О регистрации сделок с ценными бумагами в Республике Казахстан

Закон Республики Казахстан от 5 марта 1997 года N 78. Утратил силу - Законом РК от 2 июля 2003 года N 461.

Сноска. Утратил силу Законом РК от 02.07.2003 № 461 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

Настоящий Закон регулирует деятельность профессиональных участников рынка ценных бумаг, осуществляющих регистрацию сделок с ценными бумагами в целях защиты имущественных прав и интересов собственников ценных бумаг.

Глава I. Общие положения

Статья 1. Законодательство о регистрации сделок с ценными бумагами

Законодательство о регистрации сделок с ценными бумагами основывается на Конституции Республики Казахстан, нормах Гражданского кодекса Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона, других законодательных актов Республики Казахстан, нормативных правовых актов Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан и государственного органа, регулирующего отношения в области выпуска и обращения ценных бумаг (далее-уполномоченный орган).

Статья 2. Принцип единства места регистрации сделок с ценными бумагами

1. Регистрация сделок с ценными бумагами в конкретный момент времени осуществляется по месту их регистрации одним из следующих профессиональных участников рынка ценных бумаг: брокером-дилером, кастодианом, центральным депозитарием или регистратором.

Регистрация сделок с ценными бумагами, связанных с переходом прав на ценные бумаги от одного лица к другому, - закрепление факта совершения сделки путем внесения записей по счетам клиентов номинальным держателем или по лицевым счетам в реестр держателей ценных бумаг регистратором.

Сделки с ценными бумагами подлежат обязательной регистрации в порядке, установленном настоящим Законом и законодательными актами Республики Казахстан.

2. Подтверждение прав на ценные бумаги осуществляется лицом, регистрирующим сделки с данными ценными бумагами.

Сноска. В статью 2 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 282 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Глава II. НОМИНАЛЬНОЕ ДЕРЖАНИЕ ЦЕННЫХ БУМАГ

Статья 3. Номинальное держание ценных бумаг

1. Номинальное держание ценных бумаг - отношения, возникающее между номинальным держателем и его клиентом на основании заключенного между ними договора о номинальном держании ценных бумаг или по иным основаниям, установленным законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, в соответствии с которыми номинальный держатель обязуется осуществлять от своего имени управление переданными в его владение, пользование или распоряжение ценными бумагами в интересах клиента или иного лица, в интересах которого осуществляется номинальное держание.

Ценные бумаги, принадлежащие клиентам номинального держателя или находящиеся в номинальном держании, не подлежат взысканию в пользу кредиторов данного номинального держателя.

К договору о номинальном держании ценных бумаг применяются соответственно правила о договоре доверительного управления имуществом, установленные законодательством Республики Казахстан.

2. Порядок регистрации номинальным держателем сделок с ценными бумагами устанавливается настоящим Законом и законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг.

3. Сделки с ценными бумагами между держателями ценных бумаг одного номинального держателя ценных бумаг не отражаются у регистратора или центрального депозитария, клиентом которого является номинальный держатель.

4. По требованию регистратора для осуществления собственниками прав, связанных с ценными бумагами, номинальный держатель обязан предоставить список зарегистрированных держателей ценных бумаг, номинальным держателем которых он является на определенную дату. В список не включаются те держатели ценных бумаг, которые не предоставили номинальному держателю права на раскрытие указанной информации.

По требованию Национального Банка Республики Казахстан в случаях, предусмотренных законодательными актами, в целях реализации его контрольных и надзорных функций номинальный держатель обязан представить список всех зарегистрированных держателей акций, номинальным держателем которых он является на определенную дату.

В случае необоснованного отказа от предоставления указанных списков регистратору, эмитенту или центральному депозитарию, а также Национальному Банку Республики Казахстан номинальный держатель ценных бумаг несет ответственность в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

5. (исключен)

6. Номинальный держатель осуществляет учет собственных ценных бумаг и ценных бумаг клиентов обособленно. Методология и правила ведения учета по ценным бумагам определяются в установленном законодательством порядке.

Сноска. В статью 3 внесены изменения - Законом РК от 2 марта 2001 г. N 162 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 4. Номинальные держатели ценных бумаг

1. Номинальными держателями ценных бумаг могут выступать:

1)центральный депозитарий;

2) кастодианы;

3) брокеры-дилеры, имеющие лицензию уполномоченного органа на

осуществление регистрации сделок с ценными бумагами.

2. Клиентами центрального депозитария являются брокеры-дилеры и кастодианы.

Клиентами брокеров-дилеров и кастодианов как номинальных держателей являются инвесторы.

3. Подтверждение прав на ценные бумаги номинальными держателями осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг. <*>

Сноска. В статью 4 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 5. Функции номинального держателя ценных бумаг

Основными функциями номинального держателя ценных бумаг являются:

1) учет ценных бумаг клиентов путем открытия счетов каждому клиенту;

2) регистрация сделок с ценными бумагами клиентов и фактов их

обременения;

3) подтверждение прав на ценные бумаги клиентов;

4) обеспечение наличия ценных бумаг клиентов и возможности

осуществления с указанными ценными бумагами сделок;

5) выполнение функций платежного агента;

6) обеспечение получения клиентами информации, касающейся переданных в номинальное держание ценных бумаг;

7) иные функции в соответствии с договором на номинальное держание ценных бумаг, не противоречащие законодательству Республики

Казахстан. <*>

Сноска. В статью 5 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 5-1. Договор о номинальном держании

1. Перед заключением договора о номинальном держании ценных бумаг номинальный держатель обязан ознакомить клиента с условиями выполнения им деятельности в качестве номинального держателя.

2. Договор о номинальном держании должен содержать:

1) предмет договора;

2) права и обязанности сторон, включая обязательства номинального держателя по соблюдению коммерческой тайны о счетах клиента;

3) размер и порядок оплаты услуг номинального держателя;

4) форму и периодичность отчетности номинального держателя перед клиентом;

5) ответственность сторон за нарушение условий договора;

6) условия и порядок получения дохода по ценным бумагам и зачисление его на счет клиента (выгодоприобретателя).

Помимо вышеперечисленных положений, договор может содержать другие условия, не противоречащие законодательству Республики Казахстан. <*>

Сноска. Дополнен статьей 5-1 - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Глава III. ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ПО ВЕДЕНИЮ РЕЕСТРА
ДЕРЖАТЕЛЕЙ ЦЕННЫХ БУМАГ

Статья 6. Деятельность регистратора

Деятельность регистратора заключается в предоставлении услуг по ведению реестра держателей ценных бумаг и регистрации сделок с ценными бумагами и осуществляется на основании договора посредством сбора, регистрации, обработки, хранения и предоставления данных, составляющих систему ведения реестра держателей ценных бумаг.

Статья 7. Регистратор

1. Деятельность по ведению реестра держателей ценных бумаг эмитента является исключительным видом деятельности на рынке ценных бумаг и не может совмещаться с иными видами профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг, за исключением случаев, установленных настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан.

2. Уполномоченный орган вправе устанавливать максимальный размер, порядок и принципы оплаты услуг регистратора эмитентом и держателями ценных бумаг.

Сноска. В статью 7 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 282 . Новая редакция - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 8. Реестр держателей ценных бумаг

1. Реестр держателей ценных бумаг - часть системы ведения реестра, представляющего официальный список держателей ценных бумаг, составленный на определенную дату и позволяющий идентифицировать этих держателей, а также вид и количество принадлежащих им ценных бумаг.

Система ведения реестра держателей ценных бумаг - совокупность данных об эмитенте, выпуска ценных бумаг и держателях ценных бумаг, обеспечивающая идентификацию зарегистрированных держателей ценных бумаг на определенную дату и регистрацию сделок с ценными бумагами.

