"KAZAKH INVEST" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 28 желтоқсандағы № 900 қаулысы.

      Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 184-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      1. Қоса беріліп отырған "KAZAKH INVEST" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспары бекітілсін.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Б. Сағынтаев

  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2018 жылғы 28 желтоқсандағы
№ 900 қаулысымен
бекітілген

"KAZAKH INVEST" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспары

      Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      Кіріспе

      1. Ағымдағы жағдайды талдау

      2. Миссия, пайымы және қызметтің стратегиялық бағыттары

      Қосымшалар


            Кіріспе

      Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      "KAZAKH INVEST" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамы (бұдан әрі – KAZAKH INVEST) "KAZNEX INVEST" экспорт және инвестициялар жөніндегі ұлттық агенттігі" акционерлік қоғамын қайта атау туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 1 наурыздағы № 100 қаулысына сәйкес құрылды.

      "KAZAKH INVEST" ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспары (бұдан әрі – Даму жоспары) жақын арадағы 10 жылға арналған миссияны, пайымды, стратегиялық бағыттарды, мақсаттарды, міндеттерді, іс-шараларды, оларды іске асыру тетіктерін, қызмет нәтижелерінің көрсеткіштерін айқындайды және мыналарда:

      1) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың "Қазақстан-2050" Стратегиясы": қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" атты 2012 жылғы 14 желтоқсандағы Қазақстан халқына Жолдауында;

      2) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2017 жылғы 31 қаңтардағы "Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік" атты Қазақстан халқына Жолдауында;

      3) Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2018 жылғы 10 қаңтардағы "Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері" атты Қазақстан халқына Жолдауында;

      4) "Қазақстан Республикасын индустриялық-инновациялық дамытудың 2015 – 2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы және "Мемлекеттік бағдарламалар тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 957 Жарлығына толықтыру енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 1 тамыздағы № 874 Жарлығында;

      5) "Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарын бекіту және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күші жойылды деп тану туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 15 ақпандағы № 636 Жарлығында;

      6) "Ұлттық инвестициялық стратегия" инвестицияларды тарту жөніндегі бағдарламаны бекіту және "Үкіметтік бағдарламалардың тізбесін бекіту және Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiнің күші жойылды деп тану туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 30 желтоқсандағы № 1136 қаулысына толықтыру енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 22 тамыздағы № 498 қаулысында;

      7) "Қазақстан Республикасы инвестициялық саясатының 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 15 шілдедегі № 482 қаулысында айқындалған негізгі бағыттарды ескере отырып әзірленді.

      Даму жоспарын әзірлеуге елдің индустриялық-инновациялық дамуы жөніндегі саясаты негіз болады. Қазақстан өңдеуші өнеркәсіптің әлемдік экспортындағы өз үлесін ұлғайту және барлық факторлардың өнімділігі бойынша дамыған елдермен арадағы айырманы қысқарту жолымен 2035 жылға қарай өңдеуші өнеркәсіпте Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымындағы (бұдан әрі – ЭЫДҰ) ең озық елдердің бәсекеге қабілеттілігінің орташа деңгейіне қол жеткізуге ұмтылады. Шетелдік инвестициялардың қомақты көлемін тарту Қазақстанды табысты индустрияландырудың және әртараптандырудың негізгі міндеттерінің бірі болып табылады.

      2010 жылдан бастап елдің өңдеуші өнеркәсібіне шамамен 28 млрд АҚШ доллары немесе елге тікелей шетелдік инвестициялардың (бұдан әрі – ТШИ) жалпы ағымының 16 %-ы тартылды. Алайда ТШИ құрылымында өңдеуші өнеркәсіпке түскен 28 млрд АҚШ долларының 23 млрд АҚШ доллары металлургия өнеркәсібіне тиесілі. Демек, Даму жоспарының негізгі мақсаты өңдеуші өнеркәсіпке инвестицияларды өсіруге ғана емес, оның ішіндегі металлургиялық емес сектордың үлесін айтарлықтай ұлғайтуға да бағытталатын болады.

      Ағымдағы жағдайды талдау

      1.1. Сыртқы ортаны талдау

      Ескерту. 1-1-кіші бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 31.12.2020 № 952; 05.11.2021 № 790; 25.11.2022 № 951; 08.04.2024 № 261 қаулыларымен.

      Стратегиялық даму бағыттарын қалыптастыру кезінде KAZAKH INVEST әлемдегі және Қазақстандағы ағымдағы экономикалық жағдайды және Қазақстанның алдағы жылдарда арналған даму болжамдарын негізге алды.

      Әлемдегі тікелей шетелдік инвестициялар

      Жаһандық инвестициялық үрдістер

      БҰҰ-ның сауда және даму бойынша конференциясының (бұдан әрі – ЮНКТАД) деректеріне сәйкес 2015 жылы 2008 жылмен салыстырғанда ТШИ түсімінің 40 пайызға ұлғайғаны байқалды және оның әлемдегі деңгейі 1,8 трлн. АҚШ долл. мөлшеріндегі ең үлкен мәнге жетті. 2016 жылы бұл деңгей шамамен 2 %-ға немесе 1,75 трлн. АҚШ долл. дейін төмендеді, бұл экономикалық өсімнің нашарлауымен түсіндіріледі.

      1-1-сурет. Әлем өңірлері бойынша ТШИ түсімі

      Экономикасы дамыған елдерге инвестициялардың түсімі 2014 жылы 522 млрд. АҚШ долларынан 1 032 млрд. АҚШ долл. дейін шамамен екі есе (98 %) өсті. Инвестиция түсімінің жоғары өсуі Еуропада тіркелді. АҚШ-та 2014 жылдың өткен кезеңдерімен салыстырғанда төмен болғанымен, ТШИ төрт еседей өсті. Сондықтан ТШИ-дің әлемдік ағымындағы дамыған елдердің үлесі 2014 жылғы 41 %-дан 2015 жылы 55 %-ға өсті, бұл дамушы елдер мен экономикасы өтпелі елдердің өңірлері жаһандық ТШИ-ді негізгі алушылар болып табылатын соңғы бес жылдағы үрдісті өзгертті. 2016 жылы ТШИ-дің аса ірі алушысы 391 млрд. долл. тартқан АҚШ болды.

      Алдыңғы 2 жылдағы терең құлдыраудан кейін экономикасы өтпелі елдерге ТШИ-дің түсімі 2016 жылы 68 млрд. долл. дейін жетіп, соңғы екі жылда орын алған құлдырау үрдісін жойды. Қазақстан ТШИ көлемі ең төмен экономикасы өтпелі елдердің тобына жатады. Сонымен бірге Қазақстанның инвестиция тарту бойынша осы елдер тобындағы көшбасшылардың бірі болуға мүмкіндігі бар. Сондықтан экономикасы өтпелі елдерге тиесілі ТШИ көлемінің жылына орта есеппен кемінде 25 %-ын тарту міндеті алға қойылды.

      Төменде Дүниежүзілік Банк деректері бойынша жалпы ішкі өнімдегі (бұдан әрі – ЖІӨ), сондай-ақ абсолютті мәндегі ТШИ үлесіне байланысты елдер рейтингі көрсетілген. Неғұрлым егжей-тегжейлі талдау жүргізу үшін ТШИ-дің жалпы деңгейі негізінде, сонымен қатар олардың ЖІӨ-дегі үлесін ескере отырып бірнеше ел таңдап алынды: Германия, Сингапур, Ирландия және Гонконг. Сондай-ақ осы елдердің шетелдік инвестицияларды тарту жөніндегі агенттіктерінің қызметіне талдау жүргізілді.


      1-2-сурет. ЖІӨ-дегі ТШИ үлесі бойынша елдердің рейтингі, 2016 жыл


      1-3-сурет. ТШИ үлесі (абсолюттік мәнде) бойынша елдердің рейтингі, 2016 жыл


      Германия

      Германия тікелей шетелдік инвестицияларға қатысты қонақжайлылық саясатын жүргізеді. Неміс нарығы инвесторлар үшін өнеркәсіптің барлық секторларында дерлік ашық, ал коммерциялық қызмет күнделікті іс жүргізуді реттейтін қандай да болмасын қағидалардан босатылған. Германия заңнамасы арасында капитал салу немесе жаңа компаниялар ашу мәселелерінде неміс кәсіпкерлері мен шетелдік кәсіпкерлерін алаламайды.

      Германияда ТШИ үшін нормативтік-құқықтық база сыртқы сауда мен төлемдердің еркіндігі қағидатына негізделеді. Елде капиталмен операциялар жасау, валюталық аударымдар, жылжымайтын мүлік сатып алу жөніндегі мәмілелер, пайданы не шетелдік биржаларға қолжетімділікті репатриациялау үшін шектеулер мен кедергілер жоқ. ЮНКТАД деректері көрсеткендей, Германия тікелей шетелдік инвестициялар тарту бойынша әлемде алдыңғы орындардың бірінде.

      Қазіргі кезде Германияда 55 мыңнан аса шетелдік компаниялар жұмыс істейді, олар 3 млн. жуық адамды жұмыс орнымен қамтамасыз етіп отыр. 2008 – 2012 жылдары 4 мыңға жуық инвестициялық жоба тіркелді, бұл Германияға тартылған жобалар саны бойынша әлемде 5-ші орын алуға мүмкіндік берді.


      1-4-сурет. Германияға ТШИ түсімінің серпіні


      Инвестициялық жобаларды қолдау

      Германияда төленетін субсидиялар капиталға шын мұқтаж инвесторларға арналған. Инвестицияларды бастапқы сатыда қаржыландыру қажетті қаражатты жаңа инвестициялық жоба басталған кезде-ақ тартуға мүмкіндік береді. Әдетте, ақшалай гранттар түрінде берілетін бұл субсидиялардың рөлі маңызды, өйткені олар инвестордың капиталға деген мұқтаждығы өте жоғары болған кезеңде инвестициялық жобаның өтімділігін кепілдендіреді. Келесі кезеңдерде инвесторға Германияда жұмыс күшін жинап алуды жеңілдету үшін (мысалы, еңбекке ақы төлеу субсидияларының көмегімен) және ғылыми-зерттеу жобаларына жан-жақты қолдау көрсету үшін әзірленген бағдарламалардың кең ассортименті ұсынылады.

      Германия инвестициялар агенттігі инвесторлар Германияда өз бизнестерін ашқан кезде оларға қолдау көрсетеді. Агенттік жобаларды басқару жөніндегі қызметті сүйемелдейді, сондай-ақ инвесторды өнеркәсіптің конъюнктурасы туралы: түйінді нарықтар, олармен байланысты жабдықтау көздері және қолданбалы секторлар жөнінде барлық қажетті ақпаратпен қамтамасыз етеді. Агенттіктің 42 елде орналасқан 49 шетелдік өкілдігі бар. Агенттік қызметінің негізгі бағыттары:

      жобаны орналастыратын орынды дұрыс таңдау үшін консультациялық қызметтер;

      объектілерге баруды, әлеуетті әріптестермен, университеттермен және басқа ұйымдармен кездесулерді үйлестіру;

      салық салу және құқықтық сала бойынша өнеркәсіпке қойылатын нормативтік талаптар, қолданыстағы заңнама және т. б. туралы ақпарат беру арқылы компанияларға консультациялар беру;

      инвестициялар үшін оңтайлы қаржыландыру пакетін таңдауға, сондай-ақ ықтимал қаржылық әріптестермен байланыс орнатуға жәрдемдесу;

      инвесторды субсидиялаудың қолжетімді нысандары туралы мәліметтермен қамтамасыз ету және өтініш беру кезінде жәрдем көрсету.

      Жалпы, Германия инвестициялар агенттігінің функциялары KAZAKH INVEST қызметінің бағыттарымен сәйкес келеді.

      Сингапур

      Сингапур көптеген инвестициялық ұсыныстарды елге тартады, бұл оның үнемі экономикалық даму үстінде екенін айғақтайды. Әсіресе, елдің экономикасын қайта құрылымдау жоспарына сәйкес келетін инвестициялық жобаларға қолдау көрсетіледі. Бұл, әдетте, арнайы білімді және білікті жұмыс күшін, сонымен қатар озық технологияларды қажет ететін салалар. Олар, мысалы электроника, ақпараттық технологиялар, аэроғарыш саласы, биотехнологиялар және биоинженерия, химия өнеркәсібі және т.б. Іске асырылатын жобалар әлемдік нарықтағы бәсекеге қабілеттілігі тұрғысынан да бағаланады. Қоршаған ортаға қамқорлық жасау және ең жоғары халықаралық стандарттарға сәйкестік маңызды фактор болып табылады. Жерді немесе үй-жайларды жалға алу, сатып алу бағасының әлемдегі ең жоғары бағалардың бірі болып табылатынына қарамастан, Сингапурдың негізгі өндірісіне инвестиция салу қор қайтарымдылығының жоғары болуына байланысты тиімді пайда түсіреді. Бұл ретте шетелдік инвесторлар үшін бірқатар жабық секторлар бар, олар: телекоммуникациялар, радиохабар тарату, заңгерлік қызметтер және ішкі бұқаралық ақпарат құралдары.

      A.T.Kearney ТШИ сенім индексінде Сингапур 2016 жылы 5-тармаққа көтеріліп, 25 ел ішінен 10-шы орынды иеленді. Құқықтық орта бизнес пен шетелдік инвестицияларды дамыту үшін қолайлы болып табылады, бұл ТШИ-дің 302,9 % ЖІӨ-ге баламалы қор деңгейінде көрінеді. 2011 – 2014 жылдары кезеңінде ТШИ түсімі 67,5 млрд. АҚШ долл. дейін өсті.

      1-5-сурет. Сингапурға ТШИ түсімінің серпіні


      Инвестициялық жобаларды қолдау

      Сингапурда шетелдік инвесторларды қолдау бойынша көптеген бағдарламалар жұмыс істейді, олардың арасында мыналарды ерекше атап өтуге болады:

      RISC – ғылым және технологиялар саласында зерттеулер жүргізуге және әзірлемелер жасауға мемлекеттік гранттар беру: жұмыс күшіне, оқытуға, консультациялық қызметтерге, жабдықтарға, бағдарламалық қамтамасыз етуге, зияткерлік меншікке және материалдарға 30 % грант, жергілікті жұмыс күшін жалдауға 50 %-дық субсидия;

      TGS - шетелде оқытуды қоса алғанда, персоналды оқытуға және біліктілікті арттыруға 30 %-ға дейінгі гранттар;

      PG - ресурстарды пайдалануды, еңбек тиімділігін және энергияны пайдалану тиімділігін және т. б. айтарлықтай жақсартуға бағытталған жобалар сомасының 30 %-ына дейін мемлекеттік грант;

      PC - 5 жылға дейінгі мерзімге корпоративтік табыс салығынан босату;

      LIA - құрылыс және логистика саласындағы компаниялар үшін: ғимараттар мен құрылыстарды салу бойынша күрделі шығыстарға бастапқыда 25 % және жыл сайын 5 %.

      Сингапурде ТШИ тартумен Economic Development Board Singapore мемлекеттік агенттігі (бұдан әрі – Агенттік) айналысады. Бұл үкіметтік мекеме Өнеркәсіп және сауда министрлігіне бағынысты, оның 12 елде
19 шетелдік өкілеттігі бар.

      Агенттіктің негізгі функциялары:

      бағалау: әртүрлі салалар бойынша мол білім мен көптеген сингапурлық және шетелдік компаниялармен орнатылған іскерлік байланыстардың нәтижесінде Агенттік қандай да бір саладағы артықшылықтар мен кемшіліктерді анықтауға көмек көрсетеді, сонымен қатар қолданыстағы нормалар мен стандарттар туралы ақпарат береді;

      ынталандырушы төлемдер мен гранттар: Агенттік компанияларға олардың қызмет саласына сәйкес гранттар ұсынады;

      іскерлік байланыстар: Агенттік құқық саласында қолдау көрсететін, сол сияқты салық салу саласында консультациялар беретін мемлекеттік органдармен және әртүрлі жекеменшік әріптестермен байланысты қамтамасыз етеді.

      Ирландия

      Ирландия – бизнес жүргізу үшін әлемдегі ең үздік елдердің бірі және ол бүгінде ІТ компаниялар мен стартаптар үшін әлемдегі негізгі тартымды орталықтардың бірі болып табылады. Соңғы 20 жыл ішінде 1150-ден аса халықаралық компания, оның ішінде Google, Facebook, Twitter, Airbnb, LinkedIn, Dell IBM, Microsoft, Apple, HP, Intel және Paypal өздерінің еуропалық штаб-пәтерлері мен өндірістерін орналастыру үшін Ирландияны таңдап отыр.

      Әлемдегі инновациялық алыптардың Ирландияның бизнес кеңістігінен орын алуы стартаптар мен венчурлық капиталдың ауқымды қоғамдастығының құрылуына әкелді. Стартаптардың экожүйесі әлемдік жетекші ІТ компаниялармен көрші болудың артықшылығын, өз бизнестерін интернационалдандыру мен коммерцияландыру үшін жолға қойылған жүйені пайдаланады және Еуропа мен Америка нарықтарына тікелей қол жеткізеді.

      Сонымен қатар Ирландия шетелдік компаниялар үшін ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар (бұдан әрі – ҒЗТКЖ) салаларындағы жобаларды іске асыру, зияткерлік меншікті басқару, сату және маркетинг бойынша еуропалық штаб-пәтер, еуропалық офистер орналастыру үшін өте тартымды юрисдикция болып табылады.

      1-6--сурет. Ирландияға ТШИ түсімінің серпіні


      Инвестициялық жобаларды қолдау

      Ирландияға ТШИ тартуға ықпал ететін маңызды факторлардың бірі ирландиялық салық-құқық жүйесінің қарапайымдылығы мен тиімділігі болып табылады. Кешенді тәсіл кез келген кәсіпкерге немесе инвесторға компания құрудан бастап, басқару, сату және маркетинг бойынша жоғары білікті кеңестерге қолжетімділік арқылы бүкіл бизнес-цикл бойынша алға жылжуға жан-жақты қолдау көрсетеді. Сонымен қатар жаңа бизнес ашуға немесе жұмыс істеп тұрған бизнеске инвестиция салуға қолайлы ел ретінде Ирландияның бәсекелік артықшылықтарының бірі болып табылатын бірнеше факторды бөліп көрсеткен жөн:

      Еуропадағы ең төмен корпоративтік табыс салығы - 12,5 %;

      жоғары білікті жас мамандардың жоғары пайызы;

      бизнес жүргізу үшін жоғары дамыған техникалық жасақтау;

      капиталдың өсіміне салық мөлшері 25 %-ды құрайды. Акцияларды сатқан жағдайда шетелдік резидент, әдетте, капитал өсіміне салық төлеуден босатылады;

      Еуропалық одақтың (бұдан әрі – ЕО) немесе қосарланған салық салуды болдырмау туралы шартқа қол қойылған мемлекеттің азаматтарына төленетін дивидендтер мен пайыздар түріндегі табысқа салынатын салық жоқ. Қазіргі уақытта осы шартқа қол қою туралы Қазақстанмен келіссөздер жүргізілуде;

      компанияның "жұқа" капиталдануын реттейтін заңнама жоқ;

      ең төменгі жарғылық капитал 1 евроға тең болуы мүмкін;

      ҒЗТКЖ жобалары Ирландияда іске асырылған жағдайда 25 %-дық салықтық жеңілдік;

      шетелдік инвесторлар үшін әртүрлі гранттар мен қолжетімді қаржылық құралдардың көптігі.

      Сонымен қатар, Ирландияда тікелей шетелдік инвестицияларды тарту бойынша IDA Ireland мамандандырылған агенттігі (бұдан әрі – IDA) құрылған. Оның әлемдегі 12 елде 20 шетелдік өкілдігі бар. IDA өз назарын ІТ және телекоммуникациялар, жоғары технологиялық жабдықтар өндірісі, фармацевтика және медициналық жабдықтар, қаржы және "жасыл" технологиялар сияқты секторлардағы ірі халықаралық корпорацияларға аударады. IDA Ирландияда офистерін ашуды немесе жобаларын іске асыруды көздеген шетелдік кәсіпкерлерге де жан-жақты тегін қолдау көрсетеді:

      реттеушілермен және сервис провайдерлермен кездесулер ұйымдастыру;

      шетелдік компанияның қажеттіліктеріне/бизнес жоспарына сәйкес коммерциялық жылжымайтын мүлік таңдауда жәрдемдесу;

      пікір алмасу мақсатында нарықтағы өзге ойыншылармен кездесулер ұйымдастыру;

      ҒЗТКЖ жобаларын бірлесіп жүргізу үшін Ирландияның академиялық және ғылыми орталарымен кездесулер ұйымдастыру және ынтымақтастық орнатуға жәрдемдесу;

      компанияға Ирландияда үнемі қолдау көрсету және оның ЕО нарығына шығуына көмек көрсету.

      Гонконг

      Гонконг әлемдегі аса ірі қаржы орталықтарының бірі және шетелдік инвесторлар үшін ең перспективалы алаңдардың бірі болып табылады. Мысалы, Дүниежүзілік Банктің деректеріне сәйкес 2016 жылы Гонконгке құйылған шетелдік инвестициялардың көлемі 117 млрд. АҚШ долл. құраған. Бұған валютаны реттеудің жоқтығы, компанияны тіркеу процесінің тез және қарапайымдылығы, тиімді салықтық мөлшерлеме, бухгалтерлік есептіліктің жеңілдетілген схемасы, бизнеске дамыған мемлекеттік қолдау көрсету сияқты факторлар ықпал етеді.


      1-7-сурет. Гонконгке ТШИ түсімінің серпіні

      Инвестициялық жобаларды қолдау

      Гонконгте шетелдік инвестицияларды тартуға және бизнесті қолдауға бағытталған бірқатар бағдарламалар жұмыс істейді, бұл көп жағдайда Гонконгтің әлемдік қаржы орталықтарының бірі ретінде қалыптасуына ықпал етті: инкубаторлар бағдарламалары, жабдықтар сатып алу және маркетинг бойынша қаржылық көмек, кредиттер беру бойынша кепілдіктер.

      Гонконгте инвестицияларды тарту мәселелерімен Invest Hong Kong мемлекеттік тікелей инвестициялар агенттігі (бұдан әрі – Гонконг агенттігі) айналысады. Гонконг агенттігінің Азия-Тынық мұхит өңірінің, Еуропаның, Таяу Шығыстың, Солтүстік және Оңтүстік Американың 30 қаласында орналасқан шетелдік өкілдіктері бар. Гонконг агенттігі компанияның Гонконгте әрбір даму кезеңінде ақпаратпен қамтамасыз етеді және қолдау көрсетеді, сондай-ақ Гонконгке көшуге көмек көрсетеді. Гонконг агенттігі ұсынатын негізгі қызметтер:

      кәсіби қызметтерді жеткізушілерді іздеуге көмек көрсету;

      офис немесе зауыт ашу үшін орын іздеу кезінде консультация беру;

      қажетті лицензияларды алу үшін Гонконгтің басқа мемлекеттік департаменттерімен өзара іс-қимыл жасау;

      тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді жылжытуда жәрдемдесу;

      гранттар мен субсидиялар алуда көмек көрсету.

      1-1-кесте. Шетелдік инвестицияларды тарту жөніндегі жетекші агенттіктер пайдаланатын негізгі құралдар

Құрал/Ел

Германия

Сингапур

Ирландия

Гонконг

Ресей Федерациясы

Сала бойынша шолу










Салалық нормалар мен стандарттар туралы ақпарат











Институционалдық қолдау











Жергілікті әріптестер іздеуде көмек











Жергілікті консалтингтік компаниялармен байланыс










Гранттар беру







Коммерциялық жылжымайтын мүлік таңдауда жәрдемдесу









Ғылыми ұйымдармен байланыс








Гранттар алуда көмек








Маркетингтік іс-шаралар







Инвестициялық жобаларды басқару қызметтері








Шетелдік өкілдіктер (саны)

49

19

20

30

0


      Жоғарыда аталған агенттіктердің барлығына тән ортақ құралдар салалық шолу, салалық нормалар мен стандарттар туралы ақпарат, институционалдық қолдау және жергілікті әріптестерді іздестіруде көмек көрсету болып табылады. Осыған байланысты KAZAKH INVEST те өз қызметінде жоғарыда көрсетілген әмбебап құралдарды пайдаланады, Қазақстанның ерекшеліктеріне сәйкес оларды кеңейтеді және жаңа құралдармен толықтыратын болады.

      Қазақстандағы инвестициялық ахуалды талдау

      2014 – 2016 жылдар аралығында Қазақстан экономикасының өсуі баяулады. 2013 жылдан бері ЖІӨ нақты өсімі 6 %-дан 2016 жылы 1,1 %-ға дейін төмендеді.


      1-8-сурет. Қазақстандағы номиналды ЖІӨ және ЖІӨ-нің нақты өсімі

      Ескертпе: (П) - болжам



      Қазақстан экономикасының құлдырау алдындағы өсуі айтарлықтай дәрежеде оның шикізаттық тәуелділігіне – тау-кен өндіру саласының кеңеюіне және шикізаттық тауарлар бағасының жоғарылығына байланысты болды, олар мемлекеттік кіріс пен шығыстың өсуіне, сонымен қатар ішкі тұтынудың өсуіне ықпал етті. Мұнайға және Қазақстанның өзге де экспорттық тауарларына әлемдік бағаның төмендеуі, сондай-ақ жоғары инфляция (елдегі ішкі тұтынудың төмендеуіне әсер еткен) республика экономикасының 2014 жылы болған тұралауына себеп болды. Бұдан басқа, Қазақстанның экономикалық өсімінің құлдырауы Қазақстанның негізгі сауда әріптестері және ТШИ көзі болып табылатын Ресей Федерациясы, ҚХР мен ЕО елдері экономикалары өсімінің баялауына байланысты болды.

      Экономиканың шикізаттық тәуелділігін төмендету үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі өндіруден өнеркәсіптік өндірісті әртараптандыруға және сауда секторын кеңейтуге көшу бағытын таңдады. Қазіргі уақытта бірқатар мемлекеттік бағдарламалар мен бастамалар іске асырылуда, олардың аясында Қазақстан Республикасының Үкіметі шетелдік инвестицияларды тарту бойынша бірқатар шаралар қабылдады, соның арқасында "Doing Business" бизнесті жүргізу шарттарының қолайлылығы бойынша Дүниежүзілік Банктің рейтингіндегі елдің позициясы жақсарып, 2017 жылы 36 орынға жетті.

      Алайда, жалпы алғанда, соңғы бес жыл ішінде Қазақстанға ТШИ өсімінің қарқыны кеміген, 2016 жылы 21 млрд. АҚШ долл. құрады. Шикізаттық секторға ТШИ үлесі 34 % құрады, бұл экономиканың экспортқа бағытталған шикізаттық емес секторларына ТШИ үлесімен салыстырғанда жоғары көрсеткіш болып табылады (өңдеуші өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы сияқты салалар – олардағы ТШИ үлесі тиісінше 19,4 % және 0,2 % құрады).

      Негізгі капиталға долларлық баламада инвестициялардың өсу қарқыны қысқарды және 2016 жылы 23 млрд. АҚШ. долл. құрады. Негізгі капиталға салынатын инвестицияның өсіміне қарамастан, олардың теңгедегі өсу қарқынын қараған кезде, экономиканың шикізаттық емес секторларында негізгі капиталға салынатын инвестициялардың үлесі қысқарды және 2016 жылы 65 %-ды құрады.

      Соңғы бес жыл ішінде экономикалық қызметтің көптеген түрлері бойынша негізгі құралдардың тозу дәрежесі 40 %-ды құрады, бұл жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың қызметін кеңейту және жаңғырту үшін, сол сияқты жаңа объектілер салу үшін қажетті кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру тапшылығының негізгі себептерінің бірі болып табылады. Банк секторы 2014 – 2015 жылдардағы қаржылық тоқырау және ұлттық валютаның құнсыздануының салдарын жоюды, сондай-ақ кепілдікті қамтамасыз ету бойынша талаптарды күшейтуді жалғастыруда, соның ішінде ХҚЕС 9 енгізілуіне байланысты екінші деңгейдегі банктердің кредит беру мүмкіндіктері айтарлықтай шектелді. Ел экономикасында заңды тұлғаларға кредит беру үлесі 2016 жылы 16 %-ға дейін төмендеді. Жоғарыда көрсетілгендер кәсіпкерлік қызметті қаржыландырудың балама көздерін тарту қажеттілігін білдіреді.


      Қазақстанға ТШИ-дің жалпы түсімі

      1-9-сурет. Негізгі капиталға инвестициялар



      1-10-сурет. ТШИ-дің жалпы түсімі



      Қазақстан Республикасындағы қаржылық қолдау құралдарының картасы

      Жобаны іске асырудың жоғары сапасын қамтамасыз етуге қабілетті, қажетті тәжірибесі бар, сондай-ақ инвестициялаудың барынша тиімділігі, қайтарымдылығы, мақсаттылығы, мерзімділігі мен ашықтығы қағидаттарын сақтайтын шетелдік инвесторлар тартылған жағдайда, инвесторлар жергілікті ойыншылар қатарынан бірлесіп қаржыландырушы тарапты іздеуге байланысты және мәмілелерді құрылымдауға даму институттарының немесе квазимемлекеттік сектор компанияларының қатысуына байланысты талаптар қояды. Бұл шетелдік инвестордың сенімін жоғарылатуға ықпал етеді, мемлекеттің қызығушылығын және инвестициялық жобаны қолдаудың тұрақтылығын көрсетеді.

      Қазақстанда халықаралық қаржы ұйымдарының өкілдіктерін қоса алғанда, инвестициялық жобаларды қаржыландыруды сапалы құрылымдауға қабілетті қажетті даму институттары немесе квазимемлекеттік сектор субъектілері жеткілікті шамада құрылды.

      "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамында (бұдан әрі – "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ) Қазақстанда инвестициялық бастамаларды қолдау үшін қажетті қаржылық және қаржылық емес құралдардың толық жиынтығы бар. "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ-ның еншілес ұйымдары нарықта белсенді, олар ірі және орта бизнес секторында да, шағын және орта бизнес (бұдан әрі – ШОБ) сегментінде де кәсіпкерлікті қолдаудың әртүрлі құралдарын ұсыну арқылы Қазақстан экономикасының дамуына ықпал етуді жүзеге асыруда.

      1-2-кесте. "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ-да экономиканың дамуын қолдау құралдарының матрицасы


Құралдар

ҚДМ

ӨДҚ

ҚКМ

Даму

ЭКА

АНК

ҚАҚ

Ірі бизнес

Қарызды қаржыландыру

+

+






Үлестік қаржыландыру



+





Кепілдіктер және сақтандыру

+







Лизинг

+







Жобаларды консультациялық сүйемелдеу

+







Экспортттық және экспортқа дейінгі қаржыландыру

+







ШОБ

Қарызды қаржыландыру немесе қарыздарды субсидиялау


+


+


+

+

Үлестік қаржыландыру



+





Кепілдіктер және сақтандыру





+

+


Лизинг


+


+


+

+

Консультация беру




+




Венчурлық қаржыландыру



+





Құзыреттерді дамыту




+




      Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы: ҚДМ – "Қазақстанның Даму банкі" АҚ, ӨДҚ – "Өнеркәсіпті дамыту қоры" АҚ, ҚКМ – "Қазына Капитал Менеджмент" АҚ, Даму – "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры" АҚ, ЭКА – "Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі" АҚ, АНК – "Аграрлық несие корпорациясы" АҚ, ҚАҚ – "ҚазАгроҚаржы" АҚ.

      "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Даму) экономиканың басым секторларындағы шағын және орта бизнес субъектілеріне кредиттік ресурстар ұсынады, кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялайды және кепілдіктер береді. Аталған құралдардың инвестициялау шегі 10 жылға дейін, қарыз валютасы – көбінесе теңге, кредит беру мөлшерлемесі таңдап алынған қолдау бағдарламасына байланысты орта есеппен 6-8,5 %, коммерциялық банктің сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау қарыз алушы үшін түпкілікті мөлшерлеменің 6 %-ына дейін. Дамудың ШОБ секторындағы құзыреттерді дамыту бойынша (бизнес жоспарлар, қаржылық модельдер дайындау, бизнес жүргізу бойынша консультация беру) табысты тәжірибесі ірі және орта ойыншылар үшін де тиімді болар еді.

      "Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігі" АҚ кепілдіктер беру (орнын толтыру) арқылы экспортқа қолдау көрсетеді.

      "Қазақстанның Даму банкі" АҚ (бұдан әрі – ҚДБ) ірі кәсіпкерлік субъектілеріне кредиттік ресурстар берумен айналысады. Аталған қаражатты инвестициялау көкжиегі 5 – 20 жыл, қарыз валютасы – теңге немесе АҚШ доллары, қарыздың ең аз сомасы экономика секторына байланысты 3 – 7 млрд теңге, кредит беру мөлшерлемесі аудиттелген қаржылық есептілікке сәйкес орта есеппен 6-6,6 %. Қарыз алушылардың ағымдағы қажеттіліктерін ескере отырып, ҚДБ өңдеуші өнеркәсіп кәсіпорындарын және өндірістік инфрақұрылымды қолдауға назар аударады.

      "Қазақстанның Даму Банкі" АҚ-ның еншілес ұйымы – "Өнеркәсіпті дамыту қоры" АҚ отандық автомобильдер, теміржол вагондарын, өзге де машина жасау өнімдерін өндірушілерге лизингтік қаржыландыруды ұсынады. Лизинг сомасы қызмет бағытына байланысты, лизинг мерзімі 20 жылға жетеді, сыйақы мөлшерлемесі 3 %-дан басталады.

      "Қазына Капитал Менеджмент" АҚ-ның қорлары әлеуеті жоғары компанияларға инвестициялау үшін private equity құралдарын қарапайым үлестік қатысудан бастап шығу және мезониндік қаржыландыруға арналған опциондарға дейін кеңінен пайдаланады. "Қазына Капитал Менеджмент" АҚ-ның меншікті капиталы 2016 жылдың соңындағы қаржылық есептілікке сәйкес шамамен 132,3 млрд. теңгені құрады. "Қазына Капитал Менеджмент" АҚ ірі халықаралық инвесторлармен бірлесіп, тікелей инвестициялар қорларын құруға инвестициялар тартады (2017 жылғы жағдай бойынша 12 қор).

      "Аграрлық несие корпорация" АҚ (бұдан әрі – АНК) АӨК субъектілерін банктік қарыздар ұсыну жолымен тікелей қаржыландыруды не екінші деңгейдегі банктерді, лизингтік компанияларды және микроқаржы ұйымдарын жеңілдікпен қорландыру арқылы жанама түрде қаржыландыруды жүзеге асырады. Бұдан басқа, АНК өсімдік және мал шаруашылығында сақтандыру қызметтерін ұсынады.

      АНК-нің еншілес ұйымы – "ҚазАгроҚаржы" АҚ – лизинг құралдары арқылы ауыл шаруашылығы техникасын сатып алуды қаржыландыруды; лизинг құралы және банктік қарыздар арқылы ауыл шаруашылығындағы инвестициялық жобаларды қаржыландыруды жүзеге асырады. Инвестициялық жобаларды кредиттеу мөлшерлемесі 6 %-ды, ал қаржылық лизинг бойынша 23,5 %-ды құрайды.

