Банктер болып табылмайтын электрондық ақша жүйелерінің операторларына жататын қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 707 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 2 ақпанда № 12981 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 16 ақпандағы № 111 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Қаржы министрінің 16.02.2017 № 111 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
2016 жылғы 6 ақпаннан бастап қолданысқа енгізіледі.

"Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабы 3-2-тармағына сәйкес БҰЙРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Банктер болып табылмайтын электрондық ақша жүйелерінің операторларына жататын қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қаржы мониторингі комитеті (Тәжіяқов Б.Ш.) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет"

ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрық 2016 жылғы 6 ақпаннан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға жатады.

Қазақстан Республикасының
Қаржы министрі	Б. Сұлтанов

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 707 бұйрығымен бекітілген

Банктер болып табылмайтын электрондық ақша жүйелерінің
операторларына арналған қылмыстық жолмен алынған кірістерді
заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға
қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына
қойылатын талаптар
1. Жалпы ережелер

1. Осы Банктер болып табылмайтын электрондық ақша жүйелерінің операторларына арналған қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) және Ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (бұдан әрі – ФАТФ) халықаралық стандарттарына сәйкес өңделген.

2. Осы Талаптарда Банктер болып табылмайтын электронды ақша жүйелері операторлары қаржы мониторингінің субъектілеріне (бұдан әрі – Субъектілер) жатады.

3. Талаптар мақсатында мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды тоқтатып қою – Субъектілердің терроризм және экстремизмді не олардың пайдасына қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне кіретін ұйымдардың немесе жеке тұлғаның, осындай жеке тұлға бенефициарлық меншік иесі болып табылатын клиенттің не оның пайдасына ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен жасалатын операцияларды жүргізуден бас тарту жолымен қабылданатын шаралар;

2) клиент – Субъектіден қызметтерді алатын жеке тұлға;

3) қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпараттың нысаны – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 қарашадағы № 1484 Қаулысымен бекітілген Қаржы мониторингі субъектілерінің қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпаратты беру ережесімен айқындалған нысан (бұдан әрі – ҚМ-1 нысаны);

4) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдері – Субъектілерді қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру процестеріне немесе өзге қылмыстық істерге қасақана немесе байқаусыз тарту мүмкіндігі;

5) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін басқару – қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерінің мониторингі, айқындау, сондай-ақ оларды төмендету бойынша Субъектілер қабылдайтын шаралар жиынтығы (қызметтерге, клиенттерге қатысты);

6) уәкілетті орган – Заңға сәйкес қаржы мониторингiн жүзеге асыратын және қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл жөнiндегi өзге де шараларды қолданатын мемлекеттiк орган.

4. Ішкі бақылау:

1) Субъектілердің қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл (бұдан әрі – АЖ/ТҚҚ) туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындауды қамтамасыз етуі;

2) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмдi қаржыландыру (бұдан әрі – АЖ/ТҚ) тәуекелдерін басқару үшін жеткілікті деңгейде қолдауы;

3) АЖ/ТҚҚ тәуекелдерін төмендетуі мақсатында жүзеге асырылады.

5. Субъектілер Ішкі бақылау қағидаларын (бұдан әрі – ІБҚ) ұйымдастыру және сақтау бойынша жауапты тұлға болып табылады.

6. Субъектілер ІБҚ-ын әзірлеу, қабылдау және (немесе) орындау міндеттемелерінің және оны жүзеге асыру бағдарламаларының орындалмауына "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес әкімшілік жауапкершілікте болады.

7. ІБҚ АЖ/ТҚҚ-ға бағытталған жұмыстың ұйымдық негіздерін реттейтін және Субъектілердің АЖ/ТҚҚ мақсатында іс-әрекет жасау тәртібін белгілейтін құжат болып табылады.

8. Заңның 11-бабы 3-тармағына сәйкес ІБҚ мынадай:

АЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасын;

технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелін қоса алғанда, клиенттердің тәуекелдерін және көрсетілетін қызметтерді қылмыстық мақсаттарда пайдалану тәуекелдерін ескеретін, АЖ/ТҚ тәуекелін басқару бағдарламаны;

клиенттерді сәйкестендіру бағдарламаны;

клиенттердің күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларын зерделеуді қоса алғанда, клиенттердің операцияларына мониторинг жүргізу және оларды зерделеу бағдарламаны;

қаржы мониторингі субъектілерінің қызметкерлерін АЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламаны;

ІБҚ-на сәйкес қаржы мониторингі субъектілері әзірлеуі мүмкін өзге де бағдарламаны қамтиды.

