"Ауыл мектебi" 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2003 жылғы 4 ақпан N 128

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002 жылғы 24 сәуiрдегi N 470 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002-2004 жылдарға арналған бағдарламасын iске аcыру жөнiндегi Iс-шаралар жоспарын орындау үшiн Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:

1. Қоса берiлiп отырған "Ауыл мектебi" 2003-2004 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.

2. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдар:
1) Бағдарламаның орындалуы жөнiнде қажеттi шаралар қабылдасын;
2) Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгiн Бағдарламаның орындалу барысы туралы жыл сайын 25 желтоқсанға хабардар етсiн.

3. Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi жыл сайын 20 қаңтарға Қазақстан Республикасының Үкiметiне Бағдарламаның орындалуы туралы жиынтық ақпарат ұсынсын.

4. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2003 жылғы 4 ақпандағы
N 128 қаулысымен
бекітілген

"АУЫЛ МЕКТЕБІ"
2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасы

Астана

1. БАҒДАРЛАМАНЫҢ ПАСПОРТЫ

Атауы: "Ауыл мектебi" 2003-2005 жылдарға арналған
бағдарламасы

Әзiрлеу үшiн Қазақстан Республикасы Yкiметiнің 2002 жылғы 24
негiздеме: сәуiрдегi N 470 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан
Республикасы Үкiметiнің 2002-2004 жылдарға
арналған бағдарламасын iске асыру жөніндегі
iс-шаралар жоспарының 5.2.7-тармағы

Негiзгi Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым
әзiрлеушi: министрлігі
Мақсаты: Ауылдық бiлiм беру ұйымдарының жұмысын жақсарту,
ауылдық және шағын жинақталған мектептерді
басқарудың тиiмдiлiгін арттыру, ауылдық бiлiм беру
ұйымдарын тұрақты дамытуды қамтамасыз ету,
оқу-материалдық базаны және кадрлық әлеуетті
нығайту
Негiзгi мiндетi: Ауылдық жерде бiлiм беру жүйесiн дамыту және
тұрақты жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету, ауыл
оқушыларының бiлiм сапасын көтеру, ауылдық бiлiм
беру ұйымдарындағы жұмысшыларды, оқушылар мен
тәрбиеленушілерді әлеуметтiк қорғау.
Iске асыру 2003-2005 жылдар
мерзiмi:
Қаржыландыру Республикалық және жергiлiктi бюджеттер, заңнамада
көздерi: тыйым салынбаған өзге де көздердiң есебiнен.
Бағдарламаны iске асыруға арналған бюджеттің
шығыс көлемi 34049,082 млн. теңгенi, оның iшiнде
республикалық бюджеттен - 12123,18 млн.теңгенi,
жергіліктi 6юджеттен - 21925,902 млн. теңгенi
құрайды.
Күтілетiн Бағдарламада көзделген шараларды iске асыру
нәтижелер: нәтижесiнде ауылдық жердегi бiлiм беру ұйымдарының
жұмыс iстеуi мен тұрақты дамуының нормативтiк
құқықтық базасы, әлеуметтiк, экономикалық және
бiлiм беру кепiлдiктері жетілдiрiлетін болады,
бұл жастарды ауылда тұрақтандыру және ауылдық
жердегi инфрақұрылымды жақсарту үшін алғы шарттар
жасайды.

2. КIРIСПЕ

"Ауыл мектебi" 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 2002 жылғы 24 сәуiрдегi N 470 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 2002-2004 жылдарға арналған Бағдарламасын iске асыру жөніндегi iс-шаралар жоспарының 5.2.7-тармағының негiзінде дайындалды.
Ауылда жаңа экономикалық қатынастарды қалыптастыру, қоғамдық санада жүріп жатқан жер, еңбек, меншiк, ұлттық сана-сезiм сияқты құндылықтарды қайта бағалау ауылдық мектептің рөліне, миссиясына және даму болашағына әсер етпей қоймайды.
Ауыл мектебi жұмысы деңгейiнiң жай-күйі елдiң аграрлық секторының еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілуінe елеулi түрде ықпал етедi. Мектеп ауылдық жердегi бiрден-бiр бiлiм беру және мәдениет орталығы, оқушыларды кәсіптік даярлауға дейiнгi база бола отырып, тұрақтылықтың, ауылдың әлеуметтік, экономикалық және мәдени дамуының факторы болуда.
Жаңа әлеуметтiк-экономикалық жағдайларда ауылдағы бiлiм беру жүйесiн жаңғырту қоғамдық өмiрдің айрықша әлеуметтiк-мәдени құбылысы және бiрыңғай бiлiм беру жүйесiнің органикалық бөлiгi ретiндегi ауыл мектебiн дамытуды кешендi нормативтік құқықтық, ғылыми-әдiстемелiк, ұйымдық-басқару, қаржылық-материалдық қамтамасыз етудi талап етеді.
Бiлiм беру ұйымдарының материалдық-техникалық, нормативтiк және оқу-әдiстемелiк базасының бүгiнгі жай-күйі жаңа тәсiлдердi айқындауға, нақты пәрмендi шаралар қолдануға және мемлекеттік қолдауға мұқтаж болып отыр.
Жоғарыда келтiрiлген факторлар осы Бағдарламаны әзiрлеу қажеттігiн туғызды.

3. АУЫЛДЫҚ ЖЕРДЕГI БIЛIМ БЕРУДIҢ ҚАЗIРГI ЖАЙ-КҮЙІН ТАЛДАУ

2001-2002 оқу жылында ауылдық жерде 276 мектепке дейiнгi ұйым, 6225 күндiзгi жалпы бiлiм беретiн мектеп, 202 мектептен тыс ұйым жұмыс iстейдi. Оларда 1,6 млн. шамасында бала оқып, тәрбиеленедi, бұл оқушылар мен тәрбиеленушілердің жалпы санының жартысына дерлiгiн құрайды.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 1996 жылғы 26 қыркүйектегi N 1173 қаулысымен бекiтiлген Оқулықтар мен оқу-әдiстемелiк кешендер (ОӘК) дайындау мен басып шығарудың мақсатты бағдарламасына сәйкес білім беру ұйымдарында отандық жаңа буын оқулықтар кезең-кезеңмен енгiзiлуде. 2002/2003 оқу жылынан бастап қазақ, орыс, ұйғыр тiлдерiнде оқитын 1-6-сынып, өзбек тілінде оқитын 1-4-сынып оқушылары солар бойынша оқытылуда.
1997 жылдан бастап жалпы бiлiм беретiн барлық мектептер, соның iшiнде елдің 4229 шағын жинақталған мектебi (ШЖМ) әртүрлі модификациядағы компьютерлiк сыныптармен жарақтандырылған. Мектептердi Интернет желiсiне кезең-кезеңімен қосу процесi компьютерлендiрумен қатар жүзеге асырылуда. "Интернет-мектептерге" ведомствоаралық бағдарламасының шеңберiнде 1124 мектеп қосылды, оның 289-ы - ауылдық мектептер.
"Дарын" республикалық ғылыми-практикалық орталығы жанында ғылым негiздерi жөнiндегi сырттай мектеп жұмыс iстейдi, оның тыңдаушыларының 34%-ы - алыстағы ауыл мектептерінің балалары. Облыс орталықтарында ауылдық жерден шыққан дарынды балаларға арналған 22 мамандандырылған мектеп-интернат құрылған. Соңғы жылдары қабылданған шаралар ауылдық мектептердің жұмысын біршама тұрақтандыруға, оқушылар білiмінiң сапасын жақсартуға мүмкіндiк бердi.
Дегенмен, мемлекет тарапынан шұғыл шаралар қолдануды талап ететiн көптеген проблемалар бар.
Мектепке дейiнгi ұйымдарды қаржыландырудың қалдықты қағидаты қазiргi бар ұйымдардың желiсiн кеңейту ғана емес, тiптi оны сақтап қалудың мүмкiндiгiне қатер төндiредi. Оқыту мен бiлiм берудің жағдайы ата-аналардың өз балаларының бiлiм алуына ақы төлеуiнің материалдық мүмкіндiктерiне байланысты болып отырған кезде мектепке дейінгi білім беруде шын мәнінде теңсiздік қалыптасып отыр. Соның салдарынан ең бiрiншi кезекте табысы аз отбасыларынан шыққан балалар мектептен тыс ұйымдардан және мектепалды сапалы бағдарламаларынан тыс қалады, үздiксiз бiлiм алудың қағидаты бұзылады.
2001 жылдың 1 мамырына республиканың 43 ауылдық ауданында балабақшалар толық жабылған және бiлiм берудің мектепке дейінгі сатысы жұмыс iстемейдi.
Барлық үлгiдегi мектептен тыс ұйымдарды (мектеп оқушыларының үйлерi, музыка көркем-сурет, спорт мектептерi, аула клубтары) күрт қысқарту салдарынан ауылда тұратын оқушылардың 3,4%-ы ғана қосымша бiлiм берумен қамтылған, яғни ауылда қосымша бiлiм беру бағдарламасы мүлдем iске аспай жатыр.
Ауылдық мектептердiң материалдық базасы шектен тыс нашар күйде: республикада ауыл мектептерінің 51,2%-ы бейiмделген үй-жайларда орналасқан; 11,05 мектеп үйi күрделi жөндеудi қажет етедi; 128 ауылдық мектеп үйi апатты жағдайда тұр. Негiзгi және орта мектептердiң 33,4%-ының физика кабинетi, 38,2%-ының химия, 46,6%-ының биология кабинеттері жоқ. Ауылдық мектептің әрбiр үшіншiсінде спорт залдары, әрбiр төртiншiсiнде оқу шеберханалары жоқ.
Ауылдағы бiлiм беру саласын жеткіліксiз қаржыландырудың қалыптасып отырған практикасы мемлекеттің мемлекеттік стандарт шегiнде азаматтардың жалпы орта бiлiм алуын қамтамасыз ету жөнiндегi функциясын толық көлемде iске асыруға және мектептердің оқу-әдістемелік және материалдық-техникалық базасын нығайту мен дамыту бойынша жүйелi жұмыс жүргiзуiне мүмкіндiк бермейдi.
Бiрқатар жылдар бойы бiлiм беру ұйымдарын қаржыландыруда ғимараттарды жөндеуге және бiлiм беру ұйымдарының жиhаздарының жаңартуға жеткiлiкті қаражат көзделмей келдi. 2001 жылғы күрделi жөндеуге қажеттi сома 2 есе аз, ал ағымдағы жөндеуге қажеттіліктің 26%-ы көлемiнде ғана бөлiндi. Мектеп жабдығының 80%-на дейiнгiсi жаңартуды қажет етедi.
ЖШМ жұмыс iстеуi үшiн жағдай жасау бiлiм беру жүйесiндегi өткiр проблема күйiнде қалып отыр. Нақты жағдай мен оны дамытудың ықтимал жолдарын ескерiп отыратын жүйелi тиянақталған стратегия жоқ.
2001 жылғы ауылдық мектептерден келген талапкерлердi кешендi тестiлеудің нәтижелерін талдау ауыл мектептерi оқушылары білім деңгейiнің қалалық бiтiрушiлерден төмен екендігін көрсетті. Олимпиадалардың, оқушылардың ғылыми жарыстарының нәтижелерi де осыған куә болады. Iстің бұлай болуының бір себебi ауылдық жерде бiлiм беру ұйымдарының инновациялық желiсінің нашар дамуы болып отыр. Ауылдық мектептердің 20,7%-ында ғана жалпы бiлiм беретiн пәндер тереңдетiліп оқытылады. Гимназиялар мен лицейлердің жалпы санының 10%-ы ғана ауылда орналасқан.
2001-2002 оқу жылында 30 мыңнан астам мектеп оқушысы мектептерге көлiкпен жеткiзiледi, 6 мың пәтерлерде тұрады, 8 мыңдай бала мектепке өз бетінше барады. Оқушылардың осы санаты ауа-райы жағдайларынан жиi сабақтан қалады. Балаларға күн сайын мектеп пен екi ортада бiраз қашықтыққа жүруге тура келеді, мұның өзi олардың денсаулығына, үлгерiм деңгейiне терiс әсер етедi, өмiрiне де қауiп төндіредi.
Балаларды жеткiзудің тиiмдiлігіне, әсiресе солтүстiк және орталық аймақтарда, қатаң климаттық жағдайлар, су тасқыны, сондай-ақ арнайы көлiктің және жанар-жағармай материалдардың болмауы елеулi түрде әсер етедi.
Босқындар балаларының жағдайы да алаңдаушылық туғызып отыр, олардың саны жыл сайын көбейiп келедi.
Барлық аймақтарда қосымша интернаттық мекемелер ашу қажет, олардың жұмыс iстеп тұрған желiсi оларға мұқтаж балалардың қажеттілігін қанағаттандырмайды. Мектеп жанындағы интернаттардың 56%-ы бейiмделген үй-жайларда орналасқан, олардың 62%-ның - өз асханалары, 61%-ның - су құбыры, 69%-ның - кәрiз желiсi, 46%-ның - моншасы немесе сусебезгiсi, 39%-ның кiр жуатын орны жоқ.
2002 жылдың 1 мамырындағы жағдай бойынша мектеп жасындағы 14 мыңдай бала тұратын республиканың 492 елдi мекенiнде мектептер атымен жоқ.
Республикадағы арнайы түзету ұйымдарында даму мүмкiндiктерi шектеулi балалардың 27,5%-ы орта бiлім берумен қамтылған. Соның өзiнде осы санаттағы 26 мың бала арнайы түзету ұйымдарына орналастыруға мұқтаж болып отыр. Көру, есту, сөйлеу органдарының кемiстiгi бар, тiрек-қозғалыс аппараты бұзылған, ауылда тұратын және денсаулық жағдайына байланысты жай мектептерде оқуға мүмкiндігі жоқ балалардың, iс жүзiнде білiм алуға қолдары жете бермейдi.
Oқушыларды тамақтандыруды ұйымдастыруда едәуiр проблемалар бар, ауылдық мектептердiң 36%-ында ғана ыстық ас ұйымдастырылған.
Ауылдық мектептердiң педагогикалық кадрларға мұқтаждығы 2,7 мыңнан астам адамды құрайды, орыс тiлiнде оқытатын мектептерде қазақ тiлi мен әдебиетiнің, математика, информатика, шет тiлi, еңбекке баулу, музыка пәндерінің оқытушыларына және мектеп алды сыныптарындағы тәрбиешiлерге мұқтаждық сезіледi. Ауыл мұғалiмдерiнің 3 мыңдайының жалпы орта бiлiмi ғана бар. Ауылдық бiлiм беру ұйымдарында педагогикалық кадрлардың тұрақтамауы жоғары болып отыр.
Жергіліктi бюджетте педагогикалық кадрлардың бiлiктiлiгiн арттыруға қаражаттың жеткiлiксiздiгiнен ауыл мектептерi мұғалiмдерінің көпшiлiгi курстық қайта даярлаудан өз есебiнен өтедi. Аудандық бiлiм беру бөлiмдерінің жартысынан астамында әдiстемелiк қызмет жоқ.
Мұғалiмнiң сабаққа сапалы дайындалуына мектеп кiтапханаларының, қажеттi әдiстемелік әдебиетінің болмауы терiс әсерiн тигiзедi. Ауыл мектептерінің бiр мыңнан астамында (19%) кiтапханалар жоқ. Мектеп кiтапханаларының қоры жаңартуға және сыныптан тыс оқуға арналған танымдық және басқа да әдебиетпен толықтыруға мұқтаж. Педагогикалық бұқаралық ақпарат құралдарының таралымы шектен тыс қысқарған.
Ауыл мектептерінің материалдық-техникалық базасы және шағын жинақталған мектептердегi бiрiктiрiлген сыныптардың көптiгi мектептердің көпшiлігiнде оқу-тәрбие процесін балалар мен жасөспiрiмдердiң мүдделерiне сәйкес тиiстi деңгейде ұйымдастыруға мүмкiндік бермейдi.

4. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI

Бағдарламаның негізгі мақсаты:
Ауылдық бiлiм беру ұйымдарының жұмысын жақсарту, ауылдық және шағын жинақталған мектептердi басқарудың тиімділігін арттыру, олардың тұрақты дамуын қамтамасыз ету, ауылдық бiлім бepу ұйымдарының материалдық-техникалық және кадрлық әлеуетiн нығайту.
Бағдарламаның мiндеттерi:
ауылдық жердегi бiлiм беру ұйымдарының жұмыс iстеуiн және дамуын нормативтiк құқықтық қамтамасыз ету;
ауылдық бiлiм беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасын нығайту;
ауылдық мектептердiң қызметiн ашық әлеуметтiк институт және көп функционалды бiлiм беру ұйымы ретiнде жаңғырту, ауылдық жалпы білім беретiн мектептердiң, бала бақшалардың, "мектеп-бала бақша" кешендерiнің, жалпы бiлiм беретiн мектептердегi мектепке дейiнгi тәрбиенің шағын орталықтарының желiсiн дамыту;
ауылдық бiлiм беру ұйымдарының жұмыс iстеуiн және дамуын қамтамасыз ететін қаржы-экономикалық тетіктер әзiрлеу әрi енгiзу, педагогтардың еңбегіне ақы төлеудi жетілдiру;
бiлiм беру қызметкерлерiн, ауылдық бiлiм беру ұйымдарының оқушылары мен тәрбиеленушілepін әлеуметтік қорғау жөнінде шаралар жүйесiн әзiрлеу;
ауыл мектептерiнің ерекшелiктерiн ескере отырып, оларды ғылыми, оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді жетілдiру, шағын жинақталған мектептердің оқу-тәрбие процесіне арнайы әдiстемелер мен технологияларды енгiзу;
ауылдық мектептерде және мектепке дейiнгi ұйымдарда оқыту мен тәрбие сапасын көтеру, оқушылар мен тәрбиеленушілердің шығармашылығын дамыту;
ауылдық жерде педагогикалық кадрлардың тұрақтылығын қамтамасыз ету; ауылдық, оның iшіндe шағын жинақталған мектептер үшiн педагогикалық кадрларды даярлау және қайта даярлау деңгейiн арттыру;
жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды, мүгедек балаларды және даму мүмкiндiктерi шектеулi балаларды әлеуметтендiру жүйесiн жетілдiру;
балалық шақты әлеуметтiк қорғаудың ғылыми-әдiстемелер базасын жасау, кәмелетке толмағандардың әлеуметтiк-құқықтық кепілдiктерiн кеңейту, қамқорлыққа зәру балалардың мүлiктiк және өзге де мүдделерiн қорғау.

5. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГIЗГI БАҒЫТТАРЫ ЖӘНЕ ОНЫ IСКЕ АСЫРУ ТЕТIКТЕРI

5.1. Ауылда бiлiм беру жүйесiн дамытудың негізгі бағыттары

5.1.1. Нормативтiк құқықтық базаны жетiлдiру

Жаңа әлеуметтiк-экономикалық жағдайларда мұғалiмдер мен басқа да педагогикалық қызметкерлердің әлеуметтiк мәртебесiн көтерудің құқықтық негізін қамтамасыз ету үшін қолданыстағы заңнаманы жетілдiру қажет.
Оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы ерекшелiктерiн ескере отырып, ауыл мектебiнiң жаңа моделiн әзiрлеу қажет.
Aуылдық бiлiм беру ұйымдарының ықпалдастыру үлгілерін нормативтік құқықтық қамтамасыз ету, бiлiм беру мәселелерi жөнiндегi қолданылып жүрген нормативтiк құқықтық кесiмдердi жетiлдiру, ауылдық мектeпті басқару, ауылдық мектеп оқушысының жеке тұлғасын дамыту жөнiндегi ғылыми-әдістемелiк материалдар әзiрлеу қажет.
Аудандық (қалалық) әдiстемелiк кабинеттердiң штаттық кестесi, сондай-ақ ауыл мектептерiне арналған оқу жабдықтары мен техниканың үлгiлiк тiзбесi қайта қаралуға тиiс.
Ауылдық жерде тұратын дарынды және талантты балаларға қолдау көрсету үшiн дарынды балаларды анықтау және олармен жұмыс iстеу жөніндегі нормативтік базаны жетілдіру қажет.
Балаларға және олардың отбасыларына әлеуметтiк, сауықтыру, педагогикалық, психологиялық жәрдем көрсету үшiн нормативтер әзiрлеу, арнайы түзету бiлiм ұйымдарын оқу-әдiстемелiк қамтамасыз ету талап етiледi, өйткенi даму мүмкiндiктерi шектеулi балалардың проблемаларын шешу үшiн жағдайлар жасау ауылдағы арнайы бiлiм берудің негiзi болып табылады.
Даму мүмкiндiктерi шектеулi балалар мен жасөспiрiмдердің құқықтарын қорғауды оларды қоғамдағы толыққанды өмiрге даярлаудың басты басымдықтары ретiнде қарау қажет. Балаларға әлеуметтiк-құқықтық қызмет көрсету бойынша ең төменгi әлеуметтiк стандарттарды белгілеу жөнiндегi арнайы нормативтiк құқықтық кесiмдердi әзiрлеудi талап етедi.
Жергiлiктi атқарушы органдарға тәрбиеленушілердi білім беру ұйымдарында ұстауды қамтамасыз ету мәселелерiнде неғұрлым кеңiрек өкiлеттік беру қажет.

5.1.2. Бiлiм беру ұйымдарының желiсiн сақтау, дамыту және материалдық-техникалық базасын нығайту

Ауылдық жерде бiлімге қол жетімділікті қамтамасыз ету мақсатында "Бiлiм беру ұйымдары желiсiнің кепілдендiрілген мемлекеттік нормативi туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнің 2000 жылғы 25 ақпандағы N 300 қаулысымен белгіленген бiлiм беру ұйымдары желiсiнің кепiлдендiрiлген мемлекеттiк нормативiн орындау қажет.
Тиiстi үлгідегi жалпы бiлiм беретiн мектептерi мен интернат ұйымдары жоқ елдi мекендердiң оқушылары үшiн балаларды мектепке және керi қарай күнделiктi ақысыз жеткiзу қамтамасыз етілуi тиiс.
Жергiлiктi атқарушы органдар балаларды жеткiзу арнайы көлiк бөлудi, оны ұстау мен жаңартып отыруды қамтамасыз етуi тиiс. Балаларды жеткiзу қиын алыстағы ауылдарда мiндеттi түрде бастауыш мектеп болуы керек.
Соңғы жылдары ЖШМ-ның жалпы бiлiм беретiн мектептердің жалпы санындағы өзіндiк үлесінің ұлғаюы олардың жұмысын жақсарту жөнiнде шаралар қабылдауды және ауылдағы әр түрлi үлгідегi жалпы бiлiм беретiн ұйымдардың жұмыс iстеуiн қамтамасыз етудi талап етедi.
Жалпы білім беретін мектептің негiзгi және жоғары сатыларында сыныптарды бiрiктiрiп оқытуға жол беруге болмайды.
Ауылдық ЖШМ жұмыс iстеуiн жетiлдiру, олардағы оқу-тәрбие процесін оңтайландыру үшін базалық тiрек мектептерiнің әлеуетiн кеңiнен пайдалану керек.
Экономикалық орындылық, оқушылар мен олардың ата-аналарының мүдделерi тұрғысынан келгенде, білім беру ұйымдары желiсiнің кепілдендiрiлген мемлекеттік нормативi шеңберiнде мемлекеттік мектеп жанындағы интернаттардың желiсiн кеңейту және нығайту, облыс және аудан орталықтарында тиiстi үлгідегi жалпы бiлiм беретiн мектептерi жоқ елді мекендерден келген балалар үшін жалпы үлгiдегi мектеп-интернаттар ашу қажет.
Ауылдық жердегi даму мүмкiндіктерi шектеулi балаларға арналған мектептер мен мектеп-интернаттар, санаториялық мектептер мен пансионаттар желiсi одан әрi кеңейтудi талап етедi. Жалпы бiлiм беретiн мектептерде көрсетiлген санаттағы балаларды оқыту үшiн арнайы сыныптарын ашу, оқытудың орнын толтыратын сыныптар құру, үйде оқытудың кең мүмкiндiктерiн беру қажет.
Ауыл балаларына қосымша бiлiм беру бағдарламасын iске асыру мақсатында жұмыс iстеп жатқан жалпы бiлiм беретiн мектептердiң базасын неғұрлым тиiмдi пайдаланған жөн.
Әрбiр аудан орталығында балалар шығармашылығының орталықтары немесе үйлерi, балалар-жасөспiрімдер спорт мектептерi, балалар музыка мектептерi және мектептен тыс бiлiм беру ұйымдарының басқа да үлгілерi жұмыс iстеуi тиiс. Қосымша бiлiм беру ұйымдарының оқу-материалдық базасын нығайту клуб қызметi, спорт, туризм және басқалар сияқты жаңа бiлiм беру-тәрбиелiк бағдарламаларды сапалы түрде iске асыруға мүмкiндiк бередi.
Кабинеттер ашуды және оқу жабдықтарын, физика, химия, биология бойынша зертханалық жабдықтар, шеберханалар үшiн құралдар мен станоктар, еңбекке баулу сабақтарын өткiзу үшiн материалдар, спорттық мұқаммал, асхана жабдықтарын, интернат мекемелерi тәрбиеленушiлерінің киiм-кешегiн сатып алуды көздеу қажет. Бiлiм беру ұйымдарындағы жиһаздың және оқу жабдығының кемiнде 10%-ын жыл сайынғы жаңартуды қамтамасыз ету қажет. Әр ауылдық ауданда мектепке дейiнгi тәрбиенiң оқу-материалдық базасын нығайтуға жәрдемдесетiн нақты шаралар қабылдау қажет: күрделi құрылыс және жөндеу, жиһазды, оқу-ойын жабдықтарын ауыстыру, мектеп алдындағы дайындықты оқулықтармен және оқу-әдiстемелiк құралдармен ақысыз қамтамасыз ету, т.с.с.
Бiрiншi кезекте апаттық жағдайдағы ғимараттарды қайта жаңартуды және күрделі жөндеудi жүзеге асырған жөн.
Оқушылардың, тәрбиеленушілердiң денсаулығын сақтау, оқу процесi үшiн қалыпты жағдайлар жасау үшiн бiлiм беру ұйымдарында пайдаланылатын ауыз су мен отынның сапасы маңызды рөл атқарады.
Мектептердi барлық пәндер бойынша компьютерлiк оқыту бағдарламаларымен қамтамасыз ету, олардың ғаламдық компьютерлiк желiге шығуына, қашықтықтан оқыту нысанының белсене енгiзiлуiне мүмкiндiк беру керек. Бiлiм беру ресурстарының орталығы: кiтапхана және компьютерлiк сынып мектеп инфрақұрылымының ұйтқысы болуға тиiстi.
Сервистiк қызмет көрсету және мектептердiң компьютерлiк техника паркiн жаңарту мәселелерi елеулi назар аударуды талап етедi.
Жоғары сынып оқушыларының еңбекке даярлығын ұйымдастыру үшiн ауылдық мектептердiң оқу-өндiрiстiк қызметiн дамыту, оларға жер алаптарын бекiтiп беру, оқушылардың өндiрiстiк құрылымдарын құру қажет.
Арнайы бiлiм беру ұйымдарының материалдық базасы осы заманғы талаптарға сай тәрбие беруге сәйкес болуы тиiс, арнайы жабдықты және балалардың негiзгi ақауын түзетуге арналған техниканы жаңартуды көздеу қажет.

