Қазақстан Республикасы Бәсекелестiктi қорғау агенттiгiнiң (Монополияға қарсы агенттiк) 2014 - 2018 жылдарға арналған стратегиялық жоспары туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 31 желтоқсандағы № 1589 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 10 наурыздағы № 112 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 10.03.2015 № 112 қаулысымен.

      РҚАО-ның ескертпесі!
      Осы қаулы 2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi.

      2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Бюджет кодексiнiң 62-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
      1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасы Бәсекелестiктi қорғау агенттiгiнiң (Монополияға қарсы агенттiк) 2014 – 2018 жылдарға арналған стратегиялық жоспары бекiтiлсiн.
      2. Осы қаулы 2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi және ресми жариялануға тиiс.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрi                                     С. Ахметов

Қазақстан Республикасы  
Үкіметінің        
2013 жылғы 31 желтоқсандағы
№ 1589 қаулысымен    
бекітілген        

Қазақстан Республикасы Бәсекелестiктi қорғау агенттiгiнiң
(Монополияға қарсы агенттiк)
2014 – 2018 жылдарға арналған
стратегиялық жоспары

1. Миссиясы мен пайымы

      Миссиясы. Бәсекелестiктi қорғау, монополистiк қызметтi шектеу және жосықсыз бәсекеге жол бермеу арқылы нарық субъектілері мен тұтынушылардың әл-ауқатын арттыру.
      Пайымы. Адал бәсекелестiктi дамыту үшiн қолайлы жағдайлар қалыптастыруға бағытталған бәсекелестiктi қорғаудың тиiмдi жүйесi.

2.Ағымдағы ахуалды және қызметтің тиісті салаларындағы
(аясындағы) даму үрдістерін талдау

      1-стратегиялық бағыт. «Тауар нарықтарында бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу»
      1. Реттелетiн саланы немесе қызмет аясын дамытудың негізгі параметрлерi
      2013 жылғы 4 қыркүйектегі Дүниежүзілік экономикалық форумның (ДЭФ) есебіне сәйкес өткен жылмен салыстырғанда Қазақстан 1 позицияға көтеріліп, 148 елдің арасында 50-ші орынды иеленді. Бұл позиция Қазақстанның 2005 жылдан бастап ЖБИ рейтингісіне қатысу тарихындағы ең жақсы позиция болып табылады.
      ЖБИ-дің 119 индикаторының ішінен 84 индикатор бойынша, оның ішінде Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің (Монополияға қарсы агенттік) (бұдан әрі – Агенттік) құзыретіне жатқызылған индикаторлар бойынша жақсарғаны байқалады.
      Сонымен қатар, кейбір көрсеткіштердің деңгейі орташа мәннен елеулі төмендегенін атап өткен жөн. Мысалы, «Нарық үстемдігінің дәрежесі» бойынша 78 және «Жергілікті бәсекелестіктің қарқындылығы» бойынша 120-шы орын.
      Себептерді анықтау мақсатында Агенттік тереңдетілген талдау жүргізді. Ол үшін екі индикаторды есептеуді көздейтін Қазақстан Республикасында бәсекелестіктің даму деңгейін айқындау әдістемесі әзірленді:
      1) «Өңірлік бәсекелестіктің қарқындылығы» (өңірлерде бәсекелестіктің даму дәрежесін айқындайды);
      2) «Экономиканың негізгі салаларының монополиялану деңгейі» (экономиканың негізгі салаларында бәсекелестіктің даму дәрежесін айқындайды).
      Аталған индикаторлар ресми статистикалық деректерге және нарық субъектілеріне жүргізілген сауалнамаға негізделген. Жүргізілген зерттеу әрбір жекелеген өңірде экономиканың барлық салалары бойынша тұтастай бәсекелестіктің жай-күйін, сондай-ақ кейіннен басқару шешімдерін қабылдау үшін мемлекеттік органдардың бәсекелестікті дамыту жөнінде қабылдаған шараларының тиімділігін бағалауға мүмкіндік берді.
      Қазіргі уақытта заңнамалық деңгейде табиғи монополияларға 15 сала жатқызылды, олар қызметтің 45 түрден астамын қамтиды. Қызметті 20 түріне мемлекеттік монополия енгізілді.
      Бәсекелес орта тұтастай Қазақстан Республикасында қазіргі уақытта монополияланудың орташа дәрежесімен сипатталады. 2012 жылы Агенттік жүргізген зерттеуге сәйкес монополиялану деңгейі 0,58 балды (%) құрады.
      Бұл ретте, экономикада неғұрлым монополияланған салалар электрмен жабдықтау, қалдықтарды жинау мен бөлуді бақылау, тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді әзірлеу, денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтер (нарықта мемлекеттік мекемелердің қатысуы есебінен) және т.б. болып табылады. Бәсекелестік өнер, ойын-сауық, демалыс, құрылыс, көтерме және бөлшек сауда сияқты және басқа да салаларда біршама дамыған.
      Сонымен бір мезгілде 2012 жылдың қорытындысы бойынша өңірлік бәсекелестіктің қарқындылық деңгейі 0,52 балды (%) құрады. Атап айтқанда, бәсекелестік қатынас Астана қ., Алматы қ., Алматы, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан және басқа да облыстарда айтарлықтай дәрежеде дамыған, Павлодар, Маңғыстау облыстарында және т.б. дамымаған.
      Сонымен қатар, әрбір жекелеген облыста және әрбір жекелеген сегментте (тауар нарығында) бәсекелестік қатынастардың дамуының әртүрлі деңгейі байқалады. Бұл бірінші кезекте бәсекелестік қатынастардың дамуына кедергі келтіретін тоқсауылдардың болуына, саланың тартымдылық дәрежесіне және сұраныстар мен ұсыныстардың болуына байланысты. Мысалы, Қазақстандағы барлық инфрақұрылымдық қызмет табиғи монополия саласына жатқызылды (теміржол көлігі, электр және жылу энергетикасы, газ, мұнай өнімдерінің өндірісі, мұнай тасымалдау, азаматтық авиация, порттық қызмет, телекоммуникация және почта байланысы), бұл оның инвестициялық тартымдылығын төмендетеді.
      Осыған байланысты, Агенттік тауар нарықтарына талдау жүргізеді, соның барысында аталған тауар нарықтарына кіру тосқауылдары анықталады және оларды жою бойынша ұсыныстар әзірленеді. Жүргізілген талдаулар нәтижесі бойынша тиісті мемлекеттік органдарға Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында бәсекелестікті қорғауға және дамытуға бағытталған іс-шараларды өткізу бойынша ұсыныстар жіберіледі. 2011 жылғы 10 айда 29 тауар нарығына талдау жүргізілді, 2012 жылғы ұқсас кезеңде 31 талдау жүргізілген. 2013 жылғы 10 айда Агенттік бәсекелестік ортаның жай-күйін бағалауға 24 талдау жүргізді, оның нәтижесі бойынша Үкіметке және салалық мемлекеттік органдарға 23 ұсыныс енгізді, олардың 9-ы іске асырылуға қабылданды.
      Бұдан басқа, қазіргі уақытта кәсіпкерлік қызметте, оның ішінде бәсекелестігі басынан бастап дамыған сегменттерде квазимемлекеттік сектордың болуының жоғары деңгейі байқалады. Талдау сауда-делдалдық қызмет, көлік қызметтері, сервистік сипаттағы қызмет, құрылыс, типографиялық, баспа қызметтері сияқты және т.б. бәсекелес нарықтарда мемлекеттің қатысуымен кәсіпорындар болғандығын көрсетті. Осыған байланысты, Агенттік көрсетілген тауар нарықтарында қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорындардың одан әрі жүргізетін қызметіне келісім беруден бас тартты. Сонымен, «Бәсекелестік туралы» Қазақстан Республикасының Заңын (бұдан әрі – Заң) әкімшілендіру кезеңінде Агенттік квазимемлекеттік сектор субъектілерінің одан әрі жүргізетін қызметіне 5,5 мыңға жуық өтінішхаттар қарады.
      Үстем немесе монополиялық жағдайдың туындауының немесе күшеюінің және (немесе) бәсекелестікті шектеудің алдын алу мақсатында монополияға қарсы орган мәмілені (іс-әрекеттерді) жүзеге асыруға монополияға қарсы органның алдын ала келісімін алудан көрінетін экономикалық шоғырлануға мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады. Сонымен, 2011 жылғы қаңтар мен қазан аралығындағы кезеңде экономикалық шоғырлануға 240 өтінішхат қарауға, 2012 жылғы ұқсас кезеңде – 327 өтінішхат келіп түсті. 2013 жылғы 10 айда экономикалық шоғырлануға барлығы 132 өтінішхат қарауға келіп түсті. Сонымен қатар, қазіргі уақытта аталған процесс уақыт бойынша ұзаққа созылады, нарық субъектілері беретін құжаттар санының көптігі белгіленді.

