"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 16 қаңтардағы N 14 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 5 желтоқсандағы № 809 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 05.12.2017 № 809 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).
РҚАО-ның ескертпесі.
ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 23 маусымдағы № 439 бұйрығын қараңыз.

"Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламенті бекітілсін.

2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 16 қаңтардағы N 14 қаулысымен бекітілген

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламенті
1. Қолданылу саласы

1. Осы "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент):

1) "Өрт қауіпсіздігі туралы" 1996 жылғы 22 қарашадағы, "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" 2001 жылғы 16 шілдедегі, "Техникалық реттеу туралы " 2004 жылғы 9 қарашадағы Қазақстан Республикасының заңдарын іске асыру;

2) азаматтар өмірі мен денсаулығын, жеке және заңды тұлғалардың мүлкін, сондай-ақ мемлекеттік мүлікті өрттен қорғау мақсатында қабылданды.

2. Техникалық регламент өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеудің негізгі ережелерін анықтайды және мыналарды:

1) осы Техникалық регламенттің 1-қосымшасында келтірілген өрт және оның қауіпті факторлар, заттар мен материалдар, сондай-ақ өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша технологиялық құралдар; жарылыс қауіпті және өрт қауіпті аймақтар; өрт қауіптілігі бойынша құрылыс материалдар; құрылыс құрастырылымдары мен өртке қарсы тосқауылдар; өрт жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша электр жабдықтар, сыртқы қондырғылар, ғимараттар, имараттар және үй-жайларды жіктеу;

2) өмірлік циклінің барлық сатысында түрлі мақсаттағы шаруашылық объектілеріне қойылатын; қала және елді мекендерді жобалаған кезде; ғимараттар мен имараттарды жобалаған және құрылысы кезінде; өнімдерге қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілейді.

3. Осы Техникалық регламенттің ережелері:

1) жобалау, құрылыс, күрделі жөндеу, күрделі құрылыс объектілерін қайта салған, техникалық қайта жарақтандыру, атқарымдық тағайындалуы өзгерген, техникалық қызмет көрсету, арналуы мен меншік түріне қарамай объектілерді пайдалану;

2) техникалық регламенттер, ішінде өрт қауіпсіздігі талаптары бар нормативтік және техникалық құжаттардың ұсынылатын ережелерін әзірлеу, қабылдау, қолдану және орындау кезінде міндетті.

4. Арнайы мақсаттағы объектілер, оның ішінде әскери мақсаттағы, радиоактивті және жарылыс заттары мен материалдарын өндіру, қайта өңдеу, сақтау бойынша, химиялық қаруды; космостық объектілер мен стартты кешендерді; тау қазбаларын жою және сақтау бойынша объектілер үшін осы техникалық регламентпен қатар басқа техникалық регламенттерде, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде және белгіленген тәртіпте бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы құжаттарда баяндалған өрт қауіпсіздігі талаптары сақталуға тиіс.

2. Терминдер мен анықтамалар

5. Осы Техникалық регламентте " Өрт қауіпсіздігі туралы ", " Қазақстан Республикасындағы архитектура, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы ", " Техникалық реттеу туралы " Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес терминдер мен анықтамалар, сондай-ақ тиісті анықтамалары бар мынадай терминдер қолданылады:

1) апаттық есік - көшіру жолына, тікелей сыртқа немесе қауіпсіз аймаққа алып келетін, адамдарды құтқару үшін қосымша шығу ретінде пайдаланылатын, алайда эвакуация жолдары мен шығу есіктерінің қажетті саны мен көлемінің өрт кезінде адамдарды қауіпсіз көшіру шарттарына сәйкестігін бағалау кезінде ескерілмейтін шығу жолы (есік, люк);

2) қауіпсіз аймақ - адамдар өрттің қауіпті факторлары әсерінен қорғалатын немесе өрттің қауіпті факторлары жоқ аймақ;

3) өрттің пайда болу ықтималдығы - өрттің пайда болуына қажетті және жеткілікті жағдайлардың пайда болуы мүмкіндігінің математикалық шамасы;

4) заттар мен материалдардың өрт-жарылыс қауіптілігі - өрт жағдайында (немесе) физикалық-химиялық қасиеттерімен және қалпымен сипатталатын, заттар мен материалдардың жанғыш (өрт қауіпті немесе жарылыс қауіпті) ортаны жасау қабілеті;

5) жалындау — от алу көзінен басталған және оны жойғаннан кейін де жалғасатын заттың жалындап жануы;

6) лапылдау - от алу көзінің әсерінен өртене бастауы;

7) өрт пайда болуы - өртке алып келетін процестер жиынтығы;

8) тұтану - қысқа мерзімді көрінетін жарқырау қоса жүретін газ бу ауа қоспасының жанғыш зат бетінде тез жануы;

9) жанғыш орта - тұтану көзі әсері кезінде жалындауға қабілетті орта;

10) жанғыштық - заттар мен материалдардың жалындауға, өздігінен жану және (немесе) бықсу қабілеттілігі;

11) рұқсат етілетін өрт қаупі - деңгейі рұқсат етілген және әлеуметтік-экономикалық жағдайларға сүйенетін өрт қаупі;

12) жеке өрт қаупі (өрт кезінде адам өлімінің қаупі) - өрттің қауіпті факторлары әсері нәтижесінде жеке адам өлімінің сандық ықтималдылығы;

13) тұтану көзі - жанудың пайда болуын бастайтын энергетикалық әсер ету құралы;

14) өрттің сыни ұзақтығы - біткеннен кейін өрттің тым болмаса бір қауіпті факторы адам өмірі мен денсаулығына қауіпті мәнге жететін өрт ұзақтығы;

15) эвакуацияның қажетті уақыты - өрттің қауіпті факторы әсері нәтижесінде адамдардың өмірі мен денсаулығына зиян келтірмей қауіпсіз аймаққа эвакуацияланатын уақыт ұзақтығы;

16) жалын таралудың төменгі (жоғарғы) шоғырланған шегі - жалынның жану көзінен қоспа бойынша кез келген қашықтыққа таралуы мүмкін болатын қышқыл ортасы бар біртекті қоспада жанғыш заттың ең аз мөлшері;

17) жалын таралудың қалыпты жылдамдығы - жалын фронтының оның бетіне перпендикуляр бағытта жанбаған газға қатынаста орын ауыстыру жылдамдығы;

18) өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжат - нормалар, ережелер және өрт қауіпсіздігі саласындағы басқа да талаптарды белгілейтін құжат;

19) объекті - өрт қауіпсіздігі белгіленген немесе белгіленуге тиіс заңды немесе жеке тұлғаның мүлік кешені (немесе оның бөлігі) (аумақ, ғимарат, имарат, көлік құралдары, технологиялық қондырғылар, жабдықтар, агрегаттар, бұйымдар және өзге мүлікті қоса алғанда);

20) адамдар көп келетін объект – бір мезгілде жүз және одан астам адамның келуіне есептелген сауда, қоғамдық тамақтандыру, тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарының, дене шынықтыру-сауықтыру, спорт, мәдени-ағарту және ойын-сауық ұйымдарының, діни мекемелердің, көңіл көтеру орындарының, барлық көлік түрлері вокзалдарының ғимараттары, құрылыстары мен үй-жайлары, сондай-ақ бір мезгілде жиырма бес және одан астам адамның келуіне есептелген денсаулық сақтау, білім беру ұйымдарының, қонақ үйлердің ғимараттары мен құрылыстары;

21) өрттің қауіпті факторлары - әсері адамның жарақаттануына, улануына немесе өлімге және (немесе) материалдық шығынға алып келуі ықтимал өрт факторы;

22) ерекше өрт жарылыс қауіпті электр-өрт-қауіпсіз электр жабдығы - жану көзі пайда болуының және оның жанғыш ортамен байланысының алдын алу үшін арналған қосымша қорғаныш құралдары бар өрт қауіпсіз электр жабдық;

23) өрт ошағы - өрттің бастапқы пайда болған жері;

24) өрт сөндірудің бірінші құралдары - өрттің бастапқы дамуы кезінде өртпен күресу үшін пайдаланылатын адамдар алып жүретін немесе тасымалданатын өрт сөндіру құралдары;

25) өрт - адам өмірі мен денсаулығына зиян, қоғам және мемлекет мүддесіне материалдық шығын келтіретін бақыланбайтын жану;

26) объектінің өрт қауіптілігі - өрт туындай және дамуы, сондай-ақ өрттің қауіпті факторларының адамдарға және материалдық құндылықтарға әсер ету мүмкіндігін сипаттайтын объекті күйі;

27) объектінің өрт қауіпсіздігі - өрттің пайда болуы және дамуының, сондай-ақ өрттің қауіпті факторларының адам және материалдық құндылықтарға әсерін алдын алу мүмкіндігін сипаттайтын объекті күйі;

28) өрт бөлігі - ғимараттың басқа бөліктерінен отқа төзімділігі 2,5 сағ кем емес шегі бар өртке қарсы аражабын және қабырғамен бөлектенген ғимарат бөлігі;

29) өрт қаупі - өрт қаупі мен оның салдарының адамдар мен материалдық құндылықтарға таралу мүмкіндігінің сандық сипаттамасы;

30) өрт қауіпті (жарылыс қауіпті) аймақ - шегінде жанғыш заттар тұрақты немесе кезеңдік айналыста болатын және олар технологиялық процестің немесе ол бұзылған кезде (апат) қалыпты режімде болатын тұйық немесе ашық кеңістік бөлігі;

31) құрастырылымның отқа төзімділік шегі - от әсерінің басынан бастап оттөзімділік бойынша осы құрастырылым үшін нормаланатын шекті күйге дейінгі уақыт;

32) өндірістік объектілер - өнеркәсіпте және ауыл шаруашылығына арналған, оның ішінде қоймалар, инженерлік және көлік инфрақұрылым (теміржол, автомобиль, өзен, әуе және құбыржол көлігі), байланыс объектілері;

33) өртке қарсы тосқауыл - оттөзімділіктің нормаланған шегі және құрастырылымдық өрт қауіптілігінің нормаланған класы бар құрылыс құрастырылымы, ғимараттың көлемді элементі немесе ғимараттың (имараттың) бір бөлігінен екіншісіне немесе ғимараттар (имарат, екпелер) арасында өрттің таралуын болдырмауға арналған басқа тәсіл;

34) өртке қарсы үзіліс (өртке қарсы аралық) - өрттің таралуын болдырмау үшін белгіленген ғимараттар және (немесе) имараттар арасындағы нормаланатын аралық;

35) адамдарды көшірудің есептік уақыты - көшіру жолының берілген көлемдік-жоспарлау және құрастырылымдық шешімдері кезінде адамдарды өрт туралы хабарландырған сәттен бастап ғимарат, имараттан қауіпсіз аймаққа көшіру аяқталған сәтке дейінгі уақыт аралығы;

36) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі - өрттің алдын алу және объектіге одан келетін шығынды азайтуға бағытталған ұйымдастыру шаралары мен техникалық құралдар жиынтығы;

37) өрт қауіпсіздігі жүйесі - экономикалық, әлеуметтік, ұйымдастыру, ғылыми-техникалық және құқықтық шаралар, сондай-ақ өрт және одан келетін шығынды азайтуға бағытталған өртке қарсы қызмет, күш және техникалық құралдар жиынтығы;

38) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша ұйымдастыру-техникалық шаралар жүйесі - Қазақстан Республикасы субъектілері, қала және елді мекендер аумағында өртті болдырмау және одан келетін шығынды азайтуға бағытталған ұйымдастыру шаралары және техникалық құралдар кешені;

39) өртті болдырмау жүйесі - объектіде өрттің туындау жағдайларын болдырмауға бағытталған ұйымдастыру шаралары және техникалық құралдар кешені;

40) өртке қарсы қорғаныш жүйесі - адамдар мен мүлікті өрттің қауіпті факторлары әсерінен қорғау және (немесе) олардың объектіге әсер ету салдарын шектеуге бағытталған ұйымдастыру шаралары және техникалық құралдар кешені;

41) түтінге қарсы қорғаныш жүйесі - өрт кезінде ғимараттар мен имараттардың түтіндеу қаупін, сондай-ақ оның қауіпті факторларының адамдар мен материалдық құндылықтарға әсерін болдырмау немесе шектеуге бағытталған ұйымдастыру шаралары, көлемдік-жоспарлау шешімдері, инженерлік жүйелер және техникалық құралдар кешені;

42) мұнай және мұнай өнімдері қоймалары - мұнай және мұнай өнімдерін қабылдау, сақтау және беру үшін арналған ғимараттар, сұйық қоймалар және басқа да имараттар кешені;

43) жану жылдамдығы - аудан бірлігінен уақыт бірлігіне жанатын сұйықтық мөлшері;

44) имарат - ішіне атқарымдық арналуына қарай адамдарды тұру немесе келуіне және технологиялық процестерді орналастыруға арналған үй-жайлар кіретін жер үсті және (немесе) жер асты типті құрылыс жүйесі;

45) әлеуметтік өрт қаупі (өрт кезінде адамдардың топтық өлу қаупі) - өрттің қауіпті факторы әсер ету нәтижесінде он және одан көп адамның өлу мүмкіндігінің сандық сипаттамасы;

46) электр жабдығының өрт-жарылыс қауіптілігі деңгейі - электр жабдығының ішінен жану көзінің туындау қаупі және (немесе) электр жабдығын қоршаған жанғыш ортамен жану көзінің байланыс қаупі;

47) жалын таралуының температуралық шегі (жалындау) - қаныққан бу тотықтырғыш ортада жалын таралудың сәйкесінше төменгі (төменгі температуралық шегі) және жоғарғы (жоғарғы температуралық шегі) концентрациялық шегіне тең концентрация жасайтын зат температурасы;

48) технологиялық орта — технологиялық аппаратурада (технологиялық жүйеде) айналатын заттар мен материалдар;

49) бықсу - жалынсыз жану;

50) өрт қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті орган - Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес өрт қауіпсіздігі саласында мемлекеттік реттеуді жүзеге асыруға уәкілеттік берілген мемлекеттік орган;

51) өрт қаупінің деңгейі - объекті күйінің өрт туындау және даму, сондай-ақ өрттің қауіпті факторының адамдар мен материалдық құндылықтарға әсер ету мүмкіндігін сипаттайтын сандық шарасы;

52) жылу өздігінен жанудың шарты - қоршаған орта температурасы, зат (материал) саны және оның өздігінен жану сәтіне дейінгі уақыт арасындағы эксперименттік анықталған тәуелділік;

53) объектінің өрт кезінде тұрақтылығы - өрттің қауіпті әсер етуі және оның қайталама пайда болуы кезінде объектінің құрастырылымдық тұтастығын және (немесе) атқарымдық арналуын сақтау қасиеті;

54) эвакуация - адамдардың үй-жайдан сыртқа немесе өрттің қауіпті факторларының әсер ету мүмкіндігі бар қауіпсіз аймаққа ұйымдастырылған өздігінен қозғалу, сондай-ақ қозғалу мүмкіндігі шектеулі тұрғындар тобына жататын адамдардың өздігінен емес, қызмет көрсетуші мамандар жүзеге асыратын процесі;

55) эвакуациялық жол (эвакуация жолы) - адамдардың өрт кезінде қауіпсіз көшіру талаптарын қанағаттандыратын қауіпсіз аймаққа немесе тікелей сыртқа алып келетін қозғалыс және (немесе) орын ауыстыру жолы;

56) эвакуациялық шығу - тікелей сыртқа немесе қауіпсіз аймаққа эвакуация жолына алып баратын шығу;

57) электр жабдығы - электрэнергиясын пайдаланып жұмыстың сәйкес түрін орындау үшін арналған электротехникалық бұйымдар және (немесе) электротехникалық құрылғылар жиынтығы;

58) электр-техникалық өнімдер - электржелісін жасауға арналған, сондай-ақ жұмысында электр энергиясын пайдаланатын өнім (оның ішінде электротехникалық бұйым, радиоэлектрондық аппаратура, ақпараттық технологиялар жабдығын қоса алғанда);

59) электр-техникалық бұйымдар - электрлік энергияны өндіру, түрлендіру, тарату, беру және пайдалану үшін және оны беру мүмкіндігін шектеу үшін арналған бұйымдар.

Ескерту. 5-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

3. Объектілердің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесіне қойылатын талаптар
3.1. Жалпы талаптар

6. Объектілердің өрт қауіпсіздігі:

1) өртті болдырмау;

2) өртке қарсы қорғаныш;

3) ұйымдастыру-техникалық шаралар жүйесімен қамтамасыз етіледі.

7. Объектілердің өрт қауіпсіздігінің ішінде адамдардың қауіпсіздігінің нормативтік деңгейін қамтамасыз етуге және өрт нәтижесінде үшінші тұлғаға зиян келтіру қауіптілігін болдырмауға бағытталған шаралар кешені болуға тиіс.

8. Өртті болдырмау, өртке қарсы қорғаныш жүйесі және ұйымдастыру-техникалық шаралар құрамын шаруашылық ету объектісінің атқарымдық арналуы анықтайды және осы Техникалық регламентте, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері және өрт қауіпсіздігі мәселелерін регламенттейтін нормативтік құжаттар белгілейді.

9. Егер мына шарттардың бірі орындалса:

1) осы Техникалық регламентте, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері және өрт қауіпсіздігі мәселелерін реттейтін нормативтік құжаттарда белгіленген өрт қауіпсіздігі талаптары толық көлемде орындалса;

2) өрт қаупі осы Техникалық регламентте белгіленген рұқсат етілген мәндерден аспаса, объектінің өрт қауіпсіздігі қамтамасыз етілген деп саналады.

10. Өрт кезінде адамдар өлімінің қаупін бағалау әдісі:

1) өрт кезінде өрттің аса қауіпті даму сценарийі үшін адамдар өлімі қаупін анықтауға;

2) өрттің қауіпті факторы динамикасын болжаудың және адамдарды қауіпсіз аймаққа көшіру уақытын анықтау есептік әдісін пайдалануға;

3) заттар мен материалдардың физикалық-химиялық қасиеттері мен өрт қауіптілігі көрсеткіштерін пайдалануға негізделеді.

3.1.1. Өртті болдырмау жүйесіне қойылатын талаптар

11. Өртті болдырмауға:

1) жанғыш ортаның;

2) жанғыш ортада жану көздерін мыналардың пайда болуын болдырмай қол жеткізіледі.

12. Жанғыш ортаның пайда болу жағдайларын болдырмауға мына тәсілдермен:

1) жанбайтын заттар мен материалдарды максималды мүмкін қолданып;

2) жанғыш заттар мен материалдардың салмағын және (немесе) көлемін шектеп технология және құрылыс шарттары бойынша максималды мүмкін;

3) жанғыш заттар мен материалдарды, сондай-ақ бір-бірімен өзара байланысы жанғыш ортаның пайда болуына алып келетін материалдарды орналастырудың аса қауіпсіз тәсілдерін пайдаланып;

4) тотықтырғыш және (немесе) жанғыш заттар ортасында қауіпсіз концентрациясын ұстап;

5) қорғалатын көлемге флегматизаторды енгізу арқылы жанғыш ортада тотықтырғыш концентрациясын азайтып;

6) жалынның таралуы болмайтын ортаның температурасын және қысымын ұстап тұру;

7) жанғыш заттармен жұмыс істеуге байланысты технологиялық процестерді механикаландыру және автоматтандыру;

8) жеке үй-жайда немесе ашық алаңқайда өрт қауіпті жабдықты орнату;

9) жанғыш заттарды үй-жай немесе құрылғы көлеміне шығуын болдырмайтын, үй-жайда жанғыш ортаның пайда болуын болдырмайтын өндірістік жабдықтарды қорғау құрылғысын қолданып;

10) үй-жай, технологиялық жабдық және коммуникациядан өндірістің өртқауіпті қалдықтарын, шаң, мамық жиналуын жойып қол жеткізіледі.

13. Жанғыш ортада жану көздерінің пайда болу жағдайларын болдырмауға мына тәсілдермен:

1) жарылыс қауіпті және (немесе) өрт қауіпті аймақ класына, жарылыс қауіпті қоспа санаты мен тобына сәйкес келетін электр жабдығын қолданып;

2) құрастырылымға электр қондырғысы және жану көздерінің пайда болуына алып келетін басқа құрылғылардың қорғаныш ажыратудың жылдам әсер ететін құралдарын қолданып;

3) статикалық электрдің пайда болуын болдырмайтын технологиялық процестерді жүргізудің жабдықтары мен режімін қолданып;

4) ғимарат, имарат және жабдықты жайдан қорғау құрылғысымен;

5) жанғыш ортамен байланыста болатын заттар, материалдар және беттердің қызуының қауіпсіз температурасын ұстап;

6) жанғыш ортада ұшқын разрядының энергиясын қауіпсіз мәнге дейін шектеу тәсілдері мен құрылғысын қолданып;

7) тез тұтанатын сұйықтықтар мен жанғыш газдармен жұмыс істеген кезде, ұшқынға қауіпсіз аспапты қолданып;

8) заттар, материалдар және бұйымдардың жылу, химиялық және (немесе) микробиологиялық өздігінен жануы үшін жағдайларды болдырмау;

9) пирофор заттардың ауамен байланысын болдырмау;

10) жанғыш ортаны жану көзінен оқшаулау (оқшауланған бөлік, камера, кабинаны қолданып) қол жеткізіледі.

14. Жану көздері параметрінің қауіпсіз мәндері оның ішінде айналатын заттар мен материалдардың өрт қауіптілігі көрсеткіштері негізінде технологиялық процесті жүргізу шартында анықталады.

3.1.2. Өрттен қорғау жүйесіне қойылатын талаптар

15. Адамдар мен мүлікті өрттің қауіпті факторының әсерінен қорғау және (немесе) оның салдарын шектеуге мына тәсілмен қол жеткізіледі:

1) көлемдік-жоспарлық шешімдерді және ошақтан тыс өрттің таралуын шектеуді қамтамасыз ететін құралдарды қолданып;

2) өрт кезінде адамдарды қауіпсіз көшіру талаптарын қанағаттандыратын эвакуация жолдары құрылғысымен;

3) өртті анықтау, өрт кезінде адамдарды хабарландыру және көшіруді басқару жүйесі құрылғысымен (өрт сигнал беру жабдығы қондырғысы және жүйесі);

4) өрттің қауіпті факторы әсерінен адамдары ұжымдық қорғау жүйесі (оның ішінде түтінге қарсы) және жеке қорғау жүйелерін қолдану;

5) ғимараттардың, имараттардың және құрылыстардың талап етілетін отқа төзімділігі дәрежесіне және оның құрылымдық өрт қауіпсіздігі класына сәйкес келетін отқа төзімділік шектерімен және өрт қауіпсіздігі кластарымен, сондай-ақ көшіру жолдарында құрылыс құрастырылымдарының беткі қабаттарының (әрлеу, қаптама және оттан қорғау құралдары) өрт қауіпсіздігін шектеумен негізгі құрылыс құрастырылымдарын қолдану;

6) құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік шектерін арттыру үшін оттан қорғау құрамдарын (соның ішінде антипиренттерді және оттан қорғау бояуларын) қолдану;

7) өртке қауіпті сұйықтықтарды апаттық төгу және жанғыш газдарды аппаратурадан апаттық жою құрылғылары;

8) жарылысқа қарсы қорғау жүйелерінің технологиялық жабдығына орнату;

9) өрт сөндірудің алғашқы құралдарын қолдану;

10) өрт сөндірудің автоматты қондырғыларын қолдану;

11) өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің қызметін ұйымдастыру.

16. Әрбір ғимараттар мен имараттарда өрт кезінде адамдарды қауіпсіз көшіруді қамтамасыз ететін эвакуациялық жолдарды көлемдік-жоспарлық шешу және құрастырылымдық орындау болуға тиіс. Адамдарды қауіпсіз көшіру мүмкін болмаған жағдайда, ұжымдық қорғау жүйелерін қолдану арқылы оларды қорғау қамтамасыз етілуге тиіс.

17. Адамдарды қауіпсіз көшіруді қамтамасыз ету үшін:

1) көшіру жолдары мен шығатын жолдардың қажетті санын және оларды тиісті құрылымдық орындау белгіленуге;

2) Эвакуация жолдарымен және эвакуациялық шығу жолдары арқылы адамдардың еркін қозғалуы қамтамасыз етілуге;

3) адамдарға хабарландыру тарату және олардың көшіру жолдарымен қозғалуын басқару (соның ішінде жарық көрсеткіштерін пайдаланып, дыбыстап және сөйлеп хабарландыру) ұйымдастырылуға тиіс.

18. Егер өрт анықталған сәттен бастап адамдарды қауіпсіз аймаққа көшіру процесі аяқталғанға дейінгі уақыт аралығы өрт кезінде адамдарды көшірудің қажетті уақытынан аспаса, өрт кезінде адамдарды ғимараттардан, имараттардан және құрылыстардан қауіпсіз көшіру қамтамасыз етілді деп есептеледі.

Қажетті және есептеу уақыты, сондай-ақ адамдарды кедергісіз және өз уақытында көшіру шарттары Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың, құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес анықталады.

19. Өрттің қауіпті факторлары әсерінен адамдарды ұжымдық қорғау жүйелері мен жеке қорғау құралдары өрттің қауіпті факторлары әсер ететін барлық уақыт ішінде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тиіс.

20. Адамдарды ұжымдық қорғау жүйелері өрттің даму және өртті сөндіру уақыты немесе өртке қауіпті аймаққа адамдарды көшіруді қажетті уақыт ішінде олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тиіс. Осы жағдайда адамдардың қауіпсіздігі ғимараттардағы, имараттардағы және құрылыстарда қауіпсіз аймақтарды көлемдік-жоспарлық және құрастырылымдық орындау арқылы (соның ішінде түтіндемейтін саты торларын салу арқылы), сондай-ақ өрттің қауіпсіз факторлар әсерінен көшіру жолдарына адамдарды техникалық қорғау құралдарын пайдалану арқылы қол жеткізілуге тиіс.

21. Адамдарды жеке қорғау (соның ішінде көру және тыныс алу органдарын қорғау) құралдары қауіпсіз аймаққа адамдарды көшіруді қажетті уақыт ішінде немесе өрт сөндіру жөнінде арнайы жұмыстар жүргізуге қажетті уақыт ішінде олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тиіс. Адамдарды жеке қорғау құралдары эвакуацияланатын және құтқарылатын адамдарды қорғау үшін де, сол сияқты өрт сөндіруге қатысатын өрт сөндірушілерді қорғау үшін де қолданылуға тиіс.

22. Ғимараттарды, имараттарды және құрылыстарды тыныс алу және көру органдарын жеке қорғау құралдарымен, сондай-ақ құтқару құрылғыларымен қамтамасыз ету қажеттігі осы Техникалық регламенттің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес анықталады.

23. Ғимараттарды, имараттарды немесе құрылыстарды түтінге қарсы қорғау жүйесі көшіру жолдарында және қауіпсіз аймақтарда қауіпті өрт факторлары әсерінен адамдарды қауіпсіз аймаққа көшіруді қажетті уақыт ішінде немесе өрттің дамитын барлық уақыты және жанатын және термикалық бөлшектенетін өнімдерді жою және (немесе) олардың таралуының алдын алу арқылы өртті сөндірудің барлық уақытында адамдарды қорғау қамтамасыз етілуге тиіс.

24. Түтінге қарсы қорғау жүйесі:

1) өрт кезінде түтіндеумен күресу үшін ғимараттар мен имараттарды көлемдік-жоспарлау орындауды;

2) өрт кезінде түтіндеумен күресу үшін ғимараттар мен имараттарды құрастырылымдық орындауды;

3) қорғалатын үй-жайларда, тамбур-шлюздерде және саты торларында ауаның артық қысымын жасау үшін ағынды түтінге қарсы желдетуді;

4) жану және термикалық бөлшектену өнімдерін жою үшін механикалық және табиғи сору түтінге қарсы желдету құрылғылары мен құралдарын қолданып, қорғау тәсілдерін қарастыруға тиіс.

25. Ғимараттар мен құрылымдарды түтіннен қорғау жүйелері осы Техникалық регламенттің, мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласында нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес келуге тиіс.

26. Ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда ғимараттардың, имараттардың, құрылыстардың отқа төзімділігінің талап етілетін дәрежесіне және олардың құрастырылымдық өрт қауіпсіздігі класына сәйкес келетін отқа төзімділік шектерімен және өрт қауіпсіздігі кластарымен негізгі құрылыс құрастырылымдары қолданылуға тиіс.

27. Ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың қажет етілетін отқа төзімділік дәрежесі және олардың құрастырылымдық өрт қауіпсіздігі класы осы Техникалық регламенттің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласында нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес белгіленеді.

28. Құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділігі және өрт қауіпсіздігі класы олардың құрастырылымдық орындалуы, тиісті құрылыс материалдарын қолдану, сондай-ақ оттан қорғау құралдарын пайдалану есебінен қамтамасыз етілуге тиіс.

29. Ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың отқа төзімділік дәрежесіне байланысты таңдалатын құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділігінің талап етілетін шектері осы Техникалық регламентінің 5-қосымшасының 1-кестесінде берілген.

30. Өрттің өрт ошағы шегінен тыс таралуын шектеу мынадай тәсілдермен:

1) өртке қарсы бөгеттер салу;

2) өрт бөліктерін және секцияларын салу, сондай-ақ ғимараттардың, имараттар мен құрылыстардың қабаттарын шектеу;

3) өрт кезінде қондырғылар мен кәріздерді апаттық ажырату және қайта қосу құрылғыларын қолдану;

4) өрт кезінде сұйықтықтардың төгілуі мен ағуының алдын алатын немесе шектейтін құралдарды қолдану;

5) жабдық ішіне отты бөгейтін құрылғыларды қолдану;

6) өрт сөндіру қондырғыларын қолдану тәсілдерімен қамтамасыз етіледі.

31. Қалаларды, елді мекендерді және шаруашылық объектілерін ұялы өрт техникасы сапта тұруға тиісті өртке қарсы қызмет бөлімшелері қорғауға тиіс.

32. Ғимараттарды, құрылымдарды және құрылымдарды жобалау, кеңейту, қайта құрастыру, оларды салудың технологиялық процесін өзгерту кезінде осы Техникалық регламенттің, сондай-ақ "Объектілерді қорғауға арналған өрт техникасы қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентінің, "Ғимараттарды, үй-жайларды және құрылымдарды автоматты өрт сөндіру жүйелерімен және автоматты өрт сигналымен жабдықтау жөніндегі талаптар, өрт кезінде адамдарға хабарлау және оларды көшіруді басқару" техникалық регламентінің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдану үшін рұқсат етілетін санитарлық нормалар мен ережелердің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптары сақталуға тиіс.

33. Өрт сөндіруді автоматты қондырғылар үй-жайда (ғимаратта):

1) өрттің қауіпті факторларының сыни мәндері туындағанға дейін;

2) құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділігі шектері пайда

болғанға дейін;

3) қорғалатын мүлікке ең үлкен жол берілетін зиян тигенге дейін;

4) технологиялық қондырғыларды бұзу қаупі туындағанға дейін өртті жоюды қамтамасыз етуге тиіс.

34. Автоматты өрт сөндіру қондырғысының типі, өрт сөндіретін құралдың түрі және оны өрт ошағына беру тәсілі жанғыш материалдың, ғимаратты немесе құрылымды көлемдік-жоспарлық орындау түріне және қоршаған орта параметрлеріне байланысты анықталады.

35. Өртті анықтау (өрт сигнализациясы қондырғылары мен жүйелері), өрт кезінде адамдарға хабарлау және оларды көшіруді басқару жүйелері нақты объект жағдайларында адамдарды қауіпсіз (жол берілетін өрт қаупін ескеріп) көшіруді ұйымдастыру мақсатында өрт туралы хабарлау жүйелерін қосуға қажетті уақыт ішінде өртті автоматты анықтауды қамтамасыз етуге тиіс.

36. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстар өртке қарсы қызмет бөлімшелері келгенге дейін қызмет көрсетуші қызметкерлердің өртті жою қажеттігі жағдайларына сүйеніп алғашқы өрт сөндіру құралдарымен жабдықталуға тиіс.

Ғимараттардағы, құрылымдардағы және құрылыстардағы алғашқы өрт сөндіру құралдарының номенклатурасы, саны мен орындары жанғыш материалдың, ғимаратты немесе құрылымды көлемдік-жоспарлық орындау түріне және қоршаған орта параметрлері мен қызмет көрсететін қызметкерлердің орналасқан орындарына байланысты анықталады.

37. Ықтимал өрттерді жою үшін жеке меншік түріне қарамастан ұйым аумағында, ғимараттарында, құрылымдары мен құрылыстарында өртке қарсы сумен жабдықтау көздері болуға тиіс.

38. Өртке қарсы сумен жабдықтау көздері ретінде табиғи және жасанды су қоймаларын, сондай-ақ ішкі және сыртқы су құбырын (соның ішінде ауыз су, шаруашылық-ауызсу, шаруашылық және өртке қарсы) пайдалану керек.

39. Табиғи су қоймаларын, жасанды су қоймаларын және өртке қарсы су құбырын пайдалану қажеттігі, сондай-ақ олардың параметрлері Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес анықталады.

3.1.3. Ұйымдастыру-техникалық шаралары жүйесіне қойылатын талаптар

40. Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шараларының жүйесіне мынадай:

1) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін шешуге жұртшылықты тарту;

2) өндірісте және тұрмыста өрт қауіпсіздігі шараларына халықты

оқытуды ұйымдастыру;

3) өрт қауіпсіздігі мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық актілер мен нормативтік құжаттарды әзірлеу;

4) өрт қауіпсіздігі саласында насихаттау жүргізу;

5) өрт қауіпсіздігінің алғашқы шараларын қамтамасыз ету;

6) сөндіру үшін әр түрлі өрт сөндіру құралдары пайдаланылатын заттар мен материалдарды сақтау тәртібін белгілеу;

7) өрт кезінде адамдарды ғимараттан немесе құрылымнан көшіру қауіпсіздігіне кепілдік беретін мәндерге дейін олардың ғимараттардың немесе құрылымдардың ішіндегі санын шектеу;

8) ғимараттарда және құрылымдарда өрт шыққан кезде және адамдарды көшіруді ұйымдастыру кезінде әкімшіліктің, қызметкерлердің және халықтың іс-әрекеттері;

9) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша заттарды, материалдарды, бұйымдарды, технологиялық процестерді, ғимараттарды, құрылымдар мен елді мекендерді паспорттау;

10) өнеркәсіптік объектінің қауіпсіздігі декларациясын әзірлеу.

Өнеркәсіптік объектінің қауіпсіздігі декларациясын беру ережелері мен нысаны Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 19 мамырдағы N 764 "Өнеркәсіптік объектінің қауіпсіздігі декларациясын беру ережелері мен нысанын бекіту туралы" қаулысының талаптарына сәйкес келуге тиіс;

11) Қалаларда және елді мекендерде, сондай-ақ әр түрлі жекеменшік түрлері объектілерінде өртке қарсы қызметтің әр түрлі түрлерін жасау және олардың қызметін ұйымдастыру жөніндегі іс-шаралар кіреді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 15 желтоқсандағы N 1251 "Өртке қарсы қызмет өрттерден қорғайтын қоныстанған аумақтардың және аса маңызды мемлекеттік меншік объектілерінің тізбесін бекіту туралы" қаулысына сәйкес қалаларда, елді мекендерде және аса маңызды мемлекеттік меншік объектілерінде өрт сөндіруді және басқа төтенше жағдайларды жоюды Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің өртке қарсы қызмет бөлімшелері жүзеге асырады.

Қала және елді мекен аумағына өртке қарсы қызмет бөлімшелерін орналастыру қаладағы шақыру жасаған орынға алғашқы өрт бөлімшесінің жету уақыты 10 минуттан аспауға, ал елді мекен үшін - 20 мин аспауға тиіс деген шартқа сүйеніп анықталады.

Қалалар мен елді мекендер үшін өрт деполары мен өрт сөндіру автомобильдерінің саны Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормалары талаптарына сәйкес анықталады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 8 қыркүйегіндегі N 781 "Міндетті тәртіппен өртке қарсы қызмет құратын ұйымдар мен объектілердің тізбесін бекіту туралы" қаулысына сәйкес объектілерде (кәсіпорындарда) құрылуға тиісті өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің объектілері мемлекеттік меншікке жатпайтын объектілерде (кәсіпорындарда) өрттерді сөндіруді және басқа төтенше жағдайларды жоюды жүзеге асырады.

Өндірістік объект аумағындағы өртке қарсы қызмет объектісі бөлімшелерін орналастыру қорғалатын объектілердің өрт қауіпсіздігіне және өрт сөндіру үшін өртке қарсы қызмет бөлімшесінің шығу мақсаттарына байланысты анықталады.

Объектілерді қорғауға арналған өрт депосына қызмет көрсету радиусы "Объектілерді қорғауға арналған өрт техникасы қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентінің талаптарына сәйкес анықталады.

41. Өрт сөндіру автомобильдерінің саны мен өрт сөндіру бөлімшелерінің объектілерінің жеке құрамының санын Қазақстан Республикасы заңнамасында айқындалған тәртіппен өрт қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті органмен келісілуге тиісті есептер негізінде объекті (кәсіпорын) әкімшілігі белгілейді.

3.2. Қала және елді мекендерді жобалау кезіндегі өрт қауіпсіздігі талаптары
3.2.1. Қала құрылысы қызметіне қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

42. Қала және ауыл елді мекендері көп қырлы экономиканың экономикалық және әлеуметтік дамуына байланысты, сондай-ақ осы Техникалық регламентте белгіленген өрт қауіпсіздігі талаптарын қамтамасыз етуді ескеріп мемлекеттік бағдарламалар, Қазақстан Республикасы аумағында өндірістік күштерді таратып қоныстандыру мен орналастырудың бас сызбасы, аудандық жоспарлау сызбалары мен жобалары негізінде қолданыстағы заңнамаға және нормативтік актілерге сәйкес жобалануға тиіс.

43. Елді мекендердің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелерінің құрамы мен атқарымдық сипаттамалары Қазақстан Республикасы заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық органымен келісілуге тиісті "Өрт қауіпсіздігі" жобасының жеке бөлімі түрінде рәсімделеді.

44. Елді мекендер аумақтарын, өрт қатерін бағалау негізінде әзірленетін өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелерін жоспарлау белгіленген тәртіппен әзірленіп, бекітілген техникалық тапсырмаға сәйкес жүзеге асырылады.

45. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2012.12.07 N 1567 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

46. Елді мекендер аумақтарын жоспарлауға арналған жобалар мен техникалық тапсырмалардағы "Өрт қауіпсіздігі" бөлімдері өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігіне үш жылда кемі бір рет міндетті түзетілуге тиіс.

47. Өрт-жарылыс қауіпті заттар мен материалдарды өндіретін, пайдаланатын, қайта өңдейтін, жасайтын, сақтайтын, тасымалдайтын және жоятын және осылар үшін өнеркәсіп қауіпсіздігі туралы декларация әзірлеу міндетті қауіпті өндірістік объектілер қала және ауыл елді мекендері шекараларынан тыс орналастырылуға тиіс, егер бұл мүмкін болмаса немесе мақсатқа сай келмесе, онда өрт-жарылыс қауіпті объекті аумағынан бас жерлердегі адамдарды, ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды өрттің және (немесе) жарылыстың қауіпті факторлары әсерінен қорғау жөнінде шаралар әзірленуге тиіс.

Аумақтарында өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1-В4 санатты ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстар орналасқан өзге өндірістік объектілер қала және ауыл елді мекендерінің аумақтарына да, сол сияқты шекараларынан тыс жерлерге де орналаса алады. Бұл ретте өрт қатерінің есептік мәні осы Техникалық регламентте белгіленген ең үлкен жол берілетін өрт қатерінен аспауға тиіс.

48. Қала және ауыл елді мекендері шекараларына өрт-жарылыс қауіпті объектілерді орналастыру кезінде қауіпті өрт факторларының көрші объектілерге, климаттық және географиялық ерекшеліктерге, жергілікті жер бедеріне, өзендердің ағу бағытына және желдің басым бағытына әсер ету мүмкіндігі ескерілуі қажет.

49. Сұйытылған табиғи газдардың жиынтығы елді мекендердің жел соғатын жағына орналастырылуға тиіс.

50. Сұйытылған көміртекті газдардың және тез тұтанатын сұйықтықтардың қоймалары елді мекендердің тұрғын аймағынан тыс тұрғын аудандарға қатысты желдің басым бағытының желдетілетін жағына орналастырылуға тиіс.

51. Сұйытылған көміртекті газдардың және тез тұтанатын сұйықтықтардың қоймаларын орналастыру бойынша жер учаскелері елді мекендерге, кемежайларға, өзен вокзалдарына, гидроэлектр стансаларына, кеме жөндейтін және кеме құрылысы ұйымдарына, көпірлер мен құрылымдарға өзен ағысымен төмен, егер көрсетілген құрылымдардан бері Техникалық регламентте үлкен арақашықтықтар белгіленбесе, олардан бері қарай 300 м кем емес арақашықтыққа орналастырылуға тиіс.

Қоймалар хабарлағыш және байланыс құралдарымен, сондай-ақ өрттерді жою және сөндіру құралдарымен жабдықталған жағдайда, қоймаларды көрсетілген құрылымдарға қатысты өзен ағысы бойымен жоғары олардан 3 мың м кем емес арақашықтыққа орналастыруға жол беріледі.

52. Сұйытылған көміртекті газдар мен жылдам тұтанатын сұйықтықтар қоймаларының құрылымдары көрші елді мекендердің, ұйымдар мен жалпы желілік теміржол жолдарының аумағы белгілерімен салыстырғанда өте төмен деңгейлі жер учаскелеріне орналастырылуға тиіс.

Көрсетілген қоймаларды көрші елді мекендердің, ұйымдар мен жалпы желілік теміржол жолдарының аумағы белгілерімен салыстырғанда өте жоғары деңгейлі жер учаскелеріне, олардан 300 м артық арақашықтыққа орналастыруға жол беріледі.

53. Елді мекендерден, ұйымдар мен жалпы желілік теміржол жолдарынан 100 м-ден 300 м дейінгі аралықтағы арақашықтыққа орналасқан сұйытылған көміртекті газдар мен жылдам тұтанатын сұйықтықтар қоймаларына елді мекендердің, ұйымдар мен жалпы желілік теміржол жолдарының аумағына сұйықтықтардың ағуын болдырмайтын шаралар (соның ішінде екінші топырақ үйіп бекіту, апаттық ыдыстар, ағызу арналары, олар) қарастырылуға тиіс.

54. Өндірістік объектілерді қауіпті өндірістік объектілерге жатқызу тәртібі Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес анықталады.

55. Қала және ауыл елді мекендерін санитарлық-эпидемиялық талаптар бойынша аумақтық аймақтарға бөлу кезінде тұрғын, қоғамдық іскери, өндірістік аймақтар, инженерлік және көлік инфрақұрылымдары аймақтары, ауылшаруашылығын пайдалану аймақтары, рекреациялық тағайындалған аймақтар, ерекше қорғалатын аумақтар аймақтары, арнайы тағайындалған, әскери объектілер орналастырылатын аймақтар және басқа да аумақтық аймақтар түрлері арасындағы арақашықтықтарды анықтау және орналастыру жөніндегі өрт қауіпсіздігі талаптары, сондай-ақ осы Техникалық регламентте жазылған талаптар сақталуға тиіс.

56. Тұрғын құрылыстары аймақтарының, қоғамдық іскери аймақтардың және қала мен ауыл елді мекендерінің рекреациялық тағайындалу аймақтарының шегінде аумақтарында өрт-жарылыс және өрт қаупі бойынша А, Б және В1 - В4 санатты ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстар жоқ өндірістік объектілерді орналастыруға жол беріледі.

57. Тұрғын құрылыс аймағы шегінде орналасқан өрт-жарылыс қауіпті объектілерде қауіпті өрт факторларының әсерін жою мүмкін болмаған жағдайда, қуаттылықты азайту, ұйымдарды (кәсіпорындарды) немесе жекелеген өндірісті қайта пішіндеу немесе ұйымды (кәсіпорынды) тұрғын құрылыс шегінен тыс жерлерге қайта негіздеу қарастырылуы керек.

58. Өнеркәсіп кәсіпорындарының санитарлық-қорғау аймақтарына бау-бақшалық, бақшалық және саяжайлық коммерциялық емес бірлестіктерді орналастыруға тыйым салынады.

59. Өрт сөндіру автомобильдерінің:

1) екі бойлық жақтан - биіктігі 28 м және одан артық (9 қабат және одан артық) көп пәтерлі тұрғын үйлердің ғимараттарына, биіктігі 18 м және одан артық (6 және одан артық қабатты) адамдар тұрақты тұратын және уақытша келетін өзге ғимараттарға, көрсетілім жасалатын және мәдени-ағарту мекемелерінің, халыққа қызмет көрсету ұйымдарының, жалпы білім беру ұйымдарының, стационарлық типті емдеу мекемелердің, мекемелерді басқару органдарының ғимараттарына;

2) барлық тараптардан - көп пәтерлі тұрғын үйлердің, жалпы білім беру мекемелерінің, балаларға арналған мектепке дейінгі білім беру мекемелерінің, стационары бар емдеу мекемелерінің, ғылыми және жобалық ұйымдардың, мекемелерді басқару органдарының бір секциялы ғимараттарына жақын келуі қамтамасыз етілуге тиіс.

60. Өндірістік объектілердің ғимараттарына, құрылымдары мен құрылыстарына олардың бүкіл ұзына бойына өрт сөндіру машиналарының:

1) бір жағынан - ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың ені 18 м артық болмаған жағдайда;

2) екі жағынан - ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың ені 18 м артық болған жағдайда, сондай-ақ аулалар тұйықталып және жартылай тұйықталып салынған жағдайда, жақын келуі қамтамасыз етілуге тиіс.

61. Құрылысының ауданы 10 мың м ² артық немесе ені 100 м артық өндірістік объектілер ғимараттарына өрт сөндіру техникасының жақын келуі жан-жағынан қамтамасыз етілуге тиіс.

62. Өрт сөндіру техникасының жүріп өтуін қамтамасыз ететін өту бөлігінің немесе жоспарланған үстіңгі бетінің шетінен өндірістік ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың қабырғаларына дейінгі арақашықтық:

1) биіктігі 13 м-ден 28 м дейінгі ғимараттар үшін - 8 м;

2) биіктігі 28 м артық ғимараттар үшін - 10 м артық болмауға тиіс.

Автомобиль жолының өту бөлігінің шетінен өндірістік ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың қабырғаларына дейінгі арақашықтықты өрт сөндіру техникасының бұрылуы үшін алаңдары бар және осы алаңдарда өрт гидранттары орнатылған осы ғимараттарға, құрылымдар мен құрылыстарға тұйық жолдар салынған жағдайда 60 м дейін ұлғайтуға жол беріледі. Бұл ретте өндірістік ғимараттардан, құрылымдар мен құрылыстардан өрт техникасының бұрылуына арналған алаңдарға дейінгі арақашықтық 100 м артық болмауға тиіс.

63. Өрт сөндіру техникасына арналған өтпе жолдардың жол төсемінің құрастырылымы өрт сөндіру автомобильдерінің түсіретін жүктемесіне есептелуге тиіс.

64. Тұрғын және көп функциялы биік ғимараттардың стилобаты шатырын өрт сөндіру техникасы жақын келуі үшін пайдалану кезінде өрт сөндіру автомобильдерінен оське түсетін 16 т кем емес жүктемеге есептелуге тиіс.

65. Өрт сөндіру машиналарының биіктігі 75 м артық тұрғын үй ғимараттарына жақын келуін қамтамасыз ету үшін тұрғын үйлердің биік бөлігінің сыртқы қабырғаларынан 8 м-ден 10 м дейінгі арақашықтықта ені 6 м кем емес қатты жабынды шеңбер жолдар салу керек.

66. Өтпе жолдар, галереялар сияқты немесе биіктігі 75 м артық тұрғын үйлердің ғимараттары (арқалары) арқылы тік өтетін жолдарды биіктігі 4,5 м кем емес және саңылаудағы ені 3,5 м кем емес етіп орындалуы керек.

Егер өрт сөндіру гидранттары бар сыртқы су құбыры желісі қасбеттердің бірінің тарабынан салынған болса, тұрғын үйлердің саты торлары (вестибюльдері) арқылы тік өтетін жолдарды бір-бірінен 100 м кем емес арақашықтықта қарастыру керек.

67. Тұйық жолдар өрт сөндіру техникасы бұрылуы үшін өлшемі 15 х 15 м кем емес алаңдармен аяқталуға тиіс.

68. Азаматтардың бау-бақ, бақшалық және саяжайлық коммерциялық емес бірлестік аумағында барлық бақша учаскелеріне, біріккен топтарға және жалпы пайдаланылатын объектілерге өрт сөндіру техникасының жақын келуі қамтамасыз етілуге тиіс.

69. Қала және ауыл елді мекендерінің аумағында сыртқы және (немесе) ішкі өртке қарсы сумен жабдықтау көздері болуға тиіс.

Сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтау көздеріне мыналар жатады:

1) өрт сөндіру гидранттары бар сыртқы су құбыры желілері;

2) Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес өрт сөндіру

мақсаттарына пайдаланылатын табиғи және жасанды су көздері.

70. Өртке қарсы су құбыры қала және елді мекендерде, сондай-ақ

өндірістік объектілерде қарастырылуға тиіс.

Шаруашылық-ауызсу немесе өндірістік су құбыры бар өртке қарсы су құбыры біріктірілуге тиіс.

71. Сұйық қоймалардан және (немесе) су қоймаларынан сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтауды:

1) тұрғындарының саны 5 мың адамға дейінгі елді мекендер үшін;

2) сақиналы өртке қарсы су құбыры жоқ елді мекендерде орналасқан, көлемі 1 мың м ³ дейінгі жеке тұрған қоғамдық ғимараттар;.

3) алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен;

4) сыртқы өрт сөндіруге секундына 10 л су жұмсаған жағдайда өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша В1 - В4, Г және Д санатты өндірістері бар өндірістік ғимараттар;

5) көлемі 1 мың м ³ дейінгі ірі жем қоймалары;

6) ғимараттарының көлемі 5 мың м ³ дейінгі ірі жем қоймалары;

7) радио-телевизиялық стансалардың ғимараттары;

8) көкөністер мен жемістерге арналған тоңазытқыштар мен қоймалары ғимараттары үшін қарастыруға жол беріледі.

Ескерту. 71-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

72. Мыналар:

1) биіктігі екі қабатқа дейін ғимараттарды салу кезінде 50 адамға дейін тұрғын саны бар елді мекендер;

2) ғимараттарының көлемі 1 мың м ³ жеке тұрған, елді мекендерден тыс орналасқан қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары және ауданы 150 м ² дейінгі сауда кәсіпорындары, сондай-ақ елді мекендерге орналасқан көлемі 250 м ³ отқа төзімділік дәрежелері I және II қоғамдық ғимараттар;

3) өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша Д санатты өндірістері бар көлемі 1 мың м ³ дейінгі I және II дәрежелі отқа төзімді өндірістік ғимараттар (көлемі 250 м ³ дейінгі металл қорғалмаған немесе ағаш арқаулық құрастырылымы бар, сондай-ақ полимер жылытқышы бар ғимараттардан басқа);

4) ғимараттардың көлемі 1 мың м ³ болған жағдайда ауылшаруашылығы өнімдерінің мерзімдік әмбебап қабылдау-дайындау пункттері;

5) ауданы 50 м ² дейін жанатын орауышқа салынған жанатын материалдардың және жанбайтын материалдардың қоймалары ғимараттары үшін сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтауды қарастырмауға жол беріледі.

73. Су құбыры желісінің магистральдық (есептік сақиналы) желілерін есептеу үшін сыртқы өрт сөндіруге жұмсалатын су шығыны (бір өрт үшін) және елді мекендердегі бір мезгілдегі өрттер саны осы Техникалық регламенттің 6-қосымшасы кестесінде берілген мәндерге сәйкес келуге тиіс.

74. Аймақтық сумен қамтамасыз ету кезінде сыртқы өрт сөндіруге кететін су шығыны және әрбір аймақтағы бір мезгілдегі өрттер саны аймақта тұрып жатқан тұрғындар санына байланысты қабылданады.

75. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

76. Топтық су құбыры үшін бір мезгілде болған өрттердің саны су құбырына қосылған елді мекендердегі тұрғындардың жалпы санына байланысты қабылданады.

77. Топтық құбыржолы бойынша өрт көлемін қалпына келтіруге жұмсалатын су шығыны мынадай жағдайларда:

өрт сөндіруге жұмсалатын ең үлкен шығындарды талап ететін елді мекендер үшін (бір мезгілдегі өрттер санына сәйкес) су шығындарының жинағы ретінде анықталады.

1) өртті сөндіру ұзақтығы 3 сағаттан кем емес, ал өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша Г және Д санатты үй-жайлары бар I және II дәрежелі отқа төзімді ғимараттар үшін 2 сағаттан кем емес уақыт болып қабылдануға тиіс.

2) судың өрт сөндіру көлемін ең үлкен қалпына келтіру уақыты: өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша А, Б, В1 - В4 санатты үй-жайлары бар елді мекендер мен өндірістік объектілер үшін - 24 сағаттан;

өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша Г және Д санатты үй-жайлары бар өндірістік объектілер үшін - 36 сағаттан;

ауылдық елді мекендер мен ауылшаруашылығы кәсіпорындары үшін - 72 сағаттан аспауға тиіс.

78. Елді мекенде сыртқы өрт сөндіруге жұмсалатын су шығыны осы Техникалық регламенттің 7-қосымшасы кестесінде берілген тұрғын және қоғамдық ғимараттардың өрт сөндіруге жұмсалатын су шығынынан кем болмауға тиіс.

79. Тұрғын және қоғамдық ғимараттардағы бiр өрттi сөндiруге су құбыры желiсiнiң қосу және тарату желiлерiнен, сондай-ақ микро аудан немесе квартал iшiндегi су құбыры желiсiнен жұмсалатын су шығыны осы Техникалық регламенттің 7-қосымшасы бойынша ең үлкен су шығынын талап ететiн ғимарат үшiн қабылдануға тиiс.

Ескерту. 79-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.
80. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

81. Өртке қарсы қабырғалармен бөліктерге бөлінген ғимараттардағы өртті сыртқы сөндіруге жұмсалатын су шығыны судың көп шығыны талап етілетін ғимарат бөлігі бойынша қабылдануға тиіс.

82. Өртке қарсы қоршаулармен бөлінген ғимараттардағы сыртқы өрт сөндіруге жұмсалатын су шығыны ғимараттың жалпы көлемі және өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша аса қауіпті санаты бойынша анықталуға тиіс.

83. Арқалық болат құрастырылымдары және жанатын немесе полимер жылытқышты болат пішінделген немесе асбест-цемент табақтардан жасалған қоршау құрастырылымдары бар биіктігі 18 м артық емес бір және екі қабатты өндірістік объектілердегі бір қабатты қоймалық ғимараттардағы сыртқы өрт сөндіруге жұмсалатын су шығыны осы Техникалық регламенттің 8-қосымшасы 1-ші және 2-ші кестелерінде көрсетілген нормативтерден 10 л/с-қа артық қабылдануға тиіс.

84. Кәсіпорында екі есептік өрт кезінде өрт сөндіруге жұмсалатын есептік су шығыны аса көп су шығынын талап ететін екі ғимарат бойынша қабылдануға тиіс.

85. Жеке тұрған көмекші ғимараттардың сырттан өрт сөндіруге жұмсалатын су шығынын мәндері осы Техникалық регламенттің 8-қосымшасы 1-кестесіне сәйкес, ал өндірістік ғимараттарға қосып салынған объектілер үшін - ғимараттың жалпы көлемі бойынша қабылдау керек.

86. Сыйымдылығы 10 мың м ³ дейінгі ағаш материалдары қоймаларының сырттан өрт сөндіруге жұмсалатын су шығыны оларды өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша В1 - В4 санатты өндірісті V дәрежелі отқа төзімді ғимараттарға жатқызып, осы Техникалық регламенттің 8-қосымшасы 1-кестесі бойынша қабылдануға тиіс.

Қоймаларды сыйымдылығы үлкен жағдайда тиісті нормативтік құжаттардың талаптарды басшылыққа алуы қажет.

87. Егер осы Техникалық регламенттің 8-қосымшасының 1-ші және 2-ші кестесі бойынша көп су шығыны талап етілмесе, ғимараттардың көлемі мен елді мекендерде тұратын адамдардың санына қарамастан радио-телевизиялық беру стансалары ғимараттарының сырттан өрт сөндіруге жұмсалатын су шығынын 15 л/с кем емес етіп қабылдау керек. Көрсетілген талаптар қолданыста бар және жобаланатын байланыс объектілеріне орнатылатын радио-телевизиялық трансляторларға таратылмайды.

88. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

89. Ағаш құрастырылымды II дәрежелі отқа төзімді ғимараттар үшін осы Техникалық регламенттің 8-қосымшасының 1-ші және 2-ші кестелерінде көрсетілгеннен 5 л/с артық қабылдануға тиіс.

90. 5 тоннаға дейін жүк салынатын контейнерлерді сақтайтын ашық алаңдардың сырттан өрт сөндіруге жұмсалатын су шығыны мынадай контейнерлер санымен қабылдануға тиіс:

1) 15 л/с кем емес - контейнерлер 30-дан 50 дейін;

2) 20 л/с кем емес - контейнерлер 50-ден артық 100 дейін;

3) 5 л/с кем емес - контейнерлер 100-ден артық 300 дейін;

4) 40 л/с кем емес - контейнерлер 300-ден артық 1000 дейін.

91. Өндірістік объектілердегі бір мезгілдегі өрттердің есептік саны олар алатын ауданға байланысты қабылдануға тиіс: ауданы 150 га дейін болған жағдайда бір өрт, ауданы 150 га артық болған жағдайда екі өрт.

92. Елді мекен және өнеркәсіптік немесе елді мекен пунктінен тыс орналасқан ауыл шаруашылығы кәсіпорнының өртке қарсы біріккен құбыржолы кезінде мыналар бір мезгілдегі өрттің есептік саны болып қабылданады:

1) елді мекендегі тұрғындар саны 10 мың адамға дейін болған кезде 150 га дейін кәсіпорынның аумағы ауданы кезінде - бір өрт (кәсіпорын немесе елді мекенде судың ең үлкен шығыны бойынша);

2) сол сияқты, елді мекенде адамдар саны 10 мың адамнан артық 25 мың адамға дейінгі кезде - екі өрт (бірі кәсіпорында және бірі елді мекенде);

3) кәсіпорын аумағы ауданы 150 га жоғары және елді мекендегі адамдар саны 25 мыңға дейін болғанда - екі өрт (ең үлкен шығын бойынша кәсіпорында екі немесе елді мекенде екі);

4) елді мекенде 25 мыңнан артық адам болған кезде бір мезгілдегі өрт саны осы Техникалық регламенттің 6-қосымшасының кестесі бойынша қабылданады, сонымен қатар су шығыны тұтынылатын үлкен шығын жиынтығы (кәсіпорында немесе елді мекенде) және ең кіші шығынның 50 % (кәсіпорында немесе елді мекенде) ретінде анықталуға тиіс;

5) алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен;
Ескерту. 92-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

93. Жер бетінен ғимаратқа кіруде максималды шаруашылықтық-ауыз су суын тұтыну кезінде елді мекеннің су құбыры желісінде минималды бос арын 10 м кем емес бір қабатты құрылыс кезінде қабылдануға тиіс, үлкен қабаттар кезінде әрбір қабатқа 4 м қосылуы керек.

94. Су аз тұтынылған уақытта бірінші қабаттан басқа әрбір қабатқа арынды 3 м тең қабылдауға рұқсат етіледі, сонымен қатар сақтау үшін сыйымдылыққа су беру қамтамасыз етіледі.

95. Жекелеген көп қабатты ғимараттар немесе құрылыстың аз қабаты бар ауданда орналасқан оның топтары үшін немесе жоғарылаған орындарда арынды жоғарылату үшін жергілікті сорғы қондырғысын қарастыруға рұқсат етіледі.

96. Су үлестіру колонкасы желісінде бос арын 10 м кем болмауы қажет.

97. Төмен қысымды өртке қарсы су құбырын пайдаланған жөн, жоғары қысымды өртке қарсы су құбырын сәйкес негіздемесі бар болған кезде ғана қабылдауға рұқсат етіледі.

Жоғары қысымды су құбырында стационарлық өрт сорғысы өрт пайда болғаны туралы сигнал берілгеннен кейін 5 мин кейін кешіктірмей сорғыны іске қосуды қамтамасыз ететін құрылғымен жабдықталуға тиіс.

98. Өрт сөндірген кезде төмен қысымды өртке қарсы су құбыры желісіндегі минималды бос арын (жер беті деңгейінде) 10 м кем болмауға тиіс.

99. Жоғары қысымды өртке қарсы су құбыры желісінде минималды бос арын өрт сөндіруге судың толық шығыны кезінде және өрт бағаны ең жоғарғы ғимараттың жоғарғы нүктесі деңгейінде орналасқан кезде 20 м кем болмайтын шағын ағын биіктігін қамтамасыз етуге тиіс.

100. Біріккен су құбыры желісінде максималды бос арын 60 м артық болмауы керек.

101. Су құбыры желісі сақиналы болуға тиіс.

Су құбырының тұйық желісін суды беру үшін қолдануға рұқсат етіледі:

1) өндірістік қажеттіліктерге - апатты жою уақытында сумен жабдықтауда рұқсат етілген үзіліс кезінде;

2) шаруашылықтық-ауыз су қажеттілігіне - 100 мм артық емес құбыр диаметрі кезінде;

3) өртке қарсы немесе шаруашылықтық-ауыз су қажеттілігіне өрт сөндіруге су шығынына қарамай - желінің ұзындығы 200 м артық емес.

Сыртқы су құбыры желісін ғимараттар мен құрылымдардың ішкі су құбырымен сақиналауға рұқсат етілмейді.

102. 50 мың адамға дейін тұрғыны бар және сыртқы өрт сөндіру үшін 10 л/с су шығыны бар елді мекендерде немесе ішкі өрт краны 12 бірлікке дейінгі ғимаратта өртке қарсы сұйыққойма құрылғысы немесе су қоймасы, су арынды мұнара немесе тұйық соңында бақылау сұйыққоймасы бар болғанда ұзындығы 200 м артық тұйық желіге рұқсат етіледі.

103. Сыртқы өрт сөндіру үшін судың 20 л/с және одан кем шығыны бар өндірістік объектілер үшін өрт сөндіру мақсаты үшін өртке қарсы сұйыққоймада су қорын қалпына келтіру уақытын ұлғайтуға рұқсат етіледі:

1) 48 сағ дейін - өртжарылыс және өрт қауіптілігі бойынша Г және Д санатты үй-жай үшін;

2) 36 сағ дейін - өртжарылыс және өрт қауіптілігі бойынша В1 - В4 санатты үй-жай үшін.

104. Қызыл желі 60 м шегінде және одан көп көше ені кезінде су құбыры желісін көшенің екі жағынан төсеу қарастырылады.

105. Өрт гидрантын өтетін бөліктің шетінен бастап 2,5 м артық емес, алайда ғимарат қабырғасынан 5 м кем емес аралықта автомобиль жолы бойымен орнату қажет.

Өрт гидрантын өтетін бөлікте орнатуға рұқсат етіледі, сонымен қатар су құбыры желісінен тармақтануда өрт гидрантын орнатуға тыйым салынады.

106. Су құбыры желісінде өрт гидрантын орналастыру сыртқы өрт сөндіруге 15 л/с және одан көп су шығыны кезінде екі өрт гидрантынан кем емес және 15 л/с кем су шығыны кезінде бір гидрант осы желі қызмет көрсететін кез келген ғимарат, құрылым, құрылыс немесе оның бөліктерінде өрт сөндіруді қамтамасыз етуге тиіс.

107. Су құбыры желісінде өрт гидранты арасындағы 200 м аспайтын аралық қабылдануға тиіс және жобалау ұйымы өрт сөндіруге судың жиынтық шығынын және орнатылатын өрт гидранты типінің өткізу қабілетін ескеретін есептеу арқылы негіздейді.

108. Өрт сөндіру мақсатына арналған сұйыққоймадағы таза судың пайдаланылмаған су қоры өрт сөндіру үшін қажетті су мөлшерін сумен қамтамасыз ету көзінен тікелей алу техникалық мүмкін болмаса немесе экономикалық жағынан мақсатқа сай болмаған жағдайда қарастырылуға тиіс.

Таза су сұйыққоймасындағы өрт сөндіруге арналған судың пайдаланылмаған қоры мыналарды қамтамасыз етуден қабылдануға тиіс:

1) сыртқы гидранттан және ішкі өрт кранынан өрт сөндіру;

2) өрт сөндірудің автоматты су және көбік қондырғысы;

3) максималды шаруашылықтық-ауыз су және өрт сөндірудің барлық мерзімінде өндірістік қажеттіліктер үшін.

Сұйыққоймадағы судың өрт көлемін анықтаған кезде егер оған су келу I және II санатты сумен жабдықтау жүйесінен жүзеге асырылса, өрт сөндіру кезінде толтыруды есепке алу қажет.

109. Су арыны мұнарасының бағындағы өрт сөндіруге арналған судың пайдаланылмаған қоры басқа қажеттіліктер үшін бір мезгілдегі судың үлкен шығыны кезінде бір сыртқы және бір ішкі өртті сөндірудің он минуттық ұзақтығына есептелуі керек.

110. Өрт сұйыққоймасы немесе су қоймасының саны екіден кем болмауы керек, сонымен қатар оның әрқайсысында өрт сөндіру үшін судың 50 % кем емес көлемі сақталуы керек.

111. Өрт сұйыққоймасы немесе су қоймасы мыналар бар болған кезде:

1) өрт автомобилі, 200 м аспайтын аралықта;

2) өрт мотопомпасы, 100 м аспайтын аралықтағы радиуста болатын

ғимараттарға қызмет көрсеткен жағдайда орналасуға тиіс.

Қызмет ету радиусын ұлғайту үшін 200 м аспайтын ұзындығы бар тұйық құбыржол су қоймасы немесе сұйыққоймасынан бастап төсеуге рұқсат етіледі.

Егер өрт сұйыққоймасынан немесе су қоймасынан суды өрт автомобилі немесе мотопомпамен тікелей жинау қиындық тудырса, көлемі 3 м ³ бастап 5 м ³ дейінгі қабылдау құқықтары қарастырылады. Сұйыққойманы немесе су қоймасын қабылдау құқығымен қосатын құбыржол диаметрі судың сыртқы өрт сөндіруге есептік шығынынан, алайда 200 мм кем емес қабылданады. Қабылдау құқығы алдында қосатын құбыржолға ысырмасы бар құқық орнатылады, оның штурвалы люк қақпағы астына шығарылуы керек.

112. Сұйыққоймадан немесе су қоймасынан су жинау нүктесінен бастап оттөзімділіктің III, IV және V деңгейлі ғимараттарына және жанғыш материалдардың ашық қоймасына дейінгі аралық 30 м кем болмауға, оттөзімділіктің I және II деңгейлі ғимаратына дейін - 10 м кем болмауға тиіс.

113. Объекті аумағында немесе оның 200 м радиус маңайында табиғи немесе жасанды су көздері (өзен, көл, бассейн, градирия) бар болған кезде оларға жылдың кез келген мезгілінде су жинау және өрт автомобилін орнату үшін 12 х 12 м кем емес көлемі бар қатты жабынды алаңқайы (пирс) бар кіре беріс орнатылуы керек.

114. Сыртқы өртке қарсы су құбыры параметрлері, сондай-ақ өртгидрантының қажетті саны және орнату орындарын анықтау әдістері Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормалары мен талаптарына және белгіленген тәртіпте бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттарға сәйкес келуге тиіс.

115. Азаматтардың коммерциялық емес бақшалық және саяжай бірлестіктері аумағында өрт сөндіруді қамтамасыз ету үшін учаскелер саны:

1) 300 дейін - сыйымдылығы 25 м ³ кем емес;

2) 300 артық - өрт сорғысымен су жинау мүмкіндігі бар әрқайсысы кемінде екі өрт автомобилін орнатуға арналған алаңдары бар сыйымдылығы 60 м ³ кем емес болған кезде сыйымдылықты өртке қарсы су қоймалары немесе сұйыққоймалар қарастырылуға тиіс.

3.2.2. Қалалық және ауылдық елді-мекендер аумағында ғимараттар мен құрылымдар арасында өртке қарсы аралыққа қойылатын талаптар

116. Оттөзімділік деңгейіне қарай өнеркәсіптік кәсіпорындардың тұрғын үй, қоғамдық және қосымша ғимараттары арасындағы өртке қарсы аралықты осы Техникалық регламенттің 9-қосымшасы 1-кестесіне сәйкес қабылдаған жөн.

117. Оттөзімділік деңгейіне қарай өнеркәсіптік кәсіпорындардың өндірістік ғимараттары арасындағы өртке қарсы аралықты осы Техникалық регламенттің 9-қосымшасы 2-кестесіне сәйкес қабылдаған дұрыс.

118. Оттөзімділік деңгейі бойынша ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының өндірістік ғимараттары арасындағы өртке қарсы аралықты осы Техникалық регламенттің 9-қосымшасы 3 және 4-кестесіне сәйкес қабылдаған жөн.

119. Ғимараттар және құрылымдар арасындағы өртке қарсы аралық болып ғимараттың сыртқы қабырғасы немесе басқа құрастырылымы арасындағы аралық анықталады. Жанбайтын материалдан жасалған ғимараттар мен құрылымдар құрастырылымының 1 м артық шығыңқылығы бар болса, осы құрастырылымдар арасындағы аралық қабылданады.

120. Терезе ойығы жоқ ғимараттар, имараттар және құрылыс арасындағы өртке қарсы аралықты оттөзімділіктің III, IIIа, IIIб, IV, ІVа және V деңгейлі ғимараттарды қоспағанда, 20 % кішірейтуге рұқсат етіледі.

121. 1 В климаттық кіші аудандарда оттөзімділіктің IV және V деңгейлі тұрғын ғимараттар арасындағы аралықты 50% арттырған дұрыс.

122. Сейсмикалығы 9 балл және одан жоғары аудандарда тұрғын ғимараттар, сондай-ақ оттөзімділіктің IV, ІVа және V деңгейлі тұрғын және қоғамдық ғимараттары арасындағы өртке қарсы аралықты 20 % арттырған жөн.

123. Оттөзімділіктің V деңгейлі каркас және қаңқалы құрастырылымды екі қабатты ғимарат, сондай-ақ жанғыш материалдан жасалған төбесі бар ғимараттар үшін өртке қарсы аралықты 20 % арттырған жөн.

124. Оттөзімділіктің I және II деңгейлі ғимараттары арасындағы өртке қарсы аралықты егер басқа ғимаратқа қарсы орналасқан одан жоғары ғимарат қабырғасы 1 типті өртке қарсы болып табылса, 3,5 м дейін кішірейтуге рұқсат етіледі.

125. Тұрғын үйлерге дейін үй жанындағы жер учаскесінде шаруашылық құрылысы (сарай, гараж, монша) және бір, екі пәтерлі тұрғын үйден бастап көршілес үй маңының жер учаскесіндегі тұрғын үй және шаруашылық құрылысына дейінгі өртке қарсы аралықты осы Техникалық регламенттің 9-қосымшасы 1-кестесіне сәйкес қабылдаған жөн.

126. Тұрғын үй және шаруашылық құрылысы арасындағы, сондай-ақ үй маңындағы бір учаске шегінде шаруашылық құрылысы арасындағы өртке қарсы аралық нормаланбайды.

127. Оттөзімділіктің I және II деңгейлі Ф1, Ф2, Ф3, Ф4 өрт қауіптілігінің атқарымдық класының тұрғын, қоғамдық және әкімшілік (тұрмыстық) ғимараттарынан минималды өртке қарсы аралығы:

1) Ф5 класты өндірістік және қоймалық ғимараттардан, сондай-ақ оттөзімділіктің I және II деңгейлі гараждарына дейін 9 м кем емес;

2) Ф5 атқарымдық өрт қауіптілігі класты және С2, С3 құрастырылымдық өрт қауіптілігі класты ғимараттарға дейін - 15 м кем емес;

3) оттөзімділіктің III, IIIа, IIIб деңгейлі ғимараттарына дейін - 12 м кем емес;

4) оттөзімділіктің IV, IVа және V деңгейлі ғимараттарына дейін - 15 м кем емес.

128. Ф1, Ф2, Ф3, Ф4 IV, IVа атқарымдық өрт қауіптілігі класты және оттөзімділіктің V деңгейлі тұрғын, қоғамдық және әкімшілік (тұрмыстық) ғимараттардан бастап Ф5 атқарымдық өрт қауіптілігі класының өндірістік және қойма ғимараттарына, сондай-ақ оттөзімділіктің сондай деңгейі бар гаражға дейінгі аралық 18 м кем емес болып қабылданады. Оттөзімділіктің III, IIIа және IIIб деңгейлі аталған ғимараттары үшін олардың арасындағы аралық 12 м кем емес болып қабылданады.

129. Уақытша құрылыс, дүңгіршек, ларек және қалқаны орнату осы Техникалық регламенттің 9-қосымшасы 1-кестесінде келтірілген өртке қарсы аралықты есепке алып жүзеге асырылады.

130. Оттөзімділіктің RЕІ 150 кем емес шегі бар бүйір қабырғалар, Ф1.1, Ф4.1 класты атқарымдық өрт қауіптілік типті балалар, емдеу мекемелері ғимараттарын қоспағанда, I - III, IIIа, IIIб деңгейлі ғимараттар және автомобильдер пассивті жүретін көп ярусты гараж-тұрақтар арасындағы өртке қарсы аралық нормаланбайды.

131. Ыдысты сақтауға арналған алаңдар торлы қоршаумен қоршалуға тиіс және ғимарат пен құрылымнан кемінде 15 м аралықта орналасуы керек.

132. Қалалық мекендер құрылысы шекарасынан бастап орман алқабына дейiнгi өртке қарсы аралық 100 м кем болмауға тиiс.

Ескерту. 132-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

133. Қалалық мекендерде үй маңындағы учаскесi бар бiр-екi қабатты жеке құрылысы бар аудандар үшiн үй маңындағы учаске шекарасынан бастап орман алқабына дейiнгi аралық 50 м кем болмауы керек.

Ескерту. 133-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

134. Мұнай және мұнай өнімдері қоймасы аумағында орналасқан өртжарылыс және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1 - В4 санатты ғимараттар және құрылымдардан бастап көрші объектілерге дейінгі өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 10-қосымшасының 1-кестесі бойынша қабылданады.

Осы Техникалық регламенттің 10-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген аралықтар:

1) ғимарат және құрылымның сыртқы қабырғасы және құрастырылымы арасындағы аралық ретінде ғимарат және құрылма арасындағы;

2) құю-төгу құрылғысынан бастап - құю-төгу эстакадасы бар теміржол осінен бастап;

3) автомобиль цистернасының құю-төгу құрылмасы үшін, сорғы, ыдыстар үшін алаңдардан (ашық және қалқа асты) бастап - осы алаңдар шекарасынан бастап;

4) технологиялық эстакададан және құбыржолдан бастап - шеткі

құбыржолдан бастап;

5) алаулы қондырғыдан бастап - алау оқпанынан бастап анықталады.

135. Құрылысы ағаш кесуге байланысты болатын орман алқабында мұнай және мұнай өнімдерін сақтау үшін қоймаларды орналастырған кезде қылқанды орман алқабына дейінгі аралықты екі есе азайтуға рұқсат етіледі, сонымен қатар қойма маңында орман алқабы шекарасы бойында ені 5 м кем емес жыртылған жер жолағы қарастырылуға тиіс.

136. Сұйыққойма паркінен 200 м дейінгі аралықта орналасқан жалпы желідегі теміржол жолдары, көршілес елді мекендер және кәсіпорындар аумағы белгісін салыстыру бойынша жоғары белгілері бар алаңдарда мұнай және мұнай өнімдерінің сұйыққойма паркін орналастырған кезде, сондай-ақ су кемерінен 200 м және одан кіші (максималды деңгейде) аралықта өзен жағасында мұнай және мұнай өнімдері қоймасын орналастырған кезде сұйыққойманың апаты кезінде мұнай және мұнай өнімдерінің елді мекен немесе кәсіпорын аумағына, жалпы желідегі теміржол жолына немесе су қоймасына төгілу ықтималдығын болдырмайтын қосымша шаралар қарастырылуға тиіс.

Мұнай және мұнай өнімдері қоймасы аумағы биіктігі 2 м кем емес жанбайтын материалдан жасалған үрленетін қоршаумен қоршалуы керек.

137. Тұрғын үй және қоғамдық ғимараттардан бастап жалпы сыйымдылығы 2 мың м ³ , тұрғын және қоғамдық ғимараттарға қызмет көрсететін қазандық, дизельді электрлік станса және басқа энергетикалық объектілер құрамында қаралатын IIIв санатты мұнай және мұнай өнімдерін сақтауға арналған қоймаға дейінгі өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 10-қосымшасы 2-кестесінде белгіленгеннен кем болмайтындай қабылдануға тиіс.

138. Мұнай және мұнай өнімдері қоймасының санаты осы Техникалық регламенттің 10-қосымшасы 3-кестесі бойынша анықталады.

139. Елді мекен пункті аумағында автоқұю стансасын орналастырған кезде өртке қарсы аралық апатты сұйыққойма және отын сақтауға арналған қабырғадан, отын және (немесе) оның буы айналатын жер үсті жабдығынан бастап, отын сақтауға арналған сұйыққойма және апатты сұйыққойманың тыныс алу арқауынан, отын-үлестіру колонкасы тұрқы және сұйылтылған көмірсутекті газдар немесе сұйылтылған табиғи газ, автоцистерна және технологиялық құдыққа арналған алаңдар шекарасынан, тазарту құрылымының технологиялық жабдық қабырғасынан бастап және автоқұю стансасы ғимаратының сыртқы қабырғасы және құрастырылымынан бастап:

1) мектепке дейінгі балаларға жалпы білім беретін мекемелер, жалпы білім беретін мекеме, интернат типті жалпы білім беретін мекеме, стационарлық типті емдеу мекемелері, бір пәтерлі тұрғын ғимарат жер учаскесінің шекарасына;

2) терезе немесе есіктерге дейін (басқа мақсаттағы тұрған және қоғамдық ғимараттар үшін).

140. Автоқұю стансасынан бастап ғимараттар, құрылым және автоқұю стансасы кешеніне жатпайтын басқа объектілерге дейінгі минималды өртке қарсы аралық станса типіне байланысты болады және осы Техникалық регламенттің 11-қосымшасы 1-кестесіне сәйкес анықталады.

141. Жер үсті сұйыққоймасы бар автоқұю стансасы ғимараты және құрылымы арасындағы минималды өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 11-қосымшасы 2-кестесіне сәйкес қабылданады.

142. Жер үсті сұйыққоймасы бар автоқұю стансасы аумағында орналасқан ғимараттар және құрылым арасындағы минималды өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 11-қосымшасы 3-кестесіне сәйкес қабылданады.

143. Автоқұю стансасы аумағында орналасатын мұнай өнімдерін сақтауға арналған сұйыққойманың жалпы сыйымдылығы:

1) автоқұю стансасын қалада және елді мекен пунктінде орналастырған кезде - 100 м ³ артық емес;

2) автоқұю стансасын елді мекен пункті шегінен тыс орналастырған кезде - 150 м ³ артық емес (сақталатын автоцистерна сыйымдылығын есепке алып) болуға тиіс.

Қалада және басқа елді мекен пунктінде тек қана отынды сақтаудың жер асты сұйыққоймасы бар автоқұю стансасын орналастыруға рұқсат етіледі.

144. Жер үсті және жер үсті-жер асты гараждар, жеңіл автомобильді тұрақты және уақытша сақтауға арналған ашық тұрақтар және техникалық қызмет көрсету стансасынан бастап тұрғын үйлер және қоғамдық ғимараттар, сондай-ақ елді мекендердің тұрғын, қоғамдық-іскерлік және рекреациялық мақсаттағы аймақтарда орналасқан мектепке дейінгі балаларға жалпы білім беретін мекемелер, жалпы білім беретін мекеме, интернат типті жалпы білім беретін мекеме, стационарлық типті емдеу мекемелеріне дейін өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 12-қосымшасы кестесінде келтірілгеннен кем қабылданбауы керек.

145. Өртке қарсы аралықты тұрғын үй және қоғамдық ғимараттар, құрылымдар және құрылыстан бастап және мектепке дейінгі балаларға жалпы білім беретін мекемелер, жалпы білім беретін мекеме және стационарлық типті емдеу мекемесінен бастап гараж қабырғасы немесе ашық тұрақ шекарасына дейін анықтаған жөн.

146. Секциялық тұрғын үйден бастап бойлық фасад бойында орналасатын сыйымдылығы 101 машинадан бастап 300 машинаға дейінгі ашық алаңдарға дейінгі өртке қарсы аралықты 50 м кем емес деп қабылдаған дұрыс.

147. Осы Техникалық регламенттің 12-қосымшасының кестесінде келтірілген оттөзімділіктің I—II деңгейлі гаражы үшін аралықты гаражда ашылатын терезе, сондай-ақ тұрғын және қоғамдық ғимараттар жағына бағдарланған кірулер болмаған кезде 25 % азайтуға рұқсат етіледі.

148. Гараждар және сыйымдылығы 300 артық машина-орны бар жеңіл автомобильдерді сақтауға арналған ашық тұрақтар және 30 артық бекет кезінде техникалық қызмет көрсету стансасы тұрғын үйден 50 м кем емес аралықта өндірістік аумақта тұрғын ауданнан тыс орналасуға тиіс. Аралық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының келісімімен анықталады.

149. Сұйылтылған табиғи газ кешені құрамына кіретін сұйыққоймадан бастап сұйылтылған табиғи газ кешеніне жатпайтын ғимараттар және құрылымға дейінгі өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 13-қосымшасы 1-кестесі бойынша қолданылуға тиіс.

150. Қысымы осы Техникалық регламенттің 13-қосымшасы 1-кестесінде келтірілген мәннен ерекшеленетін сұйық қоймадан бастап көршілес объектілерге дейінгі өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 13-қосымшасы 2-кестесінде келтірілген.

151. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

152. Қойма аумағында орналасатын сұйылтылған көмірсутекті газ сұйық қоймасынан бастап қойма аумағынан тыс басқа объектілерге дейінгі өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 13-қосымшасының кестесінде келтірілген мәндерге сәйкес келуге тиіс.

Жеке тұрған құю-төгу эстакадасынан бастап көрші ұйымдар, тұрғын және қоғамдық ғимараттарға дейінгі өртке қарсы аралық сұйылтылған көмірсутекті газдар және қысым асты жеңіл тұтанатын сұйықтықтар қоймасы сұйыққоймасынан бастап сияқты қабылданады.

153. Қойма аумағында орналасатын сұйылтылған көмірсутекті газдар қоймасы шекарасынан бастап қойма аумағынан тыс өндірістік объектілер, тұрғын және қоғамдық ғимараттар және құрылымдарға дейінгі өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 13-қосымшасы 4-кестеде келтірілген мәндерге сәйкес келуге тиіс.

154. Газ құбыры, мұнай құбыры және мұнай өнімдері құбырының жер асты және жер үсті (төгіндіде) осінен бастап елді мекендер және жеке тұрған өндірістік объектілер, елді мекендер аумағындағы ғимараттар мен құрылымдарға дейінгі өртке қарсы аралық осы Техникалық регламенттің 14-қосымшасы 1-кестеде келтірілген мәндерден кем болмайтындай қабылдануға тиіс.

155. Шеткі сұйыққоймадан бастап жалпы сыйымдылығы 50 м ³ сұйылтылған көмірсутекті газдың сұйыққоймалық қондырғысынан бастап елді мекен ғимараты мен құрылымы және оның коммуникациясына дейінгі аралық осы Техникалық регламенттің 14-қосымшасы 2-кестеде келтірілген мәндерге сәйкес келуге тиіс.

156. Жалпы сыйымдылығы 50 м ³ артық сұйылтылған көмірсутекті газдың сұйыққоймалық қондырғысынан бастап аралық осы Техникалық регламенттің 14-қосымшасы 3-кестеде келтірілген мәндерге сәйкес келуге тиіс.

157. Бірлік сыйымдылығы 50 м ³ бойынша сұйылтылған көмірсутекті газдың екі сұйыққоймасын орнатқан кезде газ толтыру кіші стансасына жатпайтын ғимараттарға (тұрғын, қоғамдық, өндірістік) дейінгі аралықты:

1) жер үсті сұйыққоймалары үшін - 100 м дейін;

2) жер асты сұйыққоймалары үшін - 50 м дейін азайтуға рұқсат етіледі.

158. Сұйылтылған көмірсутекті газдардың жер үсті сұйыққоймасынан бастап бір мезгілде 800-ден артық адам болуы мүмкін (стадион, базар, парк, тұрғын үй) орындарға дейінгі, сондай-ақ мектеп, мектепке дейінгі және емдеу-сауықтыру мекемелеріне дейінгі аралық орын санына қарамай, осы Техникалық регламенттің 14-қосымшасы 3-кестеде келтірілген мәндермен салыстырып 2 есе арттыруға рұқсат етіледі.

3.3. Ғимараттар мен құрылымдарды жобалау және салу кезінде қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
3.3.1. Ғимараттар мен құрылымдарды жобалау кезінде қойылатын жалпы өрт қауіпсіздігі талаптары

159. Ғимаратқа, құрылым мен құрылысқа арналған жобалық құжаттамада адамдардың өмірі мен денсаулығын, меншігін, ұлттық байлықты және қоршаған ортаны қамтамасыз ететін, өрттің пайда болуын және өршуін болдырмауға, сондай-ақ оны сәтті сөндіруге бағытталған талаптар болуға тиіс.

160. Жобалау кезінде өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілейтін нормалар мен ережелер болмайтын ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстар салуға, жобалық құжаттаманы әзірлеушілер тиісті ғылыми-зерттеу және мамандандырылған ұйымдарды тарта отырып, олардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ерекшеліктерді бейнелейтін және қажетті инженерлік-техникалық және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша ұйымдастыру іс-шаралар кешені болатын жобалық шешімдер әзірлейді.

Жобалық шешімдер өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілейтін нормалар мен ережелер болмайтын объектілер салуға арналған жобалық құжаттаманы әзірлеу үшін негізгі бастапқы құжат болып табылады.

Жобалық шешімдер өрт қауіпсіздігі саласындағы органмен Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен келісілуі керек.

161. Мемлекеттік нормаларға, ережелерге, стандарттарға және жобалауға арналған тапсырмаларға сәйкес әзірленген жобалық құжаттама жауапты орындаушының (жобаның бас инженері, жобаның бас архитекторы) тиісті жазбасымен куәландырылған болуға тиіс және Қазақстан Республикасының заңдық актілерінде ерекше ескертілген жағдайларды қоспағанда, қосымша келісілуге жатпайды.

162. Ғимараттар, құрылымдар және құрылыстардағы жеке өрт қаупі ғимаратта өрт өршіген және адамдарды ғимараттан, үй-жайдан және құрылымнан шыға берістерден барынша алыстатылған жерлерге орналастырудың күрделі жағдайлары үшін, жылына 10 ^-6 аспауға тиіс.

Қауіпті өрт факторларының әсері нәтижесінде адамдардың апатқа ұшырау қатері ғимараттардың, үй-жайлар мен құрылымдардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелерін қолдану есебімен анықталуға тиіс.

Ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстардағы жеке өрт қатерін есептеу тәртібі Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуы керек.

163. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың құрастырылымдық, көлемдік-жоспарлау және инженерлік-техникалық шешімдері өрт жағдайында мыналарды қамтамасыз етуге тиіс:

1) адамдарды қауіпсіз аймаққа олардың өмірі мен денсаулығына қауіпті өрт факторларының әсері салдарынан зиян келтірілгенге дейін эвакуациялау;

2) адамдарды құтқару бойынша іс-шаралар өткізу мүмкіндігі;

3) өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жеке құрамының жол ашу және өрт сөндіру құралдарын ғимараттың, құрылым мен құрылыстың кез келген үй-жайына жеткізу мүмкіндігі;

4) өрт сөндіргіш заттарды өрт ошағына беру мүмкіндігі;

5) өртті көршілес ғимараттарға, құрылымдар мен құрылыстарға таратпау.

164. Ғимаратта өртке қарсы тосқауылдармен бөлінген әр түрлі функционалдық өрт қауіпті бөліктер болған кезде, осындай бөліктердің әрқайсысы функционалдық өрт қауіптілігіне сәйкес келетін ғимаратқа қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптарына жауап беруге тиіс.

165. Ғимараттарда, құрылымдарда және өрт сөндіру бөліктерінде жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша А және Б санатындағы үй-жайлар сыртқы қабырғаларда, ал көп қабатты ғимараттарда - жоғарғы қабаттарда орналасуы керек.

166. Жөртөлелік және цокольдық қабаттарда жанғыш газдар мен сұйықтықтар, сондай-ақ тез тұтанатын материалдар қолданылатын немесе сақталатын үй-жайлар орналастыруға тыйым салынады.

167. Ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың немесе ондағы жеке үй-жайлардың функционалдық тағайындалымы өзгерген кезде, сондай-ақ көлемдік-жоспарлау және құрастырылымдық шешімдер осы ғимараттардың, құрылымдар мен үй-жайлардың жаңа тағайындалымына сәйкес өзгерген кезде, Техникалық регламентте және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттарда белгіленген талаптардың орындалуы қамтамасыз етілуі қажет.

3.3.2. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелерінің құрамына және функционалдық сипаттамаларына қойылатын талаптар

168. Ғимарат, құрылым және құрылыстың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелерінің функционалдық сипаттамалары, сондай-ақ ғимарат, құрылым мен құрылыстың инженерлік жабдығы Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес анықталады.

169. Көп қабатты, көпшілік адамдар болатын ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстардағы, сондай-ақ балалар және қозғалу мүмкіндігі шектеулі адамдар тобы болатын ғимараттар мен құрылымдардағы жеке өрт қатері бірінші кезекте өрттің алдын алу жүйесімен және ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар кешенімен қамтамасыз етілуге тиіс.

170. Ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың өртке қарсы қорғау жүйелері адамдарды қауіпсіз аймаққа қауіпті өрт факторларының шекті рұқсат етілген мәндері болғанға дейін эвакуациялау мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.

171. Ғимараттың құрастырылымдық шешімдерінде өрт және өртті сөндіру кезінде адамдарды құтқару үшін қажетті уақыт ішінде оларға жүктелген функциялардың орындалуын қамтамасыз ететін құралдар (басқыш шабақтары, өртке қарсы қабырғалар, өрт сөндіру лифтілері, сыртқы өрт сөндіру сатылары, апаттық люктер) қарастырылуы керек.

172. Ғимараттар мен құрылымдардың электр жабдығы олар орнатылған жарылыс қауіпті және өрт қауіпті аймақтардың жанғыш қоспаларының санаттары мен топтарына сәйкес болуға тиіс.

173. Ғимараттар мен құрылымдарда электрлік қабылдағыштарды қоректендіру:

1) өртті байқау, өрт кезінде адамдарға хабарлау және эвакуациялауды басқару жүйелері;

2) эвакуация жолдарында апаттық жарық түсіру;

3) апаттық желдету және түтінге қарсы қорғау жүйелері;

4) автоматты өрт сөндіру жүйелері;

5) ішкі өртке қарсы су құбыры;

6) өрт сөндіру бөлімшелерін тасымалдауға арналған лифтілер өрт кезінде адамдарды қауіпсіз аймаққа толық эвакуациялау және өртті сөндіру үшін қажетті уақыт көлемінде қамтамасыз етілуге тиіс.

174. Резервтік қоректену көздерінің трансформаторлық қосалқы стансаларынан бастап енгізу-тарату құрылғыларына дейінгі кабельдер бөлек отқа төзімді арналарда төселуге немесе оттан қорғанышы болуға тиіс.

175. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың үй-жайларын электрмен жабдықтау желілерінің электрлік қабылдағыштар бұзылған кезде, өрттің пайда болуының алдын алатын қорғанышты сөндіру құрылғылары болуы керек. Қорғанышты сөндіру құрылғысын орнату ережелері және параметрлері "Қазақстан Республикасында электрлік қондырғыларды орнату ережелерінің" және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуы қажет.

176. Тарату қалқандарында оның шектерінен жанудың әлсіз ток бөлігінен күші ток бөлігіне немесе керісінше таралуын болдырмайтын құрастырылымы болуы керек.

177. Қабаттық тарату қалқандарынан бастап үй-жайларға дейін кабельдер мен сымдарды тарту, жанбайтын құрылыс құрастырылымдарынан жасалған арналарда немесе өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келетін бойлық арқаулықта іске асырылуы керек.

178. Ғимараттар мен құрылымдарда электрлік кабельдер мен сымдарды төсеуге арналған көлденең және тік арналардың өрттің таралуынан қорғауы болуға тиіс. Отқа төзімділік шегімен нормаланған құрылыс құрастырылымдары арқылы кабельдік арналардың, қораптардың, кабельдер мен сымдардың өтетін жерлерінде отқа төзімділік шегі осы құрастырылымдардағы отқа төзімділік шегінен төмен болмайтын кабельдік өткелдер қарастырылуы қажет.

Ашық төселген кабельдер жануды таратпайтын болуға тиіс.

179. Автономды қорек көздері болатын эвакуациялау жолдарында апаттық жарық түсіретін шырағдандар негізгі қорек көзін сөндіретін елестету кезінде олардың жұмыс қабілеттілігін тексеруге арналған құрылғылармен қамтамасыз етілуі керек. Автономды қорек көзінің жұмыс қоры эвакуациялау жолдарында адамдарды қауіпсіз аймаққа эвакуациялауға есептелген уақыт көлемінде апаттық жарық түсіруді қамтамасыз етуге тиіс.

180. Жарылыс-өрттен қорғау құралдары болмайтын электр жабдығын ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың жарылыс қауіпті, жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті үй-жайларында жанғыш ортада жану көзінің пайда болу қаупін болдырмауға бағытталған қосымша шараларсыз пайдалануға рұқсат етілмейді.

181. Жарылыс қауіпті және жарылыс-өрт қауіпті үй-жайларда өрттен қорғалған электр жабдығын пайдалануға тыйым салынады.

182. Жарылыстан қорғалған электр жабдығын өрт қауіпті және өрт қауіпті емес үй-жайларда, ал жарылыс қауіпті үй-жайларда - жарылыс қауіпті қоспаның санаты мен тобының жарылыстан қорғалған электр жабдығының түріне сәйкес келетін жағдайда пайдалануға рұқсат етіледі.

183. Электр жабдықты әр түрлі тағайындалымдағы ғимараттар мен құрылымдарда оның жарылыс қауіпті және өрт қауіпті деңгейіне байланысты қолдану ережесі, сондай-ақ электр жабдықтың өрт қауіптілігінің көрсеткіштері және оларды анықтау әдістері Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес белгіленеді.

184. Автоматты өрт сөндіру және өрт сигналын беру қондырғылары ғимараттар мен құрылымдарда белгіленген тәртіппен әзірленген және бекітілген жобалық-сметалық құжаттамаға сәйкес құрастырылуы керек.

185. Автоматты өрт сөндіру қондырғылары мыналармен қамтамасыз етілуге тиіс:

1) қорғалатын үй-жайда, ғимаратта немесе құрылымда өртті жою үшін жеткілікті өрт сөндіру заттарының есептік санымен;

2) қондырғының жұмыс қабілеттілігін бақылауға арналған құрылғымен;

3) адамдарға өрт туралы, сондай-ақ кезекші жұмыскерлеріне және (немесе) өрт күзетінің бөлімшесіне оның шығу орны туралы хабарлау құрылғысымен;

4) өрт шыққан үй-жайдан адамдарды эвакуациялау үшін қажетті уақытта газды және ұнтақты өрт сөндіру заттарының берілуін кідіртуге арналған құрылғымен;

5) өрт сөндіру қондырғысын қолмен қосуға арналған құрылғымен.

186. Резервтік өрт сөндіру заттарының болуы және саны "Ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды өрт кезінде автоматты өрт сөндіру және автоматты өрт сигналын беру, адамдарға хабарлау және эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау жөніндегі талаптар" атты Техникалық регламенттің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес анықталуға тиіс.

187. Өрт сөндіретін затты өрт ошағына беру тәсілі жанғыш материалдардың төгілуі, шашырауы немесе тозаңдануы, жанғыш және уытты газдардың бөлінуі салдарынан өрт аумағының ұлғаюына әкелмеуі керек.

188. Өрт сөндіретін затты үй-жайдан, ғимараттан немесе құрылымнан оны бергеннен кейін алып тастау, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттарға және автоматты өрт сөндіру қондырғыларын құрастыруға арналған жобаға сәйкес іске асырылуға тиіс.

189. Автоматты өрт сигналын беру қондырғылары өртті автоматты табуды, адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқарудың техникалық құралдарын басқару сигналдарының қалыптасуын, өрт сөндіру, түтінді кетіру қондырғыларын, инженерлік және технологиялық жабдықтарды басқару аспаптарымен қамтамасыз етуге тиіс.

190. Автоматты өрт сигналын беру қондырғылары жеке техникалық құралдар арасындағы байланыс желілерінің ақауын байқағаны туралы өрт туралы сигналдардан ерекшеленетін жарық түсіру және дыбыстық сигналдар көмегімен кезекші қызметкерге мәлімет берілуін қамтамасыз етуі керек.

191. Автоматты өрт сигналын беру жүйесінің өрт туралы хабарлағыштары және автоматты өрт сөндіру жүйелерін қозғағыштар қорғалатын үй-жайда өртті осы үй-жайдың кез келген нүктесінде байқайтындай болып орнатылуы қажет.

192. Өрт сигналын беру жүйелері өрттің шығуы туралы жарықтық және дыбыстық сигналдың ғимараттың, құрылымның барлық үй-жайына, үй-жайдағы кезекші қызметкердің қабылдау-бақылау құрылғысына немесе шығарылатын арнайы хабарлау құрылғыларына берілуін қамтамасыз етуге тиіс.

193. Автоматты өрт сөндіру жүйелерінің өрт сөндіретін қабылдау-бақылау аспаптары кезекші қызметкер тәулік бойы болатын үй-жайларда орнатылуы керек.

194. Қолмен өрт сөндіретін хабарлағыштар эвакуациялау жолдарында, өрт шыққан кезде олардың қосу үшін қол жеткізілетін орындарда орнатылуға тиіс.

195. Ғимараттар мен құрылымдарда адамдарға өрт туралы хабарлау, өрт кезінде адамдарды эвакуациялауды басқару және оларды қауіпсіз эвакуациялауды қамтамасыз ету, мынадай тәсілдердің біреуімен немесе олардың құрамдастырылуымен жүзеге асырылуы керек:

1) адамдар үнемі және (немесе) жарықты сигналдардың берілуін;

2) эвакуацияның қажеттігі, эвакуациялау жолдары, қозғалу бағыттары және өрт кезінде адамдардың қауіпсіздігін және үрейдің алдын алуды қамтамасыз етуге бағытталған басқа әрекеттер туралы арнайы әзірленген мәтіндердің берілуі;

3) эвакуациялау жолдарында өрт қауіпсіздігі белгілерінің нормативтік уақыт ішінде орналастырылуын және жарықпен қамтамасыз етілуін;

4) эвакуациялық (апаттық) жарық түсірудің қосылуын;

5) эвакуациялық шығу есіктері тиектерінің қашықтан ашылуын;

6) диспетчерлік өрт сөндіру күзетінің өрт кезінде хабарлау аймақтарымен байланысының қамтамасыз етілуін.

196. Адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйесі құрылымдардың әрбір қабатында әзірленген және адамдарды эвакуациялау жоспарларында болатын ақпаратқа сәйкес болуға тиіс.

197. Өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйесі мынадай жағдайларды қоспағанда, автоматты өрт сөндіру сигналы немесе автоматты өрт сөндіру қондырғысы іске қосылған кезде автоматты түрде қосылуға тиіс:

1) ғимараттар мен құрылымдарда автоматты өрт сөндіру сигналы немесе автоматты өрт сөндіру қондырғысы болмағанда. Бұндай жағдайда, өрт кезінде адамдарды құлақтандыруды және эвакуациялауды басқару жүйесін қашықтан қосу қолмен қосылатын өрт сөндіру хабарлағыштарынан іске асырылуы керек;

2) ғимараттың немесе құрылымның функционалдық тағайындалымы және өрт қауіптілігі жартылай автоматты басқаруды, жекелеген хабарлау аймақтарында өрт кезінде адамдарды құлақтандыруды және эвакуациялауды басқару жүйесін қашықтан және (немесе) жергілікті қосуды пайдаланған кезде, адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

198. Өрт кезінде адамдарды құлақтандыруды және эвакуациялауды басқару жүйесін басқару тәсілін таңдауды "Ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды өрт сигналын беру, кезінде автоматты өрт сөндіру және автоматты өрт сигналын беру, адамдарға хабарлау және эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау жөніндегі талаптар" атты Техникалық регламенттің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес жобалаушы-ұйым анықтайды.

199. Ғимаратты, құрылымды немесе құрылысты хабарлау аймақтарына бөлген кезде, ғимараттың әр түрлі үй-жайларында болатын адамдарға өрт туралы хабарлау кезектілігі әзірленеді.