2. В каждом реестре держателей ценных бумаг производится учет по одному виду ценных бумаг, удостоверяющих одинаковые права и обязанности собственников и эмитента. Учет ценных бумаг одного вида не может осуществляться в разных реестрах.

3. Ведение реестра держателей ценных бумаг может осуществляться в виде бумажной или электронной записи и должно обеспечивать выполнение требований, предъявляемых к ведению и хранению реестра законодательством Республики Казахстан.

4. Эмитенты должны обеспечить создание реестра держателей ценных бумаг не позднее одного месяца с момента государственной регистрации выпуска ценных бумаг в уполномоченном органе и несут ответственность за точность отражения информации в реестре.

5. Условия и порядок создания и хранения реестра устанавливаются уполномоченным органом. <*>

Сноска. В статью 8 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 9. Функции регистратора

1. Основными функциями регистратора являются:

1) регистрация сделок с ценными бумагами и фактов обременения ценных бумаг;

2) подтверждение прав на ценные бумаги держателей ценных бумаг;

3) фиксация на определенную дату, сбор, ведение и хранение реестров держателей ценных бумаг;

4) рассылка извещений и информационных сообщений держателям ценных бумаг, зарегистрированным в реестре, по поручению эмитента;

5) осуществление контроля за соответствием объема ценных бумаг, находящихся в обращении, зарегистрированным параметрам выпуска;

6) предоставление услуг, предусмотренных договором с эмитентом и не противоречащих законодательству Республики

Казахстан;

7) информирование Национального Банка Республики Казахстан обо всех сделках с голосующими акциями банка в соответствии с законодательными актами о банковской деятельности.

2. По требованию эмитента регистратор обязан составить реестр и направить его эмитенту в течение двадцати дней после требования.

По требованию Национального Банка Республики Казахстан в целях реализации его контрольных и надзорных функций в случаях, предусмотренных законодательными актами, регистратор составляет список собственников акций и направляет его Национальному Банку в течение двадцати дней после требования.

Сноска. В статью 9 внесены изменения - Законом РК от 2 марта 2001 г. N 162 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 10. Договор на ведение реестра

1. Договор на ведение реестра держателей ценных бумаг, заключенный между эмитентом и регистратором, является договором, на основании которого эмитент поручает регистратору ведение реестра держателей ценных бумаг.

2. Эмитенты свободны в выборе регистраторов, а регистраторы свободны в выборе принимаемых ими на обслуживание эмитентов за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан. Эмитент вправе заключить договор только с одним регистратором.

3. Эмитент обязан предоставить регистратору информацию, необходимую для ведения реестра, и не вправе вмешиваться в его деятельность, кроме случаев осуществления контроля за достоверностью отраженной в реестре информации.

4. Регистратор не вправе передавать свои функции по ведению реестра другому лицу.

5. Вознаграждение регистратору выплачивается в порядке, сроки и на условиях, определенных сторонами в договоре между ними и в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг.

6. Действие договора на ведение реестра держателей ценных бумаг прекращается в случае отзыва лицензии регистратора и в иных случаях, установленных договором и законодательством Республики Казахстан.

Порядок прекращения действия договора на ведение реестра держателей ценных бумаг устанавливается законодательством Республики Казахстан.

7. В течение пятнадцати дней после расторжения договора регистратор обязан передать эмитенту или новому регистратору всю информацию, содержащуюся в реестре.

8. Эмитент обязан опубликовать в средствах массовой информации сведения о назначении нового регистратора и уведомить об этом уполномоченный орган.

Сноска. В статью 10 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 282 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 11. Лицензирование деятельности по ведению реестра держателей ценных бумаг

1. Деятельность по ведению реестра держателей ценных бумаг осуществляется на основании лицензии, выдаваемой уполномоченным органом.

2. Непосредственное ведение реестра держателей ценных бумаг у регистраторов осуществляется лицами, имеющими квалификационные свидетельства на соответствующий вид деятельности, выданные уполномоченным органом.

3. Условия и порядок выдачи, а также приостановление действия и основания отзыва лицензии на осуществление деятельности по ведению реестра держателей ценных бумаг устанавливаются законодательством Республики Казахстан и нормативными правовыми актами уполномоченного органа. Контроль за осуществлением деятельности по ведению реестра держателей ценных бумаг производится уполномоченным органом.

4. Регистратор обязан письменно информировать уполномоченный орган обо всех изменениях и дополнениях, внесенных им в документы, представленные для получения лицензии. <*>

Сноска. В статью 11 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Глава IV. КАСТОДИАЛЬНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ

Статья 12. Деятельность кастодианов по регистрации сделок с ценными бумагами

Деятельность кастодианов по регистрации сделок с ценными бумагами заключается в выполнении ими функций номинального держателя.

Статья 13. Функции кастодианов

1. Кастодиан осуществляет следующие функции:

1) контроль за исполнением сделок с ценными бумагами

клиентов;

2) обеспечение фиксации и учета прав по ценным бумагам, хранения документарных ценных бумаг и учета денег клиентов;

3) осуществление деятельности в качестве номинального держателя ценных бумаг;

4) выполнение функции платежного агента по сделкам с ценными бумагами клиентов;

5) предоставление иных услуг, предусмотренных договором с клиентом и не противоречащих законодательству Республики Казахстан. <*>

Сноска. В статью 13 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 14. Кастодиальный договор

1. Предложение заключить кастодиальный договор исходит от клиента в форме письменного заявления на открытие счетов по ценным бумагам и предназначенным к сделкам с ценными бумагами деньгам у кастодиана. Кастодиан обязан ознакомить клиента с правилами деятельности по хранению и учету его ценных бумаг и предназначенных к сделке денег до заключения договора.

2. Кастодиан не должен являться аффилиированным лицом

клиента.

3. При заключении кастодиального договора от клиента не требуется немедленного зачисления на счета каких-либо ценных бумаг или денег.

4. Кастодиальный договор, заключенный между кастодианом и его клиентом, должен содержать:

1) реквизиты кастодиана и клиента;

2) предмет договора: предоставление услуг по хранению и учету ценных бумаг и предназначенных к сделке денег клиента;

3) права и обязанности сторон, включая обязательства кастодиана соблюдать коммерческую тайну о счетах клиента за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан;

4) данные о выполнении кастодианом деятельности в качестве номинального держателя;

5) размер и порядок оплаты услуг кастодиана;

6) форму и периодичность отчетности кастодиана перед

клиентом;

7) ответственность сторон за нарушение условий договора;

8) условия и порядок получения доходов по ценным бумагам и зачисление их на счета клиентов, а также выплаты денег по приказам клиентов.

Помимо вышеперечисленных положений кастодиальный договор может содержать и другие условия, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.

5. Кастодиальный договор составляется в письменной форме.

Сноска. В статью 14 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154 ; от 2 марта 2001 г. N 162 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 15. Лицензирование кастодиальной деятельности

1. (исключен)

2. Условия и порядок выдачи, а также приостановление действия и основания отзыва лицензии на осуществление кастодиальной деятельности устанавливаются законодательством Республики Казахстан и нормативными правовыми актами уполномоченного органа.

Контроль за осуществлением кастодиальной деятельности производится уполномоченным органом.

Кастодиан обязан письменно информировать уполномоченный орган обо всех изменениях и дополнениях, внесенных им в документы, представленные для получения лицензии. <*>

Сноска. В статью 15 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Глава V. ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ БРОКЕРОВ ДИЛЕРОВ ПО РЕГИСТРАЦИИ
СДЕЛОК С ЦЕННЫМИ БУМАГАМИ

Статья 16. Деятельность брокеров-дилеров по регистрации сделок с ценными бумагами

Деятельность брокеров-дилеров по регистрации сделок с ценными бумагами заключается в выполнении ими функций номинального держателя.

