Об утверждении Типовых правил создания, содержания и защиты зеленых насаждений населенных пунктов

Приказ Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 23 февраля 2023 года № 62. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 2 марта 2023 года № 31996.

Примечание ИЗПИ!
Вводится в действие с 07.03.2023

В соответствии с подпунктом 16) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан "О растительном мире" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Типовые правила создания, содержания и защиты зеленых насаждений населенных пунктов.

2. Комитету лесного хозяйства и животного мира Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 7 марта 2023 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр экологии и природных ресурсов Республики Казахстан

З. Сулейменова

"СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство
национальной экономики
Республики Казахстан

Утверждены приказом Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 23 февраля 2023 года № 62

Типовые правила
создания, содержания и защиты зеленых насаждений населенных пунктов

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Типовые правила создания, содержания и защиты зеленых насаждений населенных пунктов (далее – Типовые правила) разработаны в соответствии с подпунктом 16) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан "О растительном мире" (далее - Закон) и определяют типовой порядок создания, содержания и защиты зеленых насаждений населенных пунктов.

Действие Правил не распространяется на зеленые насаждения, произрастающие на участках государственного лесного фонда и особо охраняемых природных территориях республиканского и местного значения, территориях индивидуального жилого дома, на дачных участках.

2. Правила создания, содержания и защиты зеленых насаждений населенных пунктов, разрабатываются местными исполнительными органами на основании настоящих Типовых правил.

3. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) благоустройство – совокупность работ (по инженерной подготовке и обеспечению безопасности территории, устройству дорог, развитию коммуникационных сетей и сооружений водоснабжения, канализаций, энергоснабжения, устройству покрытий, освещению, размещению малых архитектурных форм и объектов монументального искусства, проектированию озеленения, снижению уровня шума, улучшению микроклимата, охране от загрязнения воздушного бассейна, открытых водоемов и почвы) и услуг (по расчистке, уборке, санитарной очистке осушению и озеленению территории), осуществляемые в целях приведения той или иной территории в состояние, пригодное для строительства и нормального пользования по назначению, создания здоровых, удобных и культурных условий жизни населения;

2) вырубка деревьев – работа по вырубке деревьев, осуществляемая по разрешению уполномоченного органа в соответствии с пунктом 159 приложения 2 к Закону Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях" (далее – Закон о разрешениях);

3) пересадка деревьев и зеленых насаждении – работа по пересадке деревьев и зеленых насаждении, осуществляемая на участках определенном уполномоченным органом;

4) дендрологический план – схематический документ размещения зеленых насаждений, с указанием количественного и видового состава существующей и проектируемой к посадке зеленых насаждений древесно-кустарниковой растительности, в сочетании с открытыми участками газонов, площадок, дорожек, водоемов, с учетом зоны застройки;

5) земли общего пользования – земли занятые и предназначенные для занятия площадями, улицами, тротуарами, проездами, дорогами, набережными, парками, скверами, городскими лесами, бульварами, водоемами, пляжами, кладбищами и объектами, предназначенными для удовлетворения нужд населения (инженерные системы общего пользования);

6) омолаживание – сильное укорачивание скелетных и полускелетных ветвей, прореживание и регулирование побегов, обрезка ствола на высоте не менее 3,5 метров у взрослых деревьев, пригодных для омолаживания со здоровыми штамбами и стволами, потерявшими свои декоративные качества вследствие усыхания вершин и ветвей;

7) зеленый массив – озелененная территория, насчитывающая не менее 50 экземпляров деревьев на территории не менее 0,125 га, независимо от видового состава;

8) зеленые насаждения – насаждения древесно-кустарниковых и травянистых растений, выполняющие защитные, санитарно-гигиенические, социальные, эстетические и иные функции на территориях населенных пунктов;

9) уничтожение зеленых насаждений – повреждение зеленых насаждений, повлекшее их гибель;

10) создание, содержание и защита зеленых насаждений – система правовых, административных, организационных и экономических мер, направленных на создание, сохранение и воспроизводство зеленых насаждений (в том числе компенсационное восстановление зеленых насаждений взамен вырубленных), озелененных территорий и зеленых массивов;

11) сохранение зеленых насаждений – комплекс мероприятий, направленный на сохранение особо ценных пород насаждений, попадающих под пятно благоустройства и строительных работ;

12) лесопатологическое обследование зеленых насаждений – специальное обследование на наличие вредителей (насекомых), выявление наличия признаков и очагов болезней, признаков поражения грибковыми заболеваниями (паразитами) стволов, корневой системы и кроны. Если насаждения поражены болезнями более чем на 50 (пятидесяти) %, то они подлежат обязательной вырубке;

13) инвентаризация зеленых насаждений (подеревный перечет) – комплекс мероприятий по учету объектов озеленения с подробным описанием количественных и качественных характеристик, а также графическое отображение каждого элемента озеленения на плановой основе;

14) реестр зеленых насаждений – свод данных о типах, видовом составе, размере площади, состоянии и расположении зеленых насаждений;

15) индивидуальный жилой дом – дом, предназначенный для личного (семейного) проживания, расположенный на усадебном участке и находящийся в собственности гражданина вместе с хозяйственными и другими строениями и зелеными насаждениями;

16) незаконная вырубка – вырубка деревьев, осуществляемая без разрешения уполномоченного органа;

17) озелененные территории – участок земли, на котором располагается растительность естественного происхождения, искусственно созданные садово-парковые комплексы и объекты, бульвары, скверы, газоны, цветники;

18) организация по озеленению - физическое или юридическое лицо, на основании договора осуществляющее деятельность по озеленению, содержанию, работы по уходу зеленых насаждений и озелененных территорий общего пользования на территории населенного пункта;

19) газон - элемент благоустройства (участок земли), включающий в себя травянистый покров и другие растения, огражденный от тротуара, парковочных карманов, стоянок и иных элементов дороги бордюрным камнем и (или) декоративным ограждением;

20) работы по уходу – уход за почвой, подземной и надземной частью растений (подкормка, полив, рыхление, санитарно-профилактические мероприятия и прочие действия);

21) вынужденная вырубка – вырубка деревьев, без согласования уполномоченного органа при ликвидации аварийных и чрезвычайных ситуаций;

22) план компенсационной посадки – план посадки деревьев, которые подверглись вырубке, включающий в себя количественную часть, породный состав, объем, календарные сроки посадки, а также графическую схему размещения посадок с привязкой к плановой основе;

23) компенсационная посадка – посадка взамен вырубленных деревьев на специальных участках, определенных уполномоченным органом в соответствии с дендрологическим планом;

24) проезд – элемент дороги, обеспечивающий подъезд транспортных средств к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям, объектам застройки внутри микрорайонов, кварталов, населенных пунктов;

25) санитарная обрезка – удаление больных, усыхающих, сухих и поврежденных ветвей, создающих аварийные ситуации (лежащих на линиях электропередач, газовых трубах, разрушающих кровлю зданий, создающих угрозу безопасности дорожного движения);

26) санитарная вырубка – вырубка (выборочная, сплошная), проводимая с целью улучшения санитарного состояния зеленых насаждений, при которой вырубаются больные, поврежденные, усыхающие и сухостойные деревья;

27) тротуар – элемент дороги, предназначенный для движения пешеходов, примыкающий к проезжей части или отделенный от нее газоном или арычной системой;

28) уполномоченный орган – структурное подразделение местного исполнительного органа, осуществляющие функции в сфере регулирования вопросов содержания и защиты зеленых насаждений;

29) формирование кроны – обрезка ветвей и побегов, отдельных деревьев, кустарников и линейных насаждений, поддающихся формовке, не приводящая их гибели, с целью придания им определенной эстетической формы и омолаживания зеленых насаждений;

30) малые архитектурные формы – объекты декоративного характера и практического использования (скульптуры, фонтаны, барельефы, вазы для цветов, павильоны, беседки, скамьи, урны, оборудование и конструкции для игр детей и отдыха взрослого населения);

31) прилегающая территория – территория (в границах 5 метров по периметру), непосредственно примыкающая к границам здания, сооружения, ограждения, строительной площадки, к объектам торговли, рекламы и к объектам, находящимся в собственности, владении, аренде, на балансе у юридических или физических лиц.

Глава 2. Порядок создания, содержания зеленых насаждений населенных пунктов

4. Зеленные насаждения образуют систему озеленения в границах населенного пункта, входят в зеленый фонд населенного пункта и выполняют рекреационные, средообразующие и санитарно-защитные функции, за исключением зеленых насаждений, произрастающих на участках государственного лесного фонда и особо охраняемых природных территориях республиканского и местного значения, территориях индивидуального жилого дома и личного подсобного хозяйства, на дачных участках.

5. Создание зеленых насаждений осуществляется местными исполнительными органами на основе рекомендаций научных организаций.

Физические и юридические лица создают зеленые насаждения за счет собственных средств на участках, определяемых уполномоченным органом.

6. Принятие уполномоченным органом решений о застройке или реконструкции территорий, занятых зелеными насаждениями, в том числе парков, скверов, бульваров, санитарно-защитных зон организаций и иных промышленных объектов, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан и обязательным проведением общественных слушаний.

7. Основным предназначением, функциями развития зеленого фонда населенных пунктов является:

сохранение экологического баланса;

сохранение оптимального температурного режима, в том числе в летний период;

сохранение режима влажности воздуха;

адсорбция загрязненного воздуха (выхлопные газы, канализация, пожары, запах накопленных коммунальных отходов и другие источники загрязнения воздуха);

поглощение, очистка, иное устранение загрязнений и других форм негативного воздействия на определенной территории;

декоративно-эстетическая, формирование благоприятной среды проживания.

8. Меры по защите зеленых насаждений осуществляются физическими и юридическими лицами, согласно требованиям настоящих Типовых правил.

9. Развитие озелененных территорий соответствующей административно-территориальной единицы производится в соответствии с дендрологическим планом.

10. Зеленые насаждения создаются на землях общего пользования в соответствии с генеральным планом населенного пункта.

11. На территории земель общего пользования, подпадающие под рекреационную зону, не допускаются размещение (строительство) новых и расширение действующих промышленных, коммунальных и складских объектов, зданий и сооружений жилищно-гражданского назначения, непосредственно не связанных с функционированием рекреационной зоны.

