Об онлайн-платформах и онлайн-рекламе

Закон Республики Казахстан от 10 июля 2023 года № 18-VIII ЗРК.

      Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. ст. 25
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования ИЗПИ создано СОДЕРЖАНИЕ

      Настоящий Закон регулирует общественные отношения, связанные с онлайн-платформами, функционирующими на территории Республики Казахстан, а также общественные отношения, возникающие в процессе производства, размещения, распространения и хранения онлайн-рекламы на территории Республики Казахстан.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) аккаунт – персональная страница пользователя онлайн-платформы, которая создается после регистрации на онлайн-платформе;

      2) спонсорский контент – разновидность контента на онлайн-платформах, распространяемого пользователями онлайн-платформ путем размещения его на аккаунте, создание которого производится самим пользователем онлайн-платформы и (или) спонсором;

      3) ложная информация – информация, не соответствующая действительности либо содержащая существенные искажения фактов, создающая ложное представление о лицах, предметах, событиях, явлениях и процессах, зафиксированная в любой форме;

      4) публичное сообщество – зарегистрированная пользователем онлайн-платформы на онлайн-платформе страница, размещающая информацию для неопределенного количества пользователей онлайн-платформ;

      5) модератор публичного сообщества – лицо, являющееся собственником и (или) пользователем онлайн-платформы, наделенное правом размещения и (или) удаления, и (или) редактирования контента на онлайн-платформе;

      6) инфлюенсер (блогер) – пользователь онлайн-платформы, публикующий информацию на онлайн-платформе, адресованную неопределенному кругу лиц, в целях предпринимательской деятельности;

      7) сервис обмена мгновенными сообщениями – программное обеспечение, предназначенное и (или) используемое пользователями онлайн-платформы для обмена мгновенными сообщениями либо их передачи конкретно определенному лицу (определенным лицам) в режиме реального времени с использованием сетей телекоммуникаций, за исключением программного обеспечения, предназначенного для предоставления финансовых услуг и электронной коммерции;

      8) онлайн-реклама – реклама на онлайн-платформах, производимая и (или) размещаемая, и (или) распространяемая, и (или) хранимая пользователями онлайн-платформ и (или) собственниками онлайн-платформ в виде таргетированной рекламы и (или) спонсорского контента, и (или) иной информации, предназначенная для неопределенного круга лиц;

      9) распространитель онлайн-рекламы – пользователь онлайн-платформы, осуществляющий производство и (или) размещение, и (или) распространение онлайн-рекламы;

      10) онлайн-платформа – интернет-ресурс и (или) программное обеспечение, функционирующее в сети Интернет, и (или) сервис обмена мгновенными сообщениями, предназначенные для получения, производства и (или) размещения, и (или) распространения, и (или) хранения контента на онлайн-платформе пользователем онлайн-платформы посредством созданного им аккаунта, публичного сообщества, за исключением интернет-ресурса и (или) программного обеспечения, функционирующего в сети Интернет, и (или) сервиса обмена мгновенными сообщениями, предназначенных для предоставления финансовых услуг и электронной коммерции;

      11) контент на онлайн-платформе (далее – контент) – информация, получаемая и (или) производимая, и (или) размещаемая, и (или) распространяемая, и (или) хранимая пользователем онлайн-платформы посредством приема и (или) передачи знаков и (или) сигналов, и (или) голосовой информации, и (или) письменного текста, и (или) изображения, и (или) звуков, и (или) аудиовизуальной формы на онлайн-платформе конкретно определенному или неопределенному кругу лиц;

      12) собственник онлайн-платформы – физическое и (или) юридическое лицо, обладающее правом собственности на онлайн-платформу;

      13) рекомендательная система онлайн-платформы – полностью или частично автоматизированная система онлайн-платформы, определяющая приоритетность контента онлайн-платформы на своем интерфейсе, а также приоритетность результатов поиска;

      14) пользователь онлайн-платформы (далее – пользователь) – физическое и (или) юридическое лицо, зарегистрировавшее и (или) предоставившее свои персональные данные, и (или) прошедшее идентификацию на онлайн-платформе;

      15) профайлинг – совокупность алгоритмов, направленных на определение предпочтений и (или) интересов пользователей;

      16) таргетированная онлайн-реклама – онлайн-реклама, предназначенная для целевых групп, определяемых на основании профайлинга, и направленная на увеличение охвата пользователей и (или) повышение ее приоритетности, в том числе с использованием рекомендательной системы онлайн-платформы;

      17) уполномоченный орган – центральный исполнительный орган, осуществляющий государственное регулирование в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе

      1. Законодательство Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

      2. Международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан, имеют приоритет перед настоящим Законом. Порядок и условия действия на территории Республики Казахстан международных договоров, участницей которых является Республика Казахстан, определяются законодательством Республики Казахстан.

      3. Действие настоящего Закона не распространяется на отношения, возникающие между пользователями при использовании сервисов обмена мгновенными сообщениями для личных и семейных нужд, если при этом не нарушаются права и законные интересы других физических и (или) юридических лиц и требования законов Республики Казахстан.

Статья 3. Цели и задачи настоящего Закона

      1. Целью настоящего Закона является определение правовых основ функционирования онлайн-платформ, а также производства, размещения, распространения и хранения онлайн-рекламы, предотвращения и пресечения противоправного контента.

      2. Задачами настоящего Закона являются:

      1) обеспечение прозрачности функционирования онлайн-платформ;

      2) обеспечение безопасности информационного пространства Республики Казахстан;

      3) недопущение противоправного контента;

      4) защита детей на онлайн-платформах от информации, причиняющей вред их здоровью и развитию;

      5) обеспечение защиты прав и свобод человека и гражданина при сборе и обработке его персональных данных в пределах, установленных законами Республики Казахстан.

Статья 4. Принципы настоящего Закона

      Принципами настоящего Закона являются:

      1) обеспечение и защита прав человека и гражданина на свободное получение и распространение информации любыми не запрещенными законами Республики Казахстан способами на онлайн-платформах;

      2) обеспечение свободы слова и творчества на онлайн-платформах;

      3) обеспечение законности при сборе, накоплении и распространении информации о пользователях, являющихся гражданами Республики Казахстан;

      4) обеспечение государственной защиты интересов граждан Республики Казахстан на онлайн-платформах;

      5) ограничение прав собственников онлайн-платформ и пользователей в случае нарушения ими законодательства Республики Казахстан.

