ИПС "Әділет"

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике" и с подпунктом 20) пункта 15 Положения о Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного приказом Председателя Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 9-нқ, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику расчета среднемесячной заработной платы работников.

2. Департаменту статистики труда и уровня жизни совместно с Юридическим департаментом Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан.

3. Департаменту статистики труда и уровня жизни Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных и территориальных подразделений Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан для руководства в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

исполняющий обязанности
Руководителя Бюро
национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

Ж. Джаркинбаев

Приложение к приказу
исполняющий обязанности
Руководителя бюро
национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан
от 17 ноября 2023 года № 20

Методика расчета среднемесячной заработной платы работников

Глава 1. Общие положения

1. Методика расчета среднемесячной заработной платы работников (далее - Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с рекомендациями Международной организации труда и утверждается в соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике" и с подпунктом 20) пункта 15 Положения о Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного приказом Председателя Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 9-нқ.

2. Настоящая Методика определяет алгоритм расчета индикаторов, формируемых в рамках общегосударственных статистических наблюдений.

3. Методика применяется Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан (далее - Бюро) в целях расчета среднемесячной номинальной заработной платы.

4. Информационной базой для расчета среднемесячной заработной платы являются первичные статистические данные общегосударственных статистических наблюдений предприятий, административные данные.

Глава 2. Алгоритм расчета среднемесячной заработной платы

5. В настоящей методике приведены расчеты следующих видов заработных плат:

1) среднемесячная номинальная заработная плата;

2) медианная заработная плата;

3) модальная заработная плата;

4) децильный коэффициент;

5) гендерный разрыв по среднемесячной заработной плате;

6) среднечасовая заработная плата;

7) коэффициент Джини по среднемесячной заработной плате.

Для расчета видов заработных плат и соответствующих показателей используются статистические показатели и их источники информации согласно Приложению к Методике.

Раздел 1. Среднемесячная номинальная заработная плата

6. Среднемесячная номинальная заработная плата – это заработная плата, исчисленная в среднем на одного работника или единицу отработанного времени, выраженная в денежных единицах.

Среднемесячная номинальная заработная плата рассчитывается путем деления суммы начисленного фонда заработной платы на фактическую численность работников:

где ᴡ– номинальная среднемесячная заработная плата, тенге;

– сумма начисленного фонда заработной платы (статистическая форма "Отчет по труду", индекс 1–Т, периодичность – квартальная, годовая), тенге;

– фактическая численность работников (статистическая форма "Отчет по труду", индекс1–Т, периодичность – квартальная, годовая), человек.

Рассчитываются два индекса оплаты труда: номинальный и реальный.

7. Индекс номинальной заработной платы – относительный показатель, характеризующий изменение среднемесячной заработной платы в отчетном периоде к среднемесячной заработной плате базисного периода:

где I_w – индекс номинальной среднемесячной заработной платы, в процентах;

W_n – номинальная среднемесячная заработная плата в отчетном периоде, тенге;

W_r – номинальная среднемесячная заработная плата в предыдущем периоде, тенге.

8. Индекс реальной заработной платы – относительный показатель, характеризующий изменение номинальной заработной платы в отчетном периоде по сравнению с базисным периодом с учетом изменения цен. Характеризует покупательную способность номинальной заработной платы. Определяется путем деления индекса номинальной заработной платы на индекс потребительских цен на товары и услуги:

где I_r индекс реальной заработной платы, в процентах;

I_w индекс номинальной заработной платы, в процентах;

I_p индекс потребительских цен, в процентах.

Оба индекса относятся к одному и тому же временному периоду.

Раздел 2. Медианная заработная плата

9. Расчет медианной заработной платы Бюро производит методом интервальных вариационных рядов распределения численности работников по размерам заработных плат.

Метод интервального вариационного ряда применяется по причине неоднородности исследуемого показателя, то есть исследуемая величина (среднемесячная заработная плата) принимает много различных значений и неоднородна.

