Жоғары оқу орындарын жіктеу критерийлерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің м.а. 2015 жылғы 6 қарашадағы № 628 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 13 қарашада № 12285 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 8 маусымдағы № 367 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.06.2016 № 367 бұйрығымен.

«Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын, оның ішінде балаларға арналған қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 17 мамырдағы № 499 қаулысына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Жоғары оқу орындарын жіктеу критерийлері бекітілсін.
2. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім, халықаралық ынтымақтастық департаменті (С.М. Өмірбаев) заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оны мерзімдік баспа басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледі.

Министрдің міндетін атқарушы Т. Балықбаев

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрі
міндетін атқарушының
2015 жылғы 6 қарашадағы
№ 628 бұйрығымен
бекітілген

Жоғары оқу орындарын жіктеу критерийлері Жалпы ережелер

1. Жоғары оқу орындарын жіктеу критерийлері (бұдан әрі – Критерийлер) «Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын, оның ішінде балаларға арналған қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 20 мамырдағы № 499 қаулысына сәйкес әзірленген.
2. Критерийлер елдің әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық дамуындағы олардың маңыздылығын анықтау мақсатында жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын жоғары оқу орындарына (бұдан әрі – ЖОО) арналған. Критерийлер әскери және арнаулы оқу орындарына қолданылмайды.
3. Критерийлер көрсетілетін білім беру қызметтерінің сапасын, ЖОО-лардың білім беру, ғылыми және инновациялық әлеуетінің тиімді пайдаланылуын бағалауға негізделген.
4. Критерийлер жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру саласындағы жетекші халықаралық QS World University Rankings және Times Higher Education World University Rankings рейтингтерінің әдістемелерін есепке ала отырып әзірленген.
5. Критерийлер мынадай ЖОО түрлеріне арналып әзірленген:
1) ұлттық зерттеу университеті;
2) зерттеу университеті;
3) ұлттық жоғары оқу орны;
4) университет;
5) академия;
6) институт
7) жоғары оқу орындарына теңестірілген ұйымдар (консерватория, жоғары мектеп, жоғары училище).
6. Ұлттық зерттеу университетінің критерийлері:
1) ерекше мәртебесі бар жоғары оқу орны;
2) бес жылға арналған даму бағдарламасының жобасы бар;
3) мамандықтардың үш және одан да көп тобы бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің өз бетінше әзірленген білім беретін оқу бағдарламаларын іске асырады;
4) жаңа білімді жинақтау мен трансферттеу үшін іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің нәтижелерін пайдаланады;
5) лицензиат негізі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан ғылыми дәрежелі және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі - 70%-дан кем емес;
6) жоғары оқу орны негізгі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан ғылыми дәрежелері және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі – 15%-дан кем емес;
7) білім алушылардың жалпы контингентінен жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларында білім алатын магистранттардың және докторанттардың үлесі - 15% -дан кем емес;
8) Times Higher Education World University Rankings рейтингісіне сәйкес әлемнің үздік 200 университетінің қатарына кіретін шетелдік ЖОО – әріптестердің қатысуымен әзірленген жоғары оқу орнынан кейінгі бағдарламалардың үлесі – 20%-дан кем емес;
9) ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің жалпы санындағы шақырылған шетелдік оқытушылар мен зерттеушілердің үлесі – 12%-дан кем емес;
10) шетелдік оқытушылармен/зерттеушілермен бірлескен авторлықтағы ғылыми мақалалардың үлесі - соңғы 3 жыл ішінде Web of Science немесе Scopus деп индекстелетін халықаралық рейтингтік журналдарда жарияланған ғылыми мақалалардың жалпы санынан 10%-дан кем емес;
11) тиісті мамандық немесе тиісті мамандықтың бейіні бойынша бір ғылым докторының немесе екі ғылым кандидатының немесе екі философия (PhD) докторының болуы;
12) соңғы 3 жыл ішінде Web of Science немесе Scopus деп индекстелетін халықаралық рейтингтік журналдарда жарияланған ғылыми мақалалар санының ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің жалпы санымен арақатынасы – 1:3-тен кем емес;
13) соңғы 5 жыл ішінде Web of Science немесе Scopus деп индекстелетін халықаралық рейтингтік журналдарда жарияланған ғылыми мақалалардан дәйексөз келтірудің орташа деңгейі – 2.0 кем емес;
14) ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің бірлігіне шаққанда соңғы 3 жыл ішінде жеке компанияларға, ұйымдарға және қорларға (соның ішінде халықаралық) жұмыстарды орындау/қызметтер көрсету нәтижесінде алынған жалпы табыс сомасы – ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің бірлігіне – 500 мың теңгеден кем емес.
7. Зерттеу университетінің критерийлері:
1) «Ғылым туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 18 ақпандағы Заңының 10-бабына сәйкес;
2) бес жылға арналған даму бағдарламасының жобасы бар;
