Санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық ережелерді бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2003 жылғы 14 мамырдағы N 376 және Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2003 жылғы 15 мамырдағы N 266 бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2003 жылғы 17 маусымда тіркелді. Тіркеу N 2365. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы № 484, Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрінің 2010 жылғы 19 шілдедегі № 454 Бірлескен бұйрығымен

Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2010.06.30 № 484, ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2010.07.19 № 454 (мемлекеттік органдардың басшыларының соңғысы қол қойған күнінен бастап күшіне енеді) Бірлескен бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасында азаматтардың денсаулығын сақтау туралы" Заңының 5-бабы 2-тармағына, "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Заңының 7 , 9, 11-баптарына және "Ветеринария туралы" Заңының 31-бабына сәйкес бұйырамыз: см. K090193

1. Адамдар мен жануарлар үшін ортақ жұқпалы аурулардың (құтырма) алдын алу және оларға қарсы күрес жөніндегі санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитариялық ережелер бекітілсін.

2. Облыстардың, Астана, Алматы қалаларының бас мемлекеттік санитарлық дәрігерлері, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Ветеринария департаменті облыстардың, Астана және Алматы қалаларының аумақтық басқармаларымен бірлесіп, заңнамада белгіленген тәртіппен осы бұйрықтан туындайтын тиісті шараларды қабылдасын.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетінің төрағасы В. Меркерге және Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі Ветеринария департаментінің директоры М.Т. Мыңжановқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі Премьер-министрінің орынбасары -
Ауыл шаруашылығы министрі
_________________ _________________

Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің Премьер-министрінің орынбасары -
2003 жылғы 14 мамырдағы Ауыл шаруашылығы министрінің
"Санитарлық-эпидемиологиялық 2003 жылғы 15 мамырдағы
және ветеринарлық-санитарлық "Санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар ережелерін бекіту және ветеринарлық-санитарлық
туралы" N 376 бұйрығымен талаптар ережелерін бекіту
бекітілген туралы" N 266 бұйрығымен
бекітілген

Адамдар мен жануарлар үшін ортақ жұқпалы аурулардың
(құтырма) алдын алу және оларға қарсы күрес жөніндегі
санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық
ереже

1. Жалпы ережелер

1. Осы Ветеринарлық-санитарлық ереже (бұдан әрі - Ереже) жеке және заңды тұлғалар үшін міндетті және Қазақстан Республикасының барлық аумағында күші бар болып табылады.

2. Осы Ережеде мынадай терминдер пайдаланылады:
1) санитарлық ережелер - сақталмаған болса, адам өмірі мен денсаулығына, сондай-ақ аурудың пайда болуы мен таралуы қатері төнетін санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды (соның ішінде адам үшін қоршаған ортаның қауіпсіздік критерийлері мен (немесе) факторларының зиянсыздығын) белгілейтін нормативтік құқықтық актілер;
2) ветеринариялық ережелер - ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен ветеринариялық нормативтердің негізінде ветеринариялық іс-шараларды жүргізудің тәртібін айқындайтын, ветеринария саласындағы қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар орындау үшін міндетті болып табылатын нормативтік құқықтық актілер;
3) мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау - халық денсаулығы мен тіршілік ету ортасын сақтау мақсатында халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының Қазақстан Республикасы заңын бұзушылықтың алдын алу, анықтау, болдырмау жөніндегі қызметі;
4) ветеринария саласындағы уәкілетті орган - өз уәкілеттілігінің шегінде ветеринария саласында мемлекеттік саясатты іске асыруды жүзеге асырушы, Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін мемлекеттік орган;
5) ветеринариялық препараттардың мемлекеттік тізілімі - ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган шығаратын, мемлекеттік тіркеуден өткен және өндіруге, импорттау мен Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген ветеринарлық препараттар туралы мәліметтерден тұратын тізбе;
6) шектеу іс-шаралары - жануарлар ауруларының таралуын болдырмау және эпизоотиялық ошақ пен қолайсыз елді мекендерде ветеринариялық-санитарлық салауаттылыққа қол жеткізу мақсатында шаруашылық жүргізу байланыстарын ішінара шектеуге және мемлекеттік ветеринариялық қадағалау бақылауындағы жүктердің орнын ауыстыруды тоқтата тұруға бағытталған ветеринарлық, әкімшілік-шаруашылық іс-шаралар жүйесін көздейтін құқықтық режим;
7) құтырма - орталық нерв жүйесінің зақымдалуымен және өлім-жітіммен аяқталатын, қоздырғышы рабдовирустар тұқымдастығына жататын жануарлар мен адамдардың табиғи-ошақтық ауруы;
8) құтырманың эпизоотиялық ошағы - инфекция қоздырғышы, берілу факторлары мен қабылдағыш жануарлар болатын шектелген аумақ немесе үй-жай;
9) қолайсыз елді мекен - эпизоотиялық ошақ белгіленген аумақ;
10) эпидемиялық ошақ - адамдардың құтырмамен науқастануының эпизоотиялық ошағы мен жағдайы анықталған жер;
11) қауіп төндіретін аймақ - құтырманың әкеліну қаупі бар немесе табиғи үлгідегі эпизоотиялық ошақ жандандырылған аумақ;
12) табиғи ошақ - ауруды негізгі таратушы жабайы жыртқыш аңдар болып табылатын эпизоотиялық ошақ;
13) инфекция көзі - вирусты түкірігімен бөліп шығаратын және оны тістеу немесе зақымдалған тері қабаттарын, не болмаса сыртқы шырышты қабықшаларды түкіріктеу арқылы тарататын құтырмамен ауыратын жануарлар;
14) құтырма вирусын жұқтыру қаупіне ұшыраған адамдар - құтырмамен ауыратын немесе онымен ауыратынына күдікті жануар жарақаттаған немесе түкіріктеген адамдар.