Для исследования интервальных вариационных рядов сначала определяются интервалы, в пределах которых варьируются значения, затем по каждому интервалу подсчитываются частоты – количество вариантов, которые в него попали.

10. Медианная заработная плата – это размер заработной платы, находящийся в центре ряда распределения численности работников по размерам начисленной заработной платы и делящий его на две равные части – с заработной платой ниже и выше медианной.

Для расчета медианной заработной платы сначала определяется медианный интервал, в пределах которого находится медианная заработная плата. Для этого сумма частот (общая численность работников, которым начислена заработная плата) делится пополам, и на основе последовательного накопления (суммирования) частот интервалов (численности работников, соответствующей каждому интервалу), начиная с первого, находится интервал, который содержит 50% работников, то есть - где расположена медианная заработная плата.

Медианная заработная плата рассчитывается по следующей формуле:

где M_в – медианная заработная плата;

x_мв – нижняя граница медианного интервала;

i – величина медианного интервала;

– сумма частот (общая численность работников, которым начислена заработная плата);

– сумма накопленных частот (суммарная численность работников) интервалов, предшествующих медианному;

– численность работников в медиальном интервале.

11. На квартальной основе рассчитывается оценка медианной заработной платы по следующей формуле:

где k – коэффициент соотношения;

N_god – среднемесячная заработная плата за отчетный год (статистическая форма "Отчет по труду", индекс1–Т, периодичность годовая);

M_god – медианная заработная плата за отчетный год (статистическая форма "Отчет о структуре и распределении заработной платы", индекс 2-Т (оплата труда), периодичность один раз в год).

где Мkv – медианная заработная плата за отчетный квартал по оценке.

Nkv – среднемесячная заработная плата за отчетный квартал (статистическая форма "Отчет по труду", индекс 1–Т, периодичность квартальная);

k – коэффициент соотношения.

Раздел 3. Модальная заработная плата

12. Модальная заработная плата – размер заработной платы, наиболее часто встречающаяся в ряду распределения численности работников по размерам начисленной заработной платы. Расчет модальной заработной платы Бюро производит методом интервальных вариационных рядов распределения численности работников по размерам заработных плат.

Для расчета модальной заработной платы определяется модальный интервал, в пределах которого находится модальная заработная плата. Модальным является интервал начисленной заработной платы, который включает в себя наибольшую численность работников.

Модальная заработная плата рассчитывается по следующей формуле:

где M₀ – модальная заработная плата;

x_мо – нижняя граница модального интервала;

i – величина модального интервала;

f_мо – численность работников в модальном интервале;

f_мо-1 – численность работников в интервале, предшествующему модальному;

f_мо+1 – численность работников в интервале, следующему за модальным.

Раздел 4. Децильный коэффициент

13. Децильный коэффициент дифференциации показывает во сколько раз минимальный уровень заработной платы 10 (десяти) процентов наиболее высокооплачиваемых работников превышает максимальный уровень заработной платы 10 (десяти) процентов наименее оплачиваемых работников.

Децильный коэффициент рассчитывается по следующей формуле:

где KD₁₀ – децильный коэффициент дифференциации;

D₉ – девятый дециль;

D₁ – первый дециль.

14. Первый дециль характеризует максимальный уровень заработной платы 10 (десяти) процентов наименее оплачиваемых работников, девятый дециль – минимальный уровень заработной платы 10 (десяти) процентов наиболее оплачиваемых работников.

Первый дециль рассчитывается по формуле:

где xD1–нижняя граница интервала, содержащего 10 (десятый) процент численности работников;

i – величина интервала, содержащего 10 (десятый) процент численности работников;

– сумма частот (общая численность работников, которым начислена заработная плата);

– сумма накопленных частот (суммарная численность работников) до интервала, содержащего 10 (десятый) процент численности работников;

– частота интервала, содержащего 10 (десятый) процент численности работников.