Статья 5. Язык онлайн-платформ

      1. Собственник онлайн-платформы создает возможность использования интерфейса, а также ознакомления с пользовательским соглашением онлайн-платформы, в том числе кратким изложением его основных условий на казахском языке.

      2. Собственник онлайн-платформы создает возможность автоматического перевода контента на казахский язык.

      3. Собственник онлайн-платформы в целях недопущения нарушения законодательства Республики Казахстан обеспечивает модерацию контента на казахском языке.

Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИ ОНЛАЙН-ПЛАТФОРМ И ОНЛАЙН-РЕКЛАМЫ

Статья 6. Государственное регулирование в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы

      1. Государственное регулирование в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы осуществляется путем государственного контроля за соблюдением законодательства Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе.

      2. Государственный контроль за соблюдением законодательства Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе осуществляется уполномоченным органом в форме профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан и настоящим Законом.

      3. Целями профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля являются своевременное пресечение и недопущение нарушений, предоставление субъектам контроля права самостоятельного устранения нарушений, выявленных по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля, и снижение административной нагрузки на них.

      4. Объектом профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля является функционирование онлайн-платформ, производство, размещение, распространение онлайн-рекламы.

      Субъектами профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля являются модераторы публичных сообществ, распространители онлайн-рекламы.

      5. При выявлении нарушений по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля оформляется и направляется рекомендация об устранении нарушений в срок не позднее пяти рабочих дней со дня выявления нарушений.

      6. Рекомендация об устранении нарушений должна быть вручена субъекту контроля лично под роспись или иным способом, подтверждающим факты отправки и получения рекомендации об устранении нарушений.

      Рекомендация об устранении нарушений, направленная одним из нижеперечисленных способов, считается врученной в следующих случаях:

      1) нарочным – с даты отметки в рекомендации об устранении нарушений о получении;

      2) почтой – с даты уведомления о получении почтового отправления заказным письмом;

      3) электронным способом – с даты отправки на электронный адрес субъекта контроля, указанный в письме при запросе.

      7. Рекомендация об устранении нарушений, выявленных по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля, должна быть исполнена в течение трех рабочих дней со дня, следующего за днем ее вручения.

      8. Субъект контроля в случае несогласия с нарушениями, указанными в рекомендации об устранении нарушений, вправе направить в уполномоченный орган, направивший рекомендацию об устранении нарушений, возражение в течение трех рабочих дней со дня, следующего за днем вручения рекомендации об устранении нарушений.

      9. Профилактический контроль без посещения субъекта (объекта) контроля проводится не чаще одного раза в квартал.

Статья 7. Компетенция Правительства Республики Казахстан в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы

      Правительство Республики Казахстан:

      1) разрабатывает основные направления государственной политики в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы;

      2) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией Республики Казахстан, законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 8. Компетенция уполномоченного органа

      Уполномоченный орган:

      1) обеспечивает реализацию государственной политики в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы;

      2) в пределах своей компетенции разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы;

      3) координирует деятельность центральных и местных исполнительных органов в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы;

      4) осуществляет мониторинг онлайн-платформ;

      5) выдает предписания при выявлении нарушения требований законодательства Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе;

      6) запрашивает у собственника и (или) законного представителя онлайн-платформы информацию о количестве пользователей в сутки;

      7) определяет количество пользователей в случае отсутствия на онлайн-платформе функции определения количества пользователей;

      8) запрашивает у собственников и (или) законных представителей онлайн-платформ сведения о пользователях на основании судебных актов, запросов правоохранительных или специальных государственных органов Республики Казахстан;

      9) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Глава 3. ПРАВОВОЙ РЕЖИМ ФУНКЦИОНИРОВАНИЯ ОНЛАЙН-ПЛАТФОРМ

Статья 9. Правовой режим функционирования онлайн-платформ на территории Республики Казахстан

      1. Для осуществления деятельности на территории Республики Казахстан собственники и (или) иные законные представители онлайн-платформ, среднесуточный доступ к онлайн-платформам которых в течение месяца составляет более ста тысяч пользователей, находящихся на территории Республики Казахстан, назначают своего законного представителя по взаимодействию с уполномоченным органом в соответствии с требованиями, установленными Гражданским кодексом Республики Казахстан.

      Часть первая настоящего пункта не распространяется на сервисы обмена мгновенными сообщениями, осуществляющие функции внутрикорпоративных сервисов по обмену сообщениями, служб электронной почты.

      2. Уполномоченный орган ведет реестр законных представителей онлайн-платформ на территории Республики Казахстан в определенном им порядке.

      3. Онлайн-платформы должны иметь следующие функции:

      1) определения количества пользователей на территории Республики Казахстан;

      2) подачи пользователями жалобы, установленной статьей 11 настоящего Закона, и автоматического подтверждения ее получения.

      Интерфейс онлайн-платформы не должен вводить в заблуждение или иным образом препятствовать пользователю в принятии решения.

      4. Собственники и (или) законные представители онлайн-платформ обязаны:

      1) принимать меры противодействия распространению противоправного контента на территории Республики Казахстан;

      2) рассмотреть запрос уполномоченного органа в течение двадцати четырех часов после его получения;

      3) обеспечить исполнение вступивших в законную силу судебных актов;

      4) обеспечить прием, рассмотрение предписаний, представлений, уведомлений, решений государственных органов с принятием по ним мер, установленных статьей 41-1 Закона Республики Казахстан "О связи";

      5) незамедлительно уведомлять правоохранительные органы Республики Казахстан в случае выявления противоправного контента, влекущего за собой угрозу жизни или безопасности человека и гражданина;

      6) информировать уполномоченный орган о мерах противодействия противоправному контенту;

      7) размещать в открытом доступе информацию о среднестатистическом ежемесячном количестве пользователей на территории Республики Казахстан за последние шесть месяцев функционирования онлайн-платформы;

      8) принимать меры по обеспечению безопасности несовершеннолетних;

      9) представлять запрашиваемые уполномоченным органом сведения о пользователях на основании судебных актов, запросов правоохранительных или специальных государственных органов Республики Казахстан;

      10) приостановить деятельность аккаунтов на территории Республики Казахстан, размещающих и распространяющих противоправный контент, информацию, признанную кибербуллингом в отношении ребенка, на основании предписания уполномоченного органа.

