Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорын жүргізу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 13 қазандағы № 589 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 21 шiлдедегi № 512 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 21.07.2022 № 512 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2007 жылғы 9 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі 16-бабының 7) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорын жүргізу қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	Б.Сағынтаев

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 13 қазандағы № 589 қаулысымен бекітілген

Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорын жүргізу қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорын жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) 2007 жылғы 9 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі (бұдан әрі – Кодекс) 16-бабының 7) тармақшасына сәйкес әзірленді және Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорын жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Мемлекеттік экологиялық ақпарат қоры (бұдан әрі – МЭАҚ) мемлекеттік органдарды, жеке және заңды тұлғаларды қоршаған ортаның және оның объектілерінің жай-күйі, қоршаған ортаға әсер ету факторлары туралы, оны қорғау, қоршаған ортаның ластануының алдын алу және оны азайту бойынша қолданылатын шаралар, табиғи ресурстарды пайдалану туралы дәйекті ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.

3. МЭАҚ-ты жүргізуді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты ұйым (бұдан әрі – ведомстволық бағынысты ұйым) жүзеге асырады және ол экологиялық ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу, талдау, ғылыми зерттеу, ұсыну, тарату, халықты және табиғат пайдаланушыларды қоршаған ортаның жай-күйі және табиғи ресурстарды пайдалану мәселелері жөнінде ағарту бойынша іс-шараларды қамтиды.

4. Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорының құрамына:

1) табиғи ресурстардың мемлекеттік кадастры;

2) қоршаған ортаның ластану учаскелерін мемлекеттік есепке алу;

3) өндіріс және тұтыну қалдықтарының мемлекеттік кадастры;

4) табиғат пайдаланушылардың және қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі;

5) озонды бұзатын заттарды тұтынудың мемлекеттік кадастры;

6) ластауыштардың шығарындылары мен тасымалдарының мемлекеттік тiркелiмi;

7) қоршаған ортаға әсердi бағалау және мемлекеттiк экологиялық сараптама материалдары;

8) қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалану саласындағы нормативтiк құқықтық актiлер және нормативтiк-техникалық құжаттар;

9) қоршаған ортаны қорғауға және табиғи ресурстарды пайдалануға байланысты ғылыми-зерттеу және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарды орындау туралы есептер;

10) Қоршаған ортаның жай-күйі және табиғи ресурстарды пайдалану туралы ұлттық баяндама;

11) Ұлттық экологиялық атлас;

12) қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалану саласындағы бақылау-инспекциялық және құқық қолдану қызметінің нәтижелері бойынша есептер;

13) өндiрiстiк экологиялық бақылау бағдарламасы және экологиялық мониторинг есептері;

14) мемлекеттiк экологиялық мониторингтің деректері;

15) экология саласындағы ғылыми-техникалық әдебиет;

16) қоршаған ортаның жай-күйі туралы және табиғи ресурстарды пайдалану, қоршаған ортаға әсер етудің факторлары және оны қорғау бойынша қолданылатын шаралар туралы ақпарат;

17) экологиялық ақпаратты қамтитын өзге де материалдар мен құжаттар кіреді.

5. Осы Қағидаларда пайдаланылатын ұғымдар мен анықтамалар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес қолданылады.

2. Экологиялық ақпаратты жинау

6. Мыналар:

1) мемлекеттік органдар;

2) заңды тұлғалар МЭАҚ-қа ақпаратты жазбаша, электрондық, дыбыс-бейнелі немесе өзгеде нысанда ұсынады.

7. МЭАҚ-қа ақпаратты мынадай мемлекеттік органдар:

1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

2) орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

3) жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

4) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

5) жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган;

6) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

7) жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті орган;

7-1) көмірсутектер саласындағы уәкілетті орган;

7-2) уран өндіру саласындағы уәкілетті орган;

8) атом энергиясын пайдалану саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

8-1) электр энергетикасы саласындағы уәкілетті орган;

8-2) жаңартылатын энергия көздерін дамыту саласындағы уәкілетті орган;

9) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

10) өсімдіктерді қорғау мен олардың карантині саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

11) ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

12) су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

13) ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

14) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

15) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

16) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары ұсынады.