15. Девятый дециль рассчитывается по формуле:

где x_D9– нижняя граница интервала, содержащего 90 (девяностый) процент численности работников;

i – величина интервала, содержащего 90 (девяностый) процент численности работников;

f_D9– частота интервала, содержащего 90 (девяностый) процент численности работников;

S_{D9 -1} – сумма накопленных частот (суммарная численность работников) до интервала, содержащего 90 (девяностый) процент численности работников;

– сумма частот (общая численность работников, которым начислена заработная плата).

Раздел 5. Гендерный разрыв по среднемесячной заработной плате

16. Гендерный разрыв по среднемесячной заработной плате показывает разницу между заработной платой женщин и мужчин, измеряется в процентах и рассчитывается по следующей формуле:

где Wq – гендерный разрыв среднемесячной заработной платы;

Ww – среднемесячная заработная плата женщин (статистическая форма "Отчет по труду", индекс 1–Т, периодичность – годовая);

Wm – среднемесячная заработная плата мужчин (статистическая форма "Отчет по труду", индекс 1–Т, периодичность – годовая).

Раздел 6. Среднечасовая заработная плата

17. Средняя часовая заработная плата – это заработная плата за один отработанный человеко-час, рассчитывается по формуле:

где w_h –среднечасовая заработная плата, тенге;

W – среднемесячная заработная плата одного работника (статистическая форма "Отчет о структуре и распределении заработной платы", индекс 2-Т (оплата труда), периодичность один раз в год), тенге;

h – отработанные человеко-часы на одного работника (статистическая форма "Отчет о структуре и распределении заработной платы", индекс 2-Т (оплата труда), периодичность один раз в год), человеко-часы.

Раздел 7. Коэффициент Джини по среднемесячной заработной плате

18. Коэффициент Джини по среднемесячной заработной плате характеризует степень неравномерности распределения заработной платы и концентрации доходов у отдельных групп работников:

где G – коэффициент Джини;

x_i – доля i-ой группы в составе работников;

y_i – доля i-ой группы в объеме доходов (сколько процентов от общих доходов зарабатывает i-ая группа);

cumy_i – кумулированная (накопленная) доля дохода i-ой группы в составе работников.

Глава 3. Оценка альтернативного показателя среднемесячной заработной платы

19. Альтернативная оценка показателя среднемесячной заработной платы производится на основе административных данных по юридическим лицам из информационной системы Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан по обязательным пенсионным отчислениям (далее – МТСЗН).

При расчете используются административные данные по обязательным пенсионным отчислениям в разрезе работодателей по месту их фактического ведения деятельности по последней дате платежа. Размер обязательных пенсионных отчислений определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Альтернативный показатель среднемесячной заработной платы используется Бюро для оценки среднемесячной заработной платы на ежемесячной основе по видам экономической деятельности и регионам.

Альтернативный показатель среднемесячной заработной платы рассчитывается по следующей формуле:

где wa– альтернативный показатель среднемесячной заработной платы, тенге;

– сумма обязательных пенсионных отчислений за отчетный период из базы обязательных пенсионных отчислений МТСЗН, тенге;

– количество работников, имеющих пенсионные отчисления за отчетный период из базы обязательных пенсионных отчислений МТСЗН, человек.