      "QazInnovations" инновацияларды дамыту жөніндегі ұлттық агенттігі" АҚ гранттар беру арқылы инновациялық-белсенді бизнесті қаржыландырады.

      Азия Даму Банкі (бұдан әрі – АДБ) мынадай құралдарды ұсынады – кредиттер беру, техникалық көмек көрсету (ТК), гранттар, акцияларға кепілдіктер мен инвестициялар. АДБ консультациялық қызметтер де ұсынады. Салымдардың басым салалары — көлік және байланыс, өнеркәсіп, энергетика, ауыл шаруашылығы, қаржы секторы.

      Еуропа Қайта құру және Даму банкі (бұдан әрі – ЕҚДБ) өңірдегі аса ірі инвестор болып табылады және өз қаражатын бөлуден басқа ТШИ-дің қомақты көлемін тартады. ЕҚДБ капиталды негізінен жеке кәсіпорындарға, әдетте, өзінің коммерциялық әріптестерімен бірлесіп салады, жаңа өндірістерге де, жұмыс істеп тұрған фирмаларға да қаражат салады. Бұдан басқа, ЕҚДБ әріптес банктерге кредит бере отырып, тұрақты энергетиканы және ресурстарды пайдалануды арттыру жобаларын инвестициялау үшін кредиттік желілер ұсынады, сондай-ақ өнеркәсіпті, сауданы және АӨК-ті тікелей қаржыландырады.

      Үлестік қаржыландыру тапшылығын өтеу үшін ЕҚДБ биржада бағаланатын немесе тіркеуге дайындық үстіндегі жеке компаниялардың акционерлік капиталына тікелей және тікелей емес салымдарды жүргізеді.

      Дүниежүзілік Банк тобында Халықаралық қаржы корпорациясына (IFC) қызығушылық туындап отыр, ол қарыздар ұсынады, кәсіпорындардың акционерлік капиталдарына инвестиция салуды жүзеге асырады және жекеменшік сектор кәсіпорындарына инвестициялауды ынталандыру үшін консультациялық қызметтер көрсетеді.

      Тікелей инвестициялар қорлары – жергілікті және жаһандық нарықтардағы жағдай

      Қаржыландырудың баламалы көздерінің қажеттілігі бүгінде қазақстандық бизнес үшін өзекті тақырып күйінде қалып отыр. Қазақстандағы банк секторының жағымсыз ортасы аясында Тікелей инвестициялар қорларының (бұдан әрі – ТИҚ) даму әлеуеті үлкен. Kazyna Capital Management қажетті қаржы құралдарын дамыту арқылы Қазақстанда өз private equity инфрақұрылымын құру жөніндегі міндеттерін табысты іске асыруы Қазақстанға портфельдік инвестициялардың қомақты ағымын жүзеге асырған болар еді, алайда бұлай болған жоқ. ТИҚ нарығында олардың қызметтерін реттеумен байланысты кедергілердің болуына қарамастан, тікелей жеке инвестициялар қаржыландырудың анағұрлым перспективалы түрлерінің бірі болып табылады. Екінші деңгейдегі банктер тарапынан бизнеске кредит беруді қатаңдату оң әсер беруде және ТИҚ-қа басымдық береді, өйткені олардың кәсіпорын қызметіне қаражат салу және капитал ресурстарын біріктіру мүмкіндігі бар.

      ТИҚ бизнестен қашық қаржылық инвесторлар ретінде кәсіпорындардың операциялық қызметіне белсенді араласпай жұмыс істей алады. ТИҚ, әдетте, жобаларға 5 жылдық және одан көп кезеңге кіріп, 30-40 % жылдық пайыз деңгейінде табыс алады. Кейбір жағдайларда ТИҚ-тың портфельдік компаниямен ұзақ мерзімді қарым-қатынас орнатуға және нақты бақылауды жүзеге асыруға, сондай-ақ бірлескен табысқа және өсімге қол жеткізу мақсаттарында компания стратегиясына ықпал етуге мүмкіндігі болады. Сонымен қатар, тікелей инвестициялардың банкроттық деңгейінің қысқаруына ықпал ететінін және мұның экономикада оң көрініс табатынын атап өту қажет. Мысалы, 2008 – 2012 жылдар аралығындағы кезеңде Frontier Economics таңдауы бойынша еуропалық 2000 кәсіпорын ТИҚ тарапынан қаржыландыру нәтижесінде күйреуден құтылды.

      Дамыған елдердің тәжірибесінен жеке тікелей инвестициялар сияқты баламалы қаржыландыру пайыздық қатынаста барлық нарықтық қаржыландырудың аз бөлігін алатынын атап өтуге болады. Алайда, қаржыландырудың бұл түрі кеңінен таралуда және көптеген елдерде банктік кредиттеу деңгейінің қысқаруына байланысты дамушы елдерде перспективасы зор.

      Алдыңғы қатарлы елдердің тәжірибесі жеке инвестициялар нарығының дамуы елдің қаржылық жүйесін одан әрі дамытуға серпін беретінін көрсетіп отыр. Осының жарқын көрінісі – Қытай Халық Республикасында (бұдан әрі – ҚХР) қаржы нарықтары жеткіліксіз деңгейде дамыған кезде жеке тікелей инвестициялар қорларының индустриясы дами бастады. Siguller Guf зерттеулеріне сәйкес (2014 жыл) ҚХР жеке секторы елдің ЖІӨ 60 %-ын өндіреді, бұл ретте жергілікті банктер берген кредиттердің тек 25 %-ына ғана қол жеткізе алады. Осындай саясаттың нәтижесінде шағын және орта бизнес (ел экономикасының түйінді қозғаушы күші) банктік кредит алуда проблемаларға тап болады. Осыған байланысты жеке тікелей инвестициялар қаржыландырудың дәстүрлі арналарына қол жеткізуі шектелген компанияларға үлестік қаржыландыруды ұсынады, сондықтан олар ҚХР-де маңызды рөл атқарады.

      Келтірілген фактілерге негізделе отырып, Қазақстанға жеке тікелей инвестициялар нарығының әлеуеті зор екенін және оны белсенді қолдану Қазақстан экономикасына инвестициялар өсімін ынталандыруға мүмкіндік беретінін атап өтуге болады.

      ТИҚ тетіктерін қолдану:

      индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерінің жарғылық капиталдарына ортақ қаржыландыру шартымен, сондай-ақ экономиканың басым секторларында жұмыс істеп тұрған өндірістерді жаңғыртуға (техникалық қайта жарақтандыруға) және кеңейтуге бағытталған жаңа индустриялық-инновациялық жобаларды құру үшін өзге заңды тұлғаларды құру (білім беру) жолымен инвестицияларды;

      стратегиялық және институционалдық инвесторларды іздеуді және тартуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

      Сонымен бірге, акционерлік капиталға салынған инвестициялардың маңыздылығын ескере отырып, KAZAKH INVEST ең алдымен шетелдік инвесторлардың капиталға қатысуын ұлғайтуға бағытталған ТШИ тартуға бағдарланатын болады.

      Бәсекелес ортаны талдау

      Инвестициялар тартуда Қазақстанның басқа бәсекелестермен салыстырғандағы бәсекелік артықшылықтарын анықтаудың ерекше маңызы бар. Өңірлік бәсекелік шеңберінде біз мына елдерді қарастырамыз:

      Еуразиялық экономикалық одақ (бұдан әрі – ЕАЭО) елдері: Армения, Беларусь, Қырғызстан, Ресей;

      Орталық Азия елдері (ЕАЭО-дан тыс): Тәжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан;

      Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (бұдан әрі – ТМД) елдері (өзге): Әзербайжан, Молдова, Украина (қауымдастырылған мүше).

      Инвесторлар тұтас өңірдің (ЕАЭО және Оталық Азия) инвестициялық тартымдылығын қарастыратынын ескерсек, инвестициялар тартудың манызды факторы өңірдегі басқа елдерге қарағанда тартымды бизнес-климаттың болуы, сондай-ақ осы елдердегі шетелдік инвестицияларды тарту жөніндегі агенттіктердің жұмыс істеуі болып табылады.


      1-11-сурет. Орталық Азия елдеріндегі ТШИ түсімі



      Дүниежүзілік Банк жасаған елдердің рейтингін негізге алсақ, Қазақстан шетелдік инвестициялар түсімінің деңгейі бойынша Ресей Федерациясынан ғана артта қалып отыр. Осыған байланысты, сондай-ақ жоғарыда аталған елдердің көпшілігі шетелдік инвестициялар тарту жөніндегі агенттіктердің болмауына не олардың жақын арада ғана жұмыс істей бастауына байланысты, осы талдау шеңберінде Ресей Федерациясының шетелдік инвестицияларды тарту жөніндегі агенттігі Investin Russia ғана қарастырылатын болады.

      Ресей Федерациясы

      2012 жылы Ресей Федерациясының экономикасына 18,7 млрд. АҚШ долл. сомасында тікелей шетелдік салымдар түсті, олардың 40 %-ы Кипр, Люксембург, Виргиния және Бермуд аралдары сияқты мемлекеттерден түскен инвестицияларға тиесілі. Инвестициялардың географиясы өңірлер бойынша біркелкі емес.

      Ресей Федерациясының 10 субъектісіне бүкіл шетелдік инвестициялардың 80 %-ы келеді. Инвестициялардың ең қомақты үлесі - 32 %-ы Мәскеуге, 18 %-ы - шетелдік әріптестермен бірлесіп ірі энергетикалық жобалар іске асырылып жатқан Сахалин облысына тиесілі. Көшбасшылар ондығына Мәскеу облысы, Санкт-Петербург, Калуга облысы, Ленинград облысы, Челябинск облысы, Архангельск облысы, Нижегородск облысы және Коми Республикасы кіреді. Ресей Федерациясына байыпты бюджеттік саясат тән және оның мемлекеттік қарызы Еуропадағы және әлемдегі ең төмен мөлшерде –150 млрд. АҚШ долл. жуық немесе ЖІӨ-нің 8 %-ы. Бұл ретте алтын-валюта қорларының көлемі бойынша Ресей Федерациясы әлемде үшінші орында – 500 млрд. АҚШ долл. астам (ҚХР мен Жапониядан кейін).


      1-12-сурет. Ресей Федерациясына және Қазақстанға ТШИ түсімінің серпіні



      Инвестициялық жобаларды қолдау

      Ағымдағы жылы Ресей Федерациясының Үкіметі ұзақ мерзімді мемлекеттік бағдарламалар қабылдады (олардың саны 42, ұлттық экономиканың барлық секторларын және әлеуметтік саланы қамтиды) және оларды іске асыру бойынша "жол карталарын" әзірледі. Мемлекеттік және корпоративтік даму институттарының жұмысы ірі инвестициялық, ең алдымен инфрақұрылымдық жобаларды іске асыруға бағытталған. Барлығы 60 жоба, олардың көбі аяқталған. Бірнеше жүз жоба іске асырылу сатысында. Жобалар шеңберінде мемлекет қаражаты есебінен – инфрақұрылым, жеке инвестициялар есебінен – өндірістік объектілер құрылады.

      Сонымен қатар, инвестициялық жобаларды жобалық қаржыландыру негізінде қолдау бағдарламасы жұмыс істейді: жеңілдетілген мөлшерлеме бойынша кредиттер және т.б. Ұлттық әл-ауқат қорынан 450 млрд. рубль сомасын ірі көлік жобаларын іске асыруға бағыттау туралы шешімдер қабылданды: Транссібірді жаңғырту, жоғары жылдамдықты "Мәскеу – Қазан" теміржол магистралін салу, Мәскеудің айналасына Орталық айналма автожол салу. Ресей үшін әзірге негізгі қорлардың жағдайы, олардың әбден тозуы, көліктік және инфрақұрылымдық шектеулердің болуы, импорттың жоғары үлесі және экономиканың шикізаттық тәуелділігі, сондай-ақ табиғи монополиялар тарифтерінің деңгейі проблема болып қалуда.

      "Ресейге инвестицияла" ұлттық инвестициялық агенттігі 2013 жылғы желтоқсанда Ресей Федерациясының Өңірлік даму министрлігінің аясында және Инвестициялық агенттіктердің дүниежүзілік қауымдастығымен (WAIPA) ынтымақтастықта құрылған.

      Ресей Федерациясының инвестициялық агенттігінің негізгі мақсаты:

      шетелдік инвесторларға ресейлік нарыққа шығу кезінде жәрдемдесу арқылы Ресей Федерациясының экономикасына шетелдік инвестициялар тарту;

      коммуникацияның тиімді жүйесін құру және халықаралық инвестициялық қоғамдастықпен өзара іс-қимыл жасау арқылы Ресей Федерациясының инвестициялық мүмкіндіктері мен іскерлік беделін ілгерілету.

      Ресей Федерациясының инвестициялық агенттігінің негізгі міндеті бірыңғай клиенттік орталықтың функциясын орындау болып табылады, ол шетелдік инвесторлар үшін Ресей өңірлерінің инвестициялық әлеуеті, іске асырылып жатқан жобалар, жаңа инвестициялық мүмкіндіктер туралы ауқымды ақпарат көзі, сондай-ақ шетелдік компаниялардың Ресей нарығына шығуы үшін қолайлы жағдайлар жасау құралы болып табылады.

      Ресей Федерациясының инвестициялық агенттігінің қызметтері:

      Ресей Федерациясының іскерлік имиджін жақсарту және ілгерілету бойынша қызметтер. Шетелдік инвестициялық агенттіктермен және инвесторлармен өзара қарым-қатынастар жүйесін құру;

      шетелдік инвесторларға Ресей Федерациясындағы жобалар және бизнес орта туралы қажетті ақпаратты жедел режимде беру;

      инвестициялық жобаларды іске асырудың барлық кезеңдерінде шетелдік инвесторларға қолдау көрсетуді жүзеге асыру;

      шетелдік инвестициялар тарту бойынша қызметтер;

      өңірлік инвестициялық жобаларды ілгерілету;

      ақпараттық-талдамалық және басқа да көрсетілетін қызметтер.

      Ресей Федерациясының шетелдік инвестициялар тарту жөніндегі инвестициялық агенттігі айтарлықтай тиімді жұмыс істейді, бұл ТШИ-дің жалпы түсімінде маңызды рөл атқарады.

      Қазақстандағы инвестициялық преференциялар

      Қазақстанда инвестициялық преференциялар атаулы сипатта болады және инвестициялық жобаны іске асыруды жүзеге асыратын Қазақстанның заңды тұлғаларына (оның ішінде шетелдік үлесі бар) және инвестициялық жобаны іске асыратын Қазақстанның заңды тұлғасы үшін қаржы лизингі шарты негізінде технологиялық жабдықты инвестициялық жобаны іске асыру шеңберінде импорттайтын лизингтік компанияларға беріледі.

      Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының инвестициялық заңнамасына елеулі өзгерістер енгізілді.

      "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық салу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2017 жылы 25 желтоқсандағы № 122-VI Қазақстан Республикасының Заңымен Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және Салық кодексіне 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енген өзгерістер енгізілді, атап айтқанда Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің "Инвестициялық қызметті мемлекеттік қолдау" деген 25-тарауына өзгерістер енгізілді, оның ішінде инвестициялық субсидиялар ұсынуды, арнайы инвестициялық шарт бойынша инвестициялық артықшылықтар беруді, сондай-ақ салықтық преференциялар ұсынуды қоса алғанда, инвестициялық преференциялар беру шарттарының мазмұны өзгертілді.

      Қазақстан заңнамасына сәйкес инвестициялар тарту жөніндегі мемлекеттік саясатты іске асыру саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі (бұдан әрі – ҚР СІМ) болып табылады.

      Заңнамаға сәйкес инвестициялық преференциялар инвестициялық жобаларды іске асыру үшін инвестициялық басым жобаларға және арнайы инвестициялық жобаларға беріледі.

      Инвестициялық жоба "мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын, оның ішінде концессиялық жобаны іске асыру барысында құрылған, кеңейтілген және (немесе) жаңартылған өндірістерді қоса алғанда, жаңа өндірістер құруға, жұмыс істеп тұрғандарын кеңейтуге және (немесе) жаңартуға инвестициялар көздейтін іс-шаралар кешені" ретінде анықталады.

      Инвестициялық басым жоба дегеніміз:

      заңды тұлғаның жаңа өндірістік объектілердің (фабрика, зауыт, цех) құрылысына республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және инвестициялық преференцияларды беруге арналған өтінім берілген күнге қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің кемінде екі миллион еселенген мөлшерінде инвестицияларды жүзеге асыруын көздейтін жаңа өндірістерді құру бойынша;

      заңды тұлғаның негізгі құралдарды өзгертуге, оның ішінде өнім шығаратын, жұмыс істеп тұрған өндірістік қуаттарды жаңартуға (реновациялау, реконструкциялау, жаңғырту) республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және инвестициялық преференцияларды беруге арналған өтінім берілген күнге қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің кемінде бес миллион еселенген мөлшерінде инвестицияларды жүзеге асыруын көздейтін жұмыс істеп тұрған өндірістерді кеңейту және (немесе) жаңарту бойынша инвестициялық жоба.

      Жаңа өндірістерді құру немесе жұмыс істеп тұрған өндірістерді кеңейту және (немесе) жаңарту жөніндегі инвестициялық басым жобаны тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін белгілі бір басым қызмет түрлері бойынша заңды тұлға жүзеге асырады.

      Арнайы инвестициялық жоба дегеніміз арнайы экономикалық аймаққа қатысушы немесе Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес еркін қойманы иеленуші ретінде тіркелген Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы іске асырған және (немесе) іске асыратын инвестициялық жоба не моторлы көлік құралдарын өнеркәсіптік құрастыру туралы келісім жасасқан Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы іске асыратын жоба.

      Инвестициялық жобаның типіне байланысты преференциялар топтамасының құрамы анықталады.

      Инвестициялық жоба бойынша (оның ішінде инвестициялық басым жобаға) инвестициялық преференциялардың мынадай түрлері беріледі:

      1) кедендік баждар және импортқа қосылған құн салығын салудан босату;

      2) мемлекеттік заттай гранттар.

      Инвестициялық басым жоба бойынша салықтар бойынша преференциялар (бұдан әрі – инвестициялық басым жоба үшін инвестициялық преференциялар) беріледі.

      Арнайы инвестициялық жоба бойынша инвестициялық преференциялар (бұдан әрі – арнайы инвестициялық жоба үшін инвестициялық преференциялар):

      1) кедендік әкелу баждарын;

      2) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салықтар салудан босату түрінде беріледі.

      Инвестициялық преференцияларды алу үшiн Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган белгiлеген нысан бойынша инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi органға инвестициялық преференциялар беруге өтiнiм және өтiнiм берушiнiң белгiленген талаптарға сәйкес келетiнiн растайтын құжаттарды жiбередi.

      Инвестициялық преференциялар инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган мен инвестициялық жобаны iске асыратын Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы арасында жасалған инвестициялық келiсiмшарт негiзiнде берiледi.

      1.2. KAZAKH INVEST-тің ішкі ортасын талдау

      Ескерту. 1-2-кіші бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790; 25.11.2022 № 951 қаулыларымен.

      2017 жылы Дүниежүзілік Банкпен бірлесіп "Ұлттық инвестициялық стратегия" инвестицияларды тарту жөніндегі бағдарлама (бұдан әрі – Ұлттық инвестициялық стратегия) әзірленіп және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 22 тамыздағы № 498 қаулысымен бекітілді. Бұдан әрі Ұлттық инвестициялық стратегияның орнына Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 15 шілдедегі № 482 қаулысымен Қазақстан Республикасы инвестициялық саясатының 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасы (бұдан әрі – Инвестициялық саясат тұжырымдамасы) бекітілді. Инвестициялық саясат тұжырымдамасын іске асырудың институционалдық тетіктерінің бірі "KAZAKH INVEST" ұлттық компаниясы" АҚ болып табылады.

      2017 жылы KAZAKH INVEST компаниясы қайта тіркелгеннен кейін ірі инвесторлармен Қазақстан Республикасы атынан Бірыңғай келіссөз жүргізуші мәртебесін алды. KAZAKH INVEST Директорлар кеңесінің мүшелері компанияға қажетті қолдау көрсетеді және барлық операциялық процестердің тиімділігін қамтамасыз етеді. Кейін компания қызметін "бір терезе" қағидаты бойынша іске асыру мақсатында, оның ішінде инвесторларды инвестициялаудан кейін қолдауды қамтамасыз ету үшін KAZAKH INVEST мемлекеттік органдармен және ведомстволармен байланысты нығайтуға және өзара іс-қимылдардың тиімділігін жоғарылатуға ұмтылатын болады.

      Мемлекеттік экономикалық саясаттың негізгі бағыттары

      KAZAKH INVEST өз қызметінде индустриялық-инновациялық даму, шағын және орта кәсіпкерлік саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметі қойған басқа да міндеттерді басшылыққа алады. Мемлекетті дамытудың негізгі векторларын айқындау мақсатында Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың 2014 жылғы 17 қаңтардағы "Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ" атты Қазақстан халқына Жолдауында, сондай-ақ Қазақстанның әлемнің ең дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіруі жөніндегі тұжырымдамада іске асырылуы Қазақстанның әлемнің ең дамыған елдері қатарына кіруіне ықпал ететін стратегиялық бағыттар белгіленген:

      1) адами капиталды – инновациялардың басты қозғаушы күшін дамыту;

      2) бизнес пен кәсіпкерлік бастамаларды дамыту үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз ететін институционалдық ортаны жетілдіру;

      3) ұзақ мерзімді перспективада ғылымды қажетсінетін экономикаға көшу үшін қажетті салалық база қалыптастыруға негізделген кезеңдік тәсіл қабылдау арқылы ғылымды қажетсінетін экономика салаларын дамыту;

      4) ұлттық инновациялық жүйе құру, инфрақұрылымды жаңғырту және энергия тиімділігін арттыру арқылы ғылымды қажетсінетін экономика құруды қолдайтын инфрақұрылымды жеделдетіп қалыптастыру;

      5) халықаралық қатынастар жүйесіне интеграциялануды тереңдету.

      Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарына сәйкес өңірде тікелей шетелдік инвестицияларды тарту көлемі бойынша көшбасшылықты, сондай-ақ ТМД және Шығыс Еуропа елдері арасында жан басына шаққанда тікелей шетелдік инвестицияларды тарту көлемі бойынша көшбасшылықты сақтау жөніндегі стратегиялық міндетке қол жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында Компанияның қызметі шет елдердегі қазақстандық елшіліктер мен өкілдіктерден бастап инвесторлармен өңірлік деңгейде жұмыс істеуге дейінгі тізбекті қамтитын инвестицияларды тартудың "өтпелі" жүйесіне интеграцияланатын болады.

      Инвесторлар қызметінің ашықтығын және сенім деңгейін жоғарылату.

      KAZAKH INVEST-тің Қазақстанда да, сонымен қатар шет елдерде де танымалдылығын жоғарылату мақсатында коммуникациялық саясат өзгертіледі, мемлекеттің шикізаттық емес секторды инвестициялық қолдаумен айналысатын агенті ретіндегі KAZAKH INVEST-тің имиджін қалыптастыруды коммуникациялық сүйемелдеуге көңіл аударылатын болады.

      Бұл мақсаттарда мыналар:

      KAZAKH INVEST-ті мемлекеттің инвесторларды қолдаумен айналысатын агенті ретінде қайта брендтеу;

      қажетті ақпараттың KAZAKH INVEST-тің қызметіне қызығушылық танытатын тараптардың барлығы – акционер, инвесторлар, әріптестер, бұқаралық ақпарат құралдары, мемлекеттік органдар және т.б. үшін толық және уақтылы жеткізілуін қамтамасыз ету;

      бұқаралық ақпарат құралдарымен KAZAKH INVEST қызметінің мақсаттарын, міндеттерін және қағидаттарын түсіндіруге, сонымен қатар қолайлы ақпараттық орта жасауға бағытталған өзара іс-қимыл жүзеге асырылатын болады.

      Бұл ретте коммуникациялық және ақпараттық саясатты іске асырудың негізгі арналарының бірі инвесторға бағытталған және KAZAKH INVEST туралы ақпаратты қамтитын KAZAKH INVEST-тің корпоративтік веб-сайты болады.

      IT-қамтамасыз ету

      ІТ-қамтамасыз етуді тиісінше дамытпайынша, осы Даму жоспарын іске асыру мүмкін емес. ІТ-қамтамасыз етудің негізгі міндеттері:

      инвесторлармен өзара іс-қимылда тиісті статистика жүргізу және бірыңғай тәсілді қамтамасыз ету, білім беру базасы мен сабақтастықты сақтау үшін инвесторларды сүйемелдеу бойынша жеке процесті автоматтандыру. Инвесторларға да инвестициялық жобалар бойынша құжаттарды орналастыруға қолжетімділік берілетін болады;

      ақпараттық-технологиялық жабдықтарды стандарттау және сәйкестендіру;

      ІТ-қамтамасыз етуді басқару жүйелерін жетілдіру болуы тиіс.

      Бұдан басқа, электрондық құжат айналымы жүйелерін интеграциялау, сондай-ақ "бір терезе" қағидаты бойынша жұмыс істеу арқылы KAZAKH INVEST пен ҚР СІМ арасындағы сапалы және тиімді өзара іс-қимылға ерекше назар аударылатын болады. Сонымен қатар инвестициялық жобалармен жұмыс істеу шеңберінде KAZAKH INVEST-те контрагенттерді ІТ сервистердің оңтайлы жиынтығымен және сапасымен қамтамасыз ету бойынша ІТ функциялардың тиімділігі жоғарылатылады.

      Корпоративтік басқару

      Жоғары сапалы корпоративтік басқару KAZAKH INVEST қызметінің табысты болуы үшін қажетті шарт болып табылады. KAZAKH INVEST-те Корпоративтік басқару кодексі және Іскерлік этика кодексі бекітілген, олардың мақсаттары корпоративтік басқаруды жүйелеу және жетілдіру, басқарудың жалпы ашықтығын қамтамасыз ету және Компанияның тиісті басқару стандарттарын негізге алуға әзірлігін растау болып табылады.

      KAZAKH INVEST Директорлар кеңесіне негізгі мемлекеттік органдар мен шетелдік инвестицияларды тартуға жауапты ұйымдардың басшылары кіреді. KAZAKH INVEST Директорлар кеңесін Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі басқарады.

      Компанияның алдына қойған міндеттерін орындау үшін басқаруға тиісті жұмыс тәжірибесі, білімі, біліктілігі, іскерлік және салалық ортада оң жетістіктері бар тәуелсіз директорлар да тартылған.

      Сонымен қатар, Компания корпоративтік басқару деңгейін жетілдіретін болады, бұл әлемдік тәжірибе негізінде корпоративтік басқарудың озық практикасына сәйкестікті қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

      Адами капитал

      Компанияны білікті адами ресурстармен қамтамасыз ету мақсатында KAZAKH INVEST бірыңғай кадр саясатын қалыптастыру және енгізу жұмысын жүргізеді. Кадр саясатының міндеті Компания тиімділігінің дамуына және өсуіне құнды үлес қосуға қабілетті білікті мамандарды тарту және ұстау, сондай-ақ адами ресурстарға инвестициялардан барынша қайтарым алу болып табылады. Компанияның фронт-офисіндегі жұмыскерлердің 70 %-ының "қаржы" және "экономика" мамандықтары бойынша білімдері бар. Бұл ретте персоналдың 90 %-ы ағылшын тілін меңгерген, ал олардың 29 %-ы ағылшын тілінен басқа екінші шетел тілін меңгерген. Персоналдың 26 %-ы жоғары оқу орындарын шетелде аяқтаған және жартысынан көбінің (53 %) магистр дәрежесі бар. Жұмыскерлердің жас шамасы: 37 % – 30 жасқа дейін, 44 % – 31 жастан 40 жасқа дейін, 19 % – 40 жастан асқан.

      Кейіннен персонал іріктеуде инвестициялық шешімдер қабылдау кезінде маңызды фактор болып табылатын айтарлықтай тәжірибесі мен бұрынғы жетістіктері бар, тау-кен және металлургия, мұнай-газ, телекоммуникация салаларында, сондай-ақ қаржылық қызметтер мен инвестициялық кредиттеу секторларында сараптама және жұмыс өтілі бар күшті басқару командасын жасақтауға көңіл аударылатын болады.

      Бұдан басқа, Компания әлеуетті инвесторлармен одан әрі жұмыс істеу мақсатында Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің өкілдері үшін өңдеу өнеркәсібін мемлекеттік қолдау саласындағы кәсіптік құзыреттілікті арттыруда ҚР СІМ-ге жыл сайын жәрдемдесетін болады.

      Компанияның қаржылық саясаты

      Инвестициялық саясат тұжырымдамасына сәйкес Компания инвестициялар тарту жөніндегі оператор рөлін атқарады, бұл KAZAKH INVEST компаниясының "пайдасыз және залалсыз" қағидаты бойынша операциялық қызметін білдіреді. Бұл ретте қызметтің шығынсыздығына мынадай стратегиялық бастамаларды іске асыру арқылы қол жеткізуге болады. Сонымен қатар, KAZAKH INVEST қосымша кіріс көздерін де іздестіретін болады.

      Шығындарды үнемдеу саясатын енгізу

      KAZAKH INVEST менеджменті Компания ресурстарын ұтымды пайдалануға, ауыспалы, сол сияқты тұрақты операциялық шығындарды оңтайландыруға ұмтылатын болады.

      Компания бақылауға жататын шығындарды оңтайландыруы қажет және сыртқа берілетін қызметтер көлемін қысқарта отырып, өзінің еңбек шығындарын барынша пайдаға асыруға ұмтылуы керек. Персонал жасайтын құндылық оны ұстау құнынан жоғары болуға тиіс.

      Басқарушылық есептілік жүйесін имплементациялау

      Қызметтің негізгі бағыттарын анықтау барысында Компания ақпарат жинау және ұсыну жүйесін ретке келтіреді, оның негізінде менеджмент стратегиялық және тактикалық шешімдер қабылдайтын болады. Басқарушылық есептілік жүйесі өзгермелі бизнес орта талаптарына сәйкес келуге тиіс және менеджменттің сараланған, уақтылы және көреген шешімдер қабылдауына ықпал ететін болады.

      Ақша қаражатын басқару тиімділігін арттыру

      Қаржылық орнықтылық пен өтімділікті сақтау Компанияның тиімді операциялық қызметінің негізгі шарттары болып табылады. Сонымен қатар, валюталық тәуекелдерге сезімталдықты ескере отырып, уақытша бос ақша қаражатын басқару саясаты шетелдік валютада күтілетін жылыстауға сәйкес алдын ала валюта резервтеу арқылы валюталық тәуекелдерді барынша азайтуы керек. Кассалық айырмаға жол бермеу үшін Компания "cash pooling" техникасын енгізуге ұмтылуы қажет.

      SWOT-талдау

      Сыртқы ортаны талдау KAZAKH INVEST алдына қойылған мақсаттар мен міндеттерді орындауы үшін бірқатар оң факторлар мен мүмкіндіктердің бар екенін көрсетеді. Мұндай факторлардың бірі шикізаттық емес секторға негізгі капиталға мемлекет тарапынан да, сол сияқты жеке сектор тарапынан да тікелей инвестициялардың тұрақты өсуі болып табылады.

      Саяси және құқықтық оң факторлардың қатарына Үкіметтің кәсіпкерлікті дамыту және Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын іске асыру мәселелеріне баса назар аударуы жатады. Бұдан басқа, елде инвестициялық ахуалды жақсартуға бағытталған Ұлттық инвестициялық стратегияда және Инвестициялық саясат тұжырымдамасында басты назар экспортқа бағдарланған шикізаттық емес секторларға ТШИ тартуға бағытталған. Бұдан басқа, даму институттарымен тиісті өзара іс-қимыл және уәкілетті органның (ҚР СІМ) қолдауы синергия үшін және инвесторларға қолдау құралдарының кешенді топтамасын беруге мүмкіндік жасайды.

      Төмендегі суретте KAZAKH INVEST қызметі мен ұстанымының күшті және әлсіз тұстарына талдау, сондай-ақ одан әрі дамуының мүмкіндіктері мен қауіптері көрсетілген.

1-13-сурет. KAZAKH INVEST қызметінің SWOT-талдауы


Мүмкіндіктер

Қауіптер


- Мемлекеттік саясат шеңберінде инвестициялар тарту мәселесіне баса назар аудару.
- Қазақстанға шетелдік инвесторлар тарапынан қызығушылықтың болуы.
- Елдегі инвестициялық ахуалдың экономикалық, әлеуметтік және саяси жағдайлардың өзгерістері есебінен жақсаруы.
- Инвестициялық саясат тұжырымдамасы.
- Үкіметтің өндірістік секторды дамыту бойынша мақсатты саясаты.
- Өндірістік секторды қаржылық және қаржылық емес қолдау шеңберінде жаңа құралдардың пайда болуы.
- Халықаралық қаржы ұйымдарынан (бұдан әрі – ХҚҰ) (АДБ, ЕҚДБ және т.б.) қорландыруды тарту мүмкіндіктері.

- Елдегі инвестициялық ахуалдың экономикалық, әлеуметтік және саяси жағдайлардың төмендеуі есебінен нашарлауы.
- Әлемдік дағдарыстың болу қаупі (индустриялық елдердің қомақты сыртқы қарызы, дамушы елдердің қаржы нарықтарындағы және жылжымайтын мүлік нарығындағы тұрақсыздық белгілері).
- Өңірдегі өршіп келе жатқан геосаяси қауіп.
- Реттеушілік және құқықтық шектеулердің күшеюі.
- Әлемде және өңірде инвестициялар үшін бәсекелестіктің артуы.

Мықты тұстары

Стратегиялық іс-қимыл

Стратегиялық іс-қимыл

- Ұлттық компания мәртебесі.
- Инвестициялар тартуда жинақталған тәжірибе.
- Күшті кадр әлеуеті және әкімшілік ресурс.
- Компанияның он жылдық кезеңге арналған жаңа даму жоспары.

- Инвестициялық саясат тұжырымдамасын іске асыруға қатысу.
- ХҚҰ-мен белсенді ынтымақтастық.
- Инвесторларға инвестициялаудан кейінгі кезеңде қызмет көрсетуді дамыту.

- Елдің инвестициялық ахуалын жақсарту бойынша ұсыныстарды әзірлеу және ілгерілету.
- Инвесторлардың шағымдарына ден қою бойынша жүйелі тетікті енгізу.

Әлсіз тұстары

Стратегиялық іс-қимыл

Стратегиялық іс-қимыл

- Компания тиімділігінің сыртқы бюрократиялық рәсімдерге тәуелділігі.
- Шетелдік инвестициялар тарту шеңберінде мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік сектор арасындағы өзара іс-қимыл жүйесі тиімділігінің жеткіліксіздігі.
- Компанияның дамудың бастапқы сатысындағы имидждік саясаты.
- Компанияның ұйымдастырушылық құрылымы мен функциялары одан әрі оңтайландыруды талап етеді.
- Компания процестерінің автоматтандырылуының төмен дәрежесі.
- Инвесторларға ұсыну үшін пысықталған бизнес бастамалардың көп болмауы.
- Сапалы көрсетілетін қызметтер және тауарлар ұсынатын жергілікті өнім берушілер санының жеткіліксіздігі.

