О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам реформирования судебной системы и совершенствования процессуального законодательства

Закон Республики Казахстан от 21 ноября 2024 года № 136-VIII ЗРК.

      Примечание ИЗПИ!

      Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст. 2.

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

      1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 4 июля 2014 года:

      1) в статье 7:

      пункт 14) изложить в следующей редакции:

      "14) кассационная инстанция – суд, рассматривающий дело по кассационным жалобам, представлениям, протестам на приговоры, постановления судов первой и апелляционной инстанций;";

      в пункте 33) слова ", а в кассационной инстанции – обращение о пересмотре в кассационном порядке судебного акта, вступившего в законную силу" исключить;

      2) в части четвертой статьи 47 слова ", осуществляющий материально-техническое и иное обеспечение деятельности суда," заменить словами "в сфере судебного администрирования";

      3) часть третью статьи 51 дополнить абзацем третьим следующего содержания:

      "кассационный суд по уголовным делам (далее – кассационный суд);";

      4) в статье 52:

      в части третьей:

      слова "Верховного Суда Республики Казахстан под председательством председателя судебной коллегии" заменить словами "под председательством председателя суда";

      дополнить абзацем вторым следующего содержания:

      "В случаях отмены судебных актов и направления дела на новое рассмотрение Верховным Судом Республики Казахстан кассационная инстанция рассматривает дела коллегиальным составом в нечетном количестве (не менее пяти) судей под председательством председателя суда.";

      часть четвертую изложить в следующей редакции:

      "4. Пересмотр дел в Верховном Суде Республики Казахстан производится в коллегиальном составе в нечетном количестве (не менее пяти) судей под председательством Председателя Верховного Суда Республики Казахстан или одного из судей по его поручению.";

      5) в статье 87:

      части третью, четвертую, пятую, шестую и седьмую изложить в следующей редакции:

      "3. Судья, принимавший участие в рассмотрении уголовного дела в суде первой инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела в суде апелляционной, кассационной инстанций, при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан, а равно участвовать в новом рассмотрении дела в суде первой инстанции в случае отмены приговора или постановления о прекращении дела, постановленных с его участием.

      4. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде апелляционной инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела в первой и апелляционной инстанциях после отмены апелляционных приговора, постановления, принятых с его участием, а также при рассмотрении дела в кассационной инстанции, при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан.

      5. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде кассационной инстанции, не может участвовать в рассмотрении этого дела в первой, апелляционной и кассационной инстанциях, при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан после отмены постановления, принятого с его участием.

      6. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в предшествующих судебных инстанциях, не может участвовать в рассмотрении того же дела в кассационной инстанции, при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в кассационной инстанции, при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан, не может участвовать в рассмотрении того же дела в судах нижестоящих инстанций.

      7. Судья, принимавший участие в рассмотрении дела в суде первой, апелляционной и кассационной инстанций, при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан, не может участвовать в рассмотрении этого же дела по вновь открывшимся обстоятельствам.";

      в части двенадцатой слова "или ходатайство" заменить словами "или кассационную жалобу";

      6) часть первую статьи 127 дополнить словами ", при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан";

      7) дополнить статьей 310-1 следующего содержания:

      "Статья 310-1. Уголовные дела, подсудные кассационному суду

      1. Кассационный суд рассматривает:

      1) кассационные жалобы о пересмотре приговоров, постановлений судов первой инстанции после их рассмотрения в апелляционной инстанции, приговоров, постановлений судов апелляционной инстанции;

      2) протесты Генерального Прокурора Республики Казахстан и его заместителей, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора на приговоры и постановления суда первой инстанции вне зависимости от их пересмотра в апелляционной инстанции, приговоры и постановления апелляционной инстанции.

      2.  По основаниям, предусмотренным настоящим Кодексом, кассационный суд рассматривает по отнесенным к его подсудности делам ходатайства о возбуждении производства по вновь открывшимся обстоятельствам.";

      8) статью 313 исключить;

      9) в части девятой статьи 347 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов" заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования";

      10) в части пятой статьи 347-1 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов," заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования";

      11) в части девятой статьи 370 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов," заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования";

      12) в заголовке главы 52 слова "Верховным Судом Республики Казахстан" исключить;

      13) в статье 484:

      в части первой:

      слова "В кассационном порядке Верховный Суд" заменить словами "Кассационный суд";

      слово "ходатайствам" заменить словами "кассационным жалобам";

      пункт 1) части второй изложить в следующей редакции:

      "1) по делам об уголовных правонарушениях, рассмотренным судом в приказном, согласительном производстве или в порядке, предусмотренном статьей 382 настоящего Кодекса;";

      часть третью изложить в следующей редакции:

      "3. Вступившие в законную силу судебные акты местных и других судов в случае несоблюдения апелляционного порядка их обжалования, а также указанные в пункте 1) части второй настоящей статьи, могут быть пересмотрены в кассационном порядке по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан, его заместителей, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора при наличии оснований, предусмотренных статьей 485 настоящего Кодекса.";

      часть четвертую исключить;

      14) в статье 485:

      часть первую дополнить пунктом 7-1) следующего содержания:

      "7-1) незаконное или необоснованное вынесение частного постановления;";

      в части второй:

      в абзаце первом слова "частях третьей и четвертой" заменить словами "части третьей";

      пункт 1) после слов "общественные интересы," дополнить словом "национальную";

      дополнить пунктом 4) следующего содержания:

      "4) судебный акт нарушает единообразие в толковании и применении судами норм права.";

      15) в статье 486:

      в заголовке слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части первой:

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слово "подано" заменить словом "подана";

      абзац первый части второй изложить в следующей редакции:

      "2. Генеральный Прокурор Республики Казахстан, его заместители, Главный военный прокурор, Главный транспортный прокурор вправе вносить протест о пересмотре в кассационном порядке вступивших в законную силу судебных актов как по собственной инициативе, так и по ходатайству лиц, указанных в части первой настоящей статьи, по основаниям, указанным в статье 485 настоящего Кодекса.";

      часть третью изложить в следующей редакции:

      "3. Уголовное дело может быть истребовано из соответствующего суда для проверки в кассационном порядке Генеральным Прокурором Республики Казахстан, его заместителями либо по их поручению прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами, а также Главным военным прокурором, Главным транспортным прокурором.

      В случае истребования уголовного дела у прокурора запрос суда кассационной инстанции об истребовании дела в связи с поступлением кассационной жалобы подлежит исполнению прокурором в течение тридцати суток со дня поступления дела в прокуратуру.";

      16) в статье 487:

      в части первой слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части второй:

      в абзаце первом слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      в абзаце третьем:

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слова "Верховный Суд" заменить словами "кассационный суд";

      17) в статье 488:

      в заголовке слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части первой:

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слова "Верховный Суд Республики Казахстан" заменить словами "кассационный суд";

      слово "ходатайстве" заменить словами "кассационной жалобе";

      часть 1-1 исключить;

      в части второй:

      слово "ходатайству" заменить словами "кассационной жалобе";

      слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части третьей:

      слово "Ходатайства" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слова "не могут быть приняты" заменить словами "не может быть принята";

      слова "Верховного Суда Республики Казахстан" заменить словами "кассационного суда";

      в части четвертой слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части пятой:

      слово "ходатайство" заменить словами "кассационную жалобу";

      слова "свое ходатайство" заменить словами "свою кассационную жалобу";

      слова "дополнительном ходатайстве" заменить словами "в дополнительной кассационной жалобе";

      слово "ходатайстве" заменить словами "кассационной жалобе";

      в части шестой:

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слова "ходатайство, поданное" заменить словами "кассационную жалобу, поданную";

      18) в статье 489:

      в заголовке слово "ходатайств" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части первой:

      слово "Ходатайства" заменить словами "Кассационная жалоба";

      в пунктах 1), 2) и 3) слово "ходатайства" заменить словами "кассационная жалоба";

      в пункте 4) слово "ходатайств" заменить словами "кассационной жалобы";

      в пункте 5) слова "ходатайства поданы" заменить словами "кассационная жалоба подана";

      пункт 6) исключить;

      в части второй слово "ходатайств" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части третьей:

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слова "в пунктах 3) и 4)" заменить словами "пунктом 4)";

      19) статьи 490 и 491 исключить;

      20) в статье 492:

      часть первую изложить в следующей редакции:

      "1. Суд кассационной инстанции после поступления кассационной жалобы истребует уголовное дело из соответствующего суда.

      После получения дела суд кассационной инстанции в течение десяти суток направляет сторонам копии кассационной жалобы, протеста, а также извещение о рассмотрении дела в суде кассационной инстанции с указанием даты, времени, места проведения судебного заседания либо уведомление о возможности ознакомления с их электронными копиями через интернет-ресурс суда.";

      в части второй:

      слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      слова "коллегии Верховного Суда Республики Казахстан" заменить словами "кассационного суда";

      часть третью изложить в следующей редакции:

      "3. Дело должно быть рассмотрено в разумный срок, но не более шести месяцев со дня его поступления.";

      21) статью 493 изложить в следующей редакции:

      "Статья 493. Приостановление исполнения приговора, постановления суда

      Председатель Верховного Суда Республики Казахстан по представлению председателя кассационного суда, Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе приостановить исполнение приговора, постановления суда для проверки в кассационном порядке на срок не более шести месяцев.";

      22) в статье 494:

      в части первой:

      слова "чьему ходатайству" заменить словами "чьей кассационной жалобе";

      слово "ходатайство" заменить словами "кассационную жалобу";

      в частях второй и третьей слово "ходатайство" заменить словами "кассационную жалобу";

      в части четвертой слова "ходатайство подано" заменить словами "кассационная жалоба подана";

      в части пятой слово "ходатайствам" заменить словом "жалобам";

      в части шестой:

      в абзаце первом слово "ходатайство" заменить словами "кассационная жалоба";

      в абзаце втором слова "в протесте Генерального Прокурора Республики Казахстан, по его поручению" заменить словами "в протесте,";

      в пункте 1) части седьмой слово "ходатайство" заменить словами "кассационную жалобу";

      в части четырнадцатой:

      в абзаце первом слово "ходатайстве" заменить словами "кассационной жалобе";

      в абзаце втором слово "ходатайство" заменить словами "кассационная жалоба";

      в абзаце третьем:

      слово "ходатайстве" заменить словами "кассационной жалобе";

      слово "ходатайству" заменить словами "кассационной жалобе";

      дополнить частью двадцать первой следующего содержания:

      "21. Рассмотрение дела в кассационной инстанции в случае отмены Верховным Судом Республики Казахстан постановления кассационной инстанции с направлением дела на новое судебное рассмотрение в суд кассационной инстанции осуществляется по правилам настоящей главы.";

      23) в статье 498:

      в заголовке слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      24) дополнить главой 52-1 следующего содержания:

      "Глава 52-1. Пересмотр судебных актов в Верховном Суде Республики Казахстан

      Статья 498-1. Основания к пересмотру вступивших в законную силу судебных актов Верховным Судом Республики Казахстан

      1. Верховный Суд Республики Казахстан может в исключительных случаях пересмотреть вступившие в законную силу судебные акты после их рассмотрения в кассационной инстанции по представлению судьи Верховного Суда Республики Казахстан или протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан, если:

      1) принятые судебные акты затрагивают государственные или общественные интересы, национальную безопасность государства либо могут привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей;

      2) лицо отбывает пожизненное лишение свободы;

      3) принятые судебные акты нарушают единообразие в толковании и применении судами норм права.

      2. Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе вносить протест о пересмотре в Верховном Суде Республики Казахстан вступивших в законную силу судебных актов как по собственной инициативе, так и по ходатайству участников уголовного процесса по основаниям, предусмотренным частью первой настоящей статьи.

      Рассмотрение ходатайств о принесении протестов осуществляется в порядке, установленном статьями 486489 настоящего Кодекса.

      3. Подача ходатайства участниками уголовного процесса, протеста Генерального Прокурора Республики Казахстан о необходимости пересмотра вступивших в законную силу судебных актов по мотивам невиновности осужденного, а также в связи с необходимостью применения закона о менее тяжком уголовном правонарушении, за суровостью наказания или по иным основаниям, влекущим улучшение положения осужденного, сроками не ограничена.

      Подача ходатайства участниками уголовного процесса, протеста Генерального Прокурора Республики Казахстан о необходимости пересмотра вступивших в законную силу судебных актов по мотивам необходимости применения закона о более тяжком уголовном правонарушении, за мягкостью наказания или по иным основаниям, влекущим ухудшение положения осужденного, либо постановления суда о прекращении дела допускается в течение шести месяцев после кассационного рассмотрения.

      Восстановление указанного срока не допускается.

      Ходатайство участников уголовного процесса, протест Генерального Прокурора Республики Казахстан подлежат рассмотрению в Верховном Суде Республики Казахстан с принятием решения, ухудшающего положение осужденного, оправданного, и после истечения шести месяцев с момента вступления в законную силу оспариваемого судебного акта, если они поступили в Верховный Суд Республики Казахстан до истечения шести месяцев.

      Статья 498-2. Внесение представления судьи Верховного Суда Республики Казахстан

      Судья Верховного Суда Республики Казахстан по ходатайству участников уголовного процесса о необходимости пересмотра вступивших в законную силу судебных актов может истребовать для изучения уголовное дело. По результатам изучения дела при наличии оснований, предусмотренных статьей 498-1 настоящего Кодекса, вносит представление, в котором указываются:

      1) дата и место вынесения представления;

      2) дело, по которому внесено представление, с указанием оспариваемых судебных актов;

      3) мотивы и доводы внесения представления.

      В случае ходатайства участниками уголовного процесса о приостановлении исполнения судебного акта судья указывает об этом в представлении.

      Статья 498-3. Приостановление исполнения вступившего в законную силу судебного акта

      Председатель Верховного Суда Республики Казахстан, Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе приостановить исполнение вступившего в законную силу судебного акта до его пересмотра в Верховном Суде Республики Казахстан.

      Статья 498-4. Пересмотр вступивших в законную силу судебных актов в Верховном Суде Республики Казахстан

      1. О времени и месте проведения пересмотра вступивших в законную силу судебных актов извещаются стороны.

      2. Пересмотр вступивших в законную силу судебных актов Верховным Судом Республики Казахстан осуществляется в разумный срок.

      3. Участие Генерального Прокурора Республики Казахстан либо по его поручению подчиненных прокуроров Генеральной прокуратуры Республики Казахстан обязательно.

      4. Верховный Суд Республики Казахстан в случае установления оснований, предусмотренных статьей 498-1 настоящего Кодекса, принимает одно из следующих решений:

      1) оставляет постановление суда кассационной инстанции без изменения;

      2) изменяет постановление суда кассационной инстанции, оставив без изменения или отменив постановление или приговор апелляционной инстанции или приговор суда первой инстанции;

      3) отменяет постановления судов кассационной и апелляционной инстанций, изменив приговор суда или оставив его без изменения;

      4) отменяет постановление суда кассационной инстанции и направляет дело на новое судебное рассмотрение в суд кассационной инстанции;

      5) отменяет постановление суда кассационной инстанции, а также постановление и приговор апелляционной инстанции и приговор суда первой инстанции и прекращает дело.

      5. При прекращении уголовного дела либо назначении наказания, не связанного с лишением свободы, содержащийся под стражей осужденный подлежит немедленному освобождению. Верховный Суд Республики Казахстан незамедлительно направляет учреждению или органу, исполняющему наказание, копию постановления суда для его исполнения.

      6. Постановление Верховного Суда Республики Казахстан вступает в законную силу со дня его оглашения и является окончательным.

      Указания Верховного Суда Республики Казахстан о необходимости совершения процессуальных действий, изложенных в постановлении, обязательны при направлении дела на новое рассмотрение для суда кассационной инстанции.";

      25) в абзаце втором части пятой статьи 505 слова "Верховным Судом Республики Казахстан" заменить словами "кассационным судом";

      26) абзац второй части второй статьи 507 исключить;

      27) в статье 665 слова "коллегией Верховного Суда Республики Казахстан" заменить словами "кассационным судом".

