"Қазақстан Республикасында листериоз бойынша эпидемиологиялық-эпизоотиялық қадағалауды ұйымдастыру және санитарлық-індетке қарсы (алдын-алу) және ветеринарлық алдын-алу іс-шараларын жүргізу (індетке қарсы)" санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық ережесі мен нормаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің 2007 жылғы 16 тамыздағы N 507 және Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2007 жылғы 16 тамыздағы N 507 Бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2007 жылғы 6 қыркүйекте Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 4919 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы № 484, Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрінің 2010 жылғы 19 шілдедегі № 454 Бірлескен бұйрығымен

      Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2010.06.30 № 484, ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2010.07.19 № 454 (мемлекеттік органдардың басшыларының соңғысы қол қойған күнінен бастап күшіне енеді) Бірлескен бұйрығымен.

      Қолданушылардың назарына!!!
      Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 7-тармақтан қараңыз.

      "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы 6) тармақшасының, 7-1 бабы 4) тармақшасының және 24-бабы, сонымен қатар "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабы 8) тармақшасының және 26-бабы 2-тармағының негізінде БҰЙЫРАМЫЗ:

      1. Қоса берiлiп отырған "Қазақстан Республикасында листериоз бойынша эпидемиологиялық-эпизоотиялық қадағалауды ұйымдастыру және санитарлық-індетке қарсы (алдын-алу) және ветеринарлық алдын-алу іс-шараларын (індетке қарсы) жүргізу" санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық ережесі мен нормалары бекiтiлсiн.

      2. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының, көліктегі Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау департаменттерінің, сондай-ақ Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитетінің облыстардағы, Астана және Алматы қалаларындағы аумақтық ветеринария инспекциясы бөлімдерінің басшылары осы бұйрықтан туындайтын тиісті шараларды қабылдасын.

      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (А.А. Белоног) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.

      4. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің ұйымдастыру-құқықтық қамтамасыз ету департаменті (Ж.М. Мұхамеджанов) осы бұйрық Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оның ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

      5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетінің төрағасы - Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитарлық дәрігері А.А. Белоногқа және Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитетінің төрағасы - Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік ветеринарлық инспекторы С.И. Сүлейменовке жүктелсін.

      6. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2004 жылғы 12 қарашадағы N 658 "Ауыл шаруашылығы жануарларының кейбір ауруларының алдын-алу және жою бойынша шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережелерін бекіту туралы" (N 3248 нормативтік құқықтық актілерді Мемлекеттік тіркеу реестрінде тіркелген) бұйрығының 1-тармағының 1) тармақшасының күші жойылсын.

      7. Осы бұйрық алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Денсаулық сақтау
      министрінің міндетін атқарушы

      Қазақстан Республикасының
      Ауыл шаруашылығы министрі

Қазақстан Республикасы   
Денсаулық сақтау министрінің
міндетін атқарушы     
2007 жылғы 16 тамыздағы N 507
Қазақстан Республикасы   
Ауыл шаруашылығы министрінің 
2007 жылғы 16 тамыздағы N 507
бірлескен бұйрығымен  
бекітілген       

" Қазақстан Республикасында листериоз бойынша эпизоотиялық
қадағалауды ұйымдастыру және санитарлық-індетке қарсы
(алдын-алу) және ветеринарлық алдын-алу іс-шараларын (індетке
қарсы) жүргізу" санитарлық-эпидемиологиялық және
ветеринарлық-санитарлық ережесі мен нормалары 1. Жалпы ережелер

      1. "Қазақстан Республикасында листериоз бойынша эпизоотиялық қадағалауды ұйымдастыру және санитарлық-індетке қарсы (алдын-алу) және ветеринарлық алдын-алу іс-шараларын (індетке қарсы) жүргізу" санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық-санитарлық ережесі мен нормалары (бұдан әрі - Ереже) меншік нысанына қарамастан жеке және заңды тұлғаларға арналған.

      2. Осы Ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:
      1) антропургиялық инфекция - адамның әрекетінен немесе табиғатты игеруінен пайда болған инфекция;
      2) жануарлардың иелері - жануарлар мен құстарды күтуді, өсіруді жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғалардың басшылары (фермерлер, арендаторлар, жеке ауыл шаруашылығы жануарларының иелері);
      3) жұқпаның көзі - зәр, нәжіс, сүт және танау, көз, жыныс органдары сұйықтарымен қоршаған ортаға листериоз қоздырғыштарын шығаратын ауру жануарлар, сонымен қатар жұқпа тұрақты ошақтарына жәрдемдесетін листериотасымалдаушы-жануарлар ошақтарының (жабайы ұсақ сүтқоректілер және құстар, сонымен қатар қансорғыш буынаяқтылар, әсіресе жайылым кенелері) сақталуында белгілі роль атқарады. Листерия тасымалдаушылық адамдарда да байқалған (шетелдік авторлардың мәліметтері бойынша);
      4) листериоз - қоздырғышты беру жолдары әртүрлі зооантропоноздық табиғи-антропургиялық жұқпалы аурулар, клиникалық суреттері полиморфты, нерв жүйелері (менингит), жұтқыншақ артындағы лифма түйіндері (ангина) зақымданатын жіті сепсис түрінде байқалатын, жүкті әйелдерді түсік тастатады, өлімге әкеп соғатын сепсис, менингит жаңа туған балаларда болады.
      5) листерия - Listeria monocytogenes, қозғалмалы, полиморфты, грамы оң бактерия, спор жасамайтын, капсула жасай алатын, L-формада тасымалданатын, жасуша ішінде паразитті өмір сүреді;
      6) қолайсыз пункт - эпизоотикалық ошақ орнаған аумақ;
      7) жануарлардағы жұқпаны тасымалдаушылар - қан соратын буынаяқтылар, соның ішінде кенелер, биттер және бүргелер;
      8) табиғаттағы қоздырғыштар резервуары - жабайы (кеміргіштер, жыртқыштар, тұяқтылар), үй (ит, мысық) мен ауылшаруашылық жануарлардың (шошқа, ұсақ және ірі қара малдар, жылқы, қоян), кейде-құстар, соның ішінде қаздар, тауықтар, үйректер, индюктар, кептерлер, тоты құстар, бұлбұлдар);
      9) реконвалесцент - аурудан айығу кезеңіндегі сырқат адам;
      10) шаруашылық субъектісі - жекеменшіктің қай түрі болмасын, жануарларды және құстарды бағып күтумен, өсірумен айналысатын заңды және жеке тұлғалар (ферма, шаруа қожалығы, мал шаруашылық құрылысы немесе кешені, бөлімше, отар, жекеменшік қосымша шаруашылық);
      11) эпизоотикалық ошақ - шектелген аумақтар немесе жұқпа қоздырғышының көзі, берілу факторлары және қабылдағыш жануарлар орналасқан бөлме.