Ведомстволық бағынысты ұйым МЭАҚ-ты жүргізу үшін ақпарат беру туралы мемлекеттік органдарға және заңды тұлғаларға жыл сайын сұрау жібереді.

Ескерту. 7-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 02.10.2020 № 638 қаулысымен.

8. Мемлекеттік органдар өз құзыреті шеңберінде және заңды тұлғалар ведомстволық бағынысты ұйымның сұрауы бойынша өткен жылға анық және толық ақпаратты ұсынады.

9. Ведомстволық бағынысты ұйым мемлекеттік органдар мен заңды тұлғалар берген ақпаратты жинауды, сақтауды, өңдеу мен талдауды ұйымдастырады.

3. Экологиялық ақпаратты сақтау және өңдеу

10. Экологиялық ақпарат қағаз, электрондық, дыбыс-бейнелі немесе өзге де нысанда жабық үй-жайда металл стеллаждарда үнемі сақталады.

11. МЭАҚ-та материалдар мен құжаттар осы Қағидалардың 14-тармағына сәйкес бағыттар бойынша топтастырылады.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 02.10.2020 № 638 қаулысымен.

12. Экологиялық ақпаратқа талдау жүргізу мақсатында өңдеу оны есепке алу мен жүйелеуден тұрады.

13. МЭАҚ материалдары мен құжаттары тіркеу есебіне алынуға тиіс. Есепке алу деректерді тіркеу және тізілім кітаптарына енгізу арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік органдар мен заңды тұлғалар ұсынған ақпарат тіркеу кітабында жазылады.

Тіркеу кітабында тіркеу күні, реттік нөмірі, инвентарлық нөмірі, материалдың атауы, материалдарды ұсынған мемлекеттік орган (заңды тұлға), даналар және қосымшалардың саны көрсетіледі.

Тізілім кітабында осы Қағидалардың 4-тармағына сәйкес бағыттар бойынша ақпарат жазылады.

Тізілім кітабында материалдың атауы, материалды ұсынған мемлекеттік орган (заңды тұлға), тіркеу нөмірі, инвентарлық нөмірі, сақтау форматы (қағаз/электронды), даналар мен қосымшалардың саны, материалдың архивте тұрған орны (стеллаж, сөре) көрсетіледі.

14. Экологиялық ақпаратты жүйелеу мынадай бағыттар:

1) жаһандық экологиялық проблемалар (климаттың өзгеруі, озон қабатының бұзылуы, биологиялық әртүрліліктің сақталуы, жердің бүлінуі және тозуы);

2) ұлттық экологиялық проблемалар (экологиялық апатты аймақтар, Каспий теңізі қайраңының ресурстарын қарқынды игерумен байланысты проблемалар, су ресурстарының сарқылуы мен ластануы, тарихи ластанулар, әскери-ғарыштық және сынақтық кешен полигондарының әсері, трансшекаралық сипаттағы мәселелер);

3) жергілікті экологиялық проблемалар (радиоактивті ластану, әуе бассейнін ластануы, бактериологиялық және химиялық ластанулар, өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтар, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар);

4) басқа бағыттар бойынша жүзеге асырылады.

4. Экологиялық ақпаратты талдау және ғылыми зерттеулер

15. Мемлекеттік органдар және заңды тұлғалар ұсынған экологиялық ақпарат қоршаған ортаның ағымдағы жай-күйін, өзгеру серпінін және олардың өзгеруінің мүмкін себептерін зерделеу арқылы талданады.

Талдау жұмысы мынадай кезеңдерден тұрады:

1) ақпаратты бағалау;

2) талдау нәтижелерін анықтау.

Ақпаратты бағалау кезеңінде олардың сенімділігі мен нақтылығына байланысты ақпарат көздерін орналастыру жүргізіледі.

