Об обязательном социальном страховании

Закон Республики Казахстан от 26 декабря 2019 года № 286-VІ ЗРК. Утратил силу кодексом Республики Казахстан от 20 апреля 2023 года № 224-VII.

      Сноска. Утратил силу Кодексом РК от 20.04.2023 № 224-VII (вводится в действие с 01.07.2023).
      Сноска. По всему тексту слова "оралманы", "оралманов" и "оралмана" заменены соответственно словами "кандасы", "кандасов" и "кандаса" в соответствии с Законом РК от 13.05.2020 № 327-VI (вводится в действие после дня введения в действие соответствующих изменений и дополнений в Кодекс РК "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс)).
      Примечание ИЗПИ!
      Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст. 40
      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования ИЗПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ

      Настоящий Закон устанавливает правовые, экономические и организационные основы обязательного социального страхования граждан и регулирует отношения, связанные с созданием дополнительной формы социального обеспечения участников системы обязательного социального страхования при наступлении случая социального риска.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) Государственная корпорация "Правительство для граждан" (далее – Государственная корпорация) – юридическое лицо, созданное по решению Правительства Республики Казахстан для оказания государственных услуг, услуг по выдаче технических условий на подключение к сетям субъектов естественных монополий и услуг субъектов квазигосударственного сектора в соответствии с законодательством Республики Казахстан, организации работы по приему заявлений на оказание государственных услуг, услуг по выдаче технических условий на подключение к сетям субъектов естественных монополий, услуг субъектов квазигосударственного сектора и выдаче их результатов услугополучателю по принципу "одного окна", а также обеспечения оказания государственных услуг в электронной форме, осуществляющее государственную регистрацию прав на недвижимое имущество по месту его нахождения;

      2) коэффициент количества иждивенцев – коэффициент, который определяется в зависимости от количества членов семьи умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, состоявших на его иждивении;

      3) кормилец – лицо, содержащее нетрудоспособных членов семьи, состоящих на его иждивении, за счет своего дохода;

      4) социальные отчисления – деньги, уплачиваемые плательщиками социальных отчислений в Государственный фонд социального страхования в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      5) задолженность по социальным отчислениям – исчисленные и не уплаченные в сроки, установленные законодательством Республики Казахстан, суммы социальных отчислений, а также неуплаченные суммы пени;

      6) ставка социальных отчислений – фиксированный размер обязательных платежей в Государственный фонд социального страхования, выраженный в процентном отношении к величине объекта исчисления социальных отчислений;

      Примечание ИЗПИ!

      Данная редакция подпункта 7) статьи 1 приостановлена до 01.01.2024 Законом РК от 26.12.2019 № 286-VI (действующую редакцию см. пп 1) п. 4 ст. 39 настоящего Закона).

      7) плательщик социальных отчислений (далее – плательщик) – работодатель, индивидуальный предприниматель, в том числе крестьянское или фермерское хозяйство, лицо, занимающееся частной практикой, осуществляющие исчисление и уплату социальных отчислений в Государственный фонд социального страхования в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      8) социальный риск – наступление события, влекущего утрату трудоспособности и (или) потерю работы, потерю кормильца, потерю дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) и уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет, в результате которого участник системы обязательного социального страхования либо в случае его смерти члены семьи, состоявшие на его иждивении, приобретают право на получение социальных выплат в соответствии с настоящим Законом;

      9) социальные выплаты – выплаты, осуществляемые Государственным фондом социального страхования в пользу получателя социальной выплаты;

      10) получатель социальной выплаты (далее – получатель) – физическое лицо, за которое производились социальные отчисления в Государственный фонд социального страхования до наступления случая социального риска и в отношении которого Государственным фондом социального страхования вынесено решение о назначении социальных выплат, а в случае смерти лица, являющегося участником системы обязательного социального страхования, – члены семьи умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, состоявшие на его иждивении;

      10-1) плательщик единого платежа – налоговый агент, определенный статьей 776-1 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс);

      11) коэффициент количества дней нетрудоспособности – коэффициент, который определяется в зависимости от количества дней, указанных в листе о временной нетрудоспособности, выданном в связи с беременностью и родами, а также усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей);

      12) коэффициент утраты трудоспособности – коэффициент, который определяется в зависимости от степени утраты общей трудоспособности участника системы обязательного социального страхования;

      13) лицо, занимающееся частной практикой, – частный нотариус, частный судебный исполнитель, адвокат, профессиональный медиатор;

      14) инвестиционная декларация – документ, определяющий цели, стратегию, перечень объектов для инвестирования в рамках законодательства Республики Казахстан, условия и ограничения инвестиционной деятельности в отношении активов Государственного фонда социального страхования, условия хеджирования и диверсификации активов Государственного фонда социального страхования;

      15) инвестиционный доход – деньги, полученные (подлежащие получению) в результате инвестирования активов Государственного фонда социального страхования;

      16) коэффициент замещения дохода – коэффициент, который определяется в зависимости от случая социального риска;

      17) коэффициент стажа участия – коэффициент, который определяется в зависимости от общего стажа участия в системе обязательного социального страхования;

      18) активы фонда – деньги, ценные бумаги, иные финансовые инструменты, предназначенные для целей, предусмотренных настоящим Законом;

      19) подразделение медико-социальной экспертизы (далее – подразделение МСЭ) – структурное подразделение уполномоченного органа по контролю в сфере обязательного социального страхования, проводящее медико-социальную экспертизу;

      20) Государственный фонд социального страхования (далее – фонд) – юридическое лицо, производящее аккумулирование социальных отчислений, назначение и осуществление социальных выплат участникам системы обязательного социального страхования, в отношении которых наступил случай социального риска, включая членов семьи – иждивенцев в случае потери кормильца;

      21) обязательное социальное страхование – совокупность мер, организуемых, контролируемых и гарантируемых государством для компенсации части дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, в целях осуществления социальных выплат при наступлении случая социального риска, предусмотренного настоящим Законом;

      22) система обязательного социального страхования – совокупность норм и правил, устанавливаемых и гарантируемых государством, регулирующих отношения между субъектами системы обязательного социального страхования;

      23) общий стаж участия в системе обязательного социального страхования – общее количество месяцев, за которые поступили социальные отчисления;

      24) участник системы обязательного социального страхования – физическое лицо, за которое уплачиваются социальные отчисления и которое имеет право на получение социальных выплат при наступлении случаев социального риска, предусмотренных настоящим Законом;

      25) субъекты системы обязательного социального страхования – плательщик; участник системы обязательного социального страхования; получатель; Государственная корпорация; фонд; Национальный Банк Республики Казахстан; центральный исполнительный орган; уполномоченный орган по контролю в сфере обязательного социального страхования; органы государственных доходов; центр занятости населения;

      26) уполномоченный орган по контролю в сфере обязательного социального страхования – территориальное подразделение государственного органа, осуществляющее реализацию государственной политики в сфере социальной защиты населения;

      27) центральный исполнительный орган – государственный орган, осуществляющий руководство в сфере социальной защиты населения, регулирование, контрольные функции за деятельностью фонда;

      28) центр занятости населения – юридическое лицо, создаваемое местным исполнительным органом районов, городов областного и республиканского значения, столицы в целях реализации активных мер содействия занятости, организации социальной защиты от безработицы и иных мер содействия занятости в соответствии с Законом Республики Казахстан "О занятости населения".

      29) государственный информационный портал "Электронная биржа труда" – информационная система, содержащая единую информационную базу рынка труда.

      Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об обязательном социальном страховании

      1. Законодательство Республики Казахстан об обязательном социальном страховании основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

      2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

      3. На правоотношения, урегулированные законодательством Республики Казахстан об обязательном социальном страховании, не распространяется действие законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности.

Статья 3. Виды обязательного социального страхования

      Обязательное социальное страхование подразделяется на следующие виды:

      1) на случай утраты трудоспособности;

      2) на случай потери кормильца;

      3) на случай потери работы;

      4) на случай потери дохода в связи с беременностью и родами;

      5) на случай потери дохода в связи с усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей);

      6) на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет.

      Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 4. Основные принципы обязательного социального страхования

      Основными принципами обязательного социального страхования являются:

      1) гарантирование государством мер, применяемых для обеспечения социальных выплат;

      2) обязательность уплаты социальных отчислений на условиях, предусмотренных настоящим Законом;

      3) использование активов фонда на цели, установленные настоящим Законом;

      4) обязательность социальных выплат на условиях, предусмотренных настоящим Законом;

      5) дифференциация размеров социальных выплат;

      6) гласность в деятельности государственных органов и организаций, обеспечивающих обязательное социальное страхование.

Статья 5. Право на получение социальных выплат

      Государство гарантирует гражданам право на получение социальных выплат при наступлении случаев социального риска по видам обязательного социального страхования на условиях, предусмотренных настоящим Законом.

      Иностранцы и лица без гражданства, постоянно проживающие на территории Республики Казахстан, кандасы пользуются правом на получение социальных выплат наравне с гражданами Республики Казахстан, если иное не предусмотрено Конституцией, законами и международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

Статья 6. Обеспечение сохранности активов фонда

      1. Государство гарантирует сохранность и целевое использование активов фонда.

      2. Сохранность активов фонда обеспечивается посредством:

      1) регулирования деятельности фонда путем установления соответствующих норм и лимитов, обеспечивающих его финансовую устойчивость;

      2) осуществления инвестиционной деятельности через Национальный Банк Республики Казахстан;

      3) учета всех операций по инвестиционному управлению активами фонда в Национальном Банке Республики Казахстан;

      4) ведения раздельного учета собственных средств и активов фонда;

      5) введения ограничений расходов на обеспечение деятельности фонда;

      6) обязательности проведения ежегодного аудита;

      7) регулярной финансовой отчетности фонда в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      8) определения перечня и лимита финансовых инструментов для инвестирования активов фонда;

      9) установления требований по диверсификации и снижению рисков при размещении активов фонда в инвестиционной декларации;

      10) установления требований к руководящим работникам фонда в соответствии с настоящим Законом.

Статья 7. Лица, подлежащие обязательному социальному страхованию

      Обязательному социальному страхованию подлежат:

      1) работники, а также лица, имеющие иную оплачиваемую работу (избранные, назначенные или утвержденные);

      2) индивидуальные предприниматели, в том числе главы крестьянских или фермерских хозяйств;

      3) лица, занимающиеся частной практикой;

      Примечание ИЗПИ!
      Подпункт 4) действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      4) физические лица, являющиеся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс);

      5) иностранцы и лица без гражданства, а также кандасы, постоянно проживающие на территории Республики Казахстан и осуществляющие деятельность, приносящую доход на территории Республики Казахстан.

      Лица, достигшие возраста, предусмотренного пунктом 1 статьи 11 Закона Республики Казахстан "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан", не подлежат обязательному социальному страхованию.

Статья 8. Компетенция Правительства Республики Казахстан в сфере обязательного социального страхования

      Правительство Республики Казахстан в сфере обязательного социального страхования:

      1) принимает решения о создании, реорганизации или ликвидации фонда в порядке, предусмотренном законами Республики Казахстан;

      2) устанавливает предельную величину процентной ставки комиссионного вознаграждения фонда;

      3) принимает решение о повышении размеров социальных выплат из фонда на случаи утраты трудоспособности и потери кормильца;

      4) определяет перечень и лимиты финансовых инструментов для инвестирования активов фонда;

      5) устанавливает нормы и лимиты, обеспечивающие финансовую устойчивость фонда;

      6) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией Республики Казахстан, настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 9. Компетенция уполномоченного органа по контролю в сфере обязательного социального страхования

      Уполномоченный орган по контролю в сфере обязательного социального страхования:

      1) устанавливает степень утраты общей трудоспособности;

      2) обеспечивает контроль за своевременным и правильным назначением социальных выплат фондом;

      3) обеспечивает контроль за своевременным и полным перечислением получателю социальных выплат Государственной корпорацией;

      4) рассматривает жалобы участников системы обязательного социального страхования и получателей на действия (бездействие), решения фонда и иных государственных органов или организаций.

Статья 10. Компетенция центрального исполнительного органа

      Сноска. Заголовок статьи 10 - в редакции Закона РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Центральный исполнительный орган:

      1) осуществляет анализ, оценку и контроль финансовой устойчивости фонда;

      2) определяет перечень, формы, сроки представления финансовой и иной отчетности фондом;

      3) дает согласие на назначение (отказ в назначении) руководящих работников фонда;

      4) вправе получать сведения о деятельности фонда, а также от государственных органов и организаций сведения, необходимые для осуществления своих контрольных функций;

      5) осуществляет внутренний контроль деятельности фонда в порядке, установленном Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан";

      6) разрабатывает нормы и лимиты, обеспечивающие финансовую устойчивость фонда;

      7) разрабатывает перечень и лимиты финансовых инструментов для инвестирования активов фонда;

      8) разрабатывает предложение об установлении предельной величины процентной ставки комиссионного вознаграждения фонда;

      9) ежегодно устанавливает величину процентной ставки комиссионного вознаграждения фонда, но не более двух раз в год;

      10) разрабатывает и утверждает правила взимания комиссионного вознаграждения фондом;

      11) разрабатывает и утверждает правила исчисления и уплаты социальных отчислений в фонд и взысканий по ним;

      12) разрабатывает и утверждает правила исчисления (определения) размеров социальных выплат, назначения, перерасчета, приостановления, возобновления, прекращения и осуществления социальных выплат из фонда;

      13) разрабатывает предложение о повышении размеров социальных выплат из фонда на случаи утраты трудоспособности и потери кормильца;

      14) осуществляет проверку деятельности Государственной корпорации в пределах компетенции;

      15) разрабатывает и утверждает правила сопровождения информационных систем в сфере обязательного социального страхования;

      16) разрабатывает и утверждает правила доступа к информационным системам и базам данных в сфере обязательного социального страхования;

      17) разрабатывает и утверждает правила ведения персонифицированного учета участников системы обязательного социального страхования, их социальных отчислений и социальных выплат;

      18) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Компетенция Государственной корпорации в сфере обязательного социального страхования

      1. Государственная корпорация в сфере обязательного социального страхования осуществляет следующие виды деятельности, относящиеся к государственной монополии:

      1) персонифицированный учет участников системы обязательного социального страхования, их социальных отчислений и социальных выплат;

      2) организацию социальных выплат из средств фонда;

      3) наполнение и актуализацию информационных систем в сфере обязательного социального страхования;

      4) формирование ежемесячной потребности, графиков осуществления социальных выплат и направление заявок о потребности средств на социальные выплаты в фонд;

      5) предоставление информации участникам системы обязательного социального страхования и плательщикам о состоянии и движении социальных отчислений и социальных выплат, а также порядке назначения и получения социальных выплат в соответствии с видами деятельности Государственной корпорации с учетом требований законодательства Республики Казахстан о персональных данных и их защите;

      6) переводы социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений от плательщиков, возвраты излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат и обязательных пенсионных взносов, удержанных из них, в фонд не позднее одного операционного дня, следующего за днем их поступления на счет Государственной корпорации;

      7) обеспечение возвратов плательщикам излишне (ошибочно) уплаченных сумм социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений не позднее одного операционного дня, следующего за днем поступления средств фонда на счет Государственной корпорации;

      8) представление в орган государственных доходов реестров поступивших и возвращенных социальных отчислений плательщиков;

      9) возврат плательщику сумм социальных отчислений, уплаченных за участника системы обязательного социального страхования, не имеющего индивидуального идентификационного номера и (или) в реквизитах которого допущены ошибки.

      2. Государственная корпорация взаимодействует и осуществляет обмен информацией с фондом по вопросам учета и перевода:

      1) социальных отчислений и пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений;

      2) возвратов излишне (ошибочно) уплаченных сумм социальных отчислений и пени по ним;

      3) социальных выплат и обязательных пенсионных взносов, удержанных из них;

      4) возвратов излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат и обязательных пенсионных взносов, удержанных из них.

      3. Государственная корпорация имеет право получать в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, бюджетные средства за оказание услуг, предусмотренных настоящим Законом.

      При этом цены на услуги, оказываемые Государственной корпорацией, устанавливаются уполномоченным органом, определяемым Правительством Республики Казахстан из числа центральных государственных органов, по согласованию с антимонопольным органом и центральным исполнительным органом.

      4. Государственная корпорация обязана:

      1) осуществлять прием и проверку полноты документов, необходимых для назначения социальных выплат, формировать макеты дел на назначение и передавать их в фонд;

      2) в случае отсутствия сведений в информационных системах государственных органов и организаций осуществлять прием и проверку полноты документов, необходимых для перерасчета, приостановления, возобновления и прекращения социальных выплат, и передачу их в фонд;

      3) уведомлять получателя о необходимости возврата излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат;

      4) обеспечивать равные условия обслуживания лицам, подлежащим обязательному социальному страхованию и имеющим право на социальную выплату;

      5) обеспечивать своевременное и полное перечисление получателям социальных выплат;

      6) осуществлять, приостанавливать, возобновлять и прекращать социальную выплату на основании решения фонда;

      7) обеспечивать конфиденциальность информации о состоянии и движении социальных отчислений и социальных выплат, кроме случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан;

      8) давать необходимые разъяснения по вопросам обязательного социального страхования;

      9) при формировании электронного макета дела на назначение социальной выплаты не учитывать суммы социальных отчислений, признанные незаконными (необоснованными) в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 11 с изменением,, внесенным Законом РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Права и обязанности участника системы обязательного социального страхования и получателя

      1. Участник системы обязательного социального страхования, а в случае его смерти (признания судом безвестно отсутствующим или объявления умершим) члены семьи, состоявшие на его иждивении, и получатель имеют право:

      1) подавать заявление о назначении социальной выплаты на случай утраты трудоспособности в фонд:

      через подразделение МСЭ при первичном установлении степени утраты общей трудоспособности;

      через Государственную корпорацию при установлении степени утраты общей трудоспособности на момент обращения;

      2) подавать заявление о назначении социальной выплаты на случай потери кормильца в фонд через Государственную корпорацию;

      3) подавать заявление о назначении социальной выплаты на случай потери работы в фонд:

      через Государственную корпорацию, если лицо зарегистрировано в качестве безработного;

      через центр занятости населения при регистрации в качестве безработного;

      через веб-портал "электронного правительства" при наличии сведений о регистрации в качестве безработного;

      через портал "Электронная биржа труда" при регистрации в качестве безработного на указанном портале;

      4) подавать заявление о назначении социальной выплаты на случай потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) в фонд через Государственную корпорацию;

      4-1) подавать заявление о назначении социальной выплаты на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет в фонд:

      через Государственную корпорацию;

      через веб-портал "электронного правительства";

      5) получать социальные выплаты, в том числе электронными деньгами на электронные кошельки электронных денег, из фонда в порядке, предусмотренном настоящим Законом, вне зависимости от получения государственных социальных пособий;

      6) запрашивать и получать бесплатно информацию от плательщика, Государственной корпорации, фонда, а также через веб-портал "электронного правительства" о состоянии и движении социальных отчислений;

      7) запрашивать и получать бесплатно информацию от Государственной корпорации и фонда о порядке назначения и получения социальных выплат;

      8) обжаловать решения, действия (бездействие) фонда и иных государственных органов или организаций, указанных в настоящем пункте, связанные с ограничением прав, установленных настоящим Законом.

      2. Участник системы обязательного социального страхования, а в случае его смерти (признания судом безвестно отсутствующим или объявления умершим) члены семьи, состоявшие на его иждивении, и получатель обязаны:

      1) представлять достоверные документы (сведения), необходимые для назначения социальных выплат, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      2) производить возврат излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат;

      3) в период получения социальных выплат уведомлять Государственную корпорацию обо всех изменениях, влияющих на исполнение обязательств фонда по социальным выплатам, в течение десяти календарных дней со дня возникновения таких изменений.

      Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 30.12.2020 № 397-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023)..

Статья 13. Права и обязанности плательщика

      1. Плательщик имеет право:

      1) на возврат излишне (ошибочно) уплаченных сумм социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений в порядке, определяемом центральным исполнительным органом;

      2) запрашивать и получать бесплатно необходимую информацию от Государственной корпорации об уплаченных суммах социальных отчислений и (или) пени по ним в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      3) на реализацию других прав в соответствии с настоящим Законом.

