Human rights in the administration of justice, in particular juvenile justice

Resolution adopted by the Human Rights Council 18/12

      The Human Rights Council,
      Recalling the Universal Declaration of Human Rights and all relevant international treaties, including the International Covenant on Civil and Political Rights and the Convention on the Rights of the Child,
      Bearing in mind the numerous other international standards and norms in the field of the administration of justice, in particular of juvenile justice, including the Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners, the United Nations Standard Minimum Rules for the Administration of Juvenile Justice (the “Beijing Rules”), the Basic Principles for the Treatment of Prisoners, the Body of Principles for the Protection of All Persons under Any Form of Detention or Imprisonment, the United Nations Guidelines for the Prevention of Juvenile Delinquency (the Riyadh Guidelines) and the United Nations Rules for the Protection of Juveniles Deprived of their Liberty (the Havana Rules), the Guidelines for Action on Children in the Criminal Justice System (the Vienna Guidelines) and the Guidelines on Justice in Matters involving Child Victims and Witnesses of Crime,
      The resolutions and decisions adopted by the Human Rights Council will be contained in the report of the Council on its eighteenth session (A/HRC/18/2), chap. I.
      Welcoming the United Nations Rules for the Treatment of Women Prisoners and Non-custodial Measures for Women Offenders (the Bangkok Rules), adopted by the General Assembly in its resolution 65/229 on 21 December 2010, as a recent development for due consideration, and the Salvador Declaration on Comprehensive Strategies for Global Challenges: Crime Prevention and Criminal Justice Systems and Their Development in a Changing World, adopted by the Assembly in its resolution 65/230 of 21 December 2010,
      Recalling all resolutions of the Human Rights Council, the Commission on Human Rights, the General Assembly and the Economic and Social Council relevant to the subject, in particular Human Rights Council resolutions 7/29 of 28 March 2008 and 10/2 of 25 March 2009, Assembly resolutions 62/158 of 18 December 2007, 63/241 of 24 December 2008 and 65/231 of 21 December 2010, and Economic and Social Council resolution 2009/26 of 30 July 2009,
      Noting with interest the adoption by the Human Rights Committee of its general comments No. 21, on the humane treatment of prisoners deprived of their liberty, and No. 32, on the right to equality before courts and tribunals and to a fair trial, and the adoption by the Committee on the Rights of the Child of its general comments No. 10, on children’s rights in juvenile justice, and No. 13, on the rights of the child to freedom from all violence,
      Bearing in mind its decision to devote the 2012 full-day meeting on the rights of the child to the question of children and the administration of justice,
      Acknowledging the efforts made by the Secretary-General on improving the coordination of United Nations activities in the field of administration of justice, the rule of law and juvenile justice,
      Noting with appreciation the important work of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, the United Nations Office on Drugs and Crime, the United Nations Children’s Fund, the Special Representative of the Secretary-General on Violence against Children and the Special Representative of the Secretary-General on Children and Armed Conflict in the field of the administration of justice,
      Noting with satisfaction the work of the Interagency Panel on Juvenile Justice and its members, including the United Nations Children’s Fund, the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, the United Nations Office on Drugs and Crime, the United Nations Development Programme, the Department of Peacekeeping Operations, the Committee on the Rights of the Child and various non-governmental organizations, in particular their coordination in providing technical advice and assistance in juvenile justice, and the active participation of civil society in its respective work,
      Reaffirming that an independent and impartial judiciary, an independent legal profession and the integrity of the judicial system are essential prerequisites for the protection of human rights and for ensuring that there is no discrimination in the administration of justice,
      Emphasizing that the right to access to justice for all forms an important basis for strengthening the rule of law through the administration of justice,
      Recalling that every State should provide an effective framework in which to pursue remedies to redress human rights grievances or violations,
      Recalling also that the social rehabilitation of persons deprived of their liberty shall be among the essential aims of the criminal justice system, ensuring, as far as possible, that offenders are willing and able to lead a law-abiding and self-supporting life upon their return to society, A/HRC/RES/18/12
