"Лейшманиоздың алдын алу жөніндегі санитарлық-індетке қарсы (алдын-алу) іс-шараларын ұйымдастыру және өткізу" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2007 жылғы 16 қарашадағы N 671 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2007 жылғы 3 желтоқсандағы Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 5023 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы N 476 бұйрығымен

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010.06.30 N 476 бұйрығымен.

"Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 6-тармақшасына, 7-1 бабының 4-тармақшасына және 24-бабының 1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса берiлiп отырған "Лейшманиоздың алдын алу жөніндегі санитарлық-індетке қарсы (алдын-алу) іс-шараларын ұйымдастыру және өткізу" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормалары бекiтiлсiн.

2. Облыстардың, Астана және Алматы қалалары денсаулық сақтау департаменттерінің басшылары:
1) медицина ұйымдарынан лейшманиозбен ауыратындарды уақтылы тіркеуді, есепке алуды, диагностикалауды, емдеуге жатқызуды, емдеуді, емделіп шыққан адамдарды диспансерлеуді және лейшманиоз ауруымен ауырған жағдайда жедел хабарлауды талап етсін;
2) лейшманиоз мәселелері бойынша санитарлық-эпидемиологиялық және дерматовенерологиялық қызмет мамандарының қатысуымен медициналық кадрларды жүйелі түрде даярлау жүргізсін;
3) лейшманиоз бойынша эндемиялық аумаққа баратын азаматтарға жеке басының профилактикасы шаралары туралы консультация көрсетсін;

3. Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда және Жамбыл облыстары денсаулық сақтау департаменттерінің басшылары:
1) лейшманиоздарды емдеу үшін дәрілік препараттарының таусылмас қорын құрсын;
2) лейшманиозбен ауыратындарды ерте белсенді анықтауды қамтамасыз етсін.

4. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының, көліктегі мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау департаменттерінің (басқармаларының) басшылары:
1) лейшманиоздармен күресу және алдын алу санитарлық-індетке қарсы іс-шараларының орындалуын бақылауды күшейтсін;
2) өзінің қызметіне байланысты лейшманиоздың табиғи ошақтарында тұрған ұйымдарды есепке алуды, оларға аумақтың қауіптілігі туралы хабарлауды және жеке басының профилактикасы шараларын үйретуді қамтамасыз етсін;
3) лейшманиоздың алдын алу бойынша халық арасында жүйелі түрде санитарлық-ағарту жұмысы жүргізсін.

5. Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда және Жамбыл облыстарының мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау департаменттерінің (басқармаларының) басшылары:
1) халықтың арасында лейшманиозбен сырқаттанушылықты төмендету жөніндегі 2008-2010 жылдарға арналған алдын-алу іс-шараларының кешенді жоспарын әзірлесін;
2) лейшманиоз ошақтарында кешенді тексерулер ұйымдастырсын және санитарлық-індетке қарсы (алдын-алу) іс-шараларын өткізсін;
3) эндемиялық аумақтарда елді мекендерді аудандарға бөлу арқылы лейшманиоз ошақтарын үлгілеуді жүргізсін;
4) үлкен құмтышқан мен үнсіз масалармен күресу жөніндегі іс-шаралар мен энтомологиялық-зоологиялық мониторингін ұйымдастыруды және өткізуді қамтамасыз етсін.

6. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (А.А.Белоног) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.

7. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Ұйымдастыру-құқықтық жұмыс департаменті (Ж.М. Мұхаметжанов) бұқаралық ақпарат құралдарында осы бұйрықтың ресми жариялануын қамтамасыз етсiн.

8. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Қ.Т. Омаровқа жүктелсін.

9. Осы бұйрық ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Министрдің міндетін
атқарушы

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
міндетін атқарушының
2007 жылғы 16 қарашадағы
N 671 бұйрығымен бекітілген

"Лейшманиоздың алдын алу жөніндегі санитарлық-індетке қарсы
(профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормалары 1. Жалпы ережелер

1.«Лейшманиоздың алдын алу жөніндегі санитарлық-індетке қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормалары (бұдан әрі - санитарлық ереже) лейшманиоздарды болдырмауға бағытталған кешенді санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларын анықтайды.

2. Осы санитарлық ереже жеке және заңды тұлғалармен міндетті түрде орындалуы тиіс.

3. Осы санитарлық ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:
1) лейшманиоздар (висцериальды және тері зоонозды) - адамдар мен жануарлардың табиғи ошақтық трансмиссиялық паразитарлы ауруы;
2) Leishmania тектес қарапайымдылар - лейшманиоздардың қоздырғыштары;
3) Rhlebotomus тектес үнсіз масалар (қосқанатты қансорғыш жәндіктер) - лейшманиоздарды тасымалдаушы;
4) Rhombomys opimus үлкен құмтышқан - лейшманийдың табиғи ошақтардағы негізгі таратушы.

