Об утверждении Методики по формированию показателей по статистике электронной коммерции

Приказ и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 13 декабря 2022 года № 38. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 декабря 2022 года № 31099

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике" и с подпунктом 20) пункта 15 Положения о Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного приказом Председателя Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 9-нқ, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику по формированию показателей по статистике электронной коммерции.

2. Департаменту статистики услуг и энергетики совместно с Юридическим департаментом Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан.

3. Департаменту статистики услуг и энергетики Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных и территориальных подразделений Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан для руководства в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности руководителя

Ж. Джаркинбаев

"Согласован"
Министерство торговли и интеграции
Республики Казахстан

Утверждено приказом Исполняющий обязанности руководителя от 13 декабря 2022 года № 38

Методика по формированию показателей по статистике электронной коммерции

Глава 1. Общие положения

1. Методика по формированию показателей по статистике электронной коммерции (далее – Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с международными стандартами и утверждаемой в соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике".

2. Целью Методики является разработка единых подходов по формированию статистических показателей по электронной коммерции, характеризующих развитие электронной торговли в Республике Казахстан, и обеспечение согласованности и сопоставимости государственной статистики с общепринятыми международными стандартами, классификациями и методами.

3. Настоящая Методика применяется Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан и его территориальными подразделениями при проведении общегосударственных статистических наблюдений для формирования показателей по статистике электронной коммерции.

4. В Методике используются следующие определения:

1) розничная торговля – предпринимательская деятельность по продаже покупателю товаров, предназначенных для личного, семейного, домашнего или иного использования, не связанного с предпринимательской деятельностью;

2) оптовая торговля – предпринимательская деятельность по реализации товаров, предназначенных для последующей продажи или иных целей, не связанных с личным, семейным, домашним и иным подобным использованием;

3) специализированная электронная торговая площадка – электронная торговая площадка, на которой реализуются товары одного класса, работ и услуг одного вида экономической деятельности;

4) внутренняя торговля – предпринимательская деятельность физических и юридических лиц, направленная на осуществление купли-продажи товаров на территории Республики Казахстан;

5) субъект внутренней торговли – физическое или юридическое лицо, осуществляющее в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, внутреннюю торговлю;

6) электронная коммерция – предпринимательская деятельность в электронной торговле, а также продаже услуг, осуществляемая посредством информационно-коммуникационных технологий;

7) электронная торговля – предпринимательская деятельность по реализации товаров, осуществляемая посредством информационно-коммуникационных технологий;

8) электронная торговая площадка – интернет-ресурс, обеспечивающий инфраструктуру участникам электронной торговли, в том числе заключение договоров между ними на оказание работ и услуг с использованием информационно-коммуникационных технологий;

9) участники электронной торговли – физические и юридические лица, участвующие в качестве покупателя, продавца и (или) электронной торговой площадки;

10) домашнее хозяйство – экономический субъект, состоящий из одного или более физических лиц, проживающих совместно, объединяющих полностью или частично свои доходы и имущество и совместно потребляющих товары и услуги.

Глава 2. Особенности проведения общегосударственных статистических наблюдений по статистике электронной коммерции

5. Источниками данных по электронной коммерции со стороны предложения являются общегосударственные статистические наблюдения "Отчет об электронной коммерции" (индекс Э-коммерция, периодичность годовая), "Отчет об использовании информационно-коммуникационных технологий на предприятиях" (индекс 3-информ, периодичность годовая).

6. Источниками данных по электронной коммерции со стороны спроса являются общегосударственные статистические наблюдения "Анкета обследования домашнего хозяйства об использовании информационно-коммуникационных технологий" (индекс Н-020, периодичность годовая), "Дневник учета ежедневных расходов" (индекс D003, периодичность квартальная) и "Ежеквартальный вопросник по расходам и доходам домашних хозяйства" (индекс D004, периодичность квартальная).

7. Целью общегосударственных статистических наблюдений по электронной торговле является измерение объема и характеристик электронной торговли со стороны предложения и со стороны спроса для мониторинга и анализа электронной торговли.

