ИПС "Әділет"

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Закон Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан":

подпункт 13-1) изложить в следующей редакции:

"13-1) сервисная компания – дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, коллекторское агентство, обладающие в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита (далее – договор доверительного управления правами (требованиями), заключенного с лицом, указанным в части первой пункта 4 статьи 36-1 настоящего Закона и (или) части первой пункта 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности", полномочиями по доверительному управлению правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, в том числе по изменению условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита, по представлению интересов лица, с которым заключен договор доверительного управления правами (требованиями), в суде, по приему от должника денег и (или) иного имущества, и иными полномочиями, предусмотренными настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и договором доверительного управления правами (требованиями);";

дополнить подпунктом 13-2) следующего содержания:

"13-2) неплатежеспособный банк – банк, отнесенный решением уполномоченного органа к категории неплатежеспособных банков в соответствии с настоящим Законом;";

2) подпункт 15-1) части первой пункта 2 статьи 5-1 изложить в следующей редакции:

"15-1) проводить реструктуризацию задолженности по активам, в том числе правам (требованиям), списывать и (или) отменять полностью или частично основной долг и (или) вознаграждение, комиссии, неустойку (штрафы, пени), иную задолженность, управлять активами и реализовывать их, признавать возможные убытки, возникающие в результате указанных действий;";

3) статью 8 дополнить пунктом 7-1 следующего содержания:

"7-1. В случае перехода в собственность банка залогового имущества, являвшегося обеспечением исполнения обязательств по договору банковского займа, в результате обращения на него взыскания банк обязан реализовать такое имущество путем проведения торгов (аукциона) в течение трех лет со дня перехода в собственность банка указанного имущества. Срок реализации земельного участка определяется с учетом особенностей, предусмотренных Земельным кодексом Республики Казахстан.

В случае передачи банком жилища в аренду в рамках Программы рефинансирования ипотечных жилищных займов (ипотечных займов), утвержденной Национальным Банком Республики Казахстан, срок, установленный частью первой настоящего пункта для реализации залогового имущества, являвшегося обеспечением исполнения обязательств по договору банковского займа, продлевается на срок аренды.

Требования, установленные частями первой и второй настоящего пункта, распространяются на организации, осуществляющие отдельные виды банковских операций.

Требование настоящего пункта не распространяется на случаи перехода в собственность банков акций или долей участия в уставных капиталах юридических лиц, предусмотренные пунктом 7 настоящей статьи.";

4) статью 11-2 дополнить пунктами 4-1 и 4-2 следующего содержания:

"4-1. Дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, вправе выступать в качестве сервисной компании в рамках договора доверительного управления правами (требованиями).

Дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, регистрирует в регистрационном журнале договоров все договоры доверительного управления правами (требованиями) и ведет учет принимаемых и иных документов, передача которых предусмотрена договором доверительного управления правами (требованиями).

В рамках договора доверительного управления правами (требованиями) дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, вправе:

по соглашению сторон изменять условия договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита в рамках предоставленных лицом, с которым заключен договор доверительного управления правами (требованиями), полномочий. Изменение условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита в одностороннем порядке допускается в случаях их улучшения для заемщика в соответствии с частью второй пункта 3 статьи 34 настоящего Закона и частью второй пункта 6 статьи 3 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности";

представлять интересы лица, с которым заключен договор доверительного управления правами (требованиями), в суде, в том числе в процессе взыскания задолженности и (или) обращения взыскания на предмет залога;

принимать от должника в интересах лица, с которым заключен договор доверительного управления правами (требованиями), деньги в безналичной форме и (или) иное имущество в счет погашения задолженности с последующей передачей таких денег и (или) такого имущества в его пользу;

пользоваться услугами оценщиков, аудиторов, юристов и иных консультантов;

осуществлять иные права, предусмотренные договором доверительного управления правами (требованиями).

Вознаграждение дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, выступающей в качестве сервисной компании, а также расходы, связанные с доверительным управлением, оплачиваются (возмещаются) в соответствии с условиями договора доверительного управления правами (требованиями) лицом, которое приобрело права (требования) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита.

Заемщик и (или) его представитель вправе:

1) получать у лица, заключившего договор доверительного управления правами (требованиями), сведения о дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, месте ее нахождения, наличии у нее персональных данных заемщика, размере и структуре задолженности;

2) обратиться к дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, осуществляющей доверительное управление в соответствии с договором доверительного управления правами (требованиями), с заявлением об изменении условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита, связанных с исполнением обязательств по указанному договору, с обоснованием причин такого обращения.

4-2. Дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, осуществляет взаимодействие с заемщиками в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) с учетом требований, предусмотренных пунктами 1, 2, 4, подпунктами 1), 3), 4), 5), 6) и 9) пункта 5 и пунктом 6 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О коллекторской деятельности", и обязана соблюдать в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора и должника в рамках договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита.

Дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, в случае принятия решения о добровольном прекращении своей деятельности либо принятия судом решения о прекращении деятельности дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, обязана:

1) в течение тридцати календарных дней после принятия вышеуказанного решения:

передать лицу, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита, либо по его указанию сервисной компании, с которой такое лицо заключило новый договор доверительного управления правами (требованиями), все сведения и документы по правам (требованиям) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, переданным дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, на основании договора доверительного управления правами (требованиями) на дату принятия решения о добровольном прекращении своей деятельности либо принятия судом решения о прекращении ее деятельности;

расторгнуть все заключенные договоры доверительного управления правами (требованиями).

Лицо, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита, либо сервисная компания, c которой таким лицом заключен новый договор доверительного управления правами (требованиями), обязаны обеспечить прием сведений и документов в случае, предусмотренном абзацем вторым подпункта 1) части второй настоящего пункта;

2) в течение пяти календарных дней со дня принятия вышеуказанного решения уведомить об этом:

лиц, с которыми заключены договоры доверительного управления правами (требованиями), способами, предусмотренными договором доверительного управления правами (требованиями);

должников, права (требования) по договорам банковского займа или договорам о предоставлении микрокредита к которым были переданы на основании договоров доверительного управления правами (требованиями), одним из следующих способов:

путем телефонных переговоров с телефонных номеров дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, для контактов с должниками;

путем личных встреч;

путем письменных (почтовых) уведомлений, направляемых должнику – физическому лицу по месту жительства (юридическому адресу), должнику – юридическому лицу по месту нахождения (фактическому адресу);

путем текстовых, голосовых и иных сообщений по сотовой связи;

посредством сети Интернет.";

5) пункт 14 статьи 34 изложить в следующей редакции:

"14. При уступке прав (требований) по договору банковского займа третьему лицу требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора с заемщиком в рамках договора банковского займа, распространяют свое действие на правоотношения заемщика с третьим лицом, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа, а в случае передачи прав (требований) по договору банковского займа в доверительное управление сервисной компании требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора с заемщиком в рамках договора банковского займа, распространяют свое действие на правоотношения заемщика с сервисной компанией.

Нарушение третьим лицом, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа, а также сервисной компанией требований и ограничений, предъявляемых законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора с заемщиком в рамках договора банковского займа, влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.";

6) подпункт 3) пункта 2-1 статьи 36 после слов "обязательства по договору банковского займа" дополнить словами "физического лица, не связанного с предпринимательской деятельностью,";

7) в статье 36-1:

пункт 4 изложить в следующей редакции:

"4. Банку, организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций, запрещается производить уступку прав (требований) по договору банковского займа третьему лицу, за исключением уступки прав (требований) следующим лицам:

коллекторскому агентству;

банку;

организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций;

дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка;

организации, специализирующейся на улучшении качества кредитных портфелей банков второго уровня;

специальной финансовой компании, созданной в соответствии с законодательством Республики Казахстан о проектном финансировании и секьюритизации, при сделке секьюритизации;

лицу, осуществляющему выкуп ипотечных займов физических лиц, не связанных с предпринимательской деятельностью, сто процентов акций которого принадлежат Национальному Банку Республики Казахстан;

специальному фонду развития частного предпринимательства – по договору банковского займа, заключенному в рамках сделки по финансированию субъектов частного предпринимательства путем обусловленного размещения средств в банках и организациях, осуществляющих отдельные виды банковских операций;

иному лицу – в отношении права (требования) по договору банковского займа физического лица, связанного с осуществлением предпринимательской деятельности, или по договору банковского займа юридического лица, по которому выявлены признаки обесценения в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности, в том числе на момент приобретения или возникновения (создания) права (требования) по договору банковского займа.

