ИПС "Әділет"

Unofficial translation

This Act regulates social relations arising from the realization of children's right to receive and disseminate information appropriate to their age and is aimed at protecting children from information harmful to their health and development.

Chapter 1. GENERAL REGULATIONS

Article 1. Basic concepts used in this Law

The following basic concepts are used in this Act:

1) Information products - products of mass media, as well as other audiovisual and (or) printed products intended for an unlimited number of persons;

2) Distribution of information products - activities related to the sale, subscription, delivery, distribution, display, rental and (or) rent of information products;

3) Distributor of information products (hereinafter - distributor) - an individual or legal entity distributing information products under an agreement with its owner, producer of information products or on other legal grounds;

4) information product manufacturer - an individual or legal entity providing material, technical and (or) organizational support for production and (or) manufacturing of information products;

5) information products for children - information products corresponding to the direction, subject matter, content and design of the age category;

6) Protection of children from information harmful to their health and development - a set of legal, organizational, technical and other measures carried out for the purpose of information security of children;

7) the authorized body in the field of protection of children from information harmful to their health and development (hereinafter - the authorized body) - the central executive body in the field of protection of children from information harmful to their health and development;

8) children's access to information - the right of children to freely receive and distribute information products for children;

9) Information security for children - ensuring protection of their rights and legitimate interests from information harmful to their health and development;

10) age category - category assigned to information products in accordance with the procedure established by this Law;

11) age category sign - graphic and (or) text symbols of age category;

12) age classification - process of assignment of information products of age category;

13) naturalistic description and (or) image - description and (or) image of a person, animal, object, events, phenomena, actions (inaction) and their consequences, fixing the attention of a person on details, anatomic details and (or) physiological or technical processes of the object of image (description);

14) information containing abnormal vocabulary - information containing obscene, vulgar, obscene words, speech and expressions.

Article 2. Scope of this Law

This Law shall not apply to relations related to the distribution of information products:

1) containing scientific, scientific and methodical, educational, educational and methodical, statistical information;

2) relating to cultural values in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on culture.

Article 3. Legislation of the Republic of Kazakhstan on the protection of children from information harmful to their health and development

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on the protection of children from information harmful to their health and development is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall apply.

Chapter 2. PRINCIPES OF THE STATE POLICY, STATE REGULATION, PUBLIC CONTROL AND PARTICIPANTIES FOR CHILDREN'S PROTECTION FOR INFORMATION ACCEPTING THE HEALTH AND DEVELOPMENT

Article 4. Principles of State policy on the protection of children from information harmful to their health and development

The state policy in the field of protection of children from information harmful to their health and development is based on principles:

1) ensuring by the state protection of rights and legitimate interests of children taking into account psycho-age peculiarities, vulnerability to negative influence of information environment;

2) the consistency and complexity of state measures to ensure the protection of children from information harmful to their health and development;

3) taking into account historical and other traditions, cultural values of the society and the state for the purpose of proper upbringing and full development of children;

4) the permissibility of the restriction by the laws of the Republic of Kazakhstan of the rights of children to freely receive and disseminate information harmful to their health and development.

Article 5. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

The Government of the Republic of Kazakhstan develops the main directions of state policy in the field of protection of children from information that harms their health and development, and organizes their implementation.

Footnote. Article 5 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 6. Competence of the authorized body

The authorized body:

1) forms and implements state policy in the field of protection of children from information that harms their health and development;

2) carries out inter-sectoral coordination in the field of protection of children from information harmful to their health and development;

3) carries out international cooperation in the field of protection of children from information harmful to their health and development;

4) Approves the rules and methods of assigning information products of age classification;

5) approve the requirements for the age category sign;

6) carries out other powers stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 7. Competence of State bodies and local executive bodies in the protection of children from information harmful to their health and development

1. Authorized body in the field of mass media within its competence shall:

1) implements the state policy in the field of protection of children from information harmful to their health and development;

2) monitor mass media for compliance with the requirements of this Law;