Статья 10. Особенности защиты персональных данных на онлайн-платформах

      Собственник и (или) законный представитель онлайн-платформы в целях защиты персональных данных на онлайн-платформе:

      1) ознакомляет пользователей с политикой конфиденциальности онлайн-платформы до завершения их регистрации;

      2) обеспечивает целостность, сохранность и соблюдение конфиденциальности персональных данных;

      3) не допускает распространения персональных данных без согласия пользователя или его законного представителя;

      4) незамедлительно уведомляет пользователя в случае нарушения конфиденциальности его персональных данных;

      5) выполняет иные обязанности, предусмотренные Законом Республики Казахстан "О персональных данных и их защите".

Статья 11. Подача и обработка жалобы пользователей

      1. Пользователь вправе подавать жалобу собственнику онлайн-платформы на контент, интерфейс, других пользователей, действия онлайн-платформы.

      2. Механизм и правила подачи жалобы пользователем определяются собственником онлайн-платформы.

      Механизм подачи жалобы должен быть доступным для пользователя и предусматривать возможность описания содержания жалобы.

      3. Собственник онлайн-платформы обязан предоставить мотивированный ответ пользователю, обратившемуся с жалобой, в течение двадцати календарных дней со дня, следующего за днем получения жалобы.

Статья 12. Рекомендательная система онлайн-платформы

      1. Параметры, используемые в рекомендательной системе онлайн-платформы, должны быть описаны в пользовательском соглашении онлайн-платформы.

      2. Рекомендательная система онлайн-платформы должна предоставлять пользователю возможность получения контента без использования профайлинга.

Статья 13. Модерация контента

      1.Собственник онлайн-платформы обязан принимать меры по совершенствованию:

      1) систем модерации контента;

      2) алгоритмов искусственного интеллекта;

      3) обеспечения безопасности несовершеннолетних на онлайн-платформе;

      4) противодействия размещению и распространению противоправного контента на территории Республики Казахстан;

      5) взаимодействия с государственными органами Республики Казахстан.

      2. Собственник онлайн-платформы ежегодно размещает отчет, который включает следующую информацию о:

      1) выявленных системных рисках;

      2) принятых мерах по снижению выявленных системных рисков;

      3) модерации контента с указанием удаленного противоправного контента автоматизированными системами модерации, количества поступивших предписаний уполномоченного органа, жалоб пользователей и принятых по ним решений.

Статья 14. Основания отнесения информации к противоправному контенту, приостановление, прекращение размещения и распространения противоправного контента

      1. На онлайн-платформах на территории Республики Казахстан запрещаются размещение и распространение противоправного контента.

      Противоправным контентом являются: призыв, пропаганда или агитация насильственного изменения конституционного строя, нарушения целостности Республики Казахстан, подрыва безопасности государства, войны, социального, расового, национального, религиозного, сословного и родового превосходства, культа жестокости и насилия, самоубийства, порнографии, наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов и прекурсоров, идеи сепаратизма, мошенничества, информации, способствующей нарушению межнационального и межконфессионального согласия, а также высказывания, подвергающие сомнению государственность и территориальную целостность Республики Казахстан, информация, раскрывающая государственные секреты или иную охраняемую законом тайну, и иная информация, запрещенная законами Республики Казахстан.

      2. Приостановление, прекращение размещения и распространения противоправного контента осуществляются в соответствии со статьей 41-1 Закона Республики Казахстан "О связи".

      3. Собственник и (или) законный представитель онлайн-платформы в течение двадцати четырех часов после получения предписания уполномоченного органа обязаны принять меры по удалению информации, признанной кибербуллингом в отношении ребенка.

      Сноска. Статья 14 с изменением, внесенным Законом РК от 19.06.2024 № 94-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Удаление ложной информации

      1. Лицо, в отношении которого была распространена ложная информация, вправе обратиться к собственнику онлайн-платформы с требованием об удалении ложной информации.

      2. В случае отказа собственником онлайн-платформы в удалении ложной информации лицо вправе обратиться в суд.

Глава 4. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ

Статья 16. Права и обязанности пользователей

      1. Пользователи на территории Республики Казахстан имеют право на:

      1) получение, производство, размещение, распространение контента любым не запрещенным законами Республики Казахстан способом;

      2) свободное выражение мнения на онлайн-платформах в соответствии с законами Республики Казахстан;

      3) защиту своих прав, свобод и законных интересов в судебном порядке;

      4) создание аккаунта, публичного сообщества;

      5) обращение к собственнику онлайн-платформы или его законному представителю с требованием о соблюдении их прав, свобод и законных интересов, предусмотренных законами Республики Казахстан;

      6) отказ от предлагаемых онлайн-платформами продуктов, если это противоречит их убеждениям;

      7) ограничение демонстрации неинтересующего контента.

      2. Пользователи обязаны:

      1) соблюдать законодательство Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе;

      2) проверять достоверность размещаемого, распространяемого контента;

      3) не размещать, не распространять ложную информацию;

      4) не размещать, не распространять противоправный контент;

      5) удалять ложную информацию, противоправный контент в случае их размещения, распространения;

      6) при сборе добровольных пожертвований соблюдать требования, установленные законодательством Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма.

Статья 17. Права и обязанности инфлюенсеров (блогеров)

      1. Инфлюенсер (блогер) имеет права и несет обязанности, установленные статьей 16 настоящего Закона.

      2. Инфлюенсер (блогер) осуществляет свою предпринимательскую деятельность на территории Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 18. Размещение и распространение изображаемого лица

      1. Пользователям при размещении и распространении контента не требуется согласие изображаемого лица в следующих случаях:

      1) если данное лицо присутствует или участвует в зрелищных культурно-массовых, социально значимых в области культуры, спортивно-массовых мероприятиях, мирных собраниях и иных публичных мероприятиях;

      2) если контент содержит изображение лица и сведения, связанные со служебной и (или) публичной деятельностью данного лица, а также размещен, распространен самим лицом, его законным представителем или уполномоченным лицом в источниках, доступ к которым не ограничен;

      3) если использование изображаемого лица осуществляется в целях защиты конституционного строя, охраны общественного порядка, прав и свобод человека, здоровья и нравственности населения.