Приложение
к Методике расчета
среднемесячной заработной
платы работников

Статистические показатели и их источники информации

№ п/п	Наименование показателей	Единицы измерения	Источники информации
1.Среднемесячная заработная плата
1.	1) Фонд заработной платы работников; 2) Фактическая численность работников;	тенге	Статистические формы общегосударственного статистического наблюдения "Отчет по труду" (индекс 1–Т) периодичность – квартальная, годовая, утвержденные Приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 7 сентября 2020 года № 34 "Об утверждении статистических форм общегосударственных статистических наблюдений по статистике труда и занятости и инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21183).
2. Медианная заработная плата
2.	Среднемесячная заработная плата	тенге	Статистические формы общегосударственного статистического наблюдения "Отчет по труду" (индекс 1–Т) периодичность – квартальная, годовая, "Отчет о структуре и распределении заработной платы" (индекс 2-Т (оплата труда)) периодичность один раз в год, утвержденные Приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 7 сентября 2020 года № 34 "Об утверждении статистических форм общегосударственных статистических наблюдений по статистике труда и занятости и инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21183).
3. Модальная заработная плата
3.	Среднемесячная заработная плата	тенге	Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения "Отчет о структуре и распределении заработной платы" (индекс 2-Т (оплата труда)) периодичность один раз в год, утвержденная Приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 7 сентября 2020 года № 34 "Об утверждении статистических форм общегосударственных статистических наблюдений по статистике труда и занятости и инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21183).
4. Децильный коэффициент
4.	Среднемесячная заработная плата	в разах	Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения "Отчет о структуре и распределении заработной платы" (индекс 2-Т (оплата труда)) периодичность один раз в год, утвержденная Приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 7 сентября 2020 года № 34 "Об утверждении статистических форм общегосударственных статистических наблюдений по статистике труда и занятости и инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21183).
5. Гендерный разрыв в среднемесячной заработной плате
5.	1) Среднемесячная заработная плата женщин; 2) Среднемесячная заработная плата мужчин;	%	Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения "Отчет по труду" (индекс 1–Т) периодичность годовая, утвержденная Приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 7 сентября 2020 года № 34 "Об утверждении статистических форм общегосударственных статистических наблюдений по статистике труда и занятости и инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21183).
6. Среднечасовая заработная плата
6.	1) Среднемесячная заработная плата одного работника; 2) Отработанные человеко-часы на одного работника;	тенге	Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения "Отчет о структуре и распределении заработной платы" (индекс 2-Т (оплата труда)) периодичность один раз в год, утвержденная Приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 7 сентября 2020 года № 34 "Об утверждении статистических форм общегосударственных статистических наблюдений по статистике труда и занятости и инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21183).
7. Коэффициент Джини
7.	Среднемесячная заработная плата	коэффициент	Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения "Отчет о структуре и распределении заработной платы" (индекс 2-Т (оплата труда)) периодичность один раз в год, утвержденная Приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 7 сентября 2020 года № 34 "Об утверждении статистических форм общегосударственных статистических наблюдений по статистике труда и занятости и инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21183).

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі төрағасының 2020 жылғы 23 қазаңдағы № 9-нқ бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы туралы ереженің 15-тармағы 20) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қызметкерлердің орташа айлық жалақысын есептеу әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының Еңбек және тұрмыс деңгейі статистикасы департаменті Заң департаментімен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының Еңбек және тұрмыс деңгейі статистикасы департаменті осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық бөлімшелеріне жұмыста басшылыққа алу үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы басшысының орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Стратегиялық жоспарлау және
реформалар агенттігінің
Ұлттық статистика бюросы
басшының міндетін атқарушы

Ж. Джаркинбаев

Қазақстан Республикасы
Стратегиялық жоспарлау
және реформалар агенттігінің
Ұлттық статистика бюросы
басшының міндетін атқарушы
2023 жылғы 17 қарашадағы
№ 20 Бұйрыққа
қосымша

Қызметкерлердің орташа айлық жалақысын есептеу әдістемесі

1 тарау. Жалпы ережелер

1. Қызметкерлердің орташа айлық жалақысын есептеу әдістемесі (бұдан әрі - Әдістеме) Халықаралық еңбек ұйымының ұсынымдарына сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі төрағасының 2020 жылғы 23 қазаңдағы № 9-нқ бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы туралы ереженің 15-тармағы 20) тармақшасына сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Осы Әдістеме жалпымемлекеттік статистикалық байқаулар шеңберінде қалыптастырылатын индикаторларды есептеу алгоритмін айқындайды.