      2. Негізгі проблемаларды талдау
      Қазіргі уақытта бәсекелестіктің дамуына кедергі келтіретін бірқатар проблемалық (әлсіз) жақтар мен қауіптер бар.
      Біріншіден, бұл жаңа компаниялардың нарыққа кіруі үшін кемсітушілік шарттар. Көрсетілген шарттарға әртүрлі әкімшілік тосқауылдарды жатқызуға болады, олар жаңа қатысушылардың нарыққа кіру ынтасын төмендетеді, өндірістік емес шығасыларды арттырады және сыбайлас жемқорлық пен «әкімшілік ресурстың» туындауына жағдай жасайды.
      Мысалы, негізгі кедергілердің бірі мемлекеттің отандық нарық субъектілерінің бағасын реттеуін атауға болады. Атап айтқанда, тауарларды еркін орналастыру, шекаралардың болмауы жағдайларында жекелеген ұлттық тізілімдерді жүргізу не оны монополияға қарсы саясаттың құралы ретінде жетілдіру орындылығы мәселесін шешу қажет.
      Бұдан басқа, Қазақстанда реттелетін нарықтарды қолдану жүйесін сақтау орындылығы күмән тудырады. Оған вагон операторлары нарығы көрнекі мысал болып табылады. Агенттік теміржол вагондары қызметінің нарығын реттелетін қызметтер тізбесінен алып тастауды ұсынды. Аталған ұсыныс Үстем (монополиялық) жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізіліміне (бұдан әрі – Тізілім) енгізілген субъектілерді бағалық реттеу қазақстандық бизнесті Кеден одағы елдерінің субъектілерімен тең емес жағдайға қоюына байланысты, себебі аталған елдерде нарықтың осы сегментінде тарифтік реттеу жоқ.
      Бұл ретте Бірыңғай экономикалық кеңістікке (БЭК) қатысушы елдердің тауар нарықтарында сау бәсекелес ортаны құру үшін бірінші кезекте, БЭК-ке қатысушы елдердің өзара саудасындағы тосқауылдарды жою қажет. Бұл жерде әңгіме БЭК-ке мүше мемлекеттердің, салдарынан елдің бірінен нарық қатысушысы басқа елдің нарық қатысушысымен тең дәрежеде бәсекелесе алмайтын не нарыққа мүлдем кіре алмайтын бәсекелестік мәселелері бойынша заңнамаларындағы әртүлілікте болып отыр. Мысалы, нарық қатысушыларына көршілес нарықтарға шықан кезде тосқауылдар кездеседі, мысалы лицензиялау саласында бұл жиі кездеседі, өйткені қазіргі уақытта лицензиялауға жататын қызмет түрлері тек Кеден одағына мүше мемлекеттердің бірінің аумағында ғана бар. Айталық, Ресейде меншікті детектив қызметі лицензияланады. Қазақстанда ғана электрмен жабдықтау мақсатында электр энергиясын сатып алу лицензияланады. Белоруссияда ғана темекі өнімдерін бөлшек саудада өткізу лицензияланады. Мұндай тосқауылдар қарауға жатады.
      Екіншіден, сала өсімінің төмен қарқыны, тіркелген шығындардың көптігі, алынатын кірістің төмен деңгейі бәсекелестіктің қарқындылығына, сондай-ақ қойылатын өнімдердің, қызметтердің сапасы мен бағасына теріс әсер етуі мүмкін.
      Бұдан басқа, елеулі тосқауыл инфрақұрылымдардың даму қарқыны мен сапасының бизнестің сұранысына сәйкес келмеуі, оның ішінде табиғи монополиялар қуатының тапшылығы болып табылады. Мұның бәрі ішкі және сыртқы нарықтарда қазақстандық компаниялардың бәсекеге қабілеттілігіне әсер етеді. Неғұрлым дамыған ортаға және өз елдерінің инфрақұрылымына, оның ішінде қаржылық инфрақұрылымға қолжетімділігі бар шетел ойыншыларының жекелеген нарықтарда қазақстандық компаниялармен салыстырғанда, бәсекелестік артықшылықтары бар.
      Мысалы, қант өндірісі нарығында шикізаттың өзіндік құны жоғары екендігі байқалады, қолданыстағы технологиялық жабдықтар моральдық және физикалық тұрғыдан ескірген, бұл өндірістің өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік бермейді. Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері мен қант зауыттары арасындағы өзара іс-қимыл проблемалары (зауыттардың қант қызылшасын сатып алу бағасын төмендетіп белгілеуі, ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілермен және өніммен уақтылы есептеспеу) да саланың тартымдылығына теріс әсер етуде.
      Үшіншіден, мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке негізсіз қатысуы. Бәсекелестік үшін әлеуетті қауіп басқа нарық субъектілерімен бәсекелестік жағдай болатын салаларда мемлекеттік корпорацияларды құру мен олардың қызметі болып табылады. Мұндай субъектілердің қызметі олардың ерекше мәртебесі мен әкімшілік және саяси ресурсын пайдалану мүмкіндігіне байланысты барынша ашық болуы тиіс. Заңның 77 және 78-баптарының талаптарына сәйкес қызметін одан әрі жүргізуге бас тарту алған мемлекет қатысатын кәсіпорындар жекешелендірілуі немесе мемлекеттік мекеме болып қайта құрылуы тиіс.
      Төртіншіден, тұтынушылардың сұранысы мен сатып алу қабілеттілігі. Сатып алудың төмен көлемі, жоғары бағалар, салада сұраныстың төмен икемділігі де бәсекелестіктің қарқындылығына теріс әсер етуі мүмкін. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің деректері бойынша 2013 жылғы екінші тоқсандағы тұтынушылық шығыстардың қарқыны ұқсас кезеңмен салыстырғанда, ақшалай шығыстардың жалпы санынан біршама төмендеді.
      Мұндай жағдайдың туындау себептерінің бірі, мысалы параллель импортқа тыйым салу. Қазақстанда Зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласындағы реттеудің бірыңғай қағидаттары туралы келісімнің (бұдан әрі – Келісім) қабылдануына байланысты тауар белгісіне ерекше құқықтардың аяқталуының өңірлік қағидаттары қолданылады, яғни БЭК аумағына, тиісінше Қазақстан, Белоруссия, Ресей аумағына азаматтық айналымға енгізілген барлық тауарлар тең дәрежеде танылады.
      Сонымен қатар, көрсетілген нормаларды практикада пайдалану нарықтарда (сатушылар арасында) бәсекелестікті жасанды шектейді, сондай-ақ тұтынушылардың құқықтарына негізсіз қысым жасайды.
      Бүгінгі жағдайларда таңбаланған тауар белгілері бар түпнұсқа тауарлардың импортымен өндіруші не оның ресми дистрибьютері («Тойота», «Лексус» автомобильдеріне түпнұсқа бөлшектер, электроника, тұрмыстық аппаратура, азық-түлік өнімдері және т.б.) ғана айналыса алады. Бұл ретте тауарға бағалық бәсекелестік болмайды, өйткені тауар белгісінің құқық иесі өзінің «заңды» монополиялық жағдайын пайдаланады. Құқық иесі оның шарттарын, тауарларды айналымға енгізу шарттарын айқындай отырып, импортқа құқыққа келісу немесе бас тарту арқылы бәсекелестікке елеулі әсер етуі мүмкін.
      Параллель импортқа рұқсат етілген жағдайда, қандай да бір тауарды басқа да тұлғалар әкелсе, бұл сатушылар арасындағы бәсекелестікке, салдарынан аталған тауарларға бағаның елеулі төмендеуіне әкеледі. Бұл тұтынушыға пайдалы.
      Бұл өндірісті тұқыртып, шетелдік капиталдың жылыстауына, инвестицияның қысқаруына және т.б. әкеледі деген қарама-қайшы пікірлер де бар.
      Дегенмен, егер компания шарт бойынша өзіне инвестициялау туралы міндеттеме алса, оқшауланған өндіріс параллель импортқа түспеуі тиіс.
      Егер өндіріс оқшауландырылса, онда жергілікті шикізат пен материалдар, жиынтықтар, кұрауыштар пайдаланылып, түптеп келгенде қазақстандық қамтудың ұлғаюына, жаңа өндірістердің, жаңа жұмыс орындарының пайда болуына әкеледі.
      Сонымен қатар, бұл өндірістер импорттан қорғалатын болады, алайда егер компания «ағытпалы жинаудан» басқа ештеңе ұсынбаса, онда жалпы жағдайларда «бәсекелестік теңізде» басқа да кәсіпкерлермен бәсекелесетін болады.
      Басқаша айтқанда, параллель импортты дұрыс пайдаланған кезде – Қазақстанның инвестициялар процесінің қуатты ынтасы болады.
      Аталған құрал өндіруге бізде қажетті жағдай жасалған тауарлар тобы бойынша өндірісті ынталандыруға және сонымен қатар өндіру орынсыз болып танылған тауарларға бағаны төмендетуге мүмкіндік береді.
      Бесіншіден. Қазіргі сәтте Агенттікте экономикалық шоғырлануға бақылауды жедел жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ақпараттық жүйе жоқ. Сонымен қатар, Агенттіктің тауар нарықтарындағы ахуалды бақылау бойынша қызметтің тиімділігін арттыру, сондай-ақ өтінішхаттарды қарау уақыттарын, нарық субъектілерінің беретін құжаттар санын қысқарту мақсатында Әділет, Индустрия және жаңа технологиялар министрліктерінің, Статистика агенттігінің, Салық комитетінің, акциялар тізілім ұстаушылардың дерекқорларымен және басқа да дерекқорлармен интеграциялану қажет.
      Сонымен қатар, көрсетілген проблемаларды шешуде белгілі бір мүмкіндіктер бар.
      Бірінші. Бұл табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің (тауарларының, жұмыстарының) тізбесін қысқарту жөніндегі жұмыстарды жалғастыру. Бұл жұмыс 2011 жылдан бастап ойдағыдай жүргізіліп келеді. Қазіргі уақытта интерконнект қызметі бәсекелес ортаға берілді.
      Табиғи монополиялар саласының кейбір қызметтерін бәсекелес ортаға беру шығасыларды қысқартуға және тарифтерді төмендетуге әкелуі тиіс. Жеке жеткізушілер халықтың ерекше тобына жеңілдіктер беруі мүмкін. Осы монополиялардың меншігін сату салықтың көтерілуін болдырмауға, тіпті олардың кейбірін төмендетуге және жоюға мүмкіндік береді.
      Мұнда АҚШ пен Жапонияның тәжірибесі үлгі боларлық. Табиғи монополияларды қайта реттеу нәтижесінде америкалық тұтынушылардың жылдық пайдасы $42-54 млрд, Жапонияда - $36 млрд. құрады. АҚШ-та әуе тасымалына баға 30 %-ға, телекоммуникация саласында 50 %-ға төмендеді. Бағалардың төмендеу себебі шынайы операциялық шығасылар көптеген секторларда 25–75 %-ға төмендеді.
      Екінші. Бұл мемлекеттік монополияға жатқызылған қызмет түрлерін қысқарту. Аталған жұмыс 2012 жылы жүргізілді. Оның нәтижесінде «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік монополия мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды, оған сәйкес бәсекелес ортаға 24 қызмет түрінің 4-еуі берілді. Бұл коммуналдық қалдықтарды көму, гендік қорды сақтау мақсатында жануарлар әлемі объектілерін жасанды өсіруді қоса алғанда, өсіру; күзету қызметтерін көрсету; орман шаруашылығы.
      Үшінші. Кәсіпкерлік қызметке негізсіз мемлекеттік қатысуды қысқарту. Атап айтқанда мынадай шараларды қабылдау қажет:
      1) қызметін одан әрі жүргізуге монополияға қарсы органның бас тартуын алған квазимемлекеттік сектор кәсіпорындарын қаржыландыруға жол бермеу, мүдделі мемлекеттік органдар қолдады;
      2) қызметін одан әрі жүргізуге монополияға қарсы органның бас тартуын алған мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекет қатысатын АҚ, ЖШС-лардың тізбесін енгізу.

      3. Сыртқы және ішкі факторларды талдау.
      Кәсіпорындардың қызметіне, сондай-ақ тұтастай бәсекелестікті дамытуға әсер ететін негізгі ішкі факторларға мыналарды: әкімшілік, экономикалық, әлеуметтік және инфрақұрылымдық факторларды жатқызуға болады. Әкімшілік сипаттағы факторларға мемлекеттік органдардың экономикалық процестерге негізсіз араласуы жатады, оның ішінде мемлекеттік органдарда сыбайлас жемқорлық әрекеттерінің ықтимал белгілері, бизнес-ортаға әкімшілік жүктемелер, тұтастай бәсекелестікті дамыту бойынша мемлекет қабылдайтын шаралардың тиімділігі. Экономикалық фактор кредиттік, еңбек ресурстарының қолжетімділігін, кәсіпкерлікке инновациялық технологияларды қолдануды және т.б. қамтиды. Әлеуметтік факторларға кәсіпкерлік белсенділікті жатқызуға болады, ол шығарылған өнімдердің сапасын жақсартудан, оның ассортиментін кеңейтуден, жарнамалық, маркетингтік акцияларды өткізуден, яғни өз өнімдерін ілгерілетудегі белсенділігінен көрінеді. Сайып келгенде, негізгі құралдарға (үй-жайлар мен жабдықтарды жалға алу) қолжетімділік, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырған кезде табиғи монополия субъектілерінің қызметіне кемсітусіз қолжетімділікті қамтамасыз ету де бәсекелестіктің даму дәрежесіне әсер ететін инфрақұрылымдық факторларға жатады.
      Қазақстанның Кеден одағына кіруі отандық кәсіпкерлердің Кеден одағына қатысушы елдердің кәсіпкерлерімен бәсекелесу қабілетіне әсер ететін негізгі сыртқы факторлар болып табылады. 2013 жылғы 6 айда Кеден одағы елдерімен Қазақстанның сыртқы сауда айналымы 12 081,6 млн. АҚШ долларын құрады, бұл ұқсас кезеңнен 9,6 %-ға көп. Бұл ретте, 2013 жылғы 6 айдың қорытындысы бойынша Кеден одағының елдерімен экспорт 3 %-ға, ал импорт 12,3 %-ға өсті. Осыған байланысты қазақстандық бизнес үшін елдің ішкі нарықтарында да, одан тыс жерлерде де бизнес жүргізуге мүмкіндік береді.
      Қазақстан үшін Кеден одағында жұмыс істеу бұл, әсіресе, Белоруссия мен Ресей инфрақұрылымына кемсітусіз қолжетімділікті орнату, үшінші елден импортты қысқарту болып табылады. Және маңыздысы - бизнес құрылымды дамыту үшін қолайлы жағдай жасау.

      2-стратегиялық бағыт. «Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу»
      1. Реттелетiн саланың немесе қызмет аясы дамуының негiзгi параметрлерi
      Монополияға қарсы саясатты іске асырудың негізгі бағыттары монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтың алдын алу және жолын кесу болып табылады. Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық фактілері бойынша Агенттік 2013 жылдан бастап 123 тергеуді аяқтады, оның 116-ысынан бұзушылықтар анықталды.
      2013 жылғы қаңтар-қараша аралығы кезеңінде монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық үшін бюджетке түсім сомасы 211,5 млн. теңгені құрады.
      Дүниежүзілік экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексі рейтингісінде «Қаржы қызметтерінің қолжетімділігі» индикаторы бойынша Қазақстан позициясы едәуір жақсарды, Қазақстан позициясы 19-тармаққа (79-орыннан 60-орынға дейін) көтерілді, «Мемлекеттік органдардың шешімдеріндегі фаворитизм» (77-орын), «Мемлекеттік секторда шешімдерді қабылдау ашықтығы» 3 позицияға (32-ден 29-орынға), Дүниежүзілік экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексінің рейтингісіндегі «Саясаткерлерге қоғамдық сенім» (37-ден 35-ке дейін) көтерілді.

