ИПС "Әділет"

Күші жойылды - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2010.09.30 № 442 (2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      Келісілген
Қазақстан Республикасының
индустрия және сауда
министрлігінің құрылыс
істері жөніндегі комитеттің
төрағасы
5 қараша 2002 ж.

Келісілген
Қазақстан Республикасының
энергетика және
минералды ресурстар
министрі
12 қараша 2002 ж.

Келісілген
Қазақстан Республикасының
төтенше жағдайлар
жөніндегі агенттігімен
төрағасы
11 қараша 2002 ж.

      Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 15 желтоқсандағы Заңына, Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар министрлігінің Азаматтық авиация комитеті және Көліктік бақылау комитетінің жеке мәселелері Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 18 сәуірдегі 599 қаулысына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар министрлігінде нормативтік құқықтық кесімдерінәзірлеу жоба-графигін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрінің 2002 жылғы 15 қаңтардағы 23-1 бұйрығына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігінің ережесі бекітілсін.
      2. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Азаматтық авиация комитетінің Төраға орынбасары А.Б.Жолдыбаевқа.
      3. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіндемемлекеттік тіркелген күнінен бастап күшіне енеді.

Төраға міндетін атқарушы

Қазақстан Республикасы
көлік және коммуникация
министрлігінің азаматтық
авиация комитетi төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы N 770-ю
бұйрығымен бекiтiлген

Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережесi

1-Бөлiм. Жалпы ережелер

1-тарау. Ереженiң қолданылу саласы

1. Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясындағы өрт қауiпсiздiгi ережесi (осыдан кейiн - Ережесi) Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының барлық ұйымдары үшiн мiндеттi.

2. Ереже Қазақстан Республикасының барлық территориясында меншiктiң қандай болмасын түрiне қарамастан iске қосу, пайдалануға беру, жұмыс iстеп тұрған объектiнi жөндеу тоқтатып қою және тарату кезiнде өрт қауiпсiздiгi талаптарын белгiлейдi.

2-тарау. Өрт қауiпсiздiгi ережесiн орындауды
қамтамасыз ету жұмыстарын ұйымдастыру

      3. Қазақстан Республикасының "Өрт қауiпсiздiгi" туралы заңына сәйкес азаматтық авиацияда өрт қауiпсiздiгi мен өрт сөндiрудi қамтамасыз ету үшiн жауапкершiлiк осы ұйымның басшысына жүктеледi. Ол:
      1) қазiргi заңдардың, басшы органдардың қаулылары мен жарлықтарының, Мемлекеттiк өрт қадағалау мекемесi ұйғарымдарының орындалуын қадағалайды;
      2) мекемеге қарасты объектiлерде ұйымдардың барлық қызметкерлерiнiң осы ереженi оқып-үйренуi мен орындалуын ұйымдастырып, жұмысшыларға, инженер-техник қызметкерлерi мен қызметшiлерге өрт қауiпсiздiгi мәселесiн оқытып, нұсқау бередi;
      3) өртке қарсы шаралардың орындалуына және өрт сатып алу ушiн қажеттi қаржы бөлудi сөндiретiн құралдар қарастырады;
      4) ұйымдарды өрттен қорғауды қамтамасыз ететiн барлық шаралар кешенiн ұйымдастырып және оны жүзеге асырады;
      5) жаңа құрылыс салу кезiнде және жұмыс iстеп тұрған объектiлердi қайта құруда өртке қарсы шараларды дер кезiнде орындауды, ал үйлер мен ғимараттарды пайдалануға беруде, сондай-ақ өндiрiс процесiнде өртке қарсы тиiстi тәртiп орнатып, оның орындалуын бақылауды қамтамасыз етедi;
      6) өрт-техникалық комиссиянын құрамын, ұйымның бөлiмдерiндегi, қоймаларындағы, цехтары мен басқа да құрылымдық бөлiмшелердегi өрт қауiпсiздiгi қызметiн қамтамасыз ететiн жауапты адамдарды (қызметi көрсетiлiп); өртке қарсы нұсқау беру және өрт-техникалық минимум бойынша оқулар өткiзу тәртiбiн; дәнекерлеу және отпен байланысты басқа жұмыстар жүргiзу тәртiбiн өз бұйрығымен жариялауға тиiстi;
      7) өндiрiсте өрт қаупiн азайтуға бағытталған техникалық шешiмдер жасап, оны енгiзедi;
      8) азаматтық авиация объектiлерiнде өрт сөндiрудiң шұғыл жоспарлары мен карточкаларын жасауды қамтамасыз етiп, оларды пысықтау үшiн жоспарлы жаттығулар мен оқулар ұйымдастырады;
      9) объектiнiң өрт қауiпсiздігi жағдайын, өртке қарсы қорғану құралдары мен олардың дұрыстығын және ұйымның өртке қарсы қызметiнiң жауынгерлiк дайындығын тұрақты тексерiп тұрады.

      4. Жеке объектілердiң (өндiрiстiк цехтардың, учаскелердiң, қондырғылардың, қоймалардың, қонақ үйлердiң) өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапкершілiктi ұйым басшысы өз бұйрығымен жауапты адамдар танысқаны туралы қол қойғаннан кейiн анықтайды. Құрылымдық бөлiмшелердегi өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапты адамның мiндетiне мыналар кiредi:
      1) өндiрiстiң технология процесiндегі өрт қауiпсiздiгiн бiлу және қарамағындағы адамдардан объектiдегi өрт қауiпсiздiгi ережелерiнiң орындалуын талап ету;
      2) өндiрiстiк және әкiмшiлiк үйлерi мен ғимараттарында, сондай-ақ объект территориясында өртке қарсы тәртiптi қатаң сақтау, шылым шегетiн жерлердi жабдықтау;
      3) қарамағындағы адамдарға өртке қарсы нұсқау берiп, өрт-техникалық минимум бойынша сабақ өткiзу. Өртке қарсы нұсқау алмаған адамдарды жұмысқа жiбермеу;
      4) қолда бар барлық өрт сөндiретiн алғашқы құралдарды және өрт автоматикасы қондырғыларының дұрыстығын, дайындығын және қайта зарядталуын тұрақты түрде тексерiп тұру, бұл құралдардың орынсыз пайдаланылуына жол бермеу;
      5) белгiленген тәртiп бойынша жасалмаған жазба түрiндегi рұхсат қағазсыз мекемеге қарасты объектiлерде дәнекерлеу және басқа да от шығатын жұмыстарға жол бермеу;
      6) белгiлi бiр бөлiмшеге бекiтiлiп берiлген территорияны таза ұстау, жүретiн жерлердi, баспалдақтарды және өртке қарсы құралдарға баратын жерлердi үйiндiмен ыбырсытпау, осы территориядағы үйлерге, ғимараттар мен су ағатын жерлерге баратын жолдарды жақсы қалыпта ұстау;
      7) рұхсат етiлмеген жерлерде шылым шегуге, от жағуға тыйым салу;
      8) жылыту құралдарын, желдеткiштер мен электр жабдықтарын тексерiп, дұрыс жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету;
      9) мемлекеттiк өрт қадағалау органдарынын келiсiмiнсiз немесе өртке қарсы нормалар мен ережелер талаптарын ұстанбай, үйлер мен өндiрiс орындарында қайта жабдықтап (қайта жоспарлап) құрылыс жүргiзуге жол бермеу;
      10) өрт немесе апат (авария) жағдайында дереу өртке қарсы қызметтi шақырып, адамдарды тезiрек эвакуациялап, қолда бар күшпен және құрал-жабдықтармен өрттi сөндiрiп, зардап шеккендерге қажеттi медициналық көмек көрсету керек.

5. Ұйым басшылары осы Ереже және салалық нұсқау мен басқа да талаптар негiзiнде тұтас ұйымдар мен әрбiр жеке объектi (цехтық) үшiн ұсыныстар әзiрлеп, жергiлiктi өртке қарсы қызметпен келiсілген өрт қауiпсiздiгi шаралары туралы нұсқауды бекiтедi. Нұсқаулар өндiрiстiк оқулар жүйесiнде, өндiрiстiк нұсқаулар жүргiзу және өрт-техникалық минимум бойынша оқытылып үйретiледi және ол көрнектi жерге iлiнiп қойылады.

      6. Өрт қауiпсiздiгi жөнiндегi нұсқауда мыналар көрiнiс табуы тиiс:
      1) территорияның, үйлер мен ғимараттардың, оның iшiнде эвакуация жолдарының тазалығын талап ету;
      2) технологиялык процестердi орындау құрал-жабдықтарды пайдалану өрт қауiптi бар жұмыстарды жүргiзу кезiнде өрт қауiпсiздiгiн оқып-үйрену жөнiндегi шаралар;
      3) жарылыс және өрт қауiпi бар заттар мен материалдарды сақтау және жеткiзу тәртiбi мен нормалары;
      4) шылым шегетiн, ашық отпен және отпен байланысты жұмыстар жүргізу орны;
      5) тұтанғыш заттар мен материалдарды жинау, сақтау шығару;
      6) бақылау-өлшеу аспаптары (маномертлер, термометрлер) көрсеткiштерiнiң шегінде болуы, ауытқыған жағдайда өрт немесе жарылыс шығуы мүмкiн;
      7) өрт жағдайында нысанға қызмет көрсететiн адамдардың iс-қимылы оның iшiнде;
      өртке қарсы қызмет бөлiмшелерiн шақыру ретi;
      технологиялық құрал-жабдықтарды апаттық тоқтату тәртiбi;
      желдеткiштер мен электр жабдықтарын ағыту тәртiбi;
      өрт сөндiру құралдары мен өрт автоматикасы қондырғыларын қолдану тәртiбi;
      адамдарды, тұтанғыш заттар мен материалдық байлықтарды эвакуациялау тәртiбi;
      ұйымның (бөлiмшелердiң) барлық үй-жайларын қарау және өрт пен жарылыстан қауiпсiз жағдайға келтiру тәртiбi.

7. Өрт қауiпсiздiгi шаралары туралы жалпы объектiлiк және цехтық нұсқаулар үш жылда бiр рет, сондай-ақ технологиялық процесс пен жұмыс шарты өзгергенде, объектiде болған өрт, апат және жарылысқа жасалған талдау негізге алынған құжаттар өзгергенде қайта қарауға жатады.

8. Инженер-техник қызметкерлерi мен қызметшiлерiн азаматтық авиация (осыдан кейiн - АА) ұйымдарында өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету шараларын өткiзуге қатыстыру үшiн өрт-техникалық комиссия (осыдан кейiн - ӨТК) құрылады. Оған азаматтық авиация ұйымы басшыларының бұйрығымен мына құрам тағайындалады: бас инженер немесе ұйым басшысының орынбасары, өртке қарсы қызмет бөлiмшесiнiң бастығы немесе оның орынбасары, еңбектi қорғау және техника қауiпсiздiгi жөнiндегi инженер, күрделi құрылыс, жер үстiндегi ғимараттар, энергетика, механика, технология, сондай-ақ жанар-жағар май (осыдан кейін - ЖЖМ), авиациялық-техникалық база (осыдан кейiн - ATB), радиотехникалық құралдар мен байланысты пайдалану (осыдан кейiн РТҚБП) қызметтерiнiң басшылары мен азаматтық авиация ұйымы басшыларының қалауы бойынша басқа да адамдар мүше болады.
Өрт-техникалық комиссиясы өз қызметiнде осы Ереженi және ұйымның өрт қауiпсiздiгi мәселелерiндегi қызметi айқындалған басқа да құжаттарды басшылыққа алады. ӨТК өз жұмысын жасалып жатқан жоспарлар мен комиссияның мақсаттары мен қызметiне сәйкес оның мүшелерi арасында мiндеттердi болу негiзiнде құрады. АА ұйымдарында ӨТК туралы Ереже осы Ереженiң 1-қосымшасында баяндалған.

9. Iрi құрылымдық бөлiмшелерде (АТБ, ЖЖМ, РТҚБП) жалпы объектiлiк өрт-техникалық комиссиясынан басқа цехтық (нысандық) ӨТК құрыла алады. Соңғысы құрылымдық бөлiмше бастығының бұйрығымен (ұйғарымымен) құрылып, өз жұмысын жалпы объектiлiк ӨТК-ге сәйкес ұйымдастырады, бiрақ тиiстi бөлiмше шеңберiнде ғана.

3-тарау. Қызметшiлердi оқыту, нұсқау беру
және жұмысқа жiберу

10. Азаматтық авиация ұйымдарының барлық жұмысшылары, инженер-техник қызметкерлерi мен қызметшiлерi өрт қауiпсiздiгi бойынша нұсқаудан және өрт-техникалық минимум бойынша оқудан тұратын арнайы дайындықтан өтуге тиiс.

      11. Басшының бұйрығымен әр ұйымда:
      1) нұсқау беру және өрт-техникалық минимум өткiзу тәртiбi мен мерзiмi;
      2) нұсқау беру (алғашқы және екiншi қайтара) және өрт-техникалық минимум бойынша оқу жүргiзу жүктелген лауазымды адамдардың тiзiмi;
      3) нұсқау беру және өрт-техникалық минимум бойынша сабақ өткiзiлетiн орын;
      4) оқып-үйретiлетiн ережелер мен нұсқаулардың тізімі белгiленедi.

      12. Жұмысқа қабылданатын барлық жұмысшылар, инженер-техник қызметкерлерi мен қызметшiлерi бiлiмiне, мамандығы мен лауазымы бойынша жұмыс стажына қарамастан, сондай-ақ iссапар мен ұйымға тәжiрибеден өтуге немесе уақытша жұмыс жасауға келгендерге өрт қауiпсiздiгiнен нұсқау берiледi.
      Ол ұйымдағы өрт қауiпсiздiгi ережелерiмен және нұсқауларымен, өрт шығу қаупi басымдау объектiлермен, өрт пен жарылыстың ықтимал себептерiмен, өрт шыға қалған жағдайдағы нақты iс-қимылмен, өрт сөндiрудiң алғашқы құралдарын қолдану әдiстерiмен таныстыру мақсатында берiледi.
      Нұсқау бағдарламасы өндiрiстiң ерекшелiктерiн ескере отырып, Мемлекеттiк өртке қарсы қызметпен келiсiп жасалады, оны ұйым басшысы бекiтедi.
      Нұсқау өрт қауiпсiздiгi жөнiндегi көрнектi құралдармен (плакаттар, нұсқаулар, макеттер) жабдықталған, өрт сөндiретiн алғашқы құралдар үлгiлерi, өрт сөндiретiн стационарлық қондырғылар схемалары және өрт байланысы мен сигналы бар арнайы бөлмеде өткiзiледi.
      Нұсқау берiлгенi туралы тiркеу журналына (осы Ереженiң 3-қосымшасы) нұсқау берген адамның мiндеттi түрде қолы қойылып, жазылуы тиiс.
      Өрт қауiпсiздiгi туралы екiншi қайтара нұсқау нысан басшысы белгiленген мерзiм аяқталған соң (бiр жылдан аспауы керек), сондай-ақ AA ұйымдары қызметкерлерi мен қызметшiлерiнiң жұмыс ерекшелiктерi өзгерген жағдайда берiледi.
      Екiншi қайтара берілетiн нұсқауды нысандағы (учаскедегi) өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапты адам әр қызметкермен жеке-жеке жүргiзедi. Екiншi қайтара нұсқау берiлгенi туралы тіркеу журналына жұмыс орнында нұсқау берген және нұсқау алған адамдар (осы Ереженiң 4-қосымшасы) мiндеттi түрде көл қойып жазулары керек.

13. Екiншi қайтара нұсқау орнына өрт-техникалық минимум бойынша оқу өткiзуге болады. Өрт-техникалық минимум бойынша оқу жұмысшылармен, қызметшiлерiмен, инженер-техник қызметкерлерiмен объектiде және жұмыс орнында өрт қауiпсiздiгi шараларын, технологиялық процесс ерекшелiктерiн неғұрлым терең оқыту, сондай-ақ өрт сөндiру және өртке қарсы құралдармен және оларды пайдалану әдiстерiмен егжей-тегжейлi таныстыру мақсатында өткiзiледi. Әр топ мамандық категориясы (газ-электрдәнекерлеушi, электриктер, операторлар) ескерiле отырып жинақталады. Өрт-техникалық минимум оқуларын ұйым мамандары мен өртке қарсы қызмет адамдары өткiзуге тиiс. Оның бағдарламасы бойынша оқу аяқталғаннан кейiн инженер-техник қызметкерлер, жұмысшылар мен қызметшiлер сынақ тапсырулары керек. Сынақ нәтижелерi оқылған тақырып бойынша алған бағалары көрсетiлiп, тиiстi құжаттармен (хаттама, ведомост) толтырылуы қажет, "инженер-техник қызметкерлерiнен, қызметшілер мен жұмысшылардан сынақ алу" ведомосiнiң үлгiсi осы Ереженiң 5-қосымшасында көрсетілген.
Сынақты ұйым басшысының бұйрығымен тағайындалған комиссия қабылдайды.

4-тарау. Жұмыскерлердiң қызметi

14. Әр жұмыс орнында өртке қарсы ереженi сақтау жауапкершiлiгi ұйым басшысының бұйрығымен сол учаскеде еңбек ететiн адамға жүктеледi.
Өрт қауiпсiздiгi талаптарын бұзған кiнәлi адамдар тәртiп бұзушылық түрiне қарай (орындамаған, салғырт қараған немесе орындаудан бас тартқан), Қазақстан Республикасының заң актілерiне сәйкес тәртiптiк, әкiмшілiк және материалдық жауапкершiлiкке тартылады.

      15. Өндiрiстiк учаскеде, лаборатория, қойма және әкiмшiлiк ғимаратында жұмыс iстейтiн әрбiр адам Қазақстан Республикасының "Өрт қауiпсiздiгi туралы" Заңына сәйкес:
      1) өрт қауiпсiздiгi ережелерiн сақтауға;
      2) өрт шыға қалған жағдайда дереу өртке қарсы қызметке хабарлауға;
      3) өртке қарсы қызмет келгенге дейiн адамдар мeн мүлiктердi құтқарып, өрттi сөндiруге қолдан келгенше шаралар қолдануға;
      4) өрт сөндiру кезiнде өртке қарсы қызметке көмек көрсетуге;
      5) өртке қарсы қызмет органдарының ұйғарымдары мен басқа да заңды талаптарын орындауға;
      6) Қазақстан Республикасының белгiленген заңына сәйкес өртке қарсы қызмет органдарына өрт қауiпсiздiгi талаптарының орындалуын бақылау және оларды бұзуға жол бермеу мақсатында олардың қарамағындағы өндiрiстiк, шаруашылық және басқа да үй-жайлар мен құрылыстарды тексеруге мүмкiндiк беруге мiндеттi.

5-тарау. Ұшуды өртке қарсы қамтамасыз ету

16. Ұшуды өртке қарсы қамтамасыз ету - азаматтық авиация аэродромдарының территориясында болған авиациялық немесе төтенше жағдайларда әуе кемелерiндегi өрттi сөндiруге бағытталған және олардың бортындағы адамдарды құтқару мақсатында жасалған шаралар кешенi.

17. Азаматтық авиация ұйымдарындағы әуе кемелерi мен объектiлерде өрт-құтқару жұмыстарын жүргiзу үшiн өрттен құтқару бөлiмдерi құрылады, олар аэродромның апаттан құтқару командасының құрамына кiредi.

18. Өрттен құтқару бөлiмдерi өрттен құтқару техникасымен, өрт сөндiру құрамымен, арнайы апаттан құтқару жабдықтарымен жарақтандырылып, өздерiне жүктелген мiндеттердi шұғыл орындауға әрқашанда дайын болуға тиiс.

19. Азаматтық авиация ұйымдарында қажеттi өртке қарсы қорғаныс деңгейiне (осыдан кейiн ҚӨҚҚД) байланысты аэродромдардың категориясына сәйкес өрт сөндiретiн құрамның нормативтi қоры болуға тиiс, ол авиация апаты болған жерге өрт сөндiретiн автокөлiкпен жеткiзіледi.

20. Қажеттi өртке қарсы қорғаныс деңгейi бойынша аэродромдарды категориялау тәртiбi, өрттен құтқару автокөлiктерiнiң саны мен типi, сондай-ақ өрттен құтқару бөлiмшелерiнiң сандық құрамы азаматтық авиацияның мемлекеттiк реттеу саласындағы өкiлеттi органдары бекiткен өте жеңiл авиация аэродромдарының жарамдылығын анықтаумен белгiленедi.

21. Азаматтық авиация ұйымдарында әуе кемелерiндегi өрттi сөндiруге арналған құрамның үш еселiк қоры үнемi сақталып тұруы керек.

22. Өрт сөндiру бөлiмшелерi мен өрттен қорғау техникасы әуежайдың ұшу алаңы жақсы көрiнiп тұратын апаттан құтқару станцияларында орналастырылады. Ұшу алаңындағы өрiстеу уақытында бiрiншi автокөлiк 3 минуттан аспайтын уақытта, ал одан кейiнгiлерi 4 минутта жетуi керек.

23. Өрістеу уақыты деп өрттен қорғау бөлiмдерiне "Дабыл" сигналы түскеннен бастап авиация оқиғасы болған жерге бiрiншi өрттен қорғау автокөлiгi өрт сөндiре бастағанға дейiнгi уақыт саналады.

24. Өрттен құтқару жұмыстарына басшылық жасау, сондай-ақ қосымша күштер шақыру үшiн апаттан құтқару станцияларының әуежайдың қозғалыс қызметтерiмен, қаланың өрттен құтқару жөнiндегi орталық пунктiмен немесе Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар жөнiндегi агенттiгiнiң жақын маңдағы өрт бөлiмдерiмен тiкелей байланысы, сондай-ақ апаттан құтқару жұмыстарының басшысымен, азаматтық авиация ұйымының өрттен құтқару және арнайы автокөлiктермен радиобайланысы болуға тиiс.

25. Апаттан құтқару жұмыстары кезiндегi тiкелей байланыс және арналармен радио арқылы сөйлесулер автоматты түрде магнитоФон таспасына жазылуы керек. Бұл материалдар кемiнде үш тәулiк сақталуға тиiс.

26. Азаматтық авиация ұйымдарының аэродромдарында су көздерiне және авиация оқиғалары болуы ықтимал жерлерге баратын кiрме жолдар болуы қажет. Әсiресе әуеге ұшу жолының соңынан 1000 метрге дейiнгi қашықтықта орналасқан ұшу және қону алаңдарына еркiн жетудi қамтамасыз етуге ерекше назар аударылуы керек.

27. Негізгі немесе старттық ұшулар кезiнде апаттан құтқару станциясында әуе кемелерiнiң ұшуын, қонуын және жүргiзiп әкелуiне тұрақты түрде бақылау жасау үшiн өрттен құтқару бөлiмшелерi санынан кезекшiлiк қойылады. Кезекшiлер авиация оқиғасы немесе өрт жағдайында, шұғыл түрде хабар беру үшiн бақылаудың оптикалық құралдарымен және байланыспен, сондай-ақ әуе кемелерi мен қозғалыс қызметi диспетчерлерiмен радио арқылы сөйлесудi тыңдау үшiн ультра қысқа толқынды (осыдан кейiн - УКТ) қабылдағыштарымен қамтамасыз етiледi.

28. Азаматтық авиация ұйымдарының объекттерiнде өрттi өшiру кезiнде, ұшуды жалғастыру барысында өрттен құтқару бөлiмшелерi өртке қарсы қорғаныс талаптары деңгейiне сәйкес есеппен жiберілуге тиiс.

29. Азаматтық авиацияның әрбiр ұйымдарында өрттен қорғау бөлiмшелерiнiң және зардап шеккен әуе кемелерiнде өртті сөндiру және апаттан құтқару жұмыстарын жүргiзетiн күштермен және құралдармен өзара байланыстыратын апаттан құтқарудың жоспары жасалады. Ол ұйым басшысының бұйрығымен бекiтiледi.

30. Апат жоспарын пысықтау тактикалық дағдыны көтеру және өрт сөндiру бөлiмшелерiнiң дайындықты бақылауды қамтамасыз ету мақсатында жылында кемiнде бiр рет бiрлескен оқулар өткiзiледi.

31. Өрттен құтқару бөлiмшелерiнiң әуе кемелерiнде апаттан құтқару жұмыстарын жүргiзу және объектiлерде өрттi сөндiру мақсатындағы әрбiр шығуы арнайы журналға жазылады.

6-тарау. Авиация техникалары мен объектiлерiн
өртке қарсы қамтамасыз ету

32. Авиация техникасы мен объекттерiн өртке қарсы қамтамасыз ету - авиация техникасы мен объектiлерiнде өрт пен жануға бермеуге, ал өрт бола қалған жағдайда оны дер кезiнде сөндiруге, адамдар мен материалдық байлықтарды қауiпсiз жерге көшiруге, сондай-ақ үйлер, ғимараттар, қоймалар мен әуе кемелерi тұратын орындарды өрттен қорғау құралдарымен жараландыруға бағытталған шаралар кешенi.

33. Авиация техникасы мен объектiлердi өртке қарсы қамтамасыз етудiң негізгi түрi өрттiң алдын aлу жұмыстары болып табылады. Өрт пен жануға жол беретiн себептерді дер кезiнде тауып, оны жою мақсатында жүргiзiледi.
Өрттiң алдын алу жұмыстары жоспарлы тексеру, тұрақты түрде бақылау жасау, өртке қарсы нормалар мен ережелердiң сақталуын күнделiктi қадағалау және техникалық қызмет көрсету көмегiмен объектiлер мен әуе кемелерiнде байқалған кемшіліктердi жою жұмыстарымен бiртұтас жүргiзiледi.

      34. Өрттiң алдын алу жұмыстарын:
      1) өрт-техникалық комиссиясы жоспарлы тексеру (кемiнде жылына екi рет) және бақылау мақсатындағы тексеру (әр тоқсан сайын) жолымен;
      2) құрылымдық бөлiмшелердегi өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапты адамдар (қызмет, бөлiм, қойма, цех, қонақүй басшылары) тұрақты түрде өздерiне қарайтын бөлiмшелерде;
      3) азаматтық авиация ұйымының өрттiң алдын алy жөнiндегi инженерлерi (нұсқаушылары) тұрақты түрде барлық объектiлер бойынша жүргiзедi.

      35. Объектiде өрттiң алдын алу жұмыстары немесе бақылаулық тексеру жүргізу кезiнде мына жайларды анықтау қажет:
      1) өрт қауiпсiздiгi шаралары және олардың сақталу дәрежесi туралы нұсқаулардың болуы;
      2) объектi өрт қауiпсiздiгiнiң нақты жағдайының өртке қарсы белгiленген нормалар мен ережелерге сәйкестiгi;
      3) бұдан бұрын ұсынылған өртке қарсы шаралардың орындалу дәрежесi;
      4) объектi қызметкерлерiнiң белгiленген өрт қауiпсiздiгi ережелерiн бiлуi және өрт шыққан жағдайдағы iс-әрекетi;
      5) өрт байланысы, өрт сөндiрудiң алғашқы құралдары және өрт автоматикасы қондырғысының техникалық жағдайы және олардың қолда болуы.

      36. Өрттiң алдын алу, бақылаулық тексерулер қорытындылары мен күнделiктi қадағалау нәтижелерiнде төмендегiдей шаралар қабылданады:
      1) өрт-техникалық комиссиясы өрт-техникалық тексеру актiсiн жасап, бекiту үшiн азаматтық авиация ұйымы басшысына бередi. Ұйым басшысы арқылы күрделi қаржы талап етіледi, өртке қарсы шаралар өткiзуге қаржы бөлу, сондай-ақ өрт қауiпсiздiгi талаптарын бұзған адамдарды жауапқа тарту мәселелерi шешiледi. Өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мәселесi жөнiндегi құрылымдық бөлiмшелердiң жекелеген басшылары тыңдалады;
      2) құрылымдық бөлiмше басшылары өрт қауiпсiздiгi ережелерiнiң бұзылуын жойып, оған жол берген адамдар жауапқа тартылады;
      3) өздерiнiң қарамағындағы қызметкерлерде анықталған өрт қауiпсiздiгi ережесiнiң бұзылғаны туралы құрылымдық бөлiмшелердiң басшыларына хабарланады;
      4) өртке қарсы қызмет бөлiмшелердiң бастығы арқылы азаматтық авиация ұйымы басшысына объектiдегi өрт қауiпсiздiгiнiң жағдайы хабарланып, оны жақсарту жөнiнде ұсыныс жасалады;
      5) азаматтық авиация ұйымының басшысы бекiткеннен кейiн өрт-техникалық тексеру актiсі реттеушi құжат болып табылады және қандай болмасын қосымша бұйрықсыз-ақ орындалуға жатады.
      Актiде өртке қарсы шараларды нақты жүзеге асыру мерзiмi мен орындаушылары атап көрсетiледi. Актiнiң көшiрмесi орындаушыларға қолхат арқылы тапсырылады;

      37. Құрылымдық бөлiмшелердiң өрт қауiпсiздiгі үшiн жауапты адамдары жұмыс күнi аяқталғаннан кейiн демалыс күндерi өрт қауіпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында жабылар алдында учаскелердi, бөлмелердi, қоймаларды тексерiп қарауды ұйымдастырады. Қараудың нәтижелерi арнайы журналға жазылады. Жекелеген өрт қаупi бар деген учаскелер, бөлмелер, қоймалар өртке қарсы қызметкерлермен бiрлесiп қаралады. Бұндай объектiлер тiзiмi өртке қарсы күрес қызметi бастығы жасаған ұсыныс бойынша азаматтық авиация ұйымының басшысы бекiтедi.
      Жабылар алдында объектiлердi қарау кезiнде төмендегiлердi тексеру керек:
      1) объектiнiң жиналуы және оған қарасты территорияны өндiрiстiк қалдықтар мен қоқыстан мұқият тазарту;
      2) эвакуация кезiнде авариялық есiктер мен жолдардың бос болуы;
      3) ғимарат конструкцияларымен және оның iшiндегi құрал-жабдықтар (материалдар) арасы үйiндiлерден бос болып, өртке қарсы шараларға кедергi келтiрмеулерi керек;
      4) электр аспаптары мен электр жабдықтарын токтан ажырату;
      5) өрт автоматикасы қондырғыларының жағдайы, олардың жұмысқа әзiрлiгi;
      6) пештердi жану өнiмдерiнен мұқият тазарту.
      Аталған осы шарттардың бiрi орындалмаған немесе өрт қауiпсiздiгiн басқа да бұзу жағдайлары белгiлi болған кезде объектi өртке қарсы жағдайда анықталған кемшiлiктердi жоюға дейiн жабуға дайын емес деп саналады.

38. Жұмыс iстемейтiн мереке күндерi объектiнiң өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатымен мереке қарсаңында олар жабар алдында тексерiлiп, қабылданып алынады.
Өрт қауiпсiздiгiн сақтау мақсатында объектiнi қарап, қабылдап алуға оларды жабар алдында азаматтық авиация ұйымының басшысы бұйрығымен объектiнi қарап, қабылдап алуға комиссия тағайындалады. Бұйрықта сондай-ақ қабылдауға жататын объектiлердiң тiзiмi, қарап тексерiлген уақыт атап көрсетiледi. Комиссияның объектiнi қарау және қабылдау тәртiбi осы Ереженiң 37-шi тармағында көрсетiлген. Қарау және қабылдап алу нәтижелерi жазылған актiнi азаматтық авиация ұйымының басшысы бекiтедi.

      39. Жұмыс iстеп тұрған өндiрiске жаңа технологиялық процестердi енгiзу кезiнде технологиялық операцияларының өрт қауiпсiздiгiн төмендетуге және олардың өртке қарсы қорғанысын жетiлдiруге бағытталған шешiмдер жасалып, енгiзiледi. Бұл орайда төмендегi жайлар негiзгi бағыт болуы қажет
      1) өрт қаупi бар органикалық ерiтiндiлердi (бензин, спирт, керосин, уаит-спирт) қауiпсiз техникалық жуу құралдарына айырбастау;
      2) өндiрiсте пайдаланатын заттар мен материалдардың өрт қаупi бар қасиетiн зерттеу және оларды қауiпсiз қолдану жөнiнде ұсыныстар беру;
      3) өрт және жарылыс қаупi бар бөлмелердi өрт автоматикасы қондырғыларымен жабдықтау.

40. Азаматтық авиация ұйымдарында әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсетуде өрт қауiпсiздiгiнiң бұзылуына дер кезiнде жол бермеу, сондай-ақ өрт шыға қалған жағдайда оны жедел түрде өшiру мақсатында әскери есеппен өрт сөндiру автокөлiктерiнiң патрульге шығуы ұйымдастырылады. Патрульге шығу мерзiмi мен бағыты жергiлiктi жағдай мен ұшудың жиiлiгiне байланысты белгіленедi.

41. Азаматтық авиация ұйымының қызметкерлерi өндiрiстiк оқу жүйесiнде мiндеттi түрде арнайы өртке қарсы дайындықтан өтедi. Ол өрт қауiпсiздiгi ережелерiн, сондай-ақ өрттiң алдын алу шараларын кеңiнен оқып үйрену, өрт сөндiрудiң алғашқы және стационарлық құралдарымен жұмыс iстеу ережелерiне және өрт шыққан жағдайда әрекет жасауды үйрету мақсатында жүргізiледi.

2-Бөлiм
Өрт қауiпсiздiгiнiң негiзгi талаптары

7-тарау. Территорияны, ғимараттарды, құрылыстарды
және үй-жайларды ұстау

42. Азаматтық авиация ұйымдарының барлық территориясы, өндiрiстiк қойма және қызмет бөлмелерi таза ұсталып, өндiрiстiк, тұрмыстық және басқа қалдықтардан, сондай-ақ қоқыстардан үнемi тазартылып тұру керек.
Металл жаңқалары, май сiңген сүрту материалдары және өндірістiк қалдықтар ғимараттар мен құрылыстардан кемiнде 6 метр қашықтықтағы арнайы бөлiнген орындарда сақталуы керек.

43. Аэродром, ЖЖМ қоймалары, РТКБП объектiлерiнiң территорияларындағы шөп шабылып, тазартылуға тиiс. Шабылған шөптi кептiру және сақтау ерекше жағдайда ғана аэродром, жанар-жағар май қоймалары мен радиотехникалық құралдар мен байланысты пайдалану объектiлерiнiң бос учаскелерiнде ғана ғимараттар мен құрылыстардан кемiнде 50 метр жерде сақталуға тиiс.

44. Радиотехникалық құралдар мен байланысты пайдалану объектiлерiнiң территориясы егiстiк және орман алқаптарынан периметрi бойынша енi кемiнде 3 метр өртке қарсы боразда арқылы жыртылады. Радиотехникалық құралдар мен байланысты пайдалану объектiсiнiң территориясы шымтезек алқабынан тереңдiгi бойынша шымтезек қорының енi кемiнде 3 метр минералдандырылған алқаппен бөлiнедi.

45. Ғимараттар мен құрылыстарға, су қоймаларына, өрт гидранттары (өртке су себетiн кран) мен өрт сөндіру құралдарына апаратын жолдар, өткелдер, кiреберiстегi жолдар, сондай-ақ ғимараттар мен құрылыстар арасындағы жерлерге материалдар, құрал-жабдықтар мен қораптарды үйiп жинауға және автокөлiк тұрағы үшiн пайдалануға болмайды.

46. Өрт машиналарының қозғалысына кедергi келтiретiн кейбiр жолдарды жабу кезiнде айналып өтетiн жолдар жасалып, белгiленген тәртiппен жол белгiлерi қойылуы керек. Қандай болмасын осындай өзгерiстер туралы ұйымның өртке қарсы қызмет бөлiмшесiмен Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар жөнiндегi агенттiгi хабардар болуға тиiс.

47. Ұйым объектiлерiнiң территориясындағы темiржол арқылы өтетiн жолдар өрт автокөлiктерiнiң жүруi үшiн әрқашан бос болуға және рельстермен бiр деңгейде тұтас төсенiштерi болуға тиiс. Локомативсiз вагондардың өткелдерде тоқтап тұруына тыйым салынады.

48. Жарылыс қаупi бар және өрт қаупi бар объектiлердiң территориясында, сондай-ақ жанар-жағармай сақтау және оны қайта өңдеу орындарында ұйымның белгiленген формада жазба түріндегi рұхсатынсыз от жағуға тыйым салынады.

49. Жанар жағармай буы немесе газ шоғырлануы мүмкiн объектi территориясының учаскелерiнде автотехниканың жүруiне жол берiлмейдi. Бұл туралы тиiстi жазулар iлiнiп қойылуы тиiс.

50. Автокөлiктердiң уақытша тұратын орны объектiнi салу жоспарында көрсетiлуi тиiс. Автокөлiктердiң белгiленбеген жерлерде, сондай-ақ тез тұтанатын заттар мен жанар жағармай және газ тасымалдайтын автокөлiктердiң ғимараттар мен құрылыстар жанында тұруына тыйым салынады.

51. Өртке су себетiн крандардың (гидрант) тұратын орны көрсеткiштермен белгiленiп түн мезгілiнде жарық түсiп тұруы қажет. Қыс кезiнде өрт гидранттары және оларға баратын жолдар қардан тазаланып, ал, гидранттың люктерiнiң қақпағы мұздан тазартылуы керек Су қоймалары мен гидранттарға баратын жолдар мен кiреберiстерге қатты жамылғы төселедi. Олар еңiстеу жасалады, бұл жаңбыр және қар суының табиғи түрде ағып кетуiне әсер етедi.

52. Өндiрістiк, қоғамдық және басқа ғимараттар мен құрылыстардың конструкциялары отқа төзiмдi затпен өңделуге тиiс, оның әсер ету мерзiмi осы затты жасап шығарған заводтың техникалық жағдайларымен анықталады.

53. Сатып қалған аппаратураны, құбырларды, ысырмаларды тағы басқа бумен немесе ыстық сумен жылытуға рұқсат берiледi. Ол үшін отты пайдалануға тыйым салынады.

54. Құрал-жабдықтардың (фланц құрылымдарын, сальниктер) саңылаусыз болуы үшiн қатаң бақылау қойылуы қажет. Ал саңылау байқалған жағдайда оларды жою шараларын қолдану қажет.

55. Су құбыры жүйесiнiң кейбiр учаскелерiн, өрт гидранттары мен крандарын ажырату, cу құбыры жүйесiнде белгiленген қысымды төмендету ұйымның өртке қарсы қызметiмен алдын ала келiсiлгеннен кейiн ғана рұхсат етiледi.

56. Өрт автокөлiктерiнiң жүруiне кедергi келтiретiн жекелеген жол учаскелерiн жөндеу үшiн (немесе басқа себептер бойынша) жабу ұйымның өртке қарсы қызметiмен және таяу маңдағы өрт бөлiмшелерiмен келiсiп жасалады. Жолдарда жөндеу және басқа да жұмыстар жүргізу кезiнде айналып өтетiн жолдардың көрсеткiш белгілерi орнатылып немесе жөндеу учаскесi арқылы енi кемiнде үш жарым метр өткелдер жасау қажет.

57. Өрт және жарылыс қаупi бар объектiлер мен қондырғылар тұрған территорияларға арнайы рұхсат қағазымен жiберiледi, ал автокөлiк ұшқын тұтатын сөндiргiштерiмен жабдықталуы тиiс.

58. Ғимараттар мен құрылыстардың көлемдiк-жобалық шешiмдерi қазiргi құрылыс нормалары мен ережелерiне сәйкес келiп, ғимаратта адамдардың нормадағыдан аспайтын мөлшерде болуын қамтамасыз етедi.

59. Жүретiн жолдар, шығатын есiктер, дәлiздер, стационарлық өрт баспалдақтары және ғимарат төбесiндегi жанбайтын қоршаулар, баспалдақ клеткалары, төбедегі жайларды үнемi жарамды жағдайда ұстап, ешқандай заттарды үйiп тастауға болмайды. Төбедегi жайлардың есiгi, терезелерi жабық болуға тиiс. Баспалдақ алаңында қойма салуға тыйым салынады.

60. Ғимараттың астындағы төле (подвал) мен цокольдық қабатта жарылғыш заттар, өрт қаупi жоғары газ және басқа материалдар бар баллондарды пайдалануға және сақтауға тыйым салынады. Төле мен цокольдық қабаттағы терезелер мен люктер түтiндi шығару мен өрттi сөндiру үшiн қолданылатын төле және цокольдық қабаттағы терезелер мен люктарды таза және жарамды жағдайда ұстаған дұрыс. Терезелерге металл қоршауларын орнатып, оларды үйiндiлермен жауып тастауға тыйым салынады.

61. Ғимараттағы стационарлық өрт баспалдақтары, үйдiң жоғары қабатындағы басқыштар, төбедегi қоршаулар жарамды және өрт кезiнде оларды пайдалануда қолайлы болуға тиiс.

62. Барлық үйлер, қондырғылар, құрылыстар өрт сөндiрудiң алғашқы құралдарымен, өрт инвентарларымен, өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапты адамның аты-жөнi жазылған және ұйымның өрт қауiпсiздiгi қызметiнiң телефон нөмiрi көрсетiлген табличкамен қамтамасыз етiлуге тиiс. Өрт сөндiру құралдарын өрт сөндiрумен байланысты емес шаруашылық және өндiрiстiк қажеттiлiкке пайдалануға тыйым салынады.

63. Жанар-жағармай сіңген сүрту материалдарын мықты жабылатын қақпақтары бар арнайы металл жәшiктерiне жинап, салып, жұмыс аяқталғаннан кейiн (немесе ауысым ауысқан кезде) жәшiктердi қауiпсiз жерге шығару керек.

64. Өндiрiстiк ғимараттардағы жанар-жағармай материалдарын өндiрiстiк ғимараттарда бiр тәулiктегi шығыннан аспайтын мөлшерде өндiрiстiк ғимараттағы өртенбейтiн шкафтарда, мықты жабылатын қақпақтары бар саңылаусыз ыдыстар мен жәшiктерде, ал жанар-жағармай материалдарының тәулiктiк шығыннан астам мөлшерiн осы арнайы жасалған бөлмелерде сақтауға рұхсат етiледi.

65. Арнайы киiмдердi осы мақсатқа арнайы арналған жеке шкафтарда сақтау қажет. Арнайы киiмдердi жұмыс орнында қалдыруға рұхсат етiлмейдi.
Жанар-жағармай материалдар сiңген киiмдер мен басқа заттарды жылу көздерiне жақын жерге iлiп және кептiру үшiн жайып қоюға тыйым салынады.

66. Жанар-жағармай материалдарын радиаторлар мен колориферлерге, жылыту құралдарын жақын жерлерге жинап сақтауға тыйым салынады.

67. Тез тұтанатын және жанар май сұйықтарымен едендi, қабырғаны, сондай-ақ киiмдердi жуып, құрал-жабдықтарын тазалауға тыйым салынады.

68. Өрт қаупi бар ғимараттардағы телефон аппараты мен сигнал беру қондырғысы белгiлi бiр категория мен топқа сай жарылыстан қорғанысы болуы керек.

69. Ұйым территориясының көрнектi жерiнде өрттен қорғау қызметiн шақыру тәртiбi туралы жазылған кесте және өртке қарсы инвентарлар жиынтығының щиттерi тұруы қажет.

8-тарау. Өртке қарсы бөгеттердi ұстау

      70. Ғимаратты немесе құрылысты бөлiп тұратын өртке қарсы бөгеттер қазiргі құрылыс нормалары мен ережелерiнiң талаптарына жауап беруi керек.
      Оттың бүкіл ғимаратқа тарауына тосқауыл болатын бөгеттер өртке қарсы қабырғалар немесе қайта жабулар түрiнде қолданылады немесе өртке қарсы аймақтар жасалады.
      Өртке қарсы қабырғалар (брандмауэрлер) iргетасқа бекітiлiп, бой көтеруi керек.
      Өртке қарсы қабырғалар әртүрлi өрт қаупi бар өндiрiстiк және қоймалық үй-жайларды секцияларға бөлу үшiн қызмет етедi.

71. Өртке қарсы аймақ бiр немесе бiрнеше қатар жанбайтын бағаналарға тiрелiп, жанбайтын жамылғылар жолағын жасауға тиiс.

72. Өртке қарсы бөгеттер қиылысатын жерде әртүрлi коммуникациялар мен конструкция тесiктерi жанбайтын материалдармен қалың етiп жабылып тасталуы тиiс.

73. Түтiн тарататын каналдар мен шахталарды, төбеге шығатын есiктер мен люктердi, балконнан-балконға өтетiн өткелдерi жабуға және эвакуация үшiн пайдаланатын лоджия мен балкондарды әйнекпен жабуға тыйым салынады.

74. Сылақтың қалың қабаты немесе ғимараттың құрылыс, конструкцияларының басқа да отқа төзiмдi жамылғылары зақымдалмауға тиiс.

75. Қабырғаның iш жағындағы және қабат аралығындағы қайта жабылған жерлер технологиялық және есiк ойықтарының өртке қарсы қорғану құрылғысы үнемi жұмыс жағдайында болуы керек.

76. Құрылыс конструкцияларын жанатын материалдармен өңдеуде басқыштардың қанатынан басқа баспалдақ клеткаларында қолдануға тыйым салынады, қанаттар мен қоршаулардың шығып (көрiп) тұратын бөлiгi баспалдақтар мен олардың арасындағы енiн тарылтпау керек.

9-тарау. Адамдарды эвакуациялау қауiпсiздiгiн
қамтамасыз ету

77. Өрт қауiпсiздiгi үшiн жауап беретiн адамдар өрт жағдайында адамдардың ұйым немесе жеке объектiлердегi қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн шараларды дер кезiнде жүргiзуге жауап бередi.

78. Адамдарды эвакуациялау жоспары көрнектi жерге iлiнiп қойылуы қажет.

79. Өрт жағдайында адамдарды эвакуациялау қауiпсiздiгi қамтамасыз етілуi керек.

80. Есiктердiң барлығы ғимараттан сыртқа шығатын бағытқа қарай еркiн ашылуы керек. Шығар жолдағы есiктер ақаусыз дұрыс болып өздiгiнен нығыздап жабылатын стационарлық қондырғылармен қамтамасыз етiлуi қажет. Iштен тез ашылатын iлгектердiң орнына iштен құлып салуға рұхсат етiлмейдi. Ерекше жағдайда ғана салынған iшкi құлыптардың кiлттерi нөмiрлi биркалармен кезекшi бөлмесiнде сақталуы керек.

81. Ғимараттан немесе қабаттан шығатын қосалқы эвакуациялық есiктердi қатты нығыздап жабуға болмайды.

82. Ғимараттардың баспалдақ астындағы бос жерлердi қойма ретiнде немесе қажеттiлiктерге пайдалануға, тез тұтанатын жанармай сұйықтары бар газ құбырлары мен труба құбырларын төсеуге, сондай-ақ адамдардың жүрiп-тұруына кедергі келтiретiн жабдықтар қоюға тыйым салынады.

83. Эвакуация жолында тиiстi пандустар мен баспалдақтарсыз құлама биiктiктер жасауға болмайды.

84. Адамдарды звакуациялау жолындағы конструкцияларды жанғыш материалдармен әшекейлеп, әрлеуге болмайды.

85. Ғимараттар мен үйлердi пайдаланғанда нормадан асып кететiн және сенiмдi және қауiпсiз эвакуациялауға мүмкiндiк бермейтiн адамдар санын орналастыруға тыйым салынады.

10-тapay. Ғимараттар мен сыртқы қондырғыларды электр
құралдармен жабдықтау

86. Ғимараттардың электр жабдықтары мен iшкi қондырғылары типi және жасалуы жағынан ғимараттың өрт жарылыс қаупi немесе iшкi қондырғылардың класына, сондай-ақ қоршаған ортаға сәйкес келiп қазiргi нормативтi құқықтық актiлер талаптарына сәйкес жасалады және пайдаланылады.

87. Ұйым басшысының бұйрығымен ғимараттағы әрбiр объектiде электр қондырғыларының жағдайына, сондай-ақ электр жабдықтарына уақытында қызмет көрсететiн және техникалық пайдалануды қамтамасыз ететiн жауапты адам тағайындалуы керек.

88. Кез-келген мақсаттағы сымдар апаттық режимдi ескере отырып мүмкiн болған қызу талаптарын қанағаттандырулары керек.

89. Өндiрiске қажеттi электр мен жылыту құралдары жанар-жағар материалдарына жанаспай, жанбайтын жерлерге орнатылуы қажет. Қоймаларда электрмен жылыту құралдарын пайдалануға тыйым салынады.

90. Қоймалар мен өндiрiстiк жайларда жанғыш материалдарды немесе жанғыш қораптарды (мата, қағаз, ағаш) сақтау және пайдалану кезiнде шамдар шыны қалпақпен қорғалуы керек.

91. Тасымалданатын шамдар жарылыс қаупі жоқ жерлерде қолданылып, В-1 және В-1a класындағы үй-жайларға арналған шамдардың сынбайтын материалдардан жасалған қалпағы немесе алдын-ала өшiру блокировкасы және қорғайтын металл торы болуға тиiс.

92. Әртүрлi бағыттағы қоймаларда тек электр жарығы болуы керек және қойманың әр секциясында олар дербес өшiрiлуге тиiс. Электр қалқандары қоршалып, рубильниктер мен штепсель розеткаларымен қойманың сыртында жанбайтын қабырғаларға немесе бөлек тұрған жабық өртенбейтiн жәшiктерге бекiтiлiп қойылуға тиiс. Демалыс күндерi жәшiктер құлыпталады немесе пломба салынады.

93. Ашық қоймалар үстiмен электр желiлерiн тартуға және әуе арқылы тартылған электр желiсiнiң астында шикiзат пен материалдарды сақтауға тыйым салынады.

94. Электр желiлерi мен прожекторларды қойманың төбесiне және қалқалар мен қатарлардан 10 метрден жақын жерге орнатуға рұхсат етiлмейдi.

95. Жабық қоймалардан, қалқалар мен қатарлардан тартылатын жоғарғы вольттi желiлер электр желiсi тiреуi биiктiгiнен, бiр жарым есе қашықтықта орналасу керек.

96. Электр қондырғыларының барлығы қысқа тұйықталу тогынан, өртке әкеп соқтыратын басқа да дұрыс емес режимдерден қорғаныс аппаратымен қорғалуға тиiс.

97. Сымдар мен кабельдердi жалғау немесе тармақтау кезiнде жайсыз жағдайлардан қашу үшiн бүрiккiштердi, дәнекерлеу немесе арнайы қышқыштарды қолданған жөн.

      98. Электр қондырғыларын пайдаланғанда төмендегiлерге тыйым салады:
      1) тамақ әзiрлеу үшiн бұл мақсатқа бейiмделмеген үй-жайларда тұрмыстық электр құралдарын қолдануға;
      2) электр сымдарын шегемен бекiтуге оларды есiктiң жабылатын жерi арқылы өткiзуге, сымға, роликке, сөндiргiш тетiкке қандай болмасын заттар iлуге;
      3) электр шамдарын қағазбен, матамен, басқа да жанғыш заттармен орауға;
      4) электр желiсi үшiн радио және телефон сымдарын пайдалануға;
      5) есептегiш электр жүйесi мен электр қондырғылаңын себепсiз және рұхсатсыз ауыстыруға;
      6) электр сымдарының металл конструкциялармен жанасуына жол бepмeу.

99. Электр жүйесi мен электр аппаратураларындағы ұшқын шығатын ақауларды кезекшi қызметкер тез арада жоюы керек.
Ақауы бар электр жүйесiн өрт қауiпсiздiгi жағдайына келгенше токтан ажыратып тастау керек.

100. Авариялық жарық беру шамдары дербес ток көздерiне қосылуы тиiс.

101. Кез-келген кластағы өрт қаупi бар жабылатын қойма iшiндегi, электр қондырғылардың iштен токтан ажырайтын аппаратарына қарамастан сырттан ажырататын аппараттары болуға тиiс.

102. Түтiктi сымдардың металл қабықтарын жерге қосу (заземление) ретiнде пайдалануға тыйым салынады.

103. Кернеуi 1000 В және одан да жоғары нейтралды трансформатордың электр желiсiнде жекелеушi бақылау қондырғысы болуға тиiс.

104. Құбырлардың кабель желiсi қиылысында, мұнай және газ құбырларын қосқанда, кабель мен труба құбырлары арасындағы қашықтық кемiнде 0,5 метр болғаны жөн.

105. Тасымалданатын электр қабылдағыштарды жерге қосу фазамен бiрге ортақ қабықта тұрған икемдi өткiзгiшпен және жүйеге сенiмдi жалғастырылған жерге қосумен жүзеге асырылады.
Бұл мақсат үшiн тiкелей электр қабылдағыштардағы жepгe қосылған нольдiк өткiзгiштердi пайдалануға тыйым салынады.

106. Ақауы бар шлангы кабелiн (тесiлген, кесiлген) қолдануға мүлде болмайды.

11-тарау. Жарылыс қаупi бар ғимараттар мен сыртқы қондырғыларды электр жабдықтарымен жарақтандыру

107. Жарылыс қаупi бар ғимараттар мен сыртқы қондырғыларда қолданылатын электр желiсi мен электр жабдықтары қазiргi нормативтi құқықтық актiлер талаптарына жауап беруi керек.

108. Әрбiр жарылыс қаупi бар ғимарат пен жарылыс қаупi бар қондырғы қазiргi нормативтi құқықтық актiлерге сәйкес жарылыс қаупiнiң белгiлі бiр тобына жатқызылуы қажет. Бұл туралы кiре берiсте жазылып қою керек.

109. Өзiнiң типi мен жасалуы ғимарат пен сыртқы қондырғының өрт-жарылыс қаупi класына, сондай-ак қоршаған ортаның сипатына сәйкес келетiн электр жабдықтарды ғана құрастырып, пайдалануға болады.
Жарылыс қаупi бар ғимараттарда тек жарылыстан қорғалған электр жабдықтары ғана пайдаланылады. Олар жарылыс қаупi бар қоспалар категориясы мен тобына сәйкестендiрiлiп жасалады. Электр жабдықтардың жарылыстан қорғаныс белгiлерi болуға тиiс.

110. Жарылыстан қорғалған электр жабдықтарының конструкциясына қандай болмасын өзгерiстер енгiзуге тыйым салынады.

111. Детальдары, оның iшiнде конструкцияда көрсетiлген бекiту бөлшектерi жоқ жарылыстан қорғалған электр жабдықтарын пайдалануға тыйым салынады.

112. Жарылыс қаупi бар ғимараттар мен сыртқы қондырғыларда кернеуi 1000 В электр қондырғыларын орнатқанда тұйықталу жағдайында корпусқа немесе нольдік желiге қысқа тұйықталған ток келетiндей өткiзгiш таңдап алынуы қажет.

113. Жұмыс кернеуi 1000 вольттан жоғары сымдар мен кабельдер қысқа тұйықталған ток арқылы тексерiлуге тиiс.

114. Нольдiк желiлердiң тазалық сымдардың изоляциясына тең келетiн изоляциясы болуы керек және олармен бiрге ортақ құбырда немесе қабықта орналасады.

115. Жарылыс қаупі бар ғимараттардың iшiне ашық өткiзгiштер салуға тыйым салынады.

116. Құрамында жанар май және жарылысқа қауiптi қоспалар бар труба құбырдың сымдарын жерге қосушы (заземлителей) және жерге қосылушы (заземляющий) ретiнде пайдалануға тыйым салынады.

117. Электр сымдары мен кабельдердi қоймалар, өндiрiстiк, тағы басқа бағыттағы үй-жайлар арқылы транзитпен төсеуге болмайды.

118. Өндiрiстiк үй-жайлар мен қоймаларда жанар-жағар май, сондай-ақ жанатын орағыш ыдыстардағы бұйымдар сақталған жағдайда электр шамдары жарылысқа қарсы заттармен қорғалып, шыны қалпақтар кигiзiлуi керек.

119. Электр двигательдерi, шамдар, сымдар, таратқыш қондырғылардағы жанатын шаңдарды айына кемiнде eкі рет, ал үй-жайлардағы шаңдарды айына төрт рет тазалап тұру қажет.

120. Ғимараттардағы май толтырылған электр жабдықтары "Электр қондырғыларының құрылымы ережесiне" сәйкес стационарлы немесе жылжымалы өрт сөндiргiш қондырғылармен қорғалуға тиiс.

      121. Өрт қаупі бар үй-жайларда және сыртқы өрт қаупi бар қондырғыларда төмендегiлерге тыйым салынады:
      1) жерге қосу дұрыс жүргiзiлмеген, аппарат қақпақтарын блокировкалауда ақаулықтар болғанда және қабықтардың жарылыстан қорғалу қасиетi бұзылған жағдайда электр қондырғыларын жұмысқа қосуға;
      2) жоғары кернеулi ток жүрiп жатқанда жарылыстан қорғалған жабдықтар қабығын ашуға;
      3) қысқа тұйықталу кезiнде автоматты электр қондырғыларын қосуға;
      4) пайдаланылмайтын электр желiлерiн кернеуде қалдырмауға;
      5) электр қондырғыларын қысқа тұйықталу және шамадан артық токтан қорғалмау жағдайында iске қосуға болмайды;
      6) электр жабдықтарын, сымдарды және кабельдердi номиналдық параметрден тыс пайдалануға;
      7) бұл құралдардың құрамына кiрмейтiн ұшқынға қауiпсiз аспаптарды, аппараттарды және тiзбектердi қамтамасыз ететiн арнаулы трансфарматорларға қосуға;
      8) электр жабдықтарын қорғауды (жылу элементтерi, сақтандырғыштар, ағытқыштар) қорғаудың басқа түрлерiмен немесе оған осы электр жабдықтары арналмаған басқа параметрлермен ауыстыруға.

      122. Жарылыс қаупi бар ғимараттар мен сыртқы қондырғыларда электрмен дәнекерлеу жұмыстарын жүргiзу кезiнде қосымша еңбек заңы ережесi мен техникалық қауiпсiздiк ережесiне сәйкес салалық нұсқау мен төмендегiдей талаптарды ұстану керек:
      1) дәнекерлеу генераторын, трансформаторды, токтан ажырататын аппаратураны газ, бу көп жинақталған немесе жанар май төгiлген, сондай-ақ шапшаң тұтанатын сұйықтар сiңген учаскелерге қоюға тыйым салынады;
      2) дәнекерлеу немесе басқа сымдардың барлық құрамалары изоляциялық лентамен оралған ұштықпен және болт құрамаларымен атқарылуы керек;
      3) кернеуде тұрған дәнекерлеу сымдарын орнынан ауыстыруға тыйым салынады. Тасымалданатын сымдар оралады, содан кейiн жақсылап орналастырылады;
      4) дәнекерлеу сымдарын егер сенiмдi изоляциясы болмаса, металл заттарының үстiне салуға тыйым салынады;
      5) жерге қосу сымдарын керi тармақпен пайдалануға тыйым салынады. Сондай-ақ, металл конструкцияларын, жабдықтардың корпустары мен труба құбырларын қайта пайдалануға болмайды. Керi тармақты сымдар электр ұстағыштардың сымдарындай болуға тиiс.

123. Кабельдердiң, сымдардың изоляциясын, құрамалар мен жерге қосудың сенiмдiлiгін, электр двигательдерiнiң жұмыс тәртiбiн ұйымның жауапты электриктерi сырттай қараумен қатар аспаптардың көмегiмен тексеруге тиiс.
Сымдардың қарсыласу изоляциясын өлшеу қазiргi нормативтi құқықтық актілерде белгіленген мерзiмде жүргiзiледi Бұл туралы акт жасалып, журналға жазылады.

12-тарау. Жарылыс қаупi бар үй-жайларға және жарылыс қаупi бар сыртқы қондырғыларға жарық беру

124. Кез-келген мақсат үшiн тек электр жарығын беруге рұхсат етiледi.

125. Қондырғыларды (ғимараттағы және сырттағы) жұмыс жарығын беру тоқтатылғанда және осыған байланысты жабдықтар мен механизмдерге дұрыс қызмет көрсету бұзылса (жұмыс тоқтатылып немесе қызметкердiң қате әрекеттерi), ол жарылысқа немесе өртке себеп болуы мүмкiн. Бұл жағдайда авариялық жарық беру қондырғысы жұмыс iстеуi керек.

126. Тасымалданатын қол шамдарының кернеуi 12 Вольттан аспауы керек. Олар дербес төк көздерiне немесе корпусы мен орамдарынан бiрi (12В) жерге қосылған екi орамды трансформаторға қосылуы керек. Стационарлық және қол шамдарын қалпақсыз, шынысыз және торсыз пайдалануға болмайды.

127. Жарылыс қаупi бар үй-жайлардағы электр жарығы әр секцияда дербес қосылып, ажыратылуға тиiс.

128. Жарылыс қаупі бар үй-жайларға жарық терезе сыртында орнатылған жарылыстан қорғалған немесе шаң кiрмейтiндей етiп жасалған шамдармен берiледi.

129. Жарық сымдары өндiрiс ортасы категориясына сәйкес таңдалып алынады.
Жарылыс және өрт қаупi бар өндiрiске арналған сымдар газды болат құбырларға салынады немесе асфальт лагымен не эмальды бояумен сырланып, қорғалады.

130. Шамдардың қуаты осы типтегi шамдарға есептелген мөлшерден аспауы керек.

131. Жарық арматурасын ауыстырғанда, басқа жерге жеткiзгенде немесе жаңа шамдар орнатқанда жарық беру аппаратурасынан немесе патроннан шығатын сымдардың қосылған жерлерiнен бастап изоляциясы болуына баса назар аудару қажет.
Шамдарға қосылатын сымдар тартылмауға, қажалмауға, ал патрондар өте қатты бұралмауға тиiс.

132. Дымқыл немесе жарылыс, өрт қаупi бар үй-жайларға орнатылатын сальнигі жоқ шамдардың саңылауына арнайы жасалған мacca құйылуы керек.

133. Жарықтың топтық желiлерiн жарылыс қаупi бар үй-жайлардан тыс жерлерде жүргiзуге рұхсат етіледi.

134. Барлық жағдайларда шамдардың арматураларын берiк ұстау керек. Аспалы арматура арнаулы iлгекке iлiнедi немесе құрылымдармен болат трубаға бекiтiледi. Жарық арматураларды сымға iлуге тыйым салынады.
Сымдарды кронштейндердiң немесе трубалардың iшiнде қосуға тыйым салынады. Арматура солардың көмегiмен орнатылған.

135. Тарату щиттерi мен ажыратқыштарды қоймалардан тыс жерлерге орнату керек.

136. Конструкцияда көзделген жарылыстан қорғаныс белгiсi, пломбасы немесе кейбiр детальдары жоқ жарылыстан қорғалған шамдар пайдалануға берiлмейдi.

137. Жарылыстан қорғалған шамдардың лампасын, аккумуляторлары мен батарейкасын оған қызмет көрсету жүктелген адамдар ғана ауыстырады. Бұл жұмыстарды қауiпсiз үй-жайларда орындау керек.

13-тарау. Жылыту жүйесін ұстау

138. Жылыту маусымы алдында қазандықтар, калорифер қондырғылары мен жергiлiктi жылыту аспаптары мұқият тексерiлiп, жөндеуден өткiзiлуi тиiс. Жылу беретiн барлық қондырғылар паспорттандырылуы керек.

139. Труба құбырлары, жылыту аспаптары және калориферлер 100 ^оС-ден жоғары температура кезiнде үй-жайдың жанғыш элементтерiнен кемiнде 10 см қашықтықта тұруы қажет.

140. Жанбайтын конструкциялар арқылы өткен кезде жылу тасушының температурасы 100 C-ден асқан кезде құбырға жанбайтын материалдан гильза жасау керек. Гильза мен труба арасындағы саңылау бүкiл шеңбер бойында кемiнде 100 мм болуы керек.

141. Өндiрiстiк және қосалқы үй-жайлардағы жылыту жүйесi қазiргi нормативтiк техникалық құжаттарға сай болуы керек.

142. Электр жылытқыш, жергiлiктi жылыту аспаптарын пайдалануға бeру және орнату объект басшысының өрт күзетiмен жазбаша келiсiм бойынша, бұйрық шығарылып, жауапты орындаушылар тағайындалғаннан кейiн, өрт күзетi ұсынған барлық шаралар жүзеге асқаннан соң рұхсат етiледi.

143. "Электр қондырғылары құрылғыларының ережесiне" сәйкес келмейтiн уақытша электр желiлерiн, стандартқа сай емес сақтандырғыштарды қоюға және қолдан жасалған электр жылытқыш құралдарын пайдалануға тыйым салынады.

144. Автоматикамен жарақтандырылған жылыту пештерi мен аспаптарды жұмыс iстеп тұрған кезде бақылаусыз қалдыруға тыйым салынады.

145. Жұмыс аяқталғаннан кейiн жылыту пештерiн жағу тоқтатылып, электр аспаптары ажыратылуға тиiс.

146. Пештердi газбен жылытуға қайта жабдықтау және газ құралдарын пайдалану қазiргi заңға сәйкес жүргiзiлуi керек.

147. Сұйық отынмен жанатын тұрмыстық жылыту аппараттарын тек аталған үй-жай үшiн төлқұжатта және өнiмдi пайдалану туралы нұсқауда көрсетiлген ұсыныстар орындалғаннан кейiн пайдалануға болады.

148. Ғимараттың жанатын конструкцияларынан өртке қарсы белгiшi жоқ қазандықтар, пештер жылыту құралдары пайдалануға берiлмейдi.

149. Сұйық отынмен жылытатын қазандықтың жұмысы кезiнде әр форсункаға тұғырықта құм қойылып, отын жiберу құбырында кемiнде екi вентель, ал оттық пен сыйымдылықта бiр-бiрден болуы керек.

150. Ауа жылытқыш пен жылыту құралдары қарап тексеру және тазалау үшiн оларға еркін баратындай орналасуы керек.

151. Қазандық бөлмелерiнде жабық үлгiдегi шығын бактарды көлемi қосымша салынған қазандықтарда бiр текше мөрден аспайтын, ал жеке қазандықта 5 текше метр етiп салуға болады.

      152. Қазандық бөлмесiнде төмендегiлерге тыйым салынады:
      1) қазандық қондырғысын пайдалануға қатысы жоқ жұмыстар жүргiзуге;
      2) труба құбыры жалғанған жерден және форсункадан сұйық отын немесе газ шығуына жол бермеу керек. Оларды байқаған жағдайда оны жою үшiн дереу шаралар қолданған жөн;
      3) форсунка немесе газ оттығы өшкен кезде отын жiберуге;
      4) оттық жұмысына бақылау жасайтын автомат бұзылғанда;
      5) алдын ала ауа жiберiп қазандық қондырғысын қосуға;
      6) қазандықтар мен бу жiбергiштерде жанар-жағар материалдарын кептiруге;
      7) ауамен жылыту жалюздерiн жанғыш материалдармен жабуға.

      153. Уақытша металл пештерiн орнатуда өрт қауiпсiздiгінiң төмендегiдей талаптары сақталуға тиiс:
      1) металл пештерi аяғының биiктiгi кемiнде 0,2 M болуы керек;
      2) металл пештер астындағы еден өртенбеу үшiн бiр қатар кiрпiш қаланып, топырақпен сыланады немесе қалыңдығы 12 мм жанбайтын материалдармен, ал үстi қаңылтырмен көмкеріледi;
      3) металл пештердi ғимараттың өрттен қорғалмаған ағаш конструкцияларынан кемiнде 1 метр қашықтықта, ал өртенуден қорғалған конструкциялардан кемiнде 0,7 метр қашықтықта орналастыру керек;
      4) аяғы жоқ металл пештерi мен уақытша жасалған кiрпiш пештерi тақтай еденге қойылған жағдайда еден үстiне топырақ-пен сыланған төрт қатар кiрпiш салынуы керек, оның бiр қабатының арасы қуыс болуы қажет.

154. Жанатын төбе астына немесе өртенетiн қабырғалар мен қалқаларға қатарластыра салынатын металл трубалары, егер изоляция болмаса немесе труба сыртындағы температура 90 С-ден аспаса олардан 0,7 метр қашықтықта орнатылады.

155. Жылыту пешi оттығының алдындағы тақтай еденге көлемi кемiнде 50x70 см металл табақшасы қағылуы керек.

156. Құрылыс жанына өшiрiлмеген күл, шлак және көмiр төгуге рұхсат жоқ. Мұндай орындар құрылыстардан 15 метр қашықтықта болуы керек.

157. Отын арнайы бейiмделген жайларда немесе арнайы бөлiнген алаңдарда сақталуы керек. Ол құрылыстардан 8 метр, жерде болуы қажет.

      158. Пешпен жылытуды пайдаланғанда төмендегiлерге тыйым салынады:
      1) отынды пештiң тесiгi бар оттығы алдына қоюға:
      2) пеш жағу үшiн бензин, керосин, дизель отыны, тез тұтанатын және жанар май сұйықтықтарын қолдануға;
      3) пеш үстiне отын, киiм-кешек, жанғыш материалдар мен заттарды кептiруге қоюға және жинауға;
      4) пештi бұл мақсатқа арналмаған көмiр, кокс не газбен жағуға;
      5) ұзындығы оттықтан ұзын отын жағуға және есiктi ашып қойып жағуға.

159. Су және бумен жылыту қондырғысын пайдаланғанда труба құбырлары мен жылыту аспаптары ғимараттың өртенетiн конструкциялары мен құрал-жабдықтарынан кемiнде 10 см алыс тұруы қажет.

160. Жылыту қондырғысы, сондай-ақ температура режимi бұзылғанда немесе термореттегiштiң ақауы байқалған жағдайда оны дереу ажыратып, бұл туралы пайдалану үшiн жауапты адамға хабарлау керек.

      161. Электр пештерiн жылыту мақсатында пайдаланғанда төмендегiлерге рұхсат етiлмейдi:
      1) пештi ажыратпай тасымалдауға;
      2) пештi бұл мақсатқа арналмаған розеткалар мен рубильниктерге қосуға;
      3) жылыту аспаптарында арнайы киiмдердi, ағаш материалдарын, ескi-құсқы нәрселердi кептiруге;
      4) пештi жарылыс-өрт қаупi бар үй-жайларда орнатуға;
      5) өрт қаупi сынағынан өтпеген электр пештерiн пайдалануға.

162. Yй-жайларда жанар-жағар май заттары мен материалдарын сақтағанда олардың жылытқыштар үстiне түспеуiн қадағалау керек.

163. Электр калориферiн токқа қосу "Электр қондырғыларының құрылғысы ережесiнiң" талаптарына сәйкес дербес жүйе бойынша жүзеге асырылады. Жылыту элементтерiне электр энергиясын беруде желдеткiш жұмысы қатар жүруi қажет.

      164. Электр калориферiн пайдаланғанда:
      1) электр калориферiнiң үстiнде киiм немесе басқа жанар материалдарды кептiруге;
      2) электр калориферi тұрған жерде жанар материалдары мен заттарды сақтауға:
      3) жұмыс iстеп тұрған электр калориферiн бақылаусыз қалдыруға;
      4) электр калориферiн үй-жайдағы ауаның температурасын бақылайтын құралсыз, сондай-ақ металл тордағы кiретiн трубкада көлемi 10x10 мм ұя болмаған жағдайда пайдалануға рұхсат етілмейдi.

165. Жылу генераторына арналған отын сыйымдылығының көлемi 200 литрден аспауы керек және ол үй-жайдан тыс жанар май үшiн кемiнде 12 метр қашықтықта, ал тез тұтанатын материалдар үшiн 20 метр қашықтықта орналасуы қажет. Отынды жылу генераторына ажырататын аппараты бар металл труба құбыры арқылы беру керек.
Отын сыйымдылығының астында төгiлуi мүмкiн сұйықты жинайтын құрылғы қарастырылып, найзағай мен статикалық электр қуатынан қорғалуы қажет.

166. Жылу шығаратын агрегатпен бiр бөлмеде сыйымдылығы 100 литрден аспайтын (тек жанар-жағармай) қақпағы қатты жабылған шығыс багiн орналастыруға болады. Ол агрегат жанындағы қабырғадан 2 метр қашықтықта болуға тиiс. Бакты форсункаға қарама-қарсы орнатуға тыйым салынады. Шығыс багының диаметрi 500 мм трубасы болуы керек.

      167. Жылу шығаратын қондырғыларды iске қосу, жұмыс iстеу және тоқтату кезiнде төмендегiдей шараларды мiндеттi түрде сақтау қажет:
      1) шығыс және су багiндегi отын мен судың мөлшерiн шығарғанға дейiн тексерiп, ал қажет болған жағдайда толтырылуы керек;
      2) қондырғыны қосар алдында жану камерасын ауамен үрлеу керек;
      3) электродтар арасында ұшқынның жоқтығына көз жеткiзу;
      4) ауаны берудi реттеу;
      5) таза және жарық жалын алу.

      168. Газ отынымен жұмыс iстейтiн қондырғыларды жобалау кезiнде құрылыс нормалары мен ережелерiнiң төмендегiдей талаптары сақталуға тиiс:
      1) жылу шығаратын қондырғыларға газ төмендегi қысымды 0,05 кг/см ²дейiнгi труба құбырларымен берiледi;
      2) жеке тұрған үй-жайдағы газдың қысымы 6 кг/см ²дейiнгi газ реттеу қондырғылары тiкелей газ пайдаланатын агрегаттар тұрғын үйге немесе биiктiгi үйдiң биiктiгiмен бiрдей ашық ойықпен байланыстырылған үй-жайда орналастыруға рұхсат етпедi. Бұл жерде сағатына кемiнде 3 есе ауа алмасуы қамтамасыз етiлуi керек. Бiр ғимаратта бiр ғана газ реттеу қондырғысын орнатуға болады;
      3) газ құбырлары үй-жайға кiретiн есiктi бөгемеу керек;
      4) қазандықтар мен жылу генераторларында заводтың паспорты бар стандартты газ оттықтары орнатылуы тиiс;
      5) жылу өндiретiн агрегаттармен орнатылған желдеткiш 3 есе ауа алмастыруды қамтамасыз етуi тиiс.

169. Қатты отынмен жұмыс iстейтiн қазандықтардың түтiн шығаратын трубасы ұшқын сөндiргiштермен жарақталып, айына кемiнде 3 рет күйеден тазартылып тұруы керек. Өртенетiн шатыры бар үй-жайлар үшiн трубаларда ұшқын тұтқыштар (тесiгi 5 мм аспайтын металл сеткалары) қойылады.
Металл түтiн трубасын терезе арқылы шығарғанда шатырға жабатын қаңылтырдан көлемi 3 диаметрден кем емес труба орнатылады.

170. Түтiн шығаратын каналдар мен трубалар өтетiн шатыр астындағы жайлардағы пештер мен қабырғалар әктелуi керек.

      171. От жағу маусымы басталар алдында және оның барысында трубалар мен пештердi күйеден тазалау төмендегiдей тәртiппен жүргiзiлгені дұрыс:
      1) от жанатын пештердi екi айда бір рет;
      2) ас үй плитасы мен қайнатқыштарды айына бiр рет;
      3) ұзақ уақыт жағылатын арнайы пештердi айына екi рет.

14-тарау. Желдеткiш және түтiнге қарсы қондырғыларды ұстау

172. Желдеткiш жүйесiн пайдалану кезiнде техникалық жағдайға, өрт қауiпсiздiгi талаптарының сақталуына жауапкершiлiк ұйым мен объектi бойынша бұйрықпен анықталады.

173. Желдеткiш жүйесiнiң пайдалану және өртке қарсы жұмыс тәртiбi өрт қауiпсiздiгi шаралары, желдеткiш камераларға, ауа жiбергiштерге, сүзгiштер мен от жiбермейтiн клапандарға профилактикалық қызмет көрсету мерзiмдерi, сондай-ақ өрт, апат және ақаулық болған жағдайда қызмет көрсететiн адамдардың iс-қимылы қарастырылатын жұмыс нұсқауында айқындалады.

174. Өрт шыққан жағдайда дереу желдеткiш жүйесiн iске қосуды қамтамасыз ету керек.

175. Желдеткiш жүйесiн өрт шыққаны туралы автоматты белгi бергiшпен және өрт сөндiру жүйесiмен қосатын қондырғы дұрыс күйде тұруы қажет.

176. Желдеткiш қондырғысын пайдалануда таза ауа алу орындарында жанар-жағармай, улы газ, бу, сондай-ақ түтiн, ұшқын шығуға жол берiлмеуi қажет.

177. Желдеткiш жүйелерiнiң конструкциясы мен құрал-жабдықтары тұрған өндiрiстiк үй-жайларда (мұнда тез тұтанатын заттар мен жанар майлардан бу мен газ бөлiнуi мүмкiн) ұшқын шығуға жол берілмеуi қажет.

178. Жарылыс қаупi бар өндiрiстiк үй-жайларда орнатылған желдеткiш жүйелерiнiң металл ауа жiбергiштерi жерге қосылуы керек.

179. Газ тарататын орындар дефлекторлы шахтаның көмегiмен үйдiң төменгi және жоғарғы аймақтарынан ауа шығаратын табиғи желдеткiшпен жарақталуға тиіс.

180. Тез тұтанатын сұйықтар айдайтын насостарда зиянды заттарды шығарып тастайтын ортақ ауа алмастыратын желдеткiш қойылады.

181. Лабораториялар ортақ ауа алмастыратын, қажет жағдайда бiр жерден соратын механикалық ағу-тартып алу желдеткiштерiмен жарақталады.

182. Аса зиянды және улы заттармен жұмыс жүргiзiлетiн үй-жайларда басқа үйлердiң желдеткiштерiмен байланыспайтын дербес желдету жүйесi болуға тиiс.

183. Жарылыс қаупi бар бiрнеше үй-жайларды ортақ ауа тазартқышқа бiрiктiруге болмайды.

      184. Желдеткiш жүйесiн пайдаланғанда төмендегiлерге тыйым салынады:
      1) желдеткiш арналарын түтiн шығарғыш ретiнде пайдалануға;
      2) желдеткiш арналарына газбен жылыту аспаптарын қосуға;
      3) отқа жол бермейтiн қондырғыларды ажыратуға немесе алып тастауға;
      4) ауа айдағышта жинақталған майларды, жанатын заттарды өртеуге.

185. Түтiнге қарсы қорғанысы бар объектiлердi автоматиканың электр щиттерiнде құлып пен пломбаның болуын әр аптада кемiнде бiр рет тексерiп түру керек.

      186. Түтiнге қарсы қорғанысы бар жүйенi жұмыс қабiлетi жағдайында ұстап түру үшiн:
      1) желдеткiш қоршауды, клапандарды, атқарушы механизмдердi, құлыптарды, ажыратқыштарды ластану мен шаңнан, ал қыста жалюздi тосқауылдарды мұздан оқтын-оқтын тазалап тұру;
      2) ауа тарқыштың бiртұтас жұмыс істеуi мен оның қорғалуын және клапандар мен терезелерiн қолмен ашатын тартпаларының бұзылуына жол бермеу керек.

187. Өртке қарсы қорғаныс және түтiн шығару жүйесiне кесте бойынша қызмет көрсетiлiп, ол үнемi дұрыс жағдайда болуын қадағалау керек.

188. Өртке қарсы қорғаныс жүйесi қондырғысының қолмен басқару пультiнде оларды жұмыс қосу тәртiбi туралы нұсқау болуы қажет.

15-тарау, Лаборатория және тексеру құралдары мен
автоматиканы ұстау

189. Лаборатория қондырғысы "құрылыстың нормасы мен ережесiнiң" талаптарына жауап беруi керек.

190. Лабораторияның әрбiр жеке бөлмесiнде бөлменiң нөмiрi және өрт қауiпсiздiгі ережесiнiң сақталуына жауапты адамның аты-жөнi жазылған қағаз iлiнуi қажет.

191. Жұмыс алдында лабораторияны ашқан жауапты адам не қызметкер ең алдымен бөлмеде қауiптi газ иiсiнiң жоқ екендiгiне көз жеткiзуi керек.

192. Лаборатория бөлмесiндегi газ құбыры мен газ жабдықтары "Газ шаруашылығындағы қауiпсiздiк ережесiнiң" талаптарына сәйкес болуы керек.

193. Лаборатория газ жүйесiнiң жұмыс орнындағы вентиль және крандармен қатар, үй-жай сыртында ортақ жабу вентилi болуы керек.

194. Газ құбырының ақауы бар крандары мен вентильдерi арқылы тараған газды сезген жағдайда ортақ вентильмен газ жүйесiн жауып, бөлменi желдету керек.

195. Газ құбырынан шыққан газды отпен тексеруге рұқсат берiлмейдi. Ол сабын ерiтiндiсiмен, газ анализаторларымен ғана тексерiледi.

196. Газ тексеру кезiнде лабораторияда кемiнде екi адам ғана болуы керек. Ауысымға (сменаға) бiр адам қалдыруға рұхсат етiлмейдi.

197. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтардан бу мен газ бөлiнетiн жұмыстар тарту шкафтары мен желдеткiштерi iске қосылып тұрған кезде жүргiзіледi.

198. Лабораторияның барлық бөлмелерiнде ағу-тартып алу желдеткiштерi жұмыс басталар алдында қосылып, жұмыс аяқталған ажыратылуы тиiс.

199. Тарту шкафының iшiне орнатылған шамдардың жарылыстан қорғану қасиетi болуы керек. Тарту шкафының iшiндегi сым В-1 класындағы жарылыс қаупi бар үй-жайларға қойылған талапқа жауап берiп, химиялық заттардың әсерiнен сақталуы тиiс.

200. Өрт-жарылыс қаупi бар заттармен жұмыс iстеуге арналған үстелдер мен тарту шкафтарына жанбайтын материалдар жағылып, заттар төгілмеу үшiн ернеуi болуы керек.

201. Өрт қаупi бар сұйықтардың төгiлуi, сондай-ақ газдың шығуы жағдайында оттықтарды дереу өшiрiп, төгiлген сұйықты жинап тастау керек.

202. Тез тұтанатын сұйық заттарды анализ алдында жылыту қажет жағдайда көпiршiп, шашырамау үшiн алдын ала судан бөлiп алу керек.

203. Тез тұтанатын сұйықты лабораторияда қайнату және жылыту тек керi тоңазықышты қолдана отырып жабық типтегi электр плиткаларында немесе су құйылған ыдыс iшiнде жүргiзiледi.

204. Өнiмдi айдау және жылыту кезiнде (газбен, электр тогымен) үстелде жанар-жағар май заттарын сақтауға және құюға, сондай-ақ онымен аппаратураны толтыруға болмайды.

205. Жылыту мен айдау жұмыстары оны орындаушы адамның тұрақты бақылауымен жүргiзiлуi керек.

206. Аспаптар мен аппаратураларды салқындататын су кенеттен тоқтап қалған жағдайда оттықтар дереу өшiрiлiп, электр тогы ажыратылуға тиiс.

207. Лабораторияда заттар мен материалдарды түр-түрге бөлiп сақтау керек. Химиялық әсерден өрт немесе жарылыс шығаратын заттарды бiрге қоюға болмайды.

208. Ғимаратта, лаборатория үй-жайында тәулiктiк ғана қажеттiлiгi бар тез тұтанатын сұйықтар, жанар майлар мен газдар сақтауға рұхсат етiледi. Олардың қорын арнайы үй-жайда сақтау керек.

209. Сұйық ауа мен оттегінiң жанармаймен біp бөлмеде сақтауға тыйым салынады.
Сұйық отын, оттегi мен басқа да газдар лабораторияға арнайы ыдыстармен жеткiзiлiп, олар зақымданбайтын жерлерде сақталады.

210. Сығымдалған, сұйытылған газ баллондарын олардың көлемiне қарай үй-жайдан тыс жерлерде металл шкафтарында ұстау керек.

211. Лабораторияда тек инерттi газ балонын орнатуға рұхсат берiледi.

212. Балондар сақтандырғыш қалпағымен арнайы орынға қойылуы керек.

213. Лаборатория үй-жайында сығымдалған және сұйытылған газ балондарының арматурасын жөндеуге тыйым салынады.

214. Yй-жайда от жанып, электр құралдары қосылып, құрал-жабдықтар ұшқын шашып тұрғанда сұйық және сығымдалған ауамен оттегiмен, газбен жұмыс iстеуге тыйым салынады.

215. Газ крандары мен вентильдердi ай сайын тексерiп тұру керек.

216. Ыдыс жуатын заттар қақпағы жабылатын сыйымдылықтарда сақталады.

      217. Лабораторияда:
      1) еден, жиhаз, қабырға жуу үшiн бензин, керосин, жанар майлар қолдануға:
      2) тез тұтанатын заттар сiңген сүрту материалдарды (орамал, киiм-кешек) ашық түрiнде сақтатуға;
      3) труба құбыры мен жылыту аспаптарында қандай болмасын затты кептiруге;
      4) бумен жылытатын құбыр үстiнде мұнай өнiмдерiмен жұмыс iстеуге;
      5) төгiлген мұнай өнiмдерiн жинаусыз қалдыруға;
      6) отын жанып тұрғанда төгiлген өнiмдi жинауға тыйым салынады.

      218. Жұмыс аяқталғаннан кейiн үй-жайдың өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапты адам немесе оның тапсыруы бойынша соңынан кететiн қызметкер төмендегiлердi тексеруге мiндеттi:
      1) газ және су крандарының және лабораторияға газ жiберетiн ортақ вентильдердiң жабық болуын;
      2) оттықтың және электрмен жылыту құралдарының ажыратылуын;
      3) үй-жайдағы жарық пен желдеткiштi ажыратуға.
      Сондай-ақ ғимараттағы өрт қауiпсiздiгiне жауапты адам жұмыс аяқталған соң қоймаларды, лабораторияларды және басқа үй-жайларды қарау журналын толтыруы қажет.

219. Үй-жай лабораториясында тиiстi өрт сөндiретiн құрал жабдықтар болуы қажет.

220. Тексеру және автоматтандыру қондырғысын монтаждау мен пайдалануға беру қазiргi заң талаптарына жауап беру керек.

221. Өндiрiстiк қондырғыларды тексеру, автоматтық-қорғаныс және өрт қауiпсiздiгi параметрлерiн реттеу (температура, қысым, сұйықтың деңгейi, газбен ластану) жүйелерiмен қамтамасыз ету қажет.

222. Автоматиканың барлық реттеушi органдары (клапандар, жапқыштар) ашу мен жабудың жергiлiктi немесе дистанциялық көрсеткiштерiнiң дәрежесiмен, сондай-ак қолмен басқару дублерiмен жарақтандырылады.

223. Автоматикалық тексеру мен реттеу аспаптары мен аппаратуралары өндiрiстiк процестер жүрiп жатқан үй-жайдан басқа жерлерге орналастырылады.

224. Өрт қаупi бар үй-жайларда және сыртқы өрт қаупi бар қондырғыларда "Өрт қаупi бар кенiшке арналған электр құрал-жабдықтарын жасау ережесi" мен "Электр қондырғылары құрылғысы ережелерiнiң" талаптарына сәйкес электр тiзбектi автоматика аспаптарын қолдануға болады.

225. Автоматиканың жергiлiктi щиттерi (қалқандары) үй-жайдың өрт қауiпсiздiгi талаптарына сай келетiн шкафтық типке жасалу керек. Олар құлыпталып, кiлттерi автоматика қызметi қызметкерiнде және диспетчерлер бөлмесiнде болуы қажет.

226. Лабораторияны адамдарды эвакуациялауда кедергi келтiрмейтiндей етiп жабдықтау керек. Құрал-жабдықтар арасымен өтетiн жолдардың енi кемiнде 1 метр болуы қажет.

227. Өрт-жарылыс қаупi бар заттармен жұмыс жасауға арналған үстелдердiң, стеллаждар мен шкаФтардың бетiне стеллаждар жанбайтын материалдар жағылып, ерiтiндi жерге ақпау үшiн биiктiгi кемiнде 10 мм ернеуi болуға тиiс.

16-тарау. Өрт туралы сигнал беру және өрт сөндiру қондырғысын, түтiнге қарсы қорғаныс жүйесiн қамтамасыз ету, өрт туралы адамдарға хабарлау және эвакуацияға басшылық жасау

228. Өрт туралы сигнал беру және өрт сөндiрудiң автоматтық қондырғысына, түтiнге қарсы қорғаныс жүйесiне техникалық қызмет көрсету мен жоспарлы ескерту, жөндеу жұмыстарын, өрт туралы адамдарға хабарлау, эвакуацияға басшылық жасау дайындаушы заводтардың техникалық құжаттары мен жөндеу жұмыстарын жүргiзу мерзiмдерiне сәйкес жылдық жоспарлы графикпен жүзеге асырылады. Техникалық қызмет пен жоспарлы-ескерту жөндеу жұмыстарын арнайы оқытылған қызметкерлер немесе лицензиясы бар мамандандырылған ұйымдар келiсiм шарт бойынша жүргiзедi.
Қондырғыны ажыратумен байланысты техникалық қызмет көрсету немесе жөндеу жұмыстарын жүргiзу кезiнде ұйым басшысы ғимараттарды. құрылыстарды, үй-жайлар мен технологиялық құрал-жабдықтарды өрттен сақтау шараларын қабылдауы керек.

229. Диспетчерлiк пунктте өрттiң шыққанын және өрт автоматикасы қондырғысының бұзылғаны туралы сигнал түскенде қызметкерлердiң (кезекшiнiң) шұғыл әрекетi жазылған нұсқау iлiнiп тұруы қажет. Диспетчерлiк пункттiң (өрт постысы) телефон байланысы және дұрыс жұмыс iстейтiн электр фонарлары (3-тен кем емес) болуы керек.

230. Өрт автоматикасының қондырғысы дұрыс күйде және әрдайым әзiрлiк қалпында тұрып, жобалық құжаттарға сәйкес болуы керек.
Қондырғыны автоматтық ережемен қолмен басқару режимiне ауыстыруға болмайды, тек ерекше оқиғада нормалар мен ережелерде көрсетiлген жағдайда ғана рұхсат етiледi.

231. Өрт сөндiретiн заттың массасы мен қысымы есептелгеннен 10 % төмен болса, өрт сөндiру қондырғысының баллондары мен сыйымдылықтары толық зарядталуға немесе қайта зарядталуға жатады.

232. Спинклерлiк (дренчерлiк) қондырғының суландырғыштары механикалық ақау қаупi бар жерлерде жылуды таратуға және суландыру картасын өзгертуге әсер етпейтiн сенiмдi қоршаулармен қорғалуы тиiс. Бұзылған суландырғыштар орнына тығындар мен бұқтырмалар орнатуға болады.

233. Өрт сөндiру станциясы сол аймақтың схемасы және өрт кезiнде қондырғыны басқару нұсқауымен қамтамасыз етілуi тиiс. Басқарудың әр торабында қорғайтын үй-жай, қондырғы секциясындағы суландырғыштардың типi мен саны көрсетiлген жазу iлiнуi керек. Схемаға сәйкес ысырмалар мен крандар нөмiрленуге тиiс.

234. Өрт хабарын беретiн жүйелер эвакуация жоспарына сәйкес бiр мезгiлде бүкiл ғимарат (құрылыс) бойынша немесе оның жеке бөлiктерiне (қабат, секция) хабарлайды. Емдеу және мектеп жасына дейiнгi мекемелерде, сондай-ақ, мектеп-интернат корпустарында тек қызметкерлерге ғана хабарланады. Хабарлану жүйесiн пайдалану тәртiбi оларды пайдалану жөнiндегі нұсқауда және жүйенi iске қосу құқығы бар адамдардың аты-жөнi атап көрсетiлген эвакуация жоспарында анықтауға тиiс.

235. Ғимаратта өрттiң шыққаны туралы хабарлайтын техникалық құралдар қажет болған жағдайда объектi басшысы ол туралы адамдарға жеткiзу тәртiбiн анықтап, бұл үшiн жауапты адамдарды тағайындайды.

236. Дауыс күшейткiш аппараттардың дауыс реттегiштерi болмауы керек және олар ажырайтын қондырғысыз жүйеге қосылуға тиiс. Хабарландыру текстерiнiң сенiмдi түрде берiлуiн және эвакуацияға басшылық жасау үшiн iшкi радио-трансляциялық және объектiде бар басқа да хабарлау жүйелерiн пайдалануға болады.

17-тарау. Өрт техникасын қамтамасыз ету

237. Өрт сөндiретiн автокөлiктердi өрт депосында немесе осы мақсаттар үшiн арнайы бөлiнген бокстардa ұстау керек. Онда жылыту орны, электр жарығы, телефон байланысы, еденге қатты жамылғы төселген, eciктepi жылытылған, мемлекеттiк өртке қарсы қызметтiң жеке құрамының дұрыс және қауiпсiз жұмысын қамтамасыз ететiн басқа да қондырғылар мен жабдықтары болуы керек. Өрт автокөлiктерiнен өрт-техникалық құралдарды алуға және өрт-техникасын басқа мақсатқа пайдалануға тыйым салынады.

238. Өрт автокөлiктерi мен мотопомпалар, өрт сөндiруге лайықталып қайта жарақтандырыпған техникалар өрт-техникалық құралдарымен толықтырылып, май және өрт сөндiретiн заттар құйылып, дұрыс қалыпта тұруы керек. Өрт сөндiру үшiн техника тарту аудан әкiмшiлiгi бекiткен тәртiп бойынша жүргiзiледi.

239. Өрт сөндiруге лайықталып жасалған әр мотопомпаға арнайы дайындықтан өткен моторист (жүргiзушi) бекітілуi керек. Ұйымда мотопомпаны өрт шыққан жерге жеткiзу тәртiбi пысықталуы керек.

18-тарау. Құрылыс-монтаж жұмыстарындағы
өрт қауiпсiздiгi шаралары

240. Биiктiгi үш қабат және одан да көп ғимараттар құрылысында баспалдақтарды баспалдақ клеткасының қондырғысымен бiр мезгiлде құрастыру керек.
Биiктiгi екi қабаттан аспайтын үйлердiң баспалдақ клеткасында ағаш басқыштар салуға рұхсат етiледi. Құрылыс кезiнде ғана өртенбейтiн басқыштарды бүлiнуден сақтау үшiн жанармай материалдарын жағуға болады.

241. Сырттағы өрт баспалдақтарын, тiреулердi, трубалар мен қоршауларды құрылыс жүргiзу нормасына сәйкес негiзгi конструкциялар монтаждалған соң бiрден орнату керек.
Ағаштар мен төсенiштер қазiргi нормативтi техникалық құжаттар мен өрт қауiпсіздігі талаптарына сәйкес салынады. Ағаштан жасалған дiңгектер мен қалыптар отқа төзiмдi затпен өңделуi керек.

      242. Биiктiгi үш қабаттан астам ғимарат құрылысында инвентарлық металл ағаштары қолданылады.
      Әрқайсысының периметрi 40 метр құрылыс ағашын бiр баспалдақпен жабдықтау керек.
      Ағаш конструкцияларын өртенетiн материалдармен орауға болмайды.

243. Адамдарды ғимараттар құрылыстардан биiк эвакуациялау үшiн бүкiл құрылыс жұмыстары мерзiмiне жанбайтын материалдардан кемiнде екi баспалдақ жасау керек.

244. Өртенетiн және қиын өртенетiн материалдардан жасалған қалыптарды үш қабаттан астам биiктiкке бiр мезгiлде орналастырған жөн. Бетонның қажеттi берiктiгiне қол жеткен соң ағаш қалыптар мен ағаштар ғимараттан әкетiлуi тиiс. Өртенетiн қалыптар мен құрылыс ағаштары үш қабаттан астам биiктiкте қажет болса, қосымша өртке қарсы шаралар (әр қабатта өрт кранының қондырғысымен уақытша өртке қарсы су құбырын) қолдану қажет.

245. Ғимараттар мен құрылыстарда жанғыш заттар мен материалдарды пайдалана отырып жүргiзiлетiн жұмыстарды отпен атқарылатын басқа да құрылыс монтаж жұмыстарын бiр мезгiлде орындауға болмайды.

246. Металл конструкцияларын қорғау жөнiндегi жұмыстар олардың отқа төзiмдiлiгiн арттыру мақсатымен ғимаратты салумен қатар жүргiзiледi.

247. Егер ғимаратта жанар-жағар материалдар болса, қабырғалардың ойығы мен жабулар арқылы өрттiң тарамауына қарсы шаралар қабылдау керек. Демек, iшкi, сыртқы қабырғалар, қабатаралық жабулар түйiскен жердегi саңылауларды бекiту, отқа төзiмдiлiгiн қамтамасыз ете отырып, инженерлiк коммуникация өтетiн жерлердi бекiту қажет. Ғимараттар мен құрылыстардағы ойықтарды уақытша жылытқыштармен жапқанда, тек жанбайтын немесе қиын жанатын материалдарды пайдалану керек.

248. Еден салу мен басқа да өндiрiс жұмыстарын жүргiзетiн уақытша үйшiктер өртенбейтiн және қиын өртенетiн материалдардан жасалуы тиiс.

249. Салынып жатқан үй-жайдың еден астындағы кеңiстiгi еден салғанға дейiн жанғыш заттардан (жоңқа, үгiндi, қиқымдар) тазартылуы керек.

250. Ғимарат құрылысының жобасында негiзгi конструкциялары қорғалмаған, металдан немесе жанатын немесе қиын жанатын заттардан жасалған асбест-цемент жылытқыш табақтарынан тұратын қоршау конструкцияларымен жұмыс барысында құрылыстың барлық кезеңiне арналған өрт қауiпсiздiгi шаралары қарастырылуы тиiс.

      251. Конструкцияларды монтаждау кезiнде жанғыш жылытқыштар пайдаланылатын жұмыстар, оны орындаушыларға берiлетiн құрылыстың өрт қауiпсiздiгi үшiн жауапты адамның қолы қойылған рұхсат наряды бойынша жүргiзiледi.
      Рұқсат нарядында жұмыс орны, технологиялык реттiлiк, өндiрiстiк тәсiлдер, нақты өрт қауiпсiздiгi шаралары, жауапты адамдар мен оны пайдалану мерзiмi көрсетiлуi тиiс.
      Жұмыс орнында "Өрт қаупi бар - тез жанатын жылытқыш!" деген жазу ілiну керек.

252. Жанатын жылытқыш төсеу және жамылғыға гидроизоляциялық төсенiш салу, сондай-ақ, цемент-құм ерiтiндiсiн құю, қиыршық тастан қорғаныс қабатын салу, жанатын жылытқыштарды пайдалана отырып, қоршау конструкциясын монтаждау жұмыстарын учаске бойынша аумағы 500 шаршы метрден аспайтын және қиын жанатын жылытқыштардың 1000 шаршы метрден аспайтын аумағында жүргiзу керек.
Жанатын жылытқыштарды темiр-бетон плиталары бойымен пайдаланғанда өндiрiс ғимараттарының кемiнде 30 миллиметр жабуына цемент-құм ерiтiндiсi салынып, темiр-бетон плиталары қиылысқан жерлерi мұқият бекiтiлуi керек. Аумағы үлкен ғимараттарда жанатын жылытқыш әр 50 метр сайын (корпустың ұзындығы 80 метр және одан көп болса) керамзит қиыршығы немесе басқа жанбайтын материалдардан жасалған енi 6 метрден кем емес өртке қарсы белдеулермен бөлiнуi керек.

253. Өндiрiс орнында жылытқыш пен төбеге жататын рулон материалдары ауысым (смена) қажеттiлiгiнен аспауы керек.

254. Жанатын және қиын жанатын жылытқышты құрылыс жүрiп жатқан жерден тыс жеке жайда немесе арнайы алаңда сақтау керек. Ол салынып жатқан және уақытша тұрғызылған үй-жай мен қоймадан кемiнде 18 метр қашықтықта болуы керек. Жұмыс аяқталғаннан кейiн пайдаланылмаған жылытқыштарды, төбеге жабатын рулонды материалдарды, монтаждалмаған панельдердi ашық жерге тастап кетуге болмайды.

255. Тоңазыту үй-жайлары мен соған ұқсас құрылыстарда құрылыс-монтаж жұмыстарын өрт қауiпсiздiгiн сақтай отырып бөлек-бөлек ретпен атқару қажет.
Жылу изоляциясын бөлек жерге орналастырғаннан кейiн қалдықтарын алып кетiп, оны дереу отқа қарсы затпен сырлау керек. Жылу изоляциясы жұмыстарының өндiрiс процессiнде қорғалмаған алаң жанатын жылу изоляциясы жағдайына 500 м ²аспайтын, ал қиын жанатын жылу изоляциясында 1000 м ²болуы керек.

256. Тоңазытқыш камераларына өртке қарсы белдеулер мен аймақтар орнатқанда жылытқыштың жанбайтын материалдардан құрастырылған конструкцияларға берiк жанасуын қамтамасыз ету қажет. Өртке қарсы белдеуде, аймақта тесiктердi ашық қалдыруға болмайды.

257. Жанатын және қиын жанатын жылытқыштары бар металл қаптамасының зақымдалған жағдайында механикалық заттардың (болт) көмегiмен жөндеу және қалпына келтiру жұмыстарын дереу бастау керек.

258. Полимерлi жылытқыштары бар панельдердi монтаждауға дейiн ғимараттың жамылғысына апаратын барлық шығу жолдары (баспалдақ алаңынан, iшкi баспалдақтармен) және оның қоршаулары жасалып бiтуi керек.
Өрт туралы хабарлау үшiн жамылғыға шығар жерде телефон немесе байланыстың басқа құралдарын орнату қажет.

259. Жамылғы аумағы 1000 м ²және одан да көп көлемдегі шатырда жанатын немесе қиын жанатын жылытқыштарды пайдалана отырып атқарылатын жұмыстарда өрт қауiпсiздiгi үшiн өртке қарсы уақытша 5 л/с су құбыры жасалуы керек.

260. Су және бу айыру құрылғысымен байланысты шатырдағы жұмыстар кезiнде панельдердi жанатын және қиын жанатын жылытқыштармен монтаждауда электрмен дәнекерлеу және отпен байланысты басқа жұмыстарды орындауға тыйым салынады. Ашық отпен байланысты жұмыстарды жанатын және қиын жанатын материалдарды пайдалануға дейiн жүргiзу керек.

261. Сүзiлiп тазартылған төсеу қабырғаларына бу айыру қабаты мен мастиканың пайда болған қалың қабатын жапсыруда қою битум ерiтiндiсiн қолдануға болмайды.

262. Қалың рулон материалдарын ерiтуге арналған aгpегаттарды тек жанбайтын жылытқыш қолданылған темiр-бетон плиталары мен төбе жабындыларын орналастыруда пайдалануға болады.

      263. Бетонды жасанды түрде жылытуға бу, ауа және электр тогын қолдануға рұқсат етіледi. Бұл орайда төмендегiдей шарттарды орындау керек.
      1) бетонды жылудан қорғау үшiн қиын жанатын және жанбайтын материалдар, сондай-ақ дымқылданған немесе әк ерiтiндiсiмен өңделген үгiндiнi қолдануға рұхсат етiледi;
      2) жылы жайлар салу үшiн жанбайтын немесе қиын жанатын жылытқыштар қолдануға болады;
      3) электр тогымен жылытатын учаскелер тәжiрибелi электриктердiң тұрақты бақылауында болуы тиiс.
      Электрмен жылыту аймағында КРПТ кабелiн немесе ПРГ-500 жеке сымы (резiңке шлангысымен жеке қорғалған) пайдаланылады. Сымдарды топырақ бетiне орналастыруға тыйым салынады.
      Жылыту аймағына ("Қауiптi!", "Кернеуi бар!") деген сөздер жазылған плакаттар iлiп қою керек.

264. Жанатын материалдарды жеке орнатылмаған тоқ жүретiн жүйелердi, жылыту элементтерiн, спираль, электр жылыту қондырғыларын қорғау мақсатында пайдалануға болмайды. Жеке бөлiнбеген ток жүретiн бөлiктер (жылыту элементтерi, спиральдар, электродтар,) оларға металл қаптамаларының бөгде заттарының түсуiнен немесе жанбайтын материалдардан жасалған қоршаулармен қорғалуға тиiс.
Электрмен жылыту жүйесiн ажырату қондырғысын қолайлы жерге орналастыру керек.

19-тарау. Материалдар мен заттарды бiрге сақтау
жөнiндегi өрт қауiпсiздiгi талаптары

$1. Жалпы ережелер

265. Бұл талаптар ведомстволық бағынушылығына қарамастан материалдар мен заттарды сақтайтын қоймалары мен базалары бар барлық ұйымдар мен объектiлерге жүктеледi және арнайы ережемен сақталатын, әрi тасымалданатын радиоактивтi материалдар мен заттарға, жарылғыштарға қойылмайды.

266. Материалдарды заттармен бiрге сақтау мүмкiндiгi өрт қауiпсiздiгiнiң, улылығының, химиялық активтiлiгiнiң, өрт сөндiру құралдарының бiркелкiлiгiнiң сандық есебi негiзiнде жасалады.

267. 270 тармақта атап өтiлген қасиеттерiнiң үйлесiмiне байланысты материалдар мен заттар сақталу кезiнде бiр-бiрiмен сәйкес келуi де сәйкес келмеуi де мүмкiн.

      268. Бiрге сақталған жағдайда төмендегiдей керi әсерде болатын материалдар мен заттар сәйкес кемейтiндер деп аталады:
      1) олардың әрқайсысы өз алдына өрт қауiпсiздiгiн күшейтедi;
      2) өрттi сөндiруге қосымша қиындықтар тудырады;
      3) өрт кезiнде экологиялық жағдайды шиеленiстiрiп жiбередi;
      4) бiр-бiрiмен реакцияға түскенде қауiптi заттар түзiледi.

      269. Өрт шығу, өрттiң қауiптi факторларын күшейту, қоршаған ортаны ластау, қашықтықта немесе тiкелей қарым қатынас кезiнде, өрт үстiнде, жай уақытта терiсiне, тыныс жолдарына әсер ету барысындағы қауiпсіздiк қуаты бойынша материалдар мен заттар мына төмендегiдей разрядтарға бөлiнедi:
      1) қауiпсiз;
      2) шамалы қауiпсiз;
      3) қауiптi;
      4) аса қауiптi.
      Осы разрядтарға байланысты материалдар мен заттарды сақтаудың шарттары белгiленедi (Ереженiң 270-274 тармақтары).

270. Қауiпсiздерге жанбайтын орауыштардағы заттар мен материалдар жатады, олар өрт болған жағдайда жарылғыш немесе өрт қаупi бар, улы заттар шығармайды.
Қауiпсiз заттар мен материалдар кез-келген үлгiдегi алаңдар мен жабық орындарда сақталуы керек (eгep бұл техникалық шарттарға қайшы келмесе).

      271. Шамалы қауiптiлерге қауiпсiздерге жатпайтын жанатын және қиын жанатын заттар мен материалдар жатады және осы Ереженiң 270 тармағына сәйкес оларға қазiргi нормативтi техникалық құжаттар талаптары қойылмайды.
      Шамалы қауiптi заттар мына төмендегiдей топтарға бөлiнедi:
      1) 90 ^оС-тан жоғары температурадағы сұйық зат;
      2) 120 секунд және одан астам уақыт аралығында газ отының әсерiнен жанатын қатты заттар мен материалдар;
      3) қоршаған ортадағы 140 ^оС температурада 124 сағат iшiнде 150 ^оС-тан төмен температурада арнайы сынақ жағдайында өздiгiнен қызып кетуге қабiлеттi материалдар мен заттар;
      4) 0,5 дм ³/кг ^-1с ^-1интенсивтiлiкпен сумен араластырған кезде жалындаған газ бөлетiн заттар мен материалдар;
      5) орташа өлiм қаупiн тудыратын 2000мг/кг ^-1доза немесе 20мг/дм ^-2тыныс алған кездегi орташа өлiм қаупiн тудыратын улы заттар мен материалдар;
      6) әлсiз күйдiретiн немесе тот басатын материалдар мен заттар. Олардың өзiне тән көрсеткiштер мынандай: 24 сағат қарым-қатынас iшiнде жануарлардың терiсiнде байқалатын невроз (тiтiркену процесi). Болаттан немесе қалайыдан тот болу жылдамдығы жылына 1 мм.

272. Шамалы қауiптiлерге сонымен қатар жанбайтын заттар және осы Ереженiң 271 тармағында тiзбектелген орауыштағы материалдар жатады.
Шамалы қауiптi заттар мен материалдар отқа төзiмділiктiң барлық сатыларындағы (V сатыдан басқасы) жабық орындардың бәрiнде сақтала бередi.

273. Қауiптiлерге көлiктi, ғимаратты зақымдандыратын, адамдар мен жануарларды улауға, жарақаттануға, өлiм-жiтiмге ұшырататын, жарылыс, өрт тудыратын заттар мен материалдар жатады. Олардың қауiптi қасиеттерi қалыпты жағдайда да және апат кезiнде де таза күйiнде, сондай-ақ, нормативтi техникалық құжаттарға сәйкес басқа категориялардағы материалдармен, заттармен әрекетке түскенде пайда болады.
Қауiптi заттар I, II сатыдағы отқа төзiмдi қоймаларда сақталуы керек.

274. Аса қауiптiлерге 19433 ГОСТ категориясындағы материалдармен, заттармен сәйкес келмейтiн қауiптi материалдар мен заттар жатады.
Аса қауiпті заттар мен материалдар I, II сатыдағы отқа төзiмдi жеке-жеке ғимараттарда орналасқан қоймаларда сақталады.

$2. Бiрге сақталатын заттар мен
материалдарға қойылатын шарттар

275. Аса қауiптiлер тобына жататын материалдар мен заттарды сақтағанда оларды осы Ережедегi 12-қосымшада көрсетiлгендей етiп орналастыру керек.

276. Қауiптiлер тобына жататын заттар мен материалдарды сақтағанда осы Ережедегi 13-қосымшада көрсетілгендей етiп орналастыру керек.

277. Қауiптi және аса қауiптi заттар ерекшелiк жағдайда бiр қоймада сақталуы мүмкiн, онда осы Ережедегі 14-қосымшада көрсетiлгендей етiп орналастыру қажет.

278. Бiр қойманың iшiнде өрт сөндiру құралдары әртүрлi заттар мен материалдарды сақтауға тыйым салынады.

20-тарау. Өртену-жарылу қаупi
бар заттарды тасымалдау

279. Қауiптi жүктердi жүк тасушылар тасымалға сол өнiмнiң стандарттары мен техникалық шарттарында қарастырылғандай өлшеп, орап ұсынуы тиiс. V020002011
Өлшеу мен орау заттың толық сақталуын және тасымалдың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуi керек.

280. Тез тұтанатын сұйықтар мен жанар-жағар майды тасымалдайтын автоцистерналар жүк қаупi сатыларына сәйкес жабдықталуы керек, ал құбырлар жұмыс iстеп тұрған өрт сөндiргiштермен жабдықталған болуы шарт.

281. Тез тұтанатын, улы, күйдiргiш, тот басатын, бу немесе газ бөлiп шығаратын жарылу, өртену қаупi бар жүктер құрғап қалғанда ауамен, ылғалмен әрекетке түсетiн болса, қауiптi жағдай туғызады, тотығатын қасиетi бар заттарды герметикалық орауыштармен орау керек.

282. Шыны ыдыстағы қауiптi жүктер мықты жәшiктерге салынып, айналасындағы кеңiстiгi жанбайтын ылғал сiңiретiн материалдармен толтырылуы тиiс.
Металл немесе пластмасса банкiлердегі, бидондардағы, канистрлердегi қауiптi жүктер қосымша ағаш жәшiктерге салынуы тиіс. Жәшiктен қабырғалары банкадан 0,32 м биiк болуы керек. Шыны ыдыстағы қауiптi жүктер ұсақталып жөнелтілетін болса онда тұтқасы бар ағаш жәшiктерге салынуы тиiс.

283. Қатты сусылдақ қауiптi жүктер контейнермен тасымалдануы тиіс. Егер олар аз-аздан ұсақталып жiберiлетiн болса, онда қосымша металлдан немесе фанердан жасалған қатты ыдысқа салынуы керек.

284. Сұйық қауiптi жүктер тасымалға жiберiлетiн болса, онда ыдыс стандартты белгiленгендей осы өнiмнiң техникалық шарттарына сәйкес толтырылуы керек.
Әртүрлi топтағы қауiптi жүктердi бiр контейнермен тасымалдауға болмайды.

285. Қышқылдар бар жүктердi тасымалдағанда оларды тез тұтанатын сұйықтар мен жанар-жағар май құйылған ыдыстарға қарама-қарсы қою керек. Барлық жүк бiр-бiрiне тығыз орналасуы керек. Тез тұтанатын сұйықтар мен жанар-жағар май құйылған ыдыстар стандартты герметикалық орауыштармен қапталып бекiтiлуi тиiс.

286. Жаңғыш және улы газы бар баллондар бiр жаққа қаратылып жатқызылып қойылуы тиiс. Газы бар баллондар тұрғызылып қойылуы үшiн қорғаныс сақинасы кигiзілiп, олар мiндеттi түрде құлап, шайқалған кезде ашылып кетпейтiндей тығыз жабылуы керек. Есiк қалыңдығы 10 мм тақтаймен қоршалуы тиiс.
Изопропилнитрат және самин тасымалданғанда мiндеттi түрде жүк жiберушiлер мен жүк қабылдаушыладың арнайы бригадасы ерiп жүредi.

287. Жарылу, өртену қаупi бар заттарды тасымалдағанда, көлікте, жүк сақталған әрбiр орында қауіпсiздiк белгiлерi болуы тиiс.
Жарылу, өртену қаупi бар заттардың үлкен бөлiгiн елдi мекен аймағында автокөлiкпен тасымалдағанда тек ғана түнгі уақытта қауiпсiздiк талаптарына сәйкес жүзеге асырылуы тиiс.

      288. Өртену, жарылу қаупi бар заттарды тасымалдағанда мынандай нәрселерге тыйым салынады:
      1) күндiзгi уақытта елдi мекендермен тез тұтанатын және жанатын газдар бар цистерналарды тасымалдауға;
      2) оқыс тоқтауға, секiрiс жасауға;
      3) сақтандырғыш қалпағы жоқ баллондарды тасуға;
      4) көлiк құралдарын қараусыз қалдыруға.

289. Жарылу-өртену қаупi бар түтiктердi автомобиль кузовтарында тасығанда шашылып, төгiлiп қалмау үшiн оларды жақсылап жабу керек. Ал қозғалысқа түскен кезде қандай да бiр ыдыс шытынап-сынып, бүлiнiп қалып жатса, онда оны тез арада алып тастап, былғанған жердi қолма-қол жинау керек.

3-Бөлiм
Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсету
кезiндегі өрт қауiпсiздiгi талаптары

21-тарау. Әуе кемелерiнің, технологиялық
құрал-жабдықтардың, механикалық құралдардың тұрақты
орындарын ұстау

290. Әуе кемелерiнiң тұрақты мекенi жанар-жағар май материалдарының қоймаларынан, жылжымалы қондырғылар станцияларынан 100м өндiрiстiк ғимараттардан, ұшақ тұратын жайлардан 50м қашықтықта орналасуы тиiс. Әуе кемесi байланыс құралдарымен жабдықталған болуы керек. Әуе кемесi тұрақты мекенінің айналасындағы аймақ (радиусы 50м кем емес) әрдайым таза, қоқыстан, құрғақ шөптерден тазартылған болуы шарт. Отынның қалдығын және өңделген майды құю үшiн арнайы ыдыстар қойылады. Пайдаланылған материалдарды жинау үшiн тығыз жабылатын қақпақтары бар металл жәшiктер әзiрленедi.
Пайдаланылған материалдар, қалдықтар, жұмсалған майлар ауысым аяқталғанда жиналуы керек.

291. Әуе кемесiн тұрақтарға орналастыру тәртiбi, сондай-ақ, олардың арасындағы шектеулi қауiпсiз қашықтықтар Қазақстан Республикасының қазiргi заңдары техникалық ережелерi бойынша белгіленедi.
Технологиялық құрал-жабдықтарды, механикаландыру құралдарын, қалдықтарын құятын шұңқырларды, пайдаланылған материалдарды салатын жәшiктердi, темекi шегетiн орындарды орналастыру тәртiбi осы ереже талаптарымен, авиация техникасын жөндеу және пайдалану ережелерiмен, сондай-ақ, Қазақстан Республикасының басқа да нормативтi құқықтық актiлерiне сәйкес анықталады. Бiрақ осылардың бәрi әуе кемесiнiң тұрағынан 25м қашықтықта орналасып, қауiпсiздiк белгiлерiмен, таблицалармен көрсетiлуi керек.

292. Техникалық қызмет көрсетiлмеген әуе кемелерi токтан ажыратылып жерге қосылуы керек, шығатын есiктерi мен жүк таситын люктерi құлыппен жабылған болуы тиiс.

293. Әуе кемелерiнiң тұрақты орындары, соның iшiндегi топыраққа орналастырылған әуежайлар да статикалық электр жүйесiнен қорғаныста болу үшiн стационарлық жерге қосу қондырғыларымен жабдықталуы тиiс. Жерге қосқыш кернеулерiнiң көлемi 100 Ом-ға дейiн болады.
Статикалық электр жүйесiнен қорғайтын жерге қосу контурымен бiрiктiргенде және найзағай екiншi рет көрiнгенде қосқыш кернеуiнiң көлемi осы құбылыстан қорғана алатындай дәрежеде болуы шарт. Әуе кемесiнiң жерге қосу қондырғысын, техникалық тұрғыдан пайдалану қазiргi заң талаптарына сәйкес жүзеге асырылуы тиiс. Жерге қосу қондырғыларының байланыс ұясы әуе кемесiнiң тұрағы әрдайым қардан, мұздан, топырақтардан тазартылып диаметрi 0,3 м қызыл түстi дөңгелекпен, енi 0,1 м ақ түстi сақинамен белгiленiп көрсетiлуi тиiс.

294. Тұрақтағы барлық әуе кемелерi, ангардағы авиациялық-техникалық база және ұшақ жөндеу корпусы әрдайым жерге қосылуы тиiс. Оларды болттармен қосуға болмайды.

      295. Әуе кемесi тұрақтарында мыналарға тыйым салынады:
      1) жерге отын, май, гидроқоспа, басқа да жанатын, әрi тез тұтанатын сұйықтарды төгуге;
      2) темекi шегуге арналған орыннан басқа жерде темекi шегуге;
      3) жұмыс iстеп тұрған технологиялық жабдықтар мен механикаландырылған құралдарды, сондай-ақ, электрлiк жүйенiң әуежайлардағы көздерiне қосылған әуе кемелерiн қараусыз қалдыруға болмайды;
      4) өрт сөндiрудiң алғашқы құралдарынсыз двигательдi iске қосуға немесе басқа жұмыстар атқаруға.

22-тарау. Планерлерге, двигательдерге, жүйелерге және арнаулы құрал-жабдықтарға техникалық қызмет көрсету

296. Әуе кемесiнде орындалатын барлық жұмыстар, жанатын және өрт қаупi бар заттарды қолдану сол жұмыстардың өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн жауапты адамның жетекшілiгiмен жүзеге асырылуы тиiс.

297. Жанатын заттарды қолданатын жұмыстар атқарылатын аймақта бiр мезгiлде басқа жұмыстарды жүргiзуге рұқсат етiлмейді. Әуе кемесiн бұл уақытта токтан айыру қажет. Әуе кемесiне техникалық қызмет көрсеткенде мiндеттi түрде өрт сөндiру қондырғыларымен қорғалған болуы шарт. Өрт сөндiру қондырғыларын орнату қазiргi заманғы ангардағы өрт сөндiру қондырғыларын жобалау жөнiндегi нұсқауларға сәйкес жүзеге асырылуы тиiс.

      298. Әуе кемесiнде жанатын заттармен жұмысты бастар алдында төмендегi жағдайларды қамтамасыз ету керек:
      1) әуе кемесiн токтан айыру;
      2) әуе кемесiн жерге қосу, жермен байланыстың сенiмдiлiгiне көз жеткiзу;
      3) әуе кемесiндегi барлық есiктердi, ашқыштарды, люктердi желдету үшiн, өрт шыққан жағдайда, төтенше оқиғаларда жолаушыларды құтқару мақсатында ашып қою;
      4) жұмыс аймағында жарылудан қорғануды орындауда қозғалмалы-созылмалы желдеткiш қондырғыларды орнату;
      5) жұмыс орнында алдын ала тексерiп, өрт сөндiру құралдарын орнату.
      Әуе кемесiндегi жұмысқа қажеттi жанатын заттар жұмыс орындарына дайын қалпында, шектеулi шарттасқан технологиялар көлемiнде арнайы қондырғылармен, ыдыстармен жеткiзiледi. Жанатын заттар салынатын ыдыс жалын шығармайтын материалдан жасалады. Ыдыс құрылымы сұйықтың төгілуiне жол бермеуi шарт.
      Жұмыс орындарында жанатын заттарды даярлауға немесе ерiткiшке қосуға рұқсат етiлмейдi.

299. Түскi үзiлiс, жұмыс ауысымы аяқталған немесе жұмыс аяқталған кезде жаңғыш заттар мен өрт қаупi бар материалдар (сүрткiш орамалдар тампонь, ескi шүберектер) әуе кемелерi тұрған жерден тыс сол үшiн арнайы бөлiнген жерге жиналуы тиiс.

300. Өрт қаупi бар аймақта, сондай-ақ, отын, гидравликалық және оттегiлiк жүйелерде жаңғыш заттармен жұмыс iстеген кезде қол аспабын пайдаланғанда ол ұшқын шығармайтын материалдардан жасалуы тиiс. Оттегiлiк жүйеге қызмет көрсетуде пайдаланылатын құрал таза, майсыз болуы керек және басқа жұмыстарға пайдаланылмауы қажет.

      301. Тiкелей әуе кемелерi жұмысына пайдаланылатын көшпелi шамдар мен электр құралдары қуаты 24 В астам тұрақты ток және 12 В астам ауыспалы ток электр жүйелерiне қосылуы тиiс. Әуе кемелерiндегi осы мақсат үшiн автотрансформаторларды қолдануға тыйым салынады.
      Электр жүйесiне көшпелi шамдар мен электр құралдарын қосу әуе кемелерiнен тысқары жүргізiлуi тиiс. Жарылыс қаупi бар аймақта отын, гидравликалық және оттегiлiк жүйеде жұмыс icтeу кезiнде көшпелі шамдар жарылыс қауіпсiз жағдайда болуы керек. Жарылыс қаупі бар аймақтарда электр құралдарын пайдалануға тыйым салынады.
      Көшпелі шамдардың қорғаушы торы, iлмегi, белгiлі бiр ұзындықтағы жақсы қорғалған шлангысы болуы керек. Шам мен электр құралын іске қосатын сым ылғалды немесе ыстық қабатқа тимеуi керек. Егер шамның, электр құралының бұзылғанын немесе жұмыс сымының үзiлгенiн байқасаңыз бiрден жұмысты тоқтатып, оны электр жүйесiнен алып тастау қажет.
      Көшпелi шамдар және электр құралдарының дұрыстығы аз дегенде бір айда, сондай-ақ, жұмысты тапсырған кезде тексерiлуi тиiс.

      302. Әуе кемелерiнде отпен, жарықпен жұмыс iстеуге рұқсат етiлмейдi. Дәнекерлеу жұмысы қажеттiлiгі туындаған жағдайда бөлшектер немесе тораптар әуе кемесiнен ажыратылып, арнайы бөлмеде дәнекерленедi. Кей жағдайда ғана тораптар мен бөлшектердiң сызаты мен жарықтарын әуе кемесiнiң iшiнде дәнекерлеуге рұқсат етiледi. Ол үшiн мынандай қосымша талаптарды сақтау қажет:
      1) дәнекерлеу жұмысы авиация техникалық базасы (авиация инженерлiк қызметi) ATБ(ИAК) бастығының жазбаша рұқсатымен және цех (ауысым) бастығының жеке бақылауында жүргiзiледi;
      2) жұмыс жүргiзілетiн орын өрт сөндiру құралдарымен қамтамасыз етiлуi тиiс;
      3) жұмыс жүргiзiлетiн ұшақ тұрағы авиация техникалық базасынан және басқа ғимараттардан, әуежай құрылыстарынан кем дегенде 50 м қашықтықта атқарылып, авиация ұйымдарының өртке қарсы қызметiн шақыру үшiн байланыс құралдарымен жабдықталады.

303. Отын, май немесе гидравликалық жүйелердiң двигательдерiн жуу және бөлшектеу кезiнде осы жұмыс жүргiзiлетiн жерге аққан сұйықтықты жинау үшiн ыдыс, сондай-ақ ол шашырап құйылмас үшiн әуе кемесiнiң басқа бөлiгiне экран орнатылады. Аққан сұйықтық жиналып, түскi үзiлiсте, жұмыс аяқталған соң міндеттi түрде әкетiледi. Жерге төгiлген сұйықтық тез арада жиналуы тиiс (төгiлген жерге таза, құрғақ құм сеуiп, содан кейiн құмнан тазартылады).

304. Алынатын желiлер мен агрегаттарды өрт қаупi бар органикалық ерiтiндiмен жууға байланысты барлық жұмыстар осы мақсат үшiн жабдықталған арнайы бөлмеде немесе әуе кемесiнен 25 м қашықтықта ашық алаңда жүргiзілуi тиiс.

305. Двигательдердi жуу ереже бойынша өрт қаупi жоқ техникалық жуу құралдарымен атқарылады. Двигательдердi өрт қаупi бар органикалық ертiндiлермен жуу үшiн оған антистатикалық зат енгiзу қажет. Жуған соң двигательдердi 15 минут желдетiп, содан кейiн қысылған ауамен үрлейдi.

306. Двигательдi немесе әуе бұрандасын ауыстырған кезде двигательдi iске қосатын тоқтан айырып, аккумуляторын алып, сымды ток көзiнен ажыратып, штепсельдiк айырғышқа және трубопроводқа бұқтырма қою қажет.

      307. Жөндеу, жуу, отын жүйесiн герметикалық немесе тарировкалық сынақтан өткiзгенде әуе кемесiндегі тарировкаға қызмет көрсететiннен басқа барлық ток көздерi өшiрiлуi керек. Бұл кезде әуе кемесiнде өзге жұмыстар жүргiзуге рұқсат етiлмейдi. Отын жүйесiнiң герметикалығын тексерген кезде двигательдi басқару тетiгi "Тоқта" жағдайында болуы керек, ал, двигательдегi электро өрiстiк клапандар токтан алып тасталады. Ағу байқалған кезде отын жүйесiндегi қысым төмендетiлiп, отын iзi тазартылады. Отын багiнiң iшiндегi жұмысты атқаруға арнайы дайындалған, жоспардан тыс өртке қарсы нұсқаудан өткен адамдар жiберiледi.
      Май багы iшiнде жұмыс iстейтiн адамдарға өзiмен бiрге от тұтатқыш, сiрiңке жағармай өнiмдерiн алып жүруге, сондай-ақ, ұшқын шығаратын құралдар мен аяқ киiм пайдалануға тыйым салынады.
      Жұмысты бастар алдында ыдыстағы (бактағы) отынды ағызып, қалғанын эжекторлық шаңсорғышпен (соңғысының металл ұшы жоқ резина шлангасы болуы керек) тазартылып, қысымды ауамен үрленедi. Май ыдысының iшiнде жарық түсiру үшiн тек жарылыстан қорғалған осы Ереженiң 301-шi тармақтағы талабына жауап беретiн көшпелi шамдар пайдаланылады.

308. Әуе күштерiнiң оттегiлiк жүйесiн толтыру, оған қызмет көрсету, жөндеу және сынау жұмыстары май iзiнен (дағынан) тазартылған алаңда жүргiзiлуi тиiс. Құрамында май бар қоспамен оттегiнiң қосылуы қауiптi. Ол жарылысқа әкелiп соғуы мүмкiн. Оттегiлiк жүйелерге қызмет көрсету және жөндеу кезiнде жүйеге, ол жарылатын жерге және құралға май тамбауы қажет. Оттегiн зарядтау стансасының шлангасына қосылған барлық зарядтың штуцерлерi зарядтау жүйесiне қосар алдында майдан тазартылып, кептiрiлуi кepeк. Майдан тазарту спиртке батырылған таза мақтаматасынан жасалған тампондарымен атқарылады. Жүйеден өттегi аққан жағдайда оттегiнi толтыру тоқтатылып, кабина, салон және электр жабдықтары бөлiмшелерi желдетiледi. Ақау жөнделгеннен кейiн оттегiлiк жүйе құрғақ азотпен үрленедi. Мұздап қалған өттегi аппаратаурасын жылытуды 70 ^оC қыздырылған ауамен жүргiзуге рұхсат етiледi, моторлы жылыту құралдарын пайдаланғанда калориферлердiң дұрыстығын тексеру қажет.

      309. Оттегiлiк жүйемен жұмыс кезiнде мыналарға тыиым салынады:
      1) әуе кемесiнде қандайда бiр басқа жұмыстарды жүргiзуге;
      2) оттегi жабдығынан 25 м радиуста тез тұтанатын көздердi пайдалануға;
      3) оттегi қысымы бар кезде оттегi жүйесiнiң желiлерiнде ажырату жұмыстарын жүргiзуге;
      4) электр желiсi жгуттарын оттегiлiк жүйеге бекiтуге және жақындатуға жол берiлмейдi.

310. Сужүйесiн толтыру, жуу және сынақтан өткiзу арнайы орында толтыру құралының борт штуцерлерi арқылы жабық әдiспен жүргiзiледi. Бұл жұмысты орындау үшiн осыған арналған алынып-салынатын элементтер, жабдықтар және құралдарды пайдалану қажет.
Әуе кемесi сужүйесiн толтыру, жуу және сынау кезiнде басқа жұмыстар жүргiзiлмеуi керек. Егер ақау болып майдың ағып жатқанын байқасаңыз, гидросұйықты берудi тез тоқтату қажет. Оны толтыру, жуу және төгу кезiнде жүйенiң бұрандасын бұрау, бекіту сияқты басқа жөндеу жұмыстарын жүргiзуге тыйым салынады.

      311. Электрорадионавигациялық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету кезiнде мына талаптарды орындау қажет:
      1) 12 В-тан жоғары желiден ток алатын электр құралдары жерге қосылу керек;
      2) әуе кемелерi электр жүйелерi аппаратураларынан ажыратылған кезде тоқсызданып, штепсель тетiктерi технологиялық бұқтырғыштармен жабылуы тиiс, желiлердiң қосылатын ұштары залалсыздандырылады;
      3) электрорадионавигациялық жүйенiң жабдықтарын әye кемелерiнде сынаған кезде, бұзылған кезде тоқты өшiретiн электр жүйелерi автоматты қорғаныспен жабдықталуы керек;
      4) борттағы электр жүйелерiн тоқсыздандырып электр қондырғыларына тексеру жүргiзедi. Тоққа қосылған күйiнде тексерудi атқару талап етiлген жағдайда қысқа iркiлiстер болдырмау үшiн сақтық керек;
      5) сымдағы тоқтың барлығын тек құралмен анықтап, "ұшқынға" тексеруге жол берілмейдi.
      Электрорадионавигациялық жабдыққа техникалық қызмет көрсетуде төмендегiлерге тыйым салынады:
      1) схемада көрсетiлгенiне қарамастан үлкен тоққа есептелiнген тоқты реттегіш пен қорғану автоматтарын пайдалануға;
      2) тоққа қосылған жабдықтарда дәнекерлеу және бөлшектеу жұмыстарын жүргiзуге;
      3) жабдықтарды жылу берудi нашарлататын затпен жабуға;
      4) таратушы қондырғылардың электрщиттерiн тарату қобдишасын, кернеуде тұрған аппаратуралардың клеммдiк бет тақтайшасын ашық қалдыруға;
      5) электр энергиясы көздерiн қосуға және өшiруге, май құю немесе төгуге, май аққан кезде электр жабдықтарын тексеруге;
      6) май ыдысы орналасқан бөлiмшеде жанар-жағар майды пайдаланып жұмыс жүргiзiлген жерде сымдарды дәнекерлеуге;
      7) осы жүйеге арналмаған типтер мен қуаттарға жарық және белгi беру шамдарын, жартылай желiлi диодтар орнатуға;
      8) қорғау жүйесiнiң автоматтарын пайдалануға беру кезiнде ақауды жөндеу үшiн жарықты қосу, сөндiру тетiктерiн өз бетiнде ашып тексеруге;
      9) технологияда көрсетiлмеген изоляциялық материалдарды пайдалануға;
      10) монтаждау схемасында көрсетiлмеген жерге сымды қосуға;
      11) бiр байланыс болтына үштен астам сымды, сондай-ақ, құрылымы жағынан басқаша сымды жалғауға;
      12) ток/жиiлiк/ тиiстi мөлшерден артық электр қуатының әуежайдағы көздерiн пайдалануға;
      13) әуежайдағы электр көздерiнiң iстен шыққан немесе зақымданған кабельдерiн әуе кемелерiнiң көздерiне қосуға.

23-тарау. Әуе кемелерiне жанар-жағар май құю

312. Әуе кемесiне жанар-жағар май құю Қазақстан Республикасы көлiк және коммуникация министрдiң 17.01.2000 ж. N 3-П бұйрығымен бекiтiлген "Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясындағы жанар-жағар май қызметi жөнiндегi ережеге", "Авиациялық техниканы пайдалану және жөндеу жөнiндегi Ережесiнен", "Азаматтық авиация ұйымы нысандарын әуе отынымен қамтамасыз етудiң өрт қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқауына" және "Көтерілетiн платформалы құю агрегатымен әуе кемелерiне отын құю технологиясына" сондай-ақ, ұшуды пайдалану жөнiндегi басшылыққа сәйкес жүргiзiлуi тиiс.

313. Бұзылған және ұшқын өшiргiшпен жабдықталмаған арнайы көлiк (отын құю, көлiк отын цистернасы, құю агрегаты) әуе кемелерiне отын құю жұмысына жiберiлмейдi.

      314. Әуе кемесiне жанар май құю кезiнде төмендегiлерге тыйым салынады:
      1) арнайы көлiктiң металл бөлшектерiн ұшқын шығаратын затпен немесе құралмен соғуға;
      2) әуе кемесiне отын құю кезiнде қандай да бiр жөндеу жұмыстарын жүргiзуге;
      3) жүргiзушi кабинасында немесе басқару кабинасында ескi шүберек немесе май өнiмдерi сiңiп қалған, ізi қалған жапқыштарды қалдыруға:
      4) техникалық жабдықтарды сүрту үшiн орамалды немесе жiбек, вискоза, синтетикалық материалдардың жұрағын пайдалануға;
      5) кезекшiлiк кезiнде арнайы көлiктi басқаруды басқа адамның қолына беруге, әуе кемесiне отын құю кезiнде өз жұмыс орындарын бақылаусыз қалдыруға;
      6) жанармай құюшы агрегат жанында және жүргiзушiнiң кабинасында темекi тартуға;
      7) қондырғылар жұмыс iстеп тұрғанда әуе кемесiне отын толтыруды жүргiзуге.

      315. Жанармай құюшының көмегiмен әуе кемелерiне отын толтыру кезiнде қауiпсiздiк шаралары үшiн мыналар қажет:
      1) жанармай құюшы құрал мен әуе кемесi арасында кем дегенде 5 метр қашықтық болуы керек;
      2) жеке двигателi бар отын құюшы насосының жұмысы үшiн маршты дизель қуатын өшiруге;
      3) май құюшының контактілiк қондырғысын әуежайдың жерге қосу сымына қосуға;
      4) отын құюшы және әуе кемесiнiң корпусы арасындағы әлеуеттi металл жуан сымды жалғау арқылы теңдестiруге;
      5) төменгi жағына май құю құралын борттың отын құю штуцерiне жуан сым /трос/ ұшындағы үстiк затты қосу арқылы жүзеге асыруға;
      6) әуе кемесiнiң жоғарғы жағына жанармай құю кезiнде тарату краны тросының ұшын борт ұясына қосу арқылы тарату кранын әуе кемесiнiң корпусымен жалғастыруды қамтамасыз ету керек. Егер әуе кемесiнiң май құю мойыны қабылдағыш борт ұясымен жабдықталмаса онда тарату кранымен әуе кемесiнiң қаптамасына құю мойнынан кемiнде 1,5 мерт қашықтықта жанасу қажет, содан кейiн ғана оны отын багына түсiруге болады
      7) жанармай құюды аяқтағаннан кейiн бұл операцияны керiсiнше қайта орындау керек.

316. Әуе кемесiне "отын құюшыдан отын құюшыға" жүйесi бойынша жанармай құю кезiнде екi жанармай құю құралын да жерге қосу керек. Сөйтiп, әуе кемесiн сондай-ақ, бiрiншi және екiншi отын құю құралын өзара теңдестiру керек.
Жанар май құюшы арасындағы өртке қарсы қашықтық 5 метрден кем болмауы керек.

317. Әуе кемесiне жанармай құю үшiн бiр тягач және екi цистернадан тұратын автопоезды пайдалану кезiнде ол корпус пен екi цистернаны бiр электр шынжырына бекiтiп, әлеуеттi теңдестiретiн жуан сыммен жабдықталуы тиiс. Автопоезды қауiпсiздендiру мақсаты үшiн бiр жуан сым пайдаланылады.

      318. Орталық май құю станциясы және көшпелi құю жабдығы жүйесiнiң көмегiмен әуе кемесiне қауiпсiз жанармай құю үшiн 315 тармақтың 1), 3)-7) кiшi тармақшаларындағы талапты орындау керек. Сондай-ақ:
      1) құю агрегатының корпусы мен гидратты колонка арасын жанармай құю агрегатын металл жуан сыммен қосу арқылы түзетуге болады;
      2) электр құрылымын жалғаушы гидраттың ұшын гидрат колонкасының қабылдау ұясына жуан сымның ұшын қосу арқылы қамтамасыз етiледi.

319. Орталық жанармай құю станциясы жүйесiндегi стационарлық май құю агрегаттарының көмегiмен әуе кемесiне май құюды қауiпсiз жүргiзу үшiн осы Ережедегi 315 тармақтың 4)-7) тармақшаларындағы талапты орындау қажет.
Стационарлық құю агрегаты стационарлық жерге қосумен қамтамасыз етiлуге тиiс.

      320. Көшпелi жанармай құю құралдарының көмегiмен әуе кемелерiне қауiпсiз жағдайда отын толтыру үшiн мыналар қажет:
      1) жанармай құю құралдарын жерге қосылған отын сыйымдылығы мен әуе кемесiнiң арасына қабылдау және тарату жеңiнiң ұзындығын есепке ала отырып орнату;
      2) жанармай құю құралын жерге қосу;
      3) құю құралы және әуе кемесi арасындағы әлеуеттi жұмсақ металл сыммен жалғау арқылы теңдестiру;
      4) электрлiк байланысты қамтамасыз ету;
      5) көшпелi жанармай құю құралының двигателi, электр жабдықтары, бұқтырғыш, ұшқын сөндiргiш құралдардың қызғандығынан ұшқын шашуына жол бермеудi тұрақты бақылау.

      321. Әуе кемесiне отын құю ереже бойынша бортта жолаушысыз жүзеге асырылады. Тек аралық әуежайларда (аялдайтын уақыты шектеулi, ұшақтың қонған орнының әуежай бекетiнен алыстығы, ауа райының қолайсыздығы кезiнде ғана) ұшаққа борттағы жолаушыларымен қосымша жанармай құюға рұхсат етiледi. Соның өзiнде әуе кемесiнiң командирi және әуежайдың ауысым бастығының рұхсатымен ғана жүзеге асырылады. Әуе кемесiне бортында жолаушылар бар жағдайда жанармай құю кезiнде мына талаптарды орындау қажет:
      1) жолаушыларға жарықты жағуға, сөндiруге, от тұтатқыш, сiрiңке пайдалануға, темекi тартуға, басқаша айтқанда жану көздерiн пайдалануға болмайтындығы жайында ескерту;
      2) жанармай құю алдында шығатын есiктерге жарық берiлiп, "Темекi тартуға болмайды" деген жазуы бар табло iске қосылуы керек;
      3) әуе кемесiнiң негiзгi шығатын есiгiне трап әкелiнiп, есiктерi ашық болуы керек. Адамдардың оған еркiн келуiне жағдай жасау қажет;
      4) әр есiктiң алдында борт серiгi немесе экипаж мүшесi тұруы тиiс. Өйткенi, қажет болған жағдайда адамдарды басқа орынға көшiруге басшылық жасау керек;
      5) жанармай құю кезiнде жолаушыларды отырғызған немесе шығарғанда және отын құюды бақылап отырған жердегі қызметкерлер мен ұшақтағы қызметкерлер арасында екi жақты байланыс болуы тиiс. Ол үшiн ұшақтағы сөйлесу қондырғысы немесе басқа да қажеттi құрал пайдаланылады.
      Егер отын құю кезiнде әуе кемесiнiң iшінде отын буы, жанармай ағу және оның жерге төгілуi, басқа да қауiп байқалса, ол жөнделгенше барлық жолаушылар шұғыл көшiрiлуi керек. Бортындағы жолаушыларымен отын құю кезiнде әуежайға өрт сөндiру құралдары, өрттен қорғау қызметкерлерi сол жерде болуы керек.

      322. Әуе кемесiне жанармай төгілсе немесе отын құю құралдарындағы сұйықтық жерге төгiлгенде, сондай-ақ, әуе кемесiнiң iшiнде отын буы, басқа да қауiп болғанда жанармай құю тез тоқтатылып өрт қауiпсiздiгiнiң барлық мүмкiн шаралары қолданылады.
      Жанармай құю (төгу) жұмыстарын тiкелей атқаратын адамдардың мiндетi:
      1) жанармай құюды тоқтатып, электр көзiн сөндiруге;
      2) құю шлангасын әуе кемесiнен айыруға;
      3) әуежайдың өрттен құтқару қызметкерлерiн немесе жақын елдi мекеннен өрт сөндiру қызметiн шақыруға;
      4) жанармай құм құралдарын әуе кемесiнен кемiнде 75 метр ұзақ алып кетуге;
      5) жердiң жоғары қабатын және әуе кемесi iшiн жанармайдан тазарту, ал егер ол жерге төгiлген болса, алдын-ала ол жердi өрт сөндiру көбiгімен жуып, ұшақты басқа тұраққа апарып қою;
      6) төгiлген жанармайды cу, құм немесе ескi шүберекпен алып тастау.

24-тарау. Әуе кемелерiн жылыту

323. Әуе кемесiнiң кабинасы мен двигателiн моторлы жылытқыштармен және аэродромды ауа кондиционерлермен қыздыру қазiргi нормативтi құқықтық актiлер талаптары мен шығарушы заводтың пайдалану жөніндегi нұсқауына сай орындалуы керек.

324. Мотор жылытушы құрал егер оның параметрлерi құжаттағы мәлiметтерге сай және белгiленген мөлшерде жұмысты атқара алатын болса ғана авиациялық техникаға қызмет көрсетуге жiберiледі.

325. Мотор жылытушы құрал әуе кемесiне стандартты қолтық ұзындығына сай атқарылуы тиiс. Бiрақ, ара қашықтығы 3 метр болуы керек.

326. Жылытушы құрал iске қосылғанға дейiн әуе кемесiне өрт сөндiру құралының қажеттi саны орнатылуы қажет.

327. Жеңнiң дұрыстығы, жанар-жағар майдың механикалық ақаулығы және ластанбағандығы күнделiктi қызмет көрсету кезiнде ағымдағы тексеру барысында анықталады.

328. Жылытқыштың жеңi әуе кемесiнiң кабинасына берiлуi немесе жылытқыш қалыпты жұмыс тәртiбiне қойылғаннан кейiн ғана двигательге қосылуы керек.

329. Жүргiзушi, әуетехнигi (механигi) және басқа адамдар жылыту жұмысы жүргiзiлiп жатқан кезде үнемi жылытқыш құралының жанында тұрып, оның жұмысын тұрақты бақылау керек.

330. Жұмыс аяқталған соң автокөлiк двигателiнiң МП-300, УMП-350-130, УМП-350-131 жылытқыш құралдарын калорифер қондырғысын суық ауамен үрлегенге дейiн алдын-ала тоқтатуға тыйым салынады.

331. Жылыту құралының калориферiн ауыстырған кезде калорифердiң iшкi қабатын, әуе тракты мен, желдеткiштi шаңнан, ыстан тазарту қажет.

332. Әуе кемесiндегi кондиционерлер осындағы жылытылған ауаға қандай да бiр механикалық бөлшектердiң, қоспалардың түсу мүмкiндiгiне жол бермеу керек.

      333. Моторлы жылытқыш құралдарын пайдалану кезiнде мыналарға тыйым салынады:
      1) жерге қосусыз жұмыс iстеуге;
      2) әуе кемесiн жылытумен оған отын құюды немесе ұшақтың двигателiн iске қосуды бiр мезгiлде атқаруға;
      3) жұмысқа жарамды өрт сөндiргiштер жоқ кезде жылыту құралын iске қосуға;
      4) май ыдысынан немесе кейбiр желi түтiктерiнен жанармай аққан, сондай-ақ, бұқтырғыш бұзылған кезде жылытқышты пайдалануға;
      5) жылытқыш құралы жұмыс iстеп тұрған кезде оған жанармай құюға;
      6) жұмыс iстеп тұрған жылытқыш құралын бiр әуe кемесiнен екiншi әуе кемесiне ауыстыруға;
      7) техникалық пайдалану жөнiндегi басшылықта көрсетiлгендей жылытқыш құралын тоқтатқан кезде ауа температурасын көтеруге;
      8) ластанған, май сiңген немесе зақымданған жеңдi пайдалануға, оны креслоның отыратын жерiне, арқасына қоюға;
      9) дайындаушы заводтың нұсқауында көрсетiлгендердi қоспағанда, жылытқыш құралын жалынмен тұтатуға;
      10) кабиналарды, двигательдердi жылыту үшiн бақылау-өлшеу қондырғылары және қорғаушы қондырғылары жоқ немесе бұзық жылытқыш құралдары мен кондиционерлердi пайдалануға.

334. Жылыту кезiнде жылытқыш құралынан түсетiн ауаның тазалығын тұрақты бақылап, қолтықтың орналасуын қадағалау қажет. Әуе кемесiнiң кабинасында түтiн немесе күйiк иiсi байқалса, тез арада жылытқыш құралын сөндiрiп, жылытқыш құралының жеңiн ұшақтан алып шығу қажет. Мотор жылытқышын ұшақтан алыс алып кетiп, ақаудың себебiн анықтау керек.

25-тapaу. Двигательдi iске қосу және тексеру

335. Двигательдi iске қосу және тексеру үшiн тұрақ белгiленiп, авиацияны техникалық пайдалану және жөндеу талаптарына сай арнайы жабдықталып, ғимарат пен құрылыстан кем дегенде 50 мeтp қашық тұруы керек.

336. Двигательдi iске қосу және тексеруге дейiн өрт сөндiру құралдарының дайындығын, сондай-ақ, басқа да әуе кемелерiнiң қауiпсiз тұраққа орналастырғанын тексеру керек.

337. Жаңадан орнатылған двигательдердi алғашқы iске қосу және тексеру мiндетті түрде авиаұйымының өрт сөндiру көлігі мен өртке қарсы қызметiнiң қатысуымен жүзеге асуы тиiс.

      338. Әуе кемелерiнiң двигательдерiн iске қосу, тексеру кезiнде төмендегі жайларға тыйым салынады:
      1) әуе кемесiнде технологияда көрсетiлген ерекше жағдайдан басқа кезде қандай да бiр жұмыстар жүргiзуге;
      2) құю тетiгi арқылы отынның, майдың және арнайы сұйықтық мөлшерiн тексеруге;
      3) әуе кемесiнiң кабинасын иесiз қалдыруға немесе басқару пультiнен назарды басқа жаққа аударуға;
      4) әуе кемесiне жүк тиеу, түсiруге, жолаушыларды отырғызуға, шығаруға;
      5) двигательдi тексеру үшiн iске қосқан кезде от шығатын болса, оны шұғыл өшiрiп, борттағы немесе жердегi өрт сөндiру құралдарын пайдалану керек.

4-Бөлiм
Өндірiс процесiндегi жөндеу-қалпына келтiру жұмыстары,
радиотехникалық құралдар мен байланыс базаларын пайдалану
нысандарында, аэродром механизациясын, арнайы көлiк және
жалпы мақсаттағы автомобильдердi сақтау, жөндеу және
пайдалану кезiндегi өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары

26-тарау. Азаматтық авиация әуежайлары мен авиа
жөндеу ұйымдарының ангар құрылыстары

339. Әуе кемесiн және технологиялық жабдықтарды орналастыру; сондай-ақ, ангар құрылыстарына және ұшақ жөндеу корпустарында (осыдан кейiн - YЖК) жүретiн жердiң енi авиация техникалық базасының және Азаматтық авиациясының ұшақ жөндеу ұйымы ведомстволық технологиялық нормаларына сәйкес анықталады.

340. Ангар құрылыстары және ұшақ жөндеу корпустарының қақпасы еркiн ашылып, керек кезде бiр-екi адамның қол күшiмен ашуға икемделген механикалық құралмен жабдықталуы тиiс. Қақпаның жанатын конструкциясы өрттен қорғалуы керек. (арнайы сұйықтықпен немесе өрттен қорғау бояуымен боялады)

341. Қақпаның матадан жасалған тығыздалғышы өрттен қорғау құрамымен өңделiп, ал, жаз айларында алынып тасталады.
Ангар құрылыстары және ұшақ жөндеу ғимаратын жылытуға жанатын пластик және органикалық материалдарды пайдалануға рұхсат етiлмейдi.

342. Ангарда және ұшақ жөндеу корпусында тұрған барлық әуе кемелерiне eкі жерге қосу жасалады. Ол осы Ереженiң 293, 294 тармақтарының талабына жауап беруi тиiс.

343. Дәнекерлеу алаңы, доктар, көпiр ереже бойынша жанбайтын материалдардан жасалып, оны пайдаланған кезде қажет болғанда әуе кемесiнен тез арада әкетiлу мүмкiндiгi қарастырылуы қажет. Алаңдарға, доктарға төселген ағаш өрттен қорғау затымен өңделедi. Майланған тақтайлар дер кезiнде жаңасымен алмастырылуы тиiс.

344. Ұшақ май ыдысынан босатылғаннан кейін аккумуляторлары алынып, двигательдер тоқтатылғаннан кейін 20 минуттан соң әуе кемесiн тұрақ орнына немесе ұшақ жөндеу корпусына алып баруға рұхсат етiледi. Әуе кемесiн ұшақ жөндеу корпусына жеткiзу кезiнде оттегi баллондары алынып, оттегi жүиесі оттегінен босатылуы тиiс.

345. Ангарлар және ұшақ жөндеу корпустарында әуе кемелерiне жақын жерде өрт жайында шұғыл хабарлау үшiн тiкелей телефон немесе авиа ұйымының өртке қарсы қызмет күзетімен байланыс жасау үшiн кнопкалы электр белгi бергiш қондырғысы орнатылады.

346. Ангар немесе ұшақ жөндеу корпусында тұрған әуе кемелерi оларды тез эвакуациялау үшiн тiркемеге алу құрал-жабдықтарымен қамтамасыз етiлуi тиiс. Гидркөтергiштерге немесе уақытша шассиге қойылған әуе кемелерi соңғы қатарға қойылады. Эвакуациялауға келмейтiн әуе кемелерi өрт сөндiрудiң стационарлық қондырғыларымен қорғалады.

      347. Әрбiр ангар құрылысы немесе ұшақты жөндеу корпусында көрiнетiн жерге өрт кезiнде әуе кемелерiн тез эвакуациялау және қорғау жоспары ілiнедi. Онда:
      1) өрт күзетiн шақыру тәртiбi;
      2) әуе кемелерiн эвакуациялау кезегi мен тәртiбi;
      3) эвакуациялауға келмейтiн әуе кемелерiн қорғау жөнiндегi іс-шаралар;
      4) өрт сөндiруде қолданылатын құралдар және құрылыс конструкцияларын қорғау;
      5) эвакуациялайтын тiркеме құралдары, олардың тұрған жеpі және шақыру тәртiбi;
      6) әуе кемелерiн эвакуациялауға қатысатын адамдар саны, жұмыс және жұмыстан бос уақытында оларға хабар беру жолы;
      7) эвакуацияланған әуе кемелерi орналасатын алаң.

348. Өрт кезiнде қызметкерлердiң iс-қимылын пысықтау мақсатындағы жаттығулар кем дегенде тоқсанына бiр рет жүргiзiлуi тиiс.

349. Жөндеу жұмыстарын немесе қызметтi атқарған кезде ангар құрылыстары немесе ұшақ жөндеу корпусындағы әуе кемелерi осы Ереженiң 3-бөлiмiнiң тәртiбiне сай басшылыққа алынады.

      350. Ангар құрылыстары және ұшақ жөндеу корпусында төмендегiлерге тыйым салынады:
      1) антресолдар мен бөлiмшелерді жанатын конструкциялар мен материалдардан жасауға;
      2) әуе кемелерiне отын және жанар-жағар май құюға;
      3) двигательдердi іске қосуға, жылытуға және тексеруге;
      4) майлау жұмыстарын жүргiзуге;
      5) әуе кемесiнде дәнекерлеу жұмысын жүргiзуге, сондай-ақ ашық отты пайдалануға;
      6) жанар-жағар майларды, бояуларды, ертiндiлердi сақтауға;
      7) ұшқын сөндiргiшi жоқ автотрактор техникасын кiргiзуге;
      8) қақпа және эвакуацияға арналған есiктерге тосқауыл қоюға;
      9) двигательдер, желiлер және бөлшектердi өрт қаупi бар органикалық ертiндiлермен жууға.

27-тарау. Жуу және бояу жұмыстары

351. Жуу және бояу цехтары, учаскелерi мен бөлiмшелерi ереже бойынша бiр қабатты үйде арнайы жабдықталған жерге орналасады. Осы мақсатқа арналған үйдiң сыртқы қабырғасының терезесi, басқа өндiрiстiк бөлiмшелерден бөлек, жанбайтын қабырғасы болуы керек. Жуу және бояу цехтарынан басқа бөлмелерге шығу тамбур-шлюздерi арқылы жүзеге асады. V040003218

352. Бояу цехтарын ғимараттың жоғарғы қабатына орналастыруға болады. Бiрақ, оның қосалқы бөлмелерден бөлек, өртке қарсы қабырғасы, сыртқы шығатын бөлек баспалдағы болуы керек.

353. Жуу және бояу цехтарын үйдiң төлесiне, көп қабатты үйдiң бiрiншi қабатына орналастыруға рұхсат етiлмейдi.

354. Бояу дайындау бөлiмдерi сыртқы қабырғасында терезесi, шығатын жеке есiгi бар және басқа аралас жайлардан жанбайтын қабырғамен бөлiнген үйге орналасады.

355. Жуу және бояу цехтарының, сондай-ақ, бояу дайындайтын бөлiмдердiң едендерi жанбайтын, ертiндiге төзiмдi, ұшқын шығармауы тиiс.

356. Жуу және бояу цехтарының iшкi қабырғаларының екi метр биiктiгi жанбайтын материалдан өрiлiп, ластанған кезде оңай тазалануы керек.

357. Жуу және бояу цехтары, лакпен бояу лабораториясы және бояу дайындау бөлiмшелерiнiң үй-жайлары жеке механикалық ағу-сору желдеткiшi, бояу камералары, ванна, қолмен бояу орындары, құрғату камералары, сыртқы қабатты жуу және майдан тазарту учаскелерiмен жарақтандырылуы тиiс. Бояу цехындағы ауа ылғалдылығы 65-75% шамасында болады. Өрт қаупi бар қоспалар үшiн бұл бөлмелерде автоматты газ анализаторлары орнатылады.

358. Жуу және бояу цехтары, лакпен бояу лабораториясы және бояу дайындау бөлiмшелерiндегi жылу қондырғыларының сырты жылтыр болып, 95 ⁰C артық қызбауы керек. Қатарлы радиаторларды қолдануға рұхсат етiлмейдi.

359. Жуу және бояу цехтары, лакпен бояу лабораториясы және бояу дайындау бөлiмшелеріндегi электр жабдықтары мен шамдар жарылыстан қорғалуы тиiс. Электрлiк және кнопкалы электр өрiстiк қондырғылар жуу бөлiмiнен тысқары жерге орнатылады.

360. Жуу және бояу цехтары, лакпен бояу лабораториясы және бояу дайындау бөлiмшелерi, сондай-ақ, бояу ваннасы, камералар, қондырғылар, кептiру камералары өрт сөндiрудiң автоматты қондырғыларымен жабдықталып, ал, бояу ванналардың өзi жабылатын металл қақпағы болады.

361. Жуу және бояу пехтарының өртке қарсы канализациялары болуы керек. Ол ұстап қалатын құралдармен немесе гидравликалық тетiкше-iлгегі бар аспаппен жабдықталған. Соңғысы бояу қалдықтарынан тұрақты тазартылып тұруы керек.

362. Жуу және бояу цехтары, лакпен бояу лабораториясы және бояу дайындау бөлiмшелеріне (баспалдақтарға, үзеңгілерге, арбаларға, доктарға) жылжымалы технологиялық жабдықтар орнатылып соғылған және үйкелген кезде ұшқын шығарудың алдын алатын қондырғымен қорғалуы керек.

363. Жуу және бояу цехтарында, бояу дайындау бөлiмшелерiнде лак бояйтын лабораторияларда тұрақты түрде тазалық және тәртiп болуы керек. Бөлменi, жабдықтарды және жұмыс орындарын жинау ауысымда бiр рет ылғалды әдiспен жүргiзiледi.
Төгiлген лак бояу материалдарын (осыдан кейiн - ЛБМ) және ертiндiлердi тез арада ағаш ұнтағының көмегiмен алып тастап, сумен жуу керек. Едендi жуу қабырғаны және жабдықтарды сүрту өрттен қауiпсiз техникалық жуу сұйығымен жүргiзiледi. Осы мақсат үшiн өрт қаупi бар органикалық ертiндiлердi пайдалануға рұқсат етiлмейдi. Сүртуге арналған материалдар пайдаланылғаннан кейін жабылатын металл жәшiкке салынып, әр ауысымның соңында бөлмеден белгiленген орынға шығарылады. Лак бояу материалдарының ыдысы босағаннан кейiн цехтан шығарылып, бөлiнген арнайы алаңда жабық қақпағы бар ыдысқа салынады.

$1. Статикалық электр тогынан қорғау

364. Жуу және бояу кезiнде токтан зарядтарды алу үшiн барлық технологиялық жабдықтар, бояу үрлегiштер. Ертiндiлер мен лак бояуларына арналған құбыр желiлерi (иiлмелi шлангiлер), сондай-ақ, боялатын, жуылатын әуе кемелерi, жеке бөлшектер және басқа өнiмдер жерге қосылады.

365. Әуе кемесi, жеке бөлшектердi және басқа заттарды жуу және майдан тазарту үшiн пайдаланатын өртке қарсы органикалық ертiнділерге антистатикалық зат енгiзу қажет. Олар сым арқылы жерге қосылған металл оралған таза мақтадан жасалған орамалдармен жуып, майдан тазартылады.

      366. Адамдардан статикалық ток зарядтарын алу және оның құрылуын ескерту үшiн төмендегiлер қажет:
      1) жұмысшылар мен қызметкерлер синтетикалық материалдармен, жiбектен киiм киюiне, сондай-ақ, жүзiк, бiлезiк тағуына болмайды;
      2) цех алаңындағы жұмысшылар орнына және жұмысқа арналған биiктетiлген орынға жерге қосу қондырғылары тартылады; есiк тұтқалары, баспалдақтың қолмен ұстайтын жерлерi, аспаптардың тұтқалары; жұмысшылар арнайы аяқкиiммен және антистатикалық бiлезiкпен қамтамасыз етiлуi керек;
      3) жұмысшыларды өздерiнен статикалық токты тұрақты шығару үшiн жалаңаш қолдарын жерге қосылған металл заттарға немесе жабдықтарға тигiзуге мiндеттеу керек. Бiрақ, өрт қаупi бар органикалық ертiндiлерге немесе лак бояуларына жақын жерде емес.

$2. Жуу және майдан тазарту

367. Әуе кемелерiн, шешiлiп-алынатын аспаптармен құралдарды және басқа өнiмдердi жуу және майдан тазарту өрттен қауiпсiз техникалық жуу құралдарымен жүзеге асырылады. Өрт қаупi бар органикалық ертiндiлердi ерекше жағдайда, техникалық талапқа сай басқа ертiнiдiлердi қолдану мүмкiн емес жағдайда пайдалануға болады. Жуу және майдан тазарту кезiнде осы Ереженiң 294-301 тармақтарының талаптары сақталуға тиiс.

368. Жуу және майдан тазартуға арналған затты дайындау арнайы жабдықталған немесе ашық алаңда жүргiзiледi.

369. Бөлшектердi жуу және майдан тазарту төменнен ауа соратын арнайы жабдықталған орындарда немесе тарту желдеткiшi орнатылған үстелде немесе осындай шкафтарда атқарылады. Жуу алаңындағы үстелдер және тарту шкафтары жоспар бойынша белгiленген жерге орнатылады. Үстелдiң бетi түстi металдан жасалып, жерге қосылады.

370. Әуе кемесiнiң жоғарғы жағын жуу және майдан тазарту кемiнде екi мақта матадан жасалған орамалдармен бiр шаршы метрден астам алаңда бiр мезгiлде жүргiзiледi. Жұмысқа пайдаланылмаған орамалдар жерге қосылған қабаттың үстiне жатады. Фюзеляждың iшiн майдан тазартатын ертiндi сынбайтын, сиымдылығы 2 литрден аспайтын тығыз жабылған ыдыста сақталуы тиiс.
Әуе кемесiнiң сыртын жууға пайдаланылатын жуу ертiндiсiнiң сиымдылығы 5 литрден аспауы керек.

$3. Бүрку әдiсiмен бояу

371. Азаматтық авиация ұйымдарының қоймасына түскен барлық лак бояу материалдарының сертификаты немесе құжаты болуы керек. Онда оның химиялық құрамы көрсетiлiп, бояу дайындау бөлiмiне әкелiнетiн лак бояу материалдарының ыдысында дәл атауы iлiнген мәлiмет қағаз болуы керек.

372. Бүрку әдiсiмен лак бояу материалдары орталықтан жiберiлетiн арнайы бояу камераларында жүргiзiледi. Бояу араластыратын ыдыс бояу камерасынан алыс жерде тұрады. Лак бояу материалдарын беру кезiнде сығымдалған ауа қысымы манометрмен бақыланады, оның мөлшерi белгiленген, технологиядан аспау керек.
Бояу камераларының жергiлiктi желдеткiшi лак бояу материалдарын орталықтан беру қондырғысымен бекiтiлуi тиiс. Егер желдеткiштi сөндiрген жағдайда лак бояу материалдарын беру тоқтатылады.

373. Пневматикалық үрлеу кезiнде лак бояу материалдары және ауа жылыту қондырғысы жарылыстан қорғалып, редуктормен және қорғаушы клапанмен жабдықталады. Қажеттi температуралық режим автоматты түрде ұсталады.

374. Iрi көлемдi өнiмдер бояу камераларына сыймаса, олар бояу цехының арнайы жабдықталған учаскесiнде жүргізiледi. Ол өнiмнiң көлемiне қарай еденнiң астына орналасқан және қосымша жергiлiктi сору құралы бар арнайы тормен қамтамасыз етiлуге тиiс.

375. Бүркiп бояу жерден сорылатын ауа түзелген бояу аэрозолынан "ылғал" әдiспен тазартылады. Бояу бүрiккiштерi мен шлангаларды ауысым аяғында лак бояу материалдары қалдықтарынан жуып, тазалау керек. Бояу камералары қатып қалған бояудан аптасына бiр рет тазартылады. Гидросүзгiлер ванналары бояудың жинақталуына қарай қатып қалған бояудан аптасына бiр рет, ал, судың бетiнде жүзiп жүрген бояудан ауысымына бiр рет тазаланады.

$4. Жоғары кернеулi
электрстатикалық алаңда бояу

376. Жоғары кернеулi электрстатикалық алаңда бояу ұшқынның алдын алатын қондырғымен жабдықталған арнайы электр бояу камерасында жүргізiледi. Ол жоғары кернеу көзiнен ажыратылып, автоматты алдын ала ескертетiн сигнал орнатылады. Электрмен бояу камералары жабық автоматты ток бәсеңдеткiштермен және жоғары кернеулi вольттi ажыратқаннан кейiн жоғары вольттi құрал-жабдықтардан қалдық зарядты алып тастайтын қол ток бәсеңдеткiштерiмен қамтамасыз етiледi.

377. Электрмен бояу қондырғысының желдеткiштiң тоқтап тұрған кезiнде бүрку қондырғысының қосылуына жол бермейтiн қорғаушы блокировкасы болады.

378. Электрмен бояу камераларындағы желдеткiш aуa көлемi бу-ауа қоспасындағы бу ерiткiштерiн қосып-қарастыру үшiн жеткiлiктi болуы керек. Ол жарылыстың төменгi шегiнен 20% аспауы қажет.

379. Конвейердiң iшiндегi затқа арналған аспалы конструкция конвейердiң жұмысы кезiнде боялатын өнiмнiң шайқалуына жол бермеуi керек. Заттар конвейерге дұрыс қойылмаған жағдайда қондырғыны өшiрiп барып дұрыстау керек.

380. Электрстатикалық алаңда бояу үшiн пайдаланылатын лак бояу материалдары электрлiк параметрлерi (салыстырмалық, көлемдiк, қарсылау және диэлектрлiк өту) тексергеннен кейiн қондырғыға орталықтан түсуi тиiс.

$5. Батыру әдiсiмен бояу

381. Батыру әдiсiмен бояу арнайы ваннада жүргiзiледi. Ваннаның көлемi 0,5 текше метр болып, борттық сору және мықты жабылатын қақпақпен жабдықталады. Ванналар жұмыс үзiлiсi кезiнде де мiндеттi түрде жабық болуы тиiс. 0,5 текше метрден астам бояу ванналарын қолдануда олар желдеткiшпен жабдықталған арнайы камераға жасырылады, ал, бiр текше метрден астам ванналарда, сондай-ақ, лак бояу материалдарын апаттық төгу көзделiп, жер асты резервуары ғимараттың қабырғасынан және қабырғада тесiк болса 5 метр қашықтықта цехтың сыртында орналасады. Резервуардың сыйымдылығы ваннадағы барлық бояуды құюға мүмкiндiгi жететiндей болуы керек. Бояуды ағызып құю ваннадан резервуарға дейiнгi еңiстеуқұбыр арқылы жүзеге асырылады. Барлық бояу 3-5 минутта резервуарға кұйылатындай есеп жасалуға тиiс. Ағызу құбырының автоматты тетiгi болуы керек. Ол автоматты өрт сөндiру қондырғысы iске қосылғанда ашылады.

382. Көлемi 0,5 текше метрден астам ванналарды желдету төменгi жарылу көрсеткiшi 20 пайыздан аспайтын ертiндi буларын қажеттi мөлшерде қосу үшiн ыдыста ауа алмасуын қамтамасыз етедi.
Конвейерге батырғанда желдеткіш конвейерге бекiтiледi, бұл желдеткiштi тоқтатқанда соңғысын тоқтату мақсатында жасалады.

383. Көлемi бiр текше метрден астам батыру ванналарында лак бояу материалдарын араластыру механикаландырылуға тиiс.

$6. Әуе кемелерiн бояу

384. Әуе кемелерiн бояу осы Ереженiң 351-363 тармақтарының талабына және басқа да нормативтi құқықтық актiлерге сәйкес ангарлардың бояу цехтарында жүргiзiледi. Бояу цехтары жалпы ағу-сору желдеткiшiнен басқа апатты және жергiлiктi сору желдеткiшiмен жабдықталады. Азаматтық авиация ұйымдар бояу цехтары болмаса, әуе кемелерi ашық ауада осы мақсат үшiн арнайы бөлiнiп, жабдықталған алаңда жүргiзiледi.

385. Бояу алаңында цехтың автоматты өрт сөндiру жүйесi, сондай-ақ, ангар құрылыстары қақпаларының жұмыс iстеуi тексерiледi. Өрт сөндiру жүйесi немесе қақпалар жұмыс iстемесе, бояу жұмыстарына тыйым салынады.
Әуе кемелерiн бояу кезiнде ол цехта немесе ашық ауада жүргiзiлгенiне қарамастан осы Ереженiң 294-301 және 364-366 тармақтарының талабы сақталуы тиiс. 1-3 кластағы әуе кемесiн бояған кезде цех (ангарлық құрылыс) алдында жүргiзушiсi бар тягач кезекшілiк етедi.

386. Бояу цехында (ангар ғимаратында) бiр мезгiлде тек бiр әуе кемесiн бояуға рұқсат етiледi. Әуе кемесiнiң iшкi және сыртқы бөлiгiнде бiр мезгiлде екi және одан көп әуе кемелерiн бояу қажеттiгi туындаса, ол жанбайтын кедергiлерi бар бөлек бөлмеге орналастырылады.

387. Әуе кемесiндегi бояу жұмыстары бөлiмшелер бойынша учаскелерге бөлiнуi керек. Бояу жұмыстарын негiзгi эвакуациялық шығу есiгiнен алыстау бөлiмде бастау керек.

      388. Әуе кемесiнде бояу жұмыстарын жүргiзген кезде тыйым салынады:
      1) бiрнеше бөлiктерде бiр мезгiлде жұмыс iстеуге;
      2) әуе кемесiнiң iшкi және сыртқы жағында бiр мезгiлде жұмыс iстеуге;
      3) желдеткіш қондырғысы жеңiн негiзгi көшiру есiгi арқылы кiргiзуге.

$7. Кептiру процесi

389. Боялған бұйымдарды кептiру үй-жайдағы кептiргiштен ерiткiш ластанған будың, камерада жарылған жарылғыш қауiптi және ауа шығуына кедергі келтiрушi концентраттардың түзiлу мүмкiндiгін болдырмайтын, желдеткiшпен жабдықталған арнаулы кептiру камераларында атқарылуы тиiс. Кептiру камераларында ауаның рецикуляциясына жол берiледi, бұл үшiн кептiру камераларының жұмыс кеңiстiгiндегi ерiткiш концентрациясы жарылыстың төменгi шегi 50% аспауы тиiс, кептiру камералары сақтандырғыш мембраналармен жабдықталуы тиiс. Нитро-эмальмен бiрге, перхлорвинилдi эмальмен боялған бұйымдарды табиғи кептiру боялған жерде немесе жергiлiктi сору желдеткiшiмен жабдықталған шкаф пен камераларда жүргiзiледi.

390. Кептiру камералары жанбайтын материалдармен жылы оңашаланған болуы, камера қабырғасының сыртқы бетi 45 ^оС аспауы тиiс. Кептiру камерасының қыздырғыш аспаптары боялған бұйымдардың тиюiнен және оларға боялған бұйымның лак бояу материалдары тамшысы түсуiнен қорғалуы қажет. Кептiру камераларын электрмен қыздырғанда ашық спиральдi немесе камера iшiнде электр контактiсiн қолдануға рұқсат етiлмейдi. Кептiру камерасының температурасын және газ-ауа режимi байқауға қолайлы жерде орналастырған өлшеу аппаратурасымен бақыланып отырылады. Кептiру камерасындағы температура автоматты түрде реттеледi.

391. Кептiру камерасы бояу цехына жақын орналастырылады. Бояу және кептiру камераларының аралық учаскесi конвейермен жалғастырылып, үстi жабылады. Паналайтын жердiң бүйiр қабырғалары кептiру камераларынан 0,5-0,7 м. жерде болғаны жөн.

392. Кептiру үдерiсiнде конвекциялық және терморадиациалық кептiру камералары қолданылуы мүмкiн. Бұл камералардың желдеткiш қондырғылары жылу беру және жылу берудi тоқтату, желдеткiш ажыратылғанда тоқтату, конвейердi тоқтату мақсаты үшiн автоматты түрде блокталуы тиiс.

      393. Кептiру үдерiсiнде тыйым салынады:
      1) кептiру камерасын электр-жылу жабдығы немесе байқау-өлшеу аспабы ақаулы болғанда пайдалануға;
      2) белгiлi технологияны бұзып, кептiру камераларында бұйымдардың болу уақытын ұлғайту немесе температура режимiн көтеру;
      3) лак-бояу материалдары артық болып тұрғанда бұйымды алдын ала сықпай кептiру.

      394. Азаматтық авиация заводында жуу-бояу жұмыстары үшiн арнайы жабдықталған орын болмағандықтан бұл жұмысты ерекшелiк ретiнде ұшақ жөндеу корпусында арнауы бөлiнген және тиiстi түрде жабдықталған алаңқайда атқаруға болады, бұл үшiн мына қосымша талаптар орындалуы тиiс:
      1) осы жұмыстарды жүргiзу үшiн жазбаша рұқсатнаманы мiндеттi түрде рәсiмдеу (беру немесе жiберу наряды);
      2) жұмыс уақытында өрт посты кезекшiлiгiн қою, сондай-ақ, жұмыс жүргiзiлетiн орынды өрт сөндiру құралдарымен қамтамасыз ету, бұл үшiн өрт сөндiру крандарының жеңi (шлангысы) тарқатылып, қолдануға әзiр тұруы тиiс;
      3) аталған жұмыстарды тек шассиге орнатылған буксирмен қамтамасыз етiлген әуе кемесiнде жүргiзу;
      4) жұмыс басталар алдында жабық орын құрылыстарының (доктың) қақпа электр жабдықтары жағдайын тексеру олардың ашылуын байқап көрiп, сондай-ақ әуе кемесiнiң, доктың барлық жерге қосу құрылғыларының, желдеткiш қондырғылары мен өзге де технологиялық жабдықтарының кедергiлерiн өлшеу;
      5) жуып кетiру-бояу жұмыстарын жүргiзу кезiнде тек жарылыстан қорғайтын электр жабдықтарын пайдалану;
      6) ұшақ жөндеу корпусындағы әуе кемесiнде аталған жұмысты атқарғанда өзге жұмыстардың бәрi тоқтатылуы, бұл ауданда көлiк құралдарының жүруiне тыйым салынуы тиiс;
      7) әуе кемесiнiң эвакуациясы жолында бөгде заттар, жабдықтар және өзге әуе кемелерi болмауы қажет;
      8) жұмыс орны жеңiл алынатын қоршаумен қоршалуы және тыйым салатын: "Бөгде адамның кiруiне болмайды", "Сақтаныңдар отқа қауiптi жұмыстар жүргізiлуде" деген белгiлер орнатылуы керек;
      9) жұмысқа соның алдында ғана арнаулы нұсқау алған адамдар жiберiледi. Жұмыс лауазымды адамның (шебердiң) тiкелей бақылауымен жүргiзiлуi тиiс.

$8. Саңлауларды бекiту, сумен
сынау және сумен айдау

395. Саңлауларды бекiту, сумен сынау және жоғары өрт қауiптiлiгi операциясы болып табылатын оның бөлiгiнiң саңлаусыздығын тексеру осы Ережедегi 294-301 және 364-366 тармақтардың талаптарын қадағалау арқылы жүргiзiлуi тиіс, ал бұл жұмыстар атқарылатын үй-жайлар осы Ереженiң 302-314 тармақтарының талаптарына сәйкес келуi тиiс.

396. Герметиктердi дайындау шкафтың ашық ойығында кемiнде 0,6 м/с ауа қозғалысы жылдамдығын қамтамасыз ететiн желдеткiш жұмыс iстеп тұрғанда герметиканы арнаулы герметикалық қоспалауыш аппаратта немесе сорып алатын шкафта дайындау қажет. Саңлауды бекіту жұмыс орнында дайындауға немесе сұйылтуға рұқсат етiлмейдi. Герметиктердi дайындау бөлiмшесiнде бiр ауысым қажетiнен аспайтын негiзгi материалдарда және ерiткiштердi металл шкафтарда сақтауға болады.

397. Герметиктер жұмыс орнына жақсы жабылған ыдыспен жеткiзiледi, ал оның саны жарты ауысымдық қажетке жететiндей болуы тиiс. Бөлiмдердi (кессондарды) құю тәсiлiмен майсыздандыру және герметиктеуде олар ерiткiштермен толтырылуы немесе құбыр жүйесi бойынша орталықтандырылған әдiспен жүргізiледi.
Герметиктердi бүрку әдісiмен жұқтыру жанбайтын материалдардан дайындалған және сору желдеткiшiмен (бояу камерасы типті) жабдықталған жеке үймереттегi арнаулы камерада атқару қажет. Герметиктердi сыйымдылық iшiнде қолмен түсiру осы Ереженiң 307-тармағының талаптарын сақтай отырып орындалады.

398. Герметиктердi конструкцияларда желiмдеу және кептiру камераларында қыздырылған ауаны үрлеу арқылы немесе 70 ^оС аспайтын температурадағы бейтарап газбен атқару қажет, ерiткiштердiң буының кептiру камерасы мен әуе кемесi агрегаттарының ерiткiштердiң буының жұмыс кеңiстiгi ауасында жинақталуы төменгi шегiнiң 50% аспауы тиiс. Тез тұтанатын сұйықтық буының жинақталуына бақылау жасау автоматты газ анализаторы арқылы жүзеге асырылалы.

399. Әуе кемесi жанында герметиктеу бөлiмiне кiрер жерде жарық таблосы немесе "Назар аударыңыз! Бөлiмдi герметиктеу жүрiп жатыр. Жарылыс қауiптi" деген жазуы бар транспорант iлiнуi қажет.

400. Әуе кемесi iшiнде жұмыс iстеушi мыналармен қамтамасыз етілуi тиiс:
Өзi жұмыс iстеу үшiн ток өткiзетiн резинадан жасалған кiлемшемен; көлемi 1.5x1.5м асбест жамылғысымен, 0,2л аспайтын сыйымдылықтағы герметик пен және 0,5л аспайтын сыйымдылықтағы ерiткiшпен; мақта-мата кездемесiнен алынған екi-үш орамал, пайдаланылған сүрткiштердi жинау үшiн қақпағы тығыз жабылатын банка салынған металл жәшiк.

401. Әуе кемесiнiң герметиктелетiн учаскесiн, герметик ыдысын тазалау механикалық тәсiлімен жүргiзiледi. Ерекшелiк ретiнде оларды антистатикалық присадок қосылған ерiткiшпен тазалауға рұқсат етiледі, бұл үшiн барлық өрт қауiпсiздiгi талаптары сақталуы тиiс.

402. Герметиканың бүкiл қалдығы, пайдаланылған орамалдар қақпағы тығыз жабылатын металл сыйымдылыққа салынып, әр ауысым сайын мiндеттi түрде үй-жайдан әкетiп отырылады.

403. Әуе кемесiнiң герметиктелуiн сынағанда бұйымдар мен агрегаттарды жұмыс сұйықтығымен жууда антистатикалық қосынды қосылуы тиiс, ал жұмыс орны апатты жағдайда төгiлген отынды жинап, тез алып кетуге мүмкiндiк беретiн қондырғымен жабдықталуы керек.

404. Герметиктеу сынағы алдында отын бөлiмi металл жоңқа мен кiрдiң бар-жоғына көз жеткiзу үшiн тексерiледi. Сынақ өткеннен кейiн отын бөлiмi технологиялық құжаттағы белгiмен инерттi газға толтырылуы тиiс.

405. Цехтарда, бөлiмшелерде және учаскелерде отын үшiн аралық шығыс ыдыстары құрылғыларының саңлаусыздығын, гидросынауды және шайқалуын бақылауға рұқсат етiлмейдi.

406. Арматуралық шлангыны сынаумен байланысты монтаждау жұмыстары оңашаланған үймеретте жанбайтын, ұшқын шығармайтын материалмен қапталған жұмыс тобында және түстi металдан жасалған аспаппен жүргiзiлуi тиiс.

407. Гидросынаудың жұмыс орнында жұмыс сұйықтығы температурасын қысымды және үй-жайдың қаншалықты газданғанын бақылайтын аспаптар қойылуы керек. Байқау учаскесiне кiрер жерде ескерту белгiсi iлiнуi немесе "Назар аударыңыз! Сынау жүрiп жатыр. Жарылысқа қауiптi" деп жазылған жарық табло орнатылуы қажет.

408. Технологияда көзделген жұмыс сұйықтығын қыздыру, сынау қондырғысы орнатылған үй-жайдан оқшауланған шығыс багында жүргiзiледi. Шығыс багiнде майды бактың тiк қабырғасындағы құбырлы электр қыздырығышымен қыздыруға рұқсат етiледi. Отынды қыздыру бу мен ыстық су көмегiмен атқарылады.
Қыздыру багiндегi жұмыс сұйықтығының температурасы мен деңгейi технологиялық үдерiсте көзделген көлемнен аспауы тиiс. Шығыс багiнде технологиямен белгiленген температураны автоматты түрде ұстап тұратын қондырғы болуы қажет.

      409. Қозғаушы агрегаттарын сынау учаскесiнде өрт қауiпсiздiгi мына талаптармен айқындалады:
      1) учаске үй-жайы және сынау стендiсiнде ауа келу-сору желдеткiшi болуы, барлық жабдық жерге қосылуы және жарылыс қауiпсiздiгiне орай орындалуы тиiс;
      2) стендiлiк үй-жай көпiршiкпен сөндiру, телефон байланысымен немесе өрт командасымен сигнализация арқылы хабарласу қондырғысымен жабдықталуы керек;
      3) барлық сынау стендiлерi орталықтандырылған толтыру және арнаулы сиымдылыққа апаттық майды түсiру жүйесiмен жабдықталуы қажет;
      4) бензин агрегаттарын сынау стендiсiнде жұмыс iстегенде мыспен қапталған аспапты пайдаланған жөн;
      5) сынау учаскесiндегi жұмысшылар тығыз матадан тiгiлген таза арнаулы киiм киюi керек, кейiн бұл киімдер жуылып, химиялық тазартылып тұрады.

$9. Гальваникалық жұмыстар

410. Гальваникалық цехтарда (учаскелерде) майсыздандыру, жуу, сусыздандыру, дакапирлеу (тазарту), гидрофобизация, турбинаның жұмыс күрегiнен күйдiрменi кетiру, тез жанатын сұйықтықты қолдану арқылы арнаулы қабатты жағу жұмыстарын жүргiзгенде гальваникалық цехтарда (учаскелерде) осы Ереженiң 304-311 тармақтарындағы талаптар сақталуы тиiс.

411. Батыру арқылы тетiкке гидрофоб қоспасын жаққанда ванна жерге қосылады, педаль көмегiмен қақпақты жабу қамтамасыз етiледi және борт бөлiгiмен жабдықталады. Ванна борттары түстi металмен қапталады.

412. Химиялық және электролиттiк майсыздандыруға, ваннадағы ерітіндi үсті майдан, құмнан және көбіктен тазартылып отырылуы керек. Бұл газ жарылысынан сақтайды. Бұл үшiн ваннада арнаулы құю қалта болуы тиiс.

413. Гальваникалық ванналармен өңдеу ванналары жергiлiктi механикалық сорғышпен қамтамасыз етiлуi қажет.

414. Ауысымда бiр мәрте өңдеу ванналарына сутектiң бөлiнуiн азайтатын арнаулы үстемелеу енгiзiледi.

415. Гальваникалық ванналардағы токтың тығыздылық мөлшерi салынған тетiк санына сәйкес болуы керек.

416. Гальваникалық ванналар жерден оқшаулануы, ал пайдаланылған электролитке арналған жинақтау багы жерге қосылуы тиiс.

417. Галванбүркеуге жатпайтын тетiктер учаскесiн оқшаулау өрт қауiпсiздiгi тәсiлiмен (полихлорвинилдi изолятор таспасымен) жүргiзiлгенi жөн. Бұл мақсатқа лакты қолданғанда өрт қауiпсiздiгiнiң қажеттi шаралары сақталуы қажет.

418. Сусыздандыратын, майландыру және консервациялар ванналары май тұтанған жағдайда ауа кiрмес үшiн тығыз жабылатын қақпақпен қамтамасыз етiлуi, сондай-ақ, термореттегiш ақаулы болғанда қызуды автоматты термореттегiш және аспаппен ажыратылуы тиiс. Ванналар жергiлiктi сорғыш желдеткiшпен жабдықталады. Тетiктер салынғаннан кейiн ваннадағы май деңгейi ваннаның ернеуiнен төмен кемiнде 0,2 метр болуы қажет.

419. Сусыздандырылғаннан, майландырылғаннан және консервацияланғаннан кейiн сұйықтық ағу үшiн тетiк астынан арнайы қондырғы (науа, қаңылтыр таба) қойылады.

420. Ажарлау және жалтырату жөнiндегi операциялар жүргiзiлетiн тетiктi бүркеу кезiнде фетр, киiз және металл тозаңдары бөлiнетiн үй-жай оқшаулануы, жабдықтардың жергілiктi сору қондырғылары болуы, ал конструкция мен жабдыққа қонған жарылысқа қауiптi тозаң үнемi тазартылып тұруы қажет.

421. Хром ангидридiн тек саңлаусыз жабылған темiр барабанда сақтауға болады. Ал, оны беру керек болса, тұтас барабанмен ұсынылады. Аз мөлшерде босатқан жағдайда қоймадан тыс барабан ашылып, өлшенiп беріледi.

422. Сусыздандыруға қолданылатын майдың кемiнде екi күнде бiр оталу температурасы көлемiн тексеру қажет. Майдың тұтану температурасы 220-230 ^оC кем болмауы тиiс.

423. Тез жанатын сұйықтық пен жанатын сұйықтық қышқылдың, химикаттың және басқа материалдардың ауысымдық қоры сақталатын қойма жанбайтын оқшауланған үй-жайда орналасуы және заттар мен материалдарды бiрге сақтау талаптары сақталуы қажет.

      424. Жарылғыш зат, қоспа және тұтану болмас үшiн тыйым салынады:
      1) хром ангидридiң тез тұтанатын сұйық май, жанар-жағар май, лак бояу материалдары және сiрке қышқылымен бiрге сақтауға;
      2) хром ангидридiн аэролак, нитробояу, нитрожелiм босаған бидонға салуға;
      3) хром ангидридiн механикалық уату жолымен ұнтақтауға хром ангидридiн тұтас барабанмен ерiтуге болады;
      4) хромпиктi органикалық материалдармен (сүрткiш, жоңқа, ағаш ұнтағы) сақтауға;
      5) cутeк асқын тотығының саны қанша екенiне қарамай кез-келген тез тұтанатын сұйық май, жанар-жағар май және алюминий, магний металл ұнтақтарымен және олардың балқымаларымен бiрге сақтауға;
      6) сiрке және құмырысқа қышқылын өзге де қышқылдар және материалдармен бiрге сақтауға;
      7) металды егеумен, металл щеткасымен немесе басқа да ұшқын шығарушы аспаптармен тазалауға.

425. Детальдарды циандау (ажыратып алу) жеке оқшауланған үй-жайда атқарылады. Ағын үшiн жабылатын қажеттi ойықты қалдыра отырып, жанбайтын тұтас қоршауды мiндеттi түрде құру арқылы гальваникалық цехта (учаскеде) циандау жүргiзуге рұқсат етiледi.

426. Циандау үй-жайында жанатын сәкi, сөре, ағаш шкаф пен үстел қоюға тыйым салынады. Yй-жай жеке сору желдеткiш қондырығысымен жабдықталуы тиiс.

427. Циандау ертiндiсi бар ваннаны қышқыл ваннасымен бiрге қоюға, сондай-ақ, қышқылды циандайтын үй-жайда сақтауға тыйым салынады.

428. Хром ангидридi салынған барабан мен цианист тұзы ыдысын екпiн түспейтiн аспаппен ашады.

429. Гидрофобтық сұйықтық ВК-7 желiмi және басқа өртке қауiптi сұйықтықтар және қоспалармен жұмыс жасағанда қолданылатын қол аспабы ұшқын шығармайтын материалдан әзiрленуi тиiс.

430. ВК-7 желiмi негiзiнде детальға масса жағу жергiлiктi брот соруышы жабдықталған, төменнен немесе үстелден ауа соратын арнаулы жабдықталған орында жүргiзiлуi қажет.

431. Гидрофобтық құрамды бүрку тәсiлiмен қондыруда бүкiл жұмыс арнаулы жабдықталған камераларда атқарылуы тиiс.

28-тарау. Ағашпен, пластмассамен және
желiммен жұмыс iстеу

432. Ағаш өңдеу цехтарының технологиялық жабдықтарын, жылу аспаптары мен электр жабдықтарын ағаш шаңнан, жоңқалардан және жанатын өзге де материалдардан ауысымда кемiнде бiр рет, ал құрылыс конструкциялары мен электр шырақтарын кемiнде екi аптада бiр мәрте тазалап тұру қажет. Қалдықтарды кетiру үшiн ағаш өңдеу станоктары жергiлiктi сорғыштармен жабдықталған жөн. Желдеткiш пен пневматикалық көлiк жүйелерi ажыратылған жағдайда станоктардың жұмыс істеуiне тыйым салынады. Шаң жинағыш камералар мен циклондар үнемi жабық болғаны дұрыс. Оларда жиналып қалған ағаш ұнтақтарын уақтылы тазалау керек. Циклондарға салмақ түсiру және өндiрiс қалдықтарын үйiп-төгiп орынды ластандыруға рұхсат етiлмейдi.

433. Желiмдi бумен немесе қауiпсiз электр аспаптарымен балқытуға болады. Желiм қайнатқышты оңаша бөлмеге немесе осы үшiн арнайы жабдықталған қауiпсiз орынға орналастырған абзал.
Синтетикалық шәйiрлер мен тез жанатын ерiткiштерден жасалғандықтан желiм онша жанбайтын қоймаларда немесе металл жәшiктерде сақталуы тиiс.

434. Ағашты петролатумде кептiрген кезде сұйық сыртқа төгiлмеуi үшiн бакқа петролатум құю мына есеппен атқарылуы тиiс, яғни ағаш салынғанда сұйық деңгейi бактың үстiңгi жиегiне дейiн 60 см аспауы керек. Петролатумның көпiршуiн кемiтемiн деп оған мұз бен қар жамылған ағашты салуға әсте болмайды, яғни рұхсат етiлмейдi. Петролатум ванналары орнатылған үй-жайлар ауа келетiн-тарататын желдеткiштермен жабдықталады.

435. Ағашты жоғары жиiлiктегi токпен кептiрген кезде ұшқын шашырауын болдырмау үшiн электродтар түзу болуы және олар ағашқа дұрыс кигiзiлуi тиiс. Кептiрудiң бұл тәсiлiнде кептiру камерасының есiктерi (қақпалары) электродқа кернеулі ток беретiн қондырғымен қоршалады.

436. Инфрақызыл сәулелермен әрбiр кептiрген сайын, кептiрiлетiн материалдың түрiне және қуатқа байланысты сәулелендiретiн көзден кептiрушi бұйымның үстiңгi жағына дейiн ең аз ара қашықтық белгiленедi.

437. Радиациялық үлгiдегі кептiргiште бұйымдар тоқтаусыз кептiрiлiп жатқанда конвейер шұғыл тоқтаған кезде қыздыру жүйесiнiң автоматты түрде ажыратылғанын ескерген жөн.

438. Әрбiр кептiргiш камераға материалдар толтырудың шектi мүмкiн нормасы және температурасының шектi мүмкiн жұмыс тәртiптемесi белгіленедi. Кептiру камераларының температуралық тәртiптемесiн ұстау температураның автоматты реттегішiмен жүзеге асырылады. Ағаш материалдарын кептiру камераларын стационарлық қондырғылармен немесе өрт сөндiрудiң автоматты жүйелерiмен жабдықтау керек.

      439. Ағаш өңдеу цехтарында:
      1) ауысым қажеттiлiгiнен артық ағаш материалдарын сақтауға. Кесiлген материалдарды сақтау үшiн арнаулы орын белгіленуi тиiс;
      2) жұмыс аяқталғаннан кейiн жиналмаған дайын өнiмдердi, жоңқаларды, ағаш үгінділерiн, ағаш шаңдарын, майды, олифтi, лакты, желiмдердi және басқа да жанатын сұйықтар мен материалдарды, сондай-ақ электр қондырғысын кернеулiк токта қалдыруға тыйым салынады.

440. Цехтар мен пластмассадан, соның iшiнде органикалық шыныдан тетiктер әзiрлейтiн және жөндейтiн учаскелер үй-жайы кемiнде П дәрежелi отқа төзiмдi ғимараттарда орналастырлуы және өзге цехтардан өртке қарсы қабырғалармен оқшаулануы қажет. Бұл цехтарды, сондай-ақ негiзгi шикiзаттарды, полимерлiк және тез жанатын басқа да материалдарды сақтауға арналған қоймаларды жертөле және жартылай жертөле қабаттарда орналастыруға рұхсат етiлмейдi.

441. Өндiрiстiк үй-жайлардың қабырғалары, төбелерi және басқа да iшкi конструкциялары тегiс, тез тазаланатын болуы тиiс. Есiк сыртқа қарай ашылатындай болуы және өздiгiнен жабылатын құрылғымен жабдықталғаны жөн. Шаңды көп бөлетiн өндiрiс орналасқан үй-жай стационарлық немесе жылжымалы шаңсорғыш қондырғы көмегiмен тазартылуы және әлсiн-әлсiн ылғалды жиыстырылуы қажет.

      442. Пластмассамен жұмыс iстегенде анағұрлым өрт қаупi бар операциялар:
      1) байланыстыратын және желiмдейтiн құрылымдарды әзiрлеу;
      2) майсыздандыру, матаға май сiңiру және жабыстырушы лента;
      3) тарту және таблеттеу;
      4) механикалық өңдеу болып табылады.
      Бұл операциялар жүргiзiлетiн үй-жай өзгелерiнен оқшаулауы тиiс.

443. Технологиялық жабдықтар: жұмыс барысында оталғыш және жарылғыш заттар (газ және шаң тәрiздiлердi) бөлетiн қанықтыратын қондырғылар, термопештер, кептiру камералары, механикалық станоктар жергiлiктi сору қондырғылармен қамтамасыз етiлуi қажет. Механикалық жабдық пен кескiш аспап кесу аймағынан шаңды тiкелей соратын жабдықтармен жарақтандырылуы керек. Жұмыс үстiнде қауiптi оталғыш шаңды көп шығаратын жабдықтар мен аппараттар (ротор машиналары, таблеттiк машиналар) герметикамен атқарылғаны жөн.

444. Технологиялық жабдықтар станисасын, электр двигательдерiн, электраппаратураны, электрмен жылытатын қондырғылардың конструкциялық бөлiктерiн, сондай-ақ кернеуде болып қалуы мүмкiн металл бөлшектерiн жерге қосу қажет. Қанықтырғыш машиналардың орауыш қондырғылары статикалық электр зарядтарын айыратын тетiкпен жабдықталуы керек. Металл емес материалдардан (резина сияқтылар, текстолиттер, асбест) жылу қорғау жамылғылары енгiзiлетiн үстелдер мен сору шкафтары ток өткiзетiн материалдардан дайындалып, жерге қосылады.

445. Тетiк үстiн майсыздандыру жөнiндегі жұмыстар, нысанды сығымдағыш, оправа осы Ереженiң 367-369 тармақтарындағы талаптарға сәйкес жүргiзiлуi тиiс.

446. Отын шыныдан жасалған дайындаманы жылыту калориферден ыстық ауамен қыздыратын термошкафтарда өткiзiлуi керек. Жылытқыш камерадағы температура автоматты түрде тиiстi деңгейде ұсталады. Қыздыру үшiн ашық электр спиральды әйнектi, сондай-ақ төменгi электр жылытқышты пайдалануға болмайды. Электркалиферлердi қолдануға тек қауiпсiз атқарылса ғана рұхсат етiледi.

447. Желiмдеу жұмыстары учаскеде өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге жауапты адамның басшылығымен жүргiзiлуi тиiс. Желiмдеу жұмыстары атқарылатын үй-жай оталғыш қауiптi заттармен жұмыс icтeу талабын қанағаттандыруы қажет.

      448. Желiм жұмыстары өндiрiсiмен байланысты учаскелердегi өрт қауiпсiздiгі мына талаптармен айқындалады:
      1) желiммен анағұрлым қарқынды жұмыс iстеген уақытта бұл үй-жайлардың ауа ортасы жарылыс диапазонынан тыс болу үшiн учаске ауа айналымын қамтамасыз ететiн ауа келу-сору желдеткiшiмен жабдықталуы тиiс;
      2) учаскедегi бүкiл электр жабдығы жарылыстан қорғалатындай орындалуы тиiс;
      3) учаскедегi желiмдер мен майсыздандырылатыы материалдар саны ауысым қажетiнен аспағаны жөн;
      4) желiмдер және тез оталғыш сұйықтар бетi жабық, сынбайтын ыдыстарда ұсталуы қажет;
      5) желiмдеу жұмыстары жүргiзiлiп жатқан үй-жайдың өндiрiстiк жабдықтары барлық жағдайда да ұшқын шығаруын болдырмайтын соғылуға қарсы қозғалыста болуы тиiс;
      6) желiм қосындыларын (композицияларын) дайындау жабық герметикалық аппараттарда жүргiзiлуi қажет;
      7) желiм композицияларын жағу ереже бойынша арнаулы жабдықталған тозаңдатқыш камераларда механикаландырылған тәсiлмен жүргізілгенi жөн;
      8) желiм композицияларын қолмен (бояу жаққышпен, штапельмен) жағу үшiн желiм жұмыс орнына цехтағы тарататын қоймадан дайын күйiнде арнаулы герметикалық ыдыспен жеткiзiлуi керек. Жұмыс орнында желiм әзiрлеуге немесе сұйылтуға рұхсат етiлмейдi;
      9) желiммен жұмыс iстегенде қолданылатын жұмысшы аспабы ұшқын шығармайтын материалдан әзiрленуi қажет;

10) түскi үзiлiс кезiнде, желiм жағу жұмысы бiткенде және ауысым аяқталғанда желiмнiң қалдығын, тез тұтанғыш сұйықтықты, сондай-ақ баяу жаққыш пен желiммен ластанған басқа да материалдарды (салфетка, тампон) мiндеттi түрде арнаулы бөлінген орынға жинау керек.

449. Әуе кемесi iшiнде желiмдеу жұмыстары осы Ереженiң 296-301 тармақтары талаптарын орындаған жағдайда жүргiзiлуi мүмкін.

29-тарау. Резеңке-техникалық
бұйымдармен жұмыстар

      450. Резеңке техникалық бұйымдармен (осыдан кейiн РТБ) жұмыс кезiнде өртке қарсы әсiресе қауiптiсi мына операциялар болып табылады:
      1) резеңке желiмiн дайындау;
      2) маталарды резеңкелеу (матаға резеңке қоспасын сiңiру);
      3) қанықтыру жұмыстары.
      Бұл жұмыстар жүргiзiлетiн ғимарат кемiнде П дәрежелi отқа төзiмдi болуы, ауа кiретiн-тарататын желдеткiш болуы тиiс, ал технологиялық жабдықтар: қанықтыру қондырғысы, кесетiн аспап, кептiру камералары жергiлiктi тартқыш қондырғылармен жабдықталған болуы керек. Үй-жайда жарылғыш қауiптi қоспалардың жинақталуынан сақтандыру үшiн автоматты газанализаторлар орнатылады. Үй-жай сәкiсi ток өткiзгiш, тазалауы жеңiл антистатикалық материалдардан болуы қажет.

451. Ғимараттың бүкiл металл бөлiктерi құбырлар, желiм араластырғыштар, желiм ерiтуге арналған ыдыстар, резина пiшуге және желім жағуға арналған үстелдер тиянақты түрде жерге қосылуға тиiс. Қанықтыру машиналарының орау қондырғыларында статикалық электр зарядтарын айыратын құрал болған жөн. Майсыздандыру үшiн қолданылатын сүрту шүберектерi мен желiм жаққыш құрамында синтетикалық материал болмауы тиiс. Резеңке-техникалық бұйымдар әзiрлеуде тек БР-1 маркасы бензиндi пайдалануға рұхсат етiледi.

452. Прес-қалып төмен вольттi қыздырғыштармен қыздырылуы керек.
Қажетті технологиялық температураны ұстау автоматты түрде қамтамасыз етiледi. Дайындама калорифердегi ыстық ауамен жылытылатын термошкафтарда қыздырылады. Бұл камераның температура деңгейi автоматты түрде ұсталады. Кептiру камералары мен сүрту қондырғылары қажеттi өлшеу, реттеу және сигнал беру қондырғыларымен жабдықталуы тиiс.

453. Резеңке-техникалық бұйымдар дайындалатын цехтар мен қосалқы үй-жайлар үнемi таза ұсталуы керек. Өндiрiстiк қалдықтармен пайдаланылған сүрту материалдары жұмыс барысында қақпақты металл жәшiктерге салынып, жинақталуына қарай ауысымда кемiнде бiр рет белгiленген қауiпсiз орынға шығарылады.

454. Резеңке-техникалық бұйымдарды желiмдеу жұмыстары осы Ереженiң 447-449 тармақтарындағы талаптарға сәйкес жүргiзiлуi қажет.

30-тарау. Термиялық жұмыстар

455. Термиялық жұмысты орындауға арналған цехтар таза, едендерi мен қабырғалары тегiс болуы, ал ванналар орнатылатын үй-жайлар өрт сөндiретiн стационарлық жүйемен жабдықталуы қажет.

456. Термиялық цехтарға майды орталықтандырылған әдiспен беру қолданылғаны жөн. Шынықтыратын майдың тұтану температурасы технологиялық процеспен белгiленгеннен 20% жоғары болуы және температураны жоғарылатқанда кокстелетiн қалдық бермеуi тиiс.

457. Термиялық ванналарға құйылатын май техникалық талаптарға сәйкес келу керек. Ылғал болған жағдайда май алдын ала вакуум астында суынан құрғатылуы тиiс. Бұл орайда жылу беруге буды қолдану ұсынылады.

458. Ванна түбiндегi шегiндi механикалық жолмен ұшқын шығармайтын аспап көмегiмен тазаланады.

459. Май ванналарының орталықтандырылған салқындатқыш жүйесi болуы немесе майды салқындататын жеке қондырғымен жабдықталуы тиiс. Май салқындатқыш, сүзгiлер, насостар және май салқындататын орталықтандырылған жүйенiң май жинау резервуарлары оқшауланған жанбайтын үй-жайда орнатылуы қажет.
Ұсақ тетiктердiң аз бөлшегiн суаруға (шыңдауға) арналған, майды 80 ^оС асырмай қыздыратын май ванналарын май салқындатқыш қондырғысыз пайдалануға рұхсат етiледi.

460. Ваннадағы майлардың температурасын реттеу үшiн оларды араластырғыш, термореттегiш қондырғыларымен, сондай-ақ автоматты сигнал беру және ажырату қондырғыларымен жабдықталады. Майға қажеттi температура асып кеткен жағдайда ванна дыбыс және жарық сигналдары берілуi арқылы автоматты түрде ажыратылады.

461. Шыңдаушы май ванналарына iрi тетiктердi салғанда май күюiнен сақтану үшiн салу жылдамдығы кемiнде 15 м/мин болуы тиiс.

462. Ванналар май буын тарататын жергiлiктi сорғыштармен жабдықталуы қажет. Желдеткiш құбырлар сұқпа жапқыштармен, май конденсатын жинағыштарымен жабдықталып, қоюланған май қатпарларынан үнемi тазаланып тұруы керек.

463. Көлемi 5 м ³және одан да үлкен ванналардың апат кезiнде май қотарғышы болуы тиiс. Май тасып төгiлмеуi үшiн ваннаның бөлiгi толтырылады. Май жинау резервуарларының көлемi апат кезiнде қотару үшiн шынықтыру ванналары мен құбырлардағы май көлемiнен 30% көп болуы қажет. Барлық май бес минуттан асырылмай құйып алынуы керек. Май ванналары мен май жинау резервуарларының төменгi жұмыс бөлiгiнде конденстатты ағызып, оған арнаулы кран орнатылуы тиiс.

464. Май тұтанған жағдайда ауа енуiн тоқтату үшiн май ванналары тығыздап жабылатын қақпақтармен жабдықталуы қажет. Шыңдаушы ванна үй-жайында құрғақ құм салынған жәшiктер, күрек (көсiп алғыш қалақ) қойылып, асбест полотносы болғаны жөн.

465. Селитра ваннасы орнатылған үй-жай азот тотығын тарататын желдеткiш жүйемен жабдықталуы керек.

466. Селитра ваннасына салынатын тетiктер ылғал түскен сәтте балқыған селитра төгілуін болдырмас үшiн ұқыпты түрде құрғатылғаны жөн.

467. Болат бөлшектер балқытылған селитраға салынар алдында майынан ажыратылады, үстiндегі қабыршықтар мен тотықтан тазартылады, жуылып, кептiрiледi 125-150 ^оC температураға дейiн қыздырылады.

468. Циандық тұздарда қыздырылған болат бұйымдарды селитра ванналарында өңдеуге әсте болмайды, өйткенi, олар селитраға түскен кезде шайқалып төгiлiп, жарылыс болуы мүмкiн.
Селитра ванналарында профильдердi, прокаттарды, штампталғандарды және алюминий қорытпасы тетiктерiн термикалық өңдеуге тыйым салынады. Жарылыстан сақтану үшiн ванналарда магний және мырыш қорытпаларынан жасалған бөлшектер мен бұйымдарды қыздыруға рұқсат етілмейдi. Селитра ванналарында калий, натрий селитраларын, натрий нитраты немесе олардың қоспаларын балқытуға болады. Жарылыстан сақтану үшiн аммоний селитрасын қолдануға тыйым жасалады.

469. Селитраның жергiлiктi жерде қызып кетуiн және жарылысты болдырмас үшiн, сондай-ақ селитра ванналарында селитраның қыздырылу температурасын анағұрлым нақты реттеудi қамтамасыз ету үшiн ваннаның iшкi қабырғасы пайдаланылады. Селитра ваннасын iшiнен де, сыртынан да астынан қыздыруға тыйым салынады. Салқын ваннаны қыздырудың және температурасын көтеру селитраның қызып кетуiнен сақтану үшiн бiртiндеп жүзеге асырылуы қажет. Қыздырғыштарды iске қосудың электрлiк сызбасы селитраны төмен кернеуде балқытуға мүмкiндiк жасауы тиiс.

470. Бөлшектердi салып, балқытылған селитраның ваннадағы деңгейi ернеуден кемiнде 150 мм төмен болғаны жөн. Ваннада апатты жағдайды қотарып алатын тетiк жабдықталуы керек. Қотарып алынатынның сыйымдылық көлемi ваннадағы және құбырдағы селитрдан 30% артық болуы қажет.

471. Жарылыс болуы ықтимал селитраның жойылуынан, сондай-ақ ванна материалы мен химиялық қосылуынан сақтану үшiн селитра ванналарында 450 ^оC асырмай қыздырып, термиялық өңдеу операциясын жүргiзуге рұхсат етiледi.

472. Әрбiр селитра ваннасы температураны автоматты реттегіш аспаптармен және термореттеушi қатардан шыққан кезде ванна қыздырылуын автоматты түрде ажырататын қондырғымен жабдықталуы тиiс.

473. Ваннаны жиналып қалған кiр-қоқыстан, соның iшiнде металл ұнтақтарынан тазалауды кемiнде айына бiр рет, ал үлкен көлемдi селитра ванналары үшiн кемiнде 3 айда бiр мәрте жүргiзiп тұрған жөн.

474. Ваннадағы селитра тұтана бастаған кезде электр бергiштi ажыратып, ваннаны қақпақпен жауып, өрт қауiпсiздiгiн қорғаушыны шақыру қажет. Ал ол келгенше жаңа бастаған селитраны тек құрғақ құммен сөндiруге болады. Селитраны сумен, ылғалды құммен және көбiктi от сөндiргiшпен сөндiруге, селитраны бүркуге тыйым салынады.

      475. Селитра ванналарымен жұмыс iстегенде мыналарға:
      1) арнаулы қақпағы жоқ селитра ванналарын пайдалануға;
      2) алдын ала химиялық анализ жасамай селитраны салуға немесе қосымша салуға;
      3) селитраны өзге материалдармен бiрге және ашық алаңда сақтауға;
      4) селитра ваннасында тұтанғыш сұйықтар мен материалдар сақтауға;
      5) селитра ваннасы қасында суды пайдалануға;
      6) автоматтандыру деңгейi қандай болғанмен жұмыс iстеп тұрған ваннаны қараусыз қалдыруға тыйым салынады.

31-тарау. Мотор сынау стансалары

476. Мотор сынау стансалары үй-жайларында технологиялық жағдайлар бойынша тез жанатын сұйықтар буының жарылыс қаупi бар концентраттары жинақталуы мүмкiн, сондықтан бұл орындар ауа жіберу-сору желдеткiштерiмен және автоматты түрде өрт сөндiретiн қондырғылармен жабдықталуы қажет.

477. Барлық электр жабдықтары, жылу құбырлары, сынау қондырғылары мен двигатель тиянақты түрде жерге қосылуы тиiс. Алып жүретiн электр шамдары жарылыстан қорғау талабымен жасалып, 36 В аспайтын кернеуде жұмыс iстейтiндей болуы керек.

478. Оталғыш сұйықтар ағады-ау деген жерлерге бұл сұйық жинағышқа ағуы үшiн табандық қойылады. Стендiде немесе двигательде монтаж және жөндеу немесе жарнама жұмыстарын орындауда ұшқын шығармайтын мыстан немесе арнаулы қорытпалардан жасалған аспатарды пайдаланған абзал.

479. Барлық сынау қондырғылары орталықтандырылған түрде, тiкелей жылу сақтағыштан құбыр арқылы жылумен жабдықталуы тиiс, жылу сақтағыш мотор сынау стансасынан 100 метр қашықтықта орын алады. Сынақ қондырғыларында стенділiк сүзгiштер, таразы немесе көлемдi шығын өлшеуiш сиымдылықтардан өзге аралық шығыс сыйымдылықтарын құруға рұқсат етiлмейдi.

480. Магистральды жылу құбырлары ережеге сәйкес ғимараттан тыс төселуi тиiс. Жылу құбырларын ғимарат iшiнде оңашаланған каналдарда, үстi құрғақ құммен жабылып жүргiзiлуi қажет. Құбырлардың қалай жалғанғандығын тексеру үшiн бақылау құдықтарын орнату керек.

481. Сынау қондырғыларына жылу құбырларын жеткізу технологиялық жабдықтар үй-жайы арқылы немесе тiкелей бокста жүргiзiледi. Жылу құбыры сынау стансасы үй-жайына кіргiзгенде тиек вентилi мен бақылаушы кабинетiнен дистанциялық басқарылатын өрт сөндiретiн дербес дереу iске қосылатын клапан болу қажет. Сонымен қатар стендiлiк өрт сөндiру краны тiкелей бокста двигатель қасында болады.

482. Жылу құбырын двигательге қосуды өздiгiнен жылытатын клапан көмегiмен орындау ұсынылады, бұл қосылған жердi ажыратқанда майдың төгілуiне жол берiлмейдi. Бокстағы жылу құбырларының иiлгiш шлангiлерi бүлiнбес үшiн бронещиттермен немесе қаптамалармен қорғалады және аз ұзындықта (қысқа) болғаны жөн.

483. Барлық сынау қондырғылары сұйық отынды құйып алу жүйесiмен жабдықталуы қажет. Құйып алатын сыйымдылық ғимараттан тысқары кемiнде 5 м қашықтықта орналасуы немесе отын сақтайтын жерде болуы керек. Кран (клапан) маңында: "Апат немесе өрт кезiнде ашылсын" деп жазылуы қажет. Апатты жүйе клапынының барлық ысырмасы қызыл түспен боялады. Апатты құбыр сұйық отынды 10 минуттан асырмай құйып бiтiрудi қамтамасыз етуi тиiс.

484. Двигательдi сынау үшiн iске қосар алдында шахтадағы және пайдаланған газды шығаратын труба жапқышының ойығын ашу керек. Бокс қақпасы мен есiктерi жақсы жабылады.

485. Өрт шыға қалған жағдайда күзетшiнi шұғыл шақыру үшiн сынау стансасы автоматты сигналдандыру және тiкелей телефон байланысымен жабдықталуы тиiс. Бақылау кабинетi көрiнетiн жерге өрт сөндiргiш жүйесiнiң сызбасы, оны пайдалану тәсiлi туралы жазба ілiп қойылады.

      486. Двигатель iстеп тұрғанда сынау қондырғысында өрт шыққандай болса, мыналар орындалуы қажет:
      1) газ секторын "Кiшi газ" қалпына келтiру, бүкіл жүктеменi алып тастау, "токта-кранды" ажырату, сұйық отын кранын жабу;
      2) жұмыс iстеп тұрған барлық насосты (помпаны) ажырату;
      3) жапқышты жабу (copу және шығару);
      4) сұйық отында құйып алу кранын ашу;
      5) бокстың электр желiсiн ажырату;
      6) боксқа сұйық отын беретiн қол кранын жабу;
      7) өрт сөндiру жүйесiн iске қосу;
      8) өрт күзетшiсiн телефонмен немесе өрт хабарлағышпен шақыру.

487. Бұйымдар сүзгiсiн және стендiлiк магистральдердi қарау және жуу бокстың алдыңғы бөлiгiнде кiру және шығу жапқыштарының (қақпалар, терезе перделерi) ашық болған жағдайда жүргiзiледi. Стенд жабдықтарын ОП-7, ОП-10 эмульгаторлармен немесе өзге де су ерiтiндiлерiмен жуады.

32-тapaу. Аккумуляторлар стансалары

      488. Аккумулятор стансалары (шеберханалар) кемiнде II дәрежелi отқа төзiмдi ғимараттарда орналастырылуы тиiс.
      Аккумулятор стансасының есiгiне: "Аккумулятор шеберханасы", "Отқа қауiптi", "Отпен кiруге болмайды", "Темекi тартуға тыйым салынады" деген сөздер жазылуы қажет.
      Аккумулятор стансасы үй-жайының сәкiсi қышқылға төзiмдi (сiлтiлi-берiк), ал қабырғалары, төбесi, есiктерi, терезе жақтаулары, желдеткiш қорабы және басқа да жабдықтар мен конструкциялар қышқыл дарымайтын бояумен боялуы тиiс. Аккумулятор стансасы үй-жайының терезелерi күңгiрт әйнектермен немесе ақ бояумен боялған әйнектермен әйнектелуi қажет. Климаты ыстық аудандарда терезе үстiне күнқағар орнатылады.

489. Қышқылды және сiлтiлi аккумуляторды жөндеу, зарядтау және сақтау түрлерi үй-жайларда жүргiзiледi.
Жөндеу, зарядтау, генераторлық және электролиттiк учаскелер оңашаланған қабырғалары отқа төзiмдi үй-жайларда орналастырылады. Жұмыс көлемi аз болса (бip мезгiлде 10 аккумуляторға дейiн) аккумуляторды жөндеу мен зарядтауды бiр үймеретте жүргiзуге рұхсат етiледi, бiрақ онда арнаулы зарядтау шкафы, жабдықталған жеке желдеткiш сорғыш болуы тиiс. Мұндай үй-жайларда батареяны зарядтаған үдерiсiнде ашық отты пайдалануға болмайды.

490. Аккумулятор стансаларының электр жабдықтары мен шырағы (соның iшiнде алып жүрілетiнi де) жарылыстан қорғау бойынша орындалуы қажет. Ажыратқыштар, штепсель розеткалары мен сақтандырғыштар аккумулятор стансасы үй-жайының сыртында орнатылуы тиiс. Жарықтандырғыш электр сымы мен аккумуляторға жалғанатыны қышқылға төзімді (сiлтiге берiк) қабықпен қапталуы керек.

491. Аккумулятор стансасының үй-жайы қышқылды және сiлтiлi аккумуляторлар учаскелерi үшiн жеке-жеке оңашаланған, ауаны енгiзетiн-тартатын желдеткiштермен жабдықталады. Желдеткiштiң электр двигателiн сыртқа орнатқан жөн. Зарядтау үй-жайы мен зарядтау шкафының желдеткiш жүйесi аккумлятор стансасының өзге үймеретiнен оқшауланған болуы тиiс. Желдеткiш каналын түтiн шығаратын мұржаға немесе жалпы желдеткiш жүйесiне шығаруға рұхсат етiлмейдi. Зарядтау үй-жайының (шкафтың) желдеткiш жүйесi желдеткiш жұмысы тоқтағанда ажырату үшiн зарядтау тогын беру қондырғысымен автоматты түрде қосылуы тиіс.

492. Аккумулятор стансасы орталықтандырылған су немесе калорифермен жылтылады. Зарядтау үй-жайының трубасы бiртегiс дәнекерлеп жалғанған болуы қажет. Зарядтау үй-жайында сақиналы түйiспе болуына және вентильдер орнатуға жол берiлмейдi. Ерекшелiк ретiнде пешпен жылытуға болар, бiрақ шартты түрде от жағатын саңылау, тазалайтын қақпа, пештiң тартпасы, ысырма және келте құбыр зарядтайтын орыннан сыртқары болуы және пеш темiрмен қапталуы тиiс. Аккумулятор стансаларында электр пешiн орнатуға әсте болмайды.

      493. Аккумулятор батареяларын зарядтаған кезде мына талаптарды қадағалау қажет:
      1) ұшқын болмас үшiн сымның батарея клеммасына қалай қосылғанын қарау;
      2) батарея ыдысындағы тығын ашық болуы;
      3) зарядтау тогын қосуға және зарядталған аккумуляторларды сақтауға тек ену-сору желдеткiшi жұмыс iстеп тұрған кезде рұхсат eтiледi;
      4) жеке аккумуляторлардан өткiзгiштi үзіп тастауды тек зарядтау тогы ажыратылған жағдайда жүргiзу;
      5) бүлiнген өткiзгiш бiрден жаңасымен ауыстырылады.

494. Аккумулятор стансаларының зарядтау үй-жайларында дәнекерлеу жұмыстарын немесе дәнекерлегiш шамды пайдалану арқылы атқарылатын жұмыстарды жүргiзуге батареяларды зарядтау тоқтатылғаннан кейiн екi сағаттан соң, үй-жайды мұқият желдеткен жағдайда рұқсат етiледi. Дәнекерлеу кезiнде немесе дәнекерлегiш шаммен жұмыс iстегенде үй-жай тоқтаусыз желдетiлiп тұруы тиіс. Дәнекерлеу орны үй-жайдың технологиялық жабдықтарынан отқа төзiмдi қалқанмен қоршалуы қажет.

      495. Аккумулятор стансасы үй-жайында тыйым салады:
      1) шылым шегу, от жағуға, электрмен жылытқыш аспаптарды пайдалануға;
      2) бiр ауысым қызметiнен артық қышқыл, сiлтi немесе электролит сақтауға;
      3) арнаулы киiмдi және бөгде заттарды жұмыс орнында қалдыруға.

33-тарау. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану базасы объектiлерiнде өрт қауiпсiздiгiн талап ету

496. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану объектiлерiнiң базасы ережесiне сәйкес кемiнде екi дәрежелi отқа төзiмдi, жанбайтын сәкiлi жеке тұрған немесе қосылған ғимараттарда орналасуы тиiс. Қосылған ғимараттардағы технологиялық жабдықтар үй-жайы өзге орындардан жанбайтын қабырғаларымен немесе кемiнде 0,25 ^оC шамасындағы отқа төзiмдi қоршаумен бөлiнуi және сыртқа шығатын жеке есiгi болуы қажет.

497. Солтүстiк аудандарда радиотехникалық жабдықтар ерекшелiк ретiнде жеке тұрған отқа төзiмсiз үй-жайда орналастырылуы мүмкiн, бұл үшiн ғимарат iшiндегi қабырғалар мен төбесi жанудан ылғалды сылақ ерiтiндiсiмен қорғалады.
498. Технологиялық жабдықтарда ағаш шанақ нұсқасында орналастырғанда шанақтың iшкi бөлiгi оттан қорғайтын қоспамен өңделуi тиiс, аппараттық және агрегаттық бөлiктердi бiр шанаққа орналастыруға рұқсат етiлмейдi.

499. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану базасының объектiлерi қарауыл орнымен және базаның ауысым инженерлерiмен сенiмдi телефон байланысымен қамтамасыз етiлуi тиiс.

500. Қонғызумен айналысатындардан басқа, қызмет көрсетушi адамдар тұрақты бола бермейтiн объектiлер өрт бола қалған жағдайда зиян шекпеу үшiн электр қуаты көздерi автоматты түрде ажыратылатын аппаратуралармен жабдықталуы керек.

      501. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану базасы объектiлерiндегi үй-жайларды қажеттi температураны қамтамасыз ету үшiн өрт қауiпсiздiгiнiң мына талаптарын орындаған жағдайда өнеркәсiптiк әзiрленетiн электр пештерiн жобалауда көзделген қондырғыларға рұхсат етiледi:
      1) электр пештерi тек жабық жылыту элементтерiмен қолданылуы және үй-жайда қажеттi температураны автоматты түрде сақтауды қамтамасыз етуi тиiс (жылу температурасын реттеу автоматтарына реттегеннен соң пломба салынады);
      2) электр пештерi үй-жайдың ең салқын бөлiгiне және аппаратурадан кемiнде 1 м қашықтықта орнатылады;
      3) жанатын материалдардан жасалған сәкiлер мен қабырғалар электр пеш тұрған жерден қоршалып, кемiнде қалыңдығы 10 мм асбест картонымен тығыздалуы, жылылықты шығармайтын электр пешi аралығы кемiнде 15 см қабатпен қамтамасыз етiледi;
      4) электр пешiнiң саны жобамен белгiленген шамадан аспауы қажет.

502. Байланыс аппаратураларын және олардың жекелеген тетiктерiн тазалауға пайдаланылатын бензин, спирт және басқа да тез жаңғыш сұйықтар, сондай-ақ жағар майлар сынбайтын нығыз жабылатын ыдыстарда, сейфтерде сақталады. Тез жанатын сұйықтарды аппарат үй-жайында сақтауға немесе уақытша ұстауға тыйым салады.

503. Машиналарды, хабар беретiн аппаратураларды және басқа да техникалық жабдықтарды тазалау, сондай-ақ шаңын кетiруге тек кернеудi ажыратқан және ескерту кестесiн iлiп қойған жағдайда ғана рұқсат етiледi. Генератордың қозғалыстағы бөлiгiн тазалау және шаңын сүрту тек тоқтатылғаннан кейiн жүргiзіледi. Коллекторларды тазалау кернеу ажыратылғаннан соң атқарылады.

504. Электр дәнекерлеуiш жұмыс үстiнде жанбайтын арнаулы тағанға қойылады, ал жұмыс аяқталғанда немесе демалыс кезiнде электр желiсiнен ажыратылады.

505. Кабельге сiңдiру, кабель муфтасын құю үшiн кабель массасын қыздыру ашық ауада, өртке қатысты қауiпсiз деп есептелген жерде орындалады.
506. Дыбысты естiртпеуге қолданылатын матаға оттан қорғанатын қоспа сiңiрiлуi қажет.

507. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану базасы объектiлерiнiң қоршау периметрi бойынша көлденеңi 3 м-ден кем емес өртке қарсы алқабы болуы тиiс, өсiмдiктер жыртылып тасталады. Объектi аумағы қоқыстан және қураған шөптен үнемi тазартылып тұруы қажет.

508. Ағаш мачтасы, фидер бағаналары мен зәкiр созулары орнатылған жер үстi кемiнде 1 м радиуста жыртылып тасталады.

509. Объектiлердегi оталғыш материалдардан жасалған кабель каналдары асбест картоны үстiнен қаңылтырмен қапталуы тиiс.

510. Ғимарат шатырының металл жабындысы, аппаратура сырты, сымдардың, құбырлардың металл қаптамалары, электр қалқандарының сырты, трансформаторлар, электр пештерi, өтетiн изолятор бекiткiштерi және басқа да металл заттар ұқыпты түрде жерге қосылуы тиiс.

511. Генераторлар мен монтаждау сымдары орауыштарының изоляция кедергiсiн кемiнде жылына бiр рет және жөндеуден кейiн өлшеу қажет.

512. Негізгi немесе резервтегi электр қуатының стационарлық электр агрегаттары отқа күймейтiн негiздерге орнатылуы қажет. Электр агрегаттары стационарлық үй-жайларға пайдалану қолайлылығына орай орналастырылады, бiрақ қабырғадан немесе қабырғаға жақын тұрған жабдықтардан кемiнде 1 м қашықтықта болуы тиiс. Жанатын қабырғалар кемiнде 10 мм қалыңдықтағы асбест полотносын (картоны) қаңылтырмен қаптау арқылы қорғалады. Қабырға мен аппаратура арасында мөлшерi 50 мм кем емес ауа саңылауы болғаны жөн.

513. Агрегат үй-жайында 500 литрден аспайтын сұйық отын қорын ұстауға рұқсат етiледi, бұл шығыс қоры электр арегатының стационарлық бактарында, не электр агрегатынан 3 метр қашықтықта жанбайтын алаңда (iргетаста) мықтап бекiтiлген сұйық отын бактарында немесе жер астында сақталады. Сұйық отын бактарының қақпағы тығыз жабылады. Электр агрегатының анағұрлым ұзақ уақыт жұмыс істеуiн қамтамасыз етуге арналған отын қоры агрегат ғимараттарынан кемiнде 20 метр қашықтықта арнаулы сыйымдылықта сақталуы тиiс. Бұл үшiн осы Ереженiң 34-41 тарауларының талаптары ескерiлуi қажет.

514. Сыйымдылығы 250 литрден асатын сұйық отынды шығыс багы апатты жерасты резервуарына жеткiзетiн құйып алу құбырымен жабдықталуы тиiс.

515. Шығыс багына отын мен май iштен жанатын двигатель сөндiрiлгеннен кейiн тек құю насосының көмегiмен құйылады. Басқа құралдармен бакты толтыруға рұқсат етiлмейдi. Шығыс багын толтыру жарылыстан қорғалған жағдайда күндiзгi немесе жасанды жарықта жүргiзiледi. Агрегаттың стационарлық үй-жайында апаттық жарық болуы тиiс.

516. Iштен жанатын двигательдiң сөндiргiшiнен келетiн пайдаланылған газды шығаратын труба атмосферада шатыр үстiнен (жамылғыдан) кемiнде 750 мм көтерiлуi қажет және труба орнына қарсыдағы ғимарат жаққа бағытталған бұру тетiгi болады.

517. Труба ағаш қабырғадан немесе жамылғыдан шығарылғанда сыртқы жақтан кемiнде 30 см радиуспен бөлгіш жасалып, асбеспен тығыздалады. Yй-жайдың iшiнде труба асбестпен бөлектенедi.

518. Труба, сөндiргiш, тұндырғыш қара күйе мен конденсаттан үнемi тазартылып тұруы тиiс.

519. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану базасы объектілерiндегi аккумулятор стансасының үй-жайы осы Ереженің 32-тарауының және басқа нормативтi құқықтық актiлер талаптарын қанағаттандырған жөн.

520. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану базасының объектiлерi ғимараттарды, үй-жайларды және құрылыстарды автоматты өрт сигналдандырулары, автоматты өрт сөндiру қондырғылары және халыққа өрт туралы хабарлау жүйелерi нормаларына сәйкес автоматты өрт сөндiру қондырғысымен жабдықталуы тиiс.

521. Барлық объектiде жасанды жамылғылы кiрме жол болады. Қыс кездерi кiрме жолдар қардан тазартылып тұрады.

34-тарау. Аэродром механизациясы, арнаулы көлiк және жалпы тағайындалған автомобильдер құралдарын сақтау, жөндеу және пайдалануда қойылатын өрт қауiпсiздiгi талаптары

522. Арнаулы көлiк үй-жайларда, шатыр астында немесе көлiкжайсыз сақтауға арналған арнаулы алаңдарда қазiргi заң талаптарына сәйкес орналастыруы тиiс.

523. Сұйық отын құюшылар, сұйық отын цистерналары, бензин қотарушы стансалар, жылжымалы агрегаттар (cepвиcepлep), май құюшы көлiктер ашық алаңдарда, жамылғы астында немесе гараждардың оқшауланған орындарында бөлек тұруы қажет, олардың кедергiсiз шығуы қамтамасыз етіледi.

524. Оттек өндiрушi және оттекпен зарядтау стансалары басқа автомобильдерден оңаша орналастырылады.

525. Фекальды сұйықтықтарды, улы заттарды таситын автомобильдер, сондай-ақ газ отынымен жүретiн автомобильдер топ бойынша бөлек және басқа автомобильдерден оңаша орналастырылуы қажет.

526. 25-тен асатын автомобильдер немесе арнаулы машиналар жинақталған арнаулы көлiк қызметiнде өрт кезiнде оларды көшiру жағдайын туғызу үшiн қызмет бастығы арнаулы көлiк орналастырудың, эвакуация жасау кезегi мен тәртiбi жазылған арнаулы жоспар жасап, бекiтуi тиiс. Жоспарда жүргiзушiлердiң түнгi уақытта, демалыс, мереке күндерi кезекшiлiк жасаулары көзделуi, сондай-aқ кiлттi сақтау тәртiбi белгiленуi қажет.
Арнаулы көлiк үй-жайда және ашық алаңда сақталғанда оларды тез эвакуациялауға кедергi келтiретiн заттар мен жабдықтар жолда тұрмауы тиiс.

527. Қызмет көрсетудiң 10-нан артық орны немесе 25-тiң үстiнде автомобиль немесе арнаулы машина сақтау көзделген үй-жайдың кемiнде екi қақпасы болуы қажет.

528. Арнаулы көлiк тұратын орын 10 автомобильге (арнаулы машинаға) біp тросс (штанга) есебiмен буксир тросы және штангаларымен қамтамасыз етiлуi тиiс.

529. Гараждарда (көлiкжайда) ұсталық, термиялық, пiсiру, бояу, ағаш өңдеу жұмыстарын жүргiзуге, сондай-ақ бөлшектер мен агрегаттарды жууға оталғыш сұйықтарды пайдалануға рұқсат етiлмейдi.

      530. Арнаулы көлiктi жөндеуге және тұраққа арналған үй-жайларда, шатыр асты мен ашық алаңдарда мыналарға тыйым салынады:
      1) арнаулы көлiктi нормадан асатын санда орналастыруға, олардың орналастыру сызбасын бұзуға, автомобильдер, арнаулы машиналар және үймерет элементтерi арасындағы қашықтықты кемiтуге;
      2) арнаулы көлiктiң отын бактары мен сыйымдылықтары қақпақтарын ашық қалдыруға, сондай-ақ жанар май ағып жатқанда;
      3) сұйық отынды ыдыста ұстауға және арнаулы көлiктi отынмен жабдықтауға;
      4) автотұрақта жүгi түсiрiлмеген автомобильдi қалдыруға;
      5) ыдысты оталғыш және жанатын сұйықтың астында сақтауға;
      6) шығатын қақпа мен жолды ыбырсытуға;
      7) двигательдердi, жүйелердi, тораптар мен агрегаттарды ашық отпен (алаумен, дәнекерлегiш шаммен) қыздыруға, сондай-ақ техбайқаулар, жөндеу және басқа жұмыстары кезiнде жарық түсiру үшiн ашық көздердi пайдалануға;
      8) арнаулы көлiкте май сiңген сүрткiштер мен арнаулы киiмдердi қалдыруға;
      9) от алдырылған арнаулы көлiктi қараусыз қалдыруға;
      10) тиiстi бiлiктiлiгi жоқ адамдарға техникалық қызмет көрсету мен арнаулы көлiктi жүргiзудi тапсыруға.

      531. Арнаулы көлiкке жөндеу жүргiзу және техникалық қызмет көрсетуде мыналарға тыйым салынады:
      1) алдын ала тазаламай және жарылыс қаупi бары-жоғы үшiн алынған анализдiң дұрыс екенi туралы деректi бiлмей сұйық отын цистерналары немесе резервуарларында қандай да жұмысты орындауға;
      2) тиянақты түрде жерге қоспай сұйық отын құйылған цистерналар немесе резервуарларға жөндеу жүргiзуге;
      3) жұмыс сұйықтықтары мен газдан босатып алмай технологиялық жабдықтарды бөлшектеуге кiрiсуге;
      4) сыйымдылығы сұйық отынмен (газбен) толтырылған арнаулы машинаны және маймен толтырылған картердi жөндеуге (техникалық қызмет көрсетуде (TҚ-1) бакта отын және двигатель картерiндегі май бар болса да рұқсат етiледi). Жұмыс бiткеннен кейiн үй-жай мен байқау ұрасы май сiңген сүрткiштер мен төгiлген сұйықтан тазартылуы тиiс.

5-Бөлiм.
Авиацияны сұйық отынмен қамтамсыз ету объектiлерiнде өрт қауiпсiздiгiне қойылар талаптар

35-тарау. Жалпы талаптар

532. Авиацияны сұйық отынмен қамтамасыз ететiн объектiлер қазiргі нормативтi техникалық құжаттарға сәйкес келуi керек.

533. ЖЖМ материалдары мен жылжымалы құралдар қоймаларында автомобиль жолдарының жалпы жүйесi немесе қойманың кiрме жолынан өрт сөндiру автомобильдерi үшiн кемiнде екi жол жабдықталады.

534. Авиацияны отынмен қамтамасыз ету объектiлерiнiң ғимараттары мен үймереттерi (металл резервуарларды қоспағанда) кемiнде II дәрежелi отқа төзiмдi болуы тиiс.

535. Жанар-жағар май және орталықтандырылған мұнай құю стансасы өртке қарсы қызмет кезекшiсi және мемлекеттiк өртке қарсы қызметтiң жақын маңайдағы өрт сөндiру бөлiмiмен тiкелей телефон байланысымен жабдықталады.

536. Автокөлiк техникасы қоймасы аумағына ұшқын өшiргiшсiз кiруге тыйым салынады.

537. Аумақ қураған шөптен, түскен жапырақтан, өндiрiстiк қалдықтардан үнемi тазартылып тұруы тиiс. Төгiлген мұнай өнiмдерi дepeу жиналып алынады, ал май тамған орынға құм себіледi. Жазғы уақытта шөп шабылып, кеппеген күйiнде қойма аумағынан тасылып әкетiлуi қажет. Шабылған шөптi аумақта кептiруге және сақтауға рұқсат етiлмейдi.

538. Қойма аумағының бос алаңында жалпақ жапырақты ағаш пен бұталар егуге, гүлзарлар жасауға рұқсат етiледi, бiрақ резервуарлардың сыртқы жағынан кемiнде 5 метр қашық болуы тиiс. Қоймалар ағашты жерде орналастырылғанда олардың айналасы тазартылуы қажет: жапырақты тұқым радиусы 20 м, қылқан жапырақты 50 м және көлденеңi кемiнде 2 м минералдандырылған белдеумен көмкерiлуi тиіс.

539. Авиацияны отынмен қамтамасыз ету объектiлерi аумағындағы от жұмыстары осы Ереженiң 12-ші тарауында баяндалған талаптарға сәйкес жүргiзілуi тиiс.

540. Объектiлер аумағында ашық отты - алау жағуға, жарықтандыру үшiн факельдер, сiрiңкелер, шырақтар, керосин сонарларын пайдалануға тыйым салынады.

541. Авиацияны отынмен қамтамасыз ететiн объекттер аумағында өндiрiстiк ғимараттар мен үймереттерде шылым шегуге тыйым салынады. Темекi тартуға арнаулы орын (өрткe қарсы қызметпен келiсiм бойынша) бөлiнiп, ол cу өрт сөндiргiш және урнамен жабдықталады. Шылым шегуге бөлiнген орындарда белгiлер мен жазулар iлiнуi тиiс.

542. Оталғыш бу мен газ жинақталған аймақта профилактикалық жөндеу жұмыстарын жүргiзгенде ұшқын шықпайтын аспапты пайдалану қажет. Жабдықтар мақта-мата шүберегiмен сүртiледi. Бұл мақсатқа синтетикалық матаны қолдануға рұқсат етiлмейдi.

543. Мұнай өнiмдерiнiң буы мен газы бөлiнетiн үй-жайлар мен эстакадада жұмыс iстейтiндердiң темiр шеге немесе таға қағылған аяқ киiммен жүруiне тыйым салынады.

      544. Құйып алу-құю операцияларын жүргiзгенде мыналарға тыйым салынады:
      1) технологиялық жабдықтарға профилактикалық жөндеу жүргiзуге;
      2) от жұмыстарын орындауға, шылым шегуге, ашық от көздерiн (сiрiңке, шақпақ, факель) пайдалануға;
      3) ұшқын шығатын аспаптар мен тетiктердi қолдануға;
      4) ақаулы және жарылыстан қорғалмаған электр қондырғылары мен электр жабдықтарын пайдалануға;
      5) мұнай өнiмдерiн цистернада қыздыруға, сондай-ақ iлмектi арматураны ашық от көмегiмен жылытуға.
      Ағызып алу-құю операцияларын күн күркiреп тұрғанда жүргiзуге тыйым салынады.

36-тарау. Резервуарлар паркi

545. Жер бетiндегi резервуар тобының әрқайсысы үстіңгi жағының енi кемiнде 0,5 м тұтастай үймекпен немесе төгiлген сұйықтықтың гидростатикалық қысымына есептелген қабырғамен қапталуы керек. Резервуарлар тобы қоршауының биiктiгi топтағы ең үлкен резервуарлардан немесе жеке тұрған резервуарлардан төгiлген сұйықтықтың есептелген деңгейiнен 0,2 м жоғары, бiрақ 10000 м ³дейiнгi көлемдегi резервуарлар үшiн кемiнде бiр метр және 10000 м ³және одан да артық резервуарлар үшiн 1,5 метр болуы тиiс.

546. Топырақ үйiндiсi немесе қоршаушы қабырға арқылы өту үшiн резервуарлар тобына төрт және жеке тұрған резервуарлар үшiн кемiнде екi басқыш-өткел керек.

547. Жер астындағы резервуарлар үшiн үймек құрылғысы немесе қоршаушы қабырға да қажетсiз.

548. Құбыр төceу немесе жөндеу үшiн үймектiң ішкi жағынан және үйiндi арқылы қазылған үлкен ор (траншея) жұмыстары аяқталғаннан кейiн-ақ ор көмілiп тасталып, үймек қалпына келтiрiлуi тиiс.

549. Резервуардың бүлiнбеуi үшiн механикалық тыныс алу және гидравликалық сақтық клапындарына бұқтырма орнатуға тыйым салынады. Клапындар жұмысы жүйелi түрде тексерiлiп тұруы керек. Артық қысым мен вакум жөнiндегi олардың жұмысы жылына кем дегенде бiр рет тексерiледi.

550. Резервуарларға орнатылған дем ататын аппаратура жобалық қысымға реттелуi тиiс.
Резервуардың бүлiнбеуi үшiн механикалық тыныс алу және гидравликалық сақтық клапандарына бұқтырма орнатуға тыйым салынады. Клапандар жұмысы жүйелi түрде тексерiлiп тұруы керек. Артық қысым мен вакуум жөнiндегi олардың жұмысы жылына кем дегенде бiр рет тексерiлiп тұруы керек.

551. Резервуарларды өрт сөндiру құралдарымен жабдықтау қазiргi нормативтi техникалық құжаттарға сәйкес жүргiзiлуге тиiс.

552. ГВПС(К) үлгiдегi пеногенераторларға техникалық қызмет көрсету қазiргi заң талаптарына сәйкес ұйымдастырылады. Пеногенераторларды қарау және ауыстыру екi жарым сағаттан аспауы керек.

553. Резервуарларды тазалау, қазiргi заң талаптарына сәйкес жүргiзiлуi тиiс.

37-тарау. Ыдыс сақтау орны

554. Ыдыстағы мұнай өнiмдерi ғимараттарда немесе қалқа астындағы алаңқайда, ал 45 ^оC жоғары температурадағы мұнай өнiмдерi де ашық алаңда сақталады.

555. Ыдыстағы жанатын мұнай өнiмдерi үшiн қойма ғимараттары үш қабаттан аспауы тиiс, ал тез тұтанатын мұнай өнiмдерi қоймасы бiр қабатты.

556. Ыдыстағы мұнай өнiмдерiне арналған қойма ғимараттары кемiнде 0,75c отқа төзiмдi, жанбайтын қабырғалармен (қалқалармен) бөлiнедi. Қойма үй-жайының әрқайсысына 200м ³аспайтын тез тұтанғыш және 1000м ³аспайтын жанатын мұнай өнiмдерi сияды. Ыдыстағы мұнай өнiмдерiне арналған бiр қойма ғимараттың жалпы сыйымдылығы - тез тұтанатыны үшiн 1200м ³аспауы тиiс және жанатын мұнай өнiмдерi үшiн 6000м ³. Ыдыстағы тез тұтанатын және жанатын мұнай өнiмдерiн бiрге сақтайтын қойма ғимараты немесе үймеретiнiң сыйымдылығы мына есеппен белгіленедi: 1м ³тез тұтанатын мұнай өнiмдерi 5м ³жанатын мұнай өнiмдерiне теңестірiледi.

557. Қойма үй-жайлары бiр-бiрiнен отқа төзiмдiлiгi кемiнде 0,75 с жанбайтын қабырғаларымен (қоршауларымен) бөлiнуi тиiс.

558. Ыдыстағы мұнай өнiмдерiне арналған қойма ғимараттарының қабырғаларындағы есiк оттығы механизация құралдарының өтуiн қамтамасыз ететiн көлемде, барлық жағдайда кемiнде: көлденеңiнен 2,1м, биiктiгi 2,4м; есiктердiң отқа төзiмдiлiгi шамамен 0,6с, өздiгiнен жабылатын болуы тиiс, ал ойықта биiктiгi 0,15 м табалдырық (пандуспен) көзделген.

559. Ыдыстағы мұнай өнiмдерiне арналған қойма ғимараттарының еденi (сәкi) жанбайтын материалдардан болуы және сұйыктықтың науаға ағуы үшiн еңкiш болуы тиiс.

      560. Қалқа астындағы алаңқайдағы ыдыстағы мұнай өнiмдерiн жинақтауда мына талаптар сақталуы қажет:
      1) сөре немесе қатар тұғырының биiктiгi 5,5м аспауы тиiс;
      2) сөренiң әр қабатына ыдысты орналастырғанда бiр қатар биiктiгi бойынша және көлденеңi бойынша екi қатар жүргiзiледi;
      3) қатар енi төрт тұғырықтың орналасуымен айқындалады;
      4) сөре мен қатар аралығындағы өтетiн жер енi пайдаланылатын механизация құралының сыртқы шектiк көлемiне байланысты белгiленедi, дегенмен кемiнде 1,4м болады;
      5) сөре мен қатар аралығындағы жүретiн жолы 1 метр.

561. Темiржол мен автомобиль көлiгi үшiн жүк платформасы жанбайтын материалдардан жасалады.

562. Ыдыстағы мұнай өнiмдерiн сақтауға арналған алаңшалар (ашық және қалқа астындағы) үймектермен немесе биiктiгi 0,5 жанбайтын қабырғалармен қоршалуы қажет.

      563. Ыдыстағы мұнай өнiмдерiн ашық алаңда жинақтағанда мына талаптар ескерiлуi тиiс:
      1) ыдыстағы мұнай өнiмдерi қатарының саны алтыдан аспауы қажет;
      2) қатар мөлшерi: ұзындығы 25 м, енi 15 м, биiктiгi 5,5 м;
      3) ыдысты немесе тұғырықты екi қатар салғанда өтетiн жолы немесе осы Ережедегі 560-тармақта көрсетiлген нормаға сәйкес олардың аралығында өтетiн жер болуы керек;
      4) алаңдағы қатар мен қатар аралығы 5м, ал көршi алаңдардағы қатармен екi арасы - 15 м.

564. Ашық алаңда бос, бұрын пайдалануда болған және мұнай өнiмдерiмен былғанған металл бөшкелердi сақтау 563-тармақтың талаптарына жауап беруi тиiс, сонымен бос бөшкелер биiктiгi бойынша үстi-үстiне төрт қабат етiп орналастырылады.

565. Бөшкелер тығындары жоғары қаратылып, бiр-бiрiне соқтықпастай етiлiп, абайлап салынады. Ақаулы ыдысқа құйылған мұнай өнiмдерiн сақтауға, қабылдауға тыйым салынады. Бос ыдыс ашық алаңда тығынсыз сақталуы тиiс.

38-тарау. Hacoc стансалары мен құбыр коммуникациялары

566. Насос стансаларының есiктерi сыртқа қарай ашылуы тиiс. Есiк ойындыларына табалдырық жасауға рұқсат етiлмейдi.

567. Насос стансасы үй-жайларының еденi мұнай өнiмдерi сiңбеген жанбайтын материалдардан жасалады және гидравилкалық қақпақтан өндiрiстiк канализацияға ағатын суағар болады. Науа мен сәкi (еден) жүйелi түрде жуылып тұруы тиiс.

568. Насос стансасының бiр үй-жайынан екiншiсiне тартылған құбыр өткен қабырғадағы тесiк саңылаусыз тығыздап бiтеледi. Iштен жанатын двигательдер пайдаланылатын насос стансаларында насос бөлiмiнен мұнай өнiмдерi буы машина бөлiмiне енiп кетуi үшiн қабырға арқылы бiлiк өткiзiлген жерлерге нығыздап қатайтатын құрылғы салынады. Қабырға тұтас (саңылаусыз), газ енбейтiн және жанбайтын болуы қажет.

569. Жеке үй-жайға ысырма торабын орналастырғанда ол жанбайтын қабырғалы насос үй-жайынан бөлектенуi және сыртқа шығатындай етiлуi керек.

570. Насос стансасында тез тұтанғыш сұйықтық пен жанатын сұйықтықты сақтауға рұқсат етiлмейдi.

571. Энергия тұтқиылдан берiлмей (сөнiп) қалған жағдайда насос двигателiн ағытып, сонан соң насостың кiретiн және шығатын жерлерiндегi ысырма жабылады. Жұмыс iстеп тұрған сәтте насос агрегаттары мен қабырғаларға жөндеу жүргiзуге әсте болмайды.

572. Жұмыс аяқталғаннан кейiн насосқа енетiн және шығатын ысырмалар, сондай-ақ резервуарлардағылар жабылып, үй-жай мұқият қаралады.

573. Жанар-жағар майды қотарғанда құбырға байқау қойылуы керек.

574. Қойма аумағында жанбайтын таяныштардағы құбырларға зер салғаны ләзiм.

575. Электр жетегiндегi ысырмалар жарылудан қауiпсiз болатындай етiп жасалуы тиiс.

39-тарау. Құю пункттерi

      576. Жанармай құюшы (осыдан кейiн - ЖМҚ) және автокөлiк жанармай цистерналарын (осыдан кейiн - АЖМЦ) төменнен толтыру қауiпсiздiгi үшiн:
      1) дизель двигателiн сөндiру керек (карбюратор двигательдi ЖМҚ және жанармай цистерналары двигатель жұмыс iстеп тұрғанда толтырылады);
      2) ЖМҚ мен АЖМЦ қол тежеуiшiне қойып, оның берiк тiгiнiң анығына жету;
      3) иілгiш металл арқанды құйып алу пункттерiндегi түйiспе қондырғысына жалғастыру жолымен ЖМҚ мен АЖМЦ жерге қосу;
      4) ЖМҚ автокөлiк жанармай цистерналарының корпустары мен құйып алу пунктi жабдықтары арасындағы потенциалдарды тегiстеудi оларды ЖМҚ мен АЖМЦ орнатылған ұшында розетка бар иiлгiш металл арқан көмегiмен қосу жолымен қамтамасыз ету;
      5) жерге қосу түйiспесi немесе потенциалдық тегiстелiнуi жоқ, не ақаулы болған жағдайда оларды қалпына келтiргенге дейiн толтыруға тыйым салынады;
      6) сұйық отын аққандай болса, толтыруды тоқтатып, ақауды түзеу қажет.
      Цистерналар толтырылғаннан кейiн ЖМҚ мен АЖМЦ құю пунктiнен белгiлi тәртiпке сай ағытылады.

      577. Өзге ведомстволардың АЖМЦ жоғарғы мойын арқылы толтыруда қауiпсiздiктi сақтау үшiн мыналарды орындау керек:
      1) бөлу жеңдерiн көтеру және түсiрудi арнаулы механикаландырылған қондырғымен атқару;
      2) жарылысқа қарсы шiлтердi алып қою;
      3) бөлу жеңiн сүрту және оны цистерна мойнына ақырын түсiру(жең ұшы цистернаның түбiне мұнай өнiмдерiнiң қалдық қабатына алып түсiрiлiп, қажет болса бекiтiледi).
      АЖМЦ мойын белгiсiнен асыра құюға тыйым салынады.

578. Жоғарыға құюға қолданылатын жең сырты тегiс, диаметрi кемiнде 100 мм болуы және ток бұратын тетiкпен жабдықталуы және статикалық электр қуатын бұру қондырғысы болуы керек.

579. Түссiз мұнай өнiмдерiн тасымалдауға арналған автоцистерналар жерге қосу қондырғыларымен жабдықталуы, ал цистерна сөндiргiшi алға двигателi немесе радиатор астына шығарылуы тиiс. Сонымен бiрге барлық автоцистерналар сөндiргіштермен жабдықталады.

580. Қызмет көрсетушi адам мұнай өнiмдерiн құймас бұрын автоцистернаның және оның жабдықтауының ақаулы, ақаусыз осы Ережедегi 579-тармақ талаптарына сәйкес қарап шығуы қажет. Қабылдау жиыны немесе құю құбыры құю кезiнде автоцистерна түбiне дейiн түсiрiледi, мұнай өнiмдерi шашырамай сұйықтық деңгейiне дейiн құйылады.

581. Автоцистернаға карбюратор двигателiмен мұнай өнiмдерiн құю двигатель жұмыс iстеп тұрғанда, ал дизель двигателi болса, сөндiрiлген соң атқарылады. Құю кезiнде жүргiзушi автоцистернаға шығып, құю процесiн бақылап тұруы тиiс. Автоматты жүйемен құйылғанда жүргiзушi нұсқауда көзделген қызметтi орындайды.

582. Автоцистернадан ақау табылса, мұнай өнiмдерiн құю дереу тоқтатылып, двигатель сөндiрiлiп, автоцистерна басқа автомобиль буксирмен құю алаңынан алып шығарылады.

40-тарау. Жағар-жанармай стансалары

583. Құю және өлшеу құбырларының қақпақтарын қарау және құю құдықтарының люктерi жабық болуы қажет. Люк пен өлшеу құбырының қақпағы құю немесе мұнай өнiмдерi деңгейiн өлшеу сәтiнде ғана ашылады. Мұнай өнiмдерiн сақтауға арналған резервуарлар тыныс клапандары мен откедергiлеу ақаулы болса, онда оны пайдалануға әсте болмайды. Резервуардағы мұнай өнiмдерi деңгейiн өлшеу осы мақсатқа арнайы жасалған стандарт өлшеу аспаптарымен жүргiзiледi.

584. Резервуарлар мен құбырлардың ақауын уақытында тауып, жөндеу үшiн автомобильге май құю стансасы (осыдан кейiн - АМҚС) кемiнде бiр айда екi рет тексерiлуi тиiс. Резервуарлар мен құбырлардан аға бастаса, резервуарларға май құю және мұнай өнiмдерiн беру ақау толық түзетiлгенше тоқтатылады.

585. Автомобильге май құю стансасы жер астындағы резервуарларына мұнай өнiмдерiн құю автоцистерна жерге қосылғаннан кейiн және двигатель сөнiп тұрғанда жабық тәсiлмен (құбыр немесе жең арқылы) атқарылады. Автоцистернадан бензиндi толық қотарып алғанша және құбыр мен жеңдi қашан ағытқанша жерден ажыратылмайды. Резервуарға жалғастырылғандықтан қотару кезiнде колонкадан мұнай өнiмдерiн босатуға рұқсат етiлмейдi. Құю жеңiнiң ұшы резервуар корпусына тигенде ұшқын шашыратпас үшiн жанбайтын материалдан жасалады және жерге қосылып тұрады.
Автомобильге май құю стансасы резервуарында герметикалық құю аспабы (MC-I үлгілi) болған жағдайда мұнай өнiмдерiн автоцистерналар мен сұйық отын құюшылардан двигатель iстеп тұрғанда насос қондырғыларымен құйып алуға рұқсат етiледi, бiрақ тек көрсетiлген герметтелген аспаптар арқылы жүзеге асырылуы керек.

      586. Автотрактор техникасына май құйғанда мына талаптар сақталуы қажет:
      1) автомобильдер май құюға өзi жүрiп келедi;
      2) май құю жөнiндегi барлық операция жүргізушiнiң қатысуымен орындалады;
      3) мұнай өнiмдерi тiкелей бензобакқа құйылады; бензиндi полиэтилен конистрi және шыны ыдысқа құйып босатуға тыйым салынады;
      4) автомобиль бөлiгiне мұнай өнiмдерi төгiлгендей болса, двигательдi iске қосқанға дейiн құрғатыла сүртiлу тиiс, абайсызда жерге төгiлген мұнай өнiмдерiнiң бетi құммен жабылады, ал май сiңген құммен сүрткiштер қақпағы саңылаусыз жабылатын металл жәшiктерге салынып, жұмыс күнi аяқталғаннан кейiн А аймағынан алынып кетiледi;
      5) май құйып алуға келiп тұрған автомобиль мен келесiсiнiң ара қашықтығы кемiнде 3 м, ал одан кейiн кезекте тұрғандар арасы кемiнде 1 м болуы тиiс;
      6) автомобильге май құю стансасы аумағындағы автомобильдер әрқашанда автокөлiктiң шығып кетуi үшiн бос орындар қалдырылатын тәртiппен қойылады.

      587. Автомобильге май құю стансасы аумағында тыйым салынады:
      1) автокөлiктiң жер астындағы резервуар үстiмен жүруiне;
      2) мұнай өнiмдерiн жiберуден өзге жұмыстың атқарылуына;
      3) үй-жайда тез тұтанғыш сұйықтықты сақтауға;
      4) қолды және киiмдi тез тұтанғыш сұйықтықпен жууға, сондай-ақ бензин құйылған киiм және аяқ киiммен жұмыс iстеуге;
      5) автокөлiкке мұнай өнiмiн асыра құюға;
      6) шылым шегуге, отты қолданумен байланысты жөндеу және басқа жұмыстарды жүргiзуге;
      7) двигателi жұмыс iстеп тұрған жанатын немесе жарылыс қаупi бар жүк тиелген, сондай-ақ жолаушылар отырған автобустар мен автомобильдерге (жеңiл машинадан басқа) май құюға;
      8) автомобильге май құю стансасы аумағына кiру және ұшқын сөндiргішпен жабдықталмаған тракторға май құюға;
      9) күн күркiреп тұрғанда резервуарға мұнай өнiмдерiн қотару және көлiкке май құюға.

588. Өрт шыға қалса, май құюшы жұмысын дереу тоқтату, құрал-саймандарды шығару, өрт туралы өртке қарсы қызметке хабарлау және автокөлiк жүргiзушiлерiн қатыстыра отырып, қолда бар құралдармен өрт сөндiруге кiрiсуге мiндеттi.

41-тарау. Құйып алу-құю эстакадалары

589. Құйып алу-құю эстакадалардың қоршауы, еденi, сатысы, басқышы жанбайтын материалдан жасалады.

590. Эстакаданың немесе жеке тұрғандардың (екі екi біліктi; бiр төрт бiлiктi немесе сегiз бiлiктi вагон арақашықтығы) екi жағына тепловоз (паровоздың) кiруiне тыйым салатын сигнал белгiлерi қойылуы тиiс.

591. Эстакададан 10-15м жерде құбырларға апаттық ысырмалар орнатылады.

592. Тепловоз (паровоз) машинистерiнiң құйып алу-құю қондырғылары шекарасына сигналсыз жақындауына, сифондауға, оттықты ашуға және көсеуге, составты тежеуге және итеруге, жел кiргiштi ашық ұстауға, шырақты немесе ашық оттың басқа да түрлерiмен пайдалануға тыйым салынады.

593. Эстакада аумағында цистернаны металл тиянақпен (башмакпен) тежеуге рұқсат етiлмейдi. Бұл үшiн тек ағаш төсенiш қолданылады.

594. Мұнай өнiмдерiн қотару, ережеге сәйкес, төменгi құйып-алу қондырғысы арқылы, ал ол болмаған жағдайда жоғарыдағы мойын арқылы жүзеге асырылады.

595. Тиек арматурасын және цистерналардың қопару қондырғыларын қыздыру үшiн бу, ыстық су немесе ауа, жылытылған құм қолданылады. От алу температурасы 80 ^оС асатын электр қондырғышты арнаулы электр жылытқышты пайдалана отырып, мұнай өнiмдерiне қолдануға рұқсат етiледi.
Көлемi 30 м ²асатын, қорғалған iске қосу қондырғысы бар цистернаға төрт жылтқыш, көлемi 25-30 м ³цистернаға тиiсiнше үш, ал 25 м ³дейiнгiге екi жылытқыш қойылады.

596. Электр жылытқышты мұнай өнiмдерiне түсiрген соң барып электр тоғын (бу берудi) iске қосуға болады. Отынның жылытқыш үстiндегi қабаты кемiнде 50 см болуы тиiс. Қыздыру үдерiсi тұрақты түрде қараумен жүзеге асырылады.

597. Егер авиа отыны темiржол цистерналарынан жанар май айдау стансасының (осыдан кейiн ЖМАС) көмегiмен тiкелей автокөлiк жанар май цистернасына құйылса, онда май құю мен автоцистерналар сыйымдылығын отынмен төменнен толтыру үшiн ЖМАС-160 пайдалану жөнiндегi ұсыныс басшылыққа алынуы керек. Темiр жол цистернасы, ЖМАС пен АЖМЦ бiрыңғай электр тiзбегiне сенiмдi түрдi бiрiктiрiп, жерге қосылады. ЖМАС мен АЖМЦ арасы кемінде 5 м, ал ЖМАС пен темiр жол цистернасы аралығы кемiнде 10 м болуы тиiс.

598. Жанар-жағар май қоймасында және магистральдi құбырдың құйып алу-құю пунктiндегi құйып алу-құю құрылысы, тиеу-түсiру платформасы және темiр жол эстакадасының жұмыс жолы орналасқан алаң әрдайым ақаусыз болуы тиiс. Бетондалған алаңның бетi мұнай өнiмдерi жиналып қалмас үшiн тегiс және сұйықтықтың науа немесе каналға тоқтаусыз ағып тұруы қамтамасыз етiлуi қажет. Алаң үстiнде байқалған шұңқыр, ой дереу тегiстелуi керек.

599. Темiр жол цистерналарын сұрыптау, қосу және ағыту мұнай өнiмдерiн қотару және құю пунктiнен тысқары жерде жүргiзiледi. Құю және құйып алу кезiнде эстакада маневр жұмысын жүргiзуге және зстакаданың бос жолына келесi маршрутты беруге тыйым салынады.

600. Екi жақты эстакадада маршрутты екiншi жолға әкелуге бiрiншi жолдағы цистернадан құйып алу операциясы толық аяқталғаннан кейiн және абайсызда төгiлген мұнай өнiмi жиналып алынған соң рұқсат етiледi.

601. Мұнай өнiмдерiн құю (құйып алу) алдында барлық вентильдiң, ысырманың дұрыс ашылғаны, сондай-ақ құю-құйып алу қондырғыларының ақаусыз болуы, жеңдер немесе телескопиялық құбырлардың ойдағыдай қосылғаны ұқыпты түрде тексерiледi. Кездескен кемшiлiктер дереу жойылады. Ал қалпына келтiруге мүмкiндiк жоқ болса, ажыратылады.

42-тарау. Найзағайдан және электростатикадан қорғану

      602. ЖЖМ мен ОМҚС ғимараттары мен қойма құрылыстары мыналардан қорғалуы тиiс:
      1) найзағайдың тiкелей әсерiнен;
      2) найзағайдың қайталамасынан (электростатикалық және электромагниттiк индукциясынан);
      3) жоғары потенциалды үйiндiлерден;
      4) электростатикалық көрiнiстерден. Найзағайдан және статикалық электрден қорғанудың барлық шаралары қазiргi заң талаптарына сәйкес қатаң түрде жүзеге асырылуы қажет.

      603. Статикалық электр әсергiнен қорғану мына тәсiлдермен жүзеге асырылады:
      1) құбырлар мен металл конструкцияларына жеткiзiлетiн техникалық жабдықтың металл бөлiгi құрылғылары, сондай-ақ мұнай өнiмдерiне арналған резервуарлар, май құятын құрал-жабдықтар мен май құятын объектiлер арасындағы электр потенциалдары мiндеттi түрде жерге қосылады;
      2) отын сыйымдылықтарын толтыру (құйып алу) оңтайлы режимдерiнiң сақталуы;
      3) қажеттi жағдайда электростатикалық индукциялық бейтараптандырғыш (ЭСИБ) орнату.

604. Электростатикалық әсерлерден қорғану үшiн жерге қосу қондырғысы электр жабдықтарына арналған жерге қосу қондырғысымен бiрiктiрiлуi қажет. Егер пайдалану шартына орай олар болмаған жағдайда статикалық электр әсерлерден қорғану үшiн 10 OM-нан аспайтын кедергiдегi арнаулы жерге қосу құрылғысы жасалады.

605. Темiржолдар және құйып алу-құю эстакадалары, пирстер май айлақтардың технологиялық жабдықтары тиянақты түрде жерге қосылады, ал цистерналар иiлмелi металл арқандар мен эстакадаларды жерге қосу контурымен жалғастырылады. Барлық құбыр қалай төселгенiне қарамастан әрбiр 200 м ұзындық бойынша жерге қосылуы тиiс. Құбырлардың фланцтiк жалғастырушылары және басқа да технологиялық жабдықтар (май құятын, тасымалдайтын жылжымалы құралдарды қоса) шунттаушы ұстатқышпен жабдықталуы қажет.

606. Резервуарлар бiр-бiрiне қарсы нүктелерде жатқан екi (кемiнде) өткiзгiштiң өзара көмегiмен жерге қосылады.

607. Құю пунктiнiң жерге қосқышын магниттiк жалғастырушы көмегiмен ЖЖҚ, АЖМЦ боялған корпусына қосуға рұқсат етiлмейдi.

608. ЖЖҚ, АЖМЦ, әуе кемесi ауыспалы контактiлерiнiң кедергiсi 0,03 Ом-нан аспауы керек. Антистатикалық отын жеңi үшiн олардың iшкi және сыртқы жақтарының жерге қосу контурасына қатысты кез-келген нүктесiнiң кедергiсi 10 ⁷Ом-нан аспауы тиiс.

609. Жерге қосқыштың контактiлiк қондырғысын жерге қосу бiр ұшынан иiлмелi металл арқан көмегiмен жүргiзiлiп, ал екiншi ұшы жерге қосылатын құрал корпусына жалғастырылуы тиiс. Потенциалды теңестiруде иілмелi металл арқан көмегiмен жүргiзiлiп, бiр ұшы ЖЖҚ, АЖМЦ корпустарына тиянақты жалғастырылып, ал басқа ұшын әуе кемесiне немесе құю пунктiне қосу үшiн қысқаш жабдықталуы қажет.

610. Тез алынып-салынатын қосылымдар ұштары (ННЗ, НПГ) қабылдаушы штуцерге қосылу үшiн потенциалдарды түзулеу арқанымен жабдықталуы тиiс.

611. Май құю және тасымалдау құралдары қозғалған уақытта электрстатиканы бұру үшiн олардың шассилерiне жерге қосу шынжыры бекiтiлуi тиiс, ол үнемi жерге тиетiндiктен буындары латунь немесе қоладан жасалады.

612. Тез тұтанатын сұйықтықты құюға арналған металл бөшкелер кранмен құю жеңiмен жалғастырылып, жерге қосылады.

613. Құюға арналған металл воронка (май құйғыш) жерге қосылуы тиiс, май құйғыш арқылы ыдыс түбiне дейiн металл сымы (шынжыр) түсiрiледi. Құю крандары және тез тұтанғыш сұйықтарды құюға арналған құрылғылар мiндеттi түрде жерге қосылады. Пластмассадан жасалған май құйғыштарды қолдануға тыйым салынады.

614. Құю пункттерiнде ЖЖҚ, АЖМЦ толтыру статикалық электр зарядтарды бейтараптандыру үшiн мiндеттi түрде ЭСИБ орнатылады. Статикалық электр индукциялық бейтараптандырғыш сүзгiш топтарынан кейiн мүмкiндiгiнше көлбеу немесе тiк жағдайда бөлгiш жеңдерге жақындау орналастырылады. Ол құю пунктi жерге қосқышымен ток өткiзгіш көмегiмен жақсы жалғастырылуы қажет, бiр ұшы ЭСИБ фланецiне бекiтiледi де екiншi ұшы жерге қосқышқа дәнекерлендiрiледi. Бейтараптандырғыш фланецi шунттаушы ұстатқышпен жабдықталады.

615. Қондырғыны статикалық электр әсерден қорғап, түзу қалыпта ұстау үшiн күн сайын, ай сайын және жоспардан тыс тексерiс жүргiзiп тұрған жөн.

      616. Күн сайын байқауда мыналарға назар аударылады:
      1) жерге қосу арқандарының дұрыс жалғастырылуына потенциалдардың түзуленуiне, коррозияның жоқтығына, бекiткiштiң сенiмдiлiгiне және штыр мен қосқыштың тазалығына;
      2) жерге қосу контактыларының тазалығы мен сенiмдiлiгi, ал контакт қондырғысының саңылауы балшықтан, мұздан және коррозиядан арылуы қажет;
      3) энергиямен пiсiрiлген қосылыстардың таза және тұтастылығы, қарауға қолайлы жерге қойылуы;
      4) ток өткiзетiн отын жеңдерiнiң ұштық корпусымен дұрыс қосылуы. Байқалған ақаулар дереу жөндеуге жатады.

      617. Айлық тексеру өткiзу үшiн:
      1) стационарлық жерге қосқыштар кедергiлерiн өлшеу;
      2) жерге қосылатын электр шынжырының бары және ақаусыздығы потенциалдардың түзуленуi, отын жеңдерi кедергiнi өлшегiш көмегiмен тексеру;
      3) бұдан әрi күнделiктi байкау көлемiндегi жұмыстар жүргiзiледi. Тексеру нәтижесi актiмен рәсiмделедi.

618. Жоспардан тыс тексеру Азаматтық авиация ұйымдары басшыларының талап етуi бойынша ай сайынғы байқау жүргiзу көлемiнде атқарылады.

43-тарау. Сумен қамтамасыз ету,
өрт сөндiру және канализация

619. Жанар-жағар май мен автоматтандырылған орталықтандырылған май құю стансасы қоймаларында диаметрi кемiнде 200 м өртке қарсы айналма су құбыры болуы тиiс.

      620. Әрқайсысының аумағы кемiнде 5000 м ³резервуарлары бар ІІІ санаттағы қоймаларда салқындату және өрт сөндiруге қажеттi суды өрт сөндiру автомобильдерi және өртке қарсы сыйымдылықтар арқылы беру көзделген (резервуарлардан немесе ашық жасанды және табиғи суаттардан). Бұл үшiн:
      1) өрт сөндiру сыйымдылықтары (резервуарлар немесе ашық суаттар) өрт сөндiрудiң есептелген уақытында жұмсалатын су нормасына сәйкес болуы тиiс;
      2) ашық өрт сөндiру суаттарының көлемi мүмкiн болатын судың булануы немесе мұз болып қатуы есепке алынып белгiленуi қажет;
      3) суаттарға өрт сөндiру автомобильдерi еркiн келiп-кететiндей кiрме жолдар жабдықталғаны жөн;
      4) өрт сөндiруге арналған сыйымдылықтар (суаттар, резервуарлар) кемiнде екеу болуы керек. Әрбiр сыйымдылықта өрт сөндiруге жұмсалатын судың жартысы сақталады;
      5) өртке жұмсалған судың орнына өрт сөндiруге арналған сыйымдылыққа су толтыру 96 сағаттан аспауы тиiс.

621. ЖЖМ мен АЖМЦ қоймаларында ауа-механикалық көбiкпен өрт сөндiру көзделуi қажет. Өрт сөндiру үшiн стационарлық автоматтандырылған өрт сөндiргiштер, стационарлық автоматтандырылмаған өрт сөндiргiштер және жылжымалы қондырғылар көзделуi тиiс.

      622. Стационарлық автоматты өрт сөндiргiш қондырғыда көлемi 5000м ³одан да артық көлемдi жер үстiндегi резервуарлар, сондай-ақ нормативтi техникалық құжатта көрсетiлген ЖЖМ мен АЖМЦ ғимараттары мен қойма үймереттерi жабдықталуы тиiс. Бұл үшiн:
      1) көлемi 500м ³жер үстiндегi резервуарлар бар ІІІ санаттағы қоймаларда екi сыйымдылыққа жылжымалы қондырғылар, көпiршiк генераторларын орнатып, өрт сөндiру көзделген;
      2) көлемi 500м ³кем 1000м ³дейiнгi жер үстi резервуарларымен өрт сөндiру үшiн техникалық-экономикалық негiзделiп, автоматты өрт сөндiру қондырғысы көзделуi мүмкiн.

623. Стационарлық автоматты емес өрт сөндiргiш қондырғыларымен 5000м ³және одан да артық көлемдегi жер үстi резервуарлары, темiр жол және автомобиль цистерналарын (І және II санаттардағы қоймалардағы) сөндiру көзделген.

624. Стационарлық шатыры және биiктiгi 12 м асатын қабырғалары бар жер асты резервуарлары салқындататын стационарлық қондырғылармен жабдықталуы тиiс. Өрт кезiнде резервуарлардың салқындатылуын қамтамасыз ету үшiн резервуар паркiнiң айналасында өрт сөндiретiн су құбыры көзделуi қажет.

625. Резервуарлардағы өрттi сөндiру және салқындатуға салған су шығынын қазiргi нормативтi техникалық құжаттарға сәйкес айқындау қажет.

626. Көпiршiк жасайтын ерiтiндiнi әзiрлеуге жұмсалатын су бiр өртке үш мәрте жұмсау шартымен қамтамасыз етiледi.

627. Көпiршiк түзушi қорын немесе ерiтiндiсiн сақтау үшiн кемiнде екi резервуар көзделген. Бiр резервуарға 10м ³дейiн көпiршiк түзушi қорын немесе 50 м ³дейiн оның ерiтiндiсiн сақтауға рұқсат етiледi.

628. ЖЖМ мен АЖМЦ барлық қоймаларындағы өрт сөндiру насос стансаларының сенiмдiлiгi бiр санатқа жатады.

629. Құйып алу-құю айлақтары мен пирстерiнде, егер олар үшiн өрт сөндiретiн жеке қондырғы көзделмесе, қоймадағы стационарлық өрт сөндiру қондырғысы пайдаланылады, ол үшiн ерiтiндi құбырын қоймадағы ерiтiндi құбырының айналмалы желiсiнен айлақтар мен пирстерге ерiтiндi құбырлары төселедi.

630. Ғимараттар мен құрылыстар қазiргi нормативтi техникалық құжаттарға сәйкес автоматты өрт сөндiру дабылдағыштары мен жабдықталуы тиiс.

631. Қоймалар аумақтарында өндiрiстiк немесе өндiрiстiк-жаңбыр канализацияларын, сондай-ақ өрт кезiнде резервуарларды салқындатуға жұмсалған суды пайдалану көзделуi тиiс.

632. Резервуар паркiнiң топырақ үйiлген алаңындағы жаңбыр суын жинағыштар iлмек қондырғыларымен (сақпандармен, ысырғыштармен) жабдықталуы қажет. Мұның өзi парктiң сырт қоршауынан тысқары тұрған үймектердi немесе орындарды iске қосуға мүмкiндiк туғызады.

      633. Канализация тармағындағы құдықтарда биiктiгi кемiнде 0,25м гидравликалық ысырғыштар орнату қажет:
      1) канализацияның магистральдық жүйесiнен 400м сайын;
      2) ғимараттан (насос стансасы, құю стансасы, зертхана);
      3) резервуар паркiнiң ауласындағы үймекте орналасқан жаңбыр суын қабылдағыштан;
      4) құйып алу-құю қондырғысы (темiр жол немесе автомобиль цистернасы үшiн) алаңында орналасқан жаңбырсуын қабылдағыштан;
      5) канализациялық жүйеден мұнай ұстағышқа дейiн және кейiн - одан кемiнде 10м қашықтықта.

634. Мұнай өнiмдерiмен ластанған ағынды және жаңбыр сулары жергiлiктi тазалау құралдарымен тазалануы тиiс.

      635. Канализацияның жалпы шығар жерiнде орталық тор (ұстағыш) қойылуы (орнатылуы) қажет орталық тордан өндiрiстiк ғимарат, құрылыс және резервуарларға дейiнгi ара қашықтық кемiнде 30м, насос стансалары мен резервуарларға қызмет көрсететiн үстағыштар - 10м. Барлық қондырғы отқа төзiмдi материалдардан орындалуы тиiс.
      636. Қосымша тұндырылатын тоғанды пайдалану үшiн:
      1) бөлiнген мұнай өнiмдерiнiң тұтас қабаты түзiлуiне жол бермеу;
      2) тоғанды жиналған шлакқа байланысты тазарту қажет.

44-тарау. Жылыту және желдету

637. ЖЖМ және автоматтандырылған ОМҚС қоймаларында орталықтандырылған жылумен қамтамасыз ету көзделуi тиiс.

638. Объектiлердiң ғимараттары мен құрылыстарын жылыту және желдету үшiн жылытқыш ретiнде температурасы 150 ^оС аспайтын ыстық су пайдаланылады.
Объектiде технологиялық тұтынушылар болса, онда температурасы 10 ^оC аспайтын су буын қолдануға рұқсат етiледi.

639. Өрт және жарылыс қаупi бар өндiрiс үй-жайы еденi астынан жылу құбырын жүргiзуге рұқсат етілмейдi.

640. Желдеткiш жүйесiнiң конструкциясы мен жабдығы ұшқын шығармауы керек. Электр двигателiнен желдеткiшке жетек жүргiзгенде жазық белдiк рұқсат етiлмейдi.

641. Желдеткiш қондырғысын электрмен жабдықтау қазiргi заң талаптарына сәйкес атқарылуы қажет.

6-Бөлiм.
Қоймалардағы өрт қауiпсiздiгi ережесi

45-тарау. Материал зат қоймалары

642. Қоймада түрлi материал мен бұйымды сақтағанда сөндiретiн құралдардың (су көпiршiк, газ) бiр тектiлiгi белгiлерiне және материалдардың жану бiр тектiлiгiне қарау керек.

643. Қоймаларда материалдық құндылықтарды бiрге сақтау ережесi қадағалануы тиiс (тез тұтанатын сұйықтық пен жанатын сұйықтық өзге материалдардан бөлек, азот пен күкiрт қышқылы өзге органикалық заттар мен көмiр сутектен бөлек сақталды).

644. Материалдық құндылықтарды транзит кабельдерi өтетiн, электр қуатын пайдаланатын өзге де үй-жайлар мен қондырғылары, сондай-ақ газ коммуникациялары мен маймен толтырылған аппаратуралары бар орындарды орналастыруға тыйым салынады.

645. Жертөледегі немесе цокальдық қабаттарда орналасқан қоймалардың кем дегенде екі есiгi немесе енi 0,9 м, биiктiгi 1,2 м терезесi болуы тиiс, бұл өрт кезiнде түтiннiң сыртқа шығуы үшiн қажет.

646. Қойма iшiндегi ағаш конструкциялары оттан қорғайтын қоспамен өңделедi.

647. Қоймалар орталықтандырылған тәсiлмен жылытылады. Материал сақталған қоймада газ плитасын, тұрмыстық электрмен қыздырылатын аспаптар мен пештердi орнатуға рұқсат етiлмейдi. Кеңсе ғимаратын жылытуға РБ-I типтi қауiпсiз электрмен жылытқыш аспапты қолдануға болады.

648. Жүктер мен жүк тасу механизмiн қойма рампасында сақтауға болмайды. Рампаға тиелген материалдар жұмыс аяғында жиналып алынуы тиiс.

649. Қойманың сөресiне қойылмаған тауарлар қатар-қатар орналастырылуы қажет. Есiкке қарсы есiктiң енiндей, бiрақ кемiнде 1 м кеңдiгi бар жүрiп-тұратын орын қалдырылуы керек.

650. Қоймадағы жүк тиейтiн және түсiретiн механизмдер мен электр тиегiштiң шлангылық кабелi ақаусыз жағдайда болуы тиiс. Қоймада iштен жанатын двигательдi жүк тиегiштердi пайдалануға тыйым салынады.

651. Қоймалардағы жалпы электрорубильник (ажыратқыш) үй-жайдан сыртта жанбайтын қабырғаға орнатылуы тиiс, ал қойманың жанатын үймеретiнде бөлек тұрған таянышта, шкаф немесе қуысқа бекiтiлiп қойылады.

652. Қойма үймереттерiнде штепсельдi электр розеткаларын, қалпақсыз электр шырақтарын орнатуға тыйым салынады. Шырақ пен үйiндi материалдар, бұйымдар және ыдыстар арақашықтығы кемiнде 0,5м болуы тиiс.

46-тарау. Жаңғыш газ қоймалары

653. Газ балондары сақталатын қойма бiр қабатты, отқа төзiмдiлiгi кемiнде II дәрежелi жеңiл жамылғылы болуы қажет, шатыр бос ұсталады. Бұл үймереттiк есiктерi мен терезелерi сыртқа ашылуы тиiс. Электр жабдықтары жарылыстан қорғалған рубильниктер, сақтандырғыштар мен ажыратқыштар сыртта болады. Баллондарды жауын-шашын мен күн сәулесi ықпал етпейтiн ашық алаңда сақтауға рұқсат етiледi.

      654. Газ баллондары қоймасы мен түрлi ғимараттар мен құрылыстардың ең аз ара қашықтығы мынадай болуы керек:
      1) тұрғын ғимараттар - 50 м;
      2) қоғамдық ғимараттар - 100 м;
      3) қойманың сыйымдылығына байланысты өндiрiстiк ғимараттар мен үймереттер:
      500 л дейiн - 20 м;
      500-ден 1500 л дейiн - 25 м;
      1500 л артық - 30 м.
      Газ баллондарын ғимараттан бөлмей жанбайтын қабырғадағы (терезесi мен есiгi жоқ қабырға) шкафта немесе жанбайтын арнаулы материалдан жасалған будкада сақтауға рұқсат етiледi.

655. Сұйытылған, қысылған және ерiтiлген жағдайдағы газдарды сақтауға арналған баллондар қысыммен жұмыс iстейтiн ыдыстарды қауiпсiз пайдалану Ережесi талаптарын қанағаттандыруы тиiс. Баллон сырты газдың түрiне қарай белгiленген бояумен боялады.

656. Сұйытылған, қысылған және ерiтiлген газдар мен баллондарды толтырғанда белгiлi нормадан асыра құюға болмайды. Баллондарды газбен толтыру және оны бақылау тәсiлi цех нұсқауында көрсетiледi.

657. Жанатын газ (сутек, ацетиллен, пропан, этилен) баллондары оттек, сығымдалған ауа, хлор, фтор және басқа тотықтырғыштар баллондарынан бөлек сақталады.
658. Oттeк құйылған баллондарды сақтағанда және тасымалдағанда оның үстiне май жұғуына және май сiңiрiлген материалдың арматурамен жұғысуына жол берiлмеген жөн. Оттектi баллонды қолмен домалатқанда вентильден ұстауға тыйым салынады.

659. Сұйытылған газ стансасы мен жанатын газ балоны сақталатын үй-жайда газ анализаторы қойылуы керек. Бұл аспаптар болмаған жағдайда ауысымда кемiнде бiр рет үй-жайдағы ауаға анализ жасау қажет.
Анализ үшiн үй-жайдың жоғарғы және төменгi жағынан ауа алынады. Yй-жайда қауiптi газ жинала бастағаны айқындалса, үйдi желдету, газ жинақтауының себебiн бiлу және ақауды жою шаралары қолға алынады.

660. Орналастырған кезде баллондардың бiр-бiрiне соқтығысуы, қалпағының және баллонның еденге түсуiне жол берiлмeу керек.

661. Жанатын газдың аққаны бiлiнсе, дереу қоймадан шығарылады.

662. Жанатын газ баллондары сақталған қойманы металл шеге немесе таға қағылған аяқ киiмдi адам жiберiлмейдi.

663. Жанатын газ балонын сақтауға арналған қоймаларда газ жинақталуын болдырмауға жағдай жасаушы желдеткiш iстеп тұруы тиiс.

664. Жанатын газ балоны сақталатын қоймаларда cу, төменгi қысымдағы бу немесе ауа жылуына ғана рұқсат етiледi.

665. Баллонға күн сәулесiнiң тiкелей түсуiнен сақтану үшiн қойманың терезе әйнектерi ақ бояумен боялады немесе күннен қорғану қондырғыларымен жабдықталады.

666. Жанатын газ баллондары сақталатын қоймаларда өзге заттарды, материалдар мен нәрселердi сақтауға рұқсат етiлмейдi.

667. Баллон тұрған қойманы айнала 10м қашықтықта қандай да бiр жанатын материалды сақтауға және ашық отпен жұмыс жүргiзуге тыйым салынады.

668. Жанатын газ толтырылған башмагы бар баллондар қоймаларда тiк қалыпта сақталады. Баллондардың құлап қалмауы үшiн оларды арнайы жабдықталған ұяларда, клеткаларда орналастыру немесе барьермен қоршау қажет.

669. Башмагы жоқ баллондарды ағаш рамаларда немесе стеллаждарда (сөрелерде) жатқызып сақтау керек. Қаз-қатар орналастырғанда олардың биiктiгi 1,5м аспауы тиiс, барлық вентилi сақтандыру қалпақтарымен жабулы және бәрi бiр жаққа қаратылады.

47-тарау. Химиялық заттар мен полимер материалдары

670. Қоймаларда химиялық заттарды орналастырудың олардың неғұрлым қажеттi сипаты (отқа қауiптi, улы, химиялық активтi) көрсеткен жоспары болуы тиiс (осы Ережедегi 10 қосымша).

671. Химиялық заттарды физикалық-химиялық және өртке қауiптi қасиеттерiне сәйкес бiрыңғай сақтау ұсынылады. Бiр-бiрiне сәйкес келмейтiн улы химикаттар таблицасы осы Ереженiң 11 қосымшасында көрсетiлген. Осы мақсатпен қоймалар бiр-бiрiмен өртке төзiмдi қалқалармен оңашаланған жеке үй-жайларға (бөлiктер) бөлiнедi.

672. Химиялық заттар ұсталатын қоймаларда өзге материалдарды сақтауға, сондай-ақ химиялық заттар сақтаумен еш байланыссыз жұмыстар жүргiзуге рұқсат етiлмейдi.

673. Күштi әсер ететiн улы заттарды оларға арналған арнаулы ережеге сәйкес қатаң түрде сақтау ұсынылады.

674. Химиялық заттармен барлық жұмыс тығындарын бүлдiрiп алмайтындай етiп ұқыпты жүргiзiлуi қажет. Химиялық зат сақталатын әрбiр ыдыста жазба немесе оның атауы айтылған бирка болуы тиiс.

675. Ауамен, сумен, жанатын заттармен түйiскенде өздiгiнен жануға қабiлеттi химиялық реактивтер ерекше жағдайларда, мұндай түйiсу болмайтындай, сондай-ақ жоғары температура мен механикалық әсер ықпал етпейтiндей болып сақталуы тиiс. Күштi әсер ететiн тотықтар (магний хлораты, хлорат-хлорит кальциi, сутек асқын тотығы) өзге химиялық заттар мен реактивтерден толықтай оқшау сақталуы қажет.

676. Ұсақ ыдыстардағы химикаттар ашық сөрелерде немесе шкафтарда, ал үлкен ыдыстардағысы қатар-қатар қойылып сақталуы тиiс.

677. Химикаттарды орау арнаулы үй-жайда атқарылады. Төгiлген және шашылған заттар дереу зиянсыздандырылуы қажет. Орауыш материалдар (қағаз, жоңқа, мақта, қалдық талшық) жеке үймеретте сақталады.

678. Өртте балқып кететiн химиялық заттар сақталған үй-жайларда еркiн ағуды шектейтiн қондырғылар көзделуi қажет.

679. Реактивi бар үлкен шыны, бөшке, барабандар ашық алаңда әрқайсысында 100 данасы бар топ-тобымен қойылады, топ арасы кемiнде 1м болуы тиiс. Әр бiр топта өнiмнiң белгiлi түрi ғана сақталады. Бұл үшiн тиiстi көрсеткiш жазу жазылады. Алаң жақсы түйгiштелiп, нығыздалып, тосқауылмен қоршалады. Ашық алаңдағы реактивтi шөлмектер күн сәулесiнен қорғалуы тиiс.

680. Азот пен күкiрт қышқылдарын сақтауда олардың ағашпен, сабанмен және басқа да органикалық заттармен жанаспауы қадағаланады.

681. Қышқылдар сақталған қоймалар, қалқаларда төгiлген қышқылды дереу бейтараптандыру үшiн дайын бор, әк немесе сода ерiтiнділерi болуы қажет. Қышқыл сақталған орын белгiленуi тиiс.

682. Өздiгiнен жанатын металл ұнтақтары (аллюминий, мырыш, магний, никель, ақ және сары фосфор, фосфорлы натрий мен кальций ұнтақтары) және басқа да материалдар сыртқа шығатын жеке есiгi бар оқшауланған орындарда сақталады. Металл ұнтақтары немесе өздiгiнен жанатын заттар сақталған үймереттерде жанатын өзге материалдарды ұстауға тыйым салынады.

683. Өздiгiнен жанатын заттарды герметикалық жабылған ыдыстарды, металл үгiндiлерiн саңылаусыз жабылған металл барабандар мен банкiлерде, ақ және сары фосфорды дәнекерленген металл банкiлерге салып, су астында, ағаш жәшiктерде сақтау қажет.

684. Өздiгiнен жанатын материалдар сөрелерге немесе жерге биiгiнен бiр қатар етiп орналастырылады. Қоймаларда банкiлердi ашуға, өздiгiнен жанатын материалдарды буып-түюге рұқсат етiлмейдi. Бұл жұмыстар жеке орында ұшқын шығармайтын аспаппен атқарылады. Банкiлердi бiр орнынан екiншi орынға көшiру, тиеу-түсiру жұмыстары ерекше сақтықпен жүргiзiледi. Банкiлердi сүйреуге, бiр-бiрiмен соқтықтыруға, ұшқын шығаратын аспапты пайдалануға тыйым салынады. Өздiгiнен жанатын материалдар сақталған қоймаларға кiретiн адамдар саны қатаң түрде шектелу керек.

685. Судың әсерiнен жанатын материалдар (кальций карбидi және басқа да карбидтер, сiлтiлi металдар, натрий гидридi, барий қышқылы) құрғақ, жақсы желдетiлетiн бiр қабатты, шатыры жеңіл, iште су, бу және канализациялық құбырлары жоқ үй-жайларға орналастырылуы тиiс.
Шатыр мен қабырғанын атмосфералық ылғалды жiбермейтiндей болуы қарастырылады. Бұл заттарды жертөледе және ашық алаңда сақтауға әсте болмайды.

686. Кальций карбидiн (өзге де карбидтердi) саңылаусыз жабық металл барабандармен тасымалдау және сақтауға рұқсат етiледi. Кальций карбидiнен босаған ыдыс бөлек үй-жайда сақталуы тиiс.

687. Механикаландырылған қоймаларда кальций карбидi салынған барабанды тiк қалыпта бiр-бiрiнiң үстiне үш қабат етiп орналастыруға болады. Механизация жоқ болса, барабандар көлбеу қалыпта үш қабаттан артық қойылмайды, ал тiгiнен екi қабат жеткiлiктi. Қабат аралығына қалыңдығы 40-50мм тақтай салынады. Ал кальций карбидi салынған барабандар қойылған қатарлар арасында жүрiп-тұру жолының кеңдiгi (енi) кемiнде 1,5 м болуы тиiс.

688. Сiлтiлi металдар (калий, натрий, литий, кальций) және олардың қорытпалары банкiлерде немесе қорғау орталықтарында (инерттiк газдар, минерал май, керосин, парафин) контейнерлерде сақталады. Қорғау орталығы сiлтілi металдың үстiне атмосфера әсерi болмауына жағдай жасайды.

689. Сiлтiлi металы бар банка ыдыстардың араларына борпылдақ орауыш материалдар толтырылып, (мәселен, асбест қиындысы) ағаш жәшiктерге салынады. Бұл жәшiктер сөреге ұзыны бойынша бес, көлденеңiнен екi және биiктiгi бойынша бiр жәшiктен орналастырылады.

690. Бiр секцияға бiрден бiрнеше түрлi сiлтiлi металды сақтау керек болған жағдайда оның әрқайсысы бөлек сөреге орналастырылуы тиiс.

691. Ыдыс бүлiнген жағдайда қоймадан дереу әкетiледi. Оны басқа ыдысқа салу қоймадан тыс жерде атқарылады немесе әр затқа белгiленген арнаулы тәсiл және құралмен жойылады.

692. Тотығатын химикаттар (хромпик, хром ангидридi, калий перманганаты, бром, селитра және басқа ұнтақты, кристалл тотықтырғыштары) қойманың бөлек секциясында сақталуы тиiс. Оларды жанатын материалдармен бiрге сақтауға рұқсат етiлмейдi. Тотығатын материалдарды қойма iшiнде орын ауыстырғанда және тасымалдағанда орауыштары білiнбеуiн, ұнтақтардың шашылмауын, басқа материалдар үстiне түспеуiн қадағалау керек.

693. Құрым, графиктер мен ұнтақты полимерлiк материалдарды жеке, жабық, құрғақ қоймаларда немесе атмосфера ылғалы, cу, балшық түспейтiн қойма секцияларында сақтау керек.
Қойма еденi бiр тегіс, саңылаусыз, ұнтақ үйiлiп қалмай тез жиналып алынатындай болғаны жөн.

694. Ұсақталған және ұнтақ материалдарды жай бастауға болмайды, оларды техникалық талаптарға сәйкес қағаз, резеңкеленген, полиэтилен қаптарына, бөшкелер мен барабандарға салып сақтайды.

695. Металл ұнтақтар герметикалық жабық ақаусыз металл ыдыстарда сақталып, қай күнi түскенi, аты жазылып қойылады.
Тез жанатын металл ұнтақтар сақталған үй-жайларға жанатын өзге материалдарды сақтауға әсте болмайды.

696. Полимерлiк ұнтақ материалдарды полиэтилен және резеңкеленген қаптарға салып сақтарда жоғарғы кендiр орауыш алынып тасталуы керек. Ұсақталған және ұнтақ материалдарды батареядан 1м қашықтықта ұстаған жөн. Бұларды қатар-қатар етiп, не сөрелерде сақтауға рұқсат етiледi. Бiрақ биiктiгi 2м аспауы тиiс.

697. Әр түрлi жанғыш ұсақталған және ұнтақ материалдар жеке топпен қойылады, бұл ыдыс бүлiнген жағдайда араласып кетпеу ниетiмен жасалады.

698. Қойма iшiнде тасымалдағанда резеңке дөңгелектi қол арбасын пайдалануға рұқсат етiледi.

699. Қойманың бүкiл үймеретi мен жабдықтарды жүйелi түрде талшықтар мен шаңнан тазартып тұру ләзiм. Тазалау мepзiмi мен тәсiлi өрт қауiпсiздiгi нұсқауында көрсетiлуi тиiс. Ұсақталған және ұнтақ материалдарды қабылдар алдында оның алдындағыдан қалған қалдықтардан ұқыпты түрде тазартылады.

      700. Резеңке, резеңкелендiрiлген бұйымдар, каучук, эбонит, текстолит, органикалық шыны, пенополиулетан және жанатын пластмассадан жасалған өзге де бұйымдар, сондай-ақ талшық материалдары жанатын басқа материалдардан бөлек, оқшауланған қоймалар немесе секцияларда, мiндеттi түрде өрт сөндiретiн автоматты құралдармен жабдықталған орындарда сақталады.
      Пластмассаларды жертөледегi қоймалар мен өндiрiстiк үй-жайларда, сондай-ақ терезесi жоқ жерлерде сақтауға рұқсат етiлмейдi.
      Бағалығы және қасиетi бойынша әртүрлi пластмассаларды жеке-жеке сақтаған жөн.

701. Қоймалардағы сөрелер жанбайтын материалдардан жасалады. Аты аталған материалдарды биiк сөрелерде сақтауға тыйым салынады.

702. Өрт бола қалған жағдайда пластмасса қоймасына демалу аппаратынсыз кiруге тыйым салынады.

703. Қойма iшiнде материалдарды тасымалдауға дөңгелегiне резина кигiзілген ақаусыз электрокарлар және қол арбаларын пайдалануға рұқсат етіледi. Күн сайын жұмыс аяғында қойма iшiндегi жанатын қалдықтар жиналып алынады.

48-тарау. Аэрофото және рентген үлдiрi

704. Аэрофото және рентген үлдiрiн сақтайтын қоймалар (мұрағат) отқа төзiмдiлiгi кемiнде II дәрежелi басқа ғимараттардан 25м қашықтықта орналасқан, кемiнде сыртқа шығатын екi есiгi бар жеке ғимараттан тұрады.

705. Қойма есiгi жанбайтын материалдан жасалады, отқа төзiмдiлiгi кемiнде 1,2 сағат шамасында болуы керек. Терезе ойығы жылжымалы металл торымен қорғалады.
Қойма орталықтандырылған сумен жылытылады, үй-жайдағы температура 35 ^ОC аспауы тиiс. Жылыту батареялары қуысқа орналастырылып, тормен жабылады.

706. Көп үлдiрдi (пленканы) атап айтқанда, 500 кг асатынды сақтайтын қойма жанбайтын қабырғадағы секцияларға бекiнедi. Әрбiр секцияда табиғи немесе ықтиярсыз желдеткiш, далаға немесе дәлiзге шығатын өз алдына есiк болады. Секцияда 500 кг артық үлдiрдi сақтауға рұқсат етiлмейдi.

707. Қоймалар электр жарығымен қамтамасыз етiледi.
Электр сымы труба iшiнде, шырақтар шаң енбейтiн қораптарда болғаны жөн.

708. Аэрофото және рентген үлдiрi металл қорабында (кассеталарда) сақталады. Yлдiр арнаулы орындарда ашылады.

709. Қойма iшiнде үлдiрдi тасымалдау үшiн доңғалағына резеңке кигiзiлген қол арбасы пайдаланылады. Қоймаға авто және электр көлiгiнiң кiруiне тыйым салынады.

710. Атцетат негiзiнде дайындалған үлдiр нитро негiзiнде әзiрленген үлдiрден бөлек сақталады.

711. Үлдiр сақталған қоймада шылым шегуге, ашық отты пайдалануға, кинофото жабдықтарын пайдалануға рұқсат етілмейдi.

49-тарау. Пиротехникалық құралдар

712. Пиротехникалық құралдар қоймасы отқа төзiмдiлiгi кезiнде I дәрежелi жамылғысы жеңiл, өзге қоймалардан немесе өндiрiстiк үй-жайдан кемiнде 100м қашықтықта жеке тұрған ғимарат болуы тиiс.
Қойма аймағы қоршалып, жалпақ жапырақты ағаш отырғызылады.

713. Қойма iшi құрғақ, сору трубасы орнатылуы, терезелер тормен жабдықталған, терезенiң iшкi төсемi қаңылтырмен, қапталған болуы тиiс. Қос есiк салынады (сыртқысы темiрмен қапталған, iшкiсi торлы) сыртқа қарай ашылады. Электрмен жарықталған, шамдар қорғауыш қалпақпен жабылады, ажыратқыштар сыртта болады. Қоймалар орталықтанған бумен немесе сумен жылытылады.

714. Пиротехникалық құралдар түбi ағаш жәшiктерде сақталады. Қатар мөлшерi: ұзыны - 5м, енi - 1,5м және биiктiгі 2м аспайды. Қатар аралығында жүрiп тұратын жолдың енi кемiнде 1,5м.

715. Пиротехникалық құралдар қоймаларында шылым шегуге, өрт қаупi бар жұмыстар жүргiзуге, сондай-ақ пиротехникалық құралдарға детонация тудыратын жұмыс жасауға, ашық отты пайдалануға тыйым салынады. Қойманың сыртқы қабырғасына және кiретiн есiк сыртына: жарылу қауiпi бар, шылым шегуге, ашық от пайдалануға болмайды делiнген қауiптiлiк белгiлерi ілiнедi.

50-тарау. Қышқылдарға арналған қоймалар

716. Қышқылдарды ыдысқа бiр даналап орауды жеке оқшауланған секцияларда немесе қалқалы жеке алаңдарда атқаруға рұқсат етiледi. Шөлмектерге күн сәулесi, жауын-шашын тимеуi керек. Органикалық және органикалық емес қышқылдарды бiр секцияға, сондай-ақ жертөледе басқа материалдармен бiрге қоюға болмайды. Органикалық қышқыл үшiн өрт қауіпсiздігі талаптары TTC және ЖМ қоймаларындағы талаптармен бiрдей.

717. Қоймалардың сәкiсi қышқылға төзiмдi болуы тиiс. Қышқыл төгiле қалған жағдайда жуған су ағатын канал болуы шарт.

718. Қышқыл құйылған шөлмектер бір топта 100-ден аспайтындай болып орналастырылуы тиіс; биiктiгi жағынан бiр қатар, енi бойынша 4 шөлмек қойылады. Топ аралығында кемiнде 1м жүрiп-тұратын орын қалдырылады.
Шөлмектер тығыз оралып себетке немесе ағаш торға салынады; түбiне және жанына отқа төзiмдi қоспа сiңiрiлген сабан немесе жоңқа салынады.

719. Қышқыл құйылған шөлмектердi тасымалдау арнаулы жабдықталған арбалармен (қол немесе механикалық) атқарылады, үстiне қышқылға төзiмдi жамылғы төселуi және ыдыс орналастыратын ұя болуы тиiс.

720. Қышқылды қойма iшiнде бiр ыдыстан екiншiсiне құюға және ұсақ ыдысқа орауға рұқсат етiлмейдi.

      721. Қышқылды резервуарда сақтағанда мына талаптар қадағалануы қажет:
      1) сыйымдылық қышқылдың бұл түрiне шыдамды материалдан әзiрленуi;
      2) қышқылды бiр сыйымдылықтан екiншiсiне ауыстыру механикаландырылуы;
      3) құйып алу-құю құбырлары, өлшеу құралдары, насостар қышқылға төзiмдi материалдардан жасалуы;
      4) сыйымдылық қойылатын алаңқай өзге қоймалар мен өндiрiстiк корпустардан жырақта болуы.

722. Қышқыл сақталатын қоймалар мен алаңқайларда қышқыл төгiле қалған жағдайда, оны жуатын су жолы, сондай-ақ бейтараптандыратын қоспа болуы тиiс.

51-тарау. Лак пен бояу сақтау орны (қоймалар)

723. Әдетте лак пен бояу сақталатын орындар отқа төзiмдiлiгi кемiнде II дәрежелi бiр қабатты ғимараттарда орналастырылады, үй-жайлар бiр-бiрiнен жанбайтын қабырғалармен бөлiнедi.

724. Лак пен бояу сақтау орны желдеткiшпен қамтамасыз етiлуi тиiс. Сорып алу жүйедегi желдеткiштер жарылысқа төзiмдi, электр қозғаушылары жарылыстан қорғалған болуы қажет.

725. Лак пен бояу сақтау орындары тек электрмен жабдықталады. Бөлiп тастағыштар, ажыратқыштар, сақтағыштар сыртта орналастырылады.

726. Лак бояу материалдары аты жазылған ақаусыз жабық ыдыстарда сақталады.

727. Лак бояу материалдарын қоймаларда жанбайтын материалдардан жасалған сөрелер мен қатарларға орналастыруға рұқсат етiледi.

728. Банкiлердi, бөшкелердi, бидондарды енi бойынша екi, ұзындығы бойынша 15 данадан асырмай орналастыру қажет, биiктiгi сөреде бiр қатардан артық болмауы тиiс, ал стеллажда араларына төсем салынып, екi қатардан қою ұсынылады.

729. Олифа, өсiмдiк майы және лак талшық материалдардан оқшау сақталады.

730. Өсiмдiк майы немесе олифа төгiлiп қалса, дереу тазалануы және төгiлген орын қорғашталуы қажет. Май мен олифа сiңген сүрту материалдары қоймадан шығаруға жатады.

731. Олифа, май, лак және құрғақ бояуды бiр жерге сақтағанда әрқайсысына бөлек алаңша бөлiнуi тиiс.

732. Ыдысты ашу және әзiрлеу (араластыру) операцияларын сақтау орнында жүргiзуге рұқсат етiлмейдi. Бұл мақсат үшiн ЛБМ құюға қолайлы оқшауланған үй-жай қарастырылуы тиiс.

733. Тиеу-түсiру жұмыстары өте сақтықпен жүргiзiлуi қажет. ЛБМ ыдыстарын темiр iлмекпен тартуға, болат аспап пайдалануға, жерде сүйретуге, жоғарыдан тастауға рұқсат етiлмейдi. Лак пен бояуды қойма iшiнде тасымалдауға доңғалағына резина кигiзiлген қол арбаны пайдалануға рұқсат етiледi.

734. Лак пен бояудан босаған металл бөшкелердiң қақпақтары жабылып, қоймадан кемiнде 50м жерде арнаулы бөлiнген алаңқайда сақталады.

735. Темiр бөшкелер, бидондар және басқа ыдыстар арнаулы орындарды немесе өрт қауiпсiздiгi сақталған жеке жуу алаңдарында жуылады.

52-тарау. Жалпы талаптар

      736. Өрт шыға қалған жағдайда адамдардың қоғамдық ғимараттардағы өрт қауiпсiздiгi төмендегiдей қамтамасыз етiледi:
      1) өрт бола қалған жағдайда адамдарды тез эвакуациялауды жүзеге асыруға кепiлдiк беретiн ғимаратпен үймереттiң конструктивтiк-жоспарлық шешiмi;
      2) эвакуация жолы өтетiн жерлердi (холл, дәлiз, басқыш) әрлегенде жанатын материалдарды, сондай-ақ жануды жоғарыға қарай тез тарататын материалдарды қолдануға жол бермеу;
      3) эвакуация жолын және өрт сөндiру құралдары бар ғимаратты тұрақты түрде тиісті дәрежеде ұстау;
      4) мейманханалар мен жатақханаларда тұрушы адамдарды, мекемелер мен ұйымдар қызметкерлерiн өрт қауiпсiздiгiнiң негiзгi талаптарымен және өрт бола қалған жағдайда сақтық шараларын сақтау ережелерiмен таныстыру;
      5) жөндеу жұмыстарын жүргiзу, электр аспаптарын, электр қондырғыларын және жылу жүйелерiн пайдалануда сақтық шараларының жасалуын әкiмшiлiк тарапынан жүйелi түрде бақылап отыру;
      6) түтiннен қорғану жүйесiне жататын басқыш алаңы, дәлiз, тамбур және холл есiктерiнiң саңылаусыз жабылуын қамтамасыз ету, қондырғыларды ақаусыз дұрыс ұстау;
      7) шылым шегетiн арнаулы орын болу және тек бөлiнген жерге темекi тарту керек екендiгi туралы жолаушыларға дауыс зорайтқыш байланысы арқылы тұрақты хабарлап тұру.

737. Адамдар көп келетiн ғимараттарда эвакуация жоспары жасалып, қызмет көрсететiн қызметшiлер және адамдарды эвакуация жөнiнде қорғаушылардың мiндеттерi бөлiнiп берiледi, өрт бола қалған жағдайда, сондай-ақ адамдарға эвакуация тәртiбi туралы хабарлайтын дыбыс зорайтқыш болуы көзделедi.

738. Табиғи жарығы жоқ басқыштар мен дәлiздерге апаттық жарық орнатылады. Шығатын жерлерге жарық көрсеткiштерi қойылады. Жалпы дәлiзден басқышқа және сыртқа апаратын есiктерге құлып салуға әсте болмайды.

739. Қоғамдық ғимараттарда эвакуациялық жолдарда "Шығу" деген жазу жасыл фонда ақ түспен жарықпен жазылады. Дәлiздерде, басқыш алаңында және есiктерде мемлекеттiк стандартқа сәйкес көрсеткiш белгiлер қойылады.

      740. Адам көп жиналатын ғимараттарда мыналарға тыйым салынады:
      1) дүкендер, шеберханалар, отқа қауiптi және тез тұтанатын материалдар қоймаларын орналастыруға;
      2) егер кiрiп-шығу жалпы басқыш алаңын оқшауланған жертөле мен цокольдық қабаттарда жанатын материалдар қоймаларын, шеберханалар салуға, сондай-ақ шаруашылық және отын сарайларын орналастыруға;
      3) терезелерге металл тор көздер орнатуға;
      4) эвакуация жолын әзiрлеуге жанатын материалдарды қолдануға.

53-тарау. Аэровокзалдар мен жолаушылар
ғимараттары

741. Вокзалдардың күту залдарындағы барлық орындықтар бiр-бiрiмен жалғастырылып, еденге мықтап бекiтiледi.

742. Аэровокзалдың қойма үймереттерi, жүк сақтау камералары мен киiм iлгiштерi жергiлiктi байқау пультi мен орталық бақылау пунктi авиациялық қауiпсiздiк қызметi сыртында жалғанған өрт-күзет дабылдағышымен жабдықталуы тиiс.

743. Аэровокзалдардың күту залдарындағы мерзiмдiк баспасөздер, кәдесыйлар сататын дүңгiршектер жолаушыларды эвакуациялауға кедергi келтiрмейтiндей етiп салынуы қажет. Дүңгiршектердiң конструкциялық элементтерi жанбайтын материалдардан жасалады.

744. Аэровокзалдағы барлық үй-жай мен жолаушылар ғимараттары осы Ережедегi 6-қосымшаға сәйкес норма бойынша өрт сөндiрудiң бiрiншi құралдарымен қамтамасыз етілуi тиiс.

      745. Аэровокзалдарда және жолаушылар ғимараттарында:
      1) тез тұтанатын және жанатын сұйықтықтар мен заттарды сақтауға және пайдалануға;
      2) түнгi уақытта басқыш алаңын, сондай-ақ жалпыға бiрдей пайдаланатын дәлiздердi жарықсыз қалдыруға;
      3) кассалар, материалдық құндылықтар сақталатын және басқа да режимдiк үй-жайлардан басқаларының терезесiне металл тор орнатуға тыйым салынады.

54-тарау. Мейманханалар

746. Мейманханаларда өрт бола қалған жағдайда әкiмшiлiк-техникалық және қызмет көрсетушi қызметшiлердiң iс-әрекетiн белгiлейтiн нұсқау болуы тиiс. Нұсқау әкiмшi бөлмесiндегi көрнектi орынға iлiнедi. Әрбiр бөлмеде (нөмiрде) әркiмнiң өрт жағдайында әрекет ету естелiгi болуы қажет.

747. Ғимараттар апат жағдайындағы жарықпен, ал қызмет көрсетушi кезекшi электр фонарымен қамтамасыз етiлуi тиiс.

      748. Тыйым салынады:
      1) нөмiрде электрмен қыздырылатын аспаптарды пайдалануға;
      2) түн кезiнде шығар есiктi, саты алаңын және жалпыға бiрдей пайдаланылатын дәлiздi жарықсыз қалдыруға.

55-тарау. Дәнекерлеу және отпен атқарылатын
жұмыстарды жүргiзу кезiнде өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары

749. Дәнекерлеу және отпен атқарылатын басқа да жұмыстар қазiргi заңға сәйкес жүргiзiлуi тиiс.

      750. Ереже бойынша, дәнекерлеу және отпен атқарылатын жұмыстар тұрақты, осы мақсатта арнайы жабдықталған үйлерде немесе өрт қауiпсiздiгi талаптарына сай келетiн ашық алаңдарда жүргiзiлуi қажет.
      Дәнекерлеу цехтары мен учаскелерi өрт қаупi бар өндiрiстiк үйлерден өртке қарсы қабырғалар арқылы оқшаулануы тиiс. Өрт қаупi жоқ цехтарда дәнекерлеу цехтарын биiктiгi кемiнде 2,5м болатын өртенбейтiн жақтаулармен (қалқандармен) қоршауға болады. Жанғыш материалдарды мұндай қоршауларға пайдалануға рұқсат етiлмейдi.
      Дәнекерлеу және отпен атқарылатын басқа да жұмыстар жүргiзiлетiн тұрақты орын Азаматтық авиация ұйымы басшысының бұйрығымен белгiленедi.

      751. Уақытша (бiр рет) дәнекерлеу және басқа да отпен атқарылатын жұмыстар жабдықтарды жөндеу немесе монтаждау мақсатында тiкелей үйлерде, өндiрiстiк үйлерде немесе Азаматтық авиация ұйымының аумағында жүргiзiледi.
      Уақытша (бiр рет) дәнекерлеу және басқа да отпен атқарылатын жұмыстарды ұйымдастыру және жүзеге асырудың тәртiбi ұйымның ерекшелiгi еске алына отырып азаматтық авиация ұйымы басшысының бұйрығымен белгiленедi. Онда мынадай шаралар көзделген:
      1) жұмысты рәсiмдеу және оны жүргiзу тәртiбi;
      2) дәнекерлеу басқа да отпен атқарылатын жұмыстар жүргiзуге рұқсат етiлмейтiн цехтар мен учаскелер;
      3) өрт және жарылу қаупi бар үйлерде отпен атқарылатын жұмыстарды жүргiзудiң тәртiбi;
      4) авиаұйымның өртке қарсы қызметiне жұмыстың басталуы мен аяқталғаны туралы хабарлап отыру;
      5) жұмыстың басталуы алдында және аяқталған кезеңiнде өртке қарсы жүзеге асырылған шаралардың орындалуын бақылау;
      6) өрт қауiпсiздiгi жұмыстарын қамтамасыз ететiн жауапты қызметкердi тағайындау;
      7) отпен атқарылатын жұмыстарды атқару кезiнде ацетилендi генераторларды, дәнекерлейтiн оттық лампаларды, электрмен дәнекерлеушi бензин-керосинмен жұмыс iстейтiн құралдарды және басқа да қондырғы жабдықтарды қауiпсiз пайдаланудың ережелерi.

      752. Үйлерде немесе аумақта дәнекерлеу және басқа да отпен атқарылатын жұмыстар жүргізу кезiнде құрылымдық бөлiмшелер (қызметтер, цехтар, қоймалар, учаскелер) басшылары мына шараларды жүзеге асыруы қажет:
      1) жұмыс жүргiзiліп жатқан орындарға бақылау жасау, жұмыс орындарын алғашқы қажеттi өрт сөндiргiш құралдармен жабдықтау және жұмыс орындарына жақын орналасқан отқа жанғыш құрылымдарды қорғау, қорғаушы экрандармен немесе дымқылдаушы сумен қамтамасыз етуi;
      2) өрт қауiпсiздiгiнiң шаралары жөнiнде тiкелей жұмыс атқарушыларға (дәнекерлеушiлер, газбен кесушiлер) нұсқау беру; жұмыс орындарын дайындау жөнiнде өртке қарсы шараларды анықтау;
      3) отпен атқарылатын жұмыстарға өрттен қорғау қызметiмен жазбаша рұқсат қағазын толтыру, қол қойғызу және келiсу (осы Ереженiң 7-қосымша), оның көшiрмесi авиаұйымның өртке қарсы шара жүргiзу бөлiмшелерiнде сақталады.
      Өрт қауiпсiздiгiне жауапты нысан басшысы немесе басқа лауазымды қызметкер уақытша отпен атқарылатын жұмыс жүргiзу орындары өз iстерiн аяқтағаннан кейiн 3-5 сағат iшiнде оны тексерiп шығуы тиiс.

      753. Авиаұйымның өртке қарсы шаралар жүргiзу қызметiнiң өкiлi мына жайларды бақылауға алуға мiндеттi:
      1) алдағы уақытта отпен атқарылатын жұмыс орнындағы өртке қарсы дайындалған шаралардың жайын тексеру және өрт қауiпсiздiгiне қосымша шаралар қажет болған жағдайда оларды отпен атқарылатын жұмысқа берiлген рұқсат қағазға қоса тiркеп жазу;
      2) өрт қауiпсiздiгi ережелерi бұзылған немесе өртке қарсы ұсыныстар орындалмаған жағдайда тыйым салу немесе отпен атқарылатын жұмыстарды дереу тоқтату;
      3) арнайы журналдарда бiр жолғы отпен атқарылған жұмыстар жөнiнде есеп жазу (осы Ереженiң 8-қосымшасы).

754. Дәнекерлеу және басқа да отпен атқарылатын жұмыстарға - отпен атқарылатын жұмыстарды жүргiзуге қажеттi ацетилендi генераторларды, дәнекерлейтiн оттық лампаларды, бензин-керосинмен жұмыс iстейтiн құралдарды және басқа да қондырғы жабдықтарды қауiпсiз пайдаланудың, сондай-ақ өрт қауiпсiздiгiнiң ережелерiн орнықты бiлетiн адамдар жiберiледi. Бұл адамдардың (кәсiп иелерi) мамандық алғандары жөнiнде куәлiктерi және өрт қауiпсiздiгi техникасы жөнiндегi талондары болуы тиiс (осы Ережедегi 9-қосымша).

755. Уақытша (бiр жолғы) отпен атқарылатын жұмыстарды жүргiзу рұқсаты тек жұмыс ауысымына ғана берiледi. Егер бiрнеше жұмыс ауысымы (күндер) бойы бiрыңғай отпен атқарылатын жұмыстар жүргiзiлетiн болса, онда әрбiр жұмыс ауысымында онан әрi жұмыс iстеу рұқсаты жұмыс орнын қарап тексеруден кейiн барып ұзартылып, бұл жөнiнде тиiстi қорытынды жазылып қойылады. Сәтсiздiк (апат) бола қалған жағдайда шұғыл атқарылатын дәнекерлеу жұмыстары жазба түрдегi рұқсатсыз-ақ цех (учаске) бастығының бақылауымен жүргiзілуi керек.

756. Өрт және жарылыс қаупi бар жерлерде дәнекерлеу және басқа да отпен атқарылатын жұмыстар ерекше жағдай ретiнде және өрт-жарылыс қаупi бар бұйымдар мұқият жиыстырылғаннан соң, аппаратуралар мен үйдiң iшi тазаланғаннан кейiн, жарылыс қаупi бар шаң-тозаңдар мен заттарды, тез тұтанатын заттар мен жанар майларды және олардың буларын толық кетiргеннен соң ғана жүргiзiле бастайды. Мұндай үйлердi үнемi желдетiп отыру және ауа ортасының жайына мұқият бақылау орнату қажет.

757. Iшiне сұйық отын, тез тұтанатын заттар мен жанар майлар, газ құйылатын сиымды ыдыстар дәнекерлеу жұмыстары жүргiзiлер алдында тазаланып, күйдiргiш өткiр сода салынған ыстық сумен жуылады, булап, кептiрiледi және ауа ортасы желдетiледi, сондай-ақ барлық коммуникациядан ажыратылады. Дәнекерлеу жұмыстары барлық есiк-тесiктер ашық жағдайда, үстеме ауаны үздiксiз беретiн желдеткiштiң толық iске қосылуы жағдайында жүргiзiлуi тиiс.

      758. Дәнекерлеу, кесу жұмыстарын жүргiзу кезiнде мына жағдайларға тыйым салынады:
      1) ақауы бар аппаратуралармен жұмыс iстеуге;
      2) жаңа сырланған құрылымдарды және сыры толық кеппеген бұйымдарды дәнекерлеуге және кесуге;
      3) майланған арнайы киiмдердi пайдалануға;
      4) дәнекерлеу кабиналарына киiмдердi, жанғыш сұйықтарды және басқа жанатын заттар мен материалдарды сақтауға;
      5) мамандық алғандары жөнiнде куәлiктерi және өрт қауiпсiздiгi жөнiнде талондары жоқ адамдарды (кәсiп иелерiн) жұмысқа жiберуге;
      6) электр сымдарына сығымдалған және сұйытылған газ толтырылған баллондар жанасуына жол беруге;
      7) жанатын және улы заттар, сондай-ақ сұйық және газ толтырылып, қысымда тұрған аппараттар мен коммуникацияларға, электр кернеуi бар аппараттарға дәнекерлеу және кесу жұмыстарын жүргiзуге.

759. Дәнекерлеу және отпен атқарылатын басқа да жұмыстар азаматтық авиация ұйымдарының өртке қарсы қызметiмен Мемлекеттiк өртке қарсы қызмет органдары өкiлдерiнiң алғашқы талабы бойынша дереу тоқтатылуы тиiс.

56-тарау. Өртпен күрес кезiнде сумен жабдықтау

760. Өрт сөндiру жабдықтары орнатылған су құбырының жүйелерi қажеттi су қысымын қамтамасыз етiп, есептi мөлшерде су жiберiп тұруы тиiс. Су қысымы жеткiлiксiз болған жағдайда су мөлшерiн арттырушы насостар орнатылуы қажет.
Өртпен күреске қажеттi су крандары орнатылған су құбыры жүйелерiндегi учаскелердi уақытша бөлiп тастауға, сондай-ақ су қысымын қажеттi мөлшерден азайтуға бұл туралы ведомстволық өрттен қорғау және Мемлекеттiк өртке қарсы күрес қызметтерi хабарлауынан кейiн ғана рұқсат беріледi.

761. Азаматтық авиация ұйымы аумағында су көзi, немесе оған жақын жерде табиғи су көздерi (өзен, көл, тоспа) болған жағдайда олар да жылдың кез-келген уақытында өрт сөндiру автомобильдерiн қоюға және су алуға мүмкiндiк туғызатын оларға қарай ыңғайлы кiрме жолдар мен пирстер салынуы қажет.

762. Өрт сөндiруге қажеттi резервуарлардың, су қоймаларының, су құбырлары жүйелерiнiң, басқа да түрлi қондырғылардың ақаусыз болуын, түптеп келгенде өрт болған жағдайда мұның бәрiнiң үнемi дайын тұруын қамтамасыз ете алатындай тұрақты техникалық бақылау жүзеге асырылып отырылуы тиiс.

763. Жөндеу жұмыстары жүргiзiлетiн немесе су құбырлары жүйелерiнiң учаскелерi бөлiнiп тасталған жағдайда, насос станциялары iстен шықса немесе, су қондырғылары ақаулы болса, сондай-ақ өрт сөндiру су қоймаларындағы су азайса дереу өрттен қорғау орындарына хабарлау керек.

764. Өрт сөндiруге қажеттi су қоймасы мен резервуарға баратын кiрме жолдар кедергiсiз, әрдайым бос тұруы керек. Өртпен күреске қажеттi су краны жанында жарық арқылы сәулелендiретiн ПГ әрiптi индексi бар көрсеткiш белгi орнатылуы тиiс. Онда белгi көрсеткiш пен кранның ара қашықтығы, су құбырының iшкi диаметрi қанша екенi цифр тiлiмен айқын жазылуы қажет. Өрт сөндiруге қажеттi су қоймасы жанында жарық арқылы сәулелендiретiн ПВ әрiптi индексi бар көрсеткiш белгi орнатылуы керек. Оған қоса ондағы судың қоры қанша текше метр екенi цифр тiлiмен көрсетiлуi тиiс.

765. Өртке қажеттi жер асты су крандарындағы құдық қақпақтары батпақтан, мұз бен қардан, ал тұрақ судан босатылуы керек. Қысқы кезеңде өрт крандарының қатып қалмауы үшiн жылытылып, ұсталуы тиiс.

766. Өртпен күреске қажеттi су крандары, оның су шүмектерi кемiнде әр алты ай сайын техникалық қызмет көрсетуден өткiзiлiп су жiберу арқылы оның жұмыс сапасын айқындау және тексеру нәтижесiн арнайы журналға немесе жасалған актiге тiркеу қажет.

767. Өртке қарсы қолданылатын iшкi су құбырының крандары 1,35м биiктiкте орнатылуы керек, су шашқыш шлангiлер мен ұңғылар (ствол) жинақталып, олар өртке арналған шкафтарға қойылуы тиiс. Шкафтардың есiктерiне ПК (өрт крандары) әрiптiк индексi жазылып, онда таяу маңдағы өрт сөндiру бөлiмдерiнiң реттiк саны және телефон нөмiрлерi көрсетiлуi қажет. Шкафтың сыртқы жағы қызыл түспен безендiрiлiп, нормативтiк техникалық құжаттарға сай келуi тиiс. Алты айда бiр рет өрт крандарын тексерiп, су жiберу шлангiлердi шиыршықтап жаңадан қайта орап тұру қажет.

768. Мүмкiндiк болмаған немесе өртке қарсы күреске пайдаланылатын су құбырларының экономикалық мақсатқа сай келмеген жағдайда Азаматтық авиация аэродромдарының аумағында су сақталатын орындардың (cу қоймалары, резервуарлар) саны екеуден кем болмауы тиiс; олардың санының қаншалықты екенiне қарамастан әрбiр су сақтау орындарында өрт сөндiруге қажеттi судың жарты мөлшерi сақталуы қажет. Бұл ретте жер асты немесе өзен суларын өрт сөндiруге пайдалануға болады. Мұндай жағдайда жер асты суларының қоры өрт сөндiруге кепiлдi түрде жететiндей мөлшерде болуы тиiс.

      769. Ашық су қоймаларының су қоры құрылысы мына жайларды қамтамасыз етуi қажет:
      1) өрт сөндiруге кететiн су мөлшерiне сай келетiн сенiмдi су қорын жасау;
      2) суды лас нәрселерден алдын ала тазарту;
      3) су құйылатын құрылғылардың мұз және басқа жүзбелi заттар әсерiнен бүлiнуiнен сақтау және су тереңiнде пайда болатын кесек мұздардан тазартуға құрал-жабдықтар жинақтау.

      770. Су жинақтайтын құрылғылардағы өрт сөндiруге қажеттi қорда сақталатын су мөлшерiн толықтыруға кететiн ең көп уақыт мынадан аспауы керек:
      1) өндiрiсi өрт қаупi бар санатқа жатқызылатын А, Б, В, Г тобындағы ұйымдар үшiн 24 сағат;
      2) өндiрiсi өрт қаупi бар санатқа жатқызылатын Г және Д тобындағы ұйымдар үшiн 36 сағат.

771. Ауа райы суық болып келетiн аудандардағы суды қысып ағызатын мұнара жылытылып тұруы тиiс. Жылыту үшiн су ысытқыш немесе бу айдайтын тетiктердi пайдалануға болады. Егер мұнара - су түтiктерi құрылғыларын қамтамасыз ететiн қозғаушы күш болатын болса, онда жылыту мөлшерi барлық аудандарда мiндеттi түрде температура 0 С градустан төмен ұсталуы керек.

772. Өрт сөндiру насос стансасы үйлерiнде өртке қарсы күрес кезiнде сумен жабдықтаудың жалпы сызбасы, су түтiктерi құрылғыларының сызбалары, сондай-ақ оларды пайдалану жөнiндегi нұсқаулар iлiнiп қойылуы қажет. Әрбiр ысырмаларда және өрт сөндiру насостарында олардың қандай мақсатқа пайдаланылатындықтары туралы белгi болуы тиiс.

773. Әрбiр насос стансасының Азаматтық авиация немесе қала ұйымдарындағы өрттен қорғау қызметiмен хабарласатын телефон немесе сигнал беру байланысы болу керек.

774. Су насосы стансасындағы барлық өрт сөндiру насостары үнемi пайдалануға даярлық қалпында болуы және оның әрдайым талап деңгейiндегi қысым мөлшерiнде тұруы үшiн кемiнде әр 10 күн сайын тексерiлiп, журналға тиiсiнше қорытынды жазылып отырылуы тиiс.

8-Бөлiм
Өрт сөндiрудiң алғашқы құрал-жабдықтары.
Өрт кезiнде әкiмшiлiктiң, жұмысшылар мен қызметшiлердiң
iс-қимылы

57-тарау. Өрт сөндiрудiң алғашқы құрал-жабдықтары

775. Азаматтық авиация ұйымдарының барлық өндiрiстiк, қойма, қосалқы және әкiмшiлiк үйлерi мен ғимараттары, сондай-ақ жеке үйлер мен технологиялық қондырғылар отты өшiргiштер; өрт сөндiру құралдары (су толтырылған күбi, өртке қажеттi шелектер, асбест маталар, немесе киiздер, құм толтырылған жәшiктер және күректер); өрт сөндiру жабдықтары (iлгектi бақан, сүймен, балта, тор көздердi кесетiн қайшы) сияқты алғашқы өрт сөндiру құрал-жабдықтарымен қамтамасыз етiлуi тиiс. Бұлар шамалы тұтана бастаған жерлердi, сондай-ақ өрт ендi қаулай бастаған тұсты қоршап, өшiрiп тастауға пайдаланылады. Құм болмаған кезде оның орнын кальцийленген сода жергiлiктi отқа жанбайтын сусымалы материалдар алмастыра алады.
Пайдаланылатын асбест маталар мен киiздердiң көлемi 1x1м, ал тез тұтанатын заттар мен жанар майлар сақталатын орындарда қолданылатын бұл материалдардың көлемi - 2x1,5м немесе 2х2м болуы керек.

776. Өндiрiстiк және қоймалық үйлер мен ғимараттарда және Азаматтық авиация ұйымдарының аумағында құрамында 2 көбiктi өрт сөндiргiш, 1 көмiр қышқылды өрт сөндiргiш, құм толтырылып, күрек қойылған 1 жәшiк, 1 асбест маталы және киiздi төсем, 1 сүймен, 3 iлгектi бақан, 2 балта сияқты өрт сөндiрудiң алғашқы құралдарының жиынтығы бар арнайы өрт қалқаны қойылуы керек. Нормаға сәйкестендiрiлiп, бұған қосымша су толтырылған күбiлер және шелектер әзiрлiкте тұрады. Өрт қалқандары үйдiң iшiндегi көрнекi әрi тез алуға болатындай жерлерге, мүмкiндiгiне қарай үйдiң шыға берiсiне жақын орынға жинақталуы тиiс. Ұйым аумағындағы өрт қалқандары бiр қалқанның өзi 5000 шаршы метр жердi қамти алатындай есеппен реттеледi. Өрт сөндiрудiң алғашқы құрал-жабдықтары және өрт қалқандары Мемлекеттiк стандарт талабына сай келетiн түспен боялуы қажет.

777. Ауалы-көбiктi өрт сөндiргiштер "ОВП-5", "OBП-10", "OBП-100" кернеулi электр жабдықтарын және суға араласқан заттарды есептегенде, жанғыш қатты және сұйық заттардың барлық түрiнде жаңа басталған өрттi өшiруге арналған. Көмiр қышқылды өрт сөндiргiштер әртүрлі заттарда жаңа басталған өрттi, сондай-ақ кернеуi 1000 В болатын электр қондырғыларындағы отты өшiруге лайықталған. Ал ұнтақты өрт сөндiргiштер тез тұтанатын сұйық зат және жанармайларды, қатты материалдар мен газдардағы кернеуi 1000 В болатын электр қондырғыларындағы отты өшiре алады.

      778. Өрт сөндiрушi құралдарды орналастыру, қызмет көрсету және қолдану тәртiбi дайындаушы заводтың нұсқауларына, сондай-ақ төмендегi талаптарға сәйкес келуi керек:
      1) галлоидкөмiрқышқылы қоспаларымен қосылған заряды бар өрт сөндiргiштердi көлемi ең кемiнде 15 шаршы метр болатын желдетiлмеген үйде сақтауға және қолдануға болмайды;
      2) өрт сөндiретiн құралды үй қуысына қоюдан басқа жағдайда, атап айтқанда өрт сөндiрiлiп жатқан үйден адамдар басқа жерге көшiрілген кезде, олардың жолына орнатуға тыйым салынады;
      3) өрт сөндiргiш құрал еден деңгейiнен биiктiгiн 1,5м асырмай және есiктiң ашылуы кезiндегi оның шеткi жағынан есептегенде 1,2м қашықтықта орналастырылуы қажет;
      4) өрт сөндiргiш құрал орналастырылатын шкафтың немесе тумбаның жасалу пiшiнi мен сыртқы көрiнiсi оның iшiнде сақталған өрт сөндiргiштiң түрiн жай көзбен анықтауға мүмкiндiк туғызатындай болуы керек;
      5) өрт сөндiргiш құралды қойғанда оның корпусындағы нұсқаулық жазулар айқын көрiнетiндей етіп орналастырy қажет.

      779. Өрт сөндiргiш құралдарды үнемi даярлық қалпында ұстау және олардың пайдалану қауiпсiздiгiн сақтау мақсатында мыналар қажет:
      1) көмiр қышқылды өрт сөндiргiштер олардың салмағын өлшеу арқылы 3 айда бiр рет тексеріледi. Ол кемiген жағдайда қайта зарядталады. Бұл өрт сөндiргiш құралдардың баллондары әр 5 жыл сайын куәләндырылып отырылады;
      2) ұнтақты өрт сөндiргiштердiң өрт сөндiру сапасы жылына 1 рет тексерiледi; олардың корпусының мықтылығы және материалының тығыздығы гидравликалық қысыммен сынақтан өтедi.

      780. Өрт сөндiретiн алғашқы пайдаланылатын құралдарды Азаматтық авиация ұйымдарының шаруашылық органдары алып, құрылымдық бөлiмше (қызметтер, бөлiмдер, қоймалар, цехтар, мейманханалар) басшысының материалдық жауапкершiлiгiне берiледi.
      Құрылымдық бөлiмше басшысы өрт сөндiрудiң алғашқы құралдарын ұқыптап ұстап, қатаң тәртiппен тиянақты пайдалану iсiн бақылайды. Өрт сөндiргiш құралдардың қолды болып ұрланғаны үшiн, оларды дұрыс жағдайда сақтамағаны немесе қажеттi-қажетсiз жерге бей-берекет қолданғаны үшiн құрылымдық бөлiмшелердiң басшылары және осы iске тiкелей кiнәлi адамдар Қазақстан Республикасының тиiстi заң актiлерiне сәйкес тәртiптiк және материалдық жауапкершiлiкке тартылады.
      Өрт сөндiрудiң бастапқы құралдарын толықтыру және оларды қайта зарядтау iсiн Азаматтық авиация * ұйымдарының шаруашылық органдары арқылы құрылымдық бөлiмше басшысы ұйымдастырады. РТЖБП нысандары үшiн газбен жұмыс iстейтiн өрт өндiргiштердi зарядтау АТБ жанында жұмыс iстейтiн ұшақтардың өрт сөндiргiш құралдарын зарядтайтыны жөнiндегi учаскелер базасында жүргiзiледi.
      Барлық нысандағы өрт сөндiргiш алғашқы құралдарын сақталуына және олардың iс-қимылға дайындығына бақылауды Азаматтық авиация ұйымының өртке қарсы күрес қызметiнiң бастығы жүзеге асырады.

58-тарау. Өрт сөндiрудің алғашқы құралдарының қажеттi
мөлшерiн анықтау

781. Өрт сөндiруге қажеттi құралдардың аса қажеттiлерi мен түрлерiн анықтау кезiнде жанғыш заттардың физикалық-химиялық және өртке қауiптi қасиеттерiн, олардың от сөндiргiш заттарға қатысын, сол сияқты өндiрiстiк үйлердiң көлемiн, ашық алаңдар мен қондырғыларды есепке алу қажет. АА нысандарындағы қажеттi алғашқы өрт сөндiру құралдарының нормасы 7-қосымшада көрсетілген.

782. Асбест полотно, қылшық жүннен жасалған маталар және көлемi 1x1 метрден кем емес тиiс киiз шамалы өрт ошағын сөндiруге арналған. Тез тұтанатын заттар және жанар майлар қолданылатын және сақталатын орындарда полотно көлемi ұлғайтылуы керек (2х1,5; 2х2м).

783. Қазiргi нормативтi техникалық құжаттарға сәйкес су сақталатын құбырлардың сыйымдылығы 0,2 текше метрден кем болмауы керек және шелектер жинақталуы қажет; сыйымдылығы 0,5; 1,0 және 3 текше метр құм салынатын жәшiктер және күректер жинақталуы керек.

784. Өрт стендiсiнiң конструкциясына енетiн құм салып қоятын ыдыстың сиымдылығы кемiнде 0,1 текше метр болу тиiс. Жәшiктiң жасалу құрылымы одан құм алуды оңайлатуы қамтамасыз етуi қажет.

785. Технологиялық жабдықтарды от өшiргiштермен қамту осы жабдыққа қойылатын техникалық шарт талабына немесе өрт қауiпсiздiгiнiң тиiстi ережелерiне сай жүзеге асырылады.

786. Шетелдiк жабдықтарды өрт сөндiргiштермен жинақтау оны жеткiзiп берушi келiсiмiнiң шартына сай жүргiзiледi.

787. Өрт сөндiргiштiң түрiн (жылжымалы немесе қолмен алып жүретiн) iрiктеп алу өрт ошағының көлемiне байланысты болады. Егер оның көлемi айтарлықтай үлкен болса, онда жылжымалы өрт сөндiргiштi пайдалану ұсынылады.

788. Өрт сөндiргіштi пайдаланудың температуралық шегiне сай iрiктелген кезде үйдiң және құрылыстың климаттық жағдайда пайдаланылуын ескеру қажет.

789. Егер түйдектелген өрт ошағы болса, онда қолданылуға жан-жақты өрт сөндiргiштi iрiктеп алған жөн.

790. Қоғамдық үйлер мен ғимараттардың әр қабатында кемiнде екi қолмен пайдаланылатын өрт сөндiргiш тұруы керек.

791. Д категориясына жататын үйлердiң көлемi 100 шаршы метрден аспайтын болса, өрт сөндiргiштермен жарақтандырылмайды.

792. Өрт сөндiргiштер ұйымдардан зарядтауға жiберiлсе, олардың орны сол мөлшерде толықтырылуы керек.

793. Электрмен есептеу машиналары үйiн, телефон станцияларын, мұражай, мұрағаттарды өрттен сақтау кезiнде өрт сөндiретiн заттардың қорғалатын жабдықтармен, бұйымдармен, материалдармен өзара әрекеттестiк ерекшелiктерiн есепке алу керек. Ол үйлердi көмiрқышқылды өрт сөндiргiштермен жабдықтау ұсынылады.

794. Автоматты стационарлы қондырғыларымен жабдықталған үйлер, есептеу қорытындысына қарап 50 пайыз өрт сөндiргiштермен қамтамасыз етiледi.

795. Өрт шығу мүмкiн жерден өрт сөндiргiш орнатылатын орынға дейiнгi қашықтық қоғамдық үйлер мен ғимараттар үшiн 20м-ден аспауы тиiс; А, Б және В категориялы үйлер үшiн 30м; Г категориялы үйлер үшiн 40 м; Д категориясына жататындар үшін 70м.
Өрт сөндiрудiң алғашқы құралдарын өндiрiстiк үйлерге және өндiрiс ұйымдары аумағына орнату үшiн, ереже бойынша, мына мөлшерде жиынтығы бар өрт қалқанын орнату қажет: ұнтақты өрт сөндiргiш-2, көмiрқышқылды өрт сөндiргiш-1, құм салынған жәшiк-1, тығыз полотно (киiз, брезент)-1, сүймендер-2, iлгектi бақан-3, балта-2. Өндiрiс ұйымдарының аумақтарына әр 5000 шаршы метр есебiнде бiр өрт қалқаны орнатылады.

796. Электрпульттер мен резервуар арматуралар өртенген жағдайда қолмен атқарылатын көмiрқышқылды немесе ұнтақты өрт сөндiргiш қолданылуы қажет.

      797. Автомобильдерге май құю станциялары әрқайсысының сыйымдылығы кемiнде 100л болатын екi ораулы - көбiктi өрт сөндiргiштермен қамтамасыз етiлуi тиiс. Бұл май құю станциясы алаңының бет жағын түгел қамтуға жетедi.
      Сонымен қатар автомобильдерге май құю станциялары мынадай есепте өрт сөндiрудiң жылжымалы алғашқы құралдарымен жарақталуы керек.
      4 жанармай тарату колонкасы бар май құю алаңында май құйылып жатқан техниканы өшiру үшiн 2 жылжымалы ұнтақты өрт сөндiргiш (әрқайсының сыйымдылығы кемiнде 50л болатын), 1 ауалы-көбiктi өрт сөндiргiш (сыйымдылығы кемiнде 10л болатын) және 1 ұнтақты өрт сөндiргiш орнатылуы қажет.
      4-тен, 8-ге дейiн май тарату колонкасы бар май құю алаңында май құйылып жатқан техникаларды өшiру үшiн 2 жылжымалы ұнтақты өрт сөндiргiш (әрқайсысынының сыйымдылығы кемiнде 50 л болатын) 2 ауалы-көбiктi өрт сөндiргiш (сыйымдылығы кемiнде 10л болатын) және 2 ұнтақты өрт сөндiргiш (сыйымдылығы 5л) қойылуы керек. Өрт сөндiргiштер май құю алаңынан оқшау жерге орнатылуы қажет.
      Әрбiр май құю алаңында автоцистерна үшiн автоцистернаны сөндiруге (әрқайсысының сыйымдылығы 50л болатын) екi жылжымалы ұнтақты өрт сөндiргiш қолданылады. Егер автомобильдерге май құю станциясында осындай өрт сөндiргiштер бар болса, онда бұл жерге қосымша өрт сөндiргiштер жiберу көзделмеген.

798. Жылжымалы май құю станциялары сыйымдылығы 10л бiр ауалы-көбiктi және сыйымдылығы 5л ұнтақты өрт сөндiргiшпен жарақталуы тиiс.

799. Өрт сөндiргiштердi орналастыратын орындар тиiстi сiлтеме белгiлерiмен көрсетiлуi тиiс.

59-тарау. Әкiмшiлiктiң, жұмысшылар мен
қызметшiлердiң өрт кезiндегi iс-қимылы

800. Өрт шыға қалған жағдайда нысан, цех, учаске әкiмшiлiктерiнiң, өртке қарсы күрес қызметiнiң iс-қимылы бiрiншi кезекте адамдардың қауiпсiздiгi мен басқа жерге көшiрiлуiн қамтамасыз етуге бағытталуы тиiс.

      801. Өрттi немесе заттардың жаңа бастауын байқаған әрбiр жұмысшы мен қызметшi Қазақстан Республикасының "Өрт қауiпсiздiгi туралы" Заңына сәйкес мына жайларды орындауға тиiс:
      1) бұл туралы ұйымның өртке қарсы күрес қызметiне, ал ол бұл маңда жоқ болса онда қалалық (поселкелiк) өртке қарсы күрес қызметiне дереу хабарлау;
      2) қолда бар өрт сөндiргiш құралдармен (өрт сөндiргiш, iшкi өрт краны, стационарлық қондырғы) өрт ошағын өшiруге кiрiсу;
      3) цех, ауысым, учаске, қойма бастықтарына хабарлау және өрт шыққан орынға шақыру жөнiндегi шараларды жүзеге асыру.

      802. Өрт шыққан жерге келген цех, ауысым, учаске бастықтары немесе басқа да құрамды басқаратын лауазымды адамдар төмендегi жайларды орындауға тиiс:
      1) өртке қарсы күрес қызметi шақырылды ма, соны тексеру;
      2) азаматтық авиация ұйымдарының басшысына өрт туралы хабарлау;
      3) өртке қарсы күрес бөлiмшелерi келiп жеткенге дейiн өрт сөндiру қимылына басшылық жасау;
      4) өрт сөндiру бөлiмшелерiн қарсы алу үшiн кiрме жолдармен су көздерiнiң орналасқан жерлерiн жақсы бiлетiн адам бөлу;
      5) өрт сөндiрудiң автоматтық (стационарлық) жүйелерiнiң iске қосылуын тексеру;
      6) жұмысты тоқтатып, өрт сөндiруге қатыспайтын барлық жұмысшылар мен қызметшiлердi қауiпсiз жерге жiберу;
      7) адамдардың өмiрiне қауiп төнген жағдайда оларды құтқару үшiн барлық күш пен құрал-жабдықты соған жұмылдыру;
      8) қажет жағдайда газ қаупiнен құтқаратын қызметтi, медициналық және басқа апат қызметтерiн шақыру;
      9) қажет болған жағдайда электр энергиясын бөлiп тастау, тасымалдаушы құрылғыларды, агрегаттар мен аппараттарды тоқтату, газ, бу және су коммуникацияларын жабу, желдеткiш жүйелердi тоқтату, түтiннен тазартатын жүйелердi iске қосу және өрттi сөндiру, өрттiң өрiс алуын жоюға жол ашатын басқа да шараларды жүзеге асыру.

803. Өртке қарсы күрес қызметi бөлiмшелерi келгеннен кейiн өрт сөндiру iсiне басшылық жасаған Азаматтық авиация ұйымының өкiлi өртке қарсы күрес қызметi бөлiмшелерiнiң жетекшi бастығына өрт туралы қажеттi мәлiметтердi, оны өшiруге бағытталған шаралар, сондай-ақ өрт сөндiрумен айналысып жатқан адамдар жайында хабарлауға тиiс.
Азаматтық авиация ұйымдары нысандарындағы өрт жайындағы есеп Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1999 жылғы 23 шiлдедегi N 1053 қаулысымен бекiтілген заң күшi бар "Қазақстан Республикасы территориясында өрттер мен олардың салдарының мемлекеттiк ережесiне" сәйкес жүргiзiледi (одан әрi - өрт есебi Ережесi).

60-тарау. Өрт кезiнде аман қалған құндылықтардың
көлемiн анықтау

804. Азаматтық авиация ұйымдары мен азаматтардың негiзгi қорлары, құрылымдары, басқа да мүлiктерi өрт аймағында болса, өрттен кейiн оның бәрi аман қалған болып есептеледi және бастапқы мақсатта қолданылады.

      805. Өрт болған аймақ былайша анықталады:
      өртке қарсы шектеулi тосқауылдар көлемiмен немесе стационарлық қорғалған автоматтандырылған өрт сөндiру қондырғыларымен;
      ғимараттың өртке қарсы бөлiмшесiнiң көлемiмен;
      өртке қарсы тосқауылдар, бөлiкшер (секциялар) жоқ болған жағдайда шектеулi қайта жабулар және сыртқы негiзгi қабырғалардың көлемiмен.

806. Өрт басқа әуе кемелерiне, ғимаратқа, құрылысқа жайылған жағдайда аман қалған мүлiк құны сол тұрған орындағы қалпымен анықталады.

807. Өрт кезiнде өрт болған аймақтан жеткiзiлген экипаж мүшелерi, аңдар мен құстар, адамдар бәрi аман қалған, құтқарылған болып есептеледi.

808. Өрттен аман қалған негізгi қорлар, құрылыстар, азаматтар мен ұйымдардың басқа да мүлiктерiнiң құны. Өрттi есептеу ережелерiнiң үшiншi бөлiмiнде көрсетiлгендей келтiрiлген залалдарды анықтау жөнiндегi ережеге сәйкес анықталады (1-қосымша).

809. Азаматтық авиация ұйымдарының, азаматтардың өрт залалдандырған негiзгi қорлары, басқа да мүлiктерi құтқарылған болып есептеледi. Мұндай жағдайда құтқарылған мүлік құны зақымданған материалдық құндылықтар шығынын өтеу есебiмен анықталады.
Мүлде өртенiп кеткен мүлiк мөлшерi анықталмайды.

9-Бөлiм.
Авиахимиялық жұмыстардағы өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары

61-тарау. Сұйық химикаттарды дайындау

810. Сұйық химикаттарды дайындау жұмыстары арнайы бөлiнген алаңдарда - ерiтiндi тораптарында, металл немесе бетон ыдыстарда жүргiзiледi.

811. Ерiтiндi тораптары алаңының одан 20м. қашықтықта орналасқан, сұйықтық ағынының жинақтаушы шұңқырларға құйылуын қамтамасыз ететiн жасанды ылди төсенiшi болуы тиiс.

812. Дайындау барысында жанғыш газ бөлiнетiн химикат ерiтiндiлерiн бетi ашық ыдыстарда әзiрлеу қажет.

813. Ерiтiндiлер әзiрлеу үшiн дәрi-дәрмектердi (препараттарды) май негiзiнде ыдыстан резервуарға айдауға пайдаланылатын механизация құралдары қазiргi нормативтi техникалық құжаттарға сай жабдықталуы тиiс. Сондай-ақ Д-300-HШ-46 түрiндегi сериялы тиегiш те пайдаланылуы мүмкiн.

814. Май негiзiнде дәрi-дәрмек салынған (құйылған) күбiлер немесе кеспектердiң қақпақтары арнайы гайка кiлттерiмен ашылуы қажет. Олардың қақпақтарын балғамен немесе ұшқын шығаратын басқа да құралдармен ашуға тыйым салынады.

815. Жанғыш сұйық химикаттар (карбофос, рацифон, метафос, кельтан, пропанид және басқалары) құйылған күбiлер мен кеспектердi түсiру және қатарластыра қою жұмысы өте сақ, мiндеттi түрде тығындалған күйiнде бiр-бiріне соқтықтырылмай атқарылуы тиiс.

816. Босаған ыдыстарды арнайы бөлiнген алаңға қатарластыра қою қажет. Алаң қураған шөптерден және басқа жанғыш материалдардан тазартылуы тиiс. Ал абайсызда алаңға сұйықтық төгіле қалған жағдайда, ол дереу тазартылып оған кебу құм төселуi керек.

62-тарау. Сусымалы химикаттарды әзiрлеу

817. Сусымалы химикаттар әзiрленетiн алаңдардың жасанды жабындылары болуы тиiс, оларды сондай-ақ шөп-шаламнан және жанғыш қоқыстардан тазартылған жай жерлерде де әзiрлеуге рұқсат етiледi.

818. Алаң үнемі ыдыстардан тазартылып отырылуы, ал жұмыс аяқталғаннан кейiн олар химикаттардан тазартылуы тиiс. Алаңдағы химикаттар мөлшерi бiр күндiк қажеттiлiктен аспауы керек.

819. Химикаттарды әзiрлеу үшiн тек ақауы жоқ механизация құралдары пайдаланылады. Iштен жанатын двигательден ешқандай май және жанармай ақпауы қажет.

820. Нығыздалып қалған минералды тыңайтқыштарды, соның iшiнде аммиак селитрасын майдалап үгiту iсiн ИСУ-4 және АИР-20 типтi машиналармен немесе арнайы құрал-жабдықтармен атқару ұсынылады. Аммиак селитрасын ұшқын шығаратын жабдықтармен майдалап үгiтуге тыйым салынады.

63-тарау. Жүк тиеу алаңында орналастыру және жабдықтау
кезiнде өрт қауіпсiздiгін сақтау шаралары

821. Әуе кемелерiне арналған тиеу алаңы нормаға сәйкес өрт сөндiрудiң алғашқы құралдарымен толықтырылуы керек.

822. Өрт қаупi бар химикаттармен жұмыс кезiнде (аммиак селитрасы, магний хлораты, байытылған түрдегi май препараттары немесе олардың дизель отынындағы ерiтiндiсi және басқа мұнай өнiмдерi) алаңға "Өрт қаупi бар" деген жазу жазылған тақтайша орнатылады. Темекi шегу үшiн тиеу алаңынан 100м қашықтықта арнайы орын бөлiнiп, мұнда "Темекi шегу орны" деген жазу бар тақтайша iлiнедi.

823. Улы химикаттар мен тыңайтқыштардың өрт қаупi бар қасиеттерi бiр болғандықтан оларды араластыра сақтауға жол берiледi (11 қосымшаны қараңыз).

824. Тиеу алаңындағы химикаттар күн сәулесiнiң әсерiнен қорғалуы тиiс.

      825. Тиеу алаңында өрт шыға қалған жағдайда мына шараларды iске асыру қажет:
      1) таяу маңдағы елдi-мекеннен өртке қарсы күрес қызметiн шақыру;
      2) өртке қарсы күрес қызметi бөлiмшелерiнiң келуiн күтпей-ақ адамдар мен материалдық құндылықтарды қорғау жолында барлық шараны жүзеге асыру;
      3) өрт сөндiрудiң қолда бар құралдарын шұғыл қолдану;
      4) күкiрт, май, мұнай өнiмдерi жаңа бастаса ұйытқыған ауадан қалқалаған жөн. Мұндайда құм, су өтпейтiн қалың кенеп, қаптарды пайдалану ұсынылады. Өрттiң қаулап жанған ортасын (мысалы қапталған селитра жанып жатса) тоқтату үшiн iлгектi бақанмен қаптарды тартып жыртып, iле-шала от сөндiргiштi және суды пайдаланған дұрыс.

64-тарау. Әуе кемесiне химиялық заттарды тиеу (толтыру)
кезiндегі өрт қауiпсiздiгi шаралары

826. Әуе кемесiне аммиак селитрасын тиеу тек механикаландырылған құралдар (ПСМ-30, ЗУН-1,5) көмегiмен жүзеге асырылуы тиiс.

827. Май негiзiнде дәрi-дәрмектердi (препараттарды) құю iсi құю құралдары көмегiмен жүргiзiлуi қажет. Дәрi-дәрмектердi қолмен толтыруға тыйым салынады.

828. Әуе кемесiн май негiзiнде дәрi-дәрмектермен толтыру тек оларды желiге қосқаннан кейiн ғана жүргiзiле бастайды, себебi осыдан кейiн әуе кемесiне және жүк тиегiштен статикалық электрдi алып тастау қамтамасыз етіледi.

829. Әуе кемесiнiң май негiзiндегi препаратпен жұмыс iстеуi алдында қазiргi заңға сәйкес бактардың дренаж құбырларына химикаттар үшiн оттан бөгегiштер орнатылуы тиiс.

830. Әуе кемесi химикаттары багiнiң люк термо қабығы мен қақпағы ешқандай бүлiнбеуi қажет.

831. Әуе кемесiне химикаттар салу немесе тиеу авиатехника жетекшiлiгiмен жүргiзiледi, ол әуе кемесi жанында тұруы керек және оған химикаттар салыну (тиелу) жағдайы бақылауда болуы тиiс.

832. Әуе кемесiнiң химикаттар салынғаннан (тиелгеннен) кейiн оның жоғарғы жағына кездейсоқ шашылған немесе төгілген дәрi-дәрмектер жиналып алынады.

833. Тиеу құралдары тұратын, пайдаланылған май жинақталған, жанар май құйылатын және тындырылатын орын тиiстi жазуы бар тақтайшамен қамтамасыз етiлуi тиiс.

834. Май негiзiндегi аммиак селитрасы мен дәрi-дәрмектердi (препарат) әзiрлеу, араластыру, тиеу және тасымалдауға пайдаланылатын механизация құралдары жұмыс аяқталғаннан кейiн химиялық заттардың қалдықтарынан тазартуы қажет.

65-тарау. Ұшуға дайындық және оны орындау
кезiндегi өрт қауiпсiздiгiнiң шаралары

835. Авиациялық қолдануға рұқсат етілмеген ұшақтардың химикат тиеп ұшуына тыйым салынады.

836. Химикаттардың төгiлуiн анықтау мақсатында ұшар алдындағы және ұшып барғаннан кейiн техникалық қызмет көрсетуде ауыл шаруашылығы аппаратураларына тексеру жүргiзу керек.

837. Ұшу кезiнде өрт шыға қалған жағдайда ауыл шаруашылығы аппаратураларын ажыратып, жерге қонып және өрттi сөндiру үшiн барлық шараны қолдану қажет.

66-тарау. Әуе кемесiн жуу және газдан тазарту
кезiндегі өрт қауiпсiздігін сақтау шаралары

838. Әуе кемесiн және оның ауыл шаруашылығы аппаратураларын жуу және газдан тазарту iстерiн жұмыс аяқталғаннан кейiн газдан тазарту алаңында жуу - газдан тазарту құралдарының көмегiмен атқарған жөн.

839. Газдан тазарту алаңы аэродром аумағында химикаттарды дайындау және сақтау орнынан кемiнде 50м қашықтықта орналасуы тиiс.

840. Жұмыста бiр химикаттан екiншiсiне ауысқан кезде оның iшiнде аммиак және натрий селитрасымен жұмыстан күкiрт дәрiсiне, майлы дәрi-дәрмектерден (препарат) магний хлоратына ауысқанда бак, мөлшерлеушi тетiк, тозаңдату және бүрку аппараттары мұқият тазартылуы керек. Өйткенi бұл қосылыстар бiр-бiрiмен сиыспайды және өртке қауiптi болып келедi.

841. Жуу-газдан тазарту қондырғысы өрт сөндiру мақсатына бейiмделуi керек және өрт ұңғыларымен (ствол) және шлангылерiмен толықтырылуы қажет.

842. Әуе кемесiн тазарту (жуу) басталар алдында ол жерге қосылуы тиiс.

843. Химиялық заттар мен материалдарды сақтау, улы химикаттарды өртке қауiптiлiгi дәрежесiне қарай бөлу және улы химикаттардың бiр-бiрiне сиысу жағдайы осы Ережедегi 11, 12 қосымшада көрсетiлген.

Қазақстан Республикасы
Азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
1-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Азаматтық авиация ұйымдарындағы
өрт-техникалық комиссиялары туралы ереже

Жалпы ереже

1. Өндiрiс ұйымдарының жұмысшылары, қызметшiлерi және инженер-техникалық қызметкерлерiнiң қалың бұқарасын өртке қарсы профилактикалық шаралар жүргiзуге және өрттен сақтау жолындағы белсендi күреске тарту мақсатында азаматтық авиация ұйымдарында өрт-техникалық комиссия құрылады.

2. Өрт-техникалық комиссия азаматтық авиация ұйымдарының қызметкерлерiнен құрылады.
Комиссия азаматтық авиация басшысының бұйрығымен белгіленедi (тағайындалады), оның құрамына өртке қарсы күрес қызметiнiң бас инженерi (төрағасы), бастығы, инженер-техник қызметкерлерi - энергетик, технолог, механик, техника қауiпсiздiгi инженерi, сумен жабдықтау маманы және азаматтық авиация ұйымы басшысының ұйғарымы бойынша басқа да қызметкерлер енедi.

3. Өрт-техникалық комиссиясы өзiнiң практикалық жұмысында Мемлекеттiк өрттi бақылаудың жергiлiктi органдарымен тұрақты байланыс жасауы тиiс.

Өрт-техникалық комиссиясы жұмысының
тәртiбi және негiзгi мiндеттерi

      4. Өрт-техникалық комиссиясының негiзгi мiндеттерiне мыналар жатады:
      1) өндiрiстiң технологиялық процестерiнде, агрегаттар, қондырғылар жұмысында, лабораториялар, шеберханалар, қоймалар, базалар түптiң түбiнде өрттiң шығуына, жарылыс немесе апат жағдайына апарып соқтыратын өртке қауiптi тәртiп бұзушылық және өзге де кемшiлiктердiң бетiн ашу;
      2) ұйымдағы өндiрiстiк цехтарда, қоймаларда, әкiмшiлiк үйлерiнде және тұрғын үйлерде өрт-профилактикалық жұмыстарды iске асыру, өртке қарсы қатаң тәртiп орнауы жолындағы ұйымдастыру және жүргiзу iсiне жәрдемдесу;
      3) өрт қауiпсiздiгi мәселесi бойынша рационализаторлық және өнертапқыштық жұмыстарды ұйымдастыру;
      4) жұмысшылар, қызметшiлер және инженер-техник қызметкерлерi арасында өртке қарсы ережелер мен тәртiптi сақтау мәселелерi бойынша көпшiлiк - түсiндiру жұмыстарын жүргiзу.

      5. Өрт-техникалық комиссиясы алға қойылған мiндеттердi жүзеге асыру үшiн мыналарды атқаруға мiндеттi:
      1) өндiрiстiк процестерде, агрегаттарда, қоймаларда, лабораторияларда, электр шаруашылығында, жылу жүйелерiнде, желдету және басқа да нысандар мен қондырғылардағы өрт қаупiне жол берiлген кемшiлiктерiнiң бетiн ашу мақсатында барлық өндiрiстiк ғимараттарда, базда, қоймаларда, лабораторияларда және ұйымның басқа да қызметтiк үйлерiнде жылына кем дегенде 2-4 рет толық тексерiс жүргiзу;
      2) жұмысшылармен, қызметшiлермен, инженер-техник қызметкерлерiмен әңгiмелер және лекциялар өткiзу;
      3) ұйымның өртке қарсы жағдайы туралы мәселелердi жергiлiктi ұйымдар мен өндiрiстiк кеңестерге бақылауға ұсыну;
      4) ұйымның рационализаторлық және жаңашылдық бюросына өрт қауiпсiздiгi мәселелерi бойынша тақырып ойластырып ұсыну және ұйымның өртке қарсы жағдайын жақсартуға бағытталған шараларды жүзеге асыруға жағдай туғызу;
      5) әкiмшiлiкпен бiрлесе отырып, цехтар, қоймалар, лабораториялар және ұйымның басқа да нысандары үшiн өрт қауiпсiздiгi нұсқауларын, ережелерiн әзiрлеуге белсене қатысу;
      6) ұйымда өрттен қорғау мамандарына өрт қауiпсiздiгi мәселелерi жөнiндегi ғылыми-техникалық қызметкерлердiң қатысуымен өрт-техникалық конференциясын өткiзу;
      7) ұйым цехтары, қоймалары мен үйлерiнiң өртке қарсы жағдайына және өрттен қорғау мекемесiнiң әзiрлiгiне қоғамдық байқау өткiзу, сондай-ақ Мемлекеттiк өрттi бақылау органы ұсынған өртке қарсы шаралардың орындалуын тексеру.

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
2-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Жұмыс аяқталғаннан кейін қоймаларды, лабораторияларды және басқа үйлерді жабар алдындағы тексеру
журналы

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
3-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Өртке қарсы күрес нұсқауын жүргізудің есеп
журналы

__________________________________________________________ әуежайы
(заводы тағы басқа)

Журналды толтыру жөніндегі нұсқаулар

Журналда жұмысқа қабылданған адамдарға, оның ішінде уақытша жұмыс істейтіндер мен жолсапарға келгендер, сондай-ақ қауіпті жүк тиелген көлікпен бірге келгендерге берілген нұсқаулар туралы жазылады.

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
4-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Өртке қарсы күрестің екінші қайтара нұсқауынан
өткендерді тіркеу
журналы

___________________________________________________________________
(қызметтің, цехтың, учаскенің, нысанның аты)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
(Азаматтық авиация ұйымның аты)
___________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
5-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Инженер-техник қызметкерлерінен, қызметшілері мен жұмысшыларынан сынақ алудың
ведомосі

___________________________________________________________________
                 (қызмет, цех және басқалары)
өрт-техникалық минимум жөніндегі оқудан өткендер, комиссияның
                құрамы ______________________(төрағасы)
мүшелері: 1. __________________________________
          2. __________________________________

Комиссия төрағасы:___________________________
(қолы)

Комиссия мүшелері:___________________________
(қолы)

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
6-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Азаматтық авиация нысандарында өрт сөндірудің қажетті алғашқы құралдарының нормасы

-------------------------------------------------------------------
Үйлердің,   |Өн. |Шек.|Өрт сөндірудің алғашқы құралдарының аттары
ғимараттар. |ді. |ті |------------------------------------------
дың және    |ріс.|өрт.|   Ұнтақты өрт |Көмірқышқылды өрт |Хла.
сыртқы      |тік |тен | сөндіргіштер | сөндіргіштер    |донды
қондырғы.   |ка. |қор.|                | сиымдылығы литр |2(3)л
лардың      |те. |ғау |-------------------------------------------
аттары      |го. |ала.| Қолмен    |жыл.| Қолмен |Жылжы. |
              |рия.|ңы | атқары.   |жы. | атқары. |малы.   |
              |ла. | м ²| латындар |малы|латындар | лар    |
              |ры |    |-------------------------------------------
              |    |    |2 | 5 |10 |100 | 2 | 5(8)| 25 |80 |
--------------------------------------------------------------------
1 Өндірістік    А 200   -   2+ 1++ -    -    -     -   -
үйлер, ғи.       500   -   -   -    1++ -    -     -   -
мараттар      Б 200   -   2+ 1++ -    -    -     -   -
және қон.        500   -   -   -    1++ -    -     -   -
дырғылар      В 200   -   2+ 1++ -    -    -     -   -
                   400   4+ 2++ 1++ -    4+   2++       -
                   500   -   -   -    1++ -    -         1++
                   800   -   -   -    1++ -    -         3+
                Г 800   4+ 2++ 1+   -    -    -     -   -
                  1800   4+ 2++ 1++ -    4+   2+    -   -
                Д 1800   4+ 2++ 1++ -    4+   2+    -   -
-------------------------------------------------------------------
2 Әуе кемесi.
нiң тұрақ
орны
- ӘК екi                            1
орынға
(1-3 кл)
- ӘК төрт                           1
орынға
(4 кл)
арнайы бө.
лiнген орын:
- ӘК-нің                            1
тұрақ орны
және техни.
калық қызмет
көрсететiн
ангар
алдындағы
жай.
- двигательдi
оталдыру
үшiн: тиянақ.
тайтын жұмыс,
девиацияны жою.
- ӘК-сiн жуу,                       1
газдан тазар.
ту және
авиахимия.
аппаратуралар
- АММ 20.12.88             1   1    1
ж. N 782/У
жарлығына
сәйкес уақытша
әуежайда тұрған
немесе жарлы.
ғына сәйкес
тапсырушылар
тарапынан
бiрiншi кезек.
тегi өрт
сөндiру құрал.
дарымен қам.
тамасыз етiлген
ӘК.
-------------------------------------------------------------------
3 Дизельдi         50    -   -   -    -    4+   2+    -   -
электростан.
циялар, (ДЭС),
трансфарма.
торлық шағын
станциялар,
Дизельгенера.
торлық
станциялар
-------------------------------------------------------------------
4 Бiр механизм.          -   -   -    -    2+   1++   -   -
дегi мұнаралық,
көпірлік,
Консольді-
козловой крандар
-------------------------------------------------------------------
5 Әкiмшiлiк және
қосалқы
ғимараттар:
а) қызметтiк-    200   -   2++ 1+   -    -      -   -   -
тұрмыстық
ғимараттар;
б) есептеу       100   -   -   -    -    -      2++ -   -
орталықтары,
машина есептеу
станциялары
мұрағаттар,
кiтапханалар
в)баспаханалар, -     -   -   -    -    -      2++ -   -
көбейткiш
көшiргiш маши.
налар орналас.
қан ғимараттар
-------------------------------------------------------------------
6 Әуе вокзалдары:
а) дәлiз жүйе.             1++
сiндегi 20
погондық метр
б) қызметтiк     100       1++
бөлмелер мен
алаңдарды қос.
қандағы, дәлiз.
дiк емес
жүйелер
-------------------------------------------------------------------
7 Асханалар,       50        1++
мейманханалар,
тамақтандыру
цехтары
-------------------------------------------------------------------
8 Қоймалар және    50        2++ 1+
қоймалық
ғимараттар:
Жабық қоймалар:
а) материалдық;
б) TTC және ЖМ; 200       4++ 2+
в) жанатын       200       4++ 2+
газдар;
г) химиялық      300                            4++
заттар
мен реактивтер   300                            4++
д) талшықтық     500                            4++
материалдар
e) сiлтiлi       300       4++ 2++
сiлтiлiк- жер
металдары
Ашық қоймалар:
а) TTC және ЖМ   200       4+ 2++
б) талшықтық     500       4+ 2++
материалдар
в) қатты         500       4+ 2++
жанатын
материалдар
(ағаш мате.
риалдары, тас
көмір)
-------------------------------------------------------------------
9 Авиаотынды қам.
тамасыз ететiн
объектiлер:
а) ЖЖM қойма.    100м ³     2+ 1++
лары мен         -дейін
жүйелерi;
- жеке тұрған    100м ³     4+ 2++
резервуар
-------------------------------------------------------------------
- резервуар.     астам
лық парк
- секциясы
    екi,                     4+ 2++
төрт және                  8+ 4++
одан көп;
- отынды                   4+ 2++
құятын және
төгетiн орындар
- 50 погон м.                  2++
екi жақты
темiржол
құю-төгу
эстакадасы
- 50 погон м.                  1++
бiржақты
құю-төгу
эстакадасы
- 50 погон м.                  1++
өзендiк, теңiз.
дiк, аймақтық;
- насос          50м ²      1++
станциялары;
(фильтрация
лық)
- сумай          100       1++
станциялары;
- ЖЖМ;           100       1++
лаборатория.
лары;
- жүзбелiк       100       1++
сору
Станциялары;
б) жанармай
бағандарын
қосқандағы
автоқұю
станциялары:
екi                            1+        2++
төрт одан                  2++      1++ 2++
да көп
-------------------------------------------------------------------
Гараждар                   2++ 1++
-------------------------------------------------------------------
10 автомобиль.   10   2+   1++
ге есептелген   маши.
арнайы авто.    наға
көлiктердiң     шақ.
ашық тұрағы     қан.
                  да
-------------------------------------------------------------------
Ағаш шебер.     100        2++
ханалары
-------------------------------------------------------------------
а) әр екi             2++ 1+
қазандықтар
оттықтағы
қатты отын;
б) әр оттық.          2++ 1+
тағы сұйық
және газ
тәрiздi
отындар.
-------------------------------------------------------------------
Балабақшалар
және
- яслилер:
- балаларды      100       2++
қабылдауға ар.
налған
бөлмелер;
- әр ғимарат.    100       2++
тағы асханалар
мен қоймалар,
шешiнетiн
бөлмелер,
медициналық
бөлмелер
-------------------------------------------------------------------
Клубтар
(конференц-
залы):
- көрермен       100       2++
залы;
- сахна;         50        2++
- дәлiз;
- әр ғимарат.              1++
тағы киноаппа.
раттар;
- қызметтiк                1++
бөлмелер
-------------------------------------------------------------------
Жатақханалар,
қонақүйлер,
профилакто.
рийлер:
- 20 погон м.              1++
дәлiздiк жүйеде;
- дәлiздiк       100       1++
емес жүйеде
-------------------------------------------------------------------
Оқу орындары:
а) 50 погон м.             1++
дәлiздiк
жүйеде;
б) дәлiздiк
емес жүйелер;    100       1++
в) әр ғимарат.             1++
тардағы лабо.
раторияларда
-------------------------------------------------------------------
      Көбiктiк және көмiрқышқылдық өрт сөндiргiштер бiрдей сыйымдылықтағы ұнтағы өрт сөндiргiштермен алмастырылуы мүмкiн.
      Кең қанатты ұшақтар тұрағының орны ОУ-25(ОУ-80) өрт сөндiргiшiмен немесе бірдей сыйымдылықтағы ұнтақты өрт сөндiргiштермен алмастырылуы мүмкiн.
      Әуе кемелерi тұрақтарының аймағындағы 5000 шаршы метрге есептелген арнайы өрт қалқандары орнатылады.

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
7-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Отпен жұмыс iстейтiн өндiрiске берiлген рұқсат қағазы

      "___" _________ 20 жылы     Цех ________________________
       _________________________________ мырзаға
        (фамилиясы, аты әкесiнiң аты)
      ________________________________________________________
      (нақты қандай отпен жұмыс iстейтiн, орын көрсетiледi)
____________________________________ өндiрiсiне жұмыстың өрт
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн келесi шараларды орындағаннан кейiн
рұқсат етiледi.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

      Рұқсат қағазы "___" сағаттан

"___" _________ 20_ жылы "___" _________ 20_ жылы

Бас инженер (цех, қызмет бастығы) ________________
(қолы)
Рұқсат қағазы "___" сағаттан

"___" _________ 20_ жылы "___" _________ 20_ жылы

Бас инженер (цех, қызмет бастығы) ________________

Өндiрiс _______________________________________________________
              (қандай жұмыс екенi көрсетiледi)
Өрт қауiпсiздiгiнiң мына төмендегiдей қосымша талаптарын орындаған
жағдайда келiсiмге келедi.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
"___" бастап "___" _________ 20_ жылға дейін
___________________________________________________________________
            (авиациялық қауiпсiздiк қызметi өкiлiнiң қолы)
Келiсу ұзартылды:
"___" бастап "___" _________ 20_ жылға дейін
___________________________________________________________________
            (авиациялық қауiпсiздiк қызметi өкiлiнiң қолы)
Өрт қауiпсiздiгi шаралары мен рұқсат қағазда көрсетiлген шараның
орындалуы туралы нұсқауды алдым.
_______________________________________________________
        (жұмысты өткiзетiн адамның қолы)

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
8-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

20_ж. Азаматтық авиация ұйымдары нысандарындағы отпен атқарылатын бір жолғы жұмыстардың есеп
журналы

Журнал Авиациялық қауіпсіздік қызметінің қарау бастығында сақталады.

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
9-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Оң бетi

Өрт қауiпсiздiгі техникасы жөнiндегi мамандандырылған куәлiктiң N __ талоны

(Мамандандырылған куәлiк көрсетiлгенде ғана жарамды)

Терiс бетi

   __________________________________________________________ мырзаға
          (фамилиясы, аты, әкесiнiң аты)
өрт-техникалық минимумы бағдарламасы және халық шаруашылығы объектiлерiндегi отпен атқарылатын, сондай-ақ, дәнекерлеу жұмыстарын атқару кезiндегi өрт қауiпсiздiгi талаптары бойынша сынақ тапсырады.
      Талон берiлген күннен бастап бiр жыл iшiнде жарамды.
Бас инженер ______________________________________________________
__________________________________________________________________
                         (нысан атауы)

Қолы

(ВОХР) Азаматтық авиация қауiпсiздiк қызметi отрядының бастығы (жеке команданың)

Қолы __________

"____" __________ 20 жылы
Талон __________ 20 жылға дейiн ұзартылды.

Бас инженер Қолы ____________

Азаматтық авиациясының азаматтық қауіпсіздік қызметі отрядының (жеке командасының) бастығы
Қолы __________
"____" __________ 20 жылы

Отпен атқарылған жұмыс кезіндегі өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу жөніндегі ескертпелер
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
(Өрт қауіпсіздігі ережелерінің сақталуын тексерген адамның қолы)

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
10-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Улы химикаттарды өрт дәрежесiне қарай бөлу

-------------------------------------------------------------------
   Өрт қаупi дәрежесi                   Улы химикаттар
-------------------------------------------------------------------
1. Улы химикаттардың       Магний хлораты, хлорлы әк, кальций
бәрiн өзiнен-өзi жануға    хлорат хлоридi
бейiмдейтiн және тотығу
қасиетi бар заттар
2. Жарылу қаупi бар        Антио, бромды метил, бетанал, БИ-5Д
және жанатын сұйық         (poгop фосфамид), бутифос, рексахлоран,
препараттар                карбофос, кельтан, метатион, метафос,
                           метильмеркаптофос, полихлоркамфен,
                           поли-хлорпинен, пропанит, 30-3ОС
                           препараттары, трихлораль-0,
                           трихлор-метафос, типлам, фталафос,
                           фазалон, 2.4-Д препараттары, эптам,
                           хлор-ГФК, лейбоцид, балантон, стаурн,
                           рицифон, фенагон, актелик.

                           Атразин, дикотекс, ДНОК, менурон,
3. Жарылу қаупi бар,       метаксон, монурон, попазин, промтерин,
жанатын қатты және         калоидтық күкірт, ұнтақталған күкiрт,
ұнтақталған                күкiрттiң ылғалды ұнтақтары, севин,
препараттар                симазин, ТМТД, фен-тиурам, ценеб,
                           шашкалар.

                           Анабазин сульфаты, кальций арсенаты,
                           ди-хлораль, гексахлоран мен метафостың
4. Қиын жанатын және       ылғалды ұнтақтары, 2.4-Д эфирлерi,
жанбайтын улы              аммиакты тұз, рранозан, сыныпты
химикаттар                 уландырғыштар, гексахлорбензол, которан,
                           тотияйын, полимед, трихлорфенолят мысы,
                           натрий хлорацетат мысы, натрий
                           трихлороцетаты, мыстың хлорқышқылы,
                           кальций хлорат хлоридi, мырыш фосфидi,                              кальций цианамидi.

                           Мырыш фосфидi, цинеб, кампозан
                           М, цианоплав.
5. Ылғалдық, жылулық
және қышқылдық әсерiнен
жанатын заттар түзетiн
заттар.
-------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
11-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Сәйкес келмейтiн улы химикаттар

Цианоплав                  Қышқылдар, суперфосфаттағы
                           гексахлоран, хлорпикрин, сiлтiлер
Мырыш фосфидi              Қышқылдар, суперфосфаттағы гексахлоран

Магний хлораты, кальций    Бромды метил, гексахлорбутадиен, ДНОК,
хлорат-хлоридi, хлорлы әк дихлорэтан
                           аьтио концентрацияланған эмульсия,
                           БИ-58, бутифос, гексахлоран, карбофос,
                           кальтана, метафос, метилмеркаптофос,
                           метатион, 30-ЗОС, препараттары,
                           пропанат, полихлоркамфен, тилама,
                           трихлорметафос, фталофос, 2.4-Д эфирлерi,
                           эптама. Линурон, металлилхлорид,
                           нитрафен, күкiрт препараттары-
                           ұнтақталған, коллолидтi және ылғалды
                           ұнтақ, симазин, ТМТД, севин, хлорофос,
                           цинеб, шашкалар
Карбофостың, БИ-58-дiң,    Күкiрт препараттары, цинеб тағы басқа да
Кельтанның,                жанатын ұнтақталған препараттар.
фталофостың, фозолонның
концентрацияланған
эмульсиялары

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
12-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Сақтау кезінде ерекше қауіпті заттар мен материалдарды бөлу

-------------------------------------------------------------------
Сы.|Сы. |Ин. |      ГОСТ-ы бойынша 19433 ерекше қауіпті жүк
нып|нып |декс|               санаттарының атауы
   |тар.|са. |
   |мағы|нат.|
   |    |тары|
-------------------------------------------------------------------
2 2.1   212 Тотықтыратын, тұтанбайтын усыз газдар
   2.2. 222 Тотықтыратын, улы заттар
         224 Тотықтыратын, улы, газдар, күйдiргiш және (немесе)
              тоттандыратын
3 3.1   312 ЛВЖ (t _тұт- 18 ^оC) улы

         314 ЛВЖ (t _тұт- 18 ^оC күйдiргіш және (немесе)
              тоттандыратын
   3.1   322 ЛВЖ (-18 ^оСt _тұт<+ 23 ^оC) улы
         323 ЛВЖ (-18 ^оСден <+ 23 ^оC-ге дейiн) күйдiргіш және (немесе)
              тоттандыратын
         324 ЛВЖ (-18 ^оСден + 23 ^оC-ге дейiн) күйдiргіш және (немесе)
              тоттандыратын
4 4.1   412 ЛВТ улы
         415 ЛВТ t <50 ^оС кезiнде өздiгінен ыдырайтын
         416 ЛВТ t <50 ^оС кезiнде өздiгiнен ыдырайтын
         417 ЛВТ t <50 ^оС кезiнде өздiгінен ыдырайтын
   4.2   422 Өздiгiнен ыдырайтын улы заттар
   4.3   433 Н ₂О-мен, ЛВ-мен әрекеттескенде тұтандырғыш газдар
              бөлiп шығаратын заттар
         434 Н ₂О-мен әрекеттескенде тұтанатын газдар бөлiп
              шығаратын заттар, өздiгінен тұтанатын жеке улы
         436 Н ₂О-мен ЛВ-мен әрекеттескенде тұтанатын газдар бөлiп
              шығаратын заттар күйдiргiш
         437 Tұтанатын газда бөлiп шығаратын заттар, өздiгінен
              жанады
5 5.1   512 Тотықтыратын улы заттар, улы
         514 Тотықтыратын заттар, улы, тоттандыратын, күйдiргіш
         515 Күйдiргiш және (немесе) тоттандыратын тотықтырғыш
              заттар
   5.2   521 Кезiнде өздiгiнен ыдырайтын, органикалық, жарылыс
              қаупi бар пероксидтер
         522 Кезiнде өздiгінен ыдырайтын органикалық пероксидтер
         523 Жарылыс қаупi бар органикалық пероксидтер
         524 Қауіптiң қосымша түрi жоқ органикалық пероксидтер
         525 Көздi күйдiретiн органикалық пероксидтер
         526 Оңай тұтанатын органикалық пероксидтер
         527 Көзді күйдіретін, оңай тұтанатын органикалық
              пероксидтер
6 6.1   611 Қосымша қауіп түрі жоқ ұшқыш улы газдар
         612 Ұшқыш улы заттар ЛВ (t _тұт< 23 ^оС)
         613 Ұшқыш улы заттар, ЛВ (23 ^оС < t _тұт< + 61 ^оС)
         614 Күйдіргiш және (немесе) тоттандыратын, ұшқыш улы
              заттар
         615 Күйдiргіш және (немесе) тоттандырғыш заттар, ЛВ (23 ^оС
              < t _тұт< + 61 ^оС)
8 8.1   812 Улы және тотықтыратын күйдіргiш және (немесе)
              тоттандырғыш заттар
         814 Оңай тұтанатын күйдіргiш және (немесе) тоттандырғыш
              заттар (23 ^оС < t _тұт< + 61 ^оС)
         815 Тотықтыратын күйдіргіш және (немесе) тоттандыратын
              заттар
         816 Улы, күйдiргіш және (немесе) тоттандырғыш заттар
   8.2   824 Күйдiргіш және (немесе) тоттандыратын заттар ЛВ
              (негiзгi) (23 ^оС < t _тұт< + 61 ^оС)
   8.3   832 Тотықтыратын әр түрлi улы күйдіргіш және (немесе)
              тоттандырғыш заттар
         833 Әр түрлі күйдіргіш және (немесе) тоттандырғыш заттар
              (ЛВt _тұт< + 23 ^оС)
         834 Әр түрлi күйдіргiш және (немесе) тоттандырғыш заттар
              (23 ^оС < t _тұт< + 61 ^оС)
-------------------------------------------------------------------
                                             |ГОСТ |Санат
                                             |19433 |Сынып тармағы
                                             |      |Сынып
                                              ---------------------
Ескерту: Таблицаның жалғасын қағаз мәтінінен қараңыз.

Ескерту.

1. Заттар мен материалдар бiр бөлiмде немесе бiр алаңда сақталуы
мүмкін. Олардың арақашықтығы нормативтiк құжаттарға сай, бірақ
кемінде 5м болуы тиіс.
2. Заттар мен материалдар бiр бөлiмде немесе бiр алаңда сақталуы
мүмкін. Олардың арақашықтығы нормативтiк құжаттарға сай, бірақ
кемінде 10м болуы тиіс.
3. Заттар мен материалдар, әр түрлi бөлiктерде (яғни өртке қарсы
перделермен бөлiнуi тиiс) немесе әр түрлi алаңда сақталуы мүмкін.
4. Заттар мен материалдар әр түрлi қоймаларда немесе әр түрлi
алаңдарда сақталуы тиiс.

ЛВЖ - оңай тұтанатын сұйықтық;
ЛВТ - оңай тұтанатын қатты заттар;
ЛВ - оңай тұтанатын заттар;
ЛВ - улы заттар;
t _тұт- тұтанатын температурасы
t - Температура

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
13-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Сақтау кезiнде қауiптi және заттар мен материалдарды бөлу

-------------------------------------------------------------------
Сы.|Сы. |Ин. |         Сақтау кезінде қауіпті заттар мен
нып|нып |декс|              материалдарды бөлектеу
   |тар.|са. |
   |мағы|нат.|
   |    |тары|
-------------------------------------------------------------------
2 2.1 2.12. Қауіптіліктің қосымша түрi жоқ тұтанбайтын улы емес
              газдар
   2.2 221   Қауіптіліктің қосымша түрi жоқ улы газдар
        223   Күйдіргіш және коррозиялық улы газдар
   2.3 231   Қауіптіліктің қосымша түрi жоқ тұтанатын газдар
        232   Күйдіргіш және коррозиялық тұтанатын газдар
   2.4 241   Қауіптіліктің қосымша түрi жоқ улы және тұтанатын
              газдар
3 3.1 311   Қауіптіліктің қосымша түрi жоқ ЛВЖ (<-18 ^оС)
        315   Улылығы төмен ЛВЖ (<-18 ^оС)
   3.2 321   Қауіптіліктің қосымша түрi жоқ ЛВЖ (18 ^оС-тан + 23 ^оС-қа
              дейін)
        325   Улылығы төмен ЛВЖ (18 ^оС-тан + 23 ^оС-қа дейін)
   3.3 331   Қауiптiлiктiң қосымша түрi жоқ ЛВЖ (+23 ^оС-тан + 61 ^о
              С-қа дейін)
        335   Улылығы төмен ЛВЖ (+23 ^оС-тан + 61 ^оС-қа дейін)
4 4.1 411   Қауiптіліктiң қосымша түрi жоқ ЛВТ
        413   Улылығы төмен ЛВТ
        418   Т < 50 ^оС-те өзi тұтанатын ЛВТ
   4.2 421   Қауiптiлiктiң қосымша түрi жоқ өзi тұтанатын қатты
              заттар
        423   Улылығы төмен өзi тұтанатын қатты заттар
        424   Күйдіргiш және коррозиялық өзi тұтанатын қатты заттар
        425   Н ₂О мен әрекеттескенде тұтанатын газдар бөлiп
              шығаратын өздiгiнен жанғыш қатты заттар
   4.3 431   Н ₂О мен әрекеттескенде қосымша қаупi жоқ, тұтанғыш
              газдар бөлiп шығаратын заттар
        432   Н ₂О мен әрекеттескенде тұтанғыш заттар бөлiп
              шығаратын улы заттар
        435   Н ₂О мен әрекеттескенде тұтанатын газдар бөлiп
              шығаратын шамалы улы заттар
5 5.1 511   Қауіптіліктің қосымша түрі жоқ тотықтыратын заттар
        513   Улылығы төмен тотықтырушы заттар
6 6.1 616   Қауіптіліктiң қосымша түрi жоқ ұшпайтын улы заттар
        617   Күйдіргіш және (немесе) коррозиялық улы заттар
        618   Жеңiл тұтанатын қатты ұшпайтын улы заттар
8 8.1 811   Қауiптiлiктiң қосымша түрi жоқ күйдiргіш және
              (немесе) коррозиялық заттар (қышқыл)
        817   Улылығы төмен күйдiргiш және (немесе), коррозиялық
              заттар (қышқыл)
        818   Нашар тотықтанғыш күйдiргiш және (немесе) коррозиялық
              заттар (қышқыл)
   8.2 821   Қауiптiлiктiң қосымша түрi жоқ күйдiргiш және
              (немесе) коррозиялық заттар (негiзi)
        826   Улы күйдiргіш және (немесе) коррозиялық заттар
              (негiзi)
        827   Улылығы нашар күйдiргiш және (немесе) коррозиялық
              заттар (негiзi)
        828   Нашар тотықтырғыш және (немесе) коррозиялық заттар
              (негізi)
   8.3 831   Қауіпсіздіктің қосымша түрі жоқ әртүрлі күйдіргіш
              және (немесе) коррозиялық заттар
        836   Улы әртүрлі күйдіргіш және (немесе) коррозиялық заттар
        837   Улылығы төмен әртүрлi күйдiргiш және (немесе)
              коррозиялық заттар
        838   Нашар тотықтырғыш әртүрлi күйдiргiш және (немесе)
              коррозиялық заттар
9 9.1 911   Аэрозольдық орауда 1-8 топтарға жатқызылмаған заттар
        912   Басқа да қатты заттар
        913   1-8 топқа жатпайтын заттар, өз бетімен немесе Н ₂О мен
              әрекеттескенде тұтанатын
        914   1-8 топтарға жатпайтын заттар, нашар тотықтырғыштар
        915   1-8 топтарға жатпайтын, онша қауіпті емес, улы
        916   1-8 топтарға жатпайтын, нашар күйдіргіш және (немесе)
              коррозиялық
        9l7   1-8 топтарға жатпайтындар, магниттелген
   9.2 921   Н ₂О мен өзара әсер еткенде үйіп сақтау үшін қауіпті
              заттар
        922   Үйіп сақтағанда қауіпті заттар, улы
        923   Үйіп сақтағанда қауіпті заттар, күйдіргіш және
              (немесе) коррозиялық
        924   Үйіп сақтағанда қауіпті заттар, ауадан О ₂жұтатын
-------------------------------------------------------------------
                                             |ГОСТ |Санат
                                             |19433 |Сынып тармағы
                                             |      |Сынып
                                              ---------------------
Ескерту: Таблицаның жалғасын қағаз мәтінінен қараңыз.

Ескерту.

+ Заттар мен материалдар бiрiге алады
1. Заттар мен материалдар қойманың бiр бөлiктерiнде немесе бiр алаңда сақтала алады. Араларындағы көлбеу қашықтық нормативтік құжаттардың талаптарына сай келуге, яғни 5м-нен кем болмауға тиіс.
2. Заттар мен материалдар қойманың бiр бөлiктерiнде немесе бiр алаңда сақтала алады. Араларындағы көлбеу қашықтық нормативтік
құжаттардың талаптарына сай келуге, яғни 10м-нен кем болмауға тиіс.
3. Заттар мен материалдар қойманың әртүрлi бөлiктерiнде немесе әртүрлi алаңда сақталады (яғни аралары қалқамен бөлінуі қажет)
4. Заттар мен материалдар әртүрлi қоймаларда немесе әртүрлі алаңдарда болуы тиіс.
ЛВЖ - оңай тұтанатын сұйық
ЛВТ - оңай тұтанатын қатты заттар
ЛВ - оңай тұтанатын зат
ЯВ - улы заттар
Т - температура
t _тұт- тұтану температурасы

Қазақстан Республикасы
азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережелерiне
14-қосымша
Қазақстан Республикасы көлiк
және коммуникация министрлiгi
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2002 жылғы 31 қазандағы
N 770-ю бұйрығымен
бекiтiлген

Сақтау кезiнде қауiптi және аса қауiптi заттар мен материалдарды бөлу

-------------------------------------------------------------------
Өрт қауіпті. |Агре.|   Қауіптіліктің қосымша    | ГОСТ бойынша | N
лігінің    |гатты|        түрлері             | қауіптілік |п/п
негізгі    |жағ. |                            |    санаты    |
    түрі     |дайы |                            |              |
-------------------------------------------------------------------
То.   Жан.   Газдар Усыз және улы және (немесе) 212, 222, 224 * 1
тық   байтын қатты таттандырушы күйдіргіш
тан   немесе және   Қосымша түрдегі қауіптілік. 511, 513         2
дыра қиын   сұйық сіз немесе улылар шамалы
тын   жана.         Улы және (немесе таттан.    512, 514, 515 * 3
зат. тын           дырғыш)
тар   ------        Күйдіргіш, таттандырғыш     812, 815      * 4
      Жана.         қышқылдар, күшті тотықтыр.
      тын           ғыштар
      орга.         Күйдіргіш, таттандырғыш     818              5
      ника.         қышқылдар, тотықтырғыштар
      лық           Түрлі күйдіргіш және        828              6
      перок.         таттандырғыш негіздер
      сид.          Түрлі күйдіргіш және        832           * 7
      тер           таттандырғыш улылар
                    Түрлi күйдiргiш және        838, 914         8
                    таттандырғыш, усыздар
                    Жарылғыш немесе өздiгiнен   521, 522, 523 * 9
                    ыдырайтын
                    Оңай тұтанатын              524, 525,
                                                526, 527      * 10
-------------------------------------------------------------------
             Газдар Аэрозольды қорапта,         233, 232, 241,
             Сұйық сығылған немесе сұйылған    911              11
                    Улылар шамалы               311, 315, 321,
                                                325, 331, 335    12
                    Улылар, таттандырғыштар     312, 314, 322,
                                                323, 324       * 13
Оңай тұта.          Күштi әсер ететiн улы       612, 613, 615 * 14
натын және          заттар
өздігінен           Қышқылдар                   814            * 15
жанатын             Негіздер                    824            * 16
заттар              Түрлі күйдіргіш             833, 834       * 17
             ------------------------------------------------------
             қатты Усыз және шамалы улылар     411, 413, 912    18
                    Өздігінен ыдырайтындар      412, 415, 416,
                    және (немесе) улылар        417, 422       * 19
                    Өздігінен ыдырайтындар      418              20
                    Улы ұшқыш емес              618              21
                    Сумен әрекеттескенде        431, 432, 435,   22
                    жанғыш газдар бөледi        913
                    Сумен әрекеттескенде        433, 434, 436,
                    жанғыш газдар бөледi        437            * 23
                    Сумен әрекеттескенде        921              24
                    жанғыш газдар бөледі
                    Өздiгiнен жанатындар        421, 423, 424,
                                                425              25
--------------------------------------------------------------------
Басқа        Газдар Жанбайтын, усыз             211              26
қауіпті             Улылар, күйдiргiштер,       221, 223         27
жанғыш және ------ тоттандырғыштар
жанбайтын    Сұйық Күшті әсер ететін улы       611, 614       * 28
заттар       және   заттар
             қатты. Улылар                      616, 915         29
             лар    Улылар және күйдіргіштер    617              30
                    Үйіп жинағанда қауіптілер   922, 923         31
                    Түрлі күйдіргіш             831, 836, 837    32
                    Шамалы улы қышқылдар        811, 817, 916    33
                    Улы қышқылдар               816            * 34
                    Улы негіздер                821, 826, 827    35
                    Магниттелген                917              36
                    Оттегін сіңіретін           924              37
--------------------------------------------------------------------

Ескерту: Таблицаның жалғасын қағаз мәтінінен қараңыз.

Ескерту.
+ Заттар мен материалдар үйлесiмдi
1) Заттар мен материалдар қойманың бiр бөлiмiнде немесе бiр алаңда сақталуы мүмкiн. Олардың арақашықтығы нормативтік құжаттардың талаптарына сай, бірақ кемінде 5м болуы тиіс.
2) Заттар мен материалдар қойманың бiр бөлiмiнде немесе бiр алаңда сақталуы мүмкiн. Олардың арақашықтығы нормативтік құжаттардың талаптарына сай, бірақ кемінде 10м болуы тиіс.
3) Заттар мен материалдар қойманың әр түрлi бөлiмдерiнде сақталуы тиiс (яғни I-үлгідегi өртке қарсы қалқанмен бөлінуі тиіс) немесе әр түрлі алаңда сақталуы тиіс.
4) Заттар мен материалдар қойманың әр бөлiмдерiнде немесе әр түрлi алаңдарда сақталуы тиіс.
* Ерекше қауiптi заттар мен материалдар.

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 30.09.2010 № 442 (вводятся в действие с 01.01.2011).

Согласовано:

Председатель Комитета

по делам строительства

Министерства индустрии и

торговли

Республики Казахстан

5 ноября 2002 года

Согласовано:

Министр энергетики и

минеральных ресурсов

Республики Казахстан

12 ноября 2002 года

Согласовано:

Председатель Агентства

Республики Казахстан

по чрезвычайным ситуациям

11 ноября 2002 года

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 15 декабря 2001 года "О государственном регулировании гражданской авиации", постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 апреля 2000 года N 599 "Отдельные вопросы Комитета гражданской авиации и Комитета транспортного контроля Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан", а также во исполнение приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 15 января 2002 года N 23-1 "Об утверждении Плана-графика разработки нормативных правовых в Министерстве транспорта и коммуникаций Республики Казахстан на 2002 год" приказываю: см.Z100339

1. Утвердить прилагаемые Правила пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан.

2. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Председателя Комитета гражданской авиации Жолдыбаева А.Б.

3. Настоящий приказ вводится в действие со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Председатель

Утверждены
приказом Председателя
Комитета гражданской авиации
Министерства транспорта
и коммуникаций Республики
Казахстан
от 31 октября 2002 года N 770-ю

Правила пожарной безопасности в гражданской авиации
Республики Казахстан
Раздел 1. Общие положения
Глава 1. Область применения Правил

1. Правила пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан (далее - Правила) обязательны для всех организаций гражданской авиации Республики Казахстан.

2. Правила устанавливают требования пожарной безопасности при пуске, эксплуатации, ремонте, консервации и ликвидации действующих объектов гражданской авиации, независимо от форм собственности на всей территории Республики Казахстан. см.Z100339

Глава 2. Организация работы по обеспечению
выполнения правил пожарной безопасности

3. В соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" обеспечение пожарной безопасности и пожаротушения в гражданской авиации возлагается на руководителя этой организации, который:

1) обеспечивает выполнение действующего законодательства о пожарной безопасности и предписаний органов Государственного пожарного надзора;

2) организовывает на подведомственных объектах изучение и выполнение настоящих Правил всеми работниками организации, обучение и инструктаж рабочих, инженерно-технических работников и служащих по вопросам пожарной безопасности;

3) предусматривает необходимые ассигнования на выполнение противопожарных мероприятий и приобретение средств пожаротушения;

4) разрабатывает и осуществляет меры по обеспечению пожарной безопасности;

5) обеспечивает своевременное выполнение противопожарных мероприятий при новом строительстве и реконструкции действующих объектов, а при эксплуатации зданий и сооружений и в процессе производства устанавливает соответствующий противопожарный режим и контролирует его выполнение;

6) объявляет своим приказом: составы пожарно-технических комиссий, лиц, ответственных за обеспечение пожарной безопасности служб, отделов, складов, цехов и других структурных подразделений организации с записью в должностных инструкциях; порядок проведения противопожарного инструктажа и занятий по пожарно-техническому минимуму; порядок проведения сварочных и других огневых работ;

7) обеспечивает разработку и внедрение технических решений, направленных на снижение пожарной опасности производства;

8) обеспечивает разработку оперативных планов и карточек пожаротушения на объекты гражданской авиации, организовывает плановые тренировки и учения по их отработке;

9) регулярно проверяет состояние пожарной безопасности объекта, наличие и исправность противопожарной защиты и боеготовность противопожарной службы организации.

4. Ответственного за пожарную безопасность отдельных объектов (производственных цехов, участков, установок, складских помещений, гостиниц) определяет руководитель организации своим приказом, с ознакомлением под роспись ответственных лиц. В функции лица, ответственного за пожарную безопасность структурного подразделения входит:

1) знание пожарной опасности технологического процесса производства и требование от своих подчиненных выполнения правил пожарной безопасности на объектах;

2) обеспечение в производственных и административных зданиях и помещениях, а также на территории объекта строгого противопожарного режима, оборудование мест для курения;

3) организация прохождения противопожарного инструктажа и проведение занятий по пожарно-техническому минимуму с подчиненным персоналом. Недопущение к работе лиц, не прошедших противопожарного инструктажа;

4) регулярная проверка исправности, готовности и перезарядки всех имеющихся первичных средств пожаротушения и установок пожарной автоматики, недопущение использования этих средств не по назначению;

5) недопущение сварочных и других огневых работ на подведомственных объектах без письменного разрешения, оформленного в установленном порядке;

6) содержание в чистоте закрепленной за данным подразделением территории, недопущение загромождения проходов, лестничных клеток и подступов к противопожарному оборудованию, содержание в исправном состоянии дорог и подъездов к зданиям, сооружениям и водоисточникам, расположенным на этой территории;

7) недопущение курения и применения открытого огня в местах, где это запрещено;

8) проверка и содержание в исправном состоянии приборов отопления, вентиляции и электрического оборудования;

9) недопущение переоборудования (перепланировки) помещений и производства строительных работ без согласования с органами Государственного пожарного надзора или с отступлениями от требований противопожарных норм и правил;

10) незамедлительный вызов противопожарной службы в случае возникновения пожара или аварийной ситуации и эвакуация людей, а также ликвидация пожара имеющимися в наличии силами и средствами, оказание необходимой медицинской помощи пострадавшим.

5. Руководители организаций на основе настоящих Правил, отраслевых инструкций и других действующих положений организуют разработку, согласование с местной противопожарной службой и утверждение инструкций о мерах пожарной безопасности для организации в целом и каждого отдельного объекта (цеховые). Инструкции изучаются в системе производственного обучения, при проведении производственного инструктажа и занятий по пожарно-техническому минимуму, вывешиваются на видные места.

6. В инструкциях о мерах пожарной безопасности должны быть отражены:

1) требования к порядку содержания территории, зданий и помещений, в том числе эвакуационных путей;

2) мероприятия по изучению пожарной безопасности при проведении технологических процессов, эксплуатации оборудования, производстве пожароопасных работ;

3) порядок и нормы хранения и транспортировки взрывопожароопасных и пожароопасных веществ и материалов;

4) места курения, применения открытого огня и проведения огневых работ;

5) порядок сбора, хранения и удаления горючих веществ и материалов, содержания и хранения спецодежды;

6) предельные показания контрольно-измерительных приборов (манометры, термометры), отклонения от которых могут вызвать пожар или взрыв;

7) действия обслуживающего персонала объекта при пожаре, в том числе:

последовательность вызова подразделений противопожарной службы;

порядок аварийной остановки технологического оборудования;

порядок отключения вентиляции и электрооборудования;

правила применения средств пожаротушения и установок пожарной автоматики;

порядок эвакуации людей, горючих веществ и материальных

ценностей;

порядок осмотра и приведения в пожаровзрывобезопасное состояние всех помещений организации (подразделения).

7. Общеобъектовые и цеховые инструкции о мерах пожарной безопасности подлежат пересмотру не реже одного раза в три года, а также при изменении технологического процесса и условий работы, при изменении руководящих документов, положенных в основу инструкций и на основании анализа происшедших на объекте пожаров, аварий и взрывов.

8. Для привлечения инженерно-технических работников и служащих к участию в проведении мероприятий по обеспечению пожарной безопасности на организациях гражданской авиации создаются пожарно-технические комиссии, которые назначаются приказом руководителя организации гражданской авиации в составе: главного инженера или заместителя руководителя организации, начальника подразделения противопожарной службы или его заместителя, инженера по охране труда и технике безопасности, руководителей служб (капитального строительства, наземных сооружений, энергетика, механика, технолога, горюче-смазочных материалов, эксплуатации радио-технического оборудования и связи, авиационно-технической базы) и других лиц, по усмотрению руководителя организации гражданской авиации.

Пожарно-техническая комиссия в своей деятельности руководствуется настоящими Правилами и другими документами, регламентирующими деятельность организации в вопросах пожарной безопасности. Пожарно-техническая комиссия строит свою работу на основе разрабатываемых планов и распределения обязанностей между ее членами в соответствии с задачами и функциями комиссии. Положение о пожарно-технических комиссиях в организациях гражданской авиации изложено в приложении 1 настоящих Правил.

9. Кроме общеобъектовой пожарно-технической комиссии в крупных структурных подразделениях (авиационно-технической базе, службах горюче-смазочных материалов и эксплуатации радиотехнического оборудования и связи) могут создаваться цеховые (объектовые) пожарно-технические комиссии. Последние создаются приказом (распоряжением) начальника структурного подразделения и организуют свою работу применительно к общеобъектовой пожарно-технической комиссии, но в рамках соответствующего подразделения.

Глава 3. Обучение, инструктаж и допуск
к работе персонала

10. Все рабочие, инженерно-технические работники и служащие организаций гражданской авиации должны проходить специальную подготовку по пожарной безопасности, состоящую из инструктажа и занятий по пожарно-техническому минимуму.

11. На каждой организации приказом руководителя устанавливаются:

1) порядок и сроки проведения инструктажа и пожарно-технического минимума;

2) перечень должностных лиц, на которых возлагается проведение инструктажей и занятий по пожарно-техническому минимуму;

3) место проведения инструктажей и занятий по пожарно-техническому минимуму;

4) перечень инструкций и правил, подлежащих изучению.

12. Инструктаж по пожарной безопасности проводят со всеми вновь принимаемыми на работу рабочими, инженерно-техническими работниками и служащими, независимо от образования, стажа работы по данной профессии или должности.

Инструктаж проводится с целью ознакомления инструктируемых с действующими на организации правилами и инструкциями о мерах пожарной безопасности, с наиболее пожаровзрывоопасными объектами, возможными причинами пожаров и взрывов, практическими действиями в случае возникновения пожара, приемами пользования первичными средствами пожаротушения.

Программа инструктажа разрабатывается с учетом особенностей производства, согласовывается с местными органами Государственной противопожарной службы и утверждается руководителем организации.

Инструктаж следует проводить в специальном помещении, оборудованном наглядными пособиями по пожарной безопасности (плакаты, инструкции, макеты) и образцами первичных средств пожаротушения, схемами стационарных установок пожаротушения, пожарной связи и сигнализации, имеющихся в организации.

О проведении инструктажа производится запись в журнале регистрации (приложение 3 к настоящим Правилам) с обязательной подписью инструктируемого.

Повторный инструктаж по пожарной безопасности проводится по истечении определенного срока (не более одного года), установленного руководителем объекта, а также при изменении специфики работы рабочих и служащих организации гражданской авиации. Повторный инструктаж проводит лицо, ответственное за пожарную безопасность объекта (участка), индивидуально с каждым работником. О проведении повторного инструктажа делается запись в журнале регистрации инструктажа на рабочем месте (приложение 4 к настоящим Правилам) с обязательной подписью инструктируемого и инструктирующего.

13. Вместо повторного инструктажа могут проводиться занятия по пожарно-техническому минимуму. Занятия по пожарно-техническому минимуму проводятся с рабочими, служащими и инженерно-техническим составом с целью более глубокого изучения мер пожарной безопасности на объекте и рабочем месте, особенностей технологического процесса, а также детального ознакомления с противопожарным оборудованием и средствами пожаротушения, приемами их использования, действиями работников при аварии и пожаре. Группы обучающихся комплектуются с учетом категории специалистов (газоэлектросварщики, электрики, операторы). К проведению занятий по пожарно-техническому минимуму следует привлекать специалистов организации и работников противопожарной службы. По окончании обучения по программе пожарно-технического минимума инженерно-технические работники, рабочие и служащие должны сдать зачеты. Результаты зачетов оформляются соответствующим документом (протоколом, ведомостью) с указанием оценки по изученным темам. Образец ведомости принятия зачетов от инженерно-технических работников, служащих и рабочих приведен в приложении 5 к настоящим Правилам.

Зачет принимает комиссия, назначенная приказом руководителя организации.

Глава 4. Функции рабочего персонала

14. Ответственность за соблюдение установленных противопожарных правил на каждом рабочем месте возлагается на лицо, назначенное приказом руководителя организации.

Лица, виновные в нарушении (невыполнении, ненадлежащем выполнении или уклонения от выполнения) требований пожарной безопасности, в зависимости от характера нарушений, несут уголовную, административную или иную ответственность в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.

15. Каждый работающий на производственном участке, складе, административном помещении, в соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" должен:

1) соблюдать требования пожарной безопасности;

2) при обнаружении пожаров немедленно уведомлять о них противопожарную службу;

3) до прибытия подразделений противопожарной службы принимать посильные меры по спасению людей, имущества и тушению пожаров;

4) оказывать содействие противопожарной службе при тушении пожаров;

5) выполнять предписания и иные законные требования органов противопожарной службы;

6) предоставлять в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, возможность органам противопожарной службы проводить обследования и проверки принадлежащих им производственных, хозяйственных и иных помещений и строений в целях контроля за соблюдением требований пожарной безопасности и пресечения их нарушений.

Глава 5. Противопожарное обеспечение полетов

16. Противопожарное обеспечение полетов - комплекс мероприятий, направленных на тушение пожаров воздушных судов, возникших при авиационных или чрезвычайных происшествиях на территории аэродромов гражданской авиации, в целях создания условий для спасания людей, находящихся на борту этих воздушных судов.

17. Для выполнения пожарно-спасательных работ на воздушных судах и объектах в организациях гражданской авиации создаются штатные пожарно-спасательные расчеты, входящие в состав аварийно-спасательных команд аэропортов.

18. Пожарно-спасательные расчеты оснащаются пожарно-спасательной техникой, огнетушащими составами, специальным аварийно-спасательным снаряжением и всегда должны быть готовы к немедленным действиям по выполнению возложенных на них задач.

19. В организациях гражданской авиации в зависимости от категории аэродрома по уровню требуемой противопожарной защиты должен находиться нормативный запас огнетушащего состава, одновременно доставляемого на пожарных автомобилях к месту авиационного происшествия.

20. Порядок категорирования аэродромов по уровню требуемой противопожарной защиты, количество и типы пожарно-спасательных автомобилей, а также численный состав пожарно-спасательных расчетов на них устанавливаются порядком определения годности аэродромов сверхлегкой авиации, утверждаемым уполномоченным органом в области государственного регулирования гражданской авиации.

21. В организации гражданской авиации постоянно должен храниться трехкратный запас огнетушащих составов для тушения пожаров на воздушном судне.

22. Пожарно-спасательные расчеты и пожарно-спасательная техника в аэропортах размещаются на аварийно-спасательных станциях, расположенных с учетом обеспечения обзора летного поля и развертывания их в конце каждой взлетно-посадочной полосы при оптимальных условиях видимости и состояния поверхности дорог за время, не превышающее 3 мин. для первого автомобиля и 4 мин. для последующих.

23. Временем развертывания считается время от момента поступления сигнала "Тревога" в пожарно-спасательный расчет до начала тушения пожара первым пожарно-спасательным автомобилем на месте авиационного происшествия.

24. Для управления пожарно-спасательными работами, а также для вызова дополнительных сил и средств аварийно-спасательные станции должны иметь прямую связь со службой движения аэропорта, с центральным пунктом пожарной связи города или пунктом связи ближайшей пожарной части Агентства Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям (далее - АЧС РК), а также радиосвязь с руководителем аварийно-спасательных работ, пожарно-спасательными и специальными автомобилями противопожарной службы организации гражданской авиации.

25. Переговоры по каналам прямой связи и радиообмен при производстве аварийно-спасательных работ подлежат автоматической магнитофонной записи, материалы которой должны храниться не менее трех суток.

26. На аэродромах организаций гражданской авиации предусматриваются подъездные дороги, обеспечивающие доступ к источникам водоснабжения и наиболее вероятным местам авиационных происшествий. Особое внимание должно быть уделено обеспечению свободного доступа в зоны взлета и захода на посадку, расположенные на расстоянии до 1000 м от конца взлетно-посадочной полосы.

27. На период полетов на основной или стартовой аварийно-спасательной станции устанавливается дежурство лиц из числа пожарно-спасательного расчета для постоянного наблюдения за взлетом, посадкой и рулением воздушного судна. Дежурные обеспечиваются оптическими средствами наблюдения и связью для оперативной передачи сообщения в случае авиационного происшествия или пожара, а также ультракоротковолновыми приемниками для прослушивания радиообмена между воздушными судами и диспетчерами службы движения.

28. При тушении пожаров на объектах организации гражданской авиации, при продолжении полетов, пожарно-спасательные расчеты должны высылаться с таким расчетом, чтобы был обеспечен уровень требуемой противопожарной защиты.

29. В каждой организации гражданской авиации составляется аварийный план действий пожарно-спасательных расчетов и взаимодействующих с ними сил и средств по тушению пожаров и проведению аварийно-спасательных работ на воздушных судах, потерпевших бедствие, который утверждается приказом руководителя организации.

30. В целях отработки аварийного плана, повышения тактической выучки и обеспечения контроля за подготовкой пожарных подразделений периодически, но не реже одного раза в год проводятся совместные учения.

31. Каждый выезд пожарно-спасательного расчета для проведения аварийно-спасательных работ на воздушных судах и тушения пожаров на объектах заносится в специальный журнал.

Глава 6. Противопожарное обеспечение авиационной
техники и объектов

32. Противопожарное обеспечение авиационной техники и объектов - комплекс мероприятий, направленных на предотвращение пожаров и загораний на авиационной технике и объектах, а в случае возникновения пожаров - на своевременное их обнаружение и успешное тушение, на безопасную эвакуацию людей и материальных ценностей, а также на оснащение зданий, сооружений, складов и мест стоянки воздушных судов средствами пожарной защиты.

33. Основной формой противопожарного обеспечения авиационной техники и объектов является пожарно-профилактическая работа, проводимая с целью своевременного выявления и устранения причин, порождающих пожары и загорания.

Пожарно-профилактическая работа представляет собой совокупность плановых обследований, регулярных контрольных проверок и ежедневного надзора за соблюдением установленных противопожарных норм и правил и устранением выявленных недостатков на объектах и воздушных судах при техническом обслуживании.

34. Пожарно-профилактическую работу проводят:

1) пожарно-технические комиссии - путем плановых обследований (не менее двух раз в год) и контрольных проверок (ежеквартально);

2) лица, ответственные за пожарную безопасность структурных подразделений (руководители служб, отделов, складов, цехов, гостиниц) - постоянно в подчиненных подразделениях;

3) инженеры (инструкторы) по пожарной профилактике в организациях гражданской авиации - постоянно по всем объектам.

35. При проведении на объекте пожарно-профилактического обследования или контрольной проверки, следует установить:

1) наличие инструкций о мерах пожарной безопасности и степень их соблюдения;

2) соответствие фактического состояния пожарной безопасности объекта установленным противопожарным нормам и правилам;

3) степень выполнения ранее предложенных противопожарных мероприятий;

4) знание работниками объекта установленных правил пожарной безопасности и действий в случае возникновения пожара;

5) наличие и техническое состояние пожарной связи, первичных средств пожаротушения и установок пожарной автоматики.

36. По результатам пожарно-профилактических обследований, контрольных проверок и ежедневного надзора принимаются следующие меры:

1) пожарно-техническими комиссиями составляется и докладывается руководителю организации гражданской авиации на утверждение акт пожарно-технического обследования. Через руководителя организации решаются вопросы о выделении ассигнований на проведение противопожарных мероприятий, требующих капитальных затрат, а также о привлечении лиц, нарушающих требования пожарной безопасности. Заслушиваются отдельные руководители структурных подразделений по вопросам обеспечения пожарной безопасности;

2) руководителями структурных подразделений - устраняются выявленные нарушения пожарной безопасности, привлекаются к ответственности лица, допустившие эти нарушения;

3) информируются руководители структурных подразделений о выявленных в подчиненных им службах нарушениях пожарной безопасности;

4) через начальника подразделения противопожарной службы докладывается руководителю организации гражданской авиации о состоянии пожарной безопасности на объектах и предложения по ее улучшению;

5) акт пожарно-технической обследования, после утверждения руководителем организации гражданской авиации, является распорядительным документом и подлежит исполнению без каких-либо дополнительных приказов (указаний). В акте указываются конкретные сроки и исполнители противопожарных мероприятий. Выписки из акта вручаются исполнителям под расписку.

37. Лица, ответственные за пожарную безопасность структурных подразделений, организуют, по окончании рабочего дня осмотры участков, помещений, складов перед их закрытием в целях обеспечения пожарной безопасности на нерабочий период. Результаты осмотра фиксируются в специальном журнале приведенная в приложении 2 к настоящим Правилам.

Отдельные пожароопасные участки, помещения, склады осматриваются совместно с работниками противопожарной службы. Перечень таких объектов утверждается руководителем организации гражданской авиации по представлению начальника противопожарной службы.

При осмотре объектов перед их закрытием следует проверить:

1) тщательность уборки объекта и прилегающей территории от производственных отходов и мусора;

2) доступность аварийных выходов и путей эвакуации;

3) незагромождение противопожарных разрывов между конструкциями здания и находящегося в нем оборудования (материалов);

4) обесточивание электроприборов и электрооборудования;

5) состояние установок пожарной автоматики, их готовность к работе;

6) тщательность очистки печей от продуктов сгорания (при печном отоплении).

При невыполнении одного из перечисленных условий или при выявлении других нарушений пожарной безопасности объект в противопожарном отношении считается неподготовленным к закрытию до устранения выявленного нарушения.

38. В целях обеспечения пожарной безопасности объектов, не работающих в праздничные дни, производится осмотр и прием их перед закрытием накануне праздников. Для осмотра и приема объектов в противопожарном отношении перед их закрытием на праздничные дни приказом руководителя организации гражданской авиации назначается комиссия. В приказе о назначении комиссии указывается также перечень подлежащих приему объектов, время осмотра и доклада о результатах приема. Осмотр и прием объектов комиссией производится в порядке, указанном в пункте 37 настоящих Правил. Результаты осмотра и приема оформляются актом и утверждаются руководителем организации гражданской авиации.

39. При введении новых технологических процессов и в действующем производстве разрабатываются и внедряются технические решения, направленные на снижение пожарной опасности технологических операций и совершенствование их пожарной защиты. Основными направлениями при этом должны быть:

1) замена пожароопасных органических растворителей (бензин, спирты, керосин, уйат-спирит) на пожаробезопасные технические моющие средства;

2) изучение пожароопасных свойств веществ и материалов, используемых в производстве, и выдача рекомендаций по их безопасному применению;

3) оборудование пожаро- и взрывоопасных помещений установками пожарной автоматики.

40. В организациях гражданской авиации организуется патрулирование пожарных автомобилей с боевым расчетом по перронам и стоянкам воздушных судов в целях своевременного обнаружения и пресечения нарушений пожарной безопасности при техническом обслуживании воздушных судов, а также для оперативного тушения пожаров в случае их возникновения.

Периодичность и маршруты патрулирования устанавливаются в зависимости от местных условий и интенсивности полетов.

41. Работники организаций гражданской авиации проходят обязательную специальную противопожарную подготовку в системе производственного обучения в целях широкого изучения правил пожарной безопасности, а также обучения мерам предупреждения пожаров, правилам обращения с первичными и стационарными средствами пожаротушения и действиям при возникновении пожаров.

Раздел 2.
Основные требования пожарной безопасности
Глава 7. Содержание территории, зданий,
сооружений и Помещений

42. Вся территория организации гражданской авиации, производственные, складские служебные помещения должны содержаться в чистоте и постоянно очищаться от производственных, бытовых и других отходов, а также от мусора.

Металлическая стружка, промасленные обтирочные материалы и отходы производственной деятельности должны храниться в специально отведенных местах на расстоянии не менее 8 м от зданий и сооружений.

43. Территория аэродромов, складов горюче-смазочных материалов (далее - ГСМ), объектов эксплуатации радиотехнического оборудования и связи должна быть выкошена и очищена от скошенной травы. Сушка скошенной травы и хранение сена допускается как исключение вне территории аэродромов, складов горюче-смазочных материалов и объектов эксплуатации радиотехнического оборудования и связи на свободных участках, удаленных от зданий и сооружений не менее чем на 50 м.

44. Территория объектов эксплуатации радиотехнического оборудования и связи изолируется от посевов и лесных массивов путем вспахивания противопожарной борозды по периметру шириной не менее 3 м. От торфяных массивов территория объектов эксплуатации радиотехнического оборудования и связи должна по периметру отделяться минерализированной полосой шириной не менее 3 м, выполненной на всю глубину залегания торфа.

45. Дороги, проезды, подъезды к зданиям и сооружениям, водоемам, пожарным гидрантам и средствам пожаротушения, а также противопожарные разрывы между зданиями и сооружениями нельзя загромождать и использовать для складирования материалов, оборудования, упаковочной тары и для стоянки автотранспорта.

46. При закрытии отдельных дорог или проездов, создающих препятствия для движения пожарных машин, должны устраиваться объезды и обозначаться дорожными знаками в установленном порядке. О всех подобных изменениях информируются подразделения противопожарной службы организации и агентства чрезвычайной ситуации Республики Казахстан.

47. Переезды и переходы через железнодорожные пути внутри объектов организации должны быть всегда свободны для проезда пожарных автомобилей и иметь сплошные настилы на уровне с рельсами. Стоянка вагонов без локомотивов на переездах запрещается.

48. На территории взрывоопасных и пожароопасных объектов, а также в местах хранения и переработки горючих материалов применение открытого огня без письменного разрешения установленной формы организации запрещается.

49. На участках территории объектов, где возможно скопление горючих паров или газов, проезд автотехники не допускается. Об этом должны быть вывешены соответствующие надписи (указатели).

50. Места временной стоянки автомобилей должны быть определены в плане обустройства объекта. Стоянка автомобилей в неотведенных местах, а также автомобилей, перевозящих легковоспламеняющиеся и горючие жидкости и газы у зданий и сооружений запрещается.

51. Местонахождение пожарных гидрантов должно быть обозначено надписями-указателями, с освещением в ночное время. В зимнее время пожарные гидранты и подъезды к ним должны быть очищены от снега, а крышки люков гидрантов - ото льда. Дороги и подъезды к пожарным водоемам и гидрантам должны иметь твердое покрытие и уклоны, обеспечивающие естественный отвод ливневых и талых вод.

52. Сгораемые конструкции производственных, общественных и других зданий и сооружений должны быть обработаны огнезащитным составом, срок действия которого определяется техническими условиями завода-изготовителя данного состава.

53. Отогревать замерзшую аппаратуру, трубопроводы, задвижки разрешается только паром или горячей водой, применение для этих целей открытого огня запрещается.

54. За герметичностью оборудования (фланцевых соединений, сальников) необходимо установить строгий контроль, в случае обнаружения течи следует принимать меры к их устранению.

55. Отключение отдельных участков сети водопровода, пожарных гидрантов и кранов, понижение установленного давления в сети водопровода допускается только после предварительного согласования с противопожарной службой организации.

56. Закрытие отдельных участков дорог для ремонта (или по другим причинам), препятствующее проезду пожарных автомобилей, следует согласовывать с противопожарной службой организации и ближайшим пожарным подразделением. При проведении ремонтных и других работ на дорогах необходимо устанавливать указатели направления объезда или устраивать через ремонтируемые участки переезды шириной не менее 3,5 м.

57. Въезд на территорию пожаро- и взрывоопасных объектов и установок допускается по специальному пропуску, а автотранспорт должен быть оборудован глушителем с искроуловителем.

58. Объемно-планировочные решения зданий и сооружений должны соответствовать действующим строительным нормам и правилам, обеспечивать нахождение людей в помещении или здании по количеству не более нормируемых значений.

59. Проходы, выходы, коридоры, стационарные пожарные лестницы и несгораемые ограждения на крышах зданий, лестничные клетки, чердачные помещения необходимо постоянно содержать в исправном состоянии и ничем не загромождать. Чердачные помещения должны быть заперты, а слуховые окна закрыты. Устройство кладовок в лестничных клетках запрещается.

60. В подвальных помещениях и цокольных этажах зданий запрещается применение и хранение взрывчатых веществ, баллонов с газом и других материалов, имеющих повышенную пожарную опасность. Приямки окон и люков в подвальных и цокольных этажах, используемых для удаления дыма и тушения пожара, следует содержать в чистоте и в исправном состоянии. Запрещается устанавливать на приямках или окнах глухие металлические решетки, загромождать или закладывать эти проемы.

61. Стационарные пожарные лестницы, стремянки на перепадах высот здания, ограждения на крышах зданий должны быть исправными и доступными для их использования на пожарах.

62. Все помещения, установки, сооружения должны быть обеспечены первичными средствами пожаротушения, пожарным инвентарем, табличками с указанием лица, ответственного за пожарную безопасность, номера телефонов противопожарной службы организации. Использование пожарного оборудования и инвентаря для хозяйственных, производственных нужд, не связанных с пожаротушением, запрещается.

63. Промасленные, пропитанные горючими веществами обтирочные материалы следует собирать в специальные металлические ящики с плотно закрывающимися крышками и по окончании рабочего времени (или перед сдачей смены) ящики необходимо выносить в безопасное в пожарном отношении место.

64. Хранение горюче-смазочных материалов в производственном помещении разрешается в количестве не более суточного расхода в несгораемых шкафах, герметичной таре или ящиках с плотно закрывающимися крышками, а горюче-смазочные материалы более суточного расхода следует хранить в специально предусмотренных для этого помещениях.

65. Спецодежду необходимо хранить в индивидуальных шкафах в специально предназначенных для этих целей помещениях. Оставлять спецодежду на рабочем месте не разрешается.

Запрещается вешать и раскидывать для просушки одежду и другие предметы, пропитанные горюче-смазочными материалами, вблизи теплового источника.

66. Запрещается скапливать и складировать горючие материалы вблизи паропроводов, радиаторов, калориферов.

67. Запрещается мыть полы, стены, чистить оборудование, а также стирать одежду легковоспламеняющимися и горючими жидкостями.

68. Во взрывоопасных помещениях телефонный аппарат и сигнальное устройство к нему должны быть во взрывозащищенном исполнении, соответствующем категории и группе взрывоопасности места установки.

69. На территории организации в видных местах должны быть аншлаги о порядке вызова пожарной охраны и щиты с набором противопожарного инвентаря.

Глава 8. Содержание противопожарных преград

70. Противопожарные преграды, разделяющие здание или сооружение, должны отвечать действующим требованиям строительных норм и правил.

Для предупреждения распространения огня по всему зданию должны применятся преграды в виде противопожарных стен и перекрытий или устанавливаются противопожарные зоны.

Противопожарные стены (брандмауэры) должны опираться на фундамент и возводиться на всю высоту.

Противопожарные стены должны служить для разделения на секции производственных и складских помещений с различной пожарной опасностью.

71. Противопожарная зона должна опираться на один или несколько рядов несгораемых опор и представлять полосу несгораемого покрытия.

Торцы поперечных и продольных зон должны окаймляться вертикальными гребнями.

72. В местах пересечения противопожарных преград различными коммуникациями и конструкциями отверстия и щели в них должны быть наглухо заделаны негорючим материалом на всю толщину.

73. Запрещается закрывать наглухо каналы и шахты дымоудаления, двери и люки выхода на кровлю, перехода с балкона на балкон, остеклять лоджии и балконы, используемые для эвакуации.

74. Защитный слой штукатурки или другого огнезащитного покрытия строительных конструкций зданий не должен иметь повреждений.

75. Устройства противопожарной защиты технологических и дверных проемов во внутренних стенах и межэтажных перекрытиях должны постоянно обслуживаться и находиться в рабочем состоянии.

76. Отделка сгораемыми материалами строительных конструкций в пределах ограждений лестничных клеток, кроме перил, запрещается. Выступающие части перил и ограждений не должны уменьшать расчетную ширину лестничных маршей и площадок.

Глава 9. Обеспечение безопасности эвакуации людей

77. Лица, ответственные за пожарную безопасность, отвечают за своевременное осуществление мероприятий, обеспечивающих безопасное в пожарном отношении пребывание людей на организациях или отдельных объектах.

78. Планы эвакуации людей должны быть вывешены на видных местах.

79. На случай возникновения пожара должна быть обеспечена безопасная эвакуация людей.

80. Все двери эвакуационных выходов должны свободно открываться в направлении выхода из здания. Двери на путях эвакуации должны быть обеспечены стационарными устройствами для их плотного самозакрытия и быть исправными.

Не допускается установка внутренних замков: вместо легкооткрываемых запоров, на путях эвакуации людей. В исключительных случаях при применении внутренних замков на дверях, комплект ключей с номерными бирками должен храниться в дежурной комнате.

81. Запрещается закрывать наглухо двери запасных эвакуационных выходов из помещений, этажа или здания.

82. В лестничных клетках зданий запрещается устраивать складские или иного назначения помещения, прокладывать газопроводы, трубопроводы с легко воспламеняющимися и горючими жидкостями, а также оборудование, препятствующее передвижению людей.

83. На путях эвакуации не допускается устраивать перепады высот и выступы без соответствующих пандусов или ступеней.

84. Облицовка, обшивка сгораемыми материалами поверхностей, конструкций на путях эвакуации людей запрещается.

85. Запрещается при эксплуатации помещений, зданий размещать количество людей, превышающее нормативные значения и не обеспечивающие надежную и безопасную эвакуацию.

Глава 10. Электрооборудование помещений и наружных
установок

86. Электрическое оборудование помещений и наружных установок по типу и исполнению должно соответствовать классу пожаро-взрывоопасности помещения или наружной установки, а также характеристике окружающей среды, выполняется и эксплуатируется в соответствии с требованиями действующих нормативных правовых актов.

87. Приказом руководителя организации на каждом объекте в помещении должен быть назначен ответственный за состояние электроустановок и обеспечение своевременного обслуживания и технической эксплуатации электрооборудования.

88. Проводники любого назначения должны отвечать требованиям предельно допустимого нагрева с учетом аварийных режимов.

89. Электронагревательные приборы, необходимые по условиям производства, должны быть защищены от соприкосновения с горючими материалами и установлены на несгораемой поверхности. В складских помещениях применение электронагревательных приборов запрещается.

90. В складских и производственных помещениях при хранении и применении сгораемых материалов или в сгораемой упаковке (ткань, бумага, дерево) светильники должны быть защищены стеклянными колпаками.

91. Переносные светильники должны применяться во взрывобезопасном исполнении, а светильники, предназначенные для помещений классов В-1 и В-1а, должны иметь колпак из небъющегося материала или блокировку опережающего отключения и защитную металлическую сетку.

92. Освещение складов любого назначения должно быть только электрическое. Включение и выключение электроосвещения должно производиться в каждой секции склада самостоятельно. При этом электрощиты с защитой, рубильниками и штепсельными розетками должны быть смонтированы снаружи складов на несгораемых стенах или на отдельно стоящих опорах в закрытых несгораемых ящиках, которые в нерабочее время должны запираться на замок или пломбироваться.

93. Прокладки воздушных электросетей над открытыми складами и хранение сырья, материалов на площадках под воздушными электролиниями не допускается.

94. Размещение электросетей и установка прожекторов на крышах складов и ближе 10 м от навесов и штабелей не разрешается.

95. Высоковольтные линии электропередач от закрытых складов, навесов и штабелей должны располагаться на расстоянии 1,5 высоты опоры электролинии.

96. Все электроустановки должны быть защищены аппаратами защиты от токов короткого замыкания и других ненормальных режимов, могущих привести к пожарам и загораниям.

97. Соединения, оконцевания и ответвления жил проводов и кабелей во избежание опасных в пожарном отношении переходных сопротивлений необходимо производить при помощи опрессовки, сварки, пайки или специальных зажимов.

98. При эксплуатации электроустановок запрещается:

1) пользоваться в неприспособленных для этих целей помещениях электробытовыми приборами для приготовления пищи;

2) крепить электрические провода гвоздями, пропускать их между створками дверей, вешать на проводах, роликах и выключателях какие-либо предметы;

3) обворачивать электрические лампы бумагой, материей и другими горючими материалами;

4) применять для электросетей радио и телефонные провода;

5) заменять расчетные электросети и электроустановки без необходимого обоснования и разрешения;

6) допускать соприкосновение электрических проводов с металлическими конструкциями.

99. Неисправности в электросетях и электроаппаратуре, которые могут вызвать искрение, нагрев должны немедленно устраняться дежурным персоналом.

Неисправную электросеть следует отключать до приведения ее в пожаробезопасное состояние.

100. Светильники аварийного освещения должны присоединяться к независимому источнику питания.

101. Электроустановки запираемых складских помещений, в которых есть пожароопасные зоны любого класса, должны иметь отключающие извне аппараты, независимо от наличия отключающих аппаратов внутри помещений.

102. Запрещается использовать в качестве заземляющих проводников металлические оболочки трубчатых проводников.

103. В сетях с изолированной нейтралью трансформатора напряжением до 1000 В и выше должны быть предусмотрены устройства контроля изоляции.

104. При пересечении кабельными линиями трубопроводов, в том числе нефте- и газопроводов, расстояние между кабелем и трубопроводом должно быть не менее 0,5 м.

105. Заземление переносных электроприемников следует осуществлять гибким проводником, находящимся в общей оболочке с фазным и присоединенным надежно к сети заземления. Использование для этих целей заземленного нулевого провода непосредственно у электроприемников запрещается.

106. Применение шланговых кабелей с поврежденной оболочкой (проколы, прорезы) запрещается.

Глава 11. Электрооборудование взрывоопасных
помещений и наружных установок

107. Электрические сети и электрооборудование, используемые во взрывоопасных помещениях и наружных установках должны отвечать требованиям действующих нормативных правовых актов.

108. Каждое взрывоопасное помещение и взрывоопасная установка должна быть отнесена к определенному классу взрывоопасности в соответствии с действующими нормативными правовыми актами с указанием перед входом на табличке.

109. К монтажу и эксплуатации в помещениях и наружных установках допускается только такое электрооборудование, которое по своему типу и исполнению соответствует классу пожаро - и взрывоопасности помещений или наружных установок, а также характеристике окружающей среды.

Во взрывоопасных помещениях допускается применение только взрывозащищенного электрооборудования, исполнение которого соответствует категории и группе взрывоопасной смеси, могущей возникнуть в данном помещении. Для электрооборудования необходимо иметь знаки взрывозащиты.

110. Производить какие-либо изменения в конструкции взрывозащищенного электрооборудования запрещается.

111. Запрещается эксплуатация взрывозащищенного электрооборудования со снятыми деталями оболочки, в том числе крепежными, предусмотренными его конструкцией.

112. В электроустановках до 1000 В взрывоопасных помещений и наружных установок с глухим заземлением нейтрали проводники должны быть выбраны таким образом, чтобы при замыкании на корпус или нулевой провод возникал ток короткого замыкания.

113. Провода и кабели рабочего напряжения выше 1000 В должны быть проверены по токам короткого замыкания.

114. Нулевые провода должны иметь изоляцию, равноценную изоляции фазных проводов, и быть проложены с ними в общей трубе или оболочке.

115. Открытая прокладка внутри взрывоопасных помещений голых проводников запрещается.

116. Запрещается использовать в качестве заземлителей и заземляющей проводки трубопроводов, содержащие горючие и взрывоопасные смеси.

117. Прокладка электрических проводов и кабелей транзитом через складские, производственные и иного назначения помещения не допускается.

118. В производственных и складских помещениях с наличием горючих материалов, а также изделий в сгораемой упаковке электрические светильники должны иметь взрывозащищенное исполнение (со стеклянными колпаками).

119. Электродвигатели, светильники, проводка, распределительные устройства должны очищаться от горючей пыли не реже двух раз в месяц, а в помещениях со значительным выделением пыли - не реже четырех раз в месяц.

120. Установленное в зданиях маслонаполненное электрооборудование должно быть защищено стационарными или передвижными установками пожаротушения в соответствии с требованиями "Правил устройства электроустановок".

121. Во взрывоопасных помещениях и на наружных взрывоопасных установках запрещается:

1) вводить в работу электроустановки при неисправном защитном заземлении, неисправной блокировке крышек аппаратов и блокировке пуска машин в продуваемом исполнении, при нарушении взрывозащищенности оболочки;

2) вскрывать оболочки взрывозащищенного оборудования, если при этом токоведущие части находятся под напряжением;

3) включать электроустановки, автоматически отключающиеся при коротком замыкании, без выявления и устранения причин отключения;

4) оставлять под напряжением неиспользуемые электрические сети;

5) включать электроустановки без защиты от токов короткого замыкания и перегрузки;

6) перегружать сверх номинальных параметров электрооборудование, провода и кабели;

7) подключать к специальным трансформаторам, питающим искробезопасные приборы, аппараты и цепи, не входящие в комплект данного прибора;

8) заменять защиту (тепловые элементы, предохранители, расцепители) электрооборудования другими видами защиты или с другими параметрами, на которые не рассчитано это электрооборудование.

122. При проведении электросварочных работ во взрывоопасных помещениях и наружных установках дополнительно необходимо соблюдать следующие требования:

1) сварочный генератор, трансформатор, отключающую аппаратуру запрещается располагать в местах возможного скопления горючих газов и паров или разлива горючей жидкости, а также на участках, пропитанных легковоспламеняющимися жидкостями;

2) все соединения сварочного или иного провода должны быть выполнены с помощью наконечников и болтовых соединений, заизолированных изоляционной лентой;

3) перемещать сварочные провода, находящиеся под напряжением, запрещается. Провода для переноски свертываются в бухту, а затем разворачивают и укладывают;

4) прокладывать сварочные провода по металлическим предметам без надежной изоляции от них запрещается;

5) запрещается пользоваться в качестве обратного провода заземляющей проводкой, металлоконструкциями, корпусами оборудования и трубопроводами, обратный провод должен быть таким же, как провод к электродержателю.

123. Проверка изоляции кабелей, проводов, надежности соединений, защитного заземления, режима работы электродвигателей должна производиться ответственными электриками организации путем производства наружного осмотра, а также с применением приборов.

Замер сопротивления изоляции проводов должен производиться в сроки, установленные действующими нормативными правовыми актами, с составлением акта и записью в журнале.

Глава 12. Освещение во взрывоопасных помещениях
и взрывоопасных наружных установок

124. Освещение любого назначения разрешается только электрическое.

125. На установках (в помещениях и наружных), где отключение рабочего освещения и связанное с этим нарушение нормального обслуживания оборудования и механизмов (прекращение работы или ошибочное действие персонала), которое может вызвать взрыв или пожар, должно быть предусмотрено устройство аварийного освещения.

126. Напряжение переносных ручных светильников не должно превышать 12 В. Питание их должно осуществляться от автономного источника или от двухобмоточного трансформатора, у которого корпус и один из выводов обмотки (12 В) заземлены.

Эксплуатация стационарных и ручных светильников без колпаков, стекол и сеток, предусмотренных конструкцией данного светильника, запрещается.

127. Электрическое освещение взрывоопасных помещений должно включаться и выключаться в каждой секции самостоятельно.

128. Электрическое освещение взрывоопасных помещений должно быть выполнено светильниками во взрывозащищенном исполнении или же светильниками в пыленепроницаемом исполнении, установленными снаружи здания за оконными проемами.

129. Осветительная проводка должна выбираться в соответствии с категорией среды производства.

Для взрыво- и пожароопасных производств проводка заключается в газовые стальные трубы или защищается покрытиями (асфальтовым лаком, эмалевой краской).

130. Мощность ламп в светильниках не должна превышать предельную, допустимую для светильников данного типа.

131. При замене осветительной арматуры, переносе ее или установке новых светильников необходимо предусмотреть, чтобы провода, выходящие из осветительной аппаратуры или из патрона, имели изоляцию, начиная от места присоединения проводов.

В месте ввода в светильник провода не должны подвергаться натяжению или перетиранию, а контакты патронов - механическим усилиям.

132. Вводные отверстия светильников, не имеющих сальников, при установке их в сырых или взрыво- и пожароопасных помещениях должны быть залиты специальной заливочной массой.

133. Групповые осветительные линии разрешается прокладывать вне взрывоопасных помещений.

134. Во всех случаях необходимо обеспечивать надежное крепление арматуры светильников. Подвесную арматуру следует подвешивать на специально предназначенном крюке или крепить при помощи резьбовых соединений к стальной трубе. Подвешивать осветительную арматуру на проводах запрещается.

Запрещается соединять провода внутри кронштейнов или труб, с помощью которых установлена арматура.

135. Распределительные щитки и выключатели следует устанавливать вне складских помещений.

136. Взрывозащищенные светильники, не имеющие знаков взрывозащиты, пломб или отдельных деталей, предусмотренных конструкцией, к эксплуатации не допускаются.

137. Замену ламп, аккумуляторов или батареек взрывозащищенных светильников должны производить лица, на которых возложено обслуживание этих светильников. Эти операции следует выполнять в невзрывоопасных помещениях.

Глава 13. Содержание отопления

138. Перед началом отопительного сезона котельные, калориферные установки и приборы местного отопления должны быть тщательно проверены и отремонтированы. Все теплопроизводящие установки должны быть паспортизированы.

139. Трубопроводы, нагревательные приборы и калориферы при температуре выше 100 ^оС должны отстоять от сгораемых элементов здания на расстоянии не менее 10 см;

140. Трубопроводы при температуры теплоносителя выше 100 ^оС при переходе через сгораемые конструкции заключать в гильзы из несгораемых материалов. Зазор между гильзой и трубой по всей окружности должен быть не менее 100 мм.

141. Системы отопления в производственных и вспомогательных помещениях должны отвечать требованиям действующих нормативных технических документов.

142. Эксплуатация и установка электронагревательных, местных приборов отопления допускается руководством объекта по письменному согласованию с пожарной охраной, с изданием приказа, назначением ответственных исполнителей и после выполнения всех предложенных пожарной охраной мероприятий.

143. Запрещается устраивать временную электропроводку, выполненную не в соответствии с "Правилами устройства электроустановок", устанавливать нестандартные предохранители и пользоваться самодельными электронагревательными приборами.

144. Запрещается оставлять отопительные печи и нагревательные приборы, не оснащенные автоматикой, во время их эксплуатации без контроля.

145. По окончании работы топка отопительных печей должна быть прекращена, а электроприборы отключены.

146. Переоборудование печей под газовое топливо и эксплуатация газового оборудования должны производиться в соответствии с действующим законодательством.

147. Применение бытовых отопительных аппаратов на жидком топливе допускается только для указанного вида помещений, после выполнения рекомендаций, отраженных в паспорте и в инструкции по эксплуатации на изделие.

148. Не допускается эксплуатация котлов, печей и других отопительных приборов, не имеющих противопожарных разделок (отступок) от сгораемых конструкций здания.

149. При работе котельной на жидком топливе у каждой форсунки должен быть установлен поддон с песком, а на топливопроводе не менее двух вентелей, по одному у топки и емкости с топливом.

150. Воздухонагреватели и отопительные приборы должны размещаться так, чтобы к ним был обеспечен свободный доступ для осмотра и очистки.

151. В котельных помещениях допускается установка расходных баков топлива закрытого типа объемом не более 1 м ³- во встроенных котельных и объемом 5 м ³- в отдельно стоящих котельных.

152. В помещениях котельных не разрешается:

1) производить работы, не связанные с эксплуатацией котельной установки;

2) допускать подтекания жидкого топлива или утечку газа в местах соединения трубопроводов и из форсунок (в случае обнаружения утечки жидкого топлива или газа) необходимо принимать меры для их устранения;

3) подавать топливо при потухших форсунках или газовых горелках;

4) работать при неисправной автоматике контроля за режимом топки;

5) разжигать котельные установки без предварительной продувки их воздухом;

6) сушить горючие материалы на котлах и паропроводах;

7) закрывать жалюзи воздушного отопления сгораемыми материалами.

153. При устройстве временных металлических печей должны быть соблюдены следующие требования пожарной безопасности:

1) высота ножек у металлических печей должна быть не менее 0,2 м;

2) сгораемые полы под металлическими печами должны быть изолированы одним рядом кирпичей, уложенных плашмя на глиняном растворе или несгораемым материалом толщиной 12 мм с обшивкой сверху кровельной жестью;

3) металлические печи следует устанавливать на расстоянии не менее 1 м от деревянных конструкций здания, не защищенных от возгорания, и не менее 0,7 м от конструкций, защищенных от возгорания;

4) при установке металлических печей без ножек, а также временных кирпичных печей на деревянном полу основание под печью должно быть из четырех кирпичей, уложенных плашмя на глиняном растворе, причем один ряд кладки разрешается делать с шанцами (пустотами).

154. Металлические трубы, прокладываемые под сгораемым потолком или параллельно сгораемым стенам и перегородкам, должны отстоять от них не менее чем на 0,7 м, если нет изоляции и недопустимости повышения температуры на поверхности трубы выше 90 ^оС.

155. У отопительной печи перед топочным отверстием на деревянном полу должен быть прибит металлический лист размером не менее 50х70 см.

156. Не разрешается высыпать непогашенную золу, шлак и уголь возле строений. Данное место должно быть удалено на расстоянии не ближе 15 м от строений.

157. Топливо должно храниться в специально приспособленных для этого помещениях или на специально выделенных площадках, расположенных не ближе 8 м от сгораемых строений.

158. При эксплуатации печного отопления запрещается:

1) складировать топливо непосредственно перед топочными отверстиями печей;

2) применять для розжига печей бензин, керосин, дизельное топливо и другие легковоспламеняющиеся и горючие жидкости;

3) сушить и складывать на печах дрова, одежду и другие горючие материалы и предметы;

4) топить углем, коксом или газом печи, не приспособленные для этой цели;

5) применять для топки дрова, длина которая превышает размеры топливника, а также производить топку печей с открытыми топливниками.

159. При устройстве водяного и парового отопления трубопроводы и нагревательные приборы должны отстоять от сгораемых конструкций здания и оборудования не менее чем на 10 см.

160. При обнаружении каких-либо неисправностей отопителя, а также при нарушении температурного режима или неисправности терморегулятора, его нужно немедленно отключить и сообщить об этом лицу, ответственному за эксплуатацию.

161. При эксплуатации электропечей для целей отопления не разрешается:

1) переносить печи без отключения;

2) подключать печи к розеткам или рубильникам, которые не предназначены для этих целей;

3) сушить спецодежду, пиломатериалы, ветошь на приборах отопления;

4) устанавливать печи во взрыво- и пожароопасных помещениях;

5) использовать электропечи, не прошедшие испытание на пожарную опасность.

162. При хранении в помещении горючих веществ и материалов должны быть предусмотрены меры по предупреждению попадания их на поверхность отопителей (кожухи, экраны).

163. Подключение электрокалорифера к сети должно осуществляться по самостоятельной линии согласно требованиям Правил устройства электроустановок. Подача электроэнергии на нагревательные элементы должна быть блокирована с работой вентилятора.

164. При эксплуатации электрокалорифера не разрешается:

1) сушить одежду или другие горючие материалы над электрокалорифером;

2) хранить в помещении, где установлен электрокалорифер, горючие материалы и вещества;

3) оставлять работающие электрокалориферы без контроля;

4) эксплуатировать электрокалориферы без средств контроля температуры воздуха в помещении, а также при отсутствии на входном патрубке металлической сетки с размером ячейки 10х10 мм.

165. Топливная емкость для теплогенератора должна быть объемом не более 200 л и находиться вне помещения на расстоянии не менее 12 м для горючей жидкости и 20 м для легковоспламеняющихся материалов. Топливо к теплогенератору следует подавать по металлическому трубопроводу, имеющую отключающуюся аппаратуру.

Под топливной емкостью должны быть предусмотрены устройства (поддоны, сборники) для сбора возможного разлива топлива и предусмотрена защита от разрядов молнии и статического электричества.

166. В одном помещении с теплопроизводящим агрегатом допускается установка герметически закрытого расходного бака емкостью не более 100 л (только горючей жидкости) не ближе 2 м до боковых стенок агрегата. Установка топливного бака напротив форсунок запрещается. Расходный бак должен иметь сообщение с атмосферой через трубу диаметром 50 мм.

167. Пуск, работа и остановка теплопроизводящих установок должны производиться при обязательном соблюдении следующих мер:

1) проверить до запуска количество топлива и воды в расходном и водяном баке, при необходимости - дозаправить;

2) перед включением установки продуть камеру сгорания воздухом;

3) убедиться в наличии искры между электродами свечей;

4) отрегулировать подачу воздуха;

5) регулировка процесса горения для получения чистого и яркого пламени.

168. При проектировании установок, работающих на газовом топливе, должны быть соблюдены следующие требования:

1) подача газа к теплопроизводимым установкам допускается по трубопроводам низкого давления до 0,05 кг/см ²;

2) газорегуляторные установки (далее - ГРУ) отдельно стоящих помещений (теплогенераторных) с давлением газа до 6 кг/см ²разрешается располагать непосредственно в помещении, где находятся агрегаты, использующие газ или в смежном помещении, соединенным с ним открытым проемом, высотой равной высоте помещения и при условии обеспечения в этом помещении не менее чем трехкратного воздухообмена в час. При этом в одном здании может устанавливаться не более одной газорегуляторной установки и только для газоснабжения одного помещения;

3) газопроводы не должны преграждать вход в помещение;

4) в котлах и теплогенераторах должны устанавливаться стандартные газовые горелки, имеющие заводской паспорт;

5) вентиляция помещений с установленными теплопроизводящими агрегатами должна обеспечивать трехкратный воздухообмен.

169. Дымовые трубы котлов, работающих на твердом топливе, должны быть оборудованы надежными искрогасителями и очищаться от сажи не реже трех раз в месяц. Для зданий со сгораемыми кровлями в трубах устанавливаются искроуловители (металлическая сетка с отверстиями не более 5 мм). При выведении металлической дымовой трубы через окно устанавливается разделка из кровельного железа размером не менее трех диаметров трубы.

170. Печи, стены в которых проходят дымовые каналы и трубы в чердачных помещениях должны быть побелены.

171. Очищать дымоходы и печи от сажи, необходимо перед началом и в течении всего отопительного сезона не реже:

1) одного раза в два месяца для отопительных печей;

2) одного раза в месяц для кухонных плит и кипятильников;

3) двух раз в месяц для специальных печей долговременной топки.

Глава 14. Содержание вентиляционных и противодымных
устройств

172. Лицо, ответственное за техническое состояние, исправность и соблюдение требований пожарной безопасности при эксплуатации вентиляционных систем определяется приказом руководителя по организации, объекту.

173. Эксплуатационный и противопожарный режим работы установок (систем) вентиляции должен определяться рабочими инструкциями, где должны предусматриваться меры пожарной безопасности, сроки профилактического обслуживания вентиляционных камер, воздуховодов, фильтров, огнезадерживающих клапанов (заслонок), а также порядок действий обслуживающего персонала при возникновении пожара, аварии, неисправности.

174. В случае возникновения пожара должно быть обеспечено немедленное включение вентиляционных систем.

175. Устройства для блокировки вентиляционных систем с автоматической пожарной сигнализацией и системами пожаротушения должны содержаться в исправном состоянии.

176. При эксплуатации вентиляционных установок необходимо следить за тем, чтобы в местах забора чистого воздуха была исключена возможность появления горючих и токсичных газов и паров, а также дыма, искр и открытого огня.

177. Конструкция и оборудование вентиляционных систем в производственных помещениях, где возможно выделение паров и газов легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, должна быть исключена возможность искрообразования.

178. Металлические воздуховоды вентиляционных систем, установленных во взрывоопасных производственных помещениях, должны быть заземлены.

179. Газораспределительные будки (пункты) должны быть оборудованы естественной вытяжной вентиляцией с удалением воздуха из нижней и верхней зон помещений при помощи шахт с дефлекторами.

180. В насосных, перекачивающих легковоспламеняющихся жидкостях, устраивается общеобменная приточно-вытяжная вентиляция, обеспечивающая удаление вредных выделений.

181. Лаборатории оборудуются общеобменной приточно-вытяжной вентиляцией с механическим побуждением, а в необходимых случаях и местными отсосами.

182. Для помещений, где проводятся работы с особо вредными и ядовитыми веществами, вентиляционная система должна быть отдельной, не связанной с вентиляцией других помещений.

183. Объединение нескольких взрывоопасных помещений общими воздуховодами не допускается.

184. При эксплуатации вентиляционных систем запрещается:

1) использовать вентиляционные каналы в качестве дымоходов;

2) подключать к вентиляционным каналам газовые отопительные приборы;

3) отключать или снимать огнезадерживающие устройства;

4) выжигать скопившиеся в воздуховодах, зонтах жировые отложения и другие горючие вещества.

185. На объектах, оборудованных противодымной защитой, необходимо не реже одного раза в неделю проверять наличие замков и пломб на щитках электропитания автоматики.

186. Для поддержания системы противодымной защиты в работоспособном состоянии необходимо:

1) периодически очищать от загрязнений и пыли вентиляционные решетки, клапаны, исполнительные механизмы, плавкие замки, концевые выключатели, от обледенений - жалюзные заслонки в зимнее время;

2) не допускать нарушение целостности воздуховодов и их защиты, а также приводов ручного открывания клапанов и окон для дымоудаления с уровня пола.

187. Системы противопожарной защиты и дымоудаления должны обслуживаться по графику и находиться постоянно в исправном состоянии.

188. У пульта ручного управления устройствами системы противопожарной защиты должна быть инструкция о порядке включения их в работу.

Глава 15. Содержание лабораторий и средств контроля,
автоматики

189. Устройство лабораторий должно отвечать требованиям строительных норм и правил.

190. В каждом отдельном помещении лаборатории должна быть вывешена табличка, в которой указывается номер помещения (комнаты) и фамилия ответственного за соблюдение правил пожарной безопасности.

191. Ответственное лицо или сотрудник, открывающий лабораторию перед началом рабочего дня, обязан удостовериться, что воздух в помещении не содержит опасного газа.

192. Газопроводы и газовое оборудование лабораторных помещений должны соответствовать требованиям действующего законодательства.

193. Газовая сеть лабораторий, помимо вентилей и кранов на рабочих местах, должна иметь общий запорный вентиль, расположенный вне помещения.

194. При обнаружении утечки газа через неисправные соединения, краны и вентили газопровода необходимо закрыть общим вентилем газовой сети, а помещение проветрить.

195. Применять огонь для обнаружения утечки газа из газопровода и газовых приборов не разрешается. Проверка должна производиться мыльным раствором, газоанализатором.

196. При газоаналитической работе в лаборатории должно находиться не менее двух человек. Оставлять в смене одного работника (лаборанта) не разрешается.

197. Все работы, при которых выделяются пары и газы легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, должны выполняться только в вытяжных шкафах и при работающей вентиляции.

198. Приточно-вытяжная вентиляция во всех помещения лаборатории должна включаться до начала работы и выключаться после окончания рабочего дня.

199. Светильники, установленные внутри вытяжного шкафа, должны иметь взрывозащищенное исполнение. Проводка к светильникам внутри вытяжного шкафа должна отвечать требованиям, предъявляемым к проводам для взрывоопасных помещений класса В-1 и быть защищенной от действия химических веществ.

200. Рабочие столы и вытяжные шкафы, предназначенные для работы с пожаро- и взрывоопасными веществами, должны быть покрыты несгораемыми материалами, иметь бортики, чтобы разлитая жидкость, вещество не выходили за пределы шкафа, стола.

201. В случае разлива огнеопасных жидкостей, а также при утечках горючих газов необходимо немедленно потушить все горелки и удалить разлитые жидкости.

202. Легковоспламеняющиеся жидкости, требующие перед анализом нагрева, должны быть предварительно обезвожены во избежание вспенивания и разбрызгивания.

203. Кипячение и нагрев легковоспламеняющихся жидкостей в лаборатории допускается только в водяной бане или на электрической плитке закрытого типа с применением обратного холодильника. Запрещается нагревать на открытом огне горелки, а также на открытых электрических плитках.

204. На столах во время перегонки или нагрева продуктов (газом, электрическим током) хранение и переливание, а также загрузка аппаратуры горючими веществами не допускаются.

205. Нагрев и возгонку необходимо проводить под постоянным наблюдением исполнителя работ.

206. В случае внезапного прекращения подачи воды на охлаждение приборов и аппаратов, горелки должны быть немедленно потушены, а электрический ток выключен.

207. Хранение в лабораториях веществ и материалов должно производиться строго по ассортименту. Не допускается совместное хранение веществ, химическое взаимодействие которых может вызвать пожар или взрыв.

208. В помещении, здании лаборатории разрешается хранить запас легковоспламеняющихся и горючих жидкостей и газов, не превышающий суточной потребности в них. Хранение запаса легковоспламеняющихся и горючих жидкостей разрешается в специальном помещении.

209. Хранить жидкий воздух и кислород в одном помещении с горючими веществами запрещается. Жидкий воздух, кислород и другие газы доставляют и хранят в лаборатории в специальных сосудах, в местах, исключающих их повреждение и утечку.

210. Баллоны со сжатыми, сжиженными горючими газами независимо от величины баллонов необходимо устанавливать вне здания лаборатории в металлических шкафах.

211. В помещении лаборатории разрешается использовать только баллоны с инертными газами.

212. Баллоны должны быть установлены в специальных стойках, с предохранительными колпаками. Запрещается работать с неисправными баллонами.

213. В помещении лаборатории запрещается производить любой ремонт арматуры баллонов со сжатыми и сжиженными газами.

214. Запрещается работать с жидким и сжатым воздухом, кислородом, горючими газами в помещениях, где имеются горящие горелки, включенные электроприборы, искрящее оборудование и другие источники воспламенения.

215. Проверку газовых кранов и вентилей необходимо проводить ежесменно.

216. Вещества, необходимые для мойки посуды должны храниться в специальных емкостях с закрытыми крышками.

217. В помещении лаборатории запрещается:

1) использовать бензин, керосин и другие горючие вещества для мытья полов, мебели, стен;

2) хранить в открытом виде пропитанные легковоспламеняющимися веществами;

3) обтирочные и другие материалы (тряпки, полотенца, одежду) более одной смены (рабочего дня);

4) сушить что-либо на трубопроводах и приборах отопления;

5) работать с нефтепродуктами над трубами парового отопления;

6) оставлять неубранными разлитые нефтепродукты;

7) производить уборку разлитого продукта при горящих горелках.

218. По окончании работы в лаборатории лицо, ответственное за противопожарное состояние помещения, или по его поручению уходящий последним работник должны проверить:

1) закрытие газовых и водяных кранов и общего вентиля ввода газа в лабораторию;

2) выключение горелок, огневых и электронагревательных приборов;

3) выключение в помещениях освещения и вентиляции.

Кроме этого, ответственному за противопожарное состояние помещения необходимо заполнить журнал осмотра складов, лабораторий и других помещений перед их закрытием по окончании работы (Приложение 2 к настоящим Правилам).

219. Помещения лаборатории должны быть обеспечены средствами пожаротушения в соответствии с нормами.

220. Монтаж и эксплуатация установок контроля и автоматизации должны отвечать требованиям действующего законодательства.

221. Производственные установки следует обеспечивать необходимыми системами контроля, автоматической защиты и регулирования пожароопасных параметров (температуры, давления, уровня жидкости, загазованности).

222. Все регулирующие органы автоматики (клапаны, задвижки, заслонки) оснащаются местными или дистанционными указателями степени открытия и закрытия, а также дублером ручного управления.

223. Приборы и аппаратуру автоматического контроля и регулирования следует размещать в отдельных (изолированных) от производственных процессов помещениях.

224. Во взрывоопасных помещения и наружных взрывоопасных установках допускается применение приборов автоматики, содержащих электрические цепи, только в том случае, если они имеют маркировку взрывозащиты, соответствующую категории и группе взрывоопасных смесей.

225. Местные щиты автоматики должны быть шкафного типа, выполненные соответственно классу пожарной опасности помещения. Шкафы необходимо запирать на замок, а ключи хранить у работников службы автоматики и в диспетчерской.

226. Оборудование лаборатории следует устанавливать так, чтобы оно не препятствовало эвакуации людей. Ширина минимально допустимых проходов между оборудованием должна быть не менее 1,0 м.

227. Рабочие поверхности столов, стеллажей, вытяжных шкафов, предназначенных для работы с пожаро-, взрывоопасными жидкостями и веществами, должны иметь несгораемое покрытие и бортики высотой не менее 10 мм по периметру столов, стеллажей для предотвращения пролива жидкости.

Глава 16. Содержание установок пожарной сигнализации
и пожаротушения, систем противодымной защиты, оповещения
людей о пожаре и управления эвакуацией

228. Регламентные работы по техническому обслуживанию и планово-предупредительному ремонту (далее - ТО и ППP) автоматических установок пожарной сигнализации и пожаротушения, систем противодымной защиты, оповещения людей о пожаре и управления эвакуацией должны осуществляться в соответствии с годовым планом-графиком, составляемым с учетом технической документации заводов-изготовителей и сроками проведения ремонтных работ. Техническое обслуживание и планово-предупредительный ремонт должен выполняться специально обученным обслуживающим персоналом или специализированной организацией, имеющей лицензию, по договору.

В период выполнения работ по техническому обслуживанию или ремонту, связанных с отключением установки (отдельных линий, извещателей), руководитель организации должен принять необходимые меры по защите от пожаров зданий, сооружений, помещений, технологического оборудования.

229. В помещении диспетчерского пункта (пожарного поста) должна быть вывешена инструкция о порядке действий оперативного (дежурного) персонала при получении сигналов о пожаре и неисправности установок (систем) пожарной автоматики. Диспетчерский пункт (пожарный пост) должен быть обеспечен телефонной связью и исправными электрическими фонарями (не менее 3 штук).

230. Установки пожарной автоматики должны находиться в исправном состоянии и постоянной готовности, соответствовать проектной документации.

Перевод установок с автоматического пуска на ручной не допускается, за исключением случаев, оговоренных в нормах и правилах.

231. Баллоны и емкости установок пожаротушения, масса огнетушащего вещества и давление в которых ниже расчетных значений на 10% и более, подлежат дозарядке или перезарядке.

232. Оросители спринклерных (дренчерных) установок в местах, где имеется oпаcнocть механического повреждения, должны быть защищены надежными ограждениями, не влияющими на распространение тепла и не изменяющими карту орошения.

Устанавливать взамен вскрывшихся и неисправных оросителей пробки и заглушки не допускается.

233. Станция пожаротушения должна быть обеспечена схемой обвязки и инструкцией по управлению установкой при пожаре.

У каждого узла управления должна быть вывешена табличка с указанием защищаемых помещений, типа и количества оросителей в секции установки. Задвижки и краны должны быть пронумерованы в соответствии со схемой обвязки.

234. Системы оповещения о пожаре должны обеспечивать в соответствии с планами эвакуации передачу сигналов оповещения одновременно по всему зданию (сооружению) или выборочно в отдельные его части (этажи, секции).

В лечебных и детских дошкольных учреждениях, а также спальных корпусах школ-интернатов оповещается только обслуживающий персонал. Порядок использования систем оповещения должен быть определен в инструкциях по их эксплуатации и в планах эвакуации с указанием лиц, работающих с этими системами.

235. В зданиях, где не требуются технические средства оповещения людей о пожаре, руководитель объекта должен определить порядок оповещения людей о пожаре и назначить ответственных за это лиц.

236. Оповещатели (громкоговорители) должны быть без регулятора громкости и подключены к сети без разъемных устройств.

Для обеспечения надежности передачи текстов оповещения и управления эвакуацией допускается использовать внутренние радиотрансляционные сети и другие сети вещания, имеющиеся на объекте.

Глава 17. Содержание пожарной техники

237. Пожарные автомобили следует содержать в пожарных депо или специально предназначенных для этих целей выделенных боксах, которые должны иметь отопление, электроснабжение, телефонную связь, твердое покрытие полов, утепленные ворота, другие устройства и оборудование, необходимые для обеспечения нормальных и безопасных условий работы личного состава государственной противопожарной службы.

Не допускается снимать с пожарных автомобилей пожарно-техническое вооружение и использовать пожарную технику не по назначению.

238. Пожарные автомобили и мотопомпы, приспособленная и переоборудованная техника для тушения пожаров должны быть укомплектованы пожарно-техническим вооружением, заправлены топливом, огнетушащими веществами и находиться в исправном состоянии. Порядок привлечения техники для тушения пожаров определяется расписанием выезда и планом привлечения сил и средств для тушения пожаров, утвержденным администрацией района.

239. 3а каждой пожарной мотопомпой, приспособленной (переоборудованной) для целей пожаротушения техникой, должен быть закреплен моторист (водитель), прошедший специальную подготовку. В организации должен быть отработан порядок доставки пожарных мотопомп к месту пожара.

Глава 18. Меры пожарной безопасности при производстве
строительно-монтажных работ

240. При строительстве зданий высотой три этажа и более лестницы следует монтировать одновременно с устройством лестничной клетки.

Применять в лестничных клетках деревянные стремянки разрешается в зданиях не выше двух этажей. Допускается на период строительства для защиты от повреждений покрывать несгораемые ступени горючими материалами.

241. Наружные пожарные лестницы, стояки, сухотрубы и ограждения на кровлях строящихся зданий, требуемые строительными нормами, следует устанавливать сразу после монтажа несущих конструкций.

Леса и подмостки устанавливают в соответствии с действующими нормативными техническими документами и требованиями пожарной безопасности, предъявляемыми к путям эвакуации. Лес и опалубка, выполненные из древесины, должны быть обработаны огнезащитным составом.

242. При строительстве зданий высотой три этажа и более следует применять, как правило, инвентарные металлические леса.

Строительные леса на каждые 40 м их периметра необходимо оборудовать одной лестницей или стремянкой, но не менее чем двумя лестницами (стремянками) на все здание.

Конструкции лесов закрывать (утеплять) сгораемыми материалами запрещается.

243. Для эвакуации людей с высотных зданий и сооружений необходимо устраивать не менее двух лестниц из несгораемых материалов на весь период строительства.

244. Опалубку из сгораемых и трудносгораемых материалов допускается устраивать одновременно не более чем на три этажа. После достижения необходимой прочности бетона деревянная опалубка и леса должны быть удалены из здания. При необходимости устройства сгораемой опалубки и строительных лесов более чем на три этажа следует предусмотреть дополнительные противопожарные мероприятия (прокладка временных противопожарных водопроводов с установкой пожарных кранов на этажах).

245. Производство работ внутри зданий и сооружений с применением горючих веществ и материалов одновременно с другими строительно-монтажными работами, связанными с применением открытого огня не допускается.

246. Работы по защите металлоконструкций с целью повышения предела их огнестойкости, выполняют одновременно с возведением здания.

247. При наличии горючих материалов в зданиях необходимо принять меры по предотвращению распространения пожара через проемы в стенах и перекрытиях (герметизация стыков внутренних, наружных стен и междуэтажных перекрытий, уплотнение в местах прохода инженерных коммуникаций с обеспечением требуемых пределов огнестойкости).

Заполнять проемы в зданиях и сооружениях при временном их утеплении следует негорючими или трудносгораемыми материалами.

248. Временные сооружения (тепляки) для устройства полов и производства других работ должны быть выполнены из несгораемых и трудносгораемых материалов.

249. В строящихся зданиях подпольное пространство в перекрытии до настилки полов следует очистить от горючего мусора (стружки, щепы, опилок).

250. При строительстве зданий с незащищенными несущими конструкциями и ограждающими конструкциями из металлических или асбестоцементных листов со сгораемыми или трудносгораемыми утеплителями в проекте производства работы должны быть предусмотрены мероприятия по пожарной безопасности на всех этапах строительства.

251. Работы, связанные с монтажом конструкций с горючими утеплителями или применением горючих утеплителей, ведут по нарядам-допускам, выдаваемым исполнителям работ и подписанным лицом, ответственным за противопожарное состояние строительства.

В наряде-допуске должны быть указаны место, технологическая последовательность, способы производства, конкретные противопожарные мероприятия, ответственные лица и срок его действия.

На местах производства работ вывешивают надписи "Огнеопасно-легкосгораемый утеплитель".

252. Укладку сгораемого утеплителя и устройство гидроизоляционного ковра на покрытии, выполнение стяжки из цементно-песчаного раствора, укладку защитного гравийного слоя, монтаж ограждающих конструкций с применением сгораемых утеплителей следует производить участками площадью не более 500 м ²и трудносгораемых утеплителей не более 1000 м ².

При использовании сгораемых утеплителей по железобетонным плитам не менее 30 мм в покрытиях производственных зданий необходимо выполнить стяжку из цементно-песчаного раствора, стыки между железобетонными плитами должны быть тщательно замоноличены. Сгораемый утеплитель в покрытии зданий больших площадей через 50 м (при протяженности корпуса 80 м и более) по длине следует разделять противопожарными поясами шириной не менее 6 м, выполненными из керамзитового гравия или других негорючих материалов.

253. На месте производства работ количество утеплителя и кровельных рулонных материалов не должно превышать сменной потребности.

254. Сгораемый и трудносгораемый утеплитель хранят вне строящегося здания в отдельно стоящем сооружении или на специальной площадке на расстоянии не менее 18 м от строящихся и временных зданий, сооружений и складов. По окончании рабочей смены запрещается оставлять неиспользованный сгораемый утеплитель, кровельные рулонные материалы, несмонтированные панели с такими утеплителями внутри или на покрытиях зданий, а также в противопожарных разрывах.

255. Строительно-монтажные работы в зданиях холодильников и аналогичных сооружениях необходимо вести последовательно по отсекам с обеспечением пожарной безопасности.

После устройства теплоизоляции в отсеке необходимо убирать ее остатки и немедленно нанести покрывные слои огнезащиты. Площадь незащищенной в процессе производства работ теплоизоляции должна быть не более 500 м ²при сгораемой теплоизоляции и 1000 м ²при трудносгораемой.

256. При устройстве противопожарных поясов, зон в холодильных камерах следует обеспечить плотное примыкание утеплителя к ограждающим конструкциям из негорючих материалов.

В противопожарных поясах, зонах не разрешается оставлять незаделанными отверстия. К устройству теплоизоляции последующего отсека допускается приступать только после проверки и приемки противопожарных поясов предыдущих зон.

257. При повреждении металлических обшивок панелей со сгораемыми или трудносгораемыми утеплителями принимают незамедлительные меры к их ремонту и восстановлению с помощью механических соединений (болтовых и других).

258. До начала монтажа панелей с полимерными утеплителями, укладки полимерных утеплителей на покрытие, производства работ по устройству кровель должны быть выполнены все требуемые выходы на покрытие зданий (из лестничных клеток, по наружным лестницам), его ограждение. Для сообщения о пожаре у выходов на покрытие необходимо устанавливать телефон или другие средства связи.

259. При производстве кровельных работ с площадью покрытия 1000 м ²и более с применением сгораемого или трудносгораемого утеплителя на кровле для целей пожаротушения должен быть предусмотрен временный противопожарный водопровод. Расстояние между пожарными кранами принимают из условия подачи в любую точку кровли не менее двух струй с расходом по 5 л/с каждая.

260. Во время работ, связанных с устройством гидро- и пароизоляции на кровле, монтаж панелей со сгораемыми и трудносгораемыми утеплителями запрещается выполнять электросварочные и другие огневые работы.

Работы, связанные с открытым огнем, следует проводить до начала применения горючих и трудносгораемых материалов.

261. Не допускается заливка битумной мастикой ребер профилированного настила при наклейке пароизоляционного слоя и образование утолщения слоев мастики с отступлением от проекта.

262. Агрегаты для наплавления рулонных материалов с утолщенным слоем допускается использовать при устройстве кровель только по железобетонным плитам и покрытиям с применением негорючего утеплителя.

Заправку топливом агрегатов на кровле осуществляют в специальном месте, обеспеченном двумя огнетушителями и ящиком с песком, хранить на кровле топливо для заправки агрегатов и пустую тару из-под топлива не допускается.

263. Для искусственного прогрева бетона разрешается применять пар, воздух и электрический ток. При этом необходимо соблюдать следующие условия:

1) для теплозащиты бетона разрешается применять трудногорючие и негорючие материалы, а также увлажненные или обработанные известковым раствором опилки;

2) для устройства тепляков применять несгораемые или трудносгораемые утеплители;

3) прогреваемые электротоком участки должны находиться под постоянным наблюдением квалифицированных электриков.

Для питания в зоне электронагрева применяют кабели марки "КРПТ" или изолированные провода марки "ПРГ-500" (с дополнительной защитой резиновым шлангом). Запрещается прокладывать провода непосредственно по грунту.

В пределах зоны прогрева необходимо вывесить плакаты с предупредительными надписями ("Опасно!", "Под напряжением!").

264. Запрещается применять горючие материалы в качестве защиты неизолированных токоведущих частей, нагревательных элементов, спиралей и других электронагревательных установок по электропрогреву бетона. Неизолированные токоведущие части (нагревательные элементы, спирали, электроды) должны быть защищены от попадания на них посторонних предметов металлическими кожухами или ограждениями из несгораемых материалов.

Отключение устройства сети электропрогрева следует устанавливать в доступных местах.

Глава 19. Требования пожарной безопасности по
совместному хранению веществ и материалов

1. Общие положения

265. Настоящие требования предназначаются для всех организаций и объектов гражданской авиации, имеющих склады или базы для хранения веществ и материалов и не распространяются на взрывчатку и радиоактивные вещества и материалы, которые должны храниться и перевозиться по специальным правилам.

266. Возможность совместного хранения веществ и материалов определяется на основании количественного учета показателей пожарной опасности, токсичности, химической активности, а также однородности средств пожаротушения.

267. В зависимости от сочетания свойств, перечисленных в пункте 266 настоящих Правил, вещества и материалы могут быть совместимыми или несовместимыми друг с другом при хранении.

268. Несовместимыми называются такие вещества и материалы, которые при хранении совместно (без учета защитных свойств тары или упаковки):

1) увеличивают пожарную опасность каждого из рассматриваемых материалов и веществ в отдельности;

2) вызывают дополнительные трудности при тушении пожара;

3) усугубляют экологическую обстановку при пожаре (по сравнению с пожаром отдельных веществ и материалов, взятых в соответствующем количестве);

4) вступают в реакцию взаимодействия друг с другом с образованием опасных веществ.

269. По потенциальной опасности вызывать пожар, усиливать опасные факторы пожара, отравлять среду обитания (воздух, воду, почву, флору, фауну), воздействовать на человека через кожу, слизистые оболочки дыхательных путей путем непосредственного контакта или на расстоянии как при нормальных условиях, так и при пожаре, вещества и материалы делятся на разряды:

1) безопасные;

2) малоопасные;

3) опасные;

4) особоопасные.

В зависимости от разряда вещества и материала назначаются условия его хранения (пункты 270-274 настоящих Правил).

270. К безопасным относят негорючие вещества и материалы в негорючей упаковке, которые в условиях пожара не выделяют опасных (горючих, ядовитых, едких) продуктов разложения или окисления, не образуют взрывчатых или пожароопасных, ядовитых, едких, экзометрических смесей с другими веществами.

Безопасные вещества и материалы следует хранить в помещениях или на площадках любого типа (если это не противоречит техническим условиям на вещество).

271. К малоопасным относят такие горючие и трудногорючие вещества и материалы, которые не относятся к безопасным и на которые не отнесены к безопасным в соответствии с пунктом 270 настоящих Правил, и на которые не распространяются требования действующих нормативных технических документов.

Малоопасные вещества разделяются на следующие группы:

1) жидкие вещества с температурой вспышки более 90 ^оС;

2) твердые вещества и материалы, воспламеняющиеся от действия газовой горелки в течение 120 с и более;

3) вещества и материалы, которые в условиях специальных испытаний способны самонагреваться до температуры ниже 150 ^оС за время более 24 ч при температуре окружающей среды 140 ^оС;

4) вещества и материалы, которые при взаимодействии с водой выделяют воспламеняющиеся газы с интенсивностью менее 0,5 дм3/кг ^-1ч ^-1;

5) вещества и материалы ядовитые со среднесмертельной дозой более 2000 мг/кг ^-1(если они твердые) или со среднесмертельной дозой при нанесении на кожу более 2500 мг/кг ^-1, или среднесмертельной дозой при вдыхании более 20 мг/дм ^-1;

6) вещества и материалы слабые едкие и (или) коррозионные со следующими показателями: время контакта, в течение которого возникает видный невроз кожной ткани животных (белых крыс) более 24 ч скорость коррозии стальной (СТ-3) или алюминиевой (АБ) поверхности менее 1 мм в год.

272. К малоопасным относятся также негорючие вещества и материалы по пункту 271 настоящих Правил в горючей упаковке.

Малоопасные вещества и материалы допускается хранить в помещениях всех степеней огнестойкости (кроме V степени).

273. К опасным относятся горючие и негорючие вещества и материалы, обладающие свойствами, проявление которых может привести к взрыву, пожару, гибели, травмированию, отравлению, облучению, заболеванию людей и животных, повреждению сооружений, транспортных средств. Опасные свойства могут проявляться как при нормальных условиях, так и при аварийных, как у веществ в чистом виде, так и при их взаимодействии с веществами и материалами других категорий согласно нормативным техническим документам.

Опасные вещества и материалы необходимо хранить в складах I и II степени огнестойкости.

274. К особоопасным относятся также опасные вещества и материалы, которые несовместимы с веществами и материалами одной с ними категории по ГОСТ 19433.

Особоопасные вещества и материалы необходимо хранить в складах I и II степени огнестойкости преимущественно в отдельно стоящих зданиях.

Параграф 2. Условия совместного хранения веществ и

материалов

275. Вещества и материалы, относящиеся к разряду особоопасных, при хранении необходимо располагать так, как указано в приложении 12 к настоящим Правилам.

276. Вещества и материалы, относящиеся к разряду опасных, при хранении необходимо располагать так, как указано в приложении 13 к настоящим Правилам.

277. В порядке исключения допускается хранение особоопасных и опасных веществ и материалов в одном складе. При этом их необходимо располагать так, как указано в приложении 14 к настоящим Правилам.

278. В одном помещении склада запрещается хранить вещества и материалы, имеющие неоднородные средства пожаротушения.

Глава 20. Перевозка пожаровзрывоопасных веществ и
материалов

279. Опасные грузы должны предъявляться грузоотправителями к перевозке в таре и упаковке, предусмотренными стандартами и техническими условиями на данную продукцию. V020002011

Тара и упаковка должны быть прочными, исправными, полностью предотвращать утечку и рассыпание груза, обеспечивать его сохранность и безопасность перевозки. Материалы, из которых изготовлены тара и упаковка, должны быть инертными по отношению к содержимому.

280. Автоцистерны, перевозящие легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, должны быть оборудованы надежным заземлением, первичными средствами и промаркированы в соответствии со степенью опасности груза, а выхлопные трубы должны быть оборудованы исправными искрогасителями.

281. Взрывопожароопасные грузы, которые выделяют легковоспламеняющиеся, ядовитые, едкие, коррозионные пары или газы, становятся взрывчатыми при высыхании, могут опасно взаимодействовать с воздухом и влагой, а также грузы, обладающие окисляющими свойствами, должны быть упакованы герметично.

282. Опасные грузы в стеклянной таре должны быть упакованы в прочные ящики или обрешетки (деревянные, пластмассовые, металлические) с заполнением свободного пространства соответствующими негорючими прокладочными и впитывающими материалами.

Опасные грузы в металлических или пластмассовых банках, бидонах и канистрах должны быть дополнительно упакованы в деревянные ящики или обрешетки. Стенки ящиков и обрешеток должны быть выше закупоренных бутылей и банок на 0,32 м. При перевозке мелкими отправками опасные грузы в стеклянной таре должны быть упакованы в плотные деревянные ящики с крылышками.

283. Твердые сыпучие опасные грузы в мешках, если такая упаковка предусмотрена стандартами или техническими условиями на продукцию, должны перевозиться контейнерными отправками. При перевозке таких грузов мелкими отправками они должны быть дополнительно упакованы в жесткую транспортную тару (металлические или фанерные барабаны).

284. При предъявлении к перевозке жидких опасных грузов тара должна наполняться до нормы, установленной стандартами или техническими условиями на данную продукцию. Не допускается погрузка в один контейнер опасных грузов разных групп, а также некоторых опасных грузов, входящих в одну группу, не разрешенных к совместной перевозке.

285. При погрузке тары с кислотами, ее ставят в противоположную сторону от тары с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями. Вся тара должна плотно устанавливаться одна к другой и прочно крепиться. Легковоспламеняющиеся и горючие жидкости должны предъявляться к перевозке в стандартных герметичных и опломбированных бочках.

286. Баллоны с горючими и ядовитыми газами грузятся в горизонтальном положении предохранительными колпаками в одну сторону. В вертикальном положении баллоны с газами можно грузить лишь при наличии на всех баллонах защитных колец и при условии плотной загрузки, исключающей возможность перемещения или падения баллонов. Дверные проемы должны быть ограждены досками толщиной не менее 10 мм с целью исключения навала груза на двери.

Перевозки изопропилнитрата и самина как в загруженном, так и порожнем состоянии должны следовать в сопровождении бригады специалистов грузоотправителя (грузополучателя).

287. При перевозке взрывопожароопасных веществ на транспортном средстве, а также на каждом грузовом месте, содержащем эти вещества, должны быть знаки безопасности.

Транспортировка больших партий взрывопожароопасных веществ по территории населенного пункта на автотранспорте должна производиться в соответствии с требованиями безопасности и только в ночное время суток.

288. При перевозке взрывопожароопасных веществ запрещается:

1) транспортировать цистерны с легковоспламеняющимися жидкостями и по населенному пункту в дневное время суток;

2) допускать толчки, резкие торможения;

3) транспортировать баллоны с горючими газами без предохранительных башмаков;

4) оставлять транспортное средство без присмотра.

289. Взрывопожароопасные и пожароопасные грузы в контейнерах и кузовах автомобилей следует надежно закреплять с целью исключения их перемещения при движении и при обнаружении повреждения тары, рассыпанных или разлитых веществ следует немедленно удалить поврежденную тару, очистить пол и убрать рассыпанные или разлитые взрывопожароопасные и пожароопасные вещества.

Раздел 3
Требования пожарной безопасности при техническом
обслуживании воздушных судов
Глава 21. Содержание мест стоянок воздушных судов,
технологического оборудования и средств механизации

290. Места стоянок воздушных судов должны быть расположены на расстоянии не менее 100 м от складов горюче-смазочных материалов, центрально-заправочных станций, стоянок топливозаправщиков; 50 м от производственных зданий и сооружений, за исключением ангаров, где воздушные суда могут устанавливаться не ближе 25 м от ангара, а также должны быть оборудованы средствами связи. Территория вокруг мест стоянок воздушных судов (в радиусе не менее 50 м) должна постоянно содержаться в чистоте, очищенной от сухой травы, мусора и горючих материалов. Для слива отстоя топлива и отработанного масла должны устанавливаться специальные емкости, а для сбора использованных обтирочных материалов (ветоши) - металлические ящики с плотно закрывающимися крышками.

Обтирочные материалы, отстой и отработанные масла по окончании смены должны убираться.

291. Порядок размещения воздушных судов на стоянках, а также минимальные безопасные расстояния между ними устанавливаются действующим законодательством Республики Казахстан.

Места размещения технологического оборудования, средств механизации, связи и пожаротушения, емкостей для слива отстоя топлива и отработанного масла, ящиков для сбора использованных обтирочных материалов, а также места для курения определяются требованиями настоящих Правил и других нормативных правовых актов Республики Казахстан. При этом места для курения, установки емкостей под слив отстоя топлива и отработанного масла, а также места для сбора использованных обтирочных материалов должны оборудоваться на расстоянии не менее 25 м от стоянок воздушных судов и обозначаться на местности указателями (табличками, знаками безопасности).

292. Воздушные суда, на которых не производится техническое обслуживание, должны быть обесточены и заземлены, а входные двери и грузовые люки закрыты на замки.

293. Места стоянок воздушных судов, в том числе и на грунтовых аэродромах, должны быть оборудованы стационарными заземляющими устройствами для защиты от статического электричества. Величина сопротивления заземлителя допускается до 100 Ом.

При объединении заземляющих устройств для защиты от статического электричества с заземляющими контурами для электрооборудования и вторичных проявлений молнии, величина сопротивления заземлителя не должна быть более той, которая требуется для защиты от этих явлений. Техническая эксплуатация заземляющих устройств воздушного судна должна осуществляться в соответствии с требованиями действующего законодательства. Контактные гнезда заземляющих устройств мест стоянок воздушных судов должны обозначаться в виде круга красного цвета диаметром 0,3 м с обводкой его кольцом белого цвета шириной 0,1 м и постоянно содержаться очищенными от земли, снега и льда.

294. Воздушные суда, находящиеся на стоянках, в том числе в ангарах авиационной технической базы и в самолетно-ремонтных корпусах, должны быть постоянно заземлены. В комплекте технологического оборудования мест стоянок воздушных судов должны быть переносные заземляющие тросы, оборудованные штырем на одном конце и зажимом на другом, для заземления воздушных судов, не имеющих стационарных заземляющих тросов. Соединение штырей и зажимов с тросами должно быть сварным или посредством лайки. Применение болтовых соединений не допускается.

295. На местах стоянок воздушных судов запрещается:

1) проливать на покрытие (землю) топливо, масло, гидросмесь и другие легковоспламеняющиеся и горючие жидкости. В случае разлива последние должны немедленно посыпаться песком и убираться;

2) курить вне мест, специально отведенных для этих целей;

3) оставлять без надзора работающие средства механизации и технологическое оборудование, а также воздушные судна с подключенными аэродромными источниками электропитания;

4) запускать двигатели или производить другие работы без первичных средств пожаротушения.

Глава 22. Техническое обслуживание планера,
двигателей, систем и спецоборудования

296. Все работы, выполняемые на воздушных судах, с использованием горючих и пожароопасных веществ (заправка, промывка и испытание топливной, масляной, кислородной и гидравлической систем; промывка двигателей; работы с применением органических растворителей, клеев, герметиков) должны производиться под руководством лица, ответственного за обеспечение пожарной безопасности этих работ.

297. В зонах, где ведутся работы с использованием горючих веществ производить параллельно другие работы не разрешается. Воздушное судно на этот период должно быть обесточено. При техническом обслуживании воздушного судна в ангарах они должны, как правило, защищаться установкой пожаротушения. Устройство установки пожаротушения должно осуществляться в соответствии с Рекомендациями по проектированию установок пожаротушения самолетов в современных ангарах.

298. Перед началом работ на воздушном судне с использованием горючих веществ необходимо:

1) обесточить воздушные суда;

2) подключить воздушное судно к заземляющему контуру, убедиться в надежности контакта заземлительного штыря с контуром, присоединить к воздушному судну буксировочное водило;

3) открыть воздушное судно, имеющиеся на воздушном судне двери, форточки и люки для проветривания и в целях экстренной эвакуации людей в случае возникновения пожара;

4) установить в зоне работ передвижные приточно-вытяжные вентиляционные установки во взрывозащищенном исполнении;

5) установить на рабочем месте средства пожаротушения, предварительно убедившись в их исправности.

Горючие вещества, необходимые для работ на воздушном судне, должны доставляться на рабочие места в готовом виде, в ограниченных, обусловленных технологией количествах, в специальных установках, емкостях или таре. Тара для горючих веществ должна изготовляться из материалов, не образующих искр, конструктивное исполнение тары должно препятствовать проливанию жидкостей.

Приготовление или разбавление горючих веществ растворителями на рабочих местах не разрешается.

299. На время обеденного перерыва, по окончании рабочей смены или завершении работ горючие вещества и пожароопасные материалы (обтирочные салфетки, ветошь, тампоны) должны убираться в специально отведенные для этого места вне воздушного судна.

300. Ручной инструмент, применяемый при выполнении работ с использованием горючих веществ, во взрывоопасной зоне, а также на топливной, гидравлической и кислородной системах, должен быть изготовлен из материалов, не образующих искр. Инструмент, применяемый для обслуживания кислородных систем, должен быть чистым, обезжиренным и не должен использоваться для других работ.

301. Переносные светильники и электроинструмент, применяемые для работ непосредственно на воздушном судне, должны питаться от электросети постоянного тока напряжением не выше 24 В и переменного тока не выше 12 В. Применять автотрансформаторы в воздушных судах для этих целей запрещается.

Подключение переносных светильников и электроинструмента к электросети должно производиться вне воздушного судна. Для работы во взрывоопасной зоне, на топливной, гидравлической и кислородной системах переносные светильники должны быть только взрывобезопасного исполнения. Использовать электроинструмент во взрывоопасных зонах запрещается.

Переносные светильники должны иметь защитную сетку, крюк для подвески, шланговый провод достаточной длины с исправной изоляцией. Провод, питающий лампу или электроинструмент, не должен касаться влажных или горячих поверхностей. При обнаружении неисправности светильника, электроинструмента или провода работу необходимо немедленно прекратить, а электросеть неисправных потребителей обесточить.

Исправность переносных светильников и электроинструмента должна проверяться не реже одного раза в месяц, а также перед выдачей для работы.

302. Огневые работы на воздушном судне не разрешаются. При необходимости проведения сварочных работ, детали или узлы должны сниматься с воздушного судна, и их сварку следует проводить в специальных помещениях. В исключительных случаях допускается производить сварку трещин узлов и деталей снаружи воздушного судна при соблюдении следующих дополнительных требований:

1) сварочные работы должны производиться с письменного разрешения начальника авиационной технической базы (инженерно-авиационной службы) (далее - АТБ (ИАС) и под личным наблюдением начальника цеха (смены);

2) место проведения работ должно быть обеспечено первичными средствами пожаротушения;

3) стоянка самолета, на котором производятся работы, должна быть удалена от ангара авиационной технической базы (инженерно-авиационной службы) и других зданий и сооружений аэропорта на расстояние не менее 50 м и оборудована средствами связи для вызова противопожарной службы организации гражданской авиации.

303. При демонтаже и промывке двигателей, топливной, масляной или гидравлической систем под места разъемов должны быть установлены противни (поддоны) для сбора вытекающей жидкости, а также экраны для защиты от брызг и облива других частей воздушного судна. Стекающие из систем жидкости должны систематически удаляться по мере накопления и обязательно при перерыве на обед, по окончании смены или завершении работ.

Пролитые на землю жидкости должны убираться немедленно (засыпать залитые места чистым сухим песком, после чего песок убрать).

304. Все работы, связанные с промывкой отдельных съемных узлов и агрегатов пожароопасными органическими растворителями, должны проводиться в специальном помещении, оборудованном для этих целей, или вне помещений, но не ближе 25 м от воздушного судна.

305. Промывка двигателей, как правило, должна производиться пожаробезопасными техническими моющими средствами. При промывке двигателей с применением пожароопасных органических растворителей необходимо вводить в них антистатические присадки. После промывки двигатель в течение 15 мин следует проветривать, а затем продувать сжатым воздухом.

306. При замене двигателя или воздушного винта необходимо отключить электропитание, обеспечивающее запуск двигателя, снять аккумуляторы, заизолировать отключенные провода, поставить заглушки на штепсельные разъемы и трубопроводы.

307. При ремонте, промывке, испытании на герметичность или тарировке топливной системы, все потребители электроэнергии на воздушном судне, кроме обслуживающих тарировку, должны быть отключены. Проведение других работ на воздушном судне в это время не разрешается. При проверке на герметичность топливной системы рычаги управления двигателями должны находиться в положении "Стоп", а электромагнитные клапаны на двигателях обесточены. При обнаружении течи, давление в топливной системе должно быть снижено, а следы топлива удалены. Для работы внутри топливных баков допускаются специально подготовленные лица, прошедшие внеплановый противопожарный инструктаж.

Лицам, работающим внутри топливных баков, запрещается иметь при себе зажигалки, спички, горючие вещества, а также пользоваться инструментом и обувью, способными вызвать искрообразование. Перед работой необходимо слить топливо из бака, удалить остатки топлива эжекторным пылесосом (последний должен быть с резиновым шлангом без металлического наконечника) и продуть сжатым воздухом. Для освещения внутри топливных баков должны применяться переносные светильники только взрывозащищенного исполнения, отвечающие требованиям пункта 301 настоящих Правил.

308. Заправка, обслуживание, ремонт и испытание кислородных систем воздушного судна должны производиться на площадке, очищенной от следов топлива и масел. Кислород при соединении с жиросодержащими веществами взрывоопасен. При обслуживании и ремонте кислородных систем не допускается попадание жиров (масел, смазки) в систему, на ее соединения и инструмент ВС зарядные штуцера на соединительном шланге кислородной зарядной станции перед соединением с системой зарядки должны быть обезжирены и просушены. Обезжиривание производится чистыми хлопчатобумажными тампонами, смоченными спиртом. При обнаружении утечки кислорода из системы заправка кислородом должна быть прекращена, а кабина, салон и отсеки электрооборудования проветрены. После устранения дефектов кислородная система должна продуваться сухим азотом. Отогрев замерзшей кислородной аппаратуры разрешается производить воздухом, нагретым не выше 70 ^оС. При применении моторных подогревателей необходимо проверить исправность их калориферов.

309. При работе с кислородной системой запрещается:

1) производить на воздушном судне в это же время какие-либо другие работы;

2) пользоваться источниками воспламенения в радиусе менее 25 м от кислородного оборудования;

3) производить работы по разъему трубопроводов кислородной системы при наличии давления кислорода в системе;

4) допускать касание или крепление жгутов электропроводки с трубопроводами кислородной системы.

310. Заправка, промывка и испытание гидросистемы должны производиться на специальном гидростенде закрытым способом через бортовые штуцера заправки. Для выполнения работ необходимо использовать только специально предназначенные съемные элементы, приспособления и инструмент.

Во время заправки, промывки и испытания гидросистемы на воздушном судне не должно производиться никаких других работ. При обнаружении утечки подачу гидрожидкости следует немедленно прекратить. Подтягивать гайки, производить крепление или другие исправления системы в процессе ее заправки, промывки или слива запрещается.

311. При техническом обслуживании электрорадионавигационного оборудования необходимо выполнять следующие требования:

1) электропотребители, питающиеся от сети напряжением выше 12 В, должны быть заземлены;

2) при снятии аппаратуры электросеть воздушного судна должна быть обесточена, штепсельные разъемы закрыты технологическими заглушками, свободные концы проводов заизолированы;

3) системы электрорадионавигационного оборудования при испытании на воздушном судне должны быть оборудованы автоматами защиты электросети, отключающими напряжение при неисправности;

4) производить осмотр электрических устройств при обесточенной бортовой электросети; во избежание коротких замыканий соблюдать особую осторожность, если осмотр требуется выполнять под напряжением;

5) определять наличие напряжения в цепи только прибором, не допускать проверки "на искру".

При техническом обслуживании электрорадионавигационного оборудования запрещается:

1) применять предохранители и автоматы защиты, рассчитанные на больший ток, чем предусмотрено схемой;

2) выполнять монтажные и демонтажные работы на оборудовании, находящемся под напряжением;

3) закрывать оборудование предметами, ухудшающими теплоотдачу;

4) оставлять открытыми электрощитки распределительных устройств, распределительные коробки, клеммные панели аппаратуры, находящиеся под напряжением;

5) включать и выключать источники электроэнергии и проверять электрооборудование при заправке или сливе топлива, при тече топлива;

6) паять провода в отсеках, где расположены топливные баки, и в местах, где только что производились работы с применением горючих веществ;

7) устанавливать осветительные и сигнальные лампы, полупроводниковые диоды типов и мощностей, не предусмотренных для данной системы;

8) вскрывать и разбирать в условиях эксплуатации автоматы защиты сети, выключатели, переключатели и концевые выключатели для устранения неисправностей;

9) использовать изоляционные материалы, не предусмотренные технологией;

10) подсоединять провода к местам, не предусмотренным монтажной схемой;

11) подключать под один контактный болт более трех проводов, а также провода, значительно отличающиеся по сечению;

12) использовать аэродромные источники электроэнергии, напряжение (частота) которых не укладывается в пределы допусков;

13) подключать к воздушному судну аэродромные источники электропитания с неисправными разъемами или поврежденными кабелями.

Глава 23. Заправка воздушного судна топливом

312. Заправка воздушного судна топливом должна производиться в соответствии с действующими нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

313. Неисправный и необорудованный искрогасителями спецавтотранспорт (топливозаправщик, автомобильная топливная цистерна, заправочный агрегат) к работам по заправке воздушного судна не допускается.

314. При заправке воздушного судна топливом запрещается:

1) ударять по металлическим деталям спецтранспорта инструментом или предметами, способными вызвать искру;

2) производить какие-либо ремонтные работы при заправке воздушного судна;

3) оставлять в кабине управления или кабине водителя ветошь или чехлы со следами нефтепродуктов;

4) использовать для протирки оборудования технические салфетки или ветошь из шелка, вискозы, синтетических материалов;

5) передавать во время дежурства управление спецтранспортом другому лицу, оставлять его без надзора при наполнении на пункте налива, при заправке воздушного судна;

6) курить около топливозаправщика, автомобильной топливной цистерны, заправочного агрегата и в кабине водителя;

7) производить заправку воздушного судна с работающими силовыми установками.

315. Для безопасной заправки воздушного судна с помощью топливозаправщика необходимо:

1) установить топливозаправщик у заземленного воздушного судна так, чтобы противопожарный разрыв между топливозаправщиком и крайними точками воздушного судна был не менее 5 м;

2) у топливозаправщиков, имеющих автономный двигатель для работы насоса, выключить маршевый дизельный двигатель;

3) заземлить топливозаправщик к контактному устройству аэродромного заземлителя;

4) выравнить потенциалы между корпусами топливозаправщика и воздушного судна путем их соединения металлическим тросом;

5) обеспечить электрическое соединение наконечника нижней заправки с бортовым заправочным штуцером путем включения штыря троса наконечника в приемное гнездо бортового заправочного штуцера;

6) при верхней заправке воздушного судна обеспечить соединение раздаточного крана (пистолета) с корпусом воздушного судна путем включения штыря троса раздаточного крана в бортовое гнездо воздушного судна, если заправочная горловина воздушного судна не оборудована приемным бортовым гнездом, необходимо прикоснуться раздаточным краном к обшивке воздушного судна на расстоянии не ближе 1,5 м от заправочной горловины, после чего опустить его в горловину топливного бака;

7) по окончании заправки выполнить операции в порядке, строго обратном подключению.

316. При заправке воздушного судна по схеме "из топливозаправщика в топливозаправщик" необходимо заземлить оба топливозаправщика, обеспечить выравнивание потенциалов между воздушным судном и первым топливозаправщиком, а также между самими топливозаправщиками.

Противопожарный разрыв между топливозаправщиками должен быть не менее 5 м.

317. При использовании для заправки воздушного судна автопоезда, состоящего из одного тягача и двух цистерн, он должен быть оборудован тросом выравнивания потенциалов, надежно соединяющим корпуса и оборудование обеих цистерн в единую электрическую цепь. Для заземления автопоезда используется один трос.

318. Для безопасной заправки воздушного судна с помощью системы центральной заправочной станции и подвижного заправочного агрегата необходимо выполнить требования подпунктов 1), 3)-7) пункта 315 настоящих Правил. Кроме того, необходимо:

1) выравнить потенциалы между корпусом заправочного агрегата и гидрантной (присоединительной) колонкой путем соединения заправочного агрегата с колонкой металлическим тросом;

2) обеспечить электрическое соединение присоединительного гидрантного наконечника с гидрантной колонкой путем включения штыря троса наконечника в приемное гнездо гидрантной колонки.

319. Для безопасной заправки воздушного судна с помощью стационарных заправочных агрегатов систем центральной заправочной станции необходимо выполнить требования подпунктов 4)-7) пункта 315 настоящих Правил. Стационарный заправочный агрегат должен быть оборудован стационарным заземляющим устройством.

320. Для безопасной заправки воздушного судна с помощью переносных или передвижных средств заправки (типа фильтрозаправочный агрегат, центральная заправочная станция) необходимо:

1) установить средство заправки между заземленной топливной емкостью (или подводящим участком топливопровода) и воздушного судна с учетом длины приемного и раздаточного рукавов;

2) заземлить средство заправки;

3) выровнять потенциалы между средством заправки и воздушным судном путем соединения их гибким металлическим тросом;

4) обеспечить электрическую связь "наконечник приемного рукава - топливная емкость (трубопровод)" путем соединения троса наконечника с поверхностью (гнездом штуцера) топливной емкости (топливопровода);

5) установить постоянный контроль за работой двигателей, электрооборудования, глушителей, искрогасителей и других источников возможного искрообразования и нагревания передвижных средств заправки.

321. Заправка воздушного судна топливом производится, как правило, без пассажиров на борту. Как исключение, допускается дозаправка воздушного судна топливом с пассажирами на борту в промежуточных аэропортах (при ограничении времени стоянки, отдаленности места стоянки от аэровокзала в сочетании с плохими метеоусловиями) с разрешения командира воздушного судна и сменного начальника аэропорта. При дозаправке воздушного судна топливом с пассажирами на борту необходимо выполнять следующие требования:

1) предупредить пассажиров о том, что они не должны включать или выключать освещение, пользоваться зажигалками, спичками, курить или иным образом создавать источники воспламенения;

2) перед дозаправкой должно быть включено освещение выходов и световое табло с надписью "Не курить";

3) у каждого из основных выходов воздушного судна должны быть установлены трапы, двери открыты и к ним должен обеспечиваться свободный доступ;

4) у каждой двери должен находиться бортпроводник или член экипажа, чтобы в случае необходимости руководить эвакуацией пассажиров;

5) при заправке топливом во время посадки пассажиров, нахождения их на борту или высадки между наземным персоналом, наблюдающим за заправкой, и подготовленным персоналом на борту самолета поддерживается двусторонняя связь по самолетному переговорному устройству или с использованием других подходящих средств.

Если в ходе дозаправки будут обнаружены пары топлива внутри воздушного судна, течь и разлив топлива на землю или возникнет какая-либо другая опасность, то все пассажиры должны быть немедленно эвакуированы, а заправка воздушного судна прекращена до устранения опасности. На месте дозаправки с пассажирами на борту должны находиться аэродромные средства пожаротушения, пожарно-спасательный расчет.

322. При обливе воздушного судна или топливозаправочных средств (топливозаправщика, автомобильной топливной цистерны, фильтрозаправочного агрегата) топливом, разливе топлива на землю, а также при обнаружении паров топлива внутри воздушного судна или при другой опасности пожара (загорания), заправка (слив) топлива должны быть немедленно прекращены и приняты все возможные меры пожарной безопасности.

Лицам, непосредственно осуществляющим заправку (слив), необходимо:

1) прекратить подачу (слив) топлива и отключить электропитание;

2) отсоединить заправочные (сливные) шланги от воздушного судна;

3) вызвать пожарно-спасательный расчет аэропорта или пожарную охрану ближайшего населенного пункта;

4) удалить топливозаправочные средства от воздушного судна на расстояние не менее 75 м;

5) удалить топливо с поверхности и из полости внутри воздушного судна, а при разливе топлива на землю, отбуксировать воздушное судно на другую стоянку, предварительно покрыв места разлива топлива огнетушащей пеной;

6) убрать пролитое топливо с помощью воды, опилок, песка или ветоши.

Глава 24. Подогрев (кондиционирование) воздушных судов

323. При подогреве кабин и двигателей воздушного судна моторными подогревателями и аэродромными кондиционерами воздуха должны выполняться требования действующих нормативных правовых актов и инструкции по эксплуатации воздушного судна завода-изготовителя.

324. Моторный подогреватель (кондиционер) может быть допущен к обслуживанию авиационной техники, если его параметры соответствуют паспортным данным и установленным допускам.

325. Моторный подогреватель (кондиционер) должен быть установлен у воздушного судна на расстоянии длины стандартных рукавов, но не ближе 3 м от крайних его точек.

326. До начала подогрева необходимо установить у воздушного судна нормативное количество исправных огнетушителей.

327. Исправность рукавов, отсутствие механических повреждений и загрязнений горюче-смазочных материалов должны определяться визуальным осмотром, который производится во время ежедневного обслуживания.

328. Подводящие рукава подогревателя должны подаваться в кабину воздушного судна или присоединяться к двигателю только после установления нормального режима работы подогревателя.

329. Водитель, авиатехник (авиамеханик) и другие лица, выполняющие работы по подогреву, должны безотлучно находиться у подогревателя и постоянно следить за его работой.

330. После прекращения работы запрещается остановка двигателя автомобиля, моторных подогревателей марок "МП-300", "УМП-350-130", "УМП-350-131" без предварительной продувки калорифера установки холодным воздухом от вентилятора до охлаждения.

331. При замене калориферов подогревателей необходимо производить очистку внутренней поверхности кожуха калорифера, поверхностей воздушного тракта и вентилятора от копоти и сажи.

332. Техническое состояние подогревателей (кондиционеров) и рукавов подвода воздуха в кабины воздушных судов должно исключить возможность попадания в подогреваемый (охлаждаемый) воздух каких-либо механических частиц, примесей.

333. При эксплуатации моторных подогревателей запрещается:

1) работать без предусмотренного заземляющего устройства;

2) производить работы по подогреву воздушного судна с одновременной заправкой его топливом или запуском двигателей воздушного судна;

3) запускать подогреватели при отсутствии исправных огнетушителей;

4) использовать подогреватели при подтекании топлива из баков или трубопроводов, а также с неисправным глушителем;

5) производить заправку подогревателей топливом во время их работы;

6) перемещать работающий подогреватель от одного воздушного судна к другому;

7) допускать превышение температуры воздуха на выходе из подогревателя, предусмотренной Руководством по технической эксплуатации;

8) пользоваться загрязненными, промасленными или поврежденными рукавами, класть рукава на сидения и спинки кресел;

9) разжигать подогреватели факелами за исключением тех, для которых это предусмотрено инструкцией по эксплуатации завода-изготовителя;

10) применять для подогрева кабин и двигателей подогреватели и кондиционеры, на которых отсутствуют или неисправны контрольно-измерительные приборы и предохранительные устройства.

334. В процессе подогрева необходимо постоянно контролировать чистоту поступающего от подогревателя воздуха и следить за расположением рукавов. При появлении в кабине воздушного судна дыма или запаха гари следует немедленно выключить подогреватель и вынести рукава подогревателя из самолета. Моторный подогреватель необходимо отвести от самолета и выяснить причину неисправности.

Глава 25. Запуск и опробование двигателей

335. Стоянка для запуска и опробования двигателя должна быть обособленной, специально оборудованной в соответствии с требованиями действующих нормативных правовых актов и находиться на расстоянии не менее 50 метров от зданий и сооружений.

336. До запуска и опробования двигателей следует проверить готовность первичных средств пожаротушения, а также безопасное размещение на стоянке других воздушных судов.

337. Первый запуск и опробование вновь установленного двигателя в обязательном порядке производить в присутствии расчета противопожарной службы организации гражданской авиации на пожарном автомобиле.

338. При запуске и опробовании двигателей воздушного судна запрещается:

1) производить на воздушном судне какие-либо работы, кроме особых случаев, предусмотренных технологией;

2) проверять наличие топлива, масла и спецжидкости через заливные горловины;

3) оставлять кабину воздушного судна или отвлекаться от пульта управления;

4) производить загрузку (разгрузку) воздушного судна, посадку (высадку) пассажиров;

5) в случае загорания двигателей при запуске (опробовании) необходимо немедленно выключить их и использовать бортовые или наземные средства пожаротушения.

Раздел 4.
Требования пожарной безопасности при ремонтно-
восстановительных процессах производства, на объектах баз
эксплуатации радиотехнического оборудования и связи,
при хранении, ремонте и эксплуатации средств аэродромной
механизации, спецтранспорта и автомобилей общего назначения
Глава 26. Ангарные сооружения аэропортов
и авиаремонтных организаций гражданской авиации

339. Размещение воздушного судна и технологического оборудования, а также ширина проездов в ангарных сооружениях и самолеторемонтных корпусах (далее - СРК) определяются в соответствии с ведомственными нормами технологического проектирования авиационной технической базы и авиаремонтных организаций гражданской авиации.

340. Ворота ангарных сооружений и самолеторемонтных корпусов должны быть оборудованы механическим приводом, свободно открываться и иметь приспособления для открывания их вручную усилиями одного-двух человек. Сгораемые конструкции ворот должны быть защищены от возгорания (обработаны специальным раствором или покрыты огнезащитной краской).

341. Матерчатые утеплители ворот (маты, занавесы) должны быть обработаны огнезащитным составом, а на теплое время года должны убираться.

Утепление ангарных сооружений и самолеторемонтных корпусов горючими пластиками и органическими материалами не разрешается.

342. Воздушные судна, находящиеся в ангарных сооружениях и самолеторемонтных корпусах, должны быть заземлены в двух точках. Заземлительные устройства должны отвечать требованиям пунктов 293, 294 настоящих Правил.

343. Монтажные площадки, доки, стремянки, помосты должны изготавливаться, как правило, из несгораемых материалов и при пользовании ими необходимо предусматривать возможность быстрого их удаления от воздушного судна.

Деревянные настилы площадок, доков, помостов и стремянок должны быть обработаны огнезащитным составом. Промасленные доски должны своевременно заменяться новыми.

344. Ввод воздушного судна в ангарное сооружение или самолеторемонтный корпус разрешается не ранее чем через 20 мин после остановки двигателей, с освобожденными от топлива баками, со снятыми аккумуляторами. При вводе воздушного судна в самолеторемонтный корпус, кроме того, должны сниматься кислородные баллоны, а кислородная система должна освобождаться от кислорода.

345. В ангарных сооружениях и самолеторемонтных корпусах в непосредственной близи от воздушного судна должны устанавливаться прямые телефоны или электрическая кнопочная сигнализация для связи с дежурным караулом противопожарной службы организации гражданской авиации на случай экстренного сообщения о пожаре.

346. Находящиеся в ангарных сооружениях или самолеторемонтных корпусах воздушные суда должны быть обеспечены буксировочными приспособлениями и средствами (водилами, тягачами) для быстрой их эвакуации. Воздушные суда, поставленные на гидродомкраты или ложные шасси должны располагаться в задних рядах. Воздушные суда, которые невозможно эвакуировать, должны защищаться стационарными установками пожаротушения.

347. Для каждого ангарного сооружения или самолеторемонтного корпуса разрабатывается и вывешивается на видном месте план эвакуации и защиты воздушного судна при пожаре, в котором должны быть отражены:

1) порядок вызова пожарной охраны;

2) порядок и очередность эвакуации воздушного судна;

3) действия по защите неэвакуируемых воздушных судов;

4) применяемые средства тушения пожара и защиты строительных конструкций;

5) эвакуационные буксировочные средства, их местонахождение и порядок вызова;

6) расчет числа людей на эвакуацию воздушного судна, способ их оповещения в рабочее и нерабочее время;

7) площадки для рассредоточения эвакуируемых воздушного судна.

348. Тренировки по отработке действий работников при пожаре должны производиться не реже одного раза в квартал.

349. При выполнении ремонтных работ или техническом обслуживании воздушных судов, находящихся в ангарных сооружениях или самолеторемонтных корпусах, следует руководствоваться требованиями раздела 3 настоящих Правил.

350. В ангарных сооружениях и самолеторемонтных корпусах запрещается:

1) устройство антресолей и перегородок из сгораемых конструкций и материалов;

2) заправка воздушного судна топливом и смазочными материалами;

3) подогрев, запуск и опробование двигателей;

4) производство малярных работ;

5) применение открытого огня, а также проведение сварочных работ на воздушном судне;

6) хранение горюче-смазочных и лакокрасочных материалов, кислот;

7) въезд автотракторной техники, необорудованной искрогасителями на выхлопных трубах;

8) загромождение ворот и эвакуационных выходов;

9) промывка двигателей, узлов и деталей пожароопасными органическими растворителями.

Глава 27. Промывочные и окрасочные работы

351. Промывочные и окрасочные цехи, участки и отделения (далее - цехи) должны размещаться в специально оборудованных одноэтажных зданиях не ниже II степени огнестойкости, у наружных стен с оконными проемами и быть отделены от смежных производственных помещений несгораемыми стенами. Выход в смежные помещения из промывочных и окрасочных цехов должен устраиваться через тамбуры-шлюзы с гарантированным подпором воздуха. V040003218

352. Допускается размещение окрасочных цехов в верхних этажах зданий в отдельных изолированных помещениях, расположенных у наружных стен, отделенных от смежных помещений противопожарными стенами и имеющих обособленные выходы на лестничные клетки.

353. Размещение промывочных и окрасочных цехов в подвальных, в цокольных и на первых этажах многоэтажных зданий не разрешается.

354. Краскозаготовительные отделения должны размещаться в помещении у наружной стены с оконными проемами, с самостоятельным эвакуационным выходом и должны быть изолированы от смежных помещений несгораемыми стенами.

355. Полы промывочных и окрасочных цехов, а также краско-заготовительных отделений должны быть несгораемыми, электропроводными, стойкими к растворителям и исключающими искрообразование.

356. Внутренние поверхности стен промывочных и окрасочных цехов на высоту не менее 2 метров должны быть облицованы несгораемым материалом, позволяющим легкую очистку от загрязнений.

357. Помещения промывочных и окрасочных цехов, лакокрасочных лабораторий и краскозаготовительных отделений должны оборудоваться самостоятельной механической приточно-вытяжной вентиляцией и местной вытяжной вентиляцией от окрасочных камер, ванн окунания, установок облива, постов ручного окрашивания, сушильных камер, участков промывки и обезжиривания поверхностей.

Воздух в окрасочных цехах должен быть ионизирован или влажность его должна поддерживаться автоматически в пределах 65-75%. Для предупреждения образования взрывоопасных концентраций в указанных помещениях должны устанавливаться автоматические газоанализаторы.

358. Поверхности приборов отопления в промывочных, окрасочных цехах и краскозаготовительных отделениях должны быть гладкими и не должны нагреваться выше 95 ^оС. Применение ребристых радиаторов не разрешается.

359. Электрооборудование и светильники промывочных и окрасочных цехов, лакокрасочных лабораторий и краскозаготовительных отделений должны быть взрывозащищенного исполнения.

Электрические пусковые устройства, кнопочные электромагнитные пускатели должны устанавливаться вне промывочных и окрасочных помещений.

360. Помещения промывочных, окрасочных цехов, лакокрасочных лабораторий и краскозаготовительных отделений, а также окрасочные ванны, камеры, установки, сушильные камеры должны быть оборудованы автоматическими установками пожаротушения, а окрасочные ванны, кроме того, самозакрывающимися металлическими крышками.

361. Промывочные и окрасочные цехи должны иметь пожаробезопасную канализацию, оборудованную ловушками или отстойниками с гидравлическими затворами. Последние должны систематически очищаться от отходов краски.

362. Передвижное технологическое оборудование промывочных, окрасочных цехов и краскозаготовительных отделений (лестницы, стремянки, доки, тележки) должно оборудоваться защитными устройствами, предупреждающими искрообразование при ударах и трении.

363. В помещениях промывочных и окрасочных цехов, краскозаготовительных отделений и лакокрасочных лабораторий постоянно должна поддерживаться чистота и порядок. Уборка помещений, оборудования и рабочих мест должна производиться мокрым способом не реже одного раза в смену.

Пролитые лакокрасочные материалы (далее - ЛКМ) и растворители следует немедленно убирать с помощью опилок, промыванием водой.

Мытье полов, протирка стен и оборудования должны производиться пожаробезопасными техническими моющими жидкостями. Применение для этих целей пожароопасных органических растворителей не разрешается. Обтирочные материалы после употребления должны убираться в специальные металлические закрывающиеся ящики и в конце каждой смены выноситься из помещения в установленное место. Пустая тара из-под лакокрасочных материалов по мере освобождения должна выноситься из цеха и складироваться с плотно закрытыми крышками на специально отведенных площадках.

Параграф 1. Защита от статического электричества

364. Для снятия зарядов статического электричества в процессе промывки и окрашивания все технологическое оборудование, краскораспылители, трубопроводы (гибкие шланги) для растворителей и лакокрасок, а также окрашиваемые или промываемые воздушные судна, отдельные узлы, детали и другие изделия должны быть надежно заземлены.

Значение сопротивления заземлительного электрода не должно превышать 10 Ом.

365. В органические пожароопасные растворители, используемые для промывки и обезжиривания воздушных судов, отдельных узлов и деталей или других изделий, должны вводиться антистатические присадки. Промывку и обезжиривание рекомендуется производить только хлопчатобумажными салфетками, намотанными на металлическую сетку, соединенную проводом с заземлительным контуром.

366. Для предупреждения образования и снятия зарядов статического электричества на людях следует:

1) не допускать ношения рабочими и служащими одежды из синтетических материалов и шелка, а также колец и браслетов;

2) предусматривать устройство заземленных зон поверхностей на помостах и рабочих площадях цеха; заземление дверных ручек, поручней лестниц, рукояток приборов; обеспечивать работающих токопроводящей обувью и антистатическими браслетами;

3) обязывать работников периодически (как можно чаще) снимать с себя заряды статического электричества путем прикосновения оголенными руками к заземленным металлическим предметам или оборудованию, но только не вблизи пожароопасных органических растворителей или лакокрасок.

Параграф 2. Промывка и обезжиривание

367. Промывка и обезжиривание воздушных судов, съемных узлов, деталей и других изделий должны производиться пожаробезопасными техническими моющими средствами. Применение пожароопасных органических растворителей допускается в исключительных случаях, когда по технологическим требованиям не могут быть применены другие растворители. При производстве работ по промывке и обезжириванию должны соблюдаться требования пунктов 294-301 настоящих Правил.

368. Приготовление составов для промывки и обезжиривания должно производиться в отдельном специально оборудованном помещении или на открытой площадке.

369. Промывка и обезжиривание деталей должны производиться в специально оборудованных местах с отсосом воздуха снизу или на специальных столах, оборудованных вытяжной вентиляцией, или в вытяжных шкафах. При этом габариты деталей не должны выходить за пределы бортовых отсосов или вытяжного шкафа.

Столы и вытяжные шкафы в промывочных помещениях должны размещаться по утвержденной планировке. Покрытие столов должно быть из цветного металла и заземлено.

370. Промывка или обезжиривание поверхностей воздушных судов должны производиться одновременно по ограниченным участкам на площади не более 1 м ²с использованием не менее двух хлопчатобумажных салфеток (тампонов). Свободная от работы салфетка (тампон) должна лежать на заземленной поверхности. Во время выполнения работ внутри фюзеляжа по обезжириванию его поверхности растворители должны находиться в плотно закрывающейся небьющейся таре вместимостью не более 2 л.

При смывочных работах на поверхности воздушных судов количество смывочных материалов на рабочем месте не должно превышать 5 л.

Параграф 3. Окрашивание способом распыления

371. Все лакокрасочные материалы, поступающие на склады организаций гражданской авиации, должны иметь сертификаты или паспорта с указанием их химического состава, а поступающие в краскозаготовительные отделения должны иметь на бочках (бидонах) бирки с точным наименованием лакокрасочных материалов.

372. Окрашивание способом распыления должно производиться в окрасочных камерах, при централизованной подаче лакокрасочных материалов. Красконагнетательные бачки располагаются вне окрасочных камер. Давление сжатого воздуха в системе подачи лакокрасочных материалов контролируется манометрами и не должно превышать величины, установленной технологией. Местная вентиляция окрасочных камер должна быть сблокирована с устройством централизованной подачи лакокрасочных материалов для прекращения подачи лакокрасочных материалов в случае отключения вентиляции.

373. Установка для подогрева лакокрасочных материалов и воздуха при пневматическом распылении должна быть взрывозащищенной и снабжена редуктором и предохранительным клапаном. Необходимый температурный режим должен поддерживаться автоматически.

374. Крупногабаритные изделия, не вмещающиеся в окрасочные камеры, должны окрашиваться на специально оборудованных участках малярного цеха, обеспеченных вытяжными решетками, расположенными под полом по габаритам изделия и дополнительными местными отсосами.

375. Воздух, отсасываемый с мест окраски распылением, должен очищаться от образующегося аэрозоля краски "мокрым" способом в гидрофильтрах. Краскораспылители и шланги в конце смены следует очищать и промывать от остатков лакокрасочных материалов. Окрасочные камеры очищают от осевшей краски по мере ее накопления при работающей вентиляции, но не реже одного раза в неделю. Ванны гидрофильтров очищают по мере накопления краски: не реже одного раза в неделю от осевшей краски и не реже одного раза в смену от краски, плавающей на поверхности воды.

Параграф 4. Окрашивание в электростатическом поле

высокого напряжения

376. Окрашивание изделий в электростатическом поле высокого напряжения производится в специальной электроокрасочной камере, оборудованной искропредупреждающим устройством, сблокированным с источником высокого напряжения и автоматической предупредительной сигнализацией. Электроокрасочные камеры снабжаются автоматическими разрядниками в закрытом исполнении и ручными разрядниками для снятия остаточного заряда с высоковольтного оборудования после выключения высокого напряжения. Высоковольтное оборудование камеры должно оборудоваться токоограничительным сопротивлением.

377. Электроокрасочные устройства должны иметь защитную блокировку, исключающую включение распылительных устройств при неработающей вентиляции или неподвижном конвейере, или при выключенном высоком напряжении.

378. Объем вентиляционного воздуха в электроокрасочных камерах должен быть достаточным для разбавления паров растворителей до концентрации их в паро-воздушной смеси, не превышающей 20% нижнего предела взрываемости.

379. Конструкция подвесок для изделий на конвейере не должна допускать раскачивания окрашиваемых изделий во время работы конвейера. При неправильном положении изделий на конвейере установку следует отключить и исправить положение изделий.

380. Лакокрасочные материалы, применяемые для окраски в электростатическом поле, должны поступать в установку централизованно только после проверки их электрических параметров (удельного, объемного сопротивления и диэлектрической проницаемости).

Параграф 5. Окрашивание способом окунания

381. Окрашивание способом окунания производится в специальных ваннах. Ванны объемом до 0,5 м ³оборудуются бортовыми отсосами и плотно закрывающимися крышками. Ванны должны быть обязательно закрыты в период перерыва в работе. При применении окрасочных ванн объемом свыше 0,5 м ³должно быть предусмотрено их укрытие в специальные камеры, оборудованные вентиляцией, а для ванн объемом свыше 1 м ³должен быть предусмотрен аварийный слив лакокрасочных материалов в подземный резервуар, расположенный за пределами цеха на расстоянии не менее 1 м от глухой стены здания и не менее 5 м - при наличии в стене проемов. Вместимость резервуара должна обеспечивать возможность слива всех красок, находящихся в ваннах. Слив краски самотеком должен осуществляться по сливной трубе от ванны к резервуару. Диаметр трубы и уклон ее в сторону резервуара выбирается с таким расчетом, чтобы воздушную судовую краску можно было слить в резервуар за 3-5 мин. Сливная труба должна снабжаться автоматической задвижкой, открывающейся при срабатывании установки автоматического пожаротушения.

382. Вентиляция окрасочных ванн объемом свыше 0,5 м ³должна обеспечивать воздухообмен в объеме, достаточном для разбавления паров растворителей до концентрации, не превышающей 20% нижнего предела взрываемости.

При конвейерном окунании вентиляция должна быть сблокирована с конвейером в целях остановки последнего при выключении вентиляции.

383. Перемешивание лакокрасочных материалов в ваннах окунания объемом более 1 м ³должно быть механизировано.

Параграф 6. Окраска воздушных судов

384. Окраска воздушного судна должна производиться в малярных цехах (ангарах) согласно требованиям пунктов 351-363 настоящих Правил и иных нормативных правовых актов. Цехи окраски кроме общей приточно-вытяжной вентиляции должны быть оборудованы аварийной и местной вытяжной вентиляцией. При отсутствии в организации гражданской авиации малярных цехов (ангаров) окраска воздушных судов должна производиться на открытом воздухе на специально отведенных и оборудованных для этой цели площадках.

385. Перед покраской должна быть проверена система автоматического пожаротушения цеха, а также работоспособность ворот ангарных сооружений. При неисправной системе пожаротушения или ворот окрасочные работы запрещаются.

При производстве окрасочных работ должны соблюдаться требования пунктов 294-301 и 364-366 настоящих Правил, независимо от того в цехе или на открытом воздухе производятся работы. На период окраски воздушного судна 1-3-го класса непосредственно у цеха (ангарного сооружения) должен дежурить тягач с водителем.

386. В окрасочном цехе (ангарном сооружении) допускается одновременное окрашивание только одного воздушного судна. Не допускается производство малярных работ одновременно на наружной и внутренней поверхностях воздушного судна. При необходимости одновременной окраски двух и более воздушных судов они должны размещаться в изолированных помещениях, разделенных несгораемыми перегородками.

387. Фронт окрасочных работ в воздушном судне должен быть разбит на участки по отсекам. Окрасочные работы должны начинаться с дальнего от основного эвакуационного выхода отсека.

388. При проведении окрасочных работ на воздушном судне запрещается:

1) одновременная работа в нескольких отсеках;

2) одновременное проведение окраски внутренней и наружной поверхности воздушного судна;

3) прокладка рукавов вентиляционной установки через основные эвакуационные выходы.

Параграф 7. Процессы сушки

389. Сушка окрашенных изделий должна производиться в специальных сушильных камерах, оборудованных вентиляцией, исключающей возможность образования в камере взрывоопасных концентраций и препятствующей выходу воздуха, загрязненного парами растворителя, из сушилок в помещение. В сушильных камерах допускается рециркуляция воздуха, при этом концентрация растворителей в рабочем пространстве сушильных камер не должна превышать 50% нижнего предела их взрываемости. Сушильные камеры должны оборудоваться предохранительными взрывными мембранами. Естественную сушку изделий, окрашенных нитроэмалями, перхлорвиниловыми эмалями, разрешается производить на местах окраски или в укрытиях (шкафах, камерах), оборудованных местной вытяжной вентиляцией.

390. Сушильные камеры должны быть теплоизолированы несгораемыми материалами. Температура наружной поверхности стенок камер не должна превышать 45 ^оС. Нагревательные приборы сушильных камер следует защищать от соприкосновения с окрашенными изделиями и от попадания в них капель лакокрасочных материалов с окрашенных изделий. Электрообогрев сушильных камер открытыми спиралями или применение электроконтактов внутри камеры не разрешается. Температурный и газовоздушный режим сушильных камер должен контролироваться измерительной аппаратурой, размещаемой в местах, легко доступных для наблюдения. Регулирование температуры в сушильных камерах должно быть автоматическим.

391. Сушильные камеры должны размещаться вблизи от окрасочных цехов (камер). Промежуточные участки между окрасочными и сушильными камерами, соединенные конвейерами, оборудуются укрытиями. Боковые стенки укрытий не должны доходить до сушильных камер на 0,5-0,7 м.

392. В процессах сушки могут применяться конвекционные и терморадиационные сушильные камеры. Вентиляционные установки этих камер должны автоматически блокироваться с устройствами для подачи теплоносителя и конвейером в целях прекращения подачи теплоносителя и остановки конвейера при отключении вентиляции.

393. В процессе сушки запрещается:

1) эксплуатировать сушильную камеру с неисправным электротеплооборудованием или неисправными контрольно-измерительными приборами;

2) повышать температурный режим или увеличивать время нахождения изделий в сушильных камерах против установленных технологией;

3) сушить изделия без предварительного стока с них избыточных лакокрасочных материалов.

394. При отсутствии на заводе гражданской авиации специально оборудованных помещений для смывочно-покрасочных работ эти работы в порядке исключения могут производиться на специально отведенных и соответственно оборудованных площадках в самолеторемонтных корпусах при выполнении следующих дополнительных требований:

1) обязательное оформление письменного разрешения (предъявления или наряда-допуска) на производство указанных работ;

2) установление на время работ дежурства пожарного поста добровольно-пожарной дружины, а также обеспечение места производства работ средствами пожаротушения, при этом пожарные рукава от пожарных кранов должны быть развернуты и готовы к применению;

3) производить указанные работы только на воздушном судне, установленном на шасси с подсоединенным к нему водилом для обеспечения его буксировки;

4) перед началом работ произвести проверку состояния электрооборудования ворот ангарного сооружения (дока), опробование их открытия, а также измерение сопротивления всех заземляющих устройств воздушного судна, дока, вентиляционных установок и другого технологического оборудования;

5) использовать на период проведения смывочно-покрасочных работ только взрывозащищенное электрооборудование;

6) при проведении указанных работ на воздушном судне в самолеторемонтном корпусе ВС прочие работы должны быть прекращены, проезд транспортных средств в районе проведения работ запрещен;

7) на пути эвакуации воздушного судна не должно быть посторонних предметов, оборудования и других воздушных судов;

8) место работ оградить легкосъемным ограждением и установить запрещающие знаки: "Посторонним вход запрещен", "Осторожно - идут огнеопасные работы";

9) к производству работ допускаются лица, прошедшие перед началом работ специальный инструктаж. Работы должны производиться под непосредственным контролем должностного лица (мастера).

Параграф 8. Герметизация, гидроиспытания и прокачка

395. Работы по герметизации, гидроиспытаниям, прокачке и проверке герметичности топливных отсеков как операции повышенной пожарной опасности, должны проводиться с соблюдением требований пунктов 294-301 и 364-366 настоящих Правил, а помещения, где проводятся эти работы, должны отвечать требованиям пунктов 302-314 настоящих Правил.

396. Отделение приготовления герметиков должно располагаться в специальном изолированном помещении, расположенном у наружных стен цеха, имеющем самостоятельный выход наружу.

Герметики следует приготавливать в специальных герметичных смесительных аппаратах или вытяжных шкафах при работающей вентиляции, которая должна обеспечивать скорость движения воздуха в открытом проеме шкафа не менее 0,6 м/с. Приготовление или разжижение герметиков на рабочих местах не допускается. В отделении приготовления герметиков допускается хранение исходных материалов и растворителей в металлическом шкафу в количествах, не превышающих сменной потребности.

397. Герметики должны поступать к рабочим местам в плотно закрывающейся таре в количествах, которые можно использовать за время рабочей жизнеспособности герметика, но не более полусменной потребности. При обезжиривании и герметизации отсеков (кессонов) методом полива наполнение их растворителями или герметика и должно производиться централизованно по системе трубопроводов.

Нанесение герметиков пульверизационным методом следует проводить в отдельном помещении в специальной камере, изготовленной из несгораемых материалов и оборудованной приточно-вытяжной вентиляцией (по типу окрасочных камер). Работа по нанесению герметиков внутри кессона (емкости) вручную должна выполняться с соблюдением требований пункта 307 настоящих Правил.

398. Вулканизацию и сушку герметиков в конструкциях необходимо производить в сушильных камерах путем продувки подогретым воздухом или нейтральными газами температурой не более 70 ^оС, концентрация паров растворителей в воздухе рабочего пространства сушильных камер и агрегатов воздушного судна не должна превышать 50% нижнего предела их взрываемости. Контроль концентрации паров легковоспламеняющихся жидкостей должен осуществляться автоматическими газоанализаторами.

399. Около воздушного судна у входа в герметизируемые отсеки должны быть установлены световые табло или транспаранты с надписью "Внимание! Идет герметизация отсеков. Взрывоопасно".

400. Работающий внутри воздушного судна должен быть обеспечен: резиновым ковриком из токопроводящей резины, на котором он должен работать; асбестовым одеялом размером 1,5х1,5 м; емкостями с герметиком вместимостью не более 0,2 л и растворителем вместимостью не более 0,5 л; двумя-тремя салфетками из хлопчатобумажной ткани для протирки; металлическим ящиком (банкой) с плотной крышкой для сбора использованных салфеток.

401. Очистку герметизируемых участков воздушного судна от наплывов (излишков) герметиков, а также тары из-под герметиков следует проводить, как правило, механическим способом. В виде исключения допускается очистка их растворителями с добавкой антистатических присадок, при этом должны соблюдаться все противопожарные требования, как при работе с пожароопасными растворителями.

402. Все отходы герметиков, использованные хлопчатобумажные салфетки, должны помещаться в металлические емкости с плотно закрывающимися крышками с последующим их удалением из помещения по мере накопления и обязательно по окончании каждой смены.

403. При испытании воздушного судна на герметичность, прокачке и промывке изделий и агрегатов топливом в рабочие жидкости должны добавляться антистатические присадки, а рабочие места должны быть оборудованы устройствами, позволяющими при аварийных ситуациях быстро собрать пролитое топливо и удалить его.

404. Перед испытанием на герметичность топливные отсеки должны быть проверены на отсутствие в них металлической стружки и загрязнений. После испытания на герметичность топливные отсеки должны быть заполнены инертным газом с отметкой в технологическом паспорте.

405. В цехах, отделениях и на участках проверки герметичности, гидроиспытаний и прокачки устройство промежуточных расходных сосудов, для топлива не допускается.

406. Монтажные работы, связанные с испытанием армированных шлангов, должны проводиться в изолированных помещениях на рабочих столах, обшитых неискрящим несгораемым материалом, и инструментом, изготовленным из цветного металла.

407. На рабочих местах гидроиспытаний и прокачки должны быть установлены приборы, контролирующие температуру рабочей жидкости, давление и загазованность помещений. Перед входом на участок проверки герметичности топливом, гидроиспытаний и прокачки во время работы должны быть вывешаны предупреждающие знаки или установлены световые табло с надписью: "Внимание! Идет испытание. Взрывоопасно".

408. Подогрев рабочей жидкости, предусмотренный технологией прокачки, должен производиться в расходных бачках, установленных в изолированных от испытательных установок помещениях. Подогрев масла в расходных бачках допускается производить трубчатыми электрическими нагревателями (далее - ТЭН), размещенными по вертикальным стенам бачка, подогрев топлива - только с помощью пара или горячей воды.

Значение температуры и уровень рабочей жидкости в бачках для подогрева не должны превышать величин, предусмотренных технологическим процессом. Как правило, расходные бачки должны иметь устройство для автоматического поддержания установленной технологией температуры.

409. Пожарная безопасность на участке испытания агрегатов двигателей определяется следующими требованиями:

1) помещение участка и испытательные стенды должны иметь приточно-вытяжную вентиляцию, оборудование воздушного судна должно быть заземлено и выполнено во взрывобезопасном исполнении;

2) стендовые помещения должны быть оборудованы установками пенного тушения, телефонной связью или сигнализацией с пожарной командой;

3) испытательные стенды воздушного судна должны быть оборудованы централизованной системой наполнения и аварийным сбросом масла в специально оборудованные емкости;

4) при работе на стендах испытания бензоагрегатов следует применять инструмент с медным покрытием;

5) рабочие, занятые на участке испытания, должны быть одеты в чистую спецодежду из плотной ткани, для которой должна быть установлена периодичность стирки и химической чистки.

Параграф 9. Гальванические работы

410. При проведении работ по обезжириванию, мойке, обезводороживанию, декапированию, гидрофобизации, снятию нагара с рабочих лопаток турбин, нанесению спецслоев с применением легковоспламеняющихся жидкостей, составов и массы в гальванических цехах (участках) должны соблюдаться требования пунктов 304-311 настоящих Правил.

411. При нанесении гидрофобного состава на детали окунанием ванны заземляются, обеспечиваются закрывающимися с помощью педали крышками и оборудуются бортовыми отсосами. Борта ванн облицовываются цветным металлом.

412. При химическом и электролитическом обезжиривании поверхность раствора в ванне в процессе работы должна периодически очищаться от жировых загрязнений, песка и пены во избежание взрыва гремучего газа. Для этого ванна должна иметь специальный сливной карман.

413. Гальванические ванны и ванны для травления должны быть обеспечены местными отсосами с механической вытяжкой (бортовые отсосы, вентиляционные шкафы, укрытия).

414. Один раз в смену в травильные ванны должны вводиться специальные присадки, уменьшающие выделение водорода.

415. Во избежание "хлопков" в гальванических ваннах величина плотности тока должна соответствовать количеству загруженных деталей.

416. Гальванические ванны должны быть изолированы от земли, а сборные баки для отработанных электролитов заземлены.

417. Изоляция участков деталей, не подлежащих гальванопокрытию, как правило, должна производиться пожаробезопасным способом (полихлорвиниловой изоляционной лентой). При применении для этих целей лаков должны соблюдаться необходимые меры пожарной безопасности.

418. Ванны для обезводороживания, промасливания и консервации должны обеспечиваться плотно закрывающимися крышками для прекращения доступа воздуха в случае воспламенения масла, а также автоматическим терморегулятором и прибором, отключающим нагрев при неисправности терморегулятора. Ванны должны оборудоваться местной вытяжной вентиляцией с устройством бортовых отсосов или укрытий. Уровень масла в ванне после загрузки ее деталями должен быть не менее чем на 0,2 м ниже краев ванны.

419. Для стекания жидкости после обезводороживания, промасливания и консервации под детали устанавливаются специальные устройства (лотки, противни, столы-подставки).

420. Помещения, в которых производятся операции по шлифовке и полировке под покрытие и по покрытию деталей с выделением при этом фетровой, войлочной и металлической пыли, должны быть изолированными, оборудование должно иметь местные вытяжные устройства, а осевшую на конструкцию и оборудование взрывоопасную пыль необходимо регулярно очищать.

421. Хранение хромового ангидрида допускается только в герметически закрытых железных барабанах. Отпуск хромового ангидрида производится целыми барабанами. При необходимости отпуска хромового ангидрида меньшими количествами вскрытие барабана и взвешивание производится вне кладовых.

422. Применяемое для обезводороживания масло необходимо проверять на величину температуры вспышки не реже одного раза в два дня. Температура вспышки масла должна быть не ниже 220-230 ^оС.

423. Кладовые для хранения сменного запаса легковоспламеняющихся и горючих жидкостей, кислот, химикатов и других материалов должны располагаться в изолированных несгораемых помещениях и в них должны соблюдаться требования совместного хранения веществ и материалов.

424. Во избежание образования взрывчатых смесей и воспламенения запрещается:

1) хранить хромовый ангидрид с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, лакокрасочными материалами, уксусной кислотой;

2) перетаривать хромовый ангидрид в бидоны из-под аэролаков, нитрокрасок, нитроклея;

3) размельчать хромовый ангидрид путем механического дробления; хромовый ангидрид следует растворять целым барабаном;

4) хранить хромпик с органическими материалами (тряпки, стружки, опилки);

5) хранить перекись водорода независимо от количества совместно с любыми легковоспламеняющимися, горючими жидкостями и металлическими порошками алюминия, магния и их сплавами;

6) хранить уксусную и муравьиную кислоту совместно с другими кислотами и материалами;

7) зачищать металл напильниками, металлическими щетками или другим искрообразующим инструментом.

425. Цианирование деталей должно производиться в отдельном изолированном помещении. Допускается цианирование и в потоке гальванического цеха (участка) при обязательном устройстве сплошных несгораемых перегородок до потолка с оставлением лишь необходимых закрываемых проемов для потоков.

426. В помещении цианирования деталей устройство сгораемых полов, стеллажей, стоек и установка деревянных шкафов и столов запрещается. Помещение должно быть оборудовано самостоятельной вытяжной вентиляционной установкой с пусковыми устройствами снаружи помещения.

427. Запрещается устанавливать ванны с цианистыми растворами вместе с кислотными ваннами, а также применять и хранить кислоты в помещении цианирования.

428. Вскрытие барабанов с хромовым ангидридом и тары с цианистой солью должно производиться безударным инструментом.

429. Ручной инструмент, применяемый при выполнении работ с гидрофобной жидкостью, клеем ВК-7 и другими огнеопасными жидкостями и составами, должен быть изготовлен из материалов не образующих искр.

430. Нанесение массы на основе клея ВК-7 на детали должно производиться в специально оборудованном месте с отсосом воздуха снизу или на столах, оборудованных местными бортовыми отсосами.

431. При пульверизационном способе нанесения гидрофобного состава все работы должны производиться в специально оборудованных камерах.

Глава 28. Работы с деревом, пластмассой и клеем

432. Технологическое оборудование деревообрабатывающих цехов, приборы отопления и электрооборудование необходимо очищать от древесной пыли, стружек и других горючих материалов не реже одного раза в смену, а строительные конструкции и электросветильники не реже одного раза в две недели. Для удаления отходов деревообрабатывающие станки должны оборудоваться местными отсосами. Работа станков при выключенных системах вентиляции и пневмотранспорта запрещается. Пылесборные камеры и циклоны должны быть постоянно закрытыми. Собранные в них отходы древесины необходимо своевременно убирать. Перегрузка циклонов и загрязнение мест их размещения отходами производства не разрешается.

433. Разогревание клея следует производить паром или безопасными электроприборами. Клееварки следует располагать в изолированном помещении или в специально оборудованном для этого безопасном месте.

Клей на основе синтетических смол и легкогорючих растворителей должен храниться в несгораемых кладовых или металлических ящиках.

434. При сушке древесины в петролатуме, во избежание переливания жидкости, бак следует заполнять петролатумом с таким расчетом, чтобы при опускании в него пакета древесины уровень жидкости поднимался не более чем на 60 см до верхней кромки бака. Чтобы уменьшить вспенивание петролатума, не рекомендуется опускать в него древесину, покрытую льдом или снегом. Помещения, где устанавливаются петролатумные ванны, оборудуются приточно-вытяжной вентиляцией.

435. При сушке древесины токами высокой частоты, во избежание искрения, электроды должны быть исправны и обеспечено хорошее соприкосновение их с древесиной. Двери сушильной камеры при этом способе сушки блокируются с устройством подачи напряжения на электроды.

436. Для каждой сушки инфракрасными лучами, в зависимости от мощности источника и вида высушиваемого материала, устанавливается допустимое минимальное расстояние от источника излучения до высушиваемой поверхности изделия.

437. В сушилках радиационного типа с непрерывным движением высушиваемых изделий должно предусматриваться автоматическое отключение системы обогрева при внезапной остановке конвейера.

438. Для каждой сушильной камеры устанавливается предельно допустимая норма загрузки материалов и предельно допустимый температурный режим работы. Поддержание заданного температурного режима работы сушильных камер должно осуществляться, как правило, автоматическими регуляторами температуры. Сушильные камеры лесоматериалов надо оборудовать стационарными установками или автоматическими системами пожаротушения.

439. В деревообрабатывающих цехах запрещается:

1) хранить лесоматериалы в количестве, превышающем сменную потребность. Для хранения пиломатериалов должно быть отведено специальное место;

2) оставлять по окончании работы неубранной готовую продукцию, стружки, опилки, древесную пыль, масло, олифу, лаки, клеи и другие горючие жидкости и материалы, а также электроустановки под напряжением.

440. Помещения цехов и участков по ремонту и изготовлению деталей из пластмасс, в том числе из органического стекла, должны размещаться в зданиях не ниже II степени огнестойкости и быть изолированными от других цехов противопожарными стенами. Размещение этих цехов, а также складов для хранения исходного сырья, полимерных и других горючих материалов в подвальных и полуподвальных этажах не допускается.

441. Стены, потолки и другие внутренние конструкции производственных помещений должны иметь гладкую легко очищаемую поверхность. Двери должны открываться наружу и быть снабжены устройством для самозакрывания. Помещения с производствами повышенного пылевыделения должны очищаться с помощью стационарных или передвижных пылеотсасывающих устройств и периодически подвергаться влажной уборке.

442. При работе с пластмассами наиболее пожаро- и взрывоопасными операциями являются:

1) приготовление связующих и клеевых композиций;

2) обезжиривание, пропитка тканей и лент связующим;

3) размол и таблетирование;

4) механическая обработка.

Помещения, в которых производятся эти операции, должны быть изолированными.

443. Технологическое оборудование: пропиточные установки, термопечи, сушильные камеры, механические станки, при работе которых выделяются пожаро- и взрывоопасные вещества (газообразные, пылеобразные), должно быть обеспечено местными вытяжными устройствами. Механическое оборудование и режущий инструмент должны быть оснащены устройствами для отсасывания пыли непосредственно из зоны резания. Оборудование и аппараты, при работе которых образуется большое количество взрывоопасной пыли (роторные машины, таблеточные машины) должны быть в герметичном исполнении.

444. Станины технологического оборудования, корпуса электродвигателей, электроаппаратура, конструктивные части электронагревательных устройств, а также металлические части, которые могут оказаться под напряжением, необходимо заземлять. Намоточные устройства пропиточных машин должны иметь приспособления для снятия зарядов статического электричества. Столы и вытяжные шкафы, на которых производится нанесение теплозащитных покрытий из неметаллических материалов (резиноподобные, текстолиты, асбест), должны быть изготовлены из токопроводящих материалов и заземлены.

445. Работы по обезжириванию поверхностей деталей, пресс-форм, оправок должны производиться в соответствии с требованиями пунктов 367-369 настоящих Правил.

446. Разогрев заготовок из органического стекла необходимо проводить в термошкафах, подогреваемых горячим воздухом от калориферов. Температура в обогреваемой камере должна поддерживаться на заданном уровне автоматически. Использование для нагрева стекла открытых электроспиралей, а также нижний электроподогрев не допускается. Применение электрокалориферов допускается только во взрывобезопасном исполнении.

447. Клеевые работы должны проводиться под руководством лица, ответственного за обеспечение пожарной безопасности участка. Помещения для клеевых работ должны удовлетворять требованиям работы с пожароопасными веществами.

448. Пожарная безопасность на участках, связанных с производством клеевых работ, определяется следующими требованиями:

1) участки должны быть оборудованы приточно-вытяжной вентиляцией, обеспечивающей обмен воздушной среды помещения, чтобы во время наиболее интенсивной работы с клеями воздушная среда этих помещений была бы вне диапазона взрыва;

2) все электрооборудование на участках должно быть во взрывозащищенном исполнении;

3) количество клеев и материалов для обезжиривания на участке не должно превышать сменную потребность;

4) клеи и легковоспламеняющиеся жидкости должны содержаться в закрытой небьющейся таре;

5) производственное оборудование помещений, в которых производятся клеевые работы, должны иметь противоударную защиту, исключающую во всех случаях искрообразование;

6) приготовление клеевых соединений (композиций) производится в закрытых герметических аппаратах;

7) нанесение клеевых композиций производится механизированным способом в специально оборудованных распылительных камерах;

8) при нанесении клеевых композиций ручным способом (кистью, шпателем) клей на рабочие места должен доставляться из цеховых раздаточных кладовых в готовом виде в специальной герметичной таре. Приготовление или разбавление клея на рабочих местах не допускается;

9) рабочий инструмент, применяемый при работе с клеями, должен быть изготовлен из материалов, не образующих искр;

10) на время обеденного перерыва, по окончании работ по нанесению клея и обязательно по окончании смены емкости с остатками клея, легковоспламеняющиеся жидкости, а также кисти и другие загрязненные клеем материалы (салфетки, тампоны) должны быть убраны в специально отведенные для этого места.

449. Клеевые работы внутри воздушных судов могут проводиться при условии выполнения требований пунктов 296-301 настоящих Правил.

Глава 29. Работы с резинотехническими изделиями

450. При работе с резинотехническими изделиями особо опасными в пожарном отношении являются следующие операции:

1) приготовление резиновых клеев;

2) прорезинивание тканей;

3) пропиточные работы.

Здания, где производятся эти работы, должны быть не ниже II степени огнестойкости, иметь приточно-вытяжную вентиляцию и следующее технологическое оборудование: пропиточные установки, режущий инструмент, сушильные камеры, должны быть оборудованы местными вытяжными устройствами.

Для предупреждения образования взрывоопасных концентраций в помещениях устанавливаются автоматические газоанализаторы. Полы помещений должны быть из токопроводящих и антистатических материалов и легко подвергаться очистке.

451. Все металлические части здания, трубопроводы, клеемешалки, сосуды для растворителей и клея, столы для раскроя резины и нанесения клея должны быть надежно заземлены. Намоточные устройства пропиточных машин должны иметь приспособления для снятия зарядов статического электричества. Обтирочный материал, применяемый для обезжиривания, и кисти для нанесения клея не должны содержать синтетических материалов. При изготовлении резинотехническими изделиями допускается использование бензина только марки БР-1.

452. Нагрев пресс-форм должен производиться низковольтными нагревателями.

Поддержание заданной технологической температуры должно обеспечиваться автоматически. Разогрев заготовок необходимо проводить в термошкафах, подогреваемых горячим воздухом от калориферов. Температура в обогреваемой камере должна поддерживаться на заданном уровне автоматически. Сушильные камеры и протирочные установки должны быть снабжены необходимыми измерительными, регулирующими и сигнализирующими устройствами.

453. Цехи и вспомогательные помещения для изготовления резинотехнических изделий должны постоянно содержаться в чистоте. Производственные отходы и использованный обтирочный материал должен в процессе работы собираться в металлические ящики с крышками и по мере их накопления, но не реже одного раза в смену, выноситься в установленное безопасное место.

454. Клеевые работы с резинотехническими изделиями должны проводиться в соответствии с требованиями пунктов 447-449 настоящих Правил.

Глава 30. Термические работы

455. Цехи, предназначенные для выполнения термических работ, должны быть чистыми, полы и стены - гладкими, а помещения для установки ванн - оборудованы стационарными системами пожаротушения.

456. В термических цехах следует применять централизованную подачу масла. Закалочные масла должны иметь температуру вспышки на 20% выше заданной технологическим процессом и при повышении температуры не давать коксующегося осадка.

457. Масла, заливаемые в термические ванны, должны соответствовать техническим условиям. При наличии влаги масла должны быть предварительно обезвожены под вакуумом. В качестве теплоносителя при этом рекомендуется применять пар.

458. Осадок со дна ванны должен удаляться механическим путем с помощью инструмента, не образующего искрения.

459. Масляные ванны должны иметь централизованную систему охлаждения или оборудоваться индивидуальными устройствами для охлаждения масла. Маслоохладитель, фильтры, насосы и маслосборные резервуары централизованных систем маслоохлаждения должны устанавливаться в изолированном несгораемом помещении.

Масляные ванны для закалки небольшого количества мелких деталей, не приводящих к нагреву масла выше 80 ^оС, допускается эксплуатировать без маслоохлаждающего устройства.

460. Для регулирования температуры всей массы масла закалочные ванны оборудуются устройствами для ее перемешивания, терморегуляторами, а также автоматическими сигнальными и отключающими устройствами. В случае превышения допустимой температуры масла ванна должна автоматически отключаться с подачей звукового и светового сигналов.

461. Во избежание загорания масла при загрузке в масляные закалочные ванны крупных деталей скорость их погружения должна быть не менее 15 м/мин.

462. Ванны для закалки должны быть оборудованы местными отсосами для удаления паров масла. Вентиляционные трубопроводы оборудуются шиберами, сборниками для конденсата масла и должны периодически тщательно очищаться от налета загустевшего масла.

463. Ванны объемом 5 м ³и более должны иметь аварийный слив масла. Во избежание выбрасывания масла ванна наполняется только на 3/4 своего объема. Объем маслосборочного резервуара для аварийного слива должен быть на 30% больше объема масла в закалочных ваннах и трубопроводах. Время слива всего масла не должно превышать 5 мин. В нижней рабочей части масляной ванны и маслосборного резервуара должны быть установлены специальные краны для спуска конденсата.

464. Масляные ванны должны оборудоваться плотно закрывающимися крышками для прекращения доступа воздуха на случай воспламенения масла. В помещении закалочных ванн должны быть установлены ящики с сухим песком и лопатами (совками) и находиться асбестовые полотна.

465. Помещение, в котором установлены селитровые ванны, должно быть оборудовано вентиляционной системой для удаления окислов азота.

466. Детали, загружаемые в селитровые ванны, должны быть тщательно просушены для предотвращения выброса расплавленной селитры при попадании на нее влаги.

467. Стальные детали перед загрузкой в расплавленную селитру необходимо обезжирить, удалить окалину и окислы с поверхности, промыть, просушить и подогреть до температуры 125-150 ^оС.

468. Не допускается обработка в селитровых ваннах стальных деталей после их нагрева в цианистых солях, так как попадание их в селитру может вызвать выплескивание расплава и взрыв.

В селитровых ваннах запрещается термическая обработка профилей, проката, штамповок и деталей из аллюминиевых сплавов. Во избежание взрыва ванны не допускается также нагрев в них деталей и изделий из магниевых и цинковых сплавов. В селитровых ваннах могут применяться расплавы калиевой селитры, натриевой селитры, нитрата натрия или их смесей. Использование аммонийной селитры во избежание взрыва запрещается.

469. Для исключения местных перегревов селитры и возможных взрывов ее, а также для обеспечения более точной регулировки температуры селитры обогрев селитровых ванн должен производиться трубчатыми электрическими нагревателями (далее - ТЭН), размещенными вертикально по стенкам внутри ванны. Донный обогрев селитровой ванны как изнутри, так и снаружи запрещается. Разогрев холодной ванны и повышение ее температуры необходимо производить постепенно во избежание местных перегревов селитры. Электрическая схема включения нагревателей должна позволять вести плавление селитры при пониженном напряжении.

470. Уровень расплавленной селитры в ванне при полной загрузке ее деталями должен быть ниже борта не менее чем на 150 мм. Ванны должны быть оборудованы аварийным сливом. Объем емкости для аварийного слива должен быть на 30% больше объема селитры в ванне и трубопроводах.

471. Во избежание разложения селитры, а также химического соединения ее с материалом ванны, что может привести к взрыву, в селитровых ваннах допускается проводить операции термической обработки с нагревом до температуры не выше 450 ^оС.

472. Каждая селитровая ванна должна быть оборудована приборами для автоматического регулирования температуры и устройством, автоматически выключающим нагрев ванны при выходе из строя терморегуляторов.

473. Очистка ванны от накопившихся в ней загрязнений, в том числе и частиц металла, должна производиться не реже одного раза в месяц, а для селитровых ванн большого объема не реже одного раза в три месяца.

474. При воспламенении селитры в ванне необходимо выключить электропитание, закрыть ванну крышкой и вызвать пожарную охрану. Тушить воспламенившуюся селитру до прибытия пожарной охраны можно только сухим песком. Тушение селитры водой, влажным песком и пенными огнетушителями во избежание взрыва и разбрызгивания селитры запрещается.

475. При работе с селитровыми ваннами запрещается:

1) допускать к эксплуатации селитровые ванны, не имеющие специальных крышек;

2) загружать или догружать селитру без предварительного химического анализа;

3) хранить селитру вместе с другими материалами и на открытых площадках;

4) хранить у селитровых ванн горючие жидкости и материалы;

5) пользоваться водой вблизи селитровой ванны;

6) оставлять работающие ванны без наблюдения, независимо от степени их автоматизации.

Глава 31. Мотороиспытательные станции

476. Помещения мотороиспытательных станций, где по технологическим условиям могут образовываться взрывоопасные концентрации паров легковоспламеняющихся жидкостей, должны оборудоваться приточно-вытяжной вентиляцией и установками автоматического пожаротушения.

477. Все электрооборудование, топливопроводы, испытательные установки и двигатель должны быть надежно заземлены.

Переносные электролампы должны быть во взрывозащищенном исполнении и работать от напряжения не свыше 36 В.

478. В местах возможных утечек горючих жидкостей должны устанавливаться поддоны для стока этих жидкостей в сборники.

При выполнении монтажных, ремонтных или регламентных работ на стенде или двигателе следует пользоваться инструментом, не образующим искромедненным или из специальных сплавов.

479. Снабжение топливом всех испытательных установок должно производиться централизованно, непосредственно по трубопроводам из расходного топливохранилища, последнее должно размещаться не ближе 100 м от мотороиспытательных станций. Не допускается устройство промежуточных расходных емкостей на испытательных установках кроме емкостей стендовых фильтров, емкостей весовых или объемных расходомеров.

480. Магистральные топливопроводы должны, как правило, прокладываться вне зданий. Прокладка топливопроводов внутри зданий должна производиться в изолированных каналах, засыпанных сухим песком вплотную до перекрытия канала. Для проверки соединений трубопроводов в местах их отвода от магистральных необходимо устанавливать контрольные колодцы.

481. Подводка топливопроводов к испытательным установкам должна производиться через помещения технологического оборудования или непосредственно в бокс. Топливопровод при вводе в помещение испытательной станции должен иметь запорный вентиль и пожарный автономный быстродействующий клапан с дистанционным управлением из кабины наблюдения. Кроме того стендовый пожарный кран должен находиться непосредственно в боксе у двигателя.

482. Присоединение топливопроводов к двигателю рекомендуется выполнять с помощью самозапирающихся клапанов, исключающих пролив топлива во время разъема соединений. Все соединения топливопроводов должны быть герметичны. Гибкие шланги топливопроводов в боксах должны защищаться от повреждения бронещитами или бронекожухами и иметь минимальную длину.

483. Все испытательные установки необходимо оборудовать системой аварийного слива топлива. Емкость для слива следует располагать вне здания на расстоянии не менее 5 м или в топливохранилище. Около крана (клапана) аварийного слива должна быть надпись:

"Открыть при аварии или пожаре". Все задвижки, клапана аварийной системы слива должны быть окрашены в красный цвет. Аварийный трубопровод должен обеспечивать слив топлива в течение не более 10 мин.

484. Перед запуском двигателя для огневого запуска-испытания, при холодной прокрутке и ложном запуске следует открыть проемы в шахтах и заслонках выхлопной трубы. Выездные ворота и двери бокса должны быть плотно закрыты.

485. Для экстренного вызова пожарной охраны в случае возникновения пожара испытательная станция должна оборудоваться автоматической пожарной сигнализацией и прямой телефонной связью с пожарной охраной. В кабине наблюдения на видном месте должна быть вывешена схема системы пожаротушения с описанием способов ее использования.

486. При возникновении на испытательной установке пожара во время работы двигателя необходимо:

1) убрать сектор газа в положение "малый газ", снять всю нагрузку, выключить "стоп-кран", закрыть перекрывной пожарный кран топлива;

2) выключить все работающие помпы;

3) закрыть заслонки (ворота шахт) всасывания и выхлопа;

4) открыть кран аварийного слива топлива;

5) отключить электропитание бокса;

6) закрыть ручные краны подачи топлива в бокс;

7) включить систему пожаротушения;

8) вызвать пожарную охрану по телефону или задействованием пожарного извещателя.

487. Осмотр и промывка фильтров изделия и стендовых магистралей должны производиться в передней части бокса при открытых входных и выходных заслонках (ворот, жалюзей). Промывку оборудования стендов следует производить эмульгаторами типа ОП-7, ОП-10 или другими водными растворами.

Глава 32. Аккумуляторные станции

488. Аккумуляторные станции (мастерские) должны размещаться в зданиях не ниже II степени огнестойкости.

На дверях аккумуляторной станции должны быть надписи: "Аккумуляторная", "Огнеопасно", "С огнем не входить", "Курение запрещается".

Полы в помещениях аккумуляторных станций должны быть кислотоупорными (щелочно-упорными), а стены, потолки, двери, оконные рамы, вентиляционные короба и другое оборудование и конструкции должны окрашиваться кислотоупорной (шелочно-упорной) краской. Окна в помещениях аккумуляторных станций должны остекляться матовыми стеклами или стеклами, покрытыми белой краской. В районах с жарким климатом над окнами следует устраивать теневые козырьки.

489. Ремонт, зарядка и хранение кислотных и щелочных аккумуляторов должны производиться в разных помещениях.

Ремонтные, зарядные, генераторные и электролитные участки должны размещаться в обособленных несгораемыми стенами помещениях. При небольшом объеме работ (до 10 аккумуляторов одновременно) допускается совмещение ремонта и зарядки аккумуляторов в одном помещении при условии устройства специального зарядного шкафа, оборудованного индивидуальным вентиляционным отсосом. Зарядный щит в этом случае должен быть установлен в противоположной от зарядного шкафа стороне. Применение открытого огня в таких помещениях в процессе зарядки батарей недопустимо.

490. Электрооборудование и светильники (в том числе и переносные) аккумуляторных станций должны быть во взрывозащищенном исполнении. Выключатели, штепсельные розетки и предохранители должны устанавливаться вне помещений аккумуляторных станций. Осветительная электропроводка и проводка к аккумуляторам должна выполняться проводом в кислотоупорной (щелочно-упорной) оболочке.

491. Помещения аккумуляторных станций должны оборудоваться обособленной приточно-вытяжной вентиляцией раздельно для кислотных и щелочных аккумуляторных участков. Электродвигатель вентилятора следует устанавливать вне помещения. Вентиляционная система зарядного помещения и зарядных шкафов должна быть обособлена от других помещений аккумуляторной станции. Выводить вентиляционные каналы в дымоходы или в общую вентиляционную систему здания запрещается. Вентиляционная система зарядного помещения (шкафа) должна быть автоматически сблокирована с устройством подачи зарядного тока в целях отключения последнего при прекращении работы вентиляции.

492. Отопление аккумуляторных станций должно быть центральным водяным или калориферным. В пределах зарядного помещения трубы центрального отопления должны быть гладкими, соединенными сваркой. Наличие в зарядном помещении фланцевых стыков и установка вентилей запрещается.

Печное отопление может быть допущено, как исключение, при условии расположения топочного отверстия, прочистных дверок, вьюшек, задвижек и патрубков вне зарядного помещения и заключения печи в железный кожух. Устройство электрических печей в аккумуляторных станциях запрещается.

493. В процессе зарядки аккумуляторных батарей необходимо соблюдать следующие требования:

1) проверять надежность соединения проводов к клеммам батарей во избежание их искрения;

2) пробки в банках батарей должны быть открытыми;

3) включение тока зарядки и хранение заряженных аккумуляторов разрешается только при работающей приточно-вытяжной вентиляции;

4) отключение проводников от отдельных аккумуляторов следует производить только при выключенном зарядном токе;

5) поврежденные проводники должны немедленно заменяться новыми.

494. Паяльные работы или работы с использованием паяльной лампы в зарядных помещениях аккумуляторных станций разрешается проводить не ранее чем через два часа по прекращении зарядки батарей при условии тщательного проветривания помещения. Во время пайки или работы с паяльной лампой должна производиться непрерывная вентиляция помещения. Место пайки должно быть ограждено от технологического оборудования помещения огнестойкими щитами.

495. В помещениях аккумуляторных станций запрещается:

1) курить, разводить огонь, пользоваться электронагревательными приборами;

2) хранить кислоты, щелочи или электролит в количестве более односменной потребности;

3) оставлять спецодежду и посторонние предметы на рабочих местах.

Глава 33. Требования пожарной безопасности
на объектах баз эксплуатации радиотехнического
оборудования и связи

496. Объекты баз эксплуатации радиотехнического оборудования и связи должны располагаться в отдельно стоящих или сблокированных зданиях не ниже II степени огнестойкости с несгораемыми полами. Помещения с технологическим оборудованием, расположенные в сблокированных зданиях, должны отделяться от остальных помещений несгораемыми стенами или перегородками с пределом огнестойкости не менее 0,25 ч и иметь отдельный выход наружу.

497. В северных районах радиотехническое оборудование как исключение может располагаться в сгораемых отдельно стоящих помещениях, при том стены и потолки внутри зданий защищаются от возгорания раствором мокрой штукатурки.

498. При размещении технологического оборудования в деревянном кузовном варианте внутренняя часть кузова должна быть обработана огнезащитным составом, размещение аппаратного и агрегатного отсеков в одном сгораемом кузове не допускается.

499. Объекты базы эксплуатации радиотехнического оборудования и связи должны быть обеспечены надежной телефонной связью с караульным помещением и сменным инженером базы.

500. Объекты, работающие без постоянного присутствия обслуживающего персонала, за исключением объектов, обеспечивающих посадку, должны быть оборудованы аппаратурой автоматического отключения источников электропитания в случае пожара.

501. На объектах базы эксплуатации радиотехнического оборудования и связи для обеспечения заданной температуры в помещениях разрешается установка предусмотренных проектом электропечей промышленного изготовления при выполнении следующих требований пожарной безопасности:

1) электропечи должны применяться только с закрытыми нагревательными элементами и обеспечивать автоматическое поддержание заданной температуры в помещении (автоматы регулирования температуры нагрева после регулировки должны пломбироваться в целях исключения возможности свободного изменения их регулировки без вскрытия пломбы);

2) электрические печи должны устанавливаться в самой холодной части помещения и на достаточном расстоянии от аппаратуры (не менее 1 м);

3) пол и стены из сгораемых материалов в месте установки электропечи (горелки) должны ограждаться и экранироваться набивкой жести по асбестовому картону толщиной не менее 10 мм с обеспечением между теплоизоляцией и электропечью (грелкой) воздушной прослойки не менее 15 см;

4) количество электропечей не должно превышать величины, установленной проектом.

502. Бензин, спирт и другие легковоспламеняющиеся жидкости, применяемые при чистке аппаратуры связи и ее отдельных деталей, а также смазочные масла должны содержаться в герметично закрывающейся небьющейся таре, в сейфах. Запрещается хранение или временное нахождение любого количества легковоспламеняющихся жидкостей в аппаратных помещениях.

503. Чистка машин, передающей аппаратуры и прочего технического оборудования, а также удаление пыли могут производиться только при отключенном напряжении и наличии вывешенной предупредительной таблички. Чистка движущихся частей генераторов и удаление с них пыли допускается лишь во время их остановки. Чистка коллекторов на ходу разрешается только при отключенном напряжении.

504. Электрические паяльники во время работы следует устанавливать на специальной несгораемой подставке, а по окончании работы или на время перерывов отключать от питающей сети.

505. Разогрев кабельной массы для пропитки кабелей, заливки кабельных муфт производится на открытом воздухе в безопасном, в пожарном отношении, месте.

506. Драпировочные ткани, применяемые для поглощения звука, должны пропитываться огнезащитным составом.

507. Объекты базы эксплуатации радиотехнического оборудования и связи (далее - ЭРТОС) по периметру ограждения должны иметь противопожарную полосу шириной не менее 3 м, растительный покров с которой удаляется вспахиванием. Территория объекта должна регулярно очищаться от мусора и сухой травы.

508. Поверхность земли у оснований деревянных мачт, фидерных столбов и якорей оттяжек в радиусе не менее 1 м должна быть вскопана.

509. Кабельные каналы на объектах, изготовленные из сгораемых материалов, должны быть обиты листовым железом по асбестовому картону.

510. Металлическая кровля зданий, корпуса аппаратуры, металлические оболочки проводов, трубы, корпуса электрощитов, трансформаторов, электропечей, болты крепления проходных изоляторов и другие металлические предметы должны быть надежно заземлены.

511. Не реже одного раза в год и после ремонта необходимо производить измерение сопротивления изоляции обмоток генераторов и монтажных проводов.

512. Стационарные электроагрегаты основного или резервного электропитания должны устанавливаться на несгораемых основаниях. Размещение электроагрегатов в стационарных помещениях производится исходя из удобств их эксплуатации, но не менее 1 м от стены или расположенного у стены оборудования. Сгораемые стены защищаются листовым железом, пробитым по асбестовому полотну (картону) толщиной не менее 10 мм. Между стеной и аппаратурой должен быть воздушный зазор величиной не менее 50 мм.

513. В помещениях агрегатных разрешается иметь расходный запас топлива в количестве не более 500 л, который может находиться в стационарных баках самого электроагрегата, либо в топливных баках, жестко закрепленных на несгораемых площадках (фундаментах) на расстоянии не ближе 3 м от электроагрегатов или под землей. Топливные баки должны быть плотно закрыты крышками. Запас топлива для обеспечения работы электроагрегата на более длительное время должен храниться в специальных емкостях за пределами здания агрегатной на расстоянии не менее 20 м. При этом должны учитываться требования глав 34 и 41 настоящих Правил.

514. Расходные баки с топливом вместимостью свыше 250 л должны снабжаться сливными аварийными трубопроводами, ведущими в аварийный подземный резервуар.

515. Топливо и масло в расходные баки должны заливаться при выключенных двигателях внутреннего сгорания только с помощью заправочных насосов. Заливка баков с применением других средств запрещается. Наполнение расходных баков должно производиться при дневном или искусственном освещении, выполненном во взрыво-защищенном исполнении. Стационарные помещения агрегатных должны иметь аварийное освещение.

516. Выхлопная труба, идущая от глушителя двигателя внутреннего сгорания в атмосферу, должна возвышаться над крышей (покрытием) не менее чем на 750 мм и иметь в месте выхлопа скос или отвод, направленный в сторону, противоположную зданию.

517. При проходе выхлопной трубы через деревянную стену или перекрытие устраивается разделка радиусом не менее 30 см от внешней стороны выхлопной трубы с набивкой асбеста. Внутри помещения выхлопные трубы изолируются асбестом.

518. Выхлопные трубы, глушители, отстойники должны регулярно очищаться от сажи и конденсата.

519. Помещения аккумуляторных станций объектов базы эксплуатации радиотехнического оборудования и связи должны удовлетворять требованиям главы 32 настоящих Правил и других нормативных правовых актов.

520. Объекты базы эксплуатации радиотехнического оборудования и связи должны оборудоваться автоматическими установками пожаротушения в соответствии с действующими нормативными техническими документами.

521. Все объекты должны иметь подъездные пути с искусственным покрытием. В зимнее время подъездные пути должны регулярно очищаться от снега.

Глава 34. Требования пожарной безопасности
при хранении, ремонте и эксплуатации средств
аэродромной механизации, специального транспорта
и автомобилей общего назначения

522. Специальный транспорт (далее - спецтранспорт) должен размещаться в помещениях, под навесами или на специальных площадках для безгаражного хранения в соответствии с требованиями действующего законодательства.

523. Топливозаправщики, топливоцистерны, бензоперекачивающие станции, подвижные агрегаты (сервисеры), маслозаправщики должны храниться отдельно на открытых площадках, под навесами или в изолированных помещениях гаражей с обеспечением беспрепятственного выезда.

524. Кислорододобывающие и кислородно-зарядные станции должны, размещаться обособлено от других автомобилей.

525. Автомобили для перевозки фекальных жидкостей, ядовитых или инфицированных веществ, а также автомобили, работающие на газовом топливе, должны размещаться раздельно по группам и обособленно от других автомобилей.

526. В службах спецтранспорта, насчитывающих более 25 автомобилей или спецмашин, для создания условий их эвакуации при пожаре, должен быть разработан и утвержден начальником службы специальный план расстановки спецтранспорта с описанием очередности и порядка его эвакуации. В плане должно быть предусмотрено дежурство водителей в ночное время, в выходные, праздничные дни, а также определен порядок хранения ключей зажигания.

Помещения и площадки открытого хранения спецтранспорта нельзя загромождать предметами и оборудованием, которые могут препятствовать быстрой эвакуации спецтранспорта.

527. Помещения, в которых предусматривается более 10 постов обслуживания или хранения более 25 автомобилей (или спецмашин), должны иметь не менее двух ворот.

528. Места стоянок спецтранспорта должны быть обеспечены буксировочными тросами и штангами из расчета один трос (штанга) на 10 автомобилей (спецмашин).

529. В гаражах не разрешается производить кузнечные, термические, сварочные, малярные, деревообделочные работы, а также промывку деталей и агрегатов с использованием легковоспламеняющихся жидкостей. Эти работы должны производиться в соответствующих мастерских организации гражданской авиации.

530. В помещениях, под навесами и на открытых площадках, предназначенных для стоянки и ремонта спецтранспорта, запрещается:

1) устанавливать спецтранспорт в количествах, превышающих норму, нарушать схему их расстановки, уменьшать расстояние между автомобилями, спецмашинами и элементами зданий;

2) хранить спецтранспорт с открытыми горловинами топливных баков и емкостей, а также при наличии течи горючего;

3) хранить топливо в таре и заправлять спецтранспорт топливом;

4) оставлять на местах стоянок неразгруженные автомобили;

5) хранить тару из-под легковоспламеняющихся и горючих жидкостей;

6) загромождать выездные ворота и проезды;

7) подогревать двигатели, системы, узлы и агрегаты открытым огнем (кострами, факелами, паяльными лампами), а также пользоваться открытыми источниками огня для освещения во время техосмотров, проведения ремонтных и других работ;

8) оставлять в спецтранспорте промасленные обтирочные материалы и спецодежду;

9) оставлять спецтранспорт без присмотра с включенным зажиганием;

10) поручать техническое обслуживание и управление спецтранспортом людям, не имеющим соответствующей квалификации.

531. При техническом обслуживании и ремонте спецтранспорта запрещается:

1) выполнять какие-либо работы в топливных цистернах или резервуарах без предварительной их обработки и без данных положительного анализа проб воздушной среды, взятых из них на взрывобезопасность;

2) производить ремонт топливных цистерн или резервуаров без надежного их заземления;

3) приступать к разборке технологического оборудования без освобождения его от рабочих жидкостей и газов;

4) производить ремонт спецмашин с емкостями, заполненными топливом (газом), и картерами, заполненными маслом (при ТО-1 допускается наличие топлива в баках базового шасси и масла в картерах двигателей). По окончании работы помещения и смотровые ямы должны очищаться от промасленных обтирочных материалов и пролитых жидкостей.

Раздел 5.
Требования пожарной безопасности на
объектах авиатопливообеспечения
Глава 35. Общие требования

532. Объекты авиатопливообеспечения должны соответствовать требованиям действующих нормативных технических документов.

533. Склады горюче-смазочных материалов и центральных заправочных станций оборудуются не менее чем двумя выездами для пожарных автомобилей на автомобильные дороги общей сети или на подъездные пути складов.

534. Здания и сооружения (за исключением металлических резервуаров) объектов авиатопливообеспечения должны быть не менее II степени огнестойкости.

535. Склады горюче-смазочных материалов и центральных заправочных станций оборудуются прямой телефонной связью с дежурным помещением противопожарной службы и ближайшей пожарной частью Государственной противопожарной службы.

536. Въезд на территорию складов автотранспортной техники без искрогасителей запрещается.

537. Территория должна регулярно очищаться от сухой травы, опавших листьев, производственных отходов. Пролитые нефтепродукты должны немедленно убираться, а промасленные места посыпаться песком. В летнее время трава должна быть скошена и вывезена с территории склада в сыром виде. Сушка скошенной травы и хранение сена на территории категорически запрещается.

538. На свободных площадях территории склада допускается посадка лиственных деревьев и кустарников, разбивка газонов, но не менее чем в 5 м от наружного откоса обвалования резервуаров. При расположении складов в лесистой местности территория вокруг них должна быть очищена: при лиственных породах в радиусе 20 м, при хвойных - 50 м и окаймлена минерализованной полосой шириной не менее 2 м.

539. Огневые работы на территории объектов авиатопливообеспечения должны проводиться в соответствии с требованиями, изложенными в разделе 7 настоящих Правил.

540. Применение на территории объектов открытого огня - разведение костров, использование для освещения факелов, спичек, свечей, керосиновых фонарей запрещается.

541. Курение на территории, в производственных зданиях и сооружениях авиатопливообеспечения запрещается. Допускается курение в специально отведенных (по согласованию с противопожарной службой) местах, оборудованных урнами с водой и огнетушителями. В местах, отведенных для курения, должны быть вывешены знаки и надписи.

542. При производстве ремонтно-профилактических работ в зонах, где возможно скопление горючих паров и газов, необходимо использовать инструменты, исключающие искрообразование. Протирку оборудования следует производить хлопчатобумажной ветошью. Применение в этих целях синтетических тканей не допускается.

543. Персоналу, работающему в помещениях и на эстакадах, где возможно выделение паров и газов нефтепродуктов, находиться в обуви, подкованной железными гвоздями или подковками, запрещается.

544. При проведении сливоналивных операций запрещается:

1) производить ремонтно-профилактические работы технологического оборудования;

2) выполнять огневые работы, курить, пользоваться источниками открытого огня (спичками, зажигалками, факелами);

3) пользоваться инструментом и приспособлениями, способными вызывать искрообразование;

4) пользоваться неисправными и невзрывозащищенными электроустановками и электрооборудованием;

5) подогревать нефтепродукты в цистерне, а также отогревать запорную арматуру с помощью открытого огня.

Запрещается проведение сливоналивных операций во время грозы.

Глава 36. Резервуарный парк

545. Каждая группа наземных резервуаров должна быть ограждена сплошным земляным валом шириной поверху не менее 0,5 м или стеной, рассчитанными на гидростатическое давление разлившейся жидкости. Высота ограждения группы резервуаров должна быть на 0,2 м выше уровня расчетного объема разлившейся жидкости наибольшего резервуара в группе или отдельно стоящего резервуара, но не менее 1 м для резервуаров объемом до 10000 м ³и 1,5 м для резервуаров - 10000 м ³и более.

546. Для перехода через обвалование или ограждающую стену должны быть лестницы-переходы в количестве четырех для группы резервуаров и не менее двух для отдельно стоящих резервуаров.

547. Для подземных резервуаров устройство обвалования или ограждающей стенки не обязательно.

548. Траншеи, прорытые при проведении работ по прокладке или ремонту трубопроводов внутри обвалования и через обвалование, по окончании этих работ должны быть немедленно засыпаны и обвалование восстановлено.

549. За герметичностью резервуаров, состоянием сифонных кранов, соединений трубопроводов, сальниковыми набивками, прокладками задвижек должен быть установлен постоянный надзор. Обнаруженные неисправности должны немедленно устраняться.

550. Дыхательная аппаратура, установленная на резервуарах, должна быть отрегулирована на проектное давление.

Во избежание повреждения резервуара запрещается устанавливать заглушки на механический дыхательный и гидравлический предохранительный клапаны. Работу клапанов необходимо регулярно проверять. Проверка их работы на избыточное давление и вакуум должна производиться не реже одного раза в год.

551. Оборудование резервуаров средствами пожаротушения следует производить в соответствии с действующими нормативными техническими документами.

552. Техническое обслуживание пеногенераторов типа ГВПС (К) должно быть организовано в соответствии с требованиями действующего законодательства. Время на осмотр и замену пеногенераторов не должно превышать двух с половиной часов.

553. Очистка резервуаров должна производиться в соответствии с требованиями действующего законодательства.

Глава 37. Тарные хранилища

554. Нефтепродукты в таре следует хранить в зданиях или на площадках под навесом, а нефтепродукты с температурой вспышки выше 45 ^оС - также и на открытых площадках.

555. Складские здания для горючих нефтепродуктов в таре должны быть не выше трех этажей, а для легковоспламеняющихся нефтепродуктов - одноэтажными.

556. Складские здания для нефтепродуктов в таре должны быть разделены несгораемыми стенами (перегородками) с пределом огнестойкости не менее 0,75 ч на складские помещения, каждое из которых вмещает не более 200 м ³легковоспламеняющихся и не более 1000 м ³горючих нефтепродуктов. Общая вместимость одного складского здания для нефтепродуктов в таре не должна превышать 1200 м ³легковоспламеняющихся и 6000 м ³горючих нефтепродуктов. Вместимость складского здания или помещения для совместного хранения легковоспламеняющихся и горючих нефтепродуктов в таре устанавливается из расчета: 1 м ³легковоспламеняющихся нефтепродуктов приравнивается 5 м ³горючих нефтепродуктов.

557. Складские помещения должны быть отделены от других помещений несгораемыми стенами (перегородками) с пределом огнестойкости не менее 0,75 часа.

558. Дверные проемы в стенах складских зданий для нефтепродуктов в таре должны иметь размеры, обеспечивающие проезд средств механизации, но во всех случаях не менее: по ширине 2,1 м, по высоте 2,4 м; двери должны быть самозакрывающимися с пределом огнестойкости 0,6 ч, а в проемах предусмотрены пороги (с пандусами) высотой 0,15 м.

559. Полы в складских зданиях для нефтепродуктов в таре должны быть из несгораемых материалов и иметь уклоны для стока жидкости к лоткам.

560. При складировании нефтепродуктов в таре на площадках под навесами следует соблюдать следующие требования:

1) высота стеллажей или штабелей поддонов должна быть не более 5,5 м;

2) размещение тары на каждом ярусе стеллажа производить в один ряд по высоте и в два ряда по ширине;

3) ширина штабеля определяется из расчета размещения четырех поддонов;

4) ширина проездов между стеллажами и штабелями определяется в зависимости от габаритов, применяемых средств механизации, но не менее 1,4 м;

5) проходы между стеллажами и штабелями должны быть шириной 1 м.

561. Грузовые платформы (рампы) для железнодорожного и автомобильного транспорта должны быть выполнены из несгораемых материалов.

562. Площадки (открытые и под навесами) для хранения нефтепродуктов в таре должны быть ограждены земляным валом или несгораемой стеной высотой 0,5 м.

563. При складировании нефтепродуктов в таре на открытых площадках следует соблюдать следующие требования:

1) количество штабелей тары с нефтепродуктами должно быть не более шести;

2) размеры штабеля, не более: в длину 25 м, в ширину 15 м, в высоту 5,5 м;

3) укладку тары или поддонов в штабеля производить в два ряда с проходами или проездами между ними в соответствии с нормами, указанными в пункте 560 настоящих Правил;

4) расстояние между штабелями на площадке должно быть 5 м, а между штабелями соседних площадок - 15 м.

564. Хранение на открытых площадках порожних, бывших в употреблении и загрязненных нефтепродуктами металлических бочек должно отвечать требованиям пункта 563 настоящих Правил, при этом укладка в штабеля порожних бочек может производиться в четыре яруса по высоте.

565. Укладка бочек должна производиться осторожно, во избежание ударов друг о друга, пробками вверх. Нефтепродукты в неисправной таре принимать на хранение запрещается.

Пустая тара на открытых площадках должна храниться без пробок.

Глава 38. Насосные станции и трубопроводные коммуникации

566. Двери насосных станций должны открываться наружу. Устройство порогов в дверных проемах не допускается.

567. Полы в помещении насосной станции должны быть выполнены из несгораемых материалов, не впитывающих нефтепродукты, и иметь сток в производственную канализацию через гидравлический затвор. Лотки и полы должны регулярно промываться водой.

568. Отверстия в стенах при проходе труб из одного помещения насосной станции в другое должны быть плотно заделаны. В насосных станциях, где применяются двигатели внутреннего сгорания, для предотвращения проникновения паров нефтепродуктов из насосного отделения в машинное в местах прохода валов через стену должны быть установлены уплотняющие устройства. Стена должна быть сплошной (без проемов), газонепроницаемой и несгораемой.

569. При размещении узлов задвижек в отдельном помещении оно должно отделяться от помещения насосов несгораемой стеной и иметь выход наружу.

570. Хранение горючие жидкости и горючие жидкости в насосном отделении не разрешается.

571. При внезапном прекращении подачи энергии необходимо отключить двигатели насосов и после этого перекрыть задвижки на входных и выходных линиях насоса. Ремонт насосных агрегатов и трубопроводов во время их работы запрещается.

572. По окончании работы задвижки на входе в насос и выходе из него и у резервуаров должны быть закрыты, помещение осмотрено и обесточено.

573. При перекачке горюче-смазочных материалов за трубопроводом должно быть установлено наблюдение.

574. На территории складов должна предусматриваться, как правило, наземная укладка трубопроводов на несгораемых опорах.

575. Задвижки с электрическим приводом должны быть во взрывобезопасном исполнении.

Глава 39. Пункты налива

576. Для безопасного нижнего наполнения цистерн топливозаправщика, автомобильной топливной цистерны необходимо:

1) выключить дизельный двигатель (топливозаправщик и автомобильную топливную цистерну с карбюраторными двигателями наполняются при работающем двигателе);

2) поставить топливозаправщик, автомобильную топливную цистерну на ручной тормоз и зафиксировать его упорными колодками;

3) заземлить топливозаправщик, автомобильную топливную цистерну путем подсоединения гибкого металлического троса со штырем к контактному устройству заземлителя пункта налива;

4) обеспечить выравнивание потенциалов между корпусами топливозаправщика, автомобильной топливной цистерной и оборудованием пункта налива путем соединения их с помощью гибкого металлического троса со штырем на конце с розеткой, установленной на топливозаправщике, автомобильной топливной цистерне;

5) при отсутствии или неисправности контактов заземления или выравнивания потенциалов наполнение запрещается до их восстановления;

6) в случае течи топлива наполнение прекратить и устранить неисправность.

По окончании наполнения цистерн следует отсоединить топливозаправщик, автомобильную топливную цистерну от пункта налива строго в порядке, обратном подсоединению.

577. Для безопасного наполнения автомобильной топливной цистерны других ведомств через верхнюю горловину необходимо:

1) подъем и опускание раздаточного рукава производить посредством специального механизированного устройства;

2) снять противовзрывную сетку;

3) протереть раздаточный рукав и осторожно опустить его в горловину цистерны (конец рукава опускается до дна цистерны под слой остатка нефтепродукта и при необходимости закрепляется).

Наливать автомобильную топливную цистерну выше среза наливной горловины запрещается.

578. Рукава, применяемые для верхнего налива, должны иметь гладкую поверхность, диаметр не менее 100 мм и быть оборудованы токоотводящей стренгой, электрически соединяющей оборудование стояка с наконечником шланга, и иметь устройство для отвода статического электричества.

579. Автоцистерны, специально предназначенные для перевозки светлых нефтепродуктов, должны быть оборудованы заземлительными устройствами, а глушители цистерн выведены вперед под двигатель или радиатор. Кроме того все автоцистерны должны быть снабжены огнетушителями.

580. Перед наливом нефтепродуктов обслуживающий персонал должен проверить исправность автоцистерны и ее оборудования в соответствии с требованиями пункта 579 настоящих Правил. Приемные рукава или наливные трубы при наливе должны быть опущены до низа автоцистерны так, чтобы налив нефтепродуктов происходил под уровнем жидкости, без разбрызгивания.

581. Налив нефтепродуктов в автоцистерну с карбюраторным двигателем должен производиться при работающем двигателе, с дизельным - при выключенном. Во время налива водитель должен находиться на автоцистерне и наблюдать за процессом налива. При автоматической системе налива водитель должен выполнять функции, предусмотренные инструкцией.

582. При обнаружении неисправности автоцистерны налив нефтепродуктов должен быть немедленно прекращен, двигатель заглушен и автоцистерна выведена из-под налива на буксире другим автомобилем.

Глава 40. Автозаправочные станции

583. Крышки сливных и замерных труб, люков смотровых и сливных колодцев должны быть закрыты. Открывать крышки люков и замерных труб разрешается только в момент слива или замера уровня нефтепродуктов. Эксплуатация резервуаров для хранения нефтепродуктов с неисправными дыхательными клапанами и огнепреградителями не допускается. Измерение уровня нефтепродуктов в резервуарах должно производиться специально предназначенными для этих целей стандартными измерительными приборами.

584. Для своевременного выявления и устранения неисправностей резервуары и трубопроводы автозаправочной станции должны проверяться не реже двух раз в месяц. При обнаружении утечек из резервуаров и трубопроводов заполнение резервуаров и отпуск нефтепродуктов из подключенных к ним колонок должны быть прекращены до полного устранения неисправностей.

585. Слив нефтепродуктов в подземные резервуары автозаправочной станции должен производиться закрытым способом (по трубопроводам или рукавам) после заземления автоцистерны и при неработающем двигателе. Заземление не должно сниматься до полного слива бензина из автоцистерны и отсоединения трубопроводов и рукавов. Во время слива отпуск нефтепродуктов из колонок, которые подключены к заполняемому резервуару, не разрешается. Наконечники сливных рукавов должны быть изготовлены из материала, исключающего возможность искрообразования при ударах о корпус резервуара, и заземлены.

При наличии на резервуарах автозаправочной станции герметизированных сливных приборов (типа МС-1) разрешается слив нефтепродуктов из автоцистерн и топливозаправщиков с применением имеющейся на них насосной установки при работающем двигателе только через указанные герметизированные приборы.

586. При заправке автотракторной техники должны соблюдаться следующие требования:

1) автомобили для заправки должны подаваться своим ходом;

2) все операции по заправке должны выполняться в присутствии водителей;

3) отпуск нефтепродуктов производится непосредственно в бензобаки; отпуск бензина в полиэтиленовые канистры и стеклянную тару запрещается;

4) облитые нефтепродуктами части автомобиля до запуска двигателя должны быть протерты насухо; случайно пролитые на землю нефтепродукты должны засыпаться песком, а пропитанный песок и промасленные обтирочные материалы собираться в металлические ящики с плотно закрывающимися крышками и по окончании рабочего дня вывозиться с территории автозаправочной станции;

5) расстояние между стоящим под заправкой и следующим за ним автомобилями должно быть не менее 3 м, расстояние между последующими автомобилями, находящимися в очереди, - не менее 1 м;

6) машины, находящиеся на автозаправочной станции, должны устанавливаться в таком порядке, чтобы всегда оставалось свободное место для выезда автотранспорта.

587. На территории автозаправочной станции запрещается:

1) проезд автотранспорта над подземными резервуарами;

2) производство всяких работ, не связанных с отпуском нефтепродуктов;

3) хранение в помещении легковоспламеняющихся жидкостей;

4) мытье рук и стирка одежды легковоспламеняющимися жидкостями, а также работа в одежде и обуви, облитых бензином;

5) перелив нефтепродуктов при заправке автотранспорта;

6) курение, производство ремонтных и других работ, связанных с применением открытого огня;

7) заправка автомобилей с работающими двигателями, груженных горючими или взрывоопасными грузами, а также автомобилей и автобусов (кроме легковых автомобилей), в которых находятся пассажиры;

8) въезд на территорию автозаправочной станции и заправка тракторов, не оборудованных искрогасителями;

9) слив нефтепродуктов в резервуары и заправка транспорта во время грозы.

588. При возникновении пожара заправщик обязан немедленно прекратить заправку, обесточить оборудование, сообщить о пожаре в противопожарную службу и приступить к тушению пожара имеющимися средствами, привлекая для этого водителей автотранспорта.

Глава 41. Сливоналивные эстакады

589. Ограждения, полы, лестницы, трапы на сливоналивных эстакадах должны быть выполнены из несгораемых материалов.

590. По обе стороны от сливоналивных эстакад или отдельно стоящих стояков (на расстоянии двух двуосных; одного четырехосного или восьмиосного вагона) должны быть установлены сигнальные знаки, запрещающие заход за них тепловоза (паровоза).

591. На расстоянии 10-50 м от эстакад на трубопроводах должны быть установлены аварийные задвижки.

592. Машинистам паровозов (тепловозов) запрещается подходить с маршрутом к границам сливоналивных устройств без сигнала, сифонить, открывать и форсировать топку, тормозить и толкать состав, держать открытым поддувало, пользоваться факелами или другими видами открытого огня.

593. Торможение цистерн металлическими башмаками на территории сливоналивных устройств не допускается. Для этой цели могут применяться только деревянные подкладки.

594. Слив нефтепродуктов следует производить через нижние сливные устройства и только в случае их отсутствия - через верхнюю горловину.

595. Для отогрева запорной арматуры и сливных устройств цистерн следует применять пар, горячие воду или воздух, нагретый песок в мешках. Электроподогрев разрешается применять для нефтепродуктов, температура вспышки которых более 80 ^оС, используя для этого специальные электрогрелки. В цистерну объемом более 30 м ³разрешается погружать не более четырех грелок, имеющих пусковые устройства с защитой; в цистерны объемом 25-30 м ³соответственно - три, а до 25 м ³- две грелки.

596. Включать электрический ток (подавать пар) можно только после погружения электрогрелки в нефтепродукт. Слой его над поверхностью электрогрелки должен быть не менее 50 см. Процесс подогрева должен происходить под постоянным наблюдением.

597. В случае слива авиатоплива из железнодорожных цистерн непосредственно в автомобильную топливную цистерну с помощью перекачивающих станций горючего (далее - ПСГ) необходимо руководствоваться Рекомендациями по дооборудованию и использованию ПСГ-160 для нижнего заполнения топливом емкостей топливозаправщиков и автоцистерн. Железнодорожная цистерна, перекачивающая станция горючего и автомобильная топливная цистерна должны быть надежно соединены в единую электрическую цепь и заземлены. Расстояние между перекачивающими станций горючего и автомобильной топливной цистерной должно быть не менее 5 м, а между перекачивающей станцией горючего и железнодорожной цистерной - не менее 10 м.

598. На складах горюче-смазочных материалов и сливоналивных пунктах магистральных трубопроводов площадки, на которых размещаются сливоналивные сооружения, погрузочно-разгрузочные платформы и рабочие пути железнодорожных эстакад, всегда должны быть исправными. Бетонированные площадки во избежание скапливания нефтепродуктов должны иметь гладкую поверхность и обеспечивать беспрепятственный сток жидкости в отводные лотки или каналы, соединенные через гидравлические (или иного типа) затворы со сборником или производственной канализацией. Появляющиеся на площадках выбоины и ямы необходимо немедленно заделывать.

599. Сортировка железнодорожных цистерн, сцепка и расцепка их должны производиться вне пунктов слива и налива нефтепродуктов. Во время сливоналивных операций на эстакаде запрещается проводить маневровые работы и подавать следующий маршрут на свободный путь эстакады.

600. На двусторонних сливоналивных эстакадах подача маршрута на второй путь разрешается после полного окончания операции по сливу (наливу) на первом пути и уборки случайно пролитого нефтепродукта.

601. Перед сливом (наливом) нефтепродуктов должна быть проверена правильность открытия всех переключающих вентилей, задвижек, а также исправность всех сливоналивных устройств, плотность соединений рукавов или телескопических труб. Обнаруженная на сливоналивных устройствах течь должна быть немедленно устранена. При невозможности устранения неисправности стоянки или секции, где обнаружена течь, должно быть отключено их электропитание.

Глава 42. Молниезащита и защита от статического
электричества

602. Здания и сооружения складов горюче-смазочных материалов и центральных заправочных станций должны защищаться от:

1) прямого воздействия молнии;

2) вторичного, проявления молнии (электростатической и электромагнитной индукции);

3) заносов высоких потенциалов;

4) проявлений статического электричества. Все мероприятия по молниезащите и защите от проявлений статического электричества должны осуществляться в соответствии с требованиями действующего законодательства.

603. Защита от проявлений статического электричества должна осуществляться следующими способами:

1) обязательным заземлением с помощью заземляющих устройств металлических частей технологического оборудования, подводящих трубопроводов и металлических конструкций, находящихся вблизи заземленных объектов, а также резервуаров для нефтепродуктов; выравниванием электрических потенциалов между средствами заправки и заправляемыми объектами;

2) соблюдением оптимальных режимов наполнения (слива) топливных емкостей;

3) установкой в необходимых случаях индукционных нейтрализаторов статического электричества (далее - ИНСЭТ).

604. Заземляющие устройства для защиты от проявлений статического электричества следует, как правило, объединять с заземляющими устройствами для электрооборудования. Если по условиям эксплуатации они отсутствуют, необходимо сооружение специальных заземляющих устройств для защиты от проявлений статического электричества с сопротивлением не более 10 Ом.

605. Железнодорожные пути и технологическое оборудование сливоналивных эстакад, пирсов и причалов должны быть надежно заземлены, а цистерны соединены гибким металлическим тросом с контуром заземления эстакады.

Все трубопроводы независимо от способа прокладки должны заземляться через каждые 200 м длины и дополнительно на каждом ответвлении. Фланцевые соединения трубопроводов и другого технологического оборудования, включая подвижные средства заправки, транспортировки; должны быть оборудованы шунтирующими перемычками.

606. Резервуары должны подсоединяться к заземлителю с помощью двух (не менее) заземляющих проводников (токоотводов) во взаимно противоположных точках.

607. Не допускается соединение заземлителя пункта налива с окрашенной поверхностью корпуса топливозаправщика, автомобильной топливной цистерны с помощью магнитного соединителя.

608. Сопротивление переходных контактов топливозаправщика, автомобильной топливной цистерны, воздушного судна не должно превышать 0,03 Ом. Для антистатических топливных рукавов сопротивление любой точки их внутренней и внешней поверхностей относительно контура заземления не должно превышать 10 ⁷Ом.

609. Заземление на контактное устройство заземлителя должно производиться с помощью гибкого металлического троса со штырем на одном конце, другой конец должен быть надежно присоединен к корпусу заземляемого средства. Выравнивание потенциала должно также производиться с помощью гибкого металлического троса, один конец которого должен надежно присоединяться к корпусу топливозаправщика, автомобильной топливной цистерне, заправочного агрегата, а другой конец должен быть оборудован зажимом для подсоединения к воздушному судну или пункту налива.

610. Наконечники быстроразъемных соединений марок "ННЗ", "НПГ" должны быть оснащены тросами выравнивания потенциалов со штырем на конце для подключения к приемному штуцеру.

611. Для отвода статического электричества во время движения средств заправки и транспортировки топлива на их шасси должны быть закреплены заземляющие цепи, у которых постоянно соприкасающиеся с землей звенья выполнены из латуни или бронзы.

612. Металлическая бочкотара, в которую производится налив легковоспламеняющихся жидкостей, должна заземляться и электрически соединяться с наконечниками (кранами) наливных рукавов.

613. Металлические воронки, используемые для налива, должны заземляться, а через трубку воронки до дна приемного сосуда должен быть пропущен металлический провод (цепочка). Наливные краны и устройства для налива легковоспламеняющихся жидкостей подлежат обязательному заземлению. Применение воронок из пластмасс запрещается.

614. Для нейтрализации зарядов статического электричества при наполнении топливозаправщика, автомобильной топливной цистерны на пунктах налива необходимо устанавливать индукционный нейтрализатор статического электричества. Индукционный нейтрализатор статического электричества устанавливается после группы фильтров по возможности ближе к раздаточному рукаву в горизонтальном или вертикальном положении. Он должен быть надежно соединен с заземлителем пункта налива с помощью токоотвода, один конец которого крепится к фланцу индукционного нейтрализатора статического электричества, а другой приваривается к заземлителю. Фланцы нейтрализатора оборудуются шунтирующими перемычками.

615. Для поддержания устройств для защиты от проявлений статического электричества в исправном состоянии необходимо проводить ежедневные, периодические (ежемесячные) и внеплановые проверки.

616. При проведении ежедневных осмотров необходимо проверять:

1) надежность присоединения тросов заземления и выравнивания потенциалов, отсутствие коррозии, надежность крепления и чистоту штырей и зажимов;

2) чистоту и надежность контактов заземляющих устройств; отверстие контактного устройства должно быть освобождено от грязи, льда и коррозии;

3) чистоту и целость сварных соединений в доступных осмотру местах;

4) надежность соединения токоведущих стренг топливных рукавов с корпусами наконечников. Обнаруженные дефекты подлежат немедленному устранению.

617. При проведении ежемесячного осмотра необходимо:

1) измерять сопротивление стационарных заземлителей;

2) проверять наличие и исправность электрической цепи тросов заземления и выравнивания потенциалов, стренг топливных рукавов с помощью измерителя сопротивления;

3) далее проводить работы в объеме ежедневных осмотров. Результаты проверки оформлять актом.

618. Внеплановые проверки проводятся по указанию руководителя организации гражданской авиации в объеме ежемесячного осмотра.

Глава 43. Водоснабжение, пожаротушение и канализация

619. На складах горюче-смазочных материалов и автоматизированных горюче-смазочных материалов должен быть кольцевой противопожарный водопровод диаметром не менее 200 мм.

620. На складах III категории с резервуарами объемом каждого менее 5000 м ³допускается предусматривать подачу воды на охлаждение и тушение пожара пожарными автомобилями и мотопомпами из противопожарных емкостей (резервуаров или открытых искусственных и естественных водоемов). При этом:

1) объем противопожарных емкостей (резервуаров или открытых водоемов) должен соответствовать нормам расхода воды при расчетном времени пожаротушения;

2) объем открытых противопожарных водоемов должен быть определен с учетом возможного испарения воды или образования льда;

3) к противопожарным водоемам должны быть оборудованы и содержаться свободными подъездные пути для пожарных автомобилей;

4) количество противопожарных емкостей (водоемов, резервуаров) должно быть не менее двух, в каждой емкости должен храниться половинный объем воды на пожаротушение;

5) время восстановления неприкосновенного запаса воды в противопожарных емкостях после его использования на пожаре не должно превышать 96 часов.

621. На складах горюче-смазочных материалов и центральной заправочной станции необходимо предусматривать пожаротушение воздушно-механической пеной. Для тушения пожара следует предусматривать установки: стационарные автоматического пожаротушения, стационарные неавтоматического пожаротушения и передвижные.

622. Стационарными установками автоматического пожаротушения должны быть оборудованы наземные резервуары объемом 5000 м ³и более, а также здания и помещения складов горюче-смазочных материалов и центральных заправочных станций, указанные в нормативных технических документах. При этом:

1) на складах III категории с наземными резервуарами объемом 5000 м ³в количестве не более двух допускается предусматривать тушение пожара этих резервуаров передвижными установками при условии оборудования резервуаров стационарно установленными генераторами пены, сухими стояками и горизонтальными трубопроводами (с соединительными головками для присоединения пожарных автомобилей), выведенными за обвалование;

2) для тушения пожара наземных резервуаров объемом менее 5000 м ³до 1000 м ³включительно при технико-экономическом обосновании могут предусматриваться установки автоматического пожаротушения.

623. Стационарные установки неавтоматического пожаротушения следует предусматривать для тушения пожара подземных резервуаров объемом 5000 м ³и более, сливоналивных устройств для железнодорожных и автомобильных цистерн на складах I и II категорий.

624. Наземные резервуары со стационарной крышей и стенами высотой более 12 м должны быть оборудованы стационарными установками охлаждения. Для обеспечения охлаждения резервуаров при пожаре следует предусматривать противопожарный водопровод вокруг резервуарного парка.

625. Расход воды на тушение и охлаждение резервуаров необходимо определять согласно действующих нормативных технических документов.

626. Запас пенообразователя и воды на приготовление раствора пенообразователя принимается из условия обеспечения трехкратного расхода на один пожар (при наполненных растворопроводах стационарных установок пожаротушения).

627. Для хранения запаса пенообразователя или его раствора следует предусматривать не менее двух резервуаров. Допускается предусматривать один резервуар для запаса пенообразователя в количестве до 10 м ³или его раствора в количестве до 50 м ³.

628. Противопожарные насосные станции всех складов горюче-смазочных материалов и центральных заправочных станций по обеспечению надежности электроснабжения относятся к I категории.

629. Тушение пожара на сливоналивных причалах и пирсах, если для них не предусмотрена отдельная установка пожаротушения, следует предусматривать от стационарных установок пожаротушения склада, прокладывая растворопроводы на причалы и пирсы от кольцевой сети растворопроводов склада.

630. Здания и сооружения должны оборудоваться пожарной сигнализацией согласно действующих нормативных технических документов.

631. На территории складов следует предусматривать производственную или производственно-дождевую канализацию, которую необходимо также использовать для приема воды от охлаждения резервуаров при пожаре.

632. Дождеприемники на обвалованной площадке резервуарного парка должны быть оборудованы запорными устройствами (хлопушками, задвижками), приводимыми в действие с ограждающего вала или мест, находящихся за пределами внешнего ограждения (обвалования) парка.

633. В колодцах на сетях канализации следует предусматривать установку гидравлических затворов высотой не менее 0,25 м:

1) на магистральной сети канализации через 400 м;

2) на выпусках из зданий (насосной станции, разливочной, лаборатории);

3) на выпусках из дождеприемников, расположенных на обвалованной площадке резервуарного парка - за пределами обвалования (ограждения);

4) на выпусках из дождеприемников, расположенных на площадках сливоналивных устройств (для железнодорожных или автомобильных цистерн);

5) на канализационной сети до и после нефтеловушки - на расстоянии от нее не менее 10 м.

634. Производственные сточные и дождевые воды, загрязненные нефтепродуктами, должны быть очищены на местных очистных сооружениях.

635. На общем выходе канализации должна быть установлена центральная ловушка. Расстояние от центральной ловушки до производственных зданий, сооружений и резервуаров должно быть не менее 30 м, а до ловушки, обслуживающей насосные станции и резервуары, - 10 м. Все устройства должны быть выполнены из огнестойких материалов.

636. При эксплуатации пруда дополнительного отстаивания необходимо:

1) не допускать образования сплошного слоя отделившихся нефтепродуктов;

2) производить очистку прудов в зависимости от количества накапливающегося шлака.

Глава 44. Отопление и вентиляция

637. На складах горюче-смазочных материалов и автоматизированных центральных заправочных станций следует предусматривать централизованное теплоснабжение.

638. Для отопления и вентиляции зданий и сооружений объектов в качестве теплоносителя должна применяться горячая вода с температурой не более 130 ^оС.

При наличии на объектах технологических потребителей допускается применение водяного пара температурой не более 110 ^оС.

639. Прокладка трубопроводов отопления под полом помещений с пожаро- и взрывоопасными производствами не допускается.

640. Конструкция и оборудование вентиляционных систем должны исключать возможность искрообразования. Для привода вентиляторов от электродвигателей применение плоскоременной передачи не разрешается.

641. Электрооборудование вентиляционных установок по исполнению должно соответствовать требованиям действующего законодательства.

Раздел 6.
Правила пожарной безопасности на складах
Глава 45. Материальные склады

642. Хранить в складе различные материалы и изделия нужно по признакам однородности гасящих средств (вода, пена, газ) и однородности возгорания материалов.

643. На складах должны соблюдаться правила совместного хранения материальных ценностей (горючие жидкости и легковоспламеняющиеся жидкости должны храниться отдельно от других материалов, азотная и серная кислоты отдельно от других органических веществ и углеводородов).

644. Запрещается размещение материальных ценностей в помещениях, через которые проходят транзитные кабели, питающие электроэнергией другие помещения и установки, а также в помещениях с наличием газовых коммуникаций и маслонаполненной аппаратуры.

645. Складские помещения в подвальных или цокольных этажах должны иметь не менее двух люков или окон шириной 0,9 м и высотой 1,2 м для выпуска дыма при пожаре.

646. Деревянные конструкции внутри складских помещений должны быть обработаны огнезащитным составом.

647. Отопление в складах должно быть централизованное. Установка в материальных складах газовых плит, бытовых электронагревательных приборов и печей не допускается. Для отопления конторских помещений могут быть применены безопасные электронагревательные приборы типа РБ-1.

648. Хранение грузов и погрузочных механизмов на рампах складов не допускается. Материалы, разгруженные на рампу, к концу работы склада должны быть убраны.

649. Товары в складах, хранящиеся не на стеллажах, должны укладываться в штабеля. Напротив дверных проемов склада должны оставляться проходы шириной, равной ширине дверей, но не менее 1 м.

650. Механизмы для загрузки и разгрузки складов и шланговые кабели электропогрузчиков должны быть в исправном состоянии. Применять погрузчики с двигателями внутреннего сгорания в складах запрещается.

651. В складских помещениях общий электрорубильник должен располагаться вне помещений склада на несгораемой стене, а для сгораемых зданий складов - на отдельно стоящей опоре, заключенный в шкаф или нишу.

652. Установка в складских помещениях электрических штепсельных розеток, электрических светильников без защитных колпаков запрещается. Расстояние от светильников до складируемых материалов, изделий и тары в складских помещениях должно быть не менее 0,5 м.

Глава 46. Склады горючих газов

653. Склады для хранения баллонов с горючими газами должны быть одноэтажными, не ниже II степени огнестойкости, с покрытием легкого типа и не иметь чердачных помещений. Окна и двери в этих помещениях должны открываться наружу. Электрооборудование складов должно быть во взрывозащищенном исполнении, рубильники, предохранители и выключатели должны быть вынесены наружу. Разрешается хранение баллонов на открытых площадках, защищенных от воздействия осадков и солнечных лучей.

654. Минимальное расстояние от складов баллонов с горючими газами до зданий и сооружений различного назначения должно быть:

1) жилых зданий - 50 м;

2) общественных зданий - 100 м;

3) производственных зданий и помещений - в зависимости от емкости склада:

до 500 л включительно - 20 м;

от 500 до 1500 л - 25 м;

свыше 1500 л - 30 м.

Хранение баллонов с горючими газами без разрывов от зданий допускается только у глухих несгораемых стен зданий (у стен, не имеющих окон и дверей) в шкафах или специальных будках из негорючих материалов.

655. Баллоны, предназначенные для хранения газов в сжатом, сжиженном и растворенном состоянии, должны удовлетворять требованиям действующего законодательства. Наружная поверхность баллонов должна быть окрашена в установленный для данного газа цвет.

656. Не допускается превышение установленных норм заполнения баллонов сжатым, сжиженными и растворенными газами. Норма заполнения баллонов газом и методы ее контроля должны быть указаны в цеховой инструкции.

657. Баллоны с горючими газами (водород, ацетилен, пропан, этилен) должны храниться отдельно от баллонов с кислородом, сжатым воздухом, хлором, фтором и другими окислителями, а также от токсичных газов.

658. При хранении и транспортировке баллонов с кислородом нельзя допускать попадания на них жира и соприкосновения арматуры с промасленными материалами. При перекантовке баллонов с кислородом вручную запрещается браться за вентили.

659. Во взрывоопасных помещениях станций сжиженных газов и помещениях для хранения баллонов с горючими газами должны быть установлены газоанализаторы. При отсутствии этих приборов необходимо производить анализ воздуха помещений на содержание в нем не реже одного раза в смену.

Пробы воздуха для анализа следует отбирать в нижней и верхней частях помещений. При выявлении в помещении опасной концентрации газа должны приниматься неотложные меры к проветриванию помещения, установлению и устранению причин его загазованности.

660. При складировании нельзя допускать ударов баллонов друг о друга, падения колпаков и баллонов на пол.

661. Баллоны с горючими газами, в которых обнаружена утечка, необходимо немедленно удалять из склада.

662. В склад, где хранятся баллоны с горючими газами, не допускаются лица в обуви, подбитой металлическими гвоздями или подковками.

663. Складские помещения для хранения баллонов с горючими газами должны иметь постоянно работающую принудительную вентиляцию, обеспечивающую безопасные концентрации газов. Эксплуатировать склады с неработающей вентиляцией не разрешается.

664. В складах, содержащих баллоны с горючими газами, допускается только водяное, паровое низкого давления или воздушное отопление.

665. Для предохранения от прямого воздействия солнечных лучей на баллоны стекла оконных проемов склада должны закрашиваться белой краской или оборудоваться солнцезащитными устройствами.

666. В складах, содержащих баллоны с горючими газами, не разрешается хранить другие вещества, материалы и предметы.

667. На расстоянии 10 м вокруг склада с баллонами запрещается хранить какие-либо горючие материалы и производить работы с открытым огнем.

668. Наполненные горючим газом баллоны, имеющие башмаки, должны храниться в складах в вертикальном положении. Для предохранения от падения баллоны следует устанавливать в специально оборудованных гнездах, клетках или ограждать барьером.

669. Баллоны, не имеющие башмаков, должны храниться в горизонтальном положении на деревянных рамах или стеллажах. При укладке в штабеля высота их не должна превышать 1,5 м, все вентили должны быть закрыты предохранительными колпаками и обращены в одну сторону.

Глава 47. Склады химических веществ
и полимерных материалов

670. На складах должен иметься план размещения химических веществ с указанием их наиболее характерных свойств таких как огнеопасность (приложение 10 к настоящим Правилам), ядовитость, химическая активность.

671. Химические вещества следует хранить по принципу однородности в соответствии с физико-химическими и пожароопасными свойствами. Таблица несовместимых ядохимикатов указана в приложении 11 к настоящим Правилам. С этой целью склады разбиваются на отдельные помещения (отсеки), изолированные друг от друга противопожарными перегородками.

672. В складах, содержащих химические вещества, не разрешается хранить другие материалы, а также производить работы, не связанные с хранением химических веществ.

673. Сильнодействующие ядовитые вещества допускается хранить только в строгом соответствии с существующими для них специальными правилами.

674. Все работы с химическими веществами следует производить аккуратно, чтобы не повредить укупорку. На каждой таре с химическим веществом должна быть надпись или бирка с его названием.

675. Химические реактивы, способные самовозгораться при контакте с воздухом, водой, горючими веществами или образовывать взрывчатые смеси, должны храниться в особых условиях, полностью исключающих возможность такого контакта, а также влияния чрезмерно высоких температур и механических воздействий. В полной изоляции от других химических веществ и реактивов должны храниться сильнодействующие окислители (хлорат магния, хлорат-хлорид кальция, перекись водорода).

676. Химикаты в мелкой таре необходимо хранить на стеллажах открытого типа или в шкафах, а в крупной таре - штабелями.

677. Расфасовка химикатов должна производиться в специальном помещении. Пролитые и рассыпанные вещества необходимо немедленно удалять и обезвреживать. Упаковочные материалы (бумага, стружка, вата, пакля) надо хранить в отдельном помещении.

678. В помещениях, где хранятся химические вещества, способные плавиться при пожаре, необходимо предусматривать устройства, ограничивающие свободное растекание расплава (бортики, пороги с пандусами).

679. Бутыли, бочки, барабаны с реактивами устанавливаются на открытых площадках группами не более 100 штук в каждой, с разрывом между группами не менее 1 м. В каждой группе должна храниться продукция только определенного вида, о чем делаются соответствующие указательные надписи. Площадки необходимо хорошо утрамбовывать и ограждать барьерами. Бутылки с реактивами на открытых площадках должны быть защищены от воздействия солнечных лучей.

680. При хранении азотной и серной кислот должны быть приняты меры к недопущению соприкосновения их с древесиной, соломой и прочими веществами органического происхождения.

681. В складах и под навесами, где хранятся кислоты, необходимо иметь готовые растворы мела, извести или соды для немедленной нейтрализации случайно пролитых кислот. Места хранения кислот должны быть обозначены.

682. Самовозгорающиеся металлические порошки (алюминиевый, цинковый, магниевый, никелевый, фосфор белый и желтый, фосфористый натрий и кальций) и другие самовозгорающиеся материалы должны храниться в обособленных отсеках, имеющих отдельные выходы наружу.

В помещениях, где складируются металлические порошки или самовозгорающиеся вещества, хранение других горючих материалов запрещается.

683. Самовозгорающиеся вещества необходимо хранить в герметически закрытой таре: металлические порошки - в герметически закрытых металлических барабанах и банках, белый и желтый фосфор - под водой в металлических запаянных банках, упакованных в деревянные ящики.

684. Укладка самовозгорающихся материалов на стеллажах или на полу разрешается только в один ряд по высоте. Вскрытие банок, расфасовка самовозгорающихся материалов в помещении склада не разрешается. Эти работы должны производиться в отдельных помещениях инструментом, не образующим искр. Перемещение банок, погрузочно-разгрузочные работы должны производиться с особой осторожностью. Запрещается перетаскивать банки волоком, сталкивать их друг с другом, пользоваться железными крюками и другим искрообразующим инструментом. Вход людей в склады самовозгорающихся материалов должен быть строго ограничен.

685. Склады материалов, воспламеняющихся от действия воды (карбид кальция и другие карбиды, щелочные металлы, гидрид натрия, перекись бария), должны размещаться в сухих, хорошо вентилируемых одноэтажных помещениях с легкой крышей; не должны иметь внутри водяных, паровых и канализационных труб. Крыши и стены не должны пропускать атмосферных осадков. Хранить указанные вещества в подвальных помещениях и на открытых площадках запрещается.

686. Карбид кальция (и другие карбиды) разрешается хранить и перевозить в герметично закрытых металлических барабанах. Пустая тара из-под карбида кальция должна храниться в отдельных помещениях.

687. В механизированных складах допускается укладка барабанов с карбидом кальция в вертикальном положении в три яруса. При отсутствии механизации укладка барабанов в горизонтальном положении должна производиться не более чем в три яруса, в вертикальном - не более чем в два яруса. Между ярусами должны прокладываться доски толщиной 40-50 мм. Ширина проходов между штабелями барабанов с карбидом кальция должна быть не менее 1,5 метра.

688. Щелочные металлы (калий, натрий, литий, кальций) и их сплавы должны храниться в металлических банках или контейнерах под слоем защитной среды (инертные газы, минеральные масла, керосин, парафин). Защитная среда должна обеспечивать полную изоляцию поверхности щелочного металла от контакта с атмосферой.

689. Банки со щелочными металлами необходимо упаковывать в деревянные ящики с заполнением промежутков рыхлым упаковочным материалом, инертным по отношению к хранимым щелочным металлам (например, асбестовая ветошь). Ящики с банками, содержащими щелочные металлы, должны устанавливаться на стеллажах складов по длине не более пяти ящиков, по ширине не более двух и по высоте не более одного.

690. При хранении в одной секции склада одновременно нескольких различных щелочных металлов каждый из них должен располагаться на отдельном стеллаже.

691. В случае повреждения тары необходимо немедленно удалить вещество из склада. Перетарить его вне склада или уничтожить специальными для каждого вещества способами и средствами.

692. Окисляющие химикаты (хромпик, хромовый ангидрид, перманганат калия, бром, селитра и другие порошковые и кристаллические окислители) должны храниться в отдельных секциях складов. Хранить эти вещества совместно с горючими материалами не разрешается. Перед складированием окисляющих материалов полы в хранилище должны быть тщательно убраны, чтобы на них не было остатков масел и других горючих материалов, и осмотрены. При перемещении окисляющих материалов внутри склада и при транспортировке их к цехам необходимо следить, чтобы не нарушалась упаковка, материалы не высыпались и не попадали на другие материалы.

693. Сажа, графиты, измельченные и порошковые полимерные материалы необходимо хранить в отдельных, закрытых, сухих складах или секциях складов, защищенных от попадания атмосферных осадков, грунтовых вод и грязи.

Полы складов должны быть ровными, без повреждений и щелей, чтобы порошковая продукция не могла скапливаться и легко убиралась.

694. Измельченные и порошковые материалы не разрешается хранить навалом, их необходимо затаривать в исправные бумажные, прорезиненные, полиэтиленовые мешки, бочки и барабаны в соответствии с требованиями технических условий.

695. Металлические порошки надо хранить в герметически закрытой исправной металлической таре, на которой должна быть надпись или бирка с названием материала и датой его поступления (в соответствии с паспортом хранимых материалов).

В помещениях, где хранятся легковоспламеняющиеся металлические порошки, запрещается хранить другие горючие материалы.

696. При закладке на хранение полимерных порошковых материалов в прорезиненных и полиэтиленовых мешках верхняя джутовая упаковка должна сниматься. Измельченные и порошковые материалы нельзя хранить на расстоянии ближе 1 м от отопительных батарей. Измельченные и порошковые материалы разрешается хранить как на стеллажах, так и в штабелях, высота которых должна быть строго лимитирована для каждого материала, но не превышать 2 м.

697. Штабеля различных горючих измельченных и порошковых материалов должны размещаться отдельными группами так, чтобы исключать смешение разных материалов в случае нарушения целости тары.

698. Для транспортирования материалов в помещении склада разрешается использовать ручные тележки с обрезиненными колесами.

699. Все помещения склада и его оборудование необходимо систематически очищать от волокон и осевшей пыли. Сроки и способы очистки должны указываться в инструкции о мерах пожарной безопасности. Перед загрузкой измельченных и порошковых материалов помещение склада должно тщательно очищаться от остатков предыдущей партии.

700. Резина, резинотехнические изделия, каучук, эбонит, текстолит, оргстекло, пенополиуретан и другие изделия из горючей пластмассы, а также волокнистые материалы должны храниться отдельно от других горючих материалов в изолированных складах или секциях складов, обязательно оборудованных автоматическими средствами пожаротушения.

Не допускается хранить пластмассы в подвальных помещениях, над которыми расположены складские и производственные помещения, а также в зданиях с глухими (без оконных проемов) стенами. Различные по ценности и свойствам пластмассы необходимо хранить раздельно в отдельных отсеках.

701. Стеллажи на складе должны быть выполнены из несгораемых или трудносгораемых материалов. Высокостеллажное хранение перечисленных материалов запрещается.

702. Входить в помещение склада пластмасс при возникновении в нем пожара без изолирующих дыхательных аппаратов запрещается.

703. Для транспортировки материалов внутри складов разрешается использовать исправные электрокары и ручные тележки с обрезиненными колесами. Из помещения склада ежедневно в конце работы должны убираться сгораемые отходы.

Глава 48. Склады аэрофото- и рентгенопленки

704. Склады (архивы) (далее - склады) для хранения аэрофото- и рентгенопленки, изготовленной на нитрооснове, должны располагаться в отдельно стоящих зданиях не ниже II степени огнестойкости, удаленных от других зданий (сооружений) на расстояние не ближе 25 м, и иметь не менее двух самостоятельных выходов наружу.

705. Двери складов должны быть несгораемыми или трудносгораемыми с пределом огнестойкости не менее 1,2 часа. Проемы окон следует защищать раздвижными металлическими решетками.

Отопление складов должно быть централизованное водяное, температура воздуха в помещениях не должна превышать 35 ^оС. Батареи отопления должны быть углублены в ниши и закрыты сетками.

706. При хранении большого количества пленки (более 500 кг) склад разделяется на секции несгораемыми стенами. Каждая секция должна иметь естественную или принудительную вентиляцию и самостоятельный выход наружу или в коридор. В секции разрешается хранить не более 500 кг пленки.

707. Освещение складов должно быть электрическое, электропроводка защищена в трубах, светильники и разветвительные коробки в пыленепроницаемом исполнении.

708. Аэрофото- и рентгенопленка должна храниться в металлических коробках (кассетах). Распаковку пленки необходимо производить в специальных помещениях.

709. Для перевозки пленки внутри склада следует применять ручные тележки с обрезиненными колесами. Въезд авто- и электротранспорта на склады запрещается.

710. Хранение пленки, изготовленной на ацетатной основе, производится раздельно от пленки на нитрооснове.

711. На складах пленки не разрешается курить, производить пожароопасные работы, использовать открытый огонь, размещать и пользоваться кинофотооборудованием.

Глава 49. Склады пиротехнических средств

712. Склады пиротехнических средств должны располагаться в отдельно стоящих зданиях не ниже I степени огнестойкости, с легкими покрытиями, удаленными от других складских или производственных помещений на расстояние не ближе 100 м.

Территория склада должна быть ограждена и обсажена лиственными породами деревьев.

713. Помещения складов должны быть сухими, иметь вытяжные трубы, окна оборудуются решетками и внутренними обитыми железом ставнями. Двери помещений должны быть двойными (наружные - двустворчатые, обитые железом, внутренние - решетчатые) и открываться наружу. Освещение допускается только электрическое, лампы закрыты защитными колпаками, выключатели должны быть вынесены наружу. Отопление складов разрешается центральное, паровое или водяное.

714. Пиротехнические средства должны храниться в ящиках штабелями на деревянных подкладках. Размеры штабелей должны быть не более: 5 м в длину, 1,5 м в ширину и 2 м в высоту. Между штабелями устраиваются проходы со всех сторон шириной не менее 1,5 м.

715. На складах пиротехнических средств запрещается курить, производить пожароопасные работы, а также работы, способные вызвать детонацию пиротехнических средств, пользоваться открытым огнем. На наружных стенах склада и у входной двери вывешиваются знаки безопасности: взрывоопасно, курить и пользоваться открытым огнем запрещается.

Глава 50. Склады для кислот

716. Хранить кислоты в тарно-штучной упаковке разрешается в отдельных изолированных секциях складов или на отдельных площадках под навесами, предохраняющими бутыли с кислотами от атмосферных осадков и солнечных лучей. Хранить органические и неорганические кислоты в одной секции, а также в подвальных помещениях и совместно с другими материалами не допускается. Требования пожарной безопасности к складам для органических кислот аналогичны требованиям к складам горючих и легковоспламеняющихся жидкостей.

717. Полы в хранилищах и покрытия площадок должны быть кислотоупорными и иметь сточные канавки для отвода кислот или их смывания в случае разлива.

718. Бутыли с кислотами следует устанавливать группами не более 100 бутылей в каждой, по высоте в один ряд, по ширине не более четырех бутылей. Между группами необходимо оставлять проходы шириной не менее 1 м.

Бутыли с кислотой должны быть плотно упакованы в корзины или деревянные решетки; на дно и с боков должна быть уложена солома или стружка, пропитанная огнезащитным составом.

719. Перемещение бутылей с кислотами должно производиться на специально оборудованных тележках (ручных или механических) с кислотоупорным покрытием платформы и с гнездами для установки затаренных бутылей.

720. Переливать кислоты из бутыли в бутыль или расфасовывать в мелкую тару в местах хранения не разрешается.

721. При хранении кислот в резервуарах должны быть соблюдены следующие требования:

1) емкости должны быть изготовлены из материалов, не реагирующих с данными видами кислот;

2) перекачка и перелив кислот из одной емкости в другую и отпуск в мелкую тару должны быть механизированы;

3) сливоналивные трубопроводы, мерные устройства, насосы должны быть выполнены из кислотоупорных материалов;

4) площадки, на которых устанавливаются емкости, должны быть удалены от других складов и производственных корпусов.

722. Склады и площадки для хранения кислот должны иметь подвод воды для смывания кислот в случае пролива, а также нейтрализующие составы.

Глава 51. Хранилища (склады) лаков и красок

723. Хранилища лаков и красок должны размещаться в одноэтажных зданиях не ниже II степени огнестойкости и отделены от других помещений несгораемыми стенами.

724. Помещения хранилищ лаков и красок должны быть обеспечены механической приточно-вытяжной вентиляцией. Вентиляторы вытяжных систем, обслуживающих хранилища, должны быть взрывобезопасными, электродвигатели - взрывозащищенными.

725. Освещение хранилищ лаков и красок допускается только электрическое, во взрывозащищенном исполнении. Рубильники, выключатели, предохранители должны быть вынесены наружу.

726. Хранить лакокрасочные материалы разрешается только в исправной, герметически закрытой таре, на которой должна быть надпись или бирка с названием материала.

727. Хранить лакокрасочные материалы в складах разрешается в штабелях или на стеллажах, выполненных из несгораемых материалов.

728. Укладывать банки, бочки, бидоны следует по ширине не более двух штук, по длине не более пятнадцати штук, по высоте на стеллажах не более одного ряда, в штабелях не более двух рядов с прокладками между рядами. Укладка тары с лакокрасочными материалами, изготовленными на основе растворителей с температурой вспышки 45 ^оС и ниже, допускается только в один ряд по высоте.

729. Олифу, растительные масла и лаки необходимо хранить изолированно от волокнистых материалов.

730. Разлитое растительное масло или олифу следует немедленно удалять и места разлива зачищать. Обтирочные материалы, пропитанные маслами и олифой, подлежат удалению из склада.

731. При совместном хранении олифы, масел, лаков и сухих красок для каждого продукта должна быть выделена отдельная площадь.

732. Операции, связанные с вскрытием тары и приготовлением (смешиванием) лакокрасочных материалов, в хранилищах производить не разрешается. Для этих целей должно быть предусмотрено изолированное помещение, приспособленное для разлива лакокрасочных материалов.

733. Погрузочно-разгрузочные работы необходимо производить с особой осторожностью. Не допускается захватывать тару с лакокрасочными материалами железными крюками, применять стальной инструмент, перетаскивать тару волоком по полу, сбрасывать с высоты. Для транспортировки лаков и красок в помещении хранилища разрешается использовать ручные тележки с обрезиненными колесами.

734. Порожние металлические бочки из-под лаков и красок должны храниться с плотно закрытыми пробками, на специально отведенных открытых площадках, расположенных на расстоянии не менее 50 м от склада, и других зданий и сооружений.

735. Мойка железных бочек, бидонов и другой тары из-под красок и лаков должна производиться в специальных помещениях или на отдельных моечных площадках, с применением пожаробезопасных технических моющих средств.

Раздел 7.
Требования пожарной безопасности в общественных
зданиях, при проведении сварочных и других огневых
работ. Противопожарное водоснабжение
Глава 52. Общие требования

736. Безопасное в пожарном отношении пребывание людей в общественных зданиях обеспечивается:

1) конструктивно-планировочным решением зданий и помещений, гарантирующим возможность осуществления быстрой эвакуации людей в случае возникновения пожара;

2) недопущением применения горючих материалов, а также материалов, способных быстро распространять горение по поверхности, для отделки помещений (холлов, коридоров, лестниц), через которые проходят пути эвакуации;

3) постоянным содержанием в надлежащем состоянии путей эвакуации и имеющихся в здании средств противопожарной защиты;

4) ознакомлением лиц, проживающих в гостиницах, сотрудников учреждений и организаций с основными требованиями пожарной безопасности и мерами личной предосторожности, которые необходимо соблюдать при возникновении пожара;

5) установлением со стороны администрации систематического контроля за строжайшим соблюдением мер предосторожности при проведении ремонтных работ, эксплуатации электроприборов, электроустановок и отопительных систем;

6) содержанием в исправном состоянии устройств, обеспечивающих плотное закрытое положение дверей лестничных клеток, коридоров, тамбуров и холлов, входящих в систему противодымной защиты;

7) отведением специальных зон для курения и постоянной информации пассажиров по громкоговорящей связи о курении только в отведенных зонах.

737. В зданиях с массовым пребыванием людей должны быть разработаны планы эвакуации, распределены обязанности обслуживающего персонала и охраны по эвакуации людей и другим действиям на случай возникновения пожара, а также предусмотрено наличие громкоговорящих установок оповещения людей о порядке их эвакуации в аварийных ситуациях.

738. Лестницы и коридоры, лишенные естественного света, оборудуются аварийным освещением. У эвакуационных выходов и в коридорах устанавливаются световые указатели. Не допускается закрытие на замок дверей, ведущих из общих коридоров на лестницы и непосредственно наружу.

739. В общественных зданиях эвакуационные выходы обозначаются светящейся надписью "Выход" белого цвета на зеленом фоне. В коридорах, на лестничных клетках и дверях, ведущих к путям эвакуации или непосредственно наружу, должны быть установлены указательные знаки.

740. В зданиях с массовым пребыванием людей запрещается:

1) размещать магазины, мастерские, склады с огнеопасными и легковоспламеняющимися материалами;

2) устраивать склады сгораемых материалов, мастерские, а также размещать хозяйственные и дровяные сараи в помещениях подвалов и цокольных этажей, если вход в эти помещения не изолирован от общих лестничных клеток;

3) устанавливать на окнах глухие металлические решетки;

4) применять горючие материалы для отделки путей эвакуации.

Глава 53. Аэровокзалы и пассажирские здания

741. В залах ожидания аэровокзалов все кресла должны быть соединены в ряды между собой и прочно прикреплены к полу.

742. Складские помещения, камеры хранения и гардеробные аэровокзала должны оборудоваться пожарно-охранной сигнализацией с выводом на пульт местного наблюдения и пульт центрального наблюдения военизированной охраны.

743. В залах ожидания аэровокзалов установка киосков для продажи периодической печати, сувениров должна производиться с таким расчетом, чтобы они не препятствовали эвакуации пассажиров. Конструктивные элементы киосков должны быть выполнены из несгораемых материалов.

744. Все помещения аэровокзалов и пассажирских зданий должны быть обеспечены первичными средствами пожаротушения по нормам согласно приложению 6 к настоящим Правилам.

745. В аэровокзалах и пассажирских зданиях запрещается:

1) хранить и использовать легковоспламеняющиеся и горючие жидкости и вещества;

2) оставлять в ночное время неосвещенными выходы и лестничные клетки, а также коридоры общего пользования;

3) устанавливать металлические решетки на окна за исключением помещений касс, хранения материальных ценностей и других режимных помещений.

Глава 54. Гостиницы

746. В зданиях гостиниц должны быть инструкции, определяющие действия административно-технического и обслуживающего персонала в случае пожара. Инструкции должны находиться на видном месте в комнате администратора. В каждой комнате (номере) должна быть памятка о порядке действия проживающих в случае пожара.

747. В зданиях должно быть предусмотрено аварийное освещение, а дежурный обслуживающий персонал обеспечен электрическими фонарями.

748. Запрещается:

1) пользоваться электронагревательными приборами в номерах;

2) оставлять в ночное время неосвещенными выходы, лестничные клетки и коридоры общего пользования.

Глава 55.
Требования пожарной безопасности при проведении
сварочных и других огневых работ

749. Сварочные и другие огневые работы должны проводиться в соответствии с действующим законодательством.

750. Сварочные и другие огневые работы должны проводиться на постоянных, специально оборудованных для этих целей местах в помещениях или на открытых площадках, отвечающих требованиям пожарной безопасности.

Сварочные цехи и участки должны быть изолированы от пожароопасных производственных помещений противопожарными стенами. В общих цехах, не опасных в пожарном отношении, сварочные участки могут быть выгорожены несгораемыми перегородками (щитами) на высоту не менее 2,5 м от пола. Складирование сгораемых материалов у стен этих перегородок не разрешается.

Постоянные места для проведения сварочных и других огневых работ устанавливаются приказом руководителя организации гражданской авиации.

751. Временные (разовые) сварочные и другие огневые работы могут проводиться непосредственно в зданиях, производственных помещениях или на территории организации гражданской авиации в целях ремонта или монтажа оборудования.

Порядок организации и проведения временных (разовых) сварочных и других огневых работ с учетом специфических условий организации определяется приказом руководителя организации гражданской авиации, который должен предусматривать:

1) порядок оформления и время проведения работ;

2) цехи и участки, где проведение сварочных и других огнеопасных работ не разрешается;

3) порядок проведения огневых работ в пожаро- и взрывоопасных помещениях;

4) уведомление противопожарной службы организации гражданской авиации о времени начала и окончания работ;

5) контроль за выполнением противопожарных мероприятий перед началом и по окончании работ;

6) назначение ответственных лиц за обеспечение пожарной безопасности работ;

7) правила безопасной эксплуатации ацетиленовых генераторов, паяльных ламп, электросварочных, бензокеросиновых и других установок, используемых для проведения огневых работ.

752. При проведении сварочных и других огневых работ руководителю структурного подразделения (службы, цеха, склада, участка), в помещениях или на территории которого предстоят огневые работы необходимо:

1) осмотреть место проведения работ, обеспечить место работ первичными средствами пожаротушения и защиту сгораемых конструкций, расположенных вблизи от места работ, защитными экранами или увлажнением водой;

2) проинструктировать непосредственных исполнителей работ (сварщиков, газорезчиков, паяльщиков) о мерах пожарной безопасности; определить противопожарные мероприятия по подготовке места работы;

3) заполнить, подписать и согласовать с пожарной охраной письменное разрешение на производство огневых работ (приложение 7 к настоящим Правилам), копия которого хранится в подразделении противопожарной службы организации гражданской авиации.

Руководитель объекта или другое должностное лицо, ответственное за пожарную безопасность должны обеспечить проверку места проведения временных огневых работ в течение 3-5 часов после их окончания.

753. В функции представителя противопожарной службы организации гражданской авиации входит:

1) осмотр подготовленного в противопожарном отношении места предстоящих огневых работ и рекомендация при необходимости дополнительных мер пожарной безопасности путем включения их в разрешение на производство огневых работ;

2) запрет или немедленное прекращение огневых работ при нарушении правил пожарной безопасности или невыполнении предложенных противопожарных мероприятий;

3) учет проводимых разовых огневых работ в специальном журнале (приложение 8 к настоящим Правилам).

754. К проведению сварочных и других огневых работ допускаются лица, прошедшие соответствующий инструктаж в области технической и пожарной безопасности. Эти лица должны иметь при себе квалификационное удостоверение и талон по технике пожарной безопасности (приложение 9 к настоящим Правилам).

755. Разрешение на проведение временных (разовых) огневых работ дается только на рабочую смену. Если одни и те же огневые работы производятся в течение нескольких рабочих смен (дней), то на каждую следующую рабочую смену разрешение продлевается после повторного осмотра места работ, о чем в разрешении делается соответствующая запись. При авариях срочные сварочные работы производятся без письменного разрешения, под наблюдением начальника цеха (участка).

756. В пожаро- и взрывоопасных местах сварочные и другие огневые работы могут проводиться как исключение и только после тщательной уборки пожаро- и взрывоопасной продукции, очистки аппаратуры и помещения, полного удаления взрывоопасных пылей и веществ, горючих и легковоспламеняющихся жидкостей и их паров. Такие помещения необходимо постоянно вентилировать и установить тщательный контроль за состоянием воздушной среды.

757. Емкости, в которых находились жидкое топливо, горючие и легковоспламеняющиеся жидкости, газы, перед сваркой очищаются, промываются горячей водой с каустической содой, пропариваются, просушиваются и вентилируются с последующим анализом воздушной среды, а также отсоединяются от всех коммуникаций. Сварка должна производиться обязательно при открытых лазах, люках, пробках, при работающей приточной вентиляции.

758. При проведении сварочных, бензорезных, газорезных и паяльных работ запрещается:

1) приступать к работе при неисправной аппаратуре;

2) производить сварку, резку или пайку свежеокрашенных конструкций и изделий до полного высыхания краски;

3) пользоваться промасленной спецодеждой;

4) хранить в сварочных кабинах одежду, горючие жидкости и другие сгораемые предметы и материалы;

5) допускать к работе лиц, не имеющих при себе квалификационного удостоверения и талона по технике пожарной безопасности;

6) допускать соприкосновение электрических проводов с баллонами сжатого, сжиженного и растворенного газов;

7) производить сварку, резку, пайку или нагрев аппаратов и коммуникаций, заполненных горючими и токсичными веществами, а также жидкостями и газами, находящимися под давлением, и аппаратов - под электрическим напряжением.

759. Сварочные и другие огневые работы должны быть немедленно прекращены по первому требованию противопожарной службы организации гражданской авиации и представителя органов государственной противопожарной службы.

Глава 56. Противопожарное водоснабжение

760. Водопроводная сеть, на которой устанавливается пожарное оборудование, должна обеспечить требуемый напор и пропускать расчетное количество воды для целей пожаротушения. При недостаточном напоре должны устанавливаться насосы-повысители.

Временное отключение участков водопроводной сети с установленными на них пожарными гидрантами или кранами, а также уменьшение напора в сети ниже потребного допускается с извещением об этом ведомственной пожарной охраны и Государственной противопожарной службы.

761. При наличии на территории организации гражданской авиации или вблизи него естественных водоисточников (рек, озер, прудов) к ним должны быть устроены удобные подъезды и пирсы для установки пожарных автомобилей и забора воды в любое время года.

762. За пожарными резервуарами, водоемами, водопроводной сетью и гидрантами, спринклерными, дренчерными и насосными установками должно осуществляться постоянное техническое наблюдение, обеспечивающее их исправное состояние и постоянную готовность к использованию в случае пожара или загорания.

763. В случае проведения ремонтных работ или отключения участков водопроводной сети, выхода из строя насосных станций, неисправности спринклерных и дренчерных установок, утечки воды из пожарных водоемов надо немедленно уведомлять пожарную охрану.

764. Подъезды и подходы к пожарным водоемам, резервуарам и гидрантам должны быть постоянно свободными. У места расположения пожарного гидранта (далее - ПГ) должен быть установлен световой или флуоресцентный указатель с нанесенными буквенным индексом ПГ, цифровыми значениями расстояния в метрах от указателя до гидранта и внутреннего диаметра трубопровода в миллиметрах.

У места расположения пожарного водоема (далее - ПВ) должен быть установлен световой или флуоресцентный указатель с нанесенными буквенным индексом ПВ, цифровыми значениями запаса воды в кубических метрах.

765. Крышки люков колодцев пожарных подземных гидрантов должны быть очищены от грязи, льда и снега, а стояк освобожден от воды. В зимнее время пожарные гидранты должны утепляться во избежание замерзания.

766. Пожарные гидранты, гидрантные колонки и пожарные краны не реже чем через каждые шесть месяцев должны подвергаться техническому обслуживанию и проверяться на работоспособность путем пуска воды с регистрацией результатов проверки в специальном журнале или составлением акта.

767. Пожарные краны (далее - ПК) внутреннего противопожарного водопровода должны быть установлены на высоте 1,35 м, укомплектованы рукавами и стволами и размещаться в пожарном шкафу. На дверце шкафа должен быть указан буквенный индекс ПК, порядковый номер и номер телефона ближайшей пожарной части. Внешнее оформление дверцы шкафа должно включать красный цвет и отвечать требованиям нормативных технических документов. Необходимо не реже одного раза в 6 месяцев производить ревизию ПК, пуск воды, перемотку рукавов на новую скатку.

768. В случае невозможности или экономической нецелесообразности устройства противопожарного водопровода, количество противопожарных емкостей (водоемов, резервуаров) на территории аэродромов гражданской авиации должно быть не менее двух; независимо от их количества, в каждой емкости должен храниться половинный объем воды на пожаротушение. В качестве источника противопожарного водоснабжения могут использоваться подземные или поверхностные воды. В этом случае водозаборы подземных вод должны гарантировать надежный прием необходимого количества воды для нужд пожаротушения и подачу ее в водоводы.

769. Водозаборные сооружения открытых водоемов должны обеспечивать:

1) надежный забор необходимого количества воды, соответствующего полному расчетному пожарному расходу;

2) предварительную очистку воды от взвешенных и плавающих загрязнений;

3) защиту водоприемных устройств от повреждения льдом, плотами и иметь средства борьбы с донными наносами и глубинным льдом.

770. Максимальное время пополнения неприкосновенного запаса воды для нужд пожаротушения в водозаборных сооружениях должно быть не более:

1) для организаций с производствами, отнесенными по пожарной опасности к категориям А, Б, В - 24 часа;

2) для организаций с производствами, отнесенными по пожарной опасности к категориям Г и Д - 36 часов.

771. Водонапорные башни в районах с холодным климатом должны отапливаться. Для отопления можно применять "непосредственный подогрев воды в баке с помощью водяных или паровых змеевиков. Если башня является источником питания спринклерных или дренчерных установок, то отопление ее обязательно во всех районах с температурой ниже 0 ^оС.

772. В помещении пожарной насосной станции должны быть вывешены общая схема противопожарного водоснабжения, схемы спринклерных и дренчерных установок и инструкции по их эксплуатации. На каждой задвижке и пожарных насосах-повысителях должны быть указатели их назначения.

773. Каждая насосная станция должна иметь телефонную связь или сигнализацию, связывающую ее с пожарной охраной организации гражданской авиации или города.

774. Все пожарные насосы водонасосной станции должны содержаться в постоянной эксплуатационной готовности и проверяться на создание требуемого напора путем пуска не реже одного раза в 10 дней с внесением записи в соответствующем журнале.

Раздел 8.
Первичные средства пожаротушения. Действия
администрации, рабочих и служащих при пожаре
Глава 57. Первичные средства пожаротушения

775. Все производственные, складские, вспомогательные и административные здания и сооружения организаций гражданской авиации, а также отдельные помещения и технологические установки должны быть обеспечены первичными средствами пожаротушения: огнетушителями; пожарным инвентарем (бочки с водой, ведра пожарные, ткань асбестовая или войлочная, ящики с песком и лопатой); пожарным инструментом (багры, ломы, топоры, ножницы для резки решеток), которые используются для локализации и ликвидации небольших загораний, а также пожаров в начальной стадии развития. Песок может быть заменен флюсами, карналитом, кальцинированной содой или другими местными негорючими сыпучими материалами.

Ткань асбестовая или войлочная должна быть размером 1х1 м, а в местах применения и хранения горючих и легковоспламеняющихся жидкостей - 2х1,5 или 2х2 м.

776. В производственных и складских зданиях и сооружениях и на территории организации гражданской авиации должны устанавливаться специальные пожарные щиты с набором первичных средств пожаротушения: пенных огнетушителей - 2, углекислотных огнетушителей - 1, ящиков с песком и лопатой - 1, полотно асбестовое или войлочное - 1, ломов - 2, багров - 3, топоров - 2. Бочки с водой и ведрами устанавливаются дополнительно в соответствии с нормами. Пожарные щиты должны устанавливаться в помещениях на видных и легкодоступных местах, по возможности ближе к выходам из помещений. Территории организаций обеспечиваются пожарными щитами из расчета один щит на 5000 м ²площади.

777. Огнетушители воздушно-пенные "ОВП-5", "ОВП-10", "ОВП-100" предназначены для тушения начинающихся очагов пожара всех горючих твердых и жидких веществ, за исключением электрооборудования под напряжением и веществ, взаимодействующих с водой. Огнетушители углекислотные предназначены для тушения начальных очагов пожара различных веществ и материалов, а также электроустановок под напряжением до 1000 В. Порошковые огнетушители предназначены для тушения горючих и легковоспламеняющихся жидкостей, твердых материалов, газов и электроустановок под напряжением до 1000 В.

778. Порядок размещения, обслуживания и применения огнетушителей должен соответствовать инструкциям по их эксплуатации завода-изготовителя, а также следующим требованиям:

1) не допускается хранить и применять огнетушители с зарядом, включающим галлоидоуглеводородные соединения, в непроветриваемых помещениях площадью менее 15 м ²;

2) запрещается устанавливать огнетушители на путях эвакуации людей из защищаемых помещений, кроме случаев размещения их в нишах;

3) огнетушители должны размещаться на высоте не более 1,5 м от уровня пола до нижнего торца огнетушителя и на расстоянии не менее 1,2 м от края двери при ее открывании;

4) конструкция и внешнее оформление тумбы или шкафа для размещения огнетушителей должны быть такими, чтобы можно было визуально определить тип хранящегося в них огнетушителя;

5) огнетушитель должен устанавливаться так, чтобы инструктивная надпись на его корпусе была видна.

779. В целях поддержания огнетушителей в постоянной готовности и безопасной их эксплуатации необходимо:

1) углекислотные огнетушители проверять один раз в три месяца путем взвешивания. При обнаружении утечки их следует заряжать. Баллоны этих огнетушителей через каждые пять лет эксплуатации подлежат освидетельствованию;

2) порошковые огнетушители один раз в год проверять на качество огнетушащего порошка; корпус огнетушителя испытывается на прочность и плотность материала гидравлическим давлением.

780. Первичные средства пожаротушения приобретаются хозяйственными органами организации гражданской авиации и передаются под материальную ответственность руководителю структурного подразделения (службы, отдела, склада, цеха, гостиницы), где они будут использоваться.

Руководитель структурного подразделения осуществляет контроль за наличием, правильным содержанием и использованием строго по назначению первичных средств пожаротушения. За хищение первичных средств пожаротушения, за плохое их содержание или их использование не по назначению руководители структурных подразделений и непосредственные виновники несут дисциплинарную и материальную и иную ответственность, предусмотренную законодательными актами Республики Казахстан.

Пополнение и перезарядка первичных средств пожаротушения организуется руководителем структурного подразделения через хозяйственный орган организации гражданской авиации.

Для объектов эксплуатации радиотехнического оборудования и связи зарядка газовых огнетушителей осуществляется на базе существующих при авиационной технической базе участков по зарядке самолетных огнетушителей.

Контроль за содержанием и постоянной готовностью к действию первичных средств пожаротушения на всех объектах осуществляет начальник противопожарной службы организации гражданской авиации.

Глава 58. Определение необходимого количества
первичных средств пожаротушения

781. При определении видов и необходимых средств пожаротушения следует учитывать физико-химические и пожароопасные свойства горючих веществ, их отношение к огнетушащим веществам, а также площадь производственных помещений, открытых площадок и установок. Нормы необходимых первичных средств пожаротушения на объектах гражданской авиации указаны в приложении 6 к настоящим Правилам.

782. Асбестовые полотна, грубошерстные ткани и войлок размером не менее 1х1 м предназначены для тушения небольших очагов при воспламенении веществ, горение которых не может происходить без доступа воздуха. В местах применения и хранения легковоспламеняющихся жидкостей и горючих жидкостей размеры полотен могут быть увеличены (2х1,5; 2х2 м).

783. В соответствии с действующими нормативными техническими документами бочки для хранения воды должны иметь объем не менее 0,2 куб. м и комплектоваться ведрами; ящики для песка должны иметь объем 0,5; 1,0 и 3 куб. м и комплектоваться совковой лопатой.

784. Емкости для песка, входящие в конструкцию пожарного стенда, должны быть вместимостью не менее 0,1 куб. м. Конструкция ящика должна обеспечивать удобство извлечения песка и исключать попадание осадков.

785. Комплектование технологического оборудования огнетушителями осуществляется согласно требованиям технических условий (паспортов) на это оборудование или соответствующим правилам пожарной безопасности.

786. Комплектование импортного оборудования огнетушителями производится согласно условиям договора на его поставку.

787. Выбор типа огнетушителя (передвижной или ручной) обусловлен размерами возможных очагов пожара. При значительных размерах используются передвижные огнетушители.

788. Выбирая огнетушитель с соответствующим температурным пределом использования, необходимо учитывать климатические условия эксплуатации зданий и сооружений.

789. Если возможны комбинированные очаги пожара, то предпочтение при выборе огнетушителя отдается более универсальному по области применения.

790. В общественных зданиях и сооружениях на каждом этаже должны размещаться не менее двух ручных огнетушителей.

791. Помещения категории Д могут не оснащаться огнетушителями, если их площадь не превышает 100 кв. м.

792. Огнетушители, отправленные с организации на перезарядку, должны заменяться соответствующим количеством заряженных огнетушителей.

793. При защите помещений электронно-вычислительных машин, телефонных станций, музеев, архивов и так далее следует учитывать специфику взаимодействия огнетушащих веществ с защищаемым оборудованием, изделиями, материалами и тому подобное. Данные помещения рекомендуется оборудовать хладоновыми и углекислотными огнетушителями с учетом предельно допустимой концентрации огнетушащих веществ.

794. Помещения, оборудованные автоматическими стационарными установками пожаротушения, обеспечиваются огнетушителями на 50 %, исходя из их расчетного количества.

795. Расстояние от возможного очага пожара до места размещения огнетушителя не должно превышать 20 м для общественных зданий и сооружений; 30 м для помещений категорий А, Б и В; 40 м для помещений категории Г; 70 метров для помещений категории Д.

Для размещения первичных средств пожаротушения в производственных зданиях и территориях промышленных организаций, как правило, должны устанавливаться пожарные щиты с набором: порошковых огнетушителей - 2, углекислотных огнетушителей - 1, ящиков с песком - 1, плотного полотна (войлок, брезент) - 1, ломов - 2, багров - 3, топоров - 2. На территориях промышленных организаций один пожарный щит определяется из расчета 5000 кв ².

796. Для тушения загорания электропультов и арматуры резервуаров необходимо предусматривать ручные углекислотные или порошковые огнетушители.

797. Автозаправочные станции должны быть обеспечены передвижными воздушно-пенными огнетушителями вместимостью не менее 100 л каждый в количестве не менее двух для покрытия поверхностей заправочных площадок для авиационных цистерн.

Кроме того, автозаправочные станции должны оснащаться передвижными первичными средствами пожаротушения из расчета:

на заправочный островок, имеющий до 4 топливораздаточных колонок, должны предусматриваться 2 передвижных порошковых огнетушителя (вместимостью не менее 50 л каждый) для тушения загорания заправляемой техники, 1 воздушно-пенный огнетушитель (вместимостью не менее 10 л) и 1 порошковый огнетушитель (вместимостью не менее 5 л);

на заправочный островок, имеющий от 4 до 8 топливораздаточных колонок, должны предусматриваться 2 передвижных порошковых огнетушителя (вместимостью не менее 50 л каждый) для тушения загорания заправляемой техники, 2 воздушно-пенных огнетушителя (вместимостью не менее 10 л) и 2 порошковых огнетушителя (вместимостью 5 л). Размещение огнетушителей должно предусматриваться на заправочных островках;

на каждую заправочную площадку для автомобильных цистерн необходимо 2 передвижных порошковых огнетушителя (вместимостью 50 л каждый) для тушения загорания автомобильных цистерн. При наличии на автозаправочных станциях порошковых огнетушителей для тушения загорания заправляемой техники, дополнительные огнетушители для тушения автомобильных цистерн не предусматриваются.

798. Передвижные автозаправочные станции необходимо оснащать одним воздушно-пенным огнетушителем вместимостью 10 л и одним порошковым огнетушителем вместимостью 5 л.

799. Места размещения огнетушителей должны обозначаться соответствующими указательными знаками.

Глава 59. Действия администрации, рабочих и
служащих при пожаре

800. При возникновении пожара действия администрации объекта, цеха, участка, работников противопожарной службы, членов добровольной пожарной дружины в первую очередь должны быть направлены на обеспечение безопасности и эвакуации людей.

801. Каждый рабочий или служащий, обнаруживший пожар или загорание в соответствии с Законом Республики Казахстан "О пожарной безопасности" должен:

1) немедленно сообщить об этом в противопожарную службу организации, а там, где ее нет, - в городскую (поселковую) противопожарную службу;

2) приступить к тушению очага пожара имеющимися средствами пожаротушения (огнетушитель, внутренний пожарный кран, стационарная установка);

3) принять меры по оповещению и вызову к месту пожара начальника цеха, смены, участка, склада.

802. В функции начальника смены, цеха, участка, склада или другого лица начальствующего состава, прибывшего к месту пожара, входит:

1) проверка вызова противопожарной службы;

2) информирование о пожаре руководителя организации гражданской авиации;

3) руководство тушением пожара до прибытия подразделений противопожарной службы;

4) выделение для встречи пожарных подразделений лицо, хорошо знающее расположение подъездных путей и водоисточников;

5) проверка готовности автоматических (стационарных) систем пожаротушения;

6) прекращение работ и удаление на безопасное расстояние всех рабочих и служащих, не занятых тушением пожара;

7) в случае угрозы для жизни людей немедленная организация их спасения всеми имеющимися силами и средствами;

8) при необходимости вызов газоспасательной, медицинской и других аварийных служб;

9) организация при необходимости отключения электроэнергии, остановки транспортирующих устройств, агрегатов, аппаратов; перекрытия газовых, паровых и водяных коммуникаций, остановки вентиляционной системы, приведения в действие системы дымоудаления и проведения других мероприятий, способствующих тушению и предотвращению распространения пожара.

803. По прибытии подразделений противопожарной службы представителю организации гражданской авиации, руководившему тушением пожара, необходимо сообщить старшему начальнику подразделения противопожарной службы необходимые сведения о пожаре, принятых мерах по его тушению, а также о наличии в помещениях людей, занятых тушением пожара.

Учет пожаров, происшедших на объектах организаций гражданской авиации, производится согласно действующим Правилам государственного учета пожаров и их последствий на территории Республики Казахстан, утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 июля 1999 года N 1053 (далее - Правила учета пожаров).

Глава 60. Определение размеров спасенных при пожаре
материальных ценностей

804. Основные фонды, строения и другое имущество организаций гражданской авиации и граждан учитывается как спасенное, если оно находилось в зоне распространения пожара и после пожара может быть использовано по первоначальному назначению.

805. Зона распространения пожара определяется:

площадью (объемом), ограниченной противопожарными преградами или защищенной стационарными автоматическими установками пожаротушения;

объем противопожарного отсека (секции) здания;

объемом, ограниченным перекрытиями и наружными капитальными или несущими стенами при отсутствии противопожарных преград, отсеков (секций).

806. В случае распространения пожара на другие воздушные суда, здания, строения стоимость спасенного имущества определяется и в этих зданиях, строениях и воздушных судов.

807. Эвакуированные при пожаре из воздушных судов пассажиры и члены экипажа, а также люди, сельскохозяйственные животные и птицы, эвакуированные из зоны распространения пожара, учитываются как спасенные.

808. Стоимость спасенных от пожара основных фондов, строений и другого имущества организаций и граждан устанавливается в соответствии с положениями по определению ущерба при пожарах, указанными в Правилах учета пожаров.

809. Поврежденные пожаром основные фонды, строения и другое имущество организаций гражданской авиации и граждан учитывается также как спасенное. Стоимость спасенного имущества в этом случае определяется за вычетом ущерба по поврежденным материальным ценностям.

При загораниях размер спасенного имущества не определяется.

Раздел 9.
Требования пожарной безопасности
на авиахимработах
Глава 61. Приготовление жидких химикатов

810. Приготовление жидких химикатов производится на специально отведенных площадках - растворных узлах, в металлических или бетонных емкостях.

811. Площадка растворного узла должна иметь искусственное покрытие с уклоном, обеспечивающим сток жидкости в яму-сборник, расположенную не ближе 20 м от растворного узла.

812. Растворы химикатов, в процессе приготовления которых происходит выделение горючих газов, необходимо готовить в открытых емкостях.

813. Средства механизации, используемые для перекачки препаратов на масляной основе из тары в резервуар для приготовления растворов, должны быть оборудованы согласно действующим нормативным техническим документам. Могут также применяться серийные загрузчики типа Д-ЗОО-НШ-46.

814. Бочки или бидоны с препаратами на масляной основе должны вскрываться специальными гаечными ключами. Запрещается сбивать крышки молотком или другим искрообразующим инструментом.

815. Разгрузка и складирование бочек, бидонов с горючими жидкими химикатами (карбофос, рицифон, метафос, кельтан, пропанид) должны производиться осторожно, без ударов друг о друга и обязательно пробками вверх.

816. Пустую тару необходимо складировать на специально отведенной площадке. Площадка должна быть очищена от сухой травы и других горючих материалов. Случайно пролитые жидкости должны немедленно убираться, а зачищенные места засыпаться сухим песком.

Глава 62. Подготовка сыпучих химикатов

817. Площадка для подготовки сыпучих химикатов должна иметь искусственное покрытие, допускается грунтовая площадка, очищенная от растительности и горючего мусора.

818. Площадка должна постоянно освобождаться от тары, а по окончании работы очищаться от химикатов. Количество химикатов на площадке не должно превышать дневной потребности.

819. Для подготовки химикатов можно использовать только исправные средства механизации. Двигатели внутреннего сгорания не должны иметь течи масла и топлива.

820. Измельчение слежавшихся минеральных удобрений, в том числе аммиачной селитры, рекомендуется производить машинами типа ИСУ-4 и АИР-20 или другими специальными средствами, которые в соединении с трактором должны устанавливаться за пределами склада на площадке с твердым покрытием под навесом. Запрещается измельчение аммиачной селитры искрообразующим инструментом.

Глава 63. Меры пожарной безопасности при размещении
и оборудовании загрузочной площадки

821. Загрузочная площадка для воздушных судов должна быть укомплектована первичными средствами пожаротушения в соответствии с нормами.

822. При работе с пожароопасными химикатами (аммиачная селитра, хлорат магния, масляные препараты в концентрированном виде или их растворы в дизтопливе и других нефтепродуктах) на площадке устанавливается табличка с предупредительной надписью "Пожароопасно". Для курения отводится специальное место на расстоянии не менее 100 м от загрузочной площадки, где вывешивают табличку с надписью "Место для курения".

823. Ядохимикаты и удобрения следует размещать в соответствии с их пожароопасными свойствами и совместимостью (приложение 10 к настоящим Правилам).

824. Химикаты, находящиеся на загрузочной площадке, должны быть защищены от воздействия солнечных лучей.

825. В случае возникновения пожара на загрузочной площадке необходимо:

1) вызвать противопожарную службу из ближайшего населенного пункта;

2) не ожидая прибытия подразделений противопожарной службы принять все меры к защите от пожара людей и материальных ценностей;

3) немедленно применить имеющиеся средства пожаротушения;

4) при горении серы, масел, нефтепродуктов обеспечить их изоляцию от притока воздуха. При этом могут быть использованы песок, брезент, чехлы и другие подручные средства. Большой очаг пожара (в том числе горение селитры в мешках) следует разрушать баграми, растаскивая мешки, с последующим применением огнетушителей и воды.

Глава 64. Меры пожарной безопасности при загрузке
(заправке) воздушных судов химическими веществами

826. Загрузка воздушного судна аммиачной селитрой должна выполняться только с помощью механизированных средств (загрузчики марок "ПСМ-30", "ЗУН-1,5").

827. Заправку препаратов на масляной основе необходимо проводить с помощью заправочных средств. Ручная заправка препаратов запрещается.

828. Заправка воздушных судов препаратами на масляной основе производится только после их заземления, при котором обеспечивается снятие статического электричества с воздушных судов и загрузчика.

829. Перед работой воздушных судов с препаратами на масляной основе на дренажных трубах баков для химикатов должны быть установлены огнепреградители согласно действующему законодательству.

830. Термокожух и крышка люка бака химикатов воздушного судна не должны иметь повреждений.

831. Заправка или загрузка воздушного судна химикатами производится под руководством авиатехника, который должен находиться у воздушного судна и постоянно контролировать состояние его заправки (загрузки).

832. После загрузки (заправки) воздушного судна с его поверхности удаляются все случайно просыпанные или пролитые препараты.

833. Места стоянки заправочных средств, сбора отработанного масла, слива и отстоя горючего должны быть снабжены табличкой с соответствующими надписями.

834. Средства механизации, используемые для подготовки, перемешивания, загрузки и транспортировки аммиачной селитры и препаратов на масляной основе, по окончании работы должны быть очищены от остатков химических веществ.

Глава 65. Меры пожарной безопасности при подготовке
и выполнении полетов

835. Выполнение полетов с химикатами, не допущенными к авиационному применению запрещается.

836. В целях выявления утечки химикатов необходимо при предполетном и послеполетном техническом обслуживании проводить осмотр сельскохозяйственной аппаратуры (далее - сельхозаппаратура).

837. При возникновении пожара в полете необходимо выключить сельхозаппаратуру, произвести посадку и принять все необходимые меры по тушению пожара имеющимися средствами.

Глава 66. Меры пожарной безопасности при мойке
и дегазации воздушного судна и сельхозаппаратуры

838. Мойку и дегазацию воздушного судна и их сельхозаппаратуры следует выполнять на дегазационной площадке в конце рабочего дня с помощью моющедегазирующих средств.

839. Дегазационная площадка должна размещаться на территории аэродрома, на расстоянии не менее 50 м от мест хранения и приготовления химикатов.

840. При переходе в работе от одного химиката к другому (в том числе при переходе от работ с аммиачной и натриевой селитрами к препаратам серы, от масляных препаратов к хлорату магния, которые являются несовместимыми и пожароопасными) бак, дозирующая горловина, распылитель и опрыскиватель должны быть тщательно очищены.

841. Моечно-дегазационная установка должна быть приспособлена для целей пожаротушения и укомплектована пожарными стволами и рукавами.

842. Перед началом очистки (мойки) воздушного судна должно быть заземлено.

843. Порядок хранения химических веществ и материалов, деление ядохимикатов по степени их пожарной опасности и совместимость ядохимикатов указаны в приложениях 10, 11 к настоящим Правилам.

Приложение 1
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики
Казахстан, утвержденным приказом
Председателя комитета гражданской
авиации Министерства транспорта и
коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Положение о пожарно-технических комиссиях
в организациях гражданской авиации

Общие положения

1. В целях привлечения широких масс рабочих, служащих и инженерно-технических работников организаций к участию в проведении противопожарных профилактических мероприятий и к активной борьбе за сохранение собственности от пожаров в организациях гражданской авиации создаются пожарно-технические комиссии.

2. Пожарно-технические комиссии создаются из работников организаций гражданской авиации.

Комиссии назначаются приказом руководителя организации гражданской авиации в составе главного инженера (председатель), начальника противопожарной службы, инженерно-технических работников - энергетика, технолога, механика, инженера по технике безопасности, специалиста по водоснабжению и других лиц по усмотрению руководителя организации гражданской авиации.

3. В своей практической работе пожарно-технические комиссии должны поддерживать постоянную связь с местными органами Госпожнадзора.

Основные задачи и порядок работы

пожарно-технической комиссии

4. Основными задачами пожарно-технической комиссии являются:

1) выявление пожароопасных нарушений и недочетов в технологических процессах производства, в работе агрегатов, установок, лабораторий, мастерских, на складах, базах, которые могут привести к возникновению пожара, взрыва или аварии, и разработка мероприятий, направленных на устранение этих нарушений и недочетов;

2) содействие противопожарной службе организаций гражданской авиации в организации и проведении пожарно-профилактической работы и установлении строгого противопожарного режима в производственных цехах, складах, административных зданиях;

3) организация рационализаторской и изобретательской работы по вопросам пожарной безопасности;

4) проведение массово-разъяснительной работы среди рабочих, служащих и инженерно-технических работников по вопросам соблюдения противопожарных правил и режима.

5. Пожарно-техническая комиссия для осуществления поставленных задач должна:

1) не реже двух-четырех раз в год (в зависимости от пожароопасности организации ГА) производить детальный осмотр всех производственных зданий, баз, складов, лабораторий и других служебных помещений организации в целях выявления пожароопасных недочетов в производственных процессах, агрегатах, складах, лабораториях, электрохозяйстве, отопительных системах, вентиляции и других объектах и установках. Намечать пути и способы устранения выявленных недочетов и устанавливать сроки выполнения необходимых противопожарных мероприятий;

2) проводить с рабочими, служащими, инженерно-техническими работниками беседы и лекции на противопожарные темы;

3) ставить вопросы о противопожарном состоянии организации на обсуждение местных организаций, а также производственных совещаниях;

4) разрабатывать и представлять бюро по рационализации и изобретательству организации ГА темы по вопросам пожарной безопасности и способствовать внедрению в жизнь мероприятий, направленных на улучшение противопожарного состояния организации;

5) принимать активное участие в разработке совместно с администрацией инструкций, правил пожарной безопасности для цехов, складов, лабораторий и других объектов организаций;

6) проводить пожарно-технические конференции в организации ГА с участием специалистов пожарной охраны, научно-технических работников по вопросам пожарной безопасности как организации в целом, так и отдельных его участков, цехов, складов;

7) проводить общественные смотры противопожарного состояния цехов, складов организации ГА и боеготовности пожарной охраны и ДПД, а также проверять выполнение противопожарных мероприятий, предложенных Госпожнадзором.

Приложение 2
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики Казахстан,
утвержденным приказом Председателя комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Журнал
осмотра складов, лабораторий и других помещений
перед их закрытием по окончании работы _____________________________________________________________

___|____________|______|_______|___________|________________|______

Приложение 3

к Правилам пожарной безопасности

в гражданской авиации Республики Казахстан,

утвержденным приказом Председателя комитета

гражданской авиации Министерства

транспорта и коммуникаций

от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Журнал

учета проведения противопожарного инструктажа

__________________________________________________________аэропорта

(завода и так далее)

Начат "_____"____________ 20___ г.

Окончен "_____"___________20___г.

__________________________________________________________________

___|_____|______________|___________________|___________|_________

Указание по ведению журнала.

В журнале делаются записи об инструктаже лиц, вновь поступающих на работу, в том числе лиц, временно работающих и прикомандированных, а также назначенных для сопровождения транспорта с огнеопасным грузом.

Приложение 4

к Правилам пожарной безопасности

в гражданской авиации Республики Казахстан,

утвержденным приказом Председателя комитета

гражданской авиации Министерства

транспорта и коммуникаций

от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Журнал

регистрации повторного противопожарного инструктажа

___________________________________________________________________

(наименование службы, цеха, участка, объекта)

___________________________________________________________________

(наименование организации гражданской авиации)

Начат "_____"____________ 20___ г.

Окончен "_____"___________20___г.

______________________________________________________________

|рук- | | | |

___|______|______________|_____________|___________|_________

Приложение 5

к Правилам пожарной безопасности

в гражданской авиации Республики Казахстан,

утвержденным приказом Председателя комитета

гражданской авиации Министерства

транспорта и коммуникаций

от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Ведомость

принятия зачетов от инженерно-технических работников,

служащих и рабочих

____________________________________________________________

(наименование службы, цеха и другие)

прошедших обучение по пожарно-техническому минимуму, комиссией в

следующем составе: _______________________ (председатель)

членов: 1. ____________________________________________

2. ____________________________________________

______________________________________________________________

N |Фамилия, имя, отчество|Занимаемая|Оценка знаний|Примечания

п/п| |должность | |

___|______________________|__________|_____________|__________

Председатель комиссии: ________________________________

(подпись)

Члены комиссии: ________________________________

(подпись)

Приложение 6

к Правилам пожарной безопасности

в гражданской авиации Республики Казахстан,

утвержденным приказом Председателя комитета

гражданской авиации Министерства

транспорта и коммуникаций

от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Нормы

необходимых первичных средств пожаротушения

на объектах гражданской авиации

______________________________________________________________

Наименование по-|Ка- |Пре- | Наименование первичных средств

мещений,сооруже-|те- |дель-| пожаротушения

ний и наружных |го- |ная |________________________________________

|про-|щае- | огнетушители | огнетушители |до-

|из- |мая | | вместимостью, л|но-

|вод-|пло- |________________|_________________|вые

| |м2 | |дви- | |дви- |

| | |__________|_____|_________|_______|

| | |2 | 5 | 10|100 | 2 | 5(8)| 25|80 |

________________|____|_____|__|___|___|_____|___|_____|___|___|_____Производственные| А 200 - 2+ 1++ - - - - -

здания, соору- | 500 - - - 1++ - - - -

жения и уста- | Б 200 - 2+ 1++ - - - - -

новки | 500 - - - 1++ - - - -

| В 200 - 2+ 1++ - - - - -

| 400 4+ 2++ 1++ - 4+ 2++ - -

| 500 - - - 1++ - - 2+ 1++

| 800 - - - 1++ - - - 3+

| Г 800 4+ 2++ 1+ - - - - -

| 1800 4+ 2++ 1++ - 4+ 2+ - -

| Д 1800 4+ 2++ 1++ - 4+ 2+ - -

________________|__________________________________________________

2 Места стоянки

ВС

- на два ВС 1

(1-3 кл)

- на четыре ВС 1

(4 кл)

площадка

специального

назначения:

- предангарная 1

для стоянки и

технического

обслуживания ВС

- для запуска 1

двигателей, до-

водочных работ,

устранения

девиации

- для мойки ВС, 1 1 1

дегазации ВС и

авиахимаппара-

туры ВС,нахо-

дящиеся на

временных

аэродромах, или

обеспечиваются

первичными

средствами

пожаротушения

заказчиком

согласно

Указанию МГА

N 782/У от

20.12.88

____________________________________________________________________

3 Дизельные

электростанции

(ДЭС), транс-

форматорные

подстанции,

дизель-

генераторные 50 - - - - 4+ 2+ - -

___________________________________________________________________

4 Башенные,

мостовые,

консольно-

козловые кра-

ны на один

механизм - - - - 2+ 1++ - -

___________________________________________________________________

5 Администра-

тивные и

вспомогатель-

ные здания и

сооружения:

а) служебно-

бытовые по- 200 - 2++ 1+ - - - - -

мещения;

б) вычисли-

тельные цен-

тры, машино-

счетные стан-

ции, архивы,

библиотеки; 100 - - - - - 2+ - -

в) типографии,

помещения

множитель-

ных, печатно-

копироваль-

ных машин - - - - - 2+ - -

___________________________________________________________________

6 Аэровокзалы:

а) при коридор-

ной системе,

на 20 пoг. м. 1++ - - - - -

б) при некори-

дорной систе-

ме, включая

вестибюль,

служебные

(диспетчер-

ские) комнаты

и лестницы 100 1++ - - - - -

___________________________________________________________________

7 Цехи бортпи-

тания, ресто-

раны, столо-

вые 50 1++ - - - - -

___________________________________________________________________

8 Склады и

складские по-

мещения: 50 2++ 1+ - - - -

Закрытые

склады:

а) материаль- 200 4++ 2+ - - - -

ные;

б) ЛВЖ И ГЖ: 200 4++ 2+ - - - -

в) горючих 300 - - - - 4++ -

газов;

г) химических 300 - - - - 4++ -

веществ и ре-

активов;

д) волокни- 500 - - - - 4++ -

стых материа-

лов;

е) щелочных и 300 4++ 2++

щелочно-

земельных

металлов;

Открытые

склады:

а) ЛВЖ И ГЖ, 200 4+ 2++

б) волокни- 500 4+ 2++

стых материа-

лов;

в) твердых 500 4+ 2++

горючих матери-

алов (лесомате-

риалы, каменный

уголь и т.п.)

____________________________________________________________________

9 Объекты авиа- До

топливообес- 100 2+ 1++

печения м3

а) склады ГСМ

и системы (ЦЗС);

- отдельно Более

стоящий ре- 100м3 4+ 2++

зервуар;

- секция резер-

вуарного парка

с числом ре-

зервуаров:

два 4+ 2++

четыре и бо-

лее; 8+ 4++

- пункты нали-

ва и слива то-

плива; 4+ 2++

-двусторонняя

железнодо-

рожная сливо-

наливная эста-

када, на 50

пoг. м. - 2++

- односторон-

няя железно-

дорожная сли-

воналивная

эстакада, на

50 пог. м. - 1++

- речные и - 1++

морские при-

чалы на

50 пог. м.

насосные

станции

(фильтрацион-

ные); 50 м2 1++

водомасло-

станции; 100 1++

- лаборатории

ГСМ; 100 1++

- плавучие на-

сосные стан-

ции; 100 1++

б) автозапра-

вочные стан-

ции при числе

бензоколонок:

две 1+ 2++

четыре и более 2++ 1++ 2++

Гаражи 2++ 1++

Места откры- Из рас- 2+ 1++

той (постоян- чета на

ной) стоянки 10 ма-

спецавто- шин

транспорта, на

10 автомоби-

лей

Столярные 100 2++

мастерские

Котельные:

а) на твердом

топливе, на

каждые две

топки; 2++ 1+

б) на жидком и

газообразном

топливе, на

каждую топку 2++ 1+

Детские сады

и ясли:

- комнаты для

пребывания

детей; 100 2++

- медицинские,

раздевальные,

кухни и кладо-

вые помеще-

ния, на каждое

помещение 100 2++

Клубы (конфе-

ренц-залы):

- зрительный

зал; 100 2++

- сцена; 50 2++

- фойе;

- киноаппарат-

ная, на каждое

помещение; 1++

служебные

помещения 1++

Общежития,

гостиницы,

профилакто-

рии:

- при коридор-

вой системе на

20 пoг м.; 1++

- при некори-

дорной систе-

ме 100 1++

Учебные заве-

дения:

а) при кори-

дорной систе-

ме на 50 пог м. 1++

б) при некори-

дорной систе-

ме. 100 1++

в) лаборато-

рии, на каждое

помещение 1++

____________________________________________________________________ Пенные и углекислотные огнетушители могут быть заменены порошковыми огнетушителями аналогичной емкости.

Место стоянки широкофюзеляжных самолетов должно быть обеспечено одним огнетушителем ОУ-25 (ОУ-80) или порошковым огнетушителем аналогичной емкости.

На территории стоянок ВС устанавливаются специальные пожарные щиты из расчета один щит на 5000 кв.м.

__________________________________________________________________

Приложение 7
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики Казахстан,
утвержденным приказом Председателя комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Разрешение
на производство огневых работ

"____" ______________ 20___ г. Цех______________________

Выдано _______________________ в том, что ему разрешено

(фамилия, имя, отчество)

производство _____________________________________________________

(указать конкретно каких огневых работ и место их проведения)

после выполнения следующих мероприятий, обеспечивающих пожарную безопасность работ: __________________________________________________________________

__________________________________________________________________

Разрешение действительно с "______" ч

"____" ________________ 20__ г. до "_____" ________________ 20__ г.

Главный инженер (начальник цеха, службы) _____________________

(подпись)

Разрешение продлено с "_____" ч.

"____" ________________ 20__г. до "_____" ________________ 20__г.

Главный инженер (начальник цеха, службы) ___________________

Производство _______________________________________________

(указать каких работ)

согласовывается при условии выполнения следующих дополнительных

требований пожарной безопасности:

__________________________________________________________________

с "_______" ч до "___" __________________ 20 г.

_________________________________________________________________

(подпись представителя службы авиационной безопасности гражданской авиации)

Согласование продлено:

с "____" до "_____" ________________________________ 20___ г.

(подпись представителя САБ)

Инструктаж о мерах пожарной безопасности и выполнении предложенных в разрешении мероприятий получил ________________________________

(подпись лица, проводящего работы)

____________________________________________________________________

Приложение 8
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики Казахстан,
утвержденным приказом Председателя комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Журнал
учета разовых огневых работ на объектах организации ГА
на 20г. _________________________________________________________

N |Место и дата |Наличие |Лицо, ответ-|Фамилия и должность

п/п|производства |разрешения |ственное за |работника ВОХР, прове-

|огневых работ |администра-|проводимые |рявшего на месте воз-

|(указать каких)|ции объекта|работы |можность производства

| | | |работ

___|_______________|___________|____________|______________________

Продолжение таблицы

_____________________________

Приняты |Расписка исполнителя|

меры |работ в получении |

|инструктажа |

________|____________________|

Журнал хранится у начальника караула, подразделения САБ.

Приложение 9
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики Казахстан,
утвержденным приказом Председателя комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю
Лицевая сторона

Талон
по технике пожарной безопасности к квалификационному
удостоверению N _____

(Действителен только при наличии квалификационного удостоверения)

Оборотная сторона

________________________________________________________

(фамилия, имя, отчество)

зачеты по программе пожарно-технического минимума и знанию требований пожарной безопасности при проведении сварочных и других огневых работ на объектах народного хозяйства сдал.

Талон действителен в течение одного года со дня выдачи.

Главный инженер ____________________________________________

____________________________________________________________

(наименование объекта)

Подпись

Начальник отряда (отдельной команды) службы авиационной безопасности (ВОХР) гражданской авиации. Подпись

"______" ______________________ 20___ г.

Талон продлен до ___________ 20___ г.

Главный инженер Подпись

Начальник отряда (отдельной команды) службы авиационной безопасности (ВОХР) гражданской авиации. Подпись

"______" ____________________ 20___ г.

Отметка о нарушениях правил пожарной безопасности при проведении огневых работ

__________________________________________________________

(подпись лица, проверяющего соблюдение правил пожарной

безопасности)

________________________________________________________________

Приложение 10

к Правилам пожарной безопасности

в гражданской авиации Республики Казахстан,

утвержденным приказом Председателя комитета

гражданской авиации Министерства

транспорта и коммуникаций

от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Деление ядохимикатов по степени их пожарной опасности

___________________________________________________________________ Степень пожарной опасности| Ядохимикаты

__________________________|________________________________________ 1. Вещества, обладающие Хлорат магния, хлорная известь,

окислительными свойствами хлорат-хлорид кальция

и вызывающие самовозгорание

всех горючих ядохимикатов

___________________________________________________________________ 2. Взрывоопасные и горючие Антио, бромистый метил, бетанал, БИ-5Д

жидкие препараты (рогор, фосфамид), бутифос, рексахло- ран, карбофос, кельтан, метатион,

метафос, метилмеркаптофос, полихлор- камфен, полихлорпинен, пропанид,

препарат 30 и ЗОС, трихлораль-0,

трихлор-метафос, тиллам, фталафос,

фазалон, эфиры 2.4-Д, эптам,

хлор-ГФК, лейбоцид, валантон, сатурн,

рицифон, фенагон, актеллик и др.

___________________________________________________________________

3. Взрывоопасные и горючие Атразин, дикотекс, ДНОК, менурон, ме-

твердые и порошкообразные таксон, монурон, пропазин, промтерин,

препараты сера коллоидная, сера молотая, сма-

чивающие порошки серы, севин, симазин,

ТМТД, фентиурам, ценеб, шашки и др.

___________________________________________________________________

4. Трудносгораемые и Анабазин сульфат, арсенат кальция, ди-

несгораемые ядохимикаты хлоральмочевина, дусты и смачивающие

порошки гексахлорана и метафоса,

эфиры 2.4-Д, аммиачная соль, рранозан

и другие ртутные протравители,

гексахлорбензол, которан, медный

купорос, полимид, три-хлорфенолят

меди, трихлорацетат натрия, хлорокись

меди, хлорат-хлорид кальция, фосфид

цинка, цианамид кальция и др.

___________________________________________________________________

5. Вещества, разлагающиеся Фосфид цинка, цинеб, кампозан М,

под действием влаги, тепла цианоплав

или кислоты с образованием

горючих веществ

___________________________________________________________________

Приложение 11

к Правилам пожарной безопасности

в гражданской авиации Республики Казахстан,

утвержденным приказом Председателя комитета

гражданской авиации Министерства

транспорта и коммуникаций

от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Несовместимые ядохимикаты

Цианоплав Кислоты, гексахлоран на суперфосфате,

хлорпикрин, щелочи

Фосфид цинка Кислоты, гексахлоран на суперфосфате

Хлорат магния, хлорат- Бромистый метил, гексахлорбутадиен, ДНОК,

хлорид кальция, дихлорэтан.

хлорная известь Концентрированные эмульсии аьтио, БИ-58,

бутифоса, гексахлорана, карбофоса,

кальтана, метафоса, метилмеркаптофоса,

метатиона, препарата 30 и ЗОС, пропанида,

полихлоркамфена, тиллама, трихлормета-фоса,

фталофоса, эфиров 2.4-Д, эптама. Линурон,

металлилхлорид, нитрафен, препараты серы -

молотая, коллоидная и смачивающиеся порошки,

симазин, ТМТД, севин, хлорофос, цинеб, шашки

Концентрированные Препараты серы, ТМТД, цинеб и другие

эмульсии карбофоса, горючие порошкообразные препараты

БИ-58, Кельтана,

фталофоса, фозолона

____________________________________________________________________

Приложение 12
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики Казахстан,
утвержденным приказом Председателя комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Разделение особоопасных веществ и материалов при хранении ( Примечание РЦПИ: см. бумажный вариант)

Приложение 13
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики Казахстан,
утвержденным приказом Председателя комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Разделение опасных веществ и материалов при хранении

( Примечание РЦПИ: см. бумажный вариант)

Приложение 14
к Правилам пожарной безопасности
в гражданской авиации Республики Казахстан,
утвержденным приказом Председателя комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
от 31 октября 2002 г. N 770-ю

Разделение опасных и особоопасных веществ
и материалов при хранении

( Примечание РЦПИ: см. бумажный вариант)

Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігінің ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясындағы өрт қауiпсiздiгi Ережесi

1-Бөлiм. Жалпы ережелер

1-тарау. Ереженiң қолданылу саласы

2-тарау. Өрт қауiпсiздiгi ережесiн орындауды қамтамасыз ету жұмыстарын ұйымдастыру

3-тарау. Қызметшiлердi оқыту, нұсқау беру және жұмысқа жiберу

4-тарау. Жұмыскерлердiң қызметi

5-тарау. Ұшуды өртке қарсы қамтамасыз ету

6-тарау. Авиация техникалары мен объектiлерiн өртке қарсы қамтамасыз ету

2-Бөлiм Өрт қауiпсiздiгiнiң негiзгi талаптары

7-тарау. Территорияны, ғимараттарды, құрылыстарды және үй-жайларды ұстау

8-тарау. Өртке қарсы бөгеттердi ұстау

9-тарау. Адамдарды эвакуациялау қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету

10-тapay. Ғимараттар мен сыртқы қондырғыларды электр құралдармен жабдықтау

11-тарау. Жарылыс қаупi бар ғимараттар мен сыртқы қондырғыларды электр жабдықтарымен жарақтандыру

12-тарау. Жарылыс қаупi бар үй-жайларға және жарылыс қаупi бар сыртқы қондырғыларға жарық беру

13-тарау. Жылыту жүйесін ұстау

14-тарау. Желдеткiш және түтiнге қарсы қондырғыларды ұстау

15-тарау, Лаборатория және тексеру құралдары мен автоматиканы ұстау

17-тарау. Өрт техникасын қамтамасыз ету

18-тарау. Құрылыс-монтаж жұмыстарындағы өрт қауiпсiздiгi шаралары

19-тарау. Материалдар мен заттарды бiрге сақтау жөнiндегi өрт қауiпсiздiгi талаптары

$1. Жалпы ережелер

$2. Бiрге сақталатын заттар мен материалдарға қойылатын шарттар

20-тарау. Өртену-жарылу қаупi бар заттарды тасымалдау

3-Бөлiм Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсету кезiндегі өрт қауiпсiздiгi талаптары

21-тарау. Әуе кемелерiнің, технологиялық құрал-жабдықтардың, механикалық құралдардың тұрақты орындарын ұстау

22-тарау. Планерлерге, двигательдерге, жүйелерге және арнаулы құрал-жабдықтарға техникалық қызмет көрсету

23-тарау. Әуе кемелерiне жанар-жағар май құю

24-тарау. Әуе кемелерiн жылыту

25-тapaу. Двигательдi iске қосу және тексеру

26-тарау. Азаматтық авиация әуежайлары мен авиа жөндеу ұйымдарының ангар құрылыстары

27-тарау. Жуу және бояу жұмыстары

$1. Статикалық электр тогынан қорғау

$2. Жуу және майдан тазарту

$3. Бүрку әдiсiмен бояу

$4. Жоғары кернеулi электрстатикалық алаңда бояу

$5. Батыру әдiсiмен бояу

$6. Әуе кемелерiн бояу

$7. Кептiру процесi

$8. Саңлауларды бекiту, сумен сынау және сумен айдау

$9. Гальваникалық жұмыстар

28-тарау. Ағашпен, пластмассамен және желiммен жұмыс iстеу

29-тарау. Резеңке-техникалық бұйымдармен жұмыстар

30-тарау. Термиялық жұмыстар

31-тарау. Мотор сынау стансалары

32-тapaу. Аккумуляторлар стансалары

33-тарау. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану базасы объектiлерiнде өрт қауiпсiздiгiн талап ету

5-Бөлiм. Авиацияны сұйық отынмен қамтамсыз ету объектiлерiнде өрт қауiпсiздiгiне қойылар талаптар

35-тарау. Жалпы талаптар

36-тарау. Резервуарлар паркi

37-тарау. Ыдыс сақтау орны

38-тарау. Hacoc стансалары мен құбыр коммуникациялары

39-тарау. Құю пункттерi

40-тарау. Жағар-жанармай стансалары

41-тарау. Құйып алу-құю эстакадалары

42-тарау. Найзағайдан және электростатикадан қорғану

43-тарау. Сумен қамтамасыз ету, өрт сөндiру және канализация

44-тарау. Жылыту және желдету

6-Бөлiм. Қоймалардағы өрт қауiпсiздiгi ережесi

45-тарау. Материал зат қоймалары

46-тарау. Жаңғыш газ қоймалары

47-тарау. Химиялық заттар мен полимер материалдары

48-тарау. Аэрофото және рентген үлдiрi

49-тарау. Пиротехникалық құралдар

50-тарау. Қышқылдарға арналған қоймалар

51-тарау. Лак пен бояу сақтау орны (қоймалар)

52-тарау. Жалпы талаптар

53-тарау. Аэровокзалдар мен жолаушылар ғимараттары

54-тарау. Мейманханалар

55-тарау. Дәнекерлеу және отпен атқарылатын жұмыстарды жүргiзу кезiнде өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары

56-тарау. Өртпен күрес кезiнде сумен жабдықтау

8-Бөлiм Өрт сөндiрудiң алғашқы құрал-жабдықтары. Өрт кезiнде әкiмшiлiктiң, жұмысшылар мен қызметшiлердiң iс-қимылы

57-тарау. Өрт сөндiрудiң алғашқы құрал-жабдықтары

58-тарау. Өрт сөндiрудің алғашқы құралдарының қажеттi мөлшерiн анықтау

59-тарау. Әкiмшiлiктiң, жұмысшылар мен қызметшiлердiң өрт кезiндегi iс-қимылы

60-тарау. Өрт кезiнде аман қалған құндылықтардың көлемiн анықтау

9-Бөлiм. Авиахимиялық жұмыстардағы өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары

61-тарау. Сұйық химикаттарды дайындау

62-тарау. Сусымалы химикаттарды әзiрлеу

Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясындағы
өрт қауiпсiздiгi Ережесi

2-тарау. Өрт қауiпсiздiгi ережесiн орындауды
қамтамасыз ету жұмыстарын ұйымдастыру

3-тарау. Қызметшiлердi оқыту, нұсқау беру
және жұмысқа жiберу

6-тарау. Авиация техникалары мен объектiлерiн
өртке қарсы қамтамасыз ету

2-Бөлiм
Өрт қауiпсiздiгiнiң негiзгi талаптары

7-тарау. Территорияны, ғимараттарды, құрылыстарды
және үй-жайларды ұстау

9-тарау. Адамдарды эвакуациялау қауiпсiздiгiн
қамтамасыз ету

10-тapay. Ғимараттар мен сыртқы қондырғыларды электр
құралдармен жабдықтау

15-тарау, Лаборатория және тексеру құралдары мен
автоматиканы ұстау

18-тарау. Құрылыс-монтаж жұмыстарындағы
өрт қауiпсiздiгi шаралары

19-тарау. Материалдар мен заттарды бiрге сақтау
жөнiндегi өрт қауiпсiздiгi талаптары

$2. Бiрге сақталатын заттар мен
материалдарға қойылатын шарттар

20-тарау. Өртену-жарылу қаупi
бар заттарды тасымалдау

3-Бөлiм
Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсету
кезiндегі өрт қауiпсiздiгi талаптары

21-тарау. Әуе кемелерiнің, технологиялық
құрал-жабдықтардың, механикалық құралдардың тұрақты
орындарын ұстау

26-тарау. Азаматтық авиация әуежайлары мен авиа
жөндеу ұйымдарының ангар құрылыстары

$4. Жоғары кернеулi
электрстатикалық алаңда бояу

$8. Саңлауларды бекiту, сумен
сынау және сумен айдау

28-тарау. Ағашпен, пластмассамен және
желiммен жұмыс iстеу

29-тарау. Резеңке-техникалық
бұйымдармен жұмыстар

5-Бөлiм.
Авиацияны сұйық отынмен қамтамсыз ету объектiлерiнде өрт қауiпсiздiгiне қойылар талаптар

43-тарау. Сумен қамтамасыз ету,
өрт сөндiру және канализация

6-Бөлiм.
Қоймалардағы өрт қауiпсiздiгi ережесi

53-тарау. Аэровокзалдар мен жолаушылар
ғимараттары

55-тарау. Дәнекерлеу және отпен атқарылатын
жұмыстарды жүргiзу кезiнде өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары

8-Бөлiм
Өрт сөндiрудiң алғашқы құрал-жабдықтары.
Өрт кезiнде әкiмшiлiктiң, жұмысшылар мен қызметшiлердiң
iс-қимылы

58-тарау. Өрт сөндiрудің алғашқы құралдарының қажеттi
мөлшерiн анықтау

59-тарау. Әкiмшiлiктiң, жұмысшылар мен
қызметшiлердiң өрт кезiндегi iс-қимылы

60-тарау. Өрт кезiнде аман қалған құндылықтардың
көлемiн анықтау

9-Бөлiм.
Авиахимиялық жұмыстардағы өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары

63-тарау. Жүк тиеу алаңында орналастыру және жабдықтау
кезiнде өрт қауіпсiздiгін сақтау шаралары

64-тарау. Әуе кемесiне химиялық заттарды тиеу (толтыру)
кезiндегі өрт қауiпсiздiгi шаралары

65-тарау. Ұшуға дайындық және оны орындау
кезiндегi өрт қауiпсiздiгiнiң шаралары

66-тарау. Әуе кемесiн жуу және газдан тазарту
кезiндегі өрт қауiпсiздігін сақтау шаралары

Азаматтық авиация ұйымдарындағы
өрт-техникалық комиссиялары туралы ереже

Өрт-техникалық комиссиясы жұмысының
тәртiбi және негiзгi мiндеттерi

Жұмыс аяқталғаннан кейін қоймаларды, лабораторияларды және басқа үйлерді жабар алдындағы тексеру
журналы

Өртке қарсы күрес нұсқауын жүргізудің есеп
журналы

Өртке қарсы күрестің екінші қайтара нұсқауынан
өткендерді тіркеу
журналы

Инженер-техник қызметкерлерінен, қызметшілері мен жұмысшыларынан сынақ алудың
ведомосі

20_ж. Азаматтық авиация ұйымдары нысандарындағы отпен атқарылатын бір жолғы жұмыстардың есеп
журналы

Правила пожарной безопасности в гражданской авиации
Республики Казахстан
Раздел 1. Общие положения
Глава 1. Область применения Правил

Глава 2. Организация работы по обеспечению
выполнения правил пожарной безопасности

Глава 3. Обучение, инструктаж и допуск
к работе персонала

Глава 6. Противопожарное обеспечение авиационной
техники и объектов

Раздел 2.
Основные требования пожарной безопасности
Глава 7. Содержание территории, зданий,
сооружений и Помещений

Глава 10. Электрооборудование помещений и наружных
установок

Глава 11. Электрооборудование взрывоопасных
помещений и наружных установок

Глава 12. Освещение во взрывоопасных помещениях
и взрывоопасных наружных установок

Глава 14. Содержание вентиляционных и противодымных
устройств

Глава 15. Содержание лабораторий и средств контроля,
автоматики

Глава 16. Содержание установок пожарной сигнализации
и пожаротушения, систем противодымной защиты, оповещения
людей о пожаре и управления эвакуацией

Глава 18. Меры пожарной безопасности при производстве
строительно-монтажных работ

Глава 19. Требования пожарной безопасности по
совместному хранению веществ и материалов

Глава 20. Перевозка пожаровзрывоопасных веществ и
материалов

Глава 22. Техническое обслуживание планера,
двигателей, систем и спецоборудования

Глава 33. Требования пожарной безопасности
на объектах баз эксплуатации радиотехнического
оборудования и связи

Раздел 5.
Требования пожарной безопасности на
объектах авиатопливообеспечения
Глава 35. Общие требования

Глава 42. Молниезащита и защита от статического
электричества

Раздел 6.
Правила пожарной безопасности на складах
Глава 45. Материальные склады