Қазақстан Республикасында инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 қарашадағы № 1308 Қаулысы

      «Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 302 қаулысын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама бекітілсін.
      1-1. Жауапты орталық және жергілікті атқарушы органдар, ұлттық холдингтер, компаниялар және ұйымдар (келісім бойынша) «Салалық бағдарламаларды әзірлеу және мониторингілеу ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 наурыздағы № 218 қаулысымен бекітілген Салалық бағдарламаларды әзірлеу және мониторингілеу ережесіне сәйкес Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы ақпарат берсін.
      Ескерту. Қаулы 1-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 02.04.2014 № 315 қаулысымен.
      2. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар министрі Ә.Ө.Исекешевке жүктелсін.
      3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                              К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы  
Үкіметінің       
2010 жылғы 30 қарашадағы
№ 1308 қаулысымен   
бекітілген       

Қазақстан Республикасында инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама

1. Бағдарламаның паспорты

      Ескерту. 1-бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 03.07.2013 № 681; 02.04.2014 № 315 қаулыларымен.

Бағдарламаның атауы         Қазақстан Республикасында Инновацияларды
                            дамыту және технологиялық жаңғыртуға
                            жәрдемдесу жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға
                            арналған бағдарлама

Әзірлеу үшін негіздеме      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010
                            жылғы 14 сәуірдегі № 302 қаулысымен
                            бекітілген Қазақстан Республикасы
                            Үкіметінің Қазақстан Республикасын
                            үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту
                            жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған
                            мемлекеттік бағдарламасын іске асыру
                            жөніндегі іс-шаралар жоспары

Жауапты мемлекеттік орган   Қазақстан Республикасы Индустрия және
                            жаңа технологиялар министрлігі

Бағдарламаның мақсаты       Инновациялық-технологиялық дамуды
                            басқару, салалар мен өңірлерді
                            инновациялық дамыту, жоғары технологиялық
                            шағын және орта бизнесті дамыту үшін
                            жағдайлар жасау жүйесін құру, елдің
                            ғылыми және инжинирингтік әлеуетін
                            жоғарылату есебінен экономиканың бәсекеге
                            қабілеттігін жоғарылатуды қамтамасыз
                            ететін ұлттық инновациялық жүйе құру

Бағдарламаның міндеттері    1. Жаңа технологияларға сұранысты,
                            инновацияларға ұсыныстарды қалыптастыру
                            және инновацияларды енгізу және тарату
                            жолымен технологиялық жаңғыртуға
                            жәрдемдесу жүйесін дамыту.
                            2. Технологиялық болжау және жоспарлау,
                            бизнестің қажеттіліктеріне арналған
                            қолданбалы ғылымды бағдарлау және
                            инновациялық кластерлерді қалыптастыру
                            арқылы меншікті құзыреттерді жасау.
                            3. ҰИЖ элементтерін үйлестіруді
                            жоғарылату, инновациялық белсенділікті
                            насихаттау және заңнама базасын жетілдіру
                            жолымен инновациялық ортаны дамыту.
                            4. Кейін осы шешімдерді отандық
                            кәсiпорындарға енгiзу үшiн ғылымның
                            алдына нақты технологиялық міндеттер қою.
                            5. Денсаулық сақтау және ауыл
                            шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау,
                            тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібі үшін
                            ғылымды қажетсінетін және бәсекеге
                            қабілетті биотехнологиялық өнімдерді
                            жасау және енгізу.

Бағдарламаны іске           1. 2010 – 2011 жылдар:
асыру кезеңдері             Бағдарламаны iске асырудың бiрiншi
                            кезеңiнде инновацияларды дамытуды
                            мемлекеттiк қолдаудың кешендi тетiгiн
                            жасау және сынау болжанады.
                            2. 2012 – 2014 жылдар:
                            Бағдарламаны iске асырудың екiншi
                            кезеңiнде бiрiншi кезеңде әзiрленген
                            ғылыми-технологиялық процестердi қолдау
                            құралдарын қолдану, өз тиiмдiлiгiн
                            көрсеткен пилоттық жобалардан оларды
                            ауқымдандыруға көшу болжанады.

Нысаналы индикаторлар       1. 2015 жылға қарай халықаралық танылған
                            патенттердің санын 30-ға ұлғайту.
                            2. 2015 жылға қарай енгізілген жаңа
                            технологиялардың және жүзеге асырылған
                            тәжірибелік-конструкторлық әзірлемелердің
                            санын тиісінше 200-ге және 160-қа
                            ұлғайту.
                            3. 2014 жылға дейін инновациялық
                            инфрақұрылымды дамыту: салалық орталықтар
                            саны - 2 бірлік, конструкторлық бюро - 3
                            бірлік, технопарктер - 4 бірлік.
                            4. Елдегі кәсіпорындардың инновациялық
                            белсенділігін 2015 жылға қарай 10%
                            ұлғайту.
                            5. Ірі шетелдік компаниялармен бірге
                            жоғары технологиялық өндіріс - 2
                            6. Инновациялық инфрақұрылым арқылы іске
                            асырылған жобалардың саны:
                            коммерцияландыру орталықтары - 90,
                            технопарктер - 250, конструкторлық бюро,
                            оның ішінде сертификатталған өнім саны -
                            70, сатып алынған конструкторлық
                            құжаттама саны - 44, әзірленген
                            конструкторлық құжаттама саны - 35.
                            7. 2015 жылға қарай ІЖӨ-нен ғылымға және
                            инновацияларға арналған мемлекеттік
                            шығыстарды - 1% жеткізу.
                            8. 2015 жылға қарай ІЖӨ-нің жалпы
                            көлеміндегі инновациялық өнім үлесін - 1%
                            ұлғайту.
                            9. 2015 жылға қарай технологиялық
                            инновацияларға арналған шығындар - 98 000
                            млн. теңге.
                            10. 2015 жылға қарай елдің жалпы халқының
                            100 мыңына шаққанда инженерлік-техникалық
                            персоналдың санын 2011 жылдың деңгейінен
                            5% ұлғайту.
                            11. 2015 жылға қарай технологиялық
                            инновацияларды әзірлеуге және енгізуге
                            арналған шығындардың тиімділігін бағалау
                            (технологиялық инновацияларға арналған
                            шығындардың көлеміне инновациялық өнім
                            көлемінің арақатынасы) - 8,6.
                            12. 2015 жылға қарай зерттеулер мен
                            әзірлемелерге iшкi шығындардың жалпы iшкi
                            өнiмдегі үлесін 1 %-ға ұлғайту.

Қаржыландыру көздері        - 2010 - 2014 жылдарға арналған
мен көлемдері               бағдарламаның жалпы құны республикалық
                            бюджет қаражаты есебiнен 45644303 мың
                            теңгенi құрайды. Республикалық бюджеттен
                            бөлiнетiн қаражаттың жыл сайынғы көлемi
                            тиiстi жылға арналған бюджеттi
                            қалыптастырған кезде нақтыланатын болады.

2. Кіріспе

      Инновацияларды дамыту мен технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу бағдарламасы қолданбалы ғылымды отандық өнеркәсіпті жаңғырту міндеттеріне бағдарлау, генерацияның тиімді жүйесін жасау мен экономикада білімді пайдалану жолымен елдің орнықты дамуына қол жеткізуіне бағытталған.
      Әлемдік экономиканың жаһандануы аясында Қазақстан бірқатар проблемаларға кезікті, олар: экономиканың шикізаттық бағыттығы, әлемдік экономикамен елеусіз ықпалдасу, өндірістік инфрақұрылымның дамымағандығы, кәсіпорындардың жалпы техникалық және технологиялық артта қалуы, ғылым мен өндіріс арасында шынайы байланыстың болмауы, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың (бұдан әрі - ҒЗТКЖ) қаржыландырудың болмауы және т.б.
      Бұл Бағдарламаны әзірлеу ықпалдасқан, жүйелік сипаттағы өзара байланысқан шаралардың, білімді шоғырландыру, тарату мен коммерцияландыруды қамтитын тиімді жұмыс атқаратын ұлттық инновациялық жүйе (бұдан әрі - ҰИЖ) кешені арқылы қалыптастыру қажеттілігінен пайда болды.

3. Ағымдағы жағдайды талдау

      1. Саланың (сектордың) ағымдағы жағдайына баға беру, сондай-ақ бұл саланың (сектордың) елдiң әлеуметтiк-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуына әсерi
      Ескерту. 1-кіші бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 02.04.2014 № 315 қаулысымен.

      Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабiлеттiлiгі туралы 2012 – 2013 жылдарға арналған есептің қорытындылары бойынша Қазақстан әлемнiң 144 елi арасында 51-орын алып отыр, бұл өткен жылғы позициядан 21 тармаққа жоғары болып табылады. Рейтингтiң жақсаруы, ең алдымен, макроэкономикалық тұрақтылықпен және технологиялық әзiрлiк саласындағы iлгерiлеумен түсiндiрiледi. Сонымен қатар, инновациялардың даму деңгейi бойынша Қазақстан 103-орынды иеленiп отыр, бұл мемлекеттiк саясатты және ұлттық басымдықтарды жетiлдiру үшiн негiз болып табылады.
      Мемлекет тарапынан жүйелi күш-жiгердiң нәтижесiнде инновациялар Қазақстан Республикасы дамуының стратегиялық маңызды бағыты ретiнде айқындалды. Бастапқыда инновациялық даму мәселелерi 2010 жылға дейiнгi стратегиялық жоспарда, содан кейiн 2003 – 2015 жылдарға арналған индустриялық-инновациялық даму стратегиясында, Қазақстан Республикасының ұлттық инновациялық жүйесiн қалыптастыру және дамыту жөнiндегi 2005 – 2015 жылдарға арналған бағдарламада көрiнiс тапты. Инновациялық қызметтi құқықтық реттеу 2006 жылы «Инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының қабылдануынан бастау алды.
      Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламаны iске асырудың басталуы инновацияларды дамытуға жаңа серпiн бердi. Инновацияларды ынталандыру шаралары «Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау туралы» Қазақстан Республикасының Заңында, 15 iлеспе заңда және 35 заңға тәуелдi актiлерде бекiтiлген болатын.
      Бұдан басқа, әлемнің көптеген елдерінің тәжірибесі бойынша инновациялар саласындағы ұзақ мерзімді пайым және алдағы іс-әрекеттер жоспары айқындалды. Қазақстанның инновациялық саясатының келесі кезеңі Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 4 маусымдағы № 579 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi инновациялық даму тұжырымдамасында көрініс тапты.
      Ғылым саласында реформалар iске асырылды. 2012 жылы ғылымды қаржыландыру екi есе көбейтiлдi (47 млрд. теңге) және жалпы iшкi өнiмнiң 0,22 %-ына дейiн жеттi. Қаржыландырудың базалық, бағдарламалық-нысаналы және гранттық жаңа тетiктерi енгiзiлдi. Бұдан басқа, ғылыми зерттеулердi қаржыландыру мемлекеттiк сатып алу туралы заңнаманың қолданыс аясынан шығарылды.
      Ғылыми зерттеулердiң басымдықтарын Жоғары ғылыми-техникалық комиссия айқындайды. Ұлттық ғылыми кеңестер құрылды, олардың құрамына ғалымдар, бизнес өкiлдерi және шетелдiк сарапшылар кiредi. Мемлекеттiк гранттарға үмiткер ғылыми жобалардың сараптамасын жүргiзу кезiнде 2012 жылы әлемнiң 59 елiнен 659 шетелдiк сарапшы, оның iшiнде Еуропа мен Америка Құрама Штаттарынан 463 сарапшы жұмылдырылды.
      Осының аясында ғылыми-инновациялық даму көрсеткiштерiнде елеулi өзгерiстер орын алды. Инновациялық белсендiлiк көрсеткiшi 2009 жылғы 4 %-дан 2011 жылы 7,1 %-ға дейiн өстi. 2009 жылмен салыстырғанда технологиялық инновацияларға жұмсалған шығындар 6,2 есе (31-ден 194,9 млрд. теңгеге дейiн) өстi.
      Технологиялық инновацияларға салынған шетелдiк инвестициялардың 20 есе – 2,1-ден 40 млрд. теңгеге дейiн өсуi маңызды фактор болып табылады, олардың үлесi қазiргi уақытта 20 %-ды құрайды. Шығарылатын инновациялық өнiм көлемi шамамен үштен бiр бөлiкке, 142,1-ден 235,9 млрд. теңгеге өстi.
      Бизнестiң, өнеркәсiптiң және ғылым саласының өзара iс-қимылының үдемелi ұлғаюы орын алып отыр. Зерттеулер мен әзiрлемелер бойынша бiрлескен жобалар саны 2009 жылы 235-тен 2011 жылы 390-ға дейiн немесе 40 %-ға өстi. Бұл ретте ғылыми ұйымдармен бiрлескен жобалар саны екi есеге 60-тан 134-ке дейiн өстi, осы жобалардың үлесi 25-тен 34,3 %-ға дейiн артты. Сондай-ақ жоғары оқу орындарымен бiрлескен жобалар саны (15-тен 45-ке дейiн) ұлғайды, жоғарғы оқу орындары әзiрлемелерiнiң үлес салмағы 6,4-тен 11,5 %-ға дейiн өстi.
      Инновациялық бизнес жаңа серпiлiс алды. Егер 2003 жылдан бастап 2009 жыл аралығы кезеңiнде шамамен 180 инновациялық жобаға қолдау көрсетiлген болса, 2010 – 2012 жылдар iшiнде 400-ден астам жоба қолдау тапты.

      2. Аталған саланың (сектордың) күшті және әлсіз жақтарына, мүмкіндіктер мен қауіп-қатерлерге талдау жасау

      Жүргізілген SWOT талдау нәтижесінде ҰИЖ-ні дамытудың мынадай факторлары анықталды:

Күшті жақтары Әлсіз жақтары

1. Саяси тұрақтылы
2. Табиғи ресурстардың бар болуы
3. Орта және жоғары білім берудің қамту кеңдігі
4. Ел басшылығының ҰИЖ тиімділігін арттыру бойынша  араларды саяси қолдауы
5. Мемлекеттік органдарда қатаң субординация мен тәртіпке негізделген биліктің мықты тігі
6. Инновациялық және қаржылық инфрақұрылымның бар болуы
7. Инновациялық жобаларды венчурлік және жобалық қаржыландыру тәжірибесінің болуы

1. Ғылым, технология және инновация саласында мемлекеттік саясатты іске асырудың жеткіліксіз дәйексіздігі
2. ҰИЖ-нің ұлттық, өңірлік салалық деңгейлерін үйлестіретін жүйесінің болмауы (өңірлік деңгейдегі жұмыста нақты қалыптасқан тәсілдердің болмауы)
3. Кәсіпорындардың төменгі бастапқы технологиялық және басқару деңгейі
4. Жоғары білікті кадрлардың тапшылығы
5. Инновацияны енгізу арқылы еңбек өнімділігін арттыру мүмкіндіктері туралы әлсіз хабардар болу (әлсіз инновациялық мәдениет)
6. Шағын ішкі тұтынушы нарық
7. Ғылым мен өндірістің арасындағы қалыптасқан алшақтық
8. Өнертабыстар мен өнеркәсіптік үлгілерге арналған сақтау құжаттарын алудың ұзақ мерзімдері
9. Өнертабыстарға арналған қазақстандық өтінімдердің 1% азы Әлемнің басқа елдерінде патенттеледі
10. Бизнес пен ғылыми қоғамдастық өкілдерімен өзара іс-әрекетті тиімді тетігінің болмауы
11. Технологиялар трансферті саласындағы білікті персоналдың жетіспеушілігі
Мүмкіндіктер Қауіп-қатерлер

1. Өнеркәсіп пен ғылым арасындағы өзара іс-әрекетті жақсарту есебінен ҰИЖ тиімділігінің өсуі
2. Технологиялар трансферті есебінен еңбек өнімділігінің анағұрлым артуы
3. Анық бәсекеге басымдылықтар және ғылыми дайындамалар болуы есебінен перспективті жоғары технологиялық салалардың қатарындағы көшбасшылық
4. Ықпалдастыру үдерістері есебінен жоғары технологиялық тұтыну нарығының өсуі (Кеден Одағы, ДСҰ және т.б.).
5. Зияткерлік ресурстарды қайтару үшін жағдайлар жасау

1. Дамушы елдер арасындағы
инновациялық даму саласында бәсекелестіктің нығаюы
2. Дамушы елдердің ғылыми-технологиялық және өндірістік деңгейде үлкен ауытқуы
3. Шикізатқа арналған бағаның жоғары өсуінен экономиканың шикізаттық бағытталуын бекіту
4. Экономиканың жоғары шоғырлануы
5. Мемлекеттік саясатта басымдылықтарды ауыстыру
6. Жеткіліксіз қаржыландыру
7. Зияткерлік ресурстардың кетуі
8. Білім сапасының төмендеуі
9. Инженерлік-техникалық мамандықтардың салыстырмалы төмен танымалдығы
10. Шетелдік жоғары технологиялық компаниялар тарапынан ұлғаймалы бәсекелестік

     3. Тиісті саланың (сектордың) негізгі проблемалары, үрдістері және дамуының алғышарттары

      ҰИЖ-нің дамуын тоқтататын негізгі факторлар ретінде мыналар көрсетілген:
      1. Инновацияларды дамудың бірыңғай стратегиясының болмауы;
      2. Инновациялық даму институттары және шешімдер мен жауапкершіліктің бірыңғай орталығы арасындағы үйлестірудің болмауы;
      3. Кәсіпорындардың төмен инновациялық белсенділігі және инновацияларға сұраныстың болмауы;
      4. Экономиканың нақты секторының қажеттіліктері мен нақты іске асырылатын стратегияны жасауды есепке алмағанда, инновациялық инфрақұрылымның ретсіз дамуы;
      5. Ғылым мен бизнестің әлсіз байланысы;
      6. Инновациядағы инвестицияларды ұстап тұратын капиталдың жоғары құны, сондай-ақ инновациялық шағын компанияларды қаржыландыру үшін венчурлік капитал нарығының дамымағандығы;
      7. Әлемдегі алдыңғы қатарлы технологиялардың іс жүзінде талдауының мен олардың Қазақстан Республикасында пайдалану мүмкіндіктерінің болмауы.
      Инновациялық даму секторындағы жоғарыда аталған себептер салдарларынан мыналар байқалады:
      шетелдік мектептермен салыстырғанда отандық ғылымның әлсіз бәсекеге қабілеттігі, жеке сектор үшін ҒЗТКЖ-ны өткізудің жоғары қатері (шығындарды ішінара өтеу) және мемлекет тарапынан қолданыстағы қатерлерді бөлудің болмауы;
      ұзақ мерзімді технологиялық жоспарлаудың ғылыми-негіздемелік жүйенің болмауы;
      технологиялар трансферті бойынша қызметтердің дамымауы;
      зияткерлік меншік құқығының әлсіз қорғанысы мен технологияларды коммерциялау бойынша кәсіби қызметтердің болмауы;
      - зияткерлік меншік объектілерін патенттеу мерзімдерінің ұзақтығы;
      - шетелде патенттелген индустриялық-инновациялық даму саласындағы отандық зияткерлік меншік объектілерінің жеткіліксіз саны;
      өңдеуші өнеркәсіптегі тікелей шетелдік инвестициялардың төмен деңгейі;
      жаңа өнімді әзірлеу және үдерістер саласындағы білікті техникалық кадрлардың тапшылығы;
      қоғамның (әсіресе жастардың) инновациялық және ғылыми-техникалық тақырыпқа қызығушылығы мен оның инновациялық салаға тартылуының төмендігі және өнімділікті арттыруға бизнесті әлсіз ынталандыруы.
      Аталған мәселелердің шешу экономиканың тиісті секторы дамуының алғышарттары ретінде қарастыруға болады.

       4. Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік реттеудің қолданыстағы саясатын талдау
      Ескерту. 4-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 02.04.2014 № 315 қаулысымен.

      Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі индустриялық-инновациялық даму саласындағы саясатты әзірлеу мен іске асыруға жауапты уәкілетті мемлекеттік орган болып табылады, оның функцияларына мыналар кіреді: инновациялық қызметінің басым бағыттары бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыныстарды енгізу; инновациялық гранттарды бөлу; инновациялық гранттар есебінен жүзеге асырылатын инновациялық жобаларды іске асыру мониторингін жүргізу және орындау тиімділігін бағалау; инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы Қазақстан Республикасының заңнамасын орындауды, оның ішінде инновациялық дамудың шаралар кешенін атқаруды мемлекеттік бақылау.
      Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі елде жүргізілетін барлық іргелі және қолданбалы зерттеулерді қалыптастыруға, іске асыруға және үйлестіруге, ғылыми-зерттеу инфрақұрылымның жағдайы мен дамуына, ғылыми кадрларды даярлау мен біліктілігін арттыруына, сондай-ақ, мемлекеттік бюджет есебінен іске асырылатын ғылыми жобалар мен бағдарламалардың Мемлекеттік ғылыми-зерттеу сараптамасын жүргізуге жауапты болып табылады.
      Инновациялық қызмет елде Қазақстан Республикасының «Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы» және  «Ғылым туралы» заңдарымен реттеледі.
      Қазақстан Республикасының «Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы» (бұдан әрі – Заң) және «Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы» (бұдан әрі – ілеспе Заң) заңдары инновациялық бизнесті дамыту мәселелерін шешу мақсатында 2012 жылы қаңтарда қабылданды.
      Инновацияларды дамытудың барлық кезеңдерінде инновацияларды мемлекеттік қолдаудың ең жоғарғы ықтимал көлемімен қамтамасыз ету Заңның түйінді идеясы болып табылады. Заң халықаралық үрдістерге сәйкес инновация саласындағы терминологияны жетілдірілді, ол аса ауқымды ұғым – жаңа немесе жетілдірілген өндіріс түріндегі жеке және заңды тұлғалар қызметінің нәтижесі ретінде түсіндіріледі. Бұдан басқа, Заңда мемлекеттік органдардың құзыреттері неғұрлым анық бөлінді, индустриялық-инновациялық жүйенің құрамы құрылды, елді технологиялық жоспарлау жүйесінің негізі қаланды, индустриялық-инновациялық саясатты іске асырудың тиімділігін талдау тетігі ұсынылды, инновацияларды қолдау мен ынталандырудың жаңа тетіктері көзделді және қолданыстағы тетіктері жетілдірілді. Заңда индустриялық-инновациялық дамуды қолдаудың, оның ішінде инновациялық гранттардың 9 жаңа түрін қамтитын 14 құралы айқындалды.
      Сонымен қатар, ілеспе Заңға сәйкес ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға компаниялар мен жер қойнауын пайдаланушылардың үлесін салықтық ынталандыру шаралары енгізілді. Олардың арасында ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға шығыстардың салық салу базасынан шегерімдер 50 % мөлшерінде және ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған жиынтық жылдық табысынан жер қойнауын пайдаланушыларға салынатын тура салық – 1 % мөлшерінде.

       5. Индустриялық-инновациялық дамудың шетелдік жағымды тәжірибесіне шолу

      Инновациялық-қабілетті бизнестің сындарлы көлеміне қол жеткізу индустриялық дамыған елдерде маңызды рөл атқарады. Салыстыру үшін Қазақстанмен экономика құрылымы мен өзге де факторлар бойынша ұқсас елдер Канада мен Австралияда компаниялардың жалпы санынан инновациялық-белсенді бизнестің үлесі тиісінше 65% және 50% құрайды, Канадада бұл ретте олардың ішінде шамамен 12,2% әлемдік деңгейдегі бір жаңалықты жасайтын болатын.
      Экономикалық дамыған елдердің тәжірибесі жаһандық экономикалық бәсекелестіктегі экономиканың тұрақты өсуі өндіріске жаңа технологиялар мен әзірлемелерді енгізудің жоғары деңгейімен негізделген. Әр түрлі бағалар бойынша дамыған елдердің 70-тен 100%-ға дейін өсуі бүгінгі күні инновацияларды пайдалану есебінен қамтамасыз етіледі.
      Экономистердің бағалауы бойынша ҒЗТКӘ-ге арналған шығындардың 0,1% өсуі ЖІӨ-ні ұзақ мерзімді перспективада шамамен 1,2% ұлғайтуға мүмкіндік береді.
      Әлемдік тәжірибеде жеке секторда ҒЗТКӘ-ны ынталандырудың екі негізгі әдісі қолданады: гранттар мен мемлекеттік бағдарламалар арқылы тікелей қаржыландыру және салық жеңілдіктері арқылы жанама субсидиялау.
      Өнеркәсіпті дамыған елдерде мынадай салық жеңілдіктері анағұрлым жиі пайдаланылады:
      жаңа жабдықтар мен құрылыстарға капитал салу көлеміндегі табысқа жеңілдік;
      жиі ұлғаймалы коэффициентті қолдана отырып, ТҚЖ-ға шығындар мөлшерінде табыс салығына жеңілдік;
      әдетте ғылыми зерттеулерде пайдаланылатын жабдықтардың жеке арналған шығыстарды ағымдағы шығындарға жатқызу;
      салық салынбайтын және ҒЗТКӘ-ны жүргізуге жіберілетін пайданың есебінен арнайы мақсаттағы қорларды құру;
      зияткерлік меншіктен кірістерге төмендетілген ставкалар;
      төмендетілген ставкалар бойынша табысқа салық салу (шағын кәсіпорындар үшін);
      ҒЗТКӘ-ны жүзеге асыратын кәсіпорындарға салық кредиттері мен каникулдары.
      Бұдан басқа шетелде зерттеулердің перспективалық бағыттары үшін ұзақ мерзімді кредиттер беру жолымен ТҚЖ-ы үкіметтік кепілдігімен ынталандыру тәжірибесі кең пайдаланады. АҚШ-та ресми үкіметтік құжаттарда ғылыми-технологиялық салаға капитал салу тіптен «болашаққа инвестициялау» деп аталады, ал ТҚЖ саласы стратегиялық ұлттық мақсаттарды жүзеге асырудың тиімді тетіктері ретінде қарастырылады.
      Әлемнің көптеген дамыған елдерінде мемлекеттік ғылыми-техникалық саясаттың өңірлік құраушысын пайдалану үрдісі үлкен маңызға ие болып отыр, бұл жекелеген өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының тең емес деңгейлерімен түсіндіріледі.
      Бұдан өзге, индустриялық-инновациялық қызмет және тауарлық белгілерді қорғау саласындағы зияткерлік меншік объектілерін патенттеу жүйесі әлемдік практикада инновациялық белсенділікті жоғарылатудың құралдарының бірі болып табылады.
      Канада, Швейцария, Қытай, Германия, Франция, Ресей және басқа да сияқты экономикалық дамыған елдерде индустриялық саладағы зияткерлік меншік объектілерін тиісті өнеркәсіптік ведомстволар патенттейді.
      Қазіргі уақытта, тауарлық белгілерді қорғау саласындағы өңірлік халықаралық ұйымдар жоқ. ТМД елдерінің Еуразиялық кеңістіктегі тығыз ықпалдасуына байланысты (Кеден Одағын құру, Бірыңғай экономикалық кеңістік) тауарлық белгілерді қорғауды реттеу саласында проблемалар одан сайын туындайтын болады, өйткені тауарлық белгілердің аумақтық сипаттағы қорғауы бар.
      Осыған байланысты, тауарлық белгілерді қорғау саласындағы Еуразиялық ұйымды құру қажет. Қазақстан Республикасы болжамды ұйымның орналасу орны болуы мүмкін. Мысалы, Мәскеу қ., Ресей осындай Еуразиялық патенттік ұйымның (патенттерді қорғау саласында) орналасқан орны болып табылады.

      6. Саланың инновациялық-технологиялық дамуын талдау
      Ескерту. 3-бөлім 6-кіші бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 02.04.2014 № 315 қаулысымен.

      Қазіргі уақытта, әлемдік қоғамдастық үшінші индустриялық революцияға қадам басты, оның сипаттамаларының бірі сұранысты топтау, тауарлар мен көрсетілетін қызметтер өндірісінде жеке тәсілді қолдану болып табылады, бұл жұмыс күшіне, өндірісті орналастыру мен ұйымдастыруға қойылатын талаптарға маңызды әсер етуге тиіс.
      Осыған байланысты, Қазақстан индустриялық саясатты экономиканың басым салаларында бәсекелес артықшылықтарды мақсатты түрде пайдалануға бағыттауы қажет.
      Айталық, ғылыми-техникалық даму басымдылықтарын айқындау мақсатында 2010 – 2011 жылдар кезеңінде Корея ғылым мен технологияларды бағалау және жоспарлау институтының (КИСТЕП) әдіснамалық сүйемелдеуімен 2020 жылға дейінгі кезеңге бірінші ғылыми-технологиялық болжам жасау бойынша жұмыс жүзеге асырылды.
      Ғылым мен технологиялар дамуының ішкі және жаһандық трендтерін егжей-тегжейлі талдау, сондай-ақ Қазақстанның басқа елдермен салыстырғанда бәсекеге қабілеттілігі деңгейін позициялау нәтижелері негізінде сараптамалық топтар Қазақстанның 2020 жылға дейінгі ғылыми-технологиялық дамуының пайымын, мақсаты мен міндеттерін тұжырымдады. Ғылыми-технологиялық дамудың пайымы мен мақсатына қол жеткізу үшін елге қажетті түйінді ғылыми-технологиялық бағыттар мен технологиялар айқындалды.
      Осылайша, жүргізілген зерттеулердің нәтижелері бойынша Қазақстан үшін 2020 жылға дейінгі кезеңге басым болатын салалар қатарына – агроөнеркәсіптік, тау кен-металлургия кешендері, энергетикалық сектор, мұнай және газ секторы, машина жасау, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, химия және мұнай химиясы кірді.
      Қолда бар ресурстарды республиканың стратегиялық басымдығына шоғырландыру мақсатында айқындалған салалардың шеңберінде Қазақстанның одан әрі дамуына серпін беретін және елді жаңа технологиялық деңгейге шығаратын 75 сындарлы технологиялар айқындалған.
      Сындарлы технологияларды дамыту үшін мемлекет пен бизнестің үлестік қатысуы негізінде технологиялық құзыретті жоғарылату тетігіне айналуға тиіс нысаналы технологиялық бағдарламалар әзірленеді.

4. Бағдарламаны іске асыру мақсаты, міндеті, нысаналы индикаторлары және нәтижелерінің көрсеткіштері

      1. Бағдарламаның мақсаты

      Бағдарламаның мақсаты - салалар мен өңірлердің инновациялық-технологиялық дамытуды тиімді басқару, жоғары технологиялық ШОБ-ты дамыту үшін жағдайлар жасау және елдің ғылыми және инжинирингтік әлеуетін арттыру есебінен экономиканың бәсекеге қабілеттігін арттыруды қамтамасыз ететін ұлттық инновациялық жүйені құру.
      2. Нысаналы индикаторлар:
      Ескерту. 2-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 02.04.2014 № 315 қаулысымен.

р/с
№

Нысаналы индикаторлар

Өлш. бір.

2010 жыл

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

1.

Халықаралық деңгейде танылған патенттердің санын 2015 жылға қарай 30-ға дейін ұлғайту

Бір.

5

5

10

10

2.

Енгізілген жаңа технологиялардың және жүзеге асырылған тәжірибелік-конструкторлық әзірлемелердің санын 2015 жылға қарай 200-ге дейін және тиісінше 160-қа ұлғайту

Бір.

20
20

50
30

60
50

70
60

3.

2015 жылға дейінгі кезеңінде инновациялық инфрақұрылымды құру және дамыту:

Бір.
 




Салалық орталықтар - 2


1

1

Конструкторлық бюролар - 3

1

1

1

Технопарктер - 4

1

1

1

1

Коммерцияландыру орталықтары - 70

9

15

21

25

4.

Елдегі кәсіпорынның инновациялық белсенділігінің үлесі 2015 жылға дейін 10 %-ға артады

%

4,2

4,8

6,8

8,8

10

5.

Ірі шетелдік компаниялармен бірігіп жоғары технологиялық өндірістер

Бір.

-

-

1

-

1

6.

Инновациялық инфрақұрылым арқылы іске асырылған жобалардың саны

Бір.




Коммерцияландыру орталықтары

-

7

15

28

40

Технопарктер

30

40

50

60

70

Конструкторлық бюро:
- сертификатталған өнім саны

5

10

15

20

20

- сатып алынған конструкторлық құжаттама саны

6

8

8

10

12

- әзірленген конструкторлық құжаттама саны

-

4

6

10

15

7.

- ІЖӨ-нен % ғылымға және инновацияларға арналған мемлекеттік шығыстар

%

0,28

0,4

0,6

0,8

1,0

8.

ІЖӨ-нің жалпы көлеміндегі инновациялық өнім үлесін ұлғайту*

%

0,51

0,6

0,7

0,85

1,0

9.

Өнеркәсіптегі технологиялық инновацияларға арналған шығындар

Млн. теңге

31034

45000

60000

75000

98000

10.

2015 жылға қарай елдің жалпы халқының 100 мыңына шаққанда инженерлік-техникалық персоналдың санын ұлғайту

%

-

База

1,0

2,0

5,0

11.

Технологиялық инновацияларды әзірлеуге және енгізуге арналған шығындардың тиімділігін бағалау (технологиялық инновацияларға арналған шығындардың көлеміне инновациялық өнім көлемінің арақатынасы)

2,7

3,9

5,13

6,48

8,6

12.

2015 жылға қарай зерттеулер мен әзірлемелерге iшкi шығындардың жалпы iшкi өнiмдегі үлесін 1 %-ға ұлғайту

%

0,15

0,10

0,2

0,5

1

      * Бұл көрсеткіш Қазақстан Республикасы Үкіметінің Жоғары технологиялық және орта технологиялық өнімдердің тізімінің бекіткеннен кейін қайта қарастырылады.

      3. Бағдарламаның міндеті:
      Ескерту. 3-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 02.04.2014 № 315 қаулысымен.

      Өнеркәсіпті технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жүйесі

      Осы бағдарламаның маңызды басымдылықтары өнеркәсіпті технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жүйесін құру болып табылады, оның негізгі бағыттары 2010 - 2014 жылдарға арналған үдемелі индустриялық-инновациялық даму жөніндегі мемлекеттік бағдарламасымен (бұдан әрі - ҮИИД бағдарлама) экономика салаларының бөлігінде макро деңгейінде айқындалған.
      Осы Бағдарламамен, ҮИИД бағдарламасының кіші бағдарламасы (іс-шарасы) ретінде ғылыми-техникалық әлеуетін алға қойылған міндеттерді шешу мен ғылыми әзірлемелерді коммерциялау бөлігінде экономика салаларын технологиялық жаңғырту үшін елдің кәсіпкерлік құрылымының кең ауқымын тарту, инновацияларды және жаңа технологияларды енгізу мақсаты қойылады. Бұл ретте, технологиялар трансферті деп индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерінің технологияларды енгізу үдерісі түсініледі, оларды пайдалану құқығы құқық иегерлерінен заңды жолмен алынған.
      Технологиялар трансферті жүйесінің міндеттері мыналар болып табылады:
      технологиялық қажеттіліктерді және технологиялық әзірлемелерді анықтау;
      технологиялар трансфертінің Қазақстандық желісін дамыту;
      технологиялық нарықтың маркетингтік зерттеулерін жүргізу;
      Технологиялар трансферті жүйесінің пайдаланушыларын консультациялық және сараптық қолдау.

      Жаңа технологияларға сұранысты қалыптастыру

      Мынадай міндеттерді іске асыру жолымен жаңа технологияларға сұранысты қалыптастыру маңызды фактор болуы тиіс:
      1) заңнама ортасының жаңа технологияларды сатып алуына ынталандыруды жасау;
      2) жаңа жоғары технологиялық өнімді жасау (сатып алу) үшін мемлекеттің жәрдемдесуі;
      3) басқару және технологиялық сауаттылықты көтеру.
      Қойылған міндеттер мынадай жолмен шешілетін болады.
      1. Сұранысты ынталандыру үшін жаңа технологияларға сұранысты жоғарылатуды қамтамасыз ететін заңнамадағы заңнамалық бастамашылықтар пакетін әзірлеу қажет болады. Негізгі шаралар салықтық, кедендік, техникалық, экспорттық және өзге де реттеу арқылы кәсіпорындар жұмысының тиімділігін арттыратын ҒЗТКӘ-ға және өзге де шараларға инвестициялаудың тартымдылығын арттыруға бағытталған.
      2. Өңірлер мен ұлттық компаниялардың технологиялық даму бағдарламаларын қалыптастыру және іске асыру, сондай-ақ, тиісті бөлімдерді барлық мемлекеттік органдардың салалық бағдарламалары мен стратегиялық даму жоспарларына енгізу жолымен жаңа жоғары технологиялық өнімді жасауға жәрдем көрсету. Технологиялық дамудың бағдарламалары үшін ақпараттық негізді, оның ішінде, Экономика саласындағы зерттеулер шеңберінде әзірленген Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі аумақтық-кеңістіктік дамуының болжамды кестесі де құрайды.
      Технологиялық даму бағдарламасына қойылатын жалпы талаптарды индустриялық-инновациялық даму саласындағы уәкілетті мемлекеттік органы әзірлейді және белгіленген тәртіппен бекітіледі. Бағдарламада технологиялық деңгейді және салалар мен өңірлердің еңбек өнімділігін арттыруға, ШОБ желісін — жоғары технологиялық өнімдер мен қызметтерді өндірушілерді дамытуға, елдің ғылыми және инжинирингтік әлеуетін дамытуға бағытталған іс-шаралар қарастырылуы тиіс.
      Ғылыми-техникалық әлеуетті дамыту, сондай-ақ, ғылымның, білімнің және өндірістің ықпалдасуы мәселелері ғылымды 2015 жылға дейін дамытудың салалық бағдарламасы шеңберінде кешенді түрде шешілетін болады.
      Инновациялық-технологиялық дамыту бағдарламасы Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Технологиялық саясат кеңесімен қарастырылады және бекітіледі.
      Технологиялық жаңғыртуға ауқымды жәрдемдесуге бағытталатын меншік нысанына қарамастан экономиканың басымды салаларындағы өнеркәсіптік кәсіпорындар мен ұйымдарда технологиялық аудит жүргізу «Өнімділік 2020» бағдарламасы шеңберінде маңызды шараға айналады. Аудит нәтижелері кәсіпорынның технологиялық деңгейін объективті бағалауға және өндірістің пайдаланбаған резервтерді экономикалық айналымға тарту, технологиялық жаңғырту жоспарларын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Бұл технологиялар мен жабдықтарды таңдау, басқару процестерін оңтайландыру, сондай-ақ, өнімді сату өсімі және қорландыру көзін әртараптандыру кезінде жәрдемдеседі.
      Индустриялық-инновациялық даму саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган сондай-ақ, ұлттық компаниялар және ірі отандық және шетелдік инвесторлармен Қазақстан Республикасында өндіруге болатын өнімнің номенклатурасы мен оған қойылатын талаптарды анықтайтын технологиялық келісімшарттарды жасайды. Келісімшартта Қазақстан Республикасында өндірілген өнімнің бекітілген номенклатурасын ұзақ мерзімге сатып алу бойынша міндеттерді кіреді. Жоғары технологиялық өндірістерді дамытуды ынталандыру мақсатында отандық өндірушілерден инновациялық өнімдерді әзірлеу мен өндіруге арналған мемлекеттік тапсырыс қарастырылады.
      3. Инновациялық қызмет саласындағы субъектілердің басқарушылық және технологиялық сауаттылықтың сапалы деңгейін қамтамасыз ету.
      Атап айтқанда, инновацияларды дамытуға ықпал ететін құзыреттілік деңгейі арттыру мен ортаны қалыптастыру туралы сөз болып отыр. Жаңа технологияларды енгізуге ынтаны арттыруды, оған қоса меншік нысандарына қарамастан экономиканың басым салаларында өндірістік құрылымдардың ауқымды спектрі үшін инновациялық белсенділіктің тартымдылығын қамтамасыз ету.
      Бұл ретте, инновацияларды оқыту және практикада қолдану бойынша арнайы салалық білім беру бағдарламаларын, сондай-ақ инновациялық процестерді ауқымды ақпараттық-насихаттық қолдау бойынша шаралар кешенін әзірлеу мен қабылдау үлкен маңызға ие болуы керек.
      Бұдан өзге, инновациялық гранттарды беру жөніндегі жаңа тәсілдер шеңберінде кәсіпорындардың басқару технологияларын енгізуге арналған шығындарын ішінара өтеу мүмкіндігі көзделетін болады.

      Жаңа технологияларға ұсынысты қалыптастыру

      Жаңа технологияларға тұрақты ауқымды ұсынысты қалыптастыру технологиялық сараптама мен аудит жүргізу жолымен, сондай-ақ технологияларды енгізу мен таратудың қаржылық ынталандыру шараларымен тұрақты мониторинг пен өнеркәсіп салаларының технологиялық қажеттіліктерін анықтай отырып, жүйелі түрде байланысты болуы тиіс.
      Алға қойған мақсатқа жету үшін мынадай міндеттерді іске асыру қажет:
      технологиялық сараптаманы жүргізу нормативтік құқықтық базаны қалыптастыру;
      технологиялық аудиттің нәтижелері негізінде жаңа технологияларда (сұраныс) өнеркәсіп қажеттіліктерінің тізбесін қалыптастыру;
      жаңа технологиялар мен әзірлемелер (ұсыныстар) туралы ақпаратқа қол жетімділігін, оның ішінде технологиялар трансферті жүйесінің дамуы арқылы да қамтамасыз ету;
      конструкторлық бюроны, инновацияларды (білім) тарату орталықтарын, коммерциялау орталықтарын және т.б. құруды қоса алғанда, ғылыми-инновациялық инфрақұрылымды дамыту;
      инновациялық гранттарды, оның ішінде, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізуге, сондай-ақ, оның тиімділігін (өнімділігін) арттыруға бағытталған бизнестің қолданбалы зерттеулерге шығындарды ішінара өтеу бағдарламасын іске асыруға инновациялық гранттарды ұсыну.
      1. Технологиялық сараптама құны он мың есептік көрсеткіштен асатын және мемлекеттік бюджеттен қаржыландыру алуға үміткер (инновациялық және ғылыми гранттарды қоспағанда) немесе мемлекеттік бағыныстағы ұйымдардың қаражаты есебінен инновациялық жобалар мен бағдарламалардың мемлекеттік сараптаманың ажырамас бөлігіне айналуы тиіс.
      Технологиялық сараптама ережелері, объектілері, өлшемдері мен тәртібі және басқа да байланысты нормативтік құқықтық актілерді индустриялық-инновациялық даму саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган мүдделі салалық ведомстволармен бірлесіп әзірлейді және белгіленген тәртіппен бекітіледі.
      Технологиялық сараптаманың құрылатын нормативтік-құқықтық базасы атап айтқанда, ұсынылған технологиялық жобаларды қаржыландыру негіздемесін, болашақта ескірген немесе перспективалы емес технологиялар трансфертін болдырмау, сондай-ақ мәлімделген іс-шараларды қаржыландырудың қайталануын болдырмауды қамтамасыз етуі қажет.
      Технологиялық сараптаманы жүргізуді Технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператордың қолдауымен индустриялық-инновациялық даму саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган жүзеге асыратын болады.
      2. Жаңа технологиялар жөніндегі ұсынысты қалыптастыру ақпараттық ресурстармен толығымен қамтамасыз етуі қажет. Осыған байланысты, жаңа технологиялардағы өнеркәсіп қажеттілігінің тізбесін қалыптастыру өзекті болып табылады. Аталған тізбеге өндірістік кәсіпорындардың технологиялық аудит нәтижелері, сондай-ақ, технологиялық міндеттерді шешуге арналған олардың өтінімдері енгізілетін болады.
      Тізбе индустриялық-инновациялық даму саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның, инновациялық даму институтының ақпараттық ресурстарында орналастырылады, бұл жаңа технологиялар мен инновацияларды өндірушілер мен тұтынушыларының ауқымды ақпарат алмасуын қамтамасыз етуге, технологиялардың өркениетті нарығын дамыту және ғылыми әзірлемелерді коммерциялау үшін жағдай жасауға мүмкіндік береді.
      3. Перспективада ғылыми-инновациялық инфрақұрылымды дамыту жаңа өнімдер мен технологиялық шешімдерді енгізуге, инновациялық жобалар мен қолданбалы зерттеулерді коммерциялауға жәрдемдесе отырып, байланыстырылады.
      Бұл ретте, ғылым саласындағы уәкілетті орган ғылыми ұйымдардың ғылыми-техникалық инфрақұрылымын жетілдіру, ғылыми зерттеулердің сапасын арттыру жөніндегі жұмысты жалғастыратын болады.
      Отандық ғылыми ұйымдарды жоғары деңгейге шығару мақсатында олардың жұмысының тиімділігін арттыру жөніндегі жұмыс күшейтілетін болады, олар нарыққа бәсекеге қабілетті және талап етілетін әзірлемелерді, технологияларды, қызметтерді шығара алады.
      Бұл үдерісте ЖОО әлеуетін тарту ерекше рөлге ие болады. Жетекші жоғары оқу орындары базасында өз даму бағдарламалары бойынша жүзеге асыратын зерттеу университеттері құрылатын болады.
      Инженерлік пәндерге ерекше назар аудара отырып, профессорлық-оқытушылық құрамының ғылыми деңгейін тұрақты арттыру үшін жағдай жасалатын болады.
      Технологиялық шешімдер туралы ақпаратқа қол жетімділікті қамтамасыз ететін инновациялық инфрақұрылымды дамытуды алу. Аталған қызмет инновациялар, технологиялар мен білім трансферттері бойынша қызмет көрсетуге, қазақстандық және батыс әріптестермен бизнес-кооперцияларды белгілеуге, жаңа технологияларды, патенттер мен конструкторлық-технологиялық құжаттамаларды және т.б. сатып алуға байланысты болады.
      Кәсіпорындардың жаңа талап ететін өнімдерді жетелдетіп игеруі мамандандырылған конструкторлық бюро (КБ) желілерін құруға ықпал ететін болады. Бірінші кезеңде аталған ұйымдар сұраныс нарығын және машина жасау өнімдерінің ұсыныстарын талдау, ірі тұтынушылардың тапсырыстарына ықпалдасу, осы тапсырыстарды қазақстандық машина жасау кәсіпорындарында орналастыру және оларға бұйымдардың жаңа номенклатурасын игеруге қаржылық және қаржылық емес көмек көрсету мәселелерімен айналысатын болады.
      Бұл ретте, қаржылық көмек бірінші кезекте, жетіспейтін жабдықтарды сатып алуды қоса алғанда, конструкторлық құжаттамалар мен өзге де зияткерлік меншіктерді, сертификаттауды сатып алу мен пысықтауға және қазақстандық және басқа да тауар нарығына шығуға байланысты өзге де шығындарға, өндірістік желілердің техникалық дайындығына бағытталатын болады. Қаржылық көмек игерілетін номенклатуралар шығындарының барабарлығы, шығындарды ішінара өтеу және бөлінетін қаржының қайтарылу принциптеріне берілетін болады.
      Кейіннен, КБ өндірілетін өнімдердің сипаттамасын жақсартуда (өзіндік құнын төмендету, сапасын арттыру, тұтынушылық ерекшеліктерін жақсарту және т.б.) кәсіпорындарға жәрдемдесуге шоғырланады. Аталған екі кезеңді ойдағыдай өткеннен кейін КБ қағидаттық жаңа өнімді әзірлеуде машина жасаушы кәсіпорындарды қолдау орталығы болады.
      2014 жылдың соңына дейін жоғарыда көрсетілген қағидаттарға жұмыс істейтін мынадай 5 салалық бюроны құру болжануда: мұнай-газ жабдықтары, ауыл шаруашылығы машиналарын жасау, тау-кен металлургия жабдықтары, аспап жасау және көліктік машина жасау.
      Жетекші ғылыми-зерттеу ұйымдарымен бірлескен зерттеу және инжинирингтік орталықтар құрылатын болады. Атап айтқанда, 2010 жылдан бастап Шығыс Қазақстан облысында салалық металлургия орталығы құрылады, ал 2011 - 2013 жылдары мұнай-газ саласы мен агроөнеркәсіптік кешенде салалық орталықтар құрылатын болады.
      Бұдан өзге, аталған саладағы уәкілетті мемлекеттік орган жүйесінде Инновациялық жобаларды коммерциялаудың әдістемелік орталығын құру жоспарлануда. Ол технологияларды коммерциялау процестеріне қажетті нормативтік-құқықтық базаны, инновациялық қызмет субъектілеріне кеңес беру және оқыту бойынша жүйелік жұмыстарды, технологияларды коммерциялау тетіктеріне қатысты ауқымды мәселелері бойынша әдістемелік құжаттамаларды әзірлеуді, коммерцияландырудың өңірлік және жеке офистерін қолдаудың бағдарламаларын іске асыруды қамтамасыз етеді.
      Елдің маңызды өңірлерінде және технологиялық дамытудың басым салаларында технологияларды коммерциялаудың коммерциялық орталықтарын құруға жәрдем көрсетілетін болады. Жиынтығында бұл инновациялық қызметті үйлестіру мен жандандыруды, технологиялар трансферті кезінде шағын инновациялық компаниялар мен ірі кәсіпорындарға көмек көрсетуді қамтамасыз етеді.
      Коммерцияландыру орталықтары индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне әртүрлі қызметтерді (консультациялық, ақпараттық, маркетингтік, құқықтық, патенттік, білім және басқалары) көрсету жолымен инновациялық тізбектің барлық сатылары бойынша инновациялық өнімнің жылжу үдерісін нақты ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
      Дүниежүзілік Банктің «Технологияларды коммерцияландыру» жобасы шеңберінде Коммерцияландыру офисі құрылатын болады.
      Нақты зерттеулер мысалында ол әуелден талап етілетін нәтижеге және зерттеулердің коммерциялық маңыздылығына бағытталған қазақстандық ғылымды шетелдік мамандардың тәжірибесін пайдалана отырып, қалай ұйымдастыруға болатыны белгіленген.

      Технологияларды енгізуге және таратуға жәрдемдесу

      Технологияларды енгізуді және таратуды қаржылық ынталандыру жүйесін құру. Қаржылық ынталандыру инновацияларға өнеркәсіптік сұранысты жасаудың басты тәсілі болып табылады. Технологиялық жаңғыртуды жүргізетін немесе инновациялық зерттеулерді жүргізетін өнеркәсіптік кәсіпорындарды қаржылық қолдау жабдықтарды сатып алуға арналған салықтық жеңілдіктерді беру жолымен көрсетілетін болады.
      Инновациялық гранттар беру бағдарламасы шеңберінде технологиялар мен жаңа өндіріс желілерін жобалау және іске қосу-жөндеу жұмыстары бойынша инжинирингтік қызметтерді сатып алуды қоса алғанда, кәсіпорындарды технологиялық жаңғыртуға жәрдем көрсетілетін болады.
      Инновациялық гранттар жүйесі мақұлдау рәсімінен және «Өнімділік-2020» бағдарламасына енгізуден өткен кәсіпорындардан түскен өтінімдерді бағалаудың артықшылықтық режимін көздейтін болады.
      Жобалық және венчурлік қаржыландыру. Инновациялық дамуды жобалық және венчурлік қаржыландырудың тиімділігін арттыру үшін 2010 жылдан бастап экономикалық қызметі түрлерінің жалпы (ЭҚТЖ) сыныптауышына сәйкес, инновациялық даму үшін басым болып табылатын, жоғары технологиялық және орташа технологиялық өнім түрлерінің тізбесі мерзім сайын жаңартылып, бекітілетін болады. Осылайша, инновациялық салаларға инвестициялар мемлекеттік бюджеттен және  бюджеттен тыс көздерден бөлінетін қаражатты шоғырландыруға қол жеткізіледі.
      Венчурлік капиталдың өңірлік және салалық бөлікте қолжетімділігін арттыру үшін өңірлік және салалық венчурлік қорлар құрылатын болады. Қаржыландырудың салалық басымдықтары мен өңірлік қаржыландыру құрылымын басқарушы компания әзірлейді және салалық және өңірлік венчурлік қорлардың құрылтайшылары бекітеді. Жеке және институционалдық инвесторлармен бірге технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператор салалық және өңірлік венчурлік қорлардың құрылтайшылары болып табылады.
      Инновациялық жобаларды жобалық қаржыландыру кәсіпорындардың жарғылық капиталында бақылаусыз қатысу жағдайында жүзеге асырылатын болады. Инновациялық жобаларды қаржыландырудың жоғары тәуекелді сипатын ескере отырып, жоғары тәуекелді жобаларға салымдардан инвестициялардың қайтарылуы міндетті, бірақ қызметтің кепілді нәтижесі емес болып табылады.
      Технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператордың жарғылық капиталына қатысумен жобаларды іске асыратын кәсіпорындар инженерлік мамандықтарға шектеусіз жоғары білікті шетелдік жұмыс күшін тартуға құқылы.
      Экономиканың жоғары технологиялық секторларын дамыту мақсатында өндірістік қуаттарын Қазақстан Республикасында орналастыру шартымен әлемнің жетекші компанияларымен технологиялық альянстар құрылатын болады.
      Кәсіпорындардың жаңа технологияларды қабылдау дайындығын арттыру жүйесін құру. Технологиялық артта қалуды жедел қысқартуды ұстап тұратын негізгі фактор өнеркәсіптік кәсіпорындардың басқару құзыретінің және жұмыс персоналының жалпы біліктілік деңгейлерінің төмендігі болып табылады. Сондықтан, кәсіпорындардың жаңа технологияларға бейімділігін арттыру мемлекеттік араласуын қажет ететін мәселелердің бірі болып табылады. Осы бағыттағы мемлекеттік қолдаудың негізгі құралдары персоналдың біліктілігін арттыруға арналған шығындарды өтеуге арналған гранттар болады.
      Халықаралық көрмелерге, оқыту семинарларына, форумдар мен конференцияларға қатысу жаңа әлемдік инновациялық технологиялармен және әзірлемелермен таныстыру арқылы трансферт және технологияларды коммерцияландыру саласында қазақстандық мамандарды кезең-кезеңімен даярлауға мүмкіндік береді.

      Трансұлттық компанияларымен бірлескен кәсіпорындар құру

      Трансұлттық корпорациялардың қатысуымен жоғары технологиялық секторларда ірі салалық кәсіпорындарының пайда болуы өнеркәсіптік құрылымының жақсаруын қамтамасыз етеді және бүкіл экономикаға оң әсер етеді, шағын және орта бизнеске тауар жеткізуші тауашаларын иемденуге мүмкіндік береді.
      Инновациялық салалар трансұлттық корпорацияларды тарта отырып, ірі сала құраушы жобаларға инвестициялар бөлу арқылы құрылады. Бұл үшін жоғары технологиялық салаларда көшбасы әлеуетті әріптестер - трансұлттық компаниялармен (ТҰК) - жүйелі жұмыс реттеледі. Инновациялық даму институттары аталған схемада Ұйымдастырушы (әлеуетті әріптестерді айқындау және келіссөздер жүргізу), сондай-ақ, сала құраушы жобаларда тең инвесторлар, сондай-ақ зәкірлі компанияларға қызмет көрсететін ШОБ кәсіпорындары рөлінде шығады.
      Тартымды жағдайлар ретінде шетелдік компанияларға инфрақұрылыммен және салықтық жеңілдіктермен қамтамасыз ету ұсынылады. Шетелдік әріптестер, өз кезегінде, елімізге инвестициялармен қатар технологиялар мен басқарушылық шешімдері әкелуге міндеттенеді. Елімізге трансұлттық компанияларды тартудың негізгі құралы аумағында құрылатын зәкірлі компаниялар орналасуы мүмкін арнайы экономикалық аймақтар (АЭА) болады.
      2015 жылға дейін Қазақстанның жоғары технологиялық және орта технологиялық секторларында кем дегенде 2 сала құраушы бірлескен кәсіпорындар құрылады.
      Бұдан өзге, сала құраушы жобалар үшін тауарлар жеткізу мен қызметтер көрсетуге бағдарланған ШОБ-тың кемінде 15 кәсіпорны құрылады.

      Технологиялық болжау

      Технологиялық болжауды жүргізу Бағдарламаны өткізу және іске асыру кезінде ұзақ мерзімді құрал болады. Бұл, бір жағынан, өз құзыретінің дамуын қамтамасыз етуге, ал екінші жағынан, қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді даму стратегиясын нақты айқындауға мүмкіндік береді.
      Технологиялық болжау жүйесін енгізу мыналарға:
      технологиялық дамудың басым салаларын айқындауға;
      сындарлы технологиялар бойынша болжамды инновацияларды және технологиялық шешімдерді бағалауға;
      нысаналы технологиялық бағдарламаларды әзірлеуге бағытталған.

      Қолданбалы ғылымның нарықтың қажеттілігіне бағдарлануы

      Бағдарлама мақсаттардың бірі ретінде қолданбалы зерттеулердің нәтижелерін, әзірлемелері мен экономиканың нақты секторының қажеттіліктеріне инновацияларды бағдарлауды қояды. Өнеркәсіп өтінімдері бойынша ғылыми-технологиялық бағдарламаларының шеңберіндегі зерттеулерді мемлекеттік қаржыландыру мен шығындарды ішінара өтеу, сондай-ақ, қолданбалы ғылыми зерттеулерді, тәжірибелік-конструкторлық әзірлемелерді және инжинирингтік жұмыстарды жүргізуге шағын және орта бизнес субъектілерін (ШОБ) тарту маңызды элемент болады.
      Мақсатқа жету мынадай міндеттерді іске асыруға негізделеді:
      1) технологиялық зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды өткізуге мемлекеттің шығындарды өтеуі;
      2) ғылыми-зерттеу инфрақұрылымын қалыптастыру және дамыту;
      3) ғылыми-зерттеу институттарындағы, университеттеріндегі технологиялар трансферті;
      4) жетекші әлемдік ғылыми мектептермен бірге ынтымақтастықты қарқынды дамыту;
      5) біліктілікті жоғарылатуды қоса алғанда, бәсекеге қабілетті ғылыми кадрларды даярлау.
      1. Қолданбалы зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар саласындағы (ТКЖ) негізгі екпін ғылымды, өндіріс пен білімді интеграциялауға; СҒТЖ басымдықтары және ғылыми-техникалық дамудың басқа да басымды бағыттары бойынша, оның ішінде, елдің Мемлекеттік үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы шеңберінде ғылыми-зерттеу қолданбалы бағдарламаларын қалыптастыруға; жеке бизнес тапсырысы бойынша ғылыми ұйымдар орындайтын зерттеу жұмыстарын мемлекеттің шығындарды ішінара өтеуіне; қолданбалы ғылыми зерттеулер, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар және инжиниринг саласындағы ШОБ-ты мақсатты дамытуға бағытталады.
      Осы мақсатта елдегі ғылымды қаржыландыру деңгейін 2014 жылға қарай ЖІӨ-нің 1 %-ына дейін және 2020 жылға қарай ЖІӨ-нің 2 %-ына дейін арттыру жоспарлануда, ал мемлекеттің шығындарының үлесі 2014 жылға қарай ЖІӨ-нің 0,5 %-ын және 2020 жылға қарай ЖІӨ-нің 1 %-ын құрайды.
      Қолданбалы зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық әзірлемелер жүргізудің басым бағыттарындағы технологиялық зерттеулерді ішінара өтеу кәсіпкерлік белсенділікті дамытуға және инновациялық құрылымдар желілерін қалыптастыруға бағытталған.
      Өнеркәсіп салаларындағы және «келешек экономикасы» бағыттарындағы технологиялық даму бағдарламаларын іске асыруды қалыптастыруды және үйлестіруді СҒТЖ көрсеткіштеріне сәйкес инновациялық қызметті әзірлеу, мемлекеттік саясатын іске асыру және үйлестіру саласындағы уәкілетті орган жүзеге асыратын болады.
      Мемлекеттік бюджет қаражатынан қолданбалы зерттеулер мен ТКЖ-ні қаржыландыру заңнамада белгіленген, оның ішінде гранттық және бағдарламалық нысаналы қаржыландыру нысандарында жүзеге асырылады.
      Қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламасын ғылым саласындағы уәкілетті орган және салалық уәкілетті орган қалыптастыратын болады, оларды іске асыруды ғылым саласындағы уәкілетті орган үйлестіретін болады.
      2. Ғылыми инфрақұрылымды кеңейту және дамыту зерттеулердің басым салаларында технологиялық және инновациялық құрамдауыштардың мүмкіндіктерін кеңейтумен байланысты. Аталған мақсатқа қол жеткізу үшін ғылыми-зерттеу ұйымдарының дамуына мемлекеттік қолдау көрсетілетін болады.
      Бизнеспен бірлесіп, жетекші университеттердің жаңа ғылыми-зерттеу құрылымдары (бірлескен ғылыми-зерттеу орталықтары) ашылатын болады. Практика мұндай жобаларды университеттердің жанынан іске асырған неғұрлым тиімді екенін көрсетіп отыр. Бұл өнеркәсіптің тапсырысы бойынша қолданбалы зерттеулер мен әзірлемелерді жүргізуге профессорлық-оқытушылық құрамды, докторлар мен студенттерді тартуға және тәжірибеде ғылымның, білім мен өндірістің ықпалдасу принципін іске асыруға мүмкіндік береді.
      3. Халықаралық ғылыми-технологиялық ынтымақтастықты қарқындандыру жетекші шетелдік ғылыми-зерттеу институттарымен бірге бірлескен зерттеулерді қаржыландыруға мемлекеттік көрсетуімен байланысты болады. Бұл ынтымақтастықтың басым бағыты іргелі және қолданбалы ғылымдар салалардағы халықаралық ынтымақтастық бағдарламаларын өткізу жетекші халықаралық ғылыми орталықтармен бірге халықаралық ғылыми орталықтар құру болады. Қарым-қатынас және отандық ғылыми зерттеулердің нәтижелерін тарату үшін маңызды элемент шетелдік ғалымдарды тарта отырып, ғылыми симпозиумдар, конференциялар, семинарлар өткізу болады.
      4. Экономиканың басым секторларының кадрларын даярлау мен олардың біліктілігін арттыру саласындағы реформа нақты сектор қажеттіліктеріне, технологиялардың қазіргі заманғы деңгейіне бағдарланумен байланысты болады. Білім сапасы мен оқыту бағдарламаларының әлемдік стандарттары енгізілетін, сондай-ақ, бастапқы білім беруден бастап кадрларды даярлаудың бүкіл жүйесі қайта жасалатын, бірінші кезекті, техникалық мамандықтар бойынша мамандарды даярлауға бағыт алынатын болады. Бұдан өзге, жоғары білім саласында инженерлік мамандықтарға арналған бюджеттік квоталар ұлғайтылатын болады.
      Шетелдердің тәжірибесі бойынша ЖОО ғана емес, сонымен қатар, кәсіпорындардың студенттерге жетекшілік ету жолымен, өз өндірісінде даярланған маманды одан әрі пайдалану мақсатымен кәсіпорындарда өндірістік практикадан өту және жоғары технологиялық жабдықтарда оқыту мүмкіндігін ұсыну көзделетін болады.
      Ірі шетелдік және өнеркәсіптік компаниялардың зерттеу және өндірістік бөлімшелерінде инженерлердің тағылымдамасы бойынша арнайы бағдарламаларды әзірлеу қажет.
      Жаһандану мен ықпалдасудың әлемдік үдерістерін ескере отырып, отандық өнеркәсіптің бәсекелестік қабілетін арттыру үшін бұл мәселені маңызды талап ретінде қарастыра отырып, жастарды және жұмыс істейтін инженерлік қызметкерлерді оқыту жөніндегі жүйелік жұмысты ұйымдастыру қажет.
      Ғылыми зерттеулерді жүргізу үшін пайдаланылуы мүмкін қазіргі заманғы жабдықпен зертханаларды жарақтандыру бөлігінде ЖОО мен ҒЗИ-ды материалдық қамтамасыз ету мәселесі жүйелі негізде шешілетін болады.
      Аталған бағыттарды іске асыру үшін ғалымдар мен инженерлерді үшін әлеуметтік пакетті ұсыну мәселесін қамтитын (тұрғын үй, жалақыға үстемеақы және басқалары) таланттарды дамытудың нысаналы бағдарламасы әзірленетін болады.
      Бұл ретте, инженерге құрмет идеологиясын дамыту, оның кәсібін беделді ету қажет. Бағдарлама отандық инженерлік карларға ғана емес, сонымен қатар, шетелден жоғары білім деңгейі бар инженерлік-техникалық қызметкерлерді тарту үшін қолайлы жағдай жасау тиіс шараларды көздеуі тиіс.
      Бұдан өзге, ЖОО және ҒЗИ зерттеушілерін, сондай-ақ, кәсіби инженерлерді шетелде тағылымдамадан өткізу және оқыту көзделуі тиіс.
      Бұл мәселелер егжей-тегжейлі ғылым саласындағы уәкілетті орган әзірлейтін ғылымды дамытудың салалық бағдарламасында көрсетілетін және іске асырылатын болады.
      Ғылымды дамыту инновациялар үшін негіз болып табылатын назарға ала отырып, бизнестің қажеттіліктеріне қайта жүктеу жолымен оны дамытуға жаңа ғылыми жүйелік тәсіл жүзеге асырылатын болады.

      Инновациялық кластерлерді қалыптастыру

      Ірі университеттер, ғылыми орталықтар, кәсіпорындар, отандық және шетелдік инвесторлардың, инновациялық өндіріс немесе технологиялар трансфертімен айналысатын басқа да құрылымдар арасындағы байланысты қамтамасыз ететін инновациялық ортаны қалыптастыру мақсатында инновациялық кластерлер құрылатын болады.
      Инновациялық кластерлерді дамыту білімнің, ғылымның, қаржы мен бизнестің синергиясын қамтамасыз етеді.
      Инновациялық кластерлерді қалыптастыру үшін мынадай талаптардың болуы қажет:
      1. ЖОО-ның, ғылыми ұйымдардың, ірі компаниялардың зерттеу бөлімшелерінің, инвестициялық қордың және инновациялық ШОБ-тың болуы;
      2. Еркін қолжетімділік және кластер қатысушылары арасында ақпаратпен алмасу бойынша талаптар;
      3. Қолайлы кәсіпкерлік орта;
      4. Тиісті инженерлік-техникалық инфрақұрылым (коммуникациялар, жолдар, тұрмыстық жағдайлар);
      5. Ғылыми, инженерлік және адам қарым-қатынасының сыртқы шетел ортасымен еркін режимі;
      6. Таланттарды тарту үшін жағдай жасау.
      Бұл ретте, зерттеу, оқыту, тәжірибелік-өнеркәсіптік сынамалау және жаңа ғылымды қажетсінетін технологияларды енгізу технопарктер, бизнес-инкубаторлар, оның ішінде гранттар мен әртүрлі қорлар есебінен шағын инновациялық компаниялар құру арқылы жүргізілетін болады.
      Пилоттық ретінде ұлттық деңгейде мынадай жобалар іске асырылуда - Назарбаев Университеті, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ (Алматы қаласы) және «Алатау» ақпараттық технологиялар паркі және Ақмола облысының Шортанды ауданындағы Научный кентінде Ғылыми білім беру кешенін (агроөнеркәсіптік кешен) құру бойынша ұсыныстар енгізілген.
      Өңірлік деңгейде бұндай жобалар іске асуы мүмкін.
      Өңірлік деңгейде негізін жетекші жоғары орындар немесе технопарктер құрайтын жоғары технологиялар аймағы құрылатын болады. Мысал ретінде «Алтай» Шығыс Қазақстан өңірлік технопаркі болып табылады.
      Бұл ретте, 2011 жылы инфрақұрылымды салу, шетелдік басқарушы компанияны тарту, ІТ-университетті құру шеңберінде көзделетін «Алатау» ақпараттық технологиялар паркі инновациялық хаб ретінде қарастырылады. Бұл мақсатта 2010 жылы «АТП» АЭА дамыту тұжырымдамасы бекітіледі және ТЭН әзірленеді, сондай-ақ, инфрақұрылым құрылысының аяқталуына қаражат бөлінді.
      Бағдарламаның аталған бағытын іске асыру нәтижесінде білім беру мекемелерінде инновациялық қызметті жандандыру, сондай-ақ, инновациялық қызметті ғылыми-технологиялық сүйемелдеуге қол жеткізілетін болады, ғылымның, білім мен өндірістің ықпалдасуы пайда болады.

      Инновациялық жобалар мен компанияларды ынталандыру шаралары

      Инновациялық гранттар нақты бағыттар бойынша әзірленетін гранттық бағдарламалар шеңберінде берілетін болады. Гранттық бағдарлама инновациялық гранттарды алуға арналған өтінімдерді іріктеудің өлшемдерін, жылдар бойынша бағдарламаға арналған бөлінетін қаражаттың көлемін, сондай-ақ, жобаны қаржыландырудың барынша көп көлемі мен үлесін, өтеуге жататын шығыстардың рұқсат етілетін түрлерінің тізбесін, нәтижеліліктің басты көрсеткіштерін белгілейді.
      Инновациялық гранттарды берудің негізгі бағыттары мыналар болады:
      Жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың тиімділігін арттыру;
      ТКЖ жүргізу;
      Гранттық бағдарламаларды әкімшіліктендіру жөніндегі функция технологиялық саясат жөніндегі ұлттық операторға жүктеледі.
      Инновациялық грантты беру туралы шешімді кем дегенде 2/3 тәуелсіз, оның ішінде шетелдік сарапшылардан, ғылымның, бизнестің, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерінен тұратын технологиялық салалық кеңес қабылдайды.
      Инновациялық гранттарды беру тәртібін Үкімет бекітетін болады.
      Технологиялық бизнес-инкубаторлау. Технопарктер, сондай-ақ, индустриялық-инновациялық даму саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган әкімшіліктендіретін тиісті тұрақты жұмыс істейтін бюджеттік бағдарлама қолдаудың аталған түрін жүзеге асыру үшін жүйелік негіз болып табылады.
      Әр технопаркте қазіргі заманғы физикалық инфрақұрылым жасалатын және технопарктің қызмет кешенін пайдаланатын инноваторлар, инновациялық компаниялар мен басқа да тұлғалар келуі үшін қолайлы жағдайлар қамтамасыз етілетін болады.
      Технопарктердің қызметі (алаңдар, консультациялық, заң, бухгалтерлік қызметтер, телефон байланысын, интернетті, мамандандырылған жабдықты пайдалану) аталған бюджеттік бағдарлама қаражаты есебінен жеңілдікті немесе тегін көрсетілетін болады.
      Жобаны инкубациялаудың ең көп мерзімі - 24 ай. Аталған мерзім ішінде жоба сатып алынатын бизнес деңгейіне шығуға немесе келешегі жоқ ретінде қолдау тоқтауы тиіс. Технопарк инкубациялаған сәтті және келешегі жоқ жобалардың арақатынасы оның жұмыс істеуінің тиімділігін бағалаудың негізі болады.
      Жобаларды іріктеу тәртібі, олардың мониторингі, инкубациялау бойынша қызмет ұсыну, сондай-ақ жұмыс істеу тиімділігін бағалау тәртібі мен технопарктердің қызметін регламенттейтін өзге де құжаттарды инновациялық даму саласындағы уәкілетті орган бекітетін болады.
      Инновациялық жобаларды тікелей жобалық және венчурлік қаржыландыру.
      2010 - 2014 жылдарға арналған венчурлік инвестициялар дамуының бағыттары өңірлік және салалық венчурлік қорларды құру болып табылады. Технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператор венчурлік нарыққа қатысушыларға қаржылық, әдістемелік, консультациялық және ақпараттық қолдау көрсететін, сондай-ақ, олардың біліктілігін арттыру, олардың арасындағы ақпараттық, сараптық және өзге де өзара іс-қимылды орнату жөніндегі бағдарламаларды іске асыратын болады.
      Кәсіпкерлер инвестициялық қолдау объектілері болып табылады, артықшылық шағын инновациялық бизнес жобаларға беріледі. Өңірлерде инновациялық жобаларды қаржыландыруды олардың түсуі бойынша венчурлік қорлар жүзеге асыратын болады.
      Тікелей жобалық қаржыландыру мынадай схема бойынша жұмыс істеп тұрған өндірістерді жаңғыртуға бағытталған жобаларға қатысуға арналған фокус біртіндеп ауысатын болады: жаңа өндірістік жабдықты сатып алуды көздейтін кәсіпорындарды қайта құрылымдау жөніндегі бірыңғай үйлестіру кеңесі мақұлдағаннан кейін Технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператор жеңілдетілген схема бойынша жаңғырту іс-шараларын іске асыру үшін жеткілікті сомада кәсіпорынның жарғылық капиталында қатысу мүмкіндігін қарастырады. Оларды енгізуді аяқтағаннан кейін меншік иесі төлеммен оператордың үлесін, оның ішінде, белгілі бір маржамен кері сатып алуды жүзеге асырады.
      Венчурлік және жобалық қаржыландыруды іске асыру үшін қажетті қаражат белгіленген рәсімдерге сәйкес жыл сайынғы негізде айқындалады.
      Аталған бағыттың тиімділігін арттыру үшін заңнама тәртібімен венчурлік қорлар мен өндірістік компанияларда Технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператордың қатысу үлесін сатып алуды жеңілдету жөніндегі шаралар қарастырылатын болады.
      Бұдан өзге, технологиялық даму жөніндегі уәкілетті орган Ұлттық оператормен бірге «бизнес-періштелер» деп аталатын венчурлік капиталистерді Қазақстанда дамыту үшін жағдай жасауға кіріседі.

      Инновациялық ортаны дамыту

      Бағдарламаны іске асырудың маңызды бағыты қолайлы инновациялық ортаны дамыту үшін жағдай жасау және шараларды іске асыру болып табылады. Ол шешім қабылдаудың бірыңғай жүйесін қалыптастыруды және инновациялық саясатты, елдің инновациялық жүйелерінің барлық деңгейлерінің тиімді өзара іс-қимыл механизмдерін іске асыруды үйлестіруді қамтиды. Жүйе ұлттық, салалық, өңірлік деңгейлерде инновациялық даму саясатының тиімділігін және ұлттық инновациялық жүйенің (ҰИЖ) барлық деңгейлерін үйлестіруді қамтамасыз етуге тиіс.
      Бағдарлама шеңберіндегі алдағы жұмыстың маңызды аспектісі қоғамда инновациялық мәдениетті қалыптастыру болып табылады. Ол, атап айтқанда инновациялық қызметті насихаттауды, инновациялық ұлттық ділді қалыптастыруды, қоғам, инноваторлар, бизнес пен мемлекет арасындағы кері байланыс жасауды қамтиды.

      Мемлекеттік басқару тетіктерін жетілдіру және Ұлттық инновациялық жүйесін дамытуды үйлестіру

      Технологиялық дамуды басқару жүйесі. Ұлттық деңгейдегі инновациялық жүйенің жұмысын үйлестіруді қамтамасыз ету үшін шешім қабылдау мен инновациялық саясатты іске асыруды үйлестірудің иерархиялық жүйесі құрылады.
      Елде индустриялық саясатты іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметі мен уәкілетті органның жанынан тұрақты жұмыс істейтін консультативтік-кеңесші орган құрылады.
      Технологиялық және инновациялық қызметті басқаруды:
      Технологиялық саясат жөніндегі кеңес;
      Технологиялық салалық кеңестер;
      Мемлекеттік саясатты әзірлеу, іске асыру және инновациялық қызметті үйлестіру саласындағы уәкілетті орган;
      Технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператор;
      Салалық уәкілетті органдар жүзеге асырады.
      Жүйенің жоғарғы үйлестіруші буыны Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі басқаратын Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы технологиялық саясат жөніндегі кеңес болады. Кеңес және оның дербес құрамы туралы ереже заңнамада белгіленген тәртіппен әзірленеді және бекітіледі.
      Технологиялық даму жөніндегі комиссия мемлекеттік органдар басшыларының, ұлттық компаниялардың, ірі бизнес және қоғамдық бірлестіктердің өкілдерінің, Нобель сыйлығы лауреаттарының деңгейіндегі шетелдік сарапшылардың арасынан құрылады және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі. Бұл ретте, бизнестің, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, ғалымдар, сондай-ақ, сарапшылар құрамның кемінде үштен екісін құрауға тиіс.
      Технологиялық саясат кеңестің негізгі міндеттері мыналар:
      индустриялық-инновациялық қызмет саласындағы, оның ішінде салааралық ғылыми-технологиялық жоспарды бекіту және өзекті сипат беру, сондай-ақ, әзірлеуге ұсынылатын технологиялық бағдарламалардың тізбесі жөніндегі мемлекеттік саясаттың негізі бағыттарын анықтау;
      гранттық бағдарламаларды іске асырудың негізгі бағыттарын;
      жоғары технологиялы және орташа технологиялы өнімдердің тізбесін қалыптастыру болып табылады.
      Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі (бұдан әрі - ИЖТМ) мемлекеттік саясатты әзірлеу, іске асыру және елдегі инновациялық қызметті үйлестіру саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган - Технологиялық саясат жөніндегі кеңестің жұмыс органы болады.
      ИЖТМ жыл сайын елдің технологиялық дамуының негізгі нәтижелері туралы Мемлекет басшысына баяндама ұсынатын болады.
      Технологиялық даму жөніндегі ұлттық оператор ретінде инновациялық саясатты іске асыру тиімділігін қамтамасыз ету үшін инновациялық даму процестерін үйлестіру және мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну жөніндегі Қазақстан Республикасындағы уәкілетті органның жалғыз операторы - «Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік» (ТДҰА) АҚ-ы құрылатын болады.
      Технологиялық салалық кеңестер қызметінің мақсаты «Индустриялық саясат туралы» Қазақстан Республикасының заңымен регламенттеледі және мыналар бойынша:
      мемлекеттік бюджет есебінен салалық қолданбалы технологиялық бағдарламаларды өткізудің басым бағыттарын анықтау;
      гранттық бағдарламалардың жобаларын қалыптастыру және бекіту;
      гранттық бағдарламалар шеңберінде олардың әрқайсысы бойынша қаржыландыру лимиттерін бөле отырып, жобаларды қаржыландыру;
      гранттық бағдарламаларды іске асыру, сондай-ақ, оларды мерзімінен бұрын тоқтату туралы ұсыныстардың мониторингі және тиімділігін талдау;
      тиісті салаларда іске асырылып жатқан индустриялық-инновациялық даму саясатын жақсарту жөнінде ұсыныстар қалыптастыру бойынша ұсыныстар беруден тұрады.
      Агенттік функциясына мыналар кіретін болады: Технологиялық саясат жөніндегі кеңестің, технологиялық салалық кеңестердің жұмысын қамтамасыз етуді қоса алғанда, инновациялық жүйені дамыту жөніндегі жұмыстар, инновациялық даму үдерістеріне ақпараттық-талдамалық сүйемелдеу; технологиялық болжау және жоспарлау жөніндегі жұмыстарды жүргізу, Салалық кеңестерге қарауға ұсынылатын технологиялық бағдарламалардың тақырыптарын үйлестіру, сондай-ақ, жобаларды орындауға арналған конкурстарды өткізу, қаржыландыруды ұйымдастырушылық-операциялық сүйемелдеу және өткізілетін жобалардың нәтижелеріне мониторинг жүргізу, инновациялық жобалар бойынша ақпараттық дерекқорды жасау және коммерцияландыру жөніндегі қызметтерді жүзеге асыру; инновациялық инфрақұрылымды басқару, халықаралық ұйымдармен оларды ақпараттық, білім беру және қаржылық ресурстар мәніне тартуға ынтымақтастық.
      ҚР Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі Салааралық ғылыми-технологиялық жоспарды әзірлеу және іске асыру, олардың мемлекеттік бюджеттің қаражатынан қаржыландыру көлемін анықтауды қоса алғанда, технологиялық бағдарламаларды келісу арқылы салалық министрліктердің, ұлттық компаниялардың және даму институттарының технологиялық даму жөніндегі қызметтерін үйлестіруді жүзеге асыратын болады.
      Технологиялық және инновациялық жобалар мен бағдарламаларды гранттық қаржыландыруды Технологиялық даму жөніндегі агенттік арқылы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі жүргізетін болады.
      Ғылыми зерттеулерді басқару жүйесі. Білім және ғылым министрлігі ғылым және ғылыми-техникалық қызмет мәселесін үйлестіреді: іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің бағдарламаларын қалыптастыру және іске асыру, ғылыми-техникалық өнімді жасау және ғылыми зерттеулер нәтижелерін коммерцияландыру сатысына дейін жеткізу, қолданбалы зерттеулер нәтижелерін растау үшін тәжірибелік-өнеркәсіптік үлгілерді құру жөніндегі ҒЗТКЖ жүргізу.
      Бұл ретте, Жоғары ғылыми-техникалық комиссия стратегиялық міндеттер мен басымдықтарды, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді бағыттары бойынша айқындайды. ЖҒТК құзыретіне Ұлттық ғылыми кеңестердің ұсыныстарын және басымды ғылыми бағыттар бойынша технологиялық салалық кеңестердің ұсынымдарын ескере отырып, қолданбалы ғылыми зерттеулердің салалық бағдарламаларын қарау кіреді.
      Технологиялық даму мен ғылыми қызметті басқарудың ұсынылатын сұлбалары осы салалардың айқын аражігін ажыратуға мүмкіндік береді. Сонымен ғылыми зерттеулерді басқару жүйесіне жалпы ғылыми мәні бар іргелі және қолданбалы бағдарламалар жататын болады, сонымен қатар технологиялық дамуды басқару жүйесінің құзыретіне ортақ қаржыландыру жағдайында отандық өнеркәсіптің алдында тұрған технологиялық сипаттағы көкейкесті проблемаларды шешетін ғылыми зерттеулер мен ТКӘ нәтижелерін коммерцияландыру мен көбейту кіретін болады.

      Инновациялық процестерді талдамалық сүйемелдеу

      Ұлттық инновациялық саясатты іске асырудың тиімділігін арттыру үшін осы Бағдарлама шеңберінде инновациялық даму процестерін ақпараттық-талдамалық қолдау жүйесін құру және жұмыстар блогын жүргізу жоспарланып отыр, оның барысында мынадай міндеттер шешілетін болады:
      елдегі инновациялық қызметтің жай-күйіне кешенді талдау жүргізу;
      инновациялық саясатты жүзеге асырудағы мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалаудың әдістемесін әзірлеу және жүргізу;
      қазақстандық статистикалық көрсеткіштерді әлемдік стандарттарға бейімдеу;
      Қазақстанның инновациялық дамуының рейтингіне мониторинг жүргізу;
      тұрақты негізде технологиялық форсайттың ұлттық жүйесін құру және одан әрі қолдау жөніндегі жұмысты жүргізу;
      инновациялық қызметтің тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар әзірлеу.
      Осы жұмыстар блогын іске асыру нәтижесінде инновациялық даму үдерісін талдамалық сүйемелдеу жүйесі құрылатын болады.

      Ғылымды және инновацияларды насихаттау

      Ақпараттандырудың тұрақты жұмыс істейтін жүйесін құру және халықты инновациялық даму үдерістеріне тарту іске асырылатын бағдарламаның тиімділігін арттырудың басты ресурстарының бірі болып табылады.
      Осы мақсатта жыл сайынғы инновациялық конгресс, инновациялық идеялар конкурстары, рационализаторлық идеялар конкурстары, инновацияларға арналған журнал басып шығару, журналистік сыйлықтар, ғылыми-танымдық түсірілімдер жоспарланған. Аталған іс-шаралар инновациялық процеске қатысушылар арасында тәжірибе, ақпарат алмасуға және ынтымақтастықты жолға қоюға мүмкіндіктер жасайды, сондай-ақ, отандық және шетелдік жұртшылықты инновациялық даму үдерістеріне назарын аударады.
      ҰИЖ-де кері байланыстың болуы Мемлекетке қоғамның мүддесі мен мұқтаждықтарын ескеруге және инновация саласында неғұрлым тиімді мемлекеттік саясат қалыптастыруға мүмкіндік береді.
      Қоғам мен мемлекеттің кері байланысын қамтамасыз ету үшін құралдардың бірі ұлттық инновациялық портал болып табылады. Инновациялық портал техникалық көзқарас тұрғысынан ҰИЖ барлық негізгі қатысушыларын белсенді өзара іс-қимылға тартуға және «бір терезе» принципі бойынша сапалы платформаны қамтамасыз етуге жарамды инновация саласындағы ең осы заманғы ұлттық Интернет-ресурс болып табылады. Онда идеяны генерациялаудан, бизнес-инкубаторлар мен технопарктерде ҒЗТКЖ жүзеге асырудан бастап және кейін әзірлемені өндіріске енгізумен аяқтап инновацияны коммерцияландырудың барлық кезеңінде инноваторларға көмектесетін барлық қызметтер іске асырылатын болады.
      Қоғам мен мемлекеттің кері байланысын қамтамасыз етудің басқа өте маңызды құралы әлеуметтік сауалнамалар, инновациялық саясатты ұғыну мен қабылдау үшін халық пен бизнесті сауалнамалау болып табылады.

      Заңнама базасын және инновацияларды дамытуды салықтық ынталандыру тетіктерін жетілдіру

      Бұл бағдарламаның сәтті іске асырылуы «Индустриялық саясат туралы» заңда технологиялық дамудың басымдықтарын анықтайтын, технологиялық саясатты қалыптастыру және іске асыру, технологиялық болжауды жүзеге асыру, экономиканың басым салаларында өнеркәсіптік кәсіпорындардың технологиялық аудитін жүргізу саласындағы Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің рөлін, сондай-ақ жергілікті атқару органдарының рөлін үйлестіруші орган ретінде Технологиялық саясат жөніндегі кеңесті бекітуді талап етеді.
      Бұдан өзге, заң елдегі инновациялық қызметті үйлестіру, технологияларды коммерцияландыру, технологиялар трансферті, базалық қаржыландыру, конструкторлық бюро қызметі, өнеркәсіптің жаңа технологияларға қажеттіліктерінің тізбесін қалыптастыру, техникалық сараптамалар жүргізу, сондай-ақ инновациялық гранттар берудің жаңа тәсілдері үшін, оның ішінде шығыстарды ішінара өтеу жағдайында құқықтық негізді қамтамасыз етеді.
      Бұл ретте, «Инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы» Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңы күшін жоюға қойылатын болады.
      Қазақстан Республикасында зерттеулер мен әзірлемелерді тікелей жүргізуге арналған жер қойнауын пайдаланушы кәсіпорындардан түсімдердің кем дегенде 1% міндетті аударымдар енгізілетін болады. Бұл мәселе тиісті салалық министрліктермен пысықталуда.
      Қаржылық және мемлекеттің өзге де қатысуының көмегімен алынған ғылыми қызмет нәтижелерінің құнынан кірісті тікелей әзірлеушілердің алуына арналған құқық берілетін болады.
      Салық кодексімен өндірістік мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстар, машиналар мен жабдықтар бойынша, оның ішінде, 100% жедел амортизацияға жататын меншікті әзірлемелер нәтижесінде алынған салық жеңілдіктерін беру көзделген.
      Қажеттілік туындаған жағдайда инновацияларды дамытуды ынталандыруға қол жеткізу үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 19 наурыздағы № 269 қаулысымен бекітілген Қосылған құн салығы есепке алу әдісімен төленетін импортталатын тауарлардың тізбесін қайта қарау көзделуде.
      Салық кодексімен ғылыми-зерттеу және ғылыми-техникалық жұмыстарға (ҒЗҒТЖ) арналған шығындарды КПН бойынша 100% көлемінде шегерім жасау көзделген. ҒЗҒТЖ-ға салымдарды ынталандыру үшін ҒЗҒТЖ-ға арналған тиісті шығындардан 50 %-ға салық салынатын табысты азайтуға құқық қосымша берілетін болады.
      Сондай-ақ, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға (ТКЖ) салымдарды ынталандыру туралы мәселе пысықталуда.
      Бұдан өзге, 5 жыл мерзімге кейбір салықтардан (корпоративтік табыс салығы, жер салығы, мүлік салығы және әлеуеттік салық) босату түрінде жоғары технологиялық өнімді шығаратын компаниялар үшін қосымша ынталандыру шаралары бойынша мәселе пысықталатын болады.
      Экологиялық стандарттар мен техникалық регламенттер әкімшілік ынталандыру және өндірістік активтерді жаңғыртуға қысым бойынша құралдарды көкейтесті ету бөлігінде күшейтілетін болады.

      Өңірлік инновациялық жүйелерді құру

      Толық өңірлік инновациялық жүйе құру (ӨИЖ) белгілі бір өңірді оның ерекшелігін ескере отырып дамытуда шоғырлану, жергілікті кәсіпорындардың проблемаларын шешуге кешенді түрде баруға, кәсіпкерлермен, ғалымдармен және өнертапқыштармен неғұрлым тығыз жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Бұл жалпы алғанда бүкіл ел бойынша инновациялық қызметті арттыруға едәуір әсер береді.
      ҰИЖ құрамына өңірлік венчурлік қорлар, технопарктер, бизнес-инкубаторлар, коммерцияландыру орталықтары және басқалары кіреді, олардың функцияларына инновациялық жобаларды қаржыландыруды және басқаларын қоса алғанда, өңірлік инновациялық бағдарламаларды әзірлеу, бекіту және іске асырылуын бақылау; өңірлерде инновациялық инфрақұрылымдар (технопарктер, бизнес-инкубаторлар, коммерцияландыру орталықтары және басқалары) қалыптастыру; инновациялық сала үшін кадрларды қайта даярлау; ғылымды қажет ететін инновациялық өндірістерді ұйымдастыру және дамыту үшін инвестициялар тарту; ресурс үнемдейтін және экологиялық жағынан таза технологияларды енгізу, өңірде жұмыс істеп тұрған өнеркәсіп кәсіпорындарын жаңғырту және қайта құру кіреді.
      ҰИЖ Қызметін үйлестіруді Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар (ӘКК) жанынан құру ұсынылатын өңірлік инновация кеңселері жүзеге асыратын болады. Бұл ретте, әдістемелік басшылық пен барлық ҰИЖ жұмыстарын үйлестіру ИЖТМ мен ТДҰА арқылы жүргізілетін болады.

      4. Бағдарламаны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

      1. Жаңа технологияларға сұранысты, инновацияларға ұсынысты қалыптастыру және инновацияларды енгізу және тарату жолымен технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жүйесін дамыту.
      2015 жылға қарай саны 150 жобадан кем емес болатын өз қызметін жаңа ғана бастайтын жоғары технологиялық компаниялардың ғылыми-технологиялық зерттеулері мен бизнес инкубациялау нәтижелерін коммерцияландыру модельдері сараланатын болады; технологиялар трансфертінің ұлттық желілерінің негіздері жасалатын болады; шамамен 50-дей алдыңғы қатарлы шетелдік технологиялар тартылатын болады; инновациялық технологияларға сатып алынған құрылыстық-технологиялық құжаттамалардың, лицензиялардың және патенттердің саны 100-ден кем емес болады. Инновациялық гранттарды берудің, оның ішінде, жұмыс істеп тұрған өндірістердің тиімділігін арттыруға жәрдемдесуге бағытталған инновациялық гранттарды беру жүйесі іске қосылатын; кем дегенде саны 100 жоғары технологиялық өнімді жеткізушілер - ШОБ инновациялық кәсіпорындарының желісі қалыптастырылатын және кем дегенде 50 инновациялық жоба қаржыландырылатын болады. Бұдан өзге, сала құраушы жобалар үшін тауарларды жеткізуге және қызметтер көрсетуге бағытталған кем дегенде 15 ШОБ кәсіпорны құрылатын болады.
      2. Технологиялық болжау және жоспарлау, бизнестің қажеттіліктеріне арналған қолданбалы ғылымды бағдарлау және инновациялық кластерлерді қалыптастыру арқылы меншікті құзыреттерді жасау.
      2015 жылға қарай ғылыми-технологиялық болжаудың ұлттық жүйесі құрылатын, Салааралық ғылыми-технологиялық жоспар, Инновацияларды дамытудың салалық бағдарламалары әзірленетін; кем дегенде 10 ірі ғылыми-зерттеу институттарын және орталықтарын, 30 инновациялық компанияны, 4 бизнес-инкубаторды қамтитын кем дегенде 2 ұлттық инновациялық кластер құрылатын; заңнамаға ҒЗТКӘ-ға инвестициялау үшін ынталандыру жасау үшін өзгерістер енгізілетін; отандық инноваторлармен және инновацияларды тұтынушылармен жүйелік жұмыс принципі енгізілетін болады.
      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 02.04.2014 № 315 қаулысымен.
      3. ҰИЖ элементтерін үйлестіруді арттыру, инновациялық белсенділікті насихаттау және заңнама базасын жетілдіру жолымен инновациялық ортаны дамыту.
      2015 жылға қарай инновациялық даму саласындағы уәкілетті органның рөлін күшейту; салалық және өңірлік деңгейлерді қамтитын инновациялық-технологиялық дамуды басқарудың тиімді ұлттық жүйесін қалыптастыру; Технологиялық саясат жөніндегі кеңес, технологиялық салалық және ғылыми кеңестер арқылы шешімдерді сараптық қабылдау жүйесін құру; технологиялық даму жөніндегі бірыңғай ұлттық операторды құру; инновациялық даму үдерістерін ақпараттық және үгіт-насихаттық қамтамасыз ету жөніндегі ұзақ мерзімді шаралар кешенін әзірлеу және іске асыру; шетелдік жоғары технологиялық инвесторлармен және өнертапқыштармен жүйелік жұмыстың принциптерін енгізу жолымен шешімдерді тиісті қабылдау және инновациялық қызметті үйлестіру жүйесі құрылатын болады.

      5. Мемлекеттік органдармен және ұйымдармен өзара іс-қимыл:

      Бағдарламаны іске асыру үшін мынадай мемлекеттік органдар мен ұйымдардың жәрдемдесуі қажет:
      Қазақстан Республикасы Индустрия мен жаңа технологиялар министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі;
      Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі
      Облыстардың және Астана мен Алматы қалаларының әкімдіктері;
      «Ұлттық инновациялық қор» АҚ;
      «Инжиниринг және технологиялар трансферті орталығы» АҚ;
      «Ғылым қоры» АҚ;
      «ҚазАгроИнновация» АҚ;
      «Қазақстандық тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығын жаңғырту мен дамыту орталығы» АҚ;
      «Парасат» ҰҒТХ» АҚ;
      «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ.
      «Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік» АҚ»
      Ескерту. 5-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 03.07.2013 № 681 қаулысымен.

5. Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

      Бағдарламаны іске асырудың бірінші кезеңінде (2010 - 2012 жж.) ғылыми және технологиялық даму жүйесін құру, нормативтік-құқықтық базаны көкейкестілендіру, сондай-ақ, инновациялық дамуды қолдаудың жаңа гранттық және өзге де бағдарламаларын әзірлеу (талдамалық қамтамасыз ету, технологиялық инкубациялау, салалық конструкторлық бюро желілерін және коммерцияландыру офистерін құру, үгіт-насихат іс-шаралары және т.б.) болжанып отыр.
      Осы кезеңде бюджеттік бағдарламаларды әзірлеуден басқа өңірлер мен ұлттық компанияларды инновациялық-технологиялық дамыту бағдарламаларын әзірлеу, жобалық және венчурлік қаржыландыруда жаңа тәсілдерді енгізу, техникалық регламенттер жүйесі арқылы инновацияларды ынталандыру болжанып отыр.
      Аталған кезеңнің негізгі мақсаты - бірінші кезекте, өнеркәсіпті үдемелі жаңғырту үдерістерімен байланысты инновацияларға арналған сұранысты қанағаттандыруға бағытталған инновацияларды дамытуды мемлекеттік қолдаудың кешенді тетігін жасау және байқап көру.
      Бағдарламаны іске асырудың екінші кезеңінің негізгі мақсаты (2012 - 2014 жылдар) - бірінші кезеңде әзірленген ғылыми-технологиялық үдерістерді қолдау құралдарын қолдану, өз тиімділігін көрсеткен пилоттық жобалардан олардың ауқымдылығына көшу. Бұдан өзге, 2014 жылдан кейін шешуді талап ететін тиісті міндеттерге сай инновацияларды мемлекеттік қолдаудың кешенді тетігі әзірленетін болады. Шамамен алғанда, екінші бес жылдық жоспар Қазақстанда әзірленетін инновациялардың сапасын ынталандыруға бағытталатын болады.

6. Қажетті ресурстар

      Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру республикалық бюджеттің, жергілікті бюджеттердің және инвестициялардың қаражаттары есебінен жүзеге асырылатын болады.
      Бұл ретте, республикалық бюджеттің шығыстары тиісті кезеңге арналған бюджетті нақтылау кезінде Республикалық бюджет комиссиясының қарауына шығарылатын болады.

7. Қазақстан Республикасында инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

      Ескерту. 7-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 03.07.2013 № 681 қаулысымен.

Р/с №

Іс-шаралар

Аяқталу нысаны

Орындау үшін жауаптылар

Орындалу мерзімі (жылдар)

Болжанатын шығындар
(мың теңге, жылдар)

Қаржыландыру көздері

Бюджеттік бағдарламаның № (бар болса)

2010

2011

2012

2013

2014

барлығы

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Технологиялар трансферті арқылы өнеркәсіпті жаңғыртуға жәрдемдесу жүйесі

1.

Инновацияларды дамыту үшін салықтық преференциялар беру мәселелері бойынша Салық салу жөніндегі консультациялық кеңеске ұсыныстар енгізу

Консультациялық кеңес шешімі

ИЖТМ, Қаржымині, БҒМ, МГМ, ЭДСМ, АШМ, «ҰИҚ»АҚ

2011 жылғы I жарты-жылдық







2.

«Өнімділік 2020» бағыты шеңберінде инновациялық гранттар беру

Есеп

ИЖТМ

2010 - 2014 жылдар

1 725 000,0

7 500 000, 0

3 478

4 300 000,0

4 300 000,0

21 303 000,0

РБ

233-026

3.

026 бюджеттік бағдарлама шеңберінде жаңа сызба бойынша Инновациялық гранттар беру қағидасын әзірлеу және бекіту

ҚР Үкіметінің қаулысы

ИЖТМ

2011 жыл














Талап етілмейді





4.

Инновациялық жобаларды қаржыландыру

Заңды тұлғаны (жобалық компанияны) тіркеу

«ТДҰА» АҚ (келісім бойынша)

2010 - 2014 жылдар

1 300 000,0









РБ

233-066

5.

Өңірлердің, салалардың және ұлттық компаниялардың инновациялық-технологиялық даму бағдарламаларын әзірлеу және бекіту

ҚР Үкіметінің қаулысы

ИЖТМ, Қаржымині, ЭДСМ, басқа да уәкілетті салалық мемлекеттік органдар, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ

2011 жыл









Талап етілмейді



6.

Технопарктерді, салалық конструкторлық бюроларды, халықаралық технологиялар трансферті орталықтарын басқару және үйлестіру бойынша қызметтер

ҚР Үкіметіне есеп

ИЖТМ, мүдделi мемлекеттiк органдар, ұлттық компаниялар (келісім бойынша)

2010 - 2014 жылдар

159 000,0

374004

116137

168416

168416

986273

РБ

233-012

7.

Техникалық сараптаманы жүргізу ережелері мен тәртібін әзірлеу

ҚР Үкіметінің қаулысы

ИЖТМ

2011 жыл









Талап етілмейді

РБ

8.

Инвестициялық жобаларды техникалық сараптамадан өткізу мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ

2012 жыл





РБ

9.

Технологияларды коммерцияландыруды мемлекеттік қолдау тетіктерін іске асыру бойынша қызметтер

«ТДҰА» АҚ Директорлар кеңесiнiң шешiмi

«ТДҰА» АҚ (келісім бойынша)

2011 - 2014 жылдар

61 000,0

88 800,0

145 782

157 103

157 103

609 788

РБ

233-012

10.

2010 - 2012 жылдары 2 конструкторлық бюро көру және дамыту

Заңды тұлғаны тіркеу

ИЖТМ, «ҰИҚ» АҚ (келісім бойынша), «ИТТО» АҚ (келісім бойынша)

2010 - 2012 жылдар

600 000,0

869 000,0

869 000,0



2 338 000,0

РБ

233-066

11.

Шетелдік компаниялармен бірлесіп екі салалық инжирингтік орталық құру және олардың қызметін қамтамасыз ету мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ

2011 жыл





РБ

12.

Жетекші шетелдік технологиялық Көшбасшылармен екі бірлескен жоғары технологиялық өндірісті құру мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ

2011 жыл











РБ

13.

«Өнімділік 2020» бағыты шеңберінде қазіргі заманғы басқару технологияларын енгізу

ИЖТМ-ге есеп

«ТДҰА» АҚ (келісім бойынша)

2010 - 2014 жылдар

165 000,0

165 000,0







РБ

233-085

II. Технологиялық болжау және қолданбалы ғылым мен инжинирингті дамыту басымдықтары

14.

Технологиялық болжамдауды ұйымдастыру бойынша қызметтер, инновацияларды дамыту саласында ақпараттық-талдамалық және консультациялық қызметтер

Жол карталары бойынша басым салалар мен технологиялар тiзбесi

ИЖТМ, «ҰИҚ» АҚ (келiсiм бойынша)

2010 - 2014 жылдар

100 000,0

234 519,0

91040

105172

105172

635903

РБ

233-012

15.

Орта мерзімді перспективаға Қазақстан Республикасының салааралық ғылыми-технологиялық жоспарын әзірлеу және бекіту

ҚР Үкіметінің қаулысы

ИЖТМ, МГМ, БҒМ, Қоршаған ортамині, Еңбекмині, Қаржымині, ЭДСМ, АШМ, ККМ

2010 - 2012 жылдар




Талап етілмейді



16.

Білім беру гранттарының жалпы санында өнеркәсіптің басым салалары бойынша Рh. D магистрлары мен докторларын даярлауға арналған гранттар үлесін ұлғайту жөніндегі мәселені пысықтау

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы

БҒМ

2011 - 2014 жылдар











РБ

17.

Назарбаев Университеті инновациялық кластерін құру және дамыту, оның ішінде Халықаралық пәнаралық құралдар мектебін құру;
- Энергетикалық зерттеулер орталығын (ЭЗО) құру;
- Тіршілік туралы ғылымдар орталығы және т.б. құру

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы

БҒМ, ИЖТМ, Назарбаев Университеті

2011 - 2014 жылдар

1 755 588,




РБ

18.

Әл-Фараби ат. ҚазҰУ инновациялық кластерін құру бойынша ұсыныстарды енгізу

Бюджеттік өтінім

БҒМ, ИЖТМ, Әл-Фараби ат. ҚазҰУ (келісім бойынша)

2011 жыл





РБ

19.

«Алатау» АТП АЭА одан әрі дамыту мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ, «Алатау» АТП АЭА

2011 жыл







20.

*Ақмола облысының Шортанды ауданын Научный кентінде ғылыми-білім беру кешенін (агроөнеркәсіптік кешен) құру1

ҚР Үкіметіне ақпарат

АШМ, Қаржымині, ЭБЖМ, БҒМ, Әділет министрлігі, Ақмола облысының әкімдігі, «ҚазАгроИнновация» АҚ

2010 - 2014 жылдар

134 451,0

675 000,0

3 391 250,0

6 547 500,0

6 547 500,0

17 295 701,0

РБ

212-105 және 048

21.

Технологиялық бизнес-инкубациялау бойынша мемлекеттік тетіктерді іске асыру бойынша қызметтер

ҚР Үкіметіне есеп

ИЖТМ, «ТДҰА» АҚ (келiсiм бойынша)

2011 - 2014 жылдар

180 000,0

306 181,0

339 626

368 491

368 491

1562789

РБ

233-012

22.

4 өңірлік (венчурлік) қор құру мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ, «ҰИҚ» АҚ (келісім бойынша), тиісті облыстардың әкімдіктері

2011 жыл





РБ

233-066

23.

4 салалық венчурлік қор құру мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ, АШМ, БҒМ, МГМ, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ (келісім бойынша), «ҰИҚ» АҚ (келісім бойынша), «ИТТО» АҚ (келісім бойынша), «Қазагроинновация» АҚ (келісім бойынша)

2011 жыл





РБ

233-066

24.

СҚО өңірлік технопарктің екінші кезегін құру және жарақтандыру мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ

2012 жыл





РБ

233-066

25.

Астана қаласындағы өңірлік технопарктің екінші кезегін құру және жарақтандыру мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИЖТМ

2012 жыл






233-066

26.

Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне сәйкес жоғары технологиялық және орта технологиялық болып табылатын өнім түрлерінің тізбесін қалыптастыру

ҚР Үкіметінің қаулысы

ИЖТМ

2011 жыл

-


Талап етілмейді

27.

Шетелдік әріптестермен бірге «Болашақ» бағдарламасы бойынша университеттерде, ҒЗИ-да жұмыс істейтін жас мамандар, ғалымдар, ірі өнеркәсіптік компаниялардың R&Dбөлімшелерінде және институттарда жұмыс істейтін ғалымдар үшін арнайы тағылымдама бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

БҒМ, «Халықаралық бағдарламалар орталығы» АҚ

2011 - 2014 жылдар





РБ

28.

Тәжірибелік-конструкторлық және жобалау жұмыстарын жүргізу бойынша ғылыми-техникалық бағдарлама жасақтау жөніндегі мәселені пысықтау

Бюджеттік өтінім

БҒМ, ИЖТМ

2011 - 2014 жылдар





РБ

29.

«Бастау» студенттік бизнес-инкубаторын одан әрі дамыту жөніндегі мәселені пысықтау

ҚР Үкіметіне ақпарат

БҒМ, ШҚМТУ

2011 жыл





ШҚГТУ бюджеттік емес қаражаты

30.

«ІРГЕТАС» инженерлік бейінінің зертханасын одан дамыту жөніндегі мәселені пысықтау

ҚР Үкіметіне ақпарат

БҒМ, ШҚМТУ

2011 - 2013 жылдар





РБ

31.

Тәжірибелік-өндірістік аймақ құру жөніндегі мәселені пысықтау

ҚР Үкіметіне ақпарат

БҒМ, ШҚМТУ

2011 - 2012 жылдар




Белгіленген тәртіппен бекітілген ҚЭН-ге сәйкес қаржыландыру көлемі

РБ

III. Инновациялық орта қалыптастыру

32.

Инновацияларды дамыту саласындағы ақпараттық-талдамалық және консультациялық қызметтер, оның ішінде өнертапқыштық қызметті және инновациялық белсенділікті ынталандыратын конкурстарды ұйымдастыру, баспа мен электрондық өнімді шығару және тарату

Есептер, орындалған жұмыстар актісі

ИТЖМ, «ТДҰА» АҚ (келiсiм бойынша)

2010 - 2014 жылдар

186 570,0

307091

130954

144117

144117

912849

РБ

233-017

33.

Салалық технологиялық кеңестердің және Технологиялық саясат бойынша кеңестің қызметін қамтамасыз ету мәселесін пысықтау

Бюджеттік өтінім

ИТЖМ, «ҰИҚ» АҚ (келісім бойынша)

2011 жылдар





РБ

34.

ҚР технологиялық дамыту бойынша ұлттық операторды құру

Президент Жарлығы, ҚР Үкіметінің қаулысы

ҚР ПӘ, ИТЖМ, Әділетмині, ЭДСМ, Қаржымині

2011 жыл




Талап етілмейді
 

35.

Инновациялардың өңірлік кеңселерін құру ережесін әзірлеу және бекіту

ҚР Үкіметінің қаулысы

ИЖТМ, Әкімдіктер, ЭДСМ, Қаржымині

2011 жыл




Талап етілмейді 

36.

ӘКК жанынан инновациялардың өңірлік кеңселерін құру

Әкімдік қаулысы

Әкімдіктер, ИЖТМ, «ТДҰА» АҚ (келісім бойынша), даму институттары

2011 - 2014 жылдар





ЖБ

37.

Өндірістік активтерді жаңартуға және ескірген технологияларды пайдалануды шектеуге бағытталған техникалық регламенттер әзірлеу және енгізу

Бекітілген техникалық регламенттер және экологиялық стандарттар

ИЖТМ, мүдделі мемлекеттік органдар

2011 - 2012 жылдар




Әзірлемелердің нормаларына сәйкес

РБ

38.

Қазақстандағы технопарктердің даму тұжырымдамасын әзірлеу және бекіту

ИЖТМ бұйрығы, тұжырымдама

ИЖТМ

2011 жыл




Талап етілмейді

39.

Инновацияны дамытуды ынталандыру және ескірген технологияларды енгізуге тыйым салу бөлігінде «Техникалық реттеу туралы» ҚР Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу

«Техникалық реттеу туралы» ҚР Заңына өзгерістер

ИЖТМ, Әділетмині

2012 жыл




Талап етілмейді

1) қаржыландыру көлемі тиісті кезеңдерге арналған бюджетті қалыптастыру кезінде ТЭН әзірлеу нәтижелері бойынша түзетуге жатады

* - республикалық бюджеттен бөлінетін қаржылардың жыл сайынғы көлемі

аббревиатуралардың толық жазылуы:
ҚР ПӘ - Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі
МГМ - Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі
ИЖТМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі
ДСМ - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
АШМ - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі
ККМ - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі
БАМ - Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі
Еңбекмині - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі
БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
ЭДСМ - Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі
Қаржымині - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі
Әділетмині - Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі
ЭБЖМ – Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі
ШҚМТУ - Шығыс Қазақстан Мемлекеттік техникалық университеті
Әл-Фараби ат. ҚазҰУ - Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
ӘКК - әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар
«ҰИҚ» АҚ - «Ұлттық инновациялық қоры» акционерлік қоғамы
«ИТТО» АҚ - «Инжиниринг және технологиялар трансферті орталығы» акционерлік қоғамы
«Самұрық-Қазына» ҰӘҚ - «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ
«ТДҰА» АҚ – «Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік» акционерлік қоғамы
«Алатау» АТП АЭА - «Алатау» ақпараттық технологиялар паркі арнайы экономикалық аймағы
СҚО - Солтүстік Қазақстан облысы
РБ - республикалық бюджет
ЖБ - жергілікті бюджет

Об утверждении Программы по развитию инноваций и содействию технологической модернизации в Республике Казахстан на 2010 - 2014 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 ноября 2010 года № 1308.

      В целях реализации постановления Правительства Республики Казахстан от 14 апреля 2010 года № 302 "Об утверждении Плана мероприятий Правительства Республики Казахстан по реализации Государственной программы по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 - 2014 годы" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемую Программу по развитию инноваций и содействию технологической модернизации в Республике Казахстан на 2010 - 2014 годы (далее - Программа).

      1-1. Ответственным центральным и местным исполнительным органам, национальным холдингам, компаниям и организациям (по согласованию) представлять информацию о ходе реализации Программы в соответствии с Правилами разработки и мониторинга отраслевых программ, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 марта 2010 года № 218 "Об утверждении Правил разработки и мониторинга отраслевых программ".

      Сноска. Постановление дополнено пунктом 1-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 02.04.2014 № 315.

      2. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан Исекешева А.О.

      3. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр


Республики Казахстан

К. Масимов


  Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 30 ноября 2010 года № 1308

Программа по развитию инноваций и содействию технологической
модернизации в Республике Казахстан на 2010 - 2014 годы
1. Паспорт Программы

      Сноска. Раздел 1 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 03.07.2013 № 681; от 02.04.2014 № 315.

      Наименование - Программа по развитию инноваций и

      Программы содействию технологической

      модернизации в Республике Казахстан

      на 2010-2014 годы

      Основание для - План мероприятий Правительства

      разработки Республики Казахстан по реализации

      Государственной программы по

      форсированному

      индустриально-инновационному

      развитию Республики Казахстан на

      2010-2014 годы, утвержденный

      Постановлением Правительства Республики

      Казахстан от 14 апреля 2010 года № 302

      Ответственный - Министерство индустрии и новых

      государственный технологий Республики Казахстан

      орган

      Цель Программы - Построение национальной инновационной

      системы, обеспечивающей повышение

      конкурентоспособности экономики за счет

      создания системы управления

      инновационно-технологическим

      развитием, инновационного развития

      отраслей и регионов, создание условий

      для развития высокотехнологичного

      малого и среднего бизнеса и повышения

      научного и инжинирингового потенциала

      страны

      Задачи - 1. Развитие системы содействия

      Программы технологической модернизации путем

      формирования спроса на новые

      технологии, предложения инноваций и

      внедрения и распространения инноваций.

      2. Создание собственных компетенций

      через технологическое прогнозирование и

      планирование, ориентирование прикладной

      науки на потребности бизнеса и

      формирование инновационных кластеров.

      3. Развитие инновационной среды путем

      повышения координации элементов НИС,

      пропаганды инновационной активности и

      совершенствования законодательной базы.

      4. Постановка четких технологических

      задач перед наукой для последующего

      внедрения данных решений на

      отечественных предприятиях.

      5. Создание и внедрение наукоемких

      технологий и конкурентоспособной

      биотехнологической продукции для

      здравоохранения и сельского хозяйства,

      охраны окружающей среды, пищевой и

      перерабатывающей промышленности.

      Сроки реализации - 1. 2010 – 2011 годы:

      Программы На первом этапе реализации Программы

      предполагается создание и апробирование

      комплексного механизма государственной

      поддержки развития инноваций.

      2. 2012 – 2014 годы:

      На втором этапе реализации Программы

      предполагается применение разработанных

      на первом этапе инструментов поддержки

      научно-технологических процессов,

      переход от пилотных проектов,

      показавших свою эффективность к их

      масштабированию.

      Целевые - 1. Количество международно-признанных

      индикаторы патентов до 30 к 2015 году.

      2. Количество внедренных новых

      технологий и осуществленных

      опытно-конструкторских разработок к

      2015 году до 200 и 160 соответственно.

      3. Инновационная инфраструктура в

      период до 2015 года: количество

      отраслевых центров - 2 единицы,

      конструкторских бюро - 5 единиц,

      технопарков - 8 единиц.

      4. Инновационная активность предприятий

      в стране к 2015 году 10 %.

      5. Высокотехнологичные производства

      совместно с крупными зарубежными

      компаниями - 2

      6. Количество проектов, реализованных

      через инновационную инфраструктуру:

      центры коммерциализации - 90,

      технопарки - 250, конструкторские бюро,

      в том числе количество

      сертифицированной продукции - 70,

      количество приобретенной

      конструкторской документации - 44,

      количество разработанной

      конструкторской документации - 35.

      7. Государственные расходы на науку и

      инновации от ВВП к 2015 году - 1 %.

      8. Увеличение доли инновационной

      продукции в общем объеме ВВП к 2015

      году - 1 %.

      9. Затраты на технологические инновации

      в промышленности к 2015 году - 98 000

      млн. тенге.

      10. Увеличение количества

      инженерно-технического персонала на 100

      тыс. человек общего населения страны к

      2015 году - 5 % от уровня 2011 года.

      11. Оценка эффективности затрат на

      разработку и внедрение технологических

      инноваций (соотношение объема

      инновационной продукции к объему затрат

      на технологические инновации) к 2015

      году - 8,6

      12. Увеличение доли внутренних затрат

      на исследования и разработки от

      валового внутреннего продукта

      к 2015 году – 1 %.

Источники и объемы

финансирования

- Общая стоимость Программы на

2010 - 2014 годы составляет 45644303

тысячи тенге за счет средств

республиканского бюджета.

Ежегодные объемы средств,

выделяемых из республиканского

бюджета, будут уточняться при

формировании бюджета на

соответствующий год

2. Введение

      Программа развития инноваций и содействия технологической модернизации нацелена на достижение устойчивого развития страны путем создания эффективной системы генерации и использования знаний в экономике, в том числе через ориентирование прикладной науки на задачи модернизации отечественной промышленности.

      На фоне глобализации мировой экономики Казахстан сталкивается с рядом проблем: сырьевая направленность экономики, незначительная интеграция с мировой экономикой, неразвитость производственной инфраструктуры, общая техническая и технологическая отсталость предприятий, отсутствие действенной связи науки с производством, отсутствие финансирования научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ (далее - НИОКР).

      Разработка настоящей Программы вызвана необходимостью формирования через комплекс интегрированных, взаимосвязанных мер системного характера, эффективно действующей национальной инновационной системы (далее - НИС), включающей в себя механизмы генерации, распространения и коммерциализации знаний.

3. Анализ текущей ситуации

      Сноска. Раздел 3 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 02.04.2014 № 315.

      1. Оценка текущей ситуации состояния отрасли (сектора), а также влияния данной отрасли (сектора) на социально-экономическое и общественно-политическое развитие страны

      По итогам Отчета о глобальной конкурентоспособности Всемирного экономического форума на 2012 – 2013 годы, Казахстан занимает 51 место среди 144 стран мира, что выше позиции предыдущего года на 21 пункт. Улучшение рейтинга объясняется, главным образом, макроэкономической стабильностью и прогрессом в области технологической готовности. В тоже время по уровню развития инноваций Казахстан занимает 103 место, что является основанием для совершенствования государственной политики и национальных приоритетов.

      В результате системных усилий со стороны государства инновации были определены в качестве стратегически важного направления развития Республики Казахстан. Первоначально вопросы инновационного развития нашли отражение в Стратегическом плане до 2010 года, затем в Стратегии индустриально-инновационного развития на 2003 – 2015 годы, Программе по формированию и развитию национальной инновационной системы Республики Казахстан на 2005 – 2015 годы. Правовое регулирование инновационной деятельности было заложено с принятием в 2006 году Закона Республики Казахстан "О государственной поддержке инновационной деятельности".

      Новый импульс для развития инноваций был дан с началом реализации Государственной программы по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы, утвержденной Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958. Меры стимулирования инноваций были закреплены в Законе Республики Казахстан "О государственной поддержке индустриально-инновационной деятельности", в 15 сопутствующих законах и 35 подзаконных актах.

      Кроме того, по опыту многих стран мира определено долгосрочное видение и план дальнейших действий в сфере инноваций. Следующий этап инновационной политики Казахстана получил отражение в Концепции инновационного развития Республики Казахстан до 2020 года, утвержденной Указом Президента Республики Казахстан от 4 июня 2013 года № 579.

      Реализованы реформы в научной сфере. Финансирование науки в 2012 году удвоено (47 млрд. тенге) и достигло 0,22 % к валовому внутреннему продукту. Введены новые механизмы финансирования: базовое, программно-целевое и грантовое. Кроме того, финансирование научных исследований выведено из-под действия законодательства о государственных закупках.

      Приоритеты научных исследований определяются Высшей научно-технической комиссией. Созданы национальные научные советы, в состав которых входят ученые, представители бизнеса и зарубежные эксперты. При проведении экспертизы научных проектов, претендующих на государственные гранты, в 2012 году привлечено 659 зарубежных экспертов из 59 стран мира, в том числе 463 из Европы и Соединенных Штатов Америки.

      На этом фоне произошли заметные изменения в показателях научно-инновационного развития. Показатель инновационной активности увеличился с 4 % в 2009 году до 7,1 % в 2011 году. В 6,2 раза по сравнению с 2009 годом увеличились затраты на технологические инновации (с 31 до 194,9 млрд. тенге).

      Значительным фактором является 20-кратное увеличение иностранных инвестиций в технологические инновации, с 2,1 до 40 млрд. тенге, доля которых теперь составляет 20 %. Примерно на треть вырос объем выпускаемой инновационной продукции, с 142,1 до 235,9 млрд. тенге.

      Происходит прогрессивное наращивание взаимодействия бизнеса, промышленности и сферы науки. Количество совместных проектов по исследованиям и разработкам увеличилось с 235 в 2009 году до 390 в 2011 году, или на 40 %. При этом количество совместных проектов с научными организациями увеличилось более чем в два раза, с 60 до 134, доля данных проектов увеличилась с 25 до 34,3 %. Также увеличилось и число совместных проектов с высшими учебными заведениями (с 15 до 45), удельный вес разработок с высшими учебными заведениями увеличился с 6,4 до 11,5 %.

      Новый импульс получил инновационный бизнес. Если в период с 2003 по 2009 год было поддержано около 180 инновационных проектов, то за 2010 – 2012 годы получили поддержку свыше 400 проектов.

      Несмотря на то, что реформы осуществляются в Казахстане уже достаточно продолжительное время, в стране не наблюдается заметный прогресс в направлении формирования инновационной экономики. Например, судя по индексу уровня применения знаний в экономике (КEI) на 2009 год (Рисунок 3.1.1) Казахстан отстает от таких стран с сопоставимым уровнем ВВП на душу населения, как Чили, Малайзия и Турция. Иначе говоря, уровень конкурентоспособности казахстанской экономики недостаточно высок.



      Рисунок 3.1.1 - Применение знаний в экономике

      По индексу KEI (уровень применения знаний в экономике) страну можно сравнить с такими странами, как Ямайка и Монголия, где доходы населения значительно ниже. Более того, по индексу Innovation System (Рисунок 3.1.2) Казахстан можно сравнить со странами Африки, таких как Ангола, Зимбабве, в которых ВВП на душу населения в 18 раз ниже, чем в Казахстане.



      Рисунок 3.1.2 - Инновационная система

      В целом, оценка сложившейся в Казахстане ситуации позволяет сделать предположение, что национальная система поддержки и внедрения инноваций остается слабым звеном, поскольку в стране нет эффективной системы конвертирования отечественных и зарубежных знаний в национальное богатство.

      Инновационная активность предприятий.

      За 2009 год капитальные и текущие затраты на технологические инновации составили 61050,9 миллион тенге (в 2008 г. - 113460,1 миллион тенге). При этом, затраты на приобретение машин и оборудования, связанные с технологическими инновациями составили 78,2 %, на исследование и разработку новых продуктов, производственных процессов направлено - 12 %, на приобретение новых технологий - 2,1 %. Затраты связанные с осуществлением инновационной деятельности на 80 % являются процессными инновациями, т.е. отсутствует спрос на исследования и разработку новых продуктов.

      По итогам 2009 года было проведено статистическое наблюдение инновационной деятельности на 10096 предприятиях республики, среди которых только 399 хозяйствующих субъекта имели технологические инновации (разработка и внедрение нового продукта или производственного процесса). Для сравнения в 2008 году этот показатель составлял 447 предприятий. Таким образом, наблюдается снижение инновационной активности предприятий.

      Научно-исследовательские институты.

      Анализ деятельности научных организаций показал, что большинство проектов по разработке инновационной продукции являются инициативными разработками, а не региональными или научно-техническими заказами, т.е. разработчики сами изобретают какой-либо продукт и в последующем вынуждены искать ему применение и находить покупателей этих изобретений.

      Между тем, государственный заказ, в свою очередь не связан напрямую с потребностями бизнеса и определяется государственными органами самостоятельно. Это говорит об отсутствии связей между наукой и предприятиями.

      Одним из институциональных пробелов здесь является отсутствие сформированной базы для создания и развития сети офисов коммерциализации как связующего звена между инноваторами и потребителями инноваций.



      Рисунок 3.1.3 - Основания разработок инновационной продукции,

      количество разработок

      Таким образом, модель управления и финансирования казахстанской прикладной науки в значительной мере ориентирована на удовлетворение научного интереса, а не решение конкретных задач технологического характера, стоящих перед бизнесом. Данная модель явно не подходит для создания динамичных отраслей и производств, которые могли бы конкурировать на международных рынках.

      Университеты.

      Анализ успешного зарубежного опыта показал, что одним из основных условий эффективной системы генерации инноваций является вовлечение в данный процесс высших учебных заведений.

      В 2009 году реализовывалось 15 совместных проектов между предприятиями и университетами Казахстана, что показывает очень низкий уровень сотрудничества. При этом данное положение объясняется не столько немотивированностью предприятий к массовому внедрению инноваций, сколько недостаточным уровнем качества исследовательских услуг, которые предлагают наши ВУЗы. Данная проблема, в свою очередь вызвана немотивированностью ВУЗов на развитие собственных научных компетенций, так как основной доход они, в отличие от западных университетов получают от оказания образовательных услуг.

      Данная диспропорция ведет к ухудшению качества исследовательского персонала, уменьшению интереса молодежи к научной деятельности.

      Венчурные фонды.

      Несмотря на наметившуюся государственную поддержку венчурных фондов, результаты показывают малое количество, как самих венчурных фондов, так и реализуемых ими проектов. Основными причинами этого стали дефицит интересных инновационных проектов, неосведомленность инноваторов о возможностях венчурного финансирования, ограниченные объемы финансирования. Это привело к формированию слабой венчурной инфраструктуры, ее концентрации в основном в городе Алматы.

      При этом практика показывает, что венчурные фонды оперируют в непосредственной близости от своего месторасположения, их деятельность в регионах практически не представлена. Кроме того, отсутствуют условия для развития венчурных капиталистов - "бизнес-ангелов". В стране нет данных об их примерном количестве, их деятельность официально не признается предпринимательством. При этом ни один закон, касающийся инновационной деятельности, не отражает в должной мере понятие венчурного финансирования и, как следствие, отсутствует поддержка на законодательном уровне.

      Интеллектуальная собственность.

      Национальная патентная система Республики Казахстан является важным стратегическим ресурсом, способствующим продвижению социально-экономических и научно-технических реформ, расширению рыночных отношений и росту интеллектуального потенциала страны.

      В условиях форсированного индустриально-инновационного развития страны патентная система направлена на обеспечение необходимых и достаточных патентно-правовых, патентно-информационных и институциональных условий формирования благоприятного инновационного климата для производства в Казахстане товаров и услуг с защищенными правами интеллектуальной собственности и утверждения Республики Казахстан в качестве равноправного и конкурентоспособного партнера международных экономических отношений в условиях глобализации.

      Инновационный патент как оперативный документ исключительного права промышленной собственности будет являться одним из инструментов быстрого выведения инноваций на рынок, который выдается по результатам экспертизы на локальную новизну и промышленную применимость.

      В Казахстане Национальная инновационная система начала формироваться в 2003 году в виде институциональной и физической инфраструктуры: проектное финансирование в лице АО "Национальный инновационный фонд" (далее - АО "НИФ"), инжиниринг и трансферт технологий в лице АО "Центр инжиниринга и трансферта технологий" (далее - АО "ЦИТТ"), венчурное финансирование в лице ряда венчурных фондов с участием АО "НИФ" и физическая инфраструктура в виде 4 технопарков в городах Алматы, Караганда, Уральск, а также ПИТ Алатау.

      Однако, как показала практика, само создание элементов инфраструктуры не привело к росту инновационной активности. В этой связи требуется выработать и реализовать новые подходы к формированию Национальной инновационной системы (НИС), повышению эффективности взаимодействия ее элементов (включая восполнение недостающих звеньев в "цепи" инновационной поддержки), а также усилению взаимодействия и координации этих элементов для достижения конечной цели.

      2. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз для данной отрасли (сектора)

      В результате проведенного SWOT анализа были выявлены следующие факторы развития НИС:

Сильные стороны

Слабые стороны

1. Политическая стабильность

2. Наличие природных ресурсов

3. Широта охвата средним и высшим

образованием

4. Политическая поддержка руководством

страны мер по повышению эффективности НИС

5. Сильная вертикаль власти, основанная на

строгой субординации и дисциплине в

госорганах

6. Наличие инновационной и финансовой

инфраструктуры

7. Наличие опыта венчурного и проектного

финансирования инновационных проектов

1. Недостаточная последовательность в

реализации государственной политики в

области науки, технологии и инноваций

2. Отсутствие системы, координирующей

национальный, региональный и отраслевой

уровень НИС (отсутствие формализованных

подходов в работе на региональном уровне)

3. Низкий начальный технологический и

управленческий уровень предприятий

4. Дефицит высококвалифицированных

технических кадров

5. Слабая информированность о

возможностях повышения производительности

труда через внедрение инноваций (слабая

инновационная культура)

6. Небольшой внутренний потребительский

рынок

7. Сложившийся разрыв между наукой и

производством

8. Длительные сроки получения охранных

документов на изобретения и промышленные

образцы

9. Менее 1 % казахстанских заявок на

изобретения патентуются в других странах

мира

10. Отсутствие эффективного механизма

взаимодействия с представителями бизнес и

научного сообщества

11. Нехватка квалифицированного персонала

в области трансферта технологий

Возможности

Угрозы

1. Рост эффективности НИС за счет улучшения

взаимодействия между промышленностью и

наукой

2. Значительное повышение

производительности труда за счет трансферта

технологий

3. Лидерство в ряде перспективных

высокотехнологичных отраслей, за счет явных

конкурентных преимуществ и наличия научных

заделов

4. Рост рынков сбыта высокотехнологичной

продукции за счет интеграционных процессов

(Таможенный союз, ВТО)

5. Создание условий для возврата

интеллектуальных ресурсов

1. Усиление конкуренции в сфере

инновационного развития среди

развивающихся стран

2. Увеличивающийся отрыв от научно-

технологического и производственного

уровня развитых стран

3. Закрепление сырьевой направленности

экономики из-за высокого роста цен на

сырье

4. Высокая концентрация экономики

5. Смена приоритетов в государственной

политике

6. Недостаточное финансирование

7. Утечка интеллектуальных ресурсов

8. Снижение качества образования

9. Сравнительно низкая популярность

инженерно-технических специальностей

10. Возрастающая конкуренция со стороны

зарубежных высокотехнологичных компаний


      3. Основные проблемы, тенденции и предпосылки развития соответствующей отрасли (сектора)

      В качестве основных факторов, сдерживающих развитие НИС выделены:

      1. Отсутствие единой стратегии развития инноваций;

      2. Отсутствие координации между институтами инновационного развития и единого центра принятия решений и ответственности;

      3. Низкая инновационная активность предприятий и отсутствие спроса на инновации;

      4. Хаотичное развитие инновационной инфраструктуры, без учета потребностей реального сектора экономики и выработки конкретной реализуемой стратегии;

      5. Слабая связь науки и бизнеса;

      6. Высокая стоимость капитала, сдерживающая инвестиции в инновации, а также неразвитость рынка венчурного капитала для финансирования инновационных малых компаний;

      7. Практическое отсутствие анализа передовых технологий в мире и возможностей их использования в Республике Казахстан.

      Как следствие вышеназванных причин в секторе инновационного развития наблюдается:

      слабая конкурентоспособность отечественной науки по сравнению с зарубежными школами, высокая рискованность проведения НИОКР для частного сектора и отсутствие действенных механизмов разделения рисков (частичное возмещение затрат) со стороны государства;

      отсутствие научно-обоснованной системы долгосрочного технологического планирования;

      неразвитость услуг по трансферту технологий;

      слабая защита прав интеллектуальной собственности и отсутствие профессиональных услуг по коммерциализации технологий;

      длительность сроков патентования объектов интеллектуальной собственности;

      недостаточное количество запатентованных за рубежом отечественных объектов интеллектуальной собственности в области индустриально-инновационного развития;

      низкий уровень прямых иностранных инвестиций в обрабатывающую промышленность;

      дефицит квалифицированных технических кадров в сфере разработки новой продукции и процессов;

      низкий интерес общественности (особенно молодежи) к инновационной и научно-технической тематике и ее вовлеченности в инновационную сферу и слабое стимулирование бизнеса на повышение производительности.

      Решение названных проблем можно рассматривать как предпосылки развития соответствующего сектора экономики.

      4. Анализ действующей политики государственного регулирования индустриально-инновационной деятельностью

      Сноска. Подраздел 4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 02.04.2014 № 315.

      Уполномоченным государственным органом, ответственным за разработку и реализацию политики в сфере индустриально-инновационного развития является Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан, в функции которого входят: внесение предложений в Правительство Республики Казахстан по приоритетным направлениям инновационной деятельности; выделение инновационных грантов; проведение мониторинга реализации и оценка эффективности выполнения инновационных проектов, осуществляемых за счет инновационных грантов; государственный контроль за исполнением законодательства Республики Казахстан о государственной поддержке инновационной деятельности, в том числе за выполнением комплекса мер инновационного развития.

      Министерство образования и науки Республики Казахстан является уполномоченным органом, ответственным за формирование, реализацию и координацию всех фундаментальных и прикладных исследований, проводимых в стране, состояние и развитие научно-исследовательской инфраструктуры, подготовку и повышение квалификации научных кадров, а также проведение Государственной научно-исследовательской экспертизы научных проектов и программ, реализуемых за счет средств государственного бюджета.

      Инновационная деятельность в стране регулируется законами Республики Казахстан "О государственной поддержке индустриально-инновационной деятельности" и "О науке". см.z110407

      Законы Республики Казахстан "О государственной поддержке индустриально-инновационной деятельности" (далее – Закон) и "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты по вопросам государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности" (далее – сопутствующий Закон) были приняты в январе 2012 года с целью решения вопросов развития инновационного бизнеса.

      Ключевой идеей Закона является обеспечение максимально возможного объема государственной поддержки инноваций на всех этапах развития инноваций. Закон усовершенствовал терминологию в области инноваций в соответствии с международными тенденциями, которое интерпретируется как более широкое понятие – результат деятельности физических и юридических лиц в виде новых или усовершенствованных производств. Кроме того, в Законе более четко распределены компетенции государственных органов, структурирован состав индустриально-инновационной системы, заложена система технологического планирования страны, представлены механизмы анализа эффективности реализации индустриально-инновационной политики, предусмотрены новые и усовершенствованы существующие механизмы поддержки и стимулирования инноваций. Законом были определены 14 инструментов поддержки индустриально-инновационного развития, в том числе включающие 9 новых видов инновационных грантов.

      Также, согласно сопутствующему Закону внедрены меры налогового стимулирования вклада компаний и недропользователей в научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы. Среди них вычеты из налогооблагаемой базы расходов на научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы в размере 50 % и прямой налог на недропользователей в размере 1 % от совокупного годового дохода на научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы.

      5. Обзор позитивного зарубежного опыта индустриально-инновационного развития

      Достижение критической массы инновационно - восприимчивого бизнеса играет важную роль в индустриально-развитых странах. Для сравнения, в Канаде и Австралии - странах схожих с Казахстаном по структуре экономики и иным факторам, доля инновационно-активного бизнеса от общего количества компаний составляет около 65 % и 50 % соответственно, причем в Канаде около 12,2 % из них произвели хотя бы одно новшество мирового уровня.

      Практика экономически развитых стран свидетельствует о том, что устойчивый рост экономики в условиях глобальной экономической конкуренции обусловлен высоким уровнем внедрения в производство новых технологий и разработок. По различным оценкам от 70 до 100 % прироста производительности развитых стран сегодня обеспечивается за счет использования инноваций.

      По оценкам экономистов, увеличение затрат на НИОКР на 0.1 % может увеличить ВВП примерно на 1.2 % в долгосрочной перспективе.

      В мировой практике используется два основных способа стимулирования НИОКР в частном секторе: прямое субсидирование с помощью грантов и государственных программ и косвенное субсидирование при помощи налоговых льгот.

      В промышленно развитых странах наиболее часто применяются следующие налоговые льготы:

      скидки на прибыль в размере капиталовложений в новое оборудование и строительство;

      скидки с налога на прибыль в размере расходов на ОКР, часто с применением повышающего коэффициента;

      отнесение к текущим затратам расходов на отдельные виды оборудования, обычно используемого в научных исследованиях;

      создание за счет прибыли фондов специального назначения, не облагаемых налогом и направляемых на проведение НИОКР;

      пониженные ставки на доходы от интеллектуальной собственности;

      обложение прибыли по пониженным ставкам (для небольших высокотехнологичных предприятий);

      налоговые кредиты и каникулы, предприятиям, осуществляющим НИОКР.

      Помимо этого за рубежом широко используется практика стимулирования ОКР правительственными гарантиями путем предоставления долгосрочных кредитов для перспективных направлений исследований. В США в официальных правительственных документах капиталовложения в научно-технологическую сферу даже именуются "инвестициями в будущее", а сфера ОКР рассматривается как один из наиболее эффективных механизмов осуществления стратегических национальных целей.

      Большое значение во многих развитых странах мира приобрела тенденция применения региональной составляющей государственной научно-технической политики, которая вызвана неравномерностью уровней социально-экономического развития отдельных регионов.

      Кроме того, одним из инструментов повышения инновационной активности в мировой практике является система патентования объектов интеллектуальной собственности в сфере индустриально-инновационной деятельности и охраны товарных знаков.

      В таких экономически развитых странах, как Канада, Швейцария, Китай, Германия, Франция, Россия и др. объекты интеллектуальной собственности в индустриальной сфере патентуются соответствующими промышленными ведомствами.

      В настоящее время отсутствуют региональные международные организации в сфере охраны товарных знаков. В силу тесной интеграции на Евразийском пространстве (создание Таможенного Союза, Единого экономического пространства) стран СНГ будут возникать все больше проблем в сфере регулирования охраны товарных знаков, поскольку товарные знаки имеют охрану территориального характера.

      В этой связи, необходимо создать Евразийскую организацию в сфере охраны товарных знаков. Местом расположения предполагаемой организации может стать Республика Казахстан. К примеру, местом расположения аналогичной Евразийской патентной организации (в сфере охраны патентов) является г. Москва, Россия.

      6. Анализ инновационно-технологического развития отрасли

      Сноска. Раздел 3 дополнен подразделом 6 в соответствии с постановлением Правительства РК от 02.04.2014 № 315.

      В настоящее время, мировое сообщество вступило в третью индустриальную революцию, одной из характеристик которой является кастомизация спроса, применение индивидуального подхода в производстве товаров и услуг, что должно наложить существенный отпечаток на требования, предъявляемые к рабочей силе, размещению и организации производства.

      В этой связи Казахстану необходимо ориентировать индустриальную политику на целенаправленное использование конкурентных преимуществ в приоритетных секторах экономики.

      Так, в целях определения приоритетов научно-технологического развития в период 2010 – 2011 годы при методологическом сопровождении Корейского института оценки и планирования науки и технологий (КИСТЕП) была осуществлена работа по проведению первого научно-технологического прогнозирования на период до 2020 года.

      На основании детального анализа глобальных и внутренних трендов развития науки и технологий, а также результатов позиционирования уровня конкурентоспособности Казахстана в сравнении с другими странами экспертные группы сформулировали видение, цели и задачи научно-технологического развития Казахстана до 2020 года. Определены ключевые научно-технологические направления и технологии, необходимые стране для достижения видения и целей научно-технологического развития.

      Так, по результатам проведенных исследований в число приоритетных для Казахстана на период до 2020 года вошли такие отрасли как – агропромышленный, горно-металлургический комплексы, энергетический сектор, сектор нефти и газа, машиностроение, информационно-коммуникационные технологии, химия и нефтехимия.

      С целью концентрации имеющихся ресурсов на стратегических приоритетах республики, в рамках выявленных отраслей были определены порядка 75 критических технологий, которые дадут толчок дальнейшему развитию Казахстана и позволят вывести страну на новый технологический уровень.

      В целях развития критических технологий будут разработаны целевые технологические программы, которые должны стать механизмом повышения технологической компетенции на основе долевого участия государства и бизнеса.

4. Цели, задачи, целевые индикаторы и показатели
результатов реализации Программы

      1. Цель Программы

      Цель Программы - построение национальной инновационной системы, обеспечивающей повышение конкурентоспособности экономики за счет эффективного управления инновационно - технологическим развитием, отраслей и регионов, создания условий для развития высокотехнологичного МСБ и повышения научного и инжинирингового потенциала страны.

      2. Целевые индикаторы:

      Сноска. Подраздел 2 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 02.04.2014 № 315.

№

п/п

Целевые индикаторы

Ед.

изм.

2010

год

2011

год

2012

год

2013

год

2014

год

1.

Количество международно-

признанных патентов до 30

к 2015 году

Ед.




5

5

10

10

2.

Количество внедренных новых

технологий и опытно-

конструкторских разработок к

2015 году до 200 и 160

соответственно

Ед.




20

20

50

30

60

50

70

60

3.

Инновационная инфраструктура

к 2015 году:

Ед.
















отраслевые центры - 2










1

1

конструкторские бюро - 3




1

1

1




технопарки - 4




1

1

1

1

центры коммерциализации - 70







9

15

21

25

4.

Уровень инновационной

активности предприятий к

2015 году - 10 %

%

4,2

4,8

6,8

8,8

10

5.

Высокотехнологичные

производства совместно с

крупными зарубежными

компаниями

Ед.

-

-

1

-

1

6.

Количество проектов,

реализованных через

инновационную инфраструктуру

Ед.
















Центры коммерциализации




7

15

28

40

Технопарки

30

40

50

60

70

Конструкторские бюро:

- количество

сертифицированной

продукции

5

10

15

20

20

- количество приобретенной

конструкторской документации

6

8

8

10

12

- количество разработанной

конструкторской документации

-

4

6

10

15

7.

Государственные расходы на

науку и инновации в % от ВВП

%

0,28

0,4

0,6

0,8

1,0

8.

Увеличение доли

инновационной продукции в

общем объеме ВВП*

%

0,51

0,6

0,7

0,85

1,0

9.

Затраты на технологические

инновации в промышленности

Млн.

тенге

31034

45000

60000

75000

98000

10.

Увеличение количества

инженерно-технического

персонала на 100 тыс.

человек общего населения

страны к 2011 году

%

-

База

1,0

2,0

5,0

11.

Оценка эффективности затрат

на разработку и внедрение

технологических инноваций

(соотношение объема

инновационной продукции к

объему затрат на

технологические инновации)




2,7

3,9

5,13

6,48

8,6

12.

Увеличение доли внутренних затрат на исследования и разработки от валового внутреннего продукта к 2015 году 1 %

%

0,15

0,10

0,2

0,5

1

     

      * Данный показатель будет пересмотрен после утверждения Правительством Республики Казахстан Перечня высокотехнологичной и среднетехнологичной продукции.

      3. Задачи Программы:

      Сноска. Подраздел 3 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 02.04.2014 № 315.

      Система содействия технологической модернизации промышленности

      Важным приоритетом настоящей Программы является построение системы содействия технологической модернизации промышленности, основные направления которой в разрезе отраслей экономики на макро уровне определены Государственной программой форсированного индустриально-инновационного развития на 2010 - 2014 годы (далее - Программа ФИИР).

      Данной Программой, в качестве подпрограммы (мероприятия) Программы ФИИР, ставится цель масштабного привлечения к решению поставленных задач научно-технического потенциала и широкого круга предпринимательских структур страны для технологической модернизации отраслей экономики в части коммерциализации научных разработок, трансферта новых технологий и внедрения инноваций. При этом под трансфертом технологий подразумевается процесс внедрения технологий субъектами индустриально-инновационной деятельности, права на использование которых получены законным путем от правообладателей.

      Задачами системы трансферта технологий являются:

      выявление технологических потребностей и технологических разработок;

      развитие Казахстанской сети трансферта технологий; проведение маркетинговых исследований технологического рынка; консультационная и экспертная поддержка пользователей системы трансферта технологий.

      Формирование спроса на новые технологии

      Важным фактором должно стать формирование спроса на новые технологии путем реализации следующих задач:

      1) создание стимулирующей приобретение новых технологий законодательной среды;

      2) содействие государства для создания (приобретения) новой высокотехнологичной продукции;

      3) повышение управленческой и технологической грамотности.

      Поставленные задачи будут решаться следующим образом.

      1. Для стимулирования спроса потребуется разработать пакет законодательных инициатив обеспечивающих повышение спроса на новые технологии. Основные меры будут направлены на повышение привлекательности инвестирования непосредственно в НИОКР и иные меры, повышающие эффективность работы предприятий через налоговое, таможенное, техническое, экспортное и иное регулирование.

      2. Оказание содействия созданию новой высокотехнологичной продукции путем формирования и реализации программ технологического развития регионов и национальных компаний, а также включения соответствующих разделов в отраслевые программы и стратегические планы развития всех государственных органов. Информационную основу для программ технологического развития, в том числе составит Прогнозная схема территориально-пространственного развития Республики Казахстан до 2020 года, разработанная в рамках исследований в области экономики.

      Общие требования к программам технологического развития разрабатываются уполномоченным государственным органом в сфере индустриально-инновационного развития и утверждается в установленном порядке. В программах должны быть предусмотрены мероприятия, направленные на повышение технологического уровня и производительности труда отраслей и регионов, развитие сети МСБ - производителей высокотехнологичной продукции и услуг, развитие инженерного потенциала страны.

      Вопросы развития научно-технического потенциала, а также интеграции науки, образования и производства будут комплексно решаться в рамках отраслевой программы развития науки до 2015 года.

      Программы инновационно-технологического развития рассматриваются и согласовываются Советом по технологической политике при Правительстве Республики Казахстан.

      Важной мерой в рамках программы "Производительность 2020" станет проведение технологического аудита промышленных предприятий и организаций в приоритетных отраслях экономики независимо от формы собственности, который будет направлен на широкое содействие технологической модернизации. Результаты аудита позволят объективно оценить технологический уровень предприятий и выработать рекомендации по вовлечению в экономический оборот незадействованных резервов производства, сформировать планы технологической модернизации. Это окажет содействие при выборе технологии и оборудования, оптимизации управленческих процессов, а также росту сбыта продукции и диверсификации источников фондирования.

      Уполномоченный государственный орган в сфере индустриально-инновационного развития заключает также технологические соглашения с национальными компаниями и крупными отечественными и зарубежными инвесторами, в которых будет определяться номенклатура продукции, производство которой возможно в Республике Казахстан, и требования к ней. Соглашения неотъемлемо включают обязательства по долгосрочному закупу утвержденной номенклатуры продукции, произведенной в Республике Казахстан. В целях стимулирования развития высокотехнологичных производств предусматривается государственный заказ на разработку и производство инновационной продукции у отечественных производителей.

      3. Обеспечение качественного уровня управленческой и технологической грамотности субъектов инновационной сферы деятельности.

      В частности, речь идет о повышении уровня компетентности и формировании среды, способствующей развитию инноваций. Необходимо обеспечить повышение мотивированности к внедрению новых технологий и, как следствие, привлекательности инновационной активности для широкого спектра производственных структур в проритетных отраслях экономики независимо от формы собственности.

      Ключевую роль при этом должна занять разработка и принятие специальных отраслевых образовательных программ по обучению и практике применения инноваций, а также комплекса мер по масштабной информационно-пропагандистской поддержке инновационных процессов.

      Кроме того, в рамках новых подходов по предоставлению инновационных грантов, будет предусмотрена возможность частичного возмещения затрат предприятий на внедрение управленческих технологий.

      Формирование предложения новых технологий

      Формирование постоянного масштабного предложения новых технологий должно быть системно увязано с регулярным мониторингом и выявлением технологических потребностей отраслей промышленности путем проведения технологической экспертизы и аудита, а также мерами финансового стимулирования внедрения и распространения технологий.

      Для достижения поставленной цели требуется реализация следующих задач:

      формирование нормативной правовой базы проведения технологической экспертизы;

      формирование перечня потребностей промышленности в новых технологиях (спрос) на основании результатов технологического аудита;

      обеспечение доступа к информации о новых технологиях и разработках (предложение), в том числе через развитие сетей трансферта технологий;

      развитие научно-инновационной инфраструктуры, включая создание конструкторских бюро, центров распространения инноваций (знаний), центров коммерциализации и др.;

      предоставление инновационных грантов в том числе, на проведение опытно-конструкторских работ, а также реализации программы частичного возмещения затрат прикладных исследований бизнеса, направленных на повышение его эффективности (производительности).

      1. Технологическая экспертиза должна стать неотъемлемым элементом государственной экспертизы инвестиционных проектов и программ, стоимостью свыше десяти тысяч минимальных расчетных показателей и претендующих на получение финансирования из государственного бюджета (за исключением инновационных и научных грантов) или за счет средств организаций, подконтрольных государству.

      Правила, объекты, критерии и порядок технологической экспертизы и другие связанные нормативные правовые акты разрабатываются уполномоченным государственным органом в сфере индустриально-инновационного развития совместно с заинтересованными отраслевыми ведомствами и утверждаются в установленном порядке.

      Создаваемая нормативная правовая база технологической экспертизы должна, в частности обеспечивать обоснованность финансирования предложенных технологических проектов, предотвращение трансферта устаревших или бесперспективных в будущем технологий, а также предотвращение дублирования заявленных на финансирование мероприятий.

      Проведение технологической экспертизы будет осуществляться уполномоченным органов в сфере индустриально-инновационного развития при поддержке Национального оператора по технологическому развитию.

      2. Формирование предложения на новые технологии необходимо в полной мере обеспечить информационными ресурсами. В этой связи актуально формирование перечня потребностей промышленности в новых технологиях. В перечень будут на постоянной основе сводиться результаты технологического аудита промышленных предприятий, а также их заявки на решение технологических задач.

      Перечень будет размещен на информационных ресурсах уполномоченного государственного органа в сфере индустриально-инновационного развития, институтов инновационного развития, что позволит обеспечивать информационный обмен широкого круга потребителей и разработчиков новых технологий и инноваций, формирование условий для развития цивилизованного рынка технологий и коммерциализации научных разработок.

      3. Развитие научно-технологической инфраструктуры в перспективе направлено на содействие внедрению новой продукции и технологических решений, коммерциализацию инновационных проектов и прикладных исследований.

      При этом уполномоченный орган в области науки продолжит работы по совершенствованию научно-технической инфраструктуры научных организаций, повышению качества научных исследований.

      Будет усилена работа по повышению эффективности работы отечественных научных организаций в целях выведения их на уровень, при котором они смогут поставлять на рынок конкурентоспособные и востребованные разработки, технологии, услуги.

      Особую роль в данном процессе занимает вовлечение потенциала ВУЗов. На базе ведущих вузов будут создаваться исследовательские университеты, осуществляющие по своим программам развития.

      Будут созданы условия и для постоянного повышения научного уровня профессорско-преподавательского состава, уделяя особое внимание инженерным дисциплинам.

      Получит развитие инновационная инфраструктура в части, обеспечивающей доступ к информации о технологических решениях. Данная деятельность будет связана с оказанием услуг по трансферту технологий и знаний, установлению бизнес - кооперации с казахстанскими и западными партнерами, приобретению новых технологий, патентов и конструкторско-технологической документации и т.д.

      Ускоренному освоению предприятиями новой востребованной продукции будет способствовать создание сети специализированных конструкторских бюро (КБ). На первом этапе данные организации будут заниматься анализом рынка спроса и предложения на машиностроительную продукцию, интегрировать заказы от крупных потребителей, размещать их на казахстанских машиностроительных предприятиях и оказывать им финансовую и нефинансовую помощь для ускоренного освоения новой номенклатуры востребованных изделий.

      При этом, финансовая помощь будет направляться, в первую очередь, на приобретение и доработку конструкторской документации и иной интеллектуальной собственности, сертификацию, техническую подготовку производства и иные затраты связанные с выходом на казахстанский и другие товарные рынки, техническую подготовку производственных линий, включая приобретение недостающего оборудования. Финансовая помощь будет предоставляться на принципах адекватности затрат осваиваемой номенклатуры, частичного возмещения затрат и возвратности выделяемых средств.

      В последующем, КБ сконцентрируются на оказании содействия предприятиям в улучшении характеристик выпускаемой продукции (снижение себестоимости, повышение качества, улучшение потребительских свойств).

      После успешного прохождения данных двух этапов КБ станут центрами поддержки машиностроительных предприятий в разработке принципиально новой продукции.

      До конца 2014 года предполагается создать 5 отраслевых конструкторских бюро, действующих на указанных выше принципах:

      нефтегазового оборудования, сельхозмашиностроения, горно-металлургического оборудования, приборостроения и транспортного машиностроения.

      Будут созданы совместные исследовательские и инжиниринговые центры с ведущими научно-исследовательскими организациями. В частности, начиная с 2010 года в Восточно-Казахстанской области создается отраслевой центр металлургии, а в 2011-2013 годах будут созданы отраслевые центры в нефтегазовой отрасли и в агропромышленном комплексе.

      Кроме того, планируется создание Методологического центра коммерциализации инновационных проектов в системе уполномоченного государственного органа в данной сфере. Он обеспечит разработку необходимой нормативно-правовой базы процессов коммерциализации, системную работу по консультированию и обучению субъектов инновационной деятельности, методической документацией по широкому кругу вопросов, касающихся механизмов коммерциализации технологий, реализации программ поддержки региональных и частных офисов коммерциализации.

      Будет оказано содействие в создании коммерческих центров коммерциализации технологий в ключевых регионах страны и приоритетных отраслях технологического развития. В совокупности это обеспечит координацию и активизацию инновационной деятельности, оказание помощи малым инновационным компаниям и крупным предприятиям при трансферте технологий.

      Центры коммерциализации позволят реально организовать процесс продвижения инновационного продукта по всем стадиям инновационной цепи, в том числе путем оказания субъектам индустриально-инновационной деятельности различного вида услуг (консультационных, информационных, маркетинговых, правовых, патентных, образовательных).

      Будет создан Офис коммерциализации в рамках проекта со Всемирным Банком "Коммерциализация технологий".

      На примерах конкретных исследований будет обозначено, как с использованием опыта зарубежных специалистов можно организовать казахстанскую науку, чтобы она изначально была ориентирована на востребованный результат и коммерческую значимость исследований.

      Содействие внедрению и распространению технологий

      Создание системы финансового стимулирования внедрения и распространения технологий. Ключевым способом создания промышленного спроса на инновации является финансовое стимулирование. Финансовая поддержка промышленных предприятий, производящих технологическую модернизацию или проводящих инновационные изыскания, будет оказываться путем предоставления расширенных налоговых преференций на приобретение оборудования.

      В рамках программы предоставления инновационных грантов будет оказано содействие технологической модернизации предприятий, включая приобретение технологий и инжиниринговые услуги по проектированию и пуско-наладочным работам новых производственных линий.

      Система инновационных грантов будет предусматривать преференциальный режим оценки заявок, поступивших от предприятий, прошедших процедуру одобрения и включения в программу "Производительность-2020".

      Проектное и венчурное финансирование. Для повышения эффективности проектного и венчурного финансирования инновационного развития, начиная с 2010 года, будет утвержден и периодически обновляться перечень видов высокотехнологичной и среднетехнологичной продукции, являющейся приоритетной для инновационного развития, согласно общему классификатору видов экономической деятельности (ОКЭД). Таким образом, будет достигнута концентрация средств, выделяемых из государственного бюджета и внебюджетных источников, на инвестиции в инновационные отрасли.

      Для повышения доступности венчурного капитала в региональном и отраслевом разрезе будут созданы региональные и отраслевые венчурные фонды. Отраслевые приоритеты финансирования и структура регионального финансирования разрабатываются управляющей компанией и утверждаются учредителями отраслевых и региональных венчурных фондов. Учредителями отраслевых и региональных венчурных фондов являются национальный оператор по технологическому развитию совместно с частными и институциональными инвесторами.

      Проектное финансирование инновационных проектов будет осуществляться на условиях неконтрольного участия в уставном капитале предприятий. Учитывая высокорисковый характер финансирования инновационных проектов, возврат инвестиций от вложений в высокорисковые проекты является обязательным, но не гарантированным результатом деятельности.

      Предприятия, реализующие проекты с участием в уставном капитале национального оператора по технологическому развитию, вправе привлекать высококвалифицированную иностранную рабочую силу на инженерные специальности без ограничений.

      В целях развития высокотехнологичных секторов экономики, будут создаваться технологические альянсы с ведущими компаниями мира, с условием размещения производственных мощностей в Республике Казахстан.

      Создание системы повышения готовности предприятий к восприятию новых технологий. Основным фактором, сдерживающим ускоренное сокращение технологического отставания, является в целом низкий уровень компетенции управленческого и рабочего персонала предприятий промышленности. Поэтому, повышение восприимчивости предприятий к новым технологиям является одной из задач, требующих государственного вмешательства. Основными инструментами господдержки в данном направлении будут гранты на возмещение части затрат на повышение квалификации персонала.

      Участие в международных выставках, обучающих семинарах, форумах и конференциях позволит поэтапно подготовить казахстанских специалистов в области трансферта и коммерциализации технологий через ознакомление с новыми мировыми инновационными технологиями и разработками.

      Создание совместных предприятий с транснациональными компаниями

      Появление крупных отраслеобразующих предприятий в высокотехнологичных секторах с участием транснациональных корпораций обеспечит улучшение промышленной структуры и окажет положительный эффект перелива на всю экономику, так как такие крупные предприятия дадут возможность малому и среднему бизнесу занять ниши поставщиков.

      Инновационные отрасли будут создаваться через инвестиции в крупные отраслеобразующие проекты с привлечением транснациональных корпораций. Для этого будет налажена систематическая работа с потенциальными партнерами - транснациональными компаниями (ТНК), лидирующими в высокотехнологичных отраслях. Институты инновационного развития в данной схеме будут выступать в роли организатора (определение потенциальных партнеров и проведение переговоров), а также соинвесторов в отраслеобразующие проекты, а также предприятия МСБ, которые будут обслуживать якорные компании.

      В качестве привлекательных условий зарубежным компаниям будут предлагаться обеспечение инфраструктурой и налоговыми преференциями. Зарубежные партнеры, в свою очередь, будут обязаны привести в страну технологии и управленческие решения наряду с инвестициями. Основным инструментом для привлечения транснациональных компаний в страну будут специальные экономические зоны (СЭЗ), на территории которых и могут располагаться создаваемые якорные компании.

      До 2015 года в Казахстане будет создано не менее 2 отраслеобразующих совместных предприятий в высокотехнологичных и среднетехнологичных секторах.

      Кроме того, будут созданы не менее 15 предприятий МСБ, ориентированных на поставку товаров и услуг для отраслеобразующих проектов.

      Технологическое прогнозирование

      Проведение технологического прогнозирования станет долгосрочным инструментарием при проведении и реализации Программы. Это позволит с одной стороны обеспечить развитие собственных компетенций, с другой – четко определить краткосрочную и долгосрочную стратегию развития.

      Внедрение системы технологического прогнозирования направлено на:

      выявление приоритетных отраслей технологического развития;

      оценку возможных инноваций и технологических решений по критическим технологиям;

      разработку целевых технологических программ.

      Ориентирование прикладной науки на потребности рынка

      Программа ставит одной из целей ориентацию результатов прикладных исследований, разработок и инноваций на потребности реального сектора экономики. Важным элементом станет государственное финансирование и частичное возмещение затрат на исследования в рамках научно-технологических программ по заявкам промышленности, а также привлечение субъектов малого и среднего бизнеса (МСБ) к проведению прикладных научных исследований, опытно-конструкторских разработок и инжиниринговых работ. Достижение цели базируется на реализации следующих задач:

      1) возмещение затрат государством на проведение научных и технологических исследований и опытно-конструкторских работ;

      2) формирование и развитие научно-исследовательской инфраструктуры;

      3) трансферт технологий в научно-исследовательских институтах, университетах;

      4) интенсивное развитие сотрудничества с ведущими мировыми научными школами;

      5) подготовка конкурентоспособных научных кадров, включая повышение квалификации.

      1. Основной акцент в области прикладных исследований и опытно-конструкторских работ (ОКР) будет направлен на: интеграцию науки, производства и образования; формирование прикладных научных исследований по приоритетам МНТП и другим приоритетным направлениям научно-технического развития, в том числе и в рамках Программы ФИИР; частичное возмещение затрат государством по исследовательским работам, выполняемыми научными организациями, по заказу частного бизнеса; целенаправленное развитие МСБ в области прикладных научных исследований, опытно-конструкторских работ и инжиниринга.

      В этих целях планируется повышение уровня финансирования науки в стране до 1 % от ВВП к 2014 г. и до 2 % от ВВП к 2020 г., а доля расходов государства составит 0,5 % от ВВП к 2014 г. и 1 % от ВВП к 2020 г.

      Частичное возмещение затрат технологических исследований в приоритетных направлениях проведения прикладных исследований и опытно-конструкторских разработок направлено на развитие предпринимательской активности и формирование сети инновационных структур.

      Формирование и координация реализации программ технологического развития в отраслях промышленности и направлениях "экономики будущего" в соответствии с показателями МНТП будет осуществляться уполномоченным органом в области разработки, реализации государственной политики и координации инновационной деятельности.

      Программы прикладных научных исследований будут формироваться уполномоченным органом в области науки и отраслевыми уполномоченными органами, их реализация будет координироваться уполномоченным органом в области науки.

      2. Расширение и развитие научной инфраструктуры связывается с расширением возможностей технологической и инновационной составляющей в приоритетных областях исследований. Для достижения данной цели будет оказана государственная поддержка развитию научно-исследовательских организаций.

      Совместно с бизнесом будут открываться новые научно-исследовательские структуры (совместные научно-исследовательские центры). Практика показывает, что наиболее целесообразно реализовывать подобные проекты при ведущих университетах. Это позволит привлечь к проведению прикладных исследований и разработок по заказу промышленности профессорско-преподавательский состав, докторантов и студентов, и на практике реализовать принцип интеграции науки, образования и производства.

      3. Интенсификация международного научно-технологического сотрудничества связывается с оказанием государственной поддержки финансированию совместных исследований с ведущими зарубежными научно-исследовательскими институтами. Приоритетным направлением этого сотрудничества станет проведение международных программ сотрудничества в области фундаментальных и прикладных наук, учреждение международных научных центров с ведущими международными научными организациями. Важным элементом для общения и распространения результатов научных отечественных исследований станет проведение на регулярной основе научных симпозиумов, конференций, семинаров, в том числе с привлечением зарубежных ученых.

      4. Реформа в области подготовки кадров для приоритетных секторов экономики и повышению их квалификации ориентирована на потребности реального сектора, современный уровень развития технологий. Будут внедрены мировые стандарты качества образования и программы обучения, а также перестроена вся система подготовки кадров, начиная с начального образования, взят ориентир на подготовку, в первую очередь, специалистов по техническим специальностям. Кроме того, в области высшего образования будут увеличены бюджетные квоты на инженерные специальности.

      По опыту зарубежных стран будет предусмотрена подготовка студентов не только ВУЗами, но и предприятиями путем курирования студентов, предоставления возможности прохождения производственной практики и обучения на высокотехнологичном оборудовании предприятий, с целью дальнейшего использования подготовленного специалиста на своем производстве.

      Необходимо разработать специальные программы по стажировкам инженеров в исследовательских и производственных подразделениях крупных зарубежных промышленных компаний.

      Учитывая процессы глобализации и интеграции научного мира, необходимо организовать системную работу по обучению молодежи и работающих научных и инженерных сотрудников английскому языку, рассматривая данный вопрос в качестве важнейшего условия для повышения конкурентоспособности отечественной науки и промышленности.

      Будут на системной основе решаться вопросы материального обеспечения ВУЗов и НИИ в части оснащения лабораторий современным оборудованием, которое может быть использовано и для проведения научных исследований.

      Для реализации указанных направлений будет разработана целевая программа развития талантов, включающая в себя, также вопросы предоставления социального пакета для ученых и инженеров (жилье, надбавки к заработной плате).

      При этом необходимо продвигать идеологию уважения к ученому, сделать престижной профессию ученого. Программа должна предусматривать такие меры, которые позволят создать комфортные условия не только отечественным научным и инженерным кадрам, но и привлечь ученых и инженеров с высоким уровнем знаний из-за рубежа.

      Кроме того, будут предусмотрены стажировки и обучение исследователей ВУЗов и НИИ, а также профессиональных инженеров за рубежом.

      Более подробно эти вопросы будут отражены и реализовываться в разрабатываемой уполномоченным органом в области науки отраслевой программе развития науки.

      Принимая это во внимание, что развитие науки является основой для инноваций, будет осуществлен новый научный системный подход к ее развитию путем перезагрузки на потребности бизнеса.

      Формирование инновационных кластеров

      С целью содействия в формировании инновационной среды, обеспечивающей связь между крупными университетами, научными центрами, предприятиями, отечественными и зарубежными инвесторами и другими структурами, занимающимися трансфертом технологий и инновационным производством, будут созданы инновационные кластеры.

      Развитие инновационных кластеров обеспечит синергию образования, науки, финансов и бизнеса.

      Для формирования инновационных кластеров необходимо наличие следующих условий:

      1) Наличие вузов, научных организаций, исследовательских подразделений крупных компаний, инвестиционных фондов и инновационного МСБ;

      2) Условия по свободному доступу и обмену информацией между участниками кластера;

      3) Благоприятная предпринимательская среда;

      4) Соответствующая инженерно-техническая инфраструктура (коммуникации, дороги, бытовые условия);

      5) Свободный режим научного, инженерного и человеческого взаимодействия с внешней зарубежной средой;

      6) Создание условий для привлечения талантов.

      При этом, исследования, обучение, опытно-промышленная апробация и внедрение новых наукоемких технологий будет проводиться через создание технопарков, бизнес-инкубаторов, малых инновационных компаний, в том числе за счет грантов и различных фондов.

      На национальном уровне, в качестве пилотных внесены предложения по реализации проектов - Назарбаев Университет, КазНУ имени аль-Фараби (г. Алматы), Парк информационных технологий "Алатау" и Научно-образовательный комплекс (агропромышленный комплекс) в поселке Научный Шортандинского района Акмолинской области.

      Возможна реализация подобных проектов на региональном уровне.

      На региональном уровне будут создаваться зоны высоких технологий, ядром которых станут ведущие вузы или технопарки. Примером является Восточно-Казахстанский региональный технопарк "Алтай".

      При этом Парк информационных технологий "Алатау" рассматривается в качестве инновационного хаба, в рамках создания которого в 2011 году предполагается строительство инфраструктуры, привлечение иностранной управляющей компании, создание IT-Университета. Для этих целей в 2010 году будет утверждена концепция развития СЭЗ "ПИТ" и разработано ТЭО, а также выделены средства на завершение строительства инфраструктуры.

      В результате реализации данного направления Программы будет достигнута активизация инновационной деятельности в образовательных учреждениях, а также научно-технологического сопровождения инновационной деятельности, произойдет интеграция науки, образования и производства.

      Меры стимулирования инновационных проектов и компаний

      Инновационные гранты будут предоставляться в рамках грантовых программ, разрабатываемых по конкретным направлениям. Грантовая программа устанавливает критерии отбора заявок на получение инновационных грантов, объемы выделяемых средств на программу по годам, а также максимальные объемы и доли финансирования проекта, перечень допустимых видов затрат, подлежащих возмещению, ключевые показатели результативности.

      Основными направлениями предоставления инновационных грантов будут:

      Повышение эффективности действующих предприятий;

      Проведение ОКР.

      Функции по администрированию грантовых программ возлагаются на национального оператора по технологической политике.

      Решение о предоставлении инновационного гранта принимает технологический отраслевой совет, не менее чем из 2/3 состоящий из независимых экспертов, в том числе зарубежных, представителей науки, бизнеса, неправительственных организаций.

      Порядок предоставления инновационных грантов будет утвержден Правительством.

      Технологическое бизнес-инкубирование. Системной основой для осуществления данного вида поддержки станут технопарки, а также соответствующая постоянно действующая бюджетная программа, администрируемая уполномоченным органом в сфере индустриально-инновационного развития.

      В каждом технопарке будет создаваться современная физическая инфраструктура и обеспечиваться комфортабельные условия для пребывания инноваторов, инновационных компаний и других лиц, пользующихся комплексом услуг технопарка.

      Услуги технопарков (площади, консультационные, юридические бухгалтерские услуги, пользование телефонной связью, интернетом, специализированным оборудованием) будут предоставляться на льготной или безвозмездной основе, за счет средств упоминавшейся бюджетной программы.

      Максимальный срок инкубирования проекта - 24 месяца. За указанный срок проект должен выйти на уровень окупаемого бизнеса или перестать поддерживаться, как бесперспективный. Соотношение удачных и бесперспективных проектов, инкубированных технопарком, станет основой оценки эффективности его функционирования.

      Порядок отбора проектов, их мониторинга, предоставления услуг по инкубированию, а также порядок оценки эффективности функционирования и иные документы, регламентирующие деятельность технопарков, будут утверждены уполномоченным органом в сфере инновационного развития.

      Прямое проектное и венчурное финансирование инновационных проектов.

      Направлениями развития венчурных инвестиций на 2010-2014 годы являются создание региональных и отраслевых венчурных фондов. Национальный оператор по технологическому развитию будет оказывать финансовую, методическую, консультационную и информационную поддержку участникам венчурного рынка, а также реализовывать программы по повышению их квалификации, налаживанию информационного, экспертного и иного взаимодействия между ними.

      Объектами инвестиционной поддержки являются предприниматели, предпочтение отдается малым инновационным бизнес проектам. Финансирование инновационных проектов в регионах будет осуществляться венчурными фондами по мере их поступления.

      Прямое проектное финансирование будет постепенно смещать фокус на участие в проектах, направленных на модернизацию действующих производств по следующей схеме: после одобрения единым координационным советом плана по реструктуризации предприятия, предусматривающего приобретение нового производительного оборудования, Национальный оператор по технологическому развитию по облегченной схеме рассматривает возможность участия в уставном капитале предприятия на сумму, достаточную для реализации модернизационных мероприятий. После завершения их внедрения, собственник осуществляет обратный выкуп доли оператора с выплатой, в том числе, определенной маржи.

      Средства, необходимые для реализации венчурного и проектного финансирования определяются на ежегодной основе в соответствии с установленными процедурами.

      Для повышения эффективности данного направления в законодательном порядке будут предусмотрены меры по облегчению выкупа долей участия Национального оператора по технологическому развитию в венчурных фондах и производственных компаниях.

      Кроме того, в 2011 году уполномоченный орган по технологическому развитию совместно с Национальным операторам приступит к созданию условий для развития в Казахстане венчурных капиталистов - так называемых "бизнес-ангелов".

      Развитие инновационной среды

      Важным направлением реализации Программы станет создание условий и реализация мер для развития благоприятной инновационной среды. Оно включает формирование единой системы принятия решений и координации реализации инновационной политики, механизмов эффективного взаимодействия всех уровней инновационной системы страны. Система должна обеспечить эффективность политики инновационного развития и координацию всех уровней национальной инновационной системы (НИС) на национальном, отраслевом и региональном уровнях.

      Важным аспектом предстоящей работы в рамках Программы является формирование инновационной культуры в обществе. Он, в частности, включает пропаганду инновационной деятельности, формирование инновационной ментальности, создание обратной связи между обществом, инноваторами, бизнесом и государством.

      Совершенствование механизмов государственного управления и координации развития Национальной инновационной системы

      Система управления технологическим развитием. Для обеспечения координации работы инновационной системы национального уровня создается иерархическая система принятия решений и координации реализации инновационной политики.

      В целях реализации индустриальной политики в стране образуются постоянно действующие консультативно-совещательные органы при Правительстве Республики Казахстан и уполномоченном органе.

      Управление технологической и инновационной деятельностью осуществляется:

      Советом по технологической политике;

      Технологическими отраслевыми советами;

      Уполномоченным органом в сфере разработки, реализации государственной политики и координации инновационной деятельности;

      Национальным оператором по технологическому развитию;

      Отраслевыми уполномоченными органами.

      Высшим координирующим звеном системы управления технологическим развитием станет консультативно-совещательный орган при Правительстве Республики Казахстан - Совет по технологической политике, возглавляемый Премьер-министром Республики Казахстан. Положение о Совете и персональном составе разрабатываются и утверждаются в установленном законодательством порядке.

      Совет по технологической политике формируется из числа руководителей государственных органов, представителей национальных компаний, крупного бизнеса и общественных объединений, зарубежных экспертов на уровне лауреатов Нобелевской премии и утверждается постановлением Правительства Республики Казахстан. При этом представители бизнеса, неправительственных организаций, ученых, а также экспертов должны составлять не менее двух третей состава.

      Основными задачами Совета по технологической политике являются:

      определение основных направлений государственной политики в области индустриально-инновационной деятельности, в том числе по утверждению и актуализации межотраслевого научно-технологического плана, а также перечня предлагаемых к разработке технологических программ;

      основным направлениям реализации грантовых программ;

      формированию перечня высокотехнологичной и среднетехнологичной продукции.

      Рабочим органом Совета по технологической политике станет уполномоченный государственный орган в сфере разработки, реализации государственной политики и координации инновационной деятельности в стране - Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан (далее - МИНТ).

      МИНТ будет ежегодно предоставлять доклад Главе государства об основных результатах технологического развития страны.

      Для обеспечения эффективности реализации инновационной политики в качестве национального оператора по технологическому развитию будет создано АО "Национальное Агентство по технологическому развитию" (НАТР) - единый оператор уполномоченного органа в Республике Казахстан по координации процессов инновационного развития и предоставления мер государственной поддержки.

      Цели деятельности технологических отраслевых советов регламентируется законом Республики Казахстан "Об индустриальной политике" и заключаются в предоставлении рекомендаций по:

      определение приоритетных направлений проведения отраслевых прикладных технологических программ за счет государственного бюджета;

      формированию и утверждению проектов грантовых программ;

      финансированию проектов в рамках грантовых программ, с распределением лимитов финансирования по каждой из них;

      мониторингу и анализу эффективности реализации грантовых программ, а также предложений о досрочном их прекращении;

      формирование предложений по улучшению реализуемой индустриально-инновационной политики развития в соответствующих отраслях.

      В функции Агентства будет входить: работа по развитию инновационной системы, включая обеспечение работы Совета по технологической политике, технологических отраслевых советов, информационно-аналитическое сопровождение процессов инновационного развития; проведение работ по технологическому прогнозированию и планированию, координация тематик технологических программ, предоставляемых на рассмотрение Отраслевым советам, а также проведение конкурсов на исполнение проектов, организационно-операционное сопровождение финансирования и проведение мониторинга результатов проводимых проектов, создание информационного банка данных по инновационным проектам и осуществление услуг по коммерциализации; управление инновационной инфраструктурой, сотрудничество с международными организациями на предмет привлечения их информационных, образовательных и финансовых ресурсов.

      Координация деятельности по технологическому развитию отраслевых министерств, национальных компаний и институтов развития будет осуществляться Министерством индустрии и новых технологий РК через разработку и реализацию Межотраслевого научно-технологического плана, согласование их технологических программ, включая определение объемов финансирования из средств госбюджета.

      Грантовое финансирование технологических и инновационных проектов и программ будет проводиться Министерством индустрии и новых технологий через Агентство по технологическому развитию.

      Система управления научными исследованиями. Министерство образования и науки координирует вопросы научной и научно-технической деятельности: формирование и реализация программ фундаментальных и прикладных научных исследований, создание научно-технической продукции и доведение результатов научных исследований до стадии коммерциализации, проведение НИОКР по созданию опытно-промышленных образцов для подтверждения результатов прикладных исследований.

      При этом Высшая научно-техническая комиссия определяет стратегические задачи и приоритеты, приоритетные фундаментальные и прикладные научные исследования по направлениям. В компетенцию ВНТК входит рассмотрение отраслевых программ прикладных научных исследований с учетом предложений Национальных научных советов и рекомендаций технологических отраслевых советов по приоритетным научным направлениям. Предлагаемые схемы управления технологическим развитием и научной деятельностью позволят четко разграничить эти сферы. Так к системе управления научной деятельностью будут относиться программы фундаментальных и прикладных научных исследований, доведение из результатов до стадии коммерциализации, в то время как в компетенцию системы управления технологическим развитием будут входить коммерциализация и тиражирование результатов научных исследований и ОКР, решающих актуальные проблемы технологического характера, стоящие перед отечественной промышленностью.

      Аналитическое сопровождение инновационных процессов

      Для повышения эффективности реализации национальной инновационной политики в рамках настоящей Программы планируется создание системы информационно-аналитической поддержки процессов инновационного развития и проведение блока работ, в ходе которых должны будут решены следующие задачи:

      проведение комплексного анализа состояния инновационной деятельности в стране;

      разработка методики и проведение оценки эффективности деятельности государственных органов в осуществлении инновационной политики;

      адаптация казахстанских статистических показателей к мировым стандартам;

      ведение мониторинга рейтинга инновационного развития Казахстана;

      проведение работ по созданию и в дальнейшем поддержании на постоянной основе национальной системы технологического форсайта;

      выработка рекомендаций по повышению эффективности инновационной деятельности.

      В результате реализации данного блока работ будет создана система аналитического сопровождения процессов инновационного развития.

      Пропаганда науки и инноваций

      Одним из главных ресурсов повышения эффективности реализуемой программы является создание постоянно действующей системы информирования и вовлечения населения в процессы инновационного развития.

      В этих целях на ежегодной основе будут проводиться инновационный конгресс, конкурсы инновационных идей, конкурсы рационализаторских идей, издание журнала посвященного инновациям, журналистские премии, съемки научно-познавательных телепередач. Намеченные мероприятия создадут возможности для обмена опытом, информацией и налаживанию сотрудничества между участниками инновационного процесса, а также привлекут внимание отечественной и зарубежной общественности к процессам инновационного развития.

      Наличие обратной связи в НИС позволит Государству учитывать интересы и нужды общества и формировать более эффективно государственную политику в сфере инноваций.

      Одним из инструментов для обеспечения обратной связи общества и государства является национальный инновационный портал. Инновационный портал будет являться самым современным, с технической точки зрения, национальным Интернет-ресурсом в области инноваций, способным вовлечь всех ключевых участников НИС к активному взаимодействию и обеспечить качественную платформу по принципу "единого окна". В нем будет реализованы все услуги, помогающие инноваторам на всех этапах коммерциализации инноваций, начиная от генерирования идеи, осуществления НИОКР в бизнес-инкубаторах и технопарках и заканчивая последующим внедрением разработки в производстве.

      Другим очень важным инструментом обеспечения обратной связи общества и государства станут социологические опросы, анкетирование населения и бизнеса на предмет восприятия и принятия инновационной политики.

      Совершенствование законодательной базы и механизмов налогового стимулирования развития инноваций

      Успешная реализация данной программы требует законодательного закрепления в законе "Об индустриальной политике" Совета по технологической политике в качестве органа, определяющего приоритеты технологического развития, координирующей роли Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан в области формирования и реализации технологической политики, осуществления технологического прогнозирования, проведения технологического аудита промышленных предприятий в приоритетных отраслях экономики, а также роли местных исполнительных органов.

      Кроме того, закон обеспечит правовую основу для координации инновационной деятельности в стране, коммерциализации технологий, трансферта технологий, базового финансирования, деятельности конструкторского бюро, формирование перечня потребностей промышленности в новых технологиях, проведения технической экспертизы, а также новые подходы предоставления инновационных грантов, в том числе на условиях частичного возмещения затрат.

      При этом действующий Закон Республики Казахстан "О государственной поддержке инновационной деятельности" будет поставлен на утрату.

      Будут введены обязательные отчисления не менее 1 % от выручки предприятиями - недропользователями на проведение исследований и разработок непосредственно в Республике Казахстан. Данный вопрос будет проработан с соответствующими отраслевыми министерствами.

      Будет предоставлено право на получение непосредственным разработчикам дохода от стоимости результатов научной деятельности, полученных с помощью финансового или иного участия государства.

      Налоговым кодексом предусмотрено предоставление налоговых преференций по зданиям и сооружениям производственного назначения, машинам и оборудованию, в том числе полученных в результате собственных разработок, которые подлежат 100 % ускоренной амортизации.

      В случае возникновения необходимости, для достижения стимулирования развитии инноваций, пересмотреть Перечень импортируемых товаров, по которым налог на добавленную стоимость уплачивается методом зачета, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 марта 2003 года № 269.

      Налоговым Кодексом предусмотрено предоставление вычетов в размере 100 % по КПН затрат на научно-исследовательские и научно-технические работы (НИНТР). Для стимулирования вложений в НИНТР будет дополнительно предоставлено право на уменьшение налогооблагаемого дохода на 50 % от соответствующих затрат на НИНТР.

      Аналогично будет проработан вопрос о стимулировании вложений в опытно-конструкторские работы (ОКР).

      Кроме того, будет проработан вопрос по дополнительным стимулирующим мерам для компаний, выпускающих высокотехнологичную продукцию, в виде освобождения от некоторых налогов (корпоративного подоходного налога, налога на землю, налога на имущество и социального налога) сроком на 5 лет.

      Будут ужесточены экологические стандарты и технические регламенты в части актуализации инструментария по административному стимулированию и давлению на модернизацию производственных активов.

      Создание региональных инновационных систем

      Создание полновесных региональных инновационных систем (РИС) позволит сфокусироваться на развитии определенного региона, с учетом его специфики, комплексно подойти к решению проблем местных предприятий, более тесно работать с предпринимателями, учеными и изобретателями. Это в целом даст значительный эффект в повышении инновационной деятельности по всей стране.

      В состав РИС войдут региональные венчурные фонды, технопарки, бизнес-инкубаторы, центры коммерциализации и др., в функции которых будет входить: разработка, утверждение и контроль за реализацией региональных инновационных программ; формирование в регионах инновационной инфраструктуры (технопарков, бизнес-инкубаторов, центров коммерциализации); переподготовки кадров для инновационной сферы; привлечение инвестиций для организации и развития наукоемких инновационных производств, внедрение ресурсосберегающих и экологически чистых технологий, модернизации и реконструкции существующих в регионе промышленных предприятий, включая финансирование инновационных проектов и др.

      Координацию деятельности РИС будут осуществлять региональные офисы инноваций, которые предлагается создать при Социально-предпринимательских корпорациях (СПК). При этом методологическое руководство и координация работ всех РИС будет вестись через МИНТ и НАТР.

      4. Показатели результатов реализации Программы

      Сноска. Подраздел 4 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 02.04.2014 № 315.

      1. Развитие системы содействия технологической модернизации путем формирования спроса на новые технологии, предложения инноваций и внедрения и распространения инноваций.

      К 2015 году будут апробированы модели коммерциализации результатов технологических исследований и бизнес-инкубирования начинающих высокотехнологичных компаний в количестве не менее 150 проектов; будут созданы основы национальной сети трансферта технологий; будет привлечено порядка 50 передовых зарубежных технологий; количество приобретенной конструкторско-технологической документации, лицензий и патентов на инновационные технологии составит не менее 100. Будет запущена система предоставления инновационных грантов, в том числе, ориентированных на содействие повышению эффективности действующих производств; сформирована сеть инновационных предприятий МСБ - поставщиков высокотехнологичной продукции в количестве не менее 100 и профинансировано не менее 50 инновационных проектов. Кроме того, будут созданы не менее 15 предприятий МСБ, ориентированных на поставку товаров и услуг для отраслеобразующих проектов.

      2. Создание собственных компетенций через технологическое прогнозирование и планирование, ориентирование прикладной науки на потребности бизнеса и формирование инновационных кластеров.

      К 2015 году будет создана национальная система научно-технологического прогнозирования, разработаны Межотраслевой научно-технологический план, Отраслевые программы развития инноваций; созданы не менее 2 национальных инновационных кластеров, включающих не менее 10 крупных научно-исследовательских институтов и центров, 30 инновационных компаний, 4 бизнес-инкубатора; внесены изменения в законодательство с целью создания стимулов для инвестирования в НИОКР; внедрены принципы системной работы с отечественными инноваторами и потребителями инноваций.

      3. Развитие инновационной среды путем повышения координации элементов НИС, пропаганды инновационной активности и совершенствования законодательной базы.

      К 2015 году будет создана система сквозного принятия решений и координации инновационной деятельности путем усиления роли уполномоченного органа в сфере инновационного развития; формирования эффективной национальной системы управления инновационно-технологическим развитием, включающей отраслевой и региональный уровни; создания системы экспертного принятия решений через Совет по технологической политике, технологические отраслевые и научные советы; создания единого национального оператора по технологическому развитию; разработки и реализации долгосрочного комплекса мер по информационному и пропагандистскому обеспечению процессов инновационного развития; внедрения принципов системной работы с иностранными высокотехнологичными инвесторами и изобретателями.

      5. Взаимодействие с государственными органами и организациями:

      Для реализации Программы необходимо содействие следующих государственных органов и организаций:

      Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан,

      Министерство образования и науки Республики Казахстан,

      Министерство финансов Республики Казахстан,

      Министерство экономического развития и торговли Республики Казахстан,

      Министерство сельского хозяйства РК,

      Министерство нефти и газа РК,

      Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан,

      Министерство охраны окружающей среды Республики Казахстан,

      Министерство юстиции Республики Казахстан,

      Министерство экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан,

      Акиматы областей и городов Астаны и Алматы,

      АО "Национальный инновационный фонд",

      АО "Центр инжиниринга и трансферта технологий",

      АО "Фонд науки",

      АО "КазАгроИнновация",

      АО "Казахстанский центр модернизации и развития жилищно-коммунального хозяйства",

      АО "ННТХ "Парасат",

      АО "ФНБ "Самрук-Казына",

      АО "Национальное агентство по технологическому развитию".

      Сноска. Пункт 5 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 03.07.2013 № 681.

5. Этапы реализации Программы

      На первом этапе реализации Программы (2010-2011 годы) предполагается создание системы управления научным и технологическим развитием, актуализация нормативно-правовой базы, а также разработка новых грантовых и иных (аналитическое обеспечение, технологическое инкубирование, создание сети отраслевых конструкторских бюро и офисов коммерциализации, пропагандистские мероприятия) программ поддержки инновационного развития.

      В этот же период, помимо разработки бюджетных программ предполагается разработать программы инновационно-технологического развития регионов и национальных компаний, внедрить новые подходы в проектном и венчурном финансировании, повысить стимулирование инноваций через систему технических регламентов.

      Основная цель данного этапа - создать и апробировать комплексный механизм государственной поддержки развития инноваций, направленный, в первую очередь, на удовлетворение спроса на инновации, связанного с процессами форсированной модернизации промышленности.

      Основная цель второго этапа реализации Программы (2012-2014 годы) - применение разработанных на первом этапе инструментов поддержки научно-технологических процессов, переход от пилотных проектов, показавших свою эффективность к их масштабированию. Кроме того, параллельно будет разрабатываться комплексный механизм господдержки инноваций, адекватный задачам, которые предстоит решить после 2014 года. Предположительно, второй пятилетний план будет направлен на стимулирование качества инноваций, разрабатываемых в Казахстане.

6. Необходимые ресурсы

      Реализация мероприятий Программы будет осуществляться за счет средств республиканского бюджета, местных бюджетов и инвестиций.

      При этом, расходы республиканского бюджета будут вынесены на рассмотрение Республиканской Бюджетной Комиссии при уточнении бюджета на соответствующие периоды.

7. План мероприятий по реализации Программы по
развитию инноваций и содействия технологической
модернизации на 2010 - 2014 годы

      Сноска. Раздел 7 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 03.07.2013 № 681.

№

п/п

Мероприя-

тия

Форма

завер-

шения

Ответ-

ствен-

ные за

исполне-

ние

Сроки

испол-

нения

Предполагаемые расходы

(тыс. тенге, годы)

Ис-

точ-

ники

фи-

нан-

си-

рова-

ния

№

бюд-

жет-

ной

прог-

раммы

(если

есть)

2010

2011

2012

2013

2014

всего



1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

I. Система содействия модернизации промышленности путем трансферта технологий

1.

Внести

предложе-

ние на

Консуль-

тативный

совет по

налого-

обложению

по

вопросам

предоста-

вления

налоговых

преферен-

ций для

развития

инноваций

Решение

Консуль-

татив-

ного

совета

МИНТ,

МФ,МОН,

МНГ,

МЭРТ,

МСХ, АО

"НИФ"

I

полу-

годие

2011

года









2.

Предоставление

инновационных

грантов в рамках направления "Производительность 2020"

Отчет

МИНТ

2010-2014 годы

1 725 000,0

7 500 000, 0

3 478 171,0

4 300 000,0

4 300 000,0

21 303 000,0

РБ

233-026

3.

Разработка

и утвер-

ждение

Правил

предостав-

ления

инноваци-

онных

грантов

по новой

схеме в

рамках

бюджетной

программы

026

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МИНТ

2011

год






Не

тре-

бу-

ется



4

Финанси-

рование

инноваци-

онных

проектов

Регис-

трация

юр. лица

(проек-

тной

компа-

нии)

АО "НАТР" (по согласованию)

2010-

2014

годы

1300 000,0






РБ

233-

066

5.

Разработка

и утвер-

ждение

программ

инноваци-

онно-

техноло-

гического

развития

регионов,

отраслей

и нацио-

нальных

компаний.

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МИНТ;

МФ,

МЭРТ,

другие

уполно-

моченные

отрасле-

вые

государ-

ственные

органы,

акиматы

областей

и гг.

Астана и

Алматы,

ФНБ

"Самрук

-

Казына"

2011

год






Не

тре-

бу-

ется



6.

Услуги по

управлению и

координации технопарков,

отраслевых

конструкторских

бюро,

международных центров

трансферта

технологий

Отчет

в Правительство РК

МИНТ,

заинтересованные

госорганы,

национальные

компании

(по согласованию)

2010-2014 годы

159 000,0

3740 04

1161 37

168 416

168 416

986 273

РБ

233-012

7.

Разработка

правил и

порядка

проведения

техноло-

гической

экспертизы

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МИНТ

2011

год






Не

тре-

бу-

ется



8.

Проработка

вопроса

проведения

техноло-

гической

экспертизы

инвести-

ционных

проектов

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ

2012

год









9.

Услуги по реализации механизмов

государственной поддержки коммерциализации

технологий

Решение Совета директоров

АО "НАТР"

АО "НАТР" (по согласованию)

2011-2014 годы

61 000,0

88 800,0

145 782

157 103

157103

609 788

РБ

233-012

10.

Создание

и развитие

2 конст-

рукторских

бюро на

2010-2012

годы

Регис-

трация

юриди-

ческого

лица

МИНТ, АО

"НИФ"

(по

согласо-

ванию),

АО

"ЦИТТ"

(по

согласо-

ванию)

2010-

2012

600 000,0

869 000,0

869

000,0



2 338 000,0

РБ

233-

066

11.

Проработка

вопроса

создания

и обеспе-

чения

деятель-

ности двух

отраслевых

центров,

в т.ч.

совместно

с зарубеж-

ными

компаниями

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ

2011

год









12.

Проработка

вопроса

создания 2

высоко-

техноло-

гичных

совместных

производ-

ств с

ведущими

зарубеж-

ными

технологи-

ческими

лидерами

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ

2011

год









13.

Внедрение

современ-

ных

управлен-

ческих

технологий

в рамках

направле-

ния

"Произво-

дитель-

ность

2020"

Отчет в

МИНТ

АО "НАТР" (по согласованию)

2010-

2014

годы

165 000,0

165 000,0





РБ

233-

085

II. Технологическое прогнозирование и приоритеты развития

прикладной науки и инжиниринга

14.

Услуги по

организации

технологического

прогнозирования,

информационно-аналитические и

консультационные

услуги в

области

развития

инноваций

Перечень

приоритетных

отраслей и

технологий

по дорожным

картам

МИНТ,

АО "НА ТР"

(по согласованию)

2010-2014 годы

100000,0

234519,0

91040

105172

105172

635903

РБ

233-012

15.

Разработка

и утверж-

дение

Межотрас-

левого

научно-

технологи-

ческого

плана

Республи-

ки

Казахстан

на

средне-

срочную

перспек-

тиву

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МИНТ,

МНГ,

МОН,

МООС,

МТСЗН,

МФ,

МЭРТ,

МСХ, МТК

2010-

2012

годы






Не

тре-

бу

ется


-

16.

Проработка

вопроса

по

увеличению

доли

грантов

на

подготовку

магистров

и

докторов

Ph.D

по приори-

тетным

отраслям

промышлен-

ности

в общем

количестве

образова-

тельных

грантов

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МОН

2011-

2014







РБ


17.

Создание

и

развитие

иннова-

ционного

кластера

Назарбаев

Универ-

ситет, в

т.ч.

-

создание

Междуна-

родного

междисцип-

линарного

инструмен-

тального

центра;

-

создание

Центра

энергети-

ческих

исследова-

ний

(ЦЭИ);

-

создание

Центра

наук о

жизни и

др.

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МОН,

МИНТ,

Назарба-

ев

Универ-

ситет

2011-

2014


1755 588,0





РБ


18.

Внесение

предложе-

ния по

созданию

инноваци-

онного

кластера

КазНУ

имени

Аль-Фараби

Бюджет-

ная

заявка

МОН,

МИНТ,

КазНУ

имени

аль-

Фараби

(по

согла-

сованию)

2011

год







РБ


19.

Проработка

вопроса

дальней-

шего

развития

СЭЗ ПИТ

"Алатау"

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ,

СЭЗ ПИТ

"Алатау"

2011

год









20.

*

Создание

Научно-

образова-

тельного

комплекса

(агропро-

мышленный

комплекс)

в пос.

Научный

Шортандин-

ского

района

Акмолинс-

кой

области1

Информа-

ция в

Прави-

тельство

РК

МСХ,

МФ,

МЭБП,

МОН,

МЮ,

Акимат

Акмо-

линской

области

, АО

"КазАг-

ро-

Иннова-

ция"

2010-

2014

годы

134 451,0

675 000,0

3 391 250,0

6 547 50 0,0

6 547 500,0

17 295 701,0

РБ

212-

105 и

048

21.

Услуги

по реализации

механизмов

государственной

поддержки

по технологическому

бизнес-инкубированию

Отчет

в Правительство РК

МИНТ,

АО "НА ТР"

(по согласованию)

2011-2014 годы

180 000,0

306 181,0

339 6 26

368 491

368 491

1562 789

РБ

233-012

22.

Проработка

вопроса

создания

4-х регио-

нальных

(венчур-

ных)

фондов

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ,

АО "НИФ"

(по

согла-

сованию

),

акиматы

соот-

ветст-

вуют

их

областей

2011

год








233-

066

23.

Проработка

вопроса

создания

4-х

отраслевых

венчурных

фондов

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ,

МСХ,

МОН,

МНГ,МТК

ФНБ

"Самрук

Казына"

(по

согласо-

ванию),

АО "НИФ"

(по

согласо-

ванию),

АО "ЦИТТ"

(по

согласо-

ванию),

АО

"Каз-

агро-

иннова-

ция" (по

согласо-

ванию)

2011

год








233-

066

24.

Проработка

вопроса

создания

и

оснащения

регио-

нального

технопарка

второй

очереди в

СКО

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ

2012

год








233-

066

25.

Проработка

вопроса

создания

и

оснащения

регио-

нального

технопарка

второй

очереди в

г. Астана

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ

2012

год








233-

066

26.

Формиро-

вание

перечня

видов

продукции

являющихся

высоко-

техноло-

гичным и

средне-

техно-

логичными

согласно

Общему

классифи-

катору

видов

экономи-

ческой

деятель-

ности

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МИНТ

2011

год






Не

тре-

бу-

ется



27.

Проработка

вопроса по

разработке

и

реализации

совместно

с зарубеж-

ными

партнерами

специаль-

ных

программ

стажиро-

вок для

молодых

специалис-

тов,

ученых

работающих

в

универси-

тетах,

НИИ,

ученых в

R&D

подразде-

лениях

крупных

промышлен-

ных

компаний

и

институтах

развития

по

программе

"Болашак"

Бюджет-

ная

заявка

МОН, АО

"Центр

между-

народных

программ

"

2011-

2014







РБ


28.

Проработка

вопроса

по форми-

рованию

научно-

техничес-

кой

программы

по

проведению

опытно-

конструк-

торских и

проектных

работ

Бюджет-

ная

заявка

МОН,

МИНТ

2011-

2014

годы







РБ


29.

Проработка

вопроса

по даль-

нейшему

развитию

студен-

ческого

бизнес-

инкубатора

"Бастау"

Инфор-

мация в

Прави-

тельство

РК

МОН,

ВКГТУ

2011

год







Вне-

бюд-

жет-

ные

сред-

ства

ВКГТУ


30.

Проработка

вопроса

по даль-

нейшему

развитию

лаборато-

рии

инженер-

ного

профиля

"ІРГЕТАС"

Инфор-

мация в

Прави-

тельство

РК

МОН,

ВКГТУ

2011-

2013

годы







РБ


31.

Проработка

вопроса по

созданию

опытно-

производ-

ственной

зоны

Инфор-

мация в

Прави-

тельство

РК

МОН,

ВКГТУ

2011-

2012

годы






Объе-

мы

фи-

нан-

си-

рова-

ния

сог-

ласно

ФЭО,

ут-

верж-

ден-

ному

в

уста-

нов-

лен-

ном

по-

рядке

РБ


III. Создание инновационной среды

32.

Информационно-аналитические и

консультационные

услуги в

области

развития

инноваций,

в том числе

организация

конкурсов,

стимулирующих

рационализаторскую

деятельность и

инновационную

активность,

издание и

распространение

печатной

и электронной

продукции

Отчеты,

акты

выполненных

работ

МИНТ,

АО "НА ТР"

(по согласованию)

2011-2014 годы

186 570,0

307091

130954

144117

144117

912849

РБ

233-017

33.

Проработка

вопроса

обеспече-

ния

деятель-

ности

отрасле-

вых

технологи-

ческих

советов и

Совета по

технологи-

ческойполитике

Бюджет-

ная

заявка

МИНТ, АО

"НИФ" (по

согласо-

ванию

2011

год









34.

Создание

Нацио-

нального

оператора

по

технологи-

ческому

развитию

РК

Указ

Прези-

дента,

постано-

вление

Прави-

тельства

РК

АПРК,

МИНТ, МЮ,

МЭРТ, МФ

2011

год






Не

тре-

бу-

ется



35.

Разработка

и утверж-

дение

Правил

создания

регио-

нальных

офисов

инноваций

Поста-

новление

Прави-

тельства

РК

МИНТ,

Акиматы,

МЭРТ, МФ

2011

год






Не

тре-

бу-

ется



36

Создание

регио-

нальных

офисов

инноваций

при СПК

Поста-

новление

Акимата

Акиматы,

МИНТ, АО "НАТР" (по согласованию),

инсти-

туты

развития

2011-

2014

годы







МБ


37.

Разра-

ботать и

внедрить

техничес-

кие

регла-

менты,

направ-

ленные на

обновление

производ-

ственных

активов и

ограни-

чение

исполь-

зования

устарев-

ших

технологий

Утверж-

денные

Техни-

ческие

регла-

менты и

экологи-

ческие

стан-

дарты

МИНТ,

заинте-

ресован-

ные

гос-

органы

2011-

2012

годы






В

соот-

ветс-

твии

с

нор-

мами

раз-

ра-

ботки

РБ

-

38.

Разработка

и утверж-

дение

концепции

развития

техно-

парков в

Казах-

стане

Приказ

МИНТ,

Концеп-

ция

МИНТ

2011

год






Не

тре-

бу-

ется



39.

Внесение

изменений

и

дополне-

ний в

Закон РК

"О техни-

ческом

регулиро-

вании" в

части

стимули-

рования

развитая

инноваций

и запрета

на

внедрение

устарев-

ших

техно-

логий

Измене-

ния в

Законе

РК "О

техни-

ческом

регули-

ровании

"

МИНТ.МЮ

2012






Не

тре-

бу-

ется


-


      _________________

      1 объемы финансирования подлежат корректировки по результатам разработки ТЭО при формировании бюджета на соответствующие периоды.

      * - ежегодные объемы средств, выделяемых из республиканского бюджета,

      будут уточняться при формировании бюджета на соответствующий год.

      Примечание: расшифровка аббревиатур:

      АП РК - Администрация Президента Республики Казахстан

      МНГ - Министерство нефти и газа Республики Казахстан

      МИНТ - Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан

      МЗ - Министерство здравоохранения Республики Казахстан

      МСХ - Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан

      МТК - Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан

      МСИ - Министерство связи и информации Республики Казахстан

      МТСЗН - Министерство труда и социальной защиты населения

      Республики Казахстан

      МОН - Министерство образования и науки Республики Казахстан

      МЭРТ - Министерство экономического развития и торговли Республики

      Казахстан

      МФ - Министерство финансов Республики Казахстан

      МЮ - Министерство юстиции Республики Казахстан

      МЭБП — Министерство экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан

      ВКГТУ - Восточно-Казахстанский Государственный технический

      университет

      КазНУ им. Аль-Фараби - Казахский национальный университет имени

      Аль-Фараби

      СПК - социально-предпринимательские корпорации

      АО "НИФ" - акционерное общество "Национальный инновационный фонд"

      АО "ЦИТТ" - акционерное общество "Центр инжиниринга и трансферта

      технологий"

      АО "ФНБ "Самрук-Казына" - акционерное общество "Фонд национального

      благосостояния "Самрук-Казына"

      АО "НАТР" - акционерное общество "Национальное агентство по технологическому развитию

      СЭЗ "ПИТ "Алатау" - специальная экономическая зона "Парк

      информационных технологий "Алатау"

      СКО - Северо-Казахстанская область

      РБ - республиканский бюджет

      МБ - местный бюджет