2. Санитарлық - індетке қарсы (алдын-алу)
іс-шаралары

      3. Малдан алынатын тамақ өнімдері нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде N 2403 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2003 жылғы 11 шілдедегі N 447 бұйрығымен бекітілген, "Тамақ өнімдерінің тамақтық бағалығы мен қауіпсіздігіне гигиеналық талаптар" санитарлық ережелер мен нормаларға сәйкес болуы қажет. .V106440

      4. Нормативті құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде N 2105 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2002 жылғы 31 қазандағы N 351 бұйрығымен бекітілген базарларда ветеринариялық-санитариялық сараптау жүргiзу және сойылатын малдарды сояр алдындағы ветеринариялық тексеру және сойылғаннан кейiн тушасын және iшкi органдарын ветеринариялық-санитариялық сараптау және оларды санитариялық бағалау ережелерге сәйкес тамақ және малдарды союдан алынған мал өнімдерінің шикізаттары ветеринарлық бақылануы тиіс.

      5. Оң серологиялық реакциялы және листериозбен ауыратын жануарларды қабылдауға, тасымалдауға және союға, мал етін мүшелеуге және шикізаттың өңдеуге жеке басы қауіпсіздігі шараларын мен жұқпалы материалдармен жұмыс істеуге нұсқаулық алған тұлғалар жіберіледі. Жасы 18 жасқа толмаған адамдар, жүкті және бала емізетін әйелдер, мерзімдік жұмысшылар жұмысқа жіберілмеуі тиіс.

      6. Шаруашылық қызметкерлері, соның ішінде уақытша жұмысқа тартылғандар жеке бас гигиенасы құралдары және жеке қорғаныш құралдары (халаттар, резеңке қолғаптар, жеңқап, клеенка алжапқыштар, аяқ киімдер) болмағанда жұмысқа жіберілмеуі тиіс.

      7. Малшылардың алдын алу медициналық қаралуы жаппай малдардың төлдеуінен 1-2 айдан кейін, мал өнімдері мен шикізаттарды өңдейтін ұйымдардың жұмысшылары жаппай мал союдан 1-2 айдан соң өткізілуі тиіс.

      8. Листериозға алдын-алу зертханалық тексерілуге жататындар:
      1) жануарларды күтуге және мал өнімдері мен шикізаттарын өңдеуге уақытша қабылданған адамдар (мерзімдік жұмыстан 1-2 айдан соң);
      2) босану жасындағы әйелдер: ангина қайталанғанда, аналық бездерінің, жатыр мойнының қабынуы;
      3) жүктіліктің патологиялық өтуі, ауырлау акушерлік анамнезді жүкті және босанған әйелдер (тұрау тәрізді аурулар, токсикоздар, ангиналар), босанулар;
      4) листериозға күдікті жаңа туған балалар;
      5) өлі туғандардың және бірінші күндері шетінеген балалардың денесі;

      9. Адамдардан, ауыл шаруашылығы және басқа жануарлардан листериоз ауруы анықталғанда дәрігер-эпидемиолог пен ветеринар маманы бірігіп, ошақты тексеруді жүргізуі тиіс.

      10. Листериозбен ауырғандармен қатынаста болған адамдар, сондай-ақ үй жануарлары, соның ішінде ит, мысық және басқалары листериозға зертханалық тексерілуі тиіс.

      11. Листериозды аурулар, листериотаратушылар клиникалық және эпидемиологиялық көрсеткіштері бойынша емханаға жатқызылады. Реконвалесценттер клиникалық сауыққаннан және бактериологиялық зерттеудің бірреттік қорытындысын алғаннан кейін стационардан шығарылады.

      12. Листериозбен ауырғандарды диспансерлеу 1 жыл бойына міндетті түрде тоқсан сайын спецификалық зертханалық тексерулермен жүргізіледі.

      13. Жүкті әйелдерді диспансерлеу жүктілердің алғашқы сатыларында міндетті түрде спецификалық, оң серологиялық тесті жағдайында бактериологиялық тексерулер жүргізіледі. Листерияларға бактериологиялық зерттеулер оң болған жағдайда тиісті антибактериялық және патогендік емдеу жүргізілуге тиіс.

