On approval of the Standard for organization of medical and social assistance in the field of mental health to the population of the Republic of Kazakhstan

Order of the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated February 8, 2016 No. 95. It is registered with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on March 5, 2016 No. 13404. expired by Order of the Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated November 30 , 2020 No . KR DSM-224/2020.

      Unofficial translation

      Footnote. Expired by Order of the Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated November 30, 2020 No . KR DSM-224/2020 (entered into force ten calendar days after the date of its first official publication).
      Footnote. The Heading is in the wording of the Order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated 24.09.2018 No. ҚР ДСМ-17 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

      In accordance with Subparagraph 6) of Paragraph 1 of Article 7 of the Code of the Republic of Kazakhstan dated September 18, 2009 “On health of people and healthcare system” and Subparagraph 9) of Paragraph 16 of the Regulation on the Ministry of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan dated September 23, 2014 No. 1005 I HEREBY ORDER AS FOLLOWS:

      1. Approve the attached Standard for organization of medical and social assistance in the field of mental health to the population of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. The Heading is in the wording of the Order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated 24.09.2018 No. ҚР ДСМ-17 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

      2. The Department for Organization of Medical Assistance of the Ministry of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan, in the manner prescribed by law, shall ensure:

      1) state registration of this Order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

      2) within ten days after the state registration of this Order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, direction for official publication in periodicals and the Legal Information System "Adilet", as well as in the Republican Center for Legal Information for inclusion into the reference control bank of regulatory legal acts of the Republic Kazakhstan;

      3) placement of this Order on the Internet resource of the Ministry of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan;

      4) within ten working days after the state registration of this Order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, submission of information to the Department of Legal Services of the Ministry of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan on implementation of measures provided by Subparagraphs 1), 2) and 3) of this Paragraph.

      3. The control over execution of this Order shall be entrusted to the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan Tsoy A.V.

      4. This Order shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication.

      The Minister of Healthcare
and Social Development
of the Republic of Kazakhstan
T. Duissenova

  Approved by
  the Order of the Minister
of Healthcare
and Social Development
of the Republic of Kazakhstan
No. 95dated February 8, 2016

STANDARD
for organization of mental care in the Republic of Kazakhstan

      Footnote. The Standard is in the wording of the Order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated 24.09.2018 No. ҚР ДСМ-17 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Chapter 1. General provisions

      1. The Standard for organization of provision of medical and social assistance in the field of mental health to the population of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the Standard) was developed in accordance with Subparagraph 6) of Paragraph 1 of Article 7 of the Code of the Republic of Kazakhstan dated September 18, 2009 "On Health of People and Healthcare System" (hereinafter referred to as the Code).

      2. The Standard establishes general requirements and principles for provision of medical and social assistance to the population in the field of mental health.

      The organization and provision of medical and social assistance to patients with mental and behavioral disorders shall be regulated by the Rules for provision of medical and social assistance provided to citizens suffering from socially significant diseases, approved by the Order of the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated April 28, 2015 No. 285 (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 11226).

      3. Terms and definitions used in this Standard:

      1) group of dynamic observation - distribution of patients into groups that determine the tactics of doctor when choosing diagnostic and therapeutic measures;

      2) medical and social assistance - medical and socio-psychological assistance provided to citizens with socially significant diseases, the List of which shall be determined by the authorized authority;

      3) medical and social rehabilitation - restoring the health of patients with mental and behavioral disorders and disabled persons with the integrated use of medical, social and labor measures to familiarize themselves with work, inclusion in family and public life;

      4) psychoactive substances (hereinafter referred to as PAS) - substances of synthetic or natural origin, which, when taken once, have an effect on mental and physical functions, human behavior, and cause prolonged use to cause mental and physical dependence;

      5) dynamic monitoring of patients with mental and behavioral disorders - systematic monitoring of health status of patients with mental and behavioral disorders, as well as provision of necessary medical and social assistance based on the results of this observation in the corresponding groups of dynamic observation;

      6) suicide risk - the likelihood of committing an action aimed at intentionally killing oneself of fatality;

      7) risk factors for committing suicide - circumstances affecting the likelihood of committing an action aimed at intentionally killing oneself of fatality.

      4. The States of medical organizations shall be established in accordance with the standard states and staff normative standards of health organizations approved by Order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated April 7, 2010 No. 238 (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 6173).

      5. Medical and social assistance to the population in the field of mental health shall be provided in the following forms:

      1) outpatient care;

      2) hospital care;

      3) hospital-replacing care;

      4) emergency medical care.

Chapter 2. Organization for medical and social assistance in the field of mental health in the form of outpatient care

      6. PHC doctor, in case of suspicion or identification of a person with mental and behavioral disorders, with the exception of mental and behavioral disorders requiring emergency medical care in accordance with the Rules for provision of emergency medical care in the Republic of Kazakhstan, approved by Order of the Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated July 3, 2017 No. 450 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts No. 15473) (hereinafter referred to as Order No. 450), shall carry out:

      1) patient identification;

      2) purpose of treatment, when establishing the diagnoses of borderline mental and behavioral disorders according to the international classification of diseases of the 10 revision (hereinafter referred to as - ICD-10), which are within the competence of medical personnel of primary health care specified in Appendix 1 to this Standard;

      3) in case of establishing diagnoses of borderline mental and behavioral disorders according to ICD-10, falling within the competence of primary health care medical personnel specified in Appendix 1 to this Standard for the first time this year:

      filling out the “Notice of a patient with a diagnosed mental illness for the first time” (form No. 089/у), approved by Order of the Acting Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2010 No. 907 “On approval of the forms of primary medical documentation of healthcare organizations” (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 6697) (hereinafter referred to as Order No. 907);

      sending a Notice to a doctor of mental health office or primary mental health center (hereinafter - PMHC) for territorial attachment, for entering data into the electronic information system no later than 5 business days from the date of diagnosis;

      4) if a person is suspected of a diagnosis of mental and behavioral disorders in accordance with ICD-10, which are within the competence of primary health care medical personnel not specified in Appendix 1 to this Standard, his/her referral to establish a diagnosis and treatment in the mental health office or PMHC on territorial attachment;

      5) when identifying a person at risk of committing suicide, who applied independently, or when examining a minor sent by psychologists, conducting activities in accordance with Chapter 6 of this Standard;

      6) filling out the primary medical documentation approved by Order № 907;

      7) reconciliation with a doctor of the mental health office or PMHC for newly entered in the electronic register of psychiatric patients (hereinafter referred to as ERPP) and electronic register of narcological patients (hereinafter - ERNP) of persons with mental and behavioral disorders, monthly, no later than the 5th day of the month following for the reporting period.

      7. A doctor with a specialization in psychiatry (narcology) (hereinafter referred to as a psychiatrist (narcologist)), a doctor with a specialization in children's psychiatry (narcology) (hereinafter referred to as children’s doctor psychiatrist (narcologist)) of the mental health office or PMHC if suspected or identifying a person with psychiatrist and behavioral disorders, except for psychiatrist and behavioral disorders, requiring emergency medical care regulated by the Order No. 450, shall:

      1) patient identification;

      2) assessment of a patient’s mental state to determine further tactics;

      3) treatment order in accordance with the protocols of diagnosis and treatment (if necessary);

      4) verification in the ERPP and ERNP of availability of information about the applicant. At the initial diagnosis of mental and behavioral disorder, it enters information into electronic information system, including it in statistical group, with the previously established diagnosis of mental and behavioral disorders and absence of information in these registers, it enters information and, if there is information, supplements it;

      5) registration of a referral to the medical advisory commission (hereinafter referred to as the MAC) of the PMHC and entering data into the journal, if a person with mental and behavioral disorders has the criteria for inclusion in the groups of dynamic observation with mental and behavioral disorders specified in Appendix 2 to this Standard;

      6) sending an extract from medical record of outpatient to the Head of the PMHC for organization of the MAC to address the issue of need to register persons with mental and behavioral disorders;

      7) preparation of medical documentation for a person with mental and behavioral disorders in need of medical and social examination in accordance with the Order of the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated January 30, 2015 No. 44 “On approval of the Rules for medical and social examination” (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 10589);

      8) paperwork of persons with mental and behavioral disorders caused by use of PAS for referral to compulsory treatment;

      9) entering information about a person with mental and behavioral disorders into the electronic information system no later than 3 business days after receiving the Notice from the doctor of the PHC;

      10) implementation of dynamic monitoring of persons in dynamic monitoring groups by territorial attachment;

      11) referral of persons with suspected or diagnosed mental and behavioral disorders for examination and (or) treatment to the territorial MHC or the republican mental health organization (if indicated);

      12) referral of persons with mental and behavioral disorders to social and medical labor organizations (units);

      13) maintaining primary medical documentation in accordance with Order No. 907;

      14) data entry in the ERPP or ERNP; it is allowed to enter data into medical information systems integrated with the ERPP or ERNP with determining the level of access;

      15) carry out a reconciliation with a doctor of the PHC for newly entered and recorded in the ERPP, ERNP, persons with mental and behavioral disorders (monthly, no later than the 5 day of the month following the reporting period), and provide the specified information to the Head of the territorial PMHC (no later than the 10 day of the month) following the reporting period).

      8. Psychiatrist (narcologist), children’s doctor psychiatrist (narcologist) of the mental health office or the PMHC, if necessary, consult a person with a risk of suicide, shall carry out:

      1) visit to the location of the doctor PHC, with remoteness of the location and impossibility of visit, shall organize and consult a person in the mental health office or PMHC;

      2) patient identification;

      3) mental examination in accordance with the requirements regulated by Article 123 of the Code;

      4) inclusion of the results of a mental examination in the medical documentation of the doctor of the PHC;

      5) treatment order in accordance with the protocols of diagnosis and treatment for detection of mental and behavioral disorders at a person;

      6) joint monitoring of a person with mental and behavioral disorders with a doctor of the PHC;

      7) if a person, including a minor, with the risk of suicide, has the criteria for registration for dynamic monitoring of persons with mental and behavioral disorders specified in Appendix 2 of this Standard, shall take measures for registering and dynamic monitoring.

      9. The psychiatrist (psychotherapist) of the PMHC shall carry out:

      1) patient identification;

      2) consultations, according to the indications of psychotherapy, to persons referred by the head, psychiatrist (narcologist) of the PMHC and self-treatment;

      3) maintaining accounting and reporting documentation;

      4) reconciliation with doctors of the PMHC according to the number of consultations and psychotherapeutic sessions (monthly, not later than the 5 day of month following the reporting period);

      5) providing the head of the PMHC with information about the work done (the number of consultations, individual and group psychotherapy sessions) monthly, no later than the 10 day of month following the reporting period.

      10. The medical psychologist of the PMHC shall carry out:

      1) patient identification;

      2) consultations, experimental-psychological examination and psychocorrectional classes in relation to persons sent by the head, psychiatrist (narcologist) of the PMHC and self-treatment;

      3) psychoprophylaxis, psychocorrection, psychological counseling of patients, relatives of patients and medical personnel;

      4) psychodiagnostic studies and diagnostic monitoring of patients;

      5) information and educational work with medical personnel on issues of medical and social psychology;

      6) assessment of effectiveness of ongoing psychological, therapeutic and preventive measures;

      7) maintaining accounting and reporting documentation;

      8) reconciliation with doctors of the PMHC on performed work (monthly, no later than the 5 day of month following the reporting period);

      9) providing the head of the PMHC with information about the work done (the number of consultations, initial and repeated experimental psychological examinations, individual and group psycho-correctional classes) every month, no later than the 10 day of month following the reporting period.

      11. The paramedical personnel of the mental health office or the PMHC, except for nurse of treatment room, on behalf of a psychiatrist (narcologist), including a children’s psychiatrist (narcologist) or head of the PMHC, within their competence, shall:

      1) patient identification;

      2) joint reception and examination of patients with an outpatient record in the medical card;

      3) participation in dynamic monitoring of persons with mental and behavioral disorders;

      4) active patronage at home of persons with mental and behavioral disorders, consisting of dynamic observation groups;

      5) active patronage of persons with mental and behavioral disorders after discharge from hospital;

      6) conducting information and educational work with the population on issues of propaganda and the formation of a healthy lifestyle;

      7) conducting health education;

      8) participation in data entry into the ERPP and ERNP;

      9) preparation of prescriptions for free medicines within the guaranteed capacity of free medical care as prescribed by a doctor;

      10) providing support of patients to the nearest inpatient organization in urgent and urgent cases to provide medical care;

      11) issuance in rural areas, in the absence of a doctor, a work incapacity certificate and temporary work incapacity certificate in accordance with the Order of the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2015 No. 183 “On approval of the Rules for examination of temporary work incapacity, issue of temporary work incapacity certificate” (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 10964);

      12) conducting statistical accounting and reporting, including in electronic format;

      13) analysis of statistical data;

      14) injections as directed;

      15) determination of blood pressure;

      16) maintaining accounting and reporting documentation.

      12. The procedural nurse of the PMHC, as prescribed by psychiatrist (narcologist), including the children’s psychiatrist (narcologist) or the head of the PMHC shall carry out:

      1) patient identification;

      2) intravenous, intramuscular, subcutaneous injection;

      3) blood sampling for HIV infection and the Wassermann reaction (RW);

      4) maintaining accounting and reporting documentation.

      13. The social worker of the PMHC shall organize social assistance for people with mental and behavioral disorders in accordance with the Order of the acting Minister of Healthcare of the Republic of Kazakhstan dated October 30, 2009 No. 630 “On approval of the Standard for provision of special social services in the field of healthcare” (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 5917) and shall carry out:

      1) maintaining accounting and reporting documentation;

      2) providing monthly, no later than the 10 day of month following the reporting period, to the head of the territorial PMHC information about the work done (the number of social and legal, social and domestic, social and labor, social and cultural services provided).

      14. The head of the PMHC shall carry out:

      1) organization of work of its unit in terms of providing medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders;

      2) holding meetings of the MAC to address the issue of clarifying the diagnosis and the need to register a person with mental and behavioral disorders;

      3) examination of temporary work incapacity and referral to medical and social examination;

      4) maintaining primary medical documentation in accordance with the Order No. 907 with ensuring control over correctness of their filling;

      5) providing summary information (data from psychiatrists (narcologists) of the mental health office, PMHC, psychologists, social workers) to supervising deputy head of the territorial city polyclinic for submission to the territorial MHC (monthly no later than the 15 day of month following the reporting period).

      15. Establishment of a group of persons with mental and behavioral disorders according to the criteria for registration for dynamic observation of persons with mental and behavioral disorders specified in Appendix 2 of this Standard, transfer of a person with mental and behavioral disorders from one group to another and removal from dynamic observation groups shall be carried out by the MAC, consisting of no less than three psychiatrists (narcologists).

      16. In the event of change for permanent place of residence of a patient registered in the group of dynamic mental observation or dynamic narcological observation within the Republic of Kazakhstan, the attachment to the corresponding territorial PMHC shall be changed with the preservation of the dynamic observation group.

      For each patient included in the dynamic observation group, a “Observation Card for a person with a mental (narcological) disorder” shall be filled out (form No. 030-2/у), approved by the Order No. 907.

      17. If necessary, patients who are provided with outpatient care in the PMHC shall be referred to medical labor workshops by a medical advisory commission organized by the PMHC.

      18. Patients for whom labor therapy is contraindicated for health reasons shall not be referred to medical labor workshops, as well as:

      1) psychopaths with antisocial behavior, prone to sexual perversion, querulent;

      2) persons with mental and behavioral disorders caused by use of PAS;

      3) mental patients suffering from severe somatic or infectious diseases.

      19. The term for patients to undergo labor therapy in medical labor workshops shall be determined exclusively by medical and social indications.

      20. Medical rehabilitation in sanatorium-resort organizations shall be contraindicated for persons with mental and behavioral disorders:

      1) consisting of groups: 1-group of dynamic mental observation, 2A - group of dynamic mental observation, group of dynamic narcological observation;

      2) having diseases in acute stage;

      3) having chronic diseases in acute stage;

      Persons with mental and behavioral disorders who are not capable of independent movement and self-care, who need constant special care, who do not have contraindications, specified in Subparagraphs 1, 2, 3 of this Paragraph, shall be sent to sanatorium-resort organizations accompanied by.

      21. The sanatorium-resort card shall be issued in presence of the Conclusion of the MAC in the form 035-1/y, approved by the Order No. 907.

      22. Information about persons with mental and behavioral disorders taken from dynamic observation shall be excluded from the contingent, but stored in the ERPP, ERNP for calculation of statistical indicators.

      23. Indications for appointment of maintenance replacement therapy shall be the presence of all main and one of additional criteria:

      1) main criteria:

      diagnosis of “Opioid Addiction (F11.2)”;

      ability to give informed consent;

      age over 18 years;

      2) additional criteria:

      established diagnosis of HIV infection;

      established diagnosis of hepatitis B, C, D, G;

      confirmed experience of injecting drug use for at least 3 years;

      at least two hospitalizations with a diagnosis of “Opioid Addiction (F11.2)”;

      pregnancy.

Chapter 3. Organization for provision of medical and social assistance
in the field of mental health in the form of hospital care

Section 1. Hospitalization in hospital departments of mental healthcare organizations

      24. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders in the form of hospital care shall be provided in hospital clinical departments of the republican organization of mental health, a specialized type of psychiatric hospital with intensive supervision, and departments of the MHC.

      25. The basis for hospitalization in hospital clinical departments shall be:

      1) referral by a psychiatrist (narcologist) for examination or treatment of a person with mental and behavioral disorders in a hospital setting;

      2) need for examination in a hospital to establish a diagnosis of mental and behavioral disorders, in direction of judicial investigative authorities, military medical commissions, as well as upon a written application of the person himself;

      3) a court decision on compulsory treatment of persons with mental and behavioral disorders caused by use of PAS, which entered into force;

      4) a court decision on application of compulsory medical measures provided by Article 93 of the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan dated July 3, 2014 (hereinafter referred to as the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan), which entered into force.

      26. Hospitalization in hospital clinical departments shall be carried out on an emergency or planned basis.

      27. Hospitalization in a specialized psychiatric hospital with intensive observation shall be carried out as planned around the clock, if a court decision has come into force on application of compulsory medical measures provided by Subparagraphs 3), 4) of part 1 of Article 93 of the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan, the act of forensic mental examinations and extracts from the HMC.

      28. Hospitalization in the MHC for compulsory treatment of persons with mental and behavioral disorders caused by use of PAS and (or) compulsory medical measures shall be carried out in a planned manner, if there is an effective court decision.

      29. Hospitalization of persons with mental and behavioral disorders for security measures regulated by Article 511 of the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan dated July 4, 2014, shall be carried out in hospital clinical departments of the MHC in a planned manner, if there is an effective court decision.

      30. Hospitalization of a person with mental and behavioral disorders in a hospital shall be carried out in accordance with Article 125 of the Code.

      31. General contraindications for hospitalization in hospital clinical departments shall be:

      1) presence of concomitant diseases requiring treatment in hospitals of a different profile;

      2) infectious diseases during the period of epidemiological danger.

      32. During a planned hospitalization in the hospital clinical departments of the republican organization of mental health, the MHC, the head or psychiatrist (narcologist) of the clinical department, admission and diagnostic department shall carry out the following activities:

      1) patient identification;

      2) check the availability and compliance of the available medical and other documentation with the Order of the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated September 29, 2015 No. 761 “On approval of the Rules for provision of hospital care” (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 12204) (hereinafter referred to as Order No. 761), if necessary, shall send for regulated and (or) additional examinations;

      3) check the availability of a court decision on hospitalization that has entered into legal force, if any;

      4) assess mental and somatic state, the results of laboratory diagnostic tests, determine the need for emergency care at the level of the admission and diagnostic department and (or) presence of indications and contraindications for hospitalization;

      5) establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnosis, observation mode, therapeutic nutrition and other diagnostic and treatment measures in accordance with the protocols of diagnosis and treatment;

      6) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907;

      7) with anonymous treatment of a patient, name and patronymic (if any), date of birth, address of residence shall be filled in according to the patient;

      8) provide introduction of information into the portal of the Bureau of hospitalizations.