      Примечание ИЗПИ!

      Данная редакция абзаца первого пункта 2 приостановлена до 01.01.2024 Законом РК от 26.12.2019 № 286-VI (действующую редакцию см. пп 2) п. 4 ст. 39 настоящего Закона).

      2. Плательщик обязан:

      1) своевременно и в полном объеме уплачивать социальные отчисления и пеню за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений;

      2) самостоятельно осуществлять расчет и перерасчет сумм социальных отчислений, уплачиваемых в фонд, а также расчет пени в случае несвоевременной и (или) неполной уплаты социальных отчислений;

      3) представлять в органы государственных доходов налоговую отчетность в порядке и сроки, которые установлены налоговым законодательством Республики Казахстан;

      4) вести первичный учет исчисленных и уплаченных сумм социальных отчислений и (или) пени по каждому работнику в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      5) представлять работнику сведения об исчисленных суммах социальных отчислений в фонд при ежемесячном извещении о составных частях заработной платы, причитающейся ему за соответствующий период;

      6) предоставлять информацию по запросам фонда, необходимую для назначения социальной выплаты;

      7) по требованию органов государственных доходов представить список участников системы обязательного социального страхования, в пользу которых взыскивается задолженность по социальным отчислениям, в порядке, установленном статьей 17 настоящего Закона.

      Сноска. Статья 13 с изменением, внесенным законом РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. СОЦИАЛЬНЫЕ ОТЧИСЛЕНИЯ

Статья 14. Ставка социальных отчислений

      1. Социальные отчисления, подлежащие уплате плательщиками в фонд за участников системы обязательного социального страхования и (или) в свою пользу, устанавливаются в размере 3,5 процента от объекта исчисления социальных отчислений, с 1 января 2025 года – 5 процентов от объекта исчисления социальных отчислений.

      Примечание ИЗПИ!
      Пункт 2 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      2. Для физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), размер социальных отчислений, уплачиваемых ими в свою пользу, составляет 20 процентов от объекта исчисления социальных отчислений.

      3. Для плательщиков единого платежа доля социальных отчислений в ставке единого платежа, установленной пунктом 1 статьи 776-3 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), составляет:

      с 1 января 2023 года – 16,0 процента;

      с 1 января 2024 года – 14,9 процента;

      с 1 января 2025 года – 18,9 процента;

      с 1 января 2026 года – 18,1 процента;

      с 1 января 2027 года – 17,4 процента;

      с 1 января 2028 года – 17,1 процента.

      Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 15. Объект исчисления социальных отчислений

      1. Объектом исчисления социальных отчислений для работников, а также лиц, имеющих иную оплачиваемую работу (избранные, назначенные или утвержденные), являются расходы работодателя, выплачиваемые им в виде доходов в качестве оплаты труда, за исключением доходов, с которых не уплачиваются социальные отчисления в фонд.

      При этом в расходы работодателя включается денежное содержание военнослужащих, сотрудников специальных государственных и правоохранительных органов.

      2. Объектом исчисления социальных отчислений для лиц, занимающихся частной практикой, индивидуальных предпринимателей, в том числе крестьянских или фермерских хозяйств, являются:

      за себя – сумма получаемого дохода, определяемая ими самостоятельно для целей исчисления социальных отчислений в свою пользу, но не более дохода, определяемого для целей налогообложения в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс);

      за наемных работников – расходы, выплачиваемые работнику в виде доходов в качестве оплаты труда, за исключением доходов, с которых не уплачиваются социальные отчисления в фонд.

      Примечание ИЗПИ!
      Пункт 3 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      3. Объектами исчисления социальных отчислений для физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), являются 1-кратный размер месячного расчетного показателя в городах республиканского и областного значения, столице и 0,5-кратный размер месячного расчетного показателя в других населенных пунктах.

      При этом применяется размер месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете и действующего на 1 января соответствующего финансового года.

      4. Объектом исчисления социальных отчислений для иностранцев и лиц без гражданства, а также кандасов, постоянно проживающих на территории Республики Казахстан и осуществляющих деятельность, приносящую доход на территории Республики Казахстан, являются расходы работодателя, выплачиваемые им в виде доходов в качестве оплаты труда, за исключением доходов, с которых не уплачиваются социальные отчисления в фонд.

      4-1. Объектом исчисления единого платежа является доход работника, определенный статьей 776-2 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      При этом исчисление и уплата социальных отчислений, входящих в состав единого платежа, производятся за счет средств плательщика единого платежа.

      5. Ежемесячный объект исчисления социальных отчислений от одного плательщика не должен превышать 7-кратный минимальный размер заработной платы, установленный на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете.

      Примечание ИЗПИ!

      Данная редакция части второй пункта 5 приостановлена до 01.01.2024 Законом РК от 26.12.2019 № 286-VI (действующую редакцию см. пп 3) п. 4 ст. 39 настоящего Закона).

      В случае если объект исчисления социальных отчислений за календарный месяц менее минимального размера заработной платы, установленного законом о республиканском бюджете и действующего на 1 января соответствующего финансового года, то социальные отчисления исчисляются, уплачиваются исходя из минимального размера заработной платы.

      6. Социальные отчисления в фонд не уплачиваются с доходов:

      1) установленных пунктом 2 статьи 319 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), за исключением доходов, указанных в подпунктах 3) и 4) пункта 2 статьи 319 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс);

      2) установленных пунктом 1 статьи 341 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), за исключением доходов, указанных в подпунктах 9), 10), 12), 14), абзаце шестом подпункта 17), подпунктах 21) и 50) пункта 1 статьи 341 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      3) установленных подпунктом 1) пункта 3 статьи 484 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      Действие настоящего пункта не распространяется на доходы работников, с которых исчисляется единый платеж в соответствии с главой 89-1 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 16. Уплата социальных отчислений

      1. Социальные отчисления в фонд уплачиваются плательщиком ежемесячно путем осуществления платежей через банковский счет Государственной корпорации не позднее 25 числа месяца, следующего за отчетным, с указанием месяца, за который уплачиваются социальные отчисления, если иное не установлено настоящей статьей.

      2. Крестьянские или фермерские хозяйства, применяющие специальный налоговый режим, индивидуальные предприниматели и юридические лица, применяющие специальный налоговый режим на основе упрощенной декларации, индивидуальные предприниматели, применяющие специальный налоговый режим на основе патента или с использованием специального мобильного приложения, уплачивают суммы социальных отчислений в сроки, предусмотренные Кодексом Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      Примечание ИЗПИ!
      Пункт 3 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      3. Физические лица, являющиеся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), уплачивают социальные отчисления в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

      3-1. Плательщики единого платежа уплачивают социальные отчисления в сроки, установленные пунктом 5 статьи 776-4 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      Порядок уплаты, перечисления и распределения, а также возврата единого платежа определяется центральным исполнительным органом по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан, а также уполномоченным государственным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и платежей в бюджет, и уполномоченными государственными органами по государственному планированию, в области здравоохранения и области цифрового развития.

      4. Днем уплаты социальных отчислений, осуществляемых в безналичной форме, считается день получения акцепта платежного поручения на сумму социальных отчислений от банка или организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций, в наличной форме – день внесения плательщиком социальных отчислений в банк или организацию, осуществляющую отдельные виды банковских операций.

      5. Социальные отчисления уплачиваются в национальной валюте Республики Казахстан.

      6. Контроль за полнотой и своевременностью уплаты социальных отчислений и (или) пени, начисленной в соответствии с пунктом 1 статьи 17 настоящего Закона, осуществляется органами государственных доходов в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 16 с изменениями,внесенными законами РК от 24.06.2021 № 52-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 17. Ответственность плательщика за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений

      Примечание ИЗПИ!

      Данная редакция пункта 1 приостановлена до 01.01.2024 Законом РК от 26.12.2019 № 286-VI (действующую редакцию см. пп 4) п. 4 ст. 39 настоящего Закона).

      1. Суммы социальных отчислений, неуплаченные своевременно и (или) в полном объеме, взыскиваются органами государственных доходов или подлежат перечислению плательщиком с начисленной пеней на счет фонда в размере 1,25-кратной базовой ставки Национального Банка Республики Казахстан, за каждый день просрочки (включая день оплаты в фонд).

      2. Не позднее пяти рабочих дней со дня образования задолженности по социальным отчислениям у плательщика, отнесенного в соответствии с системой управления рисками, предусмотренной налоговым законодательством Республики Казахстан, к категории высокого или среднего уровня риска, орган государственных доходов направляет плательщику уведомление о сумме задолженности по социальным отчислениям.

      Форма уведомления утверждается государственным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступления налогов и других обязательных платежей в бюджет.

      3. В случае непогашения задолженности по социальным отчислениям орган государственных доходов приостанавливает расходные операции по банковским счетам и кассе:

      1) плательщика, отнесенного в соответствии с системой управления рисками, предусмотренной налоговым законодательством Республики Казахстан, к категории высокого уровня риска, – по истечении одного рабочего дня со дня вручения ему уведомления;

      2) плательщика, отнесенного в соответствии с системой управления рисками, предусмотренной налоговым законодательством Республики Казахстан, к категории среднего уровня риска, – по истечении десяти рабочих дней со дня вручения ему уведомления.

      По распоряжению органов государственных доходов банки и организации, осуществляющие отдельные виды банковских операций, обязаны приостановить расходные операции по банковским счетам плательщиков и исполнять указания, касающиеся перечисления обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных пенсионных взносов, социальных отчислений, отчислений и (или) взносов в фонд социального медицинского страхования, налоговой задолженности и задолженности по таможенным платежам, налогам и пени, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      Распоряжение органа государственных доходов о приостановлении расходных операций по кассе подлежит безусловному исполнению плательщиком путем перечисления поступающих наличных денег в фонд не позднее одного рабочего дня, следующего за днем их поступления.

      Форма распоряжения о приостановлении расходных операций по кассе плательщика утверждается государственным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступления налогов и других обязательных платежей в бюджет.

      4. Распоряжения органа государственных доходов о приостановлении расходных операций по банковским счетам и кассе плательщика отменяются органом государственных доходов, вынесшим такие распоряжения, не позднее одного рабочего дня, следующего за днем погашения задолженности по социальным отчислениям.

      5. В случае непогашения задолженности по социальным отчислениям список участников системы обязательного социального страхования, в пользу которых взыскивается задолженность по социальным отчислениям, представляется в орган государственных доходов, направивший уведомление:

      1) плательщиком, отнесенным в соответствии с системой управления рисками, предусмотренной налоговым законодательством Республики Казахстан, к категории высокого уровня риска, – в течение пяти рабочих дней со дня вручения ему уведомления;

      2) плательщиком, отнесенным в соответствии с системой управления рисками, предусмотренной налоговым законодательством Республики Казахстан, к категории среднего уровня риска, – в течение пятнадцати рабочих дней со дня вручения ему уведомления.

      6. На основании списка участников системы обязательного социального страхования, представленного плательщиком в соответствии с пунктом 5 настоящей статьи, орган государственных доходов взыскивает суммы задолженности по социальным отчислениям в принудительном порядке с банковских счетов плательщика не позднее пяти рабочих дней со дня получения списка.

      Взыскание задолженности по социальным отчислениям с банковских счетов плательщиков производится на основании инкассового распоряжения органа государственных доходов с приложением списка участников системы обязательного социального страхования, представленного плательщиком.

      В случае отсутствия или недостаточности денег на банковском (банковских) счете (счетах) для удовлетворения всех требований, предъявляемых к клиенту, банк производит изъятие денег клиента в порядке очередности, установленной Гражданским кодексом Республики Казахстан.

      В случае отсутствия денег на банковском счете плательщика в национальной валюте взыскание задолженности по социальным отчислениям производится с банковских счетов плательщика в иностранной валюте на основании инкассовых распоряжений, выставленных в национальной валюте органами государственных доходов.

      7. Банки и организации, осуществляющие отдельные виды банковских операций, обязаны перечислить суммы социальных отчислений в фонд через Государственную корпорацию в день списания данных сумм с банковских счетов плательщиков.

      8. Органы государственных доходов ежегодно публикуют в средствах массовой информации списки плательщиков, имеющих задолженность по социальным отчислениям, не погашенную в срок более шести месяцев со дня ее возникновения, с указанием идентификационного номера плательщика, фамилии, имени, отчества (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) руководителя и суммы задолженности по социальным отчислениям.

      Сноска. Статья 17 с измнениями, внесенными Законом РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 01.01.2021).

Статья 18. Возврат излишне (ошибочно) уплаченных социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений

      1. Суммы излишне (ошибочно) уплаченных плательщиком социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений подлежат перечислению на банковский счет Государственной корпорации в течение семи банковских дней со дня поступления заявления плательщика в фонд для последующего перечисления Государственной корпорацией не позднее одного операционного дня, следующего за днем поступления средств фонда, плательщику в порядке, определяемом центральным исполнительным органом.

      2. Возврату не подлежат суммы излишне (ошибочно) уплаченных плательщиком социальных отчислений, исчисленные за период, который был учтен для назначения социальной выплаты.

      Сноска. Статья 18 с изменением, внесенным Законом РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. СОЦИАЛЬНЫЕ ВЫПЛАТЫ

Статья 19. Обращение за назначением социальных выплат и сроки рассмотрения документов для назначения социальных выплат

      1. Обращение за назначением социальных выплат осуществляется путем подачи заявления по форме, установленной центральным исполнительным органом, в соответствующие государственные органы или организации, предусмотренные пунктом 1 статьи 12 настоящего Закона, с документом, удостоверяющим личность заявителя. К заявлению прилагаются документы, перечень которых определяется центральным исполнительным органом.

      Представление заявления о назначении социальных выплат не требуется при их назначении через проактивную услугу в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных услугах".

      2. При представлении государственными органами и (или) организациями электронных документов, подтверждающих отсутствие запрашиваемых сведений в информационных системах, государственный орган или организация, осуществившие запрос, уведомляет заявителя о необходимости представления оригиналов документов на бумажных носителях.

      3. Государственная корпорация в течение четырех рабочих дней со дня принятия документов, необходимых для назначения социальных выплат, или со дня получения согласия на назначение социальных выплат через проактивную услугу передает их в фонд, за исключением документов, необходимых для назначения социальной выплаты на случай потери работы, срок передачи которых составляет не более двух рабочих дней.

      4. Фонд в течение четырех рабочих дней со дня поступления документов рассматривает их и принимает решение о назначении или отказе в назначении социальных выплат.

      В случае отказа в назначении социальных выплат фонд уведомляет заявителя о причинах отказа и возвращает представленные документы заявителю через Государственную корпорацию.

      5. Фонд имеет право производить проверку достоверности документов (сведений), необходимых для назначения, перерасчета, приостановления, возобновления и прекращения социальных выплат. В этих целях фонд вправе направлять запросы в государственные органы и соответствующие организации, плательщику и заявителю. При этом о произошедшей задержке в принятии решения о назначении, перерасчете, приостановлении, возобновлении и прекращении социальных выплат и сроках продления принятия решения, но не более чем на один месяц, заявитель должен быть извещен в письменной и (или) электронной формах.

      6. При последующих обращениях социальные выплаты назначаются в порядке и сроки, которые установлены пунктами 3, 4 и 5 настоящей статьи.

      Решение фонда может быть обжаловано в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      7. Социальные выплаты из фонда назначаются со дня возникновения права на социальные выплаты из фонда.

      Право на социальные выплаты из фонда возникает:

      на случай утраты трудоспособности – со дня установления подразделением МСЭ степени утраты общей трудоспособности участника системы обязательного социального страхования;

      на случай потери кормильца – с даты смерти, указанной в свидетельстве или уведомлении о смерти, либо со дня вступления в законную силу решения суда об объявлении гражданина – участника системы обязательного социального страхования умершим, либо с даты, указанной в решении суда о признании его безвестно отсутствующим или объявлении его умершим;

      на случай потери работы – со дня регистрации участника системы обязательного социального страхования в качестве безработного в соответствии с законодательством Республики Казахстан о занятости населения;

      на случай потери дохода в связи с беременностью и родами – с даты отпуска по беременности и родам, указанной в листе о временной нетрудоспособности;

      на случай потери дохода в связи с усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) – с даты отпуска работникам, усыновившим (удочерившим) новорожденного ребенка (детей), указанной в листе о временной нетрудоспособности;

      на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет – с даты рождения, указанной в свидетельстве о рождении ребенка, в случаях усыновления (удочерения) ребенка (детей) и назначения опеки над ребенком, оставшимся без попечения родителей, в возрасте до полутора лет – со дня вступления в законную силу решения суда об усыновлении (удочерении) ребенка (детей) или со дня назначения опекуна.

      Сроки обращения за назначением социальных выплат из фонда на случай потери работы, на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей), а также за перерасчетом социальной выплаты на случай потери дохода в связи с беременностью и родами при осложненных родах, рождении двух и более детей не могут превышать двенадцать месяцев, на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет – восемнадцать месяцев со дня возникновения права на социальные выплаты из фонда.

      Срок обращения за назначением социальной выплаты на случай потери кормильца не может превышать срок достижения двадцатитрехлетнего возраста детьми, в том числе усыновленными (удочеренными), братьями, сестрами и внуками, состоявшими на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, на дату обращения за назначением социальной выплаты, за исключением лиц, которым установлена инвалидность до достижения возраста восемнадцати лет.

      8. Днем обращения за назначением социальных выплат из фонда считается день регистрации заявления в государственном органе или организации, указанных в пункте 1 статьи 12 настоящего Закона, или день получения согласия на назначение социальных выплат через проактивную услугу в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных услугах".

      Срок назначения социальных выплат не превышает восьми рабочих дней, за исключением социальной выплаты на случай потери работы, срок назначения которой не превышает шести рабочих дней со дня регистрации заявления со всеми необходимыми документами в Государственной корпорации или со дня получения согласия на назначение социальных выплат через проактивную услугу в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных услугах", если иное не предусмотрено пунктом 5 настоящей статьи.

      9. Суммы социальных выплат, не полученные своевременно либо полученные не полностью по вине Государственной корпорации и (или) фонда, выплачиваются за прошлое время со дня возникновения права на социальные выплаты без ограничения сроков.

      Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 20. Социальная выплата на случай утраты трудоспособности

      1. Социальная выплата на случай утраты трудоспособности назначается участнику системы обязательного социального страхования независимо от того, прекращена работа ко времени обращения за назначением социальной выплаты или продолжается.

      2. Освидетельствование и установление степени утраты общей трудоспособности лица осуществляются путем проведения медико-социальной экспертизы подразделением МСЭ в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите лиц с инвалидностью.

      3. Социальная выплата на случай утраты трудоспособности назначается со дня возникновения права на социальные выплаты из фонда на весь установленный период утраты трудоспособности.

      В случае изменения степени утраты общей трудоспособности социальная выплата осуществляется в размере, соответствующем вновь установленной степени утраты общей трудоспособности, со дня изменения степени утраты общей трудоспособности. При этом фонд в течение трех рабочих дней уведомляет Государственную корпорацию о вынесенном решении об изменении размера социальных выплат.

      4. Размер ежемесячной социальной выплаты на случай утраты трудоспособности определяется путем умножения среднемесячного размера дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, за минусом 50 процентов от минимального размера заработной платы, установленного законом о республиканском бюджете на дату возникновения права на социальную выплату, на соответствующие коэффициенты замещения дохода, утраты трудоспособности и стажа участия.

      Среднемесячный размер дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, определяется путем деления суммы доходов, с которых производились социальные отчисления за последние двадцать четыре календарных месяца (независимо от того, были ли в этот период перерывы в социальных отчислениях), предшествующих месяцу, в котором наступило право на социальную выплату, на двадцать четыре.

      При этом доход, полученный в периоды трудовой, предпринимательской деятельности, занятия частной практикой по видам деятельности, к которым по решению Правительства Республики Казахстан применялся поправочный коэффициент 0 к ставке социальных отчислений, доход, исключенный из доходов физического лица, подлежащих налогообложению, в соответствии с подпунктом 51) пункта 1 статьи 341 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), учитываются при определении среднемесячного размера дохода на основании справки о доходах, выдаваемой плательщиком.