Лицо, указанное в абзаце десятом части первой настоящего пункта, передает в доверительное управление сервисной компании полученные права (требования) по договору банковского займа в одном из следующих случаев:

права (требования) получены по договору банковского займа физического лица, связанного с осуществлением предпринимательской деятельности;

права (требования) получены по договору банковского займа юридического лица, размер задолженности по которому не превышает 16 500-кратный размер месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на дату уступки;

если лицо, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа, является нерезидентом Республики Казахстан.

Права (требования) по договорам банковского займа могут быть переданы сервисной компании при одновременном выполнении следующих условий:

1) размер уставного капитала коллекторского агентства, собственного капитала родительской организации дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, составляет значение не ниже минимального значения, установленного нормативным правовым актом уполномоченного органа;

2) осуществление деятельности в течение трех лет с момента:

выдачи банку или банковскому холдингу разрешения на создание банком дочерней организации, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка;

включения коллекторского агентства в реестр коллекторских агентств;

3) отсутствие на дату включения в реестр сервисных компаний неисполненных и (или) действующих мер надзорного реагирования или ограниченных мер воздействия, примененных уполномоченным органом, и административных взысканий за административные правонарушения, предусмотренные статьей 211-1 и частью первой статьи 227 Кодекса Республики Казахстан об административных правонарушениях;

4) отсутствие у первого руководителя сервисной компании неснятой или непогашенной судимости;

5) соответствие сервисной компании требованиям, установленным уполномоченным органом.

Требования к дочерним организациям банка, приобретающим сомнительные и безнадежные активы родительского банка, и коллекторским агентствам, выступающим в качестве сервисных компаний, которым могут быть переданы в доверительное управление права (требования) по договорам банковского займа, устанавливаются нормативным правовым актом уполномоченного органа.

Уполномоченный орган ведет и размещает на своем интернет-ресурсе реестр сервисных компаний, соответствующих требованиям законодательства Республики Казахстан.

Исключение сервисной компании из реестра сервисных компаний является основанием для расторжения договора доверительного управления правами (требованиями).

В случае передачи прав (требований) по договору банковского займа в доверительное управление сервисной компании лицо, указанное в абзаце десятом части первой настоящего пункта, реализует права кредитора в отношении уступленного ему права (требования) по договору банковского займа в рамках договора доверительного управления правами (требованиями), заключенного с сервисной компанией, либо путем его переуступки лицам, указанным в части первой настоящего пункта.

В случае расторжения договора доверительного управления правами (требованиями) с сервисной компанией лицо, указанное в абзаце десятом части первой настоящего пункта, обязано заключить договор доверительного управления правами (требованиями) с другой сервисной компанией либо переуступить права (требования) лицам, указанным в части первой настоящего пункта.

Требования настоящего пункта не распространяются на случаи уступки банком права (требования) Национальному Банку Республики Казахстан в целях исполнения обязательств по займу последней инстанции.";

дополнить пунктом 5-1 следующего содержания:

"5-1. Банк, организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, не вправе уступать право (требование) по договору банковского займа, обеспеченного залогом имущества, лицам, указанным в части первой пункта 4 настоящей статьи, без оценки стоимости имущества, проведенной оценщиком в течение последних шести месяцев до уступки права (требования) в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".";

пункты 6, 7 и 8 изложить в следующей редакции:

"6. Не допускается уступка прав (требований) по договору банковского займа в отношении одного заемщика нескольким лицам, за исключением случаев, когда данные права (требования) являются предметом сделки секьюритизации.

7. При заключении договора уступки прав (требований) по договору банковского займа (далее – договор уступки) банк, организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, обязаны:

1) до заключения договора уступки уведомить заемщика (или его уполномоченного представителя) о возможности перехода прав (требований) по договору банковского займа третьему лицу, а также об обработке персональных данных заемщика в связи с такой уступкой способом, предусмотренным договором банковского займа либо не противоречащим законодательству Республики Казахстан;

2) уведомить заемщика (или его уполномоченного представителя) о состоявшемся переходе прав (требований) по договору банковского займа третьему лицу способом, предусмотренным договором банковского займа либо не противоречащим законодательству Республики Казахстан, в течение тридцати календарных дней со дня заключения договора уступки с указанием необходимости осуществления дальнейших платежей по договору банковского займа третьему лицу (наименование, место нахождения и банковские реквизиты лица, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа, либо в случае передачи прав (требований) по договору банковского займа в доверительное управление – сервисной компании), объема переданных прав (требований) по договору банковского займа, размера и структуры задолженности по договору банковского займа (основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойка (штраф, пеня) и других подлежащих уплате сумм;

3) передать лицу, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа, либо сервисной компании (в случае передачи прав (требований) по договору банковского займа в доверительное управление сервисной компании) следующие документы:

договор банковского займа;

договор залога и правоустанавливающие документы на предмет залога (в случае, если исполнение обязательств по договору банковского займа обеспечено залогом);

договор поручительства или гарантии (в случае, если исполнение обязательств по договору банковского займа обеспечено поручительством или гарантией);

расчеты задолженности заемщика на дату уступки прав (требований);

претензионную переписку с заемщиком (при наличии);

учредительные документы заемщика – юридического лица, документ, удостоверяющий личность заемщика – физического лица;

документы, подтверждающие погашение заемщиком задолженности;

документы по реализации заложенного имущества (при наличии);

иные документы в соответствии с договором уступки.

В случае уступки всех прав (требований) к заемщику банк, организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, передают лицу, которому уступлено право (требование) по договору банковского займа, все имеющиеся у них оригиналы документов, а в случае передачи прав (требований) по договору банковского займа в доверительное управление сервисной компании оригиналы указанных документов передаются сервисной компании.

За утерю оригиналов правоустанавливающих документов на имущество, являющееся обеспечением исполнения обязательств по договору банковского займа, банк (организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций), лицо, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа, сервисная компания несут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

В случае уступки части прав (требований) к заемщику банк, организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, вправе сохранить оригиналы документов, удостоверяющих такие права (требования), и передать лицу, которому частично уступлено право (требование) по договору банковского займа, нотариально засвидетельствованные копии указанных документов, а в случае передачи части прав (требований) по договору банковского займа в доверительное управление сервисной компании нотариально засвидетельствованные копии указанных документов передаются сервисной компании;

4) после заключения договора уступки переводить деньги, полученные в счет погашения задолженности по договору банковского займа, на банковский счет лица, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа, с предоставлением расшифровки платежей в разрезе каждого заемщика.

8. Лицу, которому уступлено право (требование) банка, организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций, по договору банковского займа запрещается переуступать такое право (требование) без соблюдения условий, предусмотренных настоящей статьей.";

8) в части второй пункта 4 статьи 50:

в подпункте 1-3) слова "права требования" исключить;

подпункты 2), 8) и 8-2) изложить в следующей редакций:

"2) представление эмитенту ценных бумаг и представителю держателей ценных бумаг сведений по договору банковского займа (выданному кредиту), права (требования) по которому передаются в качестве обеспечения по ценным бумагам, в том числе в рамках осуществления сделки секьюритизации;";

"8) предоставление лицами, указанными в части первой пункта 4 статьи 36-1 настоящего Закона, информации по договору банковского займа (выданному кредиту) лицам, указанным в части первой пункта 4 статьи 36-1 настоящего Закона, при уступке (переуступке) прав (требований) по договору банковского займа;";

"8-2) предоставление лицами, указанными в части первой пункта 4 статьи 36-1 настоящего Закона, информации по кредиту (займу) коллекторскому агентству в рамках договора о взыскании задолженности, заключенного с данным коллекторским агентством, или сервисной компании в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) в соответствии со статьей 36-1 настоящего Закона;".

