Сыртқы экономикалық қызметті реттеу жүйесіндегі "бірыңғай терезе" ұлттық механизмі эталондық моделінің сипаттамасы туралы

Еуразиялық үкіметаралық кеңестің 2019 жылғы 30 сәуірдегі № 6 шешімі.

Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің 2015 жылғы 8 мамырдағы № 19 шешімімен бекітілген Сыртқы экономикалық қызметті реттеу жүйесіндегі "бірыңғай терезе" механизмін дамытудың негізгі бағыттарын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының ХІІ бөлімінің 1.6-тармағын орындау үшін Еуразиялық үкіметаралық кеңес шешті:

1. Қоса беріліп отырған Сыртқы экономикалық қызметті реттеу жүйесіндегі "бірыңғай терезе" ұлттық механизмінің эталондық моделінің сипаттамасы бекітілсін.

2. Мүше мемлекеттердің үкіметтері "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерін енгізу және дамыту кезінде осы Шешіммен бекітілген Сипаттаманы ескерсін.

3. Мүше мемлекеттердің үкіметтері мүдделі органдар мен ұйымдарды тарта отырып, осы Шешіммен бекітілген Сипаттаманы ескере отырып, "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерін іске асыруға бағытталған құралдарды құру бойынша жұмысты Еуразиялық экономикалық комиссиямен бірлесіп жалғастырсын.

4. Еуразиялық экономикалық комиссия "бірыңғай терезе" механизмін жетілдірудің, халықаралық сауда рәсімдерін оңайлатудың цифрлық технологияларын дамытудың әлемдік практикасының мониторингі нәтижелері туралы ақпаратты және өзге де материалдарды дайындауды және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерге жіберуді 2 жылда 1 рет жүзеге асырсын.

Еуразиялық үкіметаралық кеңес мүшелері:

Армения Республикасынан

Беларусь Республикасынан

Қазақстан Республикасынан

Қырғыз Республикасынан

Ресей Федерациясынан

Еуразиялық үкіметаралық кеңестің 2019 жылғы 30 сәуірдегі № 6 шешімімен БЕКІТІЛГЕН

Сыртқы экономикалық қызметті реттеу жүйесіндегі "бірыңғай терезе" ұлттық механизмі эталондық моделінің
СИПАТТАМАСЫ

І. Жалпы ережелер

1. Әлемдік қоғамдастық кезекті технологиялық революция сатысын бастан өткеруде. Цифрлық трансформациялау жағдайында деректерге негізделген жаңа бизнес-модельдер туындауда, жеткізу тізбегі және қосылған құнды құру тізбегі өзгеруде, бизнес-процестерді оңайлатуға бағытталған озық технологияларды автоматтандыру және енгузу есебінен шаруашылық жүргізуші субъектілер жұмысының тиімділігі мен жылдамдығы арта түсуде.

Технологиялық инновациялар сыртқы экономикалық қызметті басқарудың жаңа мүмкіндіктерін ашады және "бірыңғай терезе" механизмінің функционалдық мүмкіндіктеріне жаңа талаптар қояды.

"Бірыңғай терезе" болашақ модельдерін құру бойынша ұлттық бағдарламаларды (стратегияларды) іске асыруда басты рөлді мемлекет атқарады.

2. Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер (бұдан әрі – мүше мемлекеттер, Одақ) тиісті нормативтік-құқықтық базаны қалыптастыру, соның ішінде "бірыңғай терезе" механизмін пайдалану арқылы бизнес пен мемлекеттің өзара іс-қимылының айқын және қолайлы экожүйесін құру үшін тосқауылдарды жою бойынша шаралар кешенін іске асырады.

3. Сыртқы экономикалық қызметті реттеу жүйесіндегі "бірыңғай терезе" ұлттық механизмінің эталондық моделі (бұдан әрі – эталондық модель) "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің дамудың жаңа траекториясына, сондай-ақ деректерді, процестерді және ақпараттық өзара іс-қимылды (соның ішінде шаруашылық жүргізуші субъектілердің мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен (B2G/G2B), мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының өзара бір-бірімен (G2G) және шаруашылық жүргізуші субъектілерінің өзара бір-бірімен (B2B) тиімді басқаруды іске асыруға көшуін қамтамасыз етуге арналған.

Эталондық модельдің жалпы сипаттамасы және оның сипаттық ерекшеліктері Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің 2015 жылғы 8 мамырдағы № 19 шешімімен бекітілген Сыртқы экономикалық қызметті реттеу жүйесіндегі "бірыңғай терезе" механизмін дамытудың негізгі бағыттарын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының V бөлімінде берілген.

4. Осы Сипаттама "бірыңғай терезе" ұлттық механизмін құру және оның жұмыс істеуінің базалық қағидаттарын, эталондық модельдің функциялары мен архитектурасының сипаттамасын, сондай-ақ ұлттық органнан жоғары сегментті ескере отырып, оларды "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерін дамыту тұжырымдамасын әзірлеу (пысықтау) кезінде қолдану және мүше мемлекеттерде осы механизмдерді іске асыру мақсатында осы модель қамтитын мемлекеттік рәсімдер мен көрсетілетін қызметтер тізбесін қамтиды.

5. Осы Сипаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

"деректер" – "бірыңғай терезе" пайдаланушыларының өз қызметін жүзеге асыру процесінде ұсынатын, пайдаланатын, өңдейтін немесе тапсыратын ақпараты;

"жеке кабинет" – тиісті процестер шеңберінде басқа пайдаланушылармен өзара іс-қимыл орнатуға мүмкіндік беретін және "бірыңғай терезе" механизмі функцияларына қолжетімділікті қамтамасыз ететін көп функциялы қорғалған сервис;

"бірыңғай терезе" пайдаланушылары" – мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары, мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдары, шаруашылық жүргізуші субъектілері (мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлғалар, заңды тұлғалар болып табылмайтын ұйымдар, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес тіркелген жеке кәсіпкерлер);

"уәкілетті ұйымдар" – мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мемлекеттік функцияларды (әкімшілік рәсімдерді) жүзеге асыру және мемлекеттік қызмет көрсетуді ұсыну бойынша өкілеттіктер берілген мүше мемлекеттердің ұйымдары.

Осы Сипаттамада пайдаланылатын өзге ұғымдар 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартпен және Одақ органдарының актілерімен белгіленген мағыналарда қолданылады.

6. Осы Сипаттама:

а) озық ұйымдастырушылық-құқықтық, техникалық және технологиялық шешімдерді пайдалана отырып, "бірыңғай терезе" механизмінің заманауи модельдерін құрудың әлемдік тәжірибесін интеграциялайды;

б) тауарларды және (немесе) көрсетілетін қызметтерді жеткізу тізбегіне (бұдан әрі – жеткізулер тізбегі) тартылған қатысушылар мен мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының деректерін, процестерін және өзара іс-қимылын тиімді басқару моделін қалыптастырады;

в) халықаралық стандарттардың ережелерін және Біріккен Ұлттар Ұйымының, Дүниежүзілік кеден ұйымының және Дүниежүзілік сауда ұйымының ұсынымдарын ескереді.

7. Осы Сипаттаманың мақсаттары:

а) орташа мерзімді перспективада:

цифрлық технологияларды пайдалану есебінен "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерін дамыту қарқынын үдету;

халықаралық сауда рәсімдерін оңайлату, шаруашылық жүргізуші субъектілер қызметінің транзакциялық шығындарын қысқарту, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары және (немесе) уәкілетті ұйымдар қабылдайтын шешімдердің айқындығын арттыру;

б) ұзақ мерзімді перспективада:

"бірыңғай терезе" ұлттық механизмінің сыртқы экономикалық қызметті басқарудың экожүйесін құруды қамтамасыз ететін дамудың жаңа траекториясына көшуі үшін жағдай жасау;

сыртқы экономикалық қызметті дамыту үшін бизнес пен мемлекет арасындағы орнықты көлденең байланыстармен жағдай жасау.