      2. Размещение, распространение контента с использованием изображаемого лица осуществляются в соответствии с требованиями, установленными статьей 145 Гражданского кодекса Республики Казахстан.

Глава 5. РЕГУЛИРОВАНИЕ ОНЛАЙН-РЕКЛАМЫ

Статья 19. Требования к онлайн-рекламе

      1. Онлайн-реклама должна быть идентифицируема и маркирована.

      2. Онлайн-реклама маркируется в порядке, определяемом уполномоченным органом.

      3. Размещение и распространение онлайн-рекламы осуществляются в соответствии с требованиями Закона Республики Казахстан "О рекламе".

Статья 20. Таргетированная онлайн-реклама

      1. Онлайн-платформа обеспечивает пользователей возможностью идентифицировать таргетированную онлайн-рекламу при помощи текстовых и (или) графических и (или) иных обозначений.

      2. Таргетированная онлайн-реклама должна:

      1) содержать текстовые и (или) графические и (или) иные обозначения, указывающие, что контент является онлайн-рекламой;

      2) обозначать аккаунт пользователя, разместившего онлайн-рекламу.

      3. Профайлинг на основании данных о расовой или национальной принадлежности, политических взглядах, биометрических или персональных данных, позволяющих идентифицировать физическое лицо, информации о состоянии здоровья пользователя запрещен.

      4. Таргетированная онлайн-реклама не должна распространяться на пользователей, идентифицированных онлайн-платформой как несовершеннолетний пользователь.

Статья 21. Спонсорский контент

      1. Спонсорский контент должен содержать текстовые и (или) графические и (или) иные обозначения, указывающие на спонсора.

      2. Спонсорский контент не должен:

      1) дискредитировать физические или юридические лица, их товары, работы, услуги;

      2) содержать мнения и (или) аудиозапись, и (или) фото- и видеоизображения третьих лиц без их предварительного согласия.

      3. В случае если спонсорский контент содержит рекомендации, отзывы и подтверждающие документы, то они должны являться подлинными и проверяемыми.

Статья 22. Идентификация и хранение онлайн-рекламы

      1. Онлайн-платформы должны обеспечить пользователей технической возможностью идентифицировать онлайн-рекламу при помощи текстовых и (или) графических и (или) иных обозначений.

      2. Онлайн-платформа должна иметь безопасное хранилище, содержащее информацию об онлайн-рекламе, в том числе о таргетированной онлайн-рекламе. Данная информация должна храниться в течение одного года после последнего размещения, распространения онлайн-рекламы.

      Хранилище не должно содержать персональные данные пользователей, среди которых была или могла быть распространена онлайн-реклама.

Глава 6. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ ОНЛАЙН-ПЛАТФОРМ И ОНЛАЙН-РЕКЛАМЫ

Статья 23. Международное сотрудничество в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы

      1. Международное сотрудничество Республики Казахстан в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы осуществляется в соответствии с международными договорами и законодательством Республики Казахстан.

      2. Государственные органы по согласованию с уполномоченным органом осуществляют взаимодействие в области онлайн-платформ и онлайн-рекламы с государственными органами иностранных государств, международными организациями и иностранными юридическими лицами.

Глава 7. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 24. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе

      Нарушение законодательства Республики Казахстан об онлайн-платформах и онлайн-рекламе влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

      В случае осуществления собственниками и (или) законными представителями онлайн-платформ деятельности онлайн-платформы на территории Республики Казахстан без соблюдения требований, установленных статьей 9 настоящего Закона, уполномоченный орган вправе ограничить их деятельность на территории Республики Казахстан в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 25. Порядок введения в действие настоящего Закона

      Настоящий Закон вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Президент Республики Казахстан К. ТОКАЕВ

Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2023 жылғы 10 шiлдедегi № 18-VIII ҚРЗ.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Қолданысқа енгізілу тәртібін 25-баптан қараңыз
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      Осы Заң Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін онлайн-платформаларға байланысты қоғамдық қатынастарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында онлайн-жарнаманы жасау, орналастыру, тарату және сақтау процесінде туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) аккаунт – онлайн-платформаны пайдаланушының онлайн-платформада тіркелгеннен кейін жасалатын дербес парақшасы;

      2) демеушілік контент – онлайн-платформаны пайдаланушының өзі және (немесе) демеуші жасайтын аккаунтта орналастыру арқылы онлайн-платформаларды пайдаланушылар тарататын онлайн-платформалардағы контенттің бір түрі;

      3) жалған ақпарат – шындыққа сай келмейтін не қамтылған фактілер едәуір бұрмаланған, адамдар, заттар, оқиғалар, құбылыстар мен процестер туралы жалған түсінік қалыптастыратын, кез келген нысанда тіркелген ақпарат;

      4) жария қоғамдастық – онлайн-платформаны пайдаланушы онлайн-платформада тіркеген, онлайн-платформаларды пайдаланушылардың беймәлім саны үшін ақпарат орналастырылатын парақша;

      5) жария қоғамдастық модераторы – онлайн-платформаның меншік иесі және (немесе) оны пайдаланушы болып табылатын, онлайн-платформадағы контентті орналастыру және (немесе) жою, және (немесе) редакциялау құқығы берілген тұлға;

      6) инфлюенсер (блогер) – онлайн-платформада тұлғалардың беймәлім тобына арналған ақпаратты кәсіпкерлік қызмет мақсатында жариялайтын онлайн-платформаны пайдаланушы;

      7) лездік хабар алмасу сервисі – қаржылық көрсетілетін қызметтер ұсынуға және электрондық коммерцияға арналған бағдарламалық қамтылымды қоспағанда, телекоммуникация желілерін пайдалана отырып нақты уақыт режимінде лездік хабар алмасуға не оларды нақты айқындалған тұлғаға (тұлғаларға) беруге арналған және (немесе) онлайн-платформаны пайдаланушылар сол үшін қолданатын бағдарламалық қамтылым;