Талдау нәтижелерін анықтау кезеңінде экологиялық проблемалардың пайда болу жағдайларының себептерін анықтау жүргізіледі.

Талдаудың алынған нәтижелері есеп түрінде ресімделеді.

16. Есеп ведомстволық бағынысты ұйымның интернет-ресурсында ашық қолжетімділікпен орналастырылады, сондай-ақ Қоршаған ортаның жай-күйі туралы және Қазақстан Республикасының табиғи ресурстарын пайдалану туралы ұлттық баяндаманы жасау үшін пайдаланылады.

17. Ғылыми зерттеулер Кодекске және "Ғылым туралы" 2011 жылғы 18 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүргізіледі.

Ғылыми зерттеулер мынадай кезеңдер бойынша жүргізіледі:

1) зерттеу тақырыбын анықтау;

2) мақсаты мен міндеттерін анықтау;

3) зерттеу жоспарын жасау;

4) материалдарды жинау;

5) зерттеу жүргізу;

6) зерттеу нәтижелерін өңдеу;

7) ғылыми есепті ресімдеу.

18. Экологиялық ғылыми зерттеулер қоршаған ортаны қорғауды ғылыми қамтамасыз ету, табиғи экологиялық жүйелерді жақсарту, қалпына келтіру, орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөніндегі ғылыми негізделген іс-шараларды әзірлеу, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және молайту, Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігі мен әлеуметтік, экономикалық және экологиялық теңгерімді дамуын қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.

5. Экологиялық ақпаратты ұсыну және тарату

19. Экологиялық ақпаратты беру Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы және ақпаратқа қол жеткізу туралы заңнамасында белгіленеді.

20. Ведомстволық бағынысты ұйым экологиялық ақпаратты таратуды:

1) ведомстволық бағынысты ұйымның интернет-ресурсында ашық қолжетімділікте орналастыру;

2) бұқаралық ақпараттық құралдарында, мерзімді баспасөз басылымдарында тарату, сондай-ақ өзге де жалпыға қолжетімді ақпараттық-коммуникациялық құралдарды қолдану арқылы жүзеге асырады.

6. Халықты және табиғатты пайдаланушыларды қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалану мәселелері бойынша сауаттандыру

21. Халықты және табиғатты пайдаланушыларды қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалану мәселелері бойынша сауаттандырудың мақсаты орнықты даму қағидаттарына негізделген азаматтардың белсенді өмірлік ұстанымдарын және қоғамда экологиялық мәдениетті қалыптастыру болып табылады.

22. Сауаттандыруды ведомстволық бағынысты ұйым мынадай іс-шараларды:

1) қоршаған ортаны қорғау саласында біліктілікті арттыру курстарын, тренингтер мен оқыту семинарларын өткізу;

2) халыққа консультациялық көмек көрсету;

3) конференциялар, көрмелер, семинарлар, ғылыми-тәжірибелік форумдар;

4) баспасөз хабарламаларын, мақалаларды дайындау, сұхбат ұйымдастыру және жүргізу арқылы жүзеге асырады.

Қоршаған ортаны қорғау саласында біліктілікті арттыру курстарын, тренингтер мен оқыту семинарларын дайындау және өткізу кезінде мынадай іс-шаралар:

1) курстар, тренингтер және оқыту семинарларының өткізу күні мен орнын анықтау, бағдарламаларын құрастыру, дәріскерлерді іріктеу;

2) табиғат пайдаланушыларға, үкіметтік емес ұйымдарға, бұқаралық ақпарат құралдарына, жоғарғы оқу орындарына, колледждерге электрондық пошта және факс арқылы шақыру хаттарын тарату;

3) тыңдаушыларды тіркеу;

4) курстар, тренингтер және оқыту семинарларын өткізу;

5) оқыту нәтижелілігін бағалау;

6) дәріскерлердің жұмысын бағалау;

7) оқытуды ұйымдастыру сапасын бағалау;

8) тыңдаушылардың пікірлері;

9) сертификаттарды беру жүзеге асырылады.