3) exercise state control over compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the protection of children from information harmful to their health and development in the media;

4) Exercises other powers stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The authorized body in the field of communication and informatization within its competence:

1) implements the state policy in the sphere of protection of children from information that causes harm to their health and development;

2) carries out state control over observance of the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection of children from information causing harm to their health and development in telecommunications networks;

3) Exercises other powers stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. The authorized body in the field of education within its competence:

1) implements the state policy in the sphere of protection of children from information that causes harm to their health and development;

2) exercise other powers provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Internal affairs bodies within their competence:

1) implement the state policy in the field of protection of children from information harmful to their health and development;

2) Exercise state control over compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the protection of children from information harmful to their health and development when distributing information products to minors containing information that is prohibited for children;

3) Exercise other powers stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. Local executive bodies of the regions within their competence:

1) ensure implementation of the state policy in the sphere of protection of children from information that causes harm to their health and development;

2) carry out in the interests of local state administration other powers assigned to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. Local executive bodies of cities of national importance and the capital, districts, cities of regional importance within the limits of their competence:

1) ensure implementation of the state policy in the sphere of protection of children from information that causes harm to their health and development;

2) carry out state control over observance of the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection of children from information causing harm to their health and development, on the corresponding administrative-territorial unit, except for:

mass media, as well as information distributed through telecommunication networks;

Distribution to minors of information products containing information that is prohibited for children;

3) carry out in the interests of local state administration other powers assigned to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 94-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 8. Public oversight and participation in the protection of children from information harmful to their health and development

1. Public control over compliance with the requirements of this Law shall be exercised by individuals and non-profit organizations in accordance with their charters.

2. Individuals and non-profit organizations shall have the right to do so:

1) Monitor the distribution of information products and children's access to information, including through the creation and maintenance of "hotlines", the use of technical, hardware and other forms of monitoring and identification of information, information products and actions of persons causing harm to the health and development of children;

2) to submit information on violations of the present Law to state bodies and local executive bodies;

3) carry out activities aimed at increasing the level of awareness of children about the opportunities, potential, risk and threats of disseminated information, as well as at training parents in the skills of monitoring minors when receiving and using information;

4) Conduct analysis of information literacy among children and parents;

5) perform other actions in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 3. REGULAR CLASSIFICATION, REGULAR CATEGORY AND REGULAR CATEGORY SIGN

Article 9. Age classification

1. The age classification is carried out before the beginning of distribution of information products on the territory of the Republic of Kazakhstan:

1) by the owner of information products manufactured and/or manufactured in the Republic of Kazakhstan;

2) the owner or distributor of information products imported (delivered) to the territory of the Republic of Kazakhstan.

The provisions of this paragraph shall not apply to the age classification of films.

2. The age classification shall be subject to evaluation:

1) Theme, genre, content and design of information products;

2) peculiarities of children's perception of a certain age category of information contained in information products;

3) the probability of harm to the child's health and development.

3. The age classification is carried out by assigning information products of the following age categories:

1) "Up to 6 years of age" - information products for children under the age of 6;

2) "From the age of 6" - information products for children who have reached the age of 6;

3) "From the age of 12" - information products for children who have reached the age of twelve;

4) "From the age of 14" - information products for children who have reached the age of 14;

5) "From the age of 16" - information products for children who have reached the age of 16;

6) "From the age of 18" - information products containing information prohibited for children.

4. Age classification of films is carried out in accordance with the requirements of this Law of the Republic of Kazakhstan "On Cinematography".

Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26.12.2019 № 289-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. Information products of the age category "under 6 years"

Information products of the age category "up to 6 years" include information products containing episodic descriptions and (or) images without naturalistic descriptions and (or) images of physical and (or) mental and (or) psychological violence justified by the genre and (or) plot, provided that information products contain the idea of triumph over the evil, compassion for the victim and (or) condemnation of violence.

Article 11. Information products of the age group "from 6 years"

Information products of the age category "from 6 years old" include information products provided for in Article 10 of this Law, as well as information products that do not contain descriptions and (or) images of accidents, accidents, catastrophes, deaths and their consequences, causing fear, panic or horror in children, as well as degrading human dignity.

