Физикалық факторлардың халық денсаулығына теріс әсер етуін төмендету жөніндегі шаралар туралы

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Санитарлық Бас дәрігерінің 2003 жылғы 6 қарашадағы N 12 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2003 жылғы 6 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 2595. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің 2010 жылғы 17 мамырдағы N 10 Қаулысымен.

Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің 2010.05.17 N 10 Қаулысымен.

Осы уақытта Қазақстан Республикасында шуыл, діріл және электромагниттік сәулелендіру сияқты зиянды физикалық факторлардың халық денсаулығына теріс әсер етудің өсу үрдісі байқалады. Қоршаған табиғи және өндірістік орта факторларының кешенді әсері барлық науқастану жағдайының 75% дейінін, өлім жағдайларының 50% астамын, дененің кенжелеп даму жағдайларының 60% жуығын қалыптастырады.
Мемлекеттік органдар мен ұйымдар, заңды және жеке тұлғалар, шаруашылық жүргізу субъектілері санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар талаптарының физикалық факторлардың адам денсаулығы мен тіршілік ету ортасына зиянды әсер етуіне жол бермеу бөлігінде сақталуын толығымен қамтамасыз етпейді. Дірілді-акустикалық және электромагниттік параметрлерді көрсетпей жабдықты, машиналарды, механизмдерді өндіру мен импорттау күнделікті тәжірибе болып отыр.
Өндіріс жағдайларында, сол сияқты тұрмыста да жиілігі жоғары және жоғары жиіліктен тыс электромагниттік сәулелендіру көздерінің мөлшері мен қуаттылығы өсуде. Халықтың негізгі контингенті олардың көздері радиотехникалық объектілердің базалық станциялары, жоғары вольтты электр тарату желісі, тұрмыстық электр аспаптары болып табылатын, спектрі күрделі электромагниттік өрісінің еріксіз сәуле шығару аймақтарында орналасқан.
"Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңын басшылыққа ала отырып және "Қазақстан Республикасындағы қоршаған орта гигиенасы жөніндегі Іс-қимылдардың ұлттық жоспарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 9 маусымдағы N 878 қаулысын орындау үшін, Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын сақтау және 2004-2005 жылдар кезеңінде физикалық факторлардың қолайсыз әсер етуін төмендету, қолайлы еңбек ету, тұрмыстық және оқыту жағдайларын жасау мақсатында қаулы етемін :

1. Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар министрлігі:
1) міндетті түрде көрсетілген физикалық факторлардың әсер ету деңгейін зерттеуді жүргізе отырып, барлық ұйымдарда шуылды, дірілді, электромагниттік сәулелендіруді шығаратын жабдықтар мен механизмдерді есепке алуды жүргізсін. Физикалық факторлардың параметрлерін өлшеу үшін оған лицензиясы бар зертханаларды тартсын;
2) ғылым мен техника жетістіктерін ескере келе, қазіргі заманғы қорғаныш құралдарын пайдалана отырып, жұмыс істеушілерді физикалық факторлардың әсерінен қорғау жөніндегі іс-шаралардың жоспарын әзірлесін.

2. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі барлық білім беру ұйымдарында:
1) мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарымен бірлесіп, жұмыс және оқу орындарын есепке алуды, жалпы білім беру, жоғары және орта оқу орындарында оқыту жағдайларын, сондай-ақ компьютерлермен жарақтандырылған жұмыс орындарындағы еңбек ету жағдайын зерделеуді жүргізсін;
2) ғылым мен техника жетістіктерін ескере келе, қазіргі заманғы қорғаныш құралдарын пайдалана отырып, дербес компьютерлерді пайдаланушылар қорғанышын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасының Энергетика және минералды ресурстар министрлігі жоғары вольтті желістерге жақын тұрғын үй жерлеріндегі және жақын орналасқан тұрғын үй үй-жайлары аумақтарындағы өндірістік жиіліктің (50 Гц) ауыспалы тоғының жоғары вольтті электр тарату желісінің электромагниттік өріс кернеуінің деңгейін зерттеуді жүргізсін. Электромагниттік өріс кернеуін өлшеуді жүргізу үшін оған тиісті органдардан рұқсат алған зертханаларды тартсын.