- базалық бизнес ұсыныстар мен инвестициялық сұрауларды KAZAKH INVEST компаниясының өңірлік өкілі деңгейінде шоғырландырып, өңірлік және орталық деңгейлерде "бір терезе" қағидатын енгізу.
-  KAZAKH INVEST жобалары бойынша уәкілетті органдардың преференциялар беру мәселесін қарауы тәртібін жеңілдету.
- Өнім берушілерді дамыту бағдарламасын әзірлеу.
- Компанияның ақпараттық-технологиялық қамтамасыз етілуін және инвестициялық жобалардың ақпараттық-мониторингтік жүйесін (IRM) одан әрі дамыту.
- "Тауаша жобаларды" іздеу және әзірлеу.

- Инвестициялар тартудың белсенді тәсілдерін енгізу.
- Таргеттелген маркетингтік бағдарлама әзірлеу.
- KAZAKH INVEST компаниясы шетелдік инвесторлармен бірге бастамашылық еткен инвестициялық жобаларға жер учаскесін бөлуге әкімдіктер тарапынан KAZAKH INVEST компаниясына кепілдендірілген квота беру.
- Басым инвестициялық жобаларды іске асыру үшін инвестициялық келісімшарт жасасу кезінде пайдалануға берілгеннен кейін неғұрлым ұзақ мерзімде шетелдік жұмыс күшіне (бұдан әрі – ШЖК) квота белгілеуді заңнамалық деңгейде жою.

      Компанияның артықшылықтарын назарға ала отырып және сыртқы ортаның жоспарланған кезеңдегі мүмкіндіктерін ескере отырып, ұлттық компания мәртебесін, жинақталған тәжірибені, іске асырылып жатқан инвестициялық жобаларды барынша пайдалану қажет, сондай-ақ әлсіз тұстарды жою және қатерлердің әсерін мейлінше азайту үшін жұмыс істеу керек.

      2. Миссия, пайым және қызметтің стратегиялық бағыттары

      2.1. Компанияның миссиясы, пайымы және құндылықтары

      Компанияның миссиясы

      Экономиканың басым секторларына шетелдік инвестициялар тарту және инвестициялық жобаларды кешенді қолдау арқылы Қазақстан Республикасының орнықты әлеуметтік экономикалық дамуына ықпал ету.

      Компанияның пайымы

      Орталық Азия өңіріндегі, ТМД елдеріндегі және экономикасы өтпелі елдер топтарының арасында шетелдік инвестициялар тарту жөніндегі жетекші агенттікке айналу.

      Компанияның құндылықтары

      Жаһандық тәжірибе – шетелдік және отандық инвесторларға озық құзыреттерді ұсыну, сондай-ақ қазақстандық нарықтағы мүмкіндіктерге қолжетімділікті қамтамасыз ету. Компания инвестициялар тарту үшін әртүрлі нарық инвесторларының қажеттіліктеріне сәйкес алуан түрлі тәсілдерді қолданатын болады.

      Білім – көп жылдардан бері деректер жинау және талдау, инвесторлармен ақпарат алмасу Компанияға нарық үрдістерін қадағалап, инвестициялар үшін перспективалы тауашаларды айқындауға мүмкіндік береді.

      Адами капитал – KAZAKH INVEST агенттігінің өз біліктіліктері мен машықтарын үнемі жетілдіріп отыратын білікті мамандарының командасы Компания мақсаттарына қол жеткізудің түйінді ресурсы болып табылады. Компания қолайлы іскерлік орта құрды, мұнда әр қызметкер ортақ іске өз үлесін қоса алады және инновациялық идеяларымен ұсына алады.

      2.2. Қызметтің 1-стратегиялық бағыты – "Шетелдік инвестициялар"

      Ескерту. Тақырыптың орыс тіліндегі мәтініне өзгеріс енгізілді, мемлекеттік тілдегі мәтіні өзгермейді - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790 қаулысымен.
      Ескерту. 2.2-кіші бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790; 25.11.2022 № 951 қаулыларымен.

      1-мақсат. Тиімділікті арттыруға бағдарланған инвестициялар тарту

      KAZAKH INVEST өз қызметінде инвестиция тартудың белсенді тәсілдерін ұстанатын болады. Инвестицияларды белсенді тарту үш негізгі элементтен тұрады:





      2-1-cурет. Инвестициялар тарту процесінің схемасы




      1-міндет. Инвестиция көздері – нысаналы елдерді айқындау

      Қазақстанмен ынтымақтастықтың геосаяси және экономикалық жағдайларына сүйене отырып, инвесторлармен өзара іс-қимыл бойынша мынадай нысаналы өңірлер анықталды:

      ЕАЭО-ға мүше елдер;

      Азия елдері;

      ЭЫДҰ-ға мүше елдер және әріптес елдер;

      Таяу Шығыс елдері.

      Бұл өңірлерде Орталық Азия өңірінің экономикасын инвестициялауға әзірлікті және қабілеттілікті куәландыратын: капиталдың болуы және оған қолжетімділік, Қазақстанға инвестициялау тәжірибесі, қазақстандық өндіріске технологиялар трансферттеу перспективасы бар дамыған технологиялар сияқты белгілер бар.


      2-1-кесте. Инвестиция тарту үшін нысаналы елдер



      Елдерді таргеттеу шеңберінде басымдықтар ретінде Ұлыбритания, Германия, Италия, Франция, АҚШ, Ресей Федерациясы, ҚХР, Корея Республикасы, Жапония, Түркия және БАӘ анықталды.

      Басым елдер картасы


     

      Әрбір нысаналы ел немесе елдер тобы үшін инвестициялар тарту кезінде нақты елмен жұмыс істеу бойынша анықтамалық құжат – жөнсілтер немесе елдік инвестициялық бағдарлама ("White paper") әзірленіп, оларда мынадай ерекшеліктер көрсетілетін болады:

      1) жобаны қаржыландыру мүмкіндіктерінің болуы (инвестициялық қорлардың болуы, инвестициялар саласындағы заңнама, қаржыландырудың қолданылатын құралдары);

      2) басым салалардағы, қысқа мерзімді және орта мерзімді перспективада шекаралық өңірлерге шығып, бизнесті кеңейтуді жоспарлайтын ықтимал әріптестер (таргеттік трансұлттық компаниялар мен нысаналы зәкірлі инвесторлар);

      3) ресми, оның ішінде үкіметтік деңгейдегі уағдаластықтар, сондай-ақ мемлекетаралық ынтымақтастық бағдарламалары.

      Мұндай анықтамалықтар үнемі жаңартылып отыратын болады және қандай да бір елмен ынтымақтастықтың барлық аспектілерін ашып көрсететін негізгі құралға айналады. Басым елдердің шектеулі санына назар аудару Даму жоспары мақсаттарына қол жеткізуде маңызды фактор болып табылады. Алайда, Даму жоспарда келтірілген елдер тізбесі түпкілікті болып табылмайды. Компания өз қызметінде икемді тәсілдерді ұстанып, шетелдік инвестициялардың жаңа көздерін, оның ішінде аралас салалардан іздестіретін болады.

      2-міндет. Инвесторларды таргеттеу

      Шетелдік инвестицияларды тартуда табысқа жетудің келесі қадамы инвесторларды таргеттеу болып табылады.

      Практикада инвесторлық база 2 типке бөлінеді, олардың инвестициялау кезіндегі мақсаттары мен міндеттері ерекшеленеді:

      стратегиялық инвестор – басқаруға қатысу үшін немесе компанияны бақылауға алу үшін бизнестен үлес алуға мүдделі инвестор. Әдетте, стратегиялық инвестор ретінде қызметі сатып алынатын компанияның немесе іске асырылатын жобаның бизнесімен байланысты компания әрекет етеді;

      институционалдық инвестор немесе портфельдік инвестор – пайда алу мақсатында үлеске салымды жүзеге асыратын заңды тұлға. Институционалдық инвесторларға инвестициялық қорлар, зейнетақы қорлары, сақтандыру ұйымдары, банктер, оның ішінде даму банктері жатады.

      Елдер инвестиция тарту бойынша саясатында өз елінің мүдделерін білдіретін компанияны таргеттеуден ықтимал инвесторлардың қызығушылығын тудыра алатын елдің бәсекелік артықшылықтарын жасауға бет бұруда. KAZAKH INVEST инвестициялық жобаның өмірлік цикліне байланысты инвесторлардың екі тобын таргеттейтін болады. Стратегиялық инвесторларды таргеттеу шеңберінде негізгі фокус трансұлттық компанияларға (бұдан әрі – "ТҰК"), олардың даму тарихын, жұмыс істейтін елдерді, сатып алу көздерін, өткізу нарығын және кеңею жоспарларын мұқият талдау негізінде жасалатын болады.

      ТҰК техникалық анықтамалары әртүрлі болады. Осы Даму жоспары ТҰК-ті мынадай сипаттамаларға сәйкес келетін коммерциялық кәсіпорын ретінде айқындайды:

      1) орналасқан елді (ТҰК-тың бас кеңсесі орналасқан елді) ескермегенде, кемінде екі елде өндірістік бөлімшелері бар компания;

      2) жылдық айналымы 1 млрд. АҚШ долл. асады.

      Әдетте, шетелдік инвестицияларды белсенді іздеу үстіндегі елдердің барлығы ірі компанияларды таргеттейді, бұл олардағы бәсекелестікті жоғарылатады. Сондықтан, KAZAKH INVEST тек ірі компаниялармен ғана шектелмей, бірегей технологиялары және/немесе инновациялары бар және экономиканың басым салаларын дамытуға түрткі бола алатын технологиялық стартаптар мен шағын орта кәсіпкерліктерге (бұдан әрі – ШОК) де өз назарын аударатын болады.

      3-міндет. Қазақстан экономикасының басым салаларына шоғырлану

      Инвестициялар тарту бойынша қызмет жүргізілген макроэкономикалық және салалық зерттеулер нәтижесінде айқындалған Қазақстан экономикасының басым салаларына шоғырландырылатын болады. Бұл міндетті орындау шеңберінде Қазақстанның инвестициялық мүмкіндіктерін инвесторлар үшін ыңғайлы форматта ашып көрсетуге мүмкіндік беретін салалық шолулар (құнды ұсыныстар) дайындалатын болады.

      Экономиканың басым салаларының негізгі 2 тобы анықталды:

      1) қазір әлеуеті бар салалар;

      2) перспективалы салалар.

      2-2-кесте. Инвестициялар тарту үшін басым салалар


Қазір әлеуеті бар салалар
Бұл салалар Қазақстанның бәсекелес артықшылықтарының көзі болып табылады және инвестициялар тартуға және экспорттық өндірісті дамытуға дайын

Қазақстанның тарихи дамыған бәсекеге қабілетті салалары
Өндіріс факторларының жақсы қолжетімділігі
Экспортқа бағдарлану
Импортты алмастыру
Экономиканың шикізаттық емес секторы

АӨК
Пайдалы қазбаларды терең өңдеу
Металлургия
Химия және мұнай химиясы
Машина жасау

Перспективалы салалар
Қазақстан Үкіметі жүргізіп отырған даму саясаты табысты іске асырылған жағдайда, бұл салалар орта мерзімді және ұзақ мерзімді перспективада инвестициялау үшін жақсы мүмкіндіктер ашады

Болашақта даму перспективалары
Инвестициялауға жаһандық сұраныс пен ұсыныстың болуы
Экспортқа бағдарлану
Экономиканың шикізаттық емес секторы

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
Туризм
"Жасыл" технологиялар
Қаржы

      Үкімет Қазақстан Республикасының Агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2021 – 2030 жылдарға арналған тұжырымдамасында және Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамыту жөніндегі 2021 – 2025 жылдарға арналған ұлттық жобада айқындаған агроөнеркәсіптік кешенге инвестиция ағынын 2020 жылмен салыстырғанда 4 есеге ұлғайту жөніндегі міндеттер шеңберінде KAZAKH INVEST экономиканың осы салаларындағы инвестициялық жобалардың іске асырылуына жәрдемдесуге күш салады.

      АӨК-ке инвестицияларды ынталандыру тамақ өнімдерінің негізгі түрлері бойынша импортты алмастыратын инвестициялық жобаларды іске асыру арқылы елдің азық-түлік тәуелсіздігін қамтамасыз етуге ықпал ететін болады, сонымен қатар шикізат базасын, яғни ауыл шаруашылығын дамытудың драйверіне айналады.

      Өңдеуші өнеркәсіптің басым секторларына инвестициялар, күшті әрі жақсы басқарылатын корпоративтік сектордың қалыптастырылуына ықпал ету және экономиканы әртараптандыруды ынталандыру арқылы бәсекелестікке жағдай жасайды және елдің экономикалық сілкіністерге орнықтылығын жоғарылатады.

      Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы жобаларды қолдау әлемдік экономика технологияларына бағдарланған жағдайларда кәсіпорындардың бәсекеде табысқа жетуіне көмектеседі.

      Туризмді дамыту ел экономикасының орнықтылығын жоғарылатуға ықпал етеді, жұмыс орындарының және валюталық түсімдердің өмірлік маңызды көзі болып табылады, адамдардың экономикалық өмірге қатысуын ынталандырады және ресурстардың тиімділігін арттырады.

      Осылайша, осы міндетті орындау нәтижесінде Инвестициялық саясат тұжырымдамасына сәйкес 2026 жылға қарай өңдеуші өнеркәсіптегі ТШИ үлесі Қазақстан Республикасындағы ТШИ жалпы ағынының 30 %-ын құрайды.

      Қазақстанның 2060 жылға дейін көміртегі бейтараптығына қол жеткізуі мақсатында KAZAKH INVEST су ресурстарын орнықты пайдалану, орнықты және өнімділігі жоғары ауыл шаруашылығын дамыту, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру, электр энергетикасын дамыту, қалдықтарды басқару жүйесі, ауаның ластануын азайту, экожүйелерді сақтау және тиімді басқару сияқты "жасыл" экономика салаларын дамыту бойынша белсенді жұмыс жүргізеді.

      Компанияның негізгі операциялық жұмысы инвестицияларды осы басым салаларға тартуға бағытталатын болады, алайда бұл ретте KAZAKH INVEST қызметі көрсетілген салалармен ғана шектелмейді – экономиканың басқа секторларында, сондай-ақ венчурлік капитал мен стартаптарды қоса алғанда, басқа да жобаларды іске асырып жатқан инвесторларға да инвестициялаудың барлық кезеңдерінде қолдау көрсетілетін болады.

      Таңдап алынған басым салалардың өзектілігін бағалау мақсатында негізгі капиталға инвестицияларға, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған шетелдік инвесторлардың қайта инвестициялау көлеміне мониторинг және талдау жүргізілетін болады.

      4-міндет. Инвестициялар тарту үшін басым жобаларды талдау және іріктеу

      ТШИ тартудың келесі қадамы инвестициялау үшін ұсынылатын басым жобаларды анықтау және назарда ұстау болып табылады.

      Тауаша жобалар

      KAZAKH INVEST елдің (өңірдің) артықшылықтары мен әлеуетті инвесторлардың іскерлік мүдделерінің арасындағы түйісу нүктелерін іздеп табатын болады. Бұл мақсат үшін нарықта сұранысқа ие тауарлар мен көрсетілетін қызметтер өндірісі кезінде толық өндірістік циклдің әртүрлі кезеңдерін (қосымша құн тізбегіндегі үзілістер) толтыруға мүмкіндік беретін "тауаша жобалар" және/немесе нақты шетелдік компания үшін бизнес-кейстер әзірленетін болады. Мұндай жобалар, әдетте, мынадай сипаттамаларға сәйкес келеді:

      1) бос тауаша (өңірде ұқсас өндіріс жоқ немесе өндірілетін өнім/жұмыстар/қызметтер ұсынысы өңірдегі сұранысты қанағаттандыра алмайды);

      2) импорты алмастыруға және экспорты дамытуға бағытталуы;

      3) шикізаттық базаға қолжетімділік;

      4) өндіріс орта мерзімді және ұзақ мерзімді келешекте коммерциялық пайдалы.

      Тауаша жобаларға жергілікті кәсіпорындар, квазимемлекеттік секторлар, мемлекеттік органдар бастамашылық етеді және бұл жобалар жаһандық қосымша құн тізбегіне елдің интеграциялануына мүмкіндік ашады.

      5-міндет. Іріктелген жобалар бойынша инвестициялық ұсыныстар дайындау

      Инвестициялар тарту қызметінің табысты болуы жобаның өзінің инвестициялық тартымдылығына (кірістілік көрсеткіштері, өтелу мерзімдері, жобаның перспективалары), сонымен қатар жобаны пысықтау/ресімдеу сапасына да (бизнес-жоспардың, техникалық-экономикалық негіздеменің болуы және т.б.) байланысты. Сапалы инвестициялық ұсыныстар дайындау жұмысы инвестиция тартудың негізгі кезеңі болып табылады.


      2-2-сурет. Инвестициялар тарту кезеңдері


      Инвестиция тартудың белсенді тәсілін іске асыру кезінде отандық бизнестегі өсу перспективасы бар, Қазақстан аумағында, сондай-ақ өңірлік және халықаралық деңгейлерде бәсекеге қабілеттіліктің көшбасшылары бола алатын ықтимал табысты компаниялар айқындалады.

      Қолдау шаралары 3 бағыттан тұрады:

      қаржылай қолдау алу үшін жәрдем көрсету (жобаларды bankable деңгейіне дейін жеткізу), консалтингтік сүйемелдеу (инвесторлар іздеу, басқару және технологиялар саласындағы озық тәжірибеге қолжетімділікті қамтамасыз ету, қызметтің тиімділігін арттыру) және институционалдық қолдау (мемлекеттік органдармен өзара қимыл жасау бойынша жұмысты үйлестіру, оның ішінде преференциялар алу кезіндегі тиімді диалогқа бастамашылық ету, салалық кедергілерді жою). Инвестициялауды гранттарды тарта отырып, құзыреттерді дамыту жұмыстарымен байланыстыру өнімді өндірістік-өткізу тізбектерін қалыптастыруға ықпал етеді, экономикалық тиімділікті жоғарылатады.

      Бұл үшін ұлттық компаниялармен, салалық мемлекеттік органдармен және жергілікті атқарушы органдармен өзара іс-қимыл бойынша жұмыс жандандырылатын болады. Мемлекеттік органдардың, сол сияқты Қазақстанда инфрақұрылымдық және инвестициялық ірі жобаларды іске асырып жатқан ірі компаниялардың әрқайсысының ресурстық базасы мұқият зерделенеді, бұл жаңа бизнес бастаманы іске асыру кезінде оф-тейк келісімшарттар жүйесін қалыптастыруға мүмкіндік береді.

      Өз қызметтерін кеңейтуге мүдделі жергілікті ірі және орта бизнеспен де осыған ұқсас жұмыс жүргізілетін болады. Бүгінде Қазақстанның көптеген кәсіпкерлерінің одан әрі даму жоспарлары бар. Осылайша, талдау нәтижелерінің негізінде бастамалардың барлығы ескеріле отырып, инвесторлар үшін тауаша жобалармен қатар, МЖӘ және жекешелендіру объектілері жобалары енетін ықтимал жобалар пулы жасалады.

      Бұдан әрі осы жобалар тізбесінің арасынан инвестициялық тартымдылығы ең жоғары жобалар іріктеп алынады. Инвестициялық жобаларды іріктеудің тиісті сапа стандарттарына және экономика қажеттіліктеріне сәйкес келетін нақты қағидалары қабылданады. Бар күш-жігерді іріктеуден өткен, саны азайтылған жобаларға шоғырландырудың аса зор маңызы бар. Жобаларды іздеуге, инвестициялық ұсыныстарды дайындауға халықаралық деңгейдегі консультанттар тартылатын болады.

      Бұған қоса, инвесторлар іздеу жұмысы жұмыс процестерін цифрландыруға көшіруді, жүйелеуді және регламенттеуді талап етеді, бұл жобалар бойынша кіріс құжаттарының сапасын жоғарылатуға, тартылған инвесторлар санын ұлғайтуға, фронт-офистегі тиісті салалар бойынша қызметкерлердің құзыреттілігі мен білім деңгейлерін жоғарылатуға, мониторингті тиісінше жүргізуді қамтамасыз етуге және инвесторлармен өзара іс-қимылда шапшаңдыққа қол жеткізуге мүмкіндік береді.

      Күтілетін нәтижелер

      Ескерту. Тарау жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790 қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      Қызметтің 1-стратегиялық бағытының түйінді көрсеткіштеріне қол жеткізу нәтижесінде елімізге кемінде 59 ТҰК, ірі компаниялар және экономиканың басым секторларында "зәкірлік инвесторлармен" құрылған бірлескен кәсіпорындар тартылатын болады. Тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағынының көлемі 2027 жылға қарай 25,8 млрд долларға жетеді. Шетелдіктер қатысатын шикізаттық емес секторларда енгізілетін жобалардың саны 45 бірлікке дейін ұлғайтылатын болады.

      Қызметтің 2-стратегиялық бағыты – "Инвестициялық ахуал"

      Ескерту. 2-стратегиялық бақытқа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790; 25.11.2022 № 951 қаулыларымен.

      2-мақсат. Қазақстанда инвестициялық ахуалды жақсартуға жәрдемдесу

      Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790 қаулысымен.

      Институционалдық ортаны жетілдіру, мемлекеттің инвестициялық саясатының ашықтығын, болжамдылығын жоғарылату инвесторлардың сенімін нығайтудың маңызды факторлары болып табылады. Бұл ретте, KAZAKH INVEST уәкілетті органдармен Қазақстан Республикасының заңнамасын одан әрі жетілдіру және оны әкімшіліктендіру, сонымен қатар инвестициялық қауымдастықпен өзара іс-қимыл тетіктерін нығайту бойынша бірлесіп жұмыс істейтін болады.

      Инвестициялардың өмірлік циклдерінің әр сатысында көптеген мүдделі тараптармен үнемі қарым-қатынас жасалады. Осыған байланысты инвесторларға оларды Қазақстанға өндіріс ашу үшін тарту кезеңінде ғана емес, сондай-ақ инвесторлардың құқықтарын қорғаудың тиісті деңгейін қамтамасыз ету және жергілікті экономикамен орнықты байланыстарды дамыту есебінен инвестицияларды сақтап қалу мақсатында инвестициялық жобаның кейінгі даму фазаларында да қолдау көрсетіледі.

      Түпкі мақсат инвестордың елде қалып, өз өндірісін жаңғыртуды, ұлғайтуды және кеңейтуді жалғастыруына сайып келеді. Өндіріс үшін және шетелдік инвесторлардың бизнестері үшін стратегиялық құндылығы бар, қосымша құн салығы анағұрлым жоғары жаңа, жаңғыртылған өнімдер мен көрсетілетін қызметтерді игеру, әзірлеу және енгізу үнемі ынталандырылып отырады және оларға үнемі қолдау көрсетіледі.

      Сонымен қатар, Компания ҚР СІМ-мен бірлесіп өз құзыреті шеңберінде Инвестициялар жөніндегі ұлттық баяндаманың жобасына ұсыныстар енгізетін болады.

      1-міндет. Қазақстанның инвестициялар саласындағы заңнамасын жетілдіруге жәрдемдесу

      Инвесторларды тарту мәселелері жөніндегі Үкімет кеңесінің (Инвестициялық штаб) қарауына және уәкілетті органдарға проблемалық учаскелерді және инвесторлардың қажеттіліктерін түсінуді бағалау нәтижелері базасында, оның ішінде олардың өтініштерін мониторингтеу және талдау қорытындылары бойынша шетелдік жұмыс күшін тартуды, виза мәселелерін, салық, кеден заңнамасы мәселелерін қоса алғанда, инвестициялық қызметке қатысты Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру бойынша, арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар туралы заңнаманы жетілдіру және инвестицияларды мемлекеттік қолдау шараларын оңтайландыру және т.б. бойынша ұсыныстар жүйелі түрде енгізілетін болады.

      KAZAKH INVEST базасында әлеуетті инвесторлармен жұмыс істеудің жаңа тәсілдерін енгізетін және инвестициялар туралы келісімдер жасасу үшін стратегиялық инвестициялық жобалар пулын қалыптастыру және сүйемелдеу арқылы инвестициялық жобаларды сүйемелдеуді күшейтетін "Task Force" жеке арнайы бөлімшесі құрылатын болады. Бұл ауқымды қаржы ресурстары бар стратегиялық инвесторларды ғана емес, сондай-ақ институционалдық инвесторларды да тартуға мүмкіндік береді.

      Инвестициялық бастамаларды қолдау бойынша KAZAKH INVEST қызметіндегі кедергілерді жою

      Тиімділікті жоғарылатуға бағдарланған инвестицияларды көптеп тарту мемлекеттік органдар мен түйінді даму институттарының үйлестірілген жұмысына байланысты. Даму институттарының бірлескен кәсіпорын құруға ниет білдірген ірі инвесторлармен және ТҰК-пен әріптестігі олардың бәсекеге қабілеттілігін арттырады және инвесторларға белгілі бір жағдайлар жасай отырып, оларды кіру кедергілерінен босатады.

      KAZAKH INVEST түйінді даму институттары мен шетелдік инвесторлар арасындағы байланыстырушы буынға айналуға ұмтылады.

      Алайда, ағымдағы жағдайда даму институттары тарапынан әріптестікті және/немесе бірлесіп қаржыландыруды қажет ететін бірқатар инвестициялық жобалардың бастамашылары құжаттарды қарау рәсімдерінің ұзақтығымен, жүктемесі мол төрешілдікпен (сұратылатын құжаттар санының және рәсімдердің көптігі) бетпе-бет келеді. Осыған байланысты, Компания уәкілетті органмен мынадай мәселелерді пысықтауды жоспарлап отыр:

      1) KAZAKH INVEST компаниясының жекелеген қызметкерлерінің түйінді даму институттарының басқару органдарына мүшелігі;

      2) даму институттарының KAZAKH INVEST жобаларын басым тәртіппен қарауын көздеу;

      3) бизнес ұсыныстар мен инвестициялық сұрау салулардың бәрін KAZAKH INVEST компаниясының өңірлік өкілі деңгейінде шоғырландыра отырып, өңірлік және орталық деңгейлерде "бір терезе" қағидатын қарастыру. KAZAKH INVEST ресурстары шетелдік инвесторлардың бастамаларына тиісті мемлекеттік қолдауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

      Іс жүзінде инвестициялық жобаларды тез арада іске асыру үшін қажет қызметтердің барлығы дерлік KAZAKH INVEST құзыретінен тыс қалып отыр. Жергілікті атқарушы органдардың жер учаскелерін бөлуі кезіндегі, шетелдік жұмыс күшін елге әкелу кезіндегі рұқсат құжаттарын келісу және беру рәсімдерінің ұзақтығы, өңірлік деңгейлердегі KAZAKH INVEST өкілдері рөлінің төмендігі, сондай-ақ басқа да төрешілдік рәсімдер инвестициялар үшін кедергілер туғызуы мүмкін. Осыған байланысты, заңнамаға тиісті өзгерістер енгізу арқылы мынадай бастамалар ілгерілетілетін болады:

      1) KAZAKH INVEST компаниясы шетелдік инвесторлармен бірлесіп бастамашылық жасаған инвестициялық жобаларға жер учаскесін бөлуге әкімдіктер тарапынан KAZAKH INVEST компаниясына кепілдендірілген квота беру;

      2) басым инвестициялық жобаларды пайдалануға енгізгеннен кейін анағұрлым ұзақ мерзімде іске асыру үшін инвестициялық келісімшарт жасасу кезінде ШЖК-ге квота белгілеуді заңнамалық деңгейде жою;

      3) KAZAKH INVEST қолдау көрсететін жобаларды іске асыру үшін уәкілетті органдардың преференциялар беру мәселесін қарау тәртібін жеңілдету;

      4) әкімдіктер өкілдерінің өкілеттіктерін кеңейту тиісті өңір мәселелері қаралған кезде облыс әкімдері орынбасарларының Үкімет жанындағы (тиісті кеңесші комитеттерге (жұмыс топтарына) міндетті түрде қатысуы).

      2-міндет. Инвестицияларды қорғау тетіктерін жаңғырту

      Инвестицияларды қорғау инвестиция тарту және оны сақтап қалу жұмысының түйінді аспектілерінің бірі болып табылады. Атап айтқанда, инвесторлардың құқықтарын қорғаудың негізгі кепілдіктерін тиісінше орындау басымдық болып саналады. Бұған экспроприациядан қорғау, инвестормен жұмыс істеу барысында әділдік және тең құқылық қағидаттарының орындалуын қамтамасыз ету, барынша қолайлы жағдай жасау, валютаны/капиталды еркін айырбастау және аудару, дауларды шешу тетіктеріне қолжетімділік жатады.

      Инвесторлардың проблемалы мәселелеріне бірден ден қою жүйесін енгізу жоспарланған, оның құрамында инвесторларға Қазақстан аумағында көмек көрсету үшін "Call-орталық" арқылы "жедел жәрдем" қағидатын енгізу және инвесторлардың сауалдарын тіркеудің электрондық жүйесі қамтылған.

      Call-орталыққа хабарласқан жағдайда инвесторға туындаған мәселелердің кең спектрін, оның ішінде әкімшілік, әлеуметтік-тұрмыстық, медициналық қамтамасыз ету және т.б. мәселелерді шешуде көмек көрсетілетін болады. Инвесторлардың Компания қызметі туралы хабардар болуын қамтамасыз ету үшін, сонымен бірге жедел көмекті қамтамасыз ету мақсатында маңызды қоғамдық орындардың барлығында Компанияның және Call-орталықтың байланыс телефондары көрсетілген баннерлер орнатылады.

      Сонымен қатар, инвесторлардың сауалдарына мемлекеттік органдардың барынша қысқа мерзім ішінде және ағылшын тілінде жауап қайтаруы қамтамасыз етіледі.

      Шетелдік инвесторлар өздеріне таныс емес жағдайда жұмыс істейді, бұған құқықтық сала да жатады. Белгісіздіктердің орын алуы инвестициялар үшін кедергілер мен қауіптер туындатады. Экономикасы өтпелі елдерде, оның ішінде Қазақстанда құқықтың үстемдік құру мәселелері инвестициялар үшін басты сын-қатер болып қалуда. Заң үстемдігін қамтамасыз ету Қазақстанның ұлттық басымдылығы болып табылады. Сонымен бірге KAZAKH INVEST инвесторлардың проблемалық мәселелерін, оның ішінде олардың өтініштеріне мониторинг және талдау қорытындылары бойынша бастапқы кезеңде анықтап, оларды сотқа дейінгі және соттан тыс тәртіппен шешуге жәрдемдесетін болады. Бұл мақсатта компания арнайы құралды – инвесторлардың шағымдарына ден қоюдың жүйелі тетігін (Systematic investor response mechanism (бұдан әрі – SIRM)) іске қосады, ол мына схема бойынша жұмыс істейді:

      1) инвесторлардың проблемалы мәселелерін ерте айқындайды;

      2) инвесторлар үшін (шығындар, залалдар) және Қазақстан үшін (инвестицияларды алу, сот талқылауы) тәуекелдерді бағалайды;

      3) егер инвестордікі дұрыс болса, SIRM мәселені шешуде, оның ішінде Инвестициялық омбудсмен институты арқылы делдал болады;

      4) егер прогреске қол жеткізілмесе, проблемалы мәселе Үкімет деңгейінде қарауға шығарылады;

      5) инвесторлардың Қазақстаннан кетуінің мониторингін жүзеге асырады және оның ықтимал себептеріне талдау жүргізеді.

      Қазақстан Республикасының Үкіметі жүргізетін реформалардың нәтижесінде инвесторлардың сенімдерінің деңгейіне тұрақты мониторинг пен талдауды қамтамасыз ету үшін инвесторларға үнемі сауалнама жүргізіліп отырады. Сауалнама әдістемесі озық халықаралық іс-тәжірибе негізінде әзірленетін болады. Сауалнама тәуелсіз және беделді ұйым жүргізеді, бұл оны сапаны және елдің инвестициялық ахуалын жақсарту бойынша жүргізіліп жатқан реформалардың нәтижелілігін бағалаудың пәрменді құралына айналдырады.

      Инвесторлар арасында сауал жүргізудің және инвестициялық қызмет барысында туындайтын күрделі мәселелерді талдау нәтижесінде жыл сайын Қазақстанның инвестициялық ахуалының жағдайы туралы есеп жасалады және ол Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына жіберіледі:

      1) инвестицияларды тартуға, ұлғайтуға және сақтап қалуға кедергі келтіретін төрешілдік және салалық шектеулер;

      2) орталық және өңірлік деңгейлерде ұсынылатын мемлекеттік қызметтерді алудың ауыртпалығы;

      3) мемлекеттік органдар мен өңірлердің олардың қызметінің елдегі іскерлік ортаның қолайлылығына әсері негізіндегі рэнкингі;

      4) инвестициялық ахуалды одан әрі жақсарту бойынша ұсынымдар.

      Сонымен қатар, Қазақстан Республикасындағы инвестициялық қауымдастықтың мәселелері туралы объективті ақпарат алу үшін Қазақстан Республикасындағы инвесторлардың ағымдағы мәселелері туралы ақпаратқа ие Инвестициялық омбудсмен, әкімдіктер жанындағы инвесторларға қызмет көрсету орталықтары, Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Шетелдік инвесторлар кеңесі, Инвестициялық ахуалды жақсарту жөніндегі кеңес, Инвесторларды тарту мәселелері жөніндегі үкіметтік кеңес (Инвестициялық штаб), Қазақстан Республикасының шетелдік мекемелері, шет мемлекеттердің Қазақстан Республикасындағы іскерлік қауымдастықтары және "Атамекен" Қазақстан Республикасының ұлттық кәсіпкерлер палатасы (бұдан әрі – "Атамекен" ҰКП) сияқты институттармен ынтымақтастық жолға қойылатын болады.

      3-міндет. Қазақстанның инвестициялық брендін ілгерілету

      KAZAKH INVEST елдегі инвестициялық жобаларды халықаралық және ішкі таргеттелген ілгерілету үшін бірыңғай медиа-жоспар әзірлейді. Әртүрлі елдердің бұқаралық ақпарат құралдары (бұдан әрі – БАҚ) арқылы ілгерілетуде сол өңірдегі медиа-нарықтың ерекшелігі, бизнес қауымдастықтың мәдени-танымдық ерекшеліктері және бизнес қажеттіліктерінің талдауы ескеріледі.

      Компания инвесторлармен жұмыс істеуде, оның ішінде Қазақстан Республикасындағы және/немесе шетелдердегі инвестициялық іс-шараларға (форумдар, дөңгелек үстелдер, көрмелер, конференциялар, семинарлар және т.б.) қатысу/ұйымдастыру және Қазақстан Республикасының инвестициялық мүмкіндіктерін таныстыру арқылы проактивті тәсілді ұстануды жалғастыратын болады.