8. Осы Сипаттаманың 7-тармағында көрсетілген мақсаттарға:

а) құжаттардан деректерді басқаруға көшуді қамтамасыз етуге;

б) деректерді бірлесіп пайдалану негізінде ақпараттық өзара іс-қимылды басқару механизмін дамытуға;

в) "ауқымды деректер" негізінде зияткерлік талдау және болжау механизмдерін дамытуға, өзгерістерді басқаруға көшуге;

г) "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің үлесімділігін (интероперабелдігін) қамтамасыз етуге бағытталған ұйымдастырушылық-құқықтық, технологиялық және техникалық негіздерді қалыптастыру бойынша міндеттерді шешу арқылы қол жеткізіледі.

9. Осы Сипаттаманың 8-тармағында көрсетілген міндеттерді іске асыру мерзімдері мен кезеңдерін "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерін құру бойынша қабылдайтын іс-шаралар жоспарына ("жол карталарына") сәйкес мүше мемлекеттер белгілейді.

10. "Бірыңғай терезе" ұлттық механизмін енгізу шеңберінде іс-шараларды қаржылық қамтамасыз ету мүше мемлекеттердің бюджет қаражаттары, сондай-ақ бюджеттен тыс көздердің қаражаттары есебінен, соның ішінде мемлекеттік-жекеше серіктестік шеңберінде жүзеге асырылады.

11. Эталондық модель мынадай қағидаттарға негізделеді:

а) икемділік – ғылыми-техникалық прогресс жетістіктері мен "бірыңғай терезе" пайдаланушыларының тұтынушылығын дамыту негізінде функционалдық мүмкіндіктерді трансформациялауға, ауқымын кеңейтуге, ұлғайтуға бейімділік;

б) зияткерлік – адами фактор салдарынан қателесу ықтималдығын азайтуды және, соның ішінде шешімдерді автоматты қабылдау есебінен уақыт үнемдеуді ұлғайтуды қамтамасыз ететін технологияларды пайдалану;

в) ашықтық және айқындық – барлық мүдделі тұлғалардың "бірыңғай терезе" механизміне қолжетімдігін қамтамасыз ету, сондай-ақ "бірыңғай терезе" механизмінің болжамды және алдын ала белгіленген және жарияланған қағидалар, стандарттар мен регламенттер бойынша жұмысы;

г) сенімнің жоғары деңгейін қамтамасыз ету – тапсырылатын деректердің құпиялылығын, тұтастығы мен бас тартпаушылығын және ақпараттық алмасуға қатысушылардың олардың дұрыстығына жауапкершілігін қамтамасыз ету;

д) үйлесімділік – оларды регламенттеудің бірыңғай қағидаларын қолдану, Одақтың деректер моделін, Одақтың бірыңғай нормативтік-анықтамалық ақпарат жүйесіне енетін анықтамалықтар мен сыныптауыштарды пайдалану негізінде ақпараттық өзара іс-қимыл процестерінің үндестігі мен стандартталуын қамтамасыз ету, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасымен белгіленген ақпараттық қауіпсіздік бойынша талаптарды ескере отырып, ашық, соның ішінде өңірлік және халықаралық стандарттарды қолдану негізінде сыртқы жүйелермен және цифрлық платформалармен интеграциялау мүмкіндігін қамтамасыз ету;

е) деректерді бір рет ұсыну және көп рет пайдалану – оларды кейін басқа мүдделі тұлғалармен олардың құзыретіне сәйкес бірлесіп пайдалану үшін деректерді стандартталған түрде бір рет ұсыну мүмкіндігі;

ж) клиентке бағдарлану – әртүрлі пайдаланушылық мақсатта ақпараттың кез келген уақытта, кез келген орында және кез келген құрылғыда (кроссплатформалылық) қолжетімділігін қамтамасыз ету.

ІІ. Эталондық модель

12. Эталондық модель "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерін дамыту қағидаттары мен құралдарының жүйесін анықтайтын және сыртқы экономикалық қызметті басқарудың экожүйесін құрудың тұжырымдамалық негізі болып табылады.

Сыртқы экономикалық қызметті басқарудың экожүйесі деп Сыртқы экономикалық қызметті басқару жүйесінде "бірыңғай терезе" механизмін дамытудың негізгі бағыттарын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының V бөлімінің 7-ші кіші бөліміне сәйкес сыртқы экономикалық қызметтің субъектілерін, сондай-ақ осы субъектілердің цифрлық платформа сервистері негізінде цифрлық нысандағы байланысы мен өзара қарым-қатынасын қамтитын ашық орнықты жүйе түсіндіріледі.

Сыртқы экономикалық қызметті басқарудың мұндай тәсіл жеткізулер тізбегінің барлық қатысушылары мен мемлекеттің бірлескен жұмысын кейбір функцияларды ақпараттық, соның ішінде киберфизикалық жүйелерге табыстау мүмкіндігімен ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Сыртқы экономикалық қызметті басқарудың экожүйесі жеткізулер тізбегінің әртүрлі қатысушыларын шынайы уақыт режимінде логикалық байланыстыруға, тауарларды сату-сатып алу және оларды соңғы тұтынушыға жеткізу үшін қажетті деректер мен процестерді басқаруға, қаржы құралдарына қолжетімдік алуға, цифрлық технологияларды пайдалана отырып мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен және (немесе) уәкілетті ұйымдармен өзара іс-қимыл орнатуға мүмкіндік береді.

13. Сыртқы экономикалық қызметті басқарудың экожүйесін құру Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің 2017 жылғы 11 қазандағы № 12 шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одақтың 2025 жылға дейінгі цифрлық күн тәртібін іске асырудың негізгі бағыттарын ескере отырып, "бірыңғай терезе" механизмін дамытудың ұлттық тұжырымдамасына, мүше мемлекеттердің цифрлық экономиканы дамыту бағдарламаларына (стратегияларына) сәйкес жүзеге асырылады.

14. Эталондық модельдегі негізгі коммерциялық, логистикалық, реттеушілік және төлем функцияларының жиынтығын Біріккен Ұлттар Ұйымының Сауда рәсімдерін жеңілдету және электрондық іскерлік операциялар Орталығы (БҰҰ СЕФАКТ) ұсынған "сатып алу – тасымалдау – төлеу" ("buy – ship – pay") моделін пайдалану арқылы жеткізулер тізбегі белгілейді.

Жеткізулер тізбегінің бизнес-мақсаты – тауарларды және (немесе) көрсетілетін қызметті соңғы тұтынушыға жеткізу және бір мезгілде жеткізу процесінің тиімділігін арттыра және автоматтандыру есебінен шығындарды қысқарта отырып, оны мүмкіндігінше жылдам әрі сенімдірек орындау.

Егер жеткізулер тізбегі өндірісті, логистиканы, жинауды, сатушылар мен сатып алушыларды біріктіретін толығымен интеграцияланған, жіксіз (омникалды) болса, бизнес-мақсатқа табысты іске асыруға кепілдік беріледі.

15. Интеграцияның жоғары деңгейі жеткізулер тізбегінің қатысушыларына оларды бірлесіп пайдалану үшін ақпараттың айқындылығы мен қолжетімділігін қамтамасыз етуге және деректерді сапалы басқаруды қамтамасыз етуге және оларды шынайы уақыт режимінде бақылануына бағытталған оңтайлы келісілген шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді.

16. Тауарлар, қатысушы тұлғалар, төлемдер және логистиканың тұтастығы туралы сенімді әрі уақытылы ақпарат:

а) ұлттық қауіпсіздікті, соның ішінде экономикалық, әлеуметтік және экологиялық салаларда;

б) мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары қызметінің ашықтығы мен айқындығын;

в) мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының өз функцияларын орындау және олардың көрсететін қызметтерінің сапасын арттыруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

17. Ақпаратты қорғауды қамтамасыз ету мақсатында:

а) мүше мемлекеттердің ақпарат, ақпараттық технологиялар, ақпаратты және дербес деректерді қорғау саласындағы (мүше мемлекеттермен тиісті халықаралық шартты жасасқанға дейін), электрондық қолтаңбаны пайдалану саласындағы заңнамасын;

б) Одақтың құқығын құрайтын ақпаратты қорғау саласындағы халықаралық шарттар мен актілерді;

в) Одақ шеңберінде "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің ақпараттық өзара іс-қимылын қамтамасыз ету мақсатында ақпарат қауіпсіздігі қатерлерінің моделі негізінде іске асырылатын Одақтың құқығымен белгіленген ақпаратты қорғауға қойылатын талаптарды басшылыққа алу қажет.

18. "Бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің ақпараттық өзара іс-қимылы трансшекаралық сенім кеңістігі мен ақпаратты қорғау құралдарын пайдалана отырып қамтамасыз етіледі.

Ақпаратты қорғау құралдары, соның ішінде "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің ақпараттық өзара іс-қимылы кезінде ақпаратты қорғаулы қамтамасыз ету үшін пайдаланылатын ақпаратты криптографиялық қорғау құралдары Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 7 өкіміне сәйкес іске асырылатын жоба шеңберінде әзірленеді және мүше мемлекеттердің заңнамасы талаптарына сәйкестікке сертификатталады (мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы уәкілетті органның растауы болуы тиіс).

19. Жеткізулер тізбегінің айқындығына, қауіпсіздігі мен сенімділігіне әртүрлі көздерден деректердің барлық элементтерін бірқалыпты интеграциялауды және мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің, мемлекеттік органдарының және (немесе) уәкілетті ұйымдардың деректерді бірлесіп пайдалануын қамтамасыз ететін бірыңғай виртуалды ақпараттық кеңістікті құру арқылы қол жеткізіледі.

20. "Бірыңғай терезе" ұлттық механизмі мыналарды:

а) деректерді бір рет ұсынуды, оларды бірнеше рет пайдалануды;

б) жетістіктер тізбесі туралы ақпараттың айқындығын, сенімділігін;

в) жетістіктер тізбегінің қауіпсіздігін басқаруды;

г) жеткізулер тізбегінің әртүрлі көздерінен деректердің барлық элементтерін интеграциялауды;

д) жеткізулердің нақты тізбегінде олардың құзыреттеріне сәйкес "бірыңғай терезе" пайдаланушыларының деректерге қолжетімділігін шектеуді;

е) деректерді уақытылы ұсынбаудың немесе сенімсіз деректерді ұсынудың алдын алу бойынша шаралар қабылдауды (соның ішінде құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық сипатта);

ж) шынайы уақыт режимінде сыртқы экономикалық қызметтің бизнес-процестерінің беделі туралы ақпарат алу мүмкіндігін;

з) "бірыңғай терезе" пайдаланушыларын сәйкестендіруді және біріздендіруді қамтамасыз етуі тиіс.

21. "Бірыңғай терезе" ұлттық механизмін іске асыру үшін іс-шаралар кешенін, соның ішінде мыналарды өткізу қажет:

а) нормативтік-құқықтық алаңда келісілген анықтауларды әзірлеу, функциялардың (сервистердің) белгіленген жиынтықтарын сыныптау және параметрлеу;

б) өзара іс-қимыл интерфейстерін үйлестіру және стандарттау мақсатында Одақ деректерінің моделін қолдануды қамтамасыз ету;

в) деректерді өткізу процестерін стандарттау, деректерді бірлесіп пайдалану үшін бірыңғай виртуалды ақпараттық кеңістік құру (электрондық деректер алмасу стандарттары, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы стандарттар);

г) бизнес-процестерді оңтайландыру;

д) ақпаратқа арнайы құқықтар мен қолжетімділікті белгілеу;

е) жаңа идеялар мен перспективті инновацияларды сынақтан өткізу үшін пилоттық жобаларды жобалау және енгізу, ықтимал бизнес-модельдерді зерделеу;

ж) "бірыңғай терезе" механимзі элементтерін (кіші жүйелерді, функционалдық бөліктерді) сынақтан өткізуде оң нәтижелер беріп, іске асырылған пилоттық жобалар базасында "бірыңғай терезе" механизмінің ұлттық жүйесін (экожүйесін) құру және дамыту.

22. Эталондық модельді енгізу мүше мемлекеттерге:

а) ақпараттың талдау үшін қолжетімділігін кеңейту және өзара деректер алмасуды қамтамасыз ету, тауарлар мен көрсетілетін қызметтер туралы ақпараттың жеткізулер тізбегі циклінің барлық кезеңдерінде бақылануын қамтамасыз ету есебінен, соның ішінде тәуекелдерді басқару саласында мемлекеттік бақылаудың тиімділігін арттыруға;

б) сыртқы экономикалық қызметті мемлекеттік реттеу саласында қабылданатын шешімдердің жеделдігі мен сапасын арттыруға, мемлекеттік реттеудің негізділігін және болжамдығын қамтамасыз етуге;

в) мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өзара іс-қимыл нысандары мен механизмдерінің өзгеруі салдарынан қолда бар, соның ішінде уақытша, қаржылық ресурстарды пайдалануды оңтайландыруға;

г) сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуға;

д) мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының өз функцияларын жүзеге асыру кезінде орындайтын қайталанатын және артық операцияларды жоюға мүмкіндік береді.

23. Шаруашылық жүргізуші субъектілер үшін эталондық модельді енгізу мынадай басымдықтарға ие болады:

а) соның ішінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары ұсынатын деректер санын қысқарту есебінен уақытша, қаржылық және еңбек шығындарын төмендету;

б) мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және (немесе) уәкілетті ұйымдардың шешімдер қабылдау шапшаңдығын арттыру;

в) мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен және (немесе) уәкілетті ұйымдармен өзара іс-қимыл кезінде, соның ішінде деректерді өткізуді автоматты белгілеу, ұсынылатын ақпаратты тәуекелдерді басқару жүйесін пайдалана отырып автоматтандырылған түрде қарау және мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының лауазымды адамдармен және (немесе) уәкілетті ұйымдардың қызметкерлерімен тікелей қарым-қатынас жасауды болдырмау есебінен сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайту;

г) сыртқы экономикалық қызмет саласындағы рәсімдердің айқындығын және болжамдығын қамтамасыз ету.

ІІІ. Эталондық модельдің функциясы мен архитектурасы

24. Эталондық модель деректерді, процестерді және өзара іс-қимылды, соның ішінде шаруашылық жүргізуші субъектілердің цифрлық технологияларды пайдалана отырып, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен өзара іс-қимылын (B2G/G2B) тиімді басқаруды іске асыруды қамтамасыз етеді.

25. Эталондық модельдің негізі шаруашылық жүргізуші субъектілердің, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және (немесе) уәкілетті ұйымдардың ақпараттық өзара іс-қимылын, сондай-ақ заңды маңызы бар деректер алмасуын қамтамасыз ету үшін "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің қағидаттарын іске асыру болып табылады.

26. Эталондық модельдің архитектурасы Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің ақпараттық өзара іс-қимылын қамтамасыз етуі тиіс.

Мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және (немесе) уәкілетті ұйымдардың ақпараттық жүйелерін Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің интеграциялық шлюзімен ұштастыру, әдетте, Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің ұлттық сегменті шеңберінде мүше мемлекеттердің ведомствоаралық электрондық өзара іс-қимыл жүйелері арқылы жүзеге асырылуы тиіс.

27. Эталондық модельдің функционалдық мүмкіндіктері мыналарды қамтуы мүмкін:

а) реттеушілік функциялар;

б) "Бақылауды басқару" функциясы;

в) "Қауіпсіздікті басқару" функциясы;

г) "Мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен және уәкілетті ұйымдармен өзара іс-қимыл" функциясы;

д) "Коммерцияны басқару" функциясы;

е) "Логистиканы және көлікті басқару" функциясы;

ж) "Қаржыны басқару" функциясы.

28. Эталондық модельдің сервистік функциялары мыналарды қамтиды:

а) "Жеке кабинет" сервисі – шаруашылық жүргізуші субъектілердің, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және (немесе) уәкілетті ұйымдардың, сондай-ақ олардың ақпараттық жүйелерінің тікелей өзара іс-қимыл сервисі;

б) мынадай жалпы сервистік функциялар:

"Ақпарат жинау" сервисі;

"Ақпараттандыру" сервисі;

"Ашық деректер" сервисі;

"Есептілік" сервисі;

"Архив" сервисі;

өзге де сервистер.

Мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарына арналған эталондық модельдің функционалдық мүмкіндіктерінің сипаттамасы

29. "Реттеушілік функциялар" функциялар тобы шеңберінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарына мынадай мүмкіндіктер ұсынылады:

а) сыртқы экономикалық қызметті реттеу және бақылау саласында мемлекеттік функцияларды атқару және мемлекеттік қызмет көрсету, соның ішінде Одақтың құқығымен және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасымен белгіленген тыйым салулар мен шектеулердің сақталуын қамтамасыз ету бойынша функциялар, ішкі нарықты қорғау шаралары, техникалық реттеу шаралары, кедендік реттеу және салық салуды реттеу шаралары;

б) сыртқы экономикалық қызметті реттеу және бақылау саласында өзге де мемлекеттік функцияларды атқару және өзге де мемлекеттік қызметтер көрсету.

30. "Бақылауды басқару" функциялары тобы шеңберінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарына өз құзыреттері шеңберінде бақылауды жүзеге асыру, соның ішінде:

а) Одақтың кедендік шекарасында үйлестірілген басқаруды қамтамасыз ету;

б) мүше мемлекеттердің бақылаушы органдарымен мемлекетаралық ақпараттық өзара іс-қимылды жүзеге асыру;

в) Одақтың кедендік шекарасында көлік әкімшіліктерімен ақпараттық өзара іс-қимылды жүзеге асыру;

г) тексеру жүргізуге бастамашылық ету мүмкіндігі беріледі.

31. "Қауіпсіздікті басқару" функциялар тобы шеңберінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарына тәуекелдерді басқару және өзара тануды жүзеге асыру, соның ішінде:

а) қауіпсіздік қатерлері мен тәуекелдерді бағалау мақсатында деректерге талдау жүргізу;

б) қауіпсіздік қатерлерін бағалау мақсатында тәуекелдер профилін әзірлеу;

в) тәуекелдерді басқарудың ведомствоаралық жүйесін пайдалану;

г) тәуекелдер картасын қоса алғанда, кейіннен тәуекелдер кітапханасын қалыптастыра және жүргізе отырып, тәуекелдер мониторингі мен бағалауды жүргізу;

д) мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және (немесе) уәкілетті ұйымдардың деректерін, бақылау нәтижелерін, қабылдаған шешімдерін, сондай-ақ мемлекеттік органдардың және (немесе) үшінші елдердің ұйымдары берген құжаттарды пайдалану мүмкіндігі беріледі.

Шаруашылық жүргізуші субъектілерге арналған эталондық модельдің функционалдық мүмкіндіктерінің сипаттамасы

32. Шаруашылық жүргізуші субъектілердің өзара іс-қимылына (B2B) арналған эталондық модельдің функционалдық мүмкіндіктері бизнес-желілерді, сауда алаңдарын және басқа да жүйелерді "бірыңғай терезе" механизмімен интеграциялау арқылы іске асырылады.

33. "Мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен және уәкілетті ұйымдармен өзара іс-қимыл" функциялар тобы шеңберінде шаруашылық жүргізуші субъектілерге мынадай мүмкіндіктер берілуі тиіс:

а) қажетті деректерді ұсыну;

б) өзге де заңды маңызы бар әрекеттерді жасау;

в) мүше мемлекеттің мемлекеттік органының және (немесе) уәкілетті ұйымның тиісті шешімін алу мүмкіндіктері берілуі тиіс.

34. "Коммерцияны басқару" функциялар тобы шеңберінде шаруашылық жүргізуші субъектілерге соның ішінде сатуды, тапсырыстарды, сатып алуларды, мәмілелерді, төлемдерді және маркетингті басқару мүмкіндігі ұсынылады.

35. "Логистиканы және көлікті басқару" функциялар тобы шеңберінде шаруашылық жүргізуші субъектілерге жеткізулер тізбегі шеңберінде тауарларды тасымалдау процестерін, оларды қаттап жинауды, сақтауды және қайта өңдеуді тиімді басқару, көлік түрлерінің оңтайлы бағдарларын және рационалды пайдалануды жоспарлау, тауарларды орын ауыстыру мониторингін жүргізу, сондай-ақ тауарлардың әртүрлі көлік түрлерімен орын ауыстыруымен байланысты өзге де процестерді басқару мүмкіндігі беріледі.

36. "Қаржыны басқару" функциялар тобы шеңберінде шаруашылық жүргізуші субъектілерге қаржыны басқару үшін банктермен және өзге де қаржылық ұйымдармен өзара іс-қимыл орнату, соның ішінде:

а) оларды сақтауды қоса алғанда, ақша қаражатын басқару;

б) банк және өзге де қаржы қызметтеріне қолжетімдікті алу;

в) төлемдерді (аударымдарды) жүзеге асыру;

г) төлем сервистерін таңдау;

д) төлемдер (аударымдар) тарихын қадағалау мүмкіндігі беріледі.

Эталондық модельдің сервистік функциялары

37. Шаруашылық жүргізуші субъектілерге арналған эталондық модельдің функционалдық мүмкіндіктері "Жеке кабинет" сервисін пайдалану мүмкіндігін қамтиды.

"Бірыңғай терезенің" тіркеуден және авторластырудан өткен әрбір пайдаланушысы өзінің жеке кабинетіне қолжетімдік алады.

"Жеке кабинет" сервисінің функциялар жиынтығы, интерфейсі және басқа да негізгі ерекшеліктері әрбір пайдаланушының жеке дара белгілейтін және баптайтын көптеген факторларға байланысты.

Мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және уәкілетті ұйымдардың әртүрлі ақпараттық және есепке алу жүйелерінде сақталатын сыртқы және ішкі деректерді шоғырландырудың арқасында заңды маңызы бар деректер (салық төлеушінің жеке нөмірі, төлқұжат деректері және т.б.) "бірыңғай терезе" пайдаланушыларын тіркеу кезінде автоматты түрде (мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарына және (немесе) уәкілетті ұйымдарға жүгінген кезде оны сәйкестендіру үшін) жүктелуі мүмкін.