Article 12. Information products of the age group "from 12 years"

Information products of the age category "from 12 years old" include information products provided for by Article 11 of this Law, as well as information products containing descriptions and (or) images of accidents, accidents, catastrophes, non-violent death without description and (or) images of their consequences, which may cause fear, panic or horror in children.

Article 13. Information products of the age group "from 14 years"

Information products of the age category "from 14 years" include information products provided for by Article 12 of this Law, as well as information products containing justified genre and (or) plot:

1) episodic descriptions and (or) images of narcotic drugs, psychotropic substances, their analogues and precursors, tobacco products, alcoholic beverages with a reminder of the danger of their consumption, denouncing their attraction to them as provoking anti-social and illegal actions;

2) episodic descriptions and (or) images without naturalistic descriptions and (or) images of human death as a result of the use of force on the way of protection of human rights and legitimate interests of society and the state.

Article 14. Information products of the age group "from 16 years"

Information products of the age category "from 16 years old" include information products provided for by Article 13 of this Law, as well as information products containing justified genre and (or) plot:

1) episodic descriptions and (or) images of plots of suicide and (or) murder of a person that evoke a sense of compassion for the victims and condemnation of cruelty and violence;

2) episodic descriptions and (or) depictions of sexual relations of people, except for descriptions and (or) depictions of sexual actions.

Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 94-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 15. Age category sign

1. The age category sign is applied to information products or is indicated on them by the distributor by a sign:

1) "Up to 6 years of age" - the sign "6-" in a rhombus and/or a text warning in the form of the phrase "for children under 6 years of age";

2) "From the age of 6 years" - the sign "6+" in a rhombus and/or a text warning in the form of the phrase "for children who have reached the age of 6 years";

3) "From the age of 12 years" - the sign "12+" in a rhombus and/or a text warning in the form of the phrase "for children who have reached the age of 12 years";

4) "From the age of 14 years" - the sign "14+" in the form of a rhombus and/or a text warning "for children who have reached the age of 14 years";

5) "From the age of 16 years" - the sign "16+" in the form of a rhombus and/or a text warning "for children who have reached the age of 16 years";

6) "From 18 years of age" - the sign "18+" in a rhombus and/or a text warning in the form of the phrase "prohibited for children".

2. Distribution of information products without the age category mark in the territory of the Republic of Kazakhstan is prohibited, except for the following

1) Information, entertainment and sports television and radio programmes broadcast live;

2) periodicals specializing in the dissemination of information of a social and political nature;

3) news, information-analytical and socio-political television programs;

4) information products disseminated through radio broadcasting;

5) Advertising;

6) Internet resources, except for online publications.

The age category sign may be applied to the information products listed in part one of this paragraph or indicated on a voluntary basis.

2-1. The sign of the age category when distributing information products on TV channels shall be applied for the entire period of its broadcast.

3. In case of distribution of information products consisting of several parts belonging to different age categories, the age category sign shall correspond to information products for children of older age category.

4. The text warning of the age category shall correspond to the language in which the information products are distributed.

Footnote. Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 94-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 4. THE TRIBUTIONS FOR INFORMATION PROJECTION

Article 16. General requirements for information and information products for children

1. Information harmful to children's health and development includes information:

1) prohibited by the Constitution and laws of the Republic of Kazakhstan;

2) prohibited for children by this Law;

3) limited for children of certain age groups by the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Information prohibited for children includes information:

1) encouraging children to commit actions that pose a threat to their life and (or) health, including suicide;

2) provoking children to antisocial and illegal actions;

3) with a special sexual and erotic nature;

4) containing description and (or) depiction of sexual violence;

5) containing substandard vocabulary;

6) distribution of which among children is prohibited by other laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Distribution to minors of information products containing information prohibited for children is prohibited, except for information products distributed via the Internet.

When distributing information products containing information prohibited for children to minors via the Internet, administrative, technical, software or other methods of restricting children's access to information are used.

