Об утверждении Правил переводов денег в межбанковской системе переводов денег

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 21 ноября 1998 года N 242. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 16.03.1999 г. N 711. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 декабря 2015 года № 259

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 31.12.2015 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях совершенствования нормативной базы, обеспечивающей функционирование платежной системы Республики Казахстан Правление Национального Банка Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемые Правила переводов денег в межбанковской системе переводов денег и ввести их в действие с 4 сентября 2000 года.
Сноска. Пункт 1 изменен согласно постановлению НЦ РК от 16 августа 1999 года N 266; в новой редакции согласно постановлению Правления Национального Банка РК от 16 мая 2000 года N 216.
2. Юридическому департаменту (Сизова С.И.) совместно с Управлением платежных систем (Мусаев Р.Н.) зарегистрировать настоящее постановление и Правила переводов денег в межбанковской системе переводов денег в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Управлению платежных систем (Мусаев Р.Н.) довести настоящее постановление и Правила переводов денег в межбанковской системе переводов денег до сведения филиалов Национального Банка Республики Казахстан, обязав их довести настоящее постановление и утвержденные Правила до сведения банков второго уровня.
4. Со дня вступления в силу Правил переводов денег в межбанковской системе переводов денег признать утратившими силу Правила проведения расчетов Казахстанским центром межбанковских расчетов в системе крупных платежей, утвержденные постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 августа 1996 года N 200.
5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Абдулину Н.К.

Председатель
Национального Банка

"Утверждены"
постановлением Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 21 ноября 1998 года N 242

Правила переводов денег в межбанковской
системе переводов денег

Сноска. Правила с изменениями, внесенными постановлением Правления Национального Банка РК от 28.11.2008 N 96 (порядок введения в действие см. п. 2 ).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила определяют порядок организации и функционирования межбанковской системы перевода денег (далее - система).
Услуги пользователям системы по переводу безналичных денег в национальной валюте (далее - перевод денег) предоставляются Казахстанским Центром Межбанковских Расчетов Национального Банка Республики Казахстан (далее - Центр). Переводы денег пользователей производятся путем передачи электронных платежных документов (далее - платежных документов) и последовательной их обработки Центром по мере поступления этих платежных документов. Национальный Банк Республики Казахстан (далее - Национальный Банк) осуществляет мониторинг функционирования системы. <*>
Сноска. Пункт с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
2. Назначение системы заключается в исполнении электронных переводов денег пользователей с отражением по счетам пользователей, открытым в Национальном Банке, итоговых сумм переведенных в течение одного операционного дня денег пользователей.
3. Используемые в настоящих Правилах термины означают следующее:
1) пользователь системы (далее - пользователь) - банк или организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций (далее - банк), заключившая договор с Центром о предоставлении пользователю услуг в системе (далее - договор);
2) пользователь-получатель - пользователь, которому адресуется платежный документ о переводе денег и уведомление о переводе денег в его пользу;
3) пользователь-отправитель - пользователь, отправляющий платежный документ, связанный с переводом денег через систему;
4) пользователь-плательщик - пользователь, за счет которого осуществляется перевод денег через систему;
5) счет системы в Национальном Банке - счет Национального Банка, открытый в подразделении Национального Банка, обслуживающем корреспондентские счета пользователей, и предназначенный для учета денег банков-пользователей системы, используемых ими для осуществления переводов денег в системе, и перевода сальдо позиций пользователей по переводам в системе;
6) позиция системы в Центре - позиция, обрабатываемая Центром и предназначенная для контроля переводов денег пользователей в системе;
7) позиция пользователя в системе (далее - позиция пользователя) - позиция, предназначенная для учета суммы денег пользователя, переведенной им на счет системы в Национальном Банке, для осуществления переводов денег через систему;
8) электронный перевод денег в системе (далее - перевод денег) безусловное и безотзывное исполнение Центром указания пользователя о переводе денег, переданного электронным способом;
9) участники перевода денег в системе - пользователи и Центр, участвующие в исполнении платежного документа;
10) окончательный платеж в системе - действия, в результате которых обязательства участников по переводу денег через систему становятся выполненными;
11) электронный платежный документ (далее - платежный документ) - платежный документ, составленный и переданный пользователем в установленном электронном формате, имеющий силу первичного документа после прохождения аутентификации;
12) кредитовый перевод денег - перевод денег, при котором платежный документ отправляет пользователь-плательщик;
13) дебетовый перевод денег - перевод денег, при котором платежный документ, содержащий право денежного требования к пользователю-плательщику, отправляет пользователь-отправитель;
14) акцепт платежного документа - согласие Центра, которое влечет его обязательство осуществить перевод денег на основании условий платежного документа;
15) аутентификация - установленные Центром и доведенные до пользователей процедуры и комплекс мер для подтверждения подлинности и правильности составления платежных документов, а также для установления факта передачи платежного документа непосредственно пользователем, указанным в качестве пользователя-отправителя;
16) кредитный риск - риск пользователя-получателя, связанный с возможностью невыполнения пользователем-плательщиком своих обязательств в полном объеме и в установленный срок;
17) риск ликвидности - риск пользователя-плательщика, связанный с возможностью невыполнения своих обязательств по переводу денег;
18) системный риск - риск невыполнения обязательств одного или нескольких пользователей по одному или нескольким переводам денег, вызванный невыполнением обязательств одного или нескольких пользователей;
19) риск мошенничества - риск, связанный с возможностью несанкционированного доступа в систему, злоупотреблений персонала пользователей и Центра при исполнении своих обязанностей;
20) операционный риск - риск, связанный с возможностью совершения персоналом пользователя и Центра ошибок при исполнении своих обязанностей;
21) технический риск - риск, связанный с возможностью неисправностей и ошибок аппаратно-программных средств и средств телекоммуникаций;
22) операционный день системы (далее - операционный день) - период времени, в течение которого система открыта для приема, обработки и передачи платежных документов и осуществления переводов денег;
23) очередь - механизм управления рисками, при котором в Центре задерживается акцепт и последующее исполнение платежных документов пользователя-плательщика при отсутствии либо недостаточности суммы его денег в системе в ожидании момента в течение операционного дня, когда перевод денег может быть осуществлен;
24) аудиторский след - информация, хранимая Центром и пользователями для контроля движения платежных документов;
25) электронная ведомость - документ, предназначенный для подтверждения по обмену данными о деньгах пользователей между подразделением Национального Банка, в котором ведутся корреспондентские счета банков, и Центром, а также содержащий банковские идентификационные коды пользователей, входящие остатки по позициям пользователей, общие суммы оборотов по дебету, кредиту и сальдо позиций пользователей в системе. <*>
Сноска. Пункт 3 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.

Глава 2. Правовые основы организации и
функционирования системы

4. Правовую основу организации и функционирования системы обеспечивают договоры, заключаемые между пользователями и Национальным Банком, Национальным Банком и Центром, пользователями и Центром, и настоящие Правила.
5. Договоры между пользователями и Центром должны содержать следующие обязательные условия:
1) права и обязанности пользователя и Центра;
2) соблюдение режима информационной безопасности и хранения банковской тайны;
3) порядок и условия окончательного платежа;
4) ответственность пользователя и Центра за невыполнение условий договора;
5) порядок расторжения договора;
6) порядок изменений условий договора.
Одним из оснований для временного приостановления исполнения отдельных положений договора является уведомление Национального Банка о прекращении активных операций пользователя в связи с отсутствием или недостаточностью денег пользователя для исполнения инкассовых распоряжений.
Сноска. Пункт 5 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
6. Центр оказывает услуги пользователям по переводу денег на основании полномочий, предоставленных ему Национальным Банком и на условиях, определяемых договором. Национальный Банк осуществляет контроль за функционированием системы.
7. На основании заключенного договора между пользователем и Центром их обязанности и права по переводу денег через систему возникают только с момента акцепта платежного документа Центром. <*>
Сноска. Пункт 7 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
8. Условиями акцепта Центром платежного документа являются:
1) прохождение аутентификации;
2) наличие статуса пользователя у инициатора перевода денег и пользователя-получателя;
3) возможность списания суммы, указанной в платежном документе, с позиции пользователя.
Кроме того, одним из условий акцепта платежного документа по дебетовому переводу является наличие предварительного согласия пользователя-плательщика.
При невыполнении условий подпункта 1) или 2) настоящего пункта отправителю платежного документа направляется электронное сообщение об отказе обработки его платежного документа с указанием причины.
При невыполнении условий подпункта 3), но при соблюдении условий подпункта 1) и 2) настоящего пункта платежный документ направляется в очередь пользователя-плательщика.
Перевод денег осуществляется после акцепта Центром платежного документа.
При отказе в акцепте или регистрации в очереди платежного документа Центр посылает пользователю-плательщику электронное сообщение, в котором указывает причину отказа исполнения платежного документа.
Платежный документ считается акцептованным Центром, когда Центр направил пользователю-плательщику уведомление о дебетовании его позиции. <*>
Сноска. Пункт 8 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
9. Платежный документ после его акцепта Центром не может быть отозван и перевод денег не может отменен по инициативе сторон, участвующих в осуществлении перевода денег (в том числе, Национальным Банком). <*>
Сноска. Пункт 9 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
10. Центр обеспечивает одновременное отражение сумм денег по позиции пользователя-получателя и поступление ему подтверждения о кредитовании его позиции. Пользователь-получатель при получении платежного документа и подтверждения о кредитовании его позиции обязан принять (зачислить) сумму денег на соответствующий счет по назначению.
При невозможности отразить (зачислить) сумму денег на соответствующий счет пользователь-получатель обязан вернуть данную сумму денег пользователю-плательщику не позднее следующего операционного дня, а пользователь-плательщик вправе требовать возврата этой суммы денег в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Возврат суммы денег осуществляется путем составления платежного документа пользователем-получателем в пользу пользователя-плательщика, при этом в платежном документе указывается причина возврата денег. <*>
Сноска. Пункт 10 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.