200. Өртті хабарлау аймақтарының өлшемдері, хабарлау кезектілігі және жекелеген аймақтарда хабарлауды бастау уақыты өрт кезінде адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды қамтамасыз ету жағдайына байланысты анықталады.

201. Адамдарға өрт туралы хабарлау және оларды эвакуациялауды басқару жүйесі ғимараттан, құрылымнан немесе құрылыстан адамдарды эвакуациялауды аяқтау үшін қажетті уақыт көлемінде қолданылуға тиіс.

202. Өрт кезінде хабарлау және ғимараттан, құрылымнан немесе құрылыстан эвакуациялауды басқару жүйелерінің техникалық шешімдері эвакуацияланатын адамдардың денсаулық жағдайы мен жасын ескеруге тиіс.

203. Эвакуациялық шығулардың жарық нұсқағыштары адамдардың қорғалатын үй-жайларда болатын уақыты ішінде қосылған күйінде болуы керек.

204. Дыбыстық және сөйлеу өрт хабарлағыштары, оларды орнына қою және қуаты адамдар үнемі немесе уақытша болатын барлық жерлерде өрт туралы ақпарат алу үшін жеткілікті дыбыс деңгейін қамтамасыз етуге тиіс. Дыбыстық хабарлау сигналдары үндестілігі бойынша басқа қолданыстағы дыбыстық сигналдардан ерекшеленуге тиіс.

205. Өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелерінің хабарлағыштарының (дауыс зорайтқыштар) дыбыс реттегіші болмауы керек және ажырататын құрылғыларсыз, электр желілеріне қосылған болуы қажет. Құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелерінің коммуникацияларын ғимараттың радио арқылы хабар тарату желісімен бірге орналастыруға рұқсат етіледі.

206. Өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелерін іске қосу, өрт сөндіретін диспетчерлік күзет үй-жайында немесе өрт қауіпсіздігі талаптарына жауап беретін басқа арнайы үй-жайда іске асырылуы керек.

207. Ғимараттарда үй-жайлар мен құрылымдарда өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелерін орнату және параметрлері "Ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды өрт кезінде автоматты өрт сөндіру және автоматты өрт сигналын беру, адамдарға хабарлау және эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау жөніндегі талаптар" атты Техникалық регламенттің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуға тиіс.

208. Көлемдік-жоспарлау және құрастырылымдық шешімдерге байланысты, ғимараттар мен құрылымдардан түтінді кетіру жүйесі табиғи немесе механикалық қозғалтумен орындалуы керек.

Қозғалту тәсіліне қарамастан, түтінді кетіру жүйесінің түтінге қарсы желдетудің атқарушы механизмдері мен құрылғыларын автоматты және қашықтан қолмен іске қосуы болуға тиіс.

209. Ғимараттар мен құрылымдардың көлемдік-жоспарлау шешімдері жану өнімдерінің өрт сөндіру үй-жайының, өрт сөндіру бөлімінің және (немесе) бөлігінің шегінен тыс таралу мүмкіндігін болдырмауы керек.

210. Ғимараттар мен құрылымдардың функционалдық тағайындалымына және көлемдік-жоспарлау және құрастырылымдық шешімдеріне байланысты, онда тартып-соратын немесе түтінге қарсы желдететін сору жүйесі қарастырылған болуға тиіс.

211. Түтінге қарсы желдетудің тартып-сору жүйесі архитектуралық-жоспарлау шешімдерімен немесе механикалық желдету көмегімен кетірілетін жану өнімдерінің көлеміне сәйкес келетін көлемде ауа ағыны қамтамасыз етілетін ғимараттар мен құрылымдарда қолданылады.

212. Түтінге қарсы желдетудің тартып-сору жүйесі архитектуралық-жоспарлау шешімдерімен кетірілетін жану өнімдерінің көлеміне сәйкес келетін көлемде ауа ағыны қамтамасыз етілетін ғимараттар мен құрылымдарда қолданылады.

213. Жану өнімдерін табиғи немесе механикалық түтінге қарсы желдету құрылғысынсыз, ғимараттар мен құрылымдар шегінен тыс ығыстыру үшін, кірме ағындық желдетуді пайдалануға тыйым салынады.

214. Түтінге қарсы соратын желдету өрт кезінде жану өнімдерінің өрт болған үй-жайдан, эвакуациялау жолындағы дәліздер мен холлдардан тікелей кетірілуін қамтамасыз етуге тиіс.

215. Ғимараттар мен құрылымдарды түтінге қарсы қорғау жүйесінің кірме Ағындық желдетуі өрт шыққан үй-жаймен аралас үй-жайларға, басқыш шабақтарында, лифті холлдары мен тамбурларда - шлюздарда ауа берілуін және артық қысым жасалуын қамтамасыз етуі керек.

216. Ғимараттар мен құрылымдарды түтінге қарсы қорғау элементтерінің құрастырылымдық орындауы және элементтері адамдарды қауіпсіз аймаққа эвакуациялау үшін қажетті уақыт ішінде немесе өрт ұзақтығының барлық уақытында түтін кетіру жүйесінің ақаусыз жұмысын қамтамасыз етуге тиіс.

217. Ғимараттар мен құрылымдардың түтінге қарсы желдететін атқарушы механизмдері мен құрылғыларының автоматты жетегі автоматты өрт сигналын бергіштер немесе автоматты өрт сөндіргіш қондырғылар іске қосылған кезде іске асырылуы керек.

218. Ғимараттар мен құрылымдардың түтінге қарсы желдететін атқарушы механизмдері мен құрылғыларының қашықтан қолмен басқарылатын жетегі өрт сөндіру шкафтарында, эвакуациялық шығуларда және өрт сөндіру күзетінің үй-жайларында немесе диспетчерлік қызметкерлер үй-жайларындағы іске қосылатын элементтерден жүзеге асырылуы қажет.

219. Өрт кезінде ғимараттар мен құрылымдардағы түтінді кетіру жүйесін қосқан кезде, жалпы ауысымдық желдету және ауа баптау жүйелерінің міндетті түрде ағытылуы іске асырылуы керек.

220. Ұнтақты немесе газды автоматты өрт сөндіру қондырғыларының немесе өрт сөндіру үй-жайындағы түтінге қарсы желдету жүйелерінің бір мезгілдегі жұмысына тыйым салынады.

221. Ғимараттар мен құрылымдардың түтінге қарсы қорғау жүйелерінің элементтерінің құрастырылымдық орындалуы, пайдалану ерекшелігі және қосу жүйелігі Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың, құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес болуға тиіс.

222. Ғимарат, үй-жай және құрылымдар Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес, өрт сөндіру мақсаттары үшін қажетті су шығынын қамтамасыз ететін өртке қарсы ішкі су құбырымен жабдықталған болуы керек.

223. Өртке қарсы ішкі су құбыры өрт сөндіру мақсаттарына қол жеткізуді қамтамасыз ететін көлемде ішкі өрт сөндіру крандарымен қамтамасыз етілуі керек.

224. Ішкі өрт сөндіру су құбырының параметрлері, сондай-ақ ішкі өрт сөндіру крандарының қажетті санын және орналасу орындарын анықтау әдістері Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың, құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес болуға тиіс.

3.3.3. Ғимараттар, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінің отқа төзімділігіне және өрт қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

225. Ғимараттар, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінің отқа төзімділік деңгейі олардың қабатына, функционалдық өрт қауіптілігіне, өрт сөндіру бөліктерінің ауданына және онда орналастырылған технологиялық процестердің өрт қауіптілігіне байланысты белгіленуге тиіс.

226. Құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік шектері ғимараттар, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінің отқа төзімділік деңгейіне сәйкес болуы керек.

Құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік шектері ғимараттар, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінің отқа төзімділік деңгейі, сондай-ақ онда қолданылатын құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік деңгейі осы Техникалық регламенттің 5-қосымшасының 1-кестесінде берілген.

227. Ойықтарды толтырудың отқа төзімділік шектері (есіктерді, қақпаларды, терезелер мен люктерді, сондай-ақ қолшамдарды, оның ішінде учаскелердің зенитті және басқа жарық түсетін жабын төсемдерін) өртке қарсы кедергілердегі ойықтарды толтыруды қоспағанда, нормаланбайды.

228. Өртке қарсы аймақтардың және тамбур-шлюздардың өртке қарсы қабырғалары, аражабындары, жабындары, құрастырылымдары, сондай-ақ өртке қарсы кедергілердегі жарық түсіру ойықтарын толтырулар (өртке қарсы есіктер, қақпалар, люктер, клапандар, терезелер, перделер) жанбайтын материалдардан орындалуға тиіс.

229. Ғимараттың, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінің құрастырылымдық өрт қауіптілік класы олардың қабатына, функционалдық өрт қауіптілігіне, өрт сөндіру бөліктерінің ауданына және онда орналастырылған технологиялық процестердің өрт қауіптілігіне байланысты белгіленуге тиіс.

230. Құрылыс құрастырылымдарының өрт қауіптілік класы ғимараттардың, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінің құрастырылымдық өрт қауіптіліктің қабылданған класына сәйкес болуы керек.

Ғимараттардың, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінің және онда қолданылатын құрылыс құрастырылымдарының өрт қауіптілігі кластарының құрастырылымдық өрт қауіптілігі класына сәйкестігі осы Техникалық регламенттің 5-қосымшасының 2-кестесінде берілген.

231. Ғимараттың қоршайтын құрастырылымдарындағы ойықтарды толтырудың өрт қауіптілігі (есіктер, қақпалар, терезелер мен люктер) өртке қарсы кедергілердегі ойықтарды толтыруды қоспағанда, нормаланбайды.

232. Құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік шектері және өрт қауіптілік кластары Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттарда және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттарда берілген әдістер бойынша, стандарттық сынаулар жағдайында анықталуға тиіс.

233. Құрылыс құрастырылымдарының отты сынаулардан өтілген формасы, материалдары, құрылыс құрастырылымдарының құрастырылымдық орындауы бойынша ұқсас отқа төзімділік шектерін және өрт қауіптілік класын белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттарда белгіленген есептік-аналитикалық әдістер бойынша анықтауға рұқсат етіледі.

3.3.4. Ғимараттарда, құрылымдар мен өрт сөндіру бөліктерінде өрттің таралуын шектеуге қойылатын талаптар

234. Ғимараттар, құрылымдар, өрт сөндіру бөліктері, сондай-ақ функционалдық өрт қауіптілік кластары әр түрлі үй-жайлар бөліктері өзара отқа төзімділік шектері және құрастырылымдық өрт қауіптілік кластары нормаланған қоршау құрастырылымдарымен немесе өртке қарсы кедергілермен бөлінген болуы керек. Өртке қарсы кедергілердің осындай қоршау құрастырылымдары мен типіне қойылатын талаптар үй-жайдың функционалдық өрт қауіптілігі, өрт жүктемесінің шамасы, ғимараттың, құрылымның, құрылыстың, өрт сөндіру бөлігінің отқа төзімділік деңгейі және құрастырылымдық өрт қауіптілік класы ескеріліп белгіленеді.

235. Өртке қарсы кедергілер қызметін орындайтын құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік шектері және типтері, ойықтар мен тамбур-шлюздарды толтыратын олардың тиісті типтері осы Техникалық регламенттің 4-қосымшасының 1-кестесінде берілген.

236. Өртке қарсы кедергілерде ойықтарды толтырудың тиісті типтеріне арналған отқа төзімділік шектері осы Техникалық регламенттің 4-қосымшасының 2-кестесінде берілген.

237. Әр түрлі типтегі тамбур-шлюздардың элементтеріне қойылатын талаптар осы Техникалық регламенттің 15-қосымшасының кестесінде берілген.

238. Өртке қарсы қабырғалар ғимараттың, құрылымның барлық биіктігіне салынып, өрттің аралық өрт сөндіру бөлігіне, оның ішінде өрт ошағы жағындағы құрастырылымның бір жақты қирауы кезінде таралмауын қамтамасыз етуге тиіс.

239. Өртке қарсы қабырғалардың, аражабындар мен бөлгіштердің ғимараттың, құрылымның, құрылыстың, өрт сөндіру бөліктерінің басқа қоршау құрастырылымдарымен жанасатын жерлерінде жанасатын кедергілердің отқа төзімділік шегінен кем болмайтын отқа төзімділік шегі болуы керек.

Өртке қарсы қабырғалардың ғимараттар мен құрылымдардың басқа қабырғаларымен жанасу орындарының құрастырылымдық атқарылуы өрттің осы кедергілерді айналып таралу мүмкіндігін болдырмауы керек.

240. Өртке қарсы кедергілерде терезелер ашылмайтын, өртке қарсы есіктер, қақпалар, люктер мен клапандардың өздігінен жабылуға арналған құрылғылары болуға тиіс.

Ашық күйінде пайдаланыла алатын өртке қарсы есіктер, қақпалар, перделер, люктер мен клапандар олардың өрт кезінде автоматты жабылуын қамтамасыз ететін құрылғылармен жабдықталған болуы қажет.

241. Өртке қарсы кедергілерде ойықтардың жалпы ауданы олардың ауданының 25 %-ынан аспауға тиіс.

242. А және Б санатты үй-жайларды басқа санаттағы үй-жайлардан, дәліздерден, басқыш шабақтарынан және лифтілік холлдардан бөліп тұратын өртке қарсы кедергілерде үнемі ауа тіреліп тұратын тамбур-шлюздар қарастырылуы керек. Жалпы тамбур-шлюздарды А және Б санатындағы екі және одан артық аралық үй-жайларда орнатуға тыйым салынады.

243. Өртке қарсы кедергілердегі тамбур-шлюздарды А және Б санатты үй-жайларды басқа санаттағы үй-жайлардан немесе өртке қарсы кедергілердегі өртке қарсы есіктерден, қақпалардан, перделерден, люктер мен клапандардан, В1 - В4 санатты үй-жайларды бөліп тұратын басқа үй-жайларда орнату мүмкін болмаған кезде, аралық қабаттар мен үй-жайларға өрттің таралуының алдын алу бойынша іс-шаралар кешені қарастырылуға тиіс.

244. Өртке қарсы қабырғалар мен аражабындарда өртке қарсы есіктермен немесе қақпалармен жабыла алмайтын ойықтарды жобалаған кезде В1 - В4, Г және Д санатты аралық үй-жайлар арасында қатынасу үшін, осы ойықтар орындарында тамбурдың 1 м ² еденінде 1 л/с судың көлемді шығыны болатын, ұзындығы 4 м учаскеде автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталған, ұзындығы 4 м кем болмайтын ашық тамбурлар (есіктерсіз немесе қақпаларсыз) қарастырылуы керек. Тамбурдың қоршау құрастырылымдары RЕІ 45 отқа төзімділік шегі болатын өртке қарсы болуға тиіс.

245. Өртке қарсы кедергілерде ойықтарды толтыру жанбайтын материалдардан орындалуға тиіс.

246. Өртке қарсы есіктер, қақпалар, люктер мен клапандар осы құрастырылымдардың отқа төзімділік шегінің нормативтік мәнін қамтамасыз етуге тиіс.

247. 1-типті өртке қарсы қабырғалар мен аражабындарды арналармен, шахталармен және жанғыш газдарды, ауа-тозаң қоспаларда, сұйықтықтарды, өзге заттар мен материалдарды тасымалдауға арналған құбыр желілерімен кесіп өтуге тыйым салынады. Осындай өртке қарсы кедергілерді арналармен, шахталармен және түтінге қарсы жүйелердің арналарын қоспағанда, жоғарыда аталғандардан ерекше заттар мен материалдарды тасымалдауға арналған құбыр желілерімен қиып өтетін жерлерде жану өнімдерінің арналар, шахталар және құбыр желілері бойынша таралуының алдын алатын автоматты құрылғыларды қарастыру қажет.

248. Басқыш шабақтарынан және лифтілердің машиналық бөлімшелерінің (төбеде орналасқандарынан басқа) үй-жайынан, сондай-ақ коммуникацияларды төсеуге арналған арналар мен шахталардан тыс орналасқан лифті шахталарының қоршау құрастырылымдары өртке қарсы 1-типті аражабындарға және 3-типті бөлгіштерге қойылатын талаптарға сәйкес болуға тиіс.

Лифті шахтасы мен лифтінің машина бөлімшесі арасындағы қоршау құрастырылымдарының отқа төзімділік шегі нормаланбайды.

249. Лифті шахталарының қоршауларында басқыш шабақтарынан басқа, олардан дәлізге және басқа үй-жайларға шығатын есік ойықтары отқа төзімділік шегі ЕІ 30 кем болмайтын өртке қарсы есіктермен немесе отқа төзімділік шегі ЕІ 45 кем болмайтын жанбайтын материалдардан жасалған қалқалармен қорғалған болуы керек, лифті шахталарының өрт кезінде автоматты жабылатын есік ойықтары, не ғимараттағы, құрылымдар мен құрылыстардағы лифті шахталары дәліздерден, басқыш шабақтарынан және басқа үй-жайлардан өртке қарсы 1-типті аражабындары және 3-типті бөлгіштері болатын тамбурлармен немесе холлдармен бөлінуге тиіс.

250. Биіктігі 28 м және одан артық ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда олардан шығатын жерлерде ауа тіреліп тұратын тамбур-шлюздары болмайтын лифті шахталары өрт кезінде лифтінің шахтасында артық қысым жасау жүйесімен жабдықталған болуы керек.

251. Автоматты өрт сигналын беру немесе өрт сөндіру жүйелерімен жабдықталған ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда лифтілердің кабинасының қозғалысының өрт кезінде негізгі төмен түсіру алаңына автоматты түрде оралуын, кабина есіктерінің ашылуын және шахтаның ашық күйінде ұсталуын қамтамасыз ететін жүктемесі мен бағытына тәуелсіз бұғаттауы болуға тиіс.

252. Басқыштардың және басқыш шабақтарының көлемдік-жоспарлық шешімдері мен құрастырылымдық атқарылуы өрт кезінде адамдарды ғимараттан, құрылымдар мен құрылыстардан қауіпсіз эвакуациялауды қамтамасыз етуге және өрттің қабаттар арасына таралуына кедергі жасауға тиіс.

253. Ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың цокольдық және жер асты қабаттарында лифтіге кіру өрт кезінде ауаның артық қысымы болатын 1-типті тамбур-шлюз арқылы іске асырылуы керек.

254. Ғимараттардың, құрылымдардың, құрылыстардың және өрт сөндіру бөліктерінің, өрт сөндіру бөліктерінің аудандарының отқа төзімділігі және ғимарат пен құрылым ішінде өрттің таралуының алдын алудың басқа тәсілдері олардың функционалдық өрт қауіптілік кластарына байланысты Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген осы Техникалық регламенттің, құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес болуға тиіс.

3.3.5. Көшіру жолдарына, көшіру және апатты шығуларға қойылатын талаптар

255. Ғимараттар, құрылымдар және құрылыстардың көшіру жолдары мен шығулары адамдарды қауіпсіз көшіруді қамтамасыз етуге тиіс. Көшіру жолдары мен шығулардың есебі оған қолданылатын өрт сөндіру құралдарын есепке алмай жүргізіледі.

256. Адамдар көп болатын, оның ішінде балалар және қозғалыс мүмкіндігі шектеулі тұрғындар тобы бар үй-жайды орналастыру, көшіру жолдарының құрастырылымдық элементтерінде өрт қауіпті құрылыс материалдарын қолдану осы Техникалық регламент талаптары, Қазақстан Республикасы аумағында қолдану үшін рұқсат етілген құрылыс нормалары мен ережелеріне және белгіленген тәртіпте бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттарға сәйкес анықталуға тиіс.

257. Ғимараттан, құрылым және құрылыстан көшіру шығуларына мыналарға:

1) бірінші қабат үй-жайынан сыртқа:

тікелей;

дәліз арқылы;

вестибюль (фойе) арқылы;

басқыш шабағы арқылы;

дәліз және вестибюль (фойе) арқылы;

дәліз, рекреациялық алаң және басқыш шабағы арқылы;

2) біріншіден басқа, кез келген қабат үй-жайынан:

тікелей басқыш шабағына немесе 3 типті басқышқа;

тікелей басқыш шабағына немесе 3 типті басқышқа алып келетін дәлізге;

тікелей басқыш шабағына немесе 3 типті басқышқа шығуы бар холлға (фойе);

пайдаланылатын төбе немесе 3 типті басқышқа алып келетін арнайы жабдықталған төбе учаскесіне;

3) сол қабатта орналасқан және осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген шығулармен қамтамасыз етілген көршілес үй-жайға (А және Б санатты Ф5 класты үй-жайдан басқа) алып келетін шығулар жатады.

Егер техникалық үй-жайда осы өрт қауіпті үй-жайға қызмет көрсету бойынша жабдық орналасқан болса, тұрақты жұмыс орны жоқ техникалық үй-жайдан А және Б санатты үй-жайға шығу көшіру болып саналады.

258. Жертөле және цокольдық қабаттан көшіру шығуларын тікелей сыртқа қарастырған жөн және ғимарат, құрылым, құрылыстың ортақ басқыш шабағынан оңашалануы керек.

259. Сондай-ақ:

1) бірінші және екінші қабаттар арасында жертөле еденінен бастап басқыш маршының аралық алаңдарына дейін басқыш маршы арасында орналасқан, басқыш шабағының қалған бөлігінен 1 типті өртке қарсы арақабырғамен бөлінген, сыртқа жеке шығуы бар тамбурға ортақ басқыш шабағы арғыны жертөледен шығулар;

2) В4, Г және Д санатты үй-жайы бар жертөле және цокольдық қабаттардан В4, Г, Д санатты үй-жайға және Ф5 класты ғимараттың бірінші қабатында орналасқан вестибюльге шығулар;

3) Ф2, Ф3 класты ғимараттың жертөле немесе цокольдық қабаттарда орналасқан фойе, гардероб, темекі шегетін орын және санитарлық үй-жайдан және 2 типті жеке басқыштармен бірінші қабат вестибюліне шығулар;

4) үй-жайдан тікелей 2 типті басқышқа, осындай басқышқа алып келетін дәліз немесе холлға (фойе, вестибюль) шығулар;

5) теміржол және автомобиль көлігі кіруге (шығу) арналған қақпадағы ашылатын есіктер көшіру шығулары болып саналады.

260. Ғимарат, құрылым және құрылыста апатты шығуларға:

1) балкон (лоджия) бүйірінен бастап терезе ойығына (әйнектелген есіктер) дейінгі 1,2 м кем емес немесе балконға (лоджия) шығатын әйнектелген ойық арасында 1,6 м кем емес шет жатқан аралық қабырғасы бар балкон немесе лоджияға;

2) Ф1.3 класты ғимараттың аралас секциясына немесе аралас өрткесіндісіне алып келетін ені 0,6 м кем емес өтпе;

3) балкон немесе лоджияны қабатпен қосатын, сыртқы басқышпен жабдықталған балкон немесе лоджияға;

4) 4,5 м кем емес және 5,0 м жоғары емес өлшемдері 0,75 х 1,5 м кем емес есік немесе терезе арқылы, сондай-ақ өлшемдері 0,6 х 0,8 м кем емес люк арқылы таза еден белгісі бар үй-жайдан тікелей сыртқа шығатын. Сонымен қатар шұңқыр арқылы шығу шұңқырдағы басқышпен, ал люк арқылы шығу үй-жайдағы басқышпен жабдықталуға тиіс. Аталған басқыштар еңісі нормаланбайды;

5) өлшемдері 0,75 х 1,5 м кем емес есік немесе терезе арқылы, сондай-ақ өлшемдері 0,6 х 0,8 м кем емес люк арқылы тік немесе еңіс басқышпен С0 және С1 класты оттөзімділіктің I, II және III деңгейлі ғимарат, құрылым және құрылыс төбесіне алып келетін шығулар жатады.

261. Көшіру шығуларының ойығында жылжымалы және көтеру-түсіру есіктері, айналмалы есіктер, турникет және адамдардың еркін өтуіне кедергі келтіретін басқа заттарды орнатуға тыйым салынады.

262. Үй-жайдан, қабаттар және ғимараттан көшіру шығуларының саны мен ені ол жерден көшірілетін адамдардың максималды ықтимал санына және адамдар ықтимал болатын алыс жерден бастап (жұмыс орны) жақын жердегі көшіру шығуына дейінгі шекті рұқсат етілген аралыққа байланысты анықталады.

Өрт қауіптілігінің түрлі атқарымдығы бар ғимарат бөліктері өртке қарсы тосқауылмен бөлінеді және өзіндік көшіру шығуларымен қамтамасыз етілуге тиіс.

263. Үй-жайдан көшіру шығуларының саны алыс жатқан нүктеден бастап (жұмыс орны) жақын жердегі көшіру шығуына дейін шекті рұқсат етілген аралыққа байланысты белгіленуі керек.

264. Ғимарат, құрылым және құрылыстан көшіру шығуының саны ғимарат, құрылым және құрылыстың кез келген қабатынан көшіру шығуының санынан кем болмауға тиіс.

265. Ғимарат қабатындағы пәтердің жалпы ауданы 500 м кем болған кезде (секция типті ғимаратқа арналған секция) атқарымдық өрт қауіптілігі Ф1.3 класты ғимаратта және көшіру шығуынан басқа, 15 м артқы биіктікте орналасқан әрбір пәтер қабатынан бір көшіру шығуында апатты шығу қарастырылуға тиіс.

Ғимараттар көшіру шығуының саны ғимараттың кез келген көшіру шығуы санынан кем болмауға тиіс.

266. Көшіру жолы осімен өлшенетін үй-жайдың алыс жатқан нүктесінен бастап (Ф5 класты ғимарат, құрылым және құрылыс үшін - алыс жатқан жұмыс орнынан бастап) жақын арадағы көшіру шығуына дейінгі шекті рұқсат етілген аралық атқарымдық өрт қауіптілігі класы және ғимарат, құрылым және құрылыстың өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша санаты, үй-жайдың көшірілетін, геометриялық параметрлері және көшіру жолдарының саны, құрастырылымдық өрт қауіптілігінің класы және ғимарат, құрылыс және құрылыстың оттөзімділік деңгейіне қарай белгіленеді.

267. 2 типті басқышпен үй-жайға көшіру жолының ұзындығын оның үш еселенген биіктігіне тең анықтау қажет.

268. Көшіру жолдарына лифт, эскалаторлар, сондай-ақ:

1) лифт шахтасынан шығулары бар дәліздер арқылы, егер лифт шахтасының есігін қоса алғанда, лифт шахтасының қоршау құрастырылымы өртке қарсы тосқауылдарға қойылатын талаптарға жауап бермесе лифт алдындағы тамбур және лифт холлы арқылы;

2) басқыш шабағы алаңы дәліз бөлігі болып табылған кезде басқыш шабақтары арқылы, сондай-ақ көшіру болып табылмайтын 2 типті басқыш орналасқан үй-жай арқылы;

3) пайдаланылатын төбені немесе құрастырылым бойынша пайдаланылатын төбеге ұқсас арнайы жабдықталған төбе учаскесін қоспағанда, ғимарат төбесіне;

4) екіден артық қабатты (ярустерді) қосатын, сондай-ақ жертөле мен цокольдық қабаттардан алып шығатын 2 типті басқышқа;

5) жер асты және жер үсті қабаттардың арасындағы қатынасқа арналған басқыш және басқыш шабақтарына алып келетін учаскелер кірмеуі керек.

3.3.6. Өрт-құтқару бөлімшелерінің қызметін қамтамасыз ететін өрт қауіпсіздігі талаптары

269. Ғимарат, құрылым және құрылыс үшін:

1) арнайы немесе біріккен атқарымдық кірулер мен өтулері бар өрттехникасы үшін ғимараттар, құрылым және құрылысқа өрт өтулері және өту жолдары;

2) ғимарат, құрылым және құрылыс төбесіне және қабатына өрттехникасын және өртке қарсы қызмет бөлімшесінің жеке құрамын көтерудің сыртқы өрт басқышы және басқа құралдары;

3) шаруашылықтық немесе арнайы біріккен, құрғақ құбыр және өртсыйымдылығын (сұйыққойма) қоса алғанда өрт қарсы су құбыры;

4) өртке қарсы қызмет бөлімшесінің жеке құрамының ғимарат, құрылым және құрылыс ішінде жылжу жолын өртке қарсы қорғау жүйесі;

5) адамдарды жеке және ұжымдық қорғау құралдары құрылғысымен қамтамасыз етілуге тиіс.

270. Биіктігі 10 м және өрт сөндіру машиналарының өтетін жерінің үстінің бетінен бастап, төбенің қаңқасына және сыртқы қабырғаның төбесіне (жақтау) дейінгі белгіден артық болатын ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда басқыш шабақтарынан тікелей немесе шатырдың асты арқылы, не 3-типті сатылар бойынша немесе сыртқы өрт сөндіру сатылары бойынша төбеге шығатын жерлер қарастырылуға тиіс.

271. Төбеге шығатын жерлер санын (бірақ біреуден кем болмайтын шығу) және олардың орналасуын ғимараттың, құрылым пен құрылыстың функционалдық өрт қауіптілігіне және өлшемдеріне байланысты қарастыру керек:

1) шатыр жабыны және біреуден кем болмайтын шығуы болатын ғимарат, құрылым және құрылыстың әрбір толық және толық емес 100 м ұзындығында, Ф1 - Ф4 кластарының ғимараттары үшін шатырсыз жабыны болатын ғимарат, құрылым және құрылыстың төбесінің 1 мың м ² ауданының толық және толық емес ұзындығында;

2) Ф5 класының ғимарат, құрылым және құрылыстарының периметрі бойынша әрбір 200 м сайын өрт сөндіру басқыштары бойынша.

Қарастыруға рұқсат етілмейді:

1) егер ғимараттың негізгі қасбетке қарама-қарсы жағынан ені 150 м аспаса, өртке қарсы су құбыры желісі болатын болса, ғимарат, құрылым және құрылыстың негізгі қасбетінде өрт сөндіру сатылары;

2) ауданы 100 м ² артық болмайтын жабыны болатын бір қабатты ғимарат, құрылым және құрылыстың төбесіне шығатын жерлер.

272. Ғимарат, құрылым және құрылыстың шатыры астында, Ф 1.4 класының ғимараттарын қоспағанда, өлшемі 0,6 х 0,8 м кем болмайтын есіктер, люктер немесе терезелер арқылы стационарлық басқыштармен жабдықталған төбеге шығатын жерлер қарастырылуы керек.

273. Басқыш шабақтарынан төбеге немесе шатыр астына шығатын жерлерді өлшемі 0,75 х 1,5 м кем болмайтын, өртке қарсы 2-типті есіктер арқылы шығатын жер алдындағы сатылық жайылмалар бойынша қарастыру керек. Аталған жайылмалар мен алаңдар жанбайтын материалдардан орындалып, 2:1 артық болмайтын еңісі және 0,9 м кем болмайтын ені болуға тиіс.

274. Биіктігі 15 м артық болмайтын, Ф1 - Ф4 кластарының ғимарат, құрылым және құрылысында бекітілген болат асылмалы басқыштар бойынша өлшемі 0,6 х 0,8 м, өртке қарсы 2-типті люктер арқылы басқыш шабақтарынан шатыр астына немесе төбеге шығу орнатуға рұқсат етіледі.

275. Техникалық қабаттарда, оның ішінде техникалық еден астыларында және техникалық шатыр астыларында өту биіктігі 1,8 м кем болмауға; барлық ғимарат, құрылым және құрылыс қасындағы шатыр астыларында - 1,6 м кем болмауға тиіс. Осындай өтетін жерлер ені 1,2 м кем болмауы керек.

Ұзындығы 2 м артық болмайтын жеке учаскелерде өтетін жердің биіктігін 1,2 м дейін, ал енін - 0,9 м азайтуға рұқсат етіледі.

276. Үйдің төбесінде бөлмелері болатын ғимарат, құрылым және

құрылыстарда шатыр асты қуыстарын қоршайтын құрастырылымдарда люктер

қарастыру керек.

277. Биіктігі 1 м артық төбеден құлайтын жерлерде (оның ішінде төбеге жарық аэрациялық қолшамдарды көтеру үшін) өрт сөндіру сатыларын қарастыру қажет.

Егер төбенің ауданы 100 м ² артық болатын әрбір учаскесінде төбеге шығатын жерлер болса немесе төменгі учаскенің биіктігі 10 м аспайтын болса, биіктігі 10 м артық болатын төбеден құлаған кезде өрт сөндіру сатыларын қарастырмауға рұқсат етіледі.

278. 10 м бастап 20 м дейінгі биіктікке көтеру үшін және төбе биіктігінен құлау орындарында П1 типті өрт сөндіру сатыларын, 20 м артық биіктікке көтеру үшін және биіктігі 20 м артық төбеден құлайтын орындарда - П2 типті өрт сөндіру сатыларын.

Өрт сөндіру сатылары жанбайтын материалдардан дайындалып, терезелерден 1 м жақын болмай орналастырылуға және өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жеке құрамының әскери киімде және қосымша жабдықпен қозғалу мүмкіндігін қамтамасыз ететін құрастырылымдық орындауы болуы керек.

279. Басқыш жайылмалары арасында және басқыш жайылмаларының қоршауларының тұтқалары арасында ені 75 мм кем болмайтын саңылау қарастырылуға тиіс.

280. Функционалдық өрт қауіптілік класы Ф1.1, биіктігі 10 м артық болатын ғимарат, құрылым және құрылыстарының, Ф1.3 класының биіктігі 50 м артық ғимарат, құрылым және құрылыстың, функционалдық өрт қауіптілігінің өзге кластарының биіктігі 28 м артық, екі қабаттан артық жерасты автотұрақтары болатын ғимарат, құрылым және құрылыстың әрбір өрт сөндіру бөлігінде өрт сөндіретін бөлімшелерін тасымалдауға арналған лифтілер қарастырылуы керек.

281. Төбесінің еңісі 12%-дан артық болмайтын ғимарат, құрылым және құрылыстарда, сыртқы қабырғаның (жақтау) ернеуіне немесе төбесіне дейінгі 10 м артық биіктігін қоса алғанда, сондай-ақ төбесінің еңісі 12 %-дан артық, ал ернеуге дейінгі биіктігі 7 м артық ғимарат, құрылым және құрылыстарда осы Техникалық регламентте белгіленген талаптарға сәйкес, төбеде қоршау қарастырылуы керек.

Ғимараттың биіктігіне қарамастан, аталған қоршауларды пайдаланылатын жалпақ төбе, балкон, лоджия, сыртқы галереялар, сыртқы басқыштардың ашық жайылмалары мен алаңдары үшін қарастыру керек.

282. 75 м артық жоғарғы қабаттың еденінің белгісі болатын ғимарат, имарат және құрылыстың жабынында өрт сөндіретін тікұшақтың көліктік-құтқару кабинасы үшін, өлшемі 5 х 5 м кем болмайтын алаң қарастырылуға тиіс. Аталған алаңдар үстінде антенналар, электр сымдары мен кабельдер орналастыруға тыйым салынады.

3.3.7. Құрылыс-құрастыру және отты жұмыстарды жүргізу кезіндегі өрт қауіпсіздігі талаптары

283. Құрылыс-құрастыру және отты жұмыстарды жүргізу кезінде Қазақстан Республикасы аумағында қолдану үшін рұқсат етілген осы Техникалық регламенттің, құрылыс нормалары мен ережелерінің, "Қазақстан Республикасындағы өрт қауіпсіздігі ережелері" және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы өзге нормативтік құжаттар талаптары сақталуға тиіс.

3.4. Өндірістік объектілерге қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
3.4.1. Өндірістік объектілерге арналған өрт қатерінің нормативтік мәндері

284. Ғимараттардағы, құрылымдардағы, құрылыстардағы және өндірістік объектілер аумақтарындағы жеке өрт қатерінің шамасы жылына 10 ^-6 аспауы керек. Қауіпті өрт факторларының әсерінің нәтижесінде адамдардың қырылу қатері ғимараттарды, құрылымдарды және құрылыстарды өрт қауіпсіздігімен қамтамасыз ету жүйелерінің қолданылуы ескеріліп анықталуы керек.

285. Жылына 10 ^-6 жеке өрт қаупінің шамасын технологиялық процестердің қолданылу ерекшелігіне байланысты мүмкін болмайтын өндірістік объектілер үшін, жылына 10 ^-4 мәніне дейін жеке өрт қаупін арттыруға рұқсат етіледі, мұндайда қызметкерлер құрамын өрт кезінде және жұмыскерлерді жоғары қауіп жағдайында олардың жұмысының орнын толтыратын әлеуметтік қорғау бойынша әрекеттерге оқыту бойынша шаралар қарастырылуға тиіс.

286. Объектінің жанындағы адамдар тұратын аймақта болатын адамдар үшін, өндірістік объектідегі қауіпті өрт факторларының әсері нәтижесінде жеке өрт қаупінің шамасы жылына 10 ^-8 аспауы керек.

287. Объектінің жанындағы адамдар тұратын аймақта болатын адамдар үшін, өндірістік объектідегі қауіпті өрт факторлары әсерінің әлеуметтік өрт қаупінің шамасы жылына 10 ^-7 аспауға тиіс.

288. Технологиялық процестердің өрт қауіптілігін талдау технологиялық процесс параметрлері болатын технологиялық процесте айналатын заттар мен материалдардың өрт қауіптілігі көрсеткіштерін салыстыруды қарастырады.

289. Технологиялық ортаның өрт қауіптілігі сипаттамалары үшін қажетті және жеткілікті олардың агрегаттық жағдайына байланысты, заттар мен материалдардың өрт қауіптілігі көрсеткіштерінің тізбесі осы Техникалық регламенттің 2-қосымшасының 1-кестесінде берілген.

290. Өрт қауіпті технологиялық ортаның әлеуетті жану көздерінің тізбесі технологиялық процесс параметрлерін және заттар мен материалдардың өрт қаупінің көрсеткіштері болатын өзге жану көздерін салыстыру көмегімен анықталады.

291. Өндірістік объектідегі өрт қауіпті жағдайларды анықтау технологиялық процестің әрқайсысының өрт қаупін талдау негізінде іске асырылуға және қауіпті өрт факторларымен және қауіпті өрт факторлары әсерінің қайталанатын зардаптары әсер ететін аймақта болатын адамдар үшін туындайтын қауіпті жүзеге асыру кезінде жағдайды таңдауын қарастыруға тиіс.

Өрт қауіпті апатты жағдайларға адамдардың өмірі мен денсаулығы үшін қауіп тудырмайтын апатты жағдайлар жатады. Бұл жағдайлар өрт қауіптілігін есептеген кезде ескерілмейді.

292. Өндірістік объектіде әрбір өрт қауіпті жағдай үшін, өрт қауіпті жағдайлардың пайда болу және даму себептерін, адамдар болатын жерде олардың өмірі мен денсаулығы үшін қауіп тудыратын олардың факторлары мен туындау орындарын сипаттау берілуі керек.

293. Өрт қауіпті жағдайлардың туындау себептерін анықтау үшін, жүзеге асыру жанғыш ортаның түзілуіне және жану көзінің пайда болуына әкелетін оқиғалар анықталуға тиіс.

294. Өндірістік объектідегі өрт қаупін бағалау мыналарды қарастыруы қажет:

1) өндірістік объектінің өрт қауіптілігін талдау;

2) өндірістік объектідегі өрт қауіпті апатты жағдайлардың жүзеге асырылу жиілігін анықтау;

3) өрттің белең алуының түрлі сценарийлері үшін, оның қауіпті өрт факторларының алаңын салу;

4) өрттің белең алуының түрлі сценарийлері үшін, қауіпті өртфакторлары әсерінің зардаптарын бағалау;

5) өрт қаупін анықтау.

295. Өндірістік объектілердің өрт қауіптілігін талдау мыналарды

қарастыруға тиіс:

1) технологиялық ортаның өрт қауіптілігін және өндірістік объектідегі технологиялық процестер параметрлерін талдау;

2) өрт қауіпті апатты жағдайлар мен әрбір технологиялық процеске арналған параметрлер тізбесін анықтау;

3) әрбір технологиялық процесс үшін, жағдайды өрт қауіпті ретінде сипаттауға мүмкіндік беретін туындау себептерінің тізбесін анықтау;

4) адамдардың опат болуына әкелетін өрттің туындау және белең алу сценарийлерін құру.

296. Өндірістік объектіде өрт қауіпті жағдайлардың жүзеге асу жиілігін анықтау үшін, мынадай ақпарат пайдаланылады:

1) өндірістік объектіде пайдаланылатын жабдықтың істен шығуы туралы;

2) өндірістік объектіде қолданылатын жабдықтың сенімділік

параметрлері туралы;

3) өндірістік объектінің қызметкерлер құрамының қате әрекеттері туралы;

4) өндірістік объектінің орналастыру ауданындағы

гидрометеорологиялық жағдай туралы;

5) өндірістік объектінің орналастыру ауданындағы географиялық жер ерекшеліктері туралы.

297. Қауіпті өрт факторларын, олардың белең алуының түрлі сценарийлеріне арналған жарылысты бағалау өндірістік объекті аумағында және оған іргелес жатқан аумақта қауіпті факторлар динамикасын жасау туралы ақпаратты және адамдардың өмірі мен денсаулығы үшін талданатын өрт, жарылыстың қауіпті факторларының мәндері туралы ақпаратты салыстыру негізінде іске асырылады.

298. Өрт, жарылыстың қауіпті факторларының адамдарға әсерінің зардаптарын өрт қауіпті оқиғалардың белең алатын түрлі сценарийлері үшін бағалау, өрт, жарылыстың қауіпті факторларының әсер ету аймағына тап болған адамдар санын анықтауды қарастырады.

299. Өрттің, жарылыстың қауіпті факторларының адамдарға әсер ету зардаптарын бағалау үшін, өрт қауіпті жағдайлардың белең алуының және олардың қауіпті факторларының адамдарға әсер ететін ықтимал модельдері сияқты, детерминдеу модельдері де қолданылуға тиіс.

3.4.2. Өндірістік объектілердің бас жоспарларына қойылатын талаптар

300. Өндірістік объектілер аумақтарының бас жоспарларын жобалау және белдемдеу, сондай-ақ қалаларды, кенттерді және ауылдық елді мекендерді жоспарлау және салу кезінде Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген осы Техникалық регламенттің, құрылыс нормалары мен ережелерінің талаптары сақталуға тиіс.

301. Өндірістік объектілерді жобалаған кезде, олардың аумақтарын белдемдеу орналастырылатын құрылымдар мен құрылыстардың қолданылу белгісі бойынша технологиялық байланыстар және өрт қауіпсіздігі талаптары ескеріліп қарастырылуы керек. Белдемдеу жобалық құжаттаманың өзіндік бөлімі болып табылатын өндірістік объектілердің бас жоспарларында бейнеленуге тиіс.

302. Өндірістік объектінің аумағы қолданылу белгісі бойынша мынадай аумақтарға бөлінеді:

1) зауыт алдындағы (кәсіпорынның қоршауы немесе шартты шекарасы

шектерінде);

2) өндірістік;

3) қосалқы;

4) қоймалық.

303. Бөлімшенің өндірістік объектісінің аумағында осы бөлімшелердің өрт сөндіру техникасын және жеке құрамды орналастыру үшін, өрт сөндіру депосының өртке қарсы қызметін құру кезінде жалпы қолданыстағы жолдармен қиылысатын жер учаскелерінде орналасуы керек.

304. Өрт сөндіру деполарынан шығу жолдары одан шығатын өрт сөндіру автомобильдері негізгі көлік ағынын қиып өтпейтіндей болып орналастырылуы керек.

305. Өлшемі 5 га артық алаңдары болатын өндірістік объектілерде алаң өлшемдеріне қарамастан, жалпы тораптағы автомобиль жолдарына немесе қойманың немесе кәсіпорынның кіре беріс жолдарына шығатын екеуден кем болмайтын шығатын жолы болатын, I және II санатты мұнай және мұнай өнімдерінің қоймаларын қоспағанда, екеуден кем болмайтын шығу жолы болуы керек.

306. Өндірістік объектінің 1 мың м артық болатын алаң бетінің өлшемі және осы бетте оны көше немесе автомобиль жолдары жағынан орналастыру кезінде, алаңға келетін екеуден кем болмайтын шығу жолы қарастырылуы қажет. Шығу жолдары арасындағы арақашықтық 1,5 мың м аспауға тиіс.

307. Өрт сөндіру машиналарына арналған кіре берістер лапылдап жану мүмкіндігін болдырмайтын материалдардан жасалған ғимараттарға, құрылымдарға және құрылыстарға қарастырылуға тиіс.

308. Объекті ішіндегі теміржолдар арқылы өтетін өткелдер немесе аралықтар өрт сөндіру автомобильдерінің еркін өтуі үшін әрқашан бос болуы қажет.

309. Автомобильдердің өндірістік объектінің алаңына шығатын жолдарының қақпаларының ені негізгі және арнайы өрт сөндіру автомобильдерінің кедергісіз өтуін қамтамасыз етуге тиіс.

310. Өндірістік объектілер сыртқы өрт сөндіретін сумен жабдықтау жүйесімен (өртке қарсы су құбыры, табиғи немесе жасанды суқоймалары) қамтамасыз етілуі керек.

311. Сыртқы өртке қарсы су құбырының біріктірілген немесе жеке жүйесінің сумен жабдықтау көзі қалалық су құбыры желісі немесе су жинайтын ұңғымалар, ал сыртқы өртке қарсы су құбырының жеке жүйесінің сумен жабдықтау көзі - су жинайтын ұңғымалар немесе жер үстіндегі су қоймалары болуға тиіс.

312. Біріктірілген су құбыры желісі шаруашылық-ауыз су қажеттіліктері ескеріліп, су шығынын есептеуді және өрт сөндіру мақсаттарын қамтамасыз етуге тиіс.

313. Су құбыры желісіндегі өрт сөндіру гидранттарын орналастырып қою ғимараттың, имараттың, құрылыстың немесе оның бөліктерінің аталған жүйемен кез келген қызмет көрсетумен өрт сөндіруді қамтамасыз етуі қажет.

314. Өрт сөндіру сұйыққоймаларында және басқа жасанды су көздерінде өрт сөндіру мақсаттарына арналған су қоры сыртқы өрт сөндіруге жұмсалатын есептік шығындарына және өрт сөндіру ұзақтығына негізделіп анықталады.

315. Ғимараттардың, имараттардың және құрылыстардың арасындағы, қоймалардан, ашық технологиялық агрегаттардан бастап ғимаратқа, құрылымға және құрылысқа дейінгі агрегаттар мен жабдықтардан, қоймалар, ашық технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар арасындағы, жанғыш газдарға арналған газ сақтағыштардан бастап өндірістік объекті аумағындағы имараттарға, құрылымдар мен құрылыстарға дейінгі арақашықтық ғимараттың отқа төзімділік деңгейінен бастап жарылыс өрті және өрт қауіптілігі және басқа сипаттамалары бойынша санатына байланысты, өрттің бір ғимараттан, имараттан немесе құрылыстан басқасына өту мүмкіндігін болдырмауға тиіс.

316. Өндірістік объектінің мұнай өнімдері, сұйытылған ыстық газдар, улы заттар болатын сұйыққоймалық парктері өндірістік объектінің ғимараттарына, құрылымдарына және құрылыстарына қатысы бойынша барынша төменгі белгілерінде орналастырылуға тиіс және жанбайтын материалдардан орындалған үрленетін дуалмен қоршалған болуға тиіс (жер бедері ескеріліп).

Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар құйылған жер үстіндегі сұйыққоймаларды ғимараттарға, құрылымдарға және құрылыстарға қатысы бойынша барынша жоғары белгілерге орналастыру жағдайларында, сұйыққоймаларда апат болған кезде төгілетін сұйықтықтың аталған ғимараттарға, құрылымдарға және құрылыстарға жайылып кетуінен сақтау бойынша шаралар қарастырылған болуға тиіс.

317. Ыстық сұйықтықтар мен газдар болатын сыртқы желілерді өндірістік объектінің ғимараттарының, құрылымдары мен құрылыстарының астына орналастыруға тыйым салынады.

318. Өндірістік объектілердің мұнай өнімдерін ыдыста сақтау алаңдарының периметрі бойынша тұйықталған үйіп көму құрылғысы немесе жанбайтын материалдардан жасалған қоршау қабырғалары қарастырылуы керек.

319. Тұйықталған жерде үйіп көму немесе жанбайтын материалдардан жасалған қоршау қабырғалары жер үстіндегі сұйыққоймалардың әрбір тобының жеке тұрған сұйыққоймаларының периметрі бойынша қарастырылған және жайылып кететін сұйықтықтың гидростатикалық қысымына есептелген болуға тиіс.

320. Бір топ шегіндегі жер үсті сұйыққоймаларын ішкі топырақ

белестерімен немесе қоршау қабырғаларымен бөліп қою керек:

1) көлемі 20 мың м ³ және одан артық әрбір келесі сұйыққойма немесе жиынтық көлемі 20 мың м ³ бірнеше шағын сұйыққоймалар;

2) басқа мұнай өнімдері құйылған сұйыққоймалардан бастап май және мазут құйылған сұйыққоймалар;

3) этилденген бензинді басқа сұйыққоймалар топтарынан сақтауға

арналған сұйыққоймалар.

321. Топырақпен үйілген ішкі еңістер немесе қоршау қабырғалары арасында жасалған үйілген аумақтың құрылыс салудан бос алаңдарын топтағы барынша үлкен сұйыққойманың немесе жеке тұрған сұйыққойманың номиналды көлеміне тең болатын, төгілген сұйықтықтың есептік көлемі бойынша анықтау керек.

322. Әрбір сұйыққоймалар тобының топырақ үйіндісінің немесе қоршау қабырғасының биіктігі, сұйыққоймалар қабырғасынан бастап үйіндінің ішкі еңістерінің табанына дейінгі немесе қоршау қабырғаларына дейінгі арақашықтық Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормалары мен ережелерінің талаптарына сәйкес анықталады.

323. Жер астындағы сұйыққоймалардың топырақ үйіндісін осы

сұйыққоймаларда мұнайды және мазутты сақтаған кезде ғана қарастыру керек.

Үйіндінің ішкі еңістері арасында пайда болатын алаңдарды топтағы барынша үлкен жер асты сұйыққоймасы көлемінің 10 %-ына тең болатын мөлшерде төгілген сұйықтықты ұстап қалу жағдайына сүйеніп анықтау керек.

324. Өндірістік объекті аумағында жанғыш сұйықтықтар мен газдар

болатын жер үстіндегі құбыржол желілерін орналастыру мыналар үшін тыйым салынады:

1) эстакадалар бойынша - жанғыш сұйықтықтар мен газдар болатын алаң ішіндегі транзиттік құбыр желілері, жанғыш материалдардан жасалған, жеке тұрған бағаналар мен тіреулер, сондай-ақ отқа төзімді I және II деңгейлі ғимараттарды қоспағанда, ғимараттардың қабырғалары мен төбелері бойынша;

2) галереяларда - жанғыш сұйықтықтар мен газдар болатын құбыр

желілерін, егер осы өнімдерді араластыру жарылыс немесе өртті тудыратын болса;

3) жанғыш сұйықтықтар мен газдар болатын құбыр желілерін - жанатын жабындар мен қабырғалар бойынша, жарылыс өрті және өрт қауіптілігі бойынша А және Б санатындағы ғимараттардың жабындары мен қабырғалары бойынша;

4) жанғыш газдардың газ құбырлары - қатты және сұйық жанғыш

материалдар қоймаларының аумағы бойынша.

325. Жеке тіреулер мен эстакадаларда қойылатын жанғыш сұйықтықтарға арналған жер үстіндегі құбыржол желілерін ойықтары болатын ғимарат қабырғаларынан 3 м кем болмайтын және ойықтары болмайтын ғимарат қабырғаларынан 0,5 м кем болмайтын арақашықтықта орналастыру керек.

3.5. Объектілерді пайдалану кезінде қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
3.5.1. Объектілердің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі ұйымдастыру іс-шаралары

326. Объектілерді пайдалану кезінде осы Техникалық регламенттің, "Қазақстан Республикасындағы өрт қауіпсіздігі ережелері" және объектілерді пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі талаптары болатын, белгіленген тәртіппен бекітілген өзге нормативтік-құқықтық актілер талаптары сақталуға тиіс.

327. Ұйым басшылары немесе жеке кәсіпкерлер өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында, жекелеген жұмыс учаскелерінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапты тұлғаларды белгіленген тәртіппен тағайындауға тиіс.

328. Әрбір ұйымда бұйрықпен немесе нұсқаумен олардың өрт қауіптілігіне сәйкес келетін өртке қарсы режим белгіленеді, оның ішінде мыналар:

1) ашық отты пайдалану тәртібі және қауіпсіздік шаралары анықталады;

2) темекі шегуге арналған орын анықталады және жабдықталады;

3) өрт сөндіретін автомашиналардың объектіге өту тәртібі анықталады;

4) үй-жайда бір мезгілде болатын шикізат, шала өнімдер және дайын өнімдердің орны және рұқсат етілген мөлшері анықталады;

5) жанғыш қалдықтар мен шаңды жинау, май болған арнайы киімді

сақтау тәртібі белгіленеді;

6) өрт жағдайында және жұмыс күні аяқталған кезде, электр

жабдықтарын тоқсыздандыру тәртібі белгіленеді;

7) уақытша отты және басқа өрт қауіпті жұмыстарды жүргізу тәртібі реттеледі;

8) үй-жайды жұмыс аяқталғаннан кейін қарап шығу және жабу тәртібі реттеледі;

9) жұмыскерлердің өртті байқаған кездегі әрекеттері реттеледі;

10) мамандықтар (лауазымдар) тізбесі, өртке қарсы нұсқамадан өту тәртібі және мерзімі және өрт-техникалық минимум бойынша оқытулар

анықталады, сондай-ақ оларды өткізуге жауапты тұлғалар тағайындалады.

329. Әрбір объектіде әрбір жарылыс-өрт қауіпті және өрт қауіпті учаске (шеберхана, цехтар) үшін, осы Техникалық регламенттің 16-қосымшасында берілген талаптарға сәйкес өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулар әзірленген болуы қажет.

330. Түтінді кетіру және өртті автоматты қондырғылармен байқау және сөндіру жүйелерімен жабдықталған ғимараттар мен құрылымдарды пайдалану үшін жауапты ұйым (оның ішінде тұрғындық-пайдалану) басшылары аталған жүйелерді дұрыс күйінде күтіп ұстауға міндетті.

331. Ғимараттың өртке қарсы қорғау жүйелерінің техникалық құралдарының (өрт дабылының және өрт сөндірудің автоматты қондырғылары, түтінге қарсы қорғау жүйелері, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және басқа жерге көшіру және қолмен өрт сөндіргіштерді басқару) тиімді жұмысын қамтамасыз ету үшін, басшының бұйрығымен өртке қарсы қорғау жүйелерін пайдалану, бастапқы өрт сөндіру құралдарын сатып алу, жөндеу, сақтау және дайындау, техникалық қызмет көрсетудің (қолмен өрт сөндіргіштерді қайта зарядтау) және жоспарлы-сақтандыру жөндеуінің уақытылы және сапалы өткізілуіне жауапты тұлғаны ұйым басшыларының қатарынан лауазымды тұлға тағайындалған болуға тиіс.

332. Өртке қарсы қорғау жүйелерінің техникалық құралдарының техникалық қызмет көрсету және жоспарлық-сақтандыру жөндеу бойынша жұмыстарды пайдаланушы-ұйым осы жұмыстарды орындау бойынша білікті мамандар болған кезде, өздері жүргізуге тиіс.

Арнайы оқытылған қызмет көрсетуші қызметкерлер болмаған жағдайда, өртке қарсы қорғау жүйелерінің техникалық құралдарының техникалық қызмет көрсету және жоспарлық-сақтандыру жөндеу бойынша реттеу жұмыстарын дайындаушы-зауыттың техникалық құжаттамасы және реттеу жұмыстарын жүргізу мерзімдері ескеріліп жасалған жылдық жоспар-кестеге сәйкес, мамандандырылған ұйымдар келісім-шарт бойынша іске асыруға тиіс.

333. Өртке қарсы қорғау жүйелерінің техникалық құралдарының техникалық қызмет көрсету және жоспарлық-сақтандыру жөндеу бойынша жұмыстарының есебі, бастапқы өрт сөндіру құралдарының болуын және жағдайын тексерулер арнайы журналда көрсетілуі керек.

334. Қондырғының (жеке желілер, хабарлауыштар) немесе жүйенің сөндірілуімен байланысты, техникалық қызмет көрсету және жоспарлық-сақтандыру жөндеуі бойынша жұмыстарды орындау кезеңінде, ұйым басшысы ғимаратты, құрылымды, үй-жайларды, жабдықтарды өрттен қорғау бойынша қосымша шаралар қабылдауға міндетті.

Ғимараттар мен имараттардың барлық үй-жайларында (тұрғын үйлер ғимараттарын қоспағанда), сондай-ақ заттар мен материалдарды ашық сақтау және технологиялық қондырғыларды орналастыру жерлерінде өртке қарсы қызметтің телефон нөмірі көрсетілген кестелер ілінуге тиіс.

Кестелер бастапқы өрт сөндіру құралдарын және ішкі өрт сөндіру крандарын орналастыру жерлерінде, сондай-ақ пайдалану шыға берістерінде орнатылуы керек.

335. Ұйым жұмыскерлері жұмысқа өртке қарсы нұсқамадан өткен соң ғана жіберілуге және өрт-техникалық минимум бағдарламасы бойынша кезекті оқудан өтуге тиіс.

Өртке қарсы нұсқамадан өту барысында, жаңа келген жұмысшылар мен қызметшілер мыналармен танысуға тиіс:

1) ұйымда белгіленген өртке қарсы режиммен, сондай-ақ ішкі тәртіп нұсқауларымен және өзге өрт қауіпсіздігі талаптарымен;

2) жұмыс учаскелеріндегі барынша өрт қауіпті жерлермен;

3) өрт туындайтын ықтимал көздермен және себептермен, олардан

сақтандыру шараларымен және өртті байқаған кездегі әрекеттермен;

4) жұмыс орнында, қондырғыда, аппаратта, цехта және ұйым аумағында лапылдап жануды болдырмау үшін, жұмысты бастар алдында, процесте және аяқтағаннан кейін, жұмыстан кетер алдында сақталуға тиіс өрт қауіпсіздігі шараларымен;

5) өрт сөндіру құралдарын пайдалану әдістерімен, өрт сөндіру

ережелерімен және тәсілдерімен.

336. Аумағында ғимараттар (құрылымдар), сондай-ақ жарылыс өрті және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В санатының сыртқы технологиялық қондырғылары, көпшілік адамдар болатын қоғамдық және өндірістік ғимараттар орналасқан ұйымдарда ұйым басшысының бұйрығымен өрт-техникалық комиссиялары және өртке қарсы ерікті құрамалар құрылуы керек.

337. Көпшілік адамдар болатын қоғамдық ғимараттар (құрылымдар), өндірістік және қоймалық ғимараттар (құрылымдар) үшін, сондай-ақ жарылыс өрті және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1-В4 санатындағы өндірістік және қоймалық ғимараттар (құрылымдар) орналасқан ұйымдар үшін, ұйым басшысының бұйрығымен өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық әзірленген болуға тиіс. Осы ғимараттардың (құрылымдар) жекелеген үй-жайлары, технологиялық қондырғылар үшін аталған нұсқаулықтарды және олардың тізбесін әзірлеу қажеттігін ұйым басшысы немесе егер бұл жалға беру келісім-шартында қарастырылған болса, мүлікті жалдаушы (қосалқы жалдаушы) анықтайды.

338. Ғимараттар мен құрылымдарда өртке қарсы бөлімшенің жеке құрамын өрт орнына ("Өрт сөндіру бөлімшелерін тасымалдаудың" жұмыс режимі болатын) жеткізу үшін қолданылатын лифтілерді пайдалану, ұйым басшысы бекіткен немесе Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық органымен келісілген нұсқаулыққа сәйкес іске асырылады.

339. Көпшілік адамдар болатын ғимараттарда (құрылымдарда) (тұрғын үйлерден басқа), сондай-ақ басқа ғимараттар мен құрылымдарда, кез келген қабатта 10 немесе одан көп адам бір мезгілде болған жағдайда, ғимараттың әр қабатында, қабаттардан көшіріп шығаруларда және дәліздің ұзындығы бойынша 20 м артық болмайтын жерлерде адамдарды қауіпсіз аймаққа қауіпсіз көшіруді өткізу, өртке қарсы қызметті шақыру және өрт сөндіру бөлімшелері келгенге дейін өрт сөндіруді ұйымдастыру бойынша ұйым жұмыскерлерінің әрекет ету тәртібі болатын, өрт туындаған кезде адамдарды көшіру жоспары әзірленген және ілінген болуға тиіс.

340. Биіктігі 2 қабат және одан артық ғимараттарда орналасқан қонақ үйлер, кемпингтер, мотельдер мен жатақханалар нөмірлерінде өрт пайда болған кезде, аталған нөмірі және эвакуациялық шығуларға қарай қозғалу бағыты көрсетілген адамдарды эвакуациялау жоспары ілінуге тиіс.

341. Қонақ үйлер, кемпингтер, мотельдер жатақханаларда тұрып жатқан азаматтар адамдар тұратын ғимараттардағы өрт қауіпсіздігі шаралары туралы жадынамамен және өрт кезінде адамдарды эвакуациялау жоспарымен танысып, қол қоюлары керек.

342. Шетел азаматтарының тұруы үшін тағайындалған қонақ үйлерде, кемпингтерде, мотельдер мен жатақханаларда өрт қауіпсіздігі туралы жадынамалар және өрт және адамдарды эвакуациялауды басқару туралы хабарлау жүйелерінде тілдік хабарламалар бірнеше тілдерде орындалуға тиіс.

343. Өрт туындау кезінде ұйым жұмыскерлерінің әрекет ету тәртібін анықтайтын, адамдар тәулік бойы болатын ғимараттар (мектеп-интернаттар, қарттар мен мүгедектер үйлері балалар үйлері, ауруханалар) үшін әзірленген нұсқаулықтарда адамдардың өзіндік эвакуациялану, сондай-ақ өздігінен эвакуациялануға қабілетсіз адамдарды ұйымның қызметкерлер құрамының тәуліктің жарық және қараңғы уақыттарында эвакуациялау нұсқалары болуға тиіс.

344. Объектілер (мектеп-интернаттар, қарттар мен мүгедектер үйлері балалар үйлері, ауруханалар) басшылары:

1) орналасқан объектіден шығатын ауданда өрт сөндіру бөліміне өртке қарсы қызмет белгілеген уақытта күн сайын әр объектіде болатын адамдар саны туралы ақпаратты хабарлауы;

2) ғимаратты өртке қарсы қорғау жүйесінің барлық элементтерінің өрт кезіндегі жұмыс қабілеттілігін бір уақытта тексерумен, олардың әрекеттері бойынша қызметкерлер құрамын жаттықтыруды жарты жылда бір реттен кем өткізілмеуін қамтамасыз етуі;

3) өрт кезінде ғимаратта болатын адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды ұйымдастыру үшін жеткілікті қызмет көрсететін қызметкерлер құрамының тәулік бойы кезекшілігін ұйымдастыруы керек.

345. Әр қабат бойынша жауапты кезекшіде өзімен бірге ғимараттың

эвакуациялық шығу есіктері кілттерінің жиынтығы болуы қажет.

Кілттердің қосалқы жиынтығы ғимараттың бірінші қабатындағы кезекші қызметкерлер құрамында сақталуға тиіс.

Әрбір кілтте оның қай құлыпқа тиісті екендігі жазылған жазу болуы керек.

Кезекшілер телефон орнатылған үй-жайларда орналасуға, түнде ғимаратта қалған ересектер мен балалардың нақты санын және олардың орналасуын білуге тиіс.

346. Ғимараттар мен құрылымдарда көпшілік қатысатын іс-шараларды (демалу кештері, дискотекалар, жаңа жылдық және басқа қойылымдар) өткізуге олардың өрт туындаған кезде, адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша талаптарға сәйкестігін тексергеннен кейін ғана рұқсат етіледі.

Тексеріс нәтижелері тексерістер журналында тіркелуге және іс-шаралар өткізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты тұлға немесе объекті жетекшісі қол қоюға тиіс.

347. Адамдар тұруға арналған ғимараттарда, сондай-ақ адамдар көп болатын ғимараттарда (құрылымдарда) өрт кезінде электр энергиясы сөніп қалған жағдайда, кезекші қызметкерлер құрамында жұмыс істейтін жағдайдағы электрлік қолшамдар болуға тиіс электрлік қолшамдар санын объектінің ерекшеліктеріне және кезекші қызметкерлер құрамының санына байланысты, ұйым басшысы анықтайды.

348. Үй-жайлардың, ғимараттардың (құрылымдардан), өндірістік және қоймалық қолданыстағы ғимараттардың эвакуациялық шығу есіктерінде, сыртқы технологиялық қондырғыларда олардың өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша санаттары туралы, сондай-ақ онда орналасқан жарылыс қауіпті немесе өрт қауіпті аймақтардың кластары туралы ақпарат орналастырылған болуға тиіс.

349. Ауылдық жерлердің елді пункттерінің, адамдардың коммерциялық емес бау-бақшалық және саяжайлық бірлестіктерінің (серіктестіктер, тұтынушы кооперативтері, коммерциялық емес серіктестіктер) өртке қарсы қызмет бөлімшелері, жергілікті атқарушы органдар немесе азаматтардың жоғарыда аталған коммерциялық емес бірлестіктерінің басқармалары орналаспаған аймағында осы үшін арнайы қашықтатылған жерде немесе жеке тұрғын үйлерде (аула ішіндегі құрылыстар) өрт сөндіру мотопомптарының ерікті өрт сөндіру құрамалары мүшелерінің өрт сөндіру кезінде пайдаланатын түтік құбырлар мен ұңғылардың, бастапқы өрт сөндіру құралдарының, механикаландырылмаған құрал-сайманның және өрт сөндіру керек-жарақтарының қажетті жиынтығын сатып алу және сақтау ұйымдастырылуға тиіс.

Өрт болған жерге түтік құбырлар мен ұңғылардың қажетті жиынтығы болатын өрт сөндіру мотопомптарын жеткізуге жауапты тұлғалар тағайындалуға тиіс.

Аталған елді мекендер үй-жайлар (участкелер) саны есептеліп, өрт сөндіру мотопомптарымен қамтамасыз етілген болуы керек:

1) 300-ден артық емес - тасымалданатын бір өрт сөндіру мотопомпасы;

2) 300-ден бастап 1 мыңға дейінгі - тіркемелі бір өрт сөндіру

мотопомпасы;

3) 1 мыңнан артық - екеуден кем болмайтын өрт сөндіру мотопомпасы.

350. Ауылдық елді мекендер аумақтарында, азаматтардың бау-бақшалық және саяжайлық коммерциялық емес бірлестіктерінде, блок-жүк сауыттық ғимараттарда жергілікті атқарушы органдар және азаматтар бірлестіктерінің басқармалары тиісінше, өрт туралы адамдарды хабарландыруға арналған дыбыстық сигнал беру құралдарын орнатуға, өрт сөндіру мақсаттары үшін су қоры сақталуға, сондай-ақ өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру тәртібі белгіленуге тиіс.

351. Құрғақ әрі ыстық жаз мезгілдерінде ауылдық елді мекендер аумақтарында, азаматтардың бау-бақшалық және саяжайлық коммерциялық емес бірлестіктерінде және кәсіпорындарда жергілікті атқарушы органдар, азаматтардың бау-бақшалық және саяжайлық коммерциялық емес

бірлестіктерінің басқармалары, кәсіпорын басшылары, тиісінше, өртке қарсы ерекше режимді белгілеп, өрттің туындау қауіптерін азайту бойынша қосымша шаралар қабылдап, өрт қауіпсіз жұмыстарды жүргізу, от жағу, автомотокөліктің орман алқаптарына шығуы бойынша шектеулер енгізуге, елді мекендер аумақтарындағы және онымен шектес жатқан орман (дала) алқаптарындағы тұрғындардың және бастапқы өрт сөндіру құралдары болатын ерікті өрт сөндіру құрамалары мүшелерінің күшімен шолу, сондай-ақ өрт сөндіру мақсаттары үшін бейімделген техниканы пайдалану мүмкіндігіне дайындық ұйымдастыруға тиіс.

Аталған кезеңде жергілікті өзін-өзі басқару органдары азаматтардың өрт қауіпсіздігі саласындағы әлеуметтік маңызды жұмыстарға тартылуын және өрт сөндіру автомобильдердің әскери есебін толық жиынтықтау үшін, өртке қарсы қызмет бөлімшелерінде олардың кезекшілігін ұйымдастыруды қамтамасыз етуге тиіс.

352. Телефон байланысымен қамтамасыз етілген елді мекендерде өртке қарсы қызметпен ақылы қызмет көрсететін таксофондарда байланысуға арналған телефон нөмірін жүргізуге тыйым салынады.

3.5.2. Ұйымдардың және елді мекендердің аумақтарын күтіп ұстауға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

353. Өртке қарсы үзіктер шегіндегі елді мекендер мен ұйымдардың аймақтары уақытын жанғыш қалдықтардан, қоқыстан, ыдыстан, ағаш жапырақтарынан, құрғақ шөптен және басқа жанғыш материалдардан

тазартылуға тиіс.

Ғимарат (құрылым) қабырғаларынан 15 м арақашықтықтағы шипажайлар, демалыс үйлері және басқа сауықтыру мекемелерінің аумақтары (оның ішінде жазғы балалар саябақтары, балалардың сауықтыру лагерьлері) жанғыш шөгінділерден (құрғақ шөп, түктер, жапырақтар) тазартылған болуы керек.

Жанғыш материалдарды қоймалауға, көлік тұрағына, ғимараттар мен имараттар, оның ішінде өртке қарсы үзіктер шегіндегі уақытша құрылымдар құрылысына (орнатуға) тыйым салынады.

354. Ғимараттарға, құрылымдарға, ашық қоймаларға, сыртқы өрт сөндіру сатыларына және өртке қарсы сумен жабдықтау көздеріне апаратын жолдар, өтетін жерлер және кіре берістер өрт сөндіру техникасының өтуі үшін қашан да бос болуға және дұрыс күйінде күтіп ұсталуға, ал қыста қардан тазартылуға тиіс.

Жолдар мен өтетін жерлердің оларды жөндеу немесе өрт сөндіру техникасының өтуіне кедергі келтіретін басқа себептер бойынша жабылатындығы туралы, оларды пайдалануға жауапты ұйым осы жолдар мен өтетін жерлерден шығу аудандарында Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық органына уақытылы хабарлауы керек.

Тиісті жерлерде жолдарда жабу кезеңінде айналып өту бағытын сілтегіштер орнатылуға немесе жолдың немесе өтетін жерлердің жөнделетін учаскелері арқылы өткелдер салынуға тиіс.

355. Ғимараттар мен құрылымдарға өтетін және кіре беріс жерлерде өрт сөндіру техникасының өтуіне кедергі келтіретін автокөлік тұрағына, сондай-ақ өрт сөндіру гидранттары құдықтарының қақпақтарында автокөлік тұрағына тыйым салынады.

356. Қоймалар мен базалар, астық қабылдау пункттері, жанғыш газдарды, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды сату, өндіру, қайта өңдеу және сақтау кәсіпорындары, жарылғыш заттар кәсіпорындары, өрт-жарылыс қауіпті және өрт қауіпті учаскелер аумағында, сондай-ақ осы мақсаттар үшін арнайы қашықтатылған және жабдықталған өзге кәсіпорын жерлерінен тыс және дәнді дақылдар өсіретін ауылшаруашылық кәсіпорындарының егістіктерінде ашық отты пайдалануға және темекі шегуге тыйым салынады.

Аталған ұйымдар аумағында "Ашық отты пайдалануға және темекі шегуге тыйым салынады" деген өрт қауіпсіздігі белгілері орналастырылуға тиіс. Темекі шегу үшін арнайы қашықтатылған орындар "Темекі шегуге арналған орын" деген өрт қауіпсіздігі белгілерімен белгіленуге тиіс.

Өрт қауіпсіздігі белгілерін түрлі-түспен бейнелеу және орналастыру (орнату) орны "Өндірістік объектілердегі сигналдық түстерге, қауіпсіздік таңбалары мен белгілеріне қойылатын талаптар" атты Техникалық регламент талаптарына сәйкес болуға тиіс.

357. Елді пункттер мен ұйымдар аумағында тәуліктің қараңғы уақытында өрт сөндіру гидранттарын, сыртқы өрт сөндіру сатыларын және өрт сөндіру керек-жарақтарының орналасқан орнын, өрт сөндіру суқоймаларының пирстарына, ғимараттар мен құрылымдарға кіретін кіре берістерді тез табу үшін, сыртқы жарық түсіруі болуы керек.

Өрт қауіпсіздігі белгілерін түрлі-түспен бейнелеу және орналастыру (орнату) орындары "Өндірістік объектілердегі сигналдық түстерге, қауіпсіздік таңбалары мен белгілеріне қойылатын талаптар" атты Техникалық регламент талаптарына сәйкес болуға тиіс.

358. Ұйым аумағындағы теміржол өткелдері тәуліктің кез келген уақытында өрт сөндіру автомобильдерінің теміржол төсемін кедергісіз кесіп өтуге мүмкіндік беруге тиіс.

359. Елді мекендер (өнеркәсіптік кәсіпорындар шегінен тыс) және азаматтардың бау-бақшалық және саяжайлық коммерциялық емес бірлестіктерінің аумағында тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар құйылған ыдысты, сондай-ақ қысылған және сұйылтылған газ толтырылған баллондарды ашық қоймалауға (сақтауға) тыйым салынады.

360. Елді мекендер мен ұйымдар аумағында жанғыш қалдықтар қоқысының болуына тыйым салынады.

361. Ғимараттар мен құрылымдар, орман қатқабаттары, кесілетін материалдар, басқа материалдар мен жабдықтар арасындағы өртке қарсы арақашықтықтарды үйіп тастауға, қоймалау үшін, көлік қою үшін және ғимараттар мен құрылымдар құрылысы (орнату) үшін материалдарды, жабдықтар мен ыдыстарды пайдалануға тыйым салынады.

362. Уақытша құрылыстар басқа ғимараттар мен құрылымдардан немесе өртке қарсы қабырғалардан 15 м кем болмайтын арақашықтықта орналасуға тиіс (өзге нормалар бойынша басқа өртке қарсы арақашықтықтар талап етілетін жағдайлардан басқа).

363. Жеке блок-жүксауытты ғимараттар 10-нан артық болмайтын топтармен және 800 м ² артық болмайтын ауданда орналасуы керек. Осы ғимараттар топтарының арасындағы және олардан бастап басқа құрылыстарға, сауда дүңгіршектеріне дейінгі арақашықтық 15 м кем болмауы қажет.

364. От жағу, қалдықтар мен ыдыстарды өртеу ғимараттар мен

құрылымдардан 50 м кем болмайтын арақашықтықта іске асырылуға тиіс.

Қалдықтар мен ыдыстарды осы мақсат үшін арнайы қашықтатылған жерлерде өртеу қызмет көрсетуші қызметкерлер құрамының бақылауымен жүргізілуі керек.

365. Қылқан жапырақты ормандар алқабында орналасқан шипажайлар, демалыс үйлері және басқа сауықтыру мекемелерінің (оның ішінде жазғы балалар саяжайы, балалардың сауықтыру лагерьлері) аумақтарында периметрі бойынша орман өрттері болған кезде, ғимараттар мен құрылымдарға өрттің таралу мүмкіндігін болдырмайтын, ені 3 м-ден кем болмайтын минералданған қорғау жолағы болуы керек.

366. Орман алқаптарында орналасқан елді мекендер үшін, жергілікті атқарушы органдар орман өрттері болған кезде, ғимараттар мен құрылымдарға өрттің таралу мүмкіндігін болдырмайтын іс-шаралар (өртке қарсы қорғау жолақтарын салу, жапырақты көшеттер отырғызу, жаз мезгілінде құрғақ өсімдіктерді және басқаларын жұлып тастау) әзірлеуге және орындауға тиіс.

3.5.3. Ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды күтіп ұстауға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

367. Белгіленген тәртіппен әзірленген және бекітілген жобалық-сметалық құжаттамасыз ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстардың функционалдық тағайындалымын өзгертуге, күрделі жөндеу жүргізуге, техникалық қайта жабдықтау, қайта жаңарту және қайта жоспарлауға тыйым салынады.

368. Ғимараттарды, имараттар мен құрылыстарды қайта жоспарлаған, олардың функционалдық тағайындалымын өзгерткен кезде немесе жаңа технологиялық жабдық орнатқанда, осы ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың жаңа тағайындалымына сәйкес нормативтік құжаттар қолданылады.

369. Үй-жайларды жалгерлер жалға алған кезде, осы Техникалық регламенттің және аталған ғимарат типі үшін белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптары орындалады.

370. Барлық өндірістік және қоймалық үй-жайлар үшін, жарылыс өрті және өрт қауіптілігі санаттары, сондай-ақ аймақтар кластары үй-жайлар есіктерінде тиісті белгілермен белгіленетін "Қазақстан Республикасының электрлік қондырғыларын орнату ережесі" талаптарына сәйкес анықталуға тиіс.

Жоғары өрт қауіптілігі болатын жабдықтың жанында қауіпсіздік белгілері орнатылуы керек.

Өндіріс процестерінде жарылыс өрт қауіпті көрсеткіштері зерттелмеген материалдар мен заттарды қолдануға, сондай-ақ оларды басқа материалдармен және заттармен бірге сақтауға рұқсат етілмейді.

371. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстар осы Техникалық регламенттің 17-қосымшасының талаптарына сәйкес келетін мөлшерде дұрысталған бастапқы өрт сөндіру құралдарымен, өртке қарсы қызметті шақыру үшін байланыс құралдарымен қамтамасыз етілген және "Ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды автоматты өрт сөндіру және өрт сигналын беретін, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау жөніндегі талаптар" атты Техникалық регламент талаптарына сәйкес, автоматты өрт сигналын беретін жүйелермен автоматты өрт сөндіру және адамдарды өрт туралы құлақтандыру қондырғыларымен қамтамасыз етілген болуға тиіс.

Бастапқы өрт сөндіру құралдарын, байланыс құралдарын, сондай-ақ өрт сөндіру автоматикасы жүйелерін орналастыру орындары тиісті өрт қауіпсіздігі белгілерімен белгіленген болуы керек.

372. Табиғи немесе жасанды су көздерінен 100 м артық арақашықтықта орналасқан ауылдық жердегі әрбір тұрғын үйде көлемі 100 л кем болмайтын сыйымдылық (бөшке) орнатылуы керек. Тұрғын үйлерде құрылыс төбесінің биіктігіне дейінгі жиылмалы саты болуы керек.

373. Үй-жайлардың, ғимараттар мен құрылымдардың өртке қарсы қорғау жүйелері мен құралдары (өрт сөндіру және өрт белгісін беру қондырғылары, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару, түтінге қарсы қорғау және өртке қарсы сумен жабдықтау жүйелері, өртке қарсы есіктер, клапандар мен люктер, басқа өртке қарсы кедергілерде ойықтарды толтырғыштар, бастапқы өрт сөндіру құралдары) үнемі дұрысталған жұмыс күйінде болуы керек.

Өртке қарсы қорғау жүйелері мен құралдарын жөндеу кезеңінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша қосымша шараларды іске асырусыз, ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды пайдалануға тыйым салынады.

374. Ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормаларының талаптарына сәйкес, найзағайдан қорғайтын құрылғылармен жабдықтау керек.

375. Есіктердің өздігінен жабылуына арналған құрылғы дұрыс күйінде күтіп ұсталуға тиіс.

Өртке қарсы немесе түтінге қарсы есіктердің (құрылғылардың) еркін жабылуына кедергі жасайтын қандай да бір айлабұйымды орнатуға тыйым салынады.

376. Өрттің туындауына әкеліп соқтыратын бұзылулары болатын

жабдықта, қондырғы мен станокта, сондай-ақ сөндірілген бақылау-өлшеу аспаптарында және белгіленген температура режимдерін, қысымды және қауіпсіздік шарттарымен реттелген басқа параметрлерді бақылауды қамтамасыз ететін технологиялық автоматикада жұмыстар жүргізуге рұқсат етілмейді.

377. Құрылыс құрастырылымдарының, өңдейтін және жылу оқшаулайтын жанғыш материалдардың, жабдықтың металл тіреулерінің оттан қорғайтын жабындарының (сылақ, арнайы бояулар, лактар, оттан қорғайтын қасиеттерінің кемуін және төмендеуін қоса алғанда, сылама) бұзылуына тыйым салынады.

Нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес өңделген (сіңдірілген) ағаш құрастырылымдар мен маталар өңдеудің қолданылу мерзімі аяқталғанда немесе құрамдарының оттан қорғау қасиеттері кеміген жағдайда, қайта өңделуге (сіңдірілуге) тиіс.

Оттан қорғап өңдеу (сіңдіру) жағдайы техникалық құжаттамада көрсетілген мерзімде немесе жылына бір реттен кем болмай тексерілуге тиіс.

378. Өртке қарсы қабырғалардың, аражабындар мен қоршау

құрастырылымдарының түрлі инженерлік және технологиялық

коммуникациялармен қиысатын жерлерінде пайда болатын тесіктер мен

саңылаулар құрылыс ерітіндісімен немесе отқа төзімділігінің қажетті шегін және түтін-газ өткізбеушілігін қамтамасыз ететін басқа жанбайтын материалдармен бітелуге тиіс.

379. Жарылыс-өрт қауіпті объектілер, республикалық мәндегі мекемелер мен кәсіпорындар, ірі ойын-сауық-театр кәсіпорындары мен тарихи объектілер, мұнай өңдейтін, ағаш өңдейтін объектілер, химия өнеркәсібі, сондай-ақ театрлар, кинотеатрлар, цирктер, мұражайлар, галереялар өртке қарсы қорғау қызметінің жақын бөлімшесімен немесе елді мекендердің өрт сөндіру байланысының орталық пунктімен тікелей байланыс жүйесімен қамтамасыз етілген болуы керек.

380. Ұйымның ғимараттарында, құрылымдары мен құрылыстарында

(жеке тұрғын үйлерді қоспағанда) тыйым салынады:

1) жертөлелер мен цокольдық қабаттарда тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды, газ толтырылған баллондарды, аэрозолдық буып-түюдегі тауарларды, целлулоидты және басқа жарылыс-өрт қауіпті заттар мен материалдарды сақтауға және қолдануға;

2) шатырдың астын, техникалық қабаттарды, желдету камераларын және басқа техникалық үй-жайларды өндірістік учаскелерді, шеберханаларды ұйымдастыру үшін, сондай-ақ өнімді, жабдықты, жиһазды және басқа заттарды сақтау үшін пайдалануға;

3) лифті холлдарында қамбалар, дүңгіршектер, дүкеншіктер орналастыруға;

4) қабаттардағы дәліздерден, холлдардан, көрермен жайынан, тамбурлардан және басқыш шабақтарынан эвакуациялық шығулардың жобада қарастырылған есіктерін, эвакуациялау жолында қауіпті өрт факторларының таралуына кедергі келтіретін басқа есіктерді алып тастауға;

5) нәтижесінде адамдарды қауіпсіз эвакуациялау жағдайы нашарлайтын, өрт сөндіргіштерге, өрт сөндіру крандарына және басқа өрт қауіпсіздігі құралдарына қол жеткізу шектелетін немесе автоматты өртке қарсы қорғау жүйелерінің (автоматты өрт сигналын беру, стационарлық автоматты өрт сөндіру қондырғылары, түтінді кетіру жүйелері, құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелері) әрекет ету аймағы азаятын көлемдік-жоспарлау шешімдерін өзгертуді жүргізуге;

6) балкондар мен лоджияларда есіктерді, люктерді, аралас секцияларға өтетін жерлерді және сыртқы эвакуациялау сатыларына шығуларды жиһазбен, жабдықпен немесе басқа заттармен үйіп тастауға;

7) үй-жайды жинауды және бензин, жермай және басқа тез тұтанғыш және жанғыш сұйықтықтарды қолданып жууды жүргізуге, сондай-ақ қатып қалған құбырларды дәнекерлеу шамымен және ашық от қолданылатын басқа тәсілдермен жылытуды жүргізуге;

8) май болған сүрту материалын жинамай қалдыруға;

9) ғимараттың барлық қабаттарының терезелерінде, жертөлелер терезелеріндегі шұңқыршаларда торлар орнатуға (мекемелердің қоймаларының, кассаларының, үй-жайларын, қару тұратын бөлмелері, құпия бөлімдерін қоспағанда);

10) өрт жағдайында қауіпсіздік аймақтарына жататын балкондарды, лоджиялар мен галереяларды шынылауға;

11) басқыш шабақтары мен дәліздерде қамбалар (қосалқы үй-жайлар) орнатуға, сондай-ақ басқыш жайылмаларының астында және басқыш алаңдарында заттарды, жиһаз және басқа жанғыш материалдарды сақтауға. Бірінші және цокольдық қабаттардағы басқыш жайылмаларында орталық жылытуды басқару тораптарына, су өлшеу және жанбайтын материалдардан жасалған бөлгіштермен қоршалған электрқалқанды тораптарға арналған үй-жайды ғана орналастыруға рұқсат етіледі;

12) ғимараттардың өндірістік және қоймалық үй-жайларында (отқа төзімділігі V деңгейлі ғимараттардан басқа) антресолдар мен бөлгіштер, қызмет көрсететін қосымша бөлмелерді, қамбалар, конторкаларды және басқа жанғыш материалдардан салынған құрамдас үй-жайларды орналастыруға.

Ескерту. 380-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

381. Ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың шатырындағы сыртқы өрт сөндіру сатылары мен қоршаулары дұрыс күйінде күтіп ұсталуға және бес жылда бер реттен кем болмай пайдалану сынауларына түсуге тиіс.

382. Бір эвакуациялық шығуы болатын үй-жайларда 50 және одан артық адамның бір мезгілде болуына тыйым салынады.

Отқа төзімділік деңгейі IV және V ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда 50 және одан артық адамның бір мезгілде болуына бірінші қабаттағы үй-жайда ғана рұқсат етіледі.

383. Көрермен, түскі тамақ ішетін, көрме, сауда, биржалық, діни және басқа залдарда (үй-жайларда), трибуналарда, сондай-ақ басқа үй-жайлардағы келушілер санының жобалау нормаларымен белгіленген немесе эвакуациялау жолдарының өткізу қабілеттілігіне байланысты есептеліп анықталған саннан асуына тыйым салынады.

Жобалау нормаларында есептеуге арналған деректер болмаған кезде, адамдарды залдардан 2 минуттан артық болмайтын уақытта эвакуациялау, ал есептік ауданы бір келушіге есептегенде 0,75 м ² кем болмай қабылдауға тиіс.

384. Шатыр асты үй-жайларының, сондай-ақ технология шарттары

бойынша адамдардың тұрақты болуы талап етілмейтін техникалық қабаттар

мен жертөлелер есіктері құлыппен жабылуы керек. Аталған үй-жайлардың

есіктерінде кілттердің сақталатын орны туралы ақпарат ілінеді.

Ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың жертөлелік және цокольдық қабаттарының терезе ойықтарының шұңқыршаларын қоқыстан және басқа заттардан уақытылы тазарту керек. Аталған шұңқыршаларды қорғайтын металл торлар ашылатын болып орындалуы, ал терезелердегі тиектер ішінен кілтсіз ашылуы керек.

385. Пайдаланылған сүрту материалдары қақпақпен жабылатын,

жанбайтын материалдан жасалған жүксауытқа жиналуы керек. Пайдаланылған сүрту материалдарын жинау кезеңділігі олардың жұмыс орындарында жинақталып қалуын болдырмауға тиіс. Жұмыс ауысымы аяқталған кезде, аталған жүксауыттар ішіндегісін ғимараттың шетіне апарып тастау қажет.

386. Маймен, лактермен, бояулармен және басқа тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтармен жұмыс жасайтын тұлғалардың арнайы киімі осы мақсат үшін арнайы алыстатылған жерлерде орнатылған металл шкафтарда ілінген түрінде сақталуға тиіс.

387. Биіктігі 1-қабаттан артық сөрелері болатын ғимараттарда әрбір қабат деңгейіндегі сөрелерде орнатылған түтін өткізбейтін жанбайтын диаграммалардың құрастырылымын бұзуға рұқсат етілмейді.

388. Өрттің пайда болуына әкелетін пиротехника бұйымдарын және ашық от көздерін қолданумен байланысты арнайы отты эффектілерді өткізу қажет болған кезде, жауапты қоюшы (бас режиссер, көркемдік жетекші, көрсетуші-шебер) Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық органының келісімі бойынша өрттен сақтандыру жөніндегі шараларды (оның ішінде от шашуларды өткізу тәртібі, өрт сөндіру құралдарын орналастыру, от шашатын пиротехникалық бұйымдар және қауіпті аймақтар сұлбалары, жарамсыз бұйымдарды сақтау және жою тәртібі, өрттен сақтандыру жөніндегі іс-шаралар жоспары) әзірлеп іске асыруға тиіс.

389. Өрт қауіптілігінің көрсеткіштері және пиротехникалық бұйымдарға ұсынылатын өрт қауіпсіздігі талаптары, сондай-ақ оларды сынау әдістері Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат еткен мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттар талаптарына, белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттарға сәйкес болуға тиіс.

От шашатын пиротехникалық бұйымдарды көпшілік адамдар болатын ғимараттар мен құрылымдарда дайындауға тыйым салынады.

390. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың үй-жайларында тиісті қауіпсіздік белгілерімен белгіленген, өрт сөндіргіштермен және жанбайтын материалдардан жасалған сауытпен жабдықталған, осы мақсат үшін арнайы қашықтатылған орындарды есептемегенде, темекі шегуге тыйым салынады.

3.5.4. Эвакуациялық жолдар мен шығуларды күтіп ұстауға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

391. Эвакуациялық жолдар мен шығуларды пайдалану кезінде белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы жобалық шешімдерді және нормативтік құжаттар талаптарын сақтау қамтамасыз етілуге тиіс (оның ішінде эвакуациялық жолдар мен шығуларға жарық түсіру, саны, өлшемдері және көлемдік-жоспарлау шешімдері бойынша, сондай-ақ эвакуациялау жолдарында өрт қауіпсіздігі белгілерінің болуы бойынша).

392. Эвакуация жолдарындағы есіктер еркін және ғимараттан шығатын бағыт бойынша ашылуға тиіс.

393. Эвакуациялық шығулар есіктеріндегі тиектер ғимарат (құрылым) ішінде болатын адамдардың тиектерді ішінен кілтсіз ашу мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.

394. Көлемді өздігінен жарқырайтын, автономды және электр желісінен қоректенетін, эвакуациялау жолында пайдаланылатын өрт қауіпсіздігі белгілері (оның ішінде "Эвакуациялық (қосалқы) шығу", "Эвакуациялық шығу есігі" деген жарық нұсқағыштар) үнемі дұрыс және қосылған күйінде болуға тиіс.

Көрермен, көрсету, көрмелік және басқа залдарда жарық нұсқағыштарды адамдардың қатысуымен іс-шаралар өткізген уақытта қосуға рұқсат етіледі.

Эвакуациялық жарық түсіру жұмыстық жарық түсіру электр қорегі тоқтатылған кезде қосылуға тиіс.

395. Эвакуациялық жолдар мен шығуларды пайдаланған кезде:

1) эвакуациялық жолдар мен шығуларды (оның ішінде өтетін жерлер, дәліздер, тамбурлар, галереялар, лифті холлдары, басқыш алаңдары, басқыш шабақтары, есіктер, эвакуациялық люктер) түрлі материалдармен, бұйымдармен, жабдықтармен, өндірістік қалдықтармен, қоқыспен және басқа заттармен үйіп тастауға, сондай-ақ эвакуациялық шығу есіктерін шегелеп тастауға;

2) шығу тамбурларында (пәтерлер мен жеке тұрғын үйлерді қоспағанда) киімге арналған кептіргіштер мен ілгіштер, гардеробты орналастыруға, сондай-ақ керек-жарақтар мен материалдарды сақтауға (оның ішінде уақытша);

3) эвакуациялау жолдарында табалдырықтар (есіктердің ойықтарындағы табалдырықтарды есептемегенде), қозғалмалы және көтеріліп-түсірілетін есіктер мен қақпалар, айналатын есіктер мен турникеттер, сондай-ақ адамдарды еркін эвакуациялауға кедергі келтіретін басқа құрылғыларды орнатуға;

4) қабырғалары мен төбелерін өңдеуге, қаптауға және бояуға арналған жанғыш материалдарды, сондай-ақ отқа төзімділік деңгейі V ғимараттарды есептемегенде, эвакуациялау жолындағы сатылар мен басқыш алаңдарын қолдануға;

5) басқыш шабақтарының, дәліздердің, холлдар мен тамбурлардың өздігінен жабылатын есіктерін ашық күйінде бекітуге, сондай-ақ оларды алып тастауға;

6) түтіндемейтін басқыш шабақтарының ауа аймақтарының терезе жапқыштарын шынылауға немесе жабуға;

7) арқауланған шыныны есіктер мен фрамугтарды шынылауда жай шынымен ауыстыруға тыйым салынады.

396. Үй-жайдың технологиялық, көрмелік және басқа жабдықтарын орналастырған кезде, жобалау нормаларына сәйкес, эвакуациялаудың басқыш шабақтарына және басқа жолдарына эвакуациялық өтетін жерлер қамтамасыз етілуі керек.

397. Көпшілік адамдар болатын объектілерде электр энергиясы сөніп қалған жағдайда, қызмет көрсететін қызметкерлер құрамы электрлік қолшамдармен қамтамасыз етілуге тиіс.

Қолшамдар санын басшы объектінің ерекшеліктеріне, кезекші қызметкерлер құрамының болуына, ғимараттағы адамдар санына байланысты анықтайды, бірақ кезекші қызметкерлер құрамының әрбір кезекшісіне біреуден кем болмай.

398. Көпшілік адамдар болатын үй-жайлардағы кілемдер, кілем алашалар және басқа еден төсеніштері еденге сенімді бекітілуі керек.

Эвакуациялау жолында жанған кезде жанғыш және уытты өңдеу материалдарды, кілемдерді және үстіңгі бетке жануды тез таратуға қабілетті басқа еден төсеніштерін қолдануға тыйым салынады.

3.5.5. Ғимараттардың құрылымдар мен құрылыстардың электрлік қондырғыларын күтіп ұстауға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

399. Қозғалмалы және тасымалданатын электрлік қабылдағыштарды пайдаланған кезде, қоршаған ортаға және механикалық әсерге сәйкес келетін орнықты қабықтағы (оқшаулау) иілгіш кабельдер мен сымдар қолданылуға тиіс.

400. Үй-жайлардағы электрлік қондырғылар мен тұрмыстық электрлік аспаптар жұмыс ауысымы аяқталған кезде тоқсыздандырылуы керек.

Кезекші жарық түсіру, өрт сөндіру және өртке қарсы сумен жабдықтау қондырғылары, өрт сөндіру және күзет-өрт сигналын бергіштер кернеуде қосылып қалуы керек. Басқа электрлік қондырғылар мен электртехникалық бұйымдарды (оның ішінде тұрғындық үй-жайларда), егер бұл олардың функционалдық қолданысымен шарттасқан және (немесе) пайдалану жөніндегі нұсқаулық талаптарымен қарастырылған болса, кернеуде қалдыруға рұқсат етіледі.

401. Жанғыш шатырдың, қалқаның, сондай-ақ жанғыш заттар, материалдар мен бұйымдардың ашық қоймаларының (қатқабат, шөмеле) үстінде электр берілісінің (оның ішінде уақытша және кабель төселген) әуе желілерін төсеуге және пайдалануға рұқсат етілмейді.

402. Электрлік қозғалтқыштар, шырағдандар, өткізгіштер, тарату құрылғылары айына екі реттен кем болмай, ал шаң көп бөлінетін үй-жайларда - айына төрт реттен кем болмай шаңнан тазартылуы керек.

403. Электрлік қондырғыларды пайдаланған кезде тыйым салынады:

1) дайындаушы-кәсіпорынның нұсқаулығында баяндалған қауіпсіздік талаптары бұзылған электр желілері мен электр энергиясын қабылдағыштарды, бұзылулары өрттің туындауына әкелуі мүмкін электр қабылдағыштарын пайдалануға (ұшқын, қысқа тұйықталу, кабельдер мен сымдардың оқшаулауының рұқсат етілгеннен жоғары қызуын, апатқа қарсы және өртке қарсы қорғауды автоматты басқару жүйелерінің істен шығуын тудыратын), сондай-ақ бүлінген немесе қорғаныш қасиеттері мен оқшаулауын жоғалтқан электр сымдары мен кабельдерін пайдалануға;

2) бүлінген және бекітілмеген розеткаларды, шаппа қосқыштарды, басқа электрлік қондырғы бұйымдарын пайдалануға;

3) құрастырылымда қарастырылған жылу реттегіштер болмаған немесе бұзылған кезде электр қыздырғыш аспаптарды қолдануға;

4) электр шамдары мен шырағдандарды қағазбен, матамен және басқа жанғыш материалдармен орауға, сондай-ақ шырағданның құрастырылымында қарастырылған қалпақтары (шашыратқыштары) және қорғаныш торлары алынып қалған шырағдандарды пайдалануға;

5) егер олардың болуы дайындаушы-кәсіпорынның нұсқаулығында қарастырылған болса, электр үтіктерді, электр плиткаларды, электр шәйнектерді және басқа электрмен қыздырылатын аспаптарды өрттің туындау қаупін болдырмайтын арнайы тұғырықтарсыз (қоректену цокольдері, қыздырғыш дөңгелектер) пайдалануға;

6) электрмен қыздырылатын аспаптарды барлық жарылыс-өрт қауіпті

және өрт қауіпті үй-жайларда қолдануға;

7) стандартты емес (қолдан жасалған) электрмен қыздырылатын аспаптарды қолдануға, калибрленбеген балқыма өндірмелерді және ток күшінің көбеюі мен қысқа тұйықталудан қорғайтын қолдан жасалған басқа аппараттарды пайдалануға;

8) электрлік қалқандар, электр қозғалтқыштар және іске қосу аппаратурасы жанында жанғыш (оның ішінде тез тұтанатын) заттар мен материалдарды орналастыруға (қоймалауға);

9) жарылыс қауіпті және өрт қауіпті аймақтарда дайындаушы-зауыттың жарылыстан және (немесе) өрттен қорғау деңгейі мен түрі белгісі болмайтын электр жабдығын қолдануға;

10) электр сымдары мен кабельдердің жалғаулары мен ұштарын

оқшаулаусыз қалдыруға;

11) үй-жай ішіне ыстық кендір қабығын алмай, сауытпен қапталған

кабельдерді төсеуге.

404. Эвакуациялау жолдарында (оның ішінде "Эвакуациялық шығу",

"Апаттық шығу", "Эвакуациялық шығу есігі" атты жарық нұсқағыштары) пайдаланылатын, автономды электр қорегі және электр желісінен қоректенетін, өздігінен жарқырайтын өрт қауіпсіздігі белгілері дұрыс және қосылған күйінде болуға тиіс.

Көрермен, көрсету, көрмелік және басқа залдарда жарық нұсқағыштарды адамдардың қатысуымен іс-шаралар өткізген уақытта қосуға рұқсат етіледі.

405. Өрт қауіпсіздігі белгілерін түрлі-түспен бейнелеу және орналастыру орындары (орнату) "Өндірістік объектілердегі сигналдық түстерге, қауіпсіздік таңбалары мен белгілеріне қойылатын талаптар" атты Техникалық регламент талаптарына сәйкес болуға тиіс.

406. Софиттерді орнату және пайдалану кезінде бекіткіш

құрастырылымдар мен жарық тұтатын және көрсететін қалқалар ретінде

жанғыш материалдарды пайдалануға тыйым салынады.

Прожекторлар мен софиттерді жанғыш құрастырылымдар мен материалдардан 0,5 м кем болмайтын, ал линзалық прожекторларды - 2 м кем болмайтын арақашықтықта орналастыру қажет.

Прожекторлар мен софиттерге арналған жарық сүзгіштер жанбайтын материалдардан дайындалуға тиіс.

407. Жабық тұратын тарату құрылғыларының үй-жайлары мен

дәліздерінде сақтауға арналған үй-жайлар орналастыруға, сондай-ақ

электртехникалық жабдықты, қосалқы бөлшектерді, жанғыш сұйықтықтар

құйылған сыйымдылықтарды және түрлі газбен толтырылған баллондарды

сақтауға тыйым салынады.

408. Кабельдік құрылымдардың бөліктік бөлгіштерінің есіктері өздігінен жабылатын, ғимараттан эвакуациялау барысында ашылуы және есік жабылған кезде тығыздамасы болуы керек.

Кабельдік құрылымды пайдаланған кезде, аталған есіктер жабық күйінде болуға және бекітілуге тиіс.

Кабельдік үй-жайларды желдету жағдайы бойынша өздігінен жабылатын есіктерді егер олардың жабылуы үшін өрт кезінде құрылымның тиісті бөлігінде өрт сигналын беретін қарқыннан іске қосылатын автоматты құрылғылар пайдаланылатын болса, ашық күйінде бекітуге рұқсат етіледі.

409. Металл қораптарға салынған кабельдік желілер жанбайтын

материалдармен нығыздалуға, ал қораптардың өзі мынадай жерлерде 0,75 сағ. кем болмайтын отқа төзімділік шегімен бөлгіштермен бөлінуге тиіс:

1) басқа кабельдік құрылымдарға кірген кезде;

2) кабельдік қораптардың көлденең учаскелерінде әрбір 30 м сайын, ал басқа қораптарға тармақталған кезде электрлік кабельдермен;

3) кабельдік қораптардың тік учаскелерінде әрбір 20 м сайын. Бөлгіш арқылы өткен кезде, осындай отқа төзімді нығыздаулар аражабынның әрбір таңбасында қосымша орындалуға тиіс.