      Recognizing the importance of the principle that, except for those lawful limitations that are demonstrably necessitated by the fact of incarceration, persons deprived of their liberty shall retain their non-derogable human rights and all other human rights and fundamental freedoms,
      Aware of the need for special vigilance with regard to the specific situation of children, juveniles and women in the administration of justice, in particular while deprived of their liberty, and their vulnerability to violence, abuse, injustice and humiliation,
      Reaffirming that the best interests of the child must be a primary consideration in all decisions concerning deprivation of liberty and, in particular, that depriving children and juveniles of their liberty should be used only as a measure of last resort and for the shortest appropriate period of time, in particular before trial, and the need to ensure that, if they are arrested, detained or imprisoned, children should be separated from adults, to the greatest extent feasible, unless it is considered in the child’s best interest not to do so,
      Reaffirming also that the best interests of the child shall be an important consideration in all matters concerning the child related to sentencing of his or her parents or, where applicable, legal guardians or primary caregivers,
      1. Welcomes the latest reports of the Secretary-General submitted to the Human Rights Council on human rights in the administration of justice, including juvenile justice;
      2. Reaffirms the importance of the full and effective implementation of all United Nations standards on human rights in the administration of justice;
      3. Calls upon States to spare no effort in providing for effective legislative, judicial, social, educative and other relevant mechanisms and procedures, as well as adequate resources, to ensure the full implementation of those standards, and invites them to take into consideration the issue of human rights in the administration of justice in the universal periodic review procedure;
      4. Invites Governments to include in their national development plans the administration of justice as an integral part of the development process, and to allocate adequate resources for the provision of legal aid services with a view to the promotion and protection of human rights, and invites the international community to respond favourably to requests for financial and technical assistance for the enhancement and strengthening of the administration of justice;
      5. Stresses the special need for national capacity-building in the field of the administration of justice, in particular to establish and maintain stable societies and the rule of law in post-conflict situations, through reform of the judiciary, the police and the penal system, as well as juvenile justice reform;
      6. Invites Governments to provide for training, including anti-racist, multicultural and gender-sensitive and child rights training, in human rights in the administration of justice, including juvenile justice, for all judges, lawyers, prosecutors, social workers, immigration, correction officers and police officers and other professionals working in the field of administration of justice;
      7. Encourages States to pay due attention to the United Nations Rules for the Treatment of Women Prisoners and Non-custodial Measures for Women Offenders when developing and implementing relevant legislation, procedures, policies and practices, and invites relevant special procedures mandate holders, the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, the United Nations Office on Drugs and Crime and all other relevant organizations to take these rules into consideration in their activities;
      8. Recognizes that every child and juvenile in conflict with the law must be treated in a manner consistent with his or her rights, dignity and needs, in accordance with international law, bearing in mind relevant international standards on human rights in the administration of justice, and calls on States parties to the Convention on the Rights of the Child to abide strictly by its principles and provisions;
      9. Encourages States that have not yet integrated children’s issues in their overall rule of law efforts to do so, and to develop and implement a comprehensive juvenile justice policy to prevent and address juvenile delinquency as well as with a view to promoting, inter alia, the use of alternative measures, such as diversion and restorative justice, and ensuring compliance with the principle that deprivation of liberty of children should only be used as a measure of last resort and for the shortest appropriate period of time, as well as to avoid, wherever possible, the use of pretrial detention for children;
      10. Encourages States to foster close cooperation between the justice sectors, different services in charge of law enforcement, social welfare and education sectors in order to promote the use and improved application of alternative measures in juvenile justice;
      11. Stresses the importance of including rehabilitation and reintegration strategies for former child offenders in juvenile justice policies, in particular through education programmes, with a view to their assuming a constructive role in society;