3. Әдістемені Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы (бұдан әрі - Бюро) орташа айлық атаулы жалақыны есептеу мақсатында қолданады.

4. Кәсіпорындардың жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың бастапқы статистикалық деректері, әкімшілік деректер орташа айлық жалақыны есептеу үшін ақпараттық база болып табылады.

2 тарау. Орташа айлық жалақыны есептеу алгоритмі

5. Бұл әдістеме жалақының келесі түрлері бойынша есептеулерді ұсынады:

1) орташа айлық атаулы жалақы;

2) медиандық жалақы;

3) модальды жалақы;

4) децилді коэффициент;

5) орташа айлық жалақы бойынша гендерлік алшақтық;

6) орташа сағаттық жалақы;

7) орташа айлық жалақы бойынша Джини коэффициенті.

Жалақы түрлерін және тиісті көрсеткіштерді есептеу үшін Әдістеменің қосымшасына сәйкес статистикалық көрсеткіштер және олардың дереккөздері пайдаланылады.

1-бөлім. Орташа айлық атаулы жалақы

6. Орташа айлық атаулы жалақы - бұл орташа есеппен бір қызметкерге немесе жұмыс істеген уақыт бірлігіне есептелген, ақша бірлігінде көрсетілген жалақы.

Орташа айлық атаулы жалақы есептелген жалақы қорының сомасын қызметкерлердің нақты санына бөлу арқылы есептеледі:

мұнда w- орташа айлық атаулы жалақы, теңге;

- есептелген жалақы қорының сомасы ("Еңбек бойынша есеп" статистикалық нысаны, индексі 1-Т, кезеңділігі – тоқсандық, жылдық), теңге;

- қызметкерлердің нақты саны ("Еңбек бойынша есеп" статистикалық нысаны, индексі 1-Т, кезеңділігі – тоқсандық, жылдық), адам.

Еңбекақының екі индексі есептеледі: атаулы және нақты.

7. Атаулы жалақы индексі - есепті кезеңдегі орташа айлық жалақының базистік кезеңдегі орташа айлық жалақыға өзгеруін сипаттайтын салыстырмалы көрсеткіш:

мұнда I_w- орташа айлық жалақының атаулы индексі, пайызбен;

W_n - есепті кезеңдегі орташа айлық атаулы жалақы, теңге;

W_r - алдыңғы кезеңдегі орташа айлық атаулы жалақы, теңге.

8. Нақты жалақы индексі – бағаның өзгеруін ескере отырып базистік кезеңмен салыстырғанда есепті кезеңдегі атаулы жалақының өзгеруін сипаттайтын салыстырмалы көрсеткіш. Атаулы жалақының сатып алу қабілетін сипаттайды. Атаулы жалақы индексін тауарлар мен қызметтердің тұтынушылық бағасының индексіне бөлу жолымен анықталады:

мұнда I_r - нақты жалақы индексі, пайызбен;

I_w - номиналды жалақы индексі, пайызбен;

I_p - тұтыну бағаларының индексі, пайызбен.

Екі индексте бір және сол уақыт кезеңіне жатады.

2-бөлім. Медиандық жалақы

9. Бюро медиандық жалақыны есептеуді қызметкерлердің санын жалақы мөлшеріне қарай бөлудің аралық вариация қатарлары әдістемесі арқылы жүзеге асырады.

Аралық вариация қатарының әдісі зерттелетін көрсеткіштің біртекті болмауы себебі бойынша қолданылады, яғни зерттелетін шама (орташа айлық жалақы) көптеген әртүрлі мәндерді қабылдайды және біртекті емес.

Аралық вариация қатарларын зерттеу үшін алдымен мәндер өзгеретін аралықтар анықталады, содан кейін әр аралық үшін жиіліктер есептеледі – оған түскен нұсқалар саны.