4. Қазақстан Республикасының Ақпараттандыру және байланыс жөніндегі агенттігі жеке және заңды тұлғаларға радиоэлектрлік құралдарды пайдалану мен бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыруға арналған рұқсатты беру кезінде мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарымен келісілген санитарлық паспорттардың болуын талап етсін.

5. Меншік нысанына қарамастан, өз аумақтарында радиотехникалық объектілер бар жеке және заңды тұлғалар:
1) кейіннен оларды мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарымен келісе отырып, халыққа электромагниттік сәулелендіру әсер ететін аймақты есепке ала отырып, санитарлық паспорттарды жасасын. Аумақта орналасқан барлық радиотехникалық объектілер шығаратын электромагниттік өрістерді жиынтық бағалауды қамтамасыз етсін;
2) дербес компьютерлерді пайдаланушыларды қазіргі заманғы қорғаныш құралдарымен қорғауды қамтамасыз етсін.

6. Мұнай және газ шығару, қайта өңдеу және тасымалдау бойынша жұмыс істейтін ұйымдар мен консорциумдар:
1) вахта әдістерімен еңбек ету жағдайын, соның ішінде физикалық факторлардың теріс әсер етуі мен кешенді бағалауды талдай отырып, жұмыс орындарын аттестаттауды қамтамасыз етсін;
2) кәсіпорындарда салауатты және қауіпсіз еңбек ету жағдайын жасауды қамтамасыз етсін;
3) ғылым мен жаңа технологияның жетістіктерін ескере келе, қазіргі заманғы қорғаныш құралдарын пайдалана отырып, жұмыс істейтіндер мен тұрғындарды қорғау жөніндегі іс-шаралардың жоспарын әзірлесін.

7. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті, Емдеу-алдын алу ісі департаменті:
1) шуыл, діріл және электромагниттік сәулелендіру сияқты зиянды физикалық факторлардың халық денсаулығына қолайсыз әсер етуіне байланысты халықтың науқастану жағдайын тереңірек талдауды жүргізсін және оның негізінде халықты қолайсыз әсер етуден қорғау жөніндегі тиімді шаралар кешенін әзірлесін;
2) халықаралық деңгейде өндірістік, сол сияқты тұрмыстық салада физикалық факторлардың (шуыл, діріл және электромагниттік сәулелендіру) қолайсыз әсер етуінен қорғау іс-шараларын жүзеге асыруға қойылатын талаптарды зерделеу мен тәжірибе тарату жөнінде семинар-кеңестер ұйымдастырсын және өткізсін.

8. Облыстық денсаулық сақтау басқармалары, департаменттері диагностикалық, физиотерапиялық және өзге де емшараларды өткеру кезінде пациенттерге, сондай-ақ осы жабдықпен жұмыс істейтін адамдарға физикалық факторлар (шуыл, діріл, электромагниттік және ультракүлгін сәулелендіру, электростатистикалық өріс) зиянды әсер етуінің алдын алу жөніндегі шараларды қабылдасын.

9. Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдары:
1) оларды сапалы бағалау үшін қазіргі заманғы аппаратуралар мен аспаптарды қолдана отырып, физикалық факторлар бойынша кәсіпорындар мен ұйымдардағы жұмыс орындарын жалпы білім беру мектептеріндегі, жоғары және орта оқу орындарындағы оқыту жағдайларын есептеуге тікелей қатыссын;
2) алынған материалдардың негізінде, ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін ескере келе, қазіргі заманғы қорғаныш құралдарын пайдалана отырып, физикалық факторлардың әсерінен қорғау іс-шараларының кешенін әзірлесін;
3) облыстардың, Астана және Алматы қалалары әкімдерінің қарауына халық денсаулығын қолайсыз физикалық факторлардың әсерінен қорғау жөніндегі мәселені қойсын және халықты олардың теріс әсер етуіне қорғау жөніндегі проблемаларды шешу жөнінде шаралар қабылдасын.