      12. Encourages States not to set the minimum age of criminal responsibility at too low an age level, bearing in mind the emotional, mental and intellectual maturity of the child, and, in this respect, refers to the recommendation of the Committee of the Rights of the Child to increase their lower minimum age of criminal responsibility without exception to the age of 12 years as the absolute minimum age, and to continue to increase it to a higher age level;
      13. Urges States to ensure that, under their legislation and practice, neither capital punishment nor life imprisonment without the possibility of release is imposed for offences committed by persons under 18 years of age;
      14. Calls upon States to enact or review legislation to ensure that any conduct not considered a criminal offence or not penalized if committed by an adult is not considered a criminal offence and not penalized if committed by a child, in order to prevent the child’s stigmatization, victimization and criminalization;
      15. Urges States to take all appropriate measures so that children who are victims of human trafficking are not subject to criminal sanctions for their involvement in unlawful activities to the extent that such involvement is a direct consequence of their situation as trafficked persons;
      16. Encourages States to collect relevant information concerning children within their criminal justice systems so as to improve their administration of justice, while being mindful of the children’s right to privacy, with full respect for relevant international human rights instruments, and bearing in mind applicable international standards on human rights in the administration of justice;
      17. Calls upon States to consider establishing independent national or subnational mechanisms to contribute to monitoring and safeguarding the rights of children, including children within their criminal justice systems, and to address children’s concerns;
      18. Stresses the importance of paying greater attention to the impact of the imprisonment of parents on their children, while noting with interest the day of general discussion on the theme “The situation of children of incarcerated parents ”, to be organized in 2011 by the Committee on the Rights of the Child;
      19. Urges States to take all necessary and effective measures, including legal reform where appropriate, to prevent and respond to all forms of violence against children within the justice system;
      20. Invites States, upon their request, to benefit from technical advice and assistance in juvenile justice provided by the relevant United Nations agencies and programmes, in particular the Interagency Panel on Juvenile Justice, in order to strengthen national capacities and infrastructures in the field of the administration of justice, in particular juvenile justice, encouraging States to provide the secretariat of the Panel and its members with adequate resources;
      21. Calls upon relevant special procedures of the Human Rights Council to give special attention to questions relating to the effective protection of human rights in the administration of justice, including juvenile justice, and to provide, wherever appropriate, specific recommendations in this regard, including proposals for advisory services and technical assistance measures;
      22. Calls upon the United Nations High Commissioner for Human Rights to reinforce advisory services and technical assistance relating to national capacity-building in the field of the administration of justice, in particular juvenile justice;
      23. Notes with appreciation the decision to establish an open-ended intergovernmental expert group to exchange information on best practices, as well as on national legislation and existing international law, and on the revision of existing United Nations standard minimum rules for the treatment of prisoners so that they reflect recent advances in correctional science and best practices, with a view to making recommendations to the Commission on Crime Prevention and Criminal Justice on possible next steps, and, in this regard, invites the expert group to benefit from the expertise of the Office of the High Commissioner and other relevant stakeholders;
      24. Invites the Office of the High Commissioner to collaborate, within existing resources, with the United Nations Office on Drugs and Crime and the Special Representative of the Secretary-General on Violence against Children in the organization of an expert consultation on prevention of and responses to violence against children within the juvenile justice system, and to submit a report thereon;
      25. Requests the High Commissioner to submit an analytical report to the Human Rights Council at its twenty-first session on the protection of human rights of juveniles deprived of their liberty, mindful of all applicable human rights standards and taking into account the work of all relevant human rights mechanisms of the United Nations;
      26. Decides to continue its consideration of this issue under the same agenda item in accordance with its annual programme of work.

36th meeting

29 September 2011

[Adopted without a vote.]