      2. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 31октября 2015 года:

      1) часть первую статьи 21 дополнить абзацем третьим следующего содержания:

      "Верховный Суд Республики Казахстан принимает судебные акты в форме постановлений.";

      2) дополнить статьей 27-2 следующего содержания:

      "Статья 27-2. Подсудность гражданских дел кассационному суду по гражданским делам

      Кассационный суд по гражданским делам (далее – кассационный суд) может с согласия сторон истребовать, принять в свое производство, рассмотреть и разрешить по правилам суда первой инстанции одно из однородных дел, находящихся в производстве районных (городских), областных и приравненных к ним судов.";

      3) статью 28-1 исключить;

      4) в статье 34:

      в подпункте 6) части второй цифры "28-1" заменить цифрами "27-2";

      в части третьей цифры "28-1" заменить цифрами "27-2";

      в абзаце втором части шестой слова "Верховным Судом Республики Казахстан" заменить словами "кассационным судом";

      5) в статье 35:

      абзац второй части 3-1 изложить в следующей редакции:

      "Гражданские дела, предусмотренные статьей 27-2 настоящего Кодекса, рассматриваются и разрешаются в кассационном суде единолично судьей по правилам суда первой инстанции.";

      части пятую и шестую изложить в следующей редакции:

      "5. Рассмотрение дел в суде кассационной инстанции производится коллегиальным составом суда в нечетном количестве (не менее трех) судей кассационного суда под председательством председателя суда либо одного из судей по его поручению.

      В случаях отмены судебных актов и направления дел на новое рассмотрение Верховным Судом Республики Казахстан кассационный суд рассматривает дела коллегиальным составом в нечетном количестве (не менее пяти) судей под председательством председателя суда.

      6. Пересмотр дел в Верховном Суде Республики Казахстан производится в коллегиальном составе в нечетном количестве (не менее пяти) судей под председательством Председателя Верховного Суда Республики Казахстан или одного из судей по его поручению.";

      6) в статье 37:

      часть первую после слов "кассационной инстанций" дополнить словами ", при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан";

      часть вторую после слов "кассационной инстанций" дополнить словами ", при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан";

      часть третью после слов "кассационной инстанции" дополнить словами ", при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан";

      7) в части восьмой статьи 41 слова "ходатайство о пересмотре" заменить словами "кассационную жалобу о пересмотре";

      8) в статье 42:

      в части второй слова "Верховном Суде Республики Казахстан" заменить словами "кассационном суде";

      в части третьей слова "Верховный Суд Республики Казахстан" заменить словами "кассационный суд";

      9) в абзаце первом части четвертой статьи 53:

      слово "ходатайство" заменить словами "кассационная жалоба";

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слово "подано" заменить словом "подана";

      10) в части первой статьи 60 слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      11) в части второй статьи 133-2 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов," заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования";

      12) в части четвертой статьи 133-3 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов," заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования";

      13) в части второй статьи 133-4 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов," заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования";

      14) в части четвертой статьи 159 слова "органа по организационному и материально-техническому обеспечению деятельности судов" заменить словами "государственного органа в сфере судебного администрирования";

      15) абзац второй части второй статьи 183 изложить в следующей редакции:

      "Гражданские дела о восстановлении на работе, об установлении отцовства и взыскании алиментов, а также дела особого искового и особого производства рассматриваются и разрешаются судом в срок до одного месяца со дня окончания подготовки дела к судебному разбирательству. Дела о признании забастовок незаконными, признании организации, осуществляющей экстремизм или террористическую деятельность на территории Республики Казахстан и (или) другого государства, экстремистской или террористической, в том числе об установлении изменения ею своего наименования, а также о признании информационных материалов, ввозимых, издаваемых, изготавливаемых и (или) распространяемых на территории Республики Казахстан, экстремистскими или террористическими рассматриваются и разрешаются в течение десяти рабочих дней со дня поступления иска в суд.";

      16) статью 221 после слова "удаляется" дополнить словами "в совещательную комнату";

      17) часть 1-1 статьи 222 исключить;

      18) в статье 223:

      часть вторую изложить в следующей редакции:

      "2. Решение выносится в совещательной комнате. Присутствие в совещательной комнате иных лиц не допускается.";

      абзац первый части третьей после слова "удаляется" дополнить словами "в совещательную комнату";

      19) часть третью статьи 225 после слова "удаления" дополнить словами "в совещательную комнату";

      20) часть четвертую статьи 281 после слова "инстанции" дополнить словами ", Верховном Суде Республики Казахстан";

      21) в абзаце втором части пятой статьи 282 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов," заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования";

      22) часть третью статьи 401 после слов "его заместители," дополнить словами "Главный военный прокурор, Главный транспортный прокурор и их заместители, военные прокуроры регионов и гарнизонов, региональные транспортные прокуроры,";

      23) в статье 434:

      в части первой:

      цифры "28-1" заменить цифрами "27-2";

      слова "Верховным Судом Республики Казахстан" исключить;

      в части второй:

      подпункт 3) исключить;

      в абзаце втором цифры "28-1" заменить цифрами "27-2";

      часть третью изложить в следующей редакции:

      "3. Вступившие в законную силу судебные акты местных и других судов в случае несоблюдения апелляционного порядка их обжалования, а также по делам, указанным в части второй настоящей статьи, могут быть пересмотрены в кассационном порядке по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан или его заместителей, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора при наличии оснований, предусмотренных частью шестой статьи 438 настоящего Кодекса.";

      в части четвертой слова "1), 2), 3) и 4)" заменить словами "1), 2) и 4)";

      часть пятую исключить;

      24) в статье 435:

      заголовок изложить в следующей редакции:

      "Статья 435. Лица, имеющие право на подачу кассационной жалобы, принесение протеста на вступившие в законную силу судебные акты, отказ и их отзыв";

      в части первой:

      слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      слова "могут быть поданы" заменить словами "может быть подана";

      в части 1-1 слово "ходатайства" заменить словами "кассационной жалобы";

      части вторую и третью изложить в следующей редакции:

      "2. Генеральный Прокурор Республики Казахстан или его заместители, Главный военный прокурор, Главный транспортный прокурор вправе приносить протесты на вступившие в законную силу судебные акты как по собственной инициативе, так и по ходатайствам лиц, указанных в части первой настоящей статьи, поданным им по делам, предусмотренным частью второй статьи 54 настоящего Кодекса.

      Ходатайство прилагается к протесту.

      3. Лицо, подавшее кассационную жалобу, в том числе прокурор, подавший жалобу в качестве стороны по делу, вправе отказаться от кассационной жалобы или отозвать ее, прокурор, принесший протест, вправе его отозвать путем подачи заявления в суд кассационной инстанции до рассмотрения кассационной жалобы, протеста.

      Отказ от кассационной жалобы влечет прекращение производства в суде кассационной инстанции.  Повторная подача кассационной жалобы не допускается, а в случае подачи жалоба возвращается. 

      В случае отзыва кассационная жалоба, протест могут быть поданы повторно в сроки, установленные частью первой статьи 436 настоящего Кодекса.";

      части четвертую и пятую исключить;

      25) в статье 436:

      в части первой слово "Ходатайство" заменить словами "Кассационная жалоба";

      в части второй:

      слова "ходатайство может быть подано" заменить словами "кассационная жалоба может быть подана";

      слово "протеста" заменить словами "апелляционного ходатайства прокурора";

      26) статью 437 изложить в следующей редакции:

      "Статья 437. Суды, рассматривающие дела в кассационном порядке

      Кассационный суд рассматривает дела по кассационным жалобам лиц, указанных в части первой статьи 435 настоящего Кодекса, а также по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан или его заместителей, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора.";

      27) в статье 438:

      в заголовке слова "Поводы и основания" заменить словом "Основания";

      часть первую изложить в следующей редакции:

      "1. Гражданское дело истребуется из соответствующего суда для проверки в кассационном порядке судьями кассационного суда.

      Гражданское дело может быть истребовано из соответствующего суда для проверки в кассационном порядке Генеральным Прокурором Республики Казахстан, его заместителями либо по их поручению прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами, а также Главным военным прокурором, Главным транспортным прокурором.

      В случае истребования гражданского дела у прокурора запрос суда кассационной инстанции об истребовании дела в связи с поступлением кассационной жалобы подлежит исполнению прокурором в течение тридцати рабочих дней со дня поступления дела в прокуратуру.";

      части вторую и третью исключить;

      в части шестой:

      в абзаце первом слова "в частях третьей и пятой" заменить словами "в части третьей";

      подпункт 1) после слов "для экономики и" дополнить словом "национальной";

      28) в части первой статьи 439:

      слова "повода и" исключить;

      слова "Верховный Суд Республики Казахстан" заменить словами "кассационный суд";

      29) статьи 441 и 442 изложить в следующей редакции:

      "Статья 441. Содержание кассационной жалобы о пересмотре судебного акта в кассационном порядке и ходатайства о принесении кассационного протеста

      1. Кассационная жалоба о пересмотре судебного акта в кассационном порядке, подаваемая в кассационный суд, и ходатайство о принесении кассационного протеста, подаваемое в Генеральную прокуратуру Республики Казахстан, Главную военную и Главную транспортную прокуратуры, должны содержать:

      1) наименование суда или должностного лица, которым адресуется кассационная жалоба или ходатайство;

      2) наименование лица, подающего кассационную жалобу или ходатайство о принесении протеста, и лица, в интересах которого они подаются, его место жительства или место нахождения и процессуальное положение в деле;

      3) перечисление участвующих в деле лиц с указанием места их жительства или места нахождения;

      4) указание на суды, рассматривавшие дело в первой, апелляционной инстанциях, и содержание принятых ими решений;

      5) указание на судебный акт, подлежащий пересмотру, опротестованию;

      6) указания на то, в чем состоит нарушение норм материального и процессуального права и в чем состоит просьба лица, подающего жалобу или ходатайство о принесении протеста;

      7) в случае подачи ходатайства о принесении протеста по основаниям, предусмотренным частью шестой статьи 438 настоящего Кодекса, в ходатайстве должно быть указано, в чем состоит исключительность основания для пересмотра судебных актов;

      8) в кассационной жалобе, ходатайстве о принесении протеста, поданных представителем, должна содержаться ссылка на норму закона, на которой основываются требования.

      2. Если кассационная жалоба или ходатайство о принесении протеста подается в интересах лица, не участвовавшего в деле, в них должно быть указано, какие права этого лица нарушены оспариваемым судебным актом.

      3. Если кассационная жалоба ранее подавалась в суд кассационной инстанции и была возвращена, в жалобе должны быть указаны причины возврата.

      4. Кассационная жалоба или ходатайство о принесении протеста должны быть подписаны лицом, их подающим. При подаче жалобы или ходатайства о принесении протеста в форме электронного документа они удостоверяются посредством электронной цифровой подписи подающего лица или его представителя. К кассационной жалобе, ходатайству о принесении протеста прилагается доверенность, подтверждающая полномочия представителя. К жалобе или ходатайству о принесении протеста, подаваемым в форме электронного документа, прилагаются в электронной форме копии документов.

      5. К кассационной жалобе об оспаривании судебного акта должен быть приложен документ, подтверждающий уплату государственной пошлины в размере, установленном Кодексом Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

      Статья 442. Возвращение кассационной жалобы или протеста прокурора

      1. Кассационная жалоба или протест прокурора подлежит возвращению лицам, их подавшим, по следующим основаниям:

      1) кассационная жалоба или протест прокурора не соответствует требованиям части 1-1 статьи 435, статей 440 и 441 настоящего Кодекса;

      2) кассационная жалоба или протест прокурора поданы лицами, которые в соответствии со статьей 435 настоящего Кодекса не имеют права на оспаривание, опротестование вступившего в законную силу данного судебного акта;

      3) кассационная жалоба или протест прокурора поданы после истечения срока, указанного в части первой статьи 436 настоящего Кодекса, и отсутствуют уважительные причины для его восстановления;

      4) до рассмотрения кассационной жалобы или протеста прокурора они были отозваны;

      5) в случае прекращения кассационного производства по делу в суде кассационной инстанции в связи с отказом от кассационной жалобы;

      6) кассационная жалоба или протест прокурора поданы в суд кассационной инстанции с нарушением порядка обжалования, установленного настоящим Кодексом;

      7) имеется постановление суда кассационной инстанции об оставлении кассационной жалобы без удовлетворения по жалобе этого же участника процесса;

      8) к кассационной жалобе об оспаривании судебного акта не приложен документ, подтверждающий уплату государственной пошлины.

      2. О возвращении кассационной жалобы или протеста прокурора по основаниям, предусмотренным подпунктами 3), 4) и 5) части первой настоящей статьи, выносится постановление судом кассационной инстанции. В остальных случаях, предусмотренных подпунктами 1), 2), 6), 7) и 8) части первой настоящей статьи, жалоба или протест возвращается письмом судьи в течение пяти рабочих дней. 

      3. При устранении недостатков, послуживших основанием для возврата кассационной жалобы или протеста прокурора, они могут быть поданы повторно на общих основаниях.

      4. Прокурор вправе возвратить заявителю ходатайство о принесении кассационного протеста для подачи им кассационной жалобы о пересмотре судебного акта в кассационном порядке непосредственно в суд кассационной инстанции, если это право им не реализовано, кроме случаев, когда ходатайство с соблюдением требований статьи 441 настоящего Кодекса подано лицами, перечисленными в части первой статьи 112 настоящего Кодекса.";

      30) статьи 443 и 444 исключить;

      31) части первую и вторую статьи 445 изложить в следующей редакции:

      "1. Суд кассационной инстанции после получения дела не позднее десяти рабочих дней совершает следующие действия:

      1) направляет сторонам уведомление о принятии кассационной жалобы, протеста прокурора для рассмотрения в кассационной инстанции;

      2) направляет лицам, участвующим в деле, копии кассационной жалобы, протеста и приложенных к ним документов либо уведомление о возможности ознакомления с их электронными копиями через интернет-ресурс суда;

      3) разъясняет сторонам порядок представления отзыва на кассационную жалобу, протест прокурора в письменном виде либо в форме электронного документа с указанием срока представления;

      4) извещает стороны о праве участия в примирительных процедурах в соответствии с главой 17 настоящего Кодекса.

      2. Дело должно быть рассмотрено в разумный срок, но не более шести месяцев со дня его поступления в суд.";

      32) статью 446 изложить в следующей редакции:

      "Статья 446. Отзыв на кассационную жалобу или протест о пересмотре судебного акта

      1. Лицо, участвующее в деле, направляет отзыв на кассационную жалобу, протест прокурора о пересмотре судебного акта с приложением документов, подтверждающих возражения относительно пересмотра, другим лицам, участвующим в деле, и в суд кассационной инстанции.

      Представитель направляет отзыв на кассационную жалобу, протест прокурора о пересмотре судебного акта со ссылкой на доказательства и нормы закона, на которых основаны возражения, с приложением документов, подтверждающих возражения относительно пересмотра, другим лицам, участвующим в деле, и в суд кассационной инстанции.

      К отзыву прилагается также документ, подтверждающий направление копий отзыва другим лицам, участвующим в деле.

      2. Отзыв направляется не позднее десяти рабочих дней со дня получения копии кассационной жалобы или протеста прокурора о пересмотре судебного акта.

