Монополиялық жоғары бағаны анықтау жөніндегі әдістемені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігі (Монополияға қарсы агенттік) төрағасының 2013 жылғы 28 мамырдағы № 140-НҚ бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 01 шілдеде № 8538 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Экономика министрінің 2015 жылғы 2 сәуірдегі № 301 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Экономика министрінің 02.04.2015 № 301 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

«Бәсекелестік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 39-бабының 16) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Монополиялық жоғары бағаны анықтау жөніндегі әдістеме бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің (Монополияға қарсы агенттік) (бұдан әрі – Агенттік) Тергеу департаменті (Ә.Н. Хатиев) мен Агенттіктің Заң қызметі департаменті (А.М. Қанапин) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.
3. Агенттіктің Әкімшілік департаменті (Қ.М. Қалдықараев) осы бұйрықты Агенттіктің құрылымдық және аумақтық бөлімшелерінің назарына жеткізсін.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Агенттік төрағасының орынбасары Ә.Б. Мәтішевке жүктелсін.
5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Төраға Б. Қуандықов

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы
Экономика және бюджеттік
жоспарлау министрі
____________ Е. Досаев
2013 жылғы 29 мамыр

Қазақстан Республикасы
Бәсекелестікті қорғау агенттігі
(Монополияға қарсы агенттік)
төрағасының
2013 жылғы 28 мамырдағы
№ 140–НҚ бұйрығымен бекітілген