2. В Закон Республики Казахстан от 6 июля 2004 года "О кредитных бюро и формировании кредитных историй в Республике Казахстан":

1) подпункт 1) пункта 1 статьи 18 дополнить словами ", сервисные компании, осуществляющие доверительное управление правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, заключенного с лицом, указанным в части первой пункта 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и (или) части первой пункта 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности" (далее – сервисные компании), лица, указанные в абзаце десятом части первой пункта 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и абзаце восьмом части первой пункта 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности", в случае если полученные права (требования) по договору банковского займа и (или) по договору о предоставлении микрокредита не переданы данными лицами в доверительное управление сервисной компании";

2) подпункт 1) пункта 1 статьи 20 дополнить словами ", сервисные компании, лица, указанные в абзаце десятом части первой пункта 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и абзаце восьмом части первой пункта 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности", в случае если полученные права (требования) по договору банковского займа и (или) по договору о предоставлении микрокредита не переданы данными лицами в доверительное управление сервисной компании";

3) абзац первый пункта 1-1 статьи 24 изложить в следующей редакции:

"1-1. Информация, предоставляемая в кредитные бюро коллекторскими агентствами по приобретенным у банков, организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность, правам (требованиям) по договорам банковского займа, договорам о предоставлении микрокредита и сервисными компаниями, лицами, указанными в абзаце десятом части первой пункта 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и абзаце восьмом части первой пункта 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности", в случае, если полученные права (требования) по договору банковского займа и (или) по договору о предоставлении микрокредита не переданы данными лицами в доверительное управление сервисной компании, должна содержать:".

3. В Закон Республики Казахстан от 26 ноября 2012 года "О микрофинансовой деятельности":

1) статью 1 дополнить подпунктом 7-1) следующего содержания:

"7-1) сервисная компания – дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, коллекторское агентство, обладающие в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита (далее – договор доверительного управления), заключенного с лицом, указанным в части первой пункта 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и (или) части первой пункта 5 статьи 9-1 настоящего Закона, полномочиями по доверительному управлению правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, в том числе по изменению условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита, по представлению интересов лица, с которым заключен договор доверительного управления, в суде, по приему от должника денег и (или) иного имущества, и иными полномочиями, предусмотренными настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и договором доверительного управления;";

2) статью 3 дополнить пунктом 7 следующего содержания:

"7. В случае перехода в собственность микрофинансовой организации залогового имущества, являвшегося обеспечением исполнения обязательств по договору о предоставлении микрокредита, в результате обращения на него взыскания микрофинансовая организация обязана реализовать такое имущество путем проведения торгов (аукциона) в течение трех лет со дня перехода в собственность микрофинансовой организации указанного имущества. Срок реализации земельного участка определяется с учетом особенностей, предусмотренных Земельным кодексом Республики Казахстан.

Требование, установленное настоящим пунктом, не распространяется на ломбарды.";

3) пункт 4-1 статьи 4 изложить в следующей редакции:

"4-1. При уступке прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита третьему лицу требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора с заемщиком в рамках договора о предоставлении микрокредита, распространяют свое действие на правоотношения заемщика с третьим лицом, которому уступлены права (требования) по договору о предоставлении микрокредита, а в случае передачи прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита в доверительное управление сервисной компании требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора с заемщиком в рамках договора о предоставлении микрокредита, распространяют свое действие на правоотношения заемщика с сервисной компанией.

Нарушение третьим лицом, которому уступлены права (требования) по договору о предоставлении микрокредита, а также сервисной компанией требований и ограничений, предъявляемых законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора с заемщиком в рамках договора о предоставлении микрокредита, влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.";

4) в статье 9-1:

пункт 5 изложить в следующей редакции:

"5. Микрофинансовой организации запрещается производить уступку прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита третьему лицу, за исключением уступки прав (требований) следующим лицам:

банку второго уровня;

коллекторскому агентству;

микрофинансовой организации;

юридическому лицу – залогодержателю прав требования по договору о предоставлении микрокредита при выпуске микрофинансовой организацией обеспеченных облигаций или получении займов;

специальному фонду развития частного предпринимательства – по договору о предоставлении микрокредита, заключенному в рамках сделки по финансированию субъектов частного предпринимательства путем обусловленного размещения средств в микрофинансовых организациях;

иному лицу – в отношении права (требования) по договору о предоставлении микрокредита физического лица, связанного с осуществлением предпринимательской деятельности, или по договору о предоставлении микрокредита юридического лица, по которому выявлены признаки обесценения в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности, в том числе на момент приобретения или возникновения (создания) права (требования) по договору о предоставлении микрокредита.

Лицо, указанное в абзаце восьмом части первой настоящего пункта, передает в доверительное управление сервисной компании полученные права (требования) по договору о предоставлении микрокредита в одном из следующих случаев:

права (требования) получены по договору о предоставлении микрокредита физического лица, связанного с осуществлением предпринимательской деятельности;

права (требования) получены по договору о предоставлении микрокредита юридического лица, размер задолженности по которому не превышает 16 500-кратный размер месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете на дату уступки;

если лицо, которому уступлены права (требования) по договору о предоставлении микрокредита, является нерезидентом Республики Казахстан.

Права (требования) по договорам о предоставлении микрокредита могут быть переданы сервисной компании при одновременном выполнении следующих условий:

2) осуществление деятельности в течение трех лет с момента:

включения коллекторского агентства в реестр коллекторских агентств;

4) отсутствие у первого руководителя сервисной компании неснятой или непогашенной судимости;

5) соответствие сервисной компании требованиям, установленным уполномоченным органом.

Требования к дочерним организациям банка, приобретающим сомнительные и безнадежные активы родительского банка, и коллекторским агентствам, выступающим в качестве сервисных компаний, которым могут быть переданы в доверительное управление права (требования) по договорам о предоставлении микрокредита, устанавливаются нормативным правовым актом уполномоченного органа.

Исключение сервисной компании из реестра сервисных компаний является основанием для расторжения договора доверительного управления.

В случае передачи прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита в доверительное управление сервисной компании лицо, указанное в абзаце восьмом части первой настоящего пункта, реализует права кредитора в отношении уступленного ему права (требования) по договору о предоставлении микрокредита в рамках договора доверительного управления, заключенного с сервисной компанией, либо путем переуступки лицам, указанным в части первой настоящего пункта.

В случае расторжения договора доверительного управления с сервисной компанией лицо, указанное в абзаце восьмом части первой настоящего пункта, обязано заключить новый договор доверительного управления с другой сервисной компанией либо переуступить права (требования) лицам, указанным в части первой настоящего пункта.

Требования настоящего пункта не распространяются на случаи, предусмотренные пунктом 4 настоящей статьи.";

дополнить пунктом 6-1 следующего содержания:

"6-1. Микрофинансовая организация не вправе уступать право (требование) по договору о предоставлении микрокредита, обеспеченного залогом имущества, лицам, указанным в части первой пункта 5 настоящей статьи, без оценки стоимости имущества, проведенной оценщиком в течение последних шести месяцев до уступки права (требования) в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".";

пункт 7 изложить в следующей редакции:

"7. Не допускается уступка прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита в отношении одного заемщика нескольким лицам, за исключением случаев, когда данные права (требования) являются предметом сделки секьюритизации.";

в пункте 8:

в абзаце первом слова ", содержащего условия перехода права (требования) микрофинансовой организации по договору о предоставлении микрокредита третьему лицу (далее – договор уступки права требования)," заменить словами "уступки прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита (далее – договор уступки)";

в подпункте 1):

слова "права требования" исключить;

после слова "(требований)" дополнить словами "по договору о предоставлении микрокредита";

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) уведомить заемщика (или его уполномоченного представителя) о состоявшемся переходе прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита третьему лицу способом, предусмотренным договором о предоставлении микрокредита либо не противоречащим законодательству Республики Казахстан, в течение тридцати календарных дней со дня заключения договора уступки с указанием необходимости осуществления дальнейших платежей по договору о предоставлении микрокредита третьему лицу (наименование, место нахождения и банковские реквизиты лица, которому уступлены права (требования) по договору о предоставлении микрокредита, либо в случае передачи прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита в доверительное управление – сервисной компании), объема переданных прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита, размера и структуры задолженности по договору о предоставлении микрокредита (основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойка (штраф, пеня) и других подлежащих уплате сумм;";

в подпункте 3):

части первую и вторую изложить в следующей редакции:

"3) передать лицу, которому уступлены права (требования) по договору о предоставлении микрокредита, либо сервисной компании (в случае передачи прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита в доверительное управление сервисной компании) следующие документы:

договор о предоставлении микрокредита;

договор залога и правоустанавливающие документы на предмет залога (в случае, если исполнение обязательств по договору о предоставлении микрокредита обеспечено залогом);

договор поручительства или гарантии (в случае, если исполнение обязательств по договору о предоставлении микрокредита обеспечено поручительством или гарантией);

расчеты задолженности заемщика на дату уступки прав (требований);

претензионную переписку с заемщиком (при наличии);

документы, подтверждающие погашение заемщиком задолженности;

документы по реализации заложенного имущества (при наличии);

иные документы в соответствии с договором уступки.

