О ратификации Протокола о региональной готовности, реагировании и сотрудничестве в случае инцидентов, вызывающих загрязнение нефтью, к Рамочной конвенции по защите морской среды Каспийского моря

Закон Республики Казахстан от 18 марта 2016 года № 474-V ЗРК

      Ратифицировать Протокол о региональной готовности, реагировании и сотрудничестве в случае инцидентов, вызывающих загрязнение нефтью, к Рамочной конвенции по защите морской среды Каспийского моря, подписанный в Актау 12 августа 2011 года.

      Президент
      Республики Казахстан                       Н. НАЗАРБАЕВ

Протокол о региональной готовности, реагировании
и сотрудничестве в случае инцидентов, вызывающих загрязнение
нефтью к Рамочной конвенции по защите морской среды
Каспийского моря

Вступил в силу 25 июля 2016 года -
Бюллетень международных договоров РК 2016 г., № 5, ст. 87

Преамбула

      Прикаспийские государства:

      Азербайджанская Республика,
      Исламская Республика Иран,
      Республика Казахстан,
      Российская Федерация,
      Туркменистан,

      далее именуемые Договаривающимися Сторонами,
      являясь Сторонами Рамочной конвенции по защите морской среды Каспийского моря, совершенной 4 ноября 2003 года в Тегеране, Исламская Республика Иран, далее именуемой Конвенцией,
      подтверждая готовность выполнять соответствующие положения Конвенции,
      признавая, что загрязнение Каспийского моря нефтью и инциденты, вызывающие загрязнение моря нефтью, угрожают морской среде,
      признавая, что в случае инцидентов, вызывающих загрязнение нефтью, происходящих с судами, трубопроводами, стационарными и плавучими платформами, заброшенными скважинами и наземными источниками загрязнения, необходимы специальные меры,
      преисполненные решимости действовать быстро и эффективно в случае инцидентов в море, вызывающих загрязнение нефтью, с целью уменьшения ущерба, наносимого такими инцидентами,
      подчеркивая важность надлежащей подготовки к борьбе с инцидентами, вызывающими загрязнение моря нефтью, на национальном уровне,
      признавая далее важность налаживания между Договаривающимися Сторонами взаимной помощи и международного сотрудничества,
      подчеркивая также важность мер, предпринимаемых как индивидуально, так и совместно, для уменьшения риска инцидентов, вызывающих загрязнение Каспийского моря нефтью,
      принимая во внимание региональные соглашения в других частях мира, целью которых является предоставление помощи в случае инцидентов, вызывающих загрязнение моря нефтью,
      принимая во внимание намерение Договаривающихся Сторон защитить морскую среду и прибрежные районы от загрязнения нефтью,
      принимая также во внимание соответствующие международные конвенции, и в частности связанные с обеспечением готовности и реагированием на инциденты, вызывающие загрязнение нефтью, а также с ответственностью и компенсацией за ущерб, причиненный загрязнением,
      выражая желание далее развивать сотрудничество и взаимную помощь между Договаривающимися Сторонами в борьбе с загрязнением Каспийского моря нефтью,
      договорились о нижеследующем:

I. Общие положения

Статья 1. Использование терминов

      Для целей настоящего Протокола:
      a) «инцидент, вызывающий загрязнение нефтью» включает «вызывающие загрязнение нефтью аварии» и означает происшествие или ряд происшествий, имеющих одну и ту же причину, которые приводят или могут привести к сбросу нефти, несут или могут нести угрозу морской среде либо береговой линии и требуют чрезвычайных мер или других незамедлительных действий;
      b) «нефть» означает нефть в любой форме, включая сырую нефть, жидкое топливо, отстой, нефтяные остатки и очищенные продукты;
      c) «судно» означает эксплуатируемые в морской среде суда любого типа, в том числе суда на воздушной подушке, на подводных крыльях, подводные суда, буксируемые и самоходные плавучие средства;
      d) «морская установка» означает любые платформы и другие искусственно сооруженные конструкции в море, стационарные или плавучие морские установки или сооружения, используемые в разведке, добыче или производстве углеводородных ресурсов либо в их погрузке или выгрузке;
      e) «морские порты и объекты, связанные с обработкой нефти», означают такие сооружения, которые представляют риск инцидента, вызывающего загрязнение нефтью, и включают, среди прочего, морские порты, нефтяные терминалы, трубопроводы и другие объекты, связанные с обработкой нефти;
      f) «компетентный национальный орган» означает национальный орган, назначенный каждой Договаривающейся Стороной, ответственный за готовность и реагирование на инциденты, вызывающие загрязнение нефтью, и за реализацию и осуществление обязательств, определенных в настоящем Протоколе.

Статья 2. Сфера применения

      Сфера применения настоящего Протокола распространяется на морскую среду Каспийского моря с учетом колебаний его уровня, сушу, находящуюся под воздействием близости моря, и на загрязнение моря нефтью из наземных источников.

Статья 3. Цель

      Целью настоящего Протокола является обеспечение региональных мер по готовности, реагированию и сотрудничеству в случае загрязнения Каспийского моря нефтью, вызванного видами деятельности, перечисленными в Статьях 8 и 9 Конвенции, и загрязнения моря нефтью из наземных источников.

Статья 4. Общие положения

      1. Договаривающиеся Стороны принимают, индивидуально или совместно, все надлежащие меры, необходимые для реализации настоящего Протокола, в целях обеспечения готовности и реагирования на инциденты, вызывающие загрязнение нефтью.
      2. Договаривающиеся Стороны совместно разрабатывают и принимают руководства по практическим, оперативным и техническим аспектам совместных действий.
      3. Договаривающиеся Стороны создают региональный механизм. Процедуры для такого механизма подлежат рассмотрению и последующему принятию Конференцией Договаривающихся Сторон.
      4. Для оперативного выполнения настоящего Протокола Договаривающимися Сторонами создается План регионального сотрудничества по борьбе с загрязнением нефтью в случаях чрезвычайной ситуации на Каспийском море.

Статья 5. Национальные системы и планы чрезвычайных мер по
борьбе с инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью

      1. Каждая Договаривающаяся Сторона учреждает национальную систему оперативного реагирования на загрязнение нефтью. Эта система, как минимум, включает назначение:
      a) компетентного национального органа, ответственного за обеспечение готовности и реагирование на инциденты, вызывающие загрязнение нефтью;
      b) национального оперативного пункта связи, ответственного за получение и передачу сообщений об инцидентах, вызывающих загрязнение нефтью, как упомянуто в пункте 4 статьи 7 настоящего Протокола;
      c) компетентного национального органа, имеющего право действовать от имени Договаривающейся Стороны, обращаясь за помощью или принимая решение об оказании запрашиваемой помощи.
      2. Каждая Договаривающаяся Сторона разрабатывает и осуществляет национальный план чрезвычайных мер по обеспечению готовности и реагированию на инциденты, вызывающие загрязнение нефтью. Национальный план чрезвычайных мер включает, среди прочего:
      a) описание административной структуры и ответственности каждого взаимодействующего органа при подготовке и борьбе с инцидентом, вызывающим загрязнение нефтью;
      b) определение возможных источников сбросов нефти;
      c) перечень оборудования и человеческих ресурсов, которые могут быть задействованы для борьбы с инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью;
      d) определение мер по временному хранению и окончательному удалению собранной нефти.
      3. Каждая Договаривающаяся Сторона создает, при необходимости - в сотрудничестве с организациями нефтяной промышленности и судоходной отрасли и портовыми властями или любыми другими соответствующими организациями, и содержит в состоянии готовности минимальное количество размещенного в заранее определенных местах оборудования для того, чтобы обеспечить действенные мероприятия при сбросах нефти. Количество оборудования должно соответствовать уровню ожидаемого риска загрязнения нефтью.
      4. Каждая Договаривающаяся Сторона, индивидуально или в рамках двустороннего или многостороннего сотрудничества, разрабатывает программы учений и подготовки персонала для усиления состояния готовности органов, ответственных за действия при инцидентах, вызывающих загрязнение нефтью.