Монополиялық жоғары бағаны анықтау жөніндегі әдістеме

1. Монополиялық төмен бағаны анықтау жөніндегі әдістеме (бұдан әрі - Әдістеме) «Бәсекелестік туралы» 2008 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) 39-бабының 16) тармақшасына сәйкес әзірленді.
Осы Әдістеменің мақсаты тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі (бұдан әрі - Субъект) белгілейтін монополиялық төмен бағаны айқындау болып табылады.
2. Осы Әдістеме монополиялық төмен бағаны белгілеуден көрінетін үстем немесе монополиялық жағдайды теріс пайдалану бөлігінде Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуы анықталған кезде қолданылады.
3. Осы Әдістемеде қолданылатын ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының заңдарында анықталатын мағыналарда пайдаланылады.
4. Монополиялық төмен бағаны белгілеу туралы мәліметтерді қарау шеңберінде монополияға қарсы орган мынадай іс-әрекеттерді жүргізеді:
1) тауар нарығында бағаларды мемлекеттік реттеудің болу фактісін белгілейді;
2) Заңмен бекітілген бәсекелестік нарықта қандай да бір тауарды өндіруге, өткізуге немесе сатып алуға арналған мемлекеттің айрықша құқығының (мемлекеттік монополия) болу фактісін белгілейді;
3) нарық субъектісінің Үстем немесе монополиялық, жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізілімінде (бұдан әрі - Тізілім) болмау фактісін белгілейді;
4) Тізілімге енгізілген нарық субъектісінің үстем үлесін белгілейді.
5. Осы Әдістеменің 4-тармағының 1), 2), 3) тармақшаларында көзделген талаптардың біреуі белгіленген жағдайда, монополиялық төмен бағаны белгілеу туралы тергеу жүргізілмейді.
6. Монополияға қарсы орган тауар нарығына талдау жүргізгеннен және Субъектіні Тізілімге енгізгеннен кейін нарық субъектісінің іс-әрекеттерінде монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық белгілерінің болуын көрсететін нақты деректер болған кезде Заңда белгіленген тәртіппен тергеу жүргізеді.
7. Монополияға қарсы орган монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық белгілерінің болуын көрсететін нақты деректерді анықтау мақсатында тауар нарығындағы тауар өндіру (өткізу) бағасының және көлемдерінің серпініне, оның ішінде:
1) Субъектінің осы бойынша Субъектінің жағдайы үстем деп танылған тауар бағасының тиісті және салыстырмалы тауар нарығында басқа нарық субъектілерінің сондай тауар бағасынан асып түсуін белгілеуіне;
2) тиісті немесе салыстырмалы тауар нарығында бағаның өсуінің тиісті қарқындарымен салыстырғанда ол бойынша Субъектінің жағдайы үстем деп танылған тауар бағасының өсу қарқынының асып түсуіне;
3) физикалық сипатын (мысалы, тауар бірлігінің салмағын) төмендету арқылы осы бойынша Субъектінің жағдайы үстем деп танылған тауар бағасының көтерілуіне;
4) өндіру немесе беру мүмкіндігі болған кезде тұтынушылардың
сұранысы немесе тапсырыстары бар тауарларды өндіру және (немесе) беру
көлемін негізсіз қысқартуға немесе өндіруді және (немесе) беруді тоқтатуға талдау жүргізеді.
8. Үстем үлесі 90 пайыз және одан астам субъектілер үшін монополияға қарсы орган монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық белгілерінің болуын көрсететін нақты деректерді анықтау мақсатында тауарды өндірудің (өткізудің) өзіндік құнына және рентабельділігіне, оның ішінде:
1) Субъектінің тауары бірлігінің өндірістік өзіндік құнының өсуінен кезең шығыстары өсуінің асып түсуіне;
2) Субъектінің өндірістік персоналы жалақысының өсу қарқынымен салыстырғанда әкімшілік персонал жалақысының өсу қарқынының ұлғаюына;