Металл қораптарға салынған кабельдік желілердің нығыздалу орны қораптардың сыртқы қабырғаларында қызыл жолақтармен белгіленуі керек. Қажет жағдайларда, қосымша түсіндірме жазбалар орындалуы қажет.

410. Кабельдер және олар төселетін металл беттердің металл қабықтарын қорғау үшін қолданылатын тоттануға қарсы жабындар жанбайтын болуға тиіс.

411. Май толтырылған кабельдерге май берілуін (толықтыру) қамтамасыз ететін қондырғылар үй-жайында осы қондырғыға қатыссыз жанғыш материалдар мен бұйымдарды сақтауға тыйым салынады.

412. Электрлік қондырғылар мен тұрмыстық электр аспаптарының бұзылуы (кабельдер мен сымдардың рұқсат етілгеннен артық қызуы немесе оқшаулауының бүлінуі, түтіннің бөлінуі, ұшқын) байқалған кезде, олар дереу тоқсыздандырылуы керек. Оларды қайта қосуға тек бұзылулар жойылғаннан кейін ғана рұқсат етіледі.

3.5.6. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың жылыту және желдету жүйелерін күтіп ұстауға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

413. Жылыту және желдету жүйелері дұрыс жұмыстық күйінде болуға тиіс.

414. Жылу өндіретін аппараттардың жану өнімдері ғимараттар мен құрылымдар шетіне осы мақсаттар үшін арнайы тағайындалған түтін арналары арқылы жойылуы қажет. Түтін арналары ретінде желдету жүйесінің ауа арналарын пайдалануға тыйым салынады.

415. Түтін арнасының құрастырылымында оларды күйеден кезеңдік тазартуға арналған технологиялық тесіктер қарастырылуға тиіс.

416. Жылу өндіргіш аппараттардың күлдіктерін еден астындағы алшақтық кеңістігімен қосуға тыйым салынады.

Жылу өндіргіш аппараттардың күлдіктерін жертөлелік және цокольдық үй-жайлармен қосуға жанбайтын материалдардан жасалған арналар көмегі кезінде ғана рұқсат етіледі.

417. Қатты отынмен жұмыс істейтін жылу өндіргіш аппараттардың от жағатын есігі астындағы жанғыш материалдардан жасалған еден пеш жанындағы оның ұзындығында орналасқан тесіктерсіз 0,5 х 0,7 м кем болмайтын өлшемдегі оттық алдындағы металл табақпен қорғалған болуға тиіс.

418. Қаңқалы пештер астындағы жанғыш едендер балшық ерітіндісіне көлденең төселген кірпіштердің бір қатарымен немесе үстінде төбе жабатын болаттан жасалған қаптамасы болатын, қалыңдығы 12 мм кем болмайтын таскендір картонмен оқшаулануға тиіс, мұндайда пеш түбінен еденге дейінгі арақашықтық 100 мм кем болмауы керек.

419. Сұйық отынмен жұмыс істейтін аппараттар апаттық төгілу кезінде отын бәгінде болатын отынның барлық мөлшерін араластыратын металл тұғырыққа орнатылуы керек. Аталған тұғырық құммен немесе басқа жанбайтын аптағышпен толтырылуға тиіс.

420. Тұрғындық үй-жайларда тұтану температурасы 40 ^o С төмен болатын сұйық отынмен жұмыс жасайтын жылу өндіргіш аппараттарды, сондай-ақ жылыту жүйелерінде жылу тасымалдағыш ретінде ыстық сұйықтықтарды пайдалануға тыйым салынады.

421. Сұйық, қатты және газ тәрізді отынмен жұмыс істейтін жылу өндіргіш аппараттардың бұзылмаған есіктері және жанғыш құрастырылымдардан нормалармен белгіленген өртке қарсы өңдеулері болуы (жылжулар) қажет.

Жылыту қазандықтары мен жылу өндіргіш қондырғылардың әрбір бүріккішіне арналған отын жетегінде екеуден кем болмайтын шұрасы болуы керек: біреуі — пештің оттығы жанында, екіншісі - отын салынған сыйымдылық жанында.

Қандай да бір бұзылуы немесе бүлінуі (оның ішінде жылу беретін беттердегі күюлер және жарылулар) болатын жылу өндіргіш аппараттарды пайдалануға тыйым салынады.

422. Жылыту пештері мен жүйелерінің түтін құбырлары, түтіндіктері және басқа элементтері тікелей жылыту маусымының алдында, сондай-ақ көлемінде:

1) үш айда бір реттен кем болмай - жылыту пештері үшін;

2) екі айда бір реттен кем болмай - үздіксіз әрекеттегі пештер мен ошақтар үшін тазартылуға тиіс.

Асхана плиталары және үздіксіз (ұзақ мерзімде) от жағылатын басқа пештер айына бір реттен кем болмай тазартылып тұруы керек.

423. Елді мекендерде ұйымдарды және тұрғын үйлерді жылыту үшін қолданылатын орталық от қазандықтарын пайдаланған кезде:

1) жұмысқа арнайы оқудан өтпеген және тиісті біліктілік куәліктерін алмаған тұлғаларды жіберуге;

2) сұйық отынды осы мақсаттар үшін тағайындалмаған үй-жайларда сақтауға;

3) жабдықты пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарда қарастырылмаған жанғыш заттарды (қатты, сұйық, газ тәрізді) отын ретінде қолдануға;

4) отынның берілу жүйелерінен сұйық отын аққан немесе газдың кемуі кезінде жылу өндіргіш қондырғыларды пайдалануға;

5) жанбайтын бүріккіштер немесе газды жанарғылар кезінде оттықтарды алдын ала үрлеусіз қондырғыны жағуға және отын беруге;

6) бақылау және реттеу аспаптарының құрастырылымында

қарастырылған жылу өндіргіш қондырғылар болмаған, бұзылған немесе

сөндірілген кезде жұмыс істеуге;

7) жанғыш материалдарды от қазандықтарында немесе бу өткізгіштерде кептіруге тыйым салынады.

424. Отпен жылытуды пайдалану кезінде:

1) жағылатын пешті қараусыз қалдыруға;

2) жағу үшін дайындалған отынды, сондай-ақ басқа жанғыш заттар мен материалдарды пештің алдындағы табаққа орналастыруға;

3) қатты отын жағылатын пештерді жағу үшін тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды қолдануға;

4) пештерді пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарда қарастырылмаған жанғыш заттарды (қатты, сұйық, газ тәрізді) отын ретінде қолдануға;

5) үй-жайларда көпшілік адамдардың болуымен онда іс-шаралар өткізу уақытында пеш жағуға;

6) пешті пайдалану жөніндегі нұсқаулықта белгіленген уақыттан артық жағуға;

7) жанғыш заттар мен материалдарды (аяқ киім, киім, ағаш) пештер мен түтіндіктердің беттерінен 0,5 м кем болатын арақашықтықта кептіруге тыйым салынады.

425. Пештің оттығынан алып шыққаннан кейінгі қыздырылған және бықсыған материалдар болатын күл және қож өрттің туындау мүмкіндігін болдырмайтын, олар үшін арнайы қашықтатылған жерге әкетіліп, су құйылуы керек.

426. Жанғыш заттарды, материалдарды, бұйымдар мен жабдықтарды пештердің оттығының саңылауларына дейін 1,25 м болатын және пештің басқа қыздырылатын бөліктеріне дейін 0,7 м кем болатын арақашықтықта орналастыруға тыйым салынады.

427. Қатты отынмен жұмыс істейтін от қазандығы қондырғыларының түтіндік құбырлары осы мақаланың талаптарына сәйкес ұшқын сөндіргіштермен жабдықталуға және күйеден тазартылуға тиіс.

428. Ауаарналардағы автоматты от тұтқыш құрылғылар (қалқалағыштар, сұқпажапқыштар, клапандар), автоматты өрт сигналын беретін немесе өрт сөндіру құрылғылары болатын желдету жүйелерінің бұғаттау құрылғылары, өрт кезінде желдетуді автоматты сөндіру құрылғылары дұрыс күйінде ұсталуға тиіс.

Автоматты от тұтқыш құрылғылар жетегінің сезімтал элементтері (тез балқитын құлыптар, тез жанатын өндірмелер, жылу сезгіш элементтер) ластанудан тазартылған болуы керек.

429. Сауда мекемелерінің ғимараттарымен құрамдас от қазандықтарын қатты отыннан сұйық отынға ауыстыруға рұқсат етілмейді.

430. Отын (өздігінен лапылдап жанатын көмір) осы үшін арнайы бейімделген үй-жайларда немесе жанатын құрылыстардан 8 м жақын болмай орналасқан, арнайы бөлінген алаңдарда сақталуға тиіс.

431. Зауытта дайындалған пештерді кәсіпорынның жатақхана, әкімшілік, қоғамдық және қосалқы ғимараттарының үй-жайларында, тұрғын үйлерде орнатқан кезде, дайындаушы-кәсіпорынның өнімнің осы түрлеріне арналған нұсқаулық талаптары, сондай-ақ жылыту жүйелеріне қойылатын жобалау нормаларының талаптары орындалуға тиіс.

432. Уақытша металл пештерді орнатқан кезде, мынадай өрт қауіпсіздігі талаптары сақталуы керек:

1) металл пештердің табандарының биіктігі 0,2 м кем болмауы керек;

2) металл пештер мыналардан кем болмайтын арақашықтықта орнатылуға тиіс:

1 м - ағаш құрастырылымдардан, жиһаздан, тауарлардан, көрмелерден, сөрелерден, сатушы үстелдерінен және басқа жабдықтардан;

0,7 м - лапылдап жанудан қорғалған құрастырылымдардан;

1,25 м - оттық саңылауларынан бастап ағаш құрастырылымдары мен басқа жабдықтарға дейін.

433. Металл түтіндік құбырларды терезе арқылы шығарған кезде, оған өңдеуді ауыстыратын өлшемі түтіндік құбырдың үш диаметрінен кем болмайтын төбе жабатын темірден жасалған жайма қоса салынуға тиіс.

Құбырдың ұшы ғимараттың қабырғасына 0,7 м кем болмай орнатылып, биіктігі 0,5 м қысқа құбырдан жоғары бағытталуы қажет.

Жоғарғы қабаттан шығарылған қысқа құбыр ернеуден 1 м кем болмай шығып тұруға тиіс. Қысқа құбырға қақпақ орнатылуы керек.

434. Ауаны желдету және баптау жүйелерін пайдалану кезінде:

1) желдету камераларының есіктерін ашық қалдыруға;

2) сору арналарын, саңылаулар мен торларды жабуға;

3) ауаарналарға газбен жылытылатын аспаптарды қосуға;

4) ауаарналарда жиналып қалған майлы тұнбаларды, шаң немесе басқа жанғыш заттарды жағып жіберуге тыйым салынады.

435. Желдету камералары, циклондар, сүзгілер, ауаарналар жанғыш

шаңдардан және өндіріс қалдықтарынан тазартылуға тиіс.

436. Жарылыс қауіпті және өрт қауіпті өндірісі (қондырғылары) болатын үй-жайлардағы технологиялық жабдық жұмысына бұзылған және сөндірілген гидравликалық, құрғақ сүзгілер, шаң ұстайтын және желдету (шаң-тозаң соратын) жүйелерінің басқа құрылғыларында тыйым салынады.

437. Жанатын шаңды, талшық және қатты қоспалары болатын басқа қалдықтарды кетіретін желдеткіштерге қатты денелер түсіп кетуін болдырмау үшін, олардың алдына тас ұстағыштар, ал металл заттарды алып тастау үшін - магнитті айырғыштар орнатылуға тиіс.

438. Пневматикалық көліктің құбыр желілерінде және жергілікті сору жүйелерінің ауаарналарында кезеңдік қарау, тексеру және өрт туындаған жағдайда, оны сөндіру үшін, тығыз жабылатын люктер қарастырылуы керек.

439. Байқау люктері бір-бірінен, сондай-ақ үштіктерден, бұрылыстарда, құбыр желілерінің қабырғалар мен аражабындар арқылы өтетін жерлерінде 15 м-ден артық болмай орналастырылуы керек.

440. Машиналар мен агрегаттардың шаңды кетіретін құрылғыларынан кетірілетін ауаны тазартуға арналған сүзгілер оқшауланған үй-жайларда орнатылуға тиіс.

441. Жабдықтан бөлінетін шаң болған ауаны қайта айналдыру кезінде сүзгілердің көмегімен екі сатылы тазартуға түсуі керек.

3.5.7. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың инженерлік жабдығын күтіп ұстауға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

442. Ғимараттар мен құрылымдардағы сыпырынды тастайтын жерлерде жобада қарастырылған клапандар болуы керек. Клапандар үнемі жабық, ақаусыз күйінде және жабылғанда нығыздауы болуы керек.

443. Қоқыс жинағыштардың камераларының есіктері үнемі құлыппен жабылуы қажет.

444. Ғимараттар мен жер үстіндегі құрылымдардағы лифтілер мен көтергіштер (өрт сөндіру лифтілерін қоспағанда) өрт шыққан кезде бірінші қабатқа автоматты түрде түсірілуге, ал жерасты имараттарында - жоғарғы қабатқа көтеріліп тоқсыздануға тиіс.

445. Жерасты құрылымдарындағы эскалаторлар өрт шыққан кезде, адамдарды үстіңгі бетке көтеру режиміне автоматты түрде ауыстырылып қосылуы керек.

446. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстар, сондай-ақ сыртқы технологиялық қондырғылар жобада қарастырылған найзағайдан қорғайтын ақаусыз құрылғылармен жабдықталуы керек.

Найзағайдан қорғау құрылғыларының жерге қосатын құрылғысының электрлік кедергісін өлшеу жылына бір реттен кем болмай өткізілуге және тиісті актімен ресімделуге тиіс. Жерге қосатын құрылғысының электрлік кедергісін өлшеуді білікті мамандар немесе мамандандырылған ұйым жүргізуге тиіс.

447. Тез тұтанатын немесе жанғыш сұйықтықтар, сондай-ақ жанғыш газдар айналатын, сақталатын немесе қайта өңделетін ғимараттардың ішінде және ашық кеңістікте орналасқан технологиялық аппараттардың барлық металл құрастырылымдарын, сұйыққоймаларды, газ құбырларын, мұнай құбырларын, мұнай өнімдерін өткізгіштерді және басқа құрылғыларды қайта пайда болатын найзағайдан және статикалық электр зарядтарынан қорғау үшін қорғанышты жерге қосуы болуы керек.

448. Қызметкерлер құрамын электр тоғынан қорғау немесе найзағайдан қорғау үшін тағайындалған жерге қосатын құрылғыларды статикалық электр тоғын бұру үшін пайдалануға рұқсат етіледі.

449. Ғимараттарда, құрылымдарда орналастырылған технологиялық жабдықтар мен құбыр желілерінің, сондай-ақ сыртқы технологиялық қондырғылар мен эстакадаларының "Қазақстан Республикасының электрлік қондырғыларын орнату ережелерінің" талаптарына сәйкес қорғанышты жерге қосуы болуға тиіс.

Ғимараттар мен құрылымдардың технологиялық құбыр желілерін жерге қосатын (нөлдеу) өткізгіштер ретінде пайдалануға тыйым салынады.

450. Металл эстакадалар және соларға салынған металл құбыр желілері эстакаданың басында және соңында, сондай-ақ олардың ұзындығы бойынша 300 м сайын өзара және қорғанышты жерге қосу құрылғыларымен жалғануы керек.

451. Ток бұрғыштарды өзара, жерге қосатын құрылғылармен және технологиялық аппараттармен қосу пісіру көмегімен орындалуға тиіс. Кейбір жағдайларда, оларды бұрандамалармен қосуға рұқсат етіледі, мұндайда жерге қосушы құрылғылардың түйісу беті металл жылтырақтардан тазартылған және қорғасынмен қапталған қалайы қорытпасы болуы керек.

452. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың технологиялық процесінде тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар, сондай-ақ жанғыш булар мен газдар айналатын кәріз желісі гидравликалық ысырмалармен қамтамасыз етілген болуы қажет. Әрбір гидравликалық ысырмадағы сұйықтық қабаты 0,25 м кем болмайтын биіктікте болуы керек. Гидравликалық ысырмалар құрастырылымы олардың кезеңдік тазартылу мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.

453. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар қолданылатын ғимараттар мен имараттардың жаңбыр ағатын құбыр желілері, өндірістік және біріктірілген кәріздік жүйелер бойымен ұшқын таралуын болдырмайтын гидравликалық ысырмалар (сифондар) үнемі ақаусыз күйінде болуға тиіс.

Ақауы және дұрыс орындалмаған гидравликалық ысырмалары болатын кәріздік жүйелерді пайдалануға тыйым салынады.

454. Технологиялық процестерінде тез тұтанатын және жанғыш

сұйықтықтар, сондай-ақ жанғыш булар мен газдар айналатын кәсіпорындардың өндірістік және біріктірілген кәріздік жүйелері ұзына бойына жабық болуы керек.

Кәріздердің байқау құдықтары үнемі қақпақтармен жабылған және 0,1 м қабат құм төгілген болуы қажет.

455. Аумағында ғимараттар, құрылымдар және (немесе) А _н , Б _н және В _н санатты сыртқы технологиялық қондырғылар орналастырылған кәсіпорындардың өндірістік және біріктірілген кәріздік жүйелері жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша 40 ^о С аспауға тиіс.

Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды кәріз жүйелеріне ағызуға тыйым салынады (оның ішінде апат кездерінде).

456. Газ баллон қондырғыларын орналастыру және пайдалану, оның ішінде адамдар тұруға арналған ғимарат ішінде орналастыру газ шаруашылығындағы қауіпсіздік жөніндегі нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес іске асырылуы керек.

457. Тұрмыстық газ аспаптарын пайдаланған кезде, жиһазды және басқа жанғыш материалдарды орналастыру жақындау вертикаль бетке дейінгі көлденеңінен 0,2 м кем болмайтын және осы бұйымдарға жақындау ілінген көлденең бетінің үстіне дейінгі вертикаль бойынша 0,7 м кем болмайтын арақашықтықта іске асырылуға тиіс.

458. Объектілерде құрылыс, күрделі жөндеу, қайта жаңарту және (немесе) техникалық қайта жабдықтау аяқталғаннан кейін, пайдалануға енгізілетін тұрмыстық және өнеркәсіптік аспаптарға оны жағу үшін газ келтіретін құбыр желілері өрт кезінде үй-жайда 100 ^о С орта температурасына жеткен кезде, газ құбырын автоматты түрде жабатын жылу сезгіш ілгекті құрылғылармен (клапандармен) жабдықталуы қажет. Аталған құрылғылар (клапандар) газ құбырындағы сөндіру құрылғыларының, газ есептегіштің және басқа құбыр желісінің арқауы алдында тікелей үй-жайда барынша ықтимал биіктікте орнатылуға тиіс.

459. Жылу сезгіш ілгекті құрылғыларды (клапандарды) орнатпауға рұқсат етіледі:

1) отқа төзімділік деңгейі V ғимараттарда, сондай-ақ ғимараттың шетінде орналасқан газ құбырлары электр магнитті және газ талдағыш немесе автоматты өрт сигнал бергіші іске қосылған кезде, газ құбырын жабатын клапанмен жабдықталған ғимараттарда;

2) газ құбырлары электрмагниттік клапанмен жабдықталған, ал газ жағуға арналған қондырғылары болатын үй-жайлары автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен қорғалған қауіпті өндірістік объектілер ғимараттарында.

460. Тұрмыстық газ аспаптарын (оның ішінде асхана плиталары, су жылытатын қазандар, газ мұнаралары) газбен жабдықтауға арналған газ баллондар (жұмыстық және қосалқы) ғимараттан тыс жапсарлас салынған үйлерде және ғимаратқа, цокольдық және жертөле қабаттарына кіретін жерлерден 5 м кем болмайтын арақашықтықтағы қабырғаның бітеу аралық қабырғаларында жанбайтын материалдардан жасалған шкафтарда орналастырылуға тиіс.

Газ баллондарға арналған жапсарлас салынған үйлер мен шкафтарға құлып салынып, желдету үшін перделері, сондай-ақ "От қауіпті. Газ толтырылған баллон" деген сақтандыру жазбалары болуы қажет.

461. Ғимараттың немесе құрылымның (оның ішінде жеке тұрғын үйлер, коттедждер, саяжайлар) газ баллондар сақталатын және пайдаланылатын өрт сөндіру бөлігіне кіре берісте "От қауіпті. Газ толтырылған баллон" деген жазу болатын сақтандырғыш өрт қауіпсіздігі белгілері орналастырылуға тиіс.

462. Ғимараттар мен құрылымдарда орналасқан аммиакты тоңазыту қондырғыларын пайдалану кезінде, "Аммиакты салқындату қондырғыларын орнату және қауіпсіз пайдалану ережелерінің" талаптары сақталуы қажет.

463. Аммиакты салқындату құрылғыларының машина және аппараттар бөлімінің үй-жайларында газ талдағыштарды сорып-тартатын желдетуді автоматты қосатын және салқындату қондырғыларының сығымдағыштарын автоматты сөндіретін құрылғылары болатын салқындатқыш агент буларымен бұғаттау үнемі ақаусыз күйінде болуға және тиісті актімен немесе арнайы журналдағы жазбамен ресімделіп, жұмыс қабілеттілігі тексерілуге тиіс.

464. Салқындату қондырғыларына арналған аммиак толтырылған

баллондар ғимараттың немесе құрылымның арнайы қоймалық үй-жайларында

сақталуы қажет.

Тыйым салынады:

1) аммиак толтырылған баллондарды салқындату қондырғыларының машина бөлімдерінде сақтауға тыйым салынады;

2) аммиак болатын құбыр желілерін эвакуация жолдары бойынша, лифтілер мен көтергіштер шахталарында, сондай-ақ жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1-В4 санатты үй-жайлар арқылы төсеуге.

465. Аммиакты салқындату қондырғыларының машина және аппараттар бөлімдерінің үй-жайларын жарылыс кезінде (оның ішінде оңай тасталатын құрастырылымдар, сындырылған панельдер, арнайы шынылау, терезе блоктарының ашылатын фрамугалары) қираудан қорғауға арналған құрылғылар жобалық-сметалық құжаттамаға сәйкес болуға және ақаусыз күйінде ұсталуға тиіс.

Салқындату камераларының және салқындатқыш агрегаттардың үй-жайларын тікелей тағайындалымынсыз пайдалануға тыйым салынады.

466. Ғимараттар мен құрылымдарда оларда көпшілік адамдардың қатысуымен іс-шаралар (оның ішінде спорттық және мәдени ойын-сауық іс-шаралары) өткізу уақытында аммиакты салқындату қондырғыларына техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге тыйым салынады.

467. Аммиак толтырылған баллондар жұмыс істейтін жылыту аспаптарынан 5 м кем болмайтын арақашықтықта орналастырылуға тиіс. Аммиак толтырылған баллондарды жүйені толтыруды тездету үшін қыздыруға тыйым салынады.

468. Салқындату камераларының өртке қарсы белдіктерінде тесіктер салуға, түтіктер өткізуге, бекітулер орнатуға, сондай-ақ оларды жанғыш материалдармен қаптауға тыйым салынады.

469. Салқындатқыш агрегаттарды салқындату камераларының

тамбурларында орналастыруға тыйым салынады.

Салқындатқыш қондырғыларды камераларын тұздықпен салқындатып орналастыруға басқа үй-жайлардан сыртқа шығатын немесе дәліз арқылы есіктермен бөлінген шығу болатын машина бөлімінде ғана рұқсат етіледі.

470. Пайдалану және жөндеу процесінде жобада қарастырылған салқындату камераларының жанбайтын жылу оқшаулауын жанатын жылу оқшаулауына ауыстыру жүргізуге тыйым салынады.

3.5.8. Өртке қарсы сумен жабдықтау көздерін күтіп ұстауға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

471. Өртке қарсы табиғи және жасанды сумен жабдықтау көздері (оның ішінде өртке қарсы су құбыры, өрт сөндіру су қоймалары, өрт сөндіру мақсатына арналған суды сақтау сыйымдылықтары), сондай-ақ суды жинау үшін оларға кіре берістер үнемі ақаусыз күйде ұсталуға тиіс.

472. Өртке қарсы су құбыры желілерінің, өрт сөндіру гидранттары мен өрт сөндіру крандарының, тиісінше, жылына екі реттен кем болмай су жібергіштігі мен жұмыс қабілеттілігі тексерілуге тиіс (көктемде және күзде).

473. Өрт сөндіру гидранттары ақаусыз күйінде болуға, ал қысқы уақытта жылытылған және қар мен мұздан тазартылуға тиіс.

474. Өртке қарсы сумен жабдықтау көздеріне апаратын жолдар және кіре берістер оларға өрт сөндіру техникасының жылдың кез келген мезгілінде өтуін қамтамасыз етуге тиіс.

Өрт сөндіру гидранттарының құдықтарының қақпақтарында автокөлік тұрағына тыйым салынады.

475. Су құбыры желісі учаскелері сөніп қалған, гидранттар бұзылған немесе желіде қысым қажеттіден темен болып азайған кезде, су арнасының (елді мекендердің су құбыры желілері бойынша) диспетчері немесе өртке қарсы сумен жабдықтау үшін жауапты тиісті ұйымның (ұйымның немесе кәсіпорынның су құбыры желілері бойынша) жауапты тұлғасы бұл туралы Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық органына хабарлауға тиіс.

476. Өртке қарсы сумен қамту көздерінің (оның ішінде өрт сөндіру гидранттарын, өрт сөндіру су қоймаларын), өрт сөндіру машиналарын орнатуға арналған пирстардың болу орындарын, өрт сөндіру машиналарын ғимараттар мен құрылымдардың өрт сөндіретін құрғақ құбырларына қосу орындары, сондай-ақ қозғалысты олардың болатын жерлеріне бағыттау "Өндірістік объектілердегі сигналдық түстерге, қауіпсіздік таңбалары мен белгілеріне қойылатын талаптар" атты Техникалық регламент талаптарына сәйкес өрт қауіпсіздігі белгілерімен белгіленген болуға тиіс.

477. Өрт сөндіру гидрантын орналастыру орнында нұсқағыштан бастап гидрантқа дейін метрмен және құбыр желісінің ішкі диаметріне дейін миллиметрмен арақашықтықты цифрлық мәндермен әріптік "ӨГ" индексі салынған жарық түсіретін немесе флуоресцентті нұсқағыш орнатылған болуы керек.

Өрт сөндіру су қоймасында шаршы метрлерде су қорының цифрлық мәндерімен, әріптік "ӨС" индексі және бір мезгілде су қоймасы алаңында қойылуы мүмкін өрт сөндіру автомобильдерінің саны салынған ұқсас нұсқағыш орнатылуға тиіс.

478. Өртке қарсы ішкі су құбырының өрт сөндіру крандары 1,35 м биіктікте орнатылып, түтік құбырлар мен ұңғымалар жиынтықталып және пломбаланатын өрт сөндіру шкафтарына жабылып қойылуы керек.

Шкафтың есігінде әріптік "ӨК" индексі, жақын өрт сөндіру бөлімінің телефон нөмірі көрсетіледі.

Өрт сөндіретін түтік құбырларды құрғақ, жақсы шиыршықталған және крандар мен ұңғымаларға жалғанған күйінде күтіп ұстау қажет.

Өрт сөндіру крандарының жұмысқа қабілеттілігін қамтамасыз ету мақсатында, 6 айда бір реттен кем болмай оларды тексеру жүргізілуге, су жіберу және түтік құбырларды жаңадан ширату іске асырылуға тиіс.

479. Сорғы стансасының үй-жайларында өртке қарсы сумен

жабдықтаудың жалпы сұлбасы және сорғыларды байлау сұлбасы ілінуі керек.

Әрбір ысырмада және өрт сөндіргіш сорғы-көтергіште олардың тағайындалымы көрсетілуге тиіс.

Сорғы-көтергіштерді қосу тәртібі техникалық нұсқаулықтарда анықталуға тиіс.

Елді мекендердің өртке қарсы су құбырларының сорғы стансаларының үй-жайларында Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық органымен тікелей телефон байланысы болуы керек.

480. Кәсіпорынның электрмен жабдықтауы өрт сөндіру сорғыларының электр қозғалтқыштарының үздіксіз қоректенуін қамтамасыз етуге тиіс.

481. Су өлшегіш құрылғылардың суландыру желілерінде орнатылған электржетек болатын ысырмалар жылына екі реттен кем болмай, ал өрт сөндіру сорғылары - ай сайын тексерілуі қажет.

482. Объекті аумағында немесе оған жақын жерде (200 м радиуста) табиғи немесе жасанды су көздері (өзендер, көлдер, бассейндер, градирнялар) болған кезде, оларға жылдың кез келген уақытында өрт сөндіру автомобильдерін қою және су жинау үшін, өлшемі 12 х 12 м кем болмайтын қатты төсемі болатын алаңдары (пирстары) болатын кіре берістер салынуға тиіс.

483. Жасанды су қоймаларды, су көздеріне кіре берістер мен су жинағыш құрылғыларды үнемі дайындықта ұстау тиісті кәсіпорындарға жүктеледі.

484. Су қыспақты мұнаралар жылдың кез келген уақытында өрт сөндіру техникасының су жинауына бейім болуы керек.

Шаруашылық және өндірістік қажеттіктер үшін, өрт сөндіру мақсаттары үшін қолданылатын су қорын пайдалануға тыйым салынады.

3.5.9. Өрт сөндіру техникасын орналастыруға және қызмет көрсетуге қойылатын талаптар

485. Объектілерді өрттен қорғауға арналған өрт сөндіру техникасын орналастыру, күтіп ұстау және қызмет көрсету "Объектілерді қорғауға арналған өрт сөндіру техникасының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" атты Техникалық регламент талаптарына сәйкес болуға тиіс.

486. Өрт сигналын беретін және өрт сөндіру қондырғыларын жобалау, құрастыру және пайдалану, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару, сондай-ақ олардың техникалық жағдайын бақылау "Ғимараттарды, имараттар мен құрылыстарды өрт кезінде автоматты өрт сөндіру және автоматты өрт белгісі беру, адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау бойынша талаптар" атты техникалық регламенттің және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес іске асырылуға тиіс.

3.6. Заттар мен материалдарға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
3.6.1. Заттар мен материалдардың өрт қауіптілігі туралы ақпаратқа қойылатын талаптар

487. Заттар мен материалдарды өндіруші өнімді қауіпсіз қолдану үшін қажетті ақпарат болатын техникалық құжаттаманы әзірлеуге міндетті.

488. Заттар мен материалдарға арналған техникалық құжаттамада (оның ішінде паспорттар, техникалық шарттар) заттар мен материалдардың жарылыс-өрт және өрт қауіпті көрсеткіштері туралы ақпарат болуы қажет.

Техникалық құжаттамаға қосу үшін міндетті көрсеткіштер мыналар болып табылады:

1) газдар үшін:

жану тобы;

өздігінен тұтану температурасы;

жалынның таралатын концентрациялық шектері;

2) сұйықтықтар үшін:

жану тобы;

тұтану температурасы;

жалындау температурасы;

өздігінен жалындау температурасы;

жалынның таралатын температуралық шектері;

3) қатты заттар үшін:

жану тобы;

жалындау температурасы;

өздігінен жалындау температурасы;

түтіннің түзілу коэффициенті;

жану өнімдерінің уыттылық көрсеткіші;

4) бытыраңқы қатты заттар үшін:

жану тобы;

жалындау температурасы;

жалынның таралатын концентрациялық төменгі шегі;

жарылыстың максималды қысымы;

жарылыс қысымының үдеу жылдамдығы;

жарылыс қауіптілігінің индексі.

Заттар мен материалдардың жарылыс-өрт және өрт қаупі көрсеткіштері туралы қосымша ақпаратты қосу қажеттігін құжаттаманы әзірлеуші анықтауға тиіс.

3.6.2. Ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда құрылыс материалдарын қолдануға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

489. Құрылыс материалдары ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда олардың функционалдық тағайындалымына және өрт қауіптілігіне байланысты қолданылады және осы Техникалық регламент, "Құрылыс материалдарының, бұйымдары мен құрастырылымдарының қауіпсіздігі" атты Техникалық регламент , Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуға тиіс.

490. Ғимараттарда, құрылымдар мен құрылыстарда құрылыс материалдарын қолдануға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары осы Техникалық регламенттің 18-қосымшасының кестесінде берілген осы материалдардың өрт қауіптілік көрсеткіштері бойынша белгіленеді.

491. Құрылыс материалдарына арналған техникалық құжаттамада осы Техникалық регламенттің 18-қосымшасының кестесінде берілген осы материалдардың өрт қауіптілік көрсеткіштері, сондай-ақ оларды пайдаланған көздегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы ақпарат болуы керек.

492. Тез тұтанатын сұйықтықтар өндірілетін, қолданылатын немесе сақталатын А, Б және В1В санатты Ф5 класының үй-жайларында едендерді жанбайтын материалдан орындау керек.

Үй-жайларда және эвакуациялау жолдарындағы аспалы төбелердің қаңқаларын жанбайтын материалдардан орындау қажет.

493. Функционалдық тағайындалымы, қабаттылығы және сыйымдылығы әр түрлі ғимараттардағы эвакуациялау жолдарында сәндік-өңдеу, қаптау материалдары мен еден төсеніштерін қолдану аймағы осы Техникалық регламенттің 19-қосымшасының 1 және 2-кестелерінде берілген.

494. Ұйықтайтын және палаталық үй-жайларда, сондай-ақ Ф1.1 қосалқы класының балаларға мектепке дейінгі жалпы білім беретін мекемелерінің ғимараттарының үй-жайларында КМ2 қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын сәндік-өңдеу, қаптау материалдары мен еден төсеніштерін қолдануға тыйым салынады.

495. Балалардың мектепке дейінгі білім беретін мекемелерінде музыка және дене тәрбиесі сабақтары өтетін залдарының қабырғалары мен төбелерін өңдеу КМО класының материалынан орындалуға тиіс.

496. Физиотерапевтік процедураларға арналған үй-жайларда КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

Диагностикаға арналған үй-жайларда КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

Операция және жан сақтау үй-жайларында КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

497. Класс тармағы Ф1.2 ғимараттардың тұрғындық үй-жайларында КМ4 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ4 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

498. Класс тармағы Ф2.1 ғимараттардың гардеробтық үй-жайларында КМ1 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

499. Оқу залдарында КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

500. Кітаптар сақтайтын және мұрағаттық үй-жайларда, сондай-ақ қызметтік каталогтар мен тізімдемелер болатын үй-жайларда қабырғалар мен төбелерді КМО класының материалдарымен өңдеуді қарастыру керек.

501. Класс тармағы Ф2.2 ғимарат үй-жайларының көрсету залдарында КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

502. Би залдарында КМ2 қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және еденге төсеу үшін, КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қолдануға тыйым салынады.

503. Класс тармағы Ф3.1 ғимараттардың сауда залдарында КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

504. Класс тармағы Ф3.3 ғимараттардың күту залдарында қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін, КМ0 класының материалдарынан орындалуы керек.

505. Класс тармағы Ф3.4 ғимараттардың процедуралық кабинеттері мен диагностикаға арналған үй-жайларында КМ2 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды қабырғаларды, төбелерді өңдеу және аспалы төбелерді толтыру үшін және КМ3 класына қарағанда, өрт қауіптілігі барынша жоғары болатын материалдарды еденге төсеу үшін қолдануға тыйым салынады.

3.6.3. Оттан қорғау құралдарына қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

506. Технологиялық жабдықты құрастырылымның отқа төзімділік шектерінің артуынан қорғау, жанғыш беттер бойынша жалынның таралуын шектеу үшін, ойықтарды, электр сымдарын қорғау үшін, мынадай оттан қорғау құралдары қолданылуға тиіс: сылақ, қаптау, майлау, лактар, кепкен бояулар.

Оттан қорғау құралдарын таңдай мынадай есеппен жүргізілуі керек:

1) құрастырылымның, жабдықтың немесе коммуникациялардың типі, орналасуы, отқа төзімділігіне немесе өрт қауіптілігіне қойылатын талаптар;

2) жабынды төсеу, пайдалану және ауыстыру технологиясының қажетті мерзімі;

3) қолданылатын жағдайлардағы жабынның пайдалану сипаттамалары (механикалық әсер, діріл мүмкіндігі);

4) температуралық-ылғалдылық режимі, агрессивті орта әсері;

5) жабын есебінен құрастырылымға түсетін жүктеменің артуы;

6) эстетикалық талаптар;

7) техника-экономикалық негіздеме.

507. Оттан қорғау құралдарына арналған техникалық құжаттамада олардың қолданылу саласын, өрт қауіптілігін, бетті дайындау тәсілін, топырақтың түрлері мен маркалары, қорғалатын бетке төсеу тәсілі, кептіру шарттары, осы құралдардың оттан қорғау тиімділігі, қолайсыз климаттық әсерлерден қорғау тәсілі, оттан қорғау жабындарын пайдалану шарттары мен мерзімі, сондай-ақ оттан қорғау жұмыстарын жүргізген кездегі қауіпсіздік шараларын сипаттайтын техникалық көрсеткіштері туралы ақпарат болуға тиіс.

508. Оттан қорғау құралдарын оттан қорғау қабатына сәндік түр берілуін немесе оның қолайсыз климаттық әсерге орнықтылығын қамтамасыз ететін қосымша жабындары болатын материалдардан қолдануға рұқсат етіледі. Бұндай жағдайда, оттан қорғау тиімділігі осы қабат ескеріліп көрсетілуі керек.

509. Оттан қорғау құралдарын қолдану саласы және оттан қорғау тиімділігін бағалау әдістері Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық және халықаралық стандарттар және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес анықталуға тиіс.

3.7. Ғимараттар, құрылымдар мен құрылыстардың құрылыс құрастырылымдарына және инженерлік жабдығына қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
3.7.1. Құрылыс құрастырылымдарына қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

510. Ғимарат, құрылым және құрылыстардың құрылыс элементтерінің құрастырылымдық орындалуы ғимарат, құрылым немесе құрылыс бойынша жалынның жабық түрде таралу себебі болмауға тиіс.

Құрылыс құрастырылымдарының өзара бекітілген және біріктірілген тораптарының отқа төзімділік шегі түйісетін құрылыс элементтерінің қажетті отқа төзімді минималды шегінен кем болмауға тиіс.

511. Функционалдық қауіптілігі Ф2 класының ғимараттары, имараттары мен құрылыстары ғимараттарының үй-жайларында еден еңістігі пайда болатын құрастырылымдық элементтер осы ғимараттардың, құрылымдар мен құрылыстардың қабаттарының арасындағы аражабындарға қойылатын талаптарға сәйкес болуға тиіс.

512. Қоршайтын құрылыс құрастырылымдарының кабельдермен, құбыр желілерімен және басқа технологиялық жабдықпен қиысатын тораптарының осы құрастырылымдар үшін белгіленген қажетті шектерден төмен болмайтын отқа төзімділік шектері болуы керек.

513. Оттан қорғау құралдарын олардың жағдайын кезеңдік тексеру, ауыстыру немесе қалпына келтіру мүмкіндігін болдырмайтын жерлерде қолдануға тыйым салынады.

514. Аражабындар мен жабындардың отқа төзімділік шектерін арттыру үшін қолданылатын құрастырылымдық элементтердің отқа төзімділік шегі және өрт қауіптілік класы осы аражабындар мен жабындардың отқа төзімділік шегіне және өрт қауіптілік класына қойылатын талаптарға сәйкес болуы керек.

515. Оттың құрылыс құрастырылымдары бойынша таралу шегі Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген құрылыс нормалары мен ережелерінің талаптарына сәйкес болатын әдістеме бойынша есептеумен анықталуға тиіс.

516. Аспалы төбелері болатын үй-жайлардағы өртке қарсы аралық

қабырғалар олардың үстіндегі кеңістікті бөліп тұруға тиіс.

Аспалы төбелер үстіндегі кеңістікте жанғыш газдарды, ауаға шаң бөлетін қоспаларды, сұйық және қатты материалдарды тасымалдауға арналған арналар мен құбыр желілерін орналастыруға тыйым салынады.

517. Аспалы төбелерді жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша А және Б санатындағы үй-жайларда қарастыруға тыйым салынады.

3.7.2. Жабдыққа, желдету, ауа баптау, түтінге қарсы қорғау жүйелеріне және олардың құрастырылымдарына қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

518. Әр түрлі қолданыстағы желдету жүйелерінің түтінге қарсы желдету жүйелерінің және транзиттік арналарының (оның ішінде ауа арналар, жинағыштар, шахталар) ауа арналары мен арналарының құрастырылымдары отқа төзімді болуға және жанбайтын материалдардан орындалуға тиіс.

519. Қоршайтын құрылыс материалдарының желдету жүйелерінің отқа төзімді арналарымен және тіреулер құрастырылымдарымен (аспалар) қиысатын тораптарының осы арналар үшін қажетті шектерден кем болмайтын отқа төзімділік шегі болуы керек. Отқа төзімі ауаарналар құрастырылымының ажырайтын жалғануларын (оның ішінде ернемектік) тығыздау үшін, жанбайтын материалдарды ғана қолдануға рұқсат етіледі.

520. Өртке қарсы қалыпты ашылатын клапандар автоматты және

қашықтан басқарылатын жетектермен жабдықталуға тиіс. Жылу сезгіш

элементтерді осындай жетектер құрамында пайдалануды қайталанатындар

ретінде ғана қарастыру керек.

Өртке қарсы қалыпты жабылатын және түтіндік клапандар үшін, жылу сезгіш элементтері болатын жетектерді қолдануға тыйым салынады.

Әр түрлі типтегі өртке қарсы және түтіндік клапандардың құрастырылымдарының бір-біріне жанасу тығыздығы түтін-газ өткізуге минималды қажетті қарсылығын қамтамасыз етуге тиіс.

521. Тартымды табиғи түрде қозғалтатын сору желдетуінің түтіндік люктерін механикалық жүктемеге (оның ішінде қар және жел) шыдау үшін қажетті тарту күштерін қамтамасыз ететін жетектермен (жылу элементтерін қайталау мүмкіндігімен) автоматты және қашықтан басқаруды қолдану керек.

522. Ғимараттың, имарат және құрылыстың түтінге қарсы қорғау жүйелерінің сору желдеткіштері адамдарды эвакуациялау (эвакуациялау жолдарында адамдарды қорғау кезінде) үшін қажетті уақыт ішінде немесе өрттің белең алатын және сөндіретін (өрт қауіпсіз аймақтарда адамдарды қорғау кезінде) барлық уақыт көлемінде жоғары температуралы жану өнімдерін тарату кезінде жұмыс қабілеттілігін сақтауға тиіс.

523. Өртке қарсы түтін-газ өткізбейтін есіктер олардың қажетті отқа төзімділік шегі кезінде қажетті түтін-газ өткізуге қарсылық мәндерін қамтамасыз ететін бір-біріне жанасу орындарында тығыздау тораптарымен жабдықталуы керек.

524. Түтінге қарсы қалқалар (перделер, шымылдықтар) автоматты және қашықтан басқарылатын жетектермен (жылу элементтерінсіз) жабдықталуға және үй-жайда өрт болған кезде пайда болатын түтін қабатының қалыңдығынан кем болмайтын шығарылымның жұмыстық ұзындығымен жанбайтын материалдардан орындалуға тиіс.

525. Желдету, ауа баптау және түтінге қарсы қорғау (оның ішінде отқа төзімділік және түтін-газ өткізуге қарсылық шектері) жүйелері параметрлерінің нақты мәндері сынау нәтижелері бойынша белгіленуі керек.

Сынауды өткізу әдістері Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттар талаптарына сәйкес болуға тиіс.

3.7.3. Қоқыс жинайтын жүйелер жабдығына және олардың құрастырылымдарына қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

526. Қоқыс жинайтын жүйе ұңғымалары жанбайтын материалдардан дайындалып, отқа төзімділіктің және түтін-газ өткізуге қарсылықтың қажетті шектерін қамтамасыз етуге тиіс.

Қоқыс жинайтын жүйе ұңғымалары құрастырылымының құрамында өрт кезінде жарылыс тәрізді қирауға бейім материалдарды қолдануға тыйым салынады.

527. Қоқыс жинау ұңғымаларының жүктеу клапандары жанбайтын материалдардан орындалуға және түтін-газ өткізуге қарсылықтың қажетті мәндерін қамтамасыз етуге тиіс.

528. Қоқыс жинау ұңғымаларының қоқыс жинайтын камераларында орнатылған сұқпажапқыштар өрт кезінде өздігінен жабылатын жетектермен жабдықталуы керек. Сұқпажапқыштардың қажетті отқа төзімділік шектері қоқыс жинау ұңғымалары үшін белгіленген шектерден кем болмауға тиіс.

529. Қоқыс жинау жүйелерінің құрастырылымы және жабдығы Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық және халықаралық стандарттар, құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуға тиіс.

3.7.4. Лифтілерге қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

530. Құрастырылымның отқа төзімділік шектері және өңдеу үшін қолданылатын материалдар, сондай-ақ лифтілерді басқару, сигнал беру, байланыс және энергиямен жабдықтау жүйелері осы Техникалық регламенттің, "Лифтілердің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" атты Техникалық регламенттің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың, құрылыс нормалары мен ережелерінің және белгіленген тәртіппен бекітілген, өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуы керек.

531. Қозғалу жылдамдығы 1 м/с және одан артық, автоматты есіктері болатын жолаушылар лифтілерінің ғимараттың автоматты өрт белгісін беру жүйелерінен келіп түсетін сигнал бойынша қосылатын, өрт қаупін білдіретін және жүктемеге және кабинаның қозғалу бағытына қарамастан, оның негізгі төмен түсу алаңына қайтып келуін, кабина және шахта есіктерінің ашылуын және ашық күйінде сақталуын қамтамасыз ететін жұмыс режимі болуға тиіс.

532. Өрт сөндіру бөлімшелерін тасымалдауға арналған лифтілер (бұдан әрі - өрт сөндіру лифтілері) әр түрлі қолданыстағы ғимараттар мен құрылымдарды инженерлік жабдықтау кешенінің құрамдас бөлігі, сондай-ақ өрт сөндіру бөлімшелерінің адамдарды құтқару, табу және өртті сөндіру бойынша жұмыстарды орындау үшін, әр түрлі қолданыстағы ғимарат (имарат) қабаттарына орын ауыстыруын қамтамасыз ететін өрт-техникалық құралдарының бір түрі болып табылуға тиіс.

533. Өрт сөндіру лифтілерінің 1 т кем болмайтын жүк көтерімділігі және 16 қабаттан артық биіктігі болатын ғимараттарда жедел көтеру мүмкіндігі болуға тиіс.

534. Өрт сөндіру лифтілері:

1) биіктігі 16 қабаттан артық ғимараттардың өрт сөндіру бөлігінде екеуден;

2) биіктігі 10 қабаттан бастап 16 қабатқа дейінгі ғимараттың өрт сөндіру бөлігінде және екі және одан артық қабаттарда көп қабатты жерасты кеңістігінде біреуден кем болмай қарастырылуға тиіс.

535. Өрт сөндіру лифтілері үшін, негізгі төмен түсіру қабаты ретінде ғимаратқа негізгі кіретін жердегі қабат қабылдануы керек.

Биіктігі 16 қабаттан артық ғимараттарда басқа қолданыстағы лифтілер тобының құрамын өрт сөндіру лифтілерін орналастыруға тыйым салынады.

536. Өрт сөндіру лифтілерінің кабиналары жанбайтын материалдардан орындалған және негізгі төмен түсіру қабатымен екі жақты байланыспен жабдықталған болуы қажет.

Негізгі төмен түсіру қабатындағы дауыс зорайтқыштар немесе телефондар өрт сөндіру лифтілеріне кіретін жерлерге жақын және өртке қарсы қорғау құралдарын орталық басқару пунктінде орнатылуға тиіс.

537. Өрт сөндіру лифтілерін басқару жүйесі лифтілер жұмысын қалыпты пайдалану режимінде, сондай-ақ "өрт қаупі" режимінде қамтамасыз етуге тиіс. Өрт сөндіру лифтілерінің кабиналарын негізгі төмен түсіру қабатына "өрт қаупі" режимінде орын ауыстырған кезде, лифтілерді одан әрі басқару кабиналарға қатыссыз іске асырылуы керек.

Лифтілерді кабиналардан автоматты басқару ықтимал тоқтаулардың кез келген санын қарастыруға тиіс.

Өрт сөндіру лифтілерінің кабинасы есіктерінің жарықпен бақылау құрылғылары болмауға тиіс.

538. Биіктігі 16 қабаттан артық ғимараттарда өрт сөндіру лифтілерін басқару жүйелерінің 1 санаттағы электрлік қабылдағыштары болуы керек.

Электрлік қабылдағыштарды қоректендіру тәуелсіз екі трансформаторлардан және дизель-өндіргіш ретінде резервтік көзден іске асырылуға тиіс.

539. Өрт сөндіру лифтілері шахталарының түтінге қарсы сорып желдету жүйелері жер үстінде орналастырылған автономды желдеткіштердің негізгі темен түсіру қабаты деңгейінен сыртқы ауа берумен әрекет етуге тиіс.

540. Өрт сөндіру лифтілерін ғимараттың жер үстіндегі және жер астындағы бөліктеріне бірге қызмет көрсету үшін, ғимараттың барлық биіктігінде қолдануға рұқсат етіледі.

Жер үсті бөлігінің әрбір қабатындағы өрт сөндіру лифтілері шахталарының есіктері отқа төзімділік шегі 1 сағаттан кем болмайтын өртке қарсы болуға және жабылғанда тығыздаулармен жабдықталуы керек.

Әрбір жерасты қабатындағы өрт сөндіру лифтілеріне кіретін жерлер өрт сөндіру лифтісінің кабинасындағы "өрт қаупі" режимі кезінде қашықтан басқару болатын түтінге қарсы сорып желдетудің автономды жүйесі қызмет көрсететін тамбур-шлюздар арқылы қарастырылуы керек.

541. Әдетте, өрт сөндіру лифтілерін жолаушылар лифтілерімен қатар пайдалануға рұқсат етіледі.

3.8. Электртехникалық өнімге және электр жабдыққа қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
3.8.1. Электртехникалық өнімге қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

542. Электр техникалық өнім Қазақстан Республикасы аумағында қолдану үшін рұқсат етілген осы Техникалық регламенттің, мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуға тиіс.

543. Электр техникалық өнімді шығарушы осы өнімді қауіпсіз қолдану үшін қажетті ақпарат болатын техникалық құжаттаманы әзірлеуге міндетті.

Электр техникалық өнімге арналған техникалық құжаттамада (оның ішінде паспорттар, техникалық шарттар) оның өрт қаупі туралы ақпарат болуы керек.

Электр техникалық өнімге арналған өрт қауіпсіздігі талаптары олардың құрастырылымдық ерекшеліктеріне және қолданылу саласына байланысты белгіленеді.

544. Электр техникалық өнім жану көзі болмауға тиіс және жанудың оның шегінде таралуын болдырмауы керек.

545. Электр техникалық өнімде оның жұмысы кезінде қалыпты және

апатты режимдерде рұқсат етілген температуралардың артуы және жану

көздерінің пайда болуы болмауға тиіс.

546. Электр техникалық өнімде пайдаланылатын құрастырылым

элементтері мыналардың әсеріне төзімді болуы керек:

1) жалынның;

2) әбден қыздырылған элементтердің;

3) электрлік доғаның;

4) құрастырылым элементтері сияқты, түйіспелік қосуларда қыздыруда;

5) ток өткізгіш серіппелерде (трекингке төзімділігі).

547. Электр техникалық өнім апатты жұмыс режимдері кезінде (қысқа тұйықталу, артық жүктеу) жанудың туындауына және таралуына төзімді болуға тиіс.

548. Өрт жағдайында жұмыс қабілеттілігін сақтауға тиіс электр

техникалық өнім отқа қажетінше төзімді болуы керек.

549. Электр техникалық өнім қаптамасын жанудың қаптама шегінен тыс таралуынан қорғау деңгейі өнімнің қолданылу саласымен анықталуға тиіс.

550. Қорғау аппараттары апатты жұмыс режимдерінің жанудың пайда болуына дейінгі пайда болуы кезінде электрлік тізбек учаскесін электр энергиясының көзінен ажыратуы керек.

3.8.2. Электр жабдыққа қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

551. Электр жабдық жанудың пайда болуына және таралуына төзімді болуға және "Қазақстан Республикасының электр қондырғыларын орнату ережесі" талаптарына сәйкес болуға тиіс.

552. Электр жабдықта өрт туындау ықтималдығы жылына 10 ^-6 аспауы керек.

Электрлік бұйымдардан өрт туындау ықтималдығын анықтау әдісі Қазақстан Республикасы аумағында қолдану үшін рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттар және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуы қажет.

4. Сәйкестік презумпциясы

553. Тіршілік әрекетінің объектілері мен өнімі (процестері) Қазақстан Республикасы аумағында қолданылу үшін рұқсат етілген осы Техникалық регламенттің, басқа Техникалық регламенттердің, мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және белгіленген тәртіппен бекітілген өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес болуға тиіс.

554. Өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілейтін техникалық реттеу саласында қолданылатын немесе әзірленетін нормативтік құжаттар туралы ақпарат өнімнің сәйкестігін растау процедураларында техникалық реттеу жөніндегі өкілетті органның ресми басылымында және хабарлама түрінде жалпы қолданыстағы ақпараттық жүйеде орналастырылуға тиіс.

555. Мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың талаптарына сәйкес дайындалған өнім осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес болып саналады.

556. Өнімді олар осы Техникалық регламентке сәйкес болған жағдайда, стандарттау жөніндегі өзге нормативтік құжаттар бойынша дайындауға рұқсат етіледі.

5. Сәйкестікті растау

557. Тіршілік әрекетінің өнімінің (процестер) өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігін растау, Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген ерікті немесе міндетті тәртіппен іске асырылуы керек.

558. Тіршілік әрекетінің өнімінің (процестер) осы Техникалық регламент талаптары таралатын өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігін ерікті түрде растау өтініш берушінің бастамасы және талабы бойынша жүргізіледі.

559. Тіршілік әрекетінің өнімінің (процестер) сәйкестігін міндетті түрде растау Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 20 сәуірдегі N 367 "Қазақстан Республикасында өнімнің сәйкестігін міндетті түрде растау туралы" қаулысына сәйкес жүргізіледі және мынадай формаларда іске асырылады:

1) міндетті сертификаттауды жүргізу;

2) жеткізушінің (дайындаушы, сатушы) өнімнің сәйкестігі туралы

декларация қабылдауы.

560. Өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігін міндетті растауға өрт қауіпті өнім, объектілерді өрт қауіпсіздігімен қамтамасыз ету жүйелері мен құралдары, сондай-ақ өрт сөндіру техникасы жатады.

561. Сәйкестікті растау жөніндегі органдар, олардың қызметтері, құқықтары мен міндеттері "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес анықталады.

562. Тіршілік әрекеті өнімінің (процестер) осы Техникалық регламент талаптарына сәйкестігін растау Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңында белгіленген сұлбалар бойынша өткізіледі.

563. Объектінің өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігін бағалау мынадай формада жүргізіледі:

1) өртті мемлекеттік бақылау;

2) объектіні, сондай-ақ өрт қауіпсіздігі жүйелерін қабылдау және пайдалануға енгізу;

3) өнеркәсіптік объектінің қауіпсіздігін ресми мәлімдеу;

4) өрт қаупін тәуелсіз бағалау.

564. Объектінің белгіленген өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігін өрт қаупін тәуелсіз бағалау жолымен бағалау тәртібі Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерінде белгіленеді.

6. Үйлестірілген стандарттар тізбесі

565. Үйлестірілген стандарттар және нормативтік құжаттар тізбесі осы Техникалық регламенттің 20-қосымшасында берілген.

7. Ауыспалы қорытындылар

566. Қазақстан Республикасы аумағында өрт қауіпсіздігі саласында нормативтік-құқықтық актілер мен құжаттардың, осы Техникалық регламент талаптарына сәйкес келетін ережелер әрекеті сақталады.

567. Осы Техникалық регламентті қолданысқа енгізумен бірге, объектілерге, өнімге, өндіріс процестеріне, өнімді пайдалануға, сақтауға, тасымалдауға, сатуға және пайдаға асыруға қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілейтін өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік-құқықтық актілер мен құжаттардың осы Техникалық регламент талаптарын қайталайтын немесе сәйкес келмейтін ережелері түзетілуге немесе белгіленген тәртіппен жойылуға тиіс.

568. Түзетілуге немесе жойылуға тиіс нормативтік-құқықтық актілер тізбесін, сондай-ақ осы жұмыстарды өткізу мерзімдерін өрт қауіпсіздігі саласындағы өкілетті орган анықтайды.

569. Осы Техникалық регламент бірінші ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 1-қосымша

Өрт қауіпсіздігі саласында жіктеу
1. Өрттерді және оның қауіпті факторларын жіктеу

1. Өрттерді жанғыш материал түрі бойынша жіктеу өрт сөндіру құралдарын қолдану саласын белгілеу үшін қолданылады.

Өрттерді сөндіру қиындығына қарай оларды жіктеу өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің және өрттерді сөндіруге тартылған басқа қызметтердің күштері мен құралдарының қажетті санын анықтау кезінде пайдаланылады.

Өрттің қауіпті факторларын жіктеу өрт кезінде адамдар мен мүлікті қорғау үшін өрт қауіпсіздігінің қажетті шараларын негіздеу кезінде пайдаланылады.

2. Жанғыш материалының түрі бойынша өрттер мынадай кластарға

бөлінеді:

1) А - қатты жанғыш заттар мен материалдардың өрттері;

2) В - жанғыш сұйықтықтардың немесе балқитын қатты заттар мен

материалдардың өрттері;

3) С - газдардың өрттері;

4) D - металдардың өрттері;

5) Е - кернеуде тұрған электр қондырғыларының жанғыш заттары мен материалдарының өрттері.

3. Адамдарға және материалдық құндылықтарға әсер ететін өрттің

қауіпті факторларына мыналар жатады:

1) жалын мен ұшқындар;

2) жылу ағыны;

3) қоршаған ортаның жоғарғы температурасы;

4) жанатын және термикалық бөлшектенетін уытты элементтердің

жоғарғы концентрациясы;

5) оттегінің төменгі концентрациясы;

6) көшіру жолдарындағы түтіннің жоғарғы концентрациясы. Өрттің қауіпті факторларының құрылыс құрастырылымдарына, технологиялық жабдыққа және өрт сөндіру жөніндегі әрекеттерге әсер ететін, адамдардың өмірі мен денсаулығына, материалдық құндылықтарға зиян келтіретін екінші зардаптарына мыналар жатады:

1) бүлінген аппараттардың, агрегаттардың, қондырғылардың,

құрастырылымдардың сынықтары, бөліктері;

2) бүлінген аппараттар мен қондырғылардан шыққан радиоактивті және уытты заттар мен материалдар;

3) құрастырылымның, аппараттардың, агрегаттардың ток өткізетін

бөліктеріне жоғарғы кернеуді шығару;

4) өрт салдарынан болған жарылыстың қауіпті факторлары;

5) өрт сөндіретін заттардың әсері және өрттерді сөндіру жөніндегі өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің әрекеттері.

2. Өрт-жарылыс қаупі мен өрт қаупі бойынша заттар мен материалдарды жіктеу

5. Өрт-жарылыс қаупі мен өрт қаупі бойынша заттар мен материалдарды жіктеу өрт қауіпсіздігі талаптарының мазмұны мен атау тізімін оларды алу, қолдану, сақтау, тасымалдау, қайта өңдеу және кәдеге жарату кезінде белгілеу үшін қолданылады.

6. Өрт қауіпсіздігі бойынша құрылыс материалдарын жіктеу ғимараттарды (құрылымдарды) құрастырылымдық орындауға және олардың өртке қарсы қорғау жүйесіне қойылатын талаптардың атаутізімі мен мазмұнын белгілеу үшін пайдаланылады.

7. Заттар мен материалдардың өрт қауіпті заттар мен материалдардың агрегаттық жай-күйінің әрбір класы үшін белгіленген өрт қауіпсіздігі көрсеткіштерімен сипатталады.

8. Заттар мен материалдардың агрегаттық жай-күйіне байланысты олардың өрт-жарылыс қаупі мен өрт қаупі көрсеткіштерінің тізбесі осы Техникалық регламенттің 2-қосымшасының 1-кестесінде берілген.

9. Заттар мен материалдардың өрт қаупі көрсеткіштері оларды қолдану жөніндегі талаптарды нормалау үшін, өрттің қауіпті факторларының өсу динамикасын болжау үшін және заттар мен материалдарды өрт қауіпсіздігі бойынша салыстыру үшін пайдаланылуға тиіс.

10. Заттар мен материалдардың өрт қауіпсіздігі көрсеткіштерінің нақты мәні мен оларды анықтау әдістері осы Техникалық регламенттің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес анықталады.

11. Өрт қауіпсіздігі бойынша заттар мен материалдарды жіктеу (құрылыс, тоқыма және былғары материалдарынан басқа) олардың қасиеттеріне және өрт пен жарылыстың қауіпті факторларының пайда болуына қабілеттілігіне негізделеді.

Заттар мен материалдар жанғыштығы бойынша мынадай топтарға бөлінеді:

1) жанбайтын - ауада жануға қабілетсіз заттар мен материалдар. Жанбайтын заттар өрт-жарылыс қауіпті болуы мүмкін (мысалы, сумен, ауа оттегісімен немесе бір-бірімен өзара әрекеттескен жағдайда, жанғыш өнімдер бөлетін қышқылдар немесе заттар);

2) қиын жанатын - жану көзі әсер еткен кезде ауада жануға қабілетті, бірақ оны жойғаннан кейін өздігінен жануға қабілетсіз заттар мен материалдар;

3) жанғыштар - өздігінен жануға, сондай-ақ тұтану көзі әсерінен жануға және оны жойғаннан кейін өздігінен жануға қабілетті заттар мен материалдар.

12. Сұйықтықтың жанғыштығы бойынша жанғыш сұйықтықтарға (ЖС)

және жанбайтын сұйықтықтарға (ЖбС) бөлінеді.

Жанғыш сұйықтықтардың класында тез жанатын сұйықтықтар (ТЖС) жеке топқа бөлінеді.

13. Газдың жанғыштығы бойынша жанғыш газдар (жарылыс қауіпті) және жанбайтын газдар болып бөлінеді.

14. Шаңның жанғыштығы бойынша жанғыш (жарылыс қауіпті және өрт қауіпті) және жанбайтын шаңдар болып бөлінеді.

15. Заттар мен материалдарды жанғыштығына сынау әдістері Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес белгіленеді.

16. Құрылыс, тоқыма және былғары материалдарын өрт қаупі бойынша жіктеу олардың қасиеттеріне және өрттің қауіпті факторларының пайда болуына қабілеттілігіне негізделеді.

Құрылыс материалдарының өрт қауіптілігі мынадай сипаттамалармен сипатталады:

1) жанғыштық;

2) тұтану;

3) үстіңгі беті бойымен жалынның таралуы;

4) түтін түзу қабілеті;

5) жанатын өнімдердің уыттылығы.

17. Құрылыс материалдары жанғыш (Ж) және жанбайтын (ЖБ) болып бөлінеді.

18. Жанғыш құрылыс материалдары мынадай топтарға бөлінеді:

1) Ж1 (әлсіз жанатын) - түтінді газдарының температурасы 135 ^o С артық емес, сыналатын үлгінің ұзындығы бойынша бүліну дәрежесі 65 % артық емес, сыналатын үлгі салмағы бойынша зақымдалу дәрежесі 20% артық емес, өздігінен жану ұзақтығы 0 с артық емес құрылыс материалдары;

2) Ж2 (орташа жанатын) - түтінді газдарының температурасы 235 ^о С артық емес, сыналатын үлгінің ұзындығы бойынша бүліну дәрежесі 85 % артық емес, сыналатын үлгі салмағы бойынша зақымдалу дәрежесі 50% артық емес, өздігінен жану ұзақтығы 30 с артық емес құрылыс материалдары;

3) Ж3 (қалыпты жанатын) - түтінді газдарының температурасы 450 ^о С артық емес, сыналатын үлгінің ұзындығы бойынша бүліну дәрежесі 85 % артық, сыналатын үлгі салмағы бойынша зақымдалу дәрежесі 50% артық емес, өздігінен жану ұзақтығы 300 с артық емес құрылыс материалдары;

4) Г4 (қатты жанатын) - түтінді газдарының температурасы 450 ^o С артық, сыналатын үлгінің ұзындығы бойынша бүліну дәрежесі 85 % артық, сыналатын үлгі салмағы бойынша зақымдалу дәрежесі 50% артық, өздігінен жану ұзақтығы 300 с артық құрылыс материалдары.

19. Ж1 - Ж2 жанғыш топтарына жататын құрылыс материалдары үшін

сынау кезінде балқыған заттың ыстық тамшыларының түзілуіне жол беріледі.

20. Құрылыс материалдары өрт қауіптілігімен ғана сипатталады.

Жанбайтын құрылыс материалдары үшін өрт қауіпсіздігінің басқа көрсеткіштері анықталмайды және нормаланбайды.

21. Жанғыштығы бойынша жанғыш құрылыс материалдары (соның ішінде едендік кілем жабындары) жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің

шамасына байланысты мынадай топтарға бөлінеді:

1) Т1 (қиын тұтанатын) - жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасы 35 кВт/м ² артық емес жанғыш құрылыс материалдары;

2) Т2 (орташа тұтанатын) - жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасы 20 кВт/м ² кем емес, бірақ 35 кВт/м ² артық емес жанғыш құрылыс материалдары;

3) Т3 (тез тұтанатын) - жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасы 20 кВт/м ² кем емес жанғыш құрылыс материалдары.

22. Үстіңгі беті бойынша жалынның таралу жылдамдығы бойынша

жанғыш құрылыс материалдары (соның ішінде едендік кілем жабындары) жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасына байланысты мынадай топтарға бөлінеді:

1) РП1 (тарамайтын) - жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасы 11 кВт/м ² артық жанғыш құрылыс материалдары;

2) РП2 (әлсіз тарайтын) - жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасы 8 кВт/м ² кем емес, бірақ 11 кВт/м ² артық емес жанғыш құрылыс материалдары;

3) РП3 (орташа тарайтын) - жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасы 5 кВт/м ² кем емес, бірақ 8 кВт/м ² артық емес жанғыш құрылыс материалдары;

4) РП4 (қатты тарайтын) - жылу ағыны тығыздығының сыни бетінің шамасы 5 кВт/м ² кем емес жанғыш құрылыс материалдары;

23. Түтін түзетін қабілеті бойынша жанғыш құрылыс материалдары

түтін түзу коэффициенті мәндеріне байланысты мынадай топтарға бөлінеді:

1) Д1 (түтін түзетін қабілеті аз) - түтін түзу коэффициенті 50 м ² /кг кем емес, бірақ 500 м ² /кг артық емес жанғыш құрылыс материалдары;

2) Д2 (түтін түзетін қабілеті орташа) - түтін түзу коэффициенті 50 м ² /кг кем емес, бірақ 500 м ² /кг артық емес жанғыш құрылыс материалдары;

3) Д3 (түтін түзетін қабілеті жоғары) - түтін түзу коэффициенті 500 м ² /кг кем емес, бірақ 500 м ² /кг артық емес жанғыш құрылыс материалдары.

Жанатын өнімдердің уыттылығы бойынша жанғыш құрылыс материалдары мынадай топтарға бөлінеді:

1) Т1 (аз қауіпті);

2) Т2 (орташа қауіпті);

3) Т3 (жоғары қауіпті);

4) Т4 (төтенше қауіпті).

Жанатын өнімдердің уыттылық көрсеткішінің мәні бойынша жанғыш құрылыс материалдарын жіктеу осы Техникалық регламенттің 2-қосымшасының 2-кестесінде берілген.

24. Құрылыс материалдарының өрт қауіптілігі топтарына байланысты өрт қауіптілігі кластары осы Техникалық регламенттің 2-қосымшасының 3-кестесінде берілген.

25. Тұтануы бойынша тоқыма материалдары мен былғары материалдары тез тұтанатын және қиын тұтанатын материалдарға бөлінеді.

3. Технологиялық орталардың өрт қауіптілігін жіктеу және оның көрсеткіштері

26. Өрт-жарылыс қаупі мен өрт қаупі бойынша технологиялық орталарды жіктеу технологиялық процесті жүргізудің қауіпсіз параметрлерін белгілеу үшін қолданылады.

27. Технологиялық орталардың өрт қауіптілігі технологиялық процесте қолданылатын заттардың өрт қауіптілігі көрсеткіштерімен және технологиялық процесс параметрлерімен сипатталады.

28. Технологиялық орталардың құрамына кіретін заттардың өрт қауіптілігі көрсеткіштерін анықтау әдістері осы Техникалық регламенттің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдану үшін рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және өрт қауіпсіздігі саласында нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес келуге тиіс.

29. Өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша технологиялық орталар мынадай топтарға бөлінеді:

1) өрт қауіпсіз;

2) өрт қауіпті;

3) өрт-жарылыс қауіпті;

4) жарылыс қауіпті.

30. Технологиялық орталардың өрт-жарылыс қауіптілігі көрсетілген орталардың (технологиялық жүйеде қолданылатын шикізат заттары мен материалдарының, шала өнімдері мен өнімдерінің) физикалық-химиялық қасиеттері мен параметрлеріне байланысты өрттің және (немесе) жарылыстың туындау және (немесе) даму мүмкіндігімен анықталады.

31. Технологиялық орталарды өрт-жарылыс қауіптілігі бойынша топтарға жатқызу тәртібі осы Техникалық регламенттің, Қазақстан Республикасы аумағында қолдану үшін рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттардың және өрт қауіпсіздігі саласында нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес анықталады.

4. Жарылыс қауіпті және өрт қауіпті аймақтарды жіктеу

32. Жарылыс қауіпті және өрт қауіпті аймақтарды жіктеу көрсетілген аймақта өрт-жарылыс қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ететін параметрлері бар электр-техникалық және басқа жабдықты таңдау үшін қолданылады.

33. Аймақтарды өрт қауіпті немесе жарылыс қауіпті аймақтарға жатқызу тәртібі және осы аймақтардың класын анықтау "Қазақстан Республикасы электр қондырғыларын орнату ережелері" талаптарына сәйкес анықталады.

34. Өрт қауіпті аймақтар мынадай кластарға бөлінеді:

1) П-І - тұтану температурасы 61 ^о С жоғары жанғыш сұйықтықтар қолданылатын үй-жайларға орналасқан аймақтар;

2) П-ІІ - тұтанудың төменгі концентрациялы шегі ауа көлеміне 65г/м ³ артық жанғыш газдар немесе талшық бөлетін үй-жайлардағы аймақтар;

3) П-IIa - қатты жанғыш заттар қолданылатын үй-жайлардағы аймақтар;

4) П-ІІІ - тұтану температурасы 61 ^о С жоғары жанғыш сұйықтықтар немесе қатты жанғыш заттар қолданылатын үй-жайларға орналасқан аймақтар.

35. Жарылыс қауіпті аймақтар мынадай кластарға бөлінеді:

1) В-І - қалыпты жұмыс режімдерінде ауамен қосылып жарылыс қауіпті қоспалар түзе алатын мөлшерде және қасиеттермен тез тұтанатын сұйықтықтардың жанғыш газдарын немесе буларын бөлетін үй-жайлардағы аймақтар;

2) В-Іа - қалыпты пайдалану кезінде ауамен қосылып тез тұтанатын сұйықтықтардың жанғыш газдарының (тұтанудың төменгі концентрациялы шегіне тәуелсіз) немесе буларының жарылыс қауіпті қоспалары түзілмейтін, апаттар немесе бұзылу нәтижесінде ғана пайда болуы мүмкін үй-жайлардағы аймақтар;

3) В-Іб - қалыпты пайдалану кезінде ауамен қосылып тез тұтанатын сұйықтықтардың жанғыш газдарының (тұтанудың төменгі концентрациялы шегіне тәуелсіз) немесе буларының жарылыс қауіпті қоспалары түзілмейтін, апаттар немесе бұзылу нәтижесінде ғана пайда болуы мүмкін және төмендегідей ерекшеліктерінің бірімен ерекшеленетін үй-жайлардағы аймақтар:

Осы аймақтардағы жанғыш газдардың тұтанудың өте төменгі концентрациялық шегімен (15% және одан артық) және шекті рұқсат етілетін концентрациялар кезінде кенет иісі болады;

Технологиялық процесс шарттары бойынша үй-жайдың бос көлемінің 5 % асатын көлемде жарылыс қауіпті қоспаның түзілуін болдырмайтын, газ тәрізді сутегіні қолдануға байланысты өндірістердің үй-жайларының үй-жайдың тек жоғарғы бөлігінде ғана жарылыс қауіпті аймақ болады;

4) В-Іг - сыртқы қондырғылардағы кеңістік: жанғыш газдар немесе тез тұтанатын сұйықтықтар (сыртқы аммиакты сығымдағыш қондырғылардан басқа) бар технологиялық қондырғылардың, тез тұтанатын сұйықтықтары немесе жанғыш газдары бар (газгольдерлер) жер бетіндегі және жер астындағы сұйыққоймалардың, тез тұтанатын сұйықтықтарды төгуге және құюға арналған эстакадалардың, ашық мұнай орларының, қалқымалы мұнай үлдірі бар тоған-тұндырғылардың.

Ескертпелер:

1. Жарылыс қауіпті аймақ еден деңгейінен, егер болса, кран жолынан жоғары емес деңгейден бастап үй-жайдың 0,75 жалпы биіктігі белгісінен шартты қабылданады.

2. Осы ерекшелік қалыпты ортасы, табиғи ұйытқитын сорғыш желдеткіші бар электр машиналық үй-жай қамтамасыз етілген жағдайда сутегімен салқындайтын турбогенераторы бар электр машиналық үй-жайларға таратылады.

3. Осы аймаққа сондай-ақ ішінде жанғыш газдар мен тез тұтанатын сұйықтықтар үй-жайдың бос көлемінің 5 % аспайтын көлемде жарылыс қауіпті қоспа жасау үшін жеткіліксіз шағын көлемде болатын және жанғыш газдармен және тез тұтанатын сұйықтықтармен жұмыс ашық отты пайдаланбай жүргізілетін зертханалық және басқа үй-жайлар аймақтары да жатады. Егер жанғыш газдармен және тез тұтанатын сұйықтықтармен жұмыс сору шкафтарында немесе сорғыш зонттар астында жүргізілсе, осы аймақтар жарылыс қауіпті аймақтарға жатқызылмайды.

5. Өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша электр жабдығын жіктеу

36. Өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша электр жабдығын жіктеу оның қауіпсіз қолданылатын саласын және электр жабдығын таңбалаудың тиісті осы саласын анықтау үшін, сондай-ақ электр жабдығын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі талаптарын анықтау үшін қолданылады.

37. Өрт-жарылыс қауіптілігі дәрежесіне байланысты электр жабдығы мыналарға бөлінеді:

1) өрт-жарылыс қорғау құралдары жоқ электр жабдығы;

2) өрттен қорғалған электр жабдығы;

3) жарылыстан қорғалған электр жабдығы.

38. Өрттен қорғау және жарылыстан қорғау деңгейлері бойынша өрт-жарылыс қорғау құралдары жоқ электр жабдығы жіктелмейді.

39. Өрттен қорғау деңгейлері бойынша өрттен қорғау электр жабдығы мынадай электр жабдықтарына бөлінеді:

1) өрттің туындауына қарсы сенімділігі жоғары;

2) өрт қауіпсіз;

3) ерекше өрт қауіпсіз.

40. Өрттің туындауына қарсы сенімділігі жоғары электр жабдығы оның қалыпты жұмыс режімі кезінде жану көзіне айналмауға тиіс.

41. Өрт қауіпсіз электр жабдығы осы жабдықтың қалыпты жұмысы кезінде де, сол сияқты апаттық жұмыс режімінде де жану көзіне айналмауға тиіс.

42. Өрттен қорғалған электр жабдығы апаттық немесе штаттан тыс жұмыс режімдерінде қорек көздерінен жабдықты автоматты ажыратуға және оның мыналарды болдырмайтын бір немесе бірнеше қорғау түрлері болуға тиіс:

1) жабдық құрастырылымының жанғыш материалдары бар қызған

элементтердің (соның ішінде, ұшқындардың, доға тәрізді разрядтың) түйіспесі;

2) үй-жайда жанғыш материалдары бар жабдықтың қызған элементтердің (соның ішінде, ұшқындардың, доға тәрізді разрядтың) түйіспесі;

3) жабдық ішінде түзілетін тұтану көздерінен сұйық және қатты жанғыш материалдардың жану мүмкіндігі;

4) электр жабдығы шегінен тыс жерлерге жанудың таралуы.

43. Өрттен қорғалатын электр жабдығының түрін және оның таңбасын анықтау тәртібі "Қазақстан Республикасы электр қондырғылары орнату ережелері" талаптарына сәйкес келуге тиіс.

44. Жарылыстан қорғалған электр жабдығы жарылыстан қорғау деңгейлері бойынша мынадай электр жабдығына бөлінеді:

1) жарылысқа қарсы сенімділігі жоғары;

2) жарылыс қауіпсіз;

3) ерекше жарылыс қауіпсіз.

45. Жарылысқа қарсы сенімділігі жоғары электр жабдығы қалыпты жұмыс режімі кезінде ғана жарылыстан қорғауды қамтамасыз етуге тиіс.

46. Жарылыс қауіпсіз электр жабдығы қалыпты жұмыс режімінде де, сол сияқты оның жарылыстан қорғау құралдарының бүлінуінен басқа бүлінген кезінде де қамтамасыз етілуге тиіс.

47. Жарылыстан қорғалған электр жабдығында мынадай жарылыстан қорғау түрлерінің бірі болуға тиіс:

1) жарылыс өткізбейтін қабықша;

2) қабықшаны қорғау газымен артық қысыммен толтыру немесе үрлеу;

3) ұшқын қауіпсіз электр тізбегі;

4) ток жіберетін бөлшектері бар қабықшаны кварцпен толтыру;

5) ток жіберетін бөлшектері бар қабықшаны маймен толтыру;

6) жарылыстан қорғаудың арнайы түрі.

48. Жарылыстан қорғалған электр жабдығының таңбасында мынадай

белгі болуға тиіс:

1) электр жабдығын жарылыстан қорғау деңгейінің;

2) электр жабдығының жарылыстан қорғалған жабдыққа қойылатын

белгіленген талаптарға сәйкестігінің;

3) жарылыстан қорғау түрінің;

4) электр жабдығының топтары немесе қосалқы топтарының;

5) электр жабдығының температуралық класының.

49. Жарылыстан қорғалған электр жабдығының таңбасын топтарға

(қосалқы топтарға) температуралық кластарға жатқызу тәртібі "Қазақстан Республикасы электр қондырғылары орнату ережелері" талаптарына сәйкес келуге тиіс.

6. Сыртқы қондырғыларды өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша жіктеу

50. Сыртқы қондырғыларды өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша жіктеу өрттің алдын алуға және сыртқы қондырғыларда өрт пайда болған жағдайда адамдар мен мүлікті өртке қарсы қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілеу үшін қолданылады.

51. Сыртқы қондырғыларды өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша жіктеу күрделі құрылыс және қайта құрастыру объектілеріне арналған жобалық құжаттамада көрсетіледі, ал санаттарының белгісі қондырғыларда көрсетіледі.

52. Өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша сыртқы қондырғылар мынадай санаттарға бөлінеді:

1) А _н (өрт-жарылыс қауіптілігі жоғары);

2) Б _н (өрт-жарылыс қауіптілігі);

3) В _н (өрт қауіптілігі);

4) Г _н (өрт қауіптілігі орташа);

5) Д _н (өрт қауіптілігі төмен).

Сыртқы қондырғылардың өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі санаттары қондырғылардағы жанғыш заттар мен материалдардың өрт қауіпті қасиеттеріне, олардың санына және технологиялық процестерінің ерекшеліктеріне сүйеніп анықталады.

53. Сыртқы қондырғылардың санаттарын анықтау аса жоғары қауіпті санаттардан (А _н ) аса төмен қауіпті (Д _н ) санаттарға тиістілігін жүйелі түрде тексеру арқылы жүзеге асырылады.

54. Өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша сыртқы қондырғылардың санаттарын анықтау тәртібі осы Техникалық регламенттің 3-қосымшасы талаптарына сәйкес келуге тиіс.

7. Ғимараттарды, құрылымдарды және үй-жайларды өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша жіктеу

55. Ғимараттарды, құрылымдарды және үй-жайларды өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша жіктеу өрттің пайда болу қаупін жоюға және ғимараттар мен құрылымдарда өрт пайда болған жағдайда адамдар мен мүлікті өртке қарсы қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілеу үшін қолданылады.

56. Ғимараттарды, құрылымдарды және үй-жайларды өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша жіктеу олардың тиісті санатқа тиістілігін анықтауға негізделеді.

57. Өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша ғимараттардың, құрылымдардың және үй-жайлардың санаттары күрделі жөнделетін және қайта құрастырылатын объектілерге арналған жобалық құжаттамада көрсетіледі.

58. Өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша функциялық арналымына байланыссыз үй-жайлар мынадай санаттарға бөлінеді:

1) А (өрт-жарылыс қауіптілігі жоғары);

2) Б (өрт-жарылыс қауіптілігі);

3) В1 - В4 (өрт қауіптілігі);

4) Г (өрт қауіптілігі орташа);

5) Д (өрт қауіптілігі темен).

59. Өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша үй-жайлардың санаттары аппараттар мен үй-жайлардағы жанғыш заттар мен материалдардың түріне, олардың санына және технологиялық процестерінің сипаттамаларына сүйеніп анықталады.

60. Үй-жайлардың санаттарын аса жоғары қауіпті санаттардан (А) аса темен қауіпті (Д) санаттарға үй-жайдың тиістілігін жүйелі тексеру арқылы анықталады.

61. Өрт-жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша ғимараттардың, құрылымдардың санаттары осы ғимараттағы, құрылымдағы осы не басқа санатты қауіпті үй-жайлар үлесіне және оның жинақтық ауданына сүйеніп анықталады.

62. Өрт-жарылыс қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша ғимараттар мен үй-жайлардың санаттарын анықтау тәртібі мен әдістемесі осы Техникалық регламенттің 3-қосымшасы талаптарына сәйкес келуге тиіс.

8. Ғимараттарды, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелерін өрт-техникалық жіктеу

63. Ғимараттарды, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелерін өрт-техникалық жіктеу олардың функциональдық арналымы мен өрт қауіптілігіне байланысты ғимараттар мен құрылымдардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелеріне қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптарын белгілеу үшін қолданылады.

64. Ғимараттардың, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелерінің отқа төзімділігі, олардың атқарымдық және құрастырылымдық өрт қауіптілігі класы күрделі жөндеу және қайта құрастырылу объектілеріне арналған жобалық құжаттамада көрсетіледі.

65. Ғимараттар, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелері:

1) отқа төзімділік дәрежелері;

2) құрастырылымдық өрт қауіптілігі кластары;

3) функциональдық өрт қауіптілігі кластары бойынша бөлінеді.

66. Ғимараттардың, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелерінің отқа төзімділік дәрежесі оның құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділігімен анықталады.

67. Ғимараттардың, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелерінің құрастырылымдық өрт қауіптілігі класы өрттің дамуына құрылыс құрастырылымының қатысу және оның қауіпті факторларының түзілу дәрежесімен анықталады.

68. Ғимараттардың, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлменің функциональдық өрт қауіптілігі класы олардың арналуымен және оларды пайдалану ерекшеліктерімен, соның ішінде оларға орналастырылған технологиялық процестердің ерекшеліктерімен анықталады.

Ғимараттар, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелері отқа төзімділік дәрежелері бойынша:

1) І дәрежелі отқа төзімді;

2) II дәрежелі отқа төзімді;

3) III дәрежелі отқа төзімді;

4) IIIа дәрежелі отқа төзімді;

5) IIIб дәрежелі отқа төзімді;

6) IV дәрежелі отқа төзімді;

7) ІVа дәрежелі отқа төзімді;

8) V дәрежелі отқа төзімді ғимараттарға, құрылымдар мен өрт

бөлмелеріне бөлінеді.

Ғимараттар, құрылымдар мен өрт сөндіру бөлмелері құрастырылымдық өрт қауіптілігі бойынша мынадай кластарға бөлінеді: С0, С1, С2 және С3.

69. Пайдаланылу тәсіліне және өрт болған жағдайда ішіндегі адамдардың қауіпсіздігі олардың жасын, дене жағдайын, ұйқыда болуы мүмкіндігін, негізгі функциональдық контингенті түрін мен оның санын ескеріп, қандай шамада қауіпте тұрғандығына байланысты функциональдық өрт қауіптілігі бойынша ғимараттар (құрылымдар, өрт бөлмелері мен ғимараттардың бөлімдері - бір-бірімен функциональдық байланыстағы үй-жайлар, үй-жайлардың топтары) мынадай кластар мен қосалқы кластарға бөлінеді:

1) Ф1 - адамда тұрақты тұруға және уақытша болуға арналған

ғимараттар:

Ф1.1 - мектепке дейінгі балаларға арналған мекемелер, мамандандырылған қарттар мен мүгедектер (пәтерлік емес) үйлер, ауруханалар, мектеп-интернаттардың және балалар мекемелерінің ұйықтауға арналған корпустары;

Ф1.2 - қонақ үйлер, жатақханалар, жалпы типтегі санаторийлер мен демалыс үйлерінің, кемпингтердің, мотелдер мен пансионаттардың ұйықтауға арналған корпустары;

Ф1.3 - көп пәтерлі тұрғын үйлер;

Ф1.4 - бір пәтерлік, соның ішінде бұғатталған тұрғын үйлер;

2) Ф2 - көру және мәдени-ағарту мекемелерінің ғимараттары:

Ф2.1 - театрлар, кинотеатрлар, концерт залдары, клубтар, цирктер, трибуналары бар спорттық құрылымдар, кітапханалар және жабық үй-жайларында келушілерге арналған отырғызу орындарының есептік саны бар басқа мекемелер;

Ф2.2 - мұражайлар, көрмелер, би залдары және жабық үй-жайлардағы басқа осыған ұқсас мекемелер;

Ф2.3 - ашық даладағы Ф2.1 көрсетілген мекемелер;

Ф2.4 - ашық даладағы Ф2.2 көрсетілген мекемелер.

3) Ф3 - халыққа қызмет көрсету жөніндегі кәсіпорындардың ғимараттары:

Ф3.1 - сауда кәсіпорындарының ғимараттары;

Ф3.2 - қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының ғимараттары;

Ф3.3 - вокзалдар;

Ф3.4 - емханалар мен амбулаториялар;

Ф3.5 - келушілерге арналған отырғызу орындарының есептік емес саны бар тұрмыстық және коммуналдық қызмет көрсету кәсіпорындарының келушілеріне арналған үй-жайлар;

Ф3.6 - денешынықтыру-сауықтыру кешендері және көрушілерге арналған трибуналары жоқ спорттық-жаттықтыру мекемелері, тұрмыстық үй-жайлар, моншалар;

3) Ф4 - ғылыми-зерттеу және білім беру мекемелерінің, жобалық ұйымдардың, басқару органдары мекемелерінің ғимараттары:

Ф4.1 - мектептер, мектептен тыс оқу орны, орташа арнайы оқу мекемелері, кәсіби-техникалық училищелері;

Ф4.2 - жоғарғы оқу орындары, біліктілікті арттыру мекемелері;

Ф4.3 - басқару органдары мекемесі, жобалау-конструкторлық ұйымдар, ақпараттық және редакциялық-баспа ұйымдары, ғылыми-зерттеу ұйымдары, банктер, конторлар, кеңселер;

Ф4.4 - өрт депосы;

5) Ф5 - өндірістік немесе қойма мақсатында арналған ғимараттар:

Ф5.1 - өндірістік ғимараттар және құрылыстар, өндірістік және зөртхана үй-жайлары, шеберхана;

Ф5.2 - қоймалық бөлмелер және құрылыстар, техникалық қызмет көрсетусіз және жөндеусіз автомобильдерге арналған тұрақтар, кітап қоймасы, мұрағаттар, қоймалық үй-жайлар;

Ф5.3 - ауылшаруашылық ғимараттары.

Өндірістік және қоймалық ғимараттар, оның ішінде Ф1 - Ф4 классты зөртхана және шеберхана ғимараттары Ф5 класына жатады.

9. Құрылыс құрастырылымдары мен өртке қарсы кедергілерді өрт-техникалық жіктеу

70. Құрылыс құрастырылымдары белгілі бір дәрежедегі отқа төзімді ғимараттарда, құрылыстарда және өрт бөлігінде оларды қолдану мүмкіндігін белгілеу немесе ғимараттардың, құрылыстардың және өрт бөлігіндегі отқа төзімділігі дәрежесін анықтау үшін отқа төзімділігі бойынша жіктеледі.

71. Құрылыс құрастырылымдары өрттің ұлғайып кетуіне және олардың қауіпті өрт факторларын туғызу қабілеттілігіне құрылыс құрастырылымдарының қатысу дәрежесін анықтау үшін өрт қауіптілігі бойынша жіктеледі.

72. Өртке қарсы кедергілер сәйкесінше қауіпті өрт факторларының таралуын болдырмау тәсілі бойынша, сондай-ақ құрылыс құрастырылымдарын таңдау және отқа төзімділігінің қажетті шектері және өрт қауіптілігі класы болатын өртке қарсы кедергілердегі ойықтарды толтыру үшін отқа төзімділігі бойынша жіктеледі.

73. Стандарттық сынау шарттарында өрт әсеріне және оның қауіпті факторларын таратуға қарсылық көрсететін қабілеттілігіне қарай ғимараттар мен үй-жайлардың құрылыс құрастырылымдары отқа төзімділігі шектері болатын құрылыс құрастырылымдарына бөлінеді:

1) нормаланбайтын;

2) 15 мин. кем емес;

3) 30 мин. кем емес;

4) 45 мин. кем емес;

5) 60 мин. кем емес;

6) 90 мин. кем емес;

7) 120 мин. кем емес;

8) 150 мин. кем емес;

9) 180 мин. кем емес;

10) 240 мин. кем емес;

11) 360 мин кем емес.

74. Құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік шектері стандарттық сынау шарттарында анықталады.

75. Стандарттық сынау шарттарындағы немесе есептеу нәтижесіндегі көтергіш және қоршау құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік шегінің басталуы мынадай белгілерінен тұратын жүйелі бір немесе бірнеше шекті жағдайлардың жету уақытымен белгіленеді:

1) R (көтергіш қабілеттілігін жоғалту);

2) Е (тұтастықты жоғалту);

3) I (жылу оқшаулағыш қабілеттілігін жоғалту).

Стандарттық сынау шарттарындағы немесе есептеу нәтижесіндегі өртке қарсы кедергілердегі (оның ішінде өртке қарсы есіктер мен терезелер) ойықтарды толтыру отқа төзімділік шегінің басталуы тұтастықты (Е), жылу оқшаулағыш қабілеттілігін (I) және (немесе) газ түтінін өткізбеуді (S) жоғалту уақытымен белгіленеді.

76. Құрылыс құрастырылымдары өрт қауіптілігі бойынша мынадай

кластарға бөлінеді:

1) К0 (өртке қауіпті емес);

2) К1 (өрт қауіптілігі аз);

3) К2 (өрт қауіптілігі орташа);

4) К3 (өртке қауіпті).

77. Құрылыс құрастырылымдарының өрт қауіптілігі класын анықтау тәртібі мен әдістемесі Қазақстан Республикасында қолдану рұқсат етілген мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттар талаптарына сәйкес келуге тиіс.

78. Өрттің қауіпті факторларының таралуын болдырмау тәсіліне қарай өртке қарсы кедергілер мыналарға бөлінеді:

1) қабырғалар;

2) қалқалар;

3) аражабындар;

4) үзілулер;

5) перделер мен экрандар;

6) су бүркеулері;

7) минералданған жолақтар.

79. Өртке қарсы кедергілер отқа төзімділігімен және өрт қауіптілігімен сипатталады. Өртке қарсы кедергілердің отқа төзімділігі, оның элементтерінің отқа төзімділігімен анықталады:

1) қоршау бөліктері;

2) кедергі тұрақтылығын қамтамасыз ететін құрастырылымдар;

3) құрастырылымдарға тірейтіндер;

4) олардың арасындағы бекіту тораптары.

80. Өртке қарсы кедергілердің отқа төзімділік шектері мен өртке қарсы кедергілердегі ойықтарды толтырудың отқа төзімділік шектері осы Техникалық регламенттің 4-қосымшасының 1 және 2-кестелерінде келтірілген мәндеріне сәйкес келуге тиіс.

10. Басқыштар және басқыш шабақтарын өрт-техникалық жіктеу

81. Басқыштар мен басқыш шабақтарын көлемді-жоспарлы және құрастырылымдық шешіміне қойылатын талаптарды анықтау үшін, сондай-ақ адамдарды көшіру жолдарында оларды қолдануға қойылатын талаптарды регламенттеу үшін жіктеледі.

82. Өрт кезінде адамдарды ғимараттар мен үй-жайлардан көшіруге арналған басқыштар мынадай типтерге бөлінеді:

1) 1 типті - басқыш шабақтарында орналасқан ішкі басқыштар;

2) 2 типті - басқыштың іштей ашылуы;

3) 3 типті - басқыштың сырттай ашылуы.

83. Өртті сөндіру және құтқару жұмыстарын қамтамасыз ету үшін мынадай типті сыртқы өрт басқыштары қарастырылуға тиіс:

1) П1 - шатырға шығу кезінде, ауданы болатын, 2,5 м биіктіктен басталатын, ені 0,7 м тік болат басқыштар;

2) П2 - кем дегенде 8 м сайын ауданы болатын және тұтқалары бар, жер деңгейінен 2,5 м биіктіктен басталатын, ені 0,7 м, көлбеуі 6:1 артық емес болат марш басқыштар.

84. Өрт кезінде түтіндеп кетуден оларды қорғау дәрежесіне қарай

басқыш шабақтары кәдімгі және түтінделетін болып бөлінеді.

Кәдімгі басқыш шабақтары жарықтандыру тәсіліне қарай мына типтерге бөлінеді:

1) Л1 - әр қабаттағы сыртқы қабырғалардағы әйнектеу немесе ашық ойықтар арқылы табиғи жарықтандыруы болатын басқыш шабақтары;

2) Л2 - әйнектеу немесе жабындағы ашық ойықтар арқылы табиғи жарықтандыруы болатын басқыш шабақтары.

Өрт кезінде түтіндеп кетуден қорғау тәсіліне қарай түтінделмейтін басқыш шабақтары мына типтерге бөлінеді:

1) Н1 - ашық өтпемен, түтіндемейтін сыртқы ауа аймағы арқылы

қабаттан басқыш шабағына кірісі болатын басқыш шабақтары;

2) Н2 - өрт болған кезде басқыш шабағына ауа тіреуі болатын басқыш шабақтары;

3) Н3 - үнемі немесе өрт кезінде ауа тіреуімен қамтамасыз етілетін тамбур - шлюзы арқылы әр қабатта оларға кірісі болатын басқыш шабақтары.

11. Өрт техникасын жіктеу

85. Арналуы мен қолданылу саласына қарай өрт техникасы мына

түрлерге бөлінеді:

1) өрт машиналары (автомобильдер, мотопомпалар, тіркемелер);

2) өрт сөндіру қондырғылары;

3) өрт сөндіруге сигнал беру құрылғылары;

4) өрт сөндіруге арналған жеке қорғау құралдары;

5) өрт сөндіру құралдары;

6) өрт сөндіретін құтқарғыш құрылғылар;

7) қолмен басқарылатын өрт сөндіру құралдары мен жабдықтары;

8) өрт сөндіргіш.

Объектілерді қорғау үшін өрт техникасының түрлерін жіктеу "Объектілерді қорғау үшін өрт техникасының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті талаптарына сәйкес келуге тиіс.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 2-қосымша 1-кесте

Заттар мен материалдардың өрт-жарылу және өрт қауіптілігі көрсеткіштері

Көрсеткіштің атауы	Әр түрлі агрегаттық күйдегі заттар мен материалдар			Шаң тозаңдар
	Газ тәрізді	Сұйық	Қатты
1. Қауіпсіз экспериментальды ең үлкен саңылау, мм	+	+	-	+
2. Жанғыш салмақтық бірлігі болатын уытты өнімдерді бөлу, кг/кг	-	+	+	-
3. Тұтанғыштық тобы	-	-	+	-
4. Жанғыш тобы	+	+	+	+
5. Жалынның таралу тобы	-	-	+	-
6. Түтін туғызу коэффициенті, (м 2 /кг)	-	+	+	-
7. Жалынның тарау қабілеттілігі	+	+	+	+
8. Жарылғыш өрт қауіптілігі индексі, Па*м/с	+	-	-	+
9. Жалынның таралу индексі	-	-	+	-
10. Оттек индексі, %	-	-	+	-
11. Газдардағы және булардағы (%), шаң-тозаңдардағы (кг/м 3 ) жалын (тұтану) таралуының концентрациялық шектері	+	+	-	+
12. Ауадағы газ қоспаларының диффузиялық жануының концентрациялық шегі, %	+	+	-	-
13. Жылу ағынының сындық беттік тығыздығы, Вт/м 2	-	+	+	-
14. Жалын таралуының сызықтық жылдамдығы, м/с	-	-	+	-
15. Жанғыш сұйықтықтың бетімен жалын таралуының ең жоғары жылдамдығы, м/с	-	+	-	-
16. Жарылудың ең жоғары қысымы, Па	+	+	-	+
17. Газ тәрізді флегматизатордың ең үлкен флегматизация концентрациясы, %	+	+	-	+
18. Тұтанудың минимальдық энергиясы, Дж	+	+	-	+
19. Оттектің минимальдық жарылу қауіптілігі құрамы, %	+	+	-	+
20. Жанудың төменгі жұмыс жылулығы, кДж/кг	+	+	+	-
21. Жалын таралуының қалыпты жылдамдығы, м/с	+	+	-	-
22. Жанатын өнімдердің уыттылық көрсеткіші, г/м 3	+	+	+	+
23. Жанғыш салмақтық бірлігінде оттекті тұтыну, кг/кг	-	+	+	-
24. Диффузиялық шамшырақ өшуінің шекті жылдамдығы, м/с	+	+	-	-
25. Жарылу қысымының өсу жылдамдығы, МПа/с	+	+	-	+
26. Сумен, ауа оттегімен және басқа да заттармен өзара әрекет кезінде жану қабілеттілігі	+	+	+	+
27. Адиабаталық сығу кезінде тұтану қабілеттілігі	+	+	-	-
28. Өздігінен жану қабілеттілігі	-	-	+	+
29. Экзотермикалық ыдырау қабілеттілігі	+	+	+	+
30. Тұтану температурасы, o С	-	+	+	+
31. От алу температурасы, o С	-	+	-	-
32. Өздігінен тұтану температурасы, o С	+	+	+	+
33. Бұзылу температурасы, o С	-	-	+	+
34. Жалын (тұтану) таралуының температуралық шегі, o С	-	+	-	-
35. Жанып кетудің меншікті салмақтық жылдамдығы, кг/(м 2* с)	-	+	+	-
36. Жанудың меншікті жылулығы, Дж/кг	+	+	+	+
Ескертпе - "+" белгісі көрсеткіштің қолданылатындығын білдіреді, "-" белгісі көрсеткіштің қолданылмайтындығын білдіреді.

2-кесте

Жанатын өнімдердің уытты көрсеткіштердің мәні бойынша жанатын құрылыс материалдарының жіктелуі

Қауіптілік класы	Тізілу тәртібі уақытына карай жанатын (г/м 3 ) өнімдердің уыттылық көрсеткіші, мин
	5	15	30	60
Т1 (қауіптілігі аз)	210 артық	150 артық	120 артық	90 артық
Т2 (қауіптілігі орташа)	70 артық, 210 артық емес	50 артық, 150 артық емес	40 артық, 120 артық емес	30 артық 90 артық емес
Т3 (қауіптілігі жоғары)	25 артық, 70 артық емес	17 артық, 50 артық емес	13 артық, 40 артық емес	10 артық, 30 артық емес
Т4 (төтенше қауіптілік)	25 артық емес	17 артық емес	13 артық емес	10 артық емес

3-кесте

Құрылыс материалдарының өрт қауіптілігінің қасиеттері мен кластары

Құрылыс материалдарының өрт қауіптілігі қасиеттері	Топтарына карай құрылыс материалдарының өрт қауіптілігі класы
	КМ0	КМ1	КМ2	КМ3	КМ4	КМ5
Жанғыштығы	НГ	Г1	Г1	Г2	Г2	Г4
Тұтанғыштығы	-	B1	B1	B2	B2	B3
Түтін туғызу қабілеттілігі	-	Д1	Д3*	Д3	Д3	Д3
Жанатын өнімдердің уыттылығы	-	Т1	Т2	Т2	Т3	Т4
Еден жабындарына арналған беттің бойымен жалынның таралуы	-	РП1	РП1	РП1	РП2	РП4
Ескертпе - "*" белгісі Д < 1000 м 2 /кг түтін туғызу коэффициенті кезіндегі КМ2 класты материалға берілуге болады.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 3-қосымша

Жарылу қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша үй-жайлардың, ғимараттар мен құрылымдардың және сыртқы қондырғылардың санаттарын анықтау әдістемесі
1-бөлім. Жарылу қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша үй-жайлардың санаттары

1. Жарылу қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша үй-жайлардың санаттары 1-кесте бойынша қабылданады.