12. При проектировании и строительстве объектов предусматривается озеленение территории, предоставленного под строительство объекта с максимальным сохранением существующих зеленых насаждений на территории предполагаемого к строительно-монтажным работам участка.

Глава 3. Порядок ведения учета зеленых насаждений

13. Учету подлежат все виды зеленых насаждений посредством:

инвентаризации и лесопатологического обследования зеленых насаждений, расположенных в границах учетного объекта;

заполнения акта приживаемости зеленых насаждений, по форме согласно приложению 4 к настоящим Типовым правилам;

ведение реестра зеленых насаждений;

разработки дендрологического плана.

14. Услуги по проведению инвентаризации и лесопатологического обследования зеленых насаждений на землях общего пользования, могут производиться на договорной основе за счет местного бюджета и (или) за счет других источников финансирования.

15. Уполномоченным органом передаются копии материалов инвентаризации и лесопатологического обследования зеленых насаждений в аппарат акима соответствующей административно-территориальной единицы для использования в качестве рекомендаций при работе с зеленым фондом.

16. Документами, отображающими результаты учета зеленых насаждений, являются оформленные материалы инвентаризации, лесопатологического обследования, а также изменения, включенные в дендрологический план, которые составляются на электронных и бумажных носителях.

17. Зеленые насаждения, прошедшие учет, заносятся в реестр зеленых насаждений, по форме согласно приложению 1 к настоящим Типовым правилам.

18. Реестр и учет зеленых насаждений ведется уполномоченным органом, как на бумажном, так и на электронном носителях.

19. Ведение учета зеленых насаждений включает в себя:

1) учет и получение достоверных данных о количестве, видового состава и состоянии зеленых насаждений;

2) определение основных направлений политики населенного пункта в сфере защиты, сохранения зеленых насаждений и развития озелененных территорий;

3) обеспечение достоверной информацией население и заинтересованных лиц о количестве, состоянии зеленых насаждений и окружающей среды в населенном пункте;

4) анализ состояния зеленых насаждений на территории населенного пункта;

5) создание единой информационной базы для эффективного управления зелеными насаждениями в местах общего пользования, в том числе установление соответствия количества зеленых насаждений действующим строительным и санитарным нормам;

6) регламентирование работ по содержанию озелененных территорий, капитальному ремонту и реконструкции их;

7) определение собственников озелененных территорий и установления ответственных юридических и физических лиц за их сохранность и состояние;

8) организация рационального использования озелененных территорий города;

9) разработка проектов озеленения, планов мероприятий по уходу рекомендации по содержанию, уходу и пользованию зелеными насаждениями.

20. Дендрологический план разрабатывается уполномоченным органом в пределах границ населенного пункта, с привлечением организаций оказывающие услуги дендрологических обследований, имеющих в своем составе экологов и (или) дендрологов.

21. Дендрологический план состоит из двух частей.

Первая часть – состоящая из картографического изображения, на котором каждому зеленому насаждению присваивается порядковый номер и сопровождается пересчетной ведомостью. На картографическом изображении кроме зеленых насаждений отображаются открытые участки газонов, площадок, дорожек, водоемов, с учетом зоны застройки и мест общего пользования включая улицы, дороги (проезжую часть).

Вторая часть - описательная, в которой указываются идентификационные характеристики озеленяемого объекта, идентификационные характеристики дендрологического плана, количественный и видовой состав произрастающих зеленых насаждений, описывается рельеф местности, состав почв, на которых произрастают зеленые насаждения с указанием отметок:

для вырубки (больные, высохшие);

под пересадку;

не затронутые.

22. Масштаб дендрологического плана 1:10000.

23. Дендрологический план составляется и хранится на электронных и бумажных носителях и публикуются на официальных интернет-ресурсах уполномоченного органа.

24. Дендрологический план составляется один раз в пять лет и в последующем корректируется уполномоченным органом.

25. По истечении пяти лет, в связи с климатическими особенностями, формированием планировочной структуры и архитектурного облика населенного пункта или его части составляется и утверждается новый дендрологический план.

26. В малых городах (с численностью населения до 50 тысяч жителей) при отсутствии изменений, допускается переутверждение имеющегося дендрологического плана.

Глава 4. Меры по созданию, содержанию и защите зеленых насаждений

Сноска. Заголовок главы 4 - в редакции приказа и.о. Министра экологии и природных ресурсов РК от 03.06.2024 № 116 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Создания, содержание и защита зеленых насаждений делятся на следующие комплексы взаимосвязанных работ:

1) посадка деревьев, кустарников, многолетних цветов и живой изгороди (с заменой грунта при необходимости) с трехгодичным уходом за ними;

2) устройство однолетних цветников и газонов;

3) вырубка, пересадка деревьев;

4) компенсационная посадка деревьев с трехгодичным уходом за ними;

5) содержание зеленых насаждений (уход и обслуживание зеленых насаждений);

6) мониторинг, инвентаризация зеленых насаждений.

Сноска. Пункт 27 - в редакции приказа и.о. Министра экологии и природных ресурсов РК от 03.06.2024 № 116 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27-1. Содержание зеленых насаждений (уход и обслуживание зеленых насаждений), включает следующее:

устройство приствольных лунок и их рыхление, и прополка;

побелка штамба деревьев;

стрижка живой изгороди, поднятие штамба у деревьев, удаление поросли;

покос травы, прополка сорняков;

зимнее укрытие зеленных насаждений (деревья, кустарники, многолетние цветы);

полив зеленых насаждений на протяжении всего вегетационного периода;

кронирование кроны деревьев;

формирование кроны деревьев;

омолаживающая обрезка производимое исходя из биологических особенностей древесно-кустарниковой растительности с сохранением скелетных и полускелетных частей;

санитарная обрезка аварийных, сухостойных деревьев и кустарников, выкорчевка пней;

внесение удобрений;

борьба с вредителями и болезнями зеленых насаждений;

зачистка и пломбировка дупел, обработка мест спилов.

Сноска. Типовые правила дополнены пунктом 27-1 в соответствии с приказом и.о. Министра экологии и природных ресурсов РК от 03.06.2024 № 116 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

28. Содержание и защита зеленых насаждений осуществляется:

1) на землях общего пользования - уполномоченным органом;

2) в парках и скверах возлагается на собственников или на уполномоченное собственником лицо;

3) на территории промышленных предприятий и других объектах собственности, а также на отведенной и закрепленной территории – возлагается на собственников или пользователей этих объектов;

4) на территориях, отведенных под строительно-монтажные работы – возлагается на заказчика.

29. Мероприятия по омолаживанию деревьев и прореживанию густо произрастающих деревьев проводятся до начала вегетации или поздней осенью.

30. Пересадка зеленых насаждений осуществляется в течение года с комом земли с соблюдением необходимых мер по их сохранению, защите и интенсивного ухода. В целях эффективной приживаемости деревьев лиственных и хвойных пород их пересадку проводят в период с наступления осени до ранней весны.

31. При проведении работ, строительные организации выполняют следующие мероприятия, обеспечивающие сохранность расположенных на земельном участке, отведенном под застройку или производство строительных работ, зеленых насаждений:

1) устанавливают ограждение стройплощадок с учетом того, чтобы деревья и кустарники оставались за их пределами. Вокруг каждого дерева или группы деревьев, оставляемого на стройплощадке, сооружают индивидуальную защиту, обеспечивающую сохранение ствола и кроны дерева от повреждения. С целью сохранения древесно-кустарниковой растительности допускается частичная обрезка низких и широких крон, обвязка стволов, связывание кроны кустарников;

2) не допускается использование сохраняемых деревьев в качестве столбов для прикрепления оград, светильников и прочих предметов и нанесение повреждений;

3) не допускается обнажения корней деревьев и засыпания приствольных кругов землей, строительными материалами и мусором;

4) при реконструкции и строительстве дорог, тротуаров и других сооружений в районе существующих зеленых насаждений не допускается изменения вертикальных отметок против существующих. В тех случаях, когда засыпка или обнажение корневой системы неизбежны, в проектах и сметах предусматривают соответствующие устройства для сохранения нормальных условий роста деревьев;

5) не допускается стоянка машин на газонах, складирование строительного материала, слив горюче-смазочных материалов, нечистот;

6) подъездные пути и места для установки подъемных кранов располагают вне зеленых насаждений и не нарушают установленные ограждения деревьев;

7) работы подкопом в зоне корневой системы деревьев и кустарников производят ниже расположения основных скелетных корней, не повреждая корневой системы;

8) сохраняют верхний растительный грунт на всех участках нового строительства, производят снятие его и буртование по краям строительной площадки. Забуртованный растительный грунт используется при озеленении территорий и (или) передается организации по озеленению.

32. При проведении работ по асфальтированию, мощению, покрытию тротуаров и проездов плиткой оставляют вокруг дерева приствольный круг диаметром не менее 1,2 метра.

Глава 5. План работ уполномоченного органа по озеленению территорий населенного пункта

33. Озеленение, посадка зеленых насаждений на территориях общего пользования может производиться за счет средств разных уровней бюджета, а также за счет иных источников финансирования.

34. Для проведения озеленительных работ на территориях общего пользования уполномоченный орган подготавливает дефектный акт на один из видов и/или одновременно видов нижеследующих работ:

1) определение объема по вырубке предполагаемого сухостоя с указанием адреса (месторасположения), вида зеленого насаждения, его характеристик (диаметр ствола, высота, состояние и другое);

2) определение объема, планируемого на конкретном участке посадки новых зеленых насаждений (вид и наименование зеленого насаждения, сроки посадки);

3) определение плана участка, где будут расположены компенсационные зеленые насаждения с определением вида и его характеристик, сроков посадки;

4) определение объема выкорчовки пней с указанием месторасположения, объема (количества).

35. Уполномоченный орган составляет калькуляцию затрат для определения объема работ с целью реализации дефектного акта произвольной формы, с определением стоимости затрат на закуп зеленых насаждений, их транспортировку, затраты на удобрения, полив, подвоз грунта, механизацию и рабочую силу, а также на последующий уход для приживаемости вновь посаженного зеленого насаждения.

