Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкi Басқармасының "Екiншi деңгейдегi банктерге арналған пруденциалдық нормативтердiң нормативтiк мәнi және есеп айырысу әдiстемесi туралы нұсқаулығын бекiту туралы" 2002 жылғы 3 маусымдағы N 213 қаулысына толықтырулар мен өзгерiстер енгiзу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 25 маусымдағы N 223 Қаулысы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2002 жылғы 5 тамызда тіркелді. Тіркеу N 3773. Қаулының күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 30 қыркүйектегі N 358 қаулысымен.

Ескерту: Қаулының күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2005 жылғы 30 қыркүйектегі N 358 қаулысымен ( қолданысқа енгізілу тәртібін 3-тармақтан қараңыз ).
____________________________

Екiншi деңгейдегi банктердiң қызметiн реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлердi жетiлдiру мақсатында Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттiгiнiң (бұдан әрi - Агенттiк) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДI:

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Басқармасының "Екiншi деңгейдегi банктерге арналған пруденциалдық нормативтердiң нормативтiк мәнi және есеп айырысу әдiстемесi туралы нұсқаулығын бекiту туралы" 2002 жылғы 3 маусымдағы N 213 қаулысына (Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiн мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 1902 тiркелген, 2002 жылғы 1-14 шiлдеде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң "Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Хабаршысы" және "Вестник Национального Банка Казахстана" басылымдарында жарияланған, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкi Басқармасының 2002 жылғы 26 қарашадағы N 467 (Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiн мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 2098 тiркелген), 2003 жылғы 21 наурыздағы N 97 (Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiн мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 2251 тiркелген) 2003 жылғы 7 мамырдағы N 151 (Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiн мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 2362 тiркелген) қаулыларымен және Агенттiк Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы N 36 (Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiн мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 2776 тiркелген), 2004 жылғы 26 мамырдағы N 149 (Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiн мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 2930 тiркелген), 2004 жылғы 27 желтоқсандағы N 390 (Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiн мемлекеттiк тiркеу тiзiлiмiнде N 3399 тiркелген) қаулыларымен енгiзiлген өзгерiстерi мен толықтырулары бар) мынадай толықтырулар мен өзгерiстер енгiзiлсiн:
Екiншi деңгейдегi банктерге арналған пруденциалдық нормативтердiң нормативтiк мәнi және есеп айырысу әдiстемесi туралы нұсқаулықта:

7-тармақтың үшiншi абзацындағы "арнайы резервтер (провизиялар)" деген сөздер алып тасталсын;

9-тармақ мынадай мазмұндағы үшiншi абзацпен толықтырылсын:
"Активтердi, шартты және ықтимал мiндеттемелердi өлшеу мақсатында тәуекел дәрежесi бойынша активтер, шартты және ықтимал мiндеттемелер олар бойынша құрылған арнайы резервтер (провизиялар) сомасына азайтылады.";

10-тармақ мынадай мазмұндағы 10-1) тармақшамен толықтырылсын:
"10-1) жылжымайтын мүлiктi салу жобасының тапсырыс берушiсiн, салынып жатқан объектiнiң құрылысы жөнiндегi үлесi бар қатысушыларды және үлесi бар қатысушылардың гаранттарын қоса алғанда, заемшылар жылжымайтын мүлiктi салу жобасының қатысушылары болып табылады. Бұл ретте осы тармақшада аталған заемшылар тобы құрған бiр заемшыға тәуекелдiң мөлшерi салынып жатқан объектiнiң құрылысы бойынша жеке тұлғалардың - үлестiк қатысушылардың және/немесе үлестiк қатысушылар гаранттарының қатысуымен құрылған топ үшiн осы тармақтың 1-10, 11 тармақшаларына сәйкес бiр заемшыға тәуекел мөлшерiнiң жиынтық есебiне қабылданбауы тиiс;";

1-қосымшада:
Банктiң салымдар тәуекелiнiң дәрежелерi бойынша активтерiнiң кестесiнде:
"Баптар атауы" бағанында:
24, 27, 29 жолдарда "не "АА-"-дан төмен емес борыштық рейтингi ұйымдардың мiндеттемелерiнiң толық сомасына кепiлдiк берген" деген сөздер алып тасталсын;
42, 46, 47 жолдарда "не "А+"-ден "А-"-ге дейiнгi борыштық рейтингi бар тұлғалардың мiндеттемелерiнiң толық сомасына кепiлдiк берген" деген сөздер алып тасталсын;

43 жол мынадай редакцияда жазылсын:

43

Қамтамасыз етудiң құны жетi мың айлық есептiк көрсеткiштен аспайтын ипотекалық тұрғын үй заемдары

50%

мынадай мазмұндағы реттiк нөмiрi 43-1 болатын жолмен толықтырылсын:

43-1

Қамтамасыз етудiң құны жетi мың айлық есептiк көрсеткiштен асатын ипотекалық тұрғын үй заемдары

75%

Салым тәуекелiнiң дәрежесi бойынша өлшенген банк активтерiнiң есебiне түсiнiктемелерде:

мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Қарсы агенттен төмен тәуекел дәрежесi бар және банкпен не қарсы агентпен ерекше қарым-қатынастармен байланысты емес ұйымдар кепiлдiгiн берген (сақтандырған) салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, заемдар тәуекел дәрежесi бойынша (кепiлдiк берiлген (сақтандырылған) салым, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, заемдар сомасын шегере отырып), борышкердiң тәуекел дәрежесi бойынша өлшенген активтердiң есебiне қосылуы мүмкiн.
Кепiлдiк берiлген (сақтандырылған) салым, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, заемдар сомасы тиiстi гаранттың (сақтандырушының) дебиторлық берешегiнiң тәуекел дәрежесi бойынша өлшенедi.";

мынадай мазмұндағы төртiншi тармақпен толықтырылсын:
"4. Тұруға арналған мынадай талаптарға жауап беретiн тұрғын үйдi салу не оны сатып алу және (немесе) жөндеу мақсатында жеке тұлғаларға берiлген ипотекалық тұрғын үй заемы:
1) ипотекалық тұрғын үй заемы бойынша ай сайынғы төлем сомаларының (негiзгi борыш бойынша ай сайынғы төлемдi және ипотекалық тұрғын үй заемы бойынша сыйақыны төлеудi қоса алғанда) заемшының ай сайынғы жиынтық кiрiс сомаларына ара қатынасы (жеке табыс салығын және зейнетақы жарналарын шегергенде) оның ай сайынғы жиынтық кiрiсiнiң 35%-тен (жеке табыс салығын және зейнетақы жарналарын шегергенде) аспайды. Жекелеген жағдайларда, егер осы көрсеткiшке сәйкес ипотекалық тұрғын үй заемы бойынша төлемдi төлеген кезде заемшы отбасының әрбiр мүшесiне Астана және Алматы қалаларында кiрiстiң 15 000 теңгеден кем емес, басқа аймақтарда 10 000 теңгеден кем емес, 15 жастан жас балаларға көрсетiлген сомалардың жартысынан кем емес келу талабымен, коэффициент 45%-ке дейiн түзетiлуi мүмкiн;
2) ай сайынғы мiндеттемелердiң жалпы сомасының (заем, мүлiкке салынатын салықтар бойынша ай сайынғы төлемдердi, жылжымайтын мүлiктi сақтандыру, жеке сақтандыру және құқықтық жауапкершiлiктi сақтандыру, шарттармен және заңдармен көзделген басқа да тұрақты мiндеттi төлемдердi қоса алғанда) заемшының ай сайынғы жиынтық кiрiсiнiң сомасына ара қатынасы (жеке табыс салығын және зейнетақы жарналарын шегергенде) оның ай сайынғы жиынтық кiрiсiнiң 40%-тен (жеке табыс салығын және зейнетақы жарналарын шегергенде) аспайды. Жекелеген жағдайларда, егер осы көрсеткiшке сәйкес барлық мiндеттемелер бойынша төлемдi төлеген кезде заемшы отбасының әрбiр мүшесiне Астана және Алматы қалаларында кiрiстiң 15 000 теңгеден кем емес, басқа аймақтарда 10 000 теңгеден кем емес, 15 жастан жас балаларға көрсетiлген сомалардың жартысынан кем емес келу талабымен, коэффициент 50%-ке дейiн түзетiлуi мүмкiн;
3) берiлетiн ипотекалық тұрғын үй заемы сомасының кепiл құнына ара қатынасы мына төменде келтiрiлген мәндердiң бiреуiнен аспайды:
кепiл құнының 70%,
кепiл құнының 85% және олар бойынша кредит тәуекелiн кредитор болып табылатын банкпен ерекше қатынастармен байланысты емес сақтандыру ұйымы ипотекалық тұрғын үй заемы сомасының 70%-тен қамтамасыз ету құнына ара қатынасының асып түсу мөлшерiнде сақтандырған,
кепiл құнының 90% және олар бойынша кредит тәуекелiн "Қазақстан ипотекалық кредиттерге кепiлдiк беру қоры" акционерлiк қоғамы ипотекалық тұрғын үй заемы сомасының 70%-тен қамтамасыз ету құнына ара қатынасының асып түсу мөлшерiнде не ипотекалық тұрғын үй заемы сомасының 85%-тен қамтамасыз ету құнына ара қатынасының асып түсу мөлшерiнде кепiлдiгiн берген және олар бойынша кредит тәуекелiн кредитор болып табылатын банкпен ерекше қатынастармен байланысты емес сақтандыру ұйымы ипотекалық тұрғын үй заемы сомасының 70%-тен қамтамасыз ету құнына ара қатынасының асып түсу мөлшерiнде сақтандырған.
Ортақ заемшы тартылған жағдайда осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетiлген коэффициенттер заемшының және ортақ заемшының жиынтық кiрiстерi мен шығыстарынан есептеледi. Заемшының күйеуi немесе әйелi және оның жақын туысқандары: ұлы, қызы, шешесi, әкесi, туған ағалары мен қарындастары ортақ заемшылар бола алады.
Қамтамасыз ету (кепiл) құны екi шаманың ең азы ретiнде айқындалады: жылжымайтын мүлiктi сату бағасы немесе "Қазақстан Республикасында бағалау қызметi туралы" Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 30 қарашадағы N 109-II Заңына сәйкес айқындалатын осы мүлiктiң бағалау құны.".