9. Егер АЖ/ТҚҚ туралы заңнамаға өзгерістер мен (немесе) толықтырулар енгізілген жағдайда, Субъектілер олар күшіне енген уақыттан бастап 30 күнтізбелік күн ішінде ІБҚ-на тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізеді.

2. АЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы

10. АЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы:

1) АЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру барысында Субъектілер қызметінің сипаттамасын қоса алғанда ішкі бақылауды ұйымдастыру тәртібінен;

2) ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операция жасаудан бас тарту тәртібі Заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1), 4) және 6) тармақшаларында көзделген шараларды қолдану мүмкін болмаған жағдайда, клиентпен іскерлік қатынасқа тыйым салу және тоқтату жөніндегі шараларды қабылдау, Заңның 5-бабы 3-тармағының 6) тармақшасында көзделген шараларды қабылдау мүмкін болмаған жағдайда жеке немесе заңды тұлғаға іскерлік қатынастарды орнатудан бас тарту тәртібі;

3) зерделеуге жататын күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларды Субъектілердің күдікті операция ретінде тану тәртібінен;

4) уәкілетті органға мәліметтерді, ақпаратты және құжаттарды жіберу үшін қолданылатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелер және бағдарламалық қамыту жұмысының нұсқамалары мен регламенттерін қоса алғанда уәкілетті органға қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпаратты, жеке немесе заңды тұлғамен іскерлік қатынастар орнатудан бас тарту, клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату, ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операция жүргізуден бас тарту фактілерін беру тәртібінен;

5) клиенттің дерекнамасын және онымен хат-хабар алмасуды қосқанда, клиентті тиісінше тексеру нәтижелері бойынша алынған құжаттар мен мәліметтерді, қаржы мониторингіне жататын ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар, сонымен қатар күдікті операциялар туралы құжаттар мен мәліметтерді, сондай-ақ барлық күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларды зерделеу нәтижелерін құжаттық тіркеу және сақтау тәртібінен құралады. Ескерту. Қаржы мониторингіне жататын және уәкілетті органға берілетін операцияларды құжаттық тіркеу нөмірленген, тігілген, басшының қолы және мөрімен бекітілген қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтерінің есебі журналында жазылады.

Қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтерінің есебі журналында:

ақпаратты уәкілетті органға беру нөмірі мен күні;

хаттаманы жіберу негізі;

уәкілетті органның ҚМ-1 нысанын қабылдауы/қабылдамауы туралы хабарлама нөмірі мен күні.

11. Ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес Субъектілердің функциялары:

1) ІБҚ-на өзгерістер мен (немесе) толықтырулар енгізу;

2) Заңға сәйкес қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпаратты уәкілетті органға беруді ұйымдастыру және бақылау;

3) клиент операцияларын күдікті ретінде тану туралы шешімдер қабылдау;

4) клиент операцияларын күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларға жатқызу туралы шешімдер қабылдау;

5) клиент операцияларын тоқтату не жүргізуден бас тарту және уәкілетті органға жолдау қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;

6) клиенттермен іскерлік қатынастар орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешімдер қабылдау;

7) клиентке (оның өкіліне) және бенефициарлық меншік иесіне қатысты қабылданған шешімдерді құжаттық тіркеу;

8) Ішкі бақылау қағидаларын іске асыру барысында алынған деректер негізінде клиенттің дерекнамасын қалыптастыру;

9) тәуекелдерді басқару және Ішкі бақылау жүйесін жетілдіру жөнінде шаралар қабылдау;

10) клиенттің дерекнамасын және онымен хат-хабар алмасуды қоса алғанда, клиентті тиісінше тексеру нәтижелері бойынша алынған құжаттар мен мәліметтер, қаржы мониторингіне жататын ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар және күдікті операциялар туралы құжаттар мен мәліметтер, сондай-ақ барлық күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларды зерделеу нәтижелері клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтатқан күннен бастап кемiнде бес жыл сақтауды қамтамасыз ету;

11) АЖ/ТҚҚ туралы заңнамаға сәйкес өзге қызметтер.

12. Субъектілер жүктелген функцияларға сәйкес:

1) өз қызметін жүзеге асыру барысында алынған ақпаратты құпия сақтауды қамтамасыз етеді;

2) АЖ/ТҚҚ туралы заңнаманы орындауын бақылауды жүзеге асыру үшін тиісті мемлекеттік органдарға ақпарат береді;

3) Заңның 10-бабының 3-1-тармағына сәйкес уәкілетті органға оның сұратуы бойынша қажетті ақпаратты, мәліметтер мен құжаттарды ұсынады.