3) мамандықтардың үш және одан да көп тобы бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің өз бетінше әзірленген білім беретін оқу бағдарламаларын іске асырады;
4) жаңа білімді жинақтау мен трансферттеу үшін іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеу нәтижелерін пайдаланады;
5) бес жылда кемiнде бiр рет оқытушылардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;
6) жоғары оқу орны негізгі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан ғылыми дәрежелері және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі – 70%-дан кем емес;
7) білім алушылардың жалпы контингентінен үлесінен жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларында білім алатын магистранттардың және докторанттардың үлесі – 10%-дан кем емес;
8) Times Higher Education World University Rankings рейтингісіне сәйкес әлемнің үздік 200 университетінің қатарына кіретін шетелдік ЖОО – әріптестердің қатысуымен әзірленген жоғары оқу орнынан кейінгі бағдарламалардың үлесі – 15%-дан кем емес;
9) ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің жалпы санындағы шақырылған шетелдік оқытушылар мен зерттеушілердің үлесі - 10%-дан кем емес;
10) шетелдік оқытушылармен/зерттеушілермен бірлескен авторлықтағы ғылыми мақалалардың үлесі - соңғы 3 жыл ішінде Web of Science немесе Scopus деп индекстелетін халықаралық рейтингтік журналдарда жарияланған ғылыми мақалалардың жалпы санының 7%-дан кем емес;
11) тиісті мамандық бойынша немесе тиісті мамандықтың бейіні бойынша бір ғылым докторының немесе екі ғылым кандидатының немесе екі философия (PhD) докторының болуы;
12) соңғы 3 жыл ішінде Web of Science немесе Scopus деп индекстелетін халықаралық рейтингтік журналдарда жарияланған ғылыми мақалалар санының ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің жалпы санымен арақатынасы: 1:4-тен кем емес;
13) соңғы 5 жыл ішінде Web of Science немесе Scopus деп индекстелетін халықаралық рейтингтік журналдарда жарияланған ғылыми мақалалардан дәйексөз келтірудің орташа деңгейі – 1.8 кем емес;
14) ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің бірлігіне шаққанда соңғы 3 жыл ішінде жеке компанияларға, ұйымдарға және қорларға (соның ішінде халықаралық) жұмыстарды орындау / қызметтер көрсету нәтижесінде алынған жалпы табыс сомасы – ғылыми-педагогикалық қызметкерлердің бірлігіне 300 мың теңгеден кем емес.
8. Ұлттық жоғары оқу орнының критерийлері:
1) ерекше мәртебесі бар жоғары оқу орны;
2) елдің жетекші ғылыми және әдістемелік орталығы болып табылады
3) бес жылда кемiнде бiр рет оқытушылардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;
4) жоғары оқу орны негізгі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан ғылыми дәрежелері және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі – 55%-дан кем емес;
5) тиісті мамандық бойынша немесе тиісті мамандықтың бейіні бойынша бір ғылым докторының немесе екі ғылым кандидатының немесе екі философия (PhD) докторының болуы.
9. Университеттің критерийлері:
1) мамандықтардың үш және одан да көп тобы бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асырады;
2) іргелі және қолданбалы зерттеулерді жүзеге асырады;
3) ғылыми және әдістемелік орталық болып табылады;
4) лицензиат негізгі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан, ғылыми дәрежелері және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі – 50%-дан кем емес;
5) бес жылда кемiнде бiр рет оқытушылардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;
6) тиісті мамандық бойынша бір ғылым докторының немесе екі ғылым кандидатының немесе екі философия (PhD) докторының болуы.
10. Академияның критерийлері:
1) мамандықтардың бір-екі тобы бойынша жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асырады;
2) жоғары оқу орны негізгі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан, ғылыми дәрежелері және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі – 50%-дан кем емес;
3) бес жылда кемiнде бiр рет оқытушылардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;
4) тиісті мамандық бойынша немесе тиісті мамандықтың бейіні бойынша бір ғылым докторының немесе екі ғылым кандидатының немесе екі философия (PhD) докторының болуы.
11. Институттың критерийлері:
1) жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асырады;
2) бес жылда кемiнде бiр рет оқытушылардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;
3) жоғары оқу орны негізгі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан, ғылыми дәрежелері және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі – 45%-дан кем емес;
4) тиісті мамандық бойынша немесе тиісті мамандықтың бейіні бойынша бір ғылым докторының немесе екі ғылым кандидатының немесе екі философия (PhD) докторының болуы.
12. Жоғары оқу орындарына теңестірілген ұйымдардың критерийлері (консерватория, жоғары мектеп, жоғары училище):
1) жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асырады;
2) бес жылда кемiнде бiр рет оқытушылардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;
3) жоғары оқу орны негізгі жұмыс орны болып табылатын оқытушылар санынан, ғылыми дәрежелері және ғылыми атақтары бар оқытушылардың үлесі – 45%-дан кем емес;
4) тиісті мамандық бойынша немесе тиісті мамандықтың бейіні бойынша бір ғылым докторының немесе екі ғылым кандидатының немесе екі философия (PhD) докторының болуы.

