ИПС "Әділет"

      ХАБАРЛАНДЫРУ      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "АІЖК-нің", "АІЖК" деген сөздер "АПК-нің" деген сөзбен; "159" деген цифрлар "156" деген цифрлармен ауыстырылды – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "талапты", "талапкердің", "талапкер", "Талапкер", "талапкерден" деген сөздер тиісінше "талап қоюшының", "талап қоюшы", "Талап қоюшы", "талап қоюшыдан", "талап қоюды" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "талап арызды", "талап арыз" деген сөздер тиісінше "талап қоюды" "талап қою" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

Азаматтық істер бойынша қамтамасыз ету шараларын қабылдауды реттейтін заң актілерін сот практикасында біркелкі түсіну және қолдану мақсатында Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы

қаулы етеді:

1. Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексінде (бұдан әрі - АПК) және басқа да заң актілерінде қарастырылған жауапкердің (борышкердің) сот актілерін мәжбүрлеп орындатуды қиындатуы немесе болдырмауы мүмкін әрекеттерінің жолын кесу шараларын азаматтық сот ісін жүргізудегі қамтамасыз ету шаралары деп түсіну керек.

Қабылданған қамтамасыз ету шаралары жауапкер-заңды тұлғаны немесе жеке кәсіпкерді банкроттыққа ұшыратуға, қалыпты өндірістік қызметті бұзуға, басқа тұлғалардың заңды құқықтары мен мүдделерін бұзуға, рейдерлікке жол беруге (жауапкердің мүлкін заңсыз тартып алуға) әкеліп соқтырмауы керек.

Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

2. Төреліктің талқылаумен қаралатын істер бойынша талап қоюды қамтамасыз ету шараларын сот АПК-нің 15-бабында қарастырылған барлық ережелерді сақтай отырып, борышкердің немесе төреліктің орналасқан жері бойынша қабылдайды.

Талап қоюды қамтамасыз ету туралы арызды қарау кезінде сот қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы арыз берген тұлғаның талап қоюы бойынша төреліктің істі қозғаған-қозғамағанын, төрелік талқылауды қозғау туралы ұйғарымды талап ете отырып, тексеруге міндетті.

Ескерту. 2-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.

3. Қамтамасыз ету шаралары:

мүліктік немесе мүліктік емес сипаттағы талап қоюларды;

соттардың шешімдерін орындауды;

бітімгершілік келісімдерді бекіту туралы соттардың ұйғарымдарын орындауды;

дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу, дауды партисипативтік рәсім тәртібімен реттеу туралы келісімді;

атқарушылық құжаттарды мәжбүрлеп орындатуды қамтамасыз ету үшін қабылданады.

Сот қамтамасыз ету шараларын істің қандай жағдайында болмасын судья талап қоюды іс жүргізуге қабылдағаннан және азаматтық істі қозғағаннан кейін ғана, бірақ заңды күшіне енген сот актісін орындау туралы атқарушылық құжат берілгенге дейін қабылдайды.

Егер сот қамтамасыз ету шараларын қабылдамаса, заңда көзделген жағдайларда сот орындаушысы да атқарушылық құжаттарды мәжбүрлеп орындатуды қамтамасыз ету үшін атқарушылық іс жүргізуде қамтамасыз ету шараларын қабылдайды.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.

4. АПК-нің 156-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген қамтамасыз ету шаралары түбегейлі болып табылмайды.

Егер өзге де қамтамасыз ету шараларын қабылдамау осы санаттағы істер бойынша шешімдерді орындауды қиындатуы немесе болдырмауы мүмкін болса, даулы құқықтық қатынастардың сипатын ескере отырып және осы құқықтық қатынастарды реттейтін заңнамаға сәйкес, сот оларды қабылдай алады.

Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда Қазақстан Республикасының заң актілерімен салыстырғандағыдан өзге қамтамасыз ету шаралары қарастырылуы мүмкін. 1995 жылғы Конституция қабылданғанға дейiн жасалған, күшiне енуiнің шарты ретінде ратификациялау көзделмеген халықаралық шарттардың күшi бар болып табылады және Республиканың тиiстi құқықтық қатынастар саласын реттейтiн заңдарында осы халықаралық шарттар үшін мұндай басымдық тікелей көзделген болса, онда Республика заңдарынан басымдығы сақталады ("Қазақстан Республикасы Конституциясы 4-бабының 3-тармағын ресми түсіндіру туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық кеңесінің 2000 жылғы 11 қазандағы № 18/2 қаулысы.

Егер сот шешімін орындауды және талап қоюшының бұзылған заңды құқықтары мен мүдделерін қорғауды неғұрлым тиімді қамтамасыз етуге мүмкіндік берсе, сот бір мезгілде бірнеше қамтамасыз ету шараларын қабылдауға құқылы.

Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 2011 жылғы 30 желтоқсандағы № 5 Нормативтік қаулысымен.

5. АПК-нің 157-бабына сәйкес сот қамтамасыз ету шараларын іске қатысатын адамдардың, төрелік талқылау тараптарының немесе олардың өкілдерінің арызы негізінде қабылдайды.

АПК-нің 155-бабына сәйкес іске қатысатын адамдар, төрелік талқылау тараптары немесе олардың өкілдері арызда қамтамасыз ету шараларын қабылдамау сот актісін мәжбүрлеп орындауды қиындататыны немесе мүмкін етпейтіндігі жөнінде дәлелдерді көрсетуі тиіс.

АПК-нің 156-бабында қарастырылған сот бұйрығын беру туралы арызды қарау барысында қамтамасыз ету шаралары қабылданбайды, өйткені сот бұйрығы АПК-нің 135-бабында қарастырылған даусыз талаптар бойынша азаматтық іс қозғамастан шығарылады. Алайда, сот бұйрығы заңды күшіне енгеннен кейін, бірақ ол АПК-нің 143-бабының тәртібімен өндіріп алушыға берілгенге дейін, сот өндіріп алушының арызы бойынша сот бұйрығын мәжбүрлеп орындату жөніндегі қамтамасыз ету шараларын қабылдауға құқылы.

Сот өз бастамасымен қамтамасыз ету шараларын қабылдай алмайды.

Ескерту. 5-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.

6. Егер талап қоюшының немесе оның өкілінің арызы бола тұра қамтамасыз ету шаралары қабылданбаған болса, сот АПК-нің 157-бабына сәйкес, талап қоюды қамтамасыз ету немесе сот актілерін орындауды қамтамасыз ету туралы ұйғарым шығарады.

Егер талап қоюды қамтамасыз ету туралы арыз талап қоюға қоса берілсе немесе ол туралы талап қоюда көрсетілсе, онда судья арызды азаматтық іс қозғау туралы ұйғарым шығарылған күні қарайды және шешеді. Қалған жағдайларда талап қоюды қамтамасыз ету туралы арызды судья арыз сотқа түскен күні шешеді.

Істі сот талқылауына дайындаған кезде берілген талап қоюды қамтамасыз ету шаралары туралы, сот актісін мәжбүрлеп орындату сатысынан бұрын берілген қамтамасыз ету шаралары туралы арыздарды судья іске қатысушы тұлғаларға олардың қаралатын орны мен уақытын хабарламастан жеке дара қарайды. Мұндай жағдайларда іс жүргізу әрекеттерінің жеке хаттамасы жүргізілмейді.

Егер талап қоюды қамтамасыз ету туралы арыз сот отырысында берілсе, онда ол дереу зерттеледі, содан кейін судья оны қанағаттандыру немесе бас тарту туралы ұйғарым шығарады.

Ескерту. 6-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 2011 жылғы 30 желтоқсандағы № 5; 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.

7. Қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы арызды қараған кезде сот қамтамасыз ету шараларының талап қоюшы (арызданушы) мәлімдеген материалдық-құқықтық талаптарға сәйкес келетіндігі, мәлімделген талаптарға парапарлығы, сот актісін орындауды қиындату немесе орындатпау мақсатында жауапкер жасауы мүмкін әрекеттердің жолын кесуді қамтамасыз ете алатындығы туралы мәселелерді зерттеуі керек.

Егер сот талап қоюшы арызында көрсеткен қамтамасыз ету шараларының ол мәлімдеген материалдық-құқықтық талаптарға сәйкес келмейтіні туралы тоқтамға келсе, онда аталған қамтамасыз ету шараларымен талап қоюды қамтамасыз ету туралы арызды қанағаттандырусыз қалдырады.

8. Соттың қамтамасыз ету шараларын қабылдаудан бас тарту туралы ұйғарым шығаруы талап қоюшының немесе оның өкілінің осындай шараларды қабылдаудың қажеттігі туралы жаңа дәлелдерді көрсетіп, талап қоюды қамтамасыз ету шараларын қабылдау жөнінде сотқа қайта арыз беруіне кедергі келтірмейді.

9. Қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы арызды қарау нәтижесі бойынша шығарылған сот ұйғарымы АПК-нің 269-бабында көрсетілген талаптарға сәйкес келуі тиіс. Бұл ретте сот АПК-нің 155-бабында қарастырылған қамтамасыз ету шараларын қабылдаудың негіздерінің бар-жоғы туралы арызданушының дәлелдеріне баға беруі тиіс.

Жауапкердің өзінің барлық мүлкін немесе оның бір бөлігін жасыруға не иеліктен шығаруға, Қазақстан Республикасының аумағынан кетуге дайындық жасауға бағытталған және тағы басқа әрекеттерін заңды күшіне енген сот актісін орындаудың қиындығы немесе мүмкін еместігі деп түсіну керек.

Қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы ұйғарымның қарар бөлігінде оның дереу орындалуға жататыны көрсетілуі тиіс.

Ескерту. 9-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

10. АПК-нің 429-бабына сәйкес талап қоюды қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі ұйғарымға ол түпкілікті нысанда дайындалған күннен бастап он жұмыс күні ішінде прокурор өтінішхат келтіруі, мүдделеріне қатысы бар адамдар жеке шағым беруі мүмкін.

Егер талап қоюды қамтамасыз ету туралы ұйғарым шағым берген адамға хабарламай шығарылса, АПК-нің 161-бабының екінші бөлігіне сәйкес шағым беру үшін мерзім оған осы ұйғарым туралы белгілі болған күннен бастап есептеледі.

Талап қоюды қамтамасыз ету мәселелері бойынша соттың ұйғарымына берілген жеке шағыммен (прокурордың өтінішхатымен) бірге қабылданған ұйғарымға қатысты істен бөліп алынған материал жолданады.

Қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы соттың ұйғарымына жеке шағымды беру ұйғарымды орындауды тоқтатпайды.

Сонымен қатар талап қоюды қамтамасыз етудің күшін жою немесе қамтамасыз етудің бір түрін екіншісіне ауыстыру туралы соттың ұйғарымына шағым келтіру немесе прокурордың өтінішхатын қарау жеке шағымды немесе прокурордың өтінішхатын қарағанға дейін көрсетілген ұйғарымдардың орындалуын тоқтата тұрады.

Ескерту. 10-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 2011 жылғы 30 желтоқсандағы № 5; 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 15.04.2021 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.
11. Алып тасталды - ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

12. АПК-нің 156-бабы бірінші бөлігінің 1) тармақшасын қолданған кезде талап қоюшы шарттық, деликтілік немесе борышкердің мүлкі есебінен қанағаттандырылуға жататын мүліктік сипаттағы өзгеде құқықтық қатынастардан туындайтын талаптар қойғанда ғана жауапкерге тиесілі мүлікке тыйым салу сияқты қамтамасыз ету шараларына жол беріледі.

Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі – АК) 115-бабында көрсетілген жауапкер меншік құқығымен немесе шаруашылық жүргізу құқығымен иелік ететін және пайдаланатын мүлік түрлерін жауапкерге тиесілі мүлік деп түсіну керек.

Аталған жауапкерлердің иелігіндегі ақшаларды қоспағанда, мемлекеттік мүлікке оралымды басқару құқығымен иелік ететін және пайдаланатын мемлекеттік органға, мемлекеттік мекемеге немесе қазыналық кәсіпорынға қатысты мүлікке тыйым салу сияқты қамтамасыз ету шарасы қолданылмайды. АК 44 , 922 , 923-баптарына сәйкес, аталған жауапкерлер келтірілген зиян үшін өздерінің иелігіндегі ақшаларымен есептеседі. Аталған жауапкерлердің иелігіндегі ақша жеткілікті болмаған жағдайда, олардың міндеттемелері бойынша субсидиарлық жауапкершілік мемлекеттік қазынаға жүктеледі.

13. Мүлікке тыйым салу сияқты қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы талап қоюшының өтінішін қараған кезде сот нақты заттарды немесе мүліктің түрлерін көрсетпейді, тіпті талап қоюшы нақты заттарға тыйым салу туралы өтініш білдірсе де тыйым салынуы мүмкін мүліктің құнын белгілемейді.

Сот ұйғарымында талап қоюшының мүліктік талабының мөлшері немесе талап қоюшының мүліктік талабының сот шешімімен қанағаттандырылған мөлшері ғана көрсетілуі керек, ал мүліктің жауапкерге (борышкерге) тиесілігін немесе оның құнын атқарушылық іс жүргізу туралы заңнамалық актіде көзделген тәртіпте атқарушылық құжатты орындаған кезде сот орындаушысы белгілейді.

14. АК 952-бабына сәйкес, моральдық зиянның көлемін сот шешім шығарған кезде анықтайтындықтан, моральдық зиянды ақшалай өндіру туралы істер бойынша талап қоюды қамтамасыз ету үшін мүлікке тыйым салу шарасын қабылдай алмайды.

Осындай талап қоюды қамтамасыз ету туралы талап қоюшының өтініші болған жағдайда, сот шешім шығарумен қатар немесе моральдық зиянды өтеу мөлшерін белгілеген шешім шығарғаннан кейін шешімді орындауды қамтамасыз ету туралы ұйғарым шығарады. Бұл ретте, тыйым салынуға жататын мүліктің көлемі сот жауапкерден өндірген моральдық зиян сомасының мөлшерінен аспауы тиіс.

15. Талап қоюшы мәлімдеген мүліктік емес сипаттағы талаптардан дауланып отырған заттың немесе оның істі қарағанға дейінгі қалпының сақталуы қажеттілігі туындаған жағдайларда, сот АПК-нің 156-бабы бірінші бөлігінің 2) тармақшасында қарастырылған қамтамасыз ету шарасын қабылдауы мүмкін. Дауланып отырған заттарды иемдену, үй-жайдың құрылымын өзгерту, жер телімінің шекарасын өзгерту, авторлық құқықтар мен сабақтас құқықтардың объектілерін көбейту жөніндегі және басқа әрекеттерді жауапкердің жасауына тыйым салынуы мүмкін.

16. АПК-нің 156-бабы бірінші бөлігінің 3) тармақшасына сәйкес борышкердің талап қоюшы алдындағы міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз етуі мақсатында сот үшінші тұлғалардың жауапкерге мүлікті беруіне немесе мүліктік сипаттағы басқа да міндеттемелерді орындауына тыйым салуға құқылы.

Үшінші тұлғалардың іс бойынша жауапкердің алдындағы міндеттемелері жөнінде анық мәліметтер болғанда және жауапкер үшінші тұлғалардан міндеттемесін орындатқаннан кейін сот актісінің орындалуын қиындатуы немесе орындалмастай етуі мүмкін екендігіне негіз болғанда сот аталған қамтамасыз ету шарасын қабылдай алады.

Аталған қамтамасыз ету шарасын қабылдау туралы сот ұйғарымында нақты қандай тұлғаға мүлікті беруге немесе іс бойынша жауапкер алдындағы өзге де міндеттемелерді орындауға тыйым салынатыны көрсетілуі керек. Сонымен бірге тұлғаның жауапкер алдындағы міндеттемелерінің талаптап артық көлемі АК 272-бабына сәйкес орындала беруі үшін сот талап қоюшы мәлімдеген материалдық-құқықтық талаптар мен тұлғаның іс бойынша жауапкердің алдындағы міндеттемелерінің көлемін ескеруі керек.

17. АПК-нің 251-бабына сәйкес, талап қоюшының өтініші бойынша мүлікті тыйым салудан босату (тізімнен алып тастау) туралы талап қою берілген кезде, сот АПК-нің 156-бабы бірінші бөлігінің 4) тармақшасында қарастырылған қамтамасыз ету шарасын қабылдайды.

Сот орындаушысы тыйым салудан босату туралы талап қою берілген мүлікті сату жөніндегі атқарушылық әрекеттерді өз бетімен тоқтатпаса, қамтамасыз ету шарасы тыйым салудан босату (тізімнен алып тастау) туралы арыз берілген нақты мүлікке қолданылады.

Ескерту. 17-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.
18. Алып тасталды - ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

19. Тұлға атқарушылық іс жүргізу туралы заңнамалық актімен қарастырылған атқарушылық құжатты сот тәртібімен даулаған жағдайда сот АПК-нің 156-бабы бірінші бөлігінің 6) тармақшасында көрсетілген қамтамасыз ету шарасын қабылдайды.

Сот бұйрығы АПК-нің 141, 142, 143-баптарында белгіленген тәртіп пен мерзімдері бұзыла отырып мәжбүрлеп орындауға жіберілсе, оны атқарушылық құжат ретінде сотта даулауға болады.

Атқарушылық парақ АПК-нің 241-бабының төртінші бөлігінде көрсетілген талаптарға сәйкес келмесе, бірақ сот орындаушысы оны мәжбүрлеп орындатуға қабылдаса, оны атқарушылық құжат ретінде сот тәртібімен даулауға болады.

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша судьяның қаулысы атқарушылық құжат ретінде, егер ол әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамалық актіде көзделген қағидаларды бұза отырып, мәжбүрлеп орындатуға қолданылған болса, сот тәртібімен дау айтылуы мүмкін.

Ескерту. 19-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.

19-1. АПК 156-бабының бірінші бөлігінің 7) тармақшасында көзделген кепіл нысанасын соттан тыс сату жөніндегі сауда-саттықтарды тоқтата тұру түрінде қамтамасыз ету шарасына қатысты, соттардың соттан тыс сату нысанасы болып табылатын кепіл мүлкіне дау болған жағдайда осы талап қоюды қамтамасыз ету шарасы қолданылуы мүмкін екенін ескергендері жөн.

Бұл ретте соттар мұндай талап қоюды қамтамасыз ету шарасы сауда-саттықтың қорытындылары шығарылғанға дейін қабылданатынын ескеруі тиіс.

Ескерту. 19-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

19-2. АПК 156-бабының бірінші бөлігінің 8) тармақшасында белгіленген талап қоюды қамтамасыз ету жөніндегі шаралар атқарушылық іс жүргізуде жасалатын мүлікті өндіріп алуға байланысты сот орындаушысының актілері мен әрекеттері дауланған жағдайда қабылдануы мүмкін.

Ескерту. 19-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.
20. Алып тасталды - ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

21. АПК-нің 159-бабының бірінші бөлігіне сәйкес, сот іс бойынша қабылданған қамтамасыз ету шарасын басқа қамтамасыз ету шарасымен ауыстыруға құқылы (мысалы, мүлікке тыйым салуды жауапкерге белгілі бір әрекеттерді жасауға тыйым салумен және т.б.).

АПК-нің 159-бабының екінші бөлігіне сәйкес сот талап қоюды қамтамасыз ету шараларын ауыстыру туралы арызды іске қатысатын адамдарды шақырмастан қарауға не сот отырысын тағайындауға құқылы. Бұл ретте сот отырысының уақыты мен орны туралы тиісті түрде хабарландырылған іске қатысатын адамдардың келмеуі арызды қарау үшін кедергі болып табылмайды.

Арызды қараған кезде талап қоюшы бұрын қабылданған қамтамасыз ету шарасы парапарлық талаптарына сәйкес келмейтіні, ал оның орнына ұсынылып отырған қамтамасыз ету шарасы АПК-нің 155-бабында көрсетілген мақсаттарға сәйкес келетіні туралы сотқа дәләлдемелер ұсынуға міндетті.

Ескерту. 21-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.

22. АПК-нің 159-бабының төртінші бөлігіне сәйкес, талап қоюшының қарызды ақшалай өндіріп алу туралы талабы бойынша ғана жауапкер АПК-нің 156-бабы бірінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің депозитіне талап қою бағасына тең соманы енгізуге құқылы.

Ескерту. 22-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.

23. Сот талап қоюды қамтамасыз ету туралы талап қоюшының өтінішін қанағаттандыра отырып, АПК-нің 162-бабының негізінде тек талап қоюшының дәлелдерін ғана емес, екі жақтың да мүдделерін ескеріп, ақылға қонымдылық пен әділдікке сүйеніп, қамтамасыз ету шараларын қабылдаудан жауапкерге келетін залалды қамтамасыз етуді талап қоюшыдан талап етуге құқылы.

Егер талап қоюшы қамтамасыз ету шараларын қабылдаудан жауапкерге келетін залалды қамтамасыз етпесе, онда сот қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы талап қоюшының арызын қанағаттандырусыз қалдыруға құқылы.

Егер АПК-нің 155-бабында қарастырылған қамтамасыз ету шараларын қабылдауға арналған негіздер болмаса, қарсы қамтамасыз ету шарасы қолданылмайды.

Ескерту. 23-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

24. АПК-нің 160-бабының екінші бөлігіне сәйкес талап қою қанағаттандырылған шешім толық орындалғанға дейін сот қабылдаған қамтамасыз ету шаралары күшінде болады.

АПК-нің 160-бабының екінші бөлігіне сәйкес талап қоюдан бас тартылған жағдайда талап қоюды қамтамасыз ету жөнінде қабылданған шаралар шешім заңды күшіне енгенге дейін сақталады. Сот шешімнің заңды күшіне енуімен бірге талап қоюды қамтамасыз етудің күшін жою туралы ұйғарым шығарады. Талап қою қанағаттандырылған кезде оны қамтамасыз ету жөніндегі қабылданған шаралар сот шешімі орындалғанға дейін өзінің қолданысын сақтайды. Қамтамасыз ету шараларының күшін жою туралы мәселе бойынша атқару парағы жазылмайды.

Сот қамтамасыз ету шараларының күшін жою туралы мәселені сот отырысының хаттамасын жасай отырып, іске қатысатын адамдарды хабардар ете отырып, сот отырысында қарайды.

      Ескерту. 24-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 07.12.2023 № 4 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.
      25. Алып тасталды – ҚР Жоғарғы Сотының 15.04.2021 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.
      26. Алып тасталды - ҚР Жоғарғы Сотының 2012.12.29 № 6 (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

27. Егер сот актісінің орындалуы АПК-нің 448-бабында қарастырылған тәртіппен тоқтатылмаса, атқару құжаты беріле отырып шығарылған сот актісіне кассациялық тәртіппен шағым беру (наразылық келтіру) атқару құжатын мәжбүрлеп орындатуды тоқтату үшін негіз бола алмайды.

Ескерту. 27-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.

28. Мыналардың:

1) "Азаматтық істерді соттың қарауына әзірлеу туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2001 жылғы 13 желтоқсандағы N 21 нормативтік қаулысының 13-тармағының;

2) "Сот шешiмi туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 11 шілдедегі N 5 нормативтік қаулысының 29-тармағының күші жойылды деп танылсын.

29. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес, осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, сондай-ақ жалпыға бірдей міндетті болып табылады және ресми жарияланған күннен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының Төрағасы	Қ. Мәми
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы	Ж. Бәйішев

Сноска. По всему тексту цифры “159” заменены цифрами “156” в соответствии с нормативным постановлением Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования);
по всему тексту внесены изменения на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с нормативным постановлением Верховного Суда РК от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

ОБЪЯВЛЕНИЕ

В целях единообразного понимания и применения в судебной практике законодательных актов, регулирующих принятие обеспечительных мер по гражданским делам, пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан

постановляет:

1. Под обеспечительными мерами в гражданском судопроизводстве понимаются предусмотренные Гражданским процессуальным кодексом Республики Казахстан (далее - ГПК) и другими законодательными актами Республики Казахстан меры процессуального пресечения возможных действий ответчика (должника), которые могут затруднить или сделать невозможным принудительное исполнение судебного акта.

Принятые судом обеспечительные меры не должны приводить ответчика - юридическое лицо или индивидуального предпринимателя к банкротству, нарушению нормальной производственной деятельности, к нарушению законных прав и интересов других лиц, способствовать рейдерству (незаконному захвату имущества ответчика).

Сноска. Пункт 1 с изменением, внесенным нормативным постановлением Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

2. Меры по обеспечению иска по делам, рассматриваемым в арбитражном разбирательстве, принимаются судом по месту нахождения должника или арбитража с соблюдением всех положений, предусмотренных главой 15 ГПК.

При рассмотрении заявления об обеспечении иска суд обязан проверить, возбуждено ли арбитражем дело по иску лица, подавшего заявление о принятии обеспечительных мер, истребовав определение о возбуждении арбитражного разбирательства.

Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

3. Обеспечительные меры принимаются для обеспечения:

исков имущественного или неимущественного характера;

исполнения решений судов;

исполнения определений судов об утверждении мировых соглашений;

соглашения об урегулировании спора (конфликта) в порядке медиации, урегулирования спора в порядке партисипативной процедуры;

принудительного исполнения исполнительных документов.

Обеспечительные меры принимаются судом во всяком положении дела только после принятия иска судьей к производству суда и возбуждения гражданского дела, но до выдачи исполнительного документа об исполнении вступившего в законную силу судебного акта.

Обеспечительные меры в предусмотренных законом случаях принимаются и судебным исполнителем в исполнительном производстве для обеспечения принудительного исполнения исполнительных документов, если обеспечительные меры не были приняты судом.

Сноска. Пункт 3 - в редакции нормативного постановления Верховного Суда РК от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

4. Перечисленные в части первой статьи 156 ГПК обеспечительные меры не являются исчерпывающими.

С учетом характера спорного правоотношения и в соответствии с регулирующим его законодательным актом, суд может принять и иные обеспечительные меры, если непринятие таковых может затруднить или сделать невозможным исполнение решения.

Международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, могут предусматриваться иные, по сравнению с законодательными актами Республики Казахстан, обеспечительные меры. Международные договоры, не предусматривавшие ратификации как условия вступления в силу, заключенные до принятия Конституции Республики Казахстан 1995 года, являются действующими и сохраняют приоритет перед законодательством Республики, если такой приоритет для этих международных договоров прямо предусмотрен законами Республики, регулирующими соответствующие сферы правоотношений (Постановление Конституционного Совета Республики Казахстан от 11 октября 2000 года № 18/2 "Об официальном толковании пункта 3 статьи 4 Конституции Республики Казахстан.

Суд вправе принять одновременно несколько обеспечительных мер, если это позволит наиболее эффективно обеспечить исполнение решения суда и защиту нарушенных законных прав и интересов истца.

Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными нормативным постановлением Верховного Суда РК от 30.12.2011 № 5(вводится в действие со дня официального опубликования).

5. В соответствии со статьей 157 ГПК обеспечительные меры принимаются судом на основании заявлений лиц, участвующих в деле, сторон арбитражного разбирательства или их представителей.

В соответствии со статьей 155 ГПК лица, участвующие в деле, стороны арбитражного разбирательства или их представители в заявлении должны указать доводы о том, что непринятие обеспечительных мер может затруднить или сделать невозможным принудительное исполнение судебного акта.

По заявлениям о вынесении судебного приказа предусмотренные статьей 156 ГПК меры по обеспечению заявления о выдаче судебного приказа не принимаются, поскольку судебный приказ выносится судом по предусмотренным статьей 135 ГПК бесспорным требованиям без возбуждения гражданского дела. Однако по заявлению взыскателя суд, после вступления судебного приказа в законную силу, но до его выдачи взыскателю в порядке статьи 143 ГПК, вправе принять обеспечительные меры по принудительному исполнению судебного приказа.

Обеспечительные меры не могут быть приняты по инициативе суда.

Сноска. Пункт 5 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

6. При наличии заявления истца или его представителя о принятии обеспечительных мер суд в соответствии со статьей 157 ГПК выносит определение об обеспечении иска или об обеспечении исполнения судебных актов, если ранее по делу судом не принимались обеспечительные меры.

Если заявление об обеспечении иска приложено к иску или об этом указано в иске, то оно рассматривается и разрешается судьей в день вынесения определения о возбуждении гражданского дела. В остальных случаях заявление об обеспечении иска разрешается судьей в день его поступления в суд.

Заявление об обеспечении иска, поданное при подготовке дела к судебному разбирательству, заявление об обеспечении принудительного исполнения судебного акта, поданное до обращения судебного акта к принудительному исполнению, рассматривается судьей единолично без извещения участвующих в деле лиц о месте и времени рассмотрения заявления. В этих случаях протокол отдельного процессуального действия не составляется.

Если заявление об обеспечении иска подано в судебном заседании, то оно незамедлительно исследуется, после чего судья выносит определение об его удовлетворении или об отказе.

Сноска. Пункт 6 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 30.12.2011 № 5(вводится в действие со дня официального опубликования); от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

7. При рассмотрении заявления о принятии обеспечительных мер суду надлежит исследовать вопрос о том, соответствует ли по своему содержанию обеспечительная мера заявленным истцом (заявителем) материально-правовым требованиям, обеспечит ли она пресечение возможных действий ответчика, которые могут быть им совершены в целях затруднения или невозможности исполнения судебного акта.

Если суд придет к выводу о том, что указанная истцом в заявлении обеспечительная мера не соответствует заявленным материально-правовым требованиям, то такое заявление об обеспечении иска предлагаемой обеспечительной мерой удовлетворению не подлежит.

8. Вынесение судом определения об отказе в принятии обеспечительных мер не препятствует истцу или его представителю повторно обратиться в суд с заявлением о принятии мер к обеспечению иска, указав новые доводы о необходимости принятия таких мер.

9. Определение суда, вынесенное по результатам рассмотрения заявления о принятии обеспечительных мер, должно соответствовать требованиям, указанным в статье 269 ГПК. При этом суд должен дать оценку доводам заявителя о наличии или отсутствии предусмотренных статьей 155 ГПК оснований для принятия обеспечительных мер.

Под затруднительностью или невозможностью исполнения вступившего в законную силу судебного акта следует понимать такие возможные действия ответчика, которые направлены на сокрытие либо отчуждение всего или части принадлежащего ему имущества, на подготовку к выезду за пределы Республики Казахстан и так далее.

В резолютивной части определения о принятии обеспечительных мер должно быть указано, что оно подлежит немедленному исполнению.

Сноска. Пункт 9 с изменениями, внесенными нормативным постановлением Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

10. На определение по вопросам обеспечения иска в соответствии со статьей 429 ГПК может быть принесено ходатайство прокурором, подана частная жалоба лицами, интересов которых оно касается, в течение десяти рабочих дней со дня изготовления определения в окончательной форме.

Если определение об обеспечении иска было вынесено без извещения лица, подавшего жалобу, в соответствии с частью второй статьи 161 ГПК срок для подачи жалобы исчисляется со дня, когда ему стало известно об этом определении.

С частной жалобой (ходатайством прокурора) на определение суда по вопросам обеспечения иска направляется выделенный из дела материал, касающийся принятого определения.

Подача частной жалобы на определение суда о принятии обеспечительных мер не приостанавливает его исполнение.

В то же время обжалование или рассмотрение ходатайства прокурора на определения суда об отмене обеспечения иска или определения о замене одного вида обеспечения другим приостанавливает исполнение указанных определений до рассмотрения частной жалобы или ходатайства прокурора.

Сноска. Пункт 10 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 30.12.2011 № 5(вводится в действие со дня официального опубликования); от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 15.04.2021 № 1 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
11. Исключен нормативным постановлением Верховного Суда РК от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

12. Применительно к подпункту 1) части первой статьи 156 ГПК принятие такой обеспечительной меры как арест имущества, принадлежащего ответчику, допускается в тех случаях, когда истцом заявлены требования, вытекающие из договорных, деликтных или иных правоотношений имущественного характера, подлежащие удовлетворению за счет имущества должника.

Под принадлежащим ответчику имуществом понимаются перечисленные в статье 115 Гражданского кодекса Республики Казахстан (далее - ГК) виды имущества, которыми ответчик владеет и пользуется на праве собственности или праве хозяйственного ведения.

В отношении государственного органа, государственного учреждения или казенного предприятия, которые владеют и пользуются государственным имуществом на праве оперативного управления, такая обеспечительная мера как арест имущества, за исключением находящихся в распоряжении названных ответчиков денег, не применяется. В соответствии со статьями 44 , 922 , 923 ГК названные ответчики за причиненный вред отвечают деньгами, находящимися в их распоряжении. При недостаточности денег, находящихся в распоряжении указанных ответчиков, по их обязательствам субсидиарную ответственность несет государственная казна.

13. При рассмотрении заявления истца о принятии такой обеспечительной меры как арест имущества суд не указывает конкретные предметы или виды имущества и не устанавливает его стоимость, на которое может быть наложен арест, даже если истец в заявлении ходатайствует о наложении ареста на конкретные предметы.

В определении суда должен быть указан только размер имущественных требований истца или размер удовлетворенных решением суда имущественных требований истца, а принадлежность имущества ответчику (должнику) и его стоимость устанавливает судебный исполнитель при исполнении исполнительного документа в порядке, предусмотренном законодательным актом об исполнительном производстве.

14. По делам о взыскании компенсации морального вреда в денежном выражении такая мера по обеспечению иска как арест имущества судом не может приниматься, поскольку размер такого вреда в соответствии со статьей 952 ГК определяет суд при вынесении решения.

При наличии заявления истца об обеспечении такого иска суд одновременно с вынесением или после вынесения решения, которым определен размер возмещения морального вреда, выносит определение об обеспечении исполнения решения суда. При этом размер подлежащего аресту имущества должника не может превышать взысканной судом с ответчика суммы компенсации морального вреда.

15. Предусмотренная подпунктом 2) части первой статьи 156 ГПК обеспечительная мера может приниматься судом в случаях, когда из заявленного истцом требования неимущественного характера вытекает необходимость обеспечить сохранность предмета спора или существовавшего до рассмотрения дела состояния. К числу таких действий, совершение которых может быть запрещено ответчику, следует относить запрет на совершение действий по распоряжению предметом спора, по перепланировке жилого помещения, по изменению границ земельного участка, по тиражированию объекта авторского права и смежных прав и другие.

16. В соответствии с подпунктом 3) части первой статьи 156 ГПК суд вправе запретить другим лицам передавать ответчику имущество или выполнять по отношению к нему другие обязательства имущественного характера, за счет которых может быть обеспечено исполнение обязательств должника перед истцом.

Указанная обеспечительная мера может приниматься судом только при наличии достоверных данных об обязательствах третьих лиц перед ответчиком по делу и обоснованном предположении о том, что ответчик, получив исполнение от третьих лиц, может затруднить или сделать невозможным исполнение судебного акта.

В определении суда о принятии названной обеспечительной меры должно быть указано, какому конкретному лицу запрещено передавать имущество или выполнять иные обязательства перед ответчиком по делу. Одновременно должны учитываться заявленные истцом материально-правовые требования и объем обязательств лица перед ответчиком по делу с тем, чтобы обязательства этого лица перед ответчиком в объеме, превышающем объем заявленных истцом требований, могли исполняться в соответствии со статьей 272 ГК.

17. При подаче в соответствии со статьей 251 ГПК иска об освобождении имущества от ареста (исключении из описи) по заявлению истца суд принимает обеспечительную меру, предусмотренную подпунктом 4) части первой статьи 156 ГПК.

Указанная обеспечительная мера принимается в отношении конкретного имущества, об освобождении которого от ареста (исключении из описи) заявлен иск, если судебный исполнитель самостоятельно не приостановил исполнительные действия по реализации этого имущества.

Сноска. Пункт 17 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
18. Исключен нормативным постановлением Верховного Суда РК от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

19. Указанная в подпункте 6) части первой статьи 156 ГПК обеспечительная мера принимается судом в том случае, если лицо оспаривает в судебном порядке исполнительный документ, предусмотренный законодательным актом об исполнительном производстве.

Судебный приказ как исполнительный документ может быть оспорен в суде в том случае, если он обращен к принудительному исполнению с нарушением порядка и сроков, установленных статьями 141, 142, 143 ГПК.

Исполнительный лист как исполнительный документ может быть оспорен в судебном порядке, если он не соответствует требованиям, указанным в части четвертой статьи 241 ГПК, но принят судебным исполнителем к принудительному исполнению.

Как исполнительный документ постановление судьи по делу об административном правонарушении может быть оспорено в судебном порядке, если оно обращено к принудительному исполнению с нарушением правил, предусмотренных законодательным актом об административных правонарушениях.

Сноска. Пункт 19 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

19-1. Касательно предусмотренной подпунктом 7) части первой статьи 156 ГПК обеспечительной меры в виде приостановления торгов по внесудебной реализации предмета залога судам следует исходить из того, что данная мера обеспечения иска может быть применена судом в случае наличия спора в отношении залогового имущества, являющегося предметом внесудебной реализации.

При этом судам следует иметь в виду, что такая мера обеспечения иска принимается до подведения итогов торгов.

Сноска. Нормативное постановление дополнено пунктом 19-1 в соответствии с нормативным постановлением Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

19-2. Применение мер по обеспечению иска, установленных подпунктом 8) части первой статьи 156 ГПК, возможно в случае оспаривания актов и действий судебного исполнителя, связанных с обращением взыскания на имущество, совершаемых в исполнительном производстве.

Сноска. Нормативное постановление дополнено пунктом 19-2 в соответствии с нормативным постановлением Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).
20. Исключен нормативным постановлением Верховного Суда РК от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

21. В соответствии с частью первой статьи 159 ГПК суд вправе заменить принятую по делу обеспечительную меру другой обеспечительной мерой (например, арест имущества на запрещение ответчику совершать определенные действия и так далее).

В соответствии с частью второй статьи 159 ГПК суд вправе рассмотреть заявление о замене меры обеспечения иска без вызова лиц, участвующих в деле, либо назначить судебное заседание. При этом неявка лиц, участвующих в деле, извещенных надлежащим образом о времени и месте судебного заседания, не является препятствием для рассмотрения заявления.

При рассмотрении заявления истец обязан представить суду доказательства того, что ранее принятая судом обеспечительная мера не отвечает требованиям соразмерности, а предлагаемая в порядке замены обеспечительная мера соответствует целям, указанным в статье 155 ГПК.

Сноска. Пункт 21 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

22. В соответствии с частью четвертой статьи 159 ГПК только по требованиям истца о взыскании долга в денежном выражении ответчик вправе взамен принятых судом мер обеспечения иска, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) части первой статьи 156 ГПК, внести на депозит территориального подразделения уполномоченного органа сумму, равную цене иска.

Сноска. Пункт 22 с изменениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

23. Суд, удовлетворяя заявление истца об обеспечении иска, на основании статьи 162 ГПК вправе потребовать от истца предоставления обеспечения возможных для ответчика убытков от принятия обеспечительных мер, исходя из интересов обеих сторон, разумности и справедливости.

Если истец не предоставляет обеспечение возможного для ответчика вреда от принятия обеспечительных мер, то суд вправе заявление истца о принятии обеспечительных мер оставить без удовлетворения.

Встречное обеспечение не применяется, если отсутствуют предусмотренные статьей 155 ГПК основания для принятия обеспечительных мер.

Сноска. Пункт 23 с изменениями, внесенными нормативным постановлением Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

24. Согласно части второй статьи 160 ГПК принятые судом обеспечительные меры действуют до полного исполнения решения, которым иск удовлетворен.

В случае отказа в иске в соответствии с частью второй статьи 160 ГПК принятые меры обеспечения иска сохраняются до вступления решения в законную силу. Суд одновременно с вступлением в законную силу решения выносит определение об отмене обеспечения иска. При удовлетворении иска принятые меры по его обеспечению сохраняют свое действие до исполнения решения суда. Исполнительный лист по вопросу об отмене обеспечительных мер не выписывается.

Вопрос об отмене обеспечительных мер рассматривается судом в судебном заседании с составлением протокола судебного заседания и с извещением участвующих в деле лиц.

      Сноска. Пункт 24 с изменением, внесенным нормативными постановлениями Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 07.12.2023 № 4 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
      25. Исключен нормативным постановлением Верховного Суда РК от 15.04.2021 № 1 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).
      26. Исключен нормативным постановлением Верховного Суда РК от 29.12.2012 № 6 (вводится в действие со дня официального опубликования).

27. Обжалование (опротестование) в кассационном порядке судебного акта, в соответствии с которым выдан исполнительный документ, основанием для приостановления принудительного исполнения исполнительного документа не является, если только судебный акт не приостановлен исполнением в порядке, предусмотренном статьей 448 ГПК.

Сноска. Пункт 27 с изменениями, внесенными нормативным постановлением Верховного Суда РК от 31.03.2017 № 2 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

28. Признать утратившим силу:

1) пункт 13 нормативного постановления Верховного Суда Республики Казахстан от 13 декабря 2001 года № 21 "О подготовке гражданских дел к судебному разбирательству";

2) пункт 29 нормативного постановления Верховного Суда Республики Казахстан от 11 июля 2003 года № 5 "О судебном решении".

29. Согласно статье 4 Конституции Республики Казахстан настоящее нормативное постановление включается в состав действующего права, а также является общеобязательным и вводится в действие со дня официального опубликования.

Председатель Верховного Суда
Республики Казахстан	К. Мами
Судья Верховного Суда
Республики Казахстан,
секретарь пленарного заседания	Ж. Баишев

Азаматтық істер бойынша қамтамасыз ету шараларын қабылдау туралы

О принятии обеспечительных мер по гражданским делам