10. Медиандық жалақы – бұл есептелген жалақы мөлшері бойынша қызметкерлер санын бөлу ортасында орналасқан және оны екі тең бөлікке бөлетін жалақы мөлшері – жалақы медианадан төмен және одан жоғары.

Медиандық жалақыны есептеу үшін алдымен медиандық жалақы шегінде болатын медиандық аралық анықталады. Ол үшін жиіліктердің қосындысы (жалақы есептелген қызметкерлердің жалпы саны) екіге бөлінеді және аралықтардың жиіліктерін (әр аралыққа сәйкес келетін қызметкерлер саны) дәйекті жинақтау (қорытындылау) негізінде біріншіден бастап, яғни медиандық жалақы орналасқан жерде қызметкерлердің 50%-ынан тұратын аралық бар.

Медиандық жалақы мына формула бойынша есептеледі:

мұнда M_B - медиандық жалақы;

x_MB- медиандық аралықтың төменгі шекарасы;

i - медиандық аралық шамасы;

- жиіліктердің қосындысы (жалақы есептелген қызметкерлердің жалпы саны);

- медиананың алдындағы аралық жинақталған жиіліктерінің сомасы (қызметкерлердің жиынтық саны) ;

- медиандық аралықтағы қызметкерлер саны.

11. Тоқсандық негізде медиандық жалақының бағалауы мына формула бойынша есептеледі:

мұнда k – қатынас коэффициенті;

Ngod – есепті жыл үшін орташа айлық жалақы ("Еңбек бойынша есеп" статистикалық нысаны, индексі 1-Т, кезеңділігі жылдық);

Mgod – есепті жыл үшін медиандық жалақы ("Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" статистикалық нысаны, индексі 2-Т (еңбекақы), кезеңділігі жылына бір рет).

мұнда Мkv – бағалау бойынша есепті тоқсандағы медиандық жалақы;

Nkv – есепті тоқсандағы орташа айлық жалақы ("Еңбек бойынша есеп" статистикалық нысаны, индексі 1-Т, кезеңділігі тоқсандық);

k – қатынас коэффициенті.

3-бөлім. Модальды жалақы

12. Модальды жалақы – көбінесе есептелген жалақы мөлшері бойынша қызметкерлер санына бөлу қатарынан жиі кездесетін жалақы мөлшері. Модальдық жалақыны есептеуді қызметкерлердің санын жалақы мөлшеріне қарай бөлудің аралық вариация қатарлары әдістемесі арқылы жүзеге асырады.

Модальды жалақыны есептеу үшін модальды жалақы шегінде болатын модальды аралық анықталады. Модаль - бұл қызметкерлердің ең көп санын қамтитын есептелген жалақы аралығы.

Модальды жалақы мына формула бойынша есептеледі:

мұнда Mo – модальды жалақы;

xmo– модальды аралықтың төменгі шекарасы;

i – модальды аралықтың шамасы;

fmo – модальды аралықтағы қызметкерлер саны;

fmo-1 – модальділіктің алдындағы аралықтағы қызметкерлер саны;

fmo+1 – модальділіктен кейінгі аралықтағы қызметкерлер саны.

4-бөлім. Децильді коэффициент

13. Саралаудың децильді коэффициенті ең аз төленетін қызметкерлердің 10 (он) пайызының ең жоғары жалақы деңгейінен неше есе асатының ең көп төленетін қызметкерлердің 10 (он) пайызының ең төменгі жалақы деңгейін көрсетеді.

Децильді коэффициент мына формула бойынша есептеледі:

мұнда KD10 – саралаудың децильді коэффициенті;

D9 – тоғызыншы децил;

D1 – бірінші децил.

14. Бірінші децил ең аз төленетін қызметкерлердің 10 (он) пайызының ең жоғары жалақы деңгейін, тоғызыншы децил - ең көп төленетін қызметкерлердің 10 (он) пайызының ең төменгі жалақы деңгейін сипаттайды.