      14. Листериозбен ауырғандар клиникалық жазылуы мен бактериологиялық тексерудің теріс нәтижесінде жұмысқа және ұйымдастырылған ұжымдарға кедергісіз жіберіледі.

3. Малдардың арасындағы листериоздың алдын-алу
ветеринарлық-санитарлық іс-шаралары

      15. Сатып алу, сату, союға тапсыру және басқа да қозғалыстар мен жануарларды оларды топтау ветеринарлық ілеспе құжаты (ветеринарлық куәлік, ветеринарлық сертификаттарветеринарлық анықтамалар), болғанда мал өнімдерін және жануарлардан алынатын шикiзаттарды сатуға ветеринариялық-санитариялық сараптаудан өткеннен кейін жүргізілуге тиіс.

      16. Үй малдарының бастары листериоз бойынша қолайсыз емес шаруашылықтар малдарымен қосылуы тиіс.

      17. Жаңадан қабылданатын малдар жалпы отарға қосылудан бұрын 30 күн профилактикалық карантинде ұсталынбай жіберілмейді.

      18. Профилактикалық карантин кезінде және мал шаруашылығында жаңа топтар құралғанда жануарларды клиникалық тексерулер және қажет болғанда (жұлын жүйесінің зақымдану, түсік тастау, дене қызуының көтерілу белгілері анықталғанда) - лестериозға бактериологиялық және серологиялық тексерулер жүргізілуге тиіс.

      19. Ветеринарлық қызметке жануарлардың иелері аурулардың барлық жағдайлары, листериозға күдік болуы, түсік тастау, өлі туу және малдардың шетінеуі тіркелгенде хабарлауы және ветеринарлық мамандардың талаптары бойынша қайта алынған жануарлар туралы қажетті анықтамаларды беруі, қараулар, тексерулер және өңдеулер жүргізуге жағдайлар жасауы тиіс.

      20. Тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің ветеринарлық мамандары және/немесе инспекторы жануарлардың түсік тастауы, өлі туу және малдардың шетінеуінің барлық жағдайының есебін жүргізуге және патологиялық материалдарды ветеринарлық зертханаға зерттеуге жіберуге тиіс.

      21. Барлық жемді, соның ішінде силос және комбикормды жегізер алдында листерия жұқтырылуына тексерілуі тиіс, бұл жемдермен малдарды жемдеуге тексерудің теріс қорытындылары болған жағдайда ғана қолданады.

      22. Сүт және сүт тағамдарымен (қайтарма, сүттің сары суы және басқалар) жемдейтін астауларды жуу және дезинфекциялау керек.

      23. Ауылшаруашылық жануарларында желін ісуі тіркелгенде сүтті бактериологиялық тексеру қажет.

      24. Жануарлардың иелері мал тұратын қораларда санитариялық-гигиеналық шараларды жүргізуі тиіс (сапалы тазалау, дезинфекция, дератизация, дезинсекция).

4. Ет өңдейтін объектілерде листериоздың
алдын алу жөніндегі іс-шаралар

      25. Ет өңдейтін объектілерде (бұдан әрі - объектілер) листериозға оң реакциясы болған және ауырған жануарларды қабылдау мен сою Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2002 жылғы 30 қарашадағы N 351 бұйрығымен бекітілген сойылатын малдарды сояр алдындағы ветеринариялық тексеру және сойылғаннан кейiн іс-шараларын және iшкi органдарын ветеринариялық-санитариялық сараптау және оларды санитариялық бағалау ережесіне, нормативті құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде N 2105 болып тіркелген, және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2005 жылғы 17 ақпандағы N 60 бұйрығымен бекітілген "Ет және ет өнімдерін өндіру, оларды сақтау мен тасымалдау объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық ереже мен нормалардың, нормативті құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3555 болып тіркелген, талаптарымен жүргізілуге тиіс. .V106445

      26. Жануарлардың ауру малдардың партиясы объектілерге келіп түскенде оларды ауырмайтын жануарлардан оқшау, арнайы бөлінген жерлерде ұстау керек. Оларды жалпы соятын цехта, ауысым аяқталғанда немесе жекелеген ауысымда союға болады.

      27. Сою алдындағы малдарды қамайтын базаларда (қораларда) қатты төсемді едендер, сұйықты ағындылар мен қабылдаушылармен жабдықталуы және ағынды суларды залалсыздандыратын құралдары болу қажет.

      28. Сою аяқталған соң санитарлық қасапхана бөлмесі, соятын цех, сояр алдындағы база, сою өнімдерін өңдейтін өндірістік бөлмелер, технологиялық жабдықтар, мүліктер, санитарлық және арнайы киімдер мен аяқ киімдер дезинфекциялануы тиіс.

      29. Қорадағы қи мен өндірістік ағынды залалсыздандыру қажет, көлік құралдарды - механикалық тазалау, жуу және дезинфекциялау қажет.

      30. Ет комбинаттары мен қасапхана пунктарында жем шығаруға және малдарды өсіруге, сонымен қатар листериоз ауруларының барлығы немесе жоқтығына қарамастан сиыр, қой және ешкі саууға болмайды.

      31. Субөнімдерін жинау үшін санитарлық өңделуге жататын "Листериоз" маркировкалы тара, конфискаттар - "Конфискаттар" маркировкалы қақпағы бар тара бөлінуі қажет.

5. Қолайсыз шаруашылықтарды салауаттандыру жөніндегі
ветеринарлық-санитарлық іс-шаралар

      32. "Листериоз" диагнозы эпизоотиялық мәліметтер және лабораториялық зерттеулер кешені негізінде қойылады. Шешуші диагноз бактериологиялық зерттеу нәтижесінде таза листерия культурасын бөлу арқылы қойылады.

