Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Азия Даму Банкi арасындағы Қазақстандағы жергiлiктi билiк органдарының реформаларын қолдау жөнiндегі техникалық көмек туралы хаттар алмасу нысанындағы келiсiмге қол қою туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 10 желтоқсандағы N 1300 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
1. Қоса берiліп отырған Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Азия Даму Банкi арасындағы Қазақстандағы жергiлiктi билiк органдарының реформаларын қолдау жөнiндегi техникалық көмек туралы хаттар алмасу нысанындағы келiсiмнiң жобасы мақұлдансын.
2. Қазақстан Республикасының Экономика және бюджеттік жоспарлау вице-министрi Батырхан Арысбекұлы Исаевқа Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң атынан қағидаттық сипаты жоқ өзгерiстер мен толықтырулар енгiзуге рұқсат бере отырып, Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Азия Даму Банкi арасындағы Қазақстандағы жергiлiктi билiк органдарының реформаларын қолдау жөнiндегi техникалық көмек туралы хаттар алмасу нысанындағы келiсiмге қол қоюға өкілеттік берiлсiн.
3. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшіне енедi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

АЗИЯ ДАМУ БАНКI

2004 жылғы 12 қараша

Экономика және бюджеттiк жоспарлау
вице-министрі Б. Исаев мырзаға
(АДБ басқарушысының орынбасары)
Астана, 473000
Жеңiс даңғылы, 33
Факс (3172) 718-545

Қазақстандағы жергiлiктi билік органдарының
реформаларын қолдау жөнiндегi техникалық көмек жобасы
(ТК N 4190 KAZ)

Құрметті Исаев мырза:

Сiзге 2003 жылғы 6 қазанда Азия Даму Банкi (АДБ) Қазақстан Республикасының Үкiметіне (Yкiмет) жергiлiктi билiк органдарының реформаларын қолдауға 250000 АҚШ доллары аспайтын баламалы сомада техникалық көмек (TК) көрсетудi мақұлдағанын мәлiмдеймiз. Бұл TК 1995 жылғы 5 қазанда қол қойылған Қазақстан Республикасының Yкiметi мен АДБ арасындағы техникалық көмек туралы негіздемелiк келiсiмге (i) және (іі) осы хатқа 1-қосымша түрінде қоса беріліп отырған ТК туралы есептiң 16-18 параграфтары мен 2 және 3-қосымшаларында сипатталған тетіктерге сәйкес қаржыландырылады және жүзеге асырылады. ТК туралы есепте көрсетілгендей, бұл TК-тi iске асыру үшiн Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі (ЭБЖМ) атқарушы агенттiк болып табылады.
Бұл ТК толықтай Мемлекеттік басқару мәселелері жөнiндегi ынтымақтастық қоры (МБЫҚ) мен АДБ-нің TК-тi қаржыландыру бағдарламасы қаражатының есебiнен грант негізiнде қаржыландырылады.
Егер мұндай тетiк Сіз үшін қолайлы болса, Үкiмет атынан осы хаттың екі данасына қол қоюыңызды сұраймыз. Бір данасын өзiңiзге қалдырып, екiншi қол қойылған түпнұсқасын АДБ-не қайтаруыңызды сұраймыз.
Төменде қол қойған АДБ өкілі осы ТК iске асырумен байланысты барлық мәселеге жауапты. Тиiсiнше, барлық хат-хабар соған жiберiлуi тиiс.

Құрметпен,

Ной Сиакхачанх
Шығыс және Орталық Азия департаментiнiң
Мемлекеттiк басқару, қаржы және сауда
басқармасының директоры

Растаймын:
Үкiмет атынан
__________________________________
Уәкiлеттi өкiл
(қолы мен аты-жөнi баспа әрiптермен)
Лауазымы: ________________________
Күнi: ____________________________

Көшірмелерi: Экономика және бюджеттiк жоспарлау министрi
Қайрат Келiмбетов мырзаға
Факс (7-3172) 717712

АДБ-нiң Қазақстандағы тұрақты өкiлдiгiнiң директоры
Казухико Хичуги мырзаға
Факс (7-3172) 328343

АЗИЯ ДАМУ БАНКI ТАR KAZ-36403-02

ҚAЗAҚCTAH РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҮКIМЕТIНЕ
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЕРГIЛIКТI БИЛIК ОРГАНДАРЫНЫҢ
РЕФОРМАСЫН ҚОЛДАУ
ЖӨНІНДЕГI
ТЕХНИКАЛЫҚ КӨМЕК

(Мемлекеттiк басқару мәселелерi жөнiндегі ынтымақтастық қорының қаржыландыратын)

2003 жылғы қазан

ВАЛЮТАНЫҢ АРА САЛМАҒЫ
(2003 жылғы 2 қыркүйектегі жағдай бойынша)

валютаның өлшем бiрлiгі - Теңге (Т)
1,00 T = $0,007
$1,00 = 147,69 T

Мәтiнде қабылданған қысқартулар

АДБ - Азия Даму Банкi
ЕО-ТАСИС - Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) елдерiне
Еуропалық Одақтың Техникалық көмегi
ЭБЖМ - Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлiгi
ТК - Техникалық көмек
ЮСАИД - Құрама Штаттардың Халықаралық даму жөнiндегi агенттігі

Ескертпе

Осы құжаттағы "$" белгiсi АҚШ долларын бiлдiредi.

__________________________________________________________________
Осы есептi С. Шреста әзiрледi, Мемлекеттiк басқару, қаржы және
сауда жөнiндегі басқарма, Шығыс және Орталық Азия департаментi
__________________________________________________________________

I. Кiрiспе

1. Азия Даму Банкiнiң (АДБ) бағдарламалық Миссиясы барысында 2002 жылы Қазақстан Республикасының Үкiметi жергілікті билiк органдарын реформалау мақсатында оған техникалық көмек (TК) беруге мүдделiлік танытты. Келесi бағдарламалық миссиялар және мемлекеттiк басқару жүйесiн бағалауға байланысты миссиялар ¹ барысында осы саладағы реформалар өзектi және қажеттi екені расталды. Осы ТК Елдер Стратегиясы мен 2002 жылға Қазақстанға арналған Бағдарламаның нақтыланған нұсқасына енгізiлдi. Сондай-ақ осы ТК екi кезеңде жүзеге асырылатыны келiсiлдi.
2. Осы ТК АДБ көмегiнiң бiрiншi кезеңiн танытады және жергілiктi билiк органдарын реформалаудың орта мерзiмдi стратегиясын орталық Yкiмет пен жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары арасындағы әкiмшiлiк және қаржылық қатынастардағы негiзгі құрылымдық проблемаларды шешу арқылы әзiрлеуге бағытталған. II кезең барысында I кезеңдi iске асыру нәтижесінде дайындалатын ұсынымдарды iске асыру үшін ТК көрсетілетiн болады. Дәлелдемелерді бекiту жөнiндегі АДБ-нің миссиясы 2003 жылғы 25 маусым - 10 шiлдеде бағытталып, Үкiметпен бiрiншi кезеңдi iске асырудың мақсаттарына, көлемi мен тетiктерiне қатысты келiсiмдерге қол жеткізілді ² . Осы ТК негiзi 1-қосымшада көрсетiлген.

_____________________________
¹ АДБ. 2001 ж. Мемлекеттік басқару және әкімшілік реформаларды жүзеге асыру үшін мүмкіндіктерді қалыптастыру жүйесін зерделеу жөнінде Қазақстан Республикасына Техникалық көмек. Манила.
² ТК туралы алғашқы ескерту 2003 жылғы наурызда ADB Business Opportunitiesтe пайда болған.