36. При производстве работ по кронированию зеленых насаждений и/или вырубке сухостоя затрагивающие инженерные сети (электроснабжение, освещение, водоснабжение, теплоснабжение) не менее чем за три рабочих дня производится согласование сроков выполнение работ с собственниками инженерных сетей и оповещается население, предприятия и организации посредством средств массовой информации, социальных сетей или мобильной связи о предполагаемых работах на участке с указанием времени и продолжительности работ.

Глава 6. Порядок вырубки деревьев

37. В случае невозможности сохранения зеленых насаждений на участках, отводимых под строительство или производство других работ, если существующие зеленые насаждения составляют угрозу для других сооружений, включая здания жилой застройки, производится вырубка деревьев по разрешению уполномоченного органа в соответствии с Законом о разрешениях.

38. Вырубка деревьев осуществляется в случаях:

1) обеспечения условий для осуществления строительной деятельности, строительно-монтажных работ, предусмотренных утвержденной и согласованной градостроительной документацией;

2) обслуживания объектов инженерного благоустройства, реконструкции и устройстве инженерных сетей, подземных и надземных коммуникаций;

3) ликвидации аварийных и чрезвычайных ситуаций, в том числе на объектах инженерного благоустройства и инженерных сетей;

4) благоустройства территории существующих объектов и приведения в эстетический вид, необходимости улучшения качественного и видового состава зеленых насаждений;

5) санитарной вырубки деревьев, создающих угрозу безопасности здоровью и жизни людей, а также влекущих ущерб имуществу физическому и юридическому лицу;

6) произрастаний деревьев и кустарников на землях общего пользования.

39. Вырубка деревьев производится по разрешению уполномоченного органа в соответствии с разрешительными процедурами.

Уполномоченный орган не выдает разрешение на вырубку зеленых насаждений, занесенных в Перечень редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений и животных, утвержденный постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2006 года № 1034 (далее - Перечень).

40. В случае аварийного падения деревьев, в результате ветровала и других случаев природного характера, дорожно-транспортных происшествий, уборка упавшего дерева, своевременная очистка места падения и вывоз древесных остатков на землях общего пользования и на территориях, прилегающих к зданиям, сооружениям, многоэтажным жилым домам осуществляется организациями по озеленению обслуживающие данный участок.

41. При ликвидации аварийных и чрезвычайных ситуаций, в том числе на объектах благоустройства с инженерной инфраструктурой производится вынужденная вырубка деревьев без согласования с уполномоченным органом, в следующих случаях:

падение деревьев, а также их ветвей представляет угрозу жизни и здоровью людей, повреждению зданий и сооружений, инженерным коммуникациям и сетям;

препятствия безопасности дорожного движения, в том числе перекрывающие визуальный обзор дорожных знаков, в случае, когда дорожный знак невозможно перенести.

42. Факт вынужденной вырубки деревьев устанавливается актом освидетельствования аварийно-спасательных служб, с последующим уведомлением уполномоченного органа в течение трех рабочих дней с момента вынужденной вырубки.

43. Санитарная обрезка деревьев на землях общего пользования производится организациями по озеленению, обслуживающими данный земельный участок по письменному согласованию с уполномоченным органом.

44. Вырубка деревьев осуществляется по разрешению уполномоченного органа в соответствии с Законом о разрешениях, с предварительным выездом специалиста уполномоченного органа на место вырубки для точного определения количественного, породного состава, состояния и месторасположения деревьев в соответствии с реестром зеленых насаждений и заполнением им акта обследования зеленых насаждений по форме согласно приложению 2.

45. При получении разрешения на вырубку деревьев, физическими и юридическими лицами предоставляется гарантийное письмо о компенсационной посадке взамен вырубленных деревьев, по форме согласно приложению 3 к настоящим Типовым правилам.

46. Срубленные зеленые насаждения и порубочные остатки (опилки, ветки, листья, кора) складировать и хранить на месте производства работ не допускается.

Глава 7. Порядок посадки, пересадки и компенсационной посадки деревьев

47. Компенсационными посадками являются посадки зеленых насаждений на участке удаления (вырубки) либо на участках, определенных дендрологическим планом (планом озеленения).

Компенсационные посадки производятся за счет средств физических и (или) юридических лиц, в интересах которых совершено удаление (вырубка) зеленых насаждений либо по вине которых произошли повреждение или гибель этих насаждений.

48. Физические и (или) юридические лица, в интересах которых совершено удаление (вырубка) зеленых насаждений либо по вине которых произошли повреждение или гибель этих насаждений обеспечивают уход за компенсационными посадками:

за деревьями и кустарниками: хвойных пород – в течение трех лет, лиственных пород – в течение двух лет;

травянистыми растениями – в течение вегетационного сезона одного года.

49. В случае гибели компенсационной посадки до истечения срока ухода, указанного в пункте 48 настоящих Правил, физические и (или) юридические лица проводят повторную посадку зеленых насаждений и уход за ними.

50. Физические и юридические лица после осуществления высадки зеленых насаждений за счет собственных средств, передают данные о выполненных мероприятиях уполномоченному органу, а уполномоченный орган принимает зеленые насаждения и вносит их в реестр по учету зеленых насаждений.

51. Деревья, подлежащие пересадке в соответствии с материалами инвентаризации и лесопатологического обследования зеленых насаждений, пересаживаются на участки в соответствии с письменным указанием уполномоченного органа.

52. При пересадке деревьев физическими и юридическими лицами, компенсационная посадка не производится.

53. В случае если пересадка привела к гибели деревьев, устанавливается десятикратный размер компенсации, в соответствии с требованиями пункта 59 настоящих Типовых правил.

54. Восстановление деревьев производится на специальных участках согласно плану компенсационной посадки города и населенного пункта, при необходимости с заменой грунта на плодородную почву.

55. При получении разрешения на вырубку деревьев производится компенсационная посадка восстанавливаемых деревьев в десятикратном размере за счет средств граждан и юридических лиц, в интересах которых был произведена вырубка.

56. Компенсационная посадка и дальнейшая работа по уходу и содержанию на землях общего пользования проводятся организациями по озеленению, имеющие в своем штате специалистов в области озеленения.

При компенсационной посадке не допускается использование однолетних саженцев.

57. Компенсационные посадки осуществляются в следующих размерах:

1) при вырубке зеленых насаждений по разрешению местного исполнительного органа в соответствии с Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях", а также их гибели на территории, прилегающей к зданиям, сооружениям, находящимся в собственности или пользовании физических и (или) юридических лиц, – в десятикратном размере;

2) при незаконном удалении (вырубке) зеленых насаждений либо их повреждении, приведшем к их гибели, – в пятидесятикратном размере.

58. В случае незаконного удаления (вырубки) зеленых насаждений, включенных в перечень редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений, либо их повреждения, приведшем к их гибели, – в стократном размере.

59. Размер вреда, причиненного нарушением лесного законодательства Республики Казахстан, предусмотренный Базовыми ставками для исчисления размеров вреда, причиненного нарушением лесного законодательства Республики Казахстан, утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 22 сентября 2023 года № 265 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 33476), исчисляется уполномоченным органом.

Сноска. Пункт 59 - в редакции приказа и.о. Министра экологии и природных ресурсов РК от 03.06.2024 № 116 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

60. Компенсационная посадка деревьев производится путем посадки саженцев лиственных пород высотой не менее 2,5 метров с комом или хвойных пород высотой не менее 2 метра с комом.

Диаметр ствола от верхней корневой системы саженцев не менее 3 сантиметров, на высоте 1,3 метра стволовой части.

61. Компенсационная посадка при вырубке деревьев по разрешению уполномоченного органа и (или) при незаконной вырубке, уничтожении или повреждении деревьев производится на территории в радиусе 1 километра от места вырубки, уничтожении или повреждении деревьев на участке указанным уполномоченным органом.

При отсутствии свободного места для компенсационной посадки в радиусе 1 километра от места вырубки, территория компенсационной посадки указывается уполномоченным органом в письменном виде.

62. При вынужденной вырубке деревьев компенсационная посадка производится на землях общего пользования с привлечением организации по озеленению.

63. Компенсационная посадка деревьев осуществляется в соответствии с дендрологическим планом.

64. В случае механического повреждения или уничтожения зеленых насаждений, произрастающих на землях общего пользования и на частных территориях в результате дорожно-транспортного происшествия, виновной стороной производится компенсационная посадка в пятикратном размере поврежденных или уничтоженных зеленых насаждений путем высадки саженцев.

65. После завершения работ по компенсационной посадке деревьев физические и юридические лица в течение одного месяца информируют в письменном виде уполномоченный орган об исполнении работ согласно плану компенсационной посадки.

66. В соответствии с гарантийным письмом физические и юридические лица в течение трех лет (период приживаемости саженца дерева) с момента компенсационной посадки проводят мероприятия по содержанию и защите саженцев, в соответствии с подпунктами 4), 5), 6), 7) и 8) пункта 27 настоящих Типовых правил.

67. По истечении трех лет, физические и юридические лица, осуществившие компенсационную посадку, составляют совместно с уполномоченным органом акт приживаемости зеленых насаждений, по форме согласно приложению 4 к настоящим Типовым правилам, и передают на баланс местного исполнительного органа соответствующей административно-территориальной единицы для дальнейшего содержания.

68. Уполномоченным органом прижившиеся деревья включаются в реестр зеленых насаждений.

69. В случае гибели высаженных саженцев при компенсационной посадке, лица, в интересах которых была произведена вырубка производят повторную посадку зеленых насаждений и обеспечивают дальнейшие мероприятия по содержанию и защите за ними в течение трех лет (период приживаемости саженца дерева), с момента проведения повторной посадки.