      8) онлайн-жарнама – онлайн-платформаларды пайдаланушылар және (немесе) онлайн-платформалардың меншік иелері таргеттелген жарнама және (немесе) демеушілік контент, және (немесе) өзге де ақпарат түрінде жасайтын және (немесе) орналастыратын, және (немесе) тарататын, және (немесе) сақтайтын, тұлғалардың беймәлім тобына арналған онлайн-платформалардағы жарнама;

      9) онлайн-жарнаманы таратушы – онлайн-жарнаманы жасауды және (немесе) орналастыруды, және (немесе) таратуды жүзеге асыратын онлайн-платформаны пайдаланушы;

      10) онлайн-платформа – қаржылық көрсетілетін қызметтер ұсынуға және электрондық коммерцияға арналған интернет-ресурсты және (немесе) интернет желісінде жұмыс істейтін бағдарламалық қамтылымды, және (немесе) лездік хабар алмасу сервисін қоспағанда, онлайн-платформаны пайдаланушының өзі ашқан аккаунт, жария қоғамдастық арқылы онлайн-платформадағы контентті алуға, жасауға және (немесе) орналастыруға, және (немесе) таратуға, және (немесе) сақтауға арналған интернет-ресурс және (немесе) интернет желісінде жұмыс істейтін бағдарламалық қамтылым, және (немесе) лездік хабар алмасу сервисі;

      11) онлайн-платформадағы контент (бұдан әрі – контент) – онлайн-платформаны пайдаланушы белгілерді және (немесе) сигналдарды, және (немесе) дауыстық ақпаратты, және (немесе) жазбаша мәтінді, және (немесе) бейнені, және (немесе) дыбыстарды, және (немесе) аудиокөрнекі нысанды қабылдап алу және (немесе) тұлғалардың нақты айқындалған немесе беймәлім тобына беру арқылы алатын және (немесе) жасайтын, және (немесе) орналастыратын және (немесе) тарататын, және (немесе) сақтайтын онлайн-платформадағы ақпарат;

      12) онлайн-платформаның меншік иесі – онлайн-платформаға меншік құқығын иеленетін жеке және (немесе) заңды тұлға;

      13) онлайн-платформаның ұсынымдық жүйесі – онлайн-платформа контентінің өз интерфейсіндегі басымдығын, сондай-ақ іздеу нәтижелерінің басымдығын айқындайтын толық немесе ішінара автоматтандырылған онлайн-платформа жүйесі;

      14) онлайн-платформаны пайдаланушы (бұдан әрі – пайдаланушы) – онлайн-платформада өзінің дербес деректерін тіркеген және (немесе) ұсынған, және (немесе) сәйкестендіруден өткен жеке және (немесе) заңды тұлға;

      15) профайлинг – пайдаланушылардың қалауын және (немесе) қызығушылықтарын айқындауға бағытталған алгоритмдер жиынтығы;

      16) таргеттелген онлайн-жарнама – профайлинг негізінде айқындалатын нысаналы топтарға арналған және пайдаланушыларды қамтуды ұлғайтуға және (немесе) оның басымдығын, оның ішінде онлайн-платформаның ұсынымдық жүйесін пайдалана отырып арттыруға бағытталған онлайн-жарнама;

      17) уәкілетті орган – онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган.

2-бап. Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасы

      1. Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

      2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы Заңнан басым болады. Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың Қазақстан Республикасы аумағында қолданылу тәртібі мен талаптары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

      3. Осы Заңның күші, егер басқа жеке және (немесе) заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделері және Қазақстан Республикасы заңдарының талаптары бұзылмайтын болса, лездік хабар алмасу сервистерін жеке басының және отбасының мұқтаждары үшін пайдалану кезінде пайдаланушылар арасында туындайтын қатынастарға қолданылмайды.

3-бап. Осы Заңның мақсаттары мен міндеттері

      1. Осы Заңның мақсаты онлайн-платформалардың жұмыс істеуінің, сондай-ақ онлайн-жарнаманы жасаудың, орналастырудың, таратудың және сақтаудың, құқыққа қайшы контентті болғызбаудың және оның жолын кесудің құқықтық негіздерін айқындау болып табылады.

      2. Осы Заңның міндеттері мыналар болып табылады:

      1) онлайн-платформалардың жұмыс істеуінің ашықтығын қамтамасыз ету;

      2) Қазақстан Республикасының ақпараттық кеңістігінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

      3) құқыққа қайшы контентке жол бермеу;

      4) онлайн-платформаларда балаларды денсаулығы мен дамуына зиян келтіретін ақпараттан қорғау;

      5) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шекте адамның және азаматтың дербес деректерін жинау және өңдеу кезінде оның құқықтары мен бостандықтарының қорғалуын қамтамасыз ету.

4-бап. Осы Заңның қағидаттары

      Осы Заңның қағидаттары мыналар болып табылады:

      1) адамның және азаматтың онлайн-платформаларда ақпаратты Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған кез келген тәсілмен еркін алу және тарату құқықтарын қамтамасыз ету және қорғау;

      2) онлайн-платформаларда сөз және шығармашылық еркіндігін қамтамасыз ету;

      3) Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын пайдаланушылар туралы ақпаратты жинау, жинақтау және тарату кезінде заңдылықты қамтамасыз ету;

      4) онлайн-платформаларда Қазақстан Республикасы азаматтарының мүдделерін мемлекеттік қорғауды қамтамасыз ету;

      5) онлайн-платформалардың меншік иелері және оларды пайдаланушылар Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзған жағдайда олардың құқықтарын шектеу.

5-бап. Онлайн-платформалардың тілі

      1. Онлайн-платформаның меншік иесі қазақ тілінде интерфейсті пайдалануға, сондай-ақ онлайн-платформаның пайдаланушы келісімімен, соның ішінде оның негізгі шарттарының қысқаша баяндалуымен танысуға мүмкіндік жасайды.

      2. Онлайн-платформаның меншік иесі контенттің қазақ тіліне автоматты түрде аударылуына мүмкіндік жасайды.

      3. Онлайн-платформаның меншік иесі Қазақстан Республикасы заңнамасының бұзылуына жол бермеу мақсатында контентті қазақ тілінде модерациялауды қамтамасыз етеді.

