2005-2007 жылдарға арналған "Жасыл ел" бағдарламасын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 25 маусымдағы N 632 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Yкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:

1. Қоса берiлiп отырған 2005-2007 жылдарға арналған "Жасыл ел" бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.

2. Бағдарламаны iске асыруға жауапты мемлекеттiк органдар мен мүдделi ұйымдар:
1) Бағдарламаны iске асыру жөнiнде шаралар қабылдасын;
2) Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiне Бағдарламаның iске асырылу барысы туралы жыл сайын 10 қаңтарға және 10 шiлдеге ақпарат берiп отырсын.

3. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi Қазақстан Республикасының Yкiметiне Бағдарламаның орындалу барысы туралы жыл сайын 1 ақпанға және 1 тамызға жиынтық ақпарат берiлiп тұруын қамтамасыз етсiн.

4. "2004-2006 жылдарға арналған "Қазақстан ормандары" бағдарламасын бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2004 жылғы 14 мамырдағы N 542 қаулысының (Қазақстан Республикасының ПҮКЖ-ы, 2004 ж., N 22, 278-құжат) күшi жойылды деп танылсын.

5. Бағдарламаның орындалуы жөнiндегi бақылау және yйлестiру Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрi А.С.Есiмовке жүктелсiн.
Ескерту. 5-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

6. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2005 жылғы 25 маусымдағы
N 632 қаулысымен
бекітілген

2005-2007 жылдарға арналған
"Жасыл ел" бағдарламасы

Мазмұны

1. Бағдарламаның паспорты
2. Кiрiспе
3. Орман шаруашылығының және елдi мекендердi көгалдандырудың қазiргi жай-күйiн және осы бағыттардағы жұмыстарға жастарды тарту мүмкiндiктерiн талдау
3.1. Орман шаруашылығының, елдi мекендердi көгалдандырудың қазiргi жай-күйiн талдау
3.2. Жастар ортасындағы қазiргi ахуалды талдау
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
5. Бағдарламаны iске асырудың негiзгi бағыттары мен тетiгi
5.1. Орман шаруашылығы мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, елдi мекендердi көгалдандырудың нормативтiк құқықтық базасын жетiлдiру
5.2. Қоршаған ортаны қорғау және биологиялық алуан түрлiлiктi сақтау жөнiндегi халықаралық мiндеттемелер
5.3. Ормандарды өрттерден және Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзушылықтан күзету, оларды зиянкестер мен аурулардан қорғау
5.4. Ормандарды молықтыру және орман өсiру, елдi мекендердi көгалдандыру
5.4.1. Ормандарды молықтыру және орман өсiру
5.4.2. Автомобиль және темiр жолдардың бойында қорғаныштық орман екпелерiн құру
5.4.3. Гидрографиялық желi, арналар мен су қоймалары бойында орман екпелерiн құру
5.4.4. Елдi мекендердiң жасыл аймақтарын құру
5.4.5. Елдi мекендердi көгалдандыру
5.4.6. Астана қаласының санитарлық-қорғаныштық жасыл аймағын құру
5.5. Бағдарламаны iске асыруға жастардың қатысуы
5.6. Жеке орман қорын дамыту
5.7. Орман орналастыру және жобалау-iздестiру жұмыстары
5.8. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар
5.9. Орман және бақ-парк шаруашылығы саласында кадрлар даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру
5.10. Бағдарламаны ғылыми және ақпараттық қамтамасыз ету
6. Қажеттi ресурстар және Бағдарламаны қаржыландыру көздерi
7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер
8. Бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспары

1. Бағдарламаның паспорты

Атауы 2005-2007 жылдарға арналған "Жасыл ел"
бағдарламасы

Бағдарламаны Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2005 жылғы
әзiрлеу үшiн 5 наурыздағы N 210 қаулысымен бекiтiлген
негiздеме Мемлекет басшысының Қазақстан халқына 2005
жылғы 18 ақпандағы Жолдауын iске асыру
жөнiндегi жалпыұлттық iс-шаралар жоспарын
орындаудың желiлiк кестесiнiң 16.1.2.-тармағы

Бағдарламаның Қазақстан Республикасы
негiзгi әзiрлеушiсi Ауыл шаруашылығы министрлiгi

Бағдарламаның Ормандардың ортаны қорғау және ортаны
мақсаты қалыптастыру рөлiн арттыру мақсатында кейiннен
орман шаруашылығын жүргiзу тиiмдiлiгiн арттыру,
ағаш отырғызу көлемiн ұлғайту үшiн ормандарды
күзету, қорғау және молықтыру, оларды ұтымды
пайдалану және әлеуетiн еселей түсу саласындағы
ахуалды тұрақтандыру, елдi мекендердi
көгалдандыру мен олардың төңiрегiнде жасыл
аймақтар құруға жастарды тарту арқылы осы
процестердi iске асыру

Бағдарламаның Орман шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи
мiндеттерi аумақтар және елдi мекендердi көгалдандыру,
ормандарды өрттен, заңсыз ағаш кесуден және
орман заңнамасын басқа да бұзушылықтан күзету,
оларды зиянкестер мен аурулардан қорғау
тиiмдiлiгiн арттыру саласындағы нормативтiк
құқықтық кесiмдердi әзiрлеу және қабылдау;
орман тұқымы және питомник шаруашылығын
қалпына келтiру;
ормандарды молықтыру және орман өсiру жөнiнде
жаңа технологиялар әзiрлеу және енгiзу;
жаңа технологиялар негiзiнде орман орналастыру
және жобалау-iздестiру жұмыстарының көлемiн
ұлғайту;
орман орналастыру жобаларының сапасын арттыру;
ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқару
жоспарларын әзiрлеудi қамтамасыз ету;
ормандардың ұтымды пайдалануын ұйымдастыру;
жеке орман қорын дамыту үшiн жағдайлар жасау;
орман және бақ-парк шаруашылығы саласындағы
кадрлардың бiлiктiлiгiн арттыру;
ормандарды молықтыру және орман өсiру, елдi
мекендердi көгалдандыру және көркейту
жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруға
жастарды, соның iшiнде мектеп оқушылары мен
студенттердi кеңiнен тарту;
жастар бастамашылықтарын дамыту.

Бағдарламаны iске 2005-2007 жылдар
асыру мерзiмi

Бағдарламаны Бағдарламаны iске асыруға мынадай қаржы
қаржыландыру шығындары көзделуде:
көздерi республикалық бюджеттен:
2005 жылы - 4490,49 млн. теңге, 2006 жылы -
5157,35 млн. теңге және 2007 жылы - 9202,54
млн. теңге;
жергiлiктi бюджеттен:
2005 жылы - 4193,88 млн. теңге, 2006 жылы -
3640,40 млн. теңге және 2007 жылы - 4698,27
млн. теңге;
кәсiпорындардың жеке қаражаты:
2005 жылы - 36,4 млн. теңге, 2006 жылы - 52,10
млн. теңге және 2007 жылы - 56,7 млн, теңге;
байланысты гранттар бойынша бөлiнген қаражат:
2005 жылы - 70,96 млн. теңге.
"Ормандарды сақтау және республика аумағының
орманды жерлерiн ұлғайту" жобасы бойынша
2006-2007 жылдарға арналған қаражат
шығындарының көлемiн жобаның экономикалық
сараптамасының оң қорытындысын алғаннан кейiн
Республикалық бюджет комиссиясы айқындайтын
болады.
Республикалық бюджеттен жоспарланып отырған
2005 жылдың қаражаты көлемi нақтылауды ескере
отырып, "2005 жылға арналған республикалық
бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына
сәйкес келедi.
2006 және 2007 жылдарға арналған шығындар
көлемi тиiстi жылға арналған "Республикалық
бюджет туралы" Қазақстан Республикасының
Заңына сәйкес нақтыланатын болады.

Бағдарламаны iске Ормандардың сақталуын қамтамасыз ету, орман
асырудан күтiлетiн көмкерген жер алқаптарын бiртiндеп ұлғайту,
нәтиже ормандарды өрттерден күзетудi, зиянкестер мен
аурулардан қорғауды жақсарту, ормандардың жас
құрылымын, сапалық құрамын және санитарлық жай-
күйiн жақсарту, елдi мекендердегi жасыл
желектердiң алқаптарын ұлғайту, олардың
төңiрегiнде жасыл аймақтар құру және кеңейту,
жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейiн 2-3%-ға
төмендету, Бағдарламаны орындау жөнiндегi
iс-шараларға жыл сайын 16-20 мың дейiн адамнан
тұратын жастар еңбек отрядтарын тарту.
Ормандарды молықтырудың жалпы көлемi 3 жылда
85,92 мың га, соның iшiнде 2005 жылы - 24,12
мың га, 2006 жылы - 28,26 мың га және 2007 жылы
- 33,53 мың га болады.
Астана қаласының санитарлық-жасыл аймағын
15,0 мың га, жыл сайын 5 мың га алқапта құру.
Қалалар мен елдi мекендерде жасыл екпелер
отырғызу 3 жылда - 13,00 млн. дана болады.
Ескерту. 1-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

2. Кiрiспе

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2005 жылғы 5 наурыздағы
N 210 қаулысымен бекiтiлген Мемлекет басшысының Қазақстан халқына 2005 жылғы 18 ақпандағы Жолдауын iске асыру жөнiндегi жалпыұлттық iс-шаралар жоспарын орындаудың желiлiк кестесiнiң 16.1.2.-тармағына сәйкес әзiрлендi.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2003-2006 жылдарға арналған бағдарламасында белгiленгенiндей, ормандар алқаптарын ұлғайту, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесiнiң ресурстарын сақтау және ұтымды пайдалану қоршаған ортаны қорғау және табиғат пайдалану саласындағы негiзгi мiндеттердiң бiрi ретiнде алға қойылып отыр.
Осыған байланысты елдi көгалдандырудың арнайы бағдарламасы әзiрлендi. Онда ағаш отырғызу жұмыстарын ұлғайту, елдi мекендердi көгалдандыру және түптеп келгенде осы процестерге жастарды тарту арқылы республика аумағының орманды жерлерiн кеңейту жөнiндегi негiзгi мақсаттар мен мiндеттер айқындалған.
Бағдарламаны әзiрлеудiң көкейкестiлігіне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi даму стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi шаралар туралы" 2001 жылғы 4 желтоқсандағы N 735 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейiнгi стратегиялық даму жоспары айқындаған басым мiндеттердiң алға қойылуы негiз болды, онда қоршаған ортаны қорғау саласында таяудағы он жылға ормандарды сақтауға қатысты мынадай стратегиялық мiндеттер айқындалған:
қолданыстағы заңнаманы жетiлдiру;
табиғат пайдалану және қоршаған ортаны қорғау жүйесiн оңтайландыру;
экологиялық ағартуды қамтамасыз ету;
сондай-ақ қоғамдық-саяси ахуалды тұрақтандыру саласындағы қазақстан қоғамын топтастыру сияқты мiндеттер айқындалған.

3. Орман шаруашылығының, елдi мекендердi көгалдандырудың
қазiргi жай-күйiн және осы бағыттардағы жұмыстарға жастарды тарту мүмкiндiктерiн талдау

3.1. Орман шаруашылығының, елдi мекендердi көгалдандырудың
қазiргi жай-күйiн талдау

Барлық ормандар климатты реттеу, орта құру, егiстiк пен топырақ қорғау, су қорғау және санитарлық-гигиеналық функцияларды орындайды.
Мемлекеттiк орман қорының жалпы алқабы 26464,2 мың га. Орман өскен жерлер 12374,1 мың гектарды құрайды, олардың 896,7 мың гектары - жасанды жолмен құрылған орман екпелерi. Қазақстан аумағының орманды жерлерi 4,5% құрайды.

Күштi жақтары
Орман шаруашылығының негiзгi институттары мен инфрақұрылымы сақталды.
Экономиканың орман секторы үшiн негiзгi заңнамалық кесiм - Қазақстан Республикасының Орман кодексi қабылданды. Жаңа Орман кодексiне сәйкес нормативтiк құқықтық база жетiлдiрiлуде.
Орман экожүйелерiн қоса алғанда, табиғи-қорық қорын сақтау мақсатында ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жүйесi кеңейтiлуде.
Орман шаруашылығы саласында ғылыми зерттеулер жүргiзiлуде.
Орман шаруашылығы үшiн жоғары және арнаулы орта бiлiмдi кадрлар даярлау жүзеге асырылуда.
2004 жылдың iшiнде орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару жүйесiн реформалау аяқталды, ол атқарушы билiк деңгейлерi арасында функциялар мен жауапкершiлiктi дәлме-дәл шектеумен, ағаш дайындау және сүрек өңдеу функцияларын бәсекелес ортаға берумен, мiндетi орман шаруашылығы iс-шараларының кешенiн жүзеге асыру және мемлекеттiк орман қоры аумағында орман пайдалануды реттеу болып табылатын орман шаруашылығының мемлекеттiк мекемелерiн құрумен тұжырымдалады.
Ормандарды өрттерден және Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзушылықтан күзету, оларды зиянкестер мен аурулардан қорғау, ормандарды молықтыру мен орман өсiру, орман пайдалануды реттеу жөнiндегi шаралардың тиiмдiлiгiн арттыру мақсатында оларды орындау жөнiндегi функциялар облыстық атқарушы органдарға жүктелдi. Аталған шараларды жүзеге асыру үшiн олардың қарауына мүлiк кешендерi ретiнде 124 орман мекемесi берілдi. Облыстық атқарушы органдарда ормандар мен жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегі құрылымдық бөлiмшелер жұмыс iстейдi.
Республикалық деңгейде Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң Орман және аңшылық шаруашылығы комитетi құрылды, ол орман шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi орган болып табылады және оның республиканың барлық облыстарында өзiнiң аумақтық органдары бар, сондай-ақ Комитеттiң қарауында республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар және орман шаруашылығына қызмет көрсету жөнiндегi бiрқатар ұйымдар бар.
Орман шаруашылығын басқарудың құрылған жаңа жүйесi орман шаруашылығын жүргiзуге арналған шығындарды қаржыландырудың үш көзiне - республикалық және жергiлiктi бюджеттерге, сондай-ақ заңды тұлға мәртебесi бар орман мекемелерi мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың ақылы қызметтер көрсетуiнен қалыптасатын солардың қаражатына ие болу мүмкiндiгiн бередi.
Ормандарды сақтау мен молықтыруға бағытталған шараларды күшейту мақсатында соңғы кезде бiрқатар үкiмет шешiмдерi қабылданды. Мәселен, Ертiс өңiрiнiң жалды ормандарында екi мемлекеттiк орман табиғи резерваты құрылды, яғни бұл ормандарға ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мәртебесi берiлдi.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2004 жылғы 24 сәуiрдегi
N 460 қаулысымен Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман қоры учаскелерiндегi қылқан жапырақтылар мен сексеуiл екпелерiнде басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесуге он жылдық мерзiмге тыйым салынды.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2004 жылғы 19 қаңтардағы
N 53 қаулысымен мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде ормандарды күзету, қорғау, молайту әрi орман өсiру жөнiндегi нормалар мен нормативтер бекiтiлдi.
Соңғы екi жыл бойы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың және ормандар мен жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегі мемлекеттiк мекемелердiң материалдық-техникалық базасы нығайтылуда, республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың инспекторлар құрамының саны нормативтiк мөлшерге жеткiзiлдi. Ормандарды авиациямен қарауылдау да белгiленген нормативтер шегiнде жүргізiлуде.
Соңғы жылдары мемлекеттiк орман қоры аумағында ормандарды қалпына келтiру көлемi ұлғая түсуде. Мәселен, 2001 жылмен салыстырғанда ол 2 есе ұлғайып, 2004 жылы 20,7 мың га болды. Арал теңiзiнiң қаңсып қалған табанының табиғи түрде жап-жақсы қалпына келiп жатқаны байқалады.
Ормандарды қалпына келтiрумен қатар республика бойынша республикадағы 121 питомникте орман тұқымдарын жинау мен көшет материалын өсiру ұлғайып келедi. Осы деректердiң барлығы орманды қалпына келтiрудi одан әрi ұлғайтуды болжауға мүмкiндiк бередi.
Қазақстан Республикасы Президентiнiң тапсырмасына сәйкес 1996 жылы Астана қаласының жасыл аймағын құру басталған болатын.
Жалпы алғанда, 1997 жылдан 2004 жылға дейiнгi кезеңде 25 мың гектар алқапқа ағаш отырғызылды, оның 8,6 мың гектары коммуналдық меншiкке берiлдi.

Әлсiз жақтары
Реформалау мен қайта ұйымдастырудың күрделi кезеңi аралығында республиканың орман шаруашылығында қажеттi орман шаруашылығы шараларын орындаудың жоспарлылығы мен дәйектiлiгi бұзылды, бұл ормандардың жай-күйiнiң нашарлап кетуiне әкеп соқты.
Орман құрайтын негізгi тұқымдар екпелерiнiң жас топтары бойынша бөлiнуiне жасалған талдау орташа жастағы екпелер - 3029,3 мың га (33%), өсiп-жетiлген және толысып пiскен екпелер - 2886,2 мың га (31%) бәрiнен көп кездесетiнiн көрсеттi. Пiсiп келе жатқан екпелер 2014,1 мың гектарды (22%), ал жас екпелер - 1331,1 мың гектарды (14%) құрайды. Осылай бөлiну тым қатал орман өсiру жағдайлары мен едәуiр мөлшердегi антропогендiк әсер себеп болған ормандардағы табиғи молығу барысының жеткiлiктi дәрежеде ойдағыдай болмай отырғанын, сондай-ақ ағаш отырғызу көлемiнiң жеткілiктi емес екенiн көрсетедi.
Өткен кезеңде қылқан жапырақты ағаштардың қарқынды пайдаланылуы, сондай-ақ Шығыс Қазақстан, Ақмола, Алматы және Қостанай облыстарында 1996-2002 жылдары болған iрi орман өрттерi сүрек қорларының азайып кетуiне және ормандардың қорғаныштық және су қорғау қасиеттерiнiң едәуiр жоғалуына, олардың санитарлық жай-күйiнiң күрт нашарлап кетуiне әкеп соқты.
Соңғы он жыл ішінде Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстарының Ертiс өңiрiнiң қарағайлы ормандарының орман өскен жерлерi 162,4 мың гектарға қысқарды, сүрек қоры 16,8 млн. текше метрге азайды.
Республиканың орман өскен жерлерiнiң iс жүзiнде тең жартысын алып жатқан сексеуiл екпелерiн молықтыру жөнiндегі iс-шаралар соңғы он жылда болымсыз көлемде орындалды.
Сексеуiл ормандары өскен аймақта, радиусы 100 километрге дейiнгi елдi мекендердiң төңiрегiнде пiскен екпелер iс жүзiнде жоқ десе де болады, ал бар жас және орта жастағы екпелер қатты бүлiнген, бұл жергiлiктi халықтың отынға сүректi заңсыз дайындауының салдары болып табылады.
Өртке қарсы iс-шаралар, соның iшiнде ормандарды күзету жөнiндегi авиациялық жұмыстар көлемiнiң едәуiр азайып кетуi орман өрттерiнен болатын шығындарды сан мәрте көбейтiп жiбердi.
Астана төңiрегiнде табиғи шоқ ормандардың, сондай-ақ бұдан бұрын жасалған жасанды екпелердiң қатаң орман өсiру жағдайларына байланысты ағаш-бұта тұқымдарының түр-түрi жұтаң, ол қуаңшылыққа шыдамды, тұзға төзiмдi және аязға шыдамды оннан аса қоймайтын түрдi қамтиды.
Өткен жылдардың жасанды орман екпелерi 896,7 мың гектар алқапқа орналасқан, автомобиль және темiр жолдардың бойындағы қорғаныштық белдеулер 76,1 мың гектарды құрайды.
Осы орман екпелерiне күтімнiң болмауы (күтiп-баптау мақсатында кесу мен санитарлық кесудiң дер кезiнде жүргізiлмеуi, топыраққа күтiм жасау жұмыстары көлемiнiң қысқаруы) едәуiр алқапта орман дақылдарының құрып кетуiне әкеп соқты, ал сақталып қалғандарының тоз-тозы шыққан. Сол себептi олар халықтың дем алуына онша тартымды емес және өзiнiң рекреациялық мақсатына сәйкес келмейдi.
Халықтың дем алуына жарамды ең жақын табиғи алқаптар астанадан 100-150 км қашықтықта орналасқан.
Орман мекемелерiнiң техникалық жарақтануы төмен деңгейде. Қажет 830 трактордың 154-i (18,5%), 285 жүк автомашинасының - 50-i (17,5%), 400 механикаландырылған агрегаттың - 33-i (8,2 %) және екi мыңнан астам тiркеме және аспалы құралдардың небәрi 120-ы (5,5%) ғана бар.
Саладағы қызметкерлер саны соңғы жылдары күрт қысқарып кеттi, бұл қаржыландырудың азаюымен және жұмыстар көлемiнiң қысқаруымен байланысты болды. Еңбекақы деңгейiнiң төмен болуы кадрлардың көп тұрақтамаушылығын туғызуда. Заңды тұлға мәртебесi бар орман мекемелерiнiң, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың инженер-техник қызметкерлерiнiң 30% жуығының жоғары бiлiмi жоқ. Техникалық орта бiлiмi бар мамандар жетiспейдi. Республикада қорықшы-орманшылар даярлайтын кәсiптiк-техникалық оқу орындары жоқ.
Орман өсiрудi жоспарлау жұмыстарын жүргiзу кезiнде ықшамдалған технологияларды қолдану олардың сапасына едәуiр әсер еттi. Орман өсiрудi жоспарлаудың жыл сайынғы көлемдерi де төмендеп кеттi, соның салдарынан орман өсiрудi жоспарлау жобаларының қолданылу мерзiмдерi орман мекемелерiнiң iс жүзiнде тең жартысы үшiн аяқталған.
Орманды аумақтарды өртке қарсы жасақтау, орман питомниктерi мен екпелер құру жөнiндегi жобалау-iздестiру жұмыстары да жеткiлiктi дәрежеде қаржыландырылмауына байланысты толық көлемiнде орындалған жоқ.
Ағаш отырғызу жұмыстарын ұлғайту үшiн көшет материалын өсiру көлемiн едәуiр көбейтудi қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi Орман және аңшылық шаруашылығы комитетiнiң мамандары Ресейде, Канадада, Финляндияда, Польшада тамыр жүйесi жабық көшет материалын өсiру тәжiрибесiн зерделедi және оған талдау жасады. Польшаның мемлекеттiк ормандарында жердi микоризациялау саласында неғұрлым мол тәжiрибе жинақталған және елеулi түрде iлгерi басушылық байқалады. Польшада ормандар өсiру жұмысының өрт болып, құлазыған және бүлiнген жерлерде, қалалардың қалпына келтiрiлген жерлерiнде, сондай-ақ орман өспеген ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерде жүргiзiлуi себептi Қазақстан жағдайларына бұл тәжiрибе жақын. Канада мен Ресейде орман өсiру көпшiлiк жағдайда бұдан бұрын орманнан шығып қалған орманды жерлерде жүзеге асырылады.
Сондықтан Астана қаласының және жалпы Қазақстанның жасыл аймағының жағдайлары үшiн Польшаның мемлекеттiк ормандарында қолданылатын тамыр жүйесi жабық көшет материалын өсiру технологиясы неғұрлым қолайлы технология болып табылады. Осыған байланысты Қазақстанда жаңа технология қолдану жөнiнде Yкiметке ұсыныс енгiзу көзделiп отыр.
Орман өрттерiн бастапқы кезеңiнде дер кезiнде байқаудың және сөндiрудiң неғұрлым тиiмдi әдiсi авиациямен күзету болып табылады. Бұл жұмыстарды Қазақ ормандарды авиациялық қорғау және орман шаруашылығына қызмет көрсету базасы (Қазавиаорманқорғау) орындайды. Қазiргi кезде ормандарды авиациямен күзету жалға алынған техникамен жүзеге асырылуда.
Өткен жылы "Қазавиаорманқорғау" қызметтерi орман өрттерiнiң 413 оқиғасын байқады, бұл қорғалатын аумақты өрттердiң жалпы санының 68% құрайды.
Ресей, Канада және АҚШ секiлдi мемлекеттердiң тәжiрибесi орман өрттерiн байқауда және жоюда меншiктi авиациялық техниканы пайдалану неғұрлым тиiмдi болып табылатынын көрсетедi. Осыған байланысты Орман және аңшылық шаруашылығы комитетiнiң дербес жеңiл моторлы авиация паркiн құру мәселесiн қарау ұсынылады.

3.2. Жастар ортасындағы қазiргi ахуалды талдау

Қазақстанның тәуелсiз даму кезеңiнде экономикалық және қоғамдық-саяси даму кезеңiнде түбегейлi өзгерiстер жүзеге асырылып, соның арқасында Қазақстан экономика саласында да, саяси салада да елеулi нәтижелерге қол жеткiздi. Реформалар халықтың iс жүзiнде барлық әлеуметтiк топтарын, соның iшiнде жастарды да қамтыды.
Бүгiнгi таңда Қазақстан жастары қазақстан қоғамының перспективаларын айқындайтын негiзгi факторлардың бiрi болып табылады. Қазақстан қоғамының тыныс-тiршiлiгiнiң барлық саласының iрi көлемдi реформаларына байланысты орын алып отырған жағдайлар жастардың даму ерекшелiгiн және оның қоғамдық құрылымдағы маңызын айқындап бердi. Өз кезегiнде, осының бәрi жас ұрпақтың сапалық өзге тұрпатының және тұтастай алғанда, жастардың әлеуметтiк келбетiнiң қалыптасуынан көрiнiс табуда. Сонымен бiрге қоғамдық-саяси және экономикалық реформалардың факторлары жастардың қажеттiлiктерiне, мүдделерiне, құндылық бағдарларына және әлеуметтiк мiнез-құлқына тiкелей ықпал етуде.
Бүгiнде осыдан он бес жыл бұрынғы кеңес жастарын және мемлекеттiң тәуелсiздiгi және демократиялық өзгерiстер жағдайларында қалыптасқан қазiргi жас ұрпақты салыстыруға келмейтiнi айдан анық. Егемен Қазақстанның сапалық жаңа экономикалық және саяси жүйесi жастардың әлеуметтiк-экономикалық жағдайын, дүниетанымын, мәдениетiн, саяси және құндылық бағдарларын түбегейлi түрде өзгерттi.
Сонымен бiрге сөзсiз жетiстiктермен қатар әлеуметтiк және саяси реформалардың, ең алдымен, қоғамдық құрылыстың және халық өмiрiнiң үйреншiктi қалпының күрт өзгеруiнен туындаған жайсыз әсерi де болды. Осындай жағдайларда мемлекеттiң жастар саясаты саласында, басқа да салалардағы сияқты, бұрын осындай жоғары дәрежедегi көкейкестi сипаты болмаған жаңа проблемалар пайда болды.
Ең алдымен бұл жастардың жұмыспен қамтылу проблемасы. Мәселен, Қазақстан Республикасы Статистика агенттiгiнiң 2004 жылғы 1 қаңтардағы деректерi бойынша, Қазақстанда жастардың жалпы саны 409310 адамды құрайды. Сөйтiп, қазiргi қазақстан қоғамының құрылымында жас азаматтардың жас санаты 2004 жылы республика халқының 27,3% құрады. Соңғы екi жылда жастардың саны 150 мың адамға дерлiк көбейдi.

