ИПС "Әділет"

В соответствии с подпунктом 2) пункта 2 статьи 8 Закона Республики Казахстан "О государственном аудите и финансовом контроле" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый процедурный стандарт внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия".

2. Департаменту методологии бухгалтерского учета, аудита и оценки Министерства финансов Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства финансов Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства финансов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра финансов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр финансов
Республики Казахстан

Е. Жамаубаев

"СОГЛАСОВАН"
Счетный комитет
по контролю за исполнением
республиканского бюджета

Утвержден приказом
Министра финансов
Республики Казахстан
от 1 февраля 2022 года № 113

Процедурный стандарт внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия"

Глава 1. Общие положения

1. Настоящий Процедурный стандарт внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия" (далее – Стандарт) определяет цель, задачи, основные этапы, процедуры, методы, а также единые требования к проведению аудита соответствия, осуществляемые органами внутреннего государственного аудита и финансового контроля (далее – органы внутреннего государственного аудита).

Стандарт разработан в соответствии с подпунктом 2) пункта 2 статьи 8 Закона Республики Казахстан "О государственном аудите и финансовом контроле" (далее – Закон).

2. Действие настоящего Стандарта распространяется на государственных аудиторов, ассистентов государственного аудитора органов внутреннего государственного аудита, а также привлекаемых экспертов, специалистов государственных органов и (или) его территориальных и подведомственных подразделений, аудиторских организаций.

3. В настоящем Стандарте используются следующие понятия:

базовые критерии – показатели, используемые при проведении аудита соответствия вне зависимости от его направлений и деятельности объекта государственного аудита;

критерии – обоснованные и достижимые эталонные нормы, показатели, на основании которых проверяется соблюдение объектом государственного аудита норм законодательства Республики Казахстан, а также актов субъектов квазигосударственного сектора, принятых для их реализации.

Глава 2. Цель, задачи и основные этапы аудита соответствия

4. Целью аудита соответствия является обоснованное выражение мнения о соблюдении объектом государственного аудита норм законодательства Республики Казахстан, регулирующих сферу деятельности объекта государственного аудита, а также актов субъектов квазигосударственного сектора, принятых для их реализации.

5. Задачами Стандарта являются:

1) установление требований к планированию, подготовке к проведению, формированию выводов и результатов, а также контролю реализации итогов аудита соответствия;

2) определение процедур и методов проведения аудита соответствия;

3) раскрытие особенностей в вопросах определения критериев аудита соответствия, формирования выводов и результатов, включаемых в аудиторские отчеты.

6. Задачами аудита соответствия являются:

1) определение актуального вопроса, сформированного по итогам изучения в соответствии с системой управления рисками, а также при планировании внепланового аудита, согласно статье 18 Закона, и критериев аудита соответствия;

2) сбор объективных, достоверных и достаточных аудиторских доказательств относительно достижения критериев соответствия, выявления причин их отклонения (при наличии);

3) формирование независимого, объективного и компетентного аудиторского отчета и заключения, отчета о результатах внутреннего аудита с разработкой рекомендаций по устранению выявленных недостатков и нарушений и их недопущению в будущем;

4) реализация итогов аудита соответствия посредством проведения мониторинга в соответствии со статьей 25 Закона.

7. Аудит соответствия осуществляется органами внутреннего государственного аудита, исходя из представленных полномочий, по направлениям в соответствии с подпунктом 2) статьи 14 и подпунктами 5) и 6) статьи 15 Закона.

8. Аудит соответствия состоит из следующих этапов:

1) планирование отдельного внутреннего государственного аудита, включающее предварительное изучение объектов государственного аудита, составление Плана проведения внутреннего государственного аудита (далее – План) и Программы проведения внутреннего государственного аудита (далее – Программа аудита), Аудиторского задания на проведение аудиторского мероприятия (далее – Аудиторское задание) и Поручения на проведение аудиторского мероприятия (проверки) (Акт о назначении проверки) (далее – Поручение) в соответствии с Правилами проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля, утвержденными приказом Министра финансов Республики Казахстан от 19 марта 2018 года № 392 "Об утверждении Правил проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 16689) (далее – Правила), а также своевременной регистрации Поручения уполномоченного органа по внутреннему государственному аудиту (далее – ведомство) и его территориальных подразделений на проведение внутреннего государственного аудита соответствия в органах правовой статистики и специальных учетов;

2) проведение внутреннего государственного аудита, включающее организационные основы проведения аудиторского мероприятия, составление и оформление аудиторского отчета (далее – аудиторский отчет), аудиторского заключения, предписания, решения (распоряжения) об устранении нарушений и рассмотрении рекомендаций (далее – решение (распоряжение);

3) осуществление мониторинга исполнения рекомендаций, содержащихся в аудиторском заключении, аудиторском отчете и предписании, решении (распоряжении).

Глава 3. Порядок планирования отдельного внутреннего государственного аудита

Параграф 1. Порядок предварительного изучения объектов государственного аудита, составления Плана, Программы аудита, Аудиторского задания и Поручения

9. Порядок формирования группы для проведения аудита соответствия, предварительного изучения деятельности объекта государственного аудита осуществляется с целью определения предмета и вопросов аудита, уточнения объема средств и активов, подлежащих охвату аудитом и сроков проведения аудита.

10. В процессе предварительного изучения проводится сбор, анализ и оценка информации о деятельности объекта государственного аудита.

11. Государственным аудитором:

определяются способы получения информации;

проводится анализ источников информации на основе перечней примерных вопросов, предусмотренных Правилами.

12. По результатам предварительного изучения составляется План, Программа аудита, Аудиторское задание и Поручение согласно формам, установленным Правилами.

Параграф 2. Порядок определения существенности при планировании аудита

13. На этапе планирования и проведения аудита соответствия государственный аудитор проводит оценку допустимого уровня существенности по абсолютной или относительной величине.

Существенность, в соответствии с подпунктом 5) статьи 4 Закона, определяется как отклонение при совершении объектом государственного аудита финансовых и хозяйственных операций от требований норм законодательства Республики Казахстан, актов субъектов квазигосударственного сектора, принятых для их реализации, а также ошибки, оказывающие влияние на принимаемые решения, максимально допустимый размер которых определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле в зависимости от специфики деятельности объекта государственного аудита и категории показателей.

При проведении аудита соответствия, уровень существенности определяется в размере 2 (двух) % от охваченных средств аудита, за исключением финансовых нарушений, влекущих возмещение в бюджет, восстановления путем выполнения работ, оказания услуг, поставки товаров и (или) отражения по учету выявленных сумм нарушений, а также нарушений, повлиявшие на итоги государственных закупок и нарушений, не связанных с расходованием бюджетных средств.

14. При определении существенности важно учитывать, имеются ли основания полагать, что выявленные случаи соответствия или несоответствия влияют на принятие решений при проведении аудита.

Определение государственным аудитором уровня существенности является вопросом профессионального суждения.

Параграф 3. Порядок определения критериев аудита соответствия

15. Определение критериев аудита соответствия осуществляется на стадии предварительного изучения объектов государственного аудита. Правильно определенные критерии применяются на всех стадиях государственного аудита и обеспечивают качество аудиторского заключения, аудиторского отчета.

16. Основными базовыми критериями аудита соответствия являются:

1) обоснованность – соответствие деятельности объекта государственного аудита нормам законодательства Республики Казахстан, регулирующего сферу деятельности объекта государственного аудита, а также актов субъектов квазигосударственного сектора, принятых для их реализации;

2) достоверность – правильность отражения операций, информации в отчетной документации объекта государственного аудита в соответствии с фактическим состоянием (действием/бездействием);

3) добросовестность – соблюдение норм этики и принципов финансового управления объектом государственного аудита.

17. Критерии, определяемые в зависимости от специфики деятельности объекта государственного аудита, обладают следующими характеристиками:

полнота (показатели являются достаточными для достижения цели аудита);

объективность (показатели не являются предвзятыми и основаны на полной и достоверной информации);

понятность (показатели сформулированы четко и исключают риски неверного толкования);

сопоставимость (показатели, не противоречащие показателям, примененным при аналогичных аудиторских проверках иных органов государственного аудита);

приемлемость (показатели согласованы с требованиями законодательства или мнением экспертов);

доступность (показатели, доступные адресатам для того, чтобы они имели возможность понять характер выполненной аудиторской деятельности, а также основания для аудиторского заключения, аудиторского отчета).

18. Источниками для определения критериев аудита соответствия являются:

1) все правовые акты, регулирующие деятельность объекта государственного аудита;

2) профессиональные, технические и отраслевые стандарты;

3) международные стандарты, утвержденные международными профессиональными организациями;

4) нормативные и методологические документы уполномоченных органов и (или) объекта государственного аудита;

5) отчетные и статистические данные объектов государственного аудита, уполномоченных органов и организаций квазигосударственного и частного секторов;

6) аудиторские отчеты органов государственного аудита и финансового контроля;

7) заключения экспертов;

8) материалы средств массовой информации, включая размещаемые на интернет-ресурсах;

9) материалы, предоставляемые государственными органами, общественными организациями, частными лицами (с соблюдением требований "конфликта интересов").

19. В ходе определения критериев аудита соответствия государственные аудиторы рассматривают, насколько существенен риск возможного нарушения по каждому вопросу аудита. Вопрос существенности включает в себя как количественные (размер), так и качественные (характер и особенности) факторы.

20. Государственный аудитор использует планируемые к применению критерии для достоверного отражения предмета аудита в полном объеме. При ограниченности объема аудита согласно Плану и Программе аудита, и охвате лишь некоторых областей законодательства, то такого рода ограничения области государственного аудита четко отражаются в отчете государственного аудитора.

21. Государственный аудитор использует материалы, переданные объектом аудита или иными государственными органами для конкретизации критериев в соответствии с целью аудита соответствия.

22. При выявлении правовых пробелов в законодательстве, регулирующем сферу деятельности объекта государственного аудита, государственный аудитор отражает мнение о выявленных правовых пробелах в аудиторском отчете.

23. При обнаружении противоречий норм права различных нормативных правовых актов государственному аудитору следует руководствоваться положением статьи 12 Закона Республики Казахстан "О правовых актах".

При обнаружении неразрешимых противоречий государственному аудитору необходимо установить возможные последствия от их применения и указать факты противоречий в аудиторском отчете.

24. Государственный аудитор осуществляет аудит соответствия по направлениям согласно приложению 1 к настоящим Стандартам.

Параграф 4. Порядок оценки системы внутреннего контроля объекта государственного аудита

25. Оценка компонентов внутреннего контроля объекта государственного аудита позволит государственному аудитору определить степень надежности внутреннего контроля, что повлияет на характер и объем аудиторских процедур, планируемых государственным аудитором.

26. Государственный аудитор изучает, были ли изменения в системе внутреннего контроля и проверяет достоверность системы внутреннего контроля с учетом возможных изменений в деятельности или среде объекта государственного аудита.

27. Государственный аудитор обращает внимание на следующие элементы, которые являются значимыми при получении представления о системе внутреннего контроля объекта государственного аудита:

1) приверженность принципам профессиональной компетентности – определение руководством объекта государственного аудита необходимого уровня профессиональной компетентности для определенных должностей, а также того, как этот уровень трансформируется в требуемые навыки и знания;

2) организационная структура – основа, в рамках которой планируется, выполняется, контролируется и проверяется деятельность объекта государственного аудита, направленная на достижение его целей;

3) делегирование полномочий и ответственности, связанных с деятельностью объекта государственного аудита, и установлением отношений подотчетности и иерархии полномочий;

4) государственный аудитор также изучает систему управления рисками объекта государственного аудита, в частности, фокусируя внимание на существование удовлетворительной контрольной среды, способной снизить риск преднамеренных недобросовестных действий.

Параграф 5. Порядок оценки рисков

28. Оценка рисков является важной частью государственного аудита, направленного на обоснованное подтверждение достоверности. Государственный аудитор выполняет процедуры по оценке рисков с целью обеспечения основ для идентификации и оценки аудиторских рисков существенных нарушений.

29. Вследствие ограничений, установленных Планом и Программой аудита, аудит соответствия не предоставляет гарантии или абсолютной уверенности в том, что все факты несоответствия требованиям обнаружатся государственными аудиторами и ассистентами государственного аудитора.

30. Перечень рисков и факторов, влекущие возникновение рисков, изменяется в зависимости от предмета аудита и обстоятельств его проведения.

31. Государственный аудитор рассматривает три элемента риска аудита: неотъемлемый риск, риск средств контроля и риск необнаружения, в их связи с предметом аудита и особенностями конкретной ситуации.

32. При оценке рисков во внимание принимаются вероятность наступления событий риска, а также последствия, которые возникают при наступлении вышеуказанных событий.

33. Неотъемлемый риск – подверженность сальдо счета или класса операций, документов (договор, накладные, перечень дебиторов, кредиторов и другие) нарушениям, которые могут быть существенными по отдельности или в совокупности с нарушениями других сальдо счетов или классов операций, связанных с отсутствием необходимых средств внутреннего контроля.

Риск средств контроля – риск того, что нарушение не будет своевременно предотвращено или обнаружено, а также устранено системой внутреннего контроля.

Риск необнаружения – риск того, что аудиторская процедура не обнаружит существенные нарушения, как в отдельности, так и в совокупности с другими нарушениями.

Результаты работы оформляются рабочими документами "Оценка риска средств контроля" по форме согласно приложению 2 к настоящему Стандарту, "Оценка неотъемлемого риска" по форме согласно приложению 3 к настоящему Стандарту.

Параграф 6. Порядок проведения аудиторской выборки

34. Аудиторская выборка – это применение процедур аудита к менее, чем 100 (сто) % объема данных, относящихся к аудиту.

Государственный аудитор, руководствуясь профессиональным суждением создает выборку, необходимую для формирования полных и достаточных аудиторских доказательств с учетом особенностей и специфики деятельности объекта государственного аудита.

При разработке процедуры аудиторской выборки государственный аудитор рассматривает цель процедуры аудита и характеристики данных, из которых будет проведена выборка.

Выборка в аудите применяется как с целью отбора объекта, темы, области, так и для отбора одного образца из всех операций и документов, которые необходимо подвергнуть аудиту.

35. Для сбора аудиторских доказательств государственный аудитор на этапе планирования аудиторских процедур определяет методы отбора элементов выборки.

Генеральная совокупность – это полный состав элементов.

Остаточная совокупность – состав элементов, из которых производится выборка.

Элемент выборки – это отдельные элементы, составляющие остаточную совокупность. Такими элементами являются объем документов, операций, сумм, статей, количества предметов с высокой стоимостью.

36. Единицы выборки являются индивидуальными элементами, которые составляют совокупность. Они подразделяются на физические элементы или денежные единицы.

В этой связи различают:

немонетарные выборки – выборки, основанные на отборе из перечня натуральных (нестоимостных) единиц: такие как реестр записей, перечень основных средств, реестр номенклатурных номеров, реестр материальных ценностей, список сотрудников;

монетарные выборки – выборки, основанные на перечне стоимости.

37. При разработке аудиторских процедур государственному аудитору необходимо провести одну из следующих процедур:

отобрать все элементы остаточной совокупности (сплошная проверка);

отобрать специфические элементы исходя из профессионального суждения и понимания деятельности объекта аудита;

провести аудиторскую выборку из элементов остаточной совокупности.

38. Сплошная проверка проводится, когда:

остаточная совокупность состоит из небольшого количества элементов с высокой стоимостью. Данный способ применяется, когда присутствует значительный риск и невозможно получить аудиторские доказательства другими средствами;

применение информационной системы позволяет выполнять повторные методы аудиторских процедур (пересчет или повторное выполнение);

имеется существенный риск нарушения, и средства не обеспечивают достаточных аудиторских доказательств.