В случае уступки всех прав (требований) к заемщику микрофинансовая организация передает лицу, которому уступлено право (требование) по договору о предоставлении микрокредита, все имеющиеся у нее оригиналы документов, а в случае передачи прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита в доверительное управление сервисной компании оригиналы указанных документов передаются сервисной компании.";

часть третью дополнить словами ", а в случае передачи части прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита в доверительное управление сервисной компании нотариально засвидетельствованные копии указанных документов передаются сервисной компании";

часть четвертую изложить в следующей редакции:

"За утерю оригиналов правоустанавливающих документов на имущество, являющееся обеспечением исполнения обязательств по договору о предоставлении микрокредита, микрофинансовая организация, лицо, которому уступлены права (требования) по договору о предоставлении микрокредита, сервисная компания несут ответственность, установленную законами Республики Казахстан;";

подпункт 4) изложить в следующей редакции:

"4) после заключения договора уступки переводить деньги, полученные в счет погашения задолженности по договору о предоставлении микрокредита, на банковский счет лица, которому уступлены права (требования) по договору о предоставлении микрокредита, с предоставлением расшифровки платежей в разрезе каждого заемщика.";

пункт 9 изложить в следующей редакции:

"9. Лицу, которому уступлено право (требование) микрофинансовой организации по договору о предоставлении микрокредита, запрещается переуступать такое право (требование) без соблюдения условий, предусмотренных настоящей статьей.";

5) в статье 21:

пункт 5-1 изложить в следующей редакции:

"5-1. Тайна предоставления микрокредита может быть раскрыта банковскому омбудсману по находящимся у него на рассмотрении обращениям заемщиков – физических лиц по урегулированию разногласий, возникающих из договора о предоставлении микрокредита, права (требования) по которому уступлены лицу, указанному в пункте 4 и части первой пункта 5 статьи 9-1 настоящего Закона.";

подпункты 2) и 3) пункта 6 изложить в следующей редакции:

"2) предоставление лицами, указанными в части первой пункта 5 статьи 9-1 настоящего Закона, информации по договору о предоставлении микрокредита (выданному микрокредиту) лицам, указанным в пункте 4 и части первой пункта 5 статьи 9-1 настоящего Закона, при уступке (переуступке) прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита;

3) предоставление лицами, указанными в части первой пункта 5 статьи 9-1 настоящего Закона, информации по микрокредиту коллекторскому агентству в рамках договора о взыскании задолженности, заключенного с данным коллекторским агентством, или сервисной компании в рамках договора доверительного управления в соответствии со статьей 9-1 настоящего Закона;".

4. В Закон Республики Казахстан от 6 мая 2017 года "О коллекторской деятельности":

1) статью 1 дополнить подпунктом 9) следующего содержания:

"9) сервисная компания – дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, коллекторское агентство, обладающие в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита (далее – договор доверительного управления), заключенного с лицом, указанным в части первой пункта 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и (или) части первой пункта 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности", полномочиями по доверительному управлению правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, в том числе по изменению условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита, по представлению интересов лица, с которым заключен договор доверительного управления, в суде, по приему от должника денег и (или) иного имущества и иными полномочиями, предусмотренными настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и договором доверительного управления.";

2) статью 5 дополнить пунктом 8 следующего содержания:

"8. Требования пунктов 1, 2, 4, подпунктов 1), 3), 4), 5), 6) и 9) пункта 5 и пункта 6 настоящей статьи распространяются на сервисные компании.";

3) в статье 9:

в пункте 5:

в части первой:

дополнить абзацем четвертым следующего содержания:

"передать лицу, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита, либо по его указанию сервисной компании, с которой такое лицо заключило новый договор доверительного управления, все сведения и документы по правам (требованиям) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, переданным коллекторскому агентству на основании договора доверительного управления, на дату получения уведомления уполномоченного органа об исключении его из реестра коллекторских агентств либо принятия коллекторским агентством решения о добровольном прекращении осуществления коллекторской деятельности;";

абзац четвертый дополнить словами "и (или) договоры доверительного управления";

дополнить частью третьей следующего содержания:

"Лицо, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита, либо сервисная компания, с которой таким лицом заключен новый договор доверительного управления, обязаны обеспечить прием сведений и документов в случае, предусмотренном абзацем четвертым части первой настоящего пункта.";

пункт 6 дополнить абзацами третьим и пятым следующего содержания:

"лиц, с которыми заключены договоры доверительного управления, способами, предусмотренными договором доверительного управления;";

"должников, права (требования) по договорам банковского займа или договорам о предоставлении микрокредита к которым были переданы на основании договоров доверительного управления, способами, предусмотренными пунктом 1 статьи 5 настоящего Закона.";

4) в пункте 1 статьи 10:

абзац первый изложить в следующей редакции:

"1. Коллекторское агентство регистрирует в регистрационном журнале договоров все договоры о взыскании задолженности, договоры уступки права (требования), договоры доверительного управления и ведет учет принимаемых от кредиторов документов:";

дополнить подпунктом 2-1) следующего содержания:

"2-1) договоров доверительного управления;";

подпункт 11) изложить в следующей редакции:

"11) иных документов, передача которых предусмотрена договором о взыскании задолженности, договором уступки права (требования), договором доверительного управления.";

5) в статье 14:

дополнить подпунктом 7-1) следующего содержания:

"7-1) выступать в качестве сервисной компании в рамках договора доверительного управления.

Коллекторское агентство в рамках договора доверительного управления вправе:

по соглашению сторон изменять условия договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита в рамках предоставленных лицом, с которым заключен договор доверительного управления, полномочий. Изменение условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита в одностороннем порядке допускается в случаях их улучшения для заемщика в соответствии с частью второй пункта 3 статьи 34 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и частью второй пункта 6 статьи 3 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности";

представлять интересы лица, с которым заключен договор доверительного управления, в суде, в том числе в процессе взыскания задолженности и (или) обращения взыскания на предмет залога;

принимать от должника в интересах лица, с которым заключен договор доверительного управления, деньги в безналичной форме и (или) иное имущество в счет погашения задолженности с последующей передачей таких денег и (или) такого имущества в его пользу;

пользоваться услугами оценщиков, аудиторов, юристов и иных консультантов.

Вознаграждение коллекторскому агентству, выступающему в качестве сервисной компании, а также расходы, связанные с доверительным управлением, оплачиваются (возмещаются) в соответствии с условиями договора доверительного управления лицом, которое приобрело права (требования) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита;";

подпункт 8) изложить в следующей редакции:

"8) осуществлять иные права, установленные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, договором о взыскании задолженности и (или) договором уступки права (требования), и (или) договором доверительного управления.";

6) пункт 1 статьи 15 дополнить подпунктом 18-1) следующего содержания:

"18-1) соблюдать в рамках договора доверительного управления требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора и должника в рамках договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита;";

7) подпункты 1) и 8) пункта 1 статьи 16 изложить в следующей редакции:

"1) получать у кредитора, лица, заключившего договор доверительного управления с коллекторским агентством, коллекторского агентства, имеющего право требования к должнику по задолженности, сведения о коллекторском агентстве, месте его нахождения, наличии у коллекторского агентства персональных данных должника, размере и структуре задолженности;";

"8) обратиться к кредитору либо коллекторскому агентству, осуществляющему доверительное управление в соответствии с договором доверительного управления, с заявлением об изменении условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита, связанных с исполнением обязательств по указанным договорам, с обоснованием причин такого обращения;".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Президент Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 2-бапта:

13-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"13-1) сервистік компания – осы Заңның 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде және (немесе) "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғамен жасалған банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты (бұдан әрі – құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты) шеңберінде банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару бойынша, оның ішінде банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту бойынша, өзімен құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта білдіру бойынша, борышкерден ақша және (немесе) өзге де мүлік қабылдау бойынша өкілеттіктерге және осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартында көзделген өзге де өкілеттіктерге ие болған, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы, коллекторлық агенттік;";

мынадай мазмұндағы 13-2) тармақшамен толықтырылсын:

"13-2) төлемге қабілетсіз банк – уәкілетті органның шешімімен осы Заңға сәйкес төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызылған банк;";

2) 5-1-баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 15-1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"15-1) активтер, оның ішінде құқықтар (талаптар) бойынша берешекті қайта құрылымдауды жүргізуге, негізгі борышты және (немесе) сыйақыны, комиссияларды, тұрақсыздық айыбын (айыппұлдарды, өсімпұлдарды), өзге де берешекті толық немесе ішінара есептен шығаруға және (немесе) олардың күшін жоюға, активтерді басқаруға және оларды өткізуге, көрсетілген әрекеттер салдарынан туындайтын ықтимал зиянды мойындауға;";

3) 8-бап мынадай мазмұндағы 7-1-тармақпен толықтырылсын:

"7-1. Банктік қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету болып табылған кепіл мүлік оған өндіріп алуды қолдану нәтижесінде банктің меншігіне өткен жағдайда, банк көрсетілген мүлік банктің меншігіне өткен күннен бастап үш жыл ішінде сауда-саттық (аукцион) өткізу арқылы мұндай мүлікті өткізуге міндетті. Жер учаскесін өткізу мерзімі Қазақстан Республикасының Жер кодексінде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып айқындалады.