      3. Отзыв подписывается лицом, участвующим в деле, или его представителем. При подаче отзыва в форме электронного документа он удостоверяется посредством электронной цифровой подписи лица, его подающего, или его представителя. К отзыву прилагается доверенность, подтверждающая полномочия представителя. К отзыву, подаваемому в форме электронного документа, прилагаются электронные копии документов.";

      33) в абзаце первом части первой статьи 447 слова "ходатайства, внесения представления" заменить словами "кассационной жалобы";

      34) абзац первый статьи 448 изложить в следующей редакции:

      "Председатель Верховного Суда Республики Казахстан по представлению председателя кассационного суда, Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе приостановить исполнение судебного акта для проверки в кассационном порядке на срок не более шести месяцев.";

      35) в статье 449 слова "ходатайства, представления" заменить словами "кассационной жалобы";

      36) в статье 450:

      в части первой слова "процессуальный документ, послуживший основанием для этого," исключить;

      в частях второй, третьей и пятой слово "ходатайство" заменить словами "кассационную жалобу";

      37) в статье 451:

      в части первой слова "ходатайства, представления" заменить словами "кассационной жалобы";

      в части второй:

      в подпункте 1) слово "ходатайство" заменить словами "кассационную жалобу";

      подпункт 4) исключить;

      в части седьмой слово "пяти" заменить словом "десяти";

      дополнить частью восьмой следующего содержания:

      "8. Рассмотрение дела в кассационной инстанции в случае отмены Верховным Судом Республики Казахстан постановления кассационной инстанции с направлением дела на новое судебное рассмотрение в суд кассационной инстанции осуществляется по правилам настоящей главы.";

      38) в части второй статьи 454 слова "Ходатайство, представление" заменить словами "Кассационная жалоба";

      39) дополнить главой 54-1 следующего содержания:

      "Глава 54-1. Пересмотр судебных актов в Верховном Суде Республики Казахстан

      Статья 454-1. Основания к пересмотру вступивших в законную силу судебных актов Верховным Судом Республики Казахстан

      1. Верховный Суд Республики Казахстан может в исключительных случаях пересмотреть вступившие в законную силу судебные акты после их рассмотрения в кассационной инстанции по представлению судьи Верховного Суда Республики Казахстан или протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан, если:

      1) принятые судебные акты могут привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо для экономики и национальной безопасности Республики Казахстан;

      2) принятые судебные акты нарушают права и законные интересы неопределенного круга лиц или иные публичные интересы;

      3) принятые судебные акты нарушают единообразие в толковании и применении судами норм права.

      2. Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе приносить протест о пересмотре в Верховном Суде Республики Казахстан вступивших в законную силу судебных актов как по собственной инициативе, так и по ходатайству участников гражданского процесса по основаниям, предусмотренным частью первой настоящей статьи.

      Рассмотрение ходатайств о принесении протестов осуществляется в порядке, установленном статьями 438, 439, 440, 441 и 442 настоящего Кодекса.

      Статья 454-2. Внесение представления судьи Верховного Суда Республики Казахстан

      Судья Верховного Суда Республики Казахстан по ходатайству участников гражданского процесса о необходимости пересмотра вступивших в законную силу судебных актов может истребовать для изучения гражданское дело. По результатам изучения дела при наличии оснований, предусмотренных статьей 454-1 настоящего Кодекса, вносит представление, в котором указываются:

      1) дата и место вынесения представления;

      2) дело, по которому вынесено представление, с указанием оспариваемых судебных актов;

      3) мотивы и доводы внесения представления.

      В случае ходатайства участниками гражданского процесса о приостановлении исполнения судебного акта судья указывает об этом в представлении.

      Статья 454-3. Приостановление исполнения вступившего в законную силу судебного акта

      Председатель Верховного Суда Республики Казахстан, Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе приостановить исполнение вступившего в законную силу судебного акта до его пересмотра в Верховном Суде Республики Казахстан.

      Статья 454-4. Пересмотр вступивших в законную силу судебных актов в Верховном Суде Республики Казахстан

      1. О времени и месте проведения пересмотра вступивших в законную силу судебных актов извещаются стороны.

      2. Пересмотр вступивших в законную силу судебных актов Верховным Судом Республики Казахстан осуществляется в разумный срок.

      3. Участие Генерального Прокурора Республики Казахстан либо по его поручению подчиненных прокуроров Генеральной прокуратуры Республики Казахстан обязательно.

      4. Верховный Суд Республики Казахстан в случае установления оснований, предусмотренных статьей 454-1 настоящего Кодекса, принимает одно из следующих решений:

      1) оставляет постановление суда кассационной инстанции без изменения;

      2) изменяет постановление суда кассационной инстанции, оставив без изменения или отменив постановление суда апелляционной инстанции или решение суда первой инстанции;

      3) отменяет постановления судов кассационной и апелляционной инстанций, изменив решение суда первой инстанции или оставив его без изменения;

      4) отменяет постановление суда кассационной инстанции и направляет дело на новое судебное рассмотрение в суд кассационной инстанции;

      5) отменяет постановление суда кассационной инстанции, а также постановление апелляционной инстанции и решение суда первой инстанции и прекращает дело.

      5. Постановление Верховного Суда Республики Казахстан вступает в законную силу со дня его оглашения и является окончательным.

      Указания Верховного Суда Республики Казахстан о необходимости совершения процессуальных действий, изложенных в постановлении, обязательны при направлении дела на новое рассмотрение для суда кассационной инстанции.";

      40) в части шестой статьи 476 слова "органом, осуществляющим организационное и материально-техническое обеспечение деятельности судов" заменить словами "уполномоченным государственным органом в сфере судебного администрирования".

      3. В Административный процедурно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 29 июня 2020 года:

      1) часть первую статьи 5 дополнить абзацем седьмым следующего содержания:

      "формирование единообразной административной практики.";

      2) дополнить статьей 15-1 следующего содержания:

      "Статья 15-1. Единообразие административных процедур и административных актов

      1. Административные процедуры должны осуществляться путем применения норм права к конкретным (индивидуальным) отношениям на основе определения всех подлежащих применению источников права, в том числе правовых принципов, нормативных постановлений Конституционного Суда Республики Казахстан, Верховного Суда Республики Казахстан, а также с учетом примененных административных процедур и ранее принятых административных актов по аналогичным вопросам.

      2. Правительство Республики Казахстан, административные органы принимают меры по обеспечению единообразия административных процедур и административных актов, гарантируя четкий и не подлежащий различному толкованию смысл принимаемых нормативных правовых актов, на основе и во исполнение которых осуществляются административные процедуры.

      3. Административные органы должны принимать меры по разработке и утверждению типовых форм (образцов), бланков административных актов.

      4. Руководители административных органов обеспечивают проведение анализа административных процедур и административных актов по вопросу применения одних и тех же правовых норм для решения однотипных вопросов и выявления случаев и причин принятия различных административных актов.

      Деятельность административных органов по формированию единообразия административных процедур осуществляется в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.";

      3) абзац второй части первой статьи 18 изложить в следующей редакции:

      "Суды апелляционной, кассационной инстанций, Верховный Суд Республики Казахстан принимают судебные акты в форме постановлений и определений.";

      4) части пятую и шестую статьи 24 изложить в следующей редакции:

      "5. Административные дела в суде кассационной инстанции рассматриваются коллегиальным составом в нечетном количестве (не менее трех) судей кассационного суда по административным делам (далее – кассационный суд) под председательством председателя суда либо одного из судей по его поручению.

      В случаях отмены судебных актов и направления дел на новое рассмотрение Верховным Судом Республики Казахстан кассационный суд рассматривает дела в коллегиальном составе в нечетном количестве (не менее пяти) судей под председательством председателя суда.

      6. Пересмотр административных дел в Верховном Суде Республики Казахстан производится в коллегиальном составе в нечетном количестве (не менее пяти) судей под председательством Председателя Верховного Суда Республики Казахстан или одного из судей по его поручению.";

      5) дополнить статьей 104-1 следующего содержания:

      "Статья 104-1. Подсудность административных дел кассационному суду

      1. Судебные акты по административным делам в кассационном порядке подлежат рассмотрению в кассационном суде, за исключением дел, предусмотренных статьей 105 настоящего Кодекса.

      2. Кассационный суд в кассационном порядке рассматривает судебные акты по искам, предусмотренным частью 1-2 статьи 27 Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан.";

      6) часть вторую статьи 105 изложить в следующей редакции:

      "2. Судебные акты по административным делам, предусмотренные частью первой настоящей статьи, подлежат рассмотрению в Верховном Суде Республики Казахстан в кассационном порядке.";

      7) часть первую статьи 107 изложить в следующей редакции:

      "1. Иск к нескольким ответчикам может быть предъявлен по месту нахождения одного из ответчиков. Выбор между несколькими судами, которым согласно настоящей статье подсудно дело, принадлежит истцу.

      Истец может выбрать экстерриториальную подсудность, в том числе и по административным делам, находящимся в производстве суда, до назначения административного дела к разбирательству в судебном заседании, за исключением дел, подлежащих рассмотрению в порядке части третьей статьи 102, статьи 103, части первой статьи 105, частей второй и третьей статьи 106 настоящего Кодекса.";

      8) в части второй статьи 109 слова "Верховным Судом Республики Казахстан" заменить словами "кассационным судом";

      9) часть первую статьи 119 дополнить словами ", а также при пересмотре дела в Верховном Суде Республики Казахстан";

      10) подпункт 15) части второй статьи 138 изложить в следующей редакции:

      "15) пропущен срок на подачу иска в суд без уважительной причины в соответствии с частью восьмой статьи 136 настоящего Кодекса либо судом отказано в восстановлении пропущенного срока на предъявление иска;";

      11) в статье 168:

      в части первой слова "настоящей статьей" заменить словами "настоящим Кодексом";

      абзац первый части пятой после слов "и его заместители," дополнить словами "Главный военный прокурор, Главный транспортный прокурор и их заместители, военные прокуроры регионов и гарнизонов, региональные транспортные прокуроры,";

      часть седьмую изложить в следующей редакции:

      "7. Апелляционные жалоба, ходатайство прокурора на судебные акты, вынесенные по делам, рассмотренным по правилам части третьей статьи 102 настоящего Кодекса, части 1-2 статьи 27 Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан, рассматриваются судом столицы.";

      абзац первый части десятой изложить в следующей редакции:

      "10. Постановление суда апелляционной инстанции вступает в законную силу со дня оглашения.";

      12) в статье 169:

      в части первой слова "настоящей статьей" заменить словами "настоящим Кодексом";

      часть вторую изложить в следующей редакции:

      "2. Вступившие в законную силу судебные акты, в том числе по административным делам, оконченным в порядке примирения, медиации или урегулирования спора в порядке партисипативной процедуры, могут быть обжалованы участниками административного процесса в кассационном порядке путем подачи кассационной жалобы в течение шести месяцев со дня вручения судебного акта апелляционной инстанции в окончательной форме, а также пересмотрены по протестам Генерального Прокурора Республики Казахстан, его заместителей, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора, принесенным как по собственной инициативе, так и по ходатайствам лиц, поданным им по административным делам, предусмотренным статьей 31 настоящего Кодекса.

      Протест прокурора может быть принесен в течение шести месяцев со дня вынесения решения в окончательной форме по административным делам, предусмотренным статьей 31 настоящего Кодекса.

      Генеральный Прокурор Республики Казахстан и его заместители, Главный военный прокурор, Главный транспортный прокурор в пределах своей компетенции вправе принести протест   на решение независимо от участия в рассмотрении административного дела.";

      часть третью исключить;

      в части четвертой:

      слово ", ходатайства" исключить;

      слова "судебной коллегией по административным делам Верховного Суда Республики Казахстан" заменить словами "кассационным судом";

      абзац второй части пятой исключить;

      часть шестую исключить;

      13) дополнить статьей 169-1 следующего содержания:

      "Статья 169-1. Пересмотр судебных актов в Верховном Суде Республики Казахстан

      1. Верховный Суд Республики Казахстан может в исключительных случаях пересмотреть вступившие в законную силу судебные акты после их рассмотрения в кассационной инстанции, за исключением дел, рассмотренных в порядке статьи 105 настоящего Кодекса по представлению судьи Верховного Суда Республики Казахстан или протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан с истребованием административного дела, если:

      1) принятые судебные акты могут привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо для экономики и национальной безопасности Республики Казахстан;

      2) принятые судебные акты нарушают права, свободы и законные интересы неопределенного круга лиц или иные публичные интересы;

      3) принятые судебные акты нарушают единообразие в толковании и применении судами норм права.

      2. Судья Верховного Суда Республики Казахстан по ходатайству участников административного процесса о необходимости пересмотра вступивших в законную силу судебных актов по результатам изучения дела при наличии оснований, предусмотренных частью первой настоящей статьи, вносит представление с указанием мотивов и доводов.

      В случае ходатайства участниками административного процесса о приостановлении исполнения судебного акта судья указывает об этом в представлении.

      3. Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе принести протест о пересмотре в Верховном Суде Республики Казахстан вступивших в законную силу судебных актов как по собственной инициативе, так и по ходатайству участников административного процесса по основаниям, предусмотренным частью первой настоящей статьи.

      4. Председатель Верховного Суда Республики Казахстан, Генеральный Прокурор Республики Казахстан вправе приостановить исполнение вступившего в законную силу судебного акта до его пересмотра в Верховном Суде Республики Казахстан.

      5. Пересмотр вступивших в законную силу судебных актов Верховным Судом Республики Казахстан осуществляется в разумный срок.

      О времени и месте проведения пересмотра вступивших в законную силу судебных актов извещаются стороны.

      Участие Генерального Прокурора Республики Казахстан либо по его поручению подчиненных прокуроров Генеральной прокуратуры Республики Казахстан обязательно.

      6. Верховный Суд Республики Казахстан принимает одно из следующих решений:

      1) оставляет постановление суда кассационной инстанции без изменения;

      2) изменяет постановление суда кассационной инстанции, оставив без изменения или отменив постановление суда апелляционной инстанции или решение суда первой инстанции;

      3) отменяет постановления судов кассационной и апелляционной инстанций, изменив решение суда первой инстанции или оставив его без изменения;

      4) отменяет постановление суда кассационной инстанции и направляет дело на новое судебное рассмотрение в суд кассационной инстанции;

      5) отменяет постановление суда кассационной инстанции, а также постановление апелляционной инстанции и решение суда первой инстанции.

      7. Постановление Верховного Суда Республики Казахстан вступает в законную силу со дня его оглашения и является окончательным.

      Указания Верховного Суда Республики Казахстан о необходимости совершения процессуальных действий, изложенных в постановлении, обязательны при направлении дела на новое рассмотрение для суда кассационной инстанции.".

      4. В Закон Республики Казахстан от 15 сентября 1994 года "Об оперативно-розыскной деятельности":

      пункт 2 статьи 14 дополнить словами ", а также для инициирования дисциплинарного производства в отношении судей".

      5. В Закон Республики Казахстан от 7 июля 1997 года "О судебных приставах":

      1) подпункт 2) статьи 2 исключить;

      2) пункт 2 статьи 4 изложить в следующей редакции:

      "2. Организационное и методическое руководство деятельностью судебных приставов в Верховном Суде Республики Казахстан и территориальных подразделениях осуществляют уполномоченный орган и его территориальные подразделения.".

      6. В Закон Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма":

      часть первую пункта 3 статьи 18 изложить в следующей редакции:

      "3. Направление в уполномоченный орган запросов о предоставлении сведения и информации об операции, подлежащей финансовому мониторингу, правоохранительными и специальными государственными органами, за исключением уполномоченного органа по возврату активов, осуществляется с санкции Генерального Прокурора Республики Казахстан, его заместителей, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора, прокуроров областей и приравненных к ним прокуроров.".

      7. В Закон Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года "О государственной службе Республики Казахстан":

      1) подпункты 5) и 6) пункта 7 статьи 15 исключить;

      2) пункт 3 статьи 33 исключить.