2. 2005 жылдың 1 шiлдесiнен бастап қолданысқа енетiн 1-тармақтың үшiншi, төртiншi, бесiншi, оныншы, он екiншi, он сегiзiншi, он тоғызыншы, жиырмасыншы абзацтарын қоспағанда, осы қаулы 2006 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енедi.

3. Стратегия және талдау департаментi (Еденбаев Е.С.):
1) Заң департаментiмен (Байсынов М.Б.) бiрлесiп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткiзу шараларын қолға алсын;
2) Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткiзiлген күннен бастап он күндiк мерзiмде осы қаулыны Агенттiктiң мүдделi бөлiмшелерiне, екiншi деңгейдегi банктерге және "Қазақстан қаржыгерлерiнiң қауымдастығы" Заңды тұлғалар бiрлестiгiне жiберсiн.

4. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс бөлiмi (Пернебаев Т.Ш.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау шараларын қолға алсын.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттiк Төрағасының орынбасары Е.Л. Бахмутоваға жүктелсiн.

Төраға

О внесении дополнений и изменений в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 3 июня 2002 года N 213 "Об утверждении Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов для банков второго уровня"

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 25 июня 2005 года N 223. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 августа 2005 года за N 3773. Утратило силу - постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору фин.рынка и фин.организаций от 30.09.2005г. N 358 (V053924)(порядок введения в действие см.п.3 пост. N 358)

В целях совершенствования нормативных правовых актов, регулирующих деятельность банков второго уровня, Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - Агентство) ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 3 июня 2002 года N 213 "Об утверждении Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов для банков второго уровня" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под N 1902, опубликованное 1-14 июля 2002 года в изданиях Национального Банка Республики Казахстан "Қазақстан Ұлттық Банкінің Хабаршысы" и "Вестник Национального Банка Казахстана", с изменениями и дополнениями, внесенными постановлениями Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 ноября 2002 года N 467 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под N 2098), от 21 марта 2003 года N 97 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под N 2251), от 7 мая 2003 года N 151 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под N 2362) и постановлениями Правления Агентства от 16 февраля 2004 года N 36 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под N 2776), от 24 мая 2004 N 149 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под N 2930), от 27 декабря 2004 N 390 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под N 3399) следующие дополнения и изменения:
в Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов для банков второго уровня:
в абзаце третьем пункта 7 слова "специальных резервов (провизий), а также части" исключить;
пункт 9 дополнить абзацем третьим следующего содержания:
"Для целей взвешивания активов, условных и возможных обязательств по степени риска активы, условные и возможные обязательства уменьшаются на сумму созданных по ним специальных резервов (провизий).";
пункт 10 дополнить подпунктом 10-1) следующего содержания:
"10-1) заемщики являются участниками проекта по строительству недвижимости, включая заказчика проекта по строительству недвижимости, долевых участников по строительству строящегося объекта и гарантов долевых участников. При этом размер риска на одного заемщика, образованного группой заемщиков, перечисленных в данном подпункте, не должен приниматься в совокупный расчет размера риска как на одного заемщика в соответствии с подпунктами 1-10, 11 настоящего пункта для группы, образованной с участием физических лиц - долевых участников по строительству строящегося объекта и/или гарантов долевых участников;";
в Приложении 1:
в Таблице активов банка, взвешенных по степени риска вложений:
в графе "Наименование статей":
в строках 24, 27, 29 слова ", либо гарантированные в полной сумме обязательств организациями, имеющими долговой рейтинг не ниже "АА-"" исключить;
в строках 42, 46, 47 слова ", либо гарантированные в полной сумме обязательств лицами, имеющими долговой рейтинг от "А+" до "А-"" исключить;
строку 43 изложить в следующей редакции:
"

43

Ипотечные жилищные займы, стоимость обеспечения которых не превышает семи тысяч месячных расчетных показателей

50%

";

дополнить строкой, порядковый номер 43-1 следующего содержания:
"