On approval of the Rules for maintaining the State Environmental Information Fund

Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated October 13, 2016 No. 589. Abolished by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated July 21, 2022 No. 512

Unofficial translation

Footnote. Abolished by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated July 21, 2022 No. 512 (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

In accordance with subparagraph 7) of article 16 of the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan dated January 9, 2007 the Government of the Republic of Kazakhstan HEREBY DECREES:

1. To approve the attached Rules for maintaining the State Environmental Information Fund.

2. This decree shall come into force upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication.

Prime Minister
of the Republic of Kazakhstan	B. Sagintayev

Approved by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated October 13, 2016 no. 589

Rules for maintaining the State Environmental Information Fund
1. General provisions

1. These Rules for maintaining the State Environmental Information Fund (hereinafter referred to as the Rules) have been developed in accordance with subparagraph 7) of article 16 of the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan dated January 9, 2007 (hereinafter referred to as the Code) and shall determine the procedure for maintaining the State Environmental Information Fund.

2. The State Environmental Information Fund (hereinafter referred to as the SEIF) shall be maintained for the purposes of providing the state bodies, individuals and legal entities with reliable information about condition of environment and its objects, environment impact factors, measures taken to protect it, prevent and reduce environmental pollution, use of natural resources.

3. Maintaining the SEIF shall be carried out by the subordinate organization of the authorized body in the field of environmental protection (hereinafter referred to as the subordinate organization) and shall include activities on collection, storage, processing, analysis, scientific research, provision, distribution of environmental information, education of the population and natural resource users on environmental protection and the use of natural resources.

4. The composition of the State Environmental Information Fund shall include:

1) state cadastres of natural resources;

2) state record-keeping of environmental pollution sites;

3) state cadastre of production and consumption waste;

4) state register of natural resource users and sources of environmental pollution;

5) state cadastre of consumption of ozone depleting substances;

6) state register of pollutant emissions and transfers;

7) materials of environmental impact assessment and state environmental expertise;

8) normative legal acts and normative-technical documents in the field of environmental protection and use of natural resources;

9) reports on the implementation of research and development activities related to the environmental protection and the use of natural resources;

10) National Report on condition of environment and use of natural resources;

11) National environmental atlas;

12) reports on the results of control, inspection and enforcement activities in the field of environmental protection and use of natural resources;

13) program of production environmental control and reports of environmental monitoring;

14) data of state environmental monitoring;

15) scientific-technical literature in the field of ecology;

16) information on the state of the environment and the use of natural resources, environmental impact factors and measures taken for its protection;

17) other materials and documents, containing environmental information.

5. Terms and definitions, used in these Rules shall be applicable in accordance with the current legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Collection of environmental information

6. Information to the SEIF shall be provided in written, electronic, audiovisual or other forms by:

1) state bodies;

2) legal entities.

7. Information to the SEIF shall be provided by the following state bodies:

1) authorized state body in the field of environmental protection;

2) authorized state body in the field of forestry;

3) authorized state body in the field of protection, reproduction and use of the animal world;

4) authorized state body in the field of specially protected natural areas;

5) authorized state body on land resource management;

6) authorized state body in the field of civil protection;

7) authorized state body on the study and use of subsoil;

8) authorized state body in the field of nuclear energy use;

9) authorized state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population;

10) authorized state body in the field of protection and quarantine of plants;

11) authorized state body in the field of veterinary;

12) authorized state body in the field of use and protection of water fund;

13) authorized state body in the field of space activity;

14) authorized state body in the field of industrial safety;

15) authorized state body in the field of healthcare;

16) local executive bodies of regions, cities of Republican significance, capitals.

The subordinate organization shall annually send requests to the state bodies and legal entities on provision of information for the maintenance of the SEIF.

8. State bodies within their competence and legal entities shall provide reliable and complete information for the previous year at the request of the subordinate organization.

9. The subordinate organization shall organize collection, storage, processing and analysis of information, provided by state bodies and legal entities.

3. Storage and processing of environmental information

10. Environmental information in paper, electronic, audiovisual or other forms shall be stored on metal racks in a closed room.