3. Жануарлардың құтырмамен ауыруының алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру кезінде эпизоотиялық ошақты, қолайсыз елді мекен мен қауіп төндіретін аймақты ажыратқан жөн. Қауіп төндіретін аймаққа құтырманы әкелу немесе аурудың табиғи ошақтарын жандандыру қаупі бар елді мекендер, мал шаруашылығы қожалықтары, жайлаулар, аңшылық алқаптары мен басқа да аумақтар кіреді.

2. Жануарлар мен адамдар құтырмасының алдын алу

4. Жеке заңды тұлғалар - жануарлардың иелері:
1) ветеринария саласындағы уәкілетті орган айқындаған ауыл шаруашылығы жануарларын, иттерді, мысықтарды, терісі қымбат аңдар мен жыртқыш аңдарды ұстау ережесін сақтайды;
2) клиникалық тексеру мен антирабиялық вакцинамен алдын ала сақтану егулерін жүргізу үшін ауданның (қаланың) бас мемлекеттік ветеринарлық инспекторының ұсынымы бойынша жергілікті атқарушы орган белгілеген мерзімдерде өздерінің иелігіндегі иттері мен мысықтарын ветеринарлық емдеу-алдын алу ұйымдарына жеткізеді;
3) жеке аулаларына, фермаларға, үйірлерге, отарлар мен табындарға құтырмаға қарсы егілмеген иттерді жібермейді;
4) жабайы аңдардың үйірлерге, отарларға, табындарға, мал шаруашылығы үй-жайларына жіберілмеуіне қатысты шаралар қабылдайды, осы мақсатпен құтырмаға қарсы егілген иттерді пайдалана отырып, оларды тұрақты күзетілетін жайлауларға шығарсын және фермаларда, жемдейтін алаңдарда ұстайды;
5) шаруашылыққа (елді мекен) қызмет көрсететін ветеринарлық маман жануарлардың құтырмамен ауыруына күдікті және ауыл шаруашылығы және үй жануарларын жабайы жыртқыш аңдарды, иттердің немесе мысықтардың тістеуі жағдайлары туралы дереу хабарлайды, тістелген жануарлар туралы немесе ауруға күдіктілерді сенімді оқшаулау бойынша тиісті шаралар қабылдауы керек.

5. Адамдарды немесе жануарларды тістеген иттерді, мысықтар мен басқа да жануарларды (құтырмамен ауыратындардан басқа) иелерімен немесе иесіз иттер мен мысықтарды аулау жөніндегі арнайы бригадалармен оқшаулау және ветеринарлық мамандар қадағалау үшін 10 күн ішінде жақындағы ветеринариялық емдеу ұйымына жеткізілуге жатады.

6. Жекелеген жағдайда ғана адамдарды немесе жануарларды тістеген жануарларды ветеринариялық емдеу ұйымының рұқсаты бойынша 10 күн бойы бұл жануарды оқшауланған үй-жайда ұстаймын және ауылдық округтің ветеринариялық инспекторы белгілеген мерзімдерде ветеринарлық дәрігерге қарау үшін әкелемін деген жазбаша міндеттеме алған иесінде қалдыруға болады.

7. Оқшауланған жануарларды қадағалаудың нәтижесін осы аумаққа қызмет көрсететін ветеринарлық инспектор немесе ветеринарлық дәрігер-лицензиат арнаулы журналда тіркейді және жазбаша түрде зардап шеккен адамды егетін ұйым мен зардап шегуші адамның тұрғылықты жерінде орналасқан аумақтық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органына хабарлайды.