Статья 17. Брокерский договор

1. Предложение заключить договор о номинальном держании исходит от клиента в форме письменного заявления на открытие счетов по ценным бумагам у брокера-дилера. Брокер-дилер обязан ознакомить клиента с выполнением им своей деятельности в качестве номинального держателя.

При заключении договора от клиента не требуется немедленного

зачисления на счета каких-либо ценных бумаг.

Договор, заключенный между брокером-дилером и его клиентом,

должен содержать:

а) предмет договора: осуществление деятельности брокером-дилером по поручению клиента в качестве номинального держателя;

б) права и обязанности сторон, включая обязательства брокера-дилера соблюдать коммерческую тайну о счетах клиента за

исключением случаев, предусмотренных законодательными актами

Республики Казахстан;

в) размер и порядок оплаты услуг брокера-дилера;

г) форму и периодичность отчетности брокера-дилера перед клиентом;

д) ответственность сторон за нарушение условий договора;

е) условия и порядок получения доходов по ценным бумагам и зачисление их на счета клиентов, а также выплаты денег по приказам клиентов.

Помимо вышеперечисленных положений договор может содержать и

другие условия, не противоречащие законодательству Республики

Казахстан.

2. Договор брокера-дилера составляется в письменной форме.

Сноска. В статью 17 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154 ; от 2 марта 2001 г. N 162 .

Статья 18. Лицензирование деятельности брокеров-дилеров по регистрации сделок с ценными бумагами

1. Брокеры-дилеры выступают номинальными держателями при наличии лицензии на осуществление брокерской и дилерской деятельности с правом регистрации сделок с ценными бумагами, выданной уполномоченным органом.

2. Условия и порядок выдачи, а также приостановление действия и основания отзыва лицензий на осуществление брокерской и дилерской деятельности устанавливаются законодательством Республики Казахстан и нормативными правовыми актами уполномоченного органа.

Брокер-дилер обязан письменно информировать уполномоченный орган обо всех изменениях и дополнениях, внесенных им в документы, представленные для получения лицензии.

3. Контроль за осуществлением деятельности брокеров-дилеров осуществляется уполномоченным органом. <*>

Сноска. В статью 18 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Глава VI. ЦЕНТРАЛЬНЫЙ ДЕПОЗИТАРИЙ

Статья 19. Центральный депозитарий

1. Центральный депозитарий является некоммерческой организацией, создаваемой в организационно-правовой форме акционерного общества профессиональными участниками рынка ценных бумаг и международными финансовыми организациями. Доход, получаемый центральным депозитарием, не может распределяться между его акционерами и направляется на его техническое развитие.

2. Депонентами депозитария являются кастодианы, брокеры-дилеры, являющиеся номинальными держателями.

3. Условия и порядок выдачи, а также приостановление действия и основания отзыва лицензии на осуществление депозитарной деятельности устанавливаются законодательством Республики Казахстан и нормативными правовыми актами уполномоченного органа.

4. Контроль за деятельностью центрального депозитария осуществляется уполномоченным органом.

Сноска. В статью 19 внесены изменения - Законами РК от 10 июля 1998 г. N 282 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 20. Функции центрального депозитария

Центральный депозитарий осуществляет следующие функции:

1) функции номинального держателя ценных бумаг депонентов - кастодианов и брокеров-дилеров;

2) регистрацию сделок с ценными бумагами депонентов, в том числе с гарантией оплаты и подтверждений прав на ценные бумаги;

3) взаимодействие с профессиональными участниками рынка ценных бумаг;

4) перемещение ценных бумаг между своими клиентами, в том числе к регистраторам и от регистраторов к своим клиентам через собственные лицевые счета, открытые у регистраторов;

5) дематериализацию ценных бумаг;

6) клиринговую деятельность;

7) создание трансфер-агентов и утверждение процедур и правил их деятельности;

8) исполнение функции платежного агента;

9) консультационные, информационные и другие виды услуг по соглашению с депонентом и не противоречащие законодательству Республики Казахстан.

Центральный депозитарий вправе осуществлять деятельность по ведению реестра держателей ценных бумаг акционерного общества в порядке, определенном настоящим Законом и нормативными правовыми актами уполномоченного органа.

Сноска. В статью 20 внесены изменения - Законами РК от 10 июля 1998 г. N 282 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 21. Клиринговая деятельность центрального депозитария

1. Клиринговая деятельность осуществляется в соответствии с лицензией Национального Банка Республики Казахстан и в порядке, установленном банковским законодательством Республики Казахстан.

2. Денежные расчеты осуществляются на основании поручений депозитария расчетной организации о списании и зачислении денег со счетов депонентов.

3. Расчеты по ценным бумагам осуществляются центральным депозитарием самостоятельно.

Сноска. В статью 21 внесены изменения - Законом РК от 11 июля 1997 г. N 154 .

Статья 22. Трансфер-агенты центрального депозитария

(Статья 22 исключена - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 )

Статья 23. Ограничения деятельности центрального депозитария

1. Центральный депозитарий не имеет права:

1) делегировать другим лицам выполнение обязательств, принятых им в соответствии с законодательством Республики Казахстан и Сводом правил центрального депозитария;

2) осуществлять операции без наличия соответствующих приказов депонента;

3) разглашать коммерческую информацию о депоненте и о движении принадлежащих ему ценных бумаг, а также служебную информацию;

4) совершать какие-либо действия, нарушающие принцип наилучшего исполнения.

2. Центральный депозитарий не вправе осуществлять деятельность в сфере материального производства, торговлю недвижимым и движимым имуществом (за исключением государственных ценных бумаг), страховую деятельность, а также участвовать в уставных капиталах юридических лиц (за исключением организаций, осуществляющих клиринговую деятельность на рынке ценных бумаг). <*>

Сноска. В статью 23 внесены изменения - Законом РК от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 24. Свод правил центрального депозитария

1. Свод правил центрального депозитария - документ, определяющий взаимоотношения центрального депозитария с профессиональными участниками рынка ценных бумаг и устанавливающий принципы, порядок и технологии исполнения сделок с ценными

бумагами.

Соблюдение указанных Правил является обязательным для всех субъектов, осуществляющих сделки посредством депозитария.

2. Свод правил центрального депозитария, а также изменения и дополнения в этот свод согласовываются с уполномоченным органом в определенном им порядке и утверждаются общим собранием акционеров центрального депозитария.

3. Свод правил содержит:

1) права, обязанности и ответственность центрального депозитария и его депонентов;

2) правила, стандарты и технологии осуществления регистрации сделок с ценными бумагами;

3) порядок выполнения центральным депозитарием его функций;

4) размер и порядок оплаты услуг центрального депозитария;

5) форму и периодичность отчетности центрального депозитария;

6) порядок разрешения споров между центральным депозитарием и депонентами;

7) порядок создания, ликвидации трансфер-агентов, их деятельности и функций, типовой договор на оказание услуг трансфер-агентов;

8) этические правила депонентов центрального депозитария;

9) иные положения, регулирующие деятельность центрального депозитария, профессиональных участников рынка ценных бумаг и не противоречащие законодательству Республики Казахстан.

Сноска. В статью 24 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 2001 г. N 237 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 16 мая 2003 г. N 416 .

Глава VII. ПОРЯДОК РЕГИСТРАЦИИ СДЕЛОК С ЦЕННЫМИ
БУМАГАМИ

Статья 25. Основание для принятия к регистрации сделки с ценными бумагами

1. Регистрация двусторонних или многосторонних сделок с ценными бумагами осуществляется при наличии встречных приказов участников сделок. Обязательства участников сделок определяются условиями заключенного между ними письменного договора. Регистрация залога ценных бумаг осуществляется регистратором и (или) номинальным держателем на основании представленных сторонами приказов, содержащих все необходимые сведения для регистрации данной сделки. В случае совершения односторонней сделки на неорганизованном рынке ценных бумаг регистрация сделки осуществляется на основании приказа приобретателя с предоставлением документов, подтверждающих его права в отношении ценных бумаг.