      8. В Закон Республики Казахстан от 4 декабря 2015 года "О Высшем Судебном Совете Республики Казахстан":

      1) статью 1 дополнить пунктом 5-1 следующего содержания:

      "5-1. Работники аппарата Совета по статусу, размеру и уровню заработной платы, иным условиям материального, финансового и социально-бытового обеспечения приравниваются к соответствующим работникам Аппарата Правительства Республики Казахстан.";

      2) в пункте 1 статьи 3:

      подпункты 2) и 3) изложить в следующей редакции:

      "2) на конкурсной основе осуществляет отбор кандидатов на вакантные должности судьи районного и приравненного к нему суда (далее – районный суд), председателя судебной коллегии, судьи областного и приравненного к нему суда (далее – областной суд), судьи кассационного суда, судьи Верховного Суда:

      по итогам конкурса рекомендует Президенту Республики Казахстан кандидатов для назначения на вакантные должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии, судьи областного суда и судьи кассационного суда;";

      "3) рассматривает по представлению Председателя Верховного Суда кандидатуры на вакантные должности председателей областных судов, председателей кассационных судов, председателей судебных коллегий Верховного Суда:

      рекомендует Президенту Республики Казахстан кандидатов на вакантные должности председателей областных судов, председателей кассационных судов, председателей судебных коллегий Верховного Суда для назначения на должность;";

      подпункт 5-1) исключить;

      подпункт 16) изложить в следующей редакции:

      "16) формирует кадровый резерв на должности председателя районного суда, председателя, председателей судебных коллегий и судьи областного суда, председателя и судьи кассационного суда, председателей судебных коллегий и судьи Верховного Суда (далее – кадровый резерв);";

      3) часть вторую пункта 2 статьи 4 изложить в следующей редакции:

      "Кандидатуры судей в состав Совета рассматриваются на расширенном пленарном заседании Верховного Суда из числа кандидатов, рекомендованных расширенными пленарными заседаниями областных судов и пленарными заседаниями кассационных судов, с учетом обеспечения равного представительства в Совете судей местных и других судов, а также Верховного Суда.";

      4) подпункт 6) пункта 1 статьи 5 изложить в следующей редакции:

      "6) вправе участвовать на пленарном и расширенном пленарном заседаниях Верховного Суда, совещаниях судей, пленарных заседаниях кассационных судов, пленарных и расширенных пленарных заседаниях областных судов, заседаниях Союза судей, Комиссии по судейской этике, Судебного жюри, Комиссии по качеству правосудия;";

      5) подпункт 7) пункта 1 статьи 6 изложить в следующей редакции:

      "7) участвовать в работе пленарных и расширенных пленарных заседаний областных судов и Верховного Суда, пленарных заседаний кассационных судов, заседаний советов по взаимодействию с судами и органов судейского сообщества, Комиссии по качеству правосудия по вопросам, входящим в компетенцию Совета;";

      6) абзац первый части первой пункта 10-1 статьи 13 изложить в следующей редакции:

      "10-1. Для лиц, имеющих стаж работы по юридической профессии не менее пятнадцати лет и являющихся специалистами в отдельных отраслях права, претендующих на занятие должности судьи областного суда, а также для лиц, имеющих стаж работы по юридической профессии не менее восемнадцати лет и являющихся специалистами в отдельных отраслях права, претендующих на занятие должности судьи кассационного суда в порядке конкурса, предусмотренного частью второй пункта 1 статьи 16 настоящего Закона, процедура сдачи квалификационного экзамена включает в себя:";

      7) заголовок главы 5 после слов "областного суда," дополнить словами "судьи кассационного суда,";

      8) пункты 1, 3, 4 и 5 статьи 16 изложить в следующей редакции:

      "1. Рекомендация Совета о назначении на должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи кассационного суда, судьи Верховного Суда дается по результатам конкурсного рассмотрения.  

      Для кандидатов на вакантную должность судьи областного суда, кассационного суда, соответствующих требованиям, установленным пунктом 4 статьи 29 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан", и являющихся специалистами в отдельных отраслях права, перечень которых утверждается Советом по предложению Верховного Суда, может проводиться отдельный конкурс. Порядок проведения такого отдельного конкурсного отбора определяется регламентом Совета.";

      "3. График составляется с учетом анализа и прогноза сменяемости судей, сроков полномочий председателей и председателей судебных коллегий местных и других судов, а также имеющихся вакансий.

      4. Объявление Совета о конкурсе для занятия вакантных должностей судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи кассационного суда, судьи Верховного Суда публикуется аппаратом Совета в сроки, установленные регламентом Совета, но не менее чем за две недели до конкурса на интернет-ресурсе Совета на казахском и русском языках. При этом конкурс для занятия должности председателя судебной коллегии областного суда может быть объявлен до истечения срока полномочий председателя судебной коллегии областного суда.

      5. Для участия в конкурсе на должности судьи районного суда, председателя судебной коллегии и судьи областного суда, судьи кассационного суда, судьи Верховного Суда необходимо в течение сроков, указанных в объявлении Совета о конкурсе, но не менее чем в течение двух недель со дня опубликования объявления на интернет-ресурсе Совета, подать в аппарат Совета заявление и другие документы, перечень которых установлен регламентом Совета.";

      9) в статье 17:

      заголовок и пункт 2 после слов "областного суда," дополнить словами "судьи кассационного суда,";

      часть первую пункта 3 изложить в следующей редакции:

      "3. Участники конкурса на должность судьи районного суда и судьи областного суда, судьи кассационного суда должны получить заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания областного, кассационного судов по месту работы.";

      10) в статье 18:

      часть вторую пункта 5 после слов "областного суда," дополнить словами "судьи кассационного суда,";

      пункт 6 дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:

      "1-1) на должность судьи суда, расположенного в отдаленной местности, оставшуюся по итогам конкурса незаполненной, может быть рекомендовано лицо, окончившее обучение и сдавшее квалификационный экзамен в Академии правосудия при Высшем Судебном Совете, в порядке, предусмотренном частью третьей пункта 2 статьи 30 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан";";

      11) заголовок главы 6 после слов "областных судов," дополнить словами "председателей кассационных судов,";

      12) в статье 19:

      заголовок и пункт 1 после слов "областных судов," дополнить словами "председателей кассационных судов,";

      пункт 2 изложить в следующей редакции:

      "2. Кандидатуры на должности председателей районных судов должны быть действующими судьями или иметь стаж работы в должности судьи не менее пяти лет.

      Кандидатуры на вакантные должности председателей областных судов рекомендуются, как правило, из числа судей областного суда или лиц, имеющих стаж работы в должности судьи не менее десяти лет.

      Кандидатуры на вакантные должности председателей кассационных судов рекомендуются, как правило, из числа судей кассационного суда или лиц, имеющих стаж работы в должности судьи не менее десяти лет.

      Кандидатуры на должности председателей судебных коллегий Верховного Суда представляются из числа судей Верховного Суда.

      При этом приоритет при отборе кандидатов на должности председателя районного суда, председателя областного суда, председателя кассационного суда, председателей судебных коллегий Верховного Суда отдается лицам, состоящим в кадровом резерве и обладающим организаторскими способностями.";

      пункт 4 после слов "областных судов," дополнить словами "председателей кассационных судов,";

      13) пункт 1 статьи 20 после слов "областных судов," дополнить словами "председатели кассационных судов,";

      14) пункт 2 статьи 21 изложить в следующей редакции:

      "2. Совет после получения материалов изучает содержащиеся в них сведения на предмет наличия оснований прекращения полномочий председателя, председателя судебной коллегии и судьи, предусмотренных статьей 34 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан".

      Совет вправе провести проверку изученных материалов в порядке, установленном регламентом Совета.";

      15) пункт 4 статьи 24 изложить в следующей редакции:

      "4. Решение Совета о переводе судьи в другой суд с меньшей нагрузкой, нижестоящий суд, принятое по результатам рассмотрения жалобы судьи на решение Комиссии по качеству правосудия по результатам периодической оценки профессиональной деятельности, является основанием для рассмотрения на заседании Совета вопроса о переводе судьи в другой суд с меньшей нагрузкой, нижестоящий суд, а в случае отказа судьи от перевода – вопроса об освобождении судьи от занимаемой должности.".

      9. В Закон Республики Казахстан от 1 июля 2024 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам закупок и исключения излишней законодательной регламентации":

      1) в пункте 1 статьи 1:

      абзац второй подпункта 2) изложить в следующей редакции:

      "По административным делам об оспаривании решений, заключений, предписаний уполномоченного органа по итогам проверки проведения государственных закупок, решения заказчика, организатора государственных закупок, единого организатора государственных закупок, принятого в рамках рассмотрения жалоб на итоги государственных закупок, а также действий (бездействия) судебных исполнителей, предварительное слушание осуществляется не позднее двадцати рабочих дней со дня предъявления иска в суд.";

      абзацы шестой, седьмой, восьмой и девятый подпункта 4) исключить;

      подпункт 5) исключить;

      2) в статье 2 слова "2), 3), 4) и 5)" заменить словами "2), 3) и 4)".

Статья 2.

      1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:

      1) абзацев первого, второго, третьего, четвертого, пятого и шестого подпункта 2), подпунктов 6), 7), 8) и 9), абзаца второго подпункта 10), подпункта 11), абзацев второго, третьего, четвертого, пятого, шестого, седьмого и девятого подпункта 12), подпункта 13) пункта 8 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 ноября 2024 года;

      2) абзаца седьмого подпункта 2), подпункта 15) пункта 8 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2025 года;

      3) подпункта 7) пункта 3 статьи 1, который вводится в действие с 1 марта 2025 года;

      4) подпунктов 1), 3), 4), 5), 6), 7), 8) и 12), абзацев первого, второго, третьего, четвертого, седьмого, восьмого и девятого подпункта 13), подпунктов 14), 15), 16), 17), 18), 19), 20), 21), 22), 23), 24), 25), 26) и 27) пункта 1, подпунктов 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 20) и 22), абзацев первого, второго, третьего, четвертого, пятого, седьмого, восьмого, девятого и одиннадцатого подпункта 23), подпунктов 24), 25), 26), 27), 28), 29), 30), 31), 32), 33), 34), 35), 36), 37), 38) и 39) пункта 2, подпунктов 3), 4), 5), 6), 8) и 9), абзацев третьего, четвертого, пятого, шестого и седьмого подпункта 11), абзацев третьего, четвертого, пятого, шестого, седьмого, восьмого, девятого, десятого, одиннадцатого и двенадцатого подпункта 12), подпункта 13) пункта 3, абзацев восьмого и девятого подпункта 2), подпунктов 3), 4) и 5), абзаца восьмого подпункта 12) пункта 8 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 июля 2025 года;

      5) абзацев пятого и шестого подпункта 13) пункта 1, абзацев шестого и десятого подпункта 23) пункта 2 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 июля 2027 года.

      2. Приостановить до 1 июля 2025 года действие абзаца четвертого подпункта 9) пункта 8 статьи 1, установив, что в период приостановления данный абзац действует в следующей редакции:

      "3. Участники конкурса на должность судьи районного суда и судьи областного суда должны получить заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания областного суда по месту работы. Участники конкурса на должность судьи кассационного суда должны получить заключение пленарного заседания Верховного Суда.".

      3. Судебные акты, находящиеся на рассмотрении Верховного Суда Республики Казахстан на момент введения в действие настоящего Закона, передаются в суды кассационной инстанции.

      Президент
Республики Казахстан
К. ТОКАЕВ

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сот жүйесін реформалау және процестік заңнаманы жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2024 жылғы 21 қарашадағы № 136-VIII ҚРЗ

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз.

      1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      1. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексіне:

      1) 7-бапта:

      14) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "14) кассациялық саты – істі бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың үкімдеріне, қаулыларына кассациялық шағымдар, ұсынулар, наразылықтар бойынша қарайтын сот;";

      33) тармақтағы ", ал кассациялық сатыда – заңды күшіне енген сот актісін кассациялық тәртіппен қайта қарау туралы өтініш" деген сөздер алып тасталсын;

      2) 47-баптың төртінші бөлігіндегі "соттың қызметін материалдық-техникалық және өзге де жағынан қамтамасыз етудi жүзеге асыратын" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      3) 51-баптың үшінші бөлігі мынадай мазмұндағы үшінші абзацпен толықтырылсын:

      "қылмыстық істер жөніндегі кассациялық сот (бұдан әрі – кассациялық сот);";

      4) 52-бапта:

      үшінші бөлікте:

      "алқалы сот төрағасының не оның тапсырмасы бойынша судьялардың бірінің төрағалық етуiмен Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты судьяларының" деген сөздер "сот төрағасының не оның тапсырмасы бойынша судьялардың біреуінің төрағалық етуiмен судьялардың" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

      "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты сот актілерінің күшін жойған және істі жаңадан қарауға жіберген жағдайларда кассациялық саты істі сот төрағасының төрағалық етуімен судьялардың тақ санды (кемінде бес) алқалы құрамымен қарайды.";

      төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Істерді Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Төрағасының не оның тапсырмасы бойынша судьялардың біреуінің төрағалық етуiмен судьялардың тақ санды (кемінде бес) алқалы құрамында жүргізіледі.";

      5) 87-бапта:

      үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы және жетінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Қылмыстық iстi бiрiншi сатыдағы сотта қарауға қатысқан судья бұл iстi апелляциялық, кассациялық сатылардағы сотта қарауға, істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде қатыса алмайды, сол сияқты өзінің қатысуымен шығарылған үкімнің немесе істі тоқтату туралы қаулының күші жойылған жағдайда істі бірінші сатыдағы сотта жаңадан қарауға қатыса алмайды.

      4. Істi апелляциялық сатыдағы сотта қарауға қатысқан судья өзінің қатысуымен қабылданған апелляциялық үкімнің, қаулының күші жойылғаннан кейін осы істі бірінші және апелляциялық сатыларда қарауға, сондай-ақ істі кассациялық сатыда қарау кезінде, істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде қатыса алмайды.

      5. Істi кассациялық сатыдағы сотта қарауға қатысқан судья өзінің қатысуымен қабылданған қаулының күші жойылғаннан кейін бұл iстi бірінші, апелляциялық және кассациялық сатыларда қарауға, істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде қатыса алмайды.

      6. Iстi алдыңғы сот сатыларында қарауға қатысқан судья сол істі кассациялық сатыда қарауға, істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде қатыса алмайды. Істі кассациялық сатыда қарауға, істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде қатысқан судья сол істі төмен тұрған сатылардағы соттарда қарауға қатыса алмайды.

      7. Істі бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардағы сотта қарауға, істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде қатысқан судья осы істі жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қарауға қатыса алмайды.";

      он екінші бөліктегі "өтінішхатқа" деген сөз "кассациялық шағымға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      6) 127-баптың бірінші бөлігі "өзгертуге" деген сөзден кейін ", істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде" деген сөздермен толықтырылсын;

      7) мынадай мазмұндағы 310-1-баппен толықтырылсын:

      "310-1-бап. Кассациялық соттың соттылығына жататын қылмыстық істер

      1. Кассациялық сот:

      1) бірінші сатыдағы соттардың үкімдері, қаулылары апелляциялық сатыда қаралғаннан кейін оларды қайта қарау туралы кассациялық шағымдарды, апелляциялық сатыдағы соттардың үкімдерін, қаулыларын;

      2) бірінші сатыдағы соттың үкімдері мен қаулыларына олардың апелляциялық сатыда қайта қаралғанына не қаралмағанына қарамастан, апелляциялық сатыдағы үкімдер мен қаулыларға Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры мен оның орынбасарларының, Бас әскери прокурордың, Бас көлік прокурорының наразылықтарын қарайды.

      2. Осы Кодексте көзделген негіздер бойынша кассациялық сот өзінің соттылығына жатқызылған істер бойынша жаңадан ашылған мән-жайларға байланысты іс жүргізуді қозғау туралы өтінішхаттарды қарайды.";

      8) 313-бап алып тасталсын;

      9) 347-баптың тоғызыншы бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын;

      10) 347-1-баптың бесінші бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын;

      11) 370-баптың тоғызыншы бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын;

      12) 52-тараудың тақырыбындағы "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының кассациялық тәртіппен қайта қарауы" деген сөздер "кассациялық тәртіппен қайта қарау" деген сөздермен ауыстырылсын;

      13) 484-бапта:

      бірінші бөлікте:

      "Жоғарғы Сот бірінші сатыдағы соттар шығарған, заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларға өтінішхаттар" деген сөздер "Кассациялық сот бірінші сатыдағы соттар шығарған, заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларға кассациялық шағымдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "кассациялық тәртіппен" деген сөздер алып тасталсын;

      екінші бөліктің 1) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "1) сот бұйрықтық, келісімдік іс жүргізуде немесе осы Кодекстің 382-бабында көзделген тәртіппен қараған қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша;";

      үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Жергілікті және басқа да соттардың заңды күшіне енген сот актілері оларға шағым жасаудың апелляциялық тәртібі сақталмаған жағдайда, сондай-ақ осы баптың екінші бөлігінің 1) тармағында көрсетілгендер осы Кодекстің 485-бабында көзделген негіздер болған кезде Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының, оның орынбасарларының, Бас әскери прокурордың, Бас көлік прокурорының наразылығы бойынша кассациялық тәртіппен қайта қаралуы мүмкін.";

      төртінші бөлік алып тасталсын;

      14) 485-бапта:

      бірінші бөлік мынадай мазмұндағы 7-1) тармақпен толықтырылсын:

      "7-1) жекеше қаулыны заңсыз немесе негізсіз шығаруға;";

      екінші бөлікте:

      бірінші абзацтағы "үшінші және төртінші бөліктерінде" деген сөздер "үшінші бөлігінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

      1) тармақ "мемлекеттің" деген сөзден кейін "ұлттық" деген сөзбен толықтырылсын;

      мынадай мазмұндағы 4) тармақпен толықтырылсын:

      "4) сот актісі соттардың құқық нормаларын түсіндіруіндегі және қолдануындағы біркелкілікті бұзған жағдайлар болып табылады.";

      15) 486-бапта:

      тақырыптағы "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бірінші бөлікте:

      "өтінішхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді, орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді;

      екінші бөліктің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары, Бас әскери прокурор, Бас көлік прокуроры осы Кодекстің 485-бабында көрсетілген негіздер бойынша заңды күшіне енген сот актілерін кассациялық тәртіппен қайта қарау туралы наразылықты өз бастамасы бойынша да, осы баптың бірінші бөлігінде аталған адамдардың өтінішхаты бойынша да енгізуге құқылы.";

      үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары не олардың тапсырмасы бойынша облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар, сондай-ақ Бас әскери прокурор, Бас көлік прокуроры қылмыстық істі тиісті соттан кассациялық тәртіппен тексеру үшін талап етіп алдыруы мүмкін.