39. Отбор специфических элементов проводится, когда:

остаточная совокупность состоит из элементов с высокой стоимостью и подвержена риску либо элементы, которые ранее были связаны с ошибками или необычной операцией;

проводится проверка элементов для получения информации по спецификам деятельности объекта аудита, характеру операций и внутреннего контроля.

40. Методами отбора выборки являются:

статистический или нестатистический;

с применением таблицы случайных чисел;

систематический или несистематический.

Государственным аудитором самостоятельно принимается решение о применении одного из данных методов отбора исходя из профессионального суждения и понимания конкретного обстоятельства.

41. Существенное влияние на определение метода отбора и объема выборки оказывает прием стратификации – деление остаточной совокупности на отдельные группы, такие как:

бюджетная заявка администратора – остаточная совокупность делится на группы по бюджетным программам и подпрограммам;

работы по проектно-сметной документации (ПСД) – остаточная совокупность делится на группы по локальным сметам и видам работ;

план государственных закупок – остаточную совокупность закупок разделить по количеству внесенных изменений, или разделить на способы осуществления государственных закупок, либо по предмету закупок (товары, работы, услуги).

42. Государственным аудитором монетарная выборка проводится на остаточную совокупность, которая определяется по следующей формуле:

ОС= ГС-ЭНР-ЭО, где:

ОС – остаточная совокупность, ГС – генеральная совокупность, ЭНР – элементы наименьшего риска, ЭО – элементы ограничения.

43. Государственным аудитором применяется репрезентативный метод отбора элементов остаточной совокупности с равной вероятностью быть отобранными в выборку.

Для этого метода выборки применяются:

случайный отбор;

систематический отбор.

Случайный и систематический отборы являются статистическими методами выборки.

44. При случайном отборе элемента выборки применяется таблица случайных чисел, получаемая с помощью функции программы Excel – генератора случайных чисел. На пересечении столбца и строки будет находиться искомое случайное число.

Каждому случайно выбранному номеру таблицы соответствует конкретный элемент остаточной совокупности.

При каждом новом составлении таблицы значение случайных чисел будет меняться.

Расчет номеров документов, подлежащих проверке, производится путем:

определения числа из таблицы случайных чисел;

определения номера документа.

Номер документа (НД) определяется по формуле: НД = (КЗ - НЗ) х (СЧЛ + НЗ), где: КЗ – конечное значение, означает порядковый номер последнего документа остаточной совокупности; НЗ – начальное значение, означает порядковый номер первого документа остаточной совокупности, который равен 1; СЧЛ – случайное число.

45. Систематический отбор предполагает отбор элементов через постоянный интервал, начиная со случайно выбранного числа. Интервал строится на определенном числе элементов или на стоимостной их оценке.

При систематическом отборе расчет номеров документов, подлежащих проверке, состоит из двух этапов:

определение значения интервала;

определение начальной точки выборки.

Значение интервала рассчитывается по формуле:

ЗИ = (КЗ - НЗ) / ОВ, где: ЗИ – значение интервала; КЗ – конечное значение, то есть порядковый номер последнего документа остаточной совокупности; НЗ – начальное значение, то есть 1 (порядковый номер первого документа остаточной совокупности); ОВ – объем выборки (количество элементов).

Начальная точка определяется по следующей формуле:

НТ = (ЗИ х СЧЛ) + НЗ, где: НТ – начальная точка; ЗИ – значение интервала; СЧЛ – случайное число; НЗ – начальное значение.

Результаты выборки оформляются рабочим документом "Аудиторская выборка" по форме согласно приложению 4 к настоящему Стандарту. Рабочий документ заполняется на каждый элемент выборки.

Глава 4. Порядок проведения государственного аудита и методы сбора доказательств

46. С целью обоснования суждений и заключений государственного аудитора в отношении объекта государственного аудита необходимо получение обоснованных аудиторских доказательств.

47. Для получения аудиторских доказательств применяются следующие методы: наблюдение и осмотр, инвентаризация, контрольный обмер (осмотр), инспектирование, запрос, повторное выполнение, подтверждение и аналитическая работа.

48. Государственный аудитор документирует процесс сбора аудиторского доказательства в виде материалов государственного аудита (в электронной системе и/или на бумажном носителе) в соответствии с Правилами.

49. Аудиторские доказательства, собранные в ходе аудита, отвечают следующим критериям:

1) достаточность (количество необходимых документов, достаточных для подтверждения выводов аудитора касательно установленных нарушений);

2) надлежащий характер (актуальность, достоверность и надежность доказательств).

50. При отсутствии нарушений по вопросам аудита государственному аудитору сбор аудиторских доказательств не требуется.

Глава 5. Порядок оформления результатов государственного аудита

51. Результаты государственного аудита по каждому из объектов государственного аудита оформляется аудиторским отчетом по форме, определенной Правилами.

52. При составлении аудиторского отчета необходимо соблюдать следующие требования:

1) полнота отражения всех вопросов, указанных в Программе государственного аудита и Аудиторских заданиях, достоверность, объективность сведений, изложенных в них;

2) четкость формулировок содержания выявленных нарушений и недостатков, выявленные нарушения описываются объективно и точно с указанием необходимых ссылок на реквизиты оригиналов документов, подтверждающих достоверность записей в аудиторском отчете, а также статей, пунктов и подпунктов нормативных правовых актов, положения которых нарушены;

3) логическая и хронологическая последовательность излагаемого материала;

4) изложение фактических данных только на основе проверенных материалов (соответствующих документов), при наличии исчерпывающих ссылок на них;

5) выявленные нарушения отражаются с учетом существенности, аудиторского риска и ссылкой на выборку.

53. Порядок составления, оформления аудиторского заключения, аудиторского отчета и предписания, решения (распоряжения) определены Правилами.

Глава 6. Мониторинг исполнения рекомендаций, содержащихся в аудиторском заключении, предписании, решении (распоряжении)

54. Государственный аудитор по результатам проведенного аудита, при выявлении нарушений, направляет аудиторское заключение, предписание, решение (распоряжение) объекту государственного аудита, а также проводит мониторинг исполнения вышеуказанных документов в соответствии с Законом.

55. При возникновении административного деяния со стороны объекта государственного аудита, государственный аудитор применяет меры реагирования в соответствии с Законом.

56. Продление срока исполнения пунктов предписаний ведомства и его территориальных подразделений и решений (распоряжений) служб внутреннего аудита, допускается не более двух раз при наличии аргументированных обоснований объекта государственного аудита, за исключением случаев, когда на основании аудиторских мероприятий осуществляется рассмотрение в судебном порядке и (или) уголовное производство, или по иным, независящим от объекта аудита основаниям.

Приложение 1
к процедурному стандарту
внутреннего государственного
аудита и финансового контроля
"Аудит соответствия"

Требования к проведению аудита соответствия по направлениям аудита соответствия

Сноска. Приложение 1 с изменением, внесенным приказом Министра финансов РК от 27.03.2024 № 166 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Государственный аудитор осуществляет аудит соответствия по направлениям:

1) расходов, связанных с корректировкой технико-экономического обоснования (далее – ТЭО), финансово-экономического обоснования (далее – ФЭО) и сметной стоимости бюджетных инвестиций.

При проведении аудита соответствия расходов, связанных с корректировкой ТЭО и ФЭО, государственный аудитор проверяет:

наличие основания для планирования государственных инвестиционных проектов (государственные, отраслевые программы и программы развития территорий на основании экономического заключения на инвестиционное предложение), критериев определения источников и способа реализации проекта;

наличие отраслевого заключения;

наличие положительного экономического заключения на инвестиционное предложение государственного инвестиционного проекта о целесообразности дальнейшей реализации бюджетного инвестиционного проекта;

наличие утвержденного в установленном порядке ТЭО бюджетного инвестиционного проекта, за исключением проектов, не требующих разработки ТЭО;

наличие положительного предложения соответствующей бюджетной комиссии;

соответствие концессионных предложений Закону Республики Казахстан "О концессиях";

наличие договоров концессии (основание: протоколы переговоров, предложений комиссии по концессиям);

оценку реализации бюджетных инвестиционных проектов на основании годового отчета по итогам мониторинга администраторов республиканских бюджетных программ;

иные вопросы в рамках проводимого аудита в зависимости от специфики деятельности объекта государственного аудита;

2) использования средств республиканского и местных бюджетов.

При проведении аудита соответствия использования средств республиканского и местных бюджетов государственный аудитор проверяет:

средства, полученные по внешним правительственным займам, связанным грантам, предусмотренные в республиканском бюджете и использованные в порядке его исполнения, в соответствии с Законом Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год;

соблюдение требований, установленных Правилами исполнения бюджета и его кассового обслуживания, утвержденных Приказом Министра финансов Республики Казахстан от 4 декабря 2014 года № 540 "Об утверждении Правил исполнения бюджета и его кассового обслуживания" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 9934) (далее – Правила исполнения бюджета и его кассового обслуживания), Правилами составления консолидированной финансовой отчетности администраторами бюджетных программ и местными уполномоченными органами по исполнению бюджета, утвержденных приказом Министра финансов Республики Казахстан от 6 декабря 2016 года № 640 "Об утверждении Правил составления консолидированной финансовой отчетности администраторами бюджетных программ и местными уполномоченными органами по исполнению бюджета" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 14624), Правилами составления и представления финансовой отчетности, утвержденных приказом Министра финансов Республики Казахстан от 1 августа 2017 года № 468 "Об утверждении форм и правил составления и представления финансовой отчетности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15594), Правилами составления и представления бюджетной отчетности государственными учреждениями, администраторами бюджетных программ, уполномоченными органами по исполнению бюджета и аппаратами акимов городов районного значения, сел, поселков, сельских округов, утвержденных приказом Министра финансов Республики Казахстан от 2 декабря 2016 года № 630 "Об утверждении Правил составления и представления бюджетной отчетности государственными учреждениями, администраторами бюджетных программ, уполномоченными органами по исполнению бюджета и аппаратами акимов городов районного значения, сел, поселков, сельских округов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 14613) (далее – Правила составления и представления бюджетной отчетности государственными учреждениями, администраторами бюджетных программ, уполномоченными органами по исполнению бюджета и аппаратами акимов городов районного значения, сел, поселков, сельских округов);

формирование и своевременное утверждение планов финансирования бюджетной программы;

превышение фонда оплаты труда консультантов лимита, предусмотренного в соглашении о займе и/или в соответствующих нормативных правовых актах, анализ их работы;

своевременность и полноту поставки, предусмотренных контрактами оборудования, товарно-материальных ценностей и услуг;

отражение на балансе объекта контроля имущества и услуг, полученных по займу, а также обязательств перед банком-кредитором и/или республиканским бюджетом;

средства, полученные по государственному заданию, их использование в соответствии с бюджетным законодательством;

средства, полученные по государственному заказу, соблюдение порядка их использования в соответствии с бюджетным законодательством и договорными обязательствами, достижение запланированных показателей;

прочие средства, полученные из государственного бюджета, управление и порядок их использования;

3) соблюдения условий и процедур, а также использования бюджетных кредитов.

При проведении аудита соответствия соблюдения условий и процедур, а также использования бюджетных кредитов государственный аудитор проверяет:

при кредитовании заемщиков целевое использование средств (производится встречный контроль);

кредитора, представивший заем, размер и условия займа (процентная ставка, сроки действия займа, прочие обязательства, вытекающие из условий договора займа), целевое использование, источники погашения;

выполнение объектом контроля обязательств по договору залога;

меры, принимаемые объектом контроля по обеспечению сохранности залогового имущества;

проведение сверки отраженных в учете объекта контроля фактических платежей по погашению и обслуживанию долга и остатка основного долга по займам;

поручительство государства, предоставляемое в пределах лимита, устанавливаемого Законом Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год;

наличие разработанных требований, имеющих в установленном законодательством порядке разрешения на предоставление бюджетных кредитов к специализированным организациям администраторами бюджетных программ (в срок не более двух месяцев после принятия соответствующего бюджета);

наличие информации от Национального Банка Республики Казахстан, направляемой администратору программы по банкам-участникам об их соответствии установленным требованиям;

осуществление конкурса среди банков-участников, имеющих положительное заключение Национального банка Республики Казахстан, для получения ими кредитов в рамках реализации конкретных бюджетных программ;

наличие и состояние имущества, переданного в залог или предлагаемого в качестве залогового обеспечения обязательств объектом контроля по заключенному кредитному договору;

выполнение обязательств, принятых объектом контроля в соответствии с заключенным кредитным договором;

соблюдение конкурсных процедур специализированных организаций;

правильность проведения конкурса;

выполнение условий кредитного договора, заключенного администратором бюджетной программы со специализированной организацией, (целевое использование, сроки кредитования конечных заемщиков, своевременность и полнота погашения кредита, ставки и порядок начисления вознаграждения, права и обязанности сторон, санкции при невыполнении условий договора);

согласовались ли специализированной организацией с администратором бюджетной программы экспертиза кредитных предложений и решение о кредитовании конечных заемщиков;

соблюдение очередности платежей по кредиту (начисленные штрафы и пени, начисленное вознаграждение, погашение основного долга);

принимаемые меры при образовании у конечного заемщика просроченной задолженности;

полноту поставки и оприходование оборудования, поставленного в рамках кредитного договора;

обоснованность использования оборудования;

соответствие представленных бюджетных кредитов мероприятиям государственных, отраслевых (секторальных), региональных программ, среднесрочного плана социально-экономического развития и среднесрочной фискальной политики;

наличие нормативной правовой базы (решения Правительства Республики Казахстан, порядок/правила предоставления бюджетных кредитов);

выполнение заемщиками основных условий и обязательств в рамках заключенных кредитных договоров;

обоснованное, законное и своевременное использование бюджетных кредитов;

отчеты о ходе реализации проектов на предмет прозрачности реализуемого проекта;

причины неосвоения кредитных средств (какие меры были предприняты администраторами бюджетных программ для устранения недостатков при реализации проекта);

наличие аудированной отчетности за последние три года;

наличие плана финансово-хозяйственной деятельности заемщика;

договора о залоге на предмет наличия обеспечения по проекту;

4) соблюдения условий и процедур, а также использования средств связанных грантов.

При проведении аудита соответствия соблюдения условий и процедур, а также использование средств связанных грантов государственный аудитор проверяет:

средства, полученные по связанным грантам, предусмотренные в республиканском бюджете и использованные в порядке его исполнения, в соответствии с Законом Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год;

соблюдение процентного соотношения финансирования проекта за счет средств связанных грантов и софинансирования из республиканского бюджета, а также своевременность их финансирования;

целевое использование приобретенного оборудования за счет средств связанного гранта и софинансирования из республиканского бюджета: нет ли случаев использования администраторами бюджетных программ оборудования в иных целях;

наличие счета к оплате и заявки на снятие средств софинансирования;

заявку на снятие средств софинансирования;

своевременность и полноту представления информации и отчетности о реализации проектов исполнительными агентствами по связанным грантам (администраторами бюджетных программ, поверенными (агентами), заемщиками) в соответствующие органы согласно действующему законодательству;

использование связанных грантов, предусмотренные по отдельной бюджетной программе и осуществляемые государственными организациями-получателями грантов в соответствии с соглашением о связанном гранте и законодательством Республики Казахстан;

обеспечение обоснованного, законного использования полученных связанных грантов;

обеспечение постановки на баланс оборудования и материалов, приобретенных за счет связанных грантов;

своевременность осуществления таможенного оформления при импорте товаров, закупаемых за счет грантов;

ежемесячное представление в уполномоченный орган по исполнению бюджета информацию об использовании связанных грантов;

достоверность предоставленного отчета об использовании гранта в центральный уполномоченный орган по государственному планированию;

5) использования средств государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства, в том числе соблюдения условий получения займов субъектами квазигосударственного сектора, привлекаемых под поручительство и гарантии государства.