13. Субъект клиенттер мен өзге де тұлғаларға осы Заңға сәйкес осындай клиенттер туралы және олар жасайтын операциялар туралы ақпаратты, мәліметтер мен құжаттарды уәкілетті органға бергені туралы хабарлауға құқылы емес.

3. АЖ/ТҚ тәуекелін басқару бағдарламасы

14. АЖ/ТҚ тәуекелін басқару бағдарламасы клиенттің операциясын жүзеге асыратын тұлғаның тәуекел деңгейін беру арқылы АЖ/ТҚ байланысты клиенттің ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларын жүргізу тәуекеліне баға беруді көздейді. Ескерту. Тәуекел деңгейлері қолда бар мәліметтер негізінде қалыптастырылады.

Тәуекелдерді бағалау қорытындылары құжаттық тіркеледі және тиісті мемлекеттік органдардың және Субъекті мүше болып табылатын қаржы емес ұйымдардың талаптары бойынша ұсынылады.

Клиентке берілген тәуекелдер деңгейі қажеттілігі бойынша, алайда жылына кемінде бір рет қайта қаралуы тиіс.

15. АЖ/ТҚ тәуекелін басқару бағдарламасында тәуекелдің жоғары деңгейі:

1) мынадай:

ФАТФ ұсынымдарын орындамайтын және (немесе) жеткілікті орындамайтын;

жемқорлық немесе өзге қылмыстық әрекеттері жоғары деңгейдегі;

Біріккен Ұлттар Ұйымы (әрі – БҰҰ) салатын санкцияларға, эмбарго және сол сияқты шараларға ұшыраған;

террористік (экстремистік) әрекеттерді қаржыландыратын немесе қолдау көрсететін және белгіленген террористік (экстремистік) ұйымдары бар мемлекеттен (аумақтан) келген клиенттерге іскерлік қатынастары мен мәмілелеріне. Ескерту. Осындай мемлекеттерге (аумақтарға) БҰҰ-ның және халықаралық ұйымдардың мәліметтері бойынша сілтемелер уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында жарияланады.

2) мынадай жағдайларда клиентке:

клиент шетелдiк жария лауазымды тұлға болып табылған;

клиент жария халықаралық ұйымның лауазымды тұлғасы болып табылған;

клиент шетелдiк жария лауазымды тұлғаның мүддесіне (пайдасына) әрекет ететін тұлға болып табылған;

клиент шетелдiк жария лауазымды тұлғаның зайыбы, жақын туысы болып табылған;

клиент (оның өкілі), клиенттің контрагенті операция бойынша Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6058 тіркелген "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасы Заңының мақсаттары үшін Оффшорлық аймақтар тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің м.а. 2010 жылғы 10 ақпандағы № 52 бұйрығымен (бұдан әрі – Бұйрық) бекітілген оффшорлық аймақтар тізбесіне енген мемлекетте немесе аумақта тіркелген немесе қызметін жүзеге асырған;

клиент Заңның 12-бабына сәйкес Терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне енген;

клиент азаматтығы жоқ болып табылған;

клиент Қазақстан Республикасында тіркелген немесе келген мекенжайы болмаған Қазақстан Республикасының азаматы болып табылған;

клиент резидент емес болып табылған;

клиентпен іскерлік қатынас ерекше (мысалы, Субъекті мен клиенттің арасында түсініксіз географиляқ арақашықтық бар) жағдайларда жүзеге асырылған;

клиенттің қызметі қолма-қол ақша қарқынды айналымымен байланысты;

клиент берген мәліметтерді тексеру кезінде Субъектілерде қиындықтар пайда болған;

клиент асығыс операция жүргізуді талап еткен;

Субъектілердің пайдаланылуы әдеттегі тәжірибесінен айрықшаланатын стандартты емес немесе есеп айырысудың әдеттегіден күрделі схемаларын жүргізуді талап еткен;

клиент жаңа, сондай-ақ қода бар өнімдерге берудің жаңа тетіктерін, жаңа және дамып келе жатқан технологияларды қоса алғанда жаңа өнімдерді және жаңа іскерлік тәжірибені қолданған;

клиент қаржы мониторингі рәсімдерінен жалтаруға бағытталған іс-қимыл жасаған;

клиент операциялары бұрын күдікті деп танылған;

АЖ/ТҚ-дың жоғары тәуекелімен байланысты клиент туралы өзге ақпарат болған жағдайда;

3) операциялар:

қолма-қол есеп айырысуды қоса алғанда жасырын банк шоттарымен немесе жасырын, ойлап табылған есімдерді қолданумен байланысты;

айқын экономикалық мәні жоқ немесе анық қойылған заңды мақсаты жоқ;

клиентке тән емес жиілікпен жүргізілген;

ерекше ірі сомаға жүргізілген;

АЖ/ТҚ-дың жоғары тәуекелі туралы ақпарат бар болған жағдайда беріледі.