      2. Негізгі проблемаларды талдау
      Сонымен қатар, бәсекелестік саясатты іске асыруға байланысты бірқатар проблемалар бар.
      Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық бұрынғыдай көп көлемде сақталып отыр. Бұзушылық құрылымы мынадай: бәсекелестікке қарсы келісілген іс-әрекеттер және нарық субъектілерінің келісімі – 9; үстем жағдайды теріс пайдалану – 23; жосықсыз бәсекелестік – 25; мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттері – 35.
      Салалар бөлінісінде анықталған бұзушылықтардың ең көп бөлігі өзге де нарықтардың үлесіне келеді, оның ішінде қаржы нарықтарына – 32 %. Мысалы Агенттік қаржы нарығында жосықсыз бәсекелестіктің фактілерін анықтады. Қосымша талаптарды орындай отырып, нарық субъектісіне кредит берілген кезде жасалған шарттардан бас тартуға клиентті мәжбүрлеу фактісі орын алған.
      Қаржы қызметтерінің қолжетімділігін қамтамасыз ету жөніндегі қабылданған шаралардың жеткіліксіздігін нарық субъектілеріне жүргізілген сауалнама да дәлелдейді. Онда 40,22 % респонденттер қиын екендігін деп атап өтті, ал сұралған респонденттердің 9,78 %-ы өңірде бизнес мақсаты үшін қаржы қызметін (банктер, инвестициялық банктер, сақтандыру және лизингтік компаниялар, брокерлік компаниялар) алу өте күрделі деп белгілеген.
      Бұл ретте өңірде қаржы қызметтерін жеткізушілер арасында бәсекелестік қолжетімді баға бойынша қаржы қызметтері ұсыныстарын қандай деңгейде қамтамасыз етеді деген сұраққа 6,16 % респонденттер – өте жақсы, 40,6 % – жақсы, 24,28 % – қамтамасыз етпейді, 7,61 % – мүлдем қамтамасыз етпейді, ал 21,4 %-ы – жауап беруге қиынсынды.
      Бірқатар жағдайларда мемлекеттік араласу экономикалық тиімділікті арттыруға емес, керісінше төмендетуге әкеледі. Әкімшілік ресурсты пайдалану арқылы жабуға дейін әкелетін бизнеске әсер ету мүмкіндігінің өзі жиі шағын және орта кәсіпорындар үшін бәсекелестік ортаның айқындаушы факторы болып табылады. Мемлекеттік органдардың мүмкіндігі бәсекелестік күресте кеңінен пайдаланылып келеді және тек оң жағынан ғана емес. Мұны жүргізілген тексерулердің саны да растайды. Сонымен мемлекеттік органдарға қатысты бұзушылық 38 %-ды құрайды. Сондай-ақ нарық субъектілеріне жүргізілген сауалнама көрсеткендей, респонденттердің 30 %-ы сау бәсекелестік орта үшін ең көп қауіп мемлекеттік органдар қызметінен деп санайды, 25 %-ы жауап беруге қиынсынғанын көрсеткен.
      Мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерімен қатар, сондай-ақ монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтың қауіпті түрі бәсекелестікке қарсы келісімдер (картельдер) болып табылады. Сонымен қатар, қазақстандық монополияға қарсы практикада мұндай бұзушылықтардың жолын кесу жағдайлары өте сирек, бұл оларды анықтау үшін қажетті құралдардың (жедел іздестіру іс-шаралары) жетіспеуімен түсіндіріледі.
      Мысалы, АҚШ, Еуропалық одақта, оның ішінде Германияда, Израильде, Венгрияда монополияға қарсы органдардың қызметтік үй-жайларда да, жекеменшік үйлерде де іздестіру мен құжаттарды алуды жүзеге асыруға өкілеттігі бар. Бұл ретте арнайы команда құрылады – басшы, команда мүшелері, ақпараттық технологиялар бойынша сарапшы, арнайы дағдысы бар мамандар (тілдік дайындық, жауап ала білу дағдылары), полицейлер.
      Сонымен қатар, проблемалар блогында монополияға қарсы ден қою шараларын қолдану бойынша іс жүргізу рәсімдерінің ұзақтығы (әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттамалардан басқа іс материалдарына қосымша қажеттілігі туралы заңнама талабы, қылмыстық іс қозғаудан бас тарту туралы қаулы) атап өтілді.
      Соттардың аталған талаптарын орындау әкімшілік жазаларды қолдану мерзімдерін созады және Агенттік пен құқық қорғау органдары арасында шамадан тыс хат алмасуларға әкеледі. Мысалы, «Локомотив» АҚ, «ҚазМұнайГаз Өнімдері» АҚ, «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС және т.б. Соның салдарынан, қазіргі уақытта мемлекет бюджетіне 3 млрд. теңгеден астам аударылған жоқ.
      Бұдан басқа, мынадай проблемалар сақталуда:
      1) мемлекеттік органдардың өкілдері монополияға қарсы заңнама нормаларын жеткілікті түсінбейді, осының салдарынан бұрыс шешімдер қабылданады.
      2) бәсекелестікті дамыту бойынша жағдайды нақты пайымдаудың және жүйелі құжаттың болмауы. Нәтижесінде, мұндай жағдай кәсіпкерлікке, олардың кейбірі жоғары шоғырландырылған болып қалып отырған экономика саласына тұтастай әсер етеді.
      3) монополияға қарсы орган қабылдаған шешімдерге кейбір БАҚ-тардың дұрыс түсінік бермеуі.
      4) нарық субъектілері адал бәсекелестік, бизнесті адал жүргізу қағидаларын жеткіліксіз түсінуі және соның салдарынан монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық санының өсуі.
      Бұдан басқа, Заңда бәсекелестікті насихаттауды жүзеге асыру бойынша монополияға қарсы органның функциясы бекітілгендігіне қарамастан, оның Тұжырымдамасы әзірше тұтастай басқа мемлекеттік органдардың қызметінде тиісті көрініс тапқан жоқ.
      Соның салдарынан, кейбір кәсіпкерлердің монополияға қарсы заңнама және заңнаманың аралас түрлері туралы түсінігі жоқ. Мұны кәсіпкер жұмыс істейтін бәсекелестіктің даму деңгейіне, адал бизнесті жүргізу қағидасын тануына қатысты бизнес-орта өкілдеріне жүргізілген сауалнама растайды.
      Сонымен қатар, бәсекелестікті адвокаттандырудың рөлі әсіресе монополияға қарсы заңнаманы, мінез-құлық қағидасын нарықта білмеу бизнестің шетелдік өкілдерімен толыққанды бәсекелесу үшін кедергі болатын жаһандық интеграциялану (Бірыңғай экономикалық кеңістік, Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі және т.б.) жағдайында ерекше маңызды.
      Сонымен қатар, қазіргі уақытта проблемалардың кейбірін шешуге мүмкіндік беретін белгілі бір мүмкіндіктер құрылды. Атап айтқанда, бұл монополияға қарсы заңнаманы жетілдіру. Айталық, 2012 жылы бәсекелестік саласындағы Қазақстанның заңдарын бірдейлендіру мен үйлестіру бойынша ауқымды жұмыс жүргізілді. 2013 жылғы 6 наурызда Мемлекет басшысының 2013 жылғы 25 наурызда күшіне енген «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне бәсекелестік мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының заңына қол қоюы осы жұмыстың нәтижесі болды. Сондай-ақ мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілетті тұлғалардың және оларға теңестірілген тұлғалардың, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттеріне жауапкершілік белгіленді. Бұл ретте монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық мәліметтерін алдын ала қарау рәсімі алып тасталды. Аталған жаңалық монополияға қарсы ден қоюды неғұрлым жетілген деңгейге шығаруға мүмкіндік береді.

      3. Негізгі сыртқы және ішкі факторларды бағалау
      Негізгі сыртқы факторлар тобына әлемдік экономиканы жаһандандыру, ТМД, Еуразиялық экономикалық қоғамдастық, Бірыңғай экономикалық кеңістік шеңберінде интеграциялық процестерді дамыту жатады.
      Осы процестердің барлығы трансұлттық қосылулар санының ұлғаюымен, трансшекаралық монополистік қызметтің кеңеюімен қатар жүрді. Осыған байланысты, қолайлы құқықтық алаң құру қажет. Бұған 2013 жылғы 24 қазанда Минск қаласында ЕЭК Жоғарғы Кеңесінің кезекті отырысында үш мемлекеттің басшылары қол қойған Бәсекелестік туралы модельдік заң ықпал ететін болады. Құжаттың негізгі мақсаты бәсекелестік саясат саласындағы экономикалық реттеуді құқықтық жақындату болып табылады. Жоғарғы кеңестің шешіміне сәйкес Модельдік заңды ұлттық заңнамаға имплементациялау, ЕЭК-те жасалған жұмыс туралы есеп беру көзделді. Осыған байланысты, аталған жұмыс қолданыстағы монополияға қарсы заңнама нормаларын жаңа жағдайлар мен талаптарға бейімдеуге мүмкіндік береді. Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтың санын төмендетуге әсер ететін ішкі факторларға нарық қатысушыларын, мемлекеттік органдарды, тұтастай қоғамды бәсекелестікті қорғау мәселелері бойынша ақпараттандырудың тиімді жүйесін жатқызуға болады. Мемлекеттік органдарды, бизнес өкілдерін бәсекелестік саясат шеңберінде іске асырылатын мақсаттар мен міндеттер туралы, іс-шаралар туралы ақпараттандыруды арттыру, сондай-ақ жұмысқа ғылыми қоғамдастықтар өкілдерін тарту тауар нарықтарында бәсекелес ортаны дамыту бойынша барлық қатысушылардың күштерін шоғырландыруды және кәсіпкерлік қызметті ынталандыратын жағдай жасауды қамтамасыз етеді.

3.1. Стратегиялық бағыттар, мақсаттар, міндеттер, нысаналы
индикаторлар, іс-шаралар және нәтижелер көрсеткіштері

      Ескерту. 3.1-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 07.06.2014 № 625 қаулысымен.

      1-стратегиялық бағыт. Тауар нарықтарында бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу
      1.1-мақсат. Тауар нарықтарында тиімді бәсекелестікті құру арқылы нарық субъектілері мен тұтынушылардың әл-ауқатын арттыру
      Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалардың коды 001, 002

Нысаналы индикатор
(түпкілікті қол жеткізу кезеңін (мерзімін) көрсете отырып)

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

оның ішінде аралық мәнді көрсете отырып

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабiлеттiлiк индексiнiң рейтингiсiнде «нарық үстемдiгiнiң дәрежесi» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның позициясы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

83

78

77

76

75

74

73

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсiнде «жергiлiктi бәсекенiң қарқындылығы» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның позициясы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

113

120

119

118

117

116

115

Экономиканың түйінді салаларының монополиялану деңгейінің төмендеуі

Агенттіктің есептілігі

Балл

-

0,80

0,76

0,69

0,66

0,62

0,58

Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, құралдары және әдістері

1.1-міндет. Тауар нарықтарын монополиясыздандыру

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

Өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн қысқарту

«Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысы

бірлік

1

1

-

1

-

1

-

Мемлекеттік монополияға жатқызылған қызмет түрлерін қысқарту

Қолданыстағы НҚА-ға өзгерістер енгізу

Бірлік

-

-

-

-

-

-

1

Тікелей нәтижелерге қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1. Тауар нарықтарына талдау жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Монополияға қарсы органның қызметкерлерi үшін бәсекелестік саясатты іске асыру мәселелері бойынша курстар мен тағылымдамалар өткiзу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтері (тауарларының, жұмыстарының) тізбесін кезең-кезеңмен қысқартудың іс-шаралар жоспарын әзірлеу

Х

-

-

-

-

4. Мемлекеттік монополияға жатқызылған қызмет түрлерін кезең-кезеңмен қысқартудың іс-шаралар жоспарын бекіту

-

-

-

Х

-

5. Табиғи монополиялар субъектiлерi қызметiнiң салаларын олардан жұмыстардың жекелеген түрлерiн бәсекелес ортаға бөлiп шығару тұрғысынан талдау

Х

-

-

-

-

1.2-міндет. Бәсекелес ортаның жай-күйін жақсарту

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Тауар нарықтарына жүргізілген талдаулардың нәтижесі бойынша Агенттік жіберген, мемлекеттік органдар іске асыруға қабылдаған бәсекелестікті қорғау және дамыту жөніндегі ұсыныстар үлесінің ұлғаюы

Агенттіктің есептілігі

%

-

20

25

27

29

31

33

Нормативтік құқықтық актілер жобаларында бәсекелестікті шектейтін нормаларды жою бойынша мемлекеттік органдар іске асыруға қабылдаған ескертулер үлесін ұлғайту

Агенттіктің есептілігі

%

-

70

76

81

83

85

87

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1. Тауар нарықтарына талдау жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Құзыретті мемлекеттік органдарға бәсекелестікті дамытудағы тосқауылдарды жою бойынша ұсыныстар жіберу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Агенттіктің тауар нарықтарына жүргізген талдау нәтижелері бойынша ұсыныстарын мемлекеттік органдардың іске асыру (орындау) мониторингі

Х

Х

Х

Х

Х

4. Әзірленген Бәсекелестіктің даму деңгейін айқындау жөніндегі әдістемеге сәйкес нарық субъектілеріне сауалнама жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

5. Бәсекелестiктi шектейтiн нормаларды анықтау және жою тұрғысынан нормативтiк құқықтық базаға талдау жүргiзу

Х

-

-

-

-

1.3-міндет. Тауар нарықтарындағы жай-күйді бақылау сапасын, оның ішінде негізсіз мемлекеттік қатысуға жол бермеу арқылы арттыру және оны күшейту

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Монополияға қарсы органның мемлекеттік кәсіпорындарды және акцияларының (үлестерiнiң) 50 %-дан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғаларды құруға келiсiм беруден бас тартуының үлесi (келіп түскен өтінішхаттардың жалпы санынан)

Агенттіктің есептілігі

%


10

10

12

13

14

15

Көрсетілетін мемлекеттік қызметтің сапасына қанағаттанған тұтынушылардың үлесі

Агенттіктің есептілігі

%

85

87

91

96

97

98

99

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1. Мемлекеттік кәсіпорындардың және акцияларының (үлестерінің) 50 %-дан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың және олармен үлестес тұлғалардың өтінішхаттарын қарау

Х

Х

Х

Х

Х

2. Монополияға қарсы органның қызметкерлері үшін мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуы бойынша курстар мен тағылымдамалар өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Әзірленген Бәсекелестіктің даму деңгейін айқындау жөніндегі әдістемеге сәйкес нарық субъектілеріне сауалнама жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

4. Квазимемлекеттiк құрылым қатысатын нарықтарға экономикадағы мемлекеттiк секторды қысқарту тұрғысынан мониторинг жүргiзу

Х

-

-

-

-

5. Мемлекеттiк кәсіпорындардың «Мемлекеттiк мүлiк туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 134-бабына сәйкес функцияларды орындау тұрғысынан олардың қызметiне талдау жүргiзу

Х

-

-

-

-

      2-стратегиялық бағыт. Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу
      2.1-мақсат. Тауар нарықтарына кемсітусіз қолжетімділікті қамтамасыз ету
      Осы бағытқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламалар коды 001, 002

Нысаналы индикатор

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

оның ішінде аралық мәнді көрсете отырып

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсiнде «қаржы қызметiнiң қолжетiмдiлiгi» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның позициясы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

78

60

59

58

57

56

55

Дүниежүзілік экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексі рейтингісінде «мемлекеттік қызметшілердің шешімдеріндегі фаворитизм» қосалқы индексі бойынша Қазақстанның позициясы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

91

77

76

75

74

73

72

Дүниежүзiлiк экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсiнде «қабылданатын шешiмдердiң ашықтығы» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның позициясы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

31

29

28

27

26

25

24

Монополияға қарсы орган қабылдайтын шаралар шындығында бәсекелестікті қорғайды деп санайтын сұралған респонденттердің үлесі

Агенттіктің есептілігі

%

-

10

16

20

25

30

35

Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, құралдары және әдістері

2.1-міндет. Қолжетімді баға бойынша қаржы қызметтерін көрсетуді қамтамасыз ету мақсатында қаржы қызметтерінің жеткізушілері арасында тең жағдайлар жасау

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Қаржы қызметтері нарығында аяқталған тергеулердің жалпы санынан бұзушылықтар анықталған тергеулердің үлес салмағы

Агенттіктің есептілігі

%

-

70

72

74

75

76

77

Қолжетімді баға бойынша қаржы қызметтері ұсынысын қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасындағы қаржы қызметтерінің жеткізушілері арасындағы бәсекелестік деңгейін ұлғайту

Агенттіктің есептілігі

%

-

-

40

42

44

46

48

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1. Монополияға қарсы заңнаманы, оның ішінде қаржы нарықтарындағы бұзушылықтарға тергеу жүргізу

X

X

X

X

X

2. Монополияға қарсы орган қызметкерлері үшін монополистік қызметті шектеу және жосықсыз бәсекелестікке жол бермеу бойынша курстар мен тағылымдамалар өткізу

X

X

X

X

X

3. Әзірленген Бәсекелестіктің даму деңгейін айқындау жөніндегі әдістемеге сәйкес нарық субъектілеріне сауалнама жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