      Қылмыстық істі прокурордан талап етіп алдыру жағдайында кассациялық сатыдағы соттың кассациялық шағым түсуіне байланысты істі талап етіп алдыру туралы сұрау салуы іс прокуратураға келіп түскен күннен бастап отыз тәулік ішінде прокурордың орындауына жатады.";

      16) 487-бапта:

      бірінші бөліктегі "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлікте:

      бірінші абзацтағы "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші абзацта:

      "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "Жоғары Сотқа" деген сөздер "кассациялық сотқа" деген сөздермен ауыстырылсын;

      17) 488-бапта:

      тақырыптағы "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бірінші бөлікте:

      "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына" деген сөздер "кассациялық сотқа" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "Өтінішхатта" деген сөз "Кассациялық шағымда" деген сөздермен ауыстырылсын;

      1-1-бөлік алып тасталсын;

      екінші бөлікте:

      "Өтінішхатқа" деген сөз "Кассациялық шағымға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші бөлікте:

      "өтінішхаттар" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді, орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді;

      "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының" деген сөздер "кассациялық соттың" деген сөздермен ауыстырылсын;

      төртінші бөліктегі "өтінішхаттың" деген сөз "кассациялық шағымның" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бесінші бөлікте:

      "Өтінішхат" деген сөз "Кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өз өтінішхатын" деген сөздер "өзінің кассациялық шағымын" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "қосымша өтінішхатында" деген сөздер "қосымша кассациялық шағымында" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өтінішхатта" деген сөз "кассациялық шағымда" деген сөздермен ауыстырылсын;

      алтыншы бөлікте:

      "Өтінішхатты" деген сөз "Кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өтінішхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      18) 489-бапта:

      тақырыптағы "Өтінішхаттарды" деген сөз "Кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бірінші бөлікте:

      "өтінішхаттар" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      1), 2) және 3) тармақтардағы "өтінішхат", "өтінішхатты" деген сөздер тиісінше "кассациялық шағым", "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) тармақтағы "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      5) тармақтағы "өтінішхаттар", "сот актілеріне берілсе;" деген сөздер тиісінше "кассациялық шағым", "сот актілеріне берілсе, олар берген адамдарға қайтарылуға жатады." деген сөздермен ауыстырылсын;

      6) тармақ алып тасталсын;

      екінші бөліктегі "Өтінішхатты" деген сөз "Кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші бөлікте:

      "Өтінішхат" деген сөз "Кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "3) және 4) тармақтарында" деген сөздер "4) тармағында" деген сөздермен ауыстырылсын;

      19) 490 және 491-баптар алып тасталсын;

      20) 492-бапта:

      бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Кассациялық сатыдағы сот кассациялық шағым келіп түскеннен кейін қылмыстық істі тиісті соттан талап етіп алдырады.

      Істі алғаннан кейін кассациялық сатыдағы сот он тәулік ішінде тараптарға кассациялық шағымның, наразылықтың көшірмелерін, сондай-ақ сот отырысы өткiзілетін күнді, уақытты, орынды көрсете отырып, iстiң кассациялық сатыдағы сотта қаралатыны туралы хабархат не соттың интернет-ресурсы арқылы олардың электрондық көшірмелерімен танысу мүмкіндігі туралы хабарлама жiбередi.";

      екінші бөлікте:

      "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты алқасының" деген сөздер "Кассациялық соттың" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өтінішхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Іс ақылға қонымды мерзімде, бірақ келіп түскен күнінен бастап алты айдан аспайтын мерзімде қаралуға тиіс.";

      21) 493-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "493-бап. Сот үкiмiнің, қаулысының орындалуын тоқтата тұру

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы кассациялық сот төрағасының ұсынуы бойынша, Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры кассациялық тәртiппен тексеру үшiн сот үкiмiнің, қаулысының орындалуын алты айдан аспайтын мерзiмге тоқтата тұруға құқылы.";

      22) 494-бапта:

      бірінші бөлікте:

      "кімнің өтінішхаты" деген сөздер "кімнің кассациялық шағымы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "Өтінішхатты" деген сөз "Кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші және үшінші бөліктердегі "өтінішхат", "Өтінішхат" деген сөздер тиісінше "кассациялық шағым", "Кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      төртінші бөліктегі "өтінішхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бесінші бөліктегі "өтінішхаттар" деген сөз "шағымдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

      алтыншы бөлікте:

      бірінші абзацтағы "өтінішхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші абзацтағы "Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығында жазылған уәждер мен дәлелдерді оның тапсырмасы бойынша" деген сөздер "Наразылықта жазылған уәждер мен дәлелдерді" деген сөздермен ауыстырылсын;

      жетінші бөліктің 1) тармағындағы "өтінішхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      он төртінші бөлікте:

      бірінші абзацтағы "өтінішхатта" деген сөз "кассациялық шағымда" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші абзацтағы "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші абзацта:

      "өтінішхатында" деген сөз "кассациялық шағымында" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өтінішхаты" деген сөз "кассациялық шағымы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы жиырма бірінші бөлікпен толықтырылсын:

      "21. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты істі кассациялық сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жібере отырып, кассациялық сатыдағы қаулының күшін жойған жағдайда істі кассациялық сатыда қарау осы тараудың қағидалары бойынша жүзеге асырылады.";

      23) 498-бапта:

      тақырыптағы "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      24) мынадай мазмұндағы 52-1-тараумен толықтырылсын:

      "52-1-тарау. Сот актілерін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау

      498-1-бап. Заңды күшіне енген сот актілерін Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қайта қарауының негіздері

      1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты, егер:

      1) қабылданған сот актілері мемлекеттік немесе қоғамдық мүдделерді, мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін қозғайтын не адамдардың өмірі, денсаулығы үшін орны толмас ауыр салдарларға әкелуі мүмкін болса;

      2) адам өмір бойына бас бостандығынан айыру жазасын өтеп жатса;

      3) қабылданған сот актілері соттардың құқық нормаларын түсіндірудегі және қолдануындағы біркелкілікті бұзса, заңды күшіне енген сот актілері кассациялық сатыда қаралғаннан кейін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты судьясының ұсынуы немесе Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы бойынша оларды айрықша жағдайларда қайта қарауы мүмкін.

      2. Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры заңды күшіне енген сот актілерін осы баптың бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша өз бастамасы бойынша да, қылмыстық процеске қатысушылардың өтінішхаты бойынша да Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау туралы наразылық енгізуге құқылы.

      Наразылықтар келтіру туралы өтінішхаттарды қарау осы Кодекстің 486489-баптарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      3. Заңды күшіне енген сот актілерін сотталған адамның кінәсіздігі уәждері бойынша, сондай-ақ жазаның қатаңдығына орай неғұрлым жеңіл қылмыстық құқық бұзушылық туралы заңды қолдану қажеттілігіне байланысты немесе сотталған адамның жағдайын жақсартуға алып келетін өзге де негіздер бойынша қайта қарау қажеттілігі туралы қылмыстық процеске қатысушылардың өтінішхат, Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылық беру мерзімдері шектелмеген.

      Заңды күшіне енген сот актілерін жазаның жеңілдігіне орай неғұрлым ауыр қылмыстық құқық бұзушылық туралы заңды қолдану қажеттілігі уәждері бойынша немесе сотталған адамның жағдайын нашарлатуға алып келетін өзге де негіздер бойынша не соттың істі тоқтату туралы қаулысын қайта қарау қажеттілігі туралы қылмыстық процеске қатысушылардың өтінішхат, Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылық беруіне кассациялық қараудан кейін алты ай ішінде жол беріледі.

      Аталған мерзімді қалпына келтіруге жол берілмейді.

      Егер қылмыстық процеске қатысушылардың өтінішхаты, Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына алты ай өткенге дейін келіп түссе, олар дау айтылып отырған сот актісі заңды күшіне енген кезден бастап алты ай өткеннен кейін де сотталған адамның, ақталған адамның жағдайын нашарлататын шешім қабылдана отырып, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қаралуға жатады.

      498-2-бап. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты судьясының ұсынуын енгізу

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының судьясы қылмыстық процеске қатысушылардың заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау қажеттілігі туралы өтінішхаты бойынша қылмыстық істі зерделеу үшін талап етіп алдыра алады. Істі зерделеу нәтижелері бойынша осы Кодекстің 498-1-бабында көзделген негіздер болған кезде ұсыну енгізеді, онда:

      1) ұсынудың шығарылған күні мен орны;

      2) дау айтылып отырған сот актілері көрсетіле отырып, ұсыну енгізілген іс;

      3) ұсынуды енгізу уәждері мен дәлелдері көрсетіледі.

      Қылмыстық процеске қатысушылар сот актісінің орындалуын тоқтата тұру туралы өтінішхат берген жағдайда. судья бұл жөнінде ұсынуда көрсетеді.

      498-3-бап. Заңды күшіне енген сот актісінің орындалуын тоқтата тұру

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы, Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры заңды күшіне енген сот актісі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қаралғанға дейін оның орындалуын тоқтата тұруға құқылы.

      498-4-бап. Заңды күшіне енген сот актілерін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау

      1. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарауды өткізу уақыты мен орны туралы тараптар хабардар етіледі.

      2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарауы ақылға қонымды мерзімде жүзеге асырылады.

      3. Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының не оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бағынысты прокурорларының қатысуы міндетті.

      4. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты осы Кодекстің 498-1-бабында көзделген негіздер анықталған жағдайда мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      1) кассациялық сатыдағы соттың қаулысын өзгеріссіз қалдырады;

      2) апелляциялық сатыдағы қаулыны немесе үкімді немесе бірінші сатыдағы соттың үкімін өзгеріссіз қалдырып немесе оның күшін жойып, кассациялық сатыдағы соттың қаулысын өзгертеді;

      3) соттың үкімін өзгертіп немесе өзгеріссіз қалдырып, кассациялық және апелляциялық сатылардағы соттар қаулыларының күшін жояды;

      4) кассациялық сатыдағы сот қаулысының күшін жояды және істі кассациялық сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жібереді;

      5) кассациялық сатыдағы сот қаулысының, сондай-ақ апелляциялық сатыдағы қаулы мен үкімнің және бірінші сатыдағы сот үкімінің күшін жояды және істі тоқтатады.

      5. Қылмыстық іс тоқтатылған не бас бостандығынан айыруға байланысты емес жаза тағайындалған кезде күзетпен ұсталып отырған сотталған адам дереу босатылуға жатады. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты жазаны орындайтын мекемеге немесе органға сот қаулысының көшірмесін оны орындау үшін дереу жібереді.

      6. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қаулысы жария етілген күнінен бастап заңды күшіне енеді және түпкілікті болып табылады.

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қаулыда баяндалған процестік әрекеттерді жасау қажеттілігі туралы нұсқаулары іс жаңадан қарауға жіберілген кезде кассациялық сатыдағы сот үшін міндетті болып табылады.";

      25) 505-баптың бесінші бөлігінің екінші абзацындағы "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты" деген сөздер "Кассациялық сот" деген сөздермен ауыстырылсын;

      26) 507-баптың екінші бөлігінің екінші абзацы алып тасталсын;

      27) 665-баптағы "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының алқасы" деген сөздер "кассациялық сот" деген сөздермен ауыстырылсын.

      2. 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексіне:

      1) 21-баптың бірінші бөлігі мынадай мазмұндағы үшінші абзацпен толықтырылсын:

      "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты сот актілерін қаулы нысанында қабылдайды.";

      2) мынадай мазмұндағы 27-2-баппен толықтырылсын:

      "27-2-бап. Азаматтық істердің азаматтық істер жөніндегі кассациялық соттың соттылығына жатқызылуы

      Азаматтық істер жөніндегі кассациялық сот (бұдан әрі – кассациялық сот) тараптардың келісуімен аудандық (қалалық), облыстық және оларға теңестірілген соттардың іс жүргізуіндегі біртекті істердің бірін талап ете алады, өз іс жүргізуіне қабылдай алады, бірінші сатыдағы соттың қағидалары бойынша қарай алады және шеше алады.";

      3) 28-1-бап алып тасталсын;

      4) 34-бапта:

      екінші бөліктің 6) тармақшасындағы "28-1-баптарында" деген сөздер "27-1-баптарында" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші бөліктегі "28-1-баптарында" деген сөздер "27-1-баптарында" деген сөздермен ауыстырылсын;

      алтыншы бөліктің екінші абзацындағы "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты" деген сөздер "кассациялық сот" деген сөздермен ауыстырылсын;

      5) 35-бапта:

      3-1-бөліктің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Осы Кодекстің 27-2-бабында көзделген азаматтық істерді кассациялық сотта судья бірінші сатыдағы соттың қағидалары бойынша жеке-дара қарайды және шешеді.";

      бесінші және алтыншы бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Істерді кассациялық сатыдағы сотта қарауды сот төрағасының не оның тапсырмасы бойынша судьялардың біреуінің төрағалық етуімен кассациялық сот судьяларының тақ санды (кемінде үш) соттың алқалы құрамы жүргізеді.

      Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты сот актілерінің күшін жойған және істерді жаңадан қарауға жіберген жағдайларда, кассациялық сот істерді сот төрағасының төрағалық етуімен судьялардың тақ санды (кемінде бес) алқалы құрамымен қарайды.