АЖ/ТҚ тәуекелінің жоғары деңгейі берілген клиенттерге Заңның 5-бабы 7-тармағына сәйкес клиенттерді тиісінше тексерудің күшейтілген шаралары қолданылады.

АЖ/ТҚ тәуекелінің төмен деңгейі берілген клиенттерге Заңның 5-бабы 7-тармағына сәйкес клиенттерді тиісінше тексерудің төмендетілген шаралары қолданылады.

4. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы

16. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы клиент жүзеге асырған операцияларды қаржыландыру көзі туралы мәліметтерді қоса алғанда клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді, анықтау, бұрын алынғанды жаңарту бойынша шараларды Субъектілердің жүргізуі болып табылады және:

1) Заңның 5-бабының талаптарына сәйкес клиентті

(оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеру жөніндегі шараларды сақтау;

2) Заңның 5-бабы 3-тармағының 6) тармақшасына сәйкес клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтердің дұрыстығын тексеру;

3) Заңның 12-бабына сәйкес Терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесімен көзделгендей клиентке (оның өкіліне) және бенефициарлық меншік иесіне қатысты олардың терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысының барын немесе жоғын тексеру;

4) Заңның 8-бабының талаптарына сәйкес клиенттiң шетелдiк жария лауазымды тұлғаға, оның отбасы мүшелеріне және жақын туыстарына жататынын және (немесе) қатыстылығын тексеру;

5) сәйкесінше тіркеуі, тұратын жері және орналасқан жері бар клиенттерді анықтау:

ФАТФ ұсыныдарын орындамайтын және (немесе) жеткілікті орындамайтын мемлекетте (аумақта) не АЖ/ТҚҚ туралы Заңның 4-бабы 4-тармағы 4) тармақшасына сәйкес көрсетілген мемлекетте (көрсетілген аумақта) тіркелген банктегі шоттарды пайдаланушы;

Бұйрықпен бекітілген оффшорлық аймақтарда;

6) болжамдалатын мақсаттар мен іскерлік қатынастар сипатын белгілеу. Ескерту. Тәуекел деңгейі жоғары клиент үшін болжамдалатын мақсаттар мен іскерлік қатынастар сипатын белгілеу кезінде жасалатын операциялардың қызмет түрі мен қаржыландыру көзі туралы қосымша мәліметте сұратады.

Тәуекелдің төмен деңгейі берілген клиент үшін болжамдалатын мақсаттар мен іскерлік қатынастар сипатын белгілеу клиент операцияларының негізгі сипатында анықталады.

7) тәуекелдерді басқару бағдарламасына сәйкес клиентке берілген тәуекел деңгейіне байланысты клиентті тиісінше тексеру шараларын қолдану;

8) клиентті сәйкестендіру нәтижелері бойынша алынған мәліметтерді, клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы сәйкестендіру мәліметтерінің өзгеруіне байланысты, алайда жылына кемінде бір рет мәліметтерді жаңарту рәсімдерін қосады. Ескерту. Тәуекелдің жоғары деңгейі берілген клиент мәліметтерді жаңарту жарты жылда бір реттен кем емес.

Тәуекел деңгейі төмен клиент мәліметтер үшін мәліметтерді жаңарту екі жылда бір реттен кем емес.

Клиентке іскерлік қатынастарды орнатудан және ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операция жасаудан бас тартылған жағдайда, АЖ/ТҚҚ туралы Заңның 3-бабының 3-тармағының 1), 2), 2-1), 4) және 6) тармақшаларында көзделген шараларды қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, Субъектілер уәкілетті органдарға ҚМ-1 нысаны бойынша осындай бас тарту фактісі жөнінде хабарлама жібереді.

Заңның 5-бабы 3-тармағының 6) тармақшасында көзделген шараларды қолдану мүмкiн болмаған жағдайда, сондай-ақ клиент жасайтын операцияларды зерделеу процесінде клиент іскерлік қатынастарды АЖ/ТҚ мақсатында пайдаланыланады деген күдік туындаған жағдайда, Субъектілер клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтатуға құқылы. Егер іскерлік қатынастар жоғарыда көрсетілген негіздер бойынша тоқталса, Субъектілер уәкілетті органға ҚМ-1 нысаны бойынша хабарлама жолдайды.