5.1.3. Мектепке дейiнгі тәрбие мен оқыту бағдарламаларына
қол жетiмдiктi қамтамасыз ету

Балаларды мектепке дейiнгi тәрбиемен қамтуды ұлғайту үшiн мектепке дейiнгi және жалпы бiлiм беру бағдарламаларын бiр мезгілде iске асыратын "Мектеп-бала бақша" оқу тәрбие кешендерiнiң желiсiн кеңейту керек. Мектепке дейiнгi тәрбие мен оқытудың мемлекеттiк стандарттарын және бастауыш мектеп бағдарламасымен сабақтастықты қамтамасыз ететiн, соларға сәйкес базалық мектепке дейінгi жалпы білім беру бағдарламаларын әзiрлеу және енгiзу қажет.
Жаңа ғылыми зерттеулердің негiзiнде мектепке дейiнгi ұйымдардың қызмет практикасына мектепке дейiнгi тәрбиенің мақсаттарына сәйкес келетiн, балада коммуникативтiк дағдыларды қалыптастыруды көздейтiн жаңа бiлiм беру технологияларын әзiрлеу мен енгiзудi қамтамасыз ету қажет. Мектепке дейiнгi және кiшi мектеп жасындағы балалармен жұмыс әрбiр баланың денсаулығын, сезiмдiк саулығын сақтауға және даралығын дамытуға бағытталуы тиiс.
2000 жылғы сәуiрде Дакар қаласындағы (Сенегал) Бiлiм беру жөнiндегi дүниежүзілік форумда Қазақстан қол қойған "Бiлiм баршаға" ғаламдық бағдарламасы жөнiндегi Дакарлық iс-қимыл шеңберi мектепке дейiнгі тәрбие саласындағы саясаттың негiзi және мектепке дейiнгi тәрбиенің проблемаларын зерделеу iсіндегi әдiснамалық база болуға тиiстi. "Бiлiм - баршаға" бағдарламасы барлық азаматтардың базалық білім алуына бiрдей мүмкiндiктер беруге, мектеп жасына дейiнгi, әсiресе неғұрлым әлсiз балаларға қатысты, күту және тәрбиелеу жөнiндегi кешендi шараларды басымдықпен кеңейтуге және жетілдiруге бағытталған.

5.1.4. Оқыту мен тәрбие сапасын арттыру

Республикадағы бiлiм беру жүйесiн одан әрi реформалаудың басты басымдықтарының бiрi бiлiм беру қызметiн көрсетудің қол жетiмділігi мен сапасын қамтамасыз ететiн қазiргi ауыл мектебiнің моделін құру қажеттiлiгі болып табылады. Қалалық және ауылдық мектептердi бiтiрушiлердiң кәсiптiк бастауыш, орта және жоғары бiлiм алудағы бастапқы мүмкiндiктерiн теңестiру проблемасы назар аударуды қажет етедi.
Ауылдағы бiлiм берудің сапасын басқару дамыта оқытуды жүзеге асыруға және оқушылардың білім беру қызметтерiн таңдауына мүмкiндіктер берудi көздейтiн өмiрде қажеттi дағдыларды меңгеруiне, ауылдық жердің ерекшелігін ескере отырып, оқытудың инновациялық әдiстерi мен ұйымдастыру нысандарын енгiзуге бағдарлануы тиiс.
Ауылдық және шағын жинақталған мектептерде әрбiр оқушының оқу материалын мемлекеттiк стандарт талаптары деңгейінде меңгеруiне кепiлдiк беретін және олардың дербес танымдық қызметi үшiн жағдай жасайтын оқытудың қазiргi заманғы технологияларын қолдану өзектi бола түсуде. Оқытудың денсаулық сақтайтын технологияларын қолдануға айрықша назар аудару керек. Мектептiң аз толықтырылуы, бiріктiрілген сынып-кешендер және әртүрлi жастағы оқушылар ұжымының жағдайында деңгейлiк және бейiндiк саралау әрi оқытуды дараландыруды пайдаланудың қажеттiгi бiлiм берудің мазмұнын жаңартудың қағидаттары мен тәсiлдерiн одан әрi ғылыми негiзделген зерттеуді, әсiресе оның вариативтік бөлiгiн, солардың негiзінде ауылдық және шағын жинақталған мектептерге арналған оқу жоспарларының нұсқаларын әзiрлеудi қажет етедi.
Оқытудың әрбiр сатысының аяқталуы бойынша мектеп оқушыларын оқыту мен тәрбиелеудiң сапасына үздіксiз мониторинг жүргiзу және мектеп оқушыларының жалпы бiлiм беру даярлығына тестілеудi енгiзу, бiлiм беру қызметтерiн көрсету (әртүрлi деңгейдегі, тақырыптық және қорытынды тестілер, тағы басқалар) сапасын бағалаудың құралдарын жасау қажет.
Бiлiм беру қызметiн көрсетудiң сапасын арттыру мүмкiндiктерi көп функционалдықпен және интегративтік-бiлiм беру функциясымен сипатталатын оқу-тәрбие процесiн ұйымдастырудың жаңа нысандарын енгiзумен байланысты. Мектептердiң, мысалы, "мектеп-бала бақша", "мектеп-кiтапхана-мәдени орталық", "мектеп-агробиозертхана", "мектеп-ауыл шаруашылық кешенi", "мектеп-өндiрiстік бiрлестiк" және басқалар сияқты жаңа перспективалық үлгiлерiн дамытуды көздеу қажет, олардың базасында оқушыларға қосымша бiлiм беру бағдарламаларын жүзеге асырудың мүмкiндiктерi бар. Осыған байланысты ауылдық мектептің жаңа үлгiлерiн сынау үшін, мектептің ауыл шаруашылығы өндiрiсiмен ықпалдасуының негiзiнде нақты социумның әлеуметтiк-экономикалық жағдайларына, аймақтың тарихи-мәдени дәстүрлерiне барабар республиканың әртүрлi аймақтарында эксперименттік алаңдар құру керек.
Оқыту мен тәрбиелеу бiрлiгiнiң қағидаты бiлiм берудің мазмұнын жетiлдiрумен бiрге ауылдың бiлiм беру ұйымдарында тәрбие жұмысының жүйесiн құрудың тиiстi әдiстемелік негiздерiн әзiрлеудi көздейдi.
Ауылдық жерде балалар мен жасөспiрiмдердің бос уақыты мен демалысын ұйымдастыру, балалар қозғалысын дамыту, кәмелетке толмағандардың арасындағы құқық бұзушылықтарды, қылмыстар мен қадағалаусыздықты ескерту және алдын алу ауылда қосымша бiлiм беру желiсін кеңейтудi талап етедi.
Ауыл педагогтарына көмек ретiнде тәрбие мәселелерi бойынша әдiстемелiк ұсынымдар әзiрлеу озық педагогикалық тәжiрибенi қорыту және тарату, оны ауыл мектептерінің практикасына белсенді енгізу қажет.
Жалпы білiм беретiн мектептер мен мектептен тыс ұйымдарды тиiстi кадрлармен қамтамасыз ету, бұрын қысқартылған педагог ұйымдастырушылардың педагог-психологтардың, әдiскерлердің лауазымдарын қалпына келтiру қажет.
Ауылда қосымша бiлiм беру жүйесi құқықтық, санитарлық ағарту жөнiндегi бiлім беру бағдарламаларына, дағдарысты жағдайда қалған оқушы жастарға психологиялық және педагогикалық қолдау көрсетуге арналған жасөспiрімдер мен жастарға әлеуметтiк-психологиялық көмек көрсету орталықтарына қатты мұқтаж.
Кәмелетке толмағандардың арасындағы нашақорлықтың жолын кесу және таралуын болдырмау және оның алдын алу жөнiнде шұғыл шаралар талап етіледі.
Азаматтық өзін-өзi тану, интернационализм, қазақстандық патриотизм сезімдерін тәрбиелеу мәселелерінде қоғамдық бiрлестiктермен, ұлттық мәдени орталықтармен бiрлесіп жұмыс iстеуді жандандыру қажет.
Оралмандардың және еріксiз көшіп келушілердің балаларымен әлеуметтiк оңалту жұмысын жүргiзу психологиялық-педагогикалық көмек технологияларын қолданудың негiзiнде жүйелi шешiмдер қабылдауға мұқтаж етіп отыр.
Салауатты өмiр салтын енгiзу мақсатында балалар мен жасөспiрiмдерге рухани-адамгершiлiк тәрбие беру, дене шынықтыру-сауықтыру iс-шараларын ұйымдастыру жөніндегі таңдаулы ауыл мектептерiнің тәжiрибесiн қорыту әрi тарату қажет.
Ауылдық жердегi арнайы бiлiм беру ұйымдарының қызметiн жүзеге асыру оқытудың жаңа технологияларын енгiзудi, даму мүмкіндіктерi шектеулi балаларды ертерек анықтау мониторингiнiң бiрыңғай жүйесiн қалыптастыруды, балалардың жеке тұлға ретiнде дамуы мен толыққанды өмiр сүруi үшiн психологиялық, медициналық және түзету-педагогикалық көмек жағдайларын жасауды, оларды қазiргi қоғамда өз бетiнше өмiр cүpугe даярлауды көздейдi.