8. Субъектами общегосударственного статистического наблюдения со стороны предложения являются юридические лица, индивидуальные предприниматели осуществляющие реализацию товаров и услуг через сеть Интернет, со стороны спроса – домашние хозяйства, осуществляющие покупку или заказ товаров и услуг через сеть Интернет.

9. Заказом считается предложение потребителя изготовить, поставить, продать ему продукцию, товар определенного вида и качества или выполнить работу, оказать услуги. Один заказ включает покупку одного или нескольких товаров.

10. Статистические наблюдения предприятий (со стороны предложения) включают вопросы о характеристиках деятельности электронной коммерции, таких как: тип товаров и услуг, продаваемых или приобретаемых онлайн, количество заказов, количество предприятий использующих собственный Интернет-ресурс и платформу электронной коммерции, объем реализации товаров и услуг способы доставки, электронные платформы, используемые для ведения электронной коммерции, или электронных платформах, способы оплаты покупок в Интернете.

11. Статистические наблюдения домашних хозяйств (со стороны спроса) включают вопросы о характеристиках деятельности электронной торговли, таких как: с какой целью используют сеть Интернет, в том числе покупка или заказ товаров или услуг, продажа товаров или услуг, категории товаров и услуг, общая стоимость, способ оплаты, способы доставки товаров и услуг, заказанных через сеть Интернет, причины отсутствия заказов товаров и услуг через сеть Интернет.

12. Общегосударственное статистическое наблюдение предприятий проводится сплошным методом по каталогу для крупных и средних предприятий, выборочным методом – для малых предприятий (выборочная совокупность 10 %). Размер выборки обеспечивает репрезентативность на национальном уровне по экономической деятельности и по размеру предприятий.

13. Обследования домашних хозяйств осуществляются методом ведения интервью, специально подготовленными интервьюерами, путем посещения ими домашних хозяйств и самостоятельным заполнением статистических форм домашними хозяйствами.

14. Источником для формирования выборочной совокупности домашних хозяйств является информационная система "Статистический регистр жилищного фонда", компонент интегрированной информационной системы "е-Статистика". В генеральную совокупность включаются домашние хозяйства, проживающие во всех типах жилых помещений, за исключением проживающих в общих коммунальных квартирах, общежитиях, домах-интернатах для престарелых и лиц с инвалидностью, детских домах, тюрьмах, гостиницах, религиозных общинах и других аналогичных жилых помещениях.

15. Основные категории электронной коммерции, в зависимости от потребителей и целевой аудитории:

B2B ("Business-to-Business", "Бизнес для бизнеса") подразумевает коммерческие отношения между юридическими лицами, экономическими субъектами рынка, определяет взаимодействие коммерческих организаций между собой, например, заключение сделок, партнерских контрактов на поставку, продажу, покупку товаров или услуг;

B2C ("Business-to-Consumer", "Бизнес для потребителя") предполагает торговлю товарами и услугами между юридическими и физическими лицами, подразумевает розничную торговлю, но только с помощью онлайн-площадок – магазины, сервисы, банки;

B2G ("Business-to-Government", "Бизнес для правительства") представляет собой электронную коммерцию на основе конкурсов, тендеров с крупными размерами сделок со строгими требованиями к участникам рынка и включает в себя следующих участников рынка: юридические лица – компании, корпорации, бренды с одной стороны и муниципальные органы, государственные инстанции – с другой;

C2C ("Consumer-to-Consumer", "Потребитель для потребителя") подразумевает осуществление сделок между физическими лицами и основан на коммерческих отношениях пользователей через электронную систему объявлений;

G2C ("Government-to-Citizens", "Правительство для граждан") обеспечивает доступ населения к государственной информации через онлайн-сервисы, например, оплата налогов и штрафов, регистрация проектов и форм коммерческой деятельности, получение разрешительных документов.

Глава 3. Показатели по статистике электронной коммерции

16. Число (доля) предприятий, осуществляющих продажи в электронной коммерции, формируется в разбивке по видам экономической деятельности, размеру предприятий, способу оплаты, способу доставки, видам предоставляемых товаров и услуг, и подразделяются по следующим категориям:

предприятия, имеющие собственный Интернет-ресурс;

предприятия, использующие платформу электронной коммерции (маркетплейс) сторонней организации;

предприятия, владеющие платформой электронной коммерции (маркетплейс);

предприятия, владеющие платформой электронной коммерции (маркетплейс), и осуществляющие деятельность по организации и информационному сопровождению перевозки пассажиров.

