О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам естественных монополий

Закон Республики Казахстан от 26 декабря 2002 года N 364

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Закон Республики Казахстан от 9 июля 1998 г. "О естественных монополиях" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1998 г., N 16, ст. 214; 1999 г., N 19, ст. 646; 2000 г., N 3-4, ст. 66; 2001 г., N 23, ст. 309):
1) в преамбуле слова "деятельность естественных монополий" заменить словами "деятельность в сфере естественной монополии";
2) по всему тексту Закона слова "цен и тарифов", "цен, тарифов", "ценам и тарифам", "цен (тарифов)", "цены и тарифы" заменить соответственно словами "тарифов (цен, ставок сборов)", "тарифов (цен, ставок сборов)", "тарифам (ценам, ставкам сборов)", "тарифов (цен, ставок сборов)", "тарифы (цены, ставки сборов)";
3) статью 1 изложить в следующей редакции:
"Статья 1. Цели настоящего Закона

Целями настоящего Закона являются:
1) определение правовых основ государственного контроля и регулирования деятельности в сфере естественной монополии;
2) достижение баланса интересов потребителей и субъектов естественной монополии.";
4) в статье 2:
заголовок изложить в следующей редакции:
"Статья 2. Действие настоящего Закона";
в пункте 3 слова "юридические лица, осуществляющие" заменить словами "индивидуальных предпринимателей и юридических лиц, осуществляющих";
дополнить пунктом 3-1 следующего содержания:
"3-1. Для субъекта рынка, осуществляющего деятельность, которая отнесена настоящим Законом к сфере естественной монополии, государственное регулирование и контроль применяются только в отношении такой деятельности.";
5) в статье 3:
дополнить подпунктами 1-1) и 1-2) следующего содержания:
"1-1) временный компенсирующий тариф - тариф (цена, ставка сбора), установленный уполномоченным органом в целях компенсации убытков, причиненных потребителям субъектом естественной монополии;
1-2) временный понижающий коэффициент - величина, установленная уполномоченным органом и применяемая к тарифу (цене, ставке сбора) в целях защиты интересов потребителей и субъекта естественной монополии;";
подпункт 2) после слова "(долей)" дополнить словами "субъекта естественной монополии";
дополнить подпунктом 4-1) следующего содержания:
"4-1) публичные слушания - процедура обсуждения проекта тарифа (цены, ставки сбора) на услуги субъекта естественной монополии с приглашением депутатов, представителей государственных органов, потребителей и их общественных объединений, независимых экспертов, средств массовой информации и субъектов естественной монополии;";
в подпункте 5) слова "юридическое лицо или индивидуальный предприниматель, занятый" заменить словами "индивидуальный предприниматель или юридическое лицо, занятые";
дополнить подпунктами 5-1), 5-2) и 5-3) следующего содержания:
"5-1) сфера естественной монополии - область общественных отношений, возникающих на рынках услуг (товаров, работ), на которых индивидуальный предприниматель или юридическое лицо могут быть признаны субъектом естественной монополии;
5-2) тариф (цена, ставка сбора) - денежное выражение стоимости услуг субъекта естественной монополии, утвержденное уполномоченным органом;
5-3) тарифная смета - сводные данные о статьях доходов и расходов субъекта естественной монополии, ежегодно утверждаемые уполномоченным органом;";
в подпункте 6) слова "субъектов естественных монополий" заменить словами "в сфере естественной монополии";
подпункт 8) изложить в следующей редакции:
"8) чрезвычайные регулирующие меры - меры, принимаемые уполномоченным органом в целях защиты жизни, здоровья граждан, имущества физических и юридических лиц, а также охраны окружающей среды.";
6) в статье 4:
в пункте 1:
подпункт 1) после союза "и" дополнить словом "(или)";
подпункты 2) и 3) изложить в следующей редакции:
"2) хранение, транспортировка газа или газового конденсата по магистральным и (или) распределительным трубопроводам, эксплуатация газораспределительных установок и связанных с ними газораспределительных газопроводов;
3) передача и (или) распределение электрической и (или) тепловой энергии;";
дополнить подпунктами 3-1), 3-2) и 4-1) следующего содержания:
"3-1) производство тепловой энергии отопительными котельными, станциями с комбинированным типом производства;
3-2) услуги по технической диспетчеризации отпуска в сеть и потребления электрической энергии;";
"4-1) услуги подъездных путей при условии отсутствия конкурентного подъездного пути и технологической невозможности либо экономической нецелесообразности его строительства;";
подпункт 7) после союза "и" дополнить словом "(или)";
подпункт 8) изложить в следующей редакции:
"8) общедоступные услуги почтовой связи;";
подпункт 9) исключить;
пункт 2 изложить в следующей редакции:
"2. Субъекты естественной монополии подлежат включению в Государственный регистр субъектов естественной монополии, состоящий из республиканского и местных разделов.";
дополнить пунктом 3-1 следующего содержания:
"3-1. Субъект естественной монополии регистрируется по месту нахождения его постоянно действующего органа.";
7) статью 5 изложить в следующей редакции:
"Статья 5. Ограничение деятельности субъектов естественной
монополии