      Периоды получения социальной выплаты на случай потери дохода в связи с ограничениями деятельности на период действия чрезвычайного положения, ограничительных мероприятий исключаются из расчета среднемесячного размера дохода и заменяются другими месяцами, непосредственно предшествовавшими началу периода определения среднемесячного размера дохода.

      Для участников системы обязательного социального страхования, за которых социальные отчисления уплачивались плательщиком единого платежа, максимальный предел среднемесячного размера дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, не должен превышать 7-кратный минимальный размер заработной платы, установленный законом о республиканском бюджете на дату возникновения права на социальную выплату.

      Примечание ИЗПИ!
      Часть пятая пункта 4 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      Для физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), доход за каждый месяц, с которого производились социальные отчисления, принимается на уровне одного минимального размера заработной платы, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете, за исключением случая, предусмотренного частью шестой настоящего пункта.

      Примечание ИЗПИ!
      Часть шестая пункта 4 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      В случае поступления социальных отчислений за один и тот же период от работодателя и физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), при исчислении социальной выплаты на случай утраты трудоспособности доход физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), принимается на уровне дохода, с которого производились социальные отчисления в фонд.

      При этом коэффициент замещения дохода составляет 0,6.

      Коэффициент утраты трудоспособности соответствует установленной степени утраты общей трудоспособности от 30 процентов до 100 процентов.

      Коэффициент стажа участия для участника системы обязательного социального страхования составляет:

      менее шести месяцев – 0,1;

      от шести до двенадцати месяцев – 0,7;

      от двенадцати до двадцати четырех месяцев – 0,75;

      от двадцати четырех до тридцати шести месяцев – 0,85;

      от тридцати шести до сорока восьми месяцев – 0,9;

      от сорока восьми до шестидесяти месяцев – 0,95;

      от шестидесяти до семидесяти двух месяцев – 1,0;

      от шестидесяти и более месяцев – к 1,0 прибавляется 0,02 за каждые двенадцать месяцев стажа участия в системе обязательного социального страхования.

      При определении коэффициента стажа участия засчитываются периоды получения социальной выплаты на случай потери дохода в связи с ограничениями деятельности на период действия чрезвычайного положения, ограничительных мероприятий, а также периоды трудовой, предпринимательской деятельности, занятия частной практикой по видам деятельности, к которым по решению Правительства Республики Казахстан применялся поправочный коэффициент 0 к ставке социальных отчислений, период осуществления деятельности, доходы от которой исключены из доходов физического лица, подлежащих налогообложению, в соответствии с подпунктом 51) пункта 1 статьи 341 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2022 № 134-VII (вводится в действие с 01.04.2020); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 21. Социальная выплата на случай потери кормильца

      1. Право на назначение и получение социальных выплат на случай потери кормильца имеют следующие члены семьи, состоявшие на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца – участника системы обязательного социального страхования:

      1) дети, в том числе усыновленные (удочеренные), братья, сестры и внуки, не достигшие восемнадцати лет и старше этого возраста, если им установлена инвалидность до достижения восемнадцати лет.

      При этом братья, сестры и внуки – при условии, если они не имеют трудоспособных родителей или если они не получают алименты от родителей. Указанные в настоящем подпункте лица старше восемнадцати лет, обучающиеся или обучавшиеся по очной форме обучения в организациях среднего, технического и профессионального, послесреднего, высшего и (или) послевузовского образования, имеют право на назначение и получение социальных выплат до времени окончания учебы, но не более чем до достижения двадцатитрехлетнего возраста;

      2) один из родителей или супруг либо дед, бабушка, брат или сестра независимо от возраста и трудоспособности, если он (она) занят (занята) уходом за детьми, братьями, сестрами или внуками умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, не достигшими трех лет.

      2. Социальные выплаты, назначенные детям, оставшимся без попечения родителей – участников системы обязательного социального страхования, выплачиваются усыновителю (удочерителю), опекуну за каждого потерянного родителя в соответствии с законами Республики Казахстан.

      3. Лицам с инвалидностью с детства первой или второй группы социальные выплаты назначаются на срок установления инвалидности.

      4. На всех членов семьи, состоявших на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, имеющих право на назначение и получение социальных выплат на случай потери кормильца, назначается одна социальная выплата.

      5. По письменному заявлению члена семьи, состоявшего на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, его доля социальной выплаты выделяется и выплачивается ему отдельно.

      Выделение доли социальной выплаты производится со дня обращения в фонд.

      6. В случае изменения числа членов семьи, состоявших на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, фонд принимает решение о перерасчете социальных выплат. При этом размер социальной выплаты увеличивается или уменьшается соответственно по числу членов семьи, имеющих право на получение социальных выплат.

      7. Размер ежемесячной социальной выплаты на случай потери кормильца определяется путем умножения среднемесячного размера дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, за минусом 50 процентов от минимального размера заработной платы, установленного законом о республиканском бюджете на дату возникновения права на социальную выплату, на соответствующие коэффициенты замещения дохода, количества иждивенцев и стажа участия.

      Примечание ИЗПИ!
      Данная часть пункта 7 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      Для физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), доход за каждый месяц, с которого производились социальные отчисления, принимается на уровне одного минимального размера заработной платы, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете, за исключением случая, предусмотренного частью четвертой настоящего пункта.

      Примечание ИЗПИ!
      Данная часть пункта 7 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      В случае поступления социальных отчислений за один и тот же период от работодателя и физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), при исчислении социальной выплаты на случай потери кормильца доход физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), принимается на уровне дохода, с которого производились социальные отчисления в фонд.

      Социальные выплаты на случай потери кормильца выплачиваются членам семьи умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, состоявшим на его иждивении, ежемесячно на протяжении периода времени, в течение которого член (члены) семьи умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца сохраняет (сохраняют) право на получение социальных выплат.

      8. Коэффициент количества иждивенцев определяется в зависимости от количества лиц, состоявших на иждивении кормильца – участника системы обязательного социального страхования до наступления смерти, и составляет при одном иждивенце 0,5; двух иждивенцах – 0,65; трех иждивенцах – 0,8; четырех и более иждивенцах – 1,0.

      При этом среднемесячный размер дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, коэффициент замещения дохода и коэффициент стажа участия определяются в соответствии с пунктом 4 статьи 20 настоящего Закона.

      Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 22. Социальная выплата на случай потери работы

      1. Социальная выплата на случай потери работы назначается со дня регистрации участника системы обязательного социального страхования в качестве безработного в соответствии с законодательством Республики Казахстан о занятости населения.

      Примечание ИЗПИ!
      Часть вторая пункта 1 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      Положения части первой настоящего пункта не распространяются на физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      2. Размер социальной выплаты на случай потери работы определяется путем умножения среднемесячного размера дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, на соответствующие коэффициенты замещения дохода и стажа участия.

      При этом коэффициент замещения дохода составляет 0,45, а среднемесячный размер дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, и коэффициент стажа участия определяются в соответствии с пунктом 4 статьи 20 настоящего Закона.

      3. Участнику системы обязательного социального страхования социальные выплаты на случай потери работы назначаются:

      на один месяц – в случае, когда за него производились социальные отчисления от шести до двенадцати месяцев;

      на два месяца – в случае, когда за него производились социальные отчисления от двенадцати до двадцати четырех месяцев;

      на три месяца – в случае, когда за него производились социальные отчисления от двадцати четырех до тридцати шести месяцев;

      на четыре месяца – в случае, когда за него производились социальные отчисления от тридцати шести до сорока восьми месяцев;

      на пять месяцев – в случае, когда за него производились социальные отчисления от сорока восьми до шестидесяти месяцев;

      на шесть месяцев – в случае, когда за него производились социальные отчисления от шестидесяти и более месяцев.

      4. Социальная выплата на случай потери работы при последующем обращении назначается исходя из того, что за каждый месяц ранее полученной социальной выплаты на случай потери работы из общего стажа участия в системе обязательного социального страхования вычитается двенадцать месяцев.

      5. В случаях направления безработного центром занятости населения в рамках активных мер содействия занятости на социальные рабочие места, общественные работы и профессиональное обучение социальные выплаты на случай потери работы не прекращаются.

      Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 23. Социальная выплата на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей)

      1. Социальная выплата на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) назначается участнику системы обязательного социального страхования, имеющему право на получение социальных выплат из фонда.

      2. Социальная выплата на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) назначается на весь период, указанный в листе о временной нетрудоспособности, выданном в порядке, определенном уполномоченным государственным органом в области здравоохранения.

      Жителям города Байконыр, являющимся участниками системы обязательного социального страхования, социальная выплата на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) назначается на основании листа о временной нетрудоспособности, выданного в порядке, предусмотренном частью первой настоящего пункта, или выданного федеральными организациями здравоохранения Российской Федерации и их подразделениями, расположенными на территории города Байконыр, на период отпуска в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) в соответствии с Трудовым кодексом Республики Казахстан.

      3. Размер социальной выплаты на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) определяется путем умножения среднемесячного размера дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, на соответствующий коэффициент количества дней нетрудоспособности.

      Среднемесячный размер дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, определяется путем деления суммы доходов, с которых производились социальные отчисления за последние двенадцать календарных месяцев (независимо от того, были ли в этот период перерывы в социальных отчислениях), предшествующих месяцу, в котором наступило право на социальную выплату, на двенадцать.

      При определении среднемесячного размера дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, учитываются положения, предусмотренные частями третьей и четвертой пункта 4 статьи 20 настоящего Закона.

      Для участников системы обязательного социального страхования, за которых социальные отчисления уплачивались плательщиком единого платежа, среднемесячный размер дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, не должен превышать 7-кратный минимальный размер заработной платы, установленный законом о республиканском бюджете на дату возникновения права на социальную выплату.

      Примечание ИЗПИ!
      Часть четвертая пункта 3 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      Для физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), доход за каждый месяц, с которого производились социальные отчисления, принимается на уровне одного минимального размера заработной платы, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете, за исключением случая, предусмотренного частью пятой настоящего пункта.

      Примечание ИЗПИ!
      Часть пятая пункта 3 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      В случае поступления социальных отчислений за один и тот же период от работодателя и физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), при исчислении социальной выплаты на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) доход физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), принимается на уровне дохода, с которого производились социальные отчисления в фонд.

      Коэффициент количества дней нетрудоспособности определяется путем деления количества дней, на которые выдан лист о временной нетрудоспособности в связи с беременностью и родами, а также усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей), на тридцать календарных дней.

      4. Работодатель оплачивает отпуск по беременности и родам, отпуск работникам, усыновившим (удочерившим) новорожденного ребенка (детей), с сохранением средней заработной платы, если это предусмотрено условиями трудового и (или) коллективного договоров, актом работодателя, за вычетом суммы социальной выплаты на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) в соответствии с трудовым законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 24. Социальная выплата на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет

      Сноска. Заголовок статьи 24 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

      1. Социальная выплата на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет назначается участнику системы обязательного социального страхования, осуществляющему уход за ребенком (детьми) и имеющему право на получение социальных выплат из фонда.

      При этом, если уход за ребенком осуществляется несколькими участниками системы обязательного социального страхования, социальная выплата на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет назначается только одному из указанных лиц.

      2. При рождении двух и более детей социальная выплата на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет назначается на каждого ребенка отдельно.

      3. Социальная выплата на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет назначается с даты рождения, указанной в свидетельстве о рождении ребенка, по день достижения им возраста полутора лет включительно.

      В случае смерти ребенка, не достигшего возраста полутора лет, социальные выплаты производятся по месяц смерти включительно.

      В случаях усыновления (удочерения) ребенка (детей) и назначения опеки над ребенком, оставшимся без попечения родителей, в возрасте до полутора лет социальная выплата назначается со дня вступления в законную силу решения суда об усыновлении (удочерении) ребенка (детей) или со дня назначения опекуна по день достижения им возраста полутора лет включительно.

      4. Ежемесячные социальные выплаты на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет определяются путем умножения среднемесячного размера дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, на коэффициент замещения дохода.

      При этом коэффициент замещения дохода составляет 0,4, а среднемесячный размер дохода, учтенного в качестве объекта исчисления социальных отчислений, определяется в соответствии с частями второй, третьей, четвертой и пятой пункта 4 статьи 20 настоящего Закона.

      Примечание ИЗПИ!
      Часть третья пункта 4 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      Для физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), доход за каждый месяц, с которого производились социальные отчисления, принимается на уровне одного минимального размера заработной платы, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете, за исключением случая, предусмотренного частью четвертой настоящего пункта.

      Примечание ИЗПИ!
      Часть четвертая пункта 4 действует до 01.01.2024 в соответствии с Законом РК от 26.12.2019 № 286-VІ.

      В случае поступления социальных отчислений за один и тот же период от работодателя и физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), при исчислении социальной выплаты на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет доход физического лица, являющегося плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), принимается на уровне дохода, с которого производились социальные отчисления в фонд.

      Размер социальной выплаты на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет не может быть менее размера ежемесячного государственного пособия, назначаемого и выплачиваемого по уходу за ребенком по достижении им возраста полутора лет, установленного в зависимости от очередности рождения ребенка в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных пособиях семьям, имеющим детей", с дополнительным исчислением обязательных пенсионных взносов, подлежащих удержанию в соответствии со статьей 26 настоящего Закона.

      Максимальный размер социальной выплаты на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет не должен превышать 40 процентов от 7-кратного минимального размера заработной платы, установленного законом о республиканском бюджете на дату возникновения права на социальную выплату.

      5. В случаях смерти (признания судом безвестно отсутствующим или объявления умершим), лишения или ограничения родительских прав, отбытия наказания в местах лишения свободы получателя социальная выплата на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет производится лицу, осуществляющему уход за ребенком по достижении им возраста полутора лет, за исключением случаев определения ребенка на полное государственное обеспечение, на основании документов, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 25. Порядок осуществления социальных выплат

      Социальные выплаты производятся за текущий месяц через Государственную корпорацию путем перечисления денег на банковские счета получателя либо в виде электронных денег на электронные кошельки электронных денег получателя.

      Сноска. Статья 25 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2020 № 397-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 26. Удержания из социальных выплат

      1. Из социальных выплат на случаи утраты трудоспособности и (или) потери работы, на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) и уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет удерживаются обязательные пенсионные взносы и направляются в единый накопительный пенсионный фонд в соответствии с законодательством Республики Казахстан о пенсионном обеспечении.

      2. Удержания из социальных выплат могут производиться в порядке исполнительного производства, кроме случаев излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат, когда удержания производятся на основании заявления получателя.

      Удержания в порядке исполнительного производства из социальных выплат на случаи потери дохода в связи с беременностью и родами, усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) и уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет не производятся.

      3. Удержания из социальных выплат производятся из суммы, причитающейся к выплате.

      4. Из социальных выплат на случаи утраты трудоспособности и потери кормильца не может быть удержано более 25 процентов от причитающейся к выплате суммы.

      Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 27. Приостановление и возобновление социальных выплат

      1. Социальная выплата приостанавливается с первого числа месяца, следующего за месяцем поступлений сведений:

      1) о выезде получателя на постоянное место жительства за пределы Республики Казахстан;

      2) об отбывании получателем уголовного наказания, назначенного судом в виде лишения свободы;

      3) об истечении срока действия документа, удостоверяющего личность иностранца или лица без гражданства, удостоверения кандаса, в том числе из информационных систем;

      4) о выявлении факта признания без вести пропавшими лиц, находящихся в розыске, в том числе из информационных систем;

      5) о выявлении фактов, в том числе из информационных систем, прекращения получателем гражданства Республики Казахстан по основаниям, предусмотренным Законом Республики Казахстан "О гражданстве Республики Казахстан", до получения разрешения на постоянное проживание на территории Республики Казахстан.

      2. Социальная выплата на случай утраты трудоспособности приостанавливается по основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, а также со дня окончания установленного периода утраты трудоспособности получателя до установления очередного периода утраты трудоспособности.

      3. Социальная выплата на случай потери кормильца приостанавливается по основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, а также:

      1) со дня окончания срока установления инвалидности лицам с инвалидностью с детства первой или второй группы, состоявшим на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, до переосвидетельствования;

      2) со дня истечения срока действия справки, выданной организацией среднего, технического и профессионального, послесреднего, высшего и (или) послевузовского образования, о том, что члены семьи умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца являются учащимися или студентами по очной форме обучения.

      4. Социальная выплата возобновляется на основании документов и (или) сведений, полученных из информационных систем, подтверждающих истечение обстоятельств, вызвавших приостановление социальной выплаты.

      Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными законами РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28. Прекращение социальных выплат

      1. Социальная выплата прекращается:

      1) в связи со смертью получателя (признанием судом безвестно отсутствующим или объявлением умершим). При этом социальная выплата осуществляется по месяц смерти получателя (со дня вступления в законную силу решения суда о признании безвестно отсутствующим или объявлении умершим) включительно;

      2) в связи с представлением получателем недостоверных документов (сведений), послуживших основанием для принятия решения о назначении социальной выплаты. При этом социальная выплата прекращается со дня ее назначения;

      3) в связи с подачей заявления получателя на прекращение социальной выплаты. При этом социальная выплата прекращается с первого числа месяца, следующего за месяцем подачи заявления.

      2. Социальная выплата на случай утраты трудоспособности прекращается по основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, а также со дня:

      1) достижения получателем возраста, предусмотренного пунктом 1 статьи 11 Закона Республики Казахстан "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан";

      2) вынесения подразделением МСЭ решения о признании получателя трудоспособным.

      3. Социальная выплата на случай потери кормильца прекращается по основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, а также:

      1) в связи со смертью лица, состоявшего на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца. При этом социальная выплата на случай потери кормильца осуществляется по месяц смерти включительно;

      2) со дня окончания срока установления инвалидности лица, состоявшего на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца;

      3) со дня достижения лицом, состоявшим на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, восемнадцатилетнего возраста (за исключением лиц, которым установлена инвалидность до достижения восемнадцати лет), а в случае обучения указанного лица по очной форме обучения в организациях общего среднего, технического и профессионального, послесреднего, высшего и (или) послевузовского образования – двадцатитрехлетнего возраста;

      4) в связи с отчислением получателя (иждивенца) старше восемнадцати лет из организации образования или переводом его на заочную форму обучения. При этом социальная выплата на случай потери кормильца прекращается с первого числа месяца, следующего за месяцем получения сведения об отчислении получателя (иждивенца) или о переводе на заочную форму обучения, в том числе из информационных систем.

      4. Социальная выплата на случай потери работы прекращается по основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, а также:

      1) со дня достижения получателем возраста, предусмотренного пунктом 1 статьи 11 Закона Республики Казахстан "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан";

      2) с первого числа месяца, следующего за месяцем снятия получателя с учета в качестве безработного в центре занятости населения.

      5. Социальная выплата на случай потери дохода в связи с уходом за ребенком по достижении им возраста полутора лет прекращается по основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, а также:

      1) по истечении месяца, в котором наступила смерть ребенка (детей);

      2) по истечении месяца, в котором ребенок (дети) определен (определены) на полное государственное обеспечение;

      3) по истечении месяца, в котором родители были лишены или ограничены в родительских правах, решения об усыновлении (удочерении) признаны недействительными или отменены, опекуны освобождены или отстранены от исполнения своих обязанностей, в случаях, установленных брачно-семейным законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными законами РК от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2022 № 168-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Глава 4. ПОРЯДОК ФУНКЦИОНИРОВАНИЯ ФОНДА

Статья 29. Статус фонда

      Фонд является некоммерческой организацией в форме акционерного общества, учредителем и единственным акционером которого является государство.

Статья 30. Требования, предъявляемые к руководящим работникам фонда

      1. Руководящими работниками фонда признаются первый руководитель исполнительного органа и его заместители, главный бухгалтер.