5. Клиенттердің күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше
операцияларын зерделеуді қоса алғанда, клиенттердің
операцияларына мониторинг жүргізу және оларды зерделеу
бағдарламасы

17. Субъектілер мынадай операцияларды анықтауды қамтитын, клиенттердің күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларын зерделеуді қоса алғанда, клиенттердің операцияларына мониторинг жүргізу және оларды зерделеу бағдарламасын әзірлейді:

1) Заңның 4-бабының 1 және 2-тармақтарында көрсетілген;

2) Заңның 4-бабының 3-тармағында көрсетілген;

3) Заңның 4-бабының 4-тармағында көрсетілген.

18. Субъект клиентке АЖ/ТҚ тәуекелінің жоғары деңгейін берген жағдайда, жоспарланған немесе жүргізілген операциялардың себептерін анықтау мақсатында клиенттің аталған Субъекте өткізілген барлық операцияларды қосымша зерделейді және тексеруді талап ететін операциялардың сипатын анықтайды.

Субъект клиентке АЖ/ТҚ тәуекелінің төмен деңгейін берген жағдайда клиенттің ағымдағы операциясын зерделейді.

19. Клиенттердің операцияларына мониторинг жүргізу және оларды зерделеу бағдарламасын іске асыру аясында алынған мәліметтер құжаттық тіркеледі және клиенттің дерекнамасына енгізіледі.

20. Заңның 4-бабы 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген клиенттің анықталған операциялары туралы мәліметтер мен ақпараттар уәкілетті органға ҚМ-1 нысаны бойынша ұсынылады.

21. Субъектілер міндетті зерделеуге жататын операциялар туралы хабарламаны осындай операция күдікті ретінде танылған күннен кейінгі келесі жұмыс күнінен кешiктiрмей уәкілетті органға ұсынады.

6. АЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламасы

22. Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10001 тіркелген "Қаржы мониторингі субъектілерін жұмыскерлерді даярлау және оқыту бойынша қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2014 жылғы 28 қарашадағы № 533 бұйрығымен бекітілген АЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламасы жұмыскерлерді даярлау және оқыту бойынша қойылатын талаптарға сәйкес әзірленеді.

Об утверждении Требований к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для операторов систем электронных денег, не являющихся банками

Приказ Министра финансов Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 707. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 2 февраля 2016 года № 12981. Утратил силу приказом Министра финансов Республики Казахстан от 16 февраля 2017 года № 111

Сноска. Утратил силу приказом Министра финансов РК от 16.02.2017 № 111 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ!
Вводится в действие с 06.02.2016.
В соответствии с пунктом 3-2 статьи 11 Закона Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма", ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для операторов систем электронных денег, не являющихся банками.
2. Комитету по финансовому мониторингу Министерства финансов Республики Казахстан (Таджияков Б.Ш.) в установленном законодательством порядке обеспечить:
1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан" для размещения в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан;
3) размещение настоящего приказа на Интернет-ресурсе Министерства финансов Республики Казахстан.
3. Настоящий приказ вводится в действие с 6 февраля 2016 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр финансов
Республики Казахстан	Б. Султанов

Утверждены приказом Министра финансов Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 707

Требования к правилам внутреннего контроля
в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов,
полученных преступным путем и финансированию терроризма
для операторов систем электронных денег, не являющихся банками
1. Общие положения

1. Настоящие Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем и финансированию терроризма для операторов систем электронных денег, не являющихся банками (далее – Требования) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" (далее – Закон) и Международными стандартами Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (далее - ФАТФ).
2. В настоящих Требованиях к субъектам финансового мониторинга относятся операторы систем электронных денег, не являющиеся банками (далее - Субъекты).
3. Для целей Требований используются следующие основные понятия:
1) замораживание операций с деньгами и (или) иным имуществом – меры, принимаемые Субъектами путем отказа в проведении операций с деньгами и (или) иным имуществом, совершаемых физическим лицом, включенным в перечень организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, либо в их пользу, а равно клиентом, бенефициарным собственником которого является такое физическое лицо, либо в его пользу;
2) клиент – физическое лицо, получающее услуги Субъекта;
3) форма сведений и информации об операции, подлежащей финансовому мониторингу – форма, определяемая Правилами представления субъектами финансового мониторинга сведений и информации об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, утвержденными Правительством Республики Казахстан от 23 ноября 2012 года № 1484 (далее – Форма ФМ-1);
4) риски легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма – возможность преднамеренного или непреднамеренного вовлечения Субъектов в процессы легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма или иную преступную деятельность;
5) управление рисками легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма – совокупность принимаемых Субъектами мер по мониторингу, выявлению рисков легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, а также их минимизации (в отношении услуг, клиентов);
6) уполномоченный орган – государственный орган, осуществляющий финансовый мониторинг и принимающий иные меры по противодействию легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма в соответствии с Законом.
4. Внутренний контроль осуществляется в целях:
1) обеспечения выполнения Субъектами требований законодательства Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма (далее – ПОД/ФТ);
2) поддержания эффективности системы внутреннего контроля на уровне, достаточном для управления рисками легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма (далее – ОД/ФТ);
3) минимизации рисков ОД/ФТ.
5. Субъекты являются ответственными должностными лицами по организации и соблюдению правил внутреннего контроля (далее – ПВК).
6. Субъекты несут административную ответственность за неисполнение обязанностей по разработке, принятию и (или) исполнению ПВК и программ его осуществления в соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 5 июля 2014 года "Об административных правонарушениях".
7. ПВК являются документом, который регламентирует организационные основы работы, направленной на ПОД/ФТ и устанавливает порядок действий Субъектов в целях ПОД/ФТ.
8. В соответствии с пунктом 3 статьи 11 Закона, ПВК включают в себя:
программу организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ;
программу управления риском ОД/ФТ, учитывающую риски клиентов и риски использования услуг в преступных целях, включая риск использования технологических достижений;
программу идентификации клиентов;
программу мониторинга и изучения операций клиентов, включая изучение сложных, необычно крупных и других необычных операций клиентов;
программу подготовки и обучения работников субъектов финансового мониторинга по вопросам ПОД/ФТ;
иные программы, которые разрабатываются субъектами финансового мониторинга в соответствии с ПВК.
9. В случае внесения изменений и (или) дополнений в законодательство о ПОД/ФТ, Субъекты в течение 30 календарных дней, вносят в ПВК соответствующие изменения и (или) дополнения.