3) Субъектіде сала немесе өңір бойынша орташа айлық жалақыдан орташа айлық жалақы деңгейінің асып түсуіне қосымша талдау жүргізеді.
9. Нарық субъектісінің іс-әрекеттерінде монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық белгілерінің болуын көрсететін нақты деректер болған жағдайда, монополияға қарсы орган тергеу жүргізу туралы бұйрық шығарады.
10. Тергеу жүргізу кезінде Субъектінің монополиялық жоғары бағаны белгілеу жөніндегі іс-әрекеттерін растайтын фактілердің, болуын белгілеу қажет.
11. Егер субъектінің үстем үлесі 90 және одан астам пайызды құраған, сондай-ақ салыстырмалы тауар нарығы болмаған жағдайда, монополиялық жоғары бағаны айқындау Әдістеменің 14-тармағына сәйкес жүргізіледі.
12. Салыстырмалы тауар нарығын анықтау Заңның 14-бабы 2-тармағының бірінші бөлігінде көзделген критерийлер бойынша жүзеге асырылады.
13. Монополияға қарсы орган тиісті тауар нарығындағы тауардың бәсекелестік бағасын айқындайды.
Бәсекелестік жағдайда Субъектімен бір тұлғалар тобына кірмейтін нарық субъектілері белгілейтін, осы тауар нарығындағы тауардың ең жоғары бағасы тауардың бәсекелестік бағасы болып табылады. Бұл ретте, Заңның 6-бабының 2) тармақшасында көзделген талаптарға сәйкес келетін нарық субъектілері ескеріледі.
Нақ сол тауар нарығындағы бәсекелестік бағаны белгілеу мүмкін болмаған жағдайда, салыстырмалы тауар нарығындағы, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлердегі салыстырмалы тауар нарығындағы тауар бағасымен салыстыру жүргізіледі.
Бәсекелестік бағаны айқындау кезінде тауардың сапалық өлшемдері ескеріледі.
Салыстырмалы тауар нарығында бәсекелестік жағдайында қалыптасқан не салыстырмалы тауар нарығының, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлердегі салыстырмалы тауар нарығының бағасын айқындау мүмкін болмаған жағдайда шығыстары мен пайдасына талдау жүргізіледі және негізделген бағасы айқындалады.
14. Егер Субъект белгілеген баға бәсекелестік бағадан асып түсетін болса немесе бәсекелестік бағаны анықтау мүмкін болмаса, монополияға қарсы орган осындай тауарды өндіру мен өткізу қажеттілігін, шығыстар мен пайданы бағалау мақсатында шығыстар мен пайдаға талдау жүргізеді.
15. Шешім қабылдау үшін монополияға қарсы орган талдау, оның ішінде:
1) Субъектінің қаржылық-шаруашылық қызметіне;
2) өндіріс шығындарының ұлғаю себептерін анықтау мақсатында Субъектінің жағдайы үстем деп танылатын тауардың өндірістік және толық өзіндік құнының серпініне;
3) Субъектінің жағдайы үстем деп танылатын тауардан Субъектінің алатын пайдасына;
4) Субъектінің жағдайы үстем деп танылатын тауар бағасының серпініне;
5) Субъектінің тауар өндіру (өткізу) көлемінің серпініне;
6) өндірістік қуаттарды пайдалануға;
7) нәтижесінде Субъектінің жағдайы үстем деп танылатын тауар бағасы тікелей немесе жанама қалыптастырылатын шарттарға;
8) өндірістік шығындарға және кезең шығыстарына;
9) Субъектінің, инвестициялық бағдарламасына;
10) кредиторлар мен қаржы ұйымдары алдындағы міндеттемелеріне жүргізеді.
16. Қажет болған кезде қосымша негіздеме үшін Субъектінің, жағдайы үстем деп танылатын тауар бағасының өсу қарқыны, өзіндік құны (шығындардың жекелеген баптары) және рентабельділік деңгейі басқа нарық субъектілерімен салыстырылады.
Мәселен, егер Субъектінің жағдайы үстем деп танылатын тауар бағасының өсу қарқыны, өзіндік құны, пайдасы және рентабельділігі басқа нарық субъектілерінің осы көрсеткіштерінің өсу қарқынынан елеулі асып түсетін болса, бұл монополиялық жоғары бағаларды белгілеу бөлігінде үстем жағдайды теріс пайдаланудың мүмкін болатындығын қосымша растай алады.