2.2-міндет. Мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерімен келтіретін залалдарын болдырмау

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі (шағымданғандарды қоспағанда)

Агенттіктің есептілігі

%

-

64

66

68

69

70

71

Олар бойынша мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша тұлғаларды әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданған істердің жалпы санынан әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

Агенттіктің есептілігі

%

-

62

64

66

67

68

69

Мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың шешімдерінде артықшылықтар көрсету фактілері азайды деп санайтын сұралған респонденттердің саны

Агенттіктің есептілігі

%

-

-

20

25

30

35

40

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1. Монополияға қарсы заңнаманы, оның ішінде қаржы нарықтарындағы бұзушылықтарға тергеу жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Монополияға қарсы органның қызметкерлері үшін монополистік қызметті шектеу және жосықсыз бәсекелестікке жол бермеу бойынша курстар мен тағылымдамалар өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Агенттіктің сот талқылауларына қатысуы

Х

Х

Х

Х

Х

4. Әзірленген Бәсекелестіктің даму деңгейін айқындау жөніндегі әдістемеге сәйкес нарық субъектілеріне сауалнама жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

5. Бәсекелестiктi дамыту бойынша жергiлiктi атқарушы органдар қызметiнiң рейтингiн жүргiзу

Х

-

-

-

-

2.3-міндет. Адал бәсекелестікті насихаттауды және қабылданатын шешімдердің ашықтығын қамтамасыз ету

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Дүниежүзілік экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексінің рейтингісінде «саясаткерлерге қоғамдық сенім» қосалқы индексі бойынша Қазақстанның позициясы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

37

35

34

33

32

31

30

Адал бәсекелестіктің артықшылықтары, Агенттіктің негізгі қызметі, сондай-ақ ақпараттық материалдардың жалпы санынан қолданыстағы монополияға қарсы заңнаманы түсіндіру бойынша жұмыс нәтижелері туралы ақпараттық материалдар үлесі

Агенттіктің есептілігі

%

-

50

56

60

65

70

75

Негізгі қызмет бойынша монополияға қарсы орган туралы БАҚ-тағы хабарламалардың саны

Агенттіктің есептілігі

Бірлік

-

-

800

850

900

950

1000

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1. Роликтер, оқу-әдістемелік құралдар, баспа басылымдарын дайындау

Х

Х

Х

Х

Х

2. Телевизияда және радиода сөз сөйлеу, мақалалар жариялау, баспасөз релиздері, анонстар және т.б.

Х

Х

Х

Х

Х

3. БАҚ арасында «Бәсекелестік саясат мәселелерін сапалы жарыққа шығарғаны үшін» номинациясы бойынша конкурс өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

4. Бизнес өкілдері және/немесе мемлекеттік органдар үшін монополистік қызметті шектеу және жосықсыз бәсекелестікке жол бермеу бойынша қоғамдық іс-шаралар өткізу (оның ішінде конференциялар, дөңгелек үстелдер, семинарлар)

Х

Х

Х

Х

Х

5. Нарық субъектілері арасында «Үздік адал кәсіпкер» конкурсын өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

6. Адал бәсекелестiктiң артықшылықтары және негiзгi қызмет бойынша жұмыс нәтижелерi туралы ақпараттық материалдар әзiрлеу (БАҚ-тағы жарияланымдар, теледидар мен радиода сөз сөйлеу)

Х

-

-

-

-

2.4-міндет. Монополияға қарсы заңнаманы тиімді құқықтық қолдануды қамтамасыз ету

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзі

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

Аталған санаттағы сот шешімдерінің жалпы санынан үстем (монополиялық) жағдайға ие нарық субъектілерінің шағымдануына байланысты Агенттіктің пайдасына қабылданған сот шешімдерінің үлес салмағы

Агенттіктің есептілігі

%

-

70

76

81

82

83

84

Қаржы қызметтерін қоспағанда, нарық субъектілеріне қатысты аяқталған тергеулердің жалпы санынан бұзушылықтар анықталған тергеулердің үлес салмағы

Агенттіктің есептілігі

%

84

85

86

87

88

89

90

Олар бойынша үстем (монополиялық) жағдайға ие нарық субъектілерінің шағымдануына байланысты істерді қоспағанда, шешім шығарылған істердің жалпы санынан сот сатыларында жеңген істердің үлес салмағы

Агенттіктің есептілігі

%

-

70

73

74

75

76

77

Олар бойынша жосықсыз бәсекелестік фактілері бойынша әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданған істердің жалпы санынан әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

Агенттіктің есептілігі

%

-

62

64

66

67

68

69

Үстем жағдайды теріс пайдалану фактілері бойынша монополияға қарсы орган қозғаған істердің жалпы санынан тергеу шеңберінде анықталған монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықты растайтын әкімшілік соттар шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

Агенттіктің есептілігі

%

-

62

64

66

67

68

69

Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1. Монополияға қарсы заңнаманы, оның ішінде қаржы нарықтарындағы бұзушылықтарға тергеу жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Монополияға қарсы орган қызметкерлері үшін монополистік қызметті шектеу және жосықсыз бәсекелестікке жол бермеу бойынша курстар мен тағылымдамалар өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

3. Агенттіктің сот талқылауларына қатысуы

Х

Х

Х

Х

Х

4. Монополияға қарсы орган қызметкерлерiнiң ТМД, алыс шет елдерде (Халықаралық бәсеке желісі) өткiзiлетiн оқыту iс-шараларына қатысуы

Х

-

-

-

-

5. Халықаралық ынтымақтастықты жандандыруға бағытталған шараларды әзiрлеу

Х

-

-

-

-

Мемлекеттік органның стратегиялық бағыттары мен мақсаттарының
мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі

Мемлекеттік органның стратегиялық бағыттары мен мақсаттары

Стратегиялық және (немесе) бағдарламалық құжаттың атауы

1-стратегиялық бағыт.
Тауар нарықтарында бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу
1.1-мақсат.
Тауар нарықтарында тиімді бәсекелестікті құру арқылы нарық субъектілері мен тұтынушылардың әл-ауқатын арттыру

Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы «Қазақстан – 2030: Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы» атты Қазақстан халқына Жолдауы 

«Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi Стратегиялық даму жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы

«Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясы» Парламент палатасының 2006 жылғы 18 қаңтардағы бiрлескен отырысында Қазақстан Республикасының Президентi Н.Ә. Назарбаевтың сөйлеген сөзi

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 29 қаңтардағы «Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкiндiктерi» атты Қазақстан халқына Жолдауы

Қазақстан Республикасының Президентiнiң 2011 жылғы 28 қаңтардағы «Болашақтың iргесiн бiрге қалаймыз!» атты Қазақстан халқына Жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы

Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан 2050» стратегиясы» қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы

Қазақстан Республикасы Мемлекет басшысының «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға бірдей Еңбек Қоғамына жиырма қадам» атты бағдарламалық мақаласы

2-стратегиялық бағыт.
Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу
2.1-мақсаты.
Тауар нарықтарына кемсітусіз қолжетімділікті қамтамасыз ету

«Қазақстан – 2030: Барлық қазақстандықтардың өсiп-өркендеуi, қауiпсiздiгi және әл-ауқатының артуы» атты ел Президентiнiң 1997 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы 

«Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi Стратегиялық даму жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы

«Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясы» Парламент палатасының 2006 жылғы 18 қаңтардағы бiрлескен отырысында Қазақстан Республикасының Президентi Н.Ә. Назарбаевтың сөйлеген сөзi

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 29 қаңтардағы «Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкiндiктерi» атты Қазақстан халқына Жолдауы 

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2011 жылғы 28 қаңтардағы «Болашақтың iргесiн бiрге қалаймыз!» атты Қазақстан халқына Жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы

Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан - 2050» стратегиясы» қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына 2012 жылғы 14 желтоқсандағы Жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы

Қазақстан Республикасы Мемлекет басшысының «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға бірдей Еңбек Қоғамына жиырма қадам» атты бағдарламалық мақаласы

4. Функционалдық мүмкіндіктерді дамыту

Стратегиялық бағыттың атауы,
мемлекеттiк органның мақсаттары мен мiндеттерi

Стратегиялық бағытты, мемлекеттiк органның мақсаттары мен мiндеттерiн iске асыру жөнiндегi iс-шаралар

Iске асыру кезеңi

1

2

3

1-стратегиялық бағыт.
Тауар нарықтарында бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу
1.1-мақсат. Тауар нарықтарында тиімді бәсекелестікті құру арқылы нарық субъектілері мен тұтынушылардың әл-ауқатын арттыру
1.1-міндет. Тауар нарықтарын монополиясыздандыру
1.2-міндет. Бәсекелес ортаның жай-күйін жақсарту
1.3-міндет. Тауар нарықтарында жай-күйді бақылау сапасын арттыру және күшейту, оның ішінде негізсіз мемлекеттік қатысуға жол бермеу

1. Қызметкерлердi бiлiктiлiктi арттыру, оның iшiнде қайта даярлау курстарында оқыту
2. Тағылымдамалар өткiзу, халықаралық ұйымдардың оқу бағдарламаларын енгiзуі.
3. Тиiстi бұзушылықтардың алдын алу мақсатында ақпараттық қауiпсiздiк жөнiндегi iс-шараларды түсiндiру.
4. Қызметкерлердi мемлекеттiк және ағылшын тiлдеріне оқыту жөнiндегi iс-шараларды өткiзу.
5. Басшы лауазымдардағы әйелдердiң өкiлдiгiн кемiнде 30 %-ға қамтамасыз ету.
6. Агенттіктің ұлттық құрамында жергілікті халық өкілдерінің болуын қамтамасыз ету.
7. Ақпараттық жүйелерге IT-аутсорсингін енгізу
8. Агенттік қызметкерлері қызметінің тиімділігіне бағалау жүргізу
9. Қызметкерлердің ротациясын, оның ішінде «орталық-өңір», «өңір-орталық», «өңір-өңір» бағыты бойынша жүзеге асыру

2014 – 2018 жылдар

2-стратегиялық бағыт.
Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу
2.1-мақсат. Тауар нарықтарына кемсітусіз қолжетімділікті қамтамасыз ету
2.1-міндет. Қолжетімді баға бойынша қаржы қызметтерін көрсетуді қамтамасыз ету мақсатында қаржы қызметтерінің жеткізушілері арасында тең жағдай жасау
2.2-міндет. Мемлекеттік органдардың бәсекеге қарсы іс-әрекеттерімен келтірген залалдарының алдын алу
2.3-міндет. Адал бәсекелестікті насихаттауды және қабылданған шешімдердің ашықтығын қамтамасыз ету
2.4-міндет. Монополияға қарсы заңнаманы тиімді құқықтық қолдануды қамтамасыз ету

5. Ведомствоаралық өзара іс-қимыл

      Ескерту. 5-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 07.06.2014 № 625 қаулысымен.

Қол жеткiзу үшiн ведомствоаралық өзара iс-қимыл талап етiлетiн мiндеттердiң көрсеткiштерi

Ведомствоаралық өзара iс-қимыл жүзеге асырылатын мемлекеттiк орган

Ведомствоаралық өзара iс-қимыл орнату үшiн мемлекеттiк орган жүзеге асыратын шаралар

1

2

3

1-стратегиялық бағыт.
Тауар нарықтарында бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу

1-мақсат.
Тауар нарықтарында тиімді бәсекелестік құру арқылы нарық субъектілері мен тұтынушылардың әл-ауқатын арттыру

1.1-міндет.
Тауар нарықтарын монополиясыздандыру

Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн қысқарту

ТМРА, ККМ

«Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттелiп көрсетiлетiн қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2006 жылғы 14 наурыздағы № 155 қаулысына өзгерiстер енгiзу

Мемлекеттік монополияға жатқызылған қызмет түрлерін қысқарту

Орталық мемлекеттік органдар, облыстардың және Алматы, Астана қалаларының әкімдіктері

Тиісті НҚА-ға өзгерістер енгізу

1.2-міндет.
Бәсекелестік ортаның жай-күйін жақсарту

Тауар нарықтарына жүргізілген талдаулар нәтижесі бойынша жіберілген Агенттіктің мемлекеттік органдар іске асыруға қабылдаған ұсыныстарының үлесі

Мүдделі орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар

Бәсекелестікті дамытуға бағытталған Агенттіктің ұсыныстарының (ұсынымдарының) орындалуы

НҚА-да бәсекелестікті шектейтін нормаларды жою бойынша ескертулерден мемлекеттік органдардың іске асыруға қабылдаған ескертулерінің үлесі

Нормативтік құқықтық актілер жобаларында бәсекелестікті шектейтін нормаларды жою бойынша ескертулерді қабылдау

Аумақтарды дамыту бағдарламаларын әзiрлеу және оларға бәсекелестiктi дамыту жөніндегі шараларды енгiзудi үйлестiру

ӨДМ, облыстардың және Алматы мен Астана қалаларының әкiмдiктерi

Аумақтарды дамыту бағдарламаларына БҚА ұсынған шараларды қарау және енгізу

2-стратегиялық бағыт.
Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу

2.1-мақсат.
Тауар нарықтарына кемсітусіз қолжетімділікті қамтамасыз ету

2.1-міндет.
Қолжетімді баға бойынша қаржы қызметтерін көрсетуді қамтамасыз ету мақсатында қаржы қызметтерінің жеткізушілері арасында тең жағдайлар жасау

Қаржы қызметтері нарығында аяқталған тергеулердің жалпы санынан бұзушылықтар анықталған тергеулердің үлес салмағы

ҰБ

Монополияға қарсы заңнаманы бұзу белгілері туралы ақпарат беру

2.2-міндет.
Мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерімен келтірген залалын болдырмау

Мемлекеттік органдардың және жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі (шағымдалатындарын қоспағанда)

Мемлекеттік органдар
Облыстардың және Алматы, Астана қалаларының әкімдіктері

Мемлекеттік органдар мен жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша нұсқамаларды орындау туралы ақпарат беру