Глава 3. Пользователи системы

11. Банки приобретают статус пользователя после заключения договора с Центром. Расторжение договора между пользователем и Центром влечет за собой лишение у банка статуса пользователя. В соответствии с пунктом 5 настоящих Правил уведомление Национального Банка о прекращении активных операций отправителя денег приостанавливает действие отдельных положений договора между пользователем и Центром, но не лишает банк статуса пользователя. <*>
Сноска. Пункт 11 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
12. Для заключения договора о предоставлении услуг банк представляет в Центр следующие документы:
1) заявление на подключение к системе;
2) нотариально засвидетельствованные копии Устава пользователя и лицензии на совершение банковских операций.
Организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, также представляет нотариально засвидетельствованную копию договора корреспондентского счета, заключенного с Национальным Банком. <*>
Сноска. Пункт 12 - в новой редакции согласно постановлению Правления Национального Банка РК от 20 апреля 2001 года N 106; с изменениями и дополнениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
13. На основании заключенного договора о предоставлении услуг пользователю Центр доводит до пользователя его позицию, которая служит для учета операций по переводу денег через систему.
14. (Исключен - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147).
15. Национальный Банк получает статус пользователя системы на основании заключенного с Центром договора о предоставлении услуг пользователю системы.

Глава 4. Виды операций

16. Через систему осуществляются кредитовые и дебетовые переводы денег.
17. Центр осуществляет переводы денег между пользователями системы и выполняет взаимозачет платежных документов, находящихся в очередях пользователей, с учетом остатка их денег в системе. <*>
Сноска. Пункт 17 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
18. Центр осуществляет дебетовые переводы денег только с предварительного согласия пользователя-плательщика на основании письменного соглашения, оформленного соответствующим образом. Копия данного соглашения должна быть приложена к договору пользователя с Центром.

Глава 5. Банковские электронные сообщения в системе

19. Передача и прием сообщений в системе осуществляется только электронным способом. При этом пользователи обмениваются электронными сообщениями по форматам, применяемым в системе. Центр принимает к исполнению платежный документ, в котором указаны один отправитель денег и один бенефициар.
Процедуры по обмену электронными сообщениями устанавливаются Центром и доводятся до пользователей в сроки, установленные договором между Центром и пользователем. При несвоевременном получении электронных сообщений или их отсутствии пользователь должен немедленно уведомить Центр.
Пользователи обязаны соблюдать процедуры обеспечения информационной безопасности, утвержденные Центром для системы, для удостоверения факта передачи электронных сообщений и обнаружения ошибки при их передачи.
Сноска. Пункт 19 - в новой редакции согласно постановлению Правления Национального Банка РК от 20 апреля 2001 года N 106; с дополнениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 15 мая 2004 года N 74 .
20. Центр разрабатывает порядок аутентификации электронных сообщений и контролирует его соблюдение.
Ответственность Центра и пользователя при обмене электронными платежными документами устанавливается соглашением об использовании программно-криптографической защиты и электронной цифровой подписи. <*>
Сноска. Пункт 20 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
21. Центр и пользователи обеспечивают хранение информации и осуществляют контроль отправляемых и получаемых электронных сообщений. Все электронные сообщения, обработанные Центром и пользователями, должны оставлять аудиторский след во внутренних программных системах.
По запросу Национального Банка Центр предоставляет Национальному Банку необходимую информацию о переводах денег между пользователями и, связанные с переводом денег, банковские электронные сообщения в соответствии с требованиями законодательных актов Республики Казахстан о хранении банковской тайны.