	Приложение 1 к Типовым правилам создания, содержания и защиты зеленых насаждений
	Форма

Реестр зеленых насаждений на 1 января ____ года

Распределение площади объектов (участков) зеленых насаждений
по категориям земель, типам растительности и функциональному назначению
Город/населенный пункт
Ответственный владелец: _________________________

Реестр зеленых насаждений

Таблица
№ п/п инвентарный/ № паспорта зеленого насаждения	Функциональное назначение земель (категория насаждений)	Древесная растительность
Единичные деревья, штук	Группы, куртины, штука	Рощи сады, штук	Линейные насаждения, штук	Итого, штук
Кустарниковая растительность
Единичные, штук	Живая изгородь, погонный метр	Рядовые посадки, штук	Групповые посадки, штук	Всего погонный метр/штук

Открытые пространства
Цветники						Газоны
Летники, метр2	Многолетники, метр2	Контейнерные, штук	Вазон, метр2	Альпинарий, рокарий, метр2	Итого: метр2/ штук		Партерные, метр2	Обыкновенные, метр2	На почвенный покров, метр2	Итого: метр2/ штук

	Приложение 2 к Типовым правилам создания, содержания и защиты зеленых насаждений
	Форма

Акт обследования зеленых насаждений "___" ___________ 20__года

№ п/п	Породный состав зеленых насаждений	Сохраняются				Вырубка по разрешению			Вырубка без разрешения
		штук	возраст, лет	диаметр ствола, сантиметр	штук	возраст, лет	диаметр ствола, сантиметр	штук	возраст, лет	диаметр ствола, сантиметр
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1
2
Всего:
Итого

продолжение таблицы

Пересадка, кронировка (омолаживание)			Санитарная обрезка			Качественное (фактическое) состояние	Размер возмещения ущерба за единицу	Сумма ущерба исчисленного по размерам возмещения ущерба	Компенсационное восстановление, штук
штук	возраст, лет	диаметр ствола, сантиметр	штук	возраст, лет	диаметр ствола, сантиметр		месячный расчетный показатель	Тенге
12	13	14	15	16	17	18	19	20	21

Настоящий акт составлен в _______экземплярах.

Примечание: Акт обследования не является документом, дающим разрешение
на вырубку или пересадку зеленых насаждений.

Представитель физического или юридического лица
_____________________________________ подпись (Ф.И.О) (печать при наличии)

Должностное лицо уполномоченного органа
_____________________________________ подпись (Ф.И.О) (печать при наличии)

	Приложение 3 к Типовым правилам содержания, содержания и защиты зеленых насаждений
	Форма
	Руководителю местного исполнительного органа (областей, городов Астана, Алматы и Шымкента, района, города областного значения) ___________________________ (Фамилия, имя, отчество (при его наличии) наименование государственного органа) от _________________________ (Фамилия, имя, отчество (при его наличии) для физического лица/наименование организации для юридических лиц и (или) по доверенности) (ИИН/БИН) Адрес ______________________ (юридический адрес или место проживания) контакты ___________________ (электронный адрес, телефон)

Гарантийное письмо

_______________________________________________________________ ___________
(наименование физического или юридического лица) гарантирует произвести
компенсационную посадку деревьев в количестве ____штук,___________ породы в течение
шести месяцев с момента получения разрешения на вырубку деревьев, взамен деревьев в
количестве _______ штук, _________ породы, которые будут вырублены для
____________________________________по адресу:
(указывается причина)
______________________________________________________согласно акту обследования
зеленых насаждений от " " 20 года.

В случае гибели высаженных саженцев, гарантирует произвести повторную посадку. В течение
трех лет с момента компенсационной посадки, гарантирует, проводить мероприятий
по содержанию и защите саженцев, в соответствии с подпунктами 4), 5), 6), 7) и 8) пункта 27
Правил содержания и защиты зеленых насаждений и по истечению трех лет передать их на
баланс местного исполнительного органа на основании акта приживаемости деревьев.
__________________________________________________________________ ________
(наименование физического или юридического лица)
осведомлено, что за нарушение правил содержания и защиты зеленых насаждений будет
нести ответственность в соответствии со статьями 381-1 и 386 Кодекса Республики
Казахстан об административных правонарушениях

Дата: "___" ____________ 20__ года

____________________________________________________________________
ФИО и подпись руководителя (печать при наличии)

	Приложение 4 к Типовым правилам содержания, содержания и защиты зеленых насаждений
	Форма

Акт приживаемости зеленых насаждений "___" _________ 20___ года
Адрес посаженных зеленых насаждений: ______________________________________

№	Наименование физического или юридического лица	Дата и номер разрешения или согласования	Количество вырубленных деревьев, штук	Количество пересаженных деревьев, штук	Общее количество компенсационной или инициативной посадки, штук, порода	Состояние		Количество саженцев к восстановлению, штук	Примечание
						прижалось, штук	не прижились, штук
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1
Итого:									Скачать

Представитель физического или юридического лица
________________________________ подпись (Ф.И.О) (печать при наличии)

Должностное лицо уполномоченного органа
_____________________________________ подпись (Ф.И.О) (печать при наличии)

Елді мекендердің жасыл екпелерін жасау, күтіп-баптау және қорғаудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 23 ақпандағы № 62 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 2 наурызда № 31996 болып тіркелді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрық 07.03.2023 бастап қолданысқа енгізіледі

"Өсімдіктер дүниесі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағының 16) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Елді мекендердің жасыл екпелерін жасау, күтіп-баптау және қорғаудың үлгілік қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалғаны туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық 2023 жылғы 7 наурыздан бастап күшіне енеді және ресми жариялауға жатады.

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрі

З. Сулейменова

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрі 2023 жылғы 23 ақпандағы № 62 бұйрығымен бекітілген

Елді мекендердің жасыл екпелерін жасау, күтіп-баптау және қорғаудың үлгілік қағидаларын

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы елді мекендердің жасыл екпелерін жасау, күтіп-баптау және қорғаудың үлгілік қағидаларын (бұдан әрі - үлгілік қағидалар) "Өсімдіктер дүниесі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі-заң) 9-бабы 1-тармағының 16) тармақшасына сәйкес әзірленді және елді мекендердің жасыл екпелерін жасау, күтіп-баптау және қорғаудың үлгілік тәртібін айқындайды. Үлгілік қағидалар мемлекеттік орман қоры учаскелерінде және республикалық және жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда, жеке тұрғын үй аумақтарында, саяжай учаскелерінде өсетін жасыл екпелерге қолданылмайды.

2. Осы Үлгілік қағидалардың негізінде жергілікті атқарушы органдар Елді мекендердің жасыл екпелерін жасау, күтіп-баптау және қорғаудың қағидаларын әзірлейді.

3. Осы Үлгілік қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) абаттандыру – сол немесе өзге аумақты құрылыс және мақсаты бойынша қалыпты пайдалану үшін жарамды жағдайға келтіру, халықтың дені сау, жайлы және мәдениетті өмір сүру жағдайын жасау мақсатында жүзеге асырылатын жұмыстардың (аумақтарды инженерлік дайындау және қауіпсіздігін қамтамасыз ету, жолдарды салу, коммуникациялық желілерді және сумен жабдықтау, кәріз, энергиямен жабдықтау құрылыстарын, жабындар құрылғыларын дамыту, монументті өнердің шағын сәулеттік нысандары мен объектілерін орналастыру, көгалдандыруды жобалау, шу деңгейін азайту, микроклиматты жақсарту, ауа бассейнін, ашық су айдындары мен топырақты ластанудан қорғау бойынша) және көрсетілетін қызмет (аумақтарды құрғатуға және көгалдандыруға тазалау, жинау, санитариялық тазалау бойынша) жиынтығы;

2) ағаштарды кесу – "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Рұқсаттар туралы заң) 2-қосымшаның 159-тармағына сәйкес уәкілетті органның рұқсаты бойынша жүзеге асырылатын ағаштарды кесу жөніндегі жұмыс;

3) ағаштар мен жасыл екпелерді қайта отырғызу – уәкілетті орган айқындаған учаскелерде жүзеге асырылатын ағаштар мен жасыл екпелерді қайта отырғызу жөніндегі жұмыс;

4) дендрологиялық жоспар – құрылыс салу аймағын ескере отырып, көгалдардың, алаңдардың, жолдардың, су айдындарының ашық учаскелерімен үйлесімділікте өсіп тұрған және отырғызылуы жоспарланып отырған ағаш-бұта өсімдіктерінің жасыл екпелерінің сандық және түрлік құрамы көрсетілген жасыл екпелерді орналастырудың схемалық құжаты;

5) жалпыға ортақ жерлер – алаңдар, көшелер, тротуарлар, өтпе жолдар, жолдар, жағалаулар, саябақтар, скверлер, қала ормандары, бульварлар, су айдындары, жағажайлар, зираттар және халықтың мұқтаждықтарын қанағаттандыруға арналған өзге де объектілер (жалпыға ортақ инженерлік жүйелер) орналасқан және оларға арналған жерлер;

6) жасарту – қаңқалы және жартылай қаңқалы бұтақтарды қатты қысқарту, өркендерді сирету және реттеу, бас жағы мен бұталардың құрғау салдарынан өзінің декоративтік сапасын жоғалтқан, сау діңді және сүңгекті жасарту үшін жарамды ересек ағаштардың кемінде 3,5 метр биіктіктегі діңдерін кесу;

7) жасыл алқап – түрлік құрамына қарамастан кемінде 0,125 га аумақта кемінде 50 дана ағашы бар көгалдандырылған аумақ;

8) жасыл екпелер – елді мекендердің аумақтарында қорғаныштық, санитариялық-гигиеналық, әлеуметтік, эстетикалық және өзге де функцияларды орындайтын ағаш-бұта және шөптесін өсімдіктер екпелері;

9) жасыл екпелерді жою – жасыл екпелердің өсуінің тоқтауына әкелетін зақымдану;

10) жасыл екпелерді күтіп-ұстау және қорғау-жасыл екпелерді, көгалдандырылған аумақтар мен жасыл алқаптарды құруға, сақтауға және молықтыруға (оның ішінде кесілген жасыл екпелерді өтемдік қалпына келтіруге) бағытталған құқықтық, әкімшілік, ұйымдастырушылық және экономикалық шаралар жүйесі;

11) жасыл екпелерді сақтау – абаттандыру және құрылыс жұмыстарының нүктесіне түсетін, аса құнды екпелердің тұқымдарын сақтауға бағытталған іс-шаралар кешені;