17. Субъектінің жағдайы үстем деп танылатын тауар өндірумен (өткізумен) тікелей байланысты қажетті шығындар мен пайданы айқындау кезінде:
1) өзіндік құнға кіретін материалдық шығыстар растайтын құжаттарда (шарттар, шот-фактуралар) көзделген бағаларды және материалдық ресурстардың физикалық көлемін негізге ала отырып, тауардың бір бірлігін шығаруға арналған шикізат, материалдар, отын, материалдық ресурстар энергиясы шығысының қолданылатын нормаларын және (немесе) материалдық ресурстардың жылдық нормаларын негізге ала отырып айқындалады;
2) еңбек жағдайлары үшін еңбек заңнамасына сәйкес еңбекақы төлеу жүйесінде көзделген қосымша ақылар мен үстемеақылар төлеуді қоса алғанда, персоналға еңбекақы төлеуге жұмсалған шығыстар;
3) Субъектінің есепке алу саясатында көзделген әдісті пайдалана отырып айқындалатын амортизациялық аударымдар;
4) қарыз қаражаттары үшін сыйақы төлеуге арналған шығыстар;
5) Субъектінің тауар өндіруіне (өткізуіне) тікелей қатысты басқа да шығыстар;
6) кәсіпорынның тиімді жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз ететін пайда деңгейі ескеріледі.
Пайда Субъектінің жағдайы үстем деп танылған тауарды өндіруден (өткізуден) алынған табыс пен тауарды өндіру және (немесе) өткізу үшін қажетті негізделген шығыстар және нақты төленген салықтар арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Субъектінің дамуы үшін талап етілетін қажетті пайданың шамасы өндірілетін (өткізілетін) тауардың өзгешелігін, тауар нарығының ерекшелігін және Субъектінің жұмыс істеу шарттарын көрсетуі, сондай-ақ:
жаңа активтерді құруға, қолда бар активтерді кеңейтуге, жаңартуға, реконструкциялауға және техникалық қайта жарақтандыруға инвестицияларды;
тәуекел деңгейін (өндірудің немесе тұтынудың маусымдық сипаты, климаттық факторларға жоғары тәуелділік және т.б.);
Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес ұжымдық шарттарда, Бас, салалық және өңірлік келісімдерде көзделген міндеттемелерді;
жекешелендіру және концессия шарттарында, лицензиялық келісімдерде, инвестициялық шарттарда және Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарымен, оның ішінде әлеуметтік жауапкершілік бойынша өзге де келісімдерде көзделген міндеттемелерді;
Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзғаны үшін айыппұл санкцияларынан басқа, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген өзге де төлемдерді ескеруі тиіс.
18. Субъектінің тауардың бір бірлігіне қажетті шығындары мен пайдасын бағалау кезінде қажет болған кезде тиісті немесе салыстырмалы тауар нарығындағы басқа нарық субъектілерінің ұқсас шығындары мен пайдасын салыстырмалы талдау әдісі қолданылуы мүмкін.
19. Егер осының негізінде тергеу басталған материалдарда шартқа Субъектінің жағдайы үстем деп танылған тауар бағасын ұлғайтуға әкелетін белгілі бір талаптарды енгізу арқылы Субъектінің жағдайы үстем деп танылған тауар бағасын жасанды ұлғайтумен байланысты бұзушылық көрсетілсе, шарттарға талдау жүргізу қажет.
Егер осының негізінде тергеу басталған материалдарда тауардың физикалық сипаттамаларын төмендету арқылы бағаны жасырын көтерумен байланысты бұзушылықтар көрсетілсе, монополияға қарсы орган Заңға сәйкес сарапшыларды тарта отырып, Субъект тауарының сипаттамаларына сараптама жүргізеді.
20. Талдау нәтижелері бойынша лауазымды тұлға (лауазымды тұлғалар) Заңның 67-бабына сәйкес қорытынды дайындайды.
21. Монополиялық жоғары баға белгіленген жағдайда, монополияға қарсы орган Заңның 68-бабына сәйкес монополиялық табыстың есебін жүргізеді.

