Ақпараттық технологияларының 2000 жылға сәйкестігі проблемасын шешу жөніндегі іс-қимылдардың ұлттық жоспары туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы 1999 жылғы 7 қазан N 1537

      "Ақпараттық технологиялардың 2000 жылға сәйкестігі проблемаларын шешудің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 13 мамырдағы N 572 P990572_ қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының мемлекеттік мекемелерін ақпараттандыру процестерін үйлестіру жөніндегі комиссия ұсынған Ақпараттық технологиялардың 2000 жылға сәйкестігі проблемасын шешу жөніндегі іс-қимылдардың ұлттық жоспары (бұдан әрі - Жоспар) бекітілсін.
      2. Жоспардың атқарылуы үшін дербес жауапкершілік орталық және

 

жергілікті атқарушы органдардың, өзге де мемлекеттік органдардың бірінші

басшыларына (келісім бойынша) жүктелсін.

     3. Осы қаулының атқарылуын бақылау Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі орынбасарының міндетін атқарушы-Қаржы министрінің

міндетін атқарушы О.Ә.Жандосовқа жүктелсін.

     4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.


     Қазақстан Республикасы

      Премьер-Министрінің

       міндетін атқарушы



                                      Қазақстан Республикасы

                                           Үкіметінің

                                      1999 жылғы 7 қазан N 1537

                                      қаулысымен бекітілген


              Ақпараттық технологиялардың 2000 жылға

               сәйкестігі проблемасын шешу жөніндегі

                     ұлттық іс-қимыл жоспары


                     I-Тарау. Жалпы бөлім



 
       2000 жылдың проблемасы жылды белгiлеу үшiн компьютерлік және қондырылған жүйелерде жылды көрсету үшiн төрт емес, екі сан қолданудың (мысалы, "1999" жылды белгiлеу үшiн "99") қажеттілігі салдарынан пайда болып отыр. Кезiнде бұл компьютерлік ресурстардың қымбатшылығымен және компьютерлiк жүйелердiң өнiмдiлiгiн арттыру қажеттілігiмен ақталған болатын. Бүгінгі таңда бұл шешiмдер көптеген компьютерлiк және қондырылған жүйелер жұмысының сенiмдiлiгiне қауiп тудырып отыр.
      Күндi өңдеуге байланысты есеп айырысулар қате қорытындылар әкелуi мүмкiн және сыни маңызды ақпарат жоғалуы не бүлiнуi немесе өзiнде қондырылған микропроцессорлары бар, күндi өздері өңдейтiн электрондық құрылғының жұмыс iстемей қалуы немесе қатардан шығуы мүмкiн.
      Проблеманың "қарапайымдылығына" қарамастан, 2000 жылдың проблемасына байланысты жағдайдың төтеншелiгiн тереңдететiн екi маңызды аспект бар.
      Бiрiншi аспект - 2009 жылдың проблемасы барлық компьютерлендiрiлген және қондырылған жүйелердi әлеуеттi қамтиды және сонысымен ұлттық экономикаға қауіп тудырады.
      Екiншi аспект - 2000 жылдың проблемасының ірі масштабты және күрделi сипаты бар, бұл оны уақыт пен күш салу тұрғысынан алғанда, елеулi шығындарды талап ететін басқару проблемасына айналдырады.
      Компьютерлердiң барынша кеңінен қолданылуына байланысты 2000 жылдың проблемасы: мемлекеттік институттардың, жеке компаниялардың, азаматтардың барлығына қатысты. Тәуелдiлiк тiзбесiнiң және өзара байланыстардың болуы, мәселен, егер 2000 жылдың проблемасы басқару жүйесiнде әуе қозғалысымен толық шешiлетiн болса, онда бұл жүйе, егер электр жабдықтауда немесе байланыста iркiлiстер басталса, бәрiбiр жұмыс iстемеуiне әкеп соқтырады. Ешбiр ел қалған әлемнен оқшауландырылмағандықтан, өзара байланыс пен өзара тәуелдiлiк тiзбесi қосымша белгiсiздiк пен қосымша тәуекел құрай отырып, ұлттық шекаралардың шегiнен шығып кетедi.
      Компьютерлiк және қондырылған жүйелердiң жұмыс iстемей қалуы медициналық жабдықтың жұмысына әсер етуi мүмкiн және соған сәйкес аурудың өмiрiне және денсаулығына қауып туғызуы мүмкiн денсаулық сақтауда электр жабдықтау, телекоммуникация, су тазарту және сумен жабдықтау сияқты коммуналдық қызметтер қозғалуы мүмкiн. Қаржы жүйелерiнде проценттiк ставкаларды дұрыс есептемеу, терiс сандар алу, алымдарды төлемдерге ауыстыру - операциялардың дұрыс жүруiне зиян тигiзуi мүмкін. Егер банктер өзiнiң 2000 жылға әзiр екендiгi жөнiнде және т.б. қоғамды сендіре алмаса, шоттардан қаражатты алып тастау қаупі бар (ақшалай есеп айырысулар өте жылдам жүзеге асырылады).
      Экономиканың секторлары 2000 жылдың проблемасына осалдық дәрежесіне қарай жіктелуі мүмкін. Бұл жіктеме де осы немесе өзге сектор ақпараттық және қондырылған жүйелерді қандай дәрежеде қолданатындығына, сондай-ақ секторлардың өзара тәуелділік дәрежесіне негізделеді.
      2000 жылдың проблемасы, белгіленгеніндей, тәуекелдің алуан түрлі факторларымен ауыртпалық түскен ірі, ауыр, басқарушылық проблема болып табылады, оның ішінде: шешімнің кезек күттірмейтін сипаты, шектеулі ресурстар, барлық жүйелердегі қателіктерді уақытында жоюдың қиындығы. Көлем, масштаб, уақыт, ресурстар мен сыртқы факторлар проблеманың белгісіздігі мен қиындығына өз үлесін қосады.
      2000 жылдың проблемасы бойынша іс-қимылдардың ұлттық жоспары өзіне Қазақстан Республикасының Үкіметі 2000 жылдың проблемасын шешу жөніндегі бастаманы басқаратын әдістерді қамтиды және мынадай төрт басты мақсаты бар:
      1) Түрлі секторларда ұлттық масштабтағы проблеманы шешу жөніндегі бастамалардың дамуын үйлестіру және бақылау.
      2) Қазақстан Республикасы Үкіметінің өкілеттігі шегінде 2000-ның проблемаларын шешу жөніндегі бастамаларын дамытуды жеңілдету.
      3) 2000-ның проблемасына байланысты тәуекелдер мен қателердің зардаптарына қатысты жалпы ақпараттануды қамтамасыз ету, Ү2К-проблемасын шешуде басшылық пен қолдауды жүзеге асыру.
      4) 2000 жылдың проблемасына байланысты тәуекелдерді басқару кезінде әдістемелік көмек көрсету.
      Осы төрт мақсатқа байланысты әрқайсысы қалғандарымен тығыз байланысты тұрған мынадай төрт басты бағдарлама іске асырылуы тиіс:
      1) 2000 жылдың проблемасын шешу бойынша көмектесуді ұйымдастыру бағдарламасы арнаулы үкіметтік бастамаларды және іс-қимылдарды (қорларды, заңдарды және с.с.) айқындауға бағытталған. Бұл бағдарламаның мақсаты - Қазақстан республикасының Үкіметі деңгейінде қаржы ресурстарын реттеуге және құқықтық қолдауға немесе олардың жетімділігі мәселесіне қатысты бастамаларға көмек көрсету үшін Ү2К-жобаларды әзірлеуге көмектесуде және осы әзірліктерге барлық әлеуетті кедергілерді қарауда. Ол сол сияқты басқа елдермен немесе халықаралық органдармен әріптес-елдерден басталатын ықтимал тәуекелдерді бағалауға және Ү2К-проблеманы шешу үшін аймақтық ынтымақтастық пен бірлескен қызметті дамыту үшін байланыстарға көмектесуге бағытталған.
      2) Ақпараттық және жалпы қолдау бағдарламасы елдің ақпарат алуын дамытуға және қолдауға, Ү2К-проблеманы шешуде тәжірибелік көмек пен басшылықты қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл бағдарлама Ү2К-проблеманы түсіну және Ү2К-жобада пысықталатын түзетуші әсерлерді қолдау үшін пайдалы әр қилы ақпаратты таратуға арналады. Мақсат - мемлекеттiк, сондай-ақ жеке секторға басшылықты және оны қолдауды қамтамасыз ету. Ынтымақтастық пен тәжiрибе алмасу мадақталатын және ынталандырылатын болады.
      Бұл бағдарламаның қызмет саласы күштерді шоғырландыру қауiптi азайту және жобалардың жедел iске асырылуын жеңілдету үшiн Ү2К-проблема туралы берілген ақпараттың орталық базасын, елдегi және шет елдегi шешiмдер мен тәжiрибенi әзiрлеу және жүргiзу болып табылады. Бұл бағдарлама жұртшылық пен жергіліктi атқарушы орган үшiн активтi кеңесшi және консультативтiк органның жұмыс iстеуiн нысанаға алады.
      Ұлттық Ү2К-жоспардың iс-әрекетi мен қорытындылары туралы барлық ақпаратты жұртшылыққа жетiмдi ету үшiн ақпарат пен байланыс бойынша жалпыұлттық компанияны тексеру көзделiп отыр.
      3) 2000 жылдың проблемасын шешу кезінде тәуекелдердi басқарудағы әдiстемелiк көмек бағдарламасы экономиканың басым салаларын және 2000 жылдың проблемасына байланысты тәуекелге көбiрек душар болған жүйелердi анықтауға және жұмыстың басым бағыттарын айқындау үшiн алынған ақпаратты пайдалануға және осы тәуекелдердi бейтараптандыру жөнiнде көмек көрсетуге бағытталған. Одан әрi тәуекелдердi анықтау және салыстырма талдамасы бойынша жүйелердiң модификациясын, ауыстыру мен iстен шығаруды және қолмен басқаруға көшу мүмкіндігін көздейтiн басым салаларда осы проблемаларды жеңiп шығудың нақты стратегиялары көзделген болуы тиiс.
      4) Бақылау және бағалау бағдарламасы Ү2К-проблеманы шешу жөнiндегi жобалардың барысы мен сапасын тексеруге байланысты. Бұл бағдарлама Ү2К-проблемасын шешу жөнiндегi түрлi бастамалардың барысы туралы және елдiң түрлi секторларындағы iлеспе әлеуеттi сыни жағдайлар туралы ақпарат жинауды нысанаға алады. Бұл ақпарат Ү2К-проблемасы бойынша Қазақстан

 

Республикасындағы жағдай туралы Yкiметке берiлетiн есептiң негiзiн

құрайды. Ол әдейi араласуды талап ететiн ерекше маңызды мiндеттерге көңiл

аудартады.

     Барлығы бiрге ұлттық Ү2К-жоспарының жалпы мақсатына жетуге мүмкiндiк

беретiн әрбiр бағдарламаның өз ерекшелiгi бар.


     2-Тарау. 2000 жылдың проблемасын шешуге

              көмектесуді ұйымдастыру


     1. Бюджет және қаржыландыру


 
       Мемлекеттiк мекемелердi ақпараттандыру процестерін үйлестiру жөнiндегi комиссия Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 13 мамырдағы N 572 қаулысына сәйкес мемлекеттік мекемелерде 2000 жылдың проблемасы бойынша өткізілетін іс-шаралар туралы ақпарат жинауды жүзеге асырады. Бұл ретте басты мақсат тәуекелдi бағалау және басымдықтарды айқындау, жүргiзiлетiн жұмыстарға бақылау жасау, сондай-ақ қажеттi қаржы ресурстарын анықтау үшiн қаржылық қажеттiлiктердi зерделеу және бағалау болып табылады. Өкiнiшке орай, ағымдағы сәтте министрлiктер мен ведомстволар бойынша тұтастай алғанда 2000 жылдың проблемасын шешудiң алғашқы сметалық құны да жоқ. Жекелеген құрылымдардың сұрау салуы орын алып отыр, атап айтқанда, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi - 800 мың АҚШ доллар, Қазақстан Республикасы Президенттiң Іс басқармасы - 300 мың АҚШ доллар, ал Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар жөнiндегi агенттiгi - 10 мың АҚШ доллар сұрады. Барлық министрлiктер мен ведомстволарда Ү2К-проблеманы шешудiң алғашқы сметалық құны тұтастай алғанда әлi бағаланған жоқ. Бұл сан Ү2К-ге байланысты министрлiктер мен ведомстволардан деректердiң түсу шамасына қарай, iс-шаралар жобаларының анықталуы мен орындалуына қарай анықталатын болады.
      Көптеген министрлiктер мен ведомстволар үшiн қаржыландыру мүмкiндiктерi өте шектеулi. Сондықтан, мемлекеттiк мекемелердi ақпараттандыру процестерiн үйлестiру жөнiндегi Комиссия Ү2К-ге арналған қосымша қаржы қаражатын iздестiруде көмек көрсетуге мiндеттi болмақ.
      Қаржыландыру көздерiн iздестiру шамасына қарай, мемлекеттiк мекемелердi ақпараттандыру процестерiн үйлестiру жөнiндегi Комиссия Ү2К бойынша қаржыландыру өтiнiмдерiне сүйене отырып, министрлiктер мен ведомстволар үшiн сырттан алынған қаржы ресурстарын орналастыру және төлеу ережесiн белгiлейдi. Қаражатты орналастыру табысты қорытындының мүмкiндiгiн ескере отырып, белгiленген басымдықтар мен тәуекелдi бағалауға тәуелдi болады.
      Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1999 жылғы 13 мамырдағы N 572 қаулыға сәйкес, сол сияқты қажеттілік жағдайына қарай, Қазақстан Республикасының министрлiктерi, ведомстволары және басқа да мемлекеттiк органдар жұмыс топтарын құрды немесе құруға, ведомстволық бағынысты ақпарат жүйелерiнiң жай-күйiн талдауға, Ү2К-проблемасын шешу жөнiндегi әрекеттердi айқындауға тиiс. Осыған байланысты, олар iс-шаралардың меншiктi жоспарларын әзiрлейдi және мемлекеттiк мекемелердi ақпараттандыру процесстерiн үйлестiру жөнiндегi Комиссияға тапсырады. Басшылар жүйелердiң 2000 жылға әзiрлiгiн қамтамасыз ету үшiн жеке жауапкершiлiк көтередi.
      Зерттеулердiң қорытындыларына және Ү2К-ға жасалатын тұрақты бақылауға сүйене отырып, жоғары тәуекелдiң секторлары, сондай-ақ олардың жеке қаржылық қажеттiлiктерi айқындалатын болады. Өмiрлiк маңызды секторлар үшiн қажет қаржылардың жалпы саны ұдайы анықталатын болады. Одан кейiн, мемлекеттiк мекемелердi ақпараттандыру процестерiн үйлестiру жөнiндегi Комиссия қаражатты iздестiру шамасына қарай, алынған қаржы ресурстарын орналастыру жөнінде ұлттық басымдықтар тұрғысында ең жоғары тиімділікті қамтамасыз ету тәртібімен шаралар қолданады.
      Мемлекеттік мекемелерді ақпараттандыру процестерін үйлестіру жөніндегі Комиссия Қазақстан Республикасының Инвестициялар жөніндегі агенттігімен ынтымақтастықта қаржы ресурстарын, мәселен Бүкіләлемдік банктің Ү2К-гранттарын іздеу үшін байланыстар орнатуға және демеушілікке көмектесетін болады. Мемлекеттік мекемелерді ақпараттандыру процестерін үйлестіру жөніндегі Комиссия Ү2К-шығыстарының барысы мен жай-күйі туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі алдында есеп береді.
      Мәселелерді ұқсас пысықтауды облыстық (қалалық) жергілікті атқарушы органдар жанындағы комиссияларға (комитеттерге) жүзеге асыру ұсынылады.
 
      2. Заң мәселелері
 
      Бірқатар елдерде 2000 жылдың проблемасын шешудегі Үкіметтің рөлі заңдарда бекітіледі. Мәселен, 1997 жылғы ақпанда Швецияда қабылданған ұйғарым Үкіметке 2000 жылдың проблемасын шешуге міндетті түрде қатысуды жүктейді және статистикалық органдар арқылы ақпарат жинау ұйымымен оның қадағалаушылық рөлін айқындайды. Ұқсас ұйғарымдар басқа да елдерде қабылданған. Мәселен, АҚШ-та, Конгресс осы проблема маңызды жүйелерге зиян келтірмей тұрғанда, осал жүйелерді қайта бағдарламалау немесе ауыстыру мемлекеттік және әлемдік маңызы бар мәселе болып табылады деген тұжырымға келді. Атап айтқанда, "2000 жылға дайындық туралы" ақпаратты ашуға және алмасуға байланысты, осындай ақпаратты уақытында ашуға және алмасуға көмектесетін бірыңғай құқықтық нормалар ұлттық мүдделерге жауап береді деп белгіленген.
      Батыстың сарапшылары 2000 жыл проблемасының жанама қорытындысы ретінде әлеуетті сот процестерінің алты түрін болжамдап отыр:
      1) қаржысына және инвестицияларына зиян келтірілген клиент қозғаған процесс;
      2) бағдарламалық құралдары 2000 жылға сәтті көшуді көздемеген акционерлік ұйымдар қозғаған процесс;
      3) 2000 жылдың проблемасы нәтижесінде болған кез келген өліммен немесе дене жарақатымен қауымдастырылатын процесс;
      4) компьютерлер мен бағдарламалық қамтамасыз ету пакеттерін әр түрлі абыржыған пайдаланушылар қозғаған топтық талап қою процесі;
      5) кездейсоқ берушілердің, мердігерлердің, консультанттардың немесе 2000 жылдың коммерциялық аспаптарының қызметтерін пайдаланған ұйымдар қозғаған 2000 жылдың проблемалары бәрібір зиянын тигізген процесс;
      6) егер 2000 жылдың проблемасы ақпараттық қамтамасыз етуде немесе ішіне орналастырылған микрокодта, сондай-ақ бағдарламалық қамтамасыз етуде тұрса, компьютерлiк ұйымдарды аппараттық қамтамасыз етудi жасаушыларға қарсы процесс.
      Осылайша, үшiншi тарап толық суреттi көре алады және осы тұрғыда.
      Сот процесiмен салыстырғанда делдалдықтың пайдасы бар, өйткенi оның мынадай белгiлерi бар: жылдамдық, қарапайымдылық, төмен құн, шешiмдер қабылдаудың бiрлестiгi.
      Баламалы шешiм көптеген банктер, компаниялар және с.с. бiрiктiрілетiн Мыңжылдық Келiсiмде (СЕDR ұйымы шеңберiндегi бастама) қолданылады. Қазақстандық ұйымдар мен компанияларға осындай рәсiмдердi қолданудың мүмкiндiгiн қарау ұсынылады (Web-site httр:// у2к.мinfin.кz қараңыз).
      Мемлекеттiк мекемелер үшiн құқықтық база министрлiктер мен ведомстволардың, оларға бағынысты кәсiпорындар мен ұйымдардың басшыларының, сондай-ақ жергiлiктi органдардың басшыларының мiндетi 2000 жылы техникалық инфрақұрылымды дайындауды қамтамасыз етуге ауыстырылған "Ақпараттық технологиялардың 2000 жылға сәйкестiгi проблемаларын шешудiң кейбiр мәселелерi туралы" 1999 жылғы 13 мамырдағы N 572 Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысы болып табылады.
      Жеке сектор үшiн фирмаға сот талаптарын қою тәуекелiне байланысты құқықтық мәселелердi шешу, және 2000 жылға дайындықты қамтамасыз ету жөнiндегi корпоративтiк жоспарларды жасау ұсынылады.
      Мемлекеттiк мекемелердi ақпараттандыру процестерiн үйлестiру жөнiндегi Комиссия Ү2К-жобаларын дамытуға және енгiзуге мүмкiндiк туғызатын заңдық бастамалардың жобаларын Қазақстан Республикасы Үкiметiнің қарауына енгiзген кезде көмек көрсететiн болады.
      Таратудың қабылданған әдiстерiне қосымша бекiтiлген нормативтiк және құқықтық құжаттар wеb-sitе-ке тапсырылатын болады.
      Комиссия осы бастамаларды Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң бекiтуiне енгiзу үшiн 2000 жылдың алғашқы күндерi кезеңiн форс-мажорлық деп тану келер жылдағы қаңтардың алғашқы күндерiн жұмыс күндерi емес деп жариялау жөнiнде ықтимал бастамаларды қарайды.
 
      3. Аймақтық мемлекеттiк органдардың рөлi
 
      Жергiлiктi атқарушы органдарға бағынысты ұйымдарда және жеке секторда аймақты 2000 жылға дайындау процестерiн үйлестiру жөнiндегi комиссиялар (комитеттер) ұйымдастырылуы тиiс.
      Жергiлiктi атқарушы органдар:
      1) аймақ шеңберiнде 2000 жылға дайындық жөнiндегi жұмыстардың басым бағыттарын айқындауы;
      2) аймақ аумағында 2000 жылға дайындық жоспарларын әзiрлеу және орындау процесiн бақылауы;
      3) аймақта әрекет ететiн ұйымдар мен кәсiпорындардың 2000 жылға тиiстi дайындығын қамтамасыз ету үшiн жүзеге асырылуы қажет нақты iс-шараларды ұсынуы;
      4) 2000 жылдың проблемасын шешуге дайындықтың маңыздылық дәрежесi және барысы туралы бұқаралық ақпарат құралдары арқылы ақпараттандыруы тиiс.
      2000 жылға дайындық кезiнде аймақтық мемлекеттiк органдардың ролiн айқындауда жалпы алғанда екi негiзгi амал-тәсіл туралы сөз етуге болады. Бұл амал-тәсiлдерде ұқсас мiндеттер шешiледi, ал айырмашылықтар жергiлiктi атқарушы органдардың жанындағы комиссиялар (комитеттер) таратылатын өкiлеттiктер көлемiне саяды.
      Бiрiншi амал-тәсіл тiкелей басқару принципiн iске асырумен байланысты. Бұл жағдайда жергілiктi атқарушы органдар жанындағы комиссия (комитет) өз аймағы аумағында 2000 жылға дайындық жөнiндегi барлық күштердiң орталығына айналады. Бұл амал-тәсiл елеулi-маңызды екi құрамдас бөлiктi:
      1) бiрыңғай күштi орталықтандырылған үйлестiрушi комиссияның (комитеттiң) болуын;
      2) осы комитеттiң активтi атқарушы органының (жұмыс органы, штаб) болуын көздейдi.
      Орталықтандырылған үйлестiрушi комиссия (комитет) атқарушы өкiмет басшысының немесе оның орынбасарының төрағалық етуiмен құрылуы және жұмыс iстеуi тиiс. Комиссияның (комитеттiң) құрамына жергiлiктi мемлекеттiк және жеке кәсiпорындардың жоғарғы тобының басшылары кiруi керек.
      Комиссияда (комитетте) облыстың тек ең маңызды кәсiпорындары мен ведомстволары ұсынылуы тиiс, ал оның мүшелерiнiң саны 10 адамнан артық болмауы ұсынылады. Мұндай комиссияның қызметiнiң (комитеттiң) басты мiндетi аймақтың мүдделерiн тиiмдi қорғау болып табылады. Комиссия (комитет) өзiнiң мәжiлiстерiнде мемлекеттiк және жеке сектордың кәсiпорындары мен ұйымдары үшiн 2000 жылдың проблемасын шешу жөнiнде дүркiн-дүркiн ұсыныстар жасайды.
      Комиссияның (комитеттiң) атқарушы (жұмысшы) органы оған комитет табыстаған кең өкiлеттiктердi жiбередi. Оның құрамында кемiнде үш қызметшi болуы тиiс. Қазiргi жағдайдағы қаржылық қиындықтарды ескере отырып, арнайы құрам мемлекеттiк шенеунiктердi 2000 жылдың проблемасы бiткенге дейiнгi кезеңге жұмыстың осы учаскесiне уақытша ауыстыру есебiнен құрылуы тиiс.
      Әрбiр кәсiпорын мен ұйымда iс-шаралардың iске асырылуын бақылайтын және комитет алдында iстелiнген жұмыстар туралы есеп берiп отыратын 2000 жылға дайындық жөнiндегi жұмыстардың жауапты басшы-қызметкерiн қарастыру керек. Бұл қызметке ақпараттық технологиялар бөлiмiнiң басшысы тағайындалуы тиiс. Атқарушы (жұмысшы) органға сол сияқты аймақтың кәсiпорындарының, ұйымдарының 2000 жылға дайындық дәрежесi туралы бақылау жасау және есептiлiк функциясы жүктелуi тиiс. Атқарушы орган үйлестiрушi комитеттерге дүркiн-дүркiн есеп берiп отыруы керек.
      Тiкелей басқару әдiсiнiң басты басымдығы облыстық (қалалық) жергiлiктi атқарушы органдар 2000 жылдың проблемасын шешу процесiн толығымен бақылайды және iстелген жұмыстар мен ықтимал тәуекелдер туралы жақсы хабардар етiледi. Негiзгi кемшiлiк - көп шығындардың, уақыттың және адам ресурстарының қажеттiлігі.
      Екiншi амал-тәсiлдi (өкiлеттiктердi тапсыру әдiсiн) 2000 жылдың проблемасын шешуге жергiлiктi атқарушы органдар тiкелей қатыса алмайтын және/немесе бұл үшiн адам және уақыт ресурстары болмаған жағдайларда қолдану ұсынылады. Екi жағдайда да 2000 жылға дайындық үшiн, бұған қажет ресурстарды iздестiру үшiн, оқиғалар туындаған жағдайда iс-қимылдардың жоспарларын әзiрлеу үшiн барлық жауапкершiлiк өздерiнiң кәсiпорындары мен ұйымдарының 2000 жылға дайын болуы үшiн жекелеген кәсiпорындар мен ұйымдардың және фирмалардың басшыларына - олардың дербес жауапкершiлiгiне берiледi.
      Мұндай жағдайда жергiлiктi атқарушы органдардың ролi семинарлар өткiзу, бұқаралық ақпарат құралдарында ақпараттық компаниялар ұйымдастыру арқылы 2000 жылдың проблемасы туралы хабардарлық дәрежесiн арттыруға келiп саяды. Мұндай жағдайда, мүдделi кәсiпорындар мен ұйымдар 2000 жылға өзiнiң дайындық дәрежесi туралы өздерiне үнемi есеп берiп отыратынын қоспағанда, жергiлiктi атқарушы органдар тиiстi бағдарламаларды орындау барысына тiкелей бақылау жасаумен айналыспайды. Осындай амал-тәсiлде аймақтық комиссия (комитет) құрудың қажетi жоқ, бiрақ бұл жағдайда да жоспарлауды, ағымдағы бақылауды, есептiлiктi және мүдделi кәсiпорындар мен ұйымдармен және фирмалармен байланыстарды ретке келтiрудi ұйымдастыруға жауапты үш-төрт адам жұмыс iстейтiн жұмысшы орган ұйымдастырылады.
      Беру әдiсiнің артықшылығы - оның жергiлiктi атқарушы органдар тарапынан әлдеқайда аз жергiлiктi атқарушы органдар шығындарымен қатар кездесiп отыратындығы, кемшiлiгi - жергiлiктi атқарушы органдардың қолында аймақтағы 2000 жылдың проблемасының жай-күйi және онымен қатар кездесетiн тәуекелдердiң дәрежесi туралы барынша толық ақпараттың болмауы болып табылады.
      2000 жылға әзiрлеу жөнiндегі барлық жұмыстардың табысты болуы немесе сәтсiздiкке ұшырауы кәсiпорындар мен ұйымдардың басшыларының тек жеке қабiлетiне, проблеманың маңыздылығын түсiну дәрежесiне және уәждемесiне байланысты.
 
      4. Халықаралық қатынастар
 
      Intеrnеt-тi және басқа да құралдарды пайдалана отырып, Комиссияның Жұмыс органы Ү2К жөнiндегi халықаралық уақиғалар мен жағдайды бақылайды және жеке секторлар және/немесе ұйымдар бойынша ақпаратты таратып отыратын болады. Мамандандырылған салалық семинарлар, аймақтардағы немесе тағы басқа жерлердегi уақиғалар бойынша ақпарат, сондай-ақ ең жақсы шешімдер туралы ақпарат iске қосылатын болады.
      Көбiсi 2000 жылдың проблемасы тек немесе негiзiнен технологиялық жағынан ең дамыған немесе алдыңғы қатарлы елдерге ғана қатысты деп ойлайды. Бұл көзқарасқа сәйкес, дамушы елдер өздерiнiң компьютерлерге, ақпараттық және коммуникациялық технологияларға азырақ тәуелдi болуы нәтижесiнде аздап зиян шегуi тиiс. Өкiнiшке орай, бұл мүлдем олай емес және осы қорытындыны Қазақстанға да қатысты таратуға болады. Қазақстан өзара байланысты әлемнiң және әлемдiк экономиканың құрамдас бөлiгiне айналып барады. Қаржы саласындағы, жеке сектордағы мемлекеттiк өкiмет органдары пайдаланатын ақпараттық жүйелер олардың өз функцияларын жүзеге асыруда шешушi рөл атқарады. Мемлекеттiк мекемелердiң сауалдамасы көрсеткендей, көптеген жағдайларда ақпараттық жүйелер 2000 жылдың проблемасына тап болған көне бағдарламалық және аппараттық платформаларға негiзделедi. Көне арнайы компьютерлердiң үлесi мемлекеттiк те жеке секторда да барынша жоғары, әсiресе, бұл компьютерлердiң ең соңғы модельдерiнiң өзi "2000 жылға дайындық" талаптарына әрқашан толықтай жауап бермейдi. Сол сияқты Қазақстан шетелдiк өндiрушiлер мен берушiлерге технологиялық жағынан, оның iшiнде қондырылған жүйелер бойынша толық тәуелдi екенiн ескеру керек. Бұдан басқа, Қазақстанда басқа да маңызды жобалар мен бағдарламаларға зиян келтiрмей, 2000 жылдың проблемасын шешу үшiн кадрлар, сол сияқты қаржы ресурстары жоқ. Басқа сөзбен айтқанда, "2000 жылдың проблемасы" абсолюттiк мағынада соншалықты зор болмауы мүмкiн, бiрақ әлеует жағынан өте шыңдап зиян келтiруi мүмкiн.
      ТМД-ның барлық елдерi сияқты, Қазақстан мемлекетаралық операциялар

 

мен трансакцияларға, мәселен, темiр жол жүйесi; сондай-ақ халықаралық

талаптарға мәселен, әуе көлiгi және с.с., тарихи тәуелдi.

     2000 жылдың проблемасын шешу жөнiндегi халықаралық ахуалды бағалау

мен талдау бойынша жұмыстар жүргiзу, басқа ұлттық Yйлестiрушiлермен өзара

iс-қимылды жылжыту қажет болған кезде бiрлескен бастамалар көтеру, ерекше

секторлардың проблемасы бойынша халықаралық органдармен қарым-қатынастарды

жылжыту халықаралық тәжiрибеден үлгi алуға мүмкiндiк жасау және басқа

елдер тарапынан зиянды жеңiлдету үшiн барлық шараларды қолдану жоспарланып

отыр.


           3-Тарау. Ақпараттық қамтамасыз ету

                    және жалпы қолдау


     5. Хабардарлылық және ақпаратты тарату


     Ұлттық жоспардың әрекет етуiнiң ажырамас бөлiгi ақпараттандыру

бойынша тиiмдi науқан жүргiзу болып табылады.


              2000 жыл проблемасының шешімін үйлестірудің

                   ұйымдастырушылық құрылымы


                                                      Кесте



        ҮКІМЕТ ---------------------------- ҚР ТЖ жөніндегі агенттігі

          |

        Мемлекеттік мекемелерді

   ---- ақпараттандыру процестерін  -------"ҚЖАО" РМК-ның жұмыс органы

    |   үйлестіру жөніндегі комиссия                 |

    |     |                        |  \       Құзыретті орталық

    |   ҚР Ұлттық Банкінің          \  \

    |      комиссиясы   ---Құзыретті \  \----------

    |           |      \   орталық    \            \

    |      N 1 банк      Nn банк       N 1           Nn 

    |    (сақтандыру   (сақтандыру  Министрлік    Министрлік

    |      қоғамы)       қоғамы)   (ведомство)    (ведомство)

    |   

    |-----------------/\

                     /  \

                    /    \

                 N 1      Nn

            жергілікті   жергілікті

            атқарушы      атқарушы

             орган         орган

             /  |            |  \

            /   |            |   \

  Ведомстволық  Жеке      Жеке    Ведомстволық

   бағынысты   сектор    сектор     бағынысты

    ұйымдар   кәсіпорын. кәсіпорын.   ұйымдар

                дары      дары



     | Осы науқан Ү2К-проблемасы бойынша хабардарлықты кеңейтуге


бағытталған және ресурстар мен болашақ оқиғалар бойынша ақпаратты бiлдiру үшiн және одан арғы ақпараттар үшiн байланыстың нүктесi ретiнде web-site (төмен қара) мен Комиссияның Жұмысшы органын пайдалануға ықпал етедi.
      Жекелеген ПК көптеген офистерде, мектептерде және үйлерде бар болғанымен Қазақстан аумағында wеb-sitе әлi де болса кең қолдануға қолайлы емес. Бұл жағдай бiрте-бiрте жақсара түсуде, мысалы, көптеген жоғары және орта оқу орындарында Ұлттық жоспар шеңберiнде Intеrnеt-ке қосылған. Бұдан шығатын қорытынды, мақсатқа тиiмді қол жеткiзу үшiн, хабардарлықты арттыру стратегиясы бiрiн-бiрi әр алуан толықтыратын мәлiметтерден тұруы тиiс.
      Әрбiр жағдайда, адамдардың санасына жеткiзуге қажеттi мәлiметтер аудитордың өзiне тәуелдi. Сонымен қатар, жалпы жұмыстар адамдардың хабардарлығын арттыру, оқыту арқылы үрейдiң туындау ықтималдығын азайту зерттеулердi ынталандыру және проблемаларды шешу жолдарын табу бағытында жүргiзілуi тиiс. Жүйелерде түзетудi жүргiзу стратегиясы жылдың аяғына дейiн ауыстырылатын болады. Жаңартудың кiшi жүйесi үшiн өмiрлiк қабілетті таңдау ретiнде саналуы мүмкiн болғанымен, түзетуге арналған ресурстары жоқ үлкен жүйелер үшiн төтенше жоспарлау әрекет етудiң бiршама оңтайлы курсы ретiнде ерекшеленуi тиiс. Жылдың соңғы тоқсаны iшiнде төтенше жоспарлау қызу түрде таратылатын болады.
      Ақпараттық қолдау стратегиясы мыналарды қамтиды:
     1. Күн сайынғы газеттер. Проблемалар бойынша халықтың жалпы хабардарлығын арттыруға және Y2К проблемасын шешу үшiн Қазақстан Республикасының Үкiметi қолданатын әрекеттер туралы ақпараттандыруға арналған. "Казахстанская правда" және күн сайынғы газеттердiң бiрiнде 2000 жылдың проблемалары бойынша ағымдағы жағдайларға арналған күн сайынғы баған (орыс тілiнде), сондай-ақ қазақ тілiнде "Егемен Қазақстанда" жоспарлануда. Одан басқа, шаралардың тапсырысы үшiн және одан арғы ақпараттарды алу үшiн тiрек нүктесi ретiнде web-site мен. Комиссияның Жұмысшы органының мекен-жайына жарнамалық газеттерде хабарландыру беру жоспарлануда.
 
      2. Теледидарлық бағдарламалар
      1) Телеарналардың бiрiнде қысқаша хабарлар беру (3-5 минуттық) жоспарлануда, басында және аяғында Ү2К проблемасын енгiзетiн клиппен сүйемелденедi. Хабар алдағы немесе өткен оқиғалар туралы ақпараттандыратын түрлi ұйымдар туралы және Ү2К проблемасымен олардың қалайша жұмыс iстеп жатқандығы туралы әңгiмелейтiн, сондай-ақ көрермендерге қатысты бiр-екi мәселенi қарайтын болады.
      2) Төменде айтылатынындай, семинарлар және басқа да маңызды оқиғалар бойынша пресс-конференциялар жоспарлануда.
      3. Web-Site (Y2К minfin ks) Құрылатын Web-Site мынадай болады:
      1) Ү2К-проблемасын ресми айқындаған және Мемлекеттiк мекемелердi ақпараттандыру процесстерiн үйлестiру жөнiндегi комиссияның алдына мiндеттер қойып отырған Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1999 жылғы 2 наурыздағы N 187 және 1999 жылғы 13 мамырдағы N 572 қаулылары сияқты 2000 жылдың проблемаларына қатысты барлық мемлекеттiк құжаттар.
      2) Ү2К-проблемасы бойынша әдiстемелiк нұсқаулар;
      3) Ү2К-проблемасын, мысалы, ВIОS, RTS және проблемалардың бар-жоғын тексеретiн Check 2000 РС бағдарламалық өнімді шешу үшiн пайдаланылуы мүмкiн құрал-саймандардың тiзiмi;
      4) Пайдаланылатын өнiмдердiң тiзiмi және өндiрушiлердiң өтiнiмi мен

 

басқа да ақпараттық көздерге сүйене отырып 2000 жылдан бастап олардың

берген келiсiмi;

     5) Алдағы болатын оқиғалар, мысалы, өткен оқиғалар туралы семинарлар,

жиналыстар және есептер немесе ақпараттар туралы хабарландырулар;

     6) Ү2К-ге жататын Wеb-sitе-ге сiлтеме;

     7) 2000 жыл проблемасы бойынша сұрақ-жауап.


     4. Семинарлар

     1. 1998 жылдың қыркүйегiнде ТМД елдерiнiң қатысуымен Алматы қаласында

Бүкiләлемдiк банктiң аймақтық семинары өттi.

     2. Бiрiншi республикалық семинар Астана қаласында 1999 жылдың

23 шiлдесiнде болды. 2000 жылдың проблемасын қозғайтын жекелеген мәселелер

бойынша ресми адамдар сөз сөйледi және баяндамалар жасалды.

     Семинардың жоспарына сәйкес төрт секция жұмыс iстедi:

     а) "2000 жылдың проблемаларын" шешудiң техникалық аспектiлерi";

     Ь) "Қаржы-банктiк жүйесiндегi 2000 жылғы проблема";

     с) "Энергетика, көлiк және коммуникациялардағы 2000 жылғы проблема";

     д) "Әлеуметтiк сала".


     5. Брошюралар


 
       Арнаулы аудиторияларға ақпараттарды жеткiзуге арналған, мысалы, шағын бизнес, офистiк жабдықтар (ксерокстер, ПК, телефон жүйелерi, факстер және т.б ) бойынша Ү2К ақпараттарымен брошюраларды шығару жоспарлануда. Брошюралар, сондай-ақ ақпарат көзi ретiнде web-site мекен-жайын орналастыру үшiн пайдалы.
      6. Ү2К Ыстық торап
      Құзыреттi орталықтың ресурстарын пайдалану үшiн Құзыреттi орталықтың сарапшыларымен ыстық торап толық жұмыс күнi (08.30 - 17.00) жұмыс iстейтiн болады. Сұрақтар кiтапқа енгiзiледi, мүмкiндiгiнше жауап таз арада қайтарылады, сондай-ақ бiршама жиі қойылатын сұрақтар бойынша да база құрылатын болады. Ол wеb-sitе-де жұмыс iстейдi. Тез арада жауап алынбаған сұрақтарға берiлетiн жауаптың мөлшерлi уақыты - 24 сағат.
 
      6. Мемлекеттiк мекемелердi, Комиссияның Жұмыс органын, Құзыреттi
     орталықты, ақпараттандыру процесiн үйлестiру жөнiндегi Комиссияның
                           функциялары
 
      1998 жылдың 31 желтоқсанында Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң N 1384 P981384_ қаулысымен мемлекеттiк қаражатты тиiмдi пайдалану, деректердi ақпараттық алмасудың халықаралық стандарттарын енгiзу, мемлекеттiк мекемелерде ақпараттандыру жүйелерiн құру және енгiзу процесстерiн үйлестiру мақсатында сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1999 жылғы 29 шiлдедегi N 715 P990715_ қаулысымен бекiтiлген Бiрыңғай ақпараттық кеңiстiктi құрудың тұжырымдамасын iске асыру мақсатында Мемлекеттiк мекемелердегi ақпараттандыру процесстерiн үйлестiру жөнiндегi комиссия құрылды.
      "2000 жылдың басынан бастап ақпараттандыру жүйелерiнiң жұмыс iстеу проблемалары бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметiне материалдарды әзiрлей отырып" Комиссияның мiндеттерiн, сондай-ақ "мемлекеттiк тiлде ақпараттық жүйелердiң жұмыс iстеу процесстерiн үйлестiру" мiндеттерiн толықтыра отырып, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жоғарыда көрсетілген қаулысына Қазақстан Республикасының Үкiметi 1999 жылдың 2 наурызында өзгерiстер мен толықтырулар енгiздi. Одан басқа, осы өзгерiстермен Комиссияның Жұмысшы органының функциялары өзгертiліп, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгінің "Қаржы жүйесiн ақпараттау орталығы" республикалық мемлекеттiк кәсiпорнына жүктелдi.
      Мемлекеттiк мекемелердегi ақпараттандыру процесстерiн үйлестiру жөнiндегi комиссия 1999 жыл iшiнде сұрау салу тәртiбiмен мемлекеттiк атқарушы органдарының ақпараттық жүйелерiнiң тығыздылық жүйесiн зерттеу бойынша бiрқатар жұмыстарды жүргiздi және министрлiктер мен ведомстволардың нақтылауына орай түзетілетiн деректер базасын қалыптастырды. Осы жұмыстардың нәтижелерi бойынша, мемлекеттiк органдардың автоматтандырылған ақпараттық жүйелерiнiң және ақпараттық технологиялардың басқа компоненттерiнiң 2000 жылға арналған проблемаларға сәйкестiгiне арналып "Ақпараттық технологиялардың 2000 жылға сәйкестiгi проблемаларын шешудiң кейбiр мәселелерi туралы" 1999 жылғы 13 мамырдағы N 572 Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысы шығарылды.
      Осы қаулыға сәйкес Автоматтандырылған ақпараттық жүйелердiң және ақпараттық технологиялардың басқа компоненттерiнiң 2000 жылға сәйкестiгiне арналған сынақтарды жүргiзу әдiстемесi бекiтiлдi. Орталық атқарушы органдарға және Қазақстан Республикасының өзге де органдарына, оларға бағынысты органдарға, жергiлiктi атқарушы органдарға және оларға бағынысты органдарға Әдістемеге сәйкес ақпараттық технологиялардың 2000 жылға сәйкестiгi проблемасын шешу жөнiндегi шаралардың жоспарын әзiрлесiн, бекiтсiн және ұсынсын және тез арада оны iске асыруға кiрiссiн.
      Мемлекеттiк мекемелердегi ақпараттандыру процесстерiн үйлестiру жөнiндегi iс жүзiндегi комиссия 2000 жылдың проблемасы бойынша ұлттық Үйлестiрушi функцияларын iске асырады. Техникалық мәселелердiң жауаптары, хабардарлықты арттыру деректердi жинау мен талдау Y2К прогресi бойынша есептердi әзiрлеу тарату үшін жұртшылықпен байланысты оларға тиісінше қамтамасыз етедi.
      Комиссияның Жұмысшы органы семинарлар ұйымдастыруы (Хабардарлықты және Ақпараттарды таратуды қара), бұқаралық ақпарат құралдарына және web-site (httр://у2к. мinfin. kz) қолдау үшiн материалдарды әзiрлеуi тиiс. Ол сондай-ақ, Ақпараттандыру процесстерiн үйлестiру жөнiндегi комиссияның бекiтуi үшiн есептердiң нысандарын әзiрлейдi және бекiтiлген нысандардың таралуына жауап бередi. Сондай-ақ, Комиссияның Жұмысшы органы үйлестiру тәсiлдерi және министрлiктер арасындағы ынтымақтастық туралы ұсынысты енгiзедi. Комиссияның Жұмысшы органы қатердi талдау әдiстерiн жасау жөнiндегi жұмыстарды, ПО үшiн тестiлеудi және ИС бағалау бойынша консультацияларды өткiзудiң тетiктерiн сертификаттауды жүргiзуi мүмкiн.
      Комиссия Y2К-проблемасын шешу үшiн мемлекеттiк мекемелерде ақпараттық жүйенi зерттеу жөнiнде бiрнеше құжаттар мен түрлi материалдарды әзiрледi. Олардың бiрi - түгендеу сұрақ-жауабы, оны толтыру үшiн барлық министрлiктер мен ведомстволарға жiберiлдi, түгендеу жөнiндегi дерек базалары құрылды. Бұл база Ү2К шешуде прогресстi өлшеудi бастауға болатын бастапқы жағдайды айқындайды. Мемлекеттiк мекемелерде Ү2К-жағдайын бастапқы шолу негiзiнен орындалды. Комиссияның Жұмысшы органы, одан кейiн әр айдың оны күнiне респонденттерден жаңа деректердi ала отырып бастапқы жағдайдан прогресстi қадағалай алады.
      Прогресстi айқындау үшiн де және күш жұмсағысы келмейтiндердi ынталандыру үшiн де кесте түрiнде, министрлiктер бойынша есептер кезең-кезеңде немесе қажет болғанда әзiрленедi және таратылады. Прогресстi iрiктеу кезiнде секторлар ұлттық инфрақұрылымды ұйымдастыруда жоғары тәуекелмен айқындалуы және бақылануы, шешiм қабылдайтын адам да хабардар болуы тиiс.
      Комиссияның Жұмысшы органы сондай-ақ, барлық министрлiктер мен ведомстволардың байланыс жасайтын адамдарының тізімін жасайды және таратады (мысалы, wеb-sitе-мен және брошюралармен). Бұл тiзiм ағымдағы проблемаларды ұйымдар арасында талқылау және бiр-бiрiне ақпарат беру үшiн пайдаланылуы мүмкін.
      Сондай-ақ, wеb-sitе-де жеткiзушiлердiң тiзiмi мен шешiмдердiң провайдерлерi жасалуы және орналастырылуы мүмкiн.
      Біршама танымал бағдарламалық өнімдер үшін Ү2К-мен олардың келісімі бойынша ағымдағы мәліметтердің ақпараттық кестесі wеb-sitе-де және брошюралармен ұсынылады. Кейбір министрліктер мен ведомстволар үшін Құзыретті орталық тәуекелді бағалауды және оны болдырмауды, ресурстарды (қаржылық, адамдар құрамы және техникалық) бағалауды және төтенше жағдайларды жоспарлауды қоса алғанда, тәуекелді басқару жоспарын әзірлеуге көмек көрсете алады.
      Ү2К-проблемалық облыстарды қамтуға деген қалған уақыт шектеулі болғандықтан, Құзыретті орталықтың шешуші функциясы түрлі ұйымдарды төтенше жоспарлауға үйрету және бұл жоспарларды әзірлеу әдісі болып табылады. Төтенше жоспарлау ерекше жағдайларға бейімделуі тиіс, яғни жалпы үлгісі жоқ. Олай болғанымен, бейімделетін төтенше жоспарлауды әзірлеудің, түрлі нақтылы жағдайларда, қажетті жолдары бар. Осылайша, төтенше

 

жоспарлау құжатталуы және негізгі жолдары тізімделуі тиіс.

     Қазақстанға арналған Ү2К-келісім стандарттары да Британ институтының

стандарттары сияқты әзірленген. "2000 жылға арналған даярлық" термині

жұмысшы сипаттамасы мен жұмыс істеуіне 2000 жыл ішінде және одан кейін де

ықпал ету күндерінің жоқтығын білдіреді. Төрт ережені бөліп көрсетуге

болады:


     N 1 ереже     Ағымдағы күннің ешқандай мәні жұмыста ешқандай

                   кедергі тудырмауы тиіс.

     N 2-ереже     Күндерді пайдалануға негізделген функциялар 2000 жыл

                   ішінде және одан кейін де күндер үшін жүйелі

                   орындалуы тиіс.

     N 3-ереже     Ғасырдағы осы мәнді қайта өндірудің және сақтаудың

                   барлық жүйелерінде кез-келген күн ашық және бір

                   мәнді алгоритмдерді немесе қайта өндірудің ережелерін

                   пайдалана отырып айқындалуы тиіс.

     N 4-ереже     2000 жыл кәбиса (високосный) жыл ретінде танылуы тиіс.


     7. Оқып-үйрену



 
       Оқып-үйрену бағдарламасының стратегиясы біріншіден, мұқтаждықты айқындауды қамтиды, олар туралы кейбір деректерді сұрақ-жауаптан алуға болады. Жеткілікті сараптама жүргізуге мүмкіндік жоқ жеп жазған ұйымдар үшін консультанттар түгендеуді жүргізуді жүзеге асыруға және Ү2К мен басқа аспектілер және Ү2К-проблемалары бойынша жобаларды басқаруды оқып-үйрену үшін ұйымдастыруға қатысуға көмектеседі.
      Қыркүйек-қазан айларында консультанттарға оқу семинарларында,

 

түгендеу жүргізуде, ИС тестілеуді және басқа ағымдағы мәселелерді шешуде

көмек көрсетілетін болады.

     Министрліктер мен ведомстволар бойынша күрделі салалар үшін таяу және

алыс шетелдерден консультанттарды жалдау көзделуде. Осы мәселелер бойынша

Мемлекеттік мекемелердегі ақпараттандыру процесстерiн үйлестiру жөніндегі

комиссияның Жұмысшы органына ("ЦИФС" РМК Астана қ. Республика даңғылы

60, тел. 34-33-13) өтiнiм жасау керек.


     4-Тарау. 2000 жылдың проблемасына байланысты

                      тәуекелдерді басқару

                       (Әдiстемелiк аспект)


     8. Түгендеу, блиц-сауал



 
       Министрлiктер мен ведомстволар, мемлекеттiк басқарудың аймақтық органдары бiрiншi кезекте өздерiнiң министрлiктерiнде, ведомстволарында, өздерiнiң аймақтарының аумақтарында 2000 жылдың проблемасы туралы бiлетiндiктерiнiң дәрежесi жөнiнде ұсыным алуы қажет. 2000 жылдың проблемасы бойынша қандай жобалар iске асыруға даяр екендiгiн анықтау. Осы мақсатта, әдетте, 2000 жыл проблемасының әсерiне ұшыраған, инфрақұрылым элементтерiнiң тiзбесiн жасауға мүмкiндiк беретiн толық көлемдi түгендеу жүргiзіледi (қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету; жүйелiк, аппараттық қамтамасыз ету; қондырылған жүйе және т.б.). Министрлiктерге және ведомстволарға бағынысты немесе аймақ аумағында әрекет ететiн барлық кәсiпорындар мен ұйымдарды тарта отырып, көрсетiлген тiзбе сұрақ-жауапты толтыру, сауалнама жүргiзу және деректердi жинаудың басқа әдiстерiн пайдалану барысында деректер негiзiнде қалыптастырылады.
      Қазiр толық көлемдi түгендеудi немесе әсiресе, мұның алдындағы жасалған жұмыстар нәтижелi болмаған жағдайда, осы жұмысты қайта жандандыруды жүргiзуге тым кештiк етедi. Осылайша, түгендеу процессi негiзiнен аяқталмаған барлық аймақтарда, ал оның нәтижелерi, олардың негiзiнде барынша дәл және сенiмдi деп саналмаса блиц-сауал деп аталатын әдiс пайдаланылады (төмендегiнi қараңыз). Толық нәтижеге жету үшiн блиц-сауал әдiсi қаражат пен уақытты барынша аз жұмсай отырып пайдаланылуы мүмкiн.
 
      Блиц-сауалды ұйымдастыру
      Аймақта блиц-сауалды өткiзу үшiн бiрнеше стратегиялық маңызды қоғамдық және экономикалық өмiр саласында әрекет ететiн iрi ұйымдардың тiзбесiн жасау және олардың әрқайсысының өкiлдерiмен әңгiмелесу қажет. Әңгiмелесу барысында 2000 жылдың проблемаларының орын алып отырғандығы және әдiстерi, 2000 жылға әзiрлiк жөніндегi шаралардың сипаты және қамту туралы хабардарлықтың деңгейi анықталады. Мұндай әңгiмелесулер көп

 

өткiзiлген сайын алынған деректер негiзiнде бiршама дәл көрiнiс

қалыптасады.

     Әңгiмелесуге қатысу үшiн олардың қалыпты жұмыс iстеу қабiлетi бiрден

және кенеттен төмендеген жағдайда аймақтық экономиканың жалпы жағдайына

айтарлықтай терiс ықпал етуi мүмкiн ұйымдарды iрiктеу керек. Жиi

кездесетiн бiрнеше мысалдарды келтiремiз:

     - Энергиямен жабдықтайтын кәсiпорын

     - Жылу электр орталықтары

     - Көлiк ұйымдары (әуе тораптары, темiржолдар)

     - Телекоммуникациялық кәсiпорындар

     - Iрi өнеркәсiп кәсiпорындары

     - Ауруханалар

     - Коммерциялық банктер

     - Салық органдары

     - Зейнетақылар мен жәрдемақыларды есептеуге және төлеуге жауапты

әлеуметтiк қамсыздандыру ұйымдары

     - Мемлекеттiк сектордың қызметкерлерiне жалақыларды есептеуге және

төлеуге жауапты ұйымдар.


 
       Әдетте, мұндай ұйымдар өздерiнiң қызметтерiнде ақпараттық технологиялар мен қондырылған жүйелердi пайдаланбаған және бөгде ұйымдардан ақпараттардың түсуiне тәуелсiз болған жағдайларда мұның дұрыстығына көз жеткiзу үшiн оларды блиц-сауалға енгiзіледi.
 
      Әңгiмелесудi жүргiзу жөнiндегi топ
      Блиц-сауалды жүргiзу үшiн мүшелерi әңгiмелесудi жүргiзуге тиiстi арнаулы топты құру және әзiрлеу, сұралатын ұйымдардың тiзбесiн әзiрлеу (мұның алдындағы бөлiмдi қараңыз) және мұндай тiзiмге енгiзiлген әрбiр ұйыммен кездесудi тағайындау қажет.
      Әңгiмелесудi жүргiзу жөнiндегi топ арнаулы даярлықтан өткен және қандай ақпаратты алу қажеттiлiгiн және бұл үшiн қандай әдiстердi пайдалануға болатындығын бiлетiн бiр немесе одан да көп мүшеден құралуы тиiс. Топ мүшелерiнiң саны тiзбеге енгiзiлген ұйымдардың санына және топ алатын уақыт санына тәуелдi болады. Әдетте, бiр әңгiмелесудi жүргiзуге оларға қанша топ қатысқанына тәуелсiз бiр жарым сағат жұмсалады. Бұл орайда, топ мүшелерi оларды қызықтыратын мәселелердi, әсiресе, олардың әлi жеткiлiктi практикалық жұмыс тәжiрибесi жоқ, сауал жүргiзудiң бiрiншi кезеңiнде толық қамту мақсатында өздерiнiң күштерiн бiрiктiре алады. Мұндай тәжiрибенiң жинақталуына орай топ мүшелерi дербес әңгiмелесу жүргiзе және олардың нәтижелерi бойынша есептер жасай алады.
      Әңгiмелесудi жүргiзу тәртiбi
      Әңгiмелесудi жүргiзудiң басты мақсаты сол немесе өзге ұйымның 2000 жылға әзiрлiк дәрежесiн айқындау болып табылады. Әңгiмелесу барысында көтерiлетiн мәселелер өзiне мыналарды: 2000 жылғы проблема туралы хабардарлықтың дәрежесiн, оны шешу жөнiндегi басқару және жоспарлау шараларын, iлеспе тәуекелдердi бағалауды, оларды бейтараптандыру шараларын, бөгде ұйымдармен жасалатын байланысқа тәуелдiлiктi, 2000 жылға әзiрлiк бағдарламасының жағдайын (егер мұндай орын алса), 2000 жылдың бағдарламасын шешуге арналып бөлiнетiн iс жүзiндегi және/немесе болжамданған ресурстардың көлемiн қамтиды.
      Әңгiмелесудi жүргiзуге арналған кездесудi тағайындай отырып Сiздердi техникалық мәселелер емес басқару мәселелерi қызықтыратындығын және сұрау жүргізiлетiн ұйымның жоғары буын басшылары: президентi, бас менеджерi, Басқарма төрағасы ұсынуы тиiстiгiн анық бiлдiру керек.
      Әңгiмелесуге ақпараттық технологиялар бөлiмiнiң бастығы қатысу керек деп саналғанымен, бұл пiкiр, әдетте, iс жүзiнде сәйкес келе бермейдi. Алайда, оның әңгiмелесуге қатысуы, тек басшының аға консультанты ретіне ғана барынша пайдалы болуы мүмкiн. Сонымен қатар, егер компьютерлiк орталықтың жетекшiсi 2000 жылғы проблема бойынша ақпараттардың барлық көлемiне толық иелiк ететiн бiрден-бiр тұлға болып табылса, бұл кәсiпорынның немесе ұйымның жоғары басшысы проблеманың қаншалықты маңызды екендiгiн түсінбейтiндiгiн немесе жете көңiл бөлмейтiндiгін білдiредi және әңгiмелесу барысында бұл мәселенi жеке талдау керек.
      Кез-келген әңгiмелесу топ мүшелерiн таныстырудан және кәсiпорынның немесе ұйымның басшысымен кездесуге өтiнiм жасауға итермелеген себептi түсiндiруден басталуы тиiс. Одан кейiн кәсiпорынның/ұйымның өкiлдерi 2000 жыл проблемаларын шешу қажеттiлiгiне байланысты олардың қолданып жатқан әрекеттерiн айтады (бұл орайда, топ мүшелерi жетекшi сұрақтар беруiне болады).
      Сұрақтар кәсiпорынның/ұйымның ерекшелiктерiне байланысты түрлендiрiлiп қойылуы мүмкiн. Мысалы, өндiрiстiк кәсiпорындарда қондырылған жүйелерге мән берілсе банктерде ақпараттық жүйелерге көңiл бөлген орынды.
      Әңгiмелесудi жүргiзудiң мақсаты 2000 жылдың проблемасына байланысты сол немесе өзге ұйым ұшырауы мүмкiн тәуекелдiң дәрежесiн бағалау және осы тәуекелдi бейтараптандыру жөнiндегi жұмыстардың басым бағыттарын айқындау үшiн алынған ақпараттарды пайдалану болып табылады. Тәуекелдiң дәрежесiн бағалау аймақтық тепе-теңдiктердi ескере отырып жүргiзiлуi тиiс. Әзiрлiктi бағалау 2000 жылдың проблемасын осы ұйым қаншалықты сезiнетiндiгiн және оның қызметiне барынша ететiн ықпалын, сондай-ақ қолда бар ресурстарды терминдiк бөлуде, жаңа мың жылдық басталғанға дейiн қалған уақытты пайдалануда бұл проблеманы шешу бағытында ол қаншалықты тиiмдi жұмыс iстеп отырғандығы және техникалық құзыреттілiгі ескертіле отырып жүргiзілуi тиiс.
      Аймақтың қаржылық жағдайына ықпал етудi талдау 2000 жылдың проблемасымен туындайтын тәуекелге талдау жасау негiзiнде аймақтың қаржылық жағдайына осы проблеманың барынша ықпал ету дәрежесiн айқындауға болады. Көптеген жағдайларда сол немесе өзге саланың барлық кәсiпорындарының басшыларымен әңгiме жүргiзу мүмкiн бола бермейдi, сондықтан iс жүзiнде жүргiзiлген әңгiмелесу барысында алынған жекелеген кәсiпорындардың (әсiресе қондырылған компьютерлiк чиптер мен бағдарламалық қамтамасыз етуге қатысты) тиiстi шығыстарының көлемi жөнiндегi мәлiметтердiң растығы туралы белгiлi-бiр пiкiрдi қалыптастыру керек.
      Сондай-ақ, мыналарды атап айту қажет:
      - Iс жүзiнде өткiзiлген әңгiмелесулер көп болған сайын нәтижесi де соғұрлым дәл болады;
      - Салаларды 2000 жылға даярлау жөнiндегi шығыстардың жалпы сомасын есептеу барысында әңгiмелесудi ұйымдастырудың сәтi түспеген кәсiпорындарды назарға алу қажет;
      - Тиiстi жұмыстардың құнын қандай да бiр бағалаудың болмағанынан гөрi "шала" есептiң болғаны дұрыс деп саналғандықтан, есептердiң шамамен алынған сипатынан қысылмау керек.
      Сондай-ақ, әңгiмелесудiң топтамасы барысында алынған деректер негiзiнде мемлекеттiк басқарудың аймақтық органдары аймақтағы iстiң жағдайына алдын-ала талдау жасауды шұғыл жүргiзе және ерекше көңiл бөлудi талап ететiн салаларды және қажетті қаржыландыру көлемiн белгiлей алатындығын атауға болады.
      Оперативтiк талдаудың және болжамдық бюджеттi жасаудың пайдалылығының айқындығына қарамастан iс мұнымен шектелмейдi.
      Осы құжатта бiрнеше рет атап көрсетілгенiндей 2000 жылдың проблемасымен туындаған тәуекелдi басқарудың ресми стратегиясын жоспарлы және сабақтас сипатта әзiрлеу қажет. 2000 жылға даярлық жөнiндегi штаб тиiстi шаралардың аймақтық жоспарын жасайды және өмiрге енгiзедi, аймақтық экономиканың басым бағыттарын түгендеу негiзiнде iстiң жағдайына егжей-тегжейлi талдауды жүргiзедi, сондай-ақ туындайтын төтенше жағдайларға арналған iс әрекет жоспарын әзiрлейдi.
      Бұл маңызды мақсатқа қол жеткiзу үшiн қолда бар барлық ресурстарды кiдiрiссiз iске қосу қажет, өйткенi соңғы мерзiм нақтылы айқындалған және ол барынша таяп келедi. Қазiр бiз үшiн уақыт - ымырасыз жау!
      Қандай тәсiл (толық түгендеу немесе блиц-сауал) қолданғанына тәуелсiз, тиiстi шаралардың басты мақсаты аймақтың жағдайына және олардың өздерiнiң дамуына басым мiндеттердi орындауына маңызды ықпал ете алатын, бiршама көп тәуекелмен жүйелердi анықтауға арналған жеткiлiктi көлемiн жинау болып табылады. Мемлекеттiк басқару органдары толық түгендеу әдiсiн пайдаланған жағдайда барлық қажеттi деректердi иеленуi, ал блиц-сауалды барлық ведомстволарға (аймақтарға) экстраполяциялауды қажет ететiн тек iшiнара деректермен жүргiзген жағдай бiрден-бiр айырмашылық болып табылады.
 
      9. Деңгейдi бағалау және тәуекелдердi реттеу
      Бұл қадам ағымдағы жағдайы 2000 жылға даярлық талаптарына сәйкес келмейтiн және қажеттi түзетулер уақытылы енгізiлуi мүмкін, қызметтiң өмірлік маңызды салаларын қамтамасыз ететiн (олардың үзiлiссiз жұмыс iстеуiн қамтамасыз ететiн, олармен байланысты барлық қосалқы компоненттерді қоса алғанда) жүйелерді ашу және іріктеу болып табылады. Егер, 2000 жылдың проблемасын толық бейтараптандыруға қолда бар ресурстар мен уақыт жеткіліксіз болса, осы ресурстарды барынша қайтарымдылықпен

 

пайдалану туралы шешім қабылдау қажеттілігі туындайды. Сондықтан да,

аймақтың өмір сүру көзқарасы тұрғысынан қарағанда біршама маңызды және

табысты нәтиженің ықтималдығы біршама жоғары бағыттарға негізгі күшті

жұмылдыру маңызды.

     Халықаралық тәжірибеге негіздей отырып тәуекелді реттеуде тәуекел

деңгейін есепке алуға арналған нысан бойынша жүзеге асыру ұсынылады:


     Тәуекел өткізу (әсер ету                 әсер ету     әсер ету

     деңгейі          Ықтималдылығы х уақыты + түрі   +     көлемі)


     бұл орайда санаттардың (туынды) әрқайсысы бағалау деңгейінің мынадай

деңгейлерінің бірімен айқындалады:

__________________________________________________________________________

Бағалау                Санаттар (туынды)

деңгейі

__________________________________________________________________________

          Өткізу      Әсер ету      Әсер ету түрі      Әсер ету көлемі

        ықтималдығы   уақыты       

__________________________________________________________________________


   1.  Төмен


50%  1.1.2000 ж.   Экономика          Экономикада

                    кейін 1 апта  салаларының        (өндірісте,

                    ішінде        қалыпты жұмыс      коммерцияда)

                                  істеуіне төнген    апаттық

                                  қатер              жоғалтулар

__________________________________________________________________________

   4.  100% немесе  1.1.2000 ж.   Денсаулыққа,       Өмірге,

       айқындау     дейін немесе  қауіпсіздікке      қауіпсіздікке

       мүмкін емес  кейін         немесе қоршаған    және қоршаған

                                  ортаға әсері       ортаға төнген

                                                     қатер

__________________________________________________________________________


     Мынадай практикалық ұсынымды қалыптастыруға болады:



 
       - бiрiншi кезекте ең үлкен тәуекелге ұшыраған және өмiр сүрудiң ең жоғары ықтималдығын бiр мезгiлде сипаттайтын бiршама маңызды компоненттерi қарастырылады;
      - қолайлы нәтижені айтарлықтай мүмкiндiгі жоқ болғанда ресурстардың ысырапты шығынына жол берiлмейдi;
      - өз мүмкiндiктерiн бағалауға шыншылдықпен: барлығын құтқарып қалуға тырысу, барлығын жоғалту мүмкiндiгi тұрғысынан қарау.
      Осы негiзде қызметтiң басым бағыттарын айқындауға және 2000 жылға даярлық жобаларының қайсы бiрiне - қолданылып жүрген жүйенi жолға қоюға бағытталған немесе төтенше жағдайлар туындаған жағдайларда баламалы нұсқалар мен әрекет ету жоспарларын әзiрлеу үшiн бағытталған жобаларға қатысты шешiм қабылдау керектiгiне бiрiншi кезекте "жол ашу" мүмкiндiгiн айқындауға болады.
 
      10. Анықталған проблемаларды жеңiп шығу стратегияларын әзiрлеу
 
      Тәуекелдi ашу және салыстырмалы талдау бойынша қажеттi шаралар өткiзiлгеннен кейiн 2000 жылға әзiрлiк Штабы өздерiне жүктелген функцияларды толық көлемде орындауға кедергi жасауы мүмкiн ұйымдарға қолда бар ресурстарды ашу және проблемаларды жою жоспарын жасау мақсатында бiршама көп тәуекелге ұшыраған ұйымдармен бiрлескен жұмыстарды жолға қоюы тиiс. Басым бағыттар мен жүйелiк компоненттердегi мұндай проблемалардың нақтылы стратегияларын әзiрлеу және iске асыру қажет. Мұндай стратегиялардың бiрнеше негiзгi алуан түрлерi орын алған:
      - Модификация - негiзгi сипаттамаларды және компоненттердi сақтай отырып қолда бар жүйелер мен компоненттердiң функцияларын (түрлi қондырғыларда пайдаланылатын функцияларды енгiзуді, бағдарламалық қосымшалардың пайдалануға арналған функцияларын, жеткiзушiлермен жұмыс iстеудiң келiсiмшарттары мен ережелерiнiң шарттарын) 2000 жылға даярлық талаптарына сәйкес келтiру. Одан басқа, деректер мен жүйелер арасындағы және/немесе түрлi жүйелер арасындағы қатар түзетудi қамтамасыз етуге арналған Windowing ("терезелiк" орталықтың) мүмкiндiгiн iске қосуға болады.
      - Ауыстыру - функциялардың потенциалдарын және iрiктеудi дамыту мен iрiктеуге бiр мезгiлде әкелуi мүмкiн, 2000 жылға даярлық талаптарына толық сәйкес келетiн жаңа компоненттермен ауыстыру.
      - пайдаланудан шығару - пайдаланылмаған, артық және т.б. компоненттердi қайта монтаждау.
      Жобаны әзiрлеу барысында 2000 жылға әзiрлiк Штабы қажеттi ресурстарды (қаржыландыру, персоналдар, аппараттық қамтамасыз ету) бөлудi қамтамасыз етуi және белгiленген мерзiмдердiң сақталуын тұрақты бақылауы, әрбiр жобамен (іске асыру графигi бұзылған жағдайда) қайта өндiрiлетiн факторлармен және тәуекелдермен тежелетiн даму динамикасын, сондай-ақ жобалау шараларының жалпы iске асыру барысын қадағалауы тиiс. Барлық жобалау тапсырмаларының толық көлемде орындалуын қамтамасыз ету үшiн басымдықтарға, тежелулерге, ресурстарға және тәуекелге талдауды кезең-кезеңде қайталап жүргiзу және қажет болған жағдайда тиiстi түзетулер енгiзу керек:
      Бұл орайда мынадай сәттердi назарға алу керек:
      Төтенше жағдайлардың пайда болу ықтималдығын бағалау Жаңа мың жылдық басталғанға дейiн өте аз уақыт қалды және компьютерлік жүйелердi тыңғылықты тестілеу ғана емес, жалпы қандай да бiр тестiлеу жүргізуге уақыттың жетiспеушiлiгi жоғары. Даму жағдайларының мүмкiн сценарийлерiне талдауға мемлекеттiк басқару органдары неғұрлым ерте кiрiскен сайын, iс-қимылдың баламалы және төтенше жоспарларына көңiл бөлудiң, ашудың және әзiрлеудiң ұқсас әдiстерiн жасауға олардың мүмкiндiктерi соғұрлым жоғары болады. Бұл өмiр сүру жүйесi жұмыс iстеуiнiң үздiксiздiгiне кепiлдiк бередi және болашақта қажеттi тестілеудi аяқтайды.
      "Уақыттың көшуi" сәтiне iс-қимылды жоспарлау "Уақыттың көшуi" терминi 1999 жылдың желтоқсанында қалыпты жұмыс iстеген және 2000 жылдың 1 қаңтарынан бастап штаттан тыс режимде жұмыс iстеген аралық кезеңдi бiлдiредi.
      Уақыттың көшуiне әзiрлiк мүмкiн кедергiлердiң аумағын бағалауға (столға қоятын компьютерлердi, серверлердi, мэйнфреймдердi, коммуникациялық, көмекшi жабдықтарды және т.б. ескергенде), деректердi резервтеу жоспарларын әзiрлеу, бақылау тiзiмдерiн, 2000 жылдың 1 қаңтарындағы жүйелердiң жұмыс iстеуiн тексеру графигiн және тиiстi есептердi беру тәртiбiн жасауға негізделген - қысқасы, әңгiме, төтенше жағдайлар пайда болғанға дейiнгi iс-қимылдың ұзақ мерзiмдi жоспарын iске асырғанға дейiн жүргiзiлуi қажеттi алғашқы шаралар туралы болып отыр.
      Қондырылған жүйелердi тестiлеу
      Қондырылған жүйелердi тестiлеуде, көптеген жағдайларда, мүдделi ұйымдардың қатардағы қызметкерлерiнiң бойында жоқ дағдыларды талап етедi. Мұндай жағдайларда, жабдықтарды жеткiзушiлер мен бөгде консультанттардың тарапынан көрсетiлген қолдау баға жетпес мәнге ие болуы мүмкiн. Осыған байланысты, әсiресе мұндай жеткiзiлiмдi шетел компаниялары жүзеге асырған жағдайда жабдықтарды жеткiзуге, әсiресе, 2000 жылға даярлық талаптарына

 

сәйкес келмейтiн электрондық жабдықтарды тестiлеуге көмек көрсету туралы

талаптарға консультациялық қызмет көрсетуге арналған келiсiмшарттар

жасасуға мiндеттi тәртіпте келiсу керек.

     Барлық қатерлi күндерге бақылау

     2000 жылға әзiрлiк контексiнде бұрынғылардан жиiрек еске алынатын

1 қаңтар күнiне қарамастан кейбiр жүйелердiң қызметi қатарынан бiрқатар

күн басталғанда iстен шығуы мүмкiн екендiгi туралы өздерiне есеп беруi

керек.


     11. 2000 жылдың проблемасын шешу жөніндегі жобаларды iске асыру әдiсi


     2000 жылдың проблемасы жолдарының және шешудiң қиындығы оның кең

ауқымға ие болғандығына, бiрақ уақытпен және ресурстармен шектелетiндiгiне

негiзделген. Бұл жерде жағдайды қалпына келтiруде көптеген қажеттi

әрекеттердi орындауға бақылау үшiн құрылымдық тұрғыдан келу таптырмас

әрекет болып табылады.

     Кең таралған үлгi негiзгi бес фазаны ұсынады:

     - Хабардарлық деңгейi

     - Бағалау

     - Жаңарту

     - Тестiлеудi жолға қою

     - Iске асыру немесе интеграция және болжамды аяқтауға қол жеткiзу.


 
       Құрылымдық әрекет ету тәжiрибенi шоғырландырудан ұтыс бере білім беру процессiн жеделдете, қарым-қатынасты жеңiлдете, жоспарлауды жақсарта және жалпы ұмтылыс пен жоба сапасына кепiлдiк бере отырып бастаманың мақсаттылығы мен сапасын арттыруға мүмкiндiк бередi.
      2000 жылдың проблемасының әрбiр жобасының үш саласы бар және мыналарға: ақпараттық жүйеге, қондырылған жүйелерге және сыртқы тәуелдiлiкке бағытталған. Осыларға негiзделе отырып:
      - ақпараттық жүйелермен байланысты жүйелердiң компоненттерiн бағалау және басқару үшiн ақпараттық технологиялар бойынша мамандар;
      - қондырылған жүйелерге байланысты проблемалардың компоненттерiн бағалау және басқару үшiн электроника бойынша инженерлер;
      - тәуелділiктiң барлық сыртқы қатынастарын бағалау және басқару үшiн жергiлiктi атқарушы орган, заң және коммерциялық персонал қажет етiледi.
      - 2000 жылдың проблемасы бойынша әрбiр жоба жекелеген жобалармен емес, тұтастай алғанда функцияларды түзетуге арналуы тиiс. Сондықтан әрбiр басшы жалпы мақсатқа сәйкес түрлi жобаларды үйлестiруге, теңестiруге және сәйкестендiруге жауап беруi тиiс. Жобалар арасында біліктi мамандармен алмасу ұсынылады.
      5 фазалы әрекет - 2000 жылдың проблемасы бойынша базалық торап екендiгiн ескеру керек. 2000 жылға дейiнгi қалған уақытты, адамға қолайлығын, қаржылық және техникалық ресурстардың қолайлығын, орын алып отырған бастамалардың жылжу және қатерлi нүктелердiң дәрежесiн ескере отырып, жетекшi жобалардың бiр мезгiлдегi көп көлемiне басшылық жасау

 

болашағын ескере отырып, базалық тораптарға қарағанда өзiне тән сценарийiн

жасауды талап етедi.

     Осы мақсатта әлемдiк тәжiрибенiң соңғы деректерiне сәйкес түрлi

жобалардың әрбiр фазасының көлемi туралы ұғымды беретiн сандармен

жобалардың графиктерiне базалық салыстыруды жүргiзу ұсынылады (төмендегiге

қараңыз):


     _____________________________________________________________

     Хабардарлықтың     Жаңарту    

        дәрежесі

     _____________________________________________________________

     Түгендеу/бағалау                             Іске асыру

     1%   25%             20%           45%           9%


       2000 жыл жобасының графигі


 
1999 жылдың 31 желтоқсанына дейiн нәтижеге қол жеткiзу тәсiлi;
      баламалы шешiмдердi iздеу немесе төтенше жағдайларды жоспарлау үшiн уақыттың болуы, және осы баламаларды іске асыру үшiн уақыттың болуы.
      Осылайша, базалық графиктен кез-келген маңызды өзгерiс:
      жоспарға сәйкес жұмыстарды жалғастыру;
      жоспарды қайта қарау (ресурстарға деген қосымша қажеттiлiк немесе қолда бар ресурстарды қайта бөлу);
      жүргiзiлiп жатқан жұмыстарды тоқтату және баламалы жолды таңдау немесе туындайтын төтенше жағдайларға арналған шараларды жоспарлау туралы шешiм қабылдау үшiн бағалануы тиiс.
      Сондай-ақ, жоба аяқталатын кезде тағайындалатын соңғы мерзiмнен мiндеттi түрде керi жоспарлануы тиiс.
      Ғасыр соңы таяп қалғандықтан тапшылық сценарийiнiң мүмкiндiгiн ескеру қажет, 1999 жылдың 31 желтоқсанының жұмасына дейiн және одан кейiн бiрнеше күн қоғамдық секторда да және жеке секторда да кез-келген белсендiлiктi ең аз деңгейге дейiн қарастыру мүмкiндiгiн ескеру керек. Белсендiлiктiң төмендеуi талап етiлетiн ресурстар жоспарында ұлттық инфрақұрылымға қысымды: кем энергияны, кем коммуникацияны, кем көлiктi, кем өндiрiстiк тораптармен қамтамасыз ету қажеттiлiгiн немесе бөлшек сауда тiзбегiн, кем қаржы операцияларын және т.б. бiлдiредi. Төмендетiлген белсендiлiк тапшылық жағдайымен жақсы күресуге мүмкiндiк беруi және қажет етiлетiн персоналдардың барынша қолайлылығына ықпал етуi тиiс. Бұл 2000 жыл проблемасының ұлттық жоспарлау бойынша күш жұмсаудың маңызды бөлiгi болып табылады.
 
      12. Төтенше жағдайлар туындаған жағдайға арналған iс-қимылдарды
                             жоспарлау
 
      2000 жылдың проблемасын шешу мүмкiн болмайтын бiрнеше жағдай орын алған: көлемiн және мәселенiң орындалу күрделiлiгін ескергенде бағдарламаны iске асыру графигi тым күрделi болуы мүмкiн, жүйелердiң жұмыс iстеуiне айтарлықтай ықпал ету үшiн проблеманың өзi жеткіліктi маңызы бар ретiнде қабылданбауы мүмкiн, қолда бар ресурстар ұқсас болмауы мүмкiн, басқа мәселелер бiршама басым мәнге ие болуы мүмкiн және т.б. Сонымен қатар, егер проблемаларды шешу принциптi мүмкiн болғанның өзiнде де, төтенше жағдайлар пайда болғанда барлық күтпеген жағдайларға әзiр болу үшiн iс-қимыл жоспарын даярлау қажет.
      Жаңа мың жылдықтың басталуына өте аз уақыт қалғанын ескере отырып төтенше жоспарлау 2000 жылдың проблемасына байланысты тәуекелдердi басқарудың кез-келген стратегиясының маңызды элементтерiнiң бiрi болады. Мұндай жоспарлаудың мақсаты халықтың денсаулығы мен қауiпсiздiгiн және жекелеп алғанда әрбiр аймақтың, ведомствоның экономикалық қолайлығын үздiксiз қамтамасыз ету болып табылады.
      Өмiр сүрудi қамтамасыз ететiн жүйелердi қолмен басқаруға көшудi көздейтiн төтенше жоспар автоматтандыру дәрежесi ең аз болған жағдайда ғана қолайлы болады. Ақпараттарды қолмен өңдеу тек қысқа мерзiмге ғана рұқсат етiлгенiмен, қысқа мерзiмдi перспективамен төтенше жоспарларды iске асыру мүмкiндiгiн көздеу керек. Одан басқа, мынадай мәселелердi: кәсiпорындарды жабдықтауды ұйымдастыруды және барлық қажеттi бланкiлермен және нысандармен жабдықтауды ұйымдастыруды; ақпараттарды автоматтандырылмаған әдiстердi пайдалану кезеңiнде ерiксiз ұзарту жағдайында iс-қимыл тәртiбiн ойластыру қажет.
      Кейбiр салаларда өмiрлiк маңызды өнiмдер мен қызмет көрсетулердің қажеттi ең аз көлемiн қолдау бойынша шараларды көздеу қажет. Мысалы, канализация мен суды тазарту жүйелерiнде үзiлiссiз жабдықтау мен химиялық заттарды сақтаудың штаттық режимiн сақтау. Сондай-ақ, азаматтардың кейбiр санаттарының денсаулығына терiс әсер етуi мүмкiн жабдықтаудағы үзiлiстер болған жағдайларда кейбiр медициналық препараттарды жеткiзудiң толық көлемiн қамтамасыз ету керек. Өмiрлiк маңызды өнiмдердiң стратегиялық запастарын бiрнеше апта iшiнде үзiлiссiз қамтамасыз етудi қолдау үшiн жеткiлiктi көлемде қалыптастырылуы тиiс. Әрине, бұл үшiн мұндай жеткiзiлiмдi қамтамасыз ететiн компаниялармен келiссөздер жүргiзу қажет. Осы жерде, стратегиялық запастарды сатып алу мен сақтауды ұйымдастыру үшiн қаржылық ресурстарды бөлу мәселелерiн қарастыру қажет. Жеткiзушілер тарапынан кем дегенде құжаттық мiндеттемелерге деген кепiлдiк беруi және тиiстi шараларды өткiзудiң үлгiлiк регламентiн жасауы қажет.
      Жоспар 2000 жылға әзiрлiк жөнiндегi шараларды бiршама тиiмдi қамтамасыз ету мүддесiнде ресурстарды қайта бөлу мүмкiндiгiн қарастыруы тиiс. Бөлiнген уақыт пен қаржылық ресурстар тұрғысындағы шектеулер ескерілген көптеген жағдайларда, осы нұсқа ғана бiршама өмiрлiк қабiлеттi болып табылады. Осы тектес шаралар бiрiншi кезекте төтенше жоспарлау контексiнде қолданылатындығына қарамастан, 2000 жылға әзiрлiктiң кез-келген басқа жоспарларын жасау процессiнде жиi қолдануға болмайды. Мысалы, автоматтандырылған жабдықтар iстен шыққан жағдайларда қандай да бiр қызметтердi ұдайы көрсетiп отыруды қамтамасыз ету үшiн адамдар жетiспеген жағдайларда қызметкерлердi уақытша қосымша жұмылдыру талап етілуi мүмкiн, сондай-ақ, егер ресурстарды қайта бөлу кейбiр ұйымдарда жиi қолданылуы мүмкiн болғанымен, басқа ұйымдарда бұл үшiн персоналдарды алдын-ала даярлауды қоса алғанда, қосымша күштi талап етуi мүмкiн. Кез-келген жағдайда, мұндай шараларда табысқа жету жоспарлау мен есепке негiзделген, ал тиiстi жоспарлар төтенше жоспарлау барысында ескерiлуi тиiс.
      Жекелеген әрбiр ұйымдағы төтенше жағдайлардың туындауына арналған iс-қимыл жоспарымен ғана емес, мұндай жоспарлардың келiсiмдiгiмен де және тиiмдiлiгiмен де қамтамасыз ету маңызды. Егер төтенше жоспарлау мәселелерiн барлық мүдделi ұйымдар алдын-ала талқыласа осыған қол жеткiзуге болады, ал халықтың денсаулығы мен тұрмысына жауапты жалпы мемлекеттiк және аймақтық ұйымдардың қатысуымен талқыланған фактiнiң өзi мемлекеттiк басқарудың аймақтық басқармаларына да және қатардағы азаматтарға да сенiм ұялатады.
      Кез-келген ұйым қызметiнiң жұмыс iстеуi оны үзiлiссiз электр энергиясымен жабдықтауға тәуелдi. Кейбiр жағдайларды ескере отырып, байланыс қызметтерiн көрсету туралы да нақтылап айтуға болады. Сондықтан, төтенше жоспарлау процессi кезiнде электрмен жабдықтау және байланыс жүйесi iстен шыққан жағдайда қолданылатын барлық шаралар мұқият зерттелуi және тыңғылықты құжатталуы маңызға ие, бұл орайда, осы жүйелердi қалпына келтiрудiң қолайсыз жағдайында да бiрнеше апта жұмсалуы мүмкiн.
      Олардың тоқтап қалған уақытында жинақталған деректердi өңдеу мен түзетуге көп жағдайда қосымша ресурстар талап етілетiн болғандықтан өмiр сүрудi қамтамасыз ететiн жүйелердiң қалыпты қызметiн жандандыру тәртiбiн ойластыру керек. Ақпараттарды алмасудың тiкелей арналары бар болған жағдайларда, басқа ұйымдардың жұмысы осыған тәуелдi болғандықтан, осы мәселелердi орындауға қажеттi уақытты барынша қысқартқан орынды.
      Төтенше жағдайлар пайда болғанда жасалатын iс-қимыл жоспарының кейбiр тармақтары өндiрiстiк процесстердiң үзiліссiздiгiн қамтамасыз ету мәселелерiн шешуге арналуы тиiс, ол шын мәнiнде төтенше жоспарлаудың басты мәселесi болып табылады. Жоспарды мүдделi кәсiпорындардың, ұйымдардың және фирмалардың бiрiншi басшылары, сондай-ақ тұтынушылардың мүддесiне сай жасалғандықтан тұтынушылар мақұлдауы тиiс. Жоспарды iс-қимылға келтiру қажеттілiгi жағдайында ресурстарды бөлу мәселелерi туындайтын болғандықтан басшылардың мақұлдауы бiрiншi кезекте маңызды.
      Төтенше жоспарлау ресiмi өзгермелi болуы тиiс. Жоспарда барлық ықтимал төтенше жағдайлардың қарастырылатынын күту орынсыз болар едi, бiрақ ол олардың басым бөлiгiн, аздаған өзгерiстер енгiзілгеннен кейiн оны түрлi жағдайларда қолдануға болатындай етiп жабуы тиiс. Жоспар сондай-ақ, оны жұмыс жағдайында ұстау бойынша барынша аз күштi талап етуi тиiс: оны жасағаннан кейін, оны сөреге ысырып қойып, оның бар-жоғы туралы қаннен-қаперсiз ұмытуға болады деп ойлау орынсыз болар едi, бiрақ жиi-жиi артық өзгерте беруге болмайды. Әдетте, төтенше жағдайлар пайда болғанда жасалатын iс-қимыл жоспарына өзгерiстер енгiзу экономикалық өмiрдiң болмысы маңызды өзгергенде туындайды.
      Төтенше жоспарлау тиiмдi, әрi аз шығын жұмсалуы тиiс. Сондай-ақ, оны

 

әзiрлеуге, сүйемелдеуге және тестiлеуге арналған шығындарды қаржыландыру

көздерiн қарастыру керек.

     Төтенше жағдайлар пайда болғанда жасалатын iс-қимыл жоспарының

тиiмдiлiгi үшiн бiрiншi кезектегi мiндеттердiң тiзiмiнiң олардың

орындалуына жауапты адамдардың тiзбесiнiң және қажет болған жағдайларда

оларды қалай табуға болатындығы туралы ақпараттың бар болуы маңызды. Бұл

мәлiметтердi жауапты қызметкерлердiң ұйымнан кеткен кезiнде жаңартып отыру

қажет.


           5-Тарау. Бақылау және есептілік


     13. Бақылау және аудит



 
       Ресми декларациялардың және кейiнге қалдырылмайтын әрекетке шақыратын үндеулердiң артында еңбек етудi қажет ететiн бiр мiндет түр, ол компьютер жүйелерiн және микропроцессорлармен қондырылған басқа жүйелердi шын мәнiсiнде тексеру және дайындау. Соншалықты уақыттың аз қалуы және шешiмiн таппай жатқан көптеген мәселелер жүйелердiң қызметi үшiн сыни назарда басымды орналастыру маңызды мән алады. Көптеген мемлекеттерде 2000 жылға әзiрлiк туралы есептемелiк жүйесi құрылған. Мемлекеттердiң көпшiлiгiнде 1-ден 6 айға дейiнгi аралықпен тұрақты есептiлiк беру туралы талап енгiзiлген.
      Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1999 жылғы 13 мамырдағы N 572 қаулысына сәйкес әрбiр министрлiк және мемлекеттiк мекемелер айдың 10 күнiне ай сайынға аралықпен 2000 жылдың проблемасы бойынша жұмыстардың жағдайы және орындалуы туралы есеп беруге тиiс. Министрлiктер мен ведомостваларға әрбiр 2 апта сайын есеп берудiң жиілілігiмен ведомостволық бағыныстағы ұйымдармен жұмыс iстеуге ұсыным жасалды. Тек қана толық дайындыққа қол жеткiзiлген (ендi есеп сұралмайтын) ұйымдарға немесе тiкелей бақылауға алынатын ұйымдарға мүмкiндiк беруге болады, өйткенi сыни немесе жоғары қауiптiлiк (апта сайын есеп қажет етiледi) болып табылады.
      Поштамен жiберген жағдайда жауаптың жiберiлгенiн растау үшiн Комиссияның жұмысшы органына қосымша хабарласу керек.
      Жеделдету мақсатында есептi тiкелей Жұмысшы органға мына мекен-жай бойынша жiберу ұсынылады: Астана қаласы, Республика даңғылы, 60, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi "Қаржы жүйесiн ақпараттау орталығы" (РМКҚР ҚМ ҚЖАО), Уақытылы жауап бермеген ұйымдардың тiзiмi тиiстi шара қолдану үшiн мемлекеттiк мекемелердi ақпараттау процесстерiн үйлестiру жөнiндегi комиссияға берiлетiн болады.
 
      14. Қадағалау және инспекциялау, Қазақстан Республикасының
                        Yкiметiне есептiлiк
 
      Елде (мемлекеттiк сектор және жеке секторларды есептегенде) барлық Ү2К жобаларының жайы туралы есептер әзiрлiкке, төтенше жоспарлауға, қаржы мәселелерiне жататын оқитын түрдегi ыңғайлы ақпарат болуға тиiстi. Есептер әртүрлi аудиторияларды қанағаттандыру үшiн нақтылаудың жеткілiктi деңгейiнде болуға тиiс.
      Үкiметке есеп үшiн ақпарат әртүрлi көздерден құралады.
      Әзiрлiктiң деңгейi туралы есеп үшiн негiз болып түгендеу және мүмкiндiгiне қарай әртүрлі ақпараттармен толықтырылып тұратын прогресс туралы ай сайын есеп бойынша деректiлердiң базасы болып табылады.
      Министрлiктердiң, ведомостволардың және жергiлiктi атқару органдарының есеп пiшiмi N 5 қосымшада (1-4 кестелер) келтiрiлген.
      Әрбiр экономика саласы үшiн жоғары органға есеп беруге тиiстi ведомостволық бағыныстағы ұйымдардың тiзiмi жасалуға тиiс. Кесте пiшiмi секторлар бойынша 2000 жылдың проблемалары жөнiндегi жұмыстың жайына жедел шолуды жүзеге асыруға мүмкiндiк бередi.
      Проблемасы жеткiлiктi облыстармен нақты танысу үшiн кестелер бойынша жасалған қосымша құжаттарға кеңiнен жол ашылуы тиiс.
      Есептердiң нақты iс жағдайына сәйкестiгiне көз жеткiзу үшiн министрлiктер мен ведомостволардың бiрiнде есептердiң дұрыстығына инспекциялық тексерiс жүргізiлуi мүмкiн.
      Әкiмшiлiктер экономика саласының жеке сектор топтамасында ақпарат бередi.
      2000 жылғы проблемасы бойынша жұмыс жағдайы жөнiндегi есептер мынадай сұрақтарға жауап беруге ұйғарылады:
      1) Басқарма органдары бойынша:
      министрлiктерде, ведомостволарда, жергiлiктi атқару органдарында және оларға бағыныстағы ұйымдарда, жеке секторларда басқару органы құрылған ба, жетекшiсi кiм болып табылады?
      - жұмыс учаскесi бойынша жауапты атқарушылар белгіленген бе?
      2) Қолданылған шаралардың мазмұны бойынша:
      - ақпараттық жүйелердi және технологияларды түгендеу жүргiзілдi ме және түгендеудiң нәтижелерi қандай?
      - компьютерлiк жабдықтар, қондырғы жүйелер, бағдарламалық қамтамасыз ету жүйесi, қолданбалы ақпарат жүйесi бойынша түзету шаралары айқындалды ма және жүргiзiлдi ме?
      - ведомостволық бағыныстағы ұйымдардың жұмысына бақылау жасала ма?
      - Сiздiң ақпарат жүйеңiзбен өзара байланыс жасайтын ұйымдармен 2000 жылға әзiрлiк туралы ақпарат алмасу ұйымдастырылды ма?
      - 2000 жылдың проблемасын шешу үшін компьютер жабдықтарын және бағдарлама құралдарын жеткізушілермен өзара іс-қимыл қамтамасыз етілді ме?
      - қажетті қаржы қаражаттың мөлшері айқындалды ма, олар жеткілікті ме және оларды пайдалану жөніндегі жағдай қандай?
      - төтенше жағдайлар бойынша жоспар бар ма?
      Есепті әзірлеген кезде алдағы есеппен салыстырылғаны жөніндегі жауаптың өзгертілмеуі кезінде алдағы есепке сілтеме жіберіледі.
 

                                              N 1-Қосымша



 
 
               Бірінші кезектегі үлгілі жоспар
 
      1. 2000 жылдың проблемасына өздерiңiздiң iскер кәсiпорыныңыздың сабақтастығына және тұрақтылығына қауiп төндiре алатын аса қауiптi проблема ретiнде қараңыз. Бұл басқару мәселесi, ол ақпараттық технология емес.
      2. 2000 жылға өздерiңiздiң корпоративтiк әзiрлiк бағдарламаларыңыздың басына 2000 жылдың проблемасының маңыздылығына көңiл қойған барлық тұлғаларға дейiн жеткiзе алатын мықты жоғары дәрежедегi басшыны қойыңыздар.
      3. 2000 жылдың проблемасы көптеген сауда және орасан өндiрiстiк жүйелердi қатардан шығара алады деп алдын ала дайындаңыз. Бұл қиын проблема, шешiмi елеулi шығындармен iске асырылады, ал оның шешiмiнiң соңғы мерзiмi тез жақындап келедi.
      4. 2000 жылдың проблемасына ресми мәртебе берiңiз. Атқарушы үйлестiру комитетi мен 2000 жылға әзiрлiк жөнiндегi штаб құрыңдар және осы органдарды ең тәжiрибелi басшылармен жасақтаңдар. Сiздер 2000 жылға әзiрлiкке арналған шығындардың көлемiн бағаламауға тиiстi емессiңдер және ресурстарды қайта бөлу және Сiздердiң ұйымыңыздың қызметiнiң басымды бағыттарының жүйелерiн қолданып жүрген тәртiппен қайта қарауға дайын болуға тиiс.
      5. Атқарушы үйлестiру комитетi мен 2000 жылға әзiрлiк жөнiндегі штабтың құрамына шешушi шаруашылық бөлiмшелерiңiздiң және корпоративтiк қызмет өкілдерiн енгiзiңдер. Есте сақтаңыз, 2000 жылдың проблемасы сiздердiң ұйымдарыңыздың барлық бөлiмшелерiңiздiң шаруашылық қызметiнiң сабақтастығына тiкелей ықпалы болуы тиiс.
      6. 2000 жылға әзiрлiк жөнiндегi жұмыстың барысы атқарушы комитетi мен директорлар кеңесiнiң кезең-кезеңмен жiтi бақылауына алынуына қамқорлық жасаңыз.
      7. Барлық iшкi жүйенi, сыртқы байланыс және жүйенi, сондай ақ микропроцессорлар жүйесiн талдау осылардың iшiнде қайсысы 2000 жылдың проблемасына жағымсыз iс әрекетке ұшырайды.
      8. 2000 жылға осы жүйенiң әзiрлiк дәрежесiн бағалаңыздар. 2000 жылға оларды дайындау үшiн жүргiзiлетiн жұмыстардың сипатын және көлемiн айқындаңдар. Маңызды жүйенiң iстен шығуының қиын мерзiмдерiн айқындаңдар.
      9. 2000 жылға әзiрлiктiң талаптарына сәйкес емес жүйелердi модификациялаудың тиiмділігi мен реттеудiң немесе алмастырудың ресми техникалық жоспарын жасаңдар.
      10. 2000 жылдың проблемаларының "жүйеден тыс" аспектiлерiне бұл ретте назар аудармай баспа бланкілерiнiң пiшiмiн және жылды толық көрсетуге пайдаланылатын басқа материалдар сияқты ең құнды жүйені модификациялауға немесе ауыстыруға тез арада кiрiсіңiздер.
      11. Тәуекелдiктердi тиiмдi әдiстермен басқару арқылы өндiрiсте, технологиялық процестермен басқаруда, көлiкте, күзет, байланыс, жылу, желдеткiш және ауаны кондициялау, экологиялық мониторинг және қауiпсiздiк, көтергiш және басқа да жабдықтар жүйелерiнде пайдаланылатын көптеген микропроцессорлық қондырылған жүйелерді табу, тестілеу және түзету жөніндегі қиын және қымбат тұратын жұмыстарды жүргізуді ұйымдастырыңдар.
      12. Фирмаларға, оның директорларына және лауазымды тұлғаларға сот талаптарын талап етуде тәуекелділікті бәсеңдетуге, сондай-ақ жеткізушілер мен клиенттердің тарабынан 2000 жылға барынша әзірлікті қамтамасыз етуге байланысты заң мәселелерін шешу жөніндегі корпоративтік жоспарды өмірге асырыңдар.
      13. Өздеріңіздің мамандарыңыз жасаған және сыртқы жеткізушілерден сатып алынған барлық жүйелерді кеңесшілердің көмектесуімен жіті тексеріңіздер. Бағдарламалық және аппараттық қамтамасыз ету және жабдықтарды, оның 2000 жылға әзірлікке қатысты жеткізушілердің тексерілмеген пайымдауларына сеніп өзіңіздің бизнесіңізді тәуекелділікке соқтырмаңыздар.
      14. Өздеріңіздің іскерлік байланыстарыңызды және өздеріңіздің жеткізушілеріңіздің, клиенттеріңіздің, делдалдарыңыздың және іскер әріптестеріңіздің 2000 жылға әзірліктерін белсенділікпен бақылаңыздар. Олардың 2000 жылға әзірліктегі жетістіктеріне мұқият қараңыздар, қажетті жағдайда өздеріңіздің көмектеріңізді ұсынысыңыздар және сіздердің көңілдеріңізден шықпайтын қарым-қатынастарыңызды бұзып тастауға дайын болыңыздар.
      15. 2000 жылға әзірлік штабының қызметкерлеріне және мердігерлеріне қатысты, оларды алға қойған мақсаттарға жетуге және ұзақ мерзімді ынтымақтастыққа бағыттай отырып кадрларды басқарудың икемді саясатын жүргізіңдер. Тұтас алғанда әлемде тәжірибелі басқару және техникалық кадрлардың тапшылығының өсуі байқалатынын ұмытпаңыздар.
      16. Сіздердің ұйымдарыңыздың шаруашылық қызмет үшін өмірлік маңызы

 

бар жүйелерден, сондай-ақ сіздердің шешуші жеткізушілер мен

клиенттеріңіздің ұқсас жүйелерден қарсы болуы мүмкін нәтижесінде төтенше

жағдайлар туындаған жағдайда іс-қимылдың кешенді жоспарын жасаңыздар және

қажет болған кезде енгізіңдер.


                                                  N 2-Қосымша


     Қазақстан Республикасының орталық атқару органдарында, өзге

    мемлекеттік органдарда және олардың ведомстволық бағыныстағы

     ұйымдарында шаралар жоспарларын әзірлеу жөніндегі ұсыныстар

   ___________________________________________________________________


     Кешенді түгендеуді және аппараттық, бағдарламалық базасы мен

     ақпараттық жүйелері бар талдауды жүргізу

   ___________________________________________________________________


    Бағдарламалық қамтамасыз ету мен компьютерлерден табылған

    қателерді алдын ала тестілеу және жою

   ___________________________________________________________________


      Инфрақұрылымдағы өте сыни және ауыр жүйені айқындау

   ___________________________________________________________________

    2000 жылға өтуге байланысты мүмкіндігі бар проблемаларды шешу үшін

    қажет ететін ресурстар мен уақытты айқындау үшін әрбір жүйелерді талдау

   ___________________________________________________________________

   Күндерді пайымдауға және ауыстыруға немесе модификациялауға жататын

   проблемалары бар компьютерлерді бағдарламалық қамтамасыз ету тізімдерін

     жасау және бекіту

   ___________________________________________________________________

  Күндерді түзетумен қайта жасауда ұсыныстар мен пакеттердің бар жоғы

  үшін бағдарламалық қамтамасыз ету рыногын зерттеу немесе жаңа нұсқаға

  дейін бар (Upgrade) бағдарламалық өнімдерді жаңарту

  ___________________________________________________________________

  Түзетілген бағдарламалық өнімдердің жаңа платформасына кейін ауысуымен

  бағдарламаның негізгі мәтініне жіберген кезде бағдарламалық кодтарды

  түзету

  ___________________________________________________________________

   2000 жылдың проблемасы бойынша түзетуге жатпайтын бағдарламадан

                 бас тарту

  ___________________________________________________________________

  2000 жылға сәйкес ашылған кемшіліктерді жою бойынша жұмыс көлемін

  айқындау

  ___________________________________________________________________

  2000 жылдың проблемаларын шешу жөніндегі компьютер жабдықтарын,

  жүйелік және қолданбалы бағдарламалық құралдарды жаңғырту құнын

  айқындау

  ___________________________________________________________________

   Технологиялық процесстерге байланысты бас тартқан ұсыныстарды

    қайтадан қалыпқа келтіруге сыртқы ұйымдарды (жасаушылар) тарту

  ___________________________________________________________________

  Компьютер мен бағдарламамен қамтамасыз етуде ауыстыру, жаңғыртуға

  байланысты өзге іс-қимылды жүзеге ауыстыру

  ___________________________________________________________________

  2000 жылдың келуіне байланысты күтпеген қарсылық жағдайында іс

  қимылды жоспарлау

  ___________________________________________________________________


                                                      N 3-Қосымша


     Төтенше жағдайлар туындаған жағдайда іс-қимыл жоспарының үлгілік

                          мазмұны


     Мазмұны

     Қысқаша түсіндірме

     Кіріспе

     1. Негіздеме

     2. Тағайындау

     3. Қамту

     4. Аудитория

     5. Басқа жоспарлармен/есептермен байланыс

     Ұйым

     6. Ұйымдастыру құрылымы

     7. 2000 жылға әзірлік шеңберінде төтенше жоспарлау процесіндегі

негізгі қатысушылар

     Тәуекелдерді талдау қорытындылары

     8. Төтенше жағдайларда қажетті шараларды қабылдаудың мүмкіндік бағасы

     9. Шаруашылық функцияларының басымдылығы

     10. Төтенше жағдайлар болған кездегі талаптар

     Төтенше жоспарлау процесі

     11. Процессті жалпылай жазу

     12. Төтенше жоспарлау рәсімдерінің бастамашысы болу

     13. Процессті нақтылай жазу

     14. Төтенше жағдайлар туындағандағы іс-қимыл жоспарының өмірлік циклі

     Төтенше жоспарлаудың әдістерін оқу

     15. Мақсаттар және міндеттер

     16. Қажеттіліктер

     17. Қызмет түрлері

     Төтенше жағдайлар туындаған жағдайда іс қимыл жоспарын тестілеу

     18. Мақсаттар және міндеттер

     19. Қажеттіліктер

     20. Қызмет түрлері

     Төтенше жағдайлар туындаған жағдайда іс қимыл жоспарын техникалық

қолдау

     21. Мақсаттар және міндеттер

     22. Қажеттіліктер

     23. Қызмет түрлері

     Қосымша

     Өмірлік маңызды функцияларды қолдау жөніндегі төтенше рәсімдер    




                                                   N 4-Қосымша


             Сыни күндердің жиынтық тізімі


     1. ОБЖ-гі (АС) "апта соңының" феномені


 
       Орындарын айқындаудың Бас жүйесі дыбыстарының стандартында күндерді беру үшін 13 бит қатаң қолданылады. (осы биттер қарапайым күндерге қарағанда уақытты бірлікпен есептеуде өзіндік ілгерілікті танытады). ОБЖ-да 1980 жылдың 5 қаңтарының біршама жартылай түнге (әмбебап уақыт) қатысты есеп беретін екеуін құрайтын уақыт бар. Олардың ішіндегі біріншісі ОБЖ-ның апта нөмірі болып табылады, ал екіншісі - апта уақыты (АУ). Әрбір аптаның соңында АУ жаңарады, апта нөмірі бірлікке өседі. ОБЖ-ның апталық сандық есептегіші 10-разряд болып табылады, өйткені, аптаның ең көп саны 2(10) тең, яғни, 1024. Сондықтан, 1999 жылғы 21-22 тамыздағы жартылай түнде күндердің нақты мәні осы 13 биттік өлшемге өседі, және жабдықтар уақыт немесе орналасқан орыны туралы дұрыс ақпаратты қорыта алмайды.
      2. 1999 жылдың 9 қыркүйегі - файл соңы
      Кобол тілінде жазылған көптеген бағдарламаларда 9999 сан "апта соңын" білдіреді, және сонымен бірге оған 9/9/99 күн сәйкес келеді. Проблеманың мәнісі көптеген бағдарламалар 1999 жылдың 9 қыркүйекте бағдарламамен жұмысты аяқтаған команда ретінде түсіндіріп беруге сияды. Осы оқиғаның болуы екі талай, бірақ, оны ескере білген жөн және алдын ала қажетті шараларды қолдану керек.
      3. 2000 жыл толық жыл болып табылады

 

     Егер жыл төртке (1998, 1992, 1996) бөлінсе бұл толық жыл болады, егер

тек ол жүзге бөлінбесе (мысалы, 1900). Бірақ, егер жыл 400 (мысалы, 2000),

бөлінетін болса онда ол толық жыл болып табылады. Сондықтан, 19000 жылға

емес 2000 жылға қатысты ретінде 1/01/2000 күндерге дұрыс түсінік беретін

жүйелер 2000 жылдың 28 ақпанынан соң 2000 жылдың 1 наурызы келеді деп

"ойлануы" мүмкін.

     4. Кейбір сыни күндердің жиынтық тізбесі

__________________________________________________________________________

31/12/1899    Айқындалған жасы мен туған күндердің дұрыстығын тексеру

               үшін тест

__________________________________________________________________________

01/01/1970    (30) банкілік заклад бойынша қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

01/01/1996    Unisys мэйнфрейлер үшін қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

01/01/1998    98 жылға немесе алдын ала 2 жылға арналған белгіге тест

__________________________________________________________________________

01/01/1999    99 жылға немесе алдын ала 1 жылға арналған белгіге тест

__________________________________________________________________________

29/02/1999    Толық жылды дұрыс айқындалмауына арналған тест

__________________________________________________________________________

22/08/1999    ОБЖ аптасының есептегішін қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

09/09/1999    Ерекше көлем: "тест күнін" немесе "іс-қимылдың аяқталу

               мерзімінің жоқтығы"

__________________________________________________________________________

31/12/1999    Ғасырдың аяқталуына арналған тест

__________________________________________________________________________

01/01/2000    2-разряд жыл есептегішін қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

01/01/2000    Жаңа-жылдың бірінші күнтізбелік күніне арналған тест

__________________________________________________________________________

03/01/2000    Жаңа-жылдың бірінші жұмыс күніне арналған тест

__________________________________________________________________________

03/01/2000    Апта күнінің (сәрсенбі) ауысуын тексеру үшін тест

__________________________________________________________________________

10/01/2000    Бірінші 9 символдық күнге арналған тест

__________________________________________________________________________

14/01/2000    5-15-30 күндізгі кезеңдер үшін өткенді айқындауға арналған

               тест

__________________________________________________________________________

31/01/2000    Айдың соңғы жұмыс күні мен күнтізбелік күнге арналған тест

__________________________________________________________________________

28/02/2000    Жаңа ғасырдың бірінші толық күнінің түсуіне дейін 2000

               жылдың айының соңғы күнінен арналған тест

__________________________________________________________________________

29/02/2000    Толық жылға арналған тест

__________________________________________________________________________

29/02/2000    45,60 және 90 күндізгі кезеңдерге арналған өткен күндерді

               қайта өңдеуге арналған тест

__________________________________________________________________________

30/02/2000    2000 болмайтын күн

__________________________________________________________________________

31/03/2000    Тоқсанның соңында соңғы жұмыс және күнтізбелік күнді тексеру

               үшін тест

__________________________________________________________________________

01/07/2000    Аптаның соңғы жұмыс күніне арналған тест

__________________________________________________________________________

01/08/2000    Аптаның соңғы жұмыс күнін қайта өңдеуге арналған тест

(сенбі)

__________________________________________________________________________

01/09/2000    Аптаның соңғы жұмыс күнін қайта өңдеуге арналған тест      


               (жексенбі)   

__________________________________________________________________________

10/10/2000    Бірінші 10-символдық күнге арналған тест

__________________________________________________________________________

31/12/2000    Жылдың 366 күніне арналған тест

__________________________________________________________________________

01/01/2001    ХХІ-ғасырды айқындауға арналған тест

__________________________________________________________________________

01/01/2001    Tandem жүйесі үшін қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

29/02/2001    Жоқ толық жылға арналған тест

__________________________________________________________________________

01/01/2010    ANSIC кітапханасы үшін қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

30/09/2034    UNIX уақытының функциясы үшін қайта толықтыруға арналған

тест

__________________________________________________________________________

19/01/2038    UNIX жүйесі үшін қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

18/09/2042    IBM SYSТЕМ/360 үшін қайта толықтыруға арналған тест

__________________________________________________________________________

29/02/2100    Жоқ толық жылға арналған тест

__________________________________________________________________________

00/00/2000    Ерекше көлем

__________________________________________________________________________


Негізі: Американдық аурухана ассоциациясы, "2000 жылдың проблемасы"   

        жөніндегі ақпарат орталығы.


                                               5-қосымша, 1-кесте

                                            ________ есепке қосымша


          2000 жылғы проблемаға сәйкес келмейтін және

        ____________ пайдаланылатын ақпараттық жүйелер

        бойынша ______________ арналған жағдай бойынша

                      Жиынтық есеп


__________________________________________________________________________

Жүйелер  Жүйелер  Түзету шаралары    Тестілеу    Тәуекелді басқару жоспары

тобы      саны   _________________________________________________________

                  аяқталды аяқтал. аяқталды аяқтал. белгіленді белгіленбеді

                            мады            мады             

__________________________________________________________________________

   Толтыру үлгісі:

__________________________________________________________________________


1-топ       3        1       2               3         3

__________________________________________________________________________

2-топ       6        3       3       2       4         6

__________________________________________________________________________

3-топ      21        15      6       10      11                   21

__________________________________________________________________________

Барлығы    30        19      11      12      18        9          21

__________________________________________________________________________


    Жауапты атқарушының лауазымы, тегі, аты-жөні, қолы


   Ескерту:

   1. Аппараттық құралдар басымдықтарының топтары:

     1-топ. Денсаулыққа, қауіпсіздікке немесе қоршаған ортаға әсер ететін

және өмір сүруге, қауіпсіздікке және қоршаған ортаның тұтастығына қауіп

төндіретін жүйелер

     2-топ. Саланың қызмет істеуіне әсер ететін және экономикада, салада

ерекше шағын қаупін тудыратын жүйелер    

     3-топ. Қалған жүйелер    

   2. Жергілікті атқарушы орган жеке сектор экономикасы салаларының

бөлігінде мәліметтер ұсынады.



                                               5-қосымша, 2-кесте

                                            ________ есепке қосымша


          2000 жылғы проблемаға сәйкес келмейтін және

        ____________ пайдаланылатын ақпараттық жүйелер

        бойынша ______________ арналған жағдай бойынша

              қаржылық аспектінің жиынтық кестесі

__________________________________________________________________________

Жүйелер Жауапты Аяқталу Шығыстар. Бюджет. Үнемде. Тапшылық Есепті Шығыстар.

тобы            күні   дың есеп. тік.    ген              күнгі  дың соңғы

                        тік       қаржы   қаражат          шығыстар сомасы

                        сомасы    бөлу    

__________________________________________________________________________

Ескерту.

     1. Жүйелер тобы 1-кестеге қосымшада айқындалған.

     2. Жауапты - Ұйым бойынша есепті бақылауды және жазуды ұйымдастыруға

жауапты Қызметкердің тегі, аты-жөні

     3. Аяқталу күні - 2000 жылға дайындық бағдарламасы шеңберіндегі

шаралардың күтіліп отырған аяқталу күні

     4. Шығыстардың есептік сомасы - Ұйымға оның есебі бойынша 2000 жылға

дайындық бағдарламасын іске асыруға қажетті сома

     5. Бюджеттік қаржы бөлу - Ұйымға 2000 жыл бағдарламасын іске асыруға

бюджет қаражаты есебінен бөлінетін сома

     6. Үнемделген қаражат - Ұйымның ішкі ресурстарды қайта бөлу есебінен

үнемдеген сомасы

     7. Тапшылық - 2000 жылға дайындық бағдарламасын қаржыландыруға

қажетті жеткіліксіз қаражат сомасы

     8. Есепті күнгі шығыстар - Есепті күнгі жағдай бойынша 2000 жылға

дайындық бағдарламасын іске асыруға жұмсалған қаражат сомасы

     9. Шығыстардың соңғы сомасы - 2000 жылға дайындық бағдарламасының

аяқталған бөліктерін іске асыруға жұмсалған қаражат сомасы

     10. Жүйелер тобы - 1-кестеге қосымшада айқындалған.

     11. Жергілікті атқарушы орган жеке сектор экономикасы салаларының

бөлігінде мәліметтер ұсынады.


                                             5-қосымша, 3-кесте

                                          ________ есепке қосымша


          2000 жылғы проблемаға сәйкес келмейтін және

        ____________ пайдаланылатын ақпараттық құралдар

        бойынша ______________ арналған жағдай бойынша

                      Есеп


     Түгендеу аяқталды _____________________

     Түгендеу деректерін нақтылау аяқталды _______________

__________________________________________________________________________

                                       Оның ішінде

            _______________________________________________________________

Жабдықтың  Жабдықтың  Оның ішінде  1-топта  2-топта

  атауы     бірлік     2000 жылға   пайда.   пайда.

            саны,      сәйкес       ланы.    ланы.       Түзету шаралары

            барлығы    келмейтіні   латын    латын  

__________________________________________________________________________


Серверлер

__________________________________________________________________________

Сервер

222/96/2      3            1                  1     Аналық ақыны алмастыру

__________________________________________________________________________

ПЭВМ  

__________________________________________________________________________


РС 486

24/2/240     300         300                300     Жаңаға алмастыру

__________________________________________________________________________

РС 486

24/2/240     10          10                        Сағаттарды қолмен қою

__________________________________________________________________________

Жиыны        313         310                300

__________________________________________________________________________


     таблицаның жалғасы


__________________________________________________________________________

        Жоспар                                   Факт

__________________________________________________________________________

  Аяқталу мерзімі         Күтіліп  Оның     Аяқталу мерзімі    Іс жүзіндегі

_________________________отырған  ішінде   __________________  шығыстар

шаралар  қайта  пайдала. шығыс.   қаражат  түзету қайта пайда. сомасы,

          тесті. нушыдағы тар со.  тапшы.          тесті.лану.  мың теңге

          леу.    қондыр. масы,    лығы,           леу.  шыда.

          дің    ғылар    мың      мың             дің   ғы.

                          теңге    теңге                 қондыр.

                                                         ғылар

__________________________________________________________________________

  14.09   30.09   06.10   700,0

  08.10   20.10   01.11   36 000,0  20 000,0

                          36 700,0  20 000,0

__________________________________________________________________________

Жауапты атқарушының лауазымы, тегі, аты-жөні, қолы


     Ескерту.

     1. Ақпараттық құралдар үлгілерді сақтау тәртібімен келтіріледі:

     Мэйнфреймалар

     Серверлер

     Жұмысшы станциялар

     ПЭВМ

     Коммуникациялық жабдықтар

     Қондырылған микропроцессорлары бар жабдықтар

     2. 2000 жылға сәйкес келмейтін жабдықтар бірлігінің саны бойынша

басымдықтар тобының бөлігінде олардың саны келтіріледі.

     1-топ. Денсаулыққа, қауіпсіздікке немесе қоршаған ортаға әсер ететін

және өмір сүруге, қауіпсіздікке және қоршаған ортаның тұтастығына қауіп

төндіретін жүйелер

     2-топ. Саланың қызмет істеуіне әсер ететін және экономикада, салада

ерекше шығын қаупін тудыратын жүйелер

     3. Мерзімдер күнмен, аймен келтіріледі.



                                              5-қосымша, 4-кесте

                                            ________ есепке қосымша


          2000 жылғы проблемаға сәйкес келмейтін және

        ____________ пайдаланылатын бағдарламалық өнімдер

        бойынша ______________ арналған жағдай бойынша

                         Есеп


     Түгендеу аяқталды ____________________

     Түгендеу деректерін нақтылау аяқталды ______________


__________________________________________________________________________

                                           Жоспар

                ___________________________________________________________

                                             Аяқталу мерзімі   

       Өнім    

___________________________________________________________

    (түрі, атауы,    Түзету шаралары      шаралар   кешенді   пайдалану-

    версиясы)                                       тестілеу   шыдағы

                                                              қондырғылар

__________________________________________________________________________


    Толтыру үлгісі       

    ОС Unix 5.0.2    Патчпен түзету       03.06     15.06       21.11

__________________________________________________________________________

    2-топ:

    ИС Борышты      Кодты түзету          10.08     25.08       10.09

    басқарудың

    кешенді жүйесі

__________________________________________________________________________

    Жиыны     

__________________________________________________________________________


таблицаның жалғасы


         __________________________________________________

                                  Факт

         __________________________________________________

         Күтіліп  Оның     Аяқталу күні        Іс жүзіндегі

         отырған  ішінде   __________________  шығыстар

         шығыс.   қаражат  түзету кешен. пайда. сомасы,

         тар со.  тапшы.          ді тес.лану.  мың теңге

         масы,    лығы,           тілеу  шыда.

         мың      мың                    ғы.

         теңге    теңге                  қондыр.

                                         ғылар

         __________________________________________________

           -       -        11.06  23.06  -       -


         297,2     -        06.08  20.08  10.09  297,2

         __________________________________________________

         297,2     0                             297,2

         __________________________________________________


Жауапты атқарушының лауазымы, тегі, аты-жөні, қолы


     Түзету шараларының варианттары:

     Версия өніміне түзету...

     Патчпен түзету

     Өндірістен алу

     Кодты түзету

     Жаңа АЖ алмастыру

     _________________________________________________________________

     Ескерту.


 
       1. Жүйелі бағдарламалық құралдар үлгілерді (операциялық жүйелер, деректер базасын басқару жүйесі, бағдарламаларды әзірлеудің аспаптық құралдары, ақпараттық жүйелер) сақтау тәртібімен келтіріледі
      2. Белгілі бір басымдықтар тәртібімен топтар бойынша қолданбалы

 

ақпараттық жүйелер:

     1-топ. Денсаулыққа, қауіпсіздікке немесе қоршаған ортаға әсер ететін

және өмір сүруге, қауіпсіздікке және қоршаған ортаның тұтастығына қауіп

төндіретін жүйелер

     2-топ. Саланың қызмет істеуіне әсер ететін және экономикада, салада

ерекше шығын қаупін тудыратын жүйелер

     3-топ. Қалған жүйелер

     3. Мерзімдер күнмен, аймен келтіріледі.





   Оқығандар:

  Қобдалиева Н.М.

  Орынбекова Д.К.      






О Национальном плане действий по решению проблемы соответствия информационных технологий 2000 году

Постановление Правительства Республики Казахстан от 7 октября 1999 года N 1537

      В сответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 мая 1999 года N 572 P990572_ "О некоторых вопросах решения проблемы сответствия информационных технологий 2000 году" Правительство Республики Казахстан постановляет:
      1. Утвердить прилагаемый Национальный план действий по решению проблемы соответствия информационных технологий 2000 году (далее - План), представленный Комиссией по координации процессов информатизации государственных учреждений Республики Казахстан.
      2. Пресональную ответственность за исполнение Плана возложить на

 

первых руководителей центральных и местных исполнительных органов, иных

государственных органов (по согласованию).

     3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на и.о.

Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - и.о. Министра финансов

Республики Казахстан Джандосова У.А..

     4. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.


     Исполняющий обязанности

     Премьер-Министра

     Республики Казахстан

                                         Утвержден

                                постановлением Правительства

                                    Республики Казахстан

                                   от 7 октября 1999 года

                                          N 1537


                        Национальный план действий

                     по решению проблемы соответствия

                    информационных технологий 2000 году


 
 
                            Глава 1. Общая часть
 
      Проблема 2000 года появилась вследствие того, что для представления года в компьютерных и встроенных системах применялись две, а не четыре цифры для обозначения года (например, "99" для обозначения "1999" года). В свое время это было оправдано дороговизной компьютерных ресурсов и необходимостью повышения производительности компьютерных систем. Сегодня эти решения создают угрозу надежности работы многих компьютерных и встроенных систем.
      Связанные с обработкой даты расчеты могут привести к ошибочным результатам, и возникает опасность того, что критически важная информация может быть утеряна либо испорчена или электронное устройство, содержащее в себе встроенные микропроцессоры, с собственной обработкой даты, могут дать сбои или вообще выйти из строя.
      Несмотря на "простоту" проблемы, существуют два важнейших аспекта, которые усугубляют чрезвычайность ситуации, связанной с проблемой 2000 года.
      Первый аспект - проблема 2000 года потенциально затронет все компьютеризированные и встроенные системы и тем самым создает угрозу для национальной экономики.
      Второй аспект - проблема 2000 года носит крупномасштабный и сложный характер, что делает ее проблемой управления, требующей значительных затрат с точки зрения времени и усилия.
      В связи с достаточно широким применением компьютеров проблема 2000 года касается всех: государственных институтов, частных компаний, граждан. Наличие цепочек зависимости и взаимных связей приводит к тому, что, например, если проблема 2000 года будет полностью решена в системе управления воздушным движением, то эта система все равно не будет функционировать, если начнутся перебои с электроснабжением или со связью. Поскольку ни одна страна не изолирована от остального мира, цепочка взаимосвязи и взаимозависимости уходит за пределы национальных границ, создавая дополнительную неопределенность и дополнительный риск.
      Могут оказаться затронутыми коммунальные службы, такие как электроснабжение, телекоммуникация, очистка воды и водоснабжение, в здравоохранении, где сбои в компьютерных и встроенных системах могут оказать влияние на работу медицинского оборудования, и соответственно могут создать угрозу жизни и здоровью пациента. В финансовых системах неправильные расчеты процентных ставок, получение отрицательных чисел, замена сборов на выплаты могут нанести ущерб нормальному ходу операций. Существует риск снятия средств со счетов (денежные расчеты осуществляются очень быстро), если банки не сумеют убедить общественность в своей готовности к 2000 году и т.д.
      Сектора экономики могут быть классифицированы в зависимости от степени уязвимости к проблеме 2000 года. И эта классификация основывается на том, в какой степени тот или иной сектор использует информационные и встроенные системы, а также от степени взаимозависимости секторов.
      Проблема 2000 года является, как отмечалось, крупной, сложной, управленческой проблемой, обремененной различными факторами риска, среди которых: неотложный характер решения, ограниченные ресурсы, трудность своевременного устранения ошибок во всех системах. Объем, масштаб, время, ресурсы и внешние факторы вносят свой вклад в неопределенность и сложность проблемы.
      Национальный план действий по проблеме 2000 года содержит в себе подходы и методы, с помощью которых Правительство Республики Казахстан может возглавить инициативы по решению проблемы 2000 года и имеет четыре главные цели:
      1) Координация и контроль за развитием инициатив по решению проблемы в национальном масштабе в различных секторах и сбор требовании, исходящих от этих секторов.
      2) Облегчение развития инициатив по решению проблемы 2000 года в пределах полномочий Правительства Республики Казахстан.
      3) Обеспечение общей информированности относительно рисков и последствий ошибок, связанных с проблемой 2000 года, осуществление руководства и поддержки в решении Y2К-проблемы.
      4) Оказание методологической помощи при управлении рисками, связанными с проблемой 2000 года.
      В связи с этими четырьмя целями должны быть реализованы следующие четыре главные программы, каждая из которых находится в тесной взаимосвязи с остальными:
      1) Программа организации содействия по решению проблемы 2000 года направлена на определение специальных правительственных инициатив и действий (фондов, законов и т.п.). Цель этой программы состоит в том, чтобы содействовать разработке Y2К-проектов и рассматривать все потенциальные препятствия этим разработкам для того, чтобы оказывать на уровне Правительства Республики Казахстан содействие инициативам, касающихся вопросов регулирования и правовой поддержки или доступности финансовых ресурсов. Она также направлена на содействие контактам с другими странами или международными органами для того, чтобы оценить возможные риски, исходящие от стран-партнеров, и развивать региональное сотрудничество и совместную деятельность для решения Y2К-проблемы.
      2) Программа информационной и общей поддержки направлена на развитие и поддержание информированности страны, обеспечение практической помощи и руководства в решении Y2К-проблемы. Эта программа предназначается для распространения всевозможной информации, полезной для понимания Y2К-проблемы и поддержки корректирующих воздействий, разрабатываемых в Y2К-проекте. Цель состоит в обеспечении руководства и поддержки государственного сектора, а также частного. Сотрудничество и обмен опытом будут поощряться и стимулироваться.
      Сферой действия этой программы является разработка и ведение центральной базы данных информации о Y2К-проблеме, решений и опыта в стране и за рубежом для того, чтобы консолидировать усилия, уменьшить риск и облегчить скорейшую реализацию проектов. Эта программа нацеливает на функционирование активного совещательного и консультативного органа для общественности и администраций.
      Предусматривается разворачивание общенациональной компании по информации и связи для того, чтобы сделать доступной общественности всю информацию о действиях и результатах Национального Y2К-плана.
      3) Программа методологической помощи при управлении рисками при решении проблемы 2000 года направлена на выявление приоритетных отраслей экономики и наиболее подверженных риску систем, в связи с проблемой 2000 года, и использование полученной информации для определения приоритетных направлений работы и оказание содействия по нейтрализации этих рисков. Далее по выявлению и сравнительным анализам рисков должны быть предусмотрены конкретные стратегии преодоления этих проблем в приоритетных отраслях, предусматривающие модификацию, замену или вывод из эксплуатации систем и возможный переход на ручное управление.
      4) Программа контроля и оценки связана с проверкой хода и качества проектов по решению Y2К-проблемы. Эта программа нацелена на сбор информации о ходе различных инициатив по решению Y2К-проблемы и о соответствующих потенциальных критических ситуациях в различных секторах страны. Эта информация составит основу отчета Правительству Республики Казахстан о положении в республике по Y2К-проблеме. Она подчеркнет особо важные задачи, которые требуют специального вмешательства.
      Каждая программа имеет свои специфические цели, которые вместе позволяют достичь общей цели национального Y2К-плана.
 
      Глава 2. Организация содействия решению проблемы 2000 года
 
      1. Бюджет и финансирование
 
      Комиссия по координации процессов информатизации государственных учреждений в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 мая 1999 года N 572 P990572_ осуществляет сбор информации о проводимых мероприятиях по проблеме 2000 года в государственных учреждениях. Главной целью при этом является оценка риска и определение приоритетов, контроль за проводимыми работами, а также изучение и оценка финансовых потребностей для выявления необходимых финансовых ресурсов. К сожалению, на текущий момент отсутствует даже предварительная сметная стоимость решения проблемы 2000 года в целом по министерствам и ведомствам. Имеет место запрос отдельных структур, в частности, Национальный Банк Республики Казахстан запросил 800 тысяч долларов США, Управление делами Президента Республики Казахстан 300 тысяч долларов США, а Агентство Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям - 10 тысяч долларов США. Предварительная сметная стоимость решения Y2К-проблемы во всех министерствах и ведомствах в целом еще не оценена. Эта цифра будет уточнятся по мере поступления данных, связанных с Y2К от министерств и ведомств, по мере уточнения и исполнения планов мероприятий.
      Возможности финансирования для многих министерств и ведомств очень ограничены. Следовательно, Комиссия по координации процессов информатизации государственных учреждений должна будет оказывать содействие в поиске дополнительных финансовых средств на Y2К.
      По мере изыскания источников финансирования Комиссия по координации процессов информатизации государственных учреждений установит правила размещения и выплат для министерств и ведомств финансовых ресурсов, полученных извне, основываясь на заявках финансирования по Y2К. Размещение средств будет в зависимости от установленных приоритетов и оценки риска, с учетом возможности успешного результата. В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 мая 1999 года N 572, да и в силу необходимости, министерства, ведомства и другие государственные органы Республики Казахстан создали или должны создать рабочие группы, проанализировать состояние подведомственных информационных систем, определить действия по решению Y2К-проблемы. В связи с этим, они разрабатывают и представляют в Комиссию по координации процессов информатизации государственных учреждений собственные планы мероприятий. Руководители несут персональную ответственность за обеспечение готовности систем к 2000 году.
      Опираясь на результаты исследований и постоянного контроля за Y2К будут определены сектора высокого риска, а также их индивидуальные финансовые потребности. Будет регулярно уточняться общее количество финансов, необходимое для жизненно важных секторов. Затем, Комиссия по координации процессов информатизации государственных учреждений по мере изыскания средств примет меры по размещению полученных финансовых ресурсов в таком порядке, чтобы обеспечить наивысшую эффективность в свете национальных приоритетов.
      Комиссия по координации процессов информатизации государственных учреждений в сотрудничестве с Агентством Республики Казахстан по инвестициям будет содействовать установлению связей и спонсорству для поиска финансовых ресурсов, например Y2К-грантов Всемирного банка. Комиссия по координации процессов информатизации государственных учреждений отчитывается перед Правительством Республики Казахстан о ходе и состоянии Y2К-расходов.
      Аналогичную отработку вопросов рекомендуется осуществлять комиссиям (комитетам) при местных исполнительных органах.
 
      2. Юридические вопросы
 
      В ряде стран роль Правительства в решении проблемы 2000 года закрепляется в законодательстве. Например, принятое в Швеции в феврале 1997 года предписание возлагает на Правительство обязательство участвовать в решении проблемы 2000 года и определяет его надзорную роль с организацией сбора информации через статистические органы. Аналогичные предписания приняты и в других странах. Например, в США Конгресс пришел к выводу, что перепрограммирование или замена уязвимых систем, прежде чем данная проблема причинит вред важным системам, является вопросом государственного и мирового значения. В частности, отмечено, что единые правовые нормы, связанные с раскрытием и обменом информации "о готовности к 2000 году", которые будут содействовать своевременному раскрытию и обмену такой информации, отвечает национальным интересам.
      Западные эксперты прогнозируют шесть видов потенциальных судебных процессов в качестве побочного результата проблемы 2000-го года:
      1) процесс, возбужденный клиентами, чьим финансам и инвестициям был нанесен ущерб;
      2) процесс, возбужденный акционерами организации, чьи программные средства не предусмотрели благополучного перехода к 2000 году;
      3) процесс, ассоциирующийся с любыми смертями или телесными повреждениями, полученными в результате проблемы 2000-го года;
      4) процесс группового иска, возбужденный различными взволнованными пользователями компьютеров или пакетами программного обеспечения;
      5) процесс, возбужденный организациями, которые воспользовались услугами случайных поставщиков, подрядчиков, консультантов или коммерческих инструментов 2000-го года, и где проблемы 2000-го года все же причинили ущерб;
      6) процесс против изготовителей аппаратного обеспечения - компьютерных организаций, если проблема 2000-го года находится в аппаратном обеспечении или во встроенном микрокоде, а также в программном обеспечении.
      Альтернативное решение используется в Соглашении Тысячелетия (инициатива в рамках организации СЕDR), к которому присоединяются многие банки, компании и так далее. Рекомендуется Казахстанским организациям и компаниям рассмотреть возможность применения подобной процедуры (см. Web-site httр://у2к.мinfin.кz).
      Правовой базой для государственных учреждений является постановление Правительства Республики Казахстан от 13 мая 1999 года N 572 P990572_ "О некоторых вопросах решения проблемы соответствия информационных технологий 2000 году", где вменено в обязанность руководителей министерств и ведомств, подведомственных им предприятий и организаций, а также руководителей местных органов обеспечение подготовки технической инфраструктуры к 2000 году.
      Для частного сектора рекомендуется составление корпоративных планов по решению правовых вопросов, связанных с риском предъявления судебных исков фирме, и обеспечению максимальной готовности к 2000-му году.
      Комиссия по координации процессов информатизации госучреждений будет оказывать содействие при внесении на рассмотрение Правительства Республики Казахстан проектов законодательных инициатив, способствующих развитию и внедрению Y2К-проектов.
      Утвержденные нормативные и правовые документы будут представлены на wеb-sitе, вдобавок к принятым методам распространения.
      Комиссия может рассмотреть возможные инициативы по признанию периода первых дней 2000-го года форсмажорным, объявлению первых дней января будущего года нерабочими днями для внесения этих инициатив на утверждение в Правительство Республики Казахстан.
 
      3. Роль региональных государственных органов
 
      В местных исполнительных органах должны быть организованы комиссии (комитеты) по координации процессов подготовки региона к 2000 году в подведомственных им организациях и в частном секторе.
      Местные исполнительные органы должны:
      1) определять приоритетные направления работы по подготовке к 2000 году в рамках региона;
      2) контролировать процесс разработки и выполнение планов подготовки к 2000 году на территории региона;
      3) рекомендовать конкретные мероприятия, осуществление которых необходимо для обеспечения надлежащей подготовки действующих в регионе организаций и предприятий к 2000 году;
      4) через средства массовой информации информировать о степени серьезности и ходе подготовки к решению проблемы 2000 года.
      При определении роли региональных государственных органов при подготовке к 2000 году в общем можно говорить о двух основных подходах. В этих подходах решаются аналогичные задачи, а различия сводятся к объему полномочий, которыми могут быть наделены комиссии (комитеты) при местных исполнительных органах.
      Первый подход связан с реализацией принципа прямого управления. В этом случае комиссия (комитет) при местном исполнительном органе становится центром всех усилий по подготовке к 2000 году на территории своего региона. Этот подход предусматривает два существенно-важных компонента:
      1) наличие единой сильной централизованной координационной комиссии (комитета);
      2) наличие активного исполнительного органа этого комитета (рабочий орган, штаб и т.п.).
      Централизованная координационная комиссия (комитет) должна создаваться и работать под председательством главы исполнительной власти или его заместителя. В состав комиссии (комитета) должны войти руководители старшего звена, местных государственных и частных предприятий. В комиссии (комитете) должны быть представлены только наиболее важные предприятия и ведомства области, а количество его членов рекомендуется не более 10 человек. Главной задачей деятельности такой комиссии (комитета) является эффективная защита интересов региона. На своих заседаниях комиссия (комитет) периодически вырабатывает рекомендации для предприятий и организаций государственного и частного сектора по решению проблемы 2000 года.
      Исполнительный (рабочий) орган комиссии (комитета) отправляет широкие полномочия, делегированные ему комитетом. В его составе должно быть не менее трех сотрудников. С учетом существующих финансовых трудностей персональный состав должен формироваться за счет временного перевода государственных чиновников на этот участок работ на период до завершения проблемы 2000 года.
      В каждом предприятии и организации следует предусмотреть ответственного работника - руководителя работ по подготовке к 2000 году, который будет контролировать реализацию мероприятий и отчитываться о проделанной работе перед комитетом. Как правило, на эту должность должен назначаться руководитель отдела информационных технологий.
      На исполнительный (рабочий) орган также должны быть возложены функции контроля и отчетности о степени готовности предприятий, организации региона к 2000 году. Исполнительный орган должен периодически представлять отчет координационным комитетам.
      Главным преимуществом метода прямого управления является то, что местные исполнительные органы полностью контролируют процесс решения проблемы 2000 года и будут хорошо осведомлены о проделанной работе и возможных рисках. Основной недостаток - необходимость больших затрат, времени и людских ресурсов.
      Второй подход (метод делегирования полномочий) рекомендуется применять в тех случаях, когда местные исполнительные органы не могут принять непосредственного участия в решении проблемы 2000 года и/или не располагают для этого людскими и временными ресурсами. В обоих случаях вся ответственность за подготовку к 2000 году, поиск необходимых для этого ресурсов, за разработку планов действий на случай возникновения ситуации возлагается на руководителей отдельных предприятий и организаций и фирм, под их персональную ответственность за готовность своих предприятий и организаций к 2000 году.
      Роль местной администрации в таком случае сводится к повышению степени осведомленности о проблеме 2000 года посредством проведения семинаров, организации информационной компании в средствах массовой информации. Местные исполнительные органы в этом случае не занимаются непосредственным контролем за ходом выполнения соответствующих программ, за исключением того, что заинтересованные предприятия и организации представляют им регулярные отчеты о степени своей готовности к 2000 году. При таком подходе нет необходимости создания региональной комиссии (комитета), но и в этом случае организуется рабочий орган, в котором работают три-четыре человека, ответственных за организацию планирования, текущий контроль, отчетность и налаживание связей с заинтересованными предприятиями и организациями и фирмами. Рабочий орган выполняет также координационные функции в связи с проведением семинаров, информационных компаний в средствах массовой информации. Предприятия, организации и фирмы представляют в Рабочий орган регулярные отчеты о проделанной ими работе.
      Преимуществом метода делегирования является то, что, он сопряжен с гораздо меньшими административными издержками со стороны местных исполнительных органов, недостатком является то, что, местные исполнительные органы не располагают всей полнотой информации о состоянии проблемы 2000 года в регионе и степени сопряженных с ней рисков.
      Успех или провал всей работы по подготовке к 2000 году зависит исключительно от индивидуальных способностей, степени осознания серьезности проблемы и мотивации руководителей предприятий и организаций.
 
      4. Международные отношения
 
      Используя Internet и другие средства, Рабочий орган Комиссии по координации процессов информатизации государственных учреждений будет следить за международными событиями и ситуацией по Y2К, и распространять информацию по отдельным секторам и/или организациям. Будет включена информация по специализированным отраслевым семинарам, событиям в регионах или где-либо еще, а также информацию о наилучших решениях. По возможности, Рабочий орган также будет проводить оценку и анализ этой информации.
      Многие полагают, что проблема 2000 года затронет только или главным образом наиболее развитые или передовые в технологическом отношении страны. Согласно этой точке зрения, развивающиеся страны должны меньше пострадать вследствие своей меньшей зависимости от компьютеров, информационных и коммуникационных технологий. К сожалению, это вовсе не так, и этот вывод можно распространить и в отношении Казахстана.
      Казахстан уже становится составной частью взаимосвязанного мира и мировой экономики. Информационные системы, используемые органами государственной власти в финансовой сфере, в частном секторе, играют решающую роль в осуществлении ими своих функций. Как показал опрос госучреждений, во многих случаях существующие информационные системы базируются на старых программных и аппаратных платформах, подверженных проблеме 2000 года. Доля старых персональных компьютеров как в государственном, так и в частном секторе достаточно высока, особенно, если учесть, что даже самые последние модели этих компьютеров не всегда полностью отвечают требованию готовности к 2000 году. Следует также учитывать, что в технологическом отношении Казахстан полностью зависит от иностранных производителей и поставщиков, в том числе по встроенным системам. Кроме того, Казахстан не располагает как кадрами, так и финансовыми ресурсами для решения проблемы 2000 года, без ущерба для других важных проектов и программ. Иными словами, проблема 2000 года в абсолютном выражении может быть не столь велика, но потенциально она может принести очень серьезный ущерб.
      Как и все страны СНГ, Казахстан исторически зависит от межгосударственных операций и трансакций, например, железнодорожная система; а также от международных требований, например, воздушный транспорт и т.п.
      Планируется проведение работ по оценке и анализу международной ситуации по решению проблемы 2000 года, продвигать взаимодействие с другими национальными Координаторами, при необходимости создавать совместные инициативы, продвигать отношения с международными органами по проблеме специфических секторов, способствовать перениманию международного опыта и принимать все меры для смягчения ущерба со стороны других стран.
 
      Глава 3. Информационное обеспечение и общая поддержка
 
      5. Осведомленность и распространение информации
 
      Неотъемлемой частью Национального плана действий является проведение эффективной компании по информированию. Эта компания нацелена на то, чтобы расширить осведомленность по проблеме Y2К и ее проявлениям, чтобы предоставить информацию по ресурсам и будущим событиям и способствовать использованию web-site (смотри ниже) и Рабочего органа Комиссии как точки контакта для дальнейшей информации.

 

     В пределах Казахстана web-site все еще широко не доступен, хотя

отдельные ПК имеются во многих офисах, школах и домах. Эта ситуация

постепенно улучшается, например, многие высшие и средние учебные заведения

подключаются к Inernet в рамках Национальной программы. Следовательно,

чтобы эффективно достигнуть цели, стратегия повышения осведомленности

должна состоять из подготовки разнообразных дополняющих друг друга

сведений.


                     Организационная структура

               координации решения проблемы 2000 года


     Правительство ----------------------- Агентство РК по ЧС

           |

           |

     Комиссия по координации

     процессов информатизации  ----------- Рабочий орган РГП "ЦИФС"

     государственных учреждений                      |

     /     |                   \                     |

    /      |                    \           Компетентный центр

   / Комиссия Национального      \-------------------------

  |  Банка РК                  ------ Компетентный      / \

  |        |    \                     центр            /   \

  |        |     \                                    /     \

  |  Банк № 1     Банк № n,                    Министерство   Министерство

  |  (страховое   (страховое                   (ведомство)    (ведомство)

  |  общество)    общество)                    № 1            № n

  |

  |----------------------------------

                                    /\

                    Местный        /  \          Местный

                 исполнительный               исполнительный

                   орган № 1                     орган № n

                    /    \                        /    \

                   /      \                      /      \

     Подведомственные     Предприятия       Предприятия  Подведомственные

     Организации          Частного          Частного     Организации

                          сектора           сектора 



 
       В каждом случае то, что нужно довести до сознания людей, зависит от самой аудитории. Тем не менее, общая работа должна вестись в русле повышения осведомленности людей, уменьшения вероятности возникновения паники через обучение, и стимулирование исследований и нахождения путей решения проблемы. Стратегия проведения исправлений в системы будет меняться вплоть до конца года. Для малых систем обновление может считаться как жизнеспособный выбор, в то время, как для больших систем и где отсутствуют ресурсы на исправление, чрезвычайное планирование должно быть выделено как наилучший курс действий. В течение последней четверти года будет энергично распространяться чрезвычайное планирование.
      Стратегия информационной поддержки включает следующее:
      1. Ежедневные газеты. Для того, чтобы повысить общую осведомленность населения по проблеме и информировать о действиях, предпринимаемых Правительством Республики Казахстан, для решения проблемы Y2К. Планируется еженедельный столбец (на русском языке) в "Казахстанской правде" и в одной из еженедельных газет, посвященный текущей ситуации по проблеме 2000 года, а также в "Егемендi Казахстан" на казахском языке. Кроме того, планируется объявление в рекламной газете для заявления мероприятий и для рекламы адреса web-site и Рабочего органа Комиссии как точки опоры для получения дальнейшей информации.
 
      2. Телевизионные программы
      1) Планируется короткая передача на одном из телеканалов (3-5 минут), в начале и в конце будет сопровождаться клипом, вводящим в проблему Y2К. Передача будет информировать о предстоящих или прошлых событиях, рассказывать о различных организациях, и как они справляются с проблемой Y2К, а также рассматривать один-два вопроса, имеющих отношение к зрителям.
      2) Как упоминается ниже, планируются пресс-конференции по семинарам и другим значительным событиям.
      3. Web-Site (Y2К.мinfin.кz.). В создаваемом Web-Site будет следующее:
      1) Все государственные документы, относящиеся к проблеме 2000 года, такие как постановления Правительства Республики Казахстан от 2 марта 1999 года N 187 P990187_ и от 13 мая 1999 года N 572 Р990572_ , которые формально определили Y2К-проблему и поставили задачу перед Комиссией по координации процессов информатизации госучреждений;
      2) Методические рекомендации по решению Y2К-проблемы;
      3) Список инструментариев, которые можно использовать для решения Y2К-проблемы, например, Сhеск 2000 РС, программный продукт, который можно проверить ВIОS, RТС и программы на наличие проблемы;
      4) Список используемых продуктов и их согласованность с 2000 годом,

 

опираясь на заявления производителей и другие информационные источники;

     5) Объявления о будущих событиях, например семинарах, собраниях и

отчеты или информация о прошедших событиях;

     6) Ссылки на wеb-сайты, относящиеся к Y2К;

     7) Анкета по проблеме 2000 года.


     4. Семинары

     1) В сентябре 1998 года прошел региональный семинар Всемирного банка в

г. Алматы, с участием стран СНГ.

     2) Первый республиканский семинар состоялся 23 июля 1999 года в г.

Астана. Были выступления официальных лиц и доклады по отдельным вопросам,

затрагивающим проблему 2000 года.

     В соответствии с планом семинара работали четыре секции:

     а) "Технические аспекты решения "Проблемы 2000 года";

     Ь) "Проблема 2000 года в финансово-банковской системе";

     с) "Проблема 2000 года в энергетике, транспорте и коммуникации";

     d) "Социальная сфера".


     5. Брошюры


 
       Чтобы довести информацию до специфических аудиторий, например, малый бизнес, планируется разработать брошюру с Y2К информацией по офисному оборудованию (ксероксы, ПК, телефонные системы, факсы и т.д.). Брошюра также полезна для размещения адреса web-site как источника информации.
 
      6. Y2К Горячая линия
      Для использования ресурсов Компетентного центра будет работать полный рабочий день (08.30-17.00) горячая линия с экспертом Компетентного центра. Вопросы будут заноситься в книгу, по возможности ответ будет немедленным, также будет создана база по наиболее частым вопросам. Она будет расположена на Wеb-sitе. Примерное время ответа на вопросы, не получившие немедленный ответ, - 24 часа.
 
             6. Функции Комиссии по координации процессов
        информатизации госучреждений, Рабочего органа Комиссии,
                         Компетентного центра
 
      31 декабря 1998 года постановлением Правительства Республики Казахстан N 1384 P981384_ была создана Комиссия по координации процессов информатизации государственных учреждений в целях эффективного использования государственных средств, внедрения международных стандартов информационного обмена данными, координации процессов создания и внедрения систем информатизации в государственных учреждениях, а также в целях реализации Концепции создании единого информационного пространства, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 июля 1999 года N 715 P990715_ .
      2 марта 1999 года Правительство Республики Казахстан внесло изменения и дополнения в вышеуказанное постановление Правительства Республики Казахстан, дополнив задачи Комиссии "подготовкой материалов для Правительства Республики Казахстан по проблеме функционирования информационных систем с начала 2000 года", а также задачей "координации процессов функционирования информационных систем на государственном языке". Кроме того, этими изменениями функции Рабочего органа Комиссии возложены на Республиканское государственное предприятие "Центр Информатизации Финансовых Систем" Министерства финансов Республики Казахстан.
      Комиссия по координации процессов информатизации госучреждений в течение 1999 года проводила ряд работ по изучению степени насыщенности информационными системами государственных исполнительных органов в опросном порядке и сформировала базу данных, которая корректируется по мере уточнения министерствами и ведомствами. По результатам этой работы, в целях подготовки автоматизированных информационных систем и других компонентов информационных технологий государственных организаций на соответствие 2000 году, было издано постановление Правительства Республики Казахстан от 13 мая 1999 года N 572 P990572_ "О некоторых вопросах решения проблемы соответствия информационных технологий 2000 году".
      В соответствии с этим постановлением утверждена Методика проведения испытаний автоматизированных информационных систем и других компонентов информационных технологий на соответствие 2000 году. Центральным исполнительным органам и иным государственным органам Республики Казахстан, подведомственным им организациям, местным исполнительным органам и подведомственным им организациям предложено провести испытание в соответствии с Методикой, разработать, утвердить и представить План мероприятий по решению проблемы соответствия информационных технологий 2000 году и незамедлительно приступить к их реализации.
      Фактически Комиссия по координации процессов информатизации госучреждений осуществляет функции национального Координатора по проблеме 2000 года. Соответственно им обеспечивается поддержка контактов с обществом для ответа на технические вопросы, повышение осведомленности, сбор и анализ данных, подготовка и распространение отчетов по Y2К-прогрессу.
      Рабочий орган Комиссии должен организовывать семинары (смотри Осведомленность и Распространение Информации), готовить материалы для средств массовой информации и поддерживать web-site (httр://у2к.мinfin.кz). Он также готовит формы отчетов для утверждения Комиссией по координации процессов информатизации и отвечает за распространение утвержденных форм. Также Рабочий орган Комиссии вносит предложения о способах координации и сотрудничества между министерствами. Рабочий орган Комиссии может проводить работы по разработке методов анализа рисков, сертификации тестов для ПО и инструментариев, проведение консультаций по оценке ИС.
      Комиссия уже подготовила несколько документов и различных материалов по изучению информационных систем в государственных учреждениях для решения Y2К-проблемы. Один из них - анкета-инвентаризация, которая была разослана для заполнения во все министерства и ведомства, создана база данных по инвентаризации. Эта база определяет начальное состояние, с которого можно начать измерение прогресса в решении Y2К. Первичный обзор Y2К-состояния в госучреждениях в основном выполнен.
      Рабочий орган Комиссии сможет затем проследить прогресс от начального состояния, получая новые данные от респондентов каждый месяц к 10 числу.
      Периодически или по необходимости, будут подготовлены и распространены отчеты по министерствам в табличном виде как для определения прогресса, так и для стимулирования тех, кто не пытается прилагать усилия. При отслеживании прогресса должны быть определены и контролироваться сектора и организации национальной инфраструктуры с высоким риском, и те, кто принимает решения, должны быть информированы.
      Рабочий орган Комиссии также составит и распространит (например, на web-site и в брошюрах) список контактных лиц всех министерств и ведомств. Этот список можно использовать для обсуждения между организациями текущих проблем и предоставления информации друг другу.
      Также будет создан и размещен на web-site список поставщиков и провайдеров решения.
      Для наиболее популярных программных продуктов, будет представлена на web-site и в брошюрах информационная таблица текущих сведений по их согласованности с Y2К.
      Для некоторых министерств и ведомств Компетентный центр может оказать помощь в разработке планов управления рисками, включая оценку риска и его избежание, оценке ресурсов (финансовых людских и технических) и планировании чрезвычайных ситуаций.
      Поскольку оставшееся время на охват Y2К-проблемных областей ограничено, ключевой функцией Компетентного центра является обучение различных организаций чрезвычайному планированию и методам подготовки этих планов. Чрезвычайное планирование должно быть адаптировано к специфическим условиям, т.е. общего образца не существует. Тем не менее, при различных конкретных действиях, существуют необходимые шаги разработки чрезвычайного плана, которые адаптируются. Таким образом, чрезвычайный план должен быть

 

документирован и основные подходы описаны.

     Стандарты Y2К-согласованности для Казахстана такие же, как

подготовленные Британским институтом стандартов. Термин "готовность к 2000

году" означает отсутствие воздействия дат до, в течение и после 2000 года

на рабочие характеристики и функциональность. Можно выделить четыре правила:

-------------------------------------------------------------------------

Правило № 1 ! Никакое значение текущей даты не должно вызывать никаких

            ! сбоев в работе.

------------------------------------------------------------------------- 


Правило № 2 ! Функции, основанные на использование дат, должны

            ! последовательно выполняться для дат до, в течение и

            ! после 2000 года.

------------------------------------------------------------------------- 


Правило № 3 ! Во всех системах сопряжения и хранения данных значение

            ! века в любой дате должно быть определено явно и с

            ! использованием однозначных алгоритмов или правил сопряжения.

------------------------------------------------------------------------- 


Правило № 4 ! 2000 год должен распознаваться как високосный год.

-------------------------------------------------------------------------


     7. Обучение


 
       Стратегия программ обучения включает, во-первых, определение нужд, некоторые сведения о них можно получить из анкет. Для тех организаций, которые написали, что не имеют возможности провести достаточную экспертизу, консультанты помогут осуществить инвентаризацию и посетят организацию для обучения управлению проектами по Y2К и другим аспектам и проявлениям Y2К-проблемы.
      В сентябре-октябре месяце консультантами может быть оказана помощь в образовательных семинарах, проведении инвентаризации, тестировании ИС и для решения других текущих задач.
      Планируется для сложных отраслей наем консультантов как местных, так и из ближнего и дальнего зарубежья, по инициативам министерств и ведомств. По данному вопросу обращаться в Рабочий орган Комиссии по координации процессов информатизации госучреждений (РГП "ЦИФС" МФ РК г.Астана проспект Республики 60 тел. 34-33-13).
 
                Глава 4. Управление рисками, связанными
             с проблемой 2000 года (Методологический аспект)
 
      8. Инвентаризация, блиц-опрос
      Министерствам и ведомствам, региональным органам государственного управления в первую очередь необходимо получить представление о степени осведомленности о проблеме 2000 года в своем министерстве, ведомстве, на территории своего региона. Выяснить, какие проекты по проблеме 2000 года уже находятся в стадии реализации. В этих целях, как правило, проводятся полномасштабная инвентаризация, позволяющая составить перечень элементов инфраструктуры, подверженных воздействию проблемы 2000 года (прикладное программное обеспечение; системное, аппаратное обеспечение; встроенные системы и т.д.). Указанный перечень формируется на основе данных, полученных в ходе заполнения анкет, проведения опросов и использования других методов сбора данных с привлечением всех предприятий и организаций, подведомственных министерствам и ведомствам, или действующих на территории региона. Перечень постоянно обновляется и подвергается анализу, результаты которого отражаются в периодической отчетности о ходе подготовки к 2000 году.
      Сейчас уже слишком поздно начинать полномасштабную инвентаризацию или возобновлять эту работу, особенно в случаях, когда предыдущие усилия не увенчались успехом. Таким образом, во всех регионах, где процесс инвентаризации в основном не закончен, а его результаты не считаются достаточно точными и надежными, чтобы на их основе можно было принимать серьезные решения, рекомендуется использовать метод так называемого блиц-опроса (см. ниже). Метод блиц-опроса может быть использован с минимальными затратами средств и времени для получения полной картины.
 
      Организация блиц-опроса
      Для того, чтобы провести блиц-опрос в регионе, необходимо составить перечень крупнейших организаций, действующих в нескольких стратегически важных областях общественной и экономической жизни, и провести собеседование с представителями каждой из них. В ходе собеседования выясняется степень осведомленности о существовании и методах преодоления проблемы 2000 года, характер и охват мероприятий по подготовке к 2000 году. Чем больше таких собеседований проводится, тем более точная картина

 

складывается на основе полученных данных.

     Для участия в собеседованиях следует отбирать организации, которые, в

случае резкого и неожиданного снижения их способности нормально

функционировать, могут оказать существенное негативное воздействие на общее

состояние региональной экономики. Приведем несколько характерных примеров:

     - Предприятия энергоснабжения

     - Теплоэлектроцентрали

     - Транспортные организации (авиалинии, железные дороги)

     - Телекоммуникационные предприятия

     - Крупные промышленные предприятия

     - Больницы

     - Коммерческие банки

     - Налоговые органы

     - Организации социального обеспечения, ответственные за начисления и

выплату пенсий и пособий

     - Организации, ответственные за начисления и выплату заработной платы

работникам государственного сектора


 
       В случаях, когда такие организации, очевидно, не используют в своей деятельности информационные технологии и встроенные системы и не зависят от поступления информации от сторонних организаций, их следует включить в блиц-опрос, чтобы убедиться в этом наверняка.
 
      Группа по проведению собеседований
      Для проведения блиц-опроса необходимо создать и подготовить специальную группу, члены которой должны будут проводить собеседования, составлять перечень опрашиваемых организаций (см. предыдущий раздел) и назначать встречи с каждой организацией, включенной в такой список.
      Группа по проведению собеседований должна состоять из одного или более членов, которые прошли специальную подготовку и знают, какую информацию необходимо получить и какими методиками можно для этого воспользоваться. Число членов группы зависит от количества организаций, включенных в перечень, и от количества времени, которым располагает группа. Как правило, на проведение одного собеседования уходит около полутора часов, независимо от того, сколько членов группы в них участвуют. При этом члены группы могут объединять свои усилия в интересах полноты охвата интересующих их вопросов, особенно на первых этапах опроса, когда они еще не обладают достаточным опытом практической работы. По мере накопления такого опыта члены группы смогут самостоятельно проводить собеседования и составлять отчеты по их результатам.
 
      Порядок проведения собеседований
      Главной целью проведения собеседования является определение степени готовности той или иной организации к 2000 году. Перечень поднимаемых в ходе собеседования вопросов включает в себе следующее: степень осведомленности о проблеме 2000 года, управленческие и плановые мероприятия по ее разрешению, оценка сопутствующих рисков, меры по их нейтрализации, зависимость от связей со сторонними организациями, состояние программы подготовки к 2000 году (если таковая имеется), реальный и/или предполагаемый объем ресурсов, выделяемых на решение проблемы 2000 года.
      Назначая встречу для проведения собеседования, надо ясно дать понять, что Вас будут интересовать управленческие, а не технические вопросы, и что опрашиваемая организация должна быть предоставлена руководителем высшего звена: президентом, главным менеджером, председателем Правления и т.д.
      Довольно часто считается, что в собеседовании должен принимать участие руководитель отдела информационных технологий, хотя это предположение отнюдь не всегда соответствует действительности. Его присутствие на собеседовании может оказаться весьма полезным, однако, лишь в качестве консультанта старшего руководителя. Более того, если руководитель компьютерного центра действительно является единственным лицом, полностью владеющим всем объемом информации по проблеме 2000 года, это может свидетельствовать о том, что высшее руководство предприятия или организации не осознает всей важности проблем или не уделяет ей достаточного внимания, и этот вопрос следует отдельно обсудить в ходе собеседования.
      Любое собеседование должно начинаться с представления членов группы и объяснения причин, побудивших просить встречи с руководством предприятия или организации. Затем представители предприятия/организации рассказывают о том, что они предпринимают в связи с необходимостью решения проблемы 2000 года (при этом члены группы могут задавать наводящие вопросы).
      Формулировка вопросов может варьироваться в зависимости от специфики предприятия/организации. Например, на производственном предприятии имеет смысл сосредоточиться на встроенных системах, в то время как в банке больше внимания надо уделять информационным системам.
      Целью проведения собеседований является оценка степени риска, которому может быть подвержена та или иная организация в связи с проблемой 2000 года, и использование полученной информации для определения приоритетных направлений работы по нейтрализации этих рисков. Оценка степени риска должна производиться с учетом региональных приоритетов. Оценка готовности может осуществляться с учетом суждений относительно того, насколько хорошо данная организация осознает серьезность проблемы 2000 года и ее потенциального воздействия на ее деятельность, а также о том, насколько эффективно она работает в направлении преодоления этой проблемы в терминах распределения наличных ресурсов, использования оставшегося до наступления нового тысячелетия времени и технической компетентности.
 
      Анализ воздействия на финансовое состояние региона
      На основе анализа риска, сопряженного с проблемой 2000 года, можно определить степень потенциального воздействия этой проблемы на финансовое состояние региона. В большинстве случаев не представляется возможным провести собеседования с руководством всех предприятий той или иной отрасли, поэтому следует сформировать определенное суждение о достоверности сведений по объему соответствующих расходов отдельных предприятий (особенно в отношении встроенных компьютерных чипов и программного обеспечения), полученных в ходе реально проведенных собеседований. Таким образом, для того, чтобы сформулировать выводы об общей стоимости работы по подготовке отрасли к 2000 году на основе индивидуальных собеседований, требуются хорошие профессиональные навыки.
      Следует также подчеркнуть следующее:
      - Чем больше количество реально проведенных собеседований, тем точнее будут получены результаты;
      - В ходе расчета общей суммы расходов по подготовке отрасли к 2000 году необходимо принимать в расчет предприятия, с которыми не удалось организовать собеседования;
      - Не должен смущать приблизительный характер расчетов, поскольку "сырой" расчет все же предпочтительнее, чем отсутствие каких бы то ни было оценок стоимости соответствующих работ.
      Наконец, хотелось бы отметить, что на основе данных, полученных в ходе серии собеседований, региональные органы государственного управления могут оперативно провести предварительный анализ состояния дел в регионе и установить отрасли, требующие особого внимания, и объем необходимого финансирования. Эти данные могут быть использованы при составлении предварительных бюджетов и разработки оптимальной стратегии преодоления проблемы 2000 года на региональном уровне, включая планы действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций.
      Несмотря на очевидную целесообразность проведения оперативного анализа и составления ориентировочных бюджетов, этим дело не заканчивается. Как неоднократно отмечается в настоящем документе, необходимо также в планомерной и последовательной манере разработать официальную стратегию управления рисками, сопряженными с проблемой 2000 года, и, в частности, создать Штаб по подготовке к 2000 году, составить и воплотить в жизнь региональный план соответствующих мероприятий, провести детальный анализ положения дел на основе инвентаризации приоритетных отраслей региональной экономики, а также подготовить планы действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций.
      Необходимо безотлагательно задействовать все наличные ресурсы для достижения этой важнейшей цели, поскольку крайний срок бесповоротно определен и неумолимо приближается. Сейчас время - наш худший враг!
      Независимо от того, какой метод используется (полная инвентаризация или блиц-опрос), главной целью соответствующих мероприятий является сбор достаточного объема данных для выявления систем с наибольшим риском, могущих оказать существенное воздействие на состояние региона и выполнение им приоритетных задач своего развития. Единственное различие заключается в том, что в случае использования метода полной инвентаризации органы государственного управления располагают всеми необходимыми данными, а в случае проведения блиц-опроса - лишь частичными данными, которые необходимо экстраполировать на все ведомства (регион).
 
      9. Оценка уровня и ранжирование рисков
      Этот шаг направлен на выявление и отбор систем, которые обеспечивают жизненно важные области деятельности (включая все связанные с ними вспомогательные компоненты, обеспечивающие их бесперебойное функционирование), текущее состояние которых не отвечает требованиям готовности к 2000 году и в которые могут быть своевременно внесены необходимые коррективы. В случае, если наличных ресурсов и времени недостаточно для того, чтобы полностью нейтрализовать проблему 2000 года, возникает необходимость принятия решений о том, как использовать эти

 

ресурсы с максимальной отдачей. Именно поэтому так важно сосредоточить

основные усилия на тех направлениях, которые наиболее важны с точки зрения

жизнеобеспечения региона, и где вероятность успешного исхода наиболее

высока.

     Исходя из опыта международных экспертов, ранжирование рисков

рекомендуется осуществлять по формуле для расчета уровня риска:


     Уровень = вероятность х (время       +    тип         +  масштаб

     риска     сбоев          воздействия      воздействия    воздействия),


при этом каждая из категорий (производных) определяется одним из следующих

уровней оценки:

--------------------------------------------------------------------------

Уровень!               Категории (производные)

оценки !------------------------------------------------------------------

       !Вероятность! Время          ! Тип воздействия     ! Масштаб       

       !сбоев      ! воздействия    !                     ! воздействия

--------------------------------------------------------------------------


1.     Низкая


    В течение 1-ой  Угроза нормального    Катастрофические

       50%          недели после    функционирования      потери в эконо-

                    1.1.2000        отрасли экономики     мике (производст

                                                          ве, коммерции)

--------------------------------------------------------------------------

4.     100% или     До или 1.1.2000 Воздействие на здо-   Угроза жизни,

       невозможно                   ровье, безопасность   безопасности и

       определить                   или окружающую        целостности

                                    среду                 окружающей

                                                          среды

--------------------------------------------------------------------------


     Можно сформулировать следующие практические рекомендации:


 
       - в первую очередь рассматривать наиболее важные компоненты, подверженные самому большому риску и одновременно характеризующиеся самой высокой вероятностью выживания;
      - не допускать расточительного расходования ресурсов в отсутствии ощутимой возможности благополучного исхода;
      - реалистично подходить к оценке своих возможностей: пытаясь спасти все, можно потерять все.
      На этой основе можно определить приоритетные направления деятельности и принять решение относительно его, каким из проектов подготовки к 2000 году следует давать "зеленый свет" в первую очередь - тем, которые призваны отладить действующие системы, или тем, которые направлены на разработку альтернативных вариантов и планов действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций.
 
      10. Разработка стратегий преодоления выявленных проблем
      После того, как проведены необходимые мероприятия по выявлению и сравнительному анализу рисков, Штаб по подготовке к 2000 году должен наладить совместную работу с организациями, подверженными наибольшему риску, с целью выявить имеющиеся ресурсы и составить планы преодоления проблем, способных помешать таким организациям в полном объеме, выполнять возложенные на них функции. Необходимо разработать и реализовать конкретные стратегии преодоления таких проблем в приоритетных отраслях и системных компонентах. Существует несколько основных разновидностей таких стратегий:
      - Модификация - приведение существующих систем и компонентов в соответствие требованиям готовности к 2000 году при сохранении основных характеристик и функций компонентов (функций вывода, используемых различными устройствами, пользовательских функций программных приложений, условий существующих договоров и правил работы с поставщиками). Кроме того, можно задействовать возможности Windowing ("оконной" среды) для обеспечения корректного сопряжения между данными и системой и/или между различными системами.
      - Замена - замена на новые компоненты, полностью соответствующие требованиям готовности к 2000 году, что одновременно может привести к наращиванию и расширению потенциала и набора функций.
      - Вывод из эксплуатации - демонтаж неиспользуемых, избыточных и т.п. компонентов.
      В ходе разработки проектов Штаб по подготовке к 2000 году должен обеспечить выделение необходимых ресурсов (финансирования, персонала, аппаратного обеспечения) и постоянно контролировать соблюдение установленных сроков, отслеживать динамику развития сдерживающих факторов и рисков, сопряженных с каждым проектом (в случаях, когда возможен срыв графика реализации), а также общий ход осуществления проектных мероприятий. Необходимо периодически производить повторный анализ приоритетов, издержек, ресурсов и рисков, чтобы обеспечить выполнение в полном объеме всех проектных заданий, и, в случае необходимости, вносить соответствующие коррективы.
      При этом следует принять во внимание следующие моменты:
 
      Оценка вероятности возникновения чрезвычайных ситуаций
      Времени до наступления нового тысячелетия остается очень мало и высока вероятность того, что его не хватит на проведение не только тщательного, но и вообще какого бы то ни было тестирования компьютерных систем. Чем раньше органы государственного управления приступят к анализу возможных сценариев развития ситуации, тем больше у них будет возможностей для выработки адекватных методов реагирования, выявления и разработки альтернативных или чрезвычайных планов действий. Это позволит гарантировать непрерывность функционирования систем жизнеобеспечения и завершить необходимое тестирование в будущем.
 
      Планирование действий в момент "перехода дат"
      Термин "переход дат" используется для обозначения переходного периода между нормальным функционированием в декабре 1999 года и функционированием во внештатном режиме, начиная с 1 января 2000 года. Подготовка к переходу дат заключается в оценке масштаба возможных сбоев (учитывая настольные компьютеры, серверы, мэйнфреймы, коммуникационные, вспомогательное оборудование и т.д.), разработке планов резервирования данных, составлении контрольных списков, графиков проверки функциональности систем 1 января 2000 года и порядка представления соответствующих отчетов - словом, речь идет о первых мероприятиях, которые нужно провести до начала реализации долгосрочного плана действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций.
 
      Тестирование встроенных систем
      Тестирование встроенных систем в подавляющем большинстве случаев требует специальных навыков, которыми не располагают рядовые сотрудники заинтересованных организаций. В таких случаях неоценимое значение может иметь поддержка со стороны поставщиков оборудования и сторонних консультантов. В этой связи следует в обязательном порядке обуславливать заключение контрактов на поставку оборудования и оказание консультативных услуг требованием о предоставлении помощи в тестировании электронного оборудования, не соответствующего требованиям готовности к 2000 году,

 

особенно в случаях, когда такие поставки осуществляются иностранными

компаниями.


     Контроль за всеми критическими датами

     Несмотря на то, что дата 1 января намного чаще других упоминается в

контексте готовности к 2000 году, следует отдавать себе отчет в том, что

функциональность некоторых систем может пострадать при наступлении целого

ряда других дат. Перечень критических дат приводится в Приложении.


          11. Методика реализации проектов по решению проблемы

          2000 года в государственных учреждениях, предприятиях

                              и частном секторе


     Сложность пути и решения проблемы 2000 года обусловлена тем, что она

имеет широкий масштаб, но при этом есть ограничения по времени и ресурсам.

Здесь не заменим структурированный подход для контроля выполнения множества

необходимых действий по исправлению ситуации. Общепринятая модель

предполагает пять основных фаз:

     Степень осведомленности

     Оценка

     Обновление

     Отладка тестирования

     Реализация или интеграция и достижение предполагаемого завершения.


 
       Структурированный подход позволяет повысить целеустремленность и качество инициатив, давая выигрыш от консолидации опыта, ускоряя процесс обучения, облегчая общение, улучшая планирование и гарантируя общую целеустремленность и качество проекта.
      Каждый проект по проблеме 2000 года имеет три ветви и направлен на: информационные системы, встроенные системы и внешние зависимости. Отсюда требуются:
      - специалисты по информационным технологиям, чтобы оценить тот компонент системы, который связан с информационными системами, и управлять им;
      - инженеры по электронике, чтобы оценить компонент проблемы, связанный с встроенными системами, и управлять им;
      - административный, юридический и коммерческий персонал, для оценки и управления всеми внешними отношениями зависимости.
      Каждый проект по проблеме 2000 года должен быть посвящен исправлению функции в целом, а не отдельной системы. Поэтому каждый руководитель должен отвечать за координацию, выравнивание и сходимость различных подпроектов, в соответствии с общей целью. Рекомендуется обмен квалифицированными специалистами между проектами.
      Следует учитывать, что 5-ти фазовый подход - это базовая линия по проблеме 2000 года. С учетом оставшегося времени до 2000 года, реальной доступности человеческих, финансовых и технических ресурсов, степени продвинутости существующих инициатив и обнаруженных критических точек,

 

учитывая перспективу руководства большим количеством одновременно ведущихся

проектов, требуется отработать специфический сценарий, в отличие от базовой

линии.

     В этих целях рекомендуется провести базовое сравнение графика проектов

с цифрами, дающими представление о масштабе каждой фазы различных проектов,

в соответствии с последними данными мирового опыта (смотри ниже):

________________________________________________________________________

     Инвентаризация/оценка                              Реализация

------------------------------------------------------------------------  


  !  Степень      !  Обновление  !  Отладка тестирования    !

  !осведомленности!              !                          !

------------------------------------------------------------------------

1%      25%              20%                  45%                9%


     График проекта по 2000 году

________________________________________________________________________


     способность добиться результатов до 31 декабря 1999 года;


 
       иметь время на поиск альтернативных решений или планирование чрезвычайных ситуаций, и иметь время на реализацию этих альтернатив.
      Таким образом, любое значительное отличие от базового графика должно быть оценено, чтобы принять решение о:
      продолжении работ в соответствии с планом;
      пересмотре плана (дополнительная потребность в ресурсах или перераспределение имеющихся);
      приостановлении ведущейся работы и выборе альтернативного пути или планировании мероприятий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций.
      Также обязательно планирование обратно от конечного срока, который устанавливает, когда проект должен быть завершен.
      Необходимо учитывать возможность сценария кризиса, поскольку конец века приближается, может быть стоит рассмотреть возможность снижения до минимума всяческой активности как в общественном, так и частном секторе, на несколько дней до и после пятницы 31 декабря 1999 года. Снижение активности означает уменьшение нажима на национальную инфраструктуру в плане требуемых ресурсов: меньше энергии, меньше коммуникации, меньше транспорта, меньше необходимости снабжения производственных линий или цепи розничной торговли, меньше финансовых операций и т.п. Сниженная активность должна позволить лучше справиться с ситуацией кризиса и способствовать большей доступности требуемого персонала. И это будет важной частью усилий по планированию национальной инициативы по проблеме 2000 года.
 
             12. Планирование действий на случаи возникновения
                           чрезвычайных ситуаций
 
      Существует несколько ситуаций, в которых решение проблемы 2000 года может оказаться невозможным: график реализации программы может оказаться слишком напряженным с учетом объема и сложности задач, сама проблема может восприниматься как недостаточно серьезная для того, чтобы существенно повлиять на функциональность системы, наличные ресурсы могут оказаться неадекватными, другие задачи могут иметь более приоритетное значение и так далее. Впрочем, даже если решение проблемы принципиально возможно, необходимо разработать план действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций, чтобы быть готовым ко всем неожиданностям.
      С учетом того, что до наступления нового тысячелетия осталось очень мало времени, чрезвычайное планирование становится одним из важнейших элементов любой стратегии по управлению рисками, связанными с проблемой 2000 года. Целью такого планирования является непрерывное обеспечение здоровья и безопасности населения и экономического благополучия каждого отдельно взятого региона, ведомства.
      Чрезвычайный план, предусматривающий возврат к ручному управлению системами жизнеобеспечения, приемлем только в тех случаях, когда степень автоматизации минимальна. Несмотря на то, что ручная обработка информации допустима только в течение непродолжительного периода времени, следует предусмотреть возможность реализации чрезвычайного плана на более долгосрочную перспективу. Кроме того, необходимо продумать такие вопросы, как: организация снабжения предприятий и организаций всеми необходимыми бланками и формами; порядок действий в случае вынужденного продления периода использования неавтоматизированных методов обработки информации.
      В некоторых областях деятельности важно предусмотреть меры по поддержанию минимально необходимых объемов поставок жизненно важных продуктов и услуг. Например, непрерывное снабжение и соблюдение штатного режима хранения химикатов, используемых в системах канализации и водоочистки, имеет большое значение для сохранения здоровья населения и предотвращения загрязнения окружающей среды. Также важно обеспечить в полном объеме поставки некоторых медицинских препаратов в случаях, когда перерывы в снабжении могут негативно сказаться на состоянии здоровья некоторых категорий граждан. Стратегические запасы жизненно важных продуктов должны быть сформированы в объеме, достаточном для поддержания бесперебойного снабжения в течение нескольких недель. Естественно, для этого необходимо провести переговоры с компаниями, обеспечивающими такие поставки. Здесь же следует рассмотреть вопросы выделения финансовых ресурсов для организации закупок и хранения стратегических запасов. Как минимум необходимо заручиться документальными обязательствами со стороны поставщиков и составить примерный регламент проведения соответствующих мероприятий.
      План должен предусматривать возможность перераспределения ресурсов в интересах более эффективного обеспечения мероприятий по подготовке к 2000 году. Учитывая ограничения в плане наличного времени и финансовых ресурсов, во многих случаях именно этот вариант представляется наиболее жизнеспособным. Несмотря на то, что меры такого рода применимы в первую очередь в контексте чрезвычайного планирования, не следует пренебрегать ими и в процессе составления любых других планов подготовки к 2000 году. Например, в случае нехватки людей для обеспечения непрерывного оказания каких-либо услуг в ситуации отказа автоматизированного оборудования, возможно, потребуется временно мобилизовать дополнительных сотрудников, причем, если в одних организациях такое перераспределение ресурсов может практиковаться достаточно часто, в других для этого могут потребоваться дополнительные усилия, включая предварительную подготовку персонала. В любом случае успех таких мероприятий зиждется на планировании и учете, а соответствующие планы должны учитываться в ходе чрезвычайного планирования.
      Важно обеспечить не только наличие плана действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций в каждой отдельной организации, но и согласованность, и эффективность таких планов. Этого можно достичь только в том случае, если вопросы чрезвычайного планирования обсуждаются всеми заинтересованными организациями заблаговременно, а сам факт такого обсуждения с участием общегосударственных и региональных организаций, ответственных за здоровье и благосостояние населения, придает уверенность как региональным органам государственного управления, так и рядовым гражданам.
      Деятельность любой организации зависит от бесперебойного снабжения ее электроэнергией. С определенными оговорками, то же можно утверждать и об обеспечении услугами связи. Поэтому важно, чтобы в процессе чрезвычайного планирования были тщательно изучены и подробно документированы все возможные меры, которые следует предпринять в случае выхода из строя систем энергоснабжения и связи, учитывая при этом, что при наихудшем варианте развития ситуации на восстановление этих систем может уйти до нескольких недель.
      Следует также продумать порядок возобновления нормальной деятельности систем жизнеобеспечения, поскольку обработка и корректировка данных, накопившиеся за время их простоя, часто требует дополнительных ресурсов. Весьма желательно максимально сократить время, необходимое для выполнения этой задачи, так как от этого может зависеть работа других организаций, особенно в случае наличия прямых каналов обмена информацией.
      Некоторые пункты плана действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций должны быть посвящены решению вопросов обеспечения непрерывности производственных процессов, что, по сути, и является главной задачей чрезвычайного планирования. План должен быть одобрен высшими руководителями заинтересованных предприятий, организаций и фирм, а также потребителями, в чьих интересах он, собственно говоря, и составляется. Одобрение руководства важно в первую очередь потому, что в случае необходимости приведения плана в действие возникнут вопросы распределения ресурсов.
      Процедура чрезвычайного планирования должна быть гибкой. Было бы нереалистично ожидать, что в плане будут предусмотрены все возможные чрезвычайные ситуации, но он должен покрывать большую их часть, причем таким образом, чтобы его можно было применять в различных ситуациях после внесения небольших изменений. План также должен требовать минимальных усилий по поддержанию его в рабочем состоянии: было бы неверно думать, что после того, как он составлен, его можно положить на полку и благополучно забыть о его существовании, но не следует и излишне часто его перерабатывать. Как правило, необходимость во внесении изменений в план действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций возникает тогда, когда существенно меняются реалии экономической жизни.
      Чрезвычайное планирование должно быть эффективным, и в то же время малозатратным. Следует также предусмотреть источники финансирования расходов на его разработку, сопровождение и тестирование.
      Для эффективности плана действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций важно наличие списка первоочередных задач, перечня лиц, ответственных за их выполнение, и информации о том, где и как их найти в случае необходимости. Эти сведения следует периодически обновлять по мере ухода ответственных сотрудников из организации.
 
                    Глава 5. Контроль и отчетность
                        13. Контроль и аудит
 
      За официальными декларациями и призывами к неотложным действиям стоит одна трудоемкая задача - фактическая проверка и подготовка компьютерных сетей и других систем со встроенными микропроцессорами. Остается так мало времени и так много нерешенных задач, что особую важность приобретает расстановка приоритетов с акцентированием внимания на критических для деятельности системах. Во многих странах создана система отчетности о готовности к 2000 году. В большинстве стран введено требование о регулярном предоставлении отчетности с интервалом от 1-го до 6-ти месяцев.
      В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 мая 1999 года N 572 P990572_ , каждое министерство и государственное учреждение должно отчитываться о состоянии и выполненных работах по проблеме 2000-го года с ежемесячньм интервалом к 10 числу месяца. Министерствам и ведомствам для работы с подведомственными организациями рекомендуется частота отчетов каждые 2 недели. Исключение можно сделать тем организациям, которые достигли полной готовности (больше не требуется отчет) или организациям, которые контролируются напрямую, поскольку являются критическими или с высоким риском (требуется еженедельный отчет).
      В случае почтового отправления, необходимо дополнительно позвонить в Рабочий орган Комиссии для подтверждения отправления ответа. В целях ускорения рекомендуется отправка отчетов напрямую в Рабочий орган по адресу: г. Астана, пр. Республики, 60, РГП "Центр информатизации финансовых систем" Министерства финансов РК (РГП "ЦИФС" МФ РК).
      Список организаций, не отвечающих своевременно, будет представлен в Комиссию по координации процессов информатизации госучреждений, для принятия соответствующих мер.
 
              14. Надзор и инспектирование, отчеты Правительству
                             Республики Казахстан
 
      Отчеты о состоянии всех Y2К-проектов в стране (включая государственный сектор и частный сектор) должны содержать информацию, относящуюся к готовности, чрезвычайному планированию, финансовым вопросам, в удобном для чтения виде. Отчеты должны иметь достаточный уровень детализации, чтобы удовлетворять различные аудитории.
      Информация для отчета в Правительство Республики Казахстан складывается из различных источников. Для отчета об уровне готовности основой являются база данных по инвентаризации и ежемесячные отчеты о прогрессе, которые по возможности будут дополняться различной информацией. Форматы отчетов министерств, ведомств и местных исполнительных органов приведены в приложении N 5 (таблицы 1-4). Для каждой отрасли экономики должен быть создан список подведомственных организаций, которые должны представлять отчеты вышестоящему органу. Табличный формат позволяет осуществить быстрый обзор состояния работ по проблеме 2000-го года по секторам. Дополнительные документы, по которым составлены таблицы, должны быть доступны для более детального изучения проблемных областей. Чтобы убедиться в соответствии отчетов действительному положению дел, возможна инспекционная проверка в одно из министерств или ведомств для верификации отчетов.
      Местные исполнительные органы представляют информацию в разрезе отраслей экономики частного сектора.
      Отчеты по состоянию работ по проблеме 2000-го года предполагают ответы на следующие вопросы:
      1) По органам управления:
      - установлен ли орган управления в министерствах, ведомствах, местных исполнительных органах и подведомственных им организациях, в частном секторе, кто является руководителем?
      - установлены ответственные исполнители по участкам работ?
      2) По содержанию принимаемых мер:
      - проведена ли инвентаризация информационных систем и технологий, и каковы результаты инвентаризации?
      - определены ли и проводятся ли корректирующие меры по компьютерному оборудованию, встроенным системам, системному программному обеспечению, прикладным информационным системам?
      - осуществляется ли контроль за работой подведомственных организаций?
      - организован ли обмен информацией о готовности к 2000-му году с организациями, с которыми взаимодействует Ваша информационная система?
      - обеспечено ли взаимодействие с поставщиками компьютерного оборудования и программных средств для решения проблемы 2000-го года?
      - определен ли размер необходимых финансовых средств, достаточны ли они, и каково состояние по их использованию?
      - имеется ли план по чрезвычайным обстоятельствам?
      При подготовке отчета при не изменении ответа по сравнению с предыдущим отчетом допускается ссылка на предыдущий отчет.
 

                                                       Приложение № 1



 
                     Примерный план первоочередных мероприятий
 
      1. Относитесь к проблеме 2000 года как к потенциально весьма опасной проблеме, которая может поставить под угрозу преемственность и стабильность вашего делового предприятия. Это вопрос управления, а не информационных технологий.
      2. Поставьте во главе вашей корпоративной программы подготовки к 2000 году сильного руководителя высокого ранга, который сможет довести до всех заинтересованных лиц серьезность проблемы 2000 года.
      3. Заранее настройтесь на мысль о том, что проблема 2000 года может вывести из строя большинство торговых и многие производственные системы. Это сложная проблема, решение которой сопряжено со значительными затратами, а крайний срок ее решения стремительно приближается.
      4. Придайте проблеме 2000 года официальный статус. Создайте исполнительный Координационный комитет и Штаб по подготовке к 2000 году и укомплектуйте эти органы самыми опытными руководителями. Разработайте подробный план действий, направленный на решение проблемы 2000 года. Вы не должны недооценивать объем затраты на подготовку к 2000 году и должны быть готовы к пересмотру действующего порядка распределения ресурсов и системы приоритетных направлений деятельности Вашей организации.
      5. Введите в состав исполнительного Координационного комитета и Штаба по подготовке к 2000 году представителей ключевых хозяйственных подразделений и корпоративных служб. Помните, что проблема 2000 года может непосредственно сказаться на преемственности хозяйственной деятельности всех подразделений Вашей организации.
      6. Позаботьтесь о том, чтобы ход работ по подготовке к 2000 году периодически тщательно контролировался исполнительным комитетом и советом директоров.
      7. Проведите быстрый, но скрупулезный анализ всех внутренних систем, внешних связей и систем, а также систем со встроенными микропроцессорами, чтобы установить, какие из них могут быть подвержены негативному воздействию проблемы 2000 года.
      8. Оцените степень готовности этих систем к 2000 году. Определите характер и объем работы, которую необходимо провести для подготовки их к 2000 году. Определите критические сроки выхода ключевых систем из строя.
      9. Разработайте официальный технический план эффективной и упорядоченной модификации или замены систем, не соответствующих требованиям готовности к 2000 году.
      10. Незамедлительно приступайте к модификации или замене самых ценных систем, не пренебрегая при этом "внесистемными" аспектами проблемы 2000 года, такими как печатные бланки форм и другие материалы, на которых используется полное обозначение года.
      11. С помощью эффективных методов управления рисками организуйте проведение сложных и дорогостоящих работ по выявлению, тестированию и исправлению множества микропроцессорных встроенных систем, используемых на производстве, в управлении технологическими процессами, на транспорте, в системах охраны, связи, отопления, вентиляции и кондиционирования воздуха, экологического мониторинга и безопасности, подъемниках и другом оборудовании.
      12. Воплотите в жизнь корпоративный план по решению юридических вопросов, связанных со снижением риска предъявления судебных исков фирме, ее директорам и должностным лицам, а также с обеспечением максимальной готовности к 2000 году со стороны поставщиков и клиентов.
      13. Тщательно проверьте все системы, разработанные вашими специалистами и приобретенные у внешних поставщиков, прибегая, где это уместно, к помощи консультантов. Не подвергайте ваш бизнес риску, доверяясь непроверенным утверждениям поставщиков программного и аппаратного обеспечения и оборудования относительно его готовности к 2000 году.
      14. Активно контролируйте ваши деловые связи и готовность к 2000 году ваших поставщиков, клиентов, посредников и деловых партнеров. Внимательно следите за их успехами в подготовке к 2000 году, в необходимых случаях предлагайте свою помощь и будьте готовы разорвать не устраивающие вас отношения. Их неготовность к 2000 году может оказаться серьезной проблемой для вашего предприятия.
      15. Проводите гибкую политику кадрового управления по отношению к сотрудникам Штаба подготовки к 2000 году и подрядчикам, нацеливая их на достижение поставленных целей и долгосрочное сотрудничество. Не забывайте о том, что в мире в целом ощущается растущий дефицит опытных управленческих и технических кадров.
      16. Разрабатывайте и при необходимости внедряйте комплексные планы действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций в результате возможного отказа систем, жизненно-важных для хозяйственной деятельности вашей организации, а также аналогичных систем ваших ключевых поставщиков и клиентов.
 

                                                           Приложение 2



 
                Рекомендации по подготовке плана мероприятий

 

               в центральных исполнительных органах, иных

               государственных органах Республики Казахстан и             

                     подведомственным им организациям

_________________________________________________________________________


                Проведение комплексной инвентаризации и

                анализа имеющейся аппаратной, программной базы

                и информационных систем

                                      |

                Предварительное тестирование и устранение

                выявленных ошибок программного обеспечения и

                                компьютеров

                                      |

                Определение наиболее критичных и сложных систем

                               в инфраструктуре

                                      |

                Анализ каждой системы на предмет определения

                ресурсов и времени, которые потребуются для

                решения возможных проблем, связанных с

                переходом в 2000-ый год

                                       |

                Создание и утверждение списков программного

                обеспечения, компьютеров, имеющих проблемы с

                интерпретацией даты и подлежащих замене или

                                 модификации

                                       |

                Исследование рынка программного обеспечения

                на предмет наличия приложений и пакетов с

                корректной обработкой даты или же обновления

                (Upgrade) имеющихся программных продуктов до

                              более новой версии

                                        |

                Корректировка программных кодов, при наличии

                доступа к исходному тексту программ с

                последующим переносом на новую платформу

                исправленных программных продуктов

                                         |

                Отказ от программ, не подлежащих корректировке

                         по проблеме 2000-го года

                                         |

                Определение объемов работ по устранению выявленных

                недостатков на соответствие 2000-му году

                                          |

                Определение стоимости модернизации компьютерного

                оборудования, системных и прикладных программных

                средств по решению проблемы 2000-го года

                                           |

                Привлечение внешних организаций (разработчиков)

                для восстановления отказавших приложений, связанных

                            с технологическим процессом

                                            |

                Осуществление иных действий, связанных с заменой,

                   модернизацией компьютерного и программного

                                      обеспечения

                                             |

                 Планирование действий на случай непредвиденных

                 отказов в связи с наступлением 2000-го года



                                                     Приложение № 3



 
         Примерное содержание плана действий на случай возникновения

 

                            чрезвычайных ситуаций


Оглавление

Краткое изложение

Введение

1. Обоснование

2. Назначение

3. Охват

4. Аудитория

5. Связь с другими планами/отчетами

Организация

6. Организационная структура

7. Основные участники процесса чрезвычайного планирования в рамках

подготовки к 2000 году

Результаты анализов рисков

8. Оценка возможности принятия необходимых мер в чрезвычайных ситуациях

9. Приоритетность хозяйственной функции

10. Требование на случай чрезвычайных ситуаций

Процесс чрезвычайного планирования

11. Общее описание процесса

12. Инициирование процедуры чрезвычайного планирования

13. Детальное описание процесса

14. Жизненный цикл плана действий на случай возникновения чрезвычайных

ситуаций

Обучение методам чрезвычайного планирования

15. Цели и задачи

16. Потребности

17. Виды деятельности

Тестирование планов действий на случай возникновения чрезвычайных ситуаций

18. Цели и задачи

19. Потребности

20. Виды деятельности

Техническое сопровождение планов действий на случай возникновения

чрезвычайных ситуаций

21. Цели и задачи

22. Потребности

23. Виды деятельности


Приложение Чрезвычайные процедуры по поддержанию жизненно важных функций
 

                                                         Приложение № 4



 
             Сводный перечень критических дат
      1. Феномен "конца недели" (КН) в ГСМ
      В стандарте сигналов Глобальной системы место определения (ГСМ) для представления даты используется строго 13 бит (эти биты представляют собой сдвиг в единицах исчисления времени относительно обычной даты). В ГСМ время имеет две составляющие, отчитываемые относительно полуночи (универсальное время) 5 января 1980 года. Первой из них является номер недели ГСМ, а вторая - время недели (ВН). Когда в конце каждой недели ВН обнуляется, номер недели увеличивается на единицу. Цифровой счетчик недель ГСМ является 10-ти разрядным, поэтому максимальное число недель равняется 2(10), т.е. 1024. Следовательно, примерно в полночь 21-22 августа 1999 года фактическое значение даты превысит эту 13-ти битную величину, и оборудование не сможет генерировать правильную информацию о времени или местоположении.
      2. 9 сентября 1999 года = конец файла
      Во многих программах, написанных на языке Кобол, число 9999 означает "конец файла", и в то же время ему соответствует дата 9/9/99. Проблема заключается в том, что многие программы могут интерпретировать 9 сентября

 

1999 года, как команду завершения работы с программой. Вероятность этого

события весьма мала, однако ее необходимо учитывать и заранее принять

необходимые меры.

     3. 2000 год является високосным

     Если год делится на четыре (1998, 1992, 1996), это високосный год,

если только он не делится на сто (например, 1900). Но если год делится на

400 (например, 2000), он является високосным. Следовательно, системы,

которые правильно интерпретируют дату 01/01/2000 как относящуюся к 2000, а

не к 1900 году, могут "подумать", что за 28 февраля 2000 года следует 1

марта 2000 года.

     4. Сводный перечень некоторых критических дат

______________________________________________________________________

31/12/1899        !Тест для проверки правильности вычислений возраста!

                  !и даты рождения                                   !

---------------------------------------------------------------------!

01/01/1970        !Тест на переполнение по банковским закладным (30)

01/01/1996        !Тест на переполнение для мэйнфреймов Unisys

01/01/1998        !Тест на признак 98 года или на 2 года вперед

01/01/1999        !Тест на признак 99 года или на 1 год вперед

29/02/1999        !Тест на неправильное определение високосного года

22/08/1999        !Тест не переполнение счетчика недель ГСМ

09/09/1999        !Особая величина: может означать "тестовую дату" или

                  !"отсутствие срока окончания действия"

31/12/1999        !Тест на окончание века

01/01/2000        !Тест на переполнение 2-разрядного счетчика лет

01/01/2000        !Тест на первый календарный день нового года

03/01/2000        !Тест на первый рабочий день нового года

03/01/2000        !Тест для проверки смены дня недели (среда)

10/01/2000        !Тест на первую 9-ти символьную дату

14/01/2000        !Тесты на ретроспективные вычисления для 5-, 15-,       

                  !30-дневных периодов      

31/01/2000        !Тест на последний рабочий день и календарный день месяца

28/02/2000        !Тест на последний день месяца 2000 года до наступления 

                  !первого високосного дня нового века

29/02/2000        !Тест на високосный год

29/02/2000        !Тест на обработку прошлых дат для 45-, 60- и 90-дневных

                  !периодов

30/02/2000        !Несуществующий день 2000

31/03/2000        !Тест для проверки последнего рабочего и календарного дня

                  !в конце квартала

01/07/2000        !Тест на последний рабочий день недели

01/08/2000        !Тест на обработку конца недели (суббота)

01/09/2000        !Тест на обработку конца недели (воскресенье)

10/10/2000        !Тест на первую 10-символьную дату

31/12/2000        !Тест на 366-й день года

01/01/2001        !Тест на определение ХХI-века

01/01/2001        !Тест на переполнения для систем Tandem

29/02/2001        !Тест на несуществующий високосный год

01/01/2010        !Тест на переполнение для библиотеки ANSI C

30/09/2034        !Тест на переполнение для функции времени UNIX

19/01/2038        !Тест на переполнение для систем UNIX

18/09/2042        !Тест на переполнение для IBM SYSТЕМ/360

29/02/2100        !Тест на несуществующий високосный год

00/00/2000        !Особая величина

_______________________________________________________________________


Источник: Американская больничная ассоциация, Информационный центр по

проблеме 2000 года.



                                       Приложение № 5 Таблица 1




                                       Приложение к отчету от______



 
 
                          Сводная таблица

 

                  по состоянию на____________

        по информационным системам, не соответствующих проблеме

                 2000 года и используемых в_________________

_________________________________________________________________________

Группа  !Количество!Корректирующие меры !Тестирование !План управления !

систем  ! систем   !                    !             !    риском      !  

        !          !--------------------!-------------!----------------!

        !          !окончено!не окончено!оконче-!не   !установ-!не ус- !

        !          !        !           !но     !окон-!лено    !танов- !

        !          !        !           !       !чено !        !лено   !

-----------------------------------------------------------------------!

Пример заполнения: !        !           !       !     !        !       !

-----------------------------------------------------------------------!

Группа 1      3        1         2                 3       3    

Группа 2      6        3         3          2      4       6

Группа 3      21       15        6          10     11              21

Всего         30       19       11          12     18       9      21

________________________________________________________________________


           Должность, Ф.И.О., подпись ответственного исполнителя


     Примечание.

     1. Группы приоритетов информационных систем:


 
          Группа 1. Системы, оказывающие воздействие на здоровье, безопасность или окружающую среду и представляющие угрозу жизни, безопасности и целостности окружающей среды.
         Группа 2. Системы, оказывающие воздействие на функционирование отрасли и представляющие угрозу значительных потерь в экономике, отрасли.
         Группа 3. Остальные системы.
      2. Местные исполнительные органы представляют данные в разрезе отраслей экономики частного сектора.
 

                                              Приложение 5. Таблица 2




                                              Приложение к отчету от____



 
 
                     Сводная таблица финансового аспекта

 

            по состоянию на________________________________

        по информационным системам, не соответствующих проблеме

                 2000 года и используемых в_________________

_____________________________________________________________________

Группа!Ответственный!    Дата  !Расчетная!Бюджетные   !Сэкономленные!

систем!             !завершения! сумма   !ассигнования! средства    !

      !             !          !расходов !            !             !

--------------------------------------------------------------------!


(продолжение таблицы)

______________________________________________________________

Дефицит!Расходы на отчетную дату!Окончательная сумма расходов!

-------------------------------------------------------------!


Примечание.


 
1. Группа систем - определена в примечании к таблице 1
2. Ответственный - Ф.И.О. Сотрудника, отвечающего за организацию контроля и написания отчетов по организации
3. Дата завершения - предполагаемая дата завершения мероприятий в рамках программы подготовки к 2000 году
4. Расчетная сумма расходов - сумма, которая необходима организации по ее расчетам на реализацию программы подготовки к 2000 году
5. Бюджетные ассигнования - сумма, выделяемая организации на реализацию программы 2000 года за счет средств бюджета
6. Сэкономленные средства - сумма, сэкономленная организацией за счет перераспределения внутренних ресурсов
7. Дефицит - сумма недостающих средств, необходимых на финансирование программы подготовки к 2000 году
8. Расходы на отчетную дату - сумма средств, израсходованных на реализацию программы подготовки к 2000 году по состоянию на отчетную дату
9. Окончательная сумма расходов - сумма средств, израсходованных на реализацию завершенных компонентов программы подготовки к 2000 году
10. Группа систем - определена в примечании к таблице 1
11. Местные исполнительные органы представляют данные в разрезе отраслей экономики частного сектора
 

                                  Приложение N 5. Таблица 3




                                  Приложение к отчету от_________



 
 
                     Отчет по состоянию на_________________

 

              по аппаратным средствам, не соответствующих проблеме

              2000 года и используемых в_______________________


Инвентаризация завершена______________

Уточнение данных инвентаризации завершено__________

______________________________________________________________________

№ !Наименование !Количество ! В том числе  !         Из них          !

п/п!оборудования !единиц обо-!не соответст- !-------------------------!

   !             !рудования, !вующих 2000   !используемых!используемых!

   !             !всего      !году          !в группе 1  !в группе 2  !   

----------------------------------------------------------------------!

   !Сервера     

1 !Сервер 222/96/2    3           1                            1

   !ПЭВМ

2 !РС 486 24/2/240    300         300                         300

3 !РС 486 24/2/240     10          10     

   !Итого              313         310                         300

----------------------------------------------------------------------


(продолжение таблицы)

_______________________________________________________________________

                               План                                   !

----------------------------------------------------------------------!

Корректирующие!    Срок завершения      !Сумма предполага-!В том числе  

     меры     !-------------------------!емых расходов,   !дефицит        

              !меры!повторного!установки!тыс. тенге       !средств, тыс.

              !    !тестирова-!у пользо-!                 !тенге

              !    !ния       !вателя   !                 !

------------------------------------------------------------------------

Замена мате-

ринской платы  14.09   30.09    16.10         700.0


Замена на новый 08.10  20.10    01.11      36 000.0           20 000.0

Ручная установка

часов

                                           36 700.0           20 000.0

-----------------------------------------------------------------------   

(продолжение таблицы)

____________________________________________

              Факт                         !

-------------------------------------------!

Дата завершения               !Сумма факти-!

------------------------------!ческих рас- !

коррекция!повторного!установки!ходов, тыс. !

         !тестирова-!у пользо-! тенге      !

         !ния       !вателя   !            !

-------------------------------------------!


    Должность, Ф.И.О., подпись ответственного исполнителя


Примечание.

1. Аппаратные средства приводятся в порядке следования типов:

Мэйнфреймы

Сервера

Рабочие станции

ПЭВМ

Коммуникационное оборудование

Оборудование с встроенными микропроцессами

2. По количеству единиц оборудования несоответствующих 2000 году приводится

их количество в разрезе групп приоритетов


 
       Группа 1. Средства, используемые в системах оказывающих воздействие на здоровье, безопасность или окружающую среду и представляющих угрозу жизни, безопасности и целостности окружающей среды
      Группа 2. Средства, используемые в системах, оказывающих воздействие на функционирование отрасли и представляющих угрозу значительных потерь в экономике, отрасли
      3. Сроки приводятся числом, месяцем
 

                                  Приложение N 5. Таблица 4




                                  Приложение к отчету от_________



 
 
                     Отчет по состоянию на_________________

 

              по программным продуктам, не соответствующих проблеме

              2000 года и используемых в_______________________


Инвентаризация завершена______________

Уточнение данных инвентаризации завершено__________

--------------------------------------------------

   !                      !           План

   !                      !_______________________

№ !Продукт (тип,         !Корректирующие меры   !   

п/п!наименование,         !                      !

   ! версия)              !                      !

-------------------------------------------------!

   !Пример заполнения:    !                      !

1  !ОС Unix 5.02          !Коррекция патчем      !

...!                      !                      !    

   !Группа 2:             !                      !

6  !ИС Комплексная система!Корректировка кода    !

   !управления долгом     !                      !

   !итого                 !                      !

-------------------------------------------------!


     (продолжение таблицы)

__________________________________________________________

                               План                       !

----------------------------------------------------------!   

Срок завершения           !Сумма предполага-!В том числе  !  

--------------------------!емых расходов,   !дефицит      !  

меры !комплек-го!установки!тыс. тенге       !средств, тыс.!

     !тестирова-!у пользо-!                 !тенге        !

     !ния       !вателя   !                 !             !

----------------------------------------------------------!

03.06!15.06     !  21.11   !         -      !     -       !

10.08!25.08     !  10.09   !    297,2       !     -       !

     !          !          !    297,2       !     0       !

----------------------------------------------------------! 


(продолжение таблицы)

____________________________________________

              Факт                         !

-------------------------------------------!

Дата завершения               !Сумма факти-!

------------------------------!ческих рас- !

коррекция!комплекс -!установки!ходов, тыс. !

         !ного тес -!у пользо-! тенге      !

         !тирования !вателя   !            !

-------------------------------------------!

11.06    !  23.06   !    -    !     -      !

06.08    !  20.08   !  10.09  !    297,2   !

         !          !         !    297,2   !

-------------------------------------------!

    Должность, Ф.И.О., подпись ответственного исполнителя

Варианты корректирующих мер:

Замена на продукт версии...

Коррекция патчем

Изъятие из производства

Корректировка кода

Замена на новую ИС

_______________________________________________________________________   


Примечание.


 
       1. Системные программные средства приводятся в порядке следования типов (операционные системы, системы управления базами данных, инструментальные средства разработки программ, информационные системы)
      2. Прикладные информационные системы по группам в порядке определенных

 

приоритетов:

     Группа 1. Системы, оказывающие воздействие на здоровье, безопасность

или окружающую среду и представляющие угрозу жизни, безопасности и

целостности окружающей среды

     Группа 2. Системы, оказывающие воздействие на функционирование отрасли

и представляющие угрозу значительных потерь в экономике, отрасли

     Группа 3. Остальные системы

     3. Сроки приводятся числом, месяцем    


Специалисты: (Умбетова А.М.,

              Склярова И.В.)