      33. During planned hospitalization in hospital clinical departments of the republican organization of mental health, MHC, persons with mental and behavioral disorders caused by use of PAS for treatment in anonymous order, the head or psychiatrist (narcologist) of the clinical department or admission and diagnostic department, shall carry out the following activities:

      1) assign the patient a registration medical code in accordance with Appendix 3 to this Standard.

      This code is filled in instead of a patient's surname in the medical records. Name and patronymic (if any), date of birth, address of residence is filled in according to the patient;

      2) send for mandatory and (or) additional examinations;

      3) assess mental and somatic state, results of laboratory diagnostic tests, determine the need for emergency care at the level of admission and diagnostic department and (or) the presence of indications and contraindications for hospitalization;

      4) establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnosis, observation mode, therapeutic nutrition and other diagnostic and treatment measures in accordance with the protocols of diagnosis and treatment;

      5) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907;

      6) provide introduction of information into the portal of the Bureau of hospitalizations.

      34. When hospitalized in the hospital clinical department of the republican organization of mental health, the MHC for emergency reasons, the head or psychiatrist (narcologist) of the clinical department or the admission and diagnostic department, or the doctor on duty shall perform the following activities:

      1) patient identification;

      2) assess mental and somatic state, results of laboratory diagnostic tests and determine the need for emergency care at the level of the admission and diagnostic department and (or) the presence of indications and contraindications for hospitalization;

      3) establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnostics, observation mode, therapeutic nutrition and other therapeutic and diagnostic measures in accordance with the protocols of diagnosis and treatment;

      4) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907;

      5) provide introduction of information into the portal of the Bureau of hospitalizations.

      35. In case of planned and emergency hospitalization in hospital clinical departments of the republican organization of mental health, MHC, paramedical worker of the clinical department or emergency room, on behalf of the head or psychiatrist (narcologist) of the clinical department or the admission and diagnostic department, shall carry out the following activities:

      1) measure anthropometric data;

      2) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907;

      3) enter information into the portal of the Bureau of Hospitalizations;

      4) perform medical appointments (if necessary).

      36. During a planned hospitalization in a specialized type of psychiatric hospital with intensive observation, the doctor on duty shall carry out the following activities:

      1) checks the availability and compliance of available documentation:

      a court decision that has entered into legal force;

      identity document.

      A personal file and a certificate of release shall be provided to receive persons held pending a court order under arrest.

      2) carry out a patient identification;

      3) assess mental and somatic state, results of laboratory diagnostic tests, determine the need for emergency care at the level of the admission and diagnostic department and (or) the presence of indications and contraindications for hospitalization;

      4) determine the department, establish the observation mode, medical nutrition and other therapeutic and diagnostic measures in accordance with the protocols of diagnosis and treatment;

      5) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907.

      37. During a planned hospitalization in a specialized type of psychiatric hospital with intensive observation, a paramedical worker of the department, on behalf of a doctor, shall carry out the following activities:

      1) measure anthropometric data;

      2) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907;

      3) organize sanitization;

      4) perform medical appointments.

Section 2. Therapeutic and diagnostic measures in hospital departments of mental health organizations

      38. After a person with mental and behavioral disorders enters the hospital clinical department, the head or psychiatrist (narcologist) of the clinical department shall perform the following activities:

      1) carry out a patient identification;

      2) checks the availability and compliance of available medical and other documentation in accordance with the Order No. 761, if necessary, shall send them for basic and (or) additional examinations;

      3) check the availability of a court decision on hospitalization that has entered into legal force (if any);

      4) assess mental and somatic state, results of laboratory diagnostic tests, establish a preliminary diagnosis, determine the scope of the differential diagnosis, the observation mode, therapeutic nutrition and other therapeutic and diagnostic measures in accordance with the diagnostic and treatment protocols;

      5) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907.

      39. After admission to the hospital clinical department, a person with mental and behavioral disorders caused by use of PAS for treatment in an anonymous order, the head or psychiatrist (narcologist) of the clinical department shall carry out the following activities:

      1) check the availability and compliance of available medical and other documents with the Order No. 761, if necessary, shall send them to undergo regulated and (or) additional examinations;

      2) assess mental and somatic state, results of laboratory diagnostic tests, establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnosis, observation mode, therapeutic nutrition and other therapeutic and diagnostic measures in accordance with the diagnostic and treatment protocols;

      3) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907, in this case: name and patronymic (if any), date of birth, address of residence shall be filled in according to a patient.

      40. After a person has been admitted to the hospital clinical department of a psychiatric hospital of a specialized type with intensive observation, the head or psychiatrist (narcologist) of the department shall carry out the following activities:

      1) carry out a patient identification;

      2) assess mental and somatic state, the observation mode, therapeutic nutrition and other therapeutic and diagnostic measures in accordance with the diagnostic and treatment protocols;

      3) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907.

      41. After admission of a person with mental and behavioral disorders to the hospital clinical department of the republican organization of mental health, a specialized type of psychiatric hospital with intensive observation, the MHC medical psychologist shall perform the following activities:

      1) carry out a patient identification;

      2) conduct psychoprophylaxis, psychocorrection, psychological counseling of a patient;

      3) conduct psychodiagnostic studies and diagnostic observation.

      42. The medical psychologist, on a permanent basis, also shall carry out the following activities:

      1) conduct training of medical personnel in the field of medical, social psychology;

      2) evaluate the effectiveness of ongoing psychological, therapeutic and preventive measures;

      3) maintain accounting and reporting documentation;

      4) provide information monthly, no later than the 10 day of the next reporting period, to the immediate supervisor about the work done (the number of consultations, initial and repeated experimental psychological examinations, individual and group psycho-correctional exercises).

      43. After a person has been admitted to the hospital clinical department of a republican organization of mental health, a specialized psychiatric hospital with intensive observation, the PHC, nurse shall carry out the following activities:

      1) measure anthropometric data;

      2) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907;

      3) implementation of medical appointments.

      44. If necessary, medical-social, labor rehabilitation shall be carried out in medical and labor workshops.

      45. Patients undergoing hospital treatment and undergoing medical and social, labor rehabilitation in medical labor workshops, shall receive medical treatment and nutrition in the corresponding departments of the hospital on a common basis.

      46. Assistance in the employment of patients at the end of a course of occupational therapy shall be provided in medical and labor workshops.

      47. For each patient undergoing medical and social, labor rehabilitation in medical and labor workshops, a labor therapy record card shall be entered showing medical appointments, types of recommended labor, and assessment of labor therapy, which is passed to the PMHC after completing the course of labor therapy by the patient.

      48. Referral to occupational therapy in the medical labor workshops of patients who are hospitalized shall be carried out by the attending physician. In the MHC, the attending physician shall make according to medical indications, a preliminary selection of patients for referral to medical labor workshops.

Section 3. Observation in hospital departments of mental health organizations

      49. General observation mode - round-the-clock observation without restriction of movement in the ward. The general mode for patients shall be established when:

      1) absence of danger to themselves and others;

      2) ability to maintain personal hygiene without assistance;

      3) The absence of mental and behavioral disorders, and somatic disorders requiring a different mode of observation and maintenance, specified in Paragraphs 52, 53 of this Standard.

      50. The mode of partial hospitalization - possibility of being in the ward during the day or night, taking into account the need for its adaptation in community-acquired conditions. The mode of partial hospitalization shall be established by decision of the medical commission (hereinafter - MC) as a part of two doctors and shall be provided for:

      1) availability of criteria for observation established by Paragraph 49 of this Standard;

      2) stabilization of mental state, requiring daily, but not round-the-clock observation.

      The mode of partial hospitalization shall not be applied to persons undergoing compulsory treatment and examination according to rulings (decisions) of the judicial investigative authorities, as well as to persons hospitalized for implementation of security measures by a court decision.

      51. Treatment leave mode - possibility of being out of the department from several hours to several days in order to gradually adapt to community-acquired conditions, to solve domestic and social issues, and to evaluate the achieved therapeutic effect. The treatment leave mode for patients shall be provided for:

      1) availability of criteria for observation established by Paragraph 49 of this Standard;

      2) stabilization of mental state not requiring daily observation.

      The treatment leave mode shall not be applied for persons undergoing compulsory treatment and examination according to rulings (decisions) of the judicial investigative authorities.

      52. Enhanced observation mode - round-the-clock observation and restriction of movement outside the department. An enhanced observation mode shall be established for patients when:

      1) acute mental and behavioral disorders that are not dangerous to themselves and others;

      2) ability to maintain personal hygiene without assistance;

      3) absence of mental and somatic disorder requiring a different mode of observation and maintenance, specified in Paragraph 53 of this Standard.

      53. Strict mode of observation - round-the-clock continuous observation in the ward, constant support by medical personnel in the department and beyond. A strict mode for patients shall be established for patients when:

      1) immediate danger to themselves and others;

      2) helplessness, that is, inability to independently satisfy their vital needs, in the absence of proper care;

      3) possible damage to health if a person is left unattended.

      Section 4. Observation in hospital departments of the specialized psychiatric hospital with intensive observation

      54. General observation mode - round-the-clock observation with movement in the department according to schedule, the possibility of participating in occupational therapy outside the department. The general mode for patients shall be established when:

      1) absence of danger to themselves and others;

      2) ability to maintain personal hygiene without assistance;

      3) absence of mental and behavioral disorders and somatic disorder requiring a different mode of observation and maintenance, specified in Paragraphs 55, 56 of this Standard.

      55. Enhanced observation mode - round-the-clock observation and restriction of movement outside the department. An enhanced observation mode shall be established for patients when:

      1) acute mental and behavioral disorders that are not dangerous to themselves and others;

      2) ability to maintain personal hygiene without assistance;

      3) no mental and somatic disorder requiring a different mode of observation and maintenance, specified in Paragraph 56 of this Standard.

      56. Strict mode of observation - round-the-clock continuous observation in the observation ward, constant support by medical personnel in the department and beyond. A strict mode for patients shall be established for patients when:

      1) immediate danger to themselves and others;

      2) helplessness, that is, inability to independently satisfy their vital needs, in the absence of proper care;

      3) possible damage to health if a person is left unattended.

      Section 5. Discharge from the hospital departments of mental health organizations

      57. Discharge from hospital clinical departments shall be made upon recovery of a patient or improvement of his/her mental state, when further hospital treatment shall not be required, as well as upon completion of examination, expertise or safety measures that served as the basis for placement in the hospital.

      58. The discharge of a patient who is in hospital clinical departments voluntarily shall be made on his/her personal application, the application of his/her legal representative or by decision of his attending physician.

      59. The discharge of a patient who is hospitalized to the hospital clinical departments shall be compulsory, based on the conclusion of the MAC, the court decision, and the decision of the prosecutor.

      60. The discharge of a patient to whom compulsory medical measures and security measures are applied by court ruling shall be made only by a court ruling that has entered into force.

      61. The discharge of a patient from the specialized psychiatric hospital with intensive observation to the place of further treatment shall be accompanied by medical personnel. Accompaniment to the place of further treatment by a patient's relatives shall be allowed.

      Information on a patient’s discharge shall be sent to the court, which issued a decision on replacement of type of compulsory treatment, to the territorial Department of Internal Affairs at the place of residence, to the patient’s relatives.

      62. A patient that hospitalized in the hospital clinical department voluntarily is refused from discharge if the MAC has established grounds for involuntary hospitalization, as provided by Paragraph 1 of Article 94 of the Code. In this case, issues about his/her stay in the clinical department, the extension of hospitalization and discharge from the hospital shall be resolved in the manner prescribed by Paragraphs 8, 9, 10 of Article 125 and Paragraph 3 of Article 128 of the Code.

      63. The head of the republican organization of mental health, the MHC shall organize the introduction of data into the portal "Electronic register of inpatients."

      64. After discharge, the medical card of the inpatient shall be kept in the archives of the organization for a specified period in accordance with Order No. 907.

Chapter 4. Organization for provision of medical and social assistance in the field
of mental health in the form of hospital-replacing care

      65. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders in the form of hospital-replacing care shall be provided in day hospitals of the republican organization of mental health, the MHC.

      66. Hospitalization in a day hospital shall be carried out as planned.

      67. Indications for treatment in a day hospital of persons with mental and behavioral disorders shall be:

      1) need for active treatment of a person with mental and behavioral disorders (stage of subcompensation, decompensation), not requiring round-the-clock observation;

      2) exacerbation of mental and behavioral disorders of a neurotic or neurosis-like level not requiring round-the-clock observation;

      3) need for gradual adaptation to normal living conditions, after receiving a course of treatment in a round-the-clock hospital;

      4) conducting surveys and examinations not requiring round-the-clock hospital observation.

      68. Contraindications for treatment in a day hospital shall be:

      1) presence of concomitant diseases requiring treatment in hospitals of a different profile;

      2) psychopathological conditions requiring hospital treatment according to emergency indications;

      3) presence of generalized convulsive seizures (more than 1 time per month);

      4) infectious diseases during the period of epidemiological danger.

      69. The duration of treatment in a day hospital shall be no more than 30 days.

      In cases of deterioration of the patient's condition, requiring round-the-clock medical observation and treatment, he/she shall be hospitalized in the corresponding hospital department of the mental health center.

      70. The daily stay in the day hospital shall be not less than 6 hours. In the day hospital provides two meals a day, taking into account the time of taking psychotropic drugs.

      71. When a person with mental and behavioral disorders is hospitalized in a day hospital, the head or psychiatrist (narcologist) of the day hospital or the admission and diagnostic department shall perform the following activities:

      1) carry out a patient identification;

      2) check the availability and compliance of available medical and other documentation, if necessary, shall send them to undergo regulated and (or) additional examinations;

      3) assess the mental and somatic state, as well as the results of laboratory diagnostic tests, determine the presence of indications and contraindications for hospitalization;

      4) establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnosis, clinical nutrition and other diagnostic and treatment measures in accordance with the protocols of diagnosis and treatment;

      5) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907.

      72. When hospitalizing in a day hospital, a person with mental and behavioral disorders caused by use of PAS for treatment in an anonymous order, the head or psychiatrist (narcologist) of the day hospital or admission and diagnostic department shall perform the following activities:

      1) assign the patient a registration medical code in accordance with Appendix 3 to this Standard;

      2) send for regulated and (or) additional examinations;

      3) assess the mental and somatic state, as well as the results of laboratory diagnostic tests (if any), determine the presence of indications and contraindications for hospitalization;

      4) establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnosis, medical nutrition and other diagnostic and treatment measures in accordance with the protocols of diagnosis and treatment;

      5) fill in the primary medical documentation approved by the Order № 907, in this case: name and patronymic (if any), date of birth, address of residence shall be filled in according to the patient.

      73. After admission to a day hospital for a person with mental and behavioral disorders, the head or psychiatrist (narcologist) of the day hospital shall perform the following activities:

      1) carry out a patient identification;

      2) check the availability and compliance of available medical and other documentation;

      3) assess the mental and somatic state, as well as the data of results of laboratory diagnostic tests, establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnosis, medical nutrition and other medical diagnostic measures in accordance with the diagnostic and treatment protocols;

      4) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907.

      74. After admission to a day hospital for a person with mental and behavioral disorders caused by use of PAS for treatment in an anonymous order, the head or psychiatrist (narcologist) of the day hospital shall perform the following activities:

      1) if necessary, send for regulated and (or) additional examinations;

      2) assess the mental and somatic state, the results of laboratory diagnostic tests, establish a preliminary diagnosis, determine the scope of differential diagnosis, observation mode, medical nutrition and other therapeutic and diagnostic measures in accordance with the diagnostic and treatment protocols;

      3) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907, in this case: name and patronymic (if any), date of birth, address of residence shall be filled in according to the patient.

      75. After admission to a day hospital of persons with mental and behavioral disorders, a nurse shall carry out the following activities:

      1) measurement of anthropometric data;

      2) fill in the primary medical documentation approved by the Order No. 907;

      3) implementation of medical appointments.

      76. The provision of medical and social assistance in the day hospital shall be carried out in accordance with the Standard for provision of special social services in the field of healthcare, approved by Order No. 630.

      77. The discharge shall be made upon the patient's recovery or improvement of his/her mental state, when transfer to outpatient treatment shall be possible, as well as upon completion of examination, expertise, which served as the basis for placement in a day hospital.

      On the day the patient is discharged from the day hospital, an epicrisis shall be made, a copy of which shall be sent to the primary mental health center, at the patient’s place of residence, in order to inclusion it to medical card of the outpatient.

      78. After discharge, the medical card of the inpatient shall be kept in the organization’s archive for the prescribed period.

Chapter 5. Organization for provision of medical and social assistance in the field
of mental health in the form of emergency medical care

      79. Ambulance shall be provided in the form of specialized emergency psychiatric care.

      80. The provision of specialized emergency psychiatric care shall be carried out by specialized teams organized as part of an emergency medical care station or MHC.

      81. The activities of specialized emergency psychiatric care shall be regulated by the Order No. 450.

Chapter 6. Organization for provision of medical and social assistance in the
field of mental health in case of suicidal behavior

      82. When a district doctor or general practitioner identifies an outpatient organization (hereinafter - OPO) a person with suicidal behavior who has addressed independently or when referred by psychologists, the following measures shall be taken:

      1) assessment of the risk of suicide;

      2) determination of an observation and treatment plan;

      3) preparation of medical documentation.

      83. For minors, before conducting an examination to assess the risk of suicide, it is necessary to obtain permission from legal representatives.

      84. The permission of legal representatives to conduct an examination to assess the risk of suicide shall be made in writing in any form and remain in the medical documentation. If it is not possible to obtain permission, a risk assessment shall be carried out without their consent if there are signs that meet the criteria regulated by Article 94 of the Code.

      85. Risk assessment of suicide shall be carried out in three stages:

      1) determination the need for risk assessment of suicide;

      2) determination of risk factors for suicide, with the assessment of predisposing, enhancing and protective factors;

      3) determination the degree of risk of suicide.

      86. The need to conduct a risk assessment of suicide shall be determined on the basis of an assessment of mental state at the time of examination and anamnestic information.

      87. In assessing the mental state, attention shall be drawn to:

      1) general appearance and behavior (assessment of psychomotor state and functions of volitional sphere - excitement, stupor, stereotypes, obsessive actions, impulsive actions);

      2) emotional state (assessment of anxiety, fears, worry, tension); moods - decrease (from normal sadness, through subclinical depression to depression), increase (from euphoria, through hypomania to mania), mixed states (simultaneously depressive and manic symptoms), wrath, anger, indifference; adequacy of emotions of situation;

      3) thinking (violation of the form of thinking - acceleration or deceleration of its pace (excessive pettiness), delay (sudden difficulty in moving thoughts, thinking), distraction or splitting, perseveration (stereotyped repetition), obsessions (obsessive thoughts); violation of thinking in content - ideas);

      4) perception (violations - hallucinations (perception of non-existent objects), illusions (distorted perception of existing objects);

      5) the higher functions of cognition: memory, ability to adequately assess reality, to abstract thinking and self-awareness (self-reflection), as well as to control one's own drives (aggressive, sexual).

      88. When collecting anamnestic information, attention shall be drawn to:

      1) family environment from early childhood to the present, including home (domestic) and (or) sexual violence;

      2) a family history of suicide and mental disorders, including disorders caused by alcohol or drug abuse;

      3) non-suicidal self-harm;

      4) features of mental development, personality, learning and professional activities, range of interests and hobbies, family relationships;

      5) if there is a suspicion of a mental disorder, the onset of symptoms, their relationship with psychosocial factors;

      6) a history of suicidal behavior (if any) (number of previous suicide attempts; for each attempt: when it happened, circumstances and provoking factors; method and its potential mortality; degree of measures taken to plan and minimize the risk of detection or obstacles (for attempt); drinking alcohol and drugs before trying; consequences and medical severity of the consequences; attitude to the attempt);

      7) psychosocial situations and recent losses (actual, perceived or potential): death of a dear person or thing (idol, role model, or pet); severance, divorce or separation; interpersonal conflicts, stressful or dysfunctional, or complex relationships; problems with study; loss of work or housing; the onset of the illness of a loved one or dear thing; financial and legal difficulties; anniversary of loss; moving to a new place);

      8) if there is a previously established diagnosis, information shall be collected on the history of treatment (previous and concomitant diagnoses, previous hospitalizations and other types of treatment) and compliance with the prescribed treatment.