      Сондай-ақ инвестициялық алаңдарды зерделеу, Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік органдармен, жергілікті атқарушы органдармен, сондай-ақ әлеуетті бизнес-әріптестермен келіссөздер жүргізу шеңберінде инвесторлардың делегацияларында/ сапарларында бірге жүру жұмысы жалғасады.

      Медиа-жоспарды құру және оны іске асырудан басқа, инвестициялық-экономикалық бағыттағы халықаралық және ішкі іс-шараларға қатысудың жүйеленген кестесі іске асырылатын болады. Мұндай іс-шараларға қатысу Компания үшін инвестициялық жобаларды атаулы ілгерілету, сондай-ақ әлеуетті әріптестермен тікелей байланыстар орнату бойынша маркетингтік құрал ретінде өте маңызды.

      Ақпараттық қолдауды орталық деңгейде жүзеге асыру мақсатында инвесторларды өңірлердің бәсекелес артықшылықтары, инвестициялық инфрақұрылым объектілері, бизнес-бастамалар, перспективалы инвестициялық жобалар туралы шоғырландырылған ақпаратпен қамтамасыз ететін оларға арналған ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-порталын ілгерілету бойынша жұмыс жалғасады.

      Ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-порталында іске асырылып жатқан және жоспарланатын инвестициялық жобалардың, сондай-ақ қаржыландыруды талап ететін жобалардың тізімі/базасы бойынша ақпарат бар.

      Келесі маңызды бағыт әкімдіктермен тығыз өзара іс-қимылда өткізілетін өңірлік форумдардың тиімділігін қамтамасыз ету болып табылады. Мақсаты инвестициялық форумдарды өткізуде қабаттасу мен кездейсоқтықты жоққа шығару. Қазақстанның инвестициялық тартымдылығының бірыңғай ақпараттық және имидждік реңін қалыптастыру үшін Компания барлық өткізілетін инвестициялық іс-шараларға инвентаризация жүргізбек.

      Бұл ретте Компания KAZAKH INVEST өткізетін іс-шаралардың бекітілген күнтізбесіне сәйкес іс-шараларды ұйымдастыру мен өткізуде жан-жақты хаттамалық және ұйымдастырушылық-техникалық қолдау көрсетеді.

      Инвестициялық мүмкіндіктердің танылуын жоғарылату үшін елде "Қазақстанның инвестициялық бренді" жобасы іске асырылады. Қазақстанды зор инвестициялық әлеуеті бар, инвестиция үшін аса тартымды және бүкіл әлемдегі екпінді өзгерістермен бірге дамуға әзір ел ретінде көрсету жоспарланып отыр. Брендті оң қабылдау және сенім арту бірінші кезекте орналастырылған месседждің объективтілігіне байланысты. Қазақстанның инвестициялық бренді өзіндік, үйлесімді, жеңіл танылатын болады, елдің инвестициялар үшін нақты бәсекелес артықшылықтарын ашып, баса көрсететін болады.

      Қазақстанға табысты инвестициялар тарихы маркетингтік бағдарламаның маңызды құрамдас бөлігіне айналады, өйткені инвесторлар бірінші кезекте өздерінің алдындағылардың тәжірибелеріне назар аударады.

      KAZAKH INVEST компаниясының маркетингтік стратегиясынан күтілетін нәтижелер – Қазақстандағы инвестициялық мүмкіндіктердің танылуын жоғарылату және басты аудиториялармен (контрагент елдердің бизнес қоғамдастықтары мен үкіметтік органдары) қарым-қатынасты жақсарту.

      Күтілетін нәтижелер

      Ескерту. Тарауға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      Қызметтің 2-стратегиялық бағытының басты көрсеткіштеріне қол жеткізу нәтижесінде Қазақстан Республикасының инвестициялық ахуалын жақсарту жөніндегі заңнамалық бастамалардың саны жылына 15 бірлікке дейін жетеді деп күтілуде. Ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан түскен өтініштерін/сұрау салуларын ұлғайту 2027 жылға қарай 115 %-ға дейін жетеді.

      Қызметтің 3-стратегиялық бағыты – "Компанияның ұйымдастырушылық әлеуеті"

      Ескерту. 3-стратегиялық бақытқа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790; 25.11.2022 № 951 қаулыларымен.

      3-мақсат. Компания қызметінің ішкі және сыртқы ортасының тиімді өзара іс-қимыл жүйесін құру

      Компанияның ұйымдастырушылық әлеуетін жетілдірмейінше, Компания қызметінің мақсаттарына қол жеткізу мүмкін емес. Осы бағыт шеңберінде біз 5 міндетті бөлеміз:

      1) Компания өкілеттіктерінің шетелдік желісін кеңейту;

      2) Компанияның өңірлік өкілеттіктерінің жергілікті атқарушы органдармен (бұдан әрі – ЖАО) және бизнес-қауымдастықпен өзара іс-қимылын күшейту арқылы өңірлердің инвестициялық белсенділігін дамыту;

      3) "бір терезе" қағидаты бойынша инвесторларды сервистік сүйемелдеу;

      4) инвесторлармен жұмыс рәсімдерін регламенттеу;

      5) нәтижеге бағдарланған корпоративтік мәдениетті дамыту және адами ресурстардың әлеуетін арттыру.

      1-міндет. Компания өкілеттіктерінің шетелдік желісін кеңейту

      Әлемдік тәжірибе инвестицияларды тарту жұмысының тиімді болуы үшін әлеуетті инвесторлармен олар тұрып жатқан елдерде жұмыс жүргізу қажеттігін көрсетеді. Шетелдік өкілеттіктер мен өкілдер әлеуетті шетелдік инвесторларды бастапқы сәйкестендіру, үкіметтік, үкіметтік емес және корпоративтік секторлардың әртүрлі компанияларымен іскерлік байланыстар орнату, өзара ынтымақтастық туралы алдын ала келісімге қол жеткізілген шетелдік компаниялармен инвестиция тарту бойынша жоспарлы жұмыс жүргізу, инвестициялық жобаларды іске асыру үшін технологиялар мен бизнес өнімдерді, оның ішінде халықаралық экономикалық және қаржы ұйымдары беретін қаржы ресурстарын іздеу, әлеуетті инвесторларға ақпараттық консультациялық қолдау көрсету жөніндегі фронт-офис рөлін атқарады. Бұл жұмыс Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерімен және Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелері жанындағы инвестициялар жөніндегі халықаралық кеңесшілер желісімен тығыз байланыста орындалады, ең соңында бизнес-қоғамдастықта Қазақстанға инвестициялаудың әлеуетті мүмкіндіктері туралы оң түсінік қалыптастырылады.

      Қазіргі уақытта KAZAKH INVEST компаниясының 9 басым елде (ҚХР, АҚШ, БАӘ, Германия, Нидерланды, Түркия, Катар, Үндістан, Оңтүстік Корея) өкілдері бар. Бұл өкілдер:

      1) әлеуетті инвесторлардың Қазақстан Республикасына сапарын;

      2) Қазақстан Республикасының бірінші тұлғаларының шетелдерге ресми сапарын;

      3) үкіметаралық комиссиялардың, іскерлік кеңестердің отырыстары, дөңгелек үстелдер, Қазақстан Республикасының экономика күндері, бизнес-форумдар, роуд-шоу, конференциялар;

      4) инвестиция мәселелері бойынша келіссөздер ұйымдастыру жөніндегі функцияларды жүзеге асырады.

      Сонымен бірге шетелдік өкілдер мүдделі бизнес-ортаны Қазақстан Республикасында алдағы уақытта өтетін аса маңызды инвестициялық іс-шаралар, мемлекеттің инвестициялық саясатын реттейтін және Қазақстандағы инвестициялық ахуалды жақсартатын Қазақстан Республикасының заңнамасындағы өзгерістер туралы хабардар етеді, инвесторлармен бұрын қол жеткізілген келісімдердің іске асырылуына мониторинг жүргізеді.

      Осы даму жоспары шеңберінде Компанияның шет елдердегі өкілдерінің қызметі бойынша жаңа тәсілді іске асыру жоспарланып отыр, ол бюджет қаражаты бөлінген жағдайда мына факторларға негізделеді:

      өкілдің мәртебесін күшейту;

      Компания деңгейінде өкілеттіктердің бюджеттерін шоғырландыру;

      өкілдіктерді инвесторларға ұсыну үшін нақты жобалар тізбесімен қамтамасыз ету;

      инвесторлар бастамашылық еткен жобаларды іздеу және оларды KAZAKH INVEST-ке өңірлік және орталық деңгейлерде тиісті әріптестерді іріктеу үшін жіберу;

      оларды іріктеу кезінде кандидаттарға қойылатын біліктілік талаптарын қайта қарау арқылы олардың қызметін жетілдіру.

      2-міндет. Өңірлердің инвестициялық белсенділігін дамыту

      KAZAKH INVEST-тің облыстарда және республикалық маңызы бар қалаларда өңірлік кеңселері өрістетілген. Компанияның өңірлік өкілдері мынадай функцияларды жүзеге асыратын болады:

      орталық және жергілікті мемлекеттік органдарда инвесторлардың мүдделерін білдіру арқылы оларды қолдау;

      жетекшілік ететін өңірде мемлекеттік, квазимемлекеттік және корпоративтік секторлардың компанияларымен кездесулер, оның ішінде Компания басшыларының кездесулерін өткізу;

      әлеуетті инвесторлардың Қазақстан Республикасына сапарларын ұйымдастыруға жәрдемдесу;

      инвесторлармен атаулы ақпараттық жұмысты жүзеге асыру және Компанияның келісімі бойынша әртүрлі іс-шаралар ұйымдастыру;

      әлеуетті инвесторлар үшін Компанияның бас офисіне, сондай-ақ Қазақстан Республикасының шетелдік өкілдіктері мен елшіліктеріне берілетін өңірдегі инфрақұрылымның және табиғи ресурстардың болуы туралы дерекқорды және инвестициялық карталар құру;

      шетелдік және жергілікті инвесторлардың қатысуымен іске асырылатын инвестициялық жоба шеңберінде туындаған проблемалық мәселелерді өңірлік деңгейде кәсіпорын табысты және түпкілікті іске қосылғанға дейін шешу.

      Өңірлік деңгейде жергілікті атқарушы органдар Компанияның өңірлік өкілдіктері желісімен бірлесіп, өңірлердің инвестициялық тұжырымдамасын/стратегиясын әзірлейді, онда инвестиция тарту үшін басым бағыттар әр өңірдің бәсекелік артықшылықтарын ескере отырып анықталады, инвестициялық жобаларды іске асырудың орындылығы туралы қорытынды шығарады, өңірлік инвестициялық жоспарды және инвестиция тартуды талап ететін инвестициялық жобалардың тізбесін бекітеді, "бір терезе" қағидаты бойынша инвестициялық жобаларды іске асыруда көмек көрсетеді.

      Компания өз құзыреті және қаржылық мүмкіндіктері шеңберінде Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігіне инвестициялық ахуалға қанағаттану деңгейі бойынша инвесторларға сауалнама жүргізуді ескере отырып, өңірлердің инвестициялық рейтингін жүргізуге, экономикаға инвестициялар тарту үшін өңірлік және салалық шектеулерге талдау жүргізуге және анықталған проблемалық мәселелерді жою бойынша ұсынымдар мен жүйелі шаралар әзірлеуге жәрдемдесетін болады.

      3-міндет. "Бір терезе" қағидаты бойынша инвесторларға сервистік қолдау көрсету

      Компания "бір терезе" қағидаты бойынша инвесторлардың Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарының өкілдерімен өзара іс қимылын болдырмайтын немесе барынша азайтатын функцияларды жүзеге асыратын болады (мысалы, қажетті құжаттарды жинау, инвестордың мүддесін кеңестерде білдіру, рұқсат құжаттарын беру және т.б.)

      "Бір терезе" тұжырымдамасы мыналар арқылы жүзеге асырылады:

      1) Компанияның, орталық және жергілікті атқарушы органдардың, даму институттарының, "Атамекен" ҰКП-ның, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың және басқа ұйымдардың өзара іс-қимыл жасауын арнайы тәртібін әзірлеу;

      2) мемлекеттік және өзге де қызметтер көрсетуді жеңілдету және олардың мерзімдерін қысқарту мақсатында Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын жетілдіру бойынша ұсыныстар енгізу;

      3) көрсетілетін мемлекеттік қызметтер, сондай-ақ өзге де ұйымдар көрсететін басқа да қызметтер, мемлекеттік қолдау шаралары мәселелері бойынша консультация беру;

      4) құжаттар дайындау және ресімдеу, оның ішінде мемлекеттік қызметтерді, сонымен қатар өзге де ұйымдар көрсететін басқа да қызметтерді алу үшін құжаттар дайындау және ресімдеу бойынша консультация беру;

      5) инвесторлардың мемлекеттік органдармен, индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерімен, сондай-ақ жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктерімен кездесулерін ұйымдастыру;

      6) шетелдік инвестордың мүдделерін орталық және жергілікті мемлекеттік органдарда білдіру;

      7) инвесторлардың сұрау салуларын қарау және олардың мониторингін қамтамасыз ету;

      8) инвестициялық қызмет барысында туындайтын мәселелерді шешу;

      9) өңірде инфрақұрылымның және табиғи ресурстардың болуы туралы дерекқорды және әлеуетті инвесторларға арналған инвестициялық карталарды қалыптастыру;

      10) оларды сапалы және толыққанды пысықтамайынша, қандай да бір жобаның "түсіп қалуына" жол бермейтін инвестициялық жобалардың ақпараттық-мониторинг жүйесін (IRM) құру;

      11) инвестормен тұрақты байланысты қамтамасыз ету үшін "бір терезе" Call-орталығын автоматтандыру;

      12) инвесторлардың заңды құқықтары мен мүдделерін қорғау;

      13) өңірлердегі жұмыс істеп тұрған кәсіпорындар үшін әлеуетті инвесторлар арасынан контрәріптестер іздеу және тарту.

      Бұл шаралар Компанияның инвесторларға кешенді қолдау көрсетуіне мүмкіндік береді, жұмыс істеп тұрған өндірістерді қайта инвестициялау және жаңғырту үшін қолайлы жағдай жасайды.

      Инвесторлардың ақпараттық сұрау салуын пысықтау шеңберінде Компания ақпараттық-талдамалық қолдау көрсететін болады. Инвесторлардың сұрау салуымен жұмыс істеу кезінде түрлі қауымдастықтарды қоса алғанда, мемлекеттік және жекеменшік ұйымдармен өзара тығыз іс-қимыл қамтамасыз етіледі. Сұрау салу алынғаннан кейін Компания инвесторлардың пысықтауды қажет ететін мәселелерін айқындайды. Одан әрі мәселелер тиісті ұйымдарға олардың құзыреттеріне сәйкес жіберіледі.

      Әріптес іздеу немесе инвестициялық жобаны іске асыру процесінде инвесторларға инвестициялық ұсыныстар беріледі және қажетті қолдау көрсетіледі.

      Қажетті ақпаратты беру және негізгі мәселелерді шешу барысында Компания мемлекеттік органдармен және әлеуетті әріптестермен келіссөздер жүргізу және инвестициялық жобаларды іске асыру үшін бөлінген жер учаскелерін көру үшін шетелдік инвесторлар делегацияларының сапарларын ұйымдастырады.

      Сапарларды ұйымдастыру кезеңінде негізгі міндет шетелдік инвесторлар мен ТҰК делегацияларының жайлы орналасуын және оларды қолдауды қамтамасыз ету болып табылады.

      Қалыптасқан халықаралық тәжірибеге сәйкес Шетелдік делегацияларды хаттамалық сүйемелдеу және олардың қатысуымен ресми іс-шараларды өткізу регламенті бекітілетін болады, бұл регламент бірыңғай хаттамалық-ұйымдық қағидаларды белгілейді және хаттамалық іс-шараларды жоспарлау мен іске асыру кезінде орындау үшін міндетті болып табылады.

      Сонымен бірге, KAZAKH INVEST инвестициялаудан кейінгі мониторингтеудің жаңа сервисін іске қосуды жоспарлап отыр, бұл арқылы жұмыс істеп жатқан инвесторлар үшін инвесторларға қызмет көрсетудің өңірлік орталықтарымен тығыз ынтымақтастық жасау бағытында қызметтердің ауқымды спектрі ұсынылады:

      компаниялардың Қазақстанда жұмыс істеуіне ықпал ететін әкімшіліктік қызметтер;

      инвесторлардың тиімді және операциялық қызметін қолдайтын операциялық қызметтер;

      Қазақстанда инвестициялардың одан әрі дамуына, жаңа технологияларды енгізуге және өндірістік қуаттарды кеңейтуге ықпал ететін стратегиялық қызметтер.

      Компания перспективалы және жұмыс істеп жатқан инвесторлардың қажеттіліктері үшін жоғары сапалы өнімдер өндіру мен жеткізуді және қызметтер көрсетуді жүзеге асыратын "QazIndustry" ҚИЭО" АҚ мен "Атамекен" ҰКП-нің отандық өнім берушілерінің жалпыға қолжетімді тізбесін өз дерекқорымен интеграциялау бойынша шаралар қабылдайтын болады.

      Осылайша, инвесторларды инвестициялық кезеңнен кейін қолдауды және инвесторлар үшін бизнес-әріптестер іздеуді қамтамасыз ете отырып, KAZAKH INVEST жергілікті компаниялар мен шетелдік инвесторлар арасында өндірістік-өткізу байланыстарын дамытуда маңызды роль атқаратын болады.

      Инвесторларды қолдау құралдарын дамыту

      Қаржылық бағдарламалар

      Ұзақ мерзімді қаржыландыруды тарту мүмкіндіктерінің болуы инвестициялық шешімдерді қабылдаудың жеделдігіне әсер етеді. KAZAKH INVEST инвесторларды қаржылай қолдауды ұйымдастыру бойынша қаржы ұйымдарымен ынтымақтастық жасайды және осындай мүмкіндіктер туралы хабардар етуді жоғарылатады.

      Қаржыландыру нұсқаларын айқындау және қажетті қаржы құралдарын пысықтау процесінде KAZAKH INVEST-тің міндеті мынадай ұйымдармен өзара іс-қимыл жасауға негізделетін болады:

      халықаралық даму институттары: АДБ, ЕҚДБ, Ислам даму банкі, Дүниежүзілік Банк және т. б.;

      нысаналы елдердегі мемлекеттік және квазимемлекеттік қаржы институттары, даму институттары және қорлар. ҚХР-да: "Жібек жолы" қоры, Қытай даму банкі, Қытайдың экспорттық-импорттық банкі, Қытай-Еуразия экономикалық ынтымақтастық қоры; Ресейде: Сыртқы Экономикалық Банк, Еуразия Даму Банкі; Ұлыбританияда: UKEF және т.б.;

      халықаралық сақтандыру және экспорт-кредит агенттіктері – Еуропа кредит агенттігі, АҚШ экспорттық-импорттық банкі, Sinosure және т.б.;

      саясат және сыртқы қарыз алу стратегиясы мәселелерін талқылауға жұмылдырылған өзге де мемлекеттік органдар;

      нысаналы елдердің жекеменшік қорлары мен қаржы институттары.

      Өнім берушілерді дамыту бағдарламасы

      Шетелдік инвесторлар мен жергілікті компаниялар арасындағы өндірістік-өткізу байланыстарын кеңейту және тереңдету жергілікті компаниялар арасында жаңа технологияларды, инновациялармен озық тәжірибені трансферттеудің түйінді тетігі болып табылады. Компания шетелдік инвесторлар мен жергілікті компаниялар арасында осындай өндірістік-өткізу байланыстарын озық халықаралық тәжірибе негізінде дамыту бойынша бағдарламаны (өнім берушілерді дамыту бағдарламасын) әзірлеп, іске асыратын болады. Сонымен қатар, жергілікті өнім берушілердің сапалы, әлемдік стандарттарға сәйкес келетін бірыңғай базасы жасалады.

      4-міндет. Инвесторлармен жұмыс рәсімін регламенттеу

      Инвестиция тарту процесі бастапқы келіссөздер жүргізуден, мемлекеттік қызметтер алғаннан бастап жоба пайдалануға, енгізілгенге және одан әрі сервистік қолдау көрсетілгенге дейін инвестициялық жоба бойынша өзара іс-қимыл мен жұмыс тарихын орталықтандырылған сақтауды талап етеді.

      Бұл мақсатта IRM ақпараттық-мониторинг жүйесі енгізіледі. Жоба Компания жұмысының процестерін оңтайландыруға және автоматтандыруға, сонымен қатар инвесторлармен өзара іс-қимыл мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған. Инвестиция тартудың әрбір кезеңінде KAZAKH INVEST қызметкерлері инвесторлармен жұмыс бойынша қажетті ақпараттың бәрін – есептік ақпаратты да, келешектегі жоспарларды да IRM жүйесіне енгізетін болады. Жүйе:

      1) еңбек шығынын азайтуға және инвестиция тарту бойынша бизнес процесті автоматтандыруға;

      2) процеске қатысушылардың барынша ауқымды тобы үшін жұмыстың және ақпарат алудың жылдамдығын тездетуге;

      3) жұмылдырылған мемлекеттік органдар мен компаниялардың барлығының жұмысын үйлестіруге, сондай-ақ инвестициялық жобаны іске асырудың кідіру себептері мен негізділігін айқындауға;

      4) инвестициялық жобалардың іске асырылуына мониторинг жүргізуге;

      5) инвесторлармен тиімді кері байланыс орнатуға;

      6) инвестициялық процеске барлық қатысушылардың (орталық мемлекеттік органдар (бұдан әрі – ОМО), ЖАО, ұлттық компаниялар, Компанияның өңірлік өкілдіктері, инвесторлар) инвестициялық белсенділігінің статистикасын жүргізуге;

      7) проблемалы мәселелерді және инвестициялық жобалардың іске асырылуына кедергі келтіретін теріс факторларды, сондай-ақ олардың туындауының себептерін субъектілер, нормативтік актілер, рәсімдік қателіктер және т.б. бөлінісінде айқындауға мүмкіндік береді.

      Алдағы уақытта IRM жүйесі бірыңғай инвестициялық платформа қолданысқа енгізілгеннен кейін оған біріктіріледі.

      2-3-сурет. IRM жүйесінің құрылымы


      2-3-сурет. IRM жүйесінің құрылымы








      IRM жүйесі:     

      1) инвестициялық жобаларды іске асыру мәртебесі және басқа қажетті көрсеткіштері бойынша өзекті және сенімді ақпарат көзін;

      2) инвесторлардың, жобалардың, жобаларды іске асыру алаңдарының және шетелдік инвесторлар үшін әріптес бола алатын қазақстандық кәсіпорындардың бірыңғай базасын жүргізуді;

      3) инвестициялық жобаларды талқылаудың және іске асырудың, сонымен қатар құрылған кәсіпорындардың жұмыс істеуінің барлық кезеңдерінде шетелдік инвесторларды сервистік қолдауды;

      4) шетелдік инвестор үшін мыналарға:

      Қазақстанда жобалар жүргізу туралы презентациялық және анықтамалық ақпаратқа;

      жоба тизерлеріне, алаңдарды шолуға;

      Қазақстанда жұмыс істеп жатқан инвесторлардың инвестициялық белсенділіктері туралы әртүрлі форматтағы жалпы ақпаратқа;

      талқылану үстіндегі немесе бірлесе іске асырылатын жобалар жөніндегі құжаттардың толық жинақтамасына;

      online-сұраулар жасауға және жауаптар алуға.

      кездесулер, келіссөздер, уағдаластықтар, келісімдер, келісулер тарихы, сұраулар мен ұсынылған ақпарат мұрағатына толық қол жеткізуді қамтамасыз ететін бірыңғай қол жеткізу нүктесін құруды;

      5) инвестор нақты уақыт режимінде өзінің жобасы бойынша жұмыстардың барысы және ақпараттық сұраулардың мәртебесі туралы ақпарат алатын қарапайым және қолайлы интерфейсті қамтамасыз етеді.

      IRM жүйесін енгізу жөніндегі жобаны іске асыру шеңберінде бейімделген жүйені қолдану, енгізу және жүйені сүйемелдеу бойынша оқыту көзделеді.


      2-4-сурет. IRM жүйесін енгізу кезеңдері




      Инвесторлардың сұрауларын өңдеудің қолданыстағы тәсілді мемлекеттік органдардағы, әкімдіктердегі және квазимемлекеттік компаниялардағы созылыңқы төрешілдік рәсімдерге байланысты тиісінше жұмыс істемейді. Көбінесе, инвестордың сұрауы мемлекеттік органдарда бір ай ішінде өңделеді және жауап формалды сипатта беріледі.

      Көптеген жағдайларда мемлекеттік органдар қажетті шешімдерді қабылдай алмайтындықтан, не оларға қажетті шешімдер қабылдау өкілеттіктері берілмегендіктен, инвестициялық жобаларды іске асыруға қатысты қандай да бір мәселені Қазақстан Республикасы Үкіметінің деңгейіне шығаруға тура келеді.

      Компания сұрауларды өңдеу сапасын жоғарылату шеңберінде инвесторлардың сұраулары бойынша жұмыс істеуді регламенттеу, Электрондық құжат айналымының бірыңғай жүйесін (ЭҚАБЖ) қосуды, сұрау салуларды пысықтау мерзімдерін қоса алғанда, кеңседе тіркеу кезінде инвесторлардың сұрауларын бөлек топқа енгізуді, мемлекеттік органдардың жауапты ағылшын және т.б. тілінде беруін қамтамасыз ету бойынша ұсыныстар енгізеді.

      Сонымен бірге әкімдерге, ОМО, ұлттық компаниялар басшыларына өз құзыреттеріне жататын жобалар бойынша істердің жағдайына қолжетімділікті қамтамасыз ету жоспарланып отыр.

      Компанияның институттармен өзара іс-қимылының тиімділігін одан әрі жоғарылату инвестициялар тартуға байланысты рәсімдерді, KAZAKH INVEST пен мемлекеттік органдардың рөлін жеке нормативтік актіде регламенттеу арқылы жүзеге асырылады, бұл Компанияның және басқа ведомстволардың шетелдік инвестицияларды тарту процесі шеңберіндегі функциялары мен өкілеттіктерін нақты бекітуге мүмкіндік береді.

      5-міндет. Нәтижеге бағдарланған корпоративтік мәдениетті дамыту және адами ресурстардың әлеуетін арттыру

      Ескерту. 3-стратегиялық бақыт 5-міндетпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 05.11.2021 № 790 қаулысымен.

      Стратегиялық мақсаттар мен міндеттерді орындау үшін тиімді корпоративтік мәдениетті қалыптастыру және меритократияның негізін қалаушы қағидаттарын енгізу есебінен KAZAKH INVEST-те персоналды дамыту жөніндегі үздік тәжірибелерді қолдану қамтамасыз етіледі.

      KAZAKH INVEST кадр саясаты озық дағдылары мен құзыреттері бар біліктілігі жоғары кадрларды тартуға, оқытуға және ұстап қалуға бағытталатын болады. KAZAKH INVEST кадр саясатының негізгі бағыттары: еңбек ресурстарының сапасын арттыру, еңбек тиімділігін басқару, корпоративтік мәдениетті дамыту, ұйымдық құрылымды басқару және бизнес-процестерді тиімді ұйымдастыру болып табылады.

      Тұрақты негізде корпоративтік басқарудың Қазақстан Республикасы заңнамасының, KAZAKH INVEST ішкі құжаттарының талаптарына және тиісті рейтингтер бере отырып, корпоративтік басқарудың халықаралық практикасына сәйкестігіне диагностика жүргізілетін болады. Бұдан басқа, корпоративтік басқаруды бағалау (қажет болған жағдайда тәуелсіз бағалау) кезең-кезеңмен (үш жылда бір реттен кем емес) жүргізіледі, оның нәтижелері KAZAKH INVEST интернет-ресурсында орналастырылады.

      Алынған нәтижелер негізінде корпоративтік басқаруды одан әрі жетілдіру жөніндегі негізгі салалар және қажетті шаралар айқындалатын болады.

      Күтілетін нәтижелер

      Ескерту. Тарауға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

      Қызметтің 3-стратегиялық бағыты бойынша түйінді көрсеткіштерге қол жеткізу нәтижесінде тауашалы жобалар/басым тауарлар/тауар топтары арасынан инвестициялық ұсыныстар дайындалады, сондай-ақ инвесторларды одан әрі таргеттей отырып, халықаралық стандартқа сәйкес басым салалар мен тауарлар/тауар топтары бойынша шолулар дайындалады. KAZAKH INVEST-тің ішкі әлеуетін дамыту туралы объективті ақпарат алу мақсатында корпоративтік дамуды бағалау жүргізіледі. Компаниядағы шешім қабылдау деңгейіндегі әйелдердің үлесі 2027 жылға қарай 27 %-ға жетеді.

  "KAZAKH INVEST" ұлттық
компаниясы" акционерлік
қоғамының 2018 – 2027
жылдарға арналған даму
жоспарына
1-қосымша

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ-ның 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспарына енгізілген KAZAKH INVEST қызметінің түйінді көрсеткіштерін енгізу негіздемесі және есептеу әдістемесі

      Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

I. Жалпы ережелер

      1. Осы "KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ-ның 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспарына енгізілген қызметтің түйінді көрсеткіштерін есептеу әдістемесі көрсеткіштерді біркелкі есептеуге арналған.

      2. Есепке алу және талдау үшін мынадай көрсеткіштер қажет:

      1) экономиканың басым секторларына тартылған ТҰК, ірі компаниялар және "зәкірлік инвесторлармен" құрылған бірлескен кәсіпорындардың саны;

      2) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны;

      3) шетелдің қатысуымен шикізаттық емес секторларда енгізілген жобалар санының ұлғаюы;

      4) Қазақстан Республикасының инвестициялық ахуалын жақсарту жөніндегі заңнамалық бастамалар саны;

      5)  ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан келіп түскен өтініштер/сұрау салулардың өсуі;

      6) тауашалы жобалар/басым тауарлар/тауар топтары арасынан инвестициялық ұсыныстарды, сондай-ақ халықаралық стандартқа сәйкес инвесторларды одан әрі таргеттей отырып басым салалар және тауарлар/тауар топтары бойынша шолуларды әзірлеу;

      7) корпоративтік басқару жүйесінің рейтингі;

      8) шешім қабылдау деңгейінде әйелдердің үлесін ұлғайту.

II. "KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ-ның 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспарына енгізілген көрсеткіштерді енгізу негіздемесі және есептеу әдістемесі

1. "Экономиканың басым секторларына тартылған ТҰК, ірі компаниялар және "зәкірлік инвесторлармен" құрылған бірлескен кәсіпорындардың саны" көрсеткіші

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 1 наурызына қарай.

Негіздеме

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 15 шілдедегі № 482 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы инвестициялық саясатының 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасы.

Есептеу формуласы (тәртібі)

Даму жоспары іске асырыла бастағаннан бері басым секторларға тартылған трансұлттық компаниялардың (ТҰК), ірі компаниялардың және "зәкірлік инвесторлармен" құрылған бірлескен кәсіпорындардың жиынтық саны.
Мынадай сипаттамаларға сәйкес келетін ТҰК:
1) орналасқан елді (ТҰК-нің бас кеңсесі орналасқан елдер) есептемегенде, кемінде екі басқа елде өндірістік бөлімшелері бар компания;
2) жылдық айналымы 1 млрд АҚШ долларынан асады.
Ірі компания – бұл жылдық айналымы 1 млрд АҚШ долларынан асатын компания (қорлар және басқа да заңды тұлғалар).
Егер мына шарттардың біреуі орындалатын болса, ТҰК және ірі компания тартылған болып есептеледі:
1) уәкілетті органмен инвестициялық келісімшарт/инвестициялар туралы келісім жасалғаны туралы растау;
2) жобалардың қаржылық қамтамасыз етілгенін растайтын құжаттардың болуы;
3)  заңды тұлғаның тиісті органының (директорлар кеңесі) жобаны Қазақстанда жүзеге асыру туралы шешімінің болуы;
4) ТЭН/ҚЭН/ЖСҚ әзірлеуді бастау туралы растайтын құжаттардың болуы;
5) Қазақстанға инвестициялардың нақты салынғандығын растайтын құжаттардың болуы;
6) шетелдік компанияның Қазақстандағы басқа заңды тұлғамен бірлескен инвестициялық жобаны іске асыруы туралы қол қойылған шарттың/келісімшарттың болуы;
7) қол қойылған міндеттейтін меморандумның (Term Sheet, MoU) болуы;
8) инвестордың Қазақстанға кіру ниетін растайтын өзге де құжаттардың болуы.
Егер мына шарттардың біреуі орындалса, "зәкірлік инвесторлармен" бірлескен кәсіпорындар құрылды деп саналады:
1) уәкілетті органмен инвестициялық келісімшарт/инвестициялар туралы келісім жасасу туралы растау;
2) жобаның қаржылық қамтамасыз етілгендігін растайтын құжаттардың болуы;
3) жобаның ТЭН/ЖСҚ болуы және/немесе әзірлеудің басталуы;
4) құрылыс-монтаждау жұмыстарының басталуы туралы құжаттың болуы;
5) бірлескен кәсіпорынның құрылғанын растайтын өзге құжаттардың болуы.
Жоспарлы мәндер Инвестициялық саясат тұжырымдамасына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көзі

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ деректері

2.  Тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 20 сәуіріне қарай.

Негіздеме

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 15 шілдедегі № 482 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы инвестициялық саясатының 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасы.

Есептеу формуласы (тәртібі)

Ресми статистикалық деректер.
Жоспарлы мәндер Инвестициялық саясат тұжырымдамасына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көзі

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің статистикалық деректері

3. "Шетелдің қатысуымен шикізаттық емес секторларда енгізілген жобалар санының ұлғаюы" көрсеткіші

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 1 наурызына қарай.

Негіздеме

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 730 қаулысымен бекітілген "Қазақстандықтардың әл-ауқатын арттыруға бағытталған орнықты экономикалық өсу" ұлттық жобасы

Есептеу формуласы (тәртібі)

Шетелдің қатысуымен шикізаттық емес секторларда енгізілген жобалар саны.
Есепті кезеңде жобаның іске қосылуы туралы жергілікті атқарушы органның хатымен жолданған ақпаратқа қосылған жоба енгізілген болып есептеледі.
Жоспарлы мәндер "Қазақстандықтардың әл-ауқатын арттыруға бағытталған орнықты экономикалық өсу" ұлттық жобасына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көзі

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің әкімшілік деректері, "KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ-ның деректері

4. "Қазақстан Республикасының инвестициялық ахуалын жақсарту жөніндегі заңнамалық бастамалар саны

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 10 қаңтарына қарай.

Негіздеме

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 15 шілдедегі № 482 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы инвестициялық саясатының 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасы.