1. Субъекту естественной монополии запрещается:
1) оказывать услуги и осуществлять иную деятельность, не относящуюся к его основной деятельности, за исключением подпункта 3) пункта 1 статьи 18-1 настоящего Закона;
2) иметь на праве собственности и (или) хозяйственного ведения имущество, не связанное с производством и предоставлением услуг субъектом естественной монополии, а также с осуществлением деятельности, указанной в подпункте 3) пункта 1 статьи 18-1 настоящего Закона;
3) владеть акциями (долями) или иным образом участвовать в деятельности коммерческих организаций, кроме негосударственных накопительных пенсионных фондов и организаций, осуществляющих деятельность, разрешенную для субъекта естественной монополии настоящим Законом;
4) взимать за предоставляемые услуги (товары, работы) плату, превышающую размер, установленный уполномоченным органом, а также получать доход за счет взимания с потребителей платы за услуги (товары, работы), затраты на которые не учтены в утвержденных тарифах (ценах, ставках сборов);
5) навязывать условия доступа к услугам субъектов естественной монополии или совершать иные действия, ведущие к дискриминации потребителей услуг субъектов естественной монополии;
6) переуступать право требования, связанное с предоставляемыми услугами (производимыми товарами, работами) третьим лицам, если это приведет к повышению тарифов (цен, ставок сборов) на услуги субъекта естественной монополии;
7) отказывать в предоставлении услуг (товаров, работ) добросовестным потребителям в связи с неоплатой недобросовестными потребителями использованного объема услуг (товаров, работ);
8) включать в тарифы (цены, ставки сборов) на услуги (товары, работы) затраты, не связанные с их предоставлением.
2. Ограничения, предусмотренные в подпунктах 1), 2) и 3) пункта 1 настоящей статьи, не распространяются на субъект рынка, для которого деятельность, отнесенная к сфере естественной монополии, не является основной.";
8) статью 6 дополнить подпунктами 1-1) и 1-2) следующего содержания:
"1-1) снижать тарифы (цены, ставки сборов) за предоставляемые услуги (товары, работы) для всех потребителей в период действия тарифов (цен, ставок сборов) в порядке, утвержденном уполномоченным органом;
1-2) проводить техническое обслуживание и организовывать поверки приборов учета в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;";
9) в статье 7:
подпункты 3) и 4) изложить в следующей редакции:
"3) предоставлять равные условия потребителям услуг (товаров, работ), кроме случаев предоставления услуг (товаров, работ) с учетом льгот и преимуществ, установленных законодательством Республики Казахстан;
4) осуществлять закупки материальных, финансовых ресурсов и услуг в порядке, установленном настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан;";
подпункт 6) после слова "общественной" дополнить словом ", экологической";
подпункт 7) изложить в следующей редакции:
"7) проводить обязательный ежегодный аудит аудиторскими организациями (аудиторами) в соответствии с дополнительными требованиями к договору на проведение аудита, установленными законодательством Республики Казахстан о естественных монополиях. Результаты проверки и годовая финансовая отчетность должны быть опубликованы в периодических печатных изданиях, распространяемых на соответствующей территории административно-территориальной единицы, на которой субъект естественной монополии осуществляет свою деятельность, не позднее тридцати дней с момента утверждения результатов проверки в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;";
дополнить подпунктами 7-1) и 7-2) следующего содержания:
"7-1) вести раздельный бухгалтерский учет при осуществлении иной деятельности, разрешенной настоящим Законом;
7-2) исполнять тарифную смету;";
подпункты 8) и 9) изложить в следующей редакции:
"8) заключать договоры с потребителями на каждый вид предоставляемых услуг (товаров, работ), относящихся к сфере естественной монополии, в соответствии с типовым договором, утвержденным Правительством Республики Казахстан;
9) приобретать и устанавливать потребителям приборы учета предоставляемых коммунальных услуг;";
дополнить подпунктами 10)-13) следующего содержания:
"10) согласовывать с уполномоченным органом инвестиционные проекты, учитываемые при утверждении тарифов (цен, ставок сборов), а также проведение переоценки основных средств в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
11) представлять по требованию уполномоченного органа отчет об исполнении тарифной сметы по итогам квартала;
12) не допускать нарушения прав потребителей при заключении договоров на предоставление услуг (товаров, работ);
13) уведомлять уполномоченный орган и потребителей о снижении тарифов (цен, ставок сборов) за десять дней до введения их в действие.";
10) статьи 8 и 9 исключить;
11) в статье 10:
подпункт 1) изложить в следующей редакции:
"1) покупать услуги субъекта естественной монополии в порядке и по тарифам (ценам, ставкам сборов), установленных уполномоченным органом, требовать установки приборов учета;";
дополнить подпунктом 4-1) следующего содержания:
"4-1) участвовать в публичных слушаниях;";
12) в статье 11:
подпункт 1) пункта 1 изложить в следующей редакции:
"1) своевременно и в полном объеме оплачивать услуги (товары, работы) субъекта естественной монополии в соответствии с условиями заключенных договоров;";
пункт 2 после слов "услуг субъекта естественной монополии" дополнить словами "(кроме государственных органов)";
13) статью 12 изложить в следующей редакции:
"Статья 12. Уполномоченный орган

Порядок организации деятельности уполномоченного органа утверждается Правительством Республики Казахстан.";
14) в статье 13:
подпункт 4) изложить в следующей редакции:
"4) разрабатывает, утверждает и применяет недискриминационные методики установления тарифов (цен, ставок сборов) в сфере естественной монополии;";
дополнить подпунктом 5) следующего содержания:
"5) обобщает практику применения законодательства Республики Казахстан о естественных монополиях, вырабатывает на этой основе методические рекомендации.";
15) в статье 14:
в пункте 1:
подпункты 5) и 8) изложить в следующей редакции:
"5) вносить субъектам естественной монополии в случаях, установленных законодательными актами Республики Казахстан, обязательные для исполнения предписания о заключении договоров на услуги субъектов естественной монополии с потребителями, о внесении изменений в заключенные договоры;";
"8) запрашивать и получать информацию, необходимую для осуществления своих полномочий, от физических и юридических лиц, в том числе государственных органов, органов местного самоуправления, а также их должностных лиц, с соблюдением установленных законодательными актами Республики Казахстан требований к разглашению сведений, составляющих коммерческую и иную охраняемую законом тайну;";
дополнить подпунктами 9-1), 9-2), 9-3), 9-4), 9-5) и 9-6) следующего содержания:
"9-1) разрабатывать типовые договоры, заключаемые субъектами естественных монополий с потребителями, и представлять их на утверждение в Правительство Республики Казахстан;
9-2) инициировать изменение тарифов (цен, ставок сборов) на услуги субъектов естественной монополии;
9-3) осуществлять контроль за закупками, проводимыми субъектом естественной монополии, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
9-4) проводить публичные слушания при рассмотрении заявок на изменение тарифов (цен, ставок сборов) субъектов естественной монополии, включенных в местные разделы Государственного регистра субъектов естественной монополии;
9-5) осуществлять контроль за исполнением субъектом естественной монополии тарифной сметы;
9-6) устанавливать срок действия тарифов (цен, ставок сборов) на услуги (товары, работы) субъекта естественной монополии не менее чем на шесть месяцев;";
16) дополнить статьей 14-1 следующего содержания:
"Статья 14-1. Обязанности уполномоченного органа

Уполномоченный орган обязан:
1) принимать решение об утверждении временного компенсирующего тарифа для возмещения потребителям убытков, причиненных субъектом естественной монополии незаконным завышением тарифов (цен, ставок сборов) и (или) включением в тариф (цену, ставку сбора) стоимости фактически невыполненных работ;
2) письменно обосновывать отказ в принятии к рассмотрению заявки субъекта естественной монополии на утверждение или изменение тарифов (цен, ставок сборов);
3) определять необходимость проведения публичных слушаний по письменному заявлению потребителей или субъекта естественной монополии при рассмотрении заявок на утверждение или изменение тарифов (цен, ставок сборов) субъектов естественной монополии, включенных в местные разделы Государственного регистра субъектов естественной монополии;
4) знакомить потребителей с принятыми решениями по вопросам регулирования деятельности субъектов естественной монополии, кроме тех, которые содержат сведения, составляющие коммерческую и иную охраняемую законом тайну;
5) проводить публичные слушания при рассмотрении заявок на изменение тарифов (цен, ставок сборов) субъектов естественной монополии, включенных в республиканский раздел Государственного регистра субъектов естественной монополии;
6) определять порядок предоставления проектов тарифов (цен, ставок сборов), временного понижающего коэффициента.";
17) статью 15 изложить в следующей редакции:
"Статья 15. Государственное регулирование деятельности
субъекта естественной монополии

1. Государственное регулирование деятельности субъекта естественной монополии осуществляется:
1) утверждением тарифа (цены, ставки сбора);
2) утверждением тарифной сметы;
3) установлением временного понижающего коэффициента;
4) особым порядком формирования затрат.
2. Государственное регулирование деятельности субъекта естественной монополии, производящего тепловую энергию на станциях с комбинированным типом производства, осуществляется на основе комплексного подхода с учетом особенностей технологических режимов выработки тепловой и электрической энергии и формирования цены на электрическую энергию на конкурентном рынке.";
18) дополнить статьей 15-1 следующего содержания:
"Статья 15-1. Порядок формирования тарифов
(цен, ставок сборов) на услуги субъекта
естественной монополии