Банк Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі бекіткен Ипотекалық тұрғын үй қарыздарын (ипотекалық қарыздарды) қайта қаржыландыру бағдарламасы шеңберінде тұрғынжайды жалға берген жағдайда, банктік қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету болып табылған кепіл мүлікті өткізу үшін осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген мерзім жалдау мерзіміне ұзартылады.

Осы тармақтың бірінші және екінші бөліктерінде белгіленген талаптар банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қолданылады.

Осы тармақтың талабы осы баптың 7-тармағында көзделген заңды тұлғалардың акциялары немесе жарғылық капиталдарына қатысу үлестері банктердің меншігіне өткен жағдайларға қолданылмайды.";

4) 11-2-бап мынадай мазмұндағы 4-1 және 4-2-тармақтармен толықтырылсын:

"4-1. Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде сервистік компания ретінде әрекет етуге құқылы.

Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы шарттарды тіркеу журналында құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқарудың барлық шарттарын тіркейді және құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартында берілуі көзделген қабылданатын және өзге де құжаттарды есепке алуды жүргізеді.

Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде:

тараптардың келісімі бойынша өзімен құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлға берген өкілеттіктер шеңберінде банктік қарыз шартының немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгертуге құқылы. Банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптары осы Заңның 34-бабы 3-тармағының екінші бөлігіне және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 3-бабы 6-тармағының екінші бөлігіне сәйкес қарыз алушы үшін жақсартылған жағдайларда, оларды біржақты тәртіппен өзгертуге жол беріледі;

өзімен құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта, оның ішінде берешекті өндіріп алу және (немесе) кепіл затына өндіріп алуды қолдану процесінде, білдіруге;

борышкерден өзімен құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүддесі үшін берешекті өтеу есебіне қолма-қол емес нысандағы ақшаны және (немесе) өзге де мүлікті, кейіннен осындай ақшаны және (немесе) осындай мүлікті оның пайдасына беретін болып, қабылдауға;

бағалаушылардың, аудиторлардың, заңгерлердің және өзге де консультанттардың көрсетілетін қызметтерін пайдалануға;

құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын, сервистік компания ретінде әрекет ететін банктің еншілес ұйымына сыйақыны, сондай-ақ сенімгерлік басқарумен байланысты шығыстарды банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарға (талаптарға) ие болған тұлға құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартының талаптарына сәйкес төлейді (өтейді).

Қарыз алушы және (немесе) оның өкілі:

1) құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартын жасасқан тұлғадан бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы, оның орналасқан жері, онда қарыз алушының дербес деректерінің болуы, берешектің мөлшері мен құрылымы туралы мәліметтерді алуға;

2) жүгіну себептерін негіздей отырып, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын, құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартына сәйкес сенімгерлік басқаруды жүзеге асыратын банктің еншілес ұйымына банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындаумен байланысты көрсетілген шарттың талаптарын өзгерту туралы өтінішпен жүгінуге құқылы.

4-2. Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы "Коллекторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 1, 2, 4-тармақтарында, 5-тармағының 1), 3), 4), 5), 6) және 9) тармақшаларында және 6-тармағында көзделген талаптарды ескере отырып, құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде қарыз алушылармен өзара іс-қимылды жүзеге асырады және құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитор мен борышкердің банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулерді сақтауға міндетті.

Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы өзінің қызметін ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдаған не сот бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымының қызметін тоқтату туралы шешім қабылдаған жағдайда:

1) жоғарыда көрсетілген шешім қабылданғаннан кейін күнтізбелік отыз күн ішінде:

өзіне банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаға не оның нұсқауы бойынша мұндай тұлға құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқарудың жаңа шартын жасасқан сервистік компанияға құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты негізінде, өз қызметін ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылданған не сот оның қызметін тоқтату туралы шешім қабылдаған күнге бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымына берілген, банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) бойынша барлық мәліметтер мен құжаттарды беруге;

құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқарудың жасалған барлық шарттарын бұзуға міндетті.

Өзіне банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға не мұндай тұлға құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқарудың жаңа шартын жасасқан сервистік компания осы тармақтың екінші бөлігі 1) тармақшасының екінші абзацында көзделген жағдайда, мәліметтер мен құжаттардың қабылдануын қамтамасыз етуге міндетті;

2) жоғарыда көрсетілген шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік бес күн ішінде бұл туралы:

құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартында көзделген тәсілдермен өздерімен құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарттары жасалған тұлғаларды;

өздеріне банктік қарыз шарттары немесе микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарттары негізінде берілген борышкерлерді мына тәсілдердің бірімен:

бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымының борышкерлермен байланыстарға арналған телефон нөмірлерінен телефонмен сөйлесу арқылы;

жеке кездесулер арқылы;

борышкер – жеке тұлғаға тұрғылықты жері (заңды мекенжайы) бойынша, борышкер – заңды тұлғаға орналасқан жері (нақты мекенжайы) бойынша жіберілетін жазбаша (пошталық) хабарламалар арқылы;

ұялы байланыс бойынша мәтіндік, дауыстық және өзге де хабарлар арқылы;

Интернет желісі арқылы хабардар етуге міндетті.";

5) 34-баптың 14-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"14. Банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) үшінші тұлғаға берілген кезде Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен банктік қарыз шарты шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулердің күші қарыз алушының өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) берілген үшінші тұлғамен құқықтық қатынастарына қолданылады, ал банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен банктік қарыз шарты шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулердің күші қарыз алушының сервистік компаниямен құқықтық қатынастарына қолданылады.

Өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) берілген үшінші тұлғаның, сондай-ақ сервистік компанияның Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен банктік қарыз шарты шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулерді бұзуы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.";

6) 36-баптың 2-1-тармағының 3) тармақшасы "қарыз алушыда" деген сөздерден кейін "жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес" деген сөздермен толықтырылсын;

7) 36-1-бапта:

4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Банктің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымның құқықтарды (талаптарды) мынадай тұлғаларға:

коллекторлық агенттікке;

банкке;

банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымға;

бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымына;

екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданатын ұйымға;

секьюритилендіру мәмілесі кезінде Қазақстан Республикасының жобалық қаржыландыру және секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес құрылған арнайы қаржы компаниясына;

акцияларының жүз пайызы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тиесілі, жеке тұлғалардың кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес ипотекалық қарыздарын сатып алуды жүзеге асыратын тұлғаға;

қаражатты банктерде және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда шартты түрде орналастыру арқылы жеке кәсіпкерлік субъектілерін қаржыландыру жөніндегі мәміле шеңберінде жасалған банктік қарыз шарты бойынша – жеке кәсіпкерлікті дамытудың арнайы қорына;

жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты банктік қарыз шарты бойынша немесе заңды тұлғаның халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес құнсыздану белгілері, оның ішінде банктік қарыз шарты бойынша құқыққа (талапқа) ие болған немесе ол туындаған (жасалған) кезде анықталған банктік қарыз шарты бойынша құқыққа (талапқа) қатысты өзге тұлғаға беруін қоспағанда, банктік қарыз шарты бойынша құқықтарды (талаптарды) үшінші тұлғаға беруді жүргізуіне тыйым салынады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің оныншы абзацында аталған тұлға банктік қарыз шарты бойынша алынған құқықтарды (талаптарды) мынадай жағдайлардың бірінде:

құқықтар (талаптар) жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты банктік қарыз шарты бойынша алынғанда;

құқықтар (талаптар) берешегінің мөлшері басқаға беру күніне республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 16 500 еселенген мөлшерінен аспайтын заңды тұлғаның банктік қарыз шарты бойынша алынғанда;

егер өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға Қазақстан Республикасының бейрезиденті болып табылса, сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына береді.