17. Объем реализации товаров (услуг) характеризует сумму денежной выручки, полученной за проданные товары, продукцию и оказанные услуги за наличный и безналичный расчет.

18. Объем реализации товаров (услуг) через Интернет формируется из объема реализации товаров и услуг предприятий, использующих собственный Интернет-ресурс для реализации и объема платежей проходящих через платформу электронной коммерции (маркетплейс) по проведенным транзакциям.

19. Объем платежей покупателей (потребителей) товаров и услуг, проходящих через платформу электронной коммерции (маркетплейс) состоит из объема платежей покупателей товаров и общей суммы заказов по оказанным услугам.

20. Доля электронной торговли в розничной торговле отражает интенсивность электронной коммерции в общем объеме розничной торговли, определяется соотношением объема розничной торговли через Интернет к общему объему розничной торговли и рассчитывается по следующей формуле:

где,

S₁ – доля электронной торговли в общем объеме розничной торговли;

V_ec – объем розничной торговли через сеть Интернет;

V_rt – объем розничной торговли в стоимостном выражении.

21. Доля электронной торговли в оптовой торговле отражает интенсивность электронной коммерции в общем объеме оптовой торговли, определяется соотношением объема оптовой торговли через Интернет к общему объему оптовой торговли и рассчитывается по следующей формуле:

где,

S₂ – доля электронной торговли в общем объеме оптовой торговли;

V_eо – объем оптовой торговли через сеть Интернет;

V_оо – объем оптовой торговли в стоимостном выражении.

22. Доля расходов на покупки через сеть Интернет в потребительских расходах домашних хозяйств отражает долю осуществленных покупок через сеть Интернет от общей суммы потребительских расходов домашних хозяйств и рассчитывается по следующей формуле:

где,

D_i – доля Интернет покупок в потребительских расходах домашних хозяйств;

E_i – сумма расходов на покупки через сеть Интернет;

E_T – сумма потребительских расходов домашних хозяйств.

Электрондық коммерция статистикасы бойынша көрсеткіштерді қалыптастыру жөніндегі әдістемені бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 2022 жылғы 13 желтоқсандағы № 38 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 14 желтоқсанда № 31099 болып тіркелді

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі төрағасының 2020 жылғы 23 қазандағы № 9-нқ бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы туралы ереженің 15-тармағы 20) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Электрондық коммерция статистикасы бойынша көрсеткіштерді қалыптастыру жөніндегі әдістеме бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының Қызмет көрсету және энергетика статистикасы департаменті Заң департаментімен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының Қызмет көрсету және энергетика статистикасы департаменті осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросының құрылымдық және аумақтық бөлімшелеріне жұмыста басшылыққа алу үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы басшысының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Басшының міндетін атқарушы

Ж. Джаркинбаев

"Келісілді"

Қазақстан Республикасы

Сауда және интеграция министрлігі

Басшының міндетін атқарушы 2022 жылғы 13 желтоқсандағы № 38 Бұйрықпен бекітілген

Электрондық коммерция статистикасы бойынша көрсеткіштерді қалыптастыру жөніндегі әдістеме

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Электрондық коммерция статистикасы бойынша көрсеткіштерді қалыптастыру жөніндегі әдістеме (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының Заңының 12-бабы 5) тармақшасына сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Әдістеменің мақсаты Қазақстан Республикасындағы электрондық сауданың дамуын сипаттайтын электрондық коммерция бойынша статистикалық көрсеткіштерді қалыптастыру бойынша бірыңғай тәсілдерді әзірлеу және мемлекеттік статистиканың жалпыға бірдей қабылданған халықаралық стандарттармен, жіктемелермен және әдістермен келісілуі мен салыстырмалылығын қамтамасыз ету болып табылады.

3. Осы Әдістемені Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы және оның аумақтық бөлімшелері электрондық коммерция статистикасы бойынша көрсеткіштерді қалыптастыру үшін жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар жүргізу кезінде қолданады.