1. Тарифы (цены, ставки сборов) на услуги субъекта естественной монополии, утверждаемые уполномоченным органом, должны быть не ниже стоимости затрат, необходимых для предоставления услуг (производства товаров, работ), и учитывать возможность получения прибыли, обеспечивающей эффективное функционирование субъекта естественной монополии.
2. Уполномоченный орган при утверждении тарифа (цены, ставки сбора) применяет особый порядок формирования затрат, предусматривающий следующие положения:
1) регулирование затрат, включаемых в тариф (цену, ставку сбора);
2) ограничение статей расходов субъекта естественной монополии в пределах нормативов, утвержденных в соответствии с законодательством Республики Казахстан;
3) установление перечня расходов, не учитываемых при формировании тарифа (цены, ставки сбора);
4) ограничение прибыли, включаемой в тариф (цену, ставку сбора);
5) согласование применяемых методов начисления износа основных средств;
6) согласование переоценки основных средств и направлений использования средств амортизационных отчислений, предусматриваемых тарифной сметой субъекта естественной монополии.
Особый порядок формирования затрат утверждается уполномоченным органом.
3. В тариф (цену, ставку сбора) на услуги субъекта естественной монополии включаются затраты на приобретение и установку приборов учета.";
19) в статье 16:
пункт 2 изложить в следующей редакции:
"2. Субъект естественной монополии обязан вместе с заявкой предоставить тарифную смету и проекты тарифов (цен, ставок сборов) на свои услуги за шестьдесят дней до введения их в действие.
В случае пересмотра тарифов (цен, ставок сборов) по инициативе уполномоченного органа субъект естественной монополии обязан в месячный срок предоставить экономически обоснованные расчеты и иную информацию в том же объеме, что и при подаче заявки для утверждения нового тарифа (цены, ставки сбора).";
в пункте 3 цифру "30" заменить словами "сорока пяти", слова "представления необходимых документов" заменить словами "подачи заявки";
20) в статье 17:
в пункте 1:
подпункт 1) изложить в следующей редакции:
"1) проводит финансовую, и при необходимости, техническую экспертизу проектов тарифов (цен, ставок сборов) с привлечением для этого независимых экспертов, государственных органов, потребителей и их общественных объединений, субъектов естественной монополии, представивших проект;";
подпункт 2) дополнить словами "и в случае проведения публичных слушаний выносит его на обсуждение";
дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:
"1-1. В случае проведения публичных слушаний уполномоченный орган обязан не позднее чем за десять дней опубликовать информацию о дате и месте их проведения в периодических печатных изданиях. Публичные слушания проводятся не позднее чем за пятнадцать дней до принятия окончательного решения об утверждении тарифов (цен, ставок сборов) на услуги субъекта естественной монополии. Порядок проведения публичных слушаний определяется Правительством Республики Казахстан.";
в пункте 2 слова "на решения уполномоченного органа о продлении срока действия ранее установленных цен и тарифов, а также" исключить;
21) в статье 18:
пункт 1 исключить;
в пункте 3 слово "квартал" заменить словами "два квартала";
дополнить пунктами 5 и 6 следующего содержания:
"5. Для вновь созданного субъекта естественной монополии утверждение тарифов (цен, ставок сборов) производится в упрощенном порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан. При этом указанный субъект естественной монополии обязан по истечении шести месяцев обратиться с заявкой для пересмотра тарифов (цен, ставок сборов) в общем порядке.
В случае завышения тарифов (цен, ставок сборов), утвержденных в упрощенном порядке, уполномоченный орган обязан одновременно с введением новых тарифов (цен, ставок сборов) принять решение о компенсации потребителям причиненных убытков.
6. Утверждение тарифов (цен, ставок сборов) по инициативе уполномоченного органа осуществляется в общем порядке, установленном настоящим Законом. Введение тарифов (цен, ставок сборов) осуществляется с первого числа месяца, следующего за месяцем утверждения тарифов (цен, ставок сборов).";
22) дополнить статьями 18-1, 18-2, 18-3, 18-4 следующего содержания:
"Статья 18-1. Государственный контроль в сфере
естественной монополии

1. В целях предотвращения ущемления прав и законных интересов потребителей услуг субъекта естественной монополии либо сдерживания экономически оправданного перехода соответствующего товарного рынка из состояния естественной монополии в состояние конкурентного рынка уполномоченный орган осуществляет контроль за:
1) отчуждением и совершением иных сделок с имуществом, относящимся к основным средствам субъекта естественной монополии;
2) приобретением субъектом естественной монополии не для собственного потребления товаров (работ, услуг), транспортируемых или передаваемых им;
3) осуществлением субъектом естественной монополии иной деятельности, технологически связанной с основной деятельностью и (или) отнесенной к сфере естественной монополии, а также осуществлением деятельности, установленной законодательством Республики Казахстан о почте;
4) приобретением субъектом естественной монополии акций (долей), а также иными формами его участия в коммерческих организациях, осуществляющих деятельность, разрешенную для него настоящим Законом;
5) реорганизацией и ликвидацией субъекта естественной монополии.
2. Для совершения действий, указанных в пункте 1 настоящей статьи, субъект естественной монополии обязан представить в уполномоченный орган ходатайство о даче согласия на осуществление таких действий и сообщить информацию, необходимую для принятия решения.
Перечень документов, порядок их представления и рассмотрения определяются уполномоченным органом.
3. Для получения согласия на осуществление деятельности, указанной в подпункте 3) пункта 1 настоящей статьи, субъект естественной монополии обязан дополнительно обеспечить выполнение следующих условий:
1) доходы, получаемые субъектом естественной монополии от данной деятельности, должны покрывать затраты, необходимые для ее осуществления;
2) осуществление деятельности не должно приводить к ограничению конкуренции на соответствующем рынке услуг (товаров, работ).
Субъект естественной монополии обязан ежеквартально представлять отчет о выполнении условий, предусмотренных настоящим пунктом, по форме, установленной уполномоченным органом.
4. Уполномоченный орган вправе отклонить ходатайство, если его удовлетворение может привести к последствиям, указанным в абзаце первом пункта 1 настоящей статьи, а также в случаях, если заявителем не представлены все необходимые документы либо представленная в них информация является недостоверной.
5. Уполномоченный орган не позднее тридцати дней со дня получения ходатайства рассматривает его и сообщает заявителю в письменной форме о принятом решении.
В случае, если для принятия решения необходима дополнительная информация, уполномоченный орган вправе запросить ее у заявителя и увеличить срок рассмотрения ходатайства на тридцать дней при условии, что такой запрос вместе с уведомлением о продлении срока рассмотрения ходатайства направлен заявителю не позднее пятнадцати дней со дня получения ходатайства.
6. Отказ в удовлетворении ходатайства может быть обжалован заявителем в судебном порядке.

Статья 18-2. Отчуждение и совершение иных сделок
с имуществом субъекта естественной монополии,
а также приобретение его акций (долей)

1. Отчуждение, а равно иные сделки с имуществом субъекта естественной монополии совершаются по согласованию с уполномоченным органом при условии, что они не повлекут за собой повышения тарифов (цен, ставок сборов) на услуги субъекта естественной монополии, нарушения договоров с потребителями, негативного влияния на окружающую среду, нарушения неразрывно связанной технологической системы, прерывания либо существенного снижения объемов предоставляемых услуг (производимых товаров, работ).
2. Физическое или юридическое лицо (или группа лиц), приобретающее более десяти процентов голосующих акций (долей) в уставном капитале субъекта естественной монополии, обязано предварительно проинформировать об этом уполномоченный орган.

Статья 18-3. Реорганизация и ликвидация субъекта
естественной монополии

1. К субъекту естественной монополии могут быть применены процедуры реорганизации или ликвидации в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. Государственная регистрация и перерегистрация юридического лица-субъекта естественной монополии, а также регистрация прекращения его деятельности осуществляются регистрирующим органом только с предварительного согласия уполномоченного органа.
3. К субъекту естественной монополии могут быть применены реабилитационные процедуры в целях предотвращения перерыва или существенного снижения объемов предоставляемых услуг (производимых товаров, работ).