      2. К руководящим работникам фонда устанавливаются следующие требования:

      1) для первого руководителя исполнительного органа и его заместителей:

      образование – высшее профессиональное (юридическое, финансово-экономическое);

      не менее пяти лет стажа работы на руководящих должностях, непосредственно связанных с профессиональной деятельностью на рынке ценных бумаг и в организациях, осуществляющих деятельность на финансовом рынке, либо наличие не менее шести лет стажа работы на руководящих должностях в сфере социальной защиты населения;

      2) для главного бухгалтера:

      образование – высшее профессиональное (финансовое, экономическое);

      не менее пяти лет стажа финансово-бухгалтерской работы, в том числе не менее пяти лет на руководящих должностях.

      3. Руководящим работником фонда не может быть избрано (назначено) лицо:

      1) не имеющее высшего профессионального образования и минимально необходимого стажа работы в сферах деятельности, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи;

      2) не имеющее безупречной деловой репутации.

      Безупречной деловой репутацией является наличие фактов, подтверждающих профессионализм, добросовестность, отсутствие неснятой или непогашенной судимости, в том числе отсутствие вступившего в законную силу решения суда о применении уголовного наказания в виде лишения права занимать должность руководящего работника финансовой организации, банковского и (или) страхового холдинга и являться крупным участником (крупным акционером) финансовой организации пожизненно;

      3) ранее являвшееся первым руководителем, заместителем первого руководителя, главным бухгалтером юридического лица, которое было признано банкротом или подвергнуто санации, консервации, принудительной ликвидации в период нахождения данного лица в должности первого руководителя, заместителя первого руководителя, главного бухгалтера данного юридического лица;

      4) совершившее коррупционное преступление либо привлекавшееся в течение трех лет до даты избрания (назначения) к ответственности за совершение коррупционного правонарушения.

Статья 31. Деятельность фонда

      Фонд осуществляет свою деятельность за счет комиссионного вознаграждения фонда.

      Величина комиссионного вознаграждения может меняться не более двух раз в год.

      Комиссионное вознаграждение фонда взимается от поступивших социальных отчислений, пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений, инвестиционного дохода в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Собственные средства фонда формируются и состоят из уставного капитала фонда, комиссионного вознаграждения.

      Фонд осуществляет следующие виды деятельности:

      1) ведение учета социальных отчислений, пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений, возвратов излишне (ошибочно) уплаченных социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений, а также инвестиционного дохода;

      2) ведение учета социальных выплат и возвратов излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат;

      3) создание и развитие информационной системы в сфере обязательного социального страхования.

      В части, не урегулированной настоящим Законом, к деятельности фонда применяется законодательство Республики Казахстан об акционерных обществах.

Статья 32. Права и обязанности фонда

      1. Фонд имеет право:

      1) осуществлять аккумулирование социальных отчислений;

      2) заниматься деятельностью, связанной с ценными бумагами и другими финансовыми инструментами, в порядке, установленном настоящим Законом;

      3) проводить консультативную и разъяснительную работу по вопросам обязательного социального страхования;

      4) получать комиссионное вознаграждение от активов фонда на обеспечение деятельности фонда;

      5) получать информацию от Государственной корпорации;

      6) запрашивать и получать информацию от субъектов системы обязательного социального страхования, необходимую для обеспечения деятельности фонда, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан;

      7) открывать филиалы на территории Республики Казахстан;

      8) осуществлять иные права в соответствии с настоящим Законом.

      2. Фонд обязан:

      1) обеспечивать своевременное перечисление средств для осуществления Государственной корпорацией социальных выплат;

      2) осуществлять возврат излишне (ошибочно) уплаченных сумм социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений плательщику, а также обеспечивать возврат излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат и обязательных пенсионных взносов, удержанных из них, в фонд через Государственную корпорацию;

      3) при назначении социальной выплаты не учитывать суммы социальных отчислений, признанные незаконными (необоснованными), в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      4) размещать временно свободные средства фонда в финансовые инструменты через Национальный Банк Республики Казахстан;

      5) обеспечивать проведение аудита годовой финансовой отчетности;

      6) обеспечивать аудит оценки финансовой устойчивости системы обязательного социального страхования один раз в три года;

      7) формировать проекты решений для перерасчета, приостановления, возобновления и прекращения социальных выплат в случае получения сведений из информационных систем государственных органов и организаций;

      8) принимать решения о назначении, перерасчете, приостановлении, возобновлении, прекращении либо об отказе в назначении социальных выплат;

      9) формировать прогнозные данные по исчислению потребности на социальные выплаты из фонда;

      10) производить ежедневное финансирование Государственной корпорации для осуществления социальных выплат по графику;

      11) давать необходимые разъяснения по вопросам назначения и получения социальных выплат;

      12) иметь автоматизированную информационную систему фонда в виде программного обеспечения для осуществления учета активов фонда, а также обеспечить сохранность и защиту информации от несанкционированного доступа;

      13) иметь резервный центр для хранения информации;

      14) обеспечивать конфиденциальность информации о суммах социальных отчислений и социальных выплат, полученной из информационных систем;

      15) предоставлять в Государственную корпорацию информацию о суммах социальных отчислений, признанных незаконными (необоснованными), в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      16) исполнять иные обязанности в соответствии с законами Республики Казахстан.

      3. Фонд не вправе:

      1) передавать в залог активы фонда;

      2) заниматься предпринимательской и иной деятельностью, не предусмотренной настоящим Законом.

Статья 33. Образование активов фонда

      1. Активы фонда формируются за счет социальных отчислений, пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений, инвестиционного дохода, возвратов излишне зачисленных (выплаченных) сумм социальных выплат и иных поступлений в фонд, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, за минусом комиссионного вознаграждения на обеспечение деятельности фонда, средств, направленных на социальные выплаты и возврат излишне (ошибочно) уплаченных сумм социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений.

      2. Активы фонда могут быть использованы исключительно для следующих целей:

      1) осуществление социальных выплат в соответствии с настоящим Законом;

      2) размещение в финансовые инструменты, перечень и лимиты которых определяются Правительством Республики Казахстан;

      3) возврат излишне (ошибочно) уплаченных сумм социальных отчислений и (или) пени за несвоевременную и (или) неполную уплату социальных отчислений, а также сумм иных ошибочно зачисленных средств.

      3. Активы фонда не могут быть:

      1) предметом залога;

      2) взысканы по требованию кредиторов;

      3) предметом ареста или иного обременения имущества;

      4) взысканы инкассовым распоряжением по обязательствам фонда и третьих лиц;

      5) переданы в доверительное управление, за исключением случаев, предусмотренных статьей 34 настоящего Закона;

      6) предметом обеспечения исполнения не выполненного в срок налогового обязательства.

      Сноска. Статья 33 с изменением, внесенным Законом РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 34. Порядок управления активами фонда

      1. Доверительное управление активами фонда осуществляется Национальным Банком Республики Казахстан на основании инвестиционной декларации, одобренной Советом по экономической политике, и договора, заключаемого между фондом и Национальным Банком Республики Казахстан.

      2. Национальный Банк Республики Казахстан осуществляет размещение активов фонда согласно перечню и лимитам финансовых инструментов, определенным Правительством Республики Казахстан.

      3. Национальный Банк Республики Казахстан ведет учет всех операций по аккумулированию и размещению активов фонда, получению инвестиционного дохода и ежеквартально представляет в фонд отчет о состоянии счетов и инвестиционной деятельности с активами фонда в соответствии с заключенным договором.

      Сноска. Статья 34 с изменением, внесенным Законом РК от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 35. Учет и отчетность

      1. Фонд ведет бухгалтерский учет и представляет финансовую отчетность раздельно по собственным средствам и активам фонда в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      2. Фонд обязан обеспечить учет и хранение документов, используемых в бухгалтерском учете и при составлении отчетности. Перечень основных документов, подлежащих хранению, и сроки их хранения устанавливаются законодательством Республики Казахстан.

Статья 36. Аудит

      1. Аудит фонда и аудит оценки финансовой устойчивости системы обязательного социального страхования производятся аудиторскими организациями, правомочными на проведение аудита в соответствии с законодательством Республики Казахстан об аудиторской деятельности.

      2. Аудиторский отчет не составляет коммерческой тайны.

      3. По результатам обязательного ежегодного аудита фонда аудиторская организация составляет два аудиторских отчета по:

      1) собственным средствам фонда;

      2) активам фонда.

      4. Расходы по обязательному ежегодному аудиту фонда и аудиту оценки финансовой устойчивости системы обязательного социального страхования осуществляются за счет собственных средств фонда.

Глава 5. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ И ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 37. Разрешение споров

      Все споры, возникающие между фондом, Государственной корпорацией, государственными органами, физическими и юридическими лицами по исполнению настоящего Закона, разрешаются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 38. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан об обязательном социальном страховании

      Нарушение законодательства Республики Казахстан об обязательном социальном страховании влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Статья 39. Переходные положения

      1. Размер социальной выплаты на случай утраты трудоспособности, определенный до введения в действие настоящего Закона, с учетом ежегодного повышения, включая повышение с 1 января 2020 года, подлежит перерасчету путем деления на коэффициенты стажа участия и утраты трудоспособности, учтенные при назначении размера социальной выплаты, и умножения на коэффициенты стажа участия и утраты трудоспособности, предусмотренные в соответствии с настоящим Законом.

      2. Размер социальной выплаты на случай потери кормильца, определенный до введения в действие настоящего Закона, с учетом ежегодного повышения, включая повышение с 1 января 2020 года, подлежит перерасчету путем деления на коэффициенты стажа участия и количества иждивенцев, учтенные при назначении размера социальной выплаты, и умножения на коэффициенты стажа участия и количества иждивенцев, предусмотренные в соответствии с настоящим Законом.

      3. Размер социальной выплаты на случай потери работы, определенный до введения в действие настоящего Закона, подлежит перерасчету путем деления на коэффициенты стажа участия и замещения дохода, учтенные при назначении размера социальной выплаты, и умножения на коэффициенты стажа участия и замещения дохода, предусмотренные в соответствии с настоящим Законом.

      При этом продолжительность социальной выплаты на случай потери работы устанавливается в соответствии с пунктом 3 статьи 22 настоящего Закона.

      4. Приостановить до 1 января 2024 года действие:

      1) подпункта 7) статьи 1 настоящего Закона, установив, что в период приостановления данный подпункт действует в следующей редакции:

      "7) плательщик социальных отчислений (далее – плательщик) – работодатель, индивидуальный предприниматель, в том числе крестьянское или фермерское хозяйство, лицо, занимающееся частной практикой, а также физическое лицо, являющееся плательщиком единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), осуществляющие исчисление и уплату социальных отчислений в Государственный фонд социального страхования в порядке, установленном настоящим Законом;";

      2) абзаца первого пункта 2 статьи 13 настоящего Закона, установив, что в период приостановления данный абзац действует в следующей редакции:

      "2. Плательщик, за исключением физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), обязан:";

      3) части второй пункта 5 статьи 15 настоящего Закона, установив, что в период приостановления данная часть действует в следующей редакции:

      "В случае если объект исчисления социальных отчислений за календарный месяц менее минимального размера заработной платы, установленного законом о республиканском бюджете и действующего на 1 января соответствующего финансового года, то социальные отчисления исчисляются, перечисляются исходя из минимального размера заработной платы, за исключением случая, предусмотренного пунктом 3 настоящей статьи.";

      4) пункта 1 статьи 17 настоящего Закона, установив, что в период приостановления данный пункт действует в следующей редакции:

      "1. Суммы социальных отчислений, неуплаченные своевременно и (или) в полном объеме, взыскиваются органами государственных доходов или подлежат перечислению плательщиком с начисленной пеней на счет фонда в размере 1,25-кратной базовой ставки Национального Банка Республики Казахстан, за каждый день просрочки (включая день оплаты в фонд), за исключением платежей физических лиц, являющихся плательщиками единого совокупного платежа в соответствии со статьей 774 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).".

      Сноска. Статья 39 с изменениями, внесенными Законом РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 40. Порядок введения в действие настоящего Закона

      1. Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2020 года.

      2. Установить, что подпункт 4) части первой статьи 7, пункт 2 статьи 14, пункт 3 статьи 15, пункт 3 статьи 16, части пятая и шестая пункта 4 статьи 20, части третья и четвертая пункта 7 статьи 21, часть вторая пункта 1 статьи 22, части четвертая и пятая пункта 3 статьи 23, части третья и четвертая пункта 4 статьи 24 настоящего Закона действуют до 1 января 2024 года.

      3. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 25 апреля 2003 года "Об обязательном социальном страховании" с 1 января 2020 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2003 г., № 9, ст.41; 2004 г., № 23, ст.140, 142; 2006 г., № 23, ст.141; 2007 г., № 3, ст.20; № 20, ст.152; № 24, ст.178; 2008 г., № 23, ст.114; 2009 г., № 9-10, ст.50; 2010 г., № 5, ст.23; № 7, ст.28; 2011 г., № 6, ст.49; № 11, ст.102; № 14, ст.117; 2012 г., № 2, ст.14; № 3, ст.26; № 4, ст.32; № 8, ст.64; № 14, ст.95; № 23-24, ст.125; 2013 г., № 2, ст.13; № 3, ст.15; № 10-11, ст.56; № 14, ст.72; № 21-22, ст.115; 2014 г., № 1, ст.1, 4; № 19-І, 19-II, ст.96; № 21, ст.122; № 22, ст.131; 2015 г., № 6, ст.27; № 20-IV, ст.113; № 22-II, ст.145; 2016 г., № 7-І, ст.49; 2017 г., № 12, ст.36; № 13, ст.45; № 22-III, ст.109; 2018 г., № 7-8, cт.22; № 14, ст.42; № 22, ст.83).

      Президент Республики Казахстан К. ТОКАЕВ

Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 286-VІ ҚРЗ. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2023 жылғы 20 сәуірдегі № 224-VII ҚРЗ Кодексімен

      Ескерту. Осы Заңның күші жойылды – ҚР 20.04.2023 № 224-VII Кодексімен (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі).
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 40-баптан қараңыз.
      Қолданушыларға қолайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      МАЗМҰНЫ

      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "оралмандар", "оралмандарға" және "оралман" деген сөздер тиісінше "қандастар", "қандастарға" және "қандас" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 13.05.2020 № 327-VI Заңымен ("Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Кодексіне (Салық кодексі) тиісті өзгерістер мен толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен кейін қолданысқа енгізіледі).

      Осы Заң азаматтарды міндетті әлеуметтiк сақтандырудың құқықтық, экономикалық және ұйымдастырушылық негiздерiн белгiлейдi және әлеуметтік тәуекел жағдайы басталған кезде мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесіне қатысушыларды әлеуметтік қамсыздандырудың қосымша нысанын құруға байланысты қатынастарды реттейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

      1) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтерді, табиғи монополиялар субъектілерінің желілеріне қосуға арналған техникалық шарттарды беру жөніндегі қызметтерді және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметтерін көрсету, "бір терезе" қағидаты бойынша мемлекеттік қызметтерді, табиғи монополиялар субъектілерінің желілеріне қосуға арналған техникалық шарттарды беру жөніндегі қызметтерді, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметтерін көрсетуге өтініштер қабылдау және олардың нәтижелерін көрсетілетін қызметті алушыға беру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру, сондай-ақ электрондық нысанда мемлекеттік қызметтер көрсетуді қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған, жылжымайтын мүліктің тұрған жері бойынша оған құқықтарды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын заңды тұлға;

      2) асырауындағылар санының коэффициентi – қайтыс болған (coт хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған отбасы мүшелерiнiң санына қарай айқындалатын коэффициент;

      3) асыраушы – өзiнiң асырауындағы отбасының еңбекке қабiлетсiз мүшелерiн өз кірісі есебiнен асырайтын адам;

      4) әлеуметтiк аударымдар – әлеуметтік аударымдарды төлеушілер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына төлейтін ақша;

      5) әлеуметтік аударымдар бойынша берешек –Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдерде есептелген және төленбеген әлеуметтік аударымдар сомалары, сондай-ақ төленбеген өсімпұл сомалары;

      6) әлеуметтiк аударымдар мөлшерлемесі – әлеуметтiк аударымдар есептелетін объектiнiң шамасына пайыздық қатынаспен көрсетiлген, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына төленетiн мiндеттi төлемдердiң тiркелген мөлшерi;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      7) тармақшаның осы редакциясы 01.01.2024 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен (қолданыстағы редакциясын осы Заңның 39-бабы 4-тармағы 1) тармақшасынан қараңыз).

      7) әлеуметтiк аударымдарды төлеушi (бұдан әрi – төлеушi) – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен әлеуметтiк аударымдарды есептеудi және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына төлеудi жүзеге асыратын жұмыс берушi, дара кәсіпкер, оның ішінде шаруа немесе фермер қожалығы, жеке практикамен айналысатын адам;

      8) әлеуметтiк тәуекел – еңбекке қабілеттіліктен айырылуға және (немесе) жұмысынан айырылуға, асыраушысынан айырылуға, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға және бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылуға әкеп соқтырған оқиғаның басталуы, соның нәтижесінде мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы не ол қайтыс болған жағдайда, оның асырауында болған отбасы мүшелерi осы Заңға сәйкес әлеуметтiк төлемдердi алу құқығына ие болады;

      9) әлеуметтiк төлемдер – әлеуметтік төлемді алушының пайдасына Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры жүзеге асыратын төлемдер;

      10) әлеуметтiк төлемді алушы (бұдан әрi – алушы) – әлеуметтік тәуекел жағдайы басталғанға дейін өзі үшін Мемлекеттiк әлеуметтiк сақтандыру қорына әлеуметтiк аударымдар жүргiзiлген және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры өзіне қатысты әлеуметтiк төлемдерді тағайындау туралы шешiм шығарған жеке тұлға, ал міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы болып табылатын адам қайтыс болған жағдайда – қайтыс болған (coт хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған отбасы мүшелерi;

      10-1) бірыңғай төлем төлеуші – "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 776-1-бабында айқындалған салық агенті;

      11) еңбекке қабілетсіздік күндері санының коэффициенті – жүктілікке және босануға, сондай-ақ жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты берілген еңбекке уақытша қабілетсіздік парағында көрсетілген күндердің санына қарай айқындалатын коэффициент;

      12) еңбекке қабілеттіліктен айырылу коэффициентi – мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушының жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесiне қарай айқындалатын коэффициент;

      13) жеке практикамен айналысатын адам – жекеше нотариус, жеке сот орындаушысы, адвокат, кәсіпқой медиатор;

      14) инвестициялық декларация – Қазақстан Республикасының заңнамасы шеңберінде инвестициялау үшін мақсаттарды, стратегияны, объектілер тізбесін, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының активтеріне қатысты инвестициялық қызметтің шарттары мен шектеулерін, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының активтерін хеджирлеу және әртараптандыру шарттарын айқындайтын құжат;

      15) инвестициялық кіріс – Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының активтерін инвестициялау нәтижесінде алынған (алынуға жататын) ақша;

      16) кірісті ауыстыру коэффициентi – әлеуметтік тәуекел жағдайына қарай айқындалатын коэффициент;

      17) қатысу өтілінің коэффициентi – мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне жалпы қатысу өтіліне қарай айқындалатын коэффициент;

      18) қор активтері – осы Заңда көзделген мақсаттарға арналған ақша, бағалы қағаздар, өзге де қаржы құралдары;

      19) медициналық-әлеуметтік сараптама бөлімшесі (бұдан әрі – МӘС бөлімшесі) – міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы бақылау жөніндегі уәкілетті органның медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізетін құрылымдық бөлімшесі;

      20) Мемлекеттiк әлеуметтiк сақтандыру қоры (бұдан әрi – қор) – әлеуметтік аударымдарды жинақтауды, асыраушысынан айырылған жағдайда, отбасы мүшелерін – асырауындағыларды қоса алғанда, өздеріне қатысты әлеуметтік тәуекел жағдайы басталған міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларға әлеуметтік төлемдерді тағайындауды және жүзеге асыруды жүргізетін заңды тұлға;

      21) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру – осы Заңда көзделген әлеуметтік тәуекел жағдайы басталған кезде әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыру мақсатында әлеуметтік аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің бiр бөлiгiн өтеу үшiн мемлекет ұйымдастыратын, бақылайтын және кепiлдiк беретiн шаралар жиынтығы;

      22) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесi – мемлекет белгiлейтiн және кепiлдiк беретiн, мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнің субъектілері арасындағы қатынастарды реттейтiн нормалар мен қағидалардың жиынтығы;

      23) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне жалпы қатысу өтілі – әлеуметтiк аударымдар түскен айлардың жалпы саны;

      24) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесіне қатысушы – өзi үшiн әлеуметтiк аударымдар төленетiн және осы Заңда көзделген әлеуметтiк тәуекел жағдайлары басталған кезде әлеуметтiк төлемдерді алуға құқығы бар жеке тұлға;

      25) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнің субъектілері – төлеушi; мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы; алушы; Мемлекеттік корпорация; қор; Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi; орталық атқарушы орган; міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы бақылау жөніндегі уәкілетті орган; мемлекеттік кіріс органдары; халықты жұмыспен қамту орталығы;

      26) міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы бақылау жөніндегі уәкілетті орган – мемлекеттік органның халықты әлеуметтік қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды жүзеге асыратын аумақтық бөлімшесі;

      27) орталық атқарушы орган – халықты әлеуметтік қорғау саласында басшылықты, қордың қызметiн реттеуді, бақылау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

      28) халықты жұмыспен қамту орталығы – жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шараларын іске асыру, жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғауды және "Халықты жұмыспен қамту туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің өзге де шараларын ұйымдастыру мақсатында аудандардың, облыстық және республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органы құратын заңды тұлға;

      29) "Электрондық еңбек биржасы" мемлекеттік ақпараттық порталы – еңбек нарығының бірыңғай ақпараттық базасын қамтитын ақпараттық жүйе.

      Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңнамасы

      1. Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

      2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғандардан өзгеше қағидалар белгiленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

      3. Қазақстан Республикасының міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы заңнамасымен реттелген құқықтық қатынастарға Қазақстан Республикасының сақтандыру ісі және сақтандыру қызметі туралы заңнамасының күші қолданылмайды.

3-бап. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың түрлерi

      Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру мынадай түрлерге бөлінеді:

      1) еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайы;

      2) асыраушысынан айырылу жағдайы;

      3) жұмысынан айырылу жағдайы;

      4) жүктілікке және босануға байланысты кірісінен айырылу жағдайы;

      5) жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайы;

      6) бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайы.

      Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың негiзгi қағидаттары

      Мiндеттi әлеуметтiк сақтандырудың негiзгi қағидаттары мыналар болып табылады:

      1) әлеуметтiк төлемдердi қамтамасыз ету үшiн қолданылатын шараларға мемлекеттiң кепiлдiк беруі;

      2) осы Заңда көзделген шарттарда әлеуметтік аударымдарды төлеудің мiндеттiлiгi;

      3) қордың активтерін осы Заңда белгілеген мақсаттарға пайдалану;

      4) осы Заңда көзделген шарттарда әлеуметтiк төлемдердiң мiндеттiлiгi;

      5) әлеуметтiк төлемдердiң мөлшерлерiн саралау;

      6) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыруды қамтамасыз ететiн мемлекеттiк органдардың және ұйымдардың қызметiндегi жариялылық.

5-бап. Әлеуметтiк төлемдерді алу құқығы

      Мемлекет осы Заңда көзделген шарттарда мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру түрлерi бойынша әлеуметтiк тәуекел жағдайлары басталған кезде азаматтардың әлеуметтiк төлемдерді алу құқығына кепiлдiк бередi.

      Егер Конституцияда, заңдарда және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше белгіленбесе, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар, қандастар әлеуметтік төлемдерді алу құқығын Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең пайдаланады.

6-бап. Қор активтерінің сақталуын қамтамасыз ету

      1. Мемлекет қор активтерінің сақталуына және нысаналы пайдаланылуына кепілдік береді.

      2. Қор активтерінің сақталуы:

      1) қордың қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ететiн тиiстi нормалар мен лимиттердi белгiлеу жолымен оның қызметiн реттеу;

      2) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арқылы инвестициялық қызметтi жүзеге асыру;

      3) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiнде қор активтерiн инвестициялық басқару жөнiндегi барлық операцияларды есепке алу;

      4) қордың меншікті қаражаты мен активтерiнiң бөлек есепке алынуын жүргiзу;

      5) қордың қызметiн қамтамасыз етуге арналған шығыстарға шектеулер енгiзу;

      6) жыл сайынғы аудитті жүргiзудiң мiндеттiлiгi;

      7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен қордың ұдайы қаржылық есептiлiгi;

      8) қордың активтерiн инвестициялау үшiн қаржы құралдарының тiзбесi мен лимитін айқындау;

      9) инвестициялық декларацияда қордың активтерін орналастыру кезінде тәуекелдердi әртараптандыру және азайту жөнінде талаптар белгiлеу;

      10) осы Заңға сәйкес қордың басшы жұмыскерлеріне қойылатын талаптарды белгілеу арқылы қамтамасыз етiледi.

7-бап. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыруға жататын тұлғалар

      Мыналар:

      1) жұмыскерлер, сондай-ақ ақы төленетін өзге жұмысы бар (сайланған, тағайындалған немесе бекітілген) адамдар;

      2) дара кәсіпкерлер, оның ішінде шаруа немесе фермер қожалықтарының басшылары;

      3) жеке практикамен айналысатын адамдар;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4) тармақша 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      4) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар;

      5) Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын және Қазақстан Республикасының аумағында кіріс әкелетін қызметтi жүзеге асыратын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар, сондай-ақ қандастар міндетті әлеуметтік сақтандыруға жатады.

      "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңы 11-бабының 1-тармағында көзделген жасқа толған адамдар мiндеттi әлеуметтiк сақтандыруға жатпайды.

8-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы құзыреті

      Қазақстан Республикасының Үкіметі міндетті әлеуметтік сақтандыру саласында:

      1) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен қорды құру, қайта ұйымдастыру немесе тарату туралы шешім қабылдайды;

      2) қордың комиссиялық сыйақысының пайыздық мөлшерлемесінің шекті шамасын белгілейді;

      3) еңбекке қабілеттіліктен айырылу және асыраушысынан айырылу жағдайларына қордан төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерлерін арттыру туралы шешім қабылдайды;

      4) қордың активтерін инвестициялау үшін қаржы құралдарының тізбесі мен лимиттерін айқындайды;

      5) қордың қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ететін нормалар мен лимиттерді белгілейді;

      6) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

9-бап. Міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы бақылау жөніндегі уәкілетті органның құзыреті

      Міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы бақылау жөніндегі уәкілетті орган:

      1) жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесін белгілейді;

      2) қордың әлеуметтік төлемдерді уақтылы және дұрыс тағайындауын бақылауды қамтамасыз етеді;

      3) Мемлекеттік корпорацияның алушыға әлеуметтік төлемдерді уақтылы және толық аударуын бақылауды қамтамасыз етеді;

      4) міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылардың және алушылардың қор мен өзге де мемлекеттік органдардың немесе ұйымдардың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне), шешімдеріне шағымдарын қарайды.

10-бап. Орталық атқарушы органның құзыретi

      Ескерту. 10-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Орталық атқарушы орган:

      1) қордың қаржылық орнықтылығын талдауды, бағалауды және бақылауды жүзеге асырады;

      2) қордың қаржылық және өзге есептілігінің тізбесін, нысандарын, оларды ұсыну мерзімдерін айқындайды;

      3) қордың басшы жұмыскерлерін тағайындауға (тағайындаудан бас тартуға) келісім береді;

      4) қордың қызметi туралы мәлiметтер, сондай-ақ мемлекеттiк органдардан және ұйымдардан өзiнiң бақылау функцияларын жүзеге асыруы үшін қажеттi мәлiметтер алуға құқылы;

      5) Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінде белгіленген тәртіппен қордың қызметін ішкі бақылауды жүзеге асырады;

      6) қордың қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ететін нормалар мен лимиттерді әзірлейді;

      7) қор активтерін инвестициялау үшін қаржы құралдарының тізбесі мен лимиттерін әзірлейді;

      8) қордың комиссиялық сыйақысының пайыздық мөлшерлемесінің шекті шамасын белгілеу туралы ұсыныс әзірлейді;

      9) қордың комиссиялық сыйақысының пайыздық мөлшерлемесінің шамасын жыл сайын, бірақ жылына екі реттен асырмай белгілейді;

      10) қордың комиссиялық сыйақыны алу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      11) әлеуметтік аударымдарды есептеу мен қорға төлеу және олар бойынша өндіріп алу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      12) әлеуметтік төлемдердің мөлшерлерін есептеу (айқындау), қордан төленетін әлеуметтік төлемдерді тағайындау, қайта есептеу, тоқтата тұру, қайта бастау, тоқтату және жүзеге асыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      13) еңбекке қабілеттіліктен айырылу және асыраушысынан айырылу жағдайларына қордан төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерлерін арттыру туралы ұсыныс әзірлейді;

      14) құзыреті шегінде Мемлекеттік корпорацияның қызметін тексеруді жүзеге асырады;

      15) міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы ақпараттық жүйелерді қолдап отыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      16) міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы ақпараттық жүйелер мен дерекқорларға қол жеткізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      17) міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларды, олардың әлеуметтік аударымдары мен әлеуметтiк төлемдерін дербестендірілген есепке алуды жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      18) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентiнiң және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң актiлерiнде көзделген өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Мемлекеттік корпорацияның міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы құзыреті

      1. Мемлекеттік корпорация міндетті әлеуметтік сақтандыру саласында мемлекеттік монополияға жататын мынадай қызмет түрлерін жүзеге асырады:

      1) міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларды, олардың әлеуметтік аударымдары мен әлеуметтік төлемдерін дербестендірілген есепке алу;

      2) қордың қаражатынан әлеуметтік төлемдерді ұйымдастыру;

      3) міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы ақпараттық жүйелерді толықтыру және жаңартып отыру;

      4) ай сайынғы қажеттілікті, әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыру графиктерін қалыптастыру және қорға әлеуметтік төлемдерге қаражаттың қажеттігі туралы өтінімдерді жолдау;

      5) Қазақстан Республикасының дербес деректер және оларды қорғау туралы заңнамасының талаптарын ескере отырып, Мемлекеттік корпорацияның қызмет түрлеріне сәйкес міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларға және төлеушілерге әлеуметтiк аударымдар мен әлеуметтiк төлемдердiң жай-күйi мен қозғалысы, сондай-ақ әлеуметтік төлемдерді тағайындау және алу тәртібі туралы ақпарат беру;

      6) Мемлекеттік корпорацияның шотына түскен күнінен кейінгі бір операциялық күннен кешіктірмей, қорға төлеушілерден түскен әлеуметтік аударымдарды және (немесе) әлеуметтiк аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегені үшін өсімпұлды аудару, әлеуметтік төлемдердің және олардан ұстап қалынған міндетті зейнетақы жарналарының артық есепке жатқызылған (төленген) сомаларын қайтару;

      7) қордың қаражаты Мемлекеттік корпорацияның шотына түскен күннен кейінгі бір операциялық күннен кешіктірмей, әлеуметтік аударымдардың және (немесе) әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін өсімпұлдың артық (қате) төленген сомаларын төлеушілерге қайтаруды қамтамасыз ету;

      8) мемлекеттік кіріс органына төлеушілердің келіп түскен және қайтарылған әлеуметтік аударымдарының тізілімдерін ұсыну;

      9) жеке сәйкестендіру нөмірі жоқ және (немесе) деректемелерінде қателер жіберілген міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы үшін төленген әлеуметтік аударымдардың сомаларын төлеушіге қайтару.

      2. Мемлекеттік корпорация:

      1) әлеуметтік аударымдарды және әлеуметтік аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегені үшін өсімпұлды;

      2) әлеуметтік аударымдардың және олар бойынша өсімпұлдың артық (қате) төленген сомаларының қайтарылуын;

      3) әлеуметтік төлемдерді және олардан ұстап қалынған міндетті зейнетақы жарналарын;

      4) әлеуметтік төлемдердің және олардан ұстап қалынған міндетті зейнетақы жарналарының артық есепке жатқызылған (төленген) сомаларының қайтарылуын есепке алу және аудару мәселелері бойынша қормен өзара іс-қимыл жасайды және ақпарат алмасуды жүзеге асырады.

      3. Мемлекеттік корпорацияның осы Заңда көзделген қызметтерді көрсеткені үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бюджет қаражатын алуға құқығы бар.

      Бұл ретте Мемлекеттік корпорация көрсететін қызметтердің бағаларын орталық мемлекеттік органдар арасынан Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын уәкілетті орган монополияға қарсы органмен және орталық атқарушы органмен келісу бойынша белгілейді.

      4. Мемлекеттік корпорация:

      1) әлеуметтік төлемдерді тағайындауға қажетті құжаттарды қабылдауды және олардың толықтығын тексеруді жүзеге асыруға, тағайындауға арналған істердің макеттерін қалыптастыруға және оларды қорға беруге;

      2) мемлекеттік органдардың және ұйымдардың ақпараттық жүйелерінде мәліметтер болмаған жағдайда, әлеуметтік төлемдерді қайта есептеуге, тоқтата тұруға, қайта бастауға және тоқтатуға қажетті құжаттарды қабылдауды және олардың толықтығын тексеруді және оларды қорға беруді жүзеге асыруға;

      3) алушыны әлеуметтік төлемдердің артық есепке жатқызылған (төленген) сомаларын қайтару қажеттігі туралы хабардар етуге;

      4) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыруға жататын және әлеуметтік төлемге құқығы бар адамдарға теңдей қызмет көрсету жағдайларын қамтамасыз етуге;

      5) алушыларға әлеуметтiк төлемдердiң уақтылы және толық аударылуын қамтамасыз етуге;

      6) қордың шешімі негізінде әлеуметтік төлемді жүзеге асыруға, тоқтата тұруға, қайта бастауға және тоқтатуға;

      7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайлардан басқа, әлеуметтiк аударымдар мен әлеуметтiк төлемдердiң жай-күйi мен қозғалысы туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге;

      8) міндетті әлеуметтік сақтандыру мәселелері бойынша қажетті түсіндірмелер беруге;

      9) әлеуметтік төлемді тағайындауға арналған істің электрондық макетін қалыптастыру кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен заңсыз (негізсіз) деп танылған әлеуметтік аударымдардың сомасын есепке алмауға міндетті.

      Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушының және алушының құқықтары мен мiндеттерi

      1. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушының, ал ол қайтыс болған (coт хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) жағдайда, оның асырауында болған отбасы мүшелерiнің және алушының:

      1) қорға еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем тағайындау туралы өтінішті:

      жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесі алғаш рет белгіленген кезде МӘС бөлімшесі арқылы;

      өтініш жасаған кезде жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесі белгіленген кезде Мемлекеттік корпорация арқылы беруге;

      2) қорға Мемлекеттік корпорация арқылы асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем тағайындау туралы өтініш беруге;

      3) қорға жұмысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем тағайындау туралы өтінішті:

      егер адам жұмыссыз ретінде тіркелген болса, Мемлекеттік корпорация арқылы;

      жұмыссыз ретінде тіркеу кезінде халықты жұмыспен қамту орталығы арқылы;

      жұмыссыз ретінде тіркелгені туралы мәліметтер болған кезде "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы;

      "Электрондық еңбек биржасы" порталында жұмыссыз ретінде тіркелген кезде аталған портал арқылы беруге;

      4) қорға Мемлекеттік корпорация арқылы жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем тағайындау туралы өтініш беруге;

      4-1) қорға бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем тағайындау туралы өтінішті:

      Мемлекеттік корпорация арқылы;

      "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы беруге;

      5) мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылар алуына қарамастан, қордан осы Заңда көзделген тәртiппен әлеуметтiк төлемдерді, оның ішінде электрондық ақшаның электрондық әмияндарына электрондық ақшамен алуға;

      6) төлеушіден, Мемлекеттік корпорациядан, қордан, сондай-ақ "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы әлеуметтік аударымдардың жай-күйі мен қозғалысы туралы ақпаратты тегін сұратуға және алуға;

      7) Мемлекеттік корпорациядан және қордан әлеуметтік төлемдерді тағайындау және алу тәртібі туралы ақпаратты тегін сұратуға және алуға;

      8) қордың және осы тармақта көрсетілген өзге мемлекеттік органдардың немесе ұйымдардың осы Заңда белгіленген құқықтарды шектеуге байланысты шешімдеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасауға құқығы бар.

      2. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы, ал ол қайтыс болған (coт хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) жағдайда, оның асырауында болған отбасы мүшелерi және алушы:

      1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен әлеуметтік төлемдерді тағайындауға қажетті анық құжаттарды (мәліметтерді) ұсынуға;

      2) әлеуметтік төлемдердің артық есепке жатқызылған (төленген) сомаларын қайтаруды жүргізуге;

      3) әлеуметтік төлемдерді алу кезеңінде Мемлекеттік корпорацияны қордың әлеуметтік төлемдер жөніндегі міндеттемелерінің орындалуына әсер ететін барлық өзгерістер туралы, осындай өзгерістер туындаған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде хабардар етуге міндетті.

      Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Төлеушiнiң құқықтары мен мiндеттерi

      1. Төлеушiнiң:

      1) әлеуметтік аударымдардың және (немесе) әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін өсімпұлдың артық (қате) төленген сомаларын орталық атқарушы орган айқындайтын тәртіппен қайтарып алуға;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Мемлекеттік корпорациядан әлеуметтік аударымдардың және (немесе) олар бойынша өсімпұлдың төленген сомалары туралы қажетті ақпаратты тегін сұратуға және алуға;

      3) осы Заңға сәйкес басқа да құқықтарды iске асыруға құқығы бар.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-тармақтың бірінші абзацының осы редакциясы 01.01.2024 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен (қолданыстағы редакциясын осы Заңның 39-бабы 4-тармағы 2) тармақшасынан қараңыз).

      2. Төлеуші:

      1) әлеуметтiк аударымдарды және әлеуметтiк аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегенi үшiн өсiмпұлды уақтылы және толық көлемде төлеуге;

      2) қорға төленетiн әлеуметтiк аударымдардың сомаларын есептеу мен қайта есептеудi, сондай-ақ әлеуметтiк аударымдар уақтылы және (немесе) толық төленбеген жағдайда, өсiмпұл есептеудi өзі дербес жүзеге асыруға;

      3) мемлекеттік кіріс органдарына Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде салықтық есептілікті ұсынуға;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әрбір жұмыскер бойынша есептелген және төленген әлеуметтік аударымдардың және (немесе) өсімпұлдың сомаларын бастапқы есепке алуды жүргізуге;

      5) жұмыскерге тиісті кезеңде тиесілі болған жалақының құрамдас бөліктері туралы ай сайын хабарлай отырып, оған қорға төленген әлеуметтік аударымдардың есептелген сомалары туралы мәліметтер ұсынуға;

      6) қордың сұрау салуы бойынша, әлеуметтік төлем тағайындауға қажетті ақпарат беруге;

      7) мемлекеттік кіріс органдарының талап етуі бойынша осы Заңның 17-бабында белгіленген тәртіппен әлеуметтік аударымдар бойынша берешек өздерінің пайдасына өндіріп алынатын міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылардың тізімін ұсынуға мiндеттi.

      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-тарау. ӘЛЕУМЕТТІК АУДАРЫМДАР

14-бап. Әлеуметтiк аударымдардың мөлшерлемесі

      1. Төлеушілердің мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылар үшiн және (немесе) өз пайдасына қорға төлеуіне жататын әлеуметтiк аударымдары әлеуметтік аударымдар есептелетін объектiнің 3,5 пайызы, 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап – әлеуметтік аударымдар есептелетін объектiнің 5 пайызы мөлшерінде белгiленедi.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-тармақ 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      2. "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар үшін өз пайдасына өздері төлейтін әлеуметтік аударымдардың мөлшері әлеуметтік аударымдар есептелетін объектінің 20 пайызын құрайды.