Олар бойынша мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша тұлғаларды әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданған істердің жалпы санынан әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

Мемлекеттік органдар
Облыстардың және Алматы, Астана қалаларының әкімдіктері

Мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша әкімшілік іс жөніндегі монополияға қарсы орган шешімдерінің орындалуы туралы ақпарат беру

6. Тәуекелдерді басқару

Ықтимал тәуекелдің атауы

Тәуекелдерді басқару бойынша шаралар қабылданбаған жағдайда ықтимал салдарлар

Тәуекелдерді басқару жөнiндегi iс-шаралар

Сыртқы тәуекелдер

Әлемдiк нарықтардағы ахуалдың өзгеруi

Бәсекелестік дамымаған нарықтар санының артуы

Тауар нарықтарындағы жағдайды тексеру және оларды жақсарту жөнінде Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыныстар енгізу

Ішкі тәуекелдер

Бәсекелестікті дамыту жөніндегі жергілікті атқарушы және орталық мемлекеттік органдар жұмысының жеткіліксіздігі

Қойылған мақсатқа қол жеткізілмеуі

Орын алған проблемалық мәселелер туралы Қазақстан Республикасының Үкіметін жедел ақпараттандыру және оларды шешу бойынша ұсыныстар беру

Жергілікті атқарушы және орталық мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының Үкіметі мақұлдаған Агенттіктің ұсыныстары мен қорытындыларын орындамауы

Нарықтарды монополияландырудың, экономикаға мемлекеттік қатысудың өсуі және бәсекелестікті дамыту бойынша кедергілердің ықтимал пайда болуы

Азық-түлiк тауарларын өндiру көлемдерiн, iшкi нарықтарға жеткiзілімдер көлемін азайту

Азық-түлiк нарықтарында бағаның өсуi

Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарды тексеру

Мемлекеттік органдар мен нарық субъектілерінің адал бәсекелестіктің қағидаттары туралы бейхабар болуы

Мемлекеттік органдар мен нарық субъектілерінің бәсекелестіктің жалпы қағидаттарын бұзатын шешімдері мен іс-әрекеттерінің ықтимал қабылдануы

Монополияға қарсы орган жүргізетін іс-шаралар арқылы адал бәсекелестікті белсенді насихаттау

7. Бюджеттік бағдарламалар

      Ескерту. 7-бөлімге өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.04.2014 № 401; 07.06.2014 № 625 қаулыларымен.

Бюджеттік бағдарлама

001 «Бәсекелестікті қорғауды қамтамасыз ету, монополиялық қызметті шектеу және жосықсыз бәсекеге жол бермеу жөніндегі қызметтер»

Сипаттау

Экономикалық шоғырлануға талдау, мониторинг жүргiзудi және бақылауды қамтамасыз ету, бәсекелестік саласында өзекті зерттеулер жүргізу, бәсекелестiкке қарсы iс-әрекеттер мен жосықсыз бәсекелестік фактiлерiнiң жолын кесу, стратегиялық жоспарлау, үйлестiру және халықаралық ынтымақтастық, құқықтық қамтамасыз ету, бәсекелестiктi адвокаттандыру

Бюджеттік бағдарламаның түрі

мазмұнына қарай

мемлекеттiк функцияларды, өкiлеттiктердi жүзеге асыру және олардан туындайтын мемлекеттiк қызметтердi көрсету

іске асыру тәсіліне қарай

жеке

ағымдағы/даму

ағымдағы

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы

өлшем бірлігі

Есепті кезең

Жоспарлы кезең

Жобаланатын жыл

Жобаланатын жыл

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Тікелей нәтиже көрсеткіштері:
Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн қысқарту

бірлік

1

1

-

1

-

-

-

Тауар нарықтарына жүргiзiлген талдаулардың саны

бірлік

41

20

20

20

20

-

-

Мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттері фактілері бойынша шығарылған нұсқамалардың жалпы санынан орындалған нұсқамалардың үлесі (шағымдалатындарды қоспағанда)

%

-

64

66

68

69

-

-

Олар бойынша мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекет фактілері бойынша тұлғаларды әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім қабылданған істердің жалпы санынан әкімшілік істер бойынша монополияға қарсы органның орындалған шешімдерінің үлес салмағы (шағымдалатындарын қоспағанда)

%

-

62

64

66

67

-

-

Қаржы нарықтарын қоспағанда, нарық субъектілеріне қатысты аяқталған тергеулердің жалпы санынан бұзушылықтар анықталған тергеулердің үлес салмағы

%

89,4

85

86

87

88

-

-

Адал бәсекелестік артықшылықтары, Агенттіктің негізгі қызмет, сондай-ақ ақпараттық материалдардың жалпы санынан қолданыстағы монополияға қарсы заңнама нормаларын түсіндіру бойынша жұмыс нәтижелері туралы ақпараттық материалдардың үлесі

%

-

50

56

60

65

-

-

Түпкілікті нәтиже көрсеткіштері:
Экономиканың түйінді салаларының монополиялану деңгейі

Балл

-

0,80

0,76

0,69

0,66

-

-

Сапа көрсеткіштері:
Агенттік жоспарлаған іс-шаралардың уақтылы және сапалы орындалуы

%

100

100

100

100

100

-

-

Көрсетілетін мемлекеттік қызметтің сапасына қанағаттанған тұтынушылардың үлесі

%

85

87

91

96

97

-

-

Жүргізілген құқықтық сараптаманың болжамды саны

бірлік

-

130

140

150

155

-

-

Агенттік қабылдаған халықаралық міндеттемелердің орындалуы

бірлік

-

100

100

100

100

-

-

Тиімділік көрсеткіштері:
Бюджеттік бағдарламалардың тиімді және сапалы орындалуы

%

100

100

100

100

100

-

-

Бір қызметкерге шығындар

мың тг.

3325

4237

4073

4160

4180

-

-

Бюджеттік шығыстардың көлемі

мың тг.

718322,7

860187

819 538

840268

844301

-

-

Бюджеттік бағдарлама

002 «Қазақстан Республикасы Бәсекелестiктi қорғау агенттiгiнiң күрделi шығыстары»

Сипаттама

Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында адал және еркiн бәсекелестiктi қорғау бойынша Агенттiкке жүктелген мiндеттер мен функцияларды тиiмдi орындау

Бюджеттік бағдарламаның түрі

мазмұнына қарай

күрделі шығыстарды жүзеге асыру

іске асыру тәсіліне қарай

жеке

ағымдағы/даму

ағымдағы

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Тікелей нәтиже көрсеткіштері:
Басқа да және негiзгi құралдарға жататын тауарларды сатып алу

ед.

93

337

68

-

-

-

-

Түпкілікті нәтиже көрсеткіштері:
Агенттіктің материалдық-техникалық базасының жай-күйін жақсарту (ұйымдастыру техникасын және жабдықты сатып алу) бойынша жоспарды орындау

%

100

100

100

100

100

-

100

Бюджеттік шығыстардың көлемі

тыс. тг.

15767

133362

19 610

0

0

-

-

Бюджеттік шығыстардың жиыны

      Ескерту. Кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.04.2014 № 401; 07.06.2014 № 625 қаулыларымен.


өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2012 жыл
(есеп)

2013 жыл
(ағымдағы жоспар)

2014 жыл

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл

Бюджеттiк шығыстардың БАРЛЫҒЫ:

мың тг.

734090

993549

839 148

840268

844301

-

-

ағымдағы бюджеттiк бағдарламалар

мың тг.

734090

993549

839 148

840267

844300

-

-

бюджеттiк даму бағдарламалары

мың тг.

-

-

-

-

-

-

-

      Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:
      ТМРА – Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі;
      ҰБ – Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
      ККМ – Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі;
      ДЭФ – Дүниежүзілік экономикалық форум;
      ТМД – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы;
      БАҚ – бұқаралық ақпарат құралдары.

О Стратегическом плане Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) на 2014 - 2018 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2013 года № 1589. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 10 марта 2015 года № 112

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 10.03.2015 № 112.

      Примечание РЦПИ!
      Вводится в действие с 1 января 2014 года.

      В соответствии со статьей 62 Бюджетного кодекса Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      1. Утвердить прилагаемый Стратегический план Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) на 2014 – 2018 годы.
      2. Настоящее постановление вводится в действие с 1 января 2014 года и подлежит официальному опубликованию.

      Премьер-Министр
      Республики Казахстан                       С. Ахметов

Утвержден      
постановлением Правительства
Республики Казахстан   
от 31 декабря 2013 года № 1589

Стратегический план
Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции
(Антимонопольное агентство) на 2014 – 2018 годы

1. Миссия и видение

      Миссия. Повышение благосостояния субъектов рынка и потребителей путем защиты конкуренции, ограничения монополистической деятельности и недопущения недобросовестной конкуренции.

      Видение. Эффективная система защиты конкуренции, направленная на формирование благоприятных условий для развития добросовестной конкуренции.

2. Анализ текущей ситуации и тенденции развития соответствующих
отраслей (сфер) деятельности

      1. Стратегическое направление 1. «Содействие развитию конкуренции на товарных рынках»

      1. Основные параметры развития регулируемой отрасли или сферы деятельности

      Согласно отчету Всемирного экономического форума (ВЭФ) от 4 сентября 2013 года Казахстан занимает 50 место среди 148 стран, поднявшись на 1 позицию по сравнению с прошлым годом. Эта позиция является наилучшей за всю историю участия Казахстана в рейтинге ГИК с 2005 года.
      Из 119 индикаторов ГИК улучшение наблюдается по 84-м индикаторам, в том числе по индикаторам, отнесенных к компетенции Агентства по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) (далее - Агентство).
      Между тем необходимо отметить, что уровень некоторых показателей существенно ниже среднего значения. Например, 78 по «Степени рыночного доминирования» и 120 место по «Интенсивности местной конкуренции».
      В целях выявления причин, Агентством проведен углубленный анализ, для чего разработана Методика определения уровня развитости конкуренции в Республике Казахстан, предусматривающая расчет двух индикаторов:
      1) «Интенсивность региональной конкуренции» (определяет степень развития конкуренции в регионах);
      2) «Уровень монополизации ключевых отраслей экономики» (определяет степень развития конкуренции в ключевых отраслях экономики).
      Данные индикаторы основаны на официальных статистических сведениях и опросе субъектов рынка. Проведенное исследование позволило оценить состояние конкуренции в целом по всем сферам экономики и в каждом отдельном регионе, а также эффективность принимаемых государственными органами мер по развитию конкуренции, для дальнейшего принятия управленческих решений.
      В настоящее время на законодательном уровне к естественным монополиям отнесены 15 сфер, включающие более 45 видов деятельности. На 20 видов деятельности введена государственная монополия.
      Конкурентная среда в целом в Республике Казахстан в настоящее время характеризуется умеренной степенью монополизации. Согласно проведенным в 2012 году Агентством исследованиям уровень монополизации составил 0,58 баллов (%).
      Наиболее монополизированными отраслями в экономике являются электроснабжение, контроль за сбором и распределением отходов, горнодобывающая промышленность и разработка карьеров, здравоохранение и социальные услуги (за счет присутствия на рынке государственных учреждений) и т.д. Конкуренция более или менее развита в таких сферах как искусство, развлечение, отдых, строительство, оптовая и розничная торговля и другие отрасли.
      Одновременно уровень интенсивности региональной конкуренции по итогам 2012 года составил 0,52 балла (%). В частности конкурентные отношения в некоторой степени развиты в гг. Астана, Алматы, Алматинской, Кызылординской, Южно – Казахстанской и других областях, не развиты в Павлодарской, Мангистауской областях и др.
      В каждой отдельной области и каждом отдельном сегменте (товарном рынке) отмечается разный уровень развитости конкурентных отношений. Это зависит в первую очередь от наличия барьеров, препятствующих развитию конкурентных отношений, от степени привлекательности самой отрасли и наличия спроса и предложений. К примеру, практически вся инфраструктурная деятельность в Казахстане отнесена к сферам естественной монополии (в области ж/д транспорта, электро- и теплоэнергетики, газа, производства нефтепродуктов, транспортировки нефти, гражданской авиации, портовой деятельности, телекоммуникаций и почтовой связи), что снижает ее инвестиционную привлекательность.
      В этой связи, Агентством проводятся анализы товарных рынков, в ходе которых выявляются барьеры входа на данные товарные рынки и разрабатываются предложения по их устранению. По итогам проведенных анализов в соответствующие государственные органы направляются рекомендации по проведению мероприятий, направленных на защиту и развитие конкуренции на товарных рынках Республики Казахстан. За 10 месяцев 2011 года проведено 29 анализов товарных рынков, за аналогичный период 2012 года проведено 31 анализ. За 10 месяцев 2013 года Агентством проведено 24 анализа оценки состояния конкурентной среды, по итогам которых в Правительство и отраслевые государственные органы внесено 23 предложения, из них к реализации принято 9.
      В настоящее время наблюдается высокий уровень присутствия квазигосударственного сектора в предпринимательской деятельности, в том числе в тех сегментах, где конкуренция изначальна была развита. Анализ показал, что на таких конкурентных рынках как торгово-посредническая деятельность, транспортные услуги, услуги сервисного характера, строительство, типографская, издательская деятельности и прочее присутствовали предприятия с участием государства. В этой связи, Агентством было отказано в предоставлении согласия на дальнейшую деятельность госпредприятиям, осуществляющих деятельность на указанных товарных рынках. В период администрирования  Закона Республики Казахстан «О конкуренции» (далее – Закон) Агентством было рассмотрено около 5,5 тысяч ходатайств на дальнейшую деятельность субъектов квазигосударственного сектора.
      В целях предотвращения возникновения или усиления доминирующего или монопольного положения и (или) ограничения конкуренции антимонопольный орган осуществляет государственный контроль за экономической концентрацией, выражающийся в предварительном получении согласия антимонопольного органа на осуществление сделок (действий). За период с января по октябрь 2011 года поступило на рассмотрение 240 ходатайств на экономическую концентрацию, за аналогичный период 2012 года – 327 ходатайств. За 10 месяцев 2013 года поступило на рассмотрение всего 132 ходатайства на экономическую концентрацию. В настоящее время данный процесс является длительным по времени и отмечается большим количеством документов представляемых субъектом рынка.