8. Оқшаулау мерзімінің аяғында клиникалық белгілер бойынша дені сау жануарлар алдын ала вакциналанғаннан кейін оларды 30 күн бойы оқшаулау шартымен иелеріне қайтарылуы ықтимал. Құтырмамен ауырған жануарлар ветеринария саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өлтіріледі. P030407

9. Коммуналдық шаруашылық органдары, тұрғын үйді пайдалану ұйымдары, базарлардың әкімдіктері, ет-сүт өндіретін кәсіпорындар, дүкендер, асханалар, мейрамханалар, жатақханалар коменданттары, үй иелері ұйымдардың, базарлардың, үйінділердің, қоқыстар мен басқа да қалдықтар алаңдарын тиесілі санитарлық жағдайда ұстауға міндетті, мұндай жерлерде иесіз иттер мен мысықтардың жиналуына жол бермеуі керек, иттер мен мысықтардың жертөлелерге, шатыр астына және басқа да тұрғын үй емес үй-жайларға кіру мүмкіндігін болдырмау шараларын қабылдайды.

10. Белгіленген нысандағы олардың құтырмаға қарсы вакциналанғаны туралы белгісі бар ветеринарлық куәлігі болған кезде иттер мен мысықтарды сату, сатып алу, ауданнан, облыстан (қаладан), республикадан тыс жерге әкету, республикаға әкелуге рұқсат етіледі. Оларды мемлекеттік шекара арқылы ветеринарлық өткізу пункттерінде мемлекеттік ветеринарлық инспектор тексереді.

11. Жабайы аңдар құтырмасын уақытылы анықтау және оның таралуының алдын алу мақсатында орман шаруашылығы, табиғатты қорғау органдары, аңшылық қожалықтар, қорықтар қызметкерлері мен тапсырысшылары:
1) дереу ветеринарлық мамандарға науқастану жағдайы немесе жабайы аңдардың әдеттен тыс мінез-құлқы (адамнан қорықпау, адамдарға немесе жануарларға кенеттен ұмтылу) туралы дереу хабарлайды;
2) аңшылық алқаптарда, қорықтар аумақтарында, ірі елді мекендердің жасыл аймақтарында табылған жыртқыш аңдарды (түлкілерді, жанат тәрізді иттерді, ақ түлкілерді, қасқырларды, қарсақтарды, ши бөрілерді) құтырмаға зерттеу үшін ветеринариялық зертханаға жібереді;
3) табиғатты қорғау аңшылық инспекциясы мен аңшылық қызметі аңшылардың жолдамалары мен аңшылық билеттерін тексеру кезінде иттердің құтырмаға қарсы егілгені туралы куәландыратын тіркелген куәліктерін тексереді; вакциналанбаған иттер аң аулауға жіберілмейді.

12. Республиканың табиғи ошақтары мен қолайсыз елді мекендері бар барлық елді мекендеріндегі иттер мен мысықтар олардың меншік иелігіне қарамастан, Қазақстан Республикасының Ветеринариялық препараттардың мемлекеттік тізімдемесінде тіркелген антирабиялық вакциналарды, оларды қолдану жөніндегі нұсқауға сәйкес пайдалана отырып, құтырмаға қарсы міндетті алдын ала иммундауға жатады. Алдын ала иммундауды жүргізу туралы актіге олардың иелері туралы деректерді (аты-жөні, мекен-жайы) көрсете отырып, вакциналанған иттер мен мысықтардың тізімдемесі қоса беріледі. Жануар паспортына тиісті белгі қойылады.

13. Жабайы аңдардың құтырмасы бойынша эпизоотиялық қолайсыз аймақтарда жұқтыру қаупі төнген барлық ауыл шаруашылығы жануарларын (ірі мүйізді қара мал, ұсақ мүйізді қара мал, аттар, түйелер), иттер мен мысықтарды құтырмаға қарсы жоспарлы алдын ала иммундау жүргізіледі.

3. Жануарлардың құтырмамен ауыруы кезіндегі іс-шаралар

14. "Құтырма" диагнозы зертханалық зерттеулердің эпизоотологиялық клиникалық, патологоанатомиялық деректері мен нәтижелерінің кешені негізінде қойылады.

15. Құтырмаға зерттеу үшін зертханаға ұсақ малдың - жас өлігі немесе басы, ал ірі жануардың - жаңа сойылған басы жіберіледі.

16. Құтырмаға зертханалық зерттеу дереу жүргізіледі. Зерттеудің нәтижесі туралы патологиялық материалды зертханаға жіберген ветеринарлық маманға және ауданның (қаланың), облыстың бас мемлекеттік ветеринарлық инспекторына хабарлайды.

17. Ауданның (қаланың), облыстың бас мемлекеттік ветеринарлық инспекторы жануарларда құтырма жағдайы анықталғаны туралы ақпаратты алған кезде:
1) аумақтық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органына, көршілес аудандардың бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторларына және жоғарыда тұрған ветеринарлық органға дереу хабарлайды;
2) аумақтық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау өкілдерімен бірлесіп ауру анықталған жерге барады, эпизоотиялық ошақ пен қолайсыз елді мекенді эпизоотологиялық-эпидемиологиялық тексеруді жүргізеді, қауіп төніп тұрған аймақтың шекарасын белгілейді және эпизоотиялық ошақтардың орналасуы мен оларды жою бойынша іс-шаралардың жоспарын әзірлейді, сондай-ақ ауыл шаруашылығы жануарлары мен адамдар арасында аурудың қайталану жағдайларын болдырмау бойынша алдын алу және эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізеді;
3) жергілікті атқарушы органға бекіту үшін шектеу іс-шараларын белгілеу бойынша материалдарды ресімдейді.

18. Шектеу шарттары бойынша құтырма бойынша қолайсыз елді мекендерде иттер мен мысықтар көрмелерін, иттерді шығару мен тасымалдауды жүргізуге рұқсат етілмейді. Үй жануарларын сату тоқтатылады, иттер мен мысықтарды қолайсыз жерден тыс шығаруға және шектеу белгіленген аумақ пен қауіп төніп тұрған аймақта жабайы аңдарды аулауға (хайуанаттар паркіне әкету үшін, басқа аудандарға әкету мақсатында) тыйым салынады.

19. Ветеринарлық және санитарлық қызметтердің мамандары құтырма бойынша қолайсыз елді мекендерде мынадай іс-шараларды ұйымдастырады:
1) халық арасында құтырма ауруының қаупі және оның алдын алу шаралары туралы түсіндіру жұмыстарын жүргізу;
2) құтырмаға қарсы егуді қажет ететін адамдарды анықтау үшін қолайсыз елді мекендердің аулаларын (пәтерлерді) тексеру, иттерді, мысықтар мен басқа да жануарларды ұстау жағдайын тексеру, ауру бойынша күдікті науқастар мен жұқтырды деген күдік туғызатын жануарларды анықтау;
3) оқшауландырылатын және қадағалауда қалдырылатын тістелген адамдар мен жануарлардан басқа, құтырмамен ауыратыны анықталған иттерді, мысықтар мен басқа да жануарларды кейіннен жаға отырып, өлтіру;
4) жабайы аңдардың құтырма жағдайы анықталған кезде ауылдық округтер, аудандық (қалалық), облыстар әкімдерінің жабайы аңдарды, иттер мен мысықтарды аулау және ату жөніндегі шешімдерін әзірлеу.

20. Құтырманың эпизоотиялық ошақтарында олардың арасынан құтырма ауруы бойынша аурулар немесе күдіктілер шыққан жануарлар топтарын (ферма, үйір, топ мал, отар, табын) тұрақты қадағалау белгіленеді. Бұл жануарларды күніне кем дегенде үш рет қарайды және оларды қолдану жөніндегі нұсқауға сәйкес антирабиялық вакцинамен алдын ала етеді. Еккеннен кейін жануарды 60 күн оқшаулау керек.

21. Жабайы жыртқыш аңдар тістеген клиникалық белгісі бойынша дені сау жануарларды құтырмаға қарсы егілуіне және тұқымына қарамастан, кейіннен жаға отырып, өлтіреді.

22. Оларды өлтіру, сол жерде, ауыл шаруашылығы жануарларының арасындағы құтырма ауруы жағдайы тіркелген шаруашылықта жүргізіледі.

23. Құтырма бойынша қолайсыз ферманың (топ малдың, үйірдің, отардың, табынның) клиникалық белгі бойынша дені сау малының сүтін,
құтырмаға қарсы жүргізілген егуге қарамастан, 80-85 ^о С-да 30 минуттай пастерлегеннен немесе 5 минуттай қайнатылғаннан кейін адамдардың тамағына немесе жануарлардың жеміне пайдалануға болады.

24. Құтырма бойынша қолайсыз топтың клиникалық белгі бойынша дені сау малынан алынған жүнді шаруашылықтан ветеринария саласындағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес ол дезинфекциялануға жататыны туралы ветеринариялық куәлікте көрсете отырып, тығыз материалдан жасалған ыдыста қайта өңдейтін кәсіпорынға ғана әкетеді.

25. Құтырма ауруы бойынша ауру және күдікті жануарлар болған жерлер, түкірікпен және басқа да шығарылымдармен ластанған оларды күту заттары, киім мен басқа да заттар ветеринария саласындағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес дезинфекцияланады.

26. Шектеуді жергілікті атқарушы органдардың шешімімен (ауданның (қаланың), облыстың бас мемлекеттік ветеринарлық инспекторы мен ауданның (қаланың), облыстың бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің бірлескен ұсынымы негізінде) жоспарланған алдын алу және эпидемияға қарсы іс-шараларды орындау шартымен жануарлар ауруының соңғы жағдайы күнінен бастап екі ай өткеннен кейін алынып тасталады.

4. Эпидемияға қарсы іс-шаралар

27. Құтырмамен ауырған немесе осы ауруға күдікті жануар жарақаттаған немесе түкіріктеген адамдар құтырма вирусын жұқтыру қаупі төнген адамдар деп есептеледі.

28. Құтырма вирусын жұқтыру қаупі төнген адамдарды анықтаған медицина қызметкерлері аумақтық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органы мен ветеринарлық қызметке олар туралы жедел хабарлауға (шұғыл хабарлама, телефонограмма) міндетті.

29. Аумақтық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органы әрбір құтырма вирусын жұқтыру қаупі туралы жағдай бойынша хабар түскен әрбір жағдайда:
1) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2003 жылғы 19 ақпандағы "Адамдардың құтырмамен науқастануының алдын алу туралы" N 140 бұйрығына сәйкес зардап шегушіні журналға (060-у нысаны) тіркейді;
2) осындай жағдайларды дереу эпизоотологиялық-эпидемиологиялық тексеруді жүргізеді;
3) зақым келтірген жануарларды оқшаулау және оларды ветеринарлық қадағалауды тағайындау мақсатында ауданның (қаланың), облыстың бас мемлекеттік ветеринарлық инспекторына зақым келтірген белгілі жануарлар туралы ақпарат береді;
4) құтырма вирусын жұқтыру қаупі төнген және емдеу-алдын ала иммундауды қажет ететін адамдардың топтарын анықтайды және оларды жарақаттану (кабинетіне), ал ол болмаған кезде - хирургиялық кабинетке жібереді.

30. Құтырма вирусын жұқтырған адамдар халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес емдеу-алдын ала иммундау курсынан өтеді.

31. Құтырмамен ауыратын адамдар жұқпалы аурулар стационарларының жекелеген бокстарына жатқызылады.

Об утверждении Санитарно-эпидемиологических и ветеринарно-санитарных Правил

Совместный приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 15 мая 2003 года № 266, Министра здравоохранения Республики Казахстан от 14 мая 2003 года № 376. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 июня 2003 года № 2365. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 июня 2010 года № 484 и Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 19 июля 2010 года № 454

Сноска. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения РК от 30.06.2010 № 484 и Министра сельского хозяйства РК от 19.07.2010 № 454.

В соответствии с пунктом 2 статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об охране здоровья граждан в Республике Казахстан", статьями 7, 9, 11 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения" и со статьей 31 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", приказываем: см. K090193

1. Утвердить санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные Правила по профилактике и борьбе с заразными болезнями, общими для человека и животных (бешенство).

2. Главным государственным санитарным врачам областей, городов Астаны, Алматы, а также Департаменту ветеринарии совместно с территориальными управлениями областей, городов Астаны и Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры вытекающие из настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на председателя Комитета государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан В. Меркера и директора Департамента ветеринарии Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан Мынжанова М.Т.

4. Настоящий приказ вводится в действие после государственной регистрации со дня официального опубликования.

Министр здравоохранения Заместитель Премьер-Министра
Республики Казахстан Республики Казахстан
Министр сельского хозяйства

Утверждены Утверждены
приказом Министра приказом Заместителя Премьер-Министра
здравоохранения Республики Казахстан -
Республики Казахстан Министра сельского хозяйства
"Об утверждении Правил "Об утверждении Правил санитарно-
санитарно- эпидемиологических и ветеринарно-
эпидемиологических и санитарных требований"
ветеринарно-санитарных от 15 мая 2003 год N 266
требований"
от 14 мая 2003 года N 386

Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные
Правила по профилактике и борьбе с заразными болезнями,
общими для животных и человека (бешенство)

1. Общие положения

1. Настоящие санитарно-эпидемиологические и ветеринарно- санитарные Правила (далее - Правила) являются обязательными для физических и юридических лиц и действительны на всей территории Республики Казахстан.
2. В настоящих Правилах использованы следующие термины:
1) санитарные правила - нормативные правовые акты, устанавливающие санитарно-эпидемиологические требования (в том числе критерии безопасности и (или) безвредности факторов среды обитания для человека), несоблюдение которых создает угрозу жизни или здоровью человека, а также угрозу возникновения и распространения заболеваний;
2) ветеринарные правила - нормативные правовые акты, определяющие порядок проведения ветеринарных мероприятий на основе ветеринарных нормативов, утверждаемый уполномоченным государственным органом в области ветеринарии, являющийся обязательным для исполнения физическими и юридическими лицами, осуществляющими деятельность в области ветеринарии;
3) государственный санитарно-эпидемиологический надзор - деятельность органов санитарно-эпидемиологической службы по предупреждению, выявлению, пресечению нарушений законодательства Республики Казахстан в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения в целях охраны здоровья и среды обитания населения;
4) уполномоченный орган в области ветеринарии - государственный орган, определяемый Правительством Республики Казахстан, осуществляющий в пределах своих полномочий реализацию государственной политики в области ветеринарии;
5) государственный реестр ветеринарных препаратов - перечень, издаваемый уполномоченным государственным органом в области ветеринарии, содержащий сведения о ветеринарных препаратах, прошедших государственную регистрацию и разрешенных к производству, импорту и применению в Республике Казахстан;
6) ограничительные мероприятия - правовой режим, предусматривающий систему ветеринарных, административно-хозяйственных мероприятий, направленных на частичное ограничение хозяйственных связей и приостановление перемещений подконтрольных государственному ветеринарному надзору грузов с целью недопущения распространения болезней животных и достижения ветеринарно-санитарного благополучия в эпизоотическом очаге и неблагополучном пункте;
7) бешенство - природно-очаговое заболевание животных и людей, возбудитель которого относится к семейству рабдовирусов, характеризующееся поражением центральной нерной системы и заканчивающееся летальным исходом;
8) эпизоотический очаг бешенства - ограниченная территория или помещение, где находятся источник возбудителя инфекции, факторы передачи и восприимчивые животные;
9) неблагополучный пункт - территория, на которой установлен эпизоотический очаг;
10) эпидемический очаг - место, где установлен эпизоотический очаг и случаи заболевания людей бешенством;
11) угрожающая зона - территория, где существует угроза заноса бешенства или активизации эпизоотического очага природного типа;
12) природные очаги - эпизоотический очаг, где основными распространителями болезни являются дикие хищники;
13) источник инфекции - больные бешенством животные, выделяющие вирус со слюной и передающие его через укус или ослюнение поврежденных кожных покровов или наружных слизистых оболочек;
14) лица, подвергшиеся риску инфицирования вирусом бешенства - лица, травмированные или ослюненные больным бешенством или подозрительным на это заболевание животным.
3. При организации мероприятий по профилактике и борьбе с бешенством животных следует различать эпизоотический очаг, неблагополучный пункт и угрожаемую зону. В угрожаемую зону входят населенные пункты, животноводческие хозяйства, пастбища, охотничьи угодья и другие территории, где существует угроза заноса бешенства или активизации природных очагов болезни.

2. Профилактика бешенства животных и людей

4. Физические и юридические лица - владельцы животных:
1) соблюдают установленные уполномоченным органом в области ветеринарии правила содержания сельскохозяйственных животных, собак, кошек, пушных зверей и хищных животных;
2) доставляют принадлежащих им собак и кошек по представлению главного государственного ветеринарного инспектора района (города), в ветеринарные лечебно-профилактические организации для клинического осмотра и предохранительных прививок антирабической вакцины;
3) не допускают собак, не привитых против бешенства, в личные подворья, на фермы, в стада, отары и табуны;
4) принимают меры к недопущению диких животных к стадам, отарам, табунам, животноводческим помещениям, с этой целью выпасать сельскохозяйственных животных и содержать их на фермах, откормочных площадках под постоянной охраной с использованием вакцинированных против бешенства собак;
5) немедленно сообщают ветеринарному специалисту, обслуживающему хозяйство (населенный пункт), о подозрении на заболевание животных бешенством и случаях покуса сельскохозяйственных и домашних животных дикими хищниками, собаками или кошками, принимать необходимые меры к надежной изоляции подозрительных по заболеванию или покусанных животных.
5. Покусавшие людей или животных собаки, кошки и другие животные (кроме явно больных бешенством) подлежат немедленной доставке владельцем или специальной бригадой по отлову безнадзорных собак и кошек в ближайшую ветеринарную лечебную организацию для изолирования и наблюдения ветеринарными специалистами в течение 10 дней.
6. В отдельных случаях, по разрешению ветеринарной лечебной организации, животное, покусавшее людей или животных, может быть оставлено у владельца, выдавшего письменное обязательство содержать это животное в изолированном помещении в течение 10 дней и представлять его для осмотра ветеринарному врачу в сроки, установленные ветеринарным инспектором сельского округа.
7. Результаты наблюдения за изолированными животными регистрируются ветеринарным инспектором или ветеринарным врачом - лицензиатом, обслуживающим данную территорию в специальном журнале и в письменном виде сообщают в организацию, где прививают пострадавшего человека, и в территориальный орган государственного санитарно-эпидемиологического надзора по месту жительства пострадавшего.
8. По окончании срока изолирования клинически здоровые животные после предварительной вакцинации могут быть возвращены владельцам - при условии их изолированного содержания в течение 30 дней. Животных, заболевших бешенством, уничтожают в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области ветеринарии. P030407
9. Органы коммунального хозяйства, жилищно-эксплуатационных организаций, администрация рынков, мясо, -молокоперерабатывающих предприятий, магазинов, столовых, ресторанов, коменданты общежитий, домовладельцы содержат в надлежащем санитарном состоянии территории организаций, рынки, свалки, площадки для мусора и других отходов, не допускают скопление безнадзорных собак и кошек в таких местах, принимают меры, исключающие возможность проникновения собак и кошек в подвалы, на чердаки и другие нежилые помещения.
10. Продажа, покупка, вывоз собак и кошек за пределы района, области (города), республики, ввоз в республику разрешается при наличии ветеринарного свидетельства установленной формы с отметкой о вакцинации их против бешенства. Их проверяют государственные ветеринарные инспекторы на ветеринарных пунктах пропуска через государственную границу.
11. В целях своевременного выявления и профилактики распространения бешенства диких животных сотрудники органов лесного хозяйства, охраны природы, охотничьих хозяйств, заповедников и заказников:
1) немедленно сообщают ветеринарному специалисту о случаях заболевания или необычном поведении диких животных (отсутствие страха перед человеком, не спровоцированное нападение на людей или животных);
2) направляют в ветеринарные лаборатории для исследования на бешенство трупы диких хищников (лисиц, енотовидных собак, песцов, волков, корсаков, шакалов), обнаруженные в охотничьих угодьях, на территориях заповедников, заказников, в зеленых зонах крупных населенных пунктов;
3) при проверке путевок и охотничьих билетов у охотников охотничья инспекция охраны природы и егерская служба проверяют регистрационные удостоверения собак, свидетельствующие о прививке против бешенства; не вакцинированных собак к охоте не допускают.
12. Во всех населенных пунктах республики, где имеются природные очаги и неблагополучные пункты, все собаки и кошки, независимо от их принадлежности подлежат обязательной профилактической иммунизации против бешенства с использованием зарегистрированных в Государственном реестре ветеринарных препаратов Республики Казахстан антирабических вакцин в соответствии с наставлениями по их применению. К акту о проведении профилактических иммунизаций обязательно прилагают опись вакцинированных собак и кошек с указанием данных (инициалы, адрес) их владельцев. В паспорте животного делают соответствующие отметки.
13. В зонах эпизоотического неблагополучия по бешенству диких хищников проводят плановую профилактическую иммунизацию против бешенства всех сельскохозяйственных животных (крупный рогатый скот, мелкий рогатый скот, лошади, верблюды), собак и кошек, подвергающихся риску заражения.

3. Мероприятия при заболевании животных бешенством

14. Диагноз "бешенство" ставят на основании комплекса эпизоотологических, клинических, патологоанатомических данных и результатов лабораторных исследований.
15. Для исследования на бешенство в лабораторию направляют от мелких животных - свежий труп или голову, а от крупных животных - свежую голову.
16. Лабораторные исследования на бешенство проводят немедленно. О результатах исследования сообщают ветеринарному специалисту, направившему патологический материал в лабораторию, и главному государственному ветеринарному инспектору района (города), области.
17. Главный государственный ветеринарный инспектор района (города), области при получении информации о выявлении случая бешенства у животных:
1) немедленно сообщает в территориальный орган государственного санитарно-эпидемиологического надзора, главным государственным ветеринарным инспекторам соседних районов и вышестоящему ветеринарному органу;
2) совместно с представителем территориального государственного санитарно-эпидемиологического надзора выезжает на место, проводит эпизоотолого-эпидемиологическое расследование эпизоотического очага и неблагополучного пункта, определяет границы угрожаемой зоны и разрабатывает план мероприятий по локализации и ликвидации эпизоотического очага, а также проводит профилактические и противоэпидемические мероприятия среди сельскохозяйственных животных и людей по недопущению новых случаев заболеваний;
3) оформляет материалы по установлению ограничительных мероприятий для утверждения в местный исполнительный орган.
18. По условиям ограничения в неблагополучных по бешенству населенных пунктах не допускается проведение выставок собак и кошек, выводок и натаски собак. Прекращается торговля домашними животными, запрещается вывоз собак и кошек за пределы неблагополучного пункта и отлов (для вывоза в зоопарки, с целью расселения в других районах) диких животных на территории, где установлено ограничение и в угрожаемой зоне.
19. Специалисты ветеринарной и санитарной служб организовывают в неблагополучных по бешенству пунктах следующие мероприятия:
1) проведение среди населения разъяснительной работы об опасности заболевания бешенством и мерах его предупреждения;
2) подворный (поквартирный) обход неблагополучного пункта для выявления лиц, нуждающихся в прививках против бешенства, проверки условий содержания собак, кошек и других животных, выявления больных бешенством, подозрительных по заболеванию и подозреваемых в заражении животных;
3) умерщвление выявленных больных бешенством собак, кошек и других животных с последующим сжиганием, кроме покусавших людей и животных, которых изолируют и оставляют под наблюдением;
4) при выявлении случаев бешенства диких животных готовит решение акимов сельских округов, районов (городов), областей по отлову и отстрелу диких животных, собак и кошек.
20. В эпизоотическом очаге бешенства устанавливают постоянное наблюдение за группой животных (ферма, стада, гурт, отара, табун), из которой выделены больные или подозрительные по заболеванию бешенством. Этих животных осматривают не реже трех раз в день и подвергают профилактическим прививкам антирабической вакцины в соответствии с наставлением по ее применению. После прививок обязательна 60-дневная изоляция животных.
21. Клинически здоровых животных, покусанных дикими хищниками или собаками, независимо от прививок против бешенства и породности, умерщвляют с последующим сжиганием.
22. Убой производится на месте, в хозяйстве, где зарегистрирован случай заболевания бешенством среди сельскохозяйственных животных.
23. Молоко клинически здоровых животных, неблагополучной по бешенству фермы (гурта, стада, отары, табуна) разрешается, независимо от проведенных прививок против бешенства, использовать в пищу людям или в корм животным после пастеризации при 80 ^о -85 ^о С в течение 30 минут или кипячения в течение 5 минут.
24. Шерсть, полученную от клинически здоровых животных неблагополучной по бешенству группы, вывозят из хозяйства в таре из плотной ткани только на перерабатывающие предприятия с указанием в ветеринарном свидетельстве о том, что она подлежит дезинфекции в соответствии с нормативными правовыми актами в области ветеринарии.
25. Места, где находились животные, больные и подозрительные по заболеванию бешенством животные, предметы ухода, одежда и другие вещи, загрязненные слюной и другими выделениями, подвергают дезинфекции в соответствии с нормативными правовыми актами в области ветеринарии.
26. Ограничение снимают решением местного исполнительного органа (на основе совместного представления главного государственного ветеринарного инспектора района (города), области и главного государственного санитарного врача района (города), области по истечении двух месяцев со дня последнего случая заболевания животных бешенством при условии выполнения запланированных профилактических и противоэпидемических мероприятий.

4. Противоэпидемические мероприятия

27. Лица, травмированные или ослюненные больным бешенством или подозрительным на это заболевание животным, считаются лицами, подвергшимися риску инфицирования вирусом бешенства.
28. Медицинские работники, выявившие лиц, подвергшихся риску инфицирования вирусом бешенства, обязаны оперативно сообщить о них (экстренное извещение, телефонограмма) в территориальный орган государственного санитарно-эпидемиологического надзора и ветеринарную службу.
29. Территориальный орган государственного санитарно-эпидемиологического надзора о каждом случае обращения по поводу каждого случая о риске инфицирования вирусом бешенства:
1) регистрирует пострадавшего в журнале (форма 060-у) в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 19 февраля 2003 года N 140 "О профилактике заболевания людей бешенством";
2) немедленно проводит эпизоотолого-эпидемиологическое расследование такого случая;
3) информирует главного государственного ветеринарного инспектора района (города) об известных животных, нанесших повреждение, с целью их изолирования и установления ветеринарного наблюдения за животными;
4) выявляет круг лиц, подвергшихся риску инфицирования вирусом бешенства и нуждающихся в лечебно-профилактической иммунизации, и направляет их в травматологический (кабинет), а при отсутствии последнего - в хирургический кабинет.
30. Лица, подвергшиеся риску инфицирования вирусом бешенства, проходят курс лечебно-профилактической иммунизации в соответствии с нормативными правовыми актами в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.
31. Лица, больные бешенством госпитализируются в отдельные боксы инфекционных стационаров.