"Балаларды сауықтыру ұйымдарының құрылымына, оларды ұстауға және жұмысын ұйымдастыруға санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық ережелері мен нормаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2003 жылғы 25 шілдедегі N 568 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2003 жылғы 8 қыркүйекте тіркелді. Тіркеу N 2475. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010 жылғы 3 тамыздағы № 593 Бұйрығымен.

      Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010.08.03 № 593 (ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

      КЕЛІСІЛГЕН         
Қазақстан Республикасының 
Білім және ғылым     
министрімен        
2003 жылғы 1 тамыз    
 
КЕЛІСІЛГЕН         
Қазақстан Республикасының 
Индустрия және сауда  
министрлігі       
Құрылыс істері жөніндегі 
комитетінің төрағасымен  
2003 жылғы 7 тамыз    

      "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған "Балаларды сауықтыру ұйымдарының құрылымына, оларды ұстауға және жұмысын ұйымдастыруға санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық ережелері мен нормалары бекітілсін.
      2. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өтіп, ресми түрде жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Министр

БЕКІТІЛГЕН          
Қазақстан Республикасының  
Денсаулық сақтау министрінің
2003 жылғы 25 шілдедегі   
N 568 бұйрығымен      
"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына, 
оларды ұстауға және жұмысын
ұйымдастыруға санитарлық-  
эпидемиологиялық талаптар" 
санитарлық ережелері мен  
нормаларын бекіту туралы  

"Балаларды сауықтыру ұйымдарының құрылымына,
оларды ұстауға және жұмысын ұйымдастыруға
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" Санитарлық ережелері мен нормалары

1. Жалпы ережелер

      1. Осы санитарлық ережелер мен нормалар (бұдан әрі - санитарлық ережелер) жалпы түрдегі балаларды сауықтыру ұйымдарының емдеп-сауықтыру, дене шынықтырып-сауықтыру, оқу-тәрбиелік әрекеттерін және мәдени-сұхбаттасуын ұйымдастырып жүзеге асырумен байланысты жеке және заңды тұлғаларға арналған.

      2. Осы санитарлық ережелердің сақталуын емдеп-сауықтыру, дене шынықтырып-сауықтыру, оқу-тәрбиелік жұмыстарымен және балалардың мәдени-сұхбаттасуын ұйымдастырып жүзеге асырумен айналысатын жеке тұлғалар және меншік нысанынан тәуелсіз заңды тұлғалардың басшылары қамтамасыз етеді.

      3. Осы санитарлық ережелерде төмендегідей сөздер мен анықтамалар пайдаланылған:
      1) балаларды сауықтыру ұйымдары - каникул кездерінде сонымен қатар жыл бойы 7 мен 15 жас аралығындағы балалардың оқу-тәрбиелік, дене шынықтырып-сауықтыру, емдеп-сауықтыру және мәдени-сұхбаттасуларын жүзеге асырушы ұйымдар - 7 мен 15 жас аралығындағы балалардың демалыс кезінде ұйымдастырылатын тәрбиелеу, сауықтыру ұйымдары;
      2) аэрарий - ауа ваннасын қабылдауға жабдықталған қалқа, алаң;
      3) Кетле индексі - дене дамуын гармониялық бағалаудың көрсеткіші;
      4) инсоляция - алаңдардағы, үй-жайдағы, ғимараттардағы күн радиациясын гигиеналық тұрғыдан бағалайтын нормалы көрсеткіш;
      5) табиғи жарықтандырудың коэффициенті (әрі қарай - ТЖК) - үй-жайдағы табиғи жарықтандыруды бағалауға арналған нормалы көрсеткіш;
      6) климаттық аумақ - климаттық белгілері бойынша (температура, ылғалдылығы) бөлінетін аймақ;
      7) Генч сынамасы - дем алу жүйесінің жұмыс істеу жағдайын бағалайтын көрсеткіш;
      8) солярий - күн ванналарын қабылдауға жабдықталған үй-жайлар мен алаңдар;
      9) бракераж - түйсіктік көрсеткіштер бойынша тағам өнімдері мен піскен тағамдардың сапалығын бағалау;
      10) нормативтік құжаттар - стандарттар, санитарлық, малдәрігерлік-санитарлық және фитосанитарлық ережелер;
      11) зарарсыздандырғыш және дезинсекциялық заттар - жұқпалы (паразитарлық) аурулардың қоздырғыштарын және жәндіктерді жоюға қолданылатын химиялық заттар.

2. Балаларды сауықтыру ұйымдарының құрылымына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      4. Қайта салынып жатқан және қайта жөнделіп жатқан балаларды сауықтыру ұйымдарының жер бөлігін таңдауға, жобалы көлемді-жоспарлы шешімдер бойынша талаптарды, сумен қамтамасыз ету және құбырландыру арналарын, инженерлік жабдықтар шешімдерін қолданыстағы құрылыс нормалары және ережелерінің (бұдан әрі - ҚНжЕ) талаптарына сай қабылдау керек.

      5. Балаларды сауықтыру ұйымдары (жаз кезінде) және балалар жыл бойы жүретін бола алады.

      6. Балаларды сауықтыру ұйымдары топтарға бөлінеді ондағы балалардың саны қырық баладан аспауы керек.

      7. Әрбір ауысымдағы балаларды жаңадан орналастыру тиісті аумақтың санитарлық-эпидемиологиялық  қадағалау органдарының санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды негізінде жүзеге асырылады. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жұмысқа дайындығы комиcсиямен белгіленген тәртіппен анықталады, олардың қорытындылары осы санитарлық ережелерге 1 қосымшада келтірілген үлгідегі актімен рәсімделеді.
      8. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жылытылмайтын ғимараттарында ұйықтайтын бөлмелерді орналастырған жағдайда, балаларды кіргізуге сырттағы ауа температурасының орта тәуліктік көрсеткіші бес күн ішіндегі гидрометерологиялық бақылау бойынша қосу 16 о болса рұқсат етіледі.

      9. Балаларды сауықтыру ұйымдарының әрбір ауысымы барлық балалар үшін бір мезгілде жүргізіледі. Балаларды айырбас осы санитарлық ережелерге 2 қосымшаға сәйкес медициналық анықтамасы бойынша қабылдайды.

      10. Ауысымдардың арасындағы үзіліс екі күннен кем болмауы тиіс. Осы күндері барлық үй-жайларда күрделі жинап-тазалау, жуып-шаю және санитарлық өңдеу жұмыстары жүргізілуі тиіс.

      11. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жұмыскерлері алдын ала және мерзімдік медициналық тексерістен, арнайы бақылаудан халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органмен белгіленген тәртіпке сәйкес өтулері тиіс.

      12. Балаларды сауықтыру ұйымдарына, соның ішінде тамақ блогына гигиеналық оқыту курсынан өтпей және одан өткені туралы жеке медициналық кітапшада белгі болмаса, тұлғалар жұмысқа жіберілмейді.

3. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жер бөлігіне қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      13. Балаларды сауықтыру ұйымдары үшін балалардың дем алуына және сауығуына қолайлы жағдайы бар жеке жер бөлігі болуы керек. Жер бөлігі құрғақ, таза, желденетін және күн сәулесі жақсы түсетіндей, оның орналасуы жыл маусымына байланысты жел бағытының өзгеруін еске ала отырып, шуды шығаратын және атмосфералық ауаны ластайтын көздердің жел жағынан және су айдынының ағынынан жоғары болуы керек. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жер бөлігі мен әр түрлі мақсаттағы объектілердің арасындағы санитарлық-қорғанысты үзінділердің өлшемі қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес болуы тиіс.
      Желдің жылдамдығы 5 метр секундтан (бұдан әрі - м/сек) асатын, жел көп соғатын аудандардағы балаларды сауықтыру ұйымдарының жер бөлігінің ені 50 метрден кем болмайтын биік боп өсетін және бұтақты өсімдіктермен қоршалуы керек. Ұйымның жер бөлігінде кіретін ыңғайлы жолдар болуы тиіс.

      14. Жер бөлімі мынандай аумақтарға бөлінеді:
      1) негізгі құрылыс орындары;
      2) коммуналды-шаруашылық мақсаттағы ғимараттар;
      3) инженерлік иммараттар;
      4) қызмет көрсететін персоналдың тұрғын ғимараттары;
      5) жеке көлікке арналған автотұрақ.

      15. Қызмет көрсететін ғимараттар мен иммараттарды орналастырудың шартын, балаларды сауықтыру ұйымдарының негізгі құрылыс учаскесінің шекарасына қатысты қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес қабылдау қажет.
      Жер учаскесінің өлшемі қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес бір орынға 150 шаршы метрден (бұдан әрі - м 2 ) кем болмайтындай есеппен анықталады.

      16. Балаларды сауықтыру ұйымдарын, балаларды сауықтыру ұйымдарына жанасатын бақшалар мен орманды саябақтарды пайдалануға мүмкіндігі бар таулы аудандарда және курортты аймақтарда орналастырғанда, учаске алаңын көп дегенде 25%-ға ғана қысқартуға болады.

      17. Балаларды сауықтыру ұйымдарының негізгі құрылыстық жер бөлігінде тұрғын үйлер, тамақтануға, мәдени және дене шынықтыру-сауықтыруға, әкімшілікке, техникалық, шаруашылық мақсаттарына және тұрмыстық қызмет көрсетуге арналған үй-жайлар орналасады.
      Балаларды сауықтыру ұйымдарының негізгі құрылыстық жер бөлігі тұрғын, мәдени, дене шынықтырып-сауықтыру, әкімшілік-шаруашылық аймақтарына бөлінуі керек.

      18. Балаларды сауықтыру ұйымының негізгі құрылысқа арналған жер бөлігі биіктігі 0,9 м-ден кем болмайтын қоршауы және кіретін екі есігі (негізгі және шаруашылық жұмыстарын жүргізуге арналған) болуы керек.

      19. Коммуналды-шаруашылық аумақтарында жылыту қазандығы, сумен қамту иммараттары, кір жуатын бөлме, көкөніс сақтайтын қойма, өсімдікті-жылыжайлар шаруашылығы, азық-түліктік және материалды қоймалар, жөндеу шеберханалары, автотұрақтар орналасады.

      20. Жер бөлігінің алаңы, коммуналды-шаруашылық мақсаттағы ғимараттар мен иммараттардың көлемді-жоспарланған шешімі қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес анықталады.

      21. Коммуналды-шаруашылық мақсаттағы иммараттарды жобалағанда көкөніс қоймалары мен жанар-жағар май қоймасына арналған санитарлық-қорғаныс аймақтары қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес болуы керек.
      Коммуналды-шаруашылық мақсаттағы иммараттардың учаскесі қоршалып, балалардың оған кіруіне мүмкіндік бермейтіндей болуы керек.

      22. Негізгі құрылыстық жер бөлігіндегі көгалданған ауланың көлемі, 60% болуы керек. Балаларды сауықтыру ұйымдары орманды немесе саябақ массивінде орналасса көгалданған ауланың көлемін 50% қысқартуға болады.
      Жасыл алаңдарды жобалағанда ол қолайлы микроклиматты қамтамасыз ететіндей етіп, оларды әрбір жұмыс істейтін аумақтарға біркелкі ендіру керек. Аумақта майда жеміс тұқымдарын немесе улы жемістер беретін және балаларға аллергия тудыратын өсімдіктерді, тікенді бұталарды (ағаштар, бұталар) егуге болмайды.

      23. Балаларды сауықтыру ұйымдарының негізгі құрылыстық жер бөлігінде дене шынықтыратын-сауықтыратын иммараттар салынуы керек, олардың көлемінің нормасы балаларды сауықтыру ұйымының бір орнына 20 м 2 кем емес деген есеппен анықталады.
      Дене шынықтыратын-сауықтыратын және спорттық иммараттар жасыл алаңдардың және су айдындарының жанында, олардың құрамы, саны және көлемі осы санитарлық ережелерге 3 қосымшаға сәйкес анықталады.

      24. Дене шынықтыратын-сауықтыратын алаңдарды пайдаланғанда келесі ережелерді сақтау керек:
      1) спорт алаңына балалар тек спорт киімімен және спорт аяқ-киімімен жіберіледі;
      2) алаңдағы жылжымалы спорт құралдары мен ой-шұңқұрлар қоршалуы керек;
      3) ауа-райы құрғақ болғанда алаңдардың үсті және алаңдардың шөп қабаты ойын басталардан 20 минут бұрын суғарылуы тиіс;
      4) балалар спорт жабдықтары мен керекті құралдарды дұрыс және қауіпсіз пайдалануға үйрету керек.

      25. Негізгі құрылыстық жер бөлігі жүз орынға бір фонтан деген есеп арқылы ауыз су фонтанымен жабдықталынуы керек.

      26. Балаларды сауықтыру ұйымдары аумақтарында тұрғын үй ғимараттары мен асханадан кем дегенде 50 метр ара қашықтықта 75 адамға бір тесіктен деген есеппен дәретхана орналастырылуы керек. Қоқыс жинауға аумақта нығыз жабылатын қақпағы бар қоқыс жинағыштар (темірден, темірмен қапталған) орналастырылатын арнайы бетондалған алаңдар бөлінуі керек. Сонымен бірге қоқыс салғышты қоятын орын қоқыс салғыштың барлық жағынан 1,5 метр асып тұруы керек.

      27. Балалардың дем алуына және шомылуына арналған (жағажай) аумақ қоқыстан, тастардан тазартылуы керек, порттардан, шлюздерден, гидроэлектростанциялардан, жиналған суларды жіберетін орындарынан, малдардың тұрағынан және суарылатын жерінен және басқа да ластану көздерінен жоғары немесе жоғарыда көрсетілген ластану көздерінен кем дегенде 500 метр ара қашықтықта орналасуы тиіс:
      1) шаруашылық ауыз-суымен қамту көздерін санитарлық қорғау аумағының бірінші белдігінің шекарасында, жағажайларды орналастыруға болмайды;
      2) жағажайдың аумағын қолайсыз және қауіпті табиғи факторлардың (көшкіндердің, сырғымалардың, опырылып құлау) қаупі жоқ жерлерден таңдау керек. Жағалаулар шөккен, жарсыз және шұңқырсыз болуы керек. Жағажайдың күн жақсы түсетін, желден қорғалған алаңдары болуы керек. Сазбалшықты учаскелерге пляж құруға болмайды;
      3) судың шомылатын жерлерінде температурасы төмен, жер асты сулардың шығу көздері, айқындалған және жылдам су иірімдері, шұңқырлар және үлкен толқындар болмауы тиіс;
      4) судың ағу жылдамдығы секундына 0,5 метрден аспауы керек. Судың түбі құмды, балдырлардан, бұтақтардан, үшкір тастардан таза болуы керек. Судың балалар шомылатын жерінің тереңдігі 0,7 метрден 1,3 метрге дейін болуы тиіс;
      5) жағажай алаңының ең кіші өлшемі бір орынға 4 шаршы метр болуы тиіс, жағажайдағы орынның саны сауықтыру мекемесінің жобалы сыйымдылығының 50% тең деп қабылдануы тиіс.

      28. Жағажайдың аумағына күннен тасалайтын қалқандар, кабиналар, сырланған жататын орындар, себезгілер, киім ауыстыруға арналған кабиналар, дәретханалар, ауыз су фонтандары келесі есеппен жабдықталады:
      1) киім ауыстыруға арналған бір кабина 50 адамға;
      2) бір себезгі кабина 40 адамға;
      3) дәретханадағы бір дәрет орны 75 адамға;
      4) бір ауыз су фонтаны 100 адамға.

      29. Шомылуға арналған су бетінің шекарасы жақсы көрінетін, ашық түсті қалқымалы белгілермен белгіленеді.

      30. Құбырландыру жүйесі бар дәретханалар су жиегінен кем дегенде 50 метр қашықтықта орналасуы керек. Дәретхана жағажайдың шекарасынан кем дегенде 30 метр ара қашықтықта орналасуы керек. Құбырландыру арналары болмаған жағдайларда, су сіңбейтін шұңқырларды қарастыру керек.

      31. Ауыз су фонтанының ағынының биіктігі 15-20 сантиметр болуы тиіс. Судың сапасы қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сай болуы тиіс.

      32. Жағажайлар балалардың жас ерекшелігіне қарай ойнайтын құрылғылармен, емшараны дозалап қабылдау үшін солярилермен, аэрарилермен жабдықталуы тиіс:
      1) аэрарилер мен аэросоляридегі орынның саны, жағажайжағы жалпы орынның 50% аспауы керек (екінші және үшінші климаттық зоналарда);
      2) орынның жалпы санының 100% дейін (төртінші климаттық зоналарда). Аэрарилер мен солярилердің ауданы бір орынға 2,5 және 3,0 м 2 есебімен алынады;
      3) жағажайларда медициналық көмек көрсететін орын болуы керек.

      33. Шаруашылық-ауыз су және мәдени-тұрғын орындардағы су объектілеріндегі судың құрамы мен қасиетіне қойылатын гигиеналық талаптар қолданыстағы нормативтік құжаттарға сай қабылданады.

      34. Су айдынындағы суды шомылатын кезеңнің басында жыл сайын кем дегенде екі реттен химиялық және микробиологиялық көрсеткіштер бойынша химиялық-микробиологиялық тексеруден өткізу керек. Шомылдыру кезеңінде су айдынындағы су айына кем дегенде екі рет химиялық-микробиологиялық тексеруден өткізіледі (сынама кем дегенде екі жерден алынады). Су шомылу зонасынан бір километр жоғары ара қашықтықтағы ағыннан және шомылу аумағының екі жағынан 0,1-1,0 километр ара қашықтықтағы су көлшігінен, шомылу зонасының шекарасынан алынады.

      35. Табиғи көлшіктердегі шомылатын орындарды ұйымдастырудың мүмкіншілігі болмаса, жасанды бассейндерді пайдалану ұсынылады.

      36. Жұқпалы аурулардың алдын алу және бассейндердің суының тазалығын қамту мақсатында шомылушылардың, персоналдың жеке бас тазалық ережелері сақталуы тиіс, ал су үнемі тазартылып және Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген жуғыш және зарарсыздандырғыш заттар қолданыла отырып, зарарсыздандырылуы тиіс. V043074
      Бассейндерді толтырудың қабылданған жүйесінен тәуелсіз, судың коли-индексі 10 артық емес, бір миллилитрде 100 артық емес сапрофиттің саны, аммиак 0,05 мл/л жоғары емес, тотығуы 4 мг/л жоғары емес болуы тиіс. Аталған көрсеткіштерден жоғары бактериялық немесе химиялық ластану байқалса, азот пен энтерекокктың титрасының нысанын анықтаумен, қайталап суды таңдау жүргізілуі керек, ол 10 артық болмауы тиіс.

      37. Суды зарарсыздандырудың негізгі әдістері хлорлау немесе бромдау болып табылады.
      Шырышты қабыққа тітіркендіретін аффектінің болмауынан суды бромдауға көп көңіл бөлу керек. Құрамында бром бар зарарсыздандырғыш заттарды қолдану кезінде бассейн суында қалдық бромның қанықпасы 0,7-1,2 мг/л болуы тиіс. Түнгі уақытта қалдық бромның қанықпасы 2 мг/л көтерілуіне жол беріледі, бірақ пайдалану уақытысында 1,2 мг/л түсуі тиіс.

4. Балаларды сауықтыру ұйымдарының ғимараттары мен имараттарына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      38. Тұрғын үй-жайлар оңаша ғимараттарда немесе ғимараттың оңаша бөліктерінде орналасады, олардың қабаттылығы, оқшаулығы қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес анықталады.

      39. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы тұрғын бөлмелердің терезелері орналасу орнына байланысты көкжиекке қарай қаратылуы керек: екінші В және екінші Г климаттық зоналарда 70 градустан (әрі қарай - о ) 200 о дейін ал үшінші, төртінші солтүстік ендіктің климаттық зоналарда, ал екінші А және екінші В солтүстік ендіктің климаттық зоналарының 70 о - 290 о дейін.

      40. Ас блогының қайнататын залының терезелерін солтүстік ендіктің барлық климаттық зоналарына 290 о - 70 о дейін қаратуы керек. Тұрғын үйлердің 25% 70 о - 290 о дейін қаратуға болады. Керек болған жағдайда реттелетін күннен қорғайтын құрылғылар болуы керек.
      41. Төртінші климаттық зоналарда тұрғын бөлмелерді "Шығысқа" (70 о - 135 о дейін) қарату ұсынылмайды.

      42. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жылытылатын үй-жайларында: екінші климаттық зонаға арналған тұрғын және тамақтанатын залдар, екінші және үшінші климаттық аумақтардағы медициналық орынның үй-жайлары, екінші, үшінші, төртінші климаттық зонадағы - киімдерді кептіруге арналған кептіргіштер орнатылуы керек.

      43. Екінші және үшінші климаттық зоналарда орналасатын балаларды сауықтыру ұйымдарының (күндізгі бақыланатын температурасы 40 о С мен одан да жоғары және түндегісі - 10 о С төмен аумақтарсыз) жалпы қуаттылықтың 20% аспайтын есеппен алынып, тек ересек оқушыларға бес адамнан аспайтын палаткаларда тұруға болады. Палаткалардың едені тақтайдан жасалуы және жел өтпейтіндей болуы керек. Палаткалардың түрлері ауданның табиғи-климаттық ерекшеліктеріне байланысты анықталады; екінші климаттық зонада ашылатын терезе-клапаны бар үш қабатты палаткалар қолданылуы керек. Палаткалар төсектермен, киімдер мен аяқ киімдер сақтауға арналған тумбочкалар және шкафтармен жабдықталуы керек.
      Палаткалардың айналасында жауынның сулары ағуына арналған еңісті арықшалар (палаткадан) болуы керек.

