Ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының жаппай көбеюі мен таралуының алдын алу және оларға қарсы күрес жөніндегі республикалық бағдарлама туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 22 мамырдағы N 772 қаулысы. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2003.03.21. N 288 қаулысымен.

Ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының жаппай көбеюi мен таралуының алдын алу және оларға қарсы күрестi жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Yкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
1. Қоса берiлiп отырған Ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының жаппай көбеюi мен таралуының алдын алу және оларға қарсы күрес жөнiндегi республикалық бағдарлама (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi жыл сайын республикалық бюджеттi қалыптастыру кезiнде Бағдарламаны iске асыру үшiн қаражат көздесiн.
3. Министрлiктер мен ведомстволар, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкiмдерi Бағдарламада көзделген iс-шаралардың тиiсiнше және уақытылы орындалуын қамтамасыз етсiн.
4. Бағдарламаның орындалуының қамтамасыз етiлуiн бақылау мен үйлестiру Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлiгiне жүктелсiн.
5. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң
2000 жылғы 22 мамырдағы
N 772 қаулысымен
бекiтiлген

Ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауiптi зиянкестерi мен
ауруларының жаппай көбеюi мен таралуының алдын алу және
оларға қарсы күрес жөнiндегi республикалық бағдарлама

1. Кiрiспе

Ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының жаппай көбеюi мен таралуының алдын алу және оларға қарсы күрес жөнiндегi республикалық бағдарламаны (бұдан әрi - Бағдарлама) мүдделi министрлiктер мен агенттiктердiң қатысуымен, Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1999 жылғы 18 тамыздағы N 1183 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлiгi әзiрледi.

2. Проблеманың жай-күйiне талдау жасау

Қазақстанның аумағында ауыл шаруашылығы өндiрiсiне нұқсан келтiретiн көптеген зиянды организмдер таралған. Әртүрлi аймақтарда ауыл шаруашылығы дақылдарына зиянкестердiң 50-ге жуық көп қоректi түрлерi мен 100-ден астам маманданған түрлерi, 70-тен астам аурулардың түрлерi мен арамшөптердiң 300 түрi зиян келтiредi. Республикада шегiртке, астық сұр көбелегi, бақашық-қандала сияқты қауiптi зиянкестердiң iрi ошақтары бар, мезгiл-мезгiл шалғындық көбелектiң, колорадо қоңызының жаппай таралуы және дәндi дақылдардың тат ауруларының эпифитотиялары байқалуда.
Соңғы жылдары егiстiк алаңдары құрылымының барлық жерде өзгеруi және оңтайландырылуы, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсiру технологиясының сақталмауы, бос қалған жерлер көлемiнiң артуы, сондай-ақ өсiмдiктердi қорғау iс-шараларының бүкiл кешенiнiң орындалмауы, ауа райы-климаттық жағдайларының зиянды организмдердiң дамуы мен таралуы үшiн қолайлы болуы қабаттасып, нәтижесiнде республиканың аумағында өте күрделi фитосанитариялық жағдай қалыптасты.
"Агроөнеркәсiп кешенiнiң салаларын несиелендiру және мемлекеттiк iс-шараларды қаржыландыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, оларға қарсы күрес жөнiндегi iс-шаралар мемлекеттiк бюджеттiң қаражаты есебiнен қаржыландырылатын, аса қауiптi өсiмдiк зиянкестерi мен аурулары таралған ауыл шаруашылығы дақылдарының алқаптары мен жерлер көлемiнiң күрт артуы байқалуда.
Неғұрлым зор зиянкестiгiмен ерекшеленетiн шегiрткелiк жәндiктердiң көптеген түрлерi: марокко шегiрткесi, азиялық (ұшып келетiн) шегiртке, италия прусы және кейбiр үйiрлi емес түрлерi ерекше кең таралып отыр.
Осылайша, егер 1995 жылы шегiрткелердiң зиянкестiгi экономикалық шегiнен артық таралуы алқабы 1 млн. гектарға жуықтаса, 1999 жылы - 4,7 млн. гектар болды.
1999 жылы шегiрткелердiң жаппай көбеюi мен таралуының салдарынан республикада 220 мың гектарға жуық алқаптағы ауыл шаруашылығы дақылдарының егiстiгi зақымданды.
3ерттеулердiң деректерi бойынша қазiргi уақытта шегiрткелер таралған алқаптың көлемi 12,0 млн.гектарды, оның iшiнде зиянкестiктiң экономикалық шегiнен артық таралғаны, 2000 жылы оларға қарсы химиялық күрес жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу қажет - 5,7 млн.гектарды құрайды.
Дәндi дақылдардың астық сұр көбелегi, бақашық-қандала, гессен шыбыны, бидай трипсi сияқты және басқа да зиянкестердiң таралуы мен зиянкестiгi артып отыр. Жаппай көбейген жылдары гессен шыбыны бiр гектардың 3,5 центнерге дейiн егiнiн құртады. Бақашық-қандала көп таралған алқаптарда да егiн өнiмдiгi төмендейдi, сонымен бiр мезгiлде астықтың, әсiресе бидайдың қатты және күштi сорттарының технологиялық және нан пiсiру сапасы нашарлайды.
Республикада кездесетiн тат ауруларының үш түрiнiң (сабақ таты, қоңыр тат, сары тат) неғұрлым басым жүретiнi қоңыр тат ауруы болып табылады. Кейбiр жылдары ол солтүстiк аймақта 1,5-2 млн.гектарға дейiнгi алқапқа таралады және жаздық бидайдың егiнiн 15-20% дейiн кемiтедi. Неғұрлым зор зиянкестiгiмен ерекшеленетiн сабақ таты қоңыр татқа қарағанда едәуiр сирек кездеседi.
Бидай егiстiктерiнде жапырақтардың мезгiлсiз қурауын, өсiмдiктiң вегетациялану мерзiмдерiнiң қысқаруын, сондай-ақ дәннiң уақ болуына әсер ететiн септориозды-гельминтоспориозды дақтылық кең тараған.
Ауыл шаруашылығы тауар өндiрушiлерiнiң ауыр қаржы жағдайына байланысты ауыл шаруашылығы дақылдарының егiстiктерiнде зиянкестерге, ауруларға және арамшөптерге қарсы қорғау iс-шаралары толық көлемде жеткiлiктi жүргiзілмейдi.
Қажеттi шаралар қолданылмаған жағдайда, ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауiптi зиянкестерiмен және ауруларымен зақымданған алқаптардың көлемi одан әрi ұлғаюы тенденциясы орын алуда, мұның өзi, елдiң экономикасына елеулi залал келтiретiн нақты қауiп туғызады.

3. Бағдарламаның мақсаты

Бағдарламаның мақсаты - ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының жаппай көбеюi мен таралуының алдын алу және оларға қарсы күрес, олардың залалын болдырмау және республиканың аумағында қолайлы фитосанитариялық жағдай қалыптастыру жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеу және жүзеге асыру болып табылады.
Қойылған мақсаттарға қол жеткiзу үшiн мынадай негiзгi мiндеттердi:
ауыл шаруашылығы дақылдары мен алқаптарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының туындауы, дамуы және таралу ошақтарын анықтау;
қалыптасқан фитосанитариялық жағдайды ескере отырып, қорғау iс-шараларының көлемi мен өсiмдiктердi қорғау құралдарын пайдаланудың тәртiбiн белгiлеу;
аса қауiптi зиянкестер мен ауруларға қарсы күресуге арналған өсiмдiктердi қорғаудың химиялық құралдарының, сондай-ақ оларды қолдануға арналған механикаландырылған құралдарының жылдық және келешектегi қажеттілiгiн айқындау;
өсiмдiктердiң аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi iс-шараларды мемлекеттiк қаржыландыру туралы ұсыныстар әзiрлеу қаражатты қалыптасқан фитосанитариялық жағдайды ескере отырып бөлу және олардың мақсатты пайдаланылуын бақылау;
қоршаған ортаны қорғау, пестицидтердi ұтымды және қауiпсiз қолдану агротехникалық және басқа да әдiстердi кеңiнен пайдалану талаптарына сәйкес өсiмдiктердiң аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi толық ауқымды және орталықтандырылған iс-шараларды уақтылы жүргiзудi ұйымдастыру;
ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi iс-шараларды жүргiзудiң сапасын мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыруды шешу көзделедi.

4. Ұзақ мерзiмді iс-шаралар
Нормативтiк құқықтық база құру

Бүгiнгi күнi республикада өсiмдiктердi қорғау саласындағы қызметтi жүзеге асыру үшiн жеткiлiктi нормативтiк құқықтық базаның болмауы өсiмдiктердi қорғау қызметiне жүктелген мiндеттер мен функциялардың толық орындалуына белгiлi бiр қиындықтар туғызуда.
Меншiктiң түрлi нысанындағы агроқұрылымдар қаржы қаражатының шектеулiлiгi салдарынан өсiмдiктердiң зиянкестерiне, ауруларына және арамшөптерге қарсы күрес жөнiндегi мiндеттi iс-шаралардың ең аз мөлшерiн де жүргiзбейдi немесе оларды пестицидтердi қолданудың мерзiмiн, технологиясын және регламентiн бұза отырып, сондай-ақ сапасыз пестицидтердi қолдану арқылы жүргiзедi, сөйтiп олардың саны мен таралу алқаптарының ұлғаюына әсер етедi.
Тұтынушыларға сапасыз, тiркелмеген, қолдануға тыйым салынған пестицидтердi жеткiзу, сақтау мен сатудың шарттарын бұзу жағдайлары орын алып отыр, соның салдарынан елдiң экологиялық қауiпсiздiгi бұзылуда.
Осыған байланысты, ауыл шаруашылығы тауар өндiрушiлерiнiң мүдделерiн қорғау, сондай-ақ мемлекеттiк iс-шаралардың орындалуын бақылауды күшейту мақсатында, шетелдермен тең құқықты ынтымақтастық жасау үшiн құқықтық негiз жасайтын және мемлекеттiк органдардың, пестицидтердi өндiрушiлер мен жеткiзушiлер, өсiмдiктердi қорғау жөнiндегi жұмыстар мен қызмет көрсетулердi орындаушылардың, жердi пайдаланушылар мен жер иеленушiлердiң арасындағы қатынастарды реттейтiн "Өсiмдiктердi қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңын әзiрлеу және қабылдау қажет.

Кадрлық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету

Өсiмдiктердi қорғаудың проблемаларын шешу экономиканың кез-келген саласындағы сияқты кадрларға, олардың бiлiктiлiк деңгейiне, сондай-ақ қызметтiң техникалық жарақталуына байланысты. Өкiнiшке орай, соңғы жылдары, кадрлардың көптен кетуi байқалып отыр, өсiмдiктердi қорғау жөнiндегi қызметтiң штат саны қысқаруда. Қызметтi қайта ұйымдастырудың нәтижесiнде ауыл тауар өндiрушiлерiне тiкелей қызмет көрсететiн, қажеттi аспаптармен, жабдықтармен және техникамен жарақтандырылмаған аудандық буындар әлсiредi.
Тауар өндiрушiлердiң қаржылық жағдайы қазiргi уақытта оларға пестицидтер мен өсiмдiктердi зиянкестерден, аурулардан және арамшөптерден қорғау жөнiндегi қызмет көрсетулердi сатып алуға мүмкiндiк бермейдi. Осының бәрi фитосанитариялық жағдайдың едәуір нашарлауына және зиянды организмдердiң дамуы үшiн қолайлы жағдайлар жасалуына әкеп соқтырды.
Республикадағы фитосанитариялық жағдайды жақсарту үшiн барлық деңгейдегi өсiмдiктердi қорғау қызметiнiң құрылымын жетiлдiру, қызметтiң жұмысы үшiн қажеттi жағдай жасау, семинарлар мен Егiс алқабы күндерiн тұрақты өткiзу арқылы фермерлердiң бiлiмiн көтеру қажет.
Осы iс-шараларды жүзеге асыру республиканың барлық аумағында зиянды организмдердiң дамуының тұрақты мониторингiн жүргiзуге, зиянкестердiң, аурулардың және арамшөптердiң таралуы жөнiнде неғұрлым дұрыс болжамдар әзiрлеуге, деректердiң ақпараттық базасын қалыптастыруға мүмкiндiк бередi.

Ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз ету

Өсiмдiктердi қорғаудың техникасын, технологиясын және әдiстерiн жетiлдiру республиканың әр аймағының табиғи-климаттық және экономикалық жағдайының ерекшелiктерiн ескеруді талап етедi. Мұның өзi, өсiмдiктер мен топырақтың климатпен үйлесiмдi зиянды организмдердiң түрлiк құрамын айқындайтындығына, ал соңғыларының зиянкестiлiгi мен агрессивтiлігi өмiр сүру ортасының жағдайымен айқындалатындығына байланысты. Бұдан басқа, зиянкестердiң, аурулардың және арамшөптердiң дамуы егiншiлiк жүйесiне ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортаның факторларына, әсiресе, ауаның температурасы мен ылғалдығына байланысты. Осыған орай, әр зиянкестiң, ауру қоздырушының, және арамшөптiң экологиясының ерекшелiктерiн зерделеу қажеттiлiгi туындайды. Атап айтқанда, дәндi дақылдардың тат ауруларының жедел фитосанитариялық диагностикасы мен дамуын болжау үшiн егiстiктерге қосымша зерттеу жүргiзу қажет.
Ауыл шаруашылығы министрлiгi өсiмдiктердi қорғаудың өзектi проблемалары бойынша ғылыми зерттеулердi тиiмдi жүргiзу үшiн конкурстық негiзде "Ауыл шаруашылығы, су шаруашылығы (су кадастрын әзiрлеу), орман шаруашылығы және қоршаған ортаны қорғау саласындағы қолданбалы зерттеулер" бағдарламасы бойынша қаржыландырылатын ғылыми жұмыстарды орындаушыларды айқындайды.
Зерттеулердiң нәтижелерi бойынша әдiстемелiк ұсынымдар мен проспектiлер шығарылып, ауыл тауар өндiрушiлерiне нақты консультациялық көмек көрсетілуi тиiс.

Пестицидтердің отандық өндiрiсiн дамыту

Қазақстанда өз пестицидтер өндiрiсiнiң болмауына байланысты, олардың импорты жеткiзуде қиындықтар туғызуда және химиялық өңдеулер құнының қымбаттауына әкеп соқтырады. Осыған байланысты, олардың құнын төмендетуге, сондай-ақ оларды неғұрлым оңтайлы мерзiмдерде шығаруды ұйымдастыруға мүмкiндiк беретiн, оларды кейiн республиканың қолда бар өндiрiстiк қуаттарында одан әрi формуляциялау арқылы пестицидтердiң жекелеген түрлерiнiң тек әсер етушi заттарының импортынан бастау қажет болатын, пестицидтердiң отандық өндiрiсiн қалыпқа келтiру маңызды мiндет болып табылады.
Келесi кезең республика ғылыми мекемелерiнiң жаңа пестицидтердiң синтезiн жолға қою және отандық кәсiпорындарда оларды өндiрудi ұйымдастыру болып табылады.

Пестицидтердi қолдануға арналған арнайы
аппаратураны пайдалану

Қорғау жұмыстарын жүргiзудiң экономикалық, биологиялық тиiмдiлiгi мен экологиялық қауiпсiздiгi көптеген факторларға, бiрiншi кезекте - мақсатты объектiнi препараттардың қажеттi көлемiмен барынша жабуға, олардың тамшыларының мөлшерiне, жұмыс iстеу сұйықтарын қоспаландыру, жұмсаудың нормасына және т.б. қатысты.
Өсiмдiктердi қорғау құралдарын қолданудың көрсетiлген шарттарын қамтамасыз ету, көп ретте, пайдаланылатын аппаратурамен айқындалады. Республикада бар бүрiккiштердiң паркi моральдық және физикалық жағынан ескiрдi, осыған байланысты өсiмдiктердi қорғау құралдарын қолданудың агротехникалық және экологиялық регламенттерi сақталмайды.
Сондықтан, республикада пестицидтердi қолдану бойынша арнайы аппаратураны пайдалану жөнiнде қағидатты ғылыми-техникалық саясатты жүзеге асыру қажет. Осы мақсатта, ауыл тауар өндiрушiлерiн препараттардың жұмсалу нормаларын қысқартуға, қорғау iс-шараларының көлемiн арттыруға, зиянды химиялық заттардың қоршаған ортаға түсу деңгейiн азайтуға мүмкiндiк беретiн пестицидтердi енгiзуге арналған неғұрлым жетілдiрілген арнайы аппаратурамен жарақтандыруға жәрдемдесу қажет.

5. Жедел iс-шаралар

Ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестерiне және ауруларына қарсы күрес жөнiндегi жедел iс-шаралар өзiнiң мазмұны бойынша бiрдей, бiрақ оларды жүргiзудiң мерзiмдерiмен ғана ерекшеленетiн жұмыстарды жыл сайын орындауды көздейдi.

Мониторингтiк зерттеулердi жүргiзу
Мониторингтiк зерттеулер ауыл шаруашылығы дақылдары мен алқаптарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының көбею және таралу ошақтарын анықтау, олардың дамуы мен таралуының ғылыми негiзделген қысқа мерзімді және ұзақ мерзiмдi болжамдарын жасау, қорғау iс-шараларын жүргiзудiң көлемдерiн айқындау мақсатында жүргiзiледi. Олар зерттеудiң арнайы әдiстемелерiне сәйкес зиянкестер мен аурулардың дамуының бүкiл фенологиялық кезеңi бойы жүргiзiледi.
Осылайша, шегiрткелер бойынша фенологиялық байқау:
- көктемгi кезеңде - өмiршеңдiгiн айқындау үшiн;
- көктемгi-жазғы кезеңде - пайда болған личинкалар бойынша;
- жазғы-күзгi кезеңде - жұптасу және жұмыртқа салу кезеңiнде;
- күзгi кезеңде - салынған күбiршелер (кубышка) бойынша жүргiзіледi.
Мониторингтiк зерттеулердi республиканың жұмыстарды жүргiзу үшiн қажеттi арнайы техникасы мен жабдықтары бар ғылыми-зерттеу және өндiрiстiк мекемелерiн тарту арқылы өсiмдiктердi қорғау қызметiнiң мамандары жүргiзедi.

Өсiмдiктердi қорғау құралдарымен қамтамасыз ету

Химиялық күрес жүргiзу үшiн Қазақстан Республикасының аумағында тiркелген және 1997-2001 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының ауыл, орман шаруашылықтарында қолдану үшiн рұқсат етілген, өсiмдiктердiң зиянкестерiне, ауруларына және арамшөптерге қарсы күресудiң химиялық, және биологиялық құралдарының, дефолианттардың және өсiмдiктердiң өсуiн реттегiштердiң тiзiмiне және оған жасалған толықтыруларға енгiзiлген өсiмдiктердi қорғау құралдары пайдаланылады.
Ауыл шаруашылығы министрлiгi пестицидтердiң көлемi мен ассортиментiн айқындау үшiн ағымдағы жылға бөлiнген қаржы қаражаты көлемiн ескерiп, "Мемлекеттiк сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтiк құқықтық кесiмдерiне сәйкес қаңтар-ақпан айларында оларды сатып алуға конкурс ұйымдастырады және өткiзедi.
Пестицидтердi сатып алу кезiнде бағалық көрсеткiшiнен басқа биологиялық және шаруашылықтық тиiмдiлiгi, экономикалық орындылығы мен экологиялық қауiпсiздiгi, сондай-ақ аса қауiптi зиянкестер мен аурулардың резистенттiк популяцияларының туындауына жол бермейтiн жағдайлар ескерiледi.

Кедендік рәсімдерді ресімдеу,
пестицидтерді сақтау және химиялық жұмыстар
жүргізілетін жерлерге тасымалдау

Сатып алынатын өсiмдiктердi қорғау құралдары кедендiк тазартудан, мамандандырылған қоймаларда сақтаудан өткiзiледi және қалыптасқан фитосанитариялық жағдайға қарай Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң бөлуi бойынша, жұмыстар жүргiзiлетiн жерлерге улы химикаттар тасымалдауға арналған көлiкпен жеткiзiледi. Жұмыстардың көрсетiлген түрлерiн орындау жөнiндегi қызмет көрсетулердi аталған жұмыстарды жүргiзуде тәжiрибесi, тиiстi қоймалық үй-жайлары және көлiк құралдары бар орындаушы фирмалар жүзеге асырады. "Мемлекеттiк сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, бұл қызмет көрсетулердi орындаушы, жыл сайын Ауыл шаруашылығы министрлiгi өткiзетiн конкурстардың негiзiнде айқындалады.

Химиялық өңдеулер жүргiзу

Химиялық өңдеулер зиянкестер мен аурулар зиянкестiктiң экономикалық шегiнен артық таралған жерлерде жүргiзiледi. Өсiмдiктердiң зиянкестерi мен ауруларына қарсы күресте арнайы аппаратура қолданылады. Өсiмдiктердi қорғау жөнiндегi жұмыстарды орындаушы фирмалар да конкурстық негiзде айқындалады. "Агроөнеркәсiптiк кешеннiң салаларын несиелендiру және мемлекеттiк iс-шараларды қаржыландыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес республикалық бюджеттен қаржыландырылатын ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестерi мен ауруларына қарсы күрес жөнiндегi iс-шаралар бiрiншi кезекте мемлекеттiк қор жерлерi мен шекаралас мемлекеттермен шектесетiн аумақтарда жүргiзіледi. Химиялық iс-шараларды жүргiзудiң көлемi жыл сайын мониторингтiк зерттеулердiң негiзiнде айқындалады (1-қосымша).

Агротехникалық iс-шаралар жүргiзу

Агротехникалық iс-шаралар зиянкестер мен аурулардың орнығу (зақымдану) тығыздығын азайту мақсатында ауыл шаруашылығы тауар өндiрушiлерiнiң өз күшiмен және қаражатының есебiнен жүргiзiледi.
Шегiртке тұқымдастарға қарсы күресу үшiн қолданылатын егiншiлiк жүйесiне, егiс айналымының сызбасына қарай күзгi және көктемгi кезеңдерде культивациялау немесе дискiлеу, немесе тiстi тырмалармен тырмалау жүргiзiледi. Бұдан басқа, күзде сүдiгерлiк өңдеу жүргiзуге болады.
Агротехникалық iс-шараларды жүргiзудiң көлемi де жазғы-күзгi кезеңдерде жүргiзiлетiн зерттеулердiң негiзiнде айқындалады (1-қосымша).

6. Қаржыландыру көздерi

Көрсетiлген зиянкестер мен аурулардың жаппай таралғыштығы және қауiптiлiгiне орай бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету, жыл сайын республикалық бюджетте аталған мақсаттарға көзделетiн қаржының есебiнен жүзеге асырылады. Туындаған қауiптiң ауқымына қарай күрес жергiлiктi бюджеттердiң қаражаты есебiнен де жүргiзiлуi тиiс.
Бұдан басқа, бюджеттiк қаржыландырудың жеткiлiксiздiгi жағдайында Бағдарламаны iске асыруға егiндердiң иелерiн тарту (келiсiм бойынша) орынды болар едi.
Бағдарламаны орындау үшiн халықаралық ұйымдардың тарапынан iзгiлiк көмектерiн, халықаралық қаржы институттарының технологиялық және консультативтiк көмектер желiсi бойынша мақсатты заемдары мен қаржылық ресурстарын да тарту қажет.

7. Iске асыру тетiгi

Бағдарламада ауыл шаруашылығы дақылдары мен алқаптарының аса қауiптi зиянкестерi мен ауруларының алдын алу және оларға қарсы күрес жөнiндегi iс-шаралардың жоспарын (2-қосымша) жыл сайын кезең-кезеңімен орындау көзделген.
Бағдарлама ауыл шаруашылығы өндiрiсiмен айналысатын барлық орталық және аймақтық деңгейдегi құрылымдардың мүдделерi мен мүмкiндiктерiн барынша тұтастыруға мүмкiндiк бередi.
Бағдарламаны тиiмдi және нысаналы түрде іске асыру мақсатында атқарушы өкiметтiң орталық және аймақтық органдарының қызметiн үйлестiру Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлiгiне жүктеледi.
Бағдарламаның орындалу барысы туралы Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі жыл сайын Қазақстан Республикасының Үкiметiне есеп тапсырады.

8. Күтiлетiн нәтижелер

Бағдарламаны iске асыру:
аса қауiптi зиянкестер мен аурулардың таралу көлемiнiң одан әрі ұлғаюының алдын алуға және олардың санын табиғаттағы қалыпты таралу деңгейiне дейiн жеткiзуге;
аса қауiптi зиянкестер мен аурулардан залалды шаруашылыққа әсерi тимейтiн деңгейге дейiн төмендетуге;
республика аумағында қолайлы фитосанитариялық жағдай жасауға мүмкiндiк бередi.

Ауыл шаруашылығы дақылдарының
аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының
жаппай көбеюі мен таралуының алдын алу
және оларға қарсы күрес жөніндегі
республикалық бағдарламаға
1-қосымша

2000 жылы шегірткелерге қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды жүргізудің
болжалды көлемі
мың. га

Облыстың атауы !Зерттелгені! Тарал. ! Жұмыс ! Оның ішінде ! ! ғаны ! көлемі !------------------- ! ! ! !химиялық!агротехни. ! ! ! ! әдіс !калық әдіс*

Ақмола 2929,7 2094,5 1153,7 853,7 300,0
Ақтөбе 683,0 401,0 136,0 136,0
Алматы 646,8 455,0 333,0 333,0
Атырау 632,3 424,8 296,1 296,1
Шығыс Қазақстан 861,9 669,5 550,0 450,0 100,0
Жамбыл 655,9 365,9 141,1 141,1
Батыс Қазақстан 1980,3 1121,7 795,0 785,0 10,0
Қарағанды 646,6 439,7 388,0 388,0
Қостанай 3384,2 1528,5 700,0 600,0 100,0
Қызылорда 306,8 167,1 129,2 129,2
Маңғыстау 110,0 60,0 12,0 12,0
Павлодар 3124,0 2807,0 1046,0 835,0 211,0
Солтүстік 1121,4 1314,7 860,0 600,0 260,0
Қазақстан
Оңтүстік 1036,0 194,0 160,0 160,0
Қазақстан
Астана қаласы 25,0 18,3 18,3 18,3
Жиынтығы: 18143,9 12061,7 6718,3 5737,4 981,0
-------------------------------------------------------------------------
* Агротехникалық іс-шаралар 1999 жылдың күзгі кезеңінде өткізілді.

Ауыл шаруашылығы дақылдарының
аса қауіпті зиянкестері мен ауруларының
жаппай көбеюі мен таралуының алдын алу
және оларға қарсы күрес жөніндегі
республикалық бағдарламаға
2-қосымша

Ауыл шаруашылығы дақылдары мен алқаптарының аса қауіпті зиянкестері
мен ауруларының алдын алу және оларға қарсы күрес жөніндегі іс-шаралардың
жоспары

---------------------------------------------------------------------------
р/с! Іс-шара атауы ! Орындалу ! Орындалуына
N ! ! мерзімі ! жауаптылар
---------------------------------------------------------------------------
Ұзақ мерзімді іс-шаралар
---------------------------------------------------------------------------
1 "Өсімдіктерді қорғау туралы" Қазақстан 2001 жылы Ауылшармині
Республикасы Заңының жобасын әзірлеу
және Қазақстан Республикасының
Үкіметіне қарауға енгізу
2 Өсімдіктерді қорғау қызметінің құрылымын Тұрақты Ауылшармині
жетілдіру және материалдық-техникалық
базасын нығайту
3 Өсімдіктерді қорғаудың өзекті мәселелері Тұрақты Ауылшармині,
бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу Білімғылыммині
4 Пестицидтердің отандық өндірісі мен Тұрақты Ауылшармині,
формуляциясын дамытуға жәрдем көрсету Энергоиндуст.
саудамині
5 Ауыл тауар өндірушілерінің пестицидтерді Тұрақты Ауылшармині,
қолдануға арналған қазіргі заманғы облыстардың
арнайы аппаратурамен жарақтандырылуына әкімдері
жәрдем көрсету
---------------------------------------------------------------------------
Жедел іс-шаралар
---------------------------------------------------------------------------
6 Алдағы жылы көбею ошақтарын анықтауға Жыл сайын Ауылшармині,
арналған жазғы-күзгі зерттеулер тамыз- Білімғылыммині,
жүргізуді ұйымдастыру қыркүйек облыстардың
әкімдері
7 Алдағы жылы өсімдіктердің аса қауіпті Жыл сайын Ауылшармині,
зиянкестері мен ауруларының дамуы мен қазан- Білімғылыммині
таралуының нақтыланып, ғылыми қараша
негізделген болжамдарын жасау
8 Аса қауіпті зиянкестер мен ауруларға Тұрақты Ауылшармині
қарсы күресу үшін халықаралық қаржы
ұйымдарының қаражаттарын тарту
9 Зиянкестер мен ауруларға қарсы күрес Жыл сайын Қаржымині,
жөніндегі тауарларды, жұмыстарды және қаңтар- Астана және
қызмет көрсетулерді сатып алу үшін ақпан Алматы
республикалық және жергілікті қалаларының,
бюджеттерден қаржылай қаражат бөлу облыстардың
әкімдері
10 Зиянкестер мен ауруларға қарсы күрес Жыл сайын Ауылшармині,
жөніндегі іс-шараларды жүргізуге қаңтар- облыстардың
байланысты пестицидтерді, жұмыстарды ақпан әкімдері
және қызмет көрсетулерді сатып алуға
конкурс өткізу
11 Көктемгі-жазғы және жазғы-күзгі Жыл сайын Ауылшармині,
мониторингтік зерттеулерді жүргізуге, ақпан- облыстардың
пестицидтерді сатып алуға, кедендік наурыз әкімдері
рәсімдерді ресімдеуге, пестицидтерді
сақтауға, тасымалдауға және іс-
шараларды жүргізу жөніндегі қызмет
көрсетулерді орындауға шарттар жасасу
12 Көктемгі-жазғы мониторингтік Жыл сайын Ауылшармині,
зерттеулерді жүргізуді және аса қауіпті сәуір- облыстардың,
зиянкестер мен аурулардың жаппай көбею маусым Астана және
ошақтарын анықтауды ұйымдастыру Алматы
қалаларының
әкімдері
13 Көктемгі агротехникалық іс-шаралар Жыл сайын Ауылшармині,
жүргізуді ұйымдастыру наурыз- облыстардың
сәуір әкімдері
14 Шегіртке тұқымдастар мен басқа да Жыл сайын Ауылшармині,
зиянкестерге қарсы күрес жөніндегі сәуір- облыстардың,
химиялық жұмыстар жүргізуді тамыз Астана және
ұйымдастыру Алматы
қалаларының
әкімдері
15 Дәнді дақылдардың ауруларына қарсы Жыл сайын Ауылшармині,
күрес жөніндегі химиялық жұмыстар шілде- облыстардың
жүргізуді ұйымдастыру тамыз әкімдері
16 Күзгі агротехникалық іс-шаралар Жыл сайын Ауылшармині,
жүргізуді ұйымдастыру қыркүйек- облыстардың
қазан әкімдері
---------------------------------------------------------------------------

О Республиканской программе по профилактике массового размножения и распространения особо опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных культур и борьбе с ними

Постановление Правительства Республики Казахстан от 22 мая 2000г. N 772. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 21 марта 2003 г. N 288

В целях профилактики массового размножения и распространения особо опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных культур и угодий, осуществления борьбы с ними Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемую Республиканскую программу по профилактике массового размножения и распространения особо опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных культур и борьбе с ними (далее - Программа).
2. Министерству финансов Республики Казахстан ежегодно при формировании республиканского бюджета предусматривать средства для реализации Программы.
3. Министерствам и ведомствам, акимам областей, городов Астаны и Алматы обеспечить надлежащее и своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Программой.
4. Контроль и координацию по обеспечению выполнения Программы возложить на Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан.
5. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 22 мая 2000г. N 772

Республиканская программа по профилактике
массового размножения и распространения особо
опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных
культур и борьбе с ними

1. Введение
Государственная программа по профилактике массового размножения и распространения особо опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных культур и борьбе с ними (далее - Программа) разработана Министерством сельского хозяйства Республики Казахстан с участием заинтересованных министерств и агентств в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 августа 1999 года N 1183 P991183_ .

2. Анализ состояния проблемы
На территории Казахстана распространено множество вредных организмов, наносящих ущерб сельскохозяйственному производству. В различных регионах сельскохозяйственным культурам причиняют вред около 50 видов многоядных и свыше 100 видов специализированных вредителей, более 70 видов болезней и 300 видов сорняков. В республике находятся крупнейшие очаги таких опасных вредителей как саранчовые, серая зерновая совка, клоп-черепашка, периодически отмечаются вспышки массового размножения лугового мотылька, колорадского жука, эпифитотии ржавчинных заболеваний зерновых культур.
В последние годы в результате повсеместного изменения структуры и оптимизации посевных площадей, несоблюдения технологии возделывания сельскохозяйственных культур, увеличения площадей брошенных земель, а также невыполнения всего комплекса защитных мероприятий в совокупности с благоприятными погодно-климатическими условиями для развития и распространения вредных организмов, на территории республики сложилась крайне сложная фитосанитарная обстановка.
Отмечается резкое увеличение площадей сельскохозяйственных культур и угодий, заселенных особо опасными вредителями и болезнями растений, мероприятия по борьбе с которыми финансируются, в соответствии с Законом Республики Казахстан Z931700_ "О кредитовании отраслей агропромышленного комплекса и финансировании государственных мероприятий", за счет средств государственного бюджета.
Особое распространение получили многие виды саранчовых насекомых, из которых наибольшей вредоносностью отличаются: мароккская саранча, азиатская (перелетная) саранча, итальянский прус и некоторые нестадные виды.
Так, если в 1995 году заселенная саранчовыми площадь выше экономического порога вредоносности составляла около 1 млн.га, то в 1999 году - 4,7 млн.га.
В 1999 году в результате массового размножения и распространения саранчовых вредителей в республике повреждены посевы сельскохозяйственных культур на площади около 220 тыс.га.
По данным обследования в настоящее время площадь, заселенная саранчовыми, составляет 12,0 млн.га, в том числе с численность выше экономического порога вредоносности - 5,7 млн.га, на которых необходимо будет провести в 2000 году мероприятия по химической борьбе с ними.
Возросло распространение и вредоносность таких вредителей зерновых культур, как серая зерновая совка, вредная черепашка, гессенская муха, пшеничный трипс и др. В годы массового размножения гессенская муха уничтожает урожай до 3,5 центнера с одного гектара. На сильно заселенных вредной черепашкой полях урожай также снижается, одновременно резко ухудшаются технологические и хлебопекарные качества зерна, особенно твердых и сильных сортов пшеницы.
Из трех видов ржавчинных болезней (стеблевая, бурая, желтая), встречающихся в республике, наиболее доминирующим является бурая ржавчина. В отдельные годы она распространяется в северном регионе на площади до 1,5-2 млн.га и снижает урожай яровой пшеницы до 15-20%. Стеблевая ржавчина отличается более высокой вредоносностью, проявляется значительно реже, чем бурая.
Широко распространены на посевах пшеницы септориозно-гельминтоспориозные пятнистости, вызывающие преждевременное отмирание листьев, сокращение сроков вегетации растений, а также щуплость зерна.
В связи с тяжелым финансовым положением сельских товаропроизводителей защитные мероприятия против вредителей и болезней и сорных растений на посевах сельскохозяйственных культур проводятся в недостаточно полном объеме.
В случае непринятия необходимых мер площади, зараженные особо опасными вредителями и болезнями сельскохозяйственных культур, имеют тенденцию к дальнейшему росту, что создает реальную угрозу причинения значительного ущерба экономике страны.

3. Цель Программы
Целью Программы является разработка и осуществление мероприятий по профилактике массового размножения и распространения особо опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных культур и борьбе с ними, предотвращение ущерба от них и обеспечение благоприятной фитосанитарной обстановки на территории республики.
Для достижения поставленных целей предусматривается решение следующих основных задач:
выявление очагов появления, развития и распространения особо опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных культур и угодий;
определение объемов защитных мероприятий и порядка использования средств защиты растений с учетом складывающейся фитосанитарной обстановки;
определение годовой и перспективной потребности химических средств защиты растений для борьбы с особо опасными вредителями и болезнями, а также средств механизации для их применения;
разработка предложений о финансировании мероприятий по борьбе с особо опасными вредителями и болезнями растений, распределение средств с учетом складывающейся фитосанитарной обстановки и контроль за целевым их использованием;
организация своевременного проведения полномасштабных и централизованных мероприятий по борьбе с особо опасными вредителями и болезнями растений в соответствии с требованиями охраны окружающей среды, рационального и безопасного применения пестицидов, широкого использования агротехнических и других методов;
осуществление государственного контроля за качеством проведения мероприятий по борьбе с особо опасными вредителями и болезнями сельскохозяйственных культур.

4. Долгосрочные мероприятия
Создание нормативной правовой базы
На сегодняшний день в республике нет достаточной нормативной правовой базы для осуществления деятельности в области защиты растений, что создает определенные трудности выполнения в полной мере задач и функций, возложенных на службу защиты растений.
Агроформирования различных форм собственности, вследствие ограниченности финансовых средств, не проводят даже минимума обязательных мероприятий по борьбе с вредителями, болезнями растений и сорняками или проводят их с нарушением сроков, технологии и регламентов применения пестицидов, а также с использованием некачественных пестицидов, чем способствуют увеличению их численности и площадей заселения.
Имеют место случаи поставки, нарушения условий хранения и реализации потребителям некачественных, незарегистрированных и запрещенных к применению пестицидов, в результате нарушается экологическая безопасность страны.
В связи с этим, в целях защиты интересов сельхозтоваропроизводителей, также усиления контроля за выполнением государственных мероприятий необходимо разработать и принять Закон Республики Казахстан "О защите растений", создающий правовую основу для равноправного сотрудничества с зарубежными странами и регулирующий отношения между государственными органами, производителями и поставщиками пестицидов, исполнителями работ и услуг по защите растений, землепользователями и землевладельцами.

Кадровое и материально-техническое обеспечение
Решение проблем защиты растений, как и в любой отрасли экономики, зависит от кадров, их уровня квалификации, а также технической оснащенности службы. К сожалению за последние годы наблюдается большая текучесть кадров, идет сокращение штатной численности службы по защите растений. В результате реорганизации службы ослаблены районные звенья, непосредственно обслуживающие сельских товаропроизводителей, которые не оснащены необходимыми приборами, оборудованием и техникой.
Финансовое состоянии товаропроизводителей в настоящее время не позволяет им приобретать пестициды и услуги по защите растений от вредителей, болезней и сорняков. Все это приводит к значительному ухудшению фитосанитарной обстановки и созданию благоприятных условий для развития вредных организмов.
Для улучшения фитосанитарной обстановки в республике необходимо совершенствовать структуру службы защиты растений на всех уровнях, создать необходимые условия для работы службы, повышать знания фермеров путем проведения регулярных семинаров и Дней поля.
Осуществление этих мероприятий даст возможность вести постоянный мониторинг за развитием вредных организмов на всей территории республики, разрабатывать более достоверные прогнозы распространения вредителей, болезней и сорняков, формировать информационную базу данных.

Научно-методическое обеспечение
Совершенствование техники, технологии и методов защиты растений требует учета особенностей природно-климатических и экономических условий каждой зоны республики. Это связано с тем, что растения и почва в сочетании с климатом, определяют видовой состав вредных организмов, а вредоносность и агрессивность последних определяется условиями обитания. Кроме того, развитие вредителей, болезней и сорняков зависит не только от систем земледелия, но и от факторов окружающей среды, особенно от температуры и влажности воздуха. В этой связи возникает необходимость изучения особенностей экологии каждого вредителя, возбудителя болезней и сорного растения. В частности, для оперативной фитосанитарной диагностики и прогноза развития ржавчинных заболеваний зерновых культур необходимо проводить дополнительные обследования посевов.
Для эффективного проведения научных исследований по актуальным проблемам защиты растений Министерство сельского хозяйства на конкурсной основе определяет исполнителей научных работ, финансируемых по программе "Прикладные исследования в области сельского, водного (разработка водного кадастра), лесного хозяйства и охраны окружающей среды".
По результатам исследований должны издаваться методические рекомендации и проспекты, оказываться конкретная консультативная помощь сельским товаропроизводителям.

Развитие отечественного производства пестицидов
В Казахстане, ввиду отсутствия собственного производства пестицидов, их импорт создает сложности с доставкой и приводит к удорожанию стоимости химических обработок. В этой связи важной задачей является налаживание отечественного производства пестицидов, которое нужно начинать с импорта только действующих веществ отдельных видов пестицидов с дальнейшей формуляцией их на имеющихся производственных мощностях республики, что позволит снизить их стоимость, а также организовать их выпуск в наиболее оптимальные сроки.
Следующим этапом является налаживание синтеза новых пестицидов научными учреждениями республики и организация их производства на отечественных предприятиях.

Использование специальной аппаратуры для
применения пестицидов
Экономическая, биологическая эффективность и экологическая безопасность проведения защитных работ зависит от многих факторов, в первую очередь, от максимального покрытия целевого объекта необходимым количеством препаратов, размера их капель, нормы расхода рабочей жидкости, концентрации и т.д.
Обеспечение указанных условий применения средств защиты растений во многом определяется используемой аппаратурой. Имеющийся в республике парк опрыскивателей морально и физически устарел, в связи с этим не выдерживаются агротехнические и экологические регламенты применения средств защиты растений.
Поэтому необходимо осуществлять принципиальную научно-техническую политику по использованию специальной аппаратуры по применению пестицидов в республике. В этих целях следует способствовать оснащению сельских товаропроизводителей более совершенной специальной аппаратурой для внесения пестицидов, позволяющих сократить нормы расхода препаратов, увеличить объемы защитных мероприятий, уменьшить уровень попадания вредных химических веществ в окружающую среду.

5. Оперативные мероприятия
Оперативные мероприятия по борьбе с вредителями и болезнями сельскохозяйственных культур предусматривают ежегодные выполнение работ, идентичных по своему содержанию, но отличающихся только сроками их проведения.

Проведение мониторинговых исследований
Мониторинговые исследования проводятся с целью выявления очагов размножения и распространения особо опасных вредителей и болезней сельскохозяйственных культур и угодий, составления научно-обоснованных краткосрочных и долгосрочных прогнозов их развития и распространения определения объемов проведения защитных мероприятий. Они проводятся в течение всего фенологического периода развития вредителей и болезней в соответствии со специальными методиками обследований.
Так, фенологические наблюдения по саранчовым проводятся:
- в весенний период - для определения выживаемости;
- в весенне-летний период - по отрождающимся личинкам;
- в летне-осенний период - в период спаривания и яйцекладки;
- в осенний период - по отложенным кубышкам.
Мониторинговые исследования проводятся специалистами службы защиты растений с привлечением научно-исследовательских и производственных учреждений республики, имеющих необходимую для проведения работ специальную технику и оборудование.

Обеспечение средствами защиты растений
Для проведения химической борьбы используются средства защиты растений, зарегистрированные на территории Республики Казахстан и внесенные в Список химических и биологических средств борьбы с вредителями, болезнями растений и сорняками, дефолиантов и регуляторов роста растений, разрешенных для применения в сельском, лесном хозяйствах Республики Казахстан на 1997-2001 годы, и дополнения к нему.
Для определения объемов и ассортимента пестицидов Министерство сельского хозяйство, исходя из объемов выделяемых финансовых средств на текущий год, в январе-феврале в соответствии с Законом Республики Казахстан Z970163_ "О государственных закупках" и другими нормативными правовыми актами Республики Казахстан организует и проводит конкурс на их закупку.
При закупках пестицидов, кроме ценового показателя, учитываются биологическая и хозяйственная эффективность, экономическая целесообразность и экологическая безопасность, а также условия, исключающие возникновение резистентных популяций особо опасных вредителей и болезней растений.

Оформление таможенных процедур, хранение и
транспортировка пестицидов к местам проведения
химических работ
Закупаемые средства защиты растений проходят таможенную очистку, хранение в специализированных складах и доставляются по распределению Министерства сельского хозяйства в зависимости от складывающейся фитосанитарной обстановки к местам проведения работ на специализированном транспорте для транспортировки ядохимикатов. Услуги по выполнению указанных видов работ осуществляются фирмами-исполнителями, имеющими опыт в проведении данных работ, соответствующие складские помещения и транспортные средства. Исполнитель этих услуг определяется в соответствии с Законом Республики Казахстан Z970163_ "О государственных закупках" на основании конкурсов, ежегодно проводимых Министерством сельского хозяйства.

Проведение химических обработок
Химические обработки проводятся в местах заселения вредителями и заражения болезнями выше экономического порога вредоносности. В борьбе с вредителями и болезнями растений применяется специальная аппаратура. Фирмы-исполнители работ по защите растений также определяются на основании конкурса. Мероприятия по борьбе с особо опасными вредителями и болезнями сельскохозяйственных культур, финансируемые в соответствии с Законом Республики Казахстан Z931700_ "О кредитовании отраслей агропромышленного комплекса и финансировании государственных мероприятий" из государственного бюджета, проводятся в первую очередь на землях государственного запаса и территориях, граничащих с сопредельными государствами. Объемы проведения химических мероприятий ежегодно определяются на основании мониторинговых исследований (Приложение 1).

Проведение агротехнических мероприятий
Агротехнические мероприятия проводятся с целью снижения плотности заселения (заражения) вредителями и болезнями силами и за счет средств самих сельхозтоваропроизводителей.
Для борьбы с саранчовыми проводятся в осенний и весенний периоды в зависимости от применяемой системы земледелия, схемы севооборота - культивация или дискование, или боронование игольчатыми боронами. Кроме того, осенью можно проводить зяблевую обработку.
Объемы проведения агротехнических мероприятий также определяются на основании проводимых обследований в летне-осенний период (Приложение 1).

6. Источники финансирования
Финансовое обеспечение Программы ввиду массовости и особой опасности указанных вредителей и болезней осуществляется за счет ассигнований, ежегодно предусматриваемых в республиканском бюджете на указанные цели. В зависимости от масштабов возникающих угроз борьба должна вестись и за счет средств местных бюджетов.
Кроме того, в условиях недостаточного бюджетного финансирования было бы справедливо привлечь (по согласованию) собственников посевов в реализацию Программы.
Для выполнения Программы необходимо также привлекать гуманитарную помощь со стороны международных организаций, целевые займы и финансовые ресурсы по линии технической и консультативной помощи международных финансовых институтов.

7. Механизм реализации
Программой предусматривается ежегодное поэтапное выполнение Плана мероприятий по профилактике и борьбе с особо опасными вредителями и болезнями сельскохозяйственных культур и угодий (Приложение 2).
Программа позволяет в максимальной степени интегрировать интересы и возможности всех структур центрального и регионального уровней, занимающихся сельскохозяйственным производством.
В целях обеспечения эффективной и целенаправленной реализации Программы координация деятельности центральных и региональных органов исполнительной власти возлагается на Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан.
О ходе выполнения Программы Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан ежегодно представляет отчет в Правительство Республики Казахстан.

8. Ожидаемые результаты

Реализация Программы позволит:
предотвратить дальнейшее увеличение площадей, заселяемых особо опасными вредителями и болезнями, и свести их численность до уровня естественного распространения в природе;
снизить ущерб от особо опасных вредителей и болезней до хозяйственно неощутимого уровня;
создать благоприятную фитосанитарную обстановку на территории республики.

Приложение 1
к Республиканской программе по профилактике
массового размножения и распространения особо
опасных вредителей и болезней
сельскохозяйственных культур и борьбе с ними

Прогнозируемые объемы проведения мероприятий
по борьбе с саранчовыми в 2000 году

тыс.га

------------------------------------------------------------------------- Наименование области!Обследовано!Заселено!Объем работ! в том числе ! ! ! !------------------- ! ! ! !химметод!агротехн.* -------------------------------------------------------------------------

Акмолинская 2929,7 2094,5 1153,7 853,7 300,0

Актюбинская 683,0 401,0 136,0 136,0

Алматинская 646,8 455,0 333,0 333,0

Атырауская 632,3 424,8 296,1 296,1

В-Казахстанская 861,9 669,5 550,0 450,0 100,0

Жамбылская 655,9 365,9 141,1 141,1

З-Казахстанская 1980,3 1121,7 795,0 785,0 10,0

Карагандинская 646,6 439,7 388,0 388,0

Костанайская 3384,2 1528,5 700,0 600,0 100,0

Кызылординская 306,8 167,1 129,2 129,2

Мангистауская 110,0 60,0 12,0 12,0

Павлодарская 3124,0 2807,0 1046,0 835,0 211,0

С-Казахстанская 1121,4 1314,7 860,0 600,0 260,0

Ю-Казахстанская 1036,0 194,0 160,0 160,0

г.Астана 25,0 18,3 18,3 18,3

Итого 18143,9 12061,7 6718,3 5737,4 981,0

-------------------------------------------------------------------------

* Агротехнические мероприятия проведены в осенний период 1999 года.

Приложение 2
к Республиканской программе по профилактике
массового размножения и распространения особо
опасных вредителей и болезней
сельскохозяйственных культур и борьбе с ними

План мероприятий
по профилактике и борьбе с особо
опасными вредителями и болезнями сельскохозяйственных культур и угодий

-------------------------------------------------------------------------
N ! Наименование мероприятия !Сроки выпол-!Ответствен-
п/! !нения !ные за
п ! ! !исполнение
-------------------------------------------------------------------------

Долгосрочные мероприятия

-------------------------------------------------------------------------

1 Разработка и внесение на рассмотрение

Правительства Республики Казахстан проекта

Закона Республики Казахстан "О защите

растений" 2001г. Минсельхоз

2 Совершенствование структуры и укрепление

материально-технической базы службы защиты

растений Постоянно Минсельхоз

3 Проведение научных исследований по Постоянно Минсельхоз,

актуальным вопросам защиты растений Минобр и

науки

4 Содействие развитию отечественного Постоянно Минсельхоз,

производства и формуляции пестицидов МЭИиТ

5 Содействие оснащению сельских Постоянно Минсельхоз,

товаропроизводителей современной акимы

спецаппаратурой для применения пестицидов областей

-------------------------------------------------------------------------

Оперативные мероприятия

-------------------------------------------------------------------------

6 Организация проведения летне-осенних Ежегодно, Минсельхоз,

обследований на выявление очагов август- Минобр. и

размножения в предстоящем году сентябрь науки,

акимы

областей

7 Составление уточненных научно-обоснованных Ежегодно, Минсельхоз,

прогнозов развития и распространения особо октябрь- Минобр. и

опасных вредителей и болезней растений ноябрь науки

на предстоящий год

8 Привлечение средств международных финансовых Постоянно Минсельхоз

организаций для борьбы с особо опасными

вредителями и болезнями

9 Выделение финансовых средств для закупки Ежегодно, Минфин,

товаров, работ и услуг по борьбе с январь- акимы

вредителями и болезнями из республиканского февраль областей,

и местных бюджетов городов

Астаны и

Алматы

10 Проведение конкурса на закупку пестицидов, Ежегодно, Минсельхоз,

работ и услуг, связанных с проведением январь- акимы

мероприятий по борьбе с вредителями и февраль областей

болезнями

11 Заключение договоров на проведение весенне- Ежегодно, Минсельхоз,

летних и летне-осенних мониторинговых февраль- акимы

исследований, закупку пестицидов, оформление март областей

таможенных процедур, хранение, транспортировку

пестицидов и выполнение услуг по проведению

мероприятий

12 Организация проведения весенне-летних Ежегодно, Минсельхоз,

мониторинговых исследований и выявления апрель- акимы

очагов массового размножения особо опасных июнь областей,

вредителей и болезней городов

Астаны и

Алматы

13 Организация проведения весенних Ежегодно, Минсельхоз,

агротехнических мероприятий март- акимы

апрель областей

14 Организация проведения химических работ по Ежегодно, Минсельхоз,

борьбе с саранчовыми и другими вредителями апрель- акимы

август областей,

городов

Астаны и

Алматы

15 Организация проведения химических работ по Ежегодно, Минсельхоз,

борьбе с болезнями зерновых культур июль- акимы

август областей

16 Организация проведения осенних Ежегодно, Минсельхоз,

агротехнических мероприятий сентябрь- акимы

октябрь областей

------------------------------------------------------------------------