II. Проблемалық мәселелер

3. Қазақстан Республикасының аумақтық мемлекеттік басқаруы үш деңгейлi құрылыммен жүзеге асырылады. Облыстық деңгейдегi мемлекеттiк басқару 14 облыс пен жеке аумақтық бiрлiк мәртебесiне ие Астана және Алматы қалаларын танытады. Аудандық деңгейдегі мемлекеттiк басқару органдары 195 аудан мен қалаларды танытады және 2285 ауылдық округті мемлекеттік басқаруды ауылдық басқару органдары жүзеге асырады. Осы деңгейлер арасындағы функциялар мен өкiлеттiктердi бөлу облыстық басқару органдарының қарауымен жүзеге асырылады және басқару негізiнен орталықтандырылған облыстық деңгейде жүзеге асырылады.
4. "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару туралы" Заң (N 148-II, 2001 ж. қаңтар) облыстық басқару органдары қызметiнiң заңды негiзiн көздейдi. Атқарушы органы әкім басқаратын облыстық әкімдік болып табылады. Осы заңға сәйкес әкiмдер Президент пен Үкiметтің өкiлдерi болып табылады (Қазақстан Республикасы Конституциясының N 87 бабы) және оларды Президент тағайындайды. Әрбiр облыста, сондай-ақ, мәслихат деп аталатын сайланбалы кеңес бар. Облыс әкiмi аудан әкiмдерiн тағайындайды, ал аудандық әкiмдер өз кезегiнде ауылдық округ әкімдерiн тағайындайды. Жергіліктi деңгейдегi мемлекеттiк қызметшiлер орталық билiкке сияқты, "қос бағыныстылық" жүйесiнiң шеңберiнде жергілiкті әкiмдiкке бағынады.
5. Облыстық басқару органдары әдеттe құрылыс, көліктік инфрақұрылым, сумен және электр энергиясымен жабдықтау сияқты типтес муниципалды қызметтердi пайдалану және ұстау, сондай-ақ құқықтық тәртiптi сақтауға жауап бередi. Бұдан басқа олар денсаулық сақтау, бiлiм беру және кедейлiктi төмендету жөнiндегі бағдарламалардың әкiмшiлерi болып табылады. Алайда, республикалық және жергілiктi мемлекеттiк басқару органдарының арасында функциялардың ара жігін нақты ажырату жоқ. Нәтижесiнде орталық үкіметтік ведомостволардың жергілiктi бөлiмдерi жүзеге асыратын кейбiр функцияларды және осындай қызметтердi ұсыну үшiн жауап беретiн жергiлiктi басқару органдары орындайтын функцияларды қайталау болады. Ресурстарды ысырап етуден басқа мұндай келеңсiздiктер мен функциялардың қайталануы есеп беру мәселесiнде белгiсiздiк тудырады.
6. Билiктiң орталық және жергілiктi органдары арасындағы қаржылық қатынастар бiршама дәрежеде соңғы бiрнеше жылда қабылданған " Бюджет жүйесi туралы ", " Жергiлiктi мемлекеттiк басқару туралы " және " Мемлекеттiк және мемлекет кепiлдiк берген қарыз алу мен борыш туралы " Заңдарды қабылдау арқылы ресми ресiмделген. Алайда, тұрақты және тиiмдi негiз әлi де пысықтауды талап етедi. Жергiлiктi бюджеттi әкiм және оның тиiстi қызметкерлерi жасайды. Бюджет "Бюджет жүйесi туралы" Заңға сәйкес келiсiлуi тиiс, және оны мақұлдағаннан кейiн ол республикалық бюджеттiң құрамына кiредi. Бастапқы кiрiс болжамы облыстық деңгейде жасалғанына қарамастан, олар көбiнесе республикалық органдарда қайта қаралады/өзгертiледi. Егер енгізiлген өзгерiстер айтарлықтай болса, жергiлiктi әкiмдiктерге шығыстарды жабуға арналған қаражат қиыншылықтар туындайды.
7. Салымдар деңгейi мен даму қарқынының айырмасы өңiрлер арасында кiрiс көздерiн таратуда тең бөлмеушiлiкке әкелiп отыр. Мәселен, 2002 жылы ең бай және ең кедей облыстағы әр адамның кiрiс арасалмағы 11,5 есенi құраған. Сондықтан тұрғындардың қоғамдық қызмет көрсетуге бiрдей қол жеткiзу мүмкiндiк қамтамасыз ету үшiн кiрiстердi теңдестiрудiң нақты тетiгi қажет. Дегенмен, ведомоствоаралық қаржы трансферттерiнiң қолда бар тетігі аса тиiмдi емес. Нәтижесiнде әрбiр адамға шаққандағы әлеуметтiк қызметтердi, денсаулық сақтау және бiлiм берудегі шығыстардың көлемi өңiрлер арасындағы нақты теңсiздiктi көрсетедi.
8. Осы мәселелердi түсiне отырып, Қазақстан Республикасының Yкiметi өз қызметiнiң басым бағыттарының бiрi ретiнде жергiлiктi мемлекеттік басқару органдарын реформалау керек деп санайды. Жақында Қазақстан Республикасы Парламентiнiң қарауына берiлген "Жергiлiктi өзiн-өзi басқару туралы" Қазақстан Республикасының Заң жобасы билiктiң жергілiктi органдарын дербес заңды бiрлiктер ретiнде қарастырады. Қазақстан Республикасының Үкiметi мемлекеттiк басқару деңгейлерi арасындағы өкілеттiктердiң ара жiгiн ажырату және ведомоствоаралық қаржылық қатынастарды жетілдiру жөнiндегi Премьер-Министр басшылық жасайтын Мемлекеттік комиссия (Мемлекеттік комиссия) құрды және оған басты министрлiктердiң өкілдерiнен тұратын жұмыс тобы жетекшілік етедi. Мемлекеттiк комиссия қазiрдiң өзiнде Мемлекеттiк басқару деңгейлерi арасындағы өкілеттiктердi шектеу және ведомоствоаралық қаржылық қатынастарды жетiлдiру туралы тұжырымдаманы (бұдан әрi - Тұжырымдама) әзiрледi. Осы Тұжырымдама басқарудың әр түрлi деңгейi мен ведомоствоаралық қаржылық трансферттер әдiстерiнiң арасындағы қолда бар бөлiсудiң әлсіз жақтарын тауып, басқарудың әрбiр деңгейiне нақты белгiленген функциялар беріледi және тиiстi қаржы ресурстары бөлiнедi. Бұл Тұжырымдаманы Президент мақұлдады және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2003 жылғы 10 ақпандағы N 147 қаулысымен қабылданды. Тұжырымдаманы әзiрлеу жақсы жiберiлетiн нүкте болып табылатындығына қарамастан, Yкiмет реформалар процесi ұзақ және күрделі болатынын және реформаны iске асырудың жақсы әзiрленген стратегиясы қажет ететiнiн түсiнедi. Осы ТК Қазақстан Республикасының Yкiметіне мемлекеттік басқарудың әр түрлi деңгейлерi арасындағы функционалдық және қаржылық қатынастарды әзiрлеуге және осыған ұқсас кезектi әрi кезеңмен жүзеге асырылатын реформалар неғұрлым егжей-тегжейлi стратегиясын анықтауға көмектеседi.
9. АДБ Қазақстан Республикасының Yкiметiмен тығыз қарым-қатынаста Қазақстанда мемлекеттік басқару жүйесiне жан-жақты бағалау жүргiздi (1-сілтемені қара). Жүргізiлген бағалау жергiлiктi басқару органдарын реформалаудың өзектiгiн көрсетедi және тиiсiнше реформаларды жүзеге асыру процесiнде АДБ-ға көмек ұсынады.
10. АДБ өз жұмысында дамыту бойынша Қазақстанның басқа да әріптестерiмен әрқашанда үйлестіріп отырды. Бұрын "Мемлекеттiк қызмет туралы" Заңды әзiрлеуде және белгiленген салалық министрлiктердi функционалдық талдау жүргізуде БҰҰ Дамыту бағдарламасы қатысты. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерiне EO Техникалық көмегiнiң (EO - ТАСИС) жобасы мемлекеттiк қызметшілердi оқытуға бағытталса соның ішінде барлық саладағы оқытушыларды оқытуға бағытталған ағымдағы iрi жоба аясын айтуға болады. Құрама Штаттардың Халықаралық даму жөнiндегi агенттігi (ЮСАИД) Қаржы реформасы жобасының аясында бюджеттiк кодекстi жетiлдiрудi әзiрлеу және бюджеттік бағдарламаларды басқаруды жақсарту кезiндегi бағдарламалар үшін бюджеттi жоспарлауды iске асыруды қолдауға нақты көмек көрсетедi. ЮСАИД, сондай-ақ ведомоствоаралық қаржы трансферттерiнің ашықтығын күшейтуде кiрiстiң айналу қабілеті мен әрбiр облыс үшін шығыстардың қажеттілігіне есеп дайындау моделiн әзiрлеу арқылы техникалық көмек көрсетедi. Осы жұмыстардың маңыздылығын ескере отырып, АДБ осы ТК iске асыру барысында ЮСАИД-пен тығыз өзара байланысты жалғастырады. Алайда, олар орталықсыздандырумен байланысты болғандықтан, АДБ-нiң күшi неғұрлым кең ведомоствоаралық қызметтер мен қаржы қатынастарына және орта мерзiмдi болашақта қажетті реформаларды icкe асыру стратегиясын әзiрлеуге бағытталады.