      44. Әрбір топта қолданылып жүрген ҚНжЕ талаптарына сай тұруға арналған үй-жайлар болуы тиіс.

      45. Бір ғимаратта немесе оқшауланған блокта жалпы саны 160 адамнан аспайтын төрт топ орналастыруға болады. Әрбір топтың тұратын үй-жайлардың бөлінген жер аумағына шығатын жеке есігі болуы керек. Жасы жетіден он төртке дейінгі балалар үшін бір тұрғын бөлмедегі орынның саны бестен, ал алты, жеті жастағы балалар үшін он орыннан аспауы керек, бір адамға төрт шаршы метрден деп есептегенде қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сай орналастырылуға тиіс.

      46. Балаларды қабылдауға арналған үй-жайларға вестибюль, қабылдау бөлмесі, медициналық орындар кіреді. Медициналық орындарда оқшауланған бөлме, дәрігердің кабинеті, тіс дәрігерінің, процедуралық және медбикенің кабинеттері, әжетхана бір унитаз шлюздегі қолжуғышпен болуы керек. Осы тармақта аталған үй-жайлардың аудандары қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес анықталады. Палаталардағы төсектің саны, боксты қосқанда балаларды сауықтыру ұйымдарының жобалық қуатының кем дегенде 2% есебінен қабылданады.

      47. Балаларды сауықтыру ұйымдарында орталықтандырылған ас бөлмесі бар, тамақтанатын залдары және қол жуғыштары бар, бөлек кіретін есігі бар асхана болуы керек. Жазда жұмыс істейтін балаларды сауықтыру ұйымдарындағы қол жуғыштарды тамақтанатын залдарға кіре берістегі, төбесі жабылған террасаларда орналастыруға болады.

      48. Тамақтанатын залдың ауданы балаларға бір мезгілде қызмет көрсеткенде (бір ауысымда) бір орынға 1,0 шаршы метр есебімен болуы керек.

      49. Мәдени мақсаттағы және қызметті-тұрмыстық үй-жайлар мен алаңдар қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес қабылданады.

      50. Балаларды сауықтыру ұйымдарының ғимараттары шаруашылық ауыз-су, өртке қарсы және ыстық сумен қамту жүйелерімен, құбырландыру және су жинағыштармен қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сай, жабдықталуы керек.

      51. Балаларды сауықтыру ұйымдары қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілуі керек.

      52. Ыстық сумен ас блогының өндірістік үй-жайлары, кір жуатын, тұрмыстық, ванналық, себезгілі, қол жуатын бөлмелер, аяқ жууға арналған жуғыштар, қыздардың жеке басы тазалығының кабиналары, медициналық орындар қамтамасыз етілуі керек.

      53. Құбырландыру арналарының құрылғылары санитарлық түйіндермен жабдықталған тұрғын корпустарда, асханаларда, ас бөлмесінде мәдени және медициналық мақсаттағы үй-жайларда, дене шынықтыру-сауықтыру және қызметтік-тұрғын үй-жайларда, кір жуылатын, себезгі бөлмесінде, бөлек тұрған дәретханалар мен қол жуғыштарда болуы керек.

      54. Орталықтандырылған құбырландыру жүйесі жоқ аудандарда балаларды сауықтыру ұйымдарын орналастырғанда, жиналған суды шығаратын және тазалайтын құрылғының жергілікті жүйесі рұқсат етіледі. Құбырландырудың жергілікті жүйесін таңдау және құру мәселелері тиісті аумақтың санитарлық-эпидемиологиялық қызмет мемлекеттік органдарының санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды негізінде шешіледі.

      55. Жаңадан соғылып жатқан балалар сауықтыру ұйымдарын жылумен жабдықтау, жылыту және желдеткіш жүйелерін қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес жобалау қажет.

      56. Жыл бойы жұмыс істейтін ғимараттардағы тұрғын бөлмелердегі ауаның температурасы 18 о С-ден төмен болмауы, оқшауланған бөлменің палаталарында - 20 о С, вестибюльде - 16 о С болуы керек.

      57. Жазғы тамақтанатын залдарды (жабық), асхананың өндірістік үй-жайлары мен орталықтандырылған ас бөлмелерін сорып шығаратын механикалық қондырғымен қосылған желдеткішпен жабдықтау керек. Ғимараттың барлық түрлеріндегі себезгі бөлмелер мен дәретханалардың жеке сорып шығаратын желдеткіштері болуы тиіс.

      58. Балаларды сауықтыру ұйымдарының барлық негізгі үй-жайларында табиғи жарық көзі болуы тиіс.
      Асханалық, мәдени және дене шынықтыру-сауықтыру бағытындағы үй-жайлардың табиғи жарықтандыруының коэффициенті қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес болуы керек. Жыл бойы жұмыс істейтін ғимараттардағы тамақтандыратын залдарды, үйірмелер мен мәдени мақсаттағы үй-жайларды жарықтандыруға қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес люминесцентті шамдарды қолдану ұсынылады. Ұйықтайтын үй-жайларды жарықтандыруға жарықтан қорғайтын арматурасы бар шамдар қолданылады.

      59. Балаларды сауықтыру ұйымдарын негізгі үй-жайларының қабырғаларының, төбелерінің, едендерінің беттері тегіс, оларды тазалау (жуу) мен зарарсыздандыруға ыңғайлы болуы керек. Әрлеуге Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген материалдар қолданылуы тиіс.
      Ас блогының өндірістік және қоймалық үй-жайларының қабырғалары глазурленген плиткалармен қапталуы керек немесе 1,8 метр биіктікке сырлануы тиіс (дәліздерді 1,5 метр биіктікке).

      60. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жабдықтары мен жиһаздары балалардың бой-жас ерекшеліктерін есепке ала отырып, гигиеналық және педагогикалық талаптарға сәйкес болуы керек.
      Ұйықтайтын бөлмелерді екі қабатты төсектермен жабдықтауға болмайды.

5. Балаларды сауықтыру ұйымдарының жер бөлігі
мен үй-жайларының күтілуіне қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      61. Күнделікті балаларды сауықтыру ұйымдарының барлық үй-жайларының терезелерін және терезе көздерін ашып қойып техникалық қызметкерлердің көмегімен Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген жуғыш заттарды қолдана отырып, ылғалды түрде тазалау керек, он жастағы балалар ұйықтайтын бөлмені күніне екі рет (түнгі және күндізгі ұйқыдан кейін) жинастыру керек; он жасқа дейінгі балалар жататын ұйықтайтын бөлмелерді техникалық қызметкерлер жинастырады.

      62. Әрбір ауысымның аяғында техникалық қызметкерлер барлық үй-жайларда күрделі жинап-тазалау, жуып-шаю жұмыстарын жүргізеді:
      1) күрделі жинап-тазалау, жуып-шаю жұмыстарын, Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген жуғыш және зарарсыздандырғыш заттарды қолдану арқылы жүргізеді;
      2) Төсек әбзелдерін (матрацтар, жастықтар, көрпелер) желденуі және кебуі үшін, ауысымның алдында таза ауаға шығарады. Балалар арасынан жұқпалы аурулар шықса, ұйықтайтын бөлмені, төсек әбзелдерін, жабдықтарды, белгіленген тәртіпте зарарсыздандырады. Әрбір сауықтандыру маусымы ашылардың алдында, төсек әбзелдерін химиялық жолмен тазалайды немесе зарарсыздандырғыш камерада өңдейді. Жарамсыз төсек әбзелдері жаңа төсек әбзелдеріне ауыстырылады.

      63. Қол жуатын, себезгі, тұрмыстық тазалық бөлмелерінде және дәретханалардың едендерін, қабырғаларын, есіктің тұтқасын жуғыш заттарды қолдана отырып ыстық сумен күнделікті жуу керек:
      1) едендер кірлеген сайын сүртілуі керек;
      2) унитаздарды күніне екі рет жуғыш заттарды қолдана отырып, щөткемен жуу керек;
      3) несеп қышқыл тұздарды кетіру үшін тұз қышқылының 2% ерітіндісін қолданған жөн, немесе Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген арнайы жуу құралдарын пайдалану керек.

      64. Қоқыс жинағыштарды, олардың 2/3 көлемі толғаннан кейін тазалау және зарарсыздандырғыш және дезинсекциялағыш заттармен өңдеу керек.

      65. Асхананың барлық үй-жайларын күн сайын мұқиятты түрде жинау керек: ылғалдандырып сыпыру және едендерді жуу, шаңды, өрмекші торын алып тастау, жиһаздарды, радиаторларды, терезенің алдын сүрту. Өндірістік үй-жайларды жинау, жабдықтар мен керек-жарақтарды жуу, тамақтанатын залдарды жинау әрбір тамақ ішкеннен кейін жүргізілуі керек.
      Тамақтанатын залдардың едендері гигиеналық жабындымен жабылуы және әрбір тамақтанған сайын арнайы бөлінген техникалық персонал ылғалдандырылған шүберекпен сүртіп отыруы керек.

      66. Тазалайтын керек-жарақтар (шылапшындар, шелектер, щөткелер-шүберектер):
      1) арнайы белгімен белгіленіп әрбір үй-жайларға (ұйықтайтын, ас бөлмесі, асхана, оқшау бөлмеге, дәретхана) арнайы бекітілуі керек;
      2) соларға арнайы бөлінген орындарда сақталуы керек;
      3) дәретханаларға арналған керек-жарақтар белгілі түске (қызыл, сары-қызыл) боялып, бөлек сақталуы керек;
      4) барлық тазалайтын керек-жарақтарды қолданып болғаннан кейін жуғыш және зарарсыздандырғыш заттарды хлорлы әктің 0,5% ерітіндісін, кальцидің гипохлоридін, басқа да қолдануға рұқсат етілген заттарды қолданып жуып-шаю керек.

      67. Балаларды сауықтыру ұйымдарының аумағы күнделікті тазалануы керек: таңертең балалар аулаға шығардан бір сағат бұрын және ол ластанған сайын, қоқыстарды қоқыс жинағышқа ғана жинау керек, балаларды сауықтыру ұйымдарының аумағында тұрмыстық қоқыстар мен жапырақтарды жағуға болмайды.
      Құм салынған жәшіктердегі құмды айына бір рет ауыстырып отыру керек, құм салғыштардың бетін түнде қақпақпен жабу керек. Ауысымына бір рет құмды ішқұрттардың жұмыртқаларымен ластауына тексеру керек, оларды тапқан жағдайда құмды ауыстыру керек. Шыбындармен күресуге Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген заттар мен өнімдерге сәйкес зарарсыздандырғыш заттар қолданылуы тиіс.

      68. Балаларды сауықтыру ұйымдарында сөрелер, немесе таза іш киімдерді, таза төсек жабдықтарын (сөрелер немесе шкафтардағы матрацтар, жастықтар, көрпелер) сақтауға арналған шкафтармен жабдықталған қойма (кем дегенде үш бөлмесі бар) болуы керек. Ауыстырылатын төсек әбзелдерінің саны кем дегенде үшеу болып, матрацтардың ауыстыратын тысының саны екеу болуы тиіс. Моншаға түсу жеті күнде бір реттен кем болмауы тиіс.

      69. Төсек әбзелдерін және бет пен аяқ сүртуге арналған орамалдарды, олардың ластануына қарай ауыстырады, бірақ ауыстыру саны аптасына бір реттен кем болмауы керек. Төсек әбзелдерін арнайы қаптарға (мата немесе клеенка) салады да, сұрыптауға және кір жуатын орынға жіберуге арнайы бөлінген бөлмеге жеткізеді. Мата қаптарды қолданғаннан кейін жууға тапсырады, клеенка қаптар сабынды-содалы ерітіндімен өңделеді, ал егер жұқпа болса зарарсыздандырғыш заттардың бірімен өңделеді. Ластанған төсек әбзелдеріне арналған бөлмені, ондағы кір заттарды, кір жуатын бөлмеге жөнелткеннен кейін жуып зарарсыздандыру керек.

6. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы тамақтандыруды ұйымдастыруға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      70. Ас блогының құрылымы, жабдықталуы, күтілуі қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес болуы керек.

      71. Тез бұзылатын тамақ өнімдерін сақтау жағдайлары мен сату мерзімдері Қазақстан Республикасының мемлекеттік бас санитарлық дәрігерінің 2002 жылғы 1 тамыздағы N 32 , Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2002 жылғы 30 қыркүйектегі N 1989 тіркелген "Тез бұзылатын тамақ өнімдерін сақтау жағдайларына және сату мерзіміне қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптар" санитарлық ережелері мен нормалары талаптарына сәйкес орындалады.

      72. Балалар мен жасөспірімдерге арналған ақ уыздардың, майлардың, көмірсутектердің пайдалану нормасы мен нәрлілігінің ұсынылатын мөлшері осы санитарлық ережелерге 4 қосымшаның 3 кестесіне сәйкес анықталады.

      73. Ақуыздардың, майлардың, көмірсутектерінің ең жақсы қатынасы 1:1:4 болып саналады. Жануарлардан (ет, балық, сүт, сүт өнімдері, жұмыртқа) алынған ақ уыздың құрамы 50-60% кем болмауы және майлардың жалпы санынан 20-30% өсімдіктерден алған майлар құрауы керек. Балаларға берілетін астың жиілігінің арасы төрт сағаттан аспайтындай, төрт немесе бес мәрте етіп ұйымдастыру керек. Тамақтанудың тәуліктік рационының жалпы нәрлілігін мынандай етіп бөлген жөн: таңертеңгілік ас - 25%; түскі ас - 35%; түстен кейінгі ас - 15%; кешкі ас - 20%; екінші кешкі ас - 5%.

      74. Ұйықтардың алдында бір сағат бұрын екінші кешкі ас ретінде балаларға бір стакан сүт немесе айран беру ұсынылады.

      75. Балаларды сауықтыру ұйымдарының медициналық қызметкері күнделікті ұсынылатын тағам өнімдерінің тәуліктік жиынтығын және өнімдерді өзгерту кестесін осы санитарлық ережелерге 4 қосымшаның 1 , 2 кестелерін есепке ала отырып дастарқан мәзірін жасау керек.

      76. Балаларды сауықтыру ұйымдарында балаларды "С" витаминімен қамтамасыз ету мақсатында тәтті тағамдар мен сусындарды аскорбин қышқылымен, орташа тәуліктік сұранысының 35% есебінен витаминдеу жүргізіледі. Витаминделген тағамның бір үлесіндегі аскорбин қышқылы: 7-11 жастағы балалар үшін 20 миллиграмм (бұдан әрі - мг), 12-15 жастағы жасөспірімдер үшін - 25 мг құрауы керек. Нәр суларды 12-15 о температураға дейін салқындатқаннан кейін, оларды таратардың алдында витаминдеу ұсынылады, ол үшін киселдер 30-35 о С температураға дейін суытылған соң аскорбин қышқылын қосады да оларды таратуға дейін араластырып салқындатады.

      77. Күн сайын піскен тамақтың тәуліктік сынамасы қалдырылуы керек. Тәуліктік сынаманы алу медициналық қызметкерлердің бақылауымен жүргізіледі. Сынаманы таза (қайнатылып өңделген) қақпағы бар шыны ыдысқа (гарнирлер басқа ыдысқа алынады) алып, мұздатқыштың арнайы бөлінген орнында қосу 2 о қосу 6 о аралығында сақтау керек.

      78. Тағам өнімдерін аспаздық өңдеуді, қоғамдық тамақтандыру объектілеріне арналған тағамдар мен аспаздық өнімдерді дайындау үшін рецептурада белгіленген талаптарға сәйкес жүргізу керек:
      1) винеггреттер мен салаттарға арналған көкөністер тазаланбаған күйінде пісіріледі. Көкөністерді дайындағанда күн бұрын пісіруге болмайды; піскен көкөністерді қайнататын цехта тазалайды;
      2) тағамға табиғи қалпында қолданылатын көкөністерді ағын сумен жақсылап жуып, тазаланған соң, ағын сумен қайта тазалап жуу керек. Көкөністерді алдын ала шылауға (аспаздық өңдеуден өткізгенге дейін) болмайды;
      3) винегреттер мен салаттарды жіберердің алдында ғана өсімдік майымен араластырады;
      4) азық-түліктердің дәмдік қасиеті мен витаминдік құндылығын сақтау үшін, асты әрбір қабылдағанға дайындайды және дайын болғаннан мезгілден бір сағаттың ішінде жібереді. Көкөністерді, картопты пісірердің алдында турап қайнап жатқан суға салып, қақпағы жабылатын ыдыста пісіру керек. Жаңа үзілген көктерді піскен тағамдарға жіберу кезінде ғана салу керек;
      5) картопты тазалағаннан кейін, 2-3 сағатқа суық, тұздалған суға салады;
      6) котлеттер, балық немесе ет турамасынан жасалған биточкалар, кесектеп туралған балықтар табада 3-5 минут бойы екі жағынан бірдей қуырылуы керек, содан соң ыстық арқылы қуыратын шкафтарда 250-280 о С температурада 5-7 минут бойы әрі қарай пісіреді;
      7) асылған еттен (тауықтан) жасалған екінші тағамдар және бірінші тағамға қосылатын ұсақтап туралған еттер екінші қайтара термиялық өңдеуден өтуі керек - сорпада қайнатылып және жібергенге дейін сорпада сақталуы керек;
      8) омлет дайындауға емдәмдік жұмыртқа қолданылуы керек. Омлетті температурасы 180-200 о С қуыратын шкафта 2,5-3 см қалыңдықта 8-10 минут бойы дайындайды; пісіргенде жұмыртқаны су қайнағаннан кейін 10 минут бойы қайнатады;
      9) ақ ірімшіктен жасалған запеканкалардың қалыңдығы 3-4 см болуы керек және температурасы 180-200 о С қуыратын шкафта 20-30 минуттай пісіру керек;
      10) пісірілген шұжықтар, жіңішке шұжықтар ыстық өңдеуден өткеннен кейін (қайнаған мезгілден кейін 5 минут бойы қайнатқаннан соң) таралымға жіберіледі;
      11) флягтегі сүтті 2-3 минут бойы қайнату керек. Сүтті қайнатқаннан кейін арнайы сөрелерде немесе ваннада қақпағы жабылған қалпында суытады.

      79. Бұрынғы дайындалған тамақтан қалған тағамдарды қолдануға және дайындалғанына біраз уақыт өткен тағамды, айран немесе басқа да ашыған сүт өнімдерін дайындауға, етті құймақты, флотша дайындалған макорондарды қолдануға болмайды; кремі бар кондитерлік өнімдерді, кремдерді, сусындарды, морстарды, квасты, сілікпелерді, құйылып жасалатын тағамдарды (еттен және балықтан), майшабақтан жасалған тураманы; фритюрде жасалатын тағамдарды, паштеттерді; пастерленбеген сүттен дайындалған сүт және ашыған сүт өнімдерін; қаннан және өкпе-бауыр, ішек-қарыннан жасалған шұжықтарды, суда жүзетін құстардың жұмыртқасын және етін, үйде жасалған консервіленген өнімдерді пайдалануға болмайды.

      80. Піскен тағамды тарату, балаларды сауықтыру ұйымдарының медициналық қызметкері сынама алғаннан кейін ғана жүргізіледі. Тағамдардың сапасын түйсіктік көрсеткіштер бойынша (сынаманы тағам дайындалған ыдыстан ғана алады) бағалайды. Піскен тағамдардың ақаулығын тіркейтін журналдарда салынатын негізгі өнімдерді, сынама алынғаны және таратуға рұқсат етілгені туралы осы санитарлық ережелерге 4 қосымшаның 5 кестесіне сәйкес тіркелуі тиіс. Тамақ дайындаудың технологиясы бұзылғанда, тағам дайын болмаған жағдайда, анықталған аспаздық кемшіліктері жойылғанға дейін тағамдарды таратуға болмайды.

      81. Балаларды сауықтыру ұйымдарында тамақтандырудың сапасы мен ұйымдастырылуына ұйымның басшысы, дәрігер, емдәм бикесі қамтамасыз етеді.
      Медициналық қызметкерлер мынандай бақылауларды жүргізеді:
      1) арнайы журналға тіркелген, ас дайындау орнына қабылданған өнімдер сапасын осы санитарлық ережелерге 4 қосымшаның 6 кестесіне тексеруге;
      2) өнімдердің сақталу жағдайына және тарату мерзімінің сақталуын тексеруге;
      3) дайындалатын тағамдардың сапасын тексеруге;
      4) тағам өнімдерінің табиғи нормаларының сақталуын (әрбір 10 күн сайын жинақталатын бухгалтерлік есебі бойынша) қадағалауды;
      5) тәуліктік сынаманың дұрыс алынуы мен сақталуын;
      6) ас дайындау орнының қызметкерлерінің және асхана кезекшілерінің жеке бас тазалығы ережесін сақтауын.

7. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы күн тәртібіне
қойылатын талаптар

      82. Балаларды сауықтыру ұйымдарында балалардың бұлшық еттеріне түсетін жүктемемен және қозғалу белсенділігіне байланысты атқарылатын жұмыстардың барлық түрлерін дәрігермен келісе отырып іске асыру керек.

      83. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы күн тәртібі балалардың жас ерекшелігіне байланысты, жаңа белдеулік уақыттың енгізілуін есепке ала осы санитарлық ережелерге 5 қосымшаның 1 кестесіне сәйкес жіктелуі керек.
      Климаттық жағдайға қарай, белдеулік уақытты есепке ала отырып күн тәртібіне өзгертулер енгізілуі мүмкін. Маусым, шілде айларында балаларды кешірек жатқызып, кешірек тұрғызуға болады.