Об утверждении Методики по выявлению монопольно высокой цены

Приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) от 28 мая 2013 года N 140-ОД. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 1 июля 2013 года № 8538. Утратил силу приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 2 апреля 2015 года № 301

Сноска. Утратил силу приказом Министра национальной экономики РК от 02.04.2015 № 301 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 16) статьи 39 Закона Республики Казахстан «О конкуренции» ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемую Методику по выявлению монопольно высокой цены.
2. Департаменту расследований Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) (далее – Агентство) (Хатиеву А.Н.) и Департаменту юридической службы Агентства (Канапину А.М.) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и официальное опубликование в установленном законодательством порядке.
3. Административному департаменту Агентства (Калдыкараеву К.М.) довести настоящий приказ до сведения структурных и территориальных подразделений Агентства.
4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Председателя Агентства Матишева А.Б.
5. Настоящий приказ вводится в действие со дня первого официального опубликования.

Председатель Б. Куандыков

«СОГЛАСОВАН»
Министр экономики
и бюджетного планирования
Республики Казахстан
__________________Е. Досаев

29 мая 2013 года

Утверждена
приказом Председателя
Агентства Республики Казахстан
по защите конкуренции
(Антимонопольное агентство)
от 28 мая 2013 года № 140-ОД

Методика по выявлению монопольно высокой цены

1. Методика по выявлению монопольно высокой цены (далее – Методика) разработана в соответствии с подпунктом 16) статьи 39 Закона Республики Казахстан «О конкуренции» от 25 декабря 2008 года (далее – Закон).
Целью настоящей Методики является определение монопольно высокой цены, устанавливаемой субъектом рынка, занимающим доминирующее или монопольное положение на соответствующем товарном рынке (далее – Субъект).
2. Настоящая Методика применяется при выявлении нарушений антимонопольного законодательства Республики Казахстан, в части злоупотребления доминирующим или монопольным положением, выразившемся в установлении монопольно высокой цены.
3. Понятия и термины, применяемые в настоящей Методике, используются в значениях, определяемых в законах Республики Казахстан.
4. В рамках рассмотрения сведений об установлении монопольно высокой цены антимонопольный орган проводит следующие действия:
1) устанавливает факт наличия государственного регулирования цен на товарном рынке;
2) устанавливает факт наличия закрепленного Законом исключительного права государства на производство, реализацию или покупку какого-либо товара на конкурентном рынке (государственная монополия);
3) устанавливает факт отсутствия субъекта рынка в Государственном реестре субъектов рынка, занимающих доминирующее или монопольное положение (далее – Реестр);
4) устанавливает долю доминирования, с которой субъект рынка включен в Реестр.
5. В случае установления одного из условий, предусмотренных подпунктами 1), 2), 3) пункта 4 настоящей Методики, расследование об установлении монопольно высокой цены не проводится.
6. Антимонопольный орган после проведения анализа товарного рынка и включения Субъекта в Реестр при наличии фактических данных, указывающих на наличие в действиях субъекта рынка признаков нарушений антимонопольного законодательства, проводит расследование в порядке, установленном Законом.
7. Антимонопольный орган с целью выявления фактических данных, указывающих на наличие признаков нарушений антимонопольного законодательства, проводит анализ динамики цен и объемов производства (реализации) товара на товарном рынке, в том числе:
1) установление Субъектом цены на товар, по которому положение Субъекта признано доминирующим, превышающей цены на такой же товар других субъектов рынка на соответствующем или сопоставимом товарном рынке;
2) превышение темпов роста цен на товар, по которому положение Субъекта признано доминирующим, по сравнению с соответствующими темпами роста цен на соответствующем или сопоставимом товарном рынке;
3) повышение цен на товар, по которому положение Субъекта признано доминирующим, путем снижения физических характеристик (например, вес единицы товара);
4) необоснованное сокращение объемов производства и (или) поставки или прекращение производства и (или) поставки товаров, на которые имеются спрос или заказы потребителей, при наличии возможности производства или поставки.
8. Для Субъектов с долей доминирования 90 процентов и более, антимонопольный орган с целью выявления фактических данных, указывающих на наличие признаков нарушений антимонопольного законодательства, дополнительно проводит анализ себестоимости и рентабельности производства (реализации) товара, в том числе:
1) превышение роста расходов периода над ростом производственной себестоимости единицы товара Субъекта;
2) увеличение темпов роста заработной платы административного персонала по сравнению с темпами роста заработной платы производственного персонала Субъекта;
3) превышение у Субъекта уровня среднемесячной заработной платы над среднемесячной заработной платой по отрасли или региону.
9. В случае наличия фактических данных, указывающих на наличие в действиях субъекта рынка признаков нарушений антимонопольного законодательства, антимонопольным органом издается приказ о проведении расследования.
10. При проведении расследования необходимо установить наличие фактов, подтверждающих действия Субъекта по установлению монопольно высокой цены.
11. В случае, если у Субъекта доля доминирования составляет 90 процентов и более, а также отсутствует сопоставимый товарный рынок, определение монопольно высокой цены производится согласно пункту 14 Методики.
12. Выявление сопоставимого товарного рынка осуществляются по критериям, предусмотренным частью первой пункта 2 статьи 14 Закона.
13. Антимонопольный орган определяет конкурентную цену товара на соответствующем товарном рынке.