38. "Ақпарат жинау" сервисі "бірыңғай терезе" пайдаланушыларына сұрау салуларды модельдеуге, сұрау салу объектісі туралы, соның ішінде тауар, көрсетілетін қызмет, контрагент, мүше мемлекеттің мемлекеттік органы және (немесе) уәкілетті ұйым туралы ақпаратты іздеу және жинау мүмкіндігін, сондай-ақ алынған нәтижелерді өңдеу мүмкіндігін ұсынады.

39. "Ақпараттандыру" сервисі "бірыңғай терезе" пайдаланушыларына мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарынан және (немесе) уәкілетті ұйымдардан түсіндірулер, консультациялар және маңызды хабарламалар алуға мүмкіндік береді.

40. "Ашық деректер" сервисі "бірыңғай терезе" пайдаланушыларына оны кейінірек өңдеуге және талдауға жарамды белгілі бір форматтарда ашық ақпаратты (соның ішінде ашық ақпараттық ресурстарды пайдалану) және мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және (немесе) уәкілетті ұйымдарының қызметі туралы деректер массиві түрінде "Интернет" ақпараттық-телекоммуникациялық желісінде орналастырылған ақпаратты жариялау және жинау мүмкіндігін ұсынады.

41. "Есептілік" сервисі "бірыңғай терезе" пайдаланушыларына интерактивті ақпараттық панельдерді пайдалана отырып талдау және жылдам шешім қабылдау, тиісті индикаторларды визуалдауды қоса алғанда, бизнес-процесс туралы ақпарат алу мүмкіндігін, сондай-ақ бірыңғай ақпараттық кеңістікте қамтылған ақпарат негізінде есептіліктің сан алуан түрлерін (мәтін, кестелер, графиктер, схемалар, диаграммалар түрінде) қалыптастыру мүмкіндігін ұсынады.

42. "Архив" сервисі "бірыңғай терезе" пайдаланушыларына деректерді архивтеу, сақтау және оларды қайта пайдалану мүмкіндігін ұсынады.

ІV. Ұлтүсті сегментті ескере отырып, эталондық модель қамтитын мемлекеттік рәсімдер мен көрсетілетін қызметтердің тізбесі

43. Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2015 жылғы 22 желтоқсандағы № 171 шешімімен бекітілген "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің жұмыс істеуі шеңберінде мүдделі тұлғалардың Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарымен және (немесе) уәкілетті ұйымдарымен өзара іс-қимылын үндестіру үшін басым рәсімдерінің тізбесін одан әрі жандандыруды тиісті мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мен рәсімдерді (ведомствоаралық ақапарттық өзара іс-қимылды (G2G) және мемлекетаралық ақпараттық өзара іс-қимылды (S2S) іске асырумен байланысты рәсімдерді қоса алғанда) үйлестіруге қарай Еуразиялық экономикалық комиссия мүше мемлекеттермен бірлесе отырып жүргізетін болады.

44. "Бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің ақпараттық өзара іс-қимылы Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін пайдалана отырып жүзеге асырылады, бұл үшін олардың үйлесімділігін (интероперабельділігін) қамтамасыз ету қажет.

"Бірыңғай терезе" ұлттық механизмдері арасындағы ақпараттық өзара іс-қимылды дамыту Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 29 шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде жалпы процестер тізбесін оңтайландыру арқылы жүзеге асырылады.

V. Қорытынды ережелер

45. "Бірыңғай терезе" ұлттық механизмінің жұмыс істеуі заңнамалық деңгейде реттелуі және әрбір мүше мемлекет өз бетінше белгілейтін өтпелі ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы қамтамасыз етілуі тиіс.

46. Эталондық модельді іске асыру процесі және сыртқы экономикалық қызметті басқарудың экожүйесіне көшу күрделі ұйымдастырушылық-техникалық міндеттер болып табылады, сондықтан олар кезеңдерге бөлінуі тиіс.

47. Осы Сипаттамада көзделген ережелерді іске асыру үшін ұлттық деңгейде әлеуетті мүмкіндіктер мен тәуекелдерді бағалау және қажетті іс-шаралар тізбесін белгілеу қажет.

48. Ақпаратты электронды түрде құжаттандырудың жалпы инфрақұрылымын және трансшекаралық сенім кеңістігін құру және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету Еуразиялық экономикалық комиссия бекіткен Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін құру, жұмыс істеуін қамтамасыз ету және дамыту жөніндегі жоспарларға және Трансшекаралық сенім кеңістігін дамыту стратегиясын іске асыру жөніндегі жобаларға сәйкес жүзеге асырылуы тиіс.

49. "Бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерінің жұмыс істеуі шеңберінде пайдаланылатын электрондық деректер құрылымын әзірлеу халықаралық стандарттарды ескере отырып құрылған Одақтың деректер моделі негізінде жүзеге асырылады.

50. Осы Сипаттаманы ескере отырып, "бірыңғай терезе" ұлттық механизмдерін құру мүше мемлекеттерге және олардың бизнес-қоғамдастықтарына сыртқы экономикалық қызмет саласында деректер алмасу процесін жетілдіру мүмкіндігін береді.

Об Описании эталонной модели национального механизма "единого окна" в системе регулирования внешнеэкономической деятельности

Решение Евразийского Межправительственного Совета от 30 апреля 2019 года № 6

Во исполнение пункта 1.6 раздела XII плана мероприятий по реализации Основных направлений развития механизма "единого окна" в системе регулирования внешнеэкономической деятельности, утвержденного Решением Высшего Евразийского экономического совета от 8 мая 2015 г. № 19, Евразийский межправительственный совет решил:

1. Утвердить прилагаемое Описание эталонной модели национального механизма "единого окна" в системе регулирования внешнеэкономической деятельности.

2. Правительствам государств – членов при внедрении и развитии национальных механизмов "единого окна" учитывать Описание, утвержденное настоящим Решением.

3. Правительствам государств – членов с привлечением заинтересованных органов и организаций совместно с Евразийской экономической комиссией продолжить работу по созданию инструментов, направленных на реализацию национальных механизмов "единого окна", с учетом Описания, утвержденного настоящим Решением.

4. Евразийской экономической комиссии осуществлять 1 раз в 2 года подготовку и направление в государства – члены Евразийского экономического союза информации о результатах мониторинга международной практики совершенствования механизма "единого окна", развития цифровых технологий упрощения процедур международной торговли и иных материалов.

Члены Евразийского межправительственного совета:

От Республики Армения	От Республики Беларусь	От Республики Казахстан	От Кыргызской Республики	От Российской Федерации

УТВЕРЖДЕНО Решением Евразийского межправительственного совета от 30 апреля 2019 года № 6

ОПИСАНИЕ
эталонной модели национального механизма "единого окна" в системе регулирования внешнеэкономической деятельности

I. Общие положения

1. Мировое сообщество находится на стадии очередной технологической революции. В условиях цифровой трансформации возникают новые бизнес-модели, основанные на данных, меняются цепочки поставок и цепочки создания добавленной стоимости, повышаются эффективность и скорость работы хозяйствующих субъектов за счет автоматизации и внедрения прогрессивных технологий, направленных на упрощение бизнес-процессов.

Технологические инновации открывают новые возможности управления внешнеэкономической деятельностью и предъявляют новые требования к функциональным возможностям механизма "единого окна".

Ведущая роль в реализации национальных программ (стратегий) по созданию будущих моделей "единого окна" отводится государству.

2. Государства - члены Евразийского экономического союза (далее соответственно - государства-члены, Союз) реализуют комплекс мер по формированию соответствующей нормативно-правовой базы, устранению барьеров для создания прозрачной и комфортной экосистемы взаимодействия бизнеса и государства, в том числе посредством использования механизма "единого окна".

3. Эталонная модель национального механизма "единого окна" в системе регулирования внешнеэкономической деятельности (далее - эталонная модель) призвана обеспечить переход национальных механизмов "единого окна" на новую траекторию развития, а также реализацию эффективного управления данными, процессами и информационным взаимодействием (в том числе хозяйствующих субъектов с государственными органами государств-членов (B2G/G2B), государственных органов государств-членов между собой (G2G) и хозяйствующих субъектов между собой (В2В)).

Общее описание эталонной модели и ее характерных особенностей приведено в разделе V плана мероприятий по реализации Основных направлений развития механизма "единого окна" в системе регулирования внешнеэкономической деятельности, утвержденного Решением Высшего Евразийского экономического совета от 8 мая 2015 г. № 19.

4. Настоящее Описание содержит базовые принципы создания и функционирования национального механизма "единого окна", описание функций и архитектуры эталонной модели, а также перечня государственных процедур и услуг, охватываемых этой моделью, с учетом наднационального сегмента, в целях их применения при разработке (доработке) концепций развития национальных механизмов "единого окна" и реализации этих механизмов в государствах-членах.

5. Понятия, используемые в настоящем Описании, означают следующее:

"данные" - информация, представляемая, используемая, обрабатываемая или передаваемая пользователями "единого окна" в процессе осуществления ими своей деятельности;

"личный кабинет" - многофункциональный защищенный сервис, позволяющий взаимодействовать с другими пользователями в рамках соответствующих процессов и обеспечивающий доступ к функциям механизма "единого окна";

"пользователи "единого окна" - государственные органы государств-членов, уполномоченные организации, хозяйствующие субъекты государств-членов (юридические лица, организации, не являющиеся юридическими лицами, созданные в соответствии с законодательством государств-членов, а также индивидуальные предприниматели, зарегистрированные в соответствии с законодательством государств-членов);

"уполномоченные организации" - организации государств-членов, наделенные в соответствии с законодательством государств-членов полномочиями по осуществлению государственных функций (административных процедур) и предоставлению государственных услуг.

Иные понятия, используемые в настоящем Описании, применяются в значениях, определенных Договором о Евразийском экономическом союзе от 29 мая 2014 года и актами органов Союза.

6. Настоящее Описание:

а) интегрирует мировой опыт создания современных моделей механизма "единого окна" с использованием прогрессивных организационно-правовых, технических и технологических решений;

б) формирует модель эффективного управления данными, процессами и взаимодействием вовлеченных участников цепочки поставок товаров и (или) услуг (далее - цепочка поставок) и государственных органов государств-членов;

в) учитывает положения международных стандартов и рекомендаций Организации Объединенных Наций, Всемирной таможенной организации и Всемирной торговой организации.

7. Целями настоящего Описания являются:

а) в среднесрочной перспективе:

ускорение темпов развития национальных механизмов "единого окна" за счет использования цифровых технологий;

упрощение процедур международной торговли, сокращение транзакционных издержек деятельности хозяйствующих субъектов, повышение прозрачности принимаемых государственными органами государств-членов и (или) уполномоченными организациями решений;

б) в долгосрочной перспективе:

создание условий для перехода национального механизма "единого окна" на новую траекторию развития, обеспечивающую создание экосистемы управления внешнеэкономической деятельностью;

создание условий для развития внешнеэкономической деятельности с устойчивыми горизонтальными связями между бизнесом и государством.

8. Цели, указанные в пункте 7 настоящего Описания, достигаются путем решения задач по формированию организационно-правовых, технологических и технических основ, направленных на:

а) обеспечение перехода от документов к управлению данными;

б) развитие механизма управления информационным взаимодействием на основе совместного использования данных;

в) развитие механизмов интеллектуального анализа и прогнозирования на основе "больших данных", переход к управлению изменениями;

г) обеспечение совместимости (интероперабельности) национальных механизмов "единого окна".

9. Сроки и этапы реализации задач, указанных в пункте 8 настоящего Описания, определяются государствами-членами в соответствии с принимаемыми ими планами мероприятий ("дорожными картами") по созданию национальных механизмов "единого окна".

10. Финансовое обеспечение мероприятий в рамках внедрения национального механизма "единого окна" осуществляется за счет средств бюджетов государств-членов, а также средств внебюджетных источников, в том числе в рамках государственно-частного партнерства.

11. Эталонная модель базируется на следующих принципах:

а) гибкость - способность к трансформации, масштабированию, наращиванию функциональных возможностей на основе достижений научно-технического прогресса и развития потребностей пользователей "единого окна";

б) интеллектуальность - использование технологий, обеспечивающих минимизацию вероятности ошибок из-за человеческого фактора и максимизацию экономии времени, в том числе за счет автоматического принятия решений;

в) открытость и прозрачность - обеспечение доступа всех заинтересованных лиц к механизму "единого окна", а также работа механизма "единого окна" по предсказуемым и заранее определенным и опубликованным правилам, стандартам и регламентам;

г) обеспечение высокой степени доверия - обеспечение конфиденциальности, целостности и неотказуемости предоставляемых данных и ответственности участников информационного обмена за их достоверность;

д) совместимость - обеспечение унификации и стандартизации процессов информационного взаимодействия на основе применения единых правил их регламентации, использования модели данных Союза, справочников и классификаторов, входящих в состав единой системы нормативно-справочной информации Союза, а также обеспечение возможности интеграции с внешними системами и цифровыми платформами на основе применения открытых стандартов, в том числе региональных и международных, с учетом требований по информационной безопасности, устанавливаемых законодательством государств-членов;

е) однократное представление и многократное использование данных - возможность однократно представлять данные в стандартизированном виде для их последующего совместного использования всеми заинтересованными лицами в соответствии с их компетенцией;

ж) клиентоориентированность - обеспечение доступности информации в любое время, в любом месте и на любом устройстве (кроссплатформенность) для различных пользовательских целей.

II. Эталонная модель

12. Эталонная модель является концептуальной основой, определяющей систему принципов и инструментов развития национальных механизмов "единого окна" и создания экосистемы управления внешнеэкономической деятельностью.

Под экосистемой управления внешнеэкономической деятельностью понимается открытая устойчивая система, включающая в себя субъекты внешнеэкономической деятельности в соответствии с подразделом 7 раздела V плана мероприятий по реализации Основных направлений развития механизма "единого окна" в системе регулирования внешнеэкономической деятельности, а также связи и взаимоотношения этих субъектов в цифровой форме на основе сервисов цифровой платформы.

Такой подход к управлению внешнеэкономической деятельностью позволяет организовать совместную работу всех участников цепочки поставок и государства в едином цифровом пространстве с возможностью делегирования некоторых функций информационным системам, в том числе киберфизическим.

Экосистема управления внешнеэкономической деятельностью позволяет логически соединять различных участников цепочки поставок в режиме реального времени, управлять данными и процессами, необходимыми для купли-продажи товаров и их поставки конечному потребителю, проводить платежи, получать доступ к финансовым инструментам, взаимодействовать с государственными органами государств-членов и (или) уполномоченными организациями, используя цифровые технологии.

13. Создание экосистемы управления внешнеэкономической деятельностью осуществляется в соответствии с национальными концепциями развития механизма "единого окна", программами (стратегиями) развития цифровых экономик государств-членов с учетом Основных направлений реализации цифровой повестки Евразийского экономического союза до 2025 года, утвержденных Решением Высшего Евразийского экономического совета от 11 октября 2017 г. № 12.

14. Набор ключевых коммерческих, логистических, регулятивных и платежных функций в эталонной модели определяется цепочкой поставок посредством использования модели "покупка - перевозка - оплата" ("buy - ship - pay"), рекомендованной Центром Организации Объединенных Наций по упрощению процедур торговли и электронным деловым операциям (СЕФАКТ ООН).

Бизнес-цель цепочки поставок - доставить товары и (или) услуги конечному потребителю и сделать это как можно быстрее и надежнее, одновременно повысив эффективность процесса поставки и сократив расходы за счет автоматизации.

Успешная реализация бизнес-цели гарантирована, если цепочка поставок будет полностью интегрированной, бесшовной (омникальной), соединяющей производство, логистику, складирование, продавцов и покупателей.

15. Высокий уровень интеграции позволит участникам цепочки поставок обеспечить прозрачность и доступность информации для ее совместного использования и принимать оптимальные согласованные решения, направленные на обеспечение качественного управления данными и их прослеживаемости в режиме реального времени.

16. Достоверная и своевременная информация о товарах, участвующих лицах, платежах и целостности логистики позволит обеспечить:

а) национальную безопасность, в том числе в экономической, социальной и экологической сферах;

б) открытость и прозрачность деятельности государственных органов государств-членов;

в) повышение качества выполнения государственными органами государств-членов своих функций и оказываемых ими услуг.

17. В целях обеспечения защиты информации следует руководствоваться:

а) законодательством государств-членов в сфере информации, информационных технологий, защиты информации и персональных данных (до заключения государствами-членами соответствующего международного договора), в сфере использования электронной подписи;

б) международными договорами и актами, составляющими право Союза, в сфере защиты информации;

в) требованиями к защите информации, установленными правом Союза, реализуемыми на основе модели угроз безопасности информации с целью обеспечения информационного взаимодействия национальных механизмов "единого окна" в рамках Союза.

18. Информационное взаимодействие национальных механизмов "единого окна" обеспечивается с использованием трансграничного пространства доверия и средств защиты информации.

Средства защиты информации, в том числе средства криптографической защиты информации, используемые для обеспечения защиты информации при информационном взаимодействии национальных механизмов "единого окна", разрабатываются в рамках проекта, реализуемого в соответствии с распоряжением Высшего Евразийского экономического совета от 26 декабря 2016 г. № 7, и сертифицируются на соответствие требованиям законодательства государств-членов (должны иметь подтверждение уполномоченной организации о соответствии требованиям, установленным законодательством государства-члена).

19. Прозрачность, безопасность и надежность цепочки поставок достигаются путем создания единого виртуального информационного пространства, обеспечивающего плавную интеграцию всех элементов данных из различных источников, и совместного использования данных хозяйствующими субъектами, государственными органами государств- членов и (или) уполномоченными организациями.

20. Национальный механизм "единого окна" должен обеспечивать:

а) однократное представление данных, их многократное использование;

б) прозрачность, надежность информации о цепочках поставок;

в) управление безопасностью цепочки поставок;

г) интеграцию всех элементов данных из различных источников цепочки поставок;

д) разграничение доступа к данным пользователей "единого окна" в соответствии с их компетенцией в конкретной цепочке поставок;

е) принятие мер (в том числе правового, организационного и технического характера) по предотвращению несвоевременного представления данных или представления недостоверных данных;

ж) возможность получать информацию о статусе бизнес-процессов внешнеэкономической деятельности в режиме реального времени;

з) идентификацию и аутентификацию пользователей "единого окна".

21. Для реализации национального механизма "единого окна" необходимо провести комплекс мероприятий, в том числе:

а) разработку согласованных определений, классификацию и параметризацию выделенных наборов функций (сервисов) в нормативно-правовом поле;

б) обеспечить применение модели данных Союза в целях унификации и стандартизации интерфейсов взаимодействия;

в) стандартизацию процессов передачи данных, создание единого виртуального информационного пространства для совместного использования данных (стандарты обмена электронными данными, стандарты в области информационно-коммуникационных технологий);

г) оптимизацию бизнес-процессов;

д) определение специальных прав и доступа к информации;

е) проектирование и внедрение пилотных проектов для апробирования новых идей и перспективных инноваций, изучение возможных бизнес-моделей;

ж) создание и развитие национальной системы (экосистемы) механизма "единого окна" на базе реализованных пилотных проектов, давших положительные результаты апробирования элементов механизма "единого окна" (подсистем, функциональных частей).

22. Внедрение эталонной модели позволит государствам-членам:

а) повысить эффективность государственного контроля, в том числе в области управления рисками, за счет расширения доступной для анализа информации и обеспечения взаимного обмена данными, обеспечения прослеживаемости информации о товарах и услугах на всех этапах жизненного цикла цепочки поставок;

б) повысить оперативность и качество принимаемых решений в сфере государственного регулирования внешнеэкономической деятельности, обеспечить обоснованность и предсказуемость государственного регулирования;

в) оптимизировать использование имеющихся ресурсов, в том числе временных, финансовых, вследствие изменения форм и механизмов взаимодействия государственных органов и организаций;

г) снизить коррупционные риски;

д) исключить дублирующие и избыточные операции, выполняемые государственными органами государств-членов при осуществлении своих функций.

23. Для хозяйствующих субъектов внедрение эталонной модели будет иметь следующие преимущества:

а) снижение временных, финансовых и трудовых издержек, в том числе за счет сокращения количества представляемых в государственные органы государств-членов данных;

б) повышение оперативности принятия государственными органами государств-членов и (или) уполномоченными организациями решений;

в) снижение коррупционных рисков при взаимодействии с государственными органами государств-членов и (или) уполномоченными организациями, в том числе за счет автоматической фиксации передачи данных, автоматизированного рассмотрения представляемой информации с использованием системы управления рисками и исключения непосредственного общения с должностными лицами государственных органов государств-членов и (или) сотрудниками уполномоченных организаций;

г) обеспечение прозрачности и предсказуемости процедур в сфере внешнеэкономической деятельности.

III. Функции и архитектура эталонной модели

24. Эталонная модель обеспечивает реализацию эффективного управления данными, процессами и взаимодействием, в том числе взаимодействием хозяйствующих субъектов с государственными органами государств-членов (B2G/G2B), с использованием цифровых технологий.

25. Основой эталонной модели является реализация принципов национального механизма "единого окна" для обеспечения информационного взаимодействия хозяйствующих субъектов, государственных органов государств-членов и (или) уполномоченных организаций, а также обмена юридически значимыми данными.

26. Архитектура эталонной модели должна обеспечивать информационное взаимодействие национальных механизмов "единого окна" с использованием интегрированной информационной системы Союза.

Сопряжение информационных систем государственных органов государств-членов и (или) уполномоченных организаций с интеграционным шлюзом интегрированной информационной системы Союза, как правило, должно осуществляться посредством систем межведомственного электронного взаимодействия государств-членов в рамках национального сегмента интегрированной информационной системы Союза.

27. Функциональные возможности эталонной модели могут включать в себя:

а) регулятивные функции;

б) функции "Управление контролем";

в) функции "Управление безопасностью";

г) функции "Взаимодействие с государственными органами государств-членов и уполномоченными организациями";

д) функции "Управление коммерцией";

е) функции "Управление логистикой и транспортом";

ж) функции "Управление финансами".

28. Сервисные функции эталонной модели включают в себя:

а) сервис "Личный кабинет" - сервис непосредственного взаимодействия хозяйствующих субъектов, государственных органов государств-членов и (или) уполномоченных организаций, а также их информационных систем;

б) следующие общие сервисные функции:

сервис "Сбор информации";

сервис "Информирование";

сервис "Открытые данные";

сервис "Отчетность";

сервис "Архив";

иные сервисы.

Описание функциональных возможностей эталонной модели для государственных органов государств-членов

29. В рамках группы функций "Регулятивные функции" государственным органам государств-членов предоставляются следующие возможности:

а) выполнять государственные функции и оказывать государственные услуги в сфере регулирования и контроля внешнеэкономической деятельности, в том числе функции по обеспечению соблюдения установленных правом Союза и (или) законодательством государств-членов запретов и ограничений, мер защиты внутреннего рынка, мер технического регулирования, мер таможенного регулирования и регулирования налогообложения;

б) выполнять иные государственные функции и оказывать иные государственные услуги в сфере регулирования и контроля внешнеэкономической деятельности.

30. В рамках группы функций "Управление контролем" государственным органам государств-членов предоставляется возможность осуществлять контроль в рамках своей компетенции, в том числе:

а) обеспечивать скоординированное управление на таможенной границе Союза;

б) осуществлять межгосударственное информационное взаимодействие с контролирующими органами государств-членов;

в) осуществлять информационное взаимодействие с транспортными администрациями на таможенной границе Союза;

г) инициировать проведение проверки.

31. В рамках группы функций "Управление безопасностью" государственным органам государств-членов предоставляется возможность управлять рисками и осуществлять взаимное признание, в том числе:

а) проводить анализ данных с целью оценки угроз безопасности и рисков;

б) разрабатывать профили рисков с целью оценки угроз безопасности;

в) использовать межведомственную систему управления рисками;

г) проводить мониторинг и оценку рисков с последующим формированием и ведением библиотеки рисков, включая карты рисков;

д) использовать данные, результаты контроля, решения, принятые государственными органами государств-членов и (или) уполномоченными организациями, а также документы, выданные государственными органами и (или) организациями третьих стран.

Описание функциональных возможностей эталонной модели для хозяйствующих субъектов

32. Функциональные возможности эталонной модели для взаимодействия хозяйствующих субъектов (В2В) реализуются посредством интеграции бизнес-сетей, торговых площадок и других систем с механизмом "единого окна".

33. В рамках группы функций "Взаимодействие с государственными органами государств-членов и уполномоченными организациями" хозяйствующим субъектам должны предоставляться следующие возможности:

а) предоставление необходимых данных;

б) совершение иных юридически значимых действий;

в) получение соответствующего решения государственного органа государства-члена и (или) уполномоченной организации.

34. В рамках группы функций "Управление коммерцией" хозяйствующим субъектам в том числе предоставляется возможность управлять продажами, заказами, закупками, сделками, платежами и маркетингом.

35. В рамках группы функций "Управление логистикой

и транспортом" хозяйствующим субъектам предоставляется возможность эффективно управлять в рамках цепочки поставок процессами транспортировки товаров, их складирования, хранения и переработки, планировать оптимальные маршруты и рациональное использование видов транспорта, вести мониторинг перемещения товаров, а также управлять иными процессами, связанными с перемещением товаров различными видами транспорта.

36. В рамках группы функций "Управление финансами" хозяйствующим субъектам предоставляется возможность взаимодействовать с банками и иными финансовыми организациями для управления финансами, в том числе:

а) управлять денежными средствами, включая их хранение;

б) получать доступ к банковским и иным финансовым услугам;

в) осуществлять платежи (переводы);

г) выбирать платежные сервисы;

д) отслеживать историю платежей (переводов).

Сервисные функции эталонной модели

37. Функциональные возможности эталонной модели для хозяйствующих субъектов включают в себя возможность использования сервиса "Личный кабинет".

Каждый пользователь "единого окна", прошедший регистрацию и авторизацию, получает доступ к своему личному кабинету.

Набор функций, интерфейс и другие ключевые особенности сервиса "Личный кабинет" зависят от многих факторов, которые определяются и настраиваются каждым пользователем индивидуально.

Благодаря консолидации внешних и внутренних данных, хранящихся в различных информационных и учетных системах государственных органов государств-членов и уполномоченных организаций, юридически значимые данные (индивидуальный номер налогоплательщика, паспортные данные и др.) могут автоматически загружаться при регистрации пользователя "единого окна" (для его идентификации при обращении в государственные органы государств- членов и (или) уполномоченные организации).

38. Сервис "Сбор информации" предоставляет пользователям "единого окна" возможность моделирования запросов, поиска и сбора информации об объекте запроса, в том числе о товаре, услуге, контрагенте, государственном органе государства-члена и (или) уполномоченной организации, а также возможность обработки полученных результатов.

39. Сервис "Информирование" предоставляет пользователям "единого окна" возможность получать разъяснения, консультации и значимые уведомления от государственных органов государств- членов и (или) уполномоченных организаций.

40. Сервис "Открытые данные" предоставляет пользователям "единого окна" возможность публиковать и собирать открытую информацию в определенных форматах, пригодных для ее последующей обработки и анализа (в том числе использовать открытые информационные ресурсы), и информацию, размещенную в информационно-телекоммуникационной сети "Интернет" в виде массивов данных о деятельности государственных органов государств- членов и (или) уполномоченных организаций.

41. Сервис "Отчетность" предоставляет пользователям "единого окна" возможность анализировать и оперативно принимать решения с использованием интерактивных информационных панелей, получать информацию о бизнес-процессе, включая визуализацию соответствующих индикаторов, а также возможность формировать различные виды отчетности (в виде текста, таблиц, графиков, схем, диаграмм) на основе информации, содержащейся в едином информационном пространстве.

42. Сервис "Архив" предоставляет пользователям "единого окна" возможность архивировать, хранить данные и повторно их использовать.

IV. Перечень государственных процедур и услуг, охватываемых эталонной моделью, с учетом наднационального сегмента

43. Дальнейшая актуализация перечня приоритетных для унификации процедур взаимодействия заинтересованных лиц с государственными органами и (или) уполномоченными организациями государств - членов Евразийского экономического союза в рамках функционирования национальных механизмов "единого окна", утвержденного Решением Коллегии Евразийской экономической комиссии от 22 декабря 2015 г. № 171, будет проводиться Евразийской экономической комиссией совместно с государствами-членами по мере унификации соответствующих государственных услуг и процедур (включая процедуры, связанные с реализацией межведомственного информационного взаимодействия (G2G) и межгосударственного информационного взаимодействия (S2S)).

44. Информационное взаимодействие национальных механизмов "единого окна" осуществляется с использованием интегрированной информационной системы Союза, для чего необходимо обеспечить их совместимость (интероперабельность).

Развитие информационного взаимодействия между национальными механизмами "единого окна" осуществляется путем оптимизации перечня общих процессов в рамках Евразийского экономического союза. утвержденного Решением Коллегии Евразийской экономической комиссии от 14 апреля 2015 г. № 29.

V. Заключительные положения

45. Функционирование национального механизма "единого окна" должно регулироваться на законодательном уровне и обеспечиваться посредством использования сквозных информационных технологий, определяемых каждым государством-членом самостоятельно.

46. Процесс реализации эталонной модели и переход к экосистеме управления внешнеэкономической деятельностью являются сложными организационно-техническими задачами и поэтому должны быть разбиты на этапы.

47. Для реализации положений, предусмотренных настоящим Описанием, на национальном уровне необходимо оценить потенциальные возможности и риски и определить перечень необходимых мероприятий.

48. Создание и обеспечение функционирования общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде и трансграничного пространства доверия должны осуществляться в соответствии с утверждаемыми Евразийской экономической комиссией планами по созданию, обеспечению функционирования и развитию интегрированной информационной системы Союза и планами по реализации Стратегии развития трансграничного пространства доверия.

49. Разработка структур электронных данных, используемых в рамках функционирования национальных механизмов "единого окна", осуществляется на основе модели данных Союза, создаваемой с учетом международных стандартов.

50. Создание национальных механизмов "единого окна" с учетом настоящего Описания предоставит государствам-членам и их бизнес- сообществам возможность совершенствовать процесс обмена данными в сфере внешнеэкономической деятельности.