      84. 7-9 жастағы балалар үшін жұмыстың ұзақтығы күніне бір сағаттан, 10-11 жастағылар үшін - 1,5 сағаттан, 12-13 - 2 сағаттан, 14-15 жастағы жасөспірімдер үшін үш сағаттан аспауы тиіс.

      85. Балаларды тамақ дайындауға, піскен көкөністерді тазалауға, піскен тамақты таратуға, нан кесуге, шай, асханалық ыдыстарды жууға, ыстық тамақты тасу үшін пайдалануға болмайды.

      86. Балаларға үлкен ауырлық түсіретін (ауыр заттарды орнынан қозғау және ауыстыру, отын аралау, төсек әбзелдерін жуу), өміріне және денсаулығына қауіпті (терезе жуу, дәретханаларды, жуынатын бөлмелерді тазалау, лас заттар мен қалдықтарды шығару және тазалау, бассейн айналасын тазалау) жұмыстарды істетуге болмайды.

      87. Балалардың асхана және аула бойынша кезекшілігін ұйымдастырғанда, асханада (таңертеңгілік, түстік ас) күннің бірінші жартысында бір балалардың, (түстен кейінгі ас, кешкі ас) күннің екінші жартысында екінші балалардың кезекшілік жұмыстарының ауыстырылып отыруын қадағалау керек. Балалардың асханада да, сауықтыру ұйымының аумағында кезекшілік жүргізуі 7-10 күнде бір реттен жиі болмауы керек.

8. Дене тәрбиесі және сауықтыру шараларын ұйымдастыруға қойылатын талаптар

      88. Балалардың дене тәрбиесі бойынша шаралары, олардың жасына, денсаулығына, денесінің өсуі және дайындық деңгейіне сәйкес болуы керек.

      89. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы дене шынықтыру-сауықтыру жұмыстары дәрігердің келісімімен жүргізіледі және мыналардан тұрады:
      1) таңертеңгілік гимнастика;
      2) шынығу, ауа және күн ванналарын алу, сүртіну, су құю, шомылу;
      3) секцияларда дене тәрбиесімен айналысу;
      4) жалпылагерлік және отрядтық серуендер, экскурсиялар және жорықтар және ойындар;
      5) спорттық жарыстар.

      90. Дене тәрбиесімен айналысу үшін медициналық топтарға бөлуді дәрігер жүргізеді. Негізгі топтағы балалар дене шынықтыру-сауықтыру, жалпы спорттық шаралардың барлық түрімен ешқандай шектеусіз түрде шұғылдана алады.
      Медициналық дайындық тобындағы балалармен дене шынықтыру-сауықтыру шаралары әрбір баланың денсаулығын және мүмкіндік ерекшеліктерін еске ала отырып жүргізеді. Олар спорт үйірмелерінің, секцияларының сабағына қатысқанымен жарыстарға және нормативтерді орындауға жіберілмейді. Олар бір күндік туристік жорықтарға қатыса алады.

      91. Күн сайын таза ауада, ал жаңбырлы күндері - жақсы желдетілген бөлмеде 10-15 минуттан таңертеңгілік гимнастика өткізіледі. Спорттық киім үлгісі ауа-райы жағдайына сай болу керек. Жалаң аяқ жаттығу жасау қолайлы ауа-райы кезінде өткізіледі.

      92. Жорыққа қатысушылардың барлығы медициналық тексеруден өтуі керек. Туризм нұсқаушысы арқылы суға шомылатын орынның маршруттары алдын-ала тексеруден өткізіледі. Балаларды жорыққа жіберуден бір-екі күн бұрын жол жүру парағына дәрігердің қолы қойылуы керек. Туристік жорықтардың түрлері мен ұзақтығы осы санитарлық ережелерге 5 қосымшаның 2 кестесіне сәйкес медицина қызметкерінің қатысуымен өткізіледі.

      93. Жорыққа қатысушыға берілетін күндегі азықтардың грамм мөлшерінде үлгілі жиынтығы: нан - 400,0; жарма және макарон өнімдері - 200,0; қант - 150,0; ет консервісі (бұқтырылған) - 100,0; қойылтылған сүт - 100,0; сары май (тортасы айрылған май) - 50,0; сүтсірне - 50,0; жемістер - 50,0-100,0, мұнымен қоса балалар қайнатылған су құйылған дүңгірмен жабдықталады.

      94. Спорт залдарда және ашық және спорт алаңдарында болатын тренажер және тренажер құрылымдарының түрлерін (велотренажерлар, ескекті тренажерлар, гимнастикалық комплекстер) балаларды сауықтыру ұйымдарында да қолданылуы керек.

      95. Балаларды сауықтыру ұйымдарында, бірінші күннен бастап балаларды шынықтырумен айналысу керек:
      1) ауа ваннасын және адаптация кезеңін аяқтағаннан кейін балаларға күн ваннасын қабылдау тағайындалады. Тамақ ішіп болған соң бір немесе біржарым сағаттан кейін жаға жайдың таңғы және кешкі уақыттарында, желден сақтайтын арнайы алаңдарда (шуашақтарда) өткізіледі;
      2) балаларды сауықтыру ұйымдарындағы балаларды сауықтыру шаралары, бірінші күннен бастап таңертеңгі гимнастикадан кейін дымқыл орамалмен сүртінуден, жылы (30-35 о ), содан соң суық сумен (10-15 о ) болатын су ваннасын қабылдаудан басталуы керек;
      3) Шомылу күніне бір рет рұқсат етіледі, ыстық күндері қайта шомылуға болады. Шомылуды ашық желсіз күндері судың температурасы 20 о С, ауаның температурасы 23 о С-ден төмен болмаған жағдайда жүргізіледі; бұдан кейін бір жеті шомылғаннан соң, негізгі топ үшін судың температурасы 18 о С, дайындық тобы үшін 19 о С болу керек. Шомылу уақыты бірінші күні 5-7 минутты құрап, күн сайын шомылу уақыты ұзартылып, соңында 25-30 минутқа дейін жетуі керек. Күн сәулесі ваннасын алу ұзақтығы осы санитарлық ережелерге 5 қосымшаның 3 кестесіне сай жүргізіледі.

      96. Егер демалушы тез өрбитін аурулармен ауырған болса, оның дене шынықтыру жаттығуларымен айналысуын дәрігер анықтайды.

9. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы балаларға
берілетін гигиеналық тәрбие

      97. Балаларды сауықтыру ұйымдарында балаларға берілетін гигиеналық тәрбиені медицина қызметкерлерімен педагогтар  жүргізеді. Бұл жұмыстағы жалпы басшылық дәрігер арқылы жүргізіледі. Балаларды гигиеналық тәрбиелеудің жоспары балаларды сауықтыру  ұйымдарының педагогикалық кеңесінде бекітіледі.

      98. Балаларды сауықтыру ұйымдарында балаларға гигиеналық тәрбие беру салауатты өмір салтын қалыптастыру негізінде жүргізіледі. Топтар бойынша жүргізілетін әңгіменің (ұзақтығы 15-20 минут) тақырыбы:
      1) улы саңырауқұлақтарменен, өсімдіктерменен, жеміс-жидектерменен уланудан сақтануға;
      2) балалар арасында болатын жарақаттануды болдырмауға, жарақаттану орын алғанда көрсетілетін алғашқы көмекті дұрыс жүргізуді үйретуге;
      3) шылым шегудің, арақ-шарап ішудің, нашақорлықтың зияндылығын насихаттауға;
      4) жыныстық жолмен берілетін аурулардың алдын алуға, иммунитет жетіспеушілігінен пайда болған синдромды болдырмауға және жеке бастың тазалығын сақтауға бағытталуы керек.

10. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы медицина
персоналының жұмысын ұйымдастырудағы негізгі принциптер

      99. Медицина персоналы үшін штат кестесі Қазақстан Республикасының Үкіметінің 2002 жылғы 4 қарашадағы N 1168 қаулысына сәйкес бекітіледі. Қараныз P080077

      100. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы дәрігерлер мен орта медициналық персоналдың жұмысына әдістемелік басшылық және бақылауды балаларды сауықтыру ұйымының орналасқан жеріндегі ведомстволық бағыныстылығына қарай жергілікті денсаулық сақтау жүйесінің аумақтық органдары мен ұйымдары жүргізеді.

      101. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы медицина қызметкерлері:
      1) балалар келер алдында ұйымдастыру-дайындық жұмыстарын жүргізу, үй-жайды, ұйымның аумағын, шомылатын және спортпен айналысатын орындарды, қоршаған жерді алдын-ала қарап, дайындығын тексереді;
      2) балаларды сауықтыру ұйымдарын комиссиямен қабылдап алуға қатысады;
      3) медициналық кабинетті және ауруларды оқшаулайтын бөлмелерді жабдықтау, оларды қажетті дәрі-дәрмектермен, таңатын материалдар жиынтығымен, осы санитарлық ережелерге 6 қосымшаға сәйкес медициналық құжатпен қамтамасыз етеді;
      4) балаларды сауықтыру ұйымдарының әрбір қызметкерлерінің құжаттарын тексереді;
      5) балаларды қабылдау кезінде медициналық тексеру жүргізу, Ф079/у үлгідегі "Балаларды сауықтыру ұйымдарына демалуға баратын оқушыға берілетін медициналық анықтаманың" болуын және оның осы санитарлық ережелерге 2 қосымшаға сәйкес дұрыс толтырылуын тексереді;
      6) балаларды, балаларды сауықтыру ұйымдарына дейін шығарып салу және қайтарда бірге алып келеді;
      7) балалардың денсаулығына, әсіресе денсаулығында ауытқуы бар балаларға жүйелі бақылау жүргізеді;
      8) дене шынықтырумен айналысу үшін балаларды топқа бөледі;
      9) балалардың денсаулығы туралы, денсаулығы ауытқыған балаларға арналып ұсынылатын тәрбиелік тәртіп туралы сауықтыру ұйымдарының бастығына, жетекшісіне, дене шынықтыру және спорт бойынша нұсқаушыға ақпарат береді;
      10) күнделікті емханалық қабылдау жүргізу, ауырғандарға медициналық көмек көрсетеді;
      11) ауырған балаларды анықтау, оларды дер кезінде оңашалау, оқшауланған балаларды емдеу мен күтуді ұйымдастыру: емдеу-профилактикалау ұйымдарына (көрсеткіштері бар болғанда) балаларды жатқызу, жарақаттанған жағдайда алғашқы медициналық көмек көрсету, жақын арадағы ауруханаға жатқызады;
      12) қайғылы жағдайға душар болған сәттерде алғашқы медициналық көмек көрсету, жақын жердегі ауруханаға жеткізеді;
      13) жұқпалы аурулардың жағдайы туралы жергілікті денсаулық сақтау және санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органына жедел хабарлама беру, науқастарды ауруханаға жатқызуды (балаларды сауықтыру ұйымдарының бастығымен бірге) ұйымдастыру және науқастарды тасымалдау (ауруханаға); санитарлық-эпидемияға қарсы шараларды ұйымдастырып жүргізеді;
      14) балаларды тамақтандыруды ұйымдастыру үшін: қабылданатын өнімдердің сапасына, олардың сақталу жағдайына, таратылу мерзімінің қадағалануына, дайындалу технологиясына, піскен тағамның сапасына, ас блогының санитарлық жағдайына және ұсталуына, ыдыстың жуылуына, тамақты "С" витаминдендіруді жүргізуге, күнделікті ас блогының қызметкерлерін және кезекші балаларды іріңді ауруларға қарсы тексеруге, тәуліктік сынаманы алуға бақылау жүргізеді;
      15) барлық үй-жайлар мен аумақтардың санитарлық жағдайы мен ұсталуына, сумен қамтамасыз ету көздеріне бақылау жүргізеді;
      16) балалар мен қызметкерлердің жеке бас тазалығы ережесінің сақталуына бақылау жүргізу, санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізеді;
      17) санитарлық эпидемияға қарсы шараларды ұйымдастырады және жүргізеді;
      18) ойын, викториналар, денсаулық күндерін, сұрақ-жауап кештерін жүргізу, санитарлық посттарды ұйымдастыру және олардың жұмысына басшылық етеді;
      19) балалардың арасында дене тәрбиесінің ұйымдастырылуын, дене шынықтыру сабақтары өткізілетін орындарының жағдайы мен ұсталуын бақылау, балалардың жас ерекшелігі мен денсаулығына және жүргізілетін сауықтыру шараларына байланысты, дене шынықтыру жұмыстарының дұрыс жүргізілуін қадағалайды;
      20) медициналық құжаттарды жүргізеді;
      21) осы санитарлық ережелерге 7 -қосымшаға сәйкес сауықтыру жұмыстарының тиімділігіне баға береді.

      102. Балаларды сауықтыру ұйымдарында осы санитариялық ережелерге 8 -ші қосымшасына сәйкес есепке алу-есеп беру құжаттарын жүргізу қажет.

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
1-қосымша          

Балаларды сауықтыру ұйымдарын қабылдау актісі

__________200__ж                                      N____________

Ұйым (атауы, мекен-жайы)
Комиссия келесі құрамда ________________________
балаларды сауықтыру ұйымдарына қабылдау жүргізді.
      1. Балаларды сауықтыру ұйымдарының орналасуы (нақты мекен-жайы, темір жолдан, елді-мекеннен, ауруханадан қашықтығы)
      2. Балаларды сауықтыру ұйымының аумағы: жалпы ауданы ...... бір адамға келетін аудан........ оның нормаларға сәйкестігі (ия, жоқ).....
      Қоршалуы (штакет) (ия, жоқ)........ қоршаудың биіктігі .............
      3. Көлік кіретін жолдардың болуы (шоссе, село аралық жолдар) олардың жағдайы, пайдалануға жарамдылығы
      4. Жазғы уақытта немесе жыл бойы жұмыс істейтін, балаларды сауықтыру ұйымдары (керектісінің астын сызу)
      5. Стационарлы немесе жалға алынған ғимарат (астын сызу), қай жылдан бері жұмыс істейді
      6. Есеп бойынша сыйымдылығы _______ ауысым саны.
      7. Ғимараттың ішінде, корпустарда (жылытылатын, жылытылмайтын), шатырларда (керектісінің астын сызу)
      жатын жайларының орналасуы, олардың саны (жекелеп көрсету)
      8. Жататын жайдағы бір балаға тиесілі алаң көлемі шаршы метрмен, жататын бөлмелердегі орын саны: төменгі сынып оқушылары ___ және жоғарғы сынып оқушылары үшін ____
      9. Корпустарда орналасқан жататын жайлар мен мәдени көпшілік шаралар өткізуге арналған негізгі және қосымша жайлардың болуы, пайдалануға дайындығы, олардың құрамы мен алаңдарының қолданылып жүрген нормаларға сәйкестігі (жекелеп көрсету): шешінетін бөлме, киімдер мен аяқ киімдерді кептіретін, шамадан сақтайтын орын, күндізгі демалатын жайлар, балалар жетекшісі, мұғалімдер бөлмесі, аяқ жуатын ваннасы бар қолжуғыштар, дәретханалар (ер балалар мен қыздар үшін бөлек), үйірмелер мен клуб, эстрада, пионер бөлмесі жұмыстарын жүргізуге арналған бөлмелер.
      10. Ас блогы: тамақтанатын залдағы орын саны ______
      бір орынға келетін орын мөлшері және олардың нормаға сәйкес келуі (ия, жоқ)
      қолданыстағы стандарттың талаптарына сәйкес балалардың өсуін ескере отырып, тамақтану залдарын жиһазбен қамтамасыз ету.
      11. Балаларды сауықтыру ұйымдарын жұмыс істеу уақыты мен түріне байланысты белгіленген нормаға сәйкес үй-жайлар жиынтығының болуы (тізбесі және әр жайдың алаңы) және олардың: тамақтану залының, өндірістік, қоймалық, техникалық, персоналға арналған тұрмыстық жайлардың пайдалануға дайындығы.
      12. Медицинаға арналған жайлар (алаңы және оның жағдайы, пайдалануға дайындығы): қабылдау бөлмесі, дәрігер кабинеті, тіс дәрігері кабинеті, емшаралық, мейірбике бөлмесі, қол жуғышпен жабдықталған дәретхана, ауруды оңашалауға арналған бөлме: палата (саны, алаңы), төсек саны, бокстардың болуы, қосалқы жайлар (түрлері, алаңы), олардың жабдықтары.
      13. Монша, душ бөлімдері, кір жууға және қыздардың жеке басының тазалығын сақтауға арналған гигиеналық кабиналардың болуы және олардың пайдалануға дайындығы.
      14. Орталықтандырылған сумен қамтамасыз ету көздері және құбырландыру арнасының болуы.
      Барлық жуғыш ванналар мен раковиналарға тұрақты ыстық және суық су жеткізгіштердің болуы.
      15. Электрқайнатқыштың болуы (ия, жоқ).
      16. Ас блогының керек-жарақпен, жабдықтармен, ыдыстармен қамтамасыз етілуі.
      17. Ас блогының пайдалануға дайындығы (ия, жоқ).
      18. Азық-түлікті сақтау жағдайы (тез бұзылатындарды, құрғақ, көкөністі).
      Салқындататын жабдықтар мен басқалай салқындату көздерінің (мұздататын камералар, тұрмыстық мұздатқыштар, мұздар) болуы, олардың температуралық режимді сақтауы және жарамдылығы. Пайдалануға дайындығы.
      19. Негізгі жайларды: ұйықтайтын бөлмелер мен медициналық, мәдени-көпшілік шаралар өткізуге арналған жайларды, ас блогын нормаға сәйкес табиғи және жасанды жарықпен қамтамасыз ету.
      20. Балаларды сауықтыру ұйымдарының аумағы: жалпы алаңы, бір адамға келетін алаң көлемінің нормаға сәйкес келуі (ия, жоқ), қоршауы (ия, жоқ), оның биіктігі.
      21. Қолданыстағы санитарлық ережелер мен нормалардың талаптарына сәйкес су айдынының болуы және шомылатын орынды ұйымдастыру. Шомылатын орынға қажетті жабдықтардың болуы, олардың пайдалануға дайындығы.
      22. Жалпы ұйымдық сапқа тұру алаңы (ия, жоқ). Алау жағуға арналған алаң (ия, жоқ).
      23. Дене шынықтыру және спортқа арналған ғимараттар, жабдықтар (тізімі, саны, көлемі, олардың белгіленген санитарлық нормалар мен ережелерге сай келуі).
      24. Ойын алаңдары мен аттракциондардың болуы, олардың жабдықталуы, пайдалануға дайындығы.
      25. Табиғат және жас натуралист бұрышы.
      26. Арнайы жабдықталған география және астраномия алаңдарының болуы.
      27. Қызмет көрсететін персоналды орналастыру жағдайлары.
      28. Қатты және жұмсақ керек-жарақпен қамтылуы (ауыстыратын төсек әбзелдерінің саны). Үйірме жұмыстарына қажетті керек-жарақтармен қамтамасыз етілуі (түрлері, саны).
      29. Штат кестесінің мамандармен қамтамасыз етілуі
      (саны): тәрбиешілер, жетекшілер және басқалай білім беру саласы қызметкерлері, медицина, әкімшілік-шаруашылық
      және қызмет көрсетуші персоналмен.
      30. Тамақтың қалдықтарын, қоқыстарды шығару және қалдық су жиналатын шұқырды тазалауға келісім-шарттың болуы.
      31. Жоспар-тапсырманың орындалуы (сапасы)
      32. Комиссия қорытындысы _______________________
      33. Комиссия мүшелерінің қолдары.

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
2-қосымша          

Балаларды сауықтыру ұйымдарының баратын оқушылардың медициналық ауыстырмалы анықтамасы (карта)

      1. Фамилиясы, аты, әкесінің аты ________________ жасы ____
      2. Мекен жайы, телефон.
      3. Мектептің, сыныбы, емхана.
      4. Денсаулық жағдайы (егер 030/у үлгі бойынша есепте тұрса, диагнозын көрсету).
      5. Ауырған жұқпалы аурулар түрі (қызылша, жөншау, көкжөтел, эпидемиялық паротит, вирусты гепатит (А, В, С), шешек, дизентерия, басқалай жұқпалы аурулар).
      6. N 63 "Алдын ала егулердің картасы" үлгісінен жазу.
      7. Жүргізілген профилактикалық екпелер.
      8. Физикалық өсуі.
      9. Дене шынықтыру тобы.
      10. Ұсынылатын тәртіп.
      11. Жұқпалы аурумен араласуы болған жоқ.
      12. Анықтаманың берілген уақыты, емхана дәрігерінің қолы.

      Екінші бөлімі - балаларды сауықтыру ұйымының дәрігерімен толтырылады

      1. Балаларды сауықтыру ұйымдарында болған уақыттағы денсаулығының жайы және ауырған ауру түрлері.
      2. Жұқпалы аурулармен араласуы.
      3. Балаларды сауықтыру ұйымдарында болған уақыттағы алдын ала егулердің қабылдануы және ауырған аурулардың диагнозы.
      4. Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы сауықтырудың тиімділігі. Жалпы жағдайы.
      5. Келген уақыттағы және кететін кездегі салмағы.
      6. Динамометрия.
      7. Спирометрия.
      8. Толтыру уақыты.
      9. Балаларды сауықтыру ұйымының дәрігерінің қолы.
      10. Анықтама тұрғылықты жердегі медицина ұйымына қайтарылуға тиіс.