4. Әдістемеде келесі анықтамалар қолданылады:

1) бөлшек сауда – сатып алушыға жеке, отбасылық, үй iшiнде немесе кәсiпкерлiк қызметпен байланысты емес өзгедей пайдалануға арналған тауарларды сату жөнiндегi кәсiпкерлiк қызмет;

2) көтерме сауда – кейiннен сатуға немесе жеке, отбасылық, үй-iшiлiк және осыған ұқсас өзге де пайдалануға байланысты емес өзге де мақсаттарға арналған тауарларды сату жөнiндегi кәсiпкерлiк қызмет;

3) мамандандырылған электрондық сауда алаңы – экономикалық қызметтің бір сыныптағы тауарлары, бір түрдегі жұмыстары мен көрсетілетін қызметтері өткізілетін электрондық сауда алаңы;

4) ішкі сауда – жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасы аумағында тауарларды сатып алуды-сатуды жүзеге асыруға бағытталған кәсіпкерлік қызметі;

5) ішкі сауда субъектісі – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен ішкі сауданы жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

6) электрондық коммерция – электрондық саудадағы, сондай-ақ көрсетілетін қызметтерді сатудағы, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар арқылы жүзеге асырылатын кәсіпкерлік қызмет;

7) электрондық сауда – тауарларды өткізу жөніндегі, ақпараттық-коммуникациялық техногиялар арқылы жүзеге асырылатын кәсіпкерлік қызмет;

8) электрондық сауда алаңы – электрондық саудаға қатысушыларды инфрақұрылыммен, оның ішінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, олардың арасында жұмыстар мен қызметтер көрсетуге арналған шарттар жасасуды қамтамасыз ететін интернет-ресурс;

9) электрондық саудаға қатысушылар – сатып алушы, сатушы және (немесе) электрондық сауда алаңы ретінде қатысатын жеке және заңды тұлғалар;

10) үй шаруашылығы – бірге тұратын, өз табыстары мен мүлкін толықтай немесе ішінара біріктіретін және тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді бірлесіп тұтынатын бір немесе одан да көп жеке тұлғалардан құралған экономикалық субъект.

2-тарау. Электрондық коммерция статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар жүргізудің ерекшеліктері

5. Ұсыныс тарапынан электрондық коммерция бойынша дереккөздер "Электрондық коммерция туралы есеп" (индексі Э-коммерция, кезеңділігі жылдық), "Кәсіпорындарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы есеп" (индексі 3-ақпарат, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар болып табылады.

6. Сұраныс тарапынан электрондық коммерция бойынша дереккөздер "Үй шаруашылығының ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы жөніндегі зерттеу сауалнамасы" (индексі Н-020, кезеңділігі жылдық), "Күнделікті шығыстарды есепке алу күнделігі" (индексі D003, кезеңділігі тоқсандық) және "Үй шаруашылықтарының тоқсан сайынғы табыстары мен шығыстарын есепке алу журналы" (индексі D004, кезеңділігі тоқсандық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар болып табылады.

7. Электрондық сауда бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың мақсаты электрондық сауданы мониторингтеу және талдау үшін ұсыныс тарапынан және сұраныс тарапынан электрондық сауданың көлемі мен сипаттамаларын өлшеу болып табылады.

8. Ұсыныс тарапынан жалпымемлекеттік статистикалық байқау субъектілері Интернет желісі арқылы тауарлар мен қызметтерді өткізуді жүзеге асыратын заңды тұлғалар, дара кәсіпкерлер, сұраныс тарапынан – Интернет желісі арқылы тауарлар мен қызметтерді сатып алуды немесе тапсырыс беруді жүзеге асыратын үй шаруашылықтары болып табылады.

9. Тұтынушының белгілі бір түрдегі және сападағы өнімді, тауарларды дайындауға, оған жеткізуге, сатуға немесе жұмысты орындауға, қызмет көрсетуге ұсынысы тапсырыс деп есептеледі. Бір тапсырыс бір немесе бірнеше өнімді сатып алуды қамтиды.