1-кесте

Қазақстан жастары 2004 жылғы 1 қаңтардағы халық
құрылымында

Жасы	14-19 жас	20-24 жас	25-29 жас	Барлығы
Саны	1 573 300	1 317 300	1 202 500	4 093 100
Халықтың жалпы санындағы үлесi %	10,5	8,8	8,0	27,3

Кестеден көрiнiп тұрғанындай, жас адамдар санының көбею үрдiсi бар. Бұл ретте жастар санының көбеюiне ауыл жастары санының өсуi негiз болып отыр. Егер 2002 жылдың басында республика ауыл тұрғындарының жалпы санында жас адамдар 29,8 %, ал қала тұрғындары санының - 27,9 % құраса, үстiмiздегi жылдың орта тұсында бұл көрсеткiш ауылда - 30,4 %, ал қалада - 28,2 % болды.
Жалпы алғанда республика бойынша экономикалық жағынан белсендi жастардың саны 2406775 адам, соның iшiнде 15-24 жастағылар - 1292121 адам, 26-29 жастағылар - 1114654 адам. Солай бола тұра, экономикада небәрi 2112458 адам, соның iшiнде 15-24 жастағы - 110301 адам, 25-29 жастағы - 1009157 адам жұмыс iстейдi.
Жастар негiзiнен экономиканың мынадай салаларында жұмыспен қамтылған: ауыл шаруашылығы, аңшылық және орман шаруашылығы - 887509 адам; сауда, автомобильдер, тұрмыстық бұйымдар мен жеке пайдаланылатын заттар жөндеу - 337295 адам; бiлiм беру - 147560 адам; өнiм өңдеу өнеркәсiбi - 119236 адам; құрылыс - 106102 адам; көлiк және байланыс - 105512 адам; мемлекеттiк басқару - 92759 адам. Қалған салаларда жұмыс iстейтiн жастардың саны 70000 адамға жетпейдi.
Жұмыссыз жастардың жалпы саны 294317 адамды немесе 12,2 %, соның iшiнде 15-24 жастағы - 188820 адамды немесе 64,2%, 25-29 жастағы - 105497 адамды немесе 35,2% құрайды.
Сонымен бiрге көкейкестiлiк дәрежесi бойынша социологиялық сұрау салу барысында бүгiн таңда Қазақстан жастарын толғандырып отырған неғұрлым өзектi проблемалар анықталып, оларға талдау жасалды. Олардың iшiнде: жалақының төмен деңгейi, жұмыссыздық қатерi, тұрғын үй проблемасы, тұрғын үй-коммуналдық қызметтердiң жоғары тарифтерi, медициналық қызмет көрсетудiң нашар сапасы, азық-түлiк өнiмдерi мен бiрiншi қажеттегi тауарлар бағасының өсуi бар.
Мәселен, жастардың 42 % үшiн жеке проблемалардың iшiндегi ең маңыздысы жалақының, жәрдемақының төмен деңгейi болып табылады. Бiрiншi кезекте ол Қостанай (55,7%), Шығыс Қазақстан (46,1%), Маңғыстау (46 %), Жамбыл (45,9%), Алматы (45,7%) және Ақмола (45,5%) облыстарының жас тұрғындарын толғандырады. Статистика агенттiгiнiң деректерi бойынша, орташа айлық жалақының ең төмен деңгейi 2004 жылдың сәуiрiне Алматы және Жамбыл облыстарында байқалды, ол 10000 теңгеден 15000 теңгеге дейiн болды. Солай бола тұрып, Маңғыстау облысында оның деңгейi 30 000 теңге болды, алайда бұл аймақта азық-түлiк өнiмдерi мен бiрiншi қажеттiлiктегi тауарлардың бағасы едәуiр жоғары.
Жеке сипаттағы екiншi бiр орын алып отырған проблема жұмысқа орналасу және жұмыссыздық қатерi (31,5 %) болып табылады. Бұл көбiнесе Жамбыл (41,4 %), Алматы (41,2 %), Павлодар (40,6 %), Солтүстiк Қазақстан (38,9 %) облыстарының еңбекке қабiлеттi жас азаматтарына тән. Нақ осы аймақтарда соңғы жылы жұмыссыздықтың неғұрлым жоғары деңгейi байқалды. Атап айтқанда, бұл көрсеткiш Алматы облысында - 10,4 % болса, Жамбыл облысында - 14,2 % тең. Осы аймақтар жас тұрғындарының алаңдаушылығы мiне осымен түсiндiрiледi.
Маңыздылығы жөнiнен үшiнші проблема тұрғын үй проблемасы болып табылады - 30,5%. Бұл проблема ең алдымен мемлекетiмiздiң елордасы - Астана қаласының (77%), Павлодар (44,2 %), Қарағанды (37,1 %) облыстарының жас тұрғындарын алаңдатады, содан кейiн Алматы қаласы тұр (36,1%). Бұдан әрi азаюы бойынша Ақмола (35,2%), Батыс Қазақстан (35,1%), Ақтөбе (28,7%), Атырау (26,6%) облыстары көрсетiлген. Өткен жылмен салыстырғанда тұрғын үй проблемасының өзiнiң көкейкестiлiгi жөнiнен бесiншi орыннан үшiншi орынға көтерiлгенiн атап өту керек.
Көкейкестiлiгi жөнiнен төртiншi проблема тұрғын үй-коммуналдық қызметтердiң жоғары тарифтерi болып табылады (26,5%). Бұл бәрiнен көп Маңғыстау (54,0 %), Астана қаласы (50,0%), Павлодар (36,5 %), Ақтөбе (33,0%), Қарағанды (31,2%), Батыс Қазақстан (31,1%) облыстарының жас тұрғындарын алаңдатуда.
Жоғарыда айтылғандардың негiзiнде "Жасыл ел" республикалық штабының жұмыс iстеуi арқылы көгалдандыру және көркейту жөнiндегi жұмыстарға 2005 жылдың өзiнде-ақ жастардың еңбек отрядтарының 16 мың мүшесi тартылады. 2006 жылы - 18 мың, 2007 жылы - 20 мың. Осы еңбек жасақтары қызметiнiң негiзгi мақсаты ағаш отырғызу және екпелердi күтiп-баптау жұмыстарына тарту есебiнен жаз кезiнде мектеп оқушылары мен студенттердi, сондай-ақ жұмыссыз жастарды бүкiл жыл бойы жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету болып табылады.

4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi

Бағдарламаның мақсаты ормандардың ортаны қорғау және ортаны қалыптастыру рөлiн арттыру, ағаш отырғызылған жерлердiң көлемiн ұлғайту, елдi мекендердi көгалдандыру және олардың төңiрегiнде осы процестерге жастарды тарту арқылы жасыл аймақтар құру мақсатында кейiннен орман шаруашылығын жүргiзу тиiмдiлiгiн арттыру, ағаш отырғызылған жерлердiң көлемiн ұлғайту үшiн ормандарды күзету, қорғау, молықтыру және оларды ұтымды пайдалану және әлеуетiн еселей түсу саласындағы ахуалды тұрақтандыру болып табылады.
Мақсатқа қол жеткiзу үшiн мынадай негiзгi мiндеттердi шешу қажет:
орман шаруашылығы саласында нормативтiк құқықтық кесiмдер әзiрлеу және қабылдау;
ормандарды өрттерден және орман тәртiбiн бұзушылықтан күзету тиiмдiлiгiн арттыру, оларды зиянкестер мен аурулардан қорғау;
орман тұқымы және питомник шаруашылығын қалпына келтiру;
ормандарды молықтыру және орман өсiру жөнiнде жаңа технологиялар әзiрлеу және енгiзу;
жаңа технологиялар негiзiнде орман орналастыруды жоспарлау және жобалау-iздестiру жұмыстарының көлемiн ұлғайту;
орман орналастыру жобаларының сапасын арттыру;
ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқару жоспарларын әзiрлеудi қамтамасыз ету;
ормандардың ұтымды пайдаланылуын ұйымдастыру;
жеке орман қорын дамыту үшiн жағдай жасау;
орман және бақ-парк шаруашылығы саласында кадрлардың бiлiктiлiгiн арттыру;
ормандарды молықтыру және орман өсiру, елдi мекендердi көгалдандыру және көркейту жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруға жастарды, соның iшiнде мектеп оқушылары мен студенттердi кеңiнен тарту;
жастар бастамашылығын дамыту.

5. Бағдарламаны iске асырудың негiзгi бағыттары мен тетiгi

Бағдарламаны iске асыру орман шаруашылығын, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды мемлекеттiк басқаруды және орман шаруашылығы саласындағы нормативтiк құқықтық базаны жетiлдiрудi, ормандарды өрттер мен Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзушылықтан күзету, оларды зиянкестер мен аурулардан қорғау тиiмдiлiгiн арттыруды, сондай-ақ ормандарды молықтыру мен орман өсiру жүйесi мен әдiстерiн және ормандарды ұтымды пайдалануды ұйымдастыруды жетiлдiрудi көздейдi. Ормандарды молықтыру және орман өсiру орман орналастыру материалдары мен жобалау-сметалық құжаттаманың негiзiнде, орман пайдалану - орман орналастыру материалдарына сәйкес жүзеге асырылатын болады.
Сондай-ақ Бағдарлама қоршаған ортаны қорғау және биологиялық алуан түрлiлiктi сақтау жөнiндегi халықаралық мiндеттемелердi орындауды көздейдi.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мемлекеттiк табиғи қорық қорын сақтау мен қалпына келтiру үшiн негiзгi база болып табылады және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желiсiн одан әрi дамыту Бағдарламаны iске асырудың негiзгi бағыттарының бiрi болады.
Астана қаласының санитарлық-қорғаныштық жасыл аймағын құру жайсыз табиғи факторларды жұмсартуға, қала аумағының экологиясын, микроклиматын жақсартуға және халықтың дем алуына кең көлемдi аймақ құруға бағытталған.
Саланы орман шаруашылығы мамандарымен қажеттi мөлшерде қамтамасыз ету үшiн Бағдарламада орман бақ-парк шаруашылығы кадрларын даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру көзделген.

5.1. Орман шаруашылығы мен ерекше қорғалатын табиғи
аумақтардың, елдi мекендердi көгалдандырудың нормативтiк
құқықтық базасын жетiлдіру

Қазақстан Республикасының Орман кодексiн iске асыру мақсатында мемлекеттiк орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсiру жөнiндегi негiзгi талаптарды айқындайтын барлық қажеттi нормативтiк құқықтық кесiмдер бекiтiлдi.
"Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жаңа редакциясының жобасы әзiрлендi, ол ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құру және басқару, бiрегей және әдеттегi табиғи ландшафтарды, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесiнiң объектiлерiн, олардың генетикалық қорын қорғау, осы аумақтарды ғылыми, экологиялық-ағартушылық, рекреациялық, туристiк және әлеуметтiк-экономикалық мақсаттарда пайдалану саласындағы қатынастарды реттейді. Бұл заңды 2005 жылы қабылдау жоспарланып отыр.
Республика аумағының орманды жерлерiн ұлғайтуды ынталандыру мақсатында жеке орман қорын дамытуға бағытталған нормативтiк құқықтық базаны жетiлдiру жоспарлануда. Атап айтқанда, орман өсiру кезiнде салық жеңiлдiктерi мен преференциялар беру, тегiн көшет материалымен және фермерлердi қажеттi консультациялармен қамтамасыз ету мен т.б. көзделуде.
Елдi мекендердегi жасыл желектi алқаптарды (скверлер, парктер, жол бойындағы екпелер және басқалар) ұлғайту үшiн оларды құру жөнiндегi техникалық және технологиялық нормалар мен стандарттар қайта қаралатын болады.

5.2. Қоршаған ортаны қорғау және биологиялық алуан
түрлiлiктi сақтау жөнiндегi халықаралық мiндеттемелер

Ормандарды мен биологиялық алуан түрлiлiктi сақтау мақсатында бiрқатар халықаралық жобалар iске асырылуда.
"Батыс Тянь-Шаньнiң биологиялық алуан түрлiлiктi сақтау" туралы Жаһандық Экологиялық Қордың жобасы Оңтүстiк Қазақстан облысында бiрегей биологиялық қоғамдастықтарды күзетудi күшейтудi және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды кеңейтудi көздейдi.
Жоба экологиялық жүйе көзқарасын пайдаланып күзетiлетiн аумақтардың бiрiктiрiлген жүйесiн құру арқылы биологиялық алуан түрлiлiктi сақтау саласындағы проблемаларды шешуге бағытталған. Қазақстан бөлiгiнде жобаның қолданылу аймағы учаскелерiне Ақсу-Жабағылы мемлекеттiк табиғи қорығы және Батыс Тянь-Шаньнiң басқа да күзетiлетiн аумақтары жатады.
Батыс Тянь-Шаньнiң күзетiлетiн аумақтарының тiкелей шегiндегi және одан тысқары жерлердегi құрып кету қаупi төнген (Қызыл кiтапқа енгiзiлген) маңызды, бірегей түрлердiң, қоғамдастықтардың және экологиялық жүйелердiң жай-күйiнiң нашарлап кету көрсеткiшiн төмендету Қазақстанның ұзақ мерзiмдi экономикалық және әлеуметтiк дамуына осы жобаның қосатын үлесi болып табылады. Жоба 2006 жылғы маусымда аяқталады.
"Республика ормандарын сақтау және оның аумағының орманды алабын ұлғайту" атты толық көлемдi жобаны әзiрлеу үшiн Халықаралық Қайта Құру және Даму Банкi (ХҚДБ) 410,6 мың АҚШ доллары мөлшерiнде грант бөлдi. 2005 жылы оның сараптамасы және мүдделi мемлекеттiк органдарда келiсу рәсiмi жүргізiледi.
Толық көлемдi жобаны iске асыру 2006 жылдан бастап 7 жылға есептелген. Жоба дүниежүзiлiк Банктiң Қазақстан үшiн 2004-2006 жылдарға арналған елдiк бағдарламасына енгiзiлген.
Жобаны ХҚДБ қарызы, ҒЭҚ гранты қаражатының және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қосымша қаржыландыруының есебiнен қаржыландыру көзделуде. Ұсынылып отырған жобаның мақсаты - орман алқаптарын және iргелес жайылымдық жерлердi қалпына келтiру мен оларды тиiмдi және орнықты басқаруды дамыту. Ертiс өңiрiнiң жалды ормандары, Арал теңiзiнiң қаңсып қалған табаны және Қызылорда облысындағы сексеуiл екпелерi жобалық аумақ болып табылады.

5.3. Ормандарды өрттерден және Қазақстан Республикасының
орман заңнамасын бұзушылықтан күзету, оларды зиянкестер
мен аурулардан қорғау

Ормандарды өрттерден және орман заңнамасын бұзушылықтан қорғауды мемлекеттiк орман күзетiнiң қызметкерлерi және ерекше қорғалатын табиғи орман аумақтарының мемлекеттiк инспекторлары жүзеге асырады.
Жаңа ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының құрылуын ескере отырып, сондай-ақ ормандарды жерден күзетудi күшейту үшiн мемлекеттiк инспекторларының штаты ұлғайтылды.
Орман өрттерiн бастапқы кезеңде байқау және оларды дер кезiнде оқшаулау мақсатында ормандарды авиациямен күзету жүзеге асырылуда.
Ормандарды өрттерден және Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзушылықтан күзету, оларды зиянкестер мен аурулардан қорға тиiмділігiн арттырудың негiзi осы бағыттардағы iс-шаралар кешенiн жүзеге асыратын жердегi және авиациялық қызметтердiң пәрмендi жүйесiн ұйымдастыру болып табылады.
Тиiмдiлікті арттыру мыналардың есебiнен қамтамасыз етiлетiн болады:
ормандарды жерден күзету қызметтерiнiң материалдық-техникалық базасын нормативтерге сәйкес осы заманғы өртке қарсы техникамен және жабдықтармен, күзет машиналарымен, байланыс құралдарымен, қызмет қаруымен және нысандық киiммен кезең-кезеңмен нығайту;
мемлекеттiк орман қоры аумағындағы жабылып қалған өртке қарсы объектiлердi (бақылау пункттерi, өрт сөндiретiн су бөгендерi) қалпына келтiру;
ормандарды өртке қарсы жарақтандыру, соның iшiнде өртке қарсы жолақтар, жыртылған жер жиектерiн тарту және оларға күтiм жасау жөнiнде шаралар өткiзу, орман шаруашылығы және өртке қарсы мақсаттағы жолдарды жөндеу, сондай-ақ негiзiнен биологиялық әдiстердi пайдаланып, ормандарды зиянкестер мен аурулардан қорғаудың белсендi тәсiлдерiн қолдану;
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң Орман және аңшылық шаруашылығы комитетi жүйесiнде жеңiл моторлы авиация паркiн қалыптастыру;
ормандардағы өрт қауiптiлiгiнiң дәрежесiне байланысты авиациямен қарауылдаудың қажеттi жиiлiгiн қамтамасыз ету, өрт сөндiрушi-десантшылар санын көбейту;
биотехникалық шаралар жүргiзу.
Материалдық-техникалық базаны нығайту Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2004 жылғы 19 қаңтардағы N 53 қаулысымен бекiтiлген нормаларға сәйкес жүзеге асырылатын болады.
Орман мекемелерi мен ерекше қорғалатын табиғи орманды аумақтардың өртке қарсы жұмыстарды және ормандарды молықтыру мен орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды жүргізуi үшiн өрт сөндiру машиналары, күзет машиналары, доңғалақты және шынжыр табанды тракторлар, өртке қарсы техника, тiркеме және аспалы құралдар сатып алынады.
2005-2007 жылдары кордондарға, өрт сөндiру-химиялық станцияларға және өрт қадағалау мұнараларына жөндеу жұмыстары жүргiзiледi.
Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы мемлекеттiк орман қорының аумағында өртке қарсы жолақтар мен жыртылған жер жиектерi тартылатын болады.
Темiр, автомобиль жолдары, арналар, магистральды құбыр желiлерi өтетiн және басқа да желiлiк құрылыстар тұрған жерлер жолақтарында орналасқан жалпы көлемi 76,1 мың га қорғаныштық екпелерде өртке қарсы алдын алу iс-шаралары жүзеге асырылатын болады. Жолдар бойындағы минералдандырылған жолақтарға күтiм жасаудың жыл сайынғы көлемi 17,0 мың км болады.
Қорғаныштық екпелердi күзетудi, қорғауды және пайдалануды олар жерлерiнде орналасқан меншiк иелерi мен жер пайдаланушылар жүзеге асырады.
Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы мемлекеттiк орман қорының аумағында 70 мың га, соның iшiнде 2005 жылы - 23 мың га, 2006 жылы - 21 мың га және 2007 жылы - 26 мың га алқапта, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда 3,54 мың га, жыл сайын 1,18 мың га алқапта зиянкестермен күрестiң жойқын шаралары жүргiзiлетiн болады.
Ормандарды өрттерден күзету тиiмдiлiгiн арттыру, оларды жедел байқау және сөндiру үшiн авиациялық жұмыстар Ақмола, Алматы, Шығыс Қазақстан, Қостанай, Павлодар облыстарында өрттерге неғұрлым ұрымтал ормандарда - 5639 мың гектарда жүзеге асырылады, бұл ретте авиациямен қарауылдау ұзақтығы өрт қаупi бар маусымда 6803 сағат болады.
Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы орман мекемелерi мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жыл сайын биотехникалық шаралар жүргiзiп тұратын болады.

5.4. Ормандарды молықтыру және орман өсiру, елдi
мекендердi көгалдандыру

5.4.1. Ормандарды молықтыру және орман өсiру

Қазақстанның кең-байтақ аумағын ескере отырып (272,49 млн. км ² ), мемлекеттiң орманды жерлерiн бiр пайызға ғана ұлғайту үшiн 2724,9 мың га алқапқа ағаш отырғызу және екпелер өсiру қажет. Салыстыру үшiн - өткен алпыс жыл iшiнде республика аумағында 1025,9 мың га жасанды екпелер алқабы құрылды.
Сондықтан ормандарды молықтыру мен орман өсiруге мол шығын жұмсалатынын назарға ала отырып (орташа есеппен 1 га 700 АҚШ долларына жуық), бiрiншi кезекте орман екпелерi мына аумақтарда:
1) шөлейттену процесiне ұрымтал алқабы басым бұрын орман өскен жерлерде;
2) ауыл шаруашылығы мақсаттары үшiн қолайсыз жерлердi пайдалана отырып, елдi мекендердiң iшiнде және оларға жақын маңда (жасыл аймақтар, әртүрлi нысаналы мақсаттағы өнеркәсiп плантациялары);
3) гидрографиялық желi, арналар мен су қоймалары бойында;
4) автомобиль және темiр жолдар бойында;
5) жайсыз табиғи факторлардың әсерiн азайту үшiн ауыл шаруашылығы жерлерiнде құрылуға тиiс.
Ормандарды молықтыру және орман өсiру жөнiндегi iс-шараларды сапасы жақсартылған тұқымның және отырғызу материалының қажетті мөлшерiмен қамтамасыз ету үшiн селекциялық-генетикалық негiзде тұрақты орман дақылдары тұқымы базасын құру, сондай-ақ питомник шаруашылығын дамыту, отырғызу материалын өсiру жөнiндегi озық технологияларды енгізуге кiрiсу қажет.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда облыстық атқарушы органдардың қарауындағы орман мекемелерiнде 65 га алқапта да орман питомниктерiн қалпына келтiрiп, олардың алқабын 2835 га жеткiзу қажет.
Ормандарды молықтыру орман дақылдарын себу және отырғызу, сондай-ақ ормандарды табиғи жолмен қалпына келтiру үшiн қолайлы жағдайлар жасау арқылы жүзеге асырылатын болады. Ормандарды табиғи жолмен қалпына келтіруге жәрдемдесу тұқымдардың өсiп-өнуiне жағдайлар жасау және ағаш кесiлетiн жерлердi қоршау мақсатында кеспе ағаштарды жоспарлау, жердi өңдеу кезiнде шаруашылық жағынан бағалы тұқымдардың өркендерi мен жас талдарын сақтау арқылы жүргiзiледi.
Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы ормандар мен жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi мемлекеттiк мекемелердiң аумағында көшет материалын өсiруге арналған питомниктер алқабы 2-кестеде келтiрiлген.

2-кесте

Облыстардың атауы	Орман питомниктерiнiң алқабы, барлығы		соның ішінде жұмыс iстейтiнi
	Саны	Алқабы, га	Саны	Алқабы, га
1	2	3	4	5
Ақмола	17	329,9	3	34,0
Ақтөбе	7	340,0	7	340,0
Алматы	17	538,7	12	303,5
Атырау	3	6,5	3	6,5
Шығыс Қазақстан	20	289,0	9	14,5
Жамбыл	4	50,0	2	17,5
Батыс Қазақстан	8	247,0	8	247,0
Қарағанды	4	314,0	1	40,0
Қостанай	4	10,4	4	10,4
Қызылорда	8	10,5	8	10,5
Маңғыстау	4	43,5	4	43,5
Павлодар	2	87	2	87
Солтүстiк Қазақстан	14	244,0	12	95,0
Оңтүстiк Қазақстан	11	113,0	11	113,0
Барлығы:	123	2623,5	86	1362,4

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман және аңшылық шаруашылығы комитетiнiң қарауындағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардағы, мекемелер мен ұйымдардағы питомниктердiң алқабы 3-кестеде келтiрiлген.

3-кесте

Атауы	Орман питомниктерiнiң алқабы, га жылдар бойынша барлығы
	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4
"Eртiс орманы" MOTP	6,0	18,3	18,3
"Семей орманы" MOTP	15,5	19,5	20,5
"Көкшетау" МҰТП	0,0	1,9	2,5
Шарын МҰТП	1,1	1,1	1,1
Іле Алатауы МҰТП	1,6	3,7	5,0
Қарқаралы МҰТП	0,2	0,33	0,33
Баянауыл МҰТП	0,8	3,5	4,0
Катон-Қарағай МҰТП	3,8	5	7,5
Сандықтау ОӨОШ	0,5	1,0	1,1
"Жасыл аймақ" PMK	35,3	40,0	45,0
Барлығы:	64,80	94,33	104,83

Көшет материалының қажеттi мөлшерiн өсiру үшiн орман тұқымдарын жинауды ұлғайту қажет болады.
Мемлекеттiк орман шаруашылығы мекемелерiнде 2004 жылы 53410,6 кг орман тұқымдары, соның iшiнде 2830 кг қылқан жапырақты ағаштардың және 50580,6 кг жапырақты ағаштардың тұқымы дайындалды. 2005 жылы орман тұқымдарын жинауды 60 мың кг, 2006 жылы - 70,0 мың кг, 2007 жылы - 75,0 мың кг жеткiзу қажет.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда орман дақылдарын құру үшiн 2004 жылы 7582,4 кг орман тұқымдары, соның iшiнде 5545,2 кг қылқан жапырақты ағаштардың және 2037,2 кг жапырақты ағаштардың тұқымы дайындалды. Жыл сайын осыншама дайындалатын болады.
Орман дақылдарын отырғызу ең алдымен өртеңдер мен ағашы кесiлген жерлерде жүзеге асырылатын болады. Осындай алаптардың басым бөлiгi Ертiс өңiрiнiң жалды ормандарында, Қазақтың шағын адырлы қарағайлы ормандарында, сексеуiл ормандары өскен аймақта орналасқан.
Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы мемлекеттiк орман қоры аумағында Бағдарламамен 76,44 мың га алқапта ормандарды молықтыру, соның iшiнде 55,85 мың га алқапта орман дақылдарын отырғызу жұмыстарын жүргiзу көзделген. Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы мемлекеттiк орман қоры аумағында ормандарды молықтыру көлемi облыстар бойынша 4-кестеде келтiрiлген.

Ескерту. 4-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.
4-кесте
мың га

Облыстардың атауы	Ормандарды молықтыру, барлығы			соның ішінде сеуіп және отырғызып
	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5	6	7
Ақмола	0,5	0,68	0,79	0,26	0,35	0,4
Ақтөбе	0,29	0,39	0,45	0,29	0,39	0,45
Алматы	2,4	3,0	3,3	1,5	1,70	1,8
Атырау	0,4	0,25	0,7	0,22	0,07	0,5
Шығыс Қазақстан	0,97	0,97	1,15	0,22	0,22	0,4
Жамбыл	5,2	6,71	9,3	5,2	6,71	7,3
Батыс Қазақстан	0,1	0,12	0,13	0,1	0,12	0,13
Қарағанды	0,05	0,07	0,1	0,05	0,07	0,1
Қостанай	0,92	0,92	0,92	0,65	0,65	0,65
Қызылорда	3,51	3,71	3,51	3,51	3,71	3,51
Маңғыстау	-	0,36	-	-	0,30	-
Павлодар	0,053	0,022	0,057	0,053	0,02	0,057
Солтүстік Қазақстан	0,6	0,60	0,6	0,2	0,20	0,2
Оңтүстік Қазақстан	7,04	7,55	8,05	4,04	4,55	5,05
Барлығы:	22,033	25,352	29,057	16,293	19,06	20,547

Ертiс өңiрiнiң жалды ормандарындағы өртеңдер мен ағашы кесiлген жерлерде ормандарды қалпына келтiру жөнiндегi жұмыстарды "Семей орманы" және "Ертiс орманы" мемлекеттiк табиғи орман резерваттары жүргiзетiн болады.
Мемлекеттiк ұлттық табиғи парктер мен мемлекеттiк орман табиғи резерваттарының аумағында ормандарды молықтыру көлемi 5-кестеде келтiрiлген.