      89. The determination of risk factors for suicide shall be carried out on the basis of mental state and anamnesis, divided into three groups:

      1) primary - mental (psychobiological) factors;

      2) secondary - psychosocial characteristics and (or) somatic diseases;

      3) tertiary - demographic factors.

      90. The primary mental (psychobiological) factors include:

      1) suicidal thoughts, suicidal plans (current or previous), suicide attempts (including canceled or aborted attempts);

      2) mental and behavioral disorders: hopelessness and excitation/anxiety (including insomnia);

      3) a family history of suicides.

      91. Secondary (psychosocial characteristics and (or) somatic diseases) factors include:

      1) adverse events in childhood (childhood trauma (sexual and physical abuse)), another (separation of the family, loss of parents, the child is brought up to another family, and so on);

      2) prolonged adverse life situations (isolation, poor family relationships, bullying, chronic illness, HIV/AIDS);

      3) acute psychosocial stress (recent loss of a loved one), stressful event (breakdown, diagnosis or the onset of a serious somatic illness).

      92. Tertiary (demographic) factors include:

      1) sex:

      male - more often than completed suicide;

      female - more often suicidal thoughts and (or) attempted suicide;

      2) age:

      teenagers and young men;

      elderly (both sexes);

      3) vulnerable intervals:

      spring and (or) the beginning of summer;

      premenstrual period;

      4) special groups:

      relatives of victims of suicide;

      victims of emergencies, disasters, natural disasters;

      representatives of sexual orientations other than heterosexual;

      prisoners.

      93. Predisposing risk factors for suicide include:

      genetic and biological risk factors;

      family history of suicides and mental health problems;

      mental disorders;

      use and (or) abuse of PAS;

      impulsive and (or) aggressive behavior;

      childhood trauma.

      94. Protection factors include:

      sustainability;

      problem solving skills;

      self-esteem;

      search for help;

      social and family support;

      religiosity;

      healthy lifestyle.

      95. Potentiating factors include:

      stressful life events;

      availability of means of committing suicide;

      hopelessness;

      psychomotor excitation;

      acute phases of mental disorders;

      risky behavior.

      96. Determination the degree of risk of suicide shall be carried out on the basis of the ratio of risk factors and shall be defined as:

      1) extreme risk – is established in the presence of suicidal thoughts or attempts, accompanied by other primary and (or) secondary and tertiary risk factors;

      2) moderate risk - is established in the presence of one or more primary risk factors, with the exception of suicidal thoughts or attempts, accompanied by secondary and tertiary risk factors;

      3) low risk - is established in the presence of secondary and (or) tertiary risk factors, in the absence of primary risk factors.

      97. If a person has a risk of suicide, a follow-up and treatment plan shall be drawn up, which includes:

      1) establishment and maintenance of a therapeutic alliance;

      2) ensuring patient safety and a safe environment;

      3) determination of parameters and treatment plan.

      98. The presence of a person's risk of suicide shall be an indication for consult by an adult or pediatric psychiatrist (narcologist). To arrange a consultation, a doctor of the PHC verbally notifies a psychiatrist (narcologist).

      99. The establishment and maintenance of a therapeutic alliance shall be carried out by:

      1) empathic (compassionate) understanding of suicidal thoughts and behavior;

      2) providing real support and confirmation of understanding of the level of discomfort and suffering of a teenager;

      3) establishing a trusting and mutually respectful relationship;

      4) ensuring confidentiality (with an explanation of the need to inform the parents (guardian) in case of immediate danger);

      5) strengthening the desire to live (study of his conflict between the desire to live and commit suicide, increase the perception of possible alternatives to suicide);

      6) control of one’s own emotions and reaction to a suicidal patient (burdensome sense of responsibility, disappointment due to aggressive and inappropriate patient responses, anxiety, increased interest, restraint, irritation, avoidance, denial, passivity).

      100. Ensuring patient safety and a safe environment shall be carried out by:

      providing observation and support;

      restriction on access to suicides.

      101. Determination of parameters and treatment plan:

      treatment shall be carried out in the least restrictive, but at the same time as safe and effective environment as possible. The choice of treatment scheme varies from involuntary hospitalization to periodic outpatient visits.

      When determining the plan and treatment parameters, the following shall be taken into account:

      degree of suicidal risk;

      concomitant mental and behavioral disorders and other diseases;

      strong psychosocial support;

      ability to provide adequate self-help, maintain reliable feedback with the doctor and collaborate in treatment;

      possible danger to others.

      102. Treatment shall be carried out in hospital, hospital-replacing and outpatient settings.

      103. Indications for hospital treatment in the MHC:

      1) voluntarily:

      hospitalization shall be required - if a person has an extreme risk of suicide, one or more reinforcing factors, in the absence or insufficiency of protective factors;

      hospitalization shall be indicated - in the case of a person with an extreme risk of suicide, one or more enhancing factors and in the presence of one or more protective factors;

      hospitalization shall be recommended - if a person has a moderate risk of suicide, one or more enhancing factors, in the absence or insufficiency of protective factors;

      2) compulsory hospitalization shall be carried out only if signs are identified that are regulated by Article 94 of the Code.

      104. Contraindications for hospitalization in a hospital of the MHC shall be determined in accordance with the criteria specified in Paragraph 31 of this Standard.

      105. Indications for hospital-replacing treatment in the MHC and the PHC organizations:

      1) availability of indications specified in Paragraph 67 of this Standard and the refusal of hospital treatment;

      2) a person with a moderate risk of suicide lacks the reinforcing and protective factors.

      106. Contraindications for hospital-replacing treatment in the MHC shall be determined in accordance with the criteria established in Paragraph 68 of this Standard.

      Contraindications for hospital-replacing treatment in PHC organizations shall be determined in accordance with the criteria of certain Rules for provision of hospital-replacing care, approved by Order of the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated August 17, 2015 No. 669 (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 12106).

      107. Indications for outpatient treatment:

      1) a person with a moderate and (or) low risk of suicide having one or more protective factors, in lack of reinforcing factors;

      2) refusal of the proposed hospital and hospital-replacing treatment.

      108. Hospital-replacing and (or) outpatient observation and treatment of a person at risk of suicide in in PHC organizations shall be carried out by the following specialists (members of treatment team):

      1) a local or general practitioner;

      2) a psychologist;

      3) a psychiatrist (narcologist).

      109. Precautions when choosing hospital-replacing and outpatient treatment:

      1) determination of the schedule of observation by members of treatment team, including for operational response in case of a sharp deterioration in the condition and (or) commitment of a suicidal attempt;

      2) creation a safe environment for the patient where the family, and/or relatives, and/or friends, and/or legal representatives shall be involved in (hereinafter - carers).

      110. Treatment of a person at risk of suicide includes:

      1) provision of psychological support by all members of treatment team;

      2) activity with current psychosocial stressors;

      3) pharmacological treatment (if necessary).

      111. The provision of psychological support shall be carried out in compliance with the ethical principles of psychological assistance, including:

      1) friendly and non-judgmental attitude;

      2) orientation to the norms and values of a person;

      3) a ban on giving advice;

      4) distinction between personal and professional relations;

      5) use of existing conflict between the desire to live and to commit a suicide;

      6) consideration of the reasons for continuation of life and alternatives to suicide;

      7) statements of faith in a positive outcome;

      8) consideration of the possibility of contacting a specialist for mental health services.

      112. Activity with current psychosocial stressors involves assessing the severity and taking measures to eliminate them.

      Psychosocial stressors include:

      1) diseases of parents and (or) close relatives;

      2) abuse, neglect or bullying;

      3) problems with academic performance (for a teenager);

      4) family strife, communication problems, lack of support.

      113. Pharmacological agents for treatment of persons at risk of suicide shall be used in accordance with the protocols of diagnosis and treatment.

      114. In case of non-compliance with medical prescriptions, therapeutic regimen (adherence to treatment), the doctor shall:

      find out the reason, and carry out a focused survey in part:

      1) a person's awareness of the disease and the need for treatment;

      2) understanding of the recommended treatment plan or dosage of medicines;

      3) drug side effect;

      4) financial difficulties.

      Carry out the following activities:

      1) create a therapeutic alliance;

      2) review the treatment plan, taking into account the needs and preferences of a particular patient;

      3) conduct psycho-education, including training about mental disorders, drugs and its side effects, suicidal tendencies (suicidality), importance of the role of psychosocial stresses in provoking or exacerbating suicidal ideation or symptoms of mental disorders;

      4) remind by telephone or make a message to the patient and/or carer about the next dose, the frequency of taking medicine, the need for time to get a therapeutic effect, the need to take medicine, even if the condition has improved, the need to consult a doctor before stopping the medication and the possibility consult a doctor if he/she has problems or questions;

      5) get in touch with the patient and/or the carer if the intake was missed.

      115. During outpatient observation and treatment of a person at risk of committing suicide, the doctor of the Ambulance/Polyclinic Center shall set up an additional outpatient medical card in the form 025/у, approved by Order No. 907, which includes: consent or refusal of legal representatives (during examination of a minor) or adult persons for examination, examination results, consent or refusal of legal representatives (when examining a minor) or an adult for treatment, opinions of consultants, step taken actions justify the observation and treatment.

      When maintaining electronic medical cards of an outpatient, the information specified in this Paragraph shall be entered in a separate tab, access to which shall be available only to a doctor of the PHC and psychiatrist (narcologist) or children’s psychiatrist (narcologist).

Chapter 7. Activities of healthcare organizations providing medical and social
assistance in the field of mental health

      116. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in the outpatient clinic, primary health care center (family health center) shall provide:

      1) identification of persons with mental and behavioral disorders and, if necessary, referring them to the psychiatric health office, PMHC or to the MHC;

      2) diagnostics, treatment of persons with borderline mental and behavioral disorders;

      3) primary prevention of mental and behavioral disorders among the population with the formation of risk groups for development of mental and behavioral disorders.

      117. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in the mental health office of a district clinic or a number district hospital shall provide:

      1) coordination for provision of medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders in the served territory;

      2) implementation of preventive examination to identify persons with mental and behavioral disorders;

      3) reception, consultation of persons seeking specialized help;

      4) implementation of dynamic observation of persons with mental and behavioral disorders in the served territory, timely transfer of patients to the appropriate groups of dynamic observation;

      5) treatment of persons with mental and behavioral disorders in accordance with the clinical protocols of diagnosis and treatment;

      6) organization of consultation and hospitalization of persons with a suspected or established diagnosis of mental and behavioral disorders for examination or treatment in the PMHC, the MHC or in the republican organization of mental health;

      7) analysis of the reasons for refusals to receive hospital treatment for persons with a diagnosis of mental and behavioral disorders;

      8) implementation of consultation and patronage at home;

      9) maintaining an observation cards for a person with mental (narcological) disorder in the form No. 030-2/у in accordance with the Order No. 907;

      118. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in the PMHC shall provide:

      1) coordination, monitoring and analysis for provision of medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders in the served territory;

      2) implementation of preventive examination to identify persons with mental and behavioral disorders;

      3) reception, consultation of persons seeking specialized help;

      4) registration of persons with mental and behavioral disorders living in the served territory;

      5) implementation of dynamic observation of persons with mental and behavioral disorders living in the served territory, timely transfer of patients to the appropriate groups of dynamic observation;

      6) provision of psychotherapeutic, psychological and social assistance to persons with mental and behavioral disorders;

      7) treatment of persons with mental and behavioral disorders in accordance with the clinical protocols of diagnosis and treatment;

      8) organization of consultation and hospitalization of persons with suspected or diagnosed mental and behavioral disorders for examination or treatment at the PHC or the republican organization of mental health;

      9) achievement of long-term and stable remission, motivation for anti-relapse and supportive therapy of people dependent on PAS;

      10) analysis of the reasons for refusals to receive hospital treatment for people with a diagnosed mental and behavioral disorder;

      11) consultation and patronage at home;

      12) advisory assistance to the doctors of the PHC and other medical specialists on the diagnosis and treatment of mental and behavioral disorders;

      13) expertise of temporary work incapacity of patients;

      14) issuance of opinions, certificates on mental state of a person and (or) on registration for dynamic observation, according to relevant requests under the current legislation;

      15) preparation of medical documentation for referral to medical and social expertise, compulsory treatment of persons with addiction to PAS;

      16) participation in research to strengthen mental health, improve the quality of life, the level of mental well-being of population, including persons with mental and behavioral disorders in the served territory;

      17) implementation of measures to increase public awareness of mental health issues;

      18) ensuring the interaction and continuity of outpatient and hospital care;

      19) provision of medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders living in rural areas under the direction of doctors of mental health offices;

      20) maintaining medical documentation in accordance with the Order No. 907.

      119. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in the MHC provides for:

      1) coordination, monitoring, analysis of organizational, preventive, diagnostic and treatment activities and development of mental health services;

      2) provision of any form of preventive, consultative and diagnostic, medical and social, rehabilitation assistance in the field of mental health, as well as concomitant diseases in people with mental and behavioral disorders;

      3) organization of consultations, hospitalization of persons with suspected or established diagnosis of mental and behavioral disorders for examination or treatment in a republican organization of mental health;

      4) participation in research on strengthening mental health, improving the quality of life, the level of mental well-being of population, including persons with mental and behavioral disorders at the regional level;

      5) ensuring interaction and continuity in provision of hospital and outpatient care;

      6) provision of medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders living in rural areas under the direction of doctors of mental health offices;

      7) advisory assistance to the doctors of the PMHC, as well as other medical specialists on diagnosis and treatment of mental and behavioral disorders;

      8) preparation of medical documentation for referral to medical and social expertise;

      9) expertise of temporary work incapacity of patients;

      10) issuance of opinions, certificates on mental state of a person upon relevant requests under the current legislation;

      11) organization of information, exchange of views and experiences on mental health through all available means of communication at the regional level;

      12) maintaining medical documentation.

      120. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in the republican organization of mental health shall provide:

      1) coordination, monitoring and analysis of scientific, organizational, preventive, therapeutic and diagnostic activities, participation in project development legislative and other regulatory legal acts on mental health and service development;

      2) conducting, participating in research, developing and implementing measures, new methods and techniques aimed at strengthening mental health, improving the quality of life, the level of mental well-being of population, including people with mental and behavioral disorders, at the regional, republican and international levels;

      3) provision of any form of preventive, consultative and diagnostic, medical and social, rehabilitation assistance in the field of mental health, as well as concomitant diseases in people with mental and behavioral disorders;

      4) educational activities on mental health;

      5) advisory assistance to the doctors of the PHC, other medical specialists on diagnosis and treatment of mental and behavioral disorders;

      6) preparation of medical documentation for referral to medical and social expertise;

      7) expertise of temporary work incapacity of patients;

      8) issuance of opinions, certificates of mental state of a person, according to relevant requests under the current legislation;

      9) organization of information, exchange of views and experiences on mental health through all available means of communication at the regional, republican and international levels;

      10) development, publication and sale of audiovisual and electronic information products for population and individual groups, including professional on mental health issues;

      11) interaction, scientific and scientific-technical cooperation with organizations, including international ones on mental health issues.

      121. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in a specialized psychiatric hospital with intensive observation includes:

      1) coordination, monitoring and analysis of implementation of compulsory medical measures in relation to persons suffering from mental and behavioral disorders who have committed socially dangerous actions;

      2) implementation of compulsory medical measures in the form of compulsory treatment in a specialized psychiatric hospital and a specialized psychiatric hospital with intensive observation in relation to persons suffering from mental and behavioral disorders who have committed socially dangerous actions;

      3) provision of special social services.

      122. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in hospital departments provides for:

      1) provision of specialized mental (narcological, psychotherapeutic, medical-psychological and medical-social) assistance to the population in accordance with the clinical protocols of diagnosis and treatment;

      2) prevention of diseases of mental and behavioral disorders:

      secondary prevention aimed at preventing the progression of diseases of mental and behavioral disorders in the early stages and their consequences;

      tertiary prevention aimed at controlling complications that have already developed;

      3) implementation of measures to reduce social stigmatization and discrimination of persons with mental and behavioral disorders;

      4) implementation of measures to reduce socially dangerous actions of persons with mental and behavioral disorders;

      5) implementation of outreach activities to increase public awareness of mental health;

      6) achieving therapeutic remission for labor therapy and resocialization of persons suffering from mental and behavioral disorders;

      7) labor therapy and resocialization of persons with mental and behavioral disorders;

      8) achievement of a long and stable remission, motivation for anti-relapse and supportive therapy of people dependent on PAS;

      9) ensuring the interaction and continuity of hospital, hospital-replacing and outpatient divisions;

      10) analysis of the effectiveness of hospital medical and social assistance according to the accounting and reporting documentation.

      123. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in the general clinical department provides for:

      1) provision of consultative and diagnostic medical care;

      2) implementation of measures to reduce social stigmatization and discrimination of persons with mental and behavioral disorders;

      3) implementation of outreach activities to increase public awareness of mental health issues.

      124. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided by an emergency specialized psychiatric team provides for:

      1) conducting a mental examination and provision of specialized emergency psychiatric care in all cases where the patient’s mental state requires urgent medical measures, including resolving the issue of use of drug therapy;

      2) transportation of people in need with mental and behavioral disorders to medical organizations providing specialized round-the-clock assistance in the areas of psychiatrists (narcologists).

      125. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in the day hospital provides for:

      1) treatment of persons with exacerbations or decompensation of mental and behavioral disorders requiring active therapy, a range of treatment and rehabilitation measures and not requiring round-the-clock in-patient observation;

      2) aftercare of patients who received the main course of treatment in a round-the-clock hospital and need gradual adaptation to normal living conditions;

      3) providing patients with social and legal assistance, settlement of labor domestic issues;

      4) provision of medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders, if appropriate for medical reasons, the patients are in the usual microsocial environment;

      5) analysis of main statistical indicators and effectiveness of medical and social assistance provided to people with mental and behavioral disorders;

      6) expertise of temporary work incapacity of patients;

      7) implementation of measures to reduce social stigmatization and discrimination of persons with mental and behavioral disorders;

      8) implementation of outreach activities to increase public awareness of mental health;

      9) ensuring the interaction and continuity of the day hospital, hospital and outpatient care;

      10) introduction of new organizational forms, clinically effective and safe methods for diagnosis, treatment and rehabilitation of people with mental and behavioral disorders;

      11) monitoring and analysis of rational spending of funds for free treatment of patients with mental and behavioral disorders in the day hospital.

      126. Medical and social assistance to people with mental and behavioral disorders, provided at the center of temporary adaptation and detoxification, includes:

      1) determination of the degree of temulence (intoxication) caused by use of PAS;

      2) decision on the need for hospitalization in a temporary adaptation and detoxification center or on refusal of hospitalization;

      3) provision of medical care to persons in a state of moderate temulence (intoxication) from alcohol;

      4) motivation to undergo a program of medical and social rehabilitation of people who, in the process of providing assistance, are diagnosed with a formed dependence on PAS;

      5) organization of the continuity of provision of narcological assistance.

      127. The activities of the department of medical and social rehabilitation of persons with mental and behavioral disorders and the department of social rehabilitation of addictions of healthcare organizations in the field of mental health shall include:

      1) socialization and labor rehabilitation of persons with mental and behavioral disorders;

      2) assistance in employment and mastering by persons with mental and behavioral disorders of a new profession in an enterprise or in a social welfare office;

      3) organization of any type of labor activity, except for certain types of professional activity, as well as work related to sources of increased danger, in accordance with the Order of the Minister of Healthcare and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2015 No. 188 “On approval of the list of medical mental contraindications for certain types of professional activity, as well as work related to the source of increased danger” (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 10858).

      128. The Department of Medical and Social Rehabilitation of Persons with Mental and Behavioral Disorders and the Department of Social Rehabilitation of Addictions may be engaged in the sale of manufactured goods and services.