      33. Зертханаға листериоз тексеру үшін:
      1) ұсақ малдың өлексесін, немесе басын (миын), бауырын, көк бауырын, бүйректі, лимфо түйіндерін, өкпенің жарақаттанған бөлігін, іш тастанды төлін, шарана қабын жібереді. Жазғы уақытта патологиялық материалды глицериннің 40 проценттік судағы ерітіндісімен консервілейді.
      2) малдардың тірі кезінде диагноз қою үшін ауырған малдан іш тастағандағы аққан сораны, ауру малдың немесе ауруға күмәнді сезікті малдың сүтін, қанын, немесе қан сарысуын жібереді.

      34. Жануарға листериоз диагнозы қойылған жағдайда шаруашылықта қызмет көрсететін ветеринарлық маман шаруашылықтың басшысына, тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктегі Мемлекеттік Бас ветеринарлық инспекторына және мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалаудың аумақтық органына жедел түрде хабарлауы және ошақта эпизоотологиялық тексеру жүргізуі тиіс.

      35. Листериоздың алғашқы жағдайлары тіркелгенде малдардың рацонынан төменгі сапалы жемдерді (әсіресе сүрлем және сенаж) алып тастау керек және жұқпаның негізгі берілу факторын шығару үшін оларды листерияны жұқтырғандығына тексереді. Төменгі сапалы жұқтырған жемдер биотермиялық жолмен залалсыздандырылады.
      Жоғарғы сапалы жұқпаға күдікті жемдерді, пісіру, қайнату, жоғары қызуда пастерлеу жолымен залалсыздандырылғаннан кейін ғана малдарға жегізеді.

      36. Листериозға күдікті малдарды жеке қамайды және емдейді.

      37. Листериоз диагнозы кешенді әдіспен өсінділік бөлінуімен қойылған шаруашылық жүргізу субъектісіне Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 10-бабына сәйкес шектеу іс-шаралары белгіленеді.

      38. Шектеу іс-шараларының шарттары бойынша:
      1) жануарларды шығару (әкету), тек қана союға шығаруға;
      2) амалсыз сойылған листериозбен ауру жануарлардың етін шикі түрде, ерекше жағдайда қайта өңдеуге ет өңдеу объектілеріне шығару. Қолайсыз шаруашылықтарындағы және ет өңдеу объектілеріндегі мал еттерін қолданыстағы нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес ветеринарлық-санитарлық сараптауға;
      3) ауру жануарлармен қатынаста болған және листерия жұқпасына күдікті жемді шығаруға;
      4) ветеринарлық дәрігердің рұқсатынсыз шаруашылық ішінде жануарларды қайта топтауға (ауыстыруға);
      5) қолайсыз аумақтарда тұқымды және қолданыстағы жануарларды, шөп, сабан және басқа науа жемді басқа шаруашылықтар мен аудандарға шығару, жәрмеңке, базарлар ұйымдастыру және жануарлар (құстарды қоса), қымбат терілі аңдар, иттер, мысықтар көрмесін өткізуге;
      6) ауру жануарларды өсіруге және тамақтандыруға халыққа сату;
      7) ауру жануарлар мен қолайсыз отардағы жеке малдарды сау малдармен бірге жаюға, суаруға және басқа қатынаста болуы, сонымен қатар жануарларды жайылым жазықтарына айдау мен тасуға болмайды.

      39. Листериоз бойынша қолайсыз болып жарияланған шаруашылықта мына шектеу іс-шараларын жүргізу керек:
      1) әрбір жануарды клиникалық қарауда ішінара қызуын өлшеу және қолданыстағы нормативті құжаттардың талаптарына сәйкес сұраптау;
      2) орталық нерв жүйесі зақымдалған клиникалық белгілері бар ауру жануарларды союға жіберу;
      3) ауруға күдікті жануарлар және оң серологиялық реакциялы жануарларды қамау және антибиотикпен емдеу немесе союға жіберу;
      4) клиникалық белгілері жоқ және теріс серологиялық реакциялы жануарларды егу және профилактикалық мақсатта антибиотик беру;
      5) малдардан алынған сүттерді серологиялық тексеру және оң қорытынды жағдайында 15 минут қайнату, әрі қарай оны шаруашылық ішінде малдарға ішкізу немесе қайнатылған май жасауға қолдану. Аурудан жазылған малдардың сүті екі ай бойына шаруашылықта пастерлену, содан соң сыртқа шығару;
      6) қолдан ұрықтандыруда алдын ала листериозға серологиялық тексерілген дені сау өндірушіден алынған ұрықты қолдану;
      7) мал қораларынан қи күнделікті қи сақтайтын жерге немесе жеке участкеде үйіу; 2-3 ай бойына биотермиялық залалсыздандырған соң тыңайтқыш ретінде қолдану;