5.1.5. Педагогикалық кадрларды даярлау және қайта даярлау

Ауылдың әлеуметтiк-мәдени саласының ысырылуы, педагогикалық еңбектiң беделінің төмендеуi, еңбекақының төмен деңгейi жағдайында ауылдық мектеп пен ауыл мұғалiмiнiң әлеуметтiк және мәдени рөлiн арттыру мәселесi өте өзектi болып отыр.
Ауыл мұғалiмiн, әсiресе шағын жинақталған мектептiң мұғалiмiн дайындау көп деңгейлi оқу жоспарлары мен кәсiптiк білім беру бағдарламаларын әзiрлеудi көздейдi. Ықпалдастырылған мамандықтар бойынша шағын жинақталған мектептердiң мұғалімдерін даярлау үшiн педагогикалық мамандықтар бойынша мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысын орналастыру қажет.
Ауылдық білім беру ұйымдарын бiтiрушілердің ауылдың әлеуметтiк-экономикалық дамуын айқындайтын мамандықтар бойынша республиканың кәсiптік орта және жоғары оқу орындарына түсуiне арналған 30%-дық квотасының ауыл жастарына арналған қазiргi әлеуметтiк жеңiлдiктерiн қолдану тиiмдiлiгiн қамтамасыз ету үшiн қосымша шаралар қабылдау қажет. Жергiлiктi бюджеттердiң есебiнен жоғары және кәсіптік орта оқу орындарын бiтiрген және жұмыс iстеу үшiн ауылға келген жас мамандарды тұрғын үймен қамтамасыз ету керек. Бұл шаралар жас мамандардың ауылда тұрақтауына, ауылдық білiм беру ұйымдары педагогикалық қызметкерлерінің сапалық құрамын жақсартуға ықпал ететiн болады.
Ауылдық мектептердi бiтірушілер үшiн кәсiптік бiлімге қол жетiмдiлiктi қамтамасыз ету ауыл жастарының ауылдың көп салалы экономикасы жағдайында сұранымға ие кәсіптерге кәсіптiк бағдарлануын одан әрi жетілдірудi көздейдi.
Жоғары оқу орындарында педагогика кафедраларын, жеке әдістемелерді, оларды толыққанды ғылыми әдiстемелік қамтамасыз етудi, педагогиканы, психологияны зерделеу сағаттарын ұлғайтуды, студенттердiң бiлiм беру ұйымдарында педагогикалық практикадан өту бөлігінде оқу жоспарлары мен бағдарламаларын жетілдiрудi күшейту талап етіледi. Педагогикалық мамандықтар бойынша оқу құралдарын әзiрлеу және қайта басып шығару қажет.
Ауыл мектептерi мұғалiмдерiн қайта даярлау мен бiлiктiлiгiн арттыру жүйесiнде педагогикалық ғылымның жаңа жетiстiктерi мен ауылдық және шағын жинақталған мектептерде оқытуды ұйымдастыру жөніндегі отандық және шетелдік озық тәжiрибенi практикаға енгізу ескерiлуi тиiс, шағын жинақталған мектептердегi жұмыс ерекшелiгiн ескере отырып, педагогтардың әртүрлі санаттарына арналған курстарды ұйымдастыруға сараланған тәсiлмен келу керек.
Ауылдың педагогикалық кадрларын өндiрiстен қол үздiрмей, қашықтан оқыту моделiн енгiзу арқылы бiлiм беру қызметкерлерiнің бiлiктiлiгiн үздiксiз арттырудың қажеттiлiгi пiсiп жетiлдi.
Сондай-ақ, ауылдық мектептердің мұғалiмдеріне практикалық көмек көрсетуге арналған аудандық әдiстемелiк кабинеттердiң жұмысын қайта жаңарту, озық педагогикалық тәжiрибе, ауылдағы бiлiм беру жүйесiн дамыту жөнiндегi ғылыми әдiстемелiк және дидактикалық деректер қорын жасау қажет.

5.1.6. Ауылдағы бiлiм беру ұйымдарын қаржылық қамтамасыз ету

Соңғы жылдары ауылдық бiлiм беру ұйымдарының қаржылық жағдайының тиiстi жергiлiктi атқарушы органдар бюджеттерiнің толығуына тәуелдiлiгiнің проблемасы ерекше күшейе түстi, мұның өзi әртүрлi аймақтардың ауылдық бiлiм беру ұйымдарының мүмкіндiктерi мен жұмыс жағдайларының теңсiздігіне әкеліп соғады.
Облыстар бөлінісiндегi бiлiм беруге жұмсалатын шығындардың едәуiр айырмашылығы объективтi себептерге (әртүрлi климат жағдайлары, еңбекақыға аймақтық коэффиценттердi алып тастау) байланысты ғана қалыптасып отырған жоқ, сондай-ақ бiлiм беруге жұмсалатын шығыстарды айқындайтын бiрқатар бекiтiлген нормалар мен нормативтердің жоқтығынан болып отыр.
Ауылдық жердегi бiлiм беру ұйымдарының материалдық техникалық базасын жүйелi түрде және кезең-кезеңiмен жаңартуды жүзеге асыру көп арналы қаржыландыру жағдайында ғана мүмкiн болмақ, ол бюджеттiк қаражатты пайдаланумен бiрге жеке меншiк капиталдың: демеушiлер мен жергiлiктi шаруашылық жүргiзушi субъектілердiң мүмкiндiктерiн тартуды көздейдi.
Жергілікті атқарушы органдар бiлiм беруге жұмсалатын шығыстарды есептеу кезiнде Республикалық бюджеттiк комиссиясы кезектi қаржы жылына субвенциялар мен алулардың көлемiн облыстарға белгiлеген кезде сақталуы мiндеттi болып саналатын нормалар мен нормативтердi бекiтудiң қажеттiлiгi пiсiп жетілді.
Бiлiм беру ұйымдарын қазiргi заманға сай қайта жарақтандыру және ауыл мектептерiнде сапалы бiлiм алуға бiрдей құқықты шын мәнiнде қамтамасыз ету үшiн кемiнде 3 жыл бойы ауылдағы бiлiм берудi қаржыландырудағы күрделi шығыстардың үлесiн 30%-ға дейiн ұлғайту қажет.
Мектептердi жарақтандыру жөнiндегi мемлекеттiк тапсырыс білім берудің өз индустриясын дамытуға жәрдемдеседi.

5.2. Бағдарламаны iске асыру тетiктерi

Бағдарламаны республикалық деңгейде орындау үшiн оны iске асыру жөніндегi iс-шаралар жоспары әзiрлендi, 2005 жылға дейiн жергiлiктi деңгейде ауыл мектептерiн дамыту жөніндегi шаралар қабылданатын болады.
"Ауыл мектебi" бағдарламасын iске асыру процесiне жүйелi бақылау мен жедел басқаруды Қазақстан Республикасының Білiм және ғылым министрлiгi жүзеге асырады.
Бағдарламаның іс-шаралары мемлекет есебiнен, сондай-ақ қаржыландыруға донорлық ұйымдарды тарта отырып, пилоттық жобаларды ұйымдастыру жолымен iске асырылатын болады.
Болашағы бар елдi мекендерде жаңа ауыл мектебiнiң құрылысы жүзеге асырылатын болады. 2003-2005 жылдарға болжамды шығындар - 11107,2 млн.теңгені құрайды: 2003 жылы - 3868,8 млн.теңге, 2004 жылы - 3714,0 млн. теңге, 2005 жылы - 3524,4 млн.теңге.
Жергiлiктi бюджет қаражаты есебiнен оқу орындарының материалдық-техникалық базасын нығайту жөнiнде бiрқатар шаралар жоспарланып отыр.
Күрделi жөндеудi қажет ететiн жалпы бiлiм беретін және арнайы түзету мектептерiне жөндеу жүргiзiледi.
Ауыл мектептердiң қажеттiлiгiн ескерiп, тозығы жеткен оқушылар парталары мен сынып тақталарын сатып алу және жыл сайын жаңартып отыру көзделуде.
Арнайы түзету мекемелерi үшiн жабдықтар сатып алу көзделуде. Осы бiлiм беру ұйымдарын қазiргi арнайы жабдықтармен жарақтандыру даму мүмкiндiктерi шектеулі балаларды оқытудың сапасын арттыруға мүмкiндiк бередi.
Оқу-материалдық базаны нығайту және қажеттi пән кабинеттерiн құру жалпы орта бiлiм берудiң мемлекеттiк стандартын толық көлемде орындауды, оқыту сапасын, ауылдық оқушылардың бiлiм деңгейiн арттыруды қамтамасыз етедi.

6. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРI

Бағдарламаның іс-шаралары бойынша республикалық және жергілiкті бюджет қаражаттарына қосымша қажеттілiктiң есептеулерi 2002 жылғы баға деңгейi негiзге алына отырып, индикативтiк жоспар жобасына сәйкес жасалды.
Бағдарламаны iске асыруға арналған мемлекеттiк бюджеттiң шығыс көлемi 34049,082 млн. теңге құрайды, оның iшiнде республикалық бюджеттен - 12123,18 млн.теңгені, жергiлiктi бюджеттен - 21925,902 млн. теңгенi:
2003 жылға - барлығы - 11712,520 млн.теңгені, оның iшiнде республикалық бюджеттен - 4207,460 млн.теңгені, жергiлiктi бюджеттен - 7505,060 млн. теңгенi;
2004 жылға - барлығы 11279,186 млн.теңгені, оның iшiнде республикалық бюджеттен - 4052,660 млн.теңгенi, жергiлiктi бюджеттен - 7226,526 млн. теңгенi;
2005 жылға - барлығы 11057,376 млн.теңгені, оның iшiнде республикалық бюджеттен - 3863,060 млн.теңгенi, жергілiктi бюджеттен - 7194,316 млн.теңгенi құрайды.

7. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДАН КYТIЛЕТІН НӘТИЖЕЛЕР

Шараларды қабылдаудың нәтижесiнде:
ауылдағы бiлiм беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасын кезең-кезеңмен нығайту, бiлiм беру ұйымдарының желiсiн сақтау мен дамыту жүзеге асырылады; 63 ауыл мектебiнiң құрылысы жүзеге асырылатын болады, оның iшiнде апатты жағдайда тұрған 22 мектептiң орнына жаңа ғимараттар салу көзделген: 2003 жылы - 24 мектеп, 2004 жылы - 21, 2005 жылы - 18. Бұл ауыл халқына бiлiм беру қызметiн көрсетудiң қол жетімділігiн, кепілдендiрілген орта білiм алуды неғұрлым толық көлемде қамтамасыз етедi;
педагогтарды, білiм алушылар мен тәрбиеленушілердi әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз ету жөнiндегi нормативтiк құқықтық база жетілдiріледi;
ауыл мектебiн бiтірушілердiң бәсекелестiк қабілетiн қамтамасыз ететін, сондай-ақ қалалық және ауылдық мектеп оқушыларын оқыту деңгейлерiн жақындастыратын ауылдық және шағын жинақталған мектептер оқушыларын оқыту процесiн тиiмдi жүзеге асыру үшiн жағдайлар жасалады;
ауыл мектептерiнiң, оның iшiнде шағын жинақталған мектептердiң, мектепке дейiнгi ұйымдардың мұғалiмдерiн кадрлық қамтамасыз ету жақсартылады, бұл бiлiм берудiң сапасын, мектептiң әлеуметтiк және мәдени рөлiн, ауыл мұғалiмiнiң мәртебесiн арттыруға ықпал етедi;
бiркелкiліктен білiм беру мен тәрбиелеудi саралау және ықпалдастыққа көшудi қамтамасыз ететiн ауыл мектептерiнiң оқушыларын оқыту мен тәрбиелеудiң бейiмделген технологиялары, ауыл шаруашылығын көтеруге, ауылды әлеуметтiк жайластыруға қатысуға дайын мектеп бiтiрушiлердi даярлау енгiзіледi;
бiлiм беру сапасы мен тиiмдiлiгi көрсеткiштерiнiң жүйесi, дұрыс және салыстырмалы деректер алуды қамтамасыз ететiн бағалаудың объективтi рәсiмдерi мен технологиялары, яғни сапалы білiм беру мониторингiнiң тиiмдi жүйесi жасалатын болады;
ауылдағы, оның iшiнде даму мүмкiндiктерi шектеулi балаларға арналған бiлiм беру ұйымдарының жаңа модельдерi мен үлгiлерiнiң жұмыс iстеуi және дамуы қамтамасыз етiледi;
ауылдағы мектепке дейiнгi тәрбие жүйесiн дамыту, мектепке дейiнгі тәрбиенiң мемлекеттiк стандарттарын енгізу, сондай-ақ мектеп алдындағы дайындықты міндетті жүзеге асыру үшiн жағдай жасалатын болады.

"Ауыл мектебі" 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасын
іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Ескерту. Жоспарға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.03.04. N 272 қаулысымен .