При проведении аудита соответствия использования средств государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства, в том числе соблюдения условий получения займов субъектами квазигосударственного сектора, привлекаемых под поручительство и гарантии государства государственный аудитор проверяет:

соблюдение Правил регистрации и учета государственных и гарантированных государством займов, займов под поручительство государства, государственных гарантий и поручительств государства, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 июля 2010 года № 739 "Об утверждении Правил регистрации и учета государственных и гарантированных государством займов, займов под поручительство государства, государственных гарантий, государственных гарантий по поддержке экспорта и поручительств государства";

анализ финансовых характеристик проекта, реализуемого за счет правительственного внешнего займа, связанного гранта и софинансирования из республиканского бюджета на соответствующий финансовый год, схемы финансирования проекта (форма, заемщики, кредиторы, ограничения, условия);

средства, полученные по внешним правительственным займам, предусмотренные в республиканском бюджете и использованные в порядке его исполнения, в соответствии с Законом Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий финансовый год;

соблюдение процентного соотношения финансирования проекта за счет средств правительственных внешних займов и софинансирования из республиканского бюджета, а также своевременность их финансирования;

наличие случаев финансирования работ, не предусмотренных проектом за счет средств займа;

порядок оплаты труда консультантов проекта, наличие с ними трудовых контрактов;

целевое использование приобретенного оборудования за счет средств займа и софинансирования из республиканского бюджета: нет ли случаев использования администраторами бюджетных программ оборудования в иных целях;

наличие счета к оплате и заявки на снятие средств софинансирования;

заявку на снятие средств софинансирования;

своевременность и полноту представления информации и отчетности о реализации проектов исполнительными агентствами по займам (администраторами бюджетных программ, поверенными (агентами), заемщиками) в соответствующие органы согласно действующему законодательству;

правительственное заимствование в форме выпуска государственных эмиссионных ценных бумаг на внутреннем рынке капиталов. Необходимо проверить законность выпуска, размещения, обращения, погашения и обслуживания ценных бумаг в соответствии с Законом Республики Казахстан "О рынке ценных бумаг";

факты получения за счет средств займа имущества и услуг, не предусмотренных условиями контрактов, не отвечающих целевому назначению займа;

факты отвлечения средств займа на оказание спонсорской и финансовой помощи, на собственные нужды;

обоснованность и законность использования имущества, полученного по займу;

обоснованность использования основных фондов и другого имущества, приобретенного на средства займа;

меры, принимаемые объектами контроля по возврату отвлеченных по займу бюджетных средств;

средства займа, привлекаемого под поручительство государства, использованные только на создание объектов концессии;

соблюдение условий предоставления поручительств государства и требований, предъявляемых к лицам, претендующим на получение поручительства государства в соответствии с Бюджетным Кодексом Республики Казахстан;

соблюдение требований при исполнении поручительства государства;

6) соблюдения условий и процедур передачи объектов для целей реализации государственно-частного партнерства, финансирования исполнения государственных обязательств по проектам государственно-частного партнерства, в том числе государственных концессионных обязательств, государственных гарантий и поручительств государства, а также их использования.

При проведении аудита соответствия соблюдения условий и процедур передачи объектов для целей реализации государственно-частного партнерства, финансирования исполнения государственных обязательств по проектам государственно-частного партнерства, в том числе государственных концессионных обязательств, государственных гарантий и поручительств государства, а также их использования государственный аудитор проверяет:

реализацию государственно-частного партнерства, как и на каких условиях производилось возмещение затрат по проектам государственно-частного партнерства, соблюдены ли требования норм, предъявляемые к проектам государственно-частного партнерства;

соответствие концессионных предложений законодательству Республики Казахстан о концессиях;

наличие договоров концессии (основание, протоколы переговоров, предложений комиссии по концессиям);

7) соблюдения условий и процедур предоставления, использования государственных займов в случаях, предусмотренных международными договорами Республики Казахстан.

При проведении аудита соответствия соблюдения условий и процедур предоставления, использования государственных займов в случаях, предусмотренных международными договорами Республики Казахстан, государственный аудитор проверяет:

процедуру принятия решения о необходимости привлечения заемных средств;

определение порядка и условий привлечения, использования, погашения и обслуживания займа;

процедуру переговоров, обеспечения и гарантий исполнения обязательств, оформления и подписания соответствующих документов по займу, ратификации договора займа (при государственном внешнем заимствовании), получения, использования средств займа, включая процедуры учета, контроля и анализа исполнения обязательств сторонами;

8) соблюдения законодательства о государственных закупках на основе системы управления рисками.

При проведении аудита соответствия соблюдению законодательства о государственных закупках государственный аудитор проверяет:

устранение нарушений, выявленных предыдущим аудитом;

достоверность данных на веб-портале, вносимых организаторами и заказчиками;

наличие и своевременность утверждения годовых планов государственных закупок, правильность составления, обоснованность внесенных изменений;

анализ годовых планов государственных закупок (выделяемые суммы, распределение по номенклатуре и объемам, по месту поставки, выполнения работ, оказания услуг, соответствие и обоснованность объемов товаров, работ, услуг, предусмотренных в годовом плане государственных закупок объему, предусмотренному в бюджетной заявке);

своевременность размещения годовых планов государственных закупок на веб-портале государственных закупок и внесенных в них изменений;

соответствие сроков проведения процедур закупок со сроками, указанными в плане государственных закупок;

наличие случаев приобретения товаров, работ, услуг, не предусмотренных утвержденным годовым планом государственных закупок (уточненным годовым планом государственных закупок), за исключением приобретения товаров, работ, услуг в соответствии с подпунктами 4, 9, 31, 32 и 35 пункта 3 статьи 39 Закона Республики Казахстан "О государственных закупках" (далее – Закон о государственных закупках);

наличие случаев отказа от осуществления государственных закупок по основаниям, не предусмотренным в пункте 13 статьи 5 Закона о государственных закупках;

обоснованность применения нормы статьи 39 Закона о государственных закупках, регламентирующей выбор поставщика и заключения с ним договора о государственных закупках;

правомерность выбора способа проведения государственных закупок:

способом конкурса (открытого конкурса, конкурса с использованием двухэтапных процедур, конкурса с предварительным квалификационным отбором, конкурса с использованием рамочных соглашений, конкурса с использованием рейтингово-балльной системы);

способом из одного источника;

способом запроса ценовых предложений;

способом аукциона;

способом через товарные биржи;

способом через электронный магазин;

количество и объем государственных закупок, осуществленных указанными способами (по отдельности);

выполнение требований о направлении информации для включения в реестры в сфере государственных закупок;

выполнение требований о предъявлении исков в суд о признании потенциального поставщика недобросовестным участником государственных закупок;

соблюдение законодательства о государственных закупках при осуществлении государственной закупки способом конкурса;

соблюдение законодательства о государственных закупках при осуществлении государственной закупки способом запроса ценовых предложений;

соблюдение законодательства о государственных закупках при осуществлении государственной закупки способом аукциона;

соблюдение законодательства о государственных закупках при осуществлении государственной закупки способом из одного источника;

соблюдение законодательства о государственных закупках при осуществлении государственной закупки способом через товарные биржи;

соблюдение законодательства о государственных закупках при осуществлении государственной закупки способом через электронный магазин;

соблюдение принципов оптимального и эффективного расходования денег, используемых для государственных закупок;

применение особого порядка осуществления государственных закупок способом конкурса, в соответствии со статьей 50 Закона о государственных закупках;

соблюдение порядка применения национального режима при осуществлении государственных закупок, в соответствии со статьей 14 Закона о государственных закупках;

соблюдение порядка участия в государственных закупках отдельных категорий потенциальных поставщиков, в соответствии со статьей 51 Закона о государственных закупках;

заключение и исполнение договора о государственных закупках;

заключение дополнительного соглашения к договору о государственных закупках;

9) соблюдения законодательства о бухгалтерском учете и финансовой отчетности на основе системы управления рисками.

При проведении аудита соответствия законодательству о бухгалтерском учете и финансовой отчетности государственный аудитор проверяет:

состояние бухгалтерского учета, правильность организации бухгалтерского документооборота и первичного учета в части вопросов аудита соответствия;

достоверность данных, принятых к учету совершенных операций, мемориальных ордеров - накопительных ведомостей в разрезе совершения соответствующих операций. Сверка оборотов и остатков по аналитическому счету оборотных ведомостей с итогами оборотов по остаткам на этих субсчетах в Книге "Журнал-главная". Данный контроль осуществляется в соответствии с Правилами ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях, утвержденными приказом Министра финансов Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 393 "Об утверждении Правил ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6443) в части вопросов аудита соответствия;

полноту, достоверность, обоснованность и своевременность составления и представления бюджетной отчетности в соответствии с Правилами составления и представления бюджетной отчетности государственными учреждениями, администраторами бюджетных программ, уполномоченными органами по исполнению бюджета и аппаратами акимов городов районного значения, сел, поселков, сельских округов в части вопросов проводимого аудита соответствия;

соответствие данных годового отчета государственных учреждений данным бухгалтерских записей, подтвержденных соответствующими документами касательно цели и вопросов Программы аудита соответствия;

подтверждение данных статей баланса на конец отчетного года с результатами проведенной инвентаризации и отрегулированность обнаруженных расхождений до представления годового отчета при наличии данного вопроса в Программе аудита соответствия;

достоверность отчетов о дебиторской и кредиторской задолженностей, с указанием причин их образования, в том числе: причины образования кредиторской задолженности за приобретенные товары (работы, услуги) сверх утвержденного индивидуального плана финансирования государственного учреждения, имеются ли факты сокрытия дебиторской и кредиторской задолженности при проверке по вопросам аудита соответствия;

10) соблюдения законодательства Республики Казахстан о государственном имуществе на основе системы управления рисками.

Критерием данного направления является: достоверность, обоснованность, добросовестность.

При проведении аудита соответствия соблюдению законодательства Республики Казахстан о государственном имуществе государственный аудитор проверяет:

соблюдение натуральных норм обеспечения государственных органов служебными и дежурными автомобилями, телефонной связью, офисной мебелью и площадями для размещения аппарата государственных органов, утвержденных приказом Министра финансов Республики Казахстан от 17 марта 2015 года № 179 "Об утверждении натуральных норм обеспечения государственных органов служебными и дежурными автомобилями, телефонной связью, офисной мебелью и площадями для размещения аппарата государственных органов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10762);

соблюдение порядка списания бензина, дизтоплива и сжиженного газа в соответствии с установленными нормами на 100 км пробега по маркам автомобилей и других транспортных средств согласно путевым листам. При этом следует иметь в виду, что списание горюче-смазочных материалов на автомобили производится в весенне-летние и осенне-зимние периоды по принятым нормам, установленным заводами изготовителями транспортных средств. При проверке правильности нормы расходов горюче-смазочных материалов на 100 км пробега для государственных органов Республики Казахстан и расходов на содержание автотранспорта (далее – нормы) руководствоваться постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 августа 2009 года № 1210 "Об утверждении норм расходов горюче-смазочных материалов и расходов на содержание автотранспорта";

правильность списания автомобильных шин, в соответствии с установленными нормами пробега и обоснованность списания автомобильных шин, не прошедших сроки эксплуатации против норм пробега;

достоверность списания запасных частей согласно дефектным актам. При этом государственный аудитор сверяет соответствие списанных запасных частей и оприходование их на склад согласно утвержденными в дефектных актах на их списание запасными частями;

наличие фактов использования специальных автомобилей в качестве служебного легкового автотранспорта. Оснащение специальных автомобилей спецоборудованием. Проверить, не эксплуатируются ли служебные и специальные автомобили вышестоящими органами управления балансодержателей автомобиля;

наличие разрешения территориального комитета государственного имущества и приватизации на списание зданий, транспортных средств. Наличие случаев безвозмездной передачи зданий, транспортных средств общественным и сторонним организациям;

наличие случаев реализации транспортных средств по остаточной балансовой стоимости частным лицам, без проведения соответствующих процедур реализации (разрешения уполномоченного органа, экспертизы по определению рыночной стоимости). Наличие случаев реализации проверяемым государственным учреждением транспортных средств, находившихся на его балансе, а не территориальным органом государственного имущества и приватизации;

обоснованность и законность использования бюджетных средств, предусмотренных на аренду транспортных средств;

использование служебных телефонов: не производились ли международные и междугородние переговоры сотрудников в личных целях, оплаты за эти переговоры, имеются ли лимиты по использованию служебных телефонов (учтены ли междугородные переговоры, переговоры с выходом на мобильную связь);

предоставление в имущественный наем (аренду) объектов государственной коммунальной собственности;

соблюдение основных положений по учету, хранению и списанию материальных ценностей, организации контроля за работой материально-ответственных лиц, фактическое наличие материальных ценностей;

11) соблюдения Закона Республики Казахстан "Об аудиторской деятельности" (далее – Закон об аудиторской деятельности) на основе системы управления рисками. По данному направлению аудит соответствия проводится ведомством и его территориальными подразделениями.

При проведении аудита соответствия соблюдению Закона об аудиторской деятельности государственный аудитор проверяет соблюдение Закона об аудиторской деятельности аудиторами, аудиторскими организациями, профессиональными аудиторскими организациями и профессиональным советом по аудиторской деятельности в процессе осуществления аудиторской деятельности в Республике Казахстан;

12) соблюдения отраслевого законодательства государственным органом, в котором создана служба внутреннего аудита.

При проведении аудита соответствия деятельности объекта государственного аудита действующему законодательству государственный аудитор службы внутреннего аудита проверяет:

реализацию целей, функций и задач, предусмотренных уставом;

соответствие внутренних правовых актов объектов государственного аудита законодательству Республики Казахстан, правовым документам вышестоящего органа (органа государственного управления);

соблюдение внутренних правовых документов объектом государственного аудита;

соответствие начисления и перечисления заработной платы и прочих стимулирующих выплат действующему законодательству, в том числе внутренним правовым документам и форме 5-15а "Выписка по проведенным платежам на соответствующие счета получателей денег" Правил исполнения бюджета и его кассового обслуживания;

13) сохранность товарно-материальных запасов (далее – ТМЗ) и активов подведомственных организаций, в том числе субъектов квазигосударственного сектора.

При проведении аудита соответствия ТМЗ и иных активов подведомственных организаций, в том числе субъектов квазигосударственного сектора аудитор проверяет:

учет ТМЗ и активов (основные средства, собственные денежные средства, арендуемые основные средства) в подведомственных организациях;

порядок использования ТМЗ и активов в подведомственных организациях;

соблюдение процедур оказания платных услуг.