4. Distribution of information products containing information restricted for distribution among children of certain age groups shall be allowed in accordance with the requirements of Articles 10-14 of this Law.

Footnote. Article 16 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.06.2024 № 94-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 17. Special requirements for information products distributed through television and radio broadcasting

1. Information products containing information classified by this Law as "18 years old" shall not be distributed by means of broadcasting from 6.00 a.m. to 10.00 p.m. local time, except for information products distributed on a paid basis with the use of decoding technical devices.

2. Distribution of information products by means of radio broadcasting, except for the radio programs broadcast live, is accompanied by a report on the age category of the radio program at the beginning of its broadcast.

3. When distributing information products corresponding to Articles 10 - 14 of this Law, by means of TV and radio broadcasting at the beginning of the TV and radio program, as well as at each renewal after its interruption, the sign of age category shall be indicated or the age category shall be reported.

Article 18. Special requirements for information products distributed via telecommunication networks

Activities to provide children with access to information disseminated via telecommunications networks, including the Internet, provided by a person on a temporary basis by means of hardware and software complex and (or) technologies, shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter five. FINAL PROVISIONS

Article 19. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on the protection of children from information harmful to their health and development

Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on the protection of children from information harmful to their health and development entails liability in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 20. Procedure for implementation of this Law

This Law shall enter into force six months after the date of its first official publication.

The President
of the Republic of Kazakhstan	N. Nazarbaev

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға қолайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 20-баптан қараңыз.

Осы Заң балалардың өз жасына сәйкес келетін ақпаратты алу және тарату құқықтарын іске асыруға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді және балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғауға бағытталады.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) ақпараттық өнім – бұқаралық ақпарат құралдарының өнімі, сондай-ақ адамдардың шектелмеген тобына арналған өзге де аудио-бейне және (немесе) баспа өнімі;

2) ақпараттық өнімді тарату – ақпараттық өнімді сату, оған жазылу, жеткізу, үлестіру, көрсету, прокаттау және (немесе) жалға беру жөніндегі қызмет;

3) ақпараттық өнімді таратушы (бұдан әрі – таратушы) – ақпараттық өнімді оның меншік иесімен, ақпараттық өнімді шығарушымен жасалған шарт бойынша немесе өзге де заңды негіздерде таратуды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

4) ақпараттық өнімді шығарушы – ақпараттық өнім жасауды және (немесе) дайындауды материалдық-техникалық және (немесе) ұйымдастырушылық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

5) балаларға арналған ақпараттық өнім – бағыты, тақырыбы, мазмұны және безендірілуі бойынша жас санатына сәйкес келетін ақпараттық өнім;

6) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау – балалардың ақпараттық қауіпсіздігі мақсатында жүргізілетін құқықтық, ұйымдастырушылық, техникалық және басқа да шаралар жиынтығы;

7) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

8) балалардың ақпаратқа қол жеткізуі – балаларға арналған ақпараттық өнімді балалардың еркін алу және тарату құқығы;

9) балалардың ақпараттық қауiпсiздiгі – балалардың құқықтары мен заңды мүдделерiн олардың денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғауды қамтамасыз ету;

10) жас санаты – осы Заңда айқындалған тәртіппен ақпараттық өнімге берілетін санат;

11) жас санаты белгісі – жас санатын графикалық және (немесе) мәтіндік белгілеу;

12) жас сыныптамасы – ақпараттық өнімге жас санатын беру процесі;

13) натуралистік сипаттау және (немесе) бейнелеу – адамның назарын бейнелеу (сипаттау) объектісінің бөлшектеріне, анатомиялық ерекшеліктеріне және (немесе) физиологиялық не техникалық процестеріне аударатын, адамды, жануарды, затты, оқиғаны, құбылысты, әрекетті (әрекетсіздікті) және олардың салдарын сипаттау және (немесе) бейнелеу;

14) нормативтік емес лексика бар ақпарат – былапыт, тұрпайы, бейәдеп сөздер, сөз орамдары мен тіркестер бар ақпарат.