III. Техникалық көмек

А. Мақсаты және күтілетін нәтижелер

11. Осы ТК Қазақстан Республикасының Үкiметiне жергiлiктi билiк органдарын реформалаудың орта мерзiмдi стратегиясын орталық және жергілікті билiк органдары арасындағы құрылымдық қатынастар мәселелерiнiң базасын шешу арқылы әзiрлеуге көмектеседi. Жұмыс нәтижелерiне мыналар енгiзiледi: басқарудың әр түрлi деңгейлерi арасындағы мiндеттердi бөлудi жақсартуға арналған функционалдық негіз; қаражатты жұмсау жөнiндегі олардың өз мiндеттерiн тиiмдi жүзеге асыру мақсатында жергіліктi органдардың мүмкiндігiн жақсарту үшiн қаржылық негiз; және билiктiң жергілікті органдарын реформасын iске асырудың орта мерзiмдi стратегиясы.

В. Жұмыс әдіснамасы және негізгі бағыттары

12. Осы ТК шеңберiндегі жұмыстың негізгі бағыттары мыналарды қамтиды:

1. Функционалдық негізді әзірлеу

13. Бұл бағыттағы жұмыс мынаны көздейдi:
бiрқатар облыстарда мемлекеттік қызметтер ұсынудың функционалдық талдауын жүргiзу және бар проблемалар мен шектеулердi табу;
Үкiмет әзiрлеген Тұжырымдама аясында басқарудың әр түрлi деңгейлерi арасындағы мiндеттердi бөлуге шолу;
ұсынымдар дайындау, басқарудың әр түрлi деңгейлерi арасында өкiлеттіктердi оңтайлы беру үшiн ерекше шарттар мен өлшемдер табу;
мемлекеттiк қызметшінiң "қос бағыныстылық" дәстүрлi жүйесiн басқару үшін және басқарудың әр деңгейiнде есептілiктi жақсарту үшін ұсынымдар дайындау.

2. Қаржы негізін әзiрлеу

14. Бұл бағыттағы жұмыстар мыналарды көздейдi:
iрiктелген облыстарда шығыстар мен кiрiстерге шолу;
облыстар арасындағы кiрiстердi бөлудiң қолданыстағы рәсiмдерiн, басқару органдары арасындағы тiк және көлденең қаржы трансферттерiн, жергілiкті басқару органдарының ведомоствоаралық қарыздары мен рыноктық қарыздарын айқындау;
жергіліктi деңгейде салықтық әкiмшілiктендiрудi жақсартудың ықтимал жолдарына шолу және жергіліктi мемлекеттiк басқару органдарының қаржылық трансферттерге тәуелділігiн төмендету үшін кiрiс базасын кеңейту;
басқарудың әр деңгейiнде жоспарланған шығыстар аясында кiрiстер көздерiн айқындау жөнiнде нақты ұсыныстар дайындау.

3. Билiктiң жергiлiктi органдарын реформалауды
іске асыруға арналған орта мерзімдi
стратегияны әзiрлеу

15. Бұл бағыттағы жұмыстар мынаны көздейдi:
жергіліктi басқару органдарын (1) және (2) бағыттары мен қажетті халықаралық тәжiрибенi ескере отырып, пайдалануды орталықсыздандыру және реформалау үшін баламалы өтпелi кезеңдi айқындау;
әрбiр көшу кезеңi үшiн қажетті заңды және институционалдық өзгерiстердi дәйектi әзiрлеу;
әрбiр өтпелi кезең бойынша реформаларды iске асыру сатыларының дәйектілiгін әзiрлеу;
көшу стратегиясы мен орта мерзiмдi іс-шараларды талқылау мақсатында орталық және жергiлiктi басқару органдары мен басқа да жергілікті өкілдерiнің қатысуымен семинар өткiзу.

С. Құны және қаржыландыру

16. ТК жалпы сметалық құны $358000 баламасын құрайды, соның iшiнде $210000 шетелдiк валютада және $148000 жергілiкті валютада. Үкімет АДБ-нен $250000 көлемінде қаржыландыруды бөлудi, оған шетелдік валютадағы толық шығыстарды қоса $210000 көлемiнде және $40000 баламасын жергіліктi валютадағы шығынын төлеу үшiн сұрады. Осы ТК Мемлекеттік басқару саласындағы ынтымақтастық қоры қаржысынан ($100.000) және АДБ ТК қаржыландыру бағдарламасынан ($ 108.000) грант негiзiнде қаржыландырылатын болады ³ . Үкiмет қалған соманы $108000 баламасын қаржыландыратын болады. Шығындардың егжей-тегжейлі сметасы 2-қосымшада көрсетiлген.

_____________________________
³ Мемлекеттік басқару мәселелері жөнiндегі қор - бұл Канада мен Норвегия Үкiметтерiнiң бөлген қаржысынан тұратын, және АДБ басқаратын бiрлескен қор.

D. Iске асыру тетiгi

17. Атқарушы агенттік Экономика және бюджеттiк жоспарлау министрлiгi болып табылады (ЭБЖМ), ол барлық қажеттi ұйымдастырушылық қолдауды, семинарларды өткiзуге және әрiптестiк қызметкерлерге барлық қажеттіліктердi көрсетедi. Бұл ТК 2004 жылғы қарашадан бастап 8 ай кезеңiнде iске асырылады. ТК iске асыру үшін халықаралық консультантының 6,5 адам-ай жұмысы және жергiлiктi консультанттардың 10 адам-ай жұмысы талап етiледi. Халықаралық консультант орталықсыздандыру мәселелерi бойынша өтпелі экономикалы елдерiнде көп тәжiрибесі бар сарапшы болуы тиiс. Үш жергілікті консультанттардың iшiнде жергіліктi мемлекеттiк органдар жөнiндегi сарапшы, қаржы реформалары жөнiндегі сарапшы және нормативтiк-құқықтық базаны реформалау жөнiндегi сарапшы болуы керек. АДБ-де жұмысқа консультанттар АДБ-нiң консультанттар тарту жөнiндегі басшылығына және жергiлiктi консультанттарды iрiктеу мен жалдау үшiн АДБ-iн қанағаттандыратын басқа да тетiктерге сәйкес дербес iрiктеледi және жалданады. Сатып алу АДБ-нің сатып алу жөнiндегі басшылығына сәйкес жүзеге асырылады. Консультанттардың техникалық тапсырмасы 3-қосымшада көрсетілген.
18. Халықаралық консультант консультанттардың жұмысын үйлестiрудi жүзеге асырады. Қызметтер көрсетiле бастағаннан кейiн 3 апта өткен соң Жұмыстың басталуы туралы есеп дайындалады. Сарапшылар тобы, сондай-ақ осы ТК бойынша жұмыстардың орындалу барысы туралы орта мерзiмдi есеп дайындайды. Консультанттар осы ТК-тiң барлық аспектiлерi бойынша түпкіліктi есептiң жобасын осы ТК аяқталғанға дейiн 2 апта ішiнде табыс етедi. Бұдан кейiн есептiң жобасы Үкiмет пен АДБ тарапынан болған ескертулер ескеріле отырып пысықталады.