	Приложение 2 к процедурному стандарту внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия"
	Форма

Оценка риска средств контроля

      Объект аудита __________________________________________________
      Период аудита _________________________________________________
      Сроки проведения аудита ________________________________________
      Государственный аудитор ________________________________________
      Руководитель группы государственного аудита ______________________

№ п\п	Вопросы**	Ответ (да/нет/ нет ответа*)	Примечание	Ссылка на нормативный правовой акт
1	2	3	4	5
1.	Документы составляются в день совершения операций
2.	Защищены ли помещения склада от доступа посторонних лиц
3.	Составляются ли на дату проведения инвентаризации отчеты материально-ответственных лиц
4.	Заполняются ли все обязательные реквизиты в регистрах бухгалтерского учета
5.	Сверяются ли данные отчетов материально ответственных лиц с данными первичных документов
6.	Выявляются ли виновные лица в недостаче (излишке) материальных ценностей
7.	Проводится ли сверка данных мемориальных ордеров с книгой "Журнал-главная" (когда учет не автоматизирован)
8.	Созданы ли службы внутреннего аудита
9.	Существует ли утвержденное Положение о службе внутреннего аудита
10.	Имеются ли утвержденные план и программа проверки службы внутреннего аудита
11.	Имеются ли акты проверок, отражающие результаты проведенных проверок службой внутреннего аудита
12.	Регулируется ли проведение проверок службой внутреннего аудита
…
Итоговая оценка
"Да" -
"Нет" -
"Нет ответа" -

      Определение уровня риска средств контроля:
      низкий – 0% - 29%;
      средний – 30% - 69%;
      высокий – 70% - 100%.
      Примечание: Перечень вопросов не является исчерпывающим и дополняется
государственным аудитором исходя из особенностей деятельности объекта аудита. На
каждый тестовый вопрос проставляется соответствующий ответ. В примечании пишется
комментарий по каждому ответу (при необходимости) и прилагаются копии документов,
подтверждающих ответ.
      Оценка риска средств контроля производится путем определения процентной доли
условно отрицательных ответов из предложенного перечня вопросов. При наличии варианта
"Нет ответа" данный вопрос не включается в совокупность вопросов оценки риска.
      Положительные ответы на вопросы свидетельствуют об уменьшении оценки риска
средств контроля.
      Оценка риска системы внутреннего контроля оценивается как высокий, если
организация бухгалтерского учета и система внутреннего контроля является неэффективной.
      *Ответ "Нет ответа" выбирается в случае, если операции, связанные с данным
вопросом, не имеют места в учете объекта аудита.
      **Вопросы составляются в зависимости от специфики деятельности объекта
государственного аудита.
      Государственный аудитор: ___________ ____________________________
                        подпись (фамилия, имя, отчество (при его наличии)
      Руководитель группы государственного аудита: ______________________
      _______________________________________________________________
            подпись (фамилия, имя, отчество (при его наличии)
      "___" ___________________ 20____ года

	Приложение 3 к процедурному стандарту внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия"
	Форма

Оценка неотъемлемого риска

      Объект аудита __________________________________________________
      Период аудита __________________________________________________
      Сроки проведения аудита _________________________________________
      Государственный аудитор _________________________________________
      Руководитель группы государственного аудита _______________________

№	Вопросы**	Ответ (да/нет/ нет ответа*)	Примечание	Ссылка на нормативный правовой акт
1	2	3	4	5
1.	Осуществляется ли бухгалтерский учет с помощью компьютерной системы
2.	Выполняются ли рекомендации по устранению нарушений по результатам предыдущего аудита
3.	Отсутствует ли высокая загруженность работников
4.	Отсутствуют ли недобросовестные действия в предыдущих аудированных периодах
5.	Обнаружены ли существенные нарушения в предыдущем аудите
6.	Эффективно ли работает кадровая политика: организация периодической системы повышения квалификации
7.	Существует ли понимание руководством значения достоверности ведения бухгалтерского учета
8.	Своевременно ли ознакамливают учетных работников с изменениями в нормативных правовых актах в области ведения бухгалтерского учета
9.	Отсутствует ли наличие внешнего давления на руководство или учетных работников
10.	Требуется ли для правильного оформления сложных хозяйственных операций высокая квалификация исполнителей и поддерживается ли она
11.	Отсутствует ли появление на счетах учета расчетов по оплате труда непреднамеренных искажений
…
Итоговая оценка
"Да" -
"Нет" -
"Нет ответа" -

      Определение уровня неотъемлемого риска:
      низкий – 0% - 29%;
      средний – 30% - 69%;
      высокий – 70% - 100%.
      Примечание: Перечень вопросов не является исчерпывающим и дополняется
государственным аудитором исходя из особенностей деятельности объекта аудита. На
каждый тестовый вопрос проставляется соответствующий ответ. В примечании пишется
комментарий по каждому ответу (при необходимости) и прилагаются копии документов,
подтверждающих ответ.
      Оценка неотъемлемого риска производится путем определения процентной доли
условно отрицательных ответов из предложенного перечня вопросов. При наличии варианта
"Нет ответа" данный вопрос не включается в совокупность вопросов оценки риска.
      Положительные ответы на вопросы свидетельствуют об уменьшении оценки
неотъемлемого риска.
      Оценка неотъемлемого риска оценивается как высокий, если организация
бухгалтерского учета и система внутреннего контроля является неэффективной.
      *Ответ "Нет ответа" выбирается в случае, если операции, связанные с данным
вопросом, не имеют места в учете объекта аудита.
      **Вопросы составляются в зависимости от специфики деятельности объекта
государственного аудита.
      Государственный аудитор: ___________ _____________________________
                        подпись (фамилия, имя, отчество (при его наличии)
      Руководитель группы государственного аудита: ______________________
      _______________________________________________________________
            подпись (фамилия, имя, отчество (при его наличии)
      "____" _______________ 20 ___ года

	Приложение 4 к процедурному стандарту внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия"
	Форма

Аудиторская выборка

      Объект аудита ________________________________________________
      Период аудита ________________________________________________
      Сроки проведения аудита _______________________________________
      Уровень существенности _______________________________________
      Применяемый метод выборки (случайный или систематический отбор) ____________
      Государственный аудитор ______________________________________
      Руководитель группы государственного аудита ____________________

Показатели	Суммарное (количественное) выражение показателей
1	2
Тестируемая совокупность
Количество документов в тестируемой остаточной совокупности
Суммарное выражение тестируемой остаточной совокупности
Уровень специфических элементов, подлежащих отдельной проверке 1. Элементы наибольшей стоимости
Уровень специфических элементов, подлежащих отдельной проверке 2. Элементы рисков
Объем выборки (количество элементов, попавших в выборку), рассчитанный по формуле*
Суммарное выражение объема выборки

      Примечание.
      *ОВ = ЭНС+ЭР, где ОВ – объем выборки, ЭНС – элементы наибольшей стоимости,
ЭР – элементы риска;
      К рабочему документу прилагаются все документы и расчеты, произведенные при
определении объема выборки.
      Государственный аудитор: ___________ ________________________
                  подпись (фамилия, имя, отчество (при его наличии)
      Руководитель группы государственного аудита: __________________
      ___________________________________________________________
            подпись (фамилия, имя, отчество (при его наличии)
      "____" ______________ 20____года

"Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау рәсімдік стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2022 жылғы 1 ақпандағы № 113 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 2 ақпанда № 26715 болып тіркелді.

"Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау рәсімдік стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп, аудит және бағалау әдіснамасы департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының қаржы вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржы министрі	Е. Жамаубаев
"КЕЛІСІЛДІ" Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитеті

Қазақстан Республикасы
Қаржы министрінің
2022 жылғы 1 ақпандағы
№ 113 Бұйрығымен
бекітілген

"Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау рәсімдік стандарты

1 тарау. Жалпы ережелер

1. Осы "Сәйкестік аудиті" "Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау рәсімдік стандарты (бұдан әрі – Стандарт) ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары (бұдан әрі – ішкі мемлекеттік аудит органдары) жүзеге асыратын сәйкестік аудитін жүргізудің мақсатын, міндеттерін, негізгі кезеңдерін, рәсімдерін, әдістерін, сондай-ақ оларға қойылатын бірыңғай талаптарды айқындайды.

Стандарт "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 8-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Осы Стандарттың күші ішкі мемлекеттік аудит органдарының мемлекеттік аудиторларына, мемлекеттік аудитордың ассистенттеріне, сондай-ақ тартылатын сарапшыларға, мемлекеттік органдардың және (немесе) оның аумақтық және ведомстволық бөлімшелерінің, аудиторлық ұйымдардың мамандарына қолданылады.

3. Осы Стандартта мынадай ұғымдар пайдаланылады:

базалық өлшемшарттар - сәйкестік аудитін жүргізу кезінде оның бағыттары мен мемлекеттік аудит объектісінің қызметіне қарамастан пайдаланылатын көрсеткіштер;

өлшемшарттар - негізделген және қол жеткізуге болатын эталондық нормалар, олардың негізінде мемлекеттік аудит объектісінің Қазақстан Республикасы заңнамасының, сондай-ақ оларды іске асыру үшін қабылданған квазимемлекеттік сектор субъектілері актілерінің нормаларын сақтауы тексерілетін көрсеткіштер.

2-тарау. Сәйкестік аудитінің мақсаты, міндеттері және негізгі кезеңдері

4. Сәйкестік аудитінің мақсаты мемлекеттік аудит объектісінің қызмет саласын реттейтін Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларын, сондай-ақ оларды іске асыру үшін қабылданған квазимемлекеттік сектор субъектілерінің актілерін мемлекеттік аудит объектісінің сақтауы туралы негізделген пікір білдіру болып табылады.

5. Стандарттың міндеттері:

1) қорытындылар мен нәтижелерді жоспарлауға, жүргізуге дайындауға, қалыптастыруға, сондай-ақ сәйкестік аудиті қорытындыларының іске асырылуын бақылауға қойылатын талаптарды белгілеу болып табылады;

2) сәйкестік аудитін жүргізу рәсімдері мен әдістерін айқындау;

3) сәйкестік аудитінің өлшемшарттарын айқындау, аудиторлық есептерге енгізілетін тұжырымдар мен нәтижелерді қалыптастыру мәселелеріндегі ерекшеліктерді ашу болып табылады.

6. Сәйкестік аудитінің міндеттері:

1) тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес зерделеу қорытындылары бойынша, сондай-ақ Заңның 18-бабына сәйкес жоспардан тыс аудитті жоспарлау кезінде қалыптастырылған өзекті мәселені және сәйкестік аудитінің өлшемшарттарын айқындау;

2) сәйкестік өлшемшарттарына қол жеткізуге, олардың қабылданбау себептерін анықтауға қатысты объективті, дұрыс және жеткілікті аудиторлық дәлелдемелерді (бар болса) жинау;

3) тәуелсіз, объективті және құзыретті аудиторлық есепті және қорытындыны, анықталған кемшіліктер мен бұзушылықтарды жою және болашақта оларға жол бермеу жөніндегі ұсынымдарды әзірлей отырып, ішкі аудит нәтижелері туралы есепті қалыптастыру;

4) Заңның 25-бабына сәйкес мониторинг жүргізу арқылы сәйкестік аудитінің қорытындыларын іске асыру болып табылады.

7. Сәйкестік аудитін Заңның 14-бабының 2) тармақшасына және 15-бабының 5) және 6) тармақшаларына сәйкес бағыттар бойынша ұсынылған өкілеттіктерге сүйене отырып, ішкі мемлекеттік аудит органдары жүзеге асырады.

8. Сәйкестік аудиті келесі кезеңдерден тұрады:

1) "Ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 19 наурыздағы № 392 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16689 болып тіркелген) Ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларына (бұдан әрі – Қағидалар) сәйкес мемлекеттік аудит объектілерін алдын ала зерделеуді, Ішкі мемлекеттік аудит жүргізу жоспарын (бұдан әрі – Жоспар) және Ішкі мемлекеттік аудит жүргізу бағдарламасын (бұдан әрі – Аудит бағдарламасы), Аудиторлық іс-шараны жүргізуге арналған аудиторлық тапсырманы (бұдан әрі - Аудиторлық тапсырма) және Аудиторлық іс-шараны (тексеру) (Тексеруді тағайындау туралы актіні) жүргізуге арналған тапсырманы (бұдан әрі - Тапсырма) жасауды қамтитын жекелеген ішкі мемлекеттік аудитті жоспарлау, сондай-ақ ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органның (бұдан әрі – ведомство) Тапсырмасын уақтылы тіркеу және оның аумақтық бөлімшелерінің құқықтық статистика және арнайы есепке алу органдарында ішкі мемлекеттік сәйкестік аудит жүргізу;

2) аудиторлық іс-шараны жүргізудің ұйымдастырушылық негіздерін, аудиторлық есепті (бұдан әрі – аудиторлық есеп), аудиторлық қорытындыны, нұсқаманы, бұзушылықтарды жою және ұсынымдарды қарау туралы шешімді (өкімді) (бұдан әрі - шешім (өкім) жасауды және ресімдеуді қамтитын ішкі мемлекеттік аудит жүргізу;

3) аудиторлық қорытындыда, аудиторлық есепте және нұсқамада, шешімде (өкімде) қамтылған ұсынымдардың орындалуына мониторингті жүзеге асыру.

3-тарау. Жекелеген ішкі мемлекеттік аудитті жоспарлау тәртібі

1-параграф. Мемлекеттік аудит объектілерін алдын ала зерделеу, аудит Жоспарын, Бағдарламасын, Аудиторлық тапсырма мен Тапсырманы жасау тәртібі

9. Сәйкестік аудитін жүргізу, мемлекеттік аудит объектісінің қызметін алдын ала зерделеу үшін топты қалыптастыру тәртібі аудиттің мәні мен мәселелерін айқындау, аудитпен қамтылуға жататын қаражат пен активтердің көлемін және аудит жүргізу мерзімдерін нақтылау мақсатында жүзеге асырылады.

10. Алдын ала зерделеу процесінде мемлекеттік аудит объектісінің қызметі туралы ақпаратты жинау, талдау және бағалау жүргізіледі.

11. Мемлекеттік аудитор:

ақпарат алу тәсілдері анықталады;

Ережеде көзделген үлгі мәселелер тізбесі негізінде ақпарат көздеріне талдау жүргізіледі.

12. Алдын ала зерделеу нәтижелері бойынша Қағидаларда белгіленген нысандарға сәйкес аудит жоспары, бағдарламасы, аудиторлық тапсырма және тапсырма жасалады.

2-параграф. Аудитті жоспарлау кезінде мәнділікті айқындау тәртібі

13. Сәйкестік аудитін жоспарлау және жүргізу кезеңінде мемлекеттік аудитор абсолютті немесе салыстырмалы мән бойынша рұқсат етілген маңыздылық деңгейін бағалайды.

Заңның 4-бабының 5) тармақшасына сәйкес мәнділік мемлекеттік аудит объектісі қаржы және шаруашылық операцияларын жасаған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасы нормаларының, оларды іске асыру үшін қабылданған квазимемлекеттік сектор субъектілері актілерінің талаптарынан ауытқу, сондай-ақ қабылданатын шешімдерге әсер ететін қателер ретінде айқындалады, рұқсат етілетін ең жоғары мөлшері мемлекеттік аудит объектісі қызметінің ерекшелігіне және көрсеткіштер санатына қарай Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес айқындалады.

Сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мәнділік деңгейі, бюджетке өтеуге, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету, тауарларды жеткізу жолымен қалпына келтіруге және (немесе) анықталған бұзушылықтар сомасын есепке алу бойынша көрсетуге әкеп соғатын қаржылық бұзушылықтарды, сондай-ақ мемлекеттік сатып алу қорытындыларына әсер еткен бұзушылықтарды және бюджет қаражатын жұмсауға байланысты емес бұзушылықтарды қоспағанда, қамтылған аудит қаражатының 2 (екі) % - ы мөлшерінде айқындалады.

14. Мәнділікті анықтау кезінде анықталған сәйкестік немесе сәйкессіздік жағдайлары аудит жүргізу кезінде шешім қабылдауға әсер етеді деп болжауға негіз бар-жоғын ескеру қажет.

Мемлекеттік аудитордың мәнділік деңгейін анықтауы кәсіби пайымдау мәселесі болып табылады.

3-параграф. Сәйкестік аудитінің өлшемшарттарын айқындау тәртібі

15. Сәйкестік аудитінің өлшемшарттарын анықтау мемлекеттік аудит объектілерін алдын ала зерделеу сатысында жүзеге асырылады. Дұрыс анықталған өлшемшарттар мемлекеттік аудиттің барлық сатыларында қолданылады және аудиторлық қорытындының, аудиторлық есептің сапасын қамтамасыз етеді.