10. Кәсіпорындарды статистикалық байқаулар (ұсыныс тарапынан) онлайн сатылатын немесе сатып алынатын тауарлар мен қызметтердің типі, тапсырыстар саны, өзінің Интернет-ресурсын және электрондық коммерция платформасын пайдаланатын кәсіпорындардың саны, тауарлар мен қызметтерді сату көлемі, жеткізу әдістері, электрондық коммерцияны жүргізу үшін пайдаланылатын электрондық платформалар немесе Интернетте сатып алу үшін төлем әдістері, электрондық платформалар сияқты электрондық коммерция қызметінің сипаттамалары туралы сұрақтарды қамтиды.

11. Үй шаруашылықтарын статистикалық байқаулар (сұраныс тарапынан) Интернет желісін қандай мақсатта пайдаланады, соның ішінде тауарларды немесе қызметтерді сатып алу немесе тапсырыс беру, тауарларды немесе қызметтерді сату, тауарлар мен қызметтердің санаттары, жалпы құны, төлем әдісі, Интернет желісі арқылы тапсырыс берілген тауарлар мен қызметтерді жеткізу әдістері, Интернет желісі арқылы тауарлар мен қызметтерге тапсырыстардың болмау себептері сияқта электрондық сауда қызметінің сипаттамалары туралы сұрақтарды қамтиды.

12. Кәсіпорындарды жалпымемлекеттік статистикалық байқау ірі және орта кәсіпорындар үшін каталог бойынша жаппай әдіспен, шағын кәсіпорындар үшін іріктемелі әдіспен (іріктемелі жиынтық 10%) жүргізіледі. Іріктеме мөлшері экономикалық қызмет бойынша ұлттық деңгейде және кәсіпорындардың мөлшері бойынша өкілдікті қамтамасыз етеді.

13. Үй шаруашылықтарын зерттеуді арнайы дайындалған интервьюерлер үй шаруашылықтарына бару арқылы сұхбат жүргізу әдісімен және үй шаруашылықтарының статистикалық нысандарды өз бетімен толтыруы арқылы жүзеге асырылады.

14. Үй шаруашылықтарының іріктемелі жиынтығын қалыптастыру үшін дереккөз "е-Статистика" интеграцияланған ақпараттық жүйесінің компоненті "Тұрғын үй қорының статистикалық тіркелімі" ақпараттық жүйесі болып табылады. Жалпы жиынтыққа жалпы коммуналдық пәтерлерде, жатақханаларда, қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған интернаттарда, балалар үйлерінде, түрмелерде, қонақ үйлерде, діни қауымдастықтарда және басқа да осыған ұқсас тұрғын үй-жайларда тұратындарды қоспағанда, тұрғын үй-жайлардың барлық түрлерінде тұратын үй шаруашылықтары кіреді.

15. Тұтынушыларға және мақсатты аудиторияға байланысты электрондық коммерцияның бірнеше негізгі санаты:

B2B ("Business-to-Business", "Бизнеске арналған бизнес") заңды тұлғалар, нарықтың экономикалық субъектілері арасындағы коммерциялық қатынастарды білдіреді, коммерциялық ұйымдардың өзара іс-қимылын анықтайды, мысалы, тауарларды немесе қызметтерді жеткізуге, сатуға, сатып алуға мәмілелер, серіктестік келісімшарттар жасау;

B2C ("Business-to-Consumer", "Тұтынушыға арналған бизнес") заңды және жеке тұлғалар арасындағы тауарлар мен қызметтердің саудасын көздейді, бөлшек сауданы білдіреді, бірақ тек онлайн-алаңдар – дүкендер, қызметтер, банктер арқылы;

B2G ("Business-to-Government", "Үкіметке арналған бизнес") нарық қатысушыларына қатаң талаптары бар, мәмілелер мөлшері ірі конкурстар, тендерлер негізіндегі электрондық коммерция болып табылады және оған мынадай нарық қатысушылары кіреді: заңды тұлғалар – компаниялар, корпорациялар, брендтер бір тараптан және муниципалдық органдар, мемлекеттік инстанциялар – басқа тараптан;

C2C ("Consumer-to-Consumer", "Тұтынушыға арналған тұтынушы") жеке тұлғалар арасындағы мәмілелерді жүзеге асыруды білдіреді және электрондық хабарландыру жүйесі арқылы пайдаланушылардың коммерциялық қатынастарына негізделген;

G2C ("Government-to-Citizens", "Азаматтарға арналған үкімет") салықтар мен айыппұлдарды төлеу, жобалар мен коммерциялық қызметтің нысандарын тіркеу, рұқсат құжаттарын алу сияқты онлайн-сервистер арқылы халықтың мемлекеттік ақпаратқа қол жеткізуін қамтамасыз етеді.