2-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

Осы Заңның күші:

1) ғылыми, ғылыми-әдістемелік, оқу, оқу-әдістемелік, статистикалық ақпаратты қамтитын;

2) Қазақстан Республикасының мәдениет туралы заңнамасына сәйкес мәдени құндылықтарға жатқызылатын ақпараттық өнімді таратуға байланысты қатынастарға қолданылмайды.

3-бап. Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

2-тарау. БАЛАЛАРДЫ ДЕНСАУЛЫҒЫ МЕН ДАМУЫНА ЗАРДАБЫН ТИГІЗЕТІН АҚПАРАТТАН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК САЯСАТТЫҢ ҚАҒИДАТТАРЫ, МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ, ҚОҒАМДЫҚ БАҚЫЛАУ МЕН ҚАТЫСУ

4-бап. Балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың қағидаттары

Балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы мемлекеттік саясат:

1) психологиялық жас ерекшеліктерін, ақпараттық ортаның теріс ықпалына осалдығын ескере отырып, мемлекеттің балалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз етуі;

2) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік шаралардың жүйелілігі мен кешенділігі;

3) балаларды тиісінше тәрбиелеу және толыққанды дамыту мақсатында тарихи және өзге де дәстүрлерді, қоғам мен мемлекеттің мәдени құндылықтарын ескеру;

4) Қазақстан Республикасының заңдарымен балалардың денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпаратты еркін алу және тарату құқықтарын шектеуге жол беру қағидаттарына негізделеді.

5-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қазақстан Республикасының Үкіметі балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастырады.

6-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:

1) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

2) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;

3) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

4) ақпараттық өнімге жас сыныптамасын беру қағидалары мен әдістемесін бекітеді;

5) жас санаты белгісіне қойылатын талаптарды бекітеді;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-бап. Мемлекеттік органдардың және жергілікті атқарушы органдардың балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы құзыреті

1. Масс-медиа саласындағы уәкiлеттi орган өз құзыреті шегінде:

1) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

2) осы Заң талаптарының сақталуы тұрғысынан масс-медиаға мониторингті жүзеге асырады;

3) масс-медиада Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасының сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

4) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Байланыс және ақпараттандыру саласындағы уәкiлеттi орган өз құзыреті шегінде:

2) телекоммуникация желілерінде Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасының сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Білім беру саласындағы уәкiлеттi орган өз құзыреті шегінде:

2) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

4. Ішкі істер органдары өз құзыреті шегінде:

2) балаларға тыйым салынған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнім кәмелетке толмағандарға таратылған кезде Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасының сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

5. Облыстардың жергілікті атқарушы органдары өз құзыреті шегінде:

1) балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуын қамтамасыз етеді;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде жүзеге асырады.

6. Республикалық маңызы бар қалалардың және астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары өз құзыреті шегінде:

2) мыналарды:

масс-медианы , сондай-ақ телекоммуникация желілері арқылы таратылатын ақпаратты;

балаларға тыйым салынған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімнің кәмелетке толмағандарға таратылуын қоспағанда, тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасының сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 94-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау саласындағы қоғамдық бақылау мен қатысу

1. Осы Заң талаптарының сақталуына қоғамдық бақылауды жеке тұлғалар және коммерциялық емес ұйымдар өздерінің жарғыларына сәйкес жүзеге асырады.