      6. Істерді Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Төрағасының немесе оның тапсырмасы бойынша судьялардың біреуінің төрағалық етуімен судьялардың тақ санды (кемінде бес) алқалы құрамында жүргізіледі.";

      6) 37-бапта:

      бірінші бөліктегі "қайта қарауға," деген сөздер "қайтадан қарауға, істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде," деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлік "соттарда қарауға," деген сөздерден кейін "істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде," деген сөздермен толықтырылсын;

      үшінші бөлік "соттарда қарауға," деген сөздерден кейін "істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде," деген сөздермен толықтырылсын;

      7) 41-баптың сегізінші бөлігіндегі "қайта қарау туралы өтінішхатқа" деген сөздер "қайта қарау туралы кассациялық шағымға" деген сөздермен ауыстырылсын;

      8) 42-бапта:

      екінші бөліктегі "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында" деген сөздер "кассациялық сотта" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші бөліктегі "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына" деген сөздер "кассациялық сотқа" деген сөздермен ауыстырылсын;

      9) 53-баптың төртінші бөлігінің бірінші абзацында:

      "өтінішхаты" деген сөз "кассациялық шағымы" деген сөздермен ауыстырылсын,

      "өтінішхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді, орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді;

      10) 60-баптың бірінші бөлігіндегі "өтінішхаттан" деген сөз "кассациялық шағымнан" деген сөздермен ауыстырылсын;

      11) 133-2-баптың екінші бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын;

      12) 133-3-баптың төртінші бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын;

      13) 133-4-баптың екінші бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдастырушылық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын;

      14) 159-баптың төртінші бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның" деген сөздермен ауыстырылсын;

      15) 183-баптың екінші бөлігінің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Жұмысқа қайтадан алу туралы, әке болуды анықтау және алименттерді өндiріп алу туралы азаматтық істерді, сондай-ақ ерекше талап қою және ерекше іс жүргізу істерін сот істі сот талқылауына дайындау аяқталған күннен бастап бір айға дейiнгi мерзiмде қарайды және шешедi. Ереуілдерді заңсыз деп тану, Қазақстан Республикасының және (немесе) басқа мемлекеттің аумағында экстремизмді немесе террористік әрекетті жүзеге асыратын ұйымды экстремистік немесе террористік деп тану туралы, оның ішінде оның өз атауын өзгерткенін анықтау туралы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін, онда басып шығарылатын, әзірленетін және (немесе) таратылатын ақпараттық материалдарды экстремистік немесе террористік деп тану туралы істер талап қою сотқа келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде қаралады және шешіледі.";

      16) 221-бап "шығару үшін" деген сөздерден кейін "кеңесу бөлмесіне" деген сөздермен толықтырылсын;

      17) 222-баптың 1-1-бөлігі алып тасталсын;

      18) 223-бапта:

      екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Шешім кеңесу бөлмесінде шығарылады. Кеңесу бөлмесінде өзге адамдардың болуына жол берілмейді.";

      үшінші бөліктің бірінші абзацы "шығару үшін" деген сөздерден кейін "кеңесу бөлмесіне" деген сөздермен толықтырылсын;

      19) 225-баптың үшінші бөлігі "шығару үшін" деген сөздерден кейін "кеңесу бөлмесіне" деген сөздермен толықтырылсын;

      20) 281-баптың төртінші бөлігі "сотта" деген сөзден кейін ", Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында" деген сөздермен толықтырылсын;

      21) 282-баптың бесінші бөлігінің екінші абзацындағы "соттардың қызметін ұйымдық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын;

      22) 401-баптың үшінші бөлігі "оның орынбасарлары," деген сөздерден кейін "Бас әскери прокурор, Бас көлік прокуроры және олардың орынбасарлары, өңірлер мен гарнизондардың әскери прокурорлары, өңірлік көлік прокурорлары," деген сөздермен толықтырылсын;

      23) 434-бапта:

      бірінші бөлікте:

      "сот актілерін", "28-1-бабының" деген сөздер тиісінше "сот актілері", "27-2-бабының" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты кассациялық тәртіппен қайта қарауы" деген сөздер "кассациялық тәртіппен қайта қаралуы" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлікте:

      3) тармақша алып тасталсын;

      екінші абзацтағы "28-1-бабының" деген сөздер "27-2-бабының" деген сөздермен ауыстырылсын;

      үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Жергілікті және басқа да соттардың заңды күшiне енген сот актiлерi оларға шағым жасаудың апелляциялық тәртібі сақталмаған жағдайда, сондай-ақ осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген істер бойынша сот актілері осы Кодекстің 438-бабының алтыншы бөлігінде көзделген негіздер болған кезде Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының немесе оның орынбасарларының, Бас әскери прокурордың, Бас көлік прокурорының наразылығы бойынша кассациялық тәртіппен қайта қаралуы мүмкін.";

      төртінші бөліктегі "1), 2), 3) және 4)" деген сөздер "1), 2) және 4)" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бесінші бөлік алып тасталсын;

      24) 435-бапта:

      тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

      "435-бап. Заңды күшiне енген сот актiлерiне кассациялық шағым беруге, наразылық келтіруге, олардан бас тартуға және кері қайтарып алуға құқығы бар тұлғалар";

      бірінші бөлікте:

      "өтiнiшхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді, орыс тіліндегі мәтінге түзету енгізілді;

      1-1-бөліктегі "өтінішхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші және үшінші бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры немесе оның орынбасарлары, Бас әскери прокурор, Бас көлік прокуроры заңды күшiне енген сот актiлерiне өзінің бастамасы бойынша да, осы баптың бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың осы Кодекстің 54-бабының екінші бөлігінде көзделген істер бойынша берілген өтінішхаттары бойынша да наразылық келтіруге құқылы.

      Өтінішхат наразылыққа қоса беріледі.

      3. Кассациялық шағым берген тұлға, оның ішінде іс бойынша тарап ретінде шағым берген прокурор кассациялық шағымнан бас тартуға немесе оны кері қайтарып алуға құқылы, наразылық келтірген прокурор оны кассациялық шағым, наразылық қаралғанға дейін кассациялық сатыдағы сотқа арыз беру арқылы кері қайтарып алуға құқылы.

      Кассациялық шағымнан бас тарту кассациялық сатыдағы сотта іс жүргізудің тоқтатылуына алып келеді. Кассациялық шағымды қайтадан беруге жол берілмейді, ал берілген жағдайда шағым қайтарылады.

      Кері қайтарып алынған жағдайда кассациялық шағым, наразылық осы Кодекстің 436-бабының бірінші бөлігінде белгіленген мерзімдерде қайтадан берілуі мүмкін.";

      төртінші және бесінші бөліктер алып тасталсын;

      25) 436-бапта:

      бірінші бөліктегі "өтiнiшхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлікте:

      "өтiнiшхат" деген сөз "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      "наразылықты" деген сөз "прокурордың апелляциялық өтінішхатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

      26) 437-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "437-бап. Iстердi кассациялық тәртiппен қарайтын соттар

      Кассациялық сот осы Кодекстің 435-бабының бірінші бөлігінде аталған тұлғалардың кассациялық шағымдары бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының немесе оның орынбасарларының, Бас әскери прокурордың, Бас көлік прокурорының наразылығы бойынша істерді қарайды.";

      27) 438-бапта:

      тақырыптағы "қараудың себептерi мен" деген сөздер "қарау" деген сөзбен ауыстырылсын;

      бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Кассациялық соттың судьялары азаматтық iстi кассациялық тәртiппен тексеру үшiн тиiстi соттан талап етiп алдырады.

      Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары не олардың тапсырмасы бойынша облыстардың прокурорлары және оларға теңестiрiлген прокурорлар, сондай-ақ Бас әскери прокурор, Бас көлік прокуроры азаматтық істі кассациялық тәртіппен тексеру үшін тиісті соттан талап етіп алдыруы мүмкін.

      Азаматтық істі прокурордан талап етіп алдыру жағдайында кассациялық сатыдағы соттың кассациялық шағым түсуіне байланысты істі талап етіп алдыру туралы сұрау салуы іс прокуратураға келіп түскен күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде прокурордың орындауына жатады.";

      екінші және үшінші бөліктер алып тасталсын;

      алтыншы бөлікте:

      1) тармақша "экономикасы мен" деген сөздерден кейін "ұлттық" деген сөзбен толықтырылсын;

      3) тармақшадағы "үшінші және бесінші бөліктерінде" деген сөздер "үшінші бөлігінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

      28) 439-баптың бірінші бөлігінде:

      "Себеп пен негiздер" деген сөздер "Негіздер" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына" деген сөздер "кассациялық сотқа" деген сөздермен ауыстырылсын;

      29) 441 және 442-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

      "441-бап. Сот актісін кассациялық тәртіппен қайта қарау туралы кассациялық шағымның және кассациялық наразылық келтіру туралы өтінішхаттың мазмұны

      1. Кассациялық сотқа берілетін сот актiсiн кассациялық тәртіппен қайта қарау туралы кассациялық шағымда және Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына, Бас әскери және Бас көлік прокуратураларына берілетін кассациялық наразылық келтіру туралы өтiнiшхатта:

      1) кассациялық шағым немесе өтiнiшхат жіберіліп отырған соттың немесе лауазымды адамның атауы;

      2) кассациялық шағымды немесе наразылық келтіру туралы өтінішхатты беретін тұлғаның және олар мүддесі үшін беріліп отырған тұлғаның атауы, оның тұрғылықты жерi немесе орналасқан жерi және iстегi процестік жағдай;

      3) iске қатысатын тұлғалардың тұрғылықты жерлері немесе орналасқан жерлерi көрсетіліп, оларды санамалау;

      4) iстi бiрiншi, апелляциялық сатыларда қараған соттарға нұсқау және олар қабылдаған шешiмдердiң мазмұны;

      5) қайта қарауға, наразылық келтіруге жататын сот актісіне нұсқау;

      6) материалдық және процестік құқық нормаларының бұзылуы неде екендігіне және шағымды немесе наразылық келтіру туралы өтінішхатты беретін тұлғаның өтініші неден тұратындығына нұсқау қамтылуға тиіс;

      7) осы Кодекстің 438-бабының алтыншы бөлігінде көзделген негіздер бойынша наразылық келтіру туралы өтінішхат берілген жағдайда, өтінішхатта сот актілерін қайта қарау үшін негіздердің айрықшалығы неде екендігі көрсетілуге тиіс;

      8) өкіл берген кассациялық шағымда, наразылық келтіру туралы өтінішхатта талап негізделетін заң нормасына сілтеме қамтылуға тиіс.

      2. Егер кассациялық шағым немесе наразылық келтіру туралы өтінішхат iске қатыспаған тұлғаның мүддесі үшін берілсе, оларда дау айтылып отырған сот актісінде осы тұлғаның қандай құқықтарының бұзылғаны көрсетiлуге тиiс.

      3. Егер кассациялық шағым бұрын кассациялық сатыдағы сотқа берiлсе және қайтарылған болса, шағымда оның қайтарылу себептері көрсетiлуге тиiс.

      4. Кассациялық шағымды немесе наразылық келтіру туралы өтінішхатты берген тұлға оларға қол қоюға тиiс. Шағым немесе наразылық келтіру туралы өтінішхат электрондық құжат нысанында берілген кезде олар беретін тұлғаның немесе оның өкілінің электрондық цифрлық қолтаңбасы арқылы куәландырылады. Кассациялық шағымға, наразылық келтіру туралы өтінішхатқа өкілдің өкілеттігін растайтын сенімхат қоса беріледі. Электрондық құжат нысанында берілетін шағымға немесе наразылық келтіру туралы өтінішхатқа құжаттардың көшірмелері электрондық нысанда қоса беріледі.

      5. Сот актісіне дау айту туралы кассациялық шағымға "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) белгіленген мөлшерде мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат қоса берілуге тиіс.

      442-бап. Кассациялық шағымды немесе прокурордың наразылығын қайтару

      1. Кассациялық шағым немесе прокурордың наразылығы мынадай негiздер бойынша:

      1) кассациялық шағым немесе прокурордың наразылығы осы Кодекстiң 435-бабы 1-1-бөлігінің, 440 және 441-баптарының талаптарына сәйкес келмесе;

      2) кассациялық шағымды немесе прокурордың наразылығын осы Кодекстiң 435-бабына сәйкес заңды күшiне енген осы сот актiсiне дау айтуға, наразылық келтіруге құқығы жоқ тұлғалар берсе;

      3) кассациялық шағым немесе прокурордың наразылығы осы Кодекстiң 436-бабының бiрiншi бөлiгiнде көрсетiлген мерзiм өткеннен кейiн берiлсе және оны қалпына келтiру үшін дәлелдi себептер болмаса;

      4) кассациялық шағым немесе прокурордың наразылығы қаралғанға дейін олар кері қайтарылып алынса;

      5) кассациялық шағымнан бас тартуға байланысты кассациялық сатыдағы сотта іс бойынша кассациялық іс жүргізу тоқтатылған жағдайда;

      6) кассациялық шағым немесе прокурордың наразылығы кассациялық сатыдағы сотқа осы Кодексте белгіленген шағым жасау тәртібі бұзыла отырып берiлсе;

      7) кассациялық сатыдағы соттың осы процеске қатысушының шағымы бойынша кассациялық шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы қаулысы болса;

      8) сот актісіне дау айту туралы кассациялық шағымға мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат қоса берілмесе, оларды берген тұлғаларға қайтарылуға жатады.

      2. Кассациялық сатыдағы сот кассациялық шағымды немесе прокурордың наразылығын осы баптың бірінші бөлігінің 3), 4) және 5) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша қайтару туралы қаулы шығарады. Осы баптың бірінші бөлігінің 1), 2), 6), 7) және 8) тармақшаларында көзделген қалған жағдайларда шағым немесе наразылық бес жұмыс күні ішінде судьяның хатымен қайтарылады.

      3. Кассациялық шағымды немесе прокурордың наразылығын қайтаруға негiз болған кемшiлiктер жойылған кезде олар жалпы негiздер бойынша қайтадан берілуі мүмкін.

      4. Егер өтініш беруші осы құқықты іске асырмаса, осы Кодекстің 112-бабының бірінші бөлігінде санамаланған адамдар осы Кодекстің 441-бабының талаптарын сақтай отырып өтінішхат берген жағдайлардан басқа ретте, прокурор кассациялық наразылық келтіру туралы өтінішхатты өтініш берушіге сот актісін тікелей кассациялық сатыдағы сотта кассациялық тәртіппен қайта қарау туралы кассациялық шағым беруі үшін қайтаруға құқылы.";

      30) 443 және 444-баптар алып тасталсын;

      31) 445-баптың бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Кассациялық сатыдағы сот істі алғаннан кейін он жұмыс күнінен кешіктірмей мынадай әрекеттерді жасайды:

      1) тараптарға кассациялық сатыда қарау үшін кассациялық шағымның, прокурор наразылығының қабылданғаны туралы хабарлама жібереді;

      2) іске қатысатын тұлғаларға кассациялық шағымның, наразылықтың және оларға қоса берілген құжаттардың көшірмелерін не олардың электрондық көшірмелерімен соттың интернет-ресурсы арқылы танысу мүмкіндігі туралы хабарлама жібереді;

      3) тараптарға ұсыну мерзімін көрсете отырып, кассациялық шағымға, прокурордың наразылығына жазбаша түрде не электрондық құжат нысанында пікір беру тәртібін түсіндіреді;

      4) осы Кодекстің 17-тарауына сәйкес тараптарды татуласу рәсімдеріне қатысу құқығы туралы хабардар етеді.

      2. Iс ақылға қонымды мерзiмде, бiрақ сотқа келiп түскен күнінен бастап алты айдан аспайтын мерзiмде қаралуға тиiс.";

      32) 446-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "446-бап. Сот актiсiн қайта қарау туралы кассациялық шағымға немесе наразылыққа пікір

      1. Іске қатысатын тұлға сот актісін қайта қарау туралы кассациялық шағымға, прокурордың наразылығына пікірін қайта қаралуға қатысты қарсылықты растайтын құжаттарды қоса бере отырып, іске қатысатын басқа да адамдарға және кассациялық сатыдағы сотқа жібереді.

      Өкіл сот актісін қайта қарау туралы кассациялық шағымға, прокурордың наразылығына пікірін қайта қаралуға қатысты қарсылықты растайтын құжаттарды қоса бере отырып, қарсылықтарға негіз болған дәлелдемелер мен заң нормаларына сілтеме жасап, іске қатысатын басқа да тұлғаларға және кассациялық сатыдағы сотқа жібереді.

      Іске қатысатын басқа да тұлғаларға пiкiрдiң көшiрмелерi жiберiлгенiн растайтын құжат та пiкiрге қоса беріледi.

      2. Пікір сот актісін қайта қарау туралы кассациялық шағымның немесе прокурор наразылығының көшірмесі алынған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірілмей жіберіледі.