Глава 6. Функционирование системы

22. Для управления рисками в системе перед началом операционного дня в установленное графиком время подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, на основании платежного поручения пользователя осуществляет перевод денег с его корреспондентского счета, открытого в Национальном Банке, в пределах суммы остатка на нем, на специально определенный счет Национального Банка (далее - счет системы в Национальном Банке).
По договору с пользователем такой перевод денег может быть осуществлен подразделением Национального Банка, обслуживающим корреспондентские счета пользователей, на условиях постоянно действующего платежного поручения, согласно приложению к настоящим Правилам. В постоянно действующем платежном поручении указывается процентное соотношение от суммы остатка денег на корреспондентском счете пользователя или фиксированная сумма, необходимая для перевода денег с корреспондентского счета пользователя на счет системы в Национальном Банке. Данное постоянно действующее платежное поручение действует до указания пользователя о его отзыве. Постоянно действующее платежное поручение отменяется в первый рабочий день, следующий за днем представления в Национальный Банк пользователем нового постоянно действующего платежного поручения.
Сноска. Пункт 22 с изменениями, внесенными постановлениями Правления Национального Банка РК от 20.04.2001 N 106 ; от 17.11.2005 N 147 ; от 28.11.2008 N 96 (порядок введения в действие см. п. 2 ).
23. Счет системы в Национальном Банке служит для учета денег пользователей в период выполнения переводов денег в системе, а также для перевода денег на корреспондентские счета пользователей в сумме сальдо позиций между ними за операционный день системы. После закрытия операционного дня Национального Банка остатка на данном счете не должно быть.
24. На основании исполненных платежных документов банков подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, формирует и направляет в Центр электронную ведомость, содержащую информацию о суммах денег пользователей, переведенных ими со своих корреспондентских счетов на счет системы в Национальном Банке и их банковских идентификационных кодах. <*>
Сноска. Пункт 24 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
25. Перед открытием операционного дня Центр на основании электронной ведомости, полученной от подразделения Национального Банка, обслуживающего корреспондентские счета пользователей, производит записи с позиции системы в Центре по позициям пользователей. Позицию системы в Центре ведет Центр для выверки и контроля общей суммы денег пользователей, используемых ими в системе. В течение операционного дня сумма денег на позиции системы в Центре должна быть равна сумме денег на счете системы в Национальном Банке.
В начале операционного дня сумма денег по позиции пользователя в системе должна быть равна сумме, указанной в платежном документе, переведенной пользователем со своего корреспондентского счета для осуществления переводов денег через систему. <*>
Сноска. Пункт 25 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
26. Национальный Банк доводит до Центра электронную ведомость о максимально допустимой сумме платежных документов, которые могут быть зарегистрированы в очереди пользователя.
Максимально допустимая сумма платежных документов, зарегистрированных в очереди, устанавливается Национальным Банком.
Данная ведомость содержит банковский идентификационный код пользователя и общую сумму платежных документов, которые могут быть зарегистрированы в его очереди.
Национальный Банк вправе изменять максимально допустимую сумму очереди платежных документов пользователя и в электронном виде доводить данное изменение до Центра до начала его операционного дня.
Сноска. Пункт 26 - с изменениями, внесенными постановлением Правления Национального Банка РК от 20 апреля 2001 года N 106; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
27. Перевод денег в системе осуществляется в пределах суммы денег пользователя, переведенной им на счет системы в Национальном Банке и принятой им от других пользователей. При осуществлении переводов денег Национального Банка в системе, как пользователя системы, допускается дебетовое сальдо по его позиции в системе.
28. При приостановлении исполнения отдельных положений договора между Центром и пользователем Центр осуществляет только операции по принятию (зачислению) сумм денег в пользу данного пользователя.
29. В течение операционного дня Центр осуществляет постоянный контроль за равенством суммы остатка по позиции системы в Центре сумме дебетовых и кредитовых остатков по позициям пользователей системы. При несовпадении сумм по позициям, Центр должен немедленно уведомить подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, приостановить переводы денег и выяснить причину несоответствия. Операции в системе возобновляются по письменному указанию Национального Банка.
30. Платежные документы, находящиеся в очереди, обрабатываются в соответствии с кодами приоритетности. Система кодов приоритетности разрабатывается Центром с учетом соблюдения очередности исполнения указаний, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан и утверждается Национальным Банком.
В пределах кодов приоритетности исполнение платежных документов из очереди производится в порядке их поступления в очередь. Пользователи вправе устанавливать очередность исполнения платежных документов за исключением очередности, установленной законодательством. <*>
Сноска. Пункт 30 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
31. Платежные документы, находящиеся в очереди, могут быть в любой момент отозваны пользователем-плательщиком.
Отозванные платежные документы регистрируются в электронном сообщении, которое пользователь-плательщик получает после запроса на отмену платежного документа, с указанием следующих реквизитов документа: номера платежного документа, его даты, номера счета плательщика, реквизитов банка-плательщика, суммы платежа, а также реквизитов получателя и банка-получателя. <*>
Сноска. Пункт 31 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
32. После каждой кредитовой записи по позиции пользователя, Центр проверяет возможность акцепта платежных документов, находящихся в его очереди. <*>
Сноска. Пункт 32 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
33. В течение операционного дня Центр по требованию пользователей предоставляет электронным способом выписку о состоянии позиции пользователя в системе:
1) по платежным документам, зарегистрированным в очереди пользователя;
2) об исполненных платежных документах;
3) об остатке денег пользователя в системе.
Пользователи-получатели денег после получения, проверки платежного документа и принятия (зачисления) денег на свои корреспондентские счета выполняют принятие (зачисление) денег на счета своих клиентов в течение операционного дня системы, но не позднее следующего своего операционного дня.
По требованию пользователя-плательщика системы, Центр передает извещение о состоянии очереди. В извещениях перечисляются отложенные платежные документы в порядке установленной очередности с указанием реквизитов платежных документов и их суммы. <*>
Сноска. Пункт 33 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
34. Переводы денег в системе производятся в течение операционного дня, устанавливаемого Национальным Банком. <*>
Сноска. Пункт 34 в новой редакции - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 мая 2003 года N 158.
35. При наступлении времени закрытия операционного дня исполнение платежных документов, предоставленных для осуществления переводов денег, прекращается. В ходе обработки платежных документов в конце операционного дня Центр выполняет взаимозачет платежных документов, находящихся в очереди, с учетом остатка денег пользователей в системе. Центр уведомляет подразделение платежных систем Национального Банка и пользователя обо всех его неисполненных платежных документах, оставшихся в очереди после взаимозачета. <*>
Сноска. Пункт 35 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 мая 2003 года N 158; постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
36. Центр до закрытия своего операционного дня осуществляет контроль за равенством суммы дебетовых и кредитовых остатков по позициям пользователей сумме остатка по позиции системы в Центре, и переводит сальдо позиций пользователей на позицию системы в Центре.
После выполнения данного контроля Центр, передает в подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, электронную ведомость о сальдо всех пользователей.
Электронная ведомость с сальдо позициями пользователей и позиции системы в Центре содержит банковский идентификационный код пользователя, входящий остаток по позиции пользователя, общую сумму оборота по дебету, кредиту и сальдо исходящей позиции пользователя.
37. Подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, получив электронную ведомость, проверяет ее на равенство сумм денег между позицией системы в Центре, счетом системы в Национальном Банке и общей суммой сальдо позиций пользователей в системе, а также на равенство суммы оборотов по дебету и кредиту позиций пользователей и наличие и правильность всех требуемых реквизитов, после чего сообщает Центру о выполненной проверке.
Подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, после сверки данных переводит деньги в сумме сальдо позиции пользователя со счета системы в Национальном Банке на корреспондентский счет пользователя, открытый в подразделении Национального Банка.
При несовпадении сумм сальдо позиций электронной ведомости и сальдо счета системы в Национальном Банке, Центр и подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, принимают совместные меры по устранению расхождения.
Сноска. Пункт 37 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
38. После завершения операционного дня системы пользователь получает от Центра выписку по результатам исполненных платежных документов.
Сноска. Пункт 38 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
38-1. В исключительных случаях при невозможности обработки пользователем платежных документов или обмена ими с Центром по техническим причинам, Национальный Банк продлевает операционный день системы на основании заявления пользователя системы о продлении операционного дня системы (далее - заявление).
Решение о продлении операционного дня системы до одного часа принимает руководитель подразделения, обслуживающего корреспондентские счета пользователей.
Решение о продлении операционного дня системы свыше одного часа принимает заместитель Председателя Национального Банка, курирующий подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей (далее - заместитель Председателя).
Заявление составляется в произвольной форме с указанием наименования пользователя системы, причины продления и времени, на которое пользователь просит продлить операционный день системы.
При продлении операционного дня системы до одного часа заявление направляется в подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей (после предварительного устного согласования), при продлении операционного дня системы свыше одного часа заявление направляется заместителю Председателя.
При продлении операционного дня системы на основании заявления и отсутствии в системе отправленного данным пользователем платежного документа с пользователя взимается плата в размере, установленном Национальным Банком.
Сноска. Пункт 38-1 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.11.2008 N 96 (порядок введения в действие см. п. 2 ).
38-2. Заявление о продлении операционного дня может передаваться на бумажном носителе либо посредством факсимильной связи, либо электронным способом при наличии электронно-цифровой подписи.
Заявление, переданное на бумажном носителе либо посредством факсимильной связи, должно подписываться уполномоченными лицами пользователя. Список уполномоченных лиц, обладающих правом подписи заявления, устанавливается пользователем самостоятельно и доводится до сведения подразделения Национального Банка, обслуживающего корреспондентские счета пользователей, вместе с образцами подписей уполномоченных лиц.
При передаче заявления посредством факсимильной связи пользователь системы должен не позднее следующего операционного дня направить в Национальный Банк оригинал заявления на бумажном носителе.
Сноска. Правила дополнены новым пунктом 38-2 - постановлением Правления Национального Банка РК от 20 апреля 2001 года N 106; с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
39. Ежедневно пользователь осуществляет контроль правильности отражения результата исполненных Центром платежных документов в выписке Национального Банка. При несовпадении сальдо выписки, полученной от Центра, с записью в выписке Национального Банка, отражающей результат исполненных Центром платежных документов, пользователь должен незамедлительно в письменном виде поставить в известность Центр и подразделение Национального Банка, в котором ведется его корреспондентский счет, и в течение следующего операционного дня произвести проверку всех выполненных платежей пользователя. <*>
Сноска. Пункт 39 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
39-1. Национальный Банк осуществляет мониторинг функционирования системы в порядке, определенном нормативными правовыми актами Национального Банка.
Сноска. Правила дополнены пунктом 39-1 - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.