      40. Дезинфекция келесі көрсетілген шараларды жүргізеді:
      1) әрбір ауру жануардан соң мал қораларында және айналасындағы аумақта, сонан соң әрбір 14 күннен сайын аурудың барлық мерзімінде дезинфекция жүргізу. Ауру малдар, ауруға күдікті малдар қамалатын қораларда аяқ киімге өңдеуге дезинфекциялық барьер (кілемшелер) орнатылады.
      2) мал жайылымдары, алаңдар, базалар, малдардың қоралары, суғару орындары және листериоз қоздырғыштарын жұқтырған участкелер немесе аумақтар ауру тоқтағаннан кейін қоқсықтан, қидан тазарту. Қи және қатты қоқсықтарды (шөп қалдықтары және т.б.) шығару және залалсыздандыру (биотермиялық тәсілмен, химиялық құралдармен және т.б.). Қораларда және айналасындағы аумақта дератизация жүргізу, кеміргіштер өліктерін - жинау және өртеу;
      3) скирдтар, бір мая шөп, сабан, сүрлем, құрама жемдерді кеміргіштердің болуына тексеру. Кеміргіштер табылған кезде уақытылы дератизация жүргізу;
      4) траншеяда немесе орларда сақталатын сүрлем қоспасы листериоздың қоздырғышымен түйіскен жағдайда бұзылған сүрлем қоспасының барлығы биотермиялық тәсілмен залалсыздандыру;
      5) листериозбен ауыратын жануарлардан алынған тері-былғары шикізаттары қолданыстағы нормативті құжаттарға сәйкес залалсыздандыру.

      41. Қораларда және малдарды күту құралдарын дезинфекциялау үшін Қазақстан Республикасының Ветеринарлық препараттардың мемлекеттік тізімінде тіркелген дезинфекциялық құралдар пайдалануы тиіс.

      42. Түсіктің ұрығы, малдардың өлігі дереу пайдаға асыру немесе жойылуы тиіс.

      43. Клиникалық ауруы мал шығуының соңғы жағдайынан екі айдан соң, серологиялық тексерістің теріс қорытындысын алғаннан және ақырғы механикалық тазартудан және қоралар мен шаруашылық аумағын дезинфекциялаудан кейін шаруашылық жүргізу субъектісінен Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 10-бабына сәйкес листериоз бойынша шектеу іс-шаралары алынып тасталады.

      44. Шаруашылық листериоздан сауықтырылғаннан екі жылдан соң, шығарылатын қойлардың қан сары суының серологиялық тексеруі теріс қорытынды болғанда тұқымды және қолданыстағы қойларды шығаруға болады. Жануарлардың басқа түрлеріне қорытынды жыл бойына осы жағдайларда шығарылады.

      45. Бұрын листериоздан қолайсыз болған шаруашылықта, оң реакциясының жойылуына дейін бөліп қойған орында малдарды ұстау алдында серологиялық тексеру жылына бір рет жүргізіледі. Оң қорытындылы малдар бөлек қамалуы, емделуі немесе союға жіберілуі тиіс. Малдарды шығарғанда ветеринарлық құжаттарда (ветеринарлық куәлік) листериозға зертханалық тексерулердің қорытындылары көрсетілуі тиіс.

Об утверждении Санитарно-эпидемиологических и ветеринарно-санитарных правил и норм "Организация эпидемиолого-эпизоотологического надзора и проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) и ветеринарно-профилактических (противоэпизоотических) мероприятий по листериозу в Республике Казахстан"

Совместный приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 августа 2007 года № 507 и Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 16 августа 2007 года № 507. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 6 сентября 2007 года № 4919. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 июня 2010 года № 484 и Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 19 июля 2010 года № 454

      Сноска. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения РК от 30.06.2010 № 484 и Министра сельского хозяйства РК от 19.07.2010 № 454.

      В соответствии с подпунктом 6) статьи 7 , подпунктом 4) статьи 7-1 статьей 24 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", а также подпунктом 8) статьи 8 и пунктом 2 статьи 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", ПРИКАЗЫВАЕМ :

      1. Утвердить прилагаемые Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные правила и нормы "Организация эпидемиолого-эпизоотологического надзора и проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) и ветеринарно-профилактических (противоэпизоотических) мероприятий по листериозу в Республике Казахстан".

      2. Руководителям департаментов государственного санитарно-эпидемиологического надзора областей, городов Acтана и Алматы, на транспорте, а также отделов ветеринарии территориальных инспекций областей, городов Астана и Алматы Комитета государственной инспекций в агропромышленном комплексе принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.

      3. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Белоног А.А.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

      4. Департаменту организационно-правового обеспечения Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Мухамеджанов Ж.М.) после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан обеспечить его официальное опубликование.

      5. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Председателя-Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан Белоног А.А. и Председателя Комитета государственной инспекций в агропромышленном комплексе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан - Главного государственного ветеринарного инспектора Республики Казахстан Сулейменова С.И.

      6. Подпункт 1) пункта 1 приказа Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 12 ноября 2004 года N 658 "Об утверждении Ветеринарных правил осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации некоторых болезней сельскохозяйственных животных" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 3248) признать утратившим силу.

      7. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

      И.о. Министра здравоохранения
      Республики Казахстан

      Министр сельского хозяйства
      Республики Казахстан

      Утверждены            
совместным приказом       
и.о. Министра здравоохранения 
Республики Казахстан    
от 16 августа 2007 года N 507 
Министра сельского хозяйства 
Республики Казахстан    
от 16 августа 2007 года N 507

Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные
правила и нормы "Организация эпидемиолого-эпизоотологического
надзора и проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) и ветеринарно-профилактических (противоэпизоотических) мероприятий
по листериозу в Республике Казахстан"

1. Общие положения

      1. Настоящие Санитарно-эпидемиологические и ветеринарно-санитарные правила и нормы "Организация эпидемиолого-эпизоотологического надзора и санитарно-противоэпидемических (профилактических) и ветеринарно-профилактических (противоэпизоотических) мероприятий по листериозу в Республике Казахстан" (далее - Правила) обязательны для исполнения физическими и юридическими лицами, находящимися на территории Республики Казахстан.