Об утверждении критериев классификации высших учебных заведений

Приказ и. о. Министра образования и науки Республики Казахстан от 6 ноября 2015 года № 628. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 ноября 2015 года № 12285. Утратил силу приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 8 июня 2016 года № 367

Сноска. Утратил силу приказом Министра образования и науки РК от 08.06.2016 № 367.

В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 мая 2013 года № 499 «Об утверждении Типовых правил деятельности организаций образования соответствующих типов, в том числе Типовых правил организаций образования, реализующих дополнительные образовательные программы для детей» ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые критерии классификации высших учебных заведений.
2. Департаменту высшего и послевузовского образования, международного сотрудничества (Омирбаев С.М.) в установленном законодательством порядке обеспечить:
1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан его направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и в информационно-правовой системе «Әділет»;
3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства образования и науки Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра образования и науки Республики Казахстан.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Министра Т. Балыкбаев

Утверждены
приказом исполняющего
обязанности Министра образования
и науки Республики Казахстан
от 6 ноября 2015 года № 628

Критерии классификации высших учебных заведений

Общие положения

1. Критерии классификации высших учебных заведений (далее – Критерии) разработаны в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 мая 2013 года № 499 «Об утверждении Типовых правил деятельности организаций образования соответствующих типов, в том числе Типовых правил организаций образования, реализующих дополнительные образовательные программы для детей».
2. Критерии разработаны для высших учебных заведений (далее – вуз), реализующих программы высшего и послевузовского образования с целью определения их значимости для научно-технического и социально-экономического развития страны. Критерии не распространяются на военные и специальные учебные заведения.
3. Критерии основаны на оценке качества предоставляемых образовательных услуг, эффективного использования образовательного, научного и инновационного потенциала вузов.
4. Критерии разработаны с учетом методик ведущих международных рейтингов в области высшего и послевузовского образования QS World University Rankings и Times Higher Education World University Rankings.
5. Критерии разработаны для следующих видов вузов:
1) национальный исследовательский университет;
2) исследовательский университет;
3) национальное высшее учебное заведение;
4) университет;
5) академия;
6) институты;
7) приравненные к высшим учебным заведениям организации (консерватория, высшая школа, высшее училище).
6. Критерии национального исследовательского университета:
1) высшее учебное заведение, имеющее особый статус;
2) имеет проект программы развития на пять лет;
3) реализует самостоятельно разработанные образовательные учебные программы высшего и послевузовского образования по трем и более группам специальностей;
4) использует результаты фундаментальных и прикладных научных исследований для генерации и трансферта новых знаний;
5) обеспечивает повышение квалификации преподавателей не реже одного раза в пять лет;
6) доля преподавателей с учеными степенями и учеными званиями от числа преподавателей, для которых основным местом работы является высшее учебное заведение – не менее 70 %;
7) доля магистрантов и докторантов, обучающихся на программах послевузовского образования, от общего контингента обучающихся – не менее 15 %;
8) доля программ послевузовского образования, разработанных с участием зарубежных вузов-партнеров, входящих в топ-200 лучших университетов мира в соответствии с рейтингом Times Higher Education World University Rankings – не менее 20 %;
9) доля приглашенных иностранных преподавателей и исследователей в общей численности научно-педагогических работников – не менее 12 %;
10) доля научных статей в соавторстве с зарубежными преподавателями/исследователями – не менее 10 % от общего количества научных статей, опубликованных в течение последних 3-х лет в международных рейтинговых журналах, индексируемых Web of Science или Scopus;
11) наличие одного доктора наук или двух кандидатов наук или двух докторов философии (PhD), по соответствующей специальности или по соответствующему профилю специальности;
12) отношение количества научных статей, опубликованных в течение последних 3-х лет в международных рейтинговых журналах, индексируемых Web of Science или Scopus, к общему числу научно-педагогических работников – не менее 1:3;
13) средний уровень цитируемости научных статей, опубликованных в течение последних 5-ти лет в международных рейтинговых журналах, индексируемых Web of Science или Scopus – не менее 2.0;
14) сумма общего дохода, полученного в течение последних 3-х лет в результате выполнения работ/оказания услуг для частных компаний, организаций и фондов (в тем числе международных) на единицу научно-педагогических работников – не менее 500 тыс. тенге.
7. Критерии исследовательского университета