1-кесте

Үй-жайлар санаты	Үй-жайда тұратын (пайда болатын) заттар мен материалдардың сипаттамасы
А (жарылу қауіптілігі жоғары)	Тұтану температурасы 28 o С артық емес сұйықтықта жеңіл тұтанатын жанғыш газдар сондай мөлшерде жарылуға қауіпті булы-газды-ауа қоспаларын туғыза алады, олар тұтану кезінде 5 кПа асатын үй-жайларда жарылудың есептік артық қысымы өседі. Сумен, ауа оттегімен немесе бір-бірімен өзара әрекет кезінде жарылуға және жануға қабілетті заттар мен материалдар сондай мөлшерде үй-жайларда жарылудың есептік артық қысымы 5 кПа артады.
Б (жарылу өрт қауіптілігі)	Тұтану температурасы 28 o С артық сұйықтықта жеңіл тұтанатын жанғыш шаң-тозаңдар мен талшықтар, жанатын сұйықтықтар сондай мөлшерде жарылуға қауіпті шаңды ауа немесе булы ауа қоспаларын туғыза алады, олар тұтану кезінде 5 кПа асатын үй-жайларда жарылудың есептік артық қысымы өседі.
В1-В4 (өрт қауіптілігі)	Жанатын және аздап жанатын сұйықтықтар, қатты жанатын және аздап жанатын заттар мен материалдар (оның ішінде шаң-тозаңдар мен талшықтар), сумен, ауа оттегімен немесе олар үй-жайларда болған жағдайда немесе А не Б санаттарына жатпайтын жағдайда бір-бірімен жанатын өзара әрекет кезінде қабілетті заттар мен материалдар
Г (өрт қауіптілігі орташа)	Қыздырылған немесе балқытылған күйдегі ыстықта жанбайтын заттар мен материалдар, оларды өңдеу процесі сәулелі жылуды, ұшқындар мен жалындарды бөле отырып қоса жүргізіледі; жанатын газдарды, сұйық және қатты заттарды жағады немесе отын ретінде кәдеге жаратады.
Д (өрт қауіптілігі орташа)	Суық күйде жанбайтын заттар мен материалдар (өрт қауіптілігі төмен)

2. Үй-жайлар санаттары (А) жоғары (Д) төменгі санаттарға үй-жайлар керек-жарақтарын дәйекті түрде тексеру арқылы анықталады.

3. Жарылу қауіптілігі мен өрт қауіптілігі бойынша (В1 - В4) үй-жайларының өрт қауіптілігі санатын анықтау 2-кестеде келтірілген меншікті өрт сөндіру жүктемесінің шамасы болатын учаскелердің кез келгеніне уақытша меншікті өрт сөндіру жүктемесінің (бұдан әрі мәтін бойынша - өрт сөндіру жүктемесі) ең үлкен мәнін салыстыру арқылы жүзеге асады.

2-кесте

Үй-жайлар санаты	Учаскедегі меншікті өрт сөндіру жүктемесі (g), МДж/м 2	Орналастыру тәсілі
В1	2200 артық	Нормаланбайды
В2	1401 бастап 2200 дейін	22-тармақ талаптарына сәйкес әдістемелер
В3	181 бастап 1400 дейін	22-тармақ талаптарына сәйкес әдістемелер
В4	1 бастап 180 дейін	ауданы 10 м 2 болатын үй-жай еденінің кез келген учаскесінде

2-бөлім. Үй-жайлардың жарылу - өрт қауіптілігі критерийін есептеу әдістері
1. Есептеу нұсқасын таңдау және негіздемесі

4. Есептеу ретінде жарылу - өрт қауіптілігі критерийінің мәндерін есептеу кезінде апаттың жағымсыз нұсқаларын немесе аппараттардың қалыпты жұмысы кезеңіндегі жарылыста көп мөлшерде заттар немесе материалдар болатын, жарылыс салдарына қатысты қауіпті кезеңді таңдау керек.

Егер есептеу әдістерін пайдалану мүмкін болмаған жағдайда белгіленген тәртіппен келісілген және бекітілген тиісті ғылыми-зерттеу жұмыстары нәтижелерінің негізінде жарылу-өрт қауіптілігі критерийілерінің мәндерін анықтауға рұқсат етіледі.

5. Жарылуға қауіпті газды ауа немесе булы ауа қоспаларын туғыза алатын үй-жайларға кірген заттардың мөлшері мына алғышарттарға негізделе отырып анықталады:

1) осы қосымшаның 4-тармағы бойынша аппараттардың біреуінің есептік апаты болады;

2) аппарат ішіндегісінің барлығы үй-жайға кіреді;

3) құбыржолдарды ажыратуға қажетті уақыт ішінде тура және кері ағындар бойынша қоректендіретін аппарат құбыржолдарынан алынған заттардың кемуі бір мезгілде болады.

Құбыржолдарды ажыратудың есептік уақыты нақты жағдайларға негізделе отырып, әр нақты жағдайда анықталады және тиектеу құрылғысына, технологиялық процестің сипатына және есептік апаттың түріне арналған паспорттық деректерді ескере отырып қысқа болуға тиіс.

Құбыржолдарды ажыратудың есептік уақытын тең қабылдау керек:

егер автомат жүйесінің жұмыс істемеу ықтималдығы жылына 10 ^-6 аспаған немесе оның элементтерінің сақталу қамтамасыз етілген жағдайда, құрылғының паспорттық деректеріне сәйкес құбыржолдарды ажырату автомат жүйесінің жұмыс істеу уақыты;

егер автомат жүйесінің жұмыс істемеу ықтималдығы жылына 10 ^-6 аспаған немесе оның элементтерінің сақталу қамтамасыз етілген жағдайда 120 с;

қолмен ажырату кезінде 300 с.

Құбыржолдарды ажыратуға арналған техникалық құралдар үшін ажырату уақыты жоғарыдан келтірілген мәндерден артқан жағдайда оларды пайдалануға тыйым салынады.

Жылдам әрекет ететін айырғыш-клапандар электрімен жабдықтау бұзылуы кезінде газ немесе сұйықтық беруді автоматты түрде бөгеуге тиіс.

Ерекше жағдайларда құбыржолдарды ажырату уақытының жоғарыда келтірілген мәндерінің артуы белгіленген тәртіппен рұқсат етіледі.

4) бөлінген сұйық бетінен булану: еденге құю кезінде булану ауданы: 70 % және одан кем ерітінділері болатын (салмағы бойынша) 1 л қоспалар мен ерітінділер үй-жайлардың 0,5 м ² жеріне, ал қалған сұйықтықтар 1 м ² еденге құйылады деген есептеуге негізделе отырып (анықтамалық деректер болмаған кезде) анықталады;

5) сондай-ақ ашық айнамен пайдаланылатын сыйымдылықтың және беті жаңа боялған сұйықтықтың булануы болады;

6) сұйықтықтың булану ұзақтығы 60 мин артық емес, оның толық булану уақытына тең қабылданады.

6. Жарылуға қауіпті қоспа туғыза алатын шаң-тозаң мөлшері:

1) жұмыстың қалыпты режимі шарттарында болатын өндірістік үй-жайларда шаңының жиналуынан болған есептік апат кезіндегі;

2) технологиялық аппараттардың біреуінің жоспарлық (жөндеу

жұмыстары) немесе кенет разгерметизация болатын, кейіннен аппараттағы

барлық шаңнан үй-жайларда апаттың шығуын туғызатын есептік апат кезіндегі алғышарттармен анықталады.

7. Үй-жайлардың бос орны үй-жайлар ауданы мен ондағы технологиялық жабдықтардың алатын ауданы арасындағы айырмашылығы сияқты анықталады. Егер үй-жайлардың бос орнын анықтауға мүмкін болмаған жағдайда, онда үй-жайлардың геометриялық көлемінің 80% тең деп қабылдауға рұқсат етіледі.

Ескертпе - "Уақытша жұмыс істеу" және "уақытша ажырату" деп үй-жайға құбыржолдан (перфорация, үзіліс, номиналды қысымның өзгеруі) жанатын заттардың кіруі басталғаннан газ немесе сұйықтықтың кіруі толық тоқталғанға дейінгі уақыт аралығын айтады.

2. Жанатын газдар, жеңіл тұтанатын және жанатын сұйықтық булары үшін жарылудың артық қысымын есептеу

8. С, Н, О, N, С1, Вr, I, Ғ атомдардан тұратын дербес жанатын заттар үшін жарылудың /\ Р артық қысымы мына формула арқылы есептеледі

(1)

мұндағы Р _max - экспериментальды анықталатын тұйық көлемдегі стехиометриялық газды ауа немесе булы ауа қоспалары жарылуының ең жоғары қысымы. Берілген мәндері болмаған жағдайда Р _mах мәні 900 кПа тең қабылдауға рұқсат етіледі;

Р ₀ - бастапқы қысымы, кПа (101 кПа тең деп қабылдауға рұқсат етіледі);

m - ЖГ үшін (6) формула бойынша, ал ЖТС және ЖС булары үшін (11) формула бойынша есептелетін үй-жайлардағы есептік апат нәтижесінде алынған жанатын газдың (бұдан әрі мәтін бойынша - ЖГ) немесе жеңіл тұтанатын (бұдан әрі мәтін бойынша - ЖТС) және жанатын сұйықтықтар (бұдан әрі мәтін бойынша - ЖС) салмағы), кг;

Z - осы қосымшаның 6-бөлімінде келтірілген әдістемеге сәйкес үй-жайлар көлемінде газдар мен буларды тарату сипаты негізінде анықталуы мүмкін жарылыста болатын жанатын газ коэффициенті. Z мәнін 3-кесте бойынша қабылдауға рұқсат етіледі;

V _св - үй-жайлардың бос орны, м ³ ;

r _z,n - t _p есептік температурасы кезінде газдың немесе будың тығыздығы мына формула бойынша анықталады, кг/м ³

⁽²⁾

мұндағы М — молярлық массасы, кг/кмоль;

V ₀ - 22,413 м ³ /кмоль тең мольдік көлемі;

t _p - есептік температурасы, ^o С.

Ескертпе — Есептік температура ретінде тиісті климаттық аймақтағы үй-жайлардағы ауа температурасының мүмкіндігінше ең жоғары температурасын немесе апаттық жағдайда температураның артуын ескере отырып, техникалық регламент бойынша ауа температурасының мүмкіндігінше ең жоғары температурасын қабылдау керек.

Егер есептік t _p температурасының мәні қандай да бір себептермен анықталмаған жағдайда, оны 61 ^o С тең деп қабылдауға рұқсат етіледі;

С _ст - ЖГ стехиометриялық концентрациясы немесе ЖТС және ЖС булары % (айн) мына формула бойынша анықталады.

(3)

мұндағы

- жану реакциясындағы оттектің стехиометриялық коэффициенті;

n _с , n _н , n ₀ , n _x - C, H, O атомдарының және жанатын молекуладағы галоидтардың саны;

К _н - үй-жайлардың қымталмағандығы және жану процесінің адиабаталығы ескерілетін коэффициент. К _н мәні 3 тең деп қабылдауға рұқсат етіледі.

3-кесте

Жанатын заттың түрі	Z мәні
Сутегі	1,0
Жанатын газдар (сутектен басқа)	0,5
Тұтану температурасына дейін және одан жоғары температурада қыздырылған жеңіл тұтанатын және жанатын сұйықтықтар	0,3
Аэрозоль туғызу мүмкіндігі болған жағдайда, тұтану температурасынан төмен температурада қыздырылған жеңіл тұтанатын және жанатын сұйықтықтар	0,3
Аэрозоль туғызу мүмкіндігі болмаған жағдайда, тұтану температурасынан төмен температурада қыздырылған жеңіл тұтанатын және жанатын сұйықтықтар	0

9. Осы қосымшаның 8-тармағында келтірілген жеке заттар, сондай-ақ қоспалар үшін DP есептеуі мына формула бойынша орындалуы мүмкін.

(4)

мұндағы Н _Т - жану жылулығы, Дж/кг;

r _в - бастапқы Т ₀ , температура кезіндегі жарылуға дейінгі ауаның тығыздығы, кг/м ³ ;

С _р - ауаның жылу сыйымдылығы, Дж/кгК (1,01*10 ³ Дж/кг*К тең деп қабылдауға рұқсат етіледі);

Т ₀ - ауаның бастапқы температурасы, К.

10. Үй-жайларда (1) және (4) формулаға кіретін m массасының мәнін анықтау кезінде жанатын газдардың, жеңіл тұтанатын немесе жанатын сұйықтықтардың айналысы жағдайында, егер апаттық желдеткіш резервтік желдеткішпен, жарылуға қауіпті концентрациясының рұқсат етілетін шегі артқан кезде автоматты іске қосушымен және апат болуы мүмкін жерге тікелей жақын үй-жайлардың ауасын ауыстырып тұруға арналған құрылғы орналасқан жағдайда, "Қазақстан Республикасының электр қондырғыларын орналастыру ережесі" талаптарына сәйкес беріктіктің бірінші санаты бойынша электр жабдығымен қамтамасыз етілген жағдайда, апаттық желдеткіш жұмыстарын ескеруге рұқсат етіледі.

Мұндайда үй-жай ауданына кіретін тұтану температурасына және одан жоғары температураға дейін қыздырылған жанатын газдардың немесе жеңіл тұтанатын немесе жанатын сұйықтық буларының m салмағы мына формула бойынша анықталатын К коэффициентіне бөлінуі керек.

К = AT + 1 (5)

мұндағы А - апаттық желдеткішті құратын ауа алмастырғыштың еселігі, 1/с;

Т - үй-жайлар ауданына жанатын газдардың және жеңіл тұтанатын және жанатын сұйықтық булардың кіру ұзақтығы, с (осы қосымшаның 5-тармақ бойынша қабылданады).

11. Есептік апат кезінде үй-жайға кірген газдың m салмағы мына формула бойынша анықталады, кг

m=(V _a +V _т )r _r , (6)

мұндағы V _а - аппараттан шыққан газдың көлемі, м ³ ;

V _т - құбыржолдардан шыққан газдың көлемі, м ³ .

Демек

V _a =0,01P ₁ V, (7)

мұндағы Р ₁ - аппараттағы қысымы, кПа;

V - аппараттың көлемі, м ³ ;

V _т =V _1т +V _2т (8)

мұндағы V _1т - ажыратылғанға дейінгі құбыржолдан шыққан газдың көлемі, м ³ ;

V _2т - ажыратылғаннан кейін шыққан газдың көлемі, м ³ ;

V1т=qT (9)

мұндағы q - құбыржолдағы қысымға, оның диаметріне, газдық орта температурасына байланысты технологиялық регламентке сәйкес анықталатын газдың шығыны, м ³ /с;

Т— 5-тармақ бойынша анықталатын уақыт, с;

V _2т =0,01 pP ₂ (r ² ₁ L ₁ +r ² ₂ L ₂ +...+r ² _n L _n ) (10)

мұндағы Р ₂ - технологиялық регламент бойынша құбыржолдағы ең жоғары қысымы, кПа;

r - құбыржолдардың ішкі радиусы, м;

L - апаттық аппараттан ысырмаға дейін құбыржолдардың ұзындығы, м.

12. Бірнеше булану көздері болған кезде үй-жайға кірген сұйықтық буларының m салмағы (сұйықтық құйылған беті, сұйық құрамы жағылған беті, ашық ыдыстар) мына өрнек бойынша анықталады.

m=m _p +m _емк +m _св.окр ., (11)

мұндағы m _р - сұйық жайылған беттен буланған сұйықтықтың салмағы, кг;

m _емк - ашық ыдыс бетінен буланған сұйықтықтың салмағы, кг;

m _св.окр - қолданылатын құрам құйылған беттен буланған сұйықтықтың салмағы, кг.

Мұндайда (11) формуладағы қосылғыштардың әрқайсысы мына формула бойынша анықталады

m = W F _и T, (12)

мұндағы W - булану қарқындылығы, кг/с*м ² ;

F _и - m _n , үй-жайға шыққан сұйықтықтың салмағына қарай 5-тармағына сәйкес анықталатын булану ауданы, м ² .

Егер апаттық жағдай шашыраңқы күйдегі сұйықтықтың кіру мүмкіндігіне байланысты болса, онда ол жұмыстардың ұзақтығына негізделе отырып, шашырататын құрылғыдан кірген сұйықтықтың жалпы салмағы ескерілетін қосымша қосылғыштарды енгізе отырып (11) формулада ескерілуге тиіс.

13. Үй-жайларға шыққан сұйықтықтың салмағы m _n осы қосымшаның 5-тармағына сәйкес анықталады, кг.

14. W булану қарқындылығы анықтамалық және экспериментальды деректер бойынша анықталады. Қоршаған орта температурасынан жоғары қыздырылмаған ЖТС үшін деректер болмаған кезде W мына формула бойынша есептеуге рұқсат етіледі.

(13)

мұндағы h - булану бетіндегі ауа ағынының жылдамдығы мен температурасына қарай 4-кесте бойынша қабылдайтын коэффициент;

Р _n - анықталатын деректер бойынша анықталатын сұйықтықтың есептік температурасы t _p кезіндегі қаныққан будың қысымы, кПа.

Ескертпе - Заттар мен материалдардың өрт қауіптілігі қасиеті параметрлердің жағдайы (қысымы, температурасы және т.б.) ескеріле отырып, сынау нәтижелері немесе стандарттық әдістеме бойынша есептеулері негізінде жүргізіледі.

4-кесте

Үй-жайдағы ауа ағынының жылдамдығы, м/с	үй-жайдағы ауаның о С температурасы кезіндегі t коэффициент мәні h
	10	15	20	30	35
0	0,0	1,0	1,0	1,0	1,0
0,1	3,0	2,6	2,4	1,8	1,6
0,2	4,6	3,8	3,5	2,4	2,3
0,5	6,6	5,7	5,4	3,6	3,2
1,0	10,0	8,7	7,7	5,6	4,6

3. Жанғыш шаңдарға арналған жарылыстың артық қысымын есептеу

15. Жарылыстың артық қысымын DP, кПа есептеу (4) формуласы бойынша жүргізіледі, мұндағы жарылыс кезінде өлшенген шаңның қатысу коэффициенті Z мынадай формула бойынша есептеледі:

Z = 0,5 F, (14)

мұндағы F - ауа өлшемінің артуымен ауыспалыдан кем болатын өлшемдегі шаң бөлшектерінің жарылыс қауіпсіз, яғни жалында таратуға қабілетсіз болуының салмақтық үлесі. Мәліметтер алу мүмкіндігі болмаған кезде, Z шамасын бағалау үшін, Z = 0,5 қабылдауға рұқсат етіледі.

16. Апаттық оқиға нәтижесінде пайда болатын үй-жайдағы шаңның көлемінде өлшенген есептік салмағы m, кг, мынадай формула бойынша анықталады:

m = m _вз + m _ав (15)

мұндағы m _вз - құйындатылған шаңның есептік салмағы, кг;

m _ав - үй-жайға апатты оқиға нәтижесінде келіп түсетін шаңның есептік салмағы, кг.

17. Құйындатылған шаңның есептік салмағы m _вз мынадай формула

бойынша анықталады:

m _вз = K _вз m _n , (16)

мұндағы К _вз - апатты оқиға нәтижесінде, өлшенген күйге өтуге қабілетті үй-жайдағы шаңның сақталған үлесі. Шамасы К _вз туралы тәжірибелік мәліметтер болмаған кезде, К _вз = 0,9 қабылдауға рұқсат етіледі;

m _n - апат сәтінде үй-жайда сақталып шаңның салмағы, кг.

18. Апаттық оқиға нәтижесінде үй-жайға келіп түскен шаңның есептік салмағы, m _ав мынадай формула бойынша анықталады:

m _ав =(m _an +qT)K _n , (17)

мұндағы m _аn - үй-жайға аппараттан тасталатын ыстық шаңның салмағы, кг;

q - күлдей заттардың құбыр желілері бойымен апаттық аппаратқа оларды сөндіргенге дейін келіп түсуінің жалғасатын өндірушілігі, кг/с;

Т - осы қосымшаның 5.3) тармағы бойынша анықталған сөндіру уақыты, c;

К _n - ауада асылған шаңның үй-жайға аппараттан келіп түсетін шаңның барлық салмағына қатысын көрсететін шаңдану коэффициенті. K _n шамасы туралы тәжірибелік мәліметтер болмаған кезде, мыналарды қабылдауға болады:

1) K _n = 0,5 - 350 мкм кем болмай шашырайтын шаңдар үшін;

2) K _n = 1,0 - 350 мкм кем болып шашырайтын шаңдар үшін.

m _аn шамасы 4 және 6-әдістеменің тармақтарына сәйкес қабылданады.

19. Үй-жайда сақталған шаңның апат сәтіндегі салмағы мынадай формула бойынша анықталады:

(18)

мұндағы К _r - шаң қыртыстарындағы ыстық шаңның жалпы салмағының үлесі;

m ₁ - негізгі жинау арасындағы уақыт кезеңінде үй-жайдың үстіңгі беттерін жинау үшін, қол жетпейтін жерлерде тұнып қалған шаңның салмағы, кг;

m ₂ - ағымдағы жинаулар арасындағы уақыт кезеңінде үй-жайдың үстіңгі беттерінің қол жететін жерлерінде тұнып қалған шаңның салмағы, кг;

К _у - шаң жинаудың тиімділік коэффициенті:

1) құрғақ - 0,6;

2) дымқыл - 0,7.

Механикаландырылған вакуумдық жинау кезінде:

1) тегіс еден - 0,9;

2) шұңқырлары болатын еден (5 % алаңға дейін) - 0,7.

Жинау үшін қол жетпейтін алаңдар деп өндірістік үй-жайлардың негізгі жинаулар кезінде ғана тазарту іске асырылатын үстіңгі беттерін атайды. Ағымдағы шаң жинау процесінде, шаңы кетірілетін үстіңгі беттер жинау үшін қол жететін жерлер болып табылады (ай сайын, тәулік сайын және т.с.с).

20. Жинау аралығындағы кезеңде үй-жайдың әр түрлі беттерінде тұрып қалатын шаңның салмағы m _i (i = 1,2) мынадай формула бойынша анықталады:

m _i =M _i (1-a)b _i ,(i=1,2) (19)

мұндағы М _і =

- үй-жай көлеміне негізгі шаң жинаулар аралығындағы уақыт кезеңінде бөлінетін шаңның салмағы, кг;

M _1j - шаңдататын жабдықтың бірлігінен аталған кезеңде бөлінетін шаңның салмағы, кг;

M ₂ =

- үй-жай көлеміне ағымдағы шаң жинаулар аралығындағы уақыт кезеңінде бөлінетін шаңның салмағы, кг;

М _2j - шаңдататын жабдықтың бірлігінен аталған кезеңде бөлінетін шаңның салмағы, кг;

а - үй-жай көлеміне бөлінетін шаңның соратын желдеткіш жүйелермен кетірілетін үлесі. Шамасы а туралы тәжірибелік мәліметтер болмаған кезде, а = 0 қабылдайды;

b ₁ , b ₂ - үй-жай көлеміне бөлінетін шаңның үй-жайдың үстіңгі беттерін жинауға арналған тиісінше қол жетпейтін және қол жететін жерлерде тұрып қалған шаңның үлесі (b ₁ + b ₂ = 1).

b ₁ және b ₂ коэффициенттерінің шамасы туралы мәліметтер болмаған кезде, b ₁ = 1, b ₂ = 0 қабылдауға рұқсат етіледі.

21. М _і (i = 1,2) шамасы сондай-ақ мынадай формула бойынша, максималды жүктеу кезеңінде тәжірибе жүзінде (немесе өндірістің қолданыстағы үлгілерімен ұқсастығы бойынша) анықталуы мүмкін:

(20)

мұндағы G _1j , G _2j , - алаңдардағы тиісінше қол жетпейтін F _1j (м ² ) және жететін F _2j (м ² ) жерлердегі шаң қыртыстарының қарқындылығы, кг/м ² с;

t ₁ , t ₂ - негізгі және ағымдағы шаң жинаулар арасындағы уақытқа сәйкесті аралық, с.

4. В1 - В4 үй-жайларының санатын анықтау

22. Өрт сөндіру жүктемесі кезінде жанғыш, жануы қиын сұйықтықтарды, жанғыш қатты және жануы қиын заттар материалдарды өрт қауіпті учаске шегінде түрлі үйлесімдерді (қоспалар) қамти алатын өрт сөндіру жүктемесі Q, МДж, мынадай формула бойынша анықталады:

(21)

мұндағы G _i - өрт сөндіру жүктемесінің і-ші материалының саны, кг;

Q ^p _ні - өрт сөндіру жүктемесінің і-ші материалының ең төменгі жану жылуы, МДж/кг.

Меншікті өрт сөндіру жүктемесі g, МДж/м ² , мынадай қатынастардан анықталады:

(22)

мұндағы S - өрт сөндіру жүктемесінің орналасу ауданы, м ² (бірақ 10 м ² кем емес).

В1 - В4 санатындағы үй-жайларда осы қосымшаның 5-кестесінде берілген мәндерден аспайтын өрт сөндіру жүктемесі болатын бірнеше учаскелердің болуына рұқсат етіледі.

В4 санатындағы үй-жайларда осы учаскелер арасындағы арақашықтық шекті мәндерден артық болып қабылданады.

5-кестеде жанғыш қатты және жануы қиын материалдардан құралатын өрт сөндіру жүктемесі үшін, құлайтын сәулелі ағындардың q _кр , кВт/м ауыспалы тығыздығының шамасына байланысты, шекті арақашықтықтың ұсынылатын мәндері l _пр берілген.

5-кестеде берілген мәндерді l _пр егер:

1) Н - өрт сөндіру жүктемесінің үстіңгі бетінен бастап, аражабын (жабын) фермаларының төменгі белдеуіне дейінгі минималды арақашықтық, м - 11 м артық болса;

2) егер Н-11 м кем болса, онда шекті арақашықтық l=l+(11-H) сияқты анықтау ұсынылады, мұндағы l _пр - 5-кесте бойынша анықтайды.

5-кесте

q кр , кВт/м 2	5	10	15	20	25	30	40	50
l пр ,М	12	8	6	5	4	3,8	3,2	2,8

Өрт сөндіру жүктемесінің кейбір материалдарына арналған мәндер q _кр осы қосымшаның 6-кестесінде берілген.

6-кесте

Материал	q кр , кВт/м 2
Ағаш (ылғалдылығы 12 % қарағай)	13,9
Ағаш-жаңқалы тақтайлар (тығыздығы 417 кг*м -3 )	8,3
Мақта-талшық	7,5
Қабатты икемдік	15,4
Шыныикемдік	15,3
Пергамин	17,4
Резеңке	14,8
Көмір	35,0
Орамды төбе	17,4
Шөп, сабан (8%-ға дейінгі минималды ылғалдылық кезінде)	7,0

Егер өрт сөндіру жүктемесі түрлі материалдардан тұратын болса, онда q _кр мәні материал бойынша минималды q _кр мәнімен анықталады.

Белгісіз мәндері болатын q _кр өрт жүктемесінің материалдары үшін шекті арақашықтар мәні ретінде l _кр > 12 м қабылданады.

ТЖС немесе ЖС тұратын өрт сөндіру жүктемесі үшін, өрт сөндіру жүктемесі орналастырылатын (құю) көршілес учаскелер арасындағы ұсынылатын арақашықтық l _кр мынадай формулалар бойынша анықталады:

l _пр > 15 м, H > 11 кезінде, (23)

l _пр > 26 - H H < 11 кезінде, (24)

Егер В2 немесе В3 санаттарын анықтау кезінде, 21-формула бойынша анықталған өрт сөндіру жүктемесінің саны Q теңсіздікке жауап беретін болса:

Q > 0,64 g _т Н ² ,

мұндағы, g _т = 2200 МДж*м ² , 1401 МДж*м ² кезінде,

g < 2200 МДж*м ² және g _т = 1401 МДж*м ² , 181 МДж*м ² ішінде

g < 1401 МДж*м ²

онда үй-жай тиісінше В1 немесе В2 санаттарына қатысты болады.

5. Сумен, ауа оттегісімен немесе бір-бірімен өзара әрекет өткенде, жарылуға және жануға қабілетті заттар мен материалдар үшін жарылыстың артық қысымын анықтау

23. Сумен, ауа оттегісімен немесе бір-бірімен өзара әрекет еткенде, жарылуға және жануға қабілетті заттар мен материалдар үшін, жарылыстың есептік артық қысымы DР Z = 1 шамалай отырып, жоғарыда берілген әдістеме және өзара әрекет кезінде (өзара әрекеттесу өнімдерінің соңғы қосылысқа дейін жануы ескеріліп) бөлінетін энергия шамасы H _т ретінде немесе табиғи сынауларда тәжірибе бойынша анықталады. DР шамасын анықтау мүмкін болмаған жағдайда, оны 5 кПа асатын етіп қабылдау керек.

6. Құрамында жанғыш газдар (булар) және шаңдар болатын жарылыс қауіпті қоспалар үшін жарылыстың артық қысымын анықтау

24. Құрамында жанғыш газдар (булар) және шаңдар болатын жарылыс қауіпті гибридті қоспалар үшін, жарылыстың есептік артық қысымы DP мынадай формула бойынша анықталады:

DР = DР ₁ + DP ₂ (25)

мұндағы DP ₁ - 8 және 9-тармақтарға сәйкес, жанғыш газ үшін есептелген жарылыс қысымы;

DP ₂ - осы қосымшаның 15-тармағына сәйкес, жанғыш шаңдар үшін есептелген жарылыс қысымы.

3-бөлім. Ғимараттардың жарылыс қауіптілігі және өрт қауіптілігі бойынша санаттары

25. Ғимарат егер онда А санатты үй-жайдың жиынтық ауданы барлық үй-жайлар ауданынан немесе 200 м ² 5 %-ға артық болса, А санатына жатады.

Ғимаратты егер А санатты үй-жайдың ғимараттағы жиынтық ауданы онда орналасқан барлық үй-жай ауданының жиынтық ауданының 25 %-ынан аспайтын болса (бірақ 1 мың м ² артық емес) және осы үй-жайлар автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталатын болса, А санатына жатқызбауға рұқсат етіледі.

26. Егер мынадай екі жағдай бір мезгілде орындалса, ғимарат Б санатына жатқызылады:

ғимарат А санатына жатпайды;

А және Б санатты үй-жайлардың жиынтық ауданы барлық үй-жайлардың жиынтық ауданының немесе 200 м ² 5 %-ынан асатын болса.

Егер ғимараттағы А және Б санатты үй-жайлардың жиынтық ауданы онда орналасқан барлық үй-жай ауданының жиынтық ауданының 25 %-ынан аспайтын болса (бірақ 1 мың м ² артық емес) және осы үй-жайлар автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталатын болса, Б санатына жатқызбауға рұқсат етіледі.

27. Егер мынадай екі жағдай бір мезгілде орындалса, ғимарат В1 - В4 санатына жатады:

ғимарат А немесе Б санаттарына жатпайды;

А, Б және В1- В4 санатты үй-жайлардың жиынтық ауданы барлық үй-жайлардың жиынтық ауданының 5 %-ынан (егер ғимаратта А және Б санатты үй-жайлар болмаса, 10 %) асатын болса.

Егер ғимараттағы А, Б және В1 - В4 санатты үй-жайлардың жиынтық ауданы онда орналасқан барлық үй-жайлардың жиынтық ауданының 25%-ынан аспайтын болса (бірақ 3,5 мың м ² артық емес) және автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталған болса, ғимаратты В1 - В4 санатына жатқызбауға рұқсат етіледі.

28. Егер мынадай екі жағдай бір мезгілде орындалса, ғимарат Г санатына жатады:

ғимарат А, Б немесе В1 - В4 санаттарына жатпайды;

А, Б, В1 - В4 және Г санатындағы үй-жайлардың жиынтық ауданы барлық үй-жайлардың жиынтық ауданының 5 %-ынан аспайды.

Егер ғимараттағы А, Б, В1 - В4 және Г санатты үй-жайлардың онда орналасқан барлық үй-жайлардың жиынтық ауданының 25 %-ынан аспайтын болса (бірақ 5 мың м ² артық емес) және А, Б, В1 - В4 санатты үй-жайлар автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталған болса, ғимаратты Г санатына жатқызбауға рұқсат етіледі.

29. Ғимарат егер ол А, Б, В1 - В4 немесе Г санаттарына жатпайтын болса, Д санатына жатады.

4-бөлім. Сыртқы қондырғылардың өрт қауіптілігі бойынша санаттары

30. Сыртқы қондырғылардың өрт қауіптілігі бойынша санаттары осы қосымшаның 7-кестесіне сәйкес қабылданады.

31. Сыртқы қондырғылардың санаттарын анықтау жоғарғыдан (A _н ) бастап төменге (Д _н ) дейін, 7-кестеде берілген санаттарға олардың тиесілігін кезекті тексеру жолымен іске асырылуы керек.

7-кесте

Сыртқы қондырғы санаты	Сыртқы қондырғының өрт қауіптілігі бойынша сол және өзге санаттарға қатынасының критерийлері
А н (жарылыс-өрт қауіптілігі жоғары)	Қондырғы егер онда жанғыш газдар; тұтану температурасы 28 o С артық болмайтын тез тұтанатын сұйықтықтар; сумен, ауа оттегісімен және бір-бірімен өзара әрекеттесуде жануға қабілетті заттар мен (немесе) материалдар болатын болса (сақталатын, қайта өңделетін, тасымалданатын), аталған заттардың қысым толқынын түзіп ықтимал жануы кезінде жеке қауіптілік шамасы сыртқы қондырғыдан 30 м арақашықтықта жылына 10 -6 асатын жағдайда, А н санатына жатады
Б н (жарылыс-өрт қауіптілігі)	Қондырғы егер онда жанғыш шаңдар және/немесе талшықтар; тұтану температурасы 28 o С артық болатын тез тұтанатын сұйықтықтар болатын болса (сақталатын, қайта өңделетін, тасымалданатын), шаң және (немесе) бу-ауа қоспаларының қысым толқындарын түзіп ықтимал жануы кезінде, сыртқы қондырғыдан 30 м арақашықтықтағы жеке қауіптілік шамасы жылына 10 -6 асатын жағдайда, Б н санатына жатады
B н (өрт қауіптілігі)	Қондырғы егер онда жанғыш және (немесе) жануы қиын сұйықтықтар (оның ішінде шаң және (немесе) талшық); жанғыш қатты және (немесе) жануы қиын заттар және (немесе) сумен, ауа оттегісімен және (немесе) бір-бірімен өзара әрекеттесу кезінде жануға қабілетті материалдар болатын болса (сақталатын, қайта өңделетін, тасымалданатын), А н немесе Б н санаттарына қондырғыны жатқызуға мүмкіндік беретін критерийлер жүзеге асырылмаса, аталған заттар және (немесе) материалдардың ықтимал жануы кезінде, сыртқы қондырғыдан 30 м арақашықтықта жеке қауіптілік шамасы жылына 10 -6 асатын болса, B н санатына жатады
Г н (орташа өрт қауіптілігі)	Қондырғы егер онда өңдеу процесі сәулелік жылу, ұшқын және (немесе) жалын арқылы жүретін жанбайтын заттар және (немесе) материалдар ыстық, қыздырылған және (немесе) балқытылған күйінде, сондай-ақ отын ретінде жағылатын немесе пайдаға асырылатын жанғыш газдар, сұйықтықтар және (немесе) қатты заттар болатын болса (сақталатын, қайта өңделетін, тасымалданатын), Г н санатына жатады
Д н (төменгі өрт қауіптілігі)	Қондырғы егер онда негізінен жанғыш заттар және (немесе) материалдар салқын күйінде болатын болса (сақталатын, қайта өңделетін, тасымалданатын) және жоғарыда аталған санаттар бойынша А н , Б н , B н немесе Г н санаттарына жатпайтын болса, Д н санатына жатқызылады

32. Егер деректер болмауына байланысты, жеке қауіптілік шамасын бағалау мүмкін болмайтын жағдайда, оның орнына мынадай критерийлерді пайдалануға рұқсат етіледі:

А _н және Б _н санаттары үшін:

Жалынның төменгі концентрациялық таралу шегінен жоғары газ-бу-ауа қоспаларының жанғыш концентрациясын шектейтін аймақтың көлденең өлшемі (бұдан әрі мәтін бойынша - ЖТКШ), 30 м асады (аталған критерий тек жанғыш газдар мен булар үшін қолданылады) және (немесе) сыртқы қондырғыдан 30 м арақашықтықта газ-бу немесе шаң-ауа қоспаларының жануы кезіндегі есептік артық қысым 5 кПа асады.

B _н санаты үшін:

Сыртқы қондырғыдан 30 м арақашықтықта B _н санаты үшін көрсетілген заттар және (немесе) материалдардың өрт ошағынан жылулық сәулелену қарқындылығы 4 кВт м ² асады.

5-бөлім. Сыртқы қондырғылардың өрт қауіптілігі критерийлерінің мәндерін есептеу әдістері
1. Жанғыш газдар мен булар үшін, өрт қауіптілігі критерийлерінің мәндерін есептеу әдістері. Есептеу нұсқасын таңдау және негіздеу

33. Есептеу нұсқасын таңдауды сол және өзге апаттық оқиғалардың жылдық жүзеге асу жиілігін және зардаптарын ескеріп іске асыру қажет. Жанғыш газдар және булар үшін, өрт қауіптілігі критерийлерін есептеуге арналған есептеу ретінде осы нұсқаны Qw жылдық жүзеге асыру жиілігі және аталған нұсқаны максималды іске асыру жағдайында, газ-бу-ауа қоспалар жанған кезде, есептік артық қысымды DP апат нұсқасы ретінде қабылдау керек, яғни:

G = Q _w * DР = max (26)

G шамасын есептеу мынадай жүйелілікпен жүргізіледі:

1) апаттың түрлі нұсқалары қарастырылады және статистикалық деректерден немесе осы нұсқалардың газ-бу-ауа қоспаларының Q _wi жануымен болатын апаттардың жылдық жиілігі негізінде анықталады;

2) қарастырылатын нұсқалардың әрқайсысы үшін, есептік артық қысым мәнінің DP _i төменде баяндалған әдістемесі бойынша анықталады;

3) арасында барынша үлкен мәні болатын G _i нұсқа таңдалып

қарастырылатын апат нұсқаларының әрқайсысы үшін G _i =Q _{wi* D} P шамалары

есептеледі;

4) өрт қауіптілігінің критерийлерін анықтауға арналған есептеу ретінде G _i шамасы максималды болатын нұсқа қабылданады. Мұндайда атмосфераға шығатын жанғыш газдар мен булар мөлшері осы қосымшаның 35 - 40-тармақтары ескеріліп, қарастырылатын апат сценарийіне байланысты есептеледі.

34. Жоғары сипатталған әдісті есептік ретінде іске асыру мүмкін

болмаған кезде, жанғыш газ-бу-ауа қоспалары құрамында, осы қоспалардың жануы салдарына қатысты барынша қауіпті газдар мен булардың барынша көп мөлшері қатысатын барынша қолайсыз нұсқаны немесе аппараттардың қалыпты жұмыс кезеңін таңдау керек. Бұндай жағдайда, атмосфераға шығатын газдар мен булардың мөлшері осы қосымшаның 35 - 40-тармақтарына сәйкес есептеледі.

35. Жанғыш газ-ауа немесе бу-ауа қоспаларын түзуі мүмкін келіп түсетін заттар мөлшері мынадай алғы шарттарға байланысты анықталады:

1) есептік апат аппараттардың бірінен осы қосымшаның 33 немесе 34-тармақтарына сәйкес жүргізіледі (апаттың есептік нұсқасын анықтауға тәсілдердің қайсысын негіз ретінде қабылдауға байланысты);

2) аппараттың ішіндегісінің бәрі қоршаған кеңістікке келіп түседі;

3) құбыр желілерді сөндіру үшін қажетті уақыт көлемінде тура және кері ағын бойынша аппаратты қоректендіретін құбыр желісіндегі заттардың кемуі бір мезгілде жүргізіледі.

Құбыр желісін сөндірудің есептік уақыты шынайы жағдайға байланысты, әрбір нақты жағдайда анықталады және ілгекті құрылғыларға, технологиялық процестің сипатына және есептік апаттың түріне арналған паспорттық деректер ескеріліп, минималды болуға тиіс.

Құбыр желісін сөндірудің есептік уақытын бірдей деп қабылдау қажет:

егер автоматика жүйелерінің істен шығу ықтималдығы жылына 10 ^-6 аспайтын болса немесе оның элементтерін резервте сақтау қамтамасыз етілген болса (бірақ 120 с артық емес), қондырғының паспорттық деректеріне сәйкес құбыр желісін сөндірудің автоматика жүйелерінің іске қосылу уақытын;

егер автоматика жүйелерінің істен шығу ықтималдығы жылына 10 ^-6 аспайтын болса немесе оның элементтерін резервте сақтау қамтамасыз етілмеген болса, 120 с;

қолмен сөндіру кезінде 300 с.

Сөндіру уақыты жоғарыда берілген мәндерден асатын, құбыр желісін сөндіруге арналған техникалық құралдарды пайдалануға рұқсат етілмейді.

Ерекше жағдайларда, белгіленген тәртіпте жоғарыда берілген мәндердің құбыр желісін сөндіру уақытынан асуына рұқсат етіледі;

4) төгілген сұйықтықтың бетінен булану жүреді; көлденең бетке төгілген кезде, булану ауданы құрамында 70 % және одан аз (салмағы бойынша) еріткіштер болатын 1 л қоспалар мен ерітінділердің есебіне байланысты анықталады (анықтамалық немесе өзге тәжірибелік деректер болмаған кезде, 0,10 м ² ауданға төгіледі, ал қалған сұйықтықтар үшін - 0,15 м ² ;

5) сондай-ақ сұйықтықтың беті ашық пайдаланылатын сыйымдылықтардан және жаңадан боялған беттерден сұйықтықтардың булануы жүреді;

6) сұйықтықтың булану ұзақтығы оның толық уақытына тең болып қабылданады, бірақ 60 минуттан артық емес.

Ескертпе - "Іске қосылу уақыты" және "сөндірілу уақыты" деген сөздерді құбыр желісінен жанғыш заттардың ықтимал келіп түсуінен бастап (перфорация, үзілу, номиналды қысымның өзгеруі және т.с.с.) қоршаған кеңістікке газдың немесе сұйықтықтың келіп түсуінің толық тоқтауына дейінгі уақыт аралығы деп түсіну керек. Тез әрекет ететін клапан-айырғыштар электрмен жабдықтау жүйесі бұзылған кезде, газдың немесе сұйықтықтың берілуін автоматты түрде тоқтатуға тиіс

36. Есептік апат кезінде қоршаған кеңістікке келіп түсетін газдың салмағы т, кг, мынадай формула бойынша анықталады:

m = (V _a + V _T )*r _r , (27)

мұндағы V _a - аппараттан шыққан газдың көлемі, м ³ ;

V _т - құбыр желісінен шыққан газдың көлемі, м ³ ;

r _r - газдың тығыздығы, кг/м ³ .

Мұндайда:

V _a = 0,01 * P ₁ V, (28)

мұндағы P ₁ - аппараттағы қысым, кПа;

V - аппараттың көлемі, м ³ ;

V _T = V _1T + V _2T , (29)

мұндағы V _1т - құбыр желісінен оны сөндіргенге дейін шыққан газдың көлемі, м ³ ;

V _2т - құбыр желісіне оны сөндіргеннен кейін шыққан газдың көлемі, м ³ ;

V _1T = q*T, (30)

мұндағы q - құбыр желісіндегі қысымға, оның диаметріне, газды ортаның температурасына байланысты, технологиялық регламентке сәйкес анықталған газ шығыны, м ³ /с;

Т - 35-тармақ бойынша анықталған уақыт, с;

V _2r = 0,01 * п* P ₂ * (r ₁ ² L ₁ + r ₂ ² L ₂ + ... + r _n ² L _n ), (31)

мұндағы Р ₂ - технологиялық регламент бойынша құбыр желісіндегі максималды қысым, кПа;

r - құбыр желілерінің ішкі радиусы, м;

L - құбыр желісінің апаттық аппараттан бастап ысырмаларға дейінгі ұзындығы, м.

37. Бірнеше булану көздері болатын кезде (төгілген сұйықтықтың беті, жаңа салынған құрамы болатын беті, ашық сыйымдылықтар), қоршаған кеңістікке келіп түсетін сұйықтық буларының салмағы т, кг, мынадай өрнекпен анықталады:

m = m _p + m _сый + m _св.окр + m _пер , (32)

мұндағы m _р - құю бетінен буланатын сұйықтықтың салмағы, кг;

m _емк - ашық сыйымдылықтардың бетінен буланатын сұйықтық салмағы, кг;

m _св.окр - қолданылатын құрам салынған беттерден буланатын сұйықтық салмағы, кг;

m _пер - қоршаған кеңістікке оны қыздырған кезде буланатын сұйықтық салмағы, кг.

Мұндайда (32) формуласына қосылатындардың (mp, m _емк , m _св.окр ) әрқайсысы мынадай өрнектен анықталады:

m = W * F _и * T, (33)

мұндағы W - булану қарқындылығы, кг/с м ² ;

F _и - қоршаған кеңістікке шығатын сұйықтық салмағына m _n байланысты, 35-тармаққа сәйкес анықталатын булану ауданы, м ² ;

Т - қоршаған кеңістікке тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың осы қосымшаның 38-тармағына сәйкес, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың келіп түсу ұзақтығы, с.

m _пер шамасын мынадай формула бойынша анықтайды (T _а > Т _кип кезінде):

(34)

мұндағы m _n - шығатын қыздырылатын сұйықтық салмағы, кг;

С _р - сұйықтықты қыздыру кезіндегі сұйықтықтың меншікті жылу сыйымдылығы T _а , Дж/кг*К;

T _a - технологиялық аппаратта немесе жабдықта технологиялық регламентке сәйкес қыздырылған сұйықтық температурасы, К;

T _кип - сұйықтықтың қалыпты қайнау температурасы, К;

L _исп - сұйықтықты қыздыру кезіндегі буланудың меншікті жылуы T _a , Дж/кг.

Егер апатты жағдай сұйықтықтың қыздырылған күйінде ықтимал келіп түсуімен байланысты болса, онда ол олардың жұмысының ұзақтығына байланысты, қыздыру құрылғыларынан келіп түсетін сұйықтықтың қосымша қосылатын жалпы салмағы ескеріліп, (32) формуласында ескерілуге тиіс.

38. Шығатын сұйықтықтың салмағы m _п , кг, осы қосымшаның 35-тармағына сәйкес анықталады.

39. Булану қарқындылығы W анықтамалық және тәжірибелік деректер бойынша анықталады. Деректер болмаған кезде, қыздырылмаған ТЖС үшін W мынадай формула бойынша есептеуге рұқсат етіледі:

(35)

мұндағы М - молярлық масса, г/моль;

Р _н - анықтамалық деректер бойынша анықталған сұйықтықтың есептік температурасы кезіндегі қаныққан бу қысымы, кПа.

40. Деректер болмаған кезде, сұйытылған көміртекті газдар үшін (бұдан әрі мәтін бойынша - СКГ) ағызудан буланатын СКГ m _суг меншікті салмағын мынадай формула бойынша есептеуге рұқсат етіледі, кг/м ² :

(36)

мұндағы М - молярлық масса СУГ, кг/моль;

L _исп - СКГ Т _ж бастапқы температура кезіндегі мольдік булану жылуы, Дж/моль;

T ₀ - бетіне СКГ төгілетін материалдың бастапқы температурасы, К;

T _ж - СКГ бастапқы температурасы, К;

- бетіне СКГ төгілетін материалдың жылу өткізгіштік коэффициенті, Вт/мК;

- бетіне СКГ төгілетін материалдың температура өткізгіштік коэффициенті, м ² /с;

С _тв - бетіне СКГ төгілетін материалдың жылу сыйымдылығы, Дж/кг*К;

r _тв - бетіне СКГ төгілетін материалдың тығыздығы, кг/м ³ ;

t - СКГ толық булану уақытына тең болып қабылданатын ағымдағы уақыт, с, бірақ 60 минуттан артық емес;

- Рейнольдс саны;

U — ауа ағынының жылдамдығы, м/с;

- СКГ ағызудың сипатты өлшемі, м;

v _B - ауаның кинематикалық тұтқырлығы, м ² /с;

- ауаның жылу өткізгіштік коэффициенті, Вт/м*К.

(36) формуласы температурасы Т _ж < T _кип .болатын СКГ үшін қолданылады.

СКГ Т _ж > Т _кип температурасы кезінде (34) формуласы бойынша қыздырылған СКГ m _пер салмағы қосымша есептеледі.

2. Жанғыш газдардың және тез тұтанатын сұйықтықтардың қыздырылмаған буларының ашық кеңістікке апаттық келіп түсуі кезінде, НКПР жоғары ыстық концентрациясы болатын газ және бу-ауа қоспасын шектейтін аймақтардың көлденең өлшемдерін есептеу

41. Жалынның төменгі концентрациялық таралу шегінен (С _нкпр ) асатын концентрациялар аумағын шектейтін аймақтардың көлденең өлшемдерін, м, мынадай формулалар бойынша есептейді:

1) жанғыш газдар (ЖГ) үшін:

(37)

2) қыздырылмаған тез тұтанатын сұйықтықтардың (ТЖС) булары үшін:

(38)

мұндағы m _r - апатты жағдай кезінде ашық кеңістікке келіп түсетін ЖГ салмағы, кг;

r _r - есептік температура және атмосфералық қысым кезіндегі ЖГ тығыздығы, кг/м ³ ;

m _n - толық булану уақытында ашық кеңістікке келіп түсетін ТСЖ буларының салмағы, кг;

r _n - есептік температура және атмосфера қысымы кезінде ЖТС буының тығыздығы, кг/м ³ ;

Р _н - есептік температура кезіндегі ЖТС қаныққан буының қысымы, кПа;

К - ЖТС үшін К- Т/3600 тең қабылданатын коэффициент;

Т - ЖТС буының ашық кеңістікке түсу ұзақтығы, с;

С _нкпр - ЖГ жалыны немесе ЖТС буы таралудың концентрациялық төменгі шегі, % (об.);

М - молярлық масса, кг/кмоль;

V ₀ - 22,413 м ³ /кмоль тең мольдік көлемі;

t _р - есептік температурасы, ^o С.

Есептік температура ретінде сәйкес климаттық аймақтағы ауаның максималды ықтимал температурасы немесе апатты жағдайда температураның ықтимал жоғарылауын ескеріп технологиялық регламент бойынша ауаның максималды ықтимал температурасын қабылдаған дұрыс. Егер есептік температураның t _р бұндай мәнін қандай да бір себептер бойынша анықтау мүмкін болмаса оны 61 ^o С тең қабылдауға рұқсат етіледі.

42. Есептеу басында аймақтың көлденең өлшемі деп аппарат, қондырғы, құбыржолдың сыртқы габариттік өлшемдерін қабылдайды. Барлық жағдайда ЖГ және ЖТС үшін R _нкпр мәні 0,3 м кем болмауға тиіс.

3. Артық қысым және қысым толқыны лүпілінің ашық кеңістікте жанғыш газ және будың ауамен жануы кезіндегі есебі

43. Апаттың қаралып отырған сценарийіне сүйеніп осы қосымшаның 35 - 40-тармақтарына сәйкес технологиялық аппараттан атмосфераға шығатын жанғыш газ және (немесе) будың салмағы m, кг анықталады.

44. Газбуауа қоспасы жанған кезде дамитын артық қысым шамасы DР, кПа мына формула бойынша анықталады

DР = P0 * (0,8 m _пр ^0,33 /r2 + 5m _пр /r ³ ), (39)

мұндағы Р ₀ - атмосфералық қысым, кПа (101 кПа тең қабылдауға рұқсат етіледі);

r - газбуауа бұлтының геометриялық ортасынан бастап қашықтық, м;

m _пр - газ немесе будың келтірілген салмағы кг, мына формула бойынша анықталады

m _пр = (Q _сг /Q ₀ ) ^. m ^. Z, (40)

мұндағы Q _cr - газ немесе будың жануының меншікті жылуы, Дж/кг;

Z - 0,1 тең қабылдау рұқсат етілетін жанудағы жанғыш газ және будың қатысу коэффициенті;

Q ₀ - 4,52 10 ⁶ Дж/кг тең константа;

m - апат нәтижесінде қоршаған кеңістікке түсетін жанғыш газ және (немесе) бу салмағы, кг.

45. Қысым толқыны лүпілінің шамасын i, Па*с, мына формула бойынша анықтайды

i = 123 ^. m _пр ^0,66 /r (41)

4. Жанғыш тозаң үшін өрт қауіптілігі критерийі мәнін есептеу әдісі

46. Жанғыш тозаң үшін өрт қауіптілігі критерийлерін анықтау үшін апаттың есептік нұсқасы ретінде апаттың аса қолайсыз нұсқасын немесе тозаң-ауа қоспасын жанған кезде осындай жану салдарына қатысты аса қауіпті заттар немесе материалдардың көп саны қатысатын аппараттың қалыпты жұмыс кезеңін таңдаған жөн.

47. Жанғыш тозаң-ауа қоспасын жасауы мүмкін түскен заттар мөлшері есептік апат кезінде аппараттағы тозаң болған қоршаған кеңістікке апатты шығарынды түскен технологиялық аппараттың бірінен жоспарлы (жөндеу жұмыстары) немесе кенеттен қымтақтауы ашылғаны туралы алдыңғы жағдайға сүйене отыра анықталады.

48. Есептік апат кезінде қоршаған кеңістікке түскен тозаңның есептік салмағы мына формула бойынша анықталады

М = М _вз + М _ав , (42)

мұндағы М - қоршаған кеңістікке түсетін жанғыш тозаңның есептік салмағы, кг,

М _вз - құйындаған тозаңның есептік салмағы, кг;

М _ав - апатты жағдай нәтижесінде түскен тозаңның есептік салмағы, кг.

49. М _вз шамасы мына формула бойынша анықталады

М _вз = К _г ^. К _вз ^. М _п , (43)

мұндағы Kr - тозаң жиналудың жалпы салмағындағы жанғыш тозаң үлесі;

K _вз - апатты жағдай нәтижесінде өлшенген күйге өтуге қабілетті аппаратқа жақын жиналған тозаң үлесі. K _вз шамасы туралы эксперименттік деректер болмаған жағдайда K _вз = 0,9 қабылдауға рұқсат етіледі;

М _n - апат сәтінде аппаратқа жақын орналасқан жиналған тозаң салмағы, кг.

50. М _ав шамасы мына формула бойынша анықталады

M _ав = (M _аn + q ^. T) ^. K _n , (44)

мұндағы М _аn - технологиялық аппараттың қымтақтығы алынған кезде қоршаған кеңістікке шығарылатын жанғыш тозаң салмағы, кг;

Ескертпе - Инженерлік құрылғы тозаңын шектейтін шығарынды болмаған кезде есептік апат сәтінде аппараттың барлық тозаңы қоршаған ортаға апатты шығатынын болжаған жөн.

q - тозаң тәрізді заттардың құбыржол бойымен оларды ажыратқанға дейін апатты аппаратқа түсуі жалғасатын өнімділігі, кг/с;

Т - нақты жағдайға сүйене отыра әрбір нақты жағдайда анықталатын ажыратудың есептік уақыты. Ажыратудың есептік уақыты егер оның істен шығу ықтималдығы жылына 10 ^-6 аспаса немесе оның элементтерін резервтеу қамтамасыз етілсе (алайда 120 с аспаса) автоматика жүйесінің іске қосылу уақытына тең қабылданады.

120 с - егер жүйенің жұмыс істемеу ықтималдығы жылына 10 ^-6 артады және оның элементтерінің сақталуы қамтамасыз етілмеген;

300 с - қолмен ажыратқан кезде;

K _n - шаңның ауада өлшенген салмағын аппараттан түскен шаңның барлық салмағына қатынасын көрсететін шаңдану коэффициенті. К _n шамасы туралы экспериментальды деректер болмаған жағдайда мыналарды қабылдауға рұқсат етіледі:

1) 0,5 - майдалығы 350 мкм кем емес шаңдар үшін;

2) 1,0 - майдалығы 350 мкм кем шаңдар үшін.

51. Жанатын шаңдар үшін DР артық қысым мынадай тәртіппен

анықталады:

1) m _пр , жанатын шаңның келтірілген салмағы мына формула бойынша анықталады, кг.

m _пр = M ^. Z ^. Н _т /Н _то , (45)

мұндағы М - апат нәтижесінде қоршаған ортадағы жанатын шаңның салмағы, кг;

Z - мәнін 0,1 тең қабылдауға рұқсат етілетін, жанудағы шаңның болуы коэффициенті.

Жеке негізделген жағдайларда 2 кем дегенде 0,02 дейін түсуі мүмкін.

H _т - шаңның жану жылулығы, Дж/кг;

H _то - 4,6 * 106 Дж/кг тең қабылданатын тұрақты шам;

2) DР есептік артық қысым мына формула бойынша анықталады, кПа.

DР = Р ₀ ^. (0,8m _пр ^0,33 /r + 3m _пр ^0,66 /r ² + 5m _пр /r ³ ), (46)

мұндағы r - шаңды - ауа бұлттың ортасының арақашықтығы, м.

технологиялық қондырғының геометриялық ортасынан r шамасын есептеуге рұқсат етіледі;

Р ₀ - атмосфералық қысым, кПа.

52. і қысымының толқын импульсі шамасын мына формула бойынша есептейді, Па.

i = 123 ^. m _пр ^0,66 /r. (47)

5. Жылу сәулеленуінің қарқындылығын есептеу әдісі

53. Жылу сәулеленуінің қарқындылығы өрттің екі жағдайы үшін анықталады (немесе олардың осы технологиялық қондырғыда жүзеге асырылатындардың біреуі үшін):

ЖТС, ЖС ағызу өрті немесе қатты жанатын материалдардың (шаңның жануын қоса) жануы;

"Жалынды шар" - сұйыққойма ішіндегісі тұтануымен қысым астында жанатын сұйықтығы немесе газы болатын сұйыққойманың үзіліс кезінде тарайтын ірі көлемді диффузиялық жану.

Егер екі жағдайда болуы мүмкін болса, онда өрт қауіптілігі критерийі мәндерін бағалау кезінде жылу сәулеленуі қарқындылығының екі шамаларының үлкені ескеріледі.

54. Сұйықтық ағызу өрті үшін немесе қатты материалдардың жану

кезінде q жылу сәулеленуінің қарқындылығы мына формула бойынша есептеледі, кВт/м ² .

q = E _f ^. F _q ^. t, (48)

мұндағы Е _f — жалынның жылу сәулеленуінің орташа беттік тығыздығы, кВт/м ² ;

F _q - сәулеленудің бұрыштық коэффициенті;

t - атмосфераның өткізу коэффициенті.

Е _f мәні бар экспериментальды деректер негізінде қабылданады. Кейбір сұйық көмірсутекті отын үшін көрсетілген деректер осы қосымшаның 8-кестесінде келтірілген.

Деректер болмаған жағдайда Е _f шамасын мыналарға тең қабылдауға рұқсат етіледі:

1) СУГ үшін - 100 кВт/м ² ,

2) мұнай өнімдері үшін - 40 кВт/м ² ,

3) қатты материалдары үшін - 40 кВт/м.

8-кесте

Ошақ диаметріне қарай жылу сәулеленуінің орташа беттік тығыздығы және кейбір көмірсутекті отын үшін жанудың меншікті салмақтық жылдамдығы

Отын	Е f , кВт/м 2					М кг/м 2 * с
	d= 10 м	d=20 м	d=30 м	d=40 м	d=50 м
СПГ (Метан)	220	180	150	130	120	0,08
СУГ (Пропан-бутан)	80	63	50	43	40	0,10
Бензин	60	47	35	28	25	0,06
Дизельді отын	40	32	25	21	18	0,04
Мұнай	25	19	15	12	10	0,04

Ескертпе — 10 м кем немесе 50 м артық ошақ диаметрі үшін сәйкесінше диаметрі 10 м және 50 м болатын ошаққа арналған сияқты сондай E _f шамасын қабылдау керек.

Ағызудың тиімді d диаметрі мына формула бойынша есептеледі, м.

(49)

мұндағы F - ағызу ауданы, м ² .

Жалынның Н биіктігі мына формула бойынша есептеледі, м.

(50)

мұндағы М - отын жанып кетудің меншікті салмақтық жылдамдығы, кг/м ^2* с;

r _в - қоршаған ауаның тығыздығы, кг/м ³ ;

g = 9,81 м/с ² - еркін түсу үдеуі.

Сәулеленудің бұрыштық коэффициенті F _q мына формула бойынша анықталады:

(51)

мұндағы F _v F _н - мына өрнектер көмегімен сәйкесінше анықталатын тік және жатық аудандарға арналған сәулелену факторлары:

(52)

(53)

A = (h ² + S ² +1)/(2S); (54)

B = (1 + S ² )/(2S); (55)

S = 2r/d; (56)

h = 2H/d, (57)

мұндағы r - ағызудың геометриялық ортасынан сәулеленетін объектіге дейінгі арақашықтығы, м.

Атмосфераның өткізу коэффициенті мына формула бойынша анықталады

t = exp[-7,0 ^. 10 ^-4. (r - 0,5d)]. (58)

55. "Жалынды шар" үшін q жылу сәулелену қарқындылығы (48) формула бойынша есептеледі

Е _f шамасы бар экспериментальды деректер негізінде анықталады. Е _f шамасы 450 кВт/м ² деп қабылдануға рұқсат етіледі.

F _q мәні мына формула бойынша есептеледі.

(59)

мұндағы Н - "жалынды шар" ортасының биіктігі, м;

D _s - "жалынды шар" тиімді диаметрі, м;

r - сәулеленетін объектіден тікелей "жалынды шар" ортасының астындағы жердің бетіндегі нүктесіне дейінгі арақашықтығы, м.

"Жалынды шар" тиімді D _s диаметрі мына формула бойынша анықталады

D _s = 5,33 m ^0,327 , (60)

мұндағы m - жанатын заттың салмағы, кг.

Н шамасы арнайы зерттеу барысында анықталады. Н шамасын D _s / 2 тең деп қабылдауға рұқсат етіледі.

"жалынды шардың" болу уақыты і, мына формула бойынша анықталады, с

t _s = 0,92 m ^0,303 (61)

атмосфераның өткізу коэффициенті t мына формула бойынша есептеледі

(62)

6-бөлім. Жарылыста қыздырылмаған жеңіл тұтанатын сұйықтық буы және жанғыш газдың қатысуының Z коэффициенті мәнін анықтау бойынша есептеу әдісі

Z коэффициентін анықтау бойынша есептеу әдісі мына өрнектердің шарттары сақталған жағдайда қолданылуға тиіс:

100 m/(Р _r,n V) < 0,5 С _нкпр , мұндағы Снкпр - газ немесе бу жалыны таралуының төменгі концентрациялық шегі, % (айн.), сондай-ақ ұзындығының еніне қатынасы 5 артық емес тік бұрышты параллелепипед форма түріндегі үй-жайлар үшін.

56. Берілген мәнділік деңгейінде Q (С >

) жарылыстағы жанатын газдардың және жеңіл тұтанатын сұйықтық буларының Z коэффициенті мына формулалар бойынша есептеледі:

Х _нкпр < L/2 және Ү _нкпр < S/2 кезде

(63)

(64)

мұндағы С ₀ - экспонентті көбейткіш мыналарға тең, % (айн.):

1) жанатын газдар үшін ауаның қозғалысы болмаған кезде

(65)

2) жанатын газдар үшін ауа ортасының қозғалысы кезінде

(66)

3) жеңіл тұтанатын сұйықтық булары үшін ауа ортасының қозғалысы болмаған кезде

(67)

4) жеңіл тұтанатын сұйықтық булары үшін ауа ортасының қозғалысы кезінде

(68)

Мұндағы, m - үй-жайлар ауданына кіретін газдар немесе ЖТС буларының салмағы, кг;

_

- берілген мәнділік деңгейіндегі Q (С > С) концентрацияның рұқсат етілетін ауытқулары, олардың мәні осы қосымшаның 9-кестесінде келтірілген;

Х _нкпр , Ү _нкпр , Z _нкпр - жалын таралуының төменгі концентрациялық шегімен шектелген газ немесе будың кіру көзінен X, Ү және Z осьтерінің арақашықтығы сәйкесінше (72 - 74) формулалар бойынша анықталады;

L, S - тиісті үй-жайлар ұзындығы мен ені, м;

F - тиісті үй-жайлар еденінің ауданы, м ² ;

U - ауа ортасының қозғалысы, м/с;

С _н - үй-жайлардағы ауаның есептік температурасы t _р кезіндегі қаныққан булардың концентрациясы, % (айн.).

С _н концентрациясы мына формула бойынша анықталады.

(69)

мұндағы Р _н - есептік температура кезіндегі қаныққан булардың қысымы (анықтамалық оқулықтарда болады), кПа;

P ₀ - 101 кПа тең атмосфералық қысым.

9-кесте

Концентрацияны бөлу сипаты	Q (C>C')	б
Ауа ортасының қозғалысы болмаған кездегі жанатын газдар үшін	0,1	1,29
	0,05	1,38
	0,01	1,53
	0,003	1,63
	0,001	1,70
	0,000001	2,04
Ауа ортасының қозғалысы кезіндегі жанатын газдар үшін	0,1	1,29
	0,05	1,37
	0,01	1,52
	0,003	1,62
	0,001	1,70
	0,000001	2,03
Ауа ортасының қозғалысы болмаған кездегі жеңіл тұтанатын сұйықтық булары үшін	0,1	1,19
	0,05	1,25
	0,01	1,35
	0,003	1,41
	0,001	1,46
	0,000001	1,68
Ауа ортасының қозғалысы кезіндегі жеңіл тұтанатын сұйықтық булары үшін	0,1	1,21
	0,05	1,27
	0,01	1,38
	0,003	1,45
	0,001	1,51
	0,000001	1,75

Q (С > C') мәнділік деңгейінің шамасы технологиялық процесс ерекшеліктеріне негізделе отырып таңдалады.

Q (С > C') 0,05 тең қабылдауға рұқсат етіледі.

57. Жарылыстағы жеңіл тұтанатын сұйықтық буларының қатысуы Z коэффициентінің шамасы мына суретте келтірілген график бойынша анықталуы мүмкін.

X мәні мына формула бойынша анықталады

(70)

мұндағы С* - қатынасымен берілетін шама

(71)

мұндағы

- 1.9 тең қабылданатын артық жанудың тиімді коэффициенті.

58. Х _нкпр , Ү _нкпр және Z _нкпр арақашықтығы мына формулалар бойынша есептеледі:

(72)

(73)

(74)

мұндағы К ₁ - жанатын газ үшін 1,1314 тең және жеңіл тұтанатын сұйықтық үшін 1,1958 тең қабылданатын коэффициент;

К ₂ - жанатын газдар үшін 1 тең және жеңіл тұтанатын сұйықтық үшін К ₂ = Т/3600 тең деп қабылданатын коэффициент;

К ₃ - мыналарға тең қабылданатын коэффициент:

1) 0,0253 - ауа ортасының қозғалысы болмаған кездегі жанатын газдар үшін;

2) 0,02828 - ауа ортасының қозғалысы кезіндегі жанатын газдар үшін;

3) 0,04714 - ауа ортасының қозғалысы болмаған кездегі жеңіл тұтанатын сұйықтықтар үшін;

4) 0,3536 - ауа ортасының қозғалысы кезіндегі жеңіл тұтанатын

сұйықтықтар үшін;

Н - үй-жайлар биіктігі, м.

Х _нкпр , Ү _нкпр және Z _нкпр арақашықтығы логарифмдердің теріс мәндері кезінде 0 тең қабылданады.

7-бөлім. Жеке қауіпті бағалау әдісі

59. Осы әдіс газды-булы-шаңды ауа қоспалары жану кезінде тарайтын артық қысым және заттар мен материалдар жану кезіндегі жылу сәулесі сияқты осындай зиян келтіретін факторлардың пайда болуы кезінде сыртқы қондырғылардағы жеке қауіп-қатер (бұдан әрі мәтін бойынша - қауіп-қатер) шамасын есептеу үшін қолданылады.

60. Газды-булы-шаңды ауа қоспаларының жану кезінде R _в жеке қауіп-қатер шамасы мына формула бойынша есептеледі.

(75)

мұндағы Q _ві - сыртқы қондырғыларда қарастырылатын газды-булы-шаңды қоспалардың жануымен і-апат болуының жылдық жиілігі, 1/жыл;

Q _впі - і-типті көрсетілген апаттың болуы кезіндегі артық қысымымен сыртқы қондырғыдан берілген арақашықтықта болатын адамның зақымдалуы шартты ықтималдығы;

n - қарастырылатын апат типтерінің саны.

Q _ві мәндері статистикалық деректер арқылы немесе белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтік құжаттарда көрсетілген әдістемелер негізінде анықталады. (75) формулада тек бір жағымсыз апатты ескеруге рұқсат етіледі, Q _в шамасы үшін белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтік құжаттар бойынша сыртқы қондырғыдағы газды-булы немесе шаңды-қоспалардың жануымен өрт шығуының жылдық жиілігіне тең қабылданады, ал Q _вп мәні осы қосымшаның 34-40 тармақтарына сәйкес атмосфераға шығатын жанатын заттардың салмағына негізделе отырып анықталады.

61. В _н санаты үшін осы қосымшаның 7-кестесінде көрсетілген заттар мен материалдардың болуы мүмкін жану кезіндегі жеке қауіп-қатердің шамасы мына формула бойынша есептеледі.

(76)

мұндағы Q _fi - i-типті апат кезінде сыртқы қондырғыларда қарастырылатын өрт шығуының жылдық жиілігі, 1/жыл;

Q _fПi - і-типті апат тарау кезінде жылу сәулеленуімен сыртқы қондырғылардан берілген қашықтықта болатын адамның зақымдалудың шартты ықтималдығы;

n - қарастырылатын апат типтерінің саны.

Q _fi мәні статистикалық деректер арқылы немесе белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтік құжаттарда көрсетілген әдістеме негізінде анықталады.

(76) формулада (75) формулада тек бір жағымсыз апатты ескеруге рұқсат етіледі, Q _f шамасы үшін белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтік құжаттар бойынша сыртқы қондырғыдағы газды булы немесе шаңды-қоспалардың жануымен өрт шығуының жылдық жиілігіне тең қабылданады, ал Q _fП мәні осы қосымшаның 34-40 тармақтарына сәйкес атмосфераға шығатын жанатын заттардың салмағына негізделе отырып анықталады.

62. Эпиорталықтан r қашықтықта газды-булы немесе шаңды ауа қоспаларының жану кезінде адамның артық қысымымен зақымдалуының Q _ВПі шартты ықтималдығы осылайша анықталады:

1) DР артық қысымы және і импульсі осы қосымшаның 5-бөлімінде

көрсетілген әдістері бойынша анықталады;

2) DР және і мәндеріне негізделе отырып Рr функциясының шамасы мына формула бойынша анықталады.

Pr=5-0,26ln(V), (77)

мұндағы,

(78)

мұндағы DР - артық қысым, Па;

i - қысым толқынының импульсі, Па*с;

осы қосымшаның 10-кестесіне сәйкес адам зақымдалуының шартты ықтималдығы анықталады.

Мысалы, Рr = 2,95 шамасы кезде Q _вп газды-булы-шаңды қоспалардың жану кезіндегі артық қысыммен адам зақымдалуының шартты ықтималдығы 2% немесе 0,02 құрайды, Рr = 8,09 шамасы кезінде Q _вп газды-булы-шаңды қоспалардың жану кезіндегі артық қысыммен адам зақымдалуының шартты ықтималдығы 99,9 % немесе 0,999 құрайды.

63. Адамның жылу сәулесімен зақымдалуының шартты ықтималдығы Q _fПi мынадай тізбектілікпен анықталады:

1) Рr шамасы мына формула бойынша анықталады

Рr = -14,9 + 2,56 ln(t ^. q ^1,33 ) (79)

мұндағы t - тізілу тәртібінің тиімді уақыты, с;

q - жылу сәулесінің қарқындылығын есептеу әдісіне сәйкес анықталатын жылу сәулеленуінің қарқындылығы кВт/м ² .

t шамасы ЖТС, ЖС және қатты материалдардың ағызу өрті үшін анықталады:

t = t ₀ + x/u (80)

мұндағы t ₀ - өртті байқаудың өзіндік уақыты, с, (t = 5 с тең қабылдануға рұқсат етіледі);

x - адамның тұрған жерінен жылу сәулесінің қарқындылығы 4 кВт/м ² , аспайтын аймаққа дейінгі арақашықтығы, м;

u - адамның қозғалу жылдамдығы, м/с (u = 5 м/с қабылдауға рұқсат етіледі);

жылу сәулеленуінің қарқындылығын ептеу әдістеріне сәйкес "жалынды шардың" әсері үшін;

2) адамның жылу сәулесімен зақымдалуының Q _Пi шартты ықтималдығы осы қосымшаның 10-кестесінде келтірілген мәндерді ескере отырып, анықталады.

64. Егер қарастырылатын технологиялық қондырғылар үшін ағызу өрті сияқты, "жалынды шар" мүмкін болса, онда (76) формулада жоғарыда көрсетілген типті апаттарда көрсетілгендер ескеріледі.

10-кесте

Рr шамасына қарай адамның зақымдануының шартты ықтималдылық
мәні

Зақымдалудың шартты ықтималдығы, %	Рr шамасы
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
0	-	2,67	2,95	3,12	3,25	3,36	3,45	3,52	3,59	3,66
10	3,72	3,77	3,82	3,90	3,92	3,96	4,01	4,05	4,08	4,12
20	4,16	4,19	4,23	4,26	4,29	4,33	4,36	4,39	4,42	4,45
30	4,48	4,50	4,53	4,56	4,59	4,61	4,64	4,67	4,69	4,72
40	4,75	4,77	4,80	4,82	4,85	4,87	4,90	4,92	4,95	4,97
50	5,00	5,03	5,05	5,08	5,10	5,13	5,15	5,18	5,20	5,23
60	5,25	5,28	5,31	5,33	5,36	5,39	5,41	5,44	5,47	5,50
70	5,52	5,55	5,58	5,61	5,64	5,67	5,71	5,74	5,77	5,81
80	5,84	5,88	5,92	5,95	5,99	6,04	6,08	6,13	6,18	6,23
90	6,28	6,34	6,41	6,48	6,55	6,64	6,75	6,88	7,05	7,33
-	0,00	0,10	0,20	0,30	0,40	0,50	0,60	0,70	0,80	0,90
99	7,33	7,37	7,41	7,46	7,51	7,58	7,65	7,75	7,88	8,09

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 4-қосымша 1-кесте

Өртке қарсы кедергілердің отқа төзімділік шегі

Өртке қарсы кедергілердің атауы	Өртке қарсы кедергілердің типі	Өртке қарсы кедергілердің отқа төзімділік шегі, кем емес	Өртке қарсы кедергілердегі ойықтарды толтыру типі	Тамбур-шлюз типі
Қабырғалар	1	RЕІ 150	1	1
	2	RЕІ 45	2	2
Аралық қабырғалар	1	ЕI 45	2	1
	2	ЕI 15	3	2
Аражабындар	1	RЕІ 150	1	1
	2	RЕІ 60	2	1
	3	RЕІ 45	2	1
	4	RЕІ 15	3	2

2-кесте

Өртке қарсы кедергілерде ойықтарды толтырудың отқа төзімділік шектері

Ескерту. 2-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

Өртке қарсы кедергілердегі ойықтар элементтерінің атауы	Өртке қарсы кедергілердегі ойықтарды толтыру типі	Отқа төзімділік шектері
Есіктер (25 % артық шыны салынған есіктерден және түтін-газ өткізбейтін есіктерден басқа) қақпалар, люктер, перделер мен экрандар	1	ЕІ 60
	2	ЕІ 30
	3	ЕI 15
Лифті шахталарының есіктері	2	ЕІ 30 (биіктігі лифт шахталары есіктерінің отқа төзімділік шегі Е 30 қабылданады)
Терезе	1	Е 60
	2	Е 30
	3	Е 15
Перделер	1	ЕІ 60
От бөгегіш клапандар	1	ЕІ 90
	2	ЕІ 30
	3	ЕІ 15

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 5-қосымша 1-кесте

Ғимараттардың, құрылымдардың, құрылыстардың және өрт бөлмелерінің құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділік дәрежесінің және отқа төзімділік шегінің сәйкестігі

Ғимараттардың отқа төзімділік дәрежесі	Құрылыс құрастырылымдарының отқа төзімділігінің ең кіші шегі, оттың таралуының ең кіші (сызық астында) және ең үлкен шектері, см, (сызық үстінде)
	қабырғалар				Бағандар	Басқыш алаңдар, косоурлар, басқыштар, бөренелер мен басқыш шабақтардың қадамдары	тақталар, настилы (оның ішінде жылытқышы бар) және аражабындар дың басқа арқалық құрастырылымдары	элементы покрытий
	негізгі арқалық және басқыш шабақтардың	өзін өзі көтеретін арқалық	Сыртқы арқалық емес (оның ішінде аспа панельдердің)	Ішкі арқалық емес (аралық қабырғалар)				плиты, төсемдер (оның ішінде жылытқышы бар) және белағаштар	Бөренелер, фермалар, арқалар, жақтаулар
I	150 0	90 0	30 0	30 0	150 0	60 0	60 0	30 0	30 0
II	120 0	60 0	15 0	15 0	120 0	60 0	45 0	15 0	15 0
III	120 0	60 0	15 ; 30 0 40	15 40	120 0	60 0	45 25	н.б
IIIa	60 0	30 0	15 40	15 40	15 0	60 0	15 0	15 25	15 0
IIIб	60 40	30 40	15 ; 30 0 40	15 40	60 40	45 0	45 25	15 ; 30 0 25 (40)	45 25(40)
IV	30 40	15 40	15 40	15 40	15 40	15 25	15 25	н.б
IVa	15 40	15 40	15 н.н	15 40	15 0	15 0	15 0	15 н.н	15 0
V	н.б
Ескертпелер: 1. Жақша ішінде құрастырылымдардың тік және еңіс учаскелері үшін оттың таралуы берілген; 2. "н.б." қысқарған сөзі көрсеткіштің нормаланбайтынын білдіреді.

2-кесте

Ғимараттардың, құрылымдардың, құрылыстардың және өрт бөлмелерінің құрылыс құрастырылымдарының құрылымдық өрт қауіптілігі класының және өрт қауіптілігі кластарының сәйкестігі

Ғимараттың құрылымдық өрт қауіптілігі класы	Құрылыс құрастырылымдарының өрт қауіптілігі класы, төмен емес
	Арқалық өзектік элементтер (бағандар, ригелдер, фермалар)	Ішкі жағынан сыртқы қабырғалар	Қабырғалар, аралық қабырғалар, аражабындар және шатырсыз жабындар	Басқыш шарбақтар қабырғалары және өртке қарсы тосқауылдар	Басқыш шарбақтардағы баспалдақтардың қадамдарымен алаңдары
С0	К0	К0	К0	К0	К0
С1	К1	К2	К1	К0	К0
С2	К3	К3	К2	К1	К1
С3	Нормаланбайды			K1	K3

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 6-қосымша

Елді мекенде сырттан өрт сөндіруге жұмсалатын су құбыры желісінің магистральдық және сақиналы тораптары суының шығыны

Елді мекендегі тұрғындардың саны (мың адам)	Бір мезгілдегі өрттердің есептік саны	Елді мекенде бір өртке сыртқы өрт сөндіруге жұмсалатын су шығыны, л/с
		Отқа төзімділігі дәрежесіне қарамастан қоса екі қабатқа дейін биіктікпен ғимараттар салу	Отқа төзімділігі дәрежесіне қарамастан үш қабат және одан жоғары биіктікпен ғимараттар салу
1 дейін	1	5	10
1 жоғары 5 дейін	1	10	10
5 жоғары 10 дейін	1	10	15
10 жоғары 25 дейін	2	10	15
25 жоғары 50 дейін	2	20	25
50 жоғары 100 дейін	2	25	35
100 жоғары 200 дейін	3	Нормаланбайды	40
200 жоғары 300 дейін	3	Нормаланбайды	55
300 жоғары 400 дейін	3	Нормаланбайды	70
400 жоғары 500 дейін	3	Нормаланбайды	80
500 жоғары 600 дейін	3	Нормаланбайды	85
600 жоғары 700 дейін	3	Нормаланбайды	90
700 жоғары 800 дейін	3	Нормаланбайды	95
800 жоғары 1000 дейін	3	Нормаланбайды	100

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 7-қосымша

Тұрғын ғимараттар мен қоғамдық ғимараттардағы жекеленген өрттерді сырттан өрт сөндіруге жұмсалатын су құбыры желісінің қосу және тарату тораптары суы шығыны

Ғимараттардың атауы	Ғимараттардың көлемі, мың м 3 кезінде отқа төзімділігі дәрежесіне қарамастан тұрғын және қоғамдық ғимараттарда сыртқы өрт сөндіруге, бір өртке жұмсалатын су шығыны, л/с
	1 дейін	1 жоғары 5 дейін	5 жоғары 25 дейін	25 жоғары 50 дейін	50 жоғары 150 дейін
Бір секциялы және көп секциялы тұрғын ғимараттар, қабаттарының саны:
2 дейін	10*	10	-	-	-
2 жоғары 12 дейін	10	15	15	20	-
12 жоғары 16 дейін	-	-	20	25	-
16 жоғары 25 дейін	-	-	-	25	30
Қоғамдық ғимараттар, қабаттарының саны:
2 дейін	10*	10	15	-	-
2 жоғары 6 дейін	10	15	20	25	30
6 жоғары 12 дейін	-	-	25	30	35
12 жоғары 16 дейін	-	-	-	30	35
* Ауылдық елді мекендер үшін бір өртке жұмсалатын су шығыны — 5 л/с.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 8-қосымша

Бір және екі қабатты өндірістік нысандар мен бір қабатты қойма ғимараттарында сыртқы өрт сөндіруге су шығыны

1-кесте

Ғимараттың отқа төзімділік деңгейі	Жарылыс-өрт және өрт қауіптілік бойынша үймараттар санаты	Ғимарат көлемдері жағдайда бір өртке ені 60 м шамды, сондай-ақ шамсыз өндірістік ғимараттарда сыртқы өрт сөндіруге арналған су шығыны, л/с, мың м 3
		3-ке дейін	3 жоғары 5 дейін	5 жоғары 20 дейін	20 жоғары 50 дейін	50 жоғары 200 дейін	200 жоғары 400 дейін	400 жоғары 600 дейін
I және II	Г, Д	10	10	10	10	15	20	25
I және II	А, Б, В1-В4	10	10	15	20	30	35	40
III	Г, Д	10	10	15	25	35	-	-
III	В1-В4	10	15	20	30	40	-	-
IV және V	Г, Д	10	15	20	30	-	-	-
IV және V	В1-В4	15	20	25	40	-	-	-

2-кесте

Ғимараттың отқа төзімділік деңгейі	Жарылыс қауіптілік және өрт қауіптілік бойынша үймарат санаты	Ғимарат көлемдері жағдайда бір өртке ені 60 м шамды, сондай-ақ шамсыз өндірістік ғимараттарда сыртқы өрт сөндіруге арналған су шығыны, л/с, мың м 3
		50-ге дейін	50 жоғары 100 дейін	100 жоғары 200 дейін	200 жоғары 500 дейін	300 жоғары 400 дейін	400 жоғары 500 дейін	500 жоғары 600 дейін	600 жоғары 700 дейін	700 жоғары 800 дейін
I және II	А, Б, В1-В4	20	30	40	50	60	70	80	90	100
I және II	Г, Д	10	15	20	25	30	35	40	45	50

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 9-қосымша 1-кесте

Отқа төзімділік деңгейіне қарай тұрғын үй, қоғамдық және өнеркәсіптік кәсіпорындардың көмекші ғимараттары арасында өртке қарсы қашықтықтар

Ғимарат, құрылыс және құрылымның отқа төзімділік деңгейі	Ғимарат, имараттың отқа төзімділік деңгейлері жағдайда ең кіші қашықтық, м
	І, II	III	IV, V
I, II	6	8	10
III	8	8	10
IV, V	10	10	15

2-кесте

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың ғимараттары мен имараттары арасында отқа төзімділік деңгейі арасында өртке қарсы қашықтықтар мен жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша өндіріс санаттары

Ғимарат, құрылыс және құрылымның отқа төзімділік деңгейі	Ғимарат, үймараттың отқа төзімділік деңгейі жағдайда ең кіші қашықтық, м
	I, II, IIIа	III	IIIб, IV, IVа, V
I, II, IIIа	9* - жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1 - В4 санатты өндірістермен ғимарат пен үймараттар үшін; Г және Д санатты өндірістермен ғимараттар мен үймараттар үшін нормаланбайды.	9	12
III	9	12	15
IIIб, IV, IVа, V	12	15	18
* Жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1 - В4 санатты өндірісті І, II, ІІІа отқа төзімділікті деңгейлі ғимараттар мен үймараттар үшін көрсетілген қашықтықты мына шарттардың біреуін сақтаған жағдайда 9 м-ден 6 м-ге дейін азайту рұқсат етіледі: 1) ғимараттар мен үймараттар өрт сөндірудің орнықты автомат жүйелерімен жабдықталады; 2) В1 - В4 санатты өндірісті ғимараттарда жанғыш заттармен меншікті жүктеу қабаттың 1 м 2 алаңына 10 кг-нан кем немесе тең.

Отқа төзімділік деңгейлеріне қарай ауыл шаруашылық кәсіпорындарының ғимараттары мен үймараттары арасында өртке қарсы қашықтықтар

3-кесте

Ғимарат, құрылыс және құрылымның отқа төзімділік деңгейі	Ғимарат, үймараттың отқа төзімділік деңгейі жағдайда ең кіші қашықтық, м
	I	II	III, IV, V
II	9* - Жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1 - В4 санатты өндірістермен ғимарат және үймарат үшін Г және Д санатты өндірісті ғимараттар мен үймараттар үшін нормаланбайды.	9	12
III	9	12	15
IV, V	12	15	18
* Жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1 - В4 санатты өндірісті II отқа төзімділікті деңгейлі ғимараттар мен үймараттар үшін көрсетілген қашықтық мына шарттардың біреуін сақтаған жағдайда 9 м-ден 6 м-ге дейін азайту рұқсат етіледі: 1) ғимараттар мен үймараттар өрт сөндірудің автомат өрт дабылымен жабдықталады; 2) ғимараттарда жанғыш заттармен меншікті жүктеу қабаттың 1 м 2 алаңына 10 кт-нан кем немесе тең.

4-кесте

Қоймалар	Қойма сыйымдылығы	Ғимарат, имараттың отқа төзімділігінің деңгейі жағдайда ең кіші қашықтық, м,
		II	III	IV, V
1. Шөп, сабан, зығыр, кендір, тартылмаған бидай, мақтаны ашық күйде сақтау	Нормаланбайды	30	39	48
2. Темекі және шай жапырақтарын, жібек құртын ашық күйде сақтау	25 т дейін	15	18	24
Ескертпелер: 1. Материалдарды жабын астына қоймалаған жағдайда көрсетілген қашықтықтарды екі есе кішірейтуге рұқсат етіледі; 2. Қашықтықтарды көрсетілген материалдарды орналастыруға (қоймалауға) арналған алаң шектерінен анықтау керек; 3. Қоймалардан жарылыс өрт және өрт қауіптілігі бойынша А, Б және В1-В4 санатты өндіріспен қоймалардан ғимараттар мен үймараттарға дейінгі қашықтықты 25%-ға арттыру керек. 4. Қоймалар мен өзге жанғыш материалдар қоймаларына дейінгі қашықтықты отқа төзімділік деңгейі IV, V ғимараттар, үймараттарға дейін деп қабылдау керек. 5. Ашық сақтау қоймасынан орман шекараларына дейінгі қашықтықтарды 100м-ден кем деп қабылдау керек.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 10-қосымша 1-кесте

Мұнай және мұнай өнімдерінің қоймалары аумағындағы ғимараттар мен үймараттардан көрші нысандарға дейінгі өртке қарсы қашықтықтар

Нысан атауы	Қойма санаты төмендегідей жағдайда мұнай өнімдері қоймаларының ғимараттары мен үймараттарынан көрші нысандарға дейінгі өртке қарсы қашықтық, м
	I	II	IIIа	IIIб	IIIв
1. Көрші өндірістік нысан ғимараттары мен үймараттары	100	40 (100)	40	40	30
2. Орман алабы: Қылқан және аралас текті Жапырақ текті	100 100	50 100	50 50	50 50	50 50
3. Ағаш материалдары, талшықты заттар, шөп және сабан қоймалары	100	100	50	50	50
4. Жалпы желілі темір жолдары (үйме табанынан немесе жиектеме шетіне дейін): Стансаларда Айырым мен платформаларда бекеттерде	150	100	80	60	50
	80	70	60	50	40
	60	50	40	40	30
5. Жалпы желілі автомобиль жолдары (жүру жол шеті): I, II және III санатты IV және V санатты	75	50	45	45	45
	40	30	20	20	15
6. Тұрғын және қоғамдық ғимараттары	200	100 (200)	100	100	100
7. Жалпы арналған авто жағар май құю стансаларының тарату бағаналары	50	30	30	30	30
8. Гараждар мен автомобильдердің ашық тұрақтары	100	40 (100)	40	40	40
9. Қоймаға жатпайтын тазарту канализациялық құрылғылар мен сорғылық стансалар	100	100	40	40	40
10. Қоймаға жатпайтын су құю құрылымдары	200	150	100	75	75
11. Сұйық қоймалық паркке арналған апаттық сыйымдылық (сыйымдылықтар)	60	40	40	40	40
12. Жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша А және Б санатты технологиялық қондырғылар және газ жағуға арналған шырақтық қондырғылар	100	100	100	100	100
Ескертпе - Жақша ішінде көрсетілген қашықтықтарды жалпы сыйымдылығы 50 мың м артық II санатты қоймалар үшін қабылдау керек.

2-кесте

Ғимараттар мен үймараттардан жанғыш сұйықтықтар қоймаларына дейінгі өртке қарсы қашықтықтар

Қойма сыйымдылығы, м 3	Ғимарат пен үймараттың отқа төзімділік деңгейі жағдайда қашықтық, м
	І, II	III	IV, V
100-ге дейін	20	25	30
100 жоғары 800 дейін	30	35	40
800 жоғары 2 000 дейін	40	45	50

3-кесте

Мұнай және мұнай өнімдерін сақтауға арналған қойма санаттары

Қойма санаты	Бір сұйыққойманың ең жоғарғы көлемі, мың м 3	Қойманың жалпы сыйымдылығы, мың м 3
I	-	100-ден жоғары
II	-	20 жоғары 100 дейін қоса
IIIа	5-ке дейін қоса	10 жоғары 20 дейін қоса
IIIб	2-ге дейін қоса	2 жоғары 10 дейін коса
IIIв	0,7-ге дейін қоса	2-ге дейін қоса

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 11-қосымша 1-кесте

Авто жағар май құю стансаларынан өзге ғимараттар, үймараттар мен авто жағар май құю стансасының кешеніне жатпайтын өзге объектілерге дейінгі ең жақын қашықтық

Оған дейін қашықтық анықталатын объектілер атауы	АЖМС-нан қашықтық, м
	А түрі	В түрі	С түрі
1. Кәсіпорынның өндірістік, қоймалық және әкімшілік ғимараттары мен құрылымдары (12-жолда көрсетілгеннен басқа):
отқа төзімділіктің I, II және III-деңгейлері;	12	12	12
Отқа төзімділіктің IV, V-деңгейлері	18	18	18
2. Тұрғын үй және қоғамдық ғимараттар, сауда палаткалары мен дүңгіршіктері	50*	50*(25)	50* (25)
3. Адамдар көп жиналатын орындар (жер беті көлігінің аялдамалары, метро стансасынан шығатын орындар, рыноктар)	50	50	50
4. Гараждар мен автомобильдердің ашық тұрақтары	20	20	20
5. Автомобиль жолдары (жүру бөліктерінің шеттеріне дейін):
I санатты;	25	25	25
өзге санатты	15	15	15
6. Жалпы желілік темір жолдары (үйінді табаны немесе жиек шеті)	25	25	25
7. Қоймалар: ағаш материалдары, талшықты заттар, шөп, сабандар	20	20	20
8. Орман алқабы:
Қылқан және аралас текті	50	50	50
Жапырақ текті	20	20	20
9. Инженерлік құдықтар: су құбыры, канализация, газ құбыры (1,2 МПа дейінгі қысымды), байланыс, жылу кабельдері	20	20	20
10. АЖМС қатысы жоқ тазартқыш канализациялық құрылымдар мен сорғы стансалары (канализациялық желілер мен оларға қатысты құдықтардан басқа)	20	20	20
11. АЖМС қатысы жоқ су құбыры құрылымдары (су құбыры желілері мен оларға қатысты құдықтардан басқа)	25	25	25
12. Жарылыс - өрт және өрт қауіптілік бойынша А, Б және Г санатты сыртқы технологиялық қондырғылар, I және II класты қауіптілікті радиобелсенді және зиянды заттардың болуымен ғимараттар мен үймараттар және газ жағуға арналған шырақ қондырғылары	100	100	100
13. Көршілес авто жағар май құю стансалары	100	100	100
Ескертпелер: 1. Қашықтықты отын сақтайтын жерасты сұйыққоймаларынан, тарату бағандарынан, автоцистернадан төгуге арналған үймараттан балалар мектепке дейінгі мекемелер, жалпы білім беру мектептерінің, мектеп-интернаттардың, жатып емделетін емдік мекемелердің жер телімдерінің шекараларына дейін немесе тұрғын үй және өзге арналған қоғамдық ғимараттар қабырғаларына дейін анықтау керек. 2. АЖМС-нан электр берудің ауа желілеріне, электр техникалық құрылғылар мен құрылымдарға дейінгі қашықтықтар "Қазақстан Республикасының электр қондырғыларын орнату ережесі" талаптарына (ПУЭ) және Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық органымен келісім бойынша қабылданады. 3. АЖМС-нан өрт қауіпті материалдар қоймаларынан, технологиялық қондырғылар мен 1-кестеде көрсетілмеген өзге нысандарға дейінгі қашықтық белгіленген тәртіпте бекітілген Қазақстан Республикасының құрылыс нормалары мен ережелері талаптарына сәйкес анықталады. 4. АЖМС теміржол және автомобиль көпірлері астына және оларға 100 м жақындықта орналастыруға тыйым салынады. 5. Жақша ішінде көрсетілген қашықтықтарды тек жеңіл автомобильдерге қызмет көрсететін АЖМС үшін қабылдау керек. 6. "*" белгіленген қашықтықтарды толық салмағы 3,5 т артық автокөлік құралдарына қызмет көрсететін АЖМС үшін екі есе арттыру керек. 7. Жер бетілік сұйыққоймалы АЖМС-нан 1,2, 3,4,7,10,11 жолдарда көрсетілген нысандарға дейінгі қашықтықты екі есе арттыру керек.

2-кесте

Жер бетілік сұйыққоймалы АЖМС ғимараттары мен құрылымдары арасындағы ең кіші қашықтықтар

АЖМС ғимараттары мен үймарат атаулары	"...атауы" бағанасында жазу тәртібінде сәйкес ғимараттар мен үймараттар арасындағы ең кіші қашықтық, м
	1	2	3	4	5
1. Отын сақтау сұйық қоймалары	-	8	-	10	-
2. Отын тарату бағаналары	8	-	8	9	4
3. Автоцистерналарға арналған алаң	-	8	-	9	-
4. АЖМС операторлығы	10	9	9	-	9
5. Мұнай өнімдерімен ластанған атмосфералық жауын-шашындарға арналған тазарту құрылғылары	-	4	-	9	-
Ескертпе: 1. "-" деп белгіленген қашықтықтар нормаланбайды; 2. Технологиялық бөліктері бір біріне қарама қарсы орналасқан отын сақтау сұйыққоймалары арасында қашықтық кемі 4 м деп қабылдау керек. 3. Жүргізушілер, жолаушылар мен көлік құралдарына сервистік қызмет көрсету ғимаратына дейінгі қашықтық 1-кесте бойынша қабылданады.