1. Нормативтік құқықтық базаны жетілдіру

____________________________________________________________________
N | Іс-шара |Аяқталу |Орындауға |Орындалу|Болжамды шығыстар
р/с| |нысаны | (іске | (іске | (млн. теңге)
| | | асыруға) | асыру)|_________________
| | |жауаптылар| мерзімі|2003 ж. |2004 ж.*
____________________________________________________________________
1 2 3 4 5 6 7
____________________________________________________________________
1. Шағын жинақтал Бұйрық БҒМ 2003 ж.
ған мектептің маусым
моделiн жасау.
Оны енгiзу, Әкімдердің Облыс. 2003 ж. 34,5 33
оқытудың арнайы шешімдері тардың тамыз
ұйымдастыру әкімдері
нысандарын,
жаңа ақпарат.
тық технология.
ларды сынақтан
өткiзу жөнiндегi
эксперименттiк
алаңдар
ұйымдастыру

2. Базистiк оқу Бұйрық БҒМ 2003 ж.
жоспарының ІІ
негiзiнде тоқсан
ауылдық және
шағын жинақтал.
ған мектептерге
арналған оқу
жоспарларының
нұсқаларын
әзiрлеу

3. Педагогикалық Бұйрық БҒМ, ИСМ 2003 ж.
мамандықтар желтоқсан
бойынша мемле.
кеттiк стан.
дарттарды
жетiлдiру
____________________________________________________________________
2. Ауылдық бiлiм беру ұйымдарының желісін сақтау, дамыту
және материалдық-техникалық базасын нығайту
____________________________________________________________________
4. Жаңа ауыл ҚР БҒМ 2003 ж. 3868,8 3714,0
мектептерiн Үкіметі ІҮ тоқсан
салуды қамта. қаулысы. 869,9 832,14
масыз ету ның
жобасы

5. Авариялық жағ. Әкімдердің Облыстар. 2003- 567,434 524,03
дайдағы мектеп. шешімдері дың 2005 жж.
терді қайта әкімдері І тоқсан
жаңартуды
жүргізу

6. Түзету білім Әкімдердің Барлық 2003- 48,83 34,23
беру ұйымдарын шешімдері деңгей. 2005 жж.
қажеттi арнайы дегі І тоқсан
жабдықпен әкімдер
жарақтандыру

7. Химия, биология Әкімдердің Облыстар. 2003- 134,8 123,7
кабинеттерi шешімдері дың 2005 жж.
жоқ жалпы бiлiм әкімдері І тоқсан
беретiн орта
мектептерде
оларды ашу,
қажеттi оқу
жабдықтарымен
қамтамасыз ету

8. Физика кабинет. Әкімдердің Облыстар. 2003- 794,38 794,38
терi жоқ жалпы шешімдері дың 2005 жж.
бiлiм беретiн әкімдері І тоқсан
негiзгi және
орта мектеп.
терде оларды
ашу, қажеттi
оқу жабдықтары.
мен қамтамасыз
ету

9. Жалпы бiлiм Аймақтық Облыс. 2003 ж. 690,43 636,63
беретiн бiлiм бағдарла. тардың қаңтар
беру ұйымда. малар, әкімдері
рында оқышулар әкімдердің
парталары шешімдері
мен сынып
тақталарын
сатып алу және
жыл сайын
жаңалауды
қамтамасыз ету

10. Арнайы түзету Әкімдердің Облыстар. І тоқсан 106,6 68,96
бiлiм беру шешімдері дың жыл сайын
ұйымдарында әкімдері
күрделi жөндеу
жүргiзудi
жүзеге асыру

11. Ауылдық бiлiм Әкімдердің Облыс. қаңтар 1240,99 1157,09
беру ұйымда. шешімдері тардың жыл сайын
рында уақытылы әкімдері
күрделi жөндеу
жүргiзудi
жүзеге асыру

12. Бiлiм беру Бұйрық БҒМ желтоқсан
ұйымдарының жыл сайын
кiтапхана қор.
ларын оқу-таным.
дық, көркем
және басқа
әдебиетпен Әкімдердің Облыс. қаңтар 468,26 468,26
толықтыруды шешімдері тардың жыл сайын
қамтамасыз ету әкімдері

13. "Ауыл мектебi" Әкімдердің Облыс. жыл сайын 2,8 2,8
облыстық ашық шешімдері тардың
теледидар әкімдері
қайырымдылық
акцияларын
өткiзу

14. Алыс ауылдар. Әкімдердің Облыс. қаңтар 115,79 115,38
дан оқушыларды шешімдері тардың жыл сайын
мектепке арнайы ҚР әкімдері
автокөлiкпен Үкіметіне
әкелуді жүзеге ақпарат
асыру
____________________________________________________________________
3. Оқыту мен тәрбие сапасын арттыру
____________________________________________________________________
15. "Ауыл мектебi" Бұйрық БҒМ 2003- 1,8 1,8
бағдарламасында 2005 жж.
белгiленген І тоқсан
күтiлетiн
нәтижелерге
жетугe жәрдем.
десетiн ауылдық
мектептердi
дамытудың
негізгi бағыт.
тары бойынша
ғылыми-зерттеу
жұмыстарының
орындалуын
жүзеге асыру

16. Аудандық бiлiм Әкімдердің Облыс. 2003 ж. 282,26 282,26
беру бөлiмдерi шешімдері тардың І тоқсан
жанындағы әкімдері
әдiстемелiк
кабинеттердiң
тұрақты жұмыс
iстеуін қамта.
масыз ету

17. Ауылда балалар Әкімдердің Облыс. 2003- 135 135
мен жасөспiрiм. шешімдері тардың 2005 жж.
дердің демалы. әкімдері сәуір
сын ұйымдасты.
руды, сауықты. ҚР БҒМ 2003-
руды және Үкіметіне 2005 жж.
жұмыспен ақпарат қазан
қамтуды қамта.
масыз ету

18. Жасөспiрімдер Әкімдердің Облыс. 2003 ж. 53 50,94
мен жастарға шешімдері, тардың І тоқсан
консультациялар бұйрық әкімдері
берудi жүзеге ДСМ
асыру үшiн
емдеу-сауықтыру
мекемелерiнiң
жанынан
консультациялық
пункттер ашу

19. Құқық қорғау Қазақстан БҒМ, ІІМ 2003- 51,42 51,42
органдарымен Республи. Облыс. 2005 жж.
және ауылдық касының тардың қаңтар,
бiлiм беру Үкіметіне әкімдері шілде
ұйымдарының есеп
басшыларымен
бiрлесiп, құқық
бұзушылық пен
балалар қадаға.
лаусыздығының
алдын алу
мәселелерi
бойынша жұмыс
жүргiзу

20. Балалар, жастар Бұйрық Ақп.мині І тоқсан 2,1 2,1
тақырыбы Әкімдердің Облыс. жыл сайын
бойынша жаңа шешімдері тардың
теле-, радио әкімдері
хабарларын
жасау

21. Балаларға ар. Бірлескен Ақп.мині, І тоқсан 1,9 1,9
налған үздiк бұйрық Мәд.мині жыл сайын
музыкалық Әкімдердің БҒМ,Облыс.
шығармаларға, шешімдері тардың
кинофильмдерге, әкімдері
әндерге, бала.
лардың көркем
әдебиетiне
конкурстар
өткiзу

22. Дiн ұстану БАҚ-тарға Ақп.мині тұрақты 7,15 7,15
бостандығы жарияла. Облыс.
құқықтары, нымдар тардың
сондай-ақ дiни әкімдері
экстремизмге
қарсы күресті
насихаттау
жөнiндегi мәсе.
лелерiн бұқара.
лық ақпарат
құралдарында
жариялануын
қамтамасыз ету

23. Ауылдық жалпы Әкімдердің Облыс. қаңтар 65 60,2
бiлiм беретiн шешімдері тардың жыл сайын
мектептерде әкімдері
кәсiптiк
бағдарлау
кабинеттерiн
ашу, мектеп.
аралық оқу-
өндiрiстiк
комбинаттарды
қалпына келтiру

24. Пәндердi бейiн. Әкімдердің Облыс. қаңтар 220,4 220,4
дiк және терең. шешімдері тардың жыл сайын
детiп оқытатын әкімдері
ауылдық мектеп.
тердiң желi.
лерiн кеңейту

25. Ауылдық мектеп. Әкімдердің Облыс. қаңтар 85 84,9
терде бейiндiк шешімдері тардың жыл сайын
еңбекке баулуға әкімдері
және кәсiптiк
даярлыққа
дейiнгi оқытуды
жүзеге асыруға
жағдайды
қамтамасыз ету

26. Әрбiр ауылдық Әкімдердің Облыс. қаңтар 700,786 712,786
ауданда мектеп. шешімдері тардың жыл сайын
тен тыс қосымша әкімдері
бiлiм беру
ұйымдарының
жұмыс iстеуін
қамтамасыз ету
___________________________________________________________________
4. Педагогикалық кадрларды даярлау және қайта даярлау
___________________________________________________________________
27. Мемлекеттік Бұйрық БҒМ 2003 ж. 332,9 332,9
жоғары оқу ІІ тоқсан
орындарының
базасында ауыл.
дық және шағын
жинақталған
мектептер үшін
педагогикалық
кадрларды даяр.
лауды ұйымдас.
тыру. Кәсіптік
жоғары білім
мамандықтары Бұйрық БҒМ 2003 ж.
мен даярлық ІІ тоқсан
бағыттары жік.
теуішіне ықпал.
дастырылған
мамандықтарды
енгізу

28. Жаңа буын Бұйрық БҒМ 2003- 3,96 3,96
оқулықтарын 2005 ж.
енгізу жөнінде. қаңтар
гі ауылдық
мектептер мұға.
лімдерінің
біліктілігін Әкімдердің Облыс. 92,47 92,47
арттыруды және шешімдері тардың
қайта даярлауды әкімдері
қамтамасыз ету

29. Ауылдағы Әкімдердің Облыс. 2003- 734,4 734,4
мұғалімдердің шешімдері тардың 2005 ж.
әлеуметтік қор. әкімдері қаңтар
ғалуын қамта. ҚР 2003-
масыз ететін Үкіметіне 2005 ж.
шаралар кешенін ақпарат желтоқсан
әзірлеу, жас
мамандарды
ауылдық мектеп.
терде орнықты.
ру, оларды
тұрғын үймен
қамтамасыз ету
____________________________________________________________________

таблицаның жалғасы
____________________________________
N |Болжамды шығыстар|Қаржыландыру
р/с| (млн. теңге) | көзі
|_________________|
| 2005 ж.* |
_____________________________________
8 9
_____________________________________
1. 33,3 Жергілікті
бюджет

2. Қаражат талап
етілмейді

3. Қаражат талап
етілмейді
_____________________________________
4. 3524,4 Республикалық
бюджет
859,3 Жергілікті
бюджет

5. 505 Жергілікті
бюджет

6. 31,53 Жергілікті
бюджет

7. 100,9 Жергілікті
бюджет

8. 789,28 Жергілікті
бюджет

9. 613,53 Жергілікті
бюджет

10. 68,96 Жергілікті
бюджет

11. 1173,15 Жергілікті
бюджет

12. 467,06 Жергілікті
бюджет

13. 2,8 Жергілікті
бюджет

14. 114,68 Жергілікті
бюджет
_____________________________________
15. 1,8 Республикалық
бюджет

16. 282,26 Жергілікті
бюджет

17. 135 Жергілікті
бюджет

18. 50,94 Жергілікті
бюджет

19. 51,42 Жергілікті
бюджет

20. 2,1 Жергілікті
бюджет

21. 1,9 Жергілікті
бюджет

22. 7,15 Жергілікті
бюджет

23. 59,2 Жергілікті
бюджет

24. 220,4 Жергілікті
бюджет

25. 84,9 Жергілікті
бюджет

26. 712,786 Жергілікті
бюджет
_____________________________________
27. 332,9 Республикалық
бюджет

28. 3,96 Республикалық
бюджет
92,47 Жергілікті
бюджет

29. 734,4 Жергілікті
бюджет
_____________________________________

2004, 2005 жылға арналған республикалық бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын іс-шаралар бойынша шығыстар көлемі тиісті қаржы жылына арналған "Республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес анықталатын болады.
Жергілікті бюджеттер қаражаты есебінен қаржыландырылатын іс-шаралар бойынша шығыстардың жыл сайынғы көлемін жергілікті өкілді органдар анықтайды.

Об утверждении Программы "Ауыл мектебi" на 2003-2005 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 4 февраля 2003 года N 128

Во исполнение Плана мероприятий по реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2002-2004 годы, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 апреля 2002 года N 470 Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемую Программу "Ауыл мектебi" на 2003-2005 годы (далее - Программа).
2. Центральным и местным исполнительным органам:
1) принять необходимые меры по выполнению Программы;
2) информировать Министерство образования и науки Республики Казахстан о ходе выполнения Программы ежегодно к 25 декабря.
3. Министерству образования и науки Республики Казахстан ежегодно к 20 января представлять в Правительство Республики Казахстан сводную информацию о выполнении Программы.
4. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 4 февраля 2003 года N 128

Программа "Ауыл мектебi"
на 2003-2005 годы

1. Паспорт Программы

Наименование: Программа "Ауыл мектебi" на 2003-2005 годы

Основание для Пункт 5.2.7. Плана мероприятий по
разработки: реализации Программы Правительства
Республики Казахстан на 2002-2004 годы,
утвержденного постановлением Правительства
Республики Казахстан от 24 апреля 2002 года
N 470.

Основной разработчик: Министерство образования и науки Республики
Казахстан
Цель: Улучшение работы сельских организаций
образования, повышение эффективности
управления сельскими и малокомплектными
школами, обеспечение устойчивого развития,
укрепление учебно-материальной базы и
кадрового потенциала сельских организаций
образования.
Основная задача: Обеспечение стабильного функционирования и
развития системы образования на селе,
повышение качества знаний сельских
школьников, социальная защита работников
образования, учащихся и воспитанников
сельских организаций образования.
Срок реализации 2003-2005 годы

Источники За счет средств республиканского и местного
финансирования: бюджетов, иных, не запрещенных
законодательством, источников. Объем
расходов бюджета на реализацию Программы
составляет 34049,082 млн.тенге, в том числе
из республиканского бюджета - 12123,18
млн.тенге, из местного бюджета - 21925,902
млн.тенге

Ожидаемые результаты: В результате реализации мер,
предусмотренных Программой, будут
усовершенствованы нормативная правовая база, социальные, экономические и
образовательные гарантии функционирования и
устойчивого развития организаций
образования в сельской местности, что
создаст предпосылки для закрепления
молодежи на селе и улучшения инфраструктуры
сельской местности.