2. Программа организации внутреннего контроля

10. Программа организации внутреннего контроля содержит:
1) порядок организации внутреннего контроля, включая описание функций Субъектов при осуществлении внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ;
2) порядок отказа физическому лицу в установлении деловых отношений, отказа в проведении операции с деньгами и (или) иным имуществом, в случае невозможности принятия мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1), 4) и 6) пункта 3 статьи 5 Закона, принятия мер по замораживанию операций с деньгами и (или) иным имуществом и прекращению деловых отношений с клиентом, в случае невозможности принятия мер, предусмотренных подпунктом 6) пункта 3 статьи 5 Закона;
3) порядок признания Субъектами сложной, необычно крупной и другой необычной операции, подлежащей изучению, в качестве подозрительной операции;
4) порядок представления сведений и информации об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, фактов отказа физическому лицу в установлении деловых отношений, прекращения деловых отношений с клиентом, отказа в проведении операции с деньгами и (или) иным имуществом в уполномоченный орган, включая указания и регламенты работы в автоматизированных информационных системах и программном обеспечении, используемых для передачи сведений, информации и документов в уполномоченный орган;
5) порядок фиксирования и хранения документов и сведений, полученных по результатам надлежащей проверки клиента, включая досье клиента и переписку с ним, документов и сведений об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, в том числе, подозрительных операциях, а также результатов изучения всех сложных, необычно крупных и других необычных операций.
Документальное фиксирование операций, подлежащих финансовому мониторингу и направляемых в уполномоченный орган, осуществляется в пронумерованном, прошнурованном, скрепленном печатью и подписью Субъектов журнале учета сведений об операциях, подлежащих финансовому мониторингу.
В журнале учета сведений об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, фиксируются:
номер и дата передачи информации в уполномоченный орган;
основание для подачи сообщения;
номер и дата извещения о принятии/непринятии Формы ФМ-1 уполномоченным органом.
11. Функции Субъектов в соответствии с программой организации внутреннего контроля:
1) внесение изменений и (или) дополнений в ПВК;
2) организация и контроль за представлением сведений и информации об операциях, подлежащих финансовому мониторингу в уполномоченный орган в соответствии с Законом;
3) принятие решений о признании операций клиентов подозрительными;
4) принятие решений об отнесении операций клиентов к сложным, необычно крупным и другим необычным операциям;
5) принятий решений об отказе от проведения операций клиентов и необходимости направления в уполномоченный орган;
6) принятие решений об установлении, продолжении либо прекращении деловых отношений с клиентами;
7) документальное фиксирование принятых решений в отношении операции клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;
8) формирование досье клиента на основании данных, полученных в результате реализации ПВК;
9) принятие мер по улучшению системы управления рисками и внутреннего контроля;
10) обеспечения мер по хранению документов и сведений, полученных по результатам надлежащей проверки клиента, включая досье клиента и переписку с ним, документов и сведений об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, в том числе, подозрительных операциях, а также результатов изучения всех сложных, необычно крупных и других необычных операций, не менее пяти лет со дня прекращения деловых отношений с клиентом;
11) иные в соответствии с законодательством о ПОД/ФТ.
12. Субъекты в соответствии с возложенными функциями:
1) обеспечивают конфиденциальность информации, полученной при осуществлении своих функций;
2) предоставляют информацию соответствующим государственным органам для осуществления контроля за исполнением законодательства о ПОД/ФТ;
3) предоставляют в уполномоченный орган по его запросу необходимые информацию, сведения и документы в соответствии с пунктом 3-1 статьи 10 Закона.
13. Субъект и его работники не извещают клиентов и иных лиц о предоставлении в уполномоченный орган информации, сведений и документов о таких клиентах и о совершаемых ими операциях.