      129. The activities of the medical examination office to establish the fact of use of PAS and intoxication shall include:

      1) round-the-clock examination to establish the fact of use of PAS and intoxication;

      2) issuance of an opinion on the results of examination of established form;

      3) maintaining medical documentation.

      130. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided in anonymous treatment room provides for:

      1) provision of outpatient specialized medical care to persons who use alcohol and (or) other PAS with addiction and are addicted to alcohol and (or) other PAS in accordance with diagnostic and treatment protocols;

      2) outpatient care for volunteers who use alcohol and (or) other PAS with addiction and are addicted to alcohol and (or) other PAS;

      3) observation, supportive and anti-relapse therapy of patients who underwent treatment in drug addiction departments;

      4) analysis of the effectiveness of drug treatment assistance.

      131. Medical and social assistance to persons with mental and behavioral disorders provided at the point of providing supportive substitution therapy provides for:

      1) services under the substitution therapy program, including the issuance of substitution drugs, psychosocial counseling in accordance with the approved protocol of diagnosis and treatment;

      2) improving the quality of life and social adaptation of patients with opioid dependence;

      3) a decrease in the frequency and volume of use of illegal drugs;

      4) reducing the risk of transmission of HIV infection and other concomitant diseases among injecting drug users;

      5) increased adherence to antiretroviral therapy for HIV-infected opioid-dependent persons.

  Appendix 1
to the Standard
for provision of medical and social
assistance in the field of mental health
to the population
of the Republic of Kazakhstan

Diagnoses of mental and behavioral disorders according to ICD-10, included
in the competence of medical personnel of primary health care

      F06.6 Organic emotionally labile (asthenic) disorder;

      F32.0 Depressive episode mild;

      F43.2 Adaptation disorder;

      F41.2 Mixed anxiety and depressive disorder;

      F45 Somatoform disorder;

      F54 Psychological and behavioral factors related to disorders or diseases classified elsewhere;

      F55 Abuse of non-addictive substances;

      F17.1 Harmful use of tobacco.

  Appendix 2
to the Standard
for provision of medical and social
assistance in the field of mental health
to the population
of the Republic of Kazakhstan

Dynamic observation groups for persons with mental and behavioral disorders

No.

Dynamic observation group

Criteria for registration for dynamic observation of persons with mental and behavioral disorders

Frequency of observation

Criteria for transferring a person with a mental and behavioral disorder to another group

Criteria for deregistering a person with a mental and behavioral disorder

1

2

3

4

5

6

1.

1 group of dynamic psychiatric observation

Persons prone in their mental state to socially dangerous actions, including those at risk of sexual violence against minors, as well as committed especially dangerous actions in a state of insanity, and by which the court determined compulsory medical measures in the form of outpatient compulsory treatment.

at least once a month

- lack of inclusion criteria specified in column 3 of this row, not less than
12 months

- lack of criteria specified in column 3 not less
than 12 months;
- change of permanent place
of residence with departure outside of the served territory;
- lack of any reliable location information
within 12 months;
- death, on the basis of a medical death certificate, and (or) confirmed by data in the Register of the attached population.
Also for persons with a diagnosis
of F20 "Schizophrenia", which is registered in the 2 group of
dynamic psychiatric observation:
if the disability group is not established.

2.
.

2 group of dynamic psychiatric observation

Persons with mental and behavioral disorders who have a mental illness disability;
persons with a diagnosis of F20 "Schizophrenia" within one year after establishment (in this case, if recognized as disabled, he/she continues to be observed in the 2 group of dynamic psychiatric observation).


3.

2A - persons with frequent and severe exacerbations of psychotic symptoms, decompensations,
in need of psychopharmacotherapy.

at least once every three months

4.

2B - persons with stable conditions, with a moderately progressive course of process and spontaneous remissions.

at least once every six months


5.

Group of dynamic narcological observation

Persons prone to socially dangerous activities due to clinical manifestations of mental and behavioral disorders caused by substance abuse

at least once a month

lack of inclusion criteria specified in column 3 of this row, not less than 12 months

  Appendix 3
to the Standard
for provision of medical and social
assistance in the field of mental health
to the population
of the Republic of Kazakhstan

Registration medical codes assigned to a person with mental and behavioral disorders
caused by use of psychoactive substances for treatment in anonymous order

No.

Region, city

Letter designation
of region, city

Serial number of inpatient
medical card

1

Astana

Z

****

2

Almaty

А

****

3

Almaty region

В

****

4

Akmola region

С

****

5

Aktobe region

D

****

6

Atyrau region

Е

****

7

East Kazakhstan region

F

****

8

Zhambyl region

Н

****

9

West Kazakhstan region

L

****

10

Karaganda region

М

****

11

Kyzylorda Region

N

****

12

Kostanay region

Р

****

13

Mangystau region

R

****

14

Turkestan region

Х

****

15

Pavlodar region

S

****

16

North Kazakhstan region

Т

****

17

Shymkent

Y

****


Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2016 жылғы 8 ақпандағы № 95 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 5 наурызда № 13404 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 30 қарашадағы № ҚР ДСМ-224/2020 бұйрығымен.

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 30.11.2020 № ҚР ДСМ-224/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      Ескерту. Бұйрықтың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 24.09.2018 № ҚР ДСМ-17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 23 қыркүйектегі № 1005 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 9) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты бекітілсін.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 24.09.2018 № ҚР ДСМ-17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күннің ішінде мерзімдік баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Республикалық құқықтық ақпарат орталығына жіберуді;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күнінің ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму вице-министрі А.В. Цойға жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрі
Т. Дүйсенова

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің
2016 жылғы 8 ақпандағы
№ 95 бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты

      Ескерту. Стандарт жаңа редакцияда – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 24.09.2018 № ҚР ДСМ-17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты (бұдан әрі – Стандарт) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

      2. Стандарт халыққа психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуге қойылатын жалпы талаптар мен қағидаттарды белгілейді.

      Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар пациенттерге медициналық-әлеуметтік көмекті ұйымдастыру және көрсету тәртібі Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 285 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11226 болып тіркелген) бекітілген Әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін азаматтарға ұсынылатын медициналық-әлеуметтік көмек көрсету қағидаларына сәйкес регламенттеледі.

      3. Осы Стандартта пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар:

      1) динамикалық байқау тобы – пациенттерді диагностикалық және емдеу іс-шараларын таңдау кезінде дәрігердің тәсілін айқындайтын топтарға бөлу;

      2) медициналық-әлеуметтік көмек – тізбесін уәкілетті орган айқындайтын әлеуметтік мәні бар аурулармен ауыратын азаматтарға көрсетілетін медициналық және әлеуметтік-психологиялық көмек;

      3) медициналық-әлеуметтік оңалту – жұмысқа араластыру, отбасылық және қоғамдық өмірге қатыстыру үшін медициналық, әлеуметтік және еңбек іс-шараларын кешенді пайдалану арқылы психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар науқастар мен мүгедектердің денсаулығын қалпына келтіру;

      4) психикаға белсенді заттар (бұдан әрі – ПБЗ) – бір рет қабылдаған кезде адамның психикалық және дене функцияларына, мінез-құлқына әсер ететін, ал ұзақ тұтыну кезінде психикалық және тәни тәуелділік туындататын синтетикалық немесе табиғи заттар;

      5) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар науқастарды динамикалық байқау-психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар науқастар денсаулығының жай-күйін жүйелі байқау, сондай-ақ динамикалық байқаудың тиісті топтарында бұл байқаудың нәтижелері бойынша қажетті медициналық-әлеуметтік көмек көрсету;

      6) суицид жасау қаупі – өліммен аяқталатын өмірін қасақана қиюға бағытталған әрекет жасау ықтималдылығы;

      7) суицид жасаудың қауіп факторлары – өліммен аяқталатын өмірін қасақана қиюға бағытталған әрекет жасауға әсер ететін жағдайлар.

      4. Медициналық ұйымдардың штаттары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 7 сәуірдегі № 238 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6173 болып тіркелген) бекітілген Денсаулық сақтау ұйымдарының үлгі штаттары мен штат нормативтеріне сәйкес белгіленеді.

      5. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсету мынадай нысандарда жүргізіледі:

      1) амбулаториялық-емханалық көмек;

      2) стационарлық көмек;

      3) стационарды алмастыратын көмек;

      4) жедел медициналық көмек.

2-тарау. Психикалық денсаулық саласында амбулаториялық-емханалық көмек нысанындағы медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

      6. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 3 шілдедегі № 450 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15473 болып тіркелген) (бұдан әрі - № 450 бұйрық) бекітілген Қазақстан Республикасында жедел медициналық көмек көрсету қағидаларына сәйкес шұғыл медициналық көмекті талап ететін психикалық және мінез-құлық бұзылуларын қоспағанда, психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға күдіктенген немесе анықтаған кезде МСАК дәрігері:

      1) науқасты сәйкестендіруді;

      2) осы Стандартқа 1-қосымшада көрсетілген 10-шы қайта қаралған аурулардың халықаралық жіктемесі (бұдан әрі – АХЖ-10) бойынша медициналық-санитариялық алғашқы көмектің дәрігерлік персоналының құзыретіне кіретін шектес психикалық және мінез-құлық бұзылулары диагноздары белгіленген кезде ем тағайындауды;

      3) осы Стандартқа 1-қосымшада көрсетілген АХЖ-10 бойынша медициналық-санитариялық алғашқы көмектің дәрігерлік персоналының құзыретіне кіретін шектес психикалық және мінез-құлық бұзылуларының диагноздары ағымдағы жылы алғаш белгіленген жағдайда:

      "Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы медициналық құжаттамасының нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6697 болып тіркелген) (бұдан әрі – № 907 бұйрық) бекітілген "Өмірінде бірінші рет психикалық ауру диагнозы қойылған науқас туралы хабарламаны" (бұдан әрі – № 089/е нысан) толтыруды;

      Хабарламаны диагнозды белгілеген сәттен бастап 5 жұмыс күнінен кешіктірмей электрондық ақпараттық жүйеге деректерді енгізу үшін аумақтық тіркеу бойынша психикалық денсаулық кабинетінің немесе Бастапқы психикалық денсаулық орталығының (бұдан әрі – БПДО) дәрігеріне жіберуді;

      4) осы Стандартқа 1-қосымшада көрсетілмеген, медициналық-санитариялық алғашқы көмектің дәрігерлік персоналының құзыретіне кіретін АХЖ-10 бойынша адамда психикалық және мінез-құлық бұзылулары диагнозының болуына күдік пайда болған кезде оны диагнозды белгілеу және емдеу үшін аумақтық тіркелуі бойынша психикалық денсаулық кабинетіне немесе БПДО-ға жіберуді;

      5) суицид жасау қаупі бар өз бетімен жүгінген адамды анықтаған кезде немесе психологтар жіберген кәмелетке толмағанды зерттеп-қарау кезінде осы Стандарттың 6-тарауына сәйкес іс-шараларды өткізуді;

      6) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтыруды;

      7) ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 5-күнінен кешіктірмей психиатриялық және мінез-құлық бұзылулары бар науқастардың электрондық тіркеліміне (бұдан әрі – ПНЭТ) және наркологиялық науқастардың электрондық тіркеліміне (бұдан әрі – ННЭТ) жаңадан енгізілгендер бойынша психикалық денсаулық кабинеті немесе БПДО дәрігерімен салыстыру жүргізуді жүзеге асырады.

      7. № 450 бұйрықпен регламенттелген шұғыл медициналық көмек көрсетуді талап ететін психикалық және мінез-құлық бұзылуларын қоспағанда, психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға күдіктенген немесе анықтаған кезде психикалық денсаулық кабинетінің немесе БПДО-ның "психиатрия" (наркология) мамандығы бойынша дәрігері, "балалар психиатриясы" (наркологиясы) мамандығы бойынша дәрігері (бұдан әрі – балалар психиатры (наркологы) дәрігері):

      1) пациентті сәйкестендіруді;

      2) одан арғы тәсілді айқындау үшін пациенттің психикалық жай-күйін бағалауды;

      3) диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес емдеуді тағайындауды (қажет болған жағдайда);

      4) ПНЭТ-те және ННЭТ-те жүгінген адам туралы мәліметтердің болуын тексеруді жүзеге асырады. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары диагнозы алғаш белгіленген жағдайда, оны статистикалық есепке алу тобына енгізе отырып, электрондық ақпараттық жүйеге ақпарат енгізеді, бұрын қойылған психикалық және мінез-құлық бұзылулары диагнозы кезінде және көрсетілген тіркелімдерде мәліметтер болмаған кезде ақпарат енгізеді, ал мәліметтер болса, оларды толықтырады;

      5) БПДО-ның дәрігерлік-консультациялық комиссиясына (бұдан әрі – ДКК) жолдамалар рәсімдейді және психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарда осы Стандартқа 2-қосымшада көрсетілген психикалық және мінез-құлық бұзылулары болған кезде динамикалық байқау топтарына енгізу өлшемшарттары болған кезде деректерді журналға енгізуді;

      6) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды есепке алу қажеттілігі мәселесін шешу жөніндегі ДКК ұйымдастыру үшін амбулаториялық науқастың медициналық картасының көшірмесін БПДО-ның меңгерушісіне жіберуді;

      7) "Медициналық-әлеуметтік сараптаманы жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы № 44 бұйрығына сәйкес (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10589 болып тіркелген) медициналық-әлеуметтік сараптамадан өтуді қажет ететін психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға қатысты қажетті медициналық құжаттаманы рәсімдеуді;

      8) мәжбүрлеп емдеуге жіберу үшін ПБЗ тұтынудың салдарынан психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардың құжатын рәсімдеуді;

      9) МСАК дәрігерінен Хабарлама алғаннан кейін 3 жұмыс күнінен кешіктірмей электрондық ақпараттық жүйеге психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адам туралы ақпаратты енгізуді;

      10) аумақтық тіркелуі бойынша динамикалық байқау топтарына жататын адамдарға динамикалық байқауды жүзеге асырады;

      11) психикалық және мінез-құлық бұзылуларының болу күдігі немесе белгіленген диагнозы бар кезде адамдарды зерттеп-қарауға және (немесе) емдеуге аумақтық ПДО-ға немесе республикалық психикалық денсаулық ұйымына (көрсетілімдері бойынша) жолдама беруді;

      12) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды әлеуметтік-медициналық еңбек ұйымдарына (бөлімшелеріне) жіберуді;

      13) № 907 бұйрыққа сәйкес бастапқы медициналық құжаттаманы жүргізуді;

      14) ПНЭТ-ке және ННЭТ-ке деректер енгізуді; ПНЭТ-пен және ННЭТ-пен біріктірілген медициналық ақпараттық жүйелерге қолжетімділік деңгейін айқындай отырып деректерді енгізуге жол беріледі;

      15) ПНЭТ-ке және ННЭТ-ке жаңадан енгізілген және тұрған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдар бойынша МСАК дәрігерімен салыстыру жүргізуді (ай сайын, есептік кезеңнен кейінгі айдың 5-күнінен кешіктірмей) және көрсетілген ақпаратты аумақтық БПДО меңгерушісіне ұсынуды (ай сайын, есептік кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей) жүзеге асырады.

      8. Психикалық денсаулық кабинетінің немесе БПДО-ның психиатр (нарколог) дәрігері, оның ішінде балалар психиатры (нарколог) дәрігері суицид жасау қаупі бар адамға консультация беру қажеттілігі болған жағдайда:

      1) МСАК дәрігері орналасқан жерге баруды, орналасқан жер шалғай және бару мүмкін болмаған кезде психикалық денсаулық кабинеті немесе БПДО жағдайларында адамға консультация беруді ұйымдастыруды және жүргізуді;

      2) пациентті сәйкестендіруді;

      3) Кодекстің 123-бабымен регламенттелетін талаптарға сәйкес психиатриялық куәландыруды;

      4) МСАК дәрігерінің медициналық құжаттамасына психиатриялық куәландырудың нәтижелерін енгізуді;

      5) адамда психикалық және мінез-құлық бұзылулары анықталған кезде диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес емдеуді тағайындауды;

      6) МСАК дәрігерімен бірлесіп психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамға байқау жүргізуді;

      7) суицид жасау қаупі бар адамдарда, оның ішінде кәмелетке толмағанда осы Стандартқа 2-қосымшада көрсетілген психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға динамикалық байқауды көрсету үшін есепке алу өлшемшарттары болған кезде оны есепке қою мен динамикалық байқауға арналған іс-шараларды жүзеге асырады.

      9. БПДО-ның психиатр (психотерапевт) дәрігері:

      1) пациентті сәйкестендіруді;

      2) БПДО-ның меңгерушісі, психиатр (нарколог) дәрігері жіберген және өз бетінше жүгінген адамдарға көрсетілімдері бойынша психотерапиялық консультацияны;

      3) есепке алу-есеп беру құжаттамасын жүргізуді;

      4) жүргізілген консультациялар мен психотерапиялық сеанстардың санына байланысты БПДО дәрігерлерімен салыстыруды (ай сайын, есептік кезеңнен кейінгі айдың 5- күнінен кешіктірмей);

      5) ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей БПДО меңгерушісіне атқарылған жұмыс (консультациялардың, дербес және топтық психотерапиялық сеанстардың саны) туралы мәліметті ұсынуды жүзеге асырады.

      10. БПДО-ның медициналық психологы:

      1) пациентті сәйкестендіруді;

      2) БПДО-ның меңгерушісі, психиатр (нарколог) дәрігері жіберген және өз бетінше жүгінген адамдарға қатысты консультацияны, экспериментальдық-психологиялық зерттеп-қарауды және психикалық-түзету сабақтарын өткізуді;

      3) пациенттерге, пациенттердің туыстарына және медициналық персоналға психикалық профилактиканы, психикалық түзетуді, психологиялық консультацияны;

      4) пациенттерді психодиагностикалық зерттеулер мен диагностикалық байқауды;

      5) медициналық персоналмен медициналық және әлеуметтік психология мәселелері бойынша ақпараттық-білім беру жұмыстарын;

      6) жүргізілетін психологиялық, емдеу және профилактикалық іс-шараларының тиімділігін бағалауды;

      7) есепке алу-есеп беру құжаттамасын жүргізуді;

      8) атқарылған жұмыс бойынша БПДО дәрігерлерімен салыстыруды (ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 5-күнінен кешіктірмей);

      9) ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей БПДО меңгерушісіне атқарылған жұмыс (консультациялардың, алғашқы және қайта өткізілген экспериментальдық-психологиялық зерттеп-қараулардың, жеке және топтық психикалық-түзету сабақтарының саны) туралы мәліметтерді ұсынуды жүзеге асырады.

      11. Ем-шара кабинетінің мейіргерлерін қоспағанда психикалық денсаулық кабинетінің, БПДО-ның орта медицина персоналы психиатр (нарколог) дәрігердің, оның ішінде балалар психиатры (наркологы) дәрігерінің немесе БПДО меңгерушісінің тапсырмасы бойынша өз құзыреті шегінде:

      1) пациентті сәйкестендіруді;

      2) амбулаториялық науқастың медициналық картасында жаза отырып, науқастарды бірге қабылдауды және қарап-тексеруді;

      3) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды динамикалық байқауға қатысуды;

      4) динамикалық байқау топтарында тұратын психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға үйге барудың белсенді патронажын;

      5) стационардан шығарылғаннан кейін психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардың белсенді патронажын;

      6) салауатты өмір салтын насихаттау мен қалыптастыру мәселелері бойынша халықпен ақпараттық-білім беру жұмыстарын жүргізуді;

      7) санитариялық-ағарту жұмыстарын жүргізуді;

      8) ПНЭТ-ке және ННЭТ-ке деректерді енгізуге қатысуды;

      9) дәрігердің тағайындауы бойынша тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде тегін дәрілік заттарға рецептті рәсімдеуді;

      10) шұғыл және жедел жағдайларда дәрігерлік көмек көрсету үшін жақын маңдағы стационарлық ұйымға пациенттерді жеткізуді қамтамасыз етуді;

      11) "Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 183 бұйрығына (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10964 болып тіркелген) сәйкес ауылдық жерде дәрігер болмаған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мен еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасын беруді;

      12) статистикалық есепке алу мен есептілікті, сондай-ақ электрондық нысанда жүргізуді;

      13) статистикалық деректерді талдауды;

      14) тағайындаулар бойынша инъекциялар жүргізуді;

      15) артериялық қысымды анықтауды;

      16) есепке алу-есеп беру құжаттамасын жүргізуді жүзеге асырады.