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
3-қосымша          

Дене шынықтыру-сауықтыру имараттарының құрамы,
саны және алаңы

____________________________________________________________________
              |   Дене шынықтыру-сауықтыру имараттарының саны мен
              |   көлемі (дана/шаршы метр) және дене шынықтыру-
              |   сауықтыру имараттарына бөлінетін балаларды
              |   сауықтыру ұйымдарында сыйымдылығы мен жер
              |   бөлігінің жалпы көлемі
              |_____________________________________________________
              | 120 | 160   | 240   | 360   | 400   | 480   | 560    | 800
              |2400 |3200 | 4800 | 7200 | 8000 | 9600 | 11200 |16000
              |_____________________________________________________
        1     | 2   |  3  |  4   |  5   |  6   |  7   |  8    |  9
____________________________________________________________________
                      Міндеттері:
____________________________________________________________________
1. Волейболға
   арналған
   алаң       1/360  1/360 1/360  2/270  2/270  2/270 3/1080  4/1440
2. Бадминтон.
   ға арнал.
   ған алаң   1/120  1/120 2/240  3/360  4/480  4/480  5/560   6/720
3. Үстел
   теннисіне
   арналған
   алаң       1/72   1/72  2/144  3/216  4/288  4/288  5/360   6/432
4. Биіктікке
   секіруге
   арналған
   орын       1/493  1/493 1/493  1/493  1/493    -      -     1/493
5. Ұзындыққа
   секіруге
   арналған
   орын       1/121  1/121 1/121  1/121  1/121    -      -     1/121
6. Жүгіруге
   арналған
   түзу жол   1/650  1/650 1/650  1/650  1/650    -      -     1/650
7. Жеңіл
   атлетикаға
   арналған
   алаң         -     -      -      -       -    1/3000 1/3000
8. Денсаулық
   жолы       1/600  1/600 1/800  1/1000 1/1000  1/1000 2/1200   2/
                                                                1200
   Барлығы     6/     6/    8/     13/     13/     13/    14/    19/
              1816   1816  2008    2725   2725    4488   5040   3956
____________________________________________________________________                         Қосымшалар
____________________________________________________________________
9. Спорт
   ойында.
   рының
   түрлеріне
   арналған
   алаң
   (аралас)    -      -      -      -    1/1032  1/1032 1/1032   -
10. Волейбол
    және
    баскетбол.
    ға арнал.
    ған алаң
    (Аралас)   -      -      -    1/658    -        -     -   2/1116
11. Спорт
    ойындары
    және ядро
    лақтыруға
    арналған
    алаң       -      -      -   1/3225 1/3225  1/3225 1/3225   -
12. Жеңіл ат.
    летика
    ядросы
    алаңы мен
    жүгіру
    жолы 333,3  -     -      -      -      -      -      -    1/8500
13. Аяқ добы
    алаңы     1/2400 1/2400 1/2400  -      -      -      -      -
14. Оқу
    қабырғасы
    бар теннис
    корты                                               1/840  1/840
15. Теннис
    спорты      -     -      -   1/648  1/648   1/648    -     1/648
16. Коньки,
    ролик
    және
    тақтаймен
    сырғанау.
    ға арнал.
    ған алаң   -     -    1/400  1/400  1/400   1/400  2/800   2/800
Барлығы        1/   1/     2/     4/     4/      4/     5/      7/
              2400 2400  2800    4844   5305    5305   5897    11904
____________________________________________________________________

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
4-қосымша          

Қала сыртындағы балаларды сауықтыру ұйымдары үшін
бір балаға арналған бір күндік
тамақ өнімдерінің үлгілі жиынтығы

                                                             1 кесте
____________________________________________________________________
        Өнімдердің аты          |      Өнімдердің мөлшері
____________________________________________________________________
            Сүт                                500
    Жартылай майлы ірімшік                      40
           Қаймақ                               10
            Сыр                                 10
             Ет                                160
            Балық                               60
           Жұмыртқа                           1 тал
           қара нан                            100
   Бидай наны /оның ішінде бөлке/              250
          Бидай ұны                             10
       Макарон өнімдері                         20
          Жармалар                              45
          Бұршақтар                             10
   Қант және кондитерлік өнімдер                70
          Картоп ұны                             8
           Ашытқы                                2
          Сары май                              45
          Сұйық май                             15
            Картоп                             350
          көкөністер                           400
          жаңа піскен                          100
        кепкен жемістер                         15
            Шәй                                0,2
           Кофе                                2,5
            Тұз                                  6
         дәмдеуіштер                             1
___________________________________________________________________

      Негізгі тамақтық заттар бойынша өнімдерді алмастыру кестесі

                                                           2 кесте
___________________________________________________________________
  Өнім    | Грамм |   Алмастыру      |  Грамм  |   қосу (+);
          |Салмағы|     өнімі        | салмағы |   алу (-) гр.
___________________________________________________________________
    1         2          3                 4            5
___________________________________________________________________
Сиыр еті    100,0  қоян еті              98,0    Сары май (-) 6,8
                   ІІ категориялы
                   қой еті               97,0    Сары май (-) 2,1
                   түйе еті              107,0   Сары май (-) 3,6
                   І категориялы
                   жылқы еті             104,0   сары май (-) 4
                   бұлан еті             95,0    сары май (+) 6,5
                   І категориялы
                   бұғы еті              104,0   сары май (-) 2,2
                   Сиырдың бауыр еті     116,0   сары май (+) 4,1
                   Шошқаның бауыр еті    107,0   сары май (+) 3,9
                   ІІ категориялы
                   тауық еті             97,0    сары май (-) 1,8
                   жұмыртқа ұнтағы       45,0    сары май (+) 11,9
                   Треска балығы         115,0   сары май (+) 7,6
                   Жартылай майлы сүзбе  121,0   сары май (-) 4,7
                                                 қант (-) 1,6
                   ет консервілері       120,0   сары май (-) 18,1
Қаймағы
айрылмаған
сүт         100,0  құрғақ сүт            11,0    сары май (+) 0,6
                                                 қант (+) 0,4
                   қоюландырылған
                   стерильді сүт         40,0    Қант (+) 1,0
                   қантпен қоюландырыл.
                   ған стерильді сүт     39,0    Қант (-) 17,4
                   құрғақ қаймақ         12,0    сары май (-) 2,3
                                                 қант (+) 1,6
                   қантпен қоюландырыл.
                   ған қаймақ            36,0    сары май (-) 4,1
                                                 қант (-) 11,7
                   Жартылай майлы сүзбе  17,0    сары май (+) 2,0
                                                 қант (+) 4,5
                   Треска балығы         16,0    сары май (+) 3,7
                                                 қант (+) 4,7
                   Сүтсірне (пошехондық) 11,0    сары май (+) 0,4
                                                 қант (+) 4,7
                   Тауық жұмыртқасы      22,0    сары май (+) 0,8
                                                 қант (+) 4,6
                   жұмыртқа ұнтағы       6,0     сары май (+) 1,2
                                                 қант (+) 4,3
Жартылай
майлы
ірімшік     100,0  Сиыр еті              83,0    сары май (+) 3,9
                                                 қант (+) 1,3
                   Треска балығы         95,0    сары май (+) 10,2
                                                 қант (+) 1,3
Тауық
жұмыртқасы  41,0   Жартылай майлы сүзбе  31,0    сары май (+) 2,3
                   Сиыр еті              26,0    сары май (+) 3,5
                   Треска балығы         30,0    сары май (+) 5,4
                                                 қант (+) 0,3
                   қаймағы айрылмаған
                   сүт                   186,0   сары май (-) 1,5
                                                 қант (-) 8,4
                   Сүтсірне
                   (пошехондық)          20,0    сары май (-) 0,7
                                                 қант (+) 0,3
                   жұмыртқа ұнтағы       11,5    сары май (+) 6,5
                                                 қант (-) 0,5
Треска
балығы             Сиыр еті              87,0    сары май (-) 1,5
                   Жартылай майлы сүзбе  105,0   сары май (-) 10,8
                                                 қант (-) 2,8
                   жұмыртқа ұнтағы       39,0    сары май (-) 16,8
                                                 қант (-) 2,8
____________________________________________________________________

      Белок, май және көмірсутектерін қолдану нормасы мен калориялығының мөлшерлері
                                                           3-кесте
____________________________________________________________________
  Жасы      | Калория. | Белоктар | Майлар  | Линолды   |  Көмір
            |  лығы    | (күніне/ |(күніне/ |  қышқыл   | Сутектері
            | (күніне/ |  грамм)  |грамм)   |(каллория, | (күніне/
            |  кило.   |          |         |    %)     |  грамм)
            | каллория)|          |         |           | барлығы
____________________________________________________________________
6 жас         1970        68        68        3          272
7-10 жас       2300        79        79        3          315
11-13 жас      2700        93        93        3          370
(ер балалар
үшін)         2450        85        85        3          340
11-13 жас
(қыздар үшін)  2900       100       100
14 жас (ер
балалар үшін)  2600        90        90        3          400
14 жас
(бойжеткендер                                  3          360
үшін)
____________________________________________________________________

      Тамақ өнімдерін суық және жылы өңдеу кезіндегі шығын нормалары

                                                            4 кесте
____________________________________________________________________
   Өнімдердің аты          |            Шығын пайызы
                           |________________________________________
                           |  Суық өңдеу  |   Жылы өңдеу
                           |  кезіндегі   |    Кезіндегі
____________________________________________________________________
1                                  2                  3
____________________________________________________________________
     ет (сиыр еті)                    30,5
       піскен ет                                            38
    Буға пісірілген ет                                      40
(ұсақ тілімдер: азу, гуляш,
қуырылған ет, бефстроганов)                                 37
   Қуырылған котлеттер,
   битоктар, шницельдер                                     19
     Қуырылған және
   бұқтырылған тефтелилер                                   15
Турама және қуырылған зразы                                 15
  Қуырылған және жұмыртқа
      қосылған рулет                                        12
        Тауық еті                      25
     Піскен тауық еті                   7                   28
      Қуырылған және
  бұқтырылған бауыр еті                                     28
       Хек балығы                      41
   Пісірілген хек балығы                                    18
    Қуырылған хек балығы                                    18
   Хек балығының сүбесі
  (сүйексіз, терісі алынбаған)         52
Қуырылған хек балығының сүбесі                             20
бөктірілген хек балығының сүбесі                            18
    Пісірілген треска балығы           43                   18
    Қуырылған треска балығы                                 20
    Треска балығының сүбесі
  (сүйексіз, терісі алынбаған)         54
Қуырылған треска балығының сүбесі                           20
Бөктірілген треска балығының сүбесі                         18
         Шұжықшалар                                         2,5
      Пісірілген шұжық                                      3

   Жартылай қақталған шұжық             2
          Сүтсірне                      2
    Ұсақтау кезіндегі сүзбе             1
        Аршылған картоп                 40                  3
        Қуырылған картоп                                    31
Қабығымен піскен картопты соңынан
        қабығынан тазалау                                   43
        Аршылған шикі сәбіз             25
          Қуырылған сәбіз                                   32
     Қабығымен піскен сәбізді
          соңынан тазалау                                   25
    Піскен сәбізді ұзынша немесе
        куб түрінде турау                                   8
           Шикі қызылша                 25
Қабығы аршылып пісірілген қызылша                          27
          Ақтүсті капуста               1
       Аршылған жас қырыққабат          20
       Бұқтырылған қырыққабат                               21
               Пияз                     16
        Көжелерге дайындалып
          қуырылған пияз                                    20
     Тұздық және екінші тағамға
   берілетін ас үшін әзірленген пияз                        50
              Көк пияз                  20
        Аршылмаған жас қияр              5
         Аршылған жас қияр              20
       Алжұмыр (жас томаттар)           15
        Сабақты қызыл шалған            37
        Кесілген қызыл шалған           25
               Салат                    28
      Консервіленген жас бұршақ         33
        Бұқтыру кезіндегі кәді          33                  22
               Қарбыз                   10
          өзегі алынған алма            12
         өзегі алынған алмұрт           10
              Абрикос                   14
              Шабдалы                   10
           Жас қара өрік                10
          Сабағы алынбаған шие           5     
           Сабағы алынған шие            2
                Жүзім                    4
            қызыл қарақат                6
            қара қарақат                 2
     Бауда өсетін бүлдірген (құлпынай)  15
              Мүк жидек                  5
          Аршылған апельсин             30
____________________________________________________________________

Дайын астың сапасын бақылайтын журналды толтыру тәртібі (бракеражды)
                                                                                                                              5 кесте
____________________________________________________________________
Күн |  Дайын    |                Дұрыстығы        | Медицина  |Қолы
    |өнімнің аты|_________________________________| қызмет.   |
    | (таң. ас, | Ас   |Сапалы.|Аспаздық |  С-    | керінің   |
    | түскі ас, |мәзірі|ғының  | өңдеу.  |витамин.|тамақ беру |
    |   түстік, |орын. |       |   дің   |  денуі | туралы    |
    | кешкі ас) |далу  |       |         |        | рұқсаты   |
    |           |тәрті.|       |         |        |   және    |
    |           |бінің |       |         |        | басқа да  |
    |           |      |       |         |        |нұсқаулары,|
    |           |      |       |         |        | аты-жөні  |
____________________________________________________________________

      Азық дайындайтын орынға түсетін тез бұзылатын тағам өнімдерінің сапасын бақылау жөніндегі журналды толтыру тәртібі

                                                          6 кесте
____________________________________________________________________
Түскен |  Түскен өнім.  | Тексерілгендердің | Сатудың соңғы | Қолы
мерзімі| дердің сапасы  |      сапасы       |    мерзімі    |
       |    мен саны    |                   |               |
____________________________________________________________________

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
5-қосымша          

Күн тәртібі

                                                           1 кесте
____________________________________________________________________
  Күн тәртібінің элементтері            6-9 жасар      10-14 жасар
                                       балалар үшін    балалар үшін
____________________________________________________________________
Төсектен тұру, төсек орынды жинау       8.00-8.10       8.00-8.10
    Таңертеңгі гимнастика               8.10-8.30       8.10-8.30
       Су процедурасы                   8.30-8.50       8.30-8.50
   Таңертеңгі қатарға тұрғызу           8.50-9.00       8.50-9.00
        Таңертеңгі ас                   9.00-9.30       9.00-9.30
   Балалардың пайдалы еңбекке          
       қатысуы, үйірме,
    звено, отрядтар жұмысы              9.30-11.10      9.30-11.10
  Сауықтыруға арналған гигиеналық
   процедуралар (ванна, душ, суға       11.10-12.30     11.10-12.30
   шомылу), суға малтуды үйрету
          Бос уақыт                     12.30-13.30     12.30-13.30
          Түскі ас                      13.30-14.30     13.30-14.30
Түскі астан соңғы күндізгі демалыс      14.30-16.00     14.30-16.00
      Түскі қосымша ас                  16.00-16.30     16.00-16.30
Үйірмелерге, спорттық секцияларға,     
  бірлестіктерге, сабаққа, жалпы       
  өткізілетін шараларға қатысу.         16.30-18.30     16.30-18.30
     Бос уақыт, шусыз ойындар           18.30-19.00     18.30-19.00
          Кешкі ас                      19.00-20.00     19.00-20.00
Кештер, алау, отрядта жүргізілетін     
  шаралар, кешкі қатарға тұрғызу        20.00-20.30     20.00-21.30
        Кешкі тазалық                   20.30-21.00     21.30-21.45
         Ұйқыға кету                    21.00-8.00      21.45-22.00
                                                        22.00-8.00
____________________________________________________________________

      Экскурсия және туристік жорықтардың ұзақтығы
                                                                                                                                2 кесте
____________________________________________________________________
   Жорықтардың      |Қай жастан|   Сандық     |Ұзақтығы | Ұзындығы
      түрі          | бастап   |құрамы (адам) |  (күн)  | (километр)
____________________________________________________________________
1. Туристік серуен   6 жастан       8-30           1        3-4
2. Экскурсиялар      7 жастан       8-30           1         -
3. Бір күндік жорық  7 жастан       8-30           1        6-15
4. Төрткүндік жорық  9 жастан       8-30           4        10-25
____________________________________________________________________

      Күн ваннасының ұзақтығын белгілеудің үлгісі

                                                           3 кесте
____________________________________________________________________
  Негізгі топ     | Дайындық  |  Сәулелендіру   |  Сәулелендіру
                  |           | уақыты (минут)  |    мөлшері
____________________________________________________________________
Емшараның реттік
    номері
      1              1-3              4,5              5
      2              4-6                9             10
      3              7-9               13             15
      4             10-12              18             20
      5             13-15             22,5            25
      6             16-18              27             30
      7             19-21             31,5            35
      8              22                36             40
____________________________________________________________________

      Орта белдеу жағдайында, күн ашықта, сыртқы температура көрсеткіші қосу 17 о С-ден 20 о -ға дейінгі аралықта сағат 9-дан 11-ге дейін жүргізіледі.

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
6-қосымша          

100 балаға шаққанда (бір сменаға) бөлінетін таңу
материалдары мен медициналық жабдықтардың,
дәрі-дәрмектердің үлгілі жиынтығы

____________________________________________________________________
Медициналық дәкелік стерильденген және
стерильденбеген бинттер                              50 дана
Медициналық дәкеден жасалған стерильденген
және стерильденбеген сулықтар                        10 бума
Медициналық дәке                                     10 метр
Тұрмыстық ақ мақта                                   500 грамм
Медициналық лейкопластырь                            2 шарғы
Бактерия жойғыш лейкопластырь                        20 дана
Әмбебап шиналар                                      2 дана
Қан тоқтатуға арналған білем                         2 дана
2 грамдық бір рет пайдаланатын пістек                15 дана
5 грамдық бір рет пайдаланатын піспек                15 дана
10 грамдық бір рет пайдаланатын піспек               5 дана
Бір рет пайдаланатын қан құю жүйесі                  5 дана
Дәрі қабылдауға арналған стакан                      5 дана
Медициналық термометр                                10 дана
10% глюкоза ерітіндісі                               10 ампула
4% натрий бикарбонаты                                10 ампула
3% преднизалон                                       10 ампула
2,4% эуфиллин ерітіндісі                             10 ампула
200 млг Рингер ерітіндісі                            1 құты
200 млг "Трисоль" ерітіндісі                         1 құты
2% супрастин ерітіндісі                              10 ампула
1% гауһар жасыл ерітіндісі (құтыда)                  20 құты
5% иодтың спиртті ерітіндісі (құтыда)                20 құтыда
3% сутегі асқын оксидінің ерітіндісі                 300 грамм
Калий перманганаты (кристалдар)                      10 грамм
Қоскөмірқышқылды сода (асханалық)                    100 грамм
Валериана тұндырмасы                                 25 мл
Кордиамин (тамшы)                                    20 мл
Аммиак ерітіндісі                                    100 мл
10% 1,0 кофеин-бензоат натрийі (ампулада)            2 ампула
Кордиамин 1,0 (ампулада)                             3 ампула
0,18% 1,0 Адреналин гидротартраты (ампулада)         5 ампула
0,5% 5млг новокаин ерітіндісі (ампулада)             10 ампула
10% Хлорлы кальций                                   300 грамм
N 10 белсенді көмір                                  3 бума
Бальзамдалған линимент (Вишневский бойынша)          50 грамм
0,25% жақпамайы                                      10 грамм
Тетрациклин жақпамайы (көздікі)                      10 грамм
10% Синтомицин лиминенті                             50 грамм
N 10 0,5 анальгин (таблеткада)                       2 бума
N 10 0,5 Димедрол (таблеткада)                       3 бума
N 10 Валидол (таблеткада)                            1 бума
Жөтелге қарсы таблеткалар                            2 бума
Стрептоцид (таблеткада)                              2 бума
0,25 Эритромицин (таблеткада)                        1 бума
0,2 Парацетамол (таблеткада)                         20 бума
Регидрон                                             20 пакет
Смекта                                               20 пакет
0,2 Иммодиуам (таблеткада)                           1 бума
20% натрий сульфацилі, тамшылату тюбигі              5 дана
Бисептол 120 (таблеткада)                            10 бума
Бір бумада 10 дана қыша қағазы                       5 бума
Қансарысуы: 1) сіреспе анатоксині (ампулада)         5 бума
2) күл ауруына қарсы 10000 АЕ (ампулада)             2 бума
Зарарсыздандырушы заттар:
Хлорамин                                             500 грамм
____________________________________________________________________

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
7-қосымша          

Балаларды сауықтыру ұйымдарының сауықтыру жұмысының тиімділігіне берілетін баға

      1. Балалар денсаулығын сауықтырудың тиімділігін бағалау - демалу ауысымының басында және аяғында өткізілетін екі медициналық тексеруді салыстыру арқылы жүргізіледі. Төмендегідей көрсеткіштер бойынша салыстырылады:
      1) бала денесінің дамуы;
      2) ағзаның функционалдық күйі;
      3) дене дайындығының дәрежесі;
      4) жалпы аурушаңдығы.
      2. Физикалық дамуды бағалау - бала денесінің биіктігі мен салмағының арақатынасы арқылы Кетле индексі анықталады.
      Физикалық дамудың үйлесімділігін дәлелдейтін Кетле индексінің нормасы мынаны құрайды:
      1) 6-8 жасар ұл мен қыздар үшін - 16 (килограмм/шаршы метр - кг/ш.м.)
      2) 9-10 жасар ұл мен қыздар үшін - 17 (кг/ш.м.);
      3) 11 жасар ұл мен қыздар үшін - 18 (кг/ш. м.);
      4) 12 жасар ұл мен қыздар үшін - 19 (кг/ш.м.);
      5) 13-14 жасар ұл мен қыздар үшін - 20 (кг/ш.м.);
      6) индекстің 2 бірлікке өсуі - дене салмағының нормадан артықтығын, ал 2 бірлікке төмендеуі - нормадан төмендігін дәлелдейді.
      3. Сауықтыру ұйымдарының жағдайында сауықтыру жұмыстарының тиімділігінің маңызды көрсеткіші болып адам ағзаларындағы функционалдық мүмкіндіктерінің өсуі болып табылады.
      Осы мақсат үшін балалардың жүрек қан тамырлары, демалу жүйелерінің функционалдық жағдайы сынақ арқылы, және еңбекке деген физикалық қабілеттеріне бағалау жүргізіледі.
      4. Жүрек-қан тамыры жүйесінің функционалды жағдайын ортостатикалық сынама көмегімен анықтау керек. Әдістемені жүргізу жолы: әуелі шалқасынан 3 минут жатқаннан соң жүрек соғуының жиілігі (бұдан әрі - ЖСЖ) (10 секунд бойы) және артериалдық қан қысымы (бұдан әрі - АҚ) анықталады. Содан кейін тексерілген адамды тез тұрғызып, тұрған қалпында өлшемдерді жүргізу қайталанады. Осы кезде тамырдың соғуы минутына 4 соғудан көп болмай, ал АҚ ең үлкен өсімі 10 миллиметр сынап бағанасынан аспаса, бұл реакция қалыпты болып саналады және индекс деп саналады.
      1-кестеде ортостатикалық сынама индекстеріне берілетін баға келтірілген.