Глава 7. Порядок приема и изъятия
денег из системы

40. Принятые (зачисленные) суммы денег в течение дня на корреспондентский счет пользователя, открытый в подразделении Национального Банка, по поручению владельца счета должны быть переведены подразделением Национального Банка, обслуживающим корреспондентские счета пользователей, на счет системы в Национальном Банке в порядке, установленном нормативными правовыми актами Национального Банка. <*>
Сноска. Пункт 40 - в новой редакции согласно постановлению Правления Национального Банка РК от 20 апреля 2001 года N 106; с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
40-1. При необходимости перевода денег с корреспондентского счета пользователя системы на счет системы в Национальном Банке в течение операционного дня, пользователь системы вправе направить в Национальный Банк постоянно действующее платежное поручение, предусмотренное пунктом 22 настоящих Правил, на бумажном носителе с указанием времени перевода денег. <*>
Сноска. Правила дополнены новым пунктом 40-1 - постановлением Правления Национального Банка РК от 20 апреля 2001 года N 106.
41. С момента перевода денег пользователя на счет системы в Национальном Банке подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентский счет пользователя, формирует и направляет в Центр электронную ведомость, в которой содержится информация о сумме денег пользователя и его банковский идентификационный код.
Сноска. Пункт 41 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
42. Центр на основании данной ведомости, полученной от подразделения Национального Банка, обслуживающего корреспондентские счета пользователей, выполняет записи по позициям системы в Центре и пользователя.
Сноска. Пункт 42 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
43. При отсутствии или недостаточности суммы денег на корреспондентском счете пользователя, необходимой для выдачи ему наличных денег, исполнения инкассовых распоряжений, а также для иных целей, подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, на основании указания отправителя формирует и направляет в Центр электронную ведомость об изъятии денег пользователя из системы в сумме, необходимой для исполнения указания отправителя. В данной ведомости указывается также банковский идентификационный код пользователя.
Сноска. Пункт 43 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
44. Центр на основании данной электронной ведомости, полученной от подразделения Национального Банка, обслуживающего корреспондентские счета пользователей, выполняет записи по позициям пользователя и системы в Центре на необходимую сумму денег и направляет в подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, электронное подтверждение о выполненной операции или электронное уведомление об отсутствии денег на счете пользователя.
Сноска. Пункт 44 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.
45. Подразделение Национального Банка, обслуживающее корреспондентские счета пользователей, на основании подтверждения Центра осуществляет перевод денег со счета системы в Национальном Банке на корреспондентский счет пользователя для последующего перевода денег в соответствии с указанием отправителя.
Сноска. Пункт 45 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.

Глава 8. (Исключена - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147)

Глава 9. Ответственность сторон

49. Ответственность за неправильное и несвоевременное выполнение переводов денег между пользователями и третьими лицами, от имени или в пользу которых производятся переводы денег, определяется на основании условий соглашения между пользователем и его клиентом или/и требований законодательных актов Республики Казахстан.
50. Центр не вправе вносить изменения в электронные платежные документы пользователей. <*>
Сноска. Пункт 50 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 20.
51. В соответствии с договором между Национальным Банком и Центром Национальный Банк несет имущественную ответственность за правильное отражение сальдо счетов, представленных Центром в электронной ведомости, по корреспондентским счетам пользователей, открытым в Национальном Банке.
52. Национальный Банк не несет ответственности по обязательствам Центра перед пользователями, в том числе по осуществленным переводам денег в системе.

Председатель
Национального Банка

Приложение
к Правилам переводов денег
в межбанковской системе
переводов денег

Сноска. Приложение в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.11.2008 N 96 (порядок введения в действие см. п. 2 ).

____________________________ Национального Банка
(наименование пользователя) Республики Казахстан

Постоянно действующее платежное поручение № ___
"___" ___________ 20__ года
на перевод денег с корреспондентского счета
на счет системы в Национальном Банке

Настоящим поручаем ежедневный перевод денег в размере _______ с корреспондентского счета № ___ на счет системы в Национальном Банке № ___.

Руководитель ____________________ подпись
(Фамилия и инициалы)

Главный бухгалтер _______________ подпись
(Фамилия и инициалы)

Место печати

Ақша аударымының банкаралық жүйесіндегі ақша аударымы ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 1998 жылғы 21 қараша N 242 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1999 жылғы 16 наурызда N 711 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 259 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 31.12.2015 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қазақстан Республикасының төлем жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін нормативтік базаны жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:
1. Ақша аударымының банкаралық жүйесiндегi ақша аударымы ережесi бекiтiлсiн және 2000 жылғы 4 қыркүйектен бастап күшiне енгiзiлсiн.
Ескерту: 1-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 1999 жылғы 16 тамыздағы N 266 қаулысымен, 2000 жылғы 16 мамырдағы N 216 қаулысымен.
2. Заң департаменті (Сизова С.И.) Төлем жүйесі басқармасымен (Мұсаев Р.Н.) бірлесіп осы қаулыны және Ақша аударымының банкаралық жүйесіндегі ақша аударымы ережесін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде тіркесін.
3. Төлем жүйесі басқармасы (Мұсаев Р.Н.) осы қаулыны және Ақша аударымының банкаралық жүйесіндегі ақша аударымы ережесін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалдарына жіберсін, оларға осы қаулыны және бекітілген Ережені екінші деңгейдегі банктерге жіберуді міндеттейтін болсын.
4. Ақша аударымының банкаралық жүйесіндегі ақша аударымы ережесі күшіне енген күннен бастап Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 1996 жылғы 29 тамыздағы N 200 қаулысымен бекітілген Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығының ірі төлем жүйелерінде есеп айырысу ережесінің күші жойылды деп танылсын.
5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Н.Қ. Абдулинаға жүктелсін.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
1998 жылғы 21 қарашадағы
N 242 қаулысымен бекітілген

Ақша аударымының банкаралық жүйесіндегі
ақша аударымы ережесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже ақша аударымының банкаралық жүйесін (бұдан әрі - жүйе) ұйымдастыру және жұмыс істеу тәртібін айқындайды.
Жүйені пайдаланушыларға ұлттық валютадағы қолма-қол ақшаны аударым арқылы аудару бойынша (бұдан әрі - ақша аударымы) қызмет көрсетуді Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы (бұдан әрі - Орталық) жүзеге асырады. Жүйені пайдаланушылардың ақша аударымы электронды төлем құжаттарын (бұдан әрі - төлем құжаттары) жіберу жолымен жүзеге асырылады және Орталық осы төлем құжаттарының түсуіне қарай оларды біртіндеп өңдейтін болады. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұдан әрі - Ұлттық Банк) жүйенің жұмыс істеу мониторингін жүзеге асырады.
Ескерту: 1-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

2. Жүйе пайдаланушылардың Ұлттық Банкте ашылған шоттары көрсетілген электронды ақша аударымының, бір операциялық күн ішінде пайдаланушылардың ақшасының аударылған жиынтық сомасының орындалуына арналған.

3. Осы ережеде пайдаланылатын терминдер мынадай мағынаны білдіреді:

1) жүйені пайдаланушы (бұдан әрі - пайдаланушы) - Орталықпен жүйе қызметін пайдалануға шарт (бұдан әрі - шарт) жасасқан банк немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым (бұдан әрі - банк);

2) пайдаланушы-алушы - ақша аударымы туралы төлем құжаты және соның пайдасына ақша аударылғаны жөнінде хабарлама жіберілетін пайдаланушы;

3) пайдаланушы-жіберуші - жүйе арқылы ақша аударуға байланысты төлем құжатын жіберетін пайдаланушы;

4) пайдаланушы-төлемші - жүйе арқылы есебіне ақша аударылатын пайдаланушы;

5) Ұлттық Банктегі жүйе шоты - пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесінде ашылған, жүйені пайдаланушы-банктер жүйеге ақша аудару үшін және жүйедегі аударым бойынша пайдаланушылар позицияларының сальдосын аударуға пайдаланылатын ақшаның есебін жүргізуге арналған Ұлттық Банктің шоты;

6) Орталықтағы жүйенің позициясы - Орталық өңдейтін және жүйедегі пайдаланушылардың ақша аударымын бақылауға арналған позиция;

7) жүйедегі пайдаланушының позициясы (бұдан әрі - пайдаланушының позициясы) - пайдаланушының Ұлттық Банктегі жүйе шотына аударылған ақша сомасының есебін жүргізуге, жүйе арқылы ақша аударымын жүзеге асыруға арналған позиция;

8) жүйедегі электронды ақша аударымы (бұдан әрі - ақша аударымы) - пайдаланушының электронды тәсілмен берілген ақша аударымы жөніндегі нұсқауын Орталықтың сөзсіз және қайтарусыз орындауы;

9) жүйедегі ақша аударымына қатысушылар - төлем құжатын орындауға қатысатын пайдаланушылар мен Орталық;

10) жүйедегі түпкілікті төлем - қатысушылардың жүйе арқылы ақша аудару жөніндегі міндеттемелері соның нәтижесінде орындалатын іс-қимыл;

11) электронды төлем құжаты (бұдан әрі - төлем құжаты) - пайдаланушы белгіленген электронды форматта жасаған және берген, аутентификациядан өткеннен кейін алғашқы құжат болып саналатын төлем құжаты;

12) кредиттік ақша аударымы - төлем құжатын пайдаланушы-төлемші жіберген кездегі ақша аударымы;