Есептеу формуласы (тәртібі)

Мемлекеттік органдарға жіберілген проблемалық учаскелерді және инвесторлардың қажеттіліктерін түсінуді бағалау нәтижелері базасында, оның ішінде олардың өтініштерін мониторингтеу және талдау, сондай-ақ инвесторлардың Қазақстаннан кетуіне мониторинг жүргізу және ықтимал себептерді талдау қорытындылары бойынша әзірленген заңнамалық бастамалардың саны.
Жоспарлы мәндер "KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ ішкі құжаттарына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көзі

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ және/немесе Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің деректері

5. "Ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан келіп түскен өтініштер/сұрау салулардың өсуі" көрсеткіші

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 1 наурызына қарай.

Негіздеме

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ бастамасы

Есептеу формуласы (тәртібі)


, мұнда
 
А – ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан келіп түскен өтініштер/сұрау салулардың өткен жылға қарағанда %-қ өсуі;
В – ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан келіп түскен өтініштер/сұрау салуларлардың есепті кезеңдегі саны;
С – ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан келіп түскен өтініштер/сұрау салулардың есепті кезеңнен кейінгі кезеңдегі саны.
Жоспарлы мәндер "KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ ішкі құжаттарына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көздері

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ деректері.

6. "Тауашалы жобалар/басым тауарлар/тауар топтары арасынан инвестициялық ұсыныстарды, сондай-ақ халықаралық стандартқа сәйкес инвесторларды одан әрі таргеттей отырып басым салалар және тауарлар/тауар топтары бойынша шолуларды әзірлеу" көрсеткіші

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 1 наурызына қарай.

Негіздеме

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 15 шілдедегі № 482 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы инвестициялық саясатының 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасы.

Есептеу формуласы (тәртібі)

Инвесторлар үшін дайын инвестициялық ұсыныстардың саны.
Жоспарлы мәндер Инвестициялық саясат тұжырымдамасына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көзі

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ деректері

7. "Корпоративтік басқару жүйесінің рейтингі" көрсеткіші

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Үш жылда бір рет, есепті жылдан кейінгі жылдың 1 мамырына қарай.

Негіздеме

Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 15 ақпандағы № 636 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары

Есептеу формуласы (тәртібі)

Корпоративтік басқару рейтингінің көрсеткішін үш жылда бір рет шарттық негізде тартылатын тәуелсіз ұйым береді.
Жоспарлы мәндер Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрінің 2011 жылғы 6 маусымдағы № 157 бұйрығымен бекітілген Мемлекет бақылайтын акционерлік қоғамдардағы корпоративтік басқаруды бағалау қағидасына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көзі

Тәуелсіз ұйым деректері

8. "Шешім қабылдау деңгейінде әйелдердің үлесін ұлғайту" көрсеткіші

Кезеңділігі және қалыптастыру мерзімдері

Жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 1 наурызына қарай.

Негіздеме

Қазақстан Республикасы Президентінің 2016 жылғы
6 желтоқсандағы № 384 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық және гендерлік саясат тұжырымдамасы.

Есептеу формуласы (тәртібі)


, мұнда
 
А – шешім қабылдау деңгейінде әйелдердің үлесі;
В – директорлар кеңесі, басқарма мүшелері және Компанияның құрылымдық бөлімшелері басшылары арасындағы әйелдердің саны;
С – директорлар кеңесі, басқарма мүшелерінің және Компанияның құрылымдық бөлімшелері басшыларының жалпы саны.
Жоспарлы мәндер Қазақстан Республикасындағы отбасылық және гендерлік саясаттың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасына сәйкес көрсетілген.

Ақпарат көзі

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ деректері

  "KAZAKH INVEST" ұлттық
компаниясы" акционерлік
қоғамының 2018 – 2027
жылдарға арналған даму
жоспарына
2-қосымша

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ-ның 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспарын іске асыруға арналған стратегиялық бағыттар шеңберіндегі тәуекелдер

      Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

Р/с №

Стратегиялық бағыттарға қол жеткізудегі тәуекел немесе қауіп

Тәуекелдің туындауының ықтимал себептері (факторлары)

Тәуекелдің іске асырылуынан орын алуы мүмкін зардаптардың сипаттамасы

Алдын алу іс-шаралары

1.

"Шетелдік инвестициялар" № 1 қызметтің стратегиялық бағытына қол жеткізбеудің тәуекелі:

1.1

Жаңа инвесторларды тарту бойынша мақсаттарға қол жеткізбеу

Сыртқы факторлар:
1. Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгеруі.
2. Әлемдік нарық конъюнктурасының өзгеруі.
3. Макроэкономикалық факторлар (айырбастау бағамының өзгеруі, өңірлік және елдік тәуекелдер, өңірдегі саяси және экономикалық ахуал және т.б.).
4. Жобаны іске асыру үшін қажетті құжаттарды алудың күрделілігі мен ұзақтығы (әкімшілік кедергілер).
Ішкі факторлар:
1. Қазақстан Республикасының инвестициялық мүмкіндіктері туралы ақпаратты тарату арналарының жеткіліксіздігі.
2. Ішкі бизнес-процестер тиімділігінің жеткіліксіздігі, тиісті бақылаудың болмауы.
3. Қазақстан Республикасының негізгі инвестициялық мүмкіндіктері бойынша инвесторлардың хабардар болмауы немесе тиісінше хабардар етілмеуі.

Сыртқы салдары:
1. Экономиканың өсу қарқынының төмендеуі.
2. Қазақстан Республикасының стратегиялық мақсаттары мен міндеттерін орындалмауы.
3. Қазақстан Республикасының инвестициялық тартымдылық деңгейінің төмендеуі.
Ішкі салдары:
1. Стратегиялық көрсеткіштердің орындалмауы.

Қазақстан Республикасындағы тікелей шетелдік инвестициялар ағынының ағымдағы деңгейін талдау.
Инвестициялық ұсыныстарды ілгерілету.
Инвестициялық жобаларды іске қосуға жәрдемдесу.
Стратегиялық инвестициялық жобалар бойынша инвестициялар туралы келісімдер жасасуды пысықтау және оған жәрдемдесу.
Қоғамның жылдық жұмыс жоспарының орындалуын бақылау.

2.

"Инвестициялық ахуал" № 2 стратегиялық бағытқа қол жеткізбеу тәуекелі

2.1

Елдегі инвестициялық ахуалдың нашарлауы

Сыртқы факторлар:
1. Макроэкономикалық факторлар (өңірлік және елдік тәуекелдер, өңірдегі саяси және экономикалық ахуал және т.б.).
2. Жаһандық және өңірлік ауқымдағы геосаяси процесстер.
3. Тауарларды жеткізудің жаһандық тізбектердің бұзылуы және қайта құрылуы.
4. Әлемдік экономиканың құлдырауы, инвестициялық бағдарламалардың қысқаруы.
5. Қазақстан Республикасындағы ықтимал инвесторлар елдеріне экономикалық және секторлық санкциялардың кеңеюі.
6. Дамушы нарықтардан капиталдың кетуі.
Ішкі факторлар:
1. Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгеруі.
2. Қазақстан Республикасының инвестициялар тарту жөніндегі саясатының өзгеруі.
3. Заңнамалық актілердің жеткіліксіз пысықталуы және инвестицияларды мемлекеттік қолдаудың жаңадан енгізілген шараларын пайдаланудың құқықтық қолдану практикасы.
4. Қазақстан Республикасының инвестициялық әлеуетінің жеткіліксіз жарықтандырылуы.
5. Шетелдік инвесторлар үшін сапалы пысықталған инвестициялық ұсыныстардың болмауы.

Сыртқы салдары:
1. Қазақстан Республикасының стратегиялық мақсаттары мен міндеттерді орындамауы.
2. Қазақстан Республикасының халықаралық рейтингтердегі (World Bank, World Investment Report және т.б.) позицияларының нашарлауы.
3. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінің өсуі.
4. Инвесторлар үшін қаржы ресурстарын тарту құнының ұлғаюы.
5. Қазақстан Республикасының егеменді кредиттік рейтингінің төмендеуі.
6. Шетел валюталарына қатысты теңгенің айырбастау бағамының өзгеруіне байланысты жобалар құнының өсуі.
Ішкі салдары:
1. Қазақстан Республикасының стратегиялық мақсаттары мен міндеттерін орындалмауы.
2. Қоғамның стратегиялық көрсеткіштерінің орындалмауы.
3. Инвесторлар тарапынан сенімнің төмендеуі (бедел тәуекелдері).
4. Жұмыс істеп жүрген және әлеуетті инвесторлар тарапынан шағымдар.

Тікелей шетелдік инвестициялар ағынының әлемдік рейтингтерінде Қазақстан Республикасының талдауы.
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлерге инвестициялық климатты ынталандыру бойынша ағымдағы шараларға қанағаттану тұрғысынан сауалнама жүргізу.
Қоғам жұмысы бойынша инвесторлардың оң пікірлері.
Диалог алаңдарында инвесторлардың ағымдағы және жүйелі проблемаларын шешуге жәрдемдесу.
Шетелдік БАҚ-та, әлеуметтік желілерде және т. б. Қазақстан Республикасының инвестициялық ахуалын оң позициялау.

3.

"Компанияның ұйымдастырушылық әлеуетін дамыту" № 3 стратегиялық бағытқа қол жеткізбеу тәуекелі

3.1

KAZAKH INVEST қызметі тиімділігінің нашарлауы / беделдік тәуекелдер

Сыртқы факторлар:
1. Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын іске асыруды қаржыландыруды азайту/инвестициялар саласындағы бюджетті секвестрлеу.
Ішкі факторлар:
1. Ішкі бизнес-процестер тиімділігінің жеткіліксіздігі, тиісті бақылаудың болмауы.
2. Мамандар жүктемесінің жоғары деңгейі.
3. Қоғам туралы жағымсыз ақпаратты жариялау.

Сыртқы салдары:
1. Қоғам имиджінің және сенімінің Қазақстан Республикасында және оның ішінде жұмыс істеп тұрған және/немесе әлеуетті инвесторлар болуы мүмкін халықаралық аудиторияда нашарлауы/жоғалуы.

Бұзушылық себептерін талдау, корпоративтік басқару жүйесін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу және іске асыру, оның ішінде Корпоративтік басқару кодексін өзектілендіру.
Қоғамның жылдық жұмыс жоспары мен іс-шаралар жоспарының орындалуын мониторингтеу.
Қазақстан Республикасындағы макроэкономикалық көрсеткіштер нашарлаған және капитал нарығының әлемдік конъюнктурасы өзгерген жағдайда стратегиялық ҚТК-лерді қайта қарау.

  "KAZAKH INVEST"
ұлттық компаниясы"
акционерлік қоғамының
2018 – 2027 жылдарға
арналған даму жоспарына
3-қосымша

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ-ның 2018 – 2027 жылдарға арналған даму жоспарында айқындалған KAZAKH INVEST қызметінің түйінді көрсеткіштері

      Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

ҚТК

Өлшем бірлігі

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1-стратегиялық бағыты "Инвестицияларды тарту"

1-мақсат "Тиімділікті арттыруға бағдарланған инвестицияларды тарту"

Экономиканың басым секторларына тартылған ТҰК, ірі компаниялар және "зәкірлік инвесторлармен" құрылған бірлескен кәсіпорындардың саны

2018 жылдан бастап жиынтық саны

8

16

25

35

39

43

47

51

55

59

Тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

млрд АҚШ доллары





24,0

24,4

24,8

25,1

25,5

25,8

Шетелдің қатысуымен шикізаттық емес секторларда енгізілген жобалар санының ұлғаюы

Саны




30

35

40

45

45

45

45

2-стратегиялық бағыты "Инвестициялық ахуал"

2-мақсат "Қазақстандағы инвестициялық ахуалды жақсартуға жәрдемдесу"

Қазақстан Республикасының инвестициялық ахуалын жақсарту жөніндегі заңнамалық бастамалар саны

Бірлік





12

12

13

13

14

15

Ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан келіп түскен өтініштер/сұрау салулардың өсуі

%

100%

105%

105%

110%

110%

110%

110%

110%

115%

115%

3-стратегиялық бағыты "Компанияның ұйымдастырушылық әлеуеті"

3-мақсат "Компания қызметінің ішкі және сыртқы ортасының тиімді өзара іс қимыл жүйесін құру"

Тауашалы жобалар/басым тауарлар/тауар топтары арасынан инвестициялық ұсыныстарды, сондай-ақ халықаралық стандартқа сәйкес инвесторларды одан әрі таргеттей отырып басым салалар мен тауарлар/тауар топтары бойынша шолуларды әзірлеу

Саны

50

50

70

70

70

70

70

70

70

70

Корпоративтік басқару жүйесінің рейтингі

Бірлік







1



1

Шешім қабылдау деңгейінде әйелдердің үлесін ұлғайту

%





24,5

25

25,3

25,5

26

27

  "KAZAKH INVEST"
ұлттық компаниясы"
акционерлік қоғамының
2018 – 2027 жылдарға
арналған даму жоспарына
4-қосымша

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ-ның стратегиялық картасы

      Ескерту. Жоспар 4-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 25.11.2022 № 951 қаулысымен.

Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің (бұдан әрі – МЖЖ) бірінші деңгейдегі құжаты

МЖЖ екінші деңгейдегі құжаты

МЖЖ үшінші деңгейдегі құжаты

"KAZAKH INVEST" ҰК" АҚ ҚТК

1

2

3

4

1-стратегиялық бағыты "Инвестицияларды тарту"

1-мақсат "Тиімділікті арттыруға бағдарланған инвестицияларды тарту"

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Инвестициялық саясат тұжырымдамасы:
1) экономиканың басым секторларына тартылған ТҰК, ірі компаниялар және "зәкірлік инвесторлармен" құрылған бірлескен кәсіпорындардың саны – 20 бірлік (2022 – 2026 жылдар)

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің 2020 – 2024 жылдарға арналған даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

1) экономиканың басым секторларына тартылған ТҰК, ірі компаниялар және "зәкірлік инвесторлармен" құрылған бірлескен кәсіпорындардың саны

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Инвестициялық саясат тұжырымдамасы:
2) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің 2020 – 2024 жылдарға арналған даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

2) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

"Қазақстандықтардың әл-ауқатын арттыруға бағытталған орнықты экономикалық өсу" ұлттық жобасы:
1) шикізаттық емес секторларға, оның ішінде өңдеуші өнеркәсіпке шетелдік инвесторларды тарту

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің 2020 – 2024 жылдарға арналған даму жоспары:
2) шетелдің қатысуымен шикізаттық емес секторларда іске асырылатын жобалар санын ұлғайту

3) шетелдің қатысуымен шикізаттық емес секторларда іске асырылатын жобалар санын ұлғайту

2-стратегиялық бағыты "Инвестициялық ахуал"

2-мақсат "Қазақстандағы инвестициялық ахуалды жақсартуға жәрдемдесу"

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Инвестициялық саясат тұжырымдамасы:
3) мемлекеттік реттеу мен басқаруға, сондай-ақ инвестициялық қызметті құқықтық реттеудің жеткілікті деңгейде болмауына байланысты проблемалық мәселелер шешілетін болады

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің 2020 – 2024 жылдарға арналған даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

4) Қазақстан Республикасының инвестициялық ахуалын жақсарту жөніндегі заңнамалық бастамалардың саны

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Инвестициялық саясат тұжырымдамасы:
4) ұлттық инвестициялық порталды ілгерілетуді қамтамасыз ету

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің 2020 – 2024 жылдарға арналған даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

5)  Ұлттық инвестициялық www.invest.gov.kz интернет-ресурсына инвесторлардан келіп түскен өтініштер/сұрау салулардың өсуі

3-стратегиялық бағыты "Компанияның ұйымдастырушылық әлеуеті"

3-мақсат "Компания қызметінің ішкі және сыртқы ортасының тиімді өзара іс қимыл жүйесін құру"

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

Инвестициялық саясат тұжырымдамасы:
5) тауашалы жобалар/басым тауарлар/тауар топтары арасынан инвестициялық ұсыныстарды, сондай-ақ халықаралық стандартқа сәйкес инвесторларды одан әрі таргеттей отырып басым салалар және тауарлар/тауар топтары бойынша шолуларды әзірлеу.

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің 2020 – 2024 жылдарға арналған даму жоспары:
1) тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны

6) тауашалы жобалар/басым тауарлар/тауар топтары арасынан инвестициялық ұсыныстарды, сондай-ақ халықаралық стандартқа сәйкес инвесторларды одан әрі таргеттей отырып басым салалар және тауарлар/тауар топтары бойынша шолуларды әзірлеу.

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
2) корпоративтік басқару негіздерін көздеу, қызметтің ашықтығы, есептілігі және мониторингі мәселелерін реттеу

Инвестициялық саясат тұжырымдамасы:
6) инвестициялар, инвесторлардың құқықтары мен мүдделерін қорғау, корпоративтік басқарудың жоғары стандарттарын енгізу, мемлекеттік қолдау құралдарын іске асыру үшін қолайлы және сенімді орта құру, ол қор нарығын реттеу мен дамытудың алдында тұрған түйінді міндеттерге айналатын болады.


7) корпоративтік басқару жүйесінің рейтингі

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары:
3) 1-жалпыұлттық басымдық. Әділ әлеуметтік саясат

Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық және гендерлік саясат тұжырымдамасы:
1) биліктің атқарушы, өкілді және сот органдарында, мемлекеттік, квазимемлекеттік және корпоративтік секторларда шешімдер қабылдау деңгейіндегі әйелдердің үлесі


8) шешімдер қабылдау деңгейінде әйелдердің үлесін ұлғайту


Об утверждении Плана развития акционерного общества "Национальная компания "KAZAKH INVEST" на 2018-2027 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 28 декабря 2018 года № 900.

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

      В соответствии с подпунктом 2) пункта 2 статьи 184 Закона Республики Казахстан "О государственном имуществе" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      Сноска. Преамбула - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

      1. Утвердить прилагаемый План развития акционерного общества "Национальная компания "KAZAKH INVEST" на 2018 – 2027 годы.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

      2. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

      Премьер-Министр
Республики Казахстан
Б. Сагинтаев

  Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 28 декабря 2018 года № 900

План развития акционерного общества "Национальная компания "KAZAKH INVEST" на 2018-2027 годы

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

Введение

1

1. Анализ текущей ситуации

2

2. Миссия, видение и стратегические направления деятельности

29

Приложения

52

      Введение

      Сноска. Раздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

      Акционерное общество "Национальная компания "KAZAKH INVEST" (далее – KAZAKH INVEST) создано в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 1 марта 2017 года № 100 "О переименовании акционерного общества "Национальное агентство по экспорту и инвестициям "KAZNEX INVEST".

      План развития акционерного общества "Национальная компания "KAZAKH INVEST" на 2018-2027 годы (далее – План развития) определяет миссию, видение, стратегические направления, цели, задачи, мероприятия, механизмы их реализации и показатели результатов деятельности на ближайшие 10 лет и разработана с учетом основных направлений, определенных в:

      1) Послании Президента Республики Казахстан Назарбаева Н.А. народу Казахстана от 14 декабря 2012 года "Стратегия "Казахстан-2050": новый политический курс состоявшегося государства";

      2) Послании Президента Республики Казахстан Назарбаева Н.А. народу Казахстана от 31 января 2017 года "Третья модернизация Казахстана: глобальная конкурентоспособность";

      3) Послании Президента Республики Казахстан Назарбаева Н.А. народу Казахстана от 10 января 2018 года "Новые возможности развития в условиях четвертой промышленной революции";

      4) Указе Президента Республики Казахстан от 1 августа 2014 года № 874 "Об утверждении Государственной программы индустриально-инновационного развития Республики Казахстан на 2015 – 2019 годы и внесении дополнения в Указ Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 957 "Об утверждении Перечня государственных программ";

      5) Указе Президента Республики Казахстан от 15 февраля 2018 года № 636 "Об утверждении Национального плана развития Республики Казахстан до 2025 года и признании утратившими силу некоторых указов Президента Республики Казахстан";

      6) постановлении Правительства Республики Казахстан от 22 августа 2017 года № 498 "Об утверждении Программы по привлечению инвестиций "Национальная инвестиционная стратегия" и внесении дополнения в постановление Правительства Республики Казахстан от 30 декабря 2015 года № 1136 "Об утверждении перечня правительственных программ и признании утратившими силу некоторых решений Правительства Республики Казахстан";

      7) постановлении Правительства Республики Казахстан от 15 июля 2022 год № 482 "Об утверждении Концепции инвестиционной политики Республики Казахстан до 2026 года".

      Разработка Плана развития обуславливается политикой по индустриально-инновационному развитию страны. Казахстан стремится достичь среднего уровня конкурентоспособности самых развитых стран Организации экономического сотрудничества и развития (далее – ОЭСР) в обрабатывающей промышленности к 2035 году путем увеличения доли Казахстана в мировом экспорте продукции обрабатывающей промышленности и сокращения разрыва от развитых стран в производительности всех факторов. Привлечение большего объема иностранных инвестиций является одной из ключевых задач успешной индустриализации и диверсификации Казахстана.

      С 2010 года в обрабатывающую промышленность страны привлечено порядка 28 млрд долл. США или 16% от валового притока прямых иностранных инвестиций (далее – ПИИ) в страну. Однако в структуре ПИИ в обрабатывающую промышленность из 28 млрд долл. США 23 млрд долл. США приходится на металлургическую промышленность. Таким образом, основная цель Плана развития будет направлена не только на наращивание инвестиций в обрабатывающую промышленность, но и на существенное увеличение в ней доли неметаллургического сектора.

      Анализ текущей ситуации

      1.1. Анализ внешней среды

      Сноска. Подраздел 1.1 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 31.12.2020 № 952; от 05.11.2021 № 790; от 25.11.2022 № 951; от 08.04.2024 № 261.

      При формировании стратегических направлений развития KAZAKH INVEST исходила из текущей экономической ситуации в мире и в Казахстане и прогнозов развития Казахстана на последующие годы.

      Прямые иностранные инвестиции в мире

      Глобальные инвестиционные тенденции

      Согласно данным Конференции ООН по торговле и развитию (далее – ЮНКТАД), в 2015 году по сравнению с 2008 годом наблюдалось увеличение на 40% потоков ПИИ, уровень ПИИ в мире достиг максимального значения в размере 1,8 трлн. долл. США. В 2016 году этот уровень снизился примерно на 2% или до 1,75 трлн. долл. США, что объясняется ослаблением экономического роста.

      Рисунок 1-1 . Приток ПИИ по регионам мира

     


      Приток ПИИ в страны с развитой экономикой вырос почти в два раза (на 98%) до 1 032 млрд. долл. США по сравнению с 522 млрд. долл. США в 2014 году. Высокий рост притока был зафиксирован в Европе. В США произошел почти четырехкратный рост ПИИ, хотя и с низкого по сравнению с прошлыми периодами уровня 2014 года. Поэтому доля развитых стран в мировом притоке ПИИ возросла с 41% в 2014 году до 55% в 2015 году, развернув тенденцию последних пяти лет, когда регионы развивающихся стран и стран с переходной экономикой были основными получателями глобальных ПИИ. Крупнейшим получателем ПИИ в 2016 году оставались США, привлекшие 391 млрд. долл. США.

      После глубокого падения в предыдущие 2 года потоки ПИИ в страны с переходной экономики выросли до 68 млрд. долл. США в 2016 году, преодолев тем самым тенденцию их падения в последние 2 года. Казахстан относится к группе стран с переходной экономикой, на которые приходится самый низкий объем ПИИ. Вместе с тем, Казахстан имеет возможность стать одним из лидеров по привлечению инвестиций в этой группе стран. Поэтому ставится задача по привлечению в среднем в год не менее 25% ПИИ, приходящихся на страны с переходной экономикой.

      Ниже по данным Всемирного Банка представлен рейтинг стран в зависимости от доли ПИИ в валовом внутреннем продукте (далее – ВВП), а также в абсолютном выражении. Для более детального анализа выбрано несколько стран на основании как общего уровня ПИИ, так и с учетом их доли в ВВП: Германия, Сингапур, Ирландия и Гонконг. Также был проведен анализ деятельности агентств по привлечению иностранных инвестиций этих стран.

      Рисунок 1-2 . Рейтинг стран по доле ПИИ в ВВП, 2016 год

     


      Рисунок 1-3 . Рейтинг стран по уровню ПИИ (в абсолютном значении), 2016 год

     


      Германия

      Германия проводит политику гостеприимства в отношении прямых иностранных инвестиций. Немецкий рынок открыт для инвесторов практически во всех секторах промышленности, а коммерческая деятельность свободна от каких-либо правил, регулирующих повседневное ведение дел. Законодательство Германии не делает различия между немецкими и иностранными предпринимателями в вопросах капиталовложения или основания новых компаний.

      Нормативно-правовая база для ПИИ в Германии опирается на принцип свободы внешней торговли и платежей. В стране не существует ограничений или препятствий для операций с капиталом, валютных переводов, сделок по приобретению недвижимости, репатриации прибыли либо доступа к иностранным биржам. Как свидетельствуют данные ЮНКТАД, Германия занимает одно из ведущих мест в мире по привлечению прямых иностранных инвестиций.

      На данный момент, в Германии функционируют уже более 55 тыс. иностранных компаний, которые обеспечивают рабочими местами около 3 млн. человек. В 2008 – 2012 годы было зарегистрировано почти 4 тысячи инвестиционных проектов, что позволило Германии занять 5-е место в мире по количеству привлеченных проектов.


      Рисунок 1-4 . Динамика притока ПИИ в Германию

     


      Поддержка инвестиционных проектов

      Выплачиваемые в Германии субсидии предназначены для инвесторов, непосредственно нуждающихся в капитале. Финансирование инвестиций на ранней стадии позволяет привлечь необходимые средства еще в начале нового инвестиционного проекта. Данные субсидии, обычно предоставляемые в виде денежных грантов, играют немаловажную роль, так как гарантируют ликвидность на том этапе инвестиционного процесса, когда потребности инвестора в капитале особенно высоки. На последующих этапах инвестору предлагается широкий ассортимент программ, разработанных для облегчения набора рабочей силы в Германии (например, с помощью субсидий на оплату труда) и оказания всесторонней поддержки научно-исследовательским проектам.

      Германское агентство по инвестициям оказывает инвесторам поддержку при учреждении собственного бизнеса в Германии. Оно сопровождает деятельность по управлению проектом, а также обеспечивает инвестора всей необходимой информацией о конъюнктуре промышленности: ключевые рынки, связанные с ними источники снабжения и прикладные сектора. Агентство имеет 49 иностранных представительств в 42 странах. Основные направления деятельности Агентства:

      консультационные услуги для выбора правильного месторасположения проекта;

      координация посещения объектов, встреч с потенциальными партнерами, университетами и прочими организациями;

      консультация компаний в сфере налогообложения и в правовой области путем предоставления информации о нормативных требованиях к промышленности, действующем законодательстве и т.д.;

      содействие в подборе оптимального пакета финансирования для инвестиций, а также в установлении контакта с потенциальными финансовыми партнерами;

      обеспечение инвестора сведениями о доступных формах субсидирования и оказание содействия при подаче заявления.

      В целом функции Германского агентства по инвестициям совпадают с направлениями деятельности KAZAKH INVEST.

      Сингапур

      Сингапур привлекает большое количество инвестиционных предложений, что свидетельствует о его постоянном экономическом росте. Особенно приветствуются инвестиционные проекты, соответствующие плану страны по реструктуризации экономики. Это, как правило, отрасли, требующие специальных знаний и квалифицированной рабочей силы, а также использования передовых технологий. Такие как, например, электроника, информационные технологии, аэрокосмическая отрасль, биотехнологии и биоинженерия, химическая промышленность и т.д. Реализуемые проекты также оцениваются с точки зрения их конкурентоспособности на мировых рынках. Немаловажным фактором является забота об окружающей среде и соответствие самым высоким международным стандартам. Несмотря на высокую стоимость аренды, покупки земли или помещений одной из самых высоких в мире, тем не менее, инвестиции в основное производство в Сингапуре достаточно выгодны благодаря высокой фондоотдаче. При этом, есть ряд секторов, закрытых для иностранных инвесторов: телекоммуникации, радиовещание, юридические услуги и внутренние средства массовой информации.

      В индексе доверия ПИИ A.T.Kearney Сингапур в 2016 году поднялся на 5 пунктов, заняв 10 место среди 25 стран. Правовая среда является благоприятной для развития бизнеса и иностранных инвестиций, что выражается в фондовых уровнях ПИИ, которые эквивалентны 302,9% ВВП. Приток ПИИ в период 2011 – 2014 годы вырос до 67,5 млрд. долл. США.

      Рисунок 1-5 . Динамика притока ПИИ в Сингапур

     


      Поддержка инвестиционных проектов

      В Сингапуре действует большое количество программ по поддержке иностранных инвесторов. Среди этих программ особо выделяются следующие:

      RISC – предоставление государственных грантов на проведение исследований и разработок в области наук и технологий: 30% грант на рабочую силу, обучение, консультационные услуги, оборудование, программное обеспечение, интеллектуальную собственность и материалы, в размере 50% субсидии за наем местной рабочей силы;

      TGS – гранты до 30% на обучение персонала и повышение квалификации, включая зарубежное обучение;

      PG – государственный грант до 30% от суммы проектов, направленных на существенное улучшение использования ресурсов, эффективности труда и эффективности использования энергии и т.д.;

      PC – освобождение от корпоративного подоходного налога сроком до 5 лет;

      LIA – для компаний в сфере строительства и логистики: 25% изначально и 5% ежегодно на капитальные расходы по строительству зданий и сооружений.

      Привлечением ПИИ в Сингапуре занимается государственное агентство Economic Development Board Singapore (далее – Агентство). Данное правительственное учреждение подконтрольно Министерству промышленности и торговли, имеет 19 иностранных представительств в 12 странах.

      Основными функциями агентства являются:

      оценка: благодаря обширным знаниям в различных отраслях, а также налаженным деловым связям со многими сингапурскими и зарубежными компаниями, Агентство помогает определить преимущества и недостатки той или иной отрасли, а также информирует о действующих нормах и стандартах;

      стимулирующие выплаты и гранты: Агентство предлагает гранты для компаний в соответствии с их сферой деятельности;

      деловые связи: Агентство обеспечивает связь с государственными органами и различными частными партнерами, которые предоставляют поддержку в правовой области, а также проводят консультации в области налогообложения.

      Ирландия

      Ирландия - одна из лучших стран в мире для ведения бизнеса и сегодня является одним из основных центров притяжения для IT компаний и стартапов в мире. За последние 20 лет более 1150 международных компаний, в том числе Google, Facebook, Twitter, Airbnb, LinkedIn, Dell IBM, Microsoft, Apple, HP, Intel и Paypal выбрали Ирландию для размещения своих европейских штаб-квартир и производств.

      Присутствие мировых гигантов инноваций в бизнес-пространстве Ирландии привело к образованию обширного сообщества стартапов и венчурного капитала. Экосистема стартапов пользуется преимуществом соседства с ведущими мировыми IT компаниями, хорошо налаженной системой для интернационализации и коммерциализации своего бизнеса и имеет прямой доступ к европейским и американским рынкам.

      Ирландия также является очень привлекательной юрисдикцией для иностранных компаний для реализации проектов в сфере Научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ (далее – НИОКР), управления интеллектуальной собственностью и размещения европейских штаб квартир, европейских офисов по продажам и маркетингу.

      Рисунок 1-6 . Динамика притока ПИИ в Ирландию

     


      Поддержка инвестиционных проектов

      Немаловажным фактором, влияющим на привлечение ПИИ в Ирландию, является также простота и эффективность ирландской налогово-правовой системы. Комплексный подход предоставляет любому предпринимателю или инвестору всестороннюю поддержку, начиная с создания компании и продвигаясь по всему бизнес-циклу через доступ к высококвалифицированным советам по управлению, продажам и маркетингу. Стоит также выделить несколько факторов, которые являются одними из конкурентных преимуществ Ирландии в качестве страны для открытия нового бизнеса или инвестиций в уже действующий:

      самый низкий корпоративный налог на доход в Европе – 12,5%;

      высокий процент молодых высококвалифицированных специалистов;

      высокоразвитое техническое оснащение для ведения бизнеса;

      ставка налога на прирост капитала составляет 25%. В случае продажи акций иностранный резидент обычно освобождается от уплаты налога на прирост капитала;

      отсутствует налог на доход в виде дивидендов и процентов, выплачиваемых гражданам Европейского союза (далее – ЕС) или государства, с которым подписан договор об избежании двойного налогообложения – в данный момент ведутся переговоры о подписании данного договора с Казахстаном;

      отсутствует законодательство, регулирующее "тонкую" капитализацию компании;

      минимальный уставной капитал может быть равным 1 евро;

      25% налоговая льгота при реализации проектов НИОКР в Ирландии;

      большое количество различных грантов и доступных финансовых инструментов для иностранных инвесторов.

      В Ирландии также создано специализированное агентство по привлечению прямых иностранных инвестиций IDA Ireland (далее – IDA). Оно имеет 20 зарубежных представительств в 12 странах мира. IDA фокусирует свое внимание на крупных международных корпорациях в таких секторах, как IT и телекоммуникации, производство высокотехнологичного оборудования, фармацевтике и медицинском оборудовании, финансах и "зеленых" технологии. IDA также оказывает всестороннюю бесплатную поддержку иностранным бизнесменам, решившим открыть офисы или реализовать проекты в Ирландии:

      организацию встреч с регуляторами и сервис провайдерами;

      содействие в подборе коммерческой недвижимости в соответствии с нуждами/ бизнес планом иностранной компании;

      организацию встреч с другими игроками на рынке с целью обмена мнениями;

      организацию встреч и содействие в установлении сотрудничества с академическими и научными кругами Ирландии для совместного проведения проектов НИОКР;

      постоянную поддержку компании в Ирландии и оказание помощи в выходе ее на рынок ЕС.

      Гонконг

      Гонконг является одним из крупнейших мировых финансовых центров и одной из наиболее перспективных площадок для иностранных инвесторов. Так, согласно данным Всемирного Банка, за 2016 год. объем иностранных инвестиций в Гонконг составил 117 млрд. долл. США. Этому способствуют такие факторы, как отсутствие валютного регулирования, быстрый и простой процесс регистрации компании, выгодные налоговые ставки, упрощенная схема бухгалтерской отчетности, развитая государственная поддержка бизнеса.

      Рисунок 1-7 . Динамика притока ПИИ в Гонконг

     


      Поддержка инвестиционных проектов

      В Гонконге действует также ряд программ, нацеленных на привлечение иностранных инвестиций и поддержание бизнеса, что во многом способствовало становлению Гонконга как одного из мировых финансовых центров: программы инкубаторов, финансовая помощь по приобретению оборудования и на маркетинг, гарантии по выдаче кредитов.

      В Гонконге вопросами привлечения инвестиций занимается Государственное агентство прямых инвестиций Invest Hong Kong (далее – Агентство Гонконг). У данного Агентства Гонконг имеются зарубежные представители, расположенные в 30 городах Азиатско-Тихоокеанского региона, Европы, Ближнего Востока, Северной и Южной Америки. Агентство Гонконг предоставляет информацию и поддержку на каждом этапе развития компании в Гонконге, а также оказывает помощь с переездом в Гонконг. Основные услуги, предоставляемые Агентством Гонконга:

      помощь в поиске поставщиков профессиональных услуг;

      консультирование при поиске местоположения для открытия офиса или завода;

      взаимодействие с другими государственными департаментами Гонконга для получения необходимых лицензий;

      содействие в продвижении товаров и услуг;

      оказание помощи в получении грантов и субсидий.