Сот төрелігі, атап айтқанда кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін іске асыру кезіндегі адам құқықтары

Адам құқықтары жөніндегі кеңспен қабылданған 2011 жылғы 14 қазандағы № A/HRC/RES/18/12 қарары

      Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы
      Адам құқықтары жөніндегі кеңес
      Он сегізінші сессия
      Күн тәртібінің 3-тармағы

      Даму құқығын қоса алғанда, барлық адам құқықтарын,
      азаматтық, саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени
      құқықтарды көтермелеу және қорғау

      Адам құқықтары жөніндегі кеңес,
      Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пакті және  Балалар құқықтары туралы конвенцияны қоса алғанда Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясына және барлық тиісті халықаралық шарттарға сүйене отырып,
      қамаудағыларға қараудың Ең төмен стандарттық ережелері, кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін іске асыруға қатысты Біріккен Ұлттар Ұйымының Ең төмен стандарттық ережелері (Пекин ережелері), қамадауғыларға қараудың Негізгі принциптері, қандай да бір нысанда ұстауға немесе қамауға тартылған барлық адамдарды қорғаудың Принциптер жинағы, кәмелетке толмағандар арасындағы қылмысты ескерту үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының Басшылық принциптері (Эр-Риядтық басшылық принциптер) және бас бостандығынан айырылған кәмелетке толмағандарды қорғауға қатысты Біріккен Ұлттар Ұйымының Ережелері (Гаван ережелері), қылмыстық сот төрелігінің жүйесінде балалардың мүдделеріне жасалатын іс-әрекеттерге қатысты Басшылық принциптері (Веналық басшылық принциптер) және құрбан-балалар мен қылмыстың куәгері қатысуына байланысты мәселелердегі сот төрелігіне қатысты Біріккен Ұлттар Ұйымының Басшылық принциптері сияқты сот төрелігін, атап айтқанда кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін іске асыру саласындағы басқа да сансыз көп халықаралық стандарттар мен нормаларды есепке ала отырып,
      лайықты көңілге елеулі соңғы жаңа енгізілімдердің бірі ретінде Бас Ассамблеяның 2010 жылғы 21 желтоқсандағы № 65/229 қарармен қабылданған қамаудағы әйелдерге қарауға және бас бостандығына байланысты емес құқық бұзушы әйелдер үшін жазалау шараларға қатысты Біріккен Ұлттар Ұйымының Ережелерін (Бангкок ережелері) және ғалами қарсы шығуларға жауап үшін: Ассамблеяның 2010 жылғы 21 желтоқсандағы 65/230 қарарымен қабылданған қылмысты ескерту және қылмыстық сот төрелігі жүйесі және өзгермелі әлемде дамуының кешенді стратегиялары туралы Сальвадор декларациясын қолдай отырып,
      аталған мәселе бойынша Адам құқықтары жөніндегі кеңестің, Адам құқықтары жөніндегі комиссияның, Бас Ассамблеяның және Экономикалық және Әлеуметтік Кеңестің барлық қарарларына, атап айтқанда Адам құқықтары жөніндегі кеңестің 2008 жылғы 28 наурыздағы 7/29 және 2009 жылғы 25 наурыздағы 10/2 қарарына, Ассамблеяның 2007 жылғы 18 желтоқсандағы 62/158, 2008 жылғы 24 желтоқсандағы 63/241 және 2010 жылғы 21 желтоқсандағы 65/231 қарарларына және Экономикалық және Әлеуметтік Кеңестің 2009 жылғы 30 шілдедегі 2009/26 қарарына сүйене отырып,
      Адам құқықтары жөніндегі комитеттің жалпы тәртіптегі № 21 бас бостандығынан айырылған адамдарға адамгершілікпен қарау туралы және № 32 сот және трибунал алдында тең және сотта істі қарау құқығы туралы ескертулерді қабылдауын, сондай-ақ Балалар құқықтары жөніндегі комитеттің № 10 кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін іске асыру шеңберінде балалар құқықтары туралы және № 13 барлық зорлық-зомбылық жасаудан баланың бостандық құқығы туралы ескертулерді қабылдауын қызығушылықпен белгілей отырып,