3-кесте

Жерасты сұйыққоймалы АЖМС аумағында орналасқан ғимараттар мен
үймараттар арасындағы ең жақын қашықтықтар

АЖМС ғимарат пен үймарат атауы	"...атауы" бағанасында жазу тәртібінде сәйкес ғимараттар мен үймараттар арасындағы ең кіші қашықтық, м
	1	2	3	4	5	6	7	8	9
1. Отын сақтауға арналған жерасты сұйыққоймалары	-	4	-	3 9	9	9 15	15	-	6
2. Отын тарату бағаналары (ТРК)	4	-	-	6 9	9	12 15	15	4	9
3. Автоцистернаға арналған алаң	-	-	-	6 9	-	12 15	15	-	9
АЖМС қызметкерлері мен көлік құралдарына сервистік қызмет көрсетуге арналған ғимараттар (техникалық қызмет көрсету орындары мен автомобильдерді жуу)
4. отқа төзімділік бойынша I және II деңгейлер	3 9	6 9	6 9	6	9	9	9	3 9	- 9
5. отқа төзімділік бойынша IIIа деңгейлер	9	9	9	9	12	9	12	6 9	6 9
Жолаушылар мен жүргіншілерге сервистік қызмет көрсету ғимараттары (сәйкес тауарлар дүкені, кафе, санитарлық торап)
6. отқа төзімділік бойынша I және II деңгейлер	9 12	12 15	12 15	9	9	6	9	9 15	- 9
7. отқа төзімділік бойынша ІІІа деңгейлер	15	15	15	9	12	9	12	12 15	6 9
8. Мұнай өнімдерімен ластанған атмосфералық жауын-шашынды тазарту құрылғылары	-	4	-	3 9	6 9	9 15	12 15	-	6
9. Көлік құралдарының тұрақ алаңы	6	9	9	- 9	6 9	- 9	6 9	6	12
Ескертпе: 1. Қашықтықтар көрсетілген: алымда — жақтаусыз ғимарат қабырғаларына дейін, бөлімде жақтаулы ғимарат қабырғасы. "-" белгіленген қашықтықтар нормаланбайды; 2. Қашықтықтар нормаланбайды: 1) егер өзге ғимарат жағына қаратылған барынша кен ғимарат қабырғасы өртке қарсы болса, көлік құралдарына сервистік қызмет көрсету ғимараттары арасында; 2) егер АЖМС қызметкерлеріне арналған ғимаратта жүргізушілерге, жолаушылар мен олардың көлік құралдарына сервистік қызмет көрсету ғимараты болмаса; 3. Көлік құралдарының тұрағына арналған өлшемдер онда бірдей уақытта 10 көлік құралы болуын қамтамасыз етуі керек. 9-жолда жеңіл мен мотокөліктер тұрақтарына дейін қашықтық көрсетілген. Өзге көлік құралдарының тұрақтарын ұйымдастырған кезде отқа төзімділік бойынша I және II санатты жақтаусыз ғимарат қабырғаларына дейінгі қашықтық кемі 9 м, ал қалған қашықтықтарды 50 %-ға арттыру керек. 4. Трансформатор қосалқы стансасынан АЖМС ғимараты мен құрылымдарына дейінгі қашықтық ПУЭ талаптарына сәйкес қабылданады.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 12-қосымша

Көлік құралдарын сақтау мен қызмет көрсету орындарына дейін өртке қарсы қашықтықтар

Оларға дейінгі қашықтық анықталатын ғимарат	Көрші ғимаратқа дейінгі қашықтық, м
	Жеңіл автомобильдер саны жағдайда гараждар мен ашық тұраққа дейін				Орындар саны жағдайда техникалық қызмет көрсету стансасынан
	10 дейін	11-50	51-100	101-300	10 дейін	11-30
Тұрғын үйлер:
Жақтаулы қабырғаға дейін	10(12)	15	25	35	15	25
Тұйық қабырғаға дейін	10(12)	10(12)	15	25	15	25
Қоғамдық ғимарат	10(12)	10(12)	15	25	15	20
Жалпы білім беретін мектеп және балалар мектепке дейінгі мекемесі	15	25	25	50	50	50
Жатып емделетін емдеу мекемесі	25	50	50	50	50	50
Ескертпе - Жақшада отқа төзімділік деңгейлері III - IV гараждар үшін мән көрсетілген

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 13-қосымша 1-кесте

Сұйылтылған табиғи газды сұйыққоймадан көрші нысандарға дейін өртке қарсы қашықтықтар

Сұйылтылған табиғи газ кешеніне қатысы жоқ нысан атауы	Сұйыққоймадан өртке қарсы қашықтық, м (сақтау көлемдері жағдайда, м 3 )
	Артық қысымды 0,02 МПа						Артық қысымды 0,6 МПа
	8	16	25	50	100	250	8	16	25	50	100	250
Магистральдық газ құбырларының газ тарату ғимараттары мен құрылымдарына және автомобиль газ толтыратын сығымдағыш стансаларға дейін (оның ішінде магистральдық құбыржолдары)	8	10	11	14	17	23	19	23	27	34	42	56
Орман алқабына дейін	12	15	18	23	28	37	29	37	42	53	67	88
Өндірістік нысан шекарасына дейін (қоршауға дейін)	13	17	20	25	31	41	33	41	47	59	74	202
Жеке тұрған ғимараттарға, ашық тарату құрылғыларына, кешенді қоректендіретін электр қосалқы стансасына және өзге тұтынушыларға дейін	13	17	20	25	31	41	33	41	47	59	92	256
Тұрғын және қоғамдық ғимараттарға дейін	13	17	20	25	36	48	38	48	55	69	128	344
Гаражға және автомобильдердің ашық тұрақтарына дейін	20	26	30	38	47	63	50	62	71	89	112	202
Мұнай және мұнай өнімдерінің қоймалары, магистральдық газ және мұнай өнімдерінің сығымдағыштары мен сорғылық стансаларына дейін	8	10	12	15	25	33	26	33	38	48	92	256
Жалпы арналған автомобиль жолдарына дейін	8	10	12	15	18	24	19	24	27	34	43	135
Жалпы желілік темір жолдарға дейін	8	10	12	15	18	24	19	24	27	34	62	173

2-кесте

Сұйылтылған табиғи газ сұйыққоймаларынан көрші нысандарға дейін өртке қарсы қашықтық

Сұйылтылған табиғи газ кешеніне қатысы жоқ нысандар атауы	Сұйық қоймадан өртке қарсы қашықтық, м
	Сыйымдылықта артық қысымды, МПа.	Сыйымдылық көлемі жағдайда, м 3
		8	16	25	50	100	250
Магистральдық газ құбырларының газ тарату стансалары мен автомобиль газ толтыратын сығымдағыш стансаларының ғимараттары мен үймараттарына дейін (оның ішінде магистральдық құбыржолдары)	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	8 10 13 14 15 16 16 17 17 18 18 18 19	10 13 16 17 19 20 20 21 22 22 23 23 23	11 15 18 20 22 23 23 24 25 26 26 27 27	14 19 23 25 27 28 29 30 31 32 32 33 34	17 23 28 31 34 35 37 38 39 40 41 41 42	23 31 38 42 46 47 49 51 52 54 55 56 56
Орман алқаптарына дейін	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	12 17 20 23 24 25 26 26 28 28 29 29 29	15 21 25 28 30 31 32 33 34 35 36 37 37	18 24 29 32 34 36 37 39 39 40 42 42 42	23 29 36 40 43 45 46 48 49 50 51 53 53	28 37 45 50 53 56 58 59 61 62 64 65 67	37 50 59 67 72 75 77 79 82 84 85 87 88
Өндірістік нысан шекараларына дейін (қоршауға дейін)	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	13 18 22 25 27 28 29 29 31 31 32 33 33	17 23 28 31 33 35 36 37 38 39 40 41 41	20 27 32 36 38 40 41 43 44 45 46 47 47	25 33 40 45 48 50 52 54 55 56 57 59 59	31 41 50 55 59 62 64 66 68 70 71 73 74	41 55 66 74 80 83 86 89 92 94 195 199 202
Жеке тұрған ғимараттар, ашық тарату құрылғыларына, кешенді және өзге тұтынушыларды қоректендіретін электр қосалқы стансаларына дейін	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	13 18 22 25 27 28 29 29 31 31 32 33 33	17 23 28 31 33 35 36 37 38 39 40 41 41	20 27 32 36 38 40 41 43 44 45 46 47 47	25 33 40 45 48 50 52 54 55 56 57 59 59	31 41 50 55 59 77 79 82 84 86 88 90 92	41 55 82 92 99 103 107 110 114 116 248 253 256
Тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарға дейін	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	13 18 22 25 27 28 29 34 36 36 38 38 38	17 23 28 36 38 40 42 43 44 46 46 48 48	20 27 38 42 44 46 48 50 51 53 54 55 55	25 38 46 52 56 59 61 63 65 65 67 69 69	36 48 59 65 70 108 111 114 118 121 123 126 128	48 65 115 129 139 145 150 154 159 163 333 340 344
Гараждар мен автомобильдердің ашық тұрақтарына дейін	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	20 28 33 38 41 42 44 44 46 47 49 49 50	26 35 42 47 50 52 54 55 57 59 60 62 62	30 40 49 54 58 60 62 65 66 68 70 71 71	38 50 60 67 73 76 78 81 83 85 86 89 89	47 62 76 84 90 94 97 100 103 105 108 110 112	63 84 100 112 121 126 130 134 138 141 195 199 202
Мұнай және мұнай өнімдерінің қоймаларына, магистральдық газ және мұнай өнімдері құбырларының сығымдағыш және сорғылық стансаларына дейін	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	8 11 13 15 16 16 17 23 25 25 26 26 26	10 14 16 25 26 28 29 29 30 32 32 33 33	12 16 26 29 31 32 33 35 35 36 37 38 38	15 26 32 36 39 40 42 43 44 45 46 47 48	25 33 40 45 48 77 79 82 84 86 88 90 92	33 45 82 92 99 103 107 110 114 116 248 253 256
Жалпы арналған автомобиль жолдарына дейін	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	8 11 13 15 16 16 17 17 18 18 19 19 19	10 14 16 18 19 20 21 21 22 23 23 24 24	12 16 19 21 22 23 24 25 25 26 27 27 27	15 19 23 26 28 29 30 31 32 32 33 34 34	18 24 29 32 34 36 37 38 39 40 41 42 43	24 32 38 44 50 53 57 59 63 65 129 133 135
Жалпы желінің темір жолдарына дейін	0,02 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60	8 11 13 15 16 16 17 17 18 18 19 19 19	10 14 16 18 19 20 21 21 22 23 23 24 24	12 16 19 21 22 23 24 25 25 26 27 27 27	15 19 23 26 28 29 30 31 32 32 33 34 34	18 24 29 32 34 47 49 52 54 56 58 60 62	24 32 52 62 69 74 78 82 86 89 166 170 173

3-кесте

Сұйылтылған табиғи газ сұйыққоймаларынан қоймаға жатпайтын объектілерге дейінгі өртке қарсы қашықтықтар

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.10.31 № 1249 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Қаулысымен.

Ғимарат пен үймарат атауы	Өртке қарсы қашықтықтар, м
	Жартылай изотермиялықты қоса қысым астындағы жер бетілік сұйық қоймалар	Қысым астындағы жерасты сұйық қоймалары	Изотермиялық жербеті сұйық қоймалары	Изотермиялық жерасты сұйық қоймалары
Трамвай және троллейбус желілері, жалпы пайдаланылатын темір жолдар	100	75	100	75
	Газбен қамтамасыз ету нысандарына арналған техникалық регламенттер талаптарына сәйкес
Жалпы пайдаланылатын автомобиль жолдары	50	50	50	50
	Газбен қамтамасыз ету нысандарына арналған техникалық регламенттер талаптарына сәйкес
Жоғары кернеулі электр беру (ауа) желілері (илеу табанынан)	Тіреу биіктігінен кемі 1,5
Жапсарлас ұйымдар шекаралары (қоршауға дейін)	300	250	300	200
Тұрғын үй қоғамдық ғимараттар	Санитарлық-қорғау аймағы шегінен тыс, бірақ кемі
	500	300	500	300
ТЭЦ	200	200	200	200
Ағаш материалдары мен қатты отын қоймалары	200	150	200	150
Қылқан текті орман алқабы (ұйым не қойма қоршауынан)	100	75	100	75
Жапырақ текті орман алқабы (ұйым не қойма қоршауынан)	20	20	20	20

4-кесте

Тауарлық-шикізат базасының құрамына кіретін сұйылтылған көмірсутекті газ қоймаларынан өнеркәсіптік және азаматтық нысандарға дейінгі өртке қарсы қашықтық

Ғимарат пен үймарат атауы	Өртке қарсы қашықтықтар, м
	қысым астындағы жер бетілік сұйық қоймалар	Қысым астындағы жерасты сұйық қоймалары	Изотермиялық жербеті сұйық қоймалары	Изотермиялық жерасты сұйық қоймалары
Көліктік троллейбус желілері, жалпы пайдаланылатын темір жолдар мен автожолдар	100	50	100	50
	Газбен қамтамасыз ету нысандарына арналған техникалық регламенттер талаптарына сәйкес
электр беру (ауа) желілері	Тіреу биіктігінен кемі 1,5
Магистральдық газ-және өнім құбырлары	Газбен қамтамасыз ету нысандарына арналған техникалық регламенттер талаптарына сәйкес және газ өнімдері құбырының санатына қарай өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша
Өндірістік, қоймалық, шикізат және тауар қоймаларының қосалқы аймақ ғимараттары мен үймараттары	300	250	300	200
Ұйымның завод алды аймақ (әкімшілік) ғимараты	500	300	500	300
Шырақ қондырғысы	200	100	200	100
Жапсарлас ұйым шекаралары (қоршауға дейін)	300	200	300	200
Тұрғын және қоғамдық үймараттар	Санитарлық-қорғаныс аймағы шегінен тыс, бірақ кемі:
	500	300	500	300
ТЭЦ	300	200	300	200
Қылқан текті орман алқабы (ұйым не қойма қоршауынан)	100	75	100	75
Жапырақ текті орман алқабы (ұйым не қойма қоршауынан)	20	20	20	20
Ішкі су және теңіз көлігі нысандары, гидротехникалық құрылымдар, қоймалардың осы нысан ағындарынан төмен орналасқаны жағдайда көпірлер	300	200	300	200
Қоймалардың осы нысандардан ағын бойынша жоғары орналасқаны жағдайда солар	3000	2000	3000	2000

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 14-қосымша 1-кесте

Газ құбырларынан, мұнай құбырларынан және мұнай өнімдері құбырларынан көршілес нысандарға дейінгі өртке қарсы қашықтық

Нысан, ғимарат және үймарат атауы	Осінен өртке қарсы қашықтықтар, м
	Жұмысшы қысым жағдайда газ құбырлары, МПа								Шартты диаметр жағдайда мұнай құбырлары мен мұнай өнімдері құбырлары, мм
	2,5-10,0						1,2-2,5		300-ге дейін	301-500	501-1000	1001-1200
	Және газ құбырының шартты диаметрі жағдайда, мм
	300-ге дейін	301-600	601-800	801-1000	1001-1200	1201-1400	300-ге дейін	300-арт ық
Қала және ауыл қоныстары; жеке тұрған өндірістік нысандар, гараждар мен жеке иелер автомобильдеріне ашық тұрақтар; жеке тұрған тұрғын және қоғамдық ғимараттар, жалпы желілі темір жол және автомобиль көпірлері; электр берудің ауа желілері	100	150	200	250	300	350	75	125	75	100	150	200

2-кесте

Сұйылтылған көмірсутекті газдардың сұйыққоймалық қондырғыларынан нысандарға дейінгі өртке қарсы қашықтықтар

Ғимараттар, үймараттар мен коммуникациялар	Жарықта сұйық қоймадан қашықтық, м						Буландыру не топтық баллон қондырғысынан қашықтық, м
	Жер бетілік			жерасты
	Қондырғыда сұйық қойманың жалпы сыйымдылығы жағдайда, м
	5 дейін	5-10	10-20	10 дейін	10-20	20-50
1. Қоғамдық ғимараттар мен үймараттар	40	50 1)	60 1)	15	20	30	25
2. Тұрғын үй ғимараттары	20	30 1)	40 1)	10	15	20	12
3. Балалар және спорт алаңдары, гараждар (сұйыққойма қондырғысынан қоршаулар)	20	25	30	10	10	10	10
4. Өндірістік ғимараттар (өнеркәсіптік, ауыл шаруашылық кәсіпорындар мен өндірістік сипаттағы тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындары)	15	20	25	8	10	15	12
5. Канализация, жылутрассасы (жерасты)	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5
6. Сұйыққоймалық қондырғыға қатысы жоқ жер бетілік құрылымдар мен коммуникациялар (эстакада, жылу трассасы)	5	5	5	5	5	5	5
7. Су құбыры және арнасыз өзге коммуникациялар	2	2	2	2	2	2	2
8. Жерасты коммуникациялар құқықтары	5	5	5	5	5	5	5
9. Жалпы желілік темір жолдар (үйінді табанына немесе сұйыққойма жағынан жиектеме шетіне дейін)	25	30	40	20	25	30	20
10. Өнеркәсіптік кәсіпорын темір жолдарының әкелу жолдары, трамвай жолдары (жол осіне дейін), I—III санатты автомобиль жолдары (өту жолының шетіне дейін)	20	20	20	10	10	10	10
11. IV және V санатты автомобиль жолдары (өту бөлігінің шетіне дейін) және кәсіпорындар	10	10	10	5	5	5	5
12. Электр беру желілері, трансформаторлық қосалқы стансалар, тарату қосалқы стансалары	"Қазақстан Республикасының электр қондырғыларын орнату ережелері" талаптарына сәйкес
1) - кәсіпорынның сұйыққоймалық қондырғысынан қондырғымен қызмет көрсетілмейтін ғимарат пен үймаратқа дейінгі қашықтық

3-кесте

Сұйылтылған көмірсутекті газдардың сұйыққоймалық қондырғыларынан нысандарға дейінгі өртке қарсы қашықтықтар

Ғимарат, үймарат және коммуникациялар	СУГ сұйыққоймаларынан қашықтық, м									СУГ пай- да- ланы- латын үйма- рат, қон- дыр- ғыдан қа- шық- тық, м	Жалпы сыйым- дылықты толты- рылған баллон қойма- сынан қашықтық, м, м 3
	Жер бетілік сұйыққоймалар					Жерасты сұйыққоймалары
	Жалпы сыйымдылығы жағдайда, м 3
	20-50	51-200	51-500	201-8000		51-200	51-500	201-8000
	Бір сұйыққойманың ең жоғарғы сыйымдылығы, м 3
	25-ке дейін	25	50	100	101-600	25	50	100	101-600
											>20	<20
Тұрғын үй, әкімшілік, тұрмыстық, өндірістік ғимараттар, қазандық, гараж және ашық тұрақтар ғимараттары 1)	70 (30)	80 (50)	150 (110) 2)	200	300	40 (25)	75 (55) 2)	100	150	50	50 (20)	100 (30)
Жер бетілік құрылымдар мен коммуникациялар (эстакада, жылу трассалары), тұрғын үй ғимараттарының қосалқы құрылыстары	30 (15)	30 (20)	40 (30)	40 (30)	40 (30)	20 (15)	25 (15)	25 (15)	25 (15)	30	20 (15)	20 (20)
Жерасты коммуникациялары (газ толтыратын станса аумағында газ құбырларынан басқа)	Қала құрылысы саласындағы техникалық регламенттерге сәйкес
Электр беру желілері, трансформаторлық тарату құрылғылары	"Қазақстан Республикасында электр қондырғыларын орнату ережелері" талаптарына сәйкес
Жалпы желілік темір жолдар (үйінді табанынан), I — III санатты автомобиль жолдары	50	75	100 3)	100	100	50	75 3)	75	75	50	50	50
Темір жолдардың, кәсіпорын жолдарының кіреберіс жолдары, трамвай жолдары, IV — V санатты автомобиль жолдары	30 (20)	30 3) (20)	40 3) (30)	40(30)	40(30)	20 3) (15) 3)	25 3) (15) 3)	25 (15)	25 (15)	30	20 (20)	20 (20)
1) - тұрғын және қоғамдық ғимараттан қашықтықты жеке алаңда орналасқан сұйылтылған көмірсутекті газдар үшін көрсетілгеннен кем емес деп, ал әкімшілік, тұрмыстық, өндірістік ғимараттардан, қазандық, гараж ғимараттарынан жақшада көрсетілген мәндер бойынша деп қабылдау керек; 2) - 200 м 3 дейінгі жалпы сыйымдылықты газ толтыру стансалары сұйыққоймаларынан жер бетілік орындалғанға 70 м, жерасты - 35 м, ал сыйымдылығы 300 м 3 жағдайда - сәйкес қашықтықты 90 м және 45 м азайту рұқсат етіледі. 3) - темір және автомобиль жолдарынан жалпы сыйымдылығы 200 м 3 артық емес сұйылтылған көмірсутекті газ сұйыққоймаларына дейін жер бетілік орындауда 75 м-ге дейін және жерастылық орындауда 50 м-ге дейін азайту рұқсат етіледі. Кіреберіс, кәсіпорын аумағынан тыс өтетін трамвай жолдарынан жалпы сыйымдылығы 100 м артық емес сұйылтылған көмірсутекті газдар сұйыққоймаларына дейін жер бетілік орындауда 20 м-ге дейін және жерастылық орындауда 15 м-ге дейін азайту, ал жолдардың кәсіпорын аумағы бойынша өткені жағдайда осы қашықтықтар сұйыққоймалардың жерастылық орындалуы жағдайда 10 м-ге дейін қысқаруы рұқсат етіледі. Өнеркәсіптік кәсіпорын аумағында орналасқан сұйылтылған көмірсутекті газ сұйыққоймаларынан және толтырылған баллон қоймаларынан, сондай-ақ толтырылған баллон қоймасынан өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық кәсіпорындары мен өндірістік сипаттағы тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарының ғимараттарына дейін жақшада берілген мәндер бойынша қабылдау керек.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 15-қосымша

Тамбур-шлюз элементтеріне қойылатын талаптар

тамбур-шлюз түрі	тамбур-шлюз элементтерінің түрлері
	Қалқаншалар	Жабындар	Жақтаулар толтыру
1	1	3	2
2	2	4	3

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 16-қосымша

Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулыққа қойылатын талаптар

Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықтар осы Техникалық регламент талаптары, өрт қауіпсіздігі ережелері, ғимарат, үймараттардың өрт қауіптілігі айрықшалауларынан, технологиялық процестер, технологиялық және өндірістік жабдықтардан шығып өрт қауіпсіздігі талаптарынан тұратын нормативтік және техникалық құжаттар талаптары негізінде әзірленуі керек.

Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықта мына мәселелерді қамту керек:

1) аумақтар, ғимараттар мен үймараттарды, оның ішінде көшіру

жолдарын күтіп ұстау тәртібі;

2) технологиялық процестерді жүргізу, жабдықтарды көшіру, өрт қауіпті жұмыстарды жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін зерттеу бойынша іс-шаралар;

3) жарылыс - өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды сақтау және тасымалдау тәртібі мен нормалары;

4) темекі шегу, ашық от пайдалану және от жұмыстарын жүргізу

орындары;

5) жанғыш заттар мен материалдарды жинау, сақтау және жою, арнайы киімдерді ұстау және сақтау тәртібі;

6) олардан ауытқу өрт немесе жарылыс тудыруы мүмкін бақылау - өлшеу құралдарының шекті көрсеткіштері (манометрлер, термометрлер).

Өрт кезінде қызметкерлердің міндеттері мен іс-әрекеттері, оның ішінде:

1) өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру жүйесі;

2) технологиялық жабдықты апаттық тоқтату тәртібі;

3) желдеткіш пен электр жабдықтарын ажырату тәртібі;

4) өрт сөндіру құралдары мен өрт автоматикасы қондырғыларын қолдану ережесі;

5) адамдарды, жанғыш заттар мен материалдық құндылықтарды көшіру тәртібі;

6) кәсіпорынның барлық үймараттарын қарап шығу тәртібі мен жарылыс - өрт қауіпсіз қалыпқа келтіру.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 17-қосымша

Нысандарды бірінші өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз ету нормалары

1. Нысанда (ғимарат, үймарат, құрылым) өрт сөндірушілердің түрін таңдау және қажетті санын анықтау олардың өрт сөндіру қасиеттеріне, жанғыш материалдар түрі бойынша өрт класы, қорғалатын үймарат немесе технологиялық жабдықтар ерекшеліктеріне және өзге параметрлерге қарай (оның ішінде қорғалатын үймаратта орта температурасы, өрт сөндіргіштен өрт сөндіргіш заттың ағын ұзындығы, оның жұмыс істеу уақыты мен өрт сөндіргіш сыйымдылығы) жүзеге асырылады.

2. Өрт сөндіргіш түрі (тасымалданатын немесе жылжымалы) өртошағының мүмкін алаңына қарай анықталады. Қорғалатын үймаратта өрттің жинақталған ошағы туындау мүмкіндігі жағдайда өрт сөндіргіш түрін таңдаған кезде қолданылу саласы бойынша барынша әмбебап өрт сөндіргіштер қолданылуы керек.

3. Жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша түрлі санатты ғимарат, құрылым және үймараттарды қорғауға арналған өрт сөндіргіштер саны бір өрт сөндіргішпен қорғалатын шекті алаңға қарай және осы қосымшаның 1 және 2-кестелеріне сәйкес үймараттың жалпы алаңына қарай анықталады.

4. Өрттің мүмкін ошағынан өрт сөндіргішті орналастыру орнына дейінгі қашықтық мынадан аспауы керек:

1) 20 м - қоғамдық ғимарат пен үймарат үшін;

2) 30 м - А, Б және В1 - В4 санатты үймарат үшін;

3) 40 м - Г санатты үймарат үшін;

4) 70 м - Д санатты үймарат үшін.

5. Қоғамдық үймарат пен құрылымдарда әр қабатта кемі екі қол өрт сөндіргіші орналастырылуы керек.

6. Жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша Д санатты, алаңы кемі 100 м ² үймараттарды қол өрт сөндіргіштерімен жабдықтау рұқсат етіледі.

7. Жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша бір санатты бірнеше шағын үймараттар болған жағдайда қажетті өрт сөндіргіштер саны осы қосымшаның 1 және 2-кестелері бойынша осы үймараттардың жиынтық алаңын есепке алып анықталады.

8. Кәсіпорыннан қайта зарядтауға жөнелтілген өрт сөндіргіштер зарядталған өрт сөндіргіштердің сәйкес санымен алмастырылуы керек.

9. Үймаратты қымбат электронды жабдықтармен жабдықталған, сондай-ақ тарихи құндылыққа ие заттарды сақтауға арналған үймараттарды қорғау үшін (оның ішінде телефон стансалары, мұражайлар, мұрағаттар) жоғарыда аталған заттардың өрт сөндіргіш затпен өрт сөндіру кезінде бүліну қаупін болдырмау үшін хладонды және көмірқышқыл өрт сөндіргіштерді пайдалану керек.

10. Автомат орнықты өрт сөндіру қондырғыларымен жабдықталған үймараттар нормативтік тиістіліктен 50 % есебінен шығып қол өрт сөндіргіштерімен қамтамасыз етіледі.

11. Нысанда орналастырылған барлық өрт сөндіргіштер корпусына ақ бояумен жағылған реттік нөмір мен белгіленген нысандағы паспортқа ие болуы керек.

12. Өрт сөндірудің бастапқы құралдарын орналастыру көрінетін орында және үймараттан көшіріп шығару есіктері жанында еденнен 1,5 артық емес биіктікте жүзеге асырылады және өрт кезінде адамдарды ғимараттан қауіпсіз көшіруге кедергі жасамауы керек.

13. Өрт сөндіруге арналған асбест жайма, қалың жүн мата немесе киіз (киіз, жанбайтын материалдан жасалған жайма) қақпақты металл қабықтарда сақталуы және үш айда бір реттен жиі емес кептіріліп тозаңнан тазартылуы керек.

14. Өрт сөндірудің бірінші қажетті құралдарын, механикаландырылмаған аспаптар мен өрт мүлкін орналастыру үшін ішкі өрт сөндіру су құбырымен және өрт сөндірудің автомат қондырғыларымен жабдықталмаған өндірістік және қойма үймараттарында, сондай-ақ сыртқы өртке қарсы су құбыры жоқ кәсіпорын (ұйым) аумағында немесе осы кәсіпорындардың ғимарат, үймарат пен сыртқы технологиялық қондырғыларының сыртқы өртке қарсы сумен қамтамасыз ету көздерінен 100 м-ден артық қашықтықта алыс орналасқан жағдайда өрт қалқандары жабдықталады.

Өрт қалқандарының қажетті саны мен олардың түрі үймарат, ғимарат және жарылыс - өрт және өрт қауіптілік бойынша сыртқы технологиялық қондырғылар санатына, алаңның шекті қорғалуына қарай осы қосымшаның 3-кестесіне сәйкес бір өрт қалқаны мен өрт класы анықталады.

15. Өрт қалқандары өрт сөндірудің бірінші қажетті құралдарымен, механикаландырылмаған өрт аспабымен және өрт мүлкімен осы қосымшаның 4-кестесіне сәйкес жинақталуы керек.

16. Су сақтауға арналған, өрт қалқанымен қатар орнатылатын бөшкелерде кемі 0,2 м көлемі болуы және шелекпен жинақталуы керек. Құм салуға арналған жәшіктердің көлемі 0,5 м ³ , 1,0 м ³ немесе 3,0 м ³ болуы және қалақты күрекпен жабдықталуы керек. Жәшік құрастырымы құм алып шығу қолайлығын қамтамасыз етуі және жауын-шашын тиюін болдырмауы керек.

17. Құм салынған жәшікті қалқанмен бірге жеңіл тұтанатын немесе

жанғыш сұйықтықтар төгілуі мүмкін үймарат немесе ашық алаңдарда

орнатады.

1-кесте

Үймаратты тасымалданатын өрт сөндіргіштермен жабдықтау нормалары

Үймараттың атқарымдық арналу атауы мен жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша өндірістік немесе қойма үймаратының (ғимарат, үймарат) санаты	Сәйкес түрдегі өрт сөндіргішпен қорғалатын үймараттың ең үлкен алаңы, м 2	өрт класы	Өрт сөндіргіштер корпусының түрі мен көлеміне қарай өрт сөндіргіштердің қажетті саны
			Көлемі 10 л көбікті және сулы өрт сөндіргіштер	Көлемі ұнтақты өрт сөндіргіштер, л (өрт сөндіргіш зат салмағы, кг)			Хладонды және көлемі 2 (3)л өрт сөндіргіштер	Көлемі көмірқышқыл өрт сөндіргіштер, л (өрт сөндіруші зат салмағы, кг)
				2(2)	5(4)	10(9)		2(2)	3(5), 5(8)
А, Б, В1-В4 (жанғыш газдар мен сұйықтықтар)	200	A	2++	-	2+	1++	-	-	-
		B	4+	-	2+	1++	4+	-	-
		C	-	-	2+	1++	4+	-	-
		D	-	-	2+	1++	-	-	-
		(E)	-	-	2+	1++	-	-	2++
В1-В4 (қатты жанғыш заттар мен материалдар)	400	A	2++	4+	2++	1+	-	-	2+
		D	-	-	2+	1++	-	-	-
		(E)	-	-	2++	1+	2+	4+	2++
		C	-	4+	2++	1+	-	-	-
Г және Д	1800	A	2++	4+	2++	1+	-	-	-
		D	-	-	2+	1++	-	-	-
		(E)	-	2+	2++	1+	2+	4+	2++
Қоғамдық ғимараттар	800	A	4++	8+	4++	2+	-	-	4+
		(E)	-	-	4++	2+	4+	4+	2++
Ескертпе: 1. "++" белгісімен қорғаныс нысанын жабдықтауға ұсынылатын өрт сөндіргіштер, "+" белгісімен қолданылуы ұсынылатындар жоқ кезде рұқсат етілетін және сәйкес негіздеу жағдайындағы өрт сөндіргіштер, "-" белгісімен осы қорғау нысандарын жабдықтау үшін рұқсат етілмейтін өрт сөндіргіштер белгіленген. 2. Түрлі класты өрттерді сөндіру үшін ұнтақты өрт сөндіргіштерде сәйкес зарядтар болуы керек: А класы үшін - АВС (Е) ұнтағы; В,С және (Е) класы үшін - ВС(Е) немесе АВС (Е) және D - D класты ұнтақтар.

2-кесте

Үймараттарды жылжымалы өрт сөндіргіштермен жабдықтау нормалары

Өндірістік және қойма үймаратының жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша санаты (ғимарат, үймарат)	Сәйкес түрдегі өрт сөндіргішпен қорғалатын үймараттың ең үлкен алаңы, м 2	өрт класы	Өрт сөндіргіштердің түріне және өрт сөндіргіш корпусының көлеміне қарай өрт сөндіргіштердің қажетті саны
			Көлемі 100 л ауа-көбікті өрт сөндіргіштер	Көлемі 100 л жиынтық (көбік және ұнтақ) өрт сөндіргіштер	Көлемі 100 л ұнтақты өрт сөндіргіштер	Көлемді көмірқышқыл өрт сөндіргіштер, л
						25	80
А, Б, В1-В4 (жанғыш газдар мен сұйықтықтар)	500	A	1++	1++	1++	-	3+
		B	2+	1++	1++	-	3+
		C	-	1+	1++	-	3+
		D	-	-	1++	-	-
		(E)	-	-	1+	2+	1++
В1-В4 (қатты жанғыш заттар мен материалдар), Г	800	A	1++	1++	1++	4+	2+
		B	2+	1++	1++	-	3+
		C	-	1+	1++	-	3+
		D	-	-	1++	-	-
		(E)	-	-	1+	1++	1+
Ескертпе: 1. "++" белгісімен қорғаныс нысанын жабдықтауға ұсынылатын өрт сөндіргіштер, "+" белгісімен қолданылуы ұсынылатындар жоқ кезде рұқсат етілетін және сәйкес негіздеу жағдайындағы өрт сөндіргіштер, "-" белгісімен осы қорғау нысандарын жабдықтау үшін рұқсат етілмейтін өрт сөндіргіштер белгіленген. 2. Түрлі класты өрттерді сөндіру үшін ұнтақты және жиынтық өрт сөндіргіштерде сәйкес зарядтар болуы керек: А класы үшін - АВС Е) ұнтағы; В,С және (Е) класы үшін - ВС(Е) немесе АВС (Е) және D - D класты ұнтақтар.

3-кесте

Ғимарат, үймарат және аумақтарды өрт қалқандарымен жабдықтау нормалары

Үймараттың атқарымдық арналу атауы мен үймарат пен сыртқы технологиялық қондырғылардың жарылыс - өрт және өрт қауіптілігі бойынша санаты	Бір өрт қалқанымен қорғалатын шекті алаңы, м 2	өрт класы	өрт қалқанының түрі
А, Б және В1-В4 (жанғыш газдар мен сұйықтықтар)	200	А В (Е)	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
В1-В4 (қатты жанғыш заттар мен материалдар)	400	А Е	ЩП-А ЩП-Е
Г және Д	1800	А В Е	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
Ауыл шаруашылығы дақылдарын бірінші рет өңдеу бойынша кәсіпорын (ұйым) үймараттары мен ашық алаңдары	1000	-	ЩП-СХ
Дәнекерлеу немесе өзге от қауіпті жұмыстарды жүргізу кезінде түрлі арналған үймараттар	-	A	ЩПП
Ескертпе: 3-кестеде мынадай белгілеулер пайдаланылған: ЩП-А — А класты өрт ошақтары үшін өрт қалқаны; ЩП-В — В класты өрт ошақтары үшін өрт қалқаны; ЩП-Е - Е класты өрт ошақтары үшін өрт қалқаны; ЩП-СХ — ауыл шаруашылық кәсіпорындарына (ұйымына) арналған өрт қалқаны; ЩПП - жылжымалы өрт қалқаны.

Жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі бойынша А _н , Б _н және В _н санатты үймараттар мен сыртқы технологиялық қондырғылар үшін жәшіктерде құм қоры әр қорғалатын аумаққа 500 м ² кемі 0,5 м ³ , ал Г _н және Д _н санатты үймараттар мен сыртқы технологиялық қондырғылар үшін әр қорғалатын 1 мың м ² аумаққа кемі 0,5 м ³ болуы керек.

19. Асбест жайма, дөрекі жүн маталар немесе киіз жануы ауа болмай жүрмейтін заттар мен материалдар өртін өшіру үшін қолданылуы керек.

Асбест жайма, дөрекі жүн маталар немесе киіз көлемдері кемі 1х1м болуы және қолданылатын жайма алаңынан 50 % артық емес алаңды заттар мен материалдардың өрт ошақтарын өшіруге арналуы керек. Жеңіл тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар қолдану мен сақтау орындарында жайма көлемдерін 2 х 1,5 м немесе 2 х 2 м үлкейтуге рұқсат етіледі.

20. Өрт сөндірудің бірінші қажетті құралдарын, механикаландырылмаған өрт аспаптары мен өрт мүлкін өрт сөндірумен байланысты емес шаруашылық және өзге қажеттіктерге пайдалануға тыйым салынады.

4-кесте

Өрт қалқандарын механикаландырылмаған өрт аспабымен және өрт мүлкімен жинақтау нормалары

Өрт сөндірудің бірінші қажетті құралдары, механикаландырылмаған аспап пен мүлік атауы	Өрт қалқаны мен өрт класына карай жинақтау нормалары
	ЩП-А А класы	ЩП-В В класы	ЩП-Е Е класы	ЩП-СХ	ЩПП
Көлемі 10 л ауа-көбікті өрт сөндіргіштер (ОВП)	2	2	-	2	2
Көлемді, ұнтақты (ОП), л (салмағы өрт сөндіруші құрамды, кг): 10(9) 5 (4)	1 2	1 2	1 2	1 2	1 2
Көлемді көмірқышқыл (ОУ), л (өрт сөндіруші құрам салмағы, кг) 5 (3)	-	-	2	-	-
Сүймен	1	1	-	1	1
Ілмек	1	-	-	1	-
Ағаш тұтқалы ілмек	-	-	1	-	-
Шелек	2	1	-	2	1
Электр сымдарын кесуге арналған жинақ: қайшы, диэлектр боты және кілемше	-	-	1	-	-
Асбест жайма, дөрекі жүн мата немесе киіз (киіз, жанбайтын материалдан жасалған жабын)	-	1	1	1	1
Үшкір күрек	1	1		1	1
Қалақ күрек	1	1	1	1	-
Айырлар	-	-	-	1	-
Жабдық тасымалдауға арналған арба	-	-	-	-	1
Көлемді су сақтауға арналған сыйымдылық: 0,2 м 3 0,02 м 3	- 1	- -	- -	1 -	- 1
Құм салған жәшік	-	1	1	-
Қол сорғы	-	-	-	-	1
Шартты өтпелі диаметрлі түтік құбыр (Ду) 18 - 20, ұзындығы 5 м	-	-	-	-	1
Көлемі 1,4 м х 2 м қорғаныс экран	-	-	-	-	6
Экран ілуге арналған тіреу	-	-	-	-	6
Ескертпе - Түрлі класты өрттерді сөндіру үшін ұнтақты өрт сөндіргіштерде сәйкес зарядтар болуы керек: А класы үшін - АВС (Е) ұнтағы; В және (Е) класы үшін - ВС(Е) немесе АВС (Е) ұнтақтар.

5-кесте

IV—топ нысандарын өрттен қорғаудың бірінші қажетті құралдарымен жабдықтау нормалары

IV топты нысандар, құрылым және көлік құралдарының атауы	алаңы (м 2 )	Өрт сөндірудің бастапқы қажетті құралдарының атауы мен қажетті саны
		Ұнтақты өрт сөндіргіштер (дана)	Көмірқышқыл (дана)	ЩП-В типті өрт қалқаны (жинақ)
Автокөлікті жөндеу бойынша жеке кәсіпорындар	100-ге дейін әр 100	2 - "ОП-5" не 1 - "ОП-10" 2 - "ОП-5" не 1 - "ОП-10"	1- "ОУ-2" 1- "ОУ-2"	- -
Көліктердің ұжымдық тұрақтары мен гараждар: Ашық тұрақтар	әр 100-ге	2 - "ОП-5" не 1 - "ОП-10"	-	1
гараждар	1 гаражға есептегенде	1- "ОП-2"	-	-
әкімшілік ғимарат немесе күзет үймараты;	100-ге дейін	2 - "ОП-5" не 1 - "ОП-10"	-	-
Гараж аумағы	әр 100-ге	2-"ОП-5"не 1-"ОП-10"	1-"ОУ-2"	1
Авто жағар май құю стансалары: Тәулігіне 600 және артық жағар май құю	-	4 - "ОП-5" не 2-"ОП-10" 1-"ОП-100"	2-"ОУ-2"	1
Тәулігіне кемі 600 жағар май құю	-	2 - "ОП-5" не 1-"ОП-10"	2-"ОУ-2"	-
Оператор ғимараты	-	1-"ОП-100" не 2 - "ОП-50" және 1-ОП-5	1-"ОУ-2"	-
Бірнеше мақсатты арналған ғимарат	100-ге дейін; әр 100	1- "ОП-5", 1- "ОП-5"	-	-
Жеке тұрған сауда павильондары, дүңгіршіктер, қабылдау тармақтары, жөндеу, шеберханалары, валюта айырбастау тармақтары, халық тұтынатын тауарлар сатылатын, оның ішінде көтерме сауда нарықтары мен базарлар аумағында орналасқан контейнерлер	100-ге дейін қоса әр 100-ге	1- "ОП-5" 1- "ОП-5"	- -	- -
Қоғамдық, тұрғын үйлер мен құрылымдарға кірістірілген, жапсарлас үймараттар: Сауда, тұрмыстық қызмет көрсету, тамақтану кәсіпорындары, дене шынықтыру- сауықтыру кешендері, кітапханалар, дәріханалар, медициналық кабинеттер, жинақ банктері, сыра барлары, ЗАГС-тер, көркем өнер шеберханалары, сүт асүйлері, мұражайлар мен көрмелер	100-ге дейін әр 100-ге	2 - "ОП-5" не 1-"ОП-10" 2 - "ОП-5" не 1- "ОП-10"	- -	- -
Кеңселер, залдар, дискотекалар, ойын мекемелері, аудио- бейне жазба және жалға беру тармақтары, валюта айырбастау тармағы, диспетчерлік және сөйлесу тармақтары, фотосалондар, қаза бюросы, кеңселер, жөндеу шеберханалары, шағын өндірістер, тир, бильярд ойыны, көшіру-көбейту, көлік агенттіктері, касса павильондары.	100-ге дейін қоса әр 100-ге	2 - "ОП-5" не 1-"ОП-10" 2 - "ОП-5" не 1- "ОП-10"	- -	- -
Жазғы сауықтыру лагерьлері	әр ғимаратқа	2-"ОП-5" не 1-"ОП-10"	-	-

Ескертпелер:

1. 5-кесте тізіліміне кірмеген нысандарға, өрт сөндірудің бірінші қажетті құралдарының саны осы техникалық регламенттің 17-қосымшасы талаптарының негізінде анықталады.

2. Теміржол, ішкі су, теңіз және ауа көліктері үшін өрт сөндірудің бірінші қажетті сандарына қажеттілік саны белгіленген тәртіпте бекітілген нормалар талаптарына сәйкес анықталады.

3. Енгізуге оларды Қазақстан Республикасы аумағында қолдану мүмкіндігі туралы өрт қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті органның қорытындысына ие өрт сөндірудің бірінші қажетті құралдарын пайдалану рұқсат етіледі.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 18-қосымша

Құрылыс материалдарының өрт қауіптілік көрсеткіштері

Құрылыс материалдарының арналуы	Құрылыс материалдарының арналуына карай қажетті көрсеткіштер тізілімі
	Жанғыштық тобы	Жалын таралу тобы	Жалындау тобы	Түтін түзу қасиеті бойынша топ	Жанған өнімдер уыттылығы бойынша топ
Қабырға мен төбеге арналған өрлеу және қаптау материалдары, оның ішінде бояу, эмаль, лак жабындары	+	-	+	+	+
Еден жабуға арналған материалдар	+	+	+	+	+
Еденге кілем жабындары	-	+	+	+	+
Төбе жабатын материалдар	+	+	+	-	-
Қалыңдығы 0,2 мм артық гидро оқшаулау және бу оқшаулау материалдары	+	-	+	-	-
Жылу оқшаулау материалдары	+	-	+	+	+
Ескертпелер: 1. "+" белгісі көрсеткішті міндетті қолдануды білдіреді, "-" белгісі қолдану көрсеткішіне тыйым салынады. 2. Жабынның беткі қабаты үшін гидрооқшаулау материалдарын қолданған жағдайда олардың өрт қауіптілігінің көрсеткіштері "жабын материалдары" бағанасы бойынша анықталады.

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 19-қосымша 1-кесте

Көшіру жолдарында әсемдік-әрлеу қаптау материалдары мен еден жабындарын қолдану саласы

Ғимараттың атқарымдық өрт қауіптілігі класы (топшасы)	Қабаттық (ғимарат биіктігі)	Материалдың өрт қауіптілігі класы, артық емес
		Қабырға мен төбе үшін		Еден жабыны үшін
		Вестибюль, саты шабағы, лифт холлдары	Жалпы дәліз, холлдар, фойе	Вестибюль, саты шабағы, лифт холлдары	Жалпы дәліз, холлдар, фойе
Ф 1.2 Ф 1.3; Ф 2.3 Ф 2.4; Ф 3.1 Ф 3.2; Ф 3.6 Ф 4.2; Ф 4.3 Ф 4.4 Ф 5.1 Ф 5.2; Ф 5.3	9-ға дейін (28 м артық емес)	КМ2	КМ3	КМ3	КМ4
	9-17 (28 м - 50 м)	КМ1	КМ2	КМ2	КМ3
	17 - артық (50 м артық)	КМ0	КМ1	КМ1	КМ2
Ф 1.1; Ф 2.1; Ф 2.2; Ф 3.3; Ф 3.4; Ф 3.5; Ф 4.1	Қабат пен биіктікке қарамастан	КМ0	КМ1	КМ1	КМ2

2-кесте

Залда әсемдік-әрлеу қаптау материалдары мен еден жабындарын қолдану саласы

Ғимараттың атқарымдық өрт қауіптілік класы (топшасы)	Зал үймаратының сыйымдылығы, адам	Материалдың өрт қауіптілігі класы, артық емес
		Қабырға мен төбе үшін	Еден жабыны үшін
Ф 1.2 Ф 2.3 Ф 2.4; Ф 3.1 Ф 3.2; Ф 3.6 Ф 4.2; Ф 4.3 Ф 4.4 Ф 5.1	800-ден артық	КМ0	КМ2
	300 - 800	КМ1	КМ2
	50 - 300	КМ2	КМ3
	50-ге дейін	КМ3	КМ4
Ф 1.1; Ф 2.1; Ф 2.2; Ф 3.3; Ф 3.4; Ф 3.5; Ф 4.1	300-ден артық	КМ0	КМ2
	15-300	КМ1	КМ2
	15-ке дейін	КМ3	КМ4

"Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне 20-қосымша

Үйлестірілген стандарттар мен нормативтік құжаттар тізілімі

1) ҚР СТ ГОСТ Р 12.4.026- 2002 "Дабыл түстері, қауіпсіздік белгілері мен дабыл белгілеулері. Жалпы техникалық шарттар және қолдану тәртібі";

2) ҚР СТ 615-2001 "Бояу және жабын жағу үшін ағаш пен металлды оттан қорғау құрамдары. Жалпы талаптар";

3) ҚР СТ 1039-2001 "Әсемдік-әрлеу және қаптау материалдары. Өндіру мен қолдануда өрт қауіпсіздігі талаптары";

4) ҚР СТ 1088-2003 "Өрт қауіпсіздігі. Терминдер мен анықтамалар";

5) ҚР СТ 1166-2002 "Өрт техникасы. Жіктеу. Терминдер мен анықтамалар";

6) ҚР СТ 1174-2003 "Нысандарды қорғауға арналған өрт техникасы. Негізгі түрлері. Орналастыру және қызмет көрсету";

7) ҚР СТ 1487-2006 "Өрт техникасы. Өрт сөндіргіштер. Пайдалануға қойылатын талаптар";

8) ҚР СТ 1490-2006 "Пиротехникалық тұрмыстық арналған бұйымдар. Өрт қауіпсіздігі талаптары. Сынау әдістері";

9) ҚР СТ 1712-2007 "Өрт техникасы. Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету жүйелер жабдықтары. Өрт крандарының клапандары. Өрт қауіпсіздігіне техникалық талаптар. Сынау әдістері";

10) ҚР СТ 1719-2007 "Өрт техникасы. Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету жүйелер жабдықтары. Өрт шкафтары. Өрт қауіпсіздігінің техникалық талаптары. Сынау әдістері";

11) ГОСТ 12.0.004-90 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Еңбек қауіпсіздігіне оқытуды ұйымдастыру. Жалпы ережелер";

12) ГОСТ 12.1.004-91 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өрт қауіпсіздігі. Жалпы талаптар";

13) ГОСТ 12.1.010-76 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жарылыс қауіпсіздік. Жалпы талаптар";

14) ГОСТ 12.1.011-78 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жарылыс қауіпті қоспалар. Жіктеу және сынау әдістері";

15) ГОСТ 12.1.018-93 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Статикалық электрдің өрт жарылыс қауіпсіздігі. Жалпы талаптар";

16) ГОСТ 12.1.041-83 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жанғыш тозаңдардың өрт-жарылыс қауіпсіздігі. Жалпы талаптар";

17) ГОСТ 12.1.044-89 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Заттар мен материалдардың өрт-жарылыс қауіпсіздігі. Көрсеткіштер атау тізімі және оларды анықтау әдістері";

18) ГОСТ 12.2.003-91 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өндірістік жабдық. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары";

19) ГОСТ 12.2.007.0-75 "Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр техникалық бұйымдар. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары";

20) ГОСТ 19433-88 "Қауіпті жүктер. Жіктеу және таңбалау";

21) ГОСТ 22782.0-81 "Жарылыстан қорғалған электр жабдық. Жалпы техникалық талаптар және сынау әдістері";

22) ГОСТ 24617-81 "Ағашқа арналған қорғаныс құралдары. Үлгілерде оттан қорғану қасиеттерін сынау әдісі";

23) ГОСТ 24632-81 "Полимер материалдар. Түтін түзуді анықтау әдісі";

24) ГОСТ 25772-83 "Саты, қылтима қоршаулары мен болат төбелер. Жалпы техникалық шарттар";

25) ГОСТ 27331-87 "Өрт техникасы. Жүктерді жіктеу";

26) ГОСТ 27483-87 "Өрт қауіптілікке сынаулар. Сынау әдістері. Қызған сыммен сынаулар";

27) ГОСТ 27484-87 "Өрт қауіптілікке арналған сынаулар. Сынау әдісі. Инелі жалынды жанарғымен сынаулар";

28) ГОСТ 27710-88 "Электр оқшаулау материалдары. Қызуға төзімділікке сынау әдісіне қойылатын жалпы талаптар";

29) ГОСТ 27712-88 "Беттік қабатты пластиктер. Жылуға төзімділікке жедел сынау әдісі";

30) ГОСТ 27924-88 "Өрт қауіптілікке арналған сынаулар. Сынау әдістері. Қызған элементтер көмегімен нашар байланысқа арналған сынаулар";

31) ГОСТ 28157-89 "Пластмассалар. Жануға төзімділікті анықтау әдістері";

32) ГОСТ 30028.3-93 "Ағашқа арналған қорғаныс құралдар. Оттан қорғалу қасиетін сынаудың жедел әдісі";

33) ГОСТ 30244-94 "Құрылыс материалдары. Жанғыштыққа сынау әдістері";

34) ГОСТ 30247.0-94 "Құрылыс құрастырымдары. Құрылыс құрастырымдары. Отқа төзімділікке сынау әдістері. Жалпы талаптар";

35) ГОСТ 30247.1-94 "Құрылыс құрастырымдары. Отқа төзімділікке сынау әдістері. Жетекші және қоршау құрылғылары";

36) ГОСТ 30247.2-97 "Құрылыс құрастырымдары. Отқа төзімділікке сынау әдістері. Есіктер мен қақпалар";

37) ГОСТ 30247.3-2002 "Құрылыс құрастырымдары. Отқа төзімділікке сынау әдістері. Лифт шахталарының есіктері";

38) ГОСТ 30402-96 "Құрылыс материалдары. Жалындауға сынау әдістері";

39) ГОСТ 30403-96 "Құрылыс құрастырымдары. Өрт қауіптілігін анықтау әдісі";

40) ГОСТ 30444-97 "Құрылыс материалдары. Жалын таралуына сынау әдістері";

41) ISO 3941:2007 "Өрттер. Жіктеу";

42) ISO/ТК 3956:1975 "Оттың нақты әсер етуін және отқа төзімділікке стандартты сынау кезінде қызу шарттарын есепке алып өрт қауіпсіз құрылыстық жобалау қағидаттары";

43) ISO 6309:1987 "Өрттен қорғау. Қауіпсіздік белгілері";

44) ISO 6790:1986 "Өрттен қорғау және отпен күрес құралдары. Өрттен қорғау жоспарларына арналған шартты кескіндік белгілеулер. Техникалық шарттар";

45) ISO 8421-1:1987 "Өрттен қорғау. Сөздік. 1-бөлік. Жалпы терминдер мен өрт кезіндегі құбылыстарға қатысты терминдер";

46) ISO 8421-2:1987 "Өрттен қорғау. Сөздік. 2-бөлік. Өртке қарсы жабдық";

47) ISO 8421-3:1989 "Өрттен қорғау. Сөздік. 3-бөлік. Отты байқау және дабыл беру";

48) ISO 8421-4:1990 "Өрттен қорғау. Сөздік. 4-бөлік. Өрт сөндіруге арналған жабдық";

49) ISO 8421-5:1988 "Өрттен қорғау. Сөздік. 5-бөлік. Түтінді байқау";

50) ISO 8421-6:1987 "Өрттен қорғау. Сөздік. 6-бөлік. Көшіру және құтқару құралдары";

51) ISO 8421-7:1987 "Өрттен қорғау. Сөздік. 7-бөлік. Жарылысты байқау және басу құралдары";

52) ISO 8421-8:1990 "Өрттен қорғау. Сөздік. 8-бөлік. Өртпен күрес, құтқару қызметтері және қауіпті заттармен әрекет ету бойынша арнайы терминдер";

53) ISO 11602-1:2000 "Өрттен қорғау. Тасымалданатын және жылжымалы өрт сөндіргіштер. 1-бөлік. Таңдау және орнату";

54) ISO 11602-2:2000 "Өрттен қорғау. Тасымалданатын және жылжымалы өрт сөндіргіштер. 2-бөлік. Бақылау және қызмет көрсету";

55) ISO/ТК. 11696-1:1999 "Сынау нәтижелерін отқа реакциясын анықтау үшін қолдану. 1-бөлік. Өрт кезінде ішкі жабын мен өзге құрылыс бұйымдарының қалпын болжауға сынау нәтижелерін қолдану";

56) ISO/ТК. 11696-2:1999 "Сынау нәтижелерін отқа реакциясын анықтау үшін қолдану. 2-бөлік. Құрылыс бұйымдарының өрт қауіптілігін бағалау";

57) ISO 13943:2000 "Өрт қауіпсіздігі. Сөздік";

58) ISO/Т8 16732:2005 "Өрт қауіпсіздігі жүйесін әзірлеу. Өрт туындау қаупін бағалау бойынша жетекшілік";

59) ISO 19353:2005 "Машиналар қауіпсіздігі. Өрттің алдын алу және олардан қорғау";

60) ISO 19706:2007 "Өрттің адамдар үшін қаупін бағалау бойынша жетекші нұсқаулар";

61) МСН 2.02-02-2004 "Ағаш материалдарының қоймалары. Өртке қарсы нормалар";

62) ҚР ҚН 2.02-08-2002 "Рыноктар. Өртке қарсы талаптар";

63) ҚР ҚН 2.02-11-2002 "Ғимарат, үймарат және құрылымдарды автомат өрт дабылымен, өрт сөндірудің және адамдарға өрт туралы хабарлаудың автомат қондырғыларымен жабдықтау нормалары";

64) ҚР ҚН 2.02-30-2005 "Өртке қарсы қызмет органдарын жобалау нормалары";

65) ҚР ҚН 2.02-14-2002 "Газ тектес және сұйық отындағы шағын метражды жылыту қазандықтарын технологиялық жобалау нормалары. Өртке қарсы талаптар"

66) ҚР ҚН 2.04-29-2005 "Ғимарат пен үймараттарды найзағайдан қорғау құрылғысы бойынша нұсқаулық";

67) ҚР ҚН 3.02-15-2003 "Технологиялық жобалау нормалары. Мұнай мен мұнай өнімдерінің қоймалары";

68) ҚР ҚН 3.05-12-2001 "Технологиялық жобалау нормалары. Орнықты типті авто жағар май құю стансалары";

69) ҚР ҚН 4.01-15-2001 "Технологиялық жобалау нормалары. Блокты-контейнерлік типті авто жағармай құю стансалары";

70) МСН 2.02-02-2004 Ағаш материалдарының қоймасы. Өртке қарсы нормалар";

71) МСН 4.03-01-2003 "Газ тарату жүйелері";

72) МСН 2.02-05-2000 "Автомобиль тұрақтары";

73) МСН 3.02-03-2002 "Мекеме мен ұйымдарға арналған ғимараттар мен үймараттар";

74) ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 "Ғимарат пен үймараттардың өрт қауіпсіздігі";

75) ҚР ҚНжЕ 2.02-15-2003 "Ғимарат пен үймараттың өрт автоматикасы";

76) ҚНжЕ 2.09.02-85 "Өндірістік ғимараттар";

77) ҚНжЕ 2.09.03-85 "Өнеркәсіптік кәсіпорындар құрылымдары";

78) ҚНжЕ 2.10.02-84 "Ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтау және өңдеуге арналған ғимараттар мен үймараттар";

79) ҚНжЕ 2.10.03-84 "Мал шаруашылығы, құс өсіру шаруашылығы және жануарлар өсіру ғимараттары мен үймараттары";

80) ҚНжЕ 2.11.01-85 "Қоймалық ғимараттар";

81) ҚНжЕ 2.11.03-93 "Мұнай және мұнай өнімдері қоймалары. Өртке қарсы нормалар";

82) ҚНжЕ 2.11.04-85 "Мұнай, мұнай өнімдерін және сұйылтылған газдардың жер асты қоймалары";

83) ҚР ҚНжЕ 3.01-01-2002 "Қала құрылысы. Қалалық және ауыл қоныстарын жоспарлау және салу";

84) ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2001 "Қоғамдық ғимараттар мен үймараттар";

85) ҚР ҚНжЕ 3.02-04-2002 "Әкімшілік және тұрмыстық ғимараттар";

86) ҚР ҚНжЕ 3.02-13-2004 "Қонақ үйлерін жобалау";

87) ҚР ҚНжЕ 3.02-16-2003 "Бірнеше атқарымдық ғимараттар мен кешендер";

88) ҚР ҚНжЕ 3.02-17-2001 "Мемлекеттік әлеуметтік тұрғын үй";

89) ҚР ҚНжЕ 3.02-20-2004 "Мәдени-демалу мекемелері";

90) ҚР ҚНжЕ 3.02-21-2004 "Жеке сауда кәсіпорындары";

91) ҚР ҚНжЕ 3.02-22-2004 "Монша және монша-сауықтыру кешендері";

92) ҚР ҚНжЕ 3.02-24-2004 "Мектепке дейінгі мекемелер";

93) ҚР ҚНжЕ 3.02-25-2004 "Жалпы білім беру мекемелері";

94) ҚР ҚНжЕ 3.02-31-2005 "Мүгедек балаларға арналған интернат үйлер";

95) ҚР ҚНжЕ 3.02-38-2006 "Қоғамдық тамақтану нысандары";

96) ҚР ҚНжЕ 3.02-43-2007 "Тұрғын үй ғимараттары";

97) ҚР ҚНжЕ 4.01-02-2001 "Сумен қамтамасыз ету. Сыртқы желілер мен құрастырымдар";

98) ҚР ҚНжЕ 4.01-41-2006 "Ішкі су құбырлары мен ғимарат канализациялары";

99) ҚР ҚНжЕ 4.02-42-2006 "Жылыту, желдеткіш пен ауа алмастыру";

100) ҚНжЕ 11-89-80 "Өнеркәсіптік кәсіпорындардың бас жоспарлары";

101) ҚНжЕ ІІ-97-76 "Ауыл шаруашылық кәсіпорындардың бас жоспарлары";

102) СП РК 2.02-20-2006 "ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 "Ғимарат пен үймараттардың өрт қауіпсіздігі" оқулық;

103) ҚНжЕ 2.11.03-93 "Мұнай және мұнай өнімдері құбырларының қоймалары. Өртке қарсы нормалар" оқулық;

104) ППБС РК 02-95 "Қазақстан Республикасының мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету кәсіпорындарын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі ережелері";

105) ППБС РК 05-98 "Темір жол көлігінде өрт қауіпсіздігі ережелері";

106) ППБС РК 09-97 "Қазақстан Республикасының астық, нан өнімдері мен макарон өнеркәсібі кәсіпорындарының өрт қауіпсіздігі ережелері";

107) ППБС РК 10-98 "Мұнай-газ игеру өнеркәсібінде өрт қауіпсіздігі ережелері";

108) ППБС РК 13-2000 "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банк жүйесінің ғимараты мен үймаратының өрт қауіпсіздігі ережелері";

109) ППБС РК 19-2004 "Қазақстан Республикасының энергетикалық кәсіпорындары үшін өрт қауіпсіздігі ережелері";

110) ППБ РК-2006 "Қазақстан Республикасында өрт қауіпсіздігі ережелері";

111) ОСТ РК 153-39-015-2005 "Магистральдық мұнай құбырларын пайдалану кезіндегі өрт қауіпсіздігі ережелері";

112) "Қазақстан Республикасында азаматтық авиацияда өрт қауіпсіздігі ережелері";

113) "Қазақстан Республикасында мұнай және газ өнеркәсібінде қауіпсіздік ережелері";

114) "Қазақстан Республикасы ормандарында өрт қауіпсіздігі ережелері";

115) ПУЭ-2003 "Қазақстан Республикасының электр қондырғыларын орнату ережелері";

116) "Қысым астында жұмыс істейтін ыдыстарды орнату және қауіпсіз пайдалану ережелері".

Об утверждении Технического регламента "Общие требования к пожарной безопасности"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 16 января 2009 года № 14. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 5 декабря 2017 года № 809.

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 05.12.2017 № 809 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 23 июня 2017 года № 439.

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемый Технический регламент "Общие требования к пожарной безопасности".

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении шести месяцев со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 16 января 2009 года № 14

Технический регламент
"Общие требования к пожарной безопасности"
1. Область применения

1. Настоящий Технический регламент "Общие требования к пожарной безопасности" (далее - Технический регламент) принят в целях:

1) реализации законов Республики Казахстан: от 22 ноября 1996 года "О пожарной безопасности", от 16 июля 2001 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан", от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании";

2) защиты жизни и здоровья граждан, имущества физических и юридических лиц, а также государственного имущества от пожаров.

2. Технический регламент определяет основные положения технического регулирования в области пожарной безопасности и устанавливает:

1) классификацию пожаров и их опасных факторов, веществ и материалов, а также технологических сред по взрывопожарной и пожарной опасности; взрывоопасных и пожароопасных зон; строительных материалов по пожарной опасности; строительных конструкций и противопожарных преград; электрооборудования, наружных установок, зданий, сооружений и помещений по взрывопожарной и пожарной опасности, которая приведена в приложении 1 к настоящему Техническому регламенту;

2) требования пожарной безопасности к объектам хозяйствования различного назначения на всех стадиях их жизненного цикла; при проектировании городских и сельских поселений; проектировании и строительстве зданий и сооружений; к продукции.

3. Положения настоящего Технического регламента обязательны для исполнения при:

1) проектировании, строительстве, капитальном ремонте, реконструкции объектов капитального строительства, техническом перевооружении, изменении функционального назначения, техническом обслуживании, эксплуатации объектов, независимо от назначения и форм собственности;

2) разработке, принятии, применении и исполнении Технических регламентов, рекомендуемых положений нормативных и технических документов содержащих требования пожарной безопасности.

4. Для объектов специального назначения, в том числе объектов военного назначения; по производству, переработке, хранению радиоактивных и взрывчатых веществ и материалов; по уничтожению и хранению химического оружия; космических объектов и стартовых комплексов; горных выработок, наряду с настоящим Техническим регламентом должны соблюдаться требования пожарной безопасности, изложенные в других Технических регламентах, нормативных правовых актах Республики Казахстан и документах в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

2. Термины и определения

5. В настоящем Техническом регламенте применяются термины и определения в соответствии с законами Республики Казахстан "О пожарной безопасности", " Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан", "О техническом регулировании", а также следующие термины с соответствующими определениями:

1) аварийный выход - выход (дверь, люк), ведущий на путь эвакуации, непосредственно наружу или в безопасную зону, который используется как дополнительный выход для спасания людей, но не учитывается при оценке соответствия необходимого количества и размеров эвакуационных путей и выходов условиям безопасной эвакуации людей при пожаре;

2) безопасная зона - зона, в которой люди защищены от воздействия опасных факторов пожара или в которой опасные факторы пожара отсутствуют;

3) вероятность возникновения пожара - математическая величина возможности появления необходимых и достаточных условий возникновения пожара;

4) взрывопожароопасность веществ и материалов - способность веществ и материалов к образованию горючей (пожароопасной или взрывоопасной) среды, характеризуемая их физико-химическими свойствами и (или) поведением в условиях пожара;

5) воспламенение - пламенное горение вещества, инициированное источником зажигания и продолжающееся после его удаления;

6) возгорание - начало горения под действием источника зажигания;

7) возникновение пожара - совокупность процессов, приводящих к пожару;

8) вспышка - быстрое сгорание газопаровоздушной смеси над поверхностью горючего вещества, сопровождающееся кратковременным видимым свечением;

9) горючая среда - среда, способная воспламеняться при воздействии источника зажигания;

10) горючесть - способность веществ и материалов к воспламенению, самостоятельному горению и (или) тлению;

11) допустимый пожарный риск - пожарный риск, уровень которого допустим и обоснован исходя из социально-экономических условий;

12) индивидуальный пожарный риск (риск гибели человека при пожаре) - количественная характеристика возможности гибели отдельного человека в результате воздействия опасных факторов пожара;

13) источник зажигания - средство энергетического воздействия, инициирующее возникновение горения;

14) критическая продолжительность пожара - продолжительность пожара, по истечении которой хотя бы один из опасных факторов пожара достигает значений, опасных для жизни или здоровья людей;

15) необходимое время эвакуации - продолжительность пожара, в течение которой люди должны эвакуироваться в безопасную зону без причинения вреда их жизни и здоровью в результате воздействия опасных факторов пожара;

16) нижний (верхний) концентрационный предел распространения пламени - минимальное (максимальное) содержание горючего вещества в однородной смеси с окислительной средой, при котором возможно распространение пламени по смеси на любое расстояние от источника зажигания;

17) нормальная скорость распространения пламени - скорость перемещения фронта пламени относительно несгоревшего газа в направлении, перпендикулярном к его поверхности;

18) нормативный документ в области пожарной безопасности - документ, устанавливающий нормы, правила и другие требования в области пожарной безопасности;

19) объект - имущественный комплекс (или его часть) юридического или физического лица (включая территорию, здания, сооружения, транспортные средства, технологические установки, оборудование, агрегаты, изделия и иное имущество), для которого установлены или должны устанавливаться требования пожарной безопасности;

20) объект с массовым пребыванием людей - здания, сооружения и помещения предприятий торговли, общественного питания, бытового обслуживания, физкультурно-оздоровительных, спортивных, культурно-просветительских и зрелищных организаций, культовых учреждений, развлекательных заведений, вокзалов всех видов транспорта, рассчитанные на одновременное пребывание ста и более человек, а также здания и сооружения организаций здравоохранения, образования, гостиниц, рассчитанные на одновременное пребывание двадцати пяти и более человек;

21) опасные факторы пожара - факторы пожара, воздействие которых может привести к травме, отравлению или гибели человека и (или) к материальному ущербу;

22) особопожаробезопасное электрооборудование - пожаробезопасное электрооборудование с дополнительными средствами защиты, предназначенными для предотвращения образования источника зажигания и его контакта с горючей средой;

23) очаг пожара - место первоначального возникновения пожара;

24) первичные средства пожаротушения - переносимые или перевозимые людьми средства пожаротушения, используемые для борьбы с пожаром в начальной стадии его развития;

25) пожар - неконтролируемое горение, причиняющее вред жизни и здоровью, материальный ущерб людям, интересам общества и государства;

26) пожарная опасность объекта - состояние объекта, характеризуемое возможностью возникновения и развития пожара, а также воздействия на людей и материальные ценности опасных факторов пожара;

27) пожарная безопасность объекта - состояние объекта, характеризуемое возможностью предотвращения возникновения и развития пожара, а также воздействия на людей и материальные ценности опасных факторов пожара;

28) пожарный отсек - часть здания, обособленная от других частей здания противопожарными стенами и перекрытиями с пределом огнестойкости не менее 2,5 ч;

29) пожарный риск - количественная характеристика возможности реализации пожарной опасности и ее последствий для людей и материальных ценностей;

30) пожароопасная (взрывоопасная) зона - часть замкнутого или открытого пространства, в пределах которого постоянно или периодически обращаются горючие вещества и в котором они могут находиться при нормальном режиме технологического процесса или при его нарушении (аварии);

31) предел огнестойкости конструкции - время от начала огневого воздействия до наступления одного из нормируемых для данной конструкции предельных состояний по огнестойкости;

32) производственные объекты - объекты промышленного и сельскохозяйственного назначения, в том числе склады, объекты инженерной и транспортной инфраструктуры (железнодорожного, автомобильного, внутренне водного, морского, воздушного и магистрального трубопроводного транспорта), связи;

33) противопожарная преграда - строительная конструкция с нормированным пределом огнестойкости и нормированным классом конструктивной пожарной опасности, объемный элемент здания или иной способ, предназначенные для предотвращения распространения пожара из одной части здания (сооружения) в другую или между зданиями (сооружениями, зелеными насаждениями);

34) противопожарный разрыв (противопожарное расстояние) - нормируемое расстояние между зданиями и (или) сооружениями, устанавливаемое для предотвращения распространения пожара;

35) расчетное время эвакуации людей - интервал времени от момента оповещения людей о пожаре до момента завершения эвакуации людей из здания, сооружения в безопасную зону при заданных объемно-планировочных и конструктивных решениях путей эвакуации;

36) система обеспечения пожарной безопасности - комплекс организационных мероприятий и технических средств, направленных на предотвращение пожара и снижение ущерба от него на объекте;

37) система пожарной безопасности - совокупность экономических, социальных, организационных, научно-технических и правовых мер, а также сил и технических средств противопожарной службы, направленных на предотвращение пожара и ущерба от него;

38) система организационно-технических мероприятий по обеспечению пожарной безопасности - комплекс организационных мероприятий и технических средств, направленных на предотвращение пожара и снижение ущерба от него на территории субъектов Республики Казахстан, городских и сельских поселений;

39) система предотвращения пожара - комплекс организационных мероприятий и технических средств, направленных на исключение условий возникновения пожара на объекте;

40) система противопожарной защиты - комплекс организационных мероприятий и технических средств, направленных на защиту людей и имущества от воздействия опасных факторов пожара и (или) ограничение последствий их воздействия на объекте;

41) система противодымной защиты - комплекс организационных мероприятий, объемно-планировочных решений, инженерных систем и технических средств, направленных на предотвращение или ограничение опасности задымления зданий и сооружений при пожаре, а также воздействия его опасных факторов на людей и материальные ценности;

42) склады нефти и нефтепродуктов - комплекс зданий, резервуаров и других сооружений, предназначенных для приема, хранения и выдачи нефти и нефтепродуктов;

43) скорость выгорания - количество жидкости, сгорающей в единицу времени с единицы площади;

44) сооружение - строительная система надземного и (или) подземного типа, в состав которого входят помещения, предназначенные, в зависимости от функционального назначения, для пребывания или проживания людей и размещения технологических процессов;

45) социальный пожарный риск (риск групповой гибели людей при пожаре) - количественная характеристика возможности гибели десяти и более человек в результате воздействия опасных факторов пожара;

46) степень взрывопожароопасности электрооборудования - опасность возникновения источника зажигания внутри электрооборудования и (или) опасность контакта источника зажигания с окружающей электрооборудование горючей средой;

47) температурные пределы распространения пламени (воспламенения) - температуры вещества, при которых его насыщенный пар образует в окислительной среде концентрации, равные соответственно нижнему (нижний температурный предел) и верхнему (верхний температурный предел) концентрационным пределам распространения пламени;

48) технологическая среда - вещества и материалы, обращающиеся в технологической аппаратуре (технологической системе);

49) тление - беспламенное горение;

50) уполномоченный орган в области пожарной безопасности - государственный орган, уполномоченный в соответствии с законодательством Республики Казахстан осуществлять государственное регулирование в области пожарной безопасности;

51) уровень пожарной опасности - количественная мера состояния объекта, характеризующая возможность возникновения и развития пожара, а также воздействия на людей и материальные ценности опасных факторов пожара;

52) условия теплового самовозгорания - экспериментально выявленная зависимость между температурой окружающей среды, количеством вещества (материала) и временем до момента его самовозгорания;

53) устойчивость объекта при пожаре - свойство объекта сохранять конструктивную целостность и (или) функциональное назначение при воздействии опасных факторов пожара и их вторичных проявлений;

54) эвакуация - процесс организованного самостоятельного движения людей наружу или в безопасную зону из помещений, в которых имеется возможность воздействия на них опасных факторов пожара, а также несамостоятельного перемещения людей, относящихся к группам населения с ограниченными возможностями передвижения, осуществляемого обслуживающим персоналом;

55) эвакуационный путь (путь эвакуации) - путь движения и (или) перемещения людей, ведущий непосредственно наружу или в безопасную зону, удовлетворяющий требованиям безопасной эвакуации при пожаре;

56) эвакуационный выход - выход, ведущий на путь эвакуации, непосредственно наружу или в безопасную зону;

57) электрооборудование - совокупность электротехнических изделий и (или) электротехнических устройств, предназначенных для выполнения соответствующего вида работы с использованием электроэнергии;

58) электротехническая продукция - продукция, предназначенная для создания электросетей, а также использующая в своей работе электроэнергию (в том числе электротехнические изделия, радиоэлектронная аппаратура, оборудование информационных технологий);

59) электротехнические изделия - изделия, предназначенные для производства, преобразования, распределения, передачи и использования электрической энергии или для ограничения возможности ее передачи.

Сноска. Пункт 5 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

3. Требования к системам обеспечения пожарной
безопасности объектов
3.1. Общие требования

6. Пожарная безопасность объектов обеспечивается системами:

1) предотвращения пожара;

2) противопожарной защиты;

3) организационно-технических мероприятий.

7. Пожарная безопасность объектов должна содержать комплекс мероприятий, направленных на обеспечение нормативного уровня безопасности людей и предотвращение опасности причинения вреда третьим лицам в результате пожара.

8. Состав систем предотвращения пожара, противопожарной защиты и организационно-технических мероприятий определяется функциональным назначением объекта хозяйствования и устанавливается настоящим Техническим регламентом, а также нормативными правовыми актами Республики Казахстан и нормативными документами, регулирующими вопросы пожарной безопасности.

9. Пожарная безопасность объекта считается обеспеченной, если выполняется одно из нижеследующих условий:

1) в полном объеме выполнены требования пожарной безопасности, установленные настоящим Техническим регламентом, нормативными правовыми актами Республики Казахстан и нормативными документами, регулирующими вопросы пожарной безопасности;

2) пожарный риск не превышает допустимых значений, установленных настоящим Техническим регламентом.

10. Метод оценки риска гибели людей при пожаре основывается на:

1) определении риска гибели человека при пожаре для наиболее опасного сценария развития пожара;

2) использовании расчетных методов прогнозирования динамики опасных факторов пожара и определения времени эвакуации людей в безопасную зону;

3) использовании физико-химических свойств и показателей пожарной опасности веществ и материалов.

3.1.1. Требования к системе предотвращения пожаров

11. Предотвращение пожара достигается предотвращением образования:

1) горючей среды;

2) источников зажигания в горючей среде.

12. Исключение условий образования горючей среды обеспечивается следующими способами:

1) максимально возможным применением негорючих веществ и материалов;

2) максимально возможным по условиям технологии и строительства ограничением массы и (или) объема горючих веществ и материалов;

3) использованием наиболее безопасных способов размещения горючих веществ и материалов, а также материалов, взаимодействие которых друг с другом приводит к образованию горючих сред;

4) поддержанием безопасной концентрации в среде окислителя и (или) горючих веществ;

5) понижением концентрации окислителя в горючей среде посредством введения флегматизатора в защищаемый объем;

6) поддержанием температуры и давления среды, при которых распространение пламени исключается;

7) механизацией и автоматизацией технологических процессов, связанных с обращением горючих веществ;

8) установкой пожароопасного оборудования в отдельных помещениях или на открытых площадках;

9) применением устройств защиты производственного оборудования, исключающих выход горючих веществ в объем помещения или устройств, исключающих образование в помещении горючей среды;

10) удалением из помещений, технологического оборудования и коммуникаций пожароопасных отходов производства, отложений пыли, пуха.

13. Исключение условий образования в горючей среде источников зажигания достигается следующими способами:

1) применением электрооборудования, соответствующего классу пожароопасной и (или) взрывоопасной зоны, категории и группе взрывоопасной смеси;

2) применением в конструкции быстродействующих средств защитного отключения электроустановок и других устройств, приводящих к появлению источников зажигания;

3) применением оборудования и режимов проведения технологического процесса, исключающих образование статического электричества;

4) устройством молниезащиты зданий, сооружений и оборудования;

5) поддержанием безопасной температуры нагрева веществ, материалов и поверхностей, которые контактируют с горючей средой;

6) применением способов и устройств ограничения энергии искрового разряда в горючей среде до безопасных значений;

7) применением искробезопасного инструмента при работе с легковоспламеняющимися жидкостями и горючими газами;

8) предотвращением условий для теплового, химического и (или) микробиологического самовозгорания обращающихся веществ, материалов и изделий;

9) исключением контакта с воздухом пирофорных веществ;

10) изоляцией горючей среды от источников зажигания (применением изолированных отсеков, камер, кабин).

14. Безопасные значения параметров источников зажигания определяются условиями проведения технологического процесса на основании показателей пожарной опасности обращающихся в нем веществ и материалов.

3.1.2. Требования к системе противопожарной защиты

15. Защита людей и имущества от воздействия опасных факторов пожара и (или) ограничение их последствий обеспечивается следующими способами:

1) применением объемно-планировочных решений и средств, обеспечивающих ограничение распространения пожара за пределы очага;

2) устройством эвакуационных путей, удовлетворяющих требованиям безопасной эвакуации людей при пожаре;

3) устройство систем обнаружения пожара (установок и систем пожарной сигнализации), оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре;

4) применение систем коллективной защиты (в том числе противодымной) и средств индивидуальной защиты людей от воздействия опасных факторов пожара;

5) применение основных строительных конструкций с пределами огнестойкости и классами пожарной опасности, соответствующими требуемым степени огнестойкости и классу конструктивной пожарной опасности зданий, сооружений и строений, а также с ограничением пожарной опасности поверхностных слоев (отделок, облицовок и средств огнезащиты) строительных конструкций на путях эвакуации;

6) применение огнезащитных составов (в том числе антипиренов и огнезащитных красок) и строительных материалов (облицовок) для повышения пределов огнестойкости строительных конструкций;

7) устройство аварийного слива пожароопасных жидкостей и аварийного стравливания горючих газов из аппаратуры;

8) устройство на технологическом оборудовании систем противовзрывной защиты;

9) применение первичных средств пожаротушения;

10) применение автоматических установок пожаротушения;

11) организация деятельности подразделений противопожарной службы.

16. Каждое здание и сооружение должно иметь объемно-планировочное решение и конструктивное исполнение эвакуационных путей, обеспечивающие безопасную эвакуацию людей при пожаре. При невозможности безопасной эвакуации людей должна быть обеспечена их защита посредством применения систем коллективной защиты.

17. Для обеспечения безопасной эвакуации людей должно быть:

1) установлено необходимое количество и соответствующее конструктивное исполнение эвакуационных путей и выходов;

2) обеспечено беспрепятственное движение людей по эвакуационным путям и через эвакуационные выходы;

3) организовано оповещение и управление движением людей по эвакуационным путям (в том числе с использованием световых указателей, звукового и речевого оповещения).

18. Безопасная эвакуация людей из зданий, сооружений и строений при пожаре считается обеспеченной, если интервал времени от момента обнаружения пожара до завершения процесса эвакуации людей в безопасную зону не превышает необходимого времени эвакуации людей при пожаре.

Методы определения необходимого и расчетного времени, а также условий беспрепятственной и своевременной эвакуации людей определяются в соответствии с требованиями государственных, межгосударственных, международных стандартов, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

19. Системы коллективной и средства индивидуальной защиты людей от воздействия опасных факторов пожара должны обеспечивать безопасность людей в течение всего времени воздействия на них опасных факторов пожара.

20. Системы коллективной защиты людей должны обеспечивать их безопасность в течение всего времени развития и тушения пожара или времени, необходимого для эвакуации людей в пожаробезопасную зону. Безопасность людей в этом случае должна достигаться посредством объемно-планировочных и конструктивных решений безопасных зон в зданиях, сооружениях и строениях (в том числе посредством устройства незадымляемых лестничных клеток), а также использования технических средств защиты людей на путях эвакуации от воздействия опасных факторов пожара (в том числе средств противодымной защиты).

21. Средства индивидуальной защиты людей (в том числе защиты их органов зрения и дыхания) должны обеспечивать их безопасность в течение времени, необходимого для эвакуации людей в безопасную зону, или в течение времени, необходимого для проведения специальных работ по тушению пожара. Средства индивидуальной защиты людей должны применяться как для защиты эвакуируемых и спасаемых людей, так и для защиты пожарных, участвующих в тушении пожара.

22. Необходимость обеспечения зданий, сооружений и строений средствами индивидуальной защиты органов дыхания и зрения, а также спасательными устройствами определяется расчетом в соответствии с требованиями настоящего Технического регламента, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

23. Система противодымной защиты здания, сооружения или строения должна обеспечивать защиту людей на путях эвакуации и в безопасных зонах от воздействия опасных факторов пожара в течение времени, необходимого для эвакуации людей в безопасную зону, или всего времени развития и тушения пожара посредством удаления продуктов горения и термического разложения и (или) предотвращения их распространения.

24. Система противодымной защиты должна предусматривать следующие способы защиты с применением:

1) объемно-планировочных решений зданий и сооружений для борьбы с задымлением при пожаре;

2) конструктивных решений зданий и сооружений для борьбы с задымлением при пожаре;

3) приточной противодымной вентиляции для создания избыточного давления воздуха в защищаемых помещениях, тамбур-шлюзах и на лестничных клетках;

4) устройств и средств механической и естественной вытяжной противодымной вентиляции для удаления продуктов горения и термического разложения.

25. Системы противодымной защиты зданий и сооружений должны соответствовать требованиям настоящего Технического регламента, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

26. В зданиях, сооружениях и строениях должны применяться основные строительные конструкции с пределами огнестойкости и классами пожарной опасности, соответствующие требуемой степени огнестойкости зданий, сооружений, строений и классу их конструктивной пожарной опасности.

27. Требуемые степень огнестойкости зданий, сооружений, строений и класс их конструктивной пожарной опасности устанавливаются в соответствии с требованиями настоящего Технического регламента, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

28. Огнестойкость и класс пожарной опасности строительных конструкций должны обеспечиваться за счет их конструктивных решений, применения соответствующих строительных материалов, а также использования средств огнезащиты.

29. Требуемые пределы огнестойкости строительных конструкций, выбираемые в зависимости от степени огнестойкости зданий, сооружений и строений, приведены в таблице 1 приложения 5 настоящего Технического регламента.

30. Ограничение распространения пожара за пределы очага обеспечивается следующими способами:

1) устройством противопожарных преград;

2) устройством пожарных отсеков и секций, а также ограничением этажности зданий, сооружений и строений;

3) применением устройств аварийного отключения и переключения установок и коммуникаций при пожаре;

4) применением средств, предотвращающих или ограничивающих разлив и растекание жидкостей при пожаре;

5) применением огнепреграждающих устройств в оборудовании;

6) применением установок пожаротушения.

31. Города, населенные пункты и объекты хозяйствования должны быть защищены подразделениями противопожарной службы, на вооружении которых должна находиться мобильная пожарная техника.

32. При проектировании, расширении, реконструкции, изменении технологического процесса производства зданий, сооружений и строений должны соблюдаться требования настоящего Технического регламента, а также Технического регламента "Требования к безопасности пожарной техники для защиты объектов", Технического регламента "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре", строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

33. Автоматические установки пожаротушения должны обеспечивать ликвидацию пожара в помещении (здании) до:

1) возникновения критических значений опасных факторов пожара;

2) наступления пределов огнестойкости строительных конструкций;

3) причинения максимально допустимого ущерба защищаемому имуществу;

4) наступления опасности разрушения технологических установок.

34. Тип автоматической установки пожаротушения, вид огнетушащего средства и способ его подачи в очаг пожара определяются в зависимости от вида горючего материала, объемно-планировочных решений здания или сооружения и параметров окружающей среды.

35. Системы обнаружения пожара (установки и системы пожарной сигнализации), оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре должны обеспечивать автоматическое обнаружение пожара за время, необходимое для включения систем оповещения о пожаре в целях организации безопасной (с учетом допустимого пожарного риска) эвакуации людей в условиях конкретного объекта.

36. Здания, сооружения и строения должны быть обеспечены первичными средствами пожаротушения исходя из условия необходимости ликвидации пожара обслуживающим персоналом до прибытия подразделений противопожарной службы.

Номенклатура, количество и места размещения первичных средств пожаротушения в зданиях, сооружениях и строениях определяются в зависимости от вида горючего материала, объемно-планировочных решений здания, сооружения и строения, параметров окружающей среды и мест размещения обслуживающего персонала.

37. Для ликвидации возможных пожаров территория, здания, сооружения и строения организаций независимо от формы собственности, а также населенные пункты должны иметь источники противопожарного водоснабжения.

38. В качестве источников противопожарного водоснабжения следует использовать естественные и искусственные водоемы, а также внутренний и наружный водопровод (в том числе питьевой, хозяйственно-питьевой, хозяйственный и противопожарный).

39. Необходимость использования естественных водоемов, устройства искусственных водоемов и противопожарного водопровода, а также их параметры определяются в соответствии с требованиями строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

3.1.3. Требования к системе организационно-технических
мероприятий

40. Система организационно-технических мероприятий по обеспечению пожарной безопасности должна включать следующие мероприятий по:

1) привлечению общественности к решению вопросов обеспечения пожарной безопасности;

2) организации обучения населения мерам пожарной безопасности на производстве и в быту;

3) разработке нормативных правовых актов и нормативных документов, регулирующих вопросы пожарной безопасности;

4) проведению пропаганды в области пожарной безопасности;

5) обеспечению первичных мер пожарной безопасности;

6) установлению порядка хранения веществ и материалов, для тушения которых используются различные огнетушащие средства;

7) ограничению количества людей в здании или сооружении до значений, гарантирующих безопасность их эвакуации из здания или сооружения при пожаре;

8) действиям администрации, персонала и населения при возникновении пожара в здании или сооружении и организации эвакуации людей;

9) паспортизации веществ, материалов, изделий, технологических процессов, зданий, сооружений и населенных пунктов по обеспечению пожарной безопасности;

10) разработке декларации безопасности промышленного объекта.

Форма и правила предоставления декларации безопасности промышленного объекта должны соответствовать требованиям постановления Правительства Республики Казахстан от 19 мая 2000 года № 764 "Об утверждении Правил представления и формы Декларации безопасности промышленного объекта"; см.P110125

11) созданию и организации деятельности различных видов противопожарной службы в городах и населенных пунктах, а также на объектах различных форм собственности.

В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 декабря 2005 года № 1251 "Об утверждении Перечней селитебных территорий и особо важных объектов государственной собственности, защищаемых противопожарной службой от пожаров", тушение пожаров и ликвидация других чрезвычайных ситуаций в городах, населенных пунктах и на особо важных объектах государственной собственности осуществляется подразделениями противопожарной службы Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

Дислокация подразделений противопожарной службы на территории города и населенного пункта определяется исходя из условия, что время прибытия первого пожарного подразделения к месту вызова в городах должно быть не более 10 мин, а для населенного пункта - не более 20 мин.

Количество пожарных депо и пожарных автомобилей для городов и населенных пунктов определяется в соответствии с требованиями строительных норм, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

На объектах (предприятиях) не государственной собственности тушение пожаров и ликвидация других чрезвычайных ситуаций осуществляется объектовыми подразделениями противопожарной службы, которые должны создаваться на объектах (предприятиях) в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 8 сентября 2007 года № 781 "Об утверждении перечня организаций и объектов, на которых в обязательном порядке создается противопожарная служба".

Дислокация подразделений объектовой противопожарной службы на территории производственного объекта определяется расчетом в зависимости от пожарной опасности защищаемых объектов и целей выезда подразделения противопожарной службы для тушения пожара.

Радиус обслуживания пожарного депо для защиты объектов определяется в соответствии с требованиями Технического регламента "Требования к безопасности пожарной техники для защиты объектов".

41. Количество пожарных автомобилей и численность личного состава объектовых пожарных подразделений устанавливается администрацией объекта (предприятия) на основании расчетов, которые должны быть согласованы с уполномоченным органом в области пожарной безопасности в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

3.2. Требования пожарной безопасности при проектировании
городских и сельских поселений
3.2.1. Требования пожарной безопасности, предъявляемые к
градостроительной деятельности

42. Городские и сельские поселения должны проектироваться в соответствии с действующим законодательством и нормативными актами на основе государственных программ, генеральной схемы расселения и размещения производительных сил на территории Республики Казахстан, схем и проектов районной планировки, в увязке с прогнозами экономического и социального развития многоукладной экономики, а также с учетом обеспечения требований пожарной безопасности, установленных в настоящем Техническом регламенте.

43. Состав и функциональные характеристики систем обеспечения пожарной безопасности населенных пунктов оформляются в виде самостоятельного раздела проекта "Пожарная безопасность", который подлежит согласованию с территориальным органом Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан .

44. Планировка территорий населенных пунктов, системы обеспечения пожарной безопасности которых разрабатывается на основе оценки пожарного риска, осуществляется в соответствии с техническим заданием, разработанным и утвержденным в установленном порядке .

45. Исключен постановлением Правительства РК от 07.12.2012 № 1567 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

46. Разделы "Пожарная безопасность" в проектах и технических заданиях на планировку территорий населенных пунктов подлежат обязательной корректировке на соответствие требованиям пожарной безопасности не реже одного раза в три года.

47. Опасные производственные объекты, на которых производятся, используются, перерабатываются, образуются, хранятся, транспортируются и уничтожаются взрывопожароопасные вещества и материалы, и для которых обязательна разработка декларации о промышленной безопасности, должны размещаться за границами городских и сельских поселений, а если это невозможно или нецелесообразно, то должны быть разработаны меры по защите людей, зданий, сооружений и строений, находящихся за пределами территории взрывопожароопасного объекта, от воздействия опасных факторов пожара и (или) взрыва.

Иные производственные объекты, на территории которых расположены здания, сооружения и строения категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности, могут размещать как на территориях, так и за границами городских и сельских поселений. При этом расчетное значение пожарного риска не должно превышать максимально допустимое пожарного риска, установленное настоящим Техническим регламентом.

48. При размещении взрывопожароопасных объектов в границах городских и сельских поселений необходимо учитывать возможность воздействия опасных факторов пожара на соседние объекты, климатические и географические особенности, рельеф местности, направление течения рек и преобладающее направление ветра.

49. Комплексы сжиженных природных газов должны располагаться с подветренной стороны от населенных пунктов.

50. Склады сжиженных углеводородных газов и легковоспламеняющихся жидкостей должны располагаться вне жилой зоны населенных пунктов с подветренной стороны преобладающего направления ветра по отношению к жилым районам.

51. Земельные участки по размещению складов сжиженных углеводородных газов и легковоспламеняющихся жидкостей должны располагаться ниже по течению реки по отношению к населенным пунктам, пристаням, речным вокзалам, гидроэлектростанциям, судоремонтным и судостроительным организациям, мостам и сооружениям на расстоянии не менее 300 м от них, если от указанных сооружений Техническими регламентами не установлены большие расстояния.

Допускается размещение складов выше по течению реки по отношению к указанным сооружениям на расстоянии не менее 3 тыс. м от них при условии оснащения складов средствами оповещения и связи, а также средствами локализации и тушения пожаров.

52. Сооружения складов сжиженных углеводородных газов и легковоспламеняющихся жидкостей должны располагаться на земельных участках, имеющих более низкие уровни по сравнению с отметками территорий соседних населенных пунктов, организаций и путей железных дорог общей сети.

Допускается размещение указанных складов на земельных участках, имеющих более высокие уровни по сравнению с отметками территорий соседних населенных пунктов, организаций и путей железных дорог общей сети, на расстоянии более 300 м от них.

53. На складах сжиженных углеводородных газов и легковоспламеняющихся жидкостей, расположенных от населенных пунктов, организаций и путей железных дорог общей сети на расстоянии в пределах от 100 м до 300 м должны быть предусмотрены меры (в том числе второе обвалование, аварийные емкости, отводные каналы, траншеи), предотвращающие растекание жидкости на территории населенных пунктов, организаций и на пути железных дорог общей сети.

54. Порядок отнесения производственных объектов к опасным производственным объектам определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

55. При делении городских и сельских поселений на территориальные зоны, наряду с санитарно-эпидемиологическими требованиями, должны соблюдаться требования пожарной безопасности по размещению и определению расстояний между жилыми, общественно-деловыми, производственными зонами, зонами инженерной и транспортной инфраструктур, зонами сельскохозяйственного использования, зонами рекреационного назначения, зонами особо охраняемых территорий, зонами специального назначения, размещения военных объектов и иными видами территориальных зон, а также требования, изложенные в настоящем Техническом регламенте.

56. В пределах зон жилых застроек, общественно-деловых зон и зон рекреационного назначения городских и сельских поселений допускается размещать производственные объекты, на территории которых нет зданий, сооружений и строений категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности.

57. В случае невозможности устранения воздействия опасных факторов пожара и взрыва на взрывопожароопасных объектах, расположенных в пределах зоны жилой застройки, следует предусматривать уменьшение мощности, перепрофилирование организаций (предприятий) или отдельного производства или перебазирование организации (предприятия) за пределы жилой застройки.

58. Размещение территории садоводческого, огороднического и дачного некоммерческого объединения в санитарно-защитных зонах промышленных предприятий запрещается.

59. Подъезд пожарных автомобилей должен быть обеспечен:

1) с двух продольных сторон - к зданиям многоквартирных жилых домов высотой 28 м и более (9 и более этажей), к иным зданиям для постоянного проживания и временного пребывания людей, зданиям зрелищных и культурно-просветительных учреждений, организаций по обслуживанию населения, общеобразовательных учреждений, лечебных учреждений стационарного типа, научных и проектных организаций, органов управления учреждений высотой 18 м и более (6 и более этажей);

2) со всех сторон - к односекционным зданиям многоквартирных жилых домов, общеобразовательных учреждений, детских дошкольных образовательных учреждений, лечебных учреждений со стационаром, научных и проектных организаций, органов управления учреждений.

60. К зданиям, сооружениям и строениям производственных объектов по всей их длине должен быть обеспечен подъезд пожарных автомобилей:

1) с одной стороны - при ширине здания, сооружения или строения не более 18 м;

2) с двух сторон - при ширине здания, сооружения или строения более 18 м, а также при устройстве замкнутых и полузамкнутых дворов.

61. К зданиям производственных объектов имеющих площадью застройки более 10 тыс. м ² или шириной более 100 м подъезд пожарной техники должен быть обеспечен со всех сторон.

62. Расстояние от края проезжей части или спланированной поверхности обеспечивающей проезд пожарной техники, до стен производственных зданий, сооружений и строений должно быть не более:

1) 8 м - для зданий высотой от 13 м до 28 м;

2) 10 м - для зданий высотой более 28 м.

Допускается увеличивать расстояние от края проезжей части автомобильной дороги до ближайшей стены производственных зданий, сооружений и строений до 60 м при условии устройства тупиковых дорог к этим зданиям, сооружениям и строениям с площадками для разворота пожарной техники и устройством на этих площадках пожарных гидрантов. При этом расстояние от производственных зданий, сооружений и строений до площадок для разворота пожарной техники должно быть не менее 5 м и не более 15 м, а расстояние между тупиковыми дорогами должно быть не более 100 м.

63. Конструкция дорожной одежды проездов для пожарной техники должна быть рассчитана на нагрузку от пожарных автомобилей.

64. При использовании кровли стилобата жилых и многофункциональных высотных зданий для подъезда пожарной техники конструкции стилобата должны быть рассчитаны на нагрузку от пожарных автомобилей не менее 16 т на ось.

65. Для обеспечения подъезда пожарных машин к жилым зданиям высотой более 75 м следует устраивать круговые проезды с твердым покрытием шириной не менее 6 м на расстоянии от 8 м до 10 м от наружных стен высотной части жилых домов.

66. Сквозные проезды под переходами, галереями или через здания (арки) жилых домов высотой более 75 м следует выполнять высотой не менее 4,5 м и шириной в свету не менее 3,5 м.

Сквозные проходы через лестничные клетки (вестибюли) жилых домов следует предусматривать на расстоянии не менее 100 м друг от друга, если сеть наружного водопровода с пожарными гидрантами проложена со стороны одного из фасадов.

67. Тупиковые проезды должны заканчиваться площадками для разворота пожарной техники размером не менее 15 х 15 м. Максимальная протяженность тупикового проезда должна быть не более 150 м.

68. На территории садоводческого, огороднического и дачного некоммерческого объединения граждан должен обеспечиваться подъезд пожарной техники ко всем садовым участкам, объединенным в группы, и объектам общего пользования.

69. На территорий городских и сельских поселений должны быть источники наружного и (или) внутреннего противопожарного водоснабжения.

К источникам наружного противопожарного водоснабжения относятся:

1) наружные водопроводные сети с пожарными гидрантами;

2) естественные и искусственные водоисточники, используемые для целей пожаротушения в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

70. Противопожарный водопровод должен предусматриваться в городах и населенных пунктах, а также на производственных объектах.

Допускается объединять противопожарный водопровод с хозяйственно-питьевым или производственным водопроводом.

71. Наружное противопожарное водоснабжение из резервуаров и (или) водоемов допускается предусматривать для:

1) населенных пунктов с числом жителей до 5 тыс. чел;

2) отдельно стоящих общественных зданий объемом до 1 тыс. м ³ , расположенных в населенных пунктах, не имеющих кольцевого противопожарного водопровода;

3) исключен постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования);

4) производственных зданий с производствами категорий В1-В4, Г и Д по взрывопожарной и пожарной опасности при расходе воды на наружное пожаротушение 10 л/с;

5) складов грубых кормов объемом до 1 тыс. м ³ ;

6) складов минеральных удобрений объемом зданий до 5 тыс. м ³ ;

7) зданий радиотелевизионных передающих станций;

8) зданий холодильников и хранилищ овощей и фруктов.

Сноска. Пункт 71 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

72. Допускается не предусматривать наружное противопожарное водоснабжение для:

1) населенных пунктов с числом жителей до 50 чел. при застройке зданиями высотой до двух этажей;

2) отдельно стоящих, расположенных вне населенных пунктов, предприятий общественного питания при объеме зданий до 1 тыс. м ³ и предприятий торговли при площади до 150 м ² , а также общественных зданий I и II степеней огнестойкости объемом до 250 м ³ , расположенных в населенных пунктах;

3) производственных зданий I и II степеней огнестойкости объемом до 1 тыс. м ³ (за исключением зданий с металлическими незащищенными или деревянными несущими конструкциями, а также с полимерным утеплителем объемом до 250 м ³ ) с производствами категории Д по взрывопожарной и пожарной опасности;

4) сезонных универсальных приемозаготовительных пунктов сельскохозяйственных продуктов при объеме зданий до 1 тыс. м ³ ;

5) зданий складов сгораемых материалов и несгораемых материалов в сгораемой упаковке площадью до 50 м ² .

73. Расход воды на наружное пожаротушение (на один пожар) и количество одновременных пожаров в населенном пункте для расчета магистральных (расчетных кольцевых) линий водопроводной сети должен соответствовать значениям, приведенным в таблице приложения 6 к настоящему Техническому регламенту.

74. При зонном водоснабжении расход воды на наружное пожаротушение и количество одновременных пожаров в каждой зоне должно приниматься в зависимости от числа жителей, проживающих в зоне.

75. Исключен постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

76. Для группового водопровода количество одновременных пожаров принимается в зависимости от общей численности жителей в населенных пунктах, подключенных к водопроводу.

77. Расход воды на восстановление пожарного объема по групповому водопроводу должен определяться как сумма расходов воды для населенных пунктов (соответственно количеству одновременных пожаров), требующих наибольших расходов на пожаротушение, при следующих условиях:

1) продолжительность тушения пожара должна приниматься не менее 3 ч, а для зданий I и II степеней огнестойкости с помещениями категорий Г и Д по взрывопожарной и пожарной опасности не менее 2 ч;

2) максимальный срок восстановления пожарного объема воды должен быть не более:

24 ч - для населенных пунктов и производственных объектов с помещениями категорий А, Б, В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности;

36 ч - для производственных объектов с помещениями категорий Г и Д по взрывопожарной и пожарной опасности;

72 ч - для сельских населенных пунктов и сельскохозяйственных предприятий.

78. Расход воды на наружное пожаротушение в населенном пункте должен быть не менее расхода воды на пожаротушение жилых и общественных зданий, приведенного в таблице приложения 7 к настоящему Техническому регламенту.

79. Расход воды на наружное пожаротушение одного пожара в жилых и общественных зданиях из соединительных и распределительных линий водопроводной сети, а также из водопроводной сети внутри микрорайона или квартала должен приниматься для здания, требующего наибольшего расхода воды, по приложению 7 к настоящему Техническому регламенту.

Сноска. Пункт 79 в редакции постановления Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).
80. Исключен постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

81. Расход воды на наружное пожаротушение зданий, разделенных на части противопожарными стенами, должен приниматься по той части здания, где требуется наибольший расход воды.

82. Расход воды на наружное пожаротушение зданий, разделенных противопожарными перегородками, должен определяться по общему объему здания и более опасной категории по взрывопожарной и пожарной опасности.

83. Расход воды на наружное пожаротушение одно - и двухэтажных производственных объектов и одноэтажных складских зданий высотой не более 18 м с несущими стальными конструкциями и ограждающими конструкциями из стальных профилированных или асбестоцементных листов со сгораемыми или полимерными утеплителями должен приниматься на 10 л/с больше нормативов, указанных в таблицах 1 и 2 приложения 8 к настоящему Техническому регламенту.

84. При двух расчетных пожарах на предприятии расчетный расход воды на пожаротушение должен приниматься по двум зданиям, требующим наибольшего расхода воды.

85. Расход воды на наружное пожаротушение отдельно стоящих вспомогательных зданий производственных объектов следует принимать в соответствии с таблицей приложения 7 к настоящему Техническому регламенту как для общественных зданий, а встроенных в производственные здания - по общему объему здания, значения которых приведены в таблице 1 приложения 8 к настоящему Техническому регламенту.

86. Расход воды на наружное пожаротушение складов лесных материалов вместимостью до 10 тыс. м ³ должен приниматься по таблице 1 приложения 8 к настоящему Техническому регламенту, относя их к зданиям V степени огнестойкости с производством категории В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности.

При большей вместимости складов необходимо руководствоваться требованиями соответствующих нормативных документов.

87. Расход воды на наружное пожаротушение зданий радиотелевизионных передающих станций независимо от объема зданий и количества проживающих в поселениях людей следует принимать не менее 15 л/с, если по таблице 1 и 2 приложения 8 к настоящему Техническому регламенту, не требуется больший расход воды. Указанные требования не распространяются на радиотелевизионные ретрансляторы, устанавливаемые на существующих и проектируемых объектах связи.

88. Исключен постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

89. Для зданий II степени огнестойкости с деревянными конструкциями расход воды на наружное пожаротушение должен приниматься на 5 л/с больше указанного в таблицах 1 и 2 приложения 8 к настоящему Техническому регламенту.

90. Расход воды на наружное пожаротушение открытых площадок хранения контейнеров с грузом до 5 т должен приниматься при количестве контейнеров:

1) от 30 до 50 контейнеров - не менее 15 л/с;

2) более 50 до 100 контейнеров - не менее 20 л/с;

3) более 100 до 300 контейнеров - не менее 25 л/с;

4) более 300 до 1000 контейнеров - не менее 40 л/с.

91. Расчетное количество одновременных пожаров на производственных объектах должно приниматься в зависимости от занимаемой ими площади: один пожар при площади до 150 га, два пожара при площади более 150 га.

92. При объединенном противопожарном водопроводе населенного пункта и промышленного или сельскохозяйственного предприятия, расположенных вне населенного пункта, расчетное количество одновременных пожаров должно приниматься:

1) при площади территории предприятия до 150 га при числе жителей в населенном пункте до 10 тыс. чел. - один пожар (на предприятии или в населенном пункте по наибольшему расходу воды);

2) то же, при числе жителей в населенном пункте свыше 10 тыс. чел. до 25 тыс. чел. - два пожара (один на предприятии и один в населенном пункте);

3) при площади территории предприятия свыше 150 га и при числе жителей в населенном пункте до 25 тыс. чел. - два пожара (два на предприятии или два в населенном пункте по наибольшему расходу);

4) при числе жителей в населенном пункте более 25 тыс. чел количество одновременных пожаров принимается по таблице приложения 6 к настоящему Техническому регламенту, при этом расход воды должен определяться как сумма потребного большего расхода (на предприятии или в населенном пункте) и 50 % потребного меньшего расхода (на предприятии или в населенном пункте);

5) исключен постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).
Сноска. Пункт 92 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

93. Минимальный свободный напор в сети водопровода населенного пункта при максимальном хозяйственно-питьевом водопотреблении на вводе в здание над поверхностью земли должен приниматься при одноэтажной застройке не менее 10 м, при большей этажности на каждый этаж должен увеличиваться на 4 м.

94. В часы минимального водопотребления напор на каждый этаж, кроме первого, допускается принимать равным 3 м, при этом должна обеспечиваться подача воды в емкости для хранения.

95. Для отдельных многоэтажных зданий или их группы, расположенных в районах с меньшей этажностью застройки или на повышенных местах, допускается предусматривать местные насосные установки для повышения напора.

96. Свободный напор в сети у водоразборных колонок должен быть не менее 10 м.

97. Противопожарный водопровод следует принимать низкого давления, противопожарный водопровод высокого давления допускается принимать только при соответствующем обосновании.

В водопроводе высокого давления стационарные пожарные насосы должны быть оборудованы устройствами, обеспечивающими пуск насосов не позднее чем через 5 мин после подачи сигнала о возникновении пожара.

98. Минимальный свободный напор в сети противопожарного водопровода низкого давления (на уровне поверхности земли) при пожаротушении должен быть не менее 10 м.

99. Минимальный свободный напор в сети противопожарного водопровода высокого давления должен обеспечивать высоту компактной струи не менее 20 м при полном расходе воды на пожаротушение и расположении пожарного ствола на уровне наивысшей точки самого высокого здания.

100. Максимальный свободный напор в сети объединенного водопровода должен быть не более 60 м.

101. Водопроводные сети должны быть кольцевыми.

Тупиковые линии водопроводов допускается применять для подачи воды:

1) на производственные нужды - при допустимости перерыва в водоснабжении на время ликвидации аварии;

2) на хозяйственно-питьевые нужды - при диаметре труб не более 100 мм;

3) на противопожарные или на хозяйственно-противопожарные нужды независимо от расхода воды на пожаротушение - при длине линий не более 200 м.

Кольцевание наружных водопроводных сетей внутренними водопроводными сетями зданий и сооружений не допускается.

102. В населенных пунктах с числом жителей до 5 тыс. чел. и расходом воды на наружное пожаротушение до 10 л/с или при количестве внутренних пожарных кранов в здании до 12 единиц допускаются тупиковые линии длиной более 200 м при условии устройства противопожарных резервуаров или водоемов, водонапорной башни или контррезервуара в конце тупика.

103. Для производственных объектов с расходами воды на наружное пожаротушение 20 л/с и менее допускается увеличивать время восстановления запаса воды в противопожарном резервуаре для целей пожаротушения до:

1) 48 ч - для помещений категорий Г и Д по взрывопожарной и пожарной опасности;

2) 36 ч - для помещений категории В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности.

104. При ширине улиц в пределах красных линий 60 м и более должна предусматриваться прокладка сетей водопровода по обеим сторонам улиц.

105. Установку пожарных гидрантов следует предусматривать вдоль автомобильных дорог на расстоянии не более 2,5 м от края проезжей части, но не менее 5 м от стен зданий.

Допускается располагать пожарные гидранты на проезжей части, при этом установка пожарных гидрантов на ответвлении от линии водопровода запрещается.

106. Расстановка пожарных гидрантов на водопроводной сети должна обеспечивать пожаротушение любого обслуживаемого данной сетью здания, сооружения, строения или их части не менее чем от двух пожарных гидрантов при расходе воды на наружное пожаротушение 15 л/с и более и от одного гидранта при расходе воды менее 15 л/с.

107. Расстояние между пожарными гидрантами на водопроводной сети должно приниматься не более 200 м и обосновываться проектной организацией посредством расчета, учитывающего суммарный расход воды на пожаротушение и пропускную способность устанавливаемого типа пожарных гидрантов.

108. Неприкосновенный запас воды для целей пожаротушения в резервуарах чистой воды должен предусматриваться в случаях, когда получение необходимого количества воды для тушения пожара непосредственно из источника водоснабжения технически невозможно или экономически нецелесообразно.

Неприкосновенный запас воды для целей пожаротушения в резервуарах чистой воды должен приниматься из условия обеспечения:

1) пожаротушения из наружных гидрантов и внутренних пожарных кранов;

2) автоматических водяных и пенных установок пожаротушения;

3) максимальных хозяйственно-питьевых и производственных нужд на весь период пожаротушения.

При определении пожарного объема воды в резервуарах допускается учитывать пополнение его во время тушения пожара, если подача воды в них осуществляется системами водоснабжения I и II категорий.

109. Неприкосновенный запас воды для целей пожаротушения в баках водонапорных башен должен быть рассчитан на десятиминутную продолжительность тушения одного наружного и одного внутреннего пожаров при одновременном наибольшем расходе воды на другие нужды.

110. Количество пожарных резервуаров или водоемов должно быть не менее двух, при этом в каждом из них должно храниться не менее 50 % объема воды на пожаротушение.

111. Пожарные резервуары или водоемы должны размещаться при условии обслуживания ими зданий, находящихся в радиусе, при наличии:

1) пожарных автомобилей, на расстоянии не более 200 м;

2) пожарных мотопомп, на расстоянии не более 100 м.

Для увеличения радиуса обслуживания допускается прокладка от резервуаров или водоемов тупиковых трубопроводов длиной не более 200 м.

Если непосредственный забор воды из пожарного резервуара или водоема пожарными автомобилями или мотопомпами затруднен, предусматривают приемные колодцы объемом от 3 м ³ до 5 м ³ . Диаметр трубопровода, соединяющего резервуар или водоем с приемным колодцем, принимают из условия пропуска расчетного расхода воды на наружное пожаротушение, но не менее 200 мм. Перед приемным колодцем на соединительном трубопроводе устанавливают колодец с задвижкой, штурвал которой должен быть выведен под крышку люка.

112. Расстояние от точки забора воды из резервуаров или водоемов до зданий III, IV и V степеней огнестойкости и до открытых складов горючих материалов должно быть не менее 30 м, до зданий I и II степеней огнестойкости - не менее 10 м.

113. При наличии на территории объекта или вблизи его в радиусе 200 м естественных или искусственных водоисточников (реки, озера, бассейны, градирни) к ним должны быть устроены подъезды с площадками (пирсами) с твердым покрытием размерами не менее 12 х 12 м для установки пожарных автомобилей и забора воды в любое время года.

114. Параметры наружного противопожарного водопровода, а также методы определения необходимого количества и места размещения пожарных гидрантов должны соответствовать требованиям строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

115. Для обеспечения пожаротушения на территории садоводческого и дачного некоммерческого объединения граждан должны предусматриваться противопожарные водоемы или резервуары вместимостью, при числе участков:

1) до 300 - вместимостью не менее 25 м ³ ;

2) более 300 - вместимостью не менее 60 м ³ , каждый с площадками для установки не менее двух пожарных автомобилей, с возможностью забора воды пожарными насосами.

3.2.2. Требования к противопожарным расстояниям между зданиями
и сооружениями на территории городских и сельских поселений

116. Противопожарные расстояния между жилыми, общественными и вспомогательными зданиями промышленных предприятий в зависимости от степени огнестойкости следует принимать в соответствии с таблицей 1 приложения 9 к настоящему Техническому регламенту.

117. Противопожарные расстояния между производственными зданиями промышленных предприятий в зависимости от степени огнестойкости следует принимать в соответствии с таблицей 2 приложения 9 к настоящему Техническому регламенту.

118. Противопожарные расстояния между производственными зданиями сельскохозяйственных предприятий в зависимости от степени огнестойкости следует принимать в соответствии с таблицами 3 и 4 приложения 9 к настоящему Техническому регламенту.

119. Противопожарное расстояние между зданиями и сооружениями определяются как расстояние в свету между наружными стенами или другими конструкциями зданий. При наличии выступающих более чем на 1 м конструкций зданий и сооружений, выполненных из сгораемых материалов, принимается расстояние между этими конструкциями.

120. Противопожарные расстояния между стенами зданий, сооружений и строений без оконных проемов допускается уменьшать на 20 %, за исключением зданий III, IIIa, IIIб, IV, IVa и V степеней огнестойкости.

121. Расстояния между жилыми зданиями IV и V степеней огнестойкости в климатических подрайонах 1В следует увеличивать на 50 %.

122. В районах с сейсмичностью 9 баллов и выше противопожарное расстояние между жилыми зданиями, а также между жилыми и общественными зданиями IV, IVa и V степеней огнестойкости следует увеличивать на 20 %.

123. Для двухэтажных зданий каркасной и щитовой конструкции V степени огнестойкости, а также зданий с кровлей из горючих материалов, противопожарные расстояния должны быть увеличены на 20 %.

124. Противопожарные расстояния между зданиями I и II степеней огнестойкости допускается уменьшать до 3,5 м при условии, если стена более высокого здания, расположенная напротив другого здания, является противопожарной 1-типа.

125. Противопожарные расстояния от одно-, двухквартирных жилых домов и хозяйственных построек (сараев, гаражей, бань) на приусадебном земельном участке до жилых домов и хозяйственных построек на соседних приусадебных земельных участках следует принимать в соответствии с таблицей 1 приложения 9 к настоящему Техническому регламенту.

126. Противопожарные расстояния между жилым домом и хозяйственными постройками, а также между хозяйственными постройками в пределах одного усадебного участка не нормируются.

127. Минимальные противопожарные расстояния от жилых, общественных и административных (бытовых) зданий классов функциональной пожарной опасности Ф1, Ф2, Ф3, Ф4 I и II степеней огнестойкости:

1) до производственных и складских зданий класса Ф5, а также гаражей I и II степеней огнестойкости принимаются не менее 9 м;

2) до зданий класса функциональной пожарной опасности Ф5 и класса конструктивной пожарной опасности С2, С3 - не менее 15 м;

3) до зданий III, IIIа, IIIб степени огнестойкости - не менее 12 м;

4) до зданий IV, IVa и V степеней огнестойкости - не менее 15 м.

128. Расстояния от жилых, общественных и административных (бытовых) зданий классов функциональной пожарной опасности Ф1, Ф2, Ф3, Ф4 IV, IVa, и V степеней огнестойкости до производственных и складских зданий класса функциональной пожарной опасности Ф5, а также гаражей той же степени огнестойкости принимаются не менее 18 м. Для указанных зданий III, IIIа и IIIб степени огнестойкости расстояния между ними принимаются не менее 12 м.

129. Размещение временных построек, ларьков, киосков и навесов осуществляется с учетом противопожарных расстояний, приведенных в таблице 1 приложения 9 к настоящему Техническому регламенту.

130. Противопожарные расстояния между глухими торцевыми стенами, имеющими предел огнестойкости не менее REI 150, зданий I - III, IIIа, IIIб степеней огнестойкости, за исключением зданий детских, лечебных учреждений стационарного типа классов функциональной пожарной опасности Ф1.1, Ф4.1, и многоярусными гаражами-стоянками с пассивным передвижением автомобилей не нормируются.

131. Площадки для хранения тары должны быть ограждены сетчатыми ограждениями и расположены на расстоянии не менее 15 м от зданий и сооружений.

132. Противопожарные расстояния от границ застройки городских поселений до лесных массивов должны быть не менее 100 м.

Сноска. Пункт 132 в редакции постановления Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

133. В городских поселениях для районов одно-, двухэтажной индивидуальной застройки с приусадебными участками расстояние от границ приусадебных участков до лесных массивов должно быть не менее 50 м.

Сноска. Пункт 133 в редакции постановления Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

134. Противопожарные расстояния от зданий и сооружений категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности, расположенных на территории складов нефти и нефтепродуктов, до соседних объектов должны приниматься по таблице 1 приложения 10 к настоящему Техническому регламенту.

Расстояния, указанные в таблице 1 приложения 10 к настоящему Техническому регламенту, определяются:

1) между зданиями и сооружениями как расстояние на свету между наружными стенами или конструкциями зданий и сооружений;

2) от сливоналивных устройств - от оси железнодорожного пути со сливоналивными эстакадами;

3) от площадок (открытых и под навесами) для сливоналивных устройств автомобильных цистерн, для насосов, тары - от границ этих площадок;

4) от технологических эстакад и трубопроводов от крайнего трубопровода;

5) от факельных установок - от ствола факела.

135. При размещении складов для хранения нефти и нефтепродуктов в лесных массивах, когда строительство их связано с вырубкой леса, расстояние до лесного массива хвойных пород допускается сокращать в два раза при этом вдоль границы лесного массива вокруг склада должна предусматриваться вспаханная полоса земли шириной не менее 5 м.

136. При размещении резервуарных парков нефти и нефтепродуктов на площадках имеющих более высокие отметки по сравнению с отметками территории соседних населенных пунктов, предприятий и путей железных дорог общей сети, расположенных на расстоянии до 200 м от резервуарного парка, а также при размещении складов нефти и нефтепродуктов у берегов рек на расстоянии 200 м и менее от уреза воды (при максимальном уровне) должны предусматриваться дополнительные мероприятия, исключающие при аварии резервуаров возможность разлива нефти и нефтепродуктов на территорию населенного пункта или предприятия, на пути железных дорог общей сети или в водоем.

Территория складов нефти и нефтепродуктов должна быть ограждена продуваемой оградой из негорючих материалов высотой не менее 2 м.

137. Противопожарные расстояния от жилых домов и общественных зданий до складов для хранения нефти и нефтепродуктов категории IIIв общей вместимостью до 2 тыс. м ³ , предусматриваемых в составе котельных, дизельных электростанций и других энергетических объектов, обслуживающих жилые и общественные здания, должны приниматься не менее установленных в таблице 2 приложения 10 к настоящему Техническому регламенту.

138. Категории складов нефти и нефтепродуктов определяются по таблице 3 приложения 10 к настоящему Техническому регламенту.

139. При размещении автозаправочных станций на территории населенных пунктов противопожарные расстояния должны определяться от стенок резервуаров (сосудов) для хранения топлива и аварийных резервуаров, наземного оборудования, в котором обращается топливо и (или) его пары, от дыхательной арматуры подземных резервуаров для хранения топлива и аварийных резервуаров, корпуса топливно-раздаточной колонки и раздаточных колонок сжиженных углеводородных газов или сжатого природного газа, границ площадок для автоцистерны и технологических колодцев, от стенок технологического оборудования очистных сооружений, от границ площадок для стоянки транспортных средств и от наружных стен и конструкций зданий автозаправочных станций до:

1) границ земельных участков детских дошкольных образовательных учреждений, общеобразовательных учреждений, общеобразовательных учреждений интернатного типа, лечебных учреждений стационарного типа, одноквартирных жилых зданий;

2) окон или дверей (для жилых и общественных зданий другого назначения).

140. Минимальные противопожарные расстояния от автозаправочных станций до зданий, сооружений и других объектов, не относящихся к комплексу автозаправочной станции, зависят от типа станции и определяются в соответствии с таблицей 1 приложения 11 к настоящему Техническому регламенту.

141. Минимальные противопожарные расстояния между зданиями и сооружениями автозаправочной станции с наземными резервуарами принимаются в соответствии с таблицей 2 приложения 11 к настоящему Техническому регламенту.

142. Минимальные противопожарные расстояния между зданиями и сооружениями, расположенными на территории автозаправочной станции с подземными резервуарами, принимаются в соответствии с таблицей 3 приложения 11 к настоящему Техническому регламенту.

143. Общая вместимость резервуаров для хранения нефтепродуктов, размещаемых на территории автозаправочной станции, должна быть (с учетом вместимости хранимой автоцистерны):

1) при размещении автозаправочной станции в городах и других населенных пунктах - не более 100 м ³ ;

2) при размещении автозаправочной станции за пределами населенных пунктов - не более 150 м ³ .

В городах и других населенных пунктах допускается размещать автозаправочные станции только с подземными резервуарами хранения топлива.

144. Противопожарные расстояния от наземных и наземно-подземных гаражей, открытых стоянок, предназначенных для постоянного и временного хранения легковых автомобилей, и станций технического обслуживания до жилых домов и общественных зданий, а также детских дошкольных образовательных учреждений, общеобразовательных учреждений, образовательных учреждений интернатного типа, лечебных учреждений стационарного типа, размещаемых в жилых, общественно-деловых и зонах рекреационного назначения населенных пунктов, должны приниматься не менее приведенных в таблице приложения 12 к настоящему Техническому регламенту.

145. Противопожарные расстояния следует определять от окон жилых домов и общественных зданий, сооружений и строений и от границ земельных участков детских дошкольных образовательных учреждений, общеобразовательных учреждений, и лечебных учреждений стационарного типа, до стен гаража или границ открытой стоянки.

146. Противопожарные расстояния от секционных жилых домов до открытых площадок вместимостью от 101 машины до 300 машин, размещаемых вдоль продольных фасадов, следует принимать не менее 50 м.

147. Для гаражей I-II степеней огнестойкости, приведенные в таблице приложения 12 к настоящему Техническому регламенту, расстояния допускается сокращать на 25 % при отсутствии в гаражах открывающихся окон, а также въездов, ориентированных в сторону жилых и общественных зданий.

148. Гаражи и открытые стоянки для хранения легковых автомобилей вместимостью более 300 машино-мест и станции технического обслуживания при числе постов более 30 должны размещаться вне жилых районов на производственной территории на расстоянии не менее 50 м от жилых домов. Расстояния определяются по согласованию с органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора.

149. Противопожарные расстояния от резервуаров, входящих в состав комплекса сжиженного природного газа, до зданий и сооружений, не относящихся к комплексу сжиженного природного газа, должны применяться по таблице 1 приложения 13 к настоящему Техническому регламенту.

150. Противопожарные расстояния от резервуаров, давление в которых отличается от значений, приведенных в таблице 1 приложения 13 к настоящему Техническому регламенту, до соседних объектов приведены в таблице 2 приложения 13 к настоящему Техническому регламенту.

151. Исключен постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

152. Противопожарные расстояния от резервуаров сжиженных углеводородных газов, размещаемых на территории склада, до других объектов вне территории склада, должны соответствовать значениям, приведенным в таблице 3 приложения 13 к настоящему Техническому регламенту.

Противопожарное расстояние от отдельно стоящей сливоналивной эстакады до соседних организаций, жилых и общественных зданий принимается как от резервуаров склада сжиженных углеводородных газов и легковоспламеняющихся жидкостей под давлением.

153. Противопожарные расстояния от границ складов сжиженных углеводородных газов, размещаемых на территории склада, до производственных объектов, жилых и общественных зданий и сооружений вне территории склада, должны соответствовать значениям, приведенным в таблице 4 приложения 13 к настоящему Техническому регламенту.

154. Противопожарные расстояния от оси подземных и наземных (в насыпи) газопроводов, нефтепроводов и нефтепродуктопроводов до населенных пунктов и отдельно стоящих производственных объектов, зданий и сооружений на территории населенных пунктов, должны приниматься не менее значений, приведенных в таблице 1 приложения 14 к настоящему Техническому регламенту.

155. Расстояния от резервуарных установок сжиженных углеводородных газов общей вместимостью до 50 м ³ , считая от крайнего резервуара, до зданий и сооружений населенного пункта и его коммуникаций должны соответствовать значениям, приведенным в таблице 2 приложения 14 к настоящему Техническому регламенту.

156. Расстояния от резервуарных установок сжиженных углеводородных газов общей вместимостью более 50 м ³ должны соответствовать значениям, приведенным в таблице 3 приложения 14 к настоящему Техническому регламенту.

157. При установке двух резервуаров сжиженных углеводородных газов единичной вместимостью по 50 м ³ расстояние до зданий (жилых, общественных, производственных), не относящихся к газонаполнительным подстанциям, допускается уменьшать:

1) для надземных резервуаров - до 100 м;

2) для подземных резервуаров - до 50 м.

158. Расстояние от надземных резервуаров сжиженных углеводородных газов до мест, где одновременно могут находиться более 800 чел. (стадионы, рынки, парки, жилые дома), а также до территории школьных, дошкольных и лечебно-санаторных учреждений должны увеличиваться в 2 раза по сравнению со значениями, приведенными в таблице 3 приложения 14 к настоящему Техническому регламенту, независимо от числа мест.

3.3. Требования пожарной безопасности при проектировании и
строительстве зданий и сооружений
3.3.1. Общие требования пожарной безопасности при
проектировании зданий и сооружений

159. Проектная документация на здания, сооружения и строения должна содержать требования, обеспечивающие охрану жизни и здоровья людей, собственности, национального богатства и окружающей среды, направленные на исключение возникновения и развития пожаров, а также успешное их тушение.

160. На строительство зданий, строений и сооружений, при проектировании которых отсутствуют нормы и правила, устанавливающие требования пожарной безопасности, разработчиками проектной документации с привлечением соответствующих научно-исследовательских и специализированных организаций разрабатываются проектные решения, отражающие специфику обеспечения их пожарной безопасности и содержащие комплекс необходимых инженерно-технических и организационных мероприятий по обеспечению пожарной безопасности.

Проектные решения являются основным исходным документом для разработки проектной документации на строительство объектов, на которые отсутствуют нормы и правила, устанавливающие требования пожарной безопасности.

Проектные решения должны быть согласованы с уполномоченным органом в области пожарной безопасности в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

161. Проектная документация, разработанная в соответствии с государственными нормами, правилами, стандартами и заданием на проектирование должна быть удостоверена соответствующей записью ответственного исполнителя (главного инженера проекта, главного архитектора проекта) и дополнительному согласованию не подлежит, за исключением случаев, особо оговоренных законодательными актами Республики Казахстан.

162. Индивидуальный пожарный риск в зданиях, сооружениях и строениях не должен превышать значения 10 ^-6 в год для наиболее сложного случая развития пожара в здании, и размещении людей в наиболее удаленном от выхода из здания, помещения и сооружения месте.

Риск гибели людей в результате воздействия опасных факторов пожара должен определяться с учетом функционирования систем обеспечения пожарной безопасности зданий, помещений и сооружений.

Порядок расчета индивидуального пожарного риска в зданиях, сооружениях и строениях должен соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

163. Конструктивные, объемно-планировочные и инженерно-технические решения зданий, сооружений и строений должны обеспечивать в случае пожара:

1) эвакуацию людей в безопасную зону до нанесения вреда их жизни и здоровью вследствие воздействия опасных факторов пожара;

2) возможность проведения мероприятий по спасению людей;

3) возможность доступа личного состава подразделений противопожарной службы и доставки средств пожаротушения в любое помещение зданий, сооружений и строений;

4) возможность подачи огнетушащих веществ в очаг пожара;

5) нераспространение пожара на соседние здания, сооружения и строения.

164. При наличии в здании частей различной функциональной пожарной опасности, разделенных противопожарными преградами, каждая из таких частей должна отвечать требованиям пожарной безопасности, предъявляемым к зданиям соответствующей функциональной пожарной опасности.

165. В зданиях, сооружениях и пожарных отсеках помещения категорий А и Б по взрывопожарной и пожарной опасности должны размещаться у наружных стен, а в многоэтажных зданиях - на верхних этажах.

166. В подвальных и цокольных этажах запрещается размещать помещения, в которых применяются или хранятся горючие газы и жидкости, а также легковоспламеняющиеся материалы.

167. При изменении функционального назначения зданий, сооружений или отдельных помещений в них, а также при изменении объемно-планировочных и конструктивных решений в соответствии с новым назначением этих зданий, сооружений или помещений должно быть обеспечено выполнение требований установленных в Технических регламентах и нормативных документах в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.3.2. Требования к составу и функциональным
характеристикам систем обеспечения пожарной
безопасности зданий, сооружений и строений

168. Функциональные характеристики систем обеспечения пожарной безопасности зданий, сооружений и строений, а также инженерного оборудования зданий, сооружений и строений определяются в соответствии с требованиями Технических регламентов, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

169. Индивидуальный пожарный риск в зданиях, сооружениях и строениях с массовым пребыванием людей, повышенной этажности, а также в зданиях и сооружениях с пребыванием детей и групп населения с ограниченными возможностями передвижения должен обеспечиваться в первую очередь системой предотвращения пожара и комплексом организационно-технических мероприятий.

170. Системы противопожарной защиты зданий, сооружений и строений должна обеспечивать возможность эвакуации людей в безопасную зону до наступления предельно допустимых значений опасных факторов пожара.

171. В конструктивных решениях зданий должны быть предусмотрены средства (лестничные клетки, противопожарные стены, пожарные лифты, наружные пожарные лестницы, аварийные люки), обеспечивающие выполнение возложенных на них функций в течение времени, необходимого для спасения людей при пожаре и тушения пожара.

172. Электрооборудование зданий и сооружений должно соответствовать категории и группе горючей смеси взрывоопасных и пожароопасных зон, в которых оно установлено.

173. В зданиях и сооружениях питание электрических приемников:

1) систем обнаружения пожара, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре;

2) аварийного освещения на путях эвакуации;

3) систем аварийной вентиляции и противодымной защиты;

4) систем автоматического пожаротушения;

5) внутреннего противопожарного водопровода;

6) лифтов для транспортирования пожарных подразделений, должно быть обеспечено при пожаре в течение времени, необходимого для полной эвакуации людей в безопасную зону и тушения пожара.

174. Кабели от трансформаторных подстанций резервных источников питания до вводно-распределительных устройств должны прокладываться в раздельных огнестойких каналах или иметь огнезащиту.

175. Линии электроснабжения помещений зданий и сооружений должны иметь устройства защитного отключения, предотвращающие возникновение пожара при неисправности электрических приемников. Правила установки и параметры устройств защитного отключения должны соответствовать требованиям "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан " и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

176. Распределительные щиты должны иметь конструкцию, исключающую распространение горения за его пределы, из слаботочного отсека в силовой и наоборот.

177. Разводка кабелей и проводов от поэтажных распределительных щитков до помещений должна осуществляться в каналах из негорючих строительных конструкций или погонажной арматуре, соответствующей требованиям пожарной безопасности.

178. Горизонтальные и вертикальные каналы для прокладки электрических кабелей и проводов в зданиях и сооружениях должны иметь защиту от распространения пожара. В местах прохождения кабельных каналов, коробов, кабелей и проводов через строительные конструкции с нормируемым пределом огнестойкости должны быть предусмотрены кабельные проходки с пределом огнестойкости не ниже предела огнестойкости данных конструкций.

Кабели, прокладываемые открыто, должны быть нераспространяющими горение.

179. Светильники аварийного освещения на путях эвакуации с автономными источниками питания должны быть обеспечены устройствами для проверки их работоспособности при имитации отключения основного источника питания. Ресурс работы автономного источника питания должен обеспечивать аварийное освещение на путях эвакуации в течение расчетного времени эвакуации людей в безопасную зону.

180. Электрооборудование без средств взрывопожарной защиты не допускается использовать во взрывоопасных, взрывопожароопасных и пожароопасных помещениях зданий и сооружений без дополнительных мер защиты, направленных на исключение опасности появления источника зажигания в горючей среде.

181. Запрещается использовать во взрывоопасных и взрывопожароопасных помещениях пожарозащищенное электрооборудование.

182. Взрывозащищенное электрооборудование допускается использовать в пожароопасных и непожароопасных помещениях, а во взрывоопасных помещениях - при условии соответствия категории и группы взрывоопасной смеси в помещении виду взрывозащиты электрооборудования.

183. Правила применения электрооборудования, в зависимости от степени его взрывопожарной и пожарной опасности, в зданиях и сооружениях различного назначения, а также показатели пожарной опасности электрооборудования и методы их определения устанавливаются в соответствии с требованиями государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

184. Автоматические установки пожаротушения и пожарной сигнализации должны монтироваться в зданиях и сооружениях в соответствии с проектно-сметной документацией, разработанной и утвержденной в установленном порядке.

185. Автоматические установки пожаротушения должны быть обеспечены:

1) расчетным количеством огнетушащего вещества, достаточным для ликвидации пожара в защищаемом помещении, здании или сооружении;

2) устройством для контроля работоспособности установки;

3) устройством для оповещения людей о пожаре, а также дежурного персонала и (или) подразделения пожарной охраны о месте его возникновения;

4) устройством для задержки подачи газовых и порошковых огнетушащих веществ на время, необходимое для эвакуации людей из помещения пожара;

5) устройством для ручного пуска установки пожаротушения.

186. Наличие и количество резервного огнетушащего вещества должно определяться в соответствии с требованиями Технического регламента "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре", и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке .

187. Способ подачи огнетушащего вещества в очаг пожара не должен приводить к увеличению площади пожара вследствие розлива, разбрызгивания или распыления горючих материалов, к выделению горючих и токсичных газов.

188. Удаление огнетушащего вещества из помещения, здания или сооружения после его подачи должно осуществляться в соответствии с нормативными документами в области пожарной безопасности и проектом на монтаж автоматических установок пожаротушения.

189. Автоматические установки пожарной сигнализации должны обеспечивать автоматическое обнаружение пожара, формирование управляющих сигналов на технические средства оповещения и управления эвакуацией людей, приборы управления установками пожаротушения, дымоудаления, инженерного и технологического оборудования.

190. Автоматические установки пожарной сигнализации должны обеспечивать информирование дежурного персонала об обнаружении неисправности линий связи между отдельными техническими средствами посредством световых и звуковых сигналов, отличных от сигналов о пожаре.

191. Пожарные извещатели автоматических систем пожарной сигнализации и побудители автоматических систем пожаротушения должны располагаться в защищаемом помещении таким образом, чтобы обеспечить своевременное обнаружение пожара в любой точке этого помещения.

192. Системы пожарной сигнализации должны обеспечивать подачу светового и звукового сигнала о возникновении пожара во все помещения здания, сооружения, на приемно-контрольное устройство в помещении дежурного персонала или на специальные выносные устройства оповещения.

193. Пожарные приемно-контрольные приборы автоматических систем пожарной сигнализации должны устанавливаться в помещениях с круглосуточным пребыванием дежурного персонала.

194. Ручные пожарные извещатели должны устанавливаться на путях эвакуации в местах, доступных для их включения при возникновении пожара.

195. Оповещение людей о пожаре, управление эвакуацией людей и обеспечение их безопасной эвакуации при пожаре в зданиях и сооружениях должно осуществляться одним из следующих способов или их комбинацией:

1) подачей звуковых и (или) световых сигналов во все помещения с постоянным или временным пребыванием людей;

2) трансляцией специально разработанных текстов о необходимости эвакуации, путях эвакуации, направлении движения и других действиях, направленных на обеспечение безопасности людей и предотвращение паники при пожаре;

3) размещением и обеспечением освещения в течение нормативного времени знаков пожарной безопасности на путях эвакуации;

4) включением эвакуационного (аварийного) освещения;

5) дистанционным открыванием запоров дверей эвакуационных выходов;

6) обеспечением связью пожарного поста-диспетчерской с зонами оповещения при пожаре.

196. Система оповещения и управления эвакуацией людей должна соответствовать информации, содержащейся в разработанных и размещенных на каждом этаже зданий и сооружений планах эвакуации людей.

197. Система оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре должна автоматически включаться при срабатывании автоматической пожарной сигнализации или установки автоматического пожаротушения, за исключением случаев, когда:

1) в здании и сооружении отсутствуют автоматическая пожарная сигнализация или установки автоматического пожаротушения. В этом случае дистанционное включение системы оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре должно осуществляться от ручных пожарных извещателей;

2) функциональное назначение и пожарная опасность здания и сооружения позволяют обеспечить безопасную эвакуацию людей при использовании полуавтоматического управления, дистанционного и (или) местного включения системы оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре в отдельных зонах оповещения.

198. Выбор способа управления системой оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре определяется организацией-проектировщиком в соответствии с требованиями Технического регламента "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией , оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре", и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

199. При разделении здания, строения или сооружения на зоны оповещения разрабатывается очередность оповещения людей, находящихся в различных помещениях здания или сооружения, о пожаре.

200. Размеры зон пожарного оповещения, очередность оповещения и время начала оповещения в отдельных зонах определяются исходя из условия обеспечения безопасной эвакуации людей при пожаре.

201. Система оповещения людей о пожаре и управления их эвакуацией должна функционировать в течение времени, необходимого для завершения эвакуации людей из здания, строения или сооружения.

202. Технические решения системы оповещения и управления эвакуацией из здания, строения или сооружения при пожаре должны учитывать состояние здоровья и возраст эвакуируемых людей.

203. Световые указатели эвакуационных выходов должны находиться во включенном состоянии в течение времени пребывания людей в защищаемых помещениях.

204. Количество звуковых и речевых пожарных оповещателей, их расстановка и мощность должны обеспечивать уровень звука, достаточный для получения информации о пожаре во всех местах постоянного или временного пребывания людей. Звуковые сигналы оповещения должны отличаться по тональности от звуковых сигналов другого назначения.

205. Оповещатели (громкоговорители) систем оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре не должны иметь регулятора громкости и быть подключенными к электрической сети без разъемных устройств. Коммуникации систем оповещения и управления эвакуацией допускается совмещать с радиотрансляционной сетью здания.

206. Запуск систем оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре должен осуществляться из помещения пожарного поста-диспетчерской или другого специального помещения, отвечающего требованиям пожарной безопасности.

207. Устройство и параметры систем оповещения и управления эвакуацией людей при пожарах в зданиях, помещениях и сооружениях должны соответствовать требованиям Технического регламента "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре", государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

208. В зависимости от объемно-планировочных и конструктивных решений система дымоудаления из зданий и сооружений должна выполняться с естественным или механическим побуждением.

Независимо от способа побуждения система дымоудаления должна иметь автоматический и дистанционный ручной запуск исполнительных механизмов и устройств противодымной вентиляции.

209. Объемно-планировочные решения зданий и сооружений должны исключать возможность распространения продуктов горения за пределы помещения пожара, пожарного отсека и (или) секции.

210. В зависимости от функционального назначения и объемно-планировочных и конструктивных решений зданий и сооружений в них должна быть предусмотрена приточно-вытяжная или вытяжная система противодымной вентиляции.

211. Приточно-вытяжная система противодымной вентиляции применяется в зданиях и сооружениях, в которых архитектурно-планировочными решениями или с помощью механической вентиляции обеспечивается приток воздуха в объемах, соответствующих объему удаляемых продуктов горения.

212. Вытяжная система противодымной вентиляции применяется в зданиях и сооружениях, в которых архитектурно-планировочными решениями обеспечивается приток воздуха в объемах, соответствующих объему удаляемых продуктов горения.

213. Запрещается использование приточной вентиляции для вытеснения продуктов горения за пределы зданий и сооружений без устройства естественной или механической вытяжной противодымной вентиляции.

214. Вытяжная противодымная вентиляция должна обеспечивать удаление продуктов горения при пожаре непосредственно из помещения пожара, коридоров и холлов на путях эвакуации.

215. Приточная вентиляция системы противодымной защиты зданий и сооружений должна обеспечивать подачу воздуха и создание избыточного давления в помещениях, смежных с помещением пожара, в лестничных клетках, лифтовых холлах и тамбур - шлюзах.

216. Конструктивное исполнение и характеристики элементов противодымной защиты зданий и сооружений, должны обеспечивать исправную работу системы дымоудаления в течение времени, необходимого для эвакуации людей в безопасную зону, или в течение всей продолжительности пожара.

217. Автоматический привод исполнительных механизмов и устройств противодымной вентиляции зданий и сооружений должен осуществляться при срабатывании автоматической пожарной сигнализации или автоматических установок пожаротушения.

218. Дистанционный ручной привод исполнительных механизмов и устройств противодымной вентиляции зданий и сооружений должен осуществляться от пусковых элементов, расположенных в пожарных шкафах, у эвакуационных выходов и в помещениях пожарных постов или в помещениях диспетчерского персонала.

219. При включении системы дымоудаления из зданий и сооружений при пожаре должно осуществляться обязательное отключение систем общеобменной вентиляции и кондиционирования воздуха.

220. Одновременная работа автоматических установок порошкового или газового пожаротушения и систем противодымной вентиляции в помещении пожара запрещается.

221. Конструктивное исполнение, особенности использования и последовательность включения элементов системы противодымной защиты зданий и сооружений должны соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

222. Здания, помещения и сооружения должны быть оборудованы внутренним противопожарным водопроводом, обеспечивающим необходимый расход воды для целей пожаротушения, в соответствии с требованиями строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

223. Внутренний противопожарный водопровод должен быть обеспечен внутренними пожарными кранами в количестве, обеспечивающем достижение целей пожаротушения.

224. Параметры внутреннего противопожарного водопровода, а также методы определения необходимого количества и места размещения внутренних пожарных кранов должны соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.3.3. Требования по огнестойкости и пожарной опасности
зданий, сооружений и пожарных отсеков

225. Степень огнестойкости зданий, сооружений и пожарных отсеков должна устанавливаться в зависимости от их этажности, функциональной пожарной опасности, площади пожарного отсека и пожарной опасности размещенных в них технологических процессов.

226. Пределы огнестойкости строительных конструкций должны соответствовать степени огнестойкости зданий, сооружений и пожарных отсеков.

Степень огнестойкости зданий, сооружений и пожарных отсеков, а также пределы огнестойкости, применяемых в них строительных конструкций приведены в таблице 1 приложения 5 к настоящему Техническому регламенту.

227. Пределы огнестойкости заполнения проемов (дверей, ворот, окон и люков, а также фонарей, в том числе зенитных, и других светопрозрачных участков настилов покрытий) не нормируются, за исключением заполнения проемов в противопожарных преградах.

228. Противопожарные стены, перегородки, перекрытия, конструкции противопожарных зон и тамбуров-шлюзов, а также заполнение световых проемов в противопожарных преградах (противопожарные двери, ворота, люки, клапаны, окна, занавесы) должны выполняться из негорючих материалов.

229. Класс конструктивной пожарной опасности зданий, сооружений и пожарных отсеков должен устанавливаться в зависимости от их этажности, функциональной пожарной опасности, площади пожарного отсека и пожарной опасности размещенных в них технологических процессов.

230. Класс пожарной опасности строительных конструкций должен соответствовать принятому классу конструктивной пожарной опасности зданий, сооружений и пожарных отсеков.

Соответствие класса конструктивной пожарной опасности зданий, сооружений и пожарных отсеков и классов пожарной опасности, применяемых в них строительных конструкций приведено в таблице 2 приложения 5 к настоящему Техническому регламенту.

231. Пожарная опасность заполнения проемов в ограждающих конструкциях зданий (дверей, ворот, окон и люков) не нормируется, за исключением проемов в противопожарных преградах.

232. Пределы огнестойкости и классы пожарной опасности строительных конструкций должны определяться в условиях стандартных испытаний по методам, приведенным в государственных, межгосударственных, международных стандартах, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документах в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

233. Пределы огнестойкости и класс пожарной опасности строительных конструкций, аналогичных по форме, материалам, конструктивному исполнению строительным конструкциям, прошедшим огневые испытания, допускается определять расчетно-аналитическими методами, установленными в нормативных документах в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.3.4. Требования по ограничению распространения пожара
в зданиях, сооружениях и пожарных отсеках

234. Части зданий, сооружений, пожарных отсеков, а также помещения различных классов функциональной пожарной опасности должны быть разделены между собой ограждающими конструкциями с нормируемыми пределами огнестойкости и классами конструктивной пожарной опасности или противопожарными преградами. Требования к таким ограждающим конструкциям и типам противопожарных преград устанавливаются с учетом функциональной пожарной опасности помещений, величины пожарной нагрузки, степени огнестойкости и класса конструктивной пожарной опасности здания, сооружения, строения, пожарного отсека.

235. Пределы огнестойкости и типы строительных конструкций, выполняющих функции противопожарных преград, соответствующие им типы заполнения проемов и тамбур-шлюзов приведены в таблице 1 приложения 4 к настоящему Техническому регламенту.

236. Пределы огнестойкости для соответствующих типов заполнения проемов в противопожарных преградах приведены в таблице 2 приложения 4 к настоящему Техническому регламенту.

237. Требования к элементам тамбур-шлюзов различных типов приведены в таблице приложения 15 к настоящему Техническому регламенту.

238. Противопожарные стены должны возводиться на всю высоту здания, сооружения и обеспечивать нераспространение пожара в смежный пожарный отсек, в том числе при одностороннем обрушении конструкций здания со стороны очага пожара.

239. Места сопряжения противопожарных стен, перекрытий и перегородок с другими ограждающими конструкциями здания, сооружения, строения, пожарного отсека должны иметь предел огнестойкости не менее предела огнестойкости сопрягаемых преград.

Конструктивное исполнение мест сопряжения противопожарных стен с другими стенами зданий и сооружений должны исключать возможность распространения пожара в обход этих преград.

240. Окна в противопожарных преградах должны быть неоткрывающимися, а противопожарные двери, ворота, люки и клапаны должны иметь устройства для самозакрывания.

Противопожарные двери, ворота, шторы, люки и клапаны, которые могут эксплуатироваться в открытом положении, должны быть оборудованы устройствами, обеспечивающими их автоматическое закрывание при пожаре.

241. Общая площадь проемов в противопожарных преградах не должна превышать 25 % их площади.

242. В противопожарных преградах, отделяющих помещения категорий А и Б от помещений других категорий, коридоров, лестничных клеток и лифтовых холлов, должны быть предусмотрены тамбур-шлюзы с постоянным подпором воздуха. Запрещается устройство общих тамбур-шлюзов для двух и более смежных помещений категорий А и Б.

243. При невозможности устройства тамбур-шлюзов в противопожарных преградах, отделяющих помещения категорий А и Б от других помещений, или противопожарных дверей, ворот, штор, люков и клапанов в противопожарных преградах, отделяющих помещения категории В1-В4 от других помещений, должен предусматриваться комплекс мероприятий по предотвращению распространения пожара в смежные этажи и помещения.

244. При проектировании в противопожарных стенах и перегородках проемов, которые не могут закрываться противопожарными дверями или воротами, для сообщения между смежными помещениями категорий В1-В4, Г и Д в местах этих проемов следует предусматривать открытые (без дверей или ворот) тамбуры длиной не менее 4 м, оборудованные установками автоматического пожаротушения на участке длиной 4 м с объемным расходом воды 1 л/с на 1 м ² пола тамбура. Ограждающие конструкции тамбура должны быть противопожарными с пределом огнестойкости REI 45.

245. Заполнение проемов в противопожарных преградах должно выполняться из негорючих материалов.

246. Противопожарные двери, ворота, люки и клапаны должны обеспечивать нормативное значение пределов огнестойкости этих конструкций.

247. Запрещается пересекать противопожарные стены и перекрытия 1 типа каналами, шахтами и трубопроводами для транспортирования горючих газов, пылевоздушных смесей, жидкостей, иных веществ и материалов. В местах пересечения таких противопожарных преград каналами, шахтами и трубопроводами для транспортирования веществ и материалов, отличных от вышеуказанных, за исключением каналов систем противодымной защиты, следует предусматривать автоматические устройства, предотвращающие распространение продуктов горения по каналам, шахтам и трубопроводам.

248. Ограждающие конструкции лифтовых шахт расположенных вне лестничной клетки и помещений машинных отделений лифтов (кроме расположенных на кровле), а также каналов и шахт для прокладки коммуникаций должны соответствовать требованиям, предъявляемым к противопожарным перегородкам 1 типа и перекрытиям 3 типа.

Предел огнестойкости ограждающих конструкций между шахтой лифта и машинным отделением лифта не нормируется.

249. Дверные проемы в ограждениях лифтовых шахт с выходами из них в коридоры и другие помещения, кроме лестничных клеток должны быть защищены противопожарными дверями с пределом огнестойкости не менее EI 30 или экранами из негорючих материалов с пределом огнестойкости не менее EI 45, автоматически закрывающими дверные проемы лифтовых шахт при пожаре, либо лифтовые шахты в зданиях, сооружениях и строениях должны быть отделены от коридоров, лестничных клеток и других помещений тамбурами или холлами с противопожарными перегородками 1 типа и перекрытиями 3 типа.

250. В зданиях, сооружениях и строениях высотой 28 м и более шахты лифтов, не имеющие у выхода из них тамбур-шлюзов с подпором воздуха, должны быть оборудованы системой создания избыточного давления воздуха в шахте лифта при пожаре.

251. В зданиях, сооружениях и строениях, оборудованных системами автоматической пожарной сигнализации или пожаротушения, лифты должны иметь блокировку и независимо от загрузки и направления движения кабины автоматически возвращаться при пожаре на основную посадочную площадку при обеспечении открытия и удержания дверей кабины и шахты в открытом положении.

252. Объемно-планировочные решения и конструктивное исполнение лестниц и лестничных клеток должны обеспечивать безопасную эвакуацию людей из зданий, сооружений и строений при пожаре, и препятствовать распространению пожара между этажами.

253. В цокольном и подземных этажах зданий, сооружений и строений вход в лифт должен осуществляться через тамбур-шлюзы 1 типа с избыточным давлением воздуха при пожаре.

254. Огнестойкость зданий, сооружений, строений и пожарных отсеков, площади пожарных отсеков и другие способы предотвращения распространения пожара внутри здания и сооружения в зависимости от класса их функциональной пожарной опасности, должны соответствовать требованиям настоящего Технического регламента, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.3.5. Требования к эвакуационным путям,
эвакуационным и аварийным выходам

255. Эвакуационные пути и выходы в зданиях, сооружениях и строениях должны обеспечивать безопасную эвакуацию людей. Расчет эвакуационных путей и выходов производится без учета применяемых в них средств пожаротушения.

256. Размещение помещений с массовым пребыванием людей, в том числе детей и групп населения с ограниченными возможностями передвижения, применение пожароопасных строительных материалов в конструктивных элементах путей эвакуации должно определяться в соответствии с требованиями настоящего Технического регламента, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

257. К эвакуационным выходам из зданий, сооружений и строений относятся выходы, которые ведут:

1) из помещений первого этажа наружу:

непосредственно;

через коридор;

через вестибюль (фойе);

через лестничную клетку;

через коридор и вестибюль (фойе);

через коридор, рекреационную площадку и лестничную клетку;

2) из помещений любого этажа, кроме первого:

непосредственно в лестничную клетку или на лестницу 3 типа;

в коридор, ведущий непосредственно в лестничную клетку или на лестницу 3 типа;

в холл (фойе), имеющий выход непосредственно в лестничную клетку или на лестницу 3 типа;

на эксплуатируемую кровлю или на специально оборудованный участок кровли, ведущий на лестницу 3 типа;

3) в соседнее помещение (кроме помещения класса Ф5 категорий А и Б), расположенное на том же этаже и обеспеченное выходами, указанными в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта.

Выход из технических помещений без постоянных рабочих мест в помещения категорий А и Б считается эвакуационным, если в технических помещениях размещается оборудование по обслуживанию этих пожароопасных помещений.

258. Эвакуационные выходы из подвальных и цокольных этажей следует предусматривать непосредственно наружу и были обособленными от общих лестничных клеток здания, сооружения, строения.

259. Эвакуационными выходами считаются также:

1) выходы из подвалов через общие лестничные клетки в тамбур с обособленным выходом наружу, отделенным от остальной части лестничной клетки глухой противопожарной перегородкой 1 типа, расположенной между лестничными маршами от пола подвала до промежуточной площадки лестничных маршей между первым и вторым этажами;

2) выходы из подвальных и цокольных этажей с помещениями категорий В4, Г и Д в помещения категорий В4, Г, Д и вестибюль, расположенные на первом этаже зданий класса Ф5;

3) выходы из фойе, гардеробных, курительных и санитарных помещений, размещенных в подвальных или цокольных этажах зданий классов Ф2, Ф3 и Ф4, в вестибюль первого этажа по отдельным лестницам 2 типа;

4) выходы из помещений непосредственно на лестницу 2 типа, в коридор или холл (фойе, вестибюль), ведущие на такую лестницу;

5) распашные двери в воротах, предназначенных для въезда (выезда) железнодорожного и автомобильного транспорта.

260. К аварийным выходам в зданиях, сооружениях и строениях относятся выходы, которые ведут:

1) на балкон или лоджию с глухим простенком не менее 1,2 м от торца балкона (лоджии) до оконного проема (остекленной двери) или не менее 1,6 м между остекленными проемами, выходящими на балкон (лоджию);

2) на переход шириной не менее 0,6 м, ведущий в смежную секцию здания класса Ф1.3 или в смежный пожарный отсек;

3) на балкон или лоджию, оборудованные наружной лестницей, поэтажно соединяющей балконы или лоджии;

4) непосредственно наружу из помещений с отметкой чистого пола не ниже 4,5 м и не выше 5,0 м через окно или дверь с размерами не менее 0,75 х 1,5 м, а также через люк размерами не менее 0,6 х 0,8 м. При этом выход через приямок должен быть оборудован лестницей в приямке, а выход через люк - лестницей в помещении. Уклон указанных лестниц не нормируется;

5) на кровлю здания, сооружений и строений I, II и III степеней огнестойкости классов С0 и С1 через окно или дверь размером не менее 0,75 х 1,5 м, а также через люк размером не менее 0,6 х 0,8 м по вертикальной или наклонной лестнице.

261. Запрещается устанавливать в проемах эвакуационных выходов раздвижные и подъемно-опускные двери, вращающиеся двери, турникеты и другие предметы, препятствующие свободному проходу людей.

262. Количество и ширина эвакуационных выходов из помещений, с этажей и из зданий определяются в зависимости от максимально возможного числа эвакуирующихся через них людей и предельно допустимого расстояния от наиболее удаленного места возможного пребывания людей (рабочего места) до ближайшего эвакуационного выхода.

Части здания различной функциональной пожарной опасности, разделяются противопожарными преградами и должны быть обеспечены самостоятельными эвакуационными выходами.

263. Число эвакуационных выходов из помещения должно устанавливаться в зависимости от предельно допустимого расстояния от наиболее удаленной точки (рабочего места) до ближайшего эвакуационного выхода.

264. Число эвакуационных выходов из здания, сооружения и строения должно быть не менее числа эвакуационных выходов с любого этажа здания, сооружения и строения.

265. В зданиях класса функциональной пожарной опасности Ф1.3 при общей площади квартир на этаже здания (секции для зданий секционного типа) менее 500 м ² и одном эвакуационном выходе с этажа из каждой квартиры, расположенной на высоте более 15 м, кроме эвакуационного выхода, должен предусматриваться аварийный выход.

Число эвакуационных выходов из здания должно быть не менее числа эвакуационных выходов с любого этажа здания.

266. Предельно допустимое расстояние от наиболее удаленной точки помещения (для зданий, сооружений и строений класса Ф5 - от наиболее удаленного рабочего места) до ближайшего эвакуационного выхода, измеряемое по оси эвакуационного пути, устанавливается в зависимости от класса функциональной пожарной опасности и категории помещения, здания, сооружения и строения по взрывопожарной и пожарной опасности, численности эвакуируемых, геометрических параметров помещений и эвакуационных путей, класса конструктивной пожарной опасности и степени огнестойкости здания, сооружения и строения.

267. Длина пути эвакуации по лестнице 2 типа в помещении следует определять равной ее утроенной высоте.

268. Эвакуационные пути не должны включать лифты, эскалаторы, а также участки, ведущие:

1) через коридоры с выходами из лифтовых шахт, через лифтовые холлы и тамбуры перед лифтами, если ограждающие конструкции шахт лифтов, включая двери шахт лифтов, не отвечают требованиям, предъявляемым к противопожарным преградам;

2) через лестничные клетки, когда площадка лестничной клетки является частью коридора, а также через помещение, в котором расположена лестница 2 типа, не являющаяся эвакуационной;

3) по кровле зданий, за исключением эксплуатируемой кровли или специально оборудованного участка кровли, аналогичного эксплуатируемой кровле по конструкции;

4) по лестницам 2 типа, соединяющим более двух этажей (ярусов), а также ведущим из подвалов и цокольных этажей;

5) по лестницам и лестничным клеткам для сообщения между подземными и надземными этажами.

3.3.6. Требования пожарной безопасности, обеспечивающие
деятельность пожарно-спасательных подразделений

269. Для зданий, сооружений и строений должно быть обеспечено устройство:

1) пожарных проездов и подъездных путей к зданиям, сооружениям и строениям для пожарной техники, специальных или совмещенных с функциональными проездами и подъездами;

2) наружных пожарных лестниц и других средств подъема личного состава подразделений противопожарной службы и пожарной техники на этажи и на кровлю зданий, сооружений и строений;

3) противопожарного водопровода, в том числе совмещенного с хозяйственным или специального, сухотрубов и пожарных емкостей (резервуаров);

4) системы противодымной защиты путей следования личного состава подразделений противопожарной службы внутри здания, сооружения и строения;

5) индивидуальных и коллективных средств спасения людей.

270. В зданиях, сооружениях и строениях высотой 10 м и более от отметки поверхности проезда пожарных машин до карниза кровли или верха наружной стены (парапета) должны предусматриваться выходы на кровлю из лестничных клеток непосредственно или через чердак, либо по лестницам 3 типа или по наружным пожарным лестницам.

271. Число выходов на кровлю (но не менее чем один выход) и их расположение следует предусматривать в зависимости от функциональной пожарной опасности и размеров здания, сооружения и строения:

1) на каждые полные и неполные 100 м длины здания, сооружения и строения с чердачным покрытием и не менее, чем один выход на каждые полные и неполные 1 тыс. м ² площади кровли здания, сооружения и строения с бесчердачным покрытием для зданий классов Ф1-Ф4;

2) по пожарным лестницам через каждые 200 м по периметру зданий, сооружений и строений класса Ф5.

Допускается не предусматривать:

1) пожарные лестницы на главном фасаде здания, сооружения и строения, если ширина здания не превышает 150 м, а со стороны, противоположной главному фасаду, имеется сеть противопожарного водопровода;

2) выход на кровлю одноэтажных зданий, сооружений и строений, имеющую покрытие площадью не более 100 м ² .

272. В чердаках зданий, сооружений и строений, за исключением зданий класса Ф 1.4, следует предусматривать выходы на кровлю, оборудованные стационарными лестницами, через двери, люки или окна размером не менее 0,6 х 0,8 м.

273. Выходы из лестничных клеток на кровлю или чердак следует предусматривать по лестничным маршам с площадками перед выходом через противопожарные двери 2 типа размером не менее 0,75 х 1,5 м. Указанные марши и площадки должны выполняться из негорючих материалов и иметь уклон не более 2 : 1 и ширину не менее 0,9 м.

274. В зданиях, сооружениях и строениях классов Ф1-Ф4 высотой не более 15 м допускается устройство выходов на чердак или кровлю с лестничных клеток через противопожарные люки 2 типа с размером 0,6 х 0,8 м по закрепленным стальным стремянкам.

275. На технических этажах, в том числе в технических подпольях и на технических чердаках, высота прохода должна быть не менее 1,8 м; на чердаках вдоль всего здания, сооружения и строения - не менее 1,6 м. Ширина этих проходов должна быть не менее 1,2 м.

На отдельных участках протяженностью не более 2 м допускается уменьшать высоту прохода до 1,2 м, а ширину - до 0,9 м.

276. В зданиях, сооружениях и строениях с мансардами следует предусматривать люки в ограждающих конструкциях пазух чердаков.

277. В местах перепада высоты кровли (в том числе для подъема на кровлю светоаэрационных фонарей) более 1 м следует предусматривать пожарные лестницы.

Допускается не предусматривать пожарные лестницы при перепаде высоты кровли более 10 м, если каждый участок кровли площадью более 100 м ² имеет собственный выход на кровлю или высота нижнего участка кровли не превышает 10 м.

278. Для подъема на высоту от 10 м до 20 м и в местах перепада высоты кровли от 1 м до 20 м следует применять пожарные лестницы типа П1, для подъема на высоту более 20 м и в местах перепада высоты кровли более 20 м - пожарные лестницы типа П2.

Пожарные лестницы должны изготавливаться из негорючих материалов, располагаться не ближе 1 м от окон, и иметь конструктивное исполнение, обеспечивающее возможность передвижения личного состава подразделений противопожарной службы в боевой одежде и с дополнительным снаряжением.

279. Между маршами лестниц и между поручнями ограждений лестничных маршей следует предусматривать зазор шириной не менее 75 мм.

280. В каждом пожарном отсеке зданий, сооружений и строений класса функциональной пожарной опасности Ф1.1 высотой более 10 м, зданий, строений и сооружений класса Ф1.3 высотой более 50 м, зданий, сооружений и строений иных классов функциональной пожарной опасности высотой более 28 м, подземных автостоянок, имеющих более двух этажей, должны предусматриваться лифты для транспортирования пожарных подразделений.

281. В зданиях, сооружениях и строениях с уклоном кровли не более 12 %, включительно, высотой до карниза или верха наружной стены (парапета) более 10 м, а также в зданиях, сооружениях и строениях с уклоном кровли более 12 %, высотой до карниза более 7 м следует предусматривать ограждения на кровле в соответствии с требованиями государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

Независимо от высоты здания указанные ограждения следует предусматривать для эксплуатируемых плоских кровель, балконов, лоджий, наружных галерей, открытых наружных лестниц, лестничных маршей и площадок.

282. На покрытии зданий, сооружений и строений с отметкой пола верхнего этажа более 75 м следует предусматривать площадки для транспортно-спасательной кабины пожарного вертолета размером не менее 5 х 5 м. Над указанными площадками запрещается размещение антенн, электропроводов и кабелей.

3.3.7. Требования пожарной безопасности при производстве
строительно-монтажных и огневых работ

283. При производстве строительно-монтажных и огневых работ должны соблюдаться требования настоящего Технического регламента, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, "Правил пожарной безопасности в Республике Казахстан", и других нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.4. Требования пожарной безопасности к
производственным объектам
3.4.1. Нормативные значения пожарного риска
для производственных объектов

284. Величина индивидуального пожарного риска в зданиях, сооружениях, строениях и на территориях производственных объектов не должна превышать 10 ^-6 в год. Риск гибели людей в результате воздействия опасных факторов пожара должен определяться с учетом функционирования систем обеспечения пожарной безопасности зданий, сооружений и строений.

285. Для производственных объектов, на которых обеспечение величины индивидуального пожарного риска 10 ^-6 в год невозможно в связи со спецификой функционирования технологических процессов, допускается увеличение индивидуального пожарного риска до значения 10 ^-4 в год, при этом должны быть предусмотрены меры по обучению персонала действиям при пожаре и по социальной защиты работников, компенсирующие их работу в условиях повышенного риска.

286. Величина индивидуального пожарного риска в результате воздействия опасных факторов пожара на производственном объекте для людей, находящихся в селитебной зоне объекта, не должна превышать 10 ^-8 в год.

287. Величина социального пожарного риска воздействия опасных факторов пожара на производственном объекте для людей, находящихся в селитебной зоне объекта, не должна превышать 10 ^-7 в год.

288. Анализ пожарной опасности технологических процессов предусматривает сопоставление показателей пожарной опасности веществ и материалов, обращающихся в технологическом процессе, с параметрами технологического процесса.

289. Перечень показателей пожарной опасности веществ и материалов в зависимости от их агрегатного состояния, необходимых и достаточных для характеристики пожарной опасности технологической среды приведен в таблице 1 приложения 2 к настоящему Техническому регламенту.

290. Перечень потенциальных источников зажигания пожароопасной технологической среды определяется посредством сопоставления параметров технологического процесса и иных источников зажигания с показателями пожарной опасности веществ и материалов.

291. Определение пожароопасных ситуаций на производственном объекте должно осуществляться на основе анализа пожарной опасности каждого из технологических процессов и предусматривать выбор ситуаций, при реализации которых возникает опасность для людей, находящихся в зоне поражения опасными факторами пожара и вторичными последствиями воздействия опасных факторов пожара.

К пожароопасным аварийным ситуациям не относятся аварийные ситуации, в результате которых не возникает опасность для жизни и здоровья людей. Эти ситуации не учитываются при расчете пожарного риска.

292. Для каждой пожароопасной ситуации на производственном объекте должно быть приведено описание причин возникновения и развития пожароопасных ситуаций, места их возникновения и факторов пожара, представляющих опасность для жизни и здоровья людей в местах их пребывания.

293. Для определения причин возникновения пожароопасных ситуаций должны быть установлены события, реализация которых может привести к образованию горючей среды и появлению источника зажигания.

294. Оценка пожарного риска на производственном объекте должна предусматривать:

1) анализ пожарной опасности производственного объекта;

2) определение частоты реализации пожароопасных аварийных ситуаций на производственном объекте;

3) построение полей опасных факторов пожара для различных сценариев его развития;

4) оценку последствий воздействия опасных факторов пожара на людей для различных сценариев его развития;

5) определение пожарного риска.

295. Анализ пожарной опасности производственных объектов должен предусматривать:

1) анализ пожарной опасности технологической среды и параметров технологических процессов на производственном объекте;

2) определение перечня пожароопасных аварийных ситуаций и параметров для каждого технологического процесса;

3) определение перечня причин, возникновение которых позволяет характеризовать ситуацию как пожароопасную, для каждого технологического процесса;

4) построение сценариев возникновения и развития пожаров, повлекших за собой гибель людей.

296. Для определения частоты реализации пожароопасных ситуаций на производственном объекте используется информация:

1) об отказе оборудования, используемого на производственном объекте;

2) о параметрах надежности применяемого на производственном объекте оборудования;

3) об ошибочных действиях персонала производственного объекта;

4) о гидрометеорологической обстановке в районе размещения производственного объекта;

5) о географических особенностях местности в районе размещения производственного объекта.

297. Оценка опасных факторов пожара, взрыва для различных сценариев их развития осуществляется на основе сопоставления информации о моделировании динамики опасных факторов пожара на территории производственного объекта и прилегающей к нему территории, и информации о критических для жизни и здоровья людей значениях опасных факторов анализируемых пожара, взрыва.

298. Оценка последствий воздействия опасных факторов пожара, взрыва на людей для различных сценариев развития пожароопасных ситуаций предусматривает определение числа людей, попавших в зону поражения опасными факторами пожара, взрыва.

299. Для оценки последствий воздействия опасных факторов пожара, взрыва на людей должны применяться как детерминированные, так и вероятностные модели развития пожароопасных ситуаций и воздействия их опасных факторов на людей.

3.4.2. Требования к генеральным планам
производственных объектов

300. При проектировании генеральных планов и зонировании территории производственных объектов, а также планировке и застройке городов, поселков и сельских населенных пунктов должны соблюдаться требования настоящего Технического регламента, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

301. При проектировании производственных объектов должно быть предусмотрено зонирование их территории по функциональному признаку размещаемых зданий и сооружений с учетом технологических связей и обязательным соблюдением требований пожарной безопасности. Зонирование должно быть отражено на генеральных планах производственных объектов, являющихся самостоятельным разделом проектной документации.

302. По функциональному признаку территория производственного объекта должна подразделять на зоны:

1) предзаводскую (за пределами ограды или условной границы предприятия);

2) производственную;

3) подсобную;

4) складскую.

303. При создании на территории производственного объекта подразделений противопожарной службы пожарные депо для размещения пожарной техники и личного состава этих подразделений должны располагаться на земельных участках, примыкающих к дорогам общего пользования.

304. Выезды из пожарных депо должны быть расположены таким образом, чтобы выезжающие пожарные автомобили не пересекали основных транспортных потоков.

305. Производственные объекты с площадками размером более 5 га должны иметь не менее двух въездов, за исключением складов нефти и нефтепродуктов I и II категорий, которые независимо от размеров площадки должны иметь не менее двух выездов на автомобильные дороги общей сети или на подъездные пути склада или предприятия.

306. При размере стороны площадки производственного объекта более 1 тыс. м и расположении ее вдоль улицы или автомобильной дороги на этой стороне необходимо предусматривать не менее двух въездов на площадку. Расстояние между въездами не должно превышать 1,5 тыс. м.

307. Подъезды для пожарных машин надлежит предусматривать к зданиям, сооружениям и строениям из материалов исключающих возможность возгорания.

308. Переезды или переходы через внутри объектовые железнодорожные пути должны быть всегда свободны для пропуска пожарных автомобилей.

309. Ширина ворот автомобильных въездов на площадку производственного объекта должна обеспечивать беспрепятственный проезд основных и специальных пожарных автомобилей.

310. Производственные объекты должны обеспечиваться наружным противопожарным водоснабжением (противопожарным водопроводом, природными или искусственными водоемами).

311. Источником водоснабжения объединенной или отдельной системы наружного противопожарного водопровода должна быть сеть городского водопровода или водозаборные скважины, а источником водоснабжения отдельной системы наружного противопожарного водопровода - водозаборные скважины или наземные водоемы.

312. Сеть объединенного водопровода должна обеспечивать расчетный расход воды с учетом хозяйственно-питьевых нужд и целей пожаротушения.

313. Расстановка пожарных гидрантов на водопроводной сети должна обеспечивать пожаротушение любого обслуживаемого данной сетью здания, сооружения, строения или его части.

314. Запас воды для целей пожаротушения в пожарных резервуарах и других искусственных водоисточниках должен определяться исходя из расчетных расходов воды на наружное пожаротушение и продолжительности тушения пожаров.

315. Расстояния между зданиями, сооружениями и строениями, от складов, открытых технологических установок, агрегатов и оборудования до зданий, сооружений и строений, между складами, открытыми технологическими установками, агрегатами и оборудованием, от газгольдеров для горючих газов до зданий, сооружений и строений на территории производственного объекта в зависимости от степени огнестойкости, категории зданий по взрывопожарной и пожарной опасности и других характеристик должны исключать возможность перехода пожара от одного здания, сооружения или строения к другому.

316. Резервуарные парки производственного объекта с нефтепродуктами, сжиженными горючими газами, ядовитыми веществами должны располагаться на более низких отметках по отношению к зданиям, сооружениям и строениям производственного объекта и должны быть обнесены (с учетом рельефа местности) продуваемой оградой, выполненной из негорючих материалов.

В случаях размещения надземных резервуаров с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями на более высоких по отношению к соседним зданиям, сооружениям и строениям отметках должны быть предусмотрены меры по предотвращению растекания разлившейся жидкости к указанным зданиям, сооружениям и строениям при авариях на резервуарах.

317. Запрещается размещение наружных сетей с горючими жидкостями и газами под зданиями, сооружениями и строениями производственного объекта.

318. По периметру площадок производственных объектов хранения нефтепродуктов в таре должно быть предусмотрено устройство замкнутого обвалования или ограждающей стены из негорючих материалов.

319. Замкнутое земляное обвалование или ограждающая стена из негорючих материалов должны быть предусмотрены по периметру отдельно стоящих резервуаров каждой группы надземных резервуаров и рассчитаны на гидростатическое давление разлившейся жидкости.

320. Надземные резервуары в пределах одной группы следует отделять внутренними земляными валами или ограждающими стенами:

1) каждый следующий резервуар объемом 20 тыс. м ³ и более или несколько меньших резервуаров суммарным объемом 20 тыс. м ³ ;

2) резервуары с маслами и мазутами от резервуаров с другими нефтепродуктами;

3) резервуары для хранения этилированного бензина от других резервуаров группы.

321. Свободные от застройки площади обвалованной территории, образуемые между внутренними откосами земляного обвалования или ограждающими стенами, следует определять по расчетному объему разлившейся жидкости, равному номинальному объему наибольшего резервуара в группе или отдельно стоящего резервуара.

322. Высота земляного обвалования или ограждающей стены каждой группы резервуаров, расстояние от стенок резервуаров до подошвы внутренних откосов обвалования или до ограждающих стен определяются в соответствии с требованиями строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

323. Земляное обвалование подземных резервуаров следует предусматривать только при хранении в этих резервуарах нефти и мазутов.

Площадки, образуемые между внутренними откосами обвалования, следует определять исходя из условия удержания разлившейся жидкости в количестве, равном 10 % объема наибольшего подземного резервуара в группе.

324. На территории производственного объекта размещение надземных сетей трубопроводов с горючими жидкостями и газами запрещается для:

1) транзитных внутриплощадочных трубопроводов с горючими жидкостями и газами - по эстакадам, отдельно стоящим колоннам и опорам из горючих материалов, а также по стенам и кровлям зданий, за исключением зданий I и II степеней огнестойкости;

2) трубопроводов с горючими жидкостями и газами - в галереях, если смешение этих продуктов может вызвать взрыв или пожар;

3) трубопроводов с горючими жидкостями и газами - по сгораемым покрытиям и стенам, по покрытиям и стенам зданий категорий А и Б по взрывопожарной и пожарной опасности;

4) газопроводов горючих газов - по территории складов твердых и жидких горючих материалов.

325. Надземные сети трубопроводов для горючих жидкостей, прокладываемые на отдельных опорах и эстакадах, следует размещать на расстоянии не менее 3 м от стен зданий с проемами и не менее 0,5 м от стен зданий без проемов.

3.5. Требования пожарной безопасности при
эксплуатации объектов
3.5.1. Организационные мероприятия по обеспечению
пожарной безопасности объектов

326. При эксплуатации объектов должны соблюдаться требования настоящего Технического регламента, "Правил пожарной безопасности в Республики Казахстан", и других нормативных правовых актов, содержащих требования пожарной безопасности при эксплуатации объектов, утвержденных в установленном порядке.

327. Руководители организаций или индивидуальные предприниматели в целях обеспечения пожарной безопасности должны в установленном порядке назначать ответственных за обеспечение пожарной безопасности на отдельных участках работ.

328. В каждой организации приказом или инструкцией устанавливается соответствующий их пожарной опасности противопожарный режим, в том числе:

1) определяется порядок пользования открытым огнем и меры безопасности;

2) определяются и оборудуются места для курения;

3) определяется порядок проезда пожарных автомашин на объект;

4) определяются места и допустимое количество единовременно находящихся в помещении сырья, полуфабрикатов и готовой продукции;

5) устанавливается порядок уборки горючих отходов и пыли, хранения промасленной спецодежды;

6) определяется порядок обесточивания электрооборудования в случае пожара и по окончании рабочего дня;

7) регламентируется порядок проведения временных огневых и других пожароопасных работ;

8) регламентируется порядок осмотра и закрытия помещений после окончания работы;

9) регламентируются действия работников при обнаружении пожара;

10) определяется перечень профессий (должностей), порядок и сроки прохождения противопожарного инструктажа и занятий по пожарно-техническому минимуму, а также назначаются ответственные за их проведение.

329. На каждом объекте, для каждого взрывопожароопасного и пожароопасного участка (мастерской, цеха) должны быть разработаны инструкции о мерах пожарной безопасности в соответствии требованиям, приведенными в приложении 16 к настоящему Техническому регламенту.

330. Руководители организаций (в том числе жилищно-эксплуатационных), ответственных за эксплуатацию зданий и сооружений, оборудованных системами дымоудаления и автоматическими установками обнаружения и тушения пожаров, обязаны содержать указанные системы в исправном состоянии.

331. Для обеспечения эффективной работы технических средств систем противопожарной защиты зданий (автоматических установок пожарной сигнализации и пожаротушения, систем противодымной защиты, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре и ручных огнетушителей), приказом руководителя должно быть назначено должностное лицо из числа руководителей организации, ответственное за эксплуатацию систем противопожарной защиты, приобретение, ремонт, сохранность и готовность к действию первичных средств пожаротушения, своевременное и качественное проведение технического обслуживания (перезарядке ручных огнетушителей) и планово-предупредительного ремонта.

332. Работы по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту технических средств систем противопожарной защиты должны проводиться эксплуатирующей организацией самостоятельно при наличии квалифицированных специалистов по выполнению этих работ.

В случае отсутствия специально обученного обслуживающего персонала регламентные работы по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту технических средств систем противопожарной защиты должны осуществляться по договору специализированными организациями, в соответствии с годовым планом-графиком, составляемым с учетом технической документации заводов-изготовителей и сроками проведения регламентных работ.

333. Учет работ по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту технических средств систем противопожарной защиты, проверок наличия и состояния первичных средств пожаротушения должен отражаться в специальном журнале.

334. В период выполнения работ по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту, связанных с отключением установки (отдельных линий, извещателей) или системы, руководитель организации обязан принять дополнительные меры по защите от пожаров зданий, сооружений, помещений, технологического оборудования.

Во всех помещениях зданий и сооружений (за исключением зданий жилых домов), а также в местах открытого хранения веществ и материалов и размещения технологических установок должны быть вывешены таблички с указанием номера телефона противопожарной службы.

Таблички должны устанавливаться в местах размещения первичных средств пожаротушения и внутренних пожарных кранов, а также у эвакуационных выходов.

335. Работники организаций должны допускаться к работе только после прохождения противопожарного инструктажа и проходить последующее обучение по программе пожарно-технического минимума.

В ходе проведения противопожарного инструктажа вновь поступающие рабочие и служащие должны ознакомится с:

1) противопожарным режимом, установленным в организации, а также с инструкциями внутреннего распорядка и другими требованиями пожарной безопасности;

2) наиболее пожароопасными местами на рабочих участках;

3) возможными источниками и причинами возникновения пожаров, мерами их предупреждения и действиями при обнаружении пожара;

4) мерами пожарной безопасности, которые должны соблюдаться перед началом, в процессе и после окончания работы, перед уходом с работы, для предотвращения возгорания на рабочем месте, установке, аппарате, в цехе и на территории организации;

5) методами использования средств пожаротушения, правилами и приемами пожаротушения.

336. В организациях, на территории которых размещены здания (сооружения), а также наружные технологические установки категорий А, Б и В по взрывопожарной и пожарной опасности, общественные и производственные здания с массовым пребыванием людей, приказом руководителя организации должны быть созданы пожарно-технические комиссии и добровольные противопожарные формирования.

337. Для общественных зданий (сооружений) с массовым пребыванием людей, производственных и складских зданий (сооружений), а также для организаций, на территории которых размещены производственные и складские здания (сооружения) категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности должны быть разработаны и утверждены приказом руководителя организации инструкции о мерах пожарной безопасности. Необходимость разработки указанных инструкций для отдельных помещений этих зданий (сооружений), технологических установок и их перечень определяется руководителем организации или арендатором (субарендатором) имущества, если это предусмотрено договором аренды.

338. В зданиях и сооружениях эксплуатация лифтов, предназначенных для доставки личного состава подразделений противопожарной службы к месту пожара (имеющих режим работы "Транспортирование пожарных подразделений"), осуществляется в соответствии с инструкцией, утвержденной руководителем организации и согласованной с территориальным органом Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

339. В зданиях (сооружениях) с массовым пребыванием людей (кроме жилых домов), а также в других зданиях и сооружениях, в случае одновременного пребывания на любом этаже 10 чел. и более должны быть разработаны и вывешены на каждом этаже здания, у эвакуационных выходов с этажа и не более чем через 20 м по длине коридора, планы эвакуации людей при возникновении пожара, содержащие порядок действий работников организации по проведению безопасной эвакуации людей в безопасную зону, вызову противопожарной службы, и организации тушения пожара до прибытия пожарных подразделений.

340. В номерах гостиниц, кемпингов, мотелей и общежитий, расположенных в зданиях высотой 2 этажа и более должны быть вывешены планы эвакуации людей при возникновении пожара с обозначением данного номера и направления движения к эвакуационным выходам.

341. Граждане, проживающие в гостиницах, кемпингах, мотелях, общежитиях должны быть ознакомлены под роспись с памяткой о мерах пожарной безопасности в зданиях для проживания людей и планом эвакуации людей при пожаре.

342. В гостиницах, кемпингах, мотелях и общежитиях, предназначенных для проживания иностранных граждан, памятки о мерах пожарной безопасности и речевые сообщения в системах оповещения о пожаре и управления эвакуацией людей должны выполняться на нескольких языках.

343. Инструкции, определяющие порядок действий работников организации при возникновении пожара, разработанные для зданий с круглосуточным пребыванием людей (школы-интернаты, дома для престарелых и инвалидов, детские дома, больницы), должны содержать варианты самостоятельной эвакуации людей, а также эвакуации людей, неспособных к самостоятельной эвакуации, персоналом организации для светлого и темного времени суток.

344. Руководители объектов (школ-интернатов, домов для престарелых и инвалидов, детских домов и больниц) должны:

1) ежедневно в установленное противопожарной службой время сообщают в пожарную часть, в районе выезда которой находится объект, информацию о количестве людей, находящихся на каждом объекте;

2) обеспечить проведение не реже одного раза в полугодие тренировок персонала по их действиям при пожаре с одновременной проверкой работоспособности всех элементов системы противопожарной защиты здания;

3) организовать круглосуточное дежурство обслуживающего персонала, достаточного для организации безопасной эвакуации находящихся в здании людей при пожаре.

345. Ответственный дежурный по каждому этажу обязан постоянно иметь при себе комплект ключей от всех замков дверей эвакуационных выходов из здания.

Запасной комплект ключей должен храниться в помещении дежурного персонала на первом этаже здания.

Каждый ключ должен иметь надпись о его принадлежности к соответствующему замку.

Дежурные должны располагаться в помещениях, в которых установлен телефон, знать точное количество взрослых и детей, оставшихся в здании на ночь и их размещение.

346. Проведение мероприятий с массовым пребыванием (вечеров отдыха, дискотек, новогодних и других представлений) в зданиях и сооружениях допускается только после проверки их на соответствие требованиям по обеспечению безопасности людей при возникновении пожара.

Результаты проверки должны быть зарегистрированы в журнале проверок и подписаны ответственным за обеспечение пожарной безопасности при проведении мероприятия или руководителем объекта.

347. В зданиях для проживания людей, а также в зданиях (сооружениях) с массовым пребыванием людей на случай отключения электроэнергии при пожаре у дежурного персонала должны быть электрические фонари в работоспособном состоянии. Число электрических фонарей определяется руководителем организации, исходя из особенностей объекта и количества дежурного персонала.

348. На дверях эвакуационных выходов из помещений, зданий (сооружений) производственного и складского назначения, на наружных технологических установках должна быть размещена информация об их категории по взрывопожарной и пожарной опасности, а также о классах расположенных в них взрывоопасных или пожароопасных зон.

349. В населенных пунктах сельской местности, садоводческих, огороднических и дачных некоммерческих объединениях граждан (товариществах, потребительских кооперативах, некоммерческих партнерствах), на территории которых не размещены подразделения противопожарной службы, местными исполнительными органами или правлениями указанных некоммерческих объединений граждан должно быть организовано приобретение и хранение в специально отведенном для этого месте или в индивидуальных жилых домах (надворных постройках) членов добровольных пожарных формирований пожарных мотопомп с необходимым комплектом рукавов и стволов, первичных средств пожаротушения, немеханизированного инструмента и пожарного инвентаря, которые используются при тушении пожаров.

Должны быть назначены ответственные за доставку пожарных мотопомп с необходимым комплектом рукавов и стволов к месту пожара.

Указанные населенные пункты должны быть обеспечены пожарными мотопомпами из расчета при количестве усадеб (участков):

1) не более 300 - одна переносная пожарная мотопомпа;

2) от 300 до 1 тыс. - одна прицепная пожарная мотопомпа;

3) более 1 тыс. - не менее двух прицепных пожарных мотопомп.

350. На территории сельских населенных пунктов, садоводческих, огороднических и дачных некоммерческих объединений граждан, блок-контейнерных зданий местными исполнительными органами и правлениями объединений граждан, соответственно, должны быть установлены средства звуковой сигнализации для оповещения людей о пожаре, храниться запас воды для целей пожаротушения, а также установлен порядок вызова подразделений противопожарной службы.

351. В сухой и жаркий летний период в сельских населенных пунктах, садоводческих, огороднических и дачных некоммерческих объединений граждан и на предприятиях местными исполнительными органами, правлениями садоводческих, огороднических и дачных некоммерческих объединений граждан, руководителями предприятий, соответственно, должен быть установлен особый противопожарный режим и приняты дополнительные меры по снижению опасности возникновения пожаров, введены ограничения по проведению пожароопасных работ, разведению костров, въезду автомототранспорта в лесные массивы, организовано патрулирование силами населения и членов добровольных пожарных дружин территорий населенных пунктов и прилегающих к ним лесных (степных) массивов с первичными средствами пожаротушения, а также подготовка к возможному использованию техники, приспособленной для целей пожаротушения.

В указанный период органы местного самоуправления должны обеспечить привлечение граждан к социально значимым работам в области пожарной безопасности и организовать их дежурство в подразделениях противопожарной службы для полного укомплектования боевых расчетов на пожарных автомобилях.

352. В населенных пунктах, обеспеченных телефонной связью, запрещается переводить телефонный номер для связи с противопожарной службой в таксофонах на платное обслуживание.

3.5.2. Требования пожарной безопасности к содержанию
территории организаций и населенных пунктов

353. Территория населенных пунктов и организаций в пределах противопожарных разрывов должна своевременно очищаться от горючих отходов, мусора, тары, опавших листьев, сухой травы и других горючих материалов.

Территория санаториев, домов отдыха и других оздоровительных учреждений (в том числе летних детских дач, детских оздоровительных лагерей) на расстоянии 15 м от стен зданий (сооружений) должна быть очищена от горючих отложений (сухой травы, пуха, листвы).

Запрещается складирование горючих материалов, стоянка транспорта, строительство (установка) зданий и сооружений, в том числе временных, в пределах противопожарных разрывов.

354. Дороги, проезды и подъезды к зданиям, сооружениям, открытым складам, наружным пожарным лестницам и источникам противопожарного водоснабжения должны быть всегда свободными для проезда пожарной техники, и содержаться в исправном состоянии, а зимой быть очищенными от снега.

О закрытии дорог и проездов для их ремонта или по другим причинам, препятствующим проезду пожарной техники, организация, ответственная за их эксплуатацию, должна своевременно сообщить в территориальный орган Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, в районе выезда которой находятся эти дороги и проезды.

На период закрытия дорог в соответствующих местах должны быть установлены указатели направления объезда или устроены переезды через ремонтируемые участки дороги или проезды.

355. Запрещается стоянка автотранспорта в проездах и на подъездах к зданиям и сооружениям, препятствующая проезду пожарной техники, а также стоянка автотранспорта на крышках колодцев пожарных гидрантов.

356. Запрещается использование открытого огня и курение на территории складов и баз, хлебоприемных пунктов, предприятий торговли, добычи, переработки и хранения горючих газов, легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, производств взрывчатых веществ, взрывопожароопасных и пожароопасных участков, а также вне специально отведенных и оборудованных для этих целей мест иных предприятий и на полях сельхозпредприятий по выращиванию злаковых культур.

На территории указанных организаций должны быть размещены знаки пожарной безопасности "Курение и пользование открытым огнем запрещено". Места, специально отведенные для курения, должны быть обозначены знаками пожарной безопасности "Место для курения".

Цветографическое изображение и места размещения (установки) знаков пожарной безопасности должны соответствовать требованиям Технического регламента "Требования к сигнальным цветам, разметкам и знакам безопасности на производственных объектах".

357. Территория населенных пунктов и организаций должна иметь наружное освещение в темное время суток для быстрого нахождения пожарных гидрантов, наружных пожарных лестниц и мест размещения пожарного инвентаря, а также подъездов к пирсам пожарных водоемов, к входам в здания и сооружения.

Цветографическое изображение и места размещения (установки) знаков пожарной безопасности должны соответствовать требованиям Технического регламента "Требования к сигнальным цветам, разметкам и знакам безопасности на производственных объектах".

358. Железнодорожные переезды на территории организаций должны позволять пожарным автомобилям беспрепятственно пересекать железнодорожное полотно в любое время суток.

359. Запрещается на территории населенных пунктов (вне пределов промышленных предприятий), садоводческих и дачных некоммерческих объединений граждан, открытое складирование (хранение) тары с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, а также баллонов со сжатыми и сжиженными газами.

360. Запрещается на территории населенных пунктов и организаций устраивать свалки горючих отходов.

361. Запрещается загромождать противопожарные расстояния между зданиями и сооружениями, штабелями леса, пиломатериалов, других материалов и оборудования, использовать под складирование материалов, оборудования и тары, для стоянки транспорта и строительства (установки) зданий и сооружений.

362. Временные строения должны располагаться от других зданий и сооружений на расстоянии не менее 15 м (кроме случаев, когда по другим нормам требуются иные противопожарные расстояния) или у противопожарных стен.

363. Отдельные блок-контейнерные здания должны располагаться группами не более 10 в группе и площадью не более 800 м ² . Расстояние между группами этих зданий и от них до других строений, торговых киосков должны быть не менее 15 м.

364. Разведение костров, сжигание отходов и тары должно осуществляться на расстоянии не менее 50 м от зданий и сооружений.

Сжигание отходов и тары в специально отведенных для этих целей местах должно производиться под контролем обслуживающего персонала.

365. Территория санаториев, домов отдыха и других оздоровительных учреждений (в том числе летних детских дач, детских оздоровительных лагерей), расположенных в массивах хвойных лесов, должны иметь по периметру защитную минерализованную полосу шириной не менее 3 м, исключающую возможность распространения огня при лесных пожарах на здания и сооружения.

366. Для населенных пунктов, расположенных в лесных массивах, местными исполнительными органами должны быть разработаны и выполнены мероприятия, исключающие возможность распространения огня при лесных пожарах на здания и сооружения (устройство защитных противопожарных полос, посадка лиственных насаждений, удаление в летний период сухой растительности и другие).

3.5.3. Требования пожарной безопасности к содержанию
зданий, сооружений и строений

367. Запрещается изменение функционального назначения, проведение капитального ремонта, технического перевооружения, реконструкции и перепланировки зданий, сооружений и строений без разработанной и утвержденной в установленном порядке проектно-сметной документации.

368. При перепланировке зданий, сооружений и строений, изменении их функционального назначения или установке нового технологического оборудования применяются нормативные документы в соответствии с новым назначением этих зданий, сооружений и строений.

369. При аренде помещений арендаторами выполняются требования настоящего Технического регламента и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке для данного типа зданий.

370. Для всех производственных и складских помещений должны быть определены категории взрывопожарной и пожарной опасности, а также классы зон в соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан", которые обозначаются соответствующими знаками на дверях помещений.

Около оборудования, имеющего повышенную пожарную опасность, должны быть установлены знаки безопасности.

Применение в процессах производства материалов и веществ с неисследованными показателями их взрывопожароопасности, а также их хранение совместно с другими материалами и веществами не допускается.

371. Здания, сооружения и строения должны быть обеспечены исправными первичными средствами пожаротушения в количестве соответствующему требованиям приложения 17 к настоящему Техническому регламенту, средствами связи для вызова противопожарной службы и оборудованы системами автоматической пожарной сигнализации, автоматическими установками пожаротушения и оповещения людей о пожаре согласно требованиям Технического регламента "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре".

Места размещения первичных средств пожаротушения, средств связи, а также систем пожарной автоматики должны быть обозначены соответствующими знаками пожарной безопасности.

372. У каждого жилого дома в сельской местности, расположенного на расстоянии более 100 м от естественных или искусственных водоисточников, должна быть установлена емкость (бочка) с водой объемом не менее 100 л. Жилые строения должны иметь приставную лестницу, высотой до крыши строения.

373. Системы и средства противопожарной защиты (установки пожаротушения и пожарной сигнализации, системы оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре, противодымной защиты и противопожарного водоснабжения, противопожарные двери, клапаны и люки, другие заполнения проемов в противопожарных преградах, первичные средства пожаротушения) помещений, зданий и сооружений должны постоянно находиться в исправном рабочем состоянии.

Запрещается эксплуатация зданий, сооружений и строений в период ремонта систем и средств противопожарной защиты без реализации дополнительных мер по обеспечению пожарной безопасности.

374. Здания, сооружения и строения следует оборудовать молниезащитными устройствами в соответствии с требованиями строительных норм, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

375. Устройства для самозакрывания дверей должны содержаться в исправном состоянии.

Запрещается устанавливать какие-либо приспособления, препятствующие свободному закрыванию противопожарных или противодымных дверей (устройств).

376. Не допускается проводить работы на оборудовании, установках и станках с неисправностями, которые могут привести к пожару, а также при отключенных контрольно-измерительных приборах и технологической автоматике, обеспечивающих контроль заданных режимов температуры, давления и других, регламентированных условиями безопасности параметров.

377. Запрещается нарушение огнезащитных покрытий (штукатурки, специальных красок, лаков, обмазок, включая потерю и ухудшение огнезащитных свойств) строительных конструкций, горючих отделочных и теплоизоляционных материалов, металлических опор оборудования.

Обработанные (пропитанные) в соответствии с требованиями нормативных документов деревянные конструкции и ткани по истечении сроков действия обработки (пропитки) и в случае потери огнезащитных свойств составов должны обрабатываться (пропитываться) повторно.

Состояние огнезащитной обработки (пропитки) должно проверяться в сроки, указанные в технической документации или не реже одного раза в год.

378. В местах пересечения противопожарных стен, перекрытий и ограждающих конструкций различными инженерными и технологическими коммуникациями образовавшиеся отверстия и зазоры должны быть заделаны строительным раствором или другими негорючими материалами, обеспечивающими требуемый предел огнестойкости и дымогазонепроницаемость.

379. Взрывопожароопасные объекты, учреждения и предприятия республиканского значения, крупные театрально-зрелищные предприятия и исторические объекты, объекты нефтепереработки, деревообработки, химической промышленности, а также театры, кинотеатры, цирки, музеи, галереи должны быть обеспечены прямой телефонной связью с ближайшим подразделением противопожарной службы или центральным пунктом пожарной связи населенных пунктов.

380. В зданиях, сооружениях и строениях организаций (за исключением индивидуальных жилых домов) запрещается:

1) хранение и применение в подвалах и цокольных этажах легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, пороха, взрывчатых веществ, баллонов с газами, товаров в аэрозольной упаковке, целлулоида и других взрывопожароопасных веществ и материалов;

2) использовать чердаки, технические этажи, вентиляционные камеры и другие технические помещения для организации производственных участков, мастерских, а также хранения продукции, оборудования, мебели и других предметов;

3) размещать в лифтовых холлах кладовые, киоски, ларьки;

4) снимать предусмотренные проектом двери эвакуационных выходов из поэтажных коридоров, холлов, фойе, тамбуров и лестничных клеток, другие двери, препятствующие распространению опасных факторов пожара на путях эвакуации;

5) производить изменения объемно-планировочных решений, в результате которых ухудшаются условия безопасной эвакуации людей, ограничивается доступ к огнетушителям, пожарным кранам и другим средствам пожарной безопасности или уменьшается зона действия автоматических систем противопожарной защиты (автоматической пожарной сигнализации, стационарной автоматической установки пожаротушения, системы дымоудаления, системы оповещения и управления эвакуацией);

6) загромождать мебелью, оборудованием и другими предметами двери, люки на балконах и лоджиях, переходы в смежные секции и выходы на наружные эвакуационные лестницы;

7) проводить уборку помещений и стирку одежды с применением бензина, керосина и других легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, а также производить отогревание замерзших труб паяльными лампами и другими способами с применением открытого огня;

8) оставлять неубранным промасленный обтирочный материал;

9) устанавливать решетки на окнах всех этажей здания, и приямках у окон подвалов (за исключением помещений складов, касс, оружейных комнат, секретных частей учреждений);

10) остеклять балконы, лоджии и галереи, относящиеся к зонам безопасности на случай пожара;

11) устраивать в лестничных клетках и коридорах кладовые (подсобные помещения), а также хранить под лестничными маршами и на лестничных площадках вещи, мебель и другие горючие материалы. Под лестничными маршами в первом и цокольном этажах допускается устройство только помещений для узлов управления центрального отопления, водомерных узлов и электрощитовых, выгороженных перегородками из негорючих материалов;

12) устраивать в производственных и складских помещениях зданий (кроме зданий V степени огнестойкости) антресоли, перегородки, бытовки, кладовки, конторки и другие встроенные помещения из горючих материалов.

Сноска. Пункт 380 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

381. Наружные пожарные лестницы и ограждения на крышах зданий, сооружений и строений должны содержаться в исправном состоянии и не реже одного раза в пять лет подвергать эксплуатационным испытаниям.

382. В помещениях с одним эвакуационным выходом одновременное пребывание 50 чел. и более запрещается.

В зданиях, сооружениях и строениях IV и V степени огнестойкости одновременное пребывание 50 чел. и более допускается только в помещениях первого этажа.

383. Число посетителей в зрительных, обеденных, выставочных, торговых, биржевых, культовых и других залах (помещениях), на трибунах, а также в других помещениях запрещается превышать количества, установленного нормами проектирования или определенного расчетом, исходя из пропускной способности путей эвакуации.

При отсутствии в нормах проектирования данных для расчета, должно приниматься время обеспечения эвакуации людей из залов не более 2 мин, а расчетную площадь, приходящуюся на одного посетителя не менее 0,75 м ² .

384. Двери чердачных помещений, а также технических этажей и подвалов, в которых по условиям технологии не требуется постоянного пребывания людей, должны закрываться на замок. На дверях указанных помещений вывешивается информация о месте хранения ключей.

Приямки у оконных проемов подвальных и цокольных этажей зданий, сооружений и строений следует своевременно очищать от мусора и других предметов. Металлические решетки, защищающие указанные приямки, должны выполняться открывающимися, а запоры на окнах должны открываться изнутри без ключа.

385. Использованные обтирочные материалы должны собираться в контейнера из негорючего материала с закрывающейся крышкой. Периодичность сбора использованных обтирочных материалов должна исключать их накопление на рабочих местах. По окончании рабочей смены содержимое указанных контейнеров необходимо удалять за пределы зданий.

386. Специальная одежда лиц, работающих с маслами, лаками, красками и другими легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, должна храниться в подвешенном виде в металлических шкафах, установленных в специально отведенных для этой цели местах.

387. В зданиях с витражами высотой более 1 этажа нарушение конструкций дымонепроницаемых негорючих диафрагм, установленных в витражах на уровне каждого этажа запрещается.

388. При необходимости проведения специальных огневых эффектов, связанных с применением пиротехнических изделий и источников открытого огня, которые могут привести к пожару, ответственным постановщиком (главным режиссером, художественным руководителем, мастером-демонстратором) должны быть разработаны и осуществлены по согласованию с территориальным органом Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан меры по предупреждению пожаров (в том числе порядок проведения фейерверка, схемы размещения средств пожаротушения, фейерверочных пиротехнических изделий и опасной зоны, порядок хранения и уничтожения непригодных изделий, план мероприятий по предупреждению пожаров).

389. Показатели пожарной опасности и требования пожарной безопасности, предъявляемые к пиротехническим изделиям, а также методы их испытаний должны соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, нормативным документам в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

Запрещается изготовление фейерверочных пиротехнических изделий в зданиях и сооружениях с массовым пребыванием людей.

390. В помещениях общественных и производственных зданий, сооружений и строений запрещается курение, за исключением в специально отведенных для этой цели мест, обозначенных соответствующими знаками безопасности, оборудованных огнетушителем и урной из негорючих материалов.

3.5.4. Требования пожарной безопасности к содержанию
эвакуационных путей и выходов

391. При эксплуатации эвакуационных путей и выходов должно быть обеспечено соблюдение проектных решений и требований нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке (в том числе по освещенности, количеству, размерам и объемно-планировочным решениям эвакуационных путей и выходов, а также по наличию на путях эвакуации знаков пожарной безопасности).

392. Двери на путях эвакуации должны открываться свободно и по направлению выхода из здания.

393. Запоры на дверях эвакуационных выходов должны обеспечивать людям, находящимся внутри здания (сооружения) возможность свободного открывания запоров изнутри без ключа.

394. Объемные самосветящиеся знаки пожарной безопасности с автономным питанием и от электросети, используемые на путях эвакуации (в том числе световые указатели "Эвакуационный (запасный) выход", "Дверь эвакуационного выхода"), должны постоянно находиться в исправном и включенном состоянии.

В зрительных, демонстрационных, выставочных и других залах световые указатели допускается включаться на время проведения мероприятий с пребыванием людей.

Эвакуационное освещение должно включаться автоматически при прекращении электропитания рабочего освещения.

395. При эксплуатации эвакуационных путей и выходов запрещается:

1) загромождать эвакуационные пути и выходы (в том числе проходы, коридоры, тамбуры, галереи, лифтовые холлы, лестничные площадки, марши лестниц, двери, эвакуационные люки) различными материалами, изделиями, оборудованием, производственными отходами, мусором и другими предметами, а также забивать двери эвакуационных выходов;

2) устраивать в тамбурах выходов (за исключением квартир и индивидуальных жилых домов) сушилки и вешалки для одежды, гардеробы, а также хранить (в том числе временно) инвентарь и материалы;

3) устраивать на путях эвакуации пороги (за исключением порогов в дверных проемах), раздвижные и подъемно-опускные двери и ворота, вращающиеся двери и турникеты, а также другие устройства, препятствующие свободной эвакуации людей;

4) применять горючие материалы для отделки, облицовки и окраски стен и потолков, а также ступеней и лестничных площадок на путях эвакуации, за исключением зданий V степени огнестойкости;

5) фиксировать самозакрывающиеся двери лестничных клеток, коридоров, холлов и тамбуров в открытом положении, а также снимать их;

6) остеклять или закрывать жалюзи воздушных зон в незадымляемых лестничных клетках;

7) заменять армированное стекло обычным в остеклениях дверей и фрамуг.

396. При расстановке технологического, выставочного и другого оборудования помещения должны быть обеспечены эвакуационные проходы к лестничным клеткам и другим путям эвакуации в соответствии с нормами проектирования.

397. На объектах с массовым пребыванием людей на случай отключения электроэнергии обслуживающий персонал должен быть обеспечен электрическими фонарями.

Количество фонарей определяется руководителем, исходя из особенностей объекта, наличия дежурного персонала, количества людей в здании, но не менее одного на каждого работника дежурного персонала.

398. Ковры, ковровые дорожки и другие покрытия полов в помещениях с массовым пребыванием людей должны надежно крепиться к полу.

На путях эвакуации запрещается применять горючие и токсичные при горении отделочные материалы, ковры и другие покрытия полов, способные быстро распространять горение по поверхности.

3.5.5. Требования пожарной безопасности к содержанию
электроустановок зданий, сооружений и строений

399. При использовании передвижных и переносных электрических приемников должны применяться гибкие кабели и провода в оболочке (изоляции), стойкой к соответствующей окружающей среде и механическому воздействию.

400. Электрические установки и бытовые электрические приборы в помещениях по окончании рабочей смены должны быть обесточены.

Под напряжением должны оставаться дежурное освещение, установки пожаротушения и противопожарного водоснабжения, пожарная и охранно-пожарная сигнализация. Другие электрические установки и электротехнические изделия (в том числе в жилых помещениях) допускается оставлять под напряжением, если это обусловлено их функциональным назначением и (или) предусмотрено требованиями инструкции по эксплуатации.

401. Не допускается прокладка и эксплуатация воздушных линий электропередачи (в том числе временных и проложенных кабелем) над горючими кровлями, навесами, а также открытыми складами (штабелями, скирдами) горючих веществ, материалов и изделий.

402. Электрические двигатели, светильники, проводки, распределительные устройства должны очищаться от горючей пыли не реже двух раз в месяц, а в помещениях со значительным выделением пыли - не реже четырех раз в месяц.

403. При эксплуатации электрических установок запрещается:

1) использовать электрические сети и приемники электрической энергии с нарушением требований безопасности, изложенных в инструкции предприятия-изготовителя, электрические приемники с неисправностями, которые могут привести к пожару (вызвать искрение, короткое замыкание, сверхдопустимый нагрев изоляции кабелей и проводов, отказ автоматических систем управления, противоаварийной и противопожарной защиты), а также эксплуатировать электрические провода и кабели с поврежденной или потерявшей защитные свойства изоляцией;

2) пользоваться поврежденными и незакрепленными розетками, рубильниками, другими электроустановочными изделиями;

3) применять электронагревательные приборы при отсутствии или неисправности терморегуляторов, предусмотренных конструкцией;

4) обертывать электролампы и светильники бумагой, тканью и другими горючими материалами, а также эксплуатировать светильники со снятыми плафонами (рассеивателями) и защитными сетками, предусмотренными конструкцией светильника;

5) пользоваться электроутюгами, электроплитками, электрочайниками и другими электронагревательными приборами без специальных подставок (цоколей питания, нагревательных дисков), исключающих опасность возникновения пожара, если их наличие предусмотрено инструкцией предприятия-изготовителя;

6) применять электронагревательные приборы во всех взрывопожароопасных и пожароопасных помещениях;

7) применять нестандартные (самодельные) электронагревательные приборы, использовать некалиброванные плавкие вставки или другие самодельные аппараты защиты от перегрузки и короткого замыкания;

8) размещать (складировать) у электрических щитов, электрических двигателей и пусковой аппаратуры горючие (в том числе легковоспламеняющиеся) вещества и материалы;

9) применять во взрывоопасных и пожароопасных зонах электрическое оборудование, не имеющее обозначения уровня и вида защиты от взрыва и (или) пожара завода-изготовителя;

10) оставлять неизолированными соединения и концы электрических проводов и кабелей;

11) прокладывать бронированные кабели внутри помещений без снятия горючего джутового покрова.

404. Самосветящиеся знаки пожарной безопасности с автономным электропитанием и питанием от электросети, используемые на путях эвакуации (в том числе световые указатели "Эвакуационный выход", "Аварийный выход", "Дверь эвакуационного выхода"), должны находиться в исправном и включенном состоянии.

В зрительных, демонстрационных, выставочных и других залах световые указатели допускается включать на время проведения мероприятий с пребыванием людей.

405. Цветографическое изображение и места размещения (установки) знаков пожарной безопасности должны соответствовать требованиям Технического регламента "Требования к сигнальным цветам, разметкам и знакам безопасности на производственных объектах".

406. При установке и эксплуатации софитов запрещается использование горючих материалов в качестве крепежных конструкций и светозадерживающих и отражающих экранов.

Прожекторы и софиты необходимо размещать на расстоянии не менее 0,5 м от горючих конструкций и материалов, а линзовые прожекторы - не менее 2 м.

Светофильтры для прожекторов и софитов должны быть изготовлены из негорючих материалов.

407. В помещениях и коридорах закрытых распределительных устройств запрещается устраивать помещения для хранения, а также хранить электротехническое оборудование, запасные части, емкости с горючими жидкостями и баллоны с различными газами.

408. Двери секционных перегородок кабельных сооружений должны быть самозакрывающимися, открываться по ходу эвакуации из здания и иметь уплотнение в притворах.