      Таблица 1-1 . Основные инструменты, используемые ведущими агентствами по привлечению иностранных инвестиций

Инструмент/Страна Германия Сингапур Ирландия Гонконг Российская Федерация

Отраслевой обзор











Информация об отраслевых нормах и стандартах











Институциональная поддержка











Помощь в поиске местных партнеров











Связь с местными консалтинговыми компаниями










Предоставление грантов







Содействие в подборе коммерческой недвижимости



Связь с научными организациями




Помощь в получении грантов




Маркетинговые мероприятия





Услуги управления инвестиционными проектами




Зарубежные представительства (кол-во)

49

19

20

30

0


      Общими инструментами, присутствующими у всех вышеперечисленных агентств, являются отраслевые обзоры, информация об отраслевых нормах и стандартах, институциональная поддержка и помощь в поиске местных партнеров. В этой связи, KAZAKH INVEST в своей деятельности также будет использовать вышеуказанные универсальные инструменты, расширяя и дополняя их новыми, исходя из специфики Казахстана.

      Анализ инвестиционного климата в Казахстане

      В период с 2014 по 2016 годы произошло замедление роста экономики Казахстана. Реальный рост ВВП в период с 2013 года снизился с 6% до 1,1% в 2016 году.


      Рисунок 1-8 . Номинальный ВВП и реальный рост ВВП в Казахстане

      Примечание: (П) прогноз

     


      Предшествующий спаду рост экономики Казахстана в значительной степени был обусловлен ее сырьевой зависимостью – расширением горнодобывающей отрасли и высокими ценами на сырьевые товары, которые способствовали росту государственных доходов и расходов, а также росту внутреннего потребления. Снижение мировых цен на нефть и иные экспортные товары Казахстана, а также высокая инфляция (повлиявшая на снижение внутреннего потребления в стране) стали причиной стагнации экономики республики, начавшейся в 2014 году. Кроме того, спад экономического роста Казахстана произошел на фоне замедления роста экономик Российской Федерации, КНР и стран ЕС, являющихся основными торговыми партнерами и источниками ПИИ в Казахстан.

      Для снижения сырьевой зависимости экономики Правительство Республики Казахстан выбрало вектор перехода от добычи к диверсификации промышленного производства и расширению сектора торговли. На сегодняшний день реализуется ряд государственных программ и инициатив, в рамках данных программ Правительством Республики Казахстан был предпринят ряд мер по привлечению иностранных инвестиций, в том числе, благодаря которым, позиция страны в рейтинге Всемирного Банка по благоприятности условий ведения бизнеса "Doing Business" улучшились, достигнув 36 места в 2017 году.

      Однако в целом за последние пять лет темп роста ПИИ в Казахстан сократился, составив в 2016 году 21 млрд. долл. США. Доля ПИИ в сырьевой сектор составила 34%, что является высоким показателем в сравнении с долей ПИИ в несырьевые сектора экономики, ориентированные на экспорт (такие, как обрабатывающая промышленность и сельское хозяйство – доля ПИИ в них составила 19,4% и 0,2%, соответственно).

      Темп роста инвестиций в основной капитал в долларовом эквиваленте сократился и составил в 2016 году 23 млрд. долл. США. Несмотря на рост инвестиций в основной капитал, при рассмотрении их темпа роста в тенге, доля инвестиций в основной капитал в несырьевых секторах экономики сократилась, составив в 2016 году 65%.

      Степень износа основных средств в течение последних пяти лет по многим видам экономической деятельности составила около 40%, что является одной из причин дефицита финансирования предпринимательской деятельности, необходимого для расширения деятельности и модернизации действующих предприятий, а также строительства новых объектов. Банковский сектор продолжает устранять последствия финансового кризиса и обесценения национальной валюты в 2014 – 2015 годы, а также ужесточение требований по залоговому обеспечению, в том числе в связи с введением МСФО 9 заметно ограничили возможности банков второго уровня по выдаче кредитов. Доля кредитования юридических лиц в экономике страны в 2016 году снизилась до 16%. Вышеуказанное свидетельствует о необходимости привлечения альтернативных источников финансирования предпринимательской деятельности.

      Валовый приток ПИИ в Казахстан

      Рисунок 1-9 Инвестиции в основной капитал

     



      Рисунок 1-10 . Валовый приток ПИИ

     



      Карта инструментов финансовой поддержки в Республике Казахстан

      При привлечении иностранных инвесторов, способных обеспечить высокое качество реализации проекта, обладающих необходимым опытом, а также следующих принципам предельной эффективности инвестирования, возвратности, целевого назначения, срочности и прозрачности, выставляются требования инвесторами касательно поиска со-финансирующей стороны из числа местных игроков, участия институтов развития или компаний квазигосударственного сектора в структурировании сделок. Указанное способствует повышению доверия иностранного инвестора, демонстрирует вовлеченность государства и стабильность поддержки инвестиционного проекта.

      В Казахстане создано достаточное количество необходимых институтов развития или субъектов квазигосударственного сектора, включая представительства международных финансовых организаций, способных качественно структурировать финансирование инвестиционных проектов.

      Акционерное общество "Национальный управляющий Холдинг "Байтерек" (далее – АО "НУХ "Байтерек") располагает полным набором финансового и нефинансового инструментария для поддержки инвестиционных инициатив в Казахстане. До АО "НУХ "Байтерек" активны на рынке и осуществляют содействие развитию экономики Казахстана посредством предоставления различных инструментов поддержки предпринимательства, как в сегменте крупного и среднего бизнеса, так и в сегменте Малого и среднего бизнеса (далее – МСБ).

      Таблица 1-2. "Матрица инструментов поддержки развития экономики в АО "НУХ "Байтерек"

      Сноска. Таблица 1-2 - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.


Инструменты


БРК

ФРП

ККМ

Даму

ЭКА

АКК

КАФ

Крупный бизнес

Заемное финансирование


+

+






Долевое финансирование




+





Гарантии и страхование


+







Лизинг


+







Консультативное сопровождение проектов


+







Экспортное и предэкспортное финансирование


+







МСБ

Заемное финансирование или субсидирование займов



+


+


+

+

Долевое финансирование




+





Гарантии и страхование






+

+


Лизинг



+


+


+

+

Консультирование





+




Венчурное финансирование




+





Развитие компетенций





+




      Примечание: расшифровка аббревиатур: БРК – АО "Банк развития Казахстана", ФРП – АО "Фонд развития промышленности", ККМ – АО "Kазына Капитал Менеджмент", Даму – АО "Фонд развития предпринимательства "Даму", ЭКА – АО "Экспортно-кредитное агентство Казахстана", АКК – АО "Аграрная кредитная корпорация", КАФ – АО "КазАгроФинанс.

      АО "Фонд развития предпринимательства "Даму" (далее – Даму) предоставляет кредитные ресурсы, субсидирует ставки вознаграждения по кредитам и выдает гарантии субъектам малого и среднего предпринимательства в приоритетных секторах экономики. Горизонт инвестирования указанных средств до 10 лет, валюта займа – тенге преимущественно, ставка кредитования в среднем 6-8,5% в зависимости от выбранной программы поддержки, субсидирование ставки вознаграждения коммерческого банка до 6 % конечной ставки для заемщика. Успешный опыт Даму по развитию компетенций в секторе МСБ (подготовка бизнес-планов, финансовых моделей, консультирование по ведению бизнеса) был бы также эффективен для крупных и средних игроков.

      АО "Экспортно-кредитное агентство Казахстана" оказывает поддержку экспорту путем предоставления гарантий (покрытий).АО "Банк Развития Казахстана" (далее – БРК) занимается предоставлением кредитных ресурсов субъектам крупного предпринимательства. Горизонт инвестирования указанных средств 5–20 лет, валюта займа – тенге или доллары США, минимальная сумма займа 3–7 млрд тенге в зависимости от сектора экономики, ставка кредитования в среднем от 6-6,6% согласно аудированной финансовой отчетности. Учитывая текущие потребности заемщиков, БРК фокусируется на поддержке предприятий обрабатывающей промышленности и производственной инфраструктуры.

      Дочерняя организация БРК – АО "Фонд развития промышленности" – предоставляет лизинговое финансирование отечественным производителям автомобилей, железнодорожных вагонов, иной продукции машиностроения. Сумма лизинга зависит от направления деятельности, срок лизинга достигает 20 лет, ставка вознаграждения от 3%.

      Фонды АО "Казына Капитал Менеджмент" используют широкую линейку инструментов private equity для инвестирования в компании с высоким потенциалом: от простого долевого участия до опционов для выхода и мезонинного финансирования. Собственный капитал АО "Казына Капитал Менеджмент" на конец 2016 года согласно финансовой отчетности составляет порядка 132,3 млрд. тенге. АО "Казына Капитал Менеджмент" привлекает инвестиции в создание фондов прямых инвестиций (по состоянию на 2017 год 12 фондов) совместно с крупными международными инвесторами.

      АО "Аграрная кредитная корпорация" (далее – АКК) осуществляет финансирование субъектов АПК напрямую путем предоставления банковских займов либо опосредованно через льготное фондирование банков второго уровня, лизинговых компаний и микрофинансовых организаций. Кроме того, АКК предоставляет услуги страхования в растениеводстве и животноводстве.

      Дочерняя организация АКК – АО "КазАгроФинанс" – осуществляет финансирование приобретения закупа сельскохозяйственной техники через инструменты лизинга; финансирование инвестиционных сельскохозяйственных проектов через инструмент лизинга и банковские займы. Ставка кредитования инвестиционных проектов составляет 6%, а по финансовому лизингу –23,5%.

      АО "Национальное агентство по развитию инноваций "QazInnovations" финансирует инновационно-активный бизнес путем предоставления грантов";

      Азиатский Банк Развития (далее – АБР) предоставляет следующие инструменты- кредиты, техническая помощь (TA), гранты, гарантии и инвестиции в акции. АБР также предоставляет консультативные услуги. Приоритетные сферы вложений — транспорт и связь, промышленность, энергетика, сельское хозяйство, финансовый сектор.

      Европейский Банк Реконструкции и Развития (далее – ЕБРР) является крупнейшим инвестором в регионе, и помимо выделения своих средств привлекает значительные объемы ПИИ. ЕБРР инвестирует капитал главным образом в частные предприятия, как правило, совместно со своими коммерческими партнерами, инвестируя средства как в новые производства, так и в действующие фирмы. Кроме того, ЕБРР, кредитуя банки-партнеры, предоставляет кредитные линии для инвестиций в проекты повышения устойчивой энергетики и ресурсопользования, а также финансирует напрямую промышленность, торговлю и АПК.

      Для того, чтобы компенсировать дефицит долевого финансирования ЕБРР производит прямые и непрямые вложения в акционерный капитал частных, котирующихся или готовящихся к регистрации на бирже компаний.

      В группе Всемирного Банка вызывает интерес Международная финансовая корпорация (IFC), которая предоставляет займы, осуществляет инвестиции в акционерный капитал предприятий и оказывает консультационные услуги в целях стимулирования инвестиций в предприятия частного сектора.

      Фонды прямых инвестиций – ситуация на местном и глобальном рынке

      Востребованность альтернативных источников финансирования на сегодняшний день остается актуальной темой для казахстанского бизнеса. На фоне нездоровой среды банковского сектора в Казахстане, Фонды прямых инвестиций (далее – ФПИ) имеют большой потенциал своего развития. Успешная реализация задачи Kazyna Capital Management по созданию собственной инфраструктуры private equity в Казахстане через развитие необходимых финансовых инструментов могла бы осуществить существенный приток портфельных инвестиций в Казахстан, однако этого не произошло. Несмотря на существующие барьеры на рынке ФПИ, связанные с регулированием их деятельности, прямые частные инвестиции являются одним из наиболее перспективных видов финансирования. Ужесточение кредитования бизнеса со стороны банков второго уровня позитивно влияет и дает преимущество ФПИ, так как они обладают возможностью вложения средств в деятельность предприятия и объединения ресурсов капитала.

      ФПИ могут работать в качестве отдаленных от бизнеса финансовых инвесторов, без активного вмешательства в операционную деятельность предприятий. ФПИ, как правило, входят в проекты на период от 5 и более лет, получая доходность на уровне 30–40% годовых. В некоторых случаях, ФПИ имеют возможность построить долговременные отношения с портфельной компанией и осуществлять реальный контроль, а также оказывать влияние на стратегию компании в целях достижения совместного успеха и роста. Также необходимо заметить, что прямые инвестиции способствуют сокращению уровню банкротства, и что это отражается позитивно на экономике. Например, в период с 2008 по 2012 годы, 2000 европейских предприятий из выборки Frontier Economics избежали краха благодаря финансированию со стороны ФПИ.

      Из опыта развитых стран, можно заметить, что альтернативное финансирование, такое как прямые частные инвестиции, занимают меньшую часть в процентном соотношении от всего рыночного финансирования. Но, тем не менее, данный вид финансирования набирает популярность и имеет большие перспективы в развивающихся странах в связи с сокращением уровня банковского кредитования во многих странах.

      Опыт передовых стран показывает, что развитие рынка частных инвестиций служит импульсом дальнейшего развития финансовой системы страны. Яркий пример, в Китайской Народной Республике (далее - КНР) при недостаточном уровне развития финансовых рынков стала развиваться индустрия фондов прямых частных инвестиций. Согласно исследованиям Siguller Guf (2014 год), частный сектор КНР производит 60% ВВП страны, при этом имея доступ только к 25% кредитов, выданных местными банками. В результате данной политики малый и средний бизнес (ключевой драйвер экономики страны) имеет проблемы с банковским кредитованием. В этой связи прямые частные инвестиции играют существенную роль в КНР, предоставляя долевое финансирование компаниям с ограниченным доступом к традиционным каналам финансирования.

      Исходя из приведенных фактов, можно сказать, что рынок частных прямых инвестиций в Казахстане имеет огромный потенциал для роста и активное его применение позволит стимулировать прирост инвестиций в экономику Казахстана.

      Применение механизма ФПИ позволит осуществлять:

      инвестиции на условиях со-финансирования в уставные капиталы субъектов индустриально-инновационной деятельности, а также путем учреждения (образования) иных юридических лиц для создания новых индустриально-инновационных проектов, направленных на модернизацию (техническое перевооружение) и расширение действующих производств в приоритетных секторах экономики;

      поиск и привлечение стратегических и институциональных инвесторов.

      Вместе с тем, с учетом важности инвестиций в акционерный капитал, KAZAKH INVEST будет ориентироваться на привлечение ПИИ, прежде всего направленного на увеличение участия иностранных инвесторов в капитале.

      Анализ конкурентной среды

      Особое значение в привлечении инвестиций имеет определение конкурентных преимуществ Казахстана в сравнении с другими конкурентами. В рамках региональной конкуренции, мы рассматриваем следующие страны:

      страны Евразийского экономического союза (далее – ЕАЭС): Армения, Беларусь, Кыргызстан, Россия;

      страны Центральной Азии (вне ЕАЭС): Таджикистан, Туркменистан, Узбекистан;

      страны Содружества Независимых Государств (далее – СНГ) (прочие): Азербайджан, Молдова, Украина (ассоциированный член).

      Учитывая, что инвесторы рассматривают инвестиционную привлекательность региона (ЕАЭС и Центральная Азия) в целом, существенным фактором привлечения инвестиций является привлекательный бизнес климат относительно других стран в регионе, а также работа агентств по привлечению иностранных инвестиций в этих странах.


      Рисунок 1-11 . Приток ПИИ в странах Центральной Азии

     


      Исходя из рейтинга стран, составленного Всемирным Банком, Казахстан уступает только Российской Федерации по уровню притока иностранных инвестиций. Таким образом, в связи с этим, а также с тем, что большинстве вышеперечисленных стран агентств по привлечению иностранных инвестиций не существует, либо они функционируют недавно, в рамках данного анализа будет рассмотрено только агентство по привлечению иностранных инвестиций Российской Федерации – Invest in Russia.

      Российская Федерация

      В 2012 году в экономику Российской Федерации поступило 18,7 млрд. долл. США прямых иностранных вложений, из которых 40% приходится на инвестиции из таких государств, как Кипр, Люксембург, Виргинские и Бермудские острова. География инвестиций в разрезе регионов не равномерна.

      На 10 субъектов Российской Федерации приходится 80% всех иностранных инвестиций. Наибольшая доля у Москвы – 32%, 18% инвестиций – у Сахалинской области, где реализуются крупные энергетические проекты совместно с иностранными партнерами. В 10–ке лидеров также Московская область, Санкт-Петербург, Калужская область, Ленинградская область, Челябинская область, Архангельская область, Нижегородская область и Республика Коми. У Российской Федерации взвешенная бюджетная политика и один из самых низких в Европе и мире размер государственного долга – около 150 млрд. долл. США, или 8% ВВП. При этом по объему золотовалютных резервов – более 500 млрд. долл. США – Российская Федерация занимает третье место в мире (после КНР и Японии).


      Рисунок 1-12 . Динамика притока ПИИ в Российскую Федерацию и Казахстан

     


      Поддержка инвестиционных проектов

      В текущем году Правительством Российской Федерации приняты долгосрочные государственные программы (их 42, они охватывают все сектора национальной экономики и социальную сферу) и разработаны "дорожные карты" по их реализации. На реализацию крупных инвестиционных, в первую очередь инфраструктурных проектов, нацелена работа государственных и корпоративных институтов развития. Всего 60 проектов, многие из которых уже завершены. Несколько сотен проектов – в стадии реализации. В рамках проектов за счет средств государства создается инфраструктура, за счет частных инвестиций – производственные объекты.

      Также действует программа поддержки инвестиционных проектов на основе проектного финансирования: кредиты по льготным ставкам и т.д. Приняты решения о направлении 450 млрд. рублей из Фонда национального благосостояния на реализацию крупных транспортных проектов: модернизация Транссиба, строительство высокоскоростной железнодорожной магистрали "Москва-Казань", строительство Центральной кольцевой автодороги вокруг Москвы. Проблемой для Российской Федерации пока остаются состояние основных фондов, их большой износ, существующие транспортные и инфраструктурные ограничения, высокая доля импорта и сырьевая зависимость экономики, а также уровень тарифов естественных монополий.

      Национальное инвестиционное агентство "Инвестируйте в Россию" создано в декабре 2013 года под эгидой Министерства регионального развития Российской Федерации и в сотрудничестве с Всемирной Ассоциацией инвестиционных агентств (WAIPA).

      Основными целями инвестиционного агентства Российской Федерации являются:

      привлечение иностранных инвестиций в экономику Российской Федерации путем содействия зарубежным инвесторам в выходе на российский рынок;

      продвижение инвестиционных возможностей и делового имиджа Российской Федерации путем построения эффективной системы коммуникации и взаимодействия с международным инвестиционным сообществом.

      Основной задачей инвестиционного агентства Российской Федерации является выполнение функции единого клиентского центра, который служит для иностранных инвесторов источником обширной информации об инвестиционном потенциале российских регионов, реализуемых проектах, новых инвестиционных возможностях, а также инструментом создания благоприятных условий для выхода иностранных компаний на российский рынок.

      Услуги инвестиционного агентства Российской Федерации:

      услуги по улучшению и продвижению делового имиджа Российской Федерации Выстраивание системы взаимоотношений с зарубежными инвестиционными агентствами и инвесторами;

      предоставление в оперативном режиме необходимой иностранным инвесторам информации о проектах и бизнес среде в Российской Федерации;

      осуществление сопровождения иностранных инвесторов на всех этапах реализации инвестиционных проектов;

      услуги по привлечению иностранных инвестиций

      продвижение региональных инвестиционных проектов;

      информационно-аналитические и другие услуги.

      Инвестиционное агентство Российской Федерации по привлечению иностранных инвестиций работает достаточно эффективно, что играет важную роль в общем притоке ПИИ.

      Инвестиционные преференции в Казахстане

      В Казахстане инвестиционные преференции носят адресный характер и предоставляются юридическим лицам Казахстана (в том числе с иностранным участием), осуществляющим реализацию инвестиционного проекта, и лизинговым компаниям, импортирующим в рамках реализации инвестиционного проекта технологическое оборудование на основании договора финансового лизинга для юридического лица Казахстана, реализующего инвестиционный проект.

      В настоящий момент в инвестиционное законодательство Республики Казахстан были внесены значительные изменения.

      Законом Республики Казахстан от 25 декабря 2017 года № 122–VI "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам налогообложения" внесены изменения в Предпринимательский Кодекс и принят новый Налоговый Кодекс Республики Казахстан, которые вступили в действие с 1 января 2018 года. В частности, в главу 25 Предпринимательского кодекса Республики Казахстан "Государственная поддержка инвестиционной деятельности", были внесены изменения в части содержания условий предоставления инвестиционных преференций, включая предоставление инвестиционных субсидий, предоставление инвестиционных преференций по специальному инвестиционному контракту, а также предоставление налоговых преференций.

      В соответствии с законодательством Казахстана уполномоченным органом в сфере реализации государственной политики по привлечению инвестиций является Министерство иностранных дел Республики Казахстан (далее - МИД РК).

      Согласно законодательству, инвестиционные преференции предоставляются для реализации инвестиционных проектов, инвестиционных приоритетных проектов и специальных инвестиционных проектов.

      Инвестиционный проект определяется, как "комплекс мероприятий, предусматривающих инвестиции в создание новых, расширение и (или) обновление действующих производств, включая производства, созданные, расширенные и (или) обновленные в ходе реализации проекта государственно-частного партнерства, в том числе концессионного проекта".

      Под инвестиционным приоритетным проектом понимается инвестиционный проект:

      по созданию новых производств, предусматривающий осуществление юридическим лицом инвестиций в строительство новых производственных объектов (фабрика, завод, цех), в размере не менее двухмиллионнократного размера месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете и действующего на дату подачи заявки на предоставление инвестиционных преференций;

      по расширению и (или) обновлению действующих производств, предусматривающий осуществление юридическим лицом инвестиций в размере не менее пятимиллионнократного размера месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете и действующего на дату подачи заявки на предоставление инвестиционных преференций, в изменение основных средств, в том числе обновление (реновация, реконструкция, модернизация) действующих производственных мощностей, выпускающих продукцию.

      Инвестиционный приоритетный проект по созданию новых производств или расширению и (или) обновлению действующих производств осуществляется юридическим лицом по определенным приоритетным видам деятельности, перечень которых утверждается Правительством Республики Казахстан.

      Под специальным инвестиционным проектом понимается инвестиционный проект, реализуемый и (или) реализуемый юридическим лицом Казахстана, зарегистрированным в качестве участника специальной экономической зоны или владельца свободного склада в соответствии с таможенным законодательством Республики Казахстан, либо проект, реализуемый юридическим лицом Республики Казахстан, заключившим соглашение о промышленной сборке моторных транспортных средств.

      В зависимости от типа инвестиционного проекта определяется содержание пакета преференций.

      По инвестиционному проекту (в том числе инвестиционному приоритетному проекту) предоставляются следующие виды инвестиционных преференций:

      1) освобождение от обложения таможенными пошлинами и налогом на добавленную стоимость на импорт;

      2) государственные натурные гранты.

      По инвестиционному приоритетному проекту предоставляются преференции по налогам (далее – инвестиционные преференции для инвестиционного приоритетного проекта).

      По специальному инвестиционному проекту в виде инвестиционных преференций (далее – инвестиционные преференции для специального инвестиционного проекта) предоставляется освобождение от обложения:

      1) ввозными таможенными пошлинами;

      2) налогами в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.

      Для получения инвестиционных преференций юридическое лицо Республики Казахстан направляет в уполномоченный орган по инвестициям заявку на предоставление инвестиционных преференций и документы, подтверждающие соответствие заявителя установленным требованиям, по форме, установленной уполномоченным органом по инвестициям.

      Инвестиционные преференции предоставляются на основании инвестиционного контракта, заключенного между уполномоченным органом по инвестициям и юридическим лицом Республики Казахстан, реализующим инвестиционный проект.

      1.2. Анализ внутренней среды KAZAKH INVEST

      Сноска. Подраздел 1.2 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 05.11.2021 № 790; от 25.11.2022 № 951.

      В 2017 году совместно со Всемирным Банком разработана и утверждена постановлением Правительства Республики Казахстан от 22 августа 2017 года № 498 Программа по привлечению инвестиций "Национальная инвестиционная стратегия" (далее – Национальная инвестиционная стратегия). Далее взамен Национальной инвестиционной стратегии постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 июля 2022 года № 482 утверждена Концепция инвестиционной политики Республики Казахстан до 2026 года (далее – Концепция инвестиционной политики). Одним из институциональных механизмов реализации Концепции инвестиционной политики является АО "Национальная компания "KAZAKH INVEST".

      После перерегистрации KAZAKH INVEST в 2017 году компания получила статус Единого переговорщика с крупными инвесторами от имени Правительства Казахстана. Члены Совета директоров KAZAKH INVEST предоставляют компании необходимую поддержку и обеспечивают эффективность всех операционных процессов. В последующем, в целях реализации деятельности компании по принципу "одного окна", в том числе, обеспечения пост-инвестиционной поддержки инвесторов, KAZAKH INVEST будет стремиться укрепить связи и повысить эффективность взаимодействия с государственными органами и ведомствами.

      Основные направления государственной экономической политики

      KAZAKH INVEST в своей деятельности руководствуется основными направлениями государственной политики в сфере индустриально-инновационного развития, малого и среднего предпринимательства, а также другими задачами, поставленными Президентом и Правительством Республики Казахстан. В целях определения основных векторов развития государства в Послании Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева народу Казахстана от 17 января 2014 года "Казахстанский путь – 2050: единая цель, единые интересы, единое будущее", а также в Концепции вхождения в число 30–ти самых развитых государств мира обозначены стратегические направления, реализация которых будет способствовать вхождению Казахстана в число самых развитых стран мира:

      1) развитие человеческого капитала – главного двигателя инноваций;

      2) совершенствование институциональной среды, обеспечивающей благоприятные условия для развития бизнеса и предпринимательских инициатив;

      3) развитие отраслей наукоемкой экономики путем принятия поэтапного подхода, основанного на формировании необходимой отраслевой базы для перехода к наукоемкой экономике в долгосрочной перспективе;

      4) ускоренное формирование инфраструктуры, поддерживающей создание наукоемкой экономики через создание национальной инновационной системы, модернизацию инфраструктуры и повышение энергоэффективности;

      5) углубление интеграции в систему международных отношений.

      В целях обеспечения достижения стратегической задачи по сохранению лидерства по объему привлечения прямых иностранных инвестиций в регионе, а также лидерства по объему привлечения прямых иностранных инвестиций на душу населения среди стран СНГ и Восточной Европы, в соответствии с Национальным планом развития Республики Казахстан до 2025 года деятельность Компании будет интегрирована в "сквозную" систему привлечения инвестиций, включающую цепочки от казахстанских посольств и представительств за рубежом до работы с инвесторами на региональном уровне.

      Повышение прозрачности деятельности и уровня доверия инвесторов.

      В целях повышения узнаваемости KAZAKH INVEST, как в Казахстане, так и за рубежом, будет изменена коммуникационная политика, акцент которой будет делаться на коммуникационное сопровождение формирования имиджа KAZAKH INVEST как агента государства, занимающегося инвестиционной поддержкой несырьевого сектора.

      Для этих целей будет осуществлено:

      проведение ребрендинга KAZAKH INVEST как агента государства, занимающегося поддержкой инвесторов;

      обеспечение полного и своевременного доведения необходимой информации для всех заинтересованных в деятельности KAZAKH INVEST сторон – акционер, инвесторы, партнеры, средства массовой информации, государственные органы и прочие;

      взаимодействие со средствами массовой информации, направленное на разъяснение целей, задач и принципов деятельности KAZAKH INVEST, а также для создания благоприятной информационной среды.

      При этом одним из основных каналов реализации коммуникационной и информационной политик будет являться корпоративный веб-сайт KAZAKH INVEST, ориентированный на инвестора и содержащий информацию о KAZAKH INVEST.

      IT-обеспечение

      Реализация настоящего Плана развития невозможна без соответствующего развития IT-обеспечения. Основными задачами IT-обеспечения должны стать:

      автоматизация отдельного процесса по сопровождению инвесторов для ведения должной статистики и обеспечения единого подхода при взаимодействии с инвесторами, сохранения базы знаний и преемственности. Инвесторам также будет предоставлен доступ для выгрузки документов по инвестиционным проектам;

      стандартизация и унификация информационно-технологического оборудования;

      совершенствование систем управления IT-обеспечения.

      Кроме того, особое внимание будет уделено качественному и эффективному взаимодействию между KAZAKH INVEST и МИД РК посредством интеграции систем электронного документооборота, а также работы по принципу "одного окна". Также в рамках работы с инвестиционными проектами будет повышаться эффективность работы IT функций в KAZAKH INVEST по обеспечению контрагентов оптимальным набором и качеством IT сервисов.

      Корпоративное управление

      Корпоративное управление высокого качества является необходимым условием для успешной деятельности KAZAKH INVEST. В KAZAKH INVEST утверждены Кодекс корпоративного управления и Кодекс деловой этики, целями которых являются систематизация и совершенствование корпоративного управления, обеспечение общей прозрачности управления и подтверждение неизменной готовности Компании следовать стандартам надлежащего управления.

      В Совете директоров KAZAKH INVEST представлены руководители ключевых государственных органов и организаций, отвечающих за привлечение иностранных инвестиций. Совет директоров KAZAKH INVEST возглавляет Премьер-Министр Республики Казахстан.

      Также к управлению привлечены независимые директора, обладающие соответствующим опытом работы, знаниями, квалификацией и позитивными достижениями в деловой и отраслевой среде, необходимые для выполнения задач, поставленных перед Компанией.

      Вместе с тем, Компанией будет проводиться совершенствование уровня корпоративного управления, что позволит обеспечить соответствие передовой практике корпоративного управления на основе мирового опыта.

      Человеческий капитал

      В целях обеспечения Компании квалифицированными человеческими ресурсами, KAZAKH INVEST проводит работу по формированию и внедрению единой кадровой политики. Задачей кадровой политики является привлечение и удержание в Компании профессионалов, способных внести ценный вклад в развитие и рост эффективности Компании, а также получение максимальной отдачи от инвестиций в человеческие ресурсы. Фронт-офис Компании на 70% представлен работниками по специальностям "финансы" и "экономика". При этом 90% всего персонала владеют английским языком, 29% из которых владеют также вторым иностранным языком помимо английского. 26% персонала окончили высшие учебные заведения за рубежом и более половины (53%) имеют степень магистра. Возрастная категория выглядит следующим образом: 37% работников до 30 лет, 44% – с 31 до 40 лет, 19% – старше 40 лет.

      В дальнейшем, при наборе персонала акцент будет уделяться на формирование сильной управленческой команды со значительным опытом и предыдущими достижениями, что является важным фактором при принятии инвестиционных решений, обладающих значительной экспертизой и опытом работы в горно-металлургической, нефтегазовой, телекоммуникационной отраслях, а также в секторах финансовых услуг и инвестиционного кредитования.

      Кроме того, Компания будет ежегодно оказывать содействие МИД РК в повышении профессиональных компетенций в сфере государственной поддержки обрабатывающей промышленности для представителей загранучреждений Республики Казахстан в целях дальнейшей работы с потенциальными инвесторами.

      Финансовая политика Компании

      В соответствии с Концепцией инвестиционной политики Компания выполняет роль оператора по привлечению инвестиций, что подразумевает операционную деятельность KAZAKH INVEST по принципу "без прибыли и убытков". При этом, безубыточность деятельности может быть достигнута посредством реализации следующих стратегических инициатив. Также, KAZAKH INVEST будет искать дополнительные источники доходов.

      Внедрение политики экономии затрат

      Менеджмент KAZAKH INVEST будет стремиться к рациональному использованию ресурсов Компании, оптимизации операционных затрат, как переменных, так и постоянных.

      Компании следует оптимизировать подконтрольные затраты и стремиться максимально утилизировать свои трудовые затраты, сокращая объем услуг, отдаваемый на сторону. Ценность, создаваемая персоналом, должна превышать стоимость его содержания.

      Имплементация системы управленческой отчетности

      По мере определения ключевых направлений деятельности, Компания наладит систему сбора и представления информации, на основе которой менеджмент будет принимать стратегические и тактические решения. Система управленческой отчетности должна отвечать требованиям изменяющейся бизнес среды и способствовать принятию менеджментом взвешенных, своевременных и дальновидных решений.

      Повышение эффективности управления денежными средствами

      Финансовая устойчивость и сохранение ликвидности являются основными условиями эффективной операционной деятельности Компании. Также, учитывая чувствительность к валютным рискам, политика управления временно свободными денежными средствами должна минимизировать валютные риски путем заблаговременного резервирования валюты в соответствии с ожидаемыми оттоками в иностранной валюте. Во избежание кассовых разрывов Компании следует стремиться к внедрению техники "cash pooling".

      SWOT-анализ

      Анализ внешней среды показывает наличие ряда положительных факторов и возможностей для выполнения поставленных перед KAZAKH INVEST целей и задач. Одним из таких факторов является устойчивый рост прямых инвестиций в основной капитал в несырьевой сектор, как со стороны государства, так и со стороны частного сектора.

      К числу положительных политических и правовых факторов относится повышенное внимание Правительства к вопросам развития предпринимательства и реализации документов Системы государственного планирования. Кроме того, в Национальной инвестиционной стратегии и Концепции инвестиционной политики, направленных на улучшение инвестиционного климата в стране, основной фокус сделан на привлечение ПИИ в несырьевые секторы, ориентированные на экспорт. Вместе с тем, должное взаимодействие с институтами развития и поддержка уполномоченного органа (МИД РК) открывают возможности для синергии и предоставления инвесторам комплексных пакетов инструментов поддержки.

      На рисунке ниже приведен анализ сильных и слабых сторон в деятельности и позиции KAZAKH INVEST, а также возможности и угрозы для дальнейшего развития.

Рисунок 1-13. SWOT-анализ деятельности KAZAKH INVEST

      Сноска. Рисунок 1-13 - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.


Возможности

Угрозы


- Повышенное внимание к вопросу привлечения инвестиций в рамках государственной политики.
- Наличие интереса к Казахстану со стороны иностранных инвесторов.
- Улучшение инвестиционного климата в стране за счет положительного изменения экономических, социальных и политических условий.
- Концепции инвестиционной политики.
- Целенаправленная политика Правительства по развитию производственного сектора.
- Появление новых инструментов в рамках финансовой и нефинансовой поддержки производственного сектора.
- Возможности привлечения фондирования от международных финансовых организаций (далее – МФО) (АБР, ЕБРР и т.д.).

- Ухудшение инвестиционного климата в стране за счет отрицательного изменения экономических, социальных и политических условий.
- Риск наступления мирового кризиса (большой внешний долг индустриальных стран, признаки перегрева на финансовых рынках и рынках недвижимости в развивающихся странах).
- Нарастающий геополитический риск в регионе.
- Усиление регуляторных и правовых ограничений.
- Растущая конкуренция за инвестиции в мире и регионе.