5-кесте
Ескерту. 5-кестеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

Атауы	Ормандарды молықтыру, барлығы, га			соның iшiнде сеуiп және отырғызып, га
	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5	6	7
Баянауыл МҰТП	30,0	40,0	50,0	30,0	40,0	50,0
Iле Алатауы МҰТП	25,0	60,0	80,0	25,0	60,0	80,0
Қатон-Қарағай МҰТП	50,0	50,0	100,0	50,0	50,0	100,0
Қарқаралы МҰТП	50,0	110,0	120,0	10,0	20,0	20,0
"Көкшетау" МҰТП	70,0	345,0	360,0	70,0	70,0	80,0
"Семей орманы" МОТР	850,0	1200,0	1500,0	850,0	1200,0	1500,0
"Ертiс орманы" МОТР	1000,0	1076,0	2228,0	1000,0	1076,0	2228,0
Сандықтау OӨОШ	15,0	30,0	45,0	15,0	15,0	25,0
Барлығы:	2090,0	2911,0	4483,0	2050,0	2531,0	4083,0

Ормандарды молықтыру проблемасын шешу ормандарды молықтырудың табиғи және жасанды тәсiлдерiнiң ғылыми тұрғыда негiзделген ара-қатынасын белгiлеуден туындауға тиiс. Осы мақсаттарда 2005 жылы басты мақсатта пайдалану үшiн ағаш кесудi өткiзу кезiнде неғұрлым қатаң орман өсiру талаптарын белгiлеу бөлiгiнде оның жаңа ережесi бекiтiлдi.
Ағаш отырғызу жұмыстарын қажеттi көшет материалымен қамтамасыз ету үшін:
селекциялық-генетикалық негізде орман тұқым шаруашылығы мен питомник шаруашылығын дамыту;
тұқым жинау, өңдеу, сақтау, сертификаттау және филиалдарын негiзгi орман өсетiн аудандарда орналастырып, сапасы жақсартылған көшет материалын өсiру жөнiнде республикалық мамандандырылған орман тұқымы кешенiн құру;
жергілікті орман питомниктерінің желiсiн дамыту;
көшет материалын, соның iшiнде тамыр жүйесi жабық көшет материалын өсiрудiң жаңа интенсивтi технологияларын енгiзу қажет.
Көгалдандыру жұмыстарын көшет материалымен қамтамасыз ету бағыттарының бiрi жеке орман питомниктерiн құру болып табылады.
Селекциялық орман орталықтары орман дақылы өндірісін селекциялық негiзге көшiру және негiзгi орман құрайтын және интродукцияланған тұқымдардың тұрақты орман тұқымы базасын құру жөнiндегi жұмыстар жалғастырылатын болады.
Орталықтардың ең жақын пеpспективаға негiзгi мiндеттерi:
олардың аумақтарындағы селекциялық-тұқым шаруашылығы объектiлерiн күзету және күтiп ұстау;
мұрагерлiк қасиеттерi жақсартылған орман дақылдарын алу үшiн селекциялық-бағалы көшет материалын өcipу;
жаңа селекциялық-тұқым шаруашылығы объектiлерiн құру болып табылады.
Алға қойылған мiндеттердi орындау үшiн селекциялық-тұқым және селекциялық-генетикалық мақсаттағы объектiлер құру, сондай-ақ Шренк шыршасының, қарағайдың, қайыңның, сексеуiлдiң, алма ағашының, балқарағайдың, майқарағайдың және басқа тұқымдардың уақытша орман тұқымы учаскелерiнiң негiзiн қалау мен олардың генетикалық pезеpваттарын бөлу жоспарлануда, олардың көлемі 6-кестеде келтірілген.

6-кесте
Ескерту. 6-кестеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

p/c N	Объектiлердiң атауы	Жоспар- ланған көлем- дер, га	соның ішінде жылдар бойынша, га
			2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5	6
1	Уақытша орман тұқымы учаскелерiнiң негiзiн қалау	7041	2799	3172	1070
2	Тұрақты орман тұқымы учаскелерiнiң негiзiн қалау	1532	615	664	253
3	Тұрақты орман тұқымы плантацияларының негiзiн қалау	42	10	26	6
4	Артықшылығы бар екпелер іріктеу	937	510	324	103
5	Артықшылығы бар ағаштар iрiктеу, дана	424	199	175	50
6	Генетикалық резерваттар бөлу	21100	11150	4950	5000
7	Аналық плантациялар құру	23		3	0
8	Бұрын бөлiнген учаскелерде ТОТУ қалыптастыру	436			436
9	Питомниктер отырғызу	2			2
10	Сапасы жақсартылған көшет материалын өсiру, мың дана	100			100
11	Қазiргi ТОТБ күзету және күтiп ұстау	28			28

5.4.2. Автомобиль және темiр жолдардың бойында
қорғаныштық орман екпелерiн құру

Автомобиль және темiр жолдар, арналар, магистральды құбыр желiлерi, басқа да желiлiк құрылыстар бойында қорғаныштық екпелер құру:
көлiк магистральдарын қар көшкiндерiнен, шаң-тозаңнан, құмнан қорғауға, оларды әдемiлеп безендiруге, сондай-ақ автокөлiктен шығатын газдың таралуына тосқауыл болатын және оны жұтатын жасыл желектi қорған ретiнде пайдалануға;
жүргiзушiлер мен жолаушылардың қысқа мерзiмдi демалуына жағдайлар (орындар) жасауға бағытталған.
Көлiк және басқа да желiлiк құрылыстар бойында қорғаныштық екпелер құру және оларға күтiм жасау қарауында немесе басқаруында темiр жолдар, автомобиль жолдары және басқа да желiлiк айрылыстар бар ұйымдардың қаражаты есебiнен олардың мамандандырылған бөлiмшелерi жүзеге асырады.
Орман екпелерiне күтiм жасауды, оларды құруды және қалпына келтiрудi қамтитын автомобиль жолдарын көгалдандыру жұмыстарын қаржыландыруды автомобиль жолы саласына бөлiнетiн қаражат шегiнде республикалық бюджет қаражатының есебiнен Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникация министрлігінiң Көлiк инфрақұрылымын дамыту комитетi жүргiзедi.
Көлiк инфрақұрылымын дамыту комитетiнiң және "Қазақстан темiр жолы" ҰК" АҚ ведомстволық бағынысындағы ұйымдарда бар питомниктер алқабы 7-кестеде көрсетiлген.

7-кесте

Атауы	Орман питомниктерiнiң алқабы, барлығы, га
	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4
Көктал кентiнiң питомнигi	1,5	1,5	1,5
Астана ст. Астана ЖПК	16,30	16,30	16,30
Қарағанды ст. Қарағанды ЖПК	68,0	68,0	68,0
К-Бурабай ст. К-Бурабай ЖПК	40,79	40,79	40,79
Yштөбе ст. Алматы ЖПК	59,0	59,0	59,0
Шу ст. Алматы ЖПК	38,30	38,30	38,30
Черноводск ст. Жамбыл ЖПК	3,0	3,0	3,0
Ақтөбе ст. Ақтөбе ЖПК	50,9	50,9	50,9
Шалқар ст. Ақтөбе ЖПК	22,0	22,0	22,0
рзд-3 ст. Атырау ЖПК	77,0	77,0	77,0
Барлығы:	376,79	376,79	376,79

Ескерту: Көктал кентiнiң питомнигi Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникация министрлiгi Көлiк инфрақұрылымын дамыту комитетiнiң "Қазавтожол" PMК-сына қарайды, қалған питомниктер "Қазақстан темiр жолы" жүйесiне енедi.
Екпелер құру және оларға күтiм жасау жөнiндегi жыл сайынғы жұмыстардың көлемi көлiк және басқа да желiлiк құрылыстар салу мен пайдаланудың жобаларында және жоспарларында көзделедi.
Автомобиль жолдарының бойындағы қорғаныштық орман екпелерi көлiк магистральдарын қар мен құм көшкiндерiнен, топырақ эрозиясынан қорғауға, оларды әдемілеп безендіруге, сондай-ақ автокөліктен шығатын газды жұтатын жасыл желектi тосқауыл ретiнде пайдалануға арналған.
Қазіргі сәтте үш облыста "Алматы-Астана" автомобиль жолының бойында қорғаныштық белдеулер құруға жобалау-сметалық құжаттама бар:
- Алматы облысы бойынша жалпы ұзындығы 189 км 98-120, 120-287 км учаскелері;
- Қарағанды облысы бойынша жалпы ұзындығы 116 км 1002-993, 1027+500-1141, 1023-1026 км учаскелері;
- Ақмола облысы бойынша жалпы ұзындығы 96,5 км 1278-1353 учаскесі, сондай-ақ 0-21,5 "Астана қаласын айналып өту" учаскесi.
"Қазавтожол" PMК құрылымында Ақмола, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Павлодар облыстарында 4 орман отырғызу учаскесi (ООУ) бар. Әрбiр ООУ-да 3-тен "Беларусь" тракторы, жер жыртатын соқалар мен бензин аралар бар.
Көктал кентiнiң орман питомнигiнде көшет материалынан 9 мың қалемше, соның iшiнде 5 мың - қайың, 1,6 мың шетен және 2,4 мың жабайы алма бар. Сонымен бiрге "Қазавтожол" PМК қажет болуына қарай көшет материалын конкурстық негiзде сатып алады.
9 орман питомнигiнде темiр жол саласының мұқтажы үшiн жыл сайын көшет материалының шығымы ағаштар мен бұталардың 1137,1 мың данасын құрайды.
Автомобиль жолдарының бойындағы қорғаныштық орман екпелерiнiң алқабы 9331 га-ны құрайды.
Темiр жолдар бойындағы қорғаныштық орман екпелерiнiң алқабы 62265 га-ны құрайды.
Таяудағы үш жылда темiр жолдардың бойында мынадай көлемде қорғаныштық орман екпелерiн отырғызу жоспарланған:
2005 жылы - 153,6 га;
2006 жылы - 220,05 га;
2007 жылы - 239,3 га.

5.4.3. Гидрографиялық желi, арналар мен су қоймалары
бойында орман екпелерiн құру

Су шаруашылығы объектiлерiн пайдаланудың толып жатқан мысалдары олардың аймақтарында бiрқатар жайсыз құбылыстардың орын алатынына айғақ болады. Су жиналатын алқаптағы эрозиялық процестердiң салдарынан су қоймаларына, арналарға және өзендерге қатты заттардың көп мөлшерi келiп құйылады, шаңды дауылдар пиротехникалық құрылыстарды бүлдiредi және оларға ұсақ топырақ пен шөп-шалаң әкеледi. Ашық су көздерiнде судың көп мөлшерi буланып кетедi, солай бола тұра арналар бойында, су қоймаларына төңiрегiнде сүзгiден өту есебiнен жер асты суының көтерiлуi байқалады, ал ол iргелес жердiң батпақтанып, екiншi қайтара сортаңдануын туғызады. Қазiргi кезде Қазақстан су қоймаларының, арналары мен шағын өзендерiнiң үлкен бөлiгiнiң қорғаныштық екпелерi жоқ десе де болады. Қорғаныштық екпелер мен табиғи ағаш-бұта өсiмдiктерi су қорғау мақсатындағы жерлер алқабының небәрi 0,46 % құрайды.
Өзендер, жылғалар, көлдер, арналар, коллекторлар, су қоймалары және басқа да су айдындары Қазақстан аумағында 614,3 мың га жердi алып жатыр, олардың төңiрегiнде бөлiнген су қорғау аймағы 195,1 мың га жердi құрайды. Ғылыми ұсыныстарға сәйкес гидрографиялық қор жерiнiң 8,5% орманды болған жағдайда су көздерiн жеткiлiктi дәрежеде қорғау қамтамасыз етiледі. Демек, Қазақстан Республикасы өзендерiнiң, арналары мен су қоймаларының су қорғау аумақтарында қорғаныштық екпелер құру көлемi шамамен 16,5 мың га болуға тиiс. 2005-2007 жылдары гидрографиялық желi бойында 2,87 мың га қорғаныштық екпелер отырғызылатын болады (8-кесте).
Iрi су қоймалары және олармен байланысты каналдар төңiрегiнде қорғаныштық екпелер құру мен, күтіп ұстауды су шаруашылығы объектiлерiн пайдалануға берiлетiн мемлекеттiк тапсырыс шеңберiнде жүзеге асырған жөн. Ауыл шаруашылығы мақсатында пайдаланылатын жерлер арқылы өтетiн суару құқығы тиесiлi меншiк иелерi немесе жер пайдаланушылар, ал шағын өзендер бойында - орман дақылдарын отырғызумен бiр мезгiлде орман шаруашылығының мемлекеттiк мекемелерi жүргiзуге тиiс.
Гидрографиялық желi, каналдар мен су қоймалары төңiрегiндегi қорғаныштық екпелер көлемiнiң құны жергiлiктi бюджеттер қаражатынан 2005 жылы 3,3 млн. теңгенi, 2006 жылы - 16,30 млн. теңгенi және 2007 жылы - 6,62 млн. теңгенi құрайды.

Ескерту. 8-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.
8-кесте
га

Р/с N	Облыстардың атауы	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5
1	Ақмола	-	2,5	5,0
2	Ақтөбе	-	-	30,0
3	Алматы	20,0	30,8	40,0
4	Атырау	-	-	-
5	Шығыс Қазақстан	-	-	500,0
6	Жамбыл	-	20,0	-
7	Батыс Қазақстан	-	150,0	-
8	Қарағанды	-	-	-
9	Қызылорда	-	-	8,0
10	Қостанай	537,0	-	537,0
11	Маңғыстау	-	-	-
12	Павлодар	-	-
13	Солтүстік Қазақстан	-	5,0	10,0
14	Оңтүстік Қазақстан	41,0	60,0	83,0
	Барлығы:	598,0	268,3	1213,0

5.4.4. Елдi мекендердiң жасыл аймақтарын құру

Жасыл аймақтар - қорғаныштық және санитарлық-гигиеналық функциялар орындайтын және халықтың демалыс орны болып табылатын ормандар мен орман саябақтары орналасқан қала шегiнен тыс аумақ.
Ауаны оттегімен байытумен, табиғат келбетін әдемілеп безендірумен қатар дұрыс өсiрiлген екпелер аумақтардың желдетiлуiне, тұрғын үйлер мен өндiрiстiк аймақтардан лас ауаны алып кетуге көмектеседi, тiк ауа қабаттарының пайда болуына және ластанған ауаның атмосфераның неғұрлым жоғары қабаттарында сейiлiп кетуiне жәрдемдеседi, сондай-ақ ауаны әртүрлi аэрозольдардан, шаң-тозаңнан, күйеден, майда күлден оларды жұтып қою арқылы тазартады.
Қазiргi Қазақстанның халық қоныстанған жерлерiнiң жүйесi 86 қаланы, 181 кент пен 7681 ауылды (селоны) қамтиды. Қазақстанда қала халқының саны 8,48 млн. адам.
17.5.3.01-78 "Қалалардың жасыл аймақтарының құрамы және мөлшерi" мемлекеттiк стандартының нормаларына сәйкес халықтың санын және аумақтың ормандылығын ескере отырып, жасыл аймақтардың жалпы көлемi 248,6 мың гектарды құрауға тиiс.
Қазiргi кезде мемлекеттiк орман қоры аумағында 155,7 мың га жасыл аймақтар және 45,3 мың га қала ормандары мен орман саябақтары бөлiнген.
Қазiргi және облыстар, қалалар бойынша құру ұсынылатын жасыл аймақтар 9-кестеде көрсетiлген.

Ескерту. 9-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.
9-кесте

Р/с N	Облыстардың, қалалардың атауы	Қазіргі жасыл аймақтар, га	Құру ұсынылатын жасыл аймақтар, га
			2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5	6
1	Ақмола	2641	-	52	200
2	Ақтөбе	600	-	91	85
3	Алматы	35860	109,4	106	144,5
4	Атырау	340	50	-	100
5	Шығыс Қазақстан	39046	12,0	51,4	29,8
6	Жамбыл	274	217	264	172
7	Батыс Қазақстан	6792	150	-	150
8	Қарағанды	11883	50	50	100
9	Қызылорда	4130	100	321	300
10	Қостанай	8942	100	-	300
11	Маңғыстау	126	50	-	100
12	Павлодар	3820	50	-	100
13	Солтүстік Қазақстан	1465	50	100	100
14	Оңтүстік Қазақстан	19870	100	100	300
15	Астана қаласы	19900	5100	5000	5000
16	Алматы қаласы	-	200	-	500
	Барлығы:	155689	6338,4	6135,4	7681,3

5.4.5. Елдi мекендерді көгалдандыру

Жасыл желек құрылысы жөнiндегi жұмыстарды дамыту:
қалаларды және басқа да елді мекендерде жасыл аймақтардың белгiленген нормаларына сәйкес оларды құру және қайта жаңарту жобаларының негiзiнде жалпы жұрт пайдаланатын екпелер құруды;
өте әдемi және орнықты ағаш тұқымдары мен бұталар қалемшелерiнiң қажеттi мөлшерiн өсiру үшiн мемлекеттiк және жеке орман питомниктерiнiң желiсiн дамытуды;
олардың аса шығымдылығын, өсiп-өнуi мен дамуын қамтамасыз ететiн тамыр жүйесi жабық қалемшелердi жыл бойы отырғызу технологияларын қолдануды көздейдi.
Жасыл желек құрылысы жоспарларын iске асыру облыстық, қалалық және аудандық атқарушы органдардың басқаруымен "Жасыл eл" республикалық штабымен бірлесіп жүзеге асырылатын болады.
Қалалар мен елдi мекендердiң аумағында көгалдандыру жұмыстарын қалемшелер және тамырланған шыбықтар, сондай-ақ iрi көлемдi көшет материалын отырғызу тәсілімен жастар күшімен жүргізіледі, оларды питомниктерi бар орман қорғау мекемелерi, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, сондай-ақ облыс орталықтарында, Астана және Алматы қалаларында бар "Зеленстрой" КМК берiп тұратын болады.
Барлық облыс орталықтары мен Алматы қаласында "Қазақстан Республикасы Бiрiншi Президентiнiң саябақтары" құрылады.
Сондай-ақ Астана қаласында ботаникалық бақ отырғызылады.
Астана және Алматы қалаларын көгалдандыруға жастардың қатысуымен "Зеленстрой" КMК және басқа да кәсiпорындар тартылатын болады.
"Зеленстрой" КMК питомниктерiнiң алқабы 10-кестеде көрсетiлген.

10-кесте

Қалалардың атауы	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4
г. Астана	349,5	349,5	349,5
г. Алматы	91,30	91,30	91,30
Барлығы:	440,80	440,80	440,80

Қолда бар көшет материалына сәйкес елдi мекендерде үш жыл iшiнде 13,00 млн. дана мөлшерде жасыл екпелер отырғызылатын болады.

11-кесте
мың дана

Р/с N	Облыстардың, қалалардың атауы	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5
1	Ақмола	200,0	250,0	300,0
2	Ақтөбе	31,8	38,0	38,0
3	Алматы	372,7	424,9	463,87
4	Атырау	40,0	47,0	60,0
5	Шығыс Қазақстан	291,8	295,1	321,2
6	Жамбыл	900,0	1000,0	1100,0
7	Батыс Қазақстан	140,0	150,0	160,0
8	Қарағанды	2,8	3,0	3,0
9	Қызылорда	312,0	319,0	310,0
10	Қостанай	20,0	20,0	20,0
11	Маңғыстау
12	Павлодар	74,2	79,5	89,6
13	Солтүстiк Қазақстан	187,03	187,83	188,34
14	Оңтүстiк Қазақстан	578,0	730,0	876,0
15	Астана қаласы	11,2	88,16	120,5
16	Алматы қаласы	720,4	720,4	720,4
	Барлығы:	3881,93	4352,89	4770,91

5.4.6. Астана қаласының санитарлық-қорғаныштық жасыл
аймағын құру

Астана қаласының төңiрегiнде санитарлық-қорғаныштық аймақ құру жөнiндегi жұмыстар одан әрi өрiстей түседi.
Мынадай iс-шаралар:
2005 жылдың соңына дейiн қала шекарасында 14,1 мың га алқапта және қала шетiндегi аймақта 10,9 мың га алқапта орманға жарамды учаскелерде екпелер, соның iшiнде 21,2 мың га алқапта жаңа орман отырғызу және 3,8 мың га алқапта өткен жылдардың ормандарын қайта жаңарту;
2006 жылы 25 мың га алқаптағы, соның iшiнде қала шегiндегi 14,1 мың га және Астана қаласының қала шетiндегi аймағында 10,9 мың алқаптағы екпелерге агротехникалық күтiм жасау;
ағаш және бұта тұқымдарының аязға шыдамды, тұзға төзiмдi және жылдам өсетiн түрлерi болатын отырғызу материалының түр-түрiн өсiру;
жылдам өсетiн ағаш тұқымдарын аудандастыру;
Астана қаласы шекарасында отырғызылған ағаштарды коммуналдық меншiкке беру көзделуде, ол:
бiрiншi жолғы әдiспен орман дақылдарын отырғызған кезде - отырғызғаннан кейiнгi үшiншi жылы;
екiншi жолғы әдiспен отырғызғаннан кейiн үшiншi жылы қылқан жапырақты ағаш тұқымдарын қосып екiншi жолғы әдiспен орман дақылдарын отырғызған кезде жүзеге асырылады;
"Жасыл аймақ" РМК-ның материалдық-техникалық базасын арнайы орман шаруашылығы техникасымен және жабдықтарымен нығайту көзделуде.
2005-2007 жылдарға арналған жұмыстар көлемi, сондай-ақ жұмысшы кадрлары мен техникаға қажеттілік 12 және 13-кестелерде келтірілген.

Ескерту. 12-кестеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен. 12-кесте

р/с N	Iс-шаралардың атауы	Өлшем бір- лігі	Жылдар			Жиыны
			2005	2006	2007
1	2	3	4	5	6	7
1	Жобалау- iздестіру жұмыстары	мың.га	15	15	15	45
		млн.тг	50,2	62,4	64,7	177,3
2	Жердi пайда- ланушылардың залалдарын өтеу	млн.тг	115,9	50	70	235,9
3	Жер учаскелерiн бөлу	мың.га	8	8	8	24
4	Көшет мате- риалын өсіру және сатып алу	млн. дана	10,2	10,5	11,0	31,7
5	Жылдам өсетiн ағаш тұқымда- рын аудандас- тыру	млн.тг	0,5	0,5	0,5	1,5
6	Жердi дайындау	мың.га	5	5	5	15
7	Орман екпелерiн отырғызу,	мың.га	5,1	5	5	15,1
	оның iшiнде қайта жаңарту	мың.га	2,0	0,25	0,25	2,5
8	Агротехникалық күтiм,	мың.га	25	30	35	90
	соның ішінде Астана қаласының әкімдігі	мың.га	8,6	11,1	12,9	32,6
9	Орманды күтiп-баптау	мың.га	7,7	7,7	7,7	23,1
10	Орман екпе- лерiн Астана қаласының теңгерiмiне беру	мың.га	2,5	1,8	0,7	5,0

13-кесте

Техника мен жабдықтардың атауы	Өлшем бір- лігі	Жылдар			Жиыны
		2005	2006	2007
2	3	4	5	6	7
Тракторлар мен аспалы құралдарға қажеттiлiк	дана	72	80	88	240
o.i. күш сыныптары бойынша
7 т	дана	12	14	16	42
4 т	дана	20	22	22	64
3 т	дана	40	44	50	134

5.5. Бағдарламаны iске асыруға жастардың қатысуы

Республика аумағының орманды жерлерiн және көгалдандыру жұмыстарын ұлғайту жөнiндегi мiндеттердi шешу ормандарды молықтыру, орман өсiру және көгалдандыру процесiне жаңа жұмыс орындарын беру, мектеп орманшылықтарын, мектептердiң усадьба жанындағы учаскелерiн құру, орман мен бақ айлықтарын ұйымдастыру, Парктер шерулерiн және басқа да қоғамдық экологиялық акциялар өткізу жолымен елiмiздiң жастарын, қоғамдық ұйымдарын, орта мектептерiнiң оқушыларын, жоғары және орта оқу орындарының студенттерiн тартуды көздейдi.
Сонымен бiрге:
әрбiр оқушы жеке ағашын отырғызып, мектептi бiтiргенге дейiн оған күтiм жасап, кейiннен ағашты қорғауға жаңа бiрiншi сынып оқушысына тапсырып кететiн "Менiң атаулы ағашым";
"Парктер шеруi";
"Жасыл бақ - таза қала";
Астана қаласында "Жас Астана" саябағы мен ғашықтар саябағын;
сондай-ақ орман мен бақ айлықтарын отырғызу сияқты табиғат қорғау акциялары таралуға тиiс.
Мектеп орманшылықтарын қалпына келтiру жөнiнде шаралар қолданылады және олардың қызметiн ынталандыру мақсатында жыл сайын мектеп орманшылықтары арасында ұлттық конкурстар өткiзiлiп тұрады.
Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстарында өрттерден зардап шеккен жалды ормандарды қалпына келтiруге жастардың белсене қатысатынын атап өту қажет.
Көгалдандыру және көрiктендiру жұмыстарын қамтамасыз ету үшiн жаз кезiнде арнайы көгалдандыру жасақтары (құрылыс жасақтары) тартылатын болады, соның iшiнде 2005 жылы - 16 мың адам, 2006 жылы - 18 мың адам, 2007 жылы - 20 мың адам тартылады.

5.6. Жеке орман қорын дамыту

Жеке орман қорын дамыту республикада орманды жерлердi ұлғайту жолдарының бiрi болып табылады. Жеке орман қорын құру көлемiн айқындау мақсатында орман өсiру үшiн жеке меншiкке немесе ұзақ мерзiмдi жер пайдалануға берiлген жерлерде жеке және мемлекеттiк емес заңды тұлғалардың қаражаты есебiнен құрылған жасанды ормандар, aгpo-орман мелиоративтiк екпелерi, арнайы мақсаттағы плантациялық екпелер көмкерген жерлердi есепке алу жоспарлануда.
Аудандар мен облыстарда жеке орман қорын құру үшiн жер қоры жерлерiнен немесе мемлекет меншiгiндегi өзге санаттағы жерлерден жер учаскелерiн бөлу мүмкiндiктерi айқындалатын болады.
Сонымен бiрге жеке орман қорын дамытуды ынталандыру мақсатында жеке және мемлекеттiк емес заңды тұлғаларға жеке орман екпелерiн құру үшiн кредиттiк және өзге де жеңiлдiктер беру мәселелерi бойынша кейбiр заңнамалық актiлерге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу жөнiнде ұсыныстар әзiрленетiн болады.