12) жасыл екпелерді орман-патологиялық зерттеу – зиянкестердің (жәндіктердің) болуын арнайы зерттеу, ауру белгілері мен ошақтарының болуын, діңдерде, тамыр жүйесі мен ұшарбаста зең ауруларымен (паразиттермен) зақымдану белгілерінің болуын анықтау. Егер екпелердің 50 (елу) %-дан астамы аурулардан зақымданған болса, онда олар міндетті түрде кесілуі тиіс;

13) жасыл екпелерді түгендеу (тал басын қайта есептеу) – көгалдандыру объектілерінің сандық және сапалық сипаттамаларын толық сипаттай отырып, оларды есепке алу жөніндегі іс-шаралар кешені, сондай-ақ жоспарлы негізде әрбір көгалдандыру элементін графикалық бейнелеу;

14) жасыл екпелер тізілімі – жасыл екпелердің типтері, түрлік құрамы, алаңының көлемі, жай-күйі және орналасуы туралы деректер жиынтығы;

15) жеке тұрғын үй – үй маңындағы учаскеде орналасқан және шаруашылық және басқа да құрылыстармен және жасыл екпелермен бірге азаматтың меншігіндегі, жеке (отбасында) тұруға арналған үй;

16) заңсыз кесу – уәкілетті органның рұқсатынсыз жүзеге асырылатын ағаштарды кесу;

17) көгалдандырылған аумақтар – шығу тегі табиғи өсімдіктер орналасқан, жасанды жолмен жасалған бау-саябақ кешендері мен объектілері, бульварлар, скверлер, көгалдар, гүлзарлар орналасқан жер учаскесі;

18) көгалдандыру жөніндегі ұйым – шарт негізінде елді мекен аумағындағы жасыл еспелер мен жалпыға ортақ пайдаланылатын көгалдандырылған аумақтарды көгалдандыру, күтіп-ұстау, күту жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

19) көгал – шөп жамылғысы мен басқа да өсімдіктерді қамтитын, тротуардан, тұрақ қалталарынан, тұрақтардан және жолдың өзге де элементтерінен жиектас таспен және (немесе) әшекейлі қоршаумен қоршалған абаттандыру элементі (жер учаскесі);

20) күтіп-баптау жөніндегі жұмыстар – өсімдіктердің жерасты және жерүсті бөлігін күтіп-баптау (қоректендіру, суару, қопсыту, санитариялық-профилактикалық іс-шаралар және өзге де іс-қимылдар);

21) мәжбүрлі түрде кесу – авариялық және төтенше жағдайларды жою кезінде уәкілетті органның келісімінсіз ағаштарды кесу;

22) өтемдік отырғызу жоспары – отырғызудың сандық бөлігін, тұқымдық құрамын, көлемін, күнтізбелік мерзімін, сондай-ақ жоспарлы негізге орайластырылған отырғызуды орналастырудың графикалық схемасын қамтитын кесуге ұшыраған ағаштарды отырғызу жоспары;

23) өтемдік отырғызу – уәкілетті орган дендрологиялық жоспарға сәйкес айқындаған арнайы учаскелерде кесілген ағаштардың орнына отырғызу;

24) өтпе жол – тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға, шағын аудандар, орамдар, елді мекендер ішіндегі құрылыс объектілеріне көлік құралдарының кіруін қамтамасыз ететін жол элементі;

25) санитариялық кесу – авариялық жағдайлар туғызатын (электр беру желілерінде, газ құбырларында жатқан, ғимараттардың шатырын бұзатын, жол жүрісі қауіпсіздігіне қатер төндіретін) ауру, құрғап бара жатқан, құрғақ және зақымдалған бұтақтарды кесу;

26) санитариялық мақсатта ағаш кесу – жасыл екпелердің санитариялық жай-күйін жақсарту мақсатында жүргізілетін ағаш кесу (ішінара, жаппай), бұл кезде ауру, зақымданған, қураған және қураған ағаштар кесіледі;

27) тротуар – жаяу жүргіншілердің жүруіне арналған, жолдың жүру бөлігімен шектесетін немесе одан көгалмен немесе арық жүйесімен бөлінген жолдың элементі;

28) уәкілетті орган – жасыл екпелерді күтіп-ұстау және қорғау мәселелерін реттеу саласындағы функцияларды жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органның құрылымдық бөлімшесі;

29) ұшарбасты қалыптастыру – белгілі бір эстетиқалық түр беру және жасыл екпелерді жасарту мақсатында олардың солып қалуына әкеп соқтырмайтын, пішіндеуге келетін бұтақтар мен өркендерді, жекелеген ағаштарды, бұталарды және жолдағы екпелерді кесу;

30) шағын сәулет нысандары – декоративтік сипаттағы және іс жүзінде пайдаланылатын объектілер (мүсіндер, фонтандар, барельефтер, гүл құмыралары, павильондар, күркелер, отырғыштар, құтылар, балалар ойындары және ересектердің демалысына арналған жабдықтар мен конструкциялар);

31) іргелес аумақ – ғимараттар, құрылыстар, қоршаулар, құрылыс алаңшаларының, сауда, жарнама объектілеріне және заңды немесе жеке тұлғалардың балансындағы, меншігіндегі, иелігіндегі, жалға алуындағы басқа объектілер шекараларына тікелей (периметрі бойынша 5 метр шекарадағы) жанасып жатқан аумақ.

2-тарау. Елді мекендердің жасыл екпелерін жасау, күтіп-баптау және қорғаудың тәртібі

4. Барлық санаттар мен түрлердегі көгалдандырылған аумақтар елді мекен шекараларындағы көгалдандыру жүйесін құрайды, елді мекеннің жасыл қорына кіреді және мемлекеттік орман қоры учаскелерінде және республикалық және жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда, жеке тұрғын үй мен жеке қосалқы шаруашылық аумақтарында, саяжай учаскелерінде өсетін жасыл екпелерді қоспағанда, рекреациялық, орта құрайтын және санитариялық-қорғаныш функцияларын орындайды.

5. Жасыл екпелерді жасауды жергілікті атқарушы органдар ғылыми ұйымдардың ұсынымдары негізінде жүзеге асырады.

Жеке және заңды тұлғалар жергілікті атқарушы органдар айқындайтын учаскелерде өз қаражаты есебінен жасыл екпелер жасайды.

6. Жергілікті атқарушы органдардың жасыл екпелер алып жатқан аумақтарда, оның ішінде саябақтарда, скверлерде, бульварларда, ұйымдардың санитариялық-қорғаныш аймақтарында және өзге де өнеркәсіптік объектілерде құрылыс салу немесе оларды реконструкциялау туралы шешімдер қабылдауы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес және қоғамдық тыңдауларды міндетті түрде өткізу арқылы жүзеге асырылады.

7. Елді мекендердің жасыл қорын дамытудың негізгі мақсаттары, функциялары:

экологиялық теңгерімді сақтау;

оңтайлы температуралық режимді сақтау, оның ішінде жазғы кезеңде;

ауа ылғалдылығын сақтау;

ластанған ауаның адсорбциясы (пайдаланылған газдар, кәріз, өрттер, жинақталған коммуналдық қалдықтардың иісі және ауаны ластаудың басқа көздері);

белгілі бір аумақта ластануды және басқа да теріс әсер ету нысандарын сіңіру, тазарту, өзгедей жою;

сәндік-эстетикалық, қолайлы өмір сүру ортасын қалыптастыру болып табылады.

8. Жасыл қор мен қоршаған ортаны қорғау және сауықтыру жөніндегі шараларды жекі және заңды тұлғалар осы Үлгілік қағидаларға сәйкес жүзеге асырады.

9. Тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің көгалдандырылған аумақтарын дамыту дендрологиялық жоспарға сәйкес жүргізіледі.

10. Көгалдандыру объектілері экологиялық заңнаманы сақтай отырып, елді мекеннің бас жоспарына сәйкес жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерде құрылады.

11. Рекреациялық аймаққа жататын ортақ пайдаланудағы жер аумағында рекреациялық аймақтың жұмыс істеуіне тікелей байланысты емес жаңа өнеркәсіптік, коммуналдық және қойма объектілерін, тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды орналастыруға (салуға) және жұмыс істеп тұрғандарын кеңейтуге жол берілмейді.

12. Объектілерді жобалау және салу кезінде құрылыс-монтаждау жұмыстары болжанатын учаскенің аумағында бар жасыл екпелерді барынша сақтай отырып, объектіні салуға берілген жер учаскесін көгалдандыруды көздеу қажет.

3-тарау. Жасыл желектерді есепке алуды жүргізу тәртібі

13. Жасыл екпелердің барлық түрлері:

есепке алу объектісінің шекарасында орналасқан жасыл екпелерді түгендеу және орман-патологиялық зерттеу;

осы Үлгілік қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жасыл екпелердің жерсіну актісін толтыру;

жасыл еспелер тізілімін жүргізу;

дендрологиялық жоспарды әзірлеу арқылы есепке алынады.

14. Жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлердегі жасыл екпелерді түгендеу және орман-патологиялық зерттеу жүргізу жөніндегі қызметтер шарттық негізде жергілікті бюджет есебінен және (немесе) басқа да қаржыландыру көздері есебінен жүргізілуі мүмкін.

15. Уәкілетті орган жасыл екпелерді түгендеу және орман-патологиялық зерттеу материалдарының көшірмесін жасыл қормен жұмыс істеу кезінде ұсыным ретінде пайдалану үшін тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің әкімі аппаратына жібереді.

16. Жасыл екпелерді есепке алу нәтижелерін көрсететін құжаттар ресімделген түгендеу, орман-патологиялық зерттеу материалдары, сондай-ақ электрондық және қағаз жеткізгіштерде жасалатын дендрологиялық жоспарға енгізілген өзгерістер болып табылады.

17. Есепке алынған жасыл екпелер осы Үлгілік қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жасыл екпелер тізіліміне енгізіледі.

18. Жасыл екпелердің тізілімі мен есебін уәкілетті орган қағаз және электрондық жеткізгіштерде жүргізеді.