13) дебеттік ақша аударымы - пайдаланушы-жіберуші пайдаланушы-төлемшіге ақша талап ету құқығы бар төлем құжатын жіберген кездегі ақша аударымы;

14) төлем құжатының акцепті - төлем құжатының шарттары негізінде ақша аударуды жүзеге асыру міндеттемесіне байланысты Орталықтың келісімі;

15) аутентификация - төлем құжаттарының түпнұсқа екендігі және дұрыс жасалғандығын растайтын, сондай-ақ төлем құжатын жіберуші- пайдаланушы ретінде көрсетілген пайдаланушының тікелей өзі бергендегі жөніндегі фактіні анықтайтын Орталық белгілеген және пайдаланушыларға жіберілген процедуралар мен шаралар кешені;

16) кредит тәуекелі - пайдаланушы-төлемшінің өз міндеттемелерін толық көлемде және белгіленген мерзімде орындамауы ықтимал екендігіне байланысты пайдаланушы-алушының тәуекелі;

17) өтімділік тәуекелі - пайдаланушы-төлемшінің ақша аударымы бойынша өз міндеттемелерін орындамауы ықтимал екендігіне байланысты тәуекелі;

18) жүйедегі қауіп - бір немесе бірнеше пайдаланушылардың міндеттемелерін орындамауынан туындаған бір немесе бірнеше ақша аударымы бойынша бір немесе бірнеше пайдаланушылардың өз міндеттемелерін орындамау қаупі;

19) алаяқтық қаупі - пайдаланушының және Орталықтың қызметкерлері өз міндеттемелерін орындаған кезде жүйені рұқсатсыз, заңсыз пайдалануы ықтимал екендігіне байланысты қауіп;

20) операциялық тәуекел - пайдаланушының және Орталықтың қызметкерлері өз міндеттемелерін орындаған кезде қате жіберуі ықтимал екендігіне байланысты тәуекел;

21) техникалық тәуекел - ақпараттық-бағдарлама құралдары мен телекоммуникациялардың бұзылуы және қате жіберуі ықтимал екендігіне байланысты тәуекел;

22) жүйенің операциялық күні (бұдан әрі - операциялық күн) - төлем құжаттарын қабылдау, өңдеу және жіберу үшін және ақша аударымын жүзеге асыру үшін жүйе ашық болатын уақыт кезеңі;

23) кезек - жүйеде пайдаланушы-төлемшінің ақша сомасы болмай не жеткілікті болмай, Орталықты оның төлем құжаттарының акцепті және одан әрі орындау кешіктірілгенде, операциялық күн ішінде ақша аударымы жүзеге асырылатын кезді күту тәуекелдерін басқару механизмі;

24) аудиторлық із - төлем құжаттарының жылжуын бақылау үшін Орталық пен пайдаланушылар сақтайтын ақпарат;

25) электронды тізбе - пайдаланушылардың Ұлттық Банк бөлімшелері арасындағы ақша туралы мәліметтермен алмасуды растауға арналған құжат, онда банктердің корреспонденттік шоттары және Орталық жүргізетін шоттары болады, сондай-ақ пайдаланушылар позициясы бойынша қалдықтар, дебет бойынша айналымдардың жалпы сомасы және жүйедегі пайдаланушылар позициясының сальдосы кіретін пайдаланушылардың банктік бірыңғай коды болады.
Ескерту: 3-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

2-тарау. Жүйені ұйымдастырудың және жұмыс
істеуінің құқықтық негіздері

4. Жүйені ұйымдастырудың және жұмыс істеуінің құқықтық негіздері пайдаланушылар мен Ұлттық Банк, Ұлттық Банк пен Орталық, пайдаланушылар мен Орталық арасында жасалған шарттар арқылы және осы Ережемен қамтамасыз етілетін болады.

5. Пайдаланушы мен Орталық арасында жасалатын шарттарда мынадай талаптар міндетті түрде болуы керек:

1) пайдаланушы мен Орталықтың құқықтары мен міндеттері;

2) ақпарат қауіпсіздігі тәртібін сақтау мен банк құпиясын сақтау;

3) түпкілікті төлем жасаудың тәртібі мен талаптары;

4) шарттың талаптарын орындамағаны үшін пайдаланушы мен Орталықтың жауапкершілігі;

5) шартты бұзу тәртібі;

6) шарттың талаптарын өзгерту тәртібі.
Шарттың жекелеген ережелерін орындауды уақытша тоқтату негіздерінің бірі инкассалық өкімдерді орындау үшін пайдаланушының ақшасының болмауы немесе жетіспеуіне байланысты пайдаланушының активтік операцияларын тоқтату туралы Ұлттық Банктің хабарламасы болып табылады.
Ескерту: 5-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

6. Орталық өзіне Ұлттық Банк берген өкілеттіктер және шартта белгіленген талаптар негізінде пайдаланушыларға ақша аудару бойынша қызмет көрсетеді. Ұлттық Банк жүйенің жұмыс істеуіне бақылау жасайды.

7. Пайдаланушы мен Орталық арасында жасалған шарт негізінде олардың жүйе арқылы ақша аударымы жөніндегі міндеттері мен құқықтары тек қана Орталық төлем құжатының акцептін жасаған кезден басталады.
Ескерту: 7-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

8. Орталықтың төлем құжатының акцептін жасау талаптарына:

1) аутентификациядан өту;

2) ақша аударымының бастамашысында және пайдаланушы-алушыда пайдаланушы мәртебесінің болуы;

3) пайдаланушының позициясынан төлем құжатында көрсетілген соманы шығару мүмкіндігі жатады.
Мұнан басқа, дебет аударымы бойынша төлем құжатына акцепт жасау талаптарының біріне пайдаланушы-төлемшінің алдын ала берген келісімі жатады.
Осы тармақтың 1) немесе 2)-тармақшаларындағы талаптар орындалмаған жағдайда, төлем құжатын жіберушіге себебін көрсете отырып, оның төлем құжатын өңдеуден бас тартатыны туралы электронды хабарлама жіберіледі.
Осы тармақтың 3)-тармақшасының талаптары орындалмаса, бірақ 1) және 2)-тармақшасындағы талаптар сақталса, төлем құжаты пайдаланушы-төлемшінің кезегіне жіберілетін болады.
Ақша аударымы орталық төлем құжатына акцепт жасағаннан кейін жүзеге асырылады.
Төлем құжатына акцепт жасаудан немесе кезекке тіркеуден бас тартқан жағдайда, Орталық пайдаланушы-төлемшіге төлем құжатын орындаудан бас тарту себебі көрсетілген электронды хабарлама жібереді.
Орталық пайдаланушы-төлемшіге оның позициясының дебеттелгені туралы хабарлама жіберсе, Орталық төлем құжатын акцепттеген деп саналады.
Ескерту: 8-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

9. Орталық төлем құжатына акцепт жасағаннан кейін оны қайтарып алуға болмайды және ақша аударымын оны жүзеге асырушы тараптардың (сонымен бірге Ұлттық Банктің) бастамасымен өзгертуге болмайды.
Ескерту: 9-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

10. Орталық пайдаланушы-алушының позициясы бойынша ақша сомасын да және оның позициясының кредиттелгені туралы растаудың түскенін де бір уақытта көрсетуді қамтамасыз ететін болады. Пайдаланушы-алушы төлем құжатын және өз позициясының кредиттелгені туралы растауды алған кезде ақша сомасын мақсат бойынша тиісті шотқа қабылдауға (есептеуге) міндетті.
Ақша сомасын тиісті шотқа көрсетіп жазуға (есептеуге) мүмкін болмаған жағдайда пайдаланушы-алушы мұндай ақша сомасын пайдаланушы-төлемшіге келесі операциялық күннен кешіктірмей қайтаруға міндетті, ал пайдаланушы-төлемші Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бұл ақша сомасын қайтаруды талап етуге құқылы.
Ақша сомасын қайтару пайдаланушы-алушы пайдаланушы-төлемшінің пайдасына төлем құжатын жасау жолымен жүзеге асырылады, сонымен бірге төлем құжатында ақшаның қайтарылу себебі көрсетілетін болады.
Ескерту: 10-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