Статья 18-4. Государственный контроль при осуществлении
закупок субъектом естественной монополии

1. Закупка материальных, финансовых ресурсов и услуг, затраты на которые учитываются при формировании тарифов (цен, ставок сборов) на услуги субъекта естественной монополии, осуществляется в форме тендера, за исключением случаев, предусмотренных пунктами 4 и 5 настоящей статьи.
2. Тендер проводится субъектом естественной монополии с соблюдением следующих принципов:
1) открытость и гласность проведения тендерных процедур;
2) обеспечение всем потенциальным поставщикам равных возможностей для участия в тендере;
3) добросовестная конкуренция среди потенциальных поставщиков.
3. Порядок проведения тендера определяется законодательством Республики Казахстан.
4. Уполномоченный орган в случаях, установленных законодательством Республики Казахстан, вправе дать согласие на осуществление субъектом естественной монополии закупок путем закрытого конкурса, выбора поставщика с использованием запроса ценовых предложений, закупок из одного источника и через открытые товарные биржи, а также на привлечение грантов, займов и кредитов, предоставляемых международными финансовыми организациями.
5. Субъект естественной монополии вправе осуществлять закупки товаров (работ, услуг), не относящихся к основным средствам, без проведения тендера в случае, если годовые объемы закупок в стоимостном выражении не превышают предельного размера суммы, установленного уполномоченным органом.
6. По требованию участника тендера ему должна быть предоставлена исчерпывающая письменная информация о его результатах и причинах выбора победителя.
7. Уполномоченный орган вправе до заключения субъектом естественной монополии договора с победителем тендера, проведенного с нарушениями законодательства Республики Казахстан о естественных монополиях, отменить его результаты и обязать субъект естественной монополии провести повторный тендер.
8. Уполномоченный орган вправе отклонить заявку субъекта естественной монополии на утверждение тарифов (цен, ставок сборов) в случае нарушения им требований о проведении тендера, установленных законодательством Республики Казахстан.
9. Требования, предусмотренные настоящей статьей, не распространяются на субъект рынка, для которого деятельность, отнесенная к сфере естественной монополии, не является основной.";
23) пункт 2 статьи 19 изложить в следующей редакции:
"2. Уполномоченный орган устанавливает временный компенсирующий тариф на основании материалов проведенных им проверок субъекта естественной монополии с учетом ставки рефинансирования Национального Банка Республики Казахстан на день принятия решения. Введение временного компенсирующего тарифа осуществляется с первого числа месяца, следующего за месяцем проведения проверки.";
24) статью 20 изложить в следующей редакции:
"Статья 20. Ответственность за нарушение настоящего Закона

Лица, виновные в нарушении настоящего Закона, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.";
25) статью 21 изложить в следующей редакции:
"Статья 21. Возмещение субъектом естественной монополии
убытков, причиненных нарушением настоящего
Закона

Действия (бездействие) субъекта естественной монополии, противоречащие настоящему Закону и причинившие убытки другому физическому или юридическому лицу, в том числе путем завышения тарифов (цен, ставок сборов), необоснованного отказа в заключении договоров на предоставление услуг и в их исполнении, влекут за собой возмещение субъектом естественной монополии убытков в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан.";
26) дополнить статьей 22 следующего содержания:
"Статья 22. Возмещение убытков, причиненных субъекту
естественной монополии неправомерными
решениями, действиями (бездействием)
уполномоченного органа, а также его
должностными лицами

В случае, если неправомерными решениями, а также действиями (бездействием) уполномоченного органа и его должностных лиц причинены убытки субъекту естественной монополии, он вправе требовать возмещения этих убытков в порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.".

2. В Закон Республики Казахстан от 20 ноября 1998 г. "Об аудиторской деятельности" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1998 г., N 22, ст. 309; 2000 г., N 22, ст. 408; 2001 г., N 1, ст. 5; N 8, ст. 52):
статью 14 дополнить пунктом 3 следующего содержания:
"3. Договор на проведение аудита субъекта естественной монополии должен соответствовать дополнительным требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан о естественных монополиях.".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие со дня его официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан

Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне табиғи монополиялар мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы. 2002 жылғы 26 желтоқсан N 364-ІІ

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заң актiлерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлсiн:

1. "Табиғи монополиялар туралы" 1998 жылғы 9 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1998 ж., N 16, 214-құжат; 1999 ж., N 19, 646-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; 2001 ж., N 23, 309-құжат):
1) кiрiспедегi "табиғи монополиялардың iс-әрекетiн" деген сөздер "табиғи монополия аясындағы iс-әрекеттi" деген сөздермен ауыстырылсын;
2) Заңның бүкiл мәтiнi бойынша "баға мен тарифтердi", "бағаларды, тарифтердi", "бағалар мен тарифтер", "бағалар (тарифтер)", "бағаларды (тарифтердi)", "бағалар мен тарифтерге", "бағалар мен тарифтердiң", "бағалары мен тарифтерiнiң, "бағалары мен тарифтерiн", "бағалар мен тарифтердi" деген сөздер тиiсiнше "тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын)", "тарифтерге (бағаларға, алымдар ставкаларына)", "тарифтердiң (бағалардың, алымдар ставкаларының)", "тарифтерiн (бағаларын, алымдар ставкаларын)", "тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары)" деген сөздермен ауыстырылсын;
3) 1-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"1-бап. Осы Заңның мақсаты

Осы Заңның мақсаты:
1) табиғи монополия аясындағы қызметтi мемлекеттiк бақылау мен реттеудiң құқықтық негiздерiн белгiлеу;
2) тұтынушылар мен табиғи монополия субъектiлерi мүдделерiнiң теңдестiрiлуiне қол жеткiзу болып табылады.";
4) 2-бапта:
тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:
"2-бап. Осы Заңның қолданылуы";
3-тармақтағы "жүзеге асыратын заңды тұлғаларға" деген сөздер "жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлер мен заңды тұлғаларға" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 3-1-тармақпен толықтырылсын:
"3-1. Осы Заңмен табиғи монополия аясына жатқызылған iс-әрекеттi жүзеге асыратын рынок субъектiлерi үшiн мемлекеттiк реттеу мен бақылау осындай iс-әрекетке қатысты ғана қолданылады.";
5) 3-бап:
мынадай мазмұндағы 1-1) және 1-2) тармақшалармен толықтырылсын:
"1-1) уақытша өтемдiк тариф - табиғи монополиялар субъектiсiнiң тұтынушыларға келтiрген шығындарға өтем жасауы мақсатында уәкiлеттi орган белгiлеген тариф (баға, алым ставкасы);
1-2) уақытша төмендету коэффицентi - тұтынушылар мен табиғи монополия субъектiсi мүдделерiн қорғау мақсатында уәкiлеттi орган белгiлеген және тарифке (бағаға, алым ставкасына) қолданылатын шама;";
2) тармақшадағы "дауыс беретiн акциялардың (үлестердiң)" деген сөздер "табиғи монополия субъектiсiнiң дауыс беретiн акцияларының (үлестерiнiң)" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:
"4-1) жария тыңдау - табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiне тарифтердiң (бағаның, алым ставкаларының) жобасын депутаттарды, мемлекеттiк органдардың, тұтынушылар мен олардың қоғамдық бiрлестiктерiнiң өкiлдерiн, тәуелсiз сарапшыларды, бұқаралық ақпарат құралдарын және табиғи монополиялар субъектiлерiн шақыра отырып талқылау рәсiмi;";
5-тармақшадағы "заңды тұлға немесе жеке кәсiпкер" деген сөздер "жеке кәсiпкер немесе заңды тұлға" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 5-1), 5-2) және 5-3) тармақшалармен толықтырылсын:
"5-1) табиғи монополия аясы - жеке кәсiпкер немесе заңды тұлға табиғи монополия субъектiсi болып танылуы мүмкiн қызметтер (тауарлар, жұмыстар) рыногында туындайтын қоғамдық қатынастар саласы;
5-2) тариф (баға, алым ставкасы) - табиғи монополия субъектiсi қызметтерiнiң уәкiлеттi орган бекiткен құнының ақшалай көрiнiсi;
5-3) тарифтiк смета - табиғи монополия субъектiсiнiң, уәкiлеттi орган жыл сайын бекiтетiн, кiрiстерi мен шығыстарының баптары туралы жиынтық деректер;";
6) тармақшадағы "монополиялар субъектiлерiнiң iс-әрекетiн" деген сөздер "монополия аясындағы iс-әрекеттi" деген сөздермен ауыстырылсын;
8) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"8) төтенше реттеушi шаралар - азаматтардың өмiрiн, денсаулығын, жеке және заңды тұлғалардың мүлкiн, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау мақсатында уәкiлеттi орган қолданатын шаралар.";
6) 4-бапта:
1-тармақта:
1) тармақша "және" деген шылаудан кейiн "(немесе)" деген сөзбен толықтырылсын;
2) және 3) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
"2) газды немесе газ конденсатын сақтау, магистральдық және (немесе) тарату құбырлары арқылы тасымалдау, газ тарату қондырғыларын және олармен байланысты газ таратушы газ құбырларын пайдалану;
3) электр және (немесе) жылу энергиясын беру мен (немесе) бөлу;";
мынадай мазмұндағы 3-1), 3-2) және 4-1) тармақшалармен толықтырылсын:
"3-1) жылу энергиясын жылыту қазандықтарында, өндiрiстiң құрамдастырылған үлгісіндегі станцияларда өндіру;
3-2) электр энергиясын желiге берудi және тұтынуды техникалық диспетчерлендiру жөнiндегi қызметтер;";
"4-1) бәсекелес кiрме жолдар және оны салудың технологиялық мүмкiндiктерi не экономикалық тиiмдiлiгi болмаған кездегi кiрме жолдардың қызметтерi;";
7) тармақша "және" деген шылаудан кейiн "(немесе)" деген сөзбен толықтырылсын;
8) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"8) почта байланысының жалпыға бiрдей қолжетiмдi қызметтерi;";
9) тармақша алып тасталсын;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Табиғи монополия субъектiлерi республикалық және жергiлiктi бөлiмдерден тұратын Табиғи монополия субъектiлерiнiң мемлекеттiк тiркелiмiне енгiзiлуге жатады.";
мынадай мазмұндағы 3-1-тармақпен толықтырылсын:
"3-1. Табиғи монополия субъектiсi өзiнiң тұрақты жұмыс iстейтiн органының орналасқан жерi бойынша тiркеледi.";
7) 5-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"5-бап. Табиғи монополия субъектiлерiнiң қызметiн шектеу