5.7. Орман орналастыру және жобалау-iздестiру жұмыстары

Орман қорының жай-күйi туралы ақпарат алу 10 жылдық тексеру кезеңiмен орман орналастыру жұмыстарын жүргiзу арқылы жүзеге асырылады. Аталған кезең орман шаруашылығын жоспарлау үшiн оңтайлы кезең болып табылады.
Орман орналастыру жұмыстарын жүзеге асыру кезiнде ормандарды түгендеудiң қашықтық әдiстерi мен компьютерлiк технологияларды қолдану бөлiгiнде оларды жүргiзу технологиялары жетiлдiрiлетiн болады. Кезең-кезеңмен жүзеге асырылатын ГИС-технологияларды енгiзу үшiн бағдарламалық қамтамасыз етудi сатып алу аса дәлме-дәл және дала жағдайында жұмыс iстеуге ыңғайлы жоспарлау-картографиялық материалын алуға мүмкiндiк бередi.
Орман өсiруге жарамды алаптарды және сүрек пен бұта тұқымдарының түр-түрiн iрiктеп алу, ормандарды қалпына келтiру және орман өсiру кезiнде орман дақылдарының шығымдылығын арттыру және отқа төзiмдi орман екпелерiн алу мәселелерi, сондай-ақ мемлекеттiк орман қорын өртке қарсы жарақтандыру жобалау-сметалық құжаттаманың негiзiнде жүзеге асырылатын болады.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың ормандарын өртке қарсы жабдықтаудың жұмыс жобаларын, Алматы ОТО аймақтық селекциялық-тұқым шаруашылығы кешенiн ұйымдастыру, Қызылорда облысында көрсетiлген кешеннiң орман питомнигiнiң ұйымдық-шаруашылық жоспары мен оны суландырудың жұмыс жобаларын жасау жөнiндегi жобалау-iздестiру жұмыстарын жүргiзу, ормансыз жерлерге ағаш отырғызудың жұмыс жобасын әзiрлеу және Iле Алатауы МҰТП жабайы жемiс екпелерiн қалпына келтiру көзделуде, сондай-ақ 2006-2007 жылдары Ақмола, Алматы, Жамбыл, Қостанай, Қарағанды, Солтүстік Қазақстан және Оңтүстiк Қазақстан облыстарында жалпы көлемi 371 га орман питомниктерiнiң ұйымдық шаруашылық жоспарлары мен оларды суландырудың жұмыс жобаларын әзiрлеу жұмыстарын жүргізу көзделiп отыр.

5.8. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мемлекеттiк табиғи-қорық қорын сақтау мен қалпына келтiру және оны ғылыми, экологиялық-ағарту, мәдени ағарту, оқу және өзге де мақсаттарда пайдалану үшiн негiзгі база болып табылады.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы 10 қарашадағы
N 1692 қаулысымен мақұлданған Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын дамыту мен орналастырудың 2030 жылға дейiнгi тұжырымдамасына сәйкес ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың желiсiн одан әрi дамыту көзделуде.
Осы мақсаттарда 2005-2007 жылдары республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды - Баянауыл және Қарқаралы мемлекеттiк ұлттық табиғи парктерiн, Ақсу-Жабағылы және Батыс Алтай мемлекеттiк табиғи қорықтарын кеңейту жұмыстары жүргiзiлетiн болады. Алматы облысында Жоңғар Алатауы және "Көлсай көлдерi", Оңтүстiк Қазақстан облысында Сайрам-Ұғам, Қарағанды облысында "Бұйратау" мемлекеттiк ұлттық табиғи парктерi құрылатын болады.

5.9. Орман және бақ-парк шаруашылығы саласында кадрлар
даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру

Саланы орман және бақ-парк шаруашылығының жас мамандарымен қамтамасыз ету мақсатында оларды мамандықтар бойынша Қазақ мемлекеттiк ұлттық аграрлық университетi, Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университетi, Бурабай экология және орман шаруашылығы колледжi, Риддер аграрлық-техникалық колледжi, Есiл ауылшаруашылық колледжi оқытады.
Студенттердiң оқу-өндiрiстiк практикадан өтуiн "Сандықтау оқу-өндiрiстiк орман шаруашылығы" мемлекеттiк мекемесi қамтамасыз етедi.
Орман шаруашылығының басшы қызметкерлерi мен мамандарының бiлiктiлiгiн арттыру үшiн жыл сайын оларды қайта даярлау қазiргi осы бағыттағы ғылыми және оқу орындарында мемлекеттiк тапсырыстың негiзiнде жүзеге асырылады.
Жастарды орман саласына тарту мақсатында орман және бақ-парк шаруашылығы мамандықтарына мемлекеттiк тапсырыс шеңберiнде оқыту, сондай-ақ "Болашақ" бағдарламасы бойынша болашақ орманшыларды Ресей Федерациясының, Беларусь Республикасының және Түркияның оқу орындарында жыл сайын 6 адамнан оқыту қажет.

5.10. Бағдарламаны ғылыми және ақпараттық қамтамасыз ету

Белгiленген шараларды ойдағыдай iске асыру мынадай ғылыми-техникалық мiндеттердi шешудi қамтиды:
Қазақстанның табиғи аймақтары бойынша ағаш және бұта тұқымдарының селекциясы мен интродукциясын дамыту;
түрлi топырақ үлгiлерiнде ормандарды молықтыру мен орман өсiрудiң тәсiлдерiн, әдiстерiн және технологияларын жетiлдiру;
суармалы жерлерде немесе ағын суларды сүзу танаптарына және олар жиналатын жерлерге жақын маңда плантациялар ағын сулармен суарылатын плантацияларда орман өсiрудiң ғылыми-техникалық негiздерiн әзiрлеу;
топырақтың құнарсыздануымен күрес және орман-аграрлық ландшафтар құру жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу;
орман ресурстарын ұтымды және тауыспай пайдалану нормаларын жасау;
табиғи және антропогендiк факторлардың әсерiнен орман экожүйелерiнiң өзгеруiне болжам жасау;
орман қоры туралы статистикалық және картографиялық деректердiң банкiн құру;
көшет материалын өсiру және Қазақстанның табиғи жағдайларына жарамды әртүрлi нысаналы мақсаттағы орман екпелерiн құру жөнiнде дүниежүзiлiк практикада бар озық технологияларды бейiмдеу.
Ғылыми әзiрлемелердi Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң Ғылыми-өндiрiстiк орман шаруашылығы орталығы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң Ботаника институты мен ботаника бақтары жүзеге асыратын болады.
Мемлекеттiк органдарды, үкiметтiк емес ұйымдарды және халықты орман өсiру және көгалдандыру жөнiндегi ақпараттық қамтамасыз ету:
сайттар ашу, арнайы газеттер мен журналдар, орман шаруашылығы бағытындағы басқа да баспа басылымдарын шығару;
дөңгелек үстелдер, тақырыптық бұқаралық iс-шаралар (жастар акциялары мен концерттер) өткiзу, жазғы каникулдар кезiне студенттiк құрылыс жасақтары үшiн жұмыс жөнiндегі қажеттiлiк пен оның көлемiнiң мониторингiн тұрақты негізде жүргiзу;
көрмелер мен жәрмеңкелер, қоғамдық тыңдаулар өткiзу, мемлекеттiң орманды жерлерiн ұлғайту және елдi мекендердi көгалдандыру проблемаларын бұқаралық ақпарат құралдарында кеңiнен жария ету арқылы жүзеге асырылуға тиiс.

6. Қажеттi ресурстар және Бағдарламаны қаржыландыру көздерi

Осы Бағдарламаны қаржымен қамтамасыз ету көздерi республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң қаражаты, сондай-ақ гранттар бойынша берiлетiн қаражат болып табылады.
Бағдарламаны iске асыруға республикалық бюджетте - 18850,38 млн. теңге, жергiлiктi бюджеттерде 12532,55 млн. теңге, кәсiпорындардың жеке қаражаты - 145,2 млн. теңге, байланысты гранттар бойынша бөлiнетiн қаражат - 70,96 млн. теңге мөлшерде көзделуде.
"Ормандарды сақтау және республика аумағының орманды жерлерiн ұлғайту" жобасы бойынша 2006-2007 жылдарға арналған қаражат шығыстарының көлемдерiн жобаның экономикалық сараптамасының оң қорытындысы алынғаннан кейiн Республикалық бюджет комиссиясы айқындайтын болады.
2006-2007 жылдарға арналған шығыстар көлемi тиiстi қаржы жылына арналған "Республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес нақтыланатын болады.
Елдi мекендердi көгалдандыруды, жасыл аймақтар құруды және мемлекеттiк орман қоры аумағында ормандарды қалпына келтiрудi қоса алғанда, Бағдарламаны iске асыруға жұмсалатын жергiлiктi бюджеттердiң қаражаты облыстар бойынша 14-кестеде келтiрiлген.

Ескерту. 6-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.
14-кесте
млн. теңге

Р/с N	Жергілікті бюджеттер	Жергілікті бюджеттердің қаражаты барлығы, млн.теңге
		жергілікті бюджеттердің қаражаты, барлығы			оның ішінде ормандарды қалпына келтіруге
		2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Ақмола	189,48	256,20	263,11	16,70	22,39	31,80
2	Ақтөбе	86,50	131,18	156,06	7,90	10,39	11,10
3	Алматы	278,30	344,21	316,10	19,10	26,31	26,30
4	Атырау	204,80	38,28	313,30	4,20	2,11	7,00
5	Шығыс Қазақстан	184,30	189,65	375,60	15,00	20,00	30,00
6	Жамбыл	151,00	190,76	218,50	20,50	25,37	29,00
7	Батыс Қазақстан	157,40	305,26	194,04	4,90	5,40	5,80
8	Қарағанды	99,60	249,34	124,20	4,50	4,50	9,00
9	Қостанай	288,90	170,33	319,40	13,73	10,96	15,12
10	Қызылорда	242,80	263,82	271,80	15,20	15,68	16,90
11	Маңғыстау	138,20	138,79	214,46	3,40	0,84	4,00
12	Павлодар	85,70	68,72	203,70	15,00	0,96	15,00
13	Солтүстік Қазақстан	312,30	259,88	376,50	30,80	0,00	52,50
14	Оңтүстік Қазақстан	204,00	255,88	323,00	22,90	21,88	31,10
15	Астана қаласы	1036,60	478,10	463,50	0,00	0,00	0,00
16	Алматы қаласы	534,00	300,00	565,00	0,00	0,00	0,00
	Жиыны:	4193,88	3640,40	4698,27	193,83	166,79	284,62

Ескерту. 14-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

Ормандарды өрттен күзету, оларды зиянкестер мен аурулардан қорғау, ормандарды молықтыру және орман өсіру, орман пайдалануды реттеу жөнiнде Бағдарламада көзделген iс-шаралардың негiзгi көлемiн заңды тұлға мәртебесi бар орман мекемелерi мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жүзеге асыратын болады. Орман орналастыру, жобалау-iздестiру, орманды авиациямен күзету және өзге де жұмыстарды уәкiлеттi органның мамандандырылған ұйымдары жүргiзедi.
Бағдарлама шеңберiнде республикалық бюджетте ормандарды авиациямен күзетуге 2106,01 млн. теңге, Астана қаласының санитарлық- қорғаныштық жасыл аймағын құруға - 3887,15 млн. теңге көзделуде.
Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы ормандарды күзетуге, қорғауға, молықтыруға жұмсалатын қаржы шығындарының жалпы көлемi 5931,52 млн. теңгенi, соның iшiнде мемлекеттiк орман күзетiн ұстау - 4495,14 млн. теңгенi құрайды. Облыстық атқарушы органдардың қарауындағы ормандарды күзетуге және молықтыруға қаражат қажеттiлiгi 15-кестеде келтiрiлген.
15-кесте
млн. теңге

Р/с N	Облыстардың атауы	Ормандарды күзетуге, қорғауға және молықтыруға қажет қаражат, барлығы			соның ішінде орман күзетін ұстауға
		2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.	2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
	1	2	3	4	5	6	7
1	Ақмола	173,20	196,49	244,00	151,55	157,28	206,65
2	Ақтөбе	53,00	72,11	81,36	40,96	57,58	65,70
3	Алматы	235,00	254,06	264,20	155,00	201,49	170,80
4	Атырау	199,80	28,28	283,30	195,60	24,04	276,30
5	Шығыс Қазақстан	184,30	171,09	375,60	127,50	144,35	244,00
6	Жамбыл	110,70	139,12	158,00	75,70	90,12	90,00
7	Батыс Қазақстан	112,40	160,54	138,96	92,60	124,94	117,10
8	Қарағанды	55,80	57,26	101,50	46,70	47,76	79,00
9	Қостанай	147,70	136,44	168,46	101,17	92,71	111,54
10	Қызылорда	69,80	100,02	77,00	50,20	77,70	55,30
11	Маңғыстау	12,70	11,66	20,58	6,78	8,71	10,15
12	Павлодар	72,67	67,24	91,80	50,78	43,29	72,00
13	Солтүстік Қазақстан	217,40	184,40	258,80	186,60	184,40	206,30
14	Оңтүстік Қазақстан	119,10	133,08	192,60	70,60	88,19	96,00
	Жиыны:	1763,57	1711,79	2456,16	1351,74	1342,56	1800,84

Ескерту. 15-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

Бағдарламаны техникалық жағынан қамтамасыз ету үшiн жалпы алғанда 4669,15 млн. теңге, соның iшiнде республикалық бюджет қаражаты есебiнен - 3879,10 млн. теңге, оның iшiнде нысаналы трансферттермен жергiлiктi бюджеттерге 1439,50 млн. теңге және жергілiктi бюджеттер есебiнен - 790,05 млн. теңге қажет. Бағдарламаны техникалық жағынан қамтамасыз ету үшiн қаржы қаражатына қажеттiлiк 16-кестеде келтiрiлген.
16-кесте
млн. теңге

Қаржыландыру көздері	Барлығы	оның ішінде жылдар бойынша
		2005 ж.	2006 ж.	2007 ж.
1	2	3	4	5
Мемлекеттік бюджет қаражаты барлығы:	4669,15	683,0	554,05	3432,1
республикалық бюджет, оның ішінде нысаналы трансферттер	3879,10 1439,50	461,8	322,20	3095,1 1439,50
облыстар бойынша:
Шығыс Қазақстан	674,00	-	-	674,0
Қарағанды	30,00	-	-	30,0
Қостанай	717,00	-	-	717,0
Оңтүстік Қазақстан	18,50	-	-	18,5
Жергілікті бюджеттер	790,05	221,2	231,85	337,0
оның ішінде облыстар бойынша:
Ақмола	51,95	16,3	16,55	19,1
Ақтөбе	93,43	20,0	22,23	51,2
Алматы	43,16	5,2	30,86	7,1
Атырау	35,00	5,0	0,00	30,0
Шығыс Қазақстан	4,36	0	4,36	0
Жамбыл	24,54	4,8	1,74	18,0
Батыс Қазақстан	102,86	21,4	50,56	30,9
Қарағанды	53,00	30	20,00	3,0
Қостанай	121,10	46,0	30,00	45,1
Қызылорда	12,50	4,60	2,80	5,1
Маңғыстау	18,5	6,5	0,00	12,0
Павлодар	1,15	0	1,15	0
Солтүстік Қазақстан	68,00	23,0	0,00	45,0
Оңтүстік Қазақстан	160,50	38,4	51,60	70,5

Ескерту. 16-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер

Бағдарламаны iске асыру ормандарды күзету, қорғау және молықтыру, оларды ұтымды пайдалану саласындағы ахуалды тұрақтандыруға, ормандардың сақталуын және орман өрттерi мен заңсыз ағаш кесуден болатын залалдарды азайтуға және кейiннен орман шаруашылығын жүргiзу тиiмдiлiгiн арттыру үшiн негiз қалауға мүмкiндiк бередi.
Алдын ала жасалған есептер бойынша Бағдарламаны және оны iске асыру жөнiндегі Іс-шаралар жоспарын орындаудан күтiлетiн нәтижелердiң негiзгi өлшемдерi мыналар болуы мүмкiн:
орман өрттерi зақымдайтын алқаптарды өрт қаупi бар кезеңде 3,0-5,0 мың гектардан аспайтын көрсеткiшке дейiн азайту;
ормандарды молықтырудың жалпы көлемi 85,92 мың га, соның iшiнде 2005 жылы - 24,12 мың га, 2006 жылы - 28,26 мың га және 2007 жылы - 33,53 мың га болады;
15,0 мың га, жыл сайын 5 мың га алқапта Астана қаласының санитарлық-қорғаныштық жасыл аймағын құру;
екпелердiң жас құрылымын, олардың сапалық құрамын және ормандардың санитарлық жай-күйiн жақсарту;
1849,1 мың га алқапта, соның iшiнде 2005 жылы 334 мың га, 2006 жылы - 434,8 мың га және 2007 жылы - 1080,3 мың га алқапта орман орналастыру жұмыстарын жүргiзу;
15 мың га алқапта екпелер отырғызу жобасын және 1279,1 мың га алқапта ормандарды өртке қарсы жабдықтаудың жұмыс жобалар әзiрлеу;
9058 га алқапта уақытша және тұрақты орман тұқымы учаскелерiн құру;
3 жыл iшiнде қалалар мен елдi мекендерде 13,00 млн. дана жасыл екпелер отырғызу;
2005 жылы - 16000, 2006 жылы - 18000 және 2007 жылы - 20000 жастарды тарту;
орман мекемелерiнiң, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың және саланың басқа да мамандандырылған ұйымдарының материалдық-техникалық базасын нығайту, олардың қызметкерлерiнiң бiлiктiлiгiн арттыру, бұл алдағы уақытта орман шаруашылығын жүргiзу тиiмдiлiгiн арттыруға, ормандарды молықтыру және орман өсiру жөнiндегi жұмыстарды кеңейтуге, республиканың табиғи-қорық қорын сақтауды қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.
Жаңа орман алаптарын құру арқылы өсiп тұрған екпелер, табиғи шоқ тоғайлар, темiр жолдар мен автомобиль жолдары бойындағы қорғаныштық орман жолақтары бiртұтас жүйеге бiрiктiрiлетiн болады.
Астана қаласын салудың бас жоспарына сәйкес қала шегiндегi негiзгi жасыл желектi дәлiз Есiл өзенiнiң арнасы бойымен өтiп, Вячеслав су қоймасының жағалауларындағы су қорғайтын екпелермен қосылып, қала мен қала шетiндегi аймақ аумағының табиғи көркемдiгiн жақсарта түседi. Қала шетiндегi аймақтың жер бедерi неғұрлым тартымды көрiнiске ие болып, астана халқы үшiн мәдени, сауықтыру және санитарлық-гигиеналық тұрғыдан алғанда аса құнды сипат алады.
Ескерту. 7-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

8. Бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспары

Р/с N	Іс-шаралар	Аяқталу нысаны	Орын- дауға жауап- тылар	Орындалу мерзiмi	Бол- жамды шығыс- тар, млн. теңге	Қаржы- ландыру көздерi
1	2	3	4	5	6	7
1.	Орман шаруашылығы мен ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, елді мекендерді көгалдандырудың нормативтік құқықтық базасын жетілдіру
1.	Орман және ЕҚТА сала- сындағы биологиялық негiздемелер- дi әзiрлеу	Табиғи- ғылыми, техника- лық- эконо- микалық және био- логиялық негізде- мелер	АШМ	жел- тоқсан жыл сайын	2005 ж. - 13,23 2006 ж. - 46,00 2007 ж. - 45,10	Респуб- ликалық бюджет
2.	"Ерекше қорғалатын табиғи аумақ- тар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жоба- сын әзiрлеу	Қазақстан Респуб- ликасы Заңының жобасы	АШМ	2005 жылғы жел- тоқсан	Шығын жұмсал- майды
3.	Елдi мекен- дердiң жасыл аймақтарын құру және көгалдандыру жөнiнде тех- никалық және технологиялық нормалар мен стандарт- тар әзiрлеу	Мемстан- дарттар, нормалар	АШМ, Қорша- ған- орта- мині, ИСМ	2006 жылғы жел- тоқсан	Шығын жұмсал- майды
2.	Қоршаған ортаны қорғау және биологиялық алуан түрлілікті сақтау жөнiндегi халықаралық мiндеттемелер
4.	Батыс Тянь-Шаньнiң таулы алқап- тарындағы ерекше қорға- латын табиғи аумақтардың бiрегей экологиялық жүйелерiн күзетудi күшейту	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ (жи- нақ- тау), Қор- шаған- орта- минi	2006 жылғы ақпан	2005 ж.- 12,80 2005 ж.- 35,13	Респуб- ликалық бюджет Байлама грант
5.	"Ормандарды сақтау және республика аумағының орманды жерлерін көбейту" толық ауқымды жобасын дайындау және іске асыруды бастау	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Жыл сайын ақпан, тамыз	2005 ж. - 1,74 2006 ж. - 45,83 2007 ж. -* 2005 ж. - 35,83 2006 ж. - 8,41 2007.ж. - * 2006 ж. - * 2007.ж. - *	Респуб- ликалық бюджет Байланыстырылған грант Қарыз
3.	Ормандарды өрттен және Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзушылықтан күзету, оларды зиянкестер мен аурулардан қорғау
6.	Ерекше қорға- латын табиғи аумақтарды ұстауды қам- тамасыз ету	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2005 ж. - 1186,13 2006 ж. - 1403,66 2007 ж. - 1798,80	Респуб- ликалық бюджет
7.	Сандықтау оқу-өндiрiс- тiк орман шаруашылығын ұстауды қам- тамасыз ету	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2005 ж. - 22,26 2006 ж. - 22,80 2007 ж. - 29,40	Респуб- ликалық бюджет
8.	Мемлекеттiк орман шаруа- шылығы мекеме- лерiн ұстауды қамтамасыз ету	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс әкімдері	Қаңтар, шілде, жыл сайын	2005 ж. - 1351,74 2006 ж. - 1342,56 2007 ж. - 1800,84	Жергі- лікті бюджет
9.	Ерекше қорға- латын табиғи аумақтар үшiн техника мен жабдықтар сатып алу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2005 ж. - 386,30 2006 ж. - 135,33 2007 ж. - 658,60	Респуб- ликалық бюджет
10.	Сандықтау оқу-өндiрiс- тiк орман шаруашылығы үшiн техника мен жабдықтар сатып алу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2006 ж. - 8,84 2007 ж. - 8,80	Респуб- ликалық бюджет
11.	Мемлекеттiк орман шаруа- шылығы меке- мелерi үшiн техника мен жабдықтар сатып алу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс әкімдері	Қаңтар, шілде, жыл сайын	2005 ж. - 221,20 2006 ж. - 231,85 2007 ж. - 337,00 2007 ж. - 1439,50	Жергі- лікті бюджет Респуб- ликалық бюджет- тен транс- ферттер
12.	Кордондар, өртмұнарала- рын және басқа да ғима- раттар мен құрылыстар салуды және жөндеудi жүзеге асыру	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	АШМ облыс әкімдері	Ақпан, тамыз жыл сайын Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 116,80 2006 ж. - 61,46 2007 ж. - 266,70 2005 ж. - 5,70 2006 ж. - 44,03 2005 ж. - 66,40	Респуб- ликалық бюджет Жергі- лікті бюджет
13.	Ерекше қорға- латын табиғи аумақтар үшiн ғимараттар мен құрылыстар сатып алу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2006 ж. - 13,65 2007 ж. - 28,70	Респуб- ликалық бюджет
14.	Өртке қарсы және орман қорғау iс-шараларын өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	АШМ облыс әкімдері	Ақпан, тамыз жыл сайын Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 194,35 2006 ж. - 195,70 2007 ж. - 195,70 2005 ж. - 212,30 2006 ж. - 200,70 2007 ж. - 302,30	Респуб- ликалық бюджет Жергі- лікті бюджет
15.	Ормандарды авиациямен күзету жөнін- дегі жұмыстар жүргізу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2005 ж. - 525,35 2006 ж. - 713,16 2007 ж. - 867,50	Респуб- ликалық бюджет
15-1.	Ормандарды авиациямен күзету үшін жабдықтар сатып алу	Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Жыл сайын желтоқсан	2006 ж. - 17,29	Респуб- ликалық бюджет
16.	Орман және аңшылық шаруашылығы комитетiнiң жеңiл моторлы авиация паркiн құру жөнiнде ұсыныстар енгiзу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ (жинақ- тау), ЭБЖМ	2006 жылғы ақпан	Шығын жұмсал- майды
4.	Ормандарды молықтыру және орман өсiру, елдi мекендердi көгалдандыру
4.1	Ормандарды молықтыру және орман өсiру
17.	Тұқымдар дайындау, өңдеу, сақтау және пайдалану сапасына бақылау жасау	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2005 ж. - 16,30 2006 ж. - 14,39 2007 ж. - 51,10	Респуб- ликалық бюджет
18.	Тұрақты орман тұқымы база- сын қалыптас- тыруды және ұстауды қамта- масыз ету	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2005 ж. - 12,56 2006 ж. - 21,97 2007 ж. - 22,00	Респуб- ликалық бюджет
19.	Селекциялық орталықтардың материалдық- техникалық базасын жақсарту	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2005 ж. - 13,70 2006 ж. - 13,74 2007 ж. - 18,40	Респуб- ликалық бюджет
20.	Орман питом- никтерiн қалпына кел- тiрудi қамта- масыз ету	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	АШМ облыс әкімдері	Ақпан, тамыз жыл сайын Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 9,40 2006 ж. - 9,26 2007 ж. - 154,60 2005 ж. - 11,50 2006 ж. - 12,85 2007 ж. - 16,50	Респуб- ликалық бюджет Жергі- лікті бюджет
21.	Ормандардың табиғи қалпына келуiне жәрдемдесу шараларын өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	АШМ облыс әкімдері	Ақпан, тамыз жыл сайын Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 0,23 2006 ж. - 0,54 2007 ж. - 1,20 2005 ж. - 0,80 2006 ж. - 4,10 2007 ж. - 5,00	Респуб- ликалық бюджет Жергі- лікті бюджет
22.	Тұқым себу және ағаш отырғызу әдiсiмен ормандарды молықтыру және орман өсiру жөнiнде iс-шаралар өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	АШМ облыс әкімдері	Ақпан, тамыз жыл сайын Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 15,70 2006 ж. - 256,51 2007 ж. - 402,80 2005 ж. - 158,63 2006 ж. - 149,85 2007 ж. - 232,02	Респуб- ликалық бюджет Жергі- лікті бюджет
4.2	Автомобиль және темір жолдар бойында қорғаныштық орман екпелерін құру
23.	Жалпы жұрт пайдаланатын республикалық маңызы бар автомобиль жолдары бой- ында орман жолақтары мен орман екпеле- рiн құру және күтiп ұстау жөнiнде iс-шаралар жүргiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	ККМ	Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 360,0 2006 ж. - 360,0 2007 ж. - 360,0	Респуб- ликалық бюджет
24.	Темір жолдардың бойынан орман алқаптары мен басқа да екпелерді отырғызу және күтіп ұстау жөніндегі іс-шараларды жүргізу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	ККМ, Облыстардың әкімдіктері	Жыл сайын қаңтар, шілде	2005 ж. - 36,40 2006 ж. - 52,10 2007 ж. - 56,70 2006 ж. - 6,57	"ҚТЖ" ҰК АҚ Жергілікті бюджет
4.3	Су қорғау екпелерін құру
25.	Су қорғау екпелерiн құру және күтiп ұстау жөнiнде iс-шаралар жүргізу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	Облыс әкімдері	Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 3,30 2006 ж. - 16,30 2007 ж. - 6,62	Жергі- лікті бюджет
4.4	Елді мекендердің жасыл аймақтарын құру
26.	Елдi мекен- дердiң (Аста- на қаласының санитарлық- қорғаныштық жасыл аймағы- нан басқа) жасыл аймақ- тарын құру және күтiп ұстау жөнiнде iс-шаралар жүргiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс, Алматы қаласы- ның әкімдері	Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 283,94 2006 ж. - 406,78 2007 ж. - 321,98	Жергі- лікті бюджет
4.5	Елді мекендерді көгалдандыру
27.	Облыс орталық- тарында парктер мен скверлер, соның iшiнде Қазақстан Республикасы Бiрiншi Президентiнiң паркін құру	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс әкімдері	Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 717,20 2006 ж. - 106,88 2007 ж. - 720,40	Жергі- лікті бюджет
28.	Елді мекен- дерде жасыл көшеттерді отырғызу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкімдері	Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 215,83 2006 ж. - 540,57 2007 ж. - 354,82	Жергі- лікті бюджет
29.	Жергілікті маңызы бар жолдар бой- ында қорға- ныштық екпелер құру	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс әкімдері	Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 17,70 2006 ж. - 34,50 2007 ж. - 32,80	Жергі- лікті бюджет
30.	Көшет мате- риалын өсіру және көгал- дандыру ке- зінде оны жыл бойы отырғызу жөнінде озық техно- логиялар енгізу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкімдері	Қаңтар, шілде жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
31.	Астана қала- сында Ботани- калық бақ жасау мәсе- лесін пысықтау	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	Астана қаласы- ның әкімі, БҒМ	2006 жылғы қаңтар	Шығын жұмсал- майды
4.6	Астана қаласының санитарлық-қорғаныштық жасыл аймағын құру
32.	Жасыл аймақтың орман екпеле- рiн өсiру және оларға күтiм жасау жөнiнде жұмыстар жүргiзу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	АШМ Астана қаласы- ның әкімі	Ақпан, тамыз жыл сайын Қаңтар, шілде, тамыз	2005 ж. - 839,65 2006 ж. - 984,9 2007 ж. - 1649,40 2005 ж. - 1036,60 2006 ж. - 478,10 2007 ж. - 463,50	Респуб- ликалық бюджет Жергі- лікті бюджет
33.	Жасыл аймақ- тың орман екпелерiн құру үшiн жобалау- іздестіру жұмыстарын жүргізу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2005 ж. - 50,20 2006 ж. - 62,40 2007 ж. - 64,70	Респуб- ликалық бюджет
34.	Жасыл аймақ- тың орман екпелерi үшiн жер алу залалдарын өтеу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2005 ж. - 115,90 2006 ж. - 50,0 2007 ж. - 70,00	Респуб- ликалық бюджет
35.	"Жасыл аймақ" РМК материал- дық-техника- лық базасын арнайы орман шаруашылығы техникасымен және жабдық- тарымен нығайту	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз жыл сайын	2005 ж. - 58,30 2006 ж. - 142,16 2007 ж. - 182,00	Респуб- ликалық бюджет
36.	Тамыр жүйесi жабық және топырағы микоризация- ланған көшет материалын өсiрудiң жаңа технология- ларын енгiзу жөнiнде ұсыныстар енгізу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ (жинақ- тау), ЭБЖМ	2006 жылғы ақпан	Шығын жұмсал- майды
37.	Астана қаласының шекарасындағы екпелердi коммуналдық меншiкке беру	Астана қаласы әкімінің қаулысы	АШМ, Астана қаласы- ның әкімі	Желтоқ- сан, жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
5.	Бағдарламаны іске асыруға жастардың қатысуы
38.	Республика бойынша "Менiң атаулы ағашым" таби- ғат қорғау акциясын өрістету	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	БҒМ	Қаңтар, шілде жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
39.	Республикалық және облыстық деңгейлерде "Жасыл ел" еңбек жасақ- тарының, студенттiк құрылыс және жастар еңбек жасақтарының қызметiн дамыту	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	БҒМ	Қаңтар, шілде жыл сайын	2005 ж. - 66,90 2006 ж. - 91,87 2007 ж. - 55,10	Респуб- ликалық бюджет
40.	"Жасыл ел" жастар еңбек жасақтарына қатысушыларды арнайы киiм- мен қамтамасыз ету	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	БҒМ	Шілде, жыл сайын	2005 ж. - 64,00 2006 ж. - 100,80 2007 ж. - 141,12	Респуб- ликалық бюджет
41.	"Жасыл ел" жастар еңбек жасақтарының көгалдандыру жұмыстарына қатысуын қам- тамасыз ету	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкімдері, БҒМ	Қаңтар, жыл сайын	2006 ж. - 58,00	Жергiлiктi бюджет
42.	"Жасыл ел" жастар еңбек жасақтарының қызметтерiне ақы төлеу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	БҒМ	Қаңтар, жыл сайын	2005 ж. - 160,00 2006 ж. - 200,00 2007 ж. - 313,60	Респуб- ликалық бюджет
6.	Жеке орман қорын дамыту
43.	Кейбiр заңнамалық актiлерге жеке және мемлекеттiк емес заңды тұлғаларға жеке орман екпелерін құру үшін кредиттік және өзге де жеңілдіктер беру мәселе- лері бойынша өзгерістер мен толықты- рулар енгізу жөнінде ұсыныстар әзірлеу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ұсыныстар	АШМ (жинақ- тау), Қаржы- мині, ЭБЖМ	2006 жылғы ақпан	Шығын жұмсал- майды
44.	Жеке орман қорын құру үшiн бөлуге болатын аймақтарда жер учаскелерi алаңдарын анықтау, жерлердiң өзге санат- тарын жеке орман қоры жерлерiнiң санатына ауыстыру жөнiнде iс-шаралар жүргізу (нысаналы мақсаты - орман өcipу)	Жергі- лікті атқарушы орган- дардың шешімі, Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лігіне ақпарат	Облыс әкімде- рі, ЖРА	Қаңтар, шілде жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
7.	Орман-аңшылық шаруашылығын орналастыру және орман шаруашылығын жобалау
45.	Заңды тұлға мәртебесi бар орман мекеме- лерiнiң (орман орна- ластыру жобалары), ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың (ЕҚТА басқару жоспарлары) орман орналастыру шараларын өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2005 ж. - 107,05 2006 ж. - 122,70 2007 ж. - 122,70	Респуб- ликалық бюджет
46.	Орман орналас- тыру жұмыста- рын жүргiзу үшiн аппарат- тық және бағдарламалық қамтамасыз етудi және негiзгi құралдарды сатып алу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2005 ж. - 1,23 2006 ж. - 4,80 2007 ж. - 4,00	Респуб- ликалық бюджет
47.	Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде жобалау- iздестiру жұмыстарын жүргiзу, со- ның iшiнде орман питом- никтерiн жобалау	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2005 ж. - 29,46 2006 ж. - 33,63 2007 ж. - 35,10	Респуб- ликалық бюджет
8.	Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар
48.	Құрылатын ерекше қорға- латын табиғи аумақтар үшiн жер алқапта- рын қалдыру	Облыс әкiмде- рiнiң қаулы- лары, Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лiгiне ақпарат	Облыс әкiмдерi	жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
49.	"Бұйратау", Жоңғар Алатауы, "Көлсай көлдерi" және Сайрам- Ұғам мемле- кеттiк ұлттық табиғи паркте- рiн құру	Қазақстан Респуб- ликасы Yкiме- тiнiң қаулылары	АШМ (жинақ- тау), Алматы және Оңтүстiк Қазақ- стан облыс- тарының әкiмдерi	2005- 2007 жылдар	Шығын жұмсал- майды
50.	Ақсу-Жабағылы және Барсакелмес мемлекеттік табиғи қорықтарының аумақтарын кеңейту	Қазақстан Респуб- ликасы Yкiме- тiнiң қаулылары	АШМ (жинақ- тау), Жамбыл, Оңтүстiк Қазақ- стан және Қызыл- орда облыс- тарының әкiмдерi	2005 жылғы желтоқ- сан	Шығын жұмсал- майды
51.	Баянауыл, Қарқаралы, Шарын мемле- кеттiк ұлттық табиғи паркте- рiнiң және Марқакөл, Батыс Алтай мемлекеттiк табиғи қорық- тарының аумақтарын кеңейту	Қазақстан Респуб- ликасы Yкiме- тiнiң қаулылары	АШМ (жинақ- тау), Шығыс Қазақ- стан, Қара- ғанды және Павлодар облыс- тарының әкiмдерi	2006- 2007 жылдар	Шығын жұмсал- майды
9.	Орман және бақ-парк шаруашылығы саласында кадрлар даярлау және олардың біліктілігін арттыру
52.	Орман және бақ-парк шаруашылығы мамандарының бiлiктiлiгiн арттыруды және оларды қайта даярлауды ұйымдастыру	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ	Ақпан, тамыз, жыл сайын	2005 ж. - 1,83 2006 ж. - 2,00 2007 ж. - 2,10	Респуб- ликалық бюджет
53.	Мемлекеттік тапсырыс шеңберiнде және "Болашақ" бағдарламасы бойынша орман және бақ-парк шаруашылығы мамандықтарына оқытуға маман- дар жiберу жөнiнде Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министр- лігіне ұсыныстар енгiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Білім және ғылым министр- лігіне ұсыныстар	АШМ	Жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
10.	Бағдарламаны ғылыми және ақпараттық қамтамасыз ету
54.	"Жасыл ел" акциясын өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лiгiне ақпарат	БҒМ (жинақ- тау), облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкiмдерi, МАМ	Қаңтар, шiлде, жыл сайын	2005 ж. - 83,95 2006 ж. - 16,80 2007 ж. - 164,54 2005 ж. - 3,90 2006 ж. - 2,99 2007 ж. - 5,40	Респуб- ликалық бюджет Жергі- лікті бюджет
55.	Дөнгелек үстелдер, семинарлар өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лiгiне ақпарат	БҒМ (жинақ- тау), облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкiмдерi	Қаңтар, шiлде, жыл сайын	2005 ж. - 6,62 2006 ж. - 0,19 2007 ж. - 12,97 2006 ж. - 0,86	Респуб- ликалық бюджет Жергiлiктi бюджет
56.	Жарнамалық iс-шаралар өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лiгiне ақпарат	БҒМ (жинақ- тау), облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкiмдерi	Қаңтар, шiлде, жыл сайын	2005 ж. - 18,53 2006 ж. - 4,97 2007 ж. - 36,31 2006 ж. - 2,13	Респуб- ликалық бюджет Жергiлiктi бюджет
57.	Жазғы кани- кулдар кезеңiне студенттік еңбек жасақта- ры үшiн жұмыс көлемiне мониторинг өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Білім және ғылым министр- лiгiне ақпарат	облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкiмдерi	Сәуір- мамыр жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
58.	"Жасыл ел" бағдарламасы шеңберiнде жүргiзiлетiн iс-шаралары жүйелi түрде ақпараттық сүйемелдеудi қамтамасыз ету	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лiгiне ақпарат	МАМ	тұрақты түрде	Шығын жұмсал- майды	Мем- тапсырыс шеңбе- рінде
11.	Бағдарламаны iске асыруға халықтың студенттер мен мектеп оқушыларының, қоғамдық ұйымдардың қатысуы
59.	Республика бойынша "Менiң атаулы ағашым", "Парктер шеруi", "Жасыл бақ - таза қала" табиғат қорғау акцияларын, сондай-ақ орман мен бақ айларын өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лiгiне ақпарат	БҒМ (жинақ- тау), облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкiмдерi	Қаңтар, шiлде, жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
60.	Мектеп орман- шылықтарының жұмысын қалпына келтiру	Қазақстан Респуб- ликасы Ауыл шаруа- шылығы министр- лiгiне ақпарат	БҒМ (жинақ- тау), облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкiмдерi	Қаңтар, шiлде, жыл сайын	Шығын жұмсал- майды
61.	Мектеп орман- шылықтары арасында ұлттық конкурс өткiзу	Қазақстан Респуб- ликасының Үкіметіне ақпарат	АШМ (жинақ- тау), БҒМ, облыс, Астана және Алматы қалала- рының әкiмдерi	Ақпан, жыл сайын	2006 ж. - 0,78	Жергiлiктi бюджет
	Мемлекеттік бюджеттің қаражаты, барлығы: соның ішінде:				2005 ж.- 8684,37 2006 ж.- 8797,75 2007 ж.- 13900,81 2005 ж.- 4490,49 2006 ж.- 5157,35 2007 ж.- 9202,54 2007 ж.- 1439,50 2005 ж.- 4193,88 2006 ж.- 3640,40 2007 ж.- 4698,27	Респуб- ликалық бюджет оның ішінде облыс әкімдік- теріне транс- ферттер Жергі- лікті бюджет
	Байлама гранттар бойынша қаражат				2005 ж. - 70,96 2006 ж. - 8,41 2007 ж.- *
	Қарыз қаражаты				2006 ж.-* 2007 ж.- *
	Кәсіпорындар- дың жеке қаражаты				2005 ж.- 36,40 2006 ж.- 52,10 2007 ж.- 56,70

Ескерту. 8-бөлімге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

Ескертпе:

1. * - "Ормандарды сақтау және республика аумағының орманды жерлерiн ұлғайту" жобасы бойынша 2006-2007 жылдарға арналған қаражат шығыстарының көлемiн жобаның экономикалық сараптамасының оң қорытындысы алынғаннан кейiн Республикалық бюджет комиссиясы айқындайтын болады.
2. 2006-2007 жылдарға арналған шығыстар көлемi тиiстi қаржы жылына арналған "Республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес нақтыланатын болады.

Қысқартулар:
ЖРА - Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттiгi
АШМ - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi
ИСМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлiгi
ККМ - Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникация министрлiгi
МАМ - Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлiгi
БҒМ - Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлігі
Қоршағанортаминi - Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлiгi
"ҚТЖ" ҰК" АҚ - "Қазақстан темiр жолы" ұлттық компаниясы" акционерлiк қоғамы

Ескерту. Ескертпеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2006.09.25. N 911 қаулысымен.

Об утверждении Программы "Жасыл ел" на 2005-2007 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 25 июня 2005 года N 632

4. Признать утратившим силу постановление Правительства Республики Казахстан от 14 мая 2004 года N 542 "Об утверждении Программы "Леса Казахстана" на 2004-2006 годы" (САПП Республики Казахстан, 2004 г., N 22, ст. 278).

5. Контроль и координацию по выполнению Программы возложить на Министра сельского хозяйства Республики Казахстан Есимова А.С. <*>
Сноска. В пункт 5 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

6. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 25 июня 2005 года N 632

Программы "Жасыл ел"
на 2005-2007 годы

Содержание

1. Паспорт Программы
2. Введение
3. Анализ современного состояния лесного хозяйства, озеленения населенных
пунктов и возможностей привлечения молодежи к работам в данных направлениях
3.1. Анализ современного состояния лесного хозяйства и озеленения населенных пунктов
3.2. Анализ современного состояния молодежной среды
4. Цель и задачи Программы
5. Основные направления и механизм реализации Программы
5.1. Совершенствование нормативно-правовой базы лесного хозяйства и особо
охраняемых природных территорий, озеленения населенных пунктов
5.2. Международные обязательства по охране окружающей среды и сохранению
биологического разнообразия
5.3. Охрана лесов от пожаров и нарушений лесного законодательства Республики
Казахстан, защита их от вредителей и болезней
5.4. Воспроизводство лесов и лесоразведение, озеленение населенных пунктов
5.4.1. Воспроизводство лесов и лесоразведение
5.4.2. Создание защитных лесонасаждений вдоль автомобильных и железных дорог
5.4.3. Создание лесонасаждений вдоль гидрографической сети, каналов и водохранилищ
5.4.4. Создание зеленых зон населенных пунктов
5.4.5. Озеленение населенных пунктов
5.4.6. Создание санитарно-защитной зеленой зоны города Астаны
5.5. Участие молодежи в реализации Программы
5.6. Развитие частного лесного фонда
5.7. Лесоустройство и проектно-изыскательские работы
5.8. Особо охраняемые природные территории
5.9. Подготовка и повышение квалификации кадров в области лесного и садово-паркового хозяйства
5.10 Научное и информационное обеспечение Программы
6. Необходимые ресурсы и источники финансирования Программы
7. Ожидаемые результаты от реализации Программы
8. План мероприятий по реализации Программы

1. Паспорт Программы

Наименование Программа "Жасыл ел" на 2005-2007 годы

Основание для Пункт 16.1.2. Сетевого графика исполнения
разработки мероприятий Общенационального плана по реализации
Программы Послания Главы государства народу Казахстана от
18 февраля 2005 года, утвержденного постановлением
Правительства Республики Казахстан от 5 марта 2005
года N 210

Основной Министерство сельского хозяйства Республики
разработчик Казахстан
Программы

Цель Программы Стабилизация ситуации в области охраны,
защиты и воспроизводства лесов, их рационального
использования и наращивания потенциала для
последующего повышения эффективности ведения
лесного хозяйства, увеличения объемов лесопосадок,
в целях повышения средозащитной и средоформирующей
роли лесов, озеленение населенных пунктов и
создание вокруг них зеленых зон посредством
вовлечения молодежи в реализацию этих процессов

Задачи Программы Разработка и принятие нормативных правовых актов
в области лесного хозяйства, особо охраняемых
природных территорий и озеленения населенных
пунктов, повышения эффективности охраны лесов
от пожаров, незаконных порубок и других нарушений
лесного законодательства, защиты их от вредителей
и болезней;
восстановление лесосеменного и питомнического
хозяйства;
разработка и внедрение новых технологий по
воспроизводству лесов и лесоразведению;
увеличение объемов лесоустроительных и проектно-
изыскательских работ на основе новых технологий;
повышение качества лесоустроительных проектов;
обеспечение разработки планов управления особо
охраняемых природных территорий; организация
рационального лесопользования;
создание условий для развития частного лесного
фонда;
повышение квалификации кадров в области
лесного и садово-паркового хозяйства;
широкое вовлечение молодежи, в том числе
школьников и студентов в осуществление мероприятий
по воспроизводству лесов и лесоразведению,
озеленению и благоустройству населенных пунктов;
развитие молодежных инициатив

Сроки реализации 2005-2007 годы
Программы

Источники На реализацию Программы предполагаются
финансирования финансовые затраты:
Программы из республиканского бюджета:
в 2005 году - 4490,49 млн. тенге, 2006 году -
5157,35 млн. тенге и 2007 году - 9202,54 млн.
тенге;
из местного бюджета:
в 2005 году - 4 193,88 млн. тенге; 2006 году -
3640,40 млн. тенге и 2007 году - 4698,27 млн.
тенге;
собственные средства предприятий:
в 2005 году - 36,4 млн. тенге, 2006 году - 52,10
млн. тенге и 2007 году - 56,7 млн. тенге;
средства, выделенные по связанным грантам:
в 2005 году - 70,96 млн. тенге.
Объемы расходов средств на 2006-2007 годы по
проекту "Сохранение лесов и увеличения лесистости
территории республики" будут определены
Республиканской бюджетной комиссией после получения
положительного заключения экономической экспертизы
проекта.
Объем средств 2005 года, планируемых из
республиканского бюджета, соответствует Закону
Республики Казахстан "О республиканском бюджете
на 2005 год", с учетом уточнения.
Объемы расходов на 2006-2007 годы будут уточняться
в соответствии с Законом Республики Казахстан
"О республиканском бюджете" на соответствующий
финансовый год

Ожидаемый Обеспечение сохранности лесов, постепенное
результат от увеличение покрытых лесом площадей, улучшение
реализации охраны лесов от пожаров, защиты их от вредителей
Программы и болезней, улучшение возрастной структуры,
качественного состава и санитарного состояния лесов,
увеличение площадей зеленых насаждений в населенных
пунктах, создание и расширение зеленых зон вокруг
них, снижение уровня молодежной безработицы на
2-3 %, вовлечение в мероприятия по выполнению
Программы молодежных трудовых отрядов численностью
до 16-20 тыс. человек ежегодно.
Воспроизводство лесов за 3 года на общей площади
85,92 тыс. га, из них в 2005 году - 24,12 тыс. га,
2006 году - 28,26 тыс. га и 2007 году - 33,53
тыс. га.
Расширение санитарно-защитной зеленой зоны
г. Астаны на 15,0 тыс. га, по 5 тыс. га ежегодно.
Высадка зеленых насаждений в городах и населенных
пунктах за 3 года - 13,00 млн. штук <*>

Сноска. В раздел 1 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

2. Введение

Программа "Жасыл ел" на 2005-2007 годы разработана во исполнение пункта 16.1.2. Сетевого графика исполнения мероприятий Общенационального плана по реализации Послания Главы государства народу Казахстана от 18 февраля 2005 года, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 5 марта 2005 года N 210.
Как определено программой Правительства Республики Казахстан на 2003-2006 годы одной из основных задач в области охраны окружающей среды и природопользования ставится увеличение площади лесов, сохранение и рациональное использование растительного и животного мира.
В связи с этим разработана специализированная программа озеленения страны. В ней определяются основные цели и задачи по увеличению лесопосадочных работ, озеленению населенных пунктов, и в конечном итоге увеличению лесистости территории с вовлечением молодежи в данные процессы.
Актуальность разработки Программы обусловлена также наличием приоритетных задач определенных Стратегическим планом развития Республики Казахстан до 2010 года, утвержденным Указом Президента Республики Казахстан от 4 декабря 2001 года N 735 "О дальнейших мерах по реализации Стратегии развития Казахстана до 2030 года", где на ближайшие десять лет в области охраны окружающей среды определены следующие стратегические задачи, касающиеся сохранения лесов:
совершенствование действующего законодательства;
оптимизация системы природопользования и охраны окружающей среды;
обеспечение экологического просвещения;
а также такие задачи в области стабилизации общественно-политической ситуации, как консолидация казахстанского общества.

3. Анализ современного состояния лесного хозяйства,
озеленения населенных пунктов и возможностей привлечения
молодежи к работам в данных направлениях

3.1. Анализ современного состояния лесного
хозяйства и озеленения населенных пунктов

Все леса выполняют климаторегулирующие, средообразующие, поле- и почвозащитные, водоохранные и санитарно-гигиенические функции.
Общая площадь государственного лесного фонда составляет 26464,2 тыс. га. Угодья, покрытые лесом, занимают 12374,1 тыс. га, из них 896,7 тыс. га - искусственно созданные лесонасаждения. Лесистость территории Казахстана составляет 4,5 %.

Сильные стороны

Сохранены основные институты и инфраструктура лесного хозяйства.
Принят основополагающий законодательный акт для лесного сектора экономики - Лесной кодекс Республики Казахстан. В соответствии с новым Лесным кодексом совершенствуется нормативная правовая база.
Расширяется сеть особо охраняемых природных территорий в целях сохранения объектов государственного природно-заповедного фонда, включая лесные экосистемы.
Проводятся научные исследования в области лесного хозяйства.
Осуществляется подготовка кадров с высшим и средним специальным образованием для лесного хозяйства.
В течении 2004 года завершено реформирование системы государственного управления лесным хозяйством, заключающееся в четком разграничении функций и ответственности между уровнями исполнительной власти, передаче функций лесозаготовок и переработки древесины в конкурентную среду, создании государственных учреждений лесного хозяйства, задачей которых являются осуществление комплекса лесохозяйственных мероприятий и регулирование лесопользования на территории государственного лесного фонда.
В целях повышения эффективности мероприятий по охране лесов от пожаров и нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, защите их от вредителей и болезней, воспроизводству лесов и лесоразведению, регулированию лесопользования функции по их выполнению возложены на областные исполнительные органы. Для осуществления указанных функций в их ведение, как имущественные комплексы, передано 124 лесных учреждения. В областных исполнительных органах организованы структурные подразделения по охране лесов и животного мира.
На республиканском уровне функционирует Комитет лесного и охотничьего хозяйства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, являющийся уполномоченным органом в области лесного хозяйства и имеющий свои территориальные органы во всех областях республики, также в ведении Комитета находятся особо охраняемые природные территории республиканского значения и ряд организаций по обслуживанию лесного хозяйства.
Созданная новая система управления лесным хозяйством позволяет иметь три источника финансирования расходов на ведение лесного хозяйства - республиканский и местные бюджеты, а также средства лесных учреждений и особо охраняемых природных территорий со статусом юридического лица, формируемых за счет оказания ими платных услуг.
С целью усиления мер, направленных на сохранение и воспроизводство лесов, в последнее время принят ряд правительственных решений. Так в ленточных борах Прииртышья создано два государственных лесных природных резервата, то есть этим лесам придан статус особо охраняемых природных территорий.
Постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 апреля 2004 года N 460 запрещены рубки главного пользования в хвойных и саксауловых насаждениях на участках государственного лесного фонда Республики Казахстан сроком на десять лет.
Постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 января 2004 года N 53 утверждены нормы и нормативы по охране, защите, воспроизводству лесов и лесоразведению на участках государственного лесного фонда.
В течении последних двух лет проводится укрепление материально-технической базы особо охраняемых природных территорий и государственных учреждений по охране лесов и животного мира, численность инспекторского состава особо охраняемых природных территорий республиканского значения доведена до нормативной. Авиапатрулирование лесов также ведется в пределах установленных нормативов.
В последние годы увеличиваются объемы работ по воспроизводству лесов на территории государственного лесного фонда. Так, по сравнению с 2001 годом оно увеличилось в 2 раза и в 2004 году составило 20,7 тыс. га. Отмечается хорошее естественное возобновление на осушенном дне Аральского моря.
Наряду с лесовосстановлением по республике увеличивается сбор лесных семян и выращивание посадочного материала в питомниках, которых по республике имеется 121. Все эти данные позволяют предполагать дальнейшее увеличение лесовосстановления.
Создание зеленой зоны города Астаны в соответствии с поручением Президента Республики Казахстан было начато в 1996 году.
В целом за период с 1997 по 2005 годы лесопосадочные работы произведены на площади 25 тыс. га, из которых 8,6 тыс. га передано в коммунальную собственность.