IV. Президенттiң шешiмi

19. Директорлар кеңесi берген өкілеттiктер шеңберiнде Президент Техникалық көмектi баламасы $100000-дан аспайтын, Мемлекеттiк басқару мәселелерi жөнiндегi ынтымақтастық қоры грант негiзiнде берген сомада қаржыландыру бөлігін АДБ-нiң басқаруын және мемлекеттiк басқарудың жергiлiктi органдарын реформалауды қолдауға АДБ-нiң Қазақстан Республикасының Yкiметiне грант түрiнде баламасы $150000-дан аспайтын сомада техникалық көмек бөлуiн мақұлдады және осы арқылы Директорлар кеңесiне бұл әрекет туралы мәлiмдейдi.

1-қосымша

Техникалық көмектің негiзi

___________________________________________________________________
Қысқаша сипаты| Жұмыстың | Мониторинг |Алғышарттар мен
| көрсеткiштері/ | тетігі | тәуекелдер
| мақсаты | |
______________|___________________|_______________|________________
1 | 2 | 3 | 4
___________________________________________________________________
Мақсаты
___________________________________________________________________
Мемлекеттiк Басқарудың әрбiр Елдердiң есеп Макроэкономикалық
қызметтердi деңгейiнің міндетi беруi және саяси
тиiмдi әрi нақты анықталады. тұрақтылық
тең ұсыну Yкiметпен және
Жергіліктi басқару көмек Берік саяси
деңгейінде көрсетілетiн еркiндiк пен
қаражатты жұмсау басқа агент- реформаларға бару-
бойынша өз тіктермен ға дайындық
мiндетін орындау кеңес
үшін жеткілікті
қаржы қаражаты
болады.

Жергіліктi басқару
органының есеп
беру бағыныстылығы
артады.
___________________________________________________________________
Мiндеттер
___________________________________________________________________
Билiктiң 2003 жылдың ТК бойынша Саяси еркiндiктi
жергілікті шiлдесiне дейiн: есеп беру бiлдiрудi қажетті
органдарын Басқарудың әр реформаларды
ведомоство- түрлi деңгейлерi ТК іске асыру жүзеге асырудың
аралық арасындағы бойынша баға- пайдасына
функционал- өкілеттiктердi лау миссиясы
дық және тиiмдi бөлуге Бiршама
қаржылық арналған негiз ұйымдастырудағы
қатынастар- анықталған. өзгерiстер және
дың базалық тиiсті басқару
проблемала- Жергіліктi басқару органдарында
рын шешу органдарына кадрларды
арқылы орта шығыстар бойынша орналастыру
мерзiмдi өз міндеттемелерiн
стратегиялар- орындаудың
ды реформа- қаржылық негiзi,
лауды әзiрленген.
әзiрлеу
Жергіліктi басқару
органдарын
реформалаудың
салыстырмалы
жолдары
анықталған.

Үкiмет қажетті
реформаларды iске
асыру үшін
стратегия
қабылдайды.
___________________________________________________________________
Нәтижелерi
___________________________________________________________________
Мемлекеттік Iрiктелген ТК бойынша Қажеттi ақпараттар
басқарудың облыстарда есеп беру беру және
әр түрлi қоғамдық қызмет атқарушы агенттік
деңгейлерi көрсетудiң ТК iске асыру пен тиiсті
арасындағы егжей-тегжейлi бойынша баға- жергiлiкті басқару
міндеттердi шолуы лау миссиясы органдары тарабы-
тиiмдi бөлісу нан қолдау
үшiн функцио-
налдық негіз
Өкiлеттiктердi
тиiмдi бөлудiң
шарттары мен
өлшемдерi

Басқарудың әр
деңгейiндегі
есептілікті
жақсарту жөнiн-
дегі нақты
ұсынымдар

Қажетті Iрiктелген
шығыстарды облыстарда
ескере шығыстар мен
отырып, кiрiстердi бөлудiң
кiрiс көзде- тетіктерiн талдау
рін бөлуге
арналған Жергіліктi деңгей-
қаржылық дегi салықтық
негiз әкiмшіліктендiрудi
жақсарту және кiрiс
базасын кеңейту үшiн
мүмкіндіктерді Билiктің осы TК
бағалау ұсынымдарын
ескеруге әзiрлігі
Жергілікті деңгейде
қажетті шығыстарды
ескере отырып, кiрiс
көздерiн бөлу
жөнiнде ерекше
ұсыныстар

Жергіліктi Қажетті ұйымдасты-
басқару рушылық және
органдарын- нормативтік
дағы реформаларға
реформаны өтудің
iске асыру- салыстырмалы
дың орта жолдарын анықтау
мерзiмдi
стратегиясы Реформаларды iске
асырудың жалғасуы
мен кезеңдерін
анықтау

Реформалау
стратегияларын
келісуге және
қабылдауға
арналған семинар
өткізу
___________________________________________________________________
Қажетті ресурстар
___________________________________________________________________
Консультант- Халықаралық
тардың консультанттың
қызметі 6,5 адам-ай $162000
және жергiлiктi
консультанттардың
10 адам-ай $17000

Компьютер $10000
және
факс-аппарат

Семинар $40.000

Министрлік $47000
қызметкерлерi

Үкіметтің $108000
қаржыландыруы

АДБ $250000, соның
ішiнде:
МБЫҚ: $100000
ТКҚ: $150000
___________________________________________________________________
Жиыны: $358000
___________________________________________________________________

2-қосымша

Шығындар сметасы және қаржыландыру жоспары
(мың $)

___________________________________________________________________
Сипаты |Шетелдiк |Жергiліктi|Барлық
|валютада | валютада |шығындар
_____________________________________|_________|__________|________
А. Азия Даму Банкін қаржыландыру ^а
1. Консультанттар
а. Еңбекақы және тәулiктiктер
i. Халықаралық консультант 162 0 162
іі. Жергіліктi консультанттар 0 17 17
b. Шетелдiк және жергілікті жол жүру 14 3 17
2. Офистiк үй-жай ^b 0 10 10
3. Жабдықтар ^с 10 0 10
4. Аудару қызметi және әртүрлi шығындар 4 5 9
5. Күтпеген шығындар 20 5 25
(А) бөлімі бойынша жиыны 210 40 250
В. Үкімет тарапынан қаржыландыру
1. Ұйымдық қолдау 0 21 21
2. Министрлiк қызметкерлеріне еңбекақы 0 47 47
3. Семинар 0 40 40
(В) бөлімi бойынша жиыны 0 108 108
Барлығы 210 140 358
___________________________________________________________________

^а Қаржыландыруды Мемлекеттік басқару саласындағы ынтымақтастық қоры ($100000) және АДБ ТК қаржыландыру бағдарламасы ($150000) бөледі.
^b Бос офистік үй-жай болмауына байланысты Үкімет АДБ-ден офистік үй-жай бөлуді сұрады.
^с Компьютер мен факсимильдік аппарат қосылады. Жабдық сатып алу бағаларды кемінде үш көзден ала отырып тікелей сатып алу рәсімі бойынша АДБ сатып алу жөніндегі басшылығына сәйкес жүзеге асырылады.