      12. БПДО-ның емшара мейіргері психиатр (нарколог) дәрігердің, оның ішінде балалар психиатры (наркологы) дәрігердің немесе БПДО меңгерушісінің тағайындауы бойынша:

      1) пациентті сәйкестендіруді;

      2) венаішілік, бұлшықетішілік, тері асты инъекцияларын;

      3) АИТВ инфекциясы мен Вассерман (RW) реакциясына қан алуды;

      4) есепке алу-есеп беру құжаттамасын жүргізуді жүзеге асырады.

      13. БПДО-ның әлеуметтік қызметкері "Денсаулық сақтау саласындағы арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету стандартын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 30 қазандағы № 630 бұйрығына (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5917 болып тіркелген) сәйкес психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға әлеуметтік көмекті ұйымдастырады және:

      1) есепке алу-есеп беру құжаттамасын жүргізуді;

      2) ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей аумақтық БПДО меңгерушісіне атқарылған жұмыс (көрсетілген әлеуметтік-құқықтық, әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-еңбек, әлеуметтік-мәдени қызметтер саны) туралы мәліметтерді ұсынуды жүзеге асырады.

      14. БПДО меңгерушісі:

      1) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету бөлігінде өз бөлімшесінің жұмысын ұйымдастыруды;

      2) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамның диагнозын нақтылау және есепке қою қажеттілігі туралы мәселені шешу үшін ДКК отырыстарын өткізуді;

      3) еңбекке уақытша жарамсыздық сараптамасын және медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберуді;

      4) олардың дұрыс толтырылуын бақылауды қамтамасыз ете отырып, № 907 бұйрыққа сәйкес бастапқы медициналық құжаттаманы жүргізуді;

      5) аумақтық ПДО-ға ұсыну үшін аумақтық қалалық емхана басшысының жетекшілік ететін орынбасарына жиынтық ақпаратты (психикалық денсаулық кабинетінің, БПДО психиатр (нарколог) дәрігерлерінен, психологтардан, әлеуметтік қызметкерлерден деректерді) ұсынуды (ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 15-күнінен кешіктірмей) жүзеге асырады.

      15. Осы Стандартқа 2-қосымшада көрсетілген психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға динамикалық байқау көрсету үшін есепке алу өлшемшарттарына сәйкес психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды есепке алу топтарын белгілеуді, психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды бір топтан басқасына ауыстыруды және динамикалық байқау тобынан алуды кемінде үш психиатр дәрігерден (наркологтан) құралған ДКК жүзеге асырады.

      16. Қазақстан Республикасының шегінде динамикалық психиатриялық байқау (бұдан әрі – ДПБ) немесе динамикалық наркологиялық байқау (бұдан әрі – ДНБ) тобында есепте тұрған пациенттің тұрақты мекенжайы өзгерген жағдайда динамикалық байқау тобы сақтала отырып, тиісті аумақтық БПДО-ға тіркелуін өзгерту жүзеге асырылады.

      Динамикалық байқау тобына енгізілген әрбір науқасқа № 907 бұйрықпен бекітілген "Психикалық (наркологиялық) бұзылулары бар адамды бақылау картасы" (№ 030-2/е нысаны) толтырылады.

      17. БПДО-да амбулаториялық көмек көрсетілетін пациенттерді еңбекпен емдеу шеберханаларына жіберуді БПДО-ның жанынан ұйымдастырылатын дәрігерлік-консультациялық комиссия жүзеге асырады.

      18. Денсаулық жағдайына байланысты еңбек терапиясы қарсы көрсетілім болатын пациенттер, сондай-ақ төменде аталған науқастар:

      1) сексуалдық перверзияларға бейім, әлеуметтенуге қарсы мінез-құлқы бар психопаттар, кверулянттар;

      2) ПБЗ тұтынудан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдар;

      3) ауыр соматикалық немесе инфекциялық аурулардан зардап шегетін психикалық науқастар еңбекпен емдеу шеберханаларына жіберілмейді.

      19. Пациенттердің еңбекпен емдеу шеберханаларында еңбек терапиясынан өту мерзімі тек медициналық-әлеуметтік көрсетілімдер бойынша анықталады.

      20. Санаторийлік-курорттық ұйымдардағы медициналық оңалту:

      1) 1-динамикалық психиатриялық байқау, 2А – динамикалық психиатриялық байқау, динамикалық наркологиялық байқау топтарында тұрған;

      2) жіті сатыда аурулары бар;

      3) асқыну сатысында созылмалы аурулары бар психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға қарсы көрсетілген.

      Өздігінен қозғалуға және өзіне-өзі қызмет көрсетуге қабілетсіз, тұрақты арнайы күтімді қажет ететін, осы тармақтың 1, 2, 3-тармақшаларында көрсетілген қарсы көрсетілімдері жоқ психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдар алып жүрумен санаторийлік-курорттық ұйымдарға жіберіледі.

      21. Санаторийлік-курорттық карта № 907 бұйрықпен бекітілген № 035-1/е нысаны бойынша ДКК қорытындысы болған кезде рәсімделеді.

      22. Динамикалық байқаудан алынған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдар туралы мәліметтер контингенттен шығарылады, бірақ статистикалық көрсеткіштердің есебі үшін ПНЭТ-те, ННЭТ-де сақталады.

      23. Барлық негізгі және бір қосымша өлшемшарттардың болуы қолдаушы алмастырушы терапияны тағайындау үшін:

      1) негізгі өлшемшарттар:

      "Апиындық нашақорлық (F11.2)" диагнозы;

      ақпараттандырылған келісім беру қабілеті;

      жасының 18-ден жоғары болуы;

      2) қосымша өлшемшарттар:

      қойылған АИТВ инфекциясы диагнозы;

      қойылған В, С, D, G гепатиті диагнозы;

      есірткілерді инъекциялық тұтынудың кемінде 3 жылдық расталған өтілі;

      "Апиындық нашақорлық (F11.2)" диагнозымен стационарға кемінде екі рет емдеуге жатқызылу;

      жүктілік көрсетілімдер болып табылады.

3-тарау. Психикалық денсаулық саласында стационарлық көмек нысанындағы медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

1-параграф. Психикалық денсаулық саласындағы денсаулық сақтау ұйымдарының стационарлық бөлімшелеріне емдеуге жатқызу

      24. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға стационарлық көмек нысанындағы медициналық-әлеуметтік көмек республикалық психикалық денсаулық ұйымының, жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық аурухананың, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшелерінде көрсетіледі.

      25. Стационарлық клиникалық бөлімшелерге емделуге жатқызу үшін:

      1) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға стационар жағдайында зерттеп-қарау жүргізуге немесе емдеуге психиатр (нарколог) дәрігердің жолдамасы;

      2) сот-тергеу органдарының, әскери дәрігерлік комиссиялардың жолдамасы бойынша, сондай-ақ адамның өзінің жазбаша өтініші бойынша психикалық және мінез-құлық бұзылулары диагнозын белгілеу үшін стационар жағдайында зерттеп-қарау жүргізу қажеттілігі;

      3) ПБЗ тұтынудан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды мәжбүрлеп емдеу туралы заңды күшіне енген сот шешімі;

      4) Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 3 шілдедегі Қылмыстық Кодексінің 93-бабымен (бұдан әрі – ҚР ҚК) көзделген, заңды күшіне енген медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімі негіздеме болып табылады.

      26. Стационарлық клиникалық бөлімшелерге емдеуге жатқызу шұғыл түрде немесе жоспарлы тәртіппен жүзеге асырылады.

      27. Жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық ауруханаға емдеуге жатқызу ҚР ҚК-нің 93-бабы 1-бөлігінің 3) 4) тармақшаларында көзделген медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы заңды күшіне енген сот шешімі, сот-психиатриялық сараптама актісі және СНМК көшірмесі болған кезде негізінде жоспарлы тәртіппен тәулік бойы жүзеге асырылады.

      28. ПБЗ-ны тұтынудан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды мәжбүрлеп емдеуді және (немесе) медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын жүзеге асыру үшін ПДО-ға емдеуге жатқызу заңды күшіне енген тиісті сот шешімі болған кезде жоспарлы тәртіппен жүргізіледі.

      29. Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 4 шілдедегі Қылмыстық-процестік Кодексінің 511-бабымен регламенттелген қауіпсіздік шараларын жүзеге асыру үшін психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды заңды күшіне енген тиісті сот шешімі болған кезде жоспарлы тәртіппен ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшелеріне емдеуге жатқызу жүзеге асырылады.

      30. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды стационарға емдеуге жатқызу Кодекстің 125-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

      31. Стационарлық клиникалық бөлімшелерге емдеуге жатқызудың жалпы қарсы көрсетілімдері:

      1) басқа бейінді стационарларда емдеуді талап ететін басқа аурулардың болуы;

      2) эпидемиологиялық қауіп кезеңіндегі инфекциялық аурулар болып табылады.

      32. Республикалық психикалық денсаулық ұйымының, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшелеріне жоспарлы емдеуге жатқызу кезінде клиникалық бөлімшенің, қабылдау-диагностикалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) пациентті сәйкестендіреді;

      2) қолдағы медициналық және басқа да құжаттаманың бар болуын және оны "Стационарлық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 29 қыркүйектегі № 761 бұйрығымен (бұдан әрі - № 761 бұйрық) (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12204 болып тіркелген) сәйкестігін тексереді, қажет болған жағдайда регламенттелген және (немесе) қосымша зерттеп-қараудан өтуге жолдама береді;

      3) мұндай бар болған жағдайда емдеуге жатқызу туралы заңды күшіне енген сот шешімінің болуын тексереді;

      4) психикалық және соматикалық жай-күйді, зерханалық-диагностикалық зерттеу нәтижелерін бағалайды, қабылдау-диагностикалық бөлімшенің деңгейінде кезек күттірмейтін көмек көрсету қажеттігін және (немесе) емдеуге жатқызу көрсетілімдері мен қарсы көрсетілімдерінің болуын анықтайды;

      5) алдын ала диагнозды белгілейді, сараланған диагностиканың көлемін, байқау, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдік-диагностикалық шараларды айқындайды;

      6) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады;

      7) пациентті жасырын емдеу кезінде пациенттің аты және тегі, әкесінің аты (бар болған жағдайда), туған күні, тұрғылықты мекенжайы пациенттің айтуы бойынша толтырылады;

      8) Емдеуге жатқызу бюросының порталына ақпарат енгізуді қамтамасыз етеді.

      33. ПБЗ-ны тұтынудан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды жасырын тәртіппен республикалық психикалық денсаулық ұйымының, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшелеріне жоспарлы емдеуге жатқызу кезінде клиникалық бөлімшенің, қабылдау бөлімшесінің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай шараларды жүзеге асырады:

      1) осы Стандартқа 3-қосымшаға сәйкес пациентке медициналық тіркеу кодын береді.

      Бұл код медициналық есепке алу құжаттамасында пациент тегінің орнына толтырылады. Аты мен тегі, әкесінің аты (бар болған жағдайда), туған күні, тұрғылықты мекенжайы пациенттің айтуы бойынша толтырылады;

      2) міндетті және (немесе) қосымша зерттеп-қараулардан өтуге жібереді;

      3) психикалық және соматикалық жай-күйді, зерханалық-диагностикалық зерттеу нәтижелерін бағалайды, қабылдау-диагностикалық бөлімшесі деңгейінде кезек күттірмейтін көмек көрсету қажеттігін және (немесе) емдеуге жатқызу көрсетілімдері мен қарсы көрсетілімдерінің болуын анықтайды;

      4) алдын ала диагнозды белгілейді, сараланған диагностиканың көлемін, байқау, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдік-диагностикалық шараларды айқындайды;

      5) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады;

      6) Емдеуге жатқызу бюросының порталына ақпарат енгізуді қамтамасыз етеді.

      34. Республикалық психикалық денсаулық ұйымының, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшелеріне шұғыл көрсетілімдері бойынша емдеуге жатқызу кезінде клиникалық бөлімшенің қабылдау-диагностикалық бөлімшеcінің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) пациенттерді сәйкестендіреді;

      2) психикалық және соматикалық жай-күйді, зерханалық-диагностикалық зерттеу нәтижелерін бағалайды, қабылдау бөлімшесінің деңгейінде кезек күттірмейтін көмек көрсету қажеттігін және (немесе) емдеуге жатқызу көрсетілімдері мен қарсы көрсетілімдерінің болуын анықтайды;

      3) алдын ала диагнозды белгілейді, сараланған диагностиканың көлемін, байқау, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдік-диагностикалық шараларды айқындайды;

      4) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады;

      5) Емдеуге жатқызу бюросының порталына ақпарат енгізуді қамтамасыз етеді.

      35. Республикалық психикалық денсаулық ұйымының, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшелеріне жоспарлы және шұғыл көрсетілімдері бойынша емдеуге жатқызу кезінде клиникалық бөлімшенің немесе қабылдау бөлімшесінің орта медицина қызметкері, клиникалық бөлімшенің, қабылдау-диагностикалық бөлімшенің меңгерушісінің немесе психиатр (нарколог) дәрігерінің тапсырмасы бойынша төмендегідей шараларды жүзеге асырады:

      1) антропометриялық деректерді өлшейді;

      2) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады;

      3) Емдеуге жатқызу бюросының порталына ақпарат енгізуді қамтамасыз етеді;

      4) дәрігерлік тағайындауларды орындайды (қажет болған кезде).

      36. Жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық ауруханаға жоспарлы емдеуге жатқызу кезінде кезекші дәрігер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) қолда бар құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексереді:

      заңды күшіне енген сот шешімі;

      жеке басты куәландыратын құжат.

      Сот қаулысы шыққанға дейін қамауда отырған адамдарды қабылдау үшін жеке іс пен босату туралы анықтама ұсынады;

      2) пациентті сәйкестендіруді жүргізеді;

      3) психикалық және соматикалық жай-күйді, зерханалық-диагностикалық зерттеу нәтижелерін бағалайды, қабылдау-диагностикалық бөлімшесінің деңгейінде кезек күттірмейтін көмек көрсету қажеттігін және (немесе) емдеуге жатқызу көрсетілімдері мен қарсы көрсетілімдерінің болуын анықтайды;

      4) бөлімшені айқындайды, байқау, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдік-диагностикалық іс-шараларды белгілейді;

      5) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады.

      37. Жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық ауруханаға жоспарлы түрде емдеуге жатқызу кезінде бөлімшенің орта медицина қызметкері кезекші дәрігердің тапсырмасы бойынша мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) антропометриялық деректерді өлшейді;

      2) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады;

      3) санитариялық тазартуды ұйымдастырады;

      4) дәрігерлік тағайындауларды орындайды.

2-параграф. Психикалық денсаулық саласындағы денсаулық сақтау ұйымдарының стационарлық бөлімшелеріндегі емдеу және диагностикалық іс-шаралар

      38. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдар стационарлық клиникалық бөлімшеге келіп түскеннен кейін клиникалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) пациентті сәйкестендіруді жүргізеді;

      2) № 761 бұйрыққа сәйкес медициналық және басқа құжаттаманың болуын және талапқа сәйкестігін тексереді, қажет болған жағдайда негізгі және (немесе) қосымша зерттеп-қараулардан өтуге жібереді;

      3) емдеуге жатқызу туралы заңды күшіне енген сот шешімінің болуын тексереді (ондай бар болған жағдайда);

      4) психикалық және соматикалық жай-күйді, зерханалық-диагностикалық зерттеу нәтижелерін бағалайды, алдын ала диагноз белгілейді, сараланған диагностика көлемін, байқау, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдік-диагностикалық шараларды айқындайды;

      5) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады.

      39. Стационарлық клиникалық бөлімшеге ПБЗ тұтынудан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды жасырын тәртіппен емдеу үшін келіп түскеннен кейін клиникалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) қолдағы медициналық және басқа құжаттаманың болуын және № 761 бұйрықпен сәйкестігін тексереді, қажет болған жағдайда регламенттелген және (немесе) қосымша зерттеп-қаралудан өтуге жібереді;

      2) психикалық және соматикалық жай-күйді, зерханалық-диагностикалық зерттеу нәтижелерін бағалайды, алдын ала диагнозды белгілейді, сараланған диагностиканың көлемін, байқау, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдік-диагностикалық шараларды айқындайды;

      3) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады, бұл ретте аты мен тегі, әкесінің аты (болған жағдайда), туған күні, тұрғылықты мекенжайы пациенттің айтуы бойынша толтырылады.

      40. Адам жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық аурухананың стационарлық клиникалық бөлімшесіне келіп түскеннен кейін клиникалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) пациентті сәйкестендіруді жүргізеді;

      2) психикалық және соматикалық жай-күйді бағалай, байқау, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдік-диагностикалық шараларды белгілейді;

      3) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады.

      41. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адам республикалық психикалық денсаулық ұйымының, жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық аурухананың, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшесіне келіп түскеннен кейін медициналық психолог мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) пациентті сәйкестендіруді жүргізеді;

      2) психикалық профилактиканы, психикалық түзетуді, пациентке психологиялық консультацияны жүргізеді;

      3) психодиагностикалық зерттеулер мен диагностикалық байқауды жүргізеді.

      42. Медициналық психолог тұрақты негізде мынадай іс-шараларды да жүзеге асырады:

      1) медициналық персоналды медициналық, әлеуметтік психология саласында оқыту бойынша жұмысты жүргізу;

      2) өткізілетін психологиялық, емдік және профилактикалық шаралардың тиімділігін бағалайды;

      3) есепке алу-есеп беру құжаттамасын жүзеге асырады;

      4) ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей тікелей басшысына атқарылған жұмыс туралы мәліметті (консультациялардың, алғашқы және қайта өткізілген эксперименталдық-психологиялық тексерулердің, жеке және топтық психотүзету сабақтарының саны) ұсынады.

      43. Республикалық психикалық денсаулық ұйымының, жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық аурухананың, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшесіне психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адам келіп түскеннен кейін мейіргер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) антропометриялық деректерді өлшейді;

      2) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады;

      3) дәрігерлік тағайындауларды орындайды.

      44. Қажет болған жағдайда медициналық-әлеуметтік, еңбекпен оңалту еңбекпен емдеу шеберханаларында жүргізіледі.

      45. Стационарлық емдеудегі және еңбекпен емдеу шеберханаларда медициналық-әлеуметтік, еңбекпен оңалтуды өтетін пациенттер дәрі-дәрмектік емдеуді және тамақтануды жалпы негізде стационардың тиісті бөлімшелерінде алады.

      46. Еңбекпен емдеу шеберханаларында еңбек терапиясы курсын аяқтаған пациенттердің жұмысқа орналасуына көмек көрсетіледі.

      47. Еңбекпен емдеу шеберханаларында медициналық-әлеуметтік, еңбекпен оңалтуды өтетін әрбір пациентке медициналық тағайындаулар, ұсынылатын еңбектің түрлері, еңбек терапиясының бағасы көрсетіле отырып, пациент еңбек терапиясы курсын аяқтағаннан кейін БПДО-да берілетін еңбек терапиясын есепке алу картасы ашылады.

      48. Стационарлық емдеуден өтіп жатқан пациенттерді еңбекпен емдеу шеберханаларына еңбек терапиясына жіберуді емдеуші дәрігер жүзеге асырады. ПДО-да емдеуші дәрігер пациенттерді еңбекпен емдеу шеберханаларына жіберу үшін медициналық көрсетілімдерге сәйкес алдын ала іріктеу өткізеді.