1. Табиғи монополия субъектiсiне:
1) осы Заңның 18-1-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген жағдайларды қоспағанда, өзiнiң негiзгi қызметiне қатысы жоқ қызметтер көрсетуге және өзге қызметтi жүзеге асыруға;
2) табиғи монополия субъектiсiнiң өндiрiспен және қызмет көрсетулермен, сондай-ақ осы Заңның 18-1-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында аталған қызметтi жүзеге асырумен байланысы жоқ мүлiкке меншiк және (немесе) шаруашылық жүргiзу құқығына ие болуға;
3) мемлекеттiк емес жинақтаушы зейнетақы қорларынан және осы Заңмен табиғи монополия субъектiсi үшiн рұқсат етiлген қызметтi жүзеге асырушы ұйымдардан басқа, коммерциялық ұйымдардың акцияларын (үлестерiн) иеленуге немесе олардың қызметiне өзге де түрде қатысуға;
4) ұсынылған қызметтер (тауарлар, жұмыстар) үшiн уәкiлеттi орган белгiлеген мөлшерден асатын ақы алуға, сондай-ақ шығындары бекiтiлген тарифтерде (бағаларда, алымдар ставкаларында) ескерiлмеген қызметтер (тауарлар, жұмыстар) үшiн тұтынушылардан ақы алу есебiнен кiрiс алуға;
5) табиғи монополия субъектiлерi көрсететiн қызметке қол жеткiзу шарттарын күштеп таңуға немесе табиғи монополия субъектiлерiнiң қызметтерi тұтынушыларды кемсiтуге әкеп соғатын өзге де ic-әpeкeттep жасауға;
6) егер ұсынылатын қызметтерге (өндiрiлетiн тауарларға, жұмыстарға) байланысты талап ету құқығын үшiншi тұлғаларға беру, табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерi тарифтерiнiң (бағаларының, алымдар ставкаларының) көтерiлуiне әкеп соғатын болса, бұл әрекеттi жасауға;
7) пайдаланған қызмет көрсетулер (тауарлар, жұмыстар) көлемiн жосықсыз тұтынушылардың төлемеуiне байланысты адал тұтынушыларға қызметтер (тауарлар, жұмыстар) ұсынудан бас тартуға;
8) қызмет көрсетулерге (тауарларға, жұмыстарға) байланысты емес шығындарды олардың тарифтерiне (бағаларға, алымдар ставкаларына) енгiзуге тыйым салынады.
2. Осы баптың 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген шектеулер табиғи монополия аясына жатқызылған қызметi ол үшiн негiзгi болып табылмайтын рынок субъектiсiне қолданылмайды.";
8) 6-бап мынадай мазмұндағы 1-1) және 1-2) тармақшалармен толықтырылсын:
"1-1) барлық тұтынушыларға ұсынылатын қызметтер (тауарлар, жұмыстар) үшiн тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) тарифтердiң (бағалардың, алымдар ставкаларының) қолданылуы кезеңiнде уәкiлеттi орган бекiткен тәртiппен төмендетуге;
1-2) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен техникалық қызмет көрсетудi жүргiзуге және есептеу аспаптарын тексерудi ұйымдастыруға;";
9) 7-бапта:
3) және 4) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
"3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жеңiлдiктер мен артықшылықтар ескерiлген қызметтер (тауарлар, жұмыстар) ұсынудан басқа жағдайларда, қызметтердi (тауарларды, жұмыстарды) тұтынушыларға тең жағдайлармен ұсынуға;
4) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен материалдық, қаржылық ресурстарды және қызметтердi сатып алуды жүзеге асыруға;";
6) тармақша "қоғамдық" деген сөзден кейiн ", экологиялық" деген сөзбен толықтырылсын;
7) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"7) аудиторлық ұйымдармен (аудиторлармен) Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңдарында белгiленген аудит жүргiзу шартына қосымша талаптарға сәйкес жыл сайынғы мiндеттi аудит жүргiзуге. Тексеру нәтижелерi және жылдық қаржы есептiлiгi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен тексеру нәтижелерi бекiтiлген кезден бастап отыз күннен кешiктiрмей, табиғи монополия субъектiсi өзiнiң қызметiн жүзеге асыратын әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң тиiстi аумағында таратылатын мерзiмдi баспасөз басылымдарында жариялануға тиiс;";
мынадай мазмұндағы 7-1) және 7-2) тармақшалармен толықтырылсын:
"7-1) осы Заңмен рұқсат етiлген өзге қызметтi жүзеге асыру кезiнде бөлек бухгалтерлiк есеп жүргiзуге;
7-2) тарифтiк сметаны орындауға;";
8) және 9) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
"8) Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен үлгi шартқа сәйкес табиғи монополия аясына жататын, ұсынылатын қызметтердiң (тауарлардың, жұмыстардың) әрбiр түрiне тұтынушылармен шарт жасасуға;
9) ұсынылатын коммуналдық қызметтердi есептеу аспаптарын сатып алуға және тұтынушыларға оларды орнатуға;";
мынадай мазмұндағы 10)-13) тармақшалармен толықтырылсын:
"10) тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiту кезiнде ескерiлетiн инвестициялық жобаларды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен негiзгi құралдарға қайта бағалау жүргiзудi уәкiлеттi органмен келiсуге;
11) уәкiлеттi органның талап етуiмен тоқсан қорытындысы бойынша тарифтiк сметаның орындалуы туралы есеп беруге;
12) қызметтер (тауарлар, жұмыстар) ұсынуға шарттар жасасу кезiнде тұтынушылар құқықтарының бұзылуына жол бермеуге;
13) тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) төмендету туралы оларды қолданысқа енгiзгенге дейiн он күн бұрын уәкiлеттi орган мен тұтынушыларды хабардар етуге мiндеттi.";
10) 8 және 9-баптар алып тасталсын;
11) 10-бапта:
1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1) табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiн уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен және тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары) бойынша сатып алуға, есепке алу аспаптарын орнатуды талап етуге;";
мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:
"4-1) жария тыңдауларға қатысуға;";
12) 11-бапта:
1-тармақтың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"1) табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiне (тауарларына, жұмыстарына) жасалған шарттардың талаптарына сәйкес уақтылы және толық көлемде ақы төлеуге;";
2-тармақ "Табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiн тұтынушының" деген сөздерден кейiн "(мемлекеттiк органдардан басқа)" деген сөздермен толықтырылсын;
13) 12-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"12-бап. Уәкiлеттi орган