Статья 6. Распространение и обмен информацией

      Каждая Договаривающаяся Сторона представляет в Секретариат доклад о выполнении Протокола и берет на себя обязательство направлять другим Договаривающимся Сторонам либо напрямую, либо посредством регионального механизма:
      a) информацию, указанную в пункте 1 и подпункте а) пункта 2  статьи 5 настоящего Протокола;
      b) информацию о новых способах, которые позволяют избежать загрязнения моря нефтью, и о новых эффективных мерах борьбы с загрязнениями, включая результаты исследовательских программ;
      с) информацию о крупных инцидентах, вызывающих загрязнение нефтью, по которым были приняты меры.

Статья 7. Порядок сообщений о загрязнении

      1. Каждая Договаривающаяся Сторона обеспечивает, чтобы лица, ответственные за суда, плавающие под ее флагом, незамедлительно информировали соответствующие национальные органы о чрезвычайной ситуации на своих судах, повлекшей сброс, утечку или выброс нефти или любой возможный сброс, утечку или выброс.
      2. Каждая Договаривающаяся Сторона дает указания лицам, ответственным за свои морские установки, морские порты и нефтеперерабатывающие объекты, безотлагательно сообщать своим национальным органам о любом событии, возникшем в процессе их деятельности, повлекшем сброс, утечку или выброс нефти или любой возможный сброс, утечку или выброс.
      3. Каждая Договаривающаяся Сторона дает указания:
      a) капитанам или другим лицам, ответственным за суда, плавающие под ее флагом;
      b) ее морским инспекционным судам и летательным аппаратам;
      c) пилотам ее гражданских летательных аппаратов;
      d) лицам, ответственным за ее морские установки, морские порты и объекты, связанные с обработкой нефти,
      безотлагательно сообщать компетентным национальным органам о любом замеченном событии в море, морском порту или на объекте, связанном с обработкой нефти, повлекшем сброс нефти, или о любом замеченном плавающем нефтяном пятне.
      4. Каждая Договаривающаяся Сторона по получении информации об инциденте, вызывающем загрязнение нефтью, включая информацию в соответствии с пунктами 1-3 настоящей статьи, немедленно информирует все могущие быть затронутыми инцидентом Договаривающиеся Стороны, в том числе через региональный механизм, об инциденте и о предпринятых и планируемых действиях.

Статья 8. Оперативные меры

      1. В соответствии со своей национальной системой обеспечения готовности и реагирования на разливы нефти каждая заинтересованная Договаривающаяся Сторона в случае разлива нефти берет на себя обязательство:
      a) проводить необходимую оценку происхождения, области распространения и возможных последствий инцидента, вызывающего загрязнение нефтью, или, в зависимости от обстоятельств, типа и примерного количества вылившейся нефти, направления и скорости дрейфа разлива;
      b) принимать все практически возможные меры для предотвращения, уменьшения и максимально возможной ликвидации последствий инцидента, вызывающего загрязнение нефтью;
      c) наблюдать за нефтяным загрязнением и продолжать информировать другие Договаривающиеся Стороны о развитии событий, касающихся инцидента, вызывающего загрязнение нефтью, или принятых и планируемых мерах;
      d) содействовать и поддерживать выполнение Плана регионального сотрудничества по борьбе с загрязнением нефтью в случаях чрезвычайной ситуации на Каспийском море.
      2. В случае принятия мер по борьбе с загрязнением, вызванным чрезвычайными ситуациями, все возможные меры принимаются для спасения:
      a) человеческих жизней;
      b) собственно судна или морской установки, если судно или морская установка попали в чрезвычайную ситуацию, связанную с загрязнением нефтью, учитывая при этом необходимость предотвращения или уменьшения ущерба окружающей среде.
      Любая Договаривающаяся Сторона, которая предпринимает такие действия, информирует Международную морскую организацию напрямую или через региональный механизм.

Статья 9. Планы чрезвычайных мер по борьбе с загрязнением
нефтью на борту судов, на морских установках, в морских портах
и на объектах, связанных с обработкой нефти

      1. Каждая Договаривающаяся Сторона принимает необходимые меры для обеспечения того, чтобы суда, плавающие под ее флагом, имели на борту судовой план чрезвычайных мер по борьбе с загрязнением нефтью, как Это предусмотрено и в соответствии с международными правилами, а именно с подпунктом а) пункта 1 статьи 3 Международной конвенции по обеспечению готовности на случай загрязнения нефтью, борьбе с ним и сотрудничеству 1990 года и правилом 37 Приложения 1 к Международной конвенции по предотвращению загрязнения с судов 1973 года, измененной Протоколом 1978 года к ней.
      2. Каждая Договаривающаяся Сторона требует от капитанов судов, плавающих под ее флагом, в случае инцидента, вызывающего загрязнение нефтью, следовать процедурам, описанным в плане чрезвычайных мер, и в частности обеспечивать компетентные национальные органы подробной информацией о судне и его грузе, необходимой для действий, которые должны предприниматься в соответствии со статьей 8 настоящего Протокола, и для сотрудничества с такими органами.
      3. Каждая Договаривающаяся Сторона требует, чтобы ее:
      a) операторы, ответственные за морские установки;
      b) органы или операторы, ответственные за морские порты;
      c) операторы, ответственные за объекты, связанные с обработкой нефти,
      подготавливали планы чрезвычайных мер на случай загрязнения нефтью, которые согласуются с национальной системой, учрежденной в соответствии со статьей 5 настоящего Протокола, и одобряются в соответствии с процедурами, установленными компетентным национальным органом.