Сильные стороны

Стратегические действия

Стратегические действия

- Статус национальной компании
- Накопленный опыт в привлечении инвестиций.
- Сильный кадровый потенциал и административный ресурс.
- Новый План развития Компании на десятилетний период.

- Участие в реализации Концепции инвестиционной политики.
- Активное сотрудничество с МФО.
- Развитие постинвестиционного обслуживания инвесторов.

- Выработка и продвижение предложений по улучшению инвестиционного климата страны.
- Внедрение систематического механизма по реагированию на жалобы инвесторов.

Слабые стороны

Стратегические действия

Стратегические действия

- Зависимость эффективности Компании от внешних бюрократических процедур
- Недостаточно эффективная система взаимодействия в рамках привлечения иностранных инвестиций между государственными органами и квазигосударственным сектором.
- Имиджевая политика Компании, находящаяся на начальном этапе развития.
- Организационная структура и функционал компании, требующие дальнейшей оптимизации.
- Низкая степень автоматизации процессов Компании.
- Отсутствие критической массы проработанных бизнес-инициатив для предложения инвесторам.
- Недостаточное количество местных поставщиков, предоставляющих качественные услуги и товары.

- Внедрение принципа "одного окна" на региональном и центральном уровнях с консолидацией всех бизнес-предложений и инвестиционных запросов на уровне регионального представителя KAZAKH INVEST.
- Упрощение порядка рассмотрения вопроса преференций уполномоченными органами по проектам KAZAKH INVEST.
- Разработка программы развития поставщиков.
- Дальнейшее развитие информационно-технологического обеспечения компании и информационно-мониторинговой системы инвестиционных проектов (IRM).
- Поиск и разработка "нишевых проектов".

- Внедрение проактивных подходов привлечения инвестиций.
- Разработка таргетированной маркетинговой программы.
- Предоставление KAZAKH INVEST гарантированной квоты со стороны акиматов на выделение земельных участков под инвестиционные проекты, инициированные KAZAKH INVEST совместно с иностранными инвесторами.
- Отмена на законодательном уровне квотирования на иностранную рабочую силу (далее – ИРС) при заключении инвестиционного контракта для реализации приоритетных инвестиционных проектов на более длительный срок после ввода в эксплуатацию.

      Принимая во внимание преимущества Компании, с учетом возможностей внешней среды в планируемом периоде необходимо максимально использовать статус национальной компании, наработанный опыт, реализуемые инвестиционные проекты, а также работать над устранением слабых сторон и минимизацией воздействия существующих угроз.

      2. Миссия, видение и стратегические направления деятельности

      2.1. Миссия, видение и ценности Компании

      Миссия Компании

      Содействие устойчивому социально-экономическому развитию Республики Казахстан путем привлечения иностранных инвестиций в приоритетные сектора экономики и комплексного сопровождения инвестиционных проектов.

      Видение Компании

      Стать ведущим агентством по привлечению иностранных инвестиций в Центрально-Азиатском регионе, странах СНГ и среди группы стран с переходной экономикой.

      Ценности Компании

      Глобальный опыт – предоставление передовых компетенций иностранным и отечественным инвесторам, а также обеспечение доступа к возможностям на казахстанском рынке. Компания будет применять различные подходы для привлечения инвестиций в соответствии с потребностями инвесторов разных рынков.

      Знание – многолетний сбор и анализ данных, обмен ими с инвесторами позволит Компании отслеживать тенденции рынка, выявляя перспективные ниши для инвестиций.

      Человеческий капитал – команда профессионалов KAZAKH INVEST, постоянно совершенствующих свои навыки и квалификацию, является ключевым ресурсом для достижения целей Компании. Компания создала комфортную деловую среду, в которой каждый сотрудник может внести свой вклад и предложить инновационные идеи.

      2.2. Стратегическое направление деятельности 1 – "Иностранные инвестиции"

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правительства РК от 05.11.2021 № 790.
      Сноска. Подраздел 2.2 с именениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 05.11.2021 № 790; от 25.11.2022 № 951.

      Цель 1. Привлечение инвестиций, ориентированных на повышение эффективности

      KAZAKH INVEST в своей деятельности будет придерживаться проактивного подхода привлечения инвестиций. Проактивное привлечение инвестиций состоит из трех основных элементов:

     

детальное исследование рынка для определения тех отраслей, в которых страна/регион может успешно конкурировать: для определения приоритетных отраслей большинство ведущих агентств по привлечению инвестиций используют методологию, включающую определение базовых характеристик страны, с учетом которых оцениваются потенциальные отрасли, с точки зрения отраслевых характеристик и предложения (часто именуемые "характеристики факторов производства") и с точки зрения спроса (т.е. глобальные тенденции ПИИ в их стране/регионе и высокий местный спрос на продукцию отрасли, часто отражающий потенциал импортозамещения). Те несколько отраслей, в которых спрос больше всего соответствует условиям предложения, и становятся высокоприоритетными отраслями;

     

сопоставление преимуществ страны/региона с потребностями инвестора (в конкретных секторах) для составления сильного бизнес-кейса страны/региона - это основной вид проактивного установления контактов с инвесторами, который используется передовыми агентствами по привлечению инвестиций. Вместо того, чтобы представлять общие инвестиционные характеристики страны/региона, агентство разрабатывает конкретные ценностные предложения по отраслям, которые показывают, как страна/регион может принести ощутимую выгоду потенциальному инвестору, и чем он отличается от конкурирующих стран/регионов. Как таковые, ценностные предложения – это больше бизнес-решения, чем решения для стран/регионов, что позволяет агентству представить уникальные преимущества и конкретные ценностные предложения, нацеленные на определенные компании. Это важно в высококонкурентной среде для мобильных инвестиций, в которых инвесторы ищут специализированную секторальную экспертизу в своих целевых странах/регионах;

     

систематический поиск и постоянное развитие деловых отношений с инвесторами – это главный проактивный элемент передового стимулирования инвестиций. Компании, планирующие расширяться на международные рынки, скорее всего, будут проверять соответствие нескольких возможных местоположений набору заранее определенных компанией критериев, чтобы сделать наиболее объективную оценку наилучшего размещения инвестиций. Критерии могут быть количественными и качественными, и обычно охватывают такие аспекты ведения бизнеса, как доступ к рынкам, операционные издержки, различные виды рисков, наличие квалифицированной рабочей силы и инфраструктуры, а также уровень жизни. Специалисты, работающие с инвесторами, должны иметь четкое представление о преференциях инвесторов, чего невозможно добиться без постоянного контакта и обмена информацией. В среднесрочной перспективе Правительство Республики Казахстан будет повышать инвестиционную конкурентоспособность страны, улучшая инвестиционный климат, инфраструктуру, доступность квалифицированной рабочей силы и поддержку политики развития приоритетных отраслей.

      Для достижения цели по привлечению инвестиций в приоритетные сектора экономики перед Компанией ставятся следующие задачи.


      Рисунок 2-1 . Схема процесса привлечения инвестиций

     


      Задача 1. Определение целевых стран – источников инвестиций

      Исходя из геополитических и экономических условий сотрудничества с Казахстаном выделены следующие целевые регионы взаимодействия с инвесторами:

      страны-члены ЕАЭС;

      азиатские страны;

      страны-члены и страны-партнеры ОЭСР;

      страны Ближнего Востока.

      Данные регионы обладают определенными признаками, свидетельствующими о готовности и способности инвестирования в экономики Центральноазиатского региона, такие как наличие и доступ к капиталу, опыт инвестирования в Казахстан, развитые технологии с перспективой трансферта технологий в казахстанское производство.


      Таблица 2-1 . Целевые страны для привлечения инвестиций

Целевые страны

Исторические инвестиции в Республику Казахстан

Доступ
к капиталу

Развитые
технологии

Страны члены ЕАЭС




Азиатские страны




Члены и партнеры ОЭСР




Страны Ближнего Востока




      В рамках странового таргетирования в качестве приоритетов определены Великобритания, Германия, Италия, Франция, США, Российская Федерация, КНР, Республика Корея, Япония, Турция и ОАЭ.


      Карта приоритетных стран

     


      Для каждой целевой страны или группы стран будут разработаны справочный документ – путеводитель по работе с конкретной страной при привлечении инвестиций или страновая инвестиционная программа с указанием таких особенностей ("White paper"), как:

      1) наличие возможностей финансирования проекта (наличие инвестиционных фондов, законодательство в сфере инвестиций, применяемые инструменты финансирования);

      2) потенциальные партнеры (таргетные транснациональные компании и целевые якорные инвесторы) в приоритетных отраслях, планирующие расширение бизнеса с выходом в пограничные регионы в краткосрочной и среднесрочной перспективах;

      3) имеющиеся официальные договоренности, в том числе на правительственном уровне, а также межгосударственные программы сотрудничества.

      Такие справочники будут обновляться на регулярной основе и станут основным инструментом, который раскрывает все аспекты сотрудничества с той или иной страной. Фокус на ограниченное количество приоритетных стран является важным фактором в достижении целей Плана развития. Однако приведенный в Плане развития перечень стран не является исчерпывающим. Компания будет придерживаться гибких подходов в своей деятельности и искать новые источники иностранных инвестиций, в том числе в смежных отраслях.

      Задача 2. Таргетирование инвесторов

      Следующим шагом для успешного привлечения иностранных инвестиций в страну будет таргетирование инвесторов.

      На практике инвесторская база подразделяется на 2 типа, цели и задачи которых при инвестировании различаются:

      стратегический инвестор – инвестор, заинтересованный в приобретении доли в бизнесе, для того чтобы участвовать в управлении или получить контроль над компанией. Обычно в качестве стратегического инвестора выступает компания, деятельность которой связана с бизнесом приобретаемой компании или реализуемого проекта;

      институциональный инвестор или портфельный инвестор – юридическое лицо, осуществляющее вложение в долю с целью извлечения прибыли. К институциональным инвесторам относятся инвестиционные фонды, пенсионные фонды, страховые организации, банки, в том числе банки развития.

      Политика стран по привлечению иностранных инвестиций отходит от таргетирования компаний, представляющих интерес для своей страны, к созданию конкурентных преимуществ страны, которые могут представлять интерес для потенциальных инвесторов. KAZAKH INVEST будет таргетировать 2 группы инвесторов в зависимости от жизненного цикла инвестиционного проекта. В рамках таргетирования стратегических инвесторов основной фокус будет сделан на транснациональных компаниях (далее – "ТНК") на основе тщательного анализа истории их развития, стран присутствия, источников закупок, рынков сбыта и планов расширения.

      Технические определения ТНК различаются. Данный План развития определяет ТНК как коммерческое предприятие, которое соответствует следующим характеристикам:

      1) компания, владеющая производственными подразделениями, без учета страны базирования (страны, в которой находится головной офис ТНК) не менее чем в двух других странах;

      2) годовой оборот более 1 млрд. долл. США.

      Как правило, все страны, которые находятся в активном поиске иностранных инвестиций, таргетируют крупные компании, что повышает конкуренцию на них. Поэтому, KAZAKH INVEST не будет ограничиваться только крупными компаниями, а обратит свое внимание также на технологические стартапы и малые средние предпринимательства (далее – МСП), которые обладают уникальной технологией и/или инновацией и могут придать импульс развитию приоритетных отраслей экономики.

      Задача 3. Концентрация на приоритетных отраслях экономики Казахстана

      Деятельность по привлечению инвестиций будет сфокусирована на приоритетных секторах экономики Казахстана, определенных по результатам проведенных макроэкономических и отраслевых исследований. В рамках выполнения этой задачи будут подготовлены отраслевые обзоры (ценностные предложения), которые позволят в удобном формате для инвесторов раскрыть инвестиционные возможности Казахстана.

      Определены 2 основные группы приоритетных отраслей экономики:

      1) отрасли с действующим потенциалом;

      2) перспективные отрасли.

      Таблица 2-2 . Приоритетные отрасли для привлечения инвестиций

Группа приоритетных отраслей

Характеристики отрасли

Приоритетные отрасли

Отрасли с действующим потенциалом Данные отрасли являются источниками конкурентных преимуществ Казахстана и готовы для привлечения инвестиций и развития экспортного производства.


Исторически развитые конкурентоспособные отрасли Казахстана

Хорошая доступность факторов производства

Экспортоориентированность

Импортозамещение

Несырьевой сектор экономики

АПК

Глубокая переработка полезных ископаемых

Металлургия

Химия и нефтехимия

Машиностроение

Перспективные отрасли
В случае успешной реализации проводимой Правительством Республики Казахстан политики развития, данные отрасли откроют хорошие возможности для инвестирования в среднесрочной и долгосрочной перспективе.


Перспективы развития в будущем

Наличие глобальных спроса и предложения инвестиций

Экспортоориентированность

Несырьевой сектор экономики

Информационно-коммуникационные технологии

Туризм

"Зеленые" технологии

Финансы

      В рамках определенных Правительством задач в Концепции развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021 – 2030 годы и Национальном проекте по развитию агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021 – 2025 годы по увеличению притока инвестиций в АПК в 4 раза по сравнению с 2020 годом KAZAKH INVEST будет стремится содействовать реализации инвестиционных проектов в данных секторах экономики.

      Стимулирование инвестиций в АПК будет способствовать обеспечению продовольственной независимости страны по реализации импортозамещающих инвестиционных проектов по основным видам продуктов питания, а также станет драйвером для развития сырьевой базы, то есть самого сельского хозяйства.

      Инвестиции в приоритетные сектора обрабатывающей промышленности стимулируют конкуренцию и повышают устойчивость страны к экономическим потрясениям, содействуя формированию сильного и хорошо управляемого корпоративного сектора и поощряя диверсификацию экономики.

      Поддержка проектов в сфере информационно-коммуникационных технологий помогает предприятиям успешно конкурировать в условиях ориентированной на технологии мировой экономики.

      Развитие туризма способствует повышению устойчивости экономики стран, является жизненно важным источником рабочих мест и валютных поступлений, стимулирует вовлечение людей в экономическую жизнь и повышение ресурсоэффективности.

      Таким образом, в результате выполнения данной задачи, в соответствии с Концепцией инвестиционной политики к 2026 году доля ПИИ в обрабатывающую промышленность составит 30 % от валового притока ПИИ в Республике Казахстан.

      В целях достижения Казахстаном углеродной нейтральности до 2060 года KAZAKH INVEST будет проводить активную работу по развитию отраслей "зеленой" экономики, такие как устойчивое использование водных ресурсов, развитие устойчивого и высокопроизводительного сельского хозяйства, энергосбережение и повышение энергоэффективности, развитие электроэнергетики, система управления отходами, снижение загрязнения воздуха, сохранение и эффективное управление экосистемами.

      Основная операционная работа Компании будет нацелена на привлечение инвестиций именно в приоритетные отрасли, но при этом деятельность KAZAKH INVEST не будет ограничиваться только указанными отраслями – инвесторам, реализующим проекты в других секторах экономики, а также в сфере венчурного капитала и стартапов, также будет оказана поддержка на всех этапах инвестирования.

      В целях оценки актуальности выбранных приоритетных отраслей будут проводиться мониторинг и анализ инвестиций в основной капитал, а также объема реинвестиций действующими иностранными инвесторами.

      Задача 4. Анализ и отбор приоритетных проектов для привлечения инвестиций

      Следующим шагом для привлечений ПИИ будет определение и фокус на приоритетных проектах, предлагаемых для инвестирования.

      Нишевые проекты

      KAZAKH INVEST будет находить точки соприкосновения между преимуществами страны (региона) и деловых интересов потенциальных инвесторов. Для этой цели будут разрабатываться "нишевые проекты" – позволяющие восполнить различные этапы полного производственного цикла (разрывы в цепочке добавленной стоимости) при производстве востребованных на рынке товаров и услуг и/или бизнес-кейсы, разработанные под конкретную иностранную компанию. Такие проекты, как правило, соответствуют следующим характеристикам:

      1) свободная ниша (в регионе отсутствуют аналогичные производства либо имеющееся предложение производимой продукции/работ/услуг не может удовлетворить спрос в регионе);

      2) направленность на импортозамещение и развитие экспорта;

      3) доступ к сырьевой базе;

      4) производство коммерчески выгодно в среднесрочной и долгосрочной перспективе.

      Нишевые проекты будут инициированы местными предприятиями, квазигосударственным сектором, государственными органами и откроют возможность стране интегрироваться в глобальную цепочку добавленной стоимости.

      Задача 5. Подготовка инвестиционных предложений по отобранным проектам

      Успех деятельности по привлечению инвестиций зависит как от инвестиционной привлекательности самого проекта (показателей доходности, сроков окупаемости, перспектив проекта), так и от качества проработки/оформления проекта (наличия бизнес-плана, технико-экономического обоснования и пр.). Работа по подготовке качественных инвестиционных предложений является ключевым этапом привлечения инвестиций.


      Рисунок 2-3 . Этапы привлечения инвестиций

     


      При реализации проактивного подхода привлечения инвестиций, также будут выявляться потенциально успешные компании отечественного бизнеса с перспективами роста, которые могут стать лидерами конкурентоспособности на территории Казахстана, а также на региональном и международном уровнях.

      Меры поддержки состоят из 3 направлений:

      оказание содействия для получения финансовой поддержки (доведение проектов до уровня bankable), консалтинговое сопровождение (поиск инвесторов, обеспечение доступа к передовому опыту в области управления и технологий, повышение эффективности деятельности) и институциональная поддержка (координация работы по взаимодействию с государственными органами, в том числе инициирование эффективного диалога при получении преференций, устранение отраслевых барьеров). Сочетание инвестиций с работой по развитию компетенций, привлечением грантов, способствует формированию надежных производственно-сбытовых цепочек, повышающих экономический эффект.

      Для этого будет активизирована работа по взаимодействию с национальными компаниями, отраслевыми госорганами и местными исполнительными органами. Будут тщательно изучены ресурсная база каждого из госорганов, а также крупных компаний, реализующих крупные инфраструктурные и инвестиционные проекты в Казахстане, что позволит уже сформировать систему оф-тейк контрактов при реализации новой бизнес-инициативы.

      Аналогичная работа будет проведена с местным крупным и средним бизнесом, заинтересованным в расширении своей деятельности. На сегодня у многих предпринимателей в Казахстане имеются планы по дальнейшему развитию. Таким образом на базе результатов анализа, учитывая все инициативы, будет составлен пул потенциальных проектов для инвесторов, включающий как нишевые проекты, так и проекты ГЧП и объекты приватизации.

      Далее, из данного перечня проектов будут отобраны проекты, обладающие наиболее высокой инвестиционной привлекательностью. Будут приняты четкие правила отбора инвестиционных проектов, соответствующих определенным стандартам качества и потребностям экономики. Концентрация усилий на относительно малом количестве отобранных проектов имеет критически важное значение. К работе по поиску проектов, подготовке инвестиционных предложений будут привлечены консультанты международного уровня.

      Вместе с тем, процесс работы по поиску инвесторов требует оцифровки, систематизации и регламентации, что позволит повысить качество входящей документации по проектам, увеличить количество привлеченных инвесторов, повысить уровень компетенций и знаний у сотрудников фронт-офиса по соответствующим отраслям, обеспечить должный мониторинг и добиться оперативности при взаимодействии с инвесторами.

      Ожидаемые результаты

      В результате достижения ключевых показателей деятельности стратегического направления 1 в страну будет привлечено не менее 59 ТНК, крупных компаний и созданных совместных предприятий с "якорными инвесторами" в приоритетных секторах экономики. Объем валового притока прямых иностранных инвестиций достигнет 25,8 млрд. долл к 2027 году. Количество вводимых проектов в несырьевых секторах с иностранным участием будет увеличено до 45 единиц.

      Стратегическое направление деятельности 2 – "Инвестиционный климат"

      Цель 2. Содействие улучшению инвестиционного климата в Казахстане

      Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правительства РК от 05.11.2021 № 790.

      Совершенствование институциональной среды, повышение прозрачности, предсказуемости инвестиционной политики государства являются важными факторами укрепления доверия инвесторов. В этой части KAZAKH INVEST будет взаимодействовать с уполномоченными органами по дальнейшему улучшению законодательства Республики Казахстан и его администрированию, а также укреплению механизмов взаимодействия с инвестиционным сообществом.

      Инвестиции влекут за собой постоянные отношения со многими заинтересованными сторонами на разных стадиях жизненного цикла инвестиций. В этой связи, поддержка инвесторам будет оказываться не только на стадии их привлечения в Казахстан для открытия производства, а также и на последующих фазах развития инвестиционного проекта с целью удержания инвестиций за счет соответствующего уровня защиты прав инвесторов и оказания помощи в развитии устойчивых связей с местной экономикой.

      Конечная цель заключается в том, чтобы инвестор оставался в стране и продолжал модернизировать, наращивать и расширять свое производство. Будут постоянно поощряться и поддерживаться освоение, разработка и внедрение новых, модернизированных продуктов и услуг с более высокой добавленной стоимостью, представляющих стратегическую ценность для производства и бизнеса иностранных инвесторов.

      Вместе с тем Компания совместно с МИД РК в рамках своей компетенции будет вносить предложения к проекту Национального доклада по инвестициям.

      Задача 1. Содействие совершенствованию законодательства Казахстана в сфере инвестиций

      На базе результатов оценки проблемных участков и понимания потребностей инвесторов, в том числе по итогам мониторинга и анализа их обращений, на рассмотрение Правительственного совета по вопросам привлечения инвесторов (Инвестиционный штаб) и в уполномоченные органы систематически будут вноситься предложения по совершенствованию законодательства Республики Казахстан, затрагивающего инвестиционную деятельность, включая привлечение иностранной рабочей силы, визовые вопросы, вопросы налогового, таможенного законодательства, по совершенствованию законодательства о специальных экономических и индустриальных зонах и оптимизации действующих мер государственной поддержки инвестиций и пр.

      На базе KAZAKH INVEST будет сформировано отдельное специальное подразделение "Task Force", которое будет внедрять новые подходы к работе с потенциальными инвесторами и усилит сопровождение инвестиционных проектов путем формирования и сопровождения пула стратегических инвестиционных проектов для заключения соглашений об инвестициях. Это позволит привлечь не только стратегических, но и институциональных инвесторов, обладающих масштабными финансовыми ресурсами.

      Преодоление барьеров в деятельности KAZAKH INVEST по поддержке инвестиционных инициатив

      Привлечение большего объема инвестиций, ориентированных на повышение эффективности, зависит от скоординированной работы государственных органов и ключевых институтов развития. Партнерство институтов развития с крупными инвесторами и ТНК, изъявившими желание создать совместные предприятия, повышает их конкурентоспособность и освобождает инвесторов от входных барьеров, предоставляя им более определенные условия. KAZAKH INVEST будет стремиться стать связующим звеном между ключевыми институтами развития и иностранными инвесторами.

      Однако, в текущей ситуации ряд инициаторов инвестиционных проектов, нуждающихся в партнерстве и/или софинансировании со стороны институтов развития, сталкиваются с длительными процедурами рассмотрения документов, большой бюрократической нагрузкой (большим количеством запрашиваемых документов и процедур). В связи с этим, Компания планирует проработать с уполномоченным органом следующие вопросы:

      1) членство отдельных сотрудников KAZAKH INVEST в органах управления ключевых институтов развития;

      2) предусмотреть приоритетный порядок рассмотрения проектов KAZAKH INVEST институтами развития;

      3) предусмотреть принцип "одного окна" на региональном и центральном уровнях с консолидацией всех бизнес-предложений и инвестиционных запросов на уровне регионального представителя KAZAKH INVEST. Ресурсы KAZAKH INVEST позволят обеспечить должную государственную поддержку инициативам иностранных инвесторов.

      Практически все услуги, которые необходимы для быстрой реализации инвестиционных проектов, находятся вне компетенции KAZAKH INVEST. Длительные процедуры согласования и выдачи разрешительных документов при выделении земельных участков местными исполнительными органами, при ввозе иностранной рабочей силы, девальвированная роль представителей KAZAKH INVEST на региональном уровне, а также иные бюрократические процедуры могут создать барьеры для инвестиций. В этой связи, путем внесения соответствующих изменений в законодательство, будут продвигаться следующие инициативы:

      1) предоставление KAZAKH INVEST гарантированной квоты со стороны акиматов на выделение земельных участков под инвестиционные проекты, инициированные KAZAKH INVEST совместно с иностранными инвесторами;

      2) отмена на законодательном уровне квотирования на ИРС при заключении инвестиционного контракта для реализации приоритетных инвестиционных проектов на более длительный срок после ввода в эксплуатацию;

      3) упрощение порядка рассмотрения вопроса предоставления преференций уполномоченными органами для реализации проектов, реализацию которых сопровождает KAZAKH INVEST;

      4) расширение полномочий представителей акиматов (обязательное участие заместителей акимов областей в соответствующих совещательных комитетах (рабочих группах) при Правительстве при рассмотрении вопросов соответствующего региона).

      Задача 2. Модернизация механизма защиты инвестиций

      Защита инвестиций является ключевым аспектом в работе по привлечению и удержанию инвестиций. В частности, приоритетом считается надлежащее выполнение основных гарантий защиты прав инвесторов. Это включает защиту от экспроприации, обеспечение выполнения принципов справедливости и равноправия при взаимодействии с инвесторами, режим наибольшего благоприятствования, гарантии свободного конвертирования и перевода валюты/капитала и доступ к механизмам разрешения споров.

      Планируется внедрение системы раннего реагирования на проблемные вопросы инвесторов, включающей в себя внедрение принципа "скорой помощи" инвесторам во время пребывания в Казахстане посредством "Call-centre" и электронной системы регистрации запросов инвесторов.

      При обращении в Call-centre инвестору будет оказано содействие в решении широкого спектра проблем, в том числе административного, социально-бытового, медицинского обеспечения и пр. Для того, чтобы обеспечить информированность инвесторов о деятельности Компании, а также в целях обеспечения оперативной помощи во всех значимых общественных местах будут размещены рекламные баннеры с контактной информацией Компании и Call-центра.

      Также будет обеспечено предоставление ответов государственных органов на запросы инвесторов в максимально короткие сроки и на английском языке.

      Иностранные инвесторы работают в незнакомой обстановке, которая включает и правовую среду. Неопределенности создают барьеры и риски для инвестиций. Вопросы верховенства права остаются одним из главных вызовов для инвестиций в переходных экономиках, в том числе в Казахстане. Обеспечение верховенства закона является национальным приоритетом Казахстана. В то же время KAZAKH INVEST будет стремиться выявлять проблемные вопросы инвесторов, в том числе по итогам мониторинга и анализа их обращений, на раннем этапе и содействовать их разрешению в досудебном и внесудебном порядке. Для этой цели компанией запускается специальный инструмент – систематический механизм реагирования на жалобы инвесторов (Systematic investor response mechanism (далее – SIRM)), который работает по следующей схеме:

      1) выявляет проблемные вопросы инвесторов на раннем этапе;

      2) оценивает риски для инвесторов (затраты, убытки) и Казахстана (изъятие инвестиций, судебные разбирательства);

      3) если инвестор прав, SIRM выступает посредником в разрешении проблемы, в том числе через институт Инвестиционного омбудсмена;

      4) если прогресс не достигается, проблемный вопрос выносится на рассмотрение на уровне Правительства;

      5) осуществляет мониторинг ухода инвесторов из Казахстана и производит анализ возможных причин.

      Для обеспечения постоянного мониторинга и анализа уровня доверия инвесторов в результате реформ, проводимых Правительством Республики Казахстан, будет регулярно проводиться анкетирование инвесторов. Методика опроса будет разработана на основе передовой международной практики. Опрос будет проводиться независимой и авторитетной организацией, что сделает его действенным инструментом оценки качества и результативности проводимых реформ по улучшению инвестиционного климата страны.

      По итогам опроса и анализа проблемных вопросов инвесторов, возникающих в ходе инвестиционной деятельности, ежегодно будет формироваться отчет о состоянии инвестиционного климата Казахстана, который будет направляться на рассмотрение Правительства Республики Казахстан:

      1) бюрократические и отраслевые ограничения, препятствующие привлечению, увеличению и удержанию инвестиций;

      2) обременительность получения государственных услуг, предоставляемых на центральном и региональном уровнях;

      3) рэнкинг государственных органов и регионов на основе влияния их деятельности на благоприятность деловой среды в стране;

      4) рекомендации по дальнейшему улучшению инвестиционного климата.

      Также, для получения объективной информации о проблемах инвестиционного сообщества в Республике Казахстан будет налажено сотрудничество с институтами, имеющими информацию о текущих проблемах инвесторов в стране, такими как Инвестиционный омбудсмен, центры обслуживания инвесторов при акиматах, Совет иностранных инвесторов при Президенте Республики Казахстан, Совет по улучшению инвестиционного климата и Правительственный совет по вопросам привлечения инвесторов (Инвестиционный штаб), загранучреждения Республики Казахстан, деловые ассоциации зарубежных стран в Республике Казахстан и Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" (далее – НПП "Атамекен").

      Задача 3. Продвижение инвестиционного бренда Казахстана

      KAZAKH INVEST разработает единый медиа-план для международного и внутреннего таргетированного продвижения инвестиционных проектов страны. В продвижениях через средства массовой информации (далее – СМИ) разных стран будут учитываться специфика медиа-рынка, культурологические особенности бизнес-сообщества и анализ потребности бизнеса данного региона.

      Компания продолжит придерживаться проактивного подхода в работе с инвесторами, в том числе посредством участия/организации и презентации инвестиционных возможностей Республики Казахстан на инвестиционных мероприятиях (форумы, круглые столы, выставки, конференции, семинары и другие) в Республике Казахстан и/или за рубежом.

      Также продолжится работа по сопровождению делегаций/ визитов инвесторов в рамках изучения инвестиционных площадок, проведения переговоров с государственными органами, местными исполнительными органами, а также потенциальными бизнес-партнерами в Республике Казахстан.

      Помимо формирования и реализации медиа-плана будет реализован систематизированный график участия в международных и внутренних мероприятиях инвестиционно-экономической направленности. Участие в таких мероприятиях крайне важно для Компании как маркетинговый инструмент по адресному продвижению инвестиционных проектов, а также выстраиванию прямых контактов с потенциальными партнерами.

      В целях осуществления информационной поддержки на центральном уровне продолжится работа по продвижению национального инвестиционного интернет-портала www.invest.gov.kz для инвесторов, которая обеспечит аккумулированной информацией о конкурентных преимуществах регионов, объектах инвестиционной инфраструктуры, бизнес-инициативах, перспективных инвестиционных проектах.

      На национальном инвестиционном интернет-портале www.invest.gov.kz имеется информация по списку/базе реализуемых и планируемых инвестиционных проектов, а также проектов, требующих финансирования.

      Другим важным направлением является обеспечение эффективности проводимых региональных форумов в тесном взаимодействии с акиматами. Целями являются избежание накладок и исключение хаотичности проведения инвестиционных форумов. Для формирования единого информационного и имиджевого фона инвестиционной привлекательности Казахстана Компания намерена провести инвентаризацию всех проводимых инвестиционных мероприятий.

      При этом Компанией будет оказываться всесторонняя протокольная и организационно-техническая поддержка в организации и проведении мероприятий согласно утвержденному календарю мероприятий, проводимых KAZAKH INVEST.

      Для повышения узнаваемости инвестиционных возможностей в стране будет реализован проект "Инвестиционный бренд Казахстана". Предполагается позиционирование Казахстана как страны с огромным инвестиционным потенциалом, особо привлекательной для инвестиций и готовой развиваться наряду со стремительными изменениями во всем мире. Положительное восприятие и доверие к бренду в первую очередь будут зависеть от объективности заложенного месседжа. Инвестиционный бренд Казахстана будет оригинальным, гармоничным, легко узнаваемым, раскрывать и подчеркивать фактические конкурентные преимущества страны для инвестиций.

      Истории успешных инвестиций в Казахстан станут важной составляющей маркетинговой программы, так как инвесторы в первую очередь обращают внимание на опыты себе предшествующих.

      Ожидаемые результаты маркетинговой стратегии KAZAKH INVEST – повышение узнаваемости инвестиционных возможностей в Казахстане и улучшение коммуникаций с ключевыми аудиториями (бизнес-сообществом и правительственными органами стран-контрагентов).

      Ожидаемые результаты

      В результате достижения ключевых показателей деятельности Стратегического направления 2 ожидается, что количество законодательных инициатив по улучшению инвестиционного климата Республики Казахстан достигнет 15 единиц в год. Увеличение поступивших обращений/запросов инвесторов на Национальный инвестиционный интернет-ресурс www.invest.gov.kz составит до 115% к 2027 году.

      Стратегическое направление деятельности 3 – "Организационный потенциал Компании"

      Цель 3. Создание эффективной системы взаимодействия внутренней и внешней среды деятельности компании

      Достижение целей деятельности Компании невозможно без совершенствования организационного потенциала Компании. В рамках данного направления мы выделяем 5 задач:

      1) расширение зарубежной сети представительств Компании;

      2) развитие инвестиционной активности регионов через усиление взаимодействия региональных представительств Компании с местными исполнительными органами (далее – МИО) и бизнес-сообществом;

      3) сервисное сопровождение инвесторов по принципу "одного окна";

      4) регламентирование процедуры работы с инвесторами;

      5) развитие корпоративной культуры, ориентированной на результат, и повышение потенциала человеческих ресурсов.

      Задача 1. Расширение зарубежной сети представительств Компании

      Мировой опыт показывает, что для эффективной работы по привлечению инвестиций необходимо вести работу с потенциальными инвесторами в странах их присутствия. Зарубежные представительства и представители выполняют роль фронт-офисов по первичной идентификации потенциальных иностранных инвесторов, установлению деловых связей с различными компаниями правительственного, неправительственного и корпоративного секторов, проведению планомерной работы с иностранными компаниями по привлечению инвестиций, с которыми достигнуты предварительные договоренности о взаимном сотрудничестве, поиск технологий и бизнес-продуктов для реализации инвестиционных проектов, в том числе финансовых ресурсов, предоставляемых международными экономическими и финансовыми организациями, а также оказывают информационно-консультационную поддержку потенциальным инвесторам. Данная работа выполняется в тесной связи с загранучреждениями Республики Казахстан и международной сетью советников по инвестициям при загранучреждениях Республики Казахстан, в конечном итоге формируя в бизнес-сообществе положительное представление о потенциальных возможностях инвестирования в Казахстан.

      В настоящее время KAZAKH INVEST имеет представителей в 9 приоритетных странах (КНР, США, Германия, Нидерланды, Турция, ОАЭ, Катар, Индия, Южная Корея). Данными представителями осуществляются следующие функции по организации:

      1) визитов потенциальных инвесторов в Республике Казахстан;

      2) официальных визитов первых лиц Республики Казахстан за рубеж;

      3) заседаний межправительственных комиссий, деловых советов, круглых столов, дней экономики Республики Казахстан, бизнес-форумов, роуд-шоу, конференций, ярмарок;

      4) переговоров по инвестиционным вопросам.