При эксплуатации кабельных сооружений указанные двери должны находиться и фиксироваться в закрытом положении.

Допускается по условиям вентиляции кабельных помещений фиксировать самозакрывающиеся двери в открытом положении, если для их закрытия используются автоматические устройства, срабатывающие при пожаре от импульса пожарной сигнализации в соответствующем отсеке сооружения.

409. Кабельные линии, проложенные в металлических коробах, должны уплотняться негорючими материалами, а сам короб должен разделяться перегородками с пределом огнестойкости не менее EI 45 в следующих местах:

1) при входе в другие кабельные сооружения;

2) на горизонтальных участках кабельных коробов через каждые 30 м, а также при ответвлениях в другие короба с электрическими кабелями;

3) на вертикальных участках кабельных коробов через каждые 20 м. При прохождении через перекрытия такие же огнестойкие уплотнения дополнительно должны выполняться на каждой отметке перекрытия.

Места уплотнения кабельных линий, проложенных в металлических коробах, должны обозначаться красными полосами на наружных стенках коробов. В необходимых случаях должны выполняться дополнительные поясняющие надписи.

410. Антикоррозийные покрытия, применяемые для защиты металлических оболочек кабелей и металлических поверхностей, по которым они прокладываются, должны быть негорючими.

411. В помещениях устройств, обеспечивающих подачу (подпитку) масла в маслонаполненные кабели запрещается хранить горючие материалы и изделия, не относящиеся к данной установке.

412. При обнаружении неисправностей электроустановок и бытовых электроприборов (сверхдопустимый нагрев или повреждение изоляции кабелей и проводов, выделение дыма, искрение) они должны быть немедленно обесточены. Их повторное включение допускается только после устранения неисправностей.

3.5.6. Требования пожарной безопасности к содержанию систем
отопления и вентиляции зданий, сооружений и строений

413. Системы отопления и вентиляции должны находиться в исправном рабочем состоянии.

414. Продукты сгорания от теплогенерирующих аппаратов должны удаляться за пределы зданий и сооружений через специально предназначенные для этих целей дымовые каналы. Запрещается использовать в качестве дымовых каналов воздуховоды системы вентиляции.

415. Конструкция дымового канала должна предусматривать технологические отверстия для периодической их очистки от сажи.

416. Запрещается соединение зольников теплогенерирующих аппаратов с пространством под полами на лагах.

Соединение зольников теплогенерирующих аппаратов с подвальными и цокольными помещениями допускается только при помощи каналов из негорючих материалов.

417. Пол из горючих материалов под топочной дверкой теплогенерирующих аппаратов, работающих на твердом топливе, должен быть защищен предтопочным металлическим листом размером не менее 0,5 х 0,7 м без отверстий, располагаемым длинной его стороной вдоль печи.

418. Горючие полы под каркасными печами должны быть изолированы одним рядом кирпичей уложенных горизонтально на глиняный раствор или асбестовым картоном толщиной не менее 12 мм с обшивкой сверху из кровельной стали, при этом расстояние от низа печи до пола должно быть не менее 100 мм.

419. Аппараты, работающие на жидком топливе, должны устанавливаться в металлический поддон, вмещающий при аварийном разливе весь объем топлива, находящегося в топливном баке. Указанный поддон должен быть заполнен песком или другим негорючим адсорбентом.

420. В жилых помещениях запрещается использовать теплогенерирующие аппараты, работающие на жидком топливе с температурой вспышки ниже 40 ^о С, а также горючие жидкости в качестве теплоносителя в системах отопления.

421. Теплогенерирующие аппараты, работающие на жидком, твердом и газообразном топливе, должны иметь исправные дверцы и установленные нормами противопожарные разделки (отступки) от горючих конструкций.

На топливопроводе около каждой форсунки отопительных котлов и теплогенераторных установок должно быть установлено не менее двух вентилей: один - у топки, другой - у емкости с топливом.

Запрещается эксплуатация теплогенерирующих аппаратов, имеющих какие-либо неисправности и повреждения (в том числе прогары и трещины в теплоотдаюших поверхностях).

422. Дымовые трубы, дымоходы и другие элементы отопительных печей и систем должны очищаться от сажи непосредственно перед началом, а также в течение отопительного сезона не реже:

1) одного раза в три месяца - для отопительных печей;

2) одного раза в два месяца - для печей и очагов непрерывного действия.

Кухонные плиты и другие печи непрерывной (долговременной) топки должны подвергаться очистке не реже одного раза в месяц.

423. При эксплуатации центральных котельных, предназначенных для отопления организаций и жилых домов в населенных пунктах, запрещается:

1) допускать к работе лиц, не прошедших специального обучения и не получивших соответствующих квалификационных удостоверений;

2) хранить жидкое топливо в не предназначенных для этих целей помещениях;

3) применять в качестве топлива горючие вещества (твердые, жидкие, газообразные), не предусмотренные инструкциями по эксплуатации оборудования;

4) эксплуатировать теплогенерирующие установки при подтекании жидкого топлива или утечке газа из систем топливоподачи;

5) разжигать установки без предварительной продувки топливников и подавать топливо при не горящих форсунках или газовых горелках;

6) работать при отсутствии, неисправности или отключении предусмотренных конструкцией теплогенерирующих установок приборов контроля и регулирования;

7) сушить горючие материалы на котлах и паропроводах.

424. При эксплуатации печного отопления запрещается:

1) оставлять без присмотра топящиеся печи;

2) размещать подготовленное для сжигания топливо, а также другие горючие вещества и материалы на предтопочном листе;

3) применять для розжига печей на твердом топливе легковоспламеняющиеся и горючие жидкости;

4) применять в качестве топлива горючие вещества (твердые, жидкие, газообразные), не предусмотренные инструкциями по эксплуатации печей;

5) топить печи в помещениях во время проведения в них мероприятий с массовым пребыванием людей;

6) топить печи сверх установленного инструкциями по эксплуатации времени;

7) сушить горючие вещества и материалы (обувь, одежду, дрова) на расстоянии менее 0,5 м от поверхности печи и дымоходов.

425. Зола и шлак, содержащие раскаленные и тлеющие материалы, после выгребания из топок должны быть удалены в специально отведенное для них место, исключающее возможность возникновения пожара и пролиты водой.

426. Запрещается размещать горючие вещества, материалы, изделия и оборудование на расстоянии менее 1,25 м до топочных отверстий печей и менее 0,7 м до остальных нагретых частей печей.

427. Дымовые трубы котельных установок, работающих на твердом топливе, должны быть оборудованы искрогасителями и очищаться от сажи в соответствии с требованиями настоящей статьи.

428. Автоматические огнезадерживающие устройства (заслонки, шиберы, клапаны) в воздуховодах, устройства блокировки вентиляционных систем с автоматическими установками пожарной сигнализации или пожаротушения, автоматические устройства отключения вентиляции при пожаре должны содержаться в исправном состоянии.

Чувствительные элементы привода автоматических огнезадерживающих устройств (легкоплавкие замки, легкосгораемые вставки, термочувствительные элементы) должны быть очищены от загрязнений.

429. Встроенные в здания торговых учреждений котельные не допускается переводить с твердого топлива на жидкое.

430. Топливо (самовозгорающиеся уголь) должно храниться в специально приспособленных для этого помещениях или на специально выделенных площадках, расположенных не ближе 8 м от сгораемых строений.

431. При установке печей заводского изготовления в помещениях общежитии, административных, общественных и вспомогательных зданий предприятий, в жилых домах должны выполняться требования инструкции предприятий-изготовителей этих видов продукции, а также требования норм проектирования, предъявляемые к системам отопления.

432. При установке временных металлических печей должны соблюдаться следующие требования пожарной безопасности:

1) высота ножек металлических печей должна быть не менее 0,2 м;

2) металлические печи должны устанавливаться на расстоянии не менее:

1 м - от деревянных конструкций, мебели, товаров, стеллажей, витрин, прилавков и другого оборудования;

0,7 м - от конструкций, защищенных от возгорания;

1,25 м - от топочных отверстий до деревянных конструкций и другого оборудования.

433. При выведении металлической дымовой трубы через окно, в него должен быть вставлен заменяющий разделку лист из кровельного железа, размером не менее трех диаметров дымовой трубы.

Конец трубы должен быть установлен за стену здания не менее чем на 0,7 м и направлен вверх патрубком высотой 0,5 м.

Патрубок, выведенный из окна верхнего этажа, должен выступать выше карниза не менее чем на 1 м. На патрубок должен быть установлен колпачок.

434. При эксплуатации систем вентиляции и кондиционирования воздуха запрещается:

1) оставлять двери вентиляционных камер открытыми;

2) закрывать вытяжные каналы, отверстия и решетки;

3) подключать к воздуховодам газовые отопительные приборы;

4) выжигать скопившиеся в воздуховодах жировые отложения, пыль и другие горючие вещества.

435. Вентиляционные камеры, циклоны, фильтры, воздуховоды должны очищаться от горючих пылей и отходов производства.

436. Запрещается работа технологического оборудования в помещениях с взрывоопасными и пожароопасными производствами (установками) при неисправных и отключенных гидравлических, сухих фильтрах, пылеулавливающих и других устройствах систем вентиляции (аспирации).

437. Для предотвращения попадания твердых тел в вентиляторы, удаляющие горючую пыль, волокна и другие отходы с твердыми примесями, перед ними должны быть установлены камнеуловители, а для извлечения металлических предметов - магнитные сепараторы.

438. На трубопроводах пневматического транспорта и воздуховодах систем местных отсосов должны быть предусмотрены плотно закрывающиеся люки для периодического осмотра, очистки систем и тушения пожара в случае его возникновения.

439. Смотровые люки должны располагаться не более чем через 15 м друг от друга, а также у тройников, на поворотах, в местах прохода трубопроводов через стены и перекрытия.

440. Фильтры для очистки воздуха, удаляемого от обеспыливающих устройств машин и агрегатов, должны устанавливаться в изолированных помещениях.

441. При рециркуляции запыленный воздух, удаляемый от оборудования, должен подвергаться двухступенчатой очистке с помощью фильтров.

3.5.7. Требования пожарной безопасности к содержанию
инженерного оборудования зданий, сооружений и строений

442. Мусоропроводы в зданиях и сооружениях должны иметь клапаны, предусмотренные проектом. Клапаны должны постоянно находиться в закрытом положении, быть исправными и иметь уплотнение в притворе.

443. Двери камер мусоросборников должны быть постоянно закрыты на замок.

444. Лифты и подъемники (за исключением пожарных лифтов) в зданиях и наземных сооружениях должны при возникновении пожара автоматически опускаться на первый этаж, а в подземных сооружениях - подниматься на верхний этаж и обесточиваться.

445. Эскалаторы в подземных сооружениях должны при возникновении пожара автоматически переключаться в режим подъема людей на поверхность.

446. Здания, сооружения и строения, а также наружные технологические установки должны быть оборудованы исправными устройствами молниезащиты, предусмотренными проектом.

Замер электрического сопротивления заземляющего устройства устройств молниезащиты должен проводиться не реже одного раза в год и оформляться соответствующим актом. Замер электрического сопротивления заземляющего устройства должен проводиться квалифицированными специалистами или специализированной организацией.

447. Для защиты от вторичных проявлений молний и зарядов статического электричества все металлические конструкции технологических аппаратов, резервуары, газопроводы, нефтепроводы, нефтепродуктопроводы и другие устройства, расположенные внутри зданий и на открытом пространстве, в которых обращаются, хранятся или перерабатываются легковоспламеняющиеся или горючие жидкости, а также горючие газы, должны иметь защитное заземление.

448. Заземляющие устройства, предназначенные для защиты персонала от поражения электрическим током или молниезащиты, допускается использовать для отвода зарядов статического электричества.

449. Технологическое оборудование и трубопроводы, расположенные в зданиях, сооружениях, а также наружные технологические установки и эстакады должны иметь защитное заземление в соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан".

Запрещается использовать технологические трубопроводы зданий и сооружений в качестве заземляющих (зануляющих) проводников.

450. Металлические эстакады и проложенные по ним металлические трубопроводы должны в начале и в конце эстакады, а также не реже, чем через 300 м по их длине соединяться между собой и с устройствами защитного заземления.

451. Соединение токоотводов между собой, с заземляющими устройствами и технологическими аппаратами должно выполняться посредством сварки. В отдельных случаях допускаются их соединения на болтах, при этом контактная поверхность заземляющих устройств должна быть защищена до металлического блеска и облужена.

452. Канализационная сеть промышленных предприятий, в технологических процессах которых обращаются легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, а также горючие пары и газы, должна быть обеспечена гидравлическими затворами. Слой жидкости в каждом гидравлическом затворе должен быть высотой не менее 0,25 м. Конструкция гидравлических затворов должна обеспечивать возможность их периодической очистки.

453. Гидравлические затворы (сифоны), исключающие распространение пламени по трубопроводам ливневой, производственной и объединенной систем канализации зданий и сооружений, в которых применяются легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, должны постоянно находиться в исправном состоянии.

Эксплуатация канализационных систем с неисправными или неправильно выполненными гидравлическими затворами запрещается.

454. Производственная и объединенная системы канализации предприятий, в технологических процессах которых обращаются легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, а также горючие пары и газы на всем протяжении должна быть закрытой.

Смотровые колодцы канализации должны быть постоянно закрыты крышками и засыпаны песком слоем 0,1 м.

455. Температура производственных сточных вод при сбросе в производственную и объединенную системы канализации предприятий, на территории которых расположены здания, сооружения и (или) наружные технологические установки категорий А _н , Б _н и В _н по взрывопожарной и пожарной опасности не должна превышать 40 ^о С.

Слив легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в системы канализации (в том числе при авариях) запрещается.

456. Размещение и эксплуатация газобаллонных установок, в том числе размещаемых внутри зданий для проживания людей, должны осуществляться в соответствии с требованиями нормативных документов по безопасности в газовом хозяйстве.

457. При эксплуатации бытовых газовых приборов размещение мебели и других горючих материалов должно осуществляться на расстоянии не менее 0,2 м по горизонтали до ближайшей вертикальной поверхности и не менее 0,7 м по вертикали до ближайшей нависающей над ней горизонтальной поверхности этих изделий.

458. Трубопроводы, подводящие газ к бытовым и промышленным приборам для его сжигания, на вводимых в эксплуатацию после завершения строительства, капитального ремонта, реконструкции и (или) технического перевооружения объектах, должны быть оборудованы термочувствительными запорными устройствами (клапанами), автоматически перекрывающими газопровод при достижении температуры среды 100 ^о С в помещении при пожаре. Указанные устройства (клапаны) должны устанавливаться в помещении на максимально возможной высоте, непосредственно перед отключающим устройством, газовым счетчиком и другой трубопроводной арматурой на газопроводе.

459. Термочувствительные запорные устройства (клапаны) допускается не устанавливать:

1) в зданиях V степени огнестойкости, а также в зданиях, газопроводы которых оборудованы электромагнитным клапаном, размещенным за пределами здания и перекрывающим газопровод при срабатывании газового анализатора или автоматической пожарной сигнализации;

2) в зданиях опасных производственных объектов, газопроводы которых оборудованы электромагнитным клапаном, а помещения с установками для сжигания газа защищены автоматическими установками пожаротушения.

460. Газовые баллоны (рабочий и запасной) для снабжения газом бытовых газовых приборов (в том числе кухонных плит, водогрейных котлов, газовых колонок) должны располагаться вне зданий в пристройках или шкафах из негорючих материалов у глухого простенка стены на расстоянии не менее 5 м от входов в здание, цокольные и подвальные этажи.

Пристройки и шкафы для газовых баллонов должны запираться на замок и иметь жалюзи для проветривания, а также предупреждающие надписи "Огнеопасно. Баллоны с газом".

461. У входа в пожарный отсек здания или сооружения (в том числе в индивидуальные жилые дома, коттеджи, дачи), в котором хранятся или используются газовые баллоны, должны быть размещены предупреждающие знаки пожарной безопасности с надписью "Огнеопасно. Баллоны с газом".

462. При эксплуатации аммиачных холодильных установок, расположенных в зданиях или сооружениях, должны соблюдаться требования "Правил устройства и безопасной эксплуатации аммиачных холодильных установок".

463. В помещениях машинных и аппаратных отделений аммиачных холодильных установок блокировка газоанализаторов паров хладагента с устройствами автоматического включения приточно-вытяжной вентиляции и выключения компрессоров холодильной установки должна постоянно находиться в исправном состоянии и не менее двух раз в год проверяться на работоспособность с оформлением соответствующего акта или записью в специальном журнале.

464. Баллоны с аммиаком для холодильных установок должны храниться в специальных складских помещениях здания или сооружения.

Запрещается:

1) хранение баллонов с аммиаком в машинных отделениях холодильных установок запрещается;

2) прокладка трубопроводов с аммиаком по путям эвакуации, в шахтах лифтов и подъемников, а также через помещения категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности.

465. Устройства для защиты помещений машинных и аппаратных отделений аммиачных холодильных установок от разрушения при взрыве (в том числе легко сбрасываемые конструкции, вышибные панели, специальное остекление, открывающиеся фрамуги оконных блоков), должны соответствовать проектно-сметной документации и постоянно содержаться в исправном состоянии.

Использование помещений охлаждаемых камер и холодильных агрегатов не по прямому назначению запрещается.

466. Техническое обслуживание и ремонт аммиачных холодильных установок в зданиях и сооружениях во время проведения в них мероприятий (в том числе спортивных и культурно-зрелищных мероприятий) с массовым пребыванием людей запрещается.

467. Баллоны с аммиаком должны размещаться на расстоянии не менее 5 м от работающих отопительных приборов. Подогрев баллонов с аммиаком для ускорения наполнения системы запрещается.

468. В противопожарных поясах холодильных камер запрещается устраивать отверстия, пропускать трубы, устанавливать крепления, а также облицовывать их горючими материалами.

469. Запрещается размещение холодильных агрегатов в тамбурах охлаждаемых камер.

Размещение холодильных установок с рассольным охлаждением камер допускается только в машинном отделении, в котором имеется выход наружу или через коридор, отделенный от других помещений дверями.

470. Запрещается в процессе эксплуатации и ремонта производить замену предусмотренной проектом негорючей теплоизоляции холодильных камер на горючую.

3.5.8. Требования пожарной безопасности к содержанию
источников противопожарного водоснабжения

471. Естественные и искусственные источники противопожарного водоснабжения (в том числе противопожарный водопровод, пожарные водоемы, емкости для хранения воды на цели пожаротушения), а также подъезды к ним для забора воды должны постоянно содержаться в исправном состоянии.

472. Сети противопожарного водопровода, пожарные гидранты и пожарные краны должны проверяться на водоотдачу и работоспособность, соответственно, не реже двух раз в год (весной и осенью).

473. Пожарные гидранты должны находиться в исправном состоянии, а в зимнее время утеплены и очищены от снега и льда.

474. Дороги и подъезды к источникам противопожарного водоснабжения должны обеспечивать проезд пожарной техники к ним в любое время года.

Запрещается стоянка автотранспорта на крышках колодцев пожарных гидрантов.

475. При отключении участков водопроводной сети, неисправности гидрантов или уменьшении давления в сети ниже требуемого диспетчер водоканала (по водопроводным сетям населенных пунктов) или соответствующее должностное лицо организации, ответственное за противопожарное водоснабжение, (по водопроводным сетям организации или предприятия) должен известить об этом территориальный орган Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

476. Места нахождения источников противопожарного водоснабжения (в том числе пожарных гидрантов, пожарных водоемов), пирсов для установки пожарных машин, места подключения пожарных машин к пожарным сухотрубам зданий и сооружений, а также направление движения к месту их нахождения, должны быть обозначены знаками пожарной безопасности в соответствии с требованиями Технического регламента "Требования к сигнальным цветам, разметкам и знакам безопасности на производственных объектах".

477. У места размещения пожарного гидранта должен быть установлен световой или флуоресцентный указатель с нанесенным буквенным индексом "ПГ", цифровыми значениями расстояния в метрах от указателя до гидранта и внутреннего диаметра трубопровода в миллиметрах.

У пожарного водоема должен быть установлен аналогичный указатель с нанесенным буквенным индексом "ПВ", цифровыми значениями запаса воды в кубических метрах и количества пожарных автомобилей, которые могут быть одновременно установлены на площадке водоема.

478. Пожарные краны внутреннего противопожарного водопровода должны устанавливаться на высоте 1,35 м, укомплектовываться рукавами и стволами, и заключаться в пожарные шкафы, которые пломбируются.

На дверце шкафа указывается буквенный индекс "ПК", порядковый номер и номер телефона ближайшей пожарной части.

Пожарные рукава необходимо содержать сухими, хорошо скатанными, и присоединенными к кранам и стволам.

В целях обеспечения работоспособности пожарных кранов должна производиться их ревизия не реже одного раза в 6 месяцев, осуществляться пуск воды и перемотка рукавов на новую скатку.

479. В помещениях насосной станции должна быть вывешена общая схема противопожарного водоснабжения и схема обвязки насосов.

На каждой задвижке и пожарном насосе-повысителе должно быть указано их назначение.

Порядок включения насосов-повысителей должно определяться техническими инструкциями.

Помещения насосных станций противопожарного водопровода населенных пунктов должны иметь прямую телефонную связь с территориальным органом Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

480. Электроснабжение предприятия должно обеспечивать бесперебойное питание электродвигателей пожарных насосов.

481. Задвижки с электроприводом, установленные на обводных линиях водомерных устройств, должны проверяться на работоспособность не реже двух раз в год, а пожарные насосы - ежемесячно.

482. При наличии на территории объекта или вблизи его (в радиусе 200 м) естественных или искусственных водоисточников (реки, озера, бассейны, градирни) к ним должны быть устроены подъезды с площадками (пирсами) с твердым покрытием размерами не менее 12 х 12 м для установки пожарных автомобилей и забора воды в любое время года.

483. Поддержание в постоянной готовности искусственных водоемов, подъездов к водоисточникам и водозаборных устройств возлагается на соответствующие предприятия.

484. Водонапорные башни должны быть приспособлены для отбора воды пожарной техникой в любое время года.

Запрещается использование для хозяйственных и производственных нужд запаса воды, предназначенного для целей пожаротушения.

3.5.9. Требования к размещению и обслуживанию
пожарной техники

485. Размещение, содержание и обслуживание пожарной техники для защиты объектов от пожаров должно соответствовать требованиям Технического регламента "Требования к безопасности пожарной техники для защиты объектов".

486. Проектирование, монтаж и эксплуатация установок пожарной сигнализации и пожаротушения, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре, а также контроль за их техническим состоянием должно осуществляться в соответствии с требованиями Технического регламента "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализацией, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре", и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.6. Требования пожарной безопасности
к веществам и материалам
3.6.1. Требования к информации о пожарной
опасности веществ и материалов

487. Производитель веществ и материалов обязан разработать техническую документацию, содержащую необходимую информацию для безопасного применения продукции.

488. Техническая документация на вещества и материалы (в том числе паспорта, технические условия) должна содержать информацию о показателях взрывопожарной и пожарной опасности веществ и материалов.

Обязательными показателями для включения в техническую документацию являются:

1) для газов:

группа горючести;

температура самовоспламенения;

концентрационные пределы распространения пламени;

2) для жидкостей:

группа горючести;

температура вспышки;

температура воспламенения;

температура самовоспламенения;

температурные пределы распространения пламени;

3) для твердых веществ:

группа горючести;

температура воспламенения;

температура самовоспламенения;

коэффициент дымообразования;

показатель токсичности продуктов горения;

4) для твердых дисперсных веществ:

группа горючести;

температура самовоспламенения;

нижний концентрационный предел распространения пламени;

максимальное давление взрыва;

скорость нарастания давления взрыва;

индекс взрывоопасности.

Необходимость включения дополнительной информации о показателях взрывопожарной и пожарной опасности веществ и материалов должен определять разработчик документации.

3.6.2. Требования пожарной безопасности к применению
строительных материалов в зданиях, сооружениях и строениях

489. Строительные материалы применяются в зданиях, сооружениях и строениях в зависимости от их функционального назначения и пожарной опасности и должны соответствовать требованиям настоящего Технического регламента, Технического регламента "Безопасность строительных материалов, изделий и конструкций" государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

490. Требования пожарной безопасности к применению строительных материалов в зданиях, сооружениях и строениях устанавливаются по показателям пожарной опасности этих материалов, приведенных в таблице приложения 18 к настоящему Техническому регламенту.

491. Техническая документация на строительные материалы должна содержать информацию о показателях пожарной опасности этих материалов, приведенных в таблице приложения 18 к настоящему Техническому регламенту, а также о мерах пожарной безопасности при обращении с ними.

492. В помещениях класса Ф5 категорий А, Б и В1, в которых производятся, применяются или хранятся легковоспламеняющиеся жидкости, полы следует выполнять из негорючих материалов.

Каркасы подвесных потолков в помещениях и на путях эвакуации следует выполнять из негорючих материалов.

493. Область применения декоративно-отделочных, облицовочных материалов и покрытий полов на путях эвакуации в зданиях различного функционального назначения, этажности и вместимости приведена в таблицах 1 и 2 приложения 19 к настоящему Техническому регламенту.

494. В спальных и палатных помещениях, а также в помещениях зданий детских дошкольных общеобразовательных учреждений подкласса Ф1.1 запрещается применять декоративно-отделочные материалы и покрытия полов с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2.

495. Отделка стен и потолков залов музыкальных и физкультурных занятий в детских дошкольных образовательных учреждениях должна быть выполнена из материала класса КМ0.

496. В помещениях для физиотерапевтических процедур запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2 и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3.

В помещениях для диагностики запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3.

В операционных и реанимационных помещениях запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3.

497. В жилых помещениях зданий подкласса Ф1.2 запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ4, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ4.

498. В гардеробных помещениях зданий подкласса Ф2.1 запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ1, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2.

499. В читальных залах запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3.

500. В помещениях книгохранилищ и архивов, а также в помещениях, в которых содержатся служебные катали и описи, отделку стен и потолков следует предусматривать из материалов класса КМ0.

501. В демонстрационных залах помещений зданий подкласса Ф2.2 запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3.

502. В танцевальных залах запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2.

503. В торговых залах зданий подкласса Ф3.1 запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3.

504. В залах ожидания зданий подкласса Ф3.3 отделка стен, потолков, заполнение подвесных потолков и покрытие пола должны выполняться из материалов класса КМ0.

505. В процедурных кабинетах и помещениях для диагностики зданий подкласса Ф3.4 запрещается применять материалы для отделки стен, потолков и заполнения подвесных потолков с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ2, и материалы для покрытия пола с более высокой пожарной опасностью, чем класс КМ3.

3.6.3. Требования пожарной безопасности
к средствам огнезащиты

506. Для защиты технологического оборудования, повышения пределов огнестойкости конструкций, ограничения распространения пламени по горючим поверхностям, защиты проемов, электропроводок должны применяться огнезащитные средства: оштукатуривание, облицовки, обмазки, лаки, вспучивающиеся краски.

Выбор огнезащитных средств должен производиться с учетом:

1) типа, расположения конструкции, оборудования или коммуникаций, требований к огнестойкости или пожарной опасности;

2) технологии нанесения, необходимого срока эксплуатации и замены покрытия;

3) эксплуатационных характеристик покрытия в применяемых условиях (возможность механического воздействия, вибрация);

4) температурно-влажностного режима, воздействия агрессивной среды;

5) увеличения нагрузки на конструкции за счет покрытия;

6) эстетических требований;

7) технико-экономического обоснования.

507. Техническая документация на средства огнезащиты должна содержать информацию о технических показателях, характеризующих область их применения, пожарную опасность, способ подготовки поверхности, виды и марки грунтов, способ нанесения на защищаемую поверхность, условия сушки, огнезащитную эффективность этих средств, способ защиты от неблагоприятных климатических воздействий, условия и срок эксплуатации огнезащитных покрытий, а также меры безопасности при проведении огнезащитных работ.

508. Средства огнезащиты допускается применять из материалов с дополнительными покрытиями, обеспечивающими придание декоративного вида огнезащитному слою или его устойчивость к неблагоприятному климатическому воздействию. В этом случае огнезащитная эффективность должна указываться с учетом этого слоя.

509. Область применения средств огнезащиты и методы оценки огнезащитной эффективности должны определяться в соответствии с требованиями государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан, и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.7. Требования пожарной безопасности к
строительным конструкциям и инженерному
оборудованию зданий, сооружений и строений
3.7.1. Требования пожарной безопасности
к строительным конструкциям

510. Конструктивное исполнение строительных элементов зданий, сооружений или строений не должно являться причиной скрытого распространения горения по зданию, сооружению или строению.

Предел огнестойкости узлов крепления и сочленения строительных конструкций между собой должен быть не менее минимального требуемого предела огнестойкости стыкуемых строительных элементов.

511. Конструктивные элементы, образующие уклон пола в помещениях зданий, сооружений или строений, класса функциональной опасности Ф2, должны соответствовать требованиям, предъявляемым к междуэтажным перекрытиям этих зданий, сооружений или строений.

512. Узлы пересечения ограждающих строительных конструкций кабелями, трубопроводами и другим технологическим оборудованием должны иметь предел огнестойкости не ниже требуемых пределов, установленных для этих конструкций.

513. Запрещается применение средств огнезащиты в местах, исключающих возможность периодической проверки их состояния, замены или восстановления.

514. Предел огнестойкости и класс пожарной опасности конструктивных элементов подвесных потолков, применяемых для повышения пределов огнестойкости перекрытий и покрытий, должны соответствовать требованиям, предъявляемым к пределу огнестойкости и классу пожарной опасности этих перекрытий и покрытий.

515. Предел распространения огня по строительным конструкциям должен определяться расчетом, по методике соответствующей требованиям строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

516. Противопожарные перегородки в помещениях с подвесными потолками должны разделять пространство над ними.

В пространстве над подвесными потолками запрещается предусматривать размещение каналов и трубопроводов для транспортирования горючих газов, пылевоздушных смесей, жидких и твердых материалов.

517. Подвесные потолки запрещается предусматривать в помещениях категорий А и Б по взрывопожарной и пожарной опасности.

3.7.2. Требования пожарной безопасности к оборудованию
систем вентиляции, кондиционирования,
противодымной защиты и их конструкциям

518. Конструкции воздуховодов и каналов систем приточно-вытяжной противодымной вентиляции и транзитных каналов (в том числе воздуховодов, коллекторов, шахт) вентиляционных систем различного назначения должны быть огнестойкими и выполняться из негорючих материалов.

519. Узлы пересечения ограждающих строительных конструкций с огнестойкими каналами вентиляционных систем и конструкциями опор (подвесок) должны иметь предел огнестойкости не менее пределов, требуемых для таких каналов. Для уплотнения разъемных соединений (в том числе фланцевых) конструкций огнестойких воздуховодов допускается применение только негорючих материалов.

520. Противопожарные нормально открытые клапаны должны оснащаться автоматически и дистанционно управляемыми приводами. Использование термочувствительных элементов в составе таких приводов следует предусматривать только в качестве дублирующих.

Для противопожарных нормально закрытых и дымовых клапанов применение приводов с термочувствительными элементами запрещается.

Плотность примыкания друг к другу конструкций противопожарных и дымовых клапанов различных типов должна обеспечивать минимально необходимое сопротивление дымогазопроницанию.

521. Дымовые люки вытяжной вентиляции с естественным побуждением тяги следует применять с автоматически и дистанционно управляемыми приводами (с возможностью дублирования термоэлементами), обеспечивающими тяговые усилия, необходимые для преодоления механической (в том числе снеговой и ветровой) нагрузки.

522. Вытяжные вентиляторы систем противодымной защиты зданий, сооружений и строений должны сохранять работоспособность при распространении высокотемпературных продуктов горения в течение времени, необходимого для эвакуации людей (при защите людей на путях эвакуации) или в течение всего времени развития и тушения пожара (при защите людей в пожаробезопасных зонах).

523. Противопожарные дымогазонепроницаемые двери должны оснащаться узлами уплотнения в местах их примыкания друг к другу, обеспечивающими при требуемых пределах огнестойкости минимально необходимые значения сопротивления дымогазопроницанию.

524. Противодымные экраны (шторы, занавеси) должны быть оборудованы автоматическими и дистанционно управляемыми приводами (без термоэлементов) и выполнены из негорючих материалов с рабочей длиной выпуска не менее толщины образующегося при пожаре в помещении дымового слоя.

525. Фактические значения параметров систем вентиляции, кондиционирования и противодымной защиты (в том числе пределов огнестойкости и сопротивления дымогазопроницанию) должны устанавливаться по результатам испытаний.

Методы проведения испытаний должны соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

3.7.3. Требования пожарной безопасности к оборудованию
систем мусороудаления и их конструкциям

526. Стволы систем мусороудаления должны изготавливаться из негорючих материалов и обеспечивать требуемые пределы огнестойкости и сопротивления дымогазопроницанию.

В составе конструкций стволов мусороудаления запрещается применять материалы, способные к взрывоподобному разрушению при пожаре.

527. Загрузочные клапаны стволов мусороудаления должны выполняться из негорючих материалов и обеспечивать минимально необходимые значения сопротивления дымогазопроницанию.

528. Шиберы стволов мусороудаления, устанавливаемые в мусоросборных камерах, должны оснащаться приводами самозакрывания при пожаре. Требуемые пределы огнестойкости шиберов должны быть не менее пределов, установленных для стволов мусороудаления.

529. Конструкции и оборудование систем мусороудаления должны соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

3.7.4. Требования пожарной безопасности к лифтам

530. Пределы огнестойкости конструкций и применяемые для отделки материалы, а также системы управления, сигнализации, связи и энергоснабжения лифтов должны соответствовать требованиям настоящего Технического регламента, Технического регламента "Требования к безопасности лифтов", государственных, межгосударственных, международных стандартов, строительных норм и правил, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

531. Пассажирские лифты с автоматическими дверями со скоростью движения 1 м/с и более должны иметь режим работы обозначающий пожарную опасность, включающийся по сигналу, поступающему от систем автоматической пожарной сигнализации здания и обеспечивающий, независимо от загрузки и направления движения кабины, возвращение ее на основную посадочную площадку, открытие и удержание в открытом положении дверей кабины и шахты.

532. Лифты для транспортирования пожарных подразделений (далее - пожарные лифты) должны являться составной частью комплекса инженерного оборудования зданий и сооружений различного назначения, а также одним из видов пожарно-технических средств, обеспечивающих перемещение пожарных подразделений на этажи зданий (сооружений) различного назначения для выполнения работ по спасению людей, обнаружению и тушению пожара.

533. Пожарные лифты должны иметь грузоподъемность не менее 1 т и возможность ускоренного подъема в зданиях высотой более 16 этажей.

534. Пожарные лифты должны предусматриваться не менее:

1) двух в пожарном отсеке зданий высотой более 16 этажей;

2) одного в пожарном отсеке зданий высотой от 10 этажей до 16 этажей и многоэтажного подземного пространства при двух и более этажах.

535. В качестве основного посадочного этажа для пожарных лифтов должен приниматься этаж основного входа в здание.

В зданиях высотой более 16 этажей размещение пожарных лифтов в составе групп лифтов другого назначения запрещается.

536. Кабины пожарных лифтов должны быть выполнены из негорючих материалов и оснащены двусторонней связью с основным посадочным этажом.

Громкоговорители или телефоны на основном посадочном этаже должны быть установлены вблизи от входа в пожарные лифты и в центральном пункте управления средствами противопожарной защиты.

537. Система управления пожарными лифтами должна обеспечивать работу лифтов в обычном режиме эксплуатации, а также в режиме "пожарная опасность". При перемещении кабин пожарных лифтов на основной посадочный этаж в режиме "пожарная опасность" дальнейшее управление лифтами должно осуществляться непосредственно из кабин.

Автономное управление лифтами из кабин должно предусматривать любое число возможных остановок.

Двери кабин пожарных лифтов не должны иметь устройства светового контроля.

538. Системы управления пожарными лифтами в зданиях высотой более 16 этажей должны иметь электрические приемники 1 категории.

Питание электрических приемников должно осуществляться от двух независимых трансформаторов и резервного источника в качестве дизель-генератора.

539. Системы приточной противодымной вентиляции шахт пожарных лифтов должны действовать с подачей наружного воздуха автономными вентиляторами наземного размещения с уровня основного посадочного этажа.

540. Допускается применение пожарных лифтов на всю высоту здания для совмещенного обслуживания надземных и подземных частей здания.

Двери шахты пожарного лифта на каждом этаже надземной части должны быть противопожарными с пределом огнестойкости не менее EI 60 и оснащены уплотнениями притворов.

Входы в пожарные лифты на каждом подземном этаже должны предусматриваться через тамбур-шлюзы, обслуживаемые автономной системой приточной противодымной вентиляции с дистанционным управлением при режиме "пожарная опасность" из кабины пожарного лифта.

541. В обычных условиях пожарные лифты допускается использовать наряду с пассажирскими лифтами.

3.8. Требования пожарной безопасности к
электротехнической продукции и электрооборудованию
3.8.1. Требования пожарной безопасности к
электротехнической продукции

542. Электротехническая продукция должна соответствовать требованиям настоящего Технического регламента, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

543. Производитель электротехнической продукции обязан разработать техническую документацию, содержащую необходимую информацию для безопасного применения этой продукции.

Техническая документация на электротехническую продукцию (в том числе паспорта, технические условия) должна содержать информацию о ее пожарной опасности.

Требования пожарной безопасности для электротехнической продукции должны устанавливаться исходя из их конструктивных особенностей и области применения.

544. Электротехническая продукция не должна быть источником зажигания и должна исключать распространение горения за ее пределы.

545. В электротехнической продукции при ее работе в нормальном и аварийном режимах должно исключаться превышение допустимых температур и появление источников зажигания.

546. Элементы конструкции, используемые в электротехнической продукции, должны быть стойкими к воздействию:

1) пламени;

2) накаленных элементов;

3) электрической дуги;

4) нагрева, как элементов конструкции, так и в контактных соединениях;

5) токопроводящих мостиков (трекингостойкость).

547. Электротехническая продукция должна быть стойкой к возникновению и распространению горения при аварийных режимах работы (коротком замыкании, перегрузках).

548. Электротехническая продукция, для которой требуется сохранять работоспособность в условиях пожара, должна обладать необходимой огнестойкостью.

549. Степень защиты оболочки электротехнической продукции от распространения горения за пределы оболочки должна определяться областью применения продукции.

550. Аппараты защиты должны отключать участок электрической цепи от источника электрической энергии при возникновении аварийных режимов работы до возникновения возгорания.

3.8.2. Требования пожарной безопасности к электрооборудованию

551. Электрооборудование должно быть стойким к возникновению и распространению горения и соответствовать требованиям "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан".

552. Вероятность возникновения пожара в электрооборудовании не должна превышать 10 ^-6 в год.

Метод определения вероятности возникновения пожара от электрических изделий должен соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

4. Презумпция соответствия

553. Объекты и продукция (процессы) жизнедеятельности должны соответствовать требованиям настоящего Технического регламента, другим Техническим регламентам, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности, утвержденных в установленном порядке.

554. Информация о действующих или разрабатываемых нормативных документах в области технического регулирования, устанавливающие требования пожарной безопасности, процедурах подтверждения соответствия продукции, должны размещаться в официальном печатном издании уполномоченного органа по техническому регулированию и информационной системе общего пользования в виде уведомления.

555. Продукция, изготовленная в соответствии с требованиями государственных, межгосударственных, международных стандартов, считается соответствующей требованиям настоящего Технического регламента.

556. Допускается изготовление продукции по иным нормативным документам по стандартизации при условии соответствия их настоящему Техническому регламенту.

5. Подтверждение соответствия

557. Подтверждение соответствия продукции (процессов) жизнедеятельности требованиям пожарной безопасности осуществляется в добровольном или обязательном порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

558. Добровольное подтверждение соответствия продукции (процессов) жизнедеятельности требованиям пожарной безопасности, на которые не распространяются требования настоящего Технического регламента, проводится по инициативе и требованиям заявителя.

559. Обязательное подтверждение соответствия продукции (процессов) жизнедеятельности проводится в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 апреля 2005 года № 367 "Об обязательном подтверждении соответствия продукции в Республике Казахстан", и осуществляется в формах:

1) проведения обязательной сертификации;

2) принятия поставщиком (изготовителем, продавцом) продукции декларации о соответствии.

560. Обязательному подтверждению соответствия требованиям пожарной безопасности подлежит пожароопасная продукция, системы и средства обеспечения пожарной безопасности объектов, а также пожарная техника.

561. Органы по подтверждению соответствия, их функции, права и обязанности определяются в соответствии с Законом Республики Казахстан "О техническом регулировании".

562. Подтверждение соответствия продукции (процессов) жизнедеятельности требованиям настоящего Технического регламента Проводится по схемам, установленным законодательством Республики Казахстан в области технического регулирования.

563. Оценка соответствия объекта установленным требованиям пожарной безопасности проводится в формах:

1) государственного пожарного контроля;

2) приемки и ввода в эксплуатацию объекта, а также систем пожарной безопасности;

3) декларирования безопасности промышленного объекта;

4) независимой оценки пожарного риска.

564. Порядок оценки соответствия объекта установленным требованиям пожарной безопасности путем независимой оценки пожарного риска устанавливается нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

6. Перечень гармонизированных стандартов

565. Перечень гармонизированных стандартов и нормативных документов приведен в приложении 20 к настоящему Техническому регламенту.

7. Переходные заключения

566. На территории Республики Казахстан сохраняется действие нормативных правовых актов и документов в области пожарной безопасности, положения которых соответствуют требованиям настоящего Технического регламента.

567. С введением в действие настоящего Технического регламента положения нормативных правовых актов и документов в области пожарной безопасности устанавливающие требования пожарной безопасности к объектам, продукции, процессам производства, эксплуатации, хранению, транспортированию, реализации и утилизации продукции, дублирующие или не соответствующие требованиям настоящего Технического регламента, подлежат корректировке или отмене в установленном порядке.

568. Перечень нормативных правовых актов, подлежащих корректировке или отмене, а также сроки проведения этой работы, определяются уполномоченным органом в области пожарной безопасности.

569. Настоящий Технический регламент вводится в действие по истечении шести месяцев со дня первого официального опубликования.

Приложение 1 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Классификация в области пожарной безопасности
1. Классификация пожаров и их опасных факторов

1. Классификация пожаров по виду горючего материала применяется для обозначения области применения средств пожаротушения.

Классификация пожаров по сложности их тушения используется при определении необходимого количества сил и средств подразделений противопожарной службы и других служб, привлекаемых для тушения пожаров.

Классификация опасных факторов пожара используется при обосновании необходимых мер пожарной безопасности для защиты людей и имущества при пожаре.

2. По виду горючего материала пожары подразделяются на классы:

1) А - пожары твердых горючих веществ и материалов;

2) В - пожары горючих жидкостей или плавящихся твердых веществ и материалов;

3) С - пожары газов;

4) D - пожары металлов;

5) Е - пожары горючих веществ и материалов электроустановок, находящихся под напряжением.

3. К опасным факторам пожара, воздействующим на людей и материальные ценности, относятся:

1) пламя и искры;

2) тепловой поток;

3) повышенная температура окружающей среды;

4) повышенная концентрация токсичных продуктов горения и термического разложения;

5) пониженная концентрация кислорода;

6) повышенная концентрация дыма на путях эвакуации.

4. К вторичным последствиям воздействия опасных факторов пожара на строительные конструкции, технологическое оборудование и действий по тушению пожара, наносящим вред жизни и здоровью людей, материальным ценностям, относятся:

1) осколки, части разрушившихся аппаратов, агрегатов, установок, конструкций;

2) радиоактивные и токсичные вещества и материалы, вышедшие из разрушенных аппаратов и установок;

3) вынос высокого напряжения на токопроводящие части конструкций, аппаратов, агрегатов;

4) опасные факторы взрыва, происшедшего вследствие пожара;

5) воздействие огнетушащих веществ и действия подразделений противопожарной службы по тушению пожаров.

2. Классификация веществ и материалов
по взрывопожарной и пожарной опасности

5. Классификация веществ по взрывопожарной и пожарной опасности применяется для установления номенклатуры и содержания требований пожарной безопасности при их получении, применении, хранении, транспортировании, переработке и утилизации.

6. Классификация строительных материалов по пожарной опасности используется для установления номенклатуры и содержания требований к конструктивному исполнению зданий (сооружений) и системе их противопожарной защиты.

7. Пожарная опасность веществ и материалов характеризуется показателями пожарной опасности, установленными для каждого класса агрегатного состояния веществ и материалов.

8. Перечень показателей взрывопожарной и пожарной опасности веществ и материалов в зависимости от их агрегатного состояния приведен в таблице 1 приложения 2 к настоящему Техническому регламенту.

9. Показатели пожарной опасности веществ и материалов должны использоваться для нормирования требований по их применению, прогнозирования динамики нарастания опасных факторов пожара, обоснования безопасных значений параметров технологических процессов и сравнения веществ и материалов по их пожарной опасности.

10. Физический смысл и методы определения показателей пожарной опасности веществ и материалов определяются в соответствии с требованиями настоящего Технического регламента, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности.

11. Классификация веществ и материалов (за исключением строительных, текстильных и кожевенных материалов) по пожарной опасности основывается на их свойствах и способности к образованию опасных факторов пожара или взрыва.

По горючести вещества и материалы подразделяются на следующие группы:

1) негорючие - вещества и материалы, неспособные гореть в воздухе. Негорючие вещества могут быть пожаровзрывоопасными (например, окислители или вещества, выделяющие горючие продукты при взаимодействии с водой, кислородом воздуха или друг с другом);

2) трудногорючие - вещества и материалы, способные гореть в воздухе при воздействии источника зажигания, но неспособные самостоятельно гореть после его удаления;

3) горючие - вещества и материалы, способные самовозгораться, а также возгораться под воздействием источника зажигания и самостоятельно гореть после его удаления.

12. По горючести жидкости подразделяются на горючие (ГЖ) и негорючие (НЖ).

В классе горючих жидкостей легковоспламеняющиеся жидкости (ЛВЖ) выделяются в отдельную группу.

13. По горючести газы подразделяются на горючие (взрывоопасные) и негорючие.

14. По горючести пыли подразделяются на горючие (взрывоопасные и пожароопасные) и негорючие.

15. Методы испытаний веществ и материалов на горючесть устанавливаются в соответствии с требованиями государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности.

16. Классификация строительных, текстильных и кожевенных материалов по пожарной опасности основывается на их свойствах и способности к образованию опасных факторов пожара.

Пожарная опасность строительных материалов характеризуется следующими свойствами:

1) горючестью;

2) воспламеняемостью;

3) распространением пламени по поверхности;

4) дымообразующей способностью;

5) токсичностью продуктов горения.

17. Строительные материалы подразделяются на горючие (Г) и негорючие (НГ).

18. Горючие строительные материалы подразделяются на группы:

1) Г1 (слабогорючие) - строительные материалы, имеющие температуру дымовых газов не более 135 ^о С, степень повреждения по длине испытываемого образца не более 65 %, степень повреждения по массе испытываемого образца не более 20 %, продолжительность самостоятельного горения 0 с;

2) Г2 (умеренногорючие) - строительные материалы, имеющие температуру дымовых газов не более 235 ^о С, степень повреждения по длине испытываемого образца не более 85 %, степень повреждения по массе испытываемого образца не более 50 %, продолжительность самостоятельного горения не более 30 с;

3) Г3 (нормальногорючие) - строительные материалы, имеющие температуру дымовых газов не более 450 ^о С, степень повреждения по длине испытываемого образца более 85 %, степень повреждения по массе испытываемого образца не более 50 %, продолжительность самостоятельного горения не более 300 с;

4) Г4 (сильногорючие) - строительные материалы, имеющие температуру дымовых газов более 450 ^о С, степень повреждения по длине испытываемого образца более 85 %, степень повреждения по массе испытываемого образца более 50 %, продолжительность самостоятельного горения более 300 с.

19. Для строительных материалов, относящихся к группам горючести Г1-Г3, не допускается образование горящих капель расплава при испытании (для материалов, относящихся к группам горючести Г1 и Г2, не допускается образование капель расплава).

20. Строительные материалы характеризуются только пожарной опасностью.

Для негорючих строительных материалов другие показатели пожарной опасности не определяются и не нормируются.

21. По воспламеняемости горючие строительные материалы (в том числе напольные ковровые покрытия) в зависимости от величины критической поверхностной плотности теплового потока подразделяются на следующие группы:

1) В1 (трудновоспламеняемые) - горючие строительные материалы, имеющие величину критической поверхностной плотности теплового потока более 35 кВт/м ² ;

2) В2 (умеренновоспламеняемые) - горючие строительные материалы, имеющие величину критической поверхностной плотности теплового потока не менее 20 кВт/м ² , но не более 35 кВт/м ² ;

3) В3 (легковоспламеняемые) - горючие строительные материалы, имеющие величину критической поверхностной плотности теплового потока менее 20 кВт/м ² .

22. По скорости распространения пламени по поверхности горючие строительные материалы (в том числе напольные ковровые покрытия) в зависимости от величины критической поверхностной плотности теплового потока подразделяются на следующие группы:

1) РП1 (нераспространяющие) - горючие строительные материалы, имеющие величину критической поверхностной плотности теплового потока более 11 кВт/м ² ;

2) РП2 (слабораспространяющие) - горючие строительные материалы, имеющие величину критической поверхностной плотности теплового потока не менее 8 кВт/м ² , но не более 11 кВт/м ² ;

3) РП3 (умереннораспространяющие) - горючие строительные материалы, имеющие величину критической поверхностной плотности теплового потока не менее 5 кВт/м ² , но не более 8 кВт/м ² ;

4) РП4 (сильнораспространяющие) - горючие строительные материалы, имеющие величину критической поверхностной плотности теплового потока менее 5 кВт/м ² .

23. По дымообразующей способности горючие строительные материалы в зависимости от значения коэффициента дымообразования подразделяются на следующие группы:

1) Д1 (с малой дымообразующей способностью) - горючие строительные материалы, имеющие коэффициент дымообразования менее 50 м ² /кг;

2) Д2 (с умеренной дымообразующей способностью) - горючие строительные материалы, имеющие коэффициент дымообразования не менее 50 м ² /кг, но не более 500 м ² /кг;

3) Д3 (с высокой дымообразующей способностью) - горючие строительные материалы, имеющие коэффициент дымообразования более 500 м ² /кг.

По токсичности продуктов горения горючие строительные материалы подразделяются на следующие группы:

1) Т1 (малоопасные);

2) Т2 (умеренноопасные);

3) Т3 (высокоопасные);

4) Т4 (чрезвычайно опасные).

Классификация горючих строительных материалов по значению показателя токсичности продуктов горения приведена в таблице 2 приложения 2 к настоящему Техническому регламенту.

24. Классы пожарной опасности в зависимости от групп пожарной опасности строительных материалов приведены в таблице 3 приложения 2 к настоящему Техническому регламенту.

25. Текстильные и кожевенные материалы по воспламеняемости подразделяются на легковоспламеняемые и трудновоспламеняемые.

3. Классификация и показатели пожарной опасности
технологических сред

26. Классификация технологических сред по взрывопожарной и пожарной опасности применяется для установления безопасных параметров ведения технологического процесса.

27. Пожарная опасность технологических сред характеризуется показателями пожарной опасности веществ, обращающихся в технологическом процессе, и параметрами технологического процесса.

28. Методы определения показателей пожарной опасности веществ, входящих в состав технологических сред, должны соответствовать требованиям настоящего Технического регламента, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности.

29. Технологические среды по взрывопожарной и пожарной опасности подразделяются на следующие группы:

1) пожаробезопасные;

2) пожароопасные;

3) взрывопожароопасные;

4) взрывоопасные.

30. Взрывопожароопасность технологических сред определяется возможностью возникновения и (или) развития пожара и (или) взрыва, обусловленной физико-химическими свойствами и параметрами указанных сред (сырьевых веществ и материалов, полупродуктов и продуктов, обращающихся в технологической системе).

31. Порядок отнесения технологических сред к группам по взрывопожароопасности определяется в соответствии с требованиями настоящего Технического регламента, государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан и нормативных документов в области пожарной безопасности.

4. Классификация взрывоопасных и пожароопасных зон

32. Классификация пожароопасных и взрывоопасных зон применяется для выбора электротехнического и другого оборудования, с параметрами, обеспечивающими их взрывопожаробезопасную эксплуатацию в указанной зоне.

33. Порядок отнесения зон к пожароопасным или взрывоопасным и определение класса этих зон определяется в соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан".

34. Пожароопасные зоны подразделяются на следующие классы:

1) П-I - зоны, расположенные в помещениях, в которых обращаются горючие жидкости с температурой вспышки выше 61 ^о С;

2) П-II - зоны, расположенные в помещениях, в которых выделяются горючие пыль или волокна с нижним концентрационным пределом воспламенения более 65 г/м ³ к объему воздуха;

3) П-IIа - зоны, расположенные в помещениях, в которых обращаются твердые горючие вещества;

4) П-III - расположенные вне помещения зоны, в которых обращаются горючие жидкости с температурой вспышки выше 61 ^о С или твердые горючие вещества.

35. Взрывоопасные зоны подразделяются на следующие классы:

1) В-I - зоны, расположенные в помещениях, в которых выделяются горючие газы или пары легковоспламеняющихся жидкостей в таком количестве и с такими свойствами, что они могут образовать с воздухом взрывоопасные смеси при нормальных режимах работы;

2) В-Ia - зоны, расположенные в помещениях, в которых при нормальной эксплуатации взрывоопасные смеси горючих газов (независимо от нижнего концентрационного предела воспламенения) или паров легковоспламеняющихся жидкостей с воздухом не образуются, а возможны только в результате аварий или неисправностей;

3) B-Iб - зоны, расположенные в помещениях, в которых при нормальной эксплуатации взрывоопасные смеси горючих газов или паров легковоспламеняющихся жидкостей с воздухом не образуются, а возможны только в результате аварий или неисправностей и которые отличаются одной из следующих особенностей:

горючие газы в этих зонах обладают высоким нижним концентрационным пределом воспламенения (15 % и более) и резким запахом при предельно допустимых концентрациях;

помещения производств, связанных с обращением газообразного водорода, в которых по условиям технологического процесса исключается образование взрывоопасной смеси в объеме, превышающем 5 % свободного объема помещения, имеют взрывоопасную зону только в верхней части помещения.

Примечания:

1. Взрывоопасная зона условно принимается от отметки 0,75 общей высоты помещения, считая от уровня пола, но не выше кранового пути, если таковой имеется;

2. Данная особенность не распространяется на электромашинные помещения с турбогенераторами с водородным охлаждением при условии обеспечения электромашинного помещения, имеющего нормальную среду, вытяжной вентиляцией с естественным побуждением;

3. К данной зоне относятся также зоны лабораторных и других помещений, в которых горючие газы и легковоспламеняющиеся жидкости имеются в небольших количествах, недостаточных для создания взрывоопасной смеси в объеме, превышающем 5 % свободного объема помещения, и в которых работа с горючими газами и легковоспламеняющимися жидкостями производится без применения открытого пламени. Эти зоны не относятся к взрывоопасным, если работа с горючими газами и легковоспламеняющимися жидкостями производится в вытяжных шкафах или под вытяжными зонтами.

4) В-Iг - пространства у наружных установок: технологических установок, содержащих горючие газы или легковоспламеняющиеся жидкости (за исключением наружных аммиачных компрессорных установок), надземных и подземных резервуаров с легковоспламеняющимися жидкостями или горючими газами (газгольдеры), эстакад для слива и налива легковоспламеняющихся жидкостей, открытых нефтяных ловушек, прудов-отстойников с плавающей нефтяной пленкой.

5. Классификация электрооборудования по взрывопожарной
и пожарной опасности

36. Классификация электрооборудования по взрывопожарной и пожарной опасности применяется для определения области его безопасного применения и соответствующей этой области маркировки электрооборудования, а также для определения требований пожарной безопасности при эксплуатации электрооборудования.

37. Электрооборудование в зависимости от степени его взрывопожароопасности подразделяется на:

1) электрооборудование без средств взрывопожарозащиты;

2) пожарозащищенное электрооборудование;

3) взрывозащищенное электрооборудование.

38. Электрооборудование без средств взрывопожарозащиты по уровням пожарной защиты и взрывозащиты не классифицируется.

39. Пожарозащищенное электрооборудование по уровням пожарной защиты подразделяется на электрооборудование:

1) повышенной надежности против возникновения пожара;

2) пожаробезопасное;

3) особопожаробезопасное.

40. Электрооборудование повышенной надежности против возникновения пожара не должно являться источником зажигания при нормальном режиме его работы.

41. Пожаробезопасное электрооборудование не должно являться источником зажигания как при нормальной работе, так и при аварийных режимах работы этого оборудования.

42. Пожарозащищенное электрооборудование должно автоматически отключать оборудование от источников питания при аварийных или нештатных режимах работы и иметь один или несколько видов защиты исключающее:

1) контакт нагретых элементов (в том числе искр, дугового разряда) с горючими материалами конструкции оборудования;

2) контакт нагретых элементов (в том числе искр, дугового разряда) оборудования с горючими материалами в помещении;

3) возможность воспламенения жидких и твердых горючих материалов от источников зажигания, образующихся внутри оборудования;

4) распространения горения за пределы электрооборудования.

43. Порядок определения вида пожарозащищенного электрооборудования и его маркировки должен соответствовать требованиям "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан".

44. Взрывозащищенное электрооборудование по уровням взрывозащиты подразделяется на электрооборудование:

1) повышенной надежности против взрыва;

2) взрывобезопасное;

3) особовзрывобезопасное.

45. Электрооборудование повышенной надежности против взрыва должно обеспечивать взрывозащиту только при нормальном режиме работы.

46. Взрывобезопасное электрооборудование должно обеспечивать взрывозащиту как при нормальном режиме работы, так и при его повреждении, за исключением повреждения средств взрывозащиты.

47. Взрывозащищенное электрооборудование должно иметь один из следующих видов взрывозащиты:

1) взрывонепроницаемую оболочку;

2) заполнение или продувку оболочки под избыточным давлением защитным газом;

3) искробезопасную электрическую цепь;

4) кварцевое заполнение оболочки с токоведущими частями;

5) масляное заполнение оболочки с токоведущими частями;

6) специальный вид взрывозащиты.

48. Маркировка взрывозащищенного электрооборудования должна иметь знак:

1) уровня взрывозащиты электрооборудования;

2) соответствия электрооборудования установленным требованиям к взрывозащищенному оборудованию;

3) вида взрывозащиты;

4) группы или подгруппы электрооборудования;

5) температурного класса электрооборудования.

49. Порядок отнесения к группам (подгруппам), температурным классам, маркировки взрывозащищенного электрооборудования должен соответствовать требованиям "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан".

6. Классификация наружных установок по
взрывопожарной и пожарной опасности

50. Классификация наружных установок по взрывопожарной и пожарной опасности применяется для установления требований пожарной безопасности, направленных на предотвращение пожара и обеспечение противопожарной защиты людей и имущества в случае возникновения пожара на наружных установках.

51. Категории наружных установок по взрывопожарной и пожарной опасности указываются в проектной документации на объекты капитального строительства и реконструкции, а обозначение категорий указываются на установках.

52. По взрывопожарной и пожарной опасности наружные установки подразделяются на следующие категории:

1) А _н (повышенная взрывопожароопасность);

2) Б _н (взрывопожароопасность);

3) В _н (пожароопасность);

4) Г _н (умеренная пожароопасность);

5) Д _н (пониженная пожароопасность).

Категории взрывопожарной и пожарной опасности наружных установок определяются исходя из пожароопасных свойств находящихся в установках горючих веществ и материалов, их количества и особенностей технологических процессов.

53. Определение категорий наружных установок осуществляется путем последовательной проверки их принадлежности к категориям от наиболее опасной (А _н ) к наименее опасной (Д _н ).

54. Порядок определения категорий наружных установок по взрывопожарной и пожарной опасности должен соответствовать требованиям приложения 3 к настоящему Техническому регламенту.

7. Классификация зданий, сооружений и помещений
по взрывопожарной и пожарной опасности

55. Классификация зданий, сооружений и помещений по взрывопожарной и пожарной опасности применяется для установления требований пожарной безопасности, направленных на исключение опасности возникновения пожара и обеспечение противопожарной защиты людей и имущества в случае возникновения пожара в зданиях и сооружениях.

56. Классификация зданий, сооружений и помещений по взрывопожарной и пожарной опасности основывается на определении их принадлежности к соответствующей категории.

57. Категории зданий, сооружений и помещений по взрывопожарной и пожарной опасности указываются в проектной документации на объекты капитального строительства и реконструкции.

58. По взрывопожарной и пожарной опасности помещения независимо от их функционального назначения подразделяются на следующие категории:

1) А (повышенная взрывопожароопасность);

2) Б (взрывопожароопасность);

3) В1-В4 (пожароопасность);

4) Г (умеренная пожароопасность);

5) Д (пониженная пожароопасность).

59. Категории помещений по взрывопожарной и пожарной опасности определяются исходя из вида находящихся в аппаратах и помещениях горючих веществ и материалов, их количества и пожароопасных свойств, а также объемно-планировочных решений помещений и характеристик технологических процессов.

60. Категория помещения определяется путем последовательной проверки принадлежности помещения к категориям от наиболее опасной (А) к наименее опасной (Д).

61. Категория здания, сооружения по взрывопожарной и пожарной опасности определяется исходя из доли и суммарной площади помещений той или иной категории опасности в этом здании, сооружении.

62. Порядок и методика определения категорий зданий и помещений по взрывопожарной и пожарной опасности должны соответствовать требованиям приложения 3 к настоящему Техническому регламенту.

8. Пожарно-техническая классификация зданий,
сооружений и пожарных отсеков

63. Пожарно-техническая классификация зданий, сооружений и пожарных отсеков применяется для установления требований пожарной безопасности к системам обеспечения пожарной безопасности зданий и сооружений в зависимости от их функционального назначения и пожарной опасности.

64. Огнестойкость зданий, сооружений и пожарных отсеков, класс их функциональной и конструктивной пожарной опасности указываются в проектной документации на объекты капитального строительства и реконструкции.

65. Здания, сооружения и пожарные отсеки подразделяются по:

1) степеням огнестойкости;

2) классам конструктивной пожарной опасности;

3) классам функциональной пожарной опасности.

66. Степень огнестойкости здания, сооружения и пожарного отсека определяется огнестойкостью его строительных конструкций.

67. Класс конструктивной пожарной опасности здания, сооружения и пожарного отсека определяется степенью участия строительных конструкций в развитии пожара и образования его опасных факторов.

68. Класс функциональной пожарной опасности здания, сооружения и пожарного отсека определяется их назначением и особенностями их эксплуатации, в том числе особенностями размещаемых в них технологических процессов.

69. Здания, сооружения и пожарные отсеки по степеням огнестойкости подразделяются на здания, сооружения и пожарные отсеки:

1) I степени огнестойкости;

2) II степени огнестойкости;

3) III степени огнестойкости;

4) IIIа степени огнестойкости;

5) IIIб степени огнестойкости;

6) IV степени огнестойкости;

7) IVa степени огнестойкости;

8) V степени огнестойкости.

70. Здания, сооружения и пожарные отсеки по конструктивной пожарной опасности подразделяются на следующие классы: С0, C1, C2 и С3.

71. Здания (сооружения, пожарные отсеки и части зданий - помещения или группы помещений, функционально связанные между собой) по функциональной пожарной опасности в зависимости от способа их использования и от того, в какой мере безопасность людей в них в случае возникновения пожара находится под угрозой, с учетом их возраста, физического состояния, возможности пребывания в состоянии сна, вида основного функционального контингента и его количества, подразделяются на следующие классы и подклассы:

1) Ф1 - здания для постоянного проживания и временного пребывания людей:

Ф1.1 - детские дошкольные учреждения, специализированные дома престарелых и инвалидов (неквартирные), больницы, спальные корпуса школ-интернатов и детских учреждений;

Ф1.2 - гостиницы, общежития, спальные корпуса санаториев и домов отдыха общего типа, кемпингов, мотелей и пансионатов;

Ф1.3 - многоквартирные жилые дома;

Ф1.4 - одноквартирные, в том числе блокированные жилые дома;

2) Ф2 - здания зрелищных и культурно-просветительных учреждений:

Ф2.1 - театры, кинотеатры, концертные залы, клубы, цирки, спортивные сооружения с трибунами, библиотеки и другие учреждения с расчетным числом посадочных мест для посетителей в закрытых помещениях;

Ф2.2 - музеи, выставки, танцевальные залы и другие подобные учреждения в закрытых помещениях;

Ф2.3 - учреждения, указанные в Ф2.1, на открытом воздухе;

Ф2.4 - учреждения, указанные в Ф2.2, на открытом воздухе;

3) Ф3 - здания предприятий по обслуживанию населения:

Ф3.1 - здания предприятий торговли;

Ф3.2 - здания предприятий общественного питания;

Ф3.3 - вокзалы;

Ф3.4 - поликлиники и амбулатории;

Ф3.5 - помещения для посетителей предприятий бытового и коммунального обслуживания с нерасчетным числом посадочных мест для посетителей;

Ф3.6 - физкультурно-оздоровительные комплексы и спортивно-тренировочные учреждения без трибун для зрителей, бытовые помещения, бани;

4) Ф4 - здания научно-исследовательских и образовательных учреждений, проектных организаций, учреждений органов управления:

Ф4.1 - школы, внешкольные учебные заведения, средние специальные учебные заведения, профессионально-технические училища;

Ф4.2 - высшие учебные заведения, учреждения повышения квалификации;

Ф4.3 - учреждения органов управления, проектно-конструкторские организации, информационные и редакционно-издательские организации, научно-исследовательские организации, банки, конторы, офисы;

Ф4.4 - пожарные депо;

5) Ф5 - здания производственного или складского назначения:

Ф5.1 - производственные здания и сооружения, производственные и лабораторные помещения, мастерские;

Ф5.2 - складские здания и сооружения, стоянки для автомобилей без технического обслуживания и ремонта, книгохранилища, архивы, складские помещения;

Ф5.3 - сельскохозяйственные здания.

Производственные и складские помещения, в том числе лаборатории и мастерские в зданиях классов Ф1-Ф4, относятся к классу Ф5.

9. Пожарно-техническая классификация строительных
конструкций и противопожарных преград

72. Строительные конструкции классифицируются по огнестойкости для установления возможности их применения в зданиях, сооружениях и пожарных отсеках определенной степени огнестойкости или для определения степени огнестойкости зданий, сооружений и пожарных отсеков.

73. Строительные конструкции классифицируются по пожарной опасности для определения степени участия строительных конструкций в развитии пожара и их способности к образованию опасных факторов пожара.

74. Противопожарные преграды классифицируются по способу предотвращения распространения опасных факторов пожара, а также по огнестойкости для подбора строительных конструкций и заполнения проемов в противопожарных преградах с необходимым пределом огнестойкости и классом пожарной опасности, соответственно.

75. Строительные конструкции зданий и сооружений в зависимости от их способности сопротивляться воздействию пожара и распространению его опасных факторов в условиях стандартных испытаний подразделяются на строительные конструкции с пределом огнестойкости:

1) ненормируемым;

2) не менее 15 мин.;

3) не менее 30 мин.;

4) не менее 45 мин.;

5) не менее 60 мин.;

6) не менее 90 мин.;

7) не менее 120 мин.;

8) не менее 150 мин.;

9) не менее 180 мин.;

10) не менее 240 мин.;

11) не менее 360 мин.

76. Пределы огнестойкости строительных конструкций определяются в условиях стандартных испытаний.

77. Наступление предела огнестойкости несущих и ограждающих строительных конструкций в условиях стандартных испытаний или в результате расчетов устанавливается по времени достижения одного или последовательно нескольких из нижеследующих признаков предельных состояний:

1) R (потери несущей способности);

2) Е (потери целостности);

3) I (потери теплоизолирующей способности).

Наступление предела огнестойкости заполнений проемов в противопожарных преградах (в том числе противопожарных дверей и окон) в условиях стандартных испытаний или в результате расчетов устанавливается по времени потери целостности (Е), теплоизолирующей способности (I) и (или) дымогазонепроницаемости (S).

78. Строительные конструкции по пожарной опасности подразделяются на следующие классы:

1) К0 (непожароопасные);

2) К1 (малопожароопасные);

3) К2 (умереннопожароопасные);

4) К3 (пожароопасные).

79. Порядок и методика определения класса пожарной опасности строительных конструкций должны соответствовать требованиям государственных, межгосударственных, международных стандартов, разрешенных для применения на территории Республики Казахстан.

80. Противопожарные преграды в зависимости от способа предотвращения распространения опасных факторов пожара подразделяются на противопожарные:

1) стены;

2) перегородки;

3) перекрытия;

4) разрывы;

5) занавесы и экраны;

6) водяные завесы;

7) минерализованные полосы.

81. Противопожарные преграды характеризуются огнестойкостью и пожарной опасностью. Огнестойкость противопожарной преграды определяется огнестойкостью ее элементов:

1) ограждающей части;

2) конструкций, обеспечивающих устойчивость преграды;

3) конструкций, на которые она опирается;

4) узлов крепления между ними.

82. Пределы огнестойкости противопожарных преград и пределы огнестойкости заполнения проемов в противопожарных преградах должны соответствовать значениям, приведенным в таблицах 1 и 2 приложения 4 к настоящему Техническому регламенту.

10. Пожарно-техническая классификация лестниц
и лестничных клеток

83. Лестницы и лестничные клетки классифицируются для определения требований к их объемно-планировочному и конструктивному решению, а также для регламентирования требований к их применению на путях эвакуации людей.

84. Лестницы, предназначенные для эвакуации людей из зданий и сооружений при пожаре, подразделяются на следующие типы:

1) тип 1 - внутренние лестницы, размещаемые в лестничных клетках;

2) тип 2 - внутренние открытые лестницы;

3) тип 3 - наружные открытые лестницы.

85. Для обеспечения тушения пожара и спасательных работ должны предусматриваться наружные пожарные лестницы типов:

1) П1 - вертикальные стальные шириной 0,7 м, начинающиеся с высот 2,5 м, с площадками, при выходе на кровлю;

2) П2 - маршевые стальные с уклоном не более 6:1, шириной 0,7 м, начинающиеся с высоты 2,5 м от уровня земли, с площадками не реже, чем через 8 м и с поручнями.

86. Лестничные клетки в зависимости от степени их защиты от задымления при пожаре подразделяются на обычные и незадымляемые.

Обычные лестничные клетки в зависимости от способа освещенности подразделяются на следующие типы:

1) Л1 - лестничные клетки с естественным освещением через остекленные или открытые проемы в наружных стенах на каждом этаже;

2) Л2 - лестничные клетки с естественным освещением через остекленные или открытые проемы в покрытии.

Незадымляемые лестничные клетки в зависимости от способа защиты от задымления при пожаре подразделяются на следующие типы:

1) H1 - лестничные клетки с входом в лестничную клетку с этажа через незадымляемую наружную воздушную зону по открытым переходам;

2) Н2 - лестничные клетки с подпором воздуха в лестничную клетку при возникновении пожара;

3) Н3 - лестничные клетки с входом в них на каждом этаже через тамбур-шлюз, в котором постоянно или во время пожара обеспечивается подпор воздуха.

11. Классификация пожарной техники

87. Пожарная техника в зависимости от назначения и области применения подразделяется на следующие виды:

1) пожарные машины (автомобили, мотопомпы и прицепы);

2) установки пожаротушения;

3) установки пожарной сигнализации;

4) средства индивидуальной защиты пожарных;

5) оборудование пожарное;

6) пожарные спасательные устройства;

7) ручной пожарный инструмент и инвентарь;

8) огнетушители.

Классификация видов пожарной техники для защиты объектов должна соответствовать требованиям Технического регламента "Требования к безопасности пожарной техники для защиты объектов".

Приложение 2 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Показатели взрывопожарной и пожарной опасности
веществ и материалов

Наименование показателей	Вещества и материалы в различном агрегатном состоянии			Пыли
	Газооб- разные	Жидкие	Твердые
1. Безопасный экспериментальный максимальный зазор, мм	+	+	-	+
2. Выделение токсичных продуктов горения с единицы массы горючего, кг/кг	-	+	+	-
3. Группа воспламеняемости	-	-	+	-
4. Группа горючести	+	+	+	+
5. Группа распространения пламени	-	-	+	-
6. Коэффициент дымообразования, (м 2 /кг)	-	+	+	-
7. Излучающая способность пламени	+	+	+	+
8. Индекс взрывопожароопасности, Па . м/с	+	-	-	+
9. Индекс распространения пламени	-	-	+	-
10. Кислородный индекс, %	-	-	+	-
11. Концентрационные пределы распространения пламени (воспламенения) в газах и парах (%), пылях (кг/м 3 )	+	+	-	+
12. Концентрационный предел диффузионного горения газовых смесей в воздухе, %	+	+	-	-
13. Критическая поверхностная плотность теплового потока, Вт/м 2	-	+	+	-
14. Линейная скорость распространения пламени, м/с	-	-	+	-
15. Максимальная скорость распространения пламени вдоль поверхности горючей жидкости, м/с	-	+	-	-
16. Максимальное давление взрыва, Па	+	+	-	+
17. Минимальная флегматизирующая концентрация газообразного флегматизатора, %	+	+	-	+
18. Минимальная энергия зажигания, Дж	+	+	-	+
19. Минимальное взрывоопасное содержание кислорода, %.	+	+	-	+
20. Низшая рабочая теплота сгорания, кДж/кг	+	+	+	-
21. Нормальная скорость распространения пламени, м/с	+	+	-	-
22. Показатель токсичности продуктов горения, г/м 3	+	+	+	+
23. Потребление кислорода на единицу массы горючего, кг/кг	-	+	+	-
24. Предельная скорость срыва диффузионного факела, м/с	+	+	-	-
25. Скорость нарастания давления взрыва, МПа/с	+	+	-	+
26. Способность гореть при взаимодействии с водой, кислородом воздуха и другими веществами	+	+	+	+
27. Способность к воспламенению при адиабатическом сжатии	+	+	-	-
28. Способность к самовозгоранию	-	-	+	+
29. Способность к экзотермическому разложению	+	+	+	+
30. Температура воспламенения, о С	-	+	+	+
31. Температура вспышки, о С	-	+	-	-
32. Температура самовоспламенения, о С	+	+	+	+
33. Температура тления, о С	-	-	+	+
34. Температурные пределы распростране- ния пламени (воспламенения), о С	-	+	-	-
35. Удельная массовая скорость выгорания, кг/(м 2 . с)	-	+	+	-
36. Удельная теплота сгорания, Дж/кг	+	+	+	+
Примечание - Знак "+" обозначает применяемость показателя, знак "—" обозначает неприменяемость показателя.

Таблица 2

Классификация горючих строительных материалов по
значению показателя токсичности продуктов горения

Класс опасности	Показатель токсичности продуктов горения (г/м 3 ) в зависимости от времени экспозиции, мин
	5	15	30	60
Т1 (малоопасные)	более 210	более 150	более 120	более 90
Т2 (умеренноопасные)	более 70, но не более 210	более 50, но не более 150	более 40, но не более 120	более 30, но не более 90
Т3 (высокоопасные)	более 25, но не более 70	более 17, но не более 50	более 13, но не более 40	более 10, но не более 30
Т4 (чрезвычайно опасные)	не более 25	не более 17	не более 13	не более 10

Таблица 3

Свойства и классы пожарной опасности строительных материалов

Свойства пожарной опасности строительных материалов	Класс пожарной опасности строительных материалов в зависимости от групп
	КМ0	КМ1	КМ2	КМ3	КМ4	KM5
Горючесть	НГ	Г1	Г1	Г2	Г2	Г4
Воспламеняемость	-	В1	В1	В2	В2	В3
Дымообразующая способность	-	Д1	Д3*	Д3	Д3	Д3
Токсичность продуктов горения	-	Т1	Т2	Т2	Т3	Т4
Распространение пламени по поверхности для покрытия полов	-	РП1	РП1	РП1	РП2	РП4
Примечание - Знак "*" обозначает, что допускается присваивать материалу класс КМ2 при коэффициенте дымообразования Д < 1000 м 2 /кг.

Приложение 3 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Методика определения категорий помещений, зданий и сооружений
и наружных установок по взрывопожарной и пожарной опасности
Раздел 1. Категории помещений по взрывопожарной
и пожарной опасности

1. Категории помещений по взрывопожарной и пожарной опасности принимаются по таблице 1.

Таблица 1

Категория помещения	Характеристика веществ и материалов, находящихся (обращающихся) в помещении
А (повышенная взрывопожароопасность)	Горючие газы, легковоспламеняющиеся жидкости с температурой вспышки не более 28 о С в таком количестве, что могут образовывать взрывоопасные парогазовоздушные смеси, при воспламенении которых развивается расчетное избыточное давление взрыва в помещении, превышающее 5 кПа. Вещества и материалы, способные взрываться и гореть при взаимодействии с водой, кислородом воздуха или друг с другом в таком количестве, что расчетное избыточное давление взрыва в помещении превышает 5 кПа
Б (взрывопожароопасность)	Горючие пыли или волокна, легковоспламеняю- щиеся жидкости с температурой вспышки более 28 о С, горючие жидкости в таком количестве, что могут образовывать взрывоопасные пылевоздушные или паровоздушные смеси, при воспламенении которых развивается расчетное избыточное давление взрыва в помещении, превышающее 5 кПа
В1-В4 (пожароопасность)	Горючие и трудногорючие жидкости, твердые горючие и трудногорючие вещества и материалы (в том числе пыли и волокна), вещества и материалы, способные при взаимодействии с водой, кислородом воздуха или друг с другом только гореть, при условии, что помещения, в которых они имеются в наличии или обращают- ся, не относятся к категориям А или Б
Г (умеренная пожароопасность)	Негорючие вещества и материалы в горячем, раскаленном или расплавленном состоянии, процесс обработки которых сопровождается выделением лучистого тепла, искр и пламени; горючие газы, жидкости и твердые вещества, которые сжигаются или утилизируются в качестве топлива
Д (пониженная пожароопасность)	Негорючие вещества и материалы в холодном состоянии

2. Категории помещений определяют путем последовательной проверки принадлежности помещения к категориям от высшей (А) к низшей (Д).

3. Определение пожароопасной категории помещения (В1-В4) по взрывопожарной и пожарной опасности осуществляется путем сравнения максимального значения удельной временной пожарной нагрузки (далее по тексту - пожарная нагрузка) на любом из участков с величиной удельной пожарной нагрузки, приведенной в таблице 2.

Таблица 2

Категория помещения	Удельная пожарная нагрузка (g) на участке, МДж/м 2	Способ размещения
В1	более 2200	Не нормируется
В2	от 1401 до 2200	В соответствии с требованиями пункта 22 методики
В3	от 181 до 1400	В соответствии с требованиями пункта 22 методики
В4	от 1 до 180	На любом участке пола помещения площадью 10 м 2 .

Раздел 2. Методы расчета критериев взрывопожарной
опасности помещений
1. Выбор и обоснование расчетного варианта

4. При расчете значений критериев взрывопожарной опасности в качестве расчетного следует выбирать наиболее неблагоприятный вариант аварии или период нормальной работы аппаратов, при котором во взрыве участвует наибольшее количество веществ или материалов, наиболее опасных в отношении последствий взрыва.

В случае если использование расчетных методов не представляется возможным, допускается определение значений критериев взрывопожарной опасности на основании результатов соответствующих научно-исследовательских работ, согласованных и утвержденных в установленном порядке.

5. Количество поступивших в помещение веществ, которые могут образовать взрывоопасные газовоздушные или паровоздушные смеси, определяется исходя из следующих предпосылок:

1) происходит расчетная авария одного из аппаратов по пункту 4 настоящего приложения;

2) все содержимое аппарата поступает в помещение;

3) происходит одновременно утечка веществ из трубопроводов, питающих аппарат, по прямому и обратному потокам в течение времени, необходимого для отключения трубопроводов.

Расчетное время отключения трубопроводов определяется в каждом конкретном случае исходя из реальной обстановки и должно быть минимальным с учетом паспортных данных на запорные устройства, характера технологического процесса и вида расчетной аварии.

Расчетное время отключения трубопроводов следует принимать равным:

времени срабатывания системы автоматики отключения трубопроводов согласно паспортным данным установки, если вероятность отказа системы автоматики не превышает 10 ^-6 в год или обеспечено резервирование ее элементов;

120 с, если вероятность отказа системы автоматики превышает 10 ^-6 в год и не обеспечено резервирование ее элементов;

300 с при ручном отключении.

Запрещается использование технических средств для отключения трубопроводов, для которых время отключения превышает приведенные выше значения.

Быстродействующие клапаны-отсекатели должны автоматически перекрывать подачу газа или жидкости при нарушении электроснабжения.

В исключительных случаях в установленном порядке допускается превышение приведенных выше значений времени отключения трубопроводов.

4) происходит испарение с поверхности разлившейся жидкости; площадь испарения при разливе на пол определяется (при отсутствии справочных данных) исходя из расчета, что 1 л смесей и растворов, содержащих 70 % и менее (по массе) растворителей, разливается на площади 0,5 м ² , а остальных жидкостей - на 1 м ² пола помещения;

5) происходит также испарение жидкости из емкостей, эксплуатируемых с открытым зеркалом жидкости, и со свежеокрашенных поверхностей;

6) длительность испарения жидкости принимается равной времени ее полного испарения, но не более 60 мин.

6. Количество пыли, которое может образовать взрывоопасную смесь, определяется из следующих предпосылок:

1) расчетной аварии предшествовало пыленакопление в производственном помещении, происходящее в условиях нормального режима работы;

2) в момент расчетной аварии произошла плановая (ремонтные работы) или внезапная разгерметизация одного из технологических аппаратов, за которой последовал аварийный выброс в помещение всей находившейся в аппарате пыли.

Примечание - Под "временем срабатывания" и "временем отключения" следует понимать промежуток времени от начала возможного поступления горючего вещества из трубопровода (перфорация, разрыв, изменение номинального давления) до полного прекращения поступления газа или жидкости в помещение.

7. Свободный объем помещения определяется как разность между объемом помещения и объемом, занимаемым технологическим оборудованием. Если свободный объем помещения определить невозможно, то его допускается принимать условно равным 80 % геометрического объема помещения.

2. Расчет избыточного давления взрыва для горючих газов,
паров легковоспламеняющихся и горючих жидкостей

8. Избыточное давление взрыва /\ Р для индивидуальных горючих веществ, состоящих из атомов С, Н, О, N, Cl, Br, I, F, определяется по формуле

(1)

где Р _max - максимальное давление взрыва стехиометрической газовоздушной или паровоздушной смеси в замкнутом объеме, определяемое экспериментально. При отсутствии данных допускается принимать Р _max равным 900 кПа;

Р ₀ - начальное давление, кПа (допускается принимать равным 101 кПа);

m - масса горючего газа (далее по тексту - ГГ) или паров легковоспламеняющихся (далее по тексту - ЛВЖ) и горючих жидкостей (далее по тексту - ГЖ), вышедших в результате расчетной аварии в помещение, вычисляемая для ГГ по формуле (6), а для паров ЛВЖ и ГЖ по формуле (11), кг;

Z - коэффициент участия горючего во взрыве, который может быть определен на основе характера распределения газов и паров в объеме помещения согласно методике приведенной в разделе 6 настоящего приложения. Допускается принимать значение Z по таблице 3;

V _св - свободный объем помещения, м ³ ;

r _г,п - плотность газа или пара при расчетной температуре tp, кг/м ³ , определяется по формуле

(2)

где М - молярная масса, кг/кмоль;

v ₀ - мольный объем, равный 22,413 м ³ /кмоль;

t _p - расчетная температура, ^о С.

Примечание - В качестве расчетной температуры следует принимать максимально возможную температуру воздуха в данном помещении в соответствующей климатической зоне или максимально возможную температуру воздуха по технологическому регламенту с учетом возможного повышения температуры в аварийной ситуации.

В случае, если значения расчетной температуры t _p по каким-либо причинам определить не удается, допускается принимать ее равной 61 ^о С;

С _ст - стехиометрическая концентрация ГГ или паров ЛВЖ и ГЖ, % (об.), определяется по формуле

(3)

где

- стехиометрический коэффициент кислорода в

реакции сгорания;

n _С , n _н , n _о , n _X , - число атомов С, Н, О и галоидов в молекуле горючего;

К _н - коэффициент, учитывающий негерметичность помещения и неадиабатичность процесса горения. Допускается принимать К _н равным 3.

Таблица 3

Вид горючего вещества	Значение Z
Водород	1,0
Горючие газы (кроме водорода)	0,5
Легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, нагретые до температуры вспышки и выше	0,3
Легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, нагретые ниже температуры вспышки, при наличии возможности образования аэрозоля	0,3
Легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, нагретые ниже температуры вспышки, при отсутствии возможности образования аэрозоля	0

9. Расчет /\ Р для индивидуальных веществ, кроме приведенных в пункте 8 настоящего приложения, а также для смесей может быть выполнен по формуле

(4)

где Н _т - теплота сгорания, Дж/кг;

r _в - плотность воздуха до взрыва при начальной температуре Т ₀ , кг/м ³ ;

С _р - теплоемкость воздуха, Дж/кг ^. К (допускается принимать равной 1,01 ^. 10 ³ Дж/кг ^. К);

Т ₀ - начальная температура воздуха, К.

10. В случае обращения в помещении горючих газов, легковоспламеняющихся или горючих жидкостей при определении значения массы m, входящей в формулы (1) и (4), допускается учитывать работу аварийной вентиляции, если она обеспечена резервными вентиляторами, автоматическим пуском при превышении предельно допустимой взрывобезопасной концентрации и электроснабжением по первой категории надежности в соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан", при условии расположения устройств для удаления воздуха из помещения в непосредственной близости от места возможной аварии.

При этом массу m горючих газов или паров легковоспламеняющихся или горючих жидкостей, нагретых до температуры вспышки и выше, поступивших в объем помещения, следует разделить на коэффициент К, определяемый по формуле

К = АТ + 1, (5)

где А - кратность воздухообмена, создаваемого аварийной вентиляцией, 1/с;

Т - продолжительность поступления горючих газов и паров легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в объем помещения, с (принимается по пункту 5 настоящего приложения).

11. Масса m, кг, поступившего в помещение при расчетной аварии газа определяется по формуле

m = (V _a + V _т )r _r , (6)

где Va - объем газа, вышедшего из аппарата, м ³ ;

V _т - объем газа, вышедшего из трубопроводов, м ³ .

При этом

V _a = 0,01P ₁ V, (7)

где Р ₁ - давление в аппарате, кПа;

V - объем аппарата, м ³ ;

V _т = V _1т + V _2т, (8)

где V _1т - объем газа, вышедшего из трубопровода до его отключения, м ³ ;

V _2т - объем газа, вышедшего из трубопровода после его отключения, м ³ ;

V _1т = qT, (9)

где q - расход газа, определяемый в соответствии с технологическим регламентом в зависимости от давления в трубопроводе, его диаметра, температуры газовой среды, м ³ /с;

Т - время, определяемое по пункту 5, с;

V _2т = 0,01pP ₂ (r ² ₁ L ₁ + r ² ₂ L ₂ +... + r ² _n L _n ), (10)

где Р ₂ - максимальное давление в трубопроводе по технологическому регламенту, кПа;

r - внутренний радиус трубопроводов, м;

L - длина трубопроводов от аварийного аппарата до задвижек, м.

12. Масса паров жидкости m, поступивших в помещение при наличии нескольких источников испарения (поверхность разлитой жидкости, поверхность со свеженанесенным составом, открытые емкости), определяется из выражения

m = m _р + m _емк + m _св.окр. , (11)

где m _р - масса жидкости, испарившейся с поверхности разлива, кг;

m _емк - масса жидкости, испарившейся с поверхностей открытых емкостей, кг;

m _св.окр - масса жидкости, испарившейся с поверхностей, на которые нанесен применяемый состав, кг.

При этом каждое из слагаемых в формуле (11) определяется по формуле

m = WF _и T, (12)

где W - интенсивность испарения, кг/с ^. м ² ;

F _и - площадь испарения, м ² , определяемая в соответствии с пунктом 5 в зависимости от массы жидкости m _п , вышедшей в помещение.

Если аварийная ситуация связана с возможным поступлением жидкости в распыленном состоянии, то она должна быть учтена в формуле (11) введением дополнительного слагаемого, учитывающего общую массу поступившей жидкости от распыляющих устройств, исходя из продолжительности их работ.

13. Масса m _п , кг, вышедшей в помещение жидкости определяется в соответствии с пунктом 5 настоящего приложения.

14. Интенсивность испарения W определяется по справочным и экспериментальным данным. Для ненагретых выше температуры окружающей среды ЛВЖ при отсутствии данных допускается рассчитывать W по формуле

(13)

где h - коэффициент, принимаемый по таблице 4 в зависимости от скорости и температуры воздушного потока над поверхностью испарения;

Р _н - давление насыщенного пара при расчетной температуре жидкости t _p , определяемое по справочным данным, кПа.

Примечание - Определение пожароопасных свойств веществ и материалов производится на основании результатов испытаний или расчетов по стандартным методикам с учетом параметров состояния (давления, температуры и т.д.).

Таблица 4

Скорость воздушного потока в помещении, м/с	Значение коэффициента h при температуре t, о С, воздуха в помещении
	10	15	20	30	35
0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0
0,1	3,0	2,6	2,4	1,8	1,6
0,2	4,6	3,8	3,5	2,4	2,3
0,5	6,6	5,7	5,4	3,6	3,2
1,0	10,0	8,7	7,7	5,6	4,6

3. Расчет избыточного давления взрыва для горючих пылей

15. Расчет избыточного давления взрыва АР, кПа, производится по формуле (4), где коэффициент Z участия взвешенной пыли во взрыве рассчитывается по формуле

Z = 0,5F, (14)

где F - массовая доля частиц пыли размером менее критического, с превышением которого аэровзвесь становится взрывобезопасной, то есть неспособной распространять пламя. В отсутствие возможности получения сведений для оценки величины Z допускается принимать Z = 0,5.

16. Расчетная масса взвешенной в объеме помещения пыли m, кг, образовавшейся в результате аварийной ситуации, определяется по формуле

m = m _вз + m _ав (15)

где m _вз - расчетная масса взвихрившейся пыли, кг;

m _ав - расчетная масса пыли, поступившей в помещение в результате аварийной ситуации, кг.

17. Расчетная масса взвихрившейся пыли m _вз определяется по формуле

m _вз = К _вз m _n , (16)

где К _вз - доля отложившейся в помещении пыли, способной перейти во взвешенное состояние в результате аварийной ситуации. При отсутствии экспериментальных сведений о величине К _вз допускается принимать К _вз = 0,9;

m _n - масса отложившейся в помещении пыли к моменту аварии, кг.

18. Расчетная масса пыли, поступившей в помещение в результате аварийной ситуации, m _aв , определяется по формуле

m _aв = (m _an + qT)K _n , (17)

где m _an - масса горючей пыли, выбрасываемой в помещение из аппарата, кг;

q - производительность, с которой продолжается поступление пылевидных веществ в аварийный аппарат по трубопроводам до момента их отключения, кг/с;

Т - время отключения, определяемое по пункту 5. 3) настоящего приложения, с;

K _n - коэффициент пыления, представляющий отношение массы взвешенной в воздухе пыли ко всей массе пыли, поступившей из аппарата в помещение. При отсутствии экспериментальных сведений о величине K _n допускается принимать:

1) K _n = 0,5 - для пылей с дисперсностью не менее 350 мкм;

2) K _n = 1,0 - для пылей с дисперсностью менее 350 мкм.

Величина m _an принимается в соответствии с пунктами 4 и 6 методики.

19. Масса отложившейся в помещении пыли к моменту аварии определяется по формуле

(18)

где K _Г - доля горючей пыли в общей массе отложений пыли;

m ₁ - масса пыли, оседающей на труднодоступных для уборки поверхностях в помещении за период времени между генеральными уборками, кг;

m ₂ - масса пыли, оседающей на доступных для уборки поверхностях в помещении за период времени между текущими уборками, кг;

К _у - коэффициент эффективности пылеуборки. Принимается при ручной пылеуборке:

1) сухой - 0,6;

2) влажной - 0,7.

При механизированной вакуумной уборке:

1) пол ровный - 0,9;

2) пол с выбоинами (до 5 % площади) - 0,7.

Под труднодоступными для уборки площадями подразумевают такие поверхности в производственных помещениях, очистка которых осуществляется только при генеральных пылеуборках. Доступными для уборки местами являются поверхности, пыль с которых удаляется в процессе текущих пылеуборок (ежесменно, ежесуточно и т.п.).

20. Масса пыли m _i (i = 1, 2), оседающей на различных поверхностях в помещении за межуборочный период, определяется по формуле

m _i = M _i (1-a)b _i , (i = 1, 2) (19)

где M _i =

- масса пыли, выделяющаяся в объем помещения за период времени между генеральными пылеуборками, кг;

M _1j - масса пыли, выделяемая единицей пылящего оборудования за указанный период, кг;

M ₂ =

- масса пыли, выделяющаяся в объем помещения за период времени между текущими пылеуборками, кг;

M _2j - масса пыли, выделяемая единицей пылящего оборудования за указанный период, кг;

а - доля выделяющейся в объем помещения пыли, которая удаляется вытяжными вентиляционными системами. При отсутствии экспериментальных сведений о величине а принимают а = 0;

b ₁ , b ₂ - доли выделяющейся в объем помещения пыли, оседающей соответственно на труднодоступных и доступных для уборки поверхностях помещения (b ₁ + b ₂ = 1).

При отсутствии сведений о величине коэффициентов b ₁ и b ₂ допускается принимать b ₁ = 1, b ₂ = 0.

21. Величина M _i (i = 1, 2) может быть также определена экспериментально (или по аналогии с действующими образцами производств) в период максимальной загрузки оборудования по формуле

(20)

где G _1j , G _2j - интенсивность пылеотложений соответственно на труднодоступных F _1j (м ² ) и доступных F _2j (м ² ) площадях, кг/м ^2. с;

t ₁ , t ₂ - промежуток времени соответственно между генеральными и текущими пылеуборками, с.

4. Определение категорий В1-В4 помещений

22. При пожарной нагрузке, включающей в себя различные сочетания (смесь) горючих, трудногорючих жидкостей, твердых горючих и трудногорючих веществ и материалов в пределах пожароопасного участка, пожарная нагрузка Q, МДж, определяется по формуле

(21)

где G _i - количество i-го материала пожарной нагрузки, кг;

Q ^p _нi - низшая теплота сгорания i-го материала пожарной нагрузки, МДж/кг.

Удельная пожарная нагрузка g, МДж/м ² , определяется из соотношения

(22)

где S - площадь размещения пожарной нагрузки, м ² (но не менее 10 м ² ).

В помещениях категорий В1-В4 допускается наличие нескольких участков с пожарной нагрузкой, не превышающей значений, приведенных в таблице 5 настоящего приложения.

В помещениях категории В4 расстояния между этими участками принимаются более предельных.

В таблице 5 приведены рекомендуемые значения предельных расстояний l _пр в зависимости от величины критической плотности падающих лучистых потоков q _кр , кВт/м ² , для пожарной нагрузки, состоящей из твердых горючих и трудногорючих материалов.

Значения l _пр приведенные в таблице 5, рекомендуются при условии, если:

1) Н - минимальное расстояние от поверхности пожарной нагрузки до нижнего пояса ферм перекрытия (покрытия), м - более 11 м;

2) если Н - менее 11 м, то предельное расстояние определяется как l = l + (11 - Н), где l _пр - определяется по таблице 5.

Таблица 5

q кр , кВт/м 2	5	10	15	20	25	30	40	50
l пр , м	12	8	6	5	4	3,8	3,2	2,8

Значения q _кр для некоторых материалов пожарной нагрузки приведены в таблице 6 настоящего приложения.

Таблица 6

Материал	q кр , кВт/м 2
Древесина (сосна влажностью 12 %)	13,9
Древесно-стружечные плиты (плотностью 417 кг . м -3 )	8,3
Хлопок-волокно	7,5
Слоистый пластик	15,4
Стеклопластик	15,3
Пергамин	17,4
Резина	14,8
Уголь	35,0
Рулонная кровля	17,4
Сено, солома (при минимальной влажности до 8 %)	7,0

Если пожарная нагрузка состоит из различных материалов, то значение q _кр определяется по материалу с минимальным значением q _кр .

Для материалов пожарной нагрузки с неизвестными значениями q _кр значения предельных расстояний принимаются l _пр > 12 м.

Для пожарной нагрузки, состоящей из ЛВЖ или ГЖ, рекомендуемое расстояние l _пр между соседними участками размещения (разлива) пожарной нагрузки определяется по формулам

l _пр > 15 м, при Н > 11, (23)

l _пр > 26 - Н при Н < 11. (24)

Если при определении категорий В2 или В3 количество пожарной нагрузки Q, определенное по формуле 21, отвечает неравенству

Q > 0,64g _т Н ² ,

Где, g _т = 2200 МДж ^. м ² , при 1401 МДж ^. м ² ,

g < 2200 МДж ^. м ² и g _т = 1400 МДж ^. м ² , при 181 МДж ^. м ² ,

g < 1400 МДж ^. м ² .

то помещение будет относиться к категориям В1 или В2 соответственно.

5. Определение избыточного давления взрыва для веществ и
материалов, способных взрываться и гореть при взаимодействии
с водой, кислородом воздуха или друг с другом

23. Расчетное избыточное давление взрыва /\ Р для веществ и материалов, способных взрываться и гореть при взаимодействии с водой, кислородом воздуха или друг с другом, определяется по приведенной выше методике, полагая Z = 1 и принимая в качестве величины Н _т энергию, выделяющуюся при взаимодействии (с учетом сгорания продуктов взаимодействия до конечных соединений), или экспериментально в натурных испытаниях. В случае когда определить величину /\ Р не представляется возможным, следует принимать ее превышающей 5 кПа.

6. Определение избыточного давления взрыва для взрывоопасных
смесей, содержащих горючие газы (пары) и пыли

24. Расчетное избыточное давление взрыва /\ Р для гибридных взрывоопасных смесей, содержащих горючие газы (пары) и пыли, определяется по формуле

/\ Р = /\ Р ₁ + /\ Р ₂ , (25)

где /\ Р ₁ - давление взрыва, вычисленное для горючего газа (пара) в соответствии с пунктами 8 и 9;

/\ Р ₂ - давление взрыва, вычисленное для горючей пыли в соответствии с пунктом 15 настоящего приложения.

Раздел 3. Категории зданий по взрывопожарной
и пожарной опасности

25. Здание относится к категории А, если в нем суммарная площадь помещений категории А превышает 5 % площади всех помещений или 200 м ² .

Допускается не относить здание к категории А, если суммарная площадь помещений категории А в здании не превышает 25 % суммарной площади всех размещенных в нем помещений (но не более 1 тыс. м ² ) и эти помещения оборудуются установками автоматического пожаротушения.

26. Здание относится к категории Б, если одновременно выполнены два условия:

здание не относится к категории А;

суммарная площадь помещений категорий А и Б превышает 5 % суммарной площади всех помещений или 200 м ² .

Допускается не относить здание к категории Б, если суммарная площадь помещений категорий А и Б в здании не превышает 25 % суммарной площади всех размещенных в нем помещений (но не более 1 тыс. м ² ) и эти помещения оборудуются установками автоматического пожаротушения.

27. Здание относится к категории В1-В4, если одновременно выполнены два условия:

здание не относится к категориям А или Б;

суммарная площадь помещений категорий А, Б и В1-В4 превышает 5 % (10 %, если в здании отсутствуют помещения категорий А и Б) суммарной площади всех помещений.

Допускается не относить здание к категории В1-В4, если суммарная площадь помещений категорий А, Б и В1-В4 в здании не превышает 25 % суммарной площади всех размещенных в нем помещений (но не более 3,5 тыс. м ² ) и эти помещения оборудуются установками автоматического пожаротушения.

28. Здание относится к категории Г, если одновременно выполнены два условия:

здание не относится к категориям А, Б или В1-В4;

суммарная площадь помещений категорий А, Б, В1-В4 и Г превышает 5 % суммарной площади всех помещений.

Допускается не относить здание к категории Г, если суммарная площадь помещений категорий А, Б, В1-В4 и Г в здании не превышает 25 % суммарной площади всех размещенных в нем помещений (но не более 5 тыс. м ² ) и помещения категорий А, Б, В1-В4 оборудуются установками автоматического пожаротушения.

29. Здание относится к категории Д, если оно не относится к категориям А, Б, В1-В4 или Г.

Раздел 4. Категории наружных установок по пожарной опасности

30. Категории наружных установок по пожарной опасности принимаются в соответствии с таблицей 7 настоящего приложения.

31. Определение категорий наружных установок следует осуществлять путем последовательной проверки их принадлежности к категориям, приведенным в таблице 7, от высшей (А _н ) к низшей (Д _н ).