Статья 10. Помощь

      1. Договаривающаяся Сторона, которой требуется помощь в борьбе с инцидентом, вызывающим загрязнение нефтью, или при угрозе возникновения такого инцидента, может запросить помощь у других Договаривающихся Сторон. Договаривающаяся Сторона, запрашивающая помощь, указывает вид требуемой помощи, которая может включать экспертную помощь, специализированный персонал и команды реагирования, оборудование, материалы, суда и летательные аппараты. Договаривающиеся Стороны, у которых запрашивается помощь в рамках настоящей статьи, прилагают все усилия для предоставления такой помощи, насколько позволяют их ресурсы.
      2. Каждая Договаривающаяся Сторона принимает необходимые правовые й административные меры, способствующие:
      а) прибытию, использованию на своей территории и убытию с нее судов, летательных аппаратов и других видов транспорта, занятых в борьбе с инцидентом, вызывающим загрязнение нефтью, или перевозке персонала, грузов, материалов и оборудования, требуемых для борьбы с таким инцидентом;
      b) быстрому перемещению на свою территорию, через нее и с нее персонала, грузов, материалов и оборудования, упомянутых в подпункте а) настоящего пункта.

Статья 11. Возмещение расходов, связанных с оказанием помощи

      1. Если соглашение о финансовых условиях, регулирующее действия Договаривающихся Сторон по борьбе с инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью, не заключено на двусторонней или многосторонней основе до такого инцидента, Договаривающиеся Стороны несут расходы, связанные со своими соответствующими действиями по борьбе с загрязнением согласно пунктам 23 и 4 настоящей статьи.
      2. Действия одной Договаривающейся Стороны по оказанию помощи другой Договаривающейся Стороне в борьбе с инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью, предпринимаются на основании письменного запроса Договаривающейся Стороны, получающей помощь.
      3. Расходы на действия по оказанию помощи в борьбе с инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью, предпринятые Договаривающейся Стороной по просьбе другой Договаривающейся Стороны, возмещаются Договаривающейся Стороной, запрашивающей такую помощь. Если просьба была аннулирована, запрашивающая Договаривающаяся Сторона несет расходы, которые уже понесла или приняла на себя оказывающая помощь Договаривающаяся Сторона.
      4. Если действия по оказанию помощи были предприняты Договаривающейся Стороной по собственной инициативе и если другая Договаривающаяся Сторона не возражает, то оказывающая помощь Договаривающаяся Сторона несет расходы, связанные со своими действиями.
      5. Принципы, установленные в пунктах 23 и 4 настоящей статьи, применяются, если заинтересованные Договаривающиеся Стороны не договорятся об ином в каждом конкретном случае.
      6. Если не оговорено иное, расходы, связанные с действиями, предпринятыми Договаривающейся Стороной по просьбе другой Договаривающейся Стороны, надлежащим образом подсчитываются в соответствии с национальным законодательством оказывающей помощь Договаривающейся Стороны в целях возмещения таких расходов.
      7. Договаривающаяся Сторона, запрашивающая помощь, и Договаривающаяся Сторона, оказывающая помощь, сотрудничают, когда необходимо, в осуществлении действий по урегулированию требований о возмещении расходов. С этой целью они надлежащим образом учитывают существующие правовые режимы в области ответственности и компенсации ущерба, причиненного загрязнением. В случае если предпринимаемые таким образом действия не позволяют получать полное возмещение расходов, понесенных в связи с операцией по оказанию помощи, Договаривающаяся Сторона, запрашивающая помощь, может обратиться к Договаривающейся Стороне, оказывающей помощь, с просьбой отказаться от возмещения расходов, которые превышают суммы компенсации, или снизить расходы, подсчитанные в соответствии с пунктом 6 настоящей статьи. Она может также обратиться с просьбой об отсрочке возмещения таких расходов.
      8. Положения настоящей статьи никоим образом не истолковываются как наносящие ущерб правам Договаривающихся Сторон взыскивать с третьих сторон расходы, связанные с действиями по борьбе с инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью, или угрозой таких инцидентов, в соответствии с их национальным законодательством и международными договорами, участниками которых являются Договаривающиеся Стороны. Договаривающиеся Стороны могут сотрудничать и обеспечивать взаимную помощь в возмещении расходов, понесенных при этих действиях.

II. Организационные структуры

Статья 12. Организационные положения

      1. Для целей настоящего Протокола и в соответствии с пунктом 10 статьи 22 Конвенции Конференция Договаривающихся Сторон, среди прочего:
      a) осуществляет контроль за выполнением настоящего Протокола;
      b) осуществляет обзор содержания настоящего Протокола;
      с) рассматривает и принимает любые поправки к настоящему Протоколу или его приложениям;
      d) рассматривает отчеты, подготовленные Секретариатом, по вопросам, связанным с настоящим Протоколом;
      e) обращается в случае необходимости за техническими и финансовыми услугами к соответствующим международным органам и научным институтам для достижения целей настоящего Протокола;
      f) создает такие вспомогательные органы, которые могут быть признаны необходимыми для выполнения настоящего Протокола;
      g) выполняет задачи, указанные в пункте 3 статьи 4 настоящего Протокола;
      h) рассматривает стратегии, планы действий и программы выполнения настоящего Протокола;
      i) выполняет такие другие функции, которые могут потребоваться для выполнения настоящего Протокола.
      2. Для целей настоящего Протокола и в соответствии с пунктом 4 статьи 23 Конвенции Секретариат, среди прочего:
      a) подготавливает и представляет в распоряжение Договаривающихся Сторон уведомления и прочую информацию, полученную в соответствии с положениями настоящего Протокола;
      b) подготавливает и распространяет отчеты по вопросам, связанным с выполнением настоящего Протокола;
      с) рассматривает получаемые от Договаривающихся Сторон вопросы и информацию и проводит консультации с ними по вопросам, связанным с выполнением настоящего Протокола;
      d) организовывает по просьбе любой Договаривающейся Стороны обеспечение технического содействия и консультаций для эффективного выполнения настоящего Протокола;
      e) сотрудничает должным образом с региональными и международными организациями и программами;
      f) выполняет такие другие функции, которые могут быть определены Конференцией Договаривающихся Сторон.

Статья 13. Функции регионального механизма

      1. Региональный механизм содействует Договаривающимся Сторонам в быстром и эффективном реагировании на инциденты, вызывающие загрязнение нефтью.
      2. Функции регионального механизма включают:
      a) установление тесных рабочих взаимоотношений с компетентными национальными органами Договаривающихся Сторон, а также, при необходимости, с соответствующими международными и региональными правительственными и неправительственными организациями и органами, связанными с действиями по борьбе с инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью;
      b) координацию региональной деятельности по техническому сотрудничеству, обучению, учениям и обеспечению экспертизы в случаях чрезвычайной ситуации и оказание помощи национальной деятельности в этих областях;
      c) сбор и распространение информации об инцидентах, вызывающих загрязнение нефтью (описание, мнение экспертов, сообщения об инцидентах, технические достижения по улучшению планов чрезвычайных мер и т.д.);
      d) подготовку систематических процедур передачи сведений и информации, касающихся инцидентов, вызывающих загрязнение нефтью;
      e) деятельность в качестве центрального пункта по обмену информацией о технических средствах для наблюдения за инцидентами, вызывающими загрязнение нефтью Каспийского моря;
      f) внесение Предложений по обновлению Плана регионального сотрудничества по борьбе с загрязнением нефтью в случаях чрезвычайной ситуации на Каспийском море;
      g) выполнение таких других функций, которые могут быть определены Конференцией Договаривающихся Сторон.