      2. Анализ основных проблем
      В настоящее время, существует ряд проблемных (слабых) сторон и угроз, препятствующих развитию конкуренции.
      Во-первых, это дискриминирующие условия для входа на рынок новых компаний. К ним можно отнести различного рода административные барьеры, которые снижают стимулы входа на рынки новых участников, повышают непроизводственные издержки и создают условия для коррупции и возникновения так называемого «административного ресурса».
      К примеру, одним из основных препятствий можно отнести регулирование государством цен отечественных субъектов рынка. В частности, в условиях свободного перемещения товаров, отсутствия границ возникает вопрос целесообразности ведения отдельных национальных реестров либо его совершенствования как инструмента антимонопольной политики.
      Вызывает сомнение целесообразность сохранения в Казахстане системы применения регулируемых рынков. Показательным примером является рынок оператора вагонов. Агентством предложено исключить рынок услуг железнодорожных вагонов из перечня регулируемых услуг. Это предложение связано с тем, что ценовое регулирование субъектов, включенных в Государственный реестр субъектов рынка, занимающих доминирующее (монопольное) положение (далее – Реестр), ставит казахстанский бизнес в неравные условия с субъектами стран Таможенного союза, поскольку в данных странах на этом сегменте рынка отсутствует тарифное регулирование.
      Для создания здоровой конкурентной среды на товарных рынках стран-участниц единого экономического пространства (ЕЭП), в первую очередь, необходимо устранение барьеров во взаимной торговле стран-участниц ЕЭП. Здесь речь идет о различиях в законодательстве государств – членов ЕЭП по вопросам конкуренции, вследствие которых участники рынка из одной страны не могут на равных условиях конкурировать с участником рынка из другой страны либо вообще не могут получить доступ на рынок.
      Например, участники рынка, выходя на соседние рынки, сталкиваются с барьерами, в области лицензирования, поскольку в настоящее время есть виды деятельности, подлежащие лицензированию лишь на территории одного из государств – членов Таможенного союза, так в России лицензируется частная детективная деятельность, в Казахстане лицензируется покупка электроэнергии в целях энергоснабжения, в Беларуси лицензируется розничная реализация табачных изделий. Такие барьеры подлежат рассмотрению.
      Во–вторых, низкий темп роста отрасли, высокие фиксированные затраты, низкий уровень получаемой прибыли также могут негативно влиять на интенсивность конкуренции, цену и качество поставляемой продукции, услуг.
      Серьезным барьером является несоответствие темпов и качества развития инфраструктуры, потребностям бизнеса, в том числе дефицит мощностей естественных монополий. Все это отражается на конкурентоспособности казахстанских компаний на внутреннем и внешних рынках. Иностранные игроки, имеющие доступ к более развитой среде и инфраструктуре своих стран, в том числе финансовой, обладают конкурентными преимуществами по сравнению с казахстанскими компаниями на отдельных рынках.
      К примеру, на рынке производства сахара наблюдается высокая себестоимость сырья, моральный и физический износ имеющегося технологического оборудования, что не позволяет снизить себестоимость производства. Проблемы взаимодействия между сельхозтоваропроизводителями и сахарными заводами (установление заводами низких закупочных цен на сахарную свеклу, несвоевременный расчет с сельхозтоваропроизводителями и расчет продукцией) также негативно сказывается на привлекательности отрасли.
      В-третьих, необоснованное участие государства в предпринимательской деятельности. Потенциальной проблемой для конкуренции является формирование и деятельность государственных корпораций в сферах, где есть условия конкуренции с другими субъектами рынка. Деятельность таких субъектов в силу их особого статуса и возможностей использования административного и политического ресурса не совсем прозрачна. Кроме того, в соответствии с требованиями статей 77 и 78 Закона предприятия с госучастием, получившие отказ на дальнейшую деятельность, должны быть приватизированы или преобразованы в госучреждения.
      В–четвертых, спрос и покупательская способность самих потребителей. Низкие объемы покупок, высокие цены и, как следствие, низкая эластичность спроса в отрасли также могут негативно влиять на интенсивность конкуренции. По данным Агентства Республики Казахстан по статистике темпы потребительских расходов во втором квартале 2013 года от общего количества денежных расходов в сравнении с прошлогодним аналогичным периодом снизились.
      Одной из причин такой ситуации может являться, к примеру, запрет на параллельный импорт. В Казахстане, в связи с принятием Соглашения о единых принципах регулирования в сфере охраны и защиты прав интеллектуальной собственности (далее – Соглашение), действует региональный принцип исчерпания исключительных прав на товарный знак, то есть на территории ЕЭП равным образом будут признаваться все товары введенные в гражданский оборот соответственно на территории Казахстана, Белоруссии и России.
      Между тем, практическое применение указанной нормы создает искусственное ограничение конкуренции на рынках (между продавцами), а также необоснованное ущемление прав потребителей.
      При нынешних условиях импортом оригинальных товаров, маркированных товарным знаком, могут заниматься только производитель либо его официальный дистрибьютор (оригинальные запчасти на автомобили «Тойота», «Лексус», электроника, бытовая аппаратура, продукты питания и др). При этом места для ценовой конкуренции на товар не может быть, так как правобладатель товарного знака будет пользоваться своим «легальным» монопольным положением. Соглашаясь или отказывая в праве на импорт, определяя его условия, а также условия введения товаров в оборот, правообладатели могут существенно влиять на конкуренцию.
      При условии разрешения параллельного импорта, когда тот или иной товар будет завозиться и другими лицами, это привело бы к конкуренции между продавцами и, как следствие, существенному снижению цен на данные товары. Это выгодно потребителю. Существует противоположное мнение, что это приведет к свертыванию производства, оттоку иностранного капитала, сокращению инвестиции и т.д.
      Между тем, под параллельный импорт не должны подпадать локализованные производства, а также компании которые берут на себя по договору обязательства об инвестировании.
      Если производство будет локализовано, то будет использоваться местное сырье, материалы и компоненты. Это приведет к увеличению казахстанского содержания, появлению новых производств и новых рабочих мест.
      Эти производства будут защищены от параллельного импорта, но если компания ничего кроме «отверточной сборки» не может предложить, то они будут конкурировать с другими предпринимателями на «конкурентном море» на общих условиях.
      Иными словами, параллельный импорт при правильном применении – мощный стимул прогресса инвестиций в Казахстан.
      Данный инструмент позволяет стимулировать производство по тем группам товаров, на производство которых у нас созданы необходимые условия, и в то же время снижать цену на товары, производство которых признается нецелесообразным.
      В-пятых. В настоящий момент в Агентстве отсутствует информационная система, позволяющая оперативно осуществить контроль за экономической концентрацией. Между тем, в целях повышения эффективности деятельности Агентства по контролю ситуации на товарных рынках, а также сокращения времени рассмотрения ходатайств, количества документов представляемых субъектом рынка необходима интеграция с базами данных министерств юстиции, индустрии и новых технологий, юстиции, Агентства статистики, Налогового комитета, реестродержателей акций и других баз данных.
      Между тем, имеются определенные возможности в решении указанных проблем.
      Первое. Это продолжение работы по сокращению перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественной монополии. Данная работа успешно проводится с 2011 года. В настоящее время в конкурентную среду переданы услуги интерконнекта.
      Передача в конкурентную среду некоторых услуг сфер естественной монополии должны привести к сокращению издержек и снижению тарифов. Частные поставщики также могут предоставлять и скидки особым слоям населения. Продажа собственности этих монополий позволяет избежать повышения налогов и даже снизить и отменить некоторые из них.
      Показателен в этом опыт США и Японии. В результате дерегулирования естественных монополий годовые выгоды американских потребителей составили $42 – 54 млрд, в Японии – $36 млрд. В США цены на воздушные перевозки упали на 30 %, в телекоммуникационной сфере – на 50 %. Цены снизились потому, что реальные операционные издержки упали в большинстве секторов на 25 – 75 %.
      Второе. Это сокращение видов деятельности, отнесенных к государственной монополии. Данная работа была проведена в 2012 году. В итоге принят Закон Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам государственной монополии», согласно которому в конкурентную среду переданы 4 вида деятельности из 24. Это захоронение коммунальных отходов; воспроизводство, включая искусственное разведение объектов животного мира, в целях сохранения генофонда; оказание охранных услуг; лесное хозяйство.
      Третье. Сокращение необоснованного государственного участия в предпринимательской деятельности. В частности предпринимать такие меры как:
      1) недопущение финансирования предприятий квазигосударственного сектора, получивших отказ антимонопольного органа на дальнейшую деятельность, поддержано заинтересованными госорганами;
      2) введение перечня государственных предприятий и АО, ТОО, с государственным участием, получивших отказ антимонопольного органа на дальнейшую деятельность.

      3. Анализ внешних и внутренних факторов.
      К основным внутренним факторам, влияющих на деятельность предприятий, а также в целом на развитие конкуренции можно отнести следующие: административные, экономические, социальные и инфраструктурные. К факторам административного характера относится необоснованное вмешательство государственных органов в экономические процессы, в том числе возможные признаки коррупционных деяний в государственных органах, административные нагрузки на бизнес – среду, эффективность в целом принимаемых государством мер по развитию конкуренции. Экономический фактор включает в себя доступность кредитных, трудовых ресурсов, применение инновационных технологий в предпринимательстве и т.д. К социальным факторам можно отнести предпринимательскую активность, которая выражается в улучшении качества произведенной продукции, расширении ее ассортимента, проведение рекламных, маркетинговых акций, то есть активность в продвижении своей продукции. И наконец, доступность основных средств (аренда помещений, оборудования), обеспечение недискриминационного доступа к услугам субъектов естественной монополии при осуществлении предпринимательской деятельности также относится к инфраструктурным факторам, влияющих на степень развитости конкуренции.
      Вступление Казахстана в Таможенный союз является основным внешним фактором, влияющего на способность отечественных предпринимателей конкурировать с предпринимателями стран – участниц Таможенного союза. Внешнеторговый оборот Казахстана со странами Таможенного союза за 6 месяцев 2013 года составил 12 081,6 млн. долларов США, что на 9,6 % больше аналогичного периода. По итогам 6 месяцев 2013 года экспорт со странами Таможенного союза возрос на 3 %, а импорт на 12,3 %. В связи с чем, для казахстанского бизнеса предоставляется возможность вести бизнес как на внутренних рынках страны, так и за ее пределами.
      Для Казахстана работа в Таможенном союзе это, прежде всего, установление недискриминационного доступа к инфраструктуре Белоруссии и России, сокращение импорта из третьих стран. И что немаловажно – это создание благоприятных условий для развития бизнес-структур.

2. Стратегическое направление 2. «Защита конкуренции и
ограничение монополистической деятельности»

      1. Основные параметры развития регулируемой отрасли или сферы деятельности

      Основными направлениями реализации антимонопольной политики является предупреждение и пресечение нарушений антимонопольного законодательства. По фактам нарушений антимонопольного законодательства Агентством за 10 месяцев 2011 года завершено 99 расследований, за аналогичный период завершено 126 расследований. С начала 2013 года завершено 123 расследования, из которых 116 с выявлением нарушений.
      Всего за период с января по ноябрь 2013 года за нарушения антимонопольного законодательства, сумма поступлений в бюджет составила 211,5 млн. тенге.
      Значительно улучшились позиции Казахстана по индикаторам «Доступность финансовых услуг» позиции Казахстана поднялись на 19 пунктов (с 79 до 60 места), «Фаворитизм в решениях государственных служащих» (77 место), «Прозрачность принятия решений в госсекторе» повышение на 3 позиции (с 32 до 29 места) в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического Форума, «Общественное доверие к политикам» (с 37 до 35 места) в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума».