3-параграф. Психикалық денсаулық саласындағы денсаулық сақтау ұйымдарының стационарлық бөлімшелеріндегі байқау

      49. Жалпы байқау режимі – бөлімшедегі қозғалысты шектеусіз тәуліктік байқау. Пациенттер үшін жалпы режим:

      1) өзі және айналасындағылар үшін қауіп болмаған;

      2) бөгде адамның көмегінсіз жеке гигиенаны сақтау қабілеттілігі;

      3) осы Стандарттың 52, 53-тармақтарында көрсетілген байқау мен ұстаудың өзге режимін талап ететін психикалық және мінез-құлық бұзылулары мен соматикалық бұзылулары болмаған кезде белгіленеді.

      50. Ішінара емдеуге жатқызу режимі – оны ауруханадан тыс жағдайларға бейімдеу қажеттілігін ескере отырып, күндізгі немесе түнгі уақытта бөлімшеде болу мүмкіндігі. Ішінара емдеуге жатқызу режимін құрамында екі дәрігер бар құрылған дәрігерлік комиссияның (бұдан әрі – ДК) шешімі белгілейді және:

      1) байқау үшін осы Стандарттың 49-тармағымен белгіленген өлшемшарттары болған;

      2) тәуліктік емес бірақ күн сайынғы байқауды талап ететін психикалық жай-күйі тұрақталған кезде ұсынылады.

      Ішінара емдеуге жатқызу режимі сот-тергеу органдарының анықтамалары (қаулылары) бойынша мәжбүрлеп емдеудегі және сараптамадағы адамдар, сондай-ақ соттың шешімі бойынша қауіпсіздік шараларын жүзеге асыру үшін емдеуге жатқызылған адамдар үшін қолданылмайды.

      51. Емдік демалыстар режимі – ауруханадан тыс жағдайларға біртіндеп бейімделу, тұрмыстық және әлеуметтік мәселелерді шешу, сондай-ақ қол жеткізген емдік әсерді бағалау мақсатында бірнеше сағаттан бастап бірнеше тәулікке дейін бөлімшеден тыс жерде болу мүмкіндігі. Пациенттер үшін емдік демалыстар режимі мынадай:

      1) байқау үшін осы Стандарттың 49-тармағымен белгіленген өлшемшарттар болған;

      2) күнделікті байқауды талап етпейтіндей психикалық жай-күйі тұрақталған кезде ұсынылады.

      Емдік демалыстар режимі сот-тергеу органдарының анықтамалары (қаулылары) бойынша мәжбүрлеп емдеудегі және сараптамадағы жіберілген адамдарға қолданылмайды.

      52. Күшейтілген байқау режимі – тәуліктік байқау және бөлімшеден тыс қозғалысты шектеу. Күшейтілген байқау режимі:

      1) өзі және айналасындағылар үшін қауіп төндірмейтін жіті психикалық және мінез-құлық бұзылулары болған;

      2) бөгденің көмегінсіз жеке гигиенаны сақтауға қабілеттілігі;

      3) Осы Стандарттың 53-тармағында көрсетілген байқау мен ұстаудың өзге режимін талап ететін психикалық және соматикалық бұзылулары болмаған кезде пациенттер үшін белгіленеді.

      53. Қатаң байқау режимі – байқау палатасында тәуліктік үздіксіз байқау, медицина персоналының бөлімшеге және одан тыс тұрақты алып жүруі. Пациент үшін қатаң режим:

      1) өзі және айналасындағылар үшін тікелей қауіп;

      2) қауқарсыз болған, яғни тиісті күтім болмаған кезде өзінің өмірлік қажеттіліктерін өзбетінше қанағаттандыра алмаған;

      3) егер адам бақылаусыз қалдырылатын болса денсаулыққа елеулі зиян келтіру ықтималдығы кезінде пациенттер үшін белгіленеді.

4-параграф. Жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық аурухананың стационарлық бөлімшелеріндегі байқау

      54. Жалпы байқау режимі – күн тәртібіне сәйкес бөлімшедегі қозғалысымен, бөлімшеден тыс жерлерде еңбек терапиясына қатысу мүмкіндігімен тәуліктік байқау. Пациенттер үшін жалпы режим:

      1) өзі және айналасындағылар үшін қауіп болмаған;

      2) бөгденің көмегінсіз жеке гигиенаны сақтауға қабілеттілігі;

      3) осы Стандарттың 55, 56-тармақтарында көрсетілген байқау мен ұстаудың өзге режимін талап ететін психикалық және мінез-құлық бұзылулары мен соматикалық бұзылулары болмаған кезде пациенттер үшін белгіленеді.

      55. Күшейтілген байқау режимі – тәуліктік байқау және бөлімше шегінде қозғалысты шектеу. Күшейтілген байқау режимі:

      1) өзі және айналасындағылар үшін қауіп төндірмейтін жіті психикалық және мінез-құлық бұзылулары;

      2) бөгденің көмегінсіз жеке гигиенаны сақтау қабілеттілігі;

      3) осы Стандарттың 56-тармағында көрсетілген байқау мен ұстаудың өзге режимін талап ететін психикалық және соматикалық бұзылулары болмаған кезде пациенттер үшін белгіленеді.

      56. Қатаң байқау режимі – байқау палатасында тәуліктік үздіксіз байқау, медицина персоналының бөлімшеде және одан тыс тұрақты алып жүруі. Пациенттер үшін қатаң режим:

      1) өзі және айналасындағылар үшін тікелей қауіп;

      2) қауқарсыз болған, яғни тиісті күтім болмаған кезде өзінің өмірлік қажеттіліктерін өз бетінше қанағаттандыра алмаған;

      3) егер адам бақылаусыз қалдырылатын болса денсаулыққа елеулі зиян келтіру ықтималдығы кезінде пациенттер үшін белгіленеді.

5-параграф. Психикалық денсаулық саласындағы денсаулық сақтау ұйымдарының стацонарлық бөлімшелерінен шығару

      57. Пациенттің сауығуы немесе психикалық жағдайының жақсаруы бойынша одан әрі стационарлық емдеу талап етілмегенде, сондай-ақ стационарға орналастыру үшін негіздеме болған зерттеп-қарауды, сараптаманы немесе қауіпсіздік шараларын аяқтағаннан кейін стационарлық клиникалық бөлімшелерден шығару жүргізіледі.

      58. Стационарлық клиникалық бөлімшелерден пациентті шығару ерікті түрде, оның жеке өтініші, оның заңды өкілінің өтініші бойынша немесе оны емдеуші дәрігердің шешімі бойынша жүргізіледі.

      59. Стационарлық клиникалық бөлімшелерге мәжбүрлеу тәртібінде емдеуге жатқызылған пациентті шығару ДКК қорытындысы, соттың шешімі, прокурордың қаулысы бойынша жүргізіледі.

      60. Соттың ұйғарымы бойынша медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары мен қауіпсіздік шаралары қолданылған пациентті шығару тек заңды күшіне енген соттың ұйғарымы бойынша ғана жүргізіледі.

      61. Жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық ауруханадан пациентті одан әрі емдеу орнына шығару медицина қызметкерлерінің алып жүрумен жүзеге асырылады. Одан әрі емдеу орнына пациенттің туысқандарының алып жүруіне рұқсат етіледі.

      Науқасты шығару туралы ақпарат мәжбүрлеп емдеу шарасының түрін өзгерту туралы қаулыны шығарған сотқа, тұрғылықты жері бойынша Ішкі істер басқармасына, науқастың туысқандарына жіберіледі.

      62. Стационарлық клиникалық бөлімшеге өз еркімен жатқызылған пациентті егер ДКК Кодекстің 94-бабының 1-тармағында көзделген мәжбүрлеу тәртібінде емдеуге жатқызуға негізді анықтаған жағдайда шығарудан бас тартады. Мұндай жағдайда оның клиникалық бөлімшеде болуы, емдеуге жатқызуды ұзарту және стационардан шығару туралы мәселелер Кодекстің 125-бабының 8, 9, 10-тармақтарында және 128-бабының 3-тармағында белгіленген тәртіппен шешіледі.

      63. Республикалық психикалық денсаулық ұйымының, ПДО-ның басшысы "Стационарлық науқастардың электрондық тіркелімі" порталына деректер енгізуді ұйымдастырады.

      64. Шығарылғаннан кейін стационарлық науқастың медициналық картасы № 907 бұйрыққа сәйкес белгіленген мерзімнің ішінде ұйымның мұрағатында сақталады.

4-тарау. Психикалық денсаулық саласында стационарды алмастыратын нысандағы медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

      65. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға стационарды алмастыратын нысанда медициналық-әлеуметтік көмек республикалық психикалық денсаулық ұйымының, ПДО-ның күндізгі стационарларында көрсетіледі.

      66. Күндізгі стационарға жатқызу жоспарлы тәртіппен жүзеге асырылады.

      67. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардың күндізгі стационарда ем алуы үшін көрсетілімдер:

      1) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар (субкомпенсация, декомпенсация сатысы) адамның тәулік бойы байқауды талап етпейтін белсенді терапияға қажеттілігі;

      2) тәулік бойы байқауды талап етпейтін жүйк немесе жүйкесипатты деңгейдегі психикалық және мінез-құлық бұзылуларының асқынуы;

      3) тәуліктік стационарда емдеу курсын алғаннан кейін қарапайым өмірлік жағдайларға біртіндеп бейімделу қажеттілігі;

      4) тәуліктік стационарлық байқауды талап етпейтін қарап-тексерулер мен сараптамаларды өткізу.

      68. Күндізгі стационарда ем алуға қарсы көрсетілімдер:

      1) басқа бейіндік стационарларда ем алуды талап ететін ілеспе аурулардың болуы;

      2) жедел көрсетілімдер бойынша стационарлық емдеуді талап ететін психопатологиялық күйлер;

      3) жаппай қалшылдақтық ұстамалардың болуы (айына 1 реттен көп);

      4) эпидемиологиялық қауіпті кезеңдегі инфекциялық аурулар болып табылады.

      69. Күндізгі стационарда емделу ұзақтығы кемінде 30 күнді құрайды.

      Тәуліктік бойы медициналық байқау мен емдеуді талап ететін пациенттің жай-күйі күрт нашарлаған жағдайда ол психикалық денсаулық орталығының тиісті стационарлық бөлімшесіне жатқызылады.

      70. Күндізгі стационарда күнделікті болу уақыты 6 сағаттан кем емес. Күндізгі стационарда психотроптық препараттарды қабылдау уақыты ескеріле отырып, екі мезгіл тамақтандыру көзделеді.

      71. Психикалық және мінез-құлық бұзылуы бар адамды күндізгі стационарға жатқызу кезінде күндізгі стационардың немесе қабылдау-диагностикалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) науқасты сәйкестендіруді жүргізеді;

      2) қолданыстағы медициналық және басқа құжаттаманың бар-жоғын және сәйкестігін тексереді, қажет болған жағдайда регламенттелген және (немесе) қосымша тексерулерден өтуге жібереді;

      3) психикалық және соматикалық жай-күйді, сондай-ақ зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалайды, жатқызу үшін көрсетілімдердің және қарсы көрсетілімдердің бар-жоғын анықтайды;

      4) алдын ала диагноз белгілейді, дифференциалдық диагностика көлемін, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқада емдеу-диагностикалау іс-шараларын айқындайды;

      5) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады.

      72. ПБЗ тұтыну салдарынан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамды жасырын тәртіппен күндізгі стационарға жатқызу кезінде күндізгі стационардың немесе қабылдау-диагностикалық бөлімшесінің меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды іске асырады:

      1) осы Стандартқа 3-қосымшаға сәйкес пациентке медициналық тіркеу кодын береді;

      2) регламенттелген және (немесе) қосымша тексерулерден өтуге жібереді;

      3) психикалық және соматикалық жай-күйді, сондай-ақ зертханалық-диагностикалық зерттеулер нәтижелерің деректерін (бар болса) бағалайды, жатқызу үшін көрсетілімдері мен қарсы көрсетілімдердің бар-жоғын анықтайды;

      4) алдын ала диагноз белгілейді, дифференциалдық диагностика көлемін, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқада емдеу-диагностикалық іс-шараларын айқындайды;

      5) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады, бұл ретте науқастың аты мен әкесінің атын (бар болған жағдайда), туған күнін, тұрғылықты мекенжайын науқастың айтыумен толтырады.

      73. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адам күндізгі стационарға келіп түскеннен кейін күндізгі стационардың меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) науқасты сәйкестендірді жүргізеді;

      2) колдағы бар медициналық және басқа да құжаттаманың бар-жоғын және сәйкестігін тексереді;

      3) психикалық және соматикалық жай-күйін, сондай-ақ зертханалық-диагностикалық зерттеулер нәтижелерінің деректерін бағалайды, алдын ала диагноз белгілейді, дифференциалдық диагностика көлемін, емдік тамақтану режимін және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдеу-диагностикалық іс-шараларды айқындайды;

      4) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады.

      74. ПБЗ тұтыну салдарынан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдар жасырын тәртіппен күндізгі стационарға келіп түскеннен кейін күндізгі стационардың меңгерушісі немесе психиатр (нарколог) дәрігері мынадай іс-шараларды іске асырады:

      1) қажет болған жағдайда регламенттелген және (немесе) қосымша тексерулерден өтуге жібереді;

      2) психикалық және соматикалық жай-күйін, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалайды, алдын ала диагноз белгілейді, дифференциалдық диагностика көлемін, байқау режимін, емдік тамақтану және диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес басқа емдеу-диагностикалық іс-шараларын анықтайды;

      3) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады, бұл ретте науқастың аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда), туған күні, тұрғылықты мекенжайы науқастың айтыумен жазып алынады.

      75. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдар күндізгі стационарға келіп түскеннен кейін мейірбике мынадай жұмыстарды жүзеге асырады:

      1) антропометриялық деректкрді өлшейді;

      2) № 907 бұйрықпен бекітілген бастапқы медициналық құжаттаманы толтырады;

      3) дәрігердің тағайындауларын орындайды.

      76. Күндізгі стационарда медициналық-әлеуметтік көмек көрсету № 630 бұйрықпен бекітілген денсаулық сақтау саласындағы арнайы әлеуметтік қызметтерді көрсету стандарттарына сәйкес жүзеге асырады.

      77. Күндізгі стационардан шығару пациенттің амбулаторлық емдеуге ауыстыру мүмкін болған, психикалық жағдайы жақсарған немесе ауруынан жазылған, сондай-ақ күндізгі стационарға жатқызуға негіз болып табылған тексеру, сараптама аяқталған кезде жүргізіледі.

      Пациент күндізгі стационардан шыққан күні көшірмесі амбулаториялық науқастың медициналық картасына салынатын пациенттің тұрғылықты жері бойынша алғашқы психикалық денсаулық орталығына жіберілетін эпикриз толтырылады.

      78. Шығарылғаннан кейін стационарлық науқастың медициналық картасы белгіленген мерзім ішінде ұйымның архивінде сақталынады.

5-тарау. Психикалық денсаулық саласында жедел медициналық жәрдем нысанындағы медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

      79. Жедел көмек жедел мамандандырылған психиатриялық көмек түрінде көрсетіледі.

      80. Жедел мамандандырылған психиатриялық көмек көрсетуді жедел медициналық көмек стансалары немесе ПДО құрамында ұйымдастырылатын мамандандырылған бригадалар жүзеге асырады.

      81. Жедел мамандандырылған психиатриялық көмек қызметі № 450 бұйрықпен регламенттеледі.

6-тарау. Психикалық денсаулық саласында суицидтік мінез-құлық кезінде медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

      82. Амбулаториялық-емханалық ұйымның (бұдан әрі – АЕҰ) учаскелік дәрігері немесе жалпы практика дәрігері өз еркімен көмекке жүгінген немесе психологтар жіберген суицидті мінез-құлқы бар адамдарды анықтаған кезде мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

      1) суицидті жасау тәуекелін бағалау;

      2) байқау мен емдеу жоспарын айқындау;

      3) медициналық құжаттаманы рәсімдеу.

      83. Кәмелетке толмағандардың суицид жасау тәуекелін бағалау үшін тексеру өткізер алдында заңды өкілдерінің рұқсатын алу қажет.

      84. Суицид жасау тәуекелін бағалау үшін тексеруді жүргізуге заңды өкілдердің рұқсат беруі жазбаша түрде еркін нысанда рәсімделіп, медициналық құжатта қалады. Рұқсатты алу мүмкін болмаған жағдайда Кодекстің 94-бабымен регламенттелген өлшемшарттарға сәйкес келетін белгілер болған кезде тәуекелді бағалау олардың келісімінсіз жүргізіледі.

      85. Суицид жасау тәуекелін бағалау үш кезеңде жүргізіледі:

      1) суицид жасау тәуекелін бағалауды өткізу қажеттілігін анықтау;

      2) итермелеуші, күшейтуші және қорғаныс факторларын бағалай отырып, суицид жасау тәуекелі факторларын анықтау;

      3) суицид жасау тәуекелінің дәрежесін анықтау.

      86. Суицид жасау тәуекелін бағалауды өткізу қажеттілігі тексеру кезіндегі психикалық жай-күйді бағалау және анамнестикалық мәліметтер негізінде анықталады.

      87. Психикалық жай-күйді бағалау кезінде мыналарға назар аударылады:

      1) жалпы көрінісі мен мінез-құлқы (психомоторлық жай-күйі мен қажырлық функциясын бағалау – қозу, мелшиіп қалу, таптаурын, жалықтыратын әрекеттер, импульстік (қызуқанды) қылықтар);

      2) эмоционалдық жай-күй (үрей, қорқыныш, мазасыздық, күйгеліктену бағалау; көңіл-күйі – төмендеу (қалыпты қайғы-мұңнан бастап қосалқы клиникалық күйзеліс арқылы күйзеліске дейін), жоғарылау (масаттанудан бастап гипомания арқылы манияға дейін), аралас күйлер (бір мезетте күйзелістік және мания симптомдар), ашу-ыза, долылық, немқұрайлылық; жағдайлық эмоциялардың баламалылығы;

      3) ойлау (ойлау қалпының бұзылуы – оның қарқынының жылдамдауы немесе бәсеңдеуі (шамадан тыс ұсақтық), кешеуілдеу (ой қозғалыстары, ойлаудың кенеттен қиындауы), алаңғасарлық (енжарлық) немесе ыдырау (бөлшектену), мыжғылай беру (стереотиптік (таптаурын) қайталану), обсессиялар (жалықтыратын ойлар); ой мазмұны бойынша ойлау бұзылулары);

      4) қабылдау (бұзылулар – елестеушілік (жоқ нәрселерді бар секілді елестету), қиялдану (бар объектілерді бұрмалап қабылдау);

      5) жоғарғы таным функциялары: жады, шынайылықты қалыпты бағалай алу қабілеті, абстрактілі ойлау мен өзіндік сана-сезім (өзіндік рефлексия) қабілеті, сондай-ақ өзіндік құмарлықты (агрессияшыл, жыныстық) бақылау.