43-1

Ипотечные жилищные займы, стоимость обеспечения которых превышает семь тысяч месячных расчетных показателей

75%

";

в Пояснениях к расчету активов банка, взвешенных по степени риска вложений:
дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:
"1-1. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги, займы, гарантированные (застрахованные) организациями, имеющими степень риска ниже контрагента и не связанными особыми отношениями с банком либо контрагентом, могут включаться в расчет активов, взвешенных по степени риска (за минусом гарантированной (застрахованной) суммы вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, займов) по степени риска должника.
Гарантированная (застрахованная) сумма вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, займов взвешивается по степени риска дебиторской задолженности соответствующего гаранта (страховщика).";
дополнить пунктом четвертым следующего содержания:
"4. Ипотечный жилищный займ, предоставленный физическим лицам в целях строительства жилища либо его покупки и (или) ремонта, предназначенного для проживания, отвечающий следующим требованиям:
1) отношение суммы ежемесячных платежей по ипотечному жилищному займу (включая ежемесячный платеж по основному долгу и выплату вознаграждения по ипотечному жилищному займу) к сумме ежемесячных совокупных доходов (за минусом индивидуального подоходного налога и пенсионных взносов) заемщика не превышает 35% его ежемесячного совокупного дохода (за минусом индивидуального подоходного налога и пенсионных взносов). В отдельных случаях, коэффициент может корректироваться до 45%, при условии, если при выплате в соответствии с данным показателем платежей по ипотечному жилищному займу на каждого члена семьи заемщика приходится не менее 15 000 тенге от дохода в городах Астана и Алматы, не менее 10 000 тенге в других регионах, для детей, младше 15 лет - не менее половины указанных сумм;
2) отношение общей суммы ежемесячных обязательств (включая ежемесячные платежи по займу, налогам на имущество, ежемесячные платежи по страхованию недвижимого имущества, личному страхованию и страхованию правовой ответственности, другие регулярные обязательные платежи, предусмотренные договорами и законодательством) к сумме ежемесячных совокупных доходов (за минусом индивидуального подоходного налога и пенсионных взносов) заемщика не превышает 40% его ежемесячного совокупного дохода (за минусом индивидуального подоходного налога и пенсионных взносов). В отдельных случаях, коэффициент может корректироваться до 50%, при условии, если при выплате в соответствии с данным показателем по всем обязательствам на каждого члена семьи заемщика приходится не менее 15 000 тенге от дохода в городах Астана и Алматы, не менее 10 000 тенге в других регионах, для детей младше 15 лет - не менее половины указанных сумм;
3) отношение суммы предоставляемого ипотечного жилищного займа к стоимости залога не превышает одного из нижеперечисленного значений:
70% от стоимости залога,
85% от стоимости залога и кредитный риск по которым застрахован страховой организацией, не связанной особыми отношениями с банком, являющимся кредитором, в размере превышения отношения суммы ипотечного жилищного займа к стоимости обеспечения над 70%,
90% от стоимости залога и кредитный риск по которым гарантирован Акционерным обществом "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов" в размере превышения отношения суммы ипотечного жилищного займа к стоимости обеспечения над 70%, либо в размере превышения отношения суммы ипотечного жилищного займа к стоимости обеспечения над 85% и кредитный риск по которым застрахован страховой организацией, не связанной особыми отношениями с банком, являющимся кредитором, в размере превышения отношения суммы ипотечного жилищного займа к стоимости обеспечения над 70%.
В случае привлечения созаемщика коэффициенты, указанные в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта, исчисляются из совокупных доходов и расходов заемщика и созаемщика. Созаемщиками могут быть супруг или супруга и близкие родственники заемщика: сын, дочь, мать, отец, родные братья и сестры.
Стоимость обеспечения (залога) определяется как минимальная из двух величин: цены продажи недвижимого имущества или оценочной стоимости этого имущества, определяемой в соответствии с Законом Республики Казахстан от 30 ноября 2000 года N 109-II "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".".

2. Настоящее постановление вводится в действие с 1 января 2006 года, за исключением абзацев третьего, четвертого, пятого, десятого, одиннадцатого, двенадцатого, восемнадцатого, девятнадцатого, двадцатого пункта 1, которые вводятся в действие с 1 июля 2005 года.

3. Департаменту стратегии и анализа (Еденбаев Е.С.):
1) совместно с Юридическим департаментом (Байсынов М.Б.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления;
2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести настоящее постановление до сведения заинтересованных подразделений Агентства, банков второго уровня, Объединения юридических лиц "Ассоциация финансистов Казахстана".

4. Отделу международных отношений и связей с общественностью (Пернебаев Т.Ш.) принять меры к публикации настоящего постановления в средствах массовой информации Республики Казахстан.

5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Агентства Бахмутову Е.Л.

Председатель