      2012 жылы отырысты толық жұмыс күні ішінде балалар құқықтары және сот төрелігін іске асыру туралы мәселеге арнау туралы шешімін назарға ала отырып,
      кәмелетке толмағандардға қатысты сот төрелігін іске асыру, құқықтың ұлықтылығы және сот төрелігі саласындағы Біріккен Ұлттар Ұйымының қызметін үйлестіруді жақсарту мақсатында қолданған Бас хатшының жігерін құптай отырып,
      Біріккен Ұлттар Ұйымы Жоғары комиссарының Адам құқықтары жөніндегі басқармасының, Біріккен Ұлттар Ұйымының Есірткі және қылмыс жөніндегі басқармасының, Біріккен Ұлттар Ұйымының Балалар қорының, Бас хатшының Балаларға қатысты зорлық-зомбылық жасау туралы мәселе бойынша арнаулы өкілінің және Бас хатшының Балалар және қарулы жанжалдар туралы арнаулы өкілінің сот төрелігін іске асыру саласында атқарған маңызды жұмысына алғыспен белгілей отырып,
      Біріккен Ұлттар Ұйымының Балалар қорын, Біріккен Ұлттар Ұйымы Жоғары комиссарының Адам құқықтары жөніндегі басқармасын, Біріккен Ұлттар Ұйымы Есірткі және қылмыс жөніндегі басқармасын, Біріккен Ұлттар Ұйымының Даму бағдарламасын, Дүние жүзін қолдау жөніндегі операциялар департаментін, Балалар құқықтары жөніндегі комитетті және әртүрлі үкіметтік емес ұйымдарды қоса алғанда кәмелетке толмағандарға және олардың мүшелеріне қатысты Сот төрелігі жөніндегі мекемеаралық топтың жұмысын, атап айтқанда кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігі саласында техникалық кеңес және көмек беру ісінде олармен жүзеге асырылған үйлестіруді, сондай-ақ азаматтық қоғамның тиісті жұмыстарына белсенді қатысуын қанағаттана белгілей отырып,
      адам құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету және сот төрелігін іске асыру кезінде қандай да бір кемсітушілік болмаудың маңызды алғышарттары соттардың тәуелсіздігі және алаламайтындығы, заңгердің тәуелсіздігі және сот жүйесінің қиянатқа бармайтындығы болып табылатынын қайта растай отырып,
      сот төрелігін іске асыру жолымен заңның ұлықтылығын нығайту үшін маңызды негіз барлығы үшін сот төрелігіне рұқсат құқығы болып табылатынын баса айта отырып,
      әрбір мемлекет адам құқықтарының бұзылуына байланысты шағымдарды қарау және мұндай бұзушылықтарды жою үшін құқықтық қорғау құралдарының тиімді жүйесін құру керектігі туралы ескерте отырып,
      бас бостандығынан айырылған адамдарды әлеуметтік қалпына келтіру құқық бұзушылар заңға бағынышты өмір салтын жүргізуге және қоғам өміріне келгеннен кейін керектігін қамтамасыз етуге қаншалықты дайын және икемді екенін қамтамасыз ете отырып қылмыстық сот төрелігі жүйесінің маңызды мақсаттарының бірі болу керектігін сондай-ақ ескерте отырып,
      бас бостандығынан айырылған адамдар түрмеге қамау фактісімен сөзсіз негізделген заңды шектеулерді қоспағанда, тартынуларға жол бермейтін адам құқықтарын және басқа да адам құқықтары мен негізгі бостандықтарды пайдалануын жалғастыратын принцип маңыздылығын тани отырып,
      сот төрелігін іске асыру және олардың зорлық-зомбылық жасау, қиянат жасау, әділетсіздік және қорлау алдында әлсіздік кезінде балалар мен кәмелетке толмағандардың, сондай-ақ әсіресе бас бостандығынан айырылған әйелдердің жағдай ерекшеліктерін есепке ала отырып ерекше қырағылық қажеттілігін сезіне отырып,
      баланың ең жақсы мүдделері бас бостандығынан айыруға қатысты кез-келген шешімдерді қабылдау кезінде негізгі түсінік болу керек, және атап айтқанда балалар мен кәмелетке толмағандарды бас бостандығынан айыру тұтқынға алу, ұстау немесе қамауға алу жағдайлары кезінде балаларды ересектерден бөлек ұстау үшін төтенше шара ретінде және уақыттың қысқа қажет кезеңі ішінде ғана, әсіресе сотқа дейін пайдалану керектігін растай отырып,