III. Осуществление и соблюдение

Статья 14. Финансирование Протокола

      1. Для достижения целей настоящего Протокола Договаривающиеся Стороны обеспечивают финансовыми ресурсами разработку и осуществление соответствующих программ, проектов и мер. Для этого Договаривающиеся Стороны:
      a) выделяют имеющиеся внутренние финансовые ресурсы;
      b) содействуют привлечению финансовых ресурсов двусторонних и многосторонних источников и механизмов финансирования, включая гранты и ссуды;
      c) изучают инновационные методы и стимулы для привлечения и направления ресурсов, включая средства фондов, правительственных учреждений третьих стран, международных организаций, неправительственных организаций и структур частного сектора.
      2. Финансовые правила Конвенции применяются mutatis mutandis к настоящему Протоколу, если Договаривающиеся Стороны не примут другого решения.

Статья 15. Связь с Конвенцией

      Правила процедуры, принятые в соответствии с подпунктом с) пункта 9 статьи 22 Конвенции, применяются к настоящему Протоколу, если Договаривающиеся Стороны не определят иное.

Статья 16. Урегулирование споров

      Любой спор между Договаривающимися Сторонами относительно применения или толкования положений настоящего Протокола урегулируется в соответствии со статьей 30 Конвенции.

Статья 17. Принятие и вступление в силу Протокола

      1. Настоящий Протокол принимается единогласным решением Договаривающихся Сторон на сессии Конференции Договаривающихся Сторон.
      2. Настоящий Протокол открыт для подписания только прикаспийскими государствами в городе в Актау с 12 августа 2011 года по 12 февраля 2012 года.
      3. Настоящий Протокол подлежит ратификации, принятию или утверждению прикаспийскими государствами и будет открыт для присоединения любого прикаспийского государства, начиная с даты его закрытия для подписания.
      4. Документы о ратификации, принятии, утверждении или присоединении сдаются на хранение депозитарию Конвенции.
      5. Настоящий Протокол вступает в силу на девяностый день после сдачи на хранение депозитарию Конвенции документов о его ратификации, принятии, утверждении или присоединении к нему всеми прикаспийскими государствами.

Статья 18. Принятие поправок и приложений к Протоколу и
поправок к его приложениям

      Любая Договаривающаяся Сторона может вносить предложения о принятии поправок и приложений к настоящему Протоколу, а также поправок к его приложениям. Такие поправки и приложения принимаются Договаривающимися Сторонами и вступают в силу для них в соответствии со статьями 24 и 25 Конвенции.

IV. Заключительные статьи

Статья 19. Воздействие Протокола на национальное
законодательство

      Положения настоящего Протокола не влияют на право Договаривающихся Сторон принимать соответствующие более строгие, национальные меры по выполнению настоящего Протокола.

Статья 20. Связь с иными международными договорами

      Ничто в настоящем Протоколе не наносит ущерба правам и обязательствам Договаривающихся Сторон по иным международным договорам, участниками которых они являются.

Статья 21. Оговорки

      Никакие оговорки к настоящему Протоколу не допускаются.

Статья 22. Аутентичные тексты

      Тексты настоящего Протокола на азербайджанском, казахском, русском, туркменском, фарси и английском языках являются равно аутентичными. В случае споров о толковании или применении настоящего Протокола используется текст на английском языке.

Статья 23. Депозитарий

      Депозитарием настоящего Протокола является депозитарий Конвенции.

Статья 24. Отношение к переговорам по правовому статусу
Каспийского моря

      Никакие положения настоящего Протокола не интерпретируются как предопределяющие результат переговоров по правовому статусу Каспийского моря.

      В удостоверение чего нижеподписавшиеся, должным образом на то уполномоченные, подписали настоящий Протокол.

      Совершено в Актау двенадцатого дня августа месяца две тысячи одиннадцатого года

      Примечание РЦПИ!
      Далее прилагается текст Протокола на азербайджанском, туркменском, фарси и английском языках.

Каспий теңізінің теңіз ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік конвенцияға Мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар жағдайындағы өңірлік әзірлік, ден қою және ынтымақтастық туралы хаттаманы ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2016 жылғы 18 наурыздағы № 474-V ҚРЗ

      2011 жылғы 12 тамызда Ақтауда қол қойылған Каспий теңізінің теңіз ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік конвенцияға Мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар жағдайындағы өңірлік әзірлік, ден қою және ынтымақтастық туралы хаттама ратификациялансын.

      Қазақстан Республикасының
      Президенті                            Н. Назарбаев

Каспий теңізінің теңіз ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік
конвенцияға Мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар
жағдайындағы өңірлік әзірлік, ден қою және ынтымақтастық туралы
ХАТТАМА

(2016 жылғы 25 шілдеде күшіне енді - Қазақстан Республикасының
халықаралық шарттары бюллетені, 2016 ж., № 5, 87-құжат)

      Әзірбайжан Республикасы, Иран Ислам Республикасы, Қазақстан Республикасы, Ресей Федерациясы, Түрікменстан (бұдан әрі «Уағдаласушы Тараптар» деп аталатын) Каспий маңы мемлекеттері,
      2003 жылғы 4 қарашада Тегеранда жасалған Каспий теңізінің теңіз ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік конвенцияның (бұдан әрі «Конвенция» деп аталатын) Тараптары бола отырып, Иран Ислам Республикасы,
      Конвенцияның тиісті ережелерін орындауға әзірлігін растай отырып;
      Каспий теңізінің мұнаймен ластануы және теңіздің мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар теңіз ортасына қауіп төндіретінін мойындай отырып;
      кемелермен, құбыржолдармен, тұрақты және жүзетін платформалармен, қараусыз қалған ұңғымалармен және жербеті ластану көздерімен болатын, мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар жағдайында қажетті арнайы шараларды мойындай отырып;
      осындай тосын оқиғалар келтіретін залалды азайту мақсатында мұнаймен ластануға әкелетін теңіздегі тосын оқиғалар жағдайында жылдам әрі тиімді әрекет етуге батыл қадам жасай отырып;
      теңіздің мұнаймен ластануына әкелетін тосын оқиғалармен  күресуге ұлттық деңгейдегі әзірліктің маңыздылығын атап көрсете отырып;
      Уағдаласушы Тараптар арасындағы өзара көмек пен халықаралық ынтымақтастықты жолға қоюдың одан әрі маңыздылығын мойындай отырып;
      сондай-ақ Каспий теңізінің мұнаймен ластануына әкелетін тосын оқиғалардың қатерін азайту үшін жеке және бірлесіп қолданылатын шаралардың маңыздылығын атап көрсете отырып;
      мақсаты теңіздің мұнаймен ластануына әкелетін тосын оқиғалар жағдайында көмек көрсету болып табылатын әлемнің басқа жерлеріндегі өңірлік шарттарын назарға ала отырып;
      Уағдаласушы Тараптардың теңіз ортасын және жағалау маңындағы аудандарды мұнаймен ластанудан қорғау ниетін назарға ала отырып;
      сондай-ақ тиісті, атап айтқанда, мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға әзірлікті және ден қоюды қамтамасыз етуге, сондай-ақ жауапкершілікке және ластанудан келтірілген залалды өтеуге байланысты халықаралық конвенцияларды назарға ала отырып;
      Каспий теңізінің мұнаймен ластауымен күресуде Уағдаласушы Тараптар арасындағы ынтымақтастық пен өзара көмекті одан әрі дамытуға ниет білдіре отырып,
      төмендегілер туралы уағдаласты:

1-бөлім. Жалпы ережелер

1-бап. Терминдердің пайдаланылуы

      Осы Хаттаманың мақсаттары:
      (а) «мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиға» «мұнаймен ластануға әкелетін аварияларды» қамтиды және мұнайдың төгілуіне әкелетін немесе әкелуі мүмкін, теңіз ортасына не жағалау сызығына қауіп төндіретін немесе төндіруі мүмкін және төтенше шараларды немесе басқа да шапшаң іс-әрекеттерді талап ететін оқиғаны немесе бірдей себебі бар бірқатар оқиғаларды білдіреді;
      (b) «мұнай» шикі мұнайды, сұйық отынды, тұнбаны, мұнай қалдықтарын және тазартылған өнімдерді қоса алғанда, кез келген нысандағы мұнайды білдіреді;
      (с) «кеме» теңіз ортасында пайдаланылатын кез келген үлгідегі кемені, оның ішінде ауа көпшігіндегі, су асты қанатындағы кемені, су асты кемелерін, тіркелген және өзі жүретін жүзу құралдарын білдіреді;
      (d) «теңіз қондырғысы» теңіздегі кез келген платформаларды және  көмірсутегі ресурстарымен не оларды тиеуге немесе түсіруге байланысты  барлау, өндіру немесе өндіріс үшін пайдаланатын басқа да қолдан жасалған тұрақты немесе жүзетін конструкцияларды білдіреді;
      (е) «теңіз порттары және мұнай өңдеуге байланысты объектілер» мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиға қатерін төндіретін құрылыстарды білдіреді және өзгелер қатарында теңіз порттарын, мұнай терминалдарын, құбыржолдарды және мұнай өңдеуге байланысты басқа да объектілерді қамтиды;
      (f) «құзыретті ұлттық орган» әр Уағдаласушы Тараптан тағайындалған мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға әзірлікке және ден қоюға жауапты, осы Хаттамада анықталған міндеттемелерді іске асыруға және жүзеге асыруға жауапты болатын ұлттық органды білдіреді.

2-бап. Қолданылу саласы

      Осы Хаттаманың қолданылу саласы оның деңгейінің ауытқуын ескере отырып, Каспий теңізінің теңіз аясына, теңізге жақындығынан оның әсеріне ұшырайтын құрлыққа және теңіздің жерүсті көздерден мұнаймен ластануына таралады.

3-бап. Мақсаты

      Осы Хаттаманың мақсаты Конвенцияның 8 және 9-баптарында санамаланған қызмет түрлерінен туындаған Каспий теңізінің мұнаймен ластануы және теңіздің жерүсті көздерінен мұнаймен ластануы жағдайында әзірлікті, ден қоюды және ынтымақтастықтың өңірлік шараларын қамтамасыз ету болып табылады.

4-бап. Жалпы ережелер

      1. Уағдаласушы Тараптар мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға әзірлікті және ден қоюды қамтамасыз ету мақсатында қажетті барлық тиісті шараларды жеке немесе бірлесіп қабылдайды.
      2. Уағдаласушы Тараптар бірлескен іс-қимылдың практикалық, жедел және техникалық аспектілері бойынша басшылықты бірлесіп әзірлейді және бекітеді.
      3. Уағдаласушы Тараптар өңірлік тетік жасайды. Мұндай тетіктің рәсімдері қарауға және кейіннен Уағдаласушы Тараптар Конференциясының қабылдауына жатады.
      4. Осы Хаттаманың жедел орындалуы үшін Каспий теңізінде төтенше жағдайлар болған жағдайда мұнаймен ластанумен күресудің өңірлік ынтымақтастық жөніндегі жоспары құрылады.

5-бап. Мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалармен күресу
жөніндегі төтенше шаралардың ұлттық жүйелері мен жоспарлары

      1. Әрбір Уағдаласушы Тарап мұнаймен ластануға жедел ден қоюдың ұлттық жүйесін құрады. Бұл жүйе кемінде:
      (а) мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға әзірлікті және ден қоюды қамтамасыз етуге жауапты құзыретті ұлттық органды;
      (b) осы Хаттаманың 7-бабы 4-тармағында аталған мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар туралы хабарламаларды алуға және беруге жауапты ұлттық жедел байланыс пунктін;
      (с) көмек сұрай отырып немесе сұралатын көмекті көрсету туралы шешім қабылдай отырып, Уағдаласушы Тараптар атынан әрекет етуге құқығы бар құзыретті ұлттық органды тағайындауды қамтиды.
      2. Әрбір Уағдаласушы Тарап мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға әзірлікті және ден қоюды қамтамасыз ету жөніндегі төтенше шаралардың ұлттық жоспарын әзірлейді және жүзеге асырады. Төтенше шаралардың ұлттық жоспары өзгелердің қатарында мыналарды:
      (а) әкімшілік құрылымдар және мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға әзірлік және олармен күресу кезінде өзара әрекет ететін әрбір орган жауапкершілігінің сипатын;
      (b) мұнай төгілуінің ықтимал көздерін айқындауда;
      (с) мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалармен күресу үшін жұмылдырылуы ықтимал жабдық пен адами ресурстардың тізбесін;
      (d) жиналған мұнайды уақытша сақтау және түпкілікті жою шараларын айқындауды қамтиды.
      3. Әрбір Уағдаласушы Тарап мұнайды төгу кезінде пәрменді шараларды қамтамасыз ету үшін алдын ала анықталған орындарға орналастырылған жабдықтың ең аз санын құрады (қажет болған жағдайда мұнай өнеркәсібі және кеме қатынасы саласының кәсіпорындарымен және порт билігімен немесе кез келген басқа да тиісті ұйымдармен ынтымақтаса отырып) және әзірлік жағдайында ұстайды. Жабдық саны мұнаймен ластанудан күтілетін қатерінің деңгейіне сәйкес болуға тиіс.
      4. Әрбір Уағдаласушы Тарап жеке немесе екіжақты немесе көпжақты ынтымақтастық шеңберінде мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар кезіндегі іс-қимылға жауапты органдардың әзірлік жағдайын күшейту үшін персоналды оқыту және даярлау бағдарламаларын әзірлейді.

6-бап. Ақпарат тарату және алмасу

      Әрбір Уағдаласушы Тарап өзіне басқа Уағдаласушы Тараптарға не тікелей, не өңірлік тетік арқылы:
      (а) осы Хаттаманың 5-бабының 1-тармағында және 2-тармағының (а) тармақшасында сипатталған ақпаратты;
      (b) теңіздің мұнаймен ластануын болдырмауға мүмкіндік беретін жаңа тәсілдер туралы және зерттеу бағдарламаларының нәтижелерін қоса алғанда, ластанулармен күресудің жаңа тиімді шаралары туралы ақпарат;
      (с) мұнаймен ластануға әкелетін, олар бойынша шаралар қабылданған ірі тосын оқиғалар туралы ақпаратты жіберу міндеттемесін алады.

