2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" салалық бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 23 қаңтар N 93 Қаулысы

Ескерту. Тақырып және 1-тармақ өзгеріссіз қалдырылды - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

Елдiң халқын қажеттi мөлшерде және кепілдiктi сапасында ауыз сумен тұрақты қамтамасыз ету, азаматтардың денсаулығы жай-күйiн жақсарту мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:
1. Қоса беріліп отырған 2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" салалық бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасының Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкiмдерi республикалық және жергiлiктi бюджеттердi қалыптастыру кезiнде Бағдарламаны iске асыру үшiн қаражат көздесiн.
Ескерту. 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.
3. Министрлiктер мен ведомстволар, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкiмдерi Бағдарламада көзделген iс-шаралардың тиiсiнше және уақытылы орындалуын қамтамасыз етсiн.
4. Бағдарламаның орындалуын қамтамасыз етудi бақылау мен үйлестiру Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігіне жүктелсiн.
Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.
5. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2002 жылғы 23 қаңтардағы
N 93 қаулысымен
бекітілген

2002-2010 жылдарға арналған салалық
"Ауыз су" бағдарламасы

Ескерту. Мәтіндегі тақырып өзгеріссіз қалдырылды - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

Астана 2002 ж.

Бағдарламаның мазмұны

Ескерту. Мазмұнмен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

1. Бағдарламаның паспорты
2. Кіріспе
3. Қазақстандағы ауыз су ресурстарын пайдаланудың қазіргі-жай күйіне талдау
4. Бағдарламаның мақсаты мен негізгі міндеттері
5. Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетігі
5.1. Қолданыстағы сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану ахуалында ұстап тұру үшін
оларды қалпына келтіру және жетілдіру
5.2. Сумен нашар қамтылған аймақтарды кепілді сапалы ауыз сумен қажетті көлемде қамтамасыз ету үшін жаңа сумен жабдықтау жүйелерінің құрылысын салуды жалғастыру
5.3. Ауыз сумен жабдықтау жүйелерін республикалық және коммуналдық меншікке бөлу
5.4. Құрылысы аяқталған ауыз сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану жөнінде ұйымдар құру және оларды материалдық-техникалық жарақтандыру
5.5. Сумен жабдықтаудың жаңа көздерін игеру және балама көздерін дамыту
5.6. Тұтынылатын ауыз су сапасын жақсарту және оны ұтымды пайдалану
5.7. Су объектілерінің экологиялық және санитарлық-гигиеналық жай-күйін жақсарту
5.8. Ауыз суды ұтымды пайдалану проблемаларын бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен жария ету
5.9. Сумен қамтамасыз ету қызметін басқаруды және үйлестіруді жетілдіру және экономиканың су шаруашылығы саласында білікті кадрлар даярлау
6. Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері
7. Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтиже
8. 2002-2010 жылдарға арналған»"Ауыз су" салалық бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Бағдарламаның паспорты

Ескерту. Паспорты жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

Атауы 2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су"
салалық бағдарламасы
Әзірлеу үшін
негіздеме "Қазақстан Республикасы азаматтарының
денсаулық жағдайын жақсарту жөніндегі
бірінші кезекті шаралар туралы" Қазақстан
Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18
мамырдағы N 3956 Жарлығы;
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005
жылғы 29 наурыздағы N 5 хаттамалық
отырысының 2.2-тармағы;
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007
жылғы 20 сәуірдегі N 319 қаулысымен
бекітілген Мемлекет басшысының 2005-2007
жылдардағы Қазақстан халқына жыл сайынғы
жолдауларын іске асыру жөніндегі негізгі
бағыттардың (іс-шаралардың) жалпыұлттық
жоспарын және Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2007-2009 жылдарға арналған
бағдарламасын орындау жөніндегі іс-шаралар
жоспарының 59-тармағы
Мемлекеттік орган Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы
министрлігі
Бағдарламаның мақсаты Халықты қажетті мөлшерде және кепілдік
беретін сапада ауыз сумен орнықты
қамтамасыз ету
Бағдарламаның Халықтың кепілдік беретін сапада және
міндеттері қажетті мөлшерде ауыз суға қол жеткізуін
ұлғайту;
орталықтандырылған сумен жабдықтау
көздерінің суын пайдаланатын халықтың санын
ұлғайту;
санитарлық ережелердің талаптарын және сапа
стандартының нормаларын толық сақтауды
қамтамасыз ету жолымен су көздерінің және
сумен жабдықтау жүйелерінің сенімділігін
арттыру;
ауыз суға жарамды сапалы жергілікті жер
асты суларын барынша пайдалану;
жер үсті көздерінің суын ауыз су мақсатында
орталықтандырылмаған пайдалануды болдырмау;
халықтың су факторына байланысты
сырқаттануын азайту;
халықтың санитарлық-эпидемиологиялық
салауаттылығын қамтамасыз ету;
сумен жабдықтау көздеріне экологиялық кері
әсер ету мүмкіндігін болдырмау;
жекелеген өңірлер мен өзен бассейндері
бойынша ауыз су сапасын мониторингтеудің
жедел жүйесін құру;
құрылыста, ауыз суды тазарту және дайындау
жүйелерінде жаңа технологиялар мен
материалдарды енгізу жолымен берілетін бір
текше метр судың құнын төмендету.
Іске асыру 2002-2010 жылдар, оның ішінде
мерзімі 1-кезең - 2002-2005 жылдар;
2-кезең - 2006-2010 жылдар.
Қаржыландыру Іс-шараларды іске асыруға республикалық
көздері және және жергілікті бюджеттердің,
көлемі жеңілдетілген жағдайда сыртқы заемдар мен
гранттардың қаражаты, сондай-ақ шаруашылық
жүргізуші субъектілер қаражатын тарту
көзделген, оның ішінде жалпы көлемде:
2006 жылға
республикалық бюджет - 12 211,0 млн. теңге;
жергілікті бюджеттер - 2 089, млн. теңге;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің
қаражаты - 1 000 млн. теңге
2007 жылға
республикалық бюджет - 18 218,0 млн. теңге;
жергілікті бюджеттер - 14 121,8 млн. теңге;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің
қаражаты - 8 724,5 млн. теңге.
2008 жылға
республикалық бюджет - 23 640,0 млн. теңге;
жергілікті бюджеттер - 15 299,3 млн. теңге;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің
қаражаты - 23 724,5 млн. теңге.
2009 жылға
республикалық бюджет - 41 915 млн. теңге*;
жергілікті бюджеттер - 16 640,0 млн. теңге*;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің
қаражаты - 5 111,5 млн. теңге*.
2010 жылға
республикалық бюджет - 44 450,0 млн. теңге*;
жергілікті бюджеттер - 18 360 млн. теңге*;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің
қаражаты - 8 431,5 млн. теңге*.
Ескертпе* : 2008 - 2010 жылдарға арналған
қаржыландыру көлемі тиісті қаржы жылына
арналған бюджетті қалыптастыру кезінде
нақтыланатын болады
Күтілетін Республикада сумен жабдықтауға арналған
нәтижелер салалық базалар, жабдық, құралдар
мен құрауыштарын шығару жөнінде жаңа
технологиялық өндірістер құру;
ауыз сумен жабдықтауды жақсартуды қажет
ететін 7231 ауылдық елді мекенді, 174
кентті және 86 қала мен шағын қалаларды
толық қамту үшін жүйелер мен құрылыстар
салу және қайта жаңарту;
халықтың кепілдік беретін сапада және
қажетті мөлшерде ауыз суға қол жеткізуін
ұлғайту, ол сумен қамтамасыз етілу деңгейін
80%-ға арттырады;
суды орталықтандырылған сумен жабдықтау
көздерінен пайдаланатын халықтың санын
тұтастай ел бойынша 20-25 %-ға, ал
жекелеген өңірлер бойынша 40 %-ға және одан
жоғары арттыру;
берілудің су факторына байланысты халықтың
жіті ішек жұқпалары тобы бойынша, А
вирустық гепатиті бойынша сырқаттануын
80-90 %-ға азайту, бұл халықтың
санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын
қамтамасыз етеді;
ауыз суға жарамды суды дайындау жөніндегі
озық отандық және шетелдік технологиялардың
жаңа жетістіктерін енгізу;
сумен неғұрлым аз қамтылған өңірлер
халқының ауыз суға қол жеткізуін қамтамасыз
ету үшін сумен жабдықтаудың балама көздерін
дамыту;
ауыз сумен жабдықтау жүйелерін
республикалық және коммуналдық меншікке
бөлу;
сумен қамтамасыз ету қызметін басқаруды
және үйлестіруді жетілдіру және
экономиканың су шаруашылығы саласында
білікті кадрлар даярлау.

2. КIРIСПЕ

Ескерту. Кіріспеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

Салалық "Ауыз су" бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) "Халық денсаулығы" мемлекеттiк бағдарламасы туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1998 жылғы 16 қарашадағы N 4153 Жарлығына және "Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000-2002 жылдарға арналған Iс-қимыл бағдарламасын iске асыру жөнiндегi iс-шаралардың жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы 7 наурыздағы N 367 қаулысына сәйкес әзiрлендi.
Халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету су көздерiнiң ластануына, санитарлық-эпидемиологиялық ахуалдың нашарлауына, сумен жабдықтау жүйелерiнiң қанағаттанғысыз техникалық жай-күйiне байланысты өзектi мiндеттердiң бiрi болып табылады.
Халықты тұщы сумен қамтамасыз ету проблемасы әлемнің барлық елдері үшін маңызды болып отыр. Бүкіл адамзаттың үштен бір бөлігі ауыз суға қол жеткізе алмауда, ал екі миллиардтан астам адам санитарлық жағдайлармен қамтамасыз етілмеген.
Осыған байланысты Біріккен Ұлттар Ұйымының (бұдан әрі - БҰҰ) Бас ассамблеясының шешімімен 2003 жыл Халықаралық тұщы су жылы деп жарияланды, ал 2005 жылғы 22 наурыз - Халықаралық су ресурстары күнінен бастап 2005-2015 жылдар кезеңі "Су өмір үшін" іс-қимылының халықаралық он жылдығы болып жарияланды.
Бағдарлама "Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулық жағдайын жақсарту жөніндегі бірінші кезекті шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 18 мамырдағы N 3956 Жарлығын орындауға және 2015 жылға қарай сумен жабдықтау және санитария секторында Мыңжылдықтың Дамуының Мақсатына қол жеткізуге бағытталған. Осының дәлелі ретінде Қазақстан Республикасының Президенті 2005 жылғы 19 қыркүйекте екінші Азаматтық форумда "екінші онжылдықтың басталуына қарай біз сапалы ауыз суға қол жеткізу проблемасын тұтастай шешуіміз қажет. Ашық немесе нормативтерге сәйкес келмейтін су айдындарынан суды пайдаланатын бірде-бір елді мекен қалмауы тиіс" деген болатын.
Бағдарламада Қазақстанда ауыз су ресурстарын пайдаланудың қазіргі жай-күйін талдау, мақсаттары мен негізгі міндеттері, бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетіктері, қажетті ресурстар мен оларды қаржыландыру көздері, бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтиже қамтылған.
Бағдарлама iске асыру мерзiмi бойынша ұзақ мерзiмдiге жатады.

3. Қазақстанда ауыз су ресурстарын пайдаланудың қазіргі жай-күйін талдау

Ескерту. 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

1999 жылғы 1 қаңтардағы халық санағына сәйкес республикамызда 14,96 млн. адам, оның iшiнде 8,38 млн. адам қалалар мен кенттерде, 6,58 млн. адам ауылдық елдi мекендерде тұрады.
Ауыл халқының 300 мыңға жуық адамы сапалы ауыз сумен қамтамасыз етiлуi тиiстi дәрежеде болмай тұрған, халқының саны 250 адамға дейiнгi кенттерде тұрады.
86 қала мен 174 кенттің 81 қаласы мен 139 кенті орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйелерімен қамтылған. Су құбыры желісінің жалпы ұзындығы 23,47 мың км және кәріз 11,13 мың км.
1-кесте

Ауылдық елді мекендерінің сумен жабдықталуының жай-күйі
N	Облыс	Елді мекен- дер са- ны (се- лолар, ауылда- р)	Халық саны, мың адам	Орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйелерін пайдаланатындар
				елді ме- кендер саны	ауыз суға қол жеткіз- ген адамдар мың адам
1	Ақмола	671	416,465	303	258,933
2	Ақтөбе	422	308,639	61	133,63
3	Алматы	774	1267,345	419	960,169
4	Атырау	187	281,731	39	144,203
5	Шығыс Қазақстан	823	577,163	199	251,665
6	Жамбыл	379	587,771	135	337,134
7	Батыс Қазақстан	477	368,146	109	203,3
8	Қарағанды	497	313,996	153	205,626
9	Қостанай	682	452,85	136	176,935
10	Қызылорда	272	419,298	151	351,89
11	Маңғыстау	51	139,924	18	64,155
12	Павлодар	406	284,024	58	97,175
13	Солтүстік Қазақстан	714	411,303	194	161,745
14	Оңтүстік Қазақстан	876	1440,059	408	833,025
Жиыны:		7231	7268,714	2383	4179,585

кестенің жалғасы

	Жергілікті су көздерінің суын пайдаланатындар				Тасып әкелінетін суды пайдаланатындар
	жер асты суын		жер үсті суын
	елді мекендер саны	халық, мың адам	елді мекендер саны	халық, мың адам	елді мекендер саны	халық, мың адам
1	310	142,657	17	5,734	41	9,141
2	347	168,629	2	1,289	12	5,091
3	296	250,608	49	55,46	10	1,108
4	36	20,694	22	14,289	90	102,545
5	508	221,429	110	103,006	6	1,063
6	209	218,457	27	24,569	8	7,611
7	314	135,416	41	22,936	13	6,494
8	334	106,014	1	1,07	9	1,286
9	415	223,148	62	18,984	69	33,783
10	109	63,599	8	3,506	4	0,303
11	21	45,61	0	0	12	44,169
12	336	177,98	1	0,528	11	8,341
13	484	240,475	15	3,721	21	5,362
14	313	415,298	90	108,891	65	82,845
	4032	2430,014	445	363,983	371	309,142

2-кесте

Қала тұрғындарының сумен жабдықтау жүйелеріне қол жеткізу деңгейі
Р/ с N	Облыстар	Халық саны, адам	Орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесіне 24 сағат қол жетімділігі бар халық саны, адам
			жалпы саны	оның ішінде нормативті сападағы ауыз суға
1	Ақмола	352,204	229,247	92,542
2	Алматы	473,978	380,124	330,907
3	Ақтөбе	374,775	363,032	351,423
4	Атырау	261,702	169,717	165,911
5	Шығыс Қазақстан	853,366	791	734,317
6	Жамбыл	447,406	403,25	403,25
7	Батыс Қазақстан	262,518	254,452	254,452
8	Қарағанды	1116,456	1054,742	997,369
9	Қостанай	498,63	447,376	367,868
10	Қызылорда	364,248	259,252	82,145
11	Маңғыстау	274,628	179,407	179,407
12	Павлодар	487,817	474,536	345,663
13	Солтүстік Қазақстан	227,44	204,979	190,589
14	Оңтүстік Қазақстан	880,663	633,862	552,118
15	Алматы	1209,485	1204,633	1204,633
16	Астана	529,335	528,635	528,635
Жиыны:		8614,651	7578,244/87,9	6781,229/78,7

кестенің жалғасы

	Орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесіне кесте бойынша қол жетімділігі бар халық саны, адам	Сумен жабдықтау жүйесіне қол жетімділік типі, адам
		ұңғыма, құдық	тасып әкелінеді	жалпы су пайдалану, тазартпай
1	65,226	49,94	7	0,79
2	26,719	60,995	5,5	0,64
3	11,167			0,57
4	61,603	4,856	25,526
5	7,331	54,655		0,38
6	30,26	7,612	6,284
7	3,751	4,315
8	26,748	32,033	1,51	1,42
9	38,052	10,391	2,811
10	59,972	33,418	11,606
11	59,506		35,715
12	0,701	11,116	1,464
13	16,05	6,411
14	92,401	129,968	24,432
15		4,852
16			0,7
	499,487/5,79	410,562/4,76	122,548/1,42	3,81/0,04

1 және 2-кестелерде Қазақстан Республикасының ауылдық елді мекендері мен қалаларының сумен жабдықталуының жай-күйі туралы деректер келтірілген. Орталықтандырылған сумен жабдықтау қызмет көрсетулерімен қамтылу деңгейі 6 771,8 мың адамды құрайды немесе қала халқының 79,4%-ы тәулігіне 24 сағат бойы сапалы ауыз суға, орталықтандырылған кәріз жүйелеріне - 5 373,5 мың адам немесе 63,1% қол жеткізе алады. Сонымен қатар 537,3 мың адам немесе жалпы қала халқының 6,3 %-ы ауыз су ретінде және шаруашылық-тұрмыстық мақсатта аула және қоғамдық құдықтардың, ұңғымалардың және жер үсті көздерінің суларын, сондай-ақ тасып әкелінетін суды пайдаланады.
7231 елдi мекенде тұратын ауыл халқын ауыз сумен қамтамасыз ету күрделi проблемаға айналып отыр. Ауылдық кенттердi орталықтандырылған сумен жабдықтау жергiлiктi (бiр кентке арналған) және топтық (кенттер тобына арналған) су құбырларын салу жолымен шешiлiп отыр. Салынған 79 топтық су құбырларының жалпы ұзындығы 90-жылдардың басында 17,1 мың километрге жеттi, олармен 1276 ауылдық кент қамтамасыз етiлдi.
Жиырма жылдан астам уақыт бойы республиканың солтүстiк облыстарында өзiнiң параметрлерi бойынша бiрегей, жалпы ұзындығы 6 мың километрден астам Есiл, Преснов, Булаев және Беловодский топтық су құбырлары пайдаланылып келдi. Қостанай облысы топтық су құбырларының ұзындығы 3,4 мың километрдi құрады.
Батыс Қазақстан облысының аумағында мынадай: жалпы ұзындығы 1,7 мың километр болатын Фурманов, Тайпақ және Камен топтық су құбырлары пайдаланылып келдi, олар 100-ден астам кенттерге қызмет ететiн. Ұзындығы тиiсiнше 1125,6 және 406,4 километр болатын Нұра және Сiлетi топтық су құбырлары Ақмола облысының 73 ауылдық елдi мекенiн сумен қамтамасыз етiп отырды.
Ауылдағы барлық iрi су құбыры оларды ұстауға арналған мемлекеттiк дотациямен пайдаланылып келдi.
Жергiлiктi су құбырлары мен кентiшiлiк желiлердiң жалпы ұзындығы 29,0 мың километрдi құрады, олар 2,6 мың ауылдық елдi мекендi сумен қамтамасыз ететiн едi. Республика бойынша тұтас алғанда, 3,5 млн. адам (ауыл халқының 60%-ға дейiнi) су құбырының суымен қамтамасыз етiлген болатын. Халықтың қалғаны құбырлы және шахталы құдықтардың, сондай-ақ ашық су қоймаларының суын және тасымалданатын суды пайдаланды.
Су құбырларының көпшiлiгiнiң iске қосылғанына немесе күрделi жөндеу жүргiзiлгенiне 20-25 жылдан, Қазақстанның солтүстiгiнде 30 жылдан астам уақыт өткен. Бiрқатар су құбырлары мен олардың жекелеген тармақтарының қызмет ету мерзiмi өткен, соған орай авариялардың саны көбейдi. Тек 2000 жылдың өзiнде ғана 7097, оның iшiнде Қарағанды облысында - 1218, Атырау облысында - 1022, Жамбыл облысында - 688 авария тiркелген. Авария жағдайының көп болуы судың қайталап ластануына, су беруде ұзақ iркiлiстерге, желiлердегi судың көп ағып кететiнi, жекелеген жағдайларда 30 және одан да артық пайызға жететiн, судың өндiрiстiк емес ысырабына ықпал етуде, бұл электр энергиясының артық жұмсалуына және сайып келгенде 1 текше метр судың өзiндiк құнының өсуiне әкеп тiрейдi.
Нәтижесiнде ауылдық елдi мекендердiң көпшiлiгi топтық су құбырларының қызметiнен бас тартты. Көптеген елдi мекендер пайдаланушы ұйымдардың ұзақ уақытқа созылған төлемеуiнен сумен жабдықтаудан ағытылып тасталды.
Қазiргi кезде, экономикалық қиындықтарға байланысты бұрын Павлодар және Солтүстiк Қазақстан облыстарының 100-ден астам кентiн сумен қамтамасыз ететiн Беловод топтық су құбырының пайдаланылуы толық тоқтатылды.
Тұтынушылардың төлем қабiлетсiздiгiнен және жекелеген тармақтардың iстен шығуынан Батыс Қазақстан облысының Фурманов, Қаратөбе және Тайпақ, Оңтүстiк Қазақстан облысының Дарбаза және Жетiсай және басқа да бiрқатар облыстардағы топтық су құбырлары жұмыс iстемейдi.
Топтық су құбырлары жүйесiнiң қолайсыз болуы және олардың өте нашар техникалық жай-күйi, жекелеген аумақтарда жер асты суларының барланған кен орындары бола тұра, пайдалануға кететiн артық шығындар осы су шаруашылығы кешенiн басқарудың тиiмдiлiгi мардымсыз екенiн айғақтайды және оны қайта ұйымдастыру жөнiндегi iс-шараларды орындауды талап етедi.
Елiмiздiң халқын ауыз сумен қамтамасыз етудiң 1991 жылға қарай қол жеткiзiлген деңгейi аталған себептерге байланысты, сондай-ақ соңғы он жылда су құбырларының жұмыс iстеуi үшiн инвестициялық қолдаудың болмауынан күрт төмен түсiп кеттi. Қазiргі кезде топтық су құбырларынан жергiлiктi - 2,1 мың кенттiң тек 513 ауылдық кентi қамтамасыз етiледi. Халықтың ауыз сумен қамтамасыз етiлуiнiң орташа республикалық көрсеткiшiнiң жыл сайынғы төмендеуi 3-5%-ға жеттi.
Республикадағы жұмыс iстеп тұрған көптеген су құбырлары пайдаланудың ұзақ мерзiмiне, су тазалау технологиясының тозуына байланысты санитарлық талаптарға жауап бермейдi және нормативтiк сапалы су берудi қамтамасыз ете алмай отыр. Республика бойынша жұмыс iстеп тұрғандарының iшiнен 25,8%, ал Жамбыл облысында - 89,7%, Павлодар облысында - 57,1%, Шығыс Қазақстан облысында - 50,8%, Батыс Қазақстан облысында - 46%, Қарағанды облысында - 36% санитарлық талаптарға сай келмейдi. Астана мен Алматы қалаларында да жағдай айтарлықтай жақсы емес, онда су құбырларының тиiсiнше 50% мен 31,2% санитарлық нормаларға сай келмейдi.
Республикадағы жер бетi суларының ресурстары жылдық ылғалдылығы бойынша орташа мөлшерi 100,5 текше км. құрайды, оның 56,5 текше км. республика аумағында құралады. Қалған көлемi шектес мемлекеттерден (Қытай, Өзбекстан, Қырғызстан және Ресей) келiп түседi.
Қолдағы су ресурстарының орташа шаруашылық пайдалану үшiн көлемi жылдың сулылығы бойынша орташа мөлшерi ысырапқа кететiн мiндеттi шығындарын шегергенде, санитарлық, экологиялық, көлiктiк-энергетикалық талаптарды қанағаттандыру 46 текше километрден аспайды. Су аз болған жылдары су ресурстарының жалпы көлемi 58 текше километрге дейiн, ал бар судың көлемi тиiсiнше - 26 текше километрге дейiн төмендейдi. Бұдан басқа, жер бетiндегi сулардың ресурстары бiркелкi орналаспаған, бұл оларды тасымалдауға үлкен шығын жұмсауға әкеп соғады.
Жер асты суларының ресурстары: жылына 15,84 текше километр жинақталған пайдалану қоры бар 623 жер асты су көздерi барланды. Олардың iшiнде тұщы су жылына 12,68 текше километрдi құрайды. Тiкелей шаруашылық-ауыз су мақсаттары үшiн жылына 6,13 текше километр жинақталған қоры бар 494 жер асты су орындары барланды.
Ауыз судың барланған пайдалану қорлары республиканың жинақталған қажетiнен 2 есеге асып түседi және бiр адамға шаққанда тәулiгiне 1,12 текше метрдi құрайды. Осымен бiрге пайдаланылатын қорлар бiркелкi орналаспаған: сумен үлестiк қамтамасыз ету Атырау, Солтүстiк Қазақстан облыстарында тәулiгiне 0,08 текше метр, Жамбыл, Алматы және Павлодар облыстарында тәулiгiне - 1,6-2,3 текше метрге дейiн өзгерiп отырады.
Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшiн жарамды болжанған ресурстарының шектеулi таралуы және барланған қорларының болуы Атырау,№Солтүстiк Қазақстан, Батыс Қазақстан және Маңғыстау облыстарын, Ақмола, Павлодар, Ақтөбе, Қызылорда және Қарағанды облыстарының жекелеген аудандарын нашар және iшiнара қамтамасыз етiлген аумаққа жатқызуға мүмкiндiк бередi.
Жер асты тұщы суларының негiзгi ресурстары (жалпы қорлардан 60%-ке дейiн) Алматы, Жамбыл және Оңтүстiк Қазақстан облыстарында шоғырланған.
Жер асты тұщы суларының тапшылығы жағдайында олар тiптi де толық көлемде пайдаланылмайды, барланған орындардың жалпы санынан (623) барланған қорлардан 7% ғана құрайтын жинақталған су қайтарғысымен пайдаланылатыны 330-дан аспайды.
Қайтарылатын су көлемi қазiргi деңгейде 4,0-ге жуық текше километрдi құрайды, жер бетiндегi су объектiлерiне қайтарылатыны - 3,4 текше километр. Қайтарылған сулар табиғи сулар мен қоршаған ортаның ластануының негiзгi көзi болып табылады. Қайтарылған сулардың өзендерге келiп түскен негiзгi мөлшерi Сырдария (47%) және Ертiс (34%) өзендерiнiң бассейндерiнде орын алған. Қалған көлемi Іле өзенiне (8%), Нұра өзенiне (5%) және қалған өзендерге (6%) тиесiлi.
Су ресурстарының қолдағы жиынтық көлемi қазiргi заманғы деңгейде халық шаруашылығында пайдалану мүмкiндiгiне қарай 46,9 текше километрдi құрайды.
Жекелеген аймақтарда экономика салаларын дамытуға және халықты сумен қамтамасыз етуге арналған су ресурстарының өсуi жер асты суларын неғұрлым кеңiнен пайдалану және жер бетiндегi су ресурстарын аймақаралық бөлу (бұру) жолымен жүзеге асырылады. Осы мақсаттарда:
Республика астанасы Астана қаласын сумен қамтамасыз етуге арналған Вячеслав су қоймасына келiп құятын Ертiс-Қарағанды арнасы және Ертiс-Қарағанды-Есiл өзенi суағары салынды;
Атырау және Маңғыстау облыстары тұтынушыларының шаруашылық-ауыз су және өндiрiстiк мұқтаждары үшiн су дайындауға мұнай кен орындарына тәулiгiне 260 мың текше метр тұщы су беруге есептелген Астрахань-Маңғышлақ суағары салынды;
Көкшетау қаласының және Шортанды - Бурабай курорт аймағын және басқа да бiрқатар тұтынушыларды сумен жабдықтау үшiн Есiл өзенiне Сергеев су қоймасынан су беретiн Көкшетау өндiрiстiк су құбырының құрылысы жалғасуда.
Ел халқының 1999 жылы шаруашылық-тұрмыстық мұқтаждарына арналған суды тұтынуы 0,83 текше километрдi, оның iшiнде: қалалардың халқы - 0,65 текше километрдi, ауыл тұрғындары - 0,18 текше километрдi құрады, бұл экономиканың барлық салаларының жалпы тұтынуының 4-6% шегiнде.
Шаруашылық ауыз су тұтынудың жалпы көлемiнде жер асты сулары 0,54 текше километрдi (65,2%), жер үстi сулары 0,29 текше километрдi (34,8%) құрайды.
Ақтөбе, Жамбыл және Оңтүстiк Қазақстан облыстарында жер асты суларын пайдалану - (88-89%) басымдыққа ие.
Қостанай, Маңғыстау, Ақмола және Павлодар облыстарында жер үстi суларының үлесi 55-тен 70%-ға дейiн құрайды. Жер үстi сулары есебiнен Астана, Атырау, Орал, Алматы, Петропавл және басқа да қалалар толық немесе iшiнара қамтамасыз етiледi.
Шаруашылық-ауыз су мұқтаждарына арналған суды тұтынудың нақты үлесi 1997 жылы республика бойынша орташа алғанда қалалардың бiр тұрғынына шаққанда Алматы облысында тәулiгiне 206 л-ден өзгере отырып тәулiгіне 167 л, Қызылорда және Атырау облыстарында тәулiгiне 120 л дейiн құрады. Ауылдық кенттер тұрғынының суды тұтынуы тәулiгiне 68 л, Қостанай, Алматы және Шығыс Қазақстан облыстарында тәулiгiне 70-75 л өзгере отырып, Маңғыстау облысында тәулiгiне 25 л дейiн құрайды.
Республика бойынша орташа алғанда (нормативтен %) халықтың сумен қамтамасыз етiлуi қалалар үшiн 85%-ды, Алматы облысында - ең көп шамасы 92%-ды және Қызылорда облысында ең аз шамасы 62%-ды құрады. Ауылдық кенттерде орта есеппен 71%-ды, Алматы облысында - 84%-дан ауытқи отырып, Маңғыстау облысында 42%-ға дейiн құрайды.
Халыққа берiлетiн 1 текше метр судың құны әр түрлi себептерге байланысты жекелеген аймақтарда 60-80 теңгеге жеттi және одан да жоғары болды, облыстар бөлiнiсiнде және сумен жабдықтау жүйелерiнде ол 18-25 теңгеден 40-60 теңгеге дейiн ауытқып отырады. Солтүстiк Қазақстанның топтық су құбырлары бойынша берiлетiн судың нақты өзiндiк құны 2000 жылы 100 теңгеге жетiп, одан да асып түстi.
Iс жүзiнде барлық iрi ағын сулар бойынша жайылма судың сапасы ауыз су стандарттарына сай келмейдi. Шекарааралық аса iрi өзендер болып табылатын Ертiс, Iле, Жайық, Сырдария қатты ластанған және алдын ала дайындамайынша шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшiн пайдалануға жарамайды.
Жайық өзенi фенолмен (шоғырланудың жол берiлетiн шегiнiң 3 өлшемiне дейiн) (бұдан әрi - ШЖШ), синтетикалық үстiңгi активтi заттармен (1,4 ШЖШ-ға дейiн) ластанған. Ілек өзенiнiң жайылма суы бормен (21,8 ШЖШ-ға дейiн) және алты валенттi хроммен (1,4 ШЖШ-ға дейiн) ластануы өткiр экологиялық проблема күйiнде қалуда. Нұра және Шерубай-Нұра өзендерi "сынаппен екiншi қайта ластанған" объектiлер санатына өттi. Нұра өзенi табанының шөгiндiлерiнде, суының құрамында және бетiнде сынаптың шоғырлану деңгейi бойынша республикадағы ең лас өзен болып табылады. Ертiс өзенi суының мыспен (2 ШЖШ-ға дейiн) және мырышпен (25 ШЖШ-ға дейiн) ластануы жоғары күйде қалып отыр. Ертiс өзенiнiң алабына жыл сайын 120 млн. текше метрдей (1999 жылы - 146 млн. текше метр) "ластанған" ағынды су жiберiлдi.
Суды ластаушылар қатарына өнеркәсiп, кен өндiрушi және өңдеушi кәсiпорындардан басқа, қала құрылысы, мал шаруашылығы фермалары, суармалы егiншiлiк жерлер, әртүрлi тұндырғыштар, қатты, сұйық қалдықтар мен мұнай өнiмдерi қоймалары жатады. Негiзгi ошақтарда қорғасынмен, мырышпен, кадмиймен, темiрмен, селенмен, марганецпен ластану дәрежесi 10-нан 100 ШЖШ-ға дейiн жетедi.
Республика шегiнде жер асты суларын ластаудың 700-ден астам ықтимал көзi анықталды, олардың 241-i жер асты суларының гидрохимиялық жай-күйiне тiкелей әсер етедi. Ластау көздерiнiң ең көбi Алматы, Қарағанды және Шығыс Қазақстан облыстарында анықталды. Жер асты суларының ластану учаскелерiнiң негiзгi бөлiгi минералданудың жоғарылылығымен, кермектiлiгiнiң артуымен, сульфаттар мен хлоридтердiң ШЖШ-дан асып түсетiн мәнге дейiн шоғырлануымен сипатталады. Анықталған 75 учаске жер асты суларында азот қосындыларының, оның iшiнде 49-ы мұнай өнiмдерiнiң (35-і - тұрақты); 59-ы ауыр металдардың (40-ы - тұрақты); 41-i фенолдың (35-i - тұрақты); 28-i органикалық қосындылардың (22-i - тұрақты) болуымен сипатталады.
Анықталған ластаушы заттар қауiптiлiгiнiң сыныбы бойынша 127 учаске жер асты суларын ластаудың қауiптi, 63-i - қаупi орташа, 48-і - қаупi жоғары және 3-i - төтенше қауiптi сыныппен сипатталады.
Жер асты сулары сапасының нашарлау қатерi 70 елдi мекендегi 113 су көздерiнде және шаруашылықтық-ауыз сумен жабдықтауға арналған 41 жер асты суларын жинауышта байқалған.
Республикада жыл өткен сайын орталықтандырылмаған көздер суының ластануы өсу үстiнде. Микробиологиялық көрсеткiштер бойынша гигиеналық нормаларға сай келмейтiн ауыз су сынамаларының үлес салмағы ел бойынша орта есеппен 8,1 пайызды құраса, ал Жамбыл, Қостанай, Маңғыстау, Павлодар және Солтүстiк Қазақстан облыстары бойынша бұл республикалық көрсеткiштен жоғары.
Сонымен қатар 2003 жылмен салыстырғанда санитарлық талаптарға жауап бермейтін су құбырларының саны 350-ден 290-ға дейін, оның ішінде ауылдық жерлерде 321-ден 272-ге дейін қысқарды.
Алайда орта есеппен алғанда санитарлық талаптарға жауап бермейтін су құбырларының республикалық көрсеткіші 12,5% болған кезде, Жамбыл облысында - 33,9%, Шығыс Қазақстан облысында - 20,7%, Алматы облысында - 13,2% жоғарғы қалпында қалып отыр.
Ауыз су сапасының ойдағыдай болмауы елдiң жекелеген аймақтары халқының жұқпалы ауруларға шалдығуының жай-күйiне әсер етпей қоймайды. Бiрiншi кезекте бұл су арқылы берiлетiн қантышқақ, iш сүзегi, бауыр қабынуының А вирусы аурулары.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң деректерi бойынша кейiнгi уақытта су құбыры суына байланысты жұқпалы ауруларға топтап шалдығу жүйелi сипат алып отыр. Егер 1992 жылы зардап шеккендер саны 181 адам 4 iш сүзегi ошағы тiркелсе, 1995 жылы зардап шеккендер саны 305 адам 5 оқиға тiркелдi, ал 2000 жылы 3220 адам зардап шеккен 7 оқиға болды. Бұл ретте 2000 жылы Қарағанды (Шахтинск, Абай қалалары) және Шығыс Қазақстан (Қатонқарағай ауданының Фыколка ауылы) облыстарында су құбырлары суын тұтынумен байланысты зардап шеккендер саны 1,5 мың адам (1995-1997 жылдарды қоса алғандағыдан үш есе көп) iш сүзегi індетiнiң 3 ошағы тiркелдi. 2001 жылы ақпан айында ғана Қостанай облысындағы Арқалық қаласында және Қарағанды облысының Темiртау қаласында зардап шеккендердiң жалпы саны 448 адам iш сүзегiмен аурудың екi ошағы тiркелдi. 2004 жылы республикада Ақтөбе облысының Темір ауданы Кеңқияқ кентінде жіті ішек жұқпасы орын алғандығы тіркелген, онда 305 адам, оның ішінде 189 бала, Көкшетау қаласында 85 адам зардап шеккен, олардың 70-і балалар. 2004 жылғы тамыздан бастап 2005 жылғы қаңтар аралығында Қарағанды облысының Абай қаласында А вирустық гепатитімен ауырған 666 адам тіркелген, олардың 473-і балалар мен жасөспірімдер.
Республика бойынша орта есеппен алғанда су арқылы берілетiн бауырдың қабыну ауруы 22,6%-тi құрайтыны белгілi болды, бұл көрсеткiш Ақмола облысында 47,9%, Қызылордада - 41,8%, Қостанайда - 31,1%, Қарағандыда - 27,6% құрайды.
Бауыр қабынуы ауруының ең iрi ошағы Қызылорда облысы Шиелi ауданының тұрғындары арасында тiркелдi. Елдi мекендер су iшетiн Жиделi су құбырын ажыратып тастаудың нәтижесiнде ауданда ауруға шалдығу көрсеткiшi 100 мың тұрғынға шаққанда 1995 адамға жеттi.
Ауыз су сапасының нашарлығы және сумен қамтамасыз етудiң жеткiлiксiздiгi себебiнен Батыс Қазақстан, Атырау және Солтүстiк Қазақстан облыстарында бауыр қабынуы ауруының ошақтары пайда болды.
Қалыптасқан ахуал су көздерiнiң үдемелi ластануының, су құбырларының құрылыстары мен тарату желiлерiнiң санитарлық-техникалық жағдайының нашарлауының, бiрқатар су құбырларында қажеттi тазарту құрылыстарының кешенi мен залалсыздандыру қондырғылары болмауының, коммуналдық шаруашылық ұйымдарының материалдық-техникалық базасы әлсiздiгiнiң заңды салдары болып табылады.
Халықтың ауыз су мұқтажы үшiн тұтынатын су сапасының және қол жетiмділігiнiң төмендеуiне мынадай факторлар әсер етедi:
су көздерiнiң, әсiресе жер үстi суларының өнеркәсiптiк, ауыл шаруашылық және шаруашылық-тұрмыстық шайынды сулармен жалпы техногендi ластануы;
су құбырларының және кәрiз желiлерi мен құрылыстарының суды тиiсiнше дайындауды әрi шайынды суларды тазалауды қамтамасыз етпейтiндей тозуы;
құбырлардың тотығуға қарсы үстiңгi жабынының бүлiнуiне байланысты бактериялық әрекет өнiмдерiмен ауыз судың екiншi қайта ластануы;
ауыз су үшiн төлем жөнiндегi баға саясатының, тарифтер тетiгiнiң жетiлдiрiлмеуi, коммуналдық-тұрмыстық секторды және ауыл шаруашылығын сумен жабдықтауды басқарудағы және пайдаланудағы кемшiлiктер;
халықтың төлем қабiлетiнiң және сапалы ауыз суға қол жетiмдiгiнiң төмендiгi;
сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерiн салуға, қазiргi жүйелерді жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарына мемлекеттiк инвестициялардың жеткiлiксiздiгi;
шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшiн арнайы барланған жер асты сулары көздерiн пайдаланудың жеткiлiксiздiгi;
жер асты тұщы суларын мақсатқа сай пайдаланбау;
республиканың жекелеген аймақтарында жергiлiктi ауыз сумен жабдықтау көздерiнiң болмауы.
Халық тұтынатын ауыз судың сапасын және қол жетiмдiлiгiн қамтамасыз етумен байланысты қалыптасқан ахуал себептерiн жою жөнiнде мақсатты бағытталған шаралар қабылдамау мынадай жағымсыз салдарларға алып келедi:
ел халқы денсаулығының нашарлауы;
аудандарда медициналық-экологиялық ортаның нашарлауына байланысты халықтың бей-берекет көшiп-қонуы;
коммуналдық сектор кәсiпорындарында ескiрген өндiрiстiк қорлар көлемiнiң өсуi;
пайдалану шығындарының өсуiмен қатар коммуналдық қызметтердi ұсыну сапасының және iркiлiссiздiгiнiң төмендеуi;
жер асты сулары көздерi мен ашық су қоймаларын ауыз суға пайдалану мәнiнiң жоғалуы;
суды тазалауға және суды дайындауға кететiн шығындардың артуы.

4. Бағдарламаның мақсаты мен негізгі міндеттері

Бағдарламаның мақсаты - халықты қажеттi мөлшерде және кепiлдi сапалы ауыз сумен тұрақты қамтамасыз ету.
Бағдарламаның негiзгi мiндеттерi:
халықты қажеттi мөлшерде және кепiлдi сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуге бағытталған iс-шаралар кешенiн айқындау және әзiрлеу, сондай-ақ оларды iске асыру жөнiндегi басымдықтарды айқындау;
Бағдарламаны iске асыру үшiн инвестициялардың қажеттi көлемi мен қаржыландыру көздерiн айқындау.
Халықты ауыз сумен ұдайы қамтамасыз ету мынадай негiзгi принциптер негiзiнде жүзеге асырылуы тиiс:
1) мемлекет бүкiл халықтың суға тең қол жеткiзуi негiзiнде сумен жабдықтау саласындағы бағдарламаларды жүзеге асыру үшiн жауапты болуы тиiс;
2) суды экономикалық, әлеуметтiк және экологиялық құндылығы бар шектеулi табиғи ресурс ретiнде қараудың қажеттiгi;
3) жер асты су көздерiн пайдалануды күшейту Бағдарламаның негiзгi басымдықтарының бiрi болып табылады және мыналарды көздейдi:
жұмыс iстеп тұрған су алғыштарды кеңейту және қайта ұйымдастыру;
жер асты су көздерiнiң санитарлық ахуалын сауықтыру;
жер асты су көздерiн сарқылудан және ластанудан қорғауды жүзеге асыру;
4) су шығару және жеткiзу құралдары шаруашылық жүргiзушi түрлi субъектiлердiң меншiгi болуы мүмкiн;
5) суды тұтыну коммерциялық принциптерге негiзделуi тиiс, суды пайдаланудың ақылы болуы суды ұтымды пайдалануға қол жеткiзуге, сақтауға және кәсiпкерлiк қызметке ынталандыруы тиiс;
6) меншiк нысандарының сан алуандығы жағдайында инвестициялық процестi кейiннен орталықсыздандыра отырып, ауыртпалық орталығын қайтарымсыз бюджеттiк қаржыландырудан қайтарымды негiзде несиелеуге бiрте-бiрте көшiру;
7) барлық су тұтынушының су заңнамасы талаптарын сақтауы.
Бағдарламаның негiзгi мақсаттары мен мiндеттерiн қамтамасыз етуге арналған шаралар кешенi мыналарды қамтиды:
1) халықтың түрлi әлеуметтiк топтарын ауыз сумен қамтамасыз етуге мүмкiндiк беретiн бiрiншi кезектегi аз шығынды iс-шараларды iске асыру;
2) суды залалсыздандыру және тазалау жөнiндегi ғылыми-техникалық жетiстiктердi әзірлеу және енгiзу;
3) ауыз сумен жабдықтау көздерi - жер үстi және жер асты су объектiлерiнiң тиiстi экологиялық жай-күйiн қамтамасыз етуге бағытталған табиғат қорғау iс-шараларын өткiзу;
4) су рыногын дамыту үшiн жағдай жасау және кәсiпкерлердiң ауыз суды шығару мен жеткiзу жөнiндегi бастамаларын қолдау әрi оның бүкiл халыққа қол жетiмділiгiн ынталандыру;
5) ауыз сумен қамтамасыз ету проблемаларын шешуде, халықтың экологиялық мәдениетiн қалыптастыруда қоғамдық институттарды дамыту мен олардың рөлiн күшейту;
6) Республиканы сумен қамтамасыз етудiң бас схемасын әзiрлеу, онда тиiстi мөлшерде және қажеттi сападағы ауыз сумен қамтамасыз етiлмеген аймақтар мен тұтынушылардың жекелеген топтарын анықтау, сумен жабдықтаудың ықтимал көздерiн белгiлеу, техникалық iс-шараларды, оларды iске асыру кезектiлiгiн және қажеттi күрделi қаржыны болжамдау қажет.
Ескерту. 2-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.08.22 N 799, тақырыбына өзгерту енгізілді - 2007.10.16 N 956 Қаулыларымен.

5. Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетігі

Ескерту. Бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

Халықты сумен қамтамасыз ету жөніндегі проблемаларды шешудегі негізгі бағыттар:
1) қазіргі бар сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану жағдайында ұстап тұру үшін оларды одан әрі қалпына келтіру және жетілдіру;
2) сумен неғұрлым аз қамтылған өңірлерде кепілдік беретін сапада және қажетті көлемде ауыз суға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салуды жалғастыру;
3) ауыз сумен жабдықтау жүйелерін республикалық және коммуналдық меншікке бөлу;
4) құрылысы аяқталған ауыз сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану жөнінде ұйымдар құру және оларды материалдық-техникалық жарақтандыру;
5) сумен жабдықтаудың жаңа көздерін игеру және балама көздерін дамыту;
6) тұтынылатын ауыз су сапасын жақсарту және оны ұтымды пайдалану;
7) су объектілерінің экологиялық және санитарлық-гигиеналық жай-күйін жақсарту;
8) бұқаралық ақпарат құралдарында ауыз суды ұтымды пайдалану проблемалары туралы кеңінен жария ету және жұртшылыққа Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы хабарлау;
9) сумен қамтамасыз ету қызметін басқаруды және үйлестіруді жетілдіру және экономиканың су шаруашылығы саласында білікті кадрлар даярлау болып табылады.
Бағдарламаны іске асырудың мынадай тетігі көзделуде:
1) республикалық және облысаралық маңызы бар сумен жабдықтау объектілері, ал жекелеген өңірлерде ауданаралық ауылдық топтық су құбырлары тиісті жылдарға арналған Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарына сәйкес қаржыландырылады;
2) облыстық, аудандық және жергілікті маңызы бар сумен жабдықтау объектілері жергілікті мемлекеттік басқару органдары бекіткен немесе мемлекеттік емес ұйымдар қабылдаған мақсатты бағдарламалар негізінде жергілікті бюджеттер қаражаты, заемдар, тікелей шетелдік немесе отандық инвестициялар, сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер қаражаты және 10% мөлшерінде тікелей салымдар түрінде халықтың қаражатын тарту есебінен қаржыландырылады.
Бағдарлама іс-шараларын іске асыруды Су ресурстары комитетінің, Геология және жер қойнауын пайдалану комитетінің аумақтық органдары, өз құзыреті шегінде жергілікті атқарушы органдар, сондай-ақ мемлекеттік емес сектордың су шаруашылығы ұйымдары жүзеге асырады.
Осы Бағдарламаны іске асыру әзірленген іс-шаралар жоспарына сәйкес жүзеге асырылады, бұл атқарушы органдардың, су шаруашылығы ұйымдарының назарын халықты ауыз сумен жабдықтау саласындағы негізгі проблемаларға аударуға, ахуалдың өзгеруіне ден қоюға, шаралардың тиімділігін қамтамасыз етуге және нақты нәтижелер алуға мүмкіндік береді.

5.1. Қазіргі бар сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану жағдайында ұстап тұру үшін оларды одан әрі қалпына келтіру және жетілдіру
Осы бағыт су жинаушы құрылыстарды, су дайындау жөніндегі құрылыстарды, су құбырлары желілері мен топтық сумен жабдықтау жүйелерін қайта жаңартуды және тиісті жай-күйде ұстауды, төтенше жағдайларға арналған резервтік сумен жабдықтау жүйесін қамтамасыз ету жөніндегі шараларды жүзеге асыруды көздейді.
Осы бағытты дамыту үшін Бағдарламада аз шығынмен халықты кепілдік беретін сападағы ауыз сумен қамтамасыз етуге, материалдық және энергетикалық қамтамасыз етуге байланысты пайдалану шығыстарын қысқартуға мүмкіндік беретін іс-шаралар белгіленген:
1) коммуналдық меншіктегі қазіргі бар сумен жабдықтау жүйелерін қайта жаңарту, оның ішінде жер үсті су көздерінен су алуды қамтамасыз ететін барлық сумен жабдықтау жүйелерін қайта жаңартуды аяқтау;
2) қалалық сумен жабдықтау жүйелерін кеңейту және қайта жаңарту:
Алматы, Астана, Ақтөбе, Қарағанды, Көкшетау, Қызылорда, Кентау, Петропавл, Риддер, Степногорск, Шардара, Екібастұз және басқа да қалалар мен шағын қалалардың сумен жабдықтау және су бөлу жүйелерін кеңейту және қайта жаңарту;
3) республикалық меншіктегі қазіргі бар сумен жабдықтау жүйелерін қайта-жаңарту:
сумен жабдықтаудың баламалы көздері жоқ жерлерде Ақмола, Атырау, Батыс Қазақстан, Қызылорда, Қостанай, Солтүстік Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан облыстарында топтық сумен жабдықтау жүйелерін қайта жаңарту;
Ақмола облысындағы Нұра, Ақтөбе облысындағы Ырғыз, Қызылорда облысындағы Қызылорда және Қызылжарма, Оңтүстік Қазақстан облысындағы Байырқұм жер асты суларының бас тоғандарын кеңейте отырып қайта жаңарту;
Бағдарламаны іске асырудың 2-кезеңінде (2006-2010 жылдар) Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстарын қамтитын Азия Даму Банкінің "Ауылдық аумақтарды сумен жабдықтау және кәріздеу" заемді жобасының екінші траншын және Ислам Даму Банкінің" Алматы облысын ауылдық сумен жабдықтау" жобасын жеңілдікті жағдайда тарту көзделуде. Жапон Үкіметі Жамбыл облысында "Қазақстан Республикасындағы ауылдық елді мекендерді сумен жабдықтау" жобасын жүзеге асыру үшін грант бөліп отыр.

5.2. Сумен неғұрлым аз қамтылған өңірлерде кепілдік беретін сапада және қажетті көлемде ауыз суға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салуды жалғастыру
Бұл бағыт халықтың кепілдік беретін сапада және қажетті мөлшерде ауыз суға қол жеткізуін қамтамасыз ету үшін сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салу есебінен сумен жабдықтауды жақсарту жөніндегі іс-шаралар кешенін көздейді:
1) коммуналдық меншіктегі сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салу, оның ішінде топтық су құбырларына қосылған елді мекендер;
2) республикалық меншіктегі ауыз сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салу;
3) сапалы сумен жабдықтау көздері бар (топырақ суы, бұлақтар және т.б.) елді мекендерге арналған жеке шахталық және құбырлық құдықтар, каптаждық камералар салу және оларды қайта жаңарту;
4) тасып әкелінетін суды пайдаланатын елді мекендер үшін суды химиялық зиянды қоспалардан тазарту жөніндегі жаңа технологияларды пайдалана отырып, сумен жабдықтаудың жергілікті жүйелерін салу.
Осы бағытты іске асыру мақсатында:
Қызылорда облысында Арал-Сарыбұлақ, Жиделі және Октябрь топтық су құбырларының, Оңтүстік Қазақстан облысында Кентау-Түркістан топтық су құбырының 4-ші және 5-ші кезектерін салу;
Ақмола облысында Нұра және Селеті топтық су құбырларын, Алматы облысында Түрген, Шығыс Қазақстан облысында Белағаш 2-ші кезегін, Батыс Қазақстан облысында Каменск және Орда су құбырларының 2-ші кезегін, Қостанай облысында Есіл, Солтүстік Қазақстан облысында Есіл, Булаев топтық су құбырларының 2-ші кезектерін, Оңтүстік Қазақстан облысында Тасты-Шу, Дарбаза топтық су құбырларын қайта жаңарту.
Ақмола облысында Көкшетау өнеркәсіптік су құбырының 2-ші кезегін, Қарағанды облысында Есқұла, Атырау облысында Ноғайты - Сағыз - Мүкір, Мүкір - Жантерек - Жамансор, Тасшағыл - Қаракөл, Мұздыбұлақ - Қарабау, Оңтүстік Қазақстан облысының Шардара өнеркәсіптік су құбырларын салу және Ақмола облысында Яблонев, Алматы облысында Байзақ, Павлодар облысында Май және Беловод, Оңтүстік Қазақстан облысында Жетісай топтық су құбырын қайта жаңарту көзделіп отыр.
Сондай-ақ, 1583 елді мекенде сумен жабдықтау желілері мен құрылыстарын салу көзделіп отыр.
Барлық жиектегі 3-5 г/л-ге дейін жоғары минералдандырылған, сондай-ақ құрамында санитарлық норма талаптарынан асатын фтор, ауыр металдар, хлоридтер, сульфаттар, нитраттар және басқа да зиянды химиялық қоспалар жоғары мөлшерде бар жер асты сулары бар ауылдық елді мекендерді сумен жабдықтау жергілікті су тазарту қондырғыларын қолдану жолымен көзделіп отыр.

5.3. Ауыз сумен жабдықтау жүйелерін республикалық және коммуналдық меншікке бөлу
Су ресурстары шектелген немесе минералдық сулар басым (Ақмола, Атырау, Батыс Қазақстан, Қостанай, Қызылорда, Солтүстік Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан облыстары) аудандарында ауыз сумен қамтамасыз ету ондаған және жүздеген елді мекендерге қызмет көрсететін, ұзындығы 50-ден 2000 км дейін топтық су құбырларын салу арқылы жүзеге асырылды. 1276 елді мекенді ауыз сумен қамтамасыз ететін салынған топтық су құбырларының жалпы ұзындығы 17,1 мың км жетті.
Бұрын топтық су құбырларының барлық ірі жүйелері оларды ұстауға бөлінетін мемлекеттік қамтамасыз етілумен пайдаланылатын.
Аталған бағыт су тұтынушыларға ауыз суды беру жөніндегі маңызды топтық су құбыры жүйелеріне қызмет көрсететін кәсіпорындардың қызмет көрсетулерінің (шығындарының) құнын ішінара өтеуге (арзандатуға) арналған іс-шараларды қамтиды:
1) ауыз сумен жабдықтау жүйелерін республикалық және коммуналдық меншікке бөлу.
Жекелеген өңірлерде халыққа берілетін ауыз судың 1 м ³ құны әр түрлі себептерге байланысты 60-80 теңгеге жетті және одан жоғары. 2005 жылы Солтүстік Қазақстан облысының топтық су құбырлары бойынша берілетін судың өзіндік құны 200 теңгеге дейін артты және одан жоғары болды, Батыс Қазақстан облысының Орда су құбыры суының өзіндік құны 564 теңгені құрайды.
Елді мекендерді кепілдік беретін сапада және қажетті мөлшерде топтық сумен жабдықтау жүйелерінен ауыз сумен қамтамасыз ету үшін Бағдарламаның бірінші кезеңінде ауыз суды беру қызмет көрсетулерінің құнын арзандату бойынша мемлекеттік қолдау енгізілген.
Қазақстан Республикасының Су және Бюджет кодекстерінде сумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын аса маңызды топтық сумен жабдықтау жүйелерінен ауыз-су беру жөніндегі қызмет көрсетулердің құнын субсидиялау көзделген.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 21 желтоқсандағы N 1344 қаулысында Республикалық меншіктегі су шаруашылығы құрылыстарының тізбесі айқындалған, оған еліміздің 8 облысының 21 топтық су құбыры енгізілген.
Қазақстан Республикасының Су және Бюджет кодекстеріне өзгерістер енгізілген, оларға сәйкес сумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын аса маңызды топтық сумен жабдықтау жүйелерінен ауыз су беру жөніндегі қызмет көрсетулердің құнын субсидиялау тек республикалық бюджеттен ғана емес, сондай-ақ облыстық бюджеттен де көзделген.

5.4. Құрылысы аяқталған ауыз сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану жөнінде ұйымдар құру және оларды материалдық-техникалық жарақтандыру
Жергілікті жерлерде пайдаланушы коммуналдық кәсіпорындардың жеткілікті түрде материалдық-техникалық жарақтандырылмауына, тіпті болмаса мұндай кәсіпорындардың мүлде болмауына байланысты аяқталған құрылыстарды және пайдалануға берілген ауыз сумен жабдықтау объектілерін одан әрі пайдалануға байланысты проблемалар бүгінгі күні аса өзекті мәселе болып табылады.
Осыған байланысты бұл бағыт құрылысы аяқталған ауыз сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану бойынша коммуналдық кәсіпорындар құру жөніндегі іс-шараларды және оларды материалдық-техникалық жарақтандыруды көздейді.
Бағдарламаның бірінші кезеңін (2002 - 2005 жж.) іске асыру кезінде облыстардың коммуналдық меншігіне 99 ауыз сумен жабдықтау объектісі берілді және 14 топтық сумен жабдықтау жүйесі республикалық меншікке қабылданды.
Жергілікті жерлерде пайдаланушы ұйымдардың болмауы меншікке өткізу рәсімдерін күрделендіреді.
Атырау облысында 2003 жылдан бастап 20 кіші су тазарту қондырғылары және ауылдық елді мекендердің 26 кентішілік су құбыры желілері оларды пайдалануға қаражат бөлу мәселесі шешілмеуіне байланысты жұмыс істемей тұр. Батыс Қазақстан облысының Ақжайық ауданының Ж. Молдағалиев атындағы кентінде және Қазталы ауданының Ақпәтер кентінде осыған ұқсас жағдай қалыптасып отыр.
Ақмола, Ақтөбе, Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды және Оңтүстік Қазақстан облыстарында республикалық бюджет қаражаты есебінен жаңадан салынған ауыз сумен жабдықтау объектілері бойынша да дәл осындай жағдай қалыптасқан.
Жергілікті атқарушы органдар қазіргі бар және жаңадан енгізілетін ауыз сумен жабдықтау объектілерін пайдалануды ұйымдастыру жөнінде, сондай-ақ оларды материалдық-техникалық жарақтандыру жөнінде шаралар қабылдауы қажет.

5.5. Сумен жабдықтаудың жаңа көздерін игеру және балама көздерін дамыту
Осы бағыт ауыз сумен жабдықтаудың баламалы көздері жоқ жергілікті жерлерде жер асты суларының барланған қорларын неғұрлым толық пайдалану есебінен сумен жабдықтауды жақсарту жөніндегі іс-шаралар кешенін көздейді:
1) сумен жабдықтауды баламалы көздерге көшіре отырып, неғұрлым кіші топтық жүйелер құру мақсатында топтық сумен жабдықтау жүйелерін сегменттеу;
2) жер асты суларының барланған кен орындарын игеру.
Жекелеген өңірлер үшін баламалы көздер ретінде:
рұқсат берілген сапасы ең төмен жер асты суларын (1,0-1,5 г/л минералдандырылған әлсіз минералданған жер асты суларын) пайдалану;
жергілікті су тазарту қондырғыларын орнату;
ауыз суды жеткізуді ұйымдастыруды жетілдіру мүмкіндігі қаралған.
Алдағы уақытта балама су көздерін таңдап алу әрбір нақты елді мекенді сумен жабдықтаудың бірнеше нұсқаларын техникалық-экономикалық жағынан салыстыру нәтижесінде жүргізіледі.
Суды тасып әкелуді ұйымдастыру, ерекше жағдайларда ғана тыныс-тіршілікті қолдау үшін кенттерді сумен жабдықтау көзі ретінде қаралуы мүмкін, олар мыналар:
сумен жабдықтау жүйесін салу және қайта жаңарту кезеңіндегі уақытша шара;
халықтың өсуі күтілмейтін немесе жақын болашақта оларға халықты көшіру жоспарланатын, даму әлеуеті төмен шағын елді мекендер үшін;
ауыз сумен жабдықтау үшін ресурстардың жетіспеушілігі, бірақ кенттердің белгілі бір кезеңге дейін болуы қажет болған жағдайда.

5.6. Тұтынылатын ауыз су сапасын жақсарту және оны ұтымды пайдалану
Бағыт судың сапасын жақсарту жөніндегі шаралар кешенін қамтиды:
1) тұтынатын судың сапасын жақсарту үшін ауыз сумен жабдықтау жүйелерін салуда жаңа материалдар мен технологияларды енгізу;
2) тұтынушылардың барлық санаттарында суды прибор арқылы толық есепке алуды енгізу.
Осы бағыттың негізгі мақсатына қол жеткізу үшін мынадай жұмыстар жүргізу қажет:
экологиялық таза материалдарды қолдана отырып, отандық және шетелдік озық технологияларды әзірлеу және енгізу;
судың екінші рет ластануын болдырмау мақсатында су құбыры желісінің тозған учаскелерін қайта жаңарту;
бастапқы суды тазартудың тиісті параметрлерін қамтамасыз ететін технологиялық схема орнату;
ауыз судың сапасын бақылауды жүзеге асыратын қызметтердің материалдық-техникалық, кадрлық және қаржылық қамтамасыз етілуін күшейту;
елді мекендерде бұрын салынған жергілікті су құбырларын оңалту, олардың жұмысының тиімділігін арттыру, залалсыздандыру мен су тазартудың технологиялық процестерін жаңғырту;
жер үсті көзінің суын пайдаланатын барлық елді мекендер үшін суды химиялық зиянды қоспалардан тазарту жөніндегі жаңа материалдар мен технологияларды пайдалана отырып, сумен жабдықтаудың жергілікті жүйелерін салу;
жеке каптаждық камераларды, шахталық және құбырлық құдықтарды салу және қалпына келтіру.
Республиканың 700-ден астам елді мекенінде су дайындау жөніндегі іс-шараларды іске асыру болжанып отыр.
Ауыз суды ұтымды пайдалану жөніндегі шаралар ауыз суды техникалық, ауыл шаруашылығы және басқа да мұқтаждықтарға мақсатсыз пайдалануды болдырмау сияқты мәселелерге, экономиканы құрылымдық жағынан қайта құруды, су үнемдеуші технологияларды технологиялық жаңғыртуды және енгізуді ескере отырып, табиғи су объектілерінен су алуды қысқартуға, сондай-ақ желінің тасқынды нүктелері мен су тұтынушыларға су есептеуіш приборларын орнатуға қатысты оны үнемді де тиімді пайдалану жөніндегі іс-шаралардың кең ауқымын қамтиды.
Жекелеген өңірлердегі су тапшылығы, тұщы су көздерінің біртіндеп сарқылуы және ластануының күшеюі су ресурстарын ұтымды пайдалануды кешенді жоспарлауды қамтамасыз етуді талап етеді.
Тұтастай су пайдаланудың жай-күйі су ресурстарын ұтымды пайдалану жағдайларын дамыту және жасау, су үнемдеуші технологияларды ғылыми тұрғыдан негіздеу, ауыз суды мақсатсыз пайдалануды болдырмау жөнінде кезек күттірмейтін шаралар қабылдауды талап етеді.
Су ресурстарын ұтымды пайдалану және қорғау алғышарттарын жасау, су объектілерінің ластануына жол бермеу үшін халықтың экологиялық білімін тереңдету жолымен оның жалпы санитарлық-гигиеналық және экологиялық мәдениетін қалыптастыру елеулі сәт болып табылады.

5.7. Су объектілерінің экологиялық және санитарлық-гигиеналық жай-күйін жақсарту
Бағыт су ресурстарын пайдалану, қалпына келтіру және қорғау процестерінің теңгерімділігін қамтамасыз етудің негізін қалайтын іс-шаралар кешенін қамтиды.
Қоршаған ортаның қазіргі жай-күйі және су ресурстарын қорғау және қалпына келтіру жөнінде тиісті превентивті іс-шаралар қабылдаусыз әрі енгізусіз экономика салаларының күтіліп отырған экономикалық өсуі су объектілерінің экологиялық жай-күйінің нашарлауына әкеп соғады.
Республикада қоршаған ортаны қорғауды және табиғат пайдалануды мемлекеттік басқару жүйесін қалыптастыру жүріп жатыр, қоршаған ортаны және оның су объектілері сияқты маңызды құрамдасын қорғауды жақсартуға, шаруашылық және өзге де қызметтің табиғи экологиялық жүйелерге зиянды әсерін болдырмауға бағытталған бірқатар заңнамалық және нормативтік-әдістемелік құжаттар жұмыс істейді. Экономикалық қауіпті қызметке талаптар және оны бақылау күшейтілген, экология мәселелері бойынша халықаралық ынтымақтастық нығайып келеді.
2002-2004 жылдар кезеңінде жұмыс істемейтін су құбырлары желілерінің үлес салмағы 13,2%-дан 11,1%-ға дейін және санитарлық талаптарға жауап бермейтін су құбырларының үлесі 23,4%-дан 17,7%-ға дейін қысқарды. Сумен қамтамасыз ету құрылыстарының қанағаттанғысыз санитарлық-техникалық жағдайы салдарынан бұл кезең ішінде су факторларына байланысты 9 жіті ішек жұқпасының қозуы тіркелген.
2005 жылы жіті ішек жұқпаларының қозуы тіркелмеген. Микробиологиялық көрсеткіштер бойынша гигиеналық нормативтерге жауап бермейтін құбыр ауыз суы сынамасының үлес салмағы 2001 жылғы 3,9%-дан 2004 жылы 2,0%-ға дейін төмендеді, 2005 жылы бұл көрсеткіш 1,6%-ды құрады.
Қолданыстағы Су кодексіне сәйкес ауыз су және шаруашылық-тұрмыстық сумен жабдықтау үшін ластанудан қорғалған, суының сапасы белгіленген мемлекеттік стандарттарға және гигиеналық нормативтерге сәйкес келетін жер үсті және жер асты су объектілері мен су шаруашылық құрылыстары ұсынылады.
Ауыз су және шаруашылық-тұрмыстық сумен жабдықтау үшін жер үсті және жер асты суларының қауіпсіздігін халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті орган анықтайды.
Су объектілерінің экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық жай-күйін жақсарту жөніндегі негізгі шаралар мыналар болып табылады:
1) ауыз сумен жабдықтау көздері мен құрылыстарының су қорғау аймақтарын, жолақтар мен санитарлық қорғау аймақтарын орнату;
2) ауыз су мұқтаждарына пайдаланылатын су қоймаларының санитарлық-қорғаныштық су қорғау аймағында екпе ағаштарын қайта жаңарту және жаңаларын отырғызу.
Сонымен қатар мынадай іс-шаралар өткізілуі тиіс:
1) ауыз суды ұтымды пайдалануды ынталандыратын экономикалық құралдарды әзірлеу және іске асыру;
2) су экологиясы саласында іргелі және қолданбалы зерттеулер жүргізу үшін ғылыми-зерттеу институттарының желісін орнату және қолдау;
3) ауыз сумен жабдықтау сапасын бақылауды жүргізу, ауыз суды пайдаланудың су қорғаушы режимін енгізу;
4) барлық елді мекендерде суды пайдалануды бақылау;
5) ауыз су қауіпсіздігінің санитарлық-эпидемиологиялық қызметін зертханалық бақылауды жаңғырту және жақсарту.

5.8. Ауыз суды ұтымды пайдалану проблемаларын бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен жария ету

Ескерту. 5.8-кіші бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.30 № 2305 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен

Таза ауыз су алу, оны ұтымды пайдалану проблемасы халықтың барлық жіктерінің өмірлік мүдделерін қозғайтындықтан, тек мемлекеттік ғана емес, жалпы адамзаттық проблема болып табылады. Көбінесе осы проблеманы шешуге байланысты іс-шаралардың тиімсіздігінің себебі оны шешумен айналысатын мемлекеттік органдар арасында үйлестірудің нашарлығы және қалың бұқарамен өзара іс-қимылының нашарлығы болып табылады.
Халықты сумен қамтамасыз ету мәселелері жұртшылықты кеңінен тарта отырып, ашық шешілуі тиіс. Судың табиғи су объектілеріндегі, сонымен қатар сумен жабдықтау жүйелеріндегі де сапасы, оны тазарту мен жеткізу құны туралы ақпарат әрбір азаматқа қол жетімді болуы тиіс, бұл ауыз суды ұтымды пайдалану проблемасын түсінуге ықпал ететін болады.
Халық арасындағы экологиялық, санитарлық-гигиеналық білім мен ағарту ісі, су ресурстарын үнемді пайдалану мәселелері бойынша белсенді ақпараттық сүйемелдеуді республикалық және өңірлік телеарналар бойынша 59 республикалық баспа бұқаралық ақпарат және хабар тарату құралдары қамтамасыз етеді.
Осы мәселелерді жария ету "Новости", "Лучше быть здоровым", "Жеті күн", "Бетпе-бет", "Мезгіл", "Диалог", "Ауыл", "Апта", "Чистые родники", "Ел мен жер", "Актуальные интервью" атты ақпараттық және талдамалық бағдарламаларда жүргізілуде.
Сондай-ақ Бағдарлама шеңберінде республикада қоғамды экологияландыру жөніндегі шаралар көзделген, қоршаған ортаны қорғаудың ақпараттық жүйесін құру және азаматтардың кең ауқымының экологиялық ақпаратқа қол жеткізуін қамтамасыз ету жөнінде жұмыстар жүргізілуде. Осы мақсаттар үшін экологиялық мазмұндағы мерзімді басылымдар "Гидрометриология и экология" журналы, "Экологический курьер", "Атамекен" газеттері және "Экологический вестник" Ақмола облыстық газеті шығарылады. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі орталық уәкілетті органның интернет-ресурсы жұмыс істеуде.
Тұтастай, республикалық және өңірлік баспасөз материалдары республика халқының денсаулығын жақсарту үшін ауыз судың сапасын қамтамасыз ету және оған халықтың қол жетімділігі проблемаларын жария етуге бағытталған.
Халықты осы проблемалар бойынша одан әрі хабардар ету әрі білім беру, халықта экологиялық және санитарлық-гигиеналық мәдениет қалыптастыру үшін Бағдарламада мыналар көзделеді:
1) экологиялық, санитарлық-гигиеналық білім беру және оқу ағарту, су ресурстарын, - әсіресе ауыз суды үнемді пайдалану мәселелері бойынша брошюралар, буклеттер шығаруды, радио және телебағдарламалардың тұрақты циклын құруды, бұқаралық ақпарат құралдарында жария етуді қамтамасыз ету;
2) ауыз суды ұтымды пайдалану жөнінде халықты хабардар ету және білім беру жөніндегі жұмысқа үкіметтік емес ұйымдарды және қоғамдастық өкілдерін тарту.
Бұл іс-шаралар республика халқының барлық жіктерінің арасында Бағдарлама туралы хабардар болу деңгейін арттыру мақсатында "Ауыз су" бағдарламасы туралы бейнероликтер және "Ауыз су" бағдарламасы жөнінде интернет-ресурс жасауды, сондай-ақ ауыз суды ұтымды пайдалану саясатын айқындауды қамтиды.
Қазақстан азаматтары суды тұтынуды және су ресурстарын қорғауды ұйымдастыру саласында басқару үдерістеріне осы проблемаға қатысты мәселелер немесе шешімдер талқыланатын семинарларға, референдумдарға, "дөңгелек үстелдерге" және басқа да іс-шараларға қатысу жолымен әсер ете алады.

5.9. Сумен қамтамасыз ету қызметін басқаруды және үйлестіруді жетілдіру және экономиканың су шаруашылығы саласында білікті кадрлар даярлау
Бағыт халықты ауыз сумен жабдықтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды қамтамасыз етуге жұмылдырылған шаралардың өзара байланысты кешенін көздейді.
Халықты сумен қамтамасыз ету үдерісін бақылау мен жоспарлауды мемлекет жүзеге асырады.
Халықты ауыз сумен қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі негізгі шаралар мыналар болып табылады:
1) Ауылдық аумақтарды дамытудың мемлекеттік бағдарламасының және "Ауыз су" салалық бағдарламасының шеңберінде өңірлік бағдарламаларды іске асыру;
2) Қазақстан Республикасының су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың бас схемасын әзірлеу және бекіту;
3) Қазақстан Республикасының өзен бассейндері бойынша суды кешенді пайдалану және қорғау схемаларын әзірлеу және бекіту;
4) экономиканың су шаруашылығы саласында білікті кадрлар даярлау.
Бұл іс-шаралар мынадай жұмыстар жүргізуді талап етеді:
1) Үкімет, жергілікті атқарушы органдар және су пайдаланушылардың мемлекеттік емес бірлестіктері арасында ауыз сумен жабдықтау жүйесіндегі өндіріс құралдарына меншікті нақты бөлуді көздейтін сумен жабдықтау инфрақұрылымын басқару жүйесін жетілдіру;
2) суды ақылы пайдалану және суды пайдалануды мемлекеттік субсидиялау жүйесін жетілдіру негізінде суды пайдаланудың экономикалық тетігін жасау;
3) халықты ауыз сумен қамтамасыз етумен, оның сапасын арттырумен айналысатын ұйымдардың, оның ішінде мемлекеттік емес ұйымдардың да бастапқы кезеңде қалыптасуына қолдау көрсету;
4) сыртқы заемдар мен жеңілдікті жағдайлардағы гранттарды қоса алғанда, барлық қаржыландыру көздерінен қосымша қаражат тарту;
5) су объектілерін де, сумен жабдықтау жүйелерін де мониторингтеу жүйесін әзірлеу және енгізу.

6. Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері

Ескерту. Бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

Бағдарламаны іске асырудың 1-кезеңінде (2002-2005 жылдар) барлық көздерден 46,21 млрд. теңге сомасында қаражат нақты игерілді.
Бағдарламаның 2-кезеңінің (2006-2010 жж.) іс-шараларын іске асыруға арналған қаржы қаражатының көлемі 253,937 млрд. теңге мөлшерінде белгіленген.
3-кестеде жылдар мен көздер бойынша қаржы қаражатын алдын ала бөлу келтірілген, ол тиісті жылға арналған республикалық және жергілікті бюджеттердің инвестициялық жобаларын қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады.
Бағдарлама іс-шараларын іске асыруға республикалық және жергілікті бюджеттер, сыртқы қарыздар мен гранттар қаражатынан басқа, су құбырларын пайдаланушы ұйымдардың және шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаражатын қоса алғанда, әр түрлі бюджеттен тыс көздер тартылады.";

3-кесте

Бағдарлама іс-шараларын іске асыруға арналған
қаржы қаражатының көлемі
млн. теңге

Қаржыландыру көздері	Жиыны	Кезеңдер бойынша
I кезең 2002-2005 жж.	ІІ кезең
2006	2007
Жалпы көлемі, оның ішінде көздер бойынша	300150	46213	15300	41064,3
Республикалық бюджет, оның ішінде сыртқы заемдар мен гранттар	168775	28341	12211	18218
Жергілікті бюджет	81597	15086	2089	14121,8
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаражаты	49778	2786	1000	8724,5

кестенің жалғасы

Кезеңдер бойынша
II кезең	II кезең 2006-2010 жж.
2008	2009	2010
62664	63667	71242	253937
23640	41915*	44450*	140434
15299,3*	16640,1	18360,4*	66510,6
23724,5*	5111,5*	8431,5*	46993

Ескертпе*: 2008-2010 жылдарға арналған қаржыландыру көлемі тиісті қаржы жылына арналған бюджетті қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады.

7. Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтиже

Ескерту. Бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 Қаулысымен.

2005 жылға дейінгі кезеңде Бағдарламада сумен жабдықтаудың жай-күйінің, судың сапасының, ауыз сумен жабдықтау көздерінің одан әрі төмендеуін тоқтату, суға қол жетімділікті қамтамасыз ету және халықтың денсаулығын сақтау мен жақсарту мақсатында саланы дамыту жөніндегі жоспарлы жұмысты бастау көзделген.
Бағдарламаны одан әрі іске асыру халықтың сапалы ауыз суға қол жетімділігін арттырады, ол ел халқының денсаулығына оң әсерін тигізеді, сондай-ақ республикада сумен жабдықтауға арналған жабдықты, құралдар мен қосалқы бөлшектерді шығару жөніндегі салалық базаларды, жаңа технологиялық өндірістерді дамыту үшін қолайлы жағдай жасалады.
Бағдарламаның іс-шаралары тұтастай халық саны шамамен 6,4 млн. адамы бар және 8,5 млн-нан асатын қала халқы бар Ауылдық аумақтарды дамытудың мемлекеттік бағдарламасының іске асыра отырып, одан әрі дамытылатын барлық ауылдық елді мекендер қамтылатын болады.
Бағдарламаның негізгі бағыттарын іске асыру мынадай көрсеткіштерге қол жеткізуге мүмкіндік береді:
халықты қажетті мөлшерде және кепілдік беретін сапада ауыз сумен орнықты қамтамасыз етуге;
ауыз сумен жабдықтауды жақсартуды қажет ететін 7231 ауылдық елді мекенді, 174 кентті және 86 қала мен кіші қалаларды толық қамту үшін жүйелер мен құрылыстар салуға және қайта жаңартуға;
халықтың сапалы ауыз суға қол жеткізуін ұлғайтуға, ол халықтың сумен қамтамасыз етілу деңгейін тұтастай 80%-ға арттырады;
суды орталықтандырылған сумен жабдықтау көздерінен пайдаланатын халықтың санын тұтастай ел бойынша 20-25%-ға, ал жекелеген өңірлер бойынша 40%-ға және одан жоғары арттырады;
санитарлық ережелерді және ауыз су сапасы стандартының нормаларын толық сақтауды қамтамасыз ету жолымен су көздерінің және сумен жабдықтау жүйелерінің сенімділігін арттыруға;
ауыз суға жарамды сапалы жергілікті жер асты суларын барынша пайдалану және ауыз суын тасып жеткізуді ұйымдастырудан қол үзуге;
жай-күйі негізінен алғанда химиялық және бактериялық ластанумен сипатталатын жер үсті көздерінің суын ауыз суы мақсаттары үшін орталықтандырылмаған пайдалануды болдырмауға;
берілудің су факторына байланысты халықтың жіті ішек жұқпалары тобы бойынша, А вирустық гепатиті бойынша сырқаттануын 80-90%-ға төмендету, бұл халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етуге;
қосымша жұмыс орындарын ашуға;
сумен жабдықтау көздеріне келеңсіз экологиялық ықпал етуді болдырмауға;
жекелеген өңірлер мен өзен бассейндері бойынша ауыз су сапасына мониторингтің жедел жүйелерін құруға;
құрылыста, ауыз суды тазалау және дайындау жүйелерінде жаңа технологиялар мен материалдарды енгізу, сондай-ақ бірқатар жағдайларда сумен жабдықтау көздерін баламалы көздерге ауыстыру жолымен берілетін судың бір текше метрінің құнын төмендетуге мүмкіндік береді.
Халықты ауыз сумен қамтамасыз етудегі оң өзгерістер өмір сүрудің қанағаттанарлық әлеуметтік-тұрмыстық және санитарлық-эпидемиологиялық жағдайларын туғызады әрі сайып келгенде, ел халқының денсаулығына және рухани салауаттылығына оң ықпал етеді.

2002-2010 жылдарға арналған салалық
"Ауыз су" бағдарламасына
1-қосымша

Ауыл тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз ету
іс-шараларының негізгі көрсеткіштері

Ескерту. 1-қосымша алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 қаулысымен.

2002-2010 жылдарға арналған салалық
"Ауыз су" бағдарламасына
2-қосымша

Қала тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз ету
іс-шараларының негізгі көрсеткіштері

Ескерту. 2-қосымша алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 қаулысымен.

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2007 жылғы 16 қазандағы
N 956 қаулысына
қосымша

Ескерту. Қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2007.10.16 N 956 қаулысымен.

8. 2002-2010 жылдарға арналған "Ауыз су" салалық
бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

р/с N	Іс-шара	Аяқтау нысаны	Жауапты орындаушылар	Орындау мерзімі
1	2	3	4	5
1-кезең 2002-2005 жылдар
1. Қолданудағы сумен қамтамасыз ету жүйелерінің пайдалану ахуалын ұстап тұру үшін оларды қалпына келтіру және жетілдіру
1	Ауылдық елді мекендердегі су құбыры құрылғыларын және жергілікті су құбыры жүйелерін қайта құру	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	Облыс әкімдері	Жыл сайын
2	Қаланың ішкі су құбырлары жүйе- лерін қайта құру және дамыту	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	Облыс әкімдері, Алматы мен Астана қалаларының әкімдері	Жыл сайын
3	Жұмыс жағдайында сақтап тұру үшін топты су құбырла- рын қайта құру	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, облыс әкімдері	Жыл сайын
2. Сумен қамтамасыз етудің жаңа баламаларын игеру мен балама су көздерін дамыту
1	Баламалы су көздерінен сумен қамтамасыз етуге ауыз су үшін неғұрлым кіші топты жүйені құру мақсатында сегментациялау	Сегментациялау жобаларын жасап оны іске асыру	АШМ, облыс әкімдері	2002-2005 жылдар
2	Қала мен поселке тұрғындарын орталықтан қамтамасыз ету үшін жаңа сумен жабдықтау жүйелерін салу	Пайдалануға енгізу	АШМ, облыс әкімдері	2002-2005 жылдар
3	Сумен қамтамасыз ету жүйелері құрылыстарын салуда жаңа материалдар мен технологияларды енгізу	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, ЭМРМ, облыс әкімдері	2002-2005 жылдар
4	Тұрғындардың тұщы сумен қамтамасыз етілуін бағалау үшін жер асты ресурстарының пайдалануға болатын болжамдық мөлшерін анықтау	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	ЭМРМ, облыс әкімдері	2002-2005 жылдар
5	Жер асты суларының барланған кеніштерін игеру	Пайдалануға енгізу	АШМ, облыс әкімдері	Жыл сайын
3. Тұтынатын су сапасын жақсарту
1	Минерализациялан- ған жер асты сулары жаппай таралған аймақтар үшін сумен жаб- дықтау жүйесін тұщыландырылатын қондырғылар орнату	Тұщыландырыла- тын қондырғылар пайдалануға беру	АШМ, облыс әкімдері	2002-2005 жылдар
2	Жаңа цеолиттік материалдарды қолдана отырып жер үсті суларын тазарту	Цеолитпен толтырылған сүзгіштерді пайдалануға беру	АШМ, облыс әкімдері	2002-2005 жылдар
3	Суды фтор, темір, марганец және басқа да зиянды құрамдастардан ШЖШ-ға дейін та- зарту, сонымен қатар суды залал- сыздандыру жөнінде жаңа техноло- гияларды қолдану	Жаңа технологияларды енгізу	АШМ, облыс әкімдері	2002-2005 жылдар
4	Сапалы ауыз су дайындау және суды өлшеу құралдарын шығаруды ұйымдастыру үшін құбырлар, арматуралар, әртүрлі сантехникалық саймандар мен қондырғылар жасайтын отандық кәсіпорныдарды қайта жандандыру және жаңаларын салу	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	ЭМРМ, облыс әкімдері	2005-2005 жылдар
4. Ауыз суды ұтымды пайдалану
1	Ауыз суды пайдалануда су үнемдеу режимін енгізуге, өнеркәсіпте суды қайта-айналымды пайдалануға бақылау жасау	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, облыс әкімдері	Үнемі
2	Тұтынушылардың барлық санаттары үшін барлық жерде судың пайдалануына бақылау жасау	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, облыс әкімдері	Үнемі
3	Шаруашылық-ауыз сулық су тұтынудың үлес нормаларын қайта қарау және оңтайландыру	Нормативті құқықтық актілердің жобасы	ЭМРМ	2003 жыл
4	Су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем мөлшерін әзірлеу	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, ЭБЖМ	2002-2003 жылдар
5. Су объектілерінің экологиялық және санитарлық-тазалық ахуалын жақсарту
1	Жер асты суларын ластаудың және сарқудан қорғау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру	Санитарлық қор- ғау аймақтарын құру	ЭМРМ, АШМ облыс әкімдері	Үнемі
2	Ауыз сумен қамта- масыз ету көздері - су объектілерінде су қорғау аймақтарын құру	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпар беру	Облыс әкімдері	Жыл сайын
3	Ауыз су мұқтажда- рына пайдаланатын су қоймаларының санитарлық-қор- ғаныс су қорғау белдеулерінде бұрынғы екпе ағаштарды қайта жаңарту және жаңасын егу	Екпе ағаштар аймағын құру	Облыс әкімдері	Үнемі
4	Жер асты су көз- дерін ластаудан келетін экономи- калық залалды ба- ғалау жөніндегі нормативті-құқық- тық актілерді әзірлеу	Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасы	ЭМРМ	2002 жыл
5	Су ресурстарын қорғау саласында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, БҒМ	Үнемі
6. Ауыз суды ұтымды пайдалану проблемасын ұғымды түсінуге мүмкіншілік беретін ақпараттық ортаны құру
1	Су ресурстарын, әсіресе ауыз суды ұқыпты пайдалану экологиялық және санитарлық-гиги- еналық жағынан білім беру және ағарту мәселелері бойынша кітапшалар, буклеттер шығаруды, бұқаралық ақпарат құралдарында жария- лауды, тұрақты радио-телебағдар- ламалар жүйесін әзірлеуді қамта- масыз ету	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, МАМ, ДСМ, Облыс әкімдері	Жыл сайын
2	Тұрғындарға ақпа- рат беру және ағарту жұмыстарына қатысуға үкіметтік емес ұйымдарды және жұртшылық өкілдерін тарту	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ, МАМ	Жыл сайын
7. Сумен қамтамасыз ету және суды қорғау қызметін басқаруды жетілдіру
1	Құрылыс және қайта құрылуы республикалық бюджеттен қаржыландыруға ұсынылатын сумен қамтамасыз ету объектілерінің Тізімін әзірлеу және бекіту	Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасы	АШМ, ЭМРМ, ЭБЖМ	Жыл сайын
2	"Ауыз су" салалық бағдарламасын дамыту үшін жер- гілікті бағдарла- малар әзірлеу	Бағдарламалар әзірлеу	Облыс әкімдері	2002 жыл
3	Қазақстан Респуб- ликасының сумен қамтамасыз ету Бас сызбасын жасау	Ауыл шаруашылығы министрінің Бұйрығы	АШМ, ЭМРМ	2002-2004 жылдар
4	Қазақстан Респуб- ликасының өзендер бассейндері бой- ынша суды кешенді қорғау және пай- далану тәсімдерін әзірлеу	Ауыл шаруашылығы министрінің Бұйрығы	АШМ, ЭМРМ	2002-2005 жылдар
5	Сумен қамтамасыз ету құрылымдары мен көздерінің техникалық жағдайын анықтау үшін түгендеуді жүргізу	Түгендеу акті- сі, құрылымдар төлқұжаттары	АШМ, облыс әкімдері	2003-2004 жылдар
6	Сумен қамтамасыз ету су жеткізіп беру жүйелерін пайдалану, суды дайындау мәселелері жөніндегі салалық әдістемелік нұсқамалар мен нұсқауларды, стандарттарды әзірлеу	Нормативті құқықтық актілер	АШМ, ЭМРМ, ДСМ	2002-2003 жылдар
	Бағдарламаның 1 кезеңін жүзеге асыру кезінде барлығы
2-кезең 2006-2010 жылдар
1. Қазіргі бар сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану жағдайында ұстап тұру үшін оларды одан әрі қалпына келтіру және жетілдіру
1	Коммуналдық меншіктегі қазіргі бар сумен жабдықтау жүйелерін қайта жаңарту, оның ішінде жер үсті су көздерінен су алуды қамтамасыз ететін барлық сумен жабдықтау жүйелерін қайта жаңартуды аяқтау	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2006-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
2	Қалалық сумен жабдықтау жүйелерін кеңейту және қайта жаңарту	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2006-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
3	Республикалық меншіктегі қазіргі бар сумен жабдықтау жүйелерін қайта жаңарту	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат беру	АШМ	2006-2010 жылдардың 10 ақпаны
	Барлығы
2. Сумен неғұрлым аз қамтылған өңірлерде кепілдік беретін сапада және қажетті көлемде ауыз суға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салуды жалғастыру
1	Коммуналдық меншіктегі сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салу, оның ішінде топтық су құбырларына қосылған елді мекендер	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2006-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
2	Республикалық меншіктегі ауыз сумен жабдықтаудың жаңа жүйелерін салу	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат	АШМ	2006-2010 жылдардың 10 ақпаны
	Барлығы
3	Сапалы сумен жабдықтау көздері бар (топырақ суы, бұлақтар және т.б.) елді мекен- дерге арналған жеке шахталық және құбырлық құдықтар, каптаждық камералар салу және оларды қайта жаңарту	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2006-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
4	Тасып әкелінетін суды пайдаланатын елді мекендер үшін суды химиялық зиянды қоспалардан тазарту жөніндегі жаңа технологияларды пайдалана отырып, сумен жабдықтаудың жергілікті жүйелерін салу	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2006-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
3. Ауыз сумен жабдықтау жүйелерін республикалық және коммуналдық меншікке бөлу
1	Ауыз сумен жаб- дықтау жүйелерін республикалық және коммуналдық меншікке бөлу	АШМ-ге ақпарат	АШМ (жинақтау), облыс әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
4. Құрылыс аяқталған ауыз сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану жөнінде ұйымдар құру және оларды материалдық-техникалық жарақтандыру
1	Құрылыс аяқталған ауыз сумен жаб- дықтау жүйелерін пайдалану бойынша коммуналдық кә- сіпорындар құру және оларды материалдық-тех- никалық жарақтан- дыру	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
5. Сумен жабдықтаудың жаңа көздерін игеру және балама көздерін дамыту
1	Сумен жабдықтауды баламалы көздерге көшіре отырып, неғұрлым кіші топтық жүйелер құру мақсатында топтық сумен жабдықтау жүйеле- рін сегменттеу	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат	АШМ (жинақтау), облыс әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 10 ақпаны
	Барлығы
2	Жер асты суының барланған кен орындарын игеру	АШМ-ге ақпарат	Облыс әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
6. Тұтынылатын ауыз су сапасын жақсарту және оны ұтымды пайдалану
1	Тұтынатын судың сапасын жақсарту үшін ауыз сумен жабдықтау жүйеле- рін салуда жаңа материалдар мен технологияларды енгізу	АШМ-ге ақпарат	ИСМ (жинақтау), ДСМ, ЭБЖМ, облыс әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
2	Тұтынушылардың барлық санаттарында суды прибор арқылы толық есепке алуды енгізу	АШМ-ге ақпарат	Облыс әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
7. Су объектілерінің экологиялық және санитарлық-гигиеналық жай-күйін жақсарту
1	Ауыз сумен жаб- дықтау көздері мен құрылыстарының су қорғау аймақтарын, жолақтар мен санитарлық қорғау аймақтарын орнату	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
2	Ауыз су мұқтажда- рына пайдаланылатын су қоймаларының санитарлық-қорға- ныштық су қорғау аймағында екпе ағаштарын қайта жаңарту және жаңа- ларын отырғызу	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
8. Ауыз суды ұтымды пайдалану проблемаларын бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен жария ету
1	Экологиялық, санитарлық-гигие- налық білім беру және оқу ағарту, су ресурстарын, әсіресе ауыз суды үнемді пайдалану мәселелері бойынша брошюралар, буклеттер шығаруды, радио және телебағдарлама- лардың тұрақты циклын құруды, бұқаралық ақпарат құралдарында жария етуді қамтамасыз ету	АШМ-ге ақпарат	МАМ (жинақтау), облыс әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
	Барлығы
2	Ауыз суды ұтымды пайдалану жөнінде халықты хабардар ету және білім беру жөніндегі жұмысқа үкіметтік емес ұйымдарды және қоғамдастық өкілдерін тарту	Қазақстан Республикасы Үкіметіне ақпарат	АШМ (жинақтау), МАМ, облыс әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 10 ақпаны
9. Сумен қамтамасыз ету қызметін басқаруды және үйлестіруді жетілдіру және экономиканың су шаруашылығы саласында білікті кадрлар дайындау
1	Ауылдық аумақтарды дамытудың мемлекеттік бағдарламасының және "Ауыз су" салалық бағдарла- масының шеңберінде өңірлік бағдарлама- ларды іске асыру	АШМ-ге ақпарат	Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері	2007-2010 жылдардың 20 қаңтары
2	Қазақстан Респуб- ликасының су ре- сурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың бас схемасын әзірлеу және бекіту	Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы	АШМ (жинақтау), ЭМРМ	2009 жылғы IV тоқсан
	Барлығы
3	Қазақстан Респуб- ликасының өзен бассейндері бой- ынша суды кешенді пайдалану және қорғау схемаларын әзірлеу және бекіту	АШМ Министрінің бұйрығы	АШМ	2007-2010 жылдар IV тоқсан
	Барлығы
4	Экономиканың су шаруашылығы сала- сында білікті кадрлар даярлау	АШМ-ге ақпарат	БҒМ (жинақтау), АШМ	2007-2010 жылдар IV тоқсан
	Барлығы
	Жиыны

кестенің жалғасы

	Болжамды шығыстар (млн. теңге)	Ескертпе
	Республикалық бюджет		Жергілікті бюджет	Шаруашылық жүргізуші субъектілер
	6	7	8	9
1
2
3
1
2
3
4
5
1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
3
4
5
1
2
1
2
3
4
5
6
	28341	15086	2786
	2006 жыл	РБ, ЖБ, ШСҚ
1	3122		800	379
	2007 жыл
	9495		6163	270
	2008 жыл
	9848		7117*	224*
	2009 жыл
	8370*		6393*	270*
	2010 жыл
	9818*		8110*	200*
	37531		27783	964
2	2006 жыл	РБ, ЖБ, ШСҚ
	2300		570	350
	2007 жыл
	2398		2295	3073
	2008 жыл
	2392		2007*	17987*
	2009 жыл
	9465*		2309*	1536*
	2010 жыл
	8870*		2675*	716*
	23125		9286	23312
3	2006 жыл	РБ
	2700
	2007 жыл
	2731
	2008 жыл
	4069
	2009 жыл
	9230*
	2010 жыл
	8251*
	24281
1	2006 жыл	РБ, ЖБ, ШСҚ
	1770		656	250
	2007 жыл
	846		4884	4040
	2008 жыл
	3919		4996*	4000*
	2009 жыл
	6500*		6350*	500*
	2010 жыл
	7880*		6062*	4000*
	19145		22292	12540
2	2006 жыл	РБ
	2089
	2007 жыл
	2586
	2008 жыл
	3068
	2009 жыл
	7500*
	2010 жыл
	8661*
	21815
3	2006 жыл	ЖБ, ШСҚ
	230		45	18
	2007 жыл
			126	7
	2008 жыл
			587	6*
	2009 жыл
			756*	6*
	2010 жыл
			850*	7*
			2319	26
4	2006 жыл	ЖБ, ШСҚ
			18	3
	2007 жыл
			208	8
	2008 жыл
			171*	10*
	2009 жыл
			318*	10*
	2010 жыл
			130*	12*
			827	40
1	2007 жыл	ШСҚ
				2
	2008 жыл
				3*
	2009 жыл
				3*
				8
1	2007 жыл	ЖБ, ШСҚ
			186	420
	2008 жыл
			177	500*
	2009 жыл
			212	1700*
	2010 жыл
			238	1800*
			813	4420
1	2007 жыл	РБ
	2008 жыл
	2009 жыл
	850*
	2010 жыл
	970*
	1820
2	2007 жыл	ЖБ
			194
	2008 жыл
			175*
	2009 жыл
			233*
	2010 жыл
			230*
			832
1	2007 жыл	ЖБ
			5
	2008 жыл
			5*
	2009 жыл
			6*
	2010 жыл
			7*
			23
2	2007 жыл	ШСҚ
				899
	2008 жыл
				989*
	2009 жыл
				1081*
	2010 жыл
				1691*
				4660
1	2007 жыл	ЖБ, ШСҚ
			42,1	1,5
	2008 жыл
			48*	1,5*
	2009 жыл
			48*	1,5*
			181,1	6
2	2007 жыл	ЖБ, ШСҚ
			9	1,5
	2008 жыл
			9,6*	1,5*
	2009 жыл
			10,2*	1,5*
	2010 жыл
			8,3*	1,5*
			37,1	6
1	2007 жыл	ЖБ
			0,7
	2008 жыл
			0,7*
	2009 жыл
			0,9*
	2010 жыл
			1,1*
			3,4
2	Қажет етілмейді
1	Қажет етілмейді
2	2007 жыл	РБ
	2008 жыл
	54
	2009 жыл
	2010 жыл
	54
3	2007 жыл	РБ
	162
	2008 жыл
	290
	2009 жыл
	2010 жыл
	452
4	2007 жыл	ЖБ, ШСҚ
			9	2,5
	2008 жыл
			6*	2,5*
	2009 жыл
			4*	2,5*
	2010 жыл
			6*	2,5*
			25	10
	2006 жыл
	12211	2089	1000
	2007 жыл
	18218	14121,8	8724,5
	2008 жыл
	23640	15299,3	23724,5
	2009 жыл
	41915	16640,1*	5111,5*
	2010 жыл
	44450	18360,4*	8431,5*
	128223	64421,6	45992

Ескертпе: аббревиатуралар мен қысқарған сөздердің толық жазылуы
АШМ - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі;
ИСМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігі
МАМ - Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі
БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қоршаған-
ортамині - Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі
ЭБЖМ - Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау
министрлігі
ДМ - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
ЭМРМ - Қазақстан Республикасы Энергетика және минералды
ресурстар министрлігі
РБ - республикалық бюджет
ЖБ - жергілікті бюджеттер
ШСҚ - шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаражаты
ШЖШ - шоғырланудың жол берілетін шегі

Об отраслевой программе "Питьевая вода" на 2002-2010 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 23 января 2002 года N 93

Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

В целях устойчивого обеспечения населения страны питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества, улучшения состояния здоровья граждан Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемую отраслевую программу "Питьевая вода" на 2002-2010 годы (далее - Программа).
Сноска. Пункт 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .
2. Министерству экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан, акимам областей, городов Астаны и Алматы ежегодно при формировании республиканских и местных бюджетов предусматривать средства для реализации Программы.
Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .
3. Министерствам и ведомствам, акимам областей, городов Астаны и Алматы обеспечить надлежащее и своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Программой.
4. Контроль и координацию по обеспечению выполнения Программы возложить на Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан.
Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .
5. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 23 января 2002 года N 93

Отраслевая программа "Питьевая вода"
на 2002-2010 годы

Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

Содержание программы

Сноска. Содержание дополнено в соответствии с постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

1. Паспорт Программы
2. Введение
3. Анализ современного состояния использования ресурсов питьевых
вод в Казахстане
4. Цель и основные задачи Программы
5. Основные направления и механизм реализации Программы
5.1. Дальнейшее восстановление и усовершенствование существующих
систем водоснабжения для поддержания их в эксплуатационном
состоянии
5.2. Продолжить строительство новых систем водоснабжения для
обеспечения доступа к питьевой воде, гарантированного качества
и в необходимом количестве в наименее водообеспеченных регионах
5.3. Разделение систем питьевого водоснабжения на республиканскую
и коммунальную собственность
5.4. Создание организаций по эксплуатации систем питьевого
водоснабжения с завершенным строительством и
их материально-техническое оснащение
5.5. Освоение новых и развитие альтернативных источников
водоснабжения
5.6. Улучшение качества потребляемой питьевой воды и ее
рационального использования
5.7. Улучшение экологического и санитарно-гигиенического состояния
водных объектов
5.8. Широкое освещение в средствах массовой информации проблемы
рационального использования питьевой воды
5.9. Совершенствование управления и координации водообеспечивающей
деятельности и подготовка квалифицированных кадров
в водохозяйственной отрасли экономики
6. Необходимые ресурсы и источники их финансирования
7. Ожидаемый результат от реализации Программы
8. План мероприятий по реализации отраслевой программы
"Питьевая вода" на 2002-2010 годы"

1. Паспорт программы

Сноска. Паспорт в редакции постановления Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

Наименование Отраслевая программа "Питьевая вода" на
2002-2010 годы

Основание для Указ Президента Республики Казахстан от 18 мая
разработки 1998 года N 3956 "О первоочередных мерах по
улучшению состояния здоровья граждан Республики
Казахстан";
пункт 2.2 протокольного заседания Правительства
Республики Казахстан от 29 марта 2005 года N 5;
пункт 59 Плана мероприятий по исполнению
Общенационального плана основных направлений
(мероприятий) по реализации ежегодных
2005-2007 годов посланий Главы государства
народу Казахстана и Программы Правительства
Республики Казахстан на 2007-2009 годы,
утвержденного постановлением Правительства
Республики Казахстан от 20 апреля 2007 года
N 319.

Государственный Министерство сельского хозяйства Республики
орган Казахстан

Цель программы Устойчивое обеспечение населения питьевой водой
в необходимом количестве и гарантированного
качества

Задачи увеличение доступа населения к качественной
Программы питьевой воде, гарантированного качества и в
необходимом количестве;
увеличение численности населения, использующего
воду из централизованных источников
водоснабжения;
повышение надежности водоисточников и систем
водоснабжения путем обеспечения полного
соблюдения требований санитарных правил и норм
стандарта качества;
максимальное использование местных подземных вод
питьевого качества;
исключение децентрализованного использования для
питьевых целей воды поверхностных источников;
снижение заболеваемости населения, связанного с
водным фактором;
обеспечение санитарно-эпидемиологического
благополучия населения;
предотвращение возможности негативного
экологического воздействия на источники
водоснабжения;
создание оперативной системы мониторинга за
качеством питьевой воды по отдельным регионам и
бассейнам рек;
снижение стоимости одного кубометра подаваемой
воды путем внедрения новых технологий и
материалов в строительстве, системах очистки и
подготовки питьевой воды.

Сроки реализации 2002-2010 годы, в том числе 1 этап -
2002-2005 годы; 2 этап - 2006-2010 годы.

Источники и На реализацию мероприятий предусмотрены
объемы финансовые средства республиканского и местных
финансирования бюджетов, внешних займов и грантов на льготных
условиях, также привлечение средств
хозяйствующих субъектов, в т.ч. в общем объеме:
на 2006 год
республиканский бюджет - 12 211,0 млн. тенге;
местные бюджеты - 2 089 млн. тенге;
средства хозсубъектов - 1 000 млн. тенге.
на 2007 год
республиканский бюджет - 18 218,0 млн. тенге;
местные бюджеты - 14 121,8 млн. тенге;
средства хозсубъектов - 8 724,5 млн. тенге.
на 2008 год
республиканский бюджет - 23 640,0 млн. тенге;
местные бюджеты - 15 299,3 млн. тенге;
средства хозсубъектов - 23 724,5 млн. тенге;
на 2009 год
республиканский бюджет - 41 915,0 млн. тенге*;
местные бюджеты - 16 640,1 млн. тенге*;
средства хозсубъектов - 5 111,5 млн. тенге*;
на 2010 год
республиканский бюджет - 44 450,0 млн. тенге*;
местные бюджеты - 18 360,4 млн. тенге*;
средства хозсубъектов - 8 431,5 млн. тенге*.
Примечание*: на 2008-2010 годы объемы
финансирования будут уточняться при формировании
бюджета на соответствующий финансовый год.

Ожидаемые Создание отраслевых баз, новых технологических
результаты производств по выпуску оборудования, приборов и
комплектующих для водоснабжения в республике;
строительство и реконструкция систем и сооружений
для полного охвата 7231 сельских населенных
пункта, 174 поселка и 86 городов и малых городов,
где требуется улучшение питьевого водоснабжения;
увеличение доступа населения к качественной
питьевой воде, гарантированного качества и в
необходимом количестве, что повысит уровень
водообеспеченности до 80 %;
увеличение численности населения, использующего
воду из централизованных источников
водоснабжения, в целом по стране на 20-25 %, а
по отдельным регионам на 40 % и более;
снижение заболеваемости населения, связанной с
водным фактором передачи по группе острых
кишечных инфекций, по вирусному гепатиту А на
80-90 %, что обеспечит санитарно-
эпидемиологическое благополучие населения;
внедрение новых достижений передовых
отечественных и зарубежных технологий по
подготовке воды питьевого качества;
развитие альтернативных источников водоснабжения
для обеспечения доступа к питьевой воде
населения наименее водообеспеченных регионов;
разделение систем питьевого водоснабжения на
республиканскую и коммунальную собственность;
совершенствование управления и координации
водообеспечивающей деятельности и подготовка
квалифицированных кадров для водохозяйственной
отрасли экономики.

2. Введение

Сноска. Введение с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

Отраслевая программа "Питьевые воды" (далее - Программа) разработана в соответствии с Указом Президента Республики Казахстан от 16 ноября 1998 года N 4153 "О Государственной программе "Здоровье народа" и постановлением Правительства Республики Казахстан от 7 марта 2000 года N 367 "О плане мероприятий по реализации Программы действий Правительства Республики Казахстан на 2000-2002 годы".
Обеспечение населения качественной питьевой водой является одной из актуальнейших задач в связи с загрязнением водоисточников, ухудшением санитарно-эпидемиологической обстановки, неудовлетворительным техническим состоянием систем водоснабжения.
Проблема обеспечения населения пресной водой остро стоит во всех странах мира. Треть всего человечества, не имеют доступа к питьевой воде, а более двух миллиардов человек не обеспечены санитарными условиями.
В связи с этим, решением Генеральной ассамблеи Организации Объединенных Наций (далее - ООН) 2003 год был объявлен Международным годом пресной воды, а период 2005-2015 годов, начиная с Международного дня водных ресурсов 22 марта 2005 года, Международным десятилетием действий "Вода для жизни".
Программа направлена на выполнение Указа Президента Республики Казахстан от 18 мая 1998 года N 3956 "О первоочередных мерах по улучшению состояния здоровья граждан Республики Казахстан" и достижение Цели Развития Тысячелетия в секторе водоснабжении и санитарии к 2015 году. В подтверждение этому Президент Республики Казахстан на втором Гражданском форуме 19 сентября 2005 года сказал, что "к началу второго десятилетия мы должны в целом решить проблему доступности качественной питьевой воды. Не останется ни одного населенного пункта, использующего воду из открытых водоемов, или несоответствующую нормативам".
Программа содержит анализ современного состояния использования ресурсов питьевых вод в Казахстане, цели и основные задачи, основные направления и механизм реализации, необходимые ресурсы и источники их финансирования, ожидаемый результат от реализации программы.
По срокам реализации Программа относится к долгосрочной.

3. Анализ современного состояния использования ресурсов
питьевых вод в Казахстане

Сноска. Раздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

Согласно переписи населения, на 1 января 1999 года в республике проживало 14,96 млн. человек, из них 8,38 млн. человек в городах и поселках, 6,58 млн. человек в сельских населенных пунктах.
Около 300 тыс. человек сельского населения проживает в поселках с численностью населения до 250 человек, где обеспечение качественной питьевой водой находится не на должном уровне.
Централизованными системами водоснабжения из 86 городов и 174 поселка охвачены 81 города и 139 поселков. Общая протяженность водопроводной сети составляет 23,47 тыс. км и канализации 11,13 тыс. км.

Таблица 1

	Состояние водоснабжения сельских населенных пунктов
N	Область	Количество населенных пунктов (сел, аулов)	Численность населения, тыс. чел.	Пользующихся централизованным водоснабжением
				коли- чество насе- ленных пунктов	население с доступом к питьевой воде, тыс. чел.
1	2	3	4	5	6
1	Акмолин- ская	671	416,465	303	258,933
2	Актюбин- ская	422	308,639	61	133,63
3	Алматин- ская	774	1267,345	419	960,169
4	Атырау- ская	187	281,731	39	144,203
5	Восточно- Казах- станская	823	577,163	199	251,665
6	Жамбыл- ская	379	587,771	135	337,134
7	Западно- Казах- станская	477	368,146	109	203,3
8	Караган- динская	497	313,996	153	205,626
9	Костанай- ская	682	452,85	136	176,935
10	Кызылор- динская	272	419,298	151	351,89
11	Мангис- тауская	51	139,924	18	64,155
12	Павлодар- ская	406	284,024	58	97,175
13	Северо- Казах- станская	714	411,303	194	161,745
14	Южно- Казах- станская	876	1440,059	408	833,025
ИТОГО		7231	7268,714	2383	4179,585

продолжение таблицы

	Состояние водоснабжения сельских населенных пунктов
	Пользующихся водой из местных источников				Пользующихся привозной водой
N	подземных вод		поверхностных вод
	коли- чество насе- ленных пунктов	население, тыс. чел.	коли- чество насе- ленных пунктов	насе- ление, тыс. чел.	коли- чество насе- ленных пунктов	населе- ние, тыс. чел.
1	7	8	9	10	11	12
1	310	142,657	17	5,734	41	9,141
2	347	168,629	2	1,289	12	5,091
3	296	250,608	49	55,46	10	1,108
4	36	20,694	22	14,289	90	102,545
5	508	221,429	110	103,006	6	1,063
6	209	218,457	27	24,569	8	7,611
7	314	135,416	41	22,936	13	6,494
8	334	106,014	1	1,07	9	1,286
9	415	223,148	62	18,984	69	33,783
10	109	63,599	8	3,506	4	0,303
11	21	45,61	0	0	12	44,169
12	336	177,98	1	0,528	11	8,341
13	484	240,475	15	3,721	21	5,362
14	313	415,298	90	108,891	65	82,845
И Т О Г О	4032	2430,014	445	363,983	371	309,142

Таблица 2

	Уровень доступа городского населения к системам водоснабжения
N п/ п	Области	Коли- чество насе- ления, человек	Количество населения, имеющего доступ к централизован- ному водоснаб- жению 24 часа, человек		Коли- чество насе- ления, имею- щего доступ к цен- трализо- ванному водо- снабже- нию по графику, человек	Тип доступа к системе водоснабжения, человек
			Общее коли- чество	из них к питье- вой воде норма- тивного качества		сква- жина, колод- цы	при- воз- ная	общее водо- поль- зова- ние, без очист- ки
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1	Акмо- линская	352,204	229,247	92,542	65,226	49,94	7,0	0,79
2	Алма- тинская	473,978	380,124	330,907	26,719	60,995	5,5	0,64
3	Актю- бинская	374,775	363,032	351,423	11,167			0,57
4	Атырау- ская	261,702	169,717	165,911	61,603	4,856	25,526
5	Восточ- но- Казах- стан- ская	853,366	791,0	734,317	7,331	54,655		0,38
6	Жамбыл- ская	447,406	403,25	403,25	30,26	7,612	6,284
7	Западно- Казах- станская	262,518	254,452	254,452	3,751	4,315
8	Караган- динская	1116,456	1054,452	997,369	26,748	32,033	1,51	1,42
9	Коста- найская	498,63	447,376	367,868	38,052	10,391	2,811
10	Кызыл- ордин- ская	364,248	259,252	82,145	59,972	33,418	11,606
11	Мангис- тауская	274,628	179,407	179,407	59,506		35,715
12	Павло- дарская	487,817	474,536	345,663	0,701	11,116	1,464
13	Северо- Казах- станская	227,44	204,979	190,589	16,05	6,411
14	Южно- Казах- станская	880,663	633,862	552,118	92,401	129,968	24,432
15	Алматы	1209,485	1204,633	1204,633		4,852
16	Астана	529,335	528,635	528,635			0,7
Итого		8614,651	7578,244/87,9	6781,229/78,7	499,487/5,9	410,562/4,76	122,548/1,42	3,81/0,04

В таблицах 1 и 2 приведены данные о состоянии водоснабжения сельских населенных пунктов и городов Республики Казахстан.
Уровень охвата услугами централизованного водоснабжения составляет 6 771,8 тыс. человек или 79,4 % городского населения имеют доступ к качественной питьевой воде 24 часа в сутки, к централизованным системам канализации - 5 373,5 тыс. человек или 63,1 %. Вместе с тем, 537,3 тыс. человек или 6,3 % от общего числа городского населения для питьевых и хозяйственно-бытовых целей используют воду дворовых и общественных колодцев, скважин и поверхностных источников, а также привозную воду.
Серьезная проблема существует с обеспечением питьевой водой сельского населения, проживающего в 7231 населенных пунктах. Централизованное водоснабжение сельских поселков решалось путем строительства локальных (для одного поселка) и групповых (для группы поселков) водопроводов. Общая протяженность 79 построенных групповых водопроводов к началу 90-х годов достигала 17,1 тыс. км, ими обеспечивалось 1276 сельских поселков.
На протяжении более двух десятилетий в северных областях республики эксплуатировались уникальные по своим параметрам Ишимский, Пресновский, Булаевский и Беловодский групповые водопроводы общей протяженностью более 6 тыс. км. Протяженность групповых водопроводов Костанайской области составляла 3,4 тыс. км.
На территории Западно-Казахстанской области эксплуатировались групповые водопроводы: Фурмановский, Тайпакский и Каменский общей протяженностью 1,7 тыс. км, которые обслуживали более 100 поселков. Нуринский и Селетинский групповые водопроводы, протяженностью соответственно 1125,6 и 406,6 км, обеспечивали водой 73 сельских населенных пункта Акмолинской области.
Все крупные водопроводы на селе эксплуатировались с государственной дотацией на их содержание.
Общая протяженность локальных водопроводов и внутрипоселковых сетей составила 29,0 тыс. км, что обеспечивало 2,6 тысячи сельских населенных пунктов. В целом по республике около 3,5 млн. человек (до 60% сельского населения) обеспечивалось водопроводной водой. Остальное население пользовалось водой трубчатых и шахтных колодцев, а также открытых водоемов и привозной водой.
Большинство водопроводов введены в эксплуатацию или капитально отремонтированы более 20-25 лет назад, на севере Казахстана более 30 лет. Срок эксплуатации ряда водопроводов и отдельных их веток истек, соответственно увеличилось количество аварий. Только в 2000 году зарегистрировано 7097 аварий, в том числе в Карагандинской области - 1218, Атырауской - 1022, Жамбылской - 688. Высокая аварийность способствует вторичному загрязнению, длительным перебоям в подаче воды, большим утечкам в сети, достигающим в отдельных случаях 30 и более процентов, непроизводительным потерям воды, что ведет к перерасходу электроэнергии и, в конечном счете, к увеличению себестоимости 1 куб. м воды.
В результате большое количество сельских населенных пунктов отказалось от услуг групповых водопроводов. Многие населенные пункты отключены от водоснабжения эксплуатирующими организациями из-за хронических неплатежей.
В силу экономических трудностей в настоящее время полностью перестал эксплуатироваться Беловодский групповой водопровод, ранее обеспечивавший водой более 100 поселков в Павлодарской и Северо-Казахстанской областях.
Из-за неплатежеспособности потребителей и выхода из строя отдельных веток не работают Фурмановский, Каратобинский и Тайпакский групповые водопроводы в Западно-Казахстанской области, Дарбазинский и Джетысайский в Южно-Казахстанской области и ряд других в различных областях.
Наличие громоздкой системы групповых водопроводов и крайне неудовлетворительное их техническое состояние, высокие эксплуатационные затраты при наличии на отдельных территориях разведанных месторождений подземных вод свидетельствуют о малоэффективности управления этим водохозяйственным комплексом и требуют выполнения мероприятий по его реорганизации.
Достигнутый к 1991 году уровень обеспечения населения страны питьевой водой в силу указанных причин, а также из-за отсутствия в последнее десятилетие инвестиционной поддержки функционирования водопроводов резко снизился. Из групповых водопроводов в настоящее время обеспечивается только 513 сельских поселков, из локальных - 2,1 тыс. поселков. Ежегодное падение среднего республиканского показателя обеспеченности населения питьевой водой достигает 3-5%.
Многие действующие в республике водопроводы не отвечают санитарным требованиям в силу длительного срока эксплуатации, устаревшей технологии водоочистки и не обеспечивают подачу воды нормативного качества. Из числа действующих по республике не отвечают санитарным требованиям 25,8%, а в Жамбылской области - до 89,7%, Павлодарской - 57,1%, Восточно- Казахстанской - 50,8%, Западно-Казахстанской - 46%, Карагандинской - 36%. Не лучшее положение складывается в городах Астана и Алматы, где соответственно 50% и 31,2% водопроводов не отвечают санитарным нормам.
Ресурсы поверхностных вод в республике в средний по водности год составляют 100,5 куб. км, из которых 56,5 куб. км формируются на территории республики. Остальной объем поступает из сопредельных государств (Китай, Узбекистан, Кыргызстан, Россия).
Располагаемый объем водных ресурсов, возможный для хозяйственного использования в средний по водности год, за вычетом обязательных затрат стока на потери, удовлетворение экологических, санитарных, транспортно-энергетических требований не превышает 46 куб. км. В маловодные годы общий объем водных ресурсов снижается до 58 куб. км, а располагаемый, соответственно, - до 26 куб. км. Кроме того, ресурсы поверхностных вод распространены крайне неравномерно, что обусловливает большие затраты на их транспортировку.
Ресурсы подземных вод: разведано 623 месторождения подземных вод с суммарными эксплуатационными запасами 15,84 куб. км в год. В их числе пресные воды составляют 12,68 куб. км в год. Непосредственно для хозяйственно-питьевых целей разведано 494 месторождения подземных вод с суммарными запасами 6,13 куб. км в год.
Разведанные эксплуатационные запасы питьевых вод более чем в 2 раза превышают суммарную потребность республики и составляют 1,12 куб. м в сутки на 1 человека. Вместе с тем эксплуатационные запасы распространены неравномерно: удельная водообеспеченность изменяется от 0,08 куб. м/сут. в Атырауской, Северо-Казахстанской до 1,6-2,3 куб. м/сут. в Жамбылской, Алматинской и Павлодарской областях.
Ограниченное распространение прогнозных ресурсов и наличие разведанных запасов, пригодных для хозпитьевого водоснабжения, позволяют отнести к плохо и частично обеспеченным территории Атырауской, Северо-Казахстанской, Западно-Казахстанской и Мангистауской областей, отдельные районы Акмолинской, Павлодарской, Актюбинской, Кызылординской и Карагандинской областей.
Основные ресурсы пресных подземных вод (до 60% от общих запасов) сосредоточены в Алматинской, Жамбылской и Южно-Казахстанской областях.
При дефиците пресных подземных вод они используются далеко не в полном объеме, из общего количества разведанных месторождений (623) эксплуатируется не более 330 с суммарным водоотбором, составляющим порядка 7% от разведанных запасов.
Объем возвратных вод на современном уровне составляет около 4,0 куб.км, возвращаемый в поверхностные водные объекты - 3,4 куб.км. Возвратные воды являются основным источником загрязнения природных вод и окружающей среды. Основное количество поступающих в реки возвратных вод имеет место в бассейнах рек Сырдарья (47%) и Иртыш (34%). Остальной объем приходится на реки Или (8%), Нура (5%) и другие (6%). Суммарный объем располагаемых водных ресурсов, возможных к использованию в народном хозяйстве на современном уровне, составляет 46,9 куб.км.
Прирост располагаемых водных ресурсов для развития отраслей экономики и водообеспечения населения в отдельных регионах осуществляется путем более широкого использования подземных вод и межрегионального распределения (переброски) поверхностных водных ресурсов. В этих целях:
построены канал Иртыш-Караганда и водовод-канал Иртыш-Караганда - р.Ишим, подающий воду в Вячеславское водохранилище для водообеспечения столицы республики г. Астаны;
построен водовод Астрахань - Мангышлак, рассчитанный на подачу 260 тыс. куб.м/сут. пресной воды на нефтяные месторождения с подготовкой воды для хозпитьевых и производственных нужд потребителей Атырауской и Мангистауской областей;
продолжается строительство Кокчетавского промводопровода с подачей воды из Сергеевского водохранилища на р. Ишим для водоснабжения города Кокшетау, Щучинско-Боровской курортной зоны и ряда других потребителей.
Потребление воды на хозяйственно-бытовые нужды населения страны за 1999 год составило 0,83 куб.км, в том числе населением городов - 0,65 куб. км, сельским населением 0,18 куб.км, что в пределах 4-6% от общего потребления всеми отраслями экономики.
В общем объеме хозяйственно-питьевого водопотребления подземные воды составляют 0,54 куб.км (65,2%), поверхностные воды - 0,29 куб.км (34,8%).
Использование подземных вод преобладает в Актюбинской, Жамбылской и Южно-Казахстанской областях (88-89%).
В Костанайской, Мангистауской, Акмолинской и Павлодарской областях доля поверхностных вод составляет от 55 до 70%. Полностью или частично обеспечиваются за счет поверхностных вод такие города, как Астана, Атырау, Уральск, Алматы, Петропавловск и другие.
Фактическое удельное водопотребление на хозпитьевые нужды в 1999 году в среднем по республике на одного жителя города составило 167 л/сут., изменяясь от 206 л/сут. в Алматинской области до 120 л/сут. в Кызылординской и Атырауской областях. Водопотребление жителя сельского поселка - 68 л/сут, изменяясь от 70-75 л/сут. в Костанайской, Алматинской и Восточно-Казахстанской областях до 25 л/сут. в Мангистауской области.
Водообеспеченность населения (в % от нормативного) в среднем по республике составила для городов 85% с максимальным значением (92%) в Алматинской области и минимальным (62%) - в Кызылординской области. В сельских поселках в среднем 71%, с колебаниями от 84% в Алматинской области до 42% в Мангистауской области.
Стоимость 1 куб.м поданной населению воды в силу различных причин в отдельных регионах достигла 60-80 тенге и выше, в разрезе областей и систем водоснабжения она колеблется от 18-25 до 40-60 тенге. Фактическая себестоимость подаваемой воды по групповым водопроводам северного Казахстана в 2000 году возросла до 100 и более тенге.
Качество поверхностных вод практически по всем крупным водотокам не соответствует стандартам питьевой воды. Крупнейшие реки Иртыш, Или, Урал, Сырдарья, являющиеся трансграничными, сильно загрязнены и не могут быть использованы для хозпитьевого водоснабжения без предварительной подготовки.
Воды реки Урал загрязнены фенолами (до 3 предельно допустимых концентраций, далее - ПДК), синтетическими поверхностно активными веществами (до 1,4 ПДК). Острой экологической проблемой остается загрязнение поверхностных вод реки Илек бором (до 21,8 ПДК) и шестивалентным хромом (до 14 ПДК). Реки Нура и Шерубай-Нура перешли в категорию объектов "вторичного загрязнения ртутью". По уровню концентрации ртути в донных отложениях, ее содержанию в воде и взвесях река Нура является самой загрязненной в республике. По-прежнему остается высоким загрязнение воды реки Иртыш медью (до 2 ПДК) и цинком (до 25 ПДК). В бассейн реки Иртыш ежегодно сбрасывается около 120 млн. куб. м (в 1999 г. - 146 млн. куб. м) "загрязненных" сточных вод.
К загрязнителям воды, кроме промышленных, горнодобывающих и перерабатывающих предприятий, относятся городская застройка, животноводческие фермы, земледельческие поля орошения, различного рода отстойники, хранилища твердых, жидких отходов и нефтепродуктов. В основных очагах степень загрязнения по свинцу, цинку, кадмию, железу, селену, марганцу составляет от 10 до 100 ПДК.
В пределах республики выявлено более 700 потенциальных источников загрязнения подземных вод, из них 241 непосредственно влияет на гидрогеохимическое состояние подземных вод. Наибольшее количество источников загрязнения выявлено в Алматинской, Карагандинской и Восточно-Казахстанской областях. Основная масса участков загрязнения подземных вод характеризуется повышением минерализации, увеличением жесткости, концентрации сульфатов и хлоридов до значений, превышающих ПДК. 75 выявленных участков характеризуются содержанием в подземных водах азотистых соединений, в том числе: 49 - наличием нефтепродуктов (35 постоянно), 59 - тяжелых металлов (40 постоянно), 41 - фенолов (35 постоянно), 28 - органических соединений (22 постоянно).
По классу опасности выявленных загрязняющих веществ 127 участков характеризуются опасным классом загрязнения подземных вод, 63 - умеренно опасным, 48 - высоко опасным и 3 - чрезвычайно опасным.
Угроза ухудшения качества подземных вод отмечена в 70 населенных пунктах на 113 месторождениях и 41 водозаборе подземных вод, предназначенных для хозяйственно-питьевого водоснабжения.
С каждым годом в республике возрастает загрязненность воды децентрализованных источников. Удельный вес проб питьевой воды, не соответствующих гигиеническим нормам по микробиологическим показателям, в среднем по стране составлял 8,1%, а по Жамбылской, Костанайской, Мангистауской, Павлодарской и Северо-Казахстанской областям этот показатель выше республиканского.
Качество воды, употребляемой населением для питьевых целей, как в централизованных, так и децентрализованных источниках, не всегда соответствует санитарным правилам и нормам, стандартам ГОСТа ("Вода питьевая").
Вместе с тем, по сравнению с 2003 годом, сократилось количество водопроводов, не отвечающих санитарным требованиям с 350 до 290, в том числе в сельской местности с 321 до 272.
Однако при среднем республиканском показателе водопроводов, не отвечающих санитарным требованиям 12,5 %, остается высоким в Жамбылской области 33,9 %, Восточно-Казахстанской области - 20,7 %, Алматинской области - 13,2 %.
Кызылординский Правобережный групповой водопровод базируется на месторождении подземных вод с минерализацией 1,3-1,4 г/л. По Каменскому групповому водопроводу в Западно-Казахстанской области вода подается с повышенным содержанием железа, превышающим ПДК в 1,5-2,5 раза. На месторождениях подземных вод - источниках Зерендинского и Яблоновского групповых водопроводов Акмолинской области - содержание фтора выше допустимой нормы. На Уральском месторождении содержание марганца в исходной воде превышает ПДК в 3-5 раз.
Неблагополучная ситуация с качеством питьевой воды не могла не повлиять на состояние инфекционной заболеваемости населения отдельных регионов страны. В первую очередь, это заболевания с водным фактором передачи: дизентерия, брюшной тиф, вирусный гепатит А.
По данным Министерства здравоохранения Республики Казахстан, в последнее время групповая инфекционная заболеваемость, связанная с водопроводной водой, приобрела системный характер. Если в 1992 году зарегистрированы 4 вспышки заболеваемости кишечными инфекциями с числом пострадавших 181 человек, то в 1995 году зарегистрированы 5 случаев с числом пострадавших 305 человек, а в 2000 году уже 7 случаев с 3220 пострадавшими. При этом в 2000 году зарегистрированы 3 вспышки острых кишечных инфекций с числом пострадавших 1,5 тысячи человек (что в три раза больше, чем за 1995-1997 годы, вместе взятые), связанные с употреблением водопроводной воды в Карагандинской (г. Шахтинск, г. Абай) и Восточно-Казахстанской (с. Фыколка, Катон-Карагайского района) областях. Только в феврале 2001 года зарегистрированы две вспышки заболеваемости кишечными инфекциями в г.Аркалыке Костанайской области и г.Темиртау Карагандинской области с общим числом пострадавших 448 человек.
В 2000 году по республике заболеваемость вирусным гепатитом по сравнению с 1999 годом увеличилась в 1,8 раза, в том числе в Кызылординской области в 5,4 раза, Южно-Казахстанской - в 4,1 раза, Мангистауской и Жамбылской - в 1,7 раза, городе Алматы - в 1,9 раза. В 2004 году в республике зарегистрированы вспышки острой кишечной инфекции в поселке Кенкияк Темирского района Актюбинской области, где пострадало 305 человек, в том числе 189 детей, в городе Кокшетау - 85 человек из них 70 детей. С августа 2004 года по январь 2005 года в городе Абай Карагандинской области зарегистрировано 666 больных вирусным гепатитом А, из них 473 детей и подростков.
Самая крупная вспышка вирусного гепатита зарегистрирована среди населения Шиелийского района Кызылординской области. В результате отключения Жиделинского водопровода, питающего населенные пункты, показатель заболеваемости в районе достиг 1995 человек на 100 тыс.чел. населения района.
Заболевания вирусным гепатитом имели место в Западно-Казахстанской, Атырауской и Северо-Казахстанской областях по причине плохого качества и недостаточного обеспечения питьевой водой.
Сложившаяся ситуация является закономерным следствием нарастающего загрязнения водоисточников, неудовлетворительного санитарно-технического состояния водопроводных сооружений и разводящих сетей, отсутствия на ряде водопроводов необходимого комплекса очистных сооружений и обеззараживающих установок, слабой материально-технической базы организаций коммунального хозяйства.
На снижение качества и доступности воды, потребляемой населением на питьевые нужды, оказывают влияние следующие факторы:
общее техногенное загрязнение водных источников, особенно поверхностных вод, сбросами промышленных, сельскохозяйственных и хозяйственно-бытовых стоков;
износ водопроводных и канализационных сетей и сооружений, не обеспечивающих соответствующую водоподготовку и очистку сбросных вод;
вторичное загрязнение питьевой воды продуктами бактериальной деятельности, связанной с разрушением антикоррозийного покрытия поверхности труб;
несовершенство механизма ценовой политики, тарифов по оплате за питьевую воду, недостатки в эксплуатации коммунально-бытового сектора и управлении сельскохозяйственным водоснабжением;
платежеспособность населения и низкая доступность к качественной питьевой воде;
недостаточность государственных инвестиций в строительство новых систем водоснабжения, на ремонтно-восстановительные работы существующих систем;
недостаточное использование специально разведанных для хозяйственно-питьевого водоснабжения месторождений подземных вод;
нецелевое использование пресных подземных вод;
отсутствие в отдельных регионах республики местных источников питьевого водоснабжения.
Непринятие целенаправленных мер по устранению причин сложившейся ситуации с обеспечением качества и доступности населению питьевой воды приведет к следующим негативным последствиям:
ухудшению здоровья населения страны;
нерегулируемой миграции населения в связи с ухудшением медико-экологической среды в районах;
росту объема устаревших производственных фондов на предприятиях коммунального сектора;
снижению качества и бесперебойности предоставления коммунальных услуг наряду с ростом эксплуатационных издержек;
потере питьевого значения месторождений подземных вод и открытых водоемов;
повышению затрат на очистку воды и водоподготовку.

4. Цель и основные задачи Программы <*>

Сноска. В раздел 2 внесены изменения постановлением Правительства РК от 22 августа 2006 года N 799 . Заголовок с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

Цель Программы - устойчивое обеспечение населения питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества.
Основными задачами Программы являются:
определение и разработка комплекса мероприятий, направленных на обеспечение населения питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества, а также определение приоритетов по их реализации;
определение необходимого объема инвестиций и источников финансирования для реализации Программы.
Устойчивое обеспечение населения питьевой водой должно осуществляться на основе следующих основных принципов:
1) ответственность за осуществление программ в области водоснабжения на основе равного доступа к воде всего населения должно нести государство;
2) воду следует рассматривать как ограниченный природный ресурс, имеющий экономическую, социальную и экологическую ценность;
3) интенсификация использования подземных вод является одним из основных приоритетов Программы и предусматривает:
расширение и реорганизацию действующих водозаборов;
оздоровление санитарной обстановки подземных водоисточников;
осуществление охраны подземных вод от истощения и загрязнения;
4) средства производства и доставки воды могут быть собственностью различных субъектов хозяйственной деятельности;
5) водопотребление должно базироваться на коммерческих принципах, платность водопользования должна стимулировать достижение рационального использования, охрану вод и предпринимательскую деятельность;
6) постепенного переноса центра тяжести от безвозвратного бюджетного финансирования к кредитованию на возвратной основе с последующей децентрализацией инвестиционного процесса при многообразии форм собственности;
7) соблюдения всеми водопотребителями требований водного законодательства.
Комплекс мер для обеспечения основных целей и задач Программы включает:
1) реализацию первоочередных низкозатратных мероприятий, позволяющих обеспечить питьевой водой население различных социальных групп;
2) разработку и внедрение научно-технических достижений по обеззараживанию и очистке воды;
3) проведение природоохранных мероприятий, направленных на обеспечение надлежащего экологического состояния поверхностных и подземных водных объектов - источников питьевого водоснабжения;
4) создание условий для развития рынка воды, поддержку инициатив предпринимателей по производству и доставке питьевой воды и стимулирование ее доступности всему населению;
5) развитие и усиление роли общественных институтов в решении проблемы обеспечения питьевой водой, формирование экологической культуры населения;
6) разработку генеральной схемы водообеспечения республики, в которой необходимо выявить регионы и отдельные группы потребителей, не обеспеченных питьевой водой в должном количестве и необходимого качества, установить потенциальные источники водоснабжения, наметить технические мероприятия, очередность их реализации и необходимые капиталовложения.

5. Основные направления и механизм реализации Программы <*>

Сноска. Раздел в редакции постановления Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

Основными направлениями в решении проблем по водообеспечению населения являются:
1) дальнейшее восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их в эксплуатационном состоянии;
2) продолжить строительство новых систем водоснабжения для обеспечения доступа населения к питьевой воде гарантированного качества и необходимом количестве в наименее водообеспеченных регионах;
3) разделение систем питьевого водоснабжения на республиканскую и коммунальную собственность;
4) создание организаций по эксплуатации систем питьевого водоснабжения с завершенным строительством и их материально-техническое оснащение;
5) освоение новых и развитие альтернативных источников водоснабжения;
6) улучшение качества потребляемой питьевой воды и ее рациональное использование;
7) улучшение экологического и санитарно-гигиенического состояния водных объектов;
8) широкое освещение в средствах массовой информации о проблемах рационального использования питьевой воды и осведомление общественности о ходе реализации Программы;
9) совершенствование управления и координации водообеспечивающей деятельности и подготовка квалифицированных кадров в водохозяйственной отрасли экономики.
Предусматривается следующий механизм реализации Программы:
1) объекты водоснабжения республиканского и межобластного значения, а в отдельных регионах межрайонные сельские групповые водопроводы финансируются в соответствии со Среднесрочным планом социально-экономического развития Республики Казахстан на соответствующие годы;
2) объекты водоснабжения областного, районного и местного значения финансируются на основе целевых программ, утвержденных местными органами государственного управления или принятых негосударственными организациями, за счет средств местных бюджетов, займов, прямых иностранных или отечественных инвестиций, а также средств хозяйствующих субъектов и привлечение средств населения в виде прямых вложений в размере 10 %.
Реализацию мероприятий Программы осуществляют территориальные органы Комитета по водным ресурсам, Комитета геологии и недропользования, местные исполнительные органы в пределах своей компетенции, а также водохозяйственные организации негосударственного сектора.
Реализация настоящей Программы будет осуществляться в соответствии с разработанным Планом мероприятий, что позволит сосредоточить внимание исполнительных органов, водохозяйственных организаций на основных проблемах в области водообеспечения населения питьевой водой, реагировать на изменения ситуации, обеспечить эффективность мер и получения реальных результатов.

5.1. Дальнейшее восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их в эксплуатационном состоянии
Данное направление предполагает осуществление мер по реконструкции и поддержанию водозаборных сооружений, сооружений по подготовке воды, водопроводных сетей и групповых систем водоснабжения в надлежащем состоянии, обеспечению резервной системы водоснабжения на случай чрезвычайных ситуаций.
Для развития данного направления Программой будут намечены мероприятия, позволяющие с наименьшими затратами обеспечить население питьевой водой гарантированного качества, сократить эксплуатационные расходы, связанные с материальным и энергетическим обеспечением:
1) реконструкция существующих систем водоснабжения, находящихся в коммунальной собственности, в том числе завершение реконструкции всех систем водоснабжения осуществляющих забор воды из поверхностных источников;
2) расширение и реконструкция городских систем водоснабжения:
расширение и реконструкция систем водоснабжения и водоотведения городов Алматы, Астаны, Актобе, Караганды, Кокшетау, Кызылорды, Кентау, Петропавловска, Риддера, Степногорска, Шардары, Экибастуза и других городов и малых городов;
3) реконструкция существующих систем водоснабжения, находящихся в республиканской собственности:
реконструкция групповых систем водоснабжения в Акмолинской, Атырауской, Западно-Казахстанской, Кызылординской, Костанайской, Северо-Казахстанской и Южно-Казахстанской областях, где нет альтернативных источников водоснабжения;
реконструкция с расширением водозабора Нуринского месторождения подземных вод в Акмолинской области, Иргизского - в Актюбинской области, Кызылординского и Кызылжарминского - в Кызылординской области, Байркумского - в Южно-Казахстанской;
На 2 этапе (2006-2010 годы) реализации Программы предусматривается привлечение второго транша займового проекта Азиатского Банка Развития "Водоснабжение и канализация сельских территорий" охватывающего Восточно-Казахстанскую и Павлодарскую области и проекта Исламского Банка Развития "Сельское водоснабжение Алматинской области" на льготных условиях. Правительством Японии выделяется грант для осуществления проекта "Водоснабжение сельских населенных пунктов в Республике Казахстан" в Жамбылской области.

5.2. Продолжить строительство новых систем водоснабжения для обеспечения доступа к питьевой воде гарантированного качества и в необходимом количестве в наименее водообеспеченных регионах
Данное направление предусматривает комплекс мероприятий по улучшению водоснабжения за счет строительства новых систем водоснабжения для обеспечения доступа населения к питьевой воде гарантированного качества и в необходимом количестве:
1) строительство новых систем водоснабжения, находящихся в коммунальной собственности, в том числе населенных пунктов подключенных к групповым водопроводам;
2) строительство новых систем водоснабжения находящихся в республиканской собственности;
3) строительство и реконструкция индивидуальных шахтных и трубчатых колодцев, каптажных камер для населенных пунктов, имеющих качественные источники водоснабжения (грунтовые воды, родники и т.д.);
4) строительство локальных систем водоснабжения с применением новых технологий по водоочистке от вредных химических примесей для населенных пунктов пользующихся привозной питьевой водой.
В целях реализации данного направления ведутся работы по:
строительству 4-ой и 5-ой очередей Арало-Сарыбулакского, Жиделинского и Октябрьского групповых водопроводов в Кызылординской области, Кентау - Туркестанского группового водопровода в Южно-Казахстанской области;
реконструкции Нуринского и Селетинского групповых водопроводов в Акмолинской области, Тургенского - в Алматинской области, 2-ой очереди Бельагашского - в Восточно-Казахстанской области, 2-ой очереди Каменского и Урдинского - в Западно-Казахстанской области, Ишимского - в Костанайской области, II-ой очереди Булаевского, Ишимского - в Северо-Казахстанской области, Тасты - Шуйского, Дарбазинского групповых водопроводов - в Южно-Казахстанской области.
Предусматривается строительство 2-ой очереди Кокшетауского промводопровода в Акмолинской области, Эскулинского - в Карагандинской области, Ногайты - Сагиз - Мукур, Мукур - Жантерек - Жамансор, Тасшагыл - Каракол, Муздыбулак - Карабау - в Атырауской области, Шардаринского - в Южно-Казахстанской области и реконструкция Яблоневского группового водопровода в Акмолинской области, Базойского - в Алматинской области, Майского и Беловодского - в Павлодарской области, Жетисайского - в Южно-Казахстанской.
Также, предусматривается строительство сетей и сооружений водоснабжения в 1583 населенных пунктах.
Водоснабжение сельских населенных пунктов, где имеются подземные воды всех горизонтов повышенной минерализации до 3-5 г/л, а также с повышенным содержанием фтора, тяжелых металлов, хлоридов, сульфатов, нитратов и других вредных химических соединений, которые превышают требования санитарных норм, предусматривается путем применения локальных водоочистных установок.

5.3. Разделение систем питьевого водоснабжения на республиканскую и коммунальную собственности
Водообеспечение питьевой водой в районах с ограниченными водными ресурсами или преобладанием минерализованных вод (Акмолинская, Атырауская, Западно-Казахстанская, Костанайская, Кызылординская, Северо-Казахстанская и Южно-Казахстанская области) осуществлялось путем строительства групповых водопроводов протяженностью от 50 до 2000 км, обслуживающих десятки и сотни населенных пунктов. Общая протяженность построенных групповых водопроводов, обеспечивающих питьевой водой 1276 населенных пунктов, достигла 17,1 тыс. км.
Ранее все крупные системы групповых водопроводов эксплуатировались с государственной дотацией на их содержание.
Данное направление включает мероприятия для частичного возмещения (удешевления) стоимости услуг (затрат) предприятиям, обслуживающим особо важные групповые системы водоснабжения по подаче питьевой воды водопотребителям:
1) разделение систем питьевого водоснабжения на республиканскую и коммунальную собственность.
Стоимость 1 м ³ подаваемой населению питьевой воды в силу различных причин в отдельных регионах достигла 60-80 тенге и выше. Фактическая себестоимость подаваемой воды по групповым водопроводам северного Казахстана в 2005 году возросла до 200 и более тенге, Урдинского водопровода Западно-Казахстанской области составляет 564 тенге.
Для обеспечения населения питьевой водой гарантированного качества и в необходимом количестве из групповых систем водоснабжения, на первом этапе Программы введена государственная поддержка по удешевлению стоимости услуг по подаче питьевой воды.
Водным и Бюджетным кодексами Республики Казахстан предусмотрены субсидирование стоимости услуг по подаче питьевой воды из особо важных групповых систем водоснабжения, являющихся безальтернативными источниками водоснабжения.
Постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 декабря 2004 года N 1344 определен перечень водохозяйственных сооружений, находящихся в республиканской собственности, куда включены 21 групповой водопровод в 8 областях страны.
Внесены изменения в Водный и Бюджетный кодексы Республики Казахстан, согласно которым субсидирование стоимости услуг по подаче питьевой воды из особо важных групповых систем водоснабжения, являющихся безальтернативными источниками водоснабжения предусмотрено не только из республиканского бюджета, также и из областного бюджета.

5.4. Создание организаций по эксплуатации систем питьевого водоснабжения с завершенным строительством и их материально-техническое оснащение
Проблемы, связанные с дальнейшей эксплуатацией завершенных строительств и введенных в эксплуатацию объектов питьевого водоснабжения из-за недостаточного материально-технического оснащения эксплуатирующих коммунальных предприятий на местах, а порой и отсутствие таких предприятий, на сегодняшний день является самым актуальным вопросом.
В этой связи данное направление предусматривает мероприятия по созданию коммунальных предприятий по эксплуатации систем водоснабжения с завершенным строительством и их материально-техническое оснащение.
За период реализации первого этапа (2002-2005 гг.) Программы в коммунальную собственность областей переданы 99 объектов питьевого водоснабжения и приняты в республиканскую собственность 14 групповых систем водоснабжения.
Сложность процедур передачи заключается в отсутствии эксплуатирующих организаций на местах.
В Атырауской области с 2003 года не эксплуатируется 20 миниводоочистных установок и 26 внутрипоселковых водопроводных сетей сельских населенных пунктов из-за не решения вопроса выделения средств для их эксплуатации. Аналогичная ситуация в поселке им. Ж. Молдагалиева Акжаикского района и поселка Акпатер Казталовского района Западно-Казахстанской области.
Такая же ситуация сложилась и по вновь построенным объектам питьевого водоснабжения из средств республиканского бюджета в Акмолинской, Актюбинской, Восточно-Казахстанской, Жамбылской, Карагандинской и Южно-Казахстанской областях.
Местным исполнительным органам необходимо принять меры по организации эксплуатации существующих и вновь вводимых объектов питьевого водоснабжения, а также по и их материально-техническому оснащению.

5.5. Освоение новых и развитие альтернативных источников водоснабжения
Данное направление предусматривает комплекс мероприятий по улучшению водоснабжения за счет более полного использования разведанных запасов подземных вод в населенных пунктах, не имеющих альтернативных источников питьевого водоснабжения:
1) сегментация групповых систем водоснабжения с целью создания более мелких групповых систем с переводом водообеспечения на альтернативные источники;
2) освоение разведанных месторождений подземных вод.
В качестве альтернативных источников для отдельных регионов рассмотрена возможность:
использования подземных вод с минимально допустимым уровнем качества (слабоминерализованные подземные воды, с минерализацией 1,0-1,5 г/л);
установки локальных водоочистных установок;
совершенствования организации подвоза питьевой воды.
В дальнейшем выбор альтернативных источников будет производиться в результате технико-экономического сравнения нескольких вариантов водообеспечения каждого конкретного населенного пункта.
Организация привозной воды может рассматриваться в качестве источника водоснабжения поселков для поддержания жизнедеятельности только в исключительных случаях, таких как:
временная мера в период строительства или реконструкции системы водоснабжения;
для небольших населенных пунктов с низким потенциалом развития, где не ожидается прирост населения или в которые планируется переселение населения в ближайшем будущем;
недостаток ресурсов для питьевого водоснабжения, но функционирование поселков необходимо до определенного срока.

5.6. Улучшение качества потребляемой питьевой воды и ее рациональное использование
Направление включает комплекс мер по улучшению качества воды:
1) внедрение новых материалов и технологий в строительстве систем водоснабжения для улучшения качества потребляемой воды;
2) внедрение полного приборного учета расхода у всех категории потребителей.
Для достижения основной цели данного направления необходимо провести следующие работы:
разработку и внедрение новых, как отечественных, так и зарубежных, передовых технологий с применением экологически чистых материалов;
реконструкцию изношенных участков водопроводной сети с целью ликвидации вторичного загрязнения воды;
установление технологической схемы, обеспечивающей соответствующие параметры очистки исходной воды;
укрепление материально-технического, кадрового и финансового обеспечения служб, обеспечивающих контроль качества питьевой воды;
реабилитацию ранее построенных локальных водопроводов в населенных пунктах, повышение эффективности их работы, модернизацию технологических процессов обеззараживания и водоочистки;
строительство локальных систем водоснабжения с применением новых материалов и технологии по водоочистке от вредных химических примесей для всех населенных пунктов пользующихся водой из поверхностных источников;
строительство и восстановление индивидуальных каптажных камер, шахтных и трубчатых колодцев.
Реализация мероприятий по водоподготовке намечается более чем в 700 населенных пунктах республики.
Меры по рациональному использованию питьевой воды включают широкий спектр мероприятий по экономному и эффективному использованию питьевой воды, касающихся таких вопросов как исключение ее нецелевого использования на технические, сельскохозяйственные и другие нужды, сокращения забора воды из природных водных объектов с учетом структурного переустройства экономики, технологической модернизации и внедрения водосберегающих технологий, также установки приборов водоучета в диктующих точках сети и у водопотребителей.
Дефицит воды в отдельных регионах, постепенное истощение и усиливающееся загрязнение источников пресной воды требуют обеспечения комплексного планирования рационального использования водных ресурсов.
В целом состояние водопользования требует принятия безотлагательных мер по развитию и созданию условий рационального использования водных ресурсов, научного обоснования водосберегающих технологий, исключения нецелевого использования питьевой воды.
Существенным моментом для создания предпосылок рационального использования и охраны водных ресурсов, недопущения загрязнения водных объектов является формирование у населения общей санитарно-гигиенической и экологической культуры путем углубления экологического образования.

5.7. Улучшение экологического и санитарно-эпидемиологического состояния водных объектов
Направление включает комплекс мероприятий, закладывающих основу обеспечения сбалансированности процессов использования, восстановления и охраны водных ресурсов.
Существующее состояние окружающей среды и ожидаемый экономический рост отраслей экономики без принятия и внедрения соответствующих превентивных мероприятий по охране и восстановлению водных ресурсов приведут к ухудшению экологического состояния водных объектов.
В республике происходит формирование системы государственного управления охраной окружающей среды и природопользованием, действует ряд законодательных и нормативно-методических документов, направленных на улучшение охраны окружающей среды и такой ее важнейшей составляющей, как водные объекты, предотвращение вредного воздействия хозяйственной и иной деятельности на естественные экологические системы. Ужесточены требования и контроль за экономически опасной деятельностью, укрепляется международное сотрудничество по вопросам экологии.
В период 2002-2004 годы сократился удельный вес, не работающих водопроводных сетей с 13,2 % до 11,1 % и не отвечающих санитарным требованиям с 23,4 % до 17,7 %. Вследствие неудовлетворительного санитарно-технического состояния сооружений водоснабжения, за этот период было зарегистрировано 9 вспышек острых кишечных инфекций, связанных с водным фактором.
В 2005 году вспышек острых кишечных инфекций не было зарегистрировано. Удельный вес проб питьевой водопроводной воды, не отвечающих гигиеническим нормативам по микробиологическим показателям снизился с 3,9 % в 2001 году до 2,0 % в 2004 году, за 2005 год этот показатель составил 1,6 %.
Согласно действующему Водному кодексу для питьевого и хозяйственно-бытового водоснабжения предоставляются защищенные от загрязнения и засорения поверхностные и подземные водные объекты и водохозяйственные сооружения, качество воды в которых соответствует установленным государственным стандартам и гигиеническим нормативам.
Безопасность поверхностных и подземных вод для питьевого и хозяйственно-бытового водоснабжения определяется уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.
Основными мерами по улучшению экологического и санитарно-эпидемиологического состояния водных объектов являются:
1) установление водоохранных зон, полос и зон санитарной охраны источников и сооружений питьевого водоснабжения;
2) реконструкция существующих и создание новых лесонасаждений в санитарно-защитной водоохранной зоне водохранилищ, используемых для питьевых нужд.
Кроме этого необходимо провести следующие мероприятия:
1) разработку и реализацию экономических инструментов, стимулирующих рациональное потребление питьевой воды;
2) установить и поддержать сети научно-исследовательских институтов для проведения фундаментальных и прикладных исследований в сфере водной экологии;
3) вести контроль за качеством питьевого водоснабжения, внедрить водосберегающий режим использования питьевых вод;
4) контролировать расходование воды во всех населенных пунктах;
5) модернизировать и улучшить лабораторный контроль санитарно-эпидемиологической службы за безопасностью питьевой воды.

5.8. Широкое освещение в средствах массовой информации проблемы рационального использования питьевой воды

Сноска. Подраздел 5.8 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 30.12.2009 № 2305 (порядок введения в действие см. п. 2).

Проблема получения чистой питьевой воды, рационального ее использования является не только государственной, но и общечеловеческой, поскольку затрагивает жизненные интересы всех слоев населения. Во многом причиной неэффективности мероприятий, связанных с решением данной проблемы, является плохая координация и недостаточное взаимодействие между государственными органами, занятыми ее решением, и широкой общественностью.
Вопросы водообеспечения населения должны решаться открыто с широким привлечением общественности. Информация о качестве воды, как в природных водных объектах, так и системах водоснабжения, стоимости ее очистки и доставки должна быть доступна каждому гражданину, что будет способствовать пониманию проблемы рационального использования питьевой воды.
Активное информационное сопровождение по вопросам экологического, санитарно-гигиенического образования и просвещения, бережного использования водных ресурсов у населения обеспечивают 59 печатных республиканских средств массовой информации и вещания по республиканским и региональным телеканалам.
Освещение данных вопросов ведется в информационных и аналитических программах "Новости", "Лучше быть здоровым", "Жеті күн", "Бетпе-бет", "Мезгіл", "Диалог", "Ауыл", "Апта", "Чистые родники", "Ел мен жер", "Актуальные интервью".
В рамках Программы предусмотрены, также меры по экологизации общества в республике, проводится работа по созданию информационной системы охраны окружающей среды и обеспечению доступа к экологической информации широкого круга граждан. Для этих целей выпускаются периодические издания экологического содержания журнал "Гидрометриология и экология", газеты "Экологический курьер", "Атамекен" и Акмолинская областная газета "Экологический вестник". Работает интернет-ресурс центрального уполномоченного органа по охране окружающей среды.
В целом, материалы республиканской и региональной прессы направлены на освещение проблем обеспечения качества и доступности населению питьевой воды для улучшения здоровья населения республики.
Для дальнейшего информирования и просвещения населения по этим проблемам, формирования экологической и санитарно-гигиенической культуры у населения Программой предусматривается:
1) обеспечение выпуска брошюр, буклетов, создание постоянного цикла радио и телепередач, освещение в средствах массовой информации вопросов экологического, санитарно-гигиенического образования и просвещения, бережного использования водных ресурсов, особенно питьевой воды;
2) вовлечение неправительственных организаций и представителей общественности в работу по информированию и просвещению населения по рациональному использованию питьевой воды.
Эти мероприятия включают в себя создание видеороликов о Программе "Питьевая вода" с целью повышения уровня осведомленности о Программе среди всех слоев населения республики и интернет-ресурса по Программе "Питьевая вода", а также определение политики рационального использования питьевой воды.
Граждане Казахстана могут влиять на процессы управления в сфере организации водопотребления и охраны водных ресурсов путем участия в семинарах, референдумах, "Круглых столах" и других мероприятиях, где обсуждаются вопросы или решения, относящиеся к данной проблеме.

5.9. Совершенствование управления и координации водообеспечивающей деятельности и подготовка квалифицированных кадров в водохозяйственной отрасли экономики
Направление предусматривает взаимоувязанный комплекс мер, призванных обеспечить реализацию государственной политики в области обеспечения населения питьевой водой.
Контроль и планирование управления процессом водообеспечения населения осуществляет государство.
Основными мерами по реализации государственной политики в области обеспечения населения питьевой водой являются:
1) реализация региональных программ в рамках Государственной программы развития сельских территорий и отраслевой программы "Питьевая вода";
2) разработка и утверждение Генеральной схемы комплексного использования и охраны водных ресурсов Республики Казахстан;
3) разработка и утверждение схем комплексного использования и охраны вод по бассейнам рек Республики Казахстан;
4) подготовка квалифицированных кадров водохозяйственной отрасли экономики.
Эти мероприятия требуют проведения следующих работ:
1) совершенствования системы управления инфраструктурой водоснабжения, предусматривающей четкое разделение собственности на средства производства в системе питьевого водоснабжения между Правительством, местными исполнительными органами и негосударственными объединениями водопользователей;
2) создания экономического механизма водопользования на основе совершенствования системы платного водопользования и государственного субсидирования водопользования;
3) поддержки становления организаций на первоначальном этапе, в том числе и негосударственных, занятых обеспечением населения питьевой водой, улучшением ее качества;
4) привлечения дополнительных средств из всех источников финансирования, включая внешние займы и гранты на льготных условиях;
5) разработки и внедрения системы мониторинга, как водных объектов, так и систем водоснабжения.

6. Необходимые ресурсы и источники их финансирования

Сноска. Раздел в редакции постановления Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

На 1 этапе (2002-2005 годы) реализации Программы из всех источников фактически освоено средств в сумме - 46,21 млрд. тенге.
Объем финансовых средств на реализацию мероприятий Программы 2 этапа (2006-2010 гг.) определен в размере 253,937 млрд. тенге.
В таблице 3 приведено предварительное распределение финансовых средств по годам и источникам, которое будет уточняться при формировании инвестиционных проектов республиканского и местного бюджетов на соответствующий год.
На реализацию мероприятий Программы, кроме средств республиканского и местных бюджетов, внешних займов и грантов, будут привлечены различные внебюджетные источники, включая средства организаций, эксплуатирующих водопроводы и средства хозяйствующих субъектов.

Таблица 3

Объем финансовых средств на реализацию
мероприятий Программы

млн. тенге

Источники финанси- рования	Итого	По этапам
		I этап 2002- 2005 гг	II этап					II этап 2006- 2010 гг
			2006	2007	2008	2009	2010
Общий объем, в т.ч. по источникам	300150	46213	15300	41064,3	62664	63667	71242	253937
Республи- канский бюджет, в т.ч. внешние займы и гранты	168775	28341	12211	18218	23640	41915 *	44450 *	140434
Местный бюджет	81597	15086	2089	14121,8	15299,3	16640,1*	18360,4*	66510,6
Средства хозсубъектов	49778	2786	1000	8724,5	23724,5	5111,5*	8431,5*	46992

Примечание*: на 2008-2010 годы объемы финансирования будут уточняться при формировании бюджета на соответствующий финансовый год.

7. Ожидаемый результат от реализации Программы

Сноска. Раздел в редакции постановления Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

На период до 2005 года Программой предусматривалось остановить дальнейшее ухудшение состояния водоснабжения, качества воды, источников питьевого водоснабжения, обеспечить доступность воды и начать планомерную работу по развитию отрасли с целью сохранения и улучшения здоровья населения.
Дальнейшая реализация Программы повысит доступ населения к качественной питьевой воде, что благоприятно скажется на здоровье населения страны, а также будут созданы благоприятные условия для развития отраслевых баз, новых технологических производств по выпуску оборудования, приборов и комплектующих для водоснабжения в республике.
Мероприятиями Программы в целом будет охвачены все сельские населенные пункты, которые получат дальнейшее развитие с реализацией Государственной программы развития сельских территорий с численностью населения около 6,4 млн. человек и городского населения численностью более 8,5 млн. человек.
Реализация основных направлений Программы позволит достичь следующих показателей:
устойчивое обеспечение населения питьевой водой в необходимом количестве и гарантированного качества;
строительство и реконструкция систем и сооружений для полного охвата 7231 сельского населенного пункта, 174 поселка и 86 городов и малых городов, где требуется улучшение питьевого водоснабжения;
увеличение доступа населения к качественной питьевой воде, что повысит уровень водообеспеченности в целом до 80 %;
увеличение численности населения, использующего воду централизованных источников водоснабжения, в целом по стране на 20-25 %, а по отдельным регионам на 40 % и более;
повышение надежности водоисточников и систем водоснабжения путем обеспечения полного соблюдения требований санитарных правил и норм стандарта качества питьевой воды;
максимальное использование местных подземных вод питьевого качества и отход от организации подвоза питьевой воды;
исключение децентрализованного использования для питьевых целей воды поверхностных источников, состояние которых в основном характеризуется как химическим, так и бактериальным загрязнением;
снижение заболеваемости населения, связанной с водным фактором передачи по группе острых кишечных инфекций, по вирусному гепатиту А на 80-90 %, что обеспечит санитарно-эпидемиологическое благополучие населения;
создание дополнительных рабочих мест;
предотвращение негативного экологического воздействия на источники водоснабжения;
создание оперативных систем мониторинга за качеством питьевой воды по отдельным регионам и бассейнам рек;
снижение стоимости одного кубометра подаваемой воды путем внедрения новых технологий и материалов в строительстве, системах очистки и подготовки питьевой воды, а также замены в ряде случаев источников водоснабжения на альтернативные источники.
Позитивные изменения в обеспечении населения питьевой водой создадут удовлетворительные социально-бытовые и санитарно-эпидемиологические условия жизни и, в конечном итоге, положительно скажутся на физическом и духовном здоровье населения страны.

Приложение 1 к
отраслевой программе
"Питьевые воды" на
2002-2010 годы <*>

Основные показатели мероприятий по
обеспечению сельского населения питьевой водой

Сноска. Приложение 1 исключено постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

Приложение 2 к
отраслевой программе
"Питьевые воды" на
2002-2010 годы <*>

Основные показатели мероприятий по
обеспечению городского населения питьевой водой

Сноска. Приложение 2 исключено постановлением Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

8. ПЛАН
мероприятий по реализации отраслевой программы
"Питьевая вода" на 2002-2010 годы

Сноска. Раздел 8 в редакции постановления Правительства РК от 16 октября 2007 г. N 956 .

N п/ п	Меро- приятия	Форма завер- шения	Ответ- ствен- ные испол- нители	Срок испол- нения	Предполагаемые расходы, млн. тенге			При- меча- ние
					Респу- бли- канс- кий бюджет	Мест- ный бюд- жет	Хо- зяй- ствую- щие субъе- кты
1	2	3	4	5	6	7	8	9
	1 этап 2002-2005 годы
	1. Восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их в эксплуатационном состоянии
1	Рекон- струкция водо- провод- ных соо- ружений и сетей локаль- ных во- допрово- дов в сельских населен- ных пунктах	Инфор- мация в Прави- тельство Респу- блики Казах- стан	Акимы облас- тей	Еже- годно
2	Расши- рение и реконст- рукция город- ских систем водо- снабжения	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	Аки- маты облас- тей, гг. Астаны и Алматы	Еже- годно
3	Рекон- струкция групповых водо- проводов для под- держания их в рабочем состоянии	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МСХ, акимы облас- тей	Еже- годно
	2. Освоение новых и развитие альтернативных источников и вариантов водоснабжения
1	Сегмен- тация с целью создания более мелких групповых систем с пере- водом водо- обеспе- чения на альтер- нативные источники	Разра- ботка проектов сегмен- тации и их реа- лизация	МСХ, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
2	Строи- тельство новых систем водо- снабжения для центра- лизован- ного обеспе- чения населе- ния го- родов и поселков	Ввод в эксплу- атацию	МСХ, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
3	Внедре- ние новых материа- лов и техноло- гий в строи- тельстве систем водо- снабжения	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МСХ, МЭМР, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
4	Уточне- ние про- гнозных эксплуа- тационных ресурсов пресных подземных вод для оценки обеспе- ченности Населения Казах- стана ресурсами питьевого качества	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МЭМР, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
5	Освоение разве- данных место- рождений подзем- ных вод	Ввод в эксплу- атацию	МСХ, акимы облас- тей	Еже- годно
	3. Улучшение качества потребляемой воды
1	Внедрение опресни- тельных установок в системе водо- снабжения для регионов с повсе- местным распрос- транением минера- лизо- ванных подзем- ных вод	Ввод в эксплу- атацию опрес- нитель- ных уста- новок	МСХ, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
2	Очистка поверх- ностных вод с приме- нением новых цеоли- товых матери- алов	Ввод в эксплу- атацию филь- тров с цеоли- товой загруз- кой	МСХ, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
3	Приме- нение новых техно- логий по снижению концен- трации фтора, железа, марганца и других компо- нентов в воде до ПДК, а также по обез- заражи- ванию воды	Внедре- ние новых техно- логий	МСХ, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
4	Реанима- ция сущест- вующих и соз- дание новых отечест- венных пред- приятий по про- изводст- ву труб, арматуры	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МЭМР, акимы облас- тей	2002- 2005 годы
	4. Рациональное использование питьевой воды
1	Контроль за внед- рением водо- сбере- гающего режима исполь- зования питьевых вод, повторно- оборотно- го исполь- зования воды в промыш- ленности	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МСХ, акимы облас- тей	Пос- тоянно
2	Контроль за пов- семестным расхо- дованием воды для всех категорий потре- бителей	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МСХ, акимы облас- тей	Пос- тоянно
3	Оптими- зация и пере- смотр норм удельного хозяй- ственно- питьевого водо- потреб- ления	Проект норма- тивного правого акта	МЭМР	2003 год
4	Разра- ботка и утвер- ждение ставок платы за пользо- вание водными ресур- сами	Проект поста- новле- ния Прави- тель- ства Респу- блики Казах- стан	МСХ, МЭБП	2002- 2003 годы
	5. Улучшение экологического и санитарно-гигиенического состояния водных объектов
1	Осущес- твление меропри- ятий по охране подзем- ных вод от загряз- нения и исто- щения	Созда- ние зон сани- тарной охраны	МЭМР, МСХ, акимы облас- тей	Пос- тоянно
2	Устрой- ство водо- охранных зон на водных объектах источ- никах питьевого водо- снабжения	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	Акимы облас- тей	Еже- годно
3	Рекон- струкция сущест- вующих и создание новых лесона- саждений в сани- тарной- защитной водоох- ранной зоне водо- храни- лищ, ис- пользуе- мых для питьевых нужд	Созда- ние лесо- защит- ных зон	Акимы облас- тей	Пос- тоянно
4	Разра- ботка норма- тивных правовых актов по оценке эконо- мического ущерба от загрязне- ния источ- ников подземных вод	Проект поста- новле- ния Прави- тель- ства Респу- блики Казах- стан	МЭМР	2002 год
5	Прове- дение научно- исследо- ватель- ских работ в области охраны водных ресурсов	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МСХ, МОН	Пос- тоянно
	6. Создание информационной среды, способствующей пониманию населением проблемы рационального использования питьевой воды
1	Обеспе- чить выпуск брошюр, буклетов, создание постоян- ного цикла радио и телепе- редач, освещение в СМИ по вопросам экологи- ческого, санитар- но- гигиени- ческого обра- зования и про- свещения, бережного использо- вания водных ресурсов, особенно питьевой воды	Инфор- мация в Прави- тель- ство Респу- блики Казах- стан	МСХ, МКИ, МЗ, акимы облас- тей	Еже- годно
2	Вовлече- ние неправи- тель- ственных органи- заций и предста- вителей общест- венности в работу по инфор- мированию и просве- щению населения	Инфор- мация в Прави- тельство Респу- блики Казах- стан	МСХ, МКИ	Еже- годно
	7. Совершенствование управления водообеспечивающей и водоохранной деятельностью
1	Разработ- ка и утвержде- ние перечня объектов водоснаб- жения, строи- тельство и рекон- струкция которых предла- гается к финан- сированию из респу- бликан- ского бюджета	Проект постано- вления Прави- тельства Респу- блики Казах- стан	МСХ, МЭМР, МЭБП	Еже- годно
2	Разработ- ка и утвержде- ние мест- ных про- грамм в развитие отрасле- вой про- граммы "Питьевая вода"	Разра- ботка Програ- ммы	Акимы облас- тей	2002 год
3	Разработ- ка и утвержде- ние Гене- ральной схемы водо- обеспече- ния Рес- публики Казахстан	Приказ МСХ	МСХ, МЭМР	2002- 2004 годы
4	Разработ- ка и утвержде- ние схемы комплек- сного исполь- зования и охраны вод по бассей- нам рек Респу- блики Казахстан	Приказ МСХ	МСХ, МЭМР	2002- 2005 годы
5	Проведе- ние инвента- ризации источни- ков и сооруже- ний водо- снабже- ния для установ- ления их тех- нического состояния	Акты инвента- ризации, паспорта соору- жений	Акимы облас- тей, МСХ	2003- 2004 годы
6	Разработ- ка и утвержде- ние отра- слевых стандар- тов, методи- ческих указаний и инстру- кций по вопросам водопод- готовки, водопода- чи и эксплуа- тации систем водоснаб- жения	Норма- тивные правовые акты	МСХ, МЭМР, МЗ	2002- 2003 годы
	Всего за 1 этап реализации программы				28341	15086	2786
	2 этап 2006-2010 годы
	1. Дальнейшее восстановление и усовершенствование существующих систем водоснабжения для поддержания их в эксплуатационном состоянии
1	Рекон- струкция существу- ющих систем водоснаб- жения, находя- щихся в комму- нальной собст- венности, в том числе заверше- ние рекон- струкции всех систем водоснаб- жения водообес- печенных из повер- хностных источни- ков	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей, гг. Ас- таны и Алматы	20 января 2006- 2010 годов	2006 год			РБ, МБ, СХ
					3122	800	379
					2007 год
					9495	6163	270
					2008 год
					9848	7117*	224*
					2009 год
					8370*	6393*	270*
					2010 год
					9818*	8110*	200*
	Всего				37531	27783	964
2	Расшире- ние и реконст- рукция городских систем водоснаб- жения	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей, гг. Ас- таны и Алматы	20 января 2006- 2010 годов	2006 год			РБ, МБ, СХ
					2300	570	350
					2007 год
					2398	2295	3073
					2008 год
					2392	2007*	17987*
					2009 год
					9465*	2309*	1536*
					2010 год
					8870*	2675*	716*
	Всего				23125	9286	23312
3	Рекон- струкция сущест- вующих систем водоснаб- жения, находя- щихся в республи- канской собствен- ности	Инфор- мация в Прави- тельство Респу- блики Казах- стан	МСХ	10 фев- раля 2006- 2010	2006 год			РБ
					2700
					2007 год
					2731
					2008 год
					4069
					2009 год
					9230*
					2010 год
					8251*
	Всего				24281
	2. Продолжить строительство новых систем водоснабжения для обеспечения доступа населения к питьевой воде гарантированного качества и необходимого количества в наименее водообеспеченных регионах
1	Строи- тельство новых систем водоснаб- жения, находя- щихся в комму- нальной собст- венности, в том числе населен- ных пунк- тах под- ключенных к груп- повым водопро- водам	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей, гг. Астаны и Алматы	20 января 2006- 2010 годов	2006 год			РБ, МБ, СХ
					1770	656	250
					2007 год
					846	4884	4040
					2008 год
					3919	4996*	4000*
					2009 год
					6500*	6350*	500*
					2010 год
					7880*	6062*	4000*
	Всего				19145	22292	12540
2	Строи- тельство новых систем водоснаб- жения, находя- щихся в республи- канской собствен- ности	Инфор- мация в Прави- тельство Респу- блики Казах- стан	МСХ	10 фев- раля 2006- 2010	2006 год			РБ
					2089
					2007 год
					2586
					2008 год
					3068
					2009 год
					7500*
					2010 год
					8661*
					21815
3	Строи- тельство и рекон- струкция индивиду- альных шахтных и трубчатых колодцев, каптажных камер для населен- ных пунктов, имеющих качест- венные источники водоснаб- жения (грунто- вые воды, родники и т.д.)	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей, гг. Астаны и Алматы	20 января 2006- 2010 годов	2006 год			МБ, СХ
					230	45	18
					2007 год
						126	7
					2008 год
						587	6*
					2009 год
						756*	6*
					2010 год
						850*	7*
	Всего					2319	26
4	Строи- тельство локальных систем водоснаб- жения с примене- нием новых техноло- гий по водо- очистке от вред- ных хими- ческих примесей для насе- ленных пунктов, пользую- щихся привоз- ной питьевой водой	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей, гг. Астаны и Алматы	20 января 2006- 2010 годов	2006 год			МБ, СХ
						18	3
					2007 год
						208	8
					2008 год
						171*	10*
					2009 год
						318*	10*
					2010 год
						130*	12*
	Всего					827	40
	3. Разделение систем питьевого водоснабжения на республиканскую и коммунальную собственность
1	Разделе- ние систем питьевого водоснаб- жения на республи- канскую и комму- нальную собст- венность	Инфор- мация в МСХ	МСХ (со- зыв), акиматы облас- тей	10 фе- враля 2007- 2010 годов	2007 год			СХ
							2
					2008 год
							3*
					2009 год
							3*
	Всего						8
	4. Создание организаций по эксплуатации систем питьевого водоснабжения с завершенным строительством и их материально-техническое оснащение
1	Создание комму- нальных пред- приятий по экс- плуатации систем питьевого водоснаб- жения с завершен- ным строи- тельством и их мате- риально- техничес- кое оснащение	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей, гг. Астаны и Алматы	20 января 2007- 2010 годов	2007 год			МБ, СХ
						186	420
					2008 год
						177*	500*
					2009 год
						212*	1700*
					2010 год
						238*	1800*
	Всего					813	4420
	5. Освоение новых и развитие альтернативных источников водоснабжения
1	Сегмен- тация групповых систем водоснаб- жения с целью создания более мелких групповых систем с переводом водообес- печения на аль- терна- тивные источники	Инфор- мация в Прави- тельство Респу- блики Казах- стан	МСХ (со- зыв), акиматы облас- тей	10 фе- враля 2007- 2010 годов	2007 год			РБ
					2008 год
					2009 год
					850*
					2010 год
					970*
	Всего				1820
2	Освоение разведан- ных месторож- дений подзем- ных вод	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей	20 января 2007- 2010 годов	2007 год			МБ
						194
					2008 год
						175*
					2009 год
						233*
					2010 год
						230*
	Всего					832
	6. Улучшение качества потребляемой питьевой воды и рациональное ее использования
1	Внедрение новых материа- лов и техноло- гий в строи- тельстве систем водоснаб- жения для улучшения качества потреб- ляемой воды	Инфор- мация в МСХ	МИТ (со- зыв), МЗ, МЭМР, акиматы облас- тей	20 января 2007- 2010 годов	2007 год			МБ
						5
					2008 год
						5*
					2009 год
						6*
					2010 год
						7*
	Всего					23
2	Внедрение полного прибор- ного учета расхода воды у всех категории потреби- телей	Инфор- мация в МСХ	Акиматы облас- тей		2007 год			СХ
							899
					2008 год
							989*
					2009 год
							1081*
					2010 год
							1691*
	Всего						4660
	7. Улучшение экологического и санитарно-гигиенического состояния водных объектов
1	Установ- ление водоох- ранных зон, полос и зон сани- тарной охраны источни- ков и сооруже- ний питьевого водо- снабжения	Инфор- мация в МСХ	Акимы облас- тей, гг. Астаны и Алматы		2007 год			МБ, СХ
						42,1	1,5
					2008 год
						48*	1,5*
					2009 год
						48*	1,5*
					2010 год
						43*	1,5*
	Всего					181,1	6
2	Рекон- струкция сущест- вующих и создание новых лесонаса- ждении в санитар- но-защит- ной водо- охранной зоне водохра- нилищ, исполь- зуемых для питьевых нужд	Инфор- мация в МСХ	Акимы облас- тей, гг. Астаны и Алматы	20 января 2007- 2010 годов	2007 год			МБ, СХ
						9	1,5
					2008 год
						9,6*	1,5*
					2009 год
						10,2*	1,5*
					2010 год
						8,3*	1,5*
	Всего					37,1	6
	8. Широкое освещение в средствах массовой информации проблемы рационального использования питьевой воды
1	Обеспе- чить выпуск брошюр, буклетов, создание постоян- ного цикла радио и теле- передач, освещение в СМИ вопросов экологи- ческого, санитар- но-гигие- нического образо- вания и просвеще- ния, береж- ного ис- пользо- вания водных ресурсов, особенно питьевой воды	Инфор- мация в МСХ	МКИ (со- зыв), акиматы облас- тей	20 января 2007- 2010 годов	2007 год			МБ
						0,7
					2008 год
						0,7*
					2009 год
						0,9*
					2010 год
						1,1*
	Всего					3,4
2	Вовлече- ние не- прави- тель- ственных органи- заций и предста- вителей общест- венности в работу по инфор- мированию и просве- щению населения по рацио- нальному исполь- зованию питьевой воды	Инфор- мация в Прави- тельство Респу- блики Казах- стан	МСХ (со- зыв), МКИ, акиматы облас- тей	10 фе- враля 2007- 2010 годов	Не требуются
	9. Совершенствование управления и координации водообеспечивающей деятельности и подготовка квалифицированных кадров в водохозяйственной отрасли экономики
1	Реализа- ция регио- нальных программ в рамках Государ- ственной программы развития сельских террито- рий и отрасле- вой программы "Питьевая вода"	Инфор- мация в МСХ	Акимы облас- тей, гг. Астаны и Алматы	20 января 2007- 2010 годов	Не требуются
2	Разработ- ка и утвержде- ние Гене- ральной схемы комп- лексного исполь- зования и охра- ны водных ресурсов Респу- блики Казахстан	Поста- новление Прави- тельства Респу- блики Казах- стан	МСХ (со- зыв), МЭМР	IV квар- тал 2009 г.	2007 год			РБ
					2008 год
					54
					2009 год
					2010 год
	Всего				54
3	Разработ- ка и утвержде- ние схем комплекс- ного исполь- зования и охраны вод по бассей- нам рек Респу- блики Казахстан	Приказ Министра МСХ	МСХ	IV квар- тал 2007- 2010 годов	2007 год			РБ
					162
					2008 год
					290
					2009 год
					2010 год
	Всего				452
4	Подготов- ка квали- фициро- ванных кадров водохо- зяйст- венной отрасли экономики	Инфор- мация в МСХ	МОН (со- зыв), МСХ	IV квар- тал 2007- 2010 годов	2007 год			МБ, СХ
						9	2,5
					2008 год
						6*	2,5*
					2009 год
						4*	2,5*
					2010 год
						6*	2,5*
	Всего					25	10
					2006 год
					12211	2089	1000
					2007 год
					18218	14121,8	8724,5
					2008 год
					23640	15299,3	23724,5
					2009 год
					41915	16640,1*	5111,5*
					2010 год
					44450	18360,4*	8431,5*
	Итого				128223	64421,6	45992

Примечание: расшифровка аббревиатур
МСХ - Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
МИТ - Министерство индустрии и торговли Республики Казахстан
МКИ - Министерство культуры и информации Республики Казахстан
МОН - Министерство образования и науки Республики Казахстан
МООС - Министерство охраны окружающей среды Республики Казахстан
МЭБП - Министерство экономики и бюджетного планирования
Республики Казахстан
МЗ - Министерство здравоохранения Республики Казахстан
МЭМР - Министерство энергетики и минеральных ресурсов Республики
Казахстан
РБ - республиканский бюджет
МБ - местные бюджеты
СХ - средства хозcубъектов
ПДК - предельно допустимая концентрация