16. Сәйкестік аудитінің негізгі базалық өлшемшарттары:

1) негізділік - мемлекеттік аудит объектісі қызметінің мемлекеттік аудит объектісінің қызмет саласын реттейтін Қазақстан Республикасы заңнамасының, сондай-ақ квазимемлекеттік сектор субъектілері актілерінің оларды іске асыру үшін қабылданған нормаларына сәйкестігі;

2) дұрыстық - іс жүзіндегі жай-күйіне (әрекетіне/әрекетсіздігіне) сәйкес мемлекеттік аудит объектісінің есептік құжаттамасындағы операцияларды, ақпаратты көрсетудің дұрыстығы;

3) адалдық – мемлекеттік аудит объектісінің әдеп нормалары мен қаржылық басқарудың қағидаттарын сақтауы болып табылады.

17. Мемлекеттік аудит объектісі қызметінің ерекшелігіне қарай айқындалатын өлшемшарттар мынадай сипаттамаларға ие болады:

толықтық (көрсеткіштер аудит мақсатына қол жеткізу үшін жеткілікті болып табылады);

объективтілік (көрсеткіштер біржақты емес және толық және сенімді ақпаратқа негізделген);

түсініктілік (көрсеткіштер нақты тұжырымдалған және дұрыс түсінбеу тәуекелін болдырмайды);

салыстырмалылық (өзге мемлекеттік аудит органдарының осыған ұқсас аудиторлық тексерулері кезінде қолданылған көрсеткіштерге қайшы келмейтін көрсеткіштер);

қолайлылық (көрсеткіштер заңнама талаптарымен немесе сарапшылардың пікірімен келісілген);

қолжетімділік (орындалған аудиторлық қызметтің сипатын, сондай-ақ аудиторлық қорытынды, аудиторлық есеп үшін негіздерді түсіну мүмкіндігіне ие болу үшін адресаттарға қолжетімді көрсеткіштер).

18. Сәйкестік аудитінің өлшемшарттарын анықтау көздері:

1) мемлекеттік аудит объектісінің қызметін реттейтін барлық құқықтық актілер;

2) кәсіби, техникалық және салалық стандарттар;

3) халықаралық кәсіби ұйымдар бекіткен халықаралық стандарттар;

4) уәкілетті органдардың және (немесе) мемлекеттік аудит объектісінің нормативтік және әдіснамалық құжаттары;

5) мемлекеттік аудит объектілерінің, уәкілетті органдардың және квазимемлекеттік және жекеше секторлар ұйымдарының есептік және статистикалық деректері;

6) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының аудиторлық есептері;

7) сарапшылардың қорытындылары;

8) интернет-ресурстарда орналастырылатындарды қоса алғанда, бұқаралық ақпарат құралдарының материалдары;

9) мемлекеттік органдар, қоғамдық ұйымдар, жеке тұлғалар ұсынатын материалдар ("мүдделер қақтығысы" талаптарын сақтай отырып) болып табылады.

19. Сәйкестік аудитінің өлшемшарттарын анықтау барысында мемлекеттік аудиторлар аудиттің әрбір мәселесі бойынша ықтимал бұзушылық тәуекелінің қаншалықты маңызды екенін қарастырады. Мәнділік мәселесі сандық (өлшем) және сапалық (сипаты мен ерекшеліктері) факторларды қамтиды.

20. Мемлекеттік аудитор аудит нысанасын толық көлемде дұрыс көрсету үшін қолдануға жоспарланған өлшемдерді пайдаланады. Аудит жоспары мен бағдарламасына сәйкес аудит көлемі шектелген және заңнаманың кейбір салаларын ғана қамтыған кезде мемлекеттік аудит саласындағы мұндай шектеулер мемлекеттік аудитордың есебінде анық көрсетіледі.

21. Мемлекеттік аудитор сәйкестік аудитінің мақсатына сәйкес критерийлерді нақтылау үшін аудит объектісі немесе өзге де мемлекеттік органдар берген материалдарды пайдаланады.

22. Мемлекеттік аудит объектісі қызметінің саласын реттейтін заңнамада құқықтық олқылықтар анықталған кезде мемлекеттік аудитор аудиторлық есепте анықталған құқықтық олқылықтар туралы пікірді көрсетеді.

23. Түрлі нормативтік құқықтық актілердің құқық нормаларының қайшылықтары анықталған жағдайда мемлекеттік аудитор "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабының ережесін басшылыққа алуы керек.

Шешілмейтін қайшылықтар анықталған кезде мемлекеттік аудитор оларды қолданудың ықтимал салдарларын анықтап, аудиторлық есепте қайшылықтар фактілерін көрсетуі қажет.

24. Мемлекеттік аудитор осы Стандарттарға 1-қосымшаға сәйкес бағыттар бойынша сәйкестік аудитін жүзеге асырады.

4-параграф. Мемлекеттік аудит объектісінің ішкі бақылау жүйесін бағалау тәртібі

25. Мемлекеттік аудит объектісінің ішкі бақылау компоненттерін бағалау мемлекеттік аудиторға ішкі бақылаудың сенімділік дәрежесін айқындауға мүмкіндік береді, бұл мемлекеттік аудитор жоспарлаған аудиторлық рәсімдердің сипаты мен көлеміне әсер етеді.

26. Мемлекеттік аудитор ішкі бақылау жүйесінде өзгерістердің болғанын-болмағанын зерделейді және мемлекеттік аудит объектісінің қызметінде немесе ортасында болуы мүмкін өзгерістерді ескере отырып, ішкі бақылау жүйесінің дұрыстығын тексереді.

27. Мемлекеттік аудитор мемлекеттік аудит объектісінің ішкі бақылау жүйесі туралы ұсынымды алған кезде маңызды болып табылатын мынадай элементтерге назар аударады:

1) кәсіби құзыреттілік қағидаттарын ұстану-мемлекеттік аудит объектісі басшылығының белгілі бір лауазымдар үшін кәсіби құзыреттіліктің қажетті деңгейін, сондай-ақ бұл деңгей талап етілетін дағдылар мен білімге қалай ауысатынын айқындау;

2) ұйымдық құрылым - оның шеңберінде мемлекеттік аудит объектісінің мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған қызметі жоспарланатын, орындалатын, бақыланатын және тексерілетін негіз;

3) мемлекеттік аудит объектісінің қызметіне және есептілік пен өкілеттіктер иерархиясы қатынастарын орнатуға байланысты өкілеттіктер мен жауапкершілікті беру;

4) мемлекеттік аудитор мемлекеттік аудит объектісінің тәуекелдерін басқару жүйесін де зерделейді, атап айтқанда, қасақана жосықсыз іс-қимылдар тәуекелін төмендетуге қабілетті қанағаттанарлық бақылау ортасының болуына назар аударады.

5-параграф. Тәуекелдерді бағалау тәртібі

28. Тәуекелдерді бағалау сенімділікті негізделген растауға бағытталған мемлекеттік аудиттің маңызды бөлігі болып табылады. Мемлекеттік аудитор елеулі бұзушылықтардың аудиторлық тәуекелдерін сәйкестендіру және бағалау үшін негіздерді қамтамасыз ету мақсатында тәуекелдерді бағалау жөніндегі рәсімдерді орындайды.

29. Аудит жоспарында және бағдарламасында белгіленген шектеулердің салдарынан сәйкестік аудиті талаптарға сәйкессіздіктің барлық фактілерін мемлекеттік аудиторлар мен мемлекеттік аудитордың ассистенттері анықтайтынына кепілдік немесе абсолютті сенімділік бермейді.

30. Тәуекелдердің туындауына әкеп соғатын тәуекелдер мен факторлардың тізбесі аудиттің мәніне және оны жүргізу мән-жайларына байланысты өзгереді.

31. Мемлекеттік аудитор аудит тәуекелінің үш элементін: олардың аудит тақырыбына және нақты жағдайдың ерекшеліктеріне байланысты ажырамас тәуекелін, бақылау құралдарының тәуекелін және анықталмау тәуекелін қарастырады.

32. Тәуекелдерді бағалау кезінде тәуекел оқиғаларының туындау ықтималдығы, сондай-ақ жоғарыда көрсетілген оқиғалар басталған кезде туындайтын салдарлар назарға алынады.

33. Ажырамас тәуекел - шот сальдосының немесе операциялар сыныпының, құжаттардың (шарт, жүкқұжаттар, дебиторлар, кредиторлар тізбесі және басқалар) жеке-жеке немесе қажетті ішкі бақылау құралдарының болмауына байланысты басқа шоттар сальдосының немесе операциялар сыныптарының бұзылуымен жиынтығында елеулі болуы мүмкін бұзушылықтарға ұшырауы.

Бақылау құралдарының тәуекелі - бұзушылықтың алдын алу немесе оның уақтылы анықталмау, сондай-ақ ішкі бақылау жүйесі уақтылы жоймау тәуекелі.

Анықталмау тәуекелі - аудиторлық рәсімнің жеке де, сол сияқты басқа да бұзушылықтармен бірге де елеулі бұзушылықтарды анықтамау тәуекелі.

Жұмыс нәтижелері осы Стандартқа 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша "Бақылау құралдарының тәуекелін бағалау", осы Стандартқа 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша "Ажырамас тәуекелді бағалау" деген жұмыс құжаттарымен ресімделеді.

6-параграф. Аудиторлық іріктеп тексеру жүргізу тәртібі

34. Аудиторлық іріктеп тексеру – бұл аудитке қатысты деректер көлемінің 100 (жүз) %-дан азына аудит рәсімдерін қолдану.

Мемлекеттік аудитор кәсіби пайымдауды басшылыққа ала отырып, мемлекеттік аудит объектісі қызметінің өзгешеліктері мен ерекшелігін ескере отырып, толық және жеткілікті аудиторлық дәлелдемелерді қалыптастыру үшін қажетті іріктеп тексеру жасайды.

Аудиторлық іріктеп тексеру рәсімін әзірлеу кезінде мемлекеттік аудитор аудит рәсімінің мақсатын және іріктеп тексеру жүргізілетін деректердің сипаттамаларын қарайды.

Аудиттегі іріктеп тексеру объектіні, тақырыпты, саланы іріктеу үшін де, аудитке жататын барлық операциялар мен құжаттардан бір үлгіні іріктеу үшін де қолданылады.

35. Аудиторлық дәлелдемелерді жинау үшін мемлекеттік аудитор аудиторлық рәсімдерді жоспарлау кезеңінде іріктеп тексеру элементтерін іріктеу әдістерін айқындайды.

Бас жиынтық – бұл элементтердің толық құрамы.

Қалдық жиынтық – іріктеп тексеру жүргізілетін элементтердің құрамы.

Іріктеп тексеру элементі – бұл қалдық жиынтықты құрайтын жеке элементтер. Мұндай элементтер құжаттардың, операциялардың, сомалардың, баптардың көлемі, құны жоғары заттардың саны болып табылады.

36. Жиынтықты құрайтын жеке элементтер іріктеп тексеру бірліктері болып таблады. Олар физикалық элементтерге немесе ақша бірліктеріне бөлінеді.

Осыған байланысты мыналарға ажыратады:

монетарлық емес іріктеп тексерулер – заттай (құндық емес) бірліктер тізбесінен іріктеуге негізделген іріктеп тексерулер: жазбалар тізілімі, негізгі құралдар тізбесі, номенклатуралық нөмірлер тізілімі, материалдық құндылықтар тізілімі, қызметкерлер тізімі сияқты;

монетарлық іріктеп тексерулер – құн тізбесіне негізделген іріктеп тексерулер.

37. Аудиторлық рәсімдерді әзірлеу кезінде мемлекеттік аудитор мынадай рәсімдердің бірін жүргізуі қажет:

қалдық жиынтықтың барлық элементтерін іріктеу (жаппай тексеру);

аудит объектісінің қызметін кәсіби пайымдау және түсіну негізінде ерекше элементтерді іріктеу;

қалдық жиынтықтың элементтерінен аудиторлық іріктеп тексеру жүргізу.

38. Үздіксіз тексеру мынадай кезде жүргізіледі:

қалдық жиынтық құны жоғары элементтердің аз санынан тұрады. Осы әдіс айтарлықтай тәуекел болған кезде және басқа құралдармен аудиторлық дәлелдемелерді алу мүмкін болмаған кезде қолданылады;

ақпараттық жүйені қолдану аудиторлық рәсімдердің қайталама әдістерін (қайта есептеу немесе қайта орындау) орындауға мүмкіндік береді;

бұзушылықтың айтарлықтай тәуекелі бар және қаражат жеткілікті аудиторлық дәлелдемелерді қамтамасыз етпейді.

39. Ерекше элементтерді іріктеу мынадай кезде жүргізіледі:

қалдық жиынтық құны жоғары элементтерден тұрады және тәуекелге ұшырайды не бұрын қателіктермен немесе ерекше операциямен байланысты болған элементтер;

аудит объектісі қызметінің ерекшеліктері, операциялар мен ішкі бақылау сипаты бойынша ақпарат алу үшін элементтерге тексеру жүргізіледі.

40. Іріктеп тексеруді іріктеу әдістері:

статистикалық немесе статистикалық емес;

кездейсоқ сандар кестесін қолдана отырып;

жүйелі немесе жүйесіз болып табылады.

Мемлекеттік аудитор кәсіби пайымдау мен нақты мән-жайды түсінудің негізінде іріктеудің осы әдістерінің бірін қолдану туралы шешімді дербес қабылдайды.

41. Іріктеу әдісі мен іріктеп тексеру көлемін анықтауға стратификация тәсілі айтарлықтай әсер етеді – қалдық жиынтықты мынадай жеке топтарға бөлу:

әкімшінің бюджеттік өтінімі – қалдық жиынтық бюджеттік бағдарламалар және кіші бағдарламалар бойынша топтарға бөлінеді;

жобалау-сметалық құжаттама бойынша жұмыстар (ЖСҚ) – қалдық жиынтығы жергілікті сметалар мен жұмыс түрлері бойынша топтарға бөлінеді;

мемлекеттік сатып алу жоспары – сатып алудың қалдық жиынтығын енгізілген өзгерістер саны бойынша бөлу немесе мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру тәсілдеріне не сатып алу нысанасы (тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) бойынша бөлу.

42. Мемлекеттік аудитор монетарлық іріктеп тексеруді мынадай формула бойынша айқындалатын қалдық жиынтыққа жүргізеді:

ҚЖ= БЖ-ЕТЭ-ШЭ, мұнда:

ҚЖ – қалдық жиынтық, БЖ - бас жиынтық, ЕТЭ – ең аз тәуекел элементтері, ШЭ – шектеу элементтері.

43. Мемлекеттік аудитор іріктеп тексеруге іріктелуге тең ықтималмен қалдық жиынтықтың элементтерін іріктеудің репрезентативтік әдісін қолданады.

Іріктеп тексерудің бұл әдісі үшін:

кездейсоқ іріктеу;

жүйелі іріктеу қолданылады.

Кездейсоқ және жүйелі іріктеу статистикалық іріктеп тексеру әдісі болып табылады.

44. Іріктеп тексеру элементін кездейсоқ іріктеу кезінде Excel – кездейсоқ сандар генераторы бағдарламасы функциясының көмегімен алынған кездейсоқ сандар кестесі қолданылады. Баған мен жолдың қиылысында іздеген кездейсоқ сан тұратын болады.

Кестенің әрбір кездейсоқ іріктелген нөміріне қалдық жиынтықтың нақты элементі сәйкес келеді.

Кестені әрбір жаңадан жасаған кезде кездейсоқ сандардың мәні өзгеретін болады.

Тексеруге жататын құжаттардың нөмірлерін есептеу мынадай жолдармен жүргізіледі:

кездейсоқ сандар кестесінен санды айқындау;

құжаттың нөмірін айқындау.

Құжат нөмірі (ҚН) мынадай формула бойынша айқындалады: ҚН = (ТМ - БМ) х (КС + БМ), мұнда: ТМ – түпкілікті мән қалдық жиынтықтың соңғы құжатының реттік нөмірін білдіреді; БМ – бастапқы мән қалдық жиынтықтың бірінші құжатының реттік нөмірін білдіреді, бұл 1-ге тең; КС – кездейсоқ сан.