Көзi: Азия Даму Банкiнiң есептерi

3-қосымша

Консультанттарға арналған техникалық
тапсырманың жоспары

А. Орталықсыздандыру жөнiндегі халықаралық сарапшы
(6,5 адам-ай)

1. Орталықсыздандыру жөнiндегi консультант өтпелi кезеңнiң экономикасындағы әкiмшiлiк және фискалдық реформалар мәселелерiнде консультанттық жұмыста көп тәжiрибесi бар сарапшы болуы тиiс. Мүмкіндігінше орыс тілiн бiлу қажет. Бұл консультант консультанттар тобының жетекшiсi болып табылады және осы ТК шеңберiнде барлық жұмысты Министрліктiң қызметкерлерiмен және басқа консультанттармен тығыз ынтымақтастықта үйлестiредi. Консультант, сондай-ақ өз қызметiн Қазақстанда осындай бағыттарда жұмыс орындайтын басқа да донорлық ұйымдармен үйлестіредi.
2. Халықаралық консультанттың техникалық тапсырмасы мынадай қызметтердi қамтуы, алайда бұлармен шектелмеуi тиiс:
1) басқарудың әрбiр деңгейi мен қажеттi шоғырландыру мен орталықсыздандырудың дәрежесi үшiн өкiлеттіктер мен мiндеттердi оңтайлы беру үшiн өлшемдер мен шарттар айқындау;
2) "қос бағыныстылық" жүйенi реформалау және мемлекеттік қызметшiнiң есептілiгіне талаптар бойынша, сондай-ақ жергілікті деңгейде есептіліктің өтпелi әдiстерi жөнiнде ұсынымдар әзiрлеу;
3) жергіліктi басқару органдарының жергілікті деңгейде кiрiстер мен шығыстарын, оның iшiнде ведомоствоаралық қаржы трансферттерi мен қарыздарын, сондай-ақ рыноктық қарыз алуларын нақтылау;
4) қаржы трансферттерiнiң қажеттілiгiн төмендету мақсатында жергiлiктi деңгейде салықтық әкімшіліктендірудi жетiлдiру және қаражат түсiмдерiнiң салықтық емес көздерiн кеңейту үшiн ауқымына шолу;
5) жергілікті басқару органдарының қаражатты жұмсау жөніндегi мiндеттемелерiн ескере отырып, кiрiстердiң көздерiн бөлу үшiн ұсынылатын нақты шаралардың бiрдей болуын және тиiмділiгi мәселелерiн есепке aлу;
6) тиiстi халықаралық тәжiрибенi есепке алу, баламалы өтпелi кезеңдi айқындау, әрбiр жағдайға нақты шараларды, iске асыру мен дәйектiлiктiң әдiстерiн әрi қажетті реформаларды жүзеге асырудың кезеңдерiн әзiрлеу;
7) орталықсыздандыру мен жергілікті реформаларды жүзеге асыру үшiн орта мерзiмдi стратегияны келiсу және қабылдау мақсатында орталық және жергiлiктi мемлекеттік басқару органдары өкiлдерiнiң қатысуымен семинар ұйымдастыру.

В. Жергілікті мемлекеттік басқару органдарын
ұйымдастыру жөнiндегi жергілікті сарапшы
(4 адам-ай)

3. Бұл консультант жергіліктi басқару органын әкiмшiлiктендiру және институционалдық реформаларды жүргізу мәселелерiнде көп тәжiрибесi болуы тиiс. Функционалдық шолу жүргізу кезiнде консультант жергілiкті деңгейде ірiктелген басқару органдарымен тiкелей қатынаста болады. Осы консультанттың техникалық тапсырмасы мынадай қызметтердi қамтуы алайда бұлармен шектелмеуi тиiс:
- Үкімет дайындаған Мемлекеттік басқару деңгейлерi мен бюджетаралық қаржы қатынастарды жетілдіру арасындағы өкілеттіктерді бөлу тұжырымдамасында белгiленген негізгі мәселелермен танысу;
- жергілікті басқару органдарының жедел ортасына егжей-тегжейлi талдау жүргізу. Атап айтқанда, функцияларды нақты ажырату жоқтығына және кiрiстер көздерiнiң жеткiлiксiздігіне байланысты нақты проблемаларды айқындау;
- мемлекеттiк қызметшiлердiң "қос бағыныстылық" дәстүрлi жүйесiнiң болуы салдарын анықтау және есептiлiктi жетілдiрудiң баламалы тетiктерiн ұсыну, жергілікті мемлекеттiк басқару органдары үшін ынталандыру;
- халықаралық консультантқа семинарлар мен ТК бойынша есеп берудi дайындауды ұйымдастыруда көмек.

С. Қаржы реформалары жөнiндегi жергiлiктi сарапшы
(4 адам-ай)

4. Бұл консультант қаржы реформалары жөнiнде бюджет жүйесiнде, ведомоствоаралық қаржы қатынастары мен жергілікті қаржы мәселелерiнен жақсы бiлiмi бар сарапшы болуы тиiс. Қаржылық шолу жүргiзу кезiнде консультант iрiктелген жергіліктi басқару органдарымен тығыз қатынаста болады. Бұл консультанттың техникалық тапсырмасы мынадай қызметтердi қамтуы, алайда бұлармен шектелмеуi тиiс:
- Үкiмет дайындаған мемлекеттiк басқару деңгейлерi мен ведомоствоаралық қаржы қатынастарын жетілдiру арасындағы өкiлеттіктердi бөлу Тұжырымдамасында айқындалған негізгi мәселелермен танысу;
- жергіліктi деңгейдегі кiрiстер мен шығыстарды бөлу тетiктерiне шолу ведомоствоаралық кредиттер мен қаржы трансферттерiн берудiң, сондай-ақ жергілікті басқару органдарының рыноктық қарыз алмасуының қолданыстағы рәсiмдерiн анықтау;
- салық жинауға жергіліктi жауапты "қос бағыныстылық" қолданыстағы жүйенiң қаржы нәтижелерiн нақтылау және жергiлiктi салық әкiмшiлiктерiнiң басқа да тиiмсiз нәтижелерiн табу;
- Халықаралық консультантқа семинарлар мен ТК бойынша есеп берудi дайындауды ұйымдастыруға көмек.

D. Заң мәселелерi мен регламенттеу мәселелерi
жөнiндегi жергiліктi сарапшы
(2 адам-ай)

5. Бұл консультанттың нормативтiк-құқықтық базаны реформалауда көп тәжiрибесi болуы тиiс. Осы консультанттың мiндетi мынадай жұмыс түрлерiн қамтиды, бiрақ олармен шектелмейдi:
тиiсті нормативтiк-құқықтық база бойынша, соның iшiнде " Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары туралы ", "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi өзiн-өзi басқару туралы", " Бюджет жүйесi туралы " және " Мемлекеттік және мемлекет кепiлдiк берген қарыз алу мен борыш туралы " заңдары бойынша ұсынымдарына шолу және оларды дайындау;
жергiлiктi реформалармен және орталықсыздандырумен байланысты негізгi заң мәселелерi жөнiндегі ұсынымдар, сондай-ақ осы ТК шеңберiнде ұсынылатын өтпелi стратегиялар үшiн қажетті нақты заң реформаларын айқындау.

О подписании Соглашения в форме обмена письмами между Правительством Республики Казахстан и Азиатским Банком Развития о Технической Помощи по поддержке реформ местных органов власти в Казахстане

Постановление Правительства Республики Казахстан от 10 декабря 2004 года N 1300

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Одобрить прилагаемый проект Соглашения в форме обмена письмами между Правительством Республики Казахстан и Азиатским Банком Развития о Технической Помощи по поддержке реформ местных органов власти в Казахстане.
2. Уполномочить вице-министра экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан Исаева Батырхана Арысбековича подписать от имени Правительства Республики Казахстан Соглашение в форме обмена письмами между Правительством Республики Казахстан и Азиатским Банком Развития о Технической Помощи по поддержке реформ местных органов власти в Казахстане, разрешив вносить изменения и дополнения, не имеющие принципиального характера.
3. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

АЗИАТСКИЙ БАНК РАЗВИТИЯ

12 ноября 2004 года

Г-ну Б. Исаеву
вице-министру экономики и
бюджетного планирования
(заместителю Управляющего АБР)
г. Астана, 473000
пр. Победы, 33
Факс:(3172)718545

Проект Технической Помощи по поддержке реформ местных
органов власти в Казахстане (ТП N 4190-KAZ)

Уважаемый г-н Исаев,

Мы рады сообщить Вам, что 6 октября 2003 года Азиатским банком развития (АБР) было одобрено предоставление технической помощи (ТП) Правительству Республики Казахстан (Правительство) на сумму, не превышающую эквивалент 250000 долларов США на поддержку реформ местных органов власти. Данная ТП будет финансироваться и осуществляться в соответствии с Рамочным соглашением по предоставлению технической помощи между Правительством и АБР, подписанным 5 октября 1995 года (Рамочное соглашение), и механизмами, описанными в параграфах 16-18, и в приложениях 2 и 3 отчета о ТП, прилагаемого к данному письму в виде приложения 1. Исполнительным агентством реализации данной ТП будет являться Министерство экономики и бюджетного планирования (МЭБП).
ТП будет полностью финансироваться на основе гранта из средств Фонда сотрудничества по вопросам государственного управления (ФСГУ) и программы финансирования ТП АБР.
Если такой механизм приемлем для Вас, просим Вас подписать данное письмо от имени Правительства в двух экземплярах. Просим Вас один экземпляр оставить себе и другой подписанный оригинал вернуть в АБР.
Подписавшийся ниже представитель АБР несет ответственность за все вопросы, связанные с реализацией данной ТП. Следовательно, вся корреспонденция должна быть адресована ей.

