Жоғары кәсіптік білім беретін білім беру ұйымдарында мемлекеттік аттестаттауды жүргізу тәртібі жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2000 жылғы 18 қазандағы N 1001 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әдідет министрлігінде 2000 жылғы 7 қараша N 1278 тіркелді. Күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2003 жылғы 13 ақпандағы N 79 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 7 маусымдағы "Бiлiм туралы" Заңына сәйкес және Қазақстан Республикасы Yкiметiнің 1999 жылғы 3 қыркүйектегi N 1305 "Бiлiм беру ұйымдарын мемлекеттiк аттестаттау туралы Ережесiн бекіту туралы" Қаулысын орындау үшiн Бұйырамын:
1. Қоса берiлiп отырған "Жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдарында мемлекеттiк аттестаттауды жүргiзу тәртiбi туралы Нұсқаулық" бекiтiлсiн.
2. Жоғары бiлiм департаментi (Ә.Ә. Әбжаппаров):
1) осы бұйрықты белгiленген тәртiпте Қазақстан Республикасы Әділет министрлiгiне мемлекеттiк тiркеуден өткiзуге ұсынсын;
2) осы бұйрықты жоғары оқу орындары назарына жеткiзсiн.
3. Осы бұйрық мемлекеттiк тiркеуден өткен күнiнен бастап күшiне енедi.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-Министр Ә.С. Ахметовке жүктелсiн.

Министр

Қазақстан Республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнің
2000 жылғы 18 қазандағы
N 1001 бұйрығымен бекiтiлген

Жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдарында
мемлекеттiк аттестаттауды жүргiзу тәртiбi туралы
Нұсқаулық
1. Жалпы ережелер

1. Жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдарында мемлекеттiк аттестаттауды жүргiзу тәртiбi туралы осы Нұсқаулық (бұдан әрi - Нұсқаулық) Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 7 маусымдағы "Бiлiм туралы" Заңына , Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1999 жылғы 3 қыркүйектегi N 1305 "Бiлiм беру ұйымдарын мемлекеттiк аттестаттау туралы Ережесiн бекiту туралы" қаулысына (бұдан әрi - Қаулы) сәйкес әзiрлендi.
Нұсқаулық ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысандарынан тәуелсiз, жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдарын мемлекеттiк аттестаттаудан өткiзудiң тәртiбi мен бiрыңғай талаптарын белгiлейдi.
2. Мемлекеттiк аттестаттаудың мақсаты - жоғары кәсiптiк бiлiм мамандарын дайындау мазмұнының, деңгейiнiң және сапасының жоғары кәсiптiк бiлiмнiң мемлекеттiк жалпы мiндеттi стандарттары талаптарына сәйкестiгiн қамтамасыз ету болып табылады.
3. Жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдарын мемлекеттiк аттестаттау (бұдан әрi - Аттестаттау) олардың ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысандарынан тәуелсiз, жоспарлы тәртiппен, бiрыңғай нормативтiк және ұйымдастырушылық-әдiстемелiк негiзде, Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi (бұдан әрi - Министрлiк) 5 жылда бiр рет жүргiзедi.
Жаңадан ашылған жоғары оқу орнының бiрiншi аттестатталуы бiлiм беру қызметiне құқық беретiн лицензияның алынуынан үш жыл өткеннен кейiн және сәйкестi деңгейдегi мамандардың бiрiншi шығарылуы мерзiмiнен кем емес жағдайда жүргiзiледi.
4. Бiлiм беру ұйымдарының филиалдары аттестаттауды Жоғары оқу орны құрамында өтедi. Осы нұсқаулықтың 13 және 29 тармақтарына сәйкес ЖОО филиалдарына олардың басты ЖОО-на сияқты талаптар қойылады. ЖОО филиалын оның орналасқан жерiне Аттестаттау комиссиясының мүшелерi барып, тексерiс қорытындыларын басты ЖОО-дағы Аттестаттау комиссиясының қорытынды анықтамасына қосады.
5. Қазақстан Республикасының кеңiстiгiнде құрылған және қызмет атқаратын халықаралық және шетел оқу орындары мен олардың филиалдары, егерде Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық келiсiмдер бойынша басқадай тәртiп белгiленген болмаса, онда Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарына қойылған тәртiп бойынша аттестатталады.
6. Оқу орнының басшылығы "Жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдарын мемлекеттiк аттестаттау бағдарламасында" (бұдан әрi - Аттестаттау бағдарламасы) көрсетiлген шынайы анық мәлiметтердiң толық көлемде ұсынылуын қамтамасыз етедi және оны өткiзу жөнiндегi қажеттi ұйымдастыру шараларын iске асырады.
7. Жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдарын аттестаттау кезiнде келесi жағдайлар белгiленедi:
1) бiлiм беру ұйымының сәйкестi деңгейдегi бiлiм бағдарламалары бойынша оқытуды ұйымдастыру және негiзгi мiндеттi бағдарламалардың мазмұнының мiндеттi минимумы бөлiгіндегi бағыттары кезiндегi мемлекеттiк жалпы мiндеттi стандарттар талаптарының сақталынуы; бiлiм алушылардың оқу жүктемесiнiң ең көп көлемi; бiлiм беру ұйымдарымен iске асырылатын оқу жоспарларын, бiлiм беру бағдарламаларын сараптау негiзiнде негiзгi мiндеттi бағдарламалардың, оқу үрдiсi кестесiнiң және сабақтар кестесiнiң толық орындалуы;
2) бiлiм беру үрдiсiнiң мақсаттары мен мiндеттерiне бiлiм алушылардың медициналық-әлеуметтiк жағдайларының және материалдық-техникалық базаның сәйкестiгi, оқу-әдiстемелiк және ғылыми-зерттеу жұмыстарының жағдайы, штаттардың жинақталуы, бiлiм беру үрдiсiне қатысушылардың құқықтарының сақталынуы, олардың әлеуметтiк қорғалуы, жоғары оқу орындарына қойылатын талаптарға сәйкестiгi;
3) бiлiм саласындағы заңнамамен және нормативтiк құқықтық актiлермен бекiтiлген басқа да талаптардың орындалуы.

2. Аттестаттауды ұйымдастыру

8. Келесi оқу жылында жоспарлы аттестаттауды өткiзу кестесi Министрлiкпен оқу жылының маусым айында бекiтiледi. Аттестаттауды өткiзу жөнiндегi тапсырыстар оқу орындарымен кестенi құру басталмай тұрып бiр ай бұрын берiледi. Аттестаттауды өткiзу кестесi жоғары кәсiптiк бiлiм ұйымдарына 3 ай бұрын жеткiзiледi.
9. Жоғары оқу орнын аттестаттау алдында ЖОО-ның өзiн-өзi аттестаттауы болады.
Өзiн-өзi аттестаттаудың төмендегiдей тәртiбi ұсынылады:
1) ЖОО-ның өзiн-өзi iшiнара аттестациялау комиссиясы (бұдан әрi - Комиссия) ЖОО-ның басшысының бұйрығымен құрылып, уақыты мен жұмыс мерзiмi анықталады;
2) Комиссия құрамы ЖОО-ның Ғылыми кеңесiмен белгiленiп, оның басшысының бұйрығымен бекiтiледi. Комиссия құрамына Ғылыми кеңес мүшелерi, құрылымдық буындардың жетекшiлерi, тәжiрибелi оқытушылар және мемлекеттiк орган, бiлiм мекемелерi, меншiктiң кез-келген нысанындағы негiздi өндiрiстердiң өкiлдерi кiруi мүмкiн. Комиссия жұмысына оқу орындарында басқарушы қызмет атқаратындардан тағайындалған төраға жетекшілік жасайды.
3) Комиссия өз жұмысында Аттестаттау бағдарламасын басшылыққа алады;
4) бұл жұмыста факультеттердiң, кафедралардың және оларға бекiтiлген мамандықтардың өзiн-өзi аттестаттауы жүргiзiледi. Факультеттердiң, кафедралардың және оларға бекiтiлген мамандықтардың өзiн-өзi аттестаттауы материалдарының негiзiнде Комиссия жоғары оқу орнының аталған құрылымдық буындарының, сондай-ақ мамандықтарының аттестатталғаны (аттестатталмағаны) туралы шешiм қабылдайды;
5) барлық факультеттердi, кафедраларды, мамандықтарды аттестаттау қорытындысы бойынша жалпы жоғары оқу орнын өзiн-өзi аттестаттау туралы анықтама дайындалады;
6) Комиссияның жұмыс нәтижелерi қорытындылары жоғары оқу орнының Ғылыми кеңесiнде талқыланып, оның қызметiне баға берiледi және соның негiзiнде тиiстi шешiм қабылданады.
10. Жоғары оқу орнының Ережесiне сәйкес, алдын-ала талдау және Аттестация кезiнде пайдалану үшiн, Аттестаттау бағдарламасы бойынша өткiзiлген өзiн-өзi аттестаттау материалдарын, Аттестаттау кестесiне енгiзiлген мерзiм бойынша бiр айдан кешiктiрiлмей, Аттестаттау басталғанша Министрлiкке ұсынылады.
11. Аттестаттау комиссиясы Аттестация басталмай тұрып 10 күн бұрын бiлiм саласындағы орталық атқару органы бұйрығыменен құрылады және бекiтiледi. Аттестаттау комиссиясының жұмысын Министрлiктiң қызметкерi басқарады және ол өзiн-өзi аттестаттау материалдарымен танысып, сәйкестi бағасын бередi (талдайды).
12. Қаулыға сәйкес Аттестаттауды өткiзу мерзiмi 10 күннен артық болмауы керек. Кейбiр жағдайларда бiлiм саласындағы орталық атқару органының шешiмi бойынша бұл мерзiмдi 3 күнге ұзартуға болады. Аттестаттау жөнiндегi комиссия жұмысы Аттестаттау бағдарламасына сәйкес жүргiзiледi. Комиссия мүшелерi ұсынылған материалдарды талдайды, iрiктеп бiлiм алушылардың бiлiмiн тексередi, алынған нәтижелердi өзiн-өзi аттестаттау нәтижелерiмен салыстырады. Бөлiмшелердi тексеру қорытындылары бойынша анықтамаларды комиссия мүшелерi дайындайды. Тексеру нәтижелерiмен бөлiмше басшыларын таныстырады, бұл туралы анықтамада сәйкестi жазба жазылады.
13. Аттестаттау комиссиясына бiлiм беру ұйымы мынадай құжаттарды бередi:
1) бiлiм беру қызметiне лицензия;
2) оқу орнының Жарғысы;
3) әрбiр бөлiмшелер және жалпы оқу орны бойынша өзiндiк
аттестаттаудың материалдары;
4) өзiндiк аттестаттауға пайдаланылған бақылау жұмыстарының түрлерi;
5) жоғары кәсiптiк бiлiмнiң мемлекеттiк жалпы мiндеттi білiм
стандарттары;
6) оқу жоспарлары (типтiк және жұмыс) және сабақтар кестесi (оқыту түрлерi бойынша);
7) барлық оқу жоспарлары бойынша оқу бағдарламалары (типтiк және жұмыс);
8) тәжiрибелердiң барлық түрi бойынша бағдарламалар, тәжiрибе
базаларымен келiсiмдер, оқушыларды тәжiрибе базаларына бекiту туралы бұйрық және оқушылардың (бiлiм алушылардың) тәжiрибе өткенi туралы есептерi;
9) оқу зертханаларының тiзiмi және оларды оқу процесiнде пайдалану туралы хабарлама;
10) бiлiм алушылардың өзiндiк жұмысын ұйымдастыру туралы әдiстемелiк әзiрлемелерi;
11) кiтап қоры туралы анықтама және оны толықтыру динамикасы;
12) бiлiм алушыларды қабылдау, ауыстыру, орнына келтiру және шығару туралы бұйрықтар;
13) қабылдау тәртiбi, абитуриенттердiң бiлiм деңгейiн бақылау түрлерi, қабылдау комиссиясының кейiнгi 5 жылдағы есебi;
14) бiлiм алушылардың аралық сынақтар тапсырулары туралы
қорытындылары, оқу жоспарына сабақтар бойынша емтихан билеттерi
(тестер);
15) кейiнгi 3 жылдағы бiлiм алушыларды қорытынды аттестаттаудан өткiзу үшiн құрылған мемлекеттiк аттестаттау комиссия төрағаларын бекіту туралы бұйрықтар және олардың жұмысы туралы есебi;
16) оқу бiтiрушiлердiң, кейiнгi үш жылдағы дипломдық тақырыптарын бекiту туралы бұйрықтары, мемлекеттiк емтихан өткiзу туралы емтихандық билеттер, кейiнгi 3 жылғы дипломдық жұмыстар;
17) оқу бiтiрушiлерге берiлетiн оқу жоспарында көрсетiлген сабақтар тiзбесi қосымша келтiрiлген құжаттың үлгiсi;
18) оқу бiтiрушiлердiң кейiнгi 3 жылғы еңбекке орналасуы жайлы
мәлiметтер, оқу бiтiрушiлердiң сапасы туралы сын-пiкiрлер;
19) кейiнгi 5 жылғы статистикалық есебi;
20) өткен аттестаттаудың кемшiлiктерiн жою туралы есептерi.

3. Мемлекеттiк аттестаттау кезiнде бiлiм
алушыларды тестiлеуден өткiзу ережелерi

14. Министрлiктiң Бiлiм беру мен тестiлеудiң мемлекеттiк стандарттарының ұлттық орталығымен (БТМС ҰО) жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн білiм беру ұйымдарын Аттестаттау кезiнде жоғары және бiтiрушi курстар бiлiм алушыларын тестiлеуден өткiзедi.
15. Тестiлеудiң мақсаты - бiлiм алушылардың бiлiм сапасын бағалау, бiлiм деңгейiнiң белгiленген мемлекеттiк жалпы мiндеттi бiлiм стандарттарына сәйкестiгiн анықтау.
16. Аттестатталатын жоғары кәсiптiк бiлiм беретiн бiлiм беру ұйымдары бiлiм алушыларды тестiлеудi ұйымдастыру үшiн:
1) Аттестация басталуға 1 ай қалғанда БТМС ҰО мамандықтар, тiл бөлiмдерi және курстық тұрғыдан, осы оқу жылының күндiзгi оқыту нысаны бойынша студенттер құрамы туралы мәлiметтерiн ұсынады;
2) тестiлеудi өткiзу үшін БТМС ҰО қызметкерлерiн техникалық құралдармен (жеке компьютер, принтер және т.б.) және аудиториялармен қамтамасыз етедi;
3) маркерлiк сканермен қамтамасыз ету мүмкiндiгiн iздестiредi. Егерде ЖОО-да маркерлiк сканер болмаса, онда оны Аттестаттау комиссиясы қамтамасыз етуi керек.
17. Тестiлеу келесi негiзде жүргiзiледi:
Тестiк тапсырманы құрау мұнда есеп жағдайы және барлық қажеттi мәлiметтер тұжырымдалады; жауаптарда сан немесе әрiп түрiндегi шешудiң нәтижелерi бiрнеше вариант болуы мүмкiн, оның бiреуi ғана дұрыс болады.
Тестiк тапсырмалардың мәлiметтер базасын жасау - тестiк тапсырманың электрондық жорамал түрiнде кестеде көрсетiле отырып, бiр-бiрiмен байланыстағы кестелер түрiндегi тестiк тапсырмалар жиынтығы.
Сұрақтар кiтапшасын басып шығару, қағазға түсiрiлген тестiленетiн әр бiлiм алушыға емтихан кезiнде берiлетiн тестер жинағы.
Жауап парағын ресiмдеу - компьютерде өңдеу үшiн машина тiлiне ақпаратты аударатын арнайы автоматты есептеу құрылғысы (маркерлiк сканер) арқылы өтетiн тестiленушiнiң өзi туралы мәлiметтерi мен жауаптарды жазуға арналған бiлім алушыны тестiлеу кiру және шығу құжаты.
18. Жоғары курс бiлiм алушыларын тестiлеу кезiнде әлеуметтiк-iзгiлендiру, жаратылыстану-ғылыми, жалпы кәсiптiк және арнайы пәндер тiзбелерiнен шығатын, тестiлеуге арналған пәндер тiзбесi мамандықтың оқу-әдiстемелiк бiрлестiгiмен (ОӘБ) анықталынады.
Бiтiрушi курстар бiлiм алушыларын тестiлеу кезiнде пәндер тiзбесi жалпы кәсiптiк және арнайы пәндер циклымен анықталынады.
19. Бiлiм алушыларды тестiлеудi өткiзуге арналған пәндер саны 3-тен 8-ге дейiн болуы керек.
Тестiлеудi өткiзу кезiндегi тестiк тапсырмалардың жалпы саны - 120.
Тестiлеу кезiнде бiр тестiк тапсырмаға жауап беру үшiн 15 минут уақыт бөлiнедi.
20. Тестiлеу нәтижелерi мамандықтар бойынша емтихан ведомостары және "Жоғары және бiтiрушi курстар бiлiм алушыларын тестiлеу нәтижелерi" интеграциялық құжаты түрiнде берiледi.

4. Тестiлеудi өткiзу технологиясы

21. Аттестаттау комиссиясының төрағасы (төрайымы) аттестатталатын бiлiм беру ұйымының басшысымен бiрлесе отырып, аттестация басталуға 5 күн қалған кезде бiлiм алушыларды тестілеудi өткiзудiң кестесiн келiстiредi. Білiм алушылардың бiлiмiн тестiк бақылауды өткiзуге Аттестаттау комиссиясының төрағасы (төрайымы) және БТМС ҰО өкiлi жауапты. Бiлiм алушыларды нақты тестiлеудi БТМС ҰО өкiлi iске асырады.
22. Аттестатталатын бiлiм беру ұйымына келгеннен кейiн БТМС ҰО өкiлі:
1) Аттестаттау комиссиясының төрағасына (төрайымына) БТМС ҰО емтихан материалдарын сақтауға беруi керек;
2) бiлiм алушыларды тестiлеу аудиторлық қорының дайындығын тексеруi керек;
3) бiлiм алушыларды тестiлеу нәтижелерiн өңдеу үшiн техникалық
құралдарды дайындауы керек;
4) аттестатталатын бiлiм беру ұйымының қызметкерлерi арасынан
аудитория бойынша кезекшiлер тiзiмiн бекiтуi керек;
5) кезекшiлердi аудиториялар бойынша бөлiп, олармен нұсқаулық өткiзуi керек;
6) аудитория бойынша кезекшiге тестiленетiн бiлiм алушылардың тiзiмiн беруi керек.
23. Бiлiм алушыларды тестiлеудi өткiзу кезiнде аудитория бойынша кезекші:
1) бiлiм алушылардың санын тiзiм бойынша тексеруi керек;
2) бiлiм алушылардың аудиторияға орналасуын бақылауы керек;
3) жауап парағын толтыру, сұрақтар кiтапшасымен жұмыс iстеу
ережелерiн түсiндiруi керек.
24. Емтихандық материалдар пакетiн емтихан болатын күнi бiлiм беру ұйымының басшысы мен Аттестаттау комиссиясының төрағасының (төрайымының) қатысуымен БТМС ҰО өкiлi ашады. Емтиханда әр бiлiм алушы емтихандық материалдар жинағын алады.
25. Тестiлеу бiткеннен кейiн БТМС ҰО өкiлi Аттестаттау комиссиясы төрағасының (төрайымының) қатысуымен емтихандық материалдарды жинап алады. Білiм алушылардың тiзiмiне сәйкес тестiлеуге қатысқандардың және келмегендердiң нақты саны белгiленедi.
Емтихандық материалдар, пайдаланылмаған және бүлдiрiлген жауаптар парақтары конвертке салынады, мөрленедi және Аттестаттау комиссиясының төрағасына (төрайымына) берiледi.
26. Жауаптар парақтарын санау маркерлiк сканердiң көмегімен жасалады. Бiлiм алушыларды тестiлеудiң нәтижелерiн өңдеу арнайы бағдарламалық кешенмен iске асырылады:
1) мамандықтар бойынша студенттердi тестiлеу жиынтығының емтихан ведомосы;
2) "Жоғары және бiтiрушi курстар бiлiм алушыларын тестiлеу нәтижелерi" интеграциялық құжаты берiледi.
27. Бiлiм алушыларды тестiлеудiң нәтижелерiн талдауды Аттестаттау комиссиясы iске асырады.
28. Бiлiм алушыларды тестiлеудiң нәтижелерi туралы ақпарат мамандықтар бойынша рейтингті беру және одан әрi мониторинг жүргізу үшiн БТМС ҰО жеке есептеу желiсiнiң мәлiметтер базасына енгiзiледi.

5. Қорытынды ережелер

29. Аттестаттау комиссиясының төрағасы (төрайымы) жеке бөлiмшелердi тексеру нәтижелерiн талдап қорытады және қорытынды анықтаманы (ЖОО-ны мемлекеттiк аттестаттау қорытындылары туралы Аттестаттау комиссиясының түйiндемесi) дайындайды. Ол мынадай бөлiмдерден тұрады:
1) ЖОО-ның жалпы сипаттамасы;
2) мамандар әлеуетi (кадрлық әлеуетi);
3) оқу-әдiстемелiк жұмысы;
4) ғылыми-зерттеу жұмысы;
5) материалдық және әлеуметтiк негiзi (қоры);
6) халықаралық әрiптестiк;
7) мамандықты аттестаттау;
8) кемшiлiктер мен ескертулер;
9) ұйғарымдар мен ұсыныстар.
ЖОО-ның мемлекеттiк аттестаттау қорытындылары туралы Аттестаттау комиссиясының түйiндемесiне қосымшалар:
1) ЖОО қызметiнiң негiзгi көрсеткiштерi (1 қосымша);
2) ЖОО құрылымы (2 қосымша);
3) ЖОО ректоратының құрамы (3 қосымша);
4) оқыту нысанына қарай студенттер құрамы (саны) туралы мәлiмет (4 қосымша);
5) оқытушы-профессорлар құрамының (ОПҚ) саны мен сапасы
(5 қосымша) жөнiндегi құжаттар қоса берiледi.
Комиссия қорытындыларымен оқу орнының басшысы танысады. Қорытынды анықтамаға комиссия мүшелерiнiң барлығы қол қояды.
Аттестатталатын ЖОО-ның Ғылыми кеңесiнiң отырысында аттестаттау комиссиясының төрағасы (төрайымы) қорытынды анықтамамен сөз сөйлеп, ЖОО-ны Министрлiк тарапынан аттестаттау (немесе аттестаттамау) туралы қолдауын сұрайды.
30. Аттестаттау комиссияның түйiндемесi жоғары оқу орнының аттестатталуы немесе аттестатталмауы туралы Аттестация жүргiзетiн басқару органына шешiм қабылдауға және бұйрық шығаруға негiз болып табылады. Аттестаттау туралы оң шешiм жоғары оқу орнының бiлiм беру қызметi құқығын растады. Аттестаттау туралы терiс шешiм бiлiм беру қызметiнiң лицензиясын уақытша тоқтатуға негiз болады.
31. Аттестаттау комиссияның алқалы шешiмi түпкiлiктi болып табылады және бiлiм беру ұйымдарының мемлекеттiк басқару органдары қайта қарай алмайды. Аттестаттау комиссияның шешiмi белгiленген заңнамалық тәртiпте бiлiм беру ұйымдарының арыздануы бойынша қаралуы мүмкiн.
32. Аттестатталатын бiлiм беру ұйымдарының шағым арыздарын қарастыру жөнiндегi Республикалық аттестаттау комиссиясы аттестатталатын бiлiм беру ұйымдарының шағым арыздарын қарауға өкiлеттi.

Об утверждении Инструкции о порядке проведения государственной аттестации организаций образования, дающих высшее профессиональное образование

Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 18 октября 2000 года N 1001 Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 ноября 2000 года N 1278. Утратил силу - приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 13 февраля 2003 года N 79 (V032192)

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 7 июня 1999 года "Об образовании" и во исполнение постановления Правительства Республики Казахстан от 3 сентября 1999 года N 1305 "Об утверждении Положения о государственной аттестации организаций образования" приказываю:
1. Утвердить прилагаемую Инструкцию о порядке проведения государственной аттестации организаций образования, дающих высшее профессиональное образование.
2. Департаменту высшего образования (Абжаппаров А.А.):
1) представить в установленном порядке настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан;
2) довести данный приказ до сведения вузов.
3. Настоящий приказ вступает в силу со дня государственной регистрации.
4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-Министра Ахметова А.С.

Министр

Утверждена приказом
Министерства образования и науки
Республики Казахстан
18 октября 2000 г. N 1001

Инструкция
о порядке проведения государственной аттестации организаций
образования, дающих высшее профессиональное образование

1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция о порядке проведения государственной аттестации организаций образования, дающих высшее профессиональное образование (далее - Инструкция) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан от 7 июня 1999 г. " Об образовании ", Положением о государственной аттестации организаций образования, утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 3 сентября 1999 г. N 1305 (далее - Положение).
Инструкция устанавливает единые требования и порядок проведения государственной аттестации организаций образования, дающих высшее профессиональное образование, независимо от ведомственной подчиненности и форм собственности.
2. Целью государственной аттестации является обеспечение соответствия содержания, уровня и качества подготовки специалистов высшего профессионального образования требованиям государственных общеобязательных стандартов высшего профессионального образования.
3. Государственная аттестация (далее - Аттестация) организаций образования, дающих высшее профессиональное образование, осуществляется Министерством образования и науки Республики Казахстан (далее - Министерство) в плановом порядке на единой нормативной и организационно-методической основе независимо от ведомственной подчиненности и форм собственности один раз в 5 лет.
Первая аттестация созданного высшего учебного заведения проводится не ранее чем через три года после получения лицензии на право ведения образовательной деятельности и не позднее срока первого выпуска специалистов соответствующего уровня.
4. Филиалы образовательных организаций проходят аттестацию в составе вуза. Согласно пунктам 13 и 29 настоящей Инструкции к филиалам вузов предъявляются те же требования, что и к головному вузу. Аттестация филиала вуза осуществляется по месту его расположения с выездом туда членов Аттестационной комиссии, которые по завершении аттестации филиала предоставляют ее результаты в Аттестационную комиссию, проводящую аттестацию головного вуза, для обобщения и составления итоговой справки об аттестации данного вуза.
5. Международные и иностранные учебные заведения или их филиалы, созданные и функционирующие на территории Республики Казахстан, подлежат аттестации на тех же условиях и в том же порядке, что и высшие учебные заведения Республики Казахстан, если иное не установлено международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.
6. Руководство учебного заведения должно обеспечивать представление полного объема достоверных данных, предусмотренных "Программой государственной аттестации организаций образования, дающих высшее профессиональное образование" (далее - Программа аттестации), и осуществлять необходимые организационные меры по ее проведению.
7. При аттестации организаций образования, дающих высшее профессиональное образование, устанавливаются:
1) соблюдение организацией образования требований государственных общеобязательных стандартов образования в части обязательного минимума содержания основных образовательных программ; максимального объема учебной нагрузки обучающихся; полноты выполнения основных обязательных программ на основе экспертизы учебных планов, образовательных программ, графика учебного процесса и расписания учебных занятий;
2) соответствие материально-технической базы и медико-социальных условий пребывания обучающихся целям и задачам образовательного процесса, состояния учебно-методической и научно-исследовательской работы, укомплектованности штатов, соблюдения прав участников образовательного процесса, их социальной защищенности требованиям, предъявляемым к высшим учебным заведениям;
3) соблюдение иных норм, установленных законодательными и нормативными правовыми актами в области образования.

2. Организация аттестации

8. График проведения плановой аттестации на учебный год утверждается Министерством в июне предшествующего аттестации учебного года и доводится до организаций высшего профессионального образования не менее чем за 3 месяца до ее осуществления.
9. Аттестации высшего учебного заведения предшествует процедура самоаттестации вуза, которая проводится им самостоятельно.
Рекомендуется следующий порядок проведения самоаттестации:
1) самоаттестация вуза и его филиалов проводится внутривузовской аттестационной комиссией (далее - Комиссия), которая создается приказом руководителя вуза, определяются время и срок ее работы;
2) состав Комиссии определяется Ученым советом вуза и утверждается его руководителем. В состав Комиссии могут входить члены Ученого совета, руководители структурных подразделений, опытные преподаватели, а также представители государственных органов, учреждений образования, базовых предприятий любой формы собственности. Работу Комиссии возглавляет председатель, назначаемый из числа руководящих работников учебного заведения;
3) в своей работе Комиссия руководствуется Программой аттестации;
4) данной работе предшествует самоаттестация факультетов, кафедр и закрепленных за ними специальностей. На основании материалов самоаттестации факультетов, кафедр и закрепленных за ними специальностей Комиссия принимает решение об аттестации (неаттестации) указанных структурных подразделений вуза, а также специальностей;
5) по итогам аттестации всех факультетов, кафедр, специальностей готовится справка о самоаттестации вуза в целом;
6) результаты работы Комиссии обсуждаются на Ученом совете вуза, дается оценка его деятельности и по ним принимается соответствующее решение.
10. В соответствии с Положением вузы, включенные в график аттестации, не позднее месячного срока до начала Аттестации представляют в Министерство материалы самоаттестации, проведенной по Программе аттестации, для их предварительного анализа и последующего использования при Аттестации.
11. Аттестационная комиссия формируется и утверждается приказом Министерства за 10 дней до начала аттестации. Работу Аттестационной комиссии возглавляет сотрудник Министерства, который предварительно знакомится с материалами самоаттестации и дает им соответствующую оценку (анализирует).
12. В соответствии с Положением срок проведения Аттестации - не более 10-ти дней. В отдельных случаях по решению Министерства срок может быть продлен на 3 дня. Работа Аттестационной комиссии проводится в соответствии с Программой аттестации. Члены Аттестационной комиссии анализируют представленные материалы, проводят выборочные контрольные опросы обучающихся, сравнивают полученные результаты с результатами самоаттестации. Подготовка справок по итогам проверки отдельных подразделений осуществляется членами Аттестационной комиссии.
13. Для Аттестационной комиссии организация образования (в том числе филиалы) представляет следующие документы:
1) лицензия на образовательную деятельность;
2) устав учебного заведения;
3) материалы самоаттестации в целом по учебному заведению и по каждому подразделению в отдельности;
4) формы контрольных заданий, используемые при самоаттестации;
5) государственные общеобязательные стандарты высшего профессионального образования по специальностям, по которым ведется подготовка специалистов в вузе;
6) учебные планы (типовые и рабочие) и расписания занятий (по формам обучения);
7) учебные программы (типовые и рабочие) всех дисциплин учебного плана;
8) программы всех видов практик, договоры о базах практики, приказы по закреплению обучающихся за базами практики и отчеты обучающихся о прохождении практики;
9) перечень учебных лабораторий и информация об их использовании в учебном процессе;
10) методические разработки по организации самостоятельной работы обучающихся;
11) информация о библиотечных фондах и динамике их обновления;
12) приказы о зачислении обучающихся, их переводе, восстановлении, отчислении;
13) правила приема, формы контроля знаний абитуриентов, отчеты приемных комиссий за последние пять лет;
14) результаты сдачи обучающимися промежуточных аттестаций, экзаменационные билеты (тесты) по дисциплинам учебного плана;
15) приказы об утверждении председателей государственных аттестационных комиссий по проведению итоговой аттестации обучающихся за последние три года и их отчеты по результатам работы;
16) приказы об утверждении тем выпускных дипломных работ (проектов) за последние три года, экзаменационные билеты для проведения государственных экзаменов, выпускные дипломные работы за последние три года;
17) образцы документов, выдаваемых выпускникам с приложением перечня дисциплин учебного плана;
18) сведения о трудоустройстве выпускников за последние три года и отзывы организаций о качестве подготовки специалистов;
19) формы статистической отчетности за последние пять лет;
20) отчет об устранении недостатков, выявленных предыдущей Аттестационной комиссией.

3. Правила проведения тестирования обучающихся
при государственной аттестации

14. При государственной аттестации организаций образования, дающих высшее профессиональное образование, Национальным центром государственных стандартов образования и тестирования (НЦГСОТ) Министерства проводится тестирование обучающихся старших и выпускных курсов.
15. Цель тестирования - оценка качества знаний обучающихся, выявление соответствия уровня образования установленным государственным общеобязательным стандартам образования.
16. Для проведения тестирования обучающихся аттестуемые организации образования, дающие высшее профессиональное образование:
1) представляют в НЦГСОТ сведения о контингенте обучающихся по очной форме обучения на текущий учебный год в разрезе специальностей, языковых отделений и курсов не позднее, чем за 1 месяц до начала аттестации;
2) обеспечивают сотрудников НЦГСОТ техническими средствами (персональный компьютер, принтер и др.) и аудиториями для проведения тестирования;
3) изыскивают возможность обеспечения маркерного сканера. В случае отсутствия маркерного сканера в вузе, он должен быть обеспечен Аттестационной комиссией.
17. Тестирование проводится на основе:
формирования тестового задания - задания, в котором формулируется условие задачи и все необходимые исходные данные; в ответах представлено несколько вариантов результата решения в числовом или буквенном виде, один из которых является правильным;
создания базы данных тестовых заданий - набора тестовых заданий в виде взаимосвязанных таблиц, где каждая запись таблицы представляет собой электронную версию тестового задания;
издания книжки-вопросника - сборника тестов, предоставляемого на экзамен каждому тестируемому обучающемуся на бумажном носителе;
оформления листа ответа - входного и выходного документа тестирования обучающихся, предназначенного для представления ответов и данных о тестируемом в форме, по которой специальное автоматическое считывающее устройство (маркерный сканер) переводит информацию на машинный язык для дальнейшей обработки на компьютере.
18. При тестировании обучающихся старших курсов перечень дисциплин для тестирования определяется Учебно-методическим объединением (УМО) специальности, исходя из перечня социально-гуманитарных, естественно-научных, общепрофессиональных и специальных дисциплин.
При тестировании обучающихся выпускных курсов перечень дисциплин определяется из цикла общепрофессиональных и специальных дисциплин.
19. Количество дисциплин для проведения тестирования обучающихся должно быть от 3 до 8. Общее количество тестовых заданий при проведении тестирования - 120. На тестирование отводится время из расчета 1,5 мин. на одно тестовое задание.
20. Результаты тестирования выдаются в виде экзаменационных ведомостей по специальностям и интегрированного документа "Результаты тестирования обучающихся старшего и выпускного курсов".

4. Технология проведения тестирования

21. Председатель Аттестационной комиссии совместно с руководителем аттестуемой организации образования не менее чем за 5 дней до начала аттестации согласовывает график проведения тестирования обучающихся. Председатель Аттестационной комиссии и представитель НЦГСОТ ответственны за проведение тестового контроля знаний обучающихся. Непосредственное проведение тестирования обучающихся осуществляет представитель НЦГСОТ.
22. По прибытии в аттестуемую организацию образования представитель НЦГСОТ должен:
1) передать на хранение Председателю Аттестационной комиссии запечатанные экзаменационные материалы НЦГСОТ;
2) проверить готовность аудиторного фонда тестирования обучающихся;
3) подготовить технические средства для обработки результатов тестирования обучающихся;
4) утвердить список дежурных по аудитории из числа сотрудников аттестуемой организации образования;
5) распределить дежурных по аудиториям и провести их инструктаж;
6) выдать список тестируемых обучающихся дежурному по аудитории.
23. Дежурный по аудитории при проведении тестирования обучающихся должен:
1) проверить по спискам количество обучающихся;
2) проконтролировать размещение обучающихся в аудитории;
3) объяснить правила заполнения листа ответов, работы с книжкой- вопросником.
24. Пакет с экзаменационным материалом вскрывается в день экзамена в присутствии руководителя организации образования и председателя Аттестационной комиссии, представителем НЦГСОТ. Каждый обучающийся на экзамене получает комплект экзаменационных материалов.
25. Экзаменационные материалы собираются по окончании тестирования представителем НЦГСОТ в присутствии Председателя Аттестационной комиссии. В соответствии со списком обучающихся фиксируется количество фактически присутствовавших и не явившихся на тестирование. Экзаменационные материалы, неиспользованные и испорченные листы ответов складываются в конверт, который опечатывается и передается Председателю Аттестационной комиссии.
26. Считывание листов ответов производится с помощью маркерного сканера в тот же день сразу после тестирования. Обработка результатов тестирования обучающихся осуществляется специальным программным комплексом. Выдается:
1) экзаменационная ведомость итогов тестирования студентов по специальностям;
2) интегрированный документ "Результаты тестирования обучающихся старшего и выпускного курсов".
27. Анализ результатов тестирования обучающихся осуществляется Аттестационной комиссией.
28. Информация о результатах тестирования обучающихся вводится в Базу данных локальной вычислительной сети НЦГСОТ для проведения последующего мониторинга и выдачи рейтинга по специальностям.

5. Заключительные положения

29. Председатель Аттестационной комиссии обобщает результаты проверки отдельных подразделений и готовит итоговую справку (Заключение Аттестационной комиссии об итогах государственной аттестации вуза), которая должна отражать следующие разделы:
1) общая характеристика вуза;
2) кадровый потенциал;
3) учебно-методическая работа;
4) научно-исследовательская работа;
5) материальная и социальная база;
6) международное сотрудничество;
7) аттестация специальностей;
8) недостатки и замечания;
9) выводы и предложения.
К заключению Аттестационной комиссии об итогах государственной аттестации вуза прилагаются:
1) основные показатели деятельности вуза;
2) структура учебных и научных подразделений вуза;
3) сведения о составе ректората вуза;
4) сведения о контингенте обучающихся по формам обучения;
5) количественная и качественная характеристика профессорско-преподавательского состава вуза.
Итоговая справка подписывается всеми членами Аттестационной комиссии. Руководитель учебного заведения знакомится с выводами Аттестационной комиссии. Председатель Аттестационной комиссии выступает на заседании Ученого совета аттестуемого вуза с итоговой справкой, в которой ходатайствует перед Министерством об аттестации (неаттестации) данного вуза.
30. Заключение Аттестационной комиссии является основанием для принятия решения и издания приказа Министерства о признании высшего учебного заведения аттестованным или не аттестованным. Положительное решение об аттестации подтверждает право высшего учебного заведения на образовательную деятельность. Отрицательное решение об аттестации служит основанием для приостановления действия лицензии на право ведения образовательной деятельности.
31. Коллегиальное решение Аттестационной комиссии является окончательным и не может быть пересмотрено государственными органами управления организаций образования. Решение Аттестационной комиссии может быть обжаловано организациями образования в установленном законодательством порядке.
32. Республиканская аттестационная комиссия по рассмотрению апелляций аттестуемых организаций образования уполномочена рассматривать апелляции аттестуемых организаций образования.