      88. Анамнестикалық мәліметтерді жинау кезінде мыналарға назар аударылады:

      1) ерте балалық шақтан бастап қазіргі таңға дейінгі отбасылық ортасы, оның ішінде үйдегі (тұрмыстық) және (немесе) жыныстық зорлық-зомбылық;

      2) суицид пен психикалық бұзылулардың отбасылық тарихы, оның ішінде маскүнемдік немесе нашақорлық салдарынан туындаған бұзылулар;

      3) суицидтік емес өзін-өзі зақымдаулар;

      4) психикалық дамудың, тұлғалық қалыптасудың, оқу мен кәсіптік қызметтерінің, қызығушылықтар мен құштарлықтардың, отбасылық қарым-қатынастардың ерекшеліктері;

      5) психикалық бұзылудың бар екеніне күдік туындаған, белгілері біліне бастаған кезде олардың психикалық-әлеуметтік факторлармен байланысы;

      6) суицидтік мінез-құлықтың тарихы (егер бар болса) (бұрын орын алған суицид жасау әрекеттерінің саны; әрбір әрекет үшін: қашан орын алды, жағдайлар мен соған түрткі болған факторлар; өзіне-өзі қол салу тәсілі мен оның әлеуетті өлімге әкеп соғуы; анықтау немесе кедергі келтіру қаупін (әрекет үшін) азайтуға және жоспарлауға байланысты қабылданған шаралар дәрежесі; өзіне-өзі қол салу алдында алкогольдік ішімдіктер мен есірткіні қолдануы; зардаптары мен зардаптардың медициналық ауырлығы; әрекетке деген қатынас);

      7) психикалық-әлеуметтік жағдайлар және жақын арада орын алған жоғалтулар (нақты, қабылданбалы немесе әлеуетті): жанына жақын, қымбат жанның немесе тіршілік иесінің өлімі (ардақты адамның, еліктеуге үлгі болатын адамның немес үй жануарының өлімі); қарым-қатынастардың үзілуі, ажырасу немесе бөліну; тұлғааралық дау-дамайлар, күйзелістік немесе аса қолайсыз немесе күрделі қарым-қатынастар; оқудағы қиындықтар, жұмыстан немесе тұрғын үйден айрылу; қымбат жанның немесе тіршілік иесінің ауыра бастауы; қаржылық және заңды қиындықтар; бірнәрсені жоғалтқанына жыл толуы; жаңа жерге көшу);

      8) егер бұрын қойылған диагноз болса, емдеу тарихы (емдеуге жатқызудың алдында қойылған бұдан бұрынғы және қосалқы диагноздар, ауруханаға жатқызылған және басқа емдеу түрлері) және тағайындалған емді қалай ұстанғаны туралы ақпарат жиналады.

      89. Суицид жасау тәуекелінің факторларын анықтау психикалық жай-күй деректері мен анамнез негізінде үш топқа бөлу арқылы жүргізіледі:

      1) бірінші – психиатриялық (психобиологиялық) факторлар;

      2) екінші – психикалық-әлеуметтік ерекшеліктер және (немесе) соматикалық аурулар;

      3) үшінші – демографиялық факторлар.

      90. Бірінші психиатриялық (психобиологиялық) факторларға:

      1) суицидтік ойлар, суицидтік жоспарлар (ағымдағы немесе бұрынғы), өзіне өзі қол жұмсау әрекеттері (болмаған немесе үзілген әрекеттерді қоса алғанда);

      2) психикалық және мінез-құлықтық бұзылулар: үмітсіздік және қозу/үрейлену (оның ішінде ұйқысыздық);

      3) өзіне-өзі қол жұмсаудың отбасылық тарихы жатады.

      91. Екінші (психикалық-әлеуметтік ерекшеліктерге және (немесе) соматикалық ауруларға) факторларға:

      1) балалық шақтағы жағымсыз оқиғалар (балалық шақтағы жарақат (жыныстық зорлық-зомбылық және күш көрсету), басқалар (отбасының бөлінуі, ата-ананы жоғалту, баланың басқа отбасының тәрбиесіне берілуі және т.б.);

      2) ұзақ мерзімдік жағымсыз өмір жағдайлары (оқшаулану, жанұямен нашар қарым-қатынастар, қорқытып-үркіту, созылмалы ауру, АИТВ/ ЖИТС);

      3) жіті психикалық-әлеуметтік күйзеліс (жақын арада жақын адамынан айрылу), күйзелістік оқиға (қарым-қатынастардың үзілуі, ауыр соматикалық ауру туралы диагноздың қойылуы немесе басталуы) жатады.

      92. Үшінші (демографиялық) факторларға:

      1) жыныс:

      ер – көбінесе аяқталған өзіне-өзі қол жұмсау;

      әйел – көбінесе суицидтік ойлар және (немесе) өзіне-өзі қол салу әрекеті;

      2) жас:

      жасөспірімдер және жас ер азаматтар;

      кәрі адамдар (әйел мен ер);

      3) осал аралықтар:

      көктем және (немесе) жаздың басы;

      етеккір келер алды кезеңі;

      4) ерекше топтар:

      суицид құрбанының туысқандары;

      төтенше оқиғалар, апаттар, табиғи дүлей апаттардың құрбандары;

      гетерожыныстық бағыттан ерекшеленетін жыныстық бағыт өкілдері;

      бас бостандығынан айырылған адамдар жатады.

      93. Суицид жасау тәуекеліне итермелеуші факторлар:

      гендік және биологиялық тәуекел факторлары;

      өзін-өзі өлтірудің отбасылық тарихы және психикалық денсаулық мәселелері;

      психикалық бұзылулар;

      ПБЗ тұтыну және (немесе) шамадан тыс тұтыну;

      қызуқанды және агрессияшыл мінез-құлық;

      балалық кезде алынған жарақат.

      94. Қорғаныс факторлары:

      тұрақтылық;

      мәселелерді шешу дағдылары;

      өзін-өзі бағалау;

      көмек іздеу;

      әлеуметтік және отбасылық қолдау;

      діншілдік;

      салауатты өмір салты.

      95. Әлеуетті факторлар:

      күйзелістік өмір оқиғалары;

      суицид жасау құралдарының болуы;

      үмітсіздік;

      психомоторлық қозу;

      психикалық бұзылулардың жіті сатылары;

      қауіпті мінез-құлық болып табылады.

      96. Суицидті жасау тәуекелінің дәрежесін анықтау тәуекел факторларының өзара байланысы негізінде жүзеге асырылады және төмендегідей анықталады:

      1) төтенше тәуекел – суицидтік ойлар болған немесе басқа бірінші және (немесе) екінші және үшінші қауіп факторларымен ілесетін әрекеттер болған жағдайда белгіленеді;

      2) бірқалыпты тәуекел – екінші және үшінші қауіп факторларына ілескен суицидтік ойлар мен әрекеттерді қоспағанда, бір немесе бірнеше бірінші қауіп факторлары болған жағдайда белгіленеді;

      3) төменгі тәуекел – бірінші қауіп факторлары болмаған, екінші және (немесе) үшінші қауіп факторлары болған жағдайда белгіленеді.

      97. Адамда суицидті жасау тәуекелі болған кезде мыналарды қамтитын байқау мен емдеу жоспары құрылады:

      1) терапевтік альянсты орнату және қолдау;

      2) пациенттің қауіпсіздігі мен қауіпсіз ортаны қамтамасыз ету;

      3) емдеу параметрлері мен жоспарын айқындау.

      98. Адамда суицидті жасау тәуекелінің болуы ересектер немесе балалар психиатры (нарколог) дәрігерінен консультациясын алу үшін көрсеткіш болып табылады. Консультацияны ұйымдастыру үшін МСАК дәрігері ауызша түрде психиатр (нарколог) дәрігеріне хабарлайды.

      99. Терапевтік альянсты орнату және қолдау мынадай жолмен жүргізіледі:

      1) суицидтік ойлар мен мінез-құлыққа эмпатиялық (бірге мазасыздану) түрде түсіністік таныту;

      2) шынайы қолдауды қамтамасыз ету және жасөспірімнің өзін жайсыз сезінуі мен қайғыруының деңгейін түсінгенін растау;

      3) сенімді және өзара құрмет қарым-қатынасын орнату;

      4) құпиялылықты қамтамасыз ету (тікелей қауіп төнген жағдайда ата-аналарға (қамқоршыларға) хабарлау қажеттілігін түсіндіре отырып);

      5) өмір сүруге деген құлшынысын арттыру (өмір сүру мен өз-өзіне қол салу арасындағы талас-тартысын зерттеу, суицидке ықтимал баламаларды қабылдауын арттыру);

      6) суицидтік науқастың өзіндік эмоциялары мен реакциясына бақылау (салмақ салатын жауапкершілік сезімі, науқастардың агрессияшыл және сәйкес келмейтін реакцияларына байланысты түңілу, мазасыздық, жоғары қызығушылық, ұстамдылық, ашушаңдық, қашқақтау, теріске шығару, селқостық).

      100. Науқастың қауіпсіздігі мен қауіпсіз ортаны қамтамасыз ету мынадай жолмен жүзеге асырылады:

      байқау мен қолдауды қамтамасыз ету;

      суицидті жасау құралдарына қол жеткізуге шектеу қою.

      101. Емдеу параметрлері мен жоспарын анықтау:

      емдеу аса шектелмейтін, бірақ өте қауіпсіз және тиімді жағдайда жүргізіледі. Емдеу схемасын таңдау мәжбүрлі емдеуге жатқызудан кезеңдік амбулаторлық қаралуларға дейін түрленеді.

      Емдеу параметрлері мен жоспарын айқындау кезінде:

      суицидтік тәуекел дәрежесі;

      ілеспе психикалық және мінез-құлық бұзылулары және басқа аурулар;

      мықты психикалық-әлеуметтік қолдаудың болуы;

      барабар өзіндік көмекті қамтамасыз ету, дәрігермен сенімді кері байланысты қолдау және емдеуде өзара ынтымақтасу қабілеті;

      басқаларға төнетін ықтимал қауіп-қатер ескеріледі.

      102. Емдеу стационарлық, стационарды алмастыратын және амбулаторлық жағдайларда жүргізіледі.

      103. ПДО-да стационарлық ем алу көрсетілімдері:

      1) өз еркімен:

      емдеуге жатқызуды талап етеді – суицидті жасаудың төтенше тәуекелі бар адамда бір немесе бірнеше күшейтуші факторлар болса, қорғаныс факторлары мүлдем болмаса немесе жеткіліксіз болса;

      емдеуге жатқызуға көрсетілім – суицидті жасаудың төтенше тәуекелі бар адамда бір немесе бірнеше күшейтуші факторлар және бір немесе бірнеше қорғаныс факторлары болса;

      емдеуге жатқызу ұсынылады – суицидті жасаудың бірқалыпты тәуекелі бар адамда бір немесе бірнеше күшейтуші факторлар болса, қорғаныс факторлары мүлдем болмаса немесе жеткіліксіз болса.

      2) мәжбүрлі емдеуге жатқызу Кодекстің 94-бабымен регламенттелген белгілер анықталған кезде ғана жүргізіледі.

      104. ПДО стационарына емдеуге жатқызуға қарсы көрсетілімдер осы Стандарттың 31-тармағында көрсетілген өлшемшарттарға сәйкес анықталады.

      105. ПДО-да және МСАК ұйымдарында стационарды алмастыратын ем алуға арналған көрсетілімдер:

      1) осы Стандарттың 67-тармағында көрсетілген көрсетілімдердің болуы және стационарлық емдеуден бас тарту;

      2) суицидті жасаудың бірқалыпты тәуекелі бар адамда күшейтуші және қорғаныс факторларының болмауы.

      106. ПДО-да стационарды алмастыратын ем алуға қарсы көрсетілімдер осы Стандарттың 68-тармағында көрсетілген өлшемшарттарға сәйкес анықталады.

      МСАК ұйымдарында стационарды алмастыратын ем алуға қарсы көрсетілімдер "Стационарды алмастырушы көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 17 тамыздағы № 669 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12106 болып тіркелген) бекітілген стационарды алмастырушы көмек көрсету қағидаларында айқындалған өлшемшарттарға сәйкес анықталады.

      107. Амбулаториялық ем алуға арналған көрсетілімдер:

      1) суицидті жасаудың бірқалыпты және (немесе) төменгі деңгейі бар адамда күшейтуші факторлардың болмауы, бірақ бір немесе бірнеше қорғаныс факторларының болуы;

      2) ұсынылған стационарлық және стационарды алмастыратын ем алудан бас тарту.

      108. МСАК ұйымдарында суицид жасау тәуекелі бар адамды стационарды алмастыратын және (немесе) амбулаториялық байқау мен емдеуді төмендегі мамандар (емдеу тобының мүшелері) іске асырады:

      1) учаскелік дәрігер немесе жалпы практика дәрігері;

      2) психолог;

      3) психиатр (нарколог) дәрігер.

      109. Стационарды алмастыратын және амбулаториялық емдеуді таңдау кезіндегі сақтану шаралары:

      1) емдеу командасы мүшелерінің байқау кестесін анықтау, оның ішінде пациенттің жай-күйі күрт нашарлаған және (немесе) суицидтік әрекет жасаған кезде жедел ден қою үшін;

      2) пациенттің жанұясын, және/немесе туыстарын, және/немесе достарын, және/немесе заңды өкілдерін (будан әрі – күтім көрсететін адамдар) тарта отырып, науқастың айналасында қауіпсіз жағдайлар орнату.

      110. Суицидті жасау тәуекелі бар адамдарды емдеу:

      1) емдеу командасының бүкіл мүшелерінің психологиялық қолдау көрсетуін;

      2) ағымдағы психикалық-әлеуметтік күйзеліс туғызушылармен жұмысты;

      3) фармакологиялық емдеуді (қажет болған кезде) қамтиды.

      111. Психологиялық қолдау көрсету психологиялық көмектің этикалық принциптері сақтлған кезде жүзеге асырылады, олар:

      1) тілектестік және бағаланбайтын қарым-қатынасты;

      2) адамның нормаға мен құндылықтарға бағытталуын;

      3) кеңестер беруге тыйым салуды;

      4) жеке және кәсіптік қарым-қатынастардың аражігін ажыратуды;

      5) өмір сүру құлшынысы мен суицид жасау арасындағы тартысты пайдалануды;

      6) өмір сүруді жалғастыру себептерін және суицидке баламаларды қарастыруды;

      7) жағымды нәтижеге сенімділік білдіруді;

      8) психикалық денсаулық саласындағы қызметтің маманына көмекке жүгіну мүмкіндігін қарастыруды қамтиды.

      112. Ағымдағы психикалық-әлеуметтік күйзеліс туғызушылармен жұмыс айқын байқалу дәрежесін бағалауды және оларды жою бойынша шаралар қабылдауды байкалу көздейді.

      Психикалық-әлеуметтік күйзеліс туғызушыларға:

      1) ата-аналарының және (немесе) жақын туыстарының аурулары;

      2) қатыгез қарым-қатынас, елемеу және мазақ қылу;

      3) үлгерім мәселелері (жасөспірім үшін);

      4) отбасылық жанжалдар, қарым-қатынастағы қиындықтар, қолдаудың болмауы жатады.

      113. Суицидті жасау тәуекелі бар адамдарды емдеу үшін фармакологиялық құралдар диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес қолданылады.

      114. Дәрігерлік тағайындаулар, емдеу режимі (емдеуге сенім білдіру) сақталмаған жағдайда дәрігер:

      себебін анықтап, төменде көрсетілгендерге қатысты мақсатты сауалнама жүргізуі тиіс:

      1) адамның өз ауруының ауыр екенін және емделудің қажеттілігін мойындауы;

      2) ұсынылған емдеу жоспарын немесе дәрілік құралдар мөлшерлемесін түсінуі;

      3) дәрілік құралдардың жағымсыз әсерлерінің болуы;

      4) қаржылық қиындықтардың болуы.

      Мынадай іс-шараларды жүргізуі тиіс:

      1) терапевтік альянсты құру;

      2) нақты пациенттің қажеттіліктері мен қалауын ескере отырып, емдеу жоспарын қайта қарау;

      3) нақты психикалық бұзылулар туралы оқытуды, дәрілер және олардың жағымсыз әсерлерін, суицидке бейімділігі (суицидтік), суицидтік әрекеттерге немесе психикалық бұзылулар белгілеріне түрткі болатын немесе оларды күшейтетін психикалық-әлеуметтік күйзеліс рөлінің маңыздылығын оқытуды қамтитын психикалық білім беруді жүргізу;

      4) пациентке және (немесе) оған күтім жасайтын адамға телефон арқылы келесі қабылдау, дәрілерді қабылдау жиілігі, терапевтік әсерге қол жеткізу үшін уақыттың қажеттілігі, жағдайы жақсарса да дәрілерді қабылдаудың қажеттілігі, дәрілер қабылдауды тоқтатар алдында дәрігердің консультациясын алу қажеттілігі және проблемалар немесе сұрақтар пайда болған кезде дәрігер көмегіне жүгіну мүмкіндігі туралы еске салу;

      5) қабылдауға келмеген жағдайда, пациентпен және (немесе) оған күтім жасайтын адаммен байланысқа шығу.

      115. Суицидті жасау тәуекелі бар адамды амбулаториялық байқау мен емдеу кезінде АПҰ дәрігері №907 бұйрықпен бекітілген №025/е нысаны бойынша амбулаториялық науқастың медициналық картасын қосымша ашады, оған заңды өкілдерінің (кәмелетке толмаған адамды тексеру кезінде) немесе кәмелетке толған адамның тексеруге келісім беруі немесе бас тартуы, тексеру нәтижелері, заңды өкілдерінің (кәмелетке толмаған адамды тексеру кезінде) немесе кәмелетке толған адамның емдеуге келісім беруі немесе бас тартуы, консультанттардың қорытындылары, байқау мен емдеу бойынша жасалған қадамдар мен әрекеттердің негіздемелері енгізіледі.

      Осы тармақта көрсетілген амбулаториялық науқастың электрондық медициналық карталарын жүргізу кезінде ақпарат жеке қосымшаға енгізіледі, оған тек МСАК дәрігері мен психиатр (нарколог) дәрігері немесе балалар психиатр (нарколог) дәрігері ғана қол жеткізе алады.

7-тарау. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі

      116. Дәрігерге дейінгі амбулаторияда, медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсету орталығында (отбасылық денсаулық орталығында) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды анықтау және қажет болған жағдайда оларды психикалық денсаулық кабинетіне, БПДО-ға немесе ПДО-ға жолдау;

      2) шектес психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды диагностикалау, емдеу;

      3) психикалық және мінез-құлық бұзылуларының даму қаупі бар топтарды қалыптастыра отырып, халық арасында психикалық және мінез-құлық бұзылуының бастапқы профилактикасы.

      117. Аудандық емхананың немесе нөмірлік аудандық емхананың психикалық денсаулық кабинетінде психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) қызмет көрсетілетін аумақта психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді үйлестіру;

      2) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды анықтауға профилактикалық қарап-тексеру жүргізу;

      3) мамандандырылған көмекке жүгінетін адамдарды қабылдау, консультация беру;

      4) қызмет көрсетілетін аумақта психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға динамикалық байқауды жүзеге асыру, пациенттерді динамикалық байқаудың тиісті топтарына уақтылы ауыстыру;

      5) диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды емдеу;

      6) психикалық және мінез-құлық бұзылуларының болуына күдікті деп танылған немесе диагнозы қойылған адамдарға БАПДО, ПДО немесе республикалық психикалық денсаулық ұйымына тексеру немесе емдеу үшін консультация беру мен ауруханаға жатқызуды ұйымдастыру;

      7) психикалық және мінез-құлық бұзылулары диагнозы қойылған адамдардың стационарлық ем алудан бас тарту себептеріне талдау жасау;

      8) үйге патронаждық бақылау жасау мен консультация беруді жүзеге асыру;

      9) № 907 бұйрыққа сәйкес №030-2/е нысаны бойынша психикалық (есірткіден) бұзылысы бар адамды бақылау картасын жүргізу.