3-тарау. Жүйені пайдаланушылар

11. Банктер Орталықпен шарт жасасқаннан кейін пайдаланушы мәртебесіне ие болады. Пайдаланушы мен Орталықтың арасындағы шарттың бұзылуы банкті пайдаланушы мәртебесінен айырады. Осы Ереженің 5-тармағына сәйкес ақша жіберушінің активтік операцияларын тоқтату туралы Ұлттық Банктің хабарламасы пайдаланушы мен Орталық арасындағы шарттың жекелеген ережелерінің қолданылуын тоқтатады, бірақ банкті пайдаланушы мәртебесінен айырмайды.
Ескерту: 11-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

12. Банк қызмет көрсету туралы шарт жасау үшiн Орталыққа мынадай құжаттар бередi:

1) жүйеге қосу туралы өтiнiш;

2) пайдаланушының Жарғысының нотариат куәландырған көшiрмесi және банк операцияларын жасауға арналған лицензиялар.
Банктiң жүйе арқылы ақша аударуға қатысуына рұқсат беру туралы мәселенi қарау үшiн банк Ұлттық Банкке мынадай құжаттар беруi тиiс:

1) ақпаратты рұқсатсыз кiруден қорғаудың банкте қолданылатын ұйымдастыру және бағдарлама-технологиялық шаралардың сипаттамасы;

2) банк қолданатын бағдарлама-техникалық құралдардың және телекоммуникация желiлерiнiң сипаттамасы.
Банктiң жүйе арқылы ақша аударуға қатысуына рұқсат беру туралы Ұлттық Банктiң оң қорытындысы банкке мынадай жағдайларда берiледi:

1) банк Ұлттық Банк белгiлеген пруденциалдық нормативтердi орындаса;

2) клиенттер алдындағы ақша аударымы жөнiндегi шарттық мiндеттемелерiн уақтылы орындаса.
Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым сондай-ақ Ұлттық Банкпен жасалған корреспонденттік шот шартының нотариат куәландырған көшірмесін ұсынады.
Ескерту: 12-тармақ жаңа редакцияда жазылды, өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 20 сәуірдегі N 106 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

13. Орталық пайдаланушыға қызмет көрсету туралы жасалған шарттың негізінде пайдаланушыға жүйе арқылы ақша аударымы бойынша операциялар есебін жүргізу үшін қажет деп саналатын позициясын хабарлайды.

14. <*>
Ескерту: 14-тармақ алынып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

15. Ұлттық Банк жүйені пайдаланушыға қызмет көрсету туралы Орталықпен жасалған шарттың негізінде жүйені пайдаланушы мәртебесін алады.

4-тарау. Операциялардың түрлері

16. Жүйе арқылы кредиттік және дебеттік ақша аударымдары жүзеге асырылады.

17. Орталық жүйені пайдаланушылар арасындағы ақша аударымын жүзеге асырады және олардың жүйедегі ақшасының қалдығын ескере отырып, кезектегі пайдаланушылардың төлем құжаттарының өзара есебін орындайды.
Ескерту: 17-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

18. Орталық дебеттік ақша аударымын пайдаланушы-төлемшінің алдын ала келісімімен ғана тиісті түрде ресімделген жазбаша келісім негізінде жүзеге асырады. Мұндай келісімнің көшірмесі пайдаланушының Орталықпен жасаған шартымен қоса берілуі тиіс.

5-тарау. Жүйедегі банктік электронды хабарлау

19. Жүйедегі хабар беру және қабылдау тек қана электронды тәсілмен жүзеге асырылады. Сонымен бiрге пайдаланушылар жүйеде қолданатын форматтар бойынша электронды хабарлармен алмасады. Орталық бір ақша жіберуші және бір бенефициар көрсетілген төлем құжатын орындауға қабылдайды.
Электронды хабарлармен алмасу процедураларын Орталық белгілейді және Орталық пен пайдаланушы арасындағы шартта белгіленген мерзімде пайдаланушыларға хабарлайтын болады. Электронды хабарларды уақытылы алмаса немесе хабар болмаса, пайдаланушы Орталыққа тез арада хабарлауға тиіс.
Пайдаланушылар жүйе үшін, электронды хабарлардың берілгендігін куәландыру және олар берілген кезде қателерді табу үшін Орталық бекіткен ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету рәсімдерін сақтауға міндетті.
Ескерту: 19-тармақ өзгертілді, толықтырылды - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2001 жылғы 20 сәуірдегі N 106 қаулысымен, 2004 жылғы 15 мамырдағы N 74 қаулысымен.

20. Орталық электронды хабарларды аутентификациялау тәртібін әзірлейді және оның бұлжытпай орындалуын бақылайды.
Электрондық төлем құжаттарын алмасқан кездегі Орталықтың және пайдаланушының жауапкершілігі бағдарламалық-криптографиялық қорғауды және электрондық сандық қол қоюды пайдалану туралы келісіммен белгіленеді.
Ескерту: 20-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

21. Орталық және пайдаланушылар ақпаратты сақтауды қамтамасыз етеді және жіберілетін, алынатын электронды хабарларды бақылауды жүзеге асырады. Орталық және пайдаланушылар өңдеуден өткізген барлық электронды хабарлар ішкі бағдарламалық жүйелерде аудиторлық із қалдырып отыруға тиіс.
Ұлттық Банктің сұратуы бойынша Орталық Ұлттық Банкке пайдаланушылар арасындағы ақша аударымы туралы және ақша аударымына байланысты қажетті ақпаратты, Қазақстан Республикасының банк құпиясын сақтау туралы заң актілерінің талаптарына сәйкес банктік электронды хабарларды береді.

6-тарау. Жүйенің қызметін атқаруы

22. Жүйедегі тәуекелді басқару үшін операциялық күн үшін басталар алдында кестемен бекітілген уақытта пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі пайдаланушының төлем тапсырмасы негізінде оның Ұлттық Банкте ашқан корреспонденттік шотынан сонда қалған соманың шегінде Ұлттық Банктің арнайы белгіленген шотына (бұдан әрі - Ұлттық Банктегі жүйенің шоты) ақша аударады.
Пайдаланушымен шарт бойынша пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі тұрақты жұмыс істейтін төлем тапсырмасы негізінде, осы Ереженің қосымшасына сәйкес осындай ақша аударымын жүзеге асыра алады. Тұрақты қолданылып жүрген төлем тапсырмасында пайдаланушының корреспонденттiк есепшотындағы ақша қалдығы сомасының проценттiк арақатынасы немесе пайдаланушының корреспонденттiк есепшотынан пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі жүйесiндегi есепшотқа ақша аударуға қажеттi белгiленген сома көрсетiледi. Мұндай тұрақты қолданылып жүрген төлем тапсырмасы пайдаланушының оны қайтарып алу жөнiнде нұсқау бергенге дейiн қолданылады. Тұрақты қолданылатын төлем тапсырмасының күшін Ұлттық Банкке ұсынған күннен кейінгі бірінші жұмыс күні жаңа тұрақты қолданылатын төлем тапсырмасын пайдаланушы жояды.
Ескерту: 22-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2001.04.20 N 106, 2005.11.17 N 147, 2008.11.28 N 96 Қаулылары мен .

23. Ұлттық Банктегі жүйенің шоты пайдаланушылардың ақшасын жүйеде ақша аударымын орындау кезеңінде есепке алуға, сондай-ақ пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына жүйенің операциялық күні ішіндегі олардың арасындағы сальдо сомасында ақша аударуға қызмет етеді. Ұлттық Банктің операциялық күні жабылғаннан кейін ол шотта қалдық болмауға тиіс.