      баланың ең жақсы мүдделерін қамтамасыз ету ата-аналарына немесе тиісті жағдайларда, заңды немесе негізгі қамқоршысына үкім шығаруға байланысты балаға қатысты барлық мәселелердегі маңызды фактор болу керектігін сондай-ақ растай отырып,
      1. Бас хатшының Адам құқықтары жөніндегі кеңеске ұсынған сот төрелігін, атап айтқанда кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін іске асыру кезінде адам құқықтары туралы мәселе бойынша соңғы баяндамаларын қолдайды;
      2. сот төрелігін іске асыру кезінде адам құқықтары саласында Біріккен Ұлттар Ұйымының барлық стандарттарын толық және тиімді қолдану маңыздылығын қайта растайды;
      3. осы стандарттарды толық масштабты қолдану үшін тиімді заңнамалық, соттық, әлеуметтік, білім және басқа да механизмдер мен процедураларды, сондай-ақ жеткілікті ресурстарды қамтамасыз ету мақсатында барлық күшін салуға мемлекетті шақырады және әмбебап мерзімді шолу процессінде сот төрелігін іске асыру кезінде адам құқықтары туралы мәселені назарға алуды ұсынады;
      4. үкіметтерге ұлттық даму жоспарларына даму процессінің ажырамас бөлігі ретінде сот төрелігін іске асыру мәселелерін қосуды және адам құқықтарын көтермелеу және қорғау мақсатында заңи көрсетілетін сабағаттық қызметтер ұсыну үшін тиісті ресурстар бөлуді және халықаралық қоғамдастықты сот төрелігін іске асыру жөніндегі қызметті кеңейту және нығайту үшін қаржылық және техникалық көмек көрсету туралы өтінімдерге оң елеуді ұсынады;
      5. сот төрелігін іске асыру саласында, атап айтқанда сот жүйесін, полицияны және қылмыстық-атқарушы жүйесін реформалау арқылы жанжал жағдайлардағы әлеуметтік тұрақтылықты және құқық тәртібін, сондай-ақ кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігінің реформасын қамтамасыз ету және қолдау мақсатында ұлттық әлеует құрудың ерекше қажеттілігін баса айта отырып;
      6. үкіметтерге барлық судьялар, адвокаттар, прокурорлар, әлеуметтік жұмыскерлер, көші-қон қызметінің қызметкерлері, түзету мекемелері мен полициялар және сот төрелігін іске асыру саласында жұмыс істейтін басқа да мамандар үшін кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін қоса алғанда сот төрелігін іске асыру кезінде адам құқықтарының мәселелері бойынша даярлауды, оның ішінде нәсілшілдікпен күрес, мәдениеттердің сан алуандылығы және гендерлік фактор мен балалар құқықтарының есебін қамтамасыз етуді ұсынады;
      7. тиісті заңдарды, процедураларды, саясат пен практиканы әзірлеу және іске асыру кезінде қамаудағы әйелдерге қарауға және бас бостандығынан айырылмаған құқық бұзушы әйелдер үшін жазалау шараларына қатысты Біріккен Ұлттар Ұйымының Ережелеріне лайықты көңіл бөлуге мемлекетті шақырады және арнаулы процедуралардың тиісті мандат алушыларға, Біріккен Ұлттар Ұйымы Жоғары комиссарының Адам құқықтары жөніндегі басқармасына, Біріккен Ұлттар Ұйымының Есірткі және қылмыс жөніндегі басқармасына және басқа да барлық тиісті ұйымдарға осы ережелерді өз қызметінде назарға алуға ұсынады;
      8. заңмен қайшылыққа түскен әрбір баламен және кәмелетке толмағанмен сот төрелігін іске асыру кезінде адам құқықтарын сақтауға қатысты тиісті халықаралық стандарттарды есепке ала отырып халықаралық құқықтың ережелеріне сәйкес оның құқықтарына, қадір-қасиеті мен мұқтаждықтарына жауап беретіндей қарау керектігін құптайды және Бала құқықтары туралы Конвенцияға қатысушы мемлекеттерді онда бекітілген принциптер мен ережелерді қатаң сақтауға шақырады;