      2. Анализ основных проблем
      Существует ряд проблем, связанных с реализацией конкурентной политики.
      По-прежнему сохраняется большое количество нарушений антимонопольного законодательства. Структура нарушений выглядит следующим образом: антиконкурентные согласованные действия и соглашения субъектов рынка – 9; злоупотребление доминирующим положением – 23; недобросовестная конкуренция – 25; антиконкурентные действия государственных органов – 35.
      В разрезе отраслей наибольшая доля выявленных нарушений приходится на долю иных, в том числе финансовых рынков 32 %. К примеру, Агентством на финансовом рынке выявлен факт недобросовестной конкуренции. Когда субъектом рынка выдавался кредит с выполнением дополнительных требований, а также имел место факт принуждения клиента к отказу от заключенных договоров.
      Недостаточность принимаемых мер по обеспечению доступности финансовых услуг доказывает и проведенный опрос субъектов рынка, согласно которому 40,22 % респондентов отметили, что в целом тяжело, а 9,78 % опрошенных респондентов отметили, что крайне тяжело получить финансовые услуги (банков, инвестиционных банков, страховых и лизинговых компаний, брокерских компаний) для целей бизнеса в регионе.
      При этом на вопрос, в какой мере конкуренция между поставщиками финансовых услуг в регионе обеспечивает предложение финансовых услуг по доступным ценам, 6,16 % респондентов отметили, что очень хорошо обеспечивает, 40,6 % ответили, что хорошо обеспечивает, 24,28 % указали, что не обеспечивает, 7,61 % отметили, что вообще не обеспечили.
      В ряде случаев государственное вмешательство может привести не к повышению, а, наоборот, к понижению экономической эффективности. Сама возможность влияния на бизнес вплоть до его закрытия путем использования административного ресурса нередко является определяющим фактором конкурентной среды для малых и средних предприятий. Возможности государственных органов широко используются в конкурентной борьбе и порой не только с положительный стороны. Это подтверждается и количеством проведенных расследований. Так в отношении государственных органов приходится порядка 38 % нарушений. Также опросы субъектов рынка показывают, что более 30 % респондентов считают, что наибольшую угрозу для здоровой конкурентной среды представляют деятельность государственных органов.
      Наряду с антиконкурентными действиями государственных органов, также опасным видом нарушений антимонопольного законодательства являются антиконкурентные соглашения (картели). Между тем, случаи пресечения таких нарушений в казахстанской антимонопольной практике крайне редки, что объясняется как недостатком необходимых для их выявления инструментов (оперативно-розыскные мероприятия).
      Например, в США, Европейском союзе, в том числе в Германии, Израиле, Венгрии антимонопольные органы обладают полномочиями осуществлять обыск и изъятие документов, как в служебных помещениях, так и в частных домах. При этом формируется специальная команда – руководитель, члены команды, эксперт по информационным технологиям, специалисты, имеющие специальные навыки (языковая подготовка, навыки ведения допроса), полицейские.
      В блоке проблем, отмечена длительность процессуальных процедур по применению мер антимонопольного реагирования (требование законодательства о необходимости приложения к материалам дел помимо протоколов об административных правонарушениях, постановления об отказе в возбуждении уголовного дела).
      Выполнение данного требования судов затягивает сроки наложения административных взысканий и приводит к излишней переписке между Агентством и правоохранительными органами. К примеру, судебные разбирательства в отношении АО «Локомотив», АО «ҚазМұнайГаз Өнімдері», ТОО «Корпорация Казахмыс» и т.д. Вследствие чего, в настоящее время в бюджет государства не перечислено более 3 млрд. тенге.
      В настоящее время сохраняются такие проблемы как:
      1) недостаточное понимание представителями государственных органов норм антимонопольного законодательства, отсюда и принятие неверных решений.
      2) отсутствие четкого видения ситуации и системного документа по развитию конкуренции. В результате, такая ситуация влияет на предпринимательство и в целом на отрасли экономики, некоторые из которых до сих пор остаются высококонцентрированными.
      3) неверная интерпретация некоторыми СМИ принимаемых решений антимонопольными органами.
      4) недостаточное понимание субъектами рынка правил добросовестной конкуренции, честного ведения бизнеса, и, как следствие, рост количества нарушений антимонопольного законодательства.
      Кроме того, несмотря на закрепление в Законе функции антимонопольного органа по осуществлению пропаганды конкуренции ее Концепция пока не получила должного отражения в деятельности других государственных органов в целом.
      Как следствие, некоторые предприниматели не имеют даже приблизительного представления об антимонопольном и смежных видах законодательства. Это подтверждается проводимыми опросами представителей бизнес – среды касательно уровня развитости конкуренции, в котором предприниматель работает, осознания правил ведения честного бизнеса.
      Роль адвокатирования конкуренции особенно важна в условиях глобальной интеграции (Единого экономического пространства, вступления Казахстана в ВТО и др.), поскольку незнание антимонопольного законодательства, правил поведения на рынке становится серьезным препятствием для полноценного конкурирования с зарубежными представителями бизнеса.
      Вместе с тем, в настоящее время созданы определенные возможности, позволяющие решить некоторые из проблем. В частности это совершенствование антимонопольного законодательства. Так, в 2012 году была проведена масштабная работа по унификации и гармонизации законов Казахстана в сфере конкурентной политики. Результатом данной работы стало подписание 6 марта 2013 года Главой государства Закона Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты по вопросам конкуренции», вступивший в силу с 25 марта 2013 года. Также установлена ответственность за антиконкурентные действия на лица, уполномоченные на выполнение государственных функций, и лица, приравненные к ним, а также на местные исполнительные органы. При этом, исключена процедура предварительного рассмотрения сведений нарушений антимонопольного законодательства. Данные новшества позволят вывести антимонопольное реагирование на более совершенный уровень.

      3. Оценка основных внешних и внутренних факторов
      К группе основных внешних факторов воздействия относятся глобализация мировой экономики, развитие интеграционных процессов в рамках СНГ, Евроазиатского экономического сообщества, Единого экономического пространства.
      Все эти процессы сопровождаются увеличением количества транснациональных слияний и расширением трансграничной монополистической деятельности. В связи с чем, необходимо создание благоприятного правового поля. Этому будет способствовать подписанный 24 октября 2013 года на очередном заседании Высшего Совета ЕЭК в г. Минск Главами трех государств Модельный закон о конкуренции. Основной целью документа является сближение правового регулирования экономических отношений в области конкурентной политики. В соответствии с решением Высшего Совета предусмотрена имплементация норм Модельного закона в национальные законодательства и представление отчета о проделанной работе в ЕЭК. В этой связи, данная работа позволит адаптировать нормы действующего антимонопольного законодательства современным условиям и требованиям. К внутренним факторам, влияющим на снижение количества нарушений антимонопольного законодательства, можно отнести эффективную систему информирования участников рынка, государственных органов, общества в целом по вопросам защиты конкуренции. Повышение информированности представителей государственных органов, бизнеса о целях и задачах, о мероприятиях, реализуемых в рамках конкурентной политики, а также привлечение к работе представителей научных сообществ обеспечивают консолидацию усилий всех участников по развитию конкурентной среды на товарных рынках и созданию условий, стимулирующих предпринимательскую деятельность.

3.1 Стратегические направления, цели, задачи, целевые
индикаторы, мероприятия и показатели результатов

      Сноска. Раздел 3.1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 07.06.2014 № 625.

      Стратегическое направление 1. Содействие развитию конкуренции на товарных рынках

      Цель 1.1. Повышение благосостояния субъектов рынка и потребителей путем создания эффективной конкуренции на товарных рынках

      Коды бюджетных программ, направленных на достижение данной цели 001, 002

Целевой Индикатор (с указанием окончательного срока (периода) достижения)

Источник информации

ед-ца изм.

в том числе с указанием промежуточного значения

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Позиция Казахстана по субиндексу «степень доминантности рынка» в рейтинге Глобального индекса  конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

83

78

77

76

75

74

73

Позиция Казахстана по субиндексу «интенсивность местной конкуренции» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

113

120

119

118

117

116

115

Снижение уровня монополизации ключевых отраслей экономики

Отчетность Агентства

Балл

-

0,80

0,76

0,69

0,66

0,62

0,58

         Пути, средства и методы достижения целевого индикатора

Задача 1.1. Демонополизация товарных рынков

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год(план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Сокращение перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных  монополий

Постановление  Правительства Республики Казахстан «Об утверждении перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий»

ед.

1

1

-

1

-

1

-

Сокращение видов деятельности, отнесенных к государственной монополии

Внесение изменений в действущие НПА

Ед.

-

-

-

-

-

-

1

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1. Проведение анализов товарных рынков

Х

Х

Х

Х

Х

2. Проведение для сотрудников антимонопольного органа, курсов и стажировок по вопросам реализации конкурентной политики

Х

Х

Х

Х

Х

3. Разработка плана мероприятий поэтапного сокращения перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий

Х

-

-

-

-

4. Утверждение плана мероприятий поэтапного сокращения видов деятельности, отнесенных к государственной монополии


-

-

Х

-

5. Анализ сфер деятельности субъектов естественных монополий на предмет выделения из них отдельных видов работ в конкурентную среду

Х

-

-

-

-


Задача 1.2 Улучшение состояния конкурентной среды

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Увеличение доли принятых к реализации государственными органами предложений Агентства по защите и развитию конкуренции, направленных по результатам проведенных анализов товарных рынков

Отчетность Агентства

%

-

20

25

27

29

31

33

Увеличение доли принятых к реализации государственными органами замечаний по устранению норм, ограничивающих конкуренцию в проектах нормативных правовых актов

Отчетность Агентства

%

-

70

76

81

83

85

87

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1. Проведение анализа товарных рынков

Х

Х

Х

Х

Х

2. Направление в компетентные государственные органы предложений по устранению барьеров в развитии конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

3. Мониторинг реализации (исполнения) государственными органами предложений Агентства по результатам проведенных анализов товарных рынков

Х

Х

Х

Х

Х

4. Проведение опроса субъектов рынка согласно разработанной Методике по определению уровня развитости конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

5. Проведение анализа нормативной правовой базы на предмет выявления и устранения норм, ограничивающих конкуренцию

Х

-

-

-

-

Задача 1.3 Повышение качества и усиление контроля за ситуацией на товарных рынках, в том числе путем недопущения необоснованного государственного участия

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля отказов антимонопольного органа в предоставлении согласия на создание государственных предприятий и юридических лиц, более 50% акций (долей) которых принадлежат государству, получивших (от общего количества поступивших ходатайств)

Отчетность Агентства

%

-

10

10

12

13

14

15

Доля удовлетворенных потребителей качеством оказываемой государственной услуги

Отчетность Агентства

%

85

87

91

96

97

98

99

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1. Рассмотрение ходатайств государственных предприятий и юридических лиц, более 50% акций (долей) которых принадлежат государству, и аффилиированных с ними лиц

Х

Х

Х

Х

Х

2. Проведение для сотрудников антимонопольного органа курсов и стажировок по участию государства в предпринимательской деятельности

Х

Х

Х

Х

Х

3. Проведение опроса субъектов рынка согласно разработанной Методике по опредлению уровня развитости конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

4. Проведение мониторинга рынков, на которых участвуют квазигосударственные структуры, на предмет сокращения государственного сектора в экономике

Х

-

-

-

-

5. Проведение анализа деятельности государственных предприятий на предмет выполнения ими функций в соответствии со статьей 134 Закона Республики Казахстан «О государственном имуществе»

Х

-

-

-

-


      Стратегическое направление 2. Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности

      Цель 2.1. Обеспечение не дискриминационного доступа на товарные рынки
      Коды бюджетных программ, направленных на достижение данной цели 001, 002

Целевой индикатор

Источник информации

ед-ца изм.

в том числе с указанием промежуточного значения

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Позиция Казахстана по субиндексу «доступность финансовых услуг» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

78

60

59

58

57

56

55

Позиция Казахстана по субиндексу «фаворитизм в решениях государственных служащих» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

91

77

76

75

74

73

72

Позиция Казахстана по субиндексу « прозрачность принимаемых решений» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

31

29

28

27

26

25

24

Доля опрошенных респондентов, считающих, что принимаемые меры антимонопольным органом на самом деле защищает конкуренцию

Опросные данные

%

-

10

16

20

25

30

35

      Пути, средства и методы достижения целевого индикатора

Задача 2.1 Создание равных условий среди поставщиков финансовых услуг в целях обеспечения предоставления финансовых услуг по доступным ценам

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

Отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований на рынке финансовых услуг

Отчетность Агентства

%

-

70

72

74

75

76

77

Увеличение уровня конкуренции между поставщиками финансовых услуг в Республике Казахстан обеспечивающие предложение финансовых услуг по доступным ценам

Отчетность Агентства

%

-

-

40

42

44

46

48

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1. Проведение расследований нарушений антимонопольного законодательства, в том числе на финансовых рынках

X

X

X

X

X

2. Проведение для сотрудников антимонопольного органа курсов и стажировок по ограничению монополистической деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции

X

X

X

X

X

3. Проведение опроса субъектов рынка согласно разработанной Методике по опредлению уровня развитости конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х


Задача 2.2. Предотвращение ущерба наносимого государственными органами антиконкурентными действиями

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

Отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам антиконкурентных действий государственных и местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства

%

-

64

66

68

69

70

71

Удельный вес исполненных решений антимонопольного органа по административным делам, от общего числа Рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по фактам антиконкурентных действий государственных и местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства

%

-

62

64

66

67

68

69

Доля опрошенных респондентов считающих, что фактов проявления предпочтений в решениях государственных и местных исполнительных органов стало меньше

Отчетность Агентства

%

-

-

20

25

30

35

40

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1. Проведение расследований нарушений антимонопольного законодательства, в том числе на финансовых рынках

Х

Х

Х

Х

Х

2. Проведение для сотрудников антимонопольного органа курсов и стажировок по ограничению монополистической деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

3. Участие Агентства в судебных разбирательствах

Х

Х

Х

Х

Х

4. Проведение опроса субъектов рынка согласно разработанной Методике по опредлению уровня развитости конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

5. Проведение рейтинга деятельности местных исполнительных органов по развитию конкуренции

Х

-

-

-

-


Задача 2.3. Обеспечение пропаганды добросовестной конкуренции и прозрачности принимаемых решений

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Позиция Казахстана по субиндексу «общественное доверие к политикам» в рейтинге Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного экономического форума

Отчет, публикуемый ВЭФ

место

37

35

34

33

32

31

30

Доля информационных материалов о преимуществах справедливой конкуренции, результатах работы по основной деятельности Агентства, а также разъяснению норм действующего антимонопольного законодательства от общего количества информационных материалов

Отчетность Агентства

%

-

50

56

60

65

70

75

Количество упоминаний в СМИ об антимонопольном органе по основной деятельности

Отчетность Агентства

Ед.

-

-

800

850

900

950

1000

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1. Изготовление роликов, учебно–методических пособий, печатных изданий

Х

Х

Х

Х

Х

2. Выступление на телевидении и радио, публикация статьей, пресс-релизов, анонсов и др.

Х

Х

Х

Х

Х

3. Проведение конкурса среди СМИ на номинацию «За качественное освещение вопросов конкурентной политики»

Х

Х

Х

Х

Х

4. Проведение общественных мероприятий для представителей бизнеса и/или государственных органов по ограничению монополистической деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции (в т.ч. видео-конференции, круглые столы, семинары)

Х

Х

Х

Х

Х

5. Проведение конкурса среди субъектов рынка «Лучший добросовестный предприниматель»

Х

Х

Х

Х

Х

6. Разработка информационных материалов о преимуществах справедливой конкуренции и результатах работы по основной деятельности (публикации в СМИ, выступления по телевидению и радио)

Х

-

-

-

-

Задача 2.4 Обеспечение эффективного правоприменения антимонопольного законодательства

Показатели прямых результатов

Источник информации

ед-ца изм.