1) соответствие статье 10 Закона Республики Казахстан от 18 февраля 2011 года «О науке»;
2) имеет проект программы развития на пять лет;
3) реализует самостоятельно разработанные образовательные программы высшего и послевузовского образования по трем и более группам специальностей;
4) использует результаты фундаментальных и прикладных научных исследований для генерации и трансферта новых знаний;
5) обеспечивает повышение квалификации преподавателей не реже одного раза в пять лет;
6) доля преподавателей с учеными степенями и учеными званиями от числа преподавателей, для которых основным местом работы является высшее учебное заведение – не менее 70 %;
7) доля магистрантов и докторантов, обучающихся на программах послевузовского образования, от общего контингента обучающихся – не менее 10 %;
8) доля программ послевузовского образования, разработанных с участием зарубежных вузов-партнеров, входящих в топ-200 лучших университетов мира в соответствии с рейтингом Times Higher Education World University Rankings – не менее 15 %;
9) доля приглашенных иностранных преподавателей и исследователей в общей численности научно-педагогических работников – не менее 10 %;
10) доля научных статей в соавторстве с зарубежными преподавателями/исследователями – не менее 7 % от общего количества научных статей, опубликованных в течение последних 3-х лет в международных рейтинговых журналах, индексируемых Web of Science или Scopus;
11) наличие одного доктора наук или двух кандидатов наук или двух докторов философии (PhD), по соответствующей специальности или по соответствующему профилю специальности;
12) отношение количества научных статей, опубликованных в течение последних 3-х лет в международных рейтинговых журналах, индексируемых Web of Science или Scopus, к общему числу научно-педагогических работников – не менее 1:4;
13) средний уровень цитируемости научных статей, опубликованных в течение последних 5-ти лет в международных рейтинговых журналах, индексируемых Web of Science или Scopus – не менее 1.8;
14) сумма общего дохода, полученного в течение последних 3-х лет в результате выполнения работ/оказания услуг для частных компаний, организаций и фондов (в том числе международных) на единицу научно-педагогических работников – не менее 300 тыс. тенге.
8. Критерии национального высшего учебного заведения:
1) высшее учебное заведение, имеющее особый статус;
2) является ведущим научным и методическим центром страны;
3) обеспечивает повышение квалификации преподавателей не реже одного раза в пять лет;
4) доля преподавателей с учеными степенями и учеными званиями от числа преподавателей, для которых основным местом работы является высшее учебное заведение – не менее 55 %;
5) наличие одного доктора наук или двух кандидатов наук или двух докторов философии (PhD), по соответствующей специальности или по соответствующему профилю специальности.
9. Критерии университета:
1) реализует образовательные программы высшего и послевузовского образования по трем и более группам специальностей;
2) осуществляет фундаментальные и прикладные исследования;
3) обеспечивает повышение квалификации преподавателей не реже одного раза в пять лет;
4) является научным и методическим центром;
5) доля преподавателей с учеными степенями и учеными званиями от числа преподавателей, для которых основным местом работы является высшее учебное заведение – не менее 50 %;
6) наличие одного доктора наук или двух кандидатов наук или двух докторов философии (PhD), по соответствующей специальности или по соответствующему профилю специальности.
10. Критерии академии:
1) реализует образовательные программы высшего и послевузовского образования по одной-двум группам специальностей;
2) доля преподавателей с учеными степенями и учеными званиями от числа преподавателей, для которых основным местом работы является высшее учебное заведение – не менее 50 %;
3) обеспечивает повышение квалификации преподавателей не реже одного раза в пять лет;
4) наличие одного доктора наук или двух кандидатов наук или двух докторов философии (PhD), по соответствующей специальности или по соответствующему профилю специальности.
11. Критерии института:
1) реализуют образовательные программы высшего образования;
2) обеспечивает повышение квалификации преподавателей не реже одного раза в пять лет;
3) доля преподавателей с учеными степенями и учеными званиями от числа преподавателей, для которых основным местом работы является высшее учебное заведение – не менее 45 %;
4) наличие одного доктора наук или двух кандидатов наук или двух докторов философии (PhD), по соответствующей специальности или по соответствующему профилю специальности.
12. Критерии приравненных к высшим учебным заведениям организаций (консерватория, высшая школа, высшее училище):
1) реализуют образовательные программы высшего образования;
2) обеспечивает повышение квалификации преподавателей не реже одного раза в пять лет;
3) доля преподавателей с учеными степенями и учеными званиями от числа преподавателей, для которых основным местом работы является высшее учебное заведение – не менее 45 %;
4) наличие одного доктора наук или двух кандидатов наук или двух докторов философии (PhD), по соответствующей специальности или по соответствующему профилю специальности.