      9. осыны әлі жасамаған мемлекеттерге құқық тәртібін қолдау бойынша қызметтері шеңберінде бала мүдделерінің есебін қамтамасыз етуді және кәмелетке толмағандар арасындағы қылмысты болдырмау және онымен күресу үшін кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігі саласында, сондай-ақ жәрдемдесу, атап айтқанда, қылмыстық әділет жүйесінің құзырынан алып тастау сияқты балама шаралар және реституциялық сот төрелігін қолдану және балаларды бас бостандығынан айыру төтенше шара ретінде және уақыттың қысқа қажет кезеңі ішінде ғана пайдаланылатын, сондай-ақ балаларды сотқа дейін бас бостандығынан айыруды болдырмайтын принципті сақтауды қамтамасыз ету мақсатында кешенді саясатты әзірлеу мен жүзеге асыруды ұсынады;
      10. кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін іске асыру шеңберінде балама шараларды кең және тиімді қолдану үшін сот төрелігінің секторлары, әртүрлі құқық қорғау қызметтері, әлеуметтік қамтамасыз ету және білім секторлары арасындағы тығыз ынтымақтастыққа жәрдемдесуді мемлекетке ұсынады;
      11. өз саясатына кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелі саласында бұрынғы жас құқық бұзушыларды оңалту және қалпына келтіру мәселелері жөніндегі стратегияларды, атап айтқанда оларды қоғамда жасампаз рөл атқаруға оятуға тартылған ағарту бағдарламалары арқылы қосу маңыздылығын баса айта отырып;
      12. мемлекеттерге қылмыстық жауапкершіліктің ең төмен жасын тым төмен деңгейде белгілемей баланың эмоциялық, рухани және зиялылық кемелденуін есепке алуды ұсынады және осыған орай барлық мемлекеттің бірі қалмай қылмыстық жауапкершілікке тым төменгі минималды жасын абсолют минимум ретінде 12 жасқа дейін ұлғайту және оны ең жоғары жас шамасына дейін ұлғайтуды жалғастыру туралы Балалар құқықтары жөніндегі комитеттің ұсынымына сүйенеді;
      13. заңнамаларында және 18 жасқа толмаған адамдармен жасалған қылмыс практикасында өлім жазасы немесе босату мүмкіндігісіз өмір бойы қамау түріндегі үкімге ұшыратпауды қамтамасыз етуге мемлекетті бұлтартпай шақырады;
      14. қылмыстық күнә ретінде қаралмайтын және оны ересек адам жасаған жағдайда жазаға ұшырамайтын кез-келген әрекет баланы стигматизациялауға, виктимизациялауға және қылмыстандыруға жол бермеу мақсатында қылмыс түрінде қаралмауын және бала жасаған жағдайда жазаға ұшыратпауын көздейтін заңнаманы қабылдауға немесе қайта қарауға мемлекетті шақырады;
      15. адам саудасының құрбаны болған балалар заңсыз әрекетке қатысқанын, егер мұндай қатысушылық адам саудасының құрбаны ретінде олардың жағдайын тікелей тергеу болып табылса, қылмыстық жауапкершілікке жатқызбау үшін, барлық қажетті шаралар қабылдауға мемлекетті бұлтартпай шақырады;
      16. жеке өмірінің дербес құқықтылығына балалар құқығы туралы ескерте отырып, адам құқықтары жөніндегі тиісті халықаралық шарттарды толық сақтай отырып және сот төрелігін іске асыру кезінде адам құқықтарын сақтауға қатысты қолданылған халықаралық стандарттарды есепке ала отырып сот төрелігінің іске асыру жүйесін жетілдіру мақсатында қылмыстық сот төрелігі жүйесінде болған балалар туралы тиісті ақпарат жинауды мемлекеттерге ұсынады;
      17. қылмыстық сот төрелігінде болушы балаларды қоса алғанда, балалар құқықтарының мониторингі және оларды қорғау үшін және балалардың проблемаларын шешу үшін тәуелсіз ұлттық немесе қосалқы ұлттық механизмдер құру туралы мәселені қарастыруға мемлекетті шақырады;