2. Жеке тұлғалар және коммерциялық емес ұйымдар:

1) ақпараттық өнімнің таратылуына және балалардың ақпаратқа қол жеткізуіне мониторингті жүзеге асыруға, оның ішінде "қызу желілерді" құру және ұстау, балалардың денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпаратты, ақпараттық өнімді және тұлғалардың әрекеттерін мониторингтеу мен анықтаудың техникалық, аппараттық және өзге де нысандарын қолдану арқылы жүзеге асыруға;

2) осы Заңның бұзушылықтары туралы мәліметтерді мемлекеттік органдарға және жергілікті атқарушы органдарға ұсынуға;

3) таратылатын ақпараттың мүмкіндіктері, әлеуеті, тәуекелі мен қатерлері туралы балалардың хабардар болу деңгейін арттыруға бағытталған, сондай-ақ ата-аналарды кәмелетке толмаған адам ақпаратты алған және пайдаланған кезде оны бақылау дағдыларына үйрету жөніндегі іс-шаралар жүргізуге;

4) балалар мен ата-аналар арасында ақпараттық сауаттылыққа талдау жүргізуге;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де әрекеттерді жүзеге асыруға құқылы.

3-тарау. ЖАС СЫНЫПТАМАСЫ, ЖАС САНАТЫ ЖӘНЕ ЖАС САНАТЫ БЕЛГІСІ

9-бап. Жас сыныптамасы

1. Жас сыныптамасын:

1) Қазақстан Республикасында жасалған және (немесе) дайындалған ақпараттық өнімге – меншік иесі;

2) Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін (жеткізілген) ақпараттық өнімге меншік иесі немесе таратушы Қазақстан Республикасының аумағында ақпараттық өнімнің таратылуы басталғанға дейін жүзеге асырады.

Осы тармақтың нормалары фильмдердің жас сыныптамасын жүзеге асыруға қолданылмайды.

2. Жас сыныптамасын жүзеге асыру кезінде:

1) ақпараттық өнімнің тақырыбы, жанры, мазмұны және көркемдік безендірілуі;

2) белгілі бір жас санатындағы балалардың ақпараттық өнімде қамтылған ақпаратты қабылдау ерекшеліктері;

3) баланың денсаулығы мен дамуына зардабын тигізу ықтималдығы бағалауға жатады.

3. Жас сыныптамасы ақпараттық өнімге мынадай жас санаттары беріле отырып жүзеге асырылады:

1) "6 жасқа дейін" – алты жасқа толмаған балаларға арналған ақпараттық өнім;

2) "6 жастан бастап" – алты жасқа толған балаларға арналған ақпараттық өнім;

3) "12 жастан бастап" – он екі жасқа толған балаларға арналған ақпараттық өнім;

4) "14 жастан бастап" – он төрт жасқа толған балаларға арналған ақпараттық өнім;

5) "16 жастан бастап" – он алты жасқа толған балаларға арналған ақпараттық өнім;

6) "18 жастан бастап" – балаларға тыйым салынған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнім.

4. Фильмдердің жас сыныптамасы осы Заңның және "Кинематография туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 26.12.2019 № 289-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. "6 жасқа дейін" жас санатының ақпараттық өнімі

"6 жасқа дейін" жас санатының ақпараттық өніміне, ақпараттық өнімде жақсылықтың зұлымдықты жеңіп, салтанат құру идеясы, зорлық-зомбылық құрбанына аяушылық білдіру және (немесе) зорлық-зомбылықты айыптау қамтылады деген шартпен, жанр және (немесе) сюжет тұрғысынан ақталған, физикалық және (немесе) психикалық және (немесе) психологиялық күш көрсетудің натуралистік сипаттауларсыз және (немесе) бейнелеулерсіз эпизодтық сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын ақпараттық өнім жатқызылады.

11-бап. "6 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өнімі

"6 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өніміне осы Заңның 10-бабында көзделген ақпараттық өнім, сондай-ақ балаларда қорқыныш, үрей туғызатын немесе олардың жанын түршіктіретін, сондай-ақ адами қадір-қасиетті қорлайтын жазатайым оқиғалардың, авариялардың, апаттардың, өлімнің және олардың зардаптарының сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтымайтын ақпараттық өнім жатқызылады.

12-бап. "12 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өнімі

"12 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өніміне осы Заңның 11-бабында көзделген ақпараттық өнім, сондай-ақ балаларда қорқыныш, үрей туғызуы немесе жанын түршіктіруі мүмкін, зардаптары сипатталмай және (немесе) бейнеленбей, жазатайым оқиғалардың, авариялардың, апаттардың, зорлықсыз өлімнің сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын ақпараттық өнім жатқызылады.