Банктік қарыз шарттары бойынша құқықтар (талаптар) мынадай шарттар бір мезгілде орындалған кезде:

1) коллекторлық агенттік жарғылық капиталының, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы бас ұйымның меншікті капиталының мөлшері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген ең аз мәннен төмен емес мәнді құрағанда;

2) қызметті:

банкке немесе банк холдингіне банктің бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын еншілес ұйым құруына рұқсат берілген;

коллекторлық агенттік коллекторлық агенттіктер тізіліміне енгізілген кезден бастап үш жыл бойы жүзеге асырғанда;

3) сервистік компаниялар тізіліміне енгізу күніне уәкілетті орган қолданған орындалмаған және (немесе) қолданыстағы қадағалап ден қою шаралары немесе шектеулі әсер ету шаралары және Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 211-1-бабында және 227-бабының бірінші бөлігінде көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жазалар болмағанда;

4) сервистік компанияның бірінші басшысында алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығы болмағанда;

5) сервистік компания уәкілетті орган белгілеген талаптарға сәйкес келгенде, сервистік компанияға берілуі мүмкін.

Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымдарына және банктік қарыз шарттары бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін сервистік компаниялар ретінде әрекет ететін коллекторлық агенттіктерге қойылатын талаптар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

Уәкілетті орган Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін сервистік компаниялардың тізілімін жүргізеді және оны өзінің интернет-ресурсында орналастырады.

Сервистік компанияны сервистік компаниялар тізілімінен шығару құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартын бұзу үшін негіз болып табылады.

Банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, осы тармақтың бірінші бөлігінің оныншы абзацында аталған тұлға банктік қарыз шарты бойынша өзіне берілген құқыққа (талапқа) қатысты кредитордың құқықтарын сервистік компаниямен жасалған құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде не оны осы тармақтың бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қайта беру арқылы іске асырады.

Сервистік компаниямен құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты бұзылған жағдайда, осы тармақтың бірінші бөлігінің оныншы абзацында аталған тұлға басқа сервистік компаниямен құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шартын жасасуға не құқықтарды (талаптарды) осы тармақтың бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қайта беруге міндетті.

Осы тармақтың талаптары банктің құқықты (талапты) соңғы сатыдағы қарыз бойынша міндеттемелерді орындау мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне беру жағдайларына қолданылмайды.";

мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:

"5-1. Банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым мүлік кепілімен қамтамасыз етілген банктік қарыз шарты бойынша құқықты (талапты) осы баптың 4-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға құқық (талап) берілгенге дейін соңғы алты ай ішінде "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бағалаушы жүргізген мүлік құнын бағалаусыз беруге құқылы емес.";

6, 7 және 8-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Бір қарыз алушыға қатысты банктік қарыз шарты бойынша құқықтарды (талаптарды), бұл құқықтар (талаптар) секъюритилендіру мәмілесінің нысанасы болып табылатын жағдайларды қоспағанда, бірнеше тұлғаға беруге жол берілмейді.

7. Банктік қарыз шарты бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беру шарты (бұдан әрі – басқаға беру шарты) жасалған кезде, банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым:

1) басқаға беру шарты жасалғанға дейін қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) банктік қарыз шартында көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен, банктік қарыз шарты бойынша құқықтардың (талаптардың) үшінші тұлғаға өту мүмкіндігі туралы, сондай-ақ осындай басқаға берумен байланысты қарыз алушының дербес деректерінің өңделетіні туралы хабардар етуге;

2) қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) банктік қарыз шартында көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен, үшінші тұлғаға банктік қарыз шарты бойынша құқықтардың (талаптардың) өтіп кеткені туралы, басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде, банктік қарыз шарты бойынша одан әрі төлемдерді үшінші тұлғаға (өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаның не банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқаруға берілген жағдайда – сервистік компанияның атауын, орналасқан жерін және банктік деректемелерін) жүзеге асыру қажеттілігін, банктік қарыз шарты бойынша берілген құқықтардың (талаптардың) көлемін, банктік қарыз шарты бойынша берешектің мөлшері мен құрылымын (негізгі борышты, сыйақыны, комиссияларды, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) және төленуге жататын басқа да сомаларды көрсете отырып, хабардар етуге;

3) өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаға не сервистік компанияға (банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда) мынадай құжаттарды:

банктік қарыз шартын;

кепіл шартын және кепіл затына құқық белгілейтін құжаттарды (банктік қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындау кепілмен қамтамасыз етілген жағдайда);

кепілгерлік немесе кепілдік шартын (банктік қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындау кепілгерлікпен немесе кепілдікпен қамтамасыз етілген жағдайда);

құқықтарды (талаптарды) басқаға беру күніне қарыз алушы берешегінің есеп-қисабын;

қарыз алушымен наразылық хат алмасуды (бар болса);

қарыз алушы – заңды тұлғаның құрылтай құжаттарын, қарыз алушы – жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжатты;

қарыз алушының берешекті өтегенін растайтын құжаттарды;

кепілге салынған мүлікті өткізу жөніндегі құжаттарды (бар болса);

басқаға беру шартына сәйкес өзге де құжаттарды беруге міндетті.

Барлық құқықтар (талаптар) қарыз алушыға берілген жағдайда, банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқық (талап) берілген тұлғаға өздерінде бар барлық құжаттардың түпнұсқаларын береді, ал банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, көрсетілген құжаттардың түпнұсқалары сервистік компанияға беріледі.

Банк (банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым), өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға, сервистік компания банктік қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету болып табылатын мүлікке құқық белгілейтін құжаттардың түпнұсқаларын жоғалтқаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

Құқықтардың (талаптардың) бір бөлігі қарыз алушыға берілген жағдайда, банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым осындай құқықтарды (талаптарды) куәландыратын құжаттардың түпнұсқаларын сақтауға және көрсетілген құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерін өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқық (талап) ішінара берілген тұлғаға беруге құқылы, ал банктік қарыз шарты бойынша құқықтардың (талаптардың) бір бөлігі сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, көрсетілген құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелері сервистік компанияға беріледі;

4) басқаға беру шарты жасалғаннан кейін банктік қарыз шарты бойынша берешекті өтеу есебіне алынған ақшаны өзіне банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаның банктік шотына әрбір қарыз алушы бойынша төлемдердің таратып жазылуын бере отырып, аударуға міндетті.

8. Өзіне банктік қарыз шарты бойынша банктің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымның құқығы (талабы) берілген тұлғаның осындай құқықты (талапты) осы бапта көзделген шарттарды сақтамай, қайта беруіне тыйым салынады.";

8) 50-баптың 4-тармағының екінші бөлігінде:

1-3) тармақшадағы "талап ету құқығын" деген сөздер алып тасталсын;

2), 8) және 8-2) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"2) ол бойынша құқықтар (талаптар) бағалы қағаздар бойынша қамтамасыз ету ретінде берілетін банктік қарыз шарты (берілген кредит) бойынша, оның ішінде секьюритилендіру мәмілесін жүзеге асыру шеңберінде мәліметтерді бағалы қағаздар эмитентіне және бағалы қағаздарды ұстаушылардың өкіліне ұсыну;";

"8) банктік қарыз шарты бойынша құқықтар (талаптар) басқаға берілген (қайта берілген) кезде осы Заңның 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың осы Заңның 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға банктік қарыз шарты (берілген кредит) бойынша ақпарат беруі;";

"8-2) осы Заңның 36-1-бабына сәйкес құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде осы Заңның 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың коллекторлық агенттікпен жасалған берешекті өндіріп алу туралы шарт шеңберінде осы коллекторлық агенттікке немесе сервистік компанияға кредит (қарыз) бойынша ақпарат беруі;".