C уважением,

Ной Сиакхачанх
Директор Управления
государственного управления,
финансов и торговли
Департамент Восточной
и Центральной Азии

Подтверждаю:
От имени Правительства
______________________________
Уполномоченный представитель
(подпись и фамилия печатными буквами)
Должность: ________________
Дата: ___ ________________
Копии: Г-ну Кайрату Келимбетову,
Министру экономики и бюджетного планирования
Факс (7-3172) 717712
Г-ну Казухико Хигучи,
Директору, Постоянное представительство АБР в Казахстане
Факс (7-3172) 328343

АЗИАТСКИЙ БАНК РАЗВИТИЯ TAR: KAZ-36403-02

Техническая помощь

(финансируемая Фондом сотрудничества по
вопросам государственного управления)

Правительству Республики Казахстан
по
поддержке реформ местных органов власти в Казахстане

Октябрь 2003 г.

Соотношение валют
(по состоянию на 2 сентября 2003 года)

Единица измерения валют - Тенге (Т)

1,00Т = $0,007
$1,00 = 147,69 Т

Сокращения, принятые в тексте

АБР - Азиатский банк развития
ЕС-ТАСИС - Техническая помощь Европейского Союза странам Содружества независимых государств (СНГ)
МЭБП - Министерство экономики и бюджетного планирования
ТП - Техническая помощь
ЮСАИД - Агентство Соединенных Штатов по международному развитию

Примечание

В данном документе знак "$" означает доллары США.

___________________________________________________________________
Данный отчет был подготовлен С. Шреста, Управление по государственному управлению, финансам и торговле, Департамент Восточной и Центральной Азии
___________________________________________________________________

I. Введение

1. В ходе программной Миссии Азиатского банка развития (АБР) в 2002 году Правительство Республики Казахстан выразило заинтересованность в предоставлении ему технической помощи (ТП) с целью реформирования местных органов власти. В ходе последующих программных миссий и миссий, связанных с оценкой системы государственного управления ¹ , было получено подтверждение, что реформы в этой области актуальны и необходимы. Данная ТП была включена в уточненный вариант Страновой Стратегии и Программы для Казахстана на 2002 год. Было также согласовано, что данная ТП будет осуществляться в два этапа.
2. Данная ТП представляет собой первый этап помощи АБР и направлена на разработку среднесрочной стратегии реформирования местных органов власти посредством разрешения основных структурных проблем административных и финансовых отношений между центральным Правительством и местными органами государственного управления. В ходе ІІ этапа будет предоставлена ТП для. реализации рекомендаций, которые будут подготовлены в результате реализации I этапа. Миссия по подтверждению фактов, которая была направлена АБР с 25 июня по 10 июля 2003 года, достигла договоренности с Правительством Республики Казахстан в отношении целей, масштаба и механизмов реализации первого этапа ² . Основа данной ТП представлена в приложении 1.

_____________________________
¹ АБР. 2001 г. Техническая помощь Республике Казахстан по изучению системы государственного управления и формирования возможностей для осуществления административных реформ . Манила.
² Первое упоминание о ТП появилось в ADB Business Opportunities в марте 2003 года

II. Проблемные вопросы

3. Территориальное государственное управление Республики Казахстан осуществляется трехуровневой структурой. Государственное управление областного уровня представляет 14 областей и города Астану и Алматы, имеющие статус отдельных территориальных единиц. Органы государственного управления районного уровня представляют 195 районов и городов. Государственное управление 2 285 сельских округов осуществляется сельскими органами управления. Распределение функций и полномочий между этими уровнями осуществляется на усмотрение областных органов управления и зачастую управление осуществляется централизованно на областном уровне.
4. Закон "О местном государственном управлении в Республике Казахстан" (N 148-II, январь 2001 г.) предусматривает юридическую основу деятельности областных органов управления. Исполнительным органом является областной акимат, возглавляемый акимом. В соответствии с этим законом акимы являются представителями Президента и Правительства Республики Казахстан (Статья N 87 Конституции Республики Казахстан) и назначаются Президентом. В каждой области есть также избираемый совет, называемый маслихатом. Областной аким назначает акимов районов, а районные акимы, в свою очередь, назначают акимов сельских округов. Государственные служащие местного уровня подчиняются как центральной власти, так и местному акимату в рамках так называемой системы "двойного подчинения".
5. Областные органы управления обычно отвечают за строительство, эксплуатацию и содержание типовых муниципальных услуг, таких как транспортная инфраструктура, водоснабжение и электроэнергия, а также за охрану правопорядка. Кроме того, они являются администраторами программ по здравоохранению, образованию и снижению бедности. Однако четкого разграничения функций между Республиканскими и местными органами государственного управления не существует. В результате происходит дублирование некоторых функций, осуществляемых местными отделами центральных правительственных ведомств, и тех функций, которые выполняют местные органы управления, отвечающие за предоставление подобных услуг. Кроме растрачивания ресурсов, такие накладки и дублирование функций создают неопределенность в вопросах подотчетности.
6. Финансовые отношения между центральными и местными органами власти были в некоторой степени официально оформлены за последние несколько лет через принятие законов Республики Казахстан " О бюджетной системе ", " О местном государственном управлении ", " О государственном и гарантированном государством заимствовании и долге ". Однако стабильная и эффективная основа еще требует доработки. Местный бюджет составляется акимом и соответствующими сотрудниками акимата. Бюджет должен быть соответствовать Закону "О бюджетной системе", и после его одобрения он входит в состав республиканского бюджета. Несмотря на то, что изначальный прогноз доходов составляется на областном уровне, они зачастую пересматриваются/изменяются республиканскими органами. Если вносимые изменения существенны, у местных акиматов возникают сложности с наличием средств для покрытия расходов.
7. Разница в уровне вкладов и темпах развития приводит к неравномерному распределению источников доходов между регионами. Например, в 2002 году соотношение доходов на душу населения в самой богатой и в самой бедной областях составляло 11,5 раз. Поэтому необходим реальный механизм выравнивания доходов, чтобы обеспечить равный доступ к общественным услугам для населения. Однако существующий механизм межведомственных финансовых трансфертов не совсем эффективен. В результате объем расходов на социальные услуги на душу населения, таких как здравоохранение и образование, показывает явный дисбаланс между регионами.
8. Понимая эти проблемы, Правительство Республики Казахстан считает реформирование местных органов государственного управления одним из приоритетных направлений своей деятельности. Проект Закона Республики Казахстан "О местном самоуправлении", представленный недавно на рассмотрение в Парламент Республики Казахстан, рассматривает местные органы власти как самостоятельные юридические единицы. Правительство Республики Казахстан создало Государственную комиссию по разграничению полномочий между уровнями государственного управления и по совершенствованию межбюджетных отношений (Государственная комиссия), которую возглавляет Премьер-Министр и, которой руководит рабочая группа из числа представителей ключевых министерств. Государственная комиссия уже разработала Концепцию разграничения полномочий между уровнями государственного управления и совершенствования межведомственных финансовых отношений (далее - Концепция). Данная Концепция, выявляя слабые стороны существующего распределения обязанностей между разными уровнями управления и методами межведомственных финансовых трансфертов, предусматривает, что каждому уровню управления отводятся четко определенные функции и выделяются соответствующие финансовые ресурсы. Эта Концепция была одобрена Президентом и принята Постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 февраля 2003 года N 147. Несмотря на то, что разработка Концепции является хорошей отправной точкой, Правительство вполне понимает, что процесс реформ будет длительным и сложным, и что необходима хорошо разработанная стратегия реализации реформ. Данная ТП поможет Правительству Республики Казахстан в разработке функциональных и финансовых отношений между разными уровнями государственного управления и в определении более подробной стратегии последовательного и поэтапного осуществления реформ.
9. АБР провел всестороннюю оценку системы государственного управления в Казахстане в тесном сотрудничестве с Правительством Республики Казахстан (см. сноску 1). Проведенная оценка подчеркивает актуальность реформирования местных органов управления и соответственно предлагает помощь АБР в процессе осуществления реформ.
10. Свою работу АБР постоянно координировал с другими партнерами Казахстана по развитию. Ранее в разработке Закона "О государственной службе" и в проведении функционального анализа определенных отраслевых министерств принимала участие Программа развития ООН. Проекты Технической помощи ЕС странам Содружества независимых государств (ЕС-ТАСИС) сосредоточены на обучении государственных служащих, в том числе в рамках текущего крупного проекта, направленного на обучение преподавателей во всех областях. В рамках Проекта финансовой реформы Агентство Соединенных Штатов по международному развитию (ЮСАИД) оказывает серьезную поддержку реализации планирования бюджета для программ, при разработке усовершенствованного бюджетного кодекса и улучшении управления бюджетными программами. ЮСАИД также предоставляет техническую помощь в усилений прозрачности межведомственных финансовых трансфертов через разработку моделей подготовки расчетов способностей генерировать доход и потребностей в расходах для каждой области. Учитывая важность этой работы, АБР продолжит тесное взаимодействие с ЮСАИД в ходе реализации данной ТП. Однако усилия АБР будут сосредоточены на более широких межведомственных функциях и финансовых отношениях, поскольку они связаны с децентрализацией, и на разработке стратегии реализации необходимых реформ в среднесрочном будущем.