13-бап. "14 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өнімі

"14 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өніміне осы Заңның 12-бабында көзделген ақпараттық өнім, сондай-ақ жанр және (немесе) сюжет тұрғысынан ақталған, мыналарды:

1) есірткі, психотроптық заттардың, сол тектестер мен прекурсорлардың, темекі өнімдерінің, алкоголь өнімінің оларды тұтыну қауіптілігі туралы ескерте отырып, оларға әуестенуді қоғамға жат және құқыққа қайшы әрекеттерге арандату ретінде жазғыратын эпизодтық сипатталуын және (немесе) бейнеленуін;

2) адамның құқықтарын және қоғам мен мемлекеттің заңды мүдделерін қорғау жолында күш қолдану салдарынан болған адам өлімінің натуралистік сипаттаусыз және (немесе) бейнелеусіз эпизодтық сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын ақпараттық өнім жатқызылады.

14-бап. "16 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өнімі

"16 жастан бастап" жас санатының ақпараттық өніміне осы Заңның 13-бабында көзделген ақпараттық өнім, сондай-ақ жанр және (немесе) сюжет тұрғысынан ақталған, мыналарды:

1) қатыгездік пен зорлық-зомбылық құрбандарына аяушылық сезімді және қатыгездік пен зорлық-зомбылықты айыптауды туғызатын, өзін-өзі өлтіру және (немесе) адам өлтіру сюжеттерінің эпизодтық сипатталуын және (немесе) бейнеленуін;

2) сексуалдық сипаттағы әрекеттердің сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қоспағанда, адамдардың сексуалдық қарым-қатынастарының эпизодтық сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын ақпараттық өнім жатқызылады.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 94-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Жас санаты белгісі

1. Жас санаты белгісін таратушы ақпараттық өнімге мыналарды белгілеу арқылы түсіреді немесе онда көрсетеді:

1) "6 жасқа дейін" – ромбтағы "6–" белгісі және (немесе) "алты жасқа толмаған балаларға арналған" деген сөз тіркесі түріндегі мәтіндік ескерту;

2) "6 жастан бастап" – ромбтағы "6+" белгісі және (немесе) "алты жасқа толған балаларға арналған" деген сөз тіркесі түріндегі мәтіндік ескерту;

3) "12 жастан бастап" – ромбтағы "12+" белгісі және (немесе) "он екі жасқа толған балаларға арналған" деген сөз тіркесі түріндегі мәтіндік ескерту;

4) "14 жастан бастап" – ромбтағы "14+" белгісі және (немесе) "он төрт жасқа толған балаларға арналған" деген сөз тіркесі түріндегі мәтіндік ескерту;

5) "16 жастан бастап" – ромбтағы "16+" белгісі және (немесе) "он алты жасқа толған балаларға арналған" деген сөз тіркесі түріндегі мәтіндік ескерту;

6) "18 жастан бастап" – ромбтағы "18+" белгісі және (немесе) "балаларға тыйым салынған" деген сөз тіркесі түріндегі мәтіндік ескерту.

2. Мыналарды:

1) тікелей эфирде трансляцияланатын ақпараттық, көңіл көтеретін және спорттық теле-, радиобағдарламаларды;

2) қоғамдық-саяси сипаттағы ақпаратты таратуға маманданатын мерзімді баспа басылымдарын;

3) жаңалықты, ақпараттық-талдамалық, қоғамдық-саяси телебағдарламаларды;

4) радио хабарлары арқылы таратылатын ақпараттық өнімді;

5) жарнаманы;

6) желілік басылымдардан басқа, интернет-ресурстарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында жас санаты белгісі жоқ ақпараттық өнімді таратуға жол берілмейді.

Жас санаты белгісі осы тармақтың бірінші бөлігінде санамаланған ақпараттық өнімге ерікті негізде түсірілуі немесе онда көрсетілуі мүмкін.

2-1. Телеарналарда ақпараттық өнімді тарату кезінде жас санаты белгісі оны таратудың бүкіл кезеңіне қойылады.

3. Әртүрлі жас санаттарына жатқызылатын бірнеше бөліктен тұратын ақпараттық өнім таратылған жағдайда, жас санаты белгісі жас санаты үлкен балаларға арналған ақпараттық өнімге сәйкес келуге тиіс.

4. Жас санаты туралы мәтіндік ескерту ақпараттық өнім таратылатын тілге сәйкес келуге тиіс.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 94-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. АҚПАРАТТЫҚ ӨНІМДІ ТАРАТУҒА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР

16-бап. Балаларға арналған ақпаратқа және ақпараттық өнімге қойылатын жалпы талаптар

1. Балалардың денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпаратқа:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясымен және заңдарымен тыйым салынған;

2) осы Заңмен балаларға тыйым салынған;

3) Қазақстан Республикасының заңдарымен белгілі бір жас топтарындағы балаларға шектеу қойылған ақпарат жатқызылады.

2. Балаларға тыйым салынған ақпаратқа:

1) балаларды өміріне және (немесе) денсаулығына қатер төндіретін әрекеттер жасауға, оның ішінде өзін-өзі өлтіруге итермелейтін;

2) балаларды қоғамға жат және құқыққа қайшы әрекеттерге арандататын;

3) арнайы сексуалдық-эротикалық сипаттағы;

4) сексуалдық зорлық-зомбылықтың сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын;

5) нормативтік емес лексиканы қамтитын;

6) балалар арасында таратуға Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен тыйым салынған ақпарат жатқызылады.

3. Интернет желісі арқылы таратылатын ақпараттық өнімді қоспағанда, балаларға тыйым салынған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімді кәмелетке толмағандарға таратуға жол берілмейді.

Балаларға тыйым салынған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімді кәмелетке толмағандарға Интернет желісі арқылы таратқан кезде балалардың ақпаратқа қол жеткізуін шектеудің әкімшілік, техникалық, бағдарламалық құралдары немесе өзге де тәсілдері қолданылады.

4. Белгілі бір жас топтарындағы балалар арасында таратуға шектеу қойылған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімді таратуға осы Заңның 10 – 14-баптарының талаптарына сәйкес жол беріледі.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 94-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Телерадио хабарлары арқылы таратылатын ақпараттық өнімге қойылатын ерекше талаптар

1. Кодын ашатын техникалық құрылғылар қолданыла отырып, ақылы негізде таратылатын ақпараттық өнімді қоспағанда, осы Заңмен "18 жастан бастап" жас санатына жатқызылған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнім жергілікті уақыт бойынша сағат 6.00-ден сағат 22.00-ге дейін телерадио хабарлары арқылы таратылмауға тиіс.

2. Тікелей эфирде трансляцияланатын радиобағдарламаларды қоспағанда, ақпараттық өнімді радио хабарлары арқылы тарату радиобағдарламаны трансляциялау басталғанда оның жас санаты туралы хабарлаумен сүйемелденеді.

3. Осы Заңның 10 – 14-баптарына сәйкес келетін ақпараттық өнімді телерадио хабарлары арқылы тарату кезінде теле-, радиобағдарлама басталғанда, сондай-ақ ол бөлінгеннен кейін әрбір қайта басталған кезде жас санаты белгісі көрсетіледі немесе жас санаты хабарланады.

18-бап. Телекоммуникация желілері арқылы таратылатын ақпараттық өнімге қойылатын ерекше талаптар

Аппараттық-бағдарламалық кешен және (немесе) технологиялар арқылы уақытша пайдалануға тұлға ұсынатын, телекоммуникация желілері, оның ішінде Интернет желісі арқылы таратылатын ақпаратқа балалардың қол жеткізуін ұсыну жөніндегі қызмет Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

19-бап. Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан қорғау туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа алып келеді.

20-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Н. НАЗАРБАЕВ

Protection of children from information harmful to their health and development