2-тарау. ОНЛАЙН-ПЛАТФОРМАЛАР ЖӘНЕ ОНЛАЙН-ЖАРНАМА САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

6-бап. Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы мемлекеттік реттеу

      1. Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы мемлекеттік реттеу Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау арқылы жүзеге асырылады.

      2. Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және осы Заңға сәйкес бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырады.

      3. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтардың дер кезінде жолын кесу және оларға жол бермеу, бақылау субъектілеріне бұзушылықтарды өз бетінше жою құқығын беру және оларға әкімшілік жүктемені азайту бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылаудың мақсаты болып табылады.

      4. Онлайн-платформалардың жұмыс істеуі, онлайн-жарнаманы жасау, орналастыру, тарату бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау объектісі болып табылады.

      Жария қоғамдастықтардың модераторлары, онлайн-жарнаманы таратушылар бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау субъектілері болып табылады.

      5. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған кезде бұзушылықтарды жою туралы ұсыным бұзушылықтар анықталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде ресімделіп, жіберіледі.

      6. Бұзушылықтарды жою туралы ұсыным бақылау субъектісіне қолын қойғызып, жеке өзіне немесе бұзушылықтарды жою туралы ұсынымды жөнелту және алу фактілерін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс.

      Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген бұзушылықтарды жою туралы ұсыным мынадай жағдайларда:

      1) қолма-қол – бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда оны алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

      2) поштамен – пошта жөнелтілімін тапсырысты хатпен алғаны туралы хабардар етілген күннен бастап;

      3) электрондық тәсілмен – сұрау салынған кезде бақылау субъектісінің хатта көрсетілген электрондық мекенжайына жөнелтілген күннен бастап табыс етілді деп есептеледі.

      7. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным табыс етілген күнінен кейінгі күннен бастап үш жұмыс күні ішінде орындалуға тиіс.

      8. Бақылау субъектісі бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда бұзушылықтарды жою туралы ұсынымды жіберген уәкілетті органға бұзушылықтарды жою туралы ұсыным табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қарсылығын жіберуге құқылы.

      9. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау тоқсанына бір реттен жиілетпей жүргізіледі.

7-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің онлайн-платформалар және онлайн- жарнама саласындағы құзыреті

      Қазақстан Республикасының Үкіметі:

      1) онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді;

      2) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясында, Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

8-бап. Уәкілетті органның құзыреті

      Уәкілетті орган:

      1) онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды қамтамасыз етеді;

      2) өз құзыреті шегінде онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

      3) орталық және жергілікті атқарушы органдардың онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы қызметін үйлестіреді;

      4) онлайн-платформаларға мониторингті жүзеге асырады;

      5) Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасының талаптарын бұзу анықталған кезде нұсқамалар береді;

      6) онлайн-платформаның меншік иесінен және (немесе) заңды өкілінен бір тәулікте пайдаланушылар саны туралы ақпаратты сұратады;

      7) онлайн-платформада пайдаланушылар санын айқындау функциясы болмаған жағдайда пайдаланушылар санын айқындайды;

      8) онлайн-платформалардың меншік иелерінен және (немесе) заңды өкілдерінен сот актілері, Қазақстан Республикасының құқық қорғау немесе арнаулы мемлекеттік органдарының сұрау салуы негізінде пайдаланушылар туралы мәліметтерді сұратады;

      9) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3-тарау. ОНЛАЙН-ПЛАТФОРМАЛАРДЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕЖИМІ

9-бап. Онлайн-платформалардың Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істеуінің құқықтық режимі

      1. Онлайн-платформаларға бір ай ішіндегі орташа тәуліктік қолжетімділігі Қазақстан Республикасының аумағындағы бір жүз мыңнан астам пайдаланушыны құрайтын онлайн-платформалардың меншік иелері және (немесе) өзге де заңды өкілдері Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген талаптарға сәйкес уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасау жөніндегі өзінің заңды өкілін тағайындайды.

      Осы тармақтың бірінші бөлігі хабар алмасу жөніндегі корпоративішілік сервистердің, электрондық пошта қызметтерінің функцияларын жүзеге асыратын лездік хабар алмасу сервистеріне қолданылмайды.

      2. Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының аумағындағы онлайн-платформалардың заңды өкілдерінің тізілімін өзі айқындаған тәртіппен жүргізеді.

      3. Онлайн-платформалардың мынадай функциялары болуға тиіс:

      1) Қазақстан Республикасының аумағында пайдаланушылар санын айқындау;

      2) осы Заңның 11-бабында белгіленген пайдаланушылардың шағым беруі және оның алынғандығын автоматты түрде растау.

      Онлайн-платформаның интерфейсі шешім қабылдауда пайдаланушыны жаңылыстырмауға немесе оған өзгедей түрде кедергі келтірмеуге тиіс.

      4. Онлайн-платформалардың меншік иелері және (немесе) заңды өкілдері:

      1) құқыққа қайшы контенттің Қазақстан Республикасының аумағында таралуына қарсы іс-қимыл шараларын қабылдауға;

      2) уәкілетті органның сұрау салуын алғаннан кейін жиырма төрт сағат ішінде оны қарауға;

      3) заңды күшіне енген сот актілерінің орындалуын қамтамасыз етуге;

      4) мемлекеттік органдардың нұсқамалары, ұсынымдары, хабарламалары, шешімдері бойынша "Байланыс туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 41-1-бабында белгіленген шараларды қабылдай отырып, оларды қабылдап алуды, қарауды қамтамасыз етуге;

      5) адамның және азаматтың өміріне немесе қауіпсіздігіне қатер төндіретін құқыққа қайшы контент анықталған жағдайда Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарын дереу хабардар етуге;

      6) уәкілетті органға құқыққа қайшы контентке қарсы іс-қимыл шаралары туралы ақпарат беруге;

      7) онлайн-платформа жұмыс істеген соңғы алты айда Қазақстан Республикасының аумағында пайдаланушылардың орташа статистикалық ай сайынғы саны туралы ақпаратты ашық қолжетімді етіп орналастыруға;

      8) кәмелетке толмағандардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қабылдауға;

      9) сот актілері, Қазақстан Республикасының құқық қорғау немесе арнаулы мемлекеттік органдарының сұрау салуы негізінде уәкілетті орган сұрататын пайдаланушылар туралы мәліметтерді ұсынуға;

      10) уәкілетті органның нұсқамасы негізінде Қазақстан Республикасының аумағында құқыққа қайшы контентті, балаға қатысты кибербуллинг деп танылған ақпаратты орналастыратын және тарататын аккаунттар қызметін тоқтата тұруға міндетті.