III. Техническая помощь

А. Цель и ожидаемые результаты

11. Данная ТП поможет Правительству Республики Казахстан в разработке среднесрочной стратегии реформирования местных органов власти через разрешение базовых вопросов структуры отношений между центральными и местными органами власти. Результаты работы будут включать: функциональную основу для улучшения разделения обязанностей между разными уровнями управления; финансовую основу для улучшения возможностей местных органов в целях эффективного осуществления ими своих обязанностей по расходованию средств и среднесрочную стратегию реализации реформ местных органов власти.

В. Методология и основные направления работы

12. Основные направления работы в рамках данной ТП будут включать следующее:

1. Разработка функциональной основы

13. Это направление работы будет предусматривать:
проведение функционального анализа предоставления государственных услуг в некоторых областях и выявление существующих проблем и ограничений;
обзор разделения обязанностей между разными уровнями управления в свете Концепции, разработанной Правительством;
подготовку рекомендаций, выявление особых условий и критериев для оптимального делегирования полномочий среди разных уровней управления;
подготовку рекомендаций для управления традиционной системой "двойного подчинения" государственных служащих и для улучшения отчетности на каждом уровне управления.

2. Разработка финансовой основы

14. Это направление работы будет предусматривать:
обзор расходов и доходов в отобранных областях;
определение существующих процедур распределения доходов между областями, вертикальных и горизонтальных финансовых трансфертов между органами управления, межведомственных займов и рыночных заимствований местными органами управления;
обзор возможных путей улучшения налогового администрирования на местном уровне и расширение доходной базы для снижения зависимости местных органов государственного управления от финансовых трансфертов;
подготовку конкретных предложений по определению источников доходов в свете планируемых расходов на каждом уровне управления.

3. Разработка среднесрочной стратегии для реализации
реформ местных органов власти

15. Это направление работы будет предусматривать:
определение альтернативных путей перехода для децентрализации и реформирования местных органов управления с использованием направлений (1) и (2) и с учетом необходимого международного опыта;
детальную разработку юридических и институциональных изменений, которые необходимы для каждого пути перехода;
разработку последовательности этапов реализации реформ по каждому переходному пути;
проведение семинара с участием представителей центральных и местных органов управления и других местных представителей с целью обсуждения стратегии перехода и среднесрочных мероприятий.

С. Стоимость и финансирование

16. Общая сметная стоимость ТП составляет эквивалент $358.000, в том числе $210.000 в иностранной валюте и эквивалент $148.000 в местной валюте. Правительство попросило АБР выделить финансирование в размере $250.000, включая полностью затраты в иностранной валюте в размере $210.000 и эквивалент $40.000 для оплаты затрат в местной валюте. Данная ТП будет финансироваться на грантовой основе из средств Фонда сотрудничества в сфере государственного управления ³ ($100.000) и программы финансирования ТП АБР ($150.000). Правительство будет финансировать оставшуюся сумму $108.000 в эквиваленте. Подробная смета затрат представлена в приложении 2.

_____________________________
³ Фонд сотрудничества по вопросам государственного управления - это объединенный фонд, состоящий из средств, выделяемых Канадским и Норвежским правительствами, и управляемый АБР

D. Механизм реализации

17. Исполнительным агентством будет являться Министерство экономики и бюджетного планирования (МЭБП), которое предоставит всю необходимую организационную поддержку, все необходимое для проведения семинара и партнерский персонал. Данная ТП будет реализована за 8 месяцев, начиная с ноября 2004 года. Для реализации ТП потребуется 6,5 человекомесяцев работы международного консультанта и 10 человекомесяцев местных консультантов. Международный консультант должен быть экспертом в вопросах децентрализации, имеющим большой опыт работы в странах с переходной экономикой. В числе трех местных консультантов должен быть эксперт по местным органам государственного управления, эксперт по финансовым реформам и эксперт по реформированию нормативно-правовой базы. Консультанты будут отбираться и наниматься на работу АБР индивидуально в соответствии с руководством АБР по привлечению консультантов и другими механизмами, устраивающими АБР, для отбора и найма местных консультантов. Закупки будут осуществляться в соответствии с руководством АБР по закупкам . Техническое задание консультантов представлено в приложении 3.
18. Международный консультант будет осуществлять координацию работы консультантов. По прошествии 3 недель после начала предоставления услуг будет подготовлен отчет о начале работ. Группа экспертов подготовит также среднесрочный отчет о ходе выполнения работ по данной ТП. Консультанты представят проект окончательного отчета по всем аспектам данной ТП за 2 недели до окончания данной ТП. Проект отчета затем будет доработан с учетом замечаний со стороны Правительства и АБР.

IV. Решение Президента

19. Президент, в рамках полномочий, предоставленных ему Советом директоров, одобрил управление АБР частью финансирования Технической помощи на сумму, не превышающую эквивалент $100.000, предоставляемой на грантовой основе Фондом сотрудничества по вопросам государственного управления, и выделение АБР технической помощи на сумму не более $150.000 в эквиваленте в виде гранта Правительству Республики Казахстан в поддержку реформирования местных органов государственного управления и настоящим докладывает об этом действии Совету директоров.