Приказ должен быть принят к исполнению с момента его регистрации. Регистрация приказа производится профессиональным участником рынка ценных бумаг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг.

Приказ должен быть составлен в письменном виде, подписан уполномоченными лицами и может быть отдан посредством почты, телекса и электронной связи.

2. Формы приказа, порядок его оформления определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Приказ на проведение операции с ценными бумагами содержит прямое указание лица, отдающего приказ, выполнить определенные действия при однозначно определенных условиях с конкретным количеством и видом ценных бумаг.

Сноска. В статью 25 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 282 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 26. Лицо, осуществляющее подтверждение прав на ценные бумаги

1. Подтверждение прав на ценные бумаги осуществляется лицом, регистрирующим сделку с данными ценными бумагами.

2. Основным видом письменного документа, подтверждающего право собственности или иного вещного права на ценную бумагу, является выписка с лицевого счета держателя ценных бумаг в системе ведения реестров держателей ценных бумаг или со счета клиента номинального держателя.

Выпиской именуется документ, не являющийся ценной бумагой, выдаваемый регистратором или номинальным держателем ценных бумаг и подтверждающий записи в отношении указанных в нем ценных бумаг, передача которого от одного лица к другому не означает совершения сделки и не влечет перехода прав, связанных с ценными бумагами.

Сноска. В статью 26 внесены изменения - Законом РК от 10 июля 1998 г. N 282 ; от 16 мая 2003 г. N 416 .

Статья 27. Регистрация сделок с ценными бумагами на организованных рынках

Особенности порядка регистрации сделок с ценными бумагами, осуществляемой организаторами торгов ценными бумагами, могут быть установлены законодательством Республики Казахстан и нормативными правовыми актами уполномоченного органа, а также внутренними правилами и положениями соответствующего организатора торгов ценными бумагами.

Статья 28. Предоставление информации заинтересованным лицам

1. Информация о клиентах и записях о ценных бумагах у регистраторов и номинальных держателей составляет коммерческую тайну и не подлежит разглашению.

2. Коммерческая тайна может быть раскрыта только владельцу счета или лицу, по отношению которого держатель ценных бумаг является заемщиком, гарантом, поручителем или залогодержателем, любому третьему лицу на основании письменного согласия владельца счета, либо прокурору на основании постановления о проведении проверки, а также судебному исполнителю на основании постановления о возбуждении исполнительного производства.

3. Коммерческая тайна может быть раскрыта также лицам, указанным владельцем счета в завещательном распоряжении, судам и нотариальным конторам, занимающимся наследственными делами, уполномоченному органу в случаях нарушения субъектами рынка ценных бумаг законодательства Республики Казахстан, а также государственным органам в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан.

4. Приостановление операций по счетам клиентов и номинальных держателей осуществляется на основании решений судов, постановлений прокурора, органов дознания и предварительного следствия, уполномоченного органа.

Сноска. В статью 28 внесены изменения - Законами РК от 2 марта 2001 г. N 162 ; от 9 августа 2002 г. N 346 ; от 5 мая 2003 г. N 409 .

Президент Республики Казахстан

Қазақстан Республикасында Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу туралы

Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 5 наурыздағы N 78 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы 2003 жылғы 2 шілдедегі N 461 Заңымен

Осы заң бағалы қағаздар иелерiнiң мүлiктiк құқықтары мен мүдделерiн қорғау мақсатында бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеудi жүзеге асырушы бағалы қағаздар рыногына кәсiпқой қатысушылардың қызметiн реттейдi.

I тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi
тiркеу туралы заңдар

Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу туралы заңдар Қазақстан Республикасының Конституциясына , Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң нормаларына негiзделедi және осы Заңнан, Қазақстан Республикасының басқа да заң актiлерiнен, Қазақстан Республикасы Президентiнiң, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң және бағалы қағаздар шығару және олардың айналысы саласындағы қатынастарды реттейтiн мемлекеттiк органның (бұдан былай - уәкiлеттi органның) нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2-бап. Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу
орнының бiрлiгi принципi

1. Уақыттың нақты бiр сәтiнде бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеудi оларды тiркеу орны бойынша бағалы қағаздар рыногына мына кәсiпқой қатысушылардың бiрi: делдал-дилер, кастодиан, орталық депозитарий немесе тiркеушi жүзеге асырады. <*>
Бағалы қағаздарға құқықтардың бiр тұлғадан басқа тұлғаға өтуiне байланысты бағалы қағаздармен жасалатын мәмiлелердi тiркеу - клиенттердiң шоттары бойынша нақтылы ұстаушының немесе бағалы қағаздар ұстаушылардың тiзiлiмiндегi жеке шоттар бойынша тiркеушiнiң жазбалар енгiзулерi арқылы мәмiленiң жасалу фактiсiн бекiтуi. <*>
Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелер осы Заңда және Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен мiндеттi тiркеуге жатады.
2. Бағалы қағаздарға құқықтарды растауды осы бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеушi адам жүзеге асырады.
ЕСКЕРТУ. 2-бап толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 282 Заңымен .
ЕСКЕРТУ. 2-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

II тарау. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстау

3-бап. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстау

1. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстау - нақтылы ұстаушы мен оның клиентi арасында олардың арасында жасасқан бағалы қағаздарды нақтылы ұстау туралы шарттың негiзiнде немесе Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңдарында белгiленген, соларға сәйкес нақтылы ұстаушы клиенттiң мүддесiне орай немесе нақтылы ұстауды жүзеге асыратын өзге тұлғалар мүддесiнде бағалы қағаздарды өзiнiң иеленуiне, пайдалануына немесе билiк етуiне берiлген басқаруды өз атынан жүзеге асыруға мiндеттенетiн өзге де негiздер бойынша туындайтын қатынастар.
Нақтылы ұстаушының клиенттерiне тиесiлi немесе нақтылы ұстаудағы бағалы қағаздар осы нақтылы ұстаушы кредиторларының пайдасына өндiрiп алынбауға тиiс.
Бағалы қағаздарды нақтылы ұстау шартына тиiсiнше Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген мүлiктi сенiмгерлiк басқару шарты туралы ережелер қолданылады. <*>
2. Нақтылы ұстаушының бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу тәртiбi осы Заңмен және Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңдарымен белгiленедi. <*>
3. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстаушылардың бiрiнiң бағалы қағаздар ұстаушылары арасындағы бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелер тiркеушiде немесе нақтылы ұстаушы өз клиентi болып табылатын орталық депозитарийде көрсетiлмейдi.
4. Тiркеушiнiң талап етуi бойынша меншiк иелерiнiң бағалы қағаздарға байланысты құқықтарын жүзеге асыру үшiн нақтылы ұстаушы өз белгiлi бiр күнге дейiн нақтылы ұстаушысы болып табылатын бағалы қағаздардың тiркелген ұстаушыларының тiзiмiн беруге мiндеттi. Нақтылы ұстаушыға аталған ақпаратты ашу құқығын бермеген бағалы қағаздар ұстаушылары тiзiмге енгiзiлмейдi.
Заң актілерінде көзделген жағдайларда Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің талап етуімен оның бақылау және қадағалау қызметін іске асыру мақсатында акцияның нақтылы ұстаушысы өзі белгілі бір күнге дейін акцияның нақтылы ұстаушысы болып табылатын барлық тіркелген акция ұстаушылардың тізімін беруге міндетті.
Аталған тiзiмдердi тiркеушiге, эмитентке немесе орталық депозитарийге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне беруден негiзсiз бас тартқан жағдайда бағалы қағаздарды нақтылы ұстаушы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
5. <*>
6. Нақтылы ұстаушы өзiнiң бағалы қағаздары мен клиенттердiң бағалы қағаздарына оқшау есеп жүргiзедi. Бағалы қағаздар бойынша есеп жүргiзудiң әдiстемесi мен ережелерi заңдарда белгiленген тәртiппен айқындалады.
ЕСКЕРТУ. 3-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2001.03.02. N 162 Заңымен .
ЕСКЕРТУ. 3-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