      Ортостатикалық сынамалардың индекстеріне берілетін баға
                                                         1-кесте
____________________________________________________________________
Тамыр    |         жоғарғы артериалды қысымның өзгеруі
соғуының |__________________________________________________________
минут    |           өсуі                   төмендеуі
бойында  |_________________________________________________________
жиіленуі |+10   +8   +6   +4   +2   0   -2    -4   -6   -8    -10
____________________________________________________________________
0-4        100  95   90    85   80   75   70   65   50   55    55
5-8        95   90   85    80   75   70   65   60   55   50    45
9-12       90   85   80    75   70   65   60   55   50   45    40
13-16      85   80   75    70   65   60   55   50   45   40    35
17-20      80   75   70    65   60   55   50   45   40   35    30
21-24      75   70   65    60   55   50   45   40   35   30    25
25-28      70   65   60    55   50   45   40   35   30   25    20
29-32      65   60   55    50   45   40   35   30   25   20    15
33-36      60   55   50    45   40   35   30   25   20   15    10
37-40      55   50   45    40   35   30   25   20   15   10    5
41-44      50   45   40    35   30   25   20   15   10    5    0
____________________________________________________________________

      Ең жақсы индекс болып 100-85, ал 84-75 дейінгі аралық норма болып, ал ең нашар индекс болып 74-60 аралығы саналады. Динамикалық бақылау процесіндегі индекстің өсуі балаларды сауықтыру ұйымдарында қозғалыс режимін жаттықтырудың дұрыс әсерін куәландырады.
      5. Тыныс алу жүйесінің функционалды жағдайы Генч сынамасының көмегімен бағаланады (демнің сыртқа шығу кезіндегі демалу кідірісі).
      Генч бақылауы келесі жайлармен өткізіледі: жағымсыз сезіну пайда болғанша сыналған адам мұрнын қысып, ауыз арқылы еркін дем шығарып, аузын жауып отырады. Демалу кідірісінің уақыты секундомермен тіркелінеді. Әр түрлі жастағы ұлдар мен қыздарға берілген көрсеткіштің орташа мәндері 2-кестеде көрсетілген (+ ортаңғының қатесі).

      Балаларда демін сыртқа шығару кезіндегі демалу кідірісі көрсеткішінің мөлшері (секунд)
                                                          2-кесте
____________________________________________________________________
   Жастары                   Ер балалар               Қыздар
    (жыл)
____________________________________________________________________
    7                       10 +- 2,8             8.3 +- 4.0
    8                       17 +- 12,4            13,0 +- 7,2
    9                       16,8 +- 11,0          12,1 +- 6.3
    10                      15,5 +- 7,5           11,0 +- 4,0
    11                      18,2 +- 8,5           13,0 +- 8,6
    12                      20.0 +- 12,0          16,0 +- 13,6
    13                      18,5 +- 11,0          16,0 +- 6,2
    14                      19,6 +- 6,7           19,0 +- 9,2
____________________________________________________________________

      Балаларды сауықтыру ұйымдарындағы балаларды сауықтыру нәтижесі, гипоксия тұрақтылығының жоғарылауы - терең тканьді биохимиялық процестің орындалуы арқылы көрінеді.
      Баланың тыныс алу уақытындағы демалу кідірісі көрсеткішінің 10% және одан жоғары өсуі оңды қозғалыс ретінде сипатталады; демалу кідірісі уақытының 10% төмендеуі кері сипатталып ауа тапшылығы тұрақтылығының төмендеуіне әкеледі.
      6. Балалардың еңбекке деген физикалық қабілетін бұлшық ет төзімділігінің және бұлшық ет күшінің көрсеткішімен бағалау ұсынылады.
      Балалардың бұлшық ет күші динамометр көмегімен анықталады.
      Қол бұлшық етінің күші оң қол динамометрімен (солақайларда - сол қолымен) өлшенеді. Жасы мен жынысына қарай қол бұлшық етінің орташа стандарты 3 кестеде берілген.

      Балалар қолының бұлшық ет күші (килограмм)

                                                          3 кесте
____________________________________________________________________
      Жастары  |           Оң қол (солақайларға сол қол)
       (жыл)   |____________________________________________________
               |         Ер балалар      |       қыздар
____________________________________________________________________
        8         14,8 +- 3.2                    12.2 +- 2.9
        9         16,7 +- 3.2                    14.3 +- 2.7
        10        18,7 +- 3,8                    15,3 +- 2,5
        11        21,1 +- 3,6                    16,6 +- 3,8
        12        25,9 +- 5,5                    19,6 +- 4,7
        13        26,2 +- 7,0                    21,6 +- 4,4
        14        28,6 +- 9,0                    23,5 +- 4,6
____________________________________________________________________

      1) бұлшық ет күшінің 10% және одан жоғары өсуі мекемедегі дене тәрбиесінің дұрыс қойылуын, сауықтыру шаралары жүйелерінде күшті және жылдам бағыттағы жаттығулардың қолданылуын куәландырады.
      Динамикалық бақылау процесіндегі бұлшық ет күшінің 10%-ке төмендеуі көрсеткіштің кері динамикасын білдіреді;
      2) сондай-ақ динамометрдің көмегімен бұлшық ет төзімділігі анықталады. 5-7 секундты демалу үзілісімен бала динамометрді бар күшімен 5 рет қысқаннан соң, динамометрдің бірінші және бесінші көрсеткіші салыстырылады. Бала жағдайының тәуелділігінің себебінен бұлшық ет күшінің көрсеткіші оның бастапқы мөлшеріне қарағанда 10-15% төмендейді. Осы ерекшелік неғұрлым аз болса, күштің төзімділігі соғұрлым жоғары болады. Стайер типіне жататын төзімді балаларда ең басқы және соңындағы өлшемдерінің динамометр көрсеткіші сәйкес келеді. Демалыс ауысымының басынан аяғына дейінгі өлшемдері арасындағы ерекшеліктің азаюы төзімділіктің жоғарылауы және дамуын білдіреді.
      7. Жылдамдығымен (30 және 60 метр) және төзімділігі бағытында (300 және 500 метр) жүгіру және басқа да нормативтерді тапсыру кезіндегі бала бойының функционалды жағдайын білдіретін маңызды көрсеткіш дене тәрбиесі дайындығының қалыпты көрсеткіші болып табылады.
      8. Ұйымда болған балаларды сауықтырудың тиімділігі былай бағаланады:
      1) тесттердің көпшілігінде оң өзгерістің артықшылығынан сауықтыру нәтижесінің айтарлықтай болуы (50% аса);
      2) бірқатар тесттердің оң өзгерістеріндегі әлсіз сауықтыру нәтижесі;
      3) фунционалды сынама және дене дамуының оң өзгерісі болмағанда, сауықтыру нәтижесі болмайды;
      4) сауықтыру нәтижесі болмаған жағдайда медперсоналға ұйымның басшысымен бірге себептерге талдау жүргізу, қозғалу тәртібі мен спорттық-жалпы жұмыстарды ұйымдастырудан кемшіліктерді табу керек, оларды жоятын жолдарды белгілеу.

      Балаларды сауықтырудың оң көрсеткіші
                                                        4 кесте
____________________________________________________________________
Аты-жөні  |Дене  |Бұлшық ет|Төзім.|ЖЕЛ |Демін    |Дене     |Барлығы
          |дамуы |күші     |ділік |    |сыртқа   |тәрбиесі.|+ - 0
          |      |         |      |    |шығару   |нің      |
          |      |         |      |    |кезіндегі|дамуы    |
          |      |         |      |    |кідіріс  |         |
____________________________________________________________________
Иванов
Коля, т.б          +          +          -          0         +
____________________________________________________________________

      "+" жақсaру, "-" нашарлау, "0" өзгеріссіз.
      Қорытынды: балаларды сауықтыру нәтижесі айтарлықтай, әлсіз сауықтыру және сауықтыру болмаған жағдай.

"Балаларды сауықтыру    
ұйымдарының құрылымына,  
оларды ұстауға жұмысын   
ұйымдастыруға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы      
санитарлық ережелер мен  
нормаларға         
8-қосымша          

Балаларды сауықтыру ұйымдарының медициналық
есепке алу-есеп беру құжаттары

      Есепке алу-есеп беру құжаттар:
      1) амбулаторлық ауруларды тіркейтін журнал (ф 074/у);
      2) жұқпалы ауруларды есепке тұрғызатын журнал Ф 060/у;
      3) изолятордың жұмысын есепке тұрғызатын журнал Ф 125/у;
      4) күрделі жинап-тазалауды жүргізу журналы;
      5) кабинетті кварцтау журналы;
      6) бракераждық журнал;
      7) С-витаминімен байытуды тіркейтін журнал;
      8) ас блогындағы қызметкерлерді іріңді ауруға тексеру журналы;
      9) жетілдірілген ас мәзірі;
      10) тоңазытқыштардағы температуралық режимінің есебін тіркейтін журнал;
      11) бұйрықтар мен нұсқаулар;
      12) санитарлық сауаттандыру жұмысының есебін тіркейтін 038/е үлгідегі журнал;
      13) жұқпалы аурулар туралы, тағамнан және кәсіби мамандығы салдарынан болған шұғыл улану туралы 058/е үлгідегі шұғыл хабарлама.

Об утверждении санитарных правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и организации работы детских оздоровительных организаций"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 июля 2003 года N 568. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 8 сентября 2003 года N 2475. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 3 августа 2010 года N 593

      Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения РК от 03.08.2010 N 593 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Согласован                               Согласован
     Министром                           председателем Комитета
образования и науки                     по делам строительства
Республики Казахстан                    Министерства индустрии
                                               и торговли
                                         Республики Казахстан
1 августа 2003 года                     7 августа 2003 года
 
 
      В соответствии со статьей 7 Закона Республики Казахстан
"О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", приказываю:

      1. Утвердить прилагаемые санитарные правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и организации работы детских оздоровительных организаций".

      2. Настоящий приказ вводится в действие после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан, со дня официального опубликования.

      Министр

                                         Утверждены          
приказом Министра здравоохранения
Республики Казахстан     
25 июля 2003 года N 568    
"Об утверждении санитарных   
правил и норм "Санитарно-   
эпидемиологические требования 
к устройству, содержанию и  
организации работы детских   
оздоровительных организаций"  
 

Санитарные правила и нормы
"Санитарно-эпидемиологические требования к устройству,
содержанию и организации работы детских
оздоровительных организаций"

1. Общие положения

      1. Настоящие санитарные правила и нормы (далее - санитарные правила) предназначены для физических и юридических лиц независимо от форм собственности, деятельность которых связана с организацией и осуществлением  лечебно-оздоровительных, физкультурно-оздоровительных, учебно-воспитательных работ и культурного досуга детей.
      2. Первые руководители организаций и физические лица, деятельность которых связана с организацией и осуществлением лечебно-оздоровительных, физкультурно-оздоровительных, учебно-воспитательных работ и культурного досуга детей обеспечивают соблюдение требований настоящих санитарных правил.
      3. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:
      1) детские оздоровительные организации - организации по осуществлению учебно-воспитательной, физкультурно-оздоровительной, лечебно-оздоровительной деятельности и культурного досуга для детей от 7 до 15 лет, организуемое во время каникул, а также с круглогодичным пребыванием детей;
      2) аэрарий - площадка, навес оборудованные для принятия воздушных ванн;
      3) индекс Кетле - показатель оценки гармоничности физического развития;
      4) инсоляция - нормируемый показатель солнечной радиации для гигиенической оценки площадки, помещения, здания;
      5) коэффициент естественного освещения (далее - КЕО) - нормируемый показатель для оценки естественного освещения помещения;
      6) климатическая зона - территория, выделяемая по климатическим признакам (температура, влажность);
      7) проба Генча - показатель, оценивающий функциональное состояние дыхательной системы;
      8) солярий - оборудованная площадка, помещение для принятия солнечных ванн;
      9) бракераж - оценка качества продуктов питания и готовых блюд по органолептическим показателям;
      10) нормативные документы - стандарты, санитарные, ветеринарно-санитарные и фитосанитарные правила;
      11) дезинфицирующие и дезинсекционные средства - химические вещества, применяемые для уничтожения возбудителей инфекционных (паразитарных) заболеваний и насекомых.

2. Санитарно-эпидемиологические требования к устройству
детских оздоровительных организаций

       4. Требования по выбору земельного участка, проектным объемно-планировочным решениям, решение вопросов водоснабжения и канализования, инженерного оборудования, вновь строящихся и реконструируемых оздоровительных организаций, следует принимать в соответствии с требованиями действующих строительных норм и правил (далее - СНиП).
      5. Детские оздоровительные организации могут быть сезонными (в летний период) и с круглогодичным пребыванием детей.
      6. Детские оздоровительные организации комплектуются по отрядам, с численностью в отряде не более 40 детей.
      7. Заезд детей каждой смены проводится на основании санитарно-эпидемиологического заключения государственных органов санитарно-эпидемиологической службы на соответствующих территориях. Готовность детской оздоровительной организации к работе определяется комиссионно в установленном порядке, заключение комиссии оформляется актом согласно приложению 1 к настоящим санитарным правилам.
      8. При размещении спальных помещений в неотапливаемых зданиях детской  оздоровительной организации заезд детей разрешается при устоявшейся среднесуточной температуре наружного воздуха до плюс 16 о С в течение пяти дней по данным гидрометеорологической службы.
      9. Каждая смена детской оздоровительной организации комплектуется одновременно всеми детьми. Прием детей осуществляется при наличии медицинской обменной справки согласно приложению 2 к настоящим санитарным правилам.
      10. Интервал между сменами должен быть не менее двух дней, в период которого должна проводиться генеральная уборка и санитарная обработка всех помещений.
      11. Работники детских оздоровительных организаций, должны проходить предварительные и периодические медицинские осмотры, в порядке, установленном уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

      12. Не допускается прием лиц на работу в детские оздоровительные организации, в том числе в пищеблок, без прохождения курса гигиенического обучения и отметке об этом в личной медицинской книжке.

      3. Санитарно-эпидемиологические требования к участку
         детской оздоровительной организации

       13. Детская оздоровительная организация должна иметь самостоятельный земельный участок с благоприятными условиями для отдыха и оздоровления детей. Участок должен быть сухим, чистым, проветриваемым и инсолируемым, размещенным с учетом розы ветров с  наветренной стороны от источников шума и загрязнений атмосферного воздуха и выше по течению водоемов, относительно источников загрязнения. Расстояние от границ земельного участка оздоровительной организации до жилой застройки должно быть не менее 500 метров. Размеры санитарно-защитных разрывов между участком детской оздоровительной организации и объектами различного назначения должны соответствовать требованиям действующих СНиП. В районах с преобладающими ветрами силой 5 метров в секунду (далее - м/сек), участки оздоровительных организаций защищаются полосой высокорастущих деревьев и кустарников шириной не менее 50 метров. Участок должен иметь удобные подъездные пути.
      14. На территории участка выделяются следующие зоны:
      1) основной застройки;
      2) здания коммунально-хозяйственного назначения;
      3) инженерных сооружений;
      4) жилых зданий обслуживающего персонала;
      5) автостоянки индивидуального транспорта.
      15. Условия размещения зданий и сооружений обслуживающего назначения по отношению к границам участка основной застройки детской оздоровительной организации cледует принимать согласно требованиям действующих СНиП.
      Размеры земельного участка следует принимать из расчета не менее 150 квадратных метров (далее - м 2 ) на одно место согласно требованиям действующих СНиП.
      16. При размещении детских оздоровительных организаций в горных районах и курортных зонах, где имеется возможность использования садов и лесопарков, примыкающих к детским оздоровительным организациям, допускается уменьшение площади участка не более чем на 25%.
      17. На участке основной застройки детской оздоровительной организации размещаются помещения для проживания, питания, культурно-массового, физкультурно-оздоровительного, административного, технического, хозяйственного назначения и бытового обслуживания.
      Участок основной застройки детской оздоровительной организации должен быть разделен на жилую, культурно-бытовую, физкультурно-оздоровительную, административно-хозяйственную зоны.
      18. Участок основной застройки детской оздоровительной организации должен иметь ограждение высотой не менее 0,9 метров и иметь не менее двух въездов (основной и хозяйственный).
      19. В коммунально-хозяйственной зоне размещаются котельная, сооружения водоснабжения, прачечная, гараж, овощехранилище, оранжерейно-тепличное хозяйство, склады для продовольственных и материальных товаров, ремонтные мастерские, автостоянка.
      20. Площадь участка, объемно-планировочные решения по зданиям и сооружениям коммунально-хозяйственного назначения определяются согласно требованиям действующих СНиП.
      21. При проектировании сооружений коммунально-хозяйственного назначения следует соблюдать санитарно-защитные зоны для овощехранилищ и складов горючего в соответствии с требованиями действующих СНиП. Участок сооружений коммунально-хозяйственного назначения должен иметь ограждение и быть недоступен для детей.
      22. Площадь озеленения территории должна составлять не менее 60% участка основной застройки. При размещении детской оздоровительной организации в лесном или парковом массиве площадь озелененных территорий может быть сокращена до 50%.
      При проектировании, зеленые насаждения рекомендуется включать равномерно в каждую из функциональных зон, обеспечивая благоприятный микроклимат. Запрещается на территории высаживать колючие кустарники, зеленые насаждения (деревья, кустарники), дающие мелкие семена, ядовитые и вызывающие аллергию у детей плоды.
      23. На участке основной застройки детской оздоровительной организации предусматриваются физкультурные оздоровительные сооружения, нормы площади которых принимаются из расчета не менее 20 м 2 на одно место в детской оздоровительной организации.
      Физкультурно-оздоровительные и спортивные сооружения должны размещаться вблизи зеленых массивов (лесопосадки, кустарники) и водоемов, состав, количество и площади которых определяются согласно приложению 3 к настоящим санитарным правилам.
      24. При использовании физкультурно-оздоровительных площадок необходимо соблюдать следующие эпидемиологические требования:
      1) на спортивные площадки дети допускаются только в спортивной одежде и спортивной обуви;
      2) движущиеся спортивные приспособления, углубления на площадках должны быть ограждены;
      3) в сухую погоду поверхности площадок и травяной покров полей необходимо поливать за 20 минут до начала занятий;
      4) дети должны быть обучены правильному и безопасному пользованию спортивным оборудованием и инвентарем.
      25. На участке основной застройки оборудуются питьевые фонтанчики из расчета один фонтанчик на 100 мест.
      26. На территории детских оздоровительных организаций при отсутствии централизованной системы канализации, необходимо оборудовать санитарно-дворовые установки, с водонепроницаемым выгребом, на расстоянии не менее 50 метров от жилых зданий и столовой из расчета одно очко на 75 человек. Для сбора мусора на территории хозяйственной части должны быть выделены специальные бетонированные площадки, на расстоянии не менее 25 м от жилых зданий. На площадках устанавливаются мусоросборники (металлические, обитые железом) с плотными крышками. При этом  размер площадки не должен превышать площадь мусоросборников на 1,5 м со всех сторон.
      27. Территория, предназначенная для отдыха и купания детей (пляж), должна быть очищена от мусора, камней, отдалена от портов, шлюзов, гидроэлектростанций, мест спуска сточных вод, стойбищ и водопоя скота и других источников загрязнения или располагаться выше указанных источников загрязнения на расстоянии не менее 500 метров:
      1) запрещается размещать пляжи на границах первого пояса зоны санитарной охраны источников хозяйственно-питьевого водоснабжения;
      2) при выборе территории пляжа следует исключить возможность неблагоприятных и опасных природных факторов (оползней, лавин, обвалов). Берег должен быть отлогим, без обрывов и ям. Пляж должен иметь хорошо инсолируемые площадки, защищенные от ветра. Не допускается устройство пляжей на глинистых участках;
      3) в местах купания на водоеме, не должно быть выходов грунтовых вод с низкой температурой, резко выраженных и быстрых водоворотов, воронок и больших волн;
      4) скорость течения воды не должна превышать 0,5 м/сек. Дно водоема должно быть песчаным, свободным от тины, водорослей, коряг, острых камней. Глубина водоема в местах купания детей должна составлять от 0,7 до 1,3 метров;
      5) минимальная площадь пляжа на одно место должна быть 4 м 2 , количество мест на пляже следует принимать равным 50% проектной вместимости детских оздоровительных организаций.
      28. На территории пляжа оборудуются навесы от солнца, окрашенные лежаки и скамейки, душевые, кабины для переодевания, санитарно-дворовые установки, питьевые фонтанчики из расчета:
      1) одна кабина для переодевания на 50 человек;
      2) одна душевая кабина на 40 человек;
      3) одно очко в санитарно-дворовой установке на 75 человек;
      4) один питьевой фонтанчик на 100 человек.
      29. Граница поверхности воды, предназначенной для купания, обозначается яркими, хорошо видимыми плавучими сигналами.
      30. Санитарно-дворовые установки с водонепроницаемым выгребом должны располагаться на расстоянии не менее 50 метров от водоема и 30 метров от границы пляжа.
      31. Высота струи питьевого фонтанчика должна быть в пределах 15-20 сантиметров. Качество воды должно соответствовать требованиям действующих нормативных документов.
      32. Пляжи должны быть оборудованы игровыми устройствами соответственно возрасту детей, а также соляриями, аэрариями для дозированного приема процедур:
      1) количество мест в аэрариях и аэросоляриях должно составлять не более 50% от общего количества мест на пляже (во втором и третьем климатических зонах);
      2) до 100% общего количества мест (в четвертом климатической зоне). Площадь аэрариев и соляриев принимается из расчета 2,5 м 2 и 3,0 м 2 на одно место;
      3) на пляжах должен быть предусмотрен пункт медицинской помощи.
      33. Гигиенические требования к составу и свойствам воды водных объектов в пунктах хозяйственно-питьевого и культурно-бытового водопользования принимаются согласно действующим нормативным правовым актам.
      34. Воду водоема необходимо подвергать химическому и микробиологическому исследованию, ежегодно, перед началом купального сезона не менее двух раз по химическим и микробиологическим показателям. В период купального сезона вода водоема подвергается химическому и микробиологическому исследованию не реже двух раз в месяц (проба отбирается не менее чем в двух точках). Вода отбирается на расстоянии один километр (далее - км) вверх по течению от зоны купания на водотоках и на расстоянии 0,1-1,0 километр в обе стороны от нее на водоемах, а также в границах зоны купания.
      35. При отсутствии возможности организации мест купания в естественных водоемах рекомендуется устройство искусственных бассейнов.
      36. В целях предупреждения инфекционных заболеваний и обеспечения чистоты воды купально-плавательного бассейна должны соблюдаться правила личной гигиены купающихся, персонала, а вода подвергаться постоянной очистке и обеззараживанию, с применением моющих и дезинфицирующих средств, разрешенных к применению в Республике Казахстан. V043074
      Не зависимо от принятой системы заполнения чаши бассейна вода должна иметь коли-индекс не более 10, количество сапрофитов в 1 мл не более 100, аммиака не выше 0,05 мл/л, окисляемость не выше 4 мг/л.
      При обнаружении бактериального или химического загрязнения выше указанных уровней следует проводить повторный отбор с дополнительным определением форм азота и титра энтерекокков, который должен быть не более 10.
      37. Основными методами обеззараживания воды являются хлорирование или бромирование.
      Бромирование воды предпочтительнее ввиду отсутствия раздражающего эффекта на слизистые оболочки. При применении бромсодержащих дезинфицирующих средств концентрация остаточного брома в воде бассейна должна поддерживаться на уровне 0,7-1,2 мг/л. В ночное время допускается повышение остаточного брома до 2 мг/л. с обязательным снижением до 1,2 мг/л к моменту пользования водой.

4. Санитарно-эпидемиологические требования к зданиям и
сооружениям детских оздоровительных организаций

       38. Жилые помещения размещаются в отдельных зданиях или отдельных частях здания, этажность, изоляция которых определяется требованиями действующих СНиП.
      39. Окна жилых комнат детских оздоровительных организаций в зависимости от места их расположения следует ориентировать по сторонам горизонта: от 70 градусов (далее - о ) до 200 о во втором В и втором Г климатических зонах и третьем, четвертом климатических зонах северной широты от 70 о до 290 о - во втором А и втором В климатических зонах северной широты.
      40. Окна варочных залов пищеблока следует ориентировать в пределах от 290 о до 70 о северной широты во всех климатических зонах. Допускается ориентировать не более 25% жилых комнат в пределах от 290 о до 70 о . При необходимости должны предусматриваться регулируемые солнцезащитные устройства.
      41. В четвертом климатической зоне окна жилых комнат ориентируются на "восток" (от 70 о до 135 о ).
      42. В отапливаемых помещениях детских оздоровительных организаций должны размещаться: жилые и обеденные залы для второй климатической зоны, помещения медицинского пункта во второй, третьей климатической зоне, сушилки для одежды во второй, третьей, четвертой климатической зоне.
      43. В детских оздоровительных организациях, размещаемых во втором, третьем климатических зонах (исключая территории с дневной температурой 40 о С и выше и ночной ниже 10 о С) допускается проживание только школьников старшего возраста в палатках (не более 5 человек) из расчета не более 20% от общей проектной мощности. Палатки должны иметь дощатые полы и не продуваемые борта. Тип палаток определяется в зависимости от природно-климатических особенностей зоны; во втором климатической зоне необходимо применение трехслойных палаток, имеющих открывающиеся клапаны-окна. Палатки должны быть оборудованы кроватями, тумбочками и шкафами для хранения одежды и обуви.
      Вокруг палаток должны быть канавы с уклоном (от палатки) для стока дождевых вод.
      44. Каждый отряд (группа) должен иметь помещение для проживания в соответствии с требованиями действующих СНиП.
      45. В одном здании или изолированном блоке здания допускается размещать не более четырех отрядов (групп) с общей численностью не более 160 человек. Помещения для проживания каждого отряда (группы) должны иметь самостоятельный выход на участок. Количество мест в одной жилой комнате для детей от 7 до 14 лет должно быть не более 5, для детей 6-7 лет - не более 10 из расчета 4 м 2 на одного человека согласно требованиям действующих СНиП.
      46. В помещения для приема детей входят вестибюль, комната приема, медицинский пункт. При медицинском пункте должен быть изолятор, кабинет врача, кабинет стоматолога, процедурная и комната медицинской сестры, туалет на один унитаз с умывальником в шлюзе. Площади, указанных в настоящем пункте помещений, определяются в соответствии с требованиями действующих СНиП. Количество коек в палатах изолятора, включая бокс, принимается из расчета не менее 2% от проектной мощности детской оздоровительной организации.
      47. Детские оздоровительные организации должны иметь столовую с централизованной кухней, обеденными залами и умывальными комнатами, имеющими отдельные входы. В детских оздоровительных организациях летнего функционирования допускается размещение умывальников на крытых террасах вблизи входов в обеденные залы.
      48. Площадь обеденного зала должна быть при одновременном обслуживании детей (в одну смену) из расчета 1,0 м 2 на одно место.
      49. Помещения и площади культурно-массового назначения и служебно-бытовые принимаются в соответствии с требованиями действующих СНиП.
      50. Здания детских оздоровительных организаций должны быть оборудованы системами хозяйственно-питьевого, противопожарного и горячего водоснабжения, канализацией и водостоками в соответствии с требованиями действующих СНиП.
      51. Детские оздоровительные организации должны быть обеспечены доброкачественной питьевой водой в соответствии с требованиями действующих нормативных документов.
      52. Горячим водоснабжением должны быть обеспечены производственные помещения пищеблока, прачечная, бытовые, ванные, душевые, умывальни, мойки для ног, кабины личной гигиены девочек, медицинский пункт.
      53. Устройство канализации следует предусматривать в жилых корпусах, оборудованных санитарными узлами, в столовой, кухне, в помещениях культурно-бытового и медицинского назначения, в физкультурно-оздоровительных и служебно-бытовых помещениях, прачечной, душевой, а также в отдельно стоящих уборных и умывальнях.
      54. При размещении детских оздоровительных организаций в районах, не имеющих централизованной канализации, допускается устройство местных систем удаления и очистки сточных вод. Вопросы о выборе и устройстве местных систем канализации решаются на основании санитарно-эпидемиологического заключения государственных органов санитарно-эпидемиологической службы на соответствующих территориях.
      55. Теплоснабжение, отопление и вентиляцию во вновь строящихся детских оздоровительных организациях следует проектировать в соответствии с требованиями действующих СНиП.
      56. В зданиях круглогодичного функционирования температура воздуха в жилых комнатах должна быть не ниже плюс 18 о С, в палатах изолятора плюс 20 о С, в вестибюле плюс 16 о С.
      57. Летние обеденные залы (закрытые), производственные помещения столовых и централизованных кухонь следует оборудовать вытяжной вентиляцией с механическим побуждением. Душевые и уборные во всех типах зданий должны иметь самостоятельную вытяжную вентиляцию.
      58. Все основные помещения детских оздоровительных организаций должны иметь естественное освещение.
      Коэффициент естественного освещения в помещениях столовой, культурно-массового и физкультурно-оздоровительного назначения должен соответствовать требованиям действующих СНиП. Для освещения обеденных залов, помещений для кружков и культурно-массового назначения, в зданиях круглогодичного функционирования рекомендуется использовать люминесцентные лампы в соответствии с требованиями действующих СНиП. Для освещения спальных помещений применяются светильники со светозащитной арматурой.
      59. Поверхности стен, потолков, полов основных помещений детских оздоровительных организаций должны быть гладкими, позволяющими проводить их уборку (мытье) и дезинфекцию. Для отделки помещений используются материалы, разрешенные к применению в Республике Казахстан.
      Стены производственных и складских помещений пищеблока должны быть облицованы глазурованной плиткой или окрашены на высоту 1,8 метров (коридоров - на высоту 1,5 метров) влагостойкими материалами, допускающими систематическую очистку и влажную уборку с применением дезинфицирующих средств.
      60. Оборудование и мебель детской оздоровительной организации должны соответствовать гигиеническим и педагогическим требованиям и учитывать росто-возрастные особенности детей.
      Запрещается оборудование спальных комнат двухярусными кроватями.

5. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию
помещений и участка детской оздоровительной организации

      61. Ежедневно все помещения детской оздоровительной организации убирают влажным способом с применением моющих средств, разрешенных к применению в Республике Казахстан, при открытых окнах и фрамугах. Уборка спален проводится два раза в день (после ночного и дневного сна), техническим персоналом.
      62. В конце каждой смены техническим персоналом проводится генеральная уборка всех помещений:
      1) генеральная уборка производится с применением моющих и дезинфицирующих средств, разрешенных к применению в Республике Казахстан;
      2) постельные принадлежности (матрацы, подушки, одеяла) перед началом смены должны выноситься на воздух для проветривания и просушки. При возникновении среди детей инфекционного заболевания проводится дезинфекция спальных комнат, постельных принадлежностей, оборудования в установленном порядке. Перед началом открытия каждого оздоровительного сезона постельные принадлежности подвергаются химической чистке или обработке в дезинфекционной камере. Пришедшие в негодность постельные принадлежности должны заменяться новыми комплектами.
      63. В умывальнях, душевых, бытовых, комнатах гигиены и уборных полы, стены, дверные ручки следует мыть ежедневно горячей водой с применением моющих средств:
      1) полы по мере загрязнения должны протираться;
      2) унитазы необходимо мыть два раза в день водой с применением моющих средств при помощи щеток;
      3) для удаления мочекислых солей необходимо использовать 2% раствор соляной кислоты или специальные препараты, разрешенные к применению в Республике Казахстан.
      64. Мусоросборники следует очищать при заполнении 2/3 их объема и обрабатываться с применением дезинфицирующих и дезинсекционных средств.
      65. Все помещения столовой необходимо ежедневно тщательно убирать: подметание влажным способом и мытье полов, удаление пыли, паутины, протирание мебели, радиаторов, подоконников. Уборка производственных помещений, мытье оборудования и инвентаря, а также уборка обеденных залов должна проводиться после каждого приема пищи.
      Полы обеденных залов должны иметь гигиеническое покрытие и протираться влажными тряпками после каждого приема пищи, специально выделенным техническим персоналом.
      66. Уборочный инвентарь (тазы, ведра, щетки, тряпки):
      1) должен быть промаркирован, закреплен за отдельными помещениями (спальные, кухня, столовая, изолятор, санитарный узел);
      2) должен храниться, в специально выделенных для этого местах;
      3) для санитарных узлов должен иметь сигнальную окраску (красную, оранжевую) и храниться отдельно;
      4) после использования следует промывать горячей водой с применением моющих и дезинфицирующих средств, разрешенных к применению в Республике Казахстан.
      67. Уборка территории детской оздоровительной организации должна проводиться ежедневно, утром за один час до выхода детей на участок и по мере ее загрязнения. Мусор необходимо собирать в мусоросборники, запрещается сжигать бытовой мусор и листья на территории детской оздоровительной организации.
      Смену песка в песочных ящиках необходимо проводить не реже одного раза в месяц, на ночь песочницы следует закрывать крышками. Один раз в смену необходимо проверять песок на загрязнение яйцами гельминтов, при их обнаружении песок подлежит замене. Для борьбы с мухами должны применятся дезинфицирующие средства, разрешенные к применению в Республике Казахстан.
      68. В детской оздоровительной организации необходимо иметь кладовую (имеющую не менее трех комнат), оборудованную стеллажами или шкафами для хранения чистого белья, чистых постельных принадлежностей (матрацы, подушки, одеяла на стеллажах или в шкафах). Количество смен постельного белья должно быть не менее трех, две смены наматрасников. Банные дни необходимо проводить не реже одного раза в семь дней.

      69. Смена постельного белья и полотенец для лица и ног должна проводится по мере загрязнения, но не реже одного раза в неделю. Грязное белье должно укладываться в специальные мешки (матерчатые или клеенчатые) и доставляться в специально выделенную комнату для сортировки и отправки в прачечную. После использования матерчатые мешки сдаются в стирку, клеенчатые мешки обрабатываются мыльно-содовым раствором, а при наличии инфекции одним из дезинфицирующих средств. Помещение для грязного белья, после отправки последнего в прачечную, необходимо промыть и продезинфицировать.

6. Санитарно-эпидемиологические требования к организации
питания в детских оздоровительных организациях

      70. Устройство, оборудование, содержание пищеблока должны соответствовать требованиям действующих СНиП.
      71. Условия хранения и сроки реализации скоропортящихся пищевых продуктов, выполняются в соответствии с требованиями санитарных правил и норм, утвержденных приказом Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан от 1 августа 2002 года N 32 "Об утверждении санитарных правил и норм Санитарно-гигиенические требования к условиям хранения и срокам реализации скоропортящихся пищевых продуктов", зарегистрированным в Министерстве юстиции от 30 сентября 2002 года за N 1989.
      72. Рекомендуемые величины калорийности и нормы потребления белков, жиров, углеводов для детей и подростков определяются в соответствии с таблицей 3 приложения 4 к настоящим санитарным правилам.
      73. Наилучшее соотношение белков, жиров, углеводов составляет 1:1:4. При этом содержание белков животного происхождения (мясо, рыба, молоко, молочные продукты, яйца) должно быть не менее 50-60% и 20-30% от общего количества жиров должны составлять жиры растительного происхождения. Питание детей должно быть организовано четырех или пятикратное с интервалом между приемами пищи не более четырех часов. Целесообразно следующее распределение общей калорийности суточного рациона питания: завтрак - 25%; обед - 35%; полдник - 15%; ужин - 20%; второй ужин - 5%.
      74. За один час перед сном в качестве второго ужина детям рекомендуется дать стакан молока или кисломолочного продукта.
      75. Медицинским работником детской оздоровительной организации составляется ежедневная меню-раскладка с учетом рекомендуемого суточного набора продуктов и таблицы замены продуктов согласно таблице 1 , 2 приложения 4 к настоящим санитарным правилам.
      76. С целью обеспечения детей в оздоровительных организациях витамином "С" следует проводить витаминизацию сладких блюд и напитков аскорбиновой кислотой, из расчета 35% средней суточной потребности. Содержание аскорбиновой кислоты в одной порции витаминизированного блюда должно составлять: для детей в возрасте 7-11 лет 20 миллиграмм (далее - мг), для подростков 12-15 лет 25 мг. Витаминизацию компотов рекомендуется проводить после их охлаждения до температуры плюс 12-15 o С, перед их реализацией, в кисели раствор аскорбиновой кислоты вводят при его охлаждении до температуры плюс 30-35 o С с последующим перемешиванием и охлаждением до температуры реализации.
      77. Ежедневно должна оставляться суточная проба готовой продукции. Отбор и хранение суточных проб проводится под контролем медицинских работников. Пробу следует отбирать в чистую (обработанную кипячением) стеклянную посуду с крышкой (гарниры отбираются в отдельную посуду) и хранить в специально отведенном месте холодильника при температуре от плюс 2 o до плюс 6 o С.
      78. Кулинарная обработка пищевых продуктов проводится в соответствии с требованиями, установленными к рецептурам и приготовлению блюд и кулинарных изделий для объектов общественного питания:
      1) овощи, предназначенные для винегретов и салатов варятся в неочищенном виде. Заблаговременная варка овощей, накануне дня их использования запрещена; чистка вареных овощей проводится в варочном цехе;
      2) овощи, идущие в питание в натуральном виде (целиком, в салатах), должны хорошо промываться проточной водой, очищаться и повторно тщательно промываться проточной водой. Предварительное замачивание овощей (до кулинарной обработки) запрещается;
      3) заправка винегретов и салатов растительным маслом производится только перед их выдачей;
      4) для сохранения вкусовой и витаминной ценности продуктов пищу готовят на каждый прием и реализуют в течение одного часа с момента приготовления. Овощи, картофель следует нарезать перед варкой, закладывать в кипящую воду и варить в закрытой крышкой посуде. Свежую зелень следует закладывать в готовые блюда во время раздачи;
      5) картофель после чистки сразу же погружают в холодную подсоленную воду, но не более чем на два - три часа;
      6) котлеты, биточки из рыбного и мясного фарша, рыба кусками должны обжариваться на сковороде или противне с обеих сторон в течение трех - пяти минут, затем доготавливаться в духовом или жарочном шкафу при температуре плюс 250-280 o С в течение пяти - семи минут;
      7) вторые блюда из вареного мяса (кур), а также измельченное мясо, добавляемое в первое блюдо, должны подвергаться вторичной термической обработке - кипячению в бульоне, и храниться в нем до раздачи;
      8) для изготовления омлетов рекомендуется употреблять диетическое яйцо. Омлеты готовят слоем 2,5-3 см в течение 8-10 минут при температуре жарочного шкафа плюс 180-200 o С; яйцо варят 10 минут после закипания воды;
      9) творожные запеканки должны иметь слой 3-4 см и изготовляться в жарочном шкафу при температуре плюс 180-200 o С в течение 20-30 минут;
      10) сосиски, вареные колбасы выдаются после термической обработки (при варке пяти минут с момента закипания);
      11) фляжное молоко следует кипятить не более двух-трех минут. После кипячения молоко охлаждает на специальных стеллажах либо в ванне при закрытой крышке.
      79. Запрещается использовать остатки пищи от предыдущего приема, а также пищу, приготовленную накануне, изготовление простокваши и других кисломолочных продуктов, блинчиков с мясом, макарон по-флотски; кондитерских изделий с кремом, кремов, напитков, морсов, кваса, студней, заливных блюд (мясных и рыбных), фаршмаков из сельди; изделий во фритюре, паштетов; использование молочной и кисломолочной продукции, приготовленных из непастеризованного молока; кровяных и ливерных колбас, яиц и мясо водоплавающей птицы, консервированных продуктов домашнего приготовления.
      80. Выдача готовой пищи осуществляется только после снятия пробы медицинским работником оздоровительной организации. Оценка качества блюд проводится по органолептическим показателям (пробу снимает непосредственно из емкостей, в которых приготовляется пища). В бракеражном журнале готовых блюд необходимо отмечать закладку основных продуктов, снятие пробы и разрешение на выдачу согласно таблице 5 приложения 4 к настоящим санитарным правилам. При нарушении технологии приготовления пищи, а также в случае неготовности, блюдо к выдаче не допускается до устранения выявленных кулинарных недостатков.
      81. Организацию и качество питания в оздоровительной организации обеспечивает руководитель детской оздоровительной организации, врач, диетическая сестра.
      Медицинские работники должны осуществлять контроль:
      1) за качеством продуктов, поступавших на пищеблок, с регистрацией в специальном журнале согласно таблице 6 приложения 4 к настоящим санитарным правилам;
      2) за условиями хранения продуктов и соблюдением сроков реализации;
      3) за качеством приготовляемой пищи;
      4) за соблюдением натуральных норм продуктов питания (по накопительной бухгалтерской ведомости каждые 10 дней);
      5) за правильностью отбора и хранения суточной пробы;
      6) за соблюдением правил личной гигиены сотрудниками пищеблока и дежурными по столовой.

7. Требования к режиму дня в детской оздоровительной организации

      82. Все виды деятельности детей в детской оздоровительной организации, связанные с физической нагрузкой и двигательной активностью, необходимо согласовывать с врачом.
      83. Принятый режим дня в детской оздоровительной организации должен быть дифференцирован в зависимости от возраста детей с учетом введения нового поясного времени согласно таблице 1 приложения 5 к настоящим санитарным правилам.
      В зависимости от климатических условий, в режим дня могут быть внесены изменения с учетом поясного времени. В июне, июле месяце допускается более позднее укладывание детей и более поздний подъем.
      84. Для детей 7-9 летнего возраста продолжительность работ не должна превышать одного часа в день; 10-11 лет - 1,5 часа в день; 12-13 лет два часа; для подростков 14-15 лет три часа в день.
      85. Дети не допускаются к приготовлению пищи, чистке вареных овощей, раздаче готовой продукции, к резке хлеба, мытью чайной, столовой и кухонной посуды, разносу горячей пищи.
      86. Запрещается привлекать детей к работам, связанным с большой физической нагрузкой (переноска и передвижение тяжестей, пилка дров, стирка постельного белья), опасными для жизни и здоровья (мытье окон, уборка санитарных узлов, умывальных комнат, уборка и вывоз отбросов, нечистот, обработка чаши бассейна).

      87. При организации дежурств детей по столовой и участку необходимо предусмотреть чередование работ так, чтобы одни дети дежурили в столовой в первую половину дня (завтрак, обед), а другие во вторую (полдник, ужин). Дежурство одних и тех же детей по столовой и территории организации должно быть не чаще одного раза в 7-10 дней.

8. Требования к организации физического воспитания и
оздоровительных мероприятий

      88. Мероприятия по физическому воспитанию детей должны соответствовать их возрасту, состоянию здоровья, уровню физического развития и физической подготовленности.
      89. Физкультурно-оздоровительная работа в оздоровительной организации проводится по согласованию с врачом и состоит из:
      1) утренней гимнастики;
      2) закаливания, воздушных и солнечных ванн, обтирания, обливания, купания;
      3) занятий физкультурой в секциях;
      4) общелагерных и отрядных прогулок, экскурсий, походов и игр;
      5) спортивных соревнований.
      90. Распределение на медицинские группы для занятий физкультурой проводятся врачом. Детям основной медицинской группы разрешается участвовать во всех физкультурно-оздоровительных и спортивно-массовых мероприятиях без ограничений.
      С детьми подготовительной медицинской группы должны проводиться физкультурно-оздоровительные мероприятия с учетом состояния здоровья и индивидуальной переносимости. Они допускаются к занятиям из спортивных кружков или секций без участия в соревнованиях и сдачи утвержденных нормативов. Разрешается участие в однодневных туристических походах.
      91. Утренняя гимнастика проводится ежедневно в течение 10-15 минут на открытом воздухе, в дождливую погоду - в хорошо проветриваемых помещениях. Форма одежды должна быть спортивная с учетом погодных условий. При соответствующих погодных условиях допускается занятие зарядкой босиком.
      92. Все участники похода должны пройти медицинский осмотр. Маршруты, места купания заблаговременно обследуются инструктором по туризму. За 1-2 дня до отправления детей в поход врачом должен быть подписан маршрутный лист. Туристические походы проводятся с участием медработника, виды и продолжительность которых определяется согласно таблице 2 приложения 5 к настоящим санитарным правилам.
      93. Примерный суточный набор продуктов на одного участника, во время туристического похода: хлеб - 400 грамм (далее - г); крупа и макаронные изделия - 200 г; сахар - 150 г; мясо консервированное (тушеное) - 100 г; сгущенное молоко - 100 г; масло сливочное (топленое) - 50 г; сыр - 50 г; фрукты - 50 - 100 г, кроме того, дети обеспечиваются индивидуальными фляжками с кипяченой водой.
      94. В детской оздоровительной организации следует использовать различного вида тренажеры и тренажерные устройства (велотренажеры, гребные тренажеры, гимнастические комплексы), которые устанавливаются в спортивных залах и на открытых игровых и спортивных площадках.
      95. Закаливающие мероприятия необходимо начинать с первых дней пребывания ребенка в детской оздоровительной организации:
      1) солнечные ванны назначаются детям после окончания периода адаптации и приема воздушных ванн. Их следует проводить в утренние или вечерние часы на пляже, специальных площадках (соляриях) защищенных от ветра, спустя час - полтора после еды;
      2) водные процедуры следует начинать с первых дней пребывания детей в детской оздоровительной организации с обтираниями влажным полотенцем после утренней гимнастики, в начале теплой (плюс 30-35 o С), а затем прохладной водой (плюс 10-15 o С).
      3) купание проводится один раз в день, в жаркие дни разрешается повторное купание. Начинать купание необходимо в солнечные и безветренные дни при температуре воды не ниже плюс 20 o С, а воздуха не ниже плюс 23 o ; в дальнейшем после недели регулярного купания - при температуре воды не ниже плюс 18 o С для детей основной и плюс 19 o С - для детей подготовительной групп. Продолжительность купания в первый день составляет 5-7 минут, время пребывания в воде ежедневно увеличивается и может достигать 25-30 минут. Время принятия солнечных ванн определяется согласно таблице 3 приложения 5 к настоящим санитарным правилам.

      96. Сроки возобновления занятий физическими упражнениями после перенесенных острых заболеваний определяются врачом в каждом случае индивидуально.

9. Гигиеническое воспитание детей в детских
оздоровительных организациях

       97. Гигиеническое воспитание детей в детской оздоровительной организации проводится медицинским и педагогическим персоналом. Общее руководство этой работой осуществляет врач. План гигиенического воспитания детей утверждается на педагогическом совете детской оздоровительной организации.
      98. Гигиеническое воспитание детей в детской оздоровительной организации строится на санитарно-просветительной работе и пропаганде здорового образа жизни. Выбор тематики бесед, проводимых по отрядам (продолжительность не более 15-20 минут) направлен:
      1) на предупреждение случаев отравления ядовитыми грибами, растениями, ягодами;
      2) на профилактику детского травматизма, обучение правилам оказания первой помощи при несчастных случаях;
      3) на разъяснение о вреде курения, алкоголя, употребления наркотиков;
      4) на профилактику венерических заболеваний, СПИДа, соблюдения правил личной гигиены.

10. Основные принципы организации работы медицинского
  персонала в детской оздоровительной организации

      99. Штаты медицинского персонала устанавливаются в соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан от 4 ноября 2002 года за N 1168 "Об утверждении типовых штатов работников организаций образования". см. P080077
      100. Методическое руководство и контроль за работой врачей и среднего медицинского персонала детских оздоровительных организаций осуществляют территориальные органы и организации системы здравоохранения, в ведомстве которого находится детская оздоровительная организация.
      101. Медицинские работники детских оздоровительных организаций осуществляют:
      1) проведение организационно-подготовительной работы перед выездом детей в детские  оздоровительные организации, предварительный осмотр и проверка готовности помещений, территории организации, мест купания и занятия спортом, осмотр окружавшей местности;
      2) участие в комиссионной приемке детской оздоровительной организации;
      3) оборудование медицинского кабинета и изолятора, оснащение их необходимым набором медикаментов и перевязочного материала, медицинской документацией, согласно приложению 6 к настоящим санитарным правилам;
      4) проверку медицинских документов на каждого сотрудника детской оздоровительной организации;
      5) проведение медицинского осмотра при приеме детей, проверка наличия и правильного заполнения ф 079/у "Медицинская справка на школьника, отъезжающего в детскую оздоровительную организацию", согласно приложению 2 к настоящим санитарным правилам;
      6) сопровождение детей в оздоровительную организацию и при возвращении из него;
      7) систематическое наблюдение за состоянием здоровья детей, особенно за детьми с отклонениями в состоянии здоровья;
      8) распределение детей на медицинские группы для занятий физкультурой;
      9) информирование руководителя детской оздоровительной организации, вожатых, инструкторов по физической культуре и спорту о состоянии здоровья детей, рекомендуемом режиме для детей с отклонениями в состоянии здоровья;
      10) проведение ежедневного амбулаторного приема, оказание заболевшим медицинской помощи;
      11) выявление заболевших детей, своевременная их изоляция, организация лечения и ухода за детьми, находящимися в изоляторе: осуществление (при показаниях) госпитализации заболевших детей в больничные организации;
      12) оказание первой медицинской помощи при возникновении несчастных случаев, транспортировка в ближайший стационар;
      13) немедленную передачу экстренного извещения в государственные органы санитарно-эпидемиологической службы на соответствующих территориях и здравоохранения, о случаях инфекционных заболеваний, с организацией (совместно с начальником оздоровительной организации) госпитализации и транспортировки заболевших в больницу и проведение санитарно-противоэпидемических мероприятий;
      14) контроль, за организацией питания детей: качеством поступающих продуктов, условиями их хранения, соблюдением сроков реализации, технологией приготовления, качеством готовой пищи, санитарным состоянием и содержанием пищеблока, мытьем посуды, проведение "С"-витаминизации пищи, ежедневных осмотров персонала пищеблока и дежурных детей на гнойничковые заболевания, отбор суточной пробы;
      15) контроль, за санитарным состоянием и содержанием всех помещений и территории, источников водоснабжения;
      16) контроль, за соблюдением правил личной гигиены детьми и персоналом, проведение санитарно-просветительной работы;
      17) организацию и проведение санитарно-противоэпидемических мероприятий;
      18) проведение игр, викторин, дней здоровья, вечеров вопросов и ответов, организация санитарных постов и руководство их работой;
      19) контроль, за организацией физического воспитания детей, за состоянием и содержанием мест занятий физической культурой, наблюдение за правильным проведением мероприятий физической культурой в зависимости от возраста и состояния здоровья детей и оздоровительных мероприятий;
      20) ведение медицинской документации;
      21) проведение оценки эффективности оздоровления детей в соответствии с приложением 7 к настоящим санитарным правилам.

      102. В детских оздоровительных организациях необходимо вести учетно-отчетную документацию согласно приложению 8 к настоящим санитарным правилам.
 

Приложение 1          
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций" 

Акт
приемки детской оздоровительной организации

    ____ _______ 200__г.                         N.__________

Организация (наименование, адрес)
 
      Комиссия в составе_____________________________________________
произвела приемку детской оздоровительной организации.
      1. Детская оздоровительная организация расположена: (подробный адрес, удаленность от железной дороги, населенного пункта, больницы).
      2. Территория детской оздоровительной организации: общая площадь________ площадь на одного человека _______ соответствие их нормам (да, нет) ________ .
      Ограждение (штакетник) (да, нет)________ .
      Высота ограждения ___________.
      3. Наличие подъездных путей (шоссе, проселочная дорога), их состояние и пригодность для использования.
      4. Детская оздоровительная организация летнего или круглогодичного функционирования (нужное подчеркнуть).
      5. Здание стационарное или арендованное (подчеркнуть), с какого года функционирует.
      6. Расчетная вместимость _________ количество смен _________.
      7. Размещение спальных помещений в зданиях, корпуса (отапливаемых, не отапливаемых), палатках (нужное подчеркнуть), их количество (каждого в отдельности).
      8. Площадь в м 2 на одного ребенка в спальной _____, количество мест в спальных комнатах: для младших школьников_______, для старших школьников_________.
      9. Наличие и готовность к эксплуатации основных и вспомогательных помещений спальных корпусов и помещений культурно-массового назначения, соответствие их состава и площадей действующим нормам (каждого в отдельности) гардеробная, помещения для сушки одежды и обуви, для хранения чемоданов, помещения дневного пребывания, комната вожатого, комната педагога, умывальные с ножными ваннами, уборные (раздельные для мальчиков и девочек), помещения для работы кружков клуб, эстрада.
      10. Пищеблок: число мест в обеденном зале _________________площадь на одно посадочное место соответствие их нормам (да, нет).
      Обеспечение обеденных залов мебелью с учетом роста детей в соответствии с требованиями действующих стандартов.
      11. Наличие установленного нормами набора помещений в зависимости от типа и времени функционирования детской оздоровительной организации (перечень и площадь каждого помещения) и готовность их к эксплуатации: в обеденном зале, производственные, складские, технические, бытовые помещения для персонала.
      12. Помещения медицинского назначения (площадь и состояние готовности к эксплуатации); приемная, кабинет врача, кабинет зубного врача, процедурная, комната медицинской сестры, уборная с умывальником в шлюзе, изолятор: палата (число, площадь), число коек, наличие боксов, подсобные помещения (какие, площадь), их оборудование.
      13. Наличие и готовность к эксплуатации бани, душевые (число рожков), кабины личной гигиены девочек, прачечной, постирочной.
      14. Наличие централизованных источников водоснабжения и канализации.
      Наличие подводки и постоянной подачи холодной и горячей воды ко всем моечным ваннам, раковинам.
      15. Наличие электрокипятильника.
      16. Обеспеченность пищеблока инвентарем, оборудованием, посудой.
      17. Готовность пищеблока к эксплуатации.
      18. Условия хранения продуктов (скоропортящихся, сухих, овощей). Наличие холодильного оборудования и других источников холода (холодильные камеры, бытовые холодильники, ледники), их исправность и температурный режим. Готовность их к эксплуатации.
      19. Обеспечение нормируемых уровней естественного и искусственного освещения основных помещений: в спальных, медицинских, пищеблока, культурно-массового назначения.
      20. Территория детской оздоровительной организации: общая площадь, площадь на одного человека, соответствие их нормам (да, нет). Ограждение (да, нет), высота ограждения.
      21. Наличие водоема и организация мест купания в соответствии с требованиями действующих санитарных правил и норм. Наличие необходимого оборудования для мест купания, готовность их к эксплуатации.
      22. Общая линейка (да, нет). Площадка для костра (да, нет).
      23. Сооружение для физкультуры и спорта, оборудование (перечень, количество, размеры, соответствие их установленным санитарным правилам и нормам).
      24. Наличие игровых площадок, аттракционов, их оборудование, готовность к эксплуатации.
      25. Уголок юного натуралиста, живой уголок.
      26. Наличие оборудованных площадок: географическая, астрономическая.
      27. Условия размещения обслуживающего персонала.
      28. Обеспеченность жестким инвентарем, мягким инвентарем (количество смен белья). Обеспеченность инвентарем для работы кружков (каким, количество).
      29. Укомплектованность штата (количество): воспитателей, вожатых, других педагогических работников, медицинского персонала, административно-хозяйственного и обслуживающего персонала.
      30. Наличие договора о вывозе пищевых отходов, мусора, очистке выгребов
      31. Выполнение плана-задания (качество)
      32. Заключение комиссии____________________________________
      33. Подписи членов комиссии: 
 
 

Приложение 2          
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций" 

                   Медицинская обменная справка (карта)
                   на школьника, отъезжающего в детскую
                       оздоровительную организацию
 

      1. Фамилия, имя, отчество _____________возраст______________
      2. Домашний адрес, телефон.
      3. N школы, класс, N поликлиники.
      4. Состояние здоровья (если состоит на учете по форме N 030/у указать диагноз).
      5. Перенесенные инфекционные заболевания (корь, скарлатина, коклюш, эпидемический паротит, вирусный гепатит (А,В,С), ветряная оспа, дизентерия, другие инфекционные заболевания).
      6. Выписка из формы N 63 "Карта профилактических прививок".
      7. Физическое развитие.
      8. Физкультурная группа.
      9. Рекомендуемый режим.
      10. Отсутствие контакта с инфекционным больным.
      11. Дата выдачи справки, подпись врача поликлиники.

      Часть вторая - заполняется врачом детской оздоровительной организации
      1. Состояние здоровья и перенесенные заболевания во время пребывания в детской оздоровительной организации.
      2. Контакт с инфекционными больными.
      3. Диагноз перенесенных заболеваний и получение профилактических прививок во время пребывания в детских оздоровительных организациях.
      4. Эффективность оздоровления в детской оздоровительной организации. Общее состояние.
      5. Вес при поступлении, выписке.
      6. Динамометрия.
      7. Спирометрия.
      8. Дата заполнения.
      9. Подпись врача детской оздоровительной организации.
      10. Справка подлежит возвращению в медицинскую организацию по месту жительства.
 

Приложение 3         
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций" 
 

                 Состав, количество и площади
            физкультурно-оздоровительных сооружений

____________________________________________________________________
               |Количество и площадь физкультурно-оздоровительных
               |сооружений штучно на м 2 при вместимости детской
               |оздоровительной организации общей площади участка,
               |предназначенного физкультурно-оздоровительным
               |сооружениям
               |---------------------------------------------------
               | 120/| 160/| 240/| 360/| 400/| 480/|  560/|  800/
               |2400 |3200 |4800 |7200 |8000 |9600 |11200 |16000
--------------------------------------------------------------------
      1        |  2  |  3  |  4  |  5  |  6  |  7  |   8  |   9
--------------------------------------------------------------------
Обязательные:
1. Площадка для
волейбола       1/360 1/360 1/360 2/720 2/720  2/720 3/1080 4/1440
2. Площадка для
бадминтона      1/120 1/120 2/240 3/360 4/480  4/480 5/560   6/720
3. Площадка для
настольного
тенниса          1/72  1/72 2/144 3/216 4/288  4/288 5/360   6/432
4. Место для
прыжков в
высоту          1/493 1/493 1/493 1/493 1/493    -     -     1/493
5. Место для
прыжков в длину 1/121 1/121 1/121 1/121 1/121    -     -     1/121
6. Прямая
беговая дорожка 1/650 1/650 1/650 1/650 1/650    -     -     1/650
7. Площадка для
легкой атлетики                               1/3000 1/3000
8. Дорожка
здоровья        1/600 1/600 1/800
                                 1/1000
                                       1/1000 1/1000
                                                     2/1200 2/1200
Итого          6/1816
                     6/1816
                           8/2008
                                13/2725
                                      13/2752
                                              3/4488
                                                    14/5040 19/3956
--------------------------------------------------------------------
                   Дополнительные:
 
9. Площадка для
игровых видов
спорта
(комбинированная)                     1/1032  1/1032 1/1032
10. Площадка
для волейбола и
баскетбола
(комбинированная)                1/658                     2/1116
11. Площадка
для спортивных
игр и метаний                   1/3225
                                      1/3225  1/3225 1/3225
12. Спорт ядро
с легко-
атлетической
площадкой и
беговой дорожкой
333,3 м                                                    1/8500
13. Футбольное
поле           1/2400 1/2400
                            1/2400
14. Теннисный
корт с учебной
стенкой                                              1/840  1/840
15. Теннисный
спорт                             1/648 1/648  1/648        1/648
16. Площадка для
катания на роли-
ковых коньках и
досках                       1/400 1/400 1/400 1/400  2/800 1/800

Итого:         1/2400 1/2400
                            2/2800
                                  4/4844
                                        4/5305
                                               4/5305
                                                     5/5897
                                                            7/11904
--------------------------------------------------------------------

                                                                           Приложение 4         
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций" 

                     Примерный набор продуктов
             для загородных оздоровительных организаций
                      в день на I ребенка

                                                          Таблица 1                                
___________________________________________________________________
Наименование продуктов     |  Количество продуктов в граммах
-------------------------------------------------------------------
молоко                           500
творог полужирный                40
сметана                          10
сыр                              10
мясо                             160
рыба                             60
яйцо                             1 шт.
хлеб ржаной                      100
Хлеб пшеничный
(в том числе булочки)            250
мука пшеничная                   10
макаронные изделия               20
крупы                            45
бобовые                          10
сахар и кондитерские изделия     70
мука картофельная                 8
дрожжи                            2
масло сливочное                  45
масло растительное               15
картофель                       350
овощи                           400
свежие                          100
сухофрукты                       15
чай                             0,2
кофе                            2,5
соль                              6
специи                            1
--------------------------------------------------------------------
      Таблица замены продуктов по основным пищевым веществам

                                                         Таблица 2
____________________________________________________________________
   Продукт     |  Вес в    | Продукт    |Вес в    | Добавить (+);
               | граммах   | заменитель |граммах  | снять (-) гр
--------------------------------------------------------------------
       1       |     2     |      3     |    4    |      5
--------------------------------------------------------------------
мясо говядина    100,0     мясо кролика   98,0   масло сливочное
                                                   (-)6,8
                            баранина II
                            категории      97,0   масло сливочное
                                                  (-)2,1
                            верблюжатина  107,0   масло сливочное
                                                  (-)3,6
                            конина 1
                            категории     104,0   масло сливочное
                                                  (-)4
                            мясо лося      95,0   масло сливочное
                                                  (+)6,5
                            оленина 1
                            категории     104,0   масло сливочное
                                                  (-)2,2
                            печень
                            говяжья       116,0   масло сливочное
                                                  (+)4,1
                            печень свиная 107,0   масло сливочное
                                                  (+)3,9
                            куры 2
                            категории      97,0   масло сливочное
                                                  (-)1,8
                            яичный
                            порошок        45,0   масло сливочное
                                                  (+)11,9
 
                            рыба треска   115,0   масло сливочное
                                                  (+)7,6
                            творог                масло
                            полужирный    121,0   сливочное (-)4,7
                                                  сахар (-)1,6
                            консервы              масло
                            мясные        120,0   сливочное
                                                  (-)18,1
Молоко цельное   100,0      молоко сухое  11,0    масло сливочное
                                                  (+)0,6
                                                  сахар (+)0,4
                            молоко        40,0    Сахар (+) 1,0
                            сгущенное
                            стерилизованное
 
                            молоко
                            сгущенное
                            с сахаром     39,0    Сахар (-)17,4
 
                            сливки сухие  12,0    масло сливочное
                                                  (-)2,3
                                                  сахар (+)1,6
                            сливки
                            сгущенные
                            с сахаром     36,0    масло сливочное
                                                  (-)4,1
                                                  сахар (-)11,7
                            творог                масло
                            полужирный    17,0    сливочное (+)2,0
                                                  сахар (+)4,5
                            мясо говядина 14,0    масло сливочное
                                                  (+)2,7
                                                  сахар (+)4,7
                            рыба треска   16,0    масло сливочное
                                                  (+)3,7
                                                  сахар (+)4,7
                            сыр           11,0    масло
                            (пошехонский)         сливочное (+)0,4
                                                  сахар (+)4,7
                            яйцо куриное  22,0    масло сливочное
                                                  (+)0,8
                                                  сахар (+)4,6
                            яичный                масло
                            порошок        6,0    сливочное (+)1,2
                                                  сахар (+)4,3
Творог полужирный  100,0    мясо говядина 83,0    масло сливочное
                                                  (+)3,9
                                                  сахар (+)1,3
                            рыба треска   95,0    масло сливочное
                                                  (+)10,2
                                                  сахар (+)1,3
яйцо куриное        41,0    творог                масло
                            полужирный    31,0    сливочное (+)2,3
                            мясо говядина 26,0    масло сливочное
                                                  (+)3,5
                            рыба треска   30,0    масло сливочное
                                                  (+)5,4
                                                  сахар (+)0,3
                            молоко                масло
                            цельное      186,0    сливочное (-)1,5
                                                  сахар(-)8,4
                            сыр                   масло 
                            (пошехонский) 20,0    сливочное (-)0,7
                                                  сахар (+)0,3
                            яичный                масло
                            порошок       11,5    сливочное (+)6,5
                                                  сахар (-)0,5
Рыба треска        100,0    мясо                  масло
                            говядина      87,0    сливочное (-)1,5
 
                            творог                масло
                            полужирный   105,0    сливочное (-)10,8
                                                  сахар (-)2,8
                            яичный                масло
                            порошок      39,0     сливочное (-)16,8
                                                  сахар (-)2,8
-------------------------------------------------------------------

           Величины калорийности и нормы потребления
                   белков, жиров и углеводов

                                                  Таблица 3

____________________________________________________________________
   Возраст    |Калорий-   |Белки   |Жиры     |Линолевая |Углеводы
              |ность (кило|(граммов|(граммов |кислота (%|(граммов
              |калорий в  | в день)|в день)  |калории)  |в день)
              |день)      |------------------|          |всего
______________|___________|____|___|____|____|__________|___________
6 лет             1970      68   44  68   10     3         272
7-10 лет          2300      79   47  79   16     3         315
11-13 лет         2700      93   56  93   19     3         370
(мальчики)
11-13 лет         2450      85   51  85   17     3         340  
(девочки)
14 лет (юноши)    2900     100   60 100   20     3         400  
14 лет
(девушки)         2600      90   54  90   18     3         360
--------------------------------------------------------------------

               Нормы отходов при холодной и тепловой
                       обработке продуктов

                                        Таблица  4

____________________________________________________________________
   Наименование продукта      |       Проценты отхода     
                              |-------------------------------------
                              | При холодной   | При тепловой
                              | обработке      | обработке
--------------------------------------------------------------------
             1                |       2        |      3
--------------------------------------------------------------------
Мясо (говядина)                     30,5
Мясо вареное                                         38
Мясо тушеное                                         40
(мелкие куски: азу, гуляш,
поджарка, бефстроганов)                              37
Котлеты, битки, шницели,
жареные                                              19
Тефтели, жареные и тушеные                           15
Зразы рубленые, жареные                              15
Рулет с яйцом, жареный                               12
Куры                                  25
Куры вареные                           7             28
Печень тушеная и жареная                             28
Рыба хек                              41
Рыба хек отварная                                    18
Рыба хек жареная                                     18
Филе хека (с кожей без костей)        52
Филе хека жареное                                    20
Филе хека припущенное                                18
Треска отварная                       43             18
Треска жареная                        20
Филе трески (с кожей, без костей)     54
Филе трески жареное                                  20
Филе трески припущенное                              18
Сосиски                                             2,5
Колбаса вареная                                       3
Колбаса сырокопченая                   2
Сыр                                    2
Творог при протирании                  1
Картофель очищенный                   40              3
Картофель молодой                     20              6
Картофель жареный                                    31
Картофель вареный в кожуре
с последующей очисткой                               43
Морковь сырая очищенная               25
Морковь пассированная                                32
Морковь вареная в кожуре с
последующей очисткой                                 25
Морковь вареная или пропущенная
дольками или мелкими кубиками                         8
Свекла сырая                          25
Свекла очищенная отварная
с последующей очисткой                               27
Капуста белокочанная                   1
Капуста свежая очищенная              20
Капуста тушеная                                      21
Лук репчатый                          16
Лук пассированный для супов                          20
Лук для соусов и вторых блюд                         50
Лук зеленый                           20
Огурцы свежие неочищенные              5
Огурцы свежие очищенные               20
Помидоры (томаты свежие)              15
Редис красный с ботвой                37
Редис красный обрезной                25
Салат                                 28
Горошек зеленый консервированный      33
Кабачки при тушении                   33              22
Арбузы                                10
Яблоки с удаленной
семенной коробочкой                   12
Груши с удаленной
семенной коробочкой                   10
Абрикосы                              14
Персики                               10
Слива свежая                          10
Вишни с плодоножкой                    5
Вишни без плодоножки                   2
Виноград                               4
Смородина красная                      6
Смородина черная                       2
Земляника садовая (клубника)          15
Клюква                                 5
Апельсин очищенный                    30
--------------------------------------------------------------------     

                Форма заполнения журнала по контролю
                     за качеством готовой пищи
                          (бракеражный)

                                          Таблица  5

___________________________________________________________________
Дата|Наименование  |        Оценка               |Разрешение |Под-
    |готовой       |-----------------------------|медицинско-|пись
    |продукции     |выпол-|добро- |правиль-|С-ви-|го работни-|
    |(завтрак,обед,|нения |качест-|ности   |тами-|ка на выда-|
    |полдник, ужин)|меню  |веннос-|кулинар-|низа-|чу и данные|
    |              |      |ти     |ной об- |ции  |указания   |
    |              |      |       |работки |     |Фамилия,   |
    |              |      |       |        |     |имя, отчес-|
    |              |      |       |        |     |тво работ- |
    |              |      |       |        |     |ника       |
--------------------------------------------------------------------                  
 
                                                     Таблица 6

                Форма заполнения журнала по контролю
                за качеством скоропортящихся продуктов,
                      поступающих на пищеблок

____________________________________________________________________
Дата        |Перечень и качество  |Качество   |Последний  | Подпись
поступления |поступающих продуктов|проверяемых|срок реали-|
продуктов   |на пищеблок          |продуктов  |зации про- |
            |                     |           |дуктов     |
--------------------------------------------------------------------

  Приложение 5         
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций"

Режим дня

                                                       Таблица 1

____________________________________________________________________
  Элементы режима дня             |Для детей     | Для детей
                                  | 6-9 лет      | 10-14 лет
-------------------------------------------------------------------
Подъем и уборка постелей             8.00-8.10      8.00-8.10
Утренняя гимнастика                  8.10-8.30      8.10-8.30
Водные процедуры                     8.30-8.50      8.30-8.50
Утренняя линейка                     8.50-9.00      8.50-9.00
Завтрак                              9.00-9.30      9.00-9.30
Работа отрядов, звеньев, кружков,
участие детей в общественно-
в полезном труде                    9.30-11.10     9.30-11.10
Оздоровительные гигиенические
процедуры (воздушные, солнечные
ванны, душ, купание),
обучение плаванию                  11.10-12.30     11.10-12.30
Свободное время                    12.30-13.30     12.30-13.30
Обед                               13.30-14.30     13.30-14.30
Послеобеденный дневной отдых       14.30-16.00     14.30-16.00
Полдник                            16.00-16.30     16.00-16.30
Занятия в кружках, спортивных
секциях, разновозрастных группах
и объединениях, участие в общих
мероприятиях                       16.30-18.30     16.30-18.30
Свободное время, тихие игры,
индивидуальное чтение              18.30-19.00     18.30-19.00
Ужин                               19.00-20.00     19.00-20.00
Вечера, костры, отрядные
мероприятия, линейка               20.00-20.30     20.00-21.30
                                                   21.30-21.45
Вечерний туалет                    20.30-21.00     21.45-22.00
Сон                                 21.00-8.00      22.00-8.00
--------------------------------------------------------------------

          Продолжительность туристических походов и экскурсий

                                                      Таблица 2

____________________________________________________________________
   Вид похода   | По       |По количест-|По продолжи-|По протяжен-
                | возрасту |венному сос-|тельности   |ности
                |          |таву (чело- |(дни)       |(километр)
                |          |век)        |            |
-------------------------------------------------------------------
1. Туристические  с 6 лет      8-30          1          3-4
прогулки
2. Экскурсии      с 7 лет      8-30          1           -
3. Однодневный    с 7 лет      8-30          1          6-15
поход
4. Четырехдневный с 9 лет      8-30          4         10-25
поход
--------------------------------------------------------------------

                Схема дозирования солнечных ванн

                                                   Таблица 3
___________________________________________________________________
Основная группа |Подготовительная | Время облучения |Доза
                |группа           | (мин.)          |облучения
-------------------------------------------------------------------
Порядковый номер процедуры
 
1                  1-3              4,5                  5
2                  4-6                9                 10
3                  7-9               13                 15
4                10-12               18                 20
5                13-15             22,5                 25
6                16-18               27                 30
7                19-21             31,5                 35
8                   22               36                 40
-------------------------------------------------------------------
      При наружной температуре воздуха от плюс 17 о С до плюс 20 о

С, время суток с 9 до 11 часов, при безоблачном небе, в условиях средней полосы.

Приложение 6         
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций"

       Примерный список лекарственных средств
и изделий медицинского назначения из расчета
  на 100 детей (на одну смену)

___________________________________________________________________
Бинты марлевые медицинские стерильные  
и нестерильные                              50 штук
Салфетки марлевые медицинские стерильные
и нестерильные (10 см х 16 см)              10 пачек
Марля медицинская                           10 метров
Вата белая бытовая                          500 граммов
Лейкопластырь медицинский (2см х 5см)       2 катушки
Лейкопластырь бактерицидный                 20 штук
Шины универсальные                          2 штуки
Жгуты для остановки кровотечений            2 штуки
Шприцы одноразовые 2 граммовые              15 штук
Шприцы одноразовые 5 граммовые              15 штук
Шприцы одноразовые 10 граммовые             5 штук
Системы одноразовые                         5 штук
Стаканчик для приема лекарств               5 штук
Термометр медицинский                       10 штук
Раствор глюкозы 10%                         10 ампул
Натрий бикарбонат 4%                        10 ампул
Преднизалон 3%                              10 ампул
Раствор эуфиллина 2,4%                      10 ампул
Раствор Рингера 200 миллилитров             1 флакон
Раствор Трисоль 200 миллилитров             1 флакон
Раствор супрастина 2%                       10 ампул
Раствор бриллиантовой зелени 1%
(во флаконах)                               20 флаконов
Спиртовый раствор йода 5%
(во флаконах)                               20 флаконов
Раствор перекиси водорода 3%                300 граммов
Калия перманганат (кристаллы)               10 граммов
Сода двууглекислая (столовая)               100 граммов
Валерианы настойка                          25 миллилитров
Кордиамин (капли)                           20 миллилитров
Аммиака раствор                             100 миллилитров
Кофеин-бензоат натрия 10%
1,0 (в ампулах)                             5 ампул
Кордиамин 1,0 (в ампулах)                   3 ампулы
Адреналина гидротартрат 0,18%
1мл (в ампулах)                             5 ампул
Раствор новокаина 0,5%
5 мл (в ампулах)                            10 ампул
Кальция хлорид 10%                          300 граммов
Уголь активированный N 10                   3 упаковки
Линимент бальзамический (по Вишневскому)    50 граммов
Мазь оксолиновая 0,25%                      10 граммов
Мазь тетрациклиновая (глазная)              10 граммов
Синтомицина линимент 10%                    50 граммов
Аналгин 0,5 N 10 (в таблетках)              2 упаковки
Димедрол 0,5 N 10 (в таблетках)             3 упаковки
Валидол N 10 (в таблетках)                  1 упаковка
Таблетки от кашля                           2 упаковки
Стрептоцид (в таблетках)                    2 упаковки
Левомицетин 0,25 N 10 (в таблетках)         1 упаковка
Эритромицин 0,25 (в таблетках)              1 упаковка
Парацетамол 0,2 (в таблетках)               20 упаковок
Регидрон                                    20 пакетиков
Смекта                                      20 пакетиков
Иммодиум 0,2 (в таблетках)                  1 упаковка
Сульфацил натрий 20% тюбик капельница       5 штук
Бисептол 120 (в таблетках)                  10 упаковок
Горчичники 10 штук в упаковке               5 упаковок
Сыворотки: 1) столбнячный анатоксин
(в ампулах)                                 5 упаковок
2) противодифтерийная 10 000 АЕ
(в ампулах)                                 2 упаковки
Дезинфицирующие средства:
хлорамин                                    500 граммов
--------------------------------------------------------------------

Приложение 7         
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций"

Оценка эффективности оздоровления детей
в условиях детской оздоровительной организации

      1. Оценка эффективности оздоровления детей проводится на основании сопоставления данных двух медицинских осмотров - в начале и в конце смены. Анализируются следующие показатели:
      1) физическое развитие ребенка;
      2) функциональное состояние организма;
      3) уровень физической подготовленности;
      4) общей заболеваемости.
      2. При оценке физического развития определяется соотношением массы тела к длине тела - индекс Кетле.
      Норма индекса Кетле, свидетельствующая о гармоничности физического развития, составляет (в килограммах на квадратных метров (далее - кг/м 2 )):
      1) 6-8 летних детей обоего пола - 16 (в кг/м 2 );
      2) 9-10 летних детей обоего пола - 17 (в кг/м 2 );
      3) для 11 летних детей обоего пола - 18 (в кг/м 2 );
      4) для 12 летних детей обоего пола - 19 (в кг/м 2 );
      5) 13-14 летних детей обоего пола - 20 (в кг/м 2 );

      6) увеличение индекса на две единицы свидетельствует об избыточности массы тела, снижение на две единицы - о дефиците.
      3. Важными критериями оздоровительной эффективности в условиях детской оздоровительной организации являются увеличение функциональных (резервных) возможностей организма.
      С этой целью проводится оценка функциональных проб сердечно-сосудистой, дыхательной систем и оценка физической работоспособности детей.
      4. Функциональное состояние сердечно-сосудистой системы следует оценивать с помощью орто-статической пробы. Методика проведения: после трех минут лежания на спине определяется частота сердечных сокращений (далее - ЧСС) (по 10-ти секундным отрезкам) и артериальное давление (далее - АД). Затем обследуемый быстро встает и сразу повторяются измерения в положении стоя. При этом учащение пульса не более, чем на четыре удара в минуту, а прирост максимального АД на 10 миллиметров ртутного столба, считается нормальной реакцией и принимается за индекс, равный 100. В таблице 1 приводится оценка индексов ортостатической пробы.

               Оценка индексов ортостатической пробы

                                                      Таблица 1
____________________________________________________________________
Учащение |  Изменение максимального артериального давления
пульса   |----------------------------------------------------------
в ударах |   увеличение                |  уменьшение
в минуту |----------------------------------------------------------
         | +10| +8 | +6 | +4 | +2 | 0  | -2 | -4 | -6 | -8 | -10
--------------------------------------------------------------------
  0-4     100   95   90   85   80   75   70   65   50   55    55
  5-8      95   90   85   80   75   70   65   60   55   50    45
9-12      90   85   80   75   70   65   60   55   50   45    40
13-16      85   80   75   70   65   60   55   50   45   40    35
17-20      80   75   70   65   60   55   50   45   40   35    30
21-24      75   70   65   60   55   50   45   40   35   30    25
25-28      70   65   60   55   50   45   40   35   30   25    20
29-32      65   60   55   50   45   40   35   30   25   20    15
33-36      60   55   50   45   40   35   30   25   20   15    10
37-40      55   50   45   40   35   30   25   20   15   10     5
41-44      50   45   40   35   30   25   20   15   10    5     0
--------------------------------------------------------------------
      Наилучшими индексами считаются 100-85, допустимыми 84-75 и худшими 74-60. Увеличение индекса в процессе динамического наблюдения свидетельствует о тренирующем влиянии двигательного режима в оздоровительной организации.
      5. Функциональное состояние дыхательной системы оценивается с помощью пробы Генча (задержка дыхания на выдохе).
      Проба Генча проводится следующим образом: испытуемый, сидя с зажимом на носу, делает свободный выдох через рот и сидит с закрытым ртом до появления неприятных ощущений. Время задержки дыхания регистрируется секундомером. В таблице N 2 приведены средние значения данного показателя (+/- ошибка средней) для детей разного возраста и пола.
      Величина показателя задержки дыхания на выдохе у детей (в секунду)

                                                      Таблица 2
___________________________________________________________________
    Возраст в годах   |     Мальчики       |    Девочки
-------------------------------------------------------------------
7                      10 +/- 2,8              8,3 +/- 4,0
8                      17 +/- 12,4            13,0 +/- 7,2
9                      16,8 +/- 11,0          12,1 +/- 6,3
10                      15,5 +/- 7,5           11,0 +/- 4,0
11                      18,2 +/- 8,5           13,0 +/- 8,6
12                      20,0 +/- 12,0          16,0 +/- 13,6
13                      18,5 +/- 11,0          16,0 +/- 6,2
14                      19,6 +/- 6,7          19,0 +/- 9,2
--------------------------------------------------------------------
      Оздоровительный эффект пребывания детей в детских оздоровительных организациях проявляется в совершенствовании глубоких тканевых биохимических процессов - повышении устойчивости к гипоксии. Увеличение за время отдыха показателя задержки дыхания ребенком на 10% и более характеризуется как положительный сдвиг; снижение времени задержки дыхания на 10% характеризуется отрицательно и свидетельствует о снижении устойчивости к дефициту кислорода.
      6. Физическую работоспособность детей рекомендуется оценивать по показателям мышечной силы и мышечной выносливости.
      Мышечная сила у детей определяется с помощью динамометра. Измеряется сила мышц кисти кистевым динамометром сильнейшей правой (у левшей - левой) рукой, отведенной в сторону. Средние возрастно-половые стандарты мышечной силы кисти, представлены в таблице  3.

      Мышечная сила рук у детей (килограмм)

                                                   Таблица 3
___________________________________________________________________
Возраст в годах  |       Правая рука (левая рука для левшей)     
                 |-------------------------------------------------
                 |        мальчики        |    девочки
-------------------------------------------------------------------
8                     14,8 +/- 3,2              12,2 +/- 2,9
9                     16,7 +/- 3,2              14,3 +/- 2,7
10                     18,7 +/- 3,8              15,3 +/- 2,5
11                     21,1 +/- 3,6              16,6 +/- 3,8
12                     25,9 +/- 5,5              19,6 +/- 4,7
13                     26,2 +/- 7,0              21,6 +/- 4,4
14                     28,6 +/- 9,0              23,5 +/- 4,6
-------------------------------------------------------------------
      1) Увеличение мышечной силы на 10% и более свидетельствуют о правильной постановке физического воспитания в детской оздоровительной организации, об использовании упражнений силовой и скоростно-силовой направленности в системе оздоровительных мероприятий. Снижение мышечной силы на 10% в процессе динамического наблюдения свидетельствует об отрицательной динамике показателя;
      2) определение мышечной выносливости производится также с помощью динамометра. Ребенок должен сжимать динамометр 5 раз с максимальным усилием с перерывом на отдых в 5-7 секунд и затем сравниваются первое и пятое показания динамометра. Показатель мышечной силы в среднем снижается на 10-15% в зависимости от состояния ребенка и ее исходной величины. Чем эта разница менее, тем выше силовая выносливость. У выносливых детей, относящихся к типу "стайеров", показания динамометра в начале и конце измерений совпадают. Уменьшение разницы между этими измерениями от начала к концу лагерной смены свидетельствуют о развитии или повышении выносливости.
      7. Важным показателем, свидетельствующем о росте функциональных возможностей ребенка, является положительная динамика физической подготовленности: улучшение результатов при беге (30 метров и 60 метров) на скорость, при беге (300 метров и 500 метров) на выносливость, а также при сдаче других нормативов.
      8. Оздоровительная эффективность (таблица №4) пребывания ребенка в детской оздоровительной организации оценивается как:
      1) выраженный оздоровительный эффект при преобладании положительной динамики в большинстве (более 50%) тестов;
      2) слабый оздоровительный эффект при положительной динамике отдельных тестов;
      3) оздоровительный эффект отсутствует при отсутствии положительной динамики функциональных проб и физического развития;
      4) в случае отсутствия оздоровительного эффекта медперсоналу необходимо вместе с руководством организации проанализировать причины, вскрыть недостатки в организации двигательного режима и спортивно-массовой работы, наметить пути к их устранению.

Динамика показателей эффективности оздоровления детей

                                                Таблица 4

      Улучшение плюс (далее - "+"), "-" ухудшение минус (далее - "-"), "0" без изменений ноль (далее - "0").
      Итого: удельный вес детей с выраженным эффектом, со слабым оздоровительным эффектом, отсутствием оздоровительного эффекта.
___________________________________________________________________
Фамилия,|Физи-|Мышеч-|Вынос-|Жизнен-|Задер-|Орто-  |Физи- |Всего
имя     |чес- |ная   |ливос-|ная    |жка   |статис-|ческая|+ - 0
ребенка |кое  |сила  |ть    |емкость|дыха- |тичес- |подго-|
        |раз- |      |      |легких |ния   |кая    |товле-|
        |витие|      |      |       |      |проба  |нность|
--------------------------------------------------------------------
1.        +      +     +      +       -      0       +     5 1 1
2.
3.
--------------------------------------------------------------------

Приложение 8         
к санитарным правилам и нормам 
"Санитарно-эпидемиологические 
требования к устройству, содержанию
и организации работы детских 
оздоровительных организаций"

Медицинская учетно-отчетная документация в детских
оздоровительных организациях

Учетно-отчетная документация:
1) журнал регистрации амбулаторных больных ф 074/у;
2) журнал учета инфекционных заболеваний Ф 060/у;
3) журнал учета работы изолятора Ф 125/у;
4) журнал проведения генеральных уборок;
5) журнал кварцевания кабинета;
6) бракеражный журнал;
7) журнал "С"-витаминизации;
8) журнал осмотра сотрудников пищеблока на гнойничковые
   заболевания;
9) перспективное меню;
10) журнал учета температурного режима в холодильниках;
11) приказы и инструкции.
12) журнал учета санитарно-просветительной работы Ф 038-0/у;
13) экстренное извещение об инфекционном заболевании, пищевом;
    остром профессиональном отравлении, необычной реакции на
    прививку Ф 058/у;