2. "Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы" 2004 жылғы 6 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 18-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы ", "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде және (немесе) "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғамен жасалған банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқаруды жүзеге асыратын сервистік компаниялар (бұдан әрі – сервистік компаниялар), "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабының 4-тармағы бірінші бөлігінің оныншы абзацында және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабының 5-тармағы бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлғалар, егер банктік қарыз шарты бойынша және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша алынған құқықтарды (талаптарды) осы тұлғалар сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына бермесе;" деген сөздермен толықтырылсын;

2) 20-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы ", сервистік компаниялар, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабының 4-тармағы бірінші бөлігінің оныншы абзацында және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабының 5-тармағы бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлғалар, егер банктік қарыз шарты бойынша және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша алынған құқықтарды (талаптарды) осы тұлғалар сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына бермесе;" деген сөздермен толықтырылсын;

3) 24-баптың 1-1-тармағының бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"1-1. Коллекторлық агенттіктер банктерден, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардан, микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардан ие болған банктік қарыз шарттары, микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) жөнінде және сервистік компаниялар, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабының 4-тармағы бірінші бөлігінің оныншы абзацында және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабының 5-тармағы бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлғалар кредиттік бюроларға беретін ақпаратта, егер банктік қарыз шарты бойынша және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша алынған құқықтарды (талаптарды) осы тұлғалар сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына бермесе:".

3. "Микроқаржылық қызмет туралы" 2012 жылғы 26 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-бап мынадай мазмұндағы 7-1) тармақшамен толықтырылсын:

"7-1) сервистік компания – "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде және (немесе) осы Заңның 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғамен жасалған банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты (бұдан әрі – сенімгерлік басқару шарты) шеңберінде банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару бойынша, оның ішінде банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту бойынша, өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта білдіру бойынша, борышкерден ақша және (немесе) өзге де мүлік қабылдау бойынша өкілеттіктерге және осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және сенімгерлік басқару шартында көзделген өзге де өкілеттіктерге ие болған, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы, коллекторлық агенттік;";

2) 3-бап мынадай мазмұндағы 7-тармақпен толықтырылсын:

"7. Микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету болып табылған кепіл мүлкі оған өндіріп алуды қолдану нәтижесінде микроқаржы ұйымының меншігіне өткен жағдайда, микроқаржы ұйымы көрсетілген мүлік микроқаржы ұйымының меншігіне өткен күннен бастап үш жыл ішінде сауда-саттық (аукцион) өткізу арқылы осындай мүлікті өткізуге міндетті. Жер учаскесін өткізу мерзімі Қазақстан Республикасының Жер кодексінде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып айқындалады.

Осы тармақта белгіленген талап ломбардтарға қолданылмайды.";

3) 4-баптың 4-1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4-1. Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) үшінші тұлғаға берілген кезде Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулердің күші қарыз алушының өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген үшінші тұлғамен құқықтық қатынастарына қолданылады, ал микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулердің күші қарыз алушының сервистік компаниямен құқықтық қатынастарына қолданылады.

Өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген үшінші тұлғаның, сондай-ақ сервистік компанияның Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитордың қарыз алушымен микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулерді бұзуы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.";

4) 9-1-бапта:

5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Микроқаржы ұйымының құқықтарды (талаптарды) мынадай тұлғаларға:

екінші деңгейдегі банкке;

коллекторлық агенттікке;

микроқаржы ұйымына;

микроқаржы ұйымы қамтамасыз етілген облигацияларды шығарған немесе қарыз алған кезде микрокредит беру туралы шарт бойынша талап ету құқықтарын кепіл ұстаушы – заңды тұлғаға;

қаражатты микроқаржы ұйымдарында шартты түрде орналастыру арқылы жеке кәсіпкерлік субъектілерін қаржыландыру жөніндегі мәміле шеңберінде жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша – жеке кәсіпкерлікті дамытудың арнайы қорына;

жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты микрокредит беру туралы шарты бойынша немесе заңды тұлғаның халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес құнсыздану белгілері, оның ішінде микрокредит беру туралы шарт бойынша құқыққа (талапқа) ие болған немесе олар туындаған (жасалған) кезде анықталған микрокредит беру туралы шарты бойынша құқыққа (талапқа) қатысты өзге тұлғаға берілуін қоспағанда, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) үшінші тұлғаға беруді жүргізуіне тыйым салынады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлға микрокредит беру туралы шарт бойынша алынған құқықтарды (талаптарды) мынадай жағдайлардың бірінде:

құқықтар (талаптар) жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты микрокредит беру туралы шарты бойынша алынғанда;

құқықтар (талаптар) берешегінің мөлшері басқаға беру күніне республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 16 500 еселенген мөлшерінен аспайтын заңды тұлғаның микрокредит беру туралы шарты бойынша алынғанда;

егер өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға Қазақстан Республикасының бейрезиденті болып табылса, сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына береді.

Микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) мынадай шарттар бір мезгілде орындалған кезде:

1) коллекторлық агенттік жарғылық капиталының, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы бас ұйымының меншік капиталының мөлшері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген ең аз мәннен төмен емес мәнді құрағанда;

2) қызметті:

4) сервистік компанияның бірінші басшысында алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығы болмағанда;

5) сервистік компания уәкілетті орган белгілеген талаптарға сәйкес келгенде сервистік компанияға берілуі мүмкін.

Бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымдарына және микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін сервистік компаниялар ретінде әрекет ететін коллекторлық агенттіктерге қойылатын талаптар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

Сервистік компанияны сервистік компаниялар тізілімінен шығару сенімгерлік басқару шартын бұзу үшін негіз болып табылады.

Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, осы тармақтың бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлға микрокредит беру туралы шарт бойынша өзіне берілген құқыққа (талапқа) қатысты кредитордың құқықтарын сервистік компаниямен жасалған сенімгерлік басқару шарты шеңберінде не осы тармақтың бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қайта беру арқылы іске асырады.

Сервистік компаниямен сенімгерлік басқару шарты бұзылған жағдайда, осы тармақтың бірінші бөлігінің сегізінші абзацында аталған тұлға басқа сервистік компаниямен жаңа сенімгерлік басқару шартын жасасуға не құқықтарды (талаптарды) осы тармақтың бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қайта беруге міндетті.

Осы тармақтың талаптары осы баптың 4-тармағында көзделген жағдайларға қолданылмайды.";

мынадай мазмұндағы 6-1-тармақпен толықтырылсын:

"6-1. Микроқаржы ұйымы мүлік кепілімен қамтамасыз етілген микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талапты) осы баптың 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға құқық (талап) басқаға берілгенге дейін соңғы алты ай ішінде "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бағалаушы жүргізген мүлік құнын бағалаусыз беруге құқылы емес.";

7-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Бір қарыз алушыға қатысты микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды), бұл құқықтар (талаптар) секьюритилендіру мәмілесінің нысанасы болып табылатын жағдайларды қоспағанда, бірнеше тұлғаға беруге жол берілмейді.";

8-тармақта:

бірінші абзацтағы "Микроқаржы ұйымының микрокредит беру туралы шарт бойынша құқығының (талап етуінің) үшінші тұлғаға өтуі талаптары қамтылған шарт (бұдан әрі – талап ету құқығын басқаға беру шарты) жасасылған" деген сөздер "Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беру туралы шарт (бұдан әрі – басқаға беру шарты) жасалған" деген сөздермен ауыстырылсын;

1) тармақшада:

"талап ету құқығын" деген сөздер алып тасталсын;

"құқықтардың (талап етулердің)" деген сөздер "микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтардың (талаптардың)" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) микрокредит беру туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтардың (талаптардың) үшінші тұлғаға өтіп кеткені туралы, басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде, микрокредит беру туралы шарт бойынша одан әрі төлемдерді үшінші тұлғаға (өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаның не микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқаруға берілген жағдайда – сервистік компанияның атауын, орналасқан жерін және банктік деректемелерін) жүзеге асыру қажеттілігін, микрокредит беру туралы шарт бойынша берілген құқықтардың (талаптардың) көлемін, микрокредит беру туралы шарт бойынша берешектің мөлшері мен құрылымын (негізгі борышты, сыйақыны, комиссияларды, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) және төленуге жататын басқа да сомаларды көрсете отырып, хабардар етуге;";

3) тармақшада:

бірінші және екінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:

"3) өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаға не сервистік компанияға (микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда) мынадай құжаттарды:

микрокредит беру туралы шартты;

кепіл шартын және кепіл затына құқық белгілейтін құжаттарды (микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындау кепілмен қамтамасыз етілген жағдайда);

кепілгерлік немесе кепілдік шартын (микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындау кепілгерлікпен немесе кепілдікпен қамтамасыз етілген жағдайда);

құқықтарды (талаптарды) басқаға беру күніне қарыз алушы берешегінің есеп-қисабын;

қарыз алушымен наразылық хат алмасуды (бар болса);

қарыз алушының берешекті өтегенін растайтын құжаттарды;

кепілге салынған мүлікті өткізу жөніндегі құжаттарды (бар болса);

басқаға беру шартына сәйкес өзге де құжаттарды беруге міндетті.