10. Осы қаулының орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.

11. Осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күшіне енеді.

Бас дәрігер

Келісілген

Энергетика және минералды
ресурстар вице-министрі
2003 жылғы 4 желтоқсан

Келісілген

Көлік және коммуникациялар
Бірінші вице-министрі
2003 жылғы 5 желтоқсан

Келісілген

Ақпараттандыру және байланыс
жөніндегі агенттігі төрағасының
орынбасары
2003 жылғы 5 желтоқсан

Келісілген

Білім және ғылым
вице-министрі
2003 жылғы 4 желтоқсан

О мерах по снижению негативного воздействия физических факторов на здоровье населения

Постановление Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан от 6 ноября 2003 года № 12. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 6 декабря 2003 года № 2595. Утратил силу постановлением Главного государственного санитарного врача Министерства здравоохранения Республики Казахстан от 17 мая 2010 года № 10

Сноска. Утратил силу постановлением Главного государственного санитарного врача Министерства здравоохранения РК от 17.05.2010 № 10.

В настоящее время в Республике Казахстан отмечается тенденция нарастания негативного влияния на здоровье населения таких вредных физических факторов, как шум, вибрация и электромагнитные излучения. Комплексное влияние факторов окружающей природной и производственной среды формирует до 75% всех случаев заболеваний, более 50% случаев смерти, около 60% случаев неправильного физического развития.
Государственные органы и организации, юридические и физические лица, хозяйствующие субъекты не в полной мере обеспечивают соблюдение требований санитарно-эпидемиологических правил и норм в части предотвращения вредного воздействия физических факторов на здоровье людей и среду их обитания. Стало повседневной практикой производство и импорт оборудования, машин, механизмов без указания виброакустических и электромагнитных параметров.
Растет количество и мощность источников электромагнитных излучений высокочастотного и сверхвысокочастотного диапазонов, как в условиях производства, так и в быту. Основной контингент населения находится в зонах вынужденного облучения электромагнитными полями сложного спектра, источниками которых являются базовые станции радиотехнических объектов, высоковольтные линии электропередач, бытовые электроприборы.
Руководствуясь Законом Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения" и во исполнение постановления Правительства Республики Казахстан от 9 июня 2000 года N 878 "Об утверждении Национального плана действий по гигиене окружающей среды Республики Казахстан", в целях охраны здоровья граждан Республики Казахстан и снижения неблагоприятного воздействия физических факторов, создания благоприятных условий труда, быта и обучения в период 2004-2005 годов, постановляю:

1. Министерству транспорта и коммуникаций Республики Казахстан:
1) провести во всех подведомственных организациях учет оборудования и механизмов, генерирующих шум, вибрацию, электромагнитное излучение с обязательным проведением исследований уровней воздействия указанных физических факторов. Для проведения измерений параметров физических факторов привлечь лаборатории, имеющих на это лицензию;
2) разработать план мероприятий по защите работающих и населения от воздействия физических факторов с использованием современных средств защиты, учитывая достижения науки и техники.

2. Министерству образования и науки Республики Казахстан обеспечить во всех организациях образования:
1) учет рабочих и учебных мест совместно с государственными органами и организациями санитарно-эпидемиологической службы и изучение условий обучения в общеобразовательных, высших и средних учебных организациях, а также условий труда на рабочих местах, оснащенных компьютерами. Для проведения измерений параметров физических факторов привлечь лаборатории, имеющих на это лицензию;
2) защиту пользователей персональными компьютерами с использованием современных средств защиты, учитывая достижения науки и техники.

