On standardization

Law of the Republic of Kazakhstan dated October 5, 2018 No. 183-VІ ZRK.

Unofficial translation

This Law shall define legal basis aimed at functioning of the national standardization system.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Basic definitions used in this Law

The following basic definitions shall be used in this Law:

1) military national standard - a document on the standardization of products, processes and services, which, for the purposes of a certain and special use, establishes rules, general principles and characteristics for military and double-purpose (application) objects, including containing information relating to the State secrets and limited distribution;

2) manufacturer – an individual or legal entity that produces products for sale;

3) service - an activity aimed at meeting the needs of individuals and legal entities, the results of which have no material expression;

4) Interstate standard - a regional standard adopted by a regional organization for standardization - the Interstate Council for Standardization, Metrology and Certification of the Commonwealth of Independent States;

5) Fundamental national standard - a document on standardization, which establishes the general organizational and methodological provisions of the national standardization system and has a wide scope of application or contains general provisions for a specific field of standardization;

6) Unified State Fund of normative technical documents - a publicly accessible state information resource containing regulatory technical documents, documents on standardization (except for military national standards and standards of organizations), as well as information about them, except for information constituting state secrets and other secrets protected by law, formed in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization;

7) interrelated standards - national standards and (or) interstate standards that ensure compliance with the requirements established by technical regulations;

8) products - the result of activity, presented in a material and physical form and intended for further use in economic and other purposes;

9) product life cycle - the processes of designing, producing, operating or consuming, storing, transporting, selling, destroying and disposing of products;

10) regional standard - a standardization document adopted by a regional standardization organization;

11) process - a set of interrelated and sequential actions (works) to achieve any given result, including the stages of the product life cycle;

12) official publication - a printed or electronic text of a standardization document (except for military national standards and standards of organizations) with a national standardization mark applied, issued by Unified State Fund of regulatory technical documents;

13) information index of standards - periodically issued index, which contains information about the adopted standardization documents, amendments to them, as well as dates of entry into force and additional information;

14) standardization – an activity aimed at ensuring the safety and quality of standardization objects and the achievement of an optimal degree of requirements regulating for standardization objects through the establishment of provisions for universal, multiple use in relation to actual and potential tasks;

15) standardization document - a document establishing the norms, rules, characteristics, principles relating to various types of activity in the field of standardization or its results;

16) standardization documents update - the process of maintaining standardization documents update by introducing changes adopted in the established order, information on the terms of their operation, revision, restriction or cancellation;

17) standardization documents catalog - an information resource containing information on national, interstate standards and national classifiers of technical and economic information;

18) regional organization for standardization - an organization on standardization whose participation in activities is open to one region: geographical or economic;

19) technical committee for standardization - a consultative and advisory authority established in sectors of the economy on a voluntary basis to carry out activities in the field of standardization and participate in the creation of a national standardization system on the fixed standardization objects or areas of activity;

20) basic organization of technical committee for standardization - the organization on the basis of which the technical committee on standardization is established and functions;

21) technical expert for standardization - an individual that participates in standardization activity, field, has special knowledge in relation to standardization object and complies with the characteristics established by this Law;

22) recommendations for standardization - a standardization document containing information of an organizational and methodological nature concerning the conduct of work on standardization and (or) ensuring the uniformity of measurements and confirmation of conformity;

23) International Organization for Standardization - an organization for standardization whose membership is open to any country;

24) Foreign organization for standardization - an organization for standardization recognized at the national level of a foreign state as carrying out activity in the field of standardization;

25) activity in the field of standardization - planning, development, approval, registration, accounting, publication, distribution, application, monitoring and standardization documents updating;

26) Authorized Agency in the field of standardization (hereinafter - Authorized Agency) is the Central Executive Agency that exercising leadership in the field of standardization;

27) distribution - provision or sale of official publications and (or) their copies on the basis of relevant requests from individuals and legal entities in the manner determined by this Law;

28) technical and economic information classifiers - standardization documents, which are systematized collection of codes and names of classification groups of technical and economic information objects, which include national classifiers of technical and economic information, technical and economic information classifiers of international organizations for standardization, technical and economic information classifiers of regional organizations for standardization and technical and economic information classifiers of foreign States;

29) depository of technical and economic information classifiers (hereinafter - depositary) - a specialized fund representing a set of technical and economic information classifiers that are interdepartmental in nature, ensuring their formation, accounting, storage, updating, informational and regulatory support in the interests of the depositary users;

30) organization standard - a standardization document adopted by an organization independently for the realization of its goals;

31) national standard - a standardization document approved by the Authorized Agency, accessible to a wide range of users;

32) national standardization mark - a mark used for marking documents developed and applied in the national standardization system;

33) national standardization system - a set of subjects and their relations in the process of carrying out activities in the field of standardization, as well as standardization documents and regulatory technical documents that are objects of a publicly available state information resource;

34) National standardization system register - an electronic database where a systematic accounting of national standards, national classifiers of technical and economic information, recommendations for standardization, and technical committees for standardization are carried out;

35) harmonization – the activity for creation of conditions for the introduction and use in the national interests of international and regional standards, reflecting the latest achievements in science and engineering and defining modern requirements for the level of quality and competitiveness of objects of standardization;

36) International standard - a standardization document adopted by an international organization for standardization, accessible to a wide range of users;

37) Foreign state standard - a standardization document adopted by a National Standardization Agency of a foreign state or an organization of a foreign State;

38) Standardization subjects of foreign states - State Agencies, individuals or legal entities authorized to represent the interests of their countries in the field of standardization.

Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall apply.

Article 3. Scope of regulation of this Law

1. This Law shall regulate relations related to activity in the field of standardization.

2. The objects of standardization shall be products, processes and services subject to or subjected to standardization.

3. The subjects of the national standardization system shall be State Agencies, as well as individuals and legal entities carrying out activity in the field of standardization.

Article 4. Standardization objectives

The standardization objectives shall be:

1) improving the competitiveness of domestic products, processes and services;

2) saving natural and energy resources;

3) ensuring national security and socio-economic development of the state;

4) improving the safety and quality of products, processes and services;

5) elimination of technical barriers to trade to create conditions for integration into the international standardization system;

6) prevention of actions misleading consumers regarding the safety and quality of products, processes and services;

7) support for the effective implementation of innovations and the development of high-tech industries, as well as the promotion of technology transfer and best laboratory practices;

8) creating conditions for improving the safety and quality of life of the population.

Article 5. Standardization principles

Standardization in the Republic of Kazakhstan shall be based on the principles of:

1) voluntariness:

choice to apply standardization documents, unless otherwise established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

participation in the standardization activity, field of all interested parties;

choice of interconnected standards;

2) unity and integrity of the national standardization system;

3) ensuring the consistency and comprehensiveness of standardization;

4) application of uniform terminology to objects of standardization;

5) openness of the process of developing national standards based on the participation of all interested parties;

6) openness of information on standardization documents, the procedure for their development, approval and publication to users and other interested parties, with the exception of standardization documents that constitute state secrets or other secrets protected by law, and standardization documents that are object to copyright;

7) use of achievement of science and engineering, as well as international, regional standards, standards of foreign States in the development of standardization documents;

8) dynamic and advanced development of standardization.

Article 6. Regulation in the field of standardization of military and double-purpose (application) of products, processes and services

The procedure for developing, agreeing, approving, registering, recording, changing, revising, canceling and enacting military national standards used for the needs of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, other troops and military formations is determined by the authorized body in the field of the defense industry and the state defense order.

Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Chapter 2. NATIONAL STANDARDIZATION SYSTEM

Article 7. The structure of the national standardization system

The structure of the national standardization system consists of:

1) Government of the Republic of Kazakhstan;

2) Authorized Agency;

3) State Agencies within their competence;

4) National Standardization Agency;

5) Technical Committees for Standardization;

6) Technical experts on standardization;

7) Individuals and legal entities.

Article 8. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization

Government of the Republic of Kazakhstan shall:

1) develop the main directions of the state policy in the field of standardization and organize their implementation;

2) determine the National Standardization Agency;

3) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).
Footnote. Article 8 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 9. Competence of the Authorized Agency

The competence of the Authorized Agency includes:

1) formation and implementation of the state policy in the field of standardization and organization of its implementation;

2) carrying out of inter-sectoral coordination of the activity of state agencies, individuals and legal entities in the field of standardization;

3) submission of a representation to the Government of the Republic of Kazakhstan to determine the national standardization agency;

4) representation of the interests of the Republic of Kazakhstan in the International and regional standardization organizations;

5) determination the procedure for developing a national standardization plan;

6) approval of the national standardization plan;

7) approval of national standards (except for military national standards), national classifiers of technical and economic information, recommendations for standardization, as well as changes to them;

8) determination the procedure for the development, coordination, examination, approval, registration, accounting, change, revision, cancellation and inaction of national standards (except for military national standards), national technical and economic information classifiers and recommendations for standardization;

9) determination the procedure for the formation, maintenance and support for the Unified State Fund of regulatory technical documents, as well as distribution of copies of regulatory technical documents, official publications;

9-1) organization and coordination of the work of the unified state fund of regulatory technical documents;

10) determination the procedure for creating and maintaining a depository of technical and economic information classifiers;

11) determination the procedure for the application of national, interstate standards and national classifiers of technical and economic information in regulatory legal acts;

12) determination of the procedure for the application of international, regional standards (including approval, enactment and cancellation of interstate standards on the territory of the Republic of Kazakhstan) and standards of foreign states, classifiers of the technical and economic information of international organizations for standardization, classifiers of technical and economic information, rules and recommendations for standardization of regional organizations for standardization, classifiers of technical and economic information, rules, norms and recommendations for standardization of foreign states;

13) determination the procedure for creating, operating and liquidating technical committees for standardization;

14) Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication);

15) organization of analysis and development of national standards (except for military national standards) and interstate standards;

16) work on the inclusion of national standards in the lists of standards to the relevant technical regulations of the Eurasian Economic Union;

17) exercising other powers provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 10. Competence of State Agencies in the field of standardization

The State Agencies in the field of standardization, within their competence shall carry out:

1) preparation and submission of proposals on the development, amendment, revision and cancellation of national, interstate standards, national classifiers of technical and economic information, recommendations for standardization to the Authorized Agency in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) development of national standards in coordination with the authorized body;

2-1) development of national classifiers of technical and economic information in coordination with the authorized body and the authorized body in the field of state statistics;

3) consideration of draft standardization documents and national standardization plan;

4) preparation of proposals for the establishment of technical committees for standardization;

5) participation in the operation of Technical Committees for Standardization and the National Agency for Standardization, International organizations for standardization;

6) other powers provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 10 as amended by the Law of the RK dated 05.07.2024 № 115-VIII shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 11. National Standardization Agency

1. The national standardization body shall be a state legal entity.

2. To carry out its activity, the National Standardization Agency must have:

1) agreements with international, regional and foreign organizations on for standardization for the distribution and application of standardization documents;

2) experience in the development of national and interstate standards, examination of draft standardization documents;

3) experience in analyzing and systematizing standardization documents by industry.

3. The activity of the National Standardization Agency shall be aimed at implementing a mechanism for coordinated interaction of the subjects of the national standardization system in order to create conditions for the development of competitiveness of domestic products, processes and services and their free access to the internal and external markets, national security and socio-economic development of the State.

4. The National Standardization Agency within its competence shall carry out:

1) development of fundamental national standards, national and interstate standards included in the lists of standards for technical regulations as interrelated, and recommendations for standardization;

1-1) registration of national standards (except for military national standards), national classifiers of technical and economic information and recommendations for standardization;

2) conducting and (or) participating in research in the field of standardization;

3) analysis and systematization of draft technical regulations, technical regulations, standardization documents;

4) provision of innovative and investment projects aimed at the production of products with enhanced safety indicators, corresponding national standards through their development;

5) formation of the national standardization plan, as well as the introduction of changes and (or) additions to it;

6) examination of draft standardization documents;

7) formation, maintenance and support of the Unified State Fund of normative technical documents, the system of cataloging standardization documents;

8) maintaining the register of the national standardization system;

9) cooperation with international, regional, foreign organizations for standardization, including the exchange of information, distribution and application of international, regional standards and standards of foreign states in the territory of the Republic of Kazakhstan;

10) participation in the official issue, distribution and publication of regulatory technical documents and standardization documents (except for military national standards and standards of organizations), as well as information indexes of standards and catalogs;

11) creation, coordination of activity and liquidation of Technical Committees for Standardization, updating the composition of Technical Committees for Standardization and objects of standardization assigned to Technical Committees for Standardization;

11-1) coordination of monitoring in the field of standardization;

12) participation in the organization of training and advanced training in the field of Standardization.

Footnote. Article 11 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication); dated 27.12. 2021 № 87-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 12. Technical Committees for Standardization

1. Technical Committees for Standardization shall be created in sectors of economy based on the principle of voluntary participation of the subjects of the national standardization system.

2. Technical Committees for Standardization:

1) participate in the development of standardization documents and develop them;

2) organize a technical discussion of the content of draft national standards in accordance with a fixed area of activity with members of Technical Committee for Standardization;

3) make proposals for the formation of a national standardization plan;

4) send requests to the State Agencies, legal entities or individuals on matters within their competence, on behalf of the basic organization;

5) participate in standardization research;

6) participate in the work of Technical Committees on Standardization, international and regional organizations for standardization;

7) carry out other powers provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

3. The Technical Committee for Standardization includes representatives of interested subjects of the national standardization system of the relevant sector (sphere).

4. Applicants for the establishment of a Technical Committee for Standardization may be interested subjects of the national standardization system of the relevant sector (sphere).

5. Information and analytical and organizational support for the activity of Technical Committee for Standardization shall be provided by its basic organization.

Article 13. Technical experts for standardization

1. Technical experts for standardization shall be involved in standardization activity and may represent the interests of the organization.

2. The competence of technical experts for standardization shall include:

1) participation in the implementation of State policy in the field of standardization;

2) participation in the development and examination of regulatory legal acts in the field of technical regulation and standardization, standardization documents;

3) participation in the work of Technical Committees for Standardization;

4) participation in standardization research;

5) participation in the formation of national standardization plan;

6) performance of other functions established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

3. Organizations identify technical experts for standardization based on one of the following characteristics:

1) availability of professional technical education and knowledge of the object of standardization;

2) experience in the field of standardization.

Article 14. Unified State Fund of regulatory technical documents

1. The Unified State Fund of regulatory technical documents operates in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

2. State Agencies, their subordinate organizations shall submit one copy of a regulatory technical document approved by them, as well as information on acceptance, amendment, and cancellation of each regulatory technical document to the National Standardization Agency to form a unified information system.

3. Formation, maintenance and support of the Unified State Fund of regulatory technical documents shall include:

1) acquisition and storage of regulatory technical documents;

2) acquisition, storage and updating of standardization documents (except for military national standards and standards of organizations);

3) submission of copies of regulatory technical documents, as well as information about them, contained in the Unified State Fund of regulatory technical documents;

4) support and expansion of information systems of the Unified State Fund of regulatory technical documents, the system of cataloging standardization documents.

4. Distribution of official publications of standardization documents (except for military national standards and standards of organizations) shall be carried out through the Unified State Fund of regulatory technical documents.

Official publications of national standards shall be distributed free of charge, except for military national standards, interstate standards adopted in the territory of the Republic of Kazakhstan as national standards, and national standards adopted on the basis of international, regional standards and standards of foreign states.

5. Distribution of standardization documents and their copies shall be subject to copyright.

Article 15. The rights of individuals and legal entities in the field of standardization

Individuals and legal entities shall have the right, taking into account their economic and professional needs, to organize and carry out activity in the field of standardization in their respective fields (spheres), in particular:

1) to participate in the development of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization;

2) to participate in the development, monitoring, revision, cancellation and updating of standardization documents;

3) to send requests to the Authorized Agency, National Agency for Standardization, Technical Committees for Standardization on matters relating to the field of standardization;

4) to participate in the activity of Technical Committees for Standardization;

5) to develop and introduce documents on standardization, unless otherwise established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) to create relevant units and services for standardization;

7) to participate in standardization research;

8) to exercise other powers provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

Footnote. Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Chapter 3. STANDARDIZATION DOCUMENTS

Article 16. Types of standardization documents

1. The standardization documents include:

1) international standards, technical and economic information classifiers of international organizations for standardization;

2) regional standards, technical and economic information classifiers, rules and recommendations for standardization of regional organizations for standardization;

3) national standards and national classifiers of technical and economic information;

4) recommendations for standardization;

5) standards, technical and economic information classifiers, rules, regulations and recommendations for standardization of foreign states;

6) standards of organizations.

2. Standardization documents, according to which standardization objects shall be issued in circulation in the territory of the Republic of Kazakhstan, shall not contradict the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

Footnote. Article 16 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication).

Article 17. National standards

1. National standards shall be developed for the standardization purposes provided by this Law.

2. National standards shall be divided into:

1) fundamental national standards;

2) national standards for products, processes and services, methods for monitoring products, processes and services;

3) military national standards.

3. National standards may establish:

1) classification of products, services;

2) indicators of unification, compatibility and interchangeability of products;

3) terms and definitions;

4) consumer properties and characteristics of products and services that determine their level of quality, including functional use indicators;

5) rules for the production, processing, acceptance, packaging, labeling, transportation, storage, sale, disposal and destruction of products;

6) methods for testing the quality and safety of products and services;

7) requirements for conservation and rational use of all types of resources;

8) requirements for organization of production, ensuring the implementation of management systems;

9) provisions of organizational and methodological nature for a specific field of activity, as well as general technical norms and rules.

Article 18. National classifiers of technical and economic information

1. Technical and economic information used in economic sectors and requiring accounting shall be subject to classification and coding through the approval of technical and economic information classifiers.

2. Development of national classifiers of technical and economic information shall be carried out on its own initiative or in accordance with the national standardization plan.

Article 19. Standards of organizations

1. Standards of organizations shall be developed for products, processes or services and shall not be subject to accounting and registration in the registry of the national standardization system.

Standards of organizations can be adopted in the form of technical conditions, including those containing technical requirements for products.

2. Standards of organizations shall be accepted by:

1) one organization;

2) industry association (non-governmental);

3) consortium;

4) self-regulatory organization.

3. Standards of organizations shall be transferred for use only with the permission of the organization - holder of the original of the relevant standard.

4. The procedure for developing, adopting, registering, accounting, changing, revising, canceling, publishing, distributing, applying the standards of organizations shall be determined by the organization.

5. It shall not be allowed to finance the development of standards of organizations at the expense of the republican or local budgets.

Article 20. Recommendations for standardization

Recommendations on standardization contain voluntary for application organizational and methodological provisions relating to the work for standardization, as well as ensuring the uniformity of measurements and confirmation of conformity, promoting the application of the relevant national standard, or provisions that advisable to pre-test in practice before they shall be established in the national standard.

Chapter 4. THE ORDER OF DEVELOPMENT STANDARDIZATION DOCUMENTS

Article 21. The planning of works for standardization

1. Planning of standardization work shall be carried out annually taking into account the strategic goals and directions of development of the national standardization system.

The planning of works for standardization shall meet the main directions of the socio-economic development of the Republic of Kazakhstan, take into account the results of researches and the requirements established by the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

The planning of works for standardization shall be carried out in the form of the national standardization plan.

During the validity period of the national standardization plan, amendments and (or) additions may be made to it according to the proposals of the subjects of the national standardization system.

2. The national standardization plan shall be formed on the basis of:

1) proposals of State Agencies, the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan, accredited associations of private entrepreneurship subjects and other interested parties;

2) work plans of Technical Committees for Standardization;

3) expanding the list of interrelated standards for technical regulations, taking into account the preliminary analysis of existing standardization documents and the need to develop national standards;

4) results of monitoring in the field of standardization;

5) other sources that meet the main directions of the socio-economic development of the Republic of Kazakhstan.

3. Action of this article shall not apply to the planning of international, regional standards (except for interstate standards), military national standards, standards of organizations, and also standards of foreign states.

4. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication).
Footnote. Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication).

Article 22. Development and approval of national standards

1. The development of national standards shall be carried out in accordance with the national standardization plan and (or) in an initiative order.

2. National standards shall be developed taking into account:

1) the results of research (testing) and measurements;

2) international, regional standards, standards of organizations, standards of foreign states and other documents establishing requirements for the object of standardization;

3) acquired practical experience in applying new types of products, processes and services.

The period of the development of national standards developed on the basis of research and measurement shall not exceed three years.

3. The development of national standards shall be carried out by interested subjects of the national standardization system.

The development of fundamental national standards, national and interstate standards included in the lists of standards for technical regulations as interconnected, funded by budgetary funds shall be carried out by the national standardization agency.

4. Notifications on the beginning and completion of the development of national standards, as well as drafts of national standards shall be posted on the Internet resource of the national standardization agency.

Public discussion of the draft national standards on the Internet resource of the national standardization agency shall be carried out within sixty calendar days.

5. Before approving the national standard, the developer submits his project to the national standardization agency for examination.

A prerequisite for the approval of national standards in the manner determined by the Authorized Agency shall be to achieve consensus, except for the national standards affecting the safety of objects of standardization.

The decision on the approval of national standards affecting the safety of objects of standardization shall be taken by the Authorized Agency in consultation with the interested State Agency.

6. During the public discussion period, draft national standards shall be subject to compulsory technical discussion in the relevant Technical Committee for Standardization, and in case of its absence - in the national standardization agency.

7. The provisions of paragraphs 1, 3, 4, 5 and 6 of this Article shall not apply to the development of national military standards.

Article 23. Amendment and cancellation of national standards

1. The amendments to national standards shall be made when replacing, supplementing or excluding individual requirements, extending, limiting or restoring their actions, introducing new requirements and harmonizing with international standards that shall not entail violation of the requirements of interchangeability and compatibility of new products with products manufactured according to current national standard.

2. The procedures for amending national standards shall be established by the Authorized Agency.

3. The grounds for the cancellation of national standards shall be:

1) contradiction to the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) introduction of a new national standard instead of the current one;

3) adoption of interstate standards in the territory of the Republic of Kazakhstan;

4) loss of relevance of the application of the national standard.

4. When the national standard shall be cancelled, persons initiating the cancellation of the national standard shall submit a proposal to the Authorized Agency.

5. The provisions of paragraphs 1, 2, 3 and 4 of this Article shall not apply to the amendments and cancellation of military national standards.

Article 24. Development and approval of national classifiers of technical and economic information

1. Notifications on the beginning and completion of the development of national classifiers of technical and economic information, as well as draft of national classifiers of technical and economic information shall be posted on the Internet resource of the National Standardization Agency.

A public discussion of the draft national classifiers of technical and economic information on the Internet resource of the National Standardization Agency shall be carried out within sixty calendar days.

2. Before approving the national classifier of technical and economic information, the developer submits his project for examination to the National Standardization Agency.

3. After the approval and registration in the registry of the national standardization system, national classifiers of technical and economic information shall be transferred by the Authorized Agency to the depository for storage.

Article 25. Registration of national standards, national classifications of technical and economic information, recommendations for standardization

National standards, national classifiers of technical and economic information, recommendations on standardization shall be subject to compulsory registration.

Chapter 5. APPLICATION OF STANDARDIZATION DOCUMENTS

Article 26. Application of standardization documents

1. National, interstate standards and national classifiers of technical and economic information shall be compulsory for application, if there be indications about this in the legislation of the Republic of Kazakhstan.

In order to fulfill the requirements of technical regulations and assessment compliance with the requirements of technical regulations on a voluntary basis, the interrelated standards shall be applied in terms of choice.

Non-application of interrelated standards cannot be considered as non-compliance with the requirements of technical regulations.

In case of non- application of interrelated standards included in the lists of standards for technical regulations, conformity assessment shall be carried out on the basis of risk analysis.

References to the standards of organizations cannot be applied in regulatory legal acts.

2. Standardization documents shall be applied on a voluntary basis regardless of the country and place of origin of objects of standardization, unless otherwise established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization.

3. If the subject of the national standardization system has voluntarily declared that the standardization object corresponds to the standardization document, including if the standardization document shall be used in labeling, in operational or other documentation, and if the standardization object shall be voluntarily certified for compliance standardization document, the requirements of document standardization for it shall become compulsory.

4. The application of standardization documents by individuals and legal entities shall be subject to copyright.

Article 27. Application of international, regional standards and standards of foreign States

1. International, regional standards and standards of foreign states shall be applied to the territory of the Republic of Kazakhstan by adopting them as national and interstate standards.

Subjects of the national standardization system may directly apply international, regional standards and standards of foreign states to achieve the goals of organizations, taking into account the requirements of paragraph 2 of Article 16 of this Law and paragraph 2 of this Article, by sending a notification to the national standardization body.

2. One of the necessary conditions for the application of international, regional standards and standards of foreign states shall be:

1) membership of the Republic of Kazakhstan in international and regional organizations for standardization, metrology and accreditation;

2) availability of international treaties of the Republic of Kazakhstan on cooperation in the field of standardization;

3) availability of the contract between the National Standardization Agency and international, regional, foreign organization on cooperation in the field of standardization;

4) compliance with the requirements of original holders for the application of international, regional standards and standards of foreign States.

Footnote. Article 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication).

Article 28. Monitoring in the field of standardization

1. Monitoring in the field of standardization shall be carried out annually:

1) Technical Committees for Standardization on fixed objects of standardization;

2) National Standardization Agency;

3) State Agencies within the competence.

2. Monitoring in the field of standardization includes:

1) analysis of the scientific and technical level of national standards (except for military national standards);

2) analysis of the compliance of national standards (except for military national standards) to the existing technical regulations;

3) analysis of the provision of national standards (except for military national standards) in various sectors of the economy.

3. The results of monitoring, drawn up in the form of proposals, shall be sent to the National Standardization Agency following the results of the half year.

Based on the results of the analysis of proposals received, the National Standardization Agency initiates the development of national standards (except for military national standards), revision of existing national standards (except for military national standards), cancellation of national standards (except for military national standards), or amendments to them.

Chapter 6. CATALOGING SYSTEM OF STANDARDIZATION DOCUMENTS AND
INFORMATION SUPPORT

Article 29. Cataloging system of standardization documents

1. The cataloging system of standardization documents shall function in order to provide interested subjects of the national standardization system with information on national, interstate standards, national classifiers of technical and economic information by sectors of the economy.

2. The cataloging system of standardization documents shall include:

1) formation and maintenance of information catalogs of national standards and national classifiers of technical and economic information;

2) formation and maintenance of information catalogs of interstate standards;

3) formation of a catalog of canceled, replaced and not entered into force interstate standards;

4) formation and maintenance of periodic information indexes.

Article 30. Information support in the field of standardization

Information support in the field of standardization shall be carried out by:

1) placement of information on standardization documents;

2) distribution of regulatory technical documents, official publications and their copies;

3) publication of national standards (except for military national standards), national classifiers of technical and economic information, and recommendations for standardization.

Article 30-1. Explanation of national standards

Explanation of national standards shall be carried out by the subjects of the national standardization system developing them.

Footnote. Chapter 6 supplemented by Article 30-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication).

Article 31. Placement of information on standardization documents

1. Placement of information on standardization documents (except for military national standards, standards of organizations) shall be carried out through their compulsory publication on the Internet resource of the National Standardization Agency and in monthly and annual information indexes of standards.

2. Information on the standardization document shall include:

1) name;

2) scope;

3) date and number of the decision on approval, amendment and cancellation;

4) information about the developer.

Article 32. Publication

The national standards, national classifiers of technical and economic information and recommendations for standardization shall be subject to publication.

The publication shall be carried out by placing the texts of standardization documents on the Internet resource of the National Agency for Standardization.

Article 33. National standardization mark

1. The national standardization mark shall be printed and electronic publications of national (except for military national standards), interstate standards and recommendations for standardization, as well as informational indexes of standards and catalogs of standardization documents.

2. The image of the national standardization mark, its technical requirements and the labeling procedure shall be established by the national standard.

Chapter 7. INTERNATIONAL AND REGIONAL COOPERATION IN THE FIELD OF STANDARDIZATION

Article 34. International and regional cooperation in the field of standardization

1. International and regional cooperation in the field of standardization shall be carried out in accordance with this Law and international treaties of the Republic of Kazakhstan.

2. International cooperation shall include the cooperation of the subjects of the national standardization system with international standardization organizations and standardization subjects of foreign States.

3. Regional cooperation shall include the cooperation of the subjects of the national standardization system with regional standardization organizations.

4. The National Standardization Agency shall coordinate the participation of the subjects of the national standardization system in the development of international and regional standards.

Chapter 8. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS

Article 35. Sources for financing of standardization activity

1. Financing of standardization activity shall be carried out in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Financing of standardization activity shall be carried out by:

1) budget funds;

2) funds of organizations;

3) voluntary contributions of individuals and legal entities;

4) other sources that shall not contradict the legislation of the Republic of Kazakhstan.

At the expense of budgetary funds, it shall be allowed to develop fundamental national standards, national and interstate standards included in the lists of standards for technical regulations as interrelated, national standards developed in the implementation of state programs, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan, national standards and national classifiers of technical-economic information, for application in normative legal acts. Other types of standardization documents shall be developed at the expense of other sources of funding.

Footnote. Article 35 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2020 № 397-VI (shall come into effect six months after the day of its first official publication).

Article 36. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization

Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of standardization shall be punishable that established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 37. Transitional provisions

Preliminary national standards and non-governmental standards may be adopted as national standards within twelve months after the enforcement of this Law.

Article 38. The procedure for the enforcement of this Law

This Law shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication.

The President
of the Republic of Kazakhstan	N. NAZARBAYEV

Стандарттау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2018 жылғы 5 қазандағы № 183-VІ ҚРЗ.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 38-баптан қараңыз.
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға қолайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

Осы Заң ұлттық стандарттау жүйесінің жұмыс істеуіне бағытталған құқықтық негіздерді айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) әскери ұлттық стандарт – белгілі бір және арнайы пайдалану мақсатында әскери және қосарланған мақсаттағы (қолданыстағы) объектілерге қағидаларды, жалпы қағидаттар мен сипаттамаларды белгілейтін, оның ішінде мемлекеттік құпияларға жатқызылатын және таратылуы шектеулі мәліметтерді қамтитын өнімдерге, процестер мен көрсетілетін қызметтерге арналған стандарттау жөніндегі құжат;

2) дайындаушы – өткізу үшін өнім өндіретін жеке немесе заңды тұлға;

3) көрсетілетін қызмет – жеке және заңды тұлғалардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған, нәтижелерінің материалдық мәні болмайтын қызмет;

4) мемлекетаралық стандарт – стандарттау жөніндегі өңірлік ұйым – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі мемлекетаралық кеңесі қабылдаған өңірлік стандарт;

5) негізге алынатын ұлттық стандарт – ұлттық стандарттау жүйесінің жалпы ұйымдастырушылық-әдістемелік ережелерін белгілейтін және қолданылу саласы кең немесе белгілі бір стандарттау саласы үшін жалпы ережелерді қамтитын стандарттау жөніндегі құжат;

6) нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қоры – Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен қалыптастырылатын нормативтік техникалық құжаттарды, стандарттау жөніндегі құжаттарды (әскери ұлттық стандарттарды және ұйымдардың стандарттарын қоспағанда), сондай-ақ бұлар туралы мәліметтерді қамтитын, мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, жалпыға қолжетімді мемлекеттік ақпараттық ресурс;

7) өзара байланысты стандарттар – техникалық регламенттерде белгіленген талаптардың орындалуын қамтамасыз ететін ұлттық стандарттар және (немесе) мемлекетаралық стандарттар;

8) өнім – қызметтің материалдық-заттай нысанда ұсынылған және шаруашылық және өзге де мақсаттарда одан әрі пайдалануға арналған нәтижесі;

9) өнiмнiң өмiрлiк циклi – өнiмдi жобалау, өндiру, пайдалану немесе тұтыну, сақтау, тасымалдау, өткiзу, жою және кәдеге жарату процестерi;

10) өңiрлiк стандарт – стандарттау жөніндегі өңiрлiк ұйым қабылдаған стандарттау жөніндегі құжат;

11) процесс – өнiмнiң өмiрлiк циклі кезеңдерін қоса алғанда, қандай да бiр тапсырылған нәтижеге жету жөнiндегi өзара байланысты және ретімен орындалатын iс-қимылдар (жұмыстар) жиынтығы;

12) ресми басылым – нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қоры басып шығаратын, ұлттық стандарттау белгісі салынған стандарттау жөніндегі құжаттың (әскери ұлттық стандарттарды және ұйымдардың стандарттарын қоспағанда) баспа не электрондық мәтіні;

13) стандарттардың ақпараттық көрсеткіші – стандарттау жөніндегі қабылданған құжаттар, оларға өзгерістер туралы ақпаратты, сондай-ақ оларды қолданысқа енгізу мерзімдерін және қосымша ақпаратты қамтитын мерзімділікпен басып шығарылатын көрсеткіш;

14) стандарттау – нақты қойылып отырған және әлеуетті міндеттерге қатысты жалпыға бірдей, көп рет пайдалану үшін ережелер белгілеу арқылы стандарттау объектілерінің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге және стандарттау объектілеріне қойылатын талаптарды ретке келтірудің оңтайлы дәрежесіне қол жеткізуге бағытталған қызмет;

15) стандарттау жөнiндегi құжат – стандарттау саласындағы қызметтiң алуан түрiне немесе оның нәтижелерiне қатысты нормаларды, қағидаларды, сипаттамаларды, қағидаттарды белгiлейтiн құжат;

16) стандарттау жөніндегі құжаттарды жаңартып отыру – стандарттау жөніндегі құжаттарды оларға белгіленген тәртіппен қабылданған өзгерістерді, олардың қолданылу мерзімдері, қайта қарау туралы, шектеу немесе күшін жою туралы ақпаратты енгізу жолымен жаңартып отыратын күйде ұстау процесі;

17) стандарттау жөніндегі құжаттардың каталогы – ұлттық, мемлекетаралық стандарттар және ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары туралы ақпаратты қамтитын ақпараттық ресурс;

18) стандарттау жөніндегі өңiрлiк ұйым – қызметiне қатысуға бiр географиялық немесе экономикалық өңір үшін ашық стандарттау жөнiндегi ұйым;

19) стандарттау жөніндегі техникалық комитет – стандарттау саласындағы қызметті жүзеге асыру және бекітіп берілген стандарттау объектілері немесе қызмет бағыттары бойынша ұлттық стандарттау жүйесін құруға қатысу үшін экономика салаларында ерікті негізде құрылатын консультативтік-кеңесші орган;

20) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттің базалық ұйымы – базасында стандарттау жөніндегі техникалық комитет құрылған және жұмыс істейтін ұйым;

21) стандарттау жөніндегі техникалық сарапшы – стандарттау саласындағы қызметке қатысатын, стандарттау объектісіне қатысты арнаулы білімі бар және осы Заңда белгіленген сипаттамаларға сай келетін жеке тұлға;

22) стандарттау жөніндегі ұсынымдар – стандарттау және (немесе) өлшем бірлігін қамтамасыз ету мен сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге қатысты ұйымдастырушылық және әдістемелік сипаттағы ақпаратты қамтитын стандарттау жөніндегі құжат;

23) стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым – мүше болуға кез келген ел үшін ашық стандарттау жөніндегі ұйым;

24) стандарттау жөніндегі шетелдік ұйым – стандарттау саласындағы қызметті жүзеге асыратын, шет мемлекеттің ұлттық деңгейінде танылған стандарттау жөніндегі ұйым;

25) стандарттау саласындағы қызмет – стандарттау жөніндегі құжаттарды жоспарлау, әзірлеу, бекіту, тіркеу, есепке алу, жариялау, тарату, қолдану, мониторингілеу және жаңартып отыру;

26) стандарттау саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – стандарттау саласында басшылық етуді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

27) тарату – осы Заңда айқындалатын тәртіппен жеке және заңды тұлғалардың тиісті сұрау салулары негізінде ресми басылымдарды және (немесе) олардың көшірмелерін беру не өткізу;

28) техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары – техникалық-экономикалық ақпарат объектiлерi сыныптауыш топтарының кодтары мен атауларының жүйеленген жиынтықтарын білдіретін стандарттау жөніндегі құжаттар, бұларға ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары, стандарттау жөніндегі халықаралық ұйымдардың техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары, стандарттау жөніндегі өңірлік ұйымдардың техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары және шет мемлекеттердің техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары жатады;

29) техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарының депозитарийі (бұдан әрі – депозитарий) – ведомствоаралық сипаты бар техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарының жиынтығын білдіретін, оларды қалыптастыруды, есепке алуды, сақтауды, жаңартып отыруды, депозитарийді пайдаланушылардың мүддесінде ақпараттық және нормативтік қамсыздандыруды қамтамасыз ететін мамандандырылған қор;

30) ұйым стандарты – ұйым өз мақсаттарын іске асыру үшін дербес қабылдаған стандарттау жөніндегі құжат;

31) ұлттық стандарт – уәкілетті орган бекіткен, пайдаланушылардың қалың тобына қолжетімді стандарттау жөніндегі құжат;

32) ұлттық стандарттау белгісі – ұлттық стандарттау жүйесінде әзірленетін және қолданылатын құжаттарды таңбалау үшін пайдаланылатын белгі;

33) ұлттық стандарттау жүйесі – стандарттау саласындағы қызметті жүзеге асыру процесінде субъектілердің және олардың қатынастарының, сондай-ақ жалпыға қолжетімді мемлекеттік ақпараттық ресурс объектілері болып табылатын стандарттау жөніндегі құжаттардың және нормативтік техникалық құжаттардың жиынтығы;

34) ұлттық стандарттау жүйесінің тізілімі – ұлттық стандарттардың, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарының, стандарттау жөніндегі ұсынымдардың, стандарттау жөніндегі техникалық комитеттердің жүйелендірілген есебі жүргізілетін электрондық дерекқор;

35) үйлестіру – ғылым мен техникадағы жаңа жетістіктер көрініс табатын және стандарттау объектілерінің сапасы мен бәсекеге қабілеттігі деңгейіне қойылатын қазіргі заманғы талаптарды айқындайтын халықаралық және өңірлік стандарттарды ұлттық мүддеге орай енгізу және пайдалану үшін жағдайлар жасау жөніндегі қызмет;

36) халықаралық стандарт – стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым қабылдаған, пайдаланушылардың қалың тобына қолжетімді стандарттау жөніндегі құжат;

37) шет мемлекет стандарты – шет мемлекеттің стандарттау жөніндегі ұлттық органы не шет мемлекеттің ұйымы қабылдаған стандарттау жөніндегі құжат;

38) шет мемлекеттердің стандарттау субъектілері – стандарттау саласында өз елдерінің мүдделерін білдіруге уәкілеттік берілген мемлекеттік органдар, жеке не заңды тұлғалар.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше қағидалар белгiленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3-бап. Осы Заңның реттеу саласы

1. Осы Заң стандарттау саласындағы қызметпен байланысты қатынастарды реттейді.

2. Стандарттауға жататын немесе стандартталған өнімдер, процестер және көрсетілетін қызметтер стандарттау объектілері болып табылады.

3. Стандарттау саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органдар, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалар ұлттық стандарттау жүйесінің субъектілері болып табылады.

4-бап. Стандарттау мақсаттары

Стандарттау мақсаттары:

1) отандық өнімдердің, процестердің және көрсетілетін қызметтердің бәсекеге қабілеттігін арттыру;

2) табиғи және энергетикалық ресурстарды үнемдеу;

3) мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін және әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету;

4) өнімдердің, процестердің және көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздігі мен сапасын арттыру;

5) халықаралық стандарттау жүйесіне интеграциялау жағдайларын жасау үшін саудадағы техникалық кедергілерді жою;

6) өнімдердің, процестердің және көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздігі мен сапасына қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын әрекеттердің алдын алу;

7) инновацияларды тиімді енгізуді және жоғары технологиялық өндірістерді дамытуды қолдау, сондай-ақ технологиялар мен үздік зертханалық практикалар трансфертіне жәрдемдесу;

8) халық өмірінің қауіпсіздігі мен сапасын жақсарту үшін жағдайлар жасау болып табылады.

5-бап. Стандарттау қағидаттары

Қазақстан Республикасындағы стандарттау:

1) мынадай:

егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше белгіленбесе, стандарттау жөніндегі құжаттарды қолдану мақсатында таңдау;

стандарттау саласындағы қызметке барлық мүдделі тараптардың қатысу;

өзара байланысты стандарттардан таңдау еріктілігі;

2) ұлттық стандарттау жүйесінің бірлігі мен тұтастығы;

3) стандарттаудың жүйелігі мен кешенділігін қамтамасыз ету;

4) стандарттау объектілеріне бірыңғай терминологияны қолдану;

5) барлық мүдделі тараптардың қатысуы негізінде ұлттық стандарттарды әзірлеу процесінің ашықтығы;

6) мемлекеттік құпияларды немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын стандарттау жөніндегі құжаттарды және авторлық құқық объектісі болып табылатын стандарттау жөніндегі құжаттарды қоспағанда, пайдаланушылар мен өзге де мүдделі тұлғалар үшін стандарттау жөніндегі құжаттар, оларды әзірлеу, бекіту және жариялау тәртібі туралы ақпараттың ашықтығы;

7) стандарттау жөніндегі құжаттарды әзірлеу кезінде ғылым мен техниканың жетістіктерін, сондай-ақ халықаралық, өңірлік стандарттарды, шет мемлекеттердің стандарттарын пайдалану;

8) стандарттаудың серпінділігі және оны озық дамыту қағидаттарына негізделеді.

6-бап. Әскери және қосарланған мақсаттағы (қолданыстағы) өнімдерді, процестерді және көрсетілетін қызметтерді стандарттау саласындағы реттеу

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың мұқтажы үшін пайдаланылатын әскери ұлттық стандарттарды әзірлеу, келісу, бекіту, тіркеу, есепке алу, өзгерту, қайта қарау, күшін жою және қолданысқа енгізу тәртібін қорғаныс өнеркәсібі және мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

2-тарау. ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТТАУ ЖҮЙЕСІ

7-бап. Ұлттық стандарттау жүйесінің құрылымы

Ұлттық стандарттау жүйесінің құрылымын:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;

2) уәкілетті орган;

3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдар;

4) стандарттау жөніндегі ұлттық орган;

5) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер;

6) стандарттау жөніндегі техникалық сарапшылар;

7) жеке және заңды тұлғалар құрайды.

8-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң стандарттау саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасының Үкiметi:

1) стандарттау саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын әзірлейді және олардың орындалуын ұйымдастырады;

2) стандарттау жөніндегі ұлттық органды айқындайды;

3) алып тасталды - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Уәкілетті органның құзыретi

Уәкілетті органның құзыретіне:

1) стандарттау саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру және оның жүзеге асырылуын ұйымдастыру;

2) мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың стандарттау саласындағы қызметін салааралық үйлестіруді жүзеге асыру;

3) стандарттау жөніндегі ұлттық органды айқындау үшін Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыну беру;

4) стандарттау жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдарда Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіру;

5) ұлттық стандарттау жоспарын әзірлеу тәртібін айқындау;

6) ұлттық стандарттау жоспарын бекіту;

7) ұлттық стандарттарды (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда), ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын, стандарттау жөніндегі ұсынымдарды, сондай-ақ оларға өзгерістерді бекіту;

8) ұлттық стандарттарды (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда), ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, келісу, сараптама жасау, бекіту, тіркеу, есепке алу, өзгерту, қайта қарау, күшін жою және қолданысқа енгізу тәртібін айқындау;

9) нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қорын қалыптастыру, жүргізу және қолдап отыру, сондай-ақ нормативтік техникалық құжаттардың, ресми басылымдардың көшірмелерін тарату тәртібін айқындау;

9-1) нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қорының жұмысын ұйымдастыру және үйлестіру;

10) техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарының депозитарийін құру және жүргізу тәртібін айқындау;

11) ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды және ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын нормативтік құқықтық актілерде қолдану тәртібін айқындау;

12) халықаралық, өңірлік стандарттарды (оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағында мемлекетаралық стандарттарды келісу, қолданысқа енгізу және олардың күшін жою) және шет мемлекеттердің стандарттарын, стандарттау жөніндегі халықаралық ұйымдардың техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын, стандарттау жөніндегі өңірлік ұйымдардың техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын, стандарттау жөніндегі қағидалары мен ұсынымдарын, шет мемлекеттердің техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын, стандарттау жөніндегі қағидаларын, нормалары мен ұсынымдарын қолдану тәртібін айқындау;

13) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттерді құру, жұмыс істеу және тарату тәртібін айқындау;

14) алып тасталды – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15) ұлттық стандарттарды (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда) және мемлекетаралық стандарттарды талдау мен әзірлеуді ұйымдастыру;

16) ұлттық стандарттарды Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті техникалық регламенттеріне стандарттардың тізбелеріне енгізу жөнінде жұмыстар жүргізу;

17) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Мемлекеттік органдардың стандарттау саласындағы құзыреті

Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде стандарттау саласында:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын, стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау туралы және күшін жою туралы ұсыныстарды дайындауды және уәкілетті органға енгізуді;

2) уәкілетті органмен келісу бойынша ұлттық стандарттарды әзірлеуді;

2-1) уәкілетті органмен және мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын әзірлеуді;

3) стандарттау жөніндегі құжаттар мен ұлттық стандарттау жоспарының жобаларын қарауды;

4) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттерді құру жөнінде ұсыныстар дайындауды;

5) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттердің және стандарттау жөніндегі ұлттық органның, стандарттау жөніндегі халықаралық ұйымдардың жұмысына қатысуды;

6) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Стандарттау жөніндегі ұлттық орган

1. Стандарттау жөніндегі ұлттық орган мемлекеттік заңды тұлға болып табылады.

2. Өз қызметін жүзеге асыру үшін стандарттау жөніндегі ұлттық органның:

1) стандарттау жөніндегі құжаттарды таратуға және қолдануға стандарттау жөніндегі халықаралық, өңірлік және шетелдік ұйымдармен келісімдері;

2) ұлттық және мемлекетаралық стандарттарды әзірлеуде, стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларына сараптама жасауда тәжірибесі;

3) салалар бойынша стандарттау жөніндегі құжаттарға талдау жүргізу мен оларды жүйелеуде тәжірибесі болуға тиіс.

3. Стандарттау жөніндегі ұлттық органның қызметі отандық өнімдердің, процестердің және көрсетілетін қызметтердің бәсекеге қабілеттігін дамыту мен олардың ішкі және сыртқы нарықтарға еркін қол жеткізуі, мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін және әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету үшін жағдайлар жасау мақсатында ұлттық стандарттау жүйесі субъектілерінің келісілген өзара іс-қимыл тетігін жүзеге асыруға бағытталады.

4. Стандарттау жөніндегі ұлттық орган өз құзыреті шегінде:

1) негізге алынатын ұлттық стандарттарды, техникалық регламенттерге стандарттардың тізбелеріне өзара байланысты стандарттар ретінде енгізілетін ұлттық және мемлекетаралық стандарттарды және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеуді;

1-1) ұлттық стандарттарды (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда), техникалық-экономикалық ақпараттың ұлттық сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды тіркеуді;

2) стандарттау саласында ғылыми зерттеулер жүргізуді және (немесе) оларға қатысуды;

3) техникалық регламенттердің жобаларын, техникалық регламенттерді, стандарттау жөніндегі құжаттарды талдауды және жүйелеуді;

4) ұлттық стандарттарға сәйкес келетін қауіпсіздік көрсеткіштері жоғары өнім өндіруге бағытталған инновациялық және инвестициялық жобаларды әзірлеу арқылы оларды қамтамасыз етуді;

5) ұлттық стандарттау жоспарын қалыптастыруды, сондай-ақ оған өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізуді;

6) стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларына сараптама жасауды;

7) нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттiк қорын, стандарттау жөніндегі құжаттарды каталогтау жүйесін қалыптастыруды, жүргізуді және қолдап отыруды;

8) ұлттық стандарттау жүйесінің тізілімін жүргізуді;

9) стандарттау жөніндегі халықаралық, өңірлік, шетелдік ұйымдармен, оның ішінде ақпарат алмасу, халықаралық, өңірлік стандарттарды және шет мемлекеттердің стандарттарын Қазақстан Республикасының аумағында тарату және қолдану бойынша ынтымақтасуды;

10) нормативтік техникалық құжаттарды және стандарттау жөніндегі құжаттарды (әскери ұлттық стандарттарды және ұйымдардың стандарттарын қоспағанда), сондай-ақ стандарттар мен каталогтардың ақпараттық көрсеткіштерін ресми басып шығаруға, таратуға және жариялауға қатысуды;

11) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттерді құруды, қызметін үйлестіруді және таратуды, стандарттау жөніндегі техникалық комитеттердің құрамын және стандарттау жөніндегі техникалық комиттерге бекітіп берілген стандарттау объектілерін жаңартып отыруды;

11-1) стандарттау саласындағы мониторингті үйлестіруді;

12) стандарттау саласындағы даярлауды және біліктілікті арттыруды ұйымдастыруға қатысуды жүзеге асырады.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер

1. Стандарттау жөнiндегi техникалық комитеттер ұлттық стандарттау жүйесі субъектілерінің ерікті қатысуы қағидаты негізінде экономика салаларында құрылады.

2. Стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер:

1) стандарттау жөніндегі құжаттарды әзірлеуге қатысады және оларды әзірлейді;

2) бекітіп берілген қызмет саласына сәйкес ұлттық стандарттар жобаларының мазмұнын стандарттау жөніндегі техникалық комитеттің мүшелерімен техникалық талқылауды ұйымдастырады;

3) ұлттық стандарттау жоспарын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгізеді;

4) мемлекеттік органдарға, заңды немесе жеке тұлғаларға өз құзыретіне кіретін мәселелер бойынша базалық ұйым атынан сұрау салулар жолдайды;

5) стандарттау саласындағы ғылыми зерттеулерге қатысады;

6) стандарттау жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдардың стандарттау жөніндегі техникалық комитеттерінің жұмысына қатысады;

7) Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Стандарттау жөніндегі техникалық комитеттің құрамына тиісті саланың (аяның) ұлттық стандарттау жүйесі мүдделі субъектілерінің өкілдері кіреді.

4. Тиісті саланың (аяның) ұлттық стандарттау жүйесінің мүдделі субъектілері стандарттау жөніндегі техникалық комитетті құруға өтініш берушілер болуы мүмкін.

5. Стандарттау жөніндегі техникалық комитеттің қызметін ақпараттық-талдамалық және ұйымдастырушылық қамтамасыз етуді оның базалық ұйымы жүзеге асырады.

13-бап. Стандарттау жөніндегі техникалық сарапшылар

1. Стандарттау жөніндегі техникалық сарапшылар стандарттау саласындағы қызметке қатысады және ұйымның мүддесін білдіре алады.

2. Стандарттау жөніндегі техникалық сарапшылардың құзыретіне:

1) стандарттау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысу;

2) техникалық реттеу саласындағы және стандарттау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді, стандарттау жөніндегі құжаттарды әзірлеуге және оларға сараптама жасауға қатысу;

3) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттердің жұмысына қатысу;

4) стандарттау саласындағы ғылыми зерттеулерге қатысу;

5) ұлттық стандарттау жоспарын қалыптастыруға қатысу;

6) Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында белгіленген өзге де функцияларды орындау жатады.

3. Ұйымдар стандарттау жөніндегі техникалық сарапшыларды мынадай сипаттамалардың бірі негізінде айқындайды:

1) кәсіптік техникалық білімінің және стандарттау объектісіне қатысты білімінің болуы;

2) стандарттау саласында жұмыс тәжірибесінің болуы.

14-бап. Нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттiк қоры

1. Нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттiк қоры Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасына сәйкес жұмыс істейді.

2. Мемлекеттік органдар, олардың ведомстволық бағынысты ұйымдары өздері бекіткен нормативтік техникалық құжаттың бір данасын, сондай-ақ әрбір нормативтік техникалық құжатты қабылдау, өзгерістер енгізу туралы, күшін жою туралы мәліметтерді бірыңғай ақпараттық жүйені қалыптастыру үшін стандарттау жөніндегі ұлттық органға ұсынады.

3. Нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттiк қорын қалыптастыру, жүргізу және қолдап отыру:

1) нормативтік техникалық құжаттарды жиынтықтауды және сақтауды;

2) стандарттау жөніндегі құжаттарды (әскери ұлттық стандарттарды және ұйымдардың стандарттарын қоспағанда) жиынтықтауды, сақтауды және жаңартып отыруды;

3) нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттiк қорындағы нормативтік техникалық құжаттардың көшірмелерін, сондай-ақ олар туралы мәліметтерді ұсынуды;

4) нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттiк қорының ақпараттық жүйелерін, стандарттау жөніндегі құжаттарды каталогтау жүйесін қолдап отыруды және кеңейтуді қамтиды.

4. Стандарттау жөніндегі құжаттардың (әскери ұлттық стандарттарды және ұйымдардың стандарттарын қоспағанда) ресми басылымдарын тарату нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттiк қоры арқылы жүзеге асырылады.

Әскери ұлттық стандарттарды, Қазақстан Республикасының аумағында ұлттық стандарттар ретінде қабылданған мемлекетаралық стандарттарды және халықаралық, өңірлік стандарттар мен шет мемлекеттердің стандарттары негізінде қабылданған ұлттық стандарттарды қоспағанда, ұлттық стандарттардың ресми басылымдары өтеусіз негізде таратылады.

5. Стандарттау жөніндегі құжаттарды және олардың көшірмелерін тарату авторлық құқықтар сақталған жағдайда жүзеге асырылады.

15-бап. Жеке және заңды тұлғалардың стандарттау саласындағы құқықтары

Жеке және заңды тұлғалардың өздерінің шаруашылық және кәсіби қажеттіліктерін ескере отырып, тиісті салаларда (аяларда) стандарттау саласындағы қызметті ұйымдастыруға және жүзеге асыруға, атап айтқанда:

1) Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы нормативтік құқықтық актілерін әзірлеуге қатысуға;

2) стандарттау жөніндегі құжаттарды әзірлеуге, мониторингілеуге, қайта қарауға, күшін жоюға және жаңартып отыруға қатысуға;

3) уәкілетті органға, стандарттау жөніндегі ұлттық органға, стандарттау жөніндегі техникалық комитеттерге стандарттау саласына қатысты мәселелер бойынша сұрау салулар жолдауға;

4) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттердің қызметіне қатысуға;

5) егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше белгіленбесе, стандарттау жөніндегі құжаттарды әзірлеуге және енгізуге;

6) стандарттау жөніндегі тиісті бөлімшелер мен қызметтер құруға;

7) стандарттау саласындағы ғылыми зерттеулерге қатысуға;

8) Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыруға құқығы бар.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

3-тарау. СТАНДАРТТАУ ЖӨНІНДЕГІ ҚҰЖАТТАР

16-бап. Стандарттау жөніндегі құжаттардың түрлері

1. Стандарттау жөніндегі құжаттарға:

1) халықаралық стандарттар, стандарттау жөніндегі халықаралық ұйымдардың техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары;

2) өңірлік стандарттар, стандарттау жөніндегі өңірлік ұйымдардың техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары, стандарттау жөніндегі қағидалары мен ұсынымдары;

3) ұлттық стандарттар мен ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары;

4) стандарттау жөніндегі ұсынымдар;

5) шет мемлекеттердің стандарттары, техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары, стандарттау жөніндегі қағидалары, нормалары мен ұсынымдары;

6) ұйымдардың стандарттары жатады.

2. Стандарттау объектілері Қазақстан Республикасының аумағында айналымға шығарылатын стандарттау жөніндегі құжаттар Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмеуге тиіс.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Ұлттық стандарттар

1. Ұлттық стандарттар осы Заңда көзделген стандарттау мақсаттары үшін әзірленеді.

2. Ұлттық стандарттар:

1) негізге алынатын ұлттық стандарттарға;

2) өнімдерге, процестерге және көрсетілетін қызметтерге, өнімдерді, процестерді және көрсетілетін қызметтерді бақылау әдістеріне арналған ұлттық стандарттарға;

3) әскери ұлттық стандарттарға бөлінеді.

3. Ұлттық стандарттарда:

1) өнімдерді, көрсетілетін қызметтерді сыныптау;

2) өнімнің бірдейлік, сәйкестік және өзара айырбасталу көрсеткіштері;

3) терминдер мен анықтамалар;

4) функционалдық мақсатының көрсеткіштерін қоса алғанда, өнімдер мен көрсетілетін қызметтер сапасының деңгейін айқындайтын олардың тұтынушылық қасиеттері мен сипаттамалары;

5) өнімді өндіру, қайта өңдеу, қабылдау, буып-түю, таңбалау, тасымалдау, сақтау, өткізу, кәдеге жарату және жою қағидалары;

6) өнімдердің және көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін сынау әдістері;

7) барлық ресурс түрлерін сақтауға және ұтымды пайдалануға қойылатын талаптар;

8) менеджмент жүйелерін енгізуді қамтамасыз ететін өндірісті ұйымдастыруға қойылатын талаптар;

9) белгілі бір қызмет саласына арналған ұйымдастырушылық-әдістемелік сипаттағы ережелер, сондай-ақ жалпы техникалық нормалар мен қағидалар белгіленуі мүмкін.

18-бап. Ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары

1. Экономика салаларында пайдаланылатын және есепке алуды қажет ететін техникалық-экономикалық ақпарат техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын бекіту арқылы сыныптауға және кодтауға жатады.

2. Ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын әзірлеу бастамашылық тәртіппен не ұлттық стандарттау жоспарына сәйкес жүргізіледі.

19-бап. Ұйымдардың стандарттары

1. Ұйымдардың стандарттары өнімдерге, процестерге немесе көрсетілетін қызметтерге арналып әзірленеді және ұлттық стандарттау жүйесі тізілімінде есепке алуға және тіркеуге жатпайды.

Ұйымдардың стандарттары техникалық шарттар, оның ішінде өнімге қойылатын техникалық талаптарды қамтитын түрінде қабылдануы мүмкін.

2. Ұйымдардың стандарттарын:

1) бір ұйым;

2) салалық қауымдастық (үкіметтік емес);

3) консорциум;

4) өзін-өзі реттейтін ұйым қабылдайды.

3. Ұйымдардың стандарттары тиісті стандарттың төлнұсқасын ұстаушы ұйымның рұқсатымен ғана пайдалануға беріледі.

4. Ұйымдардың стандарттарын әзірлеу, қабылдау, тіркеу, есепке алу, өзгерту, қайта қарау, күшін жою, басып шығару, тарату, қолдану тәртібін ұйым айқындайды.

5. Ұйымдардың стандарттарын әзірлеуді республикалық немесе жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен қаржыландыруға жол берілмейді.

20-бап. Стандарттау жөніндегі ұсынымдар

Стандарттау жөніндегі ұсынымдар қолданылуы ерікті, стандарттау, сондай-ақ өлшем бірлігін қамтамасыз ету және сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге қатысты, тиісті ұлттық стандартты қолдануға ықпал ететін ұйымдастырушылық-әдістемелік ережелерді немесе ұлттық стандартта белгілегенге дейін практикада алдын ала тексеру орынды болатын ережелерді қамтиды.

4-тарау. СТАНДАРТТАУ ЖӨНІНДЕГІ ҚҰЖАТТАРДЫ ӘЗІРЛЕУ ТӘРТІБІ

21-бап. Стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау

1. Стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау ұлттық стандарттау жүйесінің стратегиялық мақсаттары мен даму бағыттары есепке алына отырып, жыл сайын жүзеге асырылады.

Стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттарына сай келуге, ғылыми зерттеулердің нәтижелері мен Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарды ескеруге тиіс.

Стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау ұлттық стандарттау жоспары нысанында жүзеге асырылады.

Ұлттық стандарттау жоспарының қолданылуы кезеңінде ұлттық стандарттау жүйесі субъектілерінің ұсыныстары бойынша оған өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізуге жол беріледі.

2. Ұлттық стандарттау жоспары:

1) мемлекеттік органдардың, Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктерінің және басқа да мүдделі тараптардың ұсыныстары;

2) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттердің жұмыс жоспарлары;

3) қолданыстағы стандарттау жөніндегі құжаттарды алдын ала талдау және ұлттық стандарттарды әзірлеу қажеттілігі ескеріле отырып, техникалық регламенттерге өзара байланысты стандарттардың тізбелерін кеңейту;

4) стандарттау саласындағы мониторинг нәтижелері;

5) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттарына сай келетін өзге де көздер негізінде қалыптастырылады.

3. Осы баптың күші халықаралық, өңірлік стандарттарды (мемлекетаралық стандарттарды қоспағанда), әскери ұлттық стандарттарды, ұйымдардың стандарттарын, сондай-ақ шет мемлекеттердің стандарттарын жоспарлауға қолданылмайды.

4. Алып тасталды – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

22-бап. Ұлттық стандарттарды әзірлеу және бекіту

1. Ұлттық стандарттарды әзірлеу ұлттық стандарттау жоспарына сәйкес және (немесе) бастамашылық тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Ұлттық стандарттар:

1) ғылыми зерттеулер (сынақтар) мен өлшемдер нәтижелері;

2) халықаралық, өңірлік стандарттар, ұйымдардың стандарттары, шет мемлекеттердің стандарттары және стандарттау объектісіне қойылатын талаптарды белгілейтін өзге де құжаттар;

3) өнімдердің, процестердің және көрсетілетін қызметтердің жаңа түрлерін қолдануда жиналған практикалық тәжірибе ескеріле отырып әзірленеді.

Ғылыми зерттеулер мен өлшемдер негізінде әзірленетін ұлттық стандарттарды әзірлеу кезеңі үш жылдан аспауға тиіс.

3. Ұлттық стандарттарды әзірлеуді ұлттық стандарттау жүйесінің мүдделі субъектілері жүзеге асырады.

Бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын негізге алынатын ұлттық стандарттарды, техникалық регламенттерге стандарттардың тізбелеріне өзара байланысты стандарттар ретінде енгізілетін ұлттық және мемлекетаралық стандарттарды әзірлеуді стандарттау жөніндегі ұлттық орган жүзеге асырады.

4. Ұлттық стандарттарды әзірлеудің басталғаны және аяқталғаны туралы хабарламалар, сондай-ақ ұлттық стандарттардың жобалары стандарттау жөніндегі ұлттық органның интернет-ресурсында орналастырылады.

Ұлттық стандарттардың жобаларын стандарттау жөніндегі ұлттық органның интернет-ресурсында жария талқылау күнтізбелік алпыс күн ішінде жүзеге асырылады.

5. Ұлттық стандартты бекіту алдында әзірлеуші оның жобасын стандарттау жөніндегі ұлттық органға сараптамаға жібереді.

Стандарттау объектілерінің қауіпсіздігі мәселелерін қозғайтын ұлттық стандарттарды қоспағанда, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен ұлттық стандарттарды бекітудің міндетті шарты консенсусқа қол жеткізу болып табылады.

Стандарттау объектілерінің қауіпсіздігі мәселелерін қозғайтын ұлттық стандарттарды бекіту туралы шешімді мүдделі мемлекеттік органмен келісу бойынша уәкілетті орган қабылдайды.

6. Жария талқылау кезеңінде ұлттық стандарттардың жобалары стандарттау жөніндегі бейіндік техникалық комитетте, ал ол болмаған жағдайда стандарттау жөніндегі ұлттық органда міндетті техникалық талқылаудан өтеді.

7. Осы баптың 1, 3, 4, 5 және 6-тармақтарының ережелері әскери ұлттық стандарттарды әзірлеу кезінде қолданылмайды.

23-бап. Ұлттық стандарттарға өзгерістер енгізу және олардың күшін жою

1. Ұлттық стандарттарға өзгерістер жекелеген талаптарды ауыстыру, толықтыру немесе алып тастау, олардың қолданылуын ұзарту, шектеу немесе қалпына келтіру, жаңа талаптарды енгізу және халықаралық стандарттармен үйлестіру кезінде енгізіледі, бұлар қолданыстағы ұлттық стандарт бойынша дайындалатын өніммен жаңа өнімнің өзара айырбасталу және сәйкестік талаптарының бұзылуына алып келмейді.

2. Ұлттық стандарттарға өзгерістер енгізу рәсімдерін уәкілетті орган белгілейді.

3. Ұлттық стандарттардың күшін жою үшін мыналар негіздер болып табылады:

1) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына қайшы келу;

2) қолданыстағы ұлттық стандарттың орнына жаңасын қолданысқа енгізу;

3) Қазақстан Республикасының аумағында мемлекетаралық стандарттарды қабылдау;

4) ұлттық стандартты қолданудың өзекті болмай қалуы.

4. Ұлттық стандарттың күші жойылған кезде ұлттық стандарттың күшін жоюға бастама жасаған тұлғалар уәкілетті органға ұсыныс жібереді.

5. Осы баптың 1, 2, 3 және 4-тармақтарының ережелері әскери ұлттық стандарттарға өзгерістер енгізген және олардың күшін жойған кезде қолданылмайды.

24-бап. Ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын әзірлеу және бекіту

1. Ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын әзірлеудің басталғаны және аяқталғаны туралы хабарламалар, сондай-ақ ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарының жобалары стандарттау жөніндегі ұлттық органның интернет-ресурсында орналастырылады.

Ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарының жобаларын стандарттау жөніндегі ұлттық органның интернет-ресурсында жария талқылау күнтізбелік алпыс күн ішінде жүзеге асырылады.

2. Ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауышын бекіту алдында әзірлеуші оның жобасын стандарттау жөніндегі ұлттық органға сараптамаға жібереді.

3. Ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары бекітіліп, ұлттық стандарттау жүйесінің тізілімінде тіркелгеннен кейін уәкілетті орган сақтау үшін депозитарийге береді.

25-бап. Ұлттық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын, стандарттау жөніндегі ұсынымдарды тіркеу

Ұлттық стандарттар, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары, стандарттау жөніндегі ұсынымдар міндетті тіркеуге жатады.

5-тарау. СТАНДАРТТАУ ЖӨНІНДЕГІ ҚҰЖАТТАРДЫ ҚОЛДАНУ

26-бап. Стандарттау жөніндегі құжаттарды қолдану

1. Ұлттық, мемлекетаралық стандарттар және ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары, егер Қазақстан Республикасының заңнамасында бұл жөніндегі нұсқаулар болса, қолданылуы міндетті болып табылады.

Техникалық регламенттердің талаптарын орындау және техникалық регламенттердің талаптарына сәйкестігін бағалау үшін таңдау бойынша ерікті негізде өзара байланысты стандарттар қолданылады.

Өзара байланысты стандарттарды қолданбау техникалық регламенттердің талаптарын сақтамау ретінде қаралмайды.

Техникалық регламенттерге стандарттардың тізбелеріне енгізілген өзара байланысты стандарттар қолданылмаған жағдайда, сәйкестікті бағалау тәуекелдерді талдау негізінде жүзеге асырылады.

Ұйымдардың стандарттарына сілтемелер нормативтік құқықтық актілерде қолданылмайды.

2. Егер Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасында өзгеше белгіленбесе, стандарттау жөніндегі құжаттар стандарттау объектілерінің шығарылған еліне және жеріне қарамастан, ерікті негізде қолданылады.

3. Егер ұлттық стандарттау жүйесінің субъектісі ерікті түрде стандарттау объектісінің стандарттау жөніндегі құжатқа сәйкестігі туралы мәлімдесе, оның ішінде стандарттау жөніндегі құжаттың белгілемесі таңбалауда, пайдалану немесе өзге де құжаттамада қолданылған жағдайда, сондай-ақ егер стандарттау объектісі ерікті түрде стандарттау жөніндегі құжаттың талаптарына сәйкестікке сертификатталса, стандарттау жөніндегі құжаттың талаптары ол үшін міндетті болады.

4. Жеке және заңды тұлғалардың стандарттау жөніндегі құжаттарды қолдануы авторлық құқықтар сақтала отырып жүзеге асырылады.

27-бап. Халықаралық, өңiрлiк стандарттарды және шет мемлекеттердiң стандарттарын қолдану

1. Халықаралық, өңірлік стандарттар және шет мемлекеттердің стандарттары Қазақстан Республикасының аумағында оларды ұлттық және мемлекетаралық стандарттар ретінде қабылдау арқылы қолданылады.

Ұлттық стандарттау жүйесінің субъектілері ұйымның мақсаттарын іске асыру үшін осы Заңның 16-бабы 2-тармағының және осы баптың 2-тармағының талаптарын ескеріп, стандарттау жөніндегі ұлттық органға тиісті хабарлама жібере отырып, халықаралық, өңірлік стандарттарды және шет мемлекеттердің стандарттарын тікелей қолдана алады.

2. Халықаралық, өңiрлiк стандарттарды және шет мемлекеттердiң стандарттарын қолдану үшін қажетті шарттардың бірі мыналар болып табылады:

1) Қазақстан Республикасының стандарттау, метрология және аккредиттеу жөнiндегi халықаралық және өңiрлiк ұйымдарға мүше болуы;

2) Қазақстан Республикасының cтандарттау саласындағы ынтымақтастық туралы халықаралық шарттарының болуы;

3) стандарттау жөніндегі ұлттық орган мен халықаралық, өңірлік, шетелдік ұйым арасында cтандарттау саласындағы ынтымақтастық туралы шарттың болуы;

4) төлнұсқаларды ұстаушылардың халықаралық, өңірлік стандарттарды және шет мемлекеттердің стандарттарын қолдану жөніндегі талаптарын сақтау.

Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

28-бап. Стандарттау саласындағы мониторинг

1. Стандарттау саласындағы мониторингті:

1) бекітіп берілген стандарттау объектілері бойынша стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер;

2) стандарттау жөніндегі ұлттық орган;

3) құзыреті шегінде мемлекеттік органдар жыл сайын жүзеге асырады.

2. Стандарттау саласындағы мониторингке:

1) ұлттық стандарттардың (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда) ғылыми-техникалық деңгейін талдау;

2) ұлттық стандарттардың (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда) қолданыстағы техникалық регламенттерге сәйкестігін талдау;

3) экономиканың әртүрлі салаларында ұлттық стандарттармен (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда) қамтамасыз етілуді талдау кіреді.

3. Ұсыныстар түрінде ресімделген мониторинг нәтижелері жартыжылдық қорытындылары бойынша стандарттау жөніндегі ұлттық органға жіберіледі.

Стандарттау жөніндегі ұлттық орган келіп түскен ұсыныстарды талдау нәтижелері бойынша ұлттық стандарттарды (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда) әзірлеуге, қолданыстағы ұлттық стандарттарды (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда) қайта қарауға, ұлттық стандарттардың (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда) күшін жоюға не оларға өзгерістер енгізуге бастамашылық жасайды.

6-тарау. СТАНДАРТТАУ ЖӨНІНДЕГІ ҚҰЖАТТАРДЫ КАТАЛОГТАУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ АҚПАРАТТЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

29-бап. Стандарттау жөніндегі құжаттарды каталогтау жүйесі

1. Стандарттау жөніндегі құжаттарды каталогтау жүйесі ұлттық стандарттау жүйесінің мүдделі субъектілерін экономиканың салалары бойынша ұлттық, мемлекетаралық стандарттар, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары туралы мәліметтермен қамтамасыз ету мақсатында жұмыс істейді.

2. Стандарттау жөніндегі құжаттарды каталогтау жүйесі мыналарды қамтиды:

1) ұлттық стандарттардың және ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарының ақпараттық каталогтарын қалыптастыру және жүргізу;

2) мемлекетаралық стандарттардың ақпараттық каталогтарын қалыптастыру және жүргізу;

3) күші жойылған, ауыстырылған және қолданысқа енгізілмеген мемлекетаралық стандарттардың каталогын қалыптастыру;

4) мерзімді ақпараттық көрсеткіштерді қалыптастыру және жүргізу.

30-бап. Стандарттау саласындағы ақпараттық қамтамасыз ету

Стандарттау саласындағы ақпараттық қамтамасыз ету:

1) стандарттау жөніндегі құжаттар туралы ақпаратты орналастыру;

2) нормативтік техникалық құжаттарды, ресми басылымдарды және олардың көшірмелерін тарату;

3) ұлттық стандарттарды (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда), ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды жариялау арқылы жүзеге асырылады.

30-1-бап. Ұлттық стандарттарды түсіндіру

Ұлттық стандарттарды түсіндіруді оларды әзірлейтін ұлттық стандарттау жүйесінің субъектілері жүзеге асырады.

Ескерту. 30-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

31-бап. Стандарттау жөніндегі құжаттар туралы ақпаратты орналастыру

1. Стандарттау жөніндегі құжаттар (әскери ұлттық стандарттарды, ұйымдардың стандарттарын қоспағанда) туралы ақпаратты орналастыру оларды стандарттау жөніндегі ұлттық органның интернет-ресурсында және стандарттардың ай сайынғы және жыл сайынғы ақпараттық көрсеткіштерінде міндетті түрде жариялау арқылы жүзеге асырылады.

2. Стандарттау жөніндегі құжат туралы ақпаратқа:

1) атауы;

2) қолданылу саласы;

3) бекіту, өзгерістер енгізу және күшін жою туралы шешімнің күні мен нөмірі;

4) әзірлеуші туралы мәліметтер жатады.

32-бап. Жариялау

Ұлттық стандарттар, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштары және стандарттау жөніндегі ұсынымдар жариялануға жатады.

Жариялау стандарттау жөніндегі құжаттардың мәтіндерін стандарттау жөніндегі ұлттық органың интернет-ресурсында орналастыру жолымен жүзеге асырылады.

33-бап. Ұлттық стандарттау белгісі

1. Ұлттық стандарттау белгісімен ұлттық (әскери ұлттық стандарттарды қоспағанда), мемлекетаралық стандарттардың және стандарттау жөніндегі ұсынымдардың баспа және электрондық басылымдары, сондай-ақ стандарттардың ақпараттық көрсеткіштері мен стандарттау жөніндегі құжаттардың каталогтары таңбаланады.

2. Ұлттық стандарттау белгісінің бейнесі, оған қойылатын техникалық талаптар және таңбалау тәртібі ұлттық стандартта белгіленеді.

7-тарау. СТАНДАРТТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖӘНЕ ӨҢІРЛІК ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

34-бап. Стандарттау саласындағы халықаралық және өңірлік ынтымақтастық

1. Стандарттау саласындағы халықаралық және өңірлік ынтымақтастық осы Заңға және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Халықаралық ынтымақтастық ұлттық стандарттау жүйесі субъектілерінің стандарттау жөніндегі халықаралық ұйымдармен және шет мемлекеттердің стандарттау субъектілерімен ынтымақтастығын қамтиды.

3. Өңірлік ынтымақтастық ұлттық стандарттау жүйесі субъектілерінің стандарттау жөніндегі өңірлік ұйымдармен ынтымақтастығын қамтиды.

4. Стандарттау жөніндегі ұлттық орган ұлттық стандарттау жүйесі субъектілерінің халықаралық және өңірлік стандарттарды әзірлеуге қатысуын үйлестіреді.

8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

35-бап. Стандарттау саласындағы қызметті қаржыландыру көздері

1. Стандарттау саласындағы қызметті қаржыландыру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Стандарттау саласындағы қызметті қаржыландыру:

1) бюджет қаражаты;

2) ұйымдардың қаражаты;

3) жеке және заңды тұлғалардың ерікті жарналары;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де қаржы көздері есебінен жүзеге асырылады.

Бюджет қаражаты есебінен: негізге алынатын ұлттық стандарттарды, техникалық регламенттерге стандарттардың тізбелеріне өзара байланысты стандарттар ретінде енгізілетін ұлттық және мемлекетаралық стандарттарды, мемлекеттік бағдарламалардың, Қазақстан Республикасы Президенті және Қазақстан Республикасы Үкіметі актілерінің іске асырылуы үшін әзірленетін ұлттық стандарттарды, нормативтік құқықтық актілерде қолдану үшін ұлттық стандарттарды және ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын әзірлеуге жол беріледі. Стандарттау жөніндегі құжаттардың қалған түрлері өзге қаржыландыру көздері есебінен әзірленеді.

Ескерту. 35-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

36-бап. Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының стандарттау саласындағы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

37-бап. Өтпелі ережелер

Алдын ала ұлттық стандарттар және үкіметтік емес стандарттар осы Заң қолданысқа енгізілгеннен кейін он екі ай ішінде ұлттық стандарттар ретінде қабылдануы мүмкін.

38-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Президенті

Н. НАЗАРБАЕВ