19. Жасыл екпелерді есепке алуды жүргізу мыналарды қамтиды:

1) жасыл екпелердің саны, түрлік құрамы және жай-күйі туралы дұрыс деректерді есепке алу және алу;

2) елді мекеннің жасыл екпелерді қорғау, сақтау және көгалдандырылған аумақтарды дамыту саласындағы саясатының негізгі бағыттарын айқындау;

3) халықты және мүдделі тұлғаларды елді мекендегі жасыл екпелердің саны, жай-күйі және қоршаған орта туралы дұрыс ақпаратпен қамтамасыз ету;

4) елді мекен аумағындағы жасыл екпелердің жағдайын талдау;

5) жалпыға ортақ пайдаланылатын орындарда жасыл екпелерді тиімді басқару үшін бірыңғай ақпараттық база құру, оның ішінде жасыл екпелер санының қолданыстағы құрылыс және санитариялық нормаларға сәйкестігін белгілеу;

6) көгалдандырылған аумақтарды күтіп-ұстау, күрделі жөндеу және оларды қайта жаңарту жөніндегі жұмыстарды регламенттеу;

7) көгалдандырылған аумақтардың меншік иелерін айқындау және олардың сақталуы мен жай-күйіне жауапты заңды және жеке тұлғаларды белгілеу;

8) қаланың көгалдандырылған аумақтарын ұтымды пайдалануды ұйымдастыру;

9) көгалдандыру жобаларын, күтім жасау жөніндегі іс-шаралар жоспарларын жасыл екпелерді күтіп-ұстау, күтіп-баптау және пайдалану жөніндегі ұсынымдар әзірлеу.

20. Дендрологиялық жоспарды елді мекен шекарасы шегінде құрамында экологтары және (немесе) дендрологтары бар дендрологиялық зерттеулер қызметтерін көрсететін ұйымдарды тарта отырып, уәкілетті орган әзірлейді.

21. Дендрологиялық жоспар екі бөліктен тұрады.

Бірінші бөлім – картографиялық бейнеден тұратын, онда әрбір жасыл еспе реттік нөмір беріледі және қайта есептеу ведомосімен сүйемелденеді. Картографиялық бейнеде жасыл еспелерден басқа, көшелерді, жолдарды (жүру бөлігін) қоса алғанда, құрылыс салу аймағын және жалпыға ортақ пайдаланылатын орындарды ескере отырып, көгалдардың, алаңдардың, жолдардың, су айдындарының ашық учаскелері көрсетіледі.

Екінші бөлім – сипаттама, онда көгалдандырылған объектінің сәйкестендіру сипаттамалары, дендрологиялық жоспардың сәйкестендіру сипаттамалары, өсіп тұрған жасыл екпелердің сандық және түрлік құрамы көрсетіледі, мынадай:

кесу үшін (ауру, кепкен);

қайта отырғызуға арналған;

өңделмеген деген белгілерді көрсете отырып, жасыл екпелер өсетін жергілікті жердің бедері, топырақтың құрамы сипатталады.

22. Дендрологиялық жоспардың ауқымы 1:10000.

23. Дендрологиялық жоспар электрондық және қағаз жеткізгіштерде жасалады және сақталады және уәкілетті органның ресми интернет-ресурстарында жарияланады.

24. Дендрологиялық жоспар бес жылда бір рет жасалады және оны кейін уәкілетті орган түзетеді.

25. Бес жыл өткен соң климаттық ерекшеліктерге, елді мекеннің немесе оның бөлігінің жоспарлау құрылымы мен сәулеттік бейнесінің қалыптасуына байланысты жаңа дендрологиялық жоспар жасалады және бекітіледі.

26. Шағын қалаларда (халық саны 50 мың тұрғынға дейін) өзгерістер болмаған кезде қолданыстағы дендрологиялық жоспарды қайта бекітуге жол беріледі.

4-тарау. Жасыл екпелерді құру, күтіп-ұстау және қорғау жөніндегі шаралар

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 03.06.2024 № 116 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Жасыл екпелерді құру, күтіп ұстау және қорғау өзара байланысты жұмыстардың мынадай кешендеріне бөлінеді:

1) ағаштарды, бұталарды, көпжылдық гүлдер мен бұталы қоршауды үш жылдық күтіммен (қажет болса топырақты ауыстыру арқылы) отырғызу;

2) бір жылдық гүлзарлар мен көгалдардың құрылысы;

3) ағаштарды кесу, қайта отырғызу;

4) үш жылдық күтімімен ағаштарды өтемдік отырғызу;

5) жасыл екпелерді күтіп-ұстау (жасыл екпелерді күту және оларға қызмет көрсету);

6) жасыл екпелерді мониторингтеу, түгендеу.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 03.06.2024 № 116 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27-1. Жасыл екпелерді күтіп-ұстау (жасыл екпелерді күту және оларға қызмет көрсету) келесіні қамтиды:

ағаштардың діңгек қуысын орнатумен және оларды қопсыту және арамшөптерден тазарту;

ағаш діңін ақтау;

бұталы қоршауды кесу, ағаштардың діңін көтеру, өскінді алып тастау;

шөп шабу, арамшөптерді жою;

жасыл екпелерді қымтау (ағаштар, бұталар, көпжылдық гүлдер);

бүкіл вегетациялық кезеңде жасыл екпелерді суару;

ағаш тәжін тәждеу;

ағаштардың тәжін қалыптастыру;

қаңқа және жартылай қаңқа бөліктерін сақтай отырып, ағаш-бұта өсімдіктерінің биологиялық ерекшеліктеріне сүйене отырып жасартатын кесу;

апатты, қураған ағаштар мен бұталарды санитарлық кесу, діңгектерді тамырымен жұлу;

тыңайтқыштарды қолдану;

жасыл екпелердің зиянкестерімен және ауруларымен күресу;

қуыстарды тазалау және пломбалау, аралау орындарын өңдеу.

Ескерту. 4-тарау 27-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 03.06.2024 № 116 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

28. Жасыл екпелерді күтіп-ұстауды және қорғау жүзеге асырады:

1) жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерде – уәкілетті орган жүзеге асырады;

2) саябақтар мен скверлерде меншік иелеріне немесе меншік иесі уәкілеттік берген адамға жүктеледі;

3) өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағында және басқа да меншік объектілерінде, сондай-ақ бөлінген және бекітілген аумақта және – осы объектілердің меншік иелеріне немесе пайдаланушыларына жүктеледі;

4) құрылыс-монтаждау жұмыстарына бөлінген аумақтарда – тапсырыс берушіге жүктеледі.

29. Ағаштарды жасарту және тығыз өсетін ағаштарды сирету жөніндегі іс-шаралар вегетация басталғанға дейін немесе күздің соңында жүргізіледі.

30. Жасыл екпелерді қайта отырғызу жыл бойы оларды сақтау, қорғау және қарқынды күтім жасау бойынша қажетті шараларды сақтай отырып жүзеге асырылады. Жапырақты және қылқан жапырақты ағаштардың тиімді жерсіндіру мақсатында оларды күз басталғаннан бастап ерте көктемге дейінгі кезеңде қайта отырғызылады.

31. Жұмыстарды жүргізу кезінде құрылыс ұйымдары құрылыс салуға немесе құрылыс жұмыстарын жүргізуге бөлінген жер учаскесінде орналасқан жасыл екпелерді ң сақталуын қамтамасыз ететін мынадай іс-шараларды орындайды:

1) құрылыс алаңдарының қоршауы ағаштар мен бұталар олардың шегінен тыс қалатындай етіп орнатылады. Құрылыс алаңында қалған әр ағаштың немесе ағаштар тобының айналасында ағаштың діңі мен ұшарбасын зақымданудан сақтауды қамтамасыз ететін жеке қорғаныс жасалады. Ағашты-бұталы өсімдіктерді сақтау мақсатында төменгі және жоғарғы ұшарбастарды ішінара кесуге, оқпандарды байлауға, бұталардың ұшарбастарын байлауға жол беріледі;

2) сақталатын ағаштарды қоршауларды, шырақтарды және өзге де заттарды бекіту үшін бағаналар ретінде пайдалануға және зақым келтіруге жол берілмейді;

3) ағаштардың тамырларын жалаңаштауға және дің маңындағы шеңберлерді топырақпен, құрылыс материалдарымен және қоқыспен көмуге жол берілмейді;

4) жасыл еспелер ауданында жолдарды, тротуарларды және басқа да құрылыстарды реконструкцилау және салу кезінде бұрыннан барларға қарсы тік белгілерді өзгертуге жол берілмейді. Тамыр жүйесін толтыру немесе жалаңаштау мүмкін болмаған жағдайда, жобалар мен сметаларда ағаштардың қалыпты өсу жағдайларын сақтау үшін тиісті құрылғылар қарастырылған;

5) машиналардың көгалдарда тұруына, құрылыс материалдарын жинап қоюға, жанар-жағармай материалдарын, лас қалдықтарды төгуге жол берілмейді;

6) кірмежолдар мен көтергіш крандарды орнатуға арналған орындар жасыл еспелерден тыс орналастырылады және ағаштардың орнатылған қоршауларын бұзбайды;

7) ағаштар мен бұталардың тамыр жүйесі аймағында қазу жұмыстарын тамыр жүйесіне зақым келтірмей, негізгі қаңқа тамырлары орналасқаннан төмен жүргізеді;

8) жаңа құрылыстың барлық учаскелерінде жоғарғы өсімдік топырағын сақтайды, оны алуды және құрылыс алаңының шеттерінде үймелеуді жүргізеді. Бұрғыланған өсімдік топырағы аумақтарды көгалдандыру кезінде пайдаланылады және (немесе) көгалдандыру жөніндегі ұйымға беріледі.

32. Тротуарлар мен өтпе жолдарды асфальттау, төсеу, тақталармен жабу жұмыстарын жүргізу кезінде ағаштың айналасында кемінде диаметрі 1,2 метр жақын аралық шеңбер қалдырылады.

5-тарау. Уәкілетті органның елді мекеннің аумақтарын көгалдандыру жөніндегі жұмыс жоспары

33. Жалпыға ортақ пайдаланылатын аумақтарда көгалдандыру, жасыл екпелерді отырғызу бюджеттің түрлі деңгейлері қаражаты есебінен, сондай-ақ өзге де қаржыландыру көздері есебінен жүргізілуі мүмкін.