4-бап. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстаушылар

1. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстаушылар мыналар бола алады:
1) орталық депозитарий;
2) кастодиандар;
3) уәкiлеттi органның бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеудi жүзеге асыруға берген лицензиясы бар делдал-дилерлер.
2. Орталық депозитарийдiң клиенттерi делдал-дилерлер мен кастодиандар болып табылады.
Нақтылы ұстаушылар ретiнде делдал-дилерлер мен кастодиандардың клиенттерi инвесторлар болып табылады.
3. Бағалы қағаздарға құқықтарды нақтылы ұстаушының растауы Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады. <*>
Ескерту. 4-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

5-бап. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстаушының мiндеттерi

Бағалы қағаздарды нақтылы ұстаушының негiзгi мiндеттерi мыналар:
1) әрбiр клиентке шот ашу арқылы клиенттердiң бағалы қағаздарына есеп жүргiзу; <*>
2) клиенттердiң бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi және олардың қиындау фактiлерiн тiркеу;
3) клиенттердiң бағалы қағаздарына құқықтарды растау;
4) клиенттердiң бағалы қағаздарының болуын және аталған бағалы қағаздармен мәмiлелердi жүзеге асыру мүмкiндiгiн қамтамасыз ету;
5) төлем агентiнiң мiндеттерiн орындау;
6) клиенттердiң нақтылы ұстауға берiлген бағалы қағаздарға қатысты ақпарат алуын қамтамасыз ету;
7) бағалы қағаздарды нақтылы ұстауға жасалған шартқа сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн өзге де мiндеттер.
Ескерту. 5-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

5-1-бап. Нақтылы ұстау туралы шарт <*>

1. Бағалы қағаздарды нақтылы ұстау туралы шарт жасасар алдында нақтылы ұстаушы клиенттi өзiнiң нақтылы ұстаушы ретiндегi қызметтi орындау шартымен таныстыруға мiндеттi.
2. Нақтылы ұстау туралы шарт:
1) шарттың нысанасын;
2) нақтылы ұстаушының клиенттiң шоттары туралы коммерциялық құпияны сақтау жөнiндегi мiндеттемесiн қоса алғанда, тараптардың құқықтары мен мiндеттерiн;
3) нақтылы ұстаушының қызмет көрсетуiне ақы төлеу мөлшерi мен тәртiбiн;
4) нақтылы ұстаушының клиент алдындағы есеп беруiнiң нысаны мен кезеңдiлiгiн;
5) тараптардың шарттың талаптарын бұзғандығы үшін жауапкершiлiгiн;
6) бағалы қағаздар бойынша табыстар алу және оларды клиенттiң (пайда табушының) шотына есепке алу шарттары мен тәртiбiн қамтуға тиiс.
Жоғарыда тiзiп көрсетiлген ережелерден бөлек, шартта Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа да талаптар болады.
Ескерту. 5-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

III тарау. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзу жөнiндегi қызмет

6-бап. Тiркеушiнiң қызметi

Тiркеушiнiң қызметi бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзу жөнiнде қызмет көрсету мен бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу болып табылады және бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзу жүйесiн құрайтын деректердi жинау, тiркеу, өңдеу, сақтау және беру арқылы шарт негiзiнде жүзеге асырылады.

7-бап. Тiркеушi <*>

1. Эмитенттiң бағалы қағаздарын ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзу жөнiндегi қызмет бағалы қағаздар рыногындағы айрықша қызмет түрi болып табылады және осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге заң актiлерiмен белгiленген жағдайларды қоспағанда, бағалы қағаздар рыногындағы кәсiби қызметтiң өзге түрлерiмен қоса атқарылмайды.
2. Уәкiлеттi орган тiркеушiнiң эмитент пен бағалы қағаздар ұстаушыларға көрсеткен қызметiне ақы төлеудiң ең жоғары мөлшерiн, тәртiбi мен принциптерiн белгiлеуге құқылы.
ЕСКЕРТУ. 7-бап 3-тармақпен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 282 Заңымен .
Ескерту. 7-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

8-бап. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмi

1. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмi - тiзiлiм жүргiзу жүйесiнiң бағалы қағаздарды ұстаушылардың ресми тiзiмi болып табылатын, белгiлi бiр күнге жасалған және осы ұстаушыларды, сондай-ақ оларға тиесiлi бағалы қағаздардың түрiн және санын теңестiруге мүмкiндiк беретiн бiр бөлiгi. <*>
Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмiн жүргiзу жүйесi - бағалы қағаздардың тiркелген ұстаушылары мен бағалы қағаздармен жасалатын мәмiлелердi тiркеудiң толық сәйкес келуiн белгiлi бiр күнге қамтамасыз ететiн эмитент, бағалы қағаздар шығарылымы және бағалы қағаздардың ұстаушылары туралы мәлiметтердiң жиынтығы. <*>
2. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың әрбiр тiзiлiмiнде меншiк иелерi мен эмитенттiң бiрдей құқықтары мен мiндеттерiн куәландыратын бағалы қағаздардың бiр түрi бойынша есеп жүргiзiледi. Бағалы қағаздардың бiр түрiне есеп жүргiзудi әртүрлi тiзiлiмдерде жүзеге асыруға болмайды.
3. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмi қағаздағы немесе электронды жазба түрiнде жүзеге асырылуы мүмкiн және Қазақстан Республикасының заңдарында тiзiлiмдi жүргiзу мен сақтауға қойылатын талаптардың орындалуын қамтамасыз етуге тиiс.
4. Эмитенттер бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмiнiң жасалуын бағалы қағаздар шығарылымы уәкiлеттi органда мемлекеттiк тiркеуден өткен сәттен бастап бiр айдан кешiктiрмей қамтамасыз етуге тиiс және ақпараттың тiзiлiмде дәл көрсетiлуi үшiн жауапты болады. <*>
5. Тiзiлiмдi жасау және сақтау шарттары мен тәртiбiн уәкiлеттi орган белгiлейдi.
Ескерту. 8-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

9-бап. Тiркеушiнiң мiндеттерi

1. Тiркеушiнiң негiзгi мiндеттерi мыналар:
1) бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi және бағалы қағаздардың қиындау фактiлерiн тiркеу;
2) бағалы қағаздарды ұстаушылардың бағалы қағаздарға құқықтарын растау;
3) бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмдерiн жинауды, жүргiзудi және сақтауды белгiлi бiр күнге нақтылау;
4) тiзiлiмде тiркелген бағалы қағаз ұстаушыларға эмитенттiң тапсыруы бойынша құлақтандыру мен ақпараттық хабарлар жiберу;
5) айналыстағы бағалы қағаздар көлемiнiң шығарылымның тiркелген өлшемдерiне сәйкес келуiне бақылауды жүзеге асыру; <*>
6) айналыстағы бағалы қағаздар көлемi мен эмиссияның тiркелген параметрлерiнiң сәйкестiгiне бақылау жасау және заңдарда белгiленген тәртiппен эмитенттiң шешiмi бойынша бағалы қағаздармен кең ауқымды операциялар жасау;
7) эмитентпен жасалған шартта көзделген және Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн қызметтер көрсету;
8) банк қызметі туралы заң актілеріне сәйкес банктің дауыс беруші акцияларымен жасалатын барлық мәмілелер жөнінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне хабарлау.
2. Эмитенттiң талап етуi бойынша тiркеушi тiзiлiм жасауға және оны эмитентке талап етiлгеннен кейiн жиырма күн iшiнде жiберуге мiндеттi.
Заң актілерінде көзделген жағдайларда, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің талап етуімен оның бақылау және қадағалау қызметін іске асыру мақсатында, тіркеуші акция меншігі иелерінің тізімін жасайды және талап етілгеннен кейін жиырма күн ішінде оны Ұлттық Банкке жібереді.
ЕСКЕРТУ. 9-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2001.03.02. N 162 Заңымен .
Ескерту. 9-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