Уәкiлеттi органның қызметiн ұйымдастыру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.";
14) 13-бапта:
4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"4) табиғи монополия аясында тарифтер (бағалар, алымдар ставкаларын) белгiлеудiң кемсiтпейтiн әдiстемелерiн әзiрлейдi, бекiтедi және қолданады;";
мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:
"5) Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңдарын қолдану практикасын жинақтайды, соның негiзiнде әдiстемелiк ұсынымдар шығарады.";
15) 14-бапта:
1-тармақта:
5) және 8) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
"5) табиғи монополия субъектiлерiне Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жағдайларда, табиғи монополия субъектiлерiнiң көрсететiн қызметтерiне тұтынушылармен шарттар жасасу туралы, жасалған шарттарға өзгерiстер енгiзу туралы орындалуға мiндеттi нұсқамалар енгiзуге;";
"8) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi жария етуге қойылатын талаптарды сақтай отырып, жеке және заңды тұлғалардан, оның iшiнде мемлекеттiк органдардан, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарынан, сондай-ақ олардың лауазымды адамдарынан өз өкiлеттiгiн жүзеге асыру үшiн қажеттi ақпаратты сұратуға және алуға;";
мынадай мазмұндағы 9-1), 9-2), 9-3), 9-4), 9-5) және 9-6) тармақшалармен толықтырылсын:
"9-1) табиғи монополия субъектiлерiнiң тұтынушылармен жасасатын үлгi шарттарын әзiрлеуге және оларды Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң бекiтуiне ұсынуға;
9-2) табиғи монополия субъектiлерiнiң қызметтерiне тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) өзгертуге бастамашылық жасауға;
9-3) табиғи монополия субъектiсi жүргiзетiн сатып алуларға Қазақстан Республикасы заңдарында белгiленген тәртiппен бақылауды жүзеге асыруға;
9-4) Табиғи монополия субъектiлерi мемлекеттiк тiркелiмiнiң жергiлiктi бөлiмдерiне енгiзiлген табиғи монополия субъектiлерiнiң тарифтерiн (бағаларды, алымдар ставкаларын) өзгертуге өтiнiмдердi қарау кезiнде жария тыңдаулар өткiзуге;
9-5) табиғи монополия субъектiсiнiң тарифтiк сметаны орындауын бақылауды жүзеге асыруға;
9-6) табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiне (тауарларына, жұмыстарына) тарифтердiң (бағалардың, алымдар ставкаларының) қолданылу мерзiмдерiн кемiнде алты айға белгiлеуге;";
16) мынадай мазмұндағы 14-1-баппен толықтырылсын:
"14-1-бап. Уәкiлеттi органның мiндеттерi

Уәкiлеттi орган:
1) табиғи монополия субъектiсiнiң тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) заңсыз арттыруынан және (немесе) iс жүзiнде орындалмаған жұмыстардың құнын тарифке (бағаға, алым ставкасына) енгiзуiнен келтiрген шығындарды тұтынушыларға өтеу үшiн уақытша өтемдiк тарифтi бекiту туралы шешiм қабылдауға;
2) табиғи монополия субъектiсiнiң тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiтуге немесе өзгертуге өтiнiмiн қарауға қабылдаудан бас тартуын жазбаша негiздеуге;
3) табиғи монополия субъектiлерi мемлекеттiк тiркелiмiнiң жергiлiктi бөлiмдерiне енгiзiлген табиғи монополия субъектiлерiнiң тарифтерiн (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiтуге немесе өзгертуге өтiнiмдi қарау кезiнде тұтынушылардың немесе табиғи монополия субъектiсiнiң жазбаша өтiнiшi бойынша жария тыңдауларды өткiзу қажеттiгiн белгiлеуге;
4) тұтынушыларды коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтерi барынан басқа, табиғи монополия субъектiлерiнiң қызметiн реттеу мәселелерi бойынша қабылданған шешiмдермен таныстыруға;
5) Табиғи монополия субъектiлерi мемлекеттік тiркелiмiнiң республикалық бөлiмiне енгiзiлген табиғи монополия субъектiлерiнiң тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) өзгертуге өтiнiмдерiн қарау кезiнде жария тыңдауды өткiзуге;
6) тарифтердiң (бағалардың, алымдар ставкаларының) уақытша төмендету коэффициентiнiң жобаларын берудiң тәртiбiн белгiлеуге мiндеттi.";
17) 15-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"15-бап. Табиғи монополия субъектiсiнiң қызметiн
мемлекеттiк реттеу

1. Табиғи монополия субъектiсiнiң қызметiн мемлекеттiк реттеу:
1) тарифтi (бағаны, алымдар ставкасын) бекiтумен;
2) тарифтiк сметаны бекiтумен;
3) уақытша төмендету коэффициентiн белгiлеумен;
4) шығындарды қалыптастырудың ерекше тәртiбiмен жүзеге асырылады.
2. Өндірістің құрамдастырылған үлгiсiндегi станцияларда жылу энергиясын өндiретiн табиғи монополия субъектiсiнiң қызметiн мемлекеттiк реттеу жылу және электр энергиясын шығарудың технологиялық режимiнiң ерекшелiктерi ескерiле отырып, кешендi тәсiл және бәсекелес рынокта электр энергиясына бағаларды қалыптастыру негiзiнде жүзеге асырылады.";
18) мынадай мазмұндағы 15-1-баппен толықтырылсын:
"15-1-бап. Табиғи монополия субъектiсi қызметтерiне
тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын)
қалыптастырудың тәртiбi

1. Табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiне уәкiлеттi орган бекiтетiн тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары) қызметтердi ұсыну (тауар өндiру, жұмыстар) үшiн қажеттi шығын құнынан төмен болмауға және табиғи монополия субъектiсiнiң тиiмдi жұмыс iстеуiн қамтамасыз ететiн пайда табу мүмкiндiгiн ескеруге тиiс.
2. Уәкiлеттi орган тарифтi (бағаны, алым ставкасын) бекiткен кезде шығындарды қалыптастырудың мынадай ережелердi:
1) тарифке (бағаға, алым ставкасына) енгiзiлетiн шығындарды реттеудi;
2) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бекiтiлген нормативтер шегiнде табиғи монополия субъектiсi шығыстарының баптарын шектеудi;
3) тарифтi (бағаны, алым ставкаларын) қалыптастыру кезiнде ескерiлмейтiн шығыстар тiзбесiн белгiлеудi;
4) тарифке (бағаға, алым ставкасына) енгiзiлетiн пайданы шектеудi;
5) негiзгi құралдардың тозуын есептеудiң қолданылатын әдiстерiн келiсудi;
6) негiзгi құралдарды қайта бағалауды және табиғи монополия субъектiсiнiң тарифтiк сметасында көзделген амортизациялық аударым қаражаттарын пайдалану бағыттарын келiсудi көздейтiн ерекше тәртiбiн қолданады.
Шығындарды қалыптастырудың ерекше тәртiбiн уәкiлеттi орган бекiтедi.
3. Табиғи монополия субъектiсi қызметтерiнiң тарифiне (бағаға, алым ставкасына) есептеу аспаптарын сатып алуға және орнатуға жұмсалатын шығындар енгiзiледi.";
19) 16-бапта:
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Табиғи монополия субъектiсi өзiнiң қызметтерiне тарифтiк сметаны және тарифтердiң (бағалардың, алымдар ставкаларының) жобаларын олар қолданысқа енгiзiлгенге дейiн алпыс күн iшiнде өтiнiммен бiрге табыс етуге мiндеттi.
Уәкiлеттi органның бастамасы бойынша тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары) қайта қаралған жағдайда табиғи монополия субъектiсi экономикалық жағынан негiзделген есептердi және өзге де ақпаратты бiр ай мерзiмде жаңа тарифтi (бағаны, алым ставкасын) бекiту үшiн өтiнiм беру кезiндегiдей көлемде табыс етуге мiндеттi.";
3-тармақтағы "30" деген цифр "қырық бес" деген сөздермен, "қажеттi құжаттар табыс етiлген" деген сөздер "өтiнiм берiлген" деген сөздермен ауыстырылсын;
20) 17-бапта:
1-тармақта:
1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1) тәуелсіз сарапшыларды, мемлекеттік органдарды, тұтынушыларды және олардың қоғамдық бірлестіктерін, жобаны ұсынған табиғи монополия субъектiлерiн тарта отырып, тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары) жобаларына қаржылық және қажет болған жағдайда техникалық сараптама жүргiзедi;";
2) тармақша, "әзiрлейдi" деген сөзден кейiн "және жария тыңдаулар өткiзiлген жағдайда оны талқылауға шығарады" деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Уәкiлеттi орган жария тыңдаулар өткiзген жағдайда оларды өткiзудiң күнi мен орны туралы мерзiмдi баспасөз басылымдарында кемiнде он күн бұрын хабарлама жариялауға мiндеттi. Жария тыңдаулар табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiне тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiту туралы түбегейлi шешiм қабылдаудан кемiнде он бес күн бұрын өткiзiледi. Жария тыңдау өткiзудiң тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.";
2-тармақтағы "уәкiлеттi органның бұрын белгiленген бағалар мен тарифтердiң қолданылу мерзiмiн ұзарту туралы шешiмдерiне, сондай-ақ" деген сөздер алып тасталсын;
21) 18-бапта:
1-тармақ алып тасталсын;
3-тармақтағы "тоқсанына" деген сөз "екi тоқсанда" деген сөздермен aуыcтырылсын;
мынадай мазмұндағы 5 және 6-тармақтармен толықтырылсын:
"5. Жаңадан құрылған табиғи монополия субъектiсi үшiн тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiту Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген оңайлатылған тәртiппен жүргiзiледi. Бұл орайда табиғи монополияның аталған субъектiсi алты ай өткеннен кейiн тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) қайта қарау үшiн жалпы тәртiпте өтiнiм беруге мiндеттi.
Оңайлатылған тәртiппен бекiтiлген тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) көтерген жағдайда уәкiлеттi орган жаңа тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) енгiзумен бiр мезгiлде тұтынушыларға келтiрiлген шығындарды өтеу туралы шешiм қабылдауға мiндеттi.
6. Уәкiлеттi органның бастамасы бойынша тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiту осы Заңда белгiленген жалпы тәртiппен жүзеге асырылады. Тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) енгiзу тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiткен айдан кейiнгi айдың бiрiншi күнiнен бастап жүзеге асырылады.";
22) мынадай мазмұндағы 18-1, 18-2, 18-3, 18-4-баптармен толықтырылсын:
"18-1-бап. Табиғи монополия аясындағы мемлекеттiк бақылау

1. Табиғи монополия субъектiсiнiң қызметiн тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерiне нұқсан келтiрудi не тиiстi тауар рыногының табиғи монополия жағдайынан бәсекелестiк рынок жағдайына экономикалық жағынан ақтауға болатын ауысуын тежеудi болдырмау мақсатында уәкiлеттi орган:
1) табиғи монополия субъектiсiнiң негiзгi құралдарына жататын мүлiктi иелiктен айыруға және, онымен өзге де мәмiлелер жасасуға;
2) табиғи монополия субъектiсiнiң тасымалдайтын немесе өзiне берiлетiн, өзiнiң тұтынуына арналмаған тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi) сатып алуына;
3) табиғи монополия субъектiсiнiң негiзгi қызметпен технологиялық жағынан байланысты және (немесе) табиғи монополия аясына жатқызылған өзге де қызметтi жүзеге асыруына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының почта туралы заңдарымен белгiленген қызметтi жүзеге асыруына;
4) табиғи монополия субъектiсiнiң акциялар (үлестер) сатып алуына, сондай-ақ оның осы Заңмен рұқсат етiлген қызметтi жүзеге асыратын коммерциялық ұйымдарға өзге де нысандармен қатысуына;
5) табиғи монополия субъектiсiнiң қайта ұйымдастырылуына және таратылуына бақылауды жүзеге асырады.
2. Осы баптың 1-тармағында аталған iс-әрекеттердi жасау үшiн табиғи монополия субъектiсi уәкiлеттi органға осындай iс-әрекеттердi жүзеге асыруға келiсiм беру туралы өтiнiмдi ұсынуға және шешiм қабылдау үшiн қажеттi ақпаратты хабарлауға мiндеттi.
Құжаттар тiзбесiн, оларды ұсыну және қарау тәртiбiн уәкiлеттi орган белгiлейдi.
3. Табиғи монополия субъектiсi осы баптың 1-тармағының 3) тармақшасында аталған қызметтi жүзеге асыруға келiсiм алу үшiн мынадай шарттардың орындалуын қосымша қамтамасыз етуге мiндеттi:
1) осы қызметтен табиғи монополия субъектiсi алатын табыстар оның жүзеге асырылуына қажеттi шығындарды жабуға тиiс;
2) қызметтi жүзеге асыру тиiстi қызметтер көрсету (тауарлар, жұмыстар) рыногында бәсекелестiктi шектеуге әкеп соқпайды.
Табиғи монополия субъектiсi осы тармақта көзделген шарттардың орындалуы туралы есептi уәкiлеттi орган белгiлеген нысан бойынша тоқсан сайын ұсынуға мiндеттi.
4. Егер өтiнiштi қанағаттандыру осы баптың 1-тармағының бiрiншi абзацында аталған салдарларға әкеп соғуы мүмкiн болса, сондай-ақ, егер өтiнiш берушi барлық қажеттi құжаттарды табыс етпеген не оларда ұсынылған ақпарат дұрыс болмаған жағдайларда, уәкiлеттi орган оны қабылдамауға құқылы.
5. Уәкiлеттi орган өтiнiмдi оны алған күннен бастап отыз күннен кешiктiрмей қарайды және өтiнiш берушiге қабылданған шешiм туралы жазбаша нысанда хабарлайды.
Егер шешiм қабылдау үшiн қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, уәкiлеттi орган оны өтiнiш берушiден сұратуға және өтiнiштi алған күннен бастап он бес күннен кешiктiрмей өтiнiштi қарау мерзiмiн ұзарту туралы хабарламамен бiрге осындай сауал салу өтiнiш берушiге жiберiлген жағдайда өтiнiштi қарау мерзiмiн отыз күнге ұзартуға құқылы.
6. Өтiнiштi қанағаттандырудан бас тартуға өтiнiш берушi сот тәртiбiмен шағымдана алады.