10-бап. Онлайн-платформалардағы дербес деректерді қорғау ерекшеліктері

      Онлайн-платформаның меншік иесі және (немесе) заңды өкілі онлайн-платформадағы дербес деректерді қорғау мақсатында:

      1) пайдаланушыларды тіркеу аяқталғанға дейін оларды онлайн-платформаның құпиялылық саясатымен таныстырады;

      2) дербес деректердің тұтастығын, сақталуын және құпиялылығын сақтауды қамтамасыз етеді;

      3) пайдаланушының немесе оның заңды өкілінің келісімінсіз дербес деректердің таралуына жол бермейді;

      4) пайдаланушының дербес деректерінің құпиялылығы бұзылған жағдайда оны дереу хабардар етеді;

      5) "Дербес деректер және оларды қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген өзге де міндеттерді орындайды.

11-бап. Пайдаланушылардың шағым беруі және оны өңдеу

      1. Пайдаланушы онлайн-платформаның меншік иесіне контентке, интерфейске, басқа пайдаланушыларға, онлайн-платформаның әрекеттеріне шағым беруге құқылы.

      2. Пайдаланушының шағым беру тетігі мен қағидаларын онлайн-платформаның меншік иесі айқындайды.

      Шағым беру тетігі пайдаланушы үшін қолжетімді болуға және шағымның мазмұнын сипаттау мүмкіндігін көздеуге тиіс.

      3. Онлайн-платформаның меншік иесі шағыммен жүгінген пайдаланушыға шағым алынған күннен кейінгі күннен бастап күнтізбелік жиырма күн ішінде уәжді жауап беруге міндетті.

12-бап. Онлайн-платформаның ұсынымдық жүйесі

      1. Онлайн-платформаның ұсынымдық жүйесінде пайдаланылатын параметрлер онлайн-платформаның пайдаланушы келісімінде сипатталуға тиіс.

      2. Онлайн-платформаның ұсынымдық жүйесі пайдаланушыға профайлингті пайдаланбай контентті алу мүмкіндігін беруге тиіс.

13-бап. Контентті модерациялау

      1. Онлайн-платформаның меншік иесі:

      1) контентті модерациялау жүйелерін;

      2) жасанды интеллект алгоритмдерін;

      3) онлайн-платформада кәмелетке толмағандардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді;

      4) құқыққа қайшы контенттің Қазақстан Республикасының аумағында орналастырылуына және таралуына қарсы іс-қимылды;

      5) Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарымен өзара іс-қимыл жасауды жетілдіру жөніндегі шараларды қабылдауға міндетті.

      2. Онлайн-платформаның меншік иесі мынадай:

      1) анықталған жүйелік тәуекелдер;

      2) анықталған жүйелік тәуекелдерді азайту жөнінде қабылданған шаралар;

      3) автоматтандырылған модерациялау жүйелері жойған құқыққа қайшы контентті, уәкілетті органның келіп түскен нұсқамаларының, пайдаланушылар шағымдарының санын және олар бойынша қабылданған шешімдерді көрсете отырып, контентті модерациялау туралы ақпаратты қамтитын есепті жыл сайын орналастырады.

14-бап. Ақпаратты құқыққа қайшы контентке жатқызу негіздері, құқыққа қайшы контентті орналастыруды және таратуды тоқтата тұру, тоқтату

      1. Қазақстан Республикасының аумағындағы онлайн-платформаларда құқыққа қайшы контентті орналастыруға және таратуға тыйым салынады.

      Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертуді, оның тұтастығын бұзуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, соғысты, әлеуметтік, нәсілдік, ұлттық, діни, тектік-топтық және рулық астамшылықты, қатыгездік пен зорлық-зомбылыққа бас ұруды, өзін-өзі өлтіруді, порнографияны, есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді және прекурсорларды, сепаратизм идеяларын, алаяқтықты, ұлтаралық және конфессияаралық татулықты бұзатын ақпаратты үндеу, насихаттау немесе үгіттеу, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттілігіне және аумақтық тұтастығына күмән келтіретін мәлімдемелер, мемлекеттік құпияларды немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны ашатын ақпарат және Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынған өзге де ақпарат құқыққа қайшы контент болып табылады.

      2. Құқыққа қайшы контентті орналастыруды және таратуды тоқтата тұру, тоқтату "Байланыс туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 41-1-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

      3. Онлайн-платформаның меншік иесі және (немесе) заңды өкілі уәкілетті органның нұсқамасын алғаннан кейін жиырма төрт сағат ішінде балаға қатысты кибербуллинг деп танылған ақпаратты жою жөніндегі шараларды қабылдауға міндетті.

      Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 94-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Жалған ақпаратты жою

      1. Жалған ақпарат өзіне қатысты таратылған тұлға онлайн-платформаның меншік иесіне жалған ақпаратты жою туралы талаппен жүгінуге құқылы.

      2. Онлайн-платформаның меншік иесі жалған ақпаратты жоюдан бас тартқан жағдайда тұлға сотқа жүгінуге құқылы.

4-тарау. ПАЙДАЛАНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

16-бап. Пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері

      1. Пайдаланушылардың Қазақстан Республикасы аумағында:

      1) Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған кез келген тәсілмен контентті алуға, жасауға, орналастыруға, таратуға;

      2) онлайн-платформаларда Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес еркін пікір білдіруге;

      3) өз құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін сот тәртібімен қорғауға;

      4) аккаунт, жария қоғамдастық ашуға;

      5) онлайн-платформаның меншік иесіне немесе оның заңды өкіліне өздерінің Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерінің сақталуы туралы талаппен жүгінуге;

      6) егер онлайн-платформалар ұсынатын өнімдер өз нанымдарына қайшы келсе, олардан бас тартуға;

      7) қызықтырмайтын контенттің көрсетілуін шектеуге құқығы бар.