Приложение 1

Основа Технической помощи

____________________________________________________________________
Краткое описание| Показатели/цели | Механизмы |Предпосылки и
| работы | мониторинга | риски
________________|__________________|______________|_________________
1 | 2 | 3 | 4
____________________________________________________________________
Цель
____________________________________________________________________
Эффективное и Обязанности каждого Страновые Макроэкономичес-
равноправное уровня управления отчеты кая и
предоставление будут четко политическая
государственных определены. стабильность
услуг

У местных органов Консультации Устойчивая
управления будет с Правитель- политическая воля
достаточно финансо- ством и и готовность
вых средств для другими идти на реформы
выполнения своих агентствами,
обязанностей по предоставляю-
расходованию щими помощь
средств.
Подотчетность
местных органов
управления будет
лучше.
____________________________________________________________________
Задачи
____________________________________________________________________
Разработка До июля 2003 года: Отчет по ТП Политическое
среднесрочной Основа для оптималь- волеизъявление в
стратегии ного разделения пользу
реформирования полномочий между осуществления
местных органов разными уровнями необходимых
власти через управления реформ
решение базовых определена
проблем
межведомствен-
ных функцио-
нальных и
финансовых
отношений

Финансовая основа, Оценочная Незначительные
позволяющая местным миссия по организационные
органам управления реализации ТП изменения и
исполнять свои перестановки в
обязательства по органах
расходам,
разработана

Определены
альтернативные пути
реформирования
местных органов
управления.
Правительство
принимает стратегию
для реализации
необходимых реформ.
____________________________________________________________________
Результаты
____________________________________________________________________
Функциональная Подробный обзор Отчет по ТП Предоставление
основа для предоставления необходимой
оптимального общественных услуг информации и
разделения в отобранных поддержки со
обязанностей областях стороны
между разными исполнительного
уровнями агентства и
государствен- соответствующих
ного местных органов
управления управления
Условия и критерия Оценочная
оптимального миссия по
делегирования реализации ТП
полномочий
Конкретные рекомен-
дации по улучшению
отчетности на
каждом уровне
управления

Финансовая Анализ механизмов
основа для распределения
выделения расходов и
источников доходов в отобран-
доходов с ных областях
учетом необхо-
димых расходов
Оценка возможностей
для улучшения
налогового
администрирования и
расширения доходной
базы на местных
уровнях

Особые предложения Готовность
по распределению властей учитывать
доходов с учетом рекомендации
необходимых расходов данной ТП
на местном уровне

Среднесрочная Определение
стратегия альтернативных путей
реализации перехода с необходи-
реформ местных мыми организацион-
органов ными и нормативными
управления реформами

Определение
последовательности и
этапов реализации
реформ

Проведение семинара
для согласования и
принятия стратегии
реформирования
____________________________________________________________________
Необходимые ресурсы
____________________________________________________________________
Услуги $162.000 на 6,5
консультантов человекомесяцев
международного
консультанта и
$17.000 на 10
человекомесяцев
местных консультан-
тов

Компьютер и $10.000
факс-аппарат

Семинар $40.000

Сотрудники $47.000
Министерства

Финансирование $108.000
Правительства

АБР $250.000, в том
числе: ФСГУ:
$100.000 ФТП:
$150.000
____________________________________________________________________
Итого: $358.000
____________________________________________________________________

Приложение 2

Смета затрат и план финансирования

(тысяч $)

____________________________________________________________________
Описание |Иностранная | Местная |Итого
| валюта | валюта |затрат
_____________________________________|____________|_________|_______
А. Финансирование Азиатского банка
развития ^а

1. Консультанты
а. Зарплата и суточные
i. Международный консультант 162 0 162
ii. Местные консультанты 0 17 17
b. Зарубежные и местные поездки 14 3 17

2. Офисное помещение ^b 0 10 10
3. Оборудование ^с 10 0 10
4. Услуги перевода и разные затраты 4 5 9
5. Непредвиденные затраты 20 5 25
Итого по разделу (А) 210 40 250

В. Финансирование со стороны
Правительства

1. Организационная поддержка 0 21 21
2. Зарплата сотрудников Министерства 0 47 47
3. Семинар 0 40 40
Итого по разделу (В) 0 108 108

Всего 210 140 358
____________________________________________________________________

^а Финансирование выделяет Фонд сотрудничества в области государственного управления ($100.000) и программа финансирования ТП АБР ($130.000).
^b В связи с отсутствием свободных офисных помещений, Правительство попросило АБР выделить офисное помещение.
^с Включает компьютер и факсимильный аппарат. Закупка оборудования будет осуществляться в соответствии с Руководством АБР по закупкам по процедуре прямого закупа с получением расценок минимум из трех источников.

Источник: Расчеты Азиатского банка развития.

Приложение 3

План технического задания для консультантов

А. Международный эксперт по децентрализации
(6,5 человекомесяцев)

1. Консультант должен быть экспертом по децентрализации, иметь большой опыт работы консультантом в вопросах административных и фискальных реформ в экономиках переходного периода. Рабочее знание русского языка будет желательным. Этот консультант будет являться Руководителем группы консультантов и координировать всю работу в рамках данной ТП в тесном сотрудничестве с сотрудниками Министерства и другими консультантами. Консультант будет также координировать свою деятельность с другими донорскими организациями, выполняющими работу в подобных направлениях в Казахстане.
2. Техническое задание международного консультанта должно включать, но не ограничиваться, следующими задачами:
1) определение критериев и условий для оптимального делегирования полномочий и обязанностей для каждого уровня управления и степени необходимой консолидации и децентрализации. Указать, как эта основа улучшит качество предоставляемых государственных услуг на местном уровне;
2) разработка рекомендаций по реформированию системы "двойного подчинения" и по требованиям к отчетности государственных служащих, а также по переходным методам отчетности на местном уровне;
3) уточнение доходов и расходов на местных уровнях, в том числе межведомственных финансовых трансфертов и займов, а также рыночных заимствований местными органами управления;
4) обзор масштаба для усовершенствования налогового администрирования и для расширения неналоговых источников поступлений средств на местном уровне с целью снижения необходимости финансовых трансфертов;
5) учет вопросов равноправия и эффективности, рекомендуемых конкретных мер для распределения источников доходов с учетом обязательств местных органов управления по расходованию средств;
6) учет соответствующего международного опыта, определение альтернативных путей перехода, разработка для каждого случая конкретных мер, методов реализации и последовательности и этапов осуществления необходимых реформ;
7) организация семинара с участием представителей центральных и местных органов государственного управления с целью согласования и принятия среднесрочной стратегии для осуществления децентрализации и местных реформ.

В. Местный эксперт по организации местных
органов государственного управления
(4 человекомесяца)

3. Этот консультант должен иметь большой опыт в вопросах администрирования местных органов управления и проведения институциональных реформ. При проведении функционального обзора консультант будет напрямую сотрудничать с отобранными органами управления на местном уровне. Техническое задание данного консультанта включает следующие виды работ, но не ограничивается ими:
- ознакомление с основными вопросами, выделенными в Концепции разделения полномочий между уровнями государственного управления и совершенствования межбюджетных отношений, подготовленной Правительством;
- проведение подробного анализа оперативной среды местных органов управления. В частности, определение конкретных проблем, связанных с отсутствием четкого разграничения функций и с недостаточностью источников доходов;
- уточнение последствий существования традиционной системы "двойного подчинения" государственных служащих и предложение альтернативных механизмов совершенствования отчетности и стимулирования для местных органов государственного управления;
- помощь международному консультанту в организации семинаров и подготовке отчетов по ТП.

С. Местный эксперт по финансовым реформам
(4 человекомесяца)

4. Этот консультант должен быть экспертом по финансовым реформам, быть компетентным в вопросах бюджетной системы, межведомственных финансовых отношений и местных финансов. При проведении финансового обзора консультант будет тесно сотрудничать с отобранными местными органами управления. Техническое задание данного консультанта включает следующие виды работ, но не ограничивается ими:
- ознакомление с основными вопросами, выделенными в Концепции разделения полномочий между уровнями государственного управления и совершенствования межведомственных финансовых отношений, подготовленной Правительством;
- обзор механизмов распределения доходов и расходов на местном уровне;
- определение существующих процедур предоставления межведомственных кредитов и финансовых трансфертов, а также рыночных заимствований местными органами управления;
- уточнение финансовых последствий существования системы "двойного подчинения" местных ответственных за сбор налогов и выявление других неэффективных результатов в местном администрировании налогов;
- помощь международному консультанту в организации и проведении семинаров и подготовке отчетов.

D. Местный эксперт по юридическим вопросам и
вопросам регламентирования
(2 человекомесяца)

5. Этот консультант должен иметь большой опыт в реформировании нормативно-правовой базы. Обязанности данного консультанта включают следующие виды работ, но не ограничиваются ими:
- обзор и подготовка рекомендаций по соответствующей нормативно-правовой базе, в том числе по законам " О местном государственном управлении в Республике Казахстан ", "О местном самоуправлении", " О бюджетной системе " и " О государственном и гарантированном государством заимствовании и долге ";
- рекомендации по основным юридическим вопросам, связанным с местными реформами и децентрализацией, а также выявление конкретных юридических реформ, необходимых для стратегий перехода, рекомендуемых в рамках данной ТП.