      3. Пiкiрге iске қатысатын тұлға немесе оның өкiлi қол қояды. Пікір электрондық құжат нысанында берілген кезде ол оны беретін тұлғаның немесе оның өкілінің электрондық цифрлық қолтаңбасы арқылы куәландырылады. Пiкiрге өкілдің өкiлеттiгiн растайтын сенiмхат қоса беріледі. Электрондық құжат нысанында берілетін пікірге құжаттардың электрондық көшірмелері қоса беріледі.";

      33) 447-баптың бірінші бөлігінің бірінші абзацындағы "Өтінішхат берілгеннен, ұсыну немесе наразылық енгізілгеннен" деген сөздер "Кассациялық шағым немесе наразылық берілгеннен" деген сөздермен ауыстырылсын;

      34) 448-баптың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы кассациялық сот төрағасының ұсынуы бойынша, Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры кассациялық тәртiппен тексеру үшiн сот актiсiнiң орындалуын алты айдан аспайтын мерзiмге тоқтата тұруға құқылы.";

      35) 449-баптағы "өтiнiшхаттың, ұсынудың" деген сөздер "кассациялық шағымның" деген сөздермен ауыстырылсын;

      36) 450-бапта:

      бірінші бөліктегі "бұл үшін негіз болған процестік құжатты," деген сөздер алып тасталсын;

      екінші, үшінші және бесінші бөліктердегі "өтінішхат", "Өтiнiшхат" деген сөздер тиісінше "кассациялық шағым", "Кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      37) 451-бапта:

      бірінші бөліктегі "Өтінішхатты, ұсынуды" деген сөздер "Кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлікте:

      1) тармақшадағы "өтiнiшхатты" деген сөз "кассациялық шағымды" деген сөздермен ауыстырылсын;

      4) тармақша алып тасталсын;

      жетінші бөліктегі "бес" деген сөз "он" деген сөзбен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы сегізінші бөлікпен толықтырылсын:

      "8. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты істі кассациялық сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жібере отырып, кассациялық сатыдағы қаулының күшін жойған жағдайда істі кассациялық сатыда қарау осы баптың қағидалары бойынша жүзеге асырылады.";

      38) 454-баптың екінші бөлігіндегі "өтiнiшхат, ұсыну" деген сөздер "кассациялық шағым" деген сөздермен ауыстырылсын;

      39) мынадай мазмұндағы 54-1-тараумен толықтырылсын:

      "54-1-тарау. Сот актілерін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау

      454-1-бап. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарауының негіздері

      1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты, егер:

      1) қабылданған сот актілері адамдардың өмірі, денсаулығы үшін не Қазақстан Республикасының экономикасы мен ұлттық қауіпсіздігі үшін орны толмас ауыр салдарларға әкелуі мүмкін болса;

      2) қабылданған сот актілері тұлғалардың айқындалмаған тобының құқықтары мен заңды мүдделерін немесе өзге де жария мүдделерді бұзса;

      3) қабылданған сот актілері соттардың құқық нормаларын түсіндірудегі және қолдануындағы біркелкілікті бұзса, заңды күшіне енген сот актілері кассациялық сатыда қаралғаннан кейін Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты судьясының ұсынуы немесе Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы бойынша оларды айрықша жағдайларда қайта қарауы мүмкін.

      2. Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры заңды күшіне енген сот актілерін осы баптың бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша өз бастамасы бойынша да, азаматтық процеске қатысушылардың өтінішхаты бойынша да Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау туралы наразылық келтіруге құқылы.

      Наразылықтар келтіру туралы өтінішхаттарды қарау осы Кодекстің 438, 439, 440, 441 және 442-баптарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      454-2-бап. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты судьясының ұсынуын енгізу

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының судьясы азаматтық процеске қатысушылардың заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау қажеттілігі туралы өтінішхаты бойынша зерделеу үшін азаматтық істі талап етіп алдыра алады. Істі зерделеу нәтижелері бойынша осы Кодекстің 454-1-бабында көзделген негіздер болған кезде ұсыну енгізеді, онда:

      1) ұсынудың шығарылған күні мен орны;

      2) дау айтылып отырған сот актілері көрсетіліп, ұсыну шығарылған іс;

      3) ұсынуды енгізу уәждері мен дәлелдері көрсетіледі.

      Азаматтық процеске қатысушылар сот актісінің орындалуын тоқтата тұру туралы өтінішхат берген жағдайда, судья бұл жөнінде ұсынуда көрсетеді.

      454-3-бап. Заңды күшіне енген сот актісінің орындалуын тоқтата тұру

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы, Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры заңды күшіне енген сот актісі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қаралғанға дейін оның орындалуын тоқтата тұруға құқылы.

      454-4-бап. Заңды күшіне енген сот актілерін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау

      1. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарауды өткізу уақыты мен орны туралы тараптар хабардар етіледі.

      2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарауы ақылға қонымды мерзімде жүзеге асырылады.

      3. Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының не оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бағынысты прокурорларының қатысуы міндетті.

      4. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты осы Кодекстің 454-1-бабында көзделген негіздер анықталған жағдайда мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      1) кассациялық сатыдағы соттың қаулысын өзгеріссіз қалдырады;

      2) апелляциялық сатыдағы соттың қаулысын немесе бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгеріссіз қалдырып немесе оның күшін жойып, кассациялық сатыдағы соттың қаулысын өзгертеді;

      3) бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгертіп немесе оны өзгеріссіз қалдырып, кассациялық және апелляциялық сатылардағы соттар қаулысының күшін жояды;

      4) кассациялық сатыдағы сот қаулысының күшін жояды және істі кассациялық сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жібереді;

      5) кассациялық сатыдағы сот қаулысының, сондай-ақ апелляциялық сатыдағы қаулының және бірінші сатыдағы сот шешімінің күшін жояды және істі тоқтатады.

      5. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қаулысы жария етілген күнінен бастап заңды күшіне енеді және түпкілікті болып табылады.

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қаулыда баяндалған процестік әрекеттерді жасау қажеттілігі туралы нұсқаулары іс жаңадан қарауға жіберілген кезде кассациялық сатыдағы сот үшін міндетті болып табылады.";

      40) 476-баптың алтыншы бөлігіндегі "соттардың қызметін ұйымдық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орган" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган" деген сөздермен ауыстырылсын.

      3. 2020 жылғы 29 маусымдағы Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне:

      1) 5-баптың бірінші бөлігі алтыншы абзацтағы "нығайту болып табылады." деген сөздер "нығайту;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы жетінші абзацпен толықтырылсын:

      "біркелкі әкімшілік практиканы қалыптастыру болып табылады.";

      2) мынадай мазмұндағы 15-1-баппен толықтырылсын:

      "15-1-бап. Әкімшілік рәсімдер мен әкімшілік актілердің біркелкілігі

      1. Әкімшілік рәсімдер қолдануға жататын барлық құқық көздерін, оның ішінде құқықтық қағидаттарды, Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулыларын айқындау негізінде құқық нормаларын нақты (дара) қатынастарға қолдану жолымен, сондай-ақ осыған ұқсас мәселелер бойынша қолданылған әкімшілік рәсімдер және бұрын қабылданған әкімшілік актілер ескеріле отырып жүзеге асырылуға тиіс.

      2. Қазақстан Республикасының Үкіметі, әкімшілік органдар қабылданатын нормативтік құқықтық актілер негізінде және оларды орындау үшін әкімшілік рәсімдер жүзеге асырылатын көрсетілген актілердің нақты және әртүрлі түсіндірілуге жатпайтын мағынасына кепілдік бере отырып, әкімшілік рәсімдер мен әкімшілік актілердің біркелкілігін қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қабылдайды.

      3. Әкімшілік органдар әкімшілік актілердің үлгілік нысандарын (үлгілерін), бланкілерін әзірлеу және бекіту жөніндегі шараларды қабылдауға тиіс.

      4. Әкімшілік органдардың басшылары біртипті мәселелерді шешу және әртүрлі әкімшілік актілерді қабылдау жағдайлары мен себептерін анықтау үшін нақ сол құқықтық нормаларды қолдану мәселесі бойынша әкімшілік рәсімдер мен әкімшілік актілерге талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      Әкімшілік органдардың әкімшілік рәсімдердің біркелкілігін қалыптастыру жөніндегі қызметі Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.";

      3) 18-баптың бірінші бөлігінің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Апелляциялық, кассациялық сатылардағы соттар, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты сот актілерін қаулылар және ұйғарымдар нысанында қабылдайды.";

      4) 24-баптың бесінші және алтыншы бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

      "5. Әкімшілік істерді кассациялық сатыдағы сотта сот төрағасының не оның тапсырмасы бойынша судьялардың біреуінің төрағалық етуімен әкімшілік істер жөніндегі кассациялық сот (бұдан әрі – кассациялық сот) судьяларының тақ санды (кемінде үш судья) алқалы құрамы қарайды.

      Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты сот актілерінің күшін жойған және істерді жаңадан қарауға жіберген жағдайларда, кассациялық сот істерді сот төрағасының төрағалық етуімен судьялардың тақ санды (кемінде бес судья) алқалы құрамымен қарайды.

      6. Әкімшілік істерді Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Төрағасының немесе оның тапсырмасы бойынша судьялардың біреуінің төрағалық етуімен судьялардың тақ санды (кемінде бес судья) алқалы құрамында жүргізіледі.";

      5) мынадай мазмұндағы 104-1-баппен толықтырылсын:

      "104-1-бап. Әкімшілік істердің кассациялық соттарға соттылығы

      1. Осы Кодекстің 105-бабында көзделген істерді қоспағанда, әкімшілік істер бойынша сот актілері кассациялық тәртіппен кассациялық сотта қаралуға жатады.

      2. Кассациялық сот Қазақстан Республикасы Азаматтық процестік кодексінің 27-бабының 1-2-бөлігінде көзделген талап қоюлар бойынша сот актілерін кассациялық тәртіппен қарайды.";

      6) 105-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген әкімшілік істер бойынша сот актілері кассациялық тәртіппен Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қаралуға жатады.";

      7) 107-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Бірнеше жауапкерге талап қою жауапкерлердің біреуінің орналасқан жері бойынша берілуі мүмкін. Осы бапқа сәйкес іс соттылығына жататын бірнеше сот арасындағы таңдау талап қоюшыға тиесілі болады.

      Талап қоюшы, осы Кодекстің 102-бабының үшінші бөлігіндегі, 103-бабындағы, 105-бабының бірінші бөлігіндегі, 106-бабының екінші және үшінші бөліктеріндегі тәртіппен қаралуға жататын істерді қоспағанда, әкімшілік іс сот отырысында талқылауға тағайындалғанға дейін эксаумақтық соттылықты, оның ішінде соттың іс жүргізуіндегі әкімшілік істер бойынша да таңдай алады.";

      8) 109-баптың екінші бөлігіндегі "Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты" деген сөздер "кассациялық сот" деген сөздермен ауыстырылсын;

      9) 119-баптың бірінші бөлігі "өзгертуге" деген сөзден кейін ", сондай-ақ істі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау кезінде" деген сөздермен толықтырылсын;

      10) 138-баптың екінші бөлігінің 15) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "15) осы Кодекстің 136-бабының сегізінші бөлігіне сәйкес сотқа талап қоюды беруге арналған мерзімді дәлелді себепсіз өткізіп алса не сот талап қоюды беруге өткізіп алынған мерзімді қалпына келтіруден бас тартса;";

      11) 168-бапта:

      бірінші бөліктегі "осы бапта" деген сөздер "осы Кодексте" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бесінші бөліктің бірінші абзацы "және оның орынбасарлары," деген сөздерден кейін "Бас әскери прокурор, Бас көлік прокуроры және олардың орынбасарлары, өңірлер мен гарнизондардың әскери прокурорлары, өңірлік көлік прокурорлары," деген сөздермен толықтырылсын;

      жетінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "7. Осы Кодекстің 102-бабы үшінші бөлігінің, Қазақстан Республикасы Азаматтық процестік кодексінің 27-бабы 1-2-бөлігінің қағидалары бойынша қаралған істер бойынша шығарылған сот актілеріне апелляциялық шағымды, прокурордың апелляциялық өтінішхатын астананың соты қарайды.";

      оныншы бөліктің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "10. Апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы жария етілген күнінен бастап күшіне енеді.";

      12) 169-бапта:

      бірінші бөліктегі "осы бапта" деген сөздер "осы Кодексте" деген сөздермен ауыстырылсын;

      екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Заңды күшіне енген, оның ішінде татуласу, медиация немесе дауды партисипативтік рәсім тәртібімен реттеу тәртібімен аяқталған әкімшілік істер бойынша сот актілеріне әкімшілік процеске қатысушылар апелляциялық сатыдағы сот актісі түпкілікті нысанда табыс етілген күннен бастап алты ай ішінде кассациялық шағым беру арқылы кассациялық тәртіппен шағым жасай алады, сондай-ақ олар Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының, оның орынбасарларының, Бас әскери прокурордың, Бас көлік прокурорының өз бастамасымен келтірілген наразылықтары бойынша да, адамдардың осы Кодекстің 31-бабында көзделген әкімшілік істер бойынша берілген өтінішхаттары бойынша да қайта қаралуы мүмкін.

      Прокурордың наразылығы осы Кодекстің 31-бабында көзделген әкімшілік істер бойынша түпкілікті нысанда шешім шығарылған күннен бастап алты ай ішінде келтірілуі мүмкін.

      Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры және оның орынбасарлары, Бас әскери прокурор, Бас көлік прокуроры әкімшілік істі қарауға қатысқанына не қатыспағанына қарамастан, шешімге өз құзыреті шегінде наразылық келтіруге құқылы.";

      үшінші бөлік алып тасталсын;

      төртінші бөлікте:

      "шағымдарды, өтінішхаттар" деген сөздер "шағымдар" деген сөзбен ауыстырылсын;

      "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының әкімшілік істер жөніндегі сот алқасы" деген сөздер "кассациялық сот" деген сөздермен ауыстырылсын;

      бесінші бөліктің екінші абзацы алып тасталсын;

      алтыншы бөлік алып тасталсын;

      13) мынадай мазмұндағы 169-1-баппен толықтырылсын:

      "169-1-бап. Сот актілерін Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотында қайта қарау

      1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты, егер:

      1) қабылданған сот актілері адамдардың өмірі, денсаулығы үшін не Қазақстан Республикасының экономикасы мен ұлттық қауіпсіздігі үшін орны толмас ауыр салдарларға әкелуі мүмкін болса;

      2) қабылданған сот актілері тұлғалардың айқындалмаған тобының құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін немесе өзге де жария мүдделерді бұзса;

      3) қабылданған сот актілері соттардың құқық нормаларын түсіндірудегі және қолдануындағы біркелкілікті бұзса, осы Кодекстің 105-бабының тәртібімен қаралған істерді қоспағанда, заңды күшіне енген сот актілері кассациялық сатыда қаралғаннан кейін әкімшілік істі талап етіп алдыра отырып, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты судьясының ұсынуы немесе Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы бойынша оларды айрықша жағдайларда қайта қарауы мүмкін.

      2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының судьясы әкімшілік процеске қатысушылардың заңды күшіне енген сот актілерін істі зерделеу нәтижелері бойынша қайта қарау қажеттілігі туралы өтінішхаты бойынша осы баптың бірінші бөлігінде көзделген негіздер болған кезде уәждері мен дәлелдерді көрсете отырып, ұсыну енгізеді.

      Әкімшілік процеске қатысушылар сот актісінің орындалуын тоқтата тұру туралы өтінішхат берген жағдайда судья бұл жөнінде ұсынуда көрсетеді.

      3. Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры заңды күшіне енген сот актілерін осы баптың бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша өз бастамасы бойынша да, әкімшілік процеске қатысушылардың өтінішхаты бойынша да Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қарау туралы наразылық келтіруге құқылы.

      4. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы, Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры заңды күшіне енген сот актісі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында қайта қаралғанға дейін оның орындалуын тоқтата тұруға құқылы.

      5. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарауы ақылға қонымды мерзімде жүзеге асырылады.

      Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарауды өткізу уақыты мен орны туралы тараптар хабардар етіледі.

      Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының не оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бағынысты прокурорларының қатысуы міндетті.

      6. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      1) кассациялық сатыдағы соттың қаулысын өзгеріссіз қалдырады;

      2) апелляциялық сатыдағы соттың қаулысын немесе бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгеріссіз қалдырып немесе оның күшін жойып, кассациялық сатыдағы соттың қаулысын өзгертеді;

      3) бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгертіп немесе оны өзгеріссіз қалдырып, кассациялық және апелляциялық сатылардағы соттар қаулысының күшін жояды;

      4) кассациялық сатыдағы сот қаулысының күшін жояды және істі кассациялық сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жібереді;

      5) кассациялық сатыдағы сот қаулысының, сондай-ақ апелляциялық сатыдағы қаулының және бірінші сатыдағы сот шешімінің күшін жояды.