      2. Пайдаланушылар:

      1) Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасын сақтауға;

      2) орналастырылатын, таратылатын контенттің анықтығын тексеруге;

      3) жалған ақпаратты орналастырмауға, таратпауға;

      4) құқыққа қайшы контентті орналастырмауға, таратпауға;

      5) жалған ақпарат, құқыққа қайшы контент орналастырылған, таратылған жағдайда оларды жоюға;

      6) ерікті қайырмалдықтарды жинаған кезде Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасында белгіленген талаптарды сақтауға міндетті.

17-бап. Инфлюенсерлердің (блогерлердің) құқықтары мен міндеттері

      1. Инфлюенсердің (блогердің) осы Заңның 16-бабында белгіленген құқықтары болады және міндеттерді атқарады.

      2. Инфлюенсер (блогер) өзінің кәсіпкерлік қызметін Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

18-бап. Бейнеленетін адамды орналастыру және тарату

      1. Пайдаланушыларға контентті орналастырған және таратқан кезде мынадай жағдайларда:

      1) егер осы адам ойын-сауық, мәдени-бұқаралық, мәдениет саласында әлеуметтік маңызы бар, спорттық-бұқаралық іс-шараларда, бейбіт жиналыстарда және өзге де жария іс-шараларда болса немесе оларға қатысса;

      2) егер контентте адамның бейнесі және осы адамның қызметтік жұмысына және (немесе) жария қызметіне байланысты мәліметтер қамтылса, сондай-ақ оны адамның өзі, оның заңды өкілі немесе уәкілетті тұлға қолжетімділігі шектелмеген дереккөздерде орналастырса, таратса;

      3) егер бейнеленетін адамды пайдалану конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық тәртіпті, адамның құқықтары мен бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын сақтау мақсатында жүзеге асырылатын болса, бейнеленетін адамның келісімі талап етілмейді.

      2. Бейнеленетін адамды пайдалана отырып, контентті орналастыру, тарату Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 145-бабында белгіленген талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.

5-тарау. ОНЛАЙН-ЖАРНАМАНЫ РЕТТЕУ

19-бап. Онлайн-жарнамаға қойылатын талаптар

      1. Онлайн-жарнама сәйкестендірілетін болуға және таңбалануға тиіс.

      2. Онлайн-жарнама уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен таңбаланады.

      3. Онлайн-жарнаманы орналастыру және тарату "Жарнама туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

20-бап. Таргеттелген онлайн-жарнама

      1. Онлайн-платформа пайдаланушыларды мәтіндік және (немесе) графикалық, және (немесе) өзге де белгілемелердің көмегімен таргеттелген онлайн-жарнаманы сәйкестендіру мүмкіндігімен қамтамасыз етеді.

      2. Таргеттелген онлайн-жарнама:

      1) контент онлайн-жарнама болып табылатынын көрсететін мәтіндік және (немесе) графикалық, және (немесе) өзге де белгілемелерді қамтуға;

      2) онлайн-жарнаманы орналастырған пайдаланушының аккаунтын белгілеуге тиіс.

      3. Пайдаланушының нәсілдік немесе ұлттық тиесілігі, саяси көзқарасы туралы деректер, жеке тұлғаны сәйкестендіруге мүмкіндік беретін биометриялық немесе дербес деректері, денсаулық жағдайы туралы ақпарат негізіндегі профайлингке тыйым салынған.

      4. Таргеттелген онлайн-жарнама онлайн-платформа кәмелетке толмаған пайдаланушы ретінде сәйкестендірген пайдаланушыларға қатысты қолданылмауға тиіс.

21-бап. Демеушілік контент

      1. Демеушілік контентте демеушіні көрсететін мәтіндік және (немесе) графикалық, және (немесе) өзге де белгілемелер болуға тиіс.

      2. Демеушілік контент:

      1) жеке немесе заңды тұлғалардың беделін түсірмеуге, олардың тауарларын, жұмыстарын, көрсететін қызметтерін кемсітпеуге;

      2) үшінші тұлғалардың алдын ала келісімінсіз олардың пікірлерін және (немесе) аудиожазбасын, және (немесе) фото- және бейнекескіндерін қамтымауға тиіс.

      3. Егер демеушілік контентте ұсынымдар, пікірлер және растайтын құжаттар болса, онда олар шынайы және тексеруге келетін болуға тиіс.

22-бап. Онлайн-жарнаманы сәйкестендіру және сақтау

      1. Онлайн-платформалар пайдаланушыларды мәтіндік және (немесе) графикалық және (немесе), өзге де белгілемелердің көмегімен онлайн-жарнаманы сәйкестендірудің техникалық мүмкіндігімен қамтамасыз етуге тиіс.

      2. Онлайн-платформаның онлайн-жарнама, оның ішінде таргеттелген онлайн-жарнама туралы ақпаратты қамтитын қауіпсіз сақтау орны болуға тиіс. Бұл ақпарат онлайн-жарнама соңғы рет орналастырылғаннан, таратылғаннан кейін бір жыл бойы сақталуға тиіс.

      Сақтау орны өз араларында онлайн-жарнама таратылған немесе таратылуы мүмкін пайдаланушылардың дербес деректерін қамтымауға тиіс.

6-тарау. ОНЛАЙН-ПЛАТФОРМАЛАР ЖӘНЕ ОНЛАЙН-ЖАРНАМА САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

23-бап. Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы халықаралық ынтымақтастық

      1. Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы халықаралық ынтымақтастығы Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары мен заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Мемлекеттік органдар уәкілетті органмен келісу бойынша шет мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен, халықаралық ұйымдармен және шетелдік заңды тұлғалармен онлайн-платформалар және онлайн-жарнама саласындағы өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

7-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

24-бап. Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

      Қазақстан Республикасының онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

      Онлайн-платформалардың меншік иелері және (немесе) заңды өкілдері онлайн-платформаның қызметін Қазақстан Республикасының аумағында осы Заңның 9-бабында белгіленген талаптарды сақтамай жүзеге асырған жағдайда, уәкілетті орган олардың Қазақстан Республикасының аумағындағы қызметін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шектеуге құқылы.

25-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті 		Қ. ТОҚАЕВ