18-2-бап. Табиғи монополия субъектiсiнiң мүлкiн иелiктен
айыру және онымен өзге де мәмiлелер жасау,
сондай-ақ оның акцияларын (үлестерiн) сатып алу

1. Табиғи монополия субъектiсiнiң мүлкiн иелiктен айыру, cол сияқты онымен өзге де мәмiлелер жасау табиғи монополия субъектiсiнiң қызметтерiне тарифтердiң (бағалардың, алымдар ставкаларының) көтерiлуiне, тұтынушылармен шарттардың бұзылуына, қоршаған ортаға терiс ықпал етуге, тығыз байланысқан технологиялық жүйенiң бұзылуына, ұсынылатын қызметтердiң (өндiрiлетiн тауарлардың, жұмыстардың) үзiлуiне не көлемiнiң едәуiр төмендеуiне әкеп соқпайтын жағдайдa, уәкiлеттi органның келiсiмi бойынша жүргiзiледi.
2. Табиғи монополия субъектiсiнiң жарғылық капиталындағы дауыс беретiн акциялардың (үлестердiң) он проценттен астамын сатып алған жеке немесе заңды тұлға (немесе адамдар тобы) бұл туралы уәкiлеттi органды алдын ала хабардар етуге мiндеттi.

18-3-бап. Табиғи монополия субъектiсiн қайта ұйымдастыру
және тарату

1. Табиғи монополия субъектiсiне Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қайта ұйымдастыру және тарату рәсiмдерi қолданылуы мүмкін.
2. Табиғи монополия субъектiсiн - заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеудi және қайта тiркеудi, сондай-ақ оның қызметiн тоқтатуды тiркеушi орган уәкiлеттi органмен алдын ала келiсу арқылы ғана жүзеге асырады.
3. Табиғи монополия субъектiсiне ұсынылатын қызметтер (өндiрiлетiн тауарлар, жұмыстар) үзiлiсiн немесе көлемi едәуiр азайып кетуiн болдырмау мақсатында оңалту рәсiмдерi қолданылуы мүмкiн.

18-4-бап. Табиғи монополия субъектiсiнiң сатып алуды жүзеге
асыруы кезiндегi мемлекеттiк бақылау

1. Шығындары табиғи монополия субъектiсiнiң көрсететiн қызметтерiне тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) қалыптастыру кезiнде ескерiлетiн материалдық, қаржы ресурстарын және көрсетiлетiн қызметтердi сатып алу, осы баптың 4 және 5-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, тендер нысанында жүзеге асырылады.
2. Тендердi табиғи монополия субъектiсi:
1) тендер рәсiмдерiн өткiзудiң ашықтығы мен жариялылығы;
2) тендерге қатысу үшiн барлық ықтимал берушiлерге тең мүмкiндiктi қамтамасыз ету;
3) ықтимал берушiлер арасында адал бәсекелестiк принциптерiн сақтай отырып өткiзедi.
3. Тендер өткiзу тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.
4. Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жағдайларда уәкiлеттi орган табиғи монополия субъектiсiнiң жабық конкурс жолымен сатып алуды жүзеге асыруына, баға ұсыныстары сұранымын пайдалана отырып берушiнi таңдауына, көздердiң бiрiнен және ашық тауар биржасы арқылы сатып алуына, сондай-ақ халықаралық қаржы ұйымдары беретiн гранттарды, заемдар мен кредиттердi тартуына келiсiм беруге құқылы.
5. Табиғи монополия субъектiсi негiзгi құралдарға жатпайтын тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi), егер сатып алудың құнмен алынған жылдық көлемi уәкiлеттi орган белгiлеген шектi сома мөлшерiнен асып кетпесе, тендер өткiзбей сатып алуды жүзеге асыруға құқылы.
6. Тендерге қатысушының талап етуi бойынша оған тендер нәтижелерi және жеңiмпазды таңдаудың себептерi туралы түбегейлi жазбаша ақпарат берiлуге тиiс.
7. Уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының табиғи монополия туралы заңдарын бұза отырып өткiзiлген тендердiң жеңiмпазымен табиғи монополия субъектiсi шарт жасасқанға дейiн оның нәтижесiнiң күшiн жоюға және табиғи монополия субъектiсiн қайта тендер өткiзуге мiндеттеуге құқылы.
8. Уәкiлеттi орган табиғи монополия субъектiсiнiң тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекiтуге берген өтiнiмiн, ол Қазақстан Республикасы заңдарында белгiленген тендер өткiзу туралы талаптарды бұзған жағдайда, қабылдамай тастауға құқылы.
9. Осы бапта көзделген талаптар табиғи монополия аясына жатқызылған қызметi негiзгi болып табылмайтын рынок субъектiсiне қолданылмайды.";
23) 19-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң шешiм қабылданған күнгi қайта қаржыландыру ставкасын ескере отырып, табиғи монополия субъектiсiне өзi жүргiзген тексеру материалдары негiзiндегi уақытша өтемдiк тарифтi белгiлейдi. Уақытша өтемдiк тарифтi енгiзу тексеру жүргiзiлген айдан кейiнгi келесi айдың бiрiншi күнiнен бастап жүзеге айырылады.";
24) 20-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"20-бап. Осы Заңды бұзғаны үшiн жауапкершiлiк

Осы Заңның бұзылуына кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.";
25) 21-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"21-бап. Табиғи монополия субъектiсiнiң осы Заңды бұзудан
келтiрiлген залалды өтеуi

Табиғи монополия субъектiсiнiң осы Заңға қайшы келетiн және басқа жеке немесе заңды тұлғаға залал келтiрген, соның iшiнде тарифтердi (бағаларды, алымдар ставкаларын) көтеру, қызметтер ұсынуға және оларды орындауға арнап шарттар жасасудан негiзсiз бас тарту жолымен залал келтiрген әрекеттерi (әрекетсiздiгi) Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес табиғи монополия субъектiсiнiң оларды өтеуiне әкеп соғады.";
26) мынадай мазмұндағы 22-баппен толықтырылсын:
"22-бап. Табиғи монополия субъектiсiне уәкiлеттi органның,
сондай-ақ оның лауазымды адамдарының заңсыз
шешiмдерiмен, әрекеттерiмен (әрекетсiздiгiмен)
келтiрiлген залалды өтеу

Егер табиғи монополия субъектiсiне уәкiлеттi органның және оның лауазымды адамдарының заңсыз шешiмдерiмен, сондай-ақ әрекеттерiмен (әрекетсiздiгiмен) залал келтiрiлген жағдайда, ол бұл залалды Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында белгiленген тәртiппен өтеудi талап етуге құқылы.".

2. "Аудиторлық қызмет туралы" 1998 жылғы 20 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңын а (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1998 ж., N 22, 309-құжат; 2000 ж., N 22, 408-құжат; 2001 ж., N 1, 5-құжат; N 8, 52-құжат):
14-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:
"3. Табиғи монополия субъектiсiнiң аудит жүргiзу шарты Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңдарында белгiленген қосымша талаптарға сәйкес келуге тиiс.".

2-бап. Осы Заң ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Президенті