      2. В настоящих Правилах используются следующие термины и определения:

      1) антропургическая инфекция - инфекция, возникшая в процессе деятельности человека или освоения природы;

      2) владельцы животных - руководители юридических лиц и физические лица, осуществляющие содержание, разведение животных и птиц (фермеры, арендаторы, индивидуальные владельцы сельскохозяйственных животных);

      3) источник инфекции - больные и переболевшие животные, выделяющие возбудитель листериоза во внешнюю среду с мочой, калом, молоком и с истечениями из носовой полости, глаз, половых органов, а также животные-листерионосители, играющие роль в поддержании стационарных очагов инфекции (дикие мелкие млекопитающие и птицы, а также переносчики кровососущие членистоногие, особенно пастбищные клещи);

      4) листериоз - зооантропонозное природно-антропургическое инфекционное заболевание с разнообразными путями передачи возбудителя, протекающая у животных в форме септицемии, поражения центральной нервной системы, абортов, метритов, маститов и в виде кормовой токсикоинфекции, а у людей, характеризующееся полиморфизмом клинической картины, проявляющееся в виде острого сепсиса с преимущественным поражением нервной системы (менингит), заглоточных лимфатических узлов (ангина), вызывающее у беременных женщин выкидыши, у новорожденных - сепсис, менингит с частым летальным исходом;

      5) листерия - Listeria monocytogenes, подвижная, полиморфная, грамположительная бактерия, не образующая спор, может образовать капсулу, трансформироваться в L -формы, паразитировать внутри клетки;

      6) неблагополучный пункт - территория, на которой установлен эпизоотический очаг;

      7) переносчики инфекции у животных - кровососущие членистоногие, в том числе клещи, вши и блохи;

      8) резервуар возбудителя в природе - многие виды диких (грызуны, хищники, копытные), домашних (собаки, кошки) и сельскохозяйственных (свиньи, мелкий и крупный рогатый скот, лошади, кролики) животных, реже - птица, в том числе гуси, куры, утки, индюшки, голуби, попугаи, канарейки;

      9) реконвалесцент - больной человек в стадии выздоровления;

      10) хозяйствующие субъекты - юридические и физические лица, независимо от форм собственности, осуществляющие содержание, разведение животных и птиц (ферма, крестьянское хозяйство, животноводческая постройка или комплекс, отделение, стадо, личное подсобное хозяйство);

      11) эпизоотический очаг - ограниченная территория или помещение, где находятся источник возбудителя инфекции, факторы передачи и восприимчивые животные.

2. Санитарно-противоэпидемические (профилактические)
мероприятия

      3. Пищевые продукты животного происхождения должны соответствовать требованиям санитарных правил и норм "Гигиенические требования к безопасности и пищевой ценности пищевых продуктов", утвержденных приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 июля 2003 года N 447, зарегистрированных в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 2403. .V106440

      4. Продукты убоя и сырье животного происхождения, должны подвергаться ветеринарному контролю в соответствии с Правилами предубойного ветеринарного осмотра убойных животных и послеубойной ветеринарно-санитарной экспертизы туш и органов и Правилами проведения ветеринарно-санитарной экспертизы на рынках, утвержденными приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 31 октября 2002 года N 351, зарегистрированными  в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 2105, и другими государственными, межгосударственными и международными стандартами.

      5. К приему, транспортированию и убою животных с положительными серологическими реакциями и больных листериозом животных, разделке туш и переработке сырья, получаемого от них, должны допускаться лица, прошедшие инструктаж по работе с заразным материалом и мерам личной безопасности. Не допускаются к работе лица, не достигшие 18-летнего возраста, беременные и кормящие женщины, сезонные рабочие.

      6. Работники хозяйствующих субъектов, в том числе временно привлекаемые лица, не допускаются к работе без средств личной гигиены и индивидуальной защиты (халаты, резиновые перчатки, нарукавники, клеенчатые фартуки, соответствующая обувь).

      7. Профилактические медицинские осмотры работников хозяйствующих субъектов должны проводиться через 1-2 месяца после окончания массового окота и отела животных, работников предприятий по переработке сырья и продуктов животного происхождения - через 1-2 месяца после массового убоя скота.

      8. Профилактическому лабораторному обследованию на листериоз подлежат:
      1) лица, временно привлекаемые к уходу за животными и к переработке сырья и продуктов животноводства (через 1-2 месяца после сезонных работ);
      2) женщины детородного возраста: при повторных ангинах, воспалении яичников, шейки матки;
      3) беременные и роженицы с отягощенным акушерским анамнезом, патологическим течением беременности (гриппоподобные заболевания, токсикозы, ангины) и/или родов;
      4) новорожденные с подозрением на листериоз;
      5) трупы мертворожденных или умерших в первые дни жизни детей.

      9. При выявлении заболеваний листериозом среди людей, сельскохозяйственных и других животных должно проводиться совместное обследование эпизоотического очага врачом-эпидемиологом и ветеринарным специалистом.

      10. Лица, контактные с больными листериозом, а также домашние животные, в том числе собаки, кошки должны подвергаться лабораторному обследованию на листериоз.

      11. Госпитализация больных листериозом, листерионосителей проводится по клиническим и эпидемиологическим показаниям. Реконвалесценты должны выписываться из стационара после клинического выздоровления и однократного отрицательного результата бактериологического исследования.

      12. Диспансеризация за переболевшими листериозом лицами проводится в течение 1 года с обязательным ежеквартальным проведением специфических лабораторных исследований.