Слабые стороны

В лесном хозяйстве республики, в течение сложного периода реформирования и реорганизаций были нарушены планомерность и последовательность выполнения необходимых лесохозяйственных мероприятий, что привело к ухудшению состояния лесов.
Анализ распределения насаждений основных лесообразующих пород по группам возраста показывает, что наибольшее представительство имеют средневозрастные насаждения - 3029,3 тыс. га (33 %), спелые и перестойные - 2886,2 тыс. га (31 %). Приспевающие насаждения составляют - 2014,1 тыс. га (22 %), а молодняки - 1331,1 тыс. га (14 %). Такое распределение указывает на недостаточный ход естественного возобновления в лесах, обусловленный крайне жесткими лесорастительными условиями и значительным антропогенным воздействием, а также на недостаточный объем лесопосадок.
Интенсивная эксплуатация хвойных лесов в прошлом, а также крупные лесные пожары 1996-2002 годов в Восточно-Казахстанской, Акмолинской, Алматинской и Костанайской областях привели к снижению запасов древесины и значительной утрате защитных и водоохранных свойств лесов, резкому ухудшению их санитарного состояния.
За последние десять лет покрытые лесом угодья ленточных боров Прииртышья в Восточно-Казахстанской и Павлодарской областях сократились на 162,4 тыс. га, запас древесины уменьшился на 16,8 млн. куб. м.
Мероприятия по воспроизводству саксауловых насаждений, занимающих практически половину покрытых лесом угодий республики, за последнее десятилетие выполнялись в незначительном объеме.
В зоне произрастания саксауловых лесов, вокруг населенных пунктов в радиусе до 100 км практически нет спелых насаждений, а имеющиеся молодые и средневозрастные насаждения сильно расстроены, что является результатом незаконной заготовки древесины местным населением на топливо.
Значительное снижение объемов противопожарных мероприятий, в том числе авиационных работ по охране лесов, привело к многократному росту потерь от лесных пожаров.
В окрестностях столицы естественные лесные колки, а также ранее созданные искусственные насаждения имеют бедный ассортимент древесно-кустарниковых пород, насчитывающий не более десятка засухоустойчивых, солевыносливых и морозоустойчивых видов.
Искусственные лесонасаждения прошлых лет расположены на площади 896,7 тыс. га, защитные полосы вдоль автомобильных и железных дорог составляют 76,1 тыс. га.
Отсутствие ухода за этими лесонасаждениями (несвоевременное проведение рубок ухода и санитарных рубок, сокращение объема уходных работ за почвой) привело к гибели лесных культур на значительной площади, а сохранившиеся имеют угнетенный вид. В силу этого они мало привлекательны для отдыха населения и не соответствуют своему рекреационному назначению.
Ближайшие естественные массивы, пригодные для отдыха населения, удалены от столицы на расстояние 100-150 км.
Техническая вооруженность лесных учреждений находится на низком уровне. Из необходимых 830 тракторов имеется 154 (18,5 %), из 285 грузовых автомашин - 50 (17,5 %), из 400 механизированных агрегатов - 33 (8,2 %) и из более двух тысяч прицепных и навесных орудий - всего 120 (5,5 %).
Численность работников в отрасли за последние годы резко сократилась, что в какой то мере связано с уменьшением финансирования и снижением объемов работ. Низкий уровень оплаты труда также вызывает повышенную текучесть кадров. Около 30 % инженерно-технических работников лесных учреждений и особо охраняемых природных территорий со статусом юридического лица не имеют высшего образования. Не хватает специалистов со среднетехническим образованием. В республике нет профессионально-технических учебных заведений для подготовки лесников-егерей.
Применение упрощенных технологий при проведении лесоустроительных работ значительно сказалось на их качестве. Были снижены и ежегодные объемы лесоустройства, в результате чего сроки действия лесоустроительных проектов истекли практически для половины лесных учреждений.
В связи с недостаточным финансированием проектно-изыскательские работы по противопожарному обустройству лесных территорий, созданию лесных питомников и насаждений также выполнялись не в полном объеме.
В целях обеспечения значительного роста объемов выращивания посадочного материала для увеличения лесопосадочных работ специалистами Комитета лесного и охотничьего хозяйства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан изучен и проанализирован опыт выращивания посадочного материала с закрытой корневой системой в России, Канады, Финляндии, Польши. Наиболее богатый опыт и значительное продвижение в области микоризации почвы наработан в Государственных лесах Польши. Этот опыт близок к условиям Казахстана тем, что создание лесов в Польше ведется на деградированных и нарушенных землях вышедших из под пожаров, рекультивированных земель городов, а также земель сельскохозяйственного назначения, на которых лес не произрастал. В Канаде и России создание лесов осуществляется в большей степени на лесных землях, ранее вышедших из под леса.
Поэтому наиболее приемлимым для условий зеленой зоны города Астаны и в целом Казахстана, является технология выращивания посадочного материала с закрытой корневой системой применяемая в Государственных Лесах Польши. В этой связи предполагается внести предложение в Правительство по внедрению данной технологии в Казахстане.
Наиболее эффективным методом своевременного обнаружения и тушения лесных пожаров на начальной стадии является авиационная охрана. Эти работы выполняются Казахской базой авиационной охраны лесов и обслуживания лесного хозяйства (Казавиалесохрана). В настоящее время авиационная охрана лесов осуществляется арендованной техникой.
В прошлом году службами "Казавиалесоохраны" обнаружено 413 случаев лесных пожаров, что составляет по охраняемой территории 68 % от их общего количества пожаров.
Опыт таких государств как Россия, Канада и США показывает, что наиболее эффективным является использование на обнаружении и ликвидации лесных пожаров собственной авиационной техники. В этой связи предлагается рассмотреть вопрос создания собственного парка легкомоторной авиации Комитета лесного и охотничьего хозяйства.

3.2. Анализ современного состояния молодежной среды

За период независимого развития в Казахстане были осуществлены кардинальные изменения в экономической и общественно-политической системе, благодаря которым Казахстан добился значительных результатов как в области экономики, так и в политической сфере. Реформы затронули практически все социальные слои населения, в том числе и молодежь.
На сегодняшний день молодежь Казахстана представляет собой большую социальную группу населения, которая является одним из основных факторов, определяющих перспективы казахстанского общества. Сложившиеся условия, вызванные крупномасштабными реформами всех сфер жизнедеятельности казахстанского общества, определили специфику развития молодежи и ее значение в общественной структуре. В свою очередь, все это отражается на становлении качественно иного типа молодого поколения и формировании социального облика молодежи в целом. Вместе с тем факторы общественно-политических и экономических реформ непосредственно влияют на потребности, интересы, ценностные ориентиры и социальное поведение молодежи.
Сегодня очевидна несопоставимость советской молодежи пятнадцатилетней давности и нынешнего молодого поколения, сформировавшегося в условиях независимости государства и демократических преобразований. Качественно новая экономическая и политическая система суверенного Казахстана кардинально изменила социально-экономическое положение, мировоззрение, культуру, политические и ценностные ориентации молодежи.
В то же время необходимо отметить, что наряду с безусловными достижениями, социальные и политические реформы имели и негативный эффект, вызванный, прежде всего, резкой сменой общественного устройства и привычного уклада жизни населения. В этих условиях в области молодежной политики государства, как и в других сферах, появились новые проблемы, ранее не имевшие столь высокой актуальности.
В первую очередь это проблема молодежной занятости. Так, по данным Агентства Республики Казахстан по статистике на 1 января 2004 года, общая численность молодежи в Казахстане составляет 4093100 человек. Таким образом, в структуре современного казахстанского общества возрастная категория молодых граждан в 2004 году составила 27,3 % от общей численности населения республики. За последние два года численность молодежи увеличилась почти на 150 тысяч человек.

Таблица 1

Молодежь Казахстана в структуре населения
на 1 января 2004 года

Возраст	14-19 лет	20-24 лет	25-29 лет	Всего
Численность	1573300	1317300	1202500	4093100
Доля от общей численности населения в %	10,5	8,8	8,0	27,3

Как видно из таблицы, существует тенденция увеличения численности молодых людей. При этом рост численности молодежи был обусловлен увеличением числа сельской молодежи. Если на начало 2002 года из общего числа сельских жителей республики молодые люди составляли 29,8 %, а из числа горожан 27,9 %, то к середине текущего года этот показатель на селе составляет 30,4 %, а в городе 28,2 %.
Всего по республике численность экономически активной молодежи составляет 2406775 человек, в том числе в возрасте 15-24 лет - 1292121 человек, 26-29 лет - 1114654 человек. Вместе с тем, в экономике занято всего 2112458 человек, в том числе в возрасте от 15 до 24 лет - 1103301 человек, от 25 до 29 лет - 1009157 человек.
Молодежь в основном занята в таких отраслях экономики, как сельское хозяйство, охотничье и лесное хозяйство - 887509 человек; торговля, ремонт автомобилей, бытовых изделий и предметов личного пользования - 337295 человек; образование - 147560 человек; обрабатывающая промышленность - 119236 человек; строительство - 106102 человек; транспорт и связь - 105512 человек; государственное управление - 92759 человек. В остальных отраслях численность работающей молодежи не достигает 70000 человек.
Общая численность безработной молодежи составляет 294317 человек или 12,2 %, в том числе в возрасте от 15 до 24 лет - 188820 человек или 64,2 %, от 25 до 29 лет - 105497 человек или 35,2 %.
Кроме того, в ходе социологического опроса по степени актуальности были выявлены и проанализированы наиболее злободневные проблемы, волнующие на сегодняшний день молодежь Казахстана. Среди них: низкий уровень заработной платы, угроза безработицы, жилищная проблема, высокие тарифы на жилищно-коммунальные услуги, низкое качество медицинского обслуживания, рост цен на продукты питания и товары первой необходимости.
Так, для 42 % молодежи наиболее доминирующей из личных проблем является низкий уровень заработной платы, пособий. В первую очередь она волнует молодых жителей Костанайской (55,7 %), Восточно-Казахстанской (46,1 %), Мангистауской (46 %), Жамбылской (45,9 %), Алматинской (45,7 %) и Акмолинской (45,5 %) областей. По данным Агентства по статистике, самый низкий уровень среднемесячной заработной платы на апрель 2004 года наблюдался именно в Алматинской и Жамбылской областях, он составил от 10 000 до 15 000 тенге. В то же время в Мангистауской области его уровень составил свыше 30 000 тенге, однако в этом регионе цены на продукты питания и товары первой необходимости значительно выше.
Второй доминирующей проблемой личного характера является трудоустройство и угроза безработицы (31,5 %). Это характерно в большей степени для молодых трудоспособных граждан Жамбылской (41,4 %), Алматинской (41,2 %), Павлодарской (40,6 %), Северо-Казахстанской (38,9 %) областей. Именно в этих регионах за последний год наблюдался наиболее высокий уровень безработицы. В частности, в Жамбылской области этот показатель равен 14,2 %, тогда как в Алматинской - 10,4 %. Именно этим объясняется беспокойство молодых жителей данных регионов.
Третьей по значимости проблемой является жилищная проблема - 30,5 %. Данная проблема тревожит молодых жителей прежде всего столицы нашей страны г. Астаны (77 %), Павлодарской (44,2 %), Карагандинской (37,1 %) областей, затем идет г. Алматы (36,1 %). Далее по убыванию показаны Акмолинская (35,2 %), Западно-Казахстанская (35,1 %), Актюбинская
(28,7 %), Атырауская (26,6 %) области. Следует отметить, что по сравнению с прошлым годом жилищная проблема по степени своей актуальности поднялась с пятого на третье место.
Четвертой проблемой по степени актуальности являются высокие тарифы на жилищно-
коммунальные услуги (26,5 %). Это больше всего беспокоит молодых жителей Мангистауской области (54,0 %), г. Астаны (50,0 %), Павлодарской (36,5 %), Актюбинской (33,0 %), Карагандинской (31,2 %), Западно-Казахстанской (31,1 %) областей.
На основании вышеизложенного, посредством функционирования республиканского штаба "Жасыл ел" к работам по озеленению и благоустройству уже в 2005 году будет привлечено 16 тысяч членов молодежных трудовых отрядов, в 2006 году - 18 тысяч, в 2007 году - 20 тысяч. Основной целью деятельности данных трудовых отрядов будет являться обеспечение занятости школьников и студентов в летний период, а также безработной молодежи в течении всего года за счет привлечения к лесопосадочным и уходным работам за насаждениями.

4. Цель и задачи Программы

Целью Программы является стабилизация ситуации в области охраны, защиты и воспроизводства лесов, их рационального использования и наращивания потенциала для последующего повышения эффективности ведения лесного хозяйства, увеличения объемов лесопосадок, в целях повышения средозащитной и средоформирующей роли лесов, увеличения объемов лесопосадок, озеленение населенных пунктов и создание вокруг них зеленых зон посредством вовлечения молодежи в реализацию этих процессов.
Для достижения цели необходимо решение следующих основных задач:
разработка и принятие нормативных правовых актов в области лесного хозяйства, особо охраняемых природных территорий и озеленения населенных пунктов;
повышение эффективности охраны лесов от пожаров, незаконных порубок и других нарушений лесного законодательства, защита их от вредителей и болезней;
восстановление лесосеменного и питомнического хозяйства;
разработка и внедрение новых технологий по воспроизводству лесов и лесоразведению;
увеличение объемов лесоустроительных и проектно-изыскательских работ на основе новых технологий;
повышение качества лесоустроительных проектов;
обеспечение разработки планов управления особо охраняемых природных территорий;
организация рационального лесопользования;
создание условий для развития частного лесного фонда;
повышение квалификации кадров в области лесного и садово-паркового хозяйства;
широкое вовлечение молодежи, в том числе школьников и студентов в осуществление мероприятий по воспроизводству лесов и лесоразведению, озеленению и благоустройству населенных пунктов;
развитие молодежных инициатив.

5. Основные направления и механизм реализации Программы

Реализация Программы предусматривает совершенствование государственного управления лесным хозяйством, особо охраняемыми природными территориями и нормативной правовой базы в области лесного хозяйства и озеленения, повышение эффективности охраны лесов от пожаров и нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, защиты их от вредителей и болезней, а также системы и методов воспроизводства лесов и лесоразведения, организации рационального лесопользования. Воспроизводство лесов и лесоразведение будут осуществляться на основании материалов лесоустройства и проектно-сметной документации, лесопользование - в соответствии с материалами лесоустройства.
Программа также предусматривает выполнение международных обязательств по охране окружающей среды и сохранению биологического разнообразия.
Особо охраняемые природные территории являются основной базой для сохранения и восстановления объектов государственного природно-заповедного фонда, и одним из направлений реализации Программы будет дальнейшее развитие сети особо охраняемых природных территорий.
Создание санитарно-защитной зеленой зоны города Астаны направлено на смягчение неблагоприятных природных факторов, улучшение экологии, микроклимата городской территории и создание обширной зоны отдыха населения.
Для обеспечения отрасли специалистами лесного хозяйства в необходимом количестве Программой предусмотрены подготовка и повышение квалификации кадров в области лесного и садово-паркового хозяйства.

5.1. Совершенствование нормативно-правовой базы лесного
хозяйства и особо охраняемых природных территорий,
озеленения населенных пунктов

В целях реализации Лесного кодекса Республики Казахстан утверждены все необходимые нормативные правовые акты, определяющие требования по охране, защите, пользованию государственным лесным фондом, воспроизводству лесов и лесоразведению.
Разработан проект новой редакции Закона Республики Казахстан "Об особо охраняемых природных территориях", регулирующий отношения в области создания и управления особо охраняемых природных территорий, охраны уникальных и типичных природных ландшафтов, объектов растительного и животного мира, их генетического фонда, использования этих территорий в научных, эколого-просветительных, рекреационных, туристских и социально-
экономических целях. Принятие данного закона планируется в 2005 году.
В целях стимулирования увеличения лесистости территории республики, планируется рассмотреть и внести в Правительство Республики Казахстан предложения по совершенствованию нормативно-правовой базы, направленных на развитие частного лесного фонда. В частности, предоставление налоговых льгот и преференций при лесоразведении, обеспечение бесплатным посадочным материалом и необходимыми консультациями фермеров и т.д.
Для увеличения площадей зеленых насаждений в населенных пунктах, (скверов, парков, линейных насаждений и др.) будут пересмотрены технические и технологические нормы и стандарты по их созданию.

5.2. Международные обязательства по охране окружающей среды
и сохранению биологического разнообразия

В целях сохранения лесов и биологического разнообразия реализуется ряд международных проектов.
Проект Глобального экологического фонда "Сохранение биологического разнообразия Западного Тянь-Шаня" предусматривает усиление охраны уникальных биологических сообществ и расширение особо охраняемых природных территорий в Южно-Казахстанской области.
Проект нацелен на решение проблем в области сохранения биоразнообразия путем создания интегрированной системы охраняемых территорий с использованием экосистемного подхода. К участкам зоны действия проекта в казахстанской части относятся территория Аксу-Жабаглинского государственного природного заповедника и другие охраняемые территории Западного Тянь-Шаня.
Вкладом данного проекта в долгосрочное экономическое и социальное развитие Казахстана является снижение показателя ухудшения состояния важных, уникальных, находящихся под угрозой исчезновения (краснокнижных) видов, сообществ и экосистем непосредственно в пределах и за пределами охраняемых территорий западного Тянь-Шаня. Проект завершается в июне 2006 года.
Международным Банком Реконструкции и Развития (МБРР) выделен грант в размере 410,6 тыс. долларов США для подготовки полномасштабного проекта "Сохранение лесов и увеличение лесистости территории республики". В течении 2004-2005 годов проведена подготовка полномасштабного проекта. В 2005 году проводится его экспертиза и согласование в заинтересованных государственных органах.
Реализация полномасштабного проекта рассчитана на 7 лет начиная с 2006 года. Проект включен в страновую программу Всемирного Банка для Казахстана на 2004-2006 годы.
Проект предполагается к финансированию за счет средств займа МБРР, гранта ГЭФ и софинансирования Правительства Республики Казахстан. Целью предлагаемого проекта является восстановление и развитие эффективного и устойчивого управления лесными массивами и прилегающими пастбищными угодьями. Проектной территорией являются ленточные боры Прииртышья, осушенное дно Аральского моря и саксауловые насаждения в Кызылординской области.

5.3. Охрана лесов от пожаров и нарушений лесного законодательства
Республики Казахстан, защита их от вредителей и болезней

Охрана лесов от пожаров и нарушений лесного законодательства, осуществляется работниками государственной лесной охраной и государственными инспекторами особо охраняемых природных территорий.
С учетом создания новых особо охраняемых природных территорий республиканского значения, а также для усиления наземной охраны лесов увеличен штат государственных инспекторов.
В целях обнаружения лесных пожаров в начальной стадии и своевременной их локализации осуществляется авиационная охрана лесов.
Основой повышения эффективности охраны лесов от пожаров и нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, защиты их от вредителей и болезней является организация действенной системы наземных и авиационных служб, осуществляющих комплекс мероприятий в этих направлениях.
Повышение эффективности будет обеспечиваться за счет:
поэтапного укрепления материально-технической базы служб наземной охраны лесов современной противопожарной техникой и оборудованием, патрульными машинами, средствами связи, служебным оружием и форменным обмундированием в соответствии с утвержденными нормативами;
восстановления утраченных противопожарных объектов на территории государственного лесного фонда (наблюдательные пункты, пожарные водоемы);
проведения мероприятий по противопожарному обустройству лесов, в том числе устройства противопожарных разрывов, минерализованных полос и ухода за ними, ремонта дорог лесохозяйственного и противопожарного назначения, а также применения активных способов защиты лесов от вредителей и болезней с использованием преимущественно биологических методов;
формирование парка легкомоторной авиации в системе Комитета лесного и охотничьего хозяйства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан;
обеспечения необходимой кратности авиапатрулирования в зависимости от степени пожарной опасности в лесах, увеличения численности пожарных-десантников;
проведения биотехнических мероприятий.
Укрепление материально-технической базы будет осуществляться в соответствии с нормативами, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 января 2004 года N 53.
Для проведения противопожарных работ и мероприятий по воспроизводству лесов и лесоразведению лесными учреждениями и особо охраняемыми природными территориями будут приобретены пожарные машины, патрульные машины, колесные и гусеничные тракторы, противопожарная техника, прицепные и навесные орудия.
В 2005-2007 годах будет проведен ремонт кордонов, пожарно-химических станций и пожарно-наблюдательных вышек.
На территории государственного лесного фонда, находящегося в ведении областных исполнительных органов, будут созданы противопожарные разрывы и минерализованные полосы.
В защитных насаждениях, расположенных на полосах отвода железных, автомобильных дорог, каналов, магистральных трубопроводов и других линейных сооружений общей площадью 76,1 тыс. га будут осуществляться профилактические противопожарные мероприятия. Ежегодный объем по уходу за минерализованными полосами вдоль дорог составит 17,0 тыс. км.
Охрана, защита и использование защитных насаждений осуществляются собственниками и землепользователями, на землях которых они расположены.
Истребительные меры борьбы с вредителями леса будут проведены на территории государственного лесного фонда, находящегося в ведении областных исполнительных органов, на площади 70 тыс.га, в том числе в 2005 году - 23 тыс.га, 2006 году - 21 тыс.га и 2007 году - 26 тыс.га, на особо охраняемых природных территориях 3,54 тыс. га, по 1,18 тыс. га ежегодно.
Для повышения эффективности охраны лесов от пожаров, оперативного их обнаружения и тушения авиационные работы будут осуществляться в Акмолинской, Алматинской, Восточно-Казахстанской, Костанайской, Павлодарской областях на площади лесов, наиболее подверженных пожарам - 5639 тыс. га, при этом продолжительность авиапатрулирования за пожароопасный сезон составит 6803 часов.
Ежегодно лесными учреждениями, находящимися в ведении областных исполнительных органов, и особо охраняемыми природными территориями будут проводиться биотехнические мероприятия.

5.4. Воспроизводство лесов и лесоразведение,
озеленение населенных пунктов

5.4.1. Воспроизводство лесов и лесоразведение

Учитывая обширную территорию Казахстана (272,49 млн. км ² ), для повышения лесистости государства только на один процент необходимо произвести лесопосадки и выращивание насаждений на площади 2724,9 тыс. га. Для сравнения за шестьдесят предыдущих лет на территории республики было создано 1025,9 тыс. га искусственных насаждений.
Поэтому, принимая во внимание значительные затраты на воспроизводство лесов и лесоразведение (в среднем около 700 долларов США на 1 га), в первую очередь лесонасаждения должны создаваться на следующих территориях:
1) ранее бывших под лесом, с приоритетом площадей подверженных процессу опустынивания;
2) внутри и вблизи населенных пунктов (зеленые зоны, промышленные плантации различного целевого назначения), используя неудобные для сельскохозяйственных целей земли;
3) вдоль гидрографической сети, каналов и водохранилищ;
4) вдоль автомобильных и железных дорог;
5) сельскохозяйственных угодий для снижения влияния неблагоприятных природных факторов.
Для обеспечения мероприятий по воспроизводству лесов и лесоразведению необходимым количеством семян и посадочного материала улучшенного качества необходимо создать постоянную лесосеменную базу на селекционно-генетической основе, а также развить питомническое хозяйство, приступить к внедрению передовых технологий по выращиванию посадочного материала.
В особо охраняемых природных территориях необходимо восстановить лесные питомники на площади 65 га, в лесных учреждениях, находящихся в ведении областных исполнительных органов, также необходимо восстановить лесные питомники, доведя их площади до 2835 га.
Воспроизводство лесов будет осуществляться закладкой лесных культур способом посева и посадки, а также путем создания благоприятных условий для естественного возобновления лесов. Содействие естественному возобновлению леса будет проводиться путем сохранения подроста и молодняка хозяйственно ценных пород при разработке лесосек, частичной обработки почвы в целях создания условий прорастания семян и огораживания вырубок.
Площади питомников для выращивания посадочного материала на территории государственных учреждений по охране лесов и животного мира, находящихся в ведении областных исполнительных органов, приведены в таблице 2.

Таблица 2

Наименование областей	Площадь лесных питомников, всего		в том числе действующих
	Кол-во	Площадь,га	Кол-во	Площадь,га
1	2	3	4	5
Акмолинская	17	329,9	3	34,0
Актюбинская	7	340,0	7	340,0
Алматинская	17	538,7	12	303,5
Атырауская	3	6,5	3	6,5
Восточно- Казахстанская	20	289,0	9	14,5
Жамбылская	4	50,0	2	17,5
Западно- Казахстанская	8	247,0	8	247,0
Карагандинская	4	314,0	1	40,0
Костанайская	4	10,4	4	10,4
Кызылординская	8	10,5	8	10,5
Мангистауская	4	43,5	4	43,5
Павлодарская	2	87	2	87
Северо- Казахстанская	14	244,0	12	95,0
Южно- Казахстанская	11	113,0	11	113,0
Всего:	123	2623,5	86	1362,4

Площади питомников на особо охраняемых природных территориях, в учреждениях и организациях, находящихся в ведении Комитета лесного и охотничьего хозяйства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, приведены в таблице 3.

Таблица 3

Наименование	Площадь лесных питомников, га всего по годам
	2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4
ГЛПР "Ертiс орманы"	6,0	18,3	18,3
ГЛПР "Семей орманы"	15,5	19,5	20,5
ГНПП "Кокшетау"	0,0	1,9	2,0
Чарынский ГНПП	1,1	1,1	1,1
Иле-Алатауский ГНПП	1,6	3,7	5,0
Каркаралинский ГНПП	0,2	0,33	0,33
Баянаульский ГНПП	0,8	3,5	4,0
Катон-Карагайский ГНПП	3,8	5,0	7,5
Сандыктауское УПЛХ	0,5	1,0	1,1
РГП "Жасыл Аймак"	35,3	40,0	45,0
Всего:	64,80	94,33	104,83

Для выращивания необходимого количество посадочного материала потребуется увеличить сбор лесных семян.
В государственных учреждениях лесного хозяйства в 2004 году заготовлено 53410,6 кг лесных семян, в том числе 2830 кг хвойных пород и 50580,6 кг лиственных. В 2005 году необходимо довести сбор лесных семян до 60 тыс. кг, в 2006 году - 70,0 тыс. кг, в 2007 году - 75,0 тыс. кг.
Для создания лесных культур в особо охраняемых природных территориях в 2004 году заготовлено 7582,4 кг лесных семян, в том числе 5545,2 кг лесных семян хвойных пород и 2037,2 кг лиственных. Столько же будет заготавливаться ежегодно.
В первую очередь создание лесных культур будет осуществляться на гарях и вырубках. Преобладающая часть таких площадей находится в ленточных борах Прииртышья, сосновых лесах Казахского мелкосопочника, зоне произрастания саксауловых лесов.
На территории государственного лесного фонда, находящегося в ведении областных исполнительных органов, Программой предусматривается проведение работ по воспроизводству лесов на площади 76,44 тыс. га, в том числе создание лесных культур на площади 55,85 тыс. га. Объемы воспроизводства лесов на территории государственного лесного фонда, находящегося в ведении областных исполнительных органов в разрезе областей, приведены в таблице 4.

Таблица 4 <*>
Сноска. Таблица 4 в редакции постановления Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

тыс. га

Наименование областей	Воспроизводство лесов, всего			в том числе посевом и посадкой
	2005 г.	2006 г.	2007 г.	2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4	5	6	7
Акмолинская	0,5	0,68	0,79	0,26	0,35	0,4
Актюбинская	0,29	0,39	0,45	0,29	0,39	0,45
Алматинская	2,4	3,0	3,3	1,5	1,70	1,8
Атырауская	0,4	0,25	0,7	0,22	0,07	0,5
Восточно- Казахстанская	0,97	0,97	1,15	0,22	0,22	0,4
Жамбылская	5,2	6,71	9,3	5,2	6,71	7,3
Западно- Казахстанская	0,1	0,12	0,13	0,1	0,12	0,13
Карагандинская	0,05	0,07	0,1	0,05	0,07	0,1
Костанайская	0,92	0,92	0,92	0,65	0,65	0,65
Кызылординская	3,51	3,71	3,51	3,51	3,71	3,51
Мангистауская	-	0,36	-	-	0,30	-
Павлодарская	0,053	0,022	0,057	0,053	0,02	0,057
Северо- Казахстанская	0,6	0,60	0,6	0,2	0,20	0,2
Южно- Казахстанская	7,04	7,55	8,05	4,04	4,55	5,05
Всего:	22,033	25,352	29,057	16,293	19,06	20,547

Работы по воспроизводству лесов на гарях и вырубках в ленточных борах Прииртышья будут производиться государственными лесными природными резерватами "Семей орманы" и "Epтic орманы".
Объемы воспроизводства лесов на территории государственных национальных природных парков и государственных лесных природных резерватов, приведены в таблице 5.