      118. БПДО-да психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек төмендегілерді көздейді:

      1) қызмет көрсетілетін аумақта психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді үйлестіру, мониторинг және талдау жасау;

      2) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды анықтауға арналған профилактикалық қарап-тексеру жүргізу;

      3) мамандандырылған көмекке жүгінетін адамдарды қабылдау, консультация беру;

      4) қызмет көрсетілетін аумақта өмір сүретін психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды есепке қою;

      5) қызмет көрсетілетін аумақта психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға қарқынды байқау жүргізу, науқастарды динамикалық байқау топтарына уақытылы ауыстыру;

      6) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға психотерапевтік, психологиялық және әлеуметтік көмек көрсету;

      7) диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды емдеу;

      8) психикалық және мінез-құлық бұзылулардың болуына күдікті деп танылған немесе диагнозы қойылған адамдарға ПДО немесе республикалық психикалық денсаулық ұйымына қарап-тексеру немесе емдеу үшін консультация беру мен ауруханаға жатқызуды ұйымдастыру;

      9) ұзақ мерзімдік және тұрақты аурудан арылуға қол жеткізу, ПБЗ-ға тәуелді адамдарға қолдау көрсету және аурудың қайталануына қарсы терапия қолдануға ынталандыру;

      10) психикалық және мінез-құлық бұзылулары диагнозы қойылған адамдардың стационарлық ем алудан бас тарту себептеріне талдау жасау;

      11) үйге патронаждық бақылау жасау мен консультация беруді іске асыру;

      12) психикалық және мінез-құлық бұзылуларын диагностикалау мен емдеу мәселелері бойынша МСАК дәрігерлеріне, дәрігерлік бейіннің өзге мамандарына консультация беру көмегі;

      13) пациенттердің уақытша еңбекке жарамсыздығының сараптамасы;

      14) қолданыстағы заңнаманың шеңберінде тиісті сұрау салулар бойынша динамикалық байқау үшін есепте болуы және (немесе) адамның психикалық жай-күйі туралы қорытындылар, анықтамалар беру;

      15) медициналық-әлеуметтік сараптамаға, ПБЗ тәуелді адамдарды мәжбүрлеп емдеуге жіберу үшін қажетті медициналық құжаттаманы ресімдеу;

      16) қызмет көрсетілетін аумақтағы психикалық денсаулықты нығайту, өмір сапасын арттыру, халықтың психикалық ахуалының деңгейін жақсарту, оның ішінде психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардың психикалық жай-күйін жақсарту бойынша зерттеулерге қатысу;

      17) халықтың психикалық денсаулық мәселелері бойынша ақпараттандырылуын арттыру жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

      18) амбулаториялық және стационарлық көмектің өзара байланысын және сабақтастығын қамтамасыз ету;

      19) психикалық денсаулық кабинеті дәрігерлерінің жолдамасы бойынша ауылдық елді мекендерде тұратын психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға медициналық-санитариялық көмек көрсету;

      20) № 907 бұйрыққа сәйкес медициналық құжаттаманы жүргізу.

      119. ПДО-да психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек төмендегілерді көздейді:

      1) ұйымдастырушылық, профилактикалық, емдеу-диагностикалық қызметтерді үйлестіру, мониторингтеу, талдау және психикалық денсаулықты қорғау қызметтерін дамыту;

      2) психикалық денсаулықты қорғау, сондай-ақ психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардағы іліспе ауруларды емдеу саласындағы профилактикалық, консультациялық-диагностикалық, емдеу, медициналық-әлеуметтік, оңалту көмегінің кез келген нысынын көрсету;

      3) психикалық және мінез-құлық бұзылуларының болуына күдікті деп танылған немесе диагнозы қойылған адамдарды республикалық психикалық денсаулық ұйымына тексеру немесе емдеу үшін консультациялар беруді, ауруханаға жатқызуды ұйымдастыру;

      4) өңірлік деңгейде психикалық денсаулықты нығайтуға, өмір сапасын, халықтың психикалық ахуалының деңгейін арттыруға, оның ішінде психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардың психикалық жай-күйін жақсарту бойынша зерттеулерге қатысу;

      5) стационарлық және амбулаториялық көмек көрсету кезінде өзара іс-қимылды және сабақтастықты қамтамасыз ету;

      6) психикалық денсаулық кабинеті дәрігерлерінің жолдамасы бойынша ауылдық елді мекендерде тұратын психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға медициналық-санитариялық көмек көрсету;

      7) психикалық мінез-құлық бұзылуларын диагностикалау мен емдеу мәселелері бойынша МСАК дәрігерлеріне, сондай-ақ дәрігерлік бейіннің өзге де мамандарына консультациялық көмек көрсету;

      8) медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберу үшін медициналық құжаттаманы рәсімдеу;

      9) науқастардың уақытша еңбекке жарамсыздығына сараптама жасау;

      10) қолданыстағы заңнама щеңберінде тиісті сұрау салулары бойынша адамның психикалық жай-күйі туралы қорытындылар мен анықтамалар беру;

      11) өңірлік деңгейде коммуникацияның барлық қолда бар тәсілдерін пайдалана отырып, психикалық денсаулықты қорғау мәселелері бойынша ақпарат беруді, пікірлермен және тәжірибемен алмасуды ұйымдастыру;

      12) медициналық құжаттаманы жүргізу.

      120. Республикалық психикалық денсаулық ұйымында психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) ғылыми, ұйымдастырушылық, профилактикалық және емдеу-диагностикалық қызметті үйлестіру, мониторингтеу және талдау жасау, психикалық денсаулықты қорғау және қызметті дамыту мәселелері бойынша заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеуге қатысу;

      2) өңірлік, республикалық және халықаралық деңгейлерде психикалық денсаулықты нығайтуға, өмір сапасын арттыруға, халықтың психикалық ахуалының деңгейін жақсартуға, оның ішінде психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардың психикалық жай-күйін жақсартуға бағытталған зерттеулерді өткізу, оларға қатысу, жаңа әдістер мен әдістемелерді, шараларды әзірлеу және енгізу;

      3) психикалық денсаулықты қорғау, сондай-ақ психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардағы ілеспе ауруларды емдеу саласындағы профилактикалық, консультациялық-диагностикалық, емдеу, медициналық-әлеуметтік, оңалту көмегінің кез келген түрін көрсету;

      4) психикалық денсаулықты қорғау мәселелері бойынша білім беру қызметі;

      5) психикалық және мінез-құлық бұзылуларын диагностикалау мен емдеу мәселелері бойынша МСАК дәрігерлеріне, сондай-ақ дәрігерлік бейіннің өзге де мамандарына консультациялық көмек;

      6) медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберу үшін медициналық құжаттаманы ресімдеу;

      7) науқастардың уақытша еңбекке жарамсыздығына сараптама жүргізу;

      8) қолданыстағы заңнама шеңберінде тиісті сұрау салулар бойынша адамның психикалық жай-күйі туралы қорытындылар, анықтамалар беру;

      9) өңірлік, республикалық және халықаралық деңгейлерде коммуникацияның барлық тәсілдерін пайдалана отырып, психикалық денсаулықты қорғау мәселелері бойынша ақпарат беру, пікірлермен және тәжірибемен алмасуды ұйымдастыру;

      10) халық пен жекелеген, оның ішінде психикалық денсаулық мәселелері бойынша кәсіби топтар үшін аудиовизуалды және электронды-ақпараттық өнімдерді әзірлеу, шығару және сату;

      11) психикалық денсаулықты қорғау мәселелері бойынша ұйымдармен, оның ішінде халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимыл жасасу, ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастықта болу.

      121. Жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық ауруханада психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) қоғамдық қауіпті әрекеттер жасаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға қатысты медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын жүргізуді үйлестіру, мониторингтеу және талдау жасау;

      2) қоғамдық қауіпті әрекеттер жасаған психикалық және мінез-құлық ауруларымен ауыратын адамдарға қатысты мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда және жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу түріндегі медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын жүзеге асыру;

      3) арнайы әлеуметтік қызметтер көрсету.

      122. Стационарлық бөлімшелерде психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) диагностикалау мен емдеу хаттамаларына сәйкес халыққа мамандандырылған психиатриялық (наркологиялық, психотерапевтік, медициналық-психологиялық және медициналық-әлеуметтік) көмек көрсету;

      2) психикалық және мінез-құлық бұзылулары ауруларының алдын алу:

      ерте кезеңдерде психикалық және мінез-құлық бұзылулары аурулары асқынуының және олардың салдарының алдын алуға бағытталған екінші профилактика;

      дамыған асқынуларды бақылауға бағытталған үшінші профилактика;

      3) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды кемсітуді және әлеуметтік оқшаулануын төмендету жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

      4) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдардың қауіпті әрекеттерін азайтуға жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

      5) психикалық денсаулық мәселелері бойынша халықтың ақпараттандырылуын арттыру жөніндегі ақпараттық-насихаттау сипатындағы іс-шараларды іске асыру;

      6) психикалық және мінез-құлық бұзылуларымен ауыратын адамдардың әлеуметтендіру мен еңбек терапиясын жүргізу үшін терапевтік ремиссияға қол жеткізу;

      7) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды әлеуметсіздендіру және еңбек терапиясы;

      8) ұзақ және тұрақты ремиссияға қол жеткізу, ПБЗ тәуелді адамдарды қолдау және қайталануына қарсы терапияны қолдануға ынталандыру;

      9) стационарлық, амбулаториялық және стационарды алмастыратын бөлімшелердің өзара байланысын және сабақтастығын қамтамасыз ету;

      10) тіркеу-есеп беру құжаттамасының деректеріне сәйкес көрсетілетін стационарлық медициналық-әлеуметтік көмектің тиімділігіне талдау жасау.

      123. Жалпыклиникалық бөлімде психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) консультациялық-диагностикалық медициналық көмек көрсету;

      2) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды кемсітуді және әлеуметтік оқшаулануын төмендету жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

      3) психикалық денсаулық мәселелері бойынша халықтың ақпараттандырылуын арттыру жөніндегі ақпараттық-насихаттау сипатындағы іс-шараларды жүзеге асыру.

      124. Жедел мамандандырылған психиатриялық көмек бригадасының психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмегі мыналарды көздейді:

      1) дәрілік терапияны қолдану туралы мәселені шешуді қоса алғанда, пациенттің психикалық жай-күйі шұғыл медициналық шараларды талап еткен барлық жағдайларда психиатриялық куәландырудан өткізу және жедел мамандандырылған психиатриялық көмек көрсету;

      2) көмекті қажет ететін психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды психиатр (нарколог) дәрігердің жолдамалар бойынша бейіндік тәуліктік көмек көрсететін медициналық ұйымдарға тасымалдау.

      125. Күндізгі стационарда психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) тәуліктік стационарлық байқауды қажет етпейтін белсенді терапияны қажет ететін психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар асқынулары немесе декомпенсациясы бар адамдарды емдеу, емдеу-оңалту шаралары кешенін жүргізу;

      2) тәуліктік стационарда емдеудің негізгі курсынан өткен және кәдімгі өмірлік жағдайға біртіндеп бейімделуді қажет ететін пациенттерді соңына дейін емдеу;

      3) пациенттерге әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету, еңбек-тұрмыстық мәселелерді реттеу;

      4) пациенттердің медициналық көрсетілімдері бойынша үйреншікті микроәлеуметтік орта жағдайларында психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету;

      5) негізгі статистикалық көрсеткіштер мен психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмектің тиімділігіне талдау жасау;

      6) науқастардың уақытша еңбекке жарамсыздығының сараптамасы;

      7) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды кемсітуді және әлеуметтік оқшаулануын төмендету жөніндегі іс-шараларды жүргізу;

      8) психикалық денсаулық мәселелері бойынша халықтың ақпараттандырылуын арттыру жөніндегі ақпараттық-насихаттау сипатындағы іс-шараларды іске асыру;

      9) күндізгі стационар, стационарлық және амбулаториялық көмектің өзара байланысы мен сабақтастығын қамтамасыз ету;

      10) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды диагностикалау, емдеу мен оңалтудың жаңа ұйымдастырушылық нысандарын, клиникалық тиімді және қауіпсіз әдістерін енгізу;

      11) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды күндізгі стационарда тегін емдеуге арналған қаражаттың жұмсалуына мониторинг жүргізу және талдау.

      126. Уақытша бейімдеу және детоксикациялау орталығында психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) ПБЗ тұтыну салдарынан мас болу (интоксикация) дәрежелерін анықтау;

      2) уақытша бейімдеу және детоксикациялау орталығы жағдайларында ауруханаға жатқызу немесе ауруханаға жатқызудан бас тарту қажеттілігі туралы шешім қабылдау;

      3) ішімдік ішу нәтижесінде маскүнемдіктің (интоксикацияның) орта дәрежесі күйіндегі түскен адамдарға медициналық көмек көрсету;

      4) көмек көрсету кезінде ПБЗ тәуелділігі қалыптасқаны туралы диагноз қойылған адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту бағдарламаларынан өтуге ынталандыру;

      5) наркологиялық көмек көрсету сабақтастығын ұйымдастыру.

      127. Психикалық денсаулық саласындағы денсаулық сақтау ұйымдарының психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесінің және тәуелділіктерді әлеуметтік оңалту бөлімшесінің қызметі мыналарды көздейді:

      1) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды әлеуметтендіру және еңбекпен оңалту;

      2) психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға кәсіпорында немесе әлеуметтік қамсыздандыру мекемесінде жаңа кәсіпті игеруге және жұмысқа орналастыруға қолдау көрсету;

      3) "Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көзімен байланысты жұмыстарды жүзеге асыруға арналған медициналық психиатриялық қарсы көрсетілімдер тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы №188 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 89315 болып тіркелген, 2015 жылғы 13 мамырда "Әділет" нормативтік-құқықтық актілердің ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) сәйкес кәсіби қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көздерімен байланысты жұмыстарды қоспағанда, еңбек қызметінің кез келген түрін ұйымдастыру.

      128. Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесі және тәуелділіктерді әлеуметтік оңалту бөлімшесі өндірілетін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатумен айналыса алады.

      129. ПБЗ тұтыну фактісін және мас күйін анықтауға арналған медициналық куәландыру кабинетінің қызметі төмендегілерді қарастырады:

      1) психикалық белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және мас күйін анықтауға арналған тәуліктік куәландыру;

      2) куәландыру нәтижелері бойынша белгіленген үлгіде қорытынды беру;

      3) медициналық құжаттаманы жүргізу.

      130. Жасырын емдеу кабинетінде психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) алкогольді немесе басқа да ПБЗ теріс пайдаланатын және алкогольге және (немесе) басқа да ПБЗ-ға тәуелді адамдарға диагностикалау және емдеу хаттамалырына сәйкес амбулаториялық мамандандырылған медициналық көмек көрсету;

      2) алкоголь және (немесе) басқа ПБЗ тұтынатын және алкогольге және (немесе) ПБЗ тәуелділігі бар маманның комегіне өз еркімен жүгінген науқастарға амбулаториялық-емханалық көмек көрсету;

      3) наркологиялық бөлімшелерде емдеуден өткен науқастарды байқау, қолдау және аурудың қайталануына қарсы терапияны жүргізу;

      4) көрсетілетін наркологиялық көмектің тиімділігіне талдау жүргізу.

      131. Қолдаушы алмастырушы терапияны ұсынатын бекетте психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

      1) бекітілген диагностикалау және емдеу хаттамаларына сәйкес алмастырушы препараттарды беруді, психологиялық-әлеуметтік консультацияны алмастырушы терапия бағдарламасы бойынша қызметтер;

      2) апиынға тәуелділігі бар науқастардың өмір сүру сапасын және әлеуметтік бейімделуін арттыру;

      3) заңсыз есірткі заттарын қолдану жиілігі мен көлемін азайту;

      4) инъекциялық есірткі тұтынушылар арасында АИТВ инфекциясын және басқа ілеспе ауруларды жұқтыру қаупін төмендету;

      5) апиындарға тәуелділігі бар АИТВ жұқтырған адамдардың ретровирусқа қарсы терапияны қолдануға деген ниетін арттыру.

  Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
1-қосымша

Медициналық-санитариялық алғашқы көмектің дәрігерлік персоналының құзыретіне кіретін, 10-шы қаралған аурудың халықаралық жіктемесі бойынша психикалық және мінез-құлықтық бұзылулардың диагноздары

      F06.6 Органикалық эмоционалды тұрақсыздық (әлсіздік) бұзылушылығы;

      F32.0 Жеңіл күйзелістік эпизод;

      F43.2 Бейімделу бұзылысы;

      F41.2 Аралас мазасыздық және күйзелістік бұзылыс;

      F45 Соматикалық түрдегі бұзылыс;

      F54 Басқа тарауларда жіктелінген бұзылулармен және аурулармен байланысты психологиялық және мінез-құлықтық факторлар;

      F55 Тәуелділікті туғызбайтын өнімдерді шамадан тыс қолдану;

      F17.1 Денсаулыққа зиян келтіретін темекіні (табакты) пайдалану.

  Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
2-қосымша

Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды динамикалық байқау топтары

Динамикалық байқау тобы

Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарды динамикалық байқау қызметін көрсету үшін есепке алу өлшемшарттары

Байқау жиілігі

Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамды басқа топқа ауыстыру өлшемшарттары

Психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамды есептен алу өлшемшарттары

1

2

3

4

5

6

1.

1 динамикалық психиатриялық байқау тобы

Өзінің психикалық жай-күйіне байланысты әлеуметтік-қауіпті әрекеттерді жасауға бейім, оның ішінде кәмелетке толмағандарға қатысты сексуалдық сипаттағы сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттерді жасау қаупі бар, сондай-ақ есінен айырылған күйінде қоғамға қауіп төндіретін әрекеттер жасаған және соттың шешімі бойынша амбулаториялық мәжбүрлеп емдеу түріндегі медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған адамдар

айына кемінде бір рет

- осы кестенің 3-бағанасында көрсетілген енгізу өлшемшарттарының болмауы, кемінде 12 ай

- осы кестенің 3-бағанында көрсетілген енгізу өлшемшарттарының болмауы, кемінде 12 ай;
- қызмет көрсететін аумақтан тыс жерге қоныс аударуы себебінен тұрғылықты жерінің өзгеруі;
- 12 ай ішінде қайда жүргені туралы қандай да бір шынайы мәліметтердің болмауы;
- қайтыс болғаны туралы медициналық куәліктің негізінде расталған өлім және (немесе) Тіркелген халық тіркеліміндегі деректермен расталған.
Сондай-ақ, 2- динамикалық психиатриялық байқау тобында есепте тұрған, F20 "Шизофрения" диагнозы қойылған адамдар үшін: мүгедектік тобы белгіленбеген жағдайда.

2.

2 Динамикалық психиатриялық байқау тобы

Психикалық ауруы бойынша мүгедектігі бар психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар бар адамдар.
Қойылғаннан кейін бір жыл аралығында F20 "Шизофрения" диагнозы бар адамдар (бұл ретте мүгедек деп танылған жағдайда ол 2 - динамикалық психиатриялық байқау тобында бақылануын жалғастырады):


3.

2А – декомпенсация, психикалық сипатты белгілердің асқынулары жиі және айқын түрде білінетін, психофармакотерапияны қажет ететін адамдар.

үш айда кемінде бір рет

4.

2Б – күйлері тұрақталған, үдерістің бірқалыпты тұрақталған ағымы бар және ауру беті кенеттен қайтқан адамдар.

алты айда кемінде бір рет

5.

Динамикалық наркологиялық байқау тобы

Психикаға белсенді әсер ететін заттарды шектен тыс тұтынудың нәтижесінде пайда болған психикалық және мінез-құлық бұзылуларының клиникалық белгілерінің білінуі салдарынан қоғамға қауіп төндіретін әрекеттерді жасауға бейім адамдар**

айына кемінде бір рет

- осы кестенің 3-бағанасында көрсетілген енгізу өлшемшарттарының болмауы, кемінде 12 ай

  Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
3-қосымша

Жасырын тәртіппен емдеу үшін психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынудан туындаған психикалық және мінез-құлық бұзылулары бар адамдарға берілетін медициналық тіркеу кодтары

Облыс, қала

Облыс, қаланың әріппен белгіленуі

Стационарлық науқастың медициналық картасының реттік нөмірі

1

Астана қаласы

Z

****

2

Алматы қаласы

А

****

3

Алматы облысы

В

****

4

Ақмола облысы

С

****

5

Ақтөбе облысы

D

****

6

Атырау облысы

Е

****

7

Шығыс Қазақстан облысы

F

****

8

Жамбыл облысы

Н

****

9

Батыс Қазақстан облысы

L

****

10

Қарағанды облысы

М

****

11

Қызылорда облысы

N

****

12

Қостанай облысы

Р

****

13

Маңғыстау облысы

R

****

14

Түркістан облысы

Х

****

15

Павлодар облысы

S

****

16

Солтүстік Қазақстан облысы

Т

****

17

Шымкент қаласы

Y

****