3. Программа управления риском ОД/ФТ

14. Программа управления риском ОД/ФТ предусматривает проведение Субъектами, оценки риска совершения клиентом операций с деньгами и (или) иным имуществом, связанных с ОД/ФТ с присвоением уровней риска.
Уровни риска формируются на основании имеющихся сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике.
Результаты оценки рисков документально фиксируются и предоставляются по требованию соответствующих государственных органов и некоммерческих организаций, членами которых являются Субъекты.
Уровни риска присваиваемые клиенту, пересматриваются по мере необходимости, но не реже одного раза в год.
15. В программе управления риском ОД/ФТ высокий уровень риска присваивается:
1) деловым отношениям и сделкам с физическими лицами из государств (территорий):
не выполняющих и (или) недостаточно выполняющих рекомендации ФАТФ;
с повышенным уровнем коррупции или иной преступной деятельностью;
подвергнувшихся санкциям, эмбарго и аналогичным мерам, налагаемым Организацией Объединенных Наций (далее - ООН);
предоставляющих финансирование или поддержку террористической (экстремисткой) деятельности, и в которых имеются установленные террористические (экстремистские) организации.
Ссылки на перечни таких государств (территорий) по данным ООН и международных организаций размещаются на официальном Интернет-ресурсе уполномоченного органа;
2) клиенту в случае, когда:
клиентом является иностранное публичное должностное лицо;
клиентом является должностное лицо публичной международной организации;
клиентом является лицо, действующее в интересах (к выгоде) иностранного публичного должностного лица;
клиентом является лицо, являющееся супругом, близким родственником иностранного публичного должностного лица;
клиент (его представитель) либо бенефициарный собственник, либо контрагент клиента по операции зарегистрирован или осуществляет деятельность в государстве (территории), входящей в Перечень оффшорных зон, утвержденный приказом и.о. Министра финансов Республики Казахстан от 10 февраля 2010 года № 52 "Об утверждении Перечня оффшорных зон для целей Закона Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма", зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 6058 (далее - Приказ);
клиент, включен в Перечень организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, согласно статье 12 Закона;
клиент является лицом без гражданства;
клиент является гражданином Республики Казахстан, не имеющим адреса регистрации или пребывания в Республике Казахстан;
клиент является нерезидентом;
деловые отношения с клиентом осуществляются при необычных обстоятельствах (например, слишком большое необъяснимое географическое расстояние между Субъектом и клиентом);
деятельность клиента связана с интенсивным оборотом наличных денег;
у Субъекта возникают сложности при проверке представленных клиентом сведений;
клиент настаивает на поспешности проведения операции;
клиент настаивает на нестандартных или необычно сложных схемах расчетов, использование которых отличается от обычной практики Субъекта;
клиент использует новые продукты и новую деловую практику, включая новые механизмы передачи, новые или развивающиеся технологии как для новых, так и для уже существующих продуктов;
клиентом совершаются действия, направленные на уклонение от процедур финансового мониторинга;
операции клиента ранее были признаны подозрительными;
имеется иная информация о клиенте, связанная с высоким риском ОД/ФТ;
3) операции:
связанной с анонимными банковскими счетами или с использованием анонимных, вымышленных имен, включая наличные расчеты;
не имеющей очевидного экономического смысла или видимой законной цели;
совершаемой с несвойственной клиенту частотой;
совершаемой на необычно крупную сумму;
по которой имеется информация о высоком риске ОД/ФТ.
К клиентам, которым присвоен высокий уровень риска ОД/ФТ, применяются усиленные меры надлежащей проверки клиентов в соответствии с пунктом 7 статьи 5 Закона.
Клиентам, которым на основании имеющихся сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике, не присвоен высокий уровень риска, присваивается низкий уровень риска, и применяются упрощенные меры надлежащей проверки клиентов в соответствии с пунктом 7 статьи 5 Закона.