Бірінші децил мына формула бойынша есептеледі:

мұнда xDi – қызметкерлер санының 10 (оныншы) пайызын қамтитын аралықтың төменгі шекарасы;

i – қызметкерлер санының 10 (оныншы) пайызын қамтитын аралықтың шамасы;

– жиілік сомасы (жалақы есептелген қызметкерлердің жалпы саны);

– қызметкерлер санының 10 (оныншы) пайызын қамтитын аралыққа дейін жинақталған жиіліктердің сомасы (қызметкерлердің жиынтық саны);

– қызметкерлер санының 10 (оныншы) пайызын қамтитын аралық жиілігі.

15. Тоғызыншы децил мына формула бойынша есептеледі:

мұнда xD9 – қызметкерлер санының 90 (тоқсаныншы) пайызын қамтитын аралықтың төменгі шекарасы;

i – қызметкерлер санының 90 (тоқсаныншы) пайызын қамтитын аралықтың шамасы;

fD9– қызметкерлер санының 90 (тоқсаныншы) пайызын қамтитын аралық жиілігі;

SD9-1 – қызметкерлер санының 90 (тоқсаныншы) пайызын қамтитын аралыққа дейін жинақталған жиіліктердің сомасы (қызметкерлердің жиынтық саны) ;

– жиілік сомасы (жалақы есептелген қызметкерлердің жалпы саны).

5-бөлім. Орташа айлық жалақы бойынша гендерлік алшақтық

16. Орташа айлық жалақы бойынша гендерлік алшақтық әйелдер мен ерлердің жалақысы арасындағы айырмашылықты көрсетеді, пайызбен өлшенеді және келесі формула бойынша есептеледі:

мұнда Wq – орташа айлық жалақы бойынша гендерлік алшақтық;

Ww – әйелдердің орташа айлық жалақысы ("Еңбек туралы есеп" статистикалық нысаны, индекс 1-Т, кезеңділігі – жылдық);

Ww – ерлердің орташа айлық жалақысы ("Еңбек туралы есеп" статистикалық нысаны, индекс 1-Т, кезеңділігі – жылдық).

6-бөлім. Орташа сағаттық жалақы

17. Орташа сағаттық жалақы - бұл жұмыспен өтелген бір адам-сағаттың жалақысы, мына формула бойынша есептеледі:

мұнда wh – орташа сағаттық жалақы, теңге;

W – бір қызметкердің орташа айлық жалақысы ("Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" статистикалық нысаны, индексі 2-Т (еңбекақы), кезеңділігі жылына бір рет), теңге;

h – бір қызметкерге жұмыспен өтелген адам-сағат ("Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" статистикалық нысаны, индексі 2-Т (еңбекақы), кезеңділігі жылына бір рет), адам-сағат.

7-бөлім. Орташа айлық жалақы бойынша Джини коэффициенті

18. Орташа айлық жалақы бойынша Джини коэффициенті қызметкерлердің жекелеген топтарындағы жалақыны бөлудің және кірістердің шоғырлануының біркелкі дәрежесін сипаттайды:

мұнда G – Джини коэффициенті;

xi – қызметкерлер құрамындағы i-ші топтың үлесі;

yi – табыс көлеміндегі i-ші топтың үлесі (i-інші топ жалпы табыстың қанша пайызын алады);

cumyi – қызметкерлер құрамындағы i-інші топ табысының жиынтық (жинақталған) үлесі.

3-тарау. Орташа айлық жалақының балама көрсеткішін бағалау

19. Орташа айлық жалақының көрсеткішін балама бағалау міндетті зейнетақы аударымдары бойынша Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің (бұдан әрі – Еңбекмині) ақпараттық жүйесінен заңды тұлғалар бойынша әкімшілік деректер негізінде жүргізіледі.