34. Жалпыға ортақ пайдаланылатын аумақтарда көгалдандыру жұмыстарын жүргізу үшін уәкілетті орган мынадай жұмыстардың бір түріне және/немесе бір мезгілде түрлеріне ақау актісін дайындайды:

1) жасыл екпенің мекенжайын (орналасқан жерін), түрін, оның сипаттамаларын (оқпан диаметрі, биіктігі, жай-күйі және басқалары) көрсете отырып, болжанып отырған қураған ағашты кесу бойынша көлемді айқындау;

2) нақты учаскеде жоспарланған жаңа жасыл екпелердің көлемін анықтау (жасыл екпенің түрі мен атауы, отырғызу мерзімі);

3) түрі мен сипаттамаларын, отырғызу мерзімдерін айқындай отырып, өтемдік жасыл екпелер орналасатын учаскенің жоспарын айқындау;

4) ағаштың орналасқан жерін, көлемін (санын) көрсете отырып, түбірлерін қопарып қазып алу көлемін айқындау.

35. Уәкілетті орган жасыл екпелерді сатып алуға, оларды тасымалдауға, тыңайтуға, суаруға, топырақты тасымалдауға, механикаландыруға және жұмыс күшіне, сондай-ақ жаңадан отырғызылған жасыл екпелерді жерсіндіру үшін кейін күтіп-баптауға жұмсалатын шығындардың құнын айқындай отырып, еркін нысандағы ақау актісін іске асыру мақсатында жұмыс көлемін айқындау үшін шығындар калькуляциясын жасайды.

36. Инженерлік желілерге (электрмен жабдықтау, жарықтандыру, сумен жабдықтау, жылумен жабдықтау) қатысты жасыл екпелерді кесу және/немесе қураған ағаштарды кесу бойынша жұмыстарды жүргізу кезінде кемінде үш жұмыс күні бұрын инженерлік желілердің меншік иелерімен жұмыстарды орындау мерзімдері келісіледі және жұмыстардың уақыты мен ұзақтығын көрсете отырып, учаскедегі болжамды жұмыстар туралы халыққа, кәсіпорындар мен ұйымдарға бұқаралық ақпарат құралдары, әлеуметтік желілер немесе ұялы байланыс арқылы хабарланады.

6-тарау. Ағаштарды кесу тәртібі

37. Құрылыс салуға немесе басқа да жұмыстар жүргізуге бөлінген учаскелерде жасыл екпелерді сақтау мүмкін болмаған жағдайда, егер қолданыстағы жасыл екпелер тұрғын үй құрылысы ғимараттарын қоса алғанда, басқа да құрылыстар үшін қатер төндіретін болса, ағаштарды кесу Рұқсаттар туралы заңға сәйкес уәкілетті органның рұқсаты бойынша жүргізіледі.

38. Ағаштарды кесу:

1) бекітілген және келісілген қала құрылысы құжаттамасында көзделген құрылыс қызметін, құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүзеге асыру үшін жағдайлар жасалуын қамтамасыз ету;

2) инженерлік абаттандыру объектілеріне қызмет көрсету, инженерлік желілерді реконструкциялау және салу, жерасты және жерүсті коммуникациялары;

3) авариялық және төтенше жағдайларды жою, оның ішінде инженерлік абаттандыру объектілерінде жою;

4) бұрыннан бар объектілердің аумағын абаттандыру және эстетикалық түрге келтіру, жасыл екпелердің сапалық және түрлік құрамын жақсарту қажеттілігі;

5) адамдардың денсаулығы мен өмірінің қауіпсіздігіне қатер төндіретін, сондай-ақ жеке және заңды тұлғаның мүлкіне залал келтіретін ағаштарды санитариялық кесу жағдайларында жасалуы мүмкін;

6) ағаштар мен бұталар жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерде өсіп тұрған жағдайларда жүзеге асырылады.

39. Ағаштарды кесуді рұқсат беру рәсімдеріне сәйкес уәкілетті органның рұқсаты бойынша осы жер учаскесіне қызмет көрсететін ұйымдар жүргізеді.

Уәкілетті орган халықтың өміріне қауіп төндіретін жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 31 қазандағы № 1034 қаулысымен бекітілген Өсімдіктер мен жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiнiң тiзбесiне (бұдан әрі – Тізбе) енгізілген жасыл екпелерді кесуге рұқсат берілмейді.

40. Жалпыға ортақ жерлердегі және ғимараттарға, құрылыстарға, көп қабатты тұрғын үйлерге іргелес аумақтардағы желдің және табиғи сипаттағы өзге де жағдайлардың, жол-көлік оқиғаларының нәтижесінде ағаштар авариялық құлаған жағдайда құлаған ағаштарды жинауды, құлаған жерлерді уақтылы тазалауды және ағаш қалдықтарын шығаруды қызмет көрсететін учаскелер бойынша ұйымдар жүзеге асырады.

41. Авариялық және төтенше жағдайларды жою кезінде, оның ішінде инженерлік абаттандыру объектілерінде уәкілетті органның келісімінсіз ағаштарды мәжбүрлі түрде кесу мынадай:

ағаштардың, сондай-ақ олардың бұтақтарының құлауы адамдардың өмірі мен денсаулығына, ғимараттар мен құрылыстардың, коммуникациялардың және желілердің бүлінуіне қауіп төндірген;

жол қозғалысы қауіпсіздігіне кедергілер, оның ішінде жол белгілерін көзбен шолуды жабатын кедергілер болған, жол белгілерін ауыстыру мүмкін болмаған жағдайларда жүргізіледі.

42. Ағаштарды мәжбүрлі түрде кесу фактісі авариялық-құтқару қызметінің куәландыру актісімен айғақталады, кейін уәкілетті органға мәжбүрлі түрде кескен сәттен бастап үш жұмыс күн ішінде хабарланады.

43. Жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерде ағаштарды санитариялық кесуді уәкілетті органмен жазбаша келісім бойынша осы жер учаскесіне қызмет көрсететін көгалдандыру жөніндегі ұйымдар жүргізеді.

44. Ағаштарды кесу Рұқсат беру туралы заңға сәйкес уәкілетті органның рұқсаты бойынша, Жасыл еспелер тізіліміне сәйкес ағаштардың сандық, тұқымдық құрамын, жай-күйі мен орналасқан жерін дәл анықтау үшін уәкілетті орган маманының алдын ала ағашты кескен жерге баруы және Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жасыл екпелерді зерттеп-қарау актісін толтыруы арқылы жүзеге асырылады.

45. Жеке және заңды тұлғалар ағаштарды кесуге рұқсат алған кезде осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кесілген ағаштардың орнына өтемдік отырғызу туралы кепілдік хат береді.

46. Кесілген жасыл еспелер мен кесілген қалдықтарды (үгінділер, бұтақтар, жапырақтар, қабықтар) жұмыс жүргізілетін жерде жинауға және сақтауға жол берілмейді.

7-тарау. Ағаштарды отырғызу, қайта отырғызу және өтемдік отырғызу

47. Жасыл екпелерді жойылған (кесілген) учаскеде не дендрологиялық жоспарда (көгалдандыру жоспарында) айқындалған учаскелерде отырғызу өтемдік отырғызулар болып табылады.

Өтемдік отырғызулар өз мүдделері үшін жасыл екпелерді жоюды (кесуді) жасаған не кінәсінен осы екпелердің бүлінуі немесе құрып кетуі орын алған жеке және (немесе) заңды тұлғалардың қаражаты есебінен жүргізіледі.

48. Өз мүдделері үшін жасыл екпелерді жоюды (кесуді) жасаған не кінәсінен осы екпелердің бүлінуі немесе құрып кетуі орын алған жеке және (немесе) заңды тұлғалар өтемдік екпелерге:

ағаштар мен бұталарға: қылқан жапырақты тұқымдастарға – үш жыл бойы, жапырақты тұқымдастарға – екі жыл бойы;

шөптесін өсімдіктерге – бір жылдың вегетациялық маусымы ішінде күтім жасауды қамтамасыз етеді.

49. Өтемдік отырғызу осы Қағидалардың 48-тармағында көрсетілген күтім жасау мерзімі өткенге дейін құрып кеткен жағдайда, жеке және (немесе) заңды тұлғалар жасыл екпелерді қайта отырғызуды және оларға күтім жасауды жүзеге асырады.

50. Жеке және заңды тұлғалар өз қаражатына жасыл екпелерді отырғызуды жүзеге асырғаннан кейін орындалған іс-шаралар туралы деректерді береді, ал уәкілетті орган жасыл екпелерді қабылдайды және оларды Жасыл екпелерді есепке алу жөніндегі тізілімге енгізеді.

51. Жасыл екпелерді түгендеу және орман-патологиялық зерттеу материалдарына сәйкес қайта отырғызуға жататын ағаштар уәкілетті органның жазбаша нұсқамасына сәйкес көрсеткен учаскелерге қайта отырғызылады.

52. Жеке және заңды тұлғалар ағаштарды қайта отырғызған кезде өтемдік отырғызу жүргізілмейді.

53. Егер қайта отырғызу ағаштардың салып қалуына әкеп соққан жағдайда, осы Қағидалардың 59-тармағының талаптарына сәйкес өтемақының он еселенген мөлшері белгіленеді.

54. Ағаштарды қалпына келтіру қала мен елді мекеннің өтемдік отырғызу жоспарына сәйкес, қажет болған жағдайда топырақты құнарлы топыраққа ауыстыра отырып, арнайы учаскелерде жүргізіледі.

55. Ағаштарды кесуге рұқсат алған кезде қалпына келтірілетін ағаштарды олардың мүддесі үшін кесу жүргізілген азаматтардың және заңды тұлғалардың қаражаты есебінен он есе мөлшерде өтемдік отырғызу жүргізіледі.

56. Жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерге өтемдік отырғызу және күтіп-баптау және күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстарды өз штатында көгалдандыру саласындағы мамандары бар көгалдандыру жөніндегі ұйымдар жүргізеді.

Өтемдік отырғызу кезінде бір жылдық көшеттерді пайдалануға жол берілмейді.