11. Materials and documents in the SEIF shall be grouped by areas in accordance with paragraph 30 of the present Rules.

12. Processing of environmental information in order to conduct the analysis, shall include its accounting and systematization.

13. SEIF materials and documents shall be subject to registration. Accounting shall be carried out by entering data in the registration and registry books.

Information provided by state bodies and legal entities shall be recorded in the registration book.

The registration book shall indicate: date of registration, ordinal number, inventory number, name of material, state body (legal entity) provided the materials, number of copies and appendices.

The registry book shall record information by areas in accordance with paragraph 4 of the present Rules.

The registry book shall indicate: name of the material, state body (legal entity) that provided the material, registry number, inventory number, storage format (paper/electronic), number of copies and appendices, location of the material in the archive (rack, shelf).

14. Systematization of environmental information shall be carried out in the following areas:

1) global environmental problems (climate change, ozone depletion, biodiversity conservation, desertification and land degradation);

2) national environmental problems (ecological disaster zones, problems associated with intensive development of the shelf resources of the Caspian Sea, depletion and pollution of water resources, historical pollution, the impact of military-space and test complexes, cross-border issues);

3) local environmental problems (radioactive pollution, air pollution, bacteriological and chemical pollution, industrial and household waste, natural and man-made emergencies);

4) other areas.

4. Analysis and environmental scientific researches

15. Environmental information provided by state bodies and legal entities shall be analyzed by studying the current state of the environment, dynamics and possible causes of their changes.

Analytical work consists of the following steps:

1) information assessment;

2) determining the results of analysis.

At the stage of assessing information, the information sources shall be arranged depending on their reliability and accurateness.

At the stage of determining the results of the analysis, the causes of the appearance of the environmental problem shall be clarified.

Obtained results of the analysis shall be executed in the form of a report.

16. The report shall be posted in the public domain on the Internet resource of the subordinate organization, and is also used for drawing up the National Report on condition of environment and use of natural resources of the Republic of Kazakhstan.

17. Scientific researches shall be carried out in accordance with the Code and the Law of the Republic of Kazakhstan dated February 18,2011 "On Science".

Scientific research shall be carried out in the following stages:

1) determining the research topic;

2) determining the goals and objectives;

3) drawing up a research plan;

4) collection of materials;

5) conducting the research;

6) processing of the results of research;

7) execution of a scientific report.

18. Environmental scientific research shall be carried out in order to scientifically ensure environmental protection, develop scientifically sound measures to improve, restore, ensure the sustainable functioning of natural ecosystems, rational use and reproduction of natural resources, ensure environmental safety and social, economic and environmentally balanced development of the Republic of Kazakhstan.

5. Provision and distribution of environmental information

19. Provision of environmental information shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures and access to information.

20. Environmental information shall be distributed by the subordinate organization through:

1) posting in open access on the Internet resources of a subordinate organization;

2) distribution in mass media, periodicals, and other publicly available information and communication tools.

6. Education of the population and nature users on issues of environmental protection and use of natural resources

21. The purpose of education of the population and natural resource users on environmental issues and the use of natural resources is to form an active life position of citizens and ecological culture in society, based on the principles of sustainable development.

22. Education shall be provided by organizing and conducting by the subordinate organization the following activities:

1) courses, trainings, and educational seminars for professional development in the field of environmental protection;

2) advisory assistance to the population;

3) conferences, exhibitions, seminars, scientific and practical forums;

4) preparation of press releases, articles, organization of interviews.

In the preparation and conduct of courses, trainings and educational seminars for professional development in the field of environmental protection, the following activities shall be carried out:

1) preparing a program, selecting lecturers, determining the date and venue of courses, trainings and educational seminars;

2) sending letters of invitation to nature users, non-governmental organizations, the media, universities, colleges by e-mail and fax;

3) registration of students;

4) conducting courses, trainings and educational seminars;

5) assessment of the effectiveness of training;

6) assessment of the lecturers’ work;

7) assessment of the quality of training;

8) feedback of students;

9) issuance of certificates.