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

Удельный вес принятых судебных решений, связанных с обжалованием субъектами рынка доминирующего (монопольного) положения в пользу Агентства от общего числа судебных решений данной категории

Отчетность Агентства

%

-

70

76

81

82

83

84

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований в отношении субъектов рынка, за исключением финансовых услуг

Отчетность Агентства

%

84

85

86

87

88

89

90

Удельный вес выигранных дел в судебных инстанциях от общего числа дел, по которым вынесены решения, за исключением дел, связанных с обжалованием субъектами рынка доминирующего (монопольного) положения

Отчетность Агентства

%

-

70

73

74

75

76

77

Удельный вес исполненных решений антимонопольного органа по административным делам, от общего числа  рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по фактам недобросовестной конкуренции (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства

%

-

62

64

66

67

68

69

Удельный вес решений административных судов, подтверждающих нарушения антимонопольного законодательства, установленного в рамках расследования, от общего количества возбужденных антимонопольным органом дел по фактам злоупотребления доминирующим положением (за исключением обжалуемых)

Отчетность Агентства

%

-

62

64

66

67

68

69

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1. Проведение расследований нарушений антимонопольного законодательства, в том числе на финансовых рынках

Х

Х

Х

Х

Х

2. Проведение для сотрудников антимонопольного органа курсов и стажировок по ограничению монополистической деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции

Х

Х

Х

Х

Х

3. Участие Агентства в судебных разбирательствах

Х

Х

Х

Х

Х

4. Участие сотрудников антимонопольного органа в обучающих мероприятиях, проводимых в СНГ, странах дальнего зарубежья (международная конкурентная сеть)

Х

-

-

-

-

5. Разработка мер, направленных на активизацию международного сотрудничества

Х

-

-

-

-

            Соответствие стратегических направлений и целей
      государственного органа стратегическим целям государства

Опросные данные Стратегические направления и цели государственного органа

Наименование стратегического и (или) программного документа

Стратегическое направление 1.
Содействие развитию конкуренции на товарных рынках
Цель 1.1. Повышение благосостояния субъектов рынка и потребителей путем создания эффективной конкуренции на товарных рынках

Послание Президента страны народу Казахстана 1997 года «Казахстан – 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев»

Указ Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922 «О Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года»

Выступление Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева на совместном заседании палат Парламента от 18 января 2006 года «Стратегия вхождения Казахстана в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 29 января 2010 года «Новое десятилетие – новый экономический подъем – новые возможности Казахстана»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 28 января 2011 года «Построим будущее вместе!»

Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана от 27 января 2012 года «Социально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана»

Послание Президента Республики Казахстан - Лидера нации Нурсултана Назарбаева народу Казахстана «Стратегия «Казахстан-2050»: новый политический курс состоявшегося государства» от 14 декабря 2012 года

Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958

Программная статья Главы государства Республики Казахстан «Социальная модернизация: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда»

Стратегическое направление 2. Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности
Цель 2.1. Обеспечение не дискриминационного доступа на товарные рынки

Послание Президента страны народу Казахстана 1997 года «Казахстан – 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев»

Указ Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922 «О Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года»

Выступление Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева на совместном заседании палат Парламента от 18 января 2006 года «Стратегия вхождения Казахстана в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 29 января 2010 года «Новое десятилетие – новый экономический подъем – новые возможности Казахстана»

Послание Главы государства Республики Казахстан народу Казахстана от 28 января 2011 года «Построим будущее вместе!»

Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана от 27 января 2012 года «Социально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана»

Послание Президента Республики Казахстан - Лидера нации Нурсултана Назарбаева народу Казахстана «Стратегия «Казахстан-2050»: новый политический курс состоявшегося государства» от 14 декабря 2012 года

Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы, утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958

Программная статья Главы государства Республики Казахстан «Социальная модернизация: Двадцать шагов к Обществу Всеобщего Труда»

            4. Развитие функциональных возможностей

Наименование стратегического направления, цели и задачи государственного органа

Мероприятия по реализации стратегического направления, цели и задачи государственного органа

Период реализации

1

2

3

Стратегическое направление 1.
Содействие развитию конкуренции на товарных рынках
Цель 1.1. Повышение благосостояния субъектов рынка и потребителей путем создания эффективной конкуренции на товарных рынках
Задача 1.1. Демонополизация товарных рынков
Задача 1.2. Улучшение состояния конкурентной среды
Задача 1.3 Повышение качества и усиление контроля за ситуацией на товарных рынках, в том числе недопущение необоснованного государственного участия

1. Обучение сотрудников на курсах повышения квалификации, в том числе на курсах переподготовки.
2. Проведение стажировок, внедрение учебных программ международными организациями.
3. Разъяснение мероприятий по информационной безопасности в целях предотвращения соответствующих нарушений.
4. Проведение мероприятий по обучению сотрудников государственному и английскому языкам.
5. Обеспечение представительства женщин на руководящих должностях не менее 30%.
6. Обеспечение в национальном составе Агентства представителей не коренного населения.
7. Внедрение IT-аутсорсинга в информационных системах
8. Проведение оценки эффективности деятельности сотрудников Агентства
9. Осуществление ротации сотрудников, в том числе по направлениям «центр – регион, регион - центр», «регион - регион»

2014 – 2018 годы

Стратегическое направление 2.
Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности
Цель 2.1. Обеспечение не дискриминационного доступа на товарные рынки
Задача 2.1. Создание равных условий среди поставщиков финансовых услуг в целях обеспечения предоставления финансовых услуг по доступным ценам
Задача 2.2. Предотвращение ущерба наносимого государственными органами антиконкурентными действиями
Задача 2.3. Обеспечение пропаганды добросовестной конкуренции и прозрачности применяемых решений
Задача 2.4 Обеспечение эффективного правоприменения антимонопольного законодательства

            5. Межведомственное взаимодействие

      Сноска. Раздел 5 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 07.06.2014 № 625.

Показатели задач, для достижения которых требуется межведомственное взаимодействие

Государственный орган, с которым осуществляется межведомственное взаимодействие

Меры, осуществляемые государственным органом для установления межведомстенных взаимодействий

1

2

3

Стратегическое направление 1. Содействие развитию конкуренции на товарных рынках

Цель 1. Повышение благосостояния субъектов рынка и потребителей путем создания эффективной конкуренции на товарных рынках

Задача 1.1. Демонополизация товарных рынков

Сокращение перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естетственных монополий

АРЕМ, МТК

Внесение изменений в постановление Правительства Республики Казахстан от 14 марта 2006 года № 155 «Об утверждении перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий»

Сокращение видов деятельности, отнесенных с государственной монополии

Центральные государственные органы, Акиматы областей и городов Алматы, Астаны

Внесение изменений в соответствующие НПА

Задача 1.2. Улучшение состояния конкурентной среды

Увеличение доли принятых к реализации государственными органами предложений Агентства, направленных по результатам проведенных анализов товарных рынков

Заинтересованные центральные государственные и местные исполнительные органы

Исполнение предложений (рекомендаций) Агентства, направленных на развитие конкуренции

Увеличение доли принятых к реализации государственными органами замечаний по устранению норм, ограничившую конкуренцию в проектах нормативных правовых актов

Принятие замечаний по устранению норм, ограничивающих конкуренцию в проектах нормативных правовых актов

Координация разработки и включения в программы развития территорий мер по развитию конкуренции

МРР, акиматы областей и г.г. Алматы и Астаны

Рассмотрение и включение в программы развития территорий мер, предложенных АЗК

Стратегическое направление 2.
Защита конкуренции и ограничение монополистической деятельности

Цель 2.1 Обеспечение не дискриминационного доступа на товарные рынки

Задача 2.1. Создание равных условий среди поставщиков финансовых услуг в целях обеспечения предоставления финансовых услуг по доступной цене

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований на рынке финансовых услуг

НБ

Предоставление информации о признаках нарушений антимонопольного законодательства

Задача 2.2. Предотвращение ущерба наносимого государственными органами антиконкурентными действиями

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам антиконкурентных действий государственных органов и местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

Государственные органы Акиматы областей и городов Алматы, Астаны

Предоставление информации об исполнении предписаний по фактам антиконкурентных действий государственных органов и местных исполнительных органов

Удельный вес исполненных решений антимонопольного органа по административным делам, от общего числа  рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по фактам антиконкурентных действий государственных органов, местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

Государственные органы Акиматы областей и городов Алматы, Астаны

Предоставление информации об исполнении решений антимонопольного органа по административным делам по фактам антиконкурентных действий государственных органов, местных исполнительных органов

                  6. Управление рисками

Наименование возможного риска

Возможные последствия в случае непринятия мер по управлению рисками

Мероприятия по управлению рисками

Внешние риски

Изменение ситуации на мировых рынках

Увеличение количества рынков с неразвитой конкуренцией

Расследование и направление предложений в Правительство РК по улучшению ситуации на товарных рынках

Внутренние риски

Недостаточная работа местных исполнительных и центральных государственных органов по развитию конкуренции

Не достижение поставленной цели

Оперативное информирование Правительства РК об имеющихся проблемных вопроса и предоставление предложений по их решению

Не исполнение местными исполнительными и центральными государственными органами предложений и заключений Агентства, которые одобрены Правительством Республики Казахстан

Рост монополизации рынков, государственного участия в экономики и возможное появление барьеров по развитию конкуренции

Снижение объемов производств, объемов поставок на внутренние рынки продовольственных товаров

Рост цен на продовольственных рынках

Расследование нарушений антимонопольного законодательства

Неосведомленность  государственных органов и субъектов рынка о принципах добросовестной конкуренции

Возможное принятие государственными органами и субъектами рынка решений и действий, нарушающих общие принципы конкуренции

Активная пропаганда добросовестной конкуренции посредством мероприятий проводимых антимонопольным органом

                  7. Бюджетные программы

      Сноска. Раздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.04.2014 № 401; от 07.06.2014 № 625.

Бюджетная программа

001 «Услуги по обеспечению защиты конкуренции, ограничению монополистической деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции»

Описание 

Обеспечение проведения анализов, мониторинга и контроля за экономической концентрацией, проведение актуальных исследований в сфере конкуренции, пресечение фактов антиконкурентных действий и недобросовестной конкуренции, стратегическое планирование, координация и международное сотрудничество, правовое обеспечение, адвокатирование конкуренции

Вид бюджетной программы

в зависимости от содержания

осуществление государственных функций, полномочий и оказание вытекающих из них государственных услуг

в зависимости от способа реализации

индивидуальная

текущая/ развитие

текущая

Наименование показателей бюджетной программы

ед. изм.

Отчетный период

Плановый период

Проектируемый год

Проектируемый год

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Показатели прямого результата:
Сокращение перечня регулируемых услуг (товаров, работ) субъектов естественных монополий

ед.

1

1

-

1

-

-

-

Количество проведенных анализов товарных рынков

ед.

41

20

20

20

20

-

-

Доля исполненных предписаний от общего количества вынесенных предписаний по фактам антиконкурентных действий государственных и местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

%

-

64

66

68

69

-

-

Удельный вес исполненных решений антимонопольного органа по административным делам, от общего числа рассмотренных дел по которым принято решение о привлечении лица к административной ответственности по фактам антиконкурентных действий государственных и местных исполнительных органов (за исключением обжалуемых)

%

-

62

64

66

67

-

-

Удельный вес расследований с выявлением нарушений от общего количества завершенных расследований в отношении субъектов рынка, за исключением рынка финансовых услуг

%

89,4

85

86

87

88

-

-

Доля информационных материалов о преимуществах справедливой конкуренции, результатах работы по основной деятельности Агентства, а также разъяснению норм действующего антимонопольного законодательства от общего количества информационных материалов

%

-

50

56

60

65

-

-

Показатели конечного результата: Снижение уровня монополизации ключевых отраслей экономики

Балл

-

0,80

0,76

0,69

0,66

-

-

Показатели качества: Своевременная и качественная исполняемость запланированных Агентством мероприятий

%

100

100

100

100

100

-

-

Доля удовлетворенных потребителей качеством оказываемой государственной услуги

%

85

87

91

96

97

-

-

Ориентировочное количество проведенной правовой экспертизы

ед.

-

130

140

150

155

-

-

Исполняемость международных обязательств, принятых Агентством

ед.

-

100

100

100

100

-

-

Показатели эффективности: Эффективное и качественное исполнение бюджетных программ

%

100

100

100

100

100

-

-

Затраты на одного сотрудника

тыс. тг.

3325

4237

4073

4160

4180

-

-

Объем бюджетных расходов

тыс. тг.

718322,7

860187

819538

840268

844301

-

-

Бюджетная программа

002 «Капитальные расходы Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции»

Описание

эффективное выполнение возложенных на Агентство задач и функций по защите добросовестной и свободной конкуренции на товарных рынках Республики Казахстан

Вид бюджетной программы

в зависимости от содержания

осуществление капитальных расходов

в зависимости от способа реализации

идивидуальная

текущая/развитие

текущая

Наименование показателей бюджетной программы

ед. изм.

отчетный период

плановый период

2012 Год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Показатели прямого результата:
Приобретение прочих и относящихся к основным средствам товаров

ед.

93

337

68

-

-

-

-

Показатели конечного результата:
Выполнение плана по улучшению состояния материально - технической базы Агентства  (приобретение оргтехники и оборудования)

%

100

100

100

100

100

-

-

Объем бюджетных расходов

тыс. тг.

15767

133362

19610

0

0

-

-

                  Свод бюджетных расходов

      Сноска. Подраздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.04.2014 № 401; от 07.06.2014 № 625.


Ед. изм.

отчетный период

плановый период

2012 год (отчет)

2013 год (план текущего)

2014 год

2015 год

2016 год

2017 год

2018 год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

ВСЕГО  бюджетных расходов:

тыс. тг.

734090

993549

839148

840268

844301

-

-

текущие бюджетные программы

тыс. тг.

734090

993549

839148

840267

844300

-

-

бюджетные программы развития

тыс. тг.

-

-

-

-

-

-

-

Примечание: расшифровка аббревиатур:
АРЕМ – Агентство Республики Казахстан по регулированию естественных монополий;
НБ – Национальный Банк Республики Казахстан;
МТК – Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан;
ВЭФ – Всемирный экономический форум;
СНГ – Содружество Независимых Государств;
СМИ – средства массовой информации.