7-бап. Ластану туралы хабарлау тәртібі

      1. Әрбір Уағдаласушы Тарап өз туының астында жүзетін кемелерге жауапты тұлғалардың өз кемелеріндегі мұнайдың төгілуіне, ағуына немесе шығарылуына әкеп соқтырған немесе кез келген ықтимал төгілуі, ағуы немесе шығарылуы туралы төтенше жағдай туралы тиісті құзыретті ұлттық органдарды дереу хабардар етуін қамтамасыз етеді.
      2. Әрбір Уағдаласушы Тарап өзінің теңіз қондырғыларына, теңіз порттарына және мұнай өңдеу объектілеріне жауапты тұлғаларға өзінің құзыретті ұлттық органына олардың қызметі үдерісінде туындаған, мұнайдың төгілуіне, ағуына немесе шығарылуына әкеп соқтырған кез келген оқиға немесе кез келген ықтимал төгілу, ағуы немесе шығарылуы туралы тез арада хабарлау міндетін жүктейді.
      3. Әрбір Уағдаласушы Тарап:
      (а) капитандарға немесе өз туының астында жүзетін кемелерге жауапты басқа да тұлғаларға;
      (b) өзінің теңіздегі инспекциялық кемелері мен ұшатын аппараттарына;
      (с) өзінің азаматтық ұшатын аппараттарының ұшқыштарына;
      (d) өзінің теңіз қондырғыларына, теңіз порттарына және мұнай өңдеумен байланысты объектілеріне жауапты тұлғаларға теңізде, теңіз портында немесе объектіде, мұнай өңдеуге байланысты, мұнайдың төгілуіне әкеп соқтырған кез келген байқалған оқиға туралы немесе кез келген байқалған жүзетін мұнай дақтары туралы құзыретті ұлттық органдарға тез арада хабарлауға нұсқаулар береді.
      4. Әрбір Уағдаласушы Тарап осы баптың 13-тармақтарына сәйкес ақпаратты қоса алғанда, мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиға туралы ақпарат алғасын тосын оқиғаға қатысы бар болуы мүмкін барлық Уағдаласушы Тараптарды, оның ішінде өңірлік тетік арқылы тосын оқиға туралы және өзі қабылдаған немесе қабылдауды жоспарлаған кез келген іс-қимыл туралы дереу хабардар етеді.

8-бап. Жедел шаралар

      1. Мұнай төгілгенде әзірлікті және ден қоюды қамтамасыз етудегі өзінің ұлттық жүйесіне сәйкес әрбір мүдделі Уағдаласушы Тарап мұнай төгілген жағдайда өзіне:
      (а) мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалардың таралу саласын және ықтимал салдарын немесе мән-жайларға байланысты төгілген мұнайдың типін және шамамен көлемін және құйылу дрейфінің бағыты мен жылдамдығына, пайда болуына қажетті бағалауды жүргізуге;
      (b) мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалардың әсерін  болдырмау, азайту және барынша ықтималдығын жою үшін барлық іс жүзіндегі мүмкін шараларды қабылдауға;
      (c) мұнаймен ластануды бақылауды және басқа Уағдаласушы Тараптарды мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаға қатысты оқиғалардың дамуы, қабылданған және жоспарланған шаралар туралы хабардар етуге;
      (d) Каспий теңізінде төтенше жағдайлар болған жағдайда Мұнаймен ластанумен күресудің өңірлік ынтымақтастық жөніндегі жоспарының орындалуына жәрдемдесуге және оны қолдауға міндеттеме алады.
      2. Төтенше жағдайлардан туындаған ластанумен күресу бойынша шаралар қабылдау кезінде:
      (а) адамзат өмірін;
      (b) егер кеме немесе су қондырғысы мұнаймен ластануға байланысты төтенше жағдайға тап болса, қоршаған ортаға залалды болдырмау немесе азайту қажеттілігін есепке ала отырып, кеменің өзін немесе су қондырғысын құтқару үшін барлық ықтимал шараларды қабылдайды.
      Мұндай іс-қимылды қолданатын кез келген Уағдаласушы Тарап Халықаралық теңіз ұйымын тікелей немесе өңірлік тетік арқылы хабардар етеді.

9-бап. Кемелердің бортында, теңіз қондырғыларында, теңіз
порттарында және мұнай өңдеуге байланысты объектілерде мұнайдың
ластануымен күресу жөніндегі төтенше шаралар жоспарлары

      1. Әрбір Уағдаласушы Тарап өз туының астында жүзетін кемелердің борттарында 1990 жылғы Мұнаймен ластану жағдайына әзірлікті қамтамасыз ету, онымен күресу және ынтымақтастық жөніндегі халықаралық конвенциясына, атап айтқанда 3-бабы 1 (а)-тармағына, халықаралық қағидаларға сәйкес және 1978 жылғы Хаттамамен өзгертілген 1973 жылғы Кемелердің ластануын болдырмау жөніндегі халықаралық конвенцияға 1-қосымшаның 37-ережесінде көзделген мұнаймен ластанумен күресу жөніндегі төтенше шаралардың кеме жоспарының болуын қамтамасыз ету үшін қажетті шараларды қабылдайды.
      2. Әрбір Уағдаласушы Тарап өз туының астында жүзетін кемелердің капитандарынан мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиға жағдайында төтенше шаралар жоспарында сипатталған рәсімдерді басшылыққа алуды және атап айтқанда, осы Хаттаманың 8-бабына сәйкес қабылдануға тиіс іс-қимыл үшін және осы органдармен ынтымақтастық үшін қажетті кеме және оның жүгі туралы толық ақпаратпен құзыретті ұлттық органдарды қамтамасыз етуді талап етеді.
      3. Әрбір Уағдаласушы Тарап өздерінің:
      (а) теңіз қондырғыларына жауапты операторлары;
      (b) теңіз порттарына жауапты органдары немесе операторлары; және
      (c) мұнай өңдеуге байланысты объектілерге жауапты операторлары мұнаймен ластанған жағдайда осы Хаттаманың 5-бабына сәйкес құрылған ұлттық жүйемен келісілетін және құзыретті ұлттық орган белгілеген рәсімдерге сәйкес мақұлданған төтенше шаралар жоспарларын дайындауды талап етеді.