45. Жүйелі іріктеу кездейсоқ іріктелген саннан бастап элементтерді тұрақты интервал арқылы іріктеуді көздейді. Интервал элементтердің белгілі бір санына немесе олардың құндық бағасына құрылады.

Жүйелі іріктеу кезінде тексеруге жататын құжаттардың нөмірлерін есептеу мынадай екі кезеңнен тұрады:

интервал мәнін айқындау;

іріктеп тексерудің бастапқы нүктесін айқындау.

Интервалдың мәні мынадай формула бойынша есептеледі:

ИМ = (ТМ – БМ) / ІК, мұнда: ИМ – интервал мәні; КЗ – түпкілікті мәні, яғни қалдық жиынтықтың соңғы құжатының реттік нөмірі; БМ – бастапқы мәні, яғни 1 (қалдық жиынтықтың бірінші құжатының реттік нөмірі); ІК – іріктеу көлемі (элементтер саны).

Бастапқы нүкте мынадай формула бойынша айқындалады:

БН = ИМ х КС + БМ, мұнда: БН – бастапқы нүкте; ИМ – интервал мәні; КС – кездейсоқ сан; БМ – бастапқы мәні.

Іріктеп тексерудің нәтижелері осы Стандартқа 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша "Аудиторлық іріктеп тексеру" жұмыс құжатымен ресімделеді. Жұмыс құжаты әрбір іріктеп тексеру элементіне толтырылады.

4-тарау. Мемлекеттік аудит жүргізу тәртібі және дәлелдемелер жинау әдістері

46. Мемлекеттік аудитордың мемлекеттік аудит объектісіне қатысты пайымдаулары мен қорытындыларын негіздеу мақсатында негізделген аудиторлық дәлелдемелерді алу қажет.

47. Аудиторлық дәлелдемелерді алу үшін мынадай әдістер қолданылады: қадағалау және қарап тексеру, түгендеу, бақылау өлшемі (қарап тексеру), инспекциялау, сұрау салу, қайта орындау, растау және талдау жұмысы.

48. Мемлекеттік аудитор аудиторлық дәлелдемелерді жинау процесін Қағидаларға сәйкес мемлекеттік аудит материалдары түрінде (электрондық жүйеде және/немесе қағаз жеткізгіште) құжаттайды.

49. Аудит барысында жиналған аудиторлық дәлелдемелер мынадай өлшемшарттарға жауап береді:

1) жеткіліктілік (анықталған бұзушылықтарға қатысты аудитордың тұжырымдарын растау үшін жеткілікті қажетті құжаттардың саны);

2) тиісті сипаты (дәлелдемелердің өзектілігі, дұрыстығы және сенімділігі).

50. Аудит мәселелері бойынша бұзушылықтар болмаған кезде мемлекеттік аудиторға аудиторлық дәлелдемелерді жинау талап етілмейді.

5-тарау. Мемлекеттік аудит нәтижелерін ресімдеу тәртібі

51. Мемлекеттік аудит объектілерінің әрқайсысы бойынша мемлекеттік аудит нәтижелері Қағидаларда айқындалған нысан бойынша аудиторлық есеппен ресімделеді.

52. Аудиторлық есепті жасау кезінде мынадай талаптарды сақтау қажет:

1) Мемлекеттік аудит бағдарламасында және аудиторлық тапсырмаларда көрсетілген барлық мәселелердің көрсетілуінің толықтығы, оларда жазылған мәліметтердің дұрыстығы, объективтілігі болып табылады;

2) анықталған бұзушылықтар мен кемшіліктердің мазмұнын тұжырымдаудың анықтығы, анықталған бұзушылықтар аудиторлық есептегі жазбалардың дұрыстығын растайтын құжаттар түпнұсқаларының деректемелеріне, сондай-ақ ережелері бұзылған нормативтік құқықтық актілердің баптарына, тармақтары мен тармақшаларына қажетті сілтемелер көрсетіле отырып, объективті және дәл сипатталады;

3) баяндалатын материалдың логикалық және хронологиялық реттілігі;

4) нақты деректерді оларға толық сілтемелер болған кезде тексерілген материалдар (тиісті құжаттар) негізінде ғана баяндау;

5) анықталған бұзушылықтар мәнділік, аудиторлық тәуекел ескеріле отырып және іріктеп тексеруге сілтеме жасала отырып көрсетіледі.

53. Аудиторлық қорытындыны, аудиторлық есепті және нұсқаманы, шешімді (өкімді) жасау, ресімдеу тәртібі Қағидаларда айқындалған.

6-тарау. Аудиторлық қорытындыда, нұсқамада, шешімде (өкімде) қамтылған ұсынымдардың орындалу мониторингі

54. Мемлекеттік аудитор жүргізілген аудиттің нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған кезде мемлекеттік аудит объектісіне аудиторлық қорытындыны, нұсқаманы, шешімді (өкімді) жібереді, сондай-ақ Заңға сәйкес жоғарыда көрсетілген құжаттардың орындалуына мониторинг жүргізеді.

55. Мемлекеттік аудит объектісі тарапынан әкімшілік іс-әрекет туындаған кезде мемлекеттік аудитор Заңға сәйкес ден қою шараларын қолданады.

56. Аудиторлық іс-шаралар негізінде сот тәртібімен қарау және (немесе) қылмыстық іс жүргізу немесе өзге аудит объектісіне байланысты емес негіздер бойынша жүзеге асырылатын жағдайларды қоспағанда, ведомство мен оның аумақтық бөлімшелері нұсқамаларының және ішкі аудит қызметтері шешімдерінің (өкімдерінің) тармақтарын орындау мерзімін мемлекеттік аудит объектісінің дәлелденген негіздемелері болған кезде екі реттен асырмай ұзартуға жол беріледі.

"Сәйкестік аудиті" ішкі
мемлекеттік аудитінің және
қаржылық бақылаудың рәсімдік
стандартына
1-қосымша

Сәйкестік аудит бағыттары бойынша сәйкестік аудитін жүргізуге қойылатын талаптар

Ескерту. Талаптарға өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 27.03.2024 № 166 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Мемлекеттік аудитор мынадай бағыттар бойынша сәйкестік аудитін жүзеге асырады:

1) техникалық-экономикалық негіздемені (бұдан әрі – ТЭН), қаржылық-экономикалық негіздемені (бұдан әрі – ҚЭН) және бюджеттік инвестициялардың сметалық құнын түзетуге байланысты шығыстар.

ТЭН-ді және ҚЭН-ді түзетуге байланысты шығыстардың сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор мыналарды тексереді:

мемлекеттік инвестициялық жобаларды (мемлекеттік, салалық бағдарламалар және инвестициялық ұсынысқа экономикалық қорытынды негізінде аумақтарды дамыту бағдарламалары) жоспарлау үшін негіздеменің, жобаны іске асыру көздері мен тәсілін айқындау өлшемшарттарының болуы;

салалық қорытындының болуы;

бюджеттік инвестициялық жобаны одан әрі іске асырудың орындылығы туралы мемлекеттік инвестициялық жобаның инвестициялық ұсынысына оң экономикалық қорытындының болуы;

ТЭН әзірлеуді талап етпейтін жобаларды қоспағанда, белгіленген тәртіппен бекітілген бюджеттік инвестициялық жобаның ТЭН-інің болуы;

тиісті бюджет комиссиясының оң қорытындысының болуы;

концессиялық ұсыныстардың "Концессиялар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкестігі;

концессия шарттарының болуы (негіздеме: келіссөздер хаттамалары, концессиялар жөніндегі комиссияның ұсыныстары);

республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілері мониторингінің қорытындылары бойынша жылдық есеп негізінде бюджеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын бағалау;

мемлекеттік аудит объектісі қызметінің ерекшелігіне байланысты жүргізілетін аудит шеңберіндегі өзге де мәселелер;

2) республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражатын пайдалану.

Республикалық және жергілікті бюджеттер қаражатының пайдаланылуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор мыналарды тексереді:

тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес республикалық бюджетте көзделген және оны атқару тәртібімен пайдаланылған сыртқы үкіметтік қарыздар, байланысты гранттар бойынша алынған қаражат;

"Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2014 жылғы 4 желтоқсандағы № 540 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9934 болып тіркелген) бекітілген Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінде (бұдан әрі - Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесі), "Бюджеттік бағдарламалар әкімшілері мен бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдардың шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2016 жылғы 6 желтоқсандағы № 640 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14624 болып тіркелген) бекітілген Бюджеттік бағдарламалар әкiмшiлерi мен бюджеттi атқару жөнiндегi жергілікті уәкiлеттi органдардың шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасау қағидаларында, "Қаржылық есептілік нысандарын және оларды жасау мен ұсыну қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 1 тамыздағы № 468 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15594 болып тіркелген) бекітілген Қаржылық есептілік нысандарын және оларды жасау мен ұсыну қағидаларында, "Мемлекеттiк мекемелердiң, бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерiнiң, бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының бюджеттiк есептiлiкті жасау және ұсыну қағидаларын бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2016 жылғы 2 желтоқсандағы № 630 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14613 болып тіркелген) Мемлекеттiк мекемелердiң, бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерiнiң, бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының бюджеттiк есептiлiктi жасау және ұсыну қағидаларында (бұдан әрі – Мемлекеттiк мекемелердiң, бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерiнiң, бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының бюджеттiк есептiлiктi жасау және ұсыну қағидалары) белгіленген талаптарды сақтау;

бюджеттік бағдарламаны қаржыландыру жоспарларын қалыптастыру және уақтылы бекіту;

консультанттардың еңбекақы төлеу қорының қарыз туралы келісімде және/немесе тиісті нормативтік құқықтық актілерде көзделген лимиттен асып кетуі, олардың жұмысын талдау;

келісімшарттарда көзделген жабдықтарды, тауар-материалдық құндылықтарды және қызметтерді уақтылы және толық жеткізу;

бақылау объектісінің балансында қарыз бойынша алынған мүлік пен қызметтерді, сондай-ақ кредитор банк және/немесе республикалық бюджет алдындағы міндеттемелерді көрсету;

мемлекеттік тапсырма бойынша алынған қаражат, оларды бюджет заңнамасына сәйкес пайдалану;

мемлекеттік тапсырыс бойынша алынған қаражат, оларды бюджет заңнамасына және шарттық міндеттемелерге сәйкес пайдалану тәртібін сақтау, жоспарланған көрсеткіштерге қол жеткізу;

мемлекеттік бюджеттен алынған басқа да қаражат, оларды басқару және пайдалану тәртібі;

3) шарттар мен рәсімдерді сақтау, сондай-ақ бюджеттік кредиттерді пайдалану.

Шарттар мен рәсімдердің сақталуына, сондай-ақ бюджеттік кредиттердің пайдаланылуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор мыналарды тексереді:

қарыз алушыларға кредит беру кезінде қаражатты мақсатты пайдалану (қарсы бақылау жүргізіледі);

қарыз берген кредитор, қарыздың мөлшері мен талаптары (пайыздық мөлшерлеме, қарыздың қолданылу мерзімдері, қарыз шартының талаптарынан туындайтын өзге де міндеттемелер), мақсатты пайдаланылуы, өтеу көздері;

бақылау объектісінің кепіл шарты бойынша міндеттемелерді орындауы;

бақылау объектісі кепілдік мүліктің сақталуын қамтамасыз ету бойынша қабылдайтын шаралар;

бақылау объектісінің есебінде көрсетілген қарыздар бойынша борышты және негізгі борыштың қалдығын өтеу және қызмет көрсету бойынша нақты төлемдерді салыстырып тексеруді жүргізу;

тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңында белгіленетін лимит шегінде берілетін мемлекет кепілгерлігі;

бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің мамандандырылған ұйымдарға бюджеттік кредиттер беруге заңнамада белгіленген тәртіппен рұқсаты бар әзірленген талаптардың болуы (тиісті бюджет қабылданғаннан кейін екі айдан аспайтын мерзімде);

бағдарламаның әкімшісіне қатысушы банктер бойынша жіберілетін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен олардың белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы ақпараттың болуы;

нақты бюджеттік бағдарламаларды іске асыру шеңберінде кредиттер алу үшін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің оң қорытындысы бар қатысушы банктер арасында конкурс өткізу;

жасалған кредиттік шарт бойынша бақылау объектісі кепілге берген немесе міндеттемелерді кепілдікпен қамтамасыз ету ретінде ұсынатын мүліктің болуы және жай-күйі;

жасалған кредиттік шартқа сәйкес бақылау объектісі қабылдаған міндеттемелерді орындау;

мамандандырылған ұйымдардың конкурстық рәсімдерін сақтау;

конкурсты өткізудің дұрыстығы;

бюджеттік бағдарлама әкімшісі мамандандырылған ұйыммен жасасқан кредиттік шарт талаптарын орындау (мақсатты пайдалану, түпкілікті қарыз алушыларға кредит беру мерзімдері, кредитті өтеудің уақтылығы мен толықтығы, сыйақы мөлшерлемелері мен есептеу тәртібі, тараптардың құқықтары мен міндеттері, шарт талаптары орындалмаған кездегі санкциялар);

мамандандырылған ұйым бюджеттік бағдарлама әкімшісімен кредиттік ұсыныстардың сараптамасын және түпкілікті қарыз алушыларға кредит беру туралы шешімді келіскенін;

кредит бойынша төлемдер кезектілігінің сақталуын (есептелген айыппұлдар мен өсімпұлдар, есептелген сыйақы, негізгі борышты өтеу);

түпкілікті қарыз алушыда мерзімі өткен берешек пайда болған кезде қабылданатын шараларды;

кредиттік шарт шеңберінде жеткізілген жабдықты жеткізу толықтығын және оның кіріске алынуын;

жабдықты пайдаланудың негізділігін;

ұсынылған бюджеттік кредиттердің мемлекеттік, салалық (секторалдық), өңірлік бағдарламалардың, әлеуметтік-экономикалық дамудың орта мерзімді жоспарының және орта мерзімді фискалдық саясаттың іс-шараларына сәйкестігін;

нормативтік құқықтық базаның болуын (Қазақстан Республикасының Үкімет шешімі, бюджеттік кредиттер беру тәртібі/қағидалары);

қарыз алушылардың жасалған кредиттік шарттар шеңберінде негізгі шарттар мен міндеттемелерді орындауын;

бюджеттік кредиттердің негізді, заңды және уақтылы пайдаланылуын;

іске асырылып жатқан жобаның ашықтығы тұрғысынан жобалардың іске асырылу барысы туралы есептерді;

кредит қаражатының игерілмеу себептерін (бюджеттік бағдарламалар әкімшілері жобаны іске асыру кезіндегі кемшіліктерді жою үшін қандай шаралар қабылдады);

соңғы үш жылда аудиттелген есептіліктің болуын;

қарыз алушының қаржылық-шаруашылық қызметі жоспарының болуын;

жоба бойынша қамтамасыз етудің болуы тұрғысынан кепіл туралы шартты тексереді;

4) шарттар мен рәсімдерді сақтау, сондай-ақ байланысты гранттар қаражатын пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

Шарттар мен рәсімдердің сақталуына, сондай-ақ байланысты гранттар қаражатының пайдаланылуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор:

тиісті қаржы жылға арналған Республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес республикалық бюджетте көзделген және оны орындау тәртібімен пайдаланылған байланысты гранттар бойынша алынған қаражатты;

жобаны байланысты гранттар қаражаты мен республикалық бюджеттен қоса қаржыландыру есебінен қаржыландырудың пайыздық арақатынасының сақталуын, сондай-ақ олардың уақтылы қаржыландырылуын;

байланысты грант қаражаты және республикалық бюджеттен қоса қаржыландыру есебінен сатып алынған жабдықтың нысаналы пайдаланылуын: бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің жабдықты өзге мақсаттарда пайдалану жағдайларының бар-жоғын;

төлеуге берілетін шоттың және бірлесіп қаржыландыру қаражатын алуға өтінімнің болуын;

бірлесіп қаржыландыру қаражатын алуға өтінімді;

қолданыстағы заңнамаға сәйкес тиісті органдарға байланысты гранттар бойынша атқарушы агенттіктердің (бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің, сенім білдірілген өкілдердің (агенттердің), қарыз алушылардың) жобаларды іске асыруы туралы ақпарат пен есептілікті уақтылы және толық беруін;

келісімшарттарда көзделген жабдықтардың, тауар-материалдық құндылықтардың және көрсетілетін қызметтердің уақтылы және толық жеткізілуін;

тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңында белгіленетін лимит шегінде берілетін мемлекет кепілгерлігін;

жеке бюджеттік бағдарлама бойынша көзделген және байланысты грант туралы келісімге және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес гранттарды алушы мемлекеттік ұйымдар жүзеге асыратын байланысты гранттардың пайдалануын;

алынған байланысты гранттардың негізді, заңды пайдаланылуын қамтамасыз етуді;

байланысты гранттар есебінен сатып алынған жабдықтар мен материалдардың теңгерімге қойылуын қамтамасыз етуді;

гранттар есебінен сатып алынатын тауарлардың импорты кезінде кедендік ресімдеудің уақтылы жүзеге асырылуын;

ай сайын бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға байланысты гранттардың пайдаланылуы туралы ақпараттың ұсынылуын;

мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға грантты пайдалану туралы ұсынылған есептің дұрыстығын;

5) мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздардың, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздардың қаражатын пайдалану, оның ішінде мемлекет кепілгерлігімен және кепілдігімен тартылатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қарыз алу шарттарын сақтауы.

Мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздардың, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздардың қаражатының пайдаланылуына, оның ішінде мемлекет кепілгерлігімен және кепілдігімен тартылатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қарыз алу шарттарын сақтауына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор мыналарды тексереді:

"Мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекет кепілгерлігімен берілетін қарыздарды, мемлекеттік кепілдіктерді, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер мен мемлекет кепілгерліктерін тіркеу және есепке алу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 20 шілдедегі № 739 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекет кепілгерлігімен берілетін қарыздарды, мемлекеттік кепілдіктерді, экспортты қолдау жөніндегі мемлекеттік кепілдіктер мен мемлекет кепілгерліктерін тіркеу және есепке алу қағидаларының сақталуын;

үкіметтік сыртқы қарыз, байланысты грант және тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджеттен қоса қаржыландыру есебінен іске асырылатын жобаның қаржылық сипаттамаларын талдауды, жобаны қаржыландыру схемаларын (нысан, қарыз алушылар, кредиторлар, шектеулер, шарттар);

тиісті қаржы жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес республикалық бюджетте көзделген және оны орындау тәртібімен пайдаланылған сыртқы үкіметтік қарыздар бойынша алынған қаражатты;

үкіметтік сыртқы қарыздар және республикалық бюджеттен қоса қаржыландыру қаражаты есебінен жобаны қаржыландырудың пайыздық арақатынасының сақталуын, сондай-ақ олардың уақтылы қаржыландырылуын;

қарыз қаражаты есебінен жобада көзделмеген жұмыстарды қаржыландыру жағдайларының болуын;

жоба консультанттарының еңбегіне ақы төлеу тәртібін, олармен еңбек келісімшарттарының болуын;

консультанттардың еңбегіне ақы төлеу қорының қарыз туралы келісімде және/немесе тиісті нормативтік құқықтық актілерде көзделген лимиттен асып кетуін, олардың жұмысын талдауды;

қарыз қаражаты және республикалық бюджеттен қоса қаржыландыру есебінен сатып алынған жабдықтың нысаналы пайдаланылуын: бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің жабдықты өзге мақсаттарда пайдалану жағдайларының бар-жоғын;

төлеуге берілетін шоттың және бірлесіп қаржыландыру қаражатын алуға өтінімнің болуын;

бірлесіп қаржыландыру қаражатын алуға өтінімді;

қолданыстағы заңнамаға сәйкес тиісті органдарға қарыздар бойынша атқарушы агенттіктердің (бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің, сенім білдірілген өкілдердің (агенттердің), қарыз алушылардың) жобаларды іске асыруы туралы ақпарат пен есептіліктің уақтылы және толық бұсынылуын;

капиталдардың ішкі нарығында мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды шығару нысанында үкіметтік қарыз алуды тексереді. "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бағалы қағаздарды шығарудың, орналастырудың, айналысқа қосудың, өтеудің және оларға қызмет көрсетудің заңдылығын тексеру қажет;

қарыз берген кредиторды, қарыздың мөлшері мен талаптарын (пайыздық мөлшерлеме, қарыздың қолданылу мерзімдері, қарыз шартының талаптарынан туындайтын өзге де міндеттемелер), нысаналы пайдаланылуын, өтеу көздерін;

қарыз қаражаты есебінен келісімшарттардың талаптарында көзделмеген, қарыздың нысаналы мақсатына сай келмейтін мүлікті және көрсетілетін қызметтерді алу фактілерін;

демеушілік және қаржылық көмек көрсетуге, өз мұқтаждарына қарыз қаражатын бөлу фактілерін;

қарыз бойынша алынған мүлікті пайдаланудың негізділігі мен заңдылығын;

бақылау объектісінің балансында қарыз бойынша алынған мүлік пен қызметтердің, сондай-ақ кредитор банк және/немесе республикалық бюджет алдындағы міндеттемелердің көрсетілуін;

негізгі қорларды және қарыз қаражатына сатып алынған басқа да мүлікті пайдаланудың негізділігін;

қарыз бойынша бөлінген бюджет қаражатын қайтару бойынша бақылау объектілері қолданатын шараларды;

концессия объектілерін құруға ғана пайдаланылған мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыз қаражатын;

Қазақстан Республикасының заңнамасына кодексіне сәйкес мемлекет кепілгерлігін беру шарттарының және мемлекет кепілгерлігін алуға үміткер тұлғаларға қойылатын талаптардың сақталуын;

мемлекет кепілгерлігін орындау кезінде талаптардың сақталуын;

6) мемлекеттік-жекешелік әріптестікті іске асыру, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің, оның ішінде мемлекеттік концессиялық міндеттемелердің, мемлекеттік кепілдіктер мен мемлекет кепілгерліктерінің орындалуын қаржыландыру мақсаттары үшін объектілерді беру шарттары мен рәсімдерін сақтау, сондай-ақ оларды пайдалану.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестікті іске асыру, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің, оның ішінде мемлекеттік концессиялық міндеттемелердің, мемлекеттік кепілдіктер мен мемлекет кепілгерліктерінің орындалуын қаржыландыру мақсаттары үшін объектілерді беру шарттары мен рәсімдерінің сақталуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор:

мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің іске асырылуын, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша шығындарын қалай өтелгенін және қандай шарттарда жүргізілгенін, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларына қойылатын нормалар талаптарының сақталғанын;

концессиялық ұсыныстардың Қазақстан Республикасының концессиялар туралы заңнамасына сәйкестігін;

концессия шарттарының болуын (негіздеме, келіссөздер хаттамалары, концессиялар жөніндегі комиссияның ұсыныстары) тексереді;

7) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда мемлекеттік қарыздарды беру, пайдалану шарттары мен рәсімдерін сақтау.

Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда мемлекеттік қарыздарды беру, пайдалану шарттары мен рәсімдерінің сақталуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор:

қарыз қаражатын тарту қажеттілігі туралы шешім қабылдау рәсімін;

қарызды тарту, пайдалану, өтеу және оған қызмет көрсету тәртібі мен шарттарының айқындалуын;

келіссөздер, міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету және кепілдендіру, қарыз бойынша тиісті құжаттарды ресімдеу және қол қою, қарыз шартын ратификациялау (мемлекеттік сыртқы қарыз алу кезінде), тараптардың міндеттемелерді орындауын есепке алу, бақылау және талдау рәсімдерін қоса алғанда, қарыз қаражатын алу, пайдалану рәсімдерін тексереді;

8) тәуекелдерді басқару жүйесі негізінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманы сақтау.

Мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманың сақталуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор:

алдыңғы аудит анықтаған бұзушылықтардың жойылуын;

ұйымдастырушылар мен тапсырыс берушілер енгізетін веб-порталдағы деректердің дұрыстығын;

мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарларының болуы және уақтылы бекітілуі, жасалған өзгерістердің дұрыстығын, енгізілген өзгерістердің негізділігін;

мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарларын талдауды (бөлінетін сомалар, номенклатура және көлем бойынша, жеткізу, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету орны бойынша бөлу, мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарында көзделген тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің көлемдерінің бюджеттік өтінімде көзделген көлемге сәйкестігі және негізділігі);

мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарларының мемлекеттік сатып алу веб-порталында уақтылы орналастырылуын және оларға енгізілген өзгерістерді;

сатып алу рәсімдерін өткізу мерзімдерінің мемлекеттік сатып алу жоспарында көрсетілген мерзімдерге сәйкестігін;

"Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Мемлекеттік сатып алу туралы Заң) 39-бабы 3-тармағының 4, 9, 31, 32 және 35-тармақшаларына сәйкес тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды қоспағанда, мемлекеттік сатып алудың бекітілген жылдық жоспарында (мемлекеттік сатып алудың нақтыланған жылдық жоспарында) көзделмеген тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу жағдайларының болуын;

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 5-бабының 13-тармағында көзделмеген негіздер бойынша мемлекеттік сатып алуды жүзеге асырудан бас тарту жағдайларының болуын;

өнім берушіні таңдауды және онымен мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасасуды регламенттейтін Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 39-бабының нормасын қолданудың негізділігін;

мемлекеттік сатып алуды өткізу тәсілін таңдау заңдылығын:

конкурс тәсілімен (ашық конкурс, екі кезеңді рәсімдер пайдаланылатын конкурс, біліктілікті алдын ала іріктеумен жүргізілетін конкурс, негіздемелік келісімдер пайдаланылатын конкурс, рейтингтік-балдық жүйе пайдаланылатын конкурс);

бір көзден алу тәсілімен;

баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен;

аукцион тәсілімен;

тауар биржалары тәсілі арқылы;

электрондық дүкен арқылы;

көрсетілген тәсілдермен жүзеге асырылған мемлекеттік сатып алу саны мен көлемін (жеке-жеке);

мемлекеттік сатып алу саласындағы тізілімдерге енгізу үшін ақпаратты жіберу туралы талаптардың орындалуын;

әлеуетті өнім берушіні мемлекеттік сатып алудың жосықсыз қатысушысы деп тану туралы сотқа талап қою туралы талаптардың орындалуын;

конкурс тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманың сақталуын;

баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманың сақталуын;

аукцион тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманың сақталуын;

бір көзден алу тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманың сақталуын;

тауар биржалары арқылы мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманың сақталуын;

электрондық дүкен арқылы мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманың сақталуын;

мемлекеттік сатып алу үшін пайдаланылатын ақшаны оңтайлы және тиімді жұмсау қағидаттарының сақталуын;

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 50-бабына сәйкес конкурс тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асырудың ерекше тәртібінің қолдануын;

Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 14-бабына сәйкес ұлттық режимді қолдану тәртібінің сақталуын;

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 51-бабына сәйкес әлеуетті өнім берушілердің жекелеген санаттарының мемлекеттік сатып алуға қатысу тәртібінің сақталуын;

мемлекеттік сатып алу туралы шартты жасалуы мен орындалуын;

мемлекеттік сатып алу туралы шартқа қосымша келісімнің жасалуын тексереді;

9) тәуекелдерді басқару жүйесі негізінде бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнаманы сақтау.

Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамаға сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор:

бухгалтерлік есептің жай-күйін, бухгалтерлік құжат айналымын ұйымдастырудың және сәйкестік аудиті мәселелері бөлігінде бастапқы есепке алудың дұрыстығын;

жасалған операцияларды есепке алуға қабылданған деректердің, тиісті операцияларды жасау бөлінісінде мемориалдық ордерлер-жинақтау ведомостерінің дұрыстығын тексереді. Айналым ведомостерінің талдамалық шоты бойынша айналымдар мен қалдықтарды "Бас Журнал" кітабындағы осы қосалқы шоттардағы қалдықтар бойынша айналымдар қорытындыларымен салыстырып тексеру. Осы бақылау "Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6443 болып тіркелген) бекітілген Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларына сәйкес сәйкестік аудиті мәселелері бөлігінде жүзеге асырылады;

Мемлекеттік мекемелердің, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің, бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының жүргізілетін сәйкестік аудиті мәселелері бөлігінде бюджеттік есептілікті жасау және ұсыну қағидаларына сәйкес бюджеттік есептілікті толық, дұрыс, негізді және уақтылы жасауын және ұсынуын;

мемлекеттік мекемелердің жылдық есебі деректерінің Сәйкестік аудиті бағдарламасының мақсаты мен мәселелеріне қатысты тиісті құжаттармен расталған бухгалтерлік жазбалардың деректеріне сәйкестігін;

жүргізілген түгендеу нәтижелерімен есепті жылдың соңына баланс баптарының деректерінің расталуын және Сәйкестік аудиті бағдарламасында осы мәселе болған кезде жылдық есеп ұсынылғанға дейін анықталған алшақтықтардың реттелуін;

олардың пайда болу себептерін көрсете отырып, дебиторлық және кредиторлық берешектер туралы есептердің дұрыстығын, оның ішінде: мемлекеттік мекемені қаржыландырудың бекітілген жеке жоспарынан тыс сатып алынған тауарлар (жұмыстар, қызметтер) үшін кредиторлық берешектің пайда болу себептерін, сәйкестік аудиті мәселелері бойынша тексеру кезінде дебиторлық және кредиторлық берешекті жасыру фактілерінің бар-жоғын тексереді;

10) тәуекелдерді басқару жүйесі негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасын сақтау.