2. Введение

Программа "Ауыл мектебi" на 2003-2005 годы разработана на основании пункта 5.2.7. Плана мероприятий по реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2002-2004 годы, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 апреля 2002 года N 470.
Формирование новых экономических отношений на селе, происходящая в общественном сознании переоценка таких ценностей как земля, труд, собственность, национальное самосознание не может не сказаться на роли, миссии и перспективах развития сельской школы.
Состояние уровня работы сельской школы существенно влияет на обеспечение аграрного сектора страны трудовыми ресурсами. Являясь нередко единственным образовательным и культурным центром в сельской местности, базой допрофессиональной подготовки учащихся, школа становится фактором стабильности, социального, экономического и культурного развития села.
Модернизация системы образования на селе в новых социально-экономических условиях требует создания комплексного нормативно-правового, научно-методического, организационно-управленческого, финансово-материального обеспечения развития сельской школы как особого социокультурного явления общественной жизни и органической части единой системы образования.
Нынешнее состояние материально-технической, нормативной и учебно-методической базы организаций образования нуждается в определении новых подходов, применении конкретных действенных мер и государственной поддержке.
Вышеперечисленные факторы обусловили необходимость разработки данной Программы.

3. Анализ современного состояния образования
в сельской местности

В 2001-2002 учебном году в сельской местности функционируют 276 дошкольных организаций, 6225 дневных общеобразовательных школ, 202 внешкольные организации. В них воспитывается и обучается около 1,6 млн. детей, что составляет почти половину от общего числа учащихся и воспитанников.
Согласно Целевой программе подготовки и издания учебников и учебно-методических комплексов (УМК), утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 26 сентября 1996 года N 1173, в организациях образования поэтапно внедряются отечественные учебники нового поколения. С 2002/2003 учебного года по ним обучаются учащиеся 1-6-х классов с казахским, русским, уйгурским языками обучения, 1-4-х классов с узбекским языком обучения.
С 1997 года компьютерными классами различной модификации оснащены все общеобразовательные школы, в том числе 4229 малокомплектных школ (МКШ) страны. Параллельно с компьютеризацией осуществляется процесс поэтапного подключения школ к сети Интернет. В рамках межведомственной программы "Интернет - школам" подключено 1124 школы, из которых 289 - сельские.
При Республиканском научно-практическом центре "Дарын" работает заочная школа по основам наук, в которой 34% слушателей - дети из отдаленных сельских школ. В областных центрах созданы 22 специализированные школы-интерната для одаренных детей из сельской местности. Принятые за последние годы меры позволили несколько стабилизировать работу сельских школ, улучшить качество знаний учащихся.
Однако, существует множество проблем, требующих незамедлительного принятия мер со стороны государства.
Остаточный принцип финансирования дошкольных организаций исключает возможность не только расширения сети, но и ставит под угрозу сохранение существующих организаций. Происходит рост фактического неравенства в получении дошкольного образования, когда условия обучения и воспитания зависят от материальных возможностей родителей оплатить образование своих детей. В результате вне дошкольных организаций и качественных программ предшколы остаются в первую очередь дети из семей с наиболее низкими доходами, нарушается принцип получения непрерывного образования.
На 1 мая 2002 года в 43 сельских районах республики полностью закрыты детские сады, и свернута дошкольная ступень образования.
Из-за резкого сокращения всех типов внешкольных организаций (дома школьников, музыкальные, художественные, спортивные школы, дворовые клубы) дополнительным образованием охвачено только 3,4% учащихся, проживающих на селе, то есть на селе практически не реализуется программа дополнительного образования.
Материальная база сельских школ остается крайне слабой: в республике 51,2% сельских школ расположены в приспособленных помещениях; требуют капитального ремонта здания 1105 школ; в аварийном состоянии находятся здания 128 сельских школ. В 33,4% основных и средних школ отсутствуют кабинеты физики, в 38,2% - химии, в 46,6% - биологии. Каждая третья сельская школа не имеет спортивных залов, каждая четвертая - учебных мастерских.
Сложившаяся практика недостаточного финансирования сферы образования на селе не позволяет в полной мере реализовать функцию государства по обеспечению гражданам получения среднего общего образования в пределах государственного стандарта и проводить системную работу по укреплению и развитию учебно-методической и материально-технической базы школ.
На протяжении ряда лет финансирование организаций образования не предусматривало достаточных средств на ремонт зданий и обновление мебели организаций образования. В 2001 году на капитальный ремонт выделено в 2 раза меньше от необходимой суммы, а на текущий ремонт - только 26% от потребности. До 80% школьного оборудования требуют обновления.
Острой проблемой в системе образования становится создание условий для работы МКШ. Отсутствует системно проработанная стратегия, учитывающая как реальную ситуацию, так и возможные пути ее развития.
Анализ результатов комплексного тестирования абитуриентов из сельских школ в 2001 году и олимпиад, научных соревнований школьников свидетельствует о том, что уровень знаний учащихся сельских школ ниже, чем у городских выпускников. Одной из причин такого положения дел является слабо развитая сеть инновационных организаций образования в сельской местности. Только в 20,7% сельских школ углубленно изучаются общеобразовательные предметы. Из общего числа гимназий и лицеев только 10% находятся на селе.
В 2001-2002 учебном году более 30 тысяч сельских школьников подвозятся к школам, 6 тысяч проживают на квартирах, около 8 тысяч детей добираются до школы самостоятельно. Эта категория учащихся часто пропускает занятия из-за погодных условий. Детям ежедневно приходится проезжать немалое расстояние до школ и обратно, что отрицательно сказывается на их здоровье, уровне успеваемости, небезопасно для жизни.
Серьезное влияние на эффективность подвоза детей оказывают суровые климатические условия, особенно в северных и центральных регионах, паводки, а также отсутствие специального транспорта и горюче-смазочных материалов.
Вызывает тревогу ситуация с детьми беженцев, число которых с каждым годом становится все больше.
Во всех регионах существует необходимость в дополнительном открытии интернатных учреждений, имеющаяся сеть которых не удовлетворяет потребность нуждающихся в них детей. 56% пришкольных интернатов находятся в приспособленных помещениях, 62% из них не имеют собственных столовых, 61% - водопровода, 69% - канализации, 46% - баню или душ, 39% - прачечную.
По состоянию на 1 мая 2002 года отсутствуют школы в 492 населенных пунктах республики, в которых проживают около 14 тысяч детей школьного возраста.
В республике средним образованием в специальных коррекционных организациях охвачено 27,5% детей с ограниченными возможностями в развитии. В то же время 26 тысяч детей этой категории нуждаются в определении в специальные коррекционные организации. Дети с недостатками органов зрения, слуха, речи, нарушениями опорно-двигательного аппарата, проживающие на селе и по состоянию здоровья не имеющие возможности обучаться в обыкновенной школе, практически не имеют доступа к образованию.
Серьезные проблемы имеются в организации питания учащихся, лишь в 36% сельских школ организовано горячее питание.
Потребность в педагогических кадрах сельских школ составляет более 2,7 тысяч человек, ощущается недостаток в преподавателях казахского языка и литературы в школах с русским языком обучения, математики, информатики, иностранного языка, трудового обучения,
музыки и воспитателях предшкольных классов. Около 3 тысяч сельских учителей имеют только среднее общее образование. Остается высокой текучесть педагогических кадров сельских организаций образования.
Из-за отсутствия в местном бюджете достаточных средств на повышение квалификации педагогических кадров, большинство учителей сельских школ проходят курсовую переподготовку за свой счет. Более половины районных отделов образования не имеют методическую службу.
Отрицательно сказывается на качестве подготовленности учителя к урокам отсутствие школьных библиотек, необходимой методической литературы. Более одной тысячи сельских школ (19%) не имеют библиотек. Фонды школьных библиотек нуждаются в обновлении и пополнении литературой для внеклассного чтения, учебно-познавательной и другой литературой. Предельно сокращен тираж педагогических средств массовой информации.
Существующая материально-техническая база сельских школ и большое число совмещенных классов в малокомплектных школах не позволяют большинству школ организовать учебно-воспитательный процесс на должном уровне в соответствии с интересами детей и подростков.

4. Цели и задачи программы

Основная цель Программы:

Улучшение работы сельских организаций образования, повышение эффективности управления сельскими и малокомплектными школами, обеспечение их устойчивого развития, укрепление учебно-материальной базы и кадрового потенциала сельских организаций образования.

Задачи Программы:
нормативное правовое обеспечение функционирования и развития организаций образования в сельской местности;
укрепление материально-технической базы сельских организаций образования;
модернизация деятельности сельских школ как открытого социального института и полифункциональной организации образования, развитие сети сельских общеобразовательных школ, детских садов, комплексов "школа - детский сад", мини-центров дошкольного воспитания в общеобразовательных школах;
разработка и внедрение финансово-экономических механизмов, обеспечивающих функционирование и развитие организаций образования на селе, совершенствование оплаты труда педагогов;
разработка системы мер по социальной защите работников образования, учащихся и воспитанников сельских организаций образования;
совершенствование научного, учебно-методического обеспечения сельских школ с учетом их особенностей, внедрение специальных методик и технологий в учебно-воспитательный процесс малокомплектных школ;
повышение качества обучения и воспитания в сельских школах и дошкольных организациях, развитие творчества учащихся и воспитанников;
обеспечение стабильности педагогических кадров в сельской местности; повышение уровня подготовки и переподготовки педагогических кадров для сельских, в т.ч. малокомплектных школ;
совершенствование системы социализации детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей, детей-инвалидов и детей с ограниченными возможностями в развитии;
создание научно-методической базы социальной защиты детства, расширение социально-правовых гарантий несовершеннолетних, защита имущественных и других интересов детей, нуждающихся в опеке.

5. Основные направления и механизмы
реализации программы

5.1. Основные направления развития системы образования на селе

5.1.1. Совершенствование нормативной правовой базы

Необходимо совершенствование действующего законодательства для обеспечения правовой основы повышения социального статуса учителей и других педагогических работников в новых социально-экономических условиях.
Требуется разработка новой модели сельской школы с учетом особенностей организации учебно-воспитательного процесса.
Необходимо нормативное правовое обеспечение интегративных моделей организаций образования села, совершенствование действующих нормативных правовых актов по вопросам образования, разработке научно-методических материалов по управлению сельской школой, по развитию личности сельского школьника.
Должно быть пересмотрено штатное расписание районных (городских) методических кабинетов, а также типовой перечень учебного оборудования и техники для сельских школ.
Необходимо совершенствовать нормативную базу по выявлению и работе с одаренными детьми для поддержки одаренных и талантливых детей, проживающих в сельской местности.
Требуется разработка нормативов, учебно-методическое обеспечение специальных коррекционных организаций для оказания социальной, реабилитационной, педагогической, психологической помощи детям и их семьям, так как создание условий для решения проблем детей с ограниченными возможностями в развитии является основой специального образования на селе.
Необходимо рассматривать защиту прав детей и подростков с ограниченными возможностями в развитии, как один из главных приоритетов подготовки их к полноценной жизни в обществе. Требуется разработка специальных нормативных правовых актов по установлению минимальных социальных стандартов по социально-правовому обслуживанию детей.
Необходимо предоставить местным исполнительным органам более широкие полномочия в вопросах обеспечения содержания воспитанников в организациях образования.

