения по классификационным сведениям: по ситуационному коду, по размерности предприятия, по списочной численности;

4) добавляются сельскохозяйственные предприятия, субъекты индивидуального предпринимательства, поменявшие основной (или вторичный) вид деятельности на производство сельскохозяйственной продукции;

5) исключаются сельскохозяйственные предприятия, субъекты индивидуального предпринимательства, поменявшие основной (или вторичный) вид деятельности на другой вид;

6) исключаются ликвидированные сельскохозяйственные предприятия, субъекты индивидуального предпринимательства в автоматическом режиме, населенные пункты, в которых полностью отсутствуют домашние хозяйства;

7) фиксируются случаи объединения сельскохозяйственных предприятий, субъектов индивидуального предпринимательства, их разделения на несколько мелких крестьянских или фермерских хозяйств (далее – КФХ) или объединение в одно более крупное КФХ, или в товарищество, или перерегистрация производственного кооператива в несколько товариществ.

25. Текущая актуализация экономических показателей по поголовью скота и птицы осуществляется следующим образом:

1) по сельскохозяйственным предприятиям, субъектам индивидуального предпринимательства, ежегодно, не позднее 5 апреля, на республиканском уровне путем импорта информации программным методом из хранилища первичных статистических данных (далее – ХПСД) по животноводству в СХР;

2) по субъектам индивидуального предпринимательства и домашним хозяйствам в сельской местности – два раза в год, не позднее 10 числа, следующего за отчетным периодом, из данных похозяйственного учета;

3) по сельскохозяйственным предприятиям, субъектам индивидуального предпринимательства, а также по домашним хозяйствам в городской местности – ежедневно по данным информационной системы Идентификации сельскохозяйственных животных (далее – ИСЖ) (крупный рогатый скот, овцы, козы, лошади, верблюды, свиньи).

26. Текущая актуализация экономических показателей по посевным площадям в разрезе сельскохозяйственных культур осуществляется ежегодно следующим образом:

по сельскохозяйственным предприятиям – путем получения информации из ХПСД на республиканском уровне не позднее 15 июня;

по субъектам индивидуального предпринимательства и по домашним хозяйствам в сельской местности – из данных похозяйственного учета, не позднее 10 числа, следующего за отчетным периодом;

по субъектам индивидуального предпринимательства и по домашним хозяйствам в городской местности – по данным административных источников, не позднее 10 числа, следующего за отчетным периодом.

27. Текущая актуализация экономических показателей по типам земель осуществляется следующим образом:

по сельскохозяйственным предприятиям – ежеквартально, не позднее 5 числа, следующего за отчетным периодом, по общей площади сельскохозяйственных угодий на основе информации административных источников, на республиканском уровне;

по субъектам индивидуального предпринимательства, а также по домашним хозяйствам в сельской местности – ежегодно, не позднее 10 числа, следующего за отчетным периодом, по всем типам земель на основе данных похозяйственного учета;

по субъектам индивидуального предпринимательства, а также по домашним хозяйствам в городской местности – ежегодно, не позднее 10 числа, следующего за отчетным периодом, по площади сельскохозяйственных угодий (в том числе пашня, многолетние насаждения, залежь, пастбища, сенокосы) на основе информации административных источников;

по садоводческим и дачным кооперативам – ежегодно, не позднее 10 числа, следующего за отчетным периодом, по общей площади сельскохозяйственных угодий на основе информации административных источников.

28. Актуализация сведений о наличии сельскохозяйственных построек и сооружений по сельскохозяйственным предприятиям осуществляется посредством получения информации из ХПСД на республиканском уровне, не позднее 31 мая.

Актуализация сведений о наличии сельскохозяйственных построек для хранения сельскохозяйственной продукции и содержания скота, теплицы для выращивания цветов и овощей по субъектам индивидуального предпринимательства и домашним хозяйствам производится один раз в год на основе данных похозяйственного учета.

Актуализация сведений о наличии сельскохозяйственной техники и оборудования для переработки продукции сельского хозяйства производится на основе данных административных источников.

29. При актуализации данных в СХР источник актуализации показателя (атрибута) и дата корректировки данных проставляется автоматически. Схема работ по актуализации СХР в Интегрированной информационной системе "е-Статистика" по субъектам приведена в приложении 2 к настоящей Методике.

Параграф 2. Актуализация данных СХР на основе данных сельскохозяйственной переписи

30. На основе данных сельскохозяйственной переписи осуществляется актуализация данных в СХР в автоматическом режиме.

31. Актуализация по всем объектам сельскохозяйственной переписи (сельскохозяйственным предприятиям, субъектам индивидуального предпринимательства, домашним хозяйствам, садоводческим и дачным кооперативам) осуществляется с использованием бизнес-идентификационных номеров и индивидуальных идентификационных номеров.

32. На основе сельскохозяйственной переписи производится актуализация соответствующих экономических показателей по субъектам, содержащимся в СХР.

Приложение 1 к Методике по ведению и актуализации Сельскохозяйственного статистического регистра

Схема работ по ведению СХР, выполняемых на центральном и региональном уровнях

* - акиматы поселков, сел, сельских округов;

** - районные (городские) Управления статистики.

Приложение 2 к Методике по ведению и актуализации Сельскохозяйственного статистического регистра

Схема работ по актуализации СХР Интегрированная информационная система "е-Статистика" по субъектам

"Ауыл шаруашылық статистикалық тіркелімін жүргізу және өзектендіру бойынша әдістемені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 2 желтоқсандағы № 295 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 2021 жылғы 4 тамыздағы № 12 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 12 тамызда № 23965 болып тіркелді

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Ауыл шаруашылық статистикалық тіркелімін жүргізу және өзектендіру бойынша әдістемені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 2 желтоқсандағы № 295 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14581 болып тіркелген) бұйрығына мынадай өзгерістер енгізілсін:

бұйрықтың кіріспесі мынадай редакцияда жазылсын:

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына және 23-бабының 2 және 6-тармақтарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 5 қазандағы № 427 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі туралы ереженің 17-тармағы 4) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:";

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Ауыл шаруашылық статистикалық тіркелімін жүргізу және өзектендіру бойынша әдістеме осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының Статистикалық тіркелімдер және жіктелімдер департаменті Заң департаментімен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының Статистикалық тіркелімдер және жіктелімдер департаменті осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының құрылымдық және аумақтық бөлімшелеріне жұмыс бабында басшылыққа алу үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы басшысының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Басшы

Н. Айдапкелов

	Басшысының 2021 жылғы 4 тамыздағы № 12 бұйрығына қосымша
	Қазақстан республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 2 желтоқсандағы № 295 бұйрығымен бекітілген

Ауыл шаруашылығы статистикалық тіркелімін жүргізу және өзектілендіру бойынша әдістеме

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Ауыл шаруашылығы статистикалық тіркелімін жүргізу және өзектілендіру бойынша әдістеме (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына және 23-бабының 2 және 6-тармақтарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 5 қазандағы № 427 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі туралы ереженің 17-тармағы 4) тармақшасына сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Осы Әдістеменің мақсаты "Ауыл шаруашылығы статистикалық тіркелімі" ақпараттық жүйесін (бұдан әрі – АШТ) жүргізуді және уақтылы өзектілендіруді қамтамасыз ету, ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілерге жалпымемлекеттік статистикалық байқауды жүргізуде АШТ-дан зерттелетін бірліктер тізімін қалыптастыру және қолдану болып табылады.

3. Осы Әдістемені мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның ведомствосы және оның аумақтық бөлімшелері алғашқы статистикалық деректерді, әкімшілік деректер мен ауыл шаруашылығы санағының деректерін жинау, өңдеу кезінде қолданады.

4. Осы Әдістеме АШТ құрылымын және мазмұнын сипаттауды, сондай-ақ оны жүргізу және есепке алу бірліктерінің тіркелімдік мәліметтерін өзектілендірудің, бірлік атрибуттарын өзектілендірудің, каталогтарды түзудің негізгі процестерін сипаттауды қамтиды.

5. Осы Әдістемеде Заңда айқындалған мәндердегі ұғымдар, сондай-ақ мынадай анықтамалар қолданылады:

1) ауыл шаруашылығы кәсіпорны – ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен, сақтаумен және қайта өңдеумен айналысатын, ауыл шаруашылығы саласында қызмет көрсететін заңды тұлға немесе оның құрылымдық бөлімшесі;

2) статистикалық бірлік – статистикалық мақсаттарда қолдану үшін құқықтық бірлік негізінде жасалған абстрактілік бірлік;

3) "кәсіпорын" статистикалық бірлігі – бұл өзінің қызметін бір немесе бірнеше жерде коммерциялық немесе коммерциялық емес негізде жүзеге асыратын құқықтық бірліктердің аздаған комбинациясы;

4) құрылымдық бірлік – әділет органдары мен салық органдарында тіркелмеген және статистика үшін мүдделі заңды тұлғаның немесе дара кәсіпкердің немесе шаруа немесе фермер қожалығының бөлігі, жер, егістік алаңдары, ауыл шаруашылығы жануарларының мал басы;

5) негізгі қызмет түрі – бұл кәсіпорын жүзеге асыратын, қосылған құн салығы кез келген басқа қызмет түрінің қосылған құнынан асып түсетін қызмет түрі;

6) қосалқы қызмет түрі – бұл негізгіден басқа үшінші тұлға үшін өнімді өндіру мақсатында жүзеге асырылатын қызмет түрі;

7) электрондық шаруашылық бойынша есепке алуды жүргізуге арналған бағдарламалық қамтамасыз етілім (бұдан әрі – ЭШБЕА БҚ) – кенттің, ауылдың, ауылдық округтің әкіміне шаруашылық бойынша есепке алу деректерін енгізу, түзету және сақтауды жүзеге асыруға, сондай-ақ енгізілген ақпарат негізінде агрегатталған деректерді қалыптастыруға мүмкіндік беретін қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз етілім.

2-тарау. АШТ туралы жалпы мәліметтер

6. АШТ төмендегідей субъектілердің ұйымдастырылған және жүйеленген тізбесінен:

1) ауыл шаруашылығы кәсіпорындарынан;

2) ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен, сақтаумен және қайта өңдеумен айналысатын, ауыл шаруашылығы саласында қызмет көрсететін шаруа немесе фермер қожалықтарынан қоса алғанда дара кәсіпкерлік субъектілерінен (бұдан әрі – дара кәсіпкерлік субъектілері);

3) үй шаруашылықтарынан;

4) ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруді жүзеге асыратын бақ және саяжай кооперативтерінен тұрады.

7. АШТ негізінде:

1) ауыл шаруашылығы өндірушілері бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқауларға дайындық және өткізу, бланкілерге қажеттілікті есептеу, іріктеме дизайны, бас жиынтықты анықтау, деректердің қайта есептелуін болдырмау үшін үйлестіру, зерттеу нәтижелерін бағалау, жүктемені есептеу, зерттеу үшін іріктеу сызбасын оңтайландыру;

2) ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын және дара кәсіпкерлік субъектілерін құру және тарату (есептен шығару) туралы ақпаратты қамтитын бірліктер жиынтығын және ауыл шаруашылығы саласындағы қысқа мерзімді ауытқуларды сипаттайтын қолжетімді көрсеткіштерді демографиялық талдау;

3) әкімшілік дереккөздерден әкімшілік деректерді жинау, бұл жалпымемлекеттік статистикалық байқауларды, сондай-ақ ауыл шаруашылығында статистикалық көрсеткіштерді қалыптастыру үшін негіз болып табылады;

4) деректерді тарату, ол субъектілердің, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілердің жағдайын және даму серпінін сипаттайтын көрсеткіштердің көп санын қалыптастыруға мүмкіндік береді;

5) жеке сұраулардың көп көлемін қалыптастыру жүзеге асырылады.

1-параграф. АШТ жүргізуді ұйымдастыру

8. Аумақтық статистика бөлімшелерінде АШТ-ны жүргізуді статистикалық тіркелімдерді жүргізу жөніндегі құрылымдық бөлімше, өсімдік шаруашылығы, мал шаруашылығы және ауыл шаруашылығы құрылыстары және имараттар бойынша экономикалық көрсеткішерді енгізу, бақылау, талдау бөлігінде – аграрлық сектор статистикасы басқармасы жүзеге асырады.

АШТ сүйемелдеуді "Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының Ақпараттық-есептеу орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны (бұдан әрі – АЕО РМК) жүзеге асырады.

9. Аумақтық статистика бөлімшелерінің мамандары:

1) АШТ-ны өзектілендіруге арналған деректерді (ЭШБЕА БҚ–дан кесінділер, ауылшарушылық мал басы, құрылыстар және имараттар, егістік алаңдары, ауыл шаруашылығы жерлері бойынша әкімшілік дереккөздерден қалалардың үй шаруашылықтарының агрегатталған деректері, сондай-ақ бақ және саяжай серіктестіктерінен (кооперативтерінен) агрегатталған деректер) жинауды;

2) жылына екі рет шаруашылық бойынша есепке алу негізінде АШТ-ны өзектілендіруді;

3) шаруашылық бойынша есепке алу негізінде алынған деректерді мониторингілеуді;

4) басқа да қолжетімді дереккөздердің, респонденттер толтырған статистикалық нысандардың, әкімшілік дереккөздерден, ауыл шаруашылығы санағы деректерінен және экономикалық көрсеткіштерді өзгерту бойынша респонденттердің өтініштерінен алынған мәліметтердің негізінде АШТ өзектілендіруді жүзеге асырады.

10. АШТ-ны жүргізу сапасын қамтамасыз ету бойынша жауапты құрылымдық бөлімше уәкілетті орган ведомствосының статистикалық тіркелімдерді жүргізу бойынша құрылымдық бөлімшесі болып табылады, ол:

1) АШТ-ның жүргізілуіне мониторинг жүргізеді;

2) әкімшілік дереккөздермен өзара іс-қимылды және АШТ-да әкімшілік деректердің интеграциясын ұйымдастырады;

3) республикалық деңгейде АШТ өзектілендіруді жүргізеді;

4) іріктемелі статистикалық байқаулар бойынша іріктеме дизайнын қалыптастыру үшін бас жиынтықты қалыптастырады;

5) АЕО РМК үшін АШТ-ны жетілдіру, пысықтау бойынша өтінімдерді, міндеттердің қойылуын қалыптастырады;

6) ай сайынғы кесінділерді қалыптастырады;

7) зерттеулерге арналған каталогтарды қалыптастырады.

11. Орталық және өңірлік деңгейлерде орындалатын АШТ-ны жүргізу бойынша жұмыс сызбасы осы Әдістемеге 1-қосымшада келтірілген.

2-параграф. АШТ-ны есепке алу бірліктері

12. АШТ Қазақстан Республикасында ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіретін, ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері, ауылдық жерлердегі үй шаруашылықтары және бақ саяжай кооперативтері бойынша біріктірілген деректер (ауылшаруашылық алқаптары) бойынша әкімшілік (тіркелімдік және жіктелімдік мәліметтері) және экономикалық (өсімдік шаруашылығы, мал шаруашылығы, ауыл шаруашылығы құрылыстары мен имараттары, ауыл шаруашылық техникасы бойынша деректер) ақпаратты қамтиды.

13. АШТ әкімшілік дереккөздерден тиісті әкімшілік деректер, ағымдағы статистика және ауыл шаруашылығы санағының деректері бар болған жағдайда қалалық жерлерде орналасқан үй шаруашылықтары дара кәсіпкерлік субъектілері және бақ саяжай кооперативтері бойынша біріктірілген деректер (ауылшаруашылық алқаптары) бойынша әкімшілік және экономикалық ақпаратты қамтиды.

14. АШТ-да статистикалық мақсаттарда "кәсіпорын", "жергілікті бірлік" және "үй шаруашылығы" статистикалық бірліктері пайдаланылады.

"Кәсіпорын" және "жергілікті бірлік" статистикалық бірліктері ауыл шаруашылығы кәсіпорындары және дара кәсіпкерлік субъектілері бойынша құқықтық бірліктер негізінде Статистикалық бизнес-тіркелімде (бұдан әрі – СБТ) қалыптастырылады. "Жергілікті бірлік" статистикалық бірлігі – кәсіпорын орналасқан жерден тыс орналасқан кәсіпорынға немесе кәсіпорын бөлігіне (цех, зауыт, дүкен, бюро, шахта) сәйкес келеді.

15. "Үй шаруашылығы" статистикалық бірлігі статистикалық мақсатта пайдалану үшін мекенжайдың тіркеу кодының (бұдан әрі – МТК) негізінде құрылады.

"Үй шаруашылығы" статистикалық бірлігінің статистикалық коды 17 символдан тұратын бірегей комбинацияны білдіреді, әрбір үй шаруашылығы автоматты түрде қалыптасады және екі бөлімнен тұрады:

1) бірінші бөлім – 1 "D" әрпінен тұрады;

2) екінші бөлім – МТК 16 саннан тұрады.

"Үй шаруашылығы" статистикалық бірлігі бір рет құрылады және үй шаруашылығының жұмыс істеп тұрған барлық кезеңінде қолданылады. Үй шаруашылығының иесі ауысқан жағдайда "үй шаруашылығы" статистикалық бірлігінің статистикалық коды өзгермейді, бұл ретте үй шаруашылығы иесінің өзгерістерді енгізген күні тіркеледі және сақталады.

3-параграф. АШТ мазмұны және құрылымы

16. АШТ төрт блоктан тұрады, оларда есепке алу бірліктерінің немесе ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілердің типтері бойынша ақпарат қамтылады:

1) ауыл шаруашылығы кәсіпорындары;

2) дара кәсіпкерлік субъектілері;

3) үй шаруашылықтары;

4) бақ және саяжай кооперативтері.

17. Әрбір блоктың құрылымы келесі үш бөлімге бөлінеді:

1) әкімшілік (сәйкестендіру коды, кәсіпорынның, дара кәсіпкерлік субъектісінің, бақ және саяжай кооперативінің атауы, үй шаруашылығы иесінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда), мекенжайы);

2) жіктелімдік (статистикалық жіктелім кодтары);

3) экономикалық (есепке алу бірлігінің негізгі құралдарын сипаттайтын көрсеткіштер – жердің, егістік жерлердің, түрлері бойынша малдардың, ауыл шаруашылығы техникасының, ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтауға және малдарды ұстауға арналған құрылыстардың және имараттардың болуы).

18. АШТ әкімшілік және жіктелімдік атрибуттары редакцияланбайтын болып табылады және СБТ қамтылған атрибуттарға сәйкес келеді.

19. Жіктелімдік бөлім:

ӘАОЖ - Әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуіші;

ЭҚЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші;

ҰҚНЖ – шаруашылық жүргізудің ұйымдық–құқықтық нысандарының жіктеуіші;

КМЖ – Қызметкерлердің саны бойынша заңды тұлғалардың, филиалдар мен өкілдіктердің, сондай-ақ дара кәсіпкерлік субъектілерінің өлшемділігі жіктеуіші;

МНЖ – Меншік нысандары мен түрлерінің жіктеуіші;

АКА – Ахуалдық код анықтамалығы;

ЭСЖ – Экономика секторларының жіктеуіші;

ҚСБТА – Құқықтық және статисикалық бірлік типтерінің анықтамалығы кодтарын қамтиды.

20. АШТ-да экономикалық көрсеткіштер келесі анықтамалықтар кодтарына:

АШӨСЖ – Ауыл, орман және балық шаруашылығы өнімдерінің (көрсетілген қызметтердің) анықтамалығына;

АШМӨЖ – Ауыл, орман және балық шаруашылығы өнімдерінің (көрсетілген қызметтердің) анықтамалығына кірмейтін, мал шаруашылығы өнімдерінің анықтамалығына;

СКА – Статистикалық көрсеткіштер анықтамалығына;

ӨТТА – Өнім түрлері топтамаларының анықтамалығына;

НҚА – Негізгі қорлар анықтамалығына сәйкес келеді.

21. АШТ негізінде шығыс деректерді қалыптастыру үшін ай сайынғы кесінді қалыптастырылады. Ай сайынғы кесіндіге АШТ деректер қорының есепті айдың соңындағы жағдай бойынша есепті айдың соңғы күнтізбелік күнінде қалыптасатын құқықтық бірліктер бойынша жіктелімдік атрибуттардың және экономикалық көрсеткіштердің белгілі бір саны бар ықшамдалған көшірмесі (АШТ негізінде жиынтық кестелерді қалыптастыру үшін қолданылады) жатады.

3-тарау. АШТ деректерін өзектілендіру

22. АШТ-ны өзектілендіру келесі дереккөздердің негізінде:

1) әкімшілік деректер;

2) ресми статистикалық ақпарат;

3) ауыл шаруашылығы санағы;

4) басқа статистикалық тіркелімдер (СБТ, Тұрғын үй қоры статистикалық тіркелімі, Халықтың статистикалық тіркелімі) негізінде жүзеге асырылады.

1-параграф. Ағымдағы статистикалық деректерді қалыптастыру негізінде АШТ деректерін өзектілендіру

23. АШТ-да деректерді өзектілендіру есепке алу бірлігінің тізбесі бойынша олардың жіктеуіштік және экономикалық атрибуттары бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізуді құрайды.

24. СБТ негізінде автоматты режимде есепке алу бірліктерін өзектілендірудің келесі түрлері жүргізіледі:

1) жаңадан құрылған ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері енгізіледі;

2) орналасқан орнын (ӘАОК кодының өзгерістері) ауыстыру бойынша өзгерістер енгізіледі;

3) жіктелімдік мәліметтер бойынша: ахуалдық код бойынша, кәсіпорынның мөлшерлілігі бойынша, тізімдік саны бойынша өзгерістер енгізіледі;

4) негізгі (немесе қосалқы) қызмет түрін ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруге өзгерткен ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері қосылады;

5) негізгі (немесе қосалқы) қызмет түрін басқа қызмет түріне өзгерткен ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері алынып тасталады;

6) таратылған ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері автоматты режимде және үй шаруашылықтары мүлдем жоқ елді мекендер алып тасталады;

7) ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының, дара кәсіпкерлік субъектілеріні ң бірігу, олардың бірнеше шағын шаруа немесе фермер қожалықтарына (бұдан әрі – ШФҚ) бөліну немесе едәуір ірі бір ШФҚ немесе серіктестікке бірігу; немесе өндірістік кооперативтің бірнеше серіктестіктерге қайта тіркелу жағдайлары тіркеледі.

25. Мал және құс басы бойынша экономикалық көрсеткіштерді ағымдағы өзектілендіру мынадай үлгіде:

1) ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері бойынша АШТ мал шаруашылығы бойынша алғашқы статистикалық деректер қоймасынан (бұдан әрі – АСДҚ) жыл сайын республикалық деңгейде, 5 сәуірден кешіктірмей ақпаратты бағдарламалық әдіспен импорттау арқылы;

2) дара кәсіпкерлік субъектілері және ауылдық жердегі үй шаруашылықтары бойынша – шаруашылық бойынша есепке алу деректерінен жылына екі рет, есепті кезеңнен кейінгі 10-күнінен кешіктірмей;

3) ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері бойынша, сондай-ақ қалалық жердегі үй шаруашылықтары бойынша – ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру ақпараттық жүйесі (бұдан әрі – АШЖ) деректері (ірі қара мал, қойлар, ешкілер, жылқылар, түйелер, шошқалар) бойынша күн сайын жүзеге асырылады.

26. Егістік алқаптары бойынша экономикалық көрсеткіштерді ағымдағы өзектілендіру ауыл шаруашылығы дақылдары бөлінісінде жыл сайын мынадай үлгіде:

ауыл шаруашылық кәсіпорындары бойынша – АСДҚ-дан республикалық деңгейде, 15 маусымнан кешіктірмей;

дара кәсіпкерлік субъектілері бойынша, сондай-ақ ауылдық жердегі үй шаруашылықтары бойынша – шаруашылық бойынша есепке алу деректерінен есепті кезеңнен кейінгі 10-күнінен кешіктірмей;

дара кәсіпкерлік субъектілері бойынша және қалалық жердегі үй шаруашылықтары бойынша – әкімшілік дереккөздерден есепті кезеңнен кейінгі 10-күнінен кешіктірмей ақпарат алу арқылы жүзеге асырылады.

27. Жер типтері бойынша экономикалық көрсеткіштердің ағымдағы өзектендірілуі мынадай үлгіде:

ауыл шаруашылық кәсіпорындары бойынша – тоқсан сайын есепті кезеңнен кейінгі айдың 5-ші күнінен кешіктірмей, ауыл шаруашылық жер алқабының жалпы алаңы бойынша республикалық деңгейде әкімшілік дереккөздер ақпараты негізінде;

дара кәсіпкерлік субъектілері бойынша, сондай-ақ ауылдық жердегі үй шаруашылықтары бойынша – жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі 10-күнінен кешіктірмей жердің барлық типтері бойынша шаруашылық бойынша есепке алу деректерінің негізінде;

дара кәсіпкерлік субъектілері бойынша, сондай-ақ қалалық жердегі үй шаруашылықтары бойынша – жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі 10-күнінен кешіктірмей ауыл шаруашылық жер алқабының (соның ішінде егістіктер, көпжылдық дақылдар, тыңайған жерлер, жайылымдар, пішендіктер) алаңы бойынша әкімшілік дереккөздер ақпаратының негізінде;

бақ және саяжай кооперативтері бойынша – жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі 10-күнінен кешіктірмей ауыл шаруашылық жер алқабының жалпы алаңы бойынша әкімшілік дереккөздер ақпараты негізінде жүзеге асырылады.

28. Ауыл шаруашылық кәсіпорындары бойынша ауыл шаруашылық құрылыстары мен имараттардың болуы туралы мәліметтерді өзектілендіру АСДҚ-дан республикалық деңгейде, 31 мамырдан кешіктірмей ақпарат алу арқылы жүзеге асырылады.

Дара кәсіпкерлік субъектілерінің және үй шаруашылықтарын жылына бір рет ауыл шаруашылық өнімдерін сақтауға және мал ұстауға арналған ауыл шаруашылық құрылыстары, гүлдер мен көкөністер өсіруге арналған жылыжайлардың болуы туралы мәліметтерді өзектілендіру әр шаруашылық бойынша есепке алу деректерінің негізінде де жүргізіледі.

Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуге арналған ауыл шаруашылығы техникалары мен жабдықтарының болуы туралы мәліметтерді өзектілендіру әкімшілік дереккөздер деректерінің негізінде де жүргізіледі.

29. АШТ-дағы деректерді өзектілендіру кезінде көрсеткіштің (атрибуттың) өзектілендіру көзі және деректерді түзету күні автоматты түрде қойылады. Субъектілер бойынша "е-Статистика" интеграцияланған ақпараттық жүйесі АШТ өзектілендіру бойынша жұмыс сызбасы осы Әдістемеге 2-қосымшада келтірілген.

2-параграф. Ауыл шаруашылығы санағының деректері негізінде АШТ деректерін өзектілендіру

30. Ауыл шаруашылығы санағының деректері негізінде автоматты режимде АШТ –дағы деректерді өзектілендіру жүзеге асырылады.

31. Ауыл шаруашылығы санағының барлық объектілері (ауыл шруашылығы кәсіпорындары, дара кәсіпкерлік субъектілері, үй шаруашылықтары, бақ және саяжай кооперативтері) бойынша өзектілендіру бизнес - сәйкестендіру нөмірлерін және жеке сәйкестендіру нөмірлерін қолдану арқылы жүзеге асырылады.

32. Ауыл шаруашылығы санағының негізінде АШТ-да бар субъектілер бойынша тиісті экономикалық көрсеткіштерді өзектілендіру жүргізіледі.

Ауыл шаруашылығы статистикалық тіркелімін жүргізу және өзектілендіру бойынша әдістемеге 1-қосымша

Орталық және өңірлік деңгейлерде орындалатын АШТ-ны жүргізу бойынша жұмыстар сызбасы

Ауыл шаруашылығы статистикалық тіркелімін жүргізу және өзектілендіру бойынша әдістемеге 2-қосымша

Субъектілер бойынша "е-Статистика" интеграцияланған ақпараттық жүйесі АШТ өзектілендіру бойынша жұмыстар сызбасы