      7. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қаулысы жария етілген күнінен бастап заңды күшіне енеді және түпкілікті болып табылады.

      Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қаулыда баяндалған процестік әрекеттерді жасау қажеттілігі туралы нұсқаулары іс жаңадан қарауға жіберілген кезде кассациялық сатыдағы сот үшін міндетті болып табылады.".

      4. "Жедел-іздестіру қызметі туралы" 1994 жылғы 15 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      14-баптың 2-тармағы "шектеуге" деген сөзден кейін ", сондай-ақ судьяларға қатысты тәртіптік іс жүргізуге бастамашылық етуге" деген сөздермен толықтырылсын.

      5. "Сот приставтары туралы" 1997 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 2-баптың 2) тармақшасы алып тасталсын:

      2) 4-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында және аумақтық бөлімшелерде сот приставтарының қызметіне ұйымдастырушылық және әдістемелік басшылық етуді уәкілетті орган және оның аумақтық бөлімшелері жүзеге асырады.".

      6. "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      18-баптың 3-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Активтерді қайтару жөніндегі уәкілетті органды қоспағанда, құқық қорғау органдары мен арнаулы мемлекеттік органдардың уәкілетті органға қаржы мониторингіне жататын операция туралы мәліметтер мен ақпаратты ұсыну туралы сұрау салуды жіберуі Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының, оның орынбасарларының, Бас әскери прокурордың, Бас көлік прокурорының, облыс прокурорларының және оларға теңестірілген прокурорлардың санкциясымен жүзеге асырылады.".

      7. "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 15-баптың 7-тармағының 4) тармақшасындағы "орынбасары;" деген сөз "орынбасары мемлекеттік әкімшілік лауазымдарына уәкілетті органмен келісу бойынша конкурс өткізілместен орналасуға жол беріледі." деген сөздермен ауыстырылып, 5) және 6) тармақшалары алып тасталсын;

      2) 33-баптың 3-тармағы алып тасталсын.

      8. "Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі туралы" 2015 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-бап мынадай мазмұндағы 5-1-тармақпен толықтырылсын:

      "5-1. Кеңес аппаратының жұмыскерлері мәртебесі, жалақысының мөлшері мен деңгейі, материалдық, қаржылық және әлеуметтік-тұрмыстық қамтамасыз етудің өзге де жағдайлары бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі Аппаратының тиісті жұмыскерлеріне теңестіріледі.";

      2) 3-баптың 1-тармағында:

      2) және 3) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

      "2) аудандық және оған теңестірілген сот (бұдан әрі – аудандық сот) судьясының, облыстық және оған теңестірілген соттың (бұдан әрі – облыстық сот) сот алқасы төрағасының, судьясының, кассациялық сот судьясының, Жоғарғы Сот судьясының бос лауазымдарына кандидаттарды іріктеуді конкурстық негізде жүзеге асырады:

      конкурстың қорытындылары бойынша аудандық сот судьясының, облыстық соттың сот алқасы төрағасының, судьясының және кассациялық сот судьясының бос лауазымдарына тағайындау үшін кандидаттарды Қазақстан Республикасының Президентіне ұсынады;";

      "3) Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынуы бойынша облыстық соттар төрағаларының, кассациялық соттар төрағаларының, Жоғарғы Соттың сот алқалары төрағаларының бос лауазымдарына кандидатураларды қарайды:

      облыстық соттар төрағаларының, кассациялық соттар төрағаларының, Жоғарғы Соттың сот алқалары төрағаларының бос лауазымдарына кандидаттарды лауазымға тағайындау үшін Қазақстан Республикасының Президентіне ұсынады;";

      5-1) тармақша алып тасталсын;

      16) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

      "16) аудандық соттың төрағасы, облыстық соттың төрағасы, сот алқалары төрағалары және судьясы, кассациялық соттың төрағасы және судьясы, Жоғарғы Соттың сот алқалары төрағалары және судьясы лауазымына кадр резервін (бұдан әрі – кадр резерві) қалыптастырады;";

      3) 4-баптың 2-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Кеңес құрамына судьялардың кандидатуралары Жоғарғы Соттың кеңейтілген жалпы отырысында жергілікті және басқа да соттар, сондай-ақ Жоғарғы Сот судьяларының Кеңесте тең өкілдік етуін қамтамасыз ету ескеріле отырып, облыстық соттардың кеңейтілген жалпы отырыстары және кассациялық соттардың жалпы отырыстары ұсынған кандидаттар арасынан қаралады.";

      4) 5-баптың 1-тармағының 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "6) Жоғарғы Соттың жалпы және кеңейтілген жалпы отырыстарына, судьялардың кеңестеріне, кассациялық соттардың жалпы отырыстарына, облыстық соттардың жалпы және кеңейтілген жалпы отырыстарына, Судьялар одағының, Судья әдебі жөніндегі комиссияның, Сот жюриінің, Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссияның отырыстарына қатысуға құқылы;";

      5) 6-баптың 1-тармағының 7) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "7) Кеңестің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша облыстық соттардың және Жоғарғы Соттың жалпы және кеңейтілген жалпы отырыстарының, кассациялық соттардың жалпы отырыстарының, соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестер және судья қоғамдастығы органдары, Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссия отырыстарының жұмысына қатысуға;";

      6) 13-баптың 10-1-тармағы бірінші бөлігінің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "10-1. Заңгерлік кәсібі бойынша кемінде он бес жыл жұмыс өтілі бар және құқықтың жекелеген салаларында маман болып табылатын, осы Заңның 16-бабы 1-тармағының екінші бөлігінде көзделген конкурс тәртібімен облыстық соттың судьясы лауазымына орналасуға үміткер адамдар үшін, сондай-ақ заңгерлік кәсібі бойынша кемінде он сегіз жыл жұмыс өтілі бар және құқықтың жекелеген салаларында маман болып табылатын, көрсетілген конкурс тәртібімен кассациялық соттың судьясы лауазымына орналасуға үміткер адамдар үшін біліктілік емтиханын тапсыру рәсімі мыналарды қамтиды:";

      7) 5-тараудың тақырыбы "және судьясы," деген сөздерден кейін "кассациялық соттың судьясы," деген сөздермен толықтырылсын;

      8) 16-баптың 1, 3, 4 және 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Кеңестің аудандық соттың судьясы, облыстық соттың сот алқасының төрағасы және судьясы, кассациялық соттың судьясы, Жоғарғы Сот судьясы лауазымына тағайындау туралы ұсынымы конкурстық қараудың нәтижелері бойынша беріледі.

      "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 29-бабының 4-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес келетін және Жоғарғы Соттың ұсынысы бойынша тізбесін Кеңес бекітетін құқықтың жекелеген салаларында маман болып табылатын облыстық сот, кассациялық сот судьясының бос лауазымына кандидаттар үшін жеке конкурс өткізілуі мүмкін. Мұндай жеке конкурстық іріктеуді өткізу тәртібі Кеңестің регламентінде айқындалады.";

      "3. График судьялардың ауысуын талдау мен болжау, жергілікті және басқа да соттардың төрағалары мен сот алқалары төрағаларының өкілеттік мерзімдері, сондай-ақ бар бос орындар ескеріле отырып жасалады.

      4. Кеңестің аудандық сот судьясының, облыстық соттың сот алқасы төрағасының және судьясының, кассациялық сот судьясының, Жоғарғы Сот судьясының бос лауазымдарына орналасуға конкурс туралы хабарландыруын Кеңес аппараты Кеңестің регламентінде белгіленген мерзімдерде, бірақ конкурсқа дейін кемінде екі апта бұрын Кеңестің интернет-ресурсында қазақ және орыс тілдерінде жариялайды. Бұл ретте облыстық соттың сот алқасының төрағасы лауазымына орналасуға конкурс облыстық соттың сот алқасының төрағасы өкілеттіктерінің мерзімі өткенге дейін жариялануы мүмкін.

      5. Аудандық соттың судьясы, облыстық соттың сот алқасының төрағасы және судьясы, кассациялық соттың судьясы, Жоғарғы Соттың судьясы лауазымдарына конкурсқа қатысу үшін Кеңестің конкурс туралы хабарландыруында көрсетілген мерзімдер ішінде, бірақ Кеңестің интернет-ресурсында хабарландыру жарияланған күннен бастап кемінде екі апта ішінде Кеңес аппаратына өтінішті және тізбесі Кеңес регламентінде белгіленген басқа да құжаттарды беру қажет.";

      9) 17-бапта:

      тақырып және 2-тармақ "және судьясы," деген сөздерден кейін "кассациялық соттың судьясы," деген сөздермен толықтырылсын;

      3-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Аудандық соттың судьясы және облыстық соттың судьясы, кассациялық соттың судьясы лауазымына конкурсқа қатысушылар жұмыс орны бойынша Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің және облыстық, кассациялық соттардың жалпы отырысының қорытындыларын алуға тиіс.";

      10) 18-бапта:

      5-тармақтың екінші бөлігі "және судьясы," деген сөздерден кейін "кассациялық соттың судьясы," деген сөздермен толықтырылсын;

      6-тармақ мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:

      "1-1) шалғай жерде орналасқан соттың конкурс қорытындысы бойынша бос қалған судья лауазымына "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңының 30-бабы 2-тармағының үшінші бөлігінде көзделген тәртіппен Жоғары Сот Кеңесі жанындағы Сот төрелігі академиясында оқуды бітірген және біліктілік емтиханын тапсырған адам ұсынылуы мүмкін;";

      11) 6-тараудың тақырыбы "Облыстық соттар төрағаларының," деген сөздерден кейін "кассациялық соттар төрағаларының," деген сөздермен толықтырылсын;

      12) 19-бапта:

      тақырып және 1-тармақ "облыстық соттар төрағаларының,", "Облыстық соттар төрағаларының," деген сөздерден кейін тиісінше "кассациялық соттар төрағаларының," деген сөздермен толықтырылсын;

      2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Аудандық соттардың төрағалары лауазымдарына кандидатуралар жұмыс істеп жүрген судьялар болуға немесе олардың судья лауазымында кемінде бес жыл жұмыс өтілі болуға тиіс.

      Облыстық соттар төрағаларының бос лауазымдарына кандидатуралар, әдетте, облыстық соттың судьялары немесе судья лауазымында кемінде он жыл жұмыс өтілі бар адамдар арасынан ұсынылады.

      Кассациялық соттар төрағаларының бос лауазымдарына кандидатуралар, әдетте, кассациялық соттың судьялары немесе судья лауазымында кемінде он жыл жұмыс өтілі бар адамдар арасынан ұсынылады.

      Жоғарғы Соттың сот алқаларының төрағалары лауазымына кандидатуралар Жоғарғы Соттың судьялары арасынан ұсынылады.

      Бұл ретте аудандық соттың төрағасы, облыстық соттың төрағасы, кассациялық соттың төрағасы, Жоғарғы Соттың сот алқаларының төрағалары лауазымына кандидаттарды іріктеу кезінде кадр резервінде тұрған және ұйымдастырушылық қабілеті бар адамдарға басымдық беріледі.";

      4-тармақ "облыстық соттар төрағаларының," деген сөздерден кейін "кассациялық соттар төрағаларының," деген сөздермен толықтырылсын;

      13) 20-баптың 1-тармағы "және сот алқаларының төрағалары," деген сөздерден кейін "кассациялық соттардың төрағалары," деген сөздермен толықтырылсын;

      14) 21-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Кеңес материалдарды алғаннан кейін ондағы мәліметтерді "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 34-бабында көзделген төрағаның, сот алқасы төрағасының және судьяның өкілеттіктерін тоқтату негіздерінің болуы тұрғысынан зерделейді.

      Кеңес зерделенген материалдарға Кеңес регламентінде белгіленген тәртіппен тексеру жүргізуге құқылы.";

      15) 24-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

      "4. Кәсіби қызметті мерзімдік бағалау нәтижелері бойынша Сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссияның шешіміне судьяның шағымын қарау нәтижелері бойынша қабылданған Кеңестің судьяны жүктемесі аз басқа сотқа, төмен тұрған сотқа ауыстыру туралы шешімі Кеңес отырысында судьяны жүктемесі аз басқа сотқа, төмен тұрған сотқа ауыстыру туралы мәселені, ал судья ауысудан бас тартқан жағдайда судьяны атқарып отырған лауазымынан босату туралы мәселені қарауға негіз болып табылады.".

      9. "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сатып алу және артық заңнамалық регламенттеуді болғызбау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2024 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

      1) 1-баптың 1-тармағында:

      2) тармақшаның екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Уәкілетті органның мемлекеттік сатып алуды өткізуді тексеру қорытындылары бойынша шешімдеріне, қорытындыларына, нұсқамаларына, тапсырыс берушінің, мемлекеттік сатып алуды ұйымдастырушының, мемлекеттік сатып алуды бірыңғай ұйымдастырушының мемлекеттік сатып алу қорытындыларына шағымдарды қарау шеңберінде қабылданған шешіміне, сондай-ақ сот орындаушыларының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) дау айту туралы әкімшілік істер бойынша алдын ала тыңдау сотқа талап қою берілген күннен бастап жиырма жұмыс күнінен кешіктірілмей жүзеге асырылады.";

      4) тармақшаның алтыншы, жетінші, сегізінші және тоғызыншы абзацтары алып тасталсын;

      5) тармақша алып тасталсын;

      2) 2-баптағы "2), 3), 4) және 5)" деген сөздер "2), 3) және 4)" деген сөздермен ауыстырылсын.

      2-бап.

      1. Осы Заң;

      1) 2024 жылғы 1 қарашадан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 8-тармағы 2) тармақшасының бірінші, екінші, үшінші, төртінші, бесінші және алтыншы абзацтарын, 6), 7), 8) және 9) тармақшаларын, 10) тармақшасының екінші абзацын, 11) тармақшасын, 12) тармақшасының екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші және тоғызыншы абзацтарын, 13) тармақшасын;

      2) 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 8-тармағы 2) тармақшасының жетінші абзацын, 15) тармақшасын;

      3) 2025 жылғы 1 наурыздан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 3-тармағының 7) тармақшасын;

      4) 2025 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 1-тармағының 1), 3), 4), 5), 6), 7), 8) және 12) тармақшаларын, 13) тармақшасының бірінші, екінші, үшінші, төртінші, жетінші, сегізінші және тоғызыншы абзацтарын, 14), 15), 16), 17), 18), 19), 20), 21), 22), 23), 24), 25), 26) және 27) тармақшаларын, 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 20) және 22) тармақшаларын, 23) тармақшасының бірінші, екінші, үшінші, төртінші, бесінші, жетінші, сегізінші, тоғызыншы және он бірінші абзацтарын, 24), 25), 26), 27), 28), 29), 30), 31), 32), 33), 34), 35), 36), 37), 38) және 39) тармақшаларын, 3-тармағының 3), 4), 5), 6), 8) және 9) тармақшаларын, 11) тармақшасының үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы және жетінші абзацтарын, 12) тармақшасының үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші, сегізінші, тоғызыншы, оныншы, он бірінші және он екінші абзацтарын, 13) тармақшасын, 8-тармағы 2) тармақшасының сегізінші және тоғызыншы абзацтарын, 3), 4) және 5) тармақшаларын, 12) тармақшасының сегізінші абзацын;

      5) 2027 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 1-тармағы 13) тармақшасының бесінші және алтыншы абзацтарын, 2-тармағы 23) тармақшасының алтыншы және оныншы абзацтарын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      2. 1-баптың 8-тармағының 9) тармақшасы төртінші абзацының қолданысы 2025 жылғы 1 шілдеге дейін тоқтатыла тұрсын, тоқтатыла тұру кезеңінде осы абзац мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "3. Аудандық соттың судьясы және облыстық соттың судьясы лауазымына конкурсқа қатысушылар жұмыс орны бойынша Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің және облыстық соттың жалпы отырысының қорытындыларын алуға тиіс. Кассациялық соттың судьясы лауазымына конкурсқа қатысушылар Жоғарғы Соттың жалпы отырысының қорытындысын алуға тиіс.".

      3. Осы Заң қолданысқа енгізілген кезде Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қарауында болған сот актілері кассациялық сатыдағы соттарға беріледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Қ. ТОҚАЕВ