      13. Диспансеризация беременных женщин проводится на ранних стадиях беременности с обязательным проведением серологических, а в случае положительных серологических тестов - бактериологических исследований. В случае положительных бактериологических исследований на листерии должно проводиться соответствующее антибактериальное и патогенетическое лечение.

      14. Допуск переболевших листериозом лиц на работу и в организованные коллективы проводится без ограничений после клинического выздоровления и отрицательного результата бактериологического обследования.

3. Ветеринарно-санитарные мероприятия по
профилактике листериоза у животных

      15. Покупка, продажа, сдача на убой, другие перемещения и перегруппировки животных должны проводиться при наличии сопроводительных документов ( ветеринарные свидетельства, ветеринарные сертификатыветеринарные справки), реализация продуктов и сырья животного происхождения - после проведения ветеринарно-санитарной экспертизы.

      16. Поголовье животных должно комплектоваться животными из хозяйствующих субъектов, благополучных по листериозу.

      17. Не допускается ввод вновь поступающих животных в общее стадо без выдержки их в профилактическом карантине в течение 30 дней.

      18. Во время профилактического карантина и при формировании новых групп в хозяйствующих субъектах проводить клиническое обследование животных и при необходимости (выявление признаков поражения нервной системы, абортов, повышенной температуры тела) - бактериологические и серологические исследования на листериоз.

      19. Владельцы животных должны информировать ветеринарную службу обо всех случаях заболеваний, подозрении на листериоз, аборта, мертворождения и падежа животных и предъявлять по требованию ветеринарных инспекторов все необходимые сведения о приобретенных животных, создавать условия для проведения их осмотра, исследований и обработок.

      20. Ветеринарные специалисты и/или инспектор соответствующей административно-территориальной единицы должны вести учет всех случаев абортов, мертворождения и падежа животных и направлять патологический материал на исследование в ветеринарную лабораторию.

      21. Все корма, в том числе силос и комбикорма перед началом скармливания необходимо исследовать на инфицированность листериями и вводить эти корма в рацион животных только при отрицательных результатах исследований.

      22. Кормушки, которые используются для скармливания молоком и молочными продуктами (обрат, молочная сыворотка и другие), должны подвергаться мытью и дезинфекции.

      23. При маститах должно проводиться бактериологическое исследование молока.

      24. Владельцы животных должны в помещениях для содержания животных осуществлять общие санитарно-гигиенические меры (качественная очистка, дезинфекция, дезинсекция, дератизация).

4. Мероприятия по профилактике листериоза
на мясоперерабатывающих объектах и убойных пунктах

      25. Прием и убой положительно реагирующих и больных листериозом животных должен производиться на мясоперерабатывающих объектах и убойных пунктах (далее - объекты) в соответствии с Правилами предубойного ветеринарного осмотра убойных животных и послеубойной ветеринарно-санитарной экспертизы туш и органов и их санитарной оценки, утвержденными приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 31 октября 2002 года, зарегистрированными  в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 2105, и отвечающих требованиям санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов по производству мяса и мясной продукции, их хранению и транспортировке", утвержденных приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 17 февраля 2005 года N 60, зарегистрированных в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 3555. .V106445

      26. Больные животные, поступившие на объекты, должны содержаться изолированно от здоровых животных в специально выделенных загонах (изоляторах). Убой их допускается в общем убойном цехе в конце смены или в отдельную смену.

      27. Базы (загоны) предубойного содержания животных должны иметь полы с твердым покрытием, оборудоваться жижестоками и жижеприемниками и устройством для обеззараживания сточных вод.

      28. После окончания убоя помещение санитарной бойни, убойного цеха, базы предубойного содержания, производственные помещения по переработке продуктов убоя, технологическое оборудование, инвентарь, санитарная и специальная одежда и обувь должны подвергаться дезинфекции.

      29. Навоз из загонов и производственные стоки должны обеззараживаться, транспортные средства - подвергаться механической очистке, мойке и дезинфекции.

      30. На объектах не допускается производить откорм и выращивание скота, а также доение коров, овец и коз, независимо от наличия или отсутствия у них заболевания листериозом.

      31. Для сбора субпродуктов должна быть выделена водонепроницаемая, поддающаяся санитарной обработке тара с маркировкой "Листериоз", а для конфискатов - закрывающаяся водонепроницаемая тара с маркировкой "Конфискаты".

5. Ветеринарно-санитарные мероприятия
по оздоровлению неблагополучных хозяйствующих субъектов

      32. Диагноз "листериоз" ставят на основании комплекса эпизоотологических данных и результатов лабораторного исследования. Решающее значение принадлежит бактериологическому исследованию - выделение культуры листерий.

      33. Для исследования на листериоз в лабораторию необходимо направлять:
      1) целый труп мелких животных или голову (головной мозг), печень, селезенку, почку, лимфоузлы, пораженные участки легких, абортированный плод или его оболочки. В летнее время патологический материал консервируют 40%-ным стерильным водным раствором глицерина;
      2) для прижизненной диагностики - истечения из половых органов абортировавших маток, кровь или сыворотку от больных и подозрительных по заболеванию животных, молоко.

      34. При установлении диагноза листериоз у животного ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйствующий субъект, должен немедленно сообщить об этом руководителю хозяйствующего субъекта, Главному государственному ветеринарному инспектору соответствующей административно-территориальной единицы и в территориальный орган государственного санитарно-эпидемиологического надзора и провести эпизоотологическое обследование эпизоотического очага.

      35. При установлении первых случаев листериоза необходимо исключить из рациона животных корма низкого качества (силос, сенаж и другие) и провести их исследование на инфицированность листериями. Инфицированные корма низкого качества подвергаются биотермическому обеззараживанию.