      18. Балалар құқықтары жөніндегі комитетпен 2011 жылы ұйымдастырылатын «Ата-аналары қамауда болған балалардың жағдайы» атты тақырып бойынша жалпы пікірсайыс күнін қызығушылықпен айта отырып, балалары үшін ата-аналарын бас бостандығынан айыру салдарларына тым үңіле көңіл бөлу маңыздылығын баса айтады;
      19. сот төрелігінің жүйесінде болушы балаларға қатысты барлық зорлық-зомбылық нысандарын болдырмау және жол бермеу мақсатында құқықтық реформаны жүзеге асыру қажет болған жағдайды қоса алғанда барлық қажетті және тиімді шаралар қабылдауға мемлекетті бұлтартпай шақырады;
      20. Біріккен Ұлттар Ұйымының тиісті мекемелері мен бағдарламаларына, атап айтқанда сот төрелігін іске асыру саласында ұлттық әлеуетті және инфрақұрылымды нығайту мақсатында кәмелетке толмағандарға қатысты Сот төрелігі жөніндегі мемекемеаралық топқа, атап айтқанда мемлекеттер Топтың хатшылық алқасына және оның мүшелеріне жеткілікті ресурстарын ұсынуды бұлтартпай ұсына отырып кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігі саласында техникалық кеңес және көмек беру туралы өтінімдерімен жүгінуге мемлекетті шақырады;
      21. Адам құқықтары жөніндегі кеңестің тиісті арнаулы процедураларына кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін қоса алғанда, сот төрелігін іске асыру кезінде адам құқықтарын тиімді қорғауға қатысты мәселелерге ерекше көңіл бөлуге және тиісті жағдайларда осы мәселелер бойынша нақты ұсынымдар, оның ішінде консультациялық қызметтер және техникалық көмек көрсету жөніндегі шаралар туралы ұсыныстар беруге шақырады;
      22. сот төрелігін, атап айтқанда кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігін іске асыру саласында ұлттық әлеуетті құру жөніндегі қызметке байланысты консультациялық қызметтер және техникалық көмек беруді белсендіруге Біріккен Ұлттар Ұйымының Адам құқықтары жөніндегі Жоғары комиссарын шақырады;
      23. озық тәжірибе, ұлттық заңнама және халықаралық құқықтың қолданыстағы нормалары туралы ақпаратпен алмасу үшін ашық құрамда мемлекетаралық сарапшылар тобын құру туралы және Қылмысты ескерту және қылмыстық сот төрелігі жөніндегі комиссары үшін кейінгі ықтимал қадамдар туралы ұсынымдарды жасау мақсатында түзету теориясы мен озық тәжірибеде соңғы жетістіктерін көрсету үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының қамаудағыларға қараудың Ең төмен стандарттық ережелерін қайта қарау туралы шешімді қанағаттанып белгілейді және осыған орай сарапшылар тобына Жоғары комиссары басқармасының және басқа да тиісті мүдделі тараптардың сараптау білімдерін пайдаланып қалуға ұсынады;
      24. Жоғары комиссарының басқармасына Біріккен Ұлттар Ұйымының Есірткі және қылмыс басқармасы және Бас хатшының Балаларға қатысты зорлық-зомбылық туралы мәселесі жөніндегі арнаулы өкілімен бірлесіп ювеналдық әділет жүйесінде болушы балаларға қатысты зорлық-зомбылық жасауды болдырмау және жол бермеу туралы мәселесі бойынша сарапшылардың консультациялық кеңесін ұйымдастыруды және оның нәтижелері туралы баяндама беруді ұсынады;
      25. Жоғары комиссарды Адам құқықтары жөніндегі кеңестің жиырма бірінші сессиясына адам құқықтары саласындағы барлық тиісті стандарттар туралы еске сала отырып және Біріккен Ұлттар Ұйымының тиісті құқық қорғау механизмдерін есепке ала отырып бас бостандығынан айырылған кәмелетке толмаған адамдардың адам құқықтарын қорғау туралы талдамалы баяндамасын ұсынуды сұрайды;
      26. осы мәселені өзінің жыл сайынғы жұмыс бағдарламасына сәйкес күн тәртібінің осы тармағы шеңберінде қарауды қаулы етеді.

36-мәжіліс
2011 жылғы 29 қыркүйек

      [Дауыс берусіз қабылданды.]