24. Банктердің орындалған төлем құжаттарының негізінде пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі электронды тізімді жасап, оны Орталыққа жібереді, ол тізімде пайдаланушылардың өздерінің корреспонденттік шоттарынан Ұлттық Банктегі жүйе шотына аударылған ақшасының сомасы және олардың банктік сәйкестендіру кодтары туралы ақпарат болады.
Ескерту: 24-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

25. Орталық операциялық күн ашылар алдында пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесінен алынған электронды тізім негізінде Орталықтағы жүйе позициясынан пайдаланушылардың позицияларына жазба жасалынады. Орталықтағы жүйе позициясын Пайдаланушылардың жүйеде пайдаланылып жүрген ақшасының жалпы сомасын салыстырып тексеру және бақылау үшін Орталықтағы жүйе позициясын Орталық жүргізіп отырады. Операциялық күн барысында Орталық жүйесінің позициясындағы ақша сомасы Ұлттық Банктегі жүйенің шотындағы ақша сомасына тең болуға тиіс.
Операциялық күннің басында жүйедегі пайдаланушының позициясы бойынша ақша сомасы төлем құжатында көрсетілген, пайдаланушы өзінің корреспонденттік шотынан жүйе арқылы ақша аударуды жүзеге асыру үшін аударылған сомаға тең болуға тиіс.
Ескерту: 25-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

26. Ұлттық Банк төлем құжаттарының барынша жоғары сомасы туралы электронды тізімді Орталыққа жеткізеді, олар пайдаланушының кезегінде тіркелуі мүмкін.
Кезекке тiркелген төлем құжатының ең жоғары сомасын Ұлттық Банк белгiлейдi.
Бұл тізім пайдаланушының сәйкестендіру кодын және оның кезегінде тіркелуі мүмкін төлем құжаттарының жалпы сомасы қамтиды.
Ұлттық Банк пайдаланушының төлем тапсырмаларының кезегінің барынша жоғары сомасын өзгертуге және осы өзгертуді электронды түрде Орталыққа оның операциялық күні басталғанға дейін жеткізуге құқылы.
Ескерту: 26-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 20 сәуірдегі N 106 қаулысымен, 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

27. Жүйеде ақша аудару пайдаланушының өзі Ұлттық Банк жүйесінің шотына аударған және басқа пайдаланушылардан қабылдаған ақша сомасының шегінде жүзеге асырылады. Жүйеде Ұлттық банктің ақшасын аударған кезде жүйені пайдаланушы ретінде жүйедегі оның позициясы бойынша дебеттік сальдоға рұқсат беріледі.

28. Орталық пен пайдаланушының арасындағы шарттың жекелеген ережелерін орындауды тоқтатқан кезде Орталық ақша сомасын пайдаланушының пайдасына қабылдау (есебіне жазу) операцияларын ғана жүзеге асырады.

29. Орталық операциялық күн ішінде Орталықтағы жүйенің позициялары бойынша қалдық сомасының жүйені пайдаланушылардың позициясы бойынша дебеттік және кредиттік қалдықтардың сомасына тең болуына тұрақты бақылау жасайды. Позициялар бойынша сомалар сәйкес келмеген жағдайда Орталық Ұлттық Банктің пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарымен жұмыс істейтін бөлімшесіне дереу хабарлауға, ақша аударымын тоқтатуға және сәйкеспеушіліктің себебін анықтауға тиіс. Жүйедегі операциялар Ұлттық Банктің жазбаша нұсқауы бойынша қайта басталады.

30. Кезекте тұрған төлем құжаттары басымдылық кодтарына сәйкес өңдеуден өтеді. Басымдылық кодтарының жүйесін Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген нұсқауларды орындаудың кезектілігін сақтауды ескере отырып Орталық әзірлейді және Ұлттық Банк бекітеді.
Кезектегі төлем құжаттары басымдылық кодтары шеңберінде олардың кезекке тұру тәртібі бойынша орындалады. Пайдаланушылар төлем құжаттарын орындаудың заңмен белгіленген кезектілігінен басқа кезекті белгілеуге құқылы.
Ескерту: 30-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

31. Кезекте тұрған төлем құжаттарын пайдаланушы-төлемшілер кез-келген күні қайтарып ала алады.
Қайтарып алынған төлем құжаттары электронды хабарда тіркеледі, пайдаланушы-төлемші электронды хабарды төлем құжатының мына деректерін келтіре отырып, төлем құжатының күшін жою үшін сұратқаннан кейін алады: төлем құжатының нөмірі, оның күні, төлемші шотының нөмірі, төлемші банктің деректемелері, төлемнің сомасы, сондай-ақ алушының және алушы банктің деректемелері.
Ескерту: 31-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

32. Пайдаланушы позициясы бойынша әрбір кредиттік жазбадан кейін Орталық өзінің кезегінде тұрған төлем құжаттарды акцепттеу мүмкіндігін тексереді.
Ескерту: 32-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

33. Операциялық күн ішінде Орталық пайдаланушылардың талабы бойынша электрондық әдіспен пайдаланушының жүйедегі позициясының күйі туралы жазбаша үзінді береді:

1) пайдаланушының кезегінде тіркелген төлем құжаттары бойынша;

2) орындалған төлем құжаттары туралы;

3) пайдаланушының жүйедегі ақшасының қалдығы туралы.
Ақша алушы пайдаланушылар төлем құжаттарын алғаннан, тексергеннен және ақшаны өзінің корреспонденттік шотына қабылданғаннан (есебіне жазғаннан) кейін, бірақ келесі операциялық күннен кешіктірмей жүйенің операциялық күні ішінде өздерінің клиенттерінің шоттарына ақшаны қабылдайды (есебіне жазады).
Жүйені пайдаланушы төлемшінің талабы бойынша Орталық кезектің жай-күйі туралы хабар береді. Хабарда белгіленген кезектілік тәртібімен төлем құжаттарының деректемелері мен олардың сомасын көрсете отырып кейінге қалдырылған төлем құжаттары аталынады.
Ескерту: 33-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

34. Жүйеде ақшаны аудару Ұлттық Банк белгілейтін операциялық күн ішінде жүргізіледі.
Ескерту: 34-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 27 мамырдағы N 158 қаулысымен.

35. Операциялық күн жабылған уақыт болған кезде ақша аударымын жүзеге асыру үшін берілген төлем құжаттарын орындау тоқтатылады. Төлем құжаттарын өңдеу барысында операциялық күннің соңында Орталық кезекте тұрған төлем құжаттарының өзара есепке жатқызуын пайдаланушылардың жүйедегі ақшаларының қалдығын ескере отырып орындайды. Орталық Ұлттық Банктің төлем жүйелері бөлімшесіне және пайдаланушыға оның өзара есепке жатқызудан кейін кезекте қалған, орындалмаған барлық төлем құжаттары туралы хабар береді.
Ескерту: 35-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен, 2003 жылғы 27 мамырдағы N 158 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

36. Өзінің операциялық күнін жапқанға дейін Орталық пайдаланушылардың позициялары бойынша дебеттік және кредиттік қалдықтардың сомасының Орталықтағы жүйе позициясы бойынша қалдықтың сомасына тең болуын бақылайды және пайдаланушылардың позициясының сальдосын Орталықтағы жүйе позициясына аударады.
Орталық осы бақылауды орындап болғаннан кейін, Ұлттық Банктің пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарымен жұмыс істейтін бөлімшесіне барлық пайдаланушылардың позицияларының сальдосы туралы электронды тізімді береді.
Пайдаланушылардың позицияларының сальдосы туралы электронды тізімде және Орталықтағы жүйе позициясында пайдаланушының банктік сәйкестендіру коды, пайдаланушының позициясы бойынша кіретін қалдық, дебет және кредит бойынша айналымның жалпы сомасы және пайдаланушыдан шығатын позицияның сальдосы болады.

37. Ұлттық Банктің пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарымен жұмыс істейтін бөлімшесі электронды тізімді алғаннан кейін, оны Орталықтағы жүйенің позициясы Ұлттық Банктегі жүйенің шоты және пайдаланушылардың жүйедегі позициялары сальдосының жалпы сомасы арасындағы ақша сомаларының бір-біріне теңдігін, сондай-ақ пайдаланушылардың позицияларының дебеті мен кредиті бойынша айналым сомаларының тепе-теңдігін және бүкіл қажетті деректемелердің барлығын және дұрыстығын тексереді, содан кейін Орталыққа тексерудің орындалғаны туралы хабарлайды.
Ұлттық Банктің мәліметтерді тексеріп болғаннан кейін, пайдаланушының позициясындағы сальдо сомасының ақшасын Ұлттық Банктегі жүйе шотынан пайдаланушының пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесінде ашылған корреспонденттік шотына аударады.
Электронды тізімдегі позиция сальдосының сомасы мен Ұлттық Банктегі жүйе шоты сальдосының сомасы сәйкеспеген жағдайда Орталық пен пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі айырмашылықты жою жөнінде бірлесіп шара қолданады.
Ескерту: 37-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

38. Жүйенің операциялық күні аяқталғаннан кейін пайдаланушы орындалған төлем құжаттарының нәтижесі бойынша Орталықтан жазбаша үзінді алады.
Ескерту: 38-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

38-1. Пайдаланушы төлем құжаттарын өңдей алмайтын немесе оларды Орталықпен техникалық себептермен айырбастай алмайтын ерекше жағдайларда, Ұлттық Банк жүйенің операциялық күнін жүйе пайдаланушысының жүйенің операциялық күнін ұзарту туралы өтініші (бұдан әрі – өтініш) негізінде ұзартады.
Жүйенің операциялық күнін бір сағатқа дейін ұзарту туралы шешімді пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін бөлімшенің басшысы қабылдайды.
Жүйенің операциялық күнін бір сағаттан астам ұзарту туралы шешімді Ұлттық Банк Төрағасының Ұлттық Банктің пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін бөлімшесіне жетекшілік ететін орынбасары (бұдан әрі – Төрағаның орынбасары) қабылдайды.
Өтініш жүйені пайдаланушының атауын, ұзарту себебін және пайдаланушы жүйенің операциялық күнін ұзартуды сұрап отырған уақытты көрсете отырып еркін нысанда жасалады.
Жүйенің операциялық күні бір сағатқа дейін ұзартылған кезде өтініш Ұлттық Банктің пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін бөлімшесіне (алдын ала ауызша келісілгеннен кейін), жүйенің операциялық күні бір сағаттан астам ұзартылған кезде Төрағаның орынбасарына жіберіледі.
Жүйенің операциялық күні өтініш негізінде ұзартылған және жүйеде осы пайдаланушы жіберген төлем құжаты болмаған кезде, пайдаланушыдан Ұлттық Банк белгілеген мөлшерде ақы алынады.
Ескерту: 38-1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2008.11.28 N 96 Қ аулысымен .

38-2. Операциялық күндi ұзарту туралы өтiнiш қағазда немесе факсимиль байланысы арқылы немесе электрондық-сандық қол қою электрондық әдiсiмен берiлуi мүмкiн.
Қағаз немесе факсимиль байланысы арқылы берiлген өтiнiшке пайдаланушының уәкiлеттi адамдары қол қоюға тиiс. Өтiнiшке қол қоюға құқығы бар уәкiлеттi адамдардың тiзiмiн пайдаланушы өзi белгiлейдi және уәкiлеттi адамдардың қол қою үлгiлерiмен бiрге пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесіне жiберiледi.
Жүйенi пайдаланушы өтiнiштi факсимиль байланысы арқылы жiберген кезде ол келесi операциялық күннен кешiктiрмей өтiнiштiң қағаздағы түпнұсқасын Ұлттық Банкке жiберуге тиiс.
Ескерту: 38-2-тармақпен толықтырылды, өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 20 сәуірдегі N 106 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

39. Пайдаланушы күн сайын Орталық орындаған төлем құжаттарының нәтижесінің дұрыстығын Ұлттық Банктің жазбаша үзіндісі арқылы бақылайды. Орталықтан алған жазбаша үзіндінің сальдосы Ұлттық Банктің Орталық орындаған төлем құжаттарының нәтижесін көрсететін жазбаша үзіндісіндегі жазбамен сәйкес болмағанда, пайдаланушы дереу жазбаша түрде Орталыққа және оның корреспонденттік шоты жүргізілетін Ұлттық Банктің бөлімшесіне хабар беруге және келесі операциялық күн ішінде пайдаланушының барлық орындалған төлемдерін тексеруге тиіс.
Ескерту: 39-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

39-1. Ұлттық Банк Ұлттық Банктің нормативтік құқықтық актілерінде айқындалған тәртіппен жүйенің жұмыс істеу мониторингін жүзеге асырады.
Ескерту: 39-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

7-тарау. Жүйеден ақша қабылдау және
алып қою тәртібі

40. Пайдаланушының Ұлттық Банктiң бөлiмшесiнде ашылған корреспонденттiк есепшотына бiр күн iшiнде қабылданған (есебiне жазылған) ақша сомасын пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі есепшот иесiнiң тапсырмасы бойынша Ұлттық Банктiң нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiлеген тәртiппен пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі жүйесiндегi есепшотқа аударуға тиiс.
Ескерту: 40-тармақ жаңа редакцияда жазылды, өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 20 сәуірдегі N 106 қаулысымен, 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

40-1. Жүйенi пайдаланушының корреспонденттiк есепшотынан ақшаны бiр операциялық күн iшiнде Ұлттық Банктегi жүйе есепшотына аудару қажет болған кезде, жүйені пайдаланушы Ұлттық Банкке ақшаның аударылу уақытын көрсете отырып осы Ереженің 22-тармағында көзделген тұрақты қолданылып жүрген қағаздағы төлем тапсырмасын жіберуге құқылы.
Ескерту: 40-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2001 жылғы 20 сәуірдегі N 106 қаулысымен.

41. Пайдаланушының ақшасын Ұлттық Банктегі жүйенің шотына аударған күннен бастап оның корреспонденттік шотына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі Орталыққа электронды тізімді қалыптастырып жібереді, онда пайдаланушының ақша сомасы және оның банктік сәйкестендіру коды туралы ақпарат болады.
Ескерту: 41-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

42. Орталық пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесінен алған осы тізімнің негізінде Орталықтағы жүйенің және пайдаланушының жүйесінің позициялары бойынша жазба жасайды.
Ескерту: 42-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

43. Пайдаланушының корреспонденттік шотында оған беруге, инкассалық өкімдерді орындауға, сондай-ақ басқа мақсаттарға қажетті қолма-қол ақша сомасы жоқ болғанда немесе жетіспеген жағдайда, пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі жіберушінің нұсқауы негізінде пайдаланушының жүйедегі жіберушінің нұсқауын орындауға қажетті сомадағы ақшасын алып тастау туралы Орталыққа электронды тізімді қалыптастырып жібереді. Бұл тізімде пайдаланушының банктік сәйкестендіру коды да көрсетіледі.
Ескерту: 43-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

44. Орталық пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесінен алған осы тізімнің негізінде Орталықтағы жүйенің және пайдаланушының жүйесінің позициялары бойынша қажетті ақша сомасына жазба жасайды және пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесіне орындалған операция туралы электронды растау немесе пайдаланушының шотында ақшаның жоқтығы туралы электронды хабарлама жібереді.
Ескерту: 44-тармаққа өзгертулер енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

45. Пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарына қызмет көрсететін Ұлттық Банктің бөлімшесі Орталықтың растауы негізінде Ұлттық Банктегі жүйенің шотынан пайдаланушының корреспонденттік шотына жіберушінің нұсқауына сәйкес кейін ақша аудару үшін ақша аударады.
Ескерту: 45-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

8-тарау. Корреспонденттік шоттардың
мониторингін өткізу

Ескерту: 8-тарау (46-48-тармақтар) алынып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен.

9-тарау. Тараптардың жауапкершілігі

49. Пайдаланушылар мен үшінші адамдардың атынан немесе солардың пайдасы үшін ақша аударылады, солардың арасындағы ақша аударымын қате орындағаны және уақытылы орындамағаны үшін жауапкершілік пайдаланушы мен оның клиентінің арасындағы келісімдердің шарттарының немесе/және заң актілері талаптарының негізінде белгіленеді.

50. Пайдаланушылардың электронды төлем құжаттарына өзгерту енгізуге Орталықтың құқы жоқ.
Ескерту: 50-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық банкі басқармасының 2003 жылғы 31 қаңтардағы N 20 қаулысымен.

51. Ұлттық Банк пен Орталықтың арасындағы шартқа сәйкес Ұлттық Банк Орталықтың электронды тізбеде келтірген шоттарының, пайдаланушылардың Ұлттық Банкте ашылған корреспонденттік шоттарының сальдосының дұрыс көрсетілетіні үшін жауап береді.

52. Ұлттық Банк Орталықтың міндеттемелері, оның ішінде жүйедегі жүзеге асырылған аударымдар бойынша пайдаланушылардың алдында жауап бермейді.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Ақша аударымының
банкаралық жүйесіндегі
ақша аударымы ережесіне
қосымша

Ескерту: Қосымша жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2008.11.28 N 96 Қ аулысымен .

____________________ Қазақстан Республикасының
(пайдаланушының атауы) Ұлттық Банкі

Жүйенің Ұлттық Банктегі шотына
корреспонденттік шоттан ақша аударуға арналған
20 __ жылғы "___" ___________
N ___ Тұрақты қолданылатын төлем тапсырмасы

Осы арқылы N _________ корреспонденттік шоттан жүйенің Ұлттық Банктегі N _________ шотына _________ мөлшерде күн сайын ақша аударуды тапсырамыз.

Басшы ________ қолы
(аты-жөні)
Мөр орны Бас бухгалтер ________ қолы
(аты-жөні)