10-бап. Тiзiлiм жүргiзуге арналған шарт

1. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзуге эмитент пен тiркеушi арасында жасалған шарт негiзiнде эмитент тiркеушiге бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмiн жүргiзудi тапсыратын шарт болып табылады.
2. Эмитенттер тiркеушiлердi таңдауға ерiктi, ал тiркеушiлер өздерi қызмет көрсетуге қабылдайтын эмитенттердi Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайлардан басқа таңдауға ерiктi. Эмитент тек бiр тiркеушiмен ғана шарт жасасуға құқылы.
3. Эмитент тiркеушiге тiзiлiм жүргiзу үшiн қажеттi ақпаратты беруге мiндеттi және тiзiлiмде көрсетiлген ақпараттың дұрыстығына бақылау жасаудан басқа жағдайларда, оның қызметiне араласуға құқылы емес. <*>
4. Тiркеушi тiзiлiм жүргiзу жөнiндегi өз мiндеттерiн басқа бiреуге беруге құқылы емес.
5. Тiркеушiге сыйақы тараптар өздерi арасында жасалған шартта белгiлеген тәртiп, мерзiмдер және шарттар бойынша және Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңдарына сәйкес төленедi. <*>
6. Бағалы қағаздар ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзуге шарттың күшi тiркеушiнiң лицензиясы керi қайтарылып алынған жағдайда және шарт пен Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген өзге де жағдайларда тоқтатылады.
Бағалы қағаздар ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзуге шарттың күшiн тоқтату тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi. <*>
7. Шарт бұзылғаннан кейiн тiркеушi он бес күн iшiнде эмитентке немесе жаңа тiркеушiге тiзiлiмде бар ақпаратты түгел тапсыруға мiндеттi.
8. Эмитент жаңа тiркеушiнiң тағайындалғаны туралы мәлiметтердi бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауға және ол туралы уәкiлеттi органды хабардар етуге мiндеттi.
ЕСКЕРТУ. 10-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 282 Заңымен .
Ескерту. 10-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

11-бап. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн
жүргiзу жөнiндегi қызметтi лицензиялау

1. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзу жөнiндегi қызмет уәкiлеттi орган берген лицензия негiзiнде жүзеге асырылады.
2. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн тiкелей жүргiзудi тiркеушiлерден тиiстi қызмет түрлерiне уәкiлеттi орган берген бiлiктiлiк куәлiгi бар тұлғалар жүзеге асырады.
3. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi жүзеге асыруға лицензия беру, сондай-ақ оның күшiн тоқтату шарттары мен тәртiбi және керi қайтарып алу негiздерi Қазақстан Республикасының заңдарымен және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн жүргiзу жөнiндегi қызметтiң жүзеге асырылуын бақылауды уәкiлеттi орган жүргiзедi.
4. Тiркеушi лицензия алу үшiн оларға табыс етiлген құжаттарға өзi енгiзген барлық өзгерiстер мен толықтырулар жөнiнде уәкiлеттi органды жазбаша хабардар етуге мiндеттi. <*>
Ескерту. 11-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

IV тарау. Кастодиандық қызмет

12-бап. Кастодиандардың бағалы қағаздармен жасалған
мәмiлелердi тiркеу жөнiндегi қызметi

Кастодиандардың бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу жөнiндегi қызметi олардың нақтылы ұстаушылар мiндеттерiн атқару болып табылады.

13-бап. Кастодиандардың мiндеттерi

Кастодиан мынадай мiндеттердi жүзеге асырады:
1) клиенттердiң бағалы қағаздарымен жасалатын мәмiлелердiң орындалуын бақылау;
2) бағалы қағаздар бойынша құқықтарды тiркеу мен оның есебiн жүргiзудi, құжатты бағалы қағаздарды сақтауды және клиенттердiң ақшаларына есеп жүргiзудi қамтамасыз ету; <*>
3) клиенттердiң бағалы қағаздар бумасының және мәмiлелер жасасуға арналған ақша қаражатының сақталуын және есепке алынуын қамтамасыз ету;
4) бағалы қағаздардың нақтылы ұстаушысы ретiндегi қызметтi;
5) клиенттердiң бағалы қағаздарымен жасалатын мәмiлелер жөнiндегi төлем агентi мiндеттерiн орындау;
д) клиентпен жасалған шартта көзделген және Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн өзге де қызметтер көрсету.
Ескерту. 13-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

14-бап. Кастодиандық шарт

1. Кастодиандық шарт жасасу жөнiндегi ұсынысты клиент бағалы қағаздар және бағалы қағаздармен мәмiле жасауға арналған ақшасы бойынша кастодианда шоттар ашу жөнiндегi жазбаша өтiнiш түрiнде жасайды. Кастодиан клиенттi оның бағалы қағаздары мен мәмiле жасасуға арналған ақшасын сақтау мен оған есеп жүргiзу жөнiндегi қызмет тәртiптерiмен шарт жасалғанға дейiн таныстыруға мiндеттi.<*>
2. Кастодиан клиенттiң сенiм бiлдiрген өкiлi болмауға тиiс.
3. Кастодиандық шарт жасасу кезiнде клиенттен шотқа қандай да болсын бағалы қағаздарды немесе ақшаны дереу салу талап етiлмейдi.
4. Кастодиан мен оның клиентi арасында жасалған кастодиандық шарттар мыналар болуға тиiс:
1) кастодиан мен клиенттiң реквизиттерi;
2) шарттың пәнi: клиенттiң бағалы қағаздары мен мәмiле жасасуға арналған ақшаны сақтау мен оларға есеп жүргiзу жөнiнде қызметтер көрсету;
3) Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, клиенттiң шоттары туралы коммерциялық құпияны сақтау жөнiндегi кастодиан мiндеттемелерiн қоса, тараптардың құқықтары мен мiндеттерi;
4) кастодианның нақтылы ұстаушы ретiндегi қызметтi орындауы туралы деректер;
5) кастодианның қызметiне ақы төлеудiң мөлшерi мен тәртiбi;
6) кастодианның клиент алдында есеп беруінiң нысаны мен мерзiмдiлiгi;
7) шарттың талаптарын бұзғандығы үшiн тараптардың жауапкершiлiгi;
8) бағалы қағаздар бойынша кiрiстер алудың және оларды клиенттердiң шоттарына қосудың, сондай-ақ клиенттердiң бұйрықтары бойынша ақшаны төлеудiң шарттары мен тәртiбi.
Кастодиандық шартта жоғарыда аталған ережелерге қоса Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа шарттардың да болуы мүмкiн.
5. Кастодиандық шарт жазбаша түрде жасалады.
ЕСКЕРТУ. 14-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11. N 154 Заңымен .
ЕСКЕРТУ. 14-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2001.03.02. N 162 Заңымен .
Ескерту. 14-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

15-бап. Кастодиандық қызметтi лицензиялау

1. <*>
2. Кастодиандық қызметтi жүзеге асыруға лицензия беру, сондай-ақ оның күшiн тоқтату шарттары мен тәртiбi және оны керi қайтарып алу негiздерi Қазақстан Республикасының заңдарымен және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi.
Кастодиандық қызметтiң жүзеге асырылуын бақылауды уәкiлеттi орган жүзеге асырады. <*>
Кастодиан лицензия алу үшiн оларға табыс етiлген құжаттарға өзi енгiзген барлық өзгерiстер мен толықтырулар жөнiнде уәкiлеттi органды жазбаша хабардар етуге мiндеттi. <*>
Ескерту. 15-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

V тарау. Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу жөнiндегi делдал-дилерлердiң қызметi

16-бап. Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу
жөнiндегi делдал-дилерлердiң қызметi

Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу жөнiндегi делдал-дилерлердiң қызметi нақтылы ұстаушының мiндеттерiн олардың атқаруы болып табылады.