5.1.2. Сохранение, развитие сети и укрепление материально-технической базы организаций образования

В целях обеспечения доступности образования в сельской местности необходимо выполнение гарантированного государственного норматива сети организаций образования, установленного постановлением Правительства Республики Казахстан от 25 февраля 2000 года N 300 "О гарантированном государственном нормативе сети организаций образования".
Для учащихся населенных пунктов, в которых отсутствуют общеобразовательные школы и интернатные организации соответствующего типа, должен быть обеспечен ежедневный бесплатный подвоз детей к школе и обратно.
Местные исполнительные органы должны обеспечивать подвоз детей специальным транспортом, его содержание и обновление. В отдаленных селах, из которых затруднен подвоз учащихся, наличие начальной школы обязательно.
Увеличение удельного веса МКШ в общем количестве общеобразовательных школ за последние годы требует принятия мер по улучшению их работы и обеспечения функционирования различных типов общеобразовательных организаций на селе.
На основной и старшей ступени общеобразовательной школы нельзя допускать совмещения классов.
Для совершенствования функционирования сельских МКШ, оптимизации в них учебно-воспитательного процесса следует широко использовать потенциал базовых опорных школ.
Необходимо, исходя из экономической целесообразности, интересов учащихся и их родителей, в рамках гарантированного государственного норматива сети организаций образования расширять и укреплять сеть государственных пришкольных интернатов, открывать в областных и районных центрах государственные школы-интернаты общего типа для детей из населенных пунктов, не имеющих общеобразовательных школ соответствующего типа.
Требует дальнейшего расширения сеть школ и школ-интернатов для детей с ограниченными возможностями в развитии из сельской местности, санаторных школ и пансионатов. Необходимо в общеобразовательных школах открывать специальные классы для обучения указанной категории детей, создавать классы компенсирующего обучения, шире предоставлять возможность обучения на дому.
В целях реализации программ дополнительного образования сельских детей следует более эффективно использовать базу действующих общеобразовательных школ.
В каждом районном центре должны функционировать центры или дома детского творчества, детско-юношеские спортивные, детские музыкальные школы и другие типы внешкольных организаций образования. Укрепление учебно-материальной базы организаций дополнительного образования позволит качественно реализовать новые образовательно-воспитательные программы, такие, как клубная деятельность, спорт, туризм и другие.
Необходимо предусматривать создание кабинетов и приобретение учебного и лабораторного оборудования по физике, химии, биологии, инструментов и станков для мастерских, материала для проведения уроков трудового обучения, спортивного инвентаря, столового оборудования, обмундирования воспитанников интернатных учреждений. Следует обеспечить ежегодное обновление не менее 10% инвентаря и учебного оборудования в организациях образования. В каждом сельском районе нужно принять конкретные меры, способствующие укреплению учебно-материальной базы дошкольного воспитания: капитальное строительство и ремонт, замена мебели, учебно-игрового оборудования, бесплатное обеспечение учебниками и учебно-методическими пособиями предшкольной подготовки и т.п.
Осуществить реконструкцию и капитальный ремонт в первую очередь зданий, находящихся в аварийном состоянии.
Немаловажное значение для сохранения здоровья учащихся, воспитанников, создания нормальных условий для учебного процесса имеет качество питьевой воды и топлива, используемого организациями образования.
Необходимо обеспечить школы обучающими компьютерными программами по всем предметам, предоставить им выход в глобальные компьютерные сети, активно внедрять дистанционную форму обучения. Основным элементом инфраструктуры школы должны стать центры ресурсов знаний: библиотека и компьютерный класс.
Требуют серьезного внимания сервисное обслуживание и вопросы обновления парка компьютерной техники школ.
Для организации трудовой подготовки учащихся старших классов необходимо развивать учебно-производственную деятельность сельских школ, закрепить за ними земельные угодья, создавать ученические производственные структуры.
Материальная база специальных организаций образования должна соответствовать современным условиям воспитания, необходимо предусмотреть обновление специального оборудования и техники для коррекции основного дефекта детей.

5.1.3. Обеспечение доступности программ дошкольного
воспитания и обучения

Для увеличения охвата детей дошкольным воспитанием нужно расширять сеть учебно-воспитательных комплексов "Школа - детский сад", реализующих одновременно программы дошкольного и общего образования. Необходимо разрабатывать и внедрять государственные
стандарты дошкольного воспитания и обучения и соответствующие им базовые дошкольные общеобразовательные программы, обеспечивающие преемственность с программами начальной школы.
Необходимо обеспечить на основе новых научных исследований разработку и внедрение в практику деятельности дошкольных организаций новых образовательных технологий, предусматривающих формирование у ребенка коммуникативных навыков, соответствующих целям дошкольного воспитания. Работа с детьми дошкольного и младшего школьного возраста должна быть направлена на сохранение здоровья, эмоционального благополучия и развития индивидуальности каждого ребенка.
Основой политики в области дошкольного воспитания и методологической базой в деле изучения проблем дошкольного воспитания должны стать Дакарские рамки действий по глобальной программе "Образование для всех", которые были подписаны Казахстаном на Всемирном форуме по образованию в апреле 2000 года в городе Дакар (Сенегал). Программа "Образование для всех" направлена на предоставление всем гражданам одинаковых возможностей в получении базового образования, приоритетное расширение и совершенствование комплексных мер по уходу за детьми дошкольного возраста и их воспитанию, особенно в отношении наиболее уязвимых детей.

5.1.4. Повышение качества обучения и воспитания

Одним из главных приоритетов дальнейшего реформирования системы образования в республике является необходимость создания модели современной сельской школы, обеспечивающей доступность и качество образовательных услуг. Требует внимания проблема выравнивания стартовых возможностей выпускников городских и сельских школ в получении начального, среднего и высшего профессионального образования.
Управление качеством образования на селе должно быть ориентировано на осуществление развивающего обучения и усвоения учащимися жизненных навыков, что предполагает предоставление возможности учащимся выбора образовательных услуг, внедрение
инновационных методов и организационных форм обучения с учетом специфики сельской местности.
В сельских и малокомплектных школах актуализируется применение современных технологий обучения, гарантирующих усвоение учебного материала каждым учеником на уровне требований государственного стандарта и создающих условия для их самостоятельной познавательной деятельности. Следует обратить особое внимание на применение здоровье сберегающих технологий обучения. Необходимость использования уровневой и профильной
дифференциации и индивидуализации обучения в условиях малой наполняемости школы, совмещенных классов-комплектов и разновозрастного ученического коллектива требует дальнейшего научно обоснованного исследования принципов и подходов обновления содержания образования, особенно его вариативной части, разработки на их основе вариантов учебных планов для сельских и малокомплектных школ.
Необходимо проведение непрерывного мониторинга качества обучения и воспитания школьников и введение тестирования общеобразовательной подготовки учащихся школ по завершению каждой ступени обучения, создание инструментария оценки качества образовательных услуг (система разноуровневых, тематических и итоговых тестов и др.).
Возможности повышения качества образовательных услуг связаны с внедрением новых форм организации учебно-воспитательного процесса, характеризующегося полифункциональностью и интегративно-образовательной функцией.
Необходимо предусмотреть развитие новых перспективных типов школ, например, "школа - сад", "школа - библиотека - культурный центр", "школа - агробиолаборатория", "школа - сельскохозяйственный комплекс", "школа - производственное объединение" и других, на
базе которых возможно осуществление программы дополнительного образования учащихся. В этой связи следует создать экспериментальные площадки в разных регионах республики для
апробации новых моделей сельской школы, адекватной социально-экономическим условиям конкретного социума, историко-культурным традициям региона на основе интеграции школы с
сельскохозяйственным производством.
Принцип единства обучения и воспитания предполагает наряду с совершенствованием содержания образования разработку соответствующих методических основ построения систем
воспитательной работы в организациях образования села.
Организация досуга и отдыха детей и подростков в сельской местности, развитие детского движения, предупреждение и профилактика правонарушений, преступлений и безнадзорности среди несовершеннолетних требует расширения сети дополнительного
образования на селе.
Необходима разработка методических рекомендаций в помощь сельским педагогам по вопросам воспитания, обобщение и распространение передового педагогического опыта, активное его внедрение в практику сельских школ.
Необходимо обеспечить общеобразовательные школы и внешкольные организации соответствующими кадрами, восстановить ранее сокращенные должности педагогов-организаторов, педагогов-психологов, методистов.
Система дополнительного образования на селе остро нуждается в образовательных программах по правовому, санитарному просвещению, центрах социально-психологической помощи подросткам и молодежи, призванных оказывать психологическую и педагогическую поддержку учащейся молодежи, оказавшейся в критической ситуации.
Требуются экстренные меры по пресечению и предотвращению распространения и профилактике наркомании среди несовершеннолетних.
Необходимо активизировать совместную работу с общественными объединениями, национальными культурными центрами в вопросах воспитания гражданского самосознания, интернационализма, казахстанского патриотизма.
Социально-реабилитационная работа с детьми оралманов и вынужденных переселенцев нуждается в принятии системных решений на основе применения технологий психолого-педагогической помощи.
В целях внедрения здорового образа жизни необходимо обобщить и распространить опыт лучших сельских школ по духовно-нравственному воспитанию детей и подростков, организации физкультурно-оздоровительных мероприятий.
Осуществление деятельности специальных организаций образования в сельской местности предполагает внедрение новых технологий обучения, формирование единой системы мониторинга в
раннем выявлении детей с ограниченными возможностями в развитии, создание условий психологической, медицинской и коррекционно-педагогической помощи для личностного развития и полноценной жизни детей, подготовки их к самостоятельной жизни в современном обществе.

5.1.5. Подготовка и переподготовка педагогических кадров

В условиях свертывания социокультурной сферы села, снижения престижа педагогического труда, низкого уровня заработной платы особо актуальным становится повышение социальной и культурной роли сельской школы и сельского учителя.
Подготовка сельского учителя, особенно учителя малокомплектной школы, предусматривает разработку многоуровневых учебных планов и профессионально-образовательных программ. Необходимо размещение государственного образовательного заказа по педагогическим специальностям для подготовки учителей малокомплектных школ по интегрированным специальностям.
Для обеспечения эффективности действия существующей социальной льготы для сельской молодежи - 30% квоты для поступления выпускников сельских организаций образования в высшие и средние профессиональные учебные заведения республики по специальностям, определяющим социально-экономическое развитие села, необходимо принять дополнительные меры. За счет местных бюджетов обеспечивать жильем молодых специалистов, окончивших высшие и средние профессиональные учебные заведения и прибывших для работы на селе. Эти меры будут способствовать закреплению молодых специалистов на селе, улучшению качественного состава педагогических работников сельских организаций образования.
Обеспечение доступности профессионального образования для выпускников сельских школ предполагает дальнейшее совершенствование профессиональной ориентации сельской молодежи на профессии, востребованные в условиях многоукладной экономики села.
В вузах требуется усиление кафедр педагогики, частных методик, их полноценное научно-методическое обеспечение, увеличение часов изучения педагогики, психологии, совершенствование учебных планов и программ в части прохождения студентами педагогической практики в организациях образования. Необходима разработка и переиздание учебных пособий по педагогическим специальностям.
Система переподготовки и повышения квалификации учителей сельских школ должна учитывать включение в практику новых достижений педагогической науки и передового отечественного и зарубежного опыта по организации обучения в сельской и малокомплектной школе, дифференцированно подходить к организации курсов для разных категорий педагогов с учетом специфики работы в малокомплектных школах.
Назрела необходимость непрерывного повышения квалификации работников образования без отрыва от производства посредством внедрения модели дистанционного обучения педагогических кадров села.
Необходимо также возобновление работы районных методических кабинетов для оказания практической помощи учителям сельских школ, создание банков научно-методических и дидактических данных по передовому педагогическому опыту, развитию системы образования на
селе.

5.1.6. Финансовое обеспечение организаций
образования на селе

За последние годы особенно обострилась проблема зависимости финансового состояния сельских организаций образования от наполняемости бюджетов соответствующих местных исполнительных органов, что приводит к неравенству возможностей и условий работы сельских организаций образования различных регионов.
Значительная разница в расходах на образование в разрезе областей сложилась не только в связи с объективными причинами (различные климатические условия, отмена региональных коэффициентов к заработной плате), но также из-за отсутствия ряда утвержденных норм и нормативов, определяющих расходы на образование.
Осуществление системного и поэтапного обновления материально-технической базы организаций образования в сельской местности возможно при многоканальном финансировании, которое предполагает наряду с использованием бюджетных средств привлечение возможностей частного капитала: спонсоров и местных хозяйствующих субъектов.
Назрела необходимость утверждения норм и нормативов, обязательных для соблюдения местными исполнительными органами, при расчетах расходов на образование и для учета Республиканской бюджетной комиссией при определении областям размеров субвенций и изъятий на очередной финансовый год.
Необходимо увеличить долю капитальных расходов в финансировании образования на селе до 30% в течение, как минимум, 3 лет, чтобы провести современное переоснащение организаций образования и обеспечить действительно равные права на получение качественного образования учащимися сельских школ.
Государственный заказ по оснащению школ будет способствовать развитию собственной индустрии образования.

5.2. Механизмы реализации Программы

Для выполнения Программы на республиканском уровне разработан план мероприятий по ее реализации, на местном уровне будут приняты меры по развитию сельских школ до 2005 года.
Системный контроль и оперативное управление процессом реализации Программы "Ауыл мектебi" осуществляет Министерство образования и науки Республики Казахстан.
Мероприятия программы будут реализовываться за счет государства, а также путем организации пилотных проектов с привлечением к их финансированию донорских организаций.
За счет средств республиканского бюджета будет осуществлено строительство новых сельских школ в перспективных населенных пунктах. Предполагаемые затраты на 2003-2005 годы составят 11107,2 млн. тенге: в 2003 году - 3868,8 млн. тенге, 2004 году - 3714,0 млн. тенге, 2005 году - 3524,4 млн. тенге.
За счет средств местного бюджета планируется ряд мер по укреплению материально-технической базы учебных заведений.
Будет проведен ремонт общеобразовательных и специальных коррекционных школ, требующих капитального ремонта.
С учетом потребности сельских школ в обновлении пришедших в негодность ученических парт и классных досок предусматривается их приобретение и ежегодное обновление.
Предусматривается приобретение оборудования для специальных коррекционных учреждений. Оснащение данных организаций образования современным специальным оборудованием позволит повысить качество обучения детей с ограниченными возможностями в развитии.
Укрепление учебно-материальной базы и создание необходимых предметных кабинетов обеспечат выполнение государственного стандарта среднего общего образования в полном объеме, повышение качества обучения, уровня знаний сельских учащихся.