Конкурентной ценой товара является максимальная цена товара на данном товарном рынке, которую в условиях конкуренции устанавливают субъекты рынка, не входящие в одну группу лиц с Субъектом. При этом, учитываются субъекты рынка, соответствующие условию предусмотренному подпунктом 2) статьи 6 Закона.
В случае, если невозможно установить конкурентную цену на этом же товарном рынке, сравнение производится с ценой товара на сопоставимом товарном рынке, в том числе за пределами Республики Казахстан.
При определении конкурентной цены учитываются качественные параметры товара.
В случае, если невозможно определить цену, сложившуюся в условиях конкуренции на сопоставимом товарном рынке, либо сопоставимый товарный рынок, в том числе за пределами Республики Казахстан, проводится анализ расходов и прибыли и определяется обоснованная цена.
14. Если цена, установленная Субъектом, превышает конкурентную цену или невозможно выявить конкурентную цену, антимонопольный орган проводит анализ расходов и прибыли Субъекта с целью оценки необходимости для производства и реализации такого товара, расходов и прибыли.
15. Для принятия решения антимонопольный орган проводит анализ, в том числе:
1) финансово-хозяйственной деятельности Субъекта;
2) динамики производственной и полной себестоимости товара, по которому положение Субъекта признано доминирующим, с целью выявления причин увеличения издержек производства;
3) прибыли, полученной Субъектом от товара, по которому положение Субъекта признано доминирующим;
4) динамики цен на товар, по которому положение Субъекта признано доминирующим;
5) динамики объемов производства (реализации) товара Субъектом;
6) использования производственных мощностей;
7) договоров, в результате которых прямо либо косвенно складывается цена на товар, по которому положение Субъекта признано доминирующим;
8) производственных затрат и расходов периода;
9) инвестиционной программы Субъекта;
10) обязательств перед кредиторами и финансовыми организациями.
16. При необходимости для дополнительного обоснования сопоставляются темпы роста цен, себестоимости (отдельных статей затрат) и уровня рентабельности товара, по которому положение Субъекта признано доминирующим, с другими субъектами рынка.
Так, если темпы роста цен, себестоимости, прибыли, и рентабельности товара, по которому положение Субъекта признано доминирующим, существенно превышают темпы роста этих показателей у других субъектов рынка, это может дополнительно подтверждать возможное злоупотребление доминирующим положением в части установления монопольно высоких цен.
17. При определении необходимых расходов и прибыли, непосредственно связанных с производством (реализацией) товара, по которому положение Субъекта признано доминирующим учитываются:
1) материальные расходы, входящие в себестоимость определяются исходя из цен, предусмотренных в подтверждающих документах (договоры, счета-фактуры) и физического объема материальных ресурсов, исходя из применяемых норм расхода сырья, материалов, топлива, энергии материальных ресурсов на выпуск единицы товара и (или) годовых норм материальных ресурсов;
2) расходы по оплате труда персонала, включая выплаты доплат и надбавок за условия труда, предусмотренные системой оплаты труда в соответствии с трудовым законодательством;
3) амортизационные отчисления, определяемые с использованием метода, предусмотренного учетной политикой Субъекта;
4) расходы на выплату вознаграждения за заемные средства;
5) другие расходы, непосредственно относящиеся к производству (реализации) товара Субъекта;
6) уровень прибыли, обеспечивающий эффективное функционирование и развитие предприятия.
Прибыль определяется как разница между доходом от производства (реализации) товара, по которому положение Субъекта признано доминирующим, и обоснованными расходами, необходимыми для производства и (или) реализации товара, и фактически уплаченными налогами.
Величина необходимой прибыли, требуемой для развития Субъекта, должна отражать особенности производимого (реализуемого) товара, специфику товарного рынка и условия функционирования Субъекта, а также учитывать:
инвестиции в создании новых активов, расширение, обновление, реконструкция и техническое перевооружение существующих активов;
уровень рисков (сезонный характер производства или потребления, высокая зависимость от климатических факторов и др.);
обязательства, предусмотренные в коллективных договорах, Генеральном, отраслевом и региональном соглашениях в соответствии с Трудовым кодексом Республики Казахстан;
обязательства, предусмотренные в договорах приватизации и концессии, лицензионных соглашениях, инвестиционных договорах и иных соглашениях с государственными органами Республики Казахстан, в том числе по социальной ответственности;
иные выплаты, предусмотренные законодательными актами Республики Казахстан, кроме штрафных санкций за нарушение законодательства Республики Казахстан.
18. При оценке необходимых затрат и прибыли Субъекта на единицу товара при необходимости применяется метод сравнительного анализа аналогичных затрат и прибыли других субъектов рынка на соответствующем или сопоставимом товарном рынке.
19. Если в материалах, на основании которых начато расследование указываются нарушения, связанные с искусственным увеличением цены на товар, по которому положение Субъекта признано доминирующим, путем внесения в договор определенных условий, приводящих к увеличению цены на товар, по которому положение Субъекта признано доминирующим, необходимо провести анализ договоров.
В случаях, если в материалах, на основании которых начато расследование, указываются нарушения, связанные со скрытым повышением цен путем снижения физических характеристик товара, антимонопольный орган проводит экспертизу характеристик товара Субъекта с привлечением экспертов в соответствии с Законом.
20. По результатам расследования должностное лицо (должностные лица) готовит (готовят) заключение в соответствии со статьей 67 Закона.
21. В случае установления монопольно высокой цены, антимонопольным органом производится расчет монопольного дохода в соответствии со статьей 68 Закона.