17-бап. Делдалдық шарт

1. Клиент бағалы қағаздарды нақтылы ұстау туралы шарт жасасу жөнiндегi ұсынысты делдал-дилерде бағалы қағаздар бойынша шоттар ашу жөнiндегi жазбаша өтiнiш түрiнде жасайды. Делдал-дилер клиентi нақтылы ұстаушы ретiндегi өз қызметiнiң қалай орындалатынымен таныстыруға мiндеттi.
Шарт жасасу кезiнде клиенттен шотқа қандай да болсын бағалы қағаздарды дереу қосу талап етiлмейдi.
Делдал-дилер мен оның клиентi арасында жасалған шартта мыналар болуы керек:
а) шарт пәнi: клиенттiң тапсыруы бойынша делдал-дилердiң нақтылы ұстаушы ретiндегi қызметтi жүзеге асыруы;
б) Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, клиенттiң шоттары туралы коммерциялық құпияны сақтау жөнiндегi делдал-дилердiң мiндеттемелерiн қоса, тараптардың құқықтары мен мiндеттерi;
в) делдал-дилер қызметiне ақы төлеу мөлшерi мен тәртiбi;
г) делдал-дилердiң клиент алдында есеп беруiнiң нысаны мен мерзiмдiлiгi;
д) шарт талаптарын бұзғандығы үшiн тараптардың жауапкершiлiгi;
е) бағалы қағаздар бойынша кiрiстер алудың және оларды клиенттердiң шоттарына қосудың, сондай-ақ клиенттердiң бұйрықтары бойынша ақшаны төлеудiң шарттары мен тәртiбi.
Шартта жоғарыда көрсетiлген ережелерге қоса, Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа шарттардың да болуы мүмкiн.
2. Делдал-дилердiң шарты жазбаша түрде жасалады.
ЕСКЕРТУ. 17-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11. N 154 Заңымен .
ЕСКЕРТУ. 17-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2001.03.02. N 162 Заңымен .

18-бап. Делдал-дилерлердiң бағалы қағаздармен жасалған
мәмiлелердi тiркеу жөнiндегi қызметiн
лицензиялау

1. Делдал-дилерлер бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу құқығымен делдалдық және дилерлiк қызметтi жүзеге асыруға уәкiлеттi орган берген лицензиясы бар болған жағдайда нақтылы ұстаушы бола алады.
2. Делдалдық және дилерлiк қызметтi жүзеге асыруға лицензия беру, сондай-ақ оның күшiн тоқтату шарты мен тәртiбi және керi қайтарып алу негiздерi Қазақстан Республикасының заңдарымен және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi.
Брокер - дилер лицензия алу үшiн табыс етiлген құжаттарға өзi енгiзген барлық өзгерiстер мен толықтырулар жөнiнде уәкiлеттi органды жазбаша хабардар етуге мiндеттi. <*>
3. Делдал-дилерлер қызметiнiң жүзеге асырылуын уәкiлеттi орган бақылайды.
Ескерту. 18-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

VI тарау. Орталық депозитарий

19-бап. Орталық депозитарий

1. Орталық депозитарий бағалы қағаздар рыногының кәсiби қатысушылары мен халықаралық қаржы ұйымдары акционерлiк қоғам ұйымдық-құқықтық нысанында құрған коммерциялық емес ұйым болып табылады. Орталық депозитарий алған кiрiс оның акционерлерi арасында бөлiнбейдi және оның техникалық дамуына жұмсалады. <*>
2. Кастодиандар, нақтылы ұстаушылар болып табылатын брокер - дилерлер депозитарийдiң депоненттерi болып табылады. <*>
3. Депозитарлық қызметтi жүзеге асыруға лицензия беру, сондай-ақ оның күшiн тоқтату шарттары мен тәртiбi, және оны керi қайтарып алу негiздерi Қазақстан Республикасының заңдарымен және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi.
4. Орталық депозитарийдiң қызметiне бақылау жасауды уәкiлеттi орган жүзеге асырады.
ЕСКЕРТУ. 19-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 282 Заңымен .
Ескерту. 19-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

20-бап. Орталық депозитарийдiң мiндеттерi

Орталық депозитарий мынадай мiндеттердi жүзеге асырады:
1) депоненттердiң - кастодиандар мен делдал-дилерлердiң бағалы қағаздарын нақтылы ұстаушы мiндеттерi;
2) депоненттердiң бағалы қағаздарымен жасалған мәмiлелердi тiркеу, оның iшiнде бағалы қағаздарды төлеу мен оларға деген құқықтарды растау кепiлдiгi болады;
3) бағалы қағаздар рыногына кәсiпқой қатысушылармен өзара iс-қимыл жасау;
4) бағалы қағаздарды өз клиенттерi арасында, соның iшiнде тiркеушiлерге және тiркеушiлерде ашылған өз есеп-шоттары арқылы тiркеушiлерден өз клиенттерiне ойыстыру;
5) бағалы қағаздарды материалсыздандыру;
6) клирингтiк қызмет;
7) трансфер-агенттер құру және олардың қызметтерiнiң процедуралары мен ережелерiн бекiту;
8) төлем агентiнiң мiндеттерiн атқару;
9) депонентпен келiсiм бойынша және Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн консультациялық, ақпараттық және басқа да қызмет түрлерi.
Орталық депозитарийдiң акционерлiк қоғамның бағалы қағаздарын ұстаушыларының тiзiлiмiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi осы Заңда және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тәртiппен жүзеге асыруға құқығы бар. <*>
ЕСКЕРТУ. 20-бап толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 282 Заңымен .
Ескерту. 20-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

21-бап. Орталық депозитарийдің клирингтiк қызметi

1. Клирингтiк қызмет Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң лицензиясына сәйкес және Қазақстан Республикасының банктер туралы заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.
2. Ақшалай есеп айырысу депоненттердiң шоттарынан ақшаны есептен шығару және қосу туралы есеп айырысу ұйымына депозитарийдiң тапсырмасы негiзiнде жүзеге асырылады.
3. Бағалы қағаздар бойынша есеп айырысуды орталық депозитарий дербес жүзеге асырады.
ЕСКЕРТУ. 21-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11. N 154 Заңымен .