4. Программа идентификации клиентов

16. Программа идентификации клиента заключается в проведении Субъектами мероприятий по выявлению, обновлению ранее полученных сведений о клиентах (их представителях) и бенефициарных собственниках, включая сведения об источнике финансирования совершаемых клиентом операций и включает процедуры по:
1) соблюдению мер по надлежащей проверке клиента (его представителя) и бенефициарных собственников согласно требованиям статьи 5 Закона;
2) проверке достоверности сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике согласно подпункту 6) пункта 3 статьи 5 Закона;
3) наличию или отсутствию в отношении клиента (его представителя) и бенефициарного собственника сведений об их причастности к финансированию терроризма и экстремизма, предусмотренных Перечнем организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, согласно статье 12 Закона;
4) проверке принадлежности и (или) причастности клиента к иностранному публичному должностному лицу, его членам семьи и близким родственникам согласно требованиям статьи 8 Закона;
5) выявлению клиентов, имеющих соответственно регистрацию, место жительства или место нахождения:
в государстве (на территории), которое не выполняет и (или) недостаточно выполняет рекомендации ФАТФ, либо использующих счета в банке, зарегистрированном в указанном государстве (на указанной территории) согласно подпункту 4) пункта 4 статьи 4 Закона;
в оффшорных зонах, утвержденных Приказом;
6) установлению предполагаемой цели и характера деловых отношений.
Для клиента с высоким уровнем риска ОД/ФТ при установлении предполагаемой цели и характера деловых отношений дополнительно запрашиваются сведения о роде деятельности и источнике финансирования совершаемых операций. Для клиента с низким уровнем риска ОД/ФТ установление предполагаемой цели и характера деловых отношений определяется на основе характера операций клиента;
8) применению к клиенту, в зависимости от присвоенного уровня риска, мер по надлежащей проверке клиента в соответствии с программой управления рисками;
9) обновлению сведений, полученных в результате идентификации клиентов по мере изменения идентификационных сведений, о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике, но не реже одного раза в год.
Обновление сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике с высоким уровнем риска ОД/ФТ осуществляется не реже одного раза в полугодие. Обновление сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике с низким уровнем риска ОД/ФТ, осуществляется не реже одного раза в два года.
В случае отказа клиенту в установлении деловых отношений и проведении операции с деньгами и (или) иным имуществом, в случае невозможности принятия мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1), 4) и 6) пункта 3 статьи 5 Закона, а также принятия мер по замораживанию операций с деньгами и (или) иным имуществом, Субъекты направляют в уполномоченный орган сообщение о таком факте по Форме ФМ-1.
В случае невозможности принятия мер, предусмотренных подпунктом 6) пункта 3 статьи 5 Закона, а также в случае возникновения в процессе изучения операций, совершаемых клиентом, подозрений о том, что деловые отношения используются клиентом в целях ОД/ФТ, Субъекты прекращают деловые отношения с клиентом. Если деловые отношения прекращены по вышеобозначенным основаниям, Субъекты направляют в уполномоченный орган сообщение по Форме ФМ-1.

5. Программа мониторинга и изучения операций клиентов, включая
изучение сложных, необычно крупных и других необычных операций
клиентов

17. Субъекты разрабатывают программу мониторинга и изучения операций клиентов, включая изучение сложных, необычно крупных и других необычных операций клиентов, которая заключается в выявлении операций:
1) указанных в пунктах 1 и 2 статьи 4 Закона;
2) указанных в пункте 3 статьи 4 Закона;
3) указанных в пункте 4 статьи 4 Закона.
18. Субъект, в случае присвоения клиенту высокого уровня риска ОД/ФТ, дополнительно изучает все операции, которые проводил клиент у данного Субъекта, с целью установления причин запланированных или проведенных операций, и выявляет характер операций, которые требуют дальнейшей проверки.
Субъект, в случае присвоения клиенту низкого уровня риска ОД/ФТ, изучает текущую операцию клиента.
19. Полученные в рамках реализации программы мониторинга и изучения операций клиентов сведения документально фиксируются и вносятся в досье клиента.
20. Сведения и информация о выявленных операциях клиентов, указанных в пунктах 1, 2 и 3 статьи 4 Закона, представляются в уполномоченный орган по Форме ФМ-1.
21. Сообщение об операции, подлежащей обязательному изучению предоставляются Субъектами в уполномоченный орган, не позднее рабочего дня, следующего за днем признания такой операции подозрительной.

6. Программа подготовки и обучения по вопросам ПОД/ФТ

22. Программа подготовки и обучения по вопросам ПОД/ФТ разрабатывается в соответствии с требованиями по подготовке и обучению работников, утвержденными приказом Министра финансов Республики Казахстан от 28 ноября 2014 года № 533 "Об утверждении требований к субъектам финансового мониторинга по подготовке и обучению работников", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 10001.