      Также зарубежными представителями проводится информирование заинтересованных бизнес-кругов о предстоящих наиболее важных инвестиционных мероприятиях в Республике Казахстан, изменениях в законодательстве Республики Казахстан, регулирующем инвестиционную политику государства и улучшающих инвестиционный климат в Казахстане, мониторинг реализации ранее достигнутых договоренностей с инвесторами.

      В рамках настоящего Плана развития планируется реализация нового подхода по деятельности представителей Компании за рубежом, основанного на следующих основных факторах при выделении бюджетных средств:

      усиление статуса представителя;

      консолидация бюджета представительств на уровне Компании;

      обеспечение представительств перечнем конкретных проектов для предложения инвесторам;

      поиск проектов, инициированных инвесторами, и их направление в KAZAKH INVEST для подбора соответствующих партнеров на региональном и центральном уровнях;

      совершенствование их деятельности путем пересмотра квалификационных требований к кандидатам при их отборе.

      Задача 2. Развитие инвестиционной активности регионов

      KAZAKH INVEST располагает развернутой сетью региональных офисов в областях и городах республиканского значения. Региональные представители Компании будут осуществлять следующие функции:

      сопровождение инвесторов путем представления их интересов в центральных и местных государственных органах;

      проведение встреч, в том числе руководства Компании, в курируемом регионе с компаниями государственного, квазигосударственного и корпоративного секторов;

      содействие в организации визитов потенциальных инвесторов в Республику Казахстан;

      осуществление адресной информационной работы с инвесторами и организация различных мероприятий по согласованию с Компанией;

      формирование базы данных о наличии инфраструктуры и природных ресурсов в регионе и инвестиционных карт для потенциальных инвесторов, которые будут передаваться в головной офис Компании, а также зарубежным представительствам и посольствам Республики Казахстан;

      решение проблемных вопросов на региональном уровне, возникших в рамках реализации инвестиционного проекта с участием иностранных и местных инвесторов вплоть до успешного и окончательного запуска предприятия.

      На региональном уровне местные исполнительные органы совместно с сетью региональных представителей Компании разработают инвестиционные концепции/стратегии регионов, в которых определят приоритетные направления для привлечения инвестиций, с учетом конкурентных преимуществ каждого региона, будут выносить заключения о целесообразности реализации инвестиционных проектов, утверждать региональные инвестиционные планы, перечень инвестиционных проектов, требующих привлечения инвестиций, оказывать сопровождение в реализации инвестиционных проектов по принципу "одного окна".

      В рамках своей компетенции и финансовых возможностей Компания будет содействовать Министерству национальной экономики Республики Казахстан в проведении инвестиционного рейтинга регионов с учетом проведения опроса инвесторов по уровню удовлетворенности инвестиционным климатом, анализа региональных и отраслевых ограничений для привлечения инвестиций в экономику и выработке рекомендаций и системных мер по устранению выявленных проблемных вопросов.

      Задача 3. Сервисное сопровождение инвесторов по принципу "одного окна"

      Компания по принципу "одного окна" будет осуществлять функции, исключающие или минимизирующие необходимость для инвестора во взаимодействии с представителями государственных органов Республики Казахстан (например, сбор необходимых документов, представление интересов инвестора на совещаниях, выдача разрешительных документов и пр.).

      Концепция "одного окна" будет реализована посредством:

      1) разработки специального порядка взаимодействия Компании, центральных и местных исполнительных органов, институтов развития, НПП "Атамекен", социально-предпринимательских корпораций и других организаций;

      2) внесения предложений по совершенствованию действующего законодательства Республики Казахстан с целью упрощения и сокращения сроков оказания государственных и иных услуг;

      3) консультирования по вопросам существующих государственных услуг, а также других услуг, оказываемых иными организациями, мерам государственной поддержки;

      4) предоставления консультаций при подготовке и оформлении документов, в том числе для получения государственных услуг, а также других услуг, оказываемых иными организациями;

      5) организации встреч инвесторов с государственными органами, субъектами индустриально-инновационной деятельности, а также объединениями субъектов частного предпринимательства;

      6) представления интересов иностранного инвестора в центральных и местных государственных органах;

      7) рассмотрения и обеспечения мониторинга запросов инвесторов;

      8) решения вопросов, возникающих в ходе инвестиционной деятельности;

      9) формирования базы данных о наличии инфраструктуры и природных ресурсов в регионе и инвестиционных карт для потенциальных инвесторов;

      10) информационно-мониторинговой системы инвестиционных проектов (IRM), которая исключит "выпадение" каких-либо проектов без качественной и полноценной их проработки;

      11) автоматизации Call-центра "одного окна" для обеспечения постоянной связи с инвестором;

      12) защиты законных прав и интересов инвесторов;

      13) поиска и привлечения контрпартнеров из числа потенциальных инвесторов для действующих предприятий в регионах.

      Данные меры позволят Компании обеспечить комплексное сопровождение инвесторов, что создаст благоприятные условия для развития реинвестирования и модернизации действующих производств.

      В рамках проработки информационных запросов инвесторов Компанией будет оказываться информационно-аналитическая поддержка. При отработке запросов инвесторов будет обеспечено тесное взаимодействие с государственными и частными организациями, включая различные ассоциации. После получения запроса, Компанией будут определяться вопросы инвесторов, которые необходимо проработать. Далее вопросы будут перенаправлены в соответствующие организации согласно их компетенции.

      Инвесторам будут предоставлены инвестиционные предложения и необходимая поддержка в процессе поиска партнера или реализации инвестиционных проектов.

      По мере предоставления необходимой информации и решения основных вопросов, Компанией будут организованы визиты делегаций иностранных инвесторов для проведения переговоров с государственными органами и потенциальными партнерами, вкупе с осмотрами земельных участков, выделенных под реализацию инвестиционных проектов.

      На этапе организации визитов, основной задачей будет являться обеспечение комфортабельного пребывания и сопровождения делегаций иностранных инвесторов и ТНК.

      В соответствии со сложившейся международной практикой будет утвержден Регламент протокольного сопровождения иностранных делегаций и проведения официальных мероприятий с их участием, который установит единые протокольно – организационные правила, закрепит ответственных лиц структурных подразделений Компании и будет являться обязательным для исполнения при планировании и осуществлении протокольных мероприятий.

      Также KAZAKH INVEST планирует запустить новый сервис постинвестиционного мониторинга, посредством которого будет оказываться широкий спектр услуг действующим инвесторам в тесном сотрудничестве с региональными центрами обслуживания инвесторов:

      административные услуги, способствующие работе компаний в Казахстане;

      операционные услуги, поддерживающие эффективную и операционную деятельность инвесторов;

      стратегические услуги, влияющие на дальнейшее развитие инвестиций в Казахстане, внедрение новых технологий и расширение производственных мощностей.

      Компанией будут приняты меры по интеграции общедоступного перечня отечественных поставщиков АО "КЦИЭ "QazIndustry" и НПП "Атамекен", осуществляющих производство и поставку высококачественной продукции и услуг, с собственной базой данных для нужд перспективных и действующих инвесторов.

      Таким образом, KAZAKH INVEST будет играть важную роль в развитии производственно-сбытовых связей между местными компаниями и иностранными инвесторами, обеспечивая сопровождение в постинвестиционный период и поиск бизнес-партнеров для инвесторов.

      Развитие инструментов поддержки инвесторов

      Финансовые программы

      Наличие возможностей привлечения долгосрочного финансирования влияет на оперативность принятия инвестиционных решений. KAZAKH INVEST сотрудничает с финансовыми организациями по организации финансовой поддержки инвесторам и повышает осведомленность о таких возможностях.

      В процессе определения вариантов финансирования и проработки необходимых финансовых инструментов задача KAZAKH INVEST будет фокусироваться на взаимодействии со следующими организациями:

      международными институтами развития: АБР, ЕБРР, Исламский банк развития, Всемирный Банк и пр.;

      государственными и квазигосударственными финансовыми институтами, институтами развития и фондами целевых стран в КНР: Фонд "Шелковый Путь", Китайский банк развития, Экспортно-импортный банк Китая, Китайско-Евразийский фонд экономического сотрудничества; в России – ВнешЭкономБанк, Евразийский Банк Развития; Великобритания – UKEF и т.д.;

      международными страховыми и экспортно-кредитными агентствами – Европейские кредитные агентства, Экспортно-импортный банк США, Sinosure) и др.;

      иными вовлеченными государственными органами, в обсуждении вопросов политики и стратегии внешнего заимствования;

      частными фондами и финансовыми институтами целевых стран.

      Программа развития поставщиков

      Расширение и углубление производственно-сбытовых связей между иностранными и местными компаниями являются ключевым механизмом трансферта новых технологий, инноваций и лучшей практики среди местных компаний. Компанией будет разработана и реализована программа по развитию подобных производственно-сбытовых связей между иностранными инвесторами и местными компаниями (программа развития поставщиков) на основе лучшей международной практики. Также, будет создана качественная, соответствующая мировым стандартам единая база местных поставщиков.

      Задача 4. Регламентирование процедуры работы с инвесторами

      Процесс привлечения инвестиций, от проведения первичных переговоров, получения государственных услуг, до введения проекта в эксплуатацию и дальнейшей сервисной поддержки, требует централизованного хранения истории взаимодействия и работы по инвестиционному проекту.

      Для этой цели будет внедрена информационно-мониторинговая система IRM. Проект направлен на оптимизацию и автоматизацию процессов работы Компании и на расширение возможностей взаимодействия с инвесторами. На каждом этапе привлечения инвестиций сотрудники KAZAKH INVEST будут вносить всю необходимую информацию по работе с инвесторами, как отчетную, так и дальнейшие планы, в систему IRM. Система позволит:

      1) уменьшить трудозатраты и автоматизировать бизнес-процесс по привлечению инвестиций;

      2) ускорить скорость работы и получения информации для максимально широкого круга участников процесса;

      3) координировать работу всех вовлеченных государственных органов и компаний, а также выявлять причины и обоснованность задержек реализации инвестиционных проектов;

      4) проводить мониторинг реализации инвестиционных проектов;

      5) установить эффективную обратную связь с инвесторами;

      6) вести статистику инвестиционной активности всех участников инвестиционного процесса (центральных государственных органов (далее – ЦГО), МИО, нацкомпаний, зарубежных и региональных представительств Компании, инвесторов);

      7) выявлять проблемные вопросы и негативные факторы, препятствующие ходу реализации инвестиционных проектов, а также причины их возникновения в разрезе субъектов, нормативных правовых актов, процедурных упущений и пр.

      В перспективе система IRM будет интегрирована в единую инвестиционную платформу после ее введения в действие.

      Задача 5. Развитие корпоративной культуры, ориентированной на результат, и повышение потенциала человеческих ресурсов

      Во исполнение стратегических целей и задач будет обеспечено применение лучших практик по развитию персонала в KAZAKH INVEST за счет формирования эффективной корпоративной культуры и внедрения основополагающих принципов меритократии.

      Кадровая политика KAZAKH INVEST будет направлена на привлечение, обучение и удержание кадров высокой квалификации, обладающих передовыми навыками и компетенциями. Ключевыми направлениями кадровой политики KAZAKH INVEST будут являться: повышение качества трудовых ресурсов, управление эффективностью труда, развитие корпоративной культуры, управление организационной структурой и эффективная организация бизнес-процессов.

      На регулярной основе будет проводиться диагностика корпоративного управления на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан, внутренних документов KAZAKH INVEST и международной практике корпоративного управления с присвоением соответствующих рейтингов. Помимо этого, периодически (не менее одного раза в три года) будет проводиться оценка (при необходимости независимая оценка) корпоративного управления, результаты которой будут размещены на интернет-ресурсе KAZAKH INVEST.

      На основе полученных результатов будут определяться основные области по дальнейшему совершенствованию корпоративного управления и необходимые меры.

      Рисунок 2-3 . Структура системы IRM

     


      Система IRM будет обеспечивать:     

      1) актуальный и достоверный источник информации по статусам реализации инвестиционных проектов и другим необходимым показателям;

      2) ведение единой базы инвесторов, проектов, площадок под реализацию проектов и казахстанских предприятий, которые могут выступить партнерами для иностранных инвесторов;

      3) сервисное сопровождение иностранных инвесторов на всех этапах обсуждения и реализации инвестиционных проектов, а также функционирования созданных предприятий;

      4) создание единой точки доступа для иностранного инвестора, обеспечивающей полный доступ:

      к презентационной и справочной информации о ведении проектов в Казахстане;

      к тизерам проектов, обзорам площадок;

      к общей информации об инвестиционной активности уже действующих инвесторов в Казахстане в различных форматах;

      к полному комплекту документации по обсуждаемым или совместно реализуемым проектам;

      к формированию online-запросов и получению ответов;

      к архиву записей по встречам, переговорам, договоренностям, истории согласований, запросам и предоставленной информации;

      5) простой и удобный интерфейс для инвестора, посредством которого он в режиме реального времени будет получать информацию о ходе работ по его проектам и статусах информационных запросов.

      В рамках реализации проекта по внедрению IRM предполагается обучение по применению адаптированной системы, внедрение и сопровождение системы.

      Рисунок 2-4 . Этапы внедрения системы IRM

     


      Существующий подход к обработке запросов инвесторов не работает должным образом, ввиду затянутых бюрократических процедур государственных органов, акиматов и квазигосударственных компаний. Зачастую запрос от инвестора обрабатывается государственными органами в течение одного месяца, и ответ содержит формальный характер.

      В большинстве случаев тот или иной вопрос касательно реализации инвестиционных проектов приходится выносить на уровень Правительства Республики Казахстан, поскольку государственные органы не в состоянии либо не полномочны принимать необходимые решения.

      Компания в рамках повышения качества отработки запросов внесет предложение по регламентированию отработки запросов инвесторов, включая подключение к Единой системе электронного документооборота (ЕСЭДО), сроков отработки запросов, включению запросов инвесторов в отдельную группу при регистрации в канцелярии, обеспечению ответов государственных органов на английском языке и на других языках.

      Также планируется обеспечить доступ акимов, руководителей ЦГО, национальных компаний к состоянию дел по проектам, относящимся к их компетенции.

      Дальнейшее повышение эффективности взаимодействия Компании с институтами будет осуществляться посредством регламентирования процедур, связанных с привлечением инвестиций, роли KAZAKH INVEST и государственных органов в отдельном нормативном правовом акте, который позволит четко закрепить функции и полномочия Компании и других ведомств в рамках процесса привлечения иностранных инвестиций.

      Ожидаемые результаты

      В результате достижения ключевых показателей деятельности Стратегического направления 3 будут подготовлены инвестиционные предложения из числа нишевых проектов/приоритетных товаров/товарных групп, а также обзоры по приоритетным отраслям и товарам/товарным группам согласно международным стандартам с дальнейшим таргетированием инвесторов. С целью получения объективной информации о развитии внутреннего потенциала KAZAKH INVEST будет проводиться оценка корпоративного развития. Доля женщин на уровне принятия решений в Компании достигнет 27 % к 2027 году.

  Приложение 1
к Плану развития акционерного
общества "Национальная
компания "KAZAKH INVEST"
на 2018 - 2027 годы"

Обоснование включения и методика расчета ключевых показателей деятельности KAZAKH INVEST, включенных в План развития АО "НК "KAZAKH INVEST" на 2018 – 2027 годы

      Сноска. Приложение 1 - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

      I. Общие положения

      1. Настоящая методика расчета ключевых показателей деятельности, включенных в План развития АО "НК "KAZAKH INVEST" на 2018 – 2027 годы, предназначена для единообразия расчетов показателей.

      2. Для учета и анализа необходимы следующие показатели:

      1) количество привлеченных ТНК, крупных компаний и созданных совместных предприятий "якорными инвесторами" в приоритетных секторах экономики;

      2) валовый приток прямых иностранных инвестиций;

      3) увеличение числа вводимых проектов в несырьевых секторах с иностранным участием;

      4) количество законодательных инициатив по улучшению инвестиционного климата Республики Казахстан;

      5) увеличение поступивших обращений/запросов инвесторов на национальный инвестиционный интернет-ресурс www.invest.gov.kz;

      6) подготовка инвестиционных предложений из числа нишевых проектов/приоритетных товаров/товарных групп, а также обзоров по приоритетным отраслям и товарам/товарным группам согласно международным стандартам с дальнейшим таргетированием инвесторов;

      7) рейтинг системы корпоративного управления;

      8) увеличение доли женщин на уровне принятия решений.

      II. Обоснование включения и методика расчета показателей, включенных в План развития АО "НК "KAZAKH INVEST" на 2018 – 2027 годы

1. Показатель "Количество привлеченных ТНК, крупных компаний и созданных совместных предприятий с "якорными инвесторами" в приоритетных секторах экономики"

Периодичность и сроки формирования

Ежегодно, к 1 марта года, следующего за отчетным.

Обоснование

Концепция инвестиционной политики Республики Казахстан до 2026 года, утвержденная постановлением Правительства Республики Казахстан 15 июля 2022 года № 482.

Формула (порядок) расчета

Совокупное количество привлеченных транснациональных компаний (ТНК), крупных компаний и созданных совместных предприятий с "якорными инвесторами" в приоритетных секторах с начала реализации Плана развития.
ТНК, которые соответствуют следующим характеристикам:
1) компания, владеющая производственными подразделениями, без учета страны базирования (страны, в которой находится головной офис ТНК) не менее чем в двух других странах;
2) годовой оборот более 1 млрд долл. США.
Крупная компания – эта компания (фонды и другие юридические лица) с годовым оборотом более 1 млрд долл. США.
ТНК и крупная компания считается привлеченной, если выполняется одно из следующих условий:
1) подтверждение о заключении инвестиционного контракта/соглашения об инвестициях с уполномоченным органом;
2) наличие документов подтверждающих финансовую обеспеченность проектов;
3) наличие решения соответствующего органа юридического лица (совет директоров) о реализации проекта в Казахстане;
4) наличие подтверждающих документов о начале разработки ТЭО/ФЭО/ПСД;
5) наличие подтверждающих документов о фактическом вложении инвестиций в Казахстане;
6) наличие у зарубежной компании подписанного договора/контракта реализации совместного инвестиционного проекта с другим юридическим лицом в Казахстане;
7) наличие подписанного обязывающего меморандума (Term Sheet, MoU);
8) наличие иных документов, подтверждающих намерения инвестора по вхождению в Казахстан.
Совместное предприятие с "якорным инвестором" считается созданным, если выполняется одно из следующих условий:
1) подтверждение о заключении инвестиционного контракта/соглашения об инвестициях с уполномоченным органом;
2) наличие документов, подтверждающих финансовую обеспеченность проекта;
3) наличие и/или начало разработки ТЭО/ПСД проекта;
4) наличие документа о начале строительно-монтажных работ;
5) наличие иных документов, подтверждающих создание совместного предприятия.
Плановые значения указаны в соответствии с Концепцией инвестиционной политики.

Источник информации

Данные АО "НК "KAZAKH INVEST"

2. Валовый приток прямых иностранных инвестиций

Периодичность и сроки формирования

Ежегодно, к 20 апреля года, следующего за отчетным.

Обоснование

Концепция инвестиционной политики Республики Казахстан до 2026 года, утвержденная постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 июля 2022 года № 482.

Формула (порядок) расчета

Официальные статистические данные.
Плановые значения приведены в соответствии с Концепцией инвестиционной политики.

Источник информации

Статистические данные Национального Банка Республики Казахстан

3. Показатель "Увеличение числа вводимых проектов в несырьевых секторах с иностранным участием"

Периодичность и сроки формирования

Ежегодно, к 1 марта года, следующего за отчетным

Обоснование

Национальный проект "Устойчивый экономический рост, направленный на повышение благосостояния казахстанцев", утвержденный постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 730.

Формула (порядок) расчета

Количество введенных проектов в несырьевых секторах с иностранным участием.
Введенным считается проект, включенный в информацию, направленную письмом местного исполнительного органа о запуске проекта в отчетном периоде.
Плановые значения приведены в соответствии с Национальным проектом "Устойчивый экономический рост, направленный на повышение благосостояния казахстанцев".

Источник информации

Административные данные Министерства иностранных дел Республики Казахстан, данные АО "НК "KAZAKH INVEST"

4. Количество законодательных инициатив по улучшению инвестиционного климата Республики Казахстан

Периодичность и сроки формирования

Ежегодно, к 10 января года, следующего за отчетным.

Обоснование

Концепция инвестиционной политики Республики Казахстан до 2026 года, утвержденная постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 июля 2022 года № 482.

Формула (порядок) расчета

Количество законодательных инициатив, подготовленных на базе результатов оценки проблемных участков и понимания потребностей инвесторов, в том числе по итогам мониторинга и анализа их обращений, а также мониторинга ухода инвесторов из Казахстана и анализа возможных причин, направленных в государственные органы.
Плановые значения указаны в соответствии с внутренними документами АО "НК "KAZAKH INVEST".

Источник информации

Данные АО "НК "KAZAKH INVEST" и/или Министерства иностранных дел Республики Казахстан

5. Показатель "Увеличение поступивших обращений/ запросов инвесторов на Национальный инвестиционный интернет-ресурс www.invest.gov.kz"

Периодичность и сроки формирования

Ежегодно, к 1 марта года, следующего за отчетным.

Обоснование

Инициатива АО "НК "KAZAKH INVEST"

Формула (порядок) расчета



А – рост в % количества обращений/запросов инвесторов с национального инвестиционного интернет-ресурса www.invest.gov.kz по отношению к прошлому году;
В – количество обращений/запросов инвесторов с национального инвестиционного интернет-ресурса www.invest.gov.kz в отчетном периоде;
С – количество обращений/запросов инвесторов с национального инвестиционного интернет-ресурса www.invest.gov.kz в периоде, предшествующем за отчетному.
Плановые значения приведены в соответствии с внутренними документами АО "НК "KAZAKH INVEST".

Источник информации

Данные АО "НК "KAZAKH INVEST".

6. Показатель "Подготовка инвестиционных предложений из числа нишевых проектов/ приоритетных товаров/товарных групп, а также подготовка обзоров по приоритетным отраслям и товарам/товарным группам согласно международным стандартам с дальнейшим таргетированием инвесторов"

Периодичность и сроки формирования

Ежегодно, к 1 марта года, следующего за отчетным.

Обоснование

Концепция инвестиционной политики Республики Казахстан до 2026 года, утвержденная постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 июля 2022 года № 482.

Формула (порядок) расчета

Количество готовых инвестиционных предложений для инвесторов.
Плановые значения приведены в соответствии с Концепцией инвестиционной политики.

Источник информации

Данные АО "НК "KAZAKH INVEST"

7. Показатель "Рейтинг системы корпоративного управления"

Периодичность и сроки формирования

Раз в три года, к 1 мая года, следующего за отчетным.

Обоснование

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года, утвержденный Указом Президента Республики Казахстан от 15 февраля 2018 года № 636.

Формула (порядок) расчета

Показатель рейтинга корпоративного управления присваивается независимой организацией, привлекаемой на договорной основе один раз в три года.
Плановые значения приведены в соответствии с Правилами оценки корпоративного управления в контролируемых государством акционерных обществах, утвержденными приказом Министра экономического развития и торговли Республики Казахстан от 6 июня 2011 года № 157.

Источник информации

Данные независимой организации

8. Показатель "Увеличение доли женщин на уровне принятия решений"

Периодичность и сроки формирования

Ежегодно, к 1 марта года, следующего за отчетным.

Обоснование

Концепция семейной и гендерной политики в Республике Казахстан до 2030 года, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 6 декабря 2016 года № 384.

Формула (порядок) расчета



А – доля женщин на уровне принятия решений;
В – количество женщин членов совета директоров, правления и руководителей структурных подразделений Компании;
С – общее число членов совета директоров, правления и руководителей структурных подразделений Компании.
Плановые значения приведены в соответствии с Концепцией семейной и гендерной политики в Республике Казахстан до 2030 года.

Источник информации

Данные АО "НК "KAZAKH INVEST"

  Приложение 2
к Плану развития акционерного
общества "Национальная
компания "KAZAKH INVEST"
на 2018 - 2027 годы

Риски в рамках стратегических направлений для реализации Плана развития АО "НК "KAZAKH INVEST" на 2018 – 2027 годы

      Сноска. Приложение 2 - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

№ п/п Риск или угроза для достижения стратегических направлений Возможные причины (факторы) возникновения риска Описание возможных последствий от реализации риска Предупредительные мероприятия
1 2 3 4 5

1.

Риск недостижения стратегического направления деятельности № 1: "Иностранные инвестиции"

1.1

Недостижение целей по привлечению новых инвесторов

Внешние факторы:
1. Изменение законодательства Республики Казахстан.
2. Изменение мировой конъюнктуры рынка.
3. Макроэкономические факторы (изменение обменного курса, региональные и страновые риски, политическая и экономическая ситуация в регионе и т.д.).
4. Сложности и длительность получения необходимых документов для реализации проекта (административные барьеры).
Внутренние факторы:
1. Недостаточность каналов распространения информация об инвестиционных возможностях Республики Казахстан.
2. Недостаточная эффективность внутренних бизнес-процессов, отсутствие надлежащего контроля.
3. Отсутствие или не надлежащее информирование инвесторов по основным инвестиционным возможностям Республики Казахстан.

Внешние последствия:
1. Снижение темпов роста экономики.
2. Невыполнение стратегических целей и задач Республики Казахстан.
3. Падение уровня инвестиционной привлекательности Республики Казахстан.
Внутренние последствия:
1. Невыполнение стратегических показателей.


Анализ текущего уровня притока прямых иностранных инвестиций в Республике Казахстан.

Продвижение инвестиционных предложений.

Содействие по вводу в эксплуатацию инвестиционных проектов.

Проработка и содействие заключению соглашений об инвестициях по стратегическим инвестиционным проектам.

Мониторинг исполнения годового плана работы общества.

2.

Риск недостижения стратегического направления № 2: "Инвестиционный климат"

2.1

Ухудшение инвестиционного климата в стране

Внешние факторы:
1. Макроэкономические факторы (региональные и страновые риски, политическая и экономическая ситуация в регионе и т.д.).
2. Геополитические процессы в глобальном и региональном масштабах.
3. Разрыв и перенастройка глобальных цепей поставок товаров.
4. Спад мировой экономики, сокращение инвестиционных программ.
5. Расширение экономических и секторальных санкций на страны возможных инвесторов в Республике Казахстан.
6. Отток капиталов с развивающихся рынков.
Внутренние факторы:
1. Изменение законодательства Республики Казахстан.
2. Изменение политики Республики Казахстан по привлечению инвестиций.
3. Недостаточная проработка законодательных актов и правоприменительная практика использования вновь введенных мер господдержки инвестиций.
4. Недостаточное освещение инвестиционного потенциала Республики Казахстан.
5. Отсутствие качественно проработанных инвестиционных предложений для иностранных инвесторов.
 

Внешние последствия:
1. Невыполнение стратегических целей и задач Республики Казахстан.
2. Ухудшение позиций Республики Казахстан в международных рейтингах (World Bank, World Investment Report и др.).
3. Увеличение базовой ставки Национального Банка Республики Казахстан.
4. Увеличение стоимости привлечения финансовых ресурсов для инвесторов.
5. Снижение суверенного кредитного рейтинга Республики Казахстан.
6. Увеличение стоимости проектов в связи с изменением обменного курса тенге по отношению к иностранным валютам.
Внутренние последствия:
1. Невыполнение стратегических целей и задач Республики Казахстан.
2. Невыполнение стратегических показателей Общества.
3. Снижение доверия со стороны инвесторов (репутационные риски).
4. Жалобы со стороны действующих и потенциальных инвесторов.


Анализ Республики Казахстан в мировых рейтингах притока прямых иностранных инвестиций.

Проведение опроса предпринимателей в Республике Казахстан на предмет удовлетворенности текущими мерами по стимулированию инвестиционного климата.

Положительные отзывы инвесторов по работе Общества.

Содействие в решении текущих и системных проблем инвесторов на диалоговых площадках.

Положительное позиционирование инвестиционного климата Республики Казахстан в зарубежных СМИ, соц. сетях и т.д.

3.

Риск недостижения стратегического направления № 3: "Развитие организационного потенциала Компании"

3.1

Ухудшение эффективности деятельности KAZAKH INVEST / репутационные риски

Внешние факторы:
1. Уменьшение финансирования на реализацию документов Системы государственного планирования/секвестирование бюджета в сфере инвестиций.
Внутренние факторы:
1. Недостаточная эффективность внутренних бизнес-процессов, отсутствие надлежащего контроля.
2. Высокая степень загруженности специалистов.
3. Освещение негативной информации об Обществе.

Внешние последствия:
1. Ухудшение/потеря имиджа и доверия Общества в Республике Казахстан и международной аудитории, в числе которых могут быть действующие и/или потенциальные инвесторы.


Анализ причин нарушений, разработка и реализация планов мероприятий по улучшению системы корпоративного управления, в том числе актуализация Кодекса корпоративного управления.

Мониторинг исполнения годового плана работы и плана мероприятий общества.

Пересмотр стратегических КПД в случае ухудшения макроэкономических показателей в Республике Казахстан и изменения мировой конъюнктуры рынка капиталов.

  Приложение 3
к Плану развития акционерного
общества "Национальная
компания "KAZAKH INVEST"
на 2018 - 2027 годы"

Ключевые показатели деятельности KAZAKH INVEST, определенные в Плане развития АО "НК "KAZAKH INVEST" на 2018 – 2027 годы

      Сноска. Приложение 3 - в редакции постановления Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

КПД Ед. изм. 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Стратегическое направление 1 "Привлечение инвестиций"
Цель 1 "Привлечение инвестиций, ориентированных на повышение эффективности"

Количество привлеченных ТНК, крупных компаний и созданных совместных предприятий с "якорными инвесторами" в приоритетных секторах экономики

совокупное кол-во с 2018 года

8

16

25

35

39

43

47

51

55

59

Валовый приток прямых иностранных инвестиций

млрд. долл. США





24,0

24,4

24,8

25,1

25,5

25,8

Увеличение числа вводимых проектов в несырьевых секторах с иностранным участием

Кол-во




30

35

40

45

45

45

45

Стратегическое направление 2 "Инвестиционный климат"
Цель 2 "Содействие улучшению инвестиционного климата в Казахстане"

Количество законодательных инициатив по улучшению инвестиционного климата Республики Казахстан

Ед.





12

12

13

13

14

15

Увеличение поступивших обращений/запросов инвесторов на национальный инвестиционный интернет-ресурс www.invest.gov.kz

%

100%

105%

105%

110%

110%

110%

110%

110%

115%

115%

Стратегическое направление 3 "Организационный потенциал Компании"
Цель 3 "Создание эффективной системы взаимодействия внутренней и внешней среды деятельности Компании"

Подготовка инвестиционных предложений из числа нишевых проектов/приоритетных товаров/товарных групп, а также обзоров по приоритетным отраслям и товарам/товарным группам согласно международным стандартам с дальнейшим таргетированием инвесторов

Кол-во

50

50

70

70

70

70

70

70

70

70

Рейтинг системы корпоративного управления

Ед.







1



1

Увеличение доли женщин на уровне принятия решений

%





24,5

25

25,3

25,5

26

27

  Приложение 4
к Плану развития акционерного
общества "Национальная
компания "KAZAKH INVEST"
на 2018 – 2027 годы

Стратегическая карта АО "НК "KAZAKH INVEST"

      Сноска. План дополнен приложением 4 в соответствии с постановлением Правительства РК от 25.11.2022 № 951.

Документ первого уровня системы государственного планирования (далее – СГП) Документ второго уровня СГП Документ третьего уровня СГП КПД АО "НК "KAZAKH INVEST"
1 2 3 4
Стратегическое направление 1. "Привлечение инвестиций"
Цель 1. "Привлечение инвестиций, ориентированных на повышение эффективности"

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

Концепция инвестиционной политики:
1) количество привлеченных ТНК, крупных компаний и созданных совместных предприятий с "якорными инвесторами" в приоритетных секторах экономики – 20 ед. (за 2022 – 2026 гг.)

План развития Министерства иностранных дел Республики Казахстан на 2020-2024 годы:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

1) количество привлеченных ТНК, крупных компаний и созданных совместных предприятий с "якорными инвесторами" в приоритетных секторах экономики

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

Концепция инвестиционной политики:
2) валовый приток прямых иностранных инвестиций

План развития Министерства иностранных дел Республики Казахстан на 2020-2024 годы:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

2) валовый приток прямых иностранных инвестиций

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

Национальный проект "Устойчивый экономический рост, направленный на повышение благосостояния казахстанцев":
1) привлечение иностранных инвесторов в несырьевые сектора, в том числе в обрабатывающую
промышленность

План развития Министерства иностранных дел Республики Казахстан на 2020-2024 годы:
2) увеличение числа вводимых проектов в несырьевых секторах с иностранным участием

3) увеличение числа вводимых проектов в несырьевых секторах с иностранным участием

Стратегическое направление 2. "Инвестиционный климат"
Цель 2. "Содействие улучшению инвестиционного климата в Казахстане"

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

Концепция инвестиционной политики:
3) будут решаться проблемные вопросы, связанные с государственным регулированием и управлением, а также несовершенством правового регулирования инвестиционной деятельности

План развития Министерства иностранных дел Республики Казахстан на 2020-2024 годы:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

4) количество законодательных инициатив по улучшению инвестиционного климата Республики Казахстан

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

Концепции инвестиционной политики:
4) обеспечение продвижения национального инвестиционного портала

План развития Министерства иностранных дел Республики Казахстан на 2020-2024 годы:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

5) увеличение поступивших обращений/запросов инвесторов на национальный инвестиционный интернет-ресурс www.invest.gov.kz

Стратегическое направление 3 "Организационный потенциал Компании"
Цель 3. "Создание эффективной системы взаимодействия внутренней и внешней среды деятельности Компании"

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

Концепция инвестиционной политики:
5) подготовка инвестиционных предложений из числа нишевых проектов/приоритетных товаров/товарных групп, а также обзоров по приоритетным отраслям и товарам/товарным группам согласно международным стандартам с дальнейшим таргетированием инвесторов.

План развития Министерства иностранных дел Республики Казахстан на 2020-2024 годы:
1) валовый приток прямых иностранных инвестиций

6) подготовка инвестиционных предложений из числа нишевых проектов/приоритетных товаров/товарных групп, а также обзоров по приоритетным отраслям и товарам/товарным группам согласно международным стандартам с дальнейшим таргетированием инвесторов

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
2) предусмотреть основы корпоративного управления, урегулировать вопросы прозрачности, подотчетности и мониторинга деятельности

Концепция инвестиционной политики:
6) создание благоприятной и доверительной среды для инвестиций, защиты прав и интересов инвесторов, внедрения высоких стандартов корпоративного управления, реализации инструментов государственной поддержки, что станет ключевой задачей, стоящей перед регулированием и развитием фондового рынка.


7) рейтинг системы корпоративного управления

Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года:
3) общенациональный приоритет 1. Справедливая социальная политика

Концепция семейной и гендерной политики в Республике Казахстан до 2030 года:
1) доля женщин в исполнительных, представительных и судебных органах власти, государственном, квазигосударственном и корпоративном секторах на уровне принятия решений


8) увеличение доли женщин на уровне принятия решений