Бұл бағыттың өлшемшарттары: сенімділік, негізділік, адалдық болып табылады.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасының сақталуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор:

"Мемлекеттік органдарды қызметтік және кезекші автомобильдермен, телефон байланысымен, кеңсе жиһазымен және мемлекеттік органдардың аппаратын орналастыру үшін алаңдармен қамтамасыз етудің заттай нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 17 наурыздағы №179 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10762 болып тіркелген) бекітілген Мемлекеттік органдарды қызметтік және кезекші автомобильдермен, телефон байланысымен, кеңсе жиһазымен және мемлекеттік органдардың аппаратын орналастыру үшін алаңдармен қамтамасыз етудің заттай нормаларының сақталуын;

жол парақтарына сәйкес автомобильдер мен басқа да көлік құралдарының маркалары бойынша жүрудің 100 км белгіленген нормаларға сәйкес бензинді, дизель отынын және сұйытылған газды есептен шығару тәртібінің сақталуын тексереді. Бұл ретте автомобильдерге жанар-жағармай материалдарын есептен шығару көлік құралдарын дайындаушы зауыттар белгілеген қабылданған нормалар бойынша көктемгі-жазғы және күзгі-қысқы кезеңдерде жүргізілетінін ескеру қажет. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары үшін 100 км жүріске арналған жанар-жағармай материалдары шығыстарының және автокөлікті ұстауға арналған шығыстардың нормаларының (бұдан әрі – нормалар) дұрыстығын тексеру кезінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына арналған жанар-жағармай материалдары шығыстарының және автокөлікті күтіп ұстауға арналған шығыстардың нормаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 11 тамыздағы № 1210 қаулысы басшылыққа алынсын;

белгіленген жүріс нормаларына сәйкес автомобиль шиналарын есептен шығару дұрыстығы және пайдалану мерзімі өтпеген автомобиль шиналарын жүріс нормаларына қарсы есептен шығару негізділігі;

ақаулы актілерге сәйкес қосалқы бөлшектерді есептен шығарудың дұрыстығы. Бұл ретте мемлекеттік аудитор есептен шығарылған қосалқы бөлшектердің сәйкестігін және оларды қосалқы бөлшектермен есептен шығаруға арналған ақаулы актілерде бекітілген сәйкес қоймаға кіріске алуды салыстырады;

қызметтік жеңіл автокөлік ретінде арнайы автомобильдерді пайдалану фактілерінің болуы. Арнайы автомобильдерді арнайы жабдықпен жарақтандыру. Қызметтік және арнайы автомобильдерді автомобиль теңгерімін ұстаушылардың жоғары тұрған басқару органдары пайдаланатынын тексереді;

аумақтық мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің ғимараттарды, көлік құралдарын есептен шығаруға рұқсатының болуы. Ғимараттарды, көлік құралдарын қоғамдық және бөгде ұйымдарға өтеусіз беру жағдайларының болуы;

тиісті өткізу рәсімдерін (уәкілетті органның рұқсаты, нарықтық құнын анықтау бойынша сараптама) жүргізбестен, жеке тұлғаларға көлік құралдарын қалдық теңгерімдік құны бойынша өткізу жағдайларының болуын тексереді. Тексерілетін мемлекеттік мекеме аумақтық мемлекеттік мүлікті және жекешелендіруді емес, оның теңгерімінде тұрған көлік құралдарын сату жағдайларының болуы;

көлік құралдарын жалға алуға көзделген бюджет қаражатын пайдаланудың негізділігі мен заңдылығы;

қызметтік телефондарды пайдалану: қызметкерлердің халықаралық және қалааралық сөйлесулері жеке мақсатта жүргізілмеді ме, осы келіссөздер үшін ақы төленді ме, қызметтік телефондарды пайдалану бойынша лимиттер бар ма (қалааралық келіссөздер, ұялы байланысқа шығу туралы келіссөздер ескерілген бе);

мемлекеттік коммуналдық меншік объектілерін мүліктік жалдауға (жалға алуға) беру;

материалдық құндылықтарды есепке алу, сақтау және есептен шығару, материалдық жауапты тұлғалардың жұмысын бақылауды ұйымдастыру бойынша негізгі ережелерді сақтау, материалдық құндылықтардың нақты болуы;

11) тәуекелдерді басқару жүйесі негізінде "Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңын (бұдан әрі – Аудиторлық қызмет туралы заң) сақтау. Осы бағыт бойынша сәйкестік аудитін ведомство және оның аумақтық бөлімшелері жүргізеді.

Аудиторлық қызмет туралы заңның сақталуына сәйкестік аудитін жүргізу кезінде мемлекеттік аудитор аудиторлардың, аудиторлық ұйымдардың, кәсіби аудиторлық ұйымдардың және аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңестің Қазақстан Республикасында аудиторлық қызметті жүзеге асыру процесінде аудиторлық қызмет туралы заңның сақталуын тексереді;

12) ішкі аудит қызметі құрылған мемлекеттік органның салалық заңнаманы сақтауы.

Мемлекеттік аудит объектісі қызметінің қолданыстағы заңнамаға сәйкестігіне аудит жүргізу кезінде ішкі аудит қызметінің мемлекеттік аудиторы:

жарғыда көзделген мақсаттардың, функциялар мен міндеттердің іске асырылуын;

мемлекеттік аудит объектілерінің ішкі құқықтық актілерінің Қазақстан Республикасының заңнамасына, жоғары тұрған органның (мемлекеттік басқару органының) құқықтық құжаттарына сәйкестігін;

мемлекеттік аудит объектісінің ішкі құқықтық құжаттарды сақтауын;

жалақыны және басқа да ынталандырушы төлемдерді есептеу мен аударудың қолданыстағы заңнамаға, оның ішінде ішкі құқықтық құжаттарға және Бюджетті атқару және оған кассалық қызмет көрсету қағидаларына "Ақша алушылардың тиісті шоттарына жүргізілген төлемдер бойынша үзінді көшірме" 5-15а нысанына сәйкестігін тексереді;

13) ведомстволық бағынысты ұйымдардың, оның ішінде квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тауарлық материалдық қорларының (бұдан әрі – ТМҚ) және активтерінің сақталуын тексереді.

Ведомстволық бағынысты ұйымдардың, оның ішінде квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ТМҚ және өзге де активтерінің сәйкестігіне аудит жүргізу кезінде аудитор:

ведомстволық бағынысты ұйымдардағы ТМҚ және активтерді (негізгі құралдар, меншікті ақша қаражаты, жалға алынатын негізгі құралдар) есепке алуды;

ведомстволық бағынысты ұйымдарда ТМҚ мен активтерді пайдалану тәртібін;

ақылы қызметтер көрсету рәсімдерін сақтауды тексереді.

	Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудитінің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандартына 2-қосымша
	Нысан

Бақылау құралдарының тәуекелін бағалау

Аудит объектісі _______________________________________________

Аудит кезеңі __________________________________________________

Аудит жүргізу мерзімдері _______________________________________

Мемлекеттік аудитор ___________________________________________

Мемлекеттік аудит тобының жетекшісі ____________________________

р\с №	Сұрақтар**	Жауап (иә/жоқ / жауап жоқ*)	Ескертпе	Нормативтік құқықтық актіге сілтеме
1	2	3	4	5
1.	Құжаттар операция жасалған күні жасалады
2.	Қойма үй-жайлары бөгде адамдардың қол жеткізуінен қорғалған ба
3.	Түгендеу жүргізу күніне материалдық жауапты адамдардың есептері құрастырыла ма
4.	Барлық міндетті деректемелер бухгалтерлік есеп тіркелімдерінде толтырыла ма
5.	Материалдық жауапты адамдар есептерінің деректері бастапқы құжаттардың деректерімен салыстырыла ма
6.	Материалдық құндылықтардың жетіспеуіне (артылуына) кінәлі адамдар анықтала ма
7.	Мемориалдық ордерлердің деректерін "Бас журнал" кітабымен салыстырып тексеру жүргізіле ме (есепке алу автоматтандырылмаған кезде)
8.	Ішкі аудит қызметтері құрылды ма
9.	Ішкі аудит қызметі туралы бекітілген ереже бар ма
10.	Бекітілген Ішкі аудит қызметін тексеру жоспары мен бағдарламасы бар ма
11.	Ішкі аудит қызметі жүргізген тексерулердің нәтижелерін көрсететін тексеру актілері бар ма
12.	Ішкі аудит қызметімен тексерулер жүргізу реттеле ме
…
Қорытынды баға
"Иә" -
"Жоқ" -
"Жауап жоқ" -

Бақылау құралдарының тәуекел деңгейін анықтау:

төмен - 0% - 29%;

орташа – 30% - 69%;

жоғары – 70% - 100%.

Ескертпе: Мәселелер тізбесі түпкілікті болып табылмайды және аудит объектісі қызметінің ерекшеліктеріне сүйене отырып, мемлекеттік аудитормен толықтырылады. Әрбір тест сұрағына тиісті жауап қойылады. Ескертпеде әрбір жауап бойынша түсініктеме жазылады (қажет болса) және жауапты растайтын құжаттардың көшірмелері қоса беріледі.

Бақылау құралдарының тәуекелін бағалау ұсынылған сұрақтар тізбесінен шартты теріс жауаптардың пайыздық үлесін айқындау жолымен жүргізіледі. "Жауап жоқ" нұсқасы болған кезде осы сұрақ тәуекелді бағалау сұрақтарының жиынтығына енгізілмейді.

Сұрақтарға оң жауаптар бақылау құралдарының тәуекелін бағалаудың төмендеуін көрсетеді.

Егер бухгалтерлік есепті ұйымдастыру және ішкі бақылау жүйесі тиімсіз болып табылса, ішкі бақылау жүйесінің тәуекелін бағалау жоғары деп бағаланады.

*Егер осы мәселеге байланысты операциялар аудит объектісінің есебінде орын алмаған жағдайда "Жауап жоқ" деген жауап таңдалады.

**Сұрақтар мемлекеттік аудит объектісі қызметінің ерекшелігіне байланысты жасалады.

Мемлекеттік аудитор: ___________ _________________________________
қолы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)

Мемлекеттік аудит тобының жетекшісі: ____________________________________________
қолы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)

20 ___ жылғы "__" _______________

	"Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудитінің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандартына 3-қосымша
	Нысан

Ажырамайтын тәуекелді бағалау

Аудит объектісі _________________________________________________

Аудит кезеңі ___________________________________________________

Аудит жүргізу мерзімдері ________________________________________

Мемлекеттік аудитор ____________________________________________

Мемлекеттік аудит тобының жетекшісі _____________________________

№	Сұрақтар**	Жауап (иә/жоқ/ жауап жоқ*)	Ескертпе	Нормативтік құқықтық актіге сілтеме
1	2	3	4	5
1.	Бухгалтерлік есеп компьютерлік жүйенің көмегімен жүзеге асырыла ма
2.	Алдыңғы аудит нәтижелері бойынша бұзушылықтарды жою жөніндегі ұсынымдар орындала ма
3.	Жұмыскерлердің жоғары жүктемесі жоқ па
4.	Алдағы аудиттелген кезеңдерде жосықсыз іс-әрекеттер бар ма
5.	Алдағы аудитте елеулі қателер табылды ма
6.	Кадр саясаты тиімді жұмыс істей ме: біліктілікті арттырудың мерзімді жүйесін ұйымдастыру
7.	Бухгалтерлік есепті жүргізудің дұрыстығы мәнін басшылықтың түсінуі бар ма
8.	Бухгалтерлік есепті жүргізу саласындағы нормативтік құқықтық актілерге өзгерістермен есеп қызметкерлері уақтылы таныстырылады ма
9.	Басшылыққа немесе есеп қызметкерлеріне сыртқы қысым жоқ па
10.	Күрделі шаруашылық операцияларын дұрыс ресімдеу үшін орындаушылардың жоғары біліктілігі талап етіле ме және ол қолдау таба ма
11.	Шоттарда еңбекақы төлеу жөнінде есеп айырысуды есепке алуда қасақана емес бұзушылықтар болған жоқ па
…
Қорытынды баға
"Иә" -
"Жоқ" -
"Жауап жоқ" -

Ажырамайтын тәуекел деңгейін анықтау:

төмен - 0% - 29%;

орташа – 30% - 69%;

жоғары – 70% - 100%.

Ажырамайтын тәуекелді бағалау ұсынылған сұрақтар тізбесінен шартты теріс жауаптардың пайыздық үлесін айқындау жолымен жүргізіледі. "Жауап жоқ" нұсқасы болған кезде осы сұрақ тәуекелді бағалау сұрақтарының жиынтығына енгізілмейді.

Сұрақтарға оң жауаптар ажырамайтын тәуекелді бағалаудың төмендеуін көрсетеді.

Егер бухгалтерлік есепті ұйымдастыру және ішкі бақылау жүйесі тиімсіз болып табылса, ажырамайтын тәуекелді бағалау жоғары деп бағаланады.

**Сұрақтар мемлекеттік аудит объектісі қызметінің ерекшелігіне байланысты жасалады.

Мемлекеттік аудитор: ___________ _______________________________
қолы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)

Мемлекеттік аудит тобының жетекшісі: _______ ____________________
қолы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)

20 ___ жылғы "___" _______________

	"Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудитінің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандартына 4-қосымша
	Нысан

Аудиторлық іріктеп тексеру

Аудит объектісі ____________________________________________________

Аудит кезеңі ______________________________________________________

Аудит жүргізу мерзімдері ___________________________________________

Мәнділік деңгейі __________________________________________________

Қолданылатын іріктеп тексеру әдісі (кездейсоқ немесе жүйелі іріктеу)
_________________________________________________________________
Мемлекеттік аудитор _______________________________________________

Мемлекеттік аудит тобының жетекшісі ________________________________

Көрсеткіштер	Көрсеткіштердің жиынтық (сандық) көрінісі
1	2
Тестіленетін жиынтық
Тестіленетін қалдық жиынтықтағы құжаттарының саны
Тестіленетін қалдық жиынтықтың жиынтық көрінісі
Жеке тексеруге жататын ерекше элементтердің жиынтық көрінісі 1.1. Ең жоғары құн элементтері
Жеке тексеруге жататын ерекше элементтердің жиынтық көрінісі 2.2. Тәуекел элементтері
Мынадай формула бойынша есептелген іріктеп тексеру көлемі (іріктеп тексеруге түскен элементтер саны)*
Іріктеп тексеру көлемінің жиынтық көрінісі

Ескертпе.

*ІК = ЕЖЭ + ТЭ, мұнда ІК-іріктеп тексеру көлемі, ЕЖЭ – ең жоғары құн элементтері, ТЭ - тәуекел элементтері;

Жұмыс құжатына іріктеп тексеру көлемін айқындау кезінде жүргізілген барлық құжаттар мен есептер қоса беріледі.
Мемлекеттік аудитор:____________________________________________
қолы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)
Мемлекеттік аудит тобының жетекшісі: _____________________________
қолы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)
20 ___ жылғы "__" _______________

Об утверждении процедурного стандарта внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия"

Процедурный стандарт внутреннего государственного аудита и финансового контроля "Аудит соответствия"

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Цель, задачи и основные этапы аудита соответствия

Глава 3. Порядок планирования отдельного внутреннего государственного аудита

Параграф 1. Порядок предварительного изучения объектов государственного аудита, составления Плана, Программы аудита, Аудиторского задания и Поручения

Параграф 2. Порядок определения существенности при планировании аудита

Параграф 3. Порядок определения критериев аудита соответствия

Параграф 4. Порядок оценки системы внутреннего контроля объекта государственного аудита

Параграф 5. Порядок оценки рисков

Параграф 6. Порядок проведения аудиторской выборки

Глава 4. Порядок проведения государственного аудита и методы сбора доказательств

Глава 5. Порядок оформления результатов государственного аудита

Глава 6. Мониторинг исполнения рекомендаций, содержащихся в аудиторском заключении, предписании, решении (распоряжении)

Требования к проведению аудита соответствия по направлениям аудита соответствия

Оценка риска средств контроля

Оценка неотъемлемого риска

Аудиторская выборка

"Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау рәсімдік стандартын бекіту туралы

"Сәйкестік аудиті" ішкі мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау рәсімдік стандарты

1 тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Сәйкестік аудитінің мақсаты, міндеттері және негізгі кезеңдері

3-тарау. Жекелеген ішкі мемлекеттік аудитті жоспарлау тәртібі

1-параграф. Мемлекеттік аудит объектілерін алдын ала зерделеу, аудит Жоспарын, Бағдарламасын, Аудиторлық тапсырма мен Тапсырманы жасау тәртібі

2-параграф. Аудитті жоспарлау кезінде мәнділікті айқындау тәртібі

3-параграф. Сәйкестік аудитінің өлшемшарттарын айқындау тәртібі

4-параграф. Мемлекеттік аудит объектісінің ішкі бақылау жүйесін бағалау тәртібі

5-параграф. Тәуекелдерді бағалау тәртібі

6-параграф. Аудиторлық іріктеп тексеру жүргізу тәртібі

4-тарау. Мемлекеттік аудит жүргізу тәртібі және дәлелдемелер жинау әдістері

5-тарау. Мемлекеттік аудит нәтижелерін ресімдеу тәртібі

6-тарау. Аудиторлық қорытындыда, нұсқамада, шешімде (өкімде) қамтылған ұсынымдардың орындалу мониторингі

Сәйкестік аудит бағыттары бойынша сәйкестік аудитін жүргізуге қойылатын талаптар

Бақылау құралдарының тәуекелін бағалау

Ажырамайтын тәуекелді бағалау

Аудиторлық іріктеп тексеру