6. Необходимые ресурсы и источники их финансирования

Расчеты потребности в средствах республиканского и местных бюджетов по плану мероприятий Программы составлены, исходя из уровня цен 2002 года, в соответствии с проектом индикативного плана.
Объем расходов бюджета на реализацию Программы составляет 34049,082 млн.тенге, в том числе из республиканского бюджета - 12123,18 млн.тенге, из местного бюджета - 21925,902 млн.тенге:
на 2003 год - всего 11712,520 млн.тенге, в том числе из республиканского бюджета - 4207,460 млн.тенге, из местного бюджета - 7505,060 млн.тенге;
на 2004 год - всего 11279,186 млн.тенге, в том числе из республиканского бюджета - 4052,660 млн.тенге, из местного бюджета - 7226,526 млн.тенге;
на 2005 год - всего 11057,376 млн.тенге, в том числе из республиканского бюджета - 3863,060 млн.тенге, из местного бюджета - 7194,316 млн.тенге.

7. Ожидаемые результаты от реализации программы

В результате принятых мер будут:
осуществлены поэтапное укрепление материально-технической базы организаций образования на селе, сохранение и развитие сети организаций образования; осуществлено строительство 63 сельских школ, в том числе строительство новых зданий взамен 22 аварийных школ: в 2003 году - 24 школы, в 2004 году - 21, в 2005 году - 18. Это в более полной мере обеспечит доступность образовательных услуг для сельского населения, получение гарантированного среднего образования;
усовершенствована нормативная правовая база по обеспечению социальной защиты педагогов, обучающихся и воспитанников;
созданы условия для эффективного осуществления процесса обучения учащихся сельских и малокомплектных школ, что обеспечит конкурентоспособность выпускников сельских школ, а также сблизит уровень обученности учащихся городских и сельских школ;
улучшено кадровое обеспечение учителей сельских школ, в том числе и малокомплектных, дошкольных организаций, что будет способствовать повышению качества образования, социальной и культурной роли школы, статуса сельского учителя;
внедрены адаптированные технологии обучения и воспитания учащихся сельских школ, обеспечивающие переход от единообразия к дифференциации и интеграции образования и воспитания, подготовку выпускников школ, готовых к участию в подъеме сельского хозяйства, социального обустройства села;
созданы система показателей качества и эффективности образования, объективные процедуры и технологии оценки, обеспечивающие получение достоверных и сопоставимых данных, то есть будет создана эффективная система мониторинга качества образования;
обеспечены функционирование и развитие новых моделей и типов сельских организаций образования, в том числе для детей с ограниченными возможностями в развитии;
созданы условия для развития системы дошкольного воспитания на селе, внедрения государственных стандартов дошкольного воспитания, обязательного осуществления предшкольной подготовки.

План мероприятий по реализации программы
"Ауыл мектебi" на 2003-2005 годы <*>
Сноска. В План внесены изменения - постановлением Правительства РК от 4 марта 2004 г. N 272 .

1. Совершенствование нормативной правовой базы

____________________________________________________________________
N ! Мероприятие ! Форма !Ответст- !Срок ! Предполагаемые
п/п! !завершения!венные !испол- ! расходы (млн.тенге)
! ! !за испол-!нения !---------------------
! ! !нение !(реали-!2003г.!2004г.*!2005г*
! ! !(реали- !зации) ! ! !
! ! !зацию) ! !
--------------------------------------------------------------------
1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8
--------------------------------------------------------------------
1 Разработать Приказ МОН Июнь
модель мало- 2003 г.
комплектной
школы.
Организовать Решения Акимы Август 34,5 33 33,3
эксперимен- акимов областей 2003 г.
тальные
площадки по
ее внедрению,
апробации
специальных
организацион-
ных форм обу-
чения, новых
информационных
технологий
2 Разработать Приказ МОН II - - -
варианты квартал
учебных планов 2003 г.
для сельских
и малоком-
плектных школ
на основе
базисного
учебного плана
3 Совершенство- Приказ МОН, Декабрь - - -
вать государ- МИТ 2003г.
ственные
стандарты по
педагогическим
специальностям

2. Сохранение, развитие сети и укрепление материально-технической
базы сельских организаций образования

4 Обеспечить Проект МОН IV 3868,8
строительство постанов- квартал 3714,0
новых сельских ления 2003 г. 3524,4
школ Правитель- 869,9
ства 832,14
Республики 859,3
Казахстан

5 Провести Решения Акимы I 567,434
реконструкцию акимов областей квартал 524,03
школ, находя- 2003- 505
щихся в аварий- 2005 гг.
ном состоянии
6 Оснастить Решения Акимы всех I 48,83 34,23 31,53
коррекционные акимов уровней квартал
организации 2003-
образования 2005 гг.
необходимым
специальным
оборудованием
7 Создать Решения Акимы I 134,8 123,7 100,9
кабинеты акимов областей квартал
химии, биоло- 2003-
гии в средних 2005 гг.
общеобразова-
тельных школах,
где они отсут-
ствуют, обес-
печить необхо-
димым учебным
оборудованием
8 Создать каби- Решения Акимы I 794,38 794,38
неты физики в акимов областей квартал 789,28
основных и сред- 2003-
них общеобразо- 2005 гг.
вательных школах,
где они отсут-
ствуют, обес-
печить необхо-
димым учебным
оборудованием
9 Обеспечить Регион- Акимы Январь 690,43 636,63
приобретение альные областей 2003 г. 613,53
и ежегодное программы,
обновление решения
ученических акимов
парт и классных
досок в обще-
образователь-
ных организа-
циях
10 Осуществить Решения Акимы I 106,06 68,96
капитальный акимов областей квартал 68,96
ремонт специ- ежегодно
альных кор-
рекционных
организаций
образования
11 Осуществлять Решения Акимы Январь 1240,99 1157,09
своевременный акимов областей ежегодно 1173,15
капитальный
ремонт сельских
организаций
образования
12 Обеспечить Приказ МОН Декабрь
пополнение ежегодно
библиотечных
фондов органи- Решения Акимы Январь 468,26 468,26
заций образо- акимов областей ежегодно 467,06
вания учебно-
познавательной,
художественной
и другой лите-
ратурой
13 Проводить Решения Акимы ежегодно 2,8 2,8 2,8
областные акимов областей
открытые теле-
визионные
благотвори-
тельные акции
"Ауыл мектебi"
14 Осуществлять Решения Акимы Январь 115,79 115,38
подвоз уча- акимов, областей ежегодно 114,68
щихся к школе информация
из отдаленных Правитель-
сел на специ- ству
альном авто- Республики
транспорте Казахстан

3. Повышение качества обучения и воспитания

15 Осуществить Приказ МОН I квартал 1,8 1,8 1,8
выполнение 2003-
научно-иссле- 2005 гг.
довательских
работ по ос-
новным направ-
лениям разви-
тия сельских
школ, способ-
ствующих дос-
тижению опре-
деленных про-
граммой
"Ауыл мектебi"
ожидаемых
результатов
16 Обеспечить Решения Акимы I квартал 282,26 282,26
стабильное акимов областей 2003- 282,26
функциониро- 2005 гг.
вание методи-
ческих каби-
нетов при
районных
отделах обра-
зования
17 Обеспечить Решения Акимы Апрель 135 135 135
организацию акимов областей 2003-
отдыха, оздо- 2005 гг.
ровления и
занятости
детей и под- Информация МОН Октябрь
ростков на Правитель- 2003-
селе ству РК 2005 гг.
18 Открыть кон- Решения Акимы I квартал 53 50,94 50,94
сультационные акимов, областей, 2003 г.
пункты при приказ МЗ
лечебно-оздо-
ровительных
учреждениях
для осущест-
вления консуль-
таций подрост-
ков и молодежи
19 Проводить Отчет МОН, МВД, Январь, 51,42 51,42 51,42
совместно с Прави- акимы июль
правоохрани- тельству областей 2003-
тельными ор- Республики 2005 гг.
ганами и руко- Казахстан
водителями
сельских орга-
низаций обра-
зования работу
по вопросам
профилактики
правонарушений
несовершен-
нолетних и
детской без-
надзорности
20 Создать новые Приказ, Мининформ, I квартал 2,1 2,1 2,1
радио- и теле- решения акимы ежегодно
передачи по акимов областей
детской, моло-
дежной тематике
21 Проводить Совмест- Минкультуры,I квартал 1,9 1,9 1,9
конкурсы на ный Мининформ, ежегодно
лучшие музы- приказ, МОН,
кальные произ- решения акимы
ведения, кино- акимов областей
фильмы, песни
для детей,
детскую худо-
жественную
литературу
22 Обеспечить Публикации Мининформ, Постоянно 7,15 7,15 7,15
освещение в СМИ акимы
средствами областей
массовой ин-
формации воп-
росов по
свободе веро-
исповедания,
а также про-
паганде
борьбы с
религиозным
экстремизмом
23 Открыть в Решения Акимы Январь 65 60,2 59,2
сельских обще- акимов областей ежегодно
образовательных
школах кабинеты
профориентации,
восстановить
межшкольные
учебно-произ-
водственные
комбинаты
24 Расширить Решения Акимы Август 220,4 220,4 220,4
сеть сельских акимов областей ежегодно
школ с про-
фильным и
углубленным
изучением
предметов
25 Обеспечить Решения Акимы Январь 85 84,9 84,8
в сельских акимов областей ежегодно
школах условия
для осуществ-
ления профиль-
ного трудового
обучения и до-
профессиональ-
ной подготовки
26 Обеспечить Решения Акимы Январь 700,786 712,786
функциониро- акимов областей ежегодно 712,786
вание в каждом
сельском районе
внешкольных
организаций
дополнительного
образования

4. Подготовка и переподготовка педагогических кадров

27 Организовать Приказ МОН II 332,9 332,9
на базе госу- квартал 332,9
дарственных ежегодно
вузов подго-
товку педаго-
гических кад-
ров для сель-
ских и мало-
комплектных
школ.
Внести в Клас- Приказ МОН II
сификатор нап- квартал
равлений под- 2003 г.
готовки и спе-
циальностей
высшего про-
фессионального
образования
интегрирован-
ные специаль-
ности
28 Обеспечить Приказ МОН Январь 3,96 3,96 3,96
переподготовку 2003-
и повышение 2005 гг.
квалификации
учителей Решения Акимы 92,47 92,47 92,47
сельских школ акимов областей
по внедрению
учебников
нового
поколения
29 Разработать Решения Акимы Январь 734,4 734,4 734,4
комплекс мер, акимов областей 2003-
обеспечивающих 2005 гг.
социальную
защиту сельских
учителей и Информация Декабрь
закрепление Правитель- 2003-
молодых специа- ству 2005 гг.
листов в сель- Республики
ских школах, Казахстан
обеспечение их
жильем
--------------------------------------------------------------------
продолжение таблицы
____________________
N ! Источник !
п/п! финансирования !
--------------------!
1 ! 9 !
--------------------!
1 Местный
бюджет

2 Средств не
требуется

3 Средств не
требуется

4 Республиканский
бюджет
Местный бюджет

5 Местный бюджет

6 Местный бюджет

7 Местный бюджет

8 Местный бюджет

9 Местный бюджет

10 Местный бюджет

11 Местный бюджет

12 Местный бюджет

13 Местный бюджет

14 Местный бюджет

15 Республиканский
бюджет

16 Местный бюджет

17 Местный бюджет

18 Местный бюджет

19 Местный бюджет

20 Местный бюджет

21 Местный бюджет

22 Местный бюджет

23 Местный бюджет

24 Местный бюджет

25 Местный бюджет

26 Местный бюджет

27 Республиканский
бюджет

28 Республиканский
бюджет
Местный бюджет

29 Местный бюджет
--------------------------------------------------------------------

* Объемы расходов по мероприятиям, финансируемым за счет средств республиканского бюджета на 2004, 2005 годы, будут определяться (уточняться) в соответствии с Законом Республики Казахстан "О республиканском бюджете" на соответствующий финансовый год.
* Ежегодные объемы расходов по мероприятиям, финансируемым за счет средств местных бюджетов, будут определяться местными представительными органами.