Есептеуде соңғы төлем күніне жұмыс берушілердің қызметті нақты жүргізу орны бойынша олардың бөлінісінде міндетті зейнетақы жарналары бойынша әкімшілік деректер пайдаланылады. Міндетті зейнетақы жарналарының мөлшері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес анықталады.

Бюро орташа айлық жалақының балама көрсеткішін экономикалық қызмет түрлері және өңірлер бойынша орташа айлық жалақыны ай сайынғы негізде бағалау үшін қолданылады.

Орташа айлық жалақының балама көрсеткіші мынадай формула бойынша есептеледі:

мұнда wa – орташа айлық жалақының балама көрсеткіші, теңге;

– Еңбекмині міндетті зейнетақы аударымдарының базасынан есепті кезең үшін міндетті зейнетақы аударымдарының сомасы, теңге;

– есепті кезеңде Еңбекмині міндетті зейнетақы аударымдары базасынан зейнетақы аударымдары бар қызметкерлердің саны, адам.

Қызметкерлердің орташа
айлық жалақысын
есептеу әдістемесіне
қосымша

Статистикалық көрсеткіштер және олардың дереккөздері

Реті бойын-ша №	Көрсеткіштердің атауы	Өлшем бірліктері	Дереккөздері
1.Орташа айлық жалақы
1.	1)Қызметкерлердің жалақы қоры; 2)Қызметкерлердің нақты саны.	теңге	"Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2020 жылғы 7 қыркүйектегі № 34 бұйрығымен бекітілген "Еңбек бойынша есеп" (индексі 1-Т) кезеңділігі тоқсандық, жылдық жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысандары (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21183 болып тіркелген).
2. Медиандық жалақы
2.	Орташа айлық жалақы	теңге	"Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2020 жылғы 7 қыркүйектегі № 34 бұйрығымен бекітілген "Еңбек бойынша есеп" (индексі 1-Т) кезеңділігі тоқсандық, жылдық, "Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" (индексі 2-Т (еңбекақы)) кезеңділігі жылына бір рет жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысандары (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21183 болып тіркелген).
3. Модальдік жалақы
3.	Орташа айлық жалақы	теңге	"Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2020 жылғы 7 қыркүйектегі № 34 бұйрығымен бекітілген "Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" (индексі 2-Т (еңбекақы)) кезеңділігі жылына бір рет жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21183 болып тіркелген).
4. Децильдік коэффициенті
4.	Орташа айлық жалақы	есе	"Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2020 жылғы 7 қыркүйектегі № 34 бұйрығымен бекітілген "Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" (индексі 2-Т (еңбекақы)) кезеңділігі жылына бір рет жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21183 болып тіркелген).
5. Орташа айлық жалақыдағы гендерлік алшақтық
5.	1)Әйелдердің орташа айлық жалақысы; 2)Ерлердің орташа айлық жалақысы.	пайызбен	"Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2020 жылғы 7 қыркүйектегі № 34 бұйрығымен бекітілген "Еңбек бойынша есеп" (индексі 1-Т) кезеңділігі жылдық жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21183 болып тіркелген).
6. Орташа сағаттық жалақы
6.	1)Бір қызметкердің орташа айлық жалақы; 2)Бір қызметкерге жұмыс істеген адам-сағат.	теңге	"Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2020 жылғы 7 қыркүйектегі № 34 бұйрығымен бекітілген "Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" (индексі 2-Т (еңбекақы)) кезеңділігі жылына бір рет жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21183 болып тіркелген).
7. Джини коэффициенті
7.	Орташа айлық жалақы	коэффициент	"Еңбек және жұмыспен қамту статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2020 жылғы 7 қыркүйектегі № 34 бұйрығымен бекітілген "Жалақының құрылымы мен бөлінуі туралы есеп" (индексі 2-Т (еңбекақы)) кезеңділігі жылына бір рет жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21183 болып тіркелген).

Об утверждении Методики расчета среднемесячной заработной платы работников