57. Өтемдік отырғызулар мынадай мөлшерлерде:

1) "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жергілікті атқарушы органның рұқсаты бойынша жасыл екпелер кесілген, сондай-ақ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың меншігіндегі немесе пайдалануындағы ғимараттарға, құрылысжайларға іргелес аумақта олар құрып кеткен кезде – он еселенген мөлшерде;

2) жасыл екпелер заңсыз жойылған (кесілген) кезде не олардың құрып кетуіне алып келген бүлінуі кезінде – елу еселенген мөлшерде жүзеге асырылады.

58. Сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген өсімдік түрлерінің тізбесіне енгізілген жасыл екпелер заңсыз жойылған (кесілген) не олардың құрып кетуіне алып келген бүлінген жағдайда – бір жүз еселенген мөлшерде жүзеге асырылады.

59. Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзудан келтірілген залалдың мөлшерін Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 22 қыркүйектегі № 265 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзудан келтірілген залалдың мөлшерін есептеуге арналған базалық ставкаларға (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33476 болып тіркелген) сәйкес уәкілетті орган есептейді.

Ескерту. 59-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 03.06.2024 № 116 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

60. Ағаштарды өтемдік отырғызу кесегімен биіктігі кемінде 2,5 метр жапырақты ағаш көшеттерін немесе кесегімен биіктігі кемінде 2 метр қылқан жапырақты ағаш көшеттерін отырғызу арқылы жүргізіледі.

Көшеттердің жоғарғы тамыр жүйесінен діңінің диаметрі 3 сантиметрден кем емес болуы, дің бөлігінің 1,3 метр жоғары болуы қажет.

61. Ағаштарды кесу кезінде өтемдік отырғызу уәкілетті органның рұқсаты бойынша және (немесе) ағаштарды заңсыз кесу, жою немесе бүлдіру кезінде кесу, ағаштарды жою немесе бүлдіру орнынан 1 километр радиуста аумақта жүргізіледі.

Өтемдік отырғызу үшін кесу орнынан 1 километр радиуста бос орын болмаған кезде өтемдік отырғызу аумағын уәкілетті орган жазбаша түрде көрсетеді.

62. Ағаштарды мәжбүрлі түрде кесу кезінде өтемдік отырғызу көгалдандыруды, көгалдандыру жөніндегі ұйымды тарта отырып, жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерде жүргізіледі.

63. Өтемдік ағаш отырғызу дендрологиялық жоспарға сәйкес жүзеге асырылады.

64. Жол-көлік оқиғасы салдарынан жалпыға ортақ пайдаланылатын жерлерде және жеке аумақтарда өсетін жасыл екпелер механикалық зақымданған немесе жойылған жағдайда кінәлі тарап көшеттер отырғызу арқылы бүлінген немесе жойылған екпелерді бес есе өтемдік қалпына келтіруді жүргізеді.

65. Өтемдік ағаш отырғызу жөніндегі жұмыстар аяқталғаннан кейін жеке және заңды тұлғалар бір ай ішінде уәкілетті органды өтемдік отырғызу жоспарына сәйкес жұмыстардың орындалғаны туралы жазбаша түрде хабардар етеді.

66. Кепілдік хатқа сәйкес жеке және заңды тұлғалар өтемдік отырғызу сәтінен бастап үш жыл ішінде (ағаш көшетінің жерсіну кезеңі) осы Қағидалардың 26-тармағының 4), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларына сәйкес көшеттерді күтіп-ұстау және қорғау жөніндегі іс-шараларды жүргізеді.

67. Өтемдік отырғызуды жүзеге асырған жеке және заңды тұлғалар уәкілетті органмен бірлесіп, осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жасыл екпелердің жерсіну актісін жасайды және одан әрі күтіп-ұстау үшін тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органының теңгеріміне береді.

68. Уәкілетті орган өскен ағаштарды Жасыл екпелер тізіліміне енгізеді.

69. Отырғызылған көшеттер өтемдік отырғызу кезінде жойылған жағдайда, олардың мүддесі үшін кесу жүргізілген тұлғалар жасыл екпелерді қайта отырғызуды жүргізеді және оларды қайта отырғызу жүргізілген сәттен бастап үш жыл бойы (ағаш көшетінің жерсіну кезеңі) күтіп-ұстау және қорғау жөніндегі одан әрі іс-шараларды қамтамасыз етеді.

Жасыл екпелерді күтіп-ұстау және қорғау қағидаларына 1-қосымша

Нысан

____ жылғы 1 қаңтардағы Жасыл екпелер тізілімі Жасыл екпелер объектілерінің (учаскелерінің) алаңын жердің санатына, өсімдіктің типтеріне, функционалдық мақсатына қарай бөлу Қала/елді мекен Жауапты иесі:____________________________ Жасыл екпелер тізілімі Кесте

Р/с № түгендеу/жасыл екпе паспортының №

Жердің функционалдық мақсаты (екпелер санаты)

Ағаш өсімдігі

Бірлі-жарым ағаштар, дана

Топтар, куртиналар, дана

Тоғайлар, алқаптар, дана

Жол бойындағы екпелер, дана

Жиыны, дана

Бұталы өсімдіктері

Бірлі-жарым, дана

Жасыл қоршам қума метр (қ.м.)

Қатарлап отырғызу, дана

Топтық отырғызу, дана

Барлығы қ.м./дана

Ашық кеңістіктер

Гүлзарлар

Көгалдар

Жазғы, м2

Көпжылдық,м2

Контейнерлік, дана

Вазон, м2

Альпинарий, рокарий, м2

Жиыны м2/дана

Партерлік, м2

Кәдімгі, м2

Жер қыртысының жамылғысы, м2

Жиыны м2/дана

Жасыл екпелерді күтіп- ұстаудың және қорғаудың үлгілік қағидаларына 2-қосымша

Нысан

Жасыл екпелерді зерттеп-қарау актісі 20__ж. "___"___________

Р/с №	Жасыл екпелердің табиғи құрамы	Сақталады			Кесуге рұқсат			Рұқсатсыз кесу
		дана	жасы, жыл	дің диаметрі, см	дана	жасы, жыл	дің диаметрі, см	дана	жасы, жыл	дің диаметрі, см
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1
2
Барлығы:
Қорытынды										Жүктеу

кестенің жалғасы

Қайта отырғызу, тамырын қопарып қазу (жасарту)			Санитариялық кесу			Сапалық(нақты жай-күйі	Залалды өтеу мөлшері, бірлік	Залалды өтеу мөлшері бойыншазалалдың сомасы	Өтемдік қалпына келтіру, дана
дана	жасы, жыл	дің диаметрі, см	дана	жасы, жыл	дің диаметрі, см		АЕК	теңге
12	13	14	15	16	17	18	19	20	21

Осы акт _______ данада жасалды.

Ескертпе: Зерттеп-қарау актісі жасыл екпелерді кесуге немесе қайта отырғызуға құқық беретін құжат болып табылмайды.

Жеке немесе заңды тұлғаның өкілі ___________________________ қолы (Т.А.Ә.)

(мөрі бар болса)

Уәкілетті органның лауазымды адамы ________________________ қолы (Т.А.Ә.)

(мөрі бар болса)

Жасыл екпелерді күтіп- ұстаудың және қорғаудың үлгілік қағидаларына 3-қосымша

Нысан

Жергілікті атқарушы органның (облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың) басшысы ____________________________ (тегі, аты, ол бар болған жағдайда әкесінің аты, мемлекеттік органның атауы) ____________________________ (жеке тұлғаның тегі, аты, ол бар болған жағдайда әкесінің аты не көрсетілетін қызметті алушы заңды тұлға ұйымының атауы) және (немесе) сенімхат бойынша) ____________________________ (ЖСН/БСН) Мекенжайы ____________________________ (заңды мекенжайы немесе тұрғылықты жері) байланыстар ____________________________ (электрондық мекенжайы,телефон)

Кепілдік хат ______________________________________________ (жеке немесе заңды тұлғаның атауы)

Ағаштарды кесуге рұқсат алған сәттен бастап алты ай ішінде ____________ дана көлемінде өтемдік ағаш отырғызуды жүргізуге кепілдік береді, ___________ тұқымдылар, ағаштардың орнына _________ дана, _________________ үшін кесілетін тұқымдар ____________________________________мекенжайы бойынша:

(себебі көрсетіледі)

__________________________________________________ 20 жылғы " " жасыл екпелерді зерттеп-қарау актісіне сәйкес.

Отырғызылған көшеттер жойылған жағдайда, қайта отырғызуға кепілдік береді.

Өтемдік отырғызу сәтінен бастап үш жыл ішінде (ағаш көшетінің жерсіну кезеңі) осы Қағидалардың 26-тармағының 4), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларына сәйкес көшеттерді күтіп-ұстау және қорғау жөніндегі іс-шараларды жүргізуге және үш жыл өткеннен кейін оларды ағаштардың жерсіну актісі негізінде жергілікті атқарушы органның теңгеріміне беруге кепілдік береді

__________________________________________________________________________

(жеке немесе заңды тұлғаның атауы)

Жасыл екпелерді күтіп-ұстау және қорғау қағидаларын бұзғаны үшін "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінің 381-1 және 386 бабына сәйкес жауапкершілікке тартылатыны хабарланды.

Күні: 20__ ж. "___" ____________

_____________________________

Басшының Т.А.Ә. және қолы (мөрі бар болса)

Жасыл екпелерді күтіп- ұстаудың және қорғаудың үлгілік қағидаларына 4-қосымша

Нысан

Жасыл екпелердің жерсіну актісі 20___ ж. "___" _________ Жасыл екпелердің отырғызған мекенжайы: ____________________________________

№	Заңды және жеке тұлғалардың атауы	Рұқсаттың немесе келісудің нөмірі мен күні	Кесілген ағаштардың саны, дана	Қайта отырғызылған ағаштардың саны, дана	Өтемдік немесе бастамашылық отырғызу, дана тұқымы	Жағдайы		Қалпына келтіруге арналған көшеттер саны, дана	Ескертпе
						Тамыр алды, дана	Тамыр алмады, дана
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1
Қорытынды:

Жеке немесе заңды тұлғаның өкілі ________________________________________

(Т.А.Ә., қолы) (мөрі бар болса)

Уәкілетті органның лауазымды адамы _____________________________________

(Т.А.Ә., қолы) (мөрі бар болса)