22-бап. <*>

Ескерту. 22-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

23-бап. Орталық депозитарийдiң қызметiн шектеу

1. Орталық депозитарийдiң:
1) Қазақстан Республикасының заңдарына және орталық депозитарийдiң Ережелер жинағына сәйкес өзi қабылдаған мiндеттемелердi орындауды басқа тұлғаларға жүктеуге;
2) операцияларды депоненттiң тиiстi бұйрығынсыз жүзеге асыруға;
3) депонент туралы және оған тиесiлi бағалы қағаздардың қозғалысы туралы коммерциялық ақпаратты, сондай-ақ қызметтiк ақпаратты жария етуге;
4) ең жақсы орындау принциптерiн бұзатын қандай да болсын iс-қимылдар жасауға құқығы жоқ.
2. Орталық депозитарий материалдық өндiрiстiк саладағы қызметтi, жылжымайтын және жылжымалы мүлiкпен (мемлекеттiк бағалы қағаздарды қоспағанда) сауда-саттықты, сақтандыру қызметiн жүзеге асыруға, сондай-ақ заңды тұлғалардың (бағалы қағаздар рыногында клирингтiк қызметтi жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) жарғылық капиталына қатысуға құқылы емес. <*>
Ескерту. 23-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

24-бап. Орталық депозитарийдiң Ережелер жинағы

1. Орталық депозитарийдiң Ережелер жинағы - орталық депозитарийдiң бағалы қағаздар рыногына кәсiпқой қатысушылармен өзара қарым-қатынасын айқындайтын және бағалы қағаздармен мәмiлелердi орындау принциптерiн, тәртiбiн және технологиясын белгiлейтiн құжат.
Аталған Ережелердi сақтау депозитарий арқылы мәмiлелердi жүзеге асырушы барлық субъектiлер үшiн мiндеттi болып табылады.
2. Орталық депозитарийдің ережелер жинағы, сондай-ақ осы жинаққа өзгерістер мен толықтырулар уәкілетті органмен ол айқындаған тәртіпте келісіледі және орталық депозитарий акционерлерінің жалпы жиналысында бекітіледі.
3. Ережелер жинағында мыналар болады:
1) орталық депозитарийдiң және оның депоненттерiнiң құқықтары, мiндеттерi және жауапкершiлiгi;
2) бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеудi жүзеге асырудың ережелерi, қалыптары және технологиялары;
3) орталық депозитарийдiң өз мiндеттерiн атқару тәртiбi;
4) орталық депозитарийдiң қызметiне ақы төлеу мөлшерi мен тәртiбi;
5) орталық депозитарийдiң есеп беру нысаны мен мерзiмi;
6) орталық депозитарий мен депоненттер арасындағы дауларды шешу тәртiбi;
7) трансфер-агенттердi құрудың, таратудың, олардың қызметi мен мiндеттерiнiң тәртiбi, трансфер-агенттердiң қызмет көрсетуiне арналған үлгi шарт;
8) орталық депозитарий депоненттерiнiң әдеп ережелерi;
9) орталық депозитарийдiң, бағалы қағаздар рыногына кәсiпқой қатысушылардың қызметiн реттейтiн және Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн өзге де ережелер.
Ескерту. 24-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2001.07.11. N 237 Заңымен .
Ескерту. 24-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

VII тарау. Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу тәртiбi

25-бап. Бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеуге
қабылдаудың негiзi

1. Бағалы қағаздармен екi жақты немесе көпжақты жасалған мәмiлелердi тiркеу мәмiлелерге қатысушылардың үстеме бұйрықтары болғанда, жүзеге асырылады. Мәмiлеге қатысушылардың мiндеттемелерi олардың арасында жасалған жазбаша шарттың ережелерiмен айқындалады. Бағалы қағаздар кепiлiн тiркеудi осы мәмiленi тiркеу үшiн тараптардың табыс еткен барлық қажеттi мәлiметтер бар бұйрықтарының негiзiнде тiркеушi және (немесе) нақтылы ұстаушы жүзеге асырады. Ұйымдастырылмаған бағалы қағаздар рыногында бiржақты мәмiле жасалған жағдайда, мәмiленi тiркеу сатып алушының бағалы қағаздарға қатысты құқығы расталатын құжаттар табыс етiле отырып, оның бұйрығы негiзiнде жүзеге асырылады. <*>
Бұйрық орындауға тiркелген сәттен бастап қабылдануға тиiс. Бұйрық бағалы қағаздар рыногына кәсiпқой қатысушы немесе бұйрықты қабылдау мен тiркеуге уәкiлеттi тұлға тiркейдi.
Бұйрық жазбаша түрде жасалып, оған уәкiлеттi адамдар қол қоюға тиiс және почта, телекс пен электронды байланыс арқылы берiлуi мүмкiн.
2. Бұйрықтың нысаны, оны ресiмдеу тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгiленедi. <*>
Бағалы қағаздармен операциялар жүргiзуге берiлген бұйрықтарда бағалы қағаздардың нақты саны мен түрi бойынша белгiлi бiр жағдайларда белгiлi бiр iс-қимылдарды орындауға бұйрық берген адамның тiкелей нұсқауы болады.
ЕСКЕРТУ. 25-бап толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 282 Заңымен .
Ескерту. 25-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

26-бап. Бағалы қағаздарға құқықтарды растауды
жүзеге асырушы тұлға

1. Бағалы қағаздарға құқықтарды растауды осы бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркейтiн тұлға жүзеге асырады.
2. Бағалы қағаздарға меншiк құқығын немесе өзге мүлiктiк құқықты растайтын жазбаша құжаттың негiзгi түрi бағалы қағаздар ұстаушының бағалы қағаздар ұстаушылардың тiзiлiмдерiн жүргiзу жүйесiндегi жеке шотының немесе нақтылы ұстаушының клиентi шотының көшiрмесi болып табылады. <*>
Бағалы қағаз болып табылмайтын, тiркеушi немесе бағалы қағаздарды нақтылы ұстаушы берген және онда көрсетiлген бағалы қағаздардың бiр тұлғадан екiншiсiне ауысуы мәмiле жасалғанын бiлдiрмейтiн және бағалы қағаздарға қатысты құқықтардың ауысуына әкелiп соқтырмайтын құжат көшiрмесi деп аталады. <*>
ЕСКЕРТУ. 26-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1998.07.10. N 282 Заңымен .
Ескерту. 26-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.16. N 416 Заңымен .

27-бап. Ұйымдастырылған рыноктарда бағалы қағаздармен
жасалған мәмiлелердi тiркеу

Бағалы қағаздармен сауда-саттықты ұйымдастырушылар жүзеге асыратын, бағалы қағаздармен жасалған мәмiлелердi тiркеу тәртiбiнiң ерекшелiктерi - Қазақстан Республикасының заңдарымен және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен, сондай-ақ бағалы қағаздармен сауда-саттықты тиiстi ұйымдастырушының iшкi ережелерiмен және тәртiптерiмен белгiленуi мүмкiн.

28-бап. Мүдделi тұлғаларға ақпарат беру

1. Клиенттер және тiркеушiлер мен нақтылы ұстаушылардағы бағалы қағаздар жайындағы жазбалар коммерциялық құпия болып табылады және жариялауға жатпайды.
2. Коммерциялық құпия шот иеленушiге немесе бағалы қағаздарды ұстаушы өзi жөнiнде қарыз берушi, кепiлшi, кепiлдiк берушi немесе кепiл ұстаушы болып табылатын тұлғаға, шот иеленушiнiң жазбаша келiсiмi негiзiнде кез келген үшiншi тұлғаға не тексеру жүргiзу туралы қаулының негiзiнде прокурорға, сондай-ақ атқарушылық iс жүргiзудi қозғау туралы қаулының негiзiнде сот орындаушысына ғана ашылуы мүмкiн. <*>
3. Коммерциялық құпия сондай-ақ шот иеленушi аманат өкiмiнде аталған тұлғаларға, мұрагерлiк iстермен айналысатын соттар мен нотариат кеңселерiне, бағалы қағаздар рыногының субъектiлерi Қазақстан Республикасының заңдарын бұзған жағдайларда уәкiлеттi органға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген жағдайларда мемлекеттік органдарға ашылуы мүмкiн.
4. Клиенттердiң және нақтылы ұстаушылардың шоттары бойынша операцияларды тоқтату сот шешiмдерiнiң, прокурордың, анықтау және алдын ала тергеу органдарының, уәкiлеттi органның қаулыларының негiзiнде жүзеге асырылады.
ЕСКЕРТУ. 28-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2001.03.02. N 162 Заңымен .
Ескерту. 28-бап өзгердi - Қазақстан Республикасының 2002.08.09. N 346 Заңымен .
Ескерту. 28-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.05.05. N 409 Заңымен .

Қазақстан Республикасының
Президентi