3. Министерству энергетики и минеральных ресурсов Республики Казахстан провести исследования уровня напряженности электромагнитного поля от высоковольтных линий электропередачи переменного тока промышленной частоты (50 Гц) на территории жилой застройки в точках, находящихся к жилым домам на наиболее близком расстоянии и в жилых помещениях, наиболее близко расположенных к высоковольтным линиям. Для проведения измерений напряженности электромагнитного поля привлечь лаборатории, имеющих на это лицензию.

4. Агентству Республики Казахстан по информатизации и связи при выдаче разрешений физическим и юридическим лицам на эксплуатацию радиоэлектронных средств и осуществлении контрольно-надзорных функций требовать наличие санитарных паспортов, согласованных с органами государственной санитарно-эпидемиологической службы.

5. Физическим и юридическим лицам, независимо от формы собственности, имеющим радиотехнические объекты:
1) составить санитарные паспорта с расчетами зон влияния электромагнитного излучения на население, с последующим их согласованием с органами государственной санитарно-эпидемиологической службы. Обеспечить суммарную оценку электромагнитных полей, излучаемых всеми радиотехническими объектами, размещенными на территории;
2) обеспечить защиту пользователей, использующих персональные компьютеры, современными средствами защиты.

6. Организациям и консорциумам, работающим по добыче, переработке и транспортировке нефти и газа:
1) обеспечить аттестацию рабочих мест с анализом условий труда при вахтовых методах, в том числе негативного воздействия физических факторов и комплексной оценки;
2) обеспечить создание здоровых и безопасных условий труда на предприятиях;
3) разработать планы мероприятий по защите работающих и населения от воздействия физических факторов с использованием современных средств защиты, учитывая достижения науки и новых технологий.

7. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора, Департаменту лечебно-профилактической работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан:
1) провести углубленный анализ состояния заболеваемости населения, связанной с неблагоприятным воздействием физических факторов, как шум, вибрация, электромагнитные излучения и на его основе разработать комплекс эффективных мер по защите населения от их неблагоприятного воздействия;
2) организовать и провести семинары-совещания на международном уровне по изучению и обобщению опыта, требований к осуществлению защитных мероприятий от воздействия неблагоприятных физических факторов (шума, вибрации, электромагнитных излучений) как в производственной, так и в бытовой сфере.

8. Областным управлениям, департаментам здравоохранения принять меры по профилактике вредного воздействия физических факторов (шум, вибрация, электромагнитные и ультрафиолетовое излучения, электростатическое поле) на пациентов при прохождении диагностических, физиотерапевтических и других процедур, а также на лиц, работающих с этим оборудованием.

9. Государственным органам и организациям санитарно-эпидемиологической службы:
1) принять непосредственное участие в учете рабочих мест предприятий и организаций, условий обучения в общеобразовательных школах, высших и средних учебных заведениях по физическим факторам с применением современной аппаратуры и приборов для их качественной оценки;
2) на основании полученных материалов разработать комплекс защитных мероприятий от воздействия физических факторов с использованием современных средств защиты, учитывая новейшие достижения науки и техники;
3) вынести на рассмотрение акимов областей, городов Астана и Алматы вопрос по защите здоровья населения от воздействия неблагоприятных физических факторов и принятия мер по решению проблем по защите населения от их негативного воздействия.

10. Контроль за исполнением настоящего постановления оставляю за собой.

11. Настоящее постановление вводится в действие со дня регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Главный государственный
санитарный врач
Республики Казахстан

Согласовано Согласовано
Первый Вице-министр энергетики и
Вице-Министр транспорта и минеральных ресурсов
5 декабря 2003 г. 4 декабря 2003 г.

Согласовано Согласовано
Первый вице-министр образования Заместитель Председателя
и науки Агентства по информатизации
и связи
4 декабря 2003 г. 5 декабря 2003 г.