      3. Бірыңғай төлем төлеушілер үшін "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 776-3-бабының 1-тармағында белгіленген бірыңғай төлем мөлшерлемесіндегі әлеуметтік аударымдардың үлесі:

      2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 16,0 пайызды;

      2024 жылғы 1 қаңтардан бастап – 14,9 пайызды;

      2025 жылғы 1 қаңтардан бастап – 18,9 пайызды;

      2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 18,1 пайызды;

      2027 жылғы 1 қаңтардан бастап – 17,4 пайызды;

      2028 жылғы 1 қаңтардан бастап 17,1 пайызды құрайды.

      Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Әлеуметтік аударымдар есептелетін объект

      1. Қорға әлеуметтік аударымдар төленбейтін кірістерді қоспағанда, жұмыскерлерге, сондай-ақ ақы төленетін өзге жұмысы бар (сайланған, тағайындалған немесе бекітілген) адамдарға еңбекке ақы төлеу ретіндегі кірістер түрінде төленетін жұмыс берушінің шығыстары олар үшін әлеуметтік аударымдар есептелетін объект болып табылады.

      Бұл ретте жұмыс берушінің шығыстарына әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар және құқық қорғау органдары қызметкерлерінің ақшалай жабдықталымы кіреді.

      2. Жеке практикамен айналысатын адамдар, дара кәсіпкерлер, оның ішінде шаруа немесе фермер қожалықтары үшін мыналар:

      өзі үшін – алатын кірісінің өз пайдасына әлеуметтік аударымдарды есептеу мақсаттары үшін өздері дербес айқындайтын, бірақ "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі) сәйкес салық салу мақсаттары үшін айқындалатын кірістен артық емес сомасы;

      жалдамалы жұмыскерлер үшін – қорға әлеуметтік аударымдар төленбейтін кірістерді қоспағанда, жұмыскерге еңбекке ақы төлеу ретіндегі кірістер түрінде төленетін шығыстар әлеуметтік аударымдар есептелетін объект болып табылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-тармақ 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      3. Республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда, астанада – айлық есептік көрсеткіштің 1 еселенген мөлшері және басқа елді мекендерде айлық есептік көрсеткіштің 0,5 еселенген мөлшері "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар үшін әлеуметтік аударымдар есептелетін объектілер болып табылады.

      Бұл ретте республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіш мөлшері қолданылады.

      4. Қорға әлеуметтік аударымдар төленбейтін кірістерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын және Қазақстан Республикасының аумағында кіріс әкелетін қызметтi жүзеге асыратын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға, сондай-ақ қандастарға еңбекке ақы төлеу ретіндегі кірістер түрінде төленетін жұмыс берушінің шығыстары олар үшін әлеуметтік аударымдар есептелетін объект болып табылады.

      4-1. "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 776-2-бабында айқындалған жұмыскердің кірісі бірыңғай төлемді есептеу объектісі болып табылады.

      Бұл ретте бірыңғай төлемнің құрамына кіретін әлеуметтік аударымдарды есептеу және төлеу бірыңғай төлем төлеушінің қаражаты есебінен жүргізіледі.

      5. Бір төлеушіден түсетін әлеуметтік аударымдар есептелетін ай сайынғы объект тиісті қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгiленген ең төмен жалақының 7 еселенген мөлшерiнен аспауға тиіс.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      5-тармақтың екінші бөлігінің осы редакциясы 01.01.2024 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен (қолданыстағы редакциясын осы Заңның 39-бабы 4-тармағы 3) тармақшасынан қараңыз).

      Егер күнтізбелік ай үшін әлеуметтік аударымдар есептелетін объект республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын ең төмен жалақы мөлшерінен кем болған жағдайда, онда әлеуметтік аударымдар ең төмен жалақы мөлшері негізге алына отырып есептеледі, төленеді.

      6. Қорға әлеуметтік аударымдар:

      1) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 319-бабы 2-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген кірістерді қоспағанда, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 319-бабының 2-тармағында белгіленген;

      2) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 341-бабы 1-тармағының 9), 10), 12), 14) тармақшаларында, 17) тармақшасының алтыншы абзацында, 21) және 50) тармақшаларында көрсетілген кірістерді қоспағанда, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 341-бабының 1-тармағында белгіленген;

      3) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 484-бабы 3-тармағының 1) тармақшасында белгіленген кірістерден төленбейді.

      Осы тармақтың күші жұмыскерлердің "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 89-1-тарауына сәйкес бірыңғай төлем есептелетін кірістеріне қолданылмайды.

      Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Әлеуметтiк аударымдарды төлеу

      1. Егер осы бапта өзгеше белгiленбесе, төлеуші әлеуметтiк аударымдарды қорға ай сайын, әлеуметтік аударымдар төленетін айды көрсете отырып, Мемлекеттік корпорацияның банктік шоты арқылы төлемдерді жүзеге асыру жолымен, есептi айдан кейiнгi айдың 25-iнен кешiктiрмей төлейдi.

      2. Арнаулы салық режимін қолданатын шаруа немесе фермер қожалықтары, оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар, патент негізінде немесе арнаулы мобильді қосымша пайдаланылатын арнаулы салық режимін қолданатын дара кәсіпкерлер "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) көзделген мерзімдерде әлеуметтік аударымдардың сомаларын төлейді.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-тармақ 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      3. "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен әлеуметтік аударымдарды төлейді.

      3-1. Бірыңғай төлем төлеушілер "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 776-4-бабының 5-тармағында белгіленген мерзімдерде әлеуметтік аударымдар төлейді.

      Бірыңғай төлемді төлеу, аудару және бөлу, сондай-ақ қайтару тәртібін орталық атқарушы орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен, сондай-ақ салықтардың және бюджетке төленетін төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органмен және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі, денсаулық сақтау саласындағы және цифрлық даму саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдармен келісу бойынша айқындайды.

      4. Банктен немесе банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымнан әлеуметтiк аударымдар сомасына төлем тапсырмасының акцептiн алған күн – қолма-қол ақшасыз нысанда, төлеушiнiң банкке немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымға әлеуметтiк аударымдарды енгiзген күні қолма-қол ақша нысанында жүзеге асырылатын әлеуметтiк аударымдарды төлеу күнi болып есептеледi.

      5. Әлеуметтік аударымдар Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында төленеді.

      6. Әлеуметтік аударымдардың және (немесе) осы Заңның 17-бабының 1-тармағына сәйкес есепке жазылған өсімпұлдың толық және уақтылы төленуін бақылауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік кіріс органдары жүзеге асырады.

      Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 24.06.2021 № 52-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Төлеушінің әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін жауаптылығы

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1-тармақтың осы редакциясы 01.01.2024 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен (қолданыстағы редакциясын осы Заңның 39-бабы 4-тармағы 4) тармақшасынан қараңыз).

      1. Әлеуметтiк аударымдардың уақтылы және (немесе) толық көлемде төленбеген сомаларын мемлекеттік кіріс органдары мерзімі өткен әрбір күн үшiн (қорға төлеу күнін қоса алғанда) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнің 1,25 еселенген базалық мөлшерлемесі мөлшерiнде есепке жазылған өсiмпұлмен бірге өндiрiп алады немесе төлеуші оларды қордың шотына аударуға тиіс.

      2. Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес тәуекелдің жоғары немесе орташа деңгейі санатына жатқызылған төлеушіде әлеуметтік аударымдар бойынша берешек түзілген күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей мемлекеттік кіріс органы төлеушіге әлеуметтік аударымдар бойынша берешек сомасы туралы хабарлама жібереді.

      Хабарламаның нысанын салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган бекітеді.

      3. Әлеуметтік аударымдар бойынша берешек өтелмеген жағдайда, мемлекеттік кіріс органы:

      1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес тәуекелдің жоғары деңгейі санатына жатқызылған төлеушіге хабарлама табыс етілген күннен бастап бір жұмыс күні өткен соң – осы төлеушінің;

      2) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес тәуекелдің орташа деңгейі санатына жатқызылған төлеушіге хабарлама табыс етілген күннен бастап он жұмыс күні өткен соң осы төлеушінің банктік шоттары мен кассасы бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұрады.

      Мемлекеттік кіріс органдарының өкімі бойынша банктер және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен төлеушілердің банктік шоттары бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұруға және міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, әлеуметтік аударымдарды, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына аударымдарды және (немесе) жарналарды, салықтық берешекті және кедендік төлемдер, салықтар бойынша берешекті және өсімпұлды аударуға қатысты нұсқауларды орындауға міндетті.

      Мемлекеттік кіріс органының касса бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкімі төлеушінің түсетін қолма-қол ақшаны түскен күнінен кейінгі бір жұмыс күнінен кешіктірмей қорға аудару жолымен бұлжытпай орындауына жатады.

      Төлеушінің кассасы бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкімнің нысанын салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган бекітеді.

      4. Мемлекеттік кіріс органының төлеушінің банктік шоттары мен кассасы бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкімдерінің күшін осындай өкімдерді шығарған мемлекеттік кіріс органы әлеуметтік аударымдар бойынша берешек өтелген күннен кейінгі бір жұмыс күнінен кешіктірмей жояды.

      5. Әлеуметтік аударымдар бойынша берешек өтелмеген жағдайда:

      1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес тәуекелдің жоғары деңгейі санатына жатқызылған төлеуші өзіне хабарлама табыс етілген күннен бастап бес жұмыс күні ішінде;

      2) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес тәуекелдің орташа деңгейі санатына жатқызылған төлеуші өзіне хабарлама табыс етілген күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде хабарлама жіберген мемлекеттік кіріс органына әлеуметтік аударымдар бойынша берешек өздерінің пайдасына өндіріп алынатын міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылардың тізімін ұсынады.

      6. Осы баптың 5-тармағына сәйкес төлеуші ұсынған міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылардың тізімі негізінде мемлекеттік кіріс органы тізім алынған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей, төлеушінің банктік шоттарынан әлеуметтік аударымдар бойынша берешек сомаларын мәжбүрлі тәртіппен өндіріп алады.

      Төлеушілердің банктік шоттарынан әлеуметтік аударымдар бойынша берешекті өндіріп алу төлеуші ұсынған міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылардың тізімі қоса беріле отырып, мемлекеттік кіріс органының инкассолық өкімі негізінде жүргізіледі.

      Банктік шотта (шоттарда) клиентке қойылатын барлық талапты қанағаттандыру үшін ақша болмаған немесе жеткіліксіз болған жағдайда, банк Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген кезектілік тәртібімен клиенттің ақшасын алып қоюды жүргізеді.

      Төлеушінің ұлттық валютадағы банктік шотында ақша болмаған жағдайда, әлеуметтік аударымдар бойынша берешекті өндіріп алу мемлекеттік кіріс органдары ұлттық валютада ұсынған инкассолық өкімдер негізінде төлеушінің шетел валютасындағы банктік шоттарынан жүргізіледі.

      7. Банктер және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар әлеуметтік аударымдардың сомалары төлеушілердің банктік шоттарынан есептен шығарылған күні осы сомаларды Мемлекеттік корпорация арқылы қорға аударуға міндетті.

      8. Мемлекеттік кіріс органдары төлеушінің сәйкестендіру нөмірін, басшысының тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе) және әлеуметтік аударымдар бойынша берешек сомасын көрсете отырып, әлеуметтік аударымдар бойынша туындаған күнінен бастап алты айдан астам мерзімде өтелмеген берешегі бар төлеушілердің тізімдерін жыл сайын бұқаралық ақпарат құралдарында жариялайды.

      Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Артық (қате) төленген әлеуметтік аударымдарды және (немесе) әлеуметтік аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегені үшін өсімпұлды қайтару

      1. Төлеуші артық (қате) төлеген әлеуметтік аударымдардың және (немесе) әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін өсімпұлдың сомалары орталық атқарушы орган айқындайтын тәртіппен, Мемлекеттік корпорацияның қор қаражаты түскен күннен кейінгі бір операциялық күннен кешіктірмей төлеушіге кейіннен аударуы үшін төлеушінің өтініші қорға келіп түскен күннен бастап банктік жеті күн ішінде Мемлекеттік корпорацияның банктік шотына аударылуға жатады.

      2. Әлеуметтік төлемдi тағайындау үшін есепке алынған кезеңге есептелген, төлеуші артық (қате) төлеген әлеуметтік аударымдардың сомалары қайтарылуға жатпайды.

      Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-тарау. ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМДЕР

19-бап. Әлеуметтiк төлемдердi тағайындауға өтініш жасау және әлеуметтiк төлемдерді тағайындауға арналған құжаттарды қараудың мерзімдері

      1. Әлеуметтік төлемдерді тағайындауға өтініш жасау осы Заңның 12-бабының 1-тармағында көзделген тиісті мемлекеттік органдарға немесе ұйымдарға өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжатпен қоса орталық атқарушы орган белгілеген нысан бойынша өтініш беру жолымен жүзеге асырылады. Өтінішке тізбесін орталық атқарушы орган айқындайтын құжаттар қоса беріледі.

      Әлеуметтік төлемдерді "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес проактивті көрсетілетін қызмет арқылы тағайындаған кезде оларды тағайындау туралы өтініш ұсыну талап етілмейді.

      2. Мемлекеттік органдар және (немесе) ұйымдар ақпараттық жүйелерде сұрау салынған мәліметтердің жоқ екенін растайтын электрондық құжаттарды ұсынған кезде, сұрау салуды жүзеге асырған мемлекеттік орган немесе ұйым өтініш берушіні құжаттардың қағаз жеткізгіштердегі түпнұсқаларын ұсыну қажеттігі туралы хабардар етеді.

      3. Мемлекеттік корпорация әлеуметтік төлемдерді тағайындауға қажетті құжаттар қабылданған күннен бастап төрт жұмыс күні ішінде немесе әлеуметтік төлемдерді проактивті көрсетілетін қызмет арқылы тағайындауға келісім алынған күннен бастап оларды, жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді тағайындауға қажетті, беру мерзімі екі жұмыс күнінен аспайтын құжаттарды қоспағанда, қорға береді.

      4. Қор құжаттар келіп түскен күннен бастап төрт жұмыс күні ішінде оларды қарайды және әлеуметтік төлемдерді тағайындау немесе тағайындаудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Әлеуметтік төлемдерді тағайындаудан бас тартылған жағдайда, қор өтініш берушіні бас тарту себептері туралы хабардар етеді және ұсынылған құжаттарды Мемлекеттік корпорация арқылы өтініш берушіге қайтарады.

      5. Қордың әлеуметтік төлемдерді тағайындауға, қайта есептеуге, тоқтата тұруға, қайта бастауға және тоқтатуға қажетті құжаттардың (мәліметтердің) анықтығына тексеру жүргiзуге құқығы бap. Осы мақсаттарда қор мемлекеттік органдарға және тиісті ұйымдарға, төлеушіге және өтініш берушіге сұрау салулар жіберуге құқылы. Бұл peттe өтiнiш беруші әлеуметтік төлемдерді тағайындау, қайта есептеу, тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату туралы шешiм қабылдауда орын алған іркіліс және шешiм қабылдаудың ұзартылу, бірақ бiр айдан аспайтын мерзiмге ұзартылу мерзiмдерi туралы жазбаша және (немесе) электрондық нысандарда хабарлануға тиiс.

      6. Келесі өтiнiш жасау кездерінде әлеуметтік төлемдер осы баптың 3, 4 және 5-тармақтарында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде тағайындалады.

      Қордың шешiмiне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртiппен шағым жасалуы мүмкiн.

      7. Қордан төленетiн әлеуметтiк төлемдер қордан төленетiн әлеуметтiк төлемдерге құқық туындаған күннен бастап тағайындалады.

      Қордан төленетiн әлеуметтiк төлемдерге құқық:

      еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына – МӘС бөлімшесі міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесін белгілеген күннен бастап;

      асыраушысынан айырылу жағдайына – қайтыс болу туралы куәлiкте немесе хабарламада көрсетiлген қайтыс болған күннен бастап не соттың азаматты – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыны қайтыс болды деп жариялау туралы шешімі заңды күшіне енген күннен бастап не соттың оны хабарсыз кетті деп тану немесе оны қайтыс болды деп жариялау туралы шешiмiнде көрсетiлген күннен бастап;

      жұмысынан айырылу жағдайына – мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасына сәйкес жұмыссыз ретiнде тiркелген күннен бастап;

      жүктiлiкке және босануға байланысты кірісінен айырылу жағдайына –жүктiлiк және босану бойынша демалыс берiлген, еңбекке уақытша қабілетсіздік туралы парақта көрсетiлген күннен бастап;

      жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайына – жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған жұмыскерлерге демалыс берiлген, еңбекке уақытша қабілетсіздік туралы парақта көрсетiлген күннен бастап;

      бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайына – баланың туу туралы куәлiгiнде көрсетiлген туған күнiнен бастап, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған бір жарым жасқа дейінгі баланы (балаларды) асырап алған және балаға қорғаншылық тағайындалған жағдайларда – соттың баланы (балаларды) асырап алу туралы шешімі заңды күшіне енген күннен бастап немесе қорғаншы тағайындалған күннен бастап туындайды.

      Жұмысынан айырылу жағдайына, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайларына қордан төленетін әлеуметтiк төлемдерді тағайындауға, сондай-ақ қиын босанған, екі және одан көп бала туған кезде жүктілікке және босануға байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді қайта есептеуге өтініш жасау мерзімдері қордан төленетiн әлеуметтiк төлемдерге құқық туындаған күннен бастап – он екі айдан, бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайына он сегіз айдан аспайды.

      Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді тағайындауға өтініш жасау мерзімі он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленген адамдарды қоспағанда, әлеуметтік төлем тағайындауға өтініш жасалған күнге қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған балаларының, оның ішінде асырап алған балаларының, аға-інілерінің, апа-сіңлілерінің (қарындастарының) және немерелерінің жиырма үш жасқа толу мерзімінен аспайды.

      8. Өтініш осы Заңның 12-бабының 1-тармағында көрсетілген мемлекеттік органда немесе ұйымда тіркелген күн немесе әлеуметтік төлемдерді "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес проактивті көрсетілетін қызмет арқылы тағайындауға келісім алынған күн қордан төленетін әлеуметтік төлемдерді тағайындауға өтініш жасалған күн болып есептеледі.

      Егер осы баптың 5-тармағында өзгеше көзделмесе, тағайындалу мерзімі барлық қажетті құжаттармен бірге өтініш Мемлекеттік корпорацияда тіркелген күннен бастап немесе "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес проактивті көрсетілетін қызмет арқылы әлеуметтік төлемдер тағайындауға келісім алынған күннен бастап алты жұмыс күнінен аспайтын жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді қоспағанда, әлеуметтік төлемдерді тағайындау мерзімі сегіз жұмыс күнінен аспайды.

      9. Мемлекеттік корпорацияның және (немесе) қордың кiнәсiнан уақтылы алынбаған не толық алынбаған әлеуметтiк төлемдердің сомасы әлеуметтік төлемдерге құқық туындаған күннен бастап өткен уақыт үшiн мерзiмдерi шектелмей төленеді.

      Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем

      1. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушыға әлеуметтiк төлем тағайындауға өтiнiш жасалған уақытқа қарай жұмысты тоқтатқанына немесе жалғастырып жатқанына қарамастан тағайындалады.

      2. Адамның жалпы еңбекке жарамдылығынан айырылу дәрежесін куәландыру және белгілеу Қазақстан Республикасының мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес МӘС бөлімшесінің медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізуі арқылы жүзеге асырылады.

      3. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем қордан төленетін әлеуметтiк төлемдерге құқық туындаған күннен бастап еңбекке қабілеттіліктен айырылудың белгiленген бүкіл кезеңіне тағайындалады.

      Жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесi өзгерген жағдайда, әлеуметтiк төлем жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесi өзгерген күннен бастап жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылудың жаңадан белгiленген дәрежесiне сәйкес келетiн мөлшерде жүзеге асырылады. Бұл ретте қор үш жұмыс күнi iшiнде Мемлекеттік корпорацияны әлеуметтiк төлемдер мөлшерiнің өзгергені туралы шығарылған шешiм жөнінде хабардар етеді.