      36. Подозрительных на листериоз животных изолируют и подвергают лечению.

      37. В хозяйствующем субъекте, где диагноз на листериоз поставлен комплексным методом с выделением культуры, устанавливаются ограничительные мероприятия в соответствии со статьей 10 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

      38. По условиям ограничительных мероприятий не допускается:
      1) вывод (вывоз) животных, за исключением вывоза их для убоя;
      2) вывоз мяса вынужденно забитых больных листериозом животных в сыром виде, за исключением его вывоза для переработки на мясоперерабатывающие объекты. Мясо животных, содержащихся в неблагополучных пунктах и на мясоперерабатывающих объектах должно подвергаться ветеринарно-санитарной экспертизе в соответствии с требованиями действующих нормативных документов;
      3) вывоз кормов, имевших контакт с больными животными и при подозрении на инфицирование листериями;
      4) перегруппировка (перевод) животных внутри хозяйствующего субъекта без разрешения ветеринарного врача;
      5) заготовка на неблагополучных пунктах племенных и пользовательных животных, сена, соломы и других грубых кормов для вывоза их в другие хозяйствующие субъекты и районы, а также проведение ярмарок, базаров и выставок животных (включая птиц), пушных зверей, собак, кошек;
      6) продажа населению для выращивания и откорма больных животных;
      7) совместный выпас, водопой и иной контакт больных животных и поголовья неблагополучных стад со здоровыми животными, а также перегон и перевоз животных на отгонные пастбища.

      39. В хозяйствующем субъекте объявленном неблагополучным пунктом по листериозу должны проводиться следующие мероприятия:
      1) поголовный клинический осмотр животных с выборочным измерением температуры и выбраковка их согласно требованиям действующих нормативных документов. Для выявления больных животных без клинических признаков и листерионосителей необходимо проводить серологическое исследование;
      2) больные животные с клиническими признаками поражения центральной нервной системы должны направляться на убой;
      3) подозрительные на заболевание животные и животные с положительной серологической реакцией должны изолироваться и подвергаться лечению антибиотиками или направляться на убой;
      4) животные без клинических проявлений и с отрицательной серологической реакцией должны иммунизироваться и с профилактической целью получать антибиотики;
      5) молоко, полученное от животных, должно подвергаться серологическому исследованию и при положительном результате, должно кипятиться в течение 15 минут, с последующим использованием его внутри хозяйства для скармливания животным или перерабатываться на топленое масло. Молоко выздоровевших животных в течение двух месяцев должно пастеризоваться в хозяйствующем субъекте, после чего допускается его вывоз;
      6) искусственное осеменение должно проводиться спермой от здоровых производителей, после предварительного серологического обследования на листериоз;
      7) навоз из животноводческих помещений должен ежедневно вывозиться в навозохранилище или укладываться в бурты на отдельных участках. Допускается его использование в качестве удобрения после биотермического обеззараживания в течение 2 - 3 месяцев.

      40. Дезинфекция должна включать нижеследующие мероприятия:
      1) в животноводческих помещениях, и на прилегающей территории должна проводиться дезинфекция после каждого случая выявления больных животных, а затем через каждые 14 дней в течение всего периода ограничения. При входе в помещение, где содержатся больные, подозрительные по заболеванию животные, оборудуют дезинфекционные барьеры (коврики) для обработки обуви;
      2) выгульные площадки, дворы, базы, помещения для животных, подступы к водоемам и другие инфицированные возбудителями листериоза участки или территории после прекращения заболевания должны очищаться от мусора, навоза. Навоз и твердые отбросы (остатки сена и другие) вывозят и подвергают обеззараживанию (биотермическим способом, химическими средствами и другие). В помещениях и на прилегающих к ним территориях должна проводиться дератизация, трупы грызунов - собираться и сжигаться;
      3) скирды, стога сена, соломы, силос, комбикорма должны проверяться на заселение грызунами. При обнаружении грызунов должна своевременно проводиться дератизация;
      4) в случаях контаминации силосной массы, хранящейся в траншеях или буртах, возбудителем листериоза вся испорченная силосная масса подлежит обеззараживанию биотермическим способом;
      5) полученное от больных листериозом животных кожевенно-меховое сырье обеззараживают согласно действующей нормативной документации.

      41. Для дезинфекции помещений и предметов ухода за животными должны использовать дезинфицирующие препараты, зарегистрированные в Государственном реестре ветеринарных препаратов в Республике Казахстан.

      42. Абортированные плоды, трупы животных должны подвергаться немедленной утилизации.

      43. С хозяйствующего субъекта, в соответствии со статьей 10 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", снимаются ограничительные мероприятия по листериозу через два месяца после последнего случая выявления клинически больных животных, получения отрицательных результатов серологических исследований, проведения заключительной механической очистки и дезинфекции помещений и территории хозяйствующего субъекта.

      44. Вывод овец для племенных и пользовательных целей в течение двух лет после оздоровления хозяйствующего субъекта от листериоза допускается при получении отрицательных серологических результатов исследования сыворотки крови выводимых животных. Вывод других видов животных в течение одного года осуществляется при тех же условиях.

      45. В хозяйствующих субъектах, ранее неблагополучных по листериозу, должно проводиться серологическое обследование животных 1 раз в год перед постановкой на стойловое содержание до исчезновения положительных реакций. Положительно реагирующие животные должны изолироваться, подвергаться лечению или направляться на убой. При вывозе животных в сопроводительных ветеринарных документах должны указываться результаты лабораторных исследований на листериоз.