Таблица 7

Категория наружной установки	Критерии отнесения наружной установки к той или иной категории по пожарной опасности
А н (повышенная взрывопожароопасность)	Установка относится к категории А н , если в ней присутствуют (хранятся, перерабатываются, транспортируются) горючие газы; легковоспламеняющиеся жидкости с температурой вспышки не более 28 о С; вещества и (или) материалы, способные гореть при взаимодействии с водой, кислородом воздуха и (или) друг с другом; при условии, что величина индивидуального риска при возможном сгорании указанных веществ с образованием волн давления превышает 10 -6 в год на расстоянии 30 м от наружной установки
Б н (взрывопожароопасность)	Установка относится к категории Б н , если в ней присутствуют (хранятся, перерабатываются, транспортируются) горючие пыли и/или волокна; легковоспламеняющиеся жидкости с температурой вспышки более 28 о С; горючие жидкости; при условии, что величина индивидуального риска при возможном сгорании пыле - и (или) паровоздушных смесей с образованием волн давления превышает 10 -6 в год на расстоянии 30 м от наружной установки
В н (пожароопасность)	Установка относится к категории В н , если в ней присутствуют (хранятся, перерабатываются, транспортируются) горючие и (или) трудногорючие жидкости; твердые горючие и (или) трудногорючие вещества и (или) материалы (в том числе пыли и (или) волокна); вещества и (или) материалы, способные при взаимодействии с водой, кислородом воздуха и (или) друг с другом гореть; не реализуются критерии, позволяющие отнести установку к категориям А н или Б н ; при условии, что величина индивидуального риска при возможном сгорании указанных веществ и (или) материалов превышает 10 -6 в год на расстоянии 30 м от наружной установки
Г н (умеренная пожароопасность)	Установка относится к категории Г н , если в ней присутствуют (хранятся, перерабатываются, транспортируются) негорючие вещества и (или) материалы в горячем, раскаленном и (или) расплавленном состоянии, процесс обработки которых сопровождается выделением лучистого тепла, искр и (или) пламени, а также горючие газы, жидкости и (или) твердые вещества, которые сжигаются или утилизируются в качестве топлива
Д н (пониженная пожароопасность)	Установка относится к категории Д н , если в ней присутствуют (хранятся, перерабатываются, транспортируются) в основном негорючие вещества и (или) материалы в холодном состоя- нии и по перечисленным выше критериям она не относится к категориям А н , Б н , В н или Г н

32. В случае, если из-за отсутствия данных представляется невозможным оценить величину индивидуального риска, допускается использование вместо нее следующих критериев:

Для категорий А _н и Б _н :

горизонтальный размер зоны, ограничивающей газопаровоздушные смеси с концентрацией горючего выше нижнего концентрационного предела распространения пламени (далее по тексту - НКПР), превышает 30 м (данный критерий применяется только для горючих газов и паров) и (или) расчетное избыточное давление при сгорании газо -, паро- или пылевоздушной смеси на расстоянии 30 м от наружной установки превышает 5 кПа.

Для категории В _н :

интенсивность теплового излучения от очага пожара веществ и (или) материалов, указанных для категории В _н , на расстоянии 30 м от наружной установки превышает 4 кВт ^. м ² .

Раздел 5. Методы расчета значений критериев пожарной
опасности наружных установок
1. Методы расчета значений критериев пожарной опасности для
горючих газов и паров. Выбор и обоснование расчетного варианта

33. Выбор расчетного варианта необходимо осуществлять с учетом годовой частоты реализации и последствий тех или иных аварийных ситуаций. В качестве расчетного для вычисления критериев пожарной опасности для горючих газов и паров следует принимать вариант аварии, для которого произведение годовой частоты реализации этого варианта Q _w и расчетного избыточного давления /\ Р при сгорании газопаровоздушных смесей в случае реализации указанного варианта максимально, то есть:

G = Q _w ^. /\ P = max (26)

Расчет величины G производится в следующей последовательности:

1) рассматриваются различные варианты аварии и определяются из статистических данных или на основе годовой частоты аварий со сгоранием газопаровоздушных смесей Q _wi для этих вариантов;

2) для каждого из рассматриваемых вариантов определяются по изложенной ниже методике значения расчетного избыточного давления /\ P _i ;

3) вычисляются величины G = Q _wi ^. /\ P _i для каждого из рассматриваемых вариантов аварии, среди которых выбирается вариант с наибольшим значением G _i ;

4) в качестве расчетного для определения критериев пожарной опасности принимается вариант, в котором величина G _i максимальна. При этом количество горючих газов и паров, вышедших в атмосферу, рассчитывается, исходя из рассматриваемого сценария аварии с учетом пунктов 35-40 настоящего приложения.

34. При невозможности реализации описанного выше метода в качестве расчетного следует выбирать наиболее неблагоприятный вариант аварии или период нормальной работы аппаратов, при котором в образовании горючих газопаровоздушных смесей участвует наибольшее количество газов и паров, наиболее опасных в отношении последствий сгорания этих смесей. В этом случае количество газов и паров, вышедших в атмосферу, рассчитывается в соответствии с пунктами 35-40 настоящего приложения.

35. Количество поступивших веществ, которые могут образовывать горючие газовоздушные или паровоздушные смеси, определяется, исходя из следующих предпосылок:

1) происходит расчетная авария одного из аппаратов согласно пунктов 33 или 34 настоящего приложения (в зависимости от того, какой из подходов к определению расчетного варианта аварии принят за основу);

2) все содержимое аппарата поступает в окружающее пространство;

3) происходит одновременно утечка веществ из трубопроводов, питающих аппарат по прямому и обратному потоку в течение времени, необходимого для отключения трубопроводов.

Расчетное время отключения трубопроводов определяется в каждом конкретном случае, исходя из реальной обстановки, и должно быть минимальным с учетом паспортных данных на запорные устройства, характера технологического процесса и вида расчетной аварии.

Расчетное время отключения трубопроводов необходимо принимать равным:

времени срабатывания систем автоматики отключения трубопроводов согласно паспортным данным установки, если вероятность отказа системы автоматики не превышает 10 ^-6 в год или обеспечено резервирование ее элементов (но не более 120 с);

120 с, если вероятность отказа системы автоматики превышает 10 ^-6 в год и не обеспечено резервирование ее элементов;

300 с при ручном отключении.

Не допускается использование технических средств для отключения трубопроводов, для которых время отключения превышает приведенные выше значения.

В исключительных случаях в установленном порядке допускается превышение приведенных выше значений времени отключения трубопроводов;

Примечание - Под "временем срабатывания" и "временем отключения" следует понимать промежуток времени от начала возможного поступления горючего вещества из трубопровода (перфорация, разрыв, изменение номинального давления и т.п.) до полного прекращения поступления газа или жидкости в окружающее пространство. Быстродействующие клапаны-отсекатели должны автоматически перекрывать подачу газа или жидкости при нарушении электроснабжения.

4) происходит испарение с поверхности разлившейся жидкости; площадь испарения при разливе на горизонтальную поверхность определяется (при отсутствии справочных или иных экспериментальных данных), исходя из расчета, что 1 л смесей и растворов, содержащих 70 % и менее (по массе) растворителей, разливается на площади 0,10 м ² , а остальных жидкостей - на 0,15 м ² ;

5) происходит также испарение жидкостей из емкостей, эксплуатируемых с открытым зеркалом жидкости, и со свежеокрашенных поверхностей;

6) длительность испарения жидкости принимается равной времени ее полного испарения, но не более 60 мин.

36. Масса газа m, кг, поступившего в окружающее пространство при расчетной аварии, определяется по формуле

m =(V _a + V _т ) ^. r _r , (27)

где V _a - объем газа, вышедшего из аппарата, м ³ ;

V _т - объем газа вышедшего из трубопровода, м ³ ;

r _r - плотность газа, кг/м ³ .

При этом

V _a = 0,01 ^. P _1. V, (28)

где Р ₁ - давление в аппарате, кПа;

V - объем аппарата, м ³ ;

V _т = V _1т + V _2т , (29)

где V _1т - объем газа, вышедшего из трубопровода до его отключения, м ³ ;

V _2т - объем газа, вышедшего из трубопровода после его отключения, м ³ ;

V _1т = q ^. T, (30)

где q - расход газа, определяемый в соответствии с технологическим регламентом в зависимости от давления в трубопроводе, его диаметра, температуры газовой среды, м ³ /с;

Т - время, определяемое по пункту 35, с;

V _2т = 0,01 п P ₂ (r ² ₁ L ₁ + r ² ₂ L ₂ +... + r ² _n L _n ), (31)

где P ₂ - максимальное давление в трубопроводе по технологическому регламенту, кПа;

r - внутренний радиус трубопроводов, м;

L - длина трубопроводов от аварийного аппарата до задвижек, м.

37. Масса паров жидкости m, кг, поступивших в окружающее пространство при наличии нескольких источников испарения (поверхность разлитой жидкости, поверхность со свеженанесенным составом, открытые емкости), определяется из выражения

m = m _р + m _емк + m _св.окр + m _пер , (32)

где m _р - масса жидкости, испарившейся с поверхности разлива, кг;

m _емк - масса жидкости, испарившейся с поверхностей открытых емкостей, кг;

m _св.окр - масса жидкости, испарившейся с поверхностей, на которые нанесен применяемый состав, кг;

m _пер - масса жидкости, испарившейся в окружающее пространство в случае ее перегрева, кг.

При этом каждое из слагаемых (m _р , m _емк , m _св.окр ) в формуле (32) определяют из выражения

m = W ^. F _и ^. T, (33)

где W - интенсивность испарения, кг/с ^. м ² ;

F _и - площадь испарения, м ² , определяемая в соответствии с пунктом 35 в зависимости от массы жидкости m _п , вышедшей в окружающее пространство;

Т - продолжительность поступления паров легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в окружающее пространство согласно пункта 38 настоящего приложения, с.

Величину m _пер определяют по формуле (при Т _а > Т _кип )

(34)

где m _П - масса вышедшей перегретой жидкости, кг;

С _р - удельная теплоемкость жидкости при температуре перегрева жидкости Т _а , Дж/кг ^. К;

Т _а - температура перегретой жидкости в соответствии с технологическим регламентом в технологическом аппарате или оборудовании, К;

Т _кип - нормальная температура кипения жидкости, К;

L _исп - удельная теплота испарения жидкости при температуре перегрева жидкости Т _а , Дж/кг.

Если аварийная ситуация связана с возможным поступлением жидкости в распыленном состоянии, то она должна быть учтена в формуле (32) введением дополнительного слагаемого, учитывающего общую массу поступившей жидкости от распыляющих устройств, исходя из продолжительности их работы.

38. Масса m _П вышедшей жидкости, кг, определяется в соответствии с пунктом 35 настоящего приложения.

39. Интенсивность испарения W определяется по справочным и экспериментальным данным. Для ненагретых ЛВЖ при отсутствии данных допускается рассчитывать W по формуле

(35)

где М - молярная масса, г/моль;

Р _Н - давление насыщенного пара при расчетной температуре жидкости, определяемое по справочным данным, кПа.

40. Для сжиженных углеводородных газов (далее по тексту - СУГ) при отсутствии данных допускается рассчитывать удельную массу испарившегося СУГ m _суг из пролива, кг/м ² , по формуле

(36)

где М - молярная масса СУГ, кг/моль;

L _исп - мольная теплота испарения СУГ при начальной температуре СУГ Тж, Дж/моль;

Т ₀ - начальная температура материала, на поверхность которого разливается СУГ, К;

Т _ж - начальная температура СУГ, К;

- коэффициент теплопроводности материала, на поверхность которого разливается СУГ, Вт/м ^. К;

- коэффициент температуропроводности материала, на поверхность которого разливается СУГ, м ² /с;

С _тв - теплоемкость материала, на поверхность которого разливается СУГ, Дж/кг ^. К;

r _тв - плотность материала, на поверхность которого разливается СУГ, кг/м ³ ;

t - текущее время, с, принимаемое равным времени полного испарения СУГ, но не более 60 мин;

- число Рейнольдса;

U - скорость воздушного потока, м/с;

- характерный размер пролива СУГ, м;

v _B - кинематическая вязкость воздуха, м ² /с;

- коэффициент теплопроводности воздуха, Вт/м ^. К.

Формула (36) применяется для СУГ с температурой Т _ж < Т _кип .

При температуре СУГ Т _ж > Т _кип дополнительно рассчитывается масса перегретых СУГ m _пер по формуле (34).

2. Расчет горизонтальных размеров зон, ограничивающих
газо- и паровоздушные смеси с концентрацией горючего выше НКПР,
при аварийном поступлении горючих газов и паров ненагретых
легковоспламеняющихся жидкостей в открытое пространство

41. Горизонтальные размеры зоны, м, ограничивающие область концентраций, превышающих нижний концентрационный предел распространения пламени (C _нкпр ), вычисляют по формулам:

1) для горючих газов (ГГ):

, (37)

2) для паров ненагретых легковоспламеняющихся жидкостей (ЛВЖ):

, (38)

,

где m _г - масса поступивших в открытое пространство ГГ при аварийной ситуации, кг;

r _г - плотность ГГ при расчетной температуре и атмосферном давлении, кг/м ³ ;

m _п - масса паров ЛВЖ, поступивших в открытое пространство за время полного испарения, но не более 60 мин, кг;

r _п - плотность паров ЛВЖ при расчетной температуре и атмосферном давлении, кг/м ³ ;

Р _н - давление насыщенных паров ЛВЖ при расчетной температуре, кПа;

К - коэффициент, принимаемый равным К = Т/3600 для ЛВЖ;

Т - продолжительность поступления паров ЛВЖ в открытое пространство, с;

С _нкпр - нижний концентрационный предел распространения пламени ГГ или паров ЛВЖ, % (об.);

М - молярная масса, кг/кмоль;

V ₀ - мольный объем, равный 22,413 м ³ /кмоль;

t _р - расчетная температура, ^о С.

В качестве расчетной температуры следует принимать максимально возможную температуру воздуха в соответствующей климатической зоне или максимальную возможную температуру воздуха по технологическому регламенту с учетом возможного повышения температуры в аварийной ситуации. Если такого значения расчетной температуры t _p по каким-либо причинам определить не удается, допускается принимать ее равной 61 ^о С.

42. За начало отсчета горизонтального размера зоны принимают внешние габаритные размеры аппаратов, установок, трубопроводов. Во всех случаях значение R _нкпр для ГГ и ЛВЖ должно быть не менее 0,3 м.

3. Расчет избыточного давления и импульса волны давления
при сгорании смесей горючих газов и паров с воздухом в
открытом пространстве

43. Исходя из рассматриваемого сценария аварии, определяется масса m, кг, горючих газов и (или) паров, вышедших в атмосферу из технологического аппарата в соответствии с пунктами 35-40 настоящего приложения.

44. Величину избыточного давления /\ Р, кПа, развиваемого при сгорании газопаровоздушных смесей, определяют по формуле

/\ Р = Р ₀ ^. (0,8m _пр ^0,33 /r + 3m _пр ^0,66 /r ² + 5m _пр /r ³ ), (39)

где Р ₀ - атмосферное давление, кПа (допускается принимать равным 101 кПа);

r - расстояние от геометрического центра газопаровоздушного облака, м;

m _пр - приведенная масса газа или пара, кг, вычисляется по формуле

m _пр = (Q _сг /Q ₀ ) ^. m ^. Z, (40)

где Q _сг - удельная теплота сгорания газа или пара, Дж/кг;

Z - коэффициент участия горючих газов и паров в горении, который допускается принимать равным 0,1;

Q ₀ - константа, равная 4,52 ^. 10 ⁶ Дж/кг;

m - масса горючих газов и (или) паров, поступивших в результате аварии в окружающее пространство, кг.

45. Величину импульса волны давления i, Па ^. с, определяют по формуле

i = 123 ^. m _пр ^0,66 /r (41)

4. Метод расчета значений критериев пожарной опасности
для горючих пылей

46. В качестве расчетного варианта аварии для определения критериев пожарной опасности для горючих пылей следует выбирать наиболее неблагоприятный вариант аварии или период нормальной работы аппаратов, при котором в горении пылевоздушной смеси участвует наибольшее количество веществ или материалов, наиболее опасных в отношении последствий такого горения.

47. Количество поступивших веществ, которые могут образовывать горючие пылевоздушные смеси, определяется, исходя из предпосылки о том, что в момент расчетной аварии произошла плановая (ремонтные работы) или внезапная разгерметизация одного из технологических аппаратов, за которой последовал аварийный выброс в окружающее пространство находившейся в аппарате пыли.

48. Расчетная масса пыли, поступившей в окружающее пространство при расчетной аварии, определяется по формуле

М = М _вз + М _ав , (42)

где М - расчетная масса поступившей в окружающее пространство горючей пыли, кг,

М _вз - расчетная масса взвихрившейся пыли, кг;

М _ав - расчетная масса пыли, поступившей в результате аварийной ситуации, кг.

49. Величина М _вз определяется по формуле

М _вз = К _г ^. К _вз ^. М _п , (43)

где К _г - доля горючей пыли в общей массе отложений пыли;

К _вз - доля отложенной вблизи аппарата пыли, способной перейти во взвешенное состояние в результате аварийной ситуации. В отсутствие экспериментальных данных о величине К _вз допускается принимать К _вз = 0,9;

М _п - масса отложившейся вблизи аппарата пыли к моменту аварии, кг.

50. Величина М _ав определяется по формуле

M _ав = (M _ап + q ^. T) ^. K _п , (44)

где М _ап - масса горючей пыли, выбрасываемой в окружающее пространство при разгерметизации технологического аппарата, кг;

Примечание - При отсутствии ограничивающих выброс пыли инженерных устройств следует полагать, что в момент расчетной аварии происходит аварийный выброс в окружающее пространство всей находившейся в аппарате пыли.

q - производительность, с которой продолжается поступление пылевидных веществ в аварийный аппарат по трубопроводам до момента их отключения, кг/с;

Т - расчетное время отключения, с, определяемое в каждом конкретном случае, исходя из реальной обстановки. Расчетное время отключения принимается равным времени срабатывания системы автоматики, если вероятность ее отказа не превышает 10 ^-6 в год или обеспечено резервирование ее элементов (но не более 120 с);

120 с - если вероятность отказа системы автоматики превышает 10 ^-6 в год и не обеспечено резервирование ее элементов;

300 с - при ручном отключении;

К _п - коэффициент пыления, представляющий отношение массы взвешенной в воздухе пыли ко всей массе пыли, поступившей из аппарата. В отсутствие экспериментальных данных о величине К _п допускается принимать:

1) 0,5 - для пылей с дисперсностью не менее 350 мкм;

2) 1,0 - для пылей с дисперсностью менее 350 мкм.

51. Избыточное давление /\ Р для горючих пылей определяется в следующем порядке:

1) определяют приведенную массу горючей пыли m _пр , кг, по формуле

m _пр = M ^. Z ^. Н _т /Н _то , (45)

где М - масса горючей пыли, поступившей в результате аварии в окружающее пространство, кг;

Z - коэффициент участия пыли в горении, значение которого допускается принимать равным 0,1.

В отдельных обоснованных случаях величина Z может быть снижена, но не менее чем до 0,02;

Н _т - теплота сгорания пыли, Дж/кг;

Н _то - константа, принимаемая равной 4,6 ^. 106 Дж/кг;

2) вычисляют расчетное избыточное давление /\ Р, кПа, по формуле

/\ Р = Р ₀ ^. (0,8m _пр ^0,33 /r + 3m _пр ^0,66 /r ² + 5m _пр /r ³ ), (46)

где r - расстояние от центра пылевоздушного облака, м. Допускается отсчитывать величину г от геометрического центра технологической установки;

Р ₀ - атмосферное давление, кПа.

52. Величину импульса волны давления i, Па ^. с, вычисляют по формуле

i = 123 ^. m _пр ^0,66 /r. (47)

5. Метод расчета интенсивности теплового излучения

53. Интенсивность теплового излучения определяют для двух случаев пожара (или для того из них, который может быть реализован в данной технологической установке):

пожар проливов ЛВЖ, ГЖ или горение твердых горючих материалов (включая горение пыли);

"огненный шар" - крупномасштабное диффузионное горение, реализуемое при разрыве резервуара с горючей жидкостью или газом под давлением с воспламенением содержимого резервуара.

Если возможна реализация обоих случаев, то при оценке значений критерия пожарной опасности учитывается наибольшая из двух величин интенсивности теплового излучения.

54. Интенсивность теплового излучения q, кВт/м ² , для пожара пролива жидкости или при горении твердых материалов вычисляют по формуле

q = E _f ^. F _q ^. t, (48)

где E _f - среднеповерхностная плотность теплового излучения пламени, кВт/м ² ;

F _q - угловой коэффициент облученности;

t - коэффициент пропускания атмосферы.

Значение E _f принимается на основе имеющихся экспериментальных данных. Для некоторых жидких углеводородных топлив указанные данные приведены в таблице 8 настоящего приложения.

При отсутствии данных допускается принимать величину E _f равной:

1) для СУГ - 100кВт/м ² ,

2) для нефтепродуктов - 40 кВт/м ² ,

3) для твердых материалов - 40 кВт/м ² .

Таблица 8

Среднеповерхностная плотность теплового излучения пламени в
зависимости от диаметра очага и удельная массовая скорость
выгорания для некоторых жидких углеводородных топлив

Топливо	E f , кВт/м 2					М кг/м 2. с
	d = 10 м	d = 20 м	d = 30 м	d = 40 м	d = 50 м
СПГ (Метан)	220	180	150	130	120	0,08
СУГ (Пропан- бутан)	80	63	50	43	40	0,10
Бензин	60	47	35	28	25	0,06
Дизельное топливо	40	32	25	21	18	0,04
Нефть	25	19	15	12	10	0,04

Примечание - Для диаметров очагов менее 10 м или более 50 м следует принимать величину E _f такой же, как и для очагов диаметром 10 м и 50 м соответственно.

Рассчитывают эффективный диаметр пролива d, м, по формуле

(49)

где F - площадь пролива, м ² .

Вычисляют высоту пламени Н, м, по формуле

, (50)

где М - удельная массовая скорость выгорания топлива, кг/м ^2. с;

r _в - плотность окружающего воздуха, кг/м ³ ;

g = 9,81 м/с ² - ускорение свободного падения.

Определяют угловой коэффициент облученности F _q по формулам:

(51)

где F _v , F _н - факторы облученности для вертикальной и горизонтальной площадок соответственно, определяемые с помощью выражений:

, (52)

, (53)

A = (h ² + S ² +1 )/(2S); (54)

B = (1 + S ² )/(2S); (55)

S = 2r/d; (56)

h = 2H/d, (57)

где r - расстояние от геометрического центра пролива до облучаемого объекта, м.

Определяют коэффициент пропускания атмосферы по формуле

t = exp[-7,0 ^. 10 ^-4. (r - 0,5d)]. (58)

55. Интенсивность теплового излучения q, кВт/м ² , для "огненного шара" вычисляют по формуле (48).

Величину E _f определяют на основе имеющихся экспериментальных данных. Допускается принимать E _f равным 450 кВт/м ² .

Значение F _q вычисляют по формуле

(59)

где Н - высота центра "огненного шара", м;

D _s - эффективный диаметр "огненного шара", м;

r - расстояние от облучаемого объекта до точки на поверхности земли непосредственно под центром "огненного шара", м.

Эффективный диаметр "огненного шара" D _s определяют по формуле

D _s = 5,33 m ^0,327 , (60)

где m - масса горючего вещества, кг.

Величину Н определяют в ходе специальных исследований. Допускается принимать величину H равной D _s /2.

Время существования "огненного шара" t _s , с, определяют по формуле

t _s = 0,92 m ^0,303 (61)

Коэффициент пропускания атмосферы t рассчитывают по формуле

(62)

Раздел 6. Метод расчета по определению значения коэффициента Z
участия горючих газов и паров ненагретых легковоспламеняющихся
жидкостей во взрыве

Метод расчета по определению коэффициента Z должен применяться для случая, когда соблюдается следующее выражение:

100m/(P _г,п V) < 0,5 С _нкпр , где С _нкпр - нижний концентрационный предел распространения пламени газа или пара, % (об.), а также для помещений в форме прямоугольного параллелепипеда с отношением длины к ширине не более 5.

56. Коэффициент Z участия горючих газов и паров легковоспламеняющихся жидкостей во взрыве при заданном уровне значимости Q (С >

) рассчитывается по формулам:

при X _нкпр < L/2 и Y _нкпр < S/2

(63)

(64)

где С ₀ - предэкспоненциальный множитель, % (об.), равный:

1) при отсутствии подвижности воздушной среды для горючих газов

(65)

2) при подвижности воздушной среды для горючих газов

(66)

3) при отсутствии подвижности воздушной среды для паров легковоспламеняющихся жидкостей

(67)

4) при подвижности воздушной среды для паров легковоспламеняющихся жидкостей

(68)

Где, m - масса газа или паров ЛВЖ, поступающих в объем помещения, кг;

- допустимые отклонения концентрации при задаваемом уровне значимости Q (С >

), значения которых приведены в таблице 9 настоящего приложения;

Х _нкпр , Y _нкпр , Z _нкпр - расстояния по осям X, Y и Z от источника поступления газа или пара, ограниченные нижним концентрационным пределом распространения пламени соответственно, м, определяются по формулам (72-74);

L, S - длина и ширина помещения соответственно, м;

F - площадь пола помещения соответственно, м ² ;

U - подвижность воздушной среды, м/с;

С _н - концентрация насыщенных паров при расчетной температуре t _p , ^о C, воздуха в помещении, % (об.).

Концентрация С _н определяется по формуле

(69)

где Р _н - давление насыщенных паров при расчетной температуре (находится из справочной литературы), кПа;

Р ₀ - атмосферное давление, равное 101 кПа.

Таблица 9

Характер распределения концентраций	Q (C > )
Для горючих газов при отсутствии подвижности воздушной среды	0,1	1,29
	0,05	1,38
	0,01	1,53
	0,003	1,63
	0,001	1,70
	0,000001	2,04
Для горючих газов при подвижности воздушной среды	0,1	1,29
	0,05	1,37
	0,01	1,52
	0,003	1,62
	0,001	1,70
	0,000001	2,03
Для паров легковоспламеняющихся жидкостей при отсутствии подвижности воздушной среды	0,1	1,19
	0,05	1,25
	0,01	1,35
	0,003	1,41
	0,001	1,46
	0,000001	1,68
Для паров легковоспламеняющихся жидкостей при подвижности воздушной среды	0,1	1,21
	0,05	1,27
	0,01	1,38
	0,003	1,45
	0,001	1,51
	0,000001	1,75

Величина уровня значимости Q (С >

) выбирается, исходя из особенностей технологического процесса.

Допускается принимать Q (С >

) равным 0,05.

57. Величина коэффициента Z участия паров легковоспламеняющихся жидкостей во взрыве может быть определена по графику, приведенному на рисунке.

Значения X определяются по формуле

(70)

где С* - величина, задаваемая соотношением

(71)

где

- эффективный коэффициент избытка горючего, принимаемый равным 1,9.

58. Расстояния Х _нкпр , Y _нкпр и Z _нкпр рассчитываются по формулам:

(72)

(73)

(74)

где К ₁ - коэффициент, принимаемый равным 1,1314 для горючих газов и 1,1958 для легковоспламеняющихся жидкостей;

К ₂ - коэффициент, принимаемый равным 1 для горючих газов и К ₂ = Т/3600 для легковоспламеняющихся жидкостей;

К ₃ - коэффициент, принимаемый равным:

1) 0,0253 - для горючих газов при отсутствии подвижности воздушной среды;

2) 0,02828 - для горючих газов при подвижности воздушной среды;

3) 0,04714 - для легковоспламеняющихся жидкостей при отсутствии подвижности воздушной среды;

4) 0,3536 - для легковоспламеняющихся жидкостей при подвижности воздушной среды;

Н - высота помещения, м.

При отрицательных значениях логарифмов расстояния Х _нкпр , Y _нкпр и Z _нкпр принимаются равными 0.

Раздел 7. Метод оценки индивидуального риска

59. Настоящий метод применяется для расчета величины индивидуального риска (далее по тексту - риска) на наружных установках при возникновении таких поражающих факторов, как избыточное давление, развиваемое при сгорании газо-, паро- или пылевоздушных смесей, и тепловое излучение при сгорании веществ и материалов.

60. Величину индивидуального риска R _B при сгорании газо-, паро- или пылевоздушных смесей рассчитывают по формуле

(75)

где Q _Bi - годовая частота возникновения i-й аварии с горением газо-, паро- или пылевоздушной смеси на рассматриваемой наружной установке, 1/год;

Q _ВПi - условная вероятность поражения человека, находящегося на заданном расстоянии от наружной установки, избыточным давлением при реализации указанной аварии i-го типа;

n - количество типов рассматриваемых аварий.

Значения Q _Bi определяют из статистических данных или на основе методик, изложенных в нормативных документах, утвержденных в установленном порядке. В формуле (75) допускается учитывать только одну наиболее неблагоприятную аварию, величина Q _B для которой принимается равной годовой частоте возникновения пожара с горением газо-, паро- или пылевоздушных смесей на наружной установке по нормативным документам, утвержденным в установленном порядке, а значение Q _BП определяется, исходя из массы горючих веществ, вышедших в атмосферу, в соответствии с пунктами 34-40 настоящего приложения.

61. Величину индивидуального риска R _п при возможном сгорании веществ и материалов, указанных в таблице 7 настоящего приложения для категории В _н , рассчитывают по формуле

(76)

где Q _fi - годовая частота возникновения пожара на рассматриваемой наружной установке в случае аварии i-го типа, 1/год;

Q _fПi - условная вероятность поражения человека, находящегося на заданном расстоянии от наружной установки, тепловым излучением при реализации аварии i-го типа;

n - количество типов рассматриваемых аварий.

Значение Q _fi определяют из статистических данных или на основе методик, изложенных в нормативных документах, утвержденных в установленном порядке.

В формуле (76) допускается учитывать только одну наиболее неблагоприятную аварию, величина Q _f для которой принимается равной годовой частоте возникновения пожара на наружной установке по нормативным документам, утвержденным в установленном порядке, а значение Q _fП вычислять, исходя из массы горючих веществ, вышедших в атмосферу, в соответствии с пунктами 34-40 настоящего приложения.

62. Условную вероятность Q _BПi поражения человека избыточным давлением при сгорании газо-, паро- или пылевоздушных смесей на расстоянии r от эпицентра определяют следующим образом:

1) вычисляют избыточное давление /\ Р и импульс i по методам, описанным в разделе 5 настоящего приложения;

2) исходя из значений /\ Р и i, определяют величину функции Рr по формуле

Pr = 5 - 0,26ln(V), (77)

где,

(78)

где /\ Р - избыточное давление, Па;

i - импульс волны давления, Па ^. с;

В соответствии с таблицей 10 настоящего приложения, определяют условную вероятность поражения человека.

К примеру, при величине Рr = 2,95 условная вероятность поражения человека избыточным давлением при сгорании газо-, паро- или пылевоздушных смесей Q _ВП составляет 2 % или 0,02, при величине Рr = 8,09 условная вероятность поражения человека избыточным давлением при сгорании газо-, паро- или пылевоздушных смесей Q _ВП составляет 99,9 % или 0,999.

63. Условную вероятность поражения человека тепловым излучением Q _fПi определяется в следующей последовательности:

1) определяют величину Рr по формуле

Рr = -14,9 + 2,56 ln(t ^. q ^1,33 ) (79)

где t - эффективное время экспозиции, с;

q - интенсивность теплового излучения, кВт/м ² , определяемая в соответствии с методом расчета интенсивности теплового излучения.

Величину t определяют:

для пожаров проливов ЛВЖ, ГЖ и твердых материалов

t = t ₀ + x/u, (80)

где t ₀ - характерное время обнаружения пожара, с, (допускается принимать t = 5 с);

х - расстояние от места расположения человека до зоны, где интенсивность теплового излучения не превышает 4 кВт/м ² , м;

u - скорость движения человека, м/с (допускается принимать u = 5 м/с);

для воздействия "огненного шара" - в соответствии с методом расчета интенсивности теплового излучения;

2) с учетом значений, приведенных в таблице 10 настоящего приложения, определяют условную вероятность Q _Пi поражения человека тепловым излучением.

64. Если для рассматриваемой технологической установки возможен как пожар пролива, так и "огненный шар", то в формуле (76) учитываются оба указанных выше типа аварии.

Таблица 10

Значения условной вероятности поражения человека
в зависимости от величины Рr

Условная вероятность поражения, %	Величина Рr
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
0	-	2,67	2,95	3,12	3,25	3,36	3,45	3,52	3,59	3,66
10	3,72	3,77	3,82	3,90	3,92	3,96	4,01	4,05	4,08	4,12
20	4,16	4,19	4,23	4,26	4,29	4,33	4,36	4,39	4,42	4,45
30	4,48	4,50	4,53	4,56	4,59	4,61	4,64	4,67	4,69	4,72
40	4,75	4,77	4,80	4,82	4,85	4,87	4,90	4,92	4,95	4,97
50	5,00	5,03	5,05	5,08	5,10	5,13	5,15	5,18	5,20	5,23
60	5,25	5,28	5,31	5,33	5,36	5,39	5,41	5,44	5,47	5,50
70	5,52	5,55	5,58	5,61	5,64	5,67	5,71	5,74	5,77	5,81
80	5,84	5,88	5,92	5,95	5,99	6,04	6,08	6,13	6,18	6,23
90	6,28	6,34	6,41	6,48	6,55	6,64	6,75	6,88	7,05	7,33
-	0,00	0,10	0,20	0,30	0,40	0,50	0,60	0,70	0,80	0,90
99	7,33	7,37	7,41	7,46	7,51	7,58	7,65	7,75	7,88	8,09

Приложение 4 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Пределы огнестойкости противопожарных преград

Наименование противопожарных преград	Тип противо- пожарных преград	Предел огнестойкости противопожарных преград, не менее	Тип заполнения проемов в противопожарных преградах	Тип тамбур- шлюза
Стены	1	REI 150	1	1
	2	REI 45	2	2
Перегородки	1	EI 45	2	1
	2	ЕI 15	3	2
Перекрытия	1	REI 150	1	1
	2	REI 60	2	1
	3	REI 45	2	1
	4	REI 15	3	2

Таблица 2

Пределы огнестойкости заполнения проемов
в противопожарных преградах

Сноска. Таблица 2 в редакции постановления Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

Наименование элементов проемов в противопожарных преградах	Тип заполнения проемов в противопожарных преградах	Пределы огнестойкости
1	2	3
Двери (за исключение дверей с остеклением более 25 % и дымогазонепроницаемых дверей), ворота, люки, шторы и экраны	1	EI 60
	2	EI 30
	3	ЕI 15
Двери шахт лифтов	2	EI 30 (в зданиях высотой не более 28 м предел огнестойкости дверей шахт лифтов принимается Е 30)
Окна	1	Е 60
	2	Е 30
	3	Е 15
Занавесы	1	EI 60
Клапаны огнезадерживающие	1	EI 90
	2	ЕI 30
	3	EI15

Приложение 5 к техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Соответствие степени огнестойкости и предела огнестойкости
строительных конструкций зданий, сооружений, строений
и пожарных отсеков

Степень огнестой- кости зданий	Минимальны пределы огнестойкости строительных конструкций, мин, (над чертой), и максимальные пределы распространения огня, см, (под чертой)
	стены				колон- ны	лестничные площадки, косоуры, ступени, балки и марши лестничных клеток	плиты, настилы (в том числе с утепли- телем) и другие несущие конструкции перекрытий	элементы покрытий
	несущие и лест- ничных клеток	само- несу- щие	наружные ненесущие (в том числе из навесных панелей)	внутрен- ние нене- сущие (перего- родки)				плиты, настилы (в том числе с утепли- телем) и прогоны	балки, фермы, арки, рамы
I	150 0	90 0	30 0	30 0	150 0	60 0	60 0	30 0	30 0
II	120 0	60 0	15 0	15 0	120 0	60 0	45 0	15 0	15 0
III	120 0	60 0	15 ; 30 0 40	15 40	120 0	60 0	45 25	не нормируется
IIIа	60 0	20 0	15 40	15 40	15 0	60 0	15 0	15 25	15 0
IIIб	60 40	30 40	15 ; 30 0 40	15 40	60 40	45 0	45 25	15 ; 30 0 25(40)	45 25(40)
IV	30 40	15 40	15 40	15 40	15 40	15 25	15 25	не нормируется
IVa	15 40	15 40	15 н. н	15 40	15 0	15 0	15 0	15 н. н	15 0
V	Не нормируется
Примечания: 1. В скобках приведены распространения огня для вертикальных и наклонных участков конструкций; 2. Сокращение "н.н." означает, что показатель не нормируется.

Таблица 2

Соответствие класса конструктивной пожарной опасности
и классов пожарной опасности строительных конструкций
зданий, сооружений и пожарных отсеков

Класс конструктивной пожарной опасности здания	Класс пожарной опасности строительных конструкций, не ниже
	Несущие стержневые элементы (колонны, ригели, фермы)	Стены наружные с внешней стороны	Стены, перегородки, перекрытия и бесчердачные покрытия	Стены лестничных клеток и противо- пожарные преграды	Марши и площадки лестниц в лестничных клетках
С0	К0	К0	К0	К0	К0
С1	К1	К2	К1	К0	К0
С2	К3	К3	К2	К1	К1
С3	Не нормируется			К1	К3

Приложение 6 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Расход воды из магистральных и кольцевых линий
водопроводной сети на наружное пожаротушение
в населенном пункте

Число жителей в населенном пункте, (тысяч человек)	Расчетное количество одновременных пожаров	Расход воды на наружное пожаротушение в населенном пункте на один пожар, л/с
		застройка зданиями высотой до двух этажей включительно независимо от степени их огнестойкости	застройка зданиями высотой три этажа и выше независимо от степени их огнестойкости
До 1	1	5	10
Свыше 1 до 5	1	10	10
Свыше 5 до 10	1	10	15
Свыше 10 до 25	2	10	15
Свыше 25 до 50	2	20	25
Свыше 50 до 100	2	25	35
Свыше 100 до 200	3	Не нормируется	40
Свыше 200 до 300	3	Не нормируется	55
Свыше 300 до 400	3	Не нормируется	70
Свыше 400 до 500	3	Не нормируется	80
Свыше 500 до 600	3	Не нормируется	85
Свыше 600 до 700	3	Не нормируется	90
Свыше 700 до 800	3	Не нормируется	95
Свыше 800 до 1 000	3	Не нормируется	100

Приложение 7 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Расход воды из соединительных и распределительных линий
водопроводной сети на наружное пожаротушение единичных
пожаров в жилых и общественных зданиях

Наименование зданий	Расход воды на один пожар, л/с, на наружное пожаротушение жилых и общественных зданий независимо от их степеней огнестойкости при объемах зданий, тыс. м 3
	до 1	свыше 1 до 5	свыше 5 до 25	свыше 25 до 50	свыше 50 до 150
Жилые здания односекционные и многосекционные при количестве этажей:
до 2	10*	10	-	-	-
свыше 2 до 12	10	15	15	20	-
свыше 12 до 16	-	-	20	25	-
свыше 16 до 25	-	-	-	25	30
Общественные здания при количестве этажей:
до 2	10*	10	15	-	-
свыше 2 до 6	10	15	20	25	30
свыше 6 до 12	-	-	25	30	35
свыше 12 до 16	-	-	-	30	35
* Для сельских населенных пунктов расход воды на один пожар — 5 л/с.

Приложение 8 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Расход воды на наружное пожаротушение одно- и двухэтажных
производственных объектов и одноэтажных складских зданий Таблица 1

Степень огнестойкости зданий	Категория помещений по взрывопожарной и пожарной опасности	Расход воды на наружное пожаротушение производственных зданий с фонарями, а также без фонарей шириной до 60 м на один пожар, л/с, при объемах зданий, тыс. м 3
		до 3	более 3 до 5	более 5 до 20	более 20 до 50	более 50 до 200	более 200 до 400	более 400 до 600
I и II	Г, Д	10	10	10	10	15	20	25
I и II	А, Б, В1-В4	10	10	15	20	30	35	40
III	Г, Д	10	10	15	25	35	-	-
III	В1-В4	10	15	20	30	40	-	-
IV и V	Г, Д	10	15	20	30	-	-	-
IV и V	В1-В4	15	20	25	40	-	-	-

Таблица 2

Степень огнестой- кости зданий	Категория помещений по взрывопожарной и пожарной опасности	Расход воды на наружное пожаротушение производственных зданий без фонарей шириной 60 м и более на один пожар, л/с, при объемах зданий, тыс. м 3
		до 50	более 50 до 100	более 100 до 200	более 200 до 300	более 300 до 400	более 400 до 500	более 500 до 600	более 600 до 700	более 700 до 800
I и II	А, Б, В1-В4	20	30	40	50	60	70	80	90	100
I и II	Г, Д	10	15	20	25	30	35	40	45	50

Приложение 9 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Противопожарные расстояния между жилыми, общественными и
вспомогательными зданиями промышленных предприятий в
зависимости от степени огнестойкости

Степень огнестойкости здания, строения и сооружения	Минимальное расстояние, м, при степени огнестойкости зданий, сооружений
	I, II	III	IV, V
I, II	6	8	10
III	8	8	10
IV, V	10	10	15

Таблица 2

Противопожарные расстояния между зданиями и сооружениями
промышленных предприятий в зависимости от степени огнестойкости
и категории производств по взрывопожарной и пожарной опасности

Степень огнестойкости здания, строения и сооружения	Минимальное расстояние, м, при степени огнестойкости зданий, сооружений
	I, II, IIIа	III	IIIб, IV, IVa, V
I, II, IIIа	9 * - для зданий и сооружений с производствами категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности; Не нормируется для зданий и сооружений с производствами категорий Г и Д	9	12
III	9	12	15
IIIб, IV, IVa, V	12	15	18
* Указанное расстояние для зданий и сооружений I, II, IIIа степеней огнестойкости с производствами категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности допускается уменьшать с 9 м до 6 м при соблюдении одного из следующих условий: 1) здания и сооружения оборудуются стационарными автоматическими системами пожаротушения; 2) удельная загрузка горючими веществами в зданиях с производствами категории В1-В4 менее или равна 10 кг на 1 м 2 площади этажа.

Противопожарные расстояния между зданиями и сооружениями
сельскохозяйственных предприятий в зависимости от степени
огнестойкости Таблица 3

Степень огнестойкости здания, строения и сооружения	Минимальное расстояние, м, при степени огнестойкости зданий, сооружений
	I	II	III, IV, V
II	9 * - для зданий и сооружений с производствами категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности; Не нормируется для зданий и сооружений с производствами категорий Г и Д	9	12
III	9	12	15
IV, V	12	15	18
* Указанное расстояние для зданий и сооружений II степеней огнестойкости с производствами категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности допускается уменьшать с 9 м до 6 м при соблюдении одного из следующих условий: 1) здания и сооружения оборудуются автоматической пожарной сигнализацией; 2) удельная загрузка горючими веществами в зданиях менее или равна 10 кг на 1 м 2 площади этажа.

Таблица 4

Склады	Емкость складов	Минимальное расстояние, м, при степени огнестойкости зданий, сооружений
		II	III	IV, V
1. Открытого хранения сена, соломы, льна, конопли, необмолоченного хлеба, хлопка	Не нормируется	30	39	48
2. Открытого хранения табачного и чайного листа, коконов	до 25 т	15	18	24
Примечания: 1. При складировании материалов под навесами указанные расстояния допускается уменьшать в два раза; 2. Расстояния следует определять от границы площадей, предназначенных для размещения (складирования) указанных материалов; 3. Расстояния от складов до зданий и сооружений с производствами категорий А, Б и В1-В4 по взрывопожарной и пожарной опасности следует увеличивать на 25 %; 4. Расстояния от складов до складов других сгораемых материалов следует принимать как до зданий, строений или IV, V степени огнестойкости; 5. Расстояния от складов открытого хранения до границ леса следует принимать не менее 100 м.

Приложение 10 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Противопожарные расстояния от зданий и сооружений на
территории складов нефти и нефтепродуктов до соседних объектов

Наименование объектов	Противопожарное расстояние от зданий и сооружений складов нефтепродуктов до соседних объектов при категории склада, м
	I	II	IIIа	IIIб	IIIв
1. Здания и сооружения соседних производственных объектов	100	40 (100)	40	40	30
2. Лесные массивы:
хвойных и смешанных пород	100	50	50	50	50
лиственных пород	100	100	50	50	50
3. Склады лесных материалов, волокнистых веществ, сена и соломы	100	100	50	50	50
4. Железные дороги общей сети (до подошвы насыпи или бровки выемки):
на станциях	150	100	80	60	50
на разъездах и платформах	80	70	60	50	40
на перегонах	60	50	40	40	30
5. Автомобильные дороги общей сети (край проезжей части):
I, II и III категорий	75	50	45	45	45
IV и V категорий	40	30	20	20	15
6. Жилые и общественные здания	200	100 (200)	100	100	100
7. Раздаточные колонки автозаправочных станций общего пользования	50	30	30	30	30
8. Гаражи и открытые стоянки автомобилей	100	40 (100)	40	40	40
9. Очистные канализационные сооружения и насосные станции, не относящиеся к складу	100	100	40	40	40
10. Водозаправочные сооружения, не относящиеся к складу	200	150	100	75	75
11. Аварийная емкость (емкости) для резервуарного парка	60	40	40	40	40
12. Технологические установки категорий А и Б по взрывопожарной и пожарной опасности и факельные установки для сжигания газа	100	100	100	100	100
Примечание - Расстояния, указанные в скобках необходимо принимать для складов II категории общей вместимостью более 50 тыс. м 3 .

Таблица 2

Противопожарные расстояния от зданий и сооружений
до складов горючих жидкостей

Вместимость склада, м 3	Расстояния при степени огнестойкости зданий и сооружений, м
	I, II	III	IV, V
до 100	20	25	30
от 100 до 800	30	35	40
от 800 до 2 000	40	45	50

Таблица 3

Категории складов для хранения нефти и нефтепродуктов

Категория склада	Максимальный объем одного резервуара, тыс. м 3	Общая вместимость склада, тыс. м 3
I	-	Свыше 100
II	-	свыше 20 до 100 включительно
IIIа	до 5 включительно	свыше 10 до 20 включительно
IIIб	до 2 включительно	свыше 2 до 10 включительно
IIIв	до 0,7 включительно	до 2 включительно

Приложение 11 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Минимальные расстояния от автозаправочной станции до зданий,
сооружений и других объектов, не относящихся к комплексу
автозаправочной станции

Наименование объектов, до которых определяется расстояние	Расстояние от АЗС, м
	Тип А	Тип В	Тип С
1. Производственные, складские и административные здания и сооружения предприятий (за исключением указанных в строке 12):
I, II и III степени огнестойкости;	12	12	12
IV, V степени огнестойкости	18	18	18
2. Жилые и общественные здания, торговые палатки и киоски	50*	50* (25)	50* (25)
3. Места массового пребывания людей (остановки наземного транспорта, выходы со станций метро, рынки)	50	50	50
4. Гаражи и открытые стоянки автомобилей	20	20	20
5. Автомобильные дороги (до кромки проезжей части):
I категории;	25	25	25
других категории	15	15	15
6. Железные дороги общей сети (до подошвы насыпи или бровки выемки)	25	25	25
7. Склады: лесных материалов, волокнистых веществ, сена, соломы	20	20	20
8. Лесные массивы:
хвойных и смешанных пород	50	50	50
лиственных пород	20	20	20
9. Инженерные колодцы: водопровода, канализации, газопровода (давлением до 1,2 МПа), кабелей связи, тепловые	20	20	20
10. Очистные канализационные сооружения и насосные станции, не относящиеся к АЗС (за исключением канализационных сетей и относящихся к ним колодцев)	20	20	20
11. Водопроводные сооружения, не относящиеся к АЗС (за исключением водопроводных сетей и относящихся к ним колодцев)	25	25	25
12. Наружные технологические установки категории А, Б и Г по взрывопожарной и пожарной опасности, здания и сооружения с наличием радиоактивных и вредных веществ I и II классов опасности и факельные установки для сжигания газа	100	100	100
13. Соседние автозаправочные станции	100	100	100
Примечания: 1. Расстояние следует определять от подземных резервуаров хранения топлива, раздаточных колонок, площадки для слива из автоцистерны до границ земельных участка детских дошкольных учреждений, общеобразовательных школ, школ-интернатов, лечебных учреждений со стационаром или до стен жилых и общественных зданий другого назначения; 2. Расстояния от АЗС до воздушных линий электропередач, электротехнических устройств и сооружений принимается в соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан" (ПУЭ), и по согласованию с территориальным органом Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан; 3. Расстояние от АЗС до складов пожароопасных материалов, технологических установок и других объектов, не указанных в таблице 1, определяются в соответствии с требованиями строительных норм и правил Республики Казахстан, утвержденных в установленном порядке; 4. Не допускается размещение АЗС под железнодорожными и автомобильными мостами и вблизи их на расстоянии 100 м; 5. Расстояния, указанные в скобках, следует принимать для АЗС, обслуживающих только легковые автомобили; 6. Расстояния, обозначенные "*", следует увеличивать в два раза для АЗС, обслуживающих автотранспортные средства, полная масса которых более 3,5 т; 7. Расстояния от АЗС с наземными резервуарами до объектов, указанных в строках 1, 2, 3, 4, 7, 10, 11 следует увеличивать в два раза.

Таблица 2

Минимальные расстояния между зданиями и сооружениями
АЗС с наземными резервуарами

Наименование зданий и сооружений АЗС	Минимальное расстояние между соответствующими зданиями и сооружениями в порядке их записи в графе "Наименование....", м
	1	2	3	4	5
1. Резервуары хранения топлива	-	8	-	10	-
2. Топливораздаточные колонки	8	-	8	9	4
3. Площадка для автоцистерн	-	8	-	9	-
4. Операторная АЗС	10	9	9	-	9
5. Очистные сооружения для атмосферных осадков, загрязненных нефтепродуктами	-	4	-	9	-
Примечания: 1. Расстояния, обозначенные "-", не нормируются; 2. Расстояния между резервуарами хранения топлива, технологические отсеки которых расположены друг напротив друга, следует принимать не менее 4 м; 3. Расстояния до зданий сервисного обслуживания водителей, пассажиров и транспортных средств принимаются по таблице 1.

Таблица 3

Минимальные расстояния между зданиями и сооружениями,
расположенными на территории АЗС с подземными резервуарами

Наименование зданий и сооружений АЗС	Минимальное расстояние между соответствующими зданиями и сооружениями в порядке их записи в графе "Наименование...", м
	1	2	3	4	5	6	7	8	9
1. Подземные резервуары для хранения топлива	-	4	-	3 9	9	9 15	15	-	6
2. Топливораздаточные колонки (ТРК)	4	-	-	6 9	9	12 15	15	4	9
3. Площадка для автоцистерны	-	-	-	6 9	9	12 15	15	-	9
Здания для персонала АЗС и сервисного обслуживания транспортных средств (посты технического обслуживания и мойки автомобилей):
4. I и II степени огнестойкости;	3 9	6 9	6 9	6	9	9	9	3 9	- 9
5. IIIа степени огнестойкости.	9	9	9	9	12	9	12	6 9	6 9
Здания сервисного обслуживания водителей и пассажиров (магазин сопутствующих товаров, кафе, санузлы)
6. I и II степени огнестойкости;	9 15	12 15	12 15	9	9	6	9	9 15	- 9
7. IIIа степени огнестойкости.	15	15	15	9	12	9	12	12 15	6 9
8. Очистные сооружения для атмосферных осадков, загрязненных нефтепродуктами	-	4	-	3 9	6 9	9 15	12 15	-	6
9. Площадка для стоянки транспортных средств	6	9	9	- 9	6 9	- 9	6 9	6	12
Примечания: 1. Расстояния указаны: в числителе — до стен зданий без проемов, в знаменателе — до стен зданий с проемами. Расстояния, обозначенные "-", не нормируются; 2. Расстояния не нормируются: 1) между зданиями сервисного обслуживания транспортных средств, если стена более широкого здания, обращенного в сторону другого здания, является противопожарной; 2) между зданиями для персонала АЗС при условии, если в них отсутствуют помещения сервисного обслуживания водителей, пассажиров и их транспортных средств. 3. Размеры для стоянки транспортных средств должны обеспечивать одновременное пребывания на ней не более 10 единиц транспортных средств. В строке 9 приведены расстояния до стоянок легкового и мототранспорта. При организации стоянок других транспортных средств расстояние до стен без проемов зданий I и II степени огнестойкости должно быть не менее 9 м, а остальные расстояния следует увеличить на 50 %; 4. Расстояния от трансформаторной подстанции до зданий и сооружений АЗС принимают в соответствии с требованиями ПУЭ.

Приложение 12 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Противопожарные расстояния от мест хранения и
обслуживания транспортных средств

Здания, до которых определяется расстояние	Расстояния до соседних зданий, м
	от гаражей и открытых стоянок при числе легковых автомобилей				от станций технического обслуживания при числе постов
	до 10	от 11 до 50	от 51 до 100	от 101 до 300	до 10	от 11 до 30
Жилых домов:
до стен с проемами	10 (12)	15	25	35	15	25
до глухих стен	10 (12)	10 (12)	15	25	15	25
Общественные здания	10 (12)	10 (12)	15	25	15	20
Общеобразовательных школ и детских дошкольных учреждений	15	25	25	50	50	50
Лечебных учреждений со стационаром	25	50	50	50	50	50
Примечание - В скобках указаны значения для гаражей III-IV степеней огнестойкости.

Приложение 13 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Противопожарные расстояния от резервуара со сжиженным
природным газом до соседних объектов

Наименование объектов, не относящихся к комплексу сжиженного природного газа	Противопожарные расстояния от резервуара, м (при объемах хранения, м 3 )
	с избыточным давлением 0,02 МПа						с избыточным давлением 0,6 МПа
	8	16	25	50	100	250	8	16	25	50	100	250
До зданий и сооружений газораспределительных станций магистральных газопроводов и автомобильных газонаполнительных компрессорных станций (в том числе магистральных трубопроводов)	8	10	11	14	17	23	19	23	27	34	42	56
До лесных массивов	12	15	18	23	28	37	29	37	42	53	67	88
До границ производственных объектов (до ограждения)	13	17	20	25	31	41	33	41	47	59	74	202
До отдельно стоящих зданий, открытых распределительных устройств, электроподстанций, питающих комплекс, и других потребителей	13	17	20	25	31	41	33	41	47	59	92	256
До жилых и общественных зданий	13	17	20	25	36	48	38	48	55	69	128	344
До гаражей и открытых стоянок автомобилей	20	26	30	38	47	63	50	62	71	89	112	202
До складов нефти и нефтепродуктов, компрессорных и насосных станций магистральных газо- и нефтепродуктопроводов	8	10	12	15	25	33	26	33	38	48	92	256
До автомобильных дорог общего назначения	8	10	12	15	18	24	19	24	27	34	43	135
До железнодорожных путей общей сети	8	10	12	15	18	24	19	24	27	34	62	173

Таблица 2

Противопожарные расстояния от резервуаров со сжиженным
природным газом до соседних объектов

Наименование объектов, не относящихся к комплексу сжиженного природного газа	Противопожарные расстояния от резервуара, м
	с избыточным давлением в емкости, МПа.	при объеме емкости, м 3
		8	16	25	50	100	250
До зданий и сооружений газораспределительных станций магистральных газопроводов и автомобильных газонаполнительных компрессорных станций (в том числе магистральных трубопроводов)	0,02	8	10	11	14	17	23
	0,05	10	13	15	19	23	31
	0,10	13	16	18	23	28	38
	0,15	14	17	20	25	31	42
	0,20	15	19	22	27	34	46
	0,25	16	20	23	28	35	47
	0,30	16	20	23	29	37	49
	0,35	17	21	24	30	38	51
	0,40	17	22	25	31	39	52
	0,45	18	22	26	32	40	54
	0,50	18	23	26	32	41	55
	0,55	18	23	27	33	41	56
	0,60	19	23	27	34	42	56
До лесных массивов	0,02	12	15	18	23	28	37
	0,05	17	21	24	29	37	50
	0,10	20	25	29	36	45	59
	0,15	23	28	32	40	50	67
	0,20	24	30	34	43	53	72
	0,25	25	31	36	45	56	75
	0,30	26	32	37	46	58	77
	0,35	26	33	39	48	59	79
	0,40	28	34	39	49	61	82
	0,45	28	35	40	50	62	84
	0,50	29	36	42	51	64	85
	0,55	29	37	42	53	65	87
	0,60	29	37	42	53	67	88
До границ производственных объектов (до ограждения)	0,02	13	17	20	25	31	41
	0,05	18	23	27	33	41	55
	0,10	22	28	32	40	50	66
	0,15	25	31	36	45	55	74
	0,20	27	33	38	48	59	80
	0,25	28	35	40	50	62	83
	0,30	29	36	41	52	64	86
	0,35	29	37	43	54	66	89
	0,40	31	38	44	55	68	92
	0,45	31	39	45	56	70	94
	0,50	32	40	46	57	71	195
	0,55	33	41	47	59	73	199
	0,60	33	41	47	59	74	202
До отдельно стоящих зданий, открытых распределительных устройств, электроподстанций, питающих комплекс, и других потребителей	0,02	13	17	20	25	31	41
	0,05	18	23	27	33	41	55
	0,10	22	28	32	40	50	82
	0,15	25	31	36	45	55	92
	0,20	27	33	38	48	59	99
	0,25	28	35	40	50	77	103
	0,30	29	36	41	52	79	107
	0,35	29	37	43	54	82	110
	0,40	31	38	44	55	84	114
	0,45	31	39	45	56	86	116
	0,50	32	40	46	57	88	248
	0,55	33	41	47	59	90	253
	0,60	33	41	47	59	92	256
До жилых и общественных зданий	0,02	13	17	20	25	36	48
	0,05	18	23	27	38	48	65
	0,10	22	28	38	46	59	115
	0,15	25	36	42	52	65	129
	0,20	27	38	44	56	70	139
	0,25	28	40	46	59	108	145
	0,30	29	42	48	61	111	150
	0,35	34	43	50	63	114	154
	0,40	36	44	51	65	118	159
	0,45	36	46	53	65	121	163
	0,50	38	46	54	67	123	333
	0,55	38	48	55	69	126	340
	0,60	38	48	55	69	128	344
До гаражей и открытых стоянок автомобилей	0,02	20	26	30	38	47	63
	0,05	28	35	40	50	62	84
	0,10	33	42	49	60	76	100
	0,15	38	47	54	67	84	112
	0,20	41	50	58	73	90	121
	0,25	42	52	60	76	94	126
	0,30	44	54	62	78	97	130
	0,35	44	55	65	81	100	134
	0,40	46	57	66	83	103	138
	0,45	47	59	68	85	105	141
	0,50	49	60	70	86	108	195
	0,55	49	62	71	89	110	199
	0,60	50	62	71	89	112	202
До складов нефти и нефтепродуктов, компрессорных и насосных станций магистральных газо- и нефтепродуктопроводов	0,02	8	10	12	15	25	33
	0,05	11	14	16	26	33	45
	0,10	13	16	26	32	40	82
	0,15	15	25	29	36	45	92
	0,20	16	26	31	39	48	99
	0,25	16	28	32	40	77	103
	0,30	17	29	33	42	79	107
	0,35	23	29	35	43	82	110
	0,40	25	30	35	44	84	114
	0,45	25	32	36	45	86	116
	0,50	26	32	37	46	88	248
	0,55	26	33	38	47	90	253
	0,60	26	33	38	48	92	256
До автомобильных дорог общего назначения	0,02	8	10	12	15	18	24
	0,05	11	14	16	19	24	32
	0,10	13	16	19	23	29	38
	0,15	15	18	21	26	32	44
	0,20	16	19	22	28	34	50
	0,25	16	20	23	29	36	53
	0,30	17	21	24	30	37	57
	0,35	17	21	25	31	38	59
	0,40	18	22	25	32	39	63
	0,45	18	23	26	32	40	65
	0,50	19	23	27	33	41	129
	0,55	19	24	27	34	42	133
	0,60	19	24	27	34	43	135
До железнодорожных путей общей сети	0,02	8	10	12	15	18	24
	0,05	11	14	16	19	24	32
	0,10	13	16	19	23	29	52
	0,15	15	18	21	26	32	62
	0,20	16	19	22	28	34	69
	0,25	16	20	23	29	47	74
	0,30	17	21	24	30	49	78
	0,35	17	21	25	31	52	82
	0,40	18	22	25	32	54	86
	0,45	18	23	26	32	56	89
	0,50	19	23	27	33	58	166
	0,55	19	24	27	34	60	170
	0,60	19	24	27	34	62	173

Таблица 3

Противопожарные расстояния от резервуаров со сжиженным
природным газом до объектов, не относящихся к складу

Сноска. Заголовок в редакции постановления Правительства РК от 31.10.2011 № 1249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

Наименование здания и сооружения	Противопожарные расстояния, м
	Резервуары наземные под давлением, включая полуизотермические	Резервуары подземные под давлением	Резервуары наземные изотерми- ческие	Резервуары подземные изотерми- ческие
Трамвайные и троллейбусные линии, железные дороги общего пользования	100	75	100	75
	В соответствии с требованиями технических регламентов к объектам газоснабжения
Автомобильные дороги общего пользования	50	50	50	50
	В соответствии с требованиями технических регламентов к объектам газоснабжения
Линии электропередачи (воздушные) высокого напряжения (от подошвы обвалования)	не менее 1,5 высоты опоры
Границы смежных организаций (до ограждения)	300	250	300	200
Жилые общественные здания	Вне пределов санитарно-защитной зоны, но не менее:
	500	300	500	300
ТЭЦ	200	200	200	200
Склады лесоматериалов и твердого топлива	200	150	200	150
Лесные массивы хвойных пород (от ограждения организации или склада)	100	75	100	75
Лесные массивы лиственных пород (от ограждения организации или склада)	20	20	20	20

Таблица 4

Противопожарные расстояния от складов сжиженных
углеводородных газов, входящих в состав товарно-сырьевой
базы, до промышленных и гражданских объектов

Наименование здания и сооружения	Противопожарные расстояния, м
	Резервуары наземные под давлением	Резервуары подземные под давлением	Резервуары наземные изотерми- ческие	Резервуары подземные изотерми- ческие
Транспортные и троллейбусные линии, подъездные железнодорожные пути и автодороги общего пользования	100	50	100	50
	В соответствии с требованиями технических регламентов к объектам газоснабжения
Линии электропередачи (воздушные)	Не менее 1,5 высоты опоры
Магистральные газо- и продуктопроводы	В соответствии с требованиями технических регламентов к объектам газоснабжения и по согласованию с уполномоченным органом в области промышленной безопасности в зависимости от категории газопродуктопровода
Здания и сооружения производственной, складской, подсобной зон сырьевых и товарных складов	300	250	300	200
Здания предзаводской (административной) зоны организации	500	300	500	300
Факельная установка	200	100	200	100
Границы смежных организаций (до ограждения)	300	200	300	200
Жилые и общественные здания	Вне пределов санитарно-защитной зоны, но не менее:
	500	300	500	300
ТЭЦ	300	200	300	200
Лесные массивы хвойных пород (от ограждения базы или склада)	100	75	100	75
Лесные массивы лиственных пород (от ограждения базы или склада)	20	20	20	20
Объекты внутренне водного и морского транспорта, гидротехнические сооружения, мосты при расположении складов ниже по течению от этих объектов	300	200	300	200
То же при расположении складов выше по течению от этих объектов	3000	2000	3000	2000

Приложение 14 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Противопожарные расстояния от газопроводов, нефтепроводов
и нефтепродуктопроводов до соседних объектов

Наименование объектов, зданий и сооружений

Противопожарные расстояния от оси, м

газопроводов при рабочем давлении, МПа

нефтепроводов и нефтепродукто- проводов при условном диаметре, мм

2,5 до 10,0

от 1,2 до 2,5

до 300

от 301 до 500

от 501 до 1000

от 1001 до 1200

и условном диаметре газопровода, мм

до 300

от 301 до 600

от 601 до 800

от 801 до 1000

от 1001 до 1200

от 1201 до 1400

до 300

бо- лее 300

Городские и сельские поселения; отдельно стоящие производственные объекты; гаражи и открытые стоянки для автомобилей индивидуальных владельцев; отдельно стоящие жилые и общественные здания; мосты железных дорог общей сети и автомобильных дорог; воздушные линии электропередачи

100

150

200

250

300

350

75

125

75

100

150

200

Таблица 2

Противопожарные расстояния от резервуарных установок
сжиженных углеводородных газов до объектов

Здания, сооружения и коммуникации	Расстояние от резервуаров в свету, м						Расстояние от испа- рительной или групповой баллонной установки в свету, м
	надземных			подземных
	при общей вместимости резервуаров в установке, м 3
	до 5	от 5 до 10	от 10 до 20	до 10	от 10 до 20	от 20 до 50
1. Общественные здания и сооружения	40	50 1)	60 1)	15	20	30	25
2. Жилые здания	20	30 1)	40 1)	10	15	20	12
3. Детские и спортивные площадки, гаражи (от ограды резервуарной установки)	20	25	30	10	10	10	10
4. Производственные здания (промышленных, сельскохозяйственных предприятий и предприятий бытового обслуживания производственного характера)	15	20	25	8	10	15	12
5. Канализация, теплотрасса (подземные)	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5
6. Надземные сооружения и коммуникации (эстакады, теплотрасса), не относящиеся к резервуарной установке	5	5	5	5	5	5	5
7. Водопровод и другие бесканальные коммуникации	2	2	2	2	2	2	2
8. Колодцы подземных коммуникаций	5	5	5	5	5	5	5
9. Железные дороги общей сети (до подошвы насыпи или бровки выемки со стороны резервуаров)	25	30	40	20	25	30	20
10. Подъездные пути железных дорог промышленных предприятий, трамвайные пути (до оси пути), автомобильные дороги I-III категорий (до края проезжей части)	20	20	20	10	10	10	10
11. Автомобильные дороги IV и V категорий (до края проезжей части) и предприятий	10	10	10	5	5	5	5
12. Линии электропередач, трансформаторные подстанции, распределительные подстанции	В соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан"
1) - расстояния от резервуарной установки предприятий до зданий и сооружений, которые установкой не обслуживаются.

Таблица 3

Противопожарные расстояния от резервуарных установок
сжиженных углеводородных газов до объектов

Здания, сооружения и коммуникации	Расстояния от резервуаров СУГ в свету, м									Расстоя- ние от поме- щений, уста- новок, где исполь- зуется СУГ, м	Расстоя- ние, м, от склада напол- ненных баллонов с общей вмести- мостью, м 3
	Надземные резервуары					Подземные резервуары
	При общей вместимости, м 3
	от 20 до 50	от 51 до 200	от 51 до 500	от 201 до 8000		от 51 до 200	от 51 до 500	от 201 до 8000
	Максимальная вместимость одного резервуара, м 3
	до 25	25	50	100	от 101 до 600	25	50	100	от 101 до 600		до 20	бо- лее 20
Жилые, общественные, административные, бытовые, производственные здания, здания котельных, гаражей и откры- тых стоянок 1)	70 (30)	80 (50)	150 (110) 2)	200	300	40 (25)	75 (55) 2)	100	150	50	50 (20)	100 (30)
Надземные сооружения и коммуникации (эстакады, теплотрассы), подсобные постройки жилых зданий	30 (15)	30 (20)	40 (30)	40 (30)	40 (30)	20 (15)	25 (15)	25 (15)	25 (15)	30	20 (15)	20 (20)
Подземные коммуникации (кроме газопроводов на территории газонаполнитель- ных станций)	В соответствии с техническими регламентами в области градостроительства
Линии электропередачи, трансформаторные, распределительные устройства	В соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок Республики Казахстан"
Железные дороги общей сети (от подошвы насыпи), автомобильные дороги I—III категорий	50	75	100 3)	100	100	50	75 3)	75	75	50	50	50
Подъездные пути железных дорог, дорог предприятий, трамвайные пути, автомобильные дороги IV-V категорий	30 (20)	30 3) (20)	40 3) (30)	40 (30)	40 (30)	20 3) (15) 3)	25 3) (15) 3)	25 (15)	25 (15)	30	20 (20)	20 (20)
1) - расстояние от жилых и общественных зданий следует принимать не менее указанных для объектов сжиженных углеводородных газов, расположенных на самостоятельной площади, а от административных, бытовых, производственных зданий, зданий котельных, гаражей - по значениям, приведенным в скобках; 2) - допускается уменьшать расстояния от резервуаров газонаполнительных станций общей вместимостью до 200 м 3 в надземном исполнении до 70 м, в подземном - до 35 м, а при вместимости до 300 м 3 - соответственно до 90 м и 45 м; 3) - допускается уменьшать расстояния от железных и автомобильных дорог до резервуаров сжиженных углеводородных газов общей вместимостью не более 200 м 3 в надземном исполнении до 75 м и в подземном исполнении до 50 м. Расстояния от подъездных, трамвайных путей, проходящих вне территории предприятия, до резервуаров сжиженных углеводородных газов общей вместимостью не более 100 м 3 допускается уменьшать: в надземном исполнении до 20 м и в подземном исполнении до 15 м, а при прохождении путей и дорог по территории предприятия эти расстояния сокращаются до 10 м при подземном исполнении резервуаров. Значения расстояний от резервуаров сжиженных углеводородных газов и складов наполненных баллонов, расположенных на территории промышленных предприятий, а также от склада наполненных баллонов до зданий промышленных и сельскохозяйственных предприятий и предприятий бытового обслуживания производственного характера необходимо принимать по значениям, приведенным в скобках.

Приложение 15 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Требования к элементам тамбур-шлюзов

Тип тамбур-шлюза	Типы элементов тамбур-шлюза
	Перегородки	Перекрытия	Заполнения проемов
1	1	3	2
2	2	4	3

Приложение 16 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Требования
к инструкциям о мерах пожарной безопасности

Инструкции о мерах пожарной безопасности должны разрабатываться на основе требований настоящего Технического регламента, правил пожарной безопасности, нормативных и технических документов, содержащих требования пожарной безопасности, исходя из специфики пожарной опасности зданий, сооружений, технологических процессов, технологического и производственного оборудования.

В инструкциях о мерах пожарной безопасности необходимо отражать следующие вопросы:

1) порядок содержания территорий, зданий и помещений, в том числе эвакуационных путей;

2) мероприятия по изучению пожарной безопасности при проведении технологических процессов, эксплуатации оборудования, производстве пожароопасных работ;

3) порядок и нормы хранения и транспортировки взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов;

4) места курения, применения открытого огня и проведения огневых работ;

5) порядок сбора, хранения и удаления горючих веществ и материалов, содержания и хранения спецодежды;

6) предельные показания контрольно-измерительных приборов (манометры, термометры), отклонения от которых могут вызвать пожар или взрыв.

Обязанности и действия персонала при пожаре, в том числе:

1) последовательность вызова подразделений противопожарной службы;

2) порядок аварийной остановки технологического оборудования;

3) порядок отключения вентиляции и электрооборудования;

4) правила применения средств пожаротушения и установок пожарной автоматики;

5) порядок эвакуации людей, горючих веществ и материальных ценностей;

6) порядок осмотра и приведения в взрывопожаробезопасное состояние всех помещений предприятия.

Приложение 17 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Нормы обеспечения объектов
первичными средствами пожаротушения

1. Выбор типа и определение необходимого количества огнетушителей на объекте (здании, сооружении, строении) осуществляется в зависимости от их огнетушащей способности, класса пожара по виду горючего материала, особенностей защищаемого помещения или технологического оборудования и других параметров (в том числе температуры среды в защищаемом помещении, длины струи огнетушащего средства из огнетушителя, времени его работы и вместимости огнетушителя).

2. Тип огнетушителя (переносного или передвижного) определяется в зависимости от площади возможного очага пожара. В случае возможности возникновения в защищаемом помещении комбинированных очагов пожара при выборе типа огнетушителя должно отдаваться предпочтение более универсальным по области применения огнетушителям.

3. Число огнетушителей для защиты помещений зданий, сооружений и строений различной категории по взрывопожарной и пожарной опасности определяется в зависимости от предельной площади, защищаемой одним огнетушителем, и общей площади помещения в соответствии с таблицами 1 и 2 настоящего приложения.

4. Расстояние от возможного очага пожара до места размещения огнетушителя не должно превышать:

1) 20 м - для общественных зданий и сооружений;

2) 30 м - для помещений категорий А, Б и В1-В4;

3) 40 м - для помещений категории Г;

4) 70 м - для помещений категории Д.

5. В общественных зданиях и сооружениях на каждом этаже должно быть размещено не менее двух ручных огнетушителей.

6. Помещения категории Д по взрывопожарной и пожарной опасности площадью менее 100 м ² допускается не оснащать ручными огнетушителями.

7. При наличии нескольких небольших помещений одной категории по взрывопожарной и пожарной опасности количество необходимых огнетушителей определяется по таблицам 1 и 2 настоящего приложения, с учетом суммарной площади этих помещений.

8. Огнетушители, отправленные с предприятия на перезарядку, должны заменяться соответствующим количеством заряженных огнетушителей.

9. Для защиты помещений с дорогостоящим электронным оборудованием, а также предназначенных для хранения предметов, представляющих историческую ценность (в том числе помещений телефонных станций, музеев, архивов) следует использовать хладоновые и углекислотные огнетушители для предотвращения опасности повреждения указанных выше предметов огнетушащим веществом при тушении пожаров.

10. Помещения, оборудованные автоматическими стационарными установками пожаротушения, обеспечиваются ручными огнетушителями исходя из расчета 50 % от нормативной положенности.

11. Все огнетушители, размещенные на объекте, должны иметь порядковый номер, нанесенный на корпус белой краской и паспорта установленной формы.

12. Размещение первичных средств пожаротушения осуществляется на видных местах и у эвакуационных выходов из помещения на высоте не более 1,5 м от пола и не должно препятствовать безопасной эвакуации людей из здания при пожаре.

13. Асбестовое полотно, грубошерстная ткань или войлок (кошма, покрывало из негорючего материала), предназначенные для тушения пожаров, должны храниться в металлических футлярах с крышками и не реже одного раза в три месяца просушиваться и очищаться от пыли.

14. Для размещения первичных средств пожаротушения, немеханизированного инструмента и пожарного инвентаря в производственных и складских помещениях, не оборудованных внутренним противопожарным водопроводом и автоматическими установками пожаротушения, а также на территории предприятий (организаций), не имеющих наружного противопожарного водопровода, или при удалении зданий, сооружений и наружных технологических установок этих предприятий на расстояние более 100 м от наружных источников противопожарного водоснабжения, оборудуются пожарные щиты.

Необходимое количество пожарных щитов и их тип определяются в зависимости от категории помещений, зданий, сооружений и наружных технологических установок по взрывопожарной и пожарной опасности, предельной защищаемой площади одним пожарным щитом и класса пожара в соответствии с таблицей 3 настоящего приложения.

15. Пожарные щиты должны быть укомплектованы первичными средствами пожаротушения, немеханизированным пожарным инструментом и пожарным инвентарем в соответствии с таблицей 4 настоящего приложения.

16. Бочки для хранения воды, устанавливаемые рядом с пожарным щитом, должны иметь объем не менее 0,2 м ³ и комплектоваться ведрами. Ящики для песка должны иметь объем 0,5 м ³ , 1,0 м ³ или 3,0 м ³ и комплектоваться совковой лопатой. Конструкция ящика должна обеспечивать удобство извлечения песка и исключать попадание осадков.

17. Ящики с песком устанавливают со щитами в помещениях или на открытых площадках, где возможен розлив легковоспламеняющихся или горючих жидкостей.

Таблица 1

Нормы оснащения помещений переносными огнетушителями

Наименование функционального назначения помещений и категория производствен- ного или складского помещения (здания, сооружения) по взрывопожарной и пожарной опасности	Макси- мальная площадь помещения, защищаемая огнетуши- телями соответ- ствующего типа, м 2	Класс пожара	Необходимое число огнетушителей в зависимости от их типа и объема корпуса огнетушителя
			Пенные и водные огнету- шители объемом 10 л	Порошковые огнетушители объемом, л (массой огнетушащего вещества, кг)			Хладо- новые огне- туши- тели объе- мом 2(3) л	Углекис- лотные огнету- шители объемом, л (массой огнету- шащего вещества, кг)
				2(2)	5(4)	10(9)		2(2)	3(5), 5(8)
А, Б, В1-В4 (горючие газы и жидкости)	200	А	2 ++	-	2 +	1 ++	-	-	-
		В	4 +	-	2 +	1 ++	4 +	-	-
		С	-	-	2 +	1 ++	4 +	-	-
		D	-	-	2 +	1 ++	-	-	-
		(Е)	-	-	2 +	1 ++	-	-	2 ++
В1-В4 (твердые горючие вещества и материалы)	400	А	2 ++	4 +	2 ++	1 +	-	-	2 +
		D	-	-	2 +	1 ++	-	-	-
		(Е)	-	-	2 ++	1 +	2 +	4 +	2 ++
		С	-	4 +	2 ++	1 +	-	-	-
Г и Д	1800	А	2 ++	4 +	2 ++	1 +	-	-	-
		D	-	-	2 +	1 ++	-	-	-
		(Е)	-	2 +	2 ++	1 +	2 +	4 +	2 ++
Общественные здания	800	А	4 ++	8 +	4 ++	2 +	-	-	4 +
		(Е)	-	-	4 ++	2 +	4 +	4 +	2 ++
Примечания: 1. Знаком "++" обозначены рекомендуемые к оснащению объектов защиты огнетушители, знаком "+" - огнетушители, применение которых допускается при отсутствии рекомендуемых и при соответствующем обосновании, знаком "-" - огнетушители, которые не допускаются для оснащения данных объектов защиты; 2. Для тушения пожаров различных классов порошковые огнетушители должны иметь соответствующие заряды: для класса А - порошок ABC (Е); для классов В, С и (Е) - ВС (Е) или ABC (Е) и класса D - D.

Таблица 2

Нормы оснащения помещений передвижными огнетушителями

Категория производствен- ного или складского помещения (здания, сооружения) по взрывопожарной и пожарной опасности	Макси- мальная площадь помещения, защищаемая огнетуши- телями соответ- ствующего типа, м 2	Класс пожара	Необходимое число огнетушителей в зависимости от их типа и объема корпуса огнетушителя
			Воздушно- пенные огнету- шители объемом 100 л	Комбини- рованные (пена и порошок) огнетуши- тели объемом 100 л	Порош- ковые огнету- шители объемом 100 л	Углекис- лотные огнетуши- тели объемом, л
						25	80
А, Б, В1-В4 (горючие газы и жидкости)	500	А	1 ++	1 ++	1 ++	-	3 +
		В	2 +	1 ++	1 ++	-	3 +
		С	-	1 +	1 ++	-	3 +
		D	-	-	1 ++	-	-
		(Е)	-	-	1 +	2 +	1 ++
В1-В4 (твердые горючие вещества и материалы) и материалы), Г	800	А	1 ++	1 ++	1 ++	4 +	2 +
		В	2 +	1 ++	1 ++	-	3 +
		С	-	1 +	1 ++	-	3 +
		D	-	-	1 ++	-	-
		(Е)	-	-	1 +	1 ++	1 +
Примечания: 1. Знаком "++" обозначены рекомендуемые к оснащению объектов защиты огнетушители, знаком "+" - огнетушители, применение которых допускается при отсутствии рекомедуемых и при соответствующем обосновании, знаком "-" огнетушители, которые не допускаются для оснащения данных объектов защиты; 2. Для тушения очагов пожаров различных классов порошковые комбинированные огнетушители должны иметь соответствующие заряды: для класса А - порошок ABC (Е); для клаcca В, С и (Е) - ВС (Е) или ABC (Е) и класса D - D.

Таблица 3

Нормы оснащения зданий, сооружений и территорий
пожарными щитами

Наименование функционального назначения помещений и категория помещений или наружных технологических установок по взрывопожарной и пожарной опасности	Предельная защищаемая площадь одним пожарным щитом, м 2	Класс пожара	Тип пожарного щита
А, Б и В1-В4 (горючие газы и жидкости)	200	А В (Е)	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
В1-В4 (твердые горючие вещества и материалы)	400	А Е	ЩП-А ЩП-Е
Г и Д	1800	А В Е	ЩП-А ЩП-В ЩП-Е
Помещения и открытые площадки предприятий (организаций) по первичной переработке сельскохозяйственных культур	1000	-	ЩП-СХ
Помещения различного назначения при проведении сварочных или других огнеопасных работ	-	А	ЩПП
Примечание: В таблице 3 использованы следующие обозначения: ЩП-А — щит пожарный для очагов пожара класса А; ЩП-В — щит пожарный для очагов пожара класса В; ЩП-Е — щит пожарный для очагов пожара класса Е; ЩП-СХ - щит пожарный для сельскохозяйственных предприятий (организаций); ЩПП - щит пожарный передвижной.

Для помещений и наружных технологических установок категорий А _н , Б _н и В _н по взрывопожарной и пожарной опасности запас песка в ящиках должен быть не менее 0,5 м ³ на каждые 500 м ² защищаемой площади, а для помещений и наружных технологических установок категорий Г _н и Д _н не менее 0,5 м ³ на каждые 1 тыс. м ² защищаемой площади.

19. Асбестовые полотна, грубошерстные ткани или войлок должны применяться для тушения пожаров веществ и материалов, горение которых не может происходить без доступа воздуха.

Асбестовые полотна, грубошерстные ткани или войлок должны быть размером не менее 1 х 1 м и предназначены для тушения очагов пожаров веществ и материалов площадью не более 50 % от площади применяемого полотна. В местах применения и хранения легковоспламеняющихся и горючих жидкостей размеры полотен допускаются увеличивать до 2 х 1,5 м или 2 х 2 м.

20. Запрещается использование первичных средств пожаротушения, немеханизированного пожарного инструмента и пожарного инвентаря для хозяйственных и прочих нужд, не связанных с тушением пожара.

Таблица 4

Нормы комплектации пожарных щитов немеханизированным
пожарным инструментом и пожарным инвентарем

Наименование первичных средств пожаротушения, немеханизированного инструмента и инвентаря	Нормы комплектации в зависимости от типа пожарного щита и класса пожара
	ЩП-А класс А	ЩП-В класс В	ЩП-Е класс Е	ЩП-СХ	ЩПП
Огнетушители: воздушно-пенные (ОВП), объемом 10 л	2	2	-	2	2
порошковые (ОП) объемом, л (массой огнетушащего состава, кг):
10 (9)	1	1	1	1	1
5 (4)	2	2	2	2	2
углекислотные (ОУ) объемом, л (массой огнетушащего состава, кг) 5 (3)	-	-	2	-	-
Лом	1	1	-	1	1
Багор	1	-	-	1	-
Крюк с деревянной рукояткой	-	-	1	-	-
Ведро	2	1	-	2	1
Комплект для резки электропроводов: ножницы, диэлектрические боты и коврик	-	-	1	-	-
Асбестовое полотно, грубошерстная ткань или войлок (кошма, покрывало из негорючего материала)	-	1	1	1	1
Лопата штыковая	1	1		1	1
Лопата совковая	1	1	1	1	-
Вилы	-	-	-	1	-
Тележка для перевозки оборудования	-	-	-	-	1
Емкость для хранения воды объемом:
0,2 м 3	-	-	-	1	-
0,02 м 3	1	-	-	-	1
Ящик с песком	-	1	1	-
Нacoc ручной	-	-	-	-	1
Рукав с диаметром условного прохода (Ду) от 18 до 20, длиной 5 м	-	-	-	-	1
Защитный экран, размером 1,4 м х 2 м	-	-	-	-	6
Стойки для подвески экранов	-	-	-	-	6
Примечание — Для тушения пожаров различных классов порошковые огнетушители должны иметь соответствующие заряды: для класса А - порошок АВС (Е), классов В и (Е) - ВС (Е) или ABC (E).

Таблица 5

Нормы оснащения первичными средствами пожаротушения
объектов IV группы

Наименование объектов, сооружений IV группы и транспортных средств	Площадь (м 2 )	Наименование и необходимое количество первичных средств пожаротушения
		Порошковые огнетушители (шт.)	Углекислотные (шт.)	Пожарный щит типа ЩП-В (комплект)
Частные предприятия по ремонту автотранспорта	До 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	1 - "ОУ-2"	-
	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	1 - "ОУ-2"	-
Кооперативные стоянки транспорта и гаражи: открытые стоянки	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	1
гаражи	из расчета на 1 гараж	1 - "ОП-2"	-	-
административное здание или помещение охраны;	До 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
территория гаража	На каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	1 - "ОУ-2"	1
Автозаправочные станции: на 600 и более заправок в сутки;	-	4 - "ОП-5" или 2 - "ОП-10" 1 - "ОП-100"	2 - "ОУ-2"	1
менее 600 заправок в сутки;	-	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	2 - "ОУ-2"	1
операторное здание;	-	1 - "ОП-100" или 2 - "ОП-50" и 1 - ОП-5	1 - "ОУ-2"	-
здание многопрофильного назначения	до 100; на каждые 100	1 - "ОП-5", 1 - "ОП-5"	-	-
Отдельно стоящие торговые павильоны, киоски, приемные пункты, ремонтные мастерские, обменные пункты валюты, контейнера, с которых производится реализация товаров народного потребления, в том числе, располагаемые на территориях оптовых рынков и базаров.	до 100 включи- тельно	1 - "ОП-5"	-	-
	на каждые 100	1 - "ОП-5"	-	-
Встроенные-пристроенные в общественные, жилые здания и сооружения: предприятия торговли, бытового обслуживания, питания, физкультурно- оздоровительные комплексы, библиотеки, аптеки, медицинские кабинеты, сбербанки, пивные бары, ЗАГСы, художественные мастерские, молочные кухни, музеи и выставки;	до 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
офисы, залы, дискотеки, игровые заведения, пункты аудио- видеозаписи и проката, обменные пункты валюты, диспетчерские и переговорные пункты, фотосалоны, похоронные бюро (обрядов), конторы, ремонтные мастерские, минипроизводства, тиры, бильярдные, копировально- множительные, транспортные агентства, кассовые павильоны.	до 100 включи- тельно	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
	на каждые 100	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-
Летние оздоровительные лагеря	на каждое здание	2 - "ОП-5" или 1 - "ОП-10"	-	-

Примечания:

1. На объекты, не вошедшие в перечень таблицы 5, количество первичных средств пожаротушения, определяется на основании требований приложения 17 к настоящему Техническому регламенту.

2. Для железнодорожного, внутренне водного, морского и воздушного транспорта потребное количество первичных средств пожаротушения определяется в соответствии с требованиями норм, утвержденных в установленном порядке.

3. К внедрению допускается использовать первичные средства пожаротушения, имеющие заключения уполномоченного органа в области пожарной безопасности о возможности их применения на территории Республики Казахстан.

Приложение 18 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Показатели пожарной опасности строительных материалов

Назначение строительных материалов	Перечень необходимых показателей в зависимости от назначения строительных материалов
	Группа горючести	Группа распрос- транения пламени	Группа воспламе- няемости	Группа по дымообра- зующей способности	Группа по токсичности продуктов горения
Отделочные и облицовочные материалы для стен и потолков, в том числе покрытия красок, эмалей, лаков	+	-	+	+	+
Материалы для покрытия полов	+	+	+	+	+
Ковровые покрытия полов	-	+	+	+	+
Кровельные материалы	+	+	+	-	-
Гидроизоляционные и пароизоляционные материалы толщиной более 0,2 мм	+	-	+	-	-
Теплоизоляционные материалы	+	-	+	+	+
Примечания: 1. Знак "+" обозначает обязательное применение показателя, знак "-" — показатель применять запрещается. 2. При применении гидроизоляционных материалов для поверхностного слоя кровли показатели их пожарной опасности определяются по графе "кровельные материалы".

Приложение 19 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности" Таблица 1

Область применения декоративно-отделочных облицовочных
материалов и покрытий полов на путях эвакуации

Класс (подкласс) функциональной пожарной опасности здания	Этажность (высота здания)	Класс пожарной опасности материала, не более
		Для стен и потолков		Для покрытия полов
		Вестибюли, лестничные клетки, лифтовые холлы	Общие коридоры, холлы, фойе	Вестибюли, лестничные клетки, лифтовые холлы	Общие коридоры, холлы, фойе
Ф 1.2; Ф 1.3; Ф 2.3; Ф 2.4; Ф 3.1; Ф 3.2; Ф 3.6; Ф 4.2; Ф 4.3; Ф 4.4 Ф 5.1; Ф 5.2; Ф 5.3	до 9 (не более 28 м)	КМ2	КМ3	КМ3	КМ4
	от 9 до 17 (от 28 м до 50 м)	КМ1	КМ2	КМ2	КМ3
	от 17 и более (более 50 м)	КМ0	КМ1	КМ1	КМ2
Ф 1.1; Ф 2.1; Ф 2.2; Ф 3.3; Ф 3.4; Ф 3.5; Ф 4.1	вне зависимости от этажности и высоты	КМ0	КМ1	КМ1	КМ2

Таблица 2

Область применения декоративно-отделочных, облицовочных
материалов и покрытий полов в зальных помещениях

Класс (подкласс) функциональной пожарной опасности здания	Вместимость зальных помещений, чел.	Класс пожарной опасности материала, не более
		Для стен и потолков	Для покрытий полов
Ф 1.2; Ф 2.3; Ф 2.4; Ф 3.1; Ф 3.2; Ф 3.6; Ф 4.2; Ф 4.3; Ф 4.4; Ф 5.1	более 800	КМ0	КМ2
	от 300 до 800	КМ1	КМ2
	от 50 до 300	КМ2	КМ3
	до 50	КМ3	КМ4
Ф 1.1; Ф 2.1; Ф 2.2; Ф 3.3; Ф 3.4; Ф 3.5; Ф 4.1	более 300	КМ0	КМ2
	от 15 до 300	КМ1	КМ2
	до 15	КМ3	КМ4

Приложение 20 к Техническому регламенту "Общие требования к пожарной безопасности"

Перечень гармонизированных стандартов
и нормативных документов

1) СТ РК ГОСТ Р 12.4.026-2002 "Цвета сигнальные, знаки безопасности и разметка сигнальная. Общие технические условия и порядок применения";

2) СТ РК 615-2001 "Составы огнезащитные по древесине и металлу для окраски и нанесения покрытий. Общие требования";

3) СТ РК 1039-2001 "Материалы декоративно-отделочные и облицовочные. Требования пожарной безопасности при производстве и применении";

4) СТ РК 1088-2002 "Пожарная безопасность. Термины и определения";

5) СТ РК 1166-2002 "Техника пожарная. Классификация. Термины и определения";

6) СТ РК 1174-2003 "Пожарная техника для защиты объектов. Основные виды. Размещение и обслуживание";

7) СТ РК 1487-2006 "Техника пожарная. Огнетушители. Требования к эксплуатации";

8) СТ РК 1490-2006 "Изделия пиротехнические бытового назначения. Требования пожарной безопасности. Методы испытаний";

9) СТ РК 1712-2007 "Техника пожарная. Оборудование систем противопожарного водоснабжения. Клапаны пожарных кранов. Технические требования пожарной безопасности. Методы испытаний";

10) СТ РК 1719-2007 "Техника пожарная. Оборудование систем противопожарного водоснабжения. Шкафы пожарные. Технические требования пожарной безопасности. Методы испытаний";

11) ГОСТ 12.0.004-90 "Система стандартов безопасности труда. Организация обучения безопасности труда. Общие положения";

12) ГОСТ 12.1.004-91 "Система стандартов безопасности труда. Пожарная безопасность. Общие требования";

13) ГОСТ 12.1.010-76 "Система стандартов безопасности труда. Взрывобезопасность. Общие требования";

14) ГОСТ 12.1.011-78 "Система стандартов безопасности труда. Смеси взрывоопасные. Классификация и методы испытаний";

15) ГОСТ 12.1.018-93 "Система стандартов безопасности труда. Пожаровзрывобезопасность статического электричества. Общие требования";

16) ГОСТ 12.1.041-83 "Система стандартов безопасности труда. Пожаровзрывобезопасность горючих пылей. Общие требования";

17) ГОСТ 12.1.044-89 "Система стандартов безопасности труда. Пожаровзрывобезопасность веществ и материалов. Номенклатура показателей и методы их определения";

18) ГОСТ 12.2.003-91 "Система стандартов безопасности труда. Оборудование производственное. Общие требования безопасности";

19) ГОСТ 12.2.007.0-75 "Система стандартов безопасности труда. Изделия электротехнические. Общие требования безопасности";

20) ГОСТ 19433-88 "Грузы опасные. Классификация и маркировка";

21) ГОСТ 22782.0-81 "Электрооборудование взрывозащищенное. Общие технические требования и методы испытаний";

22) ГОСТ 24617-81 "Средства защитные для древесины. Метод испытания огнезащитных свойств на моделях";

23) ГОСТ 24632-81 "Материалы полимерные. Метод определения дымообразования";

24) ГОСТ 25772-83 "Ограждения лестниц, балконов и крыш стальные. Общие технические условия";

25) ГОСТ 27331-87 "Пожарная техника. Классификация пожаров";

26) ГОСТ 27483-87 "Испытания на пожароопасность. Методы испытаний. Испытания нагретой проволокой";

27) ГОСТ 27484-87 "Испытания на пожароопасность. Методы испытаний. Испытания горелкой с игольчатым пламенем";

28) ГОСТ 27710-88 "Материалы электроизоляционные. Общие требования к методу испытания на нагревостойкость";

29) ГОСТ 27712-88 "Пластики слоистые листовые. Метод ускоренного испытания на нагревостойкость";

30) ГОСТ 27924-88 "Испытания на пожароопасность. Методы испытаний. Испытания на плохой контакт при помощи накальных элементов";

31) ГОСТ 28157-89 "Пластмассы. Методы определения стойкости к горению";

32) ГОСТ 30028.3-93 "Средства защитные для древесины. Экспресс-метод испытания огнезащищающей способности";

33) ГОСТ 30244-94 "Материалы строительные. Методы испытаний на горючесть";

34) ГОСТ 30247.0-94 "Конструкции строительные. Методы испытаний на огнестойкость. Общие требования";

35) ГОСТ 30247.1-94 "Конструкции строительные. Методы испытаний на огнестойкость. Несущие и ограждающие конструкции";

36) ГОСТ 30247.2-97 "Конструкции строительные. Методы испытаний на огнестойкость. Двери и ворота";

37) ГОСТ 30247.3-2002 "Конструкции строительные. Методы испытаний на огнестойкость. Двери шахт лифтов";

38) ГОСТ 30402-96 "Материалы строительные. Метод испытания на воспламеняемость";

39) ГОСТ 30403-96 "Конструкции строительные. Метод определения пожарной опасности";

40) ГОСТ 30444-97 "Материалы строительные. Методы испытания на распространение пламени";

41) ISO 3941:2007 "Пожары. Классификация";

42) ISO/TR 3956:1975 "Принципы пожаробезопасного строительного проектирования с учетом реального воздействия огня и условиями нагревания при стандартных испытаниях на огнестойкость";

43) ISO 6309:1987 "Защита от пожара. Знаки безопасности";

44) ISO 6790:1986 "Средства пожарной защиты и борьбы с огнем. Условные графические обозначения для планов пожарной защиты. Технические условия";

45) ISO 8421-1:1987 "Защита от пожара. Словарь. Часть 1. Общие термины и термины, относящиеся к явлениям при пожаре";

46) ISO 8421-2:1987 "Защита от пожара. Словарь. Часть 2. Противопожарное оборудование";

47) ISO 8421-3:1989 "Защита от пожара. Словарь. Часть 3. Обнаружение огня и подача сигнала";

48) ISO 8421-4:1990 "Защита от пожара. Словарь. Часть 4. Оборудование для пожаротушения";

49) ISO 8421-5:1988 "Защита от пожара. Словарь. Часть 5. Обнаружение дыма";

50) ISO 8421-6:1987 "Защита от пожара. Словарь. Часть 6. Эвакуация и спасательные средства";

51) ISO 8421-7:1987 "Защита от пожара. Словарь. Часть 7. Средства обнаружения и подавления взрыва";

52) ISO 8421-8:1990 "Защита от пожара. Словарь. Часть 8. Специальные термины по борьбе с пожаром, по спасательным службам и обращению с опасными веществами";

53) ISO 11602-1:2000 "Защита от пожара. Переносные и передвижные огнетушители. Часть 1. Выбор и установка";

54) ISO 11602-2:2000 "Защита от пожара. Переносные и передвижные огнетушители. Часть 2. Контроль и обслуживание";

55) ISO/TR 11696-1:1999 "Применение результатов испытания на определение реакции на огонь. Часть 1. Применение результатов испытания для прогнозирования поведения внутренних покрытий и других строительных изделий при пожаре";

56) ISO/TR 11696-2:1999 "Применение результатов испытания на определение реакции на огонь. Часть 2. Оценка пожароопасности строительных изделий";

57) ISO 13943:2000 "Пожарная безопасность. Словарь";

58) ISO/TS 16732:2005 "Разработка системы пожарной безопасности. Руководство по оценке риска возникновения пожаров";

59) ISO 19353:2005 "Безопасность машин. Предотвращение пожаров и защита от них";

60) ISO 19706:2007 "Руководящие указания по оценке опасности пожара для людей";

61) МСН 2.02-02-2004 "Склады лесных материалов. Противопожарные нормы";

62) СН РК 2.02-08-2002 "Рынки. Противопожарные требования";

63) СН РК 2.02-11-2002 "Нормы оборудования зданий, помещений и сооружений системами автоматической пожарной сигнализации, автоматическими установками пожаротушения и оповещения людей о пожаре";

64) СН РК 2.02-30-2005 "Нормы проектирования объектов органов противопожарной службы";

65) СН РК 2.02-14-2002 "Нормы технологического проектирования малометражных отопительных котлов на газообразном и жидком топливе. Противопожарные требования";

66) СН РК 2.04-29-2005 "Инструкция по устройству молниезащиты зданий и сооружений";

67) СН РК 3.02-15-2003 "Нормы технологического проектирования. Склады нефти и нефтепродуктов";

68) СН РК 3.05-12-2001 "Нормы технологического проектирования. Автозаправочные станции стационарного типа";

69) СН РК 4.01-15-2001 "Нормы технологического проектирования. Автозаправочные станции блочно-контейнерного типа";

70) МСН 2.02-02-2004 "Склады лесных материалов. Противопожарные нормы";

71) МСН 4.03-01-2003 "Газораспределительные системы";

72) МСН 2.02-05-2000 "Стоянки автомобилей";

73) МСН 3.02-03-2002 "Здания и помещения для учреждений и организаций";

74) СНиП РК 2.02-05-2002 "Пожарная безопасность зданий и сооружений";

75) СНиП РК 2.02-15-2003 "Пожарная автоматика зданий и сооружений";

76) СНиП 2.09.02-85 "Производственные здания";

77) СНиП 2.09.03-85 "Сооружения промышленных предприятий";

78) СНиП 2.10.02-84 "Здания и помещения для хранения и переработки сельскохозяйственной продукции";

79) СНиП 2.10.03-84 "Животноводческие, птицеводческие и звероводческие здания и помещения";

80) СНиП 2.11.01-85 "Складские здания";

81) СНиП 2.11.03-93 "Склады нефти и нефтепродуктов. Противопожарные нормы";

82) СНиП 2.11.04-85 "Подземные хранилища нефти, нефтепродуктов и сжиженных газов";

83) СНиП РК 3.01-01-2002 "Градостроительство. Планировка и застройка городских и сельских поселений";

84) СНиП РК 3.02-02-2001 "Общественные здания и сооружения";

85) СНиП РК 3.02-04-2002 "Административные и бытовые здания";

86) СНиП РК 3.02-13-2003 "Проектирование гостиниц";

87) СНиП РК 3.02-16-2003 "Многофункциональные здания и комплексы";

88) СНиП РК 3.02-17-2001 "Государственное социальное жилище";

89) СНиП РК 3.02-20-2004 "Культурно-зрелищные учреждения";

90) СНиП РК 3.02-21-2004 "Предприятия розничной торговли";

91) СНиП РК 3.02-22-2004 "Бани и банно-оздоровительные комплексы";

92) СНиП РК 3.02-24-2004 "Дошкольные учреждения";

93) СНиП РК 3.02-25-2004 "Общеобразовательные учреждения";

94) СНиП РК 3.02-31-2005 "Дома интернаты для детей-инвалидов";

95) СНиП РК 3.02-38-2006 "Объекты общественного питания";

96) СНиП РК 3.02-43-2007 "Жилые здания";

97) СНиП РК 4.01-02-2001 "Водоснабжение. Наружные сети и сооружения";

98) СНиП РК 4.01-41-2006 "Внутренний водопровод и канализация зданий";

99) СНиП РК 4.02-42-2006 "Отопление вентиляция и кондиционирование";

100) СНиП II-89-80 "Генеральные планы промышленных предприятий";

101) СНиП II-97-76 "Генеральные планы сельскохозяйственных предприятий";

102) СП РК 2.02-20-2006 "Пособие к СНиП РК 2.02-05-2002 "Пожарная безопасность зданий и сооружений";

103) Пособие к СНиП 2.11.03-93 "Склады нефти и нефтепродуктопроводов. Противопожарные нормы";

104) ППБС РК 02-95 "Правила пожарной безопасности при эксплуатации предприятий нефтепродуктообеспечения Республики Казахстан";

105) ППБС РК 05-98 "Правила пожарной безопасности на железнодорожном транспорте";

106) ППБС РК 09-97 "Правила пожарной безопасности для предприятий по хранению, переработке зерна, хлебопекарной и макаронной промышленности Республики Казахстан";

107) ППБС РК 10-98 "Правила пожарной безопасности в нефтегазодобывающей промышленности";

108) ППБС РК 13-2000 "Правила пожарной безопасности для зданий и сооружений системы Национального Банка Республики Казахстан";

109) ППБС РК 19-2004 "Правила пожарной безопасности для энергетических предприятий Республики Казахстан";

110) ППБ РК-2006 "Правила пожарной безопасности в Республике Казахстан";

111) ОСТ РК 153-39-015-2005 "Правила пожарной безопасности при эксплуатации магистральных нефтепроводов";

112) "Правила пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан";

113) "Правила безопасности в нефтяной и газовой промышленности Республики Казахстан";

114) "Правила пожарной безопасности в лесах Республики Казахстан";

115) ПУЭ-2003 "Правила устройства электроустановок Республики Казахстан";

116) "Правила устройства и безопасной эксплуатации сосудов, работающих под давлением".