Таблица 5 <*>
Сноска. В таблицу 5 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

Наименование	Воспроизводство лесов, всего, га			в том числе посевом и посадкой, га
	2005 г.	2006 г.	2007 г.	2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4	5	6	7
Баянаульский ГНПП	30,0	40,0	50,0	30,0	40,0	50,0
Иле-Алатауский ГНПП	25,0	60,0	80,0	25,0	60,0	80,0
Катон- Карагайский ГНПП	50,0	50,0	100,0	50,0	50,0	100,0
Каркаралинский ГНПП	50,0	110,0	120,0	10,0	20,0	20,0
ГНПП "Кокшетау"	70,0	345,0	360,0	70,0	70,0	80,0
ГЛПP "Семей орманы"	850,0	1200,0	1500,0	850,0	1200,0	1500,0
ГЛПР "Epтic орманы"	1000,0	1076,0	2228,0	1000,0	1076,0	2228,0
Сандыктауское УПЛХ	15,0	30,0	45,0	15,0	15,0	25,0
Всего:	2090,0	2911,0	4483,0	2050,0	2531,0	4083,0

Решение проблемы воспроизводства лесов будет исходить из установления научно-
обоснованного соотношения естественного и искусственного способов воспроизводства леса. В этих целях в 2005 году утверждены новые правила рубок главного пользования в части установления более жестких лесоводственных требований при их проведении.
Для обеспечения лесопосадочных работ необходимым посадочным материалом необходимо:
развитие лесного семеноводства и питомнического хозяйства на селекционно-
генетической основе;
создание республиканского специализированного лесосеменного комплекса по сбору, переработке, хранению, сертификации семян и выращиванию посадочного материала улучшенного качества с размещением его филиалов в основных лесорастительных районах;
развитие сети местных лесных питомников;
внедрения новых интенсивных технологий выращивания посадочного материала, в том числе с закрытой корневой системой.
Одним из направлений обеспечения озеленительных работ в посадочном материале служит создание частных лесных питомников.
Лесными селекционными центрами будут продолжены работы по переводу лесокультурного производства на селекционную основу и созданию постоянной лесосеменной базы основных лесообразующих и интродуцированных пород.
Основными задачами центров на ближайшую перспективу станет:
охрана и содержание существующих на их территориях селекционно-семеноводческих объектов;
выращивание селекционно-ценного посадочного материала для создания лесных культур с улучшенными наследственными качествами;
создание новых селекционно-семеноводческих объектов.
Для выполнения поставленных задач планируется формирование постоянной лесосеменной базы посредством создания объектов селекционно-семеноводческого и селекционно-
генетического назначения, а также закладки временных лесосеменных участков и выделения генетических резерватов ели Шренка, сосны, березы, саксаула, яблони, лиственницы, пихты и других пород, в объемах, указанных в таблице 6.

Таблица 6 <*>

Сноска. В таблицу 6 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

№N п/п	Наименование объектов	Планируемыеобъемы, га	в том числе по годам, га
			2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4	5	6
1	Закладка временных лесосеменных участков	7041	2799	3172	1070
2	Закладка постоянных лесосеменных участков	1532	615	664	253
3	Закладка постоянных лесосеменных плантаций	42	10	26	6
4	Отбор плюсовых насаждений	937	510	324	103
5	Отбор плюсовых деревьев, шт.	424	199	175	50
6	Выделение генетических резерватов	21100	11150	4950	5000
7	Создание маточных плантаций	23		3	0
8	Формирование ПЛСУ на ранее выделенных участках	436			436
9	Закладка питомников	2			2
10	Выращивание посадочного материала улучшенного качества, тыс.шт.	100			100
11	Охрана и содержание существующей ПЛСБ	28			28

<*>

Сноска. В подраздел 5.4.1 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

5.4.2. Создание защитных лесонасаждений
вдоль автомобильных и железных дорог

Создание защитных насаждений вдоль автомобильных дорог и железнодорожных путей, каналов, магистральных трубопроводов, других линейных сооружений направлено на:
защиту транспортных магистралей от заносов снега, пыли, песка, их декоративному оформлению, а также в качестве зеленого барьера для распространения и поглощения выхлопных газов;
создание условий (мест) для кратковременного отдыха водителей и пассажиров.
Создание защитных насаждений вдоль транспортных и других линейных сооружений и уход за ними осуществляется за счет средств организаций, во владении или управлении которых находятся железнодорожные пути, автомобильные дороги и другие линейные сооружения, их специализированными подразделениями.
Финансирование работ по озеленению автомобильных дорог, которые включают уход за лесонасаждениями, их создание и восстановление, производится Комитетом развития транспортной инфраструктуры Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан за счет средств республиканского бюджета в пределах средств, выделяемых на автодорожную отрасль.
Площади питомников имеющихся в подведомственных организациях Комитета развития транспортной инфраструктуры Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан и АО НК "Казакстан темiр жолы", показаны в таблице 7.

Таблица 7

Наименование	Площадь лесных питомников, всего, га
	2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4
Питомник п. Коктал	1,5	1,5	1,5
ЛЭП Астана ст. Астана	16,30	16,30	16,30
ЛЭП Караганды ст. Караганда	68,0	68,0	68,0
ЛЭП К-Боровое ст. К-Боровое	40,79	40,79	40,79
ЛЭП Алматы ст. Уштобе	59,0	59,0	59,0
ЛЭП Алматы ст. Шу	38,30	38,30	38,30
ЛЭП Жамбыл ст. Черноводск	3,0	3,0	3,0
ЛЭП Актобе ст. Актобе	50,9	50,9	50,9
ЛЭП Актобе ст. Шалкар	22,0	22,0	22,0
ЛЭП Атырау ст. рзд-3	77,0	77,0	77,0
Всего:	376,79	376,79	376,79

Примечание: Питомник п. Коктал относится к РГП "Казавтодор" Комитета развития транспортной инфраструктуры Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан, остальные питомники входят в систему АО НК "Казакстан темiр жолы".
Объемы ежегодных работ по созданию насаждений и уходу за ними предусматриваются проектами и планами строительства и эксплуатации транспортных и других линейных сооружений.
Защитные лесонасаждения вдоль автомобильных дорог предназначены для защиты транспортных магистралей от снежных и песчаных заносов, от эрозии почвы, их декоративному оформлению, а также в качестве зеленого барьера для поглощения выхлопных газов.
На данный момент имеются проектно-сметные документации на создание защитных полос вдоль автомобильной дороги "Алматы-Астана" в трех областях:
- участки км 98-120, 120-287 общей протяженностью 189 км по Алматинской области;
- участки км 1002-993, 1027+500-1141, 1023-1026 общей протяженностью 116 км по Карагандинской области;
- участки км 1278-1353, а также участок "Обход г. Астаны" км 0-21,5 общей протяженностью 96,5 км по Акмолинской области.
В структуре РГП "Казавтодор" имеется 4 лесопосадочных участка (ЛПУ) в Акмолинской, Восточно-Казахстанской, Карагандинской и Павлодарской областях. В каждом ЛПУ имеется по 3 трактора "Беларусь", плуги для опашки земель и бензопилы.
Из посадочного материала в лесном питомнике поселка Коктал имеется 9 тыс. саженцев, в том числе 5 тыс. - береза, 1,6 тыс. - рябина и 2,4 тыс. - яблоня-дичка. Кроме этого, РГП "Казавтодор" по мере необходимости производит закуп посадочного материла на конкурсной основе.
В 9 лесных питомниках для нужд железнодорожной отрасли ежегодный выход посадочного материала составляет 1137,1 тыс. штук деревьев и кустарников.
Площадь защитных лесонасаждений вдоль автомобильных дорог составляет 9331 га.
Площадь защитных лесонасаждений вдоль железных дорог составляет 62256 га.
На ближайшие три года запланированы следующие объемы посадок защитных лесонасаждений вдоль железных дорог:
в 2005 году - 153,6 га;
в 2006 году - 220,05 га;
в 2007 году - 239,3 га.

5.4.3. Создание лесонасаждений вдоль гидрографической сети,
каналов и водохранилищ

Многочисленные примеры эксплуатации водохозяйственных объектов свидетельствуют о возникновении ряда неблагоприятных явлений в их зонах. В результате эрозионных процессов на водосборной площади, в водохранилища, каналы и реки поступает большое количество твердых наносов, пыльные бури повреждают гидротехнические сооружения и заносят их мелкоземом и сорной растительностью. С открытых водных источников большое количество воды теряется на испарение, в то же время, вдоль каналов, вокруг водохранилищ наблюдается подъем грунтовых вод за счет фильтрации, вызывающий заболачивание и вторичное засоление прилегающих земель. В настоящее время большая часть водохранилищ, каналов и малых рек Казахстана практически не имеют защитных насаждений. Защитные насаждения и естественная древесно-кустарниковая растительность составляют всего 0,46 % от площади земель водоохранного назначения.
Реки, ручьи, озера, каналы, коллекторы, водохранилища и другие водоемы занимают на территории Казахстана 614,3 тыс. га, выделенная вокруг них водоохранная зона составляет 195,1 тыс. га. В соответствии с научными рекомендациями достаточная защита водных источников обеспечивается при лесистости земель гидрографического фонда 8,5 %. Следовательно, объем по созданию защитных насаждений в водоохранных зонах рек, каналов и водохранилищ Республики Казахстан должен составить порядка 16,5 тыс. га. За период 2005-2007 годы будет заложено 2,87 тыс. га защитных насаждений вдоль гидрографической сети (таблица 8).
Создание и содержание защитных насаждений вокруг крупных водохранилищ и связанных с ним каналов целесообразно осуществлять в рамках государственного заказа на эксплуатацию водохозяйственных объектов. Закладка насаждений вдоль оросительной сети (каналов), проходящей по землям сельскохозяйственного пользования должна проводится собственниками или землепользователями которым принадлежит право пользования оросительной сетью, а вдоль малых рек - одновременно с закладкой лесных культур государственными учреждениями лесного хозяйства.
Стоимость объемов защитных насаждений вокруг гидрографической сети, каналов и водохранилищ из средств местных бюджетов составит в 2005 году - 3,3 млн. тенге, в 2006 году - 16,30 млн. тенге и в 2007 году - 6,62 млн. тенге.

Таблица 8 <*>

Сноска. Таблица 8 в редакции постановления Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 . га

N п/п	Наименование областей	2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4	5
1	Акмолинская	-	2,5	5,0
2	Актюбинская	-	-	30,0
3	Алматинская	20,0	30,8	40,0
4	Атырауская	-	-	-
5	Восточно- Казахстанская	-	-	500,0
6	Жамбылская	-	20,0	-
7	Западно- Казахстанская	-	150,0	-
8	Карагандинская	-	-	-
9	Кызылординская	-	-	8,0
10	Костанайская	537,0	-	537,0
11	Мангистауская	-	-	-
12	Павлодарская	-	-	-
13	Северо- Казахстанская	-	5,0	10,0
14	Южно-Казахстанская	41,0	60,0	83,0
	Всего:	598,0	268,3	1213,0

<*>

Сноска. В подраздел 5.4.3 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

5.4.4. Создание зеленых зон населенных пунктов

Зеленые зоны - это территории за пределами городской черты, занятыми лесами и лесопарками, выполняющими защитные и санитарно-гигиенические функции, и являющиеся местом отдыха населения.
Помимо обогащения воздуха кислородом, декоративного оформления пейзажей, правильно созданные насаждения содействуют проветриванию территорий, отводу загрязненного воздуха от жилья и производственных зон, способствуют возникновению вертикальных воздушных токов и рассеиванию загрязненного воздуха в более высоких слоях атмосферы, а также очищают воздух от различных аэрозолей, пыли, сажи, копоти путем их поглощения.
Система населенных мест современного Казахстана включает 86 городов, 181 поселка и 7681 аулов (сел). Численность городского населения Казахстана составляет 8,48 млн. человек.
В соответствии с нормами ГОСТ 17.5.3.01-78 "Состав и размер зеленых зон городов", общая площадь зеленых зон, с учетом численности населения и лесистости территории должна составлять 248,6 тыс. га.
В настоящее время на территории государственного лесного фонда выделено 155,7 тыс. га зеленых зон и 45,3 тыс. га городских лесов и лесопарков.
Существующие зеленые зоны и предполагаемые к созданию в разрезе областей, городов показаны в таблице 9.

Таблица 9 <*>

Сноска. Таблица 9 в редакции постановления Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

N п/п	Наименование областей, городов	Существующие зеленые зоны, га	Предполагаемые к созданию, га
			2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4	5	6
1	Акмолинская	2641	-	52	200
2	Актюбинская	600	-	91	85
3	Алматинская	35860	109,4	106	144,5
4	Атырауская	340	50	-	100
5	Восточно- Казахстанская	39046	12,0	51,4	29,8
6	Жамбылская	274	217	264	172
7	Западно- Казахстанская	6792	150	-	150
8	Карагандинская	11883	50	50	100
9	Кызылординская	4130	100	321	300
10	Костанайская	8942	100	-	300
11	Мангистауская	126	50	-	100
12	Павлодарская	3820	50	-	100
13	Северо- Казахстанская	1465	50	100	100
14	Южно- Казахстанская	19870	100	100	300
15	г. Астана	19900	5100	5000	5000
16	г. Алматы	-	200	-	500
	Всего:	155689	6338,4	6135,4	7681,3

<*>

Сноска. В подраздел 5.4.4 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

5.4.5. Озеленение населенных пунктов

Развитие работ по зеленому строительству предусматривает:
создание в городах и других населенных пунктах в соответствии установленными нормами зеленых зон, насаждений общего пользования основе проектов их строительства и реконструкции;
развития сети государственных и частных лесных питомников выращивания потребного количества саженцев высоко декоративных устойчивых древесных пород и кустарников;
применение технологий круглогодичной посадки саженцев с закрытой корневой системой, обеспечивающей их высокую приживаемость, рост и развитие.
Реализация планов зеленого строительства будет осуществляться под управлением областных, городских и районных исполнительных органов совместно с республиканским штабом "Жасыл ел".
Проведение озеленительных работ на территории городов и населенных пунктов будет проводиться силами молодежи способом посадки саженцев и укоренных черенков, а также крупномерным посадочным материалом, которые будут поставлять лесохранные учреждения, особо охраняемые природные территории, имеющие питомники, а также КГП "Зеленстрой" и другие специализированные организации, имеющиеся в областных центрах, городов Астана и Алматы.
Во всех областных центрах и в городе Алматы будут созданы парк "Первого Президента Республики Казахстан".
Также в городе Астане будет создан ботанический сад.
Для озеленения городов Астана и Алматы будут привлекаться КГ "Зеленстрой" и другие предприятия с участием молодежи.
Площади питомников КГП "Зеленстрой" показаны в таблице 10.

Таблица 10

Наименование городов	Площадь лесных питомников, га
	2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4
г. Астана	349,5	349,5	349,5
г. Алматы	91,30	91,30	91,30
Всего:	440,80	440,80	440,80

В соответствии с имеющимся посадочным материалом пунктах будет высажено за три года зеленых насаждений 13,00 млн. шт.

Таблица 11

тыс. шт.

N п/п	Наименование областей, городов	2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4	5
1	Акмолинская	200,0	250,0	300,0
2	Актюбинская	31,8	38,0	38,0
3	Алматинская	372,7	424,9	463,87
4	Атырауская	40,0	47,0	60,0
5	Восточно- Казахстанская	291,8	295,1	321,2
6	Жамбылская	900,0	1000,0	1100,0
7	Западно- Казахстанская	140,0	150,0	160,0
8	Карагандинская	2,8	3,0	3,0
9	Кызылординская	312,0	319,0	310,0
10	Костанайская	20,0	20,0	20,0
11	Мангистауская
12	Павлодарская	74,2	79,5	89,6
13	Северо- Казахстанская	187,03	187,83	188,34
14	Южно-Казахстанская	578,0	730,0	876,0
15	г. Астана	11,2	88,16	120,5
16	г. Алматы	720,4	720,4	720,4
	Всего:	3881,93	4352,89	4770,91

5.4.6. Создание санитарно-защитной зеленой зоны города Астаны

Работы по созданию санитарно-защитной зоны вокруг города Астаны получат дальнейшее развитие.
Предусматривается:
до конца 2005 года создание насаждений на лесопригодных участках в границах города на площади 14,1 тыс. га и в пригородной зоне на площади 10,9 тыс. га, в том числе новые лесопосадки на площади 21,2 тыс. га и реконструкция лесопосадок прошлых лет на площади 3,8 тыс. га;
в 2006 году проведение агротехнических уходов за насаждениями на площади 25 тыс. га, в том числе на площади 14,1 тыс. га в черте города и на 10,9 тыс. га в пригородной зоне города Астаны;
выращивание посадочного материала в ассортименте, представленном морозоустойчивыми, солевыносливыми и быстрорастущими видами древесных и кустарниковых пород;
районирование быстрорастущих древесных пород;
передача посадок в границе города Астаны в коммунальную собственность, которая осуществляется:
при создании лесных культур в один прием - на третий год после посадки;
при создании лесных культур в два приема с вводом хвойных пород на третий год после посадки второго приема;
укрепление материально-технической базы РГП "Жасыл Аймак" специальной лесохозяйственной техникой и оборудованием.
Объемы работ на 2005-2007 годы, а также потребность в рабочих кадрах и технике приведены в таблицах 12 и 13.

Таблица 12 <*>

Сноска. В таблицу 12 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

№N п/п	Наименование мероприятий	Ед. измер.	Годы			Итого
			2005	2006	2007
1	2	3	4	5	6	7
1	Проектно- изыскательские работы	тыс. га	15	15	15	45
		млн. тг	50,2	62,4	64,7	177,3
2	Возмещение убытков земле- пользователей	млн. тг	115,9	50	70	235,9
3	Отвод земельных участков	тыс. га	8	8	8	24
4	Выращивание и приобретение посадочного материала	млн. шт.	10,2	10,5	11,0	31,7
5	Районирование быстрорастущих древесных пород	млн. тг	0,5	0,5	0,5	1,5
6	Подготовка почвы	тыс. га	5	5	5	15
7	Посадка лесонасаждений, в том числе реконструкция	тыс.га тыс. га	5,1 2,0	5 0,25	5 0,25	15,1 2,5
8	Агротехнический уход, в том числе акиматом города Астаны	тыс.га тыс. га	25 8,6	30 11,1	35 12,9	90 32,6
9	Лесоводственный уход	тыс. га	7,7	7,7	7,7	23,1
10	Передача лесонасаждений на баланс города Астаны	тыс. га	2,5	1,8	0,7	5,0

Таблица 13

Наименование техники и оборудования	Ед. измер.	Годы			Итого
		2005	2006	2007
1	2	3	4	5	6
Потребность в тракторах и навесном оборудовании	шт.	72	80	88	240
в т.ч. по классам тяги:
7 т	шт.	12	14	16	42
4 т	шт.	20	22	22	64
3 т	шт.	40	44	50	134

<*>

Сноска. В подраздел 5.4.6 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

5.5. Участие молодежи в реализации Программы

Решение задач по увеличению лесистости территории республики и озеленительных работ предусматривает вовлечение молодежи, общественных организаций, учащихся средних школ, студентов высших и средних учебных заведений страны в процесс воспроизводства лесов, лесоразведения и озеленения путем предоставления новых рабочих мест, созданием школьных лесничеств, школьных приусадебных участков, организацией месячников леса и сада, проведением Маршей парков и других общественных экологических акций.
Кроме того, распространение должны получить такие природоохранные акции как:
"Мое именное дерево", когда каждым учеником производится посадка индивидуального дерева и уход за ним до окончания школы с последующей передачей дерева под охрану новому первокласснику;
"Марш парков";
"Зеленый сад - чистый город";
Высадка сквера "Жас Астана" и сквера влюбленных в г. Астана,
а также месячники леса и сада.
Будут приняты меры по восстановлению работы школьных лесничеств и в целях стимулирования их деятельности ежегодно будут проводиться национальные конкурсы среди школьных лесничеств.
Необходимо отметить, что молодежь будет принимать активное участие в восстановлении ленточных боров, пострадавших от пожаров в Восточно-Казахстанской и Павлодарской областях.
Для обеспечения работ по озеленению и благоустройству будут привлекаться в летнее время специальные озеленительные отряды (строительные отряды), в том числе в 2005 году - 16 тыс. человек, в 2006 - 18 тыс. человек, в 2007 году - 20 тыс. человек.

5.6. Развитие частного лесного фонда

Развитие частного лесного фонда является одним из путей увеличения лесистости в республике. В целях определения объемов создания частного лесного фонда планируется произвести учет земель покрытых искусственными лесами, агролесомелиоративными насаждениями, плантационными насаждениями специального назначения, созданных за счет средств физических и негосударственных юридических лиц на землях предоставленных в частную собственность или долгосрочное землепользование для лесоразведения.
В районах и областях будут определены возможности выделения земельных участков из земель земельного запаса или иных категорий земель, находящихся в государственной собственности для создания частного лесного фонда.
Кроме того, в целях стимулирования развития частного лесного фонда будут разработаны предложения по внесению изменений и дополнений в некоторые законодательные акты по вопросам предоставления физическим и негосударственным юридическим лицам кредитных и иных льгот для создания частных лесонасаждений.

5.7. Лесоустройство и проектно-изыскательские работы

Получение информации о состоянии лесного фонда осуществляется посредством проведения лесоустроительных работ с ревизионным периодом 10 лет. Указанный период является оптимальным для планирования лесного хозяйства.
При осуществлении лесоустроительных работ будут совершенствоваться технологии их проведения в части применения дистанционных методов инвентаризации лесов и компьютерных технологий. Приобретение программного обеспечения для внедрения ГИС-технологий, которое будет осуществляться поэтапно, позволит получать планово-картографический материал с большей точностью и удобный для работы в полевых условиях.
Подбор площадей, пригодных для выращивания леса, и ассортимент древесных и кустарниковых пород, вопросы повышения приживаемости лесных культур и создания пожароустойчивых лесных насаждений при проведении воспроизводства лесов и лесоразведения, а также противопожарное обустройство государственного лесного фонда будут осуществляться на основе проектно-сметной документации.
Предполагается проведение проектно-изыскательских работ по созданию рабочих проектов противопожарного устройства лесов особо охраняемых природных территорий, организации регионального лесного селекционного семенодческого комплекса Алматинского ЛСЦ, рабочих проектов оргхозплана и орошения лесного питомника данного комплекса в Кызылординской области, разработка рабочего проекта облесения не покрытых лесом земель и восстановление дикоплодовых насаждений Иле-Алатауского ГНПП, а также в 2006-2007 годах предполагается проведение работ по разработке рабочих проектов оргхозпланов и орошения лесных питомников в Акмолинской, Алматинской, Жамбылской, Костанайской, Карагандинской, Северо-Казахстанской и Южно-Казахстанской областях общей площадью 371 га.

5.8. Особо охраняемые природные территории

Особо охраняемые природные территории являются основной базой для сохранения и восстановления государственного природно-заповедного фонда и использования его в научных, эколого-просветительных, культурно-просветительных, учебных и иных целях.
В соответствии с Концепцией развития и размещения особо охраняемых природных территорий Республики Казахстан до 2030 года, одобренной постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 ноября 2000 года N 1692, предусматривается дальнейшее развитие сети особо охраняемых природных территорий.
В этих целях в 2005-2007 годах будут проводиться работы по расширению особо охраняемых природных территорий республиканского значения - Баянаульского и Каркаралинского государственных национальных природных парков, Аксу-Жабаглинского и Западно-Алтайского государственных природных заповедников. Будут созданы государственные национальные природные парки Жонгар-Алатауский и "Кольсайские озера" в Алматинской области, Сайрам-Угамский в Южно-Казахстанской области, "Буйрытау" в Карагандинской области.

5.9. Подготовка и повышение квалификации кадров
в области лесного и садово-паркового хозяйства

Обеспечение отрасли молодыми специалистами в области лесного и садово-паркового хозяйства осуществляется Казахским государственным национальным аграрным университетом, Кокшетауским университетом им. Ш. Уалиханова, Боровским колледжем экологии и лесного хозяйства, Риддерским аграрно-техническим колледжем, Есильским сельскохозяйственным колледжем по специальностям.
Прохождение учебно-производственной практики студентами обеспечивается государственным учреждением "Сандыктауское учебно-производственное лесное хозяйство".
Для повышения квалификации руководящих работников и специалистов лесного хозяйства ежегодно осуществляется их переподготовка на базе имеющихся профильных научных и учебных заведений на основе государственного заказа.
Необходимо, в целях привлечения молодежи в лесную отрасль, проводить обучение специальностям лесного и садово-паркового хозяйства в рамках государственного заказа, а также по программе "Болашак" обучать будущих лесоводов в учебных заведениях Российской Федерации, Республики Беларусь и Турции по 6 человек ежегодно.

5.10. Научное и информационное обеспечение Программы

Успешная реализация намеченных мер включает решение следующих научно-технических задач:
развития селекции и интродукции древесных и кустарниковых пород по природным зонам Казахстана;
совершенствования способов, методов и технологий воспроизводства лесов и лесоразведения на различных типах почвы;
разработки научно-технических основ плантационного лесовыращивания на поливных землях или вблизи полей фильтрации и накопителей сточных вод, с поливом плантаций сточными водами;
проведения мероприятий по борьбе с деградацией почв и созданию лесоаграрных ландшафтов;
разработки норм рационального и неистощимого пользования лесными ресурсами;
прогнозирования изменения лесных экосистем под действием природных и антропогенных факторов;
создания банка статистических и картографических данных о лесном фонде;
адаптации передовых технологий, имеющихся в мировой практике, по выращиванию посадочного материала и созданию лесонасаждений различного целевого назначения, приемлемых к природным условиям Казахстана.
Научные разработки будут осуществлять Научно-производственный центр лесного хозяйства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, а также Институт ботаники и ботанические сады Министерства образования и науки Республики Казахстан.
Информационное обеспечение государственных органов, неправительственных организаций и населения по лесоразведению и озеленению должно осуществляться путем:
открытия сайтов, выпуска специальных газет и журналов, других печатных изданий лесохозяйственного направления;
проведения круглых столов, тематических массовых мероприятий (молодежные акции и концерты), проведения на постоянной основе мониторинга потребности и объема работ для студенческих строительных отрядов на период летних каникул;
проведения выставок и ярмарок, общественных слушаний, широкого освещения проблем увеличения лесистости государства и озеленения населенных пунктов в средствах массовой информации.