10-бап. Көмек

      1. Мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғамен күресуде немесе осындай тосын оқиғаның туындау қаупінде көмекті талап ететін Уағдаласушы Тарап басқа Уағдаласушы Тараптардан көмек сұрай алады. Көмек сұрайтын Уағдаласушы Тарап сарапшылық көмекті, мамандандырылған персоналды және ден қою командасын, жабдықты, материалдарды, кемелерді және ұшатын аппараттары қамтуы мүмкін талап етілетін көмектің түрін көрсетеді. Осы бап шеңберінде көмек сұралатын Уағдаласушы Тараптар осындай көмек беру үшін өздерінің ресурстары мүмкіндік беретіндей ең жақсы мүмкіндіктерін пайдаланады.
      2. Әрбір Уағдаласушы Тарап:
      (а) өз аумағында мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғамен күресуде пайдаланылатын кемелердің, ұшатын аппараттардың және көліктің басқа да түрлерінің келуі мен пайдаланылуына және одан кетуіне немесе персоналды, жүктерді, материалдарды және осындай тосын оқиғамен күресу үшін талап етілетін жабдықты тасымалдауға;
      (b) осы баптың 2-тармағының а) тармақшасында аталған персоналды, жүктерді, материалдарды және жабдықты өз аумағына, аумағы арқылы, аумағынан жылдам өткізуге ықпал ететін қажетті құқықтық және әкімшілік шараларды қабылдайды.

11-бап. Көмек көрсетуге байланысты шығыстарды өтеу

      1. Егер мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалармен күресуде Уағдаласушы Тараптардың іс-қимылын реттейтін қаржы талаптары туралы шарттар осындай тосын оқиғаға дейін екіжақты немесе көпжақты негізде жасалмаса, Уағдаласушы Тараптар осы баптың 23 және 4-тармақтарына сәйкес ластанумен күресу бойынша өздерінің тиісті іс-қимылына байланысты шығыстарды көтереді.
      2. Бір Уағдаласушы Тараптың мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалармен күресуде басқа Уағдаласушы Тарапқа көмек көрсетуі жөніндегі іс-қимылы көмек алушы Уағдаласушы Тараптың жазбаша сұратуы негізінде қабылданады.
      3. Уағдаласушы Тарап басқа Уағдаласушы Тараптың өтініші бойынша қабылдаған мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалармен күресуде көмек көрсету жөніндегі іс-қимылға арналған шығыстарды осындай көмек сұратушы Уағдаласушы Тарап өтейді. Егер өтініш күшін жойса, сұратушы Уағдаласушы Тарап көмек көрсетуші Уағдаласушы Тарап шеккен немесе өзіне қабылдаған шығыстарды көтереді.
      4. Егер көмек көрсету жөніндегі іс-қимылды Уағдаласушы Тарап бастамасымен қабылдаған болса және басқа Уағдаласушы Тарап қарсы болмаса, онда көмек көрсетуші Уағдаласушы Тарап өзінің іс-қимылына байланысты шығыстарды көтереді.
      5. Егер мүдделі Уағдаласушы Тараптар әрбір нақты жағдайда өзге туралы уағдаласпаса, осы баптың 2, 3 және 4-тармақтарында белгіленген қағидаттар қолданылады.
      6. Егер өзгеше келісілмесе, басқа Уағдаласушы Тараптың өтініші бойынша Уағдаласушы Тарап қабылдаған іс-қимылға байланысты шығыстар осындай шығыстарды өтеуге қатысты көмек көрсетуші Уағдаласушы Тараптың ұлттық заңнамасына сәйкес тиісті түрде есептеледі.
      7. Көмек сұраушы Уағдаласушы Тарап және көмек көрсетуші Уағдаласушы Тарап қажет болған кезде шығыстарды өтеу туралы талаптарды реттеу жөніндегі іс-қимылды жүзеге асыруда ынтымақтасады. Осы мақсатта олар жауапкершілік және ластанумен келтірілген залалды өтеу саласында қолданыстағы құқықтық режимді тиісті түрде ескереді. Егер осылайша қабылданатын іс-қимыл көмек көрсету жөніндегі операцияға байланысты шеккен шығыстардың толық өтемін алуға мүмкіндік бермесе, көмек көрсетуші Уағдаласушы Тарапқа өтемақы сомасынан асып түсетін шығыстарды өтеуден бас тарту немесе осы баптың 6-тармағына сәйкес есептелген шығыстарды азайту өтінішімен жүгіне алады. Ол сондай-ақ мұндай шығыстарды өтеуді кейінге қалдыру туралы өтінішпен жүгіне алады.
      8. Осы баптың ережелері ешбір түрде Уағдаласушы Тараптардың мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалармен күресуде іс-қимылға немесе олардың ұлттық заңнамасы мен Уағдаласушы Тараптар қатысушылары болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес мұндай тосын оқиғалар қаупіне байланысты шығыстарды үшінші тараптан өндіріп алу құқықтарына залал келтіретіндей ретінде түсіндірілмейді. Уағдаласушы Тараптар осындай іс-қимылдар кезінде келтірілген шығыстарды қайтаруда ынтымақтаса және өзара көмекті қамтамасыз ете алады.

2-бөлім. Ұйымдастырушылық құрылымдар

12-бап. Ұйымдастырушылық ережелер

      1. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін және Конвенцияның 22-бабы 10-тармағына сәйкес Уағдаласушы Тараптар Конференциясы өзгелер қатарында:
      (а) осы Хаттаманың орындалуын бақылауды жүзеге асырады;
      (b) осы Хаттаманың мазмұнына шолуды жүзеге асырады;
      (с) осы Хаттамаға немесе оның қосымшаларына кез келген түзетулерді қарайды және қабылдайды;
      (d) осы Хаттамаға байланысты мәселелер бойынша Хатшылық әзірлеген есептерді қарайды;
      (e) осы Хаттаманың мақсаттарына қол жеткізу үшін қажет болған жағдайда тиісті халықаралық органдар мен ғылыми институттарға техникалық және қаржылық қызмет көрсету үшін жүгінеді;
      (f) осы Хаттаманы орындау үшін қажет болуы мүмкін деп танылатын  қосалқы органдарды құрады;
      (g) осы Хаттаманың 4-бабы 3-тармағында көрсетілген міндеттерді орындайды;
      (h) осы Хаттаманың стратегиясын, іс-қимыл жоспарларын және орындау бағдарламаларын қарайды;
      (і) осы Хаттаманы орындау үшін талап етілуі мүмкін осындай басқа да функцияларды орындайды.
      2. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін және Конвенцияның 23-бабы 4-тармағына сәйкес Хатшылық, өзгелер қатарында:
      (а) осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес алынған хабарламаларды және басқа да ақпаратты дайындайды және Уағдаласушы Тараптардың қарауына ұсынады;
      (b) осы Хаттаманың орындалуына байланысты мәселелер бойынша есептер дайындайды және таратады;
      (с) Уағдаласушы Тараптардан алынатын мәселелер мен ақпаратты қарайды және осы Хаттаманың орындалуына байланысты мәселелер бойынша олармен консультациялар жүргізеді;
      (d) кез келген Уағдаласушы Тараптың өтініші бойынша осы Хаттаманы тиімді орындау үшін техникалық жәрдем көрсетуді және консультацияларды қамтамасыз етуді ұйымдастырады;
      (е) өңірлік және халықаралық ұйымдармен және бағдарламалармен тиісті түрде ынтымақтасады;
      (f) Уағдаласушы Тараптар Конференциясымен анықталуы мүмкін осындай басқа да функцияларды орындайды.