3-тарау. Электрондық коммерция статистикасы бойынша көрсеткіштер

16. Электрондық коммерцияда сатуды жүзеге асыратын кәсіпорындардың саны (үлесі) экономикалық қызмет түрлеріне, кәсіпорындардың мөлшеріне, төлем тәсіліне, жеткізу тәсіліне, ұсынылатын тауарлар мен қызметтердің түрлері бойынша бөліністе қалыптастырылады және мынадай санаттар бойынша бөлінеді:

өзінің Интернет-ресурсы бар кәсіпорындар;

бөгде ұйымының электрондық коммерция платформасын пайдаланатын кәсіпорындар (маркетплейс);

электрондық коммерция платформасы бар кәсіпорындар (маркетплейс);

электрондық коммерция платформасы бар (маркетплейс) және жолаушыларды тасымалдауды ұйымдастыру және ақпараттық сүйемелдеу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын кәсіпорындар.

17. Тауарларды (қызметтерді) өткізу көлемі сатылған тауарлар, өнімдер және көрсетілген қызметтер үшін қолма-қол және қолма-қол емес есеп айырысу үшін алынған ақшалай түсімнің сомасын сипаттайды.

18. Интернет арқылы тауарларды (қызметтерді) өткізу көлемі өткізу және жүргізілген транзакциялар бойынша электрондық коммерция платформасы (маркетплейс) арқылы өтетін төлемдер көлемі үшін өз Интернет-ресурсын пайдаланатын кәсіпорындардың тауарлар мен қызметтерді өткізу көлемінен қалыптастырылады.

19. Электрондық коммерция платформасы (маркетплейс) арқылы өтетін тауарлар мен қызметтерді сатып алушылардың (тұтынушылардың) төлемдер көлемі тауарларды сатып алушылардың төлемдер көлемінен және көрсетілген қызметтер бойынша тапсырыстардың жалпы сомасынан тұрады.

20. Бөлшек саудадағы электрондық сауданың үлесі бөлшек сауданың жалпы көлеміндегі электрондық коммерцияның қарқындылығын көрсетеді, Интернет арқылы бөлшек сауда көлемінің бөлшек сауданың жалпы көлеміне қатынасымен айқындалады және мынадай формула бойынша есептеледі:

мұнда,

S1 – бөлшек сауданың жалпы көлеміндегі электрондық сауданың үлесі;

Vec – Интернет желісі арқылы бөлшек сауда көлемі;

Vrt – құндық мәндегі бөлшек сауда көлемі.

21. Көтерме саудадағы электрондық сауданың үлесі көтерме сауданың жалпы көлеміндегі электрондық коммерцияның қарқындылығын көрсетеді, Интернет арқылы көтерме сауда көлемінің көтерме сауданың жалпы көлеміне қатынасымен айқындалады және мынадай формула бойынша есептеледі:

мұнда,

S2 – көтерме сауданың жалпы көлеміндегі электрондық сауданың үлесі;

Veо – Интернет желісі арқылы көтерме сауда көлемі;

Vоо – құндық мәндегі көтерме сауда көлемі.

22. Үй шаруашылықтарының тұтыну шығыстарындағы Интернет желісі арқылы сатып алуға арналған шығыстардың үлесі үй шаруашылықтарының тұтыну шығыстарының жалпы сомасынан Интернет желісі арқылы жүзеге асырылған сатып алулардың үлесін көрсетеді және мынадай формула бойынша есептеледі:

мұнда,

Di – үй шаруашылықтарының тұтыну шығыстарындағы Интернет- сатып алулардың үлесі;

Ei – Интернет желісі арқылы сатып алуға шығыстар сомасы;

ET – үй шаруашылықтарының тұтыну шығыстарының сомасы.