6. Необходимые ресурсы и источники их финансирования Программы

Источниками финансового обеспечения настоящей Программы являются средства республиканского и местных бюджетов, а также средства по грантам.
В республиканском бюджете на реализацию Программы предусматривается 18850,38 млн. тенге, в местных бюджетах - 12532,55 млн. тенге, собственные средства предприятий - 145,2 млн. тенге, средства по связаным грантам 70,96 млн. тенге.
Объемы расходов средств на 2006-2007 годы по проекту "Сохранение лесов и увеличения лесистости территории республики" будут определены Республиканской бюджетной комиссией после получения положительного заключения экономической экспертизы проекта.
Объемы расходов на 2006-2007 годы будут уточняться в соответствии с Законом Республики Казахстан "О республиканском бюджете" на соответствующий финансовый год.
Средства местных бюджетов на реализацию Программы, включая озеленение населенных пунктов, создание зеленых зон и воспроизводства лесов на территории государственного лесного фонда в разрезе областей представлены в таблице 14.

Таблица 14 <*>

Сноска. Таблица 14 в редакции постановления Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

млн. тенге

N п/п	Местные бюджеты	Всего средств местных бюджетов, млн. тенге
		всего средств местных бюджетов			в том числе на восстановление лесов
		2005 г.	2006 г.	2007 г.	2005 г.	2006 г.	2007 г.
	1	2	3	4	5	6	7
1	Акмолинская	189,48	256,20	263,11	16,70	22,39	31,80
2	Актюбинская	86,50	131,18	156,06	7,90	10,39	11,10
3	Алматинская	278,30	344,21	316,10	19,10	26,31	26,30
4	Атырауская	204,80	38,28	313,30	4,20	2,11	7,00
5	Восточно- Казахстан- ская	184,30	189,65	375,60	15,00	20,00	30,00
6	Жамбылская	151,00	190,76	218,50	20,50	25,37	29,00
7	Западно- Казахстан- ская	157,40	305,26	194,04	4,90	5,40	5,80
8	Карагандин- ская	99,60	249,34	124,20	4,50	4,50	9,00
9	Костанайс- кая	288,90	170,33	319,40	13,73	10,96	15,12
10	Кызылордин- ская	242,80	263,82	271,80	15,20	15,68	16,90
11	Мангистау- ская	138,20	138,79	214,46	3,40	0,84	4,00
12	Павлодар- ская	85,70	68,72	203,70	15,00	0,96	15,00
13	Северо- Казахстан- ская	312,30	259,88	376,50	30,80	0,00	52,50
14	Южно- Казахстан- ская	204,00	255,88	323,00	22,90	21,88	31,10
15	г. Астана	1036,60	478,10	463,50	0,00	0,00	0,00
16	г. Алматы	534,00	300,00	565,00	0,00	0,00	0,00
	Итого:	4193,88	3640,40	4698,27	193,83	166,79	284,62

Основной объем мероприятий по охране лесов от пожаров, защите их от вредителей и болезней, воспроизводству лесов и лесоразведению, регулированию лесопользования, предусмотренных Программой, будет осуществляться лесными учреждениями и особо охраняемыми природными территориями со статусом юридического лица. Лесоустроительные, проектно-изыскательские, авиалесоохранные и иные работы проводятся специализированными организациями уполномоченного органа.
В республиканском бюджете в рамках Программы на авиационную охрану лесов предусматривается 2106,01 млн. тенге, на создание санитарно-защитной зеленой зоны города Астаны - 3887,15 млн. тенге.
Общий объем финансовых затрат на охрану, защиту, воспроизводство лесов, находящихся в ведении областных исполнительных органов, составляет 5931,52 млн. тенге, в том числе на содержание государственной лесной охраны - 4495,14 млн. тенге. Потребность средств на охрану и воспроизводство лесов, находящихся в ведении областных исполнительных органов, представлена в таблице 15.

Таблица 15 <*>
Сноска. Таблица 15 в редакции постановления Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

млн. тенге

N п/п	Наименова- ние областей	Потребность средств на охрану, защиту и воспроизводство лесов, всего			в том числе на содержание лесной охраны
		2005 г.	2006 г.	2007 г.	2005 г.	2006 г.	2007 г.
	1	2	3	4	5	6	7
1	Акмолинская	173,20	196,49	244,00	151,55	157,28	206,65
2	Актюбинская	53,00	72,11	81,36	40,96	57,58	65,70
3	Алматинская	235,00	254,06	264,20	155,00	201,49	170,80
4	Атырауская	199,80	28,28	283,30	195,60	24,04	276,30
5	Восточно- Казахстан- ская	184,30	171,09	375,60	127,50	144,35	244,00
6	Жамбылская	110,70	139,12	158,00	75,70	90,12	90,00
7	Западно- Казахстан- ская	112,40	160,54	138,96	92,60	124,94	117,10
8	Карагандин- ская	55,80	57,26	101,50	46,70	47,76	79,00
9	Костанайс- кая	147,70	136,44	168,46	101,17	92,71	111,54
10	Кызылордин- ская	69,80	100,02	77,00	50,20	77,70	55,30
11	Мангистау- ская	12,70	11,66	20,58	6,78	8,71	10,15
12	Павлодарс- кая	72,67	67,24	91,80	50,78	43,29	72,00
13	Северо- Казахстан- ская	217,40	184,40	258,80	186,60	184,40	206,30
14	Южно-Казах- станская	119,10	133,08	192,60	70,60	88,19	96,00
	Итого:	1763,57	1711,79	2456,16	1351,74	1342,56	1800,84

Для технического обеспечения Программы необходимо средств в общей сумме 4669,15 млн. тенге, в том числе за счет средств республиканского бюджета - 3879,10 млн. тенге, из них целевыми трансфертами местным бюджетам 1439,50 млн. тенге и за счет местных бюджетов - 790,05 млн. тенге. Потребность финансовых средств для технического обеспечения Программы приведена в таблице 16.

Таблица 16 <*>

Сноска. Таблица 16 в редакции постановления Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

млн. тенге

Источники финансирования	Всего	в том числе по годам
		2005 г.	2006 г.	2007 г.
1	2	3	4	5
Всего средств государственного бюджета:	4669,15	683,0	554,05	3432,1
республиканский бюджет, в т.ч. целевые трансферты	3879,10 1439,50	461,8	322,20	3095,1 1439,50
по областям:
Восточно- Казахстанская	674,00	-	-	674,0
Карагандинская	30,00	-	-	30,0
Костанайская	717,00	-	-	717,0
Южно-Казахстанская	18,50	-	-	18,5
Местные бюджеты,	790,05	221,2	231,85	337,0
в т.ч. по областям:
Акмолинская	51,95	16,3	16,55	19,1
Актюбинская	93,43	20,0	22,23	51,2
Алматинская	43,16	5,2	30,86	7,1
Атырауская	35,00	5,0	0,00	30,0
Восточно- Казахстанская	4,36	0	4,36	0
Жамбылская	24,54	4,8	1,74	18,0
Западно- Казахстанская	102,86	21,4	50,56	30,9
Карагандинская	53,00	30	20,00	3,0
Костанайская	121,10	46,0	30,00	45,1
Кызылординская	12,50	4,60	2,80	5,1
Мангистауская	18,5	6,5	0,00	12,0
Павлодарская	1,15	0	1,15	0
Северо- Казахстанская	68,00	23,0	0,00	45,0
Южно-Казахстанская	160,50	38,4	51,60	70,5

<*>
Сноска. В раздел 6 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

7. Ожидаемые результаты от реализации Программы

Реализация Программы позволит стабилизировать ситуацию в области охраны, защиты и воспроизводства лесов, их рационального использования, обеспечить сохранность лесов и снижение потерь от лесных пожаров незаконных порубок и создать основу для последующего повышения эффективности ведения лесного хозяйства.
По предварительным расчетам основными параметрами ожидаемых результатов от реализации Программы и Плана мероприятий по реализации Программы могут быть:
снижение площадей, повреждаемых лесными пожарами до показателя не более 3,0-5,0 тыс. га за пожароопасный период;
воспроизводство лесов на общей площади 85,92 тыс. га, из них в 2005 году 24,12 тыс. га, в 2006 году - 28,26 тыс. га и в 2007 году - 33,53 тыс. га;
создание санитарно-защитной зеленой зоны г. Астаны на площади 15,0 тыс.га, по 5 тыс. га ежегодно;
улучшение возрастной структуры насаждений, их качественного состава и санитарного состояния лесов;
проведение лесоустройств на площади 1849,1 тыс. га, в том числе в 2005 году - 334 тыс. га, в 2006 году - 434,8 тыс. га и в 2007 году - 1080,3 тыс га;
разработка проекта создания насаждений на площади 15 тыс. га и рабочих проектов противопожарного обустройства лесов на площади 1279,1 га;
создание временных и постоянных лесосеменных участков на площади 9058 га;
высадка зеленых насаждений в городах и населенных пунктах за 3 года - 13,00 млн. шт;
привлечение в 2005 году - 16000, в 2006 году - 18000 и в 2007 году - 20000 молодых людей;
укрепление материально-технической базы лесных учреждений, особо охраняемых природных территорий и других специализированных организаций отрасли, повышение квалификации их работников, что в дальнейшем позволит повышать эффективность ведения лесного хозяйства, расширять работы по воспроизводству лесов и лесоразведению, обеспечить сохранение природно-заповедного фонда республики.
Путем создания новых лесных массивов, существующие насаждения, естественные лесные колки, защитные лесополосы вдоль железных и автомобильных дорог будут соединены в единую систему.
В соответствии с генеральным планом застройки города Астаны, основной зеленый коридор в черте города пройдет вдоль русла реки Ишим и соединится с водоохранными насаждениями по берегам Вячеславского водохранилища, улучшив живописность территории города и пригородной зоны. Ландшафт пригородной зоны приобретет более привлекательный вид и станет более ценным в культурном, оздоровительном и санитарно-гигиеническом отношениях для населения столицы. <*>
Сноска. В раздел 7 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

8. План мероприятий по реализации Программы

N п/п	Мероприятия	Форма заверше- ния	Ответ- ствен- ные за испол- нение	Срок испол- нения	Пред- пола- гаемые расходы млн. тенге	Источник финан- сиро- вания
1	2	3	4	5	6	7
1. Совершенствование нормативной правовой базы лесного хозяйства, особо охраняемых природных территорий и озеленения населенных пунктов
1.	Разработать биологические обоснования в области леса и ООПТ	Естест- венно- научные, технико- экономи- ческие и биологи- ческие обосно- вания	МСХ	Декабрь, ежегодно	2005г.- 13,23 2006г.- 46,00 2007г.- 45,10	Респуб- ликан- ский бюджет
2.	Разработать проект Закона Республики Казахстан "Об особо охраняемых природных территориях» (новая редакция)	Проект Закона Респуб- лики Казахстан	МСХ	Декабрь 2005 г.	без затрат
3.	Разработать технические и технологичес- кие нормы и стандарты по созданию зеленых зон населенных пунктов и озеленению	ГОСТы, нормы	МСХ, МООС, МИТ	Декабрь 2006 г.	без затрат
2. Международные обязательства по охране окружающей среды и сохранению биологического разнообразия
4.	Усилить охрану уникальных экологических систем особо охраняемых природных территорий в горных массивах Западного Тянь-Шаня	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), МООС	Февраль, 2006 г.	2005 г.- 12,80	Респуб- ликан- ский бюджет
					2005 г.- 35,13	Связан- ный грант
5.	Подготовить и начать реализацию полномас- штабного проекта "Сохранение лесов и увеличение лесистости территории республики"	Информа- ция в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август ежегодно	2005г. - 1,74 2006г. - 45,83 2007г.-*	Респуб- ликан- ский бюджет
					2005г. - 35,83 2006г. - 8,41 2007г.-*	Связан- ный грант
					2006г.-* 2007г.-*	Займ
3. Охрана лесов от пожаров и нарушений лесного законодательства Республики Казахстан, защите их от вредителей и болезней
6.	Обеспечить содержание особо охраняемых природных территорий	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 1186,13 2006 г.- 1403,66 2007г.- 1798,80	Респуб- ликан- ский бюджет
7.	Обеспечить содержание Сандыктауского учебно-произ- водственного лесного хозяйства	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 22,26 2006г.- 22,80 2007г.- 29,40	Респуб- ликан- ский бюджет
8.	Обеспечить содержание государствен- ных учреждений лесного хозяйства	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 1351,74 2006г.- 1342,56 2007г.- 1800,84	Местный бюджет
9.	Приобрести технику и оборудование для особо охраняемых природных территорий	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 386,30 2006г.- 135,33 2007г.- 658,60	Респуб- ликан- ский бюджет
10.	Приобрести технику и оборудование для Сандыктаускогоучебно-произ- водственного лесного хозяйства	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2006г.- 8,84 2007г.- 8,80	Респуб- ликан- ский бюджет
11.	Приобрести технику и оборудование для госу- дарственных учреждений лесного хозяйства	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 221,20 2006г.- 231,85 2007г.- 337,00	Местный бюджет
					2007г.- 1439,50	Транс- ферты из респуб- канского бюджета
12.	Осуществить строительство и ремонт кордонов, пожарных вышек, других зданий и сооружений	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 116,80 2006г.- 61,46 2007г.- 266,70	Респуб- ликан- ский бюджет
		Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 5,70 2006г.- 44,03 2007г.- 66,40	Местный бюджет
13.	Приобрести здания и сооружения для особо охраняемых природных территорий	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2006г.- 13,65 2007г.- 28,70	Респуб- ликан- ский бюджет
14.	Провести про- тивопожарные и лесозащитные мероприятия	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 194,35 2006г.- 195,70 2007г.- 195,70	Респуб- ликан- ский бюджет
		Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 212,30 2006г.- 200,70 2007г.- 302,30	Местный бюджет
15.	Провести работы по авиационной охране лесов	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 525,35 2006г.- 713,16 2007г.- 867,50	Респуб- ликан- ский бюджет
15-1	Приобрести оборудова- ние для авиационной охраны лесов	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Декабрь, ежегодно	2006 г. - 17,29	Респуб- ликан- ский бюджет
16.	Внести предложения по созданию парка легкомоторной авиации Комитета лесного и охотничьего хозяйства	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), МЭБП	Февраль 2006 года	Без затрат
4. Воспроизводство лесов и лесоразведение, озеленение населенных пунктов
4.1 Воспроизводство лесов и лесоразведение
17.	Провести контроль за качеством заготовки, переработки, хранением и использованием семян	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 16,30 2006г.- 14,39 2007г.- 51,10	Респуб- ликан- ский бюджет
18.	Обеспечить формирование и содержание постоянной лесосеменной базы	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 12,56 2006г.- 21,97 2007г.- 22,00	Респуб- ликан- ский бюджет
19.	Улучшить материально- техническую базу селекционных центров	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 13,70 2006г.- 13,74 2007г.- 18,40	Респуб- ликан- ский бюджет
20.	Обеспечить восстановление лесных питомников	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 9,40 2006г.- 9,26 2007г.- 154,60	Респуб- ликан- ский бюджет
		Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 11,50 2006г.- 12,85 2007г.- 16,50	Местный бюджет
21.	Провести меры содействия естественному возобновлению леса	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 0,23 2006г.- 0,54 2007г.- 1,20	Респуб- ликан- ский бюджет
		Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 0,80 2006г.- 4,10 2007г.- 5,00	Местный бюджет
22.	Провести мероприятия по воспроиз- водству лесов и лесо- разведению методом посева и посадки	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 15,70 2006г.- 256,51 2007г.- 402,80	Респуб- ликан- ский бюджет
		Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 158,63 2006г.- 149,85 2007г.- 232,02	Местный бюджет
4.2 Создание защитных лесонасаждений вдоль автомобильных и железных дорог
23.	Произвести мероприятия по созданию и содержанию лесополос и других насаждений вдоль автомобильных дорог республи- канского значения общего пользования	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйстваРеспуб- лики Казахстан	МТК	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 360,0 2006г.- 360,0 2007г.- 360,0	Респуб- ликан- ский бюджет
24.	Произвести мероприятия по созданию и содержанию лесополос и других насаждений вдоль железных дорог	Инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	МТК, акиматы областей	Январь, июль, ежегодно	2005г. - 36,40 2006г. - 52,10 2007г. - 56,70 2006г. - 6,57	АОНК "КТЖ" Мест- ный бюджет
4.3 Создание водоохранных насаждений
25	Произвести мероприятия по созданию и содержанию водоохранных насаждений	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 3,30 2006г.- 16,30 2007г.- 6,62	Местный бюджет
4.4 Создание зеленых зон населенных пунктов
26	Произвести мероприятия по созданию и содержанию зеленых зон населенных пунктов (за исключением санитарно- защитной зеленой зоны города Астаны)	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей г.Алматы	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 283,94 2006г.- 406,78 2007г.- 321,98	Местный бюджет
4.5 Озеленение населенных пунктов
27	Создать в областных центрах парки и скверы, в т.ч. парк Первого Президента Республики Казахстан	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 717,20 2006г.- 106,88 2007г.- 720,40	Местный бюджет
28.	Посадка зеленых насаждений в населенных пунктах	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей, городов Астаны и Алматы	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 215,83 2006г.- 540,57 2007г.- 354,82	Местный бюджет
29.	Создать защитные насаждения вдоль дорог местного значения	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 17,70 2006г.- 34,50 2007г.- 32,80	Местный бюджет
30.	Внедрить передовые технологии по выращиванию посадочного материала и круглогодичной их посадке при озеленении	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей, городов Алматы и Астаны	Январь, июль, еже- годно	Без затрат
31.	Проработать вопрос по созданию ботанического сада в г. Астана	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Аким г.Астаны, МОН	Январь 2006 г.	Без затрат
4.6 Создание санитарно-защитной зеленой зоны города Астаны
32	Провести работы по выращиванию лесонасаждений зеленой зоны и уходу за ними	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 839,65 2006г.- 984,90 2007г.- 1649,40	Респуб- ликан- ский бюджет
		Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	аким г.Астаны	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 1036,60 2006г.- 478,10 2007г.- 463,50	Местный бюджет
33	Провести проектно- изыскательскиеработы для создания лесонасаждений зеленой зоны	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 50,20 2006г.- 62,40 2007г.- 64,70	Респуб- ликан- ский бюджет
34	Возместить убытки за изъятие земель под лесо- насаждения зеленой зоны	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 115,90 2006г.- 50,00 2007г.- 70,00	Респуб- ликан- ский бюджет
35.	Укрепить материально- техническую базу РГП "Жасыл аймак" специальной лесо- хозяйственной техникой и оборудованием	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 58,30 2006г.- 142,16 2007г.- 182,00	Респуб- ликан- ский бюджет
36.	Внести предложения по внедрению новых технологий выращивания посадочного материала с закрытой корневой системой и микоризацией почвы	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), МЭБП	Февраль 2006 г.	Без затрат
37.	Провести передачу насаждений в границе города Астаны в коммуналь- ную собст- венность	Постанов- ление акима города Астаны	МСХ, аким г.Астаны	Декабрь, ежегодно	Без затрат
5. Участие молодежи в реализации Программы
38.	Развернуть по республике природо- охранную акцию "Мое именное дерево"»	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН	Январь, июль, еже- годно	Без затрат
39.	Развивать деятельность трудовых отрядов "Жасыл ел" на республи- канском и областных уровнях, студенческих строительных и молодежных трудовых отрядов	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН	Январь, еже- годно	2005г.- 66,90 2006г.- 91,87 2007г.- 55,10	Респуб- ликан- ский бюджет
40.	Обеспечить экипировкой участников молодежных трудовых отрядов "Жасыл ел"»	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН	Июль, ежегодно	2005г.- 64,00 2006г.- 100,80 2007г.- 141,12	Респуб- ликан- ский бюджет
41.	Обеспечить участие молодежных трудовых отрядов "Жасыл ел" в озеленитель- ных работах	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей, городов Астаны, Алматы, МОН	Январь, ежегодно	2006 г. - 58,00	Местный бюджет
42.	Обеспечить оплату услуг молодежных трудовых отрядов "Жасыл ел"»	Инфор- мация в Минис- терство сельскогохозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН	Январь, ежегодно	2005г.- 160,00 2006г.- 200,00 2007г.- 313,60	Респуб- ликан- ский бюджет
6. Развитие частного лесного фонда
43.	Подготовить предложения по внесению изменений и дополнений в некоторые законодатель- ные акты по опросам предоставленияфизическим и негосударст- венным юридическим лицам кредитных и иных льгот для создания частных лесонасаждений	Предло- жение в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), МФ, МЭБП	Февраль 2006 г.	Без затрат
44.	Определить в регионах площади земельных участков, возможных для выделения под создание частного лесного фонда, провести мероприятия по переводу в категорию земель частного лесного фонда (целевое назначение - лесо- разведение) иных категорий земель	Решение местных испол- нительных органов, инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей, АЗР	Январь, июль, еже- годно	Без затрат
7. Лесоохотустройство и лесохозяйственное проектирование
45.	Провести лесоустройство лесных учреждений (лесо- устроительные проекты), особо охраняемых природных территорий со статусом юридического лица (планы управления ООПТ)	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 107,05 2006г.- 122,70 2007г.- 122,70	Респуб- ликан- ский бюджет
46.	Приобрести аппаратное и программное обеспечение для проведе- ния лесо- устроительных работ и основные средства	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 1,23 2006г.- 4,80 2007г.- 4,00	Респуб- ликан- ский бюджет
47.	Провести проектно- изыскательскиеработы на участках государствен- ного лесного фонда, в т.ч. проектированиелесных питомников	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 29,46 2006г.- 33,63 2007г.- 35,10	Респуб- ликан- ский бюджет
8. Особо охраняемые природные территории
48.	Зарезервиро- вать площади под создавае- мые особо охраняемые природные территории	Постанов- ления акимов областей, инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	Акимы областей	еже- годно	Без затрат
49.	Создать госу- дарственные национальные природные парки "Буйрытау", Жонгар- Алатауский, "Кольсайские озера" и Сайрам- Угамский	Поста- новления Прави- тельства Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), акимы Алматин- ской, Южно- Казах- станской областей	2005-2007 годы	Без затрат
50.	Расширить территории Аксу- Жабаглинского и Барса- кельмеского государст- венных природных заповедников	Поста- новления Прави- тельства Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), акимы Жамбыл- ской, Южно- Казах- станской и Кызыл- ординской областей	Декабрь 2005 года	Без затрат
51.	Расширить территории Баянаульского, Каркаралинс- кого, Чарынского государствен- ных националь- ных природных парков и Марка- кольского, Западно- Алтайского государствен- ных природных заповедников	Поста- новления Прави- тельства Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), акимы Восточно- Казах- станской, Караган- динской и Павло- дарской областей	2006- 2007 годы	Без затрат
9. Подготовка и повышение квалификации кадров в области лесного и садово-паркового хозяйства
52.	Организовать повышение квалификации и пере- подготовки специалистов лесного и садово- паркового хозяйства	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ	Февраль, август, еже- годно	2005г.- 1,83 2006г.- 2,00 2007г.- 2,10	Респуб- ликан- ский бюджет
53.	Внести предложения в Министерство образования и науки Республики Казахстан по направлению специалистов на обучение специальностям лесного и садово- паркового хозяйства в рамках госу- дарственного заказа и по программе "Болашак"»	Предло- жения в Минис- терство образо- вания и науки Респуб- лики Казахстан	МСХ	Еже- годно	Без затрат
10. Научное и информационное обеспечение Программы
54.	Провести акции "Жасыл ел"	Инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН (созыв), акимы областей, городов Астаны и Алматы, МКИ	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 83,95 2006г.- 16,80 2007г.- 164,54	Респуб- ликан- ский бюджет
					2005г.- 3,90 2006г.- 2,99 2007г.- 5,40	Местный бюджет
55.	Провести круглые столы, семинары	Инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН (созыв), акимы областей, городов Астаны и Алматы,	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 6,62 2006г.- 0,19 2007г.- 12,97 2006 г. - 0,86	Респуб- ликан- ский бюджет Местный бюджет
56.	Провести рекламные мероприятия	Инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН (созыв), акимы областей, городов Астаны и Алматы, МКИС	Январь, июль, еже- годно	2005г.- 18,53 2006г.- 4,97 2007г.- 36,31 2006 г. - 2,13	Респуб- ликан- ский бюджет Местный бюджет
57.	Провести мониторинг объемов работ для студенческих трудовых отрядов на период летних каникул	Инфор- мация в Минис- терство образова- ния и науки	Акимы областей, городов Астаны и Алматы	Апрель- май, еже- годно	Без затрат
58.	Обеспечить регулярное информационноесопровождение мероприятий, проводимых в рамках Программы "Жасыл ел"»	Инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	МКИ	Пос- тоянно	Без затрат	В рамках гос- заказа
11. Участие населения, студентов и школьников, общественных организаций в реализации Программы
59.	Развернуть по республике природо- охранные акции: "Мое именное дерево",«"Марш парков", "Зеленый сад - чистый город", а также месячники леса и сада	Инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН, (созыв), акиматы областей,городов Астаны и Алматы	Январь, июль, еже- годно	Без затрат
60.	Восстановить работы школьных лесничеств	Инфор- мация в Минис- терство сельского хозяйства Респуб- лики Казахстан	МОН, (созыв), акиматы областей,городов Астаны и Алматы	Январь, еже- годно	Без затрат
61.	Провести национальный конкурс среди школьных лесничеств	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МСХ (созыв), МОН, акиматы областей,городов Астаны и Алматы	Февраль, ежегодно	2006 г. - 0,78	Местный бюджет
	Всего средств государствен- ного бюджета:				2005г.- 8684,37 2006г.- 8797,75 2007г.- 13900,81
	в том числе:				2005г.- 4490,49 2006г.- 5157,35 2007г.- 9202,54	Респуб- ликан- ский бюджет
					2007г.- 1439,50	из низ транс- ферты в акиматы областей
					2005г.- 4193,88 2006г.- 3640,40 2007г.- 4698,27	Местный бюджет
	Средства по связанным грантам				2005г.- 70,96 2006г.- 8,41 2007г.-*
	Средства займа				2006г.-* 2007г.-*
	Собственные средства предприятий				2005г.- 36,40 2006г.- 52,10 2007г.- 56,70

<*>
Сноска. В раздел 8 внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .

Примечание:
1.* - Объемы расходов средств на 2006-2007 годы по проекту "Сохранение лесов и увеличения лесистости территории республики" будут определены Республиканской бюджетной комиссией после получения положительного заключения экономической экспертизы проекта.
2. Объемы расходов на 2006-2007 годы будут уточняться в соответствии с Законом Республики Казахстан "О республиканском бюджете"»на соответствующий финансовый год.
Сокращения:
АЗР - Агентство Республики Казахстан по управлению земельными ресурсами
МСХ - Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
МИТ - Министерство индустрии и торговли Республики Казахстан
МТК - Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан
МКИ - Министерство культуры и информации Республики Казахстан
МОН - Министерство образования и науки Республики Казахстан
МООС - Министерство охраны окружающей среды Республики Казахстан
АО НК "КТЖ" - Акционерное общество Национальная компания "Казакстан темiр жолы" <*>
Сноска. В Примечание внесены изменения постановлением Правительства РК от 25 сентября 2006 года N 911 .