13-бап. Өңірлік тетік функциялары

      1. Өңірлік тетік Уағдаласушы Тараптарға мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға жылдам әрі тиімді ден қоюға жәрдемдеседі.
      2. Өңірлік тетіктердің функциялары мыналарды қамтиды:
      а) Уағдаласушы Тараптардың құзыретті ұлттық органдарымен, сондай-ақ қажет болған кезде мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалармен күресу жөніндегі іс-қимылға байланысты тиісті халықаралық және өңірлік үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдармен және органдармен тығыз жұмыс қатынастарын орнату;
      b) техникалық ынтымақтастық, оқыту, оқу-жаттығу бойынша өңірлік қызметті үйлестіру және төтенше жағдайлар кезінде сараптаманы қамтамасыз ету және осы салаларда ұлттық қызметке көмек көрсету;
      с) мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғалар туралы ақпарат жинау және тарату (сипаты, сарапшылардың пікірі, тосын оқиғалар туралы хабарламалар, төтенше шаралар жоспарларын жақсарту бойынша техникалық жетістіктер т.б.);
      d) мұнаймен ластануға әкелетін тосын оқиғаларға қатысты мәліметтер мен ақпарат берудің жүйелік рәсімдерін дайындау;
      е) Каспий теңізінің мұнаймен ластануын тудыратын тосын оқиғаларды бақылауға арналған техникалық құралдар туралы ақпарат алмасу бойынша орталық пункт ретіндегі қызмет;
      f) Каспий теңізінде төтенше жағдайлар болған жағдайда мұнаймен ластанумен күресудің өңірлік ынтымақтастық жөніндегі Жоспарын жаңарту жөнінде ұсыныстар енгізу;
      g) Уағдаласушы Тараптардың Конференциясы анықтауы мүмкін басқа  ұқсас функцияларды орындау.

3-бөлім. Жүзеге асыру және сақтау

14-бап. Хаттаманы қаржыландыру

      1. Осы Хаттаманың мақсатына қол жеткізу үшін Уағдаласушы Тараптар тиісті бағдарламалар, жобалар мен шаралар әзірлеуді және жүзеге асыруды қаржы ресурстарымен қамтамасыз етеді. Ол үшін Уағдаласушы Тараптар:
      а) қолда бар ішкі қаржы ресурстарын бөледі;
      b) гранттар мен несиелерді қоса алғанда, қаржыландырудың екіжақты және көпжақты көздерінің және тетіктерінің қаржы ресурстарын тартуға жәрдемдеседі;
      с) қорлардың, үшінші елдердің үкіметтік мекемелерінің, халықаралық ұйымдардың, үкіметтік емес ұйымдардың және жеке сектор құрылымдарының қаражатын қоса алғанда, ресурстарды тарту және бағыттау үшін инновациялық әдістер мен ынталарды зерделейді.
      2. Егер Уағдаласушы Тараптар басқа шешім қабылдамаған жағдайда  осы Хаттамаға Конвенцияның қаржылық қағидалары mutatis mutandis  қолданылады.

15-бап. Конвенциямен байланыс

      Егер Уағдаласушы Тараптар өзгеше анықтамаса, осы Хаттамаға Конвенцияның 22-бабы 9-тармағының (с) тармақшасына сәйкес қабылданған рәсімнің қағидалары қолданылады.

16-бап. Дауларды реттеу

      Уағдаласушы Тараптар арасындағы осы Хаттаманың ережелерін қолдануға немесе талқылауға қатысты кез келген дау Конвенцияның 30-бабына сәйкес реттеледі.

17-бап. Хаттаманың қабылдануы және күшіне енуі

      1. Осы Хаттама Уағдаласушы Тараптар Конференциясының сессиясында Уағдаласушы Тараптардың бір ауызды шешімімен қабылданады.
      2. Осы Хаттама ________ қаласында _____ -нан дейін тек Каспий маңы мемлекеттерінің қол қоюы үшін ашық.
      3. Осы Хаттама Каспий маңы мемлекеттерінің ратификациялауына, қабылдауына немесе бекітуіне жатады және қол қою үшін жабылған күнінен бастап кез келген Каспий маңы мемлекетінің қосылуы үшін ашық болады.
      4. Ратификациялау, қабылдау, бекіту немесе қосылу туралы құжаттар Конвенцияның депозитарийіне сақтауға тапсырылады.
      5. Осы Хаттама барлық Каспий маңы мемлекеттері ратификациялау, қабылдау, бекіту немесе оған қосылу туралы құжаттарды Конвенцияның депозитарийіне сақтауға тапсырғаннан кейін тоқсаныншы күні күшіне енеді.

18-бап. Хаттамаға түзетулер мен қосымшаларды және оның
қосымшаларына түзетулерді қабылдау

      Уағдаласушы әрбір Тарап осы Хаттамаға түзетулер мен қосымшаларды, сондай-ақ оның қосымшаларына түзетулерді қабылдау туралы ұсыныстар енгізе алады. Мұндай түзетулер мен қосымшаларды Уағдаласушы Тараптар қабылдайды және олар үшін Конвенцияның 24 және 25-баптарына сәйкес күшіне енеді.

4-бөлім. Қорытынды баптар

19-бап. Хаттаманың ұлттық заңнамаға әсері

      Осы Хаттаманың ережелері Уағдаласушы Тараптардың осы Хаттаманы орындау жөніндегі неғұрлым қатаң тиісті ұлттық шараларды қабылдау құқығына әсер етпейді.

20-бап. Өзге де халықаралық шарттармен байланыс

      Осы Хаттамадағы ешнәрсе Уағдаласушы Тараптар қатысушылары болып табылатын өзге халықаралық шарттар бойынша олардың құқықтары мен міндеттемелеріне зиян келтірмейді.

21-бап. Ескертулер

      Осы Хаттамаға ешқандай ескертулерге рұқсат етілмейді.

22-бап. Мәтіндердің дәлме-дәлдігі

      Осы Хаттаманың әзірбайжан, қазақ, орыс, түркімен, парсы және ағылшын тілдеріндегі мәтіндері бірдей дәлме-дәл болып табылады. Осы Хаттаманы талқылау немесе қолдану туралы даулар болған жағдайда ағылшын тіліндегі мәтін пайдаланылады.

23-бап. Депозитарий

      Конвенция депозитарийі осы Хаттаманың депозитарийі болып табылады.

24-бап. Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі жөніндегі
келіссөздерге қатысы

      Осы Хаттаманың ешқандай ережелері Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі жөніндегі келіссөздердің нәтижесін алдын ала анықтайтындай түсіндірілмейді.

      Осыны куәландыру үшін тиісті түрде осыған уәкілеттік берілген, төменде қол қойғандар осы Хаттамаға қол қойды.

      Ақтау қаласында 2011 жылғы 12 тамызда жасалды.

      Әзірбайжан Республикасы үшін
      Иран Ислам Республикасы үшін
      Қазақстан Республикасы үшін
      Ресей Федерациясы үшін
      Түрікменстан үшін

      РҚАО-ның ескертпесі!
      Бұдан әрі Хаттаманың әзірбайжан, түркімен, парсы және ағылшын тілдеріндегі мәтіні берілген.