      4. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған ай сайынғы әлеуметтiк төлемнің мөлшерi әлеуметтік төлемге құқық туындаған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгiленген ең төмен жалақы мөлшерінің 50 пайызы шегерілген, әлеуметтiк аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерiн кірісті ауыстырудың, еңбекке қабілеттіліктен айырылудың және қатысу өтілінің тиiстi коэффициенттерiне көбейту жолымен айқындалады.

      Әлеуметтiк аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшері әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік жиырма төрт ай ішінде (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістердің болу-болмауына қарамастан) әлеуметтік аударымдар жүргізілген кірістер сомасын жиырма төртке бөлу жолымен айқындалады.

      Бұл ретте, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша әлеуметтік аударымдар мөлшерлемесіне "0" түзету коэффициенті қолданылған қызмет түрлері бойынша еңбек, кәсіпкерлік қызмет, жеке практикамен айналысу кезеңдерінде алынған кіріс, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 341-бабы 1-тармағының 51) тармақшасына сәйкес жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерінен алып тасталған кіріс – төлеуші беретін кірістер туралы анықтама негізінде кірістің орташа айлық мөлшерін айқындау кезінде ескеріледі.

      Төтенше жағдай, шектеу іс-шаралары қолданылған кезеңде қызметтің шектелуіне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді алу кезеңдері кірістің орташа айлық мөлшері есебінен алып тасталады және кірістің орташа айлық мөлшерін айқындау кезеңі басталардың тура алдындағы басқа айлармен ауыстырылады.

      Әлеуметтік аударымдарды бірыңғай төлем төлеуші төлеген міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылар үшін әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерінің ең жоғары шегі әлеуметтік төлемге құқық туындаған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төмен жалақының 7 еселенген мөлшерінен аспауға тиіс.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың бесінші бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Осы тармақтың алтыншы бөлігінде көзделген жағдайды қоспағанда, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар үшін өзінен әлеуметтiк аударымдар жүргізілген әрбір айдағы кіріс тиiстi қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгiленген бiр ең төмен жалақы мөлшерінің деңгейiнде қабылданады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың алтыншы бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Сол бір кезең үшін жұмыс берушіден және "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғадан әлеуметтік аударымдар келіп түскен жағдайда, еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді есептеу кезінде "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғаның кірісі қорға әлеуметтік аударымдар жүргізілген кіріс деңгейінде қабылданады.

      Бұл ретте кірісті ауыстыру коэффициентi 0,6 болады.

      Еңбекке қабілеттіліктен айырылу коэффициенті 30 пайыздан 100 пайызға дейін белгіленген жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесіне сәйкес келеді.

      Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы үшiн қатысу өтілінің коэффициентi:

      алты айдан кем болғанда – 0,1;

      алты айдан он екі айға дейін – 0,7;

      он екi айдан жиырма төрт айға дейiн – 0,75;

      жиырма төрт айдан отыз алты айға дейiн – 0,85;

      отыз алты айдан қырық сегiз айға дейiн – 0,9;

      қырық сегiз айдан алпыс айға дейiн – 0,95;

      алпыс айдан жетпіс екі айға дейін – 1,0 болады;

      алпыс және одан да көп айға – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілінің әрбір он екі айы үшін 1,0-ге 0,02 қосылып отырады.

      Қатысу өтілінің коэффициентін айқындау кезінде төтенше жағдай, шектеу іс-шаралары қолданылған кезеңде қызметтің шектелуіне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді алу кезеңдері, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша әлеуметтік аударымдар мөлшерлемесіне "0" түзету коэффициенті қолданылған қызмет түрлері бойынша еңбек, кәсіпкерлік қызмет, жеке практикамен айналысу кезеңдері, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 341-бабы 1-тармағының 51) тармақшасына сәйкес кірістері жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерінен алып тасталған қызметті жүзеге асыру кезеңі есепке жатқызылады.

      Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 134-VII (01.04.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем

      1. Қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының асырауында болған мына отбасы мүшелерінің:

      1) он сегіз жасқа толмаған және егер оларға он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленген болса, осы жастан асқан балаларының, оның ішінде асырап алған балаларының, аға-інілерінің, апа-сіңлілерінің (қарындастарының) және немерелерінің асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемдерді тағайындатуға және алуға құқығы бар.

      Бұл ретте, аға-інілерінің, апа-сіңлілерінің (қарындастарының) және немерелерінің, егер олардың еңбекке қабілетті ата-анасы болмаған немесе егер олар ата-анасынан алименттер алмаған жағдайда құқығы бар. Осы тармақшада көрсетілген, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын немесе білім алған, он сегіз жастан асқан адамдардың оқуды бітіретін уақытқа дейін, бірақ жиырма үш жасқа толғанға дейін әлеуметтік төлемдерді тағайындатуға және алуға құқығы бар;

      2) егер қайтыс болған (сот хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының үш жасқа толмаған балаларының, аға-iнiлерiнің, апа-сiңлiлерiнің (қарындастарының) немесе немерелерiнің күтiмімен айналысатын болса, жасына және еңбекке қабiлеттiлiгiне қарамастан, ата-анасының немесе ерлі-зайыптының бiреуiнің не атасының, әжесінің, аға-iнiсiнің немесе апа-сіңлісінің (қарындасының) асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлемдерді тағайындатуға және алуға құқығы бар.

      2. Мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушылардың – ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға тағайындалған әлеуметтiк төлемдер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, айырылып қалған әрбiр ата-анасы үшiн асырап алушыға, қорғаншыға төленедi.

      3. Бала кезінен бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға әлеуметтік төлемдер мүгедектік белгіленген мерзімге тағайындалады.

      4. Қайтыс болған (сот хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған, асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлемдерді тағайындатуға және алуға құқығы бар отбасының барлық мүшесiне бiр әлеуметтiк төлем тағайындалады.

      5. Қайтыс болған (сот хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған отбасы мүшесiнiң жазбаша өтiнiшi бойынша оның әлеуметтiк төлемдегі үлесi бөлiнедi және оған бөлек төленедi.

      Әлеуметтiк төлемдегі үлесін бөлу қорға өтiнiш жасалған күннен бастап жүргiзiледi.

      6. Қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған отбасы мүшелерiнің саны өзгерген жағдайда, қор әлеуметтiк төлемдердi қайта есептеу туралы шешiм қабылдайды. Бұл peттe әлеуметтік төлемнің мөлшері әлеуметтік төлемдерді алуға құқығы бар отбасы мүшелерiнiң санына қарай тиiсiнше ұлғайтылады немесе азайтылады.

      7. Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған ай сайынғы әлеуметтiк төлемнің мөлшерi әлеуметтік төлемге құқық туындаған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгiленген ең төмен жалақы мөлшерінің 50 пайызы шегерілген, әлеуметтiк аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерiн кірісті ауыстырудың, асырауындағылар санының және қатысу өтілінің тиiстi коэффициенттерiне көбейту жолымен айқындалады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      7-тармақтың осы бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Осы тармақтың төртінші бөлігінде көзделген жағдайды қоспағанда, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар үшін өзінен әлеуметтiк аударымдар жүргізілген әрбір айдағы кіріс тиiстi қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгiленген бiр ең төмен жалақы мөлшерінің деңгейiнде қабылданады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      7-тармақтың осы бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Сол бір кезең үшін жұмыс берушіден және "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғадан әлеуметтік аударымдар келіп түскен жағдайда, асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді есептеу кезінде "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғаның кірісі қорға әлеуметтік аударымдар жүргізілген кіріс деңгейінде қабылданады.

      Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлемдер қайтыс болған (сот хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған отбасы мүшелерiне қайтыс болған (сот хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының отбасы мүшесiнiң (мүшелерiнiң) әлеуметтiк төлемдерді алу құқығы сақталатын уақыт кезеңі бойына ай сайын төленiп тұрады.

      8. Асырауындағылар санының коэффициентi мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушы – асыраушы қайтыс болғанға дейiн оның асырауында болған адамдардың санына қарай айқындалады және оның асырауында бiр адам болса – 0,5; асырауында екi адам болса – 0,65; асырауында үш адам болса – 0,8; асырауында төрт және одан көп адам болса – 1,0 болады.

      Бұл ретте, әлеуметтік аударымдар есептелетін объект ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшері, кірісті ауыстыру коэффициенті және қатысу өтілінің коэффициенті осы Заңның 20-бабының 4-тармағына сәйкес айқындалады.

      Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем

      1. Жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасына сәйкес жұмыссыз ретiнде тiркелген күннен бастап тағайындалады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1-тармақтың екінші бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінің ережелері "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғаларға қолданылмайды.

      2. Жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлемнің мөлшерi әлеуметтiк аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерiн кірісті ауыстырудың және қатысу өтілінің тиiсті коэффициенттерiне көбейту жолымен айқындалады.

      Бұл ретте, кірісті ауыстыру коэффициенті 0,45-ті құрайды, ал әлеуметтік аударымдар есептелетін объект ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшері мен қатысу өтілінің коэффициенті осы Заңның 20-бабының 4-тармағына сәйкес айқындалады.

      3. Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемдер:

      ол үшін алты айдан он екі айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – бір айға;

      ол үшін он екі айдан жиырма төрт айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – екі айға;

      ол үшін жиырма төрт айдан отыз алты айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – үш айға;

      ол үшін отыз алты айдан қырық сегіз айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – төрт айға;

      ол үшін қырық сегіз айдан алпыс айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – бес айға;

      ол үшін алпыс және одан көп айға әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – алты айға тағайындалады.

      4. Келесі өтініш жасау кезінде жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем жұмысынан айырылу жағдайына арналған, бұрын алып келген әлеуметтік төлемнің әрбір айы үшін міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне жалпы қатысу өтілінен он екі айдың шегерілетіні негізге алына отырып тағайындалады.

      5. Халықты жұмыспен қамту орталығы жұмыссызды жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шаралары шеңберінде әлеуметтік жұмыс орындарына, қоғамдық жұмыстарға және кәсіптік оқытуға жіберген жағдайларда, жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемдер тоқтатылмайды.

      Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Жүктiлiкке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтiк төлем

      1. Жүктiлiкке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтiк төлем қордан төленетін әлеуметтiк төлемдерді алуға құқығы бар мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушыға тағайындалады.

      2. Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтік төлем денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган айқындаған тәртіппен берілген еңбекке уақытша қабілетсіздік туралы парақта көрсетілген бүкіл кезеңге тағайындалады.

      Байқоңыр қаласының міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылар болып табылатын тұрғындарына жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтік төлем осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген тәртіппен берілген немесе Ресей Федерациясының федералдық денсаулық сақтау ұйымдары мен олардың Байқоңыр қаласы аумағында орналасқан бөлімшелері берген еңбекке уақытша қабілетсіздік туралы парақ негізінде, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес жүктiлiкке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты демалыс кезеңіне тағайындалады.

      3. Жүктiлiкке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтiк төлемнің мөлшерi әлеуметтік аударымдар есептелетін объект ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерін еңбекке қабілетсіздік күндері санының тиісті коэффициентіне көбейту жолымен айқындалады.

      Әлеуметтiк аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшері әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік он екі ай ішінде (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістердің болу-болмауына қарамастан) әлеуметтік аударымдар жүргізілген кірістердің сомасын он екіге бөлу жолымен айқындалады.

      Әлеуметтік аударымдар есептелетін объект ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерін айқындау кезінде осы Заңның 20-бабы 4-тармағының үшінші және төртінші бөліктерінде көзделген ережелер ескеріледі.

      Әлеуметтік аударымдарды бірыңғай төлем төлеуші төлеген міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылар үшін әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшері әлеуметтік төлемге құқық туындаған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төмен жалақының 7 еселенген мөлшерінен аспауға тиіс.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-тармақтың төртінші бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Осы тармақтың бесінші бөлігінде көзделген жағдайды қоспағанда, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар үшін өзінен әлеуметтiк аударымдар жүргізілген әрбір айдағы кіріс тиiстi қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгiленген бiр ең төмен жалақы мөлшерінің деңгейiнде қабылданады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-тармақтың бесінші бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Сол бір кезең үшін жұмыс берушіден және "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғадан әлеуметтік аударымдар келіп түскен жағдайда, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтік төлемді есептеу кезінде "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғаның кірісі қорға әлеуметтік аударымдар жүргізілген кіріс деңгейінде қабылданады.

      Еңбекке қабілетсіздік күндері санының коэффициенті жүктілікке және босануға, сондай-ақ жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты еңбекке уақытша қабілетсіздік туралы парақ берілген күндер санын күнтізбелік отыз күнге бөлу жолымен айқындалады.

      4. Жұмыс беруші Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жүктілікке және босануға байланысты демалысқа, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған жұмыскерлерге берілетін демалысқа, егер бұл еңбек және (немесе) ұжымдық шарттардың талаптарында, жұмыс берушінің актісінде көзделсе, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем сомасын шегергендегі орташа жалақысын сақтай отырып ақы төлейді.

      Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем

      Ескерту. 24-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем балаға (балаларға) күтімді жүзеге асыратын және қордан төленетін әлеуметтiк төлемдерді алуға құқығы бар мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiне қатысушыға тағайындалады.

      Бұл ретте, егер балаға күтімді міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің бірнеше қатысушысы жүзеге асыратын болса, бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем көрсетілген адамдардың біреуіне ғана тағайындалады.

      2. Екi және одан көп бала туған кезде, бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем әр балаға жеке-жеке тағайындалады.

      3. Бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтiк төлем баланың туу туралы куәлігінде көрсетілген туған күнінен бастап ол бір жарым жасқа толған күнді қоса алғанда тағайындалады.

      Бір жарым жасқа толмаған бала қайтыс болған жағдайда, әлеуметтiк төлемдер қайтыс болған айды қоса алғанда төленедi.

      Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған, бір жарым жасқа дейінгі баланы (балаларды) асырап алған және балаға қорғаншылық тағайындалған жағдайларда, әлеуметтік төлем соттың баланы (балаларды) асырап алу туралы шешімі заңды күшіне енген күннен бастап немесе қорғаншы тағайындалған күннен бастап бала бір жарым жасқа толған күнді қоса алғанда тағайындалады.

      4. Бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған ай сайынғы әлеуметтiк төлемдер әлеуметтік аударымдар есептелетін объект ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерiн кірісті ауыстыру коэффициентiне көбейту жолымен айқындалады.

      Бұл ретте, кірісті ауыстыру коэффициенті 0,4-ті құрайды, ал әлеуметтік аударымдар есептелетін объект ретінде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшері осы Заңның 20-бабы 4-тармағының екінші, үшінші, төртінші және бесінші бөліктеріне сәйкес айқындалады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың үшінші бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Осы тармақтың төртінші бөлігінде көзделген жағдайды қоспағанда, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалар үшін өзінен әлеуметтiк аударымдар жүргізілген әрбір айдағы кіріс тиiстi қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгiленген бiр ең төмен жалақы мөлшерінің деңгейiнде қабылданады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың төртінші бөлігі 01.01.2024 дейін қолданылады - ҚР 26.12.2019 № 286-VI Заңымен.

      Сол бір кезең үшін жұмыс берушіден және "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғадан әлеуметтік аударымдар келіп түскен жағдайда, бала бiр жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді есептеу кезінде "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлғаның кірісі қорға әлеуметтік аударымдар жүргізілген кіріс деңгейінде қабылданады.

      Бала бір жарым жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемнің мөлшері осы Заңның 26-бабына сәйкес ұстап қалуға жататын міндетті зейнетақы жарналары қосымша есептеле отырып, "Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес баланың туу кезектілігіне қарай белгіленген, бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша тағайындалатын және төленетін ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы мөлшерінен кем болмайды.

      Бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемнің ең жоғары мөлшері әлеуметтік төлемге құқық туындаған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төмен жалақының 7 еселенген мөлшерінің 40 пайызынан аспауға тиіс.

      5. Алушы қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған), ата-ана құқықтарынан айырылған немесе ата-ана құқықтары шектелген, бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жүрген жағдайларда, бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылуы жағдайына арналған әлеуметтік төлем баланы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген құжаттар негізінде мемлекеттің толық қамтамасыз етуіне белгілеу жағдайларын қоспағанда, бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтімін жүзеге асыратын адамға жүргізіледі.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыру тәртібі

      Әлеуметтік төлемдер ағымдағы ай үшін ақшаны алушының банктік шоттарына аудару жолымен не алушының электрондық ақшаның электрондық әмияндарына электрондық ақша түрінде Мемлекеттік корпорация арқылы жүргізіледі.

      Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

26-бап. Әлеуметтiк төлемдерден ұстап қалу

      1. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу және (немесе) жұмысынан айырылу жағдайларына, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға және бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтiк төлемдерден Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңнамасына сәйкес мiндеттi зейнетақы жарналары ұстап қалынады және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына жiберiледi.

      2. Алушының өтініші негізінде ұстап қалу жүргізілетін артық есепке жатқызылған (төленген) әлеуметтік төлемдердің сомалары жағдайларынан басқа, әлеуметтік төлемдерден ұстап қалу атқарушылық іс жүргізу тәртібімен жүргізілуі мүмкін.

      Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға және бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайларына арналған әлеуметтiк төлемдерден атқарушылық іс жүргізу тәртібімен ұстап қалу жүргізілмейді.

      3. Әлеуметтік төлемдерден ұстап қалу төленуге тиесілі сомадан жүргізіледі.

      4. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу және асыраушысынан айырылу жағдайларына арналған әлеуметтік төлемдерден төленуге тиесілі соманың 25 пайызынан асырып ұстап қалуға болмайды.

      Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

27-бап. Әлеуметтік төлемдерді тоқтата тұру және қайта бастау

      1. Әлеуметтік төлем:

      1) алушының Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты тұрғылықты жерге кеткені туралы;

      2) алушының бас бостандығынан айыру түрінде сот тағайындаған қылмыстық жазаны өтеп жатқаны туралы;

      3) шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның жеке басын куәландыратын құжаттың, қандас куәлігінің қолданылу мерзімінің өткені туралы, оның ішінде ақпараттық жүйелерден алынған;

      4) іздестірудегі адамдарды хабарсыз кеткен деп тану фактісінің анықталуы туралы, оның ішінде ақпараттық жүйелерден алынған;

      5) Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұруға рұқсат алғанға дейін алушының "Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген негіздер бойынша Қазақстан Республикасының азаматтығын тоқтату фактілерінің анықталуы туралы, оның ішінде ақпараттық жүйелерден алынған мәліметтер келіп түскен айдан кейінгі айдың бірінші күнінен бастап тоқтатыла тұрады.

      2. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша, сондай-ақ алушының еңбекке қабілеттіліктен айырылуының белгіленген кезеңі аяқталған күннен бастап еңбекке қабілеттіліктен айырылудың кезекті кезеңі белгіленгенге дейін тоқтатыла тұрады.

      3. Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша, сондай-ақ:

      1) қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған, бала кезінен бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға мүгедектік белгіленген мерзім аяқталған күннен бастап қайта куәландырылғанға дейін;

      2) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы берген, қайтыс болған (coт хабарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының отбасы мүшелерінің күндізгі оқу нысаны бойынша оқушылар немесе студенттер болып табылатыны туралы анықтаманың қолданылу мерзімі өткен күннен бастап тоқтатыла тұрады.

      4. Әлеуметтік төлем әлеуметтік төлемнің тоқтатыла тұруын туғызған мән-жайлардың аяқталғанын растайтын құжаттардың және (немесе) ақпараттық жүйелерден алынған мәліметтердің негізінде қайта басталады.

      Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі ; 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Әлеуметтік төлемдерді тоқтату

      1. Әлеуметтік төлем:

      1) алушының қайтыс болуына (соттың хабарсыз кеттi деп тануына немесе қайтыс болды деп жариялауына) байланысты тоқтатылады. Бұл ретте әлеуметтік төлем алушы қайтыс болған айды қоса алғанда (соттың хабарсыз кеттi деп тану немесе қайтыс болды деп жариялау туралы шешiмi заңды күшiне енген күннен бастап) жүзеге асырылады;

      2) алушының әлеуметтік төлемді тағайындау туралы шешім қабылдауға негіз болған, анық емес құжаттарды (мәліметтерді) ұсынуына байланысты тоқтатылады. Бұл ретте әлеуметтік төлем тағайындалған күнінен бастап тоқтатылады;

      3) алушының әлеуметтік төлемді тоқтатуға өтініш беруіне байланысты тоқтатылады. Бұл ретте әлеуметтік төлем өтініш берілген айдан кейінгі айдың бірінші күнінен бастап тоқтатылады.

      2. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша, сондай-ақ:

      1) алушы "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабының 1-тармағында көзделген жасқа толған;

      2) МӘС бөлімшесі алушыны еңбекке қабілетті деп тану туралы шешім шығарған күннен бастап тоқтатылады.

      3. Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша, сондай-ақ:

      1) қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған адамның қайтыс болуына байланысты тоқтатылады. Бұл ретте асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем қайтыс болған айды қоса алғанда жүзеге асырылады;

      2) қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған адамның мүгедектігі белгіленген мерзім аяқталған күннен бастап;

      3) қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған адам – он сегіз жасқа (он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленген адамдарды қоспағанда), ал аталған адам жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша оқып жатқан жағдайда жиырма үш жасқа толған күннен бастап;

      4) он сегіз жастан асқан алушының (асырауындағының) білім беру ұйымынан оқудан шығарылуына немесе оны сырттай оқу нысанына ауыстыруға байланысты тоқтатылады. Бұл ретте асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем алушының (асырауындағының) оқудан шығарылғаны немесе сырттай оқу нысанына ауысқаны туралы, оның ішінде ақпараттық жүйелерден мәліметтер алынған айдан кейінгі айдың бірінші күнінен бастап тоқтатылады.

      4. Жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша, сондай-ақ:

      1) алушы "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабының 1-тармағында көзделген жасқа толған күннен бастап;

      2) алушы халықты жұмыспен қамту орталығында жұмыссыз ретінде есептен шығарылған айдан кейінгі айдың бірінші күнінен бастап тоқтатылады.

      5. Бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлем осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша, сондай-ақ:

      1) бала (балалар) қайтыс болған ай өткен соң;

      2) бала (балалар) мемлекеттің толық қамтамасыз етуіне белгіленген ай өткен соң;

      3) Қазақстан Республикасының неке-отбасы заңнамасында белгіленген жағдайларда, ата-анасы ата-ана құқықтарынан айырылған немесе олардың ата-ана құқықтары шектелген, асырап алу туралы шешімдер жарамсыз деп танылған немесе олардың күші жойылған, қорғаншылар өз міндеттерін орындаудан босатылған немесе шеттетілген ай өткен соң тоқтатылады.

      Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2022 № 168-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. ҚОРДЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ТӘРТІБІ

29-бап. Қордың мәртебесі

      1. Қор құрылтайшысы мен жалғыз акционері мемлекет болып табылатын, акционерлiк қоғам нысанындағы коммерциялық емес ұйым болып табылады.

30-бап. Қордың басшы жұмыскерлеріне қойылатын талаптар

      1. Атқарушы органның бірінші басшысы мен оның орынбасарлары, бас бухгалтер қордың басшы жұмыскерлері деп танылады.

      2. Қордың басшы жұмыскерлеріне мынадай талаптар белгіленеді:

      1) атқарушы органның бірінші басшысы мен оның орынбасарлары үшін:

      білімі – жоғары кәсіптік (заң, қаржылық-экономикалық) білім;

      бағалы қағаздар нарығындағы кәсіптік қызметпен тікелей байланысты басшы лауазымдарда және қаржы нарығында қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда кемінде бес жыл жұмыс өтілі не халықты әлеуметтік қорғау саласында басшы лауазымдарда кемінде алты жыл жұмыс өтілі болуы;

      2) бас бухгалтер үшін:

      білімі – жоғары кәсіптік (қаржылық, экономикалық) білім;

      қаржылық-бухгалтерлік жұмыста кемінде бес жыл, оның ішінде басшы лауазымдарда кемінде бес жыл жұмыс өтілі.

      3. Мыналар:

      1) жоғары кәсіптік білімі және осы баптың 2-тармағында көзделген қызмет салаларында ең аз қажетті жұмыс өтілі жоқ;

      2) мінсіз іскерлік беделі жоқ адам қордың басшы жұмыскері болып сайлана (тағайындала) алмайды.

      Кәсібилікті, адалдықты, алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығының жоқтығын, оның ішінде соттың өмір бойына қаржы ұйымының, банк және (немесе) сақтандыру холдингінің басшы жұмыскері лауазымын атқару және қаржы ұйымының ірі қатысушысы (ірі акционері) болып табылу құқығынан айыру түрінде қылмыстық жаза қолдану туралы заңды күшіне енген шешімінің жоқтығын растайтын фактілердің болуы мінсіз іскерлік бедел болып табылады;

      3) бұрын осы адам осы заңды тұлғаның бірінші басшысы, бірінші басшысының орынбасары, бас бухгалтері лауазымында болған кезеңінде банкрот деп танылған немесе санацияға, консервациялауға, мәжбүрлеп таратуға ұшыраған заңды тұлғаның бірінші басшысы, бірінші басшысының орынбасары, бас бухгалтері болған;

      4) сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған не сайлану (тағайындалу) күніне дейін үш жыл ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін жауапқа тартылған адам қордың басшы жұмыскері болып сайлана (тағайындала) алмайды.

31-бап. Қордың қызметi

      Қор өз қызметiн қордың комиссиялық сыйақысы есебiнен жүзеге асырады.

      Комиссиялық сыйақының шамасы жылына екі реттен артық өзгертілмейді.

      Қордың комиссиялық сыйақысы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келіп түскен әлеуметтік аударымдардан, әлеуметтік аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегені үшін өсімпұлдан, инвестициялық кірістен алынады.

      Қордың меншікті қаражаты қордың жарғылық капиталынан, комиссиялық сыйақыдан қалыптастырылады және солардан тұрады.

      Қор мынадай қызмет түрлерін жүзеге асырады:

      1) әлеуметтік аударымдарды, әлеуметтік аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегені үшін өсімпұлды, артық (қате) төленген әлеуметтік аударымдардың және (немесе) әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін өсімпұлдың қайтарылуын, сондай-ақ инвестициялық кірісті есепке алуды жүргізу;

      2) әлеуметтік төлемдерді және әлеуметтік төлемдердің артық есепке жатқызылған (төленген) сомаларының қайтарылуын есепке алуды жүргізу;

      3) міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы ақпараттық жүйені құру және дамыту.

      Осы Заңда реттелмеген бөлікте қордың қызметіне Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы заңнамасы қолданылады.

32-бап. Қордың құқықтары мен мiндеттерi

      1. Қордың:

      1) әлеуметтiк аударымдарды шоғырландыруды жүзеге асыруға;

      2) Осы Заңда белгіленген тәртiппен бағалы қағаздарға және басқа да қаржы құралдарына байланысты қызметпен айналысуға;

      3) міндетті әлеуметтік сақтандыру мәселелері бойынша консультациялық және түсіндіру жұмысын жүргізуге;

      4) қордың қызметiн қамтамасыз етуге қордың активтерінен комиссиялық сыйақы алуға;

      5) Мемлекеттік корпорациядан ақпарат алуға;

      6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң субъектілерінен қор қызметiн қамтамасыз етуге қажеттi ақпаратты сұратуға және алуға;

      7) Қазақстан Республикасының аумағында филиалдар ашуға;

      8) осы Заңға сәйкес өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

      2. Қор:

      1) Мемлекеттік корпорацияның әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыруы үшін қаражаттың уақтылы аударылуын қамтамасыз етуге;

      2) әлеуметтік аударымдардың және (немесе) әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін өсімпұлдың артық (қате) төленген сомаларын төлеушіге қайтаруды жүзеге асыруға, сондай-ақ әлеуметтік төлемдердің және олардан ұстап қалынған міндетті зейнетақы жарналарының артық есепке жатқызылған (төленген) сомаларын Мемлекеттік корпорация арқылы қорға қайтаруды қамтамасыз етуге;

      3) әлеуметтік төлемді тағайындау кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен заңсыз (негізсіз) деп танылған әлеуметтік аударымдардың сомаларын есепке алмауға;

      4) қордың уақытша бос қаражатын Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арқылы қаржы құралдарына орналастыруға;

      5) жылдық қаржылық есептілік аудитінің жүргізілуін қамтамасыз етуге;

      6) үш жылда бір рет міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қаржылық орнықтылығын бағалау аудитін қамтамасыз етуге;

      7) мемлекеттік органдардың және ұйымдардың ақпараттық жүйелерінен мәліметтер алған жағдайда, әлеуметтік төлемдерді қайта есептеу, тоқтата тұру, қайта бастау және тоқтату үшін шешімдердің жобаларын қалыптастыруға;

      8) әлеуметтік төлемдерді тағайындау, қайта есептеу, тоқтата тұру, қайта бастау, тоқтату не тағайындаудан бас тарту туралы шешімдер қабылдауға;

      9) қордан төленетін әлеуметтік төлемдерге қажеттілікті есептеу бойынша болжамды деректерді қалыптастыруға;

      10) график бойынша әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыру үшін Мемлекеттік корпорацияны күн сайын қаржыландыруды жүргізуге;

      11) әлеуметтік төлемдерді тағайындау және алу мәселелері бойынша қажетті түсіндірмелер беруге;

      12) қордың активтерін есепке алуды жүзеге асыруға арналған бағдарламалық қамтылым түрінде қордың автоматтандырылған ақпараттық жүйесіне ие болуға, сондай-ақ ақпараттың сақталуын және санкцияланбаған қол жеткізуден қорғалуын қамтамасыз етуге;

      13) ақпаратты сақтауға арналған резервтік орталыққа ие болуға;

      14) ақпараттық жүйелерден алынған, әлеуметтік аударымдар мен әлеуметтік төлемдердің сомалары туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге;

      15) Мемлекеттік корпорацияға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен заңсыз (негізсіз) деп танылған әлеуметтік аударымдардың сомалары туралы ақпарат беруге;

      16) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

      3. Қор:

      1) қордың активтерiн кепiлге беруге;

      2) осы Заңда көзделмеген кәсiпкерлiк және өзге қызметпен айналысуға құқылы емес.

33-бап. Қор активтерiнiң құрылуы

      1. Қордың активтерi қордың қызметiн қамтамасыз етуге арналған комиссиялық сыйақыны, әлеуметтік төлемдерге және әлеуметтік аударымдардың және (немесе) әлеуметтiк аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін өсiмпұлдың артық (қате) төленген сомаларын қайтаруға жіберілген қаражатты шегере отырып, әлеуметтiк аударымдар, әлеуметтiк аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегені үшiн өсiмпұл, инвестициялық кіріс, әлеуметтік төлемдердің артық есепке жатқызылған (төленген) сомаларын қайтару және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген, қорға түсетiн өзге де түсiмдер есебінен қалыптастырылады.

      2. Қордың активтерi тек қана мынадай мақсаттарға пайдаланылуы мүмкін:

      1) осы Заңға сәйкес әлеуметтiк төлемдердi жүзеге асыру;

      2) тізбесі мен лимиттерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын қаржы құралдарына орналастыру;

      3) әлеуметтік аударымдардың және (немесе) әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшiн өсiмпұлдың артық (қате) төленген сомаларын, сондай-ақ қате есепке жатқызылған өзге де қаражаттың сомаларын қайтару.

      3. Қордың активтері:

      1) кепіл нысанасы болмайды;

      2) кредиторлардың талабы бойынша өндіріп алынбайды;

      3) мүлікке тыйым салу немесе өзгеше түрде ауыртпалық салу нысанасы болмайды;

      4) қордың және үшінші тұлғалардың міндеттемелері бойынша инкассолық өкіммен өндіріп алынбайды;

      5) осы Заңның 34-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, сенімгерлік басқаруға берілмейді;

      6) мерзімінде орындалмаған салықтық міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету нысанасы болмайды.

      Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

34-бап. Қордың активтерін басқару тәртібі

      1. Қордың активтерін сенімгерлік басқаруды Экономикалық саясат жөніндегі кеңес мақұлдаған инвестициялық декларацияның және қор мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арасында жасалатын шарттың негізінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады.

      2. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi қор активтерiн Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған қаржы құралдарының тізбесі мен лимиттеріне сәйкес орналастыруды жүзеге асырады.

      3. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі қордың активтерін шоғырландыру және орналастыру, инвестициялық кiрiс алу жөнiндегi барлық операцияларды есепке алуды жүргiзедi және жасалған шартқа сәйкес тоқсан сайын қорға шоттардың және қор активтерiмен жасалған инвестициялық қызметтің жай-күйі туралы есепті ұсынады.

      Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

35-бап. Есепке алу және есептілік

      1. Қор Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен қордың меншікті қаражаты мен активтерi бойынша бөлек бухгалтерлiк есепке алуды жүргiзедi және қаржылық есептілікті ұсынады.

      2. Қор бухгалтерлiк есепке алуда және есептiлiктi жасау кезiнде пайдаланылатын құжаттардың есепке алынуы мен сақталуын қамтамасыз етуге мiндеттi. Сақталуға жататын негiзгi құжаттардың тiзбесi мен олардың сақталу мерзiмдері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленедi.

36-бап. Аудит

      1. Қордың аудитін және міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қаржылық орнықтылығын бағалау аудитін Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес аудит жүргiзуге құқықты аудиторлық ұйымдар жүргiзедi.

      2. Аудиторлық есеп коммерциялық құпияны құрамайды.

      3. Қордың міндетті жыл сайынғы аудитінің нәтижелері бойынша аудиторлық ұйым:

      1) қордың меншікті қаражаты;

      2) қордың активтері бойынша екі аудиторлық есеп жасайды.

      4. Қордың міндетті жыл сайынғы аудиті және міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қаржылық орнықтылығын бағалау аудиті бойынша шығыстар қордың меншікті қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

37-бап. Дауларды шешу

      Осы Заңды орындау бойынша қордың, Мемлекеттік корпорацияның, мемлекеттiк органдардың, жеке және заңды тұлғалардың арасында туындайтын барлық дау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шешiледi.

38-бап. Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңнамасын бұзғаны үшiн жауаптылық

      Қазақстан Республикасының мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

39-бап. Өтпелі ережелер

      1. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемнің осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін айқындалған мөлшері 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап көбейтілуін қоса алғанда, жыл сайын көбейтілуі ескеріле отырып, әлеуметтік төлем мөлшерін тағайындау кезінде есепке алынған қатысу өтілі мен еңбекке қабілеттіліктен айырылу коэффициенттеріне бөлу және осы Заңға сәйкес көзделген қатысу өтілі мен еңбекке қабілеттіліктен айырылу коэффициенттеріне көбейту жолымен қайта есептелуге жатады.

      2. Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемнің осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін айқындалған мөлшері 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап көбейтілуін қоса алғанда, жыл сайын көбейтілуі ескеріле отырып, әлеуметтік төлем мөлшерін тағайындау кезінде есепке алынған қатысу өтілі мен асырауындағылар саны коэффициенттеріне бөлу және осы Заңға сәйкес көзделген қатысу өтілі мен асырауындағылар саны коэффициенттеріне көбейту жолымен қайта есептелуге жатады.

      3. Жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемнің осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін айқындалған мөлшері әлеуметтік төлем мөлшерін тағайындау кезінде есепке алынған қатысу өтілі мен кірісті ауыстыру коэффициенттеріне бөлу және осы Заңға сәйкес көзделген қатысу өтілі мен кірісті ауыстыру коэффициенттеріне көбейту жолымен қайта есептелуге жатады.

      Бұл ретте жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемнің ұзақтығы осы Заңның 22-бабының 3-тармағына сәйкес белгіленеді.

      4. Мыналардың:

      1) осы Заңның 1-бабы 7) тармақшасының қолданысы 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын, тоқтатыла тұру кезеңінде осы тармақша мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "7) әлеуметтiк аударымдарды төлеушi (бұдан әрi – төлеушi) – осы Заңда белгiленген тәртiппен әлеуметтiк аударымдарды есептеудi және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына төлеудi жүзеге асыратын жұмыс берушi, дара кәсіпкер, оның ішінде шаруа немесе фермер қожалығы, жеке практикамен айналысатын адам, сондай-ақ "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеуші болып табылатын жеке тұлға;";

      2) осы Заңның 13-бабының 2-тармағы бірінші абзацының қолданысы 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын, тоқтатыла тұру кезеңінде осы абзац мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "2. "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғаларды қоспағанда, төлеуші:";

      3) осы Заңның 15-бабының 5-тармағы екінші бөлігінің қолданысы 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын, тоқтатыла тұру кезеңінде осы бөлік мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "Егер күнтізбелік ай үшін әлеуметтік аударымдар есептелетін объект республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын ең төмен жалақы мөлшерінен кем болған жағдайда, онда осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, әлеуметтік аударымдар ең төмен жалақы мөлшері негізге алына отырып есептеледі, аударылады.";

      4) осы Заңның 17-бабы 1-тармағының қолданысы 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын, тоқтатыла тұру кезеңінде осы тармақ мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "1. "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып табылатын жеке тұлғалардың төлемдерін қоспағанда, әлеуметтiк аударымдардың уақтылы және (немесе) толық көлемде төленбеген сомаларын мемлекеттік кіріс органдары мерзімі өткен әрбір күн үшiн (қорға төлеу күнін қоса алғанда) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнің 1,25 еселенген базалық мөлшерлемесі мөлшерiнде есепке жазылған өсiмпұлмен бірге өндiрiп алады немесе төлеуші оларды қордың шотына аударуға тиіс.".

      Ескерту. 39-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

40-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      1. Осы Заң 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

      2. Осы Заңның 7-бабы бірінші бөлігінің 4) тармақшасы, 14-бабының 2-тармағы, 15-бабының 3-тармағы, 16-бабының 3-тармағы, 20-бабы 4-тармағының бесінші және алтыншы бөліктері, 21-бабы 7-тармағының үшінші және төртінші бөліктері, 22-бабы 1-тармағының екінші бөлігі, 23-бабы 3-тармағының төртінші және бесінші бөліктері, 24-бабы 4-тармағының үшінші және төртінші бөліктері 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылады деп белгіленсін.

      3. 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап "Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы" 2003 жылғы 25 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., № 9, 41-құжат; 2004 ж., № 23, 140, 142-құжаттар; 2006 ж., № 23, 141-құжат; 2007 ж., № 3, 20-құжат; № 20, 152-құжат; № 24, 178-құжат; 2008 ж., № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 9-10, 50-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 7, 28-құжат; 2011 ж., № 6, 49-құжат; № 11, 102-құжат; № 14, 117-құжат; 2012 ж., № 2, 14-құжат; № 3, 26-құжат; № 4, 32-құжат; № 8, 64-құжат; № 14, 95-құжат; № 23-24, 125-құжат; 2013 ж., № 2, 13-құжат; № 3, 15-құжат; № 10-11, 56-құжат; № 14, 72-құжат; № 21-22, 115-құжат; 2014 ж., № 1, 1, 4-құжаттар; № 19-I, 19-II, 96-құжат; № 21, 122-құжат; № 22, 131-құжат; 2015 ж., № 6, 27-құжат; № 20-IV, 113-құжат; № 22-II, 145-құжат; 2016 ж., № 7-І, 49-құжат; 2017 ж., № 12, 36-құжат; № 13, 45-құжат; № 22-III, 109-құжат; 2018 ж., № 7-8, 22-құжат; № 14, 42-құжат; № 22, 83-құжат) күші жойылды деп танылсын.

      Ескерту. 40-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Қ. ТОҚАЕВ