Барлық құқықтар (талаптар) қарыз алушыға берілген жағдайда, микроқаржы ұйымы өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) берілген тұлғаға өзінде бар барлық құжаттардың түпнұсқаларын береді, ал микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, көрсетілген құжаттардың түпнұсқалары сервистік компанияға беріледі.";

үшінші бөлік ", ал микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтардың (талаптардың) бір бөлігі сервистік компанияның сенімгерлік басқаруына берілген жағдайда, көрсетілген құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелері сервистік компанияға беріледі" деген сөздермен толықтырылсын;

төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"Микроқаржы ұйымы, өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға, сервистік компания микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету болып табылатын мүлікке құқық белгілейтін құжаттардың түпнұсқаларын жоғалтқаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады;";

4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"4) басқаға беру шарты жасалғаннан кейін микрокредит беру туралы шарт бойынша берешекті өтеу есебіне алынған ақшаны өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаның банктік шотына әрбір қарыз алушы бойынша төлемдердің таратып жазылуын бере отырып, аударуға міндетті.";

9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"9. Өзіне микрокредит беру туралы шарт бойынша микроқаржы ұйымының құқығы (талабы) берілген тұлғаның осындай құқықты (талапты) осы бапта көзделген шарттарды сақтамай, басқаға беруіне тыйым салынады.";

5) 21-бапта:

5-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5-1. Микрокредит беру құпиясы банк омбудсманына өзінің қарауында жатқан, қарыз алушы – жеке тұлғалардың микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) осы Заңның 9-1-бабының 4-тармағында және 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаға берілген осы шарттан туындайтын келіспеушіліктерді реттеу жөніндегі өтініштері бойынша ашылуы мүмкін.";

6-тармақтың 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"2) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) басқаға берілген (қайта берілген) кезде осы Заңның 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың микрокредит беру туралы шарт (берілген микрокредит) бойынша ақпаратты осы Заңның 9-1-бабының 4-тармағында және 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға беруі;

3) осы Заңның 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың коллекторлық агенттікпен жасалған берешекті өндіріп алу туралы шарт шеңберінде осы коллекторлық агенттікке немесе осы Заңның 9-1-бабына сәйкес сенімгерлік басқару шарты шеңберінде сервистік компанияға микрокредит жөнінде ақпарат беруі;".

4. "Коллекторлық қызмет туралы" 2017 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-бап мынадай мазмұндағы 9) тармақшамен толықтырылсын:

"9) сервистік компания – "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде және (немесе) "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғамен жасалған банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты (бұдан әрі – сенімгерлік басқару шарты) шеңберінде банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару бойынша, оның ішінде банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту бойынша, өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта білдіру бойынша, борышкерден ақша және (немесе) өзге де мүлік қабылдау бойынша өкілеттіктерге және осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және сенімгерлік басқару шартында көзделген өзге де өкілеттіктерге ие болған, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы, коллекторлық агенттік;";

2) 5-бап мынадай мазмұндағы 8-тармақпен толықтырылсын:

"8. Осы баптың 1, 2, 4-тармақтарының, 5-тармағы 1), 3), 4), 5), 6) және 9) тармақшаларының және 6-тармағының талаптары сервистік компанияларға қолданылады.";

3) 9-бапта:

5-тармақта:

бірінші бөлікте:

мынадай мазмұндағы төртінші абзацпен толықтырылсын:

"өзіне банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаға не оның нұсқауы бойынша мұндай тұлға сенімгерлік басқарудың жаңа шартын жасасқан сервистік компанияға уәкілетті органның оны коллекторлық агенттіктердің тізілімінен шығарылғаны туралы хабарламасын алған не коллекторлық агенттік коллекторлық қызметті жүзеге асыруды ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдаған күнге, сенімгерлік басқару шарты негізінде коллекторлық агенттікке берілген, банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) бойынша барлық мәліметтер мен құжаттарды беруге;";

төртінші абзац "шарттарды" деген сөзден кейін "және (немесе) сенімгерлік басқару шарттарын" деген сөздермен толықтырылсын;

мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

"Өзіне банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға не мұндай тұлға сенімгерлік басқарудың жаңа шартын жасасқан сервистік компания осы тармақтың бірінші бөлігінің төртінші абзацында көзделген жағдайда, мәліметтер мен құжаттардың қабылдануын қамтамасыз етуге міндетті.";

6-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші абзацпен және төртінші абзацындағы "тәсілдермен хабардар етуге міндетті." деген сөздер "тәсілдермен;" деген сөзбен ауыстырылып, бесінші абзацпен толықтырылсын:

"сенімгерлік басқару шартында көзделген тәсілдермен өздерімен сенімгерлік басқару шарттары жасалған тұлғаларды;";

"өздеріне банктік қарыз шарттары немесе микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқару шарттары негізінде берілген борышкерлерді осы Заңның 5-бабының 1-тармағында көзделген тәсілдермен хабардар етуге міндетті.";

4) 10-баптың 1-тармағында:

бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Коллекторлық агенттік шарттарды тіркеу журналында берешекті өндіріп алу туралы барлық шарттарды, құқықты (талапты) басқаға беру шарттарын, сенімгерлік басқару шарттарын тіркейді және кредиторлардан қабылданатын құжаттарды:";

мынадай мазмұндағы 2-1) тармақшамен толықтырылсын:

"2-1) сенімгерлік басқару шарттарын;";

11) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"11) берешекті өндіріп алу туралы шартта, құқықты (талапты) басқаға беру шартында, сенімгерлік басқару шартында берілуі көзделген өзге де құжаттарды есепке алуды жүргізеді.";

5) 14-бапта:

мынадай мазмұндағы 7-1) тармақшамен толықтырылсын:

"7-1) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде сервистік компания ретінде әрекет етуге құқылы.

Коллекторлық агенттік сенімгерлік басқару шарты шеңберінде:

тараптардың келісімі бойынша өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлға берген өкілеттіктер шеңберінде банктік қарыз шартының немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгертуге құқылы. Банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптары "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 34-бабы 3-тармағының екінші бөлігіне және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 3-бабы 6-тармағының екінші бөлігіне сәйкес қарыз алушы үшін жақсартылған жағдайларда, оларды біржақты тәртіппен өзгертуге жол беріледі;

өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта, оның ішінде берешекті өндіріп алу және (немесе) кепіл затына өндіріп алуды қолдану процесінде, білдіруге;

борышкерден өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүддесі үшін берешекті өтеу есебіне қолма-қол емес нысандағы ақшаны және (немесе) өзге де мүлікті, кейіннен осындай ақшаны және (немесе) осындай мүлікті оның пайдасына бере отырып, қабылдауға;

бағалаушылардың, аудиторлардың, заңгерлердің және өзге де консультанттардың көрсетілетін қызметтерін пайдалануға құқылы.

Сервистік компания ретінде әрекет ететін коллекторлық агенттікке сыйақыны, сондай-ақ сенімгерлік басқарумен байланысты шығыстарды банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарға (талаптарға) ие болған тұлға сенімгерлік басқару шартының талаптарына сәйкес төлейді (өтейді);";

8) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"8) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, берешекті өндіріп алу туралы шартта және (немесе) құқықты (талапты) басқаға беру шартында және (немесе) сенімгерлік басқару шартында белгіленген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.";

6) 15-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 18-1) тармақшамен толықтырылсын:

"18-1) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитор мен борышкердің банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулерді сақтауға;";

7) 16-баптың 1-тармағының 1) және 8) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) кредитордан, коллекторлық агенттікпен сенімгерлік басқару шартын жасасқан тұлғадан, берешек бойынша борышкерге талап қою құқығы бар коллекторлық агенттіктен коллекторлық агенттік, оның орналасқан жері, коллекторлық агенттікте борышкердің дербес деректерінің болуы, берешектің мөлшері мен құрылымы туралы мәліметтер алуға;";

"8) жүгіну себептерін негіздей отырып, кредиторға не сенімгерлік басқару шартына сәйкес сенімгерлік басқаруды жүзеге асыратын коллекторлық агенттікке банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындаумен байланысты көрсетілген шарттардың талаптарын өзгерту туралы өтінішпен жүгінуге;".

2-бап. Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қ. ТОҚАЕВ

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам развития рынка стрессовых активов

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне стрестік активтер нарығын дамыту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы