Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 19 августа 2021 года № ҚР ДСМ-81. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 23 августа 2021 года № 24066.

      В соответствии с подпунктом 132-1) пункта 16 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемые Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения".

      2. Признать утратившими силу:

      1) приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 26 февраля 2015 года № 138 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10646);

      2) пункт 1 Перечня некоторых приказов Министерства здравоохранения Республики Казахстан и Министерства национальной экономики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения и дополнения, утвержденного приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 5 июля 2020 года № ҚР ДСМ-78/2020 "О некоторых вопросах организации и проведения санитарно-противоэпидемических и санитарно-профилактических мероприятий" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20935).

      3. Комитету санитарно-эпидемиологического контроля Министерства здравоохранения Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения Республики Казахстан после его официального опубликования;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра здравоохранения Республики Казахстан.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр здравоохранения
Республики Казахстан
А. Цой

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство информации и
общественного развития
Республики Казахстана

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной
экономики Республики Казахстан

  Утверждены
приказом Министр
здравоохранения
Республики Казахстан
от 19 августа 2021 года № ҚР ДСМ-81

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения"

Глава 1. Общие положения

      1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения" (далее – Санитарные правила) разработаны в соответствии с подпунктом 132-1) пункта 16 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 (далее – Положение) и определяют санитарно-эпидемиологические требования к проектированию, содержанию и эксплуатации кладбищ, организации захоронения и перезахоронения трупов, объектам похоронного назначения и на период введения ограничительных мероприятий, в том числе карантина на религиозных объектах.

      2. В настоящих Санитарных правилах используются следующие термины и определения:

      1) культовое здание (сооружение) – место, предназначенное для богослужений, молитвенных и религиозных собраний, религиозного почитания (паломничества);

      2) религиозные объекты – объекты, деятельность которых направлена на удовлетворение религиозных потребностей верующих;

      3) закрытое кладбище – кладбище, зона захоронений которого полностью использована для создания новых мест захорения;

      4) похоронное бюро, бюро-магазины (магазины) похоронного обслуживания – объекты, по реализации товаров и оказанию услуг для проведения траурных обрядов;

      5) объекты похоронного назначения – объекты, предназначенные для ритуального обслуживания населению (кладбища, крематории, колумбарии, похоронные бюро и бюро-магазины (магазины) похоронного обслуживания);

      6) кладбище – территория, специально выделенная для захоронения умерших или их останков;

      7) администрация кладбища – физическое или юридическое лицо, осуществляющее организационно-распорядительные и административно-хозяйственные функции по содержанию и эксплуатации кладбища;

      8) погребение (похороны) – обрядовые действия по захоронению тела (останков) умершего в землю (могилу, склеп) или преданию огню (кремации) с захоронением урны с прахом (пеплом) в могилу, склеп в соответствии с волеизъявлением покойного, вероисповеданием, обычаями и традициями, не противоречащими санитарным, природоохранным, градостроительным и иным правилам и нормам;

      9) могила – место захоронения умершего или его останков;

      10) останки – неразложившиеся остатки трупа.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к проектированию, содержанию и эксплуатацию кладбищ, объектов похоронного назначения

      3. Не допускается размещать кладбища на территориях:

      1) первого и второго поясов зон санитарной охраны источников водоснабжения и минеральных источников;

      2) первой и второй зон санитарной охраны курортов;

      3) затапливаемых, подверженных оползням и обвалам, заболоченных участках;

      4) на берегах водоемов I и II категории, используемых населением для хозяйственно-бытовых нужд, купания и других культурно-оздоровительных мероприятий;

      5) стационарно неблагополучных пунктов по сибирской язве;

      6) с мощностью эффективной дозы гамма-излучения, превышающей мощность дозы на открытой местности более чем на 0,2 микроЗиверт в час.

      4. Кладбища размещаются на расстоянии, считая от ограждения кладбища, расположенного ближе:

      1) до первых жилых и общественных зданий, спортивно-оздоровительных и санаторно-курортных зон составляет не менее 300 метров;

      2) до источника питьевого водоснабжения населения с подтверждением достаточности расстояния расчетами поясов зон санитарной охраны водоисточника и времени фильтрации составляет не менее 1000 метров.

      Расстояние до первых жилых и общественных зданий, спортивно-оздоровительных и санаторно-курортных зон для закрытых кладбищ составляет не менее 100 метров.

      5. Общая площадь захоронения принимается из расчета 65-70 процентов от общей площади кладбища.

      6. Месторасположение участка для кладбища и его размеры предусматриваются в проекте планировки и застройки населенного пункта с учетом возможности использования территории кладбища непосредственно после его закрытия под устройство парка или сада.

      7. Похоронные бюро, бюро-магазины (магазины) похоронного обслуживания (имеющих в своем составе помещения для хранения тел умерших, подготовки их к похоронам, проведения церемонии прощания) размещаются в отдельно стоящих зданиях на расстоянии не менее 50 метров от жилых и общественных зданий.

      8. Территория кладбища и входы в здания похоронного обслуживания обеспечиваются урнами для сбора мусора, площадками с контейнарами в соответствии с Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления", утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21934).

      9. Проектирование и устройство могил:

      1) расстояние между участками могил составляет по длинным сторонам не менее 1 метра, а коротким – не менее 0,5 метров;

      2) глубина могилы устанавливается в зависимости от характера грунта и уровня подпочвенных вод и составляет не менее чем 1,5 метра от поверхности земли до крышки гроба (при наличии). Во всех случаях отметка для могилы составляет на 0,5 метра выше уровня грунтовых вод;

      3) для умерших от особо опасных инфекций глубина могилы устанавливается на уровне 2-х метров, при этом на дне рассыпается хлорная известь слоем не менее 10 см;

      4) каждая могила имеет насыпь высотой 0,5 метра (далее – надмогильный холмик) от поверхности земли. Надмогильный холмик выступает за края могилы для защиты ее от атмосферных вод.

      10. Перезахоронение допускается при отсутствии особо опасных инфекционных заболеваний (сибирская язва, конго-крымская геморрагическая лихорадка) у умерших людей в течение двух первых недель с момента погребения, в последующем не ранее трех лет, в песчаных грунтах не ранее одного года по согласованию государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

      11. Могила в случае извлечения останков дезинфицируется и засыпается землей, а останки из могил переносятся в ящиках с крышкой, гроб укладывается в ящик и переносится на новое место. При повреждении (не сохранности) гроба, в котором производилось захоронение, остатки гроба сжигаются в специально отведенных местах.

      12. Лица, занимающиеся перезахоронением:

      1) прививаются против столбняка и сибирской язвы;

      2) обеспечиваются специальной одеждой и специальной обувью, средствами индивидуальной защиты (резиновые сапоги, резиновые рукавицы, респиратор или марлевая повязка, закрывающая рот и нос, комбинезон).

      13. Стирка и обезвреживание специальной одежды в домашних условиях не допускается, а инструмент, применяемый при производстве работ не выносится за пределы кладбища.

      14. Специальная одежда и обувь по окончании работ по эксгумации подвергаются очистке и дезинфекции в отведенных местах или сжигаются. Марлевые повязки после окончания работ по эксгумации сжигаются.

      15. Транспорт после перевозки эксгумированных останков подлежит дезинфекции в соответствии с требованиями санитарных правил, гигиенических нормативов, утверждаемых согласно подпункту 132-1) пункта 16 Положения.

      16. Погребение людей, умерших от инфекций неясной этиологии и особо опасных инфекций совершаются в оцинкованных, герметически запаянных гробах.

      17. При переносе кладбищ и захоронений проводится рекультивация территорий (участков). Не используется грунт с ликвидируемых мест захоронений для планировки жилой территории.

      18. В случаях обнаружения при проведении строительных работ ранее неизвестных захоронений, проводится перезахоронение останков трупа и рекультивация территории.

      19. Территории кладбищ используются по истечении двадцати лет с момента его переноса. Территория в этих случаях используется только под зеленые насаждения.

Глава 3. Санитарно-эпидемиологические требования к религиозным объектам на период введения ограничительных мероприятий, в том числе карантина

      20. На религиозных объектах (далее – объект), в соответствии с приказом руководителя администрации объекта назначается ответственное лицо за проведением наблюдения за персоналом культовых зданий (сооружений) с проведением опроса состояния и осуществлением термометрии.

      21. В целях недопущения распространения инфекции персонал с проявлениями острых респираторных инфекций (повышенная температура, кашель, насморк) и других инфекционных заболеваний направляется для обследования в медицинскую организацию по месту жительства.

      22. Администрация объекта организует обеспечение персонала культовых зданий (сооружений) достаточным запасом одноразовых медицинских или тканевых масок (далее – маска), а также дезинфицирующими салфетками, кожными антисептиками для обработки рук, дезинфицирующими средствами. Обеспечение масками сотрудников из расчета замены масок через каждые 3 часа со своевременной утилизацией использованных предметов личной гигиены.

      23. В религиозных объектах обеспечивается ношение масок персоналом и священнослужителями.

      24. Доступ прихожан в культовые здания (сооружения) допускается при обязательном наличии масок.

      25. Для обработки рук посетителей, на видном и доступных местах (у входа, в санитарных узлах, в помещениях для проведения богослужений, в комнатах для омовения и предназначенных для распространения предметов религиозного назначения) устанавливаются кожные антисептики, санитайзеры.

      26. Совершение молитв в культовых зданиях (сооружениях) осуществляется при соблюдении дистанции из расчета не менее 4 метров на человека.

      27. Обеспечивается соблюдение социальной дистанции путем нанесения соответствующей разметки на полу, ограждений и барьерных лент для направления движения посетителей, недопущение мест возможного скопления людей.

      28. В комнатах, отведенных для совершения религиозных ритуалов обеспечивается соблюдение санитарно-гигиенических норм.

      29. Для обеспечения оптимальных условий температуры и влажности воздуха проводится ревизия (очистка, мойка, дезинфекция, замена фильтров) систем вентиляции и кондиционирования воздушной среды в соответствии с требованиями санитарных правил, гигиенических нормативов, утверждаемых согласно подпункту 132-1) пункта 16 Положения.

      30. В течение суток проводится регулярное проветривание всех помещений продолжительностью не менее 15 минут с кратностью не менее 5 раз в день.

      31. С целью регулярного обеззараживания воздуха в местах скопления посетителей применяются бактерицидные лампы (используются в отсутствии посетителей и персонала) и (или) рециркуляторы воздуха (разрешается использовать в присутствии людей), в соответствии с инструкциями по эксплуатации.

      32. В помещениях культовых зданий (сооружений) проводится ежедневная уборка с применением дезинфицирующих средств. Все виды работ с дезинфицирующими средствами выполняются во влагонепроницаемых герметичных перчатках.

      33. Для проведения дезинфекции применяются дезинфицирующие средства, зарегистрированные и разрешенные в установленном порядке к применению на территории Республики Казахстан и Евразийского экономического союза и включенные в Единый реестр свидетельств о государственной регистрации стран Евразийского Экономического Союза, в инструкциях по применению которых указаны режимы обеззараживания объектов при вирусных инфекциях, со следующей кратностью: санитарные узлы (пол, санитарно-техническое оборудование, в том числе вентили кранов, спуск бачков унитаза) и перила обрабатываются 3 раза в день.

"Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 19 тамыздағы № ҚР ДСМ-81 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 23 тамызда № 24066 болып тіркелді

      Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2017 жығы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ережесінің 16-тармағының 132-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған "Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары бекітілсін.

      2. Мыналардың:

      1) "Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 26 ақпандағы № 138 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10646 болып тіркелген);

      2) "Санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шараларды ұйымдастыру мен жүргізудің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 5 шiлдедегi № ҚР ДСМ-78/2020 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі мен Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін кейбір бұйрықтарының тізбесінің 1-тармағы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20935 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министріне жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
А. Цой
     
      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Ақпарат және қоғамдық даму
министрлігі
     
      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
2021 жылғы 19 тамыздағы
№ ҚР ДСМ-81 бұйрығымен
бекітілген

"Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалар

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. "Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2017 жығы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің (бұдан әрі – Ереже) 16-тармағының 132-1) тармақшасына сәйкес әзірленді және зираттарды, жерлеу мақсатындағы объектілерді жобалауға, күтіп-ұстау мен пайдалануға, мәйіттерді жерлеуді және қайта жерлеуді ұйымдастыруға және діни объектілерде шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин енгізу кезеңіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды айқындайды.

      2. Осы санитариялық қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:

      1) ғибадат үйі (ғимараты) – құдайға құлшылық етуге, дұға оқылатын және діни жиналыстарға, діни тәу етуге (мінажат етуге) арналған орын;

      2) діни объектілер – қызметі діндарлардың діни қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған объектілер;

      3) жабық зират – жерлеу аймағы жаңа жерлеу орындарын құру үшін толығымен пайдаланылған зират;

      4) жерлеу бюросы, жерлеу қызметін көрсететін бюро-дүкендер (дүкендер) – қаралы рәсімдер жүргізу үшін тауарлар өткізу және қызмет көрсету бойынша объектілер;

      5) жерлеу мақсатындағы объектілер – халыққа салттық қызмет көрсетуге арналған объектілер (зираттар, крематорийлер, колумбариялар, жерлеу бюролары және жерлеу қызметін көрсететін бюро-дүкендер (дүкендер));

      6) зират – қайтыс болған адамдарды немесе олардың сүйегін жерлеу үшін арнайы бөлінген аумақ;

      7) зират әкімшілігі – зират ұстау және пайдалану жөніндегі ұйымдастырушылық-өкімдік және әкімшілік-шаруашылық функцияларды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

      8) көму (жерлеу) – санитариялық, табиғатты қорғау, қала құрылысы және өзге де қағидалар мен нормаларға қайшы келмейтін, қайтыс болған адамның тілегіне, діни сеніміне, әдет-ғұрыпқа және салт-дәстүрге сәйкес қайтыс болған адамның денесін (сүйегін) жерге (қабірге, табытқа) жерлеу немесе сүйегі (күлі) бар урнаны қабірге, табытқа жерлеу арқылы отқа жағу (кремациялау) бойынша әдет-ғұрып әрекеттері;

      9) қабір – қайтыс болған адамдарды немесе олардың сүйегін жерлеу орыны;

      10) сүйек – мәйіттің шірімеген қалдықтары.

2-тарау. Зираттарды, жерлеу мақсатындағы объектілерді жобалауға, күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      3. Зираттарды:

      1) сумен жабдықтау көздері мен минералды көздерді санитариялық қорғау аймақтарының бірінші және екінші белдеулерінің;

      2) курортттарды санитариялық қорғанудың бірінші және екінші аймақтарының аумақтарында;

      3) су басатын, сырғымаларға және құламаларға бейім, батпақты учаскелерге;

      4) шаруашылық-тұрмыстық қажеттілік, шомылу және басқа да мәдени-сауықтыру іс-шаралары үшін халық пайдаланатын І және ІІ санаттардағы су қоймаларының жағалауларында;

      5) күйдіргі бойынша стационарлық қолайсыз пункттерінің аумақтарында;

      6) гамма-сәуленің тиімді дозасының қуаты ашық жерлерде доза қуатынан сағатына 0,2 микроЗиверттен асатын аумақтарда орналастыруға жол берілмейді.

      4. Зираттар зираттың қоршауынан есептегенде:

      1) бірінші тұрғын және қоғамдық ғимараттарға, спорттық-сауықтыру және санаториялық-курорттық аймақтарға дейін кемінде 300 метрді құрайтын;

      2) су көзін санитариялық қорғау аймақтарының белдеулері мен сүзу уақытын есептеулерімен арақашықтықтың жеткіліктілігін растай отырып, халықты ауызсумен жабдықтау көзіне дейін кемінде 1000 метрді құрайтын қашықтықта орналастырылады.

      Жабық зираттар үшін бірінші тұрғын және қоғамдық ғимараттарға, спорттық-сауықтыру және санаториялық-курорттық аймақтарға дейінгі қашықтық кемінде 100 метрді құрайды.

      5. Жерлеудің жалпы алаңы зираттың жалпы алаңының 65-70 пайызы есебінен қабылданады.

      6. Зиратқа арналған учаскенің тұрған орны және оның көлемі елді мекенді жоспарлау және салу жобасында зират аумағын тікелей ол жабылғаннан кейін саябақ немесе бақ салуға пайдалану мүмкіндігін ескере отырып көзделеді.

      7. Жерлеу бюролары, жерлеу қызметін көрсететін бюро-дүкендер (дүкендер) (құрамында қайтыс болғандардың денелерін сақтауға, оларды жерлеуге дайындауға, қоштасу рәсімін өткізуге арналған үй-жайлары бар) тұрғын және қоғамдық ғимараттардан кемінде 50 метр қашықтықта бөлек тұрған ғимараттарға орналастырылады.

      8. Зират аумағы және жерлеу қызметін көрсететін ғимараттарға кіреберістер қоқыс жинауға арналған урналармен, контейнерлері бар алаңдармен Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығына сәйкес бекітілген "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына сәйкес қамтамасыз етіледі.

      9. Қабірлерді жобалау және салу:

      1) қабірлердің учаскелері арасындағы қашықтық ұзын жақтары бойынша кемінде 1 метрді, ал қысқа жақтары бойынша кемінде 0,5 метрді құрайды;

      2) қабірдің тереңдігі топырақтың сипатына және топырақ асты суларының деңгейіне байланысты белгіленеді және жер бетінен табыттың қақпағына (бар болған жағдайда) дейін кемінде 1,5 метрді құрайды. Барлық жағдайларда қабірге арналған белгі жер асты суларының деңгейінен 0,5 метрге жоғары болады;

      3) аса қауіпті инфекциялардан қайтыс болғандар үшін қабірдің тереңдігі 2 метр деңгейінде белгіленеді, бұл ретте түбіне кемінде 10 см қабатпен хлорлы әк төгіледі;

      4) әрбір қабірдің жер бетінен 0,5 метрге биік үймесі (бұдан әрі – қабір үсті төмпешігі) болады. Қабір үсті төмпешігі қабірді атмосфера суларынан қорғау үшін оның шеттерін жауып тұруы тиіс.

      10. Қайтыс болған адамдарда аса қауіпті инфекциялық ауру (күйдіргі, конго-қырым геморрагиялық қызбасы) болмаған жағдайда жерленген сәтінен бастап алғашқы екі апта ішінде кейіннен үш жылдан ерте емес, құмдауыт жерлерде бір жылдан ерте емес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның келісімі бойынша қайта жерлеуге жол беріледі.

      11. Сүйек алынған жағдайда қабір дезинфекцияланады және топырақ себіледі, ал қабірден алынған сүйек қақпақты жәшіктерде тасымалданады, табыт жәшікке салынады және жаңа орынға тасымалданады. Жерлеу жүргізілген табыт зақымданған (сақталмаған) жағдайда, табыттың қалдықтары арнайы бөлінген орындарда өртеледі.

      12. Қайта жерлеумен айналысатын адамдар:

      1) сіреспеге және күйдіргіге қарсы егіледі;

      2) арнайы киіммен және аяқ киіммен, жеке қорғаныш құралдарымен (резеңке етік, резеңке қолғап, респиратор немесе ауыз бен мұрынды жабатын дәке таңғыш, комбинезон) қамтамасыз етіледі.

      13. Арнайы киімді үй жағдайларында жууға және залалсыздандыруға жол берілмейді, ал жұмыс жүргізу кезінде қолданылатын құрал зираттан тыс шығарылмайды.

      14. Арнайы киім және арнайы аяқ киім эксгумация бойынша жұмыс аяқталғаннан кейін арнайы бөлінген орындарда тазартылуға және дезинфекциялануға жатады немесе өртеледі. Дәке таңғыштар эксгумация бойынша жұмыс аяқталғаннан кейін өртеледі.

      15. Эксгумацияланған қалдықтарды тасымалдағаннан кейін көлік Ереженің 16-тармағының 132-1) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық қағидалар, гигиеналық нормативтер талаптарына сәйкес дезинфекциялануға жатады.

      16. Этиологиясы белгісіз инфекциялардан және аса қауіпті инфекциялардан қайтыс болған адамдарды жерлеу мырышталған, тұмшаланып дәнекерленген табыттарда жүргізіледі.

      17. Зиратты және қабірлерді көшіру кезінде аумақтарды (учаскелерді) рекультивациялау жүргізіледі. Тұрғын үй аумағын жоспарлау үшін қабірлердің жойылатын орындарының топырақтары пайдаланылмайды.

      18. Құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде бұрын белгісіз болған қабірлер анықталған жағдайларда мәйіттің сүйегін қайта көму және аумақты рекультивациялау қажет.

      19. Зираттардың аумағы оны көшірген сәттен бастап жиырма жыл өткен соң пайдаланылады. Аумақ бұл жағдайларда тек жасыл көшеттер үшін ғана пайдаланылады.

3-тарау. Шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин енгізу кезеңінде діни объектілерге қойылатын талаптар

      20. Діни объектілерде (бұдан әрі – объект) діни ғимараттардың (құрылыстардың) персоналына сауалнама жүргізу және термометрияны жүзеге асыру арқылы бақылау жүргізуге жауапты адам объект әкімшілігінің бұйрығына сәйкес тағайындалады.

      21. Инфекцияның таралуына жол бермеу мақсатында жіті респираторлық инфекциялар (қызба, жөтел, мұрынның ағуы) және басқа да инфекциялық аурулар белгілері бар персонал тұрғылықты жері бойынша медициналық ұйымға тексеру үшін жіберіледі.

      22. Объектінің әкімшілігі ғибадат ғимараттарының (құрылыстарының) персоналын бір рет қолданылатын медициналық немесе мата маскалардың (бұдан әрі – маска) жеткілікті қорымен, сондай-ақ қолды өңдеуге арналған дезинфекциялық сулықтармен, тері антисептиктерімен, дезинфекциялау құралдарымен қамтамасыз етуді ұйымдастырады. Пайдаланылған жеке гигиена заттарын уақтылы кәдеге жарата отырып, әрбір 3 сағат сайын маскаларды ауыстыру есебінен қызметкерлерді маскалармен қамтамасыз етуді ұйымдастырады.

      23. Діни объектілерде персонал мен діни қызметшілердің маска киюі қамтамасыз етіледі.

      24. Ғибадат үйлеріне (құрылыстарына) кіруге міндетті түрде маска болған жағдайда рұқсат етіледі.

      25. Келушілердің қолдарын өңдеу үшін көрінетін және қолжетімді орындарда (кіреберісте, санитариялық тораптарда, құдайға құлшылық етуге арналған үй-жайларда, дәрет алуға арналған және діни мақсаттағы заттарды таратуға арналған бөлмелерде) тері антисептиктері, санитайзерлер орнатылады.

      26. Ғибадат үйлерінде (құрылыстарында) намаз оқу бір адамға 4 метрден кем емес есеппен қашықтықты сақтау кезінде жүзеге асырылады.

      27. Келушілердің қозғалысын бағыттау үшін еденге тиісті белгілер, қоршаулар мен тосқауыл ленталар салу, адамдар жиналуы мүмкін жерлерге жол бермеу арқылы әлеуметтік қашықтықты сақтау қамтамасыз етіледі;

      28. Діни салт-жораларды орындау үшін бөлінген бөлмелерде санитариялық-гигиеналық нормалардың сақталуы қамтамасыз етіледі.

      29. Ауа температурасы мен ылғалдылығының оңтайлы жағдайларын қамтамасыз ету үшін ауа ортасын желдету және баптау жүйелеріне ревизия (тазалау, жуу, дезинфекциялау, сүзгілерді ауыстыру) Ереженің 16-тармағының 132-1) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық қағидалар, гигиеналық нормативтер талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      30. Тәулік ішінде күніне кемінде 5 рет еселікпен ұзақтығы кемінде 15 минут барлық үй-жайларды тұрақты желдету жүргізіледі.

      31. Келушілер көп жиналатын жерлерде ауаны үнемі зарарсыздандыру мақсатында бактерицидті шамдар (келушілер мен персонал болмаған кезде пайдаланылады) және (немесе) ауа рециркуляторлары (адамдардың қатысуымен пайдалануға рұқсат етіледі) пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға сәйкес қолданылады.

      32. Ғибадат ғимараттарының (құрылыстарының) үй-жайларында дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып, күн сайын жинау жүргізіледі. Дезинфекциялау құралдарымен жұмыстың барлық түрлері ылғал өткізбейтін герметикалық қолғаппен орындалады.

      33. Дезинфекциялау жүргізу үшін белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы мен Еуразиялық экономикалық одақтың аумағында тіркелген және қолдануға рұқсат етілген және Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің мемлекеттік тіркеу туралы куәліктердің бірыңғай тізіліміне енгізілген, қолдану жөніндегі нұсқаулықтарда вирустық инфекциялар кезінде объектілерді зарарсыздандыру режимдері көрсетілген дезинфекциялау құралдары қолданылады, олар мынадай еселікте: санитариялық тораптар (еден, санитариялық-техникалық жабдық, оның ішінде крандардың вентильдері, унитаздың бөшкелерін түсіру) және сүйеніштер күніне 3 рет өңделеді.