2. Емдеу - профилактикалық іс-шаралары

4. Тері лейшманиозы жағдайында емдеу-профилактикалық іс-шараларын ұйымдастыру-әдістемелеу басшылғын және оны мүдделі ұйымдармен басқаруды тері-венерологиялық диспансерлері, емдеу-профилактикалық ұйымдардың тиісті бөлімшелері; висцериальды лейшманиоз жағдайында - аурухананың жұқпалы аурулар бөлімшесі және емханалардағы тиісті кабинеттері жүзеге асырады. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдарымен және басқа да мүдделі ведомстволармен бірге жұмыстар жүргізуі тиіс.

5. Лейшманиоздың барлық жағдайлары медициналық ұйымдарда және санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдарында міндетті түрде есепке алуға жатады.

6. Нормативті құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде N 2412 болып тіркелген "Қазақстан Республикасы халқының арасындағы жұқпалы және паразиттік ауруларды тіркеу мен есепке алу ережесін және Қазақстан Республикасындағы тіркеу мен есепке алуға жататын халқының арасындағы жұқпалы және паразиттік ауруларының тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2003 жылғы 26 маусымдағы N 479 бұйрығына сәйкес медицина ұйымдары лейшманиоз жағдайына және осы ауруға күдіктілер болғанда мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау қызметі органдарына белгіленген тәртіппен жедел хабарлама беруі тиіс. V095908

7. Лейшманиозбен ауыратындарды анықтауды медициналық көмекке жүгіну кезінде медициналық ұйымдар, эпидемиялогиялық көрсеткіш жағдайында аулаларды аралау, егістік қостарға бару арқылы жүзеге асыруы тиіс.

8. Эндемиялық аймақтарда жүйелі түрде отбасылық тізім негізінде шілде айынан қазан айы аяқталғанша аптасына кем дегенде 2 рет және қараша-желтоқсан айларында айына бір рет аралап тұруы керек.

9. Барлық лейшманиозбен ауырғандар стационарлық жағдайда емделуі тиіс. Лейшманиоздың терідегі түрімен ауырғандар терівенерологиялық стационарларында, ал висцеральды түрдегі - жұқпалы аурулар ауруханасында емделуі тиіс.

10. Клиникалық диагноз зертханалы құпталады. Висцеральды лейшманиоз жағдайында сүйек миының пунктатын немесе Романовский әдісімен боялған лимфоузелді микроскоппен қарайды, тері лейшманиозында жарылмаған төмпешіктен немесе жараның шеткі инфильтратынан материал алынады. Диагностикалаудың қосымша әдісі комплементке байланыстыру реакциясы болып табылады.

11. Лейшманиоздың теріде кездескен түрімен ауырғандарды диспансерлік бақылау - 1 жыл бойы, ал висцериальдық түрде - 2 жыл бойы жүргізіледі. Лейшманиозбен ауырғандарды медициналық тексеру жиілігі және зертханалық тексерісті тағайындау ауырған адамның жағдайына байланысты дәрігермен белгіленеді.

3. Санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шаралары

12. Лейшманиоздың табиғи ошақтары аумағында санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдары төмендегідей іс-шараларды:
1) лейшманиоз жұқтырған адамдар тіркелген жағдайда санитарлық-індетке қарсы (алдын алу) іс-шараларды уақтылы ұйымдастыруын мен жүргізуін;
2) паразитологпен (эпидемиолог) және энтомологпен (эпидемиологтың көмекшісімен) лейшманиоз ошағында эпидемиологиялық тексеру жүргізуін, "Жұқпалы ауру ошағын эпидемиологиялық тексеру картасына" (N 328/у нысан) эпидемиологиялық тексерістің қорытындысы енуін;
3) медициналық ұйымдардың жедел хабарламаны уақытында және толық беруін, емдеу-диагностикалық іс-шаралардың орындалуын, ауырып тұрған адамдарды диспансерлік байқауға алуын;
4) табиғи ошақтары аумағында иррагациялық жүйесінің құрылысын жобалауға, жүргізуге, пайдалануға және жаңа жерлерді игеруге ағымдағы және ескертпе мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауын;
5) лейшманиоздың табиғи ошақтары аумағында елді мекендерді тазалау коммунальды қызметтің жұмысын мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау тиімділігін күшейтуін;
6) бос жерлерді игерудегі мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау кезінде лейшманиоз бойынша эпизоотиялық-эпидемиологиялық ахуалға болжам жасауын және бағалауын;
7) лейшманиоздың эпидемиялық жағынан белсенді аумақтарына жұмысы байланысты қауіпті топтардың арасында (геологтар, археологтар, құрылысшылар, кезеңдік және вахталық жұмысшылар, қойшылар және олардың отбасы мүшелері) алдын алу іс-шараларды ұйымдастыруын;
8) лейшманиоздың табиғи ошақтары аумағында орналасқан барлық елді мекендердің аумақтарына, мал қораларына, мал шаруашылығының үй-жайларына санитарлық тазалау және көркейту жұмыстарының жүргізілуін;
9) лейшманиоз бойынша эндемиялық табиғи ошағы аумағында тұрғындар, репеллентермен, пологтармен және басқа да жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етілуін;
10) үнсіз масалардың тектес құрамын зерделеу, табиғаттағы және елді мекендердегі олардың маусымдық санын, басым келетін түрлерінің фенологиясын, антропофильді түрлерінің болуын, олардың биологиялық ерекшеліктерін бақылауын;
11) үнсіз масаларға қарсы олардың ұрық тастаған орындарында және үй-жайларда жүргізілген өңдеуді жүргізуін және ұйымдастыруын бақылау; үнсіз масалармен күрес жүргізу үшін Қазақстан Республикасының Ветеринарлық препараттардың мемлекеттік тізімінде тіркелген инсектицидтік заттар пайдаланылуын;
12) лейшманиозға қарсы жүргізілген іс-шаралардың тиімділігін бақылауын және бағалауын жүзеге асыруы тиіс.

Об утверждении Санитарно-эпидемиологических правил и норм "Организация и проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предупреждению лейшманиозов"

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 ноября 2007 года № 671. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 03 декабря 2007 года № 5023. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от от 30 июня 2010 года № 476

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 30.06.2010 № 476.

В соответствии с подпунктом 6) статьи 7, подпунктом 4) статьи 7-1 и пунктом 1 статьи 24 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Организация и проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предупреждению лейшманиозов".

2. Руководителям департаментов здравоохранения областей, городов Астана, Алматы:
1) требовать от медицинских организаций обеспечения своевременной регистрации, учета, диагностики, госпитализации, лечения больных лейшманиозом, диспансеризации переболевших и передачи экстренных извещений на случаи заболевания лейшманиозом;
2) проводить регулярную подготовку медицинских кадров по вопросам лейшманиозов с участием специалистов санитарно-эпидемиологической и дерматовенерологической службы;
3) оказывать консультации гражданам, выезжающим в эндемичные по лейшманиозам территории, о мерах личной профилактики.

3. Руководителям департаментов здравоохранения Южно-Казахстанской, Кызылординской и Жамбылской областей:
1) создать неснижаемый резерв лекарственных препаратов для лечения лейшманиозов;
2) обеспечить раннее активное выявление больных лейшманиозами.

4. Руководителям департаментов (управлений) государственного санитарно-эпидемиологического надзора областей, городов Астаны, Алматы, на транспорте:
1) усилить контроль за исполнением санитарно-противоэпидемических мероприятий по борьбе и профилактике лейшманиозов;
2) обеспечить учет организаций, связанных в своей деятельности с пребыванием в природных очагах лейшманиозов, информирование их о территориях риска и обучение мерам личной профилактики;
3) проводить регулярную санитарно-просветительную работу среди населения по профилактике лейшманиозов.

5. Руководителям департаментов государственного санитарно-эпидемиологического надзора Южно-Казахстанской, Кызылординской и Жамбылской областей:
1) разработать комплексные планы профилактических мероприятий на 2008-2010 годов по снижению заболеваемости лейшманиозами среди людей;
2) организовать комплексное обследование очагов лейшманиозов и проводить санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия;
3) проводить типизацию очагов лейшманиозов путем районирования населенных пунктов на эндемичных территориях;
4) обеспечить организацию и проведение энтомолого-зоологического мониторинга и мероприятий по борьбе с москитами и большой песчанкой.

6. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Белоног А.А.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

7. Департаменту организационно-правового обеспечения Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Мухамеджанов Ж.М.) обеспечить официальное опубликование настоящего приказа в средствах массовой информации.

8. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Омарова К.Т.

9. Настоящий приказ вводится в действие со дня официального опубликования.

И.о. Министра

Утверждены приказом
И.о. Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 16 декабря 2007 года N 671

Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Организация и
проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий
по предупреждению лейшманиозов" 1. Общие положения

1. Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Организация и проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предупреждению лейшманиозов" (далее - санитарные правила) определяют комплекс санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, направленных на предупреждение лейшманиозов.

2. Настоящие санитарные правила обязательны для исполнения физическими и юридическими лицами.

3. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

1) лейшманиозы (висцеральный и зоонозный кожный) - трансмиссивные природноочаговые паразитарные заболевания человека и животных;

2) простейшие рода Leishmania - возбудители лейшманиозов;

3) москиты рода Phlebotomus (кровососущие двукрылые насекомые)- переносчики лейшманиозов;

4) большая песчанка Rhombomys opiums - основной носитель лейшманий в природных очагах.

2. Лечебно-профилактические мероприятия

4. Организационно-методическое руководство лечебно-профилактическими мероприятиями при кожном лейшманиозе и их координацию с другими заинтересованными организациями должны осуществлять кожно-венерологические диспансеры и соответствующие подразделения в медицинских организациях; при висцеральном лейшманиозе - инфекционные отделения медицинских организаций и соответствующие кабинеты в поликлиниках. Работа должна проводиться совместно с государственными органами санитарно-эпидемиологической службы и другими заинтересованными ведомствами.

5. Все случаи лейшманиозов должны подлежать обязательному учету в медицинских организациях и органах санитарно-эпидемиологической службы.

6. На выявленные случаи лейшманиозов, а также при подозрении на висцеральный лейшманиоз, медицинские организации должны направить экстренное извещение в государственный орган санитарно- эпидемиологической службы, в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 26 июня 2003 года N 479 "Об утверждении Правил регистрации и учета инфекционных и паразитарных заболеваний среди населения Республики Казахстан и перечня инфекционных и паразитарных заболеваний среди населения, подлежащих регистрации и учету в Республике Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистраций нормативных правовых актов под N 2412. V095908

7. Выявление больных должны проводиться медицинскими организациями при обращении за медицинской помощью, при эпидемиологических показаниях - путем подворных обходов, посещениями полевых станов.

8. На эндемичных территориях систематические подворные обходы должны проводиться на основе посемейных списков не менее 2-х раз в неделю с июля по октябрь и ежемесячно в ноябре и декабре.

9. Все больные лейшманиозами подлежат лечению в стационарных условиях. Лечение больных с кожными проявлениями лейшманиозов должно проводиться в стационарах дерматовенерологического профиля, с висцеральной формой - инфекционного профиля.

10. Клинический диагноз должен подтверждаться лабораторно. При висцеральном лейшманиозе должна проводиться микроскопия пунктата костного мозга или из лимфоузлов, окрашенного по Романовскому, при кожном - материала из нераспавшихся бугорков или краевого инфильтрата язвы. Дополнительным методом диагностики должна являться реакция связывания комплемента.

11. Диспансерное наблюдение за переболевшими кожной формой лейшманиоза должно проводиться в течение 1 года, висцеральной - 2 года. Кратность медицинских осмотров и назначение лабораторных исследований переболевшим лейшманиозами должна приниматься врачом в зависимости от состояния переболевшего.

3. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия

12. Государственные органы санитарно-эпидемиологической службы на территориях природных очагов лейшманиозов должны осуществлять следующие мероприятия:
1) своевременная организация и проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий при регистрации случаев заражения людей лейшманиозами;
2) эпидемиологическое расследование в очагах лейшманиозов паразитологом (эпидемиологом), энтомологом (помощником энтомолога) и результаты эпидемиологического обследования должны заноситься в "Карту эпидемиологического обследования очага инфекционного заболевания" форма 328/у;
3) контроль своевременности и полноты подачи экстренных извещений медицинскими организациями на случаи лейшманиозов, выполнения лечебно-профилактических мероприятий, диспансерного наблюдения за переболевшими;
4) предупредительный и текущий государственный санитарно-эпидемиологический надзор за проектированием, строительством и эксплуатацией ирригационных систем и освоением новых земель на территориях природных очагов;
5) повысить эффективность государственного санитарно-эпидемиологического надзора за работой коммунальных служб по санитарной очистке населенных пунктов на территориях природных очагов лейшманиозов;
6) оценка и прогноз эпизоотической и эпидемиологической ситуации по лейшманиозам в процессе государственного санитарно-эпидемиологического надзора при освоении пустынных земель;
7) организация профилактических мероприятий среди групп риска, связанных в своей деятельности с пребыванием на территории эпидемически активных очагов лейшманиозов (геологи, археологи, строители, сезонные и вахтовые рабочие, чабаны и члены их семей);
8) контроль за санитарной очисткой и благоустройством территорий, скотных дворов, животноводческих помещений во всех населенных пунктах на территориях природного очага лейшманиозов;
9) контроль за обеспечением населения, проживающего в эндемичных по лейшманиозам территориях, репеллентами, пологами и другими средствами индивидуальной защиты;
10) изучение видового состава москитов, наблюдение за сезонным ходом их численности в природе и населенных пунктах, фенологией доминирующих видов, наличием антропофильных видов, особенностями их биологии;
11) контроль за организацией и проведением противомоскитных обработок в местах их выплода и помещениях. Для проведения борьбы с москитами должны применяться инсектициды, зарегистрированные в Государственном реестре ветеринарных препаратов Республики